Spiritual Bread - Հոգեւոր Հաց -June 23, 2021

ՀՈԳԵՒՈՐ ՀԱՑ / SPIRITUAL BREAD Չորեքշաբթի/ Wednesday: 23 Յունիս / June, 2021- No. 248

ՕՐՈՒԱՅ ԶՐՈՅՑԻՆ ՆԻՒԹԸ՝ «ՍՈՒՐԲ ՀՈԳԻՈՎ ՎԵՐԱԾՆՈՒՆԴ» պիտի ներկայացնէ ԱՐԺ. ՏԷՐ ՀԱՅԱՐԻ ՔՀՆՅ. ԹԱՆԱՇԵԱՆԸ հոգեւոր հովիւի օգնական

TOPIC OF THE CONVERSATION:

«RENAISSANCE WITH THE HOLY SPIRIT » the talk will be led by REV. FR. HAYARI TANASHIAN Pastor’s Assistant

ՏԷՐՈՒՆԱԿԱՆ ԱՂՕԹՔ Օրհնեալ Տէր մեր Յիսուս Քրիստոս. ամէն: Հայր մեր, որ յերկինս ես, սուրբ եղիցի անուն քո: Եկեսցէ արքայութիւն քո, եղիցին կամք քո որպէս յերկինս եւ յերկրի: Զհաց մեր հանապազորդ տուր մեզ այսօր, եւ թող մեզ զպարտիս մեր, որպէս եւ մեք թողումք մերոց պարտապանաց: Եւ մի տանիր զմեզ ի փորձութիւն, այլ փրկեա զմեզ ի չարէ: Զի քո է արքայութիւն եւ զօրութիւն եւ փառք յաւիտեանս. ամէն։ ԸՆԹԵՐՑՈՒՄ ՄԱՏԵԱՆ ՈՂԲԵՐԳՈՒԹԵՆԷՆ (ՆԱՐԵԿ) ԲԱՆ ԾԳ ՍՐՏԻ ԽՈՐՔԵՐԻՑ ԽՈՍՔ ԱՍՏԾՈՅ ՀԵՏ Ա Զօրութիւնների՛ դու Տէր եւ թագաւոր բոլոր գոյութիւնների. Օրհնաբանուած ողորմութիւն եւ բոլորի Աստուած, Որ իշխում ես լայնատարած եւ ընդարձակ անսահմանութեան վրայ, Դու ես չափն ու քանակութիւնը բոլոր մեծութիւնների, Մինչ այն աստիճան, որ կարծրը հեղուկ է քեզ մօտ եւ լոյծը` պնդակազմ, Անհնար ոչինչ չկայ քեզ համար, ո՛վ դու յաղթական զօրութիւն ահեղ. Հուրը զովասուն ցող է քեզ համար եւ անձրեւը` բոց կիզանողական: Քարին կարող ես դու կեանք ներշնչել ու տալ կերպարանք, 2

Եւ բանականին դարձնել անխօս եւ անշունչ արձան: Պատուի ես արժանացնում դու քեզ ողոքող մեղապարտին Եւ կարծեցեալ մաքուրին` արդար քննութեամբ դատապարտում: Մահամերձին բարի բերկրութեամբ արձակում ես դու, Եւ ամօթահարին` օծութեամբ դարձնում զուարթերես: Ոտքի ես հանում թակարդի մէջ գլորուածին Եւ սասանեալին ապահով վէմի վրայ հաստատում: Հիւանդին բազմահառաչ` երջանկացնում ես դու, Առաջ գնացածին ետ դարձնում վերստին: Եւ երբ սպառւում են բարիքները մեզ համար, Այնժամ դու է՜լ աւելի զարմանասքանչ գործեր ես կատարում, Քանզի դու գիտես ներել մեր մեղքերն ու անօրէնութիւնները ջնջել, Քաւիչ լինել անիրաւութիւնների եւ մեր մեղքերը չյիշել, Ինչպէս գրում են Եսային եւ Երեմիան: Բ Եւ քանզի այս նոր փրկութեան շնորհներին գոհաբանութեամբ հետեւելով Եւ տեսնելով նրանց շատութիւնն անբաւ, լռեցի իսկոյն ու պապանձուեցի. Ուստի եւ ահա յիշելով դարձեալ լոյսիդ անսպառ բարիքներն ամէն, Որոնք քո կողմից պարգեւուած են ինձ` յամառ թշուառիս, Քո՛ աղերսով` քե՜զ պիտի պաղատեմ, Իմ այս մատեանի խօսքերին դարձեալ յարմարեցնելով Թախծութեամբ լեցուն հեծեծագին բազմաթիւ տողեր: Սակայն ի հաճոյս տուողիդ պիտի առնեմ ու խառնեմ` Ցաւերի հետ` դեղ, Վհատութեան հետ` խրախոյս, Յուսահատութեան հետ` յիշատակն անուան հաստողիդ, 3

Տխրութեանս հետ` սփոփանքը քո, Դառնութեանս հետ` քաղցրութիւնը կենարարիդ, Օրէնքի պատժի հետ` քո շնորհը, Անիծապարտութեան հետ` օրհնութիւնդ ազատարար, Մարմնի մահուան հետ` նորոգութիւնդ կատարեալ: Գ Հաւատում եմ ես հզօրիդ խօսքին եւ հաստատում այն. Լսի՛ր դու սրտիս լռութիւնը, Տէ՜ր Յիսուս, Որը դէպի քեզ մեծաձայն հնչումն է երկրագոչ: Մարմնակից ու պատկերակից լինելով մեզ հետ, Ինչպէս անօրինակ քահանայապետ, օրինակի լուծը խորտակելով, Անասունների տեղ մահուամբ զենուած, Բարեբանուած մարմնիդ նուիրումով Անմահապէս մատուցւում ես միշտ եւ քաւութիւն շնորհում աննուազօրէն Ոչ միայն սակաւ մեղանչողներին, այլ նաեւ նրանց, Որոնք փրկութեան ոչ մի յոյս չունեն: Կեանքը մեղքի մէջ մեր մարմնի համար ինչքա՞ն կարող է տեւական լինել, Եթէ մինչեւ իսկ բիւր-բիւր տարիներ երկարաձգուի, Երբ դու Աստուածդ զենումն յօժար կամքով յանձն առած, Մահն համբերութեամբ տարար` բաշխուելով ի քաւութիւն մեզ: Աղբյո՛ւրդ մաքրութեան, ոչ թէ մահապարտ լինելով ես դու զոհւում օրէցօր, Այլ որպէսզի մեզ հաշտեցնես Հօրդ հետ` հաճեցնելով նրան, Քո կամքով, հոգուդ գործակցութեամբ` մատուցւում ես միշտ: Իսկ դու, բոլորի Աստուածդ անքնին, իմ պատկերով` ինձ` Փրկութեանս համար, իմ անունից, Որպէս թէ ես ինքս կցորդուելով` միացած լինէի 4

Նոյն մարմնով պարունակուած էութեանդ հետ, Ո՜վ բարերար, ինձ համար եւ իմ կերպարանքով, Փոխ առնելով իմ պարտքերը եւ անպարտելիդ մահ ընդունելով Մահապարտիս պատիժն ու պատուհասը Որպէս թէ կամաւոր կերպով քո փոխարէն ես կկրեմ,Բազմիցս մեռնելով` մնում ես դարձեալ կենդանի: Ոչ թէ ուրացողների ձեռքով, այլ հաւատացողների հաւատքով է, Որ նուիրւում ես դու աստուածօրէն ու բաշխւում անհատնում մասերով: Դ Ոմն աղօթաւոր, կուռքերի մի պաշտօնատար Այս մասին մի մեծ եւ անկշռելի դատողութիւն էր անում, Յոյս տալով իրեն անյարմարագիր խօսքով այսպիսի. "Հաւատում եմ ես տիրանալ փառքի եւ երջանկութեան, Երբ հասնի վախճանն անցաւոր մարմնիս": Այդ նոյն խորհրդի միջոցով, քան թէ մարտիրոսութեամբ, Եւ կամ ուղղելով ընթացքս թշուառ: Բայց նկատեցի, որ նա անճառութիւնն այս խորհրդի դաւանում էր այնպէս, Թէ մաքուրներն իսկ, առանց նուիրման այս յիշատակին, Թէ գոնէ հոգով խառնուելով այդ մեծ հրաշակերտութեան հետ` Չեն կարող իսկապէս բոլորովին կատարեալ դառնալ: Եւ ապա ասում էր նա յուսալով վստահապէս` "Մեղաւորիս համար դու կրկնապէս մատուցուեցիր եւ եղար իմ եսը ճշմարտապէս Քո համեղութեան փոխարէն դառնութիւնն իմ առնելով, Եւ քո իսկ մարմնով` լուսեղէն կեանքի նշխարովդ դու պատարագուեցիր": Եւ սակայն, քանզի վերնատան մէջ, առաջին անգամ, 5

Բարեշնորհ հաղորդութեան խորհրդի ժամանակ, Որպէս անհնար եւ անբուժելի մեղքերի դարման` Նա բաշխեց մարմինն ու արիւնը իր որպէս քաւութիւն,Ուստի եւ, ահա, հաղորդութիւնն այս վեր էր դասում նա, Քան թէ վկայուածի նահատակութիւնն արեամբ կատարուած: Այս օրինակով համոզուած էր նա եւ հաւատացնում էր միանգամայն, Թէ այս փրկանքով հնարաւոր է հասնել յարգանքի եւ փառքի տիրանալ, Քան թէ քաւութեամբ եւ ողորմութեամբ կամ շնորհումով. Զի աստուածային զօրութիւնը վեր է, քան թէ մարդկայինը, Եւ աստուածախառն տիրական մարմնի կամաւորական նուիրումն է վեհ, Քան անասնական սպանդի մատուցումը. Անմահը, քան թէ մահկանացուն, Լոյսը ահաւոր, քան թէ խաւարը, Հաւիտենականը, քան թէ անցաւորը, Բարձրեալը, քան թէ երկրաւորը, Անստեղծը, քան թէ եղածը, Իսկութեամբ բարին, քան թէ բնութեամբ վատը. Մանաւանդ որ իր ձեռքն է կամենալն ու կենսագործելը, Տալով օրհնութեան առիթ եւ ոչ թէ պատճառ` դառն անէծքների: Ե Աղաչում եմ, գթա՛ծ, տուր հոգով-սրտով խոցուածիս Երկնուց ընծայուած կենաց դեղը քո: Քաղցրութեամբ, Տէ՜ր, մօտեցիր դու ինձ` բազում մեղքերով ախտաւորուածիս. Ջնջի՛ր պարտքերս, ամենակատա՜ր բաւականութիւն: Եւ ճշմարիտ է ինձ համար, իրօք, իմաստն այս խօսքի, Թէ` ստեղծիչդ ամենայնի՛ սրբերի մէջ ես բնակւում.

6

Ճիշտ է արդարեւ, թէ ինչ որ ցանես, նոյնը կհնձես, Ինչպէս Պօղոսն է ասում յիրաւի` Ցաւագին աչքերն արեւի տապին տոկալ չեն կարող: Իսկ դու, բարերար, ստեղծիչդ ամենայնի` ոչնչութիւնից, Գնահատում ես յաւէտ իսկապէս դաւանելը քեզ, Որպէս կարող ուժ` կեանք տալու համար: Օրէնքով դու չես սահմանափակուած, այլ վեր ես ամէն մի սահմանումից, Եւ մանաւանդ թէ կարող ես խզել կանոնի ամէն տեսակ կապանքներ, Մնալով միայն ի՜նքդ աւետեաց պայման ու խոստում Յոյժ տարակուսեալ յանցաւորների համար համօրէն: Եւ քեզ` Հօր ու սուրբ Հոգու հետ` փա՜ռք, իշխանութիւն յաւիտեանս. ամէն: ԱՂՕԹՔ Տէր ողորմեա, Տէր ողորմեա, Տէր ողորմեա: Արեւելքէն մինչեւ արեւմուտք՝ բոլորը կ’օրհնեն Քեզ, Տէ՜ր, որովհե-տեւ բարեգութ Թագաւոր ես, եւ ամբողջ տիեզերքը կը դաւանի Քու ահեղ անունդ: Քու բարեգթութեամբդ ընդունէ՛ մեր սաղմոսերգութիւնը, Քու պաշտպանութիւնդ ընծայէ մեզի՝ տկարներուս, Դուն՝ որ արդար ես, եւ թող փառաւորուի՛ ամենասուրբ անունդ: Իսկ մենք արժանի ըլլանք պատուիրանիդ մէջ մնալու, եւ օրհներգելու եւ փառաւորելու քեզ՝ Հայր, Որդի եւ Սուրբ Հոգի. այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից: Ամէն: ԱՒԵՏԱՐԱՆ ԸՍՏ ՅՈՎԱՆՆԷՍԻ 3: 1- 8 Փարիսեցիներէն մարդ մը կար՝ Նիկոդեմոս անունով, որ Հրեաներու պետ մըն էր: Ասիկա գիշերուան մէջ եկաւ Յիսուսի քով եւ ըսաւ անոր. «Ռաբբի՛, գիտենք թէ դուն Աստուծմէ 7

վարդապետ եկած ես. որովհետեւ մէ՛կը չի կրնար ընել այն նշանները՝ որ դուն կ՚ընես, եթէ Աստուած իրեն հետ չըլլայ»: Յիսուս պատասխանեց անոր. «Ճշմա՛րտապէս, ճշմա՛րտապէս կը յայտարարեմ քեզի. “Եթէ մէկը վերստին չծնի՝ չի կրնար տեսնել Աստուծոյ թագաւորութիւնը”»: Նիկոդեմոս ըսաւ անոր. «Ի՞նչպէս կրնայ ծնիլ մարդ մը՝ որ ծերացած է: Կարելի՞ է, որ երկրորդ անգամ մտնէ իր մօր որովայնը եւ ծնի»: Յիսուս պատասխանեց. «Ճշմա՛րտապէս, ճշմա՛րտապէս կը յայտարարեմ քեզի. “Եթէ մէկը ջուրէն ու Հոգիէն չծնի՝ չի կրնար մտնել Աստուծոյ թագաւորութիւնը”: Մարմինէն ծնածը՝ մարմին է, եւ Հոգիէն ծնածը՝ հոգի է: Դուն մի՛ զարմանար որ ըսի քեզի. “Դուք պէտք է վերստին ծնիք”: Հովը կը փչէ ո՛ւր որ ուզէ. կը լսես անոր ձայնը, բայց չես գիտեր ուրկէ՛ կու գայ, կամ ո՛ւր կ՚երթայ: Ո՛վ որ Հոգիէն կը ծնի՝ ա՛յսպէս է»: ՔԱՐՈԶ Վասն հիւանդաց եւ ամենայն վշտացելոց աղաչեսցուք զՓրկիչն մեր Քրիստոս, զի ողորմեսցի ըստ մեծի ողորմութեան Իւրում եւ բժշկեսցէ զախտս եւ զհիւանդութիւնս հոգւոց եւ մարմնոց ծառայից Իւրոց եւ կատարեալ առողջութեամբ հասուսցէ զամենեսեան ի մշտնջենաւոր եւ յանախտ կեանս: Որ առաքեցաւ ի Հօրէ ի բժշկութիւն ազգի մարդկան Միածին Որդին Աստուծոյ՝ Տէր մեր եւ Փրկիչ Յիսուս Քրիստոս. կեցո՛ եւ ողորմեա՛: ԲԺՇԿՈՒԹԵԱՆ ԱՂՕԹՔ Տէր ողորմեա, Տէր ողորմեա, Տէր ողորմեա: Փարատէ՛ ցաւերը եւ բժշկէ՛ հիւանդութիւնները քու ժողովուրդէդ, Տէր Աստուած մեր եւ բոլորին կատարեալ առողջութի՛ւն շնորհէ` Քու ամենայաղթ խաչիդ նշանով, 8

որուն միջոցով մարդկութեան տկարութիւնը վերցուցիր եւ դատապարտեցիր մեր կեանքի եւ փրկութեան թշնամին: Դուն ես մեր կեանքն ու փրկութիւնը, բարերար եւ բազումողորմ Աստուած. միայն Դո՛ւ կրնաս ներել մեր մեղքերը եւ մեզմէ հեռացնել ախտերն ու հիւանդութիւնները. Քեզի յայտնի են մեր կարիքները: Բարիքներ պարգեւող, առատ ողորմութիւնդ պարգեւէ՛ քու արարածներուդ՝ իւրաքանչիւրին ըստ իր պէտքին, որովհետեւ արարածներուդ միջոցով միշտ կը գովաբանուի Ամենասուրբ Երրորդութիւնդ. Այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն:

ՔԱՐՈԶ Սուրբ խաչիւս աղաչեսցուք զՏէր, զի սովաւ փրկեսցէ զմեզ ի մեղաց եւ կեցուսցէ շնորհիւ ողորմութեան իւրոյ: Ամենակալ Տէր Աստուած մեր, կեցուսցէ՛ եւ ողորմեսցի: ՊԱՀՊԱՆՈՒԹԵԱՆ ԱՂՕԹՔ Տէր ողորմեա, Տէր ողորմեա, Տէր ողորմեա: Պահպանիչ եւ հաւատացեալներու յոյս, Քրիստոս Աստուած մեր, պահէ պահպանէ եւ օրհնէ Հայոց ազգը եւ Հայաստանեայց Եկեղեցին. Քու Սուրբ եւ պատուական Խաչիդ հովանիին ներքեւ, խաղաղութեան մէջ. փրկէ եւ ազատէ երեւելի եւ աներեւոյթ թշնամիներէն, արժանաւորէ գոհութեամբ փառաւորենք Քեզ ընդ Հօր եւ Սուրբ Հոգւոյն.

9

այժմ եւ ﬕշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն: ՏԷՐՈՒՆԱԿԱՆ ԱՂՕԹՔ Օրհնեալ Տէր մեր Յիսուս Քրիստոս. ամէն: Հայր մեր, որ յերկինս ես, սուրբ եղիցի անուն քո: Եկեսցէ արքայութիւն քո, եղիցին կամք քո որպէս յերկինս եւ յերկրի: Զհաց մեր հանապազորդ տուր մեզ այսօր, եւ թող մեզ զպարտիս մեր, որպէս եւ մեք թողումք մերոց պարտապանաց: Եւ մի տանիր զմեզ ի փորձութիւն, այլ փրկեա զմեզ ի չարէ: Զի քո է արքայութիւն եւ զօրութիւն եւ փառք յաւիտեանս. ամէն։ Օրհնեալ ըլլաք Սուրբ Հոգիին շնորհներով, խաղաղութեամբ գացէք եւ Տէրը ձեր բոլորին հետ ըլլայ. ամէն։

֍

10

LORD’S PRAYER Blessed be our Lord Jesus Christ. Amen.

Our Father, who art in heaven, hallowed be thy name; thy kingdom come; thy will be done on earth as it is in heaven.

Give us this day our daily bread; and forgive us our trespasses, as we forgive those who trespass against us; and lead us not into temptation; but deliver us from evil.

For thine is the kingdom and the power and the glory unto the ages of ages.

Amen.

READING: FROM MADYAN VOGHPERKOUTYAN (NAREG) Prayer 53 Speaking with God from the Depths of the Heart A Lord, Lord almighty, king of all creation, blessed mercy, God of all, who surpasses the limits of the widespread expanses, you are the sum of all infinities, The solid is fluid for you, and the fluid solid.

There is nothing impossible for you, O terrifying, triumphant power.

Fire is a refreshing mist and rain a consuming flame.

You can make a stone into a speaking figure, or turn a speaking figure into a breathless statue.

You honor the repentant sinner, and the seemingly pure you scrutinize justly and condemn.

11

Those approaching death you release with the joy of grace.

And the humiliated you restore, anointing their faces with cheer.

You rescue the one who has stumbled into a snare.

And the one who wavers you set confidently upon a rock.

The one who is afflicted and sighing you make happy.

And the impudent you put in his place.

And when our resources are exhausted you perform the greatest miracles.

For you forgive sins and erase our iniquity; you pardon our injustices and forget our sins as the prophets Isaiah and Jeremiah predicted.

B When I consider, deeply grateful, the grace of your new salvation I am dumb struck by its breadth.

For this inexhaustible favor of your light, which you have bestowed upon a stubborn wretch like me, I shall pray to you with the prayer you taught, while continuing my writings, filling the leaves of this book of mournful psalms, with grieving and sighs of the heart.

But in doing this I have, for the pleasure of the Giver, mixed the cure with the pain, encouragement with disappointment, the name of our creator with discouragement, comfort with sadness, the sweetness of our Savior with my bitterness, grace with the retribution of the Law, your liberating blessing with cursed punishments, 12

complete renewal with the death of the body.

C I believe in your almighty word, hence I bear witness.

Hear the silence of my heart, Lord Jesus, and the great clamor of my voice crying perpetually for you, who came to share our body and our image, who came also as a high priest not under the Law, but throwing off the yoke of the Law. Instead of animal sacrifice, you offered your blessed body, perpetually sacrificed without dying and without diminishing the pardon you grant, not just for those of few sins, but also for those whose expectation of life is cut off.

With these bodies so inclined to sin, how could we reach salvation, even if we tried for ten thousand years?

But you God of all, for this reason, willingly made yourself the sacrifice, and suffering death are shared in communion for our pardon.

Not that you, O fountain of purity, are forced to be sacrificed daily; rather you chose it through the Holy Spirit and with the approval of the Father for our reconciliation.

You are continuously sacrificed.

And you, inscrutable God of all, taking on my nature for my sake and in my stead, for my salvation, as if I were united and participating in your very being 13

through your all-embracing body.

And you, benefactor, for me and those like me, taking my sins upon you, though you are sinless, and accepting death, which was the punishment I, a mortal sinner, deserved, and on my behalf bearing guilt, so I may suffer with you who willingly dies but remains living.

You are offered in the divine mystery and distributed in indivisible parts, not by the hands of those who deny you, but by the faith of those who confess to you.

D A certain pagan priest who had converted from idolatry, once made a weighty decision, with presumptuous expectations for a person such as he, saying: “I believe that with the death of my passing body, I will more readily attain glory and bliss through communion than through martyrdom or even, through right living, wretch that I am.”

And from his paradoxical observation I concluded that he actually believed, that even the pious, without partaking in communion, cannot be truly fulfilled, until they are united in spirit through this great mystery.

When he said, “You were sacrificed twice for me a sinner,” he meant, “you truly became me, exchanging my vileness with your savor, 14

sacrificing your material body, through the wafer of the life of light.”

For these reasons, at the last supper in the upper room, at the first partaking of this grace, as the cure for incurable diseases, he distributed his body and blood for the forgiveness of sins.

This he deemed higher than martyrs’ shedding their own blood.

By this example of hope, he sought to show God gives more weight to this sacrifice of faith, than through other efforts to obtain pardon, mercy or grace.

So much greater is the force of the divine compared to the human, and the willing sacrifice of the Lord’s body united with the divine, than the offering of animal sacrifices. the immortal, not the mortal, the awesome light, not the shadowy darkness, the eternal, not the passing, the exalted, not the earthly, the uncreated, not the created, goodness in its essence, not corruption by nature, especially since his is the willing and his the giving of life, and he is the occasion for blessing, not a cause for cursing.

E Now, I pray you, compassionate Lord, grant me, broken in heart and spirit, the salve of life from heaven on high.

Come sweetly to me, ill with sin.

Pardon my debts, in your omnipotence.

15

And for my part, the truth and trustworthiness of these words lie in this: You, creator of all, dwell in the saints.

And in the true words of Paul, as we sow, so shall we reap.

And, the infirm of sight can not bear the glare of sun.

But you, doer of good, who created everything from nothing, look kindly upon those who truly have believed in you, deeming this enough for salvation.

You who are not limited by law, but prevail over it, breaking loose from its legalism.

For all us sinners in our bewilderment, you remain the only condition for the good news.

To you with the Father and the Holy Spirit, glory and power forever. Amen.

PRAYER Lord have mercy. Lord have mercy. Lord have mercy From East to West we glorify You Lord, For You are a merciful King and the universe professes Your name. Please receive our prayers with Your mercifulness and protect us, as You are just and may Your holy name be forever glorified. And we should stay in Your commandments and praise and glorify You the Father, the Son and the Holy Spirit now and always and unto the ages of ages.

Amen.

GOSPEL ACCORDING TO JOHN: 3:1-8 Now there was a Pharisee, a man named Nicodemus who was a member of the Jewish ruling council. He came to Jesus at night and said, “Rabbi, we know that you are a teacher who has come from 16

God. For no one could perform the signs you are doing if God were not with him.”

Jesus replied, “Very truly I tell you, no one can see the kingdom of God unless they are born again.”

“How can someone be born when they are old?” Nicodemus asked. “Surely they cannot enter a second time into their mother’s womb to be born!”

Jesus answered, “Very truly I tell you, no one can enter the kingdom of God unless they are born of water and the Spirit. Flesh gives birth to flesh, but the Spirit gives birth to spirit. You should not be surprised at my saying, ‘You must be born again.’ The wind blows wherever it pleases. You hear its sound, but you cannot tell where it comes from or where it is going. So it is with everyone born of the Spirit.”

PRAYER FOR THE SICK Lord have mercy. Lord have mercy. Lord have mercy Dispel the pain and heal the sickness of thy people, Lord our God and grant to all perfect health by the sign of thine all-conquering cross through which thou removed the weakness of mankind and condemned the enemy of our life and salvation. Thou art our life and salvation, beneficent and all merciful God, who alone can forgive us our sins and remove diseases and sickness from us, to whom are known our needs and necessities. Bestower of gifts, grant thy bounteous mercy to thy creatures according to their individual needs, through whom thy Holy Trinity is always glorified and praised, now and always and forever and ever. Amen.

LITANY By the Holy Cross let us beseech the Lord, that through it he may deliver us from our sins and save us by the grace of his mercy.

Almighty Lord our God, save us and have mercy upon us.

17

PRAYER OF PRESERVATION Lord have mercy. Lord have mercy. Lord have mercy Guardian and hope of the faithful Christ our God, guard, protect and bless Armenian Nation and Armenian Church, under the shadow of Thine holy and precious Cross in peace.

Deliver from enemies visible and invisible.

Make us worthy to give thanks to Thee and to glorify Thee with the Father and the Holy Spirit, now and forever and unto the ages of ages. Amen.

LORD’S PRAYER Blessed be our Lord Jesus Christ. Amen.

Our Father, who art in heaven, hallowed be thy name; thy kingdom come; thy will be done on earth as it is in heaven.

Give us this day our daily bread; and forgive us our trespasses, as we forgive those who trespass against us; and lead us not into temptation; but deliver us from evil.

For thine is the kingdom and the power and the glory unto the ages of ages. Amen.

May you all be blessed by the grace of the Holy Spirit.

Depart in peace and the Lord be with you all.

Amen.

18