Kocięta
poradnik opiekuna
W Twoim domu niebawem pojawi się kociak? Wspaniale! Zobaczysz, jak wiele wniesie radości. Jego obecność w Twoim życiu będzie wiązała się też z nowymi obowiązkami dla Twojej rodziny. Jeżeli to pierwszy kot w Twoim domu, to możesz nie wiedzieć o wszystkich jego potrzebach. Dlatego chcemy Ci pomóc na początku Waszej wspólnej drogi.
Przygotowaliśmy kilka wskazówek, które pomogą Ci przygotować się na obecność nowego domownika oraz poinstruują, jak się nim zajmować, gdy już się pojawi.
Mamy nadzieję, że dzięki temu Twój pupil poczuje się u Ciebie bezpiecznie i komfortowo.
Zanim kot pojawi się w domu
Jeżeli kociak jest jeszcze mały i przebywa w towarzystwie mamy i rodzeństwa, to masz chwilę, aby przygotować dom na jego przybycie. Co warto zrobić? Zadbać o komfort i bezpieczeństwo!
Pomyśl o piętrowym drapaku czy bezpiecznych kocich półkach
Koty potrzebują przestrzeni do ćwiczeń, wspinania się, odkrywania i odpoczynku. Dla kotów ważne jest również obserwowanie otoczenia, gdy same pozostają niezauważone. Dobrze jest stworzyć pupilowi taką możliwość, udostępniając mu różne (bezpieczne) „zakamarki”.
Przygotuj wyprawkę
Pamiętaj o legowisku, drapaku, kuwecie, zabawkach i miskach. Wybierz również miejsca dla tych przedmiotów.
Ustal zasady
Zastanów się np. nad tym, czy kot będzie miał dostęp do wszystkich pomieszczeń i uzgodnij to z wszystkimi domownikami.
Rozejrzyj się za lekarzem weterynarii
Poproś znajomych o polecenie lub poczytaj opinie na temat przychodni weterynaryjnych w Twojej okolicy.
Urozmaicenie środowiska kotów jest bardzo ważne! Stres spowodowany brakiem możliwości realizowania naturalnych potrzeb może zwiększać ryzyko chorób, takich jak: otyłość, problemy z dolnymi drogami moczowymi, zaburzenia behawioralne (zachowania kompulsywne, agresja).
Zanim kot pojawi się w domu
3 Zadbaj o bezpieczeństwo kota w domu
4
5
Jak przetransportować kociaka do nowego domu?
6 Karmienie kociąt
7
Pierwsze dni w nowym domu
9
Higiena kociego malucha
Zabawa i odpoczynek
11 Zdrowie kociaka
12
3
Zadbaj o bezpieczeństwo kota w domu
Chcąc zadbać o bezpieczeństwo kociaka:
Pozbądź się toksycznych dla kotów roślin
Część kotów lubi pogryzać kwiaty doniczkowe, co w niektórych przypadkach może skończyć się kłopotami zdrowotnymi.
Zabezpiecz okna i balkon
Jeżeli chcesz bezpiecznie i swobodnie otwierać okna oraz balkon, zamontuj siatkę. Zapewnisz komfort sobie, a bezpieczeństwo kotu. Możliwość wyjścia na balkon jest też niewątpliwie atrakcyjna dla zwierzaka.
Sprawdzaj pralkę
Zawsze zamykaj drzwi pralki, a przed jej użyciem upewniaj się, czy kociak nie znalazł w niej ciekawej kryjówki.
Schowaj środki czystości
Proszki do prania, a także inne środki chemiczne przechowuj poza zasięgiem kota.
Nie zostawiaj źródła ciepła bez nadzoru
Włączone żelazko, płyta indukcyjna lub gazowa, a nawet świeczka. Kontakt kota z nimi bez Twojej obecności może skończyć się tragicznie zarówno dla pupila, jak i domu.
Zabezpiecz wszystkie druty i sznurki
Długie, wiszące przedmioty z pewnością wzbudzają zainteresowanie kotów.
Zabezpiecz je przed przybyciem zwierzaka, a potem pamiętaj, by zawsze je chować. Zjedzenie ich przez kota, może skończyć się nawet jego śmiercią.
Zanim kot pojawi się w domu
3 Zadbaj o bezpieczeństwo kota w domu
4
5
Jak przetransportować kociaka do nowego domu?
6
Pierwsze dni w nowym domu
7
Karmienie kociąt
9
Higiena kociego malucha
11
Zabawa i odpoczynek
12
Zdrowie kociaka
4
kociaka do nowego domu?
Bez względu na długość podróży z kociakiem, pamiętaj o bezpieczeństwie.
Nawet jeśli jest blisko i nie czeka Was długa droga, kot powinien ją odbyć w transporterze. Bez obaw, nie jest to zakup na raz – transporter przyda się przy okazji każdej wizyty u weterynarza lub innych podróży z kotem.
Podczas podróży:
Możesz włożyć do transportera kocyk lub ręcznik. Stanie się mniejszy i bardziej przytulny dla zwierzęcia. Być może hodowca lub opiekun kotka da Ci coś, co pachnie dotychczasowym domem kociaka. Wykorzystaj to.
Pomyśl o feromonach, które pomogą uspokoić kociaka. Korzystając z aerozolu, zwróć uwagę, kiedy należy spryskać transporter przed wejściem do niego kota (informacje znajdziesz na opakowaniu).
Dobrze umocuj transporter w samochodzie, aby był stabilny. Pamiętaj o tym również podczas przenoszenia. Lepiej chwycić transporter także od spodu (niż tylko za uchwyt na górze), by kociak czuł się w środku bardziej pewnie i bezpieczne.
Mów do nowego pupila spokojnym i łagodnym głosem.
Zanim kot pojawi się w domu
3 Zadbaj o bezpieczeństwo kota w domu
4
5
Jak przetransportować kociaka do nowego domu?
6
Pierwsze dni w nowym domu
7
Karmienie kociąt
9
Higiena kociego malucha
11
Zabawa i odpoczynek
12
Zdrowie kociaka
Jak przetransportować
5
Pierwsze dni
w nowym domu
Twój dom to dla kociaka zupełnie nowe środowisko. Dla kota – bez względu na wiek – przebywanie w nowym, nieznanym miejscu jest stresujące. Wszystko (np. zapachy, dźwięki) jest nieznane i może budzić lęk.
Aby ograniczyć stres u swojego zwierzaka:
Zapewnij mu spokojny pokój, w którym zacznie przygodę z Twoim domem. Tam zacznie oswajać się z zapachami, dźwiękami i widokami. Możesz użyć tam feromonów (skonsultuj to najlepiej z weterynarzem). Upewnij się także, by inne zwierzęta (jeżeli je masz) nie miały dostępu do tego pokoju.
Powoli „otwieraj” przed kotem kolejne części domu. Dbaj o jego bezpieczeństwo oraz dobre samopoczucie i dawkuj mu poznawanie nowego miejsca.
Unikaj w tym czasie gości, którzy będą chcieli poznać malucha.
To tylko kilka dni! Oni będą mieli jeszcze ku temu mnóstwo okazji później, a pozwoli to uchronić kota przed dodatkowym stresem.
Zanim kot pojawi się w domu
3 Zadbaj o bezpieczeństwo kota w domu
4
5
Jak przetransportować kociaka do nowego domu?
6 Karmienie kociąt
7
Pierwsze dni w nowym domu
9
Higiena
kociego malucha
11
Zabawa i odpoczynek
12
Zdrowie kociaka
6
Karmienie kociąt
Twój maluch potrzebuje kompletnej i dobrze zbilansowanej diety dopasowanej do okresu wzrostu. W pierwszym roku życia powinien jeść zatem karmy przeznaczone dla kociąt.
Warto wiedzieć
Kocięta, podobnie jak dorosłe koty, są bardzo wrażliwe na formę, zapach, smak, teksturę i temperaturę żywności.
Jak karmić kota?
Koty preferują małe, ale częste posiłki w ciągu dnia.
Młode koty powinny dostawać minimum 4 5 posiłków dziennie.
Dzienną porcję karmy znajdziesz na jej opakowaniu. Jeżeli masz taką możliwość, ilość karmy odważaj na wadze kuchennej. Unikniesz w ten sposób przekarmiania pupila.
Wszystkie smakołyki i inne produkty spożywcze będą dostarczać kalorii. Nadmiar kalorii może w przyszłości skutkować nadwagą lub otyłością kota.
Zanim kot pojawi się w domu
3 Zadbaj o bezpieczeństwo kota w domu
4
5
Jak przetransportować kociaka do nowego domu?
6
Pierwsze dni w nowym domu
7
Karmienie kociąt
9
Higiena kociego malucha
11
Zabawa i odpoczynek
12
Zdrowie kociaka
7
Zapobiegaj otyłości
To ważne już od pierwszych tygodni życia, bo profilaktyka jest lepsza i łatwiejsza niż odchudzanie pupila. Otyłość u kotów wiąże się ze
zwiększonym ryzykiem: choroby zwyrodnieniowej stawów, cukrzycy, chorób dróg moczowych, problemów z wątrobą, a nawet chorób skóry.
Rutynowe monitorowanie kondycji kota w domu jest proste. Oglądaj swojego pupila z boku oraz z góry. Z góry powinieneś widzieć talię, a z boku lekko podkasany brzuch. Żebra powinny być wyczuwalne podczas głaskania kota.
Niedowaga
wyraźnie widoczne
żebra
bardzo wąska talia
znacznie
podwyższona linia
brzucha
Prawidłowa waga
żebra niewidoczne, ale wyczuwalne pod palcami
wyraźnie wcięta talia
lekko podwyższona
linia brzucha
Warto wiedzieć
Nadwaga
żebra niewyczuwalne pod palcami lub
wyczuwalne przy mocnym naciskaniu
brak zarysowanej talii
linia brzucha na wysokości linii klatki piersiowej lub niżej
Koty lubią jeść w samotności. Każdy kociak powinien mieć własną miskę, a w domach z kilkoma kotami zaleca się karmienie zwierząt w różnych miejscach. Pozwala to uniknąć stresujących dla kotów konfrontacji z innym zwierzęciem.
Jak zmienić karmę kociaka?
W czasie pierwszych dni w nowym domu warto karmić kota jedzeniem, które otrzymywał w „domu rodzinnym”. W ten sposób unikniesz dodatkowego stresu związanego z zaburzeniami żołądkowo jelitowymi. Z czasem możesz powoli przestawić kota na inną karmę. Rób to przez 710 dni, mieszając nowe jedzenie ze starym. Każdego dnia zwiększaj udział nowego produktu.
Zanim kot pojawi się w domu
3 Zadbaj o bezpieczeństwo kota w domu
4
5
Jak przetransportować kociaka do nowego domu?
6
Pierwsze dni w nowym domu
7
Karmienie kociąt
9
Higiena kociego malucha
11
Zabawa i odpoczynek
12
Zdrowie kociaka
8
Higiena kociego malucha
Kuweta
Kuweta to niezbędny element wyposażenia kociego domu. Zwykle nauczenie malucha korzystania z tej „toalety” nie jest trudne. Wystarczy mu ją pokazać.
Pamiętaj, by:
Postawić kuwetę w miejscu łatwo dostępnym dla kota, które jednocześnie jest ciche i spokojne.
Nie stawiać obok siebie kuwety oraz misek z wodą i jedzeniem.
Pielęgnacja kociaka
Przygotować więcej kuwet, jeżeli masz kilka kotów (poleca się tyle kuwet, ile kotów + 1 więcej).
Sprzątać kuwetę z nieczystości minimum raz dziennie.
Dokładnie myć kuwetę raz w tygodniu.
To, jak powinna wyglądać pielęgnacja kociej sierści, zależy od jej długości. Rasy krótkowłose wymagają wyczesywania sierści raz na kilka dni, a długowłose koty z obfitym podszerstkiem mogą wymagać szczotkowania nawet codziennie. Wśród kotów znajdują się również rasy bez sierści lub jedynie z jej niewielką ilością. Takie rasy mogą być podatne na problemy skórne. Ich skóra musi być delikatnie przemywana co tydzień, aby usunąć tłuste wydzieliny.
Warto wiedzieć
Koty mają wysoce skuteczny „mechanizm pielęgnacyjny” w postaci swojego szorstkiego języka. Koci język ma na powierzchni niewielkie kolce, dzięki czemu działa jak grzebień.
Zanim kot pojawi się w domu
3 Zadbaj o bezpieczeństwo kota w domu
4
5
Jak przetransportować kociaka do nowego domu?
6
Pierwsze dni w nowym domu
7
Karmienie kociąt
9
Higiena kociego malucha
11
Zabawa i odpoczynek
12
Zdrowie kociaka
9
Zacznij od głaskania. Przyzwyczaisz kociaka do dotyku.
Dotykaj grzbietu kota i jego głowy, a następnie łapek, brzucha oraz ogona. Nagradzaj jego spokój przysmakami.
Pokaż kotu szczotkę. Pozwól ją powąchać i ponownie daj kotu smaczka.
Spróbuj dotknąć szczotką ciała kota. Pamiętaj o nagrodach. W ten sposób budujesz pozytywne skojarzenia pupila.
Początkowo czesz kota krótkimi seriami, a gdy to polubi – wydłużaj czas zabiegów pielęgnacyjnych.
Pielęgnacja kota to jednak nie tylko dbanie o jego sierść. Pamiętaj, by:
Zadbać o czystość okolicy kociego odbytu. Sierść pod ogonem (szczególnie u długowłosych kotów) może wymagać mycia, np. w przypadku biegunki.
Przemywać okolicę oczu. U ras o skróconym pyszczku problemem bywają kanały łzowe, a u pupila mogą pojawiać się plamy na sierści, a nawet zmiany skórne w okolicy oczu. Należy je delikatnie przecierać gazikiem zwilżonym czystą wodą lub specjalistycznym preparatem dla kotów. Używaj osobnego gazika dla każdego oka. Uważaj, by nie dotykać gałki ocznej, ponieważ jest to bolesne dla kota.
Skracać kotu pazury co 23 tygodnie. Możesz robić to samodzielnie (zastosuj metodę podobną, jak przy oswajaniu z czesaniem) lub poprosić o to weterynarza.
Dbać o higienę jamy ustnej pupila. Już od pierwszych tygodni warto zadbać o przyzwyczajenie mruczka do czyszczenia zębów. Używaj szczoteczki i pasty dla zwierząt!
3
Zanim kot pojawi się w domu
4
Zadbaj o bezpieczeństwo kota w domu
5
Jak przetransportować kociaka do nowego domu?
6
Pierwsze dni w nowym domu
9
Karmienie kociąt
7 Higiena kociego malucha
11
Zabawa i odpoczynek
12
Zdrowie kociaka
Jak oswoić kota z zabiegami pielęgnacyjnymi?
10
Zabawa i odpoczynek
Twój kociak będzie miał ochotę na zabawy. To ważne, by bawić się z pupilem kilka razy dziennie. Każda seria może mieć kilka minut. Na początku naucz kota „dobrych” zabaw! Ignoruj wszelkie próby podgryzania, by maluch nie nauczył się, że taka forma interakcji jest dopuszczalna.
Zabawki nie muszą być kosztowne. Możesz bawić się z pupilem, używając kulki papieru lub kartonu.
Kupuj tylko bezpieczne zabawki. Unikaj małych elementów, które kociak mógłby np. połknąć.
Nie każdy kot polubi zabawki wydające dźwięki. Jeżeli kupujesz zabawki, zwróć uwagę, by szeleściły lub dzwoniły dość subtelnie.
Ciekawymi zabawkami są te, które można napełnić karmą. Zapewniają one kotu rozrywkę – ćwiczenia umysłu i ciała. Zawsze wliczaj karmę znajdującą się w zabawkach do dziennej dawki kalorii pupila.
Warto wiedzieć
Unikaj zabawek laserowych! Kocięta mogą czuć się sfrustrowane, gdy nie będą mogły złapać „światełka”, które dodatkowo może spowodować uszkodzenia ich wzroku.
Po zabawie Twój maluch będzie potrzebował odpoczynku.
Nie przeszkadzaj śpiącemu pupilowi. Dobrej jakości sen to kluczowy element jego prawidłowego rozwoju w tym czasie.
Zanim kot pojawi się w domu
3 Zadbaj o bezpieczeństwo kota w domu
4
5
Jak przetransportować kociaka do nowego domu?
6 Karmienie kociąt
7
Pierwsze dni w nowym domu
11
9 Zabawa i odpoczynek
Higiena kociego malucha
12
Zdrowie kociaka
11
Zdrowie kociaka
Twój kociak będzie potrzebował kilku wizyt w gabinecie weterynaryjnym. Konieczne jest zadbanie o odrobaczenie pupila, zaszczepienie, a także zabezpieczenie przeciwko pchłom.
Wybierając się na pierwszą wizytę, przygotuj odpowiedzi na poniższe pytania. Na ich podstawie lekarz weterynarii określi narażenie kota na poszczególne zagrożenia (choroby, pasożyty) i zaproponuje plan profilaktycznej opieki dla Twojego pupila.
Czy kot będzie wychodzący?
Czy kot będzie utrzymywany pojedynczo czy w grupie?
Czy kot będzie miał możliwość kontaktu bezpośredniego z innymi zwierzętami i czy są to zwierzęta wychodzące na zewnątrz?
Gdzie będzie przebywał kot w razie Twojej ewentualnej nieobecności (wyjazd/choroba)?
Czy planujesz korzystać z usług hoteli dla zwierząt?
Czy kot będzie brał udział w wystawach?
Zanim kot pojawi się w domu
3 Zadbaj o bezpieczeństwo kota w domu
4
5
Jak przetransportować kociaka do nowego domu?
Pierwsze dni w nowym domu
6 Karmienie kociąt
7 Higiena kociego malucha
9 Zabawa i odpoczynek
11 Zdrowie kociaka
12
12
Warto wiedzieć
Program odrobaczania kociąt ESCCAP (European Scientific Counsel Companion Animal Parasites) obejmuje odrobaczenie kociaka co 2 tygodnie od ukończenia 3. tygodnia życia do odsadzenia oraz co miesiąc od odsadzenia do ukończenia 6. miesiąca życia. Zalecenie to wynika z cyklu rozwojowego glisty kociej.
Program szczepień zasadniczych dla kotów
Kierunek szczepień Wiek Szczepienia podstawowe Szczepienia przypominające
Szczepionka łączona: panleukopenia (FPV), kaliciwiroza (FCV), herpeswiroza (FHV-1)
do 16. tyg. życia od 6. tygodnia życia, następnie co 3 4 tygodnie do ukończenia co najmniej 16.20. tygodnia życia
powyżej 16. tyg. życia dwie dawki w odstępie 3 4 tygodni
do 16. tyg. życia od 8. tygodnia życia dwie dawki w odstępie 3 4 tygodni
pierwsze po 6 12 miesiącach, następnie co 13 lata (w zależności od użytej szczepionki)
pierwsze po 12 miesiącach, następnie co 13 lata (w zależności od użytej szczepionki)
3
Zanim kot pojawi się w domu
4
Zadbaj o bezpieczeństwo kota w domu
5
Jak przetransportować kociaka do nowego domu?
6
Pierwsze dni w nowym domu
Białaczka kotów (FeLV)
Wścieklizna (wirus wścieklizny)
powyżej 16. tyg. życia dwie dawki w odstępie 3 4 tygodni
pierwsze po 12 miesiącach, następnie co 13 lata (w zależności od grupy ryzyka i użytej szczepionki)
do 16. tyg. życia od 12. tygodnia życia, dawka jednorazowa pierwsze po 12 miesiącach, następnie co 13 lata (w zależności od użytej szczepionki)
powyżej 16. tyg. życia pojedyncza dawka
Oprac. na podstawie 2020 AAHA/AAFP Feline Vaccination Guideliness i aktualnych zaleceń WSAVA.
O dokładnym schemacie szczepienia decyduje lekarz weterynarii.
9
Karmienie kociąt
7 Higiena kociego malucha
11
Zabawa i odpoczynek
12
Zdrowie kociaka
13
Lekarz weterynarii radzi:
Decydując się na mruczącego członka rodziny, musisz mieć świadomość jego wyjątkowych potrzeb. Krótko po tym jak zwierzę trafi do Twojego domu, powinieneś zabrać je do lekarza weterynarii. Postaraj się, aby wizyta wiązała się z jak najmniejszym stresem dla pupila. Przygotuj odpowiedni transporter, najlepiej wyścielony miękkim kocykiem oraz podkładem chłonnym, możesz też spryskać wnętrze kocimi feromonami w spreju. Zabierz ze sobą wszystkie dokumenty i informacje o dotychczas podawanych lekach. Dobrą praktyką jest umówienie wizyty na konkretną godzinę, aby skrócić czas oczekiwania w poczekalni wśród zwierząt, które mogą być chore lub po prostu mniej przyjaźnie nastawione.
Co dzieje się w środku?
Gdy już znajdziecie się w gabinecie, lekarz najpierw zbierze wywiad dotyczący wieku, pochodzenia, warunków utrzymania oraz sposobu żywienia zwierzęcia. To czas na przekazanie wszelkich wątpliwości, które ewentualnie niepokoją opiekuna. Śmiało zadawaj pytania, możesz je spisać na kartce w domu, bo pierwsze wizyty bywają stresujące dla właścicieli. Następnie przechodzimy do badania klinicznego. Oceniamy ogólny stan zdrowia kota, jego wagę, okrywę włosową, uszy, oczy, stan odżywienia, uzębienia, badamy błony śluzowe, węzły chłonne, osłuchujemy drogi oddechowe oraz serce. Na koniec najgorsze – pomiar temperatury! Po chwili niedogodności jest już po wszystkim.
W zależności od stanu zdrowia i utrzymania kociaka lekarz weterynarii zaleci odpowiednią profilaktykę oraz pielęgnację lub zaordynuje leczenie. W przypadku kotów zdrowych zazwyczaj zaczynamy od odrobaczenia, ustalamy plan szczepień ochronnych i właściwą dietę. Podczas pierwszych wizyt warto wykonać trwałe oznakowanie zwierzęcia poprzez wszczepienie transpondera pod skórę i wpisanie go do specjalnej bazy. Pomoże to zidentyfikować pupila w przypadku niefortunnego zagubienia, jest też niezbędne, jeśli planujesz podróżować z kotem zagranicę.
Maria Kurnatowska-Kordus
Prowadzi gabinet weterynaryjny w Gostyniu.
Ukończyła studia na Wydziale Medycyny Weterynaryjnej
Uniwersytetu Przyrodniczego w Lublinie w 2017 roku.
Do jej szczególnych zainteresowań zawodowych należą rozród oraz kardiologia.
Zanim kot pojawi się w domu
3 Zadbaj o bezpieczeństwo kota w domu
4 Jak przetransportować kociaka do nowego domu?
5 Pierwsze dni w nowym domu
9
6 Zabawa i odpoczynek
7 Higiena kociego malucha
12 Karmienie kociąt
11 Zdrowie kociaka
14
Ząbkowanie
Twój kociak ma już zęby mleczne, które niedługo wymieni na stałe. Wyżynanie się stałych zębów zaczyna się ok. 14. tygodnia życia kota.
Objawy „ząbkowania” to:
zmniejszony apetyt, ostrożność przy jedzeniu, częste żucie różnych przedmiotów, bolące dziąsła, nieświeży oddech, drażliwość.
Chcąc ulżyć maluchowi, możesz kupić specjalne zabawki do gryzienia dla kotów, które wykonane są z miękkiego tworzywa sztucznego lub gumy. Takie zabawki można na chwilę umieścić w lodówce. Pamiętaj, by przebywać z kotkiem podczas zabawy, przestrzegać instrukcji obsługi zabawki i wyrzucać te uszkodzone.
Warto wiedzieć
Kontroluj zęby swojego pupila. U młodych kotów zdarzają się tzw. przetrwałe zęby mleczne. Są to zęby, które pozostają w jamie ustnej mimo wyrzynających się obok lub już wyrżniętych zębów stałych. Przetrwałe zęby mleczne należy usunąć. Zabieg przeprowadza się w znieczuleniu ogólnym, po wcześniejszym badaniu radiologicznym.
Zanim kot pojawi się w domu
3 Zadbaj o bezpieczeństwo kota w domu
4 Jak przetransportować kociaka do nowego domu?
5 Pierwsze dni w nowym domu
9
6 Zabawa i odpoczynek
7 Higiena kociego malucha
12 Karmienie kociąt
11 Zdrowie kociaka
15
Wypróbuj karmę dla kociąt
Sprawdź również ofertę produktów
PRZEJDŹ DO SKLEPU
