12.
H adî M aksudî (Yıldız gazetesi sahibi)
13.
M ustafa Davud (oviç) (Bahçesaray belediye reisi)
14.
Şahmerdan Kuşçegul(ov) (Kazak-Kırkız temsilcisi)
15. Selim Gerey C antur(in) (Zemstvo üyesi, U fa’dan I. D um a üyesi) M erkez komitesi ayrıca, kendi arasm dan üç kişi daha seçti ki, bunlar, m asrafları karşılam ak üzere, daimî olarak Petersburg’ta ikam et edeceklerdi. Bu suretle “ İttifak ” res mî bir siyasî parti haline getirilecekti, Rusya m üslüm anlarınm III. Kongresinde alman kararlarla “ İttifak” siyasî bir parti mahiyetini kazanmıştı. Program da Rus liberal burjuva aydınlarmm partisi olan Kadet (Meşrutiyetçi D em okratlar)’lerinkine yakm idi- Kongreye katılan bazı ileri gelenler K adet’e daha önce girmişler ve h atta Ocak 1906’da bu partiye kay dolan Y usuf A kçura P arti M erkez Komitesi üyeliğine de se çilmişti. Kadet partisi de, bazı m üslüm an vekillerinin “ parti program ına m üslüm anlarla ilgili maddeler konduğu takdir de işbirliği olabileceği” hususunu belirtmeleri üzerine, kendi program ına birkaç yeni m adde ilâve etmişti. Kısacası Kadetlerle “ İttifak ” arasında işbirliğine yol açılmış oluyordu. 16-23 Ağustos 1906 tarihinde yapılan Rusya müslüman ları III. kongresine katdanlarm büyük çoğunluğu ihtilâlci ka rakterde olmayıp, rejimi devirmek gibi bir program da hazırlamadılar. Zaten kabul edilen “ İttifak” programı da Rus im paratorluğu içindeki Rusya m üslüm anlanna kültürel (me denî) m uhtariyet, eşit haklar sağlamayı göz önünde bulun duran masum dilekçelerden ileri gitmiyordu. Bazı kusurlanna rağmen III. kongre Rusya m üslüm anlanm n siyasî faaliyetle rinde başarılı bir olay olm uştur denilebilir. (‘®’) (103) *yn.«sr., s . l l l v.d.
109