Jaargang 25 - Nummer 4 - September 2020
HELPT ELKANDER Rijd je Dubbeldam binnen langs het Overkamppark dan wordt je blik bij de rotonde op de Oudendijk gevangen door het kerkje dat op de hoek Oudendijk/Eikenlaan staat. Ook zal het je opvallen dat je de hoogbouw van Dordrecht, met de recent verrezen veertien etages tellende appartementsgebouwen, achter je gelaten hebt en meer in dorpse sferen bent beland. Het formaat van het kerkje, een gemeentelijk monument, past daarbij.
te zien naast de hoofdingang van de kerk. De ‘Dordrechtsche Courant’ deed verslag van de opening op 10 mei 1913: “Het bestuur van ‘Helpt Elkander’ heeft eer van zijn werk ... De zaal was Zaterdagavond stampvol, meer dan 400 personen vulden het 160 vierkante meter grote lokaal ... het gebouw zelf geeft een indruk van netheid en frischheid”. Aan Beeld: tekening Otto Dicke RAD
Geschiedenis De geschiedenis van het kerkje kan grofweg in twee perioden verdeeld worden: vóór de Tweede Wereldoorlog was het voornamelijk een verenigingsgebouw, erna een kerk. In de oorlog werd het gevorderd door de Wehrmacht. Op het terrein aan de Oudendijk (461 m2 eigen grond) heeft aanvankelijk eind 19e eeuw een houten gebouwtje gestaan van de Gereformeerde Gemeente waar plaats was voor ongeveer 150 toehoorders. Het gebouwtje had de naam ‘Rehoboth’. Door terugloop van het aantal kerkgangers werd het begin 20e eeuw verkocht aan de Dubbeldamse
Werkliedenvereniging ‘Helpt Elkander’. “Aan het eind van de 19e en begin 20e eeuw was deze vereniging de belangrijkste en grootste arbeidersvereniging in Dubbeldam” (blz.26, ‘Dubbel en Dwars’, de geschiedenis van de sociale beweging in Dubbeldam). Van hout naar steen Helpt Elkander had voldoende vermogen om het houten gebouw te slopen en in de plaats ervan het thans nog bestaande stenen gebouw op te richten. Op 26 februari 1913 legde G.F. de Roo (burgemeester van Dubbeldam 1914 – 1945) de eerste steen. Die steen is tot op de dag van vandaag
de opening werd o.a. meegewerkt door de harmonievereniging ‘OBK’ (Oefening Baart Kunst), de muziekvereniging ‘Excelsior’, de zangvereniging ‘Soli Deo Gloria’ en het gemengd koor ‘Ons Genoegen’. Verenigingen Vijf Dubbeldamse jongemannen besloten op 1 juni 1913, ’s avonds om half elf, gezeten op een bankje voor gebouw ‘Helpt Elkander’ de turnvereniging DVO op te richten (vandaar: Door Vrienden Opgericht). Zij gingen ook gebruik maken van het gebouw. ‘Helpt Elkander’ werd de plaats waar vele verenigingen vergaderden en
bijeenkomsten hielden. Naast de contributie van de leden vulde de verhuur aan verenigingen de kas van ‘Helpt Elkander’. Deze kas fungeerde ook als ziekenfonds. Verbouwd tot kerk Na de oorlog in 1947 werd het gebouw aangekocht en tot kerk verbouwd door de Gereformeerde Gemeente. Het kreeg vervolgens weer de naam ‘Rehoboth’. Dit bleef zo tot 1966. Toen werd de Maranathakerk aan de Gravensingel in gebruik genomen en werd de kerk verkocht aan de katholieke parochie ‘Heilige Antonius van Padua’, die het de naam ‘Emmanuël’ gaf. Bij de inrichting tot katholieke kerk kreeg het gebouw een opengewerkt geveltorentje met luidklok. In 2015 kreeg de kerk een nieuwe bestemming. Het pand werd (zonder klok) aangekocht door Henk Stok van de Stichting ‘Wis en Waarheid’, die er een nieuwe kerkelijke gemeente startte. Zij stond het gebruik van computer en smartphone niet toe, maar wilde wèl een klok terug. Daar is het helaas niet van gekomen. Op de gevel verscheen weer de oude naam ‘Rehoboth’ en later het raadselachtige ‘Nog 40 dagen’. Ter onderbreking van dit historische overzicht een kort persoonlijk intermezzo. Kleinzoon
Mánu kon pas lezen en herkende de letters van zijn naam in ‘Emmanuël’. Toen er later sprake was van verkoop van de kerk vroeg hij mij te informeren of hij die letters mocht hebben. Ik bracht het verzoek over aan Henk Stok. Kort erna bezorgde hij de gewenste letters aan huis. Zij sieren nu Mánu’s kamer in Deventer. Woonhuis De nieuwe kerkelijke gemeente vond te weinig aanhang in Dordrecht. Op 9 augustus 2019 werd het kerkgebouw te koop aangeboden (vraagprijs € 449.000). Twee maanden later werd het al verkocht. Op het hek rond het gebouw hangt sindsdien nog het makelaarsbericht: “Verkocht onder voorbehoud”. Wat dit voorbehoud inhoudt is onduidelijk. Wel is bekend dat de gemeente Dordrecht op 14 juli 2020 een omgevingsvergunning heeft verleend voor de locatie Oudendijk 110 voor het transformeren van een kerk naar een woning. Het zou leuk zijn als de kerk vóór die tijd nog een dag open gesteld zou worden als Dubbeldams monument. Bij deze een oproep aan de nog onbekende nieuwe eigenaar dit te doen. Rem Maters
Van de redactie Fotografen willen fotograferen, schrijvers willen schrijven.
Wie wil onze redactie-coördinator worden?
Iemand die de mail behandelt, het overzicht houdt en regelt wat nodig is, verwelkomen wij met open armen. Beschik je over organisatorische en communicatieve vaardigheden? Maak ons blij en kom de redactie versterken. Neem voor meer informatie contact met ons op via denieuwedubbeldammer@gmail.com of 06-13733940.
De volgende wijkkrant verschijnt op woensdag 16 december. Wil je tekst of beeld aanleveren? We ontvangen dat graag voor 11 november. Heb je een tip? Laat het weten, via mailadres denieuwedubbeldammer@gmail.com kun je ons altijd bereiken. Kijk voor actuele nieuwtjes ook eens op onze Facebookpagina www.facebook. com/denieuwedubbeldammer
Inhoudsopgave
De boom in uw straat Pagina 2
Ecologische zone Pagina 3
Tuinmomentje Pagina 4
Einde zelfstandig Dubbeldam
Pagina 5
50 jaar geleden... Pagina 7