YEŞİL ORDU CEMİYETİ'NE MARKSİST SIZMALAR Osmanlı İmparatorluğu'nda

YEŞİL ORDU CEMİYETİ'NE MARKSİST SIZMALAR

Yeşil Ordu Cemiyeti'nin başlangıçtaki halisane kuruluş gerekçelerinden biri de, "Rusya örneği sosyal bir ihtilal talebinde samimi olduğumuzu"l Sovyet yöneticilerine ispatlamak suretiyle, Milli Mücadele için lüzumlu silah ve Mühimmat ile mali yardımı bu ülkeden temin etmektir. Hiç fÜphesiz, Mustafa Kemal Paşa ve B.M.M. Hükumeti, bu gerekçe çerçevesinde Yeşil Ordu Cemiyeti'nin illegal kuruluşuna ve faaliyetlerine müsamaha göstermiştir. Cemiyetin kurucularının tamamının mebus oluşu, Mustafa Kemal Paşa tarafından idare olµnan bir kontrol mekanizmasının mevcudiyetini hatıra getirmektedir.2 Ama bir gerçek ağır basmaktadır, o da Sovyet yöneticilerinin uzaktan ne ölçüde ikna edileceğidir. Zira, Sovyet yöneticilerinin Anadolu toprakları üzerine ilgisi, Stalin'in imzasıyla 3 Aralık 1 9 1 7' de yayınlanan "Rusya'nm ve Doğu'nun Bütün Emekçilerine Hitab" ile resmen ortaya çıkmış; 5 Mart 1 9 1 9'da Komintem'in teşekküllüyle bu ilgi, fiiliyat safhasına geçmiştir. Dolayısıyla, Sovyet yöneticilerinin Moskova' dan, Ankara' da ortaya çıkan ve M arksist olduğunu önesüren bir kuruluşa ve dolayısıyla bu kuruluşa izin vermiş B.M.M. Hü-

kumetine sadece "sempati" ile bakıp yardıma karar vermesi, elbette düşünülemezdL, Bu merhalede, Sovyet Hükümeti adına Komintern'in Yeşil Ordu Cemiyeti ile doğrudan ilişki kurması, cemiyetin gerçekten Marksist olup olmadığını tahkik etmesi ve gerekir6e elegeçirmesi, beklenen ve Mustafa Kemal Paşa tarafından değerlendirilen ihtimaller arasında yeralmıştır.

Yeşil Ordu Cemiyeti'nin Marksist• niteliğinin ve Sovyet Rusya ile olan ilişkilerinin anlaşılabilmesi için, o döneme kadar Osmanlı İmparatorluğu'nda mevcut sosyalist, spartakist ve Marksist grupların faaliyetlerinin bilinmesi gerekmektedir. Bu açıdan Yeşil Ordu Cemiyetini, ülkedeki sözkonusu gruplardan ayrı mütalaa etmek umumi sol akımların çerçevesine oturtmadan müstakil olarak incelemek, ilmi gerçeklere ters düşmek anlamına gelmektedir.