PARTICIPATIEPROJECT BEERSE
Het blootstellingsonderzoek Onderstaande tekst is een zeer beperkte samenvatting van het onderzoeksrapport. De volledige tekst en het actieplan vind je op www.mmk. be/participatieprojectbeerse of op de website van de gemeente Beerse: www.beerse.be, bij ‘wonen en milieu’. Bijkomende informatie kan ook verkregen worden bij Koen Wynants, medisch milieukundige bij de Logo’s Kempen: mmk.koenwynants@skynet.be De bedoeling van dit onderzoek was om de zware metalenbelasting na te gaan bij de omwonenden van enkele non-ferro bedrijven in de kanaalzone van Beerse. Bij in totaal ongeveer 280 deelnemers (kleuters van 2,5 tot 6 jaar en vrouwen van 35 tot 55 jaar) werden bloed- en urinestalen genomen om de gehalten aan zware metalen cadmium en lood te meten. Om te weten hoe de inwoners van Beerse over milieu en gezondheid in hun gemeente denken werd ook hun mening gevraagd aan de hand van een perceptie-onderzoek. De gevonden waarden voor lood en cadmium in dit onderzoek zijn eerder geruststellend voor wat gezondheidseffecten betreft. In de metingen van lood werd een duidelijke invloed van de bedrijven aangetoond, maar alle gemeten waarden blijven onder de huidige gezondheidsnorm. Op individueel niveau worden geen gezondheidsrisico’s verwacht, op groepsniveau zijn de verwachte effecten zeer klein maar niet onbestaande. Wat de cadmium-opname in het lichaam betreft is er geen invloed van de bedrijven teruggevonden. Ook hier liggen de meeste gemeten waarden onder de niveaus vanaf de welke er meetbare biologische of meetbare gezondheidseffecten te verwachten zijn. De gemeten lage waarden voor lood in bloed en cadmium in bloed en urine lagen op basis van de meetgegevens van VMM in de lucht, niet in de lijn van de verwachtingen van de onderzoekers. Hoe dan ook blijven de resultaten van VMM in de lucht in de nabijheid van de non-ferrobedrijven in Beerse hoog. Vanuit milieugezondheidskundig oogpunt verdienen deze dan ook aangehouden aandacht. Het spreekt dan ook voor zich dat dit screeningsonderzoek geen eindpunt is op weg naar een gezondere leefomgeving in Beerse. Uit de antwoorden in de perceptievragenlijsten kwam bijvoorbeeld duidelijk naar voor dat veel mensen hinder ondervinden van milieuverontreiniging in de brede zin van het woord. Zowel geluid- als geurhinder scoren hierbij bijzonder hoog. Afname van bloedstalen
Het actieplan biedt een compleet overzicht van de acties, actoren, timing en evaluatiecriteria. Het voordeel van een actieplan is dat je de focus verlegt van de problemen en de onzekerheid naar de oplossingen.”
De uitdaging blijft Het actieplan loopt van 2008 tot 2012 en heel wat actoren zijn betrokken bij de uitvoering van de acties. Bijna alle leden van de stuurgroep nemen een deel van het werk op zich. Het is dus belangrijk om de motivatie op peil te houden. Koen Wynants: “We organiseren nog steeds drie stuurgroepen per jaar. Het is een goede zaak dat de mensen blijven komen. Er werd ook een nieuw blootstellingsonderzoek gestart in het voorjaar van 2009. De resultaten worden bekendgemaakt in de maand september. Er kruipt veel energie in, maar het is de moeite waard. Mijn hoop is dat we een aantal dynamische mensen kunnen vinden om het project naar de toekomst te dragen en in stand te houden.
En de winnaar is … De verfrissende participatieve aanpak van het project bleef niet onopgemerkt. Het project sleepte een ‘European Public Sector Award’ in de wacht. Koen Wynants mocht deze onderscheiding in het Zwitserse Luzern in ontvangst nemen. Koen Wynants: “Dit is een opsteker voor alle mensen die tijd en moeite in het project hebben gestoken. Het is een signaal dat de overheid in haar optreden moet zoeken naar nieuwe manieren om alle actoren te laten deelnemen. Uit ons onderzoek bleek trouwens dat de mensen willen betrokken worden. Dit schept vertrouwen en dit vertrouwen zorgt ervoor dat we beter bestand zijn tegen crisissen. Mocht er in Beerse bijvoorbeeld een gezondheidsprobleem opduiken, dan kunnen we hierop beter en sneller reageren: de structuren zijn er en het vertrouwen is er. Ook de werknemers en de vakbonden kunnen een belangrijke rol spelen. Contacten tussen de werknemers en de omwoners zijn belangrijk om een betere verstandhouding te realiseren tussen de onderneming en de buurt.” Dank voor het interview en veel succes nog met het project. Kris Van Eyck ACV – dienst onderneming
8
ARBEID
& MILIEU