Η ΟΜΑΔΑ ΜΑΣ:
«Μαθήματα Ζωής» Μη φοβάσαι να προχωράς αργά, να φοβάσαι όταν στέκεσαι. ΚΙΝΕΖΙΚΗ ΣΟΦΙΑ
12
Κατά τη διάρκεια της φετινής σχολικής χρονιάς, ανταποκριθήκαμε σε ένα κάλεσμα του σχολείου για τη δημιουργία μιας ομάδας, αποτελούμενης από μαθητές της Α’ τάξης του σχολείου κυρίως , στο πλαίσιο δράσεων του πιλοτικού προγράμματος ΜΝΑΕ ( Μια Νέα Αρχή στα Ε.Π.Α.Λ). Αντικείμενο της ομάδας, κάποια «μαθήματα ζωής», ώστε μέσω της αλληλεπίδρασης ανάμεσα στα μέλη της, να δημιουργηθεί ένα ασφαλές πλαίσιο συμπεριφοράς και εξέλιξης που θα μπορούσε να οδηγήσει σε θετική αλλαγή στάσης και συμπεριφοράς, όχι μόνο εντός ,αλλά και εκτός ομάδας. Δηλώσαμε συμμετοχή, στην αρχή από περιέργεια κυρίως, αλλά και από διάθεση ενίσχυσης μιας πρωτοβουλίας του σχολείου. Αποφασίσαμε λοιπόν να παρουσιάσουμε την πορεία αυτής της διαδικασίας θέλοντας να μοιραστούμε αυτήν την εμπειρία, την εμπειρία της δικής μας βιωματικής ομάδας. Σκοπός της ομάδας ήταν η γνωριμία με τα άλλα μέλη, η δημιουργία ενός κοινού κώδικα αξιών και επικοινωνίας, η συνεργασία, η βελτίωση της επικοινωνίας και των διαπροσωπικών σχέσεων, μέσα από την αναγνώριση των συναισθημάτων (των δικών μας αλλά και των άλλων), την καλύτερη διαχείριση τους αλλά και γενικότερα την υποστήριξη μιας διαδικασίας αλλαγής προς το καλύτερο. Έτσι προσπαθήσαμε να βρούμε πιο δημιουργικούς τρόπους έκφρασης και επικοινωνίας, τόσο σε προσωπικό όσο και σε κοινωνικό επίπεδο, ασχοληθήκαμε με την ανάπτυξη κοινωνικών δεξιοτήτων και την ενίσχυση των δεσμών ανάμεσα στους μαθητές και τη βελτίωση των τρόπων επικοινωνίας και συνεργασίας ανάμεσά τους. Οι θεματικές ενότητες που καλύψαμε σ΄ αυτό το διάστημα είχαν σχέση με την αυτοεκτίμηση, την επικοινωνία, την ύπαρξη ορίων στις διαπροσωπικές σχέσεις, τη διαχείριση του θυμού και των συγκρούσεων και γενικότερα τη βελτίωση των δεξιοτήτων επικοινωνίας. Η μέθοδος που ακολουθήσαμε ήταν μέσω της δημιουργίας μιας ομάδας εθελοντικού χαρακτήρα, αλλά με σταθερά μέλη, μιας άλλης «τάξης», έξω από την τάξη. Οι συναντήσεις ήταν εβδομαδιαίες, με συγκεκριμένη θεματολογία και δραστηριότητες βιωματικού χαρακτήρα. Σ’ αυτήν την τάξη δεν υπήρχαν βιβλία, μελέτη και εργασίες, δεν καθόμασταν σε θρανία ακούγοντας κάποιον καθηγητή, ούτε μαθαίναμε πληροφορίες. Αντίθετα, καθόμασταν σε κύκλο και μέσα από συντονισμένες δράσεις, μερικές φορές σαν παιχνίδια, εκφράζαμε αυτά που πιστεύαμε, αυτά που ήδη είχαμε μέσα μας, ακούγαμε τους
3ο εσπερινό ΕΠΑ.Λ. Αγίων Αναργύρων
άλλους, προβληματιζόμασταν και στο τέλος ανιχνεύαμε τα συναισθήματα που μας δημιουργήθηκαν κάθε φορά και καταλήγαμε σε κάποια συμπεράσματα βασισμένα στις εμπειρίες μας και στα νέα δεδομένα. Κλείναμε την κάθε συνάντηση με μια ιστορία ή ένα ποίημα σχετικά με την ενότητα, κάτι που ήταν ιδιαίτερα πρωτότυπο, ευχάριστο αλλά ταυτόχρονα εποικοδομητικό, χρήσιμο και αποτελεσματικό. 1η ΕΝΟΤΗΤΑ: ΓΝΩΡΙΜΙΑ
Κατά τη διάρκεια της πρώτης συνάντησης, τα μέλη της ομάδας καθίσαμε σε κύκλο και με τη βοήθεια της συντονίστριας / εκπαιδευτικού , κάναμε μια άσκηση γνωριμίας , θέσαμε τους όρους και τους κανόνες λειτουργίας της ομάδας μας και ορίσαμε ένα συμβόλαιο συνεργασίας διαμορφωμένο σύμφωνα με τις δικές μας ανάγκες. Αναφέραμε τους φόβους και τις προσδοκίες μας και ανακαλύψαμε ότι σε γενικές γραμμές ήταν κοινοί. Συγκεκριμένα, μερικοί από τους φόβους: άγχος για κάτι άγνωστο, πίεση, φόβος για τυχόν επιπλέον υποχρεώσεις και για το αν θα μπορέσουμε να ανταποκριθούμε στις απαιτήσεις. Μερικές από τις προσδοκίες: να εκπληρώσουμε τους στόχους μας, να αποκτήσουμε πνεύμα ομαδικότητας και συνεργασίας, να αποκτήσουμε εμπειρίες και γνώσεις, να υπάρξει καλύτερη επικοινωνία καθώς και δέσιμο ανάμεσά μας και να μοιραστούμε στιγμές χαλάρωσης. Αντιληφθήκαμε ότι παρόλο που γνωριζόμασταν μεταξύ μας , αυτή η διαδικασία μας βοήθησε να αποκτήσουμε ένα κλίμα εμπιστοσύνης, σεβασμού και αποδοχής και να ανακαλύψουμε ότι παρά τις διαφορές μας, μας συνδέουν πολλά κοινά στοιχεία.
2η ΕΝΟΤΗΤΑ: ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΗ ΑΚΡΟΑΣΗ – ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ
12
Ξεκινήσαμε τη δεύτερη συνάντησή μας με μια βιωματική δράση, με ένα παιχνίδι ρόλων, μέσα από το οποίο καταλάβαμε ότι πολλές φορές δεν ακούμε πραγματικά και
3ο εσπερινό ΕΠΑ.Λ. Αγίων Αναργύρων
μιλήσαμε για τις συνέπειες και τις προεκτάσεις. Έτσι, καταλήξαμε σε κάποια χρήσιμα συμπεράσματα καταθέτοντας τις εμπειρίες μας. Όταν μιλάμε και δεν μας ακούνε, νιώθουμε ταπείνωση, δυσφορία, απογοήτευση, αδιαφορία, απόρριψη, θυμό, πληγωμένοι και στενοχωρημένοι. Αλλά και όταν συνειδητοποιήσουμε ότι δεν ακούμε, μπορεί να νιώσουμε ντροπή, λύπη ,έλλειψη σεβασμού. Αντιθέτως, όταν μας ακούνε νιώθουμε χαρά, ικανοποίηση, ενδιαφέρον, ηθική ικανοποίηση, ασφάλεια και αποδοχή. Αλλά και όταν ακούμε τον άλλον, νιώθουμε ικανοποίηση, χαρά, διάθεση για βοήθεια, αλληλεγγύη και διάθεση για μοίρασμα. Μετά από συζήτηση στην ολομέλεια και την ανταλλαγή απόψεων, καταλήξαμε ότι για την καλύτερη επικοινωνία, βοηθάει: Η τόνωση της ψυχολογίας η ενθάρρυνση, ο σεβασμός απέναντι σ΄ αυτόν που μιλάει αλλά και σε όσους ακούνε, η προσοχή, το ενδιαφέρον, η δεκτικότητα, η έλλειψη προκαταλήψεων, η ησυχία, η επαφή με τα μάτια και το να μη διακόπτουμε. Αντίθετα, στοιχεία που δυσκολεύουν την επικοινωνία είναι: η πολυλογία, ο εγωισμός, η έλλειψη παιδείας, η αδιαφορία για τα συναισθήματα του άλλου, η αγένεια, η προσβολή, η αρνητική στάση του σώματος, οι προσβλητικές χειρονομίες, το αρνητικό και υποτιμητικό ύφος , η βιασύνη, η ανυπομονησία, οι προκαταλήψεις. Μέσα από το παιχνίδι συνειδητοποιήσαμε ότι αυτό συμβαίνει και στην πραγματική ζωή και προβληματιστήκαμε γιατί παραδεχτήκαμε ότι όλοι έχουμε βρεθεί και στη μία και στην άλλη θέση. Οπότε αν επιθυμούμε να έχουμε καλύτερη επικοινωνία θα πρέπει να αλλάξουμε κάποιες συμπεριφορές που τη δυσχεραίνουν. Ένα από τα βασικά στοιχεία της επικοινωνίας είναι η «ενεργητική ακρόαση». Αυτό σημαίνει τη συνειδητή προσπάθεια μας να ξεφύγουμε για λίγο από τα εγωιστικά συναισθήματα μας , και να αφουγκραστούμε με την ψυχή μας, το συναίσθημα του άλλου, όλα αυτά που κρύβονται πίσω από τα λόγια του… Το παρακάτω ποίημα είναι ανώνυμο και περιγράφει με εύστοχο τρόπο αυτήν τη μαγική τέχνη της επικοινωνίας…. «να μπορείς να ακούς»…! «Άκουσέ με…..» Όταν σου ζητώ να με ακούσεις και συ αρχίζεις να δίνεις συμβουλές Δεν έχεις κάνει αυτό που σου ζήτησα Όταν σου ζητώ να με ακούσεις, και συ αρχίζεις να με ρωτάς γιατί, Ή μου λες ότι δεν έπρεπε να αισθάνομαι έτσι Ποδοπατάς τα αισθήματα μου. Όταν σου ζητώ να με ακούσεις, και συ αισθάνεσαι ότι πρέπει να κάνεις κάτι. Για να λύσεις το πρόβλημά μου, με απογοητεύεις. Όσο παράξενο κι αν σου φαίνεται! Άκουσε! Το μόνο που ζήτησα ήταν να ακούσεις. Όχι να μιλήσεις ή να κάνεις κάτι –απλά να με ακούσεις. 12
Μπορώ να τα καταφέρω και μόνος μου.
3ο εσπερινό ΕΠΑ.Λ. Αγίων Αναργύρων
Δεν είμαι ανίκανος. Ίσως αποθαρρημένος και διστακτικός, αλλά όχι ανίκανος Όταν κάνεις κάτι για μένα που μπορώ και πρέπει να κάνω μόνος μου συμβάλλεις στο φόβο και την αδυναμία μου. Όμως, όταν αποδέχεσαι ως απλό γεγονός ότι νιώθω αυτό που νιώθω, όσο παράλογο κι αν είναι, τότε δεν χρειάζεται να σε πείσω. Και μπορώ να επικεντρωθώ στην προσπάθεια να κατανοήσω, τι κρύβεται πίσω από αυτό το συναίσθημα. Και όταν αυτό γίνει σαφές, οι απαντήσεις είναι εμφανείς και δεν χρειάζονται συμβουλές. Γι’ αυτό σε παρακαλώ άκουσέ με. Κι’ αν θέλεις να μιλήσεις, περίμενε τη σειρά σου και θα ακούσω κι εγώ!
3η ΕΝΟΤΗΤΑ: ΟΡΙΑ
12
Έχοντας εξοικειωθεί με τις δραστηριότητες στο πλαίσιο της ομάδας, ξεκινήσαμε την τρίτη μας συνάντηση παίζοντας ένα παιχνίδι, μέσα από το οποίο έπρεπε να βάλουμε όρια σε άλλους, αλλά και να μας βάλουν όρια. Καταρχήν είδαμε ότι δεν λειτουργούμε το ίδιο. Στη συνέχεια, συζητήσαμε για το πώς αισθανθήκαμε όταν μας έβαλαν όρια, όταν βάλαμε εμείς τα όρια μας και το συνδέσαμε με την πραγματική ζωή. Βρήκαμε αναλογίες, προβληματιστήκαμε για το αν έγινε αντιληπτό το μήνυμα και για το αν λάβαμε το μήνυμα και σταθήκαμε στα συναισθήματα που δημιουργήθηκαν. Έτσι, όταν μας βάλανε όρια νιώσαμε: αμηχανία, άβολα, φόβο, τρόμο, απογοήτευση, ξάφνιασμα, στενοχώρια, αλλά και σε κατάσταση αναμονής. Υπήρχαν βέβαια κάποιοι που το θεώρησαν ως δεδομένο και κάποιοι που ένιωσαν σιγουριά και ασφάλεια. Όταν βάλαμε όρια νιώσαμε αυτοπεποίθηση, αυστηροί, ασφάλεια, είχαμε την αίσθηση ελέγχου, αλλά και στενοχώρια, έλλειψη σεβασμού, ενοχή, ντροπή και απομάκρυνση. Κάποιοι δήλωσαν ότι περίμεναν κατανόηση και άλλοι είχαν ουδέτερα συναισθήματα.
3ο εσπερινό ΕΠΑ.Λ. Αγίων Αναργύρων
Συνειδητοποιήσαμε πόσο διαφορετικά αντιδρούμε για άλλη μια φορά βλέποντας ότι κάτι που για κάποιους ήταν απαραίτητη προϋπόθεση για να λειτουργήσει η σχέση, για άλλους ήταν αιτία απομάκρυνσης. Όλοι όμως συμφωνήσαμε ότι η ύπαρξη ορίων είναι απαραίτητη γιατί προσφέρει ένα ασφαλές πλαίσιο και οδηγεί σε καλύτερη επικοινωνία, αρκεί να γίνεται με εποικοδομητικό και θετικό τρόπο.
4η ΕΝΟΤΗΤΑ: ΔΙΑΧΕΙΡΗΣΗ ΣΥΓΚΡΟΥΣΕΩΝ
12
Η τέταρτη συνάντησή μας ξεκίνησε με κάποιες σκέψεις και προβληματισμούς πάνω στα προηγούμενα θέματα, οπότε συζητώντας, προέκυψε η ανάγκη να ασχοληθούμε με τη διαχείριση των συγκρούσεων, κάτι που όλα τα μέλη της ομάδας θεώρησαν ότι τα απασχολεί ιδιαίτερα. Αφού σκεφτήκαμε μια κατάσταση που μας οδήγησε σε σύγκρουση, καταθέσαμε την εμπειρία μας και τη στάση που υιοθετήσαμε. Οι βασικές επιλογές ήταν: σύγκρουση / διαπραγμάτευση / επιβολή άποψης / παραίτηση / συμβιβασμός / κόψιμο επικοινωνίας. Μιλήσαμε για τα συναισθήματα που μας οδήγησαν σε κάθε επιλογή και μετά από συζήτηση και ανταλλαγή απόψεων , αναρωτηθήκαμε αν θα αλλάζαμε στάση και τι θα επιλέγαμε αν είχαμε μια δεύτερη ευκαιρία. Λάβαμε υπόψη, αν για τη διαχείριση της σύγκρουσης ήταν πιο σημαντική η σχέση ή η επίλυση του προβλήματος και ακούσαμε όλες τις απόψεις. Καταλήξαμε ότι η σύγκρουση είναι εκτός από αναπόφευκτη, και μια δημιουργική διαδικασία που μπορεί να επιφέρει αλλαγές προς το καλύτερο γι’ αυτό πρέπει να γίνεται κατάλληλη διαχείριση ώστε να μην είναι καταστροφική. Έτσι λοιπόν, μέσω της αντιπαράθεσης και της σύγκρουση, επιδιώκουμε: Αλλαγή προς το καλύτερο. Διεκδικώ το δικαίωμα μου / τη θέση μου. Εκφράζομαι, αλλά δίνω το δικαίωμα να εκφραστεί και ο άλλος. Εκτονώνω τον θυμό μου την κατάλληλη στιγμή. Δείχνω κατανόηση / Είμαι δεκτικός. Αποφεύγω να τερματίσω τη σχέση χωρίς να δώσω ευκαιρία στον άλλον να εκφραστεί. Αποφεύγω να πω λόγια που δεν εννοώ. 3ο εσπερινό ΕΠΑ.Λ. Αγίων Αναργύρων
Καθώς το θέμα ήταν πολύ ενδιαφέρον για όλα τα μέλη της ομάδας, αφιερώσαμε και την πέμπτη συνάντησή μας στο ίδιο θέμα που φαίνεται ανεξάντλητο γιατί αφορά όλους τους τομείς της ζωής μας. Διαπιστώσαμε πόσο σημαντικό είναι να εστιάζω στην πράξη και όχι στο πρόσωπο όταν κάτι μας έχει πληγώσει, δυσαρεστήσει ή μας έχει δημιουργήσει αρνητικά συναισθήματα. Έτσι αντί να χαρακτηρίσω το πρόσωπο ως ανεύθυνο, τεμπέλη, αγενή, άχρηστο κτλ. κατακρίνω την πράξη και εκφράζω το συναίσθημα που μου δημιουργήθηκε, το πώς με έκανε να νιώσω δηλαδή. Ξεκινάω λοιπόν τη φράση λέγοντας: αυτό που έκανες ήταν… ή εγώ νιώθω…και έτσι δίνουμε στον άλλον μια ευκαιρία να μας ακούσει και να σκεφτεί χωρίς να νιώσει ότι τον κατηγορούμε και συνεπώς να χρειάζεται να αμυνθεί. Έτσι αποφεύγουμε καταστροφικές και ακραίες συμπεριφορές και από τις δύο πλευρές που οδηγούν σε αποξένωση, και πολλές φορές ανεπιθύμητες συνέπειες προς τρίτους, επειδή τα αρνητικά συναισθήματα δεν εκφράστηκαν την κατάλληλη στιγμή και στο κατάλληλο πρόσωπο. Καταλήξαμε ότι μ’ αυτόν τον τρόπο κανείς δεν αισθάνεται ηττημένος και θιγμένος και έτσι δεν προτάσσει το εγωισμό του, που σχεδόν πάντα οδηγεί σε καταστροφικά αποτελέσματα και ότι μια τόσο μικρή αλλαγή στον τρόπο επικοινωνίας μπορεί να είναι πολύ σημαντική για την διαχείριση και την επίλυση της σύγκρουσης, καθώς και την ποιότητα της σχέσης, αν βέβαια αυτό μας ενδιαφέρει. Άρα στοχεύω στην πράξη και ανιχνεύω το συναίσθημά μου χωρίς να το καταπιέζω ώστε να μην οδηγηθώ στην έκρηξη. Βέβαια συνειδητοποιήσαμε ότι αυτό δεν είναι καθόλου εύκολο και ότι χρειάζεται καθημερινή εξάσκηση, αλλά αξίζει τον κόπο γιατί θα μας οδηγήσει σε καλύτερη ποιότητα σχέσεων όχι μόνο με τους συμμαθητές μας, αλλά και στο οικογενειακό, φιλικό και επαγγελματικό περιβάλλον. Κλείσαμε την ενότητα με μια ιστορία που μας έκανε να νιώσουμε ανακουφισμένοι αλλά και προβληματισμένοι…. Ιστορία: «Αυγό, καρότο ή καφές» Μια νέα κοπέλα επισκέφτηκε τη μητέρα της για να της πει τον πόνο της. Τίποτα στη ζωή της δεν πήγαινε καλά. Μόλις το ένα πρόβλημα λυνόταν, ένα άλλο προέκυπτε. Δεν ήξερε πλέον τί να κάνει για να αντιμετωπίσει τις δυσκολίες της και ήταν έτοιμη να εγκαταλείψει κάθε προσπάθεια. Η μητέρα της την πήγε στην κουζίνα. Γέμισε με νερό τρία δοχεία και τα έβαλε στη φωτιά. Σε λίγη ώρα, το νερό στα δοχεία άρχισε να βράζει. Χωρίς να πει ούτε λέξη, έριξε στο ένα δοχείο καρότα, στο άλλο αυγά και στο τρίτο έριξε κόκκους καφέ. Μετά από λίγο, έβγαλε τα καρότα και τα αυγά και έριξε τους κόκκους καφέ σε ένα φλιτζάνι. Γυρίζοντας προς την κόρη της, τη ρώτησε «τι βλέπεις;» «Καρότα, αυγά και καφέ» απάντησε η κοπέλα. H μητέρα της ζήτησε να αγγίξει τα καρότα. Εκείνη το έκανε και διαπίστωσε ότι ήταν μαλακά. Μετά η μητέρα της ζήτησε να σπάσει ένα αυγό. Το έκανε και αφού καθάρισε τα τσόφλια, διαπίστωσε πως το αυγό ήταν σφικτό. 12 3ο εσπερινό ΕΠΑ.Λ. Αγίων Αναργύρων
Τέλος, της ζήτησε να πιεί μια γουλιά καφέ. Το έκανε και χαμογέλασε με το πλούσιο και μεστό άρωμά του. «Τι σημαίνουν όλα αυτά μητέρα;» ρώτησε η κόρη. Η μητέρα εξήγησε πως τα καρότα, τα αυγά και ο καφές είχαν αντιμετωπίσει τις ίδιες συνθήκες, δηλαδή, το ζεστό νερό. Το καθένα όμως, είχε αντιδράσει διαφορετικά. Τα καρότα μπήκαν στο νερό, δυνατά και σκληρά. Όταν όμως το νερό έβρασε, εκείνα έγιναν μαλακά και αδύναμα. Το αυγό ήταν ρευστό. Το εξωτερικό του περίβλημα είχε προστατέψει το υγρό εσωτερικό του. Όταν όμως το νερό έβρασε, το εσωτερικό του να σκληρύνει. Οι κόκκοι του καφέ όμως, ήταν πολύ ιδιαίτεροι. ‘Όταν το νερό έβρασε, εκείνοι άλλαξαν το νερό. «Ποιο από αυτά είσαι εσύ παιδί μου;» Όταν οι δυσκολίες και τα προβλήματα εμφανίζονται, εσύ πώς αντιδράς; Ανυψώνεις τον εαυτό σου σε ένα άλλο επίπεδο; Είσαι καρότο, αυγό ή καφές; Είσαι το καρότο που με τον πόνο και τις δυσκολίες λυγίζεις και μαλακώνεις και χάνεις τη δύναμή σου; Είσαι το αυγό που ξεκινά με μαλακή καρδιά και με τη θερμότητα σκληραίνει; Μήπως έχεις «υγρό» πνεύμα αλλά μετά από μια δύσκολη δοκιμασία, όπως ένας θάνατος ή χωρισμός ή μια καταστροφή σκληραίνεις; Μήπως το περίβλημά σου φαίνεται το ίδιο αλλά μέσα σου έχεις πίκρα και σκληρότητα και μια καρδιά σκληρή; Ή μήπως είσαι ο κόκκος του καφέ; Ο κόκκος είναι που αλλάζει το καυτό νερό, δηλαδή, τις ίδιες τις συνθήκες που προκαλούν τον πόνο. Όταν το νερό ζεσταίνεται, εκείνος απελευθερώνει το άρωμά του και του δίνει γεύση. Εάν είσαι σαν τον κόκκο του καφέ, τότε, όταν τα πράγματα δεν είναι και στα καλύτερά τους, εσύ γίνεσαι καλύτερος και αλλάζεις την κατάσταση γύρω σου. Πώς αντιμετωπίζεις τις αντιξοότητες της ζωής; Είσαι καρότο, αυγό ή κόκκος καφέ; Ελπίζω να έχεις αρκετή ευτυχία για να σε κάνει γλυκιά, αρκετές δοκιμασίες για να σε κάνουν δυνατή, αρκετή λύπη για να παραμείνεις ανθρώπινη και αρκετή ελπίδα για να σε κάνει ευτυχισμένη. Οι πιο ευτυχισμένοι άνθρωποι δεν είναι εκείνοι που έχουν τα καλύτερα απ’ όλα, απλά, κάνουν το καλύτερο που μπορούν, με αυτά που συναντούν στο δρόμο τους. ( Ιστορία από το Internet – Διασκευή)
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Δεν μπορείς να διδάξεις τίποτα στον άνθρωπο, Το μόνο που μπορείς να κάνεις είναι να τον βοηθήσεις ν’ ανακαλύψει αυτό που έχει μέσα του. ΓΑΛΙΛΑΙΟΣ 12 3ο εσπερινό ΕΠΑ.Λ. Αγίων Αναργύρων
Μετά από αυτές τις διαδικασίες και θέλοντας να κλείσουμε τον κύκλο των συναντήσεων, στην έκτη μας συνάντηση πια, καταλήξαμε σε μερικά χρήσιμα συμπεράσματα, τα οποία βγήκαν μέσα από την ομάδα μας και μέσα από τις δικές μας εμπειρίες και σκέψεις. Σίγουρα πολλά από αυτά είναι χιλιοειπωμένα . Όμως, παρόλο που τα γνωρίζουμε , δύσκολα τα μεταφέρουμε στην πράξη και στην καθημερινή ζωή. Συνήθως παρασυρόμαστε από τον εγωισμό μας και κατηγορούμε πάντα τους άλλους. Αν θέλουμε λοιπόν να κάνουμε ένα βήμα μπροστά ως άνθρωποι, καλό θα ήταν να στοχεύουμε στην αυτογνωσία, την αυτοβελτίωση και την καλύτερη επικοινωνία με τους γύρω μας. Με πολύ απλά λόγια συμφωνήσαμε: Να ακούμε τον άλλον με ενδιαφέρον. ( Ενεργητική ακρόαση) Να σεβόμαστε και να αποδεχόμαστε τη διαφορετικότητα. Να μην γενικεύουμε. Να μάθουμε να μπαίνουμε στη θέση του άλλου. ( Ενσυναίσθηση) Να αναλαμβάνουμε τις ευθύνες που μας αναλογούν. Να λέμε «συγνώμη», «ευχαριστώ», να αναφέρουμε τις ανάγκες και τα συναισθήματα μας. Να αποφεύγουμε τις κατηγορίες προς τρίτους και να ξεκινάμε από τον εαυτό μας. Αν είμαστε μέρος του προβλήματος πρέπει να γίνουμε μέρος της λύσης Για μια κακή ποιότητα επικοινωνίας και σχέσης, υπεύθυνες είναι και οι δυο πλευρές. Να βλέπουμε την επίλυση ως πρόκληση που θα μας πάει ένα βήμα μπροστά. Να κάνουμε επίθεση στο πρόβλημα και όχι στο άτομο επιλέγοντας σωστό τόπο και χρόνο. Να θέτουμε και να υπενθυμίζουμε όρια και κανόνες. Να μην νιώθουμε ενοχές για τα αρνητικά συναισθήματα μας αλλά να βρούμε τρόπους διαχείρισης. Να συγχωρούμε. Όπως συνήθως, κλείσαμε και αυτήν την ενότητα με μια ιστορία… Ιστορία: «Οι Δύο Λύκοι»
12
Ένα βράδυ ένας γέρος (ινδιάνος) της φυλής Τσερόκι, μίλησε στον εγγονό του για τη μάχη που γίνεται μέσα στην ψυχή των ανθρώπων. Είπε: «Γιέ μου, η μάχη γίνεται μεταξύ δυο «λύκων» που υπάρχουν μέσα σε όλους μας» Ο ένας είναι το Κακό. - Είναι ο θυμός, η ζήλια, η θλίψη, η απογοήτευση, η απληστία, η αλαζονεία, η αυτολύπηση, η ενοχή,η προσβολή, η κατωτερότητα, τα ψέματα, η ματαιοδοξία, η υπεροψία, και το εγώ. Ο άλλος είναι το Καλό. - Είναι η χαρά, η ειρήνη, η αγάπη, η ελπίδα, η ηρεμία, η ταπεινοφροσύνη, η ευγένεια, η φιλανθρωπία, η συμπόνια, η γενναιοδωρία, η αλήθεια, η ευσπλαχνία και η πίστη. Ο εγγονός το σκέφτηκε για ένα λεπτό και μετά ρώτησε τον παππού του: «Ποιος λύκος νικάει;» Ο γέρος Ινδιάνος Τσερόκι απάντησε απλά ...«Αυτός που ταΐζεις.»
3ο εσπερινό ΕΠΑ.Λ. Αγίων Αναργύρων
Ινδιάνικος μύθος της φυλής Τσερόκι (Ιστορία από το Ιnternet - Διασκευή) Όταν λοιπόν μας ρωτάνε πως αισθανόμαστε, αντί να δώσουμε τη μονολεκτική απάντηση «καλά» ή «χάλια» όπως συνηθίζουμε, ας στρέψουμε τον φακό μέσα μας και ας εκφράσουμε τις ανάγκες, τα αιτήματά μας και τα συναισθήματά μας, χωρίς να κατηγορούμε τους άλλους. Μπορούμε να επιλέξουμε από μια μεγάλη γκάμα συναισθημάτων και ας μάθουμε να ρωτάμε και τους άλλους. Μέσα από τις βιωματικές δράσεις που κάναμε αλλά και από την εμπειρία μας, είδαμε πόσο χρήσιμο είναι αυτό για να καταλάβουμε καλύτερα τον εαυτό μας αλλά και τους άλλους. ΘΕΤΙΚΑ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΑ: Αγαλλίαση, αγάπη, αισιοδοξία, αλληλεγγύη, ανακούφιση, αποδοχή, απόλαυση, ασφάλεια, αυτάρκεια, αυτοεκτίμηση, αυτοπεποίθηση, έκπληξη, εκτίμηση, ελευθερία, ελπίδα, εμπιστοσύνη, ενθουσιασμός, ενθάρρυνση, επιβεβαίωση, επιτυχημένος/η, ευγνωμοσύνη, ευτυχία, ευχαρίστηση, δικαίωση, δυνατός/ή ηρεμία, θαυμασμός, ικανοποίηση, ισορροπία, κατανόηση, κινητοποίηση, ξεγνοιασιά, οικειότητα, περηφάνια, πίστη, πληρότητα, σεβασμός, συγκίνηση, συμπόνια, συντροφικότητα, τόλμη, υπομονή, χαρά κτλ. ΑΡΝΗΤΙΚΑ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΑ: Αγανάκτηση, άγχος, αδικία, αμηχανία, ανασφάλεια, ανησυχία, αντιπάθεια, απελπισία, απογοήτευση, αποθάρρυνση, απομόνωση, αποξένωση, απόρριψη, αποτυχημένος/η, δειλία, διάψευση, δυσαρέσκεια, δυστυχία, δυσφορία, εγκατάλειψη, ενοχή, ενόχληση, ευάλωτος/η, εχθρότητα, ζήλια, θλίψη, θυμός, κακία, ματαίωση, μειονεκτικά, μίσος, μνησικακία, μοναξιά, ντροπή, οργή, παραμέληση, περιφρόνηση, πικρία, πληγωμένος/η, πόνος, στενοχώρια, στέρηση, ταπείνωση, φθόνος κτλ. Κλείνοντας, στην τελευταία πια συνάντησή μας , τονίσαμε ότι μέσα από την ομάδα, μας δόθηκε η ευκαιρία να ασχοληθούμε περισσότερο με τον εαυτό μας, να κατανοήσουμε καλύτερα τους άλλους, να βρούμε κοινά στοιχεία και να χαλαρώσουμε διαβάζοντας ιστορίες που μας συγκίνησαν. Επίσης διαπιστώσαμε πόσο σημαντικό είναι να μοιράζεται κανείς με τους άλλους τα συναισθήματα και τις σκέψεις του και καταθέσαμε, όπως άλλωστε κάναμε κάθε φορά μετά το τέλος της κάθε ενότητας, κάτι που ανακαλύψαμε για τον εαυτό μας αλλά και τις σκέψεις με τις οποίες φεύγουμε. Παίρνουμε μαζί μας αυτά τα συμπεράσματα με τη διάθεση να τα εφαρμόσουμε και στην πραγματική ζωή. Ήταν ένα ταξίδι αυτογνωσίας που ευχόμαστε να συνεχιστεί.
ΤΑ ΔΙΚΑ ΜΑΣ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΑ Αγάπη, σεβασμός, αποδοχή, χαρά, πληρότητα, ικανοποίηση, ενθάρρυνση, ηρεμία, κινητοποίηση, αισιοδοξία, ασφάλεια, συγχώρεση, συγκίνηση, ευφορία, ελπίδα, αυτοπεποίθηση, επιβεβαίωση, περιέργεια, φιλία, αυτοεκτίμηση, ομαδικότητα, αγαλλίαση 12
ΕΝΝΟΙΕΣ ΠΟΥ ΚΡΑΤΑΩ
3ο εσπερινό ΕΠΑ.Λ. Αγίων Αναργύρων
Ενσυναίσθηση, ενεργητική ακρόαση, δεκτικότητα, όρια, κατανόηση, διαχείριση, εμπιστοσύνη, αποφυγή στερεοτύπων, συνεργασία, αυτογνωσία, επικοινωνία, ελπίδα για τη ζωή, κοιτάμε ψηλά, δημιουργικότητα
ΑΝΤΙ ΕΠΙΛΟΓΟΥ…… Όταν ζήτησαν από τον Σωκράτη να τους δώσει τον ορισμό του μορφωμένου ανθρώπου, δεν ανέφερε τίποτα για τη συσσώρευση γνώσεων. «Η μόρφωση, είπε, είναι θέμα συμπεριφοράς…»
3ο Εσπερινό ΕΠΑΛ. Αγ. Αναργύρων. Α’ Τάξη ( Εθελοντική Ομάδα Μαθητών) Σχολ. Έτος : 2017-2018
Συμμετείχαν οι μαθητές: Γαλανός Παναγιώτης – Χρήστος (Α1) Καπλανίδης Ιορδάνης (Α1) Κουσαθανά Μαρία (Α3)
12
3ο εσπερινό ΕΠΑ.Λ. Αγίων Αναργύρων
Μορφωνιού Παρασκευή (Α3) Παπαγεωργίου Παντελής (Α1) Παπαζαχαρουδάκης Κώστας (Α1) Πατήλα Ελμίνα – Ελπινίκη (Α1) Ρήγας Κώστας (Α1) Σούλας Νίκος (Α1) Σκαρτσολιά Νίκη (Α3) Στάμου Ελένη (Α3) Τετράδη Δήμητρα (Α3) Υπεύθυνη Καθ/τρια: Μπακογιάννη Θεοδώρα *Το υλικό που χρησιμοποιήθηκε, είναι βασισμένο στο Εκπαιδευτικό Υλικό Αγωγής Υγείας : «Στηρίζομαι στα Πόδια μου» και στο βιβλίο « Ιστορίες για να Ονειρεύεσαι…..Παιχνίδια για να Μεγαλώνεις» (Για εμψύχωση βιωματικών ομάδων προσωπικής ανάπτυξης) Δάφνη Φιλίππου – Πόλα Καραντάνα Εκδόσεις : Καστανιώτη
στο πλαίσιο του Πράξης «Υποστήριξη και Διαχείριση των Σχεδίων Δράσης του έργου "Μια Νέα Αρχή στα ΕΠΑΛ"», το οποίο υλοποιείται μέσω του Επιχειρησιακού Προγράμματος «ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΥ ΔΥΝΑΜΙΚΟΥ, ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΚΑΙ ΔΙΑ ΒΙΟΥ ΜΑΘΗΣΗ» με τη συγχρηματοδότηση της Ελλάδας και της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
12 3ο εσπερινό ΕΠΑ.Λ. Αγίων Αναργύρων