Welkom in Twente HET TWENTSE ROS KAN Z’N DRAAI NIET VINDEN... Vaak zijn we in Twente trots dat we in zo’n mooie regio wonen. Vaak willen we dat ook laten zien en wat gebeurt er dan meestal: we pakken ons gemeenschappelijke merkbeeld - het Twentse Ros- bij de kop en drukken dat af op vlaggen, spandoeken, auto’s, stickers, lichtbakken, etc… Natuurlijk allemaal goed bedoeld maar wanneer je er op gaat letten zie je overal een ander Twents Ros. Het Twentse Ros in het logo van FC Twente is het paardje dat vroeger door Brouwerij Heng werd gebruikt, de vliegclub Twente gebruikt een paardje dat op z’n staart staat, de TET gebruikte een rijpaard met vleugels, veel Twentse verenigingen gebruikten een vreemdsoortige versie van het ros en zelfs bij de Regio Twente wappert een vlag met een nieuw logo dat niet afgeleid is van het originele wapen. Bestaat er een originele versie van het Twentse wapen? Jazeker! In de jaren tachtig van de vorige eeuw streefde Twente naar een provinciale status. In die tijd werd door het bestuur van het Gewest Twente bij de Hoge Raad van Adel een wapen aangevraagd en er is een wapen toegewezen. Van het wapen werden vlaggen aangemaakt en het wapen prijkte op affiches en publicaties. Zelfs een bronzen beeld werd van het originele ros gemaakt. Vele replica’s hiervan werden in die jaren aan de Twentse gemeenten gegeven en aan mensen die zich in de regio verdienstelijk hadden gemaakt voor Twente. Rob Meijer was voorlichter van het Gewest Twente in die tijd en het doet hem zeer dat het wapen zo weinig
As ie Twents leer’n wilt en wilt verstoan! gebruikt wordt in Twente. Gelukkig wordt dat steeds meer. Alle souvenirs bij de VVV’s bijvoorbeeld, hebben het goede wapen gekregen en veel vlaggenfabrikanten hebben de juiste versie inmiddels ook overgenomen. ‘Een steigerend Ros in zilver op een schild van rood’ schrijft de Hoge raad van Adel voor. Herkenbaarheid en aanduiding van de identiteit is de reden waarom de heraldiek in vroeger tijden is ingevoerd. Laten we trots zijn dat we in Twente een eigen wapen hebben! Die wapenschilden van vroeger zijn natuurlijk niet in alle situaties te gebruiken en een grafische vorm die een afleiding is van het Twentse Ros wordt gelukkig ook vaak erg mooi toegepast. Kijk maar naar de bussen die in de regio rijden, het logo van landgoed van Twente,HCC Twente,de regio taxi,etc. Wanneer het officiële wapen steeds daar ingezet wordt wanneer we Twente als streek op de kaart willen zetten dan wordt er steeds weer een stapje gedaan naar de grotere bekendheid van ons mooie tukkerland. (rp. meijer@tiscali.nl)
Ja = Joa Nee = Joa, Joa Misschien = Och Joa Praten of wandelen = Kuieren Terugtrekken om te zoenen = Brommers kiek’n Wasknijper = Tuugpin Goedemorgen, -middag, -avond = Moj’n Tot ziens = Good Goan Tot ziens = Ajuus Tot ziens; : Tjow Welterusten = Tot mor’n Nee, ik peins er niet over = Ik zal `t wa`s bekiek`n Helemaal goed = Dat is oké Veel erger = Vulle slimmer Stoppen maar = Hôwww Niet lekker in je vel Sloer in de rakker Hoe gaat het met u? Hoe hej’t dr met? Dank u, uitstekend = Och, geet wa
PAASVUUR EN NOABERSCHAP ECHTE TWENTSE GEBRUIKEN Oude gebruiken vind je veel terug in de Twentse samenleving. Let tijdens de fietstocht maar eens op de vele geveltekens die je op boerderijen en huizen ziet hangen. Of misschien zie je onderweg wel mensen die aan het klootschieten zijn. Maar als je tussen Advent en januari een wandel- of fietstocht zou gaan maken, dan is de kans groot dat je de midwinterhoorns hoort waar men op speelt. Midwinterhoorn In de Advent, vier weken voor Kerstmis, tot en met Driekoningen (6 januari) hoor je in het Twentse landschap vaak de midwinterhoorns. Ze worden geblazen om de komst van het Christuskind aan te kondigen. Ten minste, dat zegt men nu. Vroeger, voor de komst van het Christendom was dat wel anders. Met de klanken van de midwinterhoorn, probeerde men toen de boze geesten weg te jagen. Deze geesten verschenen als Hunen of Witte Wieve en waren een bedreiging voor de mensen en hun vee. Door de houten hoorn boven een put te houden, wilden de blazers het geluid nog verder laten klinken. Ook gebruikte men de midwinterhoorn om iedereen te laten weten dat de donkere periode voorbij was en de dagen weer langer zouden worden.
Stoken van paasvuren Het stoken van paasvuren is een typisch Twents gebruik. In Ootmarsum wordt elk jaar met Pasen door de katholieken het traditionele vlöggelen gepraktiseerd door de poaskearls.
Klootschieten Het klootschieten, ook wel kogelwerpen genoemd, is een heel oude sport die vroeger in grote delen van Nederland werd gespeeld. In vele delen van Twente zijn speciale klootschietbanen, maar je kunt het spel ook op zand- of asfaltwegen spelen. De bedoeling van het spel is om met zo weinig mogelijk worpen de baan af te leggen. Je speelt met een bal die is doorboord en gevuld is met lood, om hem zo te verzwaren.
Hoe bedoel je? = Hoedân? Aangenaam kennis met u te maken Woar bin ie d’r een van? Wij willen graag een 2-persoonskamer Ik wol hier geern sloap’n en de vrouw ok. Nee dank u, een kamer met bad is niet nodig Zoaterdag bi’w weer in ‘t hoes Kunt u onze bagage naar boven brengen? Kun ie oons den pröttel efkes achter de deur hin smiet’n? Mag ik even telefoneren? Ik wol wa geern de kuierdroad gebruuk’n. De centrale verwarming is defect Na warm hej’t hier nich Het is hier bloedheet Ie heb’t hier good dooi Heeft u misschien een lepeltje? Heb ie nog een reuriezer?
Kroamschudden Als er een baby werd geboren kwam vroeger de hele buurt KROAMSCHUDDEN. Bij dit gebruik werd er altijd een hele grote krentenwegge op een plank meegedragen waar dan iedereen van mee at tijdens de koffie bij de kraamvrouw
Kunt u voor een lunchpakket zorgen? Ku’j mie wat stoet in toet’n doon? Het smaakt verrukkelijk. Het is onmeunig lekker. Ohgottegottegot = meestal is er dan iets mis
Noaberschap In het algemeen wordt het “Noaberschap” in heel Twente steeds gekoesterd. Het aloude Nederlandse spreekwoord: Beter een goede buur, dan een verre vriend houdt men in ere. Bijvoorbeeld bij geboorte van een kind of huwelijk is het gebruikelijk om als gezamenlijke buren de voortuin te versieren. Ook na intrek in een nieuw huis is het gewoon de naaste buren uit te nodigen voor een borrel.
jaargang 3 | uitgave 5 | december 2012 / januari 2013