soru mlu idi. Yeni sisteme göre cebehane neferlt>ri iki ana kola ayrıl mış, bunların her biri sağ ve sol kol bölükbaşısı adı altında iki zabitin emrine verilmiştir. Bunların üstünde iki beşyüzbaşı ile bir başbölük başı vardı. Bölükbaşıların altındaki lOS'er kişilik beşer safın başında birer yüzbaşı bulunurdu. Kurnanda zincirinin en altında bulunan onbaşıların emrinde ise onar nefer vardı. Her safa birer imam, san caktar ve çavuş ile hepsine birden iki yoklama katibi, tabip ve cerrah tayin edilmişti. Yeni düzenlerneye göre cebeci neferleri her gün kışla larında kuru talirole meşgul olacaklar, pazartesi ve perşembe günleri ise Sultanahmet Meydanı'nda ateşli silahlarla talirn yapacaklardı. Hu mbaracı Ocağı Farsça hum-i pareden (içine para konan küp) bozma olan hurnba ra (ku ınbara) askeri terirn olarak demirden yapılmış, içine pat l.ıyın madde doldurulan yuvarlak bir çeşit rnerrninin adıdır. J!,ırk l ı ağırlıklarda ve büyüklükte olan hurnbaraların el ile atılan l.ırı ıı.ı l111mbara-i dest (humbara-i ma'den-i dest), havanla atılaniarına l111mlıara-i kebir adı verilirdi. Bu rnerrniyi havan topu vasıtasıyla kul l.ı ıı.ııı topçuya humbaracı (kurnbaracı), bunu yapan ve kullananla1'1 1 1 ba ğ l ı bulunduğu ocağa da Humbaracı Ocağı denilmiştir.
I l i r ıwvi el bombası olan hurnbara silahım kullanan humbaracılar üh•dl•n beri Cebeci ve Topçu ocaklarına bağlı olarak Osmanlılar tarafından istihdam edilmiştir. Ancak İstanbul'un fethinden sonra nıiista k i l ocak haline getirilrnişlerdir. Merkezde ve taşrada bulunan hu mbaracılardan merkezdekiler rnaaşlı, taşradakiler ise dirlikliydi. l l epsinin arniri merkezde bulunan hurnbaracıbaşıydı. Humbaracıların esas kısmı, kapıkulu sınıfları gibi rnaaşlı olmayıp tırnar sahibi idiler. Bunlar devlet merkezinde bulunmayıp kalelerde hizmet ederlerdi. Bu sınıf humbaracıların tırnarları kaleleri civarın da bulunuyordu. 1 578'de tüfek fitili ve el humbarası imalathanesi kurulmuştu. Daha sonra Topçu Ocağı'nda top falyaları, havan, büyük ve küçük hum baralar irnali için bir dökrneci bölüğü de ihdas edilmişti (1667). Silah yapımı, tamiriyle uğraşan, barut ve harp levazırnatım tedarik edip hazırlayan sınıfların bulunduğu Cebeci Ocağı'nda da ayrı bir sınıf olarak hurnbara dökücüleri vardı. 1687 yılı ulufe defterlerine göre Cemaat-i Rihteciyiin-ı Humbara adı altında yirmi bir hurnbara dökü cüsü, 344 barutçu, on yedi kadar da lağımcı bu lunuyordu. Humba racıların esas kısmı rnaaşlı değil tımarl ıyd ı . T ı m a rl ı olanlar devlet .