Clár Ábhair Eagarfhocal
3
An Coiste
4
Focal ón Reachtaire
7
Cluiche Beag!
9
Nuacht ó Oifig na Gaeilge
10
Buaicphointí na bliana 2018-2019
13
'Ionracas'
16
'Céad míle fáilte chuig Páirc an Chrócaigh'
18
Amchlár Seachtain na bhFreisir 2019
20
2
Eagarfhocal A Chairde, Fáilte róimh go léir istigh chuig an céad Eagrán de Tuathal na bliana seo. Is irisleabhar na Gaeilge i gColáiste na Tríonóide é Tuathal, a fhoilsíonn An Cumann Gaelach gach bliain. Bhí bliain fíor spraoiúil ag an gCumann anuraidh agus déanann an Eagrán seo cur síos ar chuile rud a bhí ar siúl acu agus cad gur féidir libh a bheith ag súil leis don bhliain atá ag teacht. Chomh maith le sin, cuirfidh sibh aithne ar cúpla duine a fheicfidh sibh go minic i saol na Gaeilge sa Choláiste. Ag deireadh an irisleabhair seo tá dhá alt suimiúil a scríobh beirt bhall den Chumann. Bí chinnte bhur ndánta, scéaltaí agus altanna a sheoladh isteach don chéad Eagrán eile. Míle buíochas do gach aon duine a thug cabhair dom an Eagrán seo a chur le chéile, go háirithe mo chara Dillon a dhear an clúdach dochreidte dom. Tá súil agam go mbainfidh sibh sult as an Eagrán seo agus an bhliain iontach atá ag teacht leis an gCumann is fearr ar fud fad na tíre. Táim ag tnúth le sibh a fheiceáil. Ríoghnach
3
An Coiste 2019-2020
Blánaid ní Chearnaigh Reachtaire
Blánaid an t-ainm atá orm, Béal Feirste atá cónaí orm, Reachtaire atá mar post agam, Dlí atá a staidéar agam, Gaeilge atá a labhairt agam, Singil atá mé. Slán.
Nuala ní Dhomhnaill Leas Reachtaire
Nualala is ainm dom agus is cáilín beag as Tír Chonail mé. Hup. Is mé bhur leas reachtaire I mbliana agus tá blian eile den scoth socraithe daoibh! Is file mé is deanaim staidear ar eolaíocht ríomhaire agus ghnó. Deireann mé hup ró-mhinic agus tá dúil beag agam sa Gaeilge. Hup. Is Aoibheann liom club an chonartha, an craic agus an €4 fían. Hup!
Aoife ní Chiarán
Rúnaí
Is mise Aoife and táim mar Rúnaí an Chumainn i mbliana. Is as Sligeach dom (tragóideach) agus déanaim staidéar ar an mata (níos tragóidí fós). Is maith liom dioscúrsa feiminíneach, tae (idir deoch agus scannal), grá-sa mo chroí Ríoghnach Hyland agus An Tuiseal Ginideach. Ní maith liom Oisín i dTír na nÓg agus daoine a chuireann bainne ina gcuid caifé.
Ciara ní Mhurchú Cisteoir
Dia dhaoibh a chairde! Ciara is ainm dom agus is mise cisteoir an Chumainn i mbliana! Rud atá beagáinín randamach b’fhéidir, toisc go ndéanaim staidéar ar Ghaeilge agus Fhraincis, nach mbaineann le huimhreacha ar chor ar bith, ach sin an scéal! Is bean bhródúil Mhaigh Eo mé, agus táim antógtha leis an bpeil, mar sin tá súil GO MÓR agam go mbeidh Craobh na hÉireann buaite againn fAoI dHeIrEaDh faoin am atá an iris priontáilte... muna bhfuil, Maigh Eo do Sam 2020!!! Táim ag súil go mór leis an mbliain atá le teacht, agus le sibh ar fad a fheiceáil ag imeachtaí an Chumainn le linn na bliana!
4
Róisín ní Fhallúin
Oifigeach Teicneolaíochta
Dia dhaoibh! Is mise Róisín agus is as an Clár dom. Táim sa tríú bliain ag déanamh "staidéar" ar Síceolaíocht agus Mata. Is maith liom Gaeilge agus bia agus Club an Chonartha. Beidh mise ag tógáil pictiúirí díot ag na himeachtaí go léir so bí deas dom má tá profiler nua uait!
Ciara Finan
Oifigeach Caidreamh Poiblí
Haigh hey helloaigí, is mise Ciara Ní Fhíonnáin (sí/í)*, is beidh mise i m'OCP don bhliain 2019/2020. Táim le bheith sa triú bhlian ag déanamh stáidir ar Naneolaíocht, rudaís atá anbheag cosiúl le ceann Ben ó Coimín. Is annoying hippy mé agus bainim taitneamh as a bheith ag béicáil ar daoine nuair a chuireann siad bruscair sa bhosca mícheart. Tá fíor sceitimíní orm roimh an bhlian seo chugainn, tá siúl agam go bhfeicidh mé sibh go léir ag brách an lae chuile oíche mháirt ag canadh is ag caint absolute cac. Muchos grá a chairde gael xx
Ronan Friel
Oifigeach Siamsiachta
Is mise Rónán agus is mise d'Oifigeach Siamsaíochta i mbliana! Is breá liom piontaí agus cannaí agus alcól. Ar barr gach rud eile, áfach, is breá liom ents. Cén fáth gur bhreá liom iad a deireann tú? Bhuel, tá scéal agam. Lá amháin bhí mé ag siúil síos an bóthar agus go tobann tháinig carr agus bhuail sé mé agus bhí sé nimhneach agus thit mé. Go hámharach, bhí imeacht an Chumainn Gaelach ag dul ar aghaidh in aice liom. Mar sin, chuaigh mé isteach chun fáil réidh leis an phian. Go tobann, bhí piontaí agus ABBA ar siúl agus rinne mé dearmad ar mo strus. Sin mo scéal. Níl sé fíor. Ach tá ár n-imeachtaí class. So má tá tú ag iarraidh imeachtaí nó gramadach olc nó piontaí nó scéalta uafásach, seol teachtaireacht domhsa!
Robbie Murphy
Oifigeach Urraíochta
Dia daoibh go léir! Mise Roibeard Ó Murchú, agus beidh mé mar bhur n-Oifigeach Urraíochta i mbliana, an t-ádh oraibh! Táim sa tríú bhliain ag déanamh staidéir ar Fisic Theoiriciúil (ag déanamh iarracht ar aon nós). Má tá bia nó airgead nó coiscíní ag teastáil uaibh do bhur eachtraí i mbliana, seol téacs liom
5
Eimear Finan
Stiúrthóir Jailbreak
Ní creidim nach bhfuil seacláid bhán mar cuid de chothú sláintiúil agus ceannaím léinte ildaite in ionad fíor ‘self care’ a dhéanamh dom fhéin. Is mise an tOifigeach Jailbreak I mbliana. Má tá suim agat páirt a ghlacadh ann ná cabhair a thabhairt dúinn chun é a eagrú, téigh I dteagmháil liom. Aimsítear mé i Seomra na Gaeilge le Yum Thai agus cupán tae i mo lámh x
Daithí Kehoe
Oifigeach Drámaíochta
Is mise Daithí, an oifigeach dramaíochta don bhliain 2019-20. Tar éis rath agus ard-chaighdeán ceoldrama an cumann anuraidh, ba mhaith mo fíor bhrón a ghabháil daoibh faoi céard atá le teacht i mbliana. Ar thaobh taithí oirúinnach don phost seo, bhuel, níl aon agam, ach tá súil agam le tacaíocht an cumann ar fad beimid in ann seó a cur le chéile. Go n-éirí an tádh linn
Ben Ó Coimín
Oifigeach Díospóireachta
Is mise Ben, d'oifigeach díospóireachta i mbliana. Is breá le gach duine a bheith ag argóint, really. Ach má tharlaíonn sé go n-eíríonn do flatmates bréan de bheith ag éisteacht le do thuairímí conspóideacha domhanda ag a 4 a chlog ar maidin insan gcistin, tar liom agus cur in iúil iad trí comórtas eagraithe! Dhá ticéid Trinity Ball, agus neart goodies eile le fáil dosna shitetalkers is fearr xx
Ríoghnach Ní Aoláin Oifigeach Foilsiúcháin
Dia dhaoibh a chairde gael! Is mise an crann, bhur n-oifigeach foilsiúcháin i mbliana agus sea, ciallaíonn sé sin gur chuir mé an Irisleabhair iontach seo le chéile. Le do thoil ná bígí ró dhian orm - bhíos ag staidéar le haghaidh mo athscrúdaithe ag an am céanna. Déanaim staidéar ar an bhfisic theoiriciúil agus ar an drochuair nílim ró-mhaith toisc go gcaithim an iomarca ama sa Chonradh. Glaotar an crann orm toisc go raibh mé mar réalta an Cheoildráma, Oisín i dTír na nÓg, anuraidh leis an bpáirt chasta: 'An Crann'.
6
Focal ón Reachtaire Labhríonn Reachtaire an Chumainn Gealaigh linn agus tugann sí fáilte is fiche roimh chuile ball idir shean agus nua i mbliana!
Dia dhaoibh a chairde agus tá fáilte ó chroí romhaibh chuig Coláiste na Tríonóide. Is léir go bhfuil suim atá sa Ghaeilge má tá tú ag léamh seo agus is soiléir go bhfuil blas maith agat - seo an irisleabhar is fearr ar Champas (claontacht leataobh).
Oibríonn muid mar Chumann, in éineacht le hOifig na Gaeilge, le himeachtaí, eachtraí, oícheanta amach, turaisí, díospóireachtaí agus go leor leor eile a eagrú trí Ghaeilge, gach uile seachtain sa bhliain. Níl aon easpa teanga anseo. Tá fiú ár spas féin againn mar phobal, Seomra na Gaeilge atá taobh thiar den Bhutrach. Tarlaínn ár n-imeachtaí seachtainiúil ansin san oíche agus is áit é gur féidir leat do scíth a ligint i rith an lae. Ní amháin sin ach tá fiú áit chónaithe ar champas do Ghaeilgeoirí amháin atá suite i Teach a 12 i mBotany Bay. Níl deireadh lenar bpobal!
Cuirtear amach é go minic tríd an Chumann Gaelach, mar sin is léir go bhfuil sé ar dóigh (claontacht leataobh). Chun mé féin a chuir in aithne daoibh, is mise Blánaid Ní Chearnaigh agus feidhmím mar Reachtaire den Chumann anseo ar Champas. Cibé áit a fhaigheann tú an Ghaeilge, gheobhaidh tú Blánaid, má tá sibh ar mo lorg. Seans gur fhoghlaim sibh an Ghaeilge ar scoil agus cheap sibh nach n-úsáideoidh sibh í chuile arís, go háirithe ar an choláiste. Ar an drochuir a chairde, tá an mícheart agaibh. Tá ár dteanga breá binn ar fáil go flúirseach anseo i gColáiste na Tríonóide; cloistear í gach lá ón gCampanile go Hallaí na Tríonóide.
Ó thosaigh mé féin ar an gColáiste, mhothaigh mé an phobal seo. Ghlac siad mé isteach le hairm oscailte. Sin ceann de na rudaí is speisialta faoin Ghaeilge anseo. Is cuma faoin chaighdéan, faoin líofacht nó fiú an ghramadach atá agat. Is féidir liom féin sin a dhearbhú. Má tá
7
suim agat sa teanga agus dá mba rud é go bhfuil tú ag iarraidh í a labhairt, níl ann ach riail amháin; labhair í. Labhair í le bhur gcairde, labhair í ós ard, labhair í le bród agus labhair í le paisean.
Más rud é gur mhaith leat ceist a chuir orm faoi cibé rud i rith na bliana táim ar fáil i gcónaí trí ríomhphost ag reachtaire@cumann.ie. Arís, tá céad míle fáilte romhaibh anseo. Bainigí sult as Seachtain na bhFreisir, mar a deir an seanfhocal - go crua nó go abhaile. Táim ag dúil go mór bualadh libh go léir, beidh bliain den chéad scoth agaibh agus ná déan dearmad, cibé áit atá an Ghaeilge, tá an chraic agus sin é Briathar Dé.
Tá an tenaga ag dul ó neart go neart gach lá i ngach gné den tsaol. Tá daoine anseo sa choláiste ó gach coirnéal den tír a roinneann an grá céanna don teanga, ó gContae Aontroma go Contae Corcaigh. Buailfidh tú leis na daoine seo agus seans go mbuailfidh sibh le daoine a mbeidh leat don chuid eile de do shaol. Tá an t-ádh orm gur féidir liom seo a rá fúm féin.Má tá tú fós ag léamh, go raibh maith agat agus maith thú, thiocfadh liom dul ar aghaidh go deo. Níl ach fagtha le rá agam na seo. Tagaígí chuig Club Chonradh na Gaeilge linn le pionta Gaelach a ól, tagaígí chuig ár gCiorcál Comhrá i Seomra na Gaeilge gach Máirt agus tagaígí chuig an Oireachtas i mBaile Átha Cliath linn ag tús Mí na Samhna!
Au Revoir, Blánaid.
8
Cluiche Beag!!! Cuir an pictiúir leis an cur síos.. gach ceann go hiomlán fíor!
A
1. Bíonn siad i gcónaí ag pógadh sa Chonradh. I ndáiríre, an méid PDA a bhíonn i gceist leo - uafásach!
Gretchen
B Jenny
2. Cailín mór na bPoppers atá inti!
C
3. Eisean b'fhéidir an buachaill is lú sa Chumann. Bíonn sé i gcónaí ag caint faoi rugbaí (b'fhéidir gur Prod atá ann?) agus deirtear go n-imríonn sé le Leinster ach ní chreidim gur rud fíor é sin.
Ciara
4. Ise an Legend is mó sa Chumann. 5. Cailín mór Ents atá inti. Sin é, i ndáiríre.
D
Jack
E
6. Fearr mór Fianna Fáil atá ann a ghlaonn 'Fake News' ar théimh Domhanda. Ar ndóigh an laoch is mó atá aige ná Trump. 7. Pógann sí Buachaillí a imríonn leis an gCLG amháin. Bíonn sí i gcónaí ag lorg an shift - buachaillí bígí réidh!
Niamh
8. Níl focal Gaeilge ag an gcailín seo, seachas an abairt 'Tá mé ar meisce'. Bíonn sí i gcónaí ag rith trí Chonradh ag ligean uirthi féin gur capall atá inti.
F
Aoife
H
G
9. Is í an duine is 'wholesome' sa Chumann. An brionglóid is mó atá aici ná a bheith ina meantóir S2S - cailín uaillmhianach atá inti gan aon agó!
Nuala & Ronan
Ríoghnach
I
10. Ise an fridget is mó sa Chumann.. Mar aon le sin, seans maith ann gur sise an duine is cáiliúil sa Chumann lena leathanach Instagram Acapella. Is léir go bhfuil bua an cheoil inti!
9
Blánaid
J
Tate
Freagraí: 1-G, 2-F, 3-D, 4-H, 5-B, 6-J, 7-I, 8-C, 9-E, 10-A
Nuacht ó Oifig na Gaeilge A chara, ba mhaith le hOifig na Gaeilge céad míle fáilte a chur romhat go Coláiste na Tríonóide don bhliain 2019/20, go háirithe roimhe siúd atá ag tosú amach sa chéad bhliain. Is mise Áine Ní Shúilleabháin, an tOifigeach Gaeilge, agus bím ag obair chun tacú leis an nGaeilge agus an teanga a chur chun cinn san ollscoil. I gcomhair le Coiste na Gaeilge, cuireann an oifig seo eolas agus seirbhísí ar fáil do ranna agus oifigí na hollscoile maidir leis an reachtaíocht teanga, cuirtear seirbhís aistriúcháin Ghaeilge ar fáil do bhaill foirne, déantar na Scéimeanna Cónaithe Gaeilge a riar (Scéim an Champais agus Scéim Halla na Tríonóide i nDartraí) agus eagraítear imeachtaí éagsúla i rith na bliana. Guím gach rath ar Bhlánaid Kearney, Reachtaire an Chumainn Ghaelaigh, agus ar an gcoiste nua. Is cinnte go ndéanfaidh siad sár jab agus beidh mé ag tnúth le bheith ag obair leo i gcaitheamh na bliana. Iris ar leith í Tuathal a thugann léiriú ar shaol na Gaeilge san ollscoil agus ar obair an Chumainn. Molaimid go mór í agus go n-éirí go geal leis an eagarthóir, Ríoghnach Ní Aoláin, agus a foireann. Tá go leor deiseanna san ollscoil chun leas a bhaint as do chuid Gaeilge nó cur leis agus tá tuilleadh eolais le fáil thíos agus ag www.tcd.ie/gaeloifig. Bígí linn ar na meáin shóisialta chomh maith le bheith ar an eolas faoi na himeachtaí a bheidh ar siúl le linn na bliana (FB/Twitter: @GaeloifigTCD). Táim anseo le tacú libh úsáid a bhaint as an nGaeilge ar an gcampas agus an teanga a chur chun cinn. Má bhíonn ceist, tuairim nó smaoineamh agat maidir le cúrsaí Gaeilge san ollscoil, beifear an-sásta cloisteáil uait ag na sonraí seo thíos. Go n-éirí an t-ádh libh i mbliana agus tá súil agam go mbainfidh sibh gach sult as saol na hollscoile. Sonraí Teagmhála Áine Ní Shúilleabháin Oifig na Gaeilge, an Téatar Thiar, Coláiste na Tríonóide R: gaeloifig@tcd.ie T: 01 896 3652 www.tcd.ie/gaeloifig Facebook: @GaeloifigTCD Twitter: @GaeloifigTCD
Seirbhísí & Imeachtaí Bain úsáid as an nGaeilge i gColáiste na Tríonóide! Seomra na Gaeilge Tá Seomra na Gaeilge ar fáil san ollscoil chun spás caidrimh a chur ar fáil do lucht labhartha na teanga. Bíonn an Seomra ar oscailt go hiondúil 9.00am – 4.30pm ó Luan go hAoine i rith an téarma acadúil. Bíonn tae agus caife ar fáil ann ar chostas 20 cent. Tá an Seomra lonnaithe os cionn bhialann an Bhutraigh – téigh isteach tríd an doras ar chúl an Bhutraigh agus suas go barr an staighre – féach na comharthaí ar na ballaí. Ranganna Gaeilge Saor in Aisce Beidh réimse leathan cúrsaí Gaeilge á gcur ar fáil arís i mbliana. Ranganna ar bhonn seachtainiúil a bhíonn i gceist (m.sh. thar 8 seachtaine) ó leibhéal A1 (glan-tosaitheoirí) go B2/Comhrá (Meánleibhéal 2). Seolfar ríomhphost go gach mac léinn i mí Mheán Fómhair chun iad a chur ar an eolas faoi phróiseas clárúcháin na ranganna. Oíche Chultúir 2019 Beidh turais theoraithe trí Ghaeilge ar champas Choláiste na Tríonóide á gcur ar fáil ag an oifig seo Dé hAoine an 20 Meán Fómhair 2019. Bígí linn agus tugaigí tacaíocht do mhic léinn na hollscoile a bheidh i mbun treoraithe. Tuilleadh eolais ar leathanaigh FB agus Twitter Oifig na Gaeilge (@GaeloifigTCD) agus ar an suíomh https://culturenight.ie/ Éigse na Tríonóide: Feabhra 2020 Déan nóta di i do dhialann anois – seachtain iontach d’imeachtaí éagsúla trí mheán na Gaeilge a reáchtálann an Cumann Gaelach go bliantúil. Cuireann Oifig na Gaeilge roinnt imeachtaí ar fáil do bhaill foirne chomh maith. Beidh gach eolas faoi Sheachtain na hÉigse ar fáil ar leathanach FB an Chumainn (@CumannGaelachTCD) agus na hOifige seo (@GaeloifigTCD). Scéimeanna Cónaithe Gaeilge Beidh 30 mac léinn ag glacadh páirt sna Scéimeanna Cónaithe i mbliana. Fógrófar an próiseas iarratais do Scéim Chónaithe an Champais/Dhartraí 2 na bliana seo chugainn thart ar mhí Feabhra/Márta 2019. Is féidir le haon mhac léinn a bheidh i mbliain 2, 3 nó 4 i mí Mheán Fómhair 2020 cur isteach ar an scéim. An Chéadaoin ag an mButrach Bíonn ciorcal comhrá ar siúl gach Céadaoin sa Bhutrach (The Buttery) ó 10.30am 12.00pm. Bíonn mic léinn, baill foirne agus muintir an phobail i láthair. Fáilte roimh chách agus cuirtear tae/caife saor in aisce ar fáil uair sa mhí!
11
Seirbhísí Gaeilge na Leabharlainne Tá seirbhís Ghaeilge le fáil ag na príomh-dheasca iasachta sna Leabharlanna Berkeley agus Hamilton idir 9.00am agus 3.30pm ach í a iarraidh. Déan do ghnó trí Ghaeilge! Is féidir turas treoraithe i nGaeilge a dhéanamh san BLU (Berkeley, Lecky, Ussher) agus Hamilton ach é a chur in áirithe roimh ré. Is féidir turas treoraithe a dhéanamh chomh maith ar thaispeántas Leabhar Cheanannais i nGaeilge. Tá bileog eolais as Gaeilge maidir leis an BLU ar fáil do mhic léinn. Feidhmíonn meaisíní Fastlane (áis iasachta leabhar) go dátheangach. Bain úsáid as an gCatalóg Chlasaiceach le cuardach a dhéanamh trí Ghaeilge . Bain úsáid as na seirbhísí seo agus inis dúinn conas mar a éiríonn leat!
Oifigeach na Gaeilge Muireann nic Corcráin
Bhuel, a chairde, cén chaoi ina bhfuil sibh? Is mise Muireann Nic Corcráin agus is mise bhur nOifigeach na Gaeilge don Aontas Mac Léinn Choláiste na Tríonóide (AML/SU). Is as Loch Garman mé, agus tá grá láidir agam don Ghaeilge, don Chumann Lúthchleas Gael agus do sútha talún Loch Garman!
Is éard atá i gceist le mo phost ná go ndéanaim ionadaíocht ar phobal na Gaeilge i gColáiste na Tríonóide ar Fhóram an Aontais agus ag déanamh cinnte go bhfuil tábhacht na Gaeilge curtha chun cinn i gcónaí ag an Aontas. Bím ag comhoibriú leis an gCumann Gaelach agus Oifig na Gaeilge chun Seachtain na hÉigse a eagrú chomh maith. Seachtain iontach atá i gceist le Seachtain na hÉigse, ina mbímid ag ceiliúradh ár gcultúr le roinnt ceardlainn, díospóireachtaí, Cúirt Éigse agus níos mó. Má tá tú ag iarraidh dul i dteagmháil liom, bím beo ar Twitter ag @TCDSU_Oifigeach, nó seol ríomhphost chugam ag gaeilge@tcdsu.org
12
Buaicphointí na Bliana 2018-2019 Bíonn imeacht ar siúl gach uile seachtain sa bhliain leis an gCumann Gaelach. Seo iad buaicphointí na bliana 2018-2019.
An tOireachtas
Chuamar chuig Cill Airne ag tús Mí na Samhna anuraidh chun dul go dtí an tOireachtas. Tagann pobal na Gaeilge as gach cearn don Tír chuig an Oireachtas gach uile bliain le haghaidh an craic, an t-ólachán agus ar ndóigh an Ghaeilge! Anuraidh bhuamar comórtas feistis na gCumann agus beimid ag iarraidh é sin a dhéanamh arís ag an Oireachtas i mbliana!
Maidens na Gaeilge Gach bliain bíonn Comórtas Díospóireachta lán Gaeilge ar siúl againn in éineacht le Gael Linn. Faigheann buatóir an Chraobh dhá thicéid i gcomhair Bál na Tríonóide! Bhí Ciara ní Mhurchú mar buatóir anuraidh. Mholfaimis díobh cuir isteach ar i mbliana!
13
Gradaim Glór na nGael D'éirigh linn an An Gradam don Cumann Tríú lébhéal is fearr sa Tír a bhaint amach ag an gcomórtais Ghlór na nGeal anuraidh. Chuile bliain cuirimid isteach san Chomórtas agus breathnaíonn na moltóirí ar gach píosa oibre atá déanta ag na Cumainn i rith na bliana.
Éigse na Tríonóidse
Jailbreak 2019
Gach bliain cuireann An Cumann Gaelach in éineacht le Aontas na Mac Léinn, is Oifig na Gaeilge seachtain lán le himeachtaí trí Ghaeilge ar siúl. Anuraidh bhí seachtain fíor rathúil againn. Cuireadh réimse leathan d'imeachtaí ar siúl; Plé Phainéil - Céard is Gaelachas Ann, Bricfeasta na hÉigse, Díospóireacht grinn in aghaidh UCD agus An Tórramh Gaelach ina measc. Bígí páirtach linn i mbliana!
Cuireann an Cumann Gaelach in éineacht le VDP agus Amnesty International an comórtas 'Jailbreak' ar siúl chuile bhliain. I rith Jailbreak bíonn 36 uair ag foirne de bheirt ceann scríbe rúndach "Location X" a bhaint amach. Faigheann siad sraith de leideanna i rith an ráis chun iad a threorú ann. Roimh agus i rith an ráis caithfidh na foirne airgead a bhailiú i gcomhair SVP agus Amnesty International. Anuraidh d'éirigh linn €70,000 a bhailiú don dá charthanacht. Is comórtas dátheangach é Jailbreak a chuireann an Ghaeilge chun cinn anseo in Éirinn agus tharlear. Anuraidh bhuaigh Méabh agus Chris, foireann a bhí ag glacadh páirt trí mheán na Gaeilge.
14
Turas chuig Munich I mí Márta chuamar ar turas chuig Munich le haigh 3 oíche. Bhí am den scoth againn ag dul timpeall na cathrach, ag tabhairt cuairt ar na hallaí beorach agus mórán rudaí eile. Gan dabht go mbeidh turas éigin againn i mbliana! Bígí linn!
Oisín i dTír na nÓg Don céad uair riamh chuir an Cumann Ceoldráma ar siúil anuraidh, ceoldráma a scríobh, is a stiúradh ár nOifigeach Drámaíochta, Dillon Cotter. Ceoldráma dátheangach a bhí ann, bunaithe ar an scéal 'Oisín i dTír na nÓg'. Bhí an seó díolta amach gach oíche agus níl dabht dá laghad ann gur bhain an cliar, is an lucht féachanna sár taitneamh as. Ar ndóigh, bhí 'wrap party' den scoth ann ag an deireadh! Seans maith ann go mbeidh Ceoldráma eile ar siúl i mbliana - ná caill amach air!
An Bál Gaelach Mar is gnách, bhí an Bál Gaelach ar siúl ag deireadh na bliana. Bhí Béile deas againn san 'Trinity City Hotel' agus bhí Scannal ag seinm ag na 'Afters'. Ansin, chuamar ar aghaidh chuig an Conradh. Oíche den scoth a bhí i gceist!
15
Ionracas le Ross Ó Colmáin Labhraíonn Ros go hionrac faoin meath a tháinig ar a dhúil chun a chuid Gaeilge a fheabhsú agus na rudaí a bhíonn in easnamh i saol na Gaeilge, dar leis.
léamh. Ach, mo léan. Ní raibh teacht air as Béarla. Ghríosaigh sin mé chun tabhairt faoin Seapáinis, dáiríre píre. Roimh seo, bhí mé á foghlaim ach gan aon sprioc soiléir. Bhí mé chun an manga seo a léamh sa mbunteanga is cuma cé chomh deacair is a bheadh sé.
A chairde, tá rud éicínt le nochtadh agam daoibh agus is ábhar náire é dom. Tháinig meath de shaghas éicínt ar mo dhúil chun mo chuid Gaeilge a fheabhsú. Maith a fhios agam gurb onann seo a admháil agus ráiteas diamhaslach a rá, nach mór, ach sula mbaineann sibh cárta ballraíocht an Chumainn díom, impígí oraibh éisteacht lena a bhfuil agam.
Is rith sé liom nach raibh amhlaidh agam i dtaobh na Gaeilge. Ní raibh saothar ann a spreag mé chun mo chuid Gaeilge a fheabhsú. Anois, níl mé ag maíomh go bhfuil mé líofa sa Gaeilge. Is fada an lá go mbeidh mé amhlaidh. Is é an fhadhb ná nach bhfuil na cineál rudaí ar mhian liom a léamh ar fáil sa nGaeilge. Tá mé ag iarraidh leabhar grá a léamh, leabhair faoi dhéagóirí, leabhar uafáis. Bheadh sé iontach dá mbeadh a leithéid de Fifty Shades of Grey ar fáil trí mheán na Gaeilge, fiú.
Más mian libh milleán a chur ar dhuine éicínt, tá beirt is cúis leis an scéal seo, an chéad duine ná an tSeapáinis. Chas mé ar chara nua anuraidh agus chuir sí saol anime agus manga in aithne dom. Ba bhréag é a rá nach raibh mé meallta aige. Thosaigh mé ag breathnú ar chlár darbh ainm Ouran High School Host Club- seans go bhfuil aithne acu air. Ní cuimhin liom am ar baineadh an méid gáirí díom. Clár spleodrach a bhí ann agus gach rud idir ghrá agus ghreann aige. Ar chríochnú an chláir dom, rith sé liom cé chomh iontach is a bheadh sé dá mbeadh a leithéid de chlár ann sa nGaeilge. De réir mar a lean mé ar aghaidh le mo thuras chuaigh an smaoineamh seo i láidreacht. Nuair a chríochnaigh mé ainme ar tugadh Poco’s Udon World air bhíos i bhfách an manga a raibh an anime bunaith seo a
Dar liomsa, níl ann do réim íseal sa nGaeilge gan dul i muinín an Bhéarla. Tá sé ag cinnt orm agus mé ag scríobh an ailt seo cuimhniú ar ‘slang’ na Gaeilge agus tá mé á iarraidh, déanta na fírinne. Ba mhaith liom eascainne a dheanamh, ba mhaith liom friotal a bheith ann chun gránnacht a chur in iúl, chun an saol nua aimseartha a chur in iúl. Luaigh mé thuas go raibh beirt ba chúis leis an bhfadhb atá agam leis an
16
ceird an aistriúchán agus dul an Bhéarla. Mar shampla, tá Kneecap ag déanamh iarracht an gaisce seo a dhéanamh ach tá focail Béarla fite fuaite ina gcuid cainte. Creidimse nach gá dúinn braith ar an aistriúchán agus ar an mBéarla chun an gaisce seo a dhéanamh. Tá muid in ann aige.
nGaeilge .Tá an tSeapáinis luaite agam c heana agus anois cuirfidh mé an dara ceann in aithne duit. Le linn an tsamhraidh, chuaigh mé ar aistear ceoil. Bhain mé triall as seánraí éagsula ag iarraidh teacht ar rud éicínt a chuirfeadh splanc ar m’anam. I ndeireadh na dála, tháinig mé ar an uafás. Ach ní hionann gach saghas ceoil.
Is cuimhin liom go dúradh linn agus muid sa gcéad bhliain go caithfidh muid muid fhéin a thumadh sa teanga, ár saol a chaitheamh amhail is gurbh í an Ghaeilge an teanga a bhí againn ó dhúchais. Tá seo dodhéanta dhomsa. Níl na rudaí a thaitníonn liom idir cluichí is cheol is leabhair ar fáil i nGaeilge. Arís, ní hé nach bhfuil grá agam don Ghaeilge- tá. Ach, déanta na firinne, tá mé ag caill mo mhisnigh léi. Airím ciontach faoi: cén fáth gur mó mo díograise i leith na Seapánise ná an Ghaeilge, mo theanga féin? Níl a fhios agam.
Tháinig mé ar banna pop ar a dtugtar Hot Chelle Rae orthu. Níl siad maith i ndáiríre agus ba bheag daoine a bheadh ar bís chun éisteacht lena gcuid ceol. Ach mar sin fhéin, taitníonn siad liom toisc go bhfuil spioraid na linne le brath óna gcuid ceol nó spioraid na linne, dar liomsa ar a laghad. Bíonn siad ag canadh faoi chailíní, faoi chóisirí agus faoin saol agus ríchuma orthu. Is cinnte go gcreideann siad i bhfealsúnacht YOLO. Lá amháin, bhí an saol ag luí go crua orm agus theastaigh uaim éalú nó ar a laghad a ligean orm go raibh mé ag éalú. Chas mé ar HCR agus bhíos imithe leis. Bhí beocht agus snas ag pléascadh as. Anam na hóige le brath go láidir uaidh (cuirfidh mé an curfá ag deireadh an ailt seo). Sin atá uaim le haghaidh na Gaeilge. Ní mé ag iarraidh cur ina luí ar aon duine gur scoth na gceol é HCR- beag an baol air siúd. Ach sin an rud, dar liom atá in easnamh ag an nGaeilge. Níl truflais ar fáil sa nGaeilge agus ba chóir a leithéid a bheith ann.
Ach is spéisiúil agus is brónach an rud go bhfuil mo chás le feiceáil i liricí amhráin Bhéarla seachas Gaeilge. Ina amhrán deir Hot Chelle Rae: ‘Cause deep down I know, I should cry, I should scream and get down on my knees I should say that I need you here [...] Honestly I just don’t care.'
Nílimse ag iarraidh teacht salach ar ardlitríocht na Gaeilge. Beidh a fhios ag mo chairde gur mó an gean atá agam ar an gCónaireach agus an Maudach agus go gceapaim go bhfuil siad tábhachtach. Ach tá rudaí éadroime de dhíth orainn chomh maith gan a bheith ag bacadh le
Tá brón orm, a Ghaeilge ach tá an chuma air go bhfuil sé fíor.
Is mac léinn Gaeilge is clasaiceach é Ross atá chun díriú isteach ar an nGaeilge le haghaidh a bhliain deireanach.
17
‘Céad Míle Fáilte chuig Páirc an Chrócaigh!’ Le Muireann Nic Corcráin Uaireanta, buailtear le daoine cáiliúla ag teacht isteach agus ag imeacht ón gcaifé, Joe Brolly, John Horan agus Tommy Walsh ina measc. Lá amháin bhí Conor McManus ar turas liom, agus thaithín an turas sin go mór liom toisc go raibh sé iontach deas agus cairdiúil leis na páistí. D’fhreagair sé gach aon ceist a bhí acu agus chuir sé ceisteanna orthu freisin. Rith sé in éineacht leo agus iad ag dul amach go taobh na páirce, agus iad chomh sceitimíneach. Sin an rud faoin gCumann Luthchleas Gael, gnáthdaoine atá ann atá tar éis clú agus cáil a bhaint amach i measc a ndaoine féin. Ach tuigeann siad go bhfuil dream ag teacht aníos ina dhiaidh, mar sin caithfear inspioráid a thabhairt dóibh.
Labhraíonn Muireann faoin taithí a bhí aici agus sí ag oibir i bPáirc an Chrócaigh i rith an tSamhraigh. ‘Dia dhaoibh a chairde, agus céad míle fáilte chuig Páirc an Chrócaigh inniu! Is mise Muireann agus beidh mise bhur treoraí turais inniu!’ Nílim cinnte cé mhéad ama atá an abairt sin ráite agam, ach sílim go bhfuil sé níos mó ná míle uaire faoin am seo. Ach leis an abairt sin cuirtear tús le turas timpeall an stád is mó in Éirinn, áit an speisialta dom. Déarfaidh mo chairde uilig go bhfuilim sách gafa leis an gCumann Luthchleas Gael, mar sin cén áit eile go bhfaighfidh mé post don samhradh ach ag Páirc an Chrócaigh. Ní bhíonn aon lá i Músaem Chumann Luthchleas Gael mar an gcéanna. Bíonn turas ag dul gach uair ó 10 a chlog ar maidin go dtí 4 a chlog um thráthnóna. Bíonn turas againn don stád amháin agus an Turas Skyline, agus tú ag siúl timpeall dian Pháirc an Chrócaigh ag féachaint thar an gcathair agus an pháirc. Tagann slua isteach gach aon lá agus ní bhíonn siad ariamh mar an gcéanna. Ach an rud is speisialta faoin bpost ná nuair a thagann páistí óga suas ag rá gurb é sin an turas is fearr atá déanta acu riamh. Ní féidir liom cur síos ceart a dhéanamh ar an sásamh atá ann agus jab maith déanta agat.
Ach anois is arís i rith an tsamhraidh, bíonn turais speisialta ar siúl againn a ghlaotar na ‘Legends Tours’. Tagann daoine atá clú agus cáil orthu isteach agus bíonn siad mar treoraí don turas, ag insint scéalta ón am a bhí siad ag imirt agus fiú scéalta atá cloiste acu ó dhaoine eile fúthu. Bhí an t-ádh orm ceann amháin a leanúint. Lean mé an turas a bhí á dhéanamh ag Martin Storey, captaen iomána Loch Garman nuair a bhuaigh siad an Craobh Uile-Éirinn sa bhliain 1996. B’é sin an uair dheireanach a bhí an Corn Liam Mac Carthaigh againn. Bhí na scéalta is fearr aige ón am sin, ag
18
déanamh cur síos ar lá an Chraobh, an teannas a bhí le mothú sula ndeachaigh siad amach ar an bpáirc, agus an faoiseamh a mhothaigh sé nuair a shéid an réiteoir an fheadóg ag deireadh an chluiche. An rud is fearr faoi turas mar seo, ná seo fíorscéalta a tharla do ghnáthdaoine. Ní féidir a shéanadh go bhfuil cumhacht ar leith ag baint le scéalta chloistéail uathu féin. Ba chosúil go raibh tú in ann do shúile a dhúnadh agus gach rud a bhí á hinsint aige a fheicéail os do chomhair.
agus faoi dheireadh an turais bíonn siad chomh gafa leis an spórt is atá na daoine eile. An rud is fearr faoin bpost? Tá Gaeilge ag fórmhór na treoraí, so is féidir liom comhrá as Gaeilge a bheith agam gach lá. Tá an meas acu ar an nGaeilge, agus tá gach éinne sásta an Ghaeilge a chur chun cinn. ‘S é an post is fearr a bhí agam ariamh, ag pléigh an sport is fearr liom agus ag labhairt mo theanga dúchais chomh maith. Críochnaím an turas sa tslí céanna is a thosaigh mé é - trí Ghaeilge! “Go raibh míle maith agaibh a chairde, tá súil agam gur bhain sibh sult as an turas, slán agus beannacht.”
Turas timpeall Páirc an Chrócaigh atá ann, ach turas in éineacht le grúpa daoine nua gach aon uair atá ann. Bíonn sceitimíní ar na páistí agus daoine fásta freisin, ag foghlaim rudaí nua faoin spórt is fearr sa tír (nílim claonta in aon chor) agus ag bualadh le daoine atá an gafa leis an spórt freisin. Bíonn go leor daoine dirnáisiúnta ag teacht in éineacht linn
Déanann Muireann stáidéar ar an nGaeilge, is an Stair. Tá sí chun díriú isteach ar an nGaeilge i mbliana le haghaidh a bliain deireanach.
Míle buíochas le coiste, is baill an Chumann Gaelaigh 2018-2019 as bliain den scoth. Bígí linn i mbliana!
19
Amchlár Seachtan na bhFreisir 2019 Eolas breise ar fáil ar leathanach Facebook, is Instagram an Chumainn
Dé Luan
Blian Nua, Bóthair Céanna Deis chun bualadh leis na baill nua, is sean thar cupán tae i rith an lae i Seomra na Gaeilge
Disco Anocht
Dé Máirt
i ndiaidh Tráth na gCeist
in éineacht leis An Hist & QuizSoc
Dé Céadaoin
Cóisir na Gealaí le Daithí i DTwo
Anraith & Arán Cóisir 'UV' in éineacht le Ents, i Seomra na Gaeilge Dubes agus SciSoc
Dé Déardaoin
Céilí
agus Conradh ina dhiaidh
in éineacht le VDP, TradSoc agus DU Dance
Dé hAoine
Bricfeasta Gaelach i Seomra na Gaeilge