ter. Fakat iptidailerde yahut mistiklerde ciddi bir inanç mevzuu olan bu fikir, Cenap için sadece bir vesileden ibarettir. En mu vaffak manzumelerinde bile bunun, oyuna katılan bir unsur ol duğunu hissederiz. Cenap'm daha sonra unutulmasında, bu ‘gayribeşerîliğinin, şiiri tekrar eski edebiyatta olduğu gibi bir oyun haline getirmesinin büyük tesiri olduğunu sanıyorum” ,16). Cenap’m bu çalışmaları şiirleri ile mizaçlarım birleştirmede büyük ustalık gösteren Tevfik Fikret ile Ahmet Haşim’e yararlı olmuştur. Mehmet Kaplan, “ Cenab'ın çok aşırıya giden dene meleri olmasaydı, Türk şiiri, batı şiirinin de esaslı unsurlarından birini teşkil eden bu tasvir kabiliyetini kolay kolay kazanamazdı" diyerek bu denemelerin şiirimizin sonraki gelişmelerine katkısı na işaret etmektedir. ^ Cenap’m tasvirî şiirlerini (a) allegoriler (b) ev içi tasvirleri ve (c) tabiat manzaraları olmak üzere üçe ayıran Mehmet Kaplan bunları kronolojik gelişmeleri içinde inceler: ; k f a. Allegoriler: “ Mürg-iSivah" (1311 /1986) ta uçmak istediği —"halde bir türlü düştüğü taş üzerinden kırık kanadını kaldıramayarak inleyen kus “ kalb-i mükedder” dir, “ Benim Kalbim" 'de, göğsüne saplı hançerle, bir türlü nefes alamayan, tabiatın kendi*5me acıdığı muztarıp genç kalb-i nâ-ümid" dir. “ Sair-fi’l--. menim* "geceleri uykusunda yürüyen birinin tasvir edildiği bu şiirde de bü şâVuS; Şâîfîri dâima bir hakikat bulmak için gece do laşan inendir. ' Teşne-i teb” de çölde yürüyen gezgin ile insanlık kastedilmektedir. ^Berğ^ı Hazan’’ (1312 /1897) bu şiirler içinde, en başarılı olanıdır. SonBâHarda dalından ayrılıp başka bahçelediiı. Cenap’m uzun bir fasıladan sonra_!.llh^var-fıinar’ ’ (1341? 1925) adlı şiiri ile tekrar allezorik süre döndüğü görülür. Bu yaşlı çınar sembolünü Tevfik Fikret de kullanmıştır-Yictor de Laprade adlı Pamas şairinin “ Çınar_’ın Ölümü' Ladlı şiiri belki ükişaite de tesir etmiştir. bJJE3Uçi-Usvirieri : “ Hâbnsehetîll (1310/1895), “ BüyükVa lide” , “ Mev’id.-i Telâki’ ’, “ Baş Ucunda, VÜmid ü İntizar", “ Hayal-i Mâder" .^Yakazat-ı Leyliyye^’ adlı şiirler bu gruba gi16. Türk E debiyatı Ü zerinde A raştırm alar J, s.396.
14