Bestuurlijke transitie
Bestuurlijke transitie
De inspanningen op vlak van werking en
steden en OCMW’s en de stijgende toelage
segregatie in het onderwijs en de arbeids-
klopt de stelling dat het stedelijk sociaal
investeringen om de middenklasse in de
aan de OCMW’s, blijkt dat helemaal niet.
markt. De gevolgen van een geglobaliseerde
beleid nog altijd marginaal is. Het lijkt erop
stad te houden of aan te trekken, lijken maar
Meer dan vroeger houden stadsbesturen
economie, van een neoliberaal systeem op
dat dit een paradigmaverandering vergt die
een beperkt succes te hebben. Ze stoten
rekening met verdringingseffecten en
het vlak van zorg en private eigendom en van
steunt op een andere rol van de overheid en
op structurele mechanismen die zich niet
voorzien ze compenserende maatregelen
de oncontroleerbare migratie slaan in de stad
die ingaat tegen het marktdenken. Het gaat
gemakkelijk door stedelijk beleid laten keren:
voor wie uit de boot dreigt te vallen.
neer. Het sociale (zekerheids)beleid als een
in essentie over een fundamenteel politiek
onderdeel van ons samenlevingsmodel komt
en ideologisch debat.
de determinanten van de cultuur en de instrumenten inzake ruimtelijke ordening;
We kunnen met grotere zekerheid aangeven
daardoor onder zware druk. De verzamelde
de betaalbaarheid op de private woonmarkt;
dat het sociaal beleid meer aan resultaten en
effecten van deze invloeden verbergen zich
De set van instrumenten in het directe steden-
de woonvoorkeuren van gezinnen en misschien
aan verbintenissen wordt gekoppeld. Dat is een
steeds moeilijker achter de gevels van de
beleid is ten opzichte van deze problematiek
ook de moeilijkheid om architecturale woon-
brede maatschappelijke evolutie en discussie
stad. Het draagvlak voor een stadsproject kalft
sterk voluntaristisch: het steunt op een vorm
types te realiseren die gezinnen met kinderen
op zich. Het effect van het managementdenken
daarmee af en zet de sociale verhoudingen
van breed ingevuld “algemeen stedelijk
voldoende kunnen overtuigen van de leef-
als een onderdeel van een individualiserende
in de stad op scherp. De geschetste proble-
belang”. Dat achter stedelijke ontwikkeling
baarheid in de stad. Recente studies tonen
logica dringt overal door en heeft zeker
matieken maken ook de verschillen tussen
conflicten schuilgaan (over keuzes voor steden
dat middenklassers zich liefst vestigen aan
impact op de kwaliteit van het sociaal werk
de steden groter. De Brusselse problematiek
en over keuzes binnen steden), lijkt bijna uit
10
de rand van de stadskern waar ze een voor
en op de aansturing van private initiatieven.
springt er als het meest explosief uit en ook
het zicht verdwenen. De cultuur is te zeer
hen ideale combinatie willen realiseren van
Maar projecten zoals de intensieve begelei-
in Gent en Antwerpen staat het stadsproject
verzakelijkt en te instrumenteel geworden.
de nabijheid van de stad en hun woonwensen
ding van jongeren naar de arbeidsmarkt op
onder druk. In de kleinere centrumsteden
Het gebrek aan debat en conflicten wijst
inzake aard van de woning, parkeren en het
stedelijk niveau (samen met de VDAB) en
lijkt de problematiek voorlopig iets meer
eerder op de zwakte van het directe steden-
beschikken over een eigen tuin. Dat geldt
projecten zoals de striktere begeleiding van
beheersbaar.
beleid dan dat het er een sterkte van is. Een
voor autochtonen, maar ook voor allochtone
leefloners in Antwerpen door het OCMW kunnen
middenklassers. Hierbij moet zeker worden
dan weer als disciplinerend-emanciperend
Wat nemen we als besluit voor
bestaan.12 Het conflictloze karakter van vele
gewezen op de grote differentiatie tussen
worden beschouwd. Ze sluiten aan bij het
het Stedenbeleid mee?
instrumenten en projecten van het directe
de steden: niet overal doen zich dezelfde
“voor wat, hoort wat”-principe dat een nieuwe
De voornaamste conclusie is dat in de laatste
stedenbeleid, is dus eerder een probleem
fenomenen in dezelfde mate voor.
balans zoekt tussen individuele en collectieve
tien jaar weinig echte hefbomen zodanig zijn
dan een verdienste.
9
11
democratie kan immers niet zonder conflicten
verantwoordelijkheid. De discussie is voor een
veranderd dat we deze sociale problematiek
De stadsbesturen krijgen het verwijt dat ze
deel te herleiden tot wijzigende opvattingen
meester kunnen. In deze betekenis is dan
Structurele trendbreuken?
hun eigen sociaal beleid hebben afgebouwd
over sociaal beleid.
ook zeker geen stedelijk beleid gevoerd in
Het Witboek wilde de stad, het stedelijke beleid
ons politiek systeem. Het sociaal beleid van
en het stedenbeleid sterker op de politieke
en in een meer sanctionerende en disciplinerende richting hebben laten of doen evolueren.
Niettemin zijn de problemen van betaalbaar-
de stadsbesturen is niet afgebouwd en wellicht
en maatschappelijke agenda zetten. Het wilde
We betwijfelen de these van de afbouw van
heid en de toegang tot de woonmarkt on-
zelfs innovatiever geworden in aanpak,
Vlaanderen “verstedelijken”, in verschillende
het stedelijk sociaal beleid sterk. Alvast op
betwist en toont de spectaculaire toename
methodieken en netwerking. Maar ten opzichte
betekenissen: inzetten op kwalitatieve ver-
het niveau van de directe investeringen door
van de schoolse vertraging de toenemende
van de beschreven systemische kenmerken
dichting; omgaan met diversiteit als basis
138
139