olan insanlardan ayırdı; bundan dolayı ona müteşek kirim" (88) demekten kendini alamıyor. Dini insan için lüzumlu gören, Hıristiyanlığı ideal bir din kabul eden, Hz. İsa'nın bütün peygamberlerden üstün olduğunu savunan, Hıristiyanlığa bağlılığını açıklayan Renan; yeri olsun olmasın, bir vesile bulup konuyu İslâm’a getiriyor ve ona karşı düşmanlığını ser gilemekten geri kalmıyor. Onun İslâm hakkındaki men fi kanaatlerinden bazıları şöyledir: "İslâm yaratıcı orijinallik bakımından dinlerin en zayıfı... Kur’an, baştan başa mugalâtaya dayanan bir mu hakemeler sisteminden başka bir şey değildir. Muhammed'-de çok düşünce ve teemmül, hattâ, birazda icabında hile denilebilecek şey vardır.. ." (89). Müslümanlar, ser best düşünceli Avrupalıyı fanatik Hıristiyan sayarak düşman kabul ederler (90). İslâm Hukuku, faydasızdır ve zihnin gelişmesine hiçbir faydası olmayan bir ilimdir. Müslüman bilginler Avrupa medeniyetini hor görürler (91). Müslüman Türkler, insan hayatında büyük yoksul luklar doğurmuşlardır. İsa zamanında güzel bir memle ket olan Galile, İslâmî dönemde yürekler sızlatan bir hal almıştır (92). İsa'mn en çok sevdiği bölgeyi İslâm , bir ölüm rüzgârı gibi kavurmuştur (93) . İsa’nın dolaştığı yer leri İslâm’ın ve Müslümanların ruhsuzluğu ve matemi kaplamıştır (94). 88. Renan, Bilimin Geleceği, II/317. 89. Renan, Bilimin Geleceği, 11/37-38. 90. Renan, Vie de Jesus, 156. 91. Renan, Vie de Jesus, 138-139. 92 Renan, Vie de Jesus, 39-40. 93. Renan, Vie de Jesus, 91. 94. Renan, Vie de Jesus, 88.
30