KlPÇAK TÜRKLERi / 65
adaya sığınmıştır. Kışı da orada geçiren Alp Arslan, "Cazıg" adlı Kıpçak boyu komutanı Kafşıt/Kafşut'u itaat altına al mı!jtlr. Bu arada büyük dedesi Selçuk'un mezarını ziyaret amacıyla Cend, Sabran (Savran) şehirlerine ve Sırderya boylarına varan Alp Arslan'ı, Selçuklulardan ve Yabgu Oğuzlarından sonra burada hüküm süren Cend Hanı (Kıp çaktır) uzak mesafeden değerli hediyelerle karşılamıştır. Alp Arslan'ın bu Kıpçak hanına dokunmadığı ve iyi mu amelede bulunduğu zikredilmektedir. 140 1071 Malazgirt muharebesinde ise, bazı Kıpçak boyla rının paralı asker olarak yine Alp-Arslan karşısında, Bizans imparatoru Romen Diyojen'in yanında yer aldıklarını görü yoruz. Selçuklular ile Bizansidar arasında geçen bu savaşta Bizans ordusunu kendi askerinden baıjka Bulgar, Alman, Frank, Gürcü, Hazarların yanı sıra, Peçenek, Uz, Kıpçak (Kuman) gibi şamani Türk ücretli askerleri olu§turuyordu. 141 XII. yüzyılın baıjlarında ( 1 109-1 1 10) Gürcü kralının ün lü Kıpçak komutanı Atrak'ın kızı ile evlenmesi neticesinde, Kıpçakları yanına çekmeyi b�ardığı ve bir türlü b� edeme diği Selçuklula,ra karşı Kıpçakların desteği ile karşı koyduğu tarihi kaynaklarca sabittir. Bu vesile ile de Kıpçakların Sel çuklulada kar§ı kar§ıya geldiği anla!}ılmaktadır . Gürcü kralı David II'nin daveti üzerine Gürcistan'a gelen bu yaklaıjık üç yüz bini aıjkın kalabalık Kıpçak kitlesinden kırk bin kݧilik bir ordu kurulmU§ ve askeri malzemelerle donatılmıştır. Böylece Kıpçaklardan büyük destek alan David II, onların desteğiyle Azerbaycan, Karabağ, Şirvan ve Doğu Anado lu'ya akın yaparak Selçuklutara karşı önemli başarılar el. r. 142 de etmı§ 140 Turan,
Se çuklu/ar Tarihi ve Türk lsUim Medeniyeti, s. 158-159 ; Kırzıoğ lu, Yukan-Kiir ve Çoruk . . . , s. 70. 141 Turan, Selçuklular Zamanında Türkiye, İ stanbul, 1 993, s. 23; M. Altay Köymen, Alp Anlan ve Zomanı ll: "Selçuklu Askeri Teşkilatı", Ankara, 1983, s. 223-225, 239; Kırzıoğlu, Kars Tarihi, 1, s. 373. 142 Brosseı, 1, s. 362; K.ırzıoğlu, Kars Tarihi, 1, s. 376-377.