J aargang 2 5 - Nummer 2 - Mei 2 0 2 0
20:
75
j aar v rij heid
Onze gedachten gaan terug naar 194 5. Het werd vrede; we waren vrij. Die gedachten vliegen verder terug in de tijd. Het was oorlog, maar wisten wij veel! We wisten niet beter. Angst? ja, op de Lagere School. Willem Wilmink dichtte daarover.
Oorlog
‘ t W as oorlog. W e zaten gewoon in de klas. Je was bang... voor een vak waar je slecht in was, je was bang... voor een beurt, zo ineens voor het bord. N iet bang voor de oorlog, maar voor je rapport. D e D uitse soldaten marcheerden maar an. D e D uitse soldaten, wat zongen die dan? ‘ E r bloeit een wit bloempje daarginds op de hei.’ O f: ‘ I n de maand mei is de winter voorbij.’ W e vonden het mooi, zo’ n soldatenlied, het kwaad dat ze deden, dat kenden we niet. S oms was er doodsangst, door het gerucht van vliegtuigen, met mooi weer in de lucht. M ooi weer, dat betekende levensgevaar. I n een kelder zaten we dicht bij elkaar. E n de buurman speelde zo dapper voor spook, en we moesten er nog wel om lachen ook. W e hadden na een bombardement nieuw speelterrein, met gras en cement. D aar speelde je dat je gesneuveld was, dan lag je een tijdje dood in het gras. Je maakte een voetbal of ook wel een bom van proppen papier, elastiekje erom. H et leven ging meestal gewoon maar zijn gang. S oms was je toch bang. S oms ben ik nog bang. Paul Seesink (Dordtse Rotterdammert) Gedicht: Willem Wilmink *1936-10-25 † 2003-08 -02
H onderden b eren v erschenen v anaf eind m aart in D ub b eldam . Z ij v erov erden hun p lek in de v ensterb ank en v an v eel eeng ez insw oning en. O nz e w ij k g ing m assaal op B erenj acht. G ez innen m et k inderen, m aar ook om m etj es- m ak ende senioren liep en door de straten te sp euren naar b eren. H et g af ons een g oede reden om naar b uiten te g aan! © M arian V erm eeren
Van de redactie
F oto’: Spelen in de Puin; Paul Seesink
Volgens de planning valt deze krant op 6 mei bij u op de mat. Doordat het proces van opmaken, corrigeren, drukken en bezorgen enige tijd in beslag neemt, zijn de meeste artikelen geschreven of aangeleverd in maart. De krant is doorgaans dus niet actueel. Deze keer haken we wel aan bij de actualiteit. Herinneringen aan de oorlog en het vieren van bevrijding en vrijheid ziet u terug in een paar artikelen. Daarnaast heeft de corona-situatie zijn invloed op de inhoud van de krant. Ook in mei hebben we hier nog mee te maken. Actuele nieuwtjes kunt u trouwens altijd zien op onze F acebook-pagina https:/ / www.facebook.com/ denieuwedubbeldammer/ En wilt u ons ergens over informeren, via tekst of beeld, of heeft u een tip? Het redactieadres is denieuwedubbeldammer@gmail.com. Ook voor berichten op F acebook. Krant nr. 3 verschijnt op 8 juli en de deadline voor het aanleveren van kopij is 3 juni.
I nh ou d sop g a v e
Vegetarische Roti P agina 2
Dubbeldamse dieren P agina 3
7 5 jaar vrijheid P agina 4
E n dan is het stil
P agina 5
Het idee van K arlijn
P agina 6
2
Servicekolom Huisartsenpost tel. 654 26 00 Aafje Bereikbaar 7 dagen per week en 24 uur per dag, tel. 088 8 233 233 Wijkagenten Dubbeldam Overkampweg 109, Dordrecht, tel. 0900-8844 Linda van Zwieten Esmeralda Folkersma Trivire wonen Callistolaan 2 Op werkdagen tel. te bereiken van 8.30 tot 16.30 uur onder tel. 078 633 16 00. Openingstijden kantoor: ma/di/do van 08.30-16.30 uur email: wonen@trivire.nl website: www.trivire.nl Wijkcentrum De Gravin Vijverlaan 1004 tel. 616 43 33 Openingstijden: ma - vrij 8.30-13.00 uur 13.30-17.00 uur Clienten Service Bureau Het Parkhuis Op werkdagen van 8.30 uur tot 17.00 uur tel. 622 00 11 of csb@hetparkhuis.nl Uitzendingen RTV - D Tips en nieuws uit de wijken graag doorgeven aan RTV - D tel. 649 26 49 Servicepunt Dubbeldam Vijverlaan 1004 3319 PK Dordrecht Openingstijden: dinsdag 13.00-17.00 uur woensdag 10.00-12.00 uur donderdag 13.00-20,00 uur vrijdag 10.00-12.00 uur Postagentschap Rechte Zandweg 10 tel. 616 23 35 Openingstijden: ma - vrij 8.00-17.30 uur za 8.00-15.00 uur Wijknetwerk Dubbeldam
Werelds gerecht op een Dubbeldams bord Vanwege de coronacrisis kon ik deze keer niet bij mensen langs om te vragen of ze een recept hadden voor deze rubriek. Ik heb daarom telefonisch contact gehad met mijn Surinaamse schoonzus en haar om een recept gevraagd. Wanneer ik bij haar ga eten, krijg ik altijd een overheerlijke vegetarische schotel, dat ze heeft leren bereiden van haar moeder. Mijn schoonzus heeft haar tafel dan prachtig en stijlvol met bijzonder servieswerk en bestek gedekt. Een kleurrijk geheel. Er pruttelt van alles in de keuken en de geur van verse groenten, aromatische kruiden en exotische specerijen komt je tegemoet. Ik wil u dan ook haar recept van de vegetarische roti niet onthouden.
Ingrediënten voor 2 personen:
350 gram kousenband (of sperziebonen), gekookt l 2 zoete aardappelen l 3 grote tomaten l Garam masala kruiden (toko) l 2 biologische- of l
groentebouillonblokjes 2 eieren hard gekookt l 2 uien fijn gesnipperd l 4 teentjes knoflook (geperst) l 1 tl sambal (of 1 madame jeanette peper) l1 tl komijnpoeder l Zeezout l Water l Boter l Olie l Rotivellen ( te koop bij de toko ) of zelf maken, maar dat is best veel werk. l
Bereiding:
Schil en snijd de zoete aardappels in stukjes van 1 cm bij 1 cm. Snijd de ui en tomaten in kleine stukjes en pers de knoflook teentjes fijn. Zet een pan met wat boter op het vuur en fruit de ui, tomatenstukjes en de knoflook op hoog vuur. Blus
Colofon
Redactie:
Opmaak: Foto’s: Druk:
Wil van Houwelingen Linda Wouters Lita Harpe Konnie van Sluys Paul Seesink Nol Bakker Marian Vermeeren Rodi Rotatiedruk
Recepten
Mocht u ook een recept hebben voor deze rubriek, zend het dan naar lcwouters@hotmail.com. Ik kijk er naar uit. Linda Wouters
De Meidoorn ‘Crateagus’ Naast Meidoorn wordt hij ook wel omschreven als Haagdoorn of Steendoorn en hij behoort tot de rosacea “rozenfamilie.”
Ondersteund door: Dordt Sport, Dubbelmonde, Gemeente Dordrecht, Gravenhorst, Helpende Handen, MEE, Parkhuis, Politie, R-newt, Sociaal Team en Trivire
Wijkmanager Dubbeldam: William Jacobs Jongerenwerk R-Newt ContourdeTwern, Tel. 078 632 41 00 woonadviesdordt@contour detwern.nl Internet www.contourde twern.nl Netwerk tel. 622 22 44 Wijklijn tel. 14 078 TIEN Plus Uitgever Dordtse Wijkkranten Jacob Marisweg 70 3314 TK Dordrecht www.tienplus.net tienplus@meeplus.nl Tel. 078 750 89 66
af met een beetje water en voeg de bouillonblokjes toe, voeg 3 eetlepels kerrie masala kruiden toe, de sambal, tomatenpuree, komijnpoeder en zout. Roer alles goed door elkaar. Voeg nu de zoete aardappelblokjes toe aan het kruiden mengsel, voeg wat water toe, zodat alles onder water staat en zet het vuur iets lager (totdat het zachtjes kookt). Laat dit 15 minuten zachtjes koken. Maak ondertussen de kerrie eieren. Pak de twee gekookte eieren en rol deze door de kerrie masala kruiden. Bak de eieren
kort aan in de pan en leg ze apart. Maak nu de ge-kookte kousenband of sperziebonen af. Doe de gekookte kousenband in een koekenpan en bestrijk met wat kerrie masala poeder en bak een paar minuten op hoog vuur. Ver-warm ondertussen de roti-vellen, de pannenkoeken, in een koe-kenpan in wat olie of boter. Serveer nu het zoete aardappelsaus mengsel, de kerrie eieren en de kousenband op de rotivellen, rol ze eventueel op of vouw de roti in een zakvorm en eet smakelijk.
Perenvuur
In veel plaatsen in Nederland zijn de meidoornhagen echter verdwenen en mogen niet meer worden aangeplant. Er is een plantverbod voor. Het blijken namelijk waardplanten te zijn voor de bacterieziekte perenvuur. Vooral Meidoorns die uit Italië afkomstig zijn, blijken vatbaar. Perenvuur is een zeer besmettelijke ziekte in de fruitteelt, waardoor er in het verleden honderden hectares boomgaarden verloren zijn gegaan. Bij het ontruimen en verbranden van de boomgaard werden zelfs het gereedschap, de gebruikte kleren en schoeisel mede verbrand of ontsmet, om verdere besmetting te voorkomen. De meeste rosacea uit de ‘rozenfamilie’ zijn waardplanten. Als goede vervanger voor de Meidoorn als natuurlijke haag, wordt de sleedoorn wel aangeplant.
Waardplant
Van de Meidoorn zijn er in Nederland twee inheems, dat wil zeggen dat ze van oorsprong hier thuishoren, als struik: de éénstijlige Meidoorn*, de Crateages monogyna en als boom: de tweestijlige Meidoorn*, Crateagus leavigata. Het geslacht Meidoorn omvat honderden soorten.
Algemeen
In bossen, bermranden en natuurgebieden zien we de Meidoorns soms spontaan op de vreemdste plekken zomaar
De nieuwe Dubbeldammer Jaargang 25 - Nummer 2 - Mei 2020
© Marian Vermeeren
tussen de rest van de beplanting in staan. Deze bomen zijn in de meeste gevallen niet aangeplant maar ontstaan uit door de vogels uitgepoepte zaden.
Doornig
De Meidoorns zijn scherp gedoornd en worden daarom in Noord-Brabant veel gebruikt in de zogenaamde ‘Maasheggen’ als natuurlijke afscheiding voor het vee. Zij zijn door deze grote doorns redelijk beschermd tegen de vraat van deze grote grazers.
De struiken zijn ook in positieve zin een waardplant. Vele vlindersoorten leggen hier hun eitjes, zoals de bastaardsatijnvlinder en de koningspage, de meidoornspanner en nog andere mooie vlinders. De Meidoorn bloeit, niet verrassend, in mei met sterk geurende witte of rode bloemen afhankelijk van het soort. De éénstijlige is vaak wit, de tweestijlige eerder rood. In het najaar geeft de Meidoorn rode, eetbare vruchten.
Geneeskracht
Al eeuwenlang is men bekend met de geneeskrachtige werking van de Meidoorn. De bloesemtakken compleet met blad van de twee inheemse soorten kunnen worden gebruikt voor medicinale doeleinden en
worden verwerkt in tincturen en extracten. Reeds in 1695 was er mogelijk de eerste aanduiding voor de werking bij hoge bloeddruk. Het voornaamste medisch gebruik van Meidoorn is ‘ouderdomshart’ = ritmestoornissen, in mogelijke combinatie met Leonurus of Melissa. Gebruik bij hoge bloeddruk mogelijk in combinatie met Solidago (gulden roede) of Genista (verfbrem) en bij na-behandeling van een hartinfarct. Uiteraard speelt geloof hierbij een grote rol.
Sierwaarde
De Meidoorn die geen vruchten geeft is de Crataegus oxyacantha ‘Paul scarlet.’ Deze zes meter hoge Meidoorn heeft een hoge sierwaarde door zijn gevulde rozerode bloemen. Deze variant is tevens minder gevoelig voor bacterievuur en wordt daardoor vaak als sierboom aangeplant. Wil van Houwelingen
* Eén of twee stijlen
Eénstijlige of tweestijlige heeft te maken met de bloemen. Iedere bloem bezit een stamper en meeldraden. Het stuifmeel komt, eenvoudig uitgelegd, via de stijl naar het vruchtbeginsel. Soms hebben bloemen één stijl, soms meerdere. Bij bloemen met één stijl vindt men later bij de Meidoorn in de vrucht één pit terug. Bij bloemen met twee stijlen zoals de andere Meidoorn vindt men later in de vrucht twee of meerdere pitten terug. Zo kun je ook als leek al snel zien of het een éénstijlige of een tweestijlige Meidoorn is.
Dubbeldamse dieren: K ippen In deze serie worden Dubbeldammers aan je voorgesteld die een bijzonder ( huis) dier hebben. Dat blijken er nog best veel te zijn. In vorige edities: het varken, de pony , de ooievaar en lammetjes. Vanwege de coronamaatregelen wilde ik niet met iemand gaan afspreken en gaan kijken. Daarom heb ik deze keer mijn eigen kippen in Dubbeldam in het zonnetje gezet. Heb je zelf een dier dat niet alledaags is of waarmee je iets bijzonders samen doet? Meld je aan via denieuwedubbeldammer@ gmail.com en ik kom graag eens bij jou en je dier kijken.
F oto’ s: K onnie van Sluys
K ippen houden
“ Waarom ik kippen houd in een Dubbeldamse woonwijk is, omdat ik van dieren houd, maar ik he ook een fikse llergie. ip pen bieden dan uitkomst. Ze leven buiten, lopen in mijn tuin en mijn man maakt het hok schoon. In een woonwijk heb je te maken met buren en die wil je geen overlast geven. Daarom helaas voor de dames: er is géén haan. Mijn buren vinden mijn kippen leuk en komen soms met hun (klein) kinderen kijken naar onze krielkippen. floop krijgen de kinderen dan een eitje mee. In bijna 4 0 jaar heb al veel ‘toompjes’ krielkippen gehad van diverse rassen. Mijn man vindt het een uitdaging zelf een mooi hok te maken. Hij had er zelfs ooit één gemaakt tegen het raam van de serre aan. J e kon toen de kippen in hun ren en op het trapje naar het nachthok zien lopen vanuit de woonkamer. Wij hadden eerst Lakenvelderse krielen, een mooi zwart met wit ras. Ze waren goede leggers, maar niet erg mak. Onze kinderen hadden ook veel plezier aan de kippen. Ze maakten ze tam, voerden ze, hielden
spreekbeurten over kippen en e kten kippenfil pjes. e tekenden zelfs ‘kippenstrips.’ Dat zijn stripverhalen met onze kippen in de hoofdrol. De dochters zijn allemaal creatief en hadden de
kippen namen en karakters gegeven. Zo beleefden ze dan allerlei avonturen, zelfs samen met een denkbeeldige Hans Haan, een echte macho waar de kipjes allemaal verliefd op waren.”
Is een kip gemakkelijk?
“ J a beslist, een kip vraagt weinig. Elke dag geef ik ze een paar handen gemengd graan, vers water
en er staat altijd een bakje met legkorrels. Wel is het belangrijk een goed hok te hebben. Het mag niet tochten, er moet een goede zitstok zijn, een legnest en het moet goed schoon te maken zijn. In 2017 en 2018 werden mijn kippen geplaagd door bloedluis. Dat is een heel nare parasiet die ‘s nachts de kippen steekt en bloed zuigt en overdag wegkruipt in de naden van het hok. Het heeft ons heel veel moeite gekost dit weg te krijgen. Mijn man heeft het hele hok naadloos gemaakt met kit en het heel vaak met Dasty schoonmaakmiddel behandeld. Ik geef de kippen nu nog steeds in de zomer plantaardige druppels en poeder door hun drinken en voer als preventiemiddel. Onze vijf kipjes lopen elke dag los in de tuin te scharrelen. Ik pas wel op voor mijn jonge plantjes, die lusten ze graag dus daar moet gaas omheen. Ik heb momenteel drie witte Wyandotte krielen è n twee bruine Wyandotte krielen. Grappig is dat beide kleuren een apart ritme hebben. Zo zijn de witte veel eerder wakker en gaan de bruine weer eerder op stok. Ze leggen alleen in de lente en zomer en gaan dan broeden. Omdat we geen haan hebben heeft dat weinig zin, dus ik zet ze dan steeds van het legnest af.”
Beleef je wat met kippen?
“ Zo’n twintig jaar geleden hadden
wij een gestreepte Wyandotte, J osephine geheten, die twaalf jaar geworden is. Ze overleefde een kippenziekte, een aanval door een hond en lag eens uren in de sloot voor wij erachter kwamen en haar konden redden. Ook was ze voortdurend broeds, wat onze toen 10 jarige dochter Anna op het idee bracht om bevruchte eieren te gaan kopen om die onder haar te leggen. We maakten een speciaal broedhokje en zetten J osephine op 12 eieren. Geen idee of het zou lukken, want we hadden geen ervaring. Maar na precies 21 dagen hoorden we gepiep en kwam ze tevoorschijn met 12 Australorp krielkuikens in drie kleuren. Ze was de beste en gelukkigste moeder die je je kunt indenken en omdat ze zo’n klein kipje was, werd ze op een gegeven moment bijna rondgedragen door haar groter wordende kuikens die onder haar vleugels op zoek gingen naar warmte.” K onnie van Sluys
3 Z ullen we Nederlands spreken?
Het lijkt zo triviaal om in tijden als deze een kritische column te schrijven. Heel de wereld houdt zijn adem in. Hoe gaat het verder? Hoe komen we met zijn allen door deze Coronacrisis heen?
Om dat zo goed mogelijk te laten lukken, worden er tal van maatregelen genomen. Niet overal en in alle landen dezelfde, wat dan weer kritiek over een weer oplevert. Maar in Nederland houden we ons natuurlijk aan onze eigen maatregelen. Die, hoe kan het ook anders, veelal in het Engels worden doorgegeven. Want Nederland is niet bijna op slot, nee, we hebben bijna een total Lockdown. We roepen elkaar niet op om thuis te blijven. Nee… .we zetten massaal op F acebook: Stay Home! Dat is namelijk veel duidelijker. Of zou het zijn dat we zelfs in deze situatie we nog de zaken zo populair mogelijk proberen te brengen. Want houd afstand klinkt natuurlijk veel minder cool dan: Keep Distance. Mensen, mag ik een klein, totaal niet belangrijk oproepje doen in deze tijd? Nu we toch nauwelijks de deur meer uit mogen en zeker niet mogen vliegen naar verre oorden. Nu het dus niet nodig is om ons Engels een beetje op te vijzelen, zodat we ons daarmee kunnen redden in het buitenland. Nu we het samen hier in ons kleine landje moeten redden… .. Kunnen we dat dan gewoon in het Nederlands doen? Dubbeldame
L iefde in tijden van cholera Nu we veel tijd noodgedwongen binnen doorbrengen of in onze eigen tuin of op ons balkon, is het heerlijk om een goed dik boek te hebben dat lekker leest. De media besteedden veel aandacht aan de boeken ‘ De pest’ van A lbert C amus en ‘ De stad der blinden’ van J ose Saramago, die beide het verloop van een epidemie beschrijven, de beklemmende sfeer en het effect hiervan op het gedrag van mensen. Wat ik een prachtig boek vind waarin ook op de achtergrond een grote epidemie zich voltrekt, is ‘Liefde in tijden van cholera’ van Gabriel Garcia Má rq uez (Colombia, Nobelprijswinnaar). De schrijver neemt je mee naar het dagelijks leven in een onbekende Zuid Amerikaanse stad eind 19e eeuw, waar F lorentino Arizo verliefd wordt op F ermina Daza. Alleen door haar te zien wordt hij geï nspireerd en begint hij haar brieven te schrijven. Zijn brieven maken haar ook verliefd. Haar vader stuurt haar echter op reis als hij achter hun liefde komt. Als ze na jaren terugkeert ontdekt ze dat de verliefdheid een illusie was en trouwt ze met J uvenal Urbino, een arts. Deze houdt zich bezig met de bestrijding van de cholera in de stad, waarvan men in die tijd geen idee had wat de oorzaak was. F lorentino heeft intussen andere minnaressen maar vergeet F ermina nooit. Als haar man sterft, lukt het hem haar terug te winnen. Het boek heeft een surrealisti-
sche sfeer, is soms humoristisch en roept heel goed de realiteit op van enerzijds rijkdom en decadentie en anderzijds platheid en simpelheid. De verliefdheidsverschijnselen van F abio lijken op choleraklachten, maar zijn dat niet. Aan het einde van het boek en van hun leven bevinden F abio en F emina zich op een schip dat de ‘q uarantainevlag’ hijst waardoor zij nergens meer welkom zijn in een haven. Wil je het boek lezen, help dan je lokale boekhandel. In Dordrecht kun je online bestellen en laten thuisbezorgen door Vos en Van der Leer, De Bengelonline en boekhandel Dekkers.nl Natuurlijk is het boek ook als E-book verkrijgbaar. Ook is er momenteel de thuisbezorgservice van de Bibliotheek AanZet. Als je lid van de bibliotheek bent kun je online bestellen en een bezorgafspraak maken. K onnie van Sluys
De nieuwe Dubbeldammer Jaargang 25 - Nummer 2 - Mei 2020
4
Vrij?
De achtjarige K erem hangt tweehoog uit het raam en roept naar z’n vriendje in de straat. “Dikkat”* , zegt z’n moeder, als hij te ver naar buiten leunt. K erem leeft zorgeloos in een vrij land. Het is 194 4 als een achtjarige jongetje uit hetzelfde raam naar buiten kijkt en beneden een Zug, een Duits peloton, door de straat ziet marcheren. Ergens roept iemand “ vrijheid” . “ Vrijheid’, wat is dat? ” vraagt hij aan zijn oma, die altijd alles weet. “ Als we vrij zijn, Paultje, hoeven we de ramen niet meer te verduisteren en er komen geen V1’s meer over ons heen. De huizen zullen niet meer schudden en schilderijen niet meer slingeren, want er vallen geen bommen meer. Onze brug zal weer op vaste tijden opengaan. Mevrouw Polak van hiernaast hoeft geen ster meer te dragen. Op straat marcheren geen Duitse soldaten meer en het puin zal opgeruimd zijn.” Haar kleinkind was even stil… ‘Vrijheid’; als achtjarige, heeft Paultje in die winter van 194 4 ‘4 5 geen idéé wat hij zich daarbij moest voorstellen. Geen ramen verduisteren, dá t leek hem een goed idee. Het was altijd een gedoe voor zijn moeder op die gammele trapleer, vooral als dat paarsblauwe papier ging scheuren. Zijn vader kon niet helpen, want die lag al zes jaar ziek op bed.
Geen V1’s en bommen leek hem ook prima. Hij had een hekel aan de Lagere School. De schooltijd was een vervelende onderbreking van het dagelijkse buitenspelen. Als de school uitging – en hij vlug naar huis wilde – gebeurde het wel eens dat het luchtalarm begon te janken. Hij moest dan “ Schnell, schnell, bitte’” de schuilkelder in. Nee, die bommen hoefden niet meer voor hem. Dat in de straat mevrouw Polak geen ster meer zou dragen vindt hij logisch. Ze draagt ‘m altijd, ook als het geen Kerstmis is en dat vindt hij erg overdreven.
zou hij moeten gaan spelen als er geen puin meer is? ‘Vrijheid’: nee … hij keek er niet zo naar uit.
toch genoeg bonnen! Hij snapt er geen hout van.
Geen hout
Bij ‘vrijheid’ denkt hij eerder aan de stadsduiven in z’n straat, koerend in de hoge kastanjes. Die waren vrij, die kunnen overal heen. Ze vliegen hoger dan zijn zolderkamertje. Zou zijn oma zoiets bedoelen? Het is hongersnood. Zijn moeder heeft geen hout om het in
Aan wie dit alles voorbij was geg n s nu fie die in een hok op de warande woonde. z’n oma vond het een lief konijn. Ze zei nog al eens: “ Dat konijntje is om op te vreten” . Paultje zocht daar nooit wat achter. Maar plotseling op een koude, regenachtige, dag, vlak voor Kerst, had zijn moeder besloten
het kleine noodkacheltje te laten branden. Sterke buren hebben gisteren die mooie kastanjes in de straat neergehaald. Zijn moeder kreeg ook wat hout. Hijzelf pulkte, samen met zijn vriendjes, de teer tussen de straatkeien weg, want dat brandt ook zo lekker. Maar met die kastanjebomen verdwijnen nu ook de duiven uit de straat. De meeuwen laten zich deze winter ook niet meer zien. Geen wonder; er valt niks te halen. De kolenboer komt ook niet meer langs. Waarom is er zo weinig eten? Zijn moeder heeft
d t nu fie er n oest geloven. Eerst dacht Paultje nog dat Snuffie k tholiek oest orden r al gauw bleek dat zijn moeder die opmerking van oma letterlijk had genomen. Ze vond het beestje vet genoeg en een vetpot was het niet bij hem thuis. De buurman van boven zou wel even helpen. Nou, dat hebben ze geweten! ultje oest nu fie s pootjes vasthouden. De eerste klap was een lindg nger nu fie s nog steeds een wakker dier en spartelde hevig. Goed, hij was niet gelovig, maar om hem nou zo te la-
zich daarmee ook duidelijk van de omringende woningbouw.
tenplaats ‘Huis op Dubbelsteyn’ stond. Met de naam van het complex worden heden en verleden hier met elkaar verbonden.
Snuffie
Geen puin
Maar dat van die brug, die door de Duitse soldaten vaak te onpas werd geopend, lijkt hem niet zo leuk. Zo’n onverwacht geopende brug is een mooie smoes om het te laat komen op school te verklaren. Zijn strenge hoofdmeester kan dat toch niet zo gauw controleren. Geen soldaten meer op straat betekent dat hij nooit meer met een patrouillewagen mee zou kunnen rijden of samen met vriendjes achter een ‘Zug’ stappen en meezingen: “ Denn wir fahren gegen Engeland.” of dat liedje over “ dass Blumlein Erika” . Door zijn Duitse bovenbuurvrouw klinkt hun Duits hem immers vertrouwd, hoewel hij dat ‘fahren’ niet zo begrijpt; ze liepen toch! Hij zou ook geen brood of snoep meer van hen krijgen en waar
O p Dubbelsteyn Het gebouw mocht niet te groot en vooral niet te hoog worden. Het plan van een voorgaande ontwikkelaar voorzag in een hoogte van 1 5 meter. Dat verdween dan ook snel naar het ronde archief. Na enige mediastilte kwam een Dubbeldam. De kerk was sinds andere projectontwikkelaar met december 2011 buiten gebruik. een nieuw voorstel aan het licht. Zoals oplettende lezers al hebben In dit plan is een hoogte van ca. kunnen zien, wordt er al gewerkt 10 meter aangehouden. Dus op het terrein. praktisch gelijk aan die van de te slopen Maranathakerk. Dit Architectuur ontwerp is in samenspraak met De nieuwbouw zal bestaan uit de buurt tot stand gekomen Het drie bouwlagen; begane grond kreeg de historische naam ‘Op en twee verdiepingen. Architect Cor de Vries van Kolpa ArchitecDubbelsteyn’. ten: “ Bij het ontwerp is rekening Met grote zorgvuldigheid en aan- gehouden met de geschiedenis dacht voor historie van de locatie, van de kerk, de bijzondere steheeft het Rotterdamse bureau denbouwkundige locatie, maar Kolpa Architecten getekend voor ook met de belangen van de didit woon- en zorgvoorzieningspro- rect omwonenden.” Cor de Vries ject van Bogor projectontwikkeling verwijst ook naar het materiaalgete Gorinchem. Het komt op de bruik: “ De baksteenarchitectuur is plaats van de 54 -jarige Marana- geï nspireerd op de verticaliteit en tha-kerk van architect Geert Dr- baksteentoepassing van het oude exhage aan de Gravensingel op kerkgebouw.” Het onderscheidt
De nieuwe Dubbeldammer Jaargang 25 - Nummer 2 - Mei 2020
K lokkentoren
De zo markante driebenige klokkentoren is niet in het nieuwe plan opgenomen. Dit baken langs de bocht van de Gravensingel zal samen met de kerk in de historie van het Dordtse Dubbeldam worden opgenomen.
L uxe
Het nieuwe wooncomplex is gericht op het hogere segment. Het zal op de tweede verdieping drie luxe appartementen met loggia’s en vier dakappartementen met ruime terrassen, of zo u wilt ‘penthouses’, bevatten. De woningen met drie slaapkamers krijgen een oppervlakte van 7 6 M2, tot 125 M2 voor het grootste dakappartement. De toekomstige bewoners van die tweede verdieping zullen ruim uitzicht krijgen op het Dubbelsteynpark; het ruime groen aan de overkant, waar vroeger de bui-
Gasloos
Naar de wet VET (Voortgang Energie T ransitie) van 1 juli 2018 zal het complex gasloos worden opgeleverd. Het wordt daartoe voorzien van een WKO-installatie. Deze warmte- en koudeopslag moet zorgen voor een aangename temperatuur in alle jaargetijden. Door middel van een warmtewisselaar wordt hierbij bodemenergie gebruikt voor het verwarmen en koelen van Op Dubbelsteyn.
Droomhuis met houvast
Op de begane grond en de eerste verdieping zal Martha F lora zich gaan vestigen. Deze organisatie biedt een luxe beschermde leefomgeving aan voor mensen met Alzheimer of een andere vorm van dementie. Dit particulier initiatief is ontwikkeld door Marco
ten lijden… Paultje’s tranen waren toen heel dichtbij. Gelukkig zit het ook bij een konijn tussen de oren, want toen mijnheer Meijer hem dá á r goed raakte was het beessie meteen uit zijn lijden. renl ng rook nu fie lekker in de keuken, maar eenmaal op tafel kon Paultje geen hap door z’n keel krijgen. De anderen smulden van hem. Zijn hok verdween in het noodkacheltje.
Vrijheid
Die oorlog van toen ligt nu ver achter ons. 7 5 J aar geen oorlog; 7 5 jaar vrij. Maar hoe vrij zijn we? Er vallen geen bommen. Nederland wordt niet geregeerd door een vreemde mogendheid. Er is voldoende eten en we laten ons boeien door kunst en cultuur. Maar zijn we niet tegelijkertijd geboeid door prestatiedrang? Door ‘targets’ te halen, door omzet, Laten we ons niet boeien door Y outube-opinieleiders? Zijn we wel vrij als we ons gevangen voelen in de sociale media? Zijn we wel vrij als we alles moeten? Nu, in deze tijd waarin we bijna gegijzeld zijn door zoiets onzichtbaar kleins als een virus met een koninklijke naam, wordt ons onverwacht meer tijd gegeven om na te denken over vrijheid, over onze persó ó nlijke vrijheid. P aul Seesink ( D ordtse R otterdammert) * D ikkat! = pas op!
Ouwehand. Hij is niet alleen de grondlegger van dit project. Hij ontwikkelde samen met hoogleraar Anne-Mei T he de ‘Alzheimer Experience’ en verschillende opleidingsprogramma’s op het gebied van dementiezorg. In 2004 begon hij een eigen zorgconcept, wat hij zag als een ‘droomhuis met houvast’. In 2013 is Marco’s zorgconcept verwerkelijkt met de opening van het eerste Martha F lora-huis in Den Haag. Het jaar daarop volgde een huis in Gouda. Daarna openden nog acht Martha F lora-huizen in Nederland hun deuren voor bewoners die dementiezorg nodig hebben. Nog even en ook Dordrecht kan aan de lijst van Martha F lora-huizen worden toegevoegd. Prachtig dat op deze locatie de bijzondere zorg voor de mens, waarvoor de Maranathakerk 4 5 jaar heeft gediend, nu in een andere vorm zal terugkomen in ‘Op Dubbelsteyn’. P aul Seesink ( D ordtse R otterdammert)
Voorlezen ook bij de kinderopvang Onlangs hebben een aantal professionals hun training van De B ibliotheek aan Z et tot voorleescoö rdinator positief afgerond, zo ook in Dubbeldam. SDK K inderopvang heeft een structureel voorleesbeleid.
leesklimaat voor alle kinderen van 0- tot 4 -jarigen. Zo zijn er vaste voorleesmomenten in de week, gekoppeld aan de thema’s die aangeboden worden vanuit de methode Puk & Ko die op de locaties gebruikt wordt.
O ntwikkelingsgericht
Alle SDK voorleescoö rdinatoren beschikken nu over actuele basiskennis van de jeugdliteratuur
© A rjen Hoiudijker en hebben een voorleesplan voor de komende jaren, waarmee zij werken aan een stimulerend voor-
En dan is het stil M a a nd a g 1 6 m a a r t g ing en v r oeg en ons a f h oe d a t nu leer ling en. W a t b etek end e d M a r isk a S ep er s en sc h olier v er tellen h et ons. We spraken er tijdens de lessen al wel over. Wat is dat corona-virus toch, hoe ernstig zou het zijn. Na de voorjaarsvakantie was het eigenlijk het gesprek van de dag. Leerlingen werden bang, lazen er veel over en stelden veel vragen. De vraag of de school dicht zou gaan, die werd vaak gesteld. Met een glimlach en een dikke sprank hoop. T oen leek het nog leuk om thuis te zitten. Ondertussen zijn we drie weken verder. Drie weken van zoeken naar mogelijkheden, ontdekken van onmogelijkheden, veel online overleggen en in eerste instantie, vooral opgeven van huiswerk. Gelukkig zijn er prachtige facebookgroepen waar mooie ideeën worden gedeeld, hulp wordt geboden en raad wordt gegeven. Werd er voorheen wel eens gemeld dat het onderwijs niet vernieuwend genoeg was, niet durfde te veranderen of geen knopen door kon hakken, nu moeten we laten zien dat we wel degelijk kunnen anticiperen op veranderingen. Vanuit de uitgeverijen wordt meegedacht en meegewerkt, onli-
d e sc h olen d wa s v oor ler a t v oor h en? e A na m a r ia u
ic h t. W ij a r en en D oc ente it k la s 1
ne programma’s waar normaal kosten aan verbonden zijn, zijn gratis beschikbaar gekomen. We proberen samen voor elkaar te krijgen wat nodig is, namelijk dat onze leerlingen zo goed mogelijk dit schooljaar door komen. En zo zijn er online zoveel mogelijkheden om met elkaar te spreken. Er bestaan prachtige programma’s die elis r niet spe ifiek voor het onderwijs gemaakt zijn, maar die nu wel prima voldoen. Maar wat is wijs? Wat mag volgens de privacywet wel en wat niet? Het lijkt ondergeschikt te zijn in deze tijd, maar school wil wel dat het zo goed mogelijk geregeld wordt. Dus wordt er gekeken, gepuzzeld, gestuurd, advies gegeven. Natuurlijk loopt niet alles op rolletjes: online boeken die niet bereikbaar zijn, opdrachten die niet ingestuurd kunnen worden, huiswerk wat op wonderbaarlijke wijze verdwijnt. Of leerlingen die niet inloggen, geen huiswerk inleveren. Dat is lastig, ze glippen weg. J e hebt er vanaf een afstand geen grip op, je kunt ze niet aankijken en een praatje maken. Dat maakt het online lesgeven extra zwaar.
J anette Buis, de voorleescoö rdinator van locatie T oermalijn, vertelt hierover: “ Wij gebruiken de methode Puk & Ko, die alle ontwikkelingsgebieden van de jongste kinderen aan de orde stelt naar aanleiding van een thema. Bij dit thema kiezen we dan een passend voorleesboek of prentenboek. Eerst bladeren we het boek door om samen met de kinderen ons te oriënteren en te bekijken waar het boek over zou kunnen gaan. Dan nemen we op een speelse manier de moeilijke woorden door en vervolgens lezen we het verhaal voor. Omdat de moeilijke woorden al aan de orde zijn geweest, begrijpen de kinderen de verhalen beter. Deze manier van aanbieden slaat aan zelfs bij de jongste kinderen. We zien het verhaal of aspecten van het verhaal terug in hun spel. Dat is zo leuk om te zien.”
J anette enthousiast. “ Er zijn kinderen die meer moeite hebben met de taalontwikkeling of een kleine woordenschat hebben of kinderen die zich niet zo lang kunnen concentreren. Deze kinderen nemen we apart, zodat ze meer individuele aandacht krijgen. We hebben inmiddels een voorleeshoek op de gang. Spelenderwijs werken we aan alle ontwikkelingsgebieden en onze manier van werken is absoluut niet dwingend. We zijn nog niet zo lang bezig met deze aanpak, maar we zien nu al resultaten in het spel en een groeiende belangstelling voor boeken.”
Taalontwikkeling
“ We hebben te maken met verschillen tussen kinderen,” vervolgt
(Voor)lezen stimuleert de ontwikkeling van kinderen. J e kunt er niet vroeg genoeg mee beginnen. Ook baby’s kun je heel eenvoudige boekjes laten zien en erover vertellen. Als de kinderen wat ouder zijn, komen de prentenboeken aan bod en vervolgens de boeken met meer tekst en illustraties. T egenwoordig is er een breed scala aan verschillende soorten boeken voor kinderen van alle leeftijdsgroepen. De bibliotheek heeft er bijzonder veel in de collectie voor de jeugd. En wist u dat het lidmaatschap voor de jeugd tot en met 18 jaar gratis is. Ga gerust eens kijken. De Kleine bibliotheek , Vijverlaan 104 , heeft ook kinder-
Als docenten krijgen we de vrijheid om te doen wat past voor ons vak, voor ons. k vind het heel fijn o mijn leerlingen ook daadwerkelijk te zien of op z’n minst te horen. Nu hebben wij het geluk dat al onze leerlingen in het bezit zijn van een laptop. Ik moet er niet aan denken als dat niet zo zou zijn. En zo plan ik bijna elke les (volgens het normale rooster, daar is niets
aan veranderd) even een moment met mijn klassen in. Ik bereid een presentatie voor, die ik kan laten zien tijdens ons gesprek. Zo krijgen ze toch de uitleg die ze nodig hebben, waardoor ze het huiswerk makkelijker kunnen maken. Het fijne v n het progr t ik ge bruik, is dat ik ze allemaal op stil kan zetten. T egelijkertijd past dat niet bij mij. Ik houd van interactie.
K indgericht
5
boeken. Kinderen uit Dubbeldam kunnen met hun (groot)ouders ook terecht in de Stadspolders, waar ook leuke activiteiten, zoals voorleesmiddagen, georganiseerd worden. Neem eens een kijkje op hun website.
Actie
Nu heel veel kinderen thuis zitten in verband met de coronacrisis heeft bol.com op hun site allerlei supercoole ebooks en luisterboeken verzameld voor alle thuisblijvertjes. De kosten zijn slechts 1 cent per boek. Elke week verschijnen er nieuwe titels en iedere dag is er een voorleesvideo van de allerleukste voorlezers. Wellicht een goed idee om de kinderen bezig te houden als u zelf thuis moet werken. Het is echter ook gezellig om dit samen met de kinderen te doen. Voor wie geen e-reader heeft, je kan toch de boeken lezen met de volgende instructies: Dit is hoe het werkt voor jou als je geen e-reader hebt: 1 . R eken het boek af voor 1 cent 2 . D ownload de K obo A pp waarmee je de boeken kan lezen 3 . Login met je bol.com account 4 . Lekker lezen of luisteren!
Heb je wel een e-reader? Volg dan de stappen zoals je gewend bent. Linda Wouters
De ‘lessen’ gaan niet alleen maar over de stof. Het gaat ook over huisdieren, bezoekjes aan de Mac of het niet naar school kunnen. Dat hoor ik overigens steeds vaker… . Mevrouw, ik mis school zo. Mariska Sepers D ocent N ederlands Insula C ollege, locatie K oningstraat
Thuis leren in coronasituatie J ullie weten vast allemaal dat alle scholen zijn gesloten. Het was eerst de bedoeling dat de scholen tot 6 april gesloten zouden zijn, maar dat is verlengd tot 28 april. Ik zelf zit op het Insula College locatie Koningstraat en wij werken nu online en met Microsoft teams. We krijgen huiswerk opgegeven voor elk vak + uitleg. Als we vragen hebben kunnen we een bericht sturen of de docent bellen. In het begin was het even wennen om alles zelf thuis te maken. In de klas is het heel anders; je bent met veel kinderen in de klas, het is drukker maar vooral gezellig. Maar thuis leren heeft ook zijn voordelen zoals lekker je tijd nemen om alles te maken, je kan zelf kiezen wanneer je pauze neemt enz. Ik mis school wel een beetje, omdat ik mijn vrienden nu niet zie. Ik verveel me niet zo snel, omdat ik best snel iets kan bedenken om te doen. Hier zijn een paar dingen die mij bezighouden: huiswerk \
maken, koken, sporten (binnen en in de tuin), kamer opruimen enz. Zelf leer ik nog steeds nieuwe dingen omdat de docent ook uitleg geeft in een document of met een fil pje. A namaria, K las 1
© Marian Vermeeren De nieuwe Dubbeldammer Jaargang 25 - Nummer 2 - Mei 2020
6
Van de wijkpolitie
G raag willen wij als wijkagenten waarschuwen voor criminelen die zich snel hebben aangepast aan de coronacrisis en er misbruik van maken. Zo is er sprake van een toename gers gevraagd om op een link te van de hoeveelheid meldingen klikken om de bankpas aan te over fraude en cybercriminaliteit. vragen, maar in werkelijkheid proCybercriminelen zijn criminelen beert de verzender gegevens van die via social media en via email Rabobankklanten buit te maken. fraude plegen. Zij sturen bijvoor- Open deze links niet. beeld zogenaamde phishingmails naar mensen die naar bepaalde Stijging informatie zoeken en ze spelen in Er is een stijging te zien van het aantal fraudezaken dat te maken op de angst van die mensen. heeft met de vraag naar materialen als mondkapjes en handgel. Er Phishing Phishing is een vorm van internet wordt veel geld betaald voor deze oplichting en fraude. Het woord goederen, maar deze worden dan is afgeleid van het Engels woord vervolgens niet geleverd. Ook zijn fishing (hengelen o vissen) en er meldingen binnengekomen van de criminelen proberen op deze collectes aan de deur voor coromanier persoonlijke inloggegevens naslachtoffers of voor het Rode te bemachtigen en dus binnen te Kruis. Dit kan niet legaal zijn. hengelen. Deze e-mails zijn te her- Alle collectes in Nederland zijn kennen aan slordig taalgebruik, ze namelijk sinds de coronacrisis spelen in op de noodzaak van snel opgeschort. Er zijn dus mensen reageren, geven onjuiste links die die met een collectebus langs de niet bestaan, waarbij bijvoorbeeld deuren gaan om zogenaamd geld punten worden vergeten of juist op te halen in verband met het een @ wordt toegevoegd, terwijl coronavirus voor het Rode Kruis. dit hoort bij een e-mail en niet bij Het Rode Kruis doet absoluut niet mee aan deze collecte, dus geef een internet link. niets! Vraag om legitimatie, doe een melding bij de politie en maak Bijlages Verder voegen ze vaak gevaar- als het kan een foto van diegenen lijke bijlages toe. Open deze ook die aan de deur staat. vooral niet. Zo waarschuwde Rest ons om iedereen heel veel de Rabobank eerder deze maand gezondheid toe te wensen in deze voor een phishingbericht over nare situatie. een zogenaamde “ antibacteriële betaalpas” . Criminelen proberen mailgebruikers te misleiden met gerichte valse e-mailberichten. Met persoonlijk aangeschreven e-mails die lijken op een mail van bekende en betrouwbare bedrijven, probeert men vaak uw Esmeralda inloggegevens te achterhalen. In Linda die neppe e-mail wordt ontvan- van Zwieten F olkersma
Een avondwandelingetje W a t k u n je d oen in tijd en v a n c or ona ? D e na tu u r in! Dochter (29) komt logeren. En ze wil dit weekend haar nieuwe wandelschoenen uitproberen. Dat is dé kans om haar mee te nemen naar De Nieuwe Dordtse Biesbosch. Ik vind het altijd leuk om niet-Dordtenaren te laten zien hoe mooi het hier is, in en rond Dubbeldam, vlakbij ons huis. We besluiten tot een avondwandeling. Even rijden -ook al een mooi stukje, zo langs de dijk- en we staan op de parkeerplaats aan de Nieuwe Merwedeweg. We
zijn de enigen. Zover we kunnen kijken in dit open gebied, zien we slechts één ander menselijk wezen: een motorrijder die uitgereid oto s nee t v n ijn otor en de Nieuwe Dordtse Biesbosch als decor gebruikt.
Groepsschuilroute
Op het informatiebord zien we welke wandelingen er zijn. Van de routes die starten bij deze parkeerplaats kiezen wij voor de 4 km lange Groepsschuilroute.
© Marian Vermeeren
De nieuwe Dubbeldammer Jaargang 25 - Nummer 2 - Mei 2020
Een duur zoontje Het gebeurde in Dubbeldam in 1 7 7 4 . A rie B astiaenszoon Munter was weduwnaar. Hij kreeg verkering met C ornelia de Vogel. Z e waren beiden inwoner van Dubbeldam. C ornelia was meerderjarig en nog ongehuwd. G een probleem, toch? Z e werd zwanger en kreeg op 1 A pril 1 7 7 4 een zoontje. E n daar begonnen de problemen.
Het stel wilde graag trouwen en vroegen dat aan bij de kerkeraad van Dubbeldam. Maar de kerkeraad vertelde hen dat er niet kon worden getrouwd, omdat ze familie van elkaar waren. Hoezo, familie? Wel, Arie was getrouwd geweest met de zuster van de vader van Cornelia. Cornelia was zogezegd zijn achternichtje. Maar ze waren toch alleen maar via via familie? Dat maakte niet uit, want er gold een wet, de “ Politijcq ue Ordonnantie” die het trouwen bij deze graad van bloedverwantschap verbood (3). Die wet was ooit nog op 1 April 158 0 door koning Philips de tweede van Spanje ingevoerd. Dat we ons kort daarná in 158 0 onafhankelijk hadden verklaard van Spanje heeft niet verhinderd dat die wet ook in de Republiek der Zeven Provinciën moest worden uitgevoerd. Het was zelfs zo dat op 21 Mei 1664 die wet in de Zeven Provinciën was “ aangescherpt” . Dat hield in dat er geen uitzonderingen mochten worden gemaakt. Redenen voor dit verbod worden in deze wet niet genoemd. Mogelijk moest met het verbod erfenis-jagerij worden tegengegaan. Kortom, het stel had zich te buiten gegaan aan “ criminele bloedschande.” Zo werd het delict volgens de wet door de baljuw van de hoge vierschaar van Zuid-Holland be-
noemd. Hun advocaat bracht naar voren dat de wet in de ons omringende landen niet gold, en dat er in het verleden ook hier bij dergelijke delicten inmiddels vaak dispensatie was verleend. Want Arie en Cornelia hadden oprecht niet geweten dat ze in overtreding waren. Maar goed dat het tijdperk van “ de Verlichting” was aangebroken. Ze kregen toestemming om te mogen trouwen. Maar pas nadat er honderd ducatons (driehonderd gulden) boete aan de baljuw was betaald. En dan te bedenken dat je in die tijd voor drie tot vierhonderd gulden een mooi huisje kon kopen. Later zullen ze zelf ook wel eens hebben moeten lachen: Ze hadden “ een duur zoontje.”
Het heeft geregend en het pad delen we met honderden naaktslakken. Dat betekent: goed uitkijken waar je loopt. Dochter ziet met s hu lle resten in het profiel van haar nieuwe schoenen. Maar de wandeling is mooi. De bermen zijn begroeid met kleurrijke bloemen en grassen. (Lange broek aanbevolen! ) Naast het pad is het moerassig. Gelukkig geen last van muggen. Het uitzicht is heerlijk Hollands. Langs de dijk staan populieren te ruisen in de wind. Dat is, naast het geluid van de vogels, het enige geluid dat je hoort. een uto s geen treinen lleen
natuur. Goede plek om je hoofd leeg te maken na een drukke dag.
In een mij bekend verhaal kort na het “ aanscherpen” van de politijcq ue ordonnantie in 1664 was de floop dr tis h ge eest. Arij Aryensz Hordijk, inwoner van Strijen, was rond 167 5 weduwnaar. Hij kreeg verkering met het nichtje van zijn overleden vrouw, Neeltgie Gerrits, die op haar beurt weduwe was van ene J oost Wouterse. De dominee vond het prima, had Arij niet verteld dat er een juridisch bezwaar tegen een huwelijk kon bestaan. Dus woonden Arij en Neeltgie al vast samen, en twee weken eerder was Neeltgie bevallen van een wolk van een kind.
Waterinlaatpunt
Aan het eind veranderen we de route wat, zodat we langs het uitzichtpunt komen vanwaar we over de rivier kunnen kijken. Dit blijkt het waterinlaatpunt te zijn; de hevel. Interessant om hier te lezen wat er met ons drinkwater gebeurt. T erug bij het parkeerterrein staat er nog een auto. We zien de mensen lopen. Als we de weg oprijden, passeert een auto van T oezicht ons. Het gaat hier toch niet Lita Harpe drú k worden, he?
Op 20 Oktober 167 6 stonden ze voor de hoge vierschaar van den lande van Strijen. In de aanklacht stond “ … omdat (hij) sigh selve vergrepen heefft … (omdat hij) is getrouwt geweest met de moeije van Neeltgie Gerrits.” Want volgens “ de nadere interpretatie van de politijcq ue ordonnantie was dit wel degelijk een zwagerhuwelijk, en dat was verboden. Arij verweerde zich met het feit dat de dominee hem van tevoren niet had gewaarschuwd. Zou Arij gewaarschuwd zijn geweest, dan zou het zo ver niet zijn gekomen. Mogelijk wist dominee ó ó k niet dat het niet mocht. Dus ja, Arij had dus eigenlijk niets verkeerds gedaan, vond hij zelf. “ Dat hy niet en weet q ualijck gedaen te hebben, ende dat hem noeijt sulcx is verboden, en bijaldien den predikant hem geen sondaghs gebot hadde gegeve, dat het noeyt soo verre gekomen soude hebben.” Het waren bemiddelde mensen, dus zij mochten procederen. Er was aanvankelijk door de baljuw, conform het placcaat uit 158 0, een verbanning geëist uit het gebied van Strijen, plus een boete van 600 gulden. Maar ook de hoge vierschaar zag in het verweer van Arij verzachtende omstandigheden. Op 18 Mei 167 7 werd Arij Aryensz Hordijck veroordeeld. De hoge vierschaar legde hem op “ … sigh aff te scheijden van de bijwooninghe met Neeltgie Gerritsdochter” . Plus een boete van 8 8 gulden, en de kosten van het proces. Op 4 Oktober 167 8 werd Neeltgie Gerritsdochter veroordeeld “ sigh aff te scheijden vande bijwooninge met Arijen Aryensz Hordijck” . Plus een boete van 38 gulden, en de kosten van het proces. Ondanks dat er een kind was en beide ouders voor het kind wilden zorgen, kregen ze (in onze bewoordingen) een contactverbod opgelegd. Het moet een drama zijn geweest met veel negatieve emoties bij beide partijen. Hoe zal dit later aan het opgroeiende kind zijn uitgelegd? Kó n het wel door liefhebbende ouders worden uitgelegd? Ons doet dit bizar aan. De gevolgen waren ingrijpend geweest. Arij en Neeltgie waren alleen “ familie van de koude kant” , er bestond geen bloedverwandschap. Maar volgens de Politijcq ue Ordonnantie waren ook dergelijke huwelijken verboden. Harry A ardoom, ( HVZH. duur zoontje.dubdam 1 7 7 5 )
B ron
( 1 ) . N ationaal A rchief, D en Haag, R echterlijke A rchieven in Zuid- Holland: Baljuw en Hoge Vierschaar van Zuid- Holland, 1 5 7 4 – 1 8 1 1 ( 1 8 1 3 ) , nummer toegang 3 .0 3 .0 8 .2 2 4 , inventarisnummer 1 5 , fol 9 1 .v – 9 6 , dd. 1 0 A pril en 1 Mei 1 7 7 5 . ( 2 ) . N ationaal A rchief, D en Haag, R echterlijke A rchieven in Zuid- Holland: Hoge Vierschaar land van Strijen ( Vroeger genoemd “ hooge vierschaer der heerly ckheijt van Strijen” ) , nummer toegang 3 .0 3 .0 8 .1 8 4 , inventarisnummer 2 , fol. 3 2 verso, dd. 2 0 O ktober 1 6 7 6 , fol. 3 3 verso, dd. 1 5 D ecember 1 6 7 6 , fol. 3 6 , dd. 1 8 Mei 1 6 7 7 , en fol. 4 0 verso, dd. 4 O ktober 1 6 7 8 .
(3). Extract uyt de Politijcq ue Ordonnantie van Hollandt, van den 1 A pril 1 5 8 0 . A rtikel VIII. ( Het document is via internet volledig en goed leesbaar in te zien) .
7
Phaedra, een plek voor mensen die met kanker te maken hebben relatie ongunstig veranderd dan del- en spreekkamers en is er een sport- en fysioruimte.
Sinds kort is aan de Dubbelstey nlaan W est 7 4 in het gebouw van de Oude School een heel nieuw centrum geopend. Het is een plaats waar mensen die zelf kanker ( gehad) hebben terecht kunnen voor ondersteuning.
J e moet dan niè t denken aan lotgenotencontact of medische zorg, maar wè l aan ondersteuning op maat door paramedici en andere in oncologie gespecialiseerde zorgverleners. Initiatiefnemer en coö rdinator is Karlijn van Wijngaarden. Zij is ervaren oncologiefysiotherapeut en oedeemtherapeut. Haar missie is kankerpatienten steunen en ontzorgen.
Het idee van K arlijn
“ Karlijn, hoe kom je op dit mooie idee en wat is je doel met dit centrum? ” vroeg ik haar. Karlijn vertelt: “ Mensen die de diagnose kanker krijgen, komen in een maalstroom terecht van onzekerheid, angst, hoop en geregel. De behandeltijd is hard werken en vergt veel van de patiënt en diens omgeving. Daarna, als het weer beter gaat, komt de verwer-
king. Vaak blijven er klachten en heeft iemand het moeilijk. Daar is natuurlijk zorgverlening voor aanwezig in ziekenhuizen en daarbuiten. Maar deze is versnipperd en het is moeilijk daar een weg in te vinden. Wij bieden alle hulp onder één dak, laagdrempelig en met ondersteuning op maat.”
De hulpverlening
Elke Dubbeldammer (maar ook Dordtenaar en daarbuiten) kan binnen lopen van 9-17 uur tijdens werkdagen. Op de begane grond is een fraaie winkel waar tegen redelijke prijzen o.a. kaarten, kadotjes, verzorgingsproducten en mutsjes en shawls verkocht worden. In de zomer opent de aangepaste lingeriewinkel daarbij. Hoor je zelf bij de doelgroep, dan kun je een afspraak maken voor een kosteloos adviesgesprek waarin gekeken wordt waarin Phaedra jou kan ondersteunen. J e kunt hiervoor ook een afspraak maken via de website www.phaedradordrecht.nl of via 07 8 204 9032
Even een frisse neus halen
De Fitclub wandelt niet tijdens de social distancing. W at nu?
Binnenblijven
Eerst een tip voor de binnenblijvers van astronaut André Kuipers, toen hij in afzondering leefde in het internationale ruimtestation ISS. “ Van een Russische collega kreeg ik in het ISS opnames van vogelgeluiden. Daar heb ik veel naar geluisterd” , zegt André. Binnen luisteren naar vogels, dat kan hier op aarde ook. Vooral de virtuele wandeling met het geluid van het voorjaar (zie link hieronder) , ‘als hoop en troost voor iedereen’, kan ik van harte aanbevelen. T erwijl binnen merels, meeuwen en grutto’s door de kamer scheren en de specht erop los roffelt, schrijf ik dit stukje. Natuurlijk kan je ook bij eigen tuin of balkon eens aandachtiger dan anders naar vogels kijken en luisteren.
Wandelen
Dubbeldammers die, binnen de nu geldende richtlijnen over noodzaak, gezelschap en afstand, een wandeling willen, mogen en kunnen maken: doen! Het lichaam heeft nu eenmaal beweging nodig om gezond te blijven en een wandeling heet niet voor niets ‘een frisse neus halen’. In een eerdere column schreef ik al over pyhtoncides, de gezondmakende luchtjes van planten en bomen die het immuunsysteem aantoonbaar versterken. Maar ook de geest hee t een risse neus nodig fleiding om tot rust te komen.
Vogels
Dit keer een pleidooi voor een kleiner of groter ommetje, slalom-
Vergoeding behandelingen
F oto: K arlijn van Wijngaarden
Z elfstandig in de ‘O ude School’
Phaedra betekent lichtend, gloeiend, helder en wil hulp bieden in een zwarte periode. Het gedicht* geeft aan wat het gevoel hierbij is. T och is Phaedra een centrum met twee benen op de grond en zeker niet zweverig of alternatief. Het Phaedra gedeelte van het gebouw is licht en mooi verbouwd en helemaal apart van het culturele gedeelte. Er zijn ruimtes met een kapsalon, schoonheidssalon, lingerieshop en je kunt er een kop ko fie drinken. Boven et een li t bereikbaar, zijn sfeervolle behan-
Bronnen: Interview A ndré K uipers, Volkskrant 2 7 maart 2 0 2 0 . P odcast Henny R adstaak bij BN N / Vara Vroege Vogels in 3 0 minuten ‘ het geluid van het voorjaar’ .
C orine Bouma, wandelcoach van de F itclub D ubbeldam
De zorg van Phaedra is voor mannen en vrouwen bedoeld. Ben je bijvoorbeeld aangekomen door hormoontherapie, dan kunnen de diëtist en hormoonverpleegkundige je begeleiden om een gezond gewicht te krijgen. Is je (seksuele)
Zij zijn kleiner van model dan die van de Noord Hollandse waterlinie, omdat ze nog niet af waren op het moment dat de tweede wereldoorlog uitbrak.
O nafgebouwd
Hiervan zijn nog tientallen kazematten* te bewonderen die nog steeds strategisch staan opgesteld op het eiland van Dordrecht en IJ sselmonde. De meeste zijn zonder deuren en onafgebouwd en hebben inmiddels een monumentenstatus verworven.
Beschutting
Zij dienden als onderkomen bij beschietingen en bombardementen voor circa 10-13 infanteristen wanneer loopgraven niet voldoende dekking zouden geven. Zie uitgebreide informatie**
Reeds begin maart moest het bestuur van De G ravin helaas besluiten om voorlopig haar deuren te sluiten. maanden zijn er geen inkomsten, dus het zal moeilijk worden. Het bestuur doet daarom een beroep op alle Dubbeldammers om ons te helpen open te kunnen blijven als deze roerige tijden voorbij zijn. Kom dan een keer langs, drink een
K onnie van Sluys
Je wereld op zijn kop en je lijf ondersteboven kopje onder in de puinhoop geen bos meer door de bomen in het doolhof, in de nasleep in de storm van je leven op zoek naar datgene wat richting steun en helderheid kan geven.
G ebaseerd op de strijdwijze van de eerste wereldoorlog werden er, bij de versterking van de Vesting Holland in 1 9 3 9 en 1 9 4 0 in het zogenaamde Z uidfront aan de Nieuwe Merwede en aan het Hollands Diep, zo’n 5 7 0 groepsschuilplaatsen of bunkers gebouwd.
K unnen we De Gravin redden? T ijdens het schrijven van dit artikel is duidelijk geworden, dat dit zeker tot juni gaat duren. Ons wijkcentrum voor senioren probeert zonder enige structurele subsidie van de gemeente of andere instanties zichzelf te bedruipen. Maar deze
Wat Phaedra doet
Groepsschuilplaatsen
F oto: P etra K . via P ixa bay
mend door de wijk, mensendrukte vermijdend, maar wél kijkend en luisterend naar vogels onderweg. J e bent in de natuur nooit alleen! Een merel die tegen de avond het hoogste dak bezet, een krassende blauwe reiger op weg naar een nest of de ijle kreten van mijn favoriete zomergast in het zwerk: de gierzwaluw. Laat het je raken. Samen met de binnenblijvers hopen we op betere tijden.
Alle behandelingen worden vergoed op de gebruikelijke manier per zorgverlener. Soms is dat uit de basiszorgverzekering, soms uit de aanvullende verzekering. De kapper en schoonheidsbehandelingen worden niet vergoed, maar haarwerken weer wè l. Elke zorgverlener zal je in het eerste gesprek vertellen wat de kosten en vergoeding voor jouw ondersteuning zal worden.
kan de coach seksualiteit je helpen. Voel je je krachteloos en is je lichaam veranderd, dan kun je met de fysiotherapeut en schoonheidsspecialist hieraan werken. Zo is er ondersteuning naar behoefte. In de toekomst wil het centrum uitbreiden met bijvoorbeeld workshops, creatieve therapie of yoga. Het centrum werkt met de genoemde professionals en vrijwilligers die geselecteerd zijn op invoelingsvermogen en ervaring. Zodra het weer kan zal Phaedra een open dag houden. In de tussentijd zijn zij gewoon open voor cliënten en maken ze alles nog beter en mooier om hun gasten te kunnen ontvangen. Kijk op de website voor alle mogelijk heden. Openingstijden: maandag t.m. vrijdag 9-17 uur en op afspraak. Mail: info@phaedradordrecht.nl
Piramides
Ze hebben nooit lang als verdedigingslinie dienst gedaan, omdat e onfis ueerd (in esl g genomen) werden door de Duitsers. De groepsschuilplaatsen werden door de Duitsers vanwege hun vorm piramides genoemd.
K ogelgaten
Wanneer je tijdens een wandeling in het mooie gebied, met zijn unieke rijkdo n flor en un er wat dichterbij komt, kun je aan de inslag van de kogels en granaten goed zien dat er tachtig jaar geleden, in de nu zo mooie en rustige polder flink is gevo hten. kopje thee of een wijntje op het terras. Bezoek onze activiteiten en evenementen of word lid van onze Club van 50, voor € 50,00 per jaar. Wilt u meedoen met de club van 50, de Vrienden van De Gravin, dan kunt u uw bijdrage storten op NL 8 9 RABO 017 5 4 4 8 9 4 9 t.n.v. De Gravin-Dubbeldam o.v.v. Vrienden van De Gravin. Als tegenprestatie zal uw naam een plaatsje krijgen op onze ‘Wall
Bruidssluier
Wanneer je vanaf het Zuidplaatje richting T ongplaat wandelt kom je een bunker tegen die er bij staat als een groene piramide. Deze groepsschuilplaats is bijna volledig overgroeid door een bruidssluier die hier volledig tot zijn recht komt. De bijenkasten, die tot vorig jaar nog met honing verzamelende bijen werd bevolkt, staan er dit voorjaar helaas nog troosteloos bij.
Nestgelegenheid
De bunkers, die op de monumentenlijst staan, zijn als zodanig beschermd en bieden tegenwoordig een nestgelegenheid voor vogelsoorten. Vooral de zwaluwen kunnen hier ongestoord hun nesten bouwen, terwijl de vleermuizen er ook in de winter veilig van hun winterslaap kunnen genieten. * K azematten: Van het het byza ntijnse begrip ‘ chasmata’ is zowel het Italiaanse woord casamatta als het Spaanse casamata afgeleid, een aanduiding voor een vesting met schietgaten * * G roepsschuilplaats T yp e P kipedia
Wi-
https: / / nl.wikipedia.org/ wiki/ G roepsschuilplaats_ T yp e_ P
Wil van Houwelingen
of fame’. Daarnaast zullen we jaarlijks met de Vrienden van De Gravin een hapje en een drankje nuttigen in het wijkcentrum. Onze senioren hebben momenteel een hele moeilijke tijd, zonder fleiding et einig o geen bezoek en veel angst. Later we er met elkaar voor zorgen dat ze straks weer wat vertier, aanspraak en gezelligheid kunnen hebben. Het bestuur van D e G ravin
De nieuwe Dubbeldammer Jaargang 25 - Nummer 2 - Mei 2020
8
“K unst en cultuur zijn zo belangrijk. J uist nu! ” Net als bij andere theaters kreeg E rwin van Heusden bij De Oude School te maken met de beperkingen vanwege de corona- crisis. De Oude School is de thuisbasis van het K L E IN toneel, waar E rwin de regisseur van is.
Geplande voorstellingen, repetities, lessen, alles werd geannuleerd. Een verarming – in meerdere opzichten- voor spelers, docenten en publiek. Problemen maken echter ook creatief.
Studio
Blijvertje
Zo heeft de coronacrisis toch ook nog tot iets goeds geleid. En daarna, verdwijnt de studio dan weer? Nee, zeker niet. Natuurlijk zullen de gewone voorstellingen er dan ook weer zijn, maar de mogelijkheid om je optreden live via internet de wereld in te sturen zal blijven bestaan in De Oude School in Dubbeldam. Meer informatie is te zien op de website www.live-online.nl
Z angers
Lita Harpe
Maar nu is men er klaar voor. “ Inmiddels zijn er al meerdere aanvragen binnen ge-
@
Adverteren in De nieuwe Dubbeldammer ’n Heel jaar voor € 255,De nieuwe Dubbeldammer wordt vijf keer per jaar huis aan huis bezorgd, met een oplage van 5000 en openbare ophaalplekken verspreid door de wijk.
Uw advertentie verschijnt in een afgebakend -voor u relevantgebied en dat betekent lage tarieven. Dit formaat á 1/8e pagina kost bijvoorbeeld € 255,- per jaar. Beslist u om in drie of meer Dordtse wijkkranten te adverteren, dan krijgt u 10% korting. De opmaak -indien gewenst- is altijd gratis. Meer weten? Kijk op www.tienplus.net of mail naar tienplus@meeplus.nl.
ESMO Elektro Particulieren Bedrijven LED-Verlichting Groepenkasten
@
www.esmo-elektro.nl
ESMO Elektro
@
Particulieren www.esmo-elektro.nl Bedrijven LED-Verlichting Groepenkasten @
www.esmo-elektro.nl
T 0618 8854 38
@ De elektriciens van ESMO Elektro DeElektro elektriciens van ESMO Elektro De elektriciens van ESMO staan graag voor u klaar! voor u klaar! staan graag staan graag voor u klaar!
GOOS STAM
De elektriciens van ESMO Elektro staan graag voor u klaar!
Voor al uw
ESMO Elektr
www.esmo-elektr
Dus richtte Erwin de theaterzaal in als studio. Met goed licht, geluid, een camera, een vleugel en alle andere benodigde faciliteiten. Artiesten (acteurs, musici, dichters, etc.) kunnen de ruimte boeken om een voorstelling te maken en deze live uit te zenden. Zelf informeren zij hun achterban over het optreden. Via de website life-online. nl kan een ticket worden gekocht. De be- zoeker krijgt dan een code waarmee kan worden ingelogd op het tijdstip van het optreden. Dat klinkt simpel, maar had natuurlijk best wat voeten in de aarde. Want technisch en op het gebied van ICT moest er natuurlijk van alles ontwikkeld en georganiseerd worden.
komen” , vertelt Erwin. “ Vooral zangers, soms met begeleiding van een pianist of gitarist, vinden het leuk om op deze manier op te treden voor hun publiek. Bands kunnen natuurlijk niet samen spelen nu. Artiesten hebben meestal al veel volgers via social media. Deze kunnen zij dus gemakkelijk uitnodigen. t het hen fin n ieel ook nog iets oplevert, is in deze moeilijke tijd zeer welkom.”
Bedrijven LED-Verlichting Groepenkasten
www.esmo-elektro.nl
drukwerk ONTWERP | PRINTEN | DRUKKEN KOPIËREN | AFWERKEN
VOLG ONS OP
REEWEGPAD 22
DORDRECHT
078 - 621 38 82
WWW.DRUKKERIJ-RAD.NL
Particulieren Bedrijven LED-Verlichting Groepenkasten
De elektriciens van ESMO
L ive online optreden; O ude School bouwt studio
Particulieren De elektriciens van ESMO Elektro De elektriciens van ESMO Elektro staan graag voor u klaar! Bedrijven staan graag voor u klaar! ESMO Elektro LED-Verlichting Particulieren Groepenkasten
Leen en Anthony Vermeij Damstraat 92 - tel 616 04 60
Dordtse roomboter SCHAPEKOPPEN
leuk om te trakteren of cadeau te geven! nú ook chocolade schaapjes!
BANKETBAKKERIJVANDERBREGGEN.NL
REEWEG OOST 31 • 078- 6134702
WhatsApp contact in Dubbeldam Door de regels rondom het coronavirus zijn we meer thuis dan normaal. Dat kan soms best saai zijn of voor een eenzaam gevoel zorgen. Buurtwerk Dordrecht is er voor u! Om op afstand contacten te onderhouden, willen wij graag een WhatsAppgroep starten. Hierin kunnen we ideeën en (hulp)vragen delen. Samen kijken we hoe we u kunnen helpen. Denk aan het uitwisselen van leuke ideeën om thuis te doen of boodschappen doen voor de buren, omdat ze dit zelf niet kunnen. U kunt zich aanmelden voor de WhatsApp-groep door uw voor- en achternaam, adres en huisnummer te appen naar:
Buurtwerker: Leonie Aarts T: 06-34 62 08 31 of E: leonieaarts@contourdetwern.nl
is er voor jou
Wilt u niet appen, maar wilt u wel contact met een buurtwerker? Mailen of bellen mag ook. Hopelijk tot snel in de WhatsApp-groep! Het team van Buurtwerk Dordrecht
Beter Voor Dordt is er voor Dubbeldam!
Graag horen we van u wat er speelt in Dubbeldam. Vult u via onze website de Dubbeldam-enquête in? Binnenkort ontvangt u deze ook in het Dordt Centraal. Later volgt de uitnodiging om de uitkomst met u te bespreken. DUBBELDAM@BETERVOORDORDT.NL 06 1220 1572 FACEBOOK.COM/BETERVOORDORDT @BETERVOORDORDT POSTBUS 844, 3300 AV DORDRECHT