apa

APA Hoofdstuk 1

Bewegingsagogiek 3 (Arteveldehogeschool)

Studocu wordt niet gesponsord of ondersteund door een hogeschool of universiteit

Gedownload door Thibault Keymeulen (thibault.k@hotmail.com)

3: APA –HOOFDSTUK 1

1.WEGWIJS IN DE WERELD VAN PERSONEN MET EEN HANDICAP

1.1Afbakening van de doelgroep

Ethologie:

-Het woord ‘handicap’ is afkomstig van de uitdrukking:

o Hand in cap (hand in de hoed)

o Deze duidde op de proef of wedstrijd aan waarbij de ongelijkheid tussen de deelnemers aan de start gecompenseerd werd door voorsprong in tijd, afstand of door extra punten zodat de overwinningskansen voor iedereen gelijk waren

-Vandaag kennen we de term handicap voornamelijk uit golf:

o Daarbij wordt vaardigheid van speler uitgedrukt als ‘handicap’  Aantal slagen onder of boven PAR

Definitie:

Een handicap is een participatieprobleem dat resulteert uit het samenspel tussen aandoeningen, ziekten, letsels en daaruit voortvloeiende anatomische eigenschappen en functiestoornissen, beperkingen bij het uitvoeren van activiteiten, persoonlijke factoren en externe factoren.

Deze definitie benadert de handicap op een holistische manier door zowel biologische, psychische als sociale elementen in rekening te nemen.

De handicap staat daarbij niet meer centraal maar wel het samenspel van de persoon met een handicap en zijn/haar omgeving.

In G-sport wordt er gesproken over een ‘sporthandicap’. Iemand heeft een sporthandicap als hij/zij belemmeringen of problemen ondervindt bij de participatie aan een sportactiviteit.

Het IFC model visualiseert het samenspel waarvan sprake in de definitie van handicap:

-Zo kunnen bepaalde aandoeningen of ziekten impact hebben op

o Functies en Anatomische eigenschappen (1)

o De activiteiten (van dagdagelijkse leven, ADL,..) 2)

o En/of de (sport) participatie (3)

-Deze 3 kenmerken kunnen op hun beurt invloed hebben op

o Externe factoren (bv onderwijsvorm, publieke opinie..)

o Persoonlijke/ interne factoren (bv: levensstijl, zelfstandigheid.. ) van een persoon met handicap

-Omgekeerd kunnen ook externe factoren en persoonlijke factoren een invloed hebben op 1,2 en 3 en het algehele beeld van de aandoening/ ziekte verzachten of verzwaren

Het effect dat de aandoening of ziekte heeft op het lichamelijk, psychisch en sociaal functioneren van de persoon in zijn omgeving noemt men ‘handicap’.

Een stoornis in het functioneren van de persoon in zijn haar omgeving, uit zich in:

-Zijn bewegingen

-Zijn zelfverzorging -Zijn communicatie -Het vervullen van sociale rollen

1.2Respectvol handelen en taalgebruik

In G-sport worden mensen met een handicap respectvol omschreven als personen met een langdurige fysieke, psychische, verstandelijke of zintuigelijke beperkingen die hen in wisselwerking met diverse drempels kunnen beletten met anderen te participeren in samenleving.

-De begeleiders spelen een belangrijke rol in beeldvorming van sporters met een beperking. -Correct en respectvol taalgebruik is belangrijk

-Een overzicht over het respectvol en correct benaderen van mensen met handicap:

-Afhankelijk van context en de voorkeur van de sporter zelf, spreekt men van sporters met handicap of sporters met een beperking.

1.3Soorten handicap

1.3.1Fysieke handicap (FYS)

-Deze groep is zeer divers -Het omvat veel verschillende ziekten/aandoeningen

-Kenmerkend voor fysieke handicap is dat:

o De onderliggende aandoeningen zich steeds in meerdere of mindere mate zichtbaar in aanzicht of handelen van persoon

Mensen met een fysieke handicap zijn mensen die door blijvende, tijdelijke of terugkerende motorische aandoeningen belemmerd worden in hun groei, ontwikkeling of ontplooiing.

Hieronder vallen personen die een neurologische, skeletale, musculaire of fysiologische aandoening of ziekte hebben:

-Dwarslaesie

-Poliomyelitis (polio)

-Spina bifida (open rug)

-Infantiele encefalopathie

-Cerebraal vasculair accident (CVA)

-Multiple sclerose (MS)

-Spierdystrofieën

-Skeletziekten -…

1.3.2Visuele handicap (VI)

-Ze kunnen slechtziend zijn of volledig blind -Bij slechtzienden moet er sprake zijn van minimale beperking

Deze beperking wordt gedefinieerd door WHO als volgt:

-Iemand is blind wanneer de visus minder is dan 0.05 of wanneer het gezichtsveld 10 graden of minder is in het beste oog, met de beste correcties.

-Iemand is slechtziend wanneer de visus minder is dan 0.3 maar beter is dan 0.05 of wanneer het gezichtsveld 30 graden of minder is maar groter dan 10 graden in het beste oog met de beste correcties

Hieronder vallen personen de een sensoriële aandoening/ ziekte hebben aan de ogen of oogzenuwen:

-Cataract

-Macula- degeneratie

-Retinitis pigmentosa

-Diabetische retinopathie

-…

1.3.3Auditieve handicap (AU)

-We kunnen hier pas van G-sport spreken bij zwaar slechthorendheid of doofheid

Een auditieve beperking treedt op van zodra er een gehoorverlies optreedt van meer dan 20 decibel, dit is het equivalent van kortbij gefluister.

Hieronder kan je 5 gangbare onderverdelingen vinden inzake slechthorendheid:

Hieronder vallen personen die een sensoriële aandoening/ ziekte hebben aan het gehoorsysteem of de gehoorzenuwen:

-Otosclerose (gehoorbeentjes)

-Oorsuizingen (tinnitus)

-Overgevoeligheid

-Ziekte van Buchem (botvergroeiing)

-…

1.3.4Verstandelijke handicap (VE)

-Het wordt uitgedrukt in IQ

-Wanneer IQ lager ligt dan 85 spreekt men van zwakbehaafdheid

-De grenswaarde van mensen met verstandelijke beperking ligt op IQ van 70

Een verstandelijke handicap verwijst naar problemen in het functioneren, ontstaan voor de leeftijd van 18 jaar, die worden gekenmerkt door significante beperking in zowel het intellectuele functioneren als in het adaptieve gedrag zoals dat tot uitdrukking komt in conceptuele, sociale en praktische vaardigheden.

Hieronder kan je 5 officiële onderverdelingen vinden inzake verstandelijke beperking: Gedownload door Thibault Keymeulen (thibault.k@hotmail.com)

Hieronder vallen personen die een aandoening of ziekte hebben die een impact heeft op de werking van de hersenen:

-Toxoplasmose (tijdens zwangerschap)

-Foetaal alcohol syndroom -Syndroom van down -Fragiel X- syndroom - Prader- Willi syndroom

1.3.5Psychosociale handicap

-We hebben het over personen die een aandoening hebben die vooral een impact heeft op o Hun concentratie, o Zelfbeheersing o Sociale interactie

-We spreken hier vaak over ontwikkelingsstoornis Autismespectrumstoornis (ASS) of een vorm van attention deficit hyperactivity disorder (ADHD)

Personen met een autismespectrumstoornis (ASS):

-Kennen een verstoorde prikkel- en informatieverwerking. -Ze verwerken zintuigelijke prikkels op een andere manier waardoor problemen kunnen ontstaan op o Het gebied van communicatie, o Sociale integratie en o Verbeeldingsvermogen.

-Autisme komt voor op alle niveaus van verstandelijk functioneren.

Attention deficit hyperactivity disorder (ADHD) en de vergelijkbare hyperkinetic disorder (HKD) zijn beiden te wijten aan:

-Een chronische, neurologische aandoening -De aandoening manifesteert zich door hardnekkige problemen met o Concentratie

o Zeer uitgesproken hyperactiviteit o Impulsiviteit

-Personen met ADHD en HKD als ASS zijn neurologische ontwikkelingsstoornissen -Het wordt grotendeels erfelijk bepaald en dus aanwezig bij de geboorte -Er zijn verschillende vormen van autisme en ADHD of HKD mogelijk: o ADD (attention deficit disorder)

Gedownload door Thibault Keymeulen (thibault.k@hotmail.com)

o ADHD

o Autistische stoornis

o Asperger stoornis

o Syndroom van Rett (ASS)

1.3.6Psychische handicap (PSY)

-Het betreft complexe, weinig zichtbaar en vaak tijdelijke aandoeningen -Ze manifesteren zich voornamelijk in het waarnemen en redeneren van de persoon

Een psychische handicap ook wel psychische kwetsbaarheid genoemd:

-Ontstaat door stoornissen in waarneming en/of het denken ten gevolge van geestelijke gezondheidsproblemen

-Deze stoornissen kunnen tijdelijk van aard zijn -De stoornissen kunnen ook levenslang aanwezig blijven -De mate waarin een stoornis zich ontwikkelt bepaalt ook de aard en ernst van problemen in het functioneren

Enkele voorbeelden van psychische handicap:

-Schizofrenie -Depressie

-Manie of manische depressie -Angststoornissen

-Persoonlijkheidsstoornissen -Eetstoornissen

-Afhankelijkheidsstoornissen -…

1.3.7Samenvatting

Gedownload door Thibault Keymeulen (thibault.k@hotmail.com)