Aynı paragrafın devamında Binbaşı Pars, oğullarına bir takım hatıralarını anlattıktan sonra "Zamanı Tanrı yapıyor ve bütün yaratıklar ölüyor. . . Bakın , şu Ölüm Uçurumu ne yaman bir şey ! "73 diyecektir. Bu paragrafta, "Ölüm Uçurumu" ile zaman yan yana kullanılmıştır. Binbaşı Pars nasıl ki ölüm uçurumunun yanı başında geçmişi hatırlamış ve hatıralarına dönmüş ise, Atsız 'da yirminci yüzyıl ortalarından ölüm uçurumuna bakmıştır. Ne için? Hatırlamak için . . . Hatırla manın ne anlama geldiğini ise Deli Kurt romanından öğreniyoruz, Çakır annesinin mezarını ziyarete gittiğinde, orada, annesinin, babasının, İsa Bey'in ve İsa Bey'in Hanımının (Bala Hatun) hayaletleriyle karşılaşır. Baba sıyla arasında şu konuşma geçer: "-Asıl ölüm unutulmaktır. Amcası ilave etti : -Unutmak da ölmektir. İsa Beğ devam etti : -Hayat birkaç hatıradır. B al a Hatun bitirdi : -Hayat ölümün başlangıcıdır. Çakır farkına varmaksızın elindeki Kuran' ı açmıştı . O zaman beş hayalet birden tekrarladılar: -İnsan anıldıkça yaşıyor demektir. -Anıldıkça yaşıyor demektir. . . - ' Yaşıyor demektir. . . "'74
73
74
A. g. e . , s. 108. . Deli Kurt, irfan Yay., lstanbul , 1 998, ss. 47-48. •
78