Zeki Velidî Togan - Oğuz Destanı (Reşideddin Oğuznâmesi, Tercüme ve Tahlili)

Page 47

yerine getirmesini emretti. Irqı1 Hoca, âaha Oğuz'un hayatında bir yansı Bozoq, bir yansı Üçoq ismini alan bu oğullardan olan tam yirmi dört evlâdın herbirine birer lâkap verdi; yine herbirine, bunlardan kime ait olduğunu belirtmek üzere hayvanlara vurmak için birer tamga^ tesbit etti. Herbir oğula hangi hayvamn ongun olacağım da belirtti Ongun, «Azık bolsunı dan türemiştir, yâni kutlu olsun; ongun da kut ve devlet demektir. Şimdi herbir şahsı tefe’ül yoluy­ la ve onları herbirinin ismi altında açıklıyarak anahffl. Bu cümleden şöyle yazılmıştır.

( I —

B O Z O K L A R )

Yaşça büyük olan üç kardeşe Oğuz Bozoq diye ad vermişti. Irqü Hoca onlann oğullannm herbirine özel lâkap ve isim vermiştir. Onların kabilesinden olan herkes bu lâkap ve boy isimleriyle anıhrlardı * H epsinin büyüğü olan jtidnci oğul Ü çüncü oğul K Ü N H A N ’ın AY H A N ’m Y U L D U 2 H A N ’ın Ç o c u k l a r ı Ç o c u k l a r ı Ç o c u k l a r ı 1— K a y 1 ^ 1— Y a z ı r 2 1— A v ş a r » M uhkem (Yo ve A g aynı). Ç ok ülkelerden insanlar seİşinde çevik ve avcılığa dü$nin tarafın ı tu tar. (Yo: çok kün. (Yo: cust u çâlâk ve ava vilâyet anun ola; Ag. iller ve canavara ve kuşa heveslü; ağası) Ag: işini yıldan işleyici). Tam gası: Tamgası: Tamgası: Ongunu: (Yo: şâhin; Ag: şun- Ongunu: (Yo: kartal; Ag: tu- Ongunu: (Yo: tavşancıl; Ag: qar) nım tay). erkek lâçin). (Ülüşü: Y ot sağ q a n yağrın; (ÜlUşü: Yo: aşuklu umaca; (ÜJüşü: Y o: sağ utnaca ve ad* Ag; sağ aşıklı ilik) Ag: sağ yanbaş) lu; Ag: sağ uyluk). 2— B a y a t < Devletli ve nim etli devletlü ve nimetlU; Devletli).

2— D ö g e r

( D ö k â ) e

2— K

1

z

1

q o

(Yo: — (Yo: derilmekçUn b ir yeAg; re geleler; Ag: tügrek-tekerlek).

Kuvvetli olup, yasa ve sava$â aklı eren (Yo: kuvvetlü ve yasakda cidd ü cehd edici; Ag: büke — kuvvetli). Tam gası; Tam gası: Tamgası: Ongunu: (Yo: şâhin; Ag: ükî). Ofıgunu: (Yo: kartal; Ag: köçO ngunu: (Yo: tavşancıl; kün - çaylak). (Ülüştı: Y o; sağ qarı yağrın; (Ülüşü: Y o: aşuklu um aca; (ü lü şü : Y o; sağ um aca ve A g: sağ aşıklı ilik). Ag: sağ yanbaş) adlu; A r- sağ uyluk).

* Rş’deki listeyi Yazıcıoğlu ve Ebülgazi B ahadır H an ’ın m alum atı ile tam am ladık. O nların m âlum atı parentez içindedir ve Y o: Y azıcıoğlu'nn, Ag: ise, Ebülgazi'yi gösteriyor.

50


Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.