Waarom de politie soms alléén met zwaailicht rijdt ‘Geef ook dan voorrang’

Wanneer een hulpdienst, zoals brandweer, ambulance of politie, blauwe zwaailichten én sirenes voert, dan moet je dit voertuig voorrang verlenen. Nadert een voertuig met blauwe zwaailichten zonder sirene? Dan is voorrang geven niet verplicht, maar de zwaailichten staan niet voor niets aan. Er is haast en de hulpdienst wil erlangs. Geef daarom ook voorrang, zo laat een wijkagent uit Vathorst weten. Op Instagram deelde hij zijn verhaal.

Politie heeft vrijstelling van verkeersregels

De politie heeft een wettelijke vrijstelling gekregen om van de algemene verkeersregels af te wijken, als dit nodig is voor het werk. In de vrijstelling staat dat de ambtenaar van politie vrijstelling heeft van de bepalingen in het Reglement Verkeersregels en Verkeerstekens 1990. Maar van welke verkeersregels mag de politie nou eigenlijk afwijken?

• Doorrijden bij een rood verkeerslicht;

• Rijden over de vluchtstrook;

• Rijden op plaatsen waar anderen dit niet mogen zoals een trambaan, busbaan en stoep;

• Inhalen over een doorgetrokken streep;

• Parkeren of stilstaan waar dit voor anderen verboden is.

Daarnaast zijn er voorwaarden aan de vrijstelling verbonden:

• De verkeersveiligheid mag niet in gevaar komen;

• Het gebruik van de vrijstelling is gezien de situatie noodzakelijk.;

• De voorschriften van de Brancherichtlijn Verkeer Politie worden nageleefd.

De politie in Amersfoort is onlangs diverse keren bijna van de weg gereden. Dit gebeurde nadat voertuigen de dienstauto’s geen voorrang gaven, nadat ze alleen met blauwe verlichting reden in plaats van óók met de sirene. “Die lampen staan niet voor niets aan.”

De wijkagent van Vathorst deelt zijn verhaal op Instagram. Gesteund door een video waarop een politievoertuig met alleen de blauwe lampen aan te zien is, vertelt hij wat er vrijdagavond gebeurde. “Beste bewoners van Amersfoort,” staat er te lezen. “Soms zijn wij genoodzaakt om alleen blauwe verlichting te voeren. Zonder geluid. Waarom? Bijvoorbeeld bij een heterdaad inbraak of iemand die zelfmoord wil plegen.”

Door de sirene - de harde tonen die je normaal gesproken hoort als de politie naar een spoedmelding rijdt - uit te laten, hoort niemand de politie aankomen. Dat is nodig bij het geval van een heterdaadje, of als iemand (psychische) problemen heeft. De agent in het voertuig mag echter wel gebruik maken van zijn vrijstellingen, zoals door rood rijden, voorrang nemen (als dit kan) of bijvoorbeeld op de andere weghelft rijden

Om veilig voor het verkeer te kunnen rijden, worden wel vaak de zwaailichten aangezet. Volgens de officiële regels is voorrang geven aan een politieauto met alleen zwaailichten aan, niet verplicht. De agent in het voertuig mag echter wel gebruik maken van zijn vrijstellingen, zoals door rood rijden, voorrang nemen (als dit kan) of bijvoorbeeld op de andere weghelft rijden.

“Die lampen staan niet voor niets aan,” vervolgt de agent zijn uitleg. “Waarom ik dit plaats? Omdat ik vandaag meerdere keren bijna voetgangers aanreed en/ of door andere voertuigen van de weg gereden werd. Let dus alsjeblieft op.”

Naast blauwe zwaailichten zijn er ook gele zwaailichten. Deze gele zwaailichten mogen alleen gebruikt worden om weggebruikers op een bijzondere of gevaarlijke situatie te wijzen. Denk hierbij aan het wegtakelen van een auto met pech. Gele zwaailichten worden ook door strooiwagens en vrachtwagens met een uitzonderlijk grote lading gebruikt. Je hoeft voertuigen met gele zwaailichten geen voorrang te geven, maar het is wel belangrijk dat je in deze situaties extra oplet.

Wanneer een hulpdienst met blauwe zwaailichten en sirenes nadert, is het belangrijk om ten alle tijden kalm te blijven en goed op de weg te letten. Kijk of er rechts ruimte is en geef met je knipperlicht aan dat je naar rechts uitwijkt. De hulpdienst zal je dan links inhalen. Mocht je in de file staan op de snelweg, blijf dan op je eigen rijbaan. De hulpdienst zal je dan over de vluchtstrook inhalen. Is er geen vluchtstrook vrij? Ga dan aan de buitenkant van je rijstrook rijden zodat de hulpdienst door het midden kan.

Gelukkig kijken hulpdiensten ook altijd mee met de verkeerssituatie en zoeken zelf naar een opening om in te halen. Is er geen veilige mogelijkheid? Dan zal de hulpdienst achter je blijven rijden. Raak op dat moment niet in de stress, maar blijf rustig en op de weg letten. De hulpdienst zoekt dan zelf een eerstvolgende veilige mogelijkheid.

Mag de politie zomaar te hard rijden met zwaailichten en sirene?

De politie gebruikt zwaailichten en sirene voornamelijk bij spoedeisende situaties. Om snel ter plaatse zijn, wordt er dan vaak hard gereden. Dit betekent niet dat politieagenten roekeloos mogen rijden, of dat ze het overige verkeer in gevaar mogen brengen. Uiteraard kun je over roekeloos verkeersgedrag van de politie een officiële klacht indienen.

De politie mag uitsluitend met toestemming van de meldkamer gebruikmaken van optische en geluidssignalen. Deze toestemming vervalt als bijvoorbeeld een andere hulpdienst al op de plek van het incident is aangekomen. Zo kan het dus gebeuren dat een politievoertuig met zwaailichten en sirene een kruising oversteekt, om snel daarna met het normale verkeer verder te rijden. ■