Differentiëren is te leren! aan het IGDI model. Het GRRIM model (Gradual Release of Responsibility Instruction Model, red.) is een denkwijze waarop de verantwoordelijkheid voor het leren overgaat van de leerkracht naar de leerling.’
Correct, vlot en flexibel Het boek is bedoeld voor leerkrachten in het basisonderwijs en pabo-studenten. Ook voor ib-ers en schoolleiders is de uitgave relevant. Zij geven tenslotte mede vorm aan het onderwijskundig beleid. Boudewijn: ‘Door te differentiëren worden leerlingen ‘op maat’ bediend. Ze krijgen een onderwijsaanbod dat nodig is om te blijven groeien en te blijven leren, om de gestelde doelen te behalen. De snelle leerlingen en leerlingen met een ontwikkelvoorsprong hoeven niet onnodig te luisteren naar uitleg van stof die ze al kennen, zij krijgen niet meer oefenstof dan nodig is om de inhoud correct, vlot en flexibel te verwerven. En ze krijgen de uitdaging die ze nodig hebben om zich verder te kunnen ontwikkelen. Leerlingen die meer tijd nodig hebben om zich de stof eigen te maken, krijgen extra instructie, extra oefenstof en extra feedback. Daardoor kunnen ook zij de lesdoelen halen. Zo haken zowel de snelle als de langzame leerling niet af. Op leerkrachtniveau lees je in dit boek hoe je basisles eruit kan zien, hoe je effectief kunt plannen en hoe je in de praktijk differentiatie vorm kunt geven. Op schoolniveau lees je welke keuzes je kunt maken, het belang van evalueren en hoe je kunt borgen.’
Houd het behapbaar Om het allemaal behapbaar te houden tipt Boudewijn: ‘Door te werken met maximaal drie groepen, de basisgroep, de sterke groep en de groep die extra tijd, instructie en vooral vaak oefentijd nodig heeft. Door je basisles effectief in te richten is het eenvoudiger om met drie groepen te werken. Als de niveaus sterk uiteen gaan lopen, als je richting individueel onderwijs gaat, is het erg lastig de instructie en de feedback goed te geven. Het kan, zie bijvoorbeeld Jenaplan scholen, maar het vraagt doordacht beleid, kennis en ervaring van de leerkracht en veel zelfsturing van de leerlingen. Voor wie differentieert met digitale leermiddelen blijft het belangrijk te realiseren dat deze nu nog vooral oefenmateriaal bieden. De feedback en zeker de instructie Diff tiëren is te leren! staan op diterenmoment nog in Differentiëren is te leren! de kinderschoenen en kunOmgaan met verschillen in het basisonderwijs nen de leerkracht zeker nog niet vervangen.’ Praktische handreiking
voor leerkrachten
Omgaan met verschillen in het basisonderwijs
Over de auteur
| Aafke Bouwman
Over de auteur
Aafke Bouwman is specialist ‘jonge kind’. Ze houdt zich binnen CPS bezig met het aansturen en uitvoeren van verandering sprocessen rondom taal en rekenen op basisscholen, met specifieke aandacht voor het jonge kind. Ze is auteur van verschillende publicaties en artikelen en werkte jarenlang als schoolleider in (vernieuwings)basisscho len.
Over de auteur
| Boudewijn Hogeboom
| Els Loman Els Loman werkt sinds 1998 bij CPS. Zij ondersteunt gemeenten, besturen en scholen bij het verbeteren van onderwijskwaliteit en verbindt daarbij sectoroverstijgend beleid, theorie en praktijk. Haar expertise: schoolontwikkeling en implementatie van taalbeleid waaronder de referentieniveaus taal en rekenen en de passende perspectieven. Voordat ze bij CPS werkte, was zij docente Frans.
Boudewijn Hogeboom is analist, adviseur, trainer, coach en interim manager bij CPS. Hij analyseert waar knelpunten zitten en adviseert hoe leerkrachten betere resultaten kunnen behalen. Hij kijkt naar leerkrachtgedrag, de zorg, de aansturing en hij let op leerlingen die wat moeilijker en leerlingen die wel erg gemakkelijk leren. Hij stond eerder voor de klas en was projectleider.
Differentiëren is te leren! is een uitgave van CPS en verkrijgbaar via www.cps.nl/uitgeverij ISBN 978-90-6508-1
37-7
Praktische handreiking
voor leerkrachten
leren! Omgaan met verschillen in het basisonderwijs
In 2013 verscheen de eerste versie van dit boek. Talloze differentiëren, leerlingen leerkrachten hebben clusteren, groepspla daarmee leren weerbarstig, de techniek, nnen maken en uitvoeren. digitale hulpmidde Sindsdien blijkt de len en ook inzichten Dit boek is een actueel praktijk over ‘wat werkt’ schrijden vervolg op Differentië ren is te leren! uit voort. 2013 en is geheel herzien. Differentiëren kan niet compenseren voor niet goed uitgevoerd veronderstelt dat de basisles goed e basislessen. Goed op orde differentiëren is. Dit boek vertrekt basisles uit hoe je kunt differentiëren, vanuit de basisles en legt vanuit de voor de slimme leerling oefenstof en feedback en voor de leerling nodig heeft. die extra uitleg,
Differentiëren is te
uitleg, oefenstof en feedback nodig heeft. Het boek staat uitgebreid stil bij de voorwaarden voor differentiëren. Het bevat een stevige theoretische basis. De keuze van de inhoud is onder andere tot stand gekomen door talloze klassenobservaties. De auteurs hebben in honderden klassen gezien hoe leerkrachten iedere keer weer hun best doen te differentiëren. Zij zagen wat daarbij werkt en wat minder geslaagd is. Die praktijkkennis komt in diverse praktijkvoorbeelden terug in dit boek. ‘Het boek gaat ook in op verschillen tussen populaties; het basisaanbod van methodes is niet voor iedere school even geschikt’, zegt Boudewijn. ‘Dit vraagt een aanpassing van je basisaanbod, eerder dan differentiatie. Er is meer aandacht voor negatieve gevolgen van vaste niveaugroepen en verlengde instructie, zoals aangeleerde hulpeloosheid en mogelijke belemmerende overtuigingen van leerkrachten. Wat het lesmodel betreft is het GRRIM model toegevoegd
Gehee herzie l ne editie
CPS Blijvend resul
taat
9 789065 081377
CPS-bestelnummer
32418
We adviseren, trainen, organisere n conferenties, publiceren en doen onderzoek. Zo stimuleren we scholen om hun ambities te realiseren. Met blijvend resultaat.
Kijk voor alle CPS-publi
caties op www.cps.
nl/uitgeverij
Aafke Bouwman, Boudewijn Hogebo om, Els Loman Met medewerking van Geraldine Brouwer en Ineke Bruning
EDG_MEI_036-037_Differentieren_v02.indd 37
07-05-18
21:13