ANG TAGUMPAY

Page 1

TOMO XXII Blg. 1

TAGUMPAY

OPISYAL NA PAHAYAGANG PANGKAMPUS NG TRENTO CENTRAL ELEMENTARY SCHOOL AGOSTO 2023- MARSO 2024

T A K O T S A P A T A L I M

4 kutsilyo, kinumpiska

Upang mabigyan ng katuturan ang balitang natanggap ng school guard, nakumpiska sa mga mag-aaral ng ikaapat na baitang ang apat na kutsilyo sa isinagawang masusing inspeksyon sa bawat silid-aralan

Ayon sa school guard na si G Ronnie Demerin, nakita niya ang kutsilyong isinuksok sa baywang ng dalawang bata dahil may nagsumbong sa kanya na may dalang patalim ang mga batang ito

Pagkatapos na nakumpiska, nagsumbong na rin sila na may dalawa pang classmate nila may dala din na kutsilyo

9 vapes, nasabat

Agad na ipinaalam ni guard Demerin sa kanilang katiwalang -guro na si Gng Judith C Publico, at muling itinanong ng guro kung bakit

PTA, student leader nagtulungan sa kalusugang ligtas

nagsagawa ng oplan bukas sa mga bags ng lahat na mag-aaral mula sa ika-apat hanggang sa ika-anim na baitang na pinamunuan ng

JL C Malimbag

Laletti Jan S. Magcanam

ahil sa nagsusulputan na mga balitang naririnig tungkol sa vape sa radyo, telebisyon, facebook at sa mga stole o tindahan,

PTA, Supreme Elementary Learner Government (SELG) upang masiguro na may ligtas na kalusugan ang mga kabataan na ginanap ngayong Pebrero lamang

Bumulaga ang apat na vape sa mga bag ng apat na lalaking mag-aaral sa grade four, tatlo sa grade five at dalawa sa grade six.

“Bakit nasa inyo ang mga vape? tanong ng guro na

may dala silang patalim, ganon rin ang sagot.

Dinala agad sila kay Gng. Cherademei P. Bangoy, ang school guidance teacher upang mapatawag ang mga magulang nito.

Pinuntahan din ni Publico ang mga nakaalitan ng kanyang mga estudyante upang maresolba ang hindi pagkakaunawaan ng grupo

“Nagalit sila po sa amin dahil sa aming pagsaway sa kanila nang kutyain nila ang isang mataba na mag-aaral”, saad ni alyas Apollo .

Sa kasalukuyan, nasa ilalim na ng guidance cuonseling ang mga batang ito upang magabayan at maiwaksi ang pagka-agresibo sa mga ginagawa nila

si Salvador F. Rodriguez.” “Gumagamit po kasi ang mga kuya namin, kaya sinibukan din namin kung ano ang lasa nito,” sagot ng mga magaaral.

Pinatawag agad ng guro ang magulang kung totoo ba talaga ang sinasabi ng bata Agad naman pinuntahan ng ng bata at sinabing totoo ang nangayari.

Hindi alam ng bata na may masamang maidu-dulot sa kanyang katawan nito ang alam lang niya para kang social o astig tingnan nang tanungin namin siya

“Nagtataka kasi po ako kung bakit gumagamit ang mga kaibigan ng kuya ko ng vape at curious din po akong gumamit kaya tinikman ko na”, sabi pa niya.

500
JL C Malimbag
hindi nakatikim
nakatikim VAPE SURVEY sa mga mag-aaral JL C Malimbag
Ang p.14 p.14
Laletti Jan S. Magcanam SIGURIDAD SIGURUHIN: Ronnie Demerin school guard kinumpiska ang patalim na dala ng magaaral upang siguridad sa paaralan ay mabantayan. Agham p.11
TCESdancesportcouple dumagitng4nagintong medalya p.16 Isports
TRICHODERMA Harzianum KALUSUGAN,KAYAMANAN: Sinigurado ni G. Salvador F. Rodriguez na di mapahamak ang mga kabataan.
D

215 mag-aaral,

apektado

sa 7.2 magnitude

N

agsilikas ang higit kumulang 215 na mga mag-aaral mula sa dalawang palapag na gusali, anim na classrooms papunta sa puwede pang magamit na classroom kahit na hindi ideal classroom para lang di maantala ang klase na dulot ng lindol na umabot sa 7.2 magnitude.

Matapos ang masusing pagsusuri, dineklara nila itong hindi na puweding gamitin dahil sa damage na hindi safety sa mga kabataan.

Agad pinuntahan ng Municipal Disaster Risk

PAGSISIYASAT

Mag-aaral pabor sa electronic lessons

ase sa survey ng Ang Tagumpay sa 100 na magaaral ng TCES, 85 mag-aaral ang pabor sa electronic lessons o 85% ng kabuuang survey habang 15 o 15% ang di pabor dito. B

E-LESSONS

Reduction and Management, Municipal Engineering Office at Provincial Engineering Department kasama ang mga bombero para sa pag evaluate kung pwede pa ba itong gagamitin.

Linagyan ng cordon ang gusali para walang sinumang makalapit dito. Mula noong pagkasira hanggang ngayon tatlong na ang nakalipasang

nagsilikas, hindi pa rin nakabalik dahil wala pang action ng repair o anumang puweding gawin sa nasirang mga classrooms

50 miyembro ng 4P’s, umarangkada sa bayanihan

B

ilang tugon sa Division

Memorandum No. 127 s. 2024, ang “Simultaneous Tree

Weeding and Clean up Drive

Activity in Celebration of International Forest and World Water Day 2024”, nakipagtulungan ang 50 membro ng 4ps para sa kanilang community service na maisasagawa ayon sa nakasunduan nila sa kanilang

leader at chairman ng purok kung saan nasasakop ang paaralang Trento Central Elementary School.

Napagtanto nila na sa likod ng paaralan sila maglilinis dahil sa madadamo, matataas ang mga talahib at natabunan na ang malaking kanal dito

“Napagkasuduan namin na dito kami maglilinis

KAPITBISIG: Nagtulong-tulong ang

dahil natatakot kami na baka may mga malalaking ahas diyan at delikado sa mga kabataan”, sabi ni G. Danilo M. Zamora ang kanilang lider

Hindi nila pinalagpas ang panahong nilinisin ang mini forest ,ang sapa na tinambakan na mga damo na puweding pugaran ng mga makamandag na mga hayop

“Araw-araw akong naghahatid-sundo ng aking anak at nagagambala talaga ako sa aking nakitang madamo malapit sa silidaralan ng aking anak kaya nagpupursige ako na linisin ito”sabi naman ni Gng Caharlyn Gregory isa sa nanay ng batang mag-aaral

2
BALITA
JL C Malimbag JL C Malimbag Eloisa Antonnette D Damasco JL C Malimbag
AGUMPAYAng
JL C Malimbag JL C Malimbag
ANG OPISYAL NA PAHAYAGANG PANGKAMPUS NG TRENTO CENTRAL ELEMENTARY SCHOOL
ABANDONADO: Kanlungang di na makinabangan dulot ng lindol na 7.2 magnitude. Laletti Jan S. Magcanam
mga 50 miyembro ng 4Ps paglinis sa madadamong likod ng paaralan.
Infographics ni Roy E Uyanguren P i n a g k u n a n n g l a r a w a n w w w c a n v a c o m
CHALK AND TALK

ALS learner, tinutukan para sa Inter-District Revalida

Upang mabigayang diin ang pagbabasa at may paguunawa ang mga kabataan sa Alternative Learning System (ALS) tudo pabasa ang ginawa ng mga guro na itinilaga dito para paghahanda sa nakalalapit na Inter-district Revalida sa buwan ng Abril. Alinsunod sa Government Act for Basic Education otherwise known as the Republic Act 9155

kinakailangan bigyan ng pagkakataon ang mga out -of -school children, youth and adults na makapag-aaral

Dahil dito, “puspusan talaga ang aming pagsasanay sa pagbabasa para umangat pa ang kanilang mga kasanayan sa pagbasa”, sabi ni Gng Harnie Mae P Llacuna

-Community ALS

Implementor

“Mahina pa po ako magbabasa dahil grade five lang ang natapos

ko at nahibang na rin ako sa kabasketball sa Mayor’s Cup”, sabi naman ni Jimel O Albillar, isa sa mga mag-aaral sa Advanced Elementary Program under ALS

Dagadag pa nito

“nawalan na rin ako ng gana sa pag-aaral at isa pa makakita na rin ako ng pera sa mga lega sa mga barangay na inaakala ko po ay ok na”.

“Ngunit napagtanto ko po na kulang pa pala dahil kulang pa ang aking pinagaralan. Gusto ko pa pong makapag-aral para makatulong sa aking mga magulang sapagkat hanggang 18 taong gulang lang pweding makasali sa mayor’s cup”

2 student leaders, nakiisa sa Children’s Consultation

ahil sa pinaigting na kampanya tungkol sa Republic Act 11930 o mas kilala sa tawag na AntiOnline Sexual Abuse or Exploitation of Children (OSAEC) and Anti-Child Sexual Abuse or Exploitation Materials (CSAEM), lumahok ang dalawang opisyal sa Supreme Elementary Learner Government (SELG) ng Trento Central Elemntary School sa pagpaplano para sa mga programang naangkop sa pagprotekta sa mga Kabataan.

Ginanap ito noong ikadalawa ng Marso taong

kasalukuyan sa Hygeia Full Humanity Development Center, Patin-ay, Agusan del Sur na may temang “Work with Children in Developing Key Messages on AntiOSAEC and CSAEM Prevention

Ayon kay Bb. Sarah Jane C Escabarte, Cyber Safe Schools Project Officer, “Children have the right to online access, but they must have their guardians beside them”.

Dinaluhan ito ng halos humigit kumulang isang daang partisipante mula sa bat-ibang paaralan sa Dibisyon ng Agusan del Sur,

Trichoderma Harzianum, sagot sa sakit ng tanim-DA

Dahil sa pagtaas ng mga presyo ng mga synthetic chemicals na pamuksa sa mga peste ng pananim nakikipagpanayan ang ‘Ang Tagumpay sa Department of Agriculture (DA) particular sa Reginal Crop Protection Center (RCPC) na nakabase sa Trento, Agusan del sur kung matgunan ang mga problema sa mga peste sa mga pananim.

Ayon sa RCPC , "kinakailangan na puksain ang mga peste na umaatake sa mga taniman".

kasali lalong lalo na ang mga paaralang nasa ilalim ng Cyber Safe School Project. Kabilang din sina Eloisa Antonnette D. Damasco, SLEG President at Lalleti Jan S. Magcanam, P.I.O maging ang kanilang tagapayo na si Bb. Maria-Nila D. Gamana.

Gayun pa man, Kasama sa kanilang mga ginawa ang paghahanap ng ibat-ibang aktibidadis na maaring magamit ng kanilang kapwa mag-aaral upang mapalawakpa ang kanilang mga kaalaman sa pagprotekta laban sa mga nambibikta ng mga Kabataan lalong lalo na sa internet

"Gusto naming na aangat rin ang aming ani para makakabawi din sa gastos at may gagastusin pa kami para sa pag-aaral ng aming mga anak,"sambit ni Ginoong Juan Torrenueva isang magsasaka na gumagamit ng synthetic chemicals at inorganic fertilizer " Hindi talaga mapupuksa ang mga peste kung paulit-ulit ang gamit na synthetic chemicals ang ginagamit mo sa inyong pananimdahil sa sitemang immuno", dagdag pa Annie Marie Oracion Plaza, RCPC Chief Officer.

Hinihikayat ng DA na gumamit ng organikong materyales na pamuksa ang Trichoderma harzianum na sagot sa sakit ng mga pananim.

3
JL C Malimbag JL C Malimbag JL C Malimbag JL C Malimbag MDGamana
TOMO XXII Blg 1 Ang Opisyal na Pahayagang Pangkampus ng Trento Centra Elementary School AGOSTO 2023-MARSO 2024 ANG OPISYAL NA PAHAYAGANG PANGKAMPUS NG TRENTO CENTRAL ELEMENTARY SCHOOL
JL C Malimbag
BALITA
Mona Louise G. Sis Rhenzy P. Brandino AMBISYON: Mga katagang sinabi ni Jimel O. Albillar. MAGINGMAPARAAN: Panghihikayat niGng.AnnaMarieO.Plaza
D
Laletti Jan S. Magcanam

Sudoku champ, sinalubong AGUMPAY

Mangiyak-ngiyak ang isang mag-aaral ng Trento Central ES sa pagsalubong sa kanya ng buong paaralan dahil sa hindi inaasahang pagkapanalo sa 20th National Science/ Math Quest, SUDOKU Competition noong February 23-25, 2024 na ginanap sa Baguio City, Philippines.

Umuwi si Aliana Jaira P Devera, bitbit ang gintong medalya bilang kampyonato sa larangan ng Sudoku sa

Pagpapaplano ng student leader, ginabayan

Upang matugunan ang problema sa cyberbullying at pang-aabuso sa mga kabataan gamit ang internet, tinipon ni Bb.

Sarah Jane Escabarte, Foundation for the Development Agsurnons, Inc. (FDAI) representative ang mga batang lider ng

Supreme Elementary Learner Government (SELG) sa pamumuno ni Eloisa

Antonnette D. Damasco katuwang ang kanilang gurong tagapayo na si Bb. Maria-Nila D. Gamana noong Enero 25, 2024 para gabayan sa pagpaplano ng mga aktibidades sa darating na Buwan ng Febrero na magdiriwang ng Safer Internet Month.

Inilunsad ang programang ito ng FDAI upang matulungan ang mga paaralan at pagbibigay ng gabay sa pagpaplano ng mga kabataan para magsagawa ng ibat-ibang proyekto na makapagbigay ng kamalayan sa kanilang kapwa mag-aaral tungkol sa masusing paggamit ng teknolohiya tulad ng internet

Hinikayat ni Escabarte ang mga lider ng SELG na siguraduhing matapos kaagad ang pagpaplano para mabigyan agad sila ng kaukulang budyet na nagkakahalaga

kategoryang pang ika-anim na baitang

Binigyang pugay ng buong paaralan ang kanyang pag-uwi kasama ang kanyang tagapayo na si Ginoong

Jerymie I Berdiguel, T-III

“Kinabahan ako habang sinasagutan ko ang puzzle ng Sudoku pero hindi ako nagmamadali at sinisiguro ko talaga na mapunan lahat ng patlang”, sabi ni Devera Tinalo ni Devera ang mga katunggali mula Luzon, Visayas at Mindanao

ng sampung libong piso (10,000Php).

Dahil sa inisyatibo at motibasyong narinig mula sa tagapagsalita ng nasabing proyekto ikinasa ni Damasco ang mga pagpaplano na may intensyong matapos at maisakatuparan ito

UringBullying 0 20 40 60 80 Physical SocialGender-based Cyberbulling Retaliation
ANG OPISYAL NA PAHAYAGANG PANGKAMPUS NG TRENTO CENTRAL ELEMENTARY SCHOOL
JL C Malimbag BANTAY SARADO. Sinusubaybayan ni Bb. Sarah Jane C. Escabarte, RSW ang kaligtasan ng mga samahang kabataan. Laletti Jan S. Magcanam Eloisa Antonnette D Damasco KasongbullyingnanararanasanngmgamagaaralsaTCESayonkaChildProtection CoordinatorGloriaA.Sarmientosaikalawang markahan. Infographics ni Roy E Uyanguren PAGPUPURSIGE: Ito ang pinanghawakan ni Alliana Jaira P.Devera sa kanyang tagumpay.
Ang
JL C Malimbag

EDITORYAL

LASANG MAPANG-AKIT

Menor de edad natutukso sa vaping

Nakaaalarma ang ipinahayag ng Department of Health (DOH ) na parami nang parami at pabata nang pabata ang mga kabataang lalaki na may edad 13 hanggang 15 at kasali na rito ang 163 magaaral mula ika-apat hanggang ika-anim ba baiting ng Trento Central Elementary School ang nakaranas na nang vape o e-cigarette ayon sa survey ng Ang Tagumpay.

Ayon sa 2019 Youth Tobacco Survey, isa sa pitong kabataan umano ay hindi pa nakaranas manigarilyo o magvape Mga first time user umano ang mga kabataan at lulong na agad sila sa paggamit ng vape

inbox

inbox ng patnugot patnugot

Mahal na Patnugot,

Napansin ko na ang mga kamag-aral ay pawang mga pasaway at matitigas ang ulo, ang iba ay nagdudulot ng gulo sa loob ng klase sa kabila ng patuloy na pagtuturo ng kabutihang asal sa amin Sana po kami ay iyong matulungan sa usaping ito

Ang pagkalulong ng mga kabataan sa vape ay hindi dapat ipagwalambahala . Mabigat na problema ang kahaharapin kapag hinayaan ang mga kabataan na malulong sa mapanganib na vape Walang ipinagkaiba ang vape sa sigarilyo na nagdudulot ng sakit gaya ng cancer at sakit sa puso Noong nakaraang buwan, humingi ng tulong ang Parent-Teacher Association (PTA) na kasama ang punong-guro sa Philippine National Police (PNP) upang mapigilan ang mga menor-de-edad Talamak na umano ang bentahan sa menor-de-edad sa kabila na may batas dito na bawal ang 18-anyos pababa

Bagamat naging batas ang Vape Bill noong Hunyo 2022.Layunin ng batas na ma-regulate ang importasyon, paggawa, pagbebenta, distribusyon, at paggamit ng vaporized nicotine at non-nicotine products

Maraming kumontra sa Vape Bill sapagkat mapanganib sa kalusugan ang vaping Ang vape ay may nicotine, propylene glycol, carbonyls at carbon monoxide na naging dahilan ng lung cancer May naitala na nagkakaroon na ng lung problem sa Rural Health Unit (RHU) Pero hindi ito naging dahilan na hihinto dahil sa nagsusulputang parang kabute ang vape shops na ang customer ay pawang mga estudyante Ipinanunukala ni Finance Secretary Ralph Recto naipagbabawal ang lahat na uri ng mga

disposable vape products sa Pilipinas Ayon pa kay recto, karamihan sa mga disposable vapes na ipinagbibili ay hindi rehistrado sa Department of Industry(DTI) at hindi umano nagbabayad ng excise tax

Ang local Government Unit (LGU) ang dapat manguna sa kampanya na ibawal sa kanilang nasaskupan ang vape Sa kasalukuyan, ang (LGU) at PNP ay nagkaisa na naipagbawal ang mga vape shops malapit sa eskuwelahan para maligtas ang bakataan sa pagkakasakit at maiwasan ang pagkaakit sa ibat-ibang lasa nito.Kumilos din sana ang PNP at arestuhin ang mga may-ari ng vape shops na nag-o-operate malapit sa mga paaralan Huwag nang hintayin na magkakasakit pa sila at mamamatay

Tulad ng alam nating lahat na ang bawat bata ay natatangi Ang problema tulad nito ay nasosolusyunan

Bilang isang mag-aaral ugaliin mong isabuhay kung ano ang tama at nararapat gawin mula sa itinututo sa iyo ng guro maging ng iyong mga magulang Maging ilaw sa kapwa mo kabataan upang landas nila ay hindi lumihis sa tulong mo at ng lipunan

AGUMPAY

PunongPatnugot:EloisaAntonnetteD Damasco

Pangalawang Patnugot:MonaLouiseG.Sis

Dibuhista:RoyE.Uyangurin

TagakuhangLarawan:JLMalimbag

MgaManunulat

LalletiJanS.Magcanam

PreciuosMarieB.Dacup

PrincessDollyNicholeA Prache

PrinceEssayanA Plaza

AimeeMoralde

MgaTagapayo

Maria-NilaD Gamana

DaisyM Cabusog

GretchenR DeLeon

Punong-guro:JosephP Cabales

DivisionSupervisorsaFilipino:ArleneM Batausa

DivisionSupervisorsaEnglish:IvyI Naparan

SchoolsDivisionSuperintendent:JositaB Carmen,CESOV

5
ng
Ang
ANG OPISYAL NA PAHAYAGANG PANGKAMPUS NG TRENTO CENTRAL ELEMENTARY SCHOOL TOMO XXII Blg 1 Ang Opisyal na Pahayagang Pangkampus ng Trento Central Elementary School AGOSTO 2023-MARSO 2024
Sophie,
PAMATNUGUTAN
Mona Louise G Sis

OPINYON

Isang Pindot

Makabagong teknolohiya sa Gen Z

Umabot na sa 5.35

bilyong tao sa buong mundo ang gumagamit ng teknolohiya ayon sa 2024

Digital Datareportal at 86 98 milyon sa Pilipinas, karamihan sa mga ito ay Kabataan asa edad 30 pababa.

Karamaihan s y magdamag na nakatutok sa gadgets nila Dahil dito, untiunti nang nasisira ang buhay ng mga Kabataan sa maling paggamit nito maging ang kalusugan ay napapayaan na rin

agdamagan niyang paglalaro sa kanyang cellphone

akatutuwa na halos lahat ng mga kabataan ngayon ay marunong ng gumagamit ng teknolohiya.

Malaking usapin ngayon ang Republic Act 10175 o cybercrime Act 2012 na ayon sa nakararami, pagsupil sa karapatan ng malayang pamamahayag ng damdamin ng bawat isa.

Inaprobahan ni Pangulong Benigno Simeon Aquino III noong Setyembre 12,20212 ang Cybercrime Law kaya puwede na nating kasuhan ang mga taong padalus-dalos sa paninira

Nakababahala ang mga nangyayaring sakuna sa ating bansa. Maraming taong namamatay dahil sa mga salot na kalamidad kaya’t panahon na upang paghandaan ang mga ito.

Sa pagdating ng mga kalamidad di natin kayang pigilan ang mga ito ngunit kaya nating paghandaan ika nga sa larangan ng medisina prevention is better than cure kaya dapat lahat makipagtulungan at malaman ang impormasyon at mga

Ayon sa World Heath Organization (WHO) apat sa 10 kabataan ang nagkakasakit dahil sa sobrang tutok sa mga gadgets

Bukod dito, lima sa 10 bata ang hindi na pumapasok at sa computer station/internet cafe na sila namamamalagi

Sa katunayan, sa limang taong gulang mag-aaral sa kindergarten kumakailan lang, nakaranas ng seizure dahil sa radiation na nagmumula sa

Laban sa Laban Kamalayan sa kaligtasan, pina-igting

gamit ang mga social media

Ang Facebook, Twitter, ,at Youtube ay mga halimbawa lamang ng social networking sites Ito ang paraan nila upang makasira ng ibang tao. Karamihan sa mga inilathala nila ang mga

Umusbong man ang teknolohiya sa ating lipunan hindi dapat kalilimutan ang kahalagahan ng pagiging isang disiplinadong mag-aaral paraan at huwag magpapaalila dito. Gamitin ang mga ito

Ang teknolohiya ay isang salik upang magkaroon ng kalidad na edukasyon, samahan mo ito ng disiplina upang kalusugan mo hindi masira maging ang iyng matayog na pangarap ay makamtan

inilathala nila ang mga di-kanaisnais na mga larawan kahit na walang pahintulot sa nagmamay-ari ng larawan, nagbibigay ng mga masasakit na mga salita, at pinapalitan ang mga bahagi ng katawan sa larawan. Ang lahat ng ito’y mga gawaing di dapat pamarisan dahil ito’y

Kalikasang Kaligtasan

Di pasisiil sa anumang kalamidad

dapat na gawin sakaling dadating ang sakuna at magingdadating ang sakuna at maging masunurin sa mga kinauukulan upang maiwasan ang ganitong sakuna sa ating mga buhay

Kamakailan lang ay idinaos ng LGU ang Disaster Preparedness Drills and Techniques sa Trento Central Elementary School TCES upang masiguradong handa

ng mga guro, mag-aaral at mga magulang sa anumang kalamidad na darating sa paaralan at sa lugar kagaya ng mga earthquake drills, fire drills, first aid at iba pa na nilahokan ng mga mag-aaral, guro, magulang kaakibat na rin ng lokal na DRRMC o Disaster Risk Reduction and Management Council, Red Cross at PTA

Laging tandaan ang first

mga gawain ng mga taong walang Panginoon Lumalala na ngayon ang mga pangyayari kahit na may batas hindi pa rin sila natatakot Kaya ang Provincial Government ng Agusan del sur, 10 Pilot Schools ang tinataguyod upang magkaroon ng kaalaman tungkol cyber safety para hindi na sila maging bikatima.

aid at mga Standard Operating Procedures (SOP) na itinuro sa atin sa paaralan sa tuwing merong mga kalamidad sa ating lugar upang maiwasan ang mga sakunang nagdudulot ng kalamidad Ugaliin din nating magtulungan sa mga ganitong panahon para sa kaligtasan ng bawat isa.

6 ANG OPISYAL NA PAHAYAGANG PANGKAMPUS NG TRENTO CENTRAL ELEMENTARY SCHOOL
PANATILIHIN PR NCESS DOLLY N CHOLE A PRACHE MAPAGMATYAG MONA LOUISE G SIS AGUMPAYAng
ELOISA ANTONNETTE D. DAMASCO
KAMALAYAN

PANATILIHIN

Henyong Henerasyon

Kabataang kulang ng interes sa aklat

Henerasyon Z o

Gen Z ang tawag sa mga makabagong Kabataan ngayon na ayon sa mga mananaliksik at midya, sila ang unang henerasyong panlipunan na lumaki na may susi sa internet mula sa murang edad.

Ninanais ng lahat na gumamit ng internet, panonood ng mga interactive videos kaysa pagbabasa ng ng mga libro.

Sa isang suvey na isisnagawa ng paaralan, 239 sa 252 o 95 porsyento na mga magaaral sa grade three ang nagsasabing mas naeengganyo silang makinig at mabilis nilang maintidihan ang aralin kung gagamitin ng guro ang telebisyon at laptop nito

Higit pa rito, ang mag-aaral ngayon ay nagiging interesado kung makakakita sila ng mga gumagalaw na larawan. Madaling mauunawaan ang mga leksiyon kung gagamit ang mga guro ng mga makabagong teknilohiya.Ipinakita dito na sa lahat ng aspeto ng

kanilang buhay, kaakibat ang paggamit teknolohiya

Bukod dito, 52 sa 54 na guro sa paaralan ang nagsabi na ang paglalahad ng aralin gamit ang powerpoint ay nagiging interesado ang mga magaaral sa mga leksyon at napapadali ang pagkatuto nila

Gayunpaman, ang mga libro ay dapat basahin upang mabigyan ang lahat ng pagkakataong maglakbay sa buong mundo ng walang gastos . Maaaring ito’y lumang tugtugin na ngunit ito ay makatutuhanan

Sa kabila ng lumalagong larangan ng teknolohiya at social media na san buhayin muli sa tulong ng mga batang manunuat at magbibigay ng inspirasyon sa bawat henerasyon Z na pahalagahan ang pagbabasa at gawing kaakibat ang mga libro sa pagtupad ng mga panagarap sa buhay tungo sa isang maunlad at maginhawang pamumuhay.

OPINYON

Kasanggang Sanggano

Paaralan, tahanan kontra gangster

Isa sa pinakamainit na usapin ngayon lalo na sa paaralan ay ang gangsters na kamakailan lang binutasan ang pagitang pader para lang makagante sa kalaban.

Ayon kay Under Secretary Albert Muyot, apat sa bawat 10 mga kabataan ay kasapi na ng gangster, 22 % mula sa 12-18 taong gulang sumasali sa gang para may kakampi sila. Para maagapan at mapadali ang kalutasan, may magagandang paraan upang labanan ito. Ngunit kailangan ang kooperasyon ng paaralan at tahanan upang maresolba ang problemang ito.

Una, kailangang maintindihan ng mga magulang ang kahulugan ng salitang gangster.Minsan, pinalaki pa ng mga magulang ang isyu na hindi lubos na nausisa ang tunay na mga pangyayari Dapat munang magimbestigasa sa tulong ng mga guro na direktang may interaksyon sa mga bata a alisto o alerto ang mga guro sa paglilikom ng mgaimpormasyon at pagiimbestiga. Ipagbigay alam agad sa mga magulang ang mangyayaring alitan o gusot sa pagitan ng dalawa o higit pang mga grupo. Mas nanaisin ng mga magulang na malaman ang kalagayan ng kanilang mga anak sa paaralan kaysa tumagal pa ang isyu

Higit sa lahat, ang mga guro at mga magulang dapat magkatuwang sa pagsasaayos ng nasirang relasyon sa dalawang kampo

Hindi dapat magtatapos sa parusa ang isang kasalanan kundi sa prosesong pagbabago Kung hindi aayusin ang gusot sa pagitan ng dalawang kampo/grupo, mag-iiwan ito ng butas sa kanilang mga katauhan Hindi malulutas ang problema sa gangsters kung hindi magtutulungan ang paaralan at ang mga magulang.

7 ANG OPISYAL NA PAHAYAGANG PANGKAMPUS NG TRENTO CENTRAL ELEMENTARY SCHOOL TOMO XXII Blg 1 Ang Opisyal na Pahayagang Pangkampus ng Trento Central Elementary School AGOSTO 2023-MARSO 2024
WAKASAN LALETTI JAN S MAGCANAM
AEME E MORALDE

Eloisa Antonnette D Damasco

likod

pinanganak mang maralita at hindi nakaalwan sa buhay dahil sa marami silang magkakapatid na halos pantay pantay ang kanilang paglaki ay nangibabaw ang isang batang babae na tahimik lang sa isang sulok ng silid. Siya ay isang tahimik na kaluluwa, ang kanyang presensya ay madalas na natatabunan ng gulo ng buhay sa paligid niya. Ngunit sa likod ng kanyang mahiyain na harapan ay may isang pambihirang talento na naghihintay na matuklasan. Siya ay si Aliana Jaira Plaza Devera.

Ang batang Aliana ay nagmula sa isang abang pamilya kung saan ang bawat sentimo ay mahalaga. Gayunpaman, sa madilim na sulok ng kanyang maliit na tahanan, nakatagpo siya ng aliw sa masalimuot na grids ng Sudoku puzzle Mula sa murang edad, nabihag na siya ng lohika at hamon na kanilang ipinakita Habang naglalaro ang kanyang mga kamagaral sa labas, si Aliana ay gumugol ng hindi mabilang na oras sa pagsasanay ng mga Sudoku na libro, na hinahasa ang kanyang mga kasanayan nang palihim

“Hindi po ako naglalaro sa labas ng bahay kasi inuutusan po ako ni mama na bantayan ang aking kapatid na natutulog sa loob ng duyan at para mawala ang akong bagot inaaliw ko po ang aking sarili sa pagsagot ng puzzle ng sudoku”, sabi ni Aliana

Sa kabila ng kanyang pagkamahiyain, nangigngibabaw pa rin ang kinang ng kanyang utak na naging dahilan para hindi matinag ang kanyag tatag bilang nangungunang mag-aaral sa kanyang grado.

Oportunidad sa EDUKASYON

ahit maputi na ang buhok ko.”

Ito ang linyang inawit ng isang lolo na nagaaral sa Alternative Learning Sytem, (ALS) ng tanungin ko siya, kung bakit kailangan pa niyang mag aral na may edad maman Ang lahat ay may pangarap sa buhay, bata man o matanda dito sa mundo Hindi napapagod hanggat sa di maaabot ang minimithing makamit ang panagarap.

“Dalawamput-isang taon po akong nagtratrabaho sa Maynila bilang porman sa isang kompanya ngunit hindi ako mapropromote dahil elementarya lamang ang natapos ko,” sabi ni Calixto Nakakalungkot ang mga sinapit niya pero laban parin siya sa buhay Nang namatay ang kanyang asawa, at ang mga anak ay nagkapamilya na, tila wala nang saysay ang kanyang buhay ngunit napagtanto niyang hindi pa siya tapos sa kanyang pangarap.

“Umuwi ako dito sa Trento at tumutuloy na lamang ako sa aking anak. Humahatid-sundo ako sa aking apo, sa paaralan ng Trento Central Elementary School Naisipan kong maka pag-enrol sa ALS habang nag hihintay sa aking apo at sayang naman wala akong ginagawa at dito narin matutupad ang aking pangarap na may sertipiko na katunayan na may pinag-aralan ” , dadag ni Calixto Masaya niyang tinahak ang pag-aaral sa ALS isa rin siyang mapalad na nakapagtanggap ng Free Scholarship na ibinigay ng (TESDA) at sa ngayon promoted na siya bilang senior high school. Sinunggaban niya ang pagkakataon na ipagpatuloy ang pag-aaral kahit man lang makapagtapos siya sa senior high school Malaking pagpapasalamat niya s aals na umangat ang antas ng kanyang edukasyon.

LATHA ANG OPISYAL NA PAHAYAGANG PANGKAMPUS NG TRENTO CENTRAL ELEMENTARY SCHOOL
sa g
ng
Mona Louise G. Sis
“K
TAYOGNGPANGARAP: Hindibalakidandedadna
I
65parakayloloCalixto,ALSstudentparamatupad angoangarapnitongmakakuhangdiploma JL C Malimbag

agkamahiyain

Ang kanyang mga guro ay namangha sa kanyang dedikasyon at talino, hindi alam ang mga tahimik nalaban na kanyang kinakasa. Gaya ng tahimik na paghahanda para sa 20th National Science/ Math Quest, SUDOKU Competition noong February 23-25, 2024 na ginanap sa Baguio City, Philippines.

Ngunit napaharap si Aliana sa isang mabigat na balakid, ang mga pinasyal na gugugulin patungo sa lugar kung saan gaganapin ang paglisahahang inaasam-asam Sa hindi natitinag na determinasyon, nagtakda siyang makalikom ng mga pondo, bawat hakbang ay isang patunay ng kanyang katatagan at lakas ng pagkatao

“ Sinabi ni mama na wala kaming pera pantustos sa lahat ng gagastusin ko papunta ng kompetisyon, pero hindi ako sumuko Kinapalan ko ang aking mukha na manghingi ng tulong sa aking mga ninang at nino pa niya.

Matindi ang kump nang walang kamali-mali, katumpakan at kaayusan pangalan ay nakaukit sa bitbit ang gintong medaly na baitang

MUNTING

ahimik, malayo sa kaguluhan, maaliwalas, malayo sa realidad. Isang lugar kung saan maaari kang makapaglakb ay sa iba’t-ibang panig ng daigdig. Doon ay makakakilala ako ng mga kaibigan mula sa ibang lahi. At magkakaroon ng oportunidad para sa mga bagong karanasan at kaalaman tungo sa mga pintong nagdadala ng ibat-ibat hatid na saya lungkot, kasiyahan at pagibig. Malaparaisong lugar kung aking maihahalintulad.

Ang aking munting paraiso ay isang silid Parihaba ang hugis nito makulay na nagdadala ng sigla at kaginhawaan sa mata at kalooban na kanais-nais pagmasdan. Nakahilira ang mga cabinet sing laki ko na maraming aklat Dito ako nagbabasa nang iba’t-ibang aklat, aklat na nagbibigay sa akin ng mga pintuan papasok sa mgabagong kaalaman at bagong mga impormasyon na nakakatulong

Paraiso

na humasa sa aking kaalaman Kapag ako’y bumibisita dito agad akong pumipili ng aklat at ito’y dadlhin ko sa aking paboritong sulok. Kadalasan ay nagbabasa ako tungkol sa Princesa at Principe, minsan naman ay tungkol sa iba’t-ibang bansa at mga alamat Kapag ako ay nasa aking muntingparaiso, nakakalimutan ko ang oras

Malayang naglalakbay ang aking imahinasyon kasabay ng pagbuklat ko ng mga pahina. Tila ang ingay ng mundo ay napakalayo parang isang dimensyong nagbibigay sa akin ng mga impormasyong mahahalaga at nagpapadama sa akin ng mga kanaisnais upang mabuksan ang mga dapat kung matutunan sa hinaharap

KINAGIGILIWANG SILIDː Bawat bakanteng oras ay ginugugol ni Zhynn Krystyll T Fernandez, mag-aaral sa ikalawang baitang sa pagbabasa

“Ring ring ring ” tunog ng bell sa isang sulok Oras na ng klase maingat kong

binalik ang aklat sa lalagyan nito at dahandahan akong lumabas bitbit ang mga kaalaman at mga impormasyon na magagamit ko sa klase at sa mga pangyayari sa aking paligid Bukas ulit, babalik ako sa aking munting paraiso Munting paraisong nagbibigay kaginhawaan at kaalaman tungo sa ikabubuti ng aking hinaharap

9
ANG OPISYAL NA PAHAYAGANG PANGKAMPUS NG TRENTO CENTRAL ELEMENTARY SCHOOL
T
Precious Marie B Dacup
ALAIN
JL C Malimbag

sang dumadagundong na balita ang umaalingaw sa buong kampus ng paaralan ng marinig ang balitang may isang guro ang sumailalim sa isang operasyon sa ulo dahil sa aneurysm.

Matatandaang halos 66% ng mga survivor nito ay magkaroon ng permanent neurological deficit kaya ang lahat ay hindi makapaniwala at nagpapasalamat sa poong maykapal na ito ay kanyang nalampasan.

Pagkatapos ng matagumpay na operasyon at matagal na panahon ng matinding paggaling, si inay, nanay, inahan o Alma Gayol Cagatin ay bumalik sa kanyang unang mahal , ang pagtuturo nang may sariwang sigla at

Pakikibaka

sigasig, determinadong gamitin ang kanyang karanasan bilang isang pagkakataon para sa inspirasyon at personal na pagpapabuti

Ngayong ganap na siyang gumaling, ginugugol niya ang kanyang oras sa pagtuturo sa mga kabataan, pagtulong sa kanyang simbahan, at pagbibigay ng optimismo at pag-asa sa lahat ng kanyang nakakaharap.

Para sa lahat na nahaharap sa kahirapan, ang paglalakbay ni Ginang Alma mula sa pakikibaka hanggang sa lakas ay nagbibigay ng pag-asa Ang kanyang mga mag-aaral, katrabaho, at miyembro ng pamilya ay inspirasyon ng kanyang matibay na pananampalataya, matiyagang saloobin, at dedikasyon sa paggawa ng pagbabago

Ipinapaalala ni Gng Alma sa ating lahat na posible ang anumang bagay kung mayroon kang pananampalataya, tiyaga, at bukas-palad na puso habang ikaw ay nabubuhay sa mundong ibabaw

“Kaya kayong mga kab ataan, ugaliing magdasal araw-araw lalong-lalo na ang pagrorosaryo dahil dininig talaga ng panginoon ang aking hiling na gumaling para makapagsilbi pa rin sa mga bata at sa panginoon”, sabi niya

TAGUMPAY SURVEY

Mag-aaral na kumakain ng gulay sa kanilang mga tahanan.

250 MAG-AARAL

75

Malulusog sakahan

rganikong

175

ara magkakaroon ng malusog at masasarap na pagkain sa hapag kainan sa lokal, isang matalino at masipag na magsasaka na ginagawa ang makakaya upang magtanim at mabenta ng mga pananim.

Si pastor Chavez, 62 taong gulang, isang magsasaka sa Poblacion, Trento, Agusan del sur na nagmamay-ari ng malusog na sakahan umabot sa humigit kumulang 1.9 ektarya. Kilala din siya sa kanyang mga ginagawang organikong pataba sa tulong ng Department of Agriculture (DA) Naugali at hilig na niyang mananim dahil namulat pa sa kanyang mga magulang

Araw-araw, ang kanyang sakahan ay may mga prutas at gulay kagaya ng pipino, kamatis, talong, ampalaya at iba pa Sa halip na gumamit ng inorganic fertilizer, gumagamit siya ng organikong pataba dahil ayaw niyang masisira ang kalusugan ng taong mga kumakain ng kanyang matingkad, malulusog, at masasarap mga produkto. Sinisigarado niya na makapag-iisip para makagawa ng bagong organikong pataba at marami pang maiimbak para sa sunod-sunod magagamit sa mga pananim at masagana ang maibenta sa palengke at mga kapitbahay

Itinataguyod pastor Chavez ang paggawa ng mga organikong pataba at ang bawat isa may benepisyo. Hanggang ngayon, siya ay nag-asang lalago pa ang kanyang pagsasaka.

JL C
on n
Malimbag
JL C Malimbag Hindikumakain 70% Kumakain 30%
ANG OPISYAL NA PAHAYAGANG PANGKAMPUS NG TRENTO CENTRAL ELEMENTARY SCHOOL
at
I P
Precious Marie B Dacup Rhenzy P Brandino g linya ni Alma G Cagatin na survival mula sa taksil na aneurysm
AGUMPAYAng
ECagatin

ni Trichoderma solusyon sa agarang pag-abono-DA

Pangunahing problema

ng magsasaka ang abono o pataba ng kanilang mga pananim. Samot-saring mga abono ang kanilang nasusubukan kaakibat nito ang mga masamang dulot nito at halos nasa 100% ang nagdedepende dito na nagdulot ng pagkasira ng lupa at pagkasanhi ng acidification at mineral depletion.

Dahil sa problemang kinaharap ng mga magsasaka ay may solusyon ang Regional Crop Protection Center (RCPC) ng Poblacion ,Trento, Agusan del Sur at ng Department of Agriculture (DA) at ito ay ang Trichoderma para sa agarang abono ng mga magsasaka at mga pananima aming paaralan.

“ Hindi talaga maganda ang ani ng aking sakahan, palaging lugi Hindi pa rin omobra kakit na 100% na synthetic na pataba ang aking inaapply di pa rin nagsilbi,” sabi ni G Torrenueva , isa sa magulang na magsasaka

Isang natatanging amag (Fungus) ay tinatawag na Trichoderma harzianum

Isang epektibong bio control agent laban sa mga peste sa pananim Ito ang epektibong pang-abono ng mga organikong materyales kagaya ng rice hulls, corn husk at balat ng gulay at prutas na idedecompose sa loob ng apat hanggang anim na linggo upang maging isang tunay na organikong abono para sa mga pananim ng ating mga magsasaka Mula noon na alam ko na kung ano ang nararapat na pag-alaga ng pananim, ipinagtiyagaan kung gumawa ng mga abonong organiko gamit ang trichoderma para sa malusog na pananim, malusog na katawan , at masaganag ani .

ang normal sugar level ng babae ay between 70mg/dL(3.9 mmol/L) and 100mg/dL(5.6 mmol/L) pero ang kanya ay aabot ng 30-33(3 9 mmol/L)

Sa isang batang tulad ko, ang pagkaing sagana sa asukal ay siyang pinakagusto kung tikman at di mapag-ayawan tulad ng cakes, chocolates, ice cream, candies, juices and carbonated drinks etc

sa guro ng Mababang Paaralan ng Trento Central. Si Ma’am Lalaine K. Dela Vega-isang Master Teacher at may 25 taon na sa serbisyo. Sa edad na 54 sumailalim na siya ng kidney dialysis.

Ayon sa World Health Organization (WHO) na

Sa panayam na aking ginawa, nalaman kong mula elementarya hanggang kolehiyo carbonated drinks na pala ang gamot sa uhaw niya at hindi ang tubig. “Hindi talaga ako mahilig uminon ng tubig since elementary”, pagtatapat nito

Dahil narin anak siya ng isang public school teacher kahit papaano may pambili naman ito

Dumating ang panahong

iniinject na ang insulin sa kanyang katawan. Ilang operasyon narin ang nalampasan ni Ma’am Lalaine dulot narin ng mataas ngsugar level

Naranasan niyang nagkaroon ng bukol sa likurang bahagi at sa ulo nimo at dumaan din siya ng pagkabulag. Sa kasalukuyan, dalawang beses sa isang lingo ang dialysis session ni Maam Lalaine Bakas man sa kanyang mukha ang hirap at pagod dahil sa mga komplikasyon at inpeksyon pero lakas loob nitong nilabanan ang hamon ng kanyang kalusugan

T E K N AG 11
ANG OPISYAL NA PAHAYAGANG PANGKAMPUS NG TRENTO CENTRAL ELEMENTARY SCHOOL TOMO XXII Blg 1 Ang Opisyal na Pahayagang Pangkampus ng Trento Centra Elementary School AGOSTO 2023-MARSO 2024
Princess Dolly Nichole A Prache Eloisa Antonnette D Damasco JL C Malimbag JL C Malimbag JL C Malimbag PAMATID UHAW!: Lasap-lasap ni Chin Mae Minguito ang sarap ng softdrinks na iniinom niya. PAGKAMAPARAAN: Masinsinang hinahalo ni Gng Chavez para sa malulusog na panannim Nakasupot na naprosesong amag.

AGHAM

Citris Limon benefits

Natatagong taglay ng juice mo

a aming paaralan madalas makitang pagtatagain ng mga walang magawang mag-aaral ang prutas na ito sa halip na alagaan. Lingid sa kanilang kaalaman na ito pala ay may malaking pakinabang at benepisyo sa katawan.

Isa ang lemon sa kinagigiliwang prutas sa buong mundo Citris Limon ang scientific name ng lemon na siyang bunga ng Lemon Tree Popular ang lemon juice bilang inuming lemonade dahil sa taglay nitong Vitamin C

Ayon kay Dr Roxanne B Sukol, isang internal medicine specialist sa Cleveland Clinic- na mainam simulan ang araw sa pag-inom ng lemon water

Dahil sa ganitong paraan lubos na makukuha ang mga benepisyo ng lemon

nagbigay ng potassium para sa nerve-muscle communication at blood pressure regulation

malaking tulong sa digestion dahil sa mga acid na tutunaw sa pagkain sa tiyan

pinipigil nito ang pagkakaroon ng kidney stones

nagpapalakas ng immune system

BENEPISYONGLEM O

napananatiling hydrated ang katawan

nakapagbibigay ng Vitamin C na pumuprotek laban sa cell damage

maaaring pangbawas ng timbang

“ Inaalagaan ko ang aking mga pananim citrus dahil sa mga nenepisyong makukuha ko mula rito,” saad ni Gloria A Sarmiento

DALANG LUNAS NG SALUBO HERB

sang 74 na taong gulang ang aming napanayam, Ang Tagumpay tungkol sa isang herbal oil na nakapagbibigay luna mga sakit, siya si Gng. Liliosa malupangue.

"Ginagamit ko ito kung may mga karamdaman ang aking mga anak Mula noong maliliit pa sila iyan na ang aking ginagamit na hap Nang sila ay nag-asawa na iyan pa rin kanilang ginagamit," sambit n Malupangue

Ayon sa kanyang anak na isa sa aming mga guro, "amin itong ginagamit sa aming pagpanganak, pinapahid lamang namin ito sa aming tiyan para madali kaming makapagpanganak

Gayunpaman, ang aking anak sa America pinapadalhan ko da hanaphanap nila ang nasanayang pamahid o ‘haplas’ Pinapahid d ito sa mga may varicose, sakit sa tiyan, rayuma at iba pa Napatunayan talaga nila dahil sila mismo ang gugamit nito da siya mismo ang gumagawa

aano ginagawaː

Pinagkunan ng larawan

Putol-putulin ang mga dahon sa aliliit na piraso. Gadgarin ang luya

Durugin ang mga ito sa almeris. nitin ang langis, pagkatapos ilagay ang hat na may katamtaman ang apoy nggang sa malinaw na.

salin sa lalagyang garapa o sa gusto ong lalagyan

at T E K N O L O H
I Y A
12
JL C Malimbag
AGUMPAYAng
luyang dilaw nglad coconut oil dahon ng buyo
ANG OPISYAL NA PAHAYAGANG PANGKAMPUS NG TRENTO CENTRAL ELEMENTARY SCHOOL
S
N
Eloisa Antonnette D Damasco Mga sangkap
I P i n a g k u n a n n g l a r a w a n : w w w c a n v a . c o m
www canva com
Princess Dolly Nichole A Prache
:

KAMANDAG ng

Sa kasalukuyan ang pagkahumaling ng mga kabataan sa pagkonsumo ng mga matatamis na inumin, nakakatawag pansin at marahil ito’y nakakabahalang tanawin na dapat pagtuonan. Ang mga inuming kagaya ng milk tea na nagsulputan sa mga lansangan at may kanya kanyang pakulo na nanghihikayat sa publiko ng halos pamigay presyo na tig tatatlo sa isang daang piso.

Tinatayang lalago ang merkado ng milk tea ng 5 34% sa 2024-2028 ayon sa Statistica Market Forecast dahil pagsikat nito sa publiko

Ang Milk Tea ay isang inumin na napakasarap at napaka sikat sa mga bata ngayon, ngunit naiisip mo ba kung ang inuming ito ay mabuti para sa iyong kalusugan? Maari mong isipin na “oo” dahil mayroon itong gatas, kaya alamin natin kung ano ang naa loob ng inuming ito

T E K N O L O H I Y A

Ayon sa Innovative Homecare.com, isang website na naglalaman ng mga impormasyong nakakatulong at kapaki-pakinabang sa mga mambabasa na ang milk tea ay naglalaman ng calcium na nagpapalakas sa mga buto. Epektibo ito sa pagpapababa at pagtataas ng timbang Ito rin ay may caffeine na mahusay na dietary agent Kinokontrol nito ang daloy ng dugo kaya ito ay mabuti para sa puso

Gayon pa man ang milk tea ay isang mahusay na

Tamis Tamis Tamis

tagapagbigay ng enerhiya

Maaaring maiwasan ang ilang sakit sa cardiovascular at stroke dahil ito ay may kasamang green tea na nagpapababa ng blood pressure. Binabawasan din ng green tea ang panganib ng rectal cancer, prostate cancer, breast cancer at liver cancer dahil sa nilalaman na selenium sa loob.

Dagdag pa nito, hindi lahat ng milk tea ay naglalaman ng green tea. Maaring magbago ang epektong ito kung ang mga sangkap ay hindi naayon sa itinakdang recipe nito Ang isang karaniwang

baso ng milk tea ay maaring maglalaman ng mahigit 400 calories. Ang masyadong maraming calories intake, magdudulot ng ibat-ibang sakit gaya ng diabetis, high blood, sakit sa puso at labis na katabaan

Sa lahat ng kakayahan nitong alisin ang ibat-ibang

sakit ng cardiovascular, maari rin itong maging dahilan ng pagkakaroon ng sakit kung labis ang pag-niom nito sa kadahilanang abot kaya na ang presyo nito Kaya kung gusto mong uminom ng milk tea, inumin ito na may katamtaman, maging responsible at hindi ito araw arawin upang manatiling malusog

“Hindi ko talaga maiwasang uminom ng milk tea araw-araw dahil nakakaaddict ang lasa nito”, sabi ng isang mag-aaral

Tandaan, ang labis na pagkain o pag-inom, katumbas din sa dami nang sakit na inyong makukuha Huwag kampanti dahil sa makakaya ang presyo, ngunit isaalang-alang sa lahat ang kalusugan.

Kinahuhumalingang

inatapaktakan, hinahampas, tinatapon lamang ang damong ito. Hindi natin alam na may malaki pala siyang maitutulong sa atin.

Ayon sa mga klinikal na pag-aaral, napagpasyahan na ang balanoy o basil ay naglalaman ng mga phytochemical na makakatulong na maiwasan ang mga sakit sa balat, bibig, atay at baga na sanhi ng mga kemikal Ang mga phytochemical na ito ay nagdaragdag ng aktibidad na antioxidant, nagtrigger ng pagkamatay ng mga cancerous cells at pinipigilan ang pagkalat ng mga cancer sa tumor.

“ Ginagamit ko ito bilang isang rekados sa aking mga luto dahil sa bisa nitong dulot sa kalusugan sabi ni Lyn, isa sa mga magulang ng Trento Central Elementary School

at
AGHAM 13
JL C Malimbag
ANG OPISYAL NA PAHAYAGANG PANGKAMPUS NG TRENTO CENTRAL ELEMENTARY SCHOOL
Flavor
Princess Dolly Nichole A Prache Balanoy
damo sa Bakuran T TAGUMPAY SURVEY Infographics ni Roy E Uyanguren P in a g k u n a n n g la r a w a n : w w w . c a n v a c o m TOMO XXII Blg 1 Ang Opisyal na Pahayagang Pangkampus ng Trento Central Elementary School AGOSTO 2023-MARSO 2024 P n a g k u n a n n g l a r a w a n : w w w c a n v a c o m
Precious Marie B Dacup

Talentong nakatago hasain - Alumna

Laletti Jan S Magcanam

ung ano ang puno siyang bunga.

Ang katagang ito ay isinabuhay ng Aludo sisters-Stefi Marith-15, Sieth Caroline-12, at Shane Martina-10 mga anak nina Leonil at Ritchel Aludo na kapwa mahusay sa Lawn Tennis na tubong Trento, Agusan del Sur

Niyakap ni Stefi Marith ang mga pagkakataon na naging isa siya sa manalalaro ng Philippine Tennis Academy at lumalaban na sa International Tennis kompetisyon na ginanap sa ibang bansa gaya ng Hongkong sa mga katunggaling mga taga Bhutan, Syria at Libanon

Unang sumabak sa kompetisyong pandibisyon at pangrehiyon si Stefi Marith noong taong 2019 at hindi niya nagawang biguin ang Mababang Paaralan ng Trento Sentral dahil umuwi itong bitbit ang korona ng pagiging kampeyon at umabot pa ito hanggang sa Palarong Pambansa.

“Limang taong gulang pa lamang kaming magkakapatid, nagsimula na kaming nag-ensayo ng basic steps, foot work, proper positioning when doing the backhand, forehand at powerful spin. Kaya naman ganito ka tibay ang foundation namin in this game,” pagsasalaysay ni Stefi. Sa katatapos lang sa ginanap na Caraga Athletic Association Regional Sports competition (CAA-RSC)

muling nagpakitang gilas si Stefi dahil sa umalingawngaw na raketa sa lahat na katunggali.

Umiksina rin ang dalawang nakababatang kapatid nitong si Shane at Sieth at inuwi ang kompyenato sa na iskor 8-2,8-0 at 8-0 na magdadala sa kanila sa Palarong Pambansa Muling pinatunayan ng Aludo sisters na “it runs in the blood” Kung ano ang puno siyang bunga.

:

Umulan ng mga service aces at return balls galing sa Team Eagle sa unang yugto ng laro na naging dahilan ng pagkabagsak ng depensa ng Team Cuevas at nakuha ang unang set sa iskor na 25-20. Matapos matalo sa unang set dahil sa mga quick plays ni Eduard Manto ng Team Cuevas, namuhunan ang koponan ng Team Eagle sa

mahigpit na depensa at coverage

LARO NG LAHI, NILIMOT NA BA?

asabay ng pag-usbong ng makabagong teknolohiya, laro ng lahi ay natatakpan na rin ng modernong laro. Untiunti na itong nabaon sa limot at napalitan ng larong di na kailangang gumamit ng lakas,isip na lamang. Ayon sa istatistika, 44 7 milyong indibidwal sa Pilipinas ang naglaro ng mga video game sa taong 2020,kung saan ito ang kalimitang naging sanhi ng ibat-ibang sakit maging sa pag-iisip at sa pag-aaral

EDITORYAL

Kung naalala natin ang mga paboritong laro ng mga kabataan noon pagkatapos ng klase, unahan kaagad ang mga bata sa paghahanap ng lugar upang maglaro ng patintero, tumbang preso , sipa, taguan at marami pang iba Ngayon, unahan din ang iba hindi sa palaruan kundi sa

Sa back-line ay pinalakas naman ng kanilang libero na Julius Jr. Paler ang kanilang depensa at buwis-buhay na ginapang ang 11 digs na pinakinabangan ng husto ng setter na si Marc Loui Nemarada upang i-convert nina Robert Tostado at Junnimel Parama sa puntos na 25-18.

computer shops at sa kanikanilang mga cellphones kaharap ang mararahas na laro

Hindi ba ito ang may malaking impluwensya sa kaugalian ng mga bata? O di kaya’y ito na ba ang resulta ng maraming karahasan sa bansa?

Ang laro ng lahi ay sumailalim sa kultura at tradisyon ng ating bansa ngunit sa pagsibol ng bagong mundo, natabunan ito ng online games na unti-unting pumapatay sa laro ng lahi Sa pagbabagong naganap sa ating bansa, huwag sana nating kalimutan ang laro ng lahing ipinasa sa atin ng ating mga ninuno. Kasabay naman nito ay ang kalusugan dahil sa naigagalaw natin ang ating buong katawan Ito rin ang tanda ng lahing kayumanggi at ipinagkaiba sa mga bansang nakapaligid sa atin

"Nagawa naming ang pagsustain ang laro hanggang sa matapos dahil sa aming training." sabi ni Paler. "Nagpasalamat din kami sa aming mga naging katunggali dahil sa ipinkita nilang sportsmanship," ani Paler

14
ISPORTS
AGUMPAYAng
ANG OPISYAL NA PAHAYAGANG PANGKAMPUS NG TRENTO CENTRAL ELEMENTARY SCHOOL
Mona Louise G Sis
p.16
K K
TEAM EAGLE PALO NG TAGUMPAY Siniguro ni Stefi Marith Aludo ang pagpalo ng raketa tungo sa tagumpay. LA

Dinurog ng Team

DASIG ang Team Aces sa ginanap na Championship Match ng Mayor’s Cup noong maalinsangan na panahon sa larangan ng basketball Trento Billanes Gym, Pebrero 6, 2024.

Painit nang painit na ang labanan ng dalawang koponan sa unang quarter pa lamang ng laro dahil malakas ang three-point na ringless ni Jimel Alillar,isa sa mga Alternative Learning System (ALS) learner ng Trento Central Elementary School at malapader na depensa ng kasama nito.

DASIG dinikdik ang ACES, 87-76

Sinubukang habulin ng Team Aces ang Team Dasig pero hindi na nila kinaya ang hagupit nito sa iskor ,63-51. Hindi na nagkompiyansa ang Team DASIG laban sa Team ACES. Inilabas nila ang kanilang pinakakahuling sa huling quarter Sa huli nanaig pa rin ang Team DASIG laban sa Team Aces sa larong basketball sa iskor na 87-76

Hindi nagpaawat ang dalawang koponan, nilabas nila ang kanilang buong lakas.

Pero sa huli nagwagi pa rin ang ang Team ACES sa iskor na 35-32

Lalong uminit ang labanan sa pangalawang quarter na nagpatuloy na namamayagpag sa basketball court at dinominahan ng Team ACES laban sa Team DASIG. Sunudsunod ang three-point shot ng eam ACES at umabot sa iskor 43-35.

Team ACES at umabot sa iskor 43-35

Bumawi ang Team DASIG sa pangatlong quarter ng laro,pinakita ng bawat isa ng Magandang suporta at malahiganteng rebound.

Nahirapan ang Team ACES sa pagkuha ng bola pero pagsapit sa iskor na 43-35 biglang umaapoy ang laro.

Arnisador, humakot ng medalya

pinamalas ng mga Arnisador ng Trento Central Elementary School (TCES) ang kahusayan sa pambansang laro sa pagkolekta ng dalawang pilak, at 11 na tansong medalya sa paglahok sa USSIBA (Unleashing Sports Skills by Embracing Inclusivity for Best Agsurnon Athlete) 2024 Division Athletic Meet sa San Francisco, Agusan del Sur.

Nakuha ni Jelianne A Dacutin ang medalyang pilak sa Individual Double Weapon Girls sa iskor na 9 5 at tansong medalya sa individual Espada Y D Gi l

Samantalang, tansong medalya naman ang nakuha nina Yuffymia Elyne Bacalso sa Individual Single Weapon Girls, Jhon Jeush Reuel D. Concepcion sa Individual

HindimanpinaladnamanalosalaranganngBadminton,nagingmasaya parinako dahilbuonghusaykongnaipamalasangakingkakayahansa paglalaro Sabawatpagpalongakingraketa,naipapahayagkonabilangisang manlalaro.Kailangangmagingmatatagsapagdepensapara mapagtagumpayananglaro Bigomansangayonaynaniniwalaparinakona magkaroongpagkakataonnamanalo”

“Pinaghandaan talaga namin ang

Championship Match . Nag-ensayo nang maigi at nag-eehersisyo para maging kampeyon.”

Single Weapon at Espada Y Daga Boys at Jared Lee V Chavez sa Individual Double Weapon Boys Nakamit din nina Shamcey N Maquilan, Dacutin at Bacalso ang pilak sa Likha AnyoSynchronized Single Weapon Girls at dalawang tanso sa Synchronized Double Weapon at Espada Y Daga Girls

Naibulsa din nila

Stephen L. Candel, Chavez at Concepcion ang tatlong tanso sa Sychronized Boys Panghuli, nakuha ng tandem na Concepcion at Dacutin ang huling tanso sa Mixed Double

“Hindi man namin nakuha ang gold masaya pa rin kami sa aming natutunan,” saad ni Dacutin Sinabi pa niya na nagkaroon siya ng bagong kaibigan dahil sa larong arnis

15 TOMO XX Ang Opis AGOSTO
JL C Malimbag
ANG OPISYAL NA PAHAYAGANG PANGKAMPUS NG TRENTO CENTRAL ELEMENTARY SCHOOL
I
HAWAK KAMAY: Ang pinanindigan ni Jemil O. Albillar. Prince Ryje Essyan A Plaza JL C Malimbag JL C Malimbag LIKSI AT ISIP: Panangga ng mga arnisador sa kalaban.
buong lakas ng loob na sambit
Leri Vince P. Haging

ISPORTS

TCES dancesport couple dumagit

ng 4 na gintong

ilaro ni Kim Julius S. Pangan at Akira Roxanne O. Mique mga mag-aaral sa Trento Central Elementary School (TCES) ang mga katunggali sa kanilang mga kembot , pitik ng mga paa at steps sa mainit na labanan sa Latin American Discipline -Juvenile dancesport competition ng USSIBA (Unleashing Sports Skills by Embracing Inclusivity for Best Agsurnon Athlete) 2024 Division Athletic Meet na ginanap sa

Provincial Learning Center , Patin-ay, Prosperidad, Agusan del Sur noong Enero 25, 2024.

Sa umpisa pa lamang minamasdan at sinundan na ng mga hurado ang kanilang mga tindig, lupit ng pitik ng kanilang mga paa ng kung pagmasdan na ibon na nagsas

Nakuha nin

unang gintong

Rumba dahil sa technique at k

TAGUMPAY SURVEY

Kinahiligang online games ng mag-aaral ng TCES

Sa 100 na mag-aaral nahati ito sa ibatibang mga online games na kinahihiligan.

medalya

Sumunod ang Cha Cha

Cha na nasugkit pa rin nila ng gintong medalya

Hindi pa rin sila nagpakampante binulsa na rin nila ang pangatlong medalya.

Sa huling musika ,ang Jive nilubos-lubos na nila

pang-apat na gintong medalya

Sa wakas ng competesiyon sila ang nanalo dahil sila ang may pinakaraming gintong medalyang nakuha “ Labis akong nasisiyahan dahil sa bunga ng aming pagsasanay araw-araw at

larong volleyball men sa tambak na iskor na iskor na 25-20 first set at 2518 sa ikalawang set na umani ng 2-0 at kamponato laban sa Team Cuevas sa ginanap na Municipal Meet sa ilalim ng makulimlim na panahon sa Trento Central Elementary School noong Nobyembre, 2024.

JL C Malimbag
Te an
TINDIG AT PITIK: Ipinamalas ni KIm Julius S. Pangan at Akira Roxanne O. Mique na galing sa Dancesport competition.
N
Prince Ryje Essyan A Plaza
Infographics ni Roy E Uyanguren P i n a g k u n a n n g a r a w a n w w w g o o g e c o m

Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.