BÜTÜN TÜRKLER BÝR ORDU
Adli Týp Kurumu bünyesinde yer alan Adlî Týp Genel Kurulu, Adlî Týp Kurumu Baþkanýnýn baþkanlýðýnda, adlî týp ihtisas kurullarý baþkan ve üyelerinden oluþur ve a) Adlî Týp Ýhtisas Kurullarý ve Ýhtisas Daireleri tarafýndan verilip de mahkemeler, hakim ve savcýlýklarca kapsamý itibariyle yeterince kanaat verici nitelikte bulunmadýðý, sebebi de belirtilmek suretiyle bildirilen iþleri, b) Adlî Týp Ýhtisas Kurullarýnca oy birliðiyle karara baðlanamamýþ olan iþleri, c) Adlî Týp Ýhtisas Kurullarýnýn verdiði rapor ve görüþleri arasýnda ortaya çýkan çeliþkileri, d) Adlî Týp Ýhtisas Kurullarý ile Ýhtisas Dairelerinin rapor ve görüþleri arasýnda ortaya çýkan çeliþkileri, e) Adlî Týp Ýhtisas Kurullarý ile Adlî Týp Ýhtisas Dairelerinin ve Adlî Týp Þube Müdürlüklerinin rapor ve görüþleri arasýnda ortaya çýkan çeliþkileri, f) Adlî Týp Ýhtisas Kurullarý ile Adlî Týp Kurumu dýþýndaki saðlýk kuruluþlarýnýn verdikleri rapor ve görüþler arasýnda ortaya çýkan çeliþkileri, Konu ile ilgili uzman üyelerin katýlýmýyla inceler ve kesin karara baðlar. Ülkemizde Adli Týp Uzmanlýk Eðitimi, 4 yýldýr. Bu süre örneðin Ýsviçre ve Almanya'da 5, Ýngiltere ve Çek Cumhuriyeti'nde 6 yýl iken, ABD'de adli patoloji eðitimi þeklindedir ve toplam 7 - 8 yýllýk bir süreyi kapsar. Yeni CMK hükümlerinden de anlaþýlacaðý üzere Bilirkiþilik Sistemi; eski CMUK'a göre epey ileri modern bir aþamaya getirilmesine karþýn, gerek Adli Bilimler Sisteminin oturmamýþ olmasý, gerek Baðýmsýz Laboratuarlarýn yaygýn ve aktif olamamasý ve gerekse mevzuatlarýn AB ve diðer çaðdaþ hukuk devletlerinin düzeylerine ulaþan ülkelerin sistemine eþleþtirilememesi sebebiyle bu konuda önemli adýmlar atýlmasý gerekmektedir. Halen ülkemizde YÖK çatýsý altýnda ve 2547 sy. Y.ö. Kanunu ile faaliyetini sürdüren 57'ü devlet, 24'u vakýf olmak üzere toplam 81 üniversite bulunmaktadýr. Bu Üniversitelerin 54'ünde(yeni üniversiteler ile birlikte) Týp Fakülteleri mevcut olup yine bu Týp Fakültelerin hemen tamamýnda Adli Týp Anabilim Dalý baþkanlýklarý kurulmuþtur. 2 Üniversitede ise; Ýstanbul ve Ankara Üniversitelerinde Saðlýk Bilimleri Enstitüsüne baðlý Adlý Týp Enstitüsü kurulmuþtur. Avrupa Adli Bilimler Enstitüsü Ýþbirliði Aðý "ENFSI" nin amacý Adli Bilimler alanýndaki; geliþmeleri, yenilikleri ve uluslararasý ve insan haklarý ekseninde yenilenen mevzuatlar doðrultusundaki deðiþimleri aktararak ortak uygulanmasýný saðlamaktýr. ENFSI bünyesinde 3 önemli alanda komitelere sahiptir: Uzman Çalýþma Grup Komitesi (EWGC), Kalite ve Kýyas Komitesi (QCC) ve Avrupa Adli Bilimler Akademisi (EAFS) ENFSI, 1993 yýlýnda kurumundan sonra çok hýzlý bir þekilde geliþerek 32 ülkede 50 Laboratuarý olan ve Avrupa Kýtasýnýn tamamýna yayýlan bir merkez oldu. Amerikan Adli Bilimler Akademisi "AAFS" "American Association of Forensic Science" 1948 yýlýnda kurularak hizmet vermeye baþlamýþtýr. Tüm bu geliþmeler, çeþitli bilim
57
dalarý ve sonucunda bir Adli Bilimler Akademisinin kurulmuþ olmasý, bilimsel gereksinimin doðal sonucudur. Dolayýsýyla, adli delil araþtýrmalarý; geliþmiþ, bilimsel yöntemleri izleme yeteneðinde olan, çok üst düzeyde eðitimli bilim insaný ya da bilim ekiplerinin uðraþý olduðu görülmektedir. Adli bilimlerin kapsamý giderek artmakta, bunun doðal sonucu olarak da, adli bilimler ile uðraþ verenler kimi zaman Bio-etik sorunlarla baþ etme çabasýndadýrlar. Tüm bunlar, alýþýla gelmiþ, geleneksel yaklaþým ve eðitimin uzak olduðu konulardýr. Bu nedenle, adli bilimler ekibinin içerisinde eskiden olduðu, ya da alýþýlageldiði gibi sadece Adli Týp Uzmaný Týp doktoru olmak yeterli deðildir. Günümüzde artýk çözümler için, pek çok deðiþik bilim alanlarýndan diploma sahibi olan uzmanlardan oluþan bir ekip gerekmektedir. Artýk yýllar öncesinin sisli fotoðraflarýnda kalan, bir týp doktoru ile bir savcý ve soruþturucudan oluþan kareler hukukun aydýnlatýlmasýnda yeterli deðildir ve olamayacaðý da tüm yayýnlarda izlenmektedir. ECLM (EUROPEAN COUNCIL OF LEGAL MEDICINE) (AVRUPA ADLÝ TIP KONSEYÝ); Avrupa ülkelerinin ulusal delegeleri tarafýndan oluþturulan "Avrupa Adli Týp Konseyi" olarak nitelenen ve "ECLM" kýsa adý ile bilinen konseyin merkezi Almanya'dadýr. AB ülkeleri kendi içlerinde üniversitelerin akademik yapýsý ile adli týp enstitülerinin yapýsýný ECLM doðrultusunda kurarlar. ECLM Avrupa'daki multi-disipliner Adli Týp koordinasyonunu ve bir bütünlük içinde iþlevi sürdürebilmesini saðlar. Avrupa düzeyinde bu multi-disipliner bilimler topluluðunun bilimsel, eðitimsel ve uzmanlýk durumlarýný koordine eder. Uygulamalarda asgari standartlarý belirler. Dünya ülkelerinin büyük çoðunluðunda, ülkemizde halihazýrdaki dar manadaki Adli Týp kavramý yerine, içi dolu, bünyesinde bir çok bilim dalýný barýndýran Adli Bilimler kavramý kullanýldýðý görülmektedir. Adalet Bakanlýðýna baðlý olarak çalýþan, bir Adli Týp Kurumunun uygulama açýsýndan, týpa týp benzerine ise, incelenen ülke ve sistemler içinde rastlanmamýþtýr. Hemen tüm ülkelerde özerk ve/veya tam baðýmsýz Adli Týbbi - [Adli Bilimler] Bilirkiþilik Kurumlarý görülerken ülkemizdeki Adli Týp Kurumu kendine özgün bir yapý olarak durmaktadýr. Ülkemizde, Adli Týp(Bilimler) uzmanlýðý týp uzmanlýðý çerçevesinde hizmetle baðdaþtýrmýþ ve týp uzmanýna (biyoloji, kimya, psikoloji, ziraat, odontoloji, kriminalistik, balistik, olay yeri inceleme,…vs.) tüm dallarý bilme - yüklenme sorumluðu getirmiþtir. AB Müktesebatýnýn Üstlenilmesine Ýliþkin Türkiye Ulusal Programýnýn Uygulanmasý, Koordinasyonu ve Ýzlenmesine Dair Bakanlar Kurulu Kararýna göre "Tüm kamu kurum ve kuruluþlarýnýn, gerekli çalýþmalarý Ulusal Programda yer alan hedefler doðrultusunda ve belirlenen zamanda gerçekleþtirmeleri esastýr" denilip yine ayný kararýn 7.md.de yer alan "Kamu kurum ve kuruluþlarý, AB müktesebatýna uyum çerçevesin de , görev alanlarýna giren konularýn gerçekleþtirilebilmesi için Ulusal Programda yer alan tedbirler doðrultusunda gerekli düzenlemeleri yapacaklardýr." hükmüne raðmen ne kurum yapýsýnda, ne de yasal mevzuatlarda gerekli düzenleme çalýþmalarýna yakýn zamana kadar baþlanmadýðý görülmektedir. Türkiye'de kanun, bilirkiþi-