De FIFA-boeven Het stemcomité voor Qatar: bijna iedereen in opspraak

In december 2010 verbaast Sepp Blatter de wereld en niet in de laatste plaats zichzelf door een briefje met Qatar erop te openen als antwoord op de vraag waar het WK 2022 gehouden wordt. Dan weten we nog niet welke extreme mate van corruptie er gebruikt is zodat de Qatari het allertreurigste voetbaltoernooi ooit mogen organiseren. Tijd om te kijken hoe het nu is met de 24 mannen die toen over de organisatie gingen: de leden van het FIFA Executive Committee. De meerderheid komt er niet zo goed vanaf.

Sepp Blatter, Zwitserland: Geschorst door de FIFA en wordt berecht Veel mensen denken nog steeds dat Blatter, toen de baas van de FIFA, het kwade genius was achter het toernooi in Qatar. Zo zit het niet. Blatter stemde voor de Verenigde Staten. Wel schorste de FIFA de inmiddels 86-jarige Zwitser al twee keer voor een periode van zes jaar. Eerst voor een schimmige betaling van twee miljoen Zwitserse frank aan Michel Platini, later voor het aanvaarden van tientallen miljoenen in douceurtjes. Blatter staat voor die betaling aan Platini ook nog terecht in Zwitserland.

Julio Grondona, Argentinië: Overleed in 2014

Er hangen twijfels over deze figuur. Zo zou hij een betaling hebben goedgekeurd uit Zuid-Afrika aan Jack Walker. Nooit werd bewezen dat hij daarin een kwalijke rol speelde en onderzoeken heeft nu weinig prioriteit: Grondona overleed in 2014. Walker komen we verderop nog wel tegen.

Issa Hayatou, Kameroen: Buiten schot gebleven

De Britse krant Sunday Times liet in 2011 een klokkenluider vertellen dat Hayatou een miljoenensom had gekregen om voor Qatar te stemmen. Dat is nooit bewezen, net zoals een schorsing die hij kreeg voor beslissingen als president van de Afrikaanse voetbalbond en die vorig jaar werd ingetrokken. In een recente Netflix-reeks beweerde een lid van het organisatiecomité van Qatar dat Hayatou wel degelijk is omgekocht.

Chung Mong-joon, Zuid-Korea: Schorsing voorbij

Ook Joon was niet helemaal zuiver. In 2016 werd hij veroordeeld voor ethische misstanden rondom pogingen om het WK van 2022 naar Zuid-Korea te halen. Zijn schorsing werd in 2018 opgeheven door het CAS. Het heeft hem niet verleid om terug te keren in de sport.

Jack Warner, Trinidad en Tobago: Levenslang geschorst

‘Als je zo kuis bent, open je maar een kerk’. Het is een citaat dat aan Warner wordt toegeschreven en dat niet zou misstaan op zijn grafsteen. Of hij de tien miljoen dollar nu van Grondona of van iemand anders heeft gehad; feit is dat het de bedoeling was om het voetbal in zijn werelddeel ermee te helpen. Jack Warner koos ervoor om vooral zichzelf te bedienen met het kapitaal, zoals hij ook deed met tv-rechten die hij voor niets van de FIFA had gekregen om ze voor een kapitaal door te verkopen. Dat was een van de redenen voor de FIFA om hem levenslang uit het voetbal te verbannen. De ellende houdt daarmee niet op. In november 2022 krijgt Warner ook in hoger beroep niet geregeld dat zijn uitlevering naar de Verenigde Staten wordt geannuleerd. In het land van sterren en strepen mag hij zich komen verdedigen tegen beschuldigingen van corruptie en afpersing, verspreid over tientallen jaren. Veel corrupter dan Jack Warner zullen mensen niet snel meer geboren worden.

Ángel María Villar, Spanje: Borgsom betaald

In 2015 werd Villar al door de FIFA beboet voor het overtreden van de ethische code. Twee jaar later werd hij opgepakt door het Spaanse sporttribunaal op verdenking van valsheid in geschrifte, oplichting en verduistering. Na een kort intermezzo in de gevangenis kocht Villars vrouw hem vrij. Hij gaf zijn positie bij de FIFA daarna op. De Spaanse voetbalbond, die Villar lange tijd had voorgezeten, schorste hem voor een jaar. Hij leeft nu een teruggetrokken leven in een Spaans dorpje; deels gedwongen, want hij moet nog altijd toestemming vragen als hij Spanje wil verlaten. Villar voert nog steeds een juridische strijd om zijn naam te zuiveren.

Michel Platini, Frankrijk: Schorsing voorbij, rechtszaak nog niet

Michel Platini was eerst van plan om met Blatter mee te stemmen voor een WK 2022 in de Verenigde Staten, maar de week voorafgaand aan de stemming ging hij een vorkje prikken met president Nicolas Sarkozy van Frankrijk.

Ook aan tafel: de zoon van de emir van Qatar, die zijn papa inmiddels heeft opgevolgd, alsmede de minister-president van Qatar. Ineens was Platini om: dat WK moest en zou naar voetbalbolwerk Qatar gaan. Zijn schorsing bij de FIFA ging over die bijzondere transactie van twee miljoen Zwitserse frank die hij van Blatter kreeg. Platini ging in beroep, tot bij het Europees Hof voor de Rechten van de Mens, maar kreeg nergens zijn gelijk. Ook loopt er nog een strafzaak tegen hem en Blatter. De rechtbank besloot tot vrijspraak voor de twee, maar in hoger beroep is gevraagd om de hele zaak te heropenen. Dat maakt een terugkeer in het voetbal voorlopig onwaarschijnlijk. Platini riep in de zomer van 2021 zelf heel hard dat hij zou terugkeren als bestuurslid van FIFPro, de wereldwijde voetballersvakbond, maar de FIFPro wist niet hoe snel ze die claim de kop moesten indrukken.

Geoff Thompson, Engeland: ‘Useful idiot’ Geoff Thompson heeft met het WK in Qatar niet veel te maken. De Engelsman probeerde vooral het toernooi van 2018 naar zijn land te halen. Er gaan geruchten dat Thompson samen met de Zuid-Koreaan Chung Mong-joon had afgesproken dat ze elkaars WK-kandidatuur zouden ondersteunen. Dat is niet toegestaan, maar kan uiteraard lastig worden bewezen. Beide landen werden al vroeg in de stemming uitgeschakeld, dus Thompson blijft buiten schot. Op de FIFA-burelen schijnen ze hem een ‘useful idiot’ te noemen; zo'n man die nog geen kwade opzet vermoedt als er onder zijn neus dikke enveloppen worden uitgewisseld.

Michel D'Hooghe, België: Een schilderijtje

Ook de Belg in dit gezelschap is in opspraak geraakt. Een Russische delegatie bezocht hem om over het WK 2018 te praten. Hij ontving een ingepakt cadeautje toen de Russen vertrokken: een schilderijtje. Volgens D'Hooghe een lelijk kunstwerk zonder serieuze waarde. In de eerste stemronde stemde D'Hooghe bovendien zo goed als zeker op de kandidatuur van Nederland en zijn eigen België. D'Hooghe verliet dit gezelschap in 2017 en werkte tot voor kort voor de medische afdeling van de FIFA.

Ricardo Teixeira, Brazilië: Levenslang geschorst

De Braziliaan Ricardo Teixeira werd voor het leven geschorst door de FIFA. Dit omdat hij smeergeld zou hebben aangenomen bij de organisatie van toernooien in Zuid-Amerika. Ook voor het toernooi in Qatar zou hij zijn stem hebben verkocht. Hij zou dat geld hebben ondergebracht onder valse namen op allerlei plekken in de wereld. Teixeira, ooit de schoonzoon van ge- wezen FIFA-president Joao Havelange, kreeg ook bij het CAS geen gelijk toen hij zijn naam probeerde te zuiveren. Bovendien heeft hij ook de Amerikaanse justitie nog achter zich aan, maar tot dusver is hij nog niet uitgeleverd.

Mohammed Bin Hammam, Qatar: Twee keer levenslang

Bin Hammam werd door de FIFA levenslang geschorst omdat hij stemmen zou hebben gekocht bij de voorzittersverkiezing, die hij van Blatter verloor. Die sanctie werd door het CAS van tafel geveegd, waarna de FIFA besloot om hem opnieuw voor het leven te verbannen, nu voor onethisch handelen als president van de Aziatische voetbalbond. Later kwam aan het licht dat Bin Hammam een werkelijk indrukwekkende hoeveelheid landen had omgekocht om steun voor het WK in zijn land te verzamelen. Van Bin Hammam hebben we in het voetbal niets meer vernomen. De buit was immers al binnen.

Senes Erzik, Turkije: Onschuldig

Over Erzik is weinig bekend. Hij werkte voor de Turkse bond, voor de UEFA en zat dus in deze FIFA-commissie. Een Engelstalige website grapte met een groot artikel: ‘Breaking news: FIFA-lid Erzik wordt niet van corruptie verdacht’. Zijn naam is inderdaad gespaard gebleven in de enorme beerput die in de jaren na de stemming geopend werd.

Chuck Blazer, Verenigde Staten: Overleden klokkenluider

De grote schoonmaak in 2015, toen het net zich sloot rondom vele mannen in dit verhaal, was niet mogelijk geweest zonder Blazer. Hij speelde onder een hoedje met de FBI door geheime vergaderingen op te nemen, en bekende verdachtmakingen van corruptie. In 2015 werd hij levenslang geschorst door de FIFA omdat hij zo'n 25 miljoen euro in steekpenningen had aangenomen. De Amerikanen hebben hem nog getracht te vervolgen, maar Blazer overleed in 2015 voordat hij een straf had gekregen.

Worawi Makudi, Thailand: Gerehabiliteerd

Makudi werd door een Thaise rechter veroordeeld tot een voorwaardelijke gevangenisstraf voor valsheid in geschrift rondom de verkiezing van voorzitter van de Thaise voetbalbond in 2013, maar in hoger beroep werd hij vrijgesproken. Ook het CAS pleitte hem vrij nadat de FIFA hem voor drieënhalf jaar had geschorst. De Thai, een goede vriend van Bin Hammam, stemde voor Qatar.

Nicolas Léoz, Paraguay: Aangeklaagd en overleden

Léoz belichaamde dit gezelschap. Hij wilde wel op Engeland stemmen, maar alleen als de FA Cup naar hem vernoemd zou worden. De Amerikaanse justitie zat achter hem aan omdat ze hem ervan verdachten zich voor miljoenen te laten omkopen, maar Léoz wist uitlevering te voorkomen. De laatste vier jaar van zijn leven, Léoz stierf in 2019, bracht hij in Paraguay door onder huisarrest. Léoz werd ook in de twee decennia voorafgaand aan de WK-stemming al meermaals verdacht van het aannemen van steekpenningen.

Junji Ogura, Japan: Onschuldig

De naam van Junji Ogura duikt nergens op. Hij probeerde het WK in 2022 naar Japan te halen. Dat lukte niet, en in 2011 stapte hij op 73-jarige leeftijd uit deze groep. Hij laat nog sporadisch van zich horen om te zeggen dat de waarheid naar boven moet komen.

Marios Lefkaritis, Cyprus: Dertig miljoen voor land?

Marios Lefkaritis stemde in 2010 voor Qatar. De familie Lefkaritis had rond die tijd ook een dealtje met Qatar gesloten waarin ze een stuk grond aan het oliestaatje verkochten voor ruim dertig miljoen euro. Lefkaritis zegt dat die twee zaken niets met elkaar te maken hebben. De Amerikaan Michael Garcia, die een uitgebreid rapport opstelde in opdracht van de FIFA, vindt die uitleg geloofwaardig. Lefkaritis werkt niet meer in het voetbal, maar wordt ook nergens van verdacht.

Franz Beckenbauer, Duitsland: Verjaard Beckenbauer verliet het comité in 2011. De Duitse ex-topvoetballer werd onderzocht voor zowel zijn rol bij het halen van het WK 2006 naar Duitsland, waarvoor hij kwistig met geld had gestrooid, als voor zijn rol in de toernooien van 2018 en 2022. Voor zijn rol in 2006 vond de FIFA dat hij de regels