Zeki Velidî Togan - Oğuz Destanı (Reşideddin Oğuznâmesi, Tercüme ve Tahlili)

Page 20

H a: 378a S: 311a

mekten aciz idiler; onların harbedip savaşması da mümkün değildi”". Onlar acz ve zayıflıklarmı Oğuz’a bildirdiler. Oğuz «O halde hepiniz burada kaimiz»^ diye emretti. Bu yer, Almalıq yakmında Aq-qaya'’ admda bir yerdi [Aq-qaya farsçada beyaz dağ ge­ çidi demektir.] Bu ihtiyarlar arasmda pek dirayetli, akıllı, görmüş geçirmiş ve dünyanın acı-tatlı günleri­ ne ®- erişmiş Yuşı Hoca® adında birisi vardı [ki Türk dilinde yaşlı adam demektir. Moğol dilinde ise Qalsanqu (?; Bilgutay ?) d e n iliy o r T ü r k ç e d e yaşlılara «Khocaa derler zira «khoca® kelimesi aslında türkçedir, farsça veyâ arapça değildir.] ^ Onun Qara-sülük adında bir oğlu vardı. Baba**^ oğula dedi ki: «Siz bilinmiyen bir yola çıkıyorsunuz. Aranızda bilgili yaşlı kimse de yok. Eğer zor durumda kalırsanız ne yaparsınız =’•'? iyisi mi beni yanınıza alınız, bir gün işinize yararım». Oğul dedi ki; «Ey baba, Oğuz’un buyruğuna nasıl kar­ şı gelebilirim?B. Sonunda onu®'’ bir sandığa iyice yer­ leştirip develerin üzerine yüklediler ve kendileri ile be­ raber götürdüler. Gürk ve Başgurd ülkesine varınca onlar çok zorba ve hilekâr bir kavim idi. Kibir ve gururları yüzünden hiçbir hükümdara Iraşlarını eğmemişlerdi. Oğuz Kara-şit adındaki padişahlarını yaka­ ladı. Gürk ve Başgurd il oldular ve vergi vermeyi ka­ bul ettiler. Oradan yola koyulduktan sonra önlerine susuz bir sahra çıktı ®”. Öyle ki bir damla gülyağına bir damla su vermezlerdi. Kara-sülük insanların susuz kaldığını babasına bildirdi. | Yuşı Hoca dedi ki ^ : birkaç ineğin başını biraraya bağlayıp onları çok susayıncaya kadar devamlı koşturunuz. Sonra onlan bıra­ kın; bu inekler tırnaklarmı bir yere vurup kazmaya başlarlarsa orada su bulunduğuna işârettir». Karasülük bir yerde böyle denedi; su çıktı ve insanlar suya kandı. Oğuz da bu durumu görünce Kara-sülük’e pek çok bağışlarda bulundu (soynırgadı), ° onu bütün ulusun y u r tç ıs ıtâ y in etti. Oradan Atil ® nehri üze­ rinde Oq (uruq) qıran kök bulut (oq qıran köl yatub?) 3 admda bir yere geldiler. Buranın halkı Oğuz’­ un geldiğini işitince artık mağlup olduk diye sayısız hayvan ve eşya bırakıp kaçtılar. Asker nehrin ke­ narına gelince suya baktıklarında, suyun berraklığında altın ve gümüşten eşyalar, leğen ibrik ve kazan gö23


Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.
Zeki Velidî Togan - Oğuz Destanı (Reşideddin Oğuznâmesi, Tercüme ve Tahlili) by Türkçü Betik - Issuu