

Tasc-órsa Uíbh Ráthaigh
Ráthaigh
chun cinn ar obair an Tasc-órsa 01.01.2020 – 31.12.21.2021
COLÚN A HAON: Tacú le Pobail Inbhuanaithe 10 Soláthar Tithíochta 10
Fiosruithe agus athlonnaithe 12
An Mhargaíocht agus an Chumarsáid 14 Na Scoileanna 16 Áiseanna áineasa 16
Cás Staidéir faoi lánúin óg - taithí agus comhairle ó Niall & Maya 18
COLÚN A DÓ: Tacú le Fiontar agus le Fostaíocht 20 Bunachar sonraí de spásanna oibre ar fáil sa cheantar 20 Bunú gnónna agus tacaíochtaí forbartha 20
Fás sa Chianobair agus san Obair Cheangailte 24 Scaipeadh eolais faoi dheiseanna fostaíochta 24
An Oiliúint agus na PrinQseachtaí 24 Socrúcháin Oibre ar an Tríú Leibhéal & Deiseanna le haghaidh tuilleadh staidéir 26 Tionscnaimh Taighde 26 Gréasán an Diaspóra 26
COLÚN A CEATHAIR: An Cultúr agus an Chruthaitheacht a chothú i bPobail Tuaithe 30 Plean Teanga Chiarraí Theas & Baile Seirbhíse Gaeltachta Cathair Saidhbhín 30 Staidéar Féidearthachta ar Choláiste Samhraidh 30 Áiteanna Cruthaitheacha 2021 32
COLÚN A CÚIG: Bonneagar agus Nascacht Tuaithe a Fheabhsú 34
Timpeallacht an Obair Dhigiteach 34
Taithí pearsanta úsáideoirí na n-áiseanna gteic in Uíbh Ráthach 36 Clúdach na bhFónanna Póca 38
Tionscnamh taighde agus rannpháirUthe ón bpobal 39
Seirbhísí iompair 40
Éire a Nascadh - An Plean Soghluaisteachta Tuaithe 40
Gníomhartha an TascKórsa Féin 42
Scéimeanna Fostaíochta 42
Otharcharr Aeir an Phobail i nÉirinn 42 Ionaid an Chúram Príomhúil 42
chun cinn i leith clocha míle agus táscairí feidhmíochta
to Uíbh Ráthach Task Force
objecUves of the Uíbh Ráthach AcUon Plan
Progress made on Tasc-órsa work programme 01.01.2020 – 31.12.2021
PILLAR ONE: SupporNng Sustainable CommuniNes
Housing availability
Enquiries and relocaUons
MarkeUng and CommunicaUons
Schools
RecreaUonal FaciliUes
Case Study of a young re-locaUng couple – advice from Niall & Maya
PILLAR TWO: SupporNng Enterprise & Employment 21 Audit of available work space 21
Business establishment and development supports 21
Growth in Remote and Connected Working 25
Employment opportuniUes informaUon sharing 25
Training and ApprenUceships
Third Level Work Placement and OpportuniUes for further study
Research IniUaUves
Diaspora Network
PILLAR THREE: Maximising our Rural Tourism and RecreaNon PotenNal
PILLAR FOUR: Fostering culture and creaNvity in Rural CommuniNes
Plean Teanga Chiarraí Theas agus Baile Seirbhíse Gaeltachta Cathair Saidhbhín
Irish College Feasibility Study 31 CreaUve Places 2021
PILLAR FIVE: Improving rural infrastructure & ConnecNvity
The Digital Work Environment
Personal experiences of gteic faciliUes in Uíbh Ráthach
Mobile Phone Coverage
Community parUcipatory research iniUaUve
Transport Services
ConnecUng Ireland Rural Mobility Plan
TascKórsa AcNons
Employment Schemes
Emergency Medical Air Ambulance
Caherciveen Primary Care Centre
in relaOon to
Bunaíodh Tasceórsa do Ghaeltacht Uíbh Ráthaigh faoi chathaoirleacht Údarás na Gaeltachta i mí Meán Fhómhair 2017, i ndiaidh don bpobal áiUúil éileamh a dhéanamh ar chabhair éigeandála ón stát toisc an chailliúint daonra atá ag tárlú ó 1956 i leith.
Nochtaigh an Dr. Breandán Ó Caoimh agus an Dr. Shane Ó Súilleabháin ina gcuid taighde i 2017 go raibh ísliú 41% ar dhaonra na Gaeltachta in Uíbh Ráthach i dtréimhse 60
bliain, go raibh an tríú cuid de na bailte fearainn tréigthe, agus go raibh os cionn 1,800 Ugh folamh.
Tá breis is fiche eagras, idir rannóga stáit, insUUúidí léinn agus oideachais, agus grúpaí pobail páirteach sa Tasceórsa. Tá sí mar aidhm ag an ngrúpa na beartais a aontaíodh sa Phlean Gníomhaíochta a foilsíodh i mí Iúil 2019 a chur i bhfeidhm, plean atá ann chun dul i ngleic leis an dUUm sa daonra, le dul in aois an phobail, agus leis an meath eacnamaíochta agus sóisialta.
An Pobal Fíontraíochta
An Roinn Turasóireachta, Cultúir, Ealaíon, Gaeltachta, Spóirt & Meán
Bord Oiliúna & Oideachais Chiarraí Coillte
Comhairle Contae Chiarraí
Comharchumann Naomh Fhionáin Teo
Comhchoiste Ghaeltacht Uíbh Ráthaigh Éigse na Brídeoige
Fáilte Éireann
Feidhmeannacht na Seirbhíse Sláinte Nasc ÁiUúil Chiarraí
Oifig Fiontar ÁiUúil Chiarraí
Ollscoil Teicneolaíochta na Mumhan
Gréasán Turasóireachta Chósta na Sceilge
Ionad Taighde agus Nuálaíocht na Sceilge
Páirtnéireacht Forbartha Chiarraí Theas
Teagasc
Údarás na Gaeltachta
Táthar ag súil le roinnt rudaí i measc torthaí na hoibre: go mbeadh méadú 3% ar an ndaonra, le 10 dteaghlach sa bhreis ina gcónaí sa cheantar, agus 145 post nua lán-aimseartha.
The Uíbh Ráthach Gaeltacht Tasceórsa was established under the chairmanship of Údarás na Gaeltachta in September 2017, following strong requests from the local community in response to an ongoing fall in the populaUon of the area from 1956, when the Gaeltacht boundary was set.
The magnitude of this populaUon change and the consequent implicaUons for community sustainability was idenUfied by Dr Brendan O’Keeffe and Dr Shane O’Sullivan in their socio-economic study of 2017 which revealed a 41% reducUon in the populaUon of the Uíbh
Ráthach Gaeltacht in a period of some 60 years, one third of the Gaeltacht townlands now being uninhabited, and over 1,800 unoccupied houses in the area.
Over twenty state, educaUonal and community organisaUons are playing an acUve role on the Tasceórsa, with the aim of implemenUng the comprehensive suite of acUons set out in AcUon Plan which the group published in July 2019 to help tackle the populaUon reducUon, the ageing nature of the populaUon structure and the socio-economic decline of the area.
An Pobal Fíontraíochta
An Roinn Turasóireachta, Cultúir, Ealaíon, Gaeltachta, Spóirt & Meán
Bord Oiliúna & Oideachais Chiarraí
Coillte
Comhairle Contae Chiarraí
Comharchumann Naomh Fhionáin Teo
Comhchoiste Ghaeltacht Uíbh Ráthaigh Éigse na Brídeoige
Fáilte Éireann
Feidhmeannacht na Seirbhíse Sláinte
Nasc ÁiUúil Chiarraí
Oifig Fiontar ÁiUúil Chiarraí
Ollscoil Teicneolaíochta na Mumhan
Gréasán Turasóireachta Chósta na Sceilge
Ionad Taighde agus Nuálaíocht na Sceilge
Páirtnéireacht Forbartha Chiarraí Theas
Teagasc
Údarás na Gaeltachta
Among the targets included in the plan are a 3% increase in the populaUon, including 10 extra families coming to live in the area, as well as the creaUon of 145 new full-Ume jobs.
Sa chéad sé mhí de chéim an chur i bhfeidhm, deineadh dul chun cinn suntasach ar obair an Tasceórsa. I measc bhuaicphoinQ na leath-bhliana sin, bhí na rudaí seo leanas:
• Sheol an tAire Stáit Seán Kyne TD agus Micheál Ó hÉanaigh, Príomheeidhmeannach Údarás na Gaeltachta, Plean Gníomhaíochta an Tasceórsa ar an 22.07.19 ag ócáid ar láthair Sheacláidí na Sceilge, Baile ‘n Sceilg.
• Ceadaíodh deontas €174,351 faoin gCiste um Athghiniúint agus Forbairt Tuaithe chun go gcabhródh Údarás na Gaeltachta le costais chur i bhfeidhm an Phlean; chuir Údarás na Gaeltachta féin comh-mhaoiniú de €58,118 ar fáil.
• Ceadaíodh deontas €40,000 faoin Scéim Athnuachain Bailte agus Sráidbhailte, mar aon le comh-mhaoiniú €10,000 ó Údarás na Gaeltachta, chun bunachar sonraí de thithe agus de spásanna fiontraíochta / oibre a eorbairt, mar aon le plean margaíochta faoi obair an Tasceórsa.
• Ceapadh Caitlín Breathnach mar Bhainisteoir Tionscnaimh go páirt-aimseartha i mí Iúil, 2019 ar chonradh trí bliana, chun comhordú a dhéanamh ar obair an Tasceórsa, chun tacaíocht a thabhairt do Ghrúpa SUúrú Feidhmitheoireachta an Phlean Gníomhaíochta (GSF) agus iad ag cur an phlean i bhfeidhm, agus chun tacaíocht cuí a thabhairt do pháirtnéirí an togra ina gcaidreamh leis an GSF.
• Cuireadh tús le próiseas chun Oifigeach Taighde a earcú ar chonradh bliana, chun breis taighde a dhéanamh ar ábhair éagsúla a theastódh chun spriocanna áirithe sa Phlean Gníomhaíochta a thabhairt chun críche go luath. Tríd an gCAFT a maoiníodh an ról seo, le comh-mhaoiniú ó Údarás na Gaeltachta.
• Chríochnaigh Micheál Concannon, comhairleoir, tuairisc ar bhealaí rothaíochta.
• Chuir Comhairle Contae Chiarraí seirbhís soghluaiste leabharlainne ar fáil don gceantar in athuair, uair sa choicíos.
• Chríochnaigh Oidhreacht Uíbh Ráthaigh Bealach Oidhreacht na gCáblaí.
• Chríochnaigh Fáilte Éireann an tuairisc ar Thionscnamh an Spéir Dhorcha, agus seoladh i mí Meán Fhómhair é; eagrófar ceardlanna san athbhliain ag eascair as an dtuairisc.
• D’aimsigh Comhairle Contae Chiarraí maoiniú faoin Scéim IneeisQochta do Chaitheamh Aimsire faoin Aer i 2019 chun díol as trealamh chun leibhéal an tsolais a thomhas ar fud Limistéar an Spéir Dhorcha.
In the first six months of the implementaUon phase, significant progress was made in the work of the Tasceórsa. Among the highlights of that iniUal half-year period were:
• The official launch of Tasceórsa AcUon Plan by Minister of State Seán Kyne TD and Micheál Ó hÉanaigh, CEO of Údarás na Gaeltachta at an event in the Skellig Chocolate facility, Baile ‘n Sceilg on 22.07.19.
• Approval of grant funding of € 174,351 under the Rural RegeneraUon and Development Fund for Údarás na Gaeltachta to assist with costs of implemenUng the acUon plan.
• Approval of a grant of €40,000 under the Town and Village Renewal Scheme along with co-funding of €10,000 from Údarás na Gaeltachta to meet the cost of developing databases of available housing units and commercial / workspaces as well as delivering a markeUng plan relaUng to the work of the Tasceórsa.
• In July, Caitlín Breathnach was appointed as part Ume Project Manager for a three-year period to co-ordinate the work of the Tasceórsa, to support the AcUon Plan ImplementaUon Steering Group (ISG) in delivering the acUon plan and, where appropriate, to support the individual project partners with regard to their interacUons with the ISG.
• The process to recruit a Research Officer on a full-Ume yearlong contract to conduct further research into a variety of topics necessary to bring a number of acUons to an early conclusion point commenced. This post was funded under the RRDF grant approved, with co-funding being provided by Údarás na Gaeltachta.
• Research report into cycling routes completed by Micheál Concannon, consultant.
• Kerry County Council has re-instated the mobile library service in the area on a fortnightly basis
• Heritage Uíbh Ráthach has completed it’s Cable Heritage Trail.
• Dark Skies Report completed and launched by Fáilte Ireland in September; workshops arising from the report will be organised in the new year.
• Outdoor RecreaUon Investment Scheme funding secured by Kerry County Council in 2019 for light metres throughout the Dark Sky Reserve.
Tá na tosaíochtaí oibre a chomhaontaigh Tasceórsa Uíbh Ráthaigh leagtha amach go soiléir mar ghníomhartha aonair, agus iad rangaithe ar chúig cholún, mar chuid de Phlean Gníomhaíochta 2019-2022 an ghrúpa. Tá gach ceann den mbreis is 100 gníomh sin dírithe ar eeabhas a chur ar chaighdeán an tsaoil agus ar an dUmpeallacht eacnamaíoch do na daoine atá ina gcónaí sa cheantar
Is é an tábhacht a bhaineann le cothú an phobail an bhun-chúis a bhí le bunú an Tasceórsa. Mar an gcéanna, is léir go bhfuil tábhacht faoi leith ag gabháil le pobal bríomhar a eorbairt agus a chothú chun go mbeadh sé ar chumas an Tasceórsa a chuspóirí a bhaint amach, .i. chun daoine aonair agus teaghlaigh a mhealladh chun cónaithe go buan sa cheantar. Chuige sin, beidh caighdeán an tsaoil sa cheantar chomh tábhachtach céann, ar a laghad, leis na deiseanna eacnamaíochta.
Cuireadh tús le bunachar sonraí de thithe atá ar fáil (Uthe ar cíos chomh maith leo siúd atá ar díol) go luath i dtréimhse na tuairisce seo, d’eonn cabhrú le hathlonnaitheoirí Ugh oiriúnach a aimsiú sa cheantar a luaithe a thosófar ar eiosrúcháin a dhéanamh. Is é an taon réamh-riachtanas amháin do thigh a bheith san áireamh ar an liosta ná go gcaithfidh sé a bheith ar fáil ar cíos ar feadh tréimhse 12+ mí as a chéile a luaithe a dhéanfaí comhaontú idir an t-úinéir agus an cíosóir. Is pointe suntasach é go bhfuil gá le roinnt maoine atá cláraithe ar an mbunachar sonraí a athchóiriú sula bhféadfaí iad a mholadh d’athlonnaitheoirí.
Tá an clár maoine seo ag athrú go leanúnach ar chúiseanna éagsúla, lena n-áirítear iad seo leanas:
• teaghlaigh ag bogadh go dQ an ceantar
• úinéirí ag teacht isteach agus ag imeacht amach ó mhargadh cíosa an tsamhraidh, Airbnb
cheana féin agus do na daoine a d’eéadfadh ath-lonnú go hUíbh Ráthach. Is bonn taca iad na gníomhaíochtaí comhaontaithe sin do chuspóir bhunúsach an Tasceórsa, .i. méadú 3 % a bhaint amach i ndaonra an cheantair (thart ar 10 dteaghlach nó 50 duine) thar thréimhse trí bliana.
• úinéirí dara baile ag baint úsáide níos mó ná mar a bhíodh as a maoin féin de bharr na paindéime
• úinéirí a bhfuil maoin cláraithe acu leis an dTasceórsa ag dul isteach i gcomhaontuithe cíosa fadtéarmacha le cliainQ lasmuigh den dTasceórsa
• díolacháin agus ceannacháin réadmhaoine
In ainneoin go bhfuil 1,818 Ugh folamh liostáilte i gceantar Ghaeltacht Uíbh Ráthach i ndaonáireamh 2016, bhí teacht ar thithe a bheadh réidh le húsáid láithreach ar cheann de na gnéithe is dúshlánaí d’obair an Tasceórsa i dtréimhse na tuairisce seo.
Ar thaobh amháin, bhí Uonchar ollmhór ar an scéal ag an bhfócas a cuireadh ar shaoire in Éirinn i 2020 agus i 2021; bhí Uonchar aige sin ar na Uthe a bheadh ar fáil go fad-téarmach agus ar an gcíos a bheadh á lorg ag an margadh in aghaidh na míosa. Go déanach i 2021, neartaigh margadh díolachán na maoine go mór sa cheantar, agus mhéadaigh líon na dUthe a cuireadh ar an margadh go leibhéal nár facthas le blianta fada anuas.
Mar sin féin, sa ghearr-théarma agus sa mheán-téarma, tá acmhainneacht shuntasach ann sna Uthe a bhfuil gá acu le hathchóiriú, go háirithe sna bailte fearainn soir ón gcósta. Sa mheán-téarma, tá acmhainneacht shuntasach le forbairt ar fáil sa cheantar ó thaobh tailte atá i núinéireacht an stáit agus suíomhanna donna, agus ba cheart tuilleadh taighde a dhéanamh orthu, go háirithe i bhfianaise chuspóirí agus chreataí na straitéise ‘Tithíocht do Chách’, a foilsíodh i mí Meán Fómhair, 2021.
The agreed work prioriUes of Tasceórsa Uíbh Ráthaigh are clearly set out as individual acUons, categorised across five pillars, within the AcUon Plan 2019-2022 of the group. Each and every one of those 100+ acUons is targeted towards improving the quality of life of the exisUng and potenUal residents of Uíbh Ráthach, and / or improving the economic environment of the area. These
The importance of sustaining community is the fundamental precept on which the need for the Tasceórsa was established. Likewise, sustaining and supporUng the development of a vibrant community is seen to be fundamental to the potenUal of the Tasceórsa being successful in meeUng its objecUves of azracUng individuals and families to live permanently in the locality; the quality of life which an area offers its residents for many is at least as important as the economic opportuniUes available locally.
The establishment of a database of available accommodaUon (homes to rent as well as those for sale) was begun early in this reporUng period, in order to be in a posiUon to assist potenUal relocators in finding a suitable home in the area once enquiries started to come. The only pre-requisite for a house to be included is that once an agreement is entered into between an owner and renter, properUes must be available to rent for a period of 12+ consecuUve months. Significantly, a number of properUes registered on the database are in need of refurbishment before they can be recommended to potenUal relocators.
This register of available property is conUnually changing for a variety of reasons, including
• families moving to the area
• owners entering and exiUng the summer rental, Airbnb
agreed acUons underpin the fundamental objecUve of the Tasceórsa, i.e. to achieve a 3% increase in the populaUon of the area (approximated to 10 families or 50 individuals) over a three-year period.
• second home owners making substanUally more use of their property throughout the pandemic
• owners with property registered entering long term rental agreements with clients outside of the Tasceórsa
• property sales and purchases
Despite a total of 1,818 vacant houses being idenUfied in the Uíbh Ráthach Gaeltacht area in the 2016 census, accessing property for inclusion on the database which would be ready for immediate use has been one of the most challenging features of the work of the Tasceórsa in this reporUng period.
On one hand, a focus on staycaUons in 2020 and 2021 has had an immense impact, both in terms of long term availability of houses and the rental cost per month which the supply end of the market can achieve. In late 2021, the property sales market in the locality strengthened considerably, with the number of properUes of all condiUons being placed on the market reaching levels not seen for many years.
However, in the short to medium term, significant potenUal in terms of houses in need of refurbishment exists, parUcularly in more non-coastal townlands. From a medium-term perspecUve, there is significant development potenUal available in the locality in terms of state-owned lands and brown field sites which deserve further consideraUon, parUcularly in light of the objecUves and frameworks of the ‘Housing for All’ strategy, published in September, 2021.
Is léir go gcaithfear teacht ar réiteacha nuálacha, a bheadh inbhuanaithe ó thaobh an gheilleagair agus an chomhshaoil de, a mbeadh Uonchar acu ar an gceantar i ndiaidh saol feidhme an Tasceórsa, ach a cheadódh caomhnú agus fás orgánach an daonra tar éis tréimhse spreagtha an Tasceórsa. Deineadh roinnt taighde ar mholtaí éagsúla poitéinsiúla le linn tréimhse na tuairisce seo, agus táthar ag súil go ndréachtófar plépháipéar go luath i 2022, ag tarraingt ar an dtaithí náisiúnta agus idirnáisiúnta, ach bunaithe ar an gcomhthéacs ar leith a bhaineann le margadh na Uthíochta in Uíbh Ráthach.
Le linn tréimhse na tuairisce seo, fuair an Tasceórsa 136 fiosrúchán ó dhaoine aonair agus ó theaghlaigh ag lorg tuilleadh eolais faoi cheantar Uíbh Ráthaigh agus iad ag smaoineamh ar athlonnú chuig an gceantar. Is féidir formhór na gceisteanna a bhíonn ag na daoine seo a roinnt ar chúig chatagóir, mar seo leanas:
• Teacht ar thigh oiriúnach chun cónaí ann
• Teacht ar scoil oiriúnach dá gcuid pháisQ
• Fostaíocht a aimsiú go háiUúil
• Áiseanna atá oiriúnach don gcian-obair, na seirbhísí leathanbhanda sa cheantar san áireamh
• Cúnamh chun gnó a bhunú/a eorbairt, teacht ar spás oiriúnach don obair san áireamh
Faoi dheireadh mhí na Nollag 2021, bhí ocht dteaghlach athlonnaithe sa cheantar (lena n-áirítear dhá theaghlach a bhfuil leanaí óga acu), agus bhí roinnt teaghlaigh eile tar éis dul chun cinn suntasach a dhéanamh i dtreo teacht chun cónaithe in Uíbh Ráthach sna míonna amach romhainn.
Thug na teaghlaigh seo réimse iontach scileanna agus buanna leo, agus tá siad thar a bheith sásta páirt a ghlacadh in eagraíochtaí áiUúla, i gclubanna, agus i saol an phobail i gcoiUnne, rud a raghaidh i bhfad chun cabhrú le hathnuachan a dhéanamh ar ár bpobail, agus a chabhróidh go mór linn seirbhísí áiUúla riachtanacha a choinneáil agus fiú feabhas a chur orthu in imeacht ama.
Sampla de phostáil ar na meáin shóisialta ag lorg Tthe úra le clárú.
Tá deis glactha ag cuid de na daoine a d’athlonnaigh, chomh maith le daoine eile atá fós ag ullmhú dá dturas, freastal ar ranganna Gaeilge ar líne i rith míonna an gheimhridh i 2020 agus 2021 le Brí Uíbh Ráthaigh (Plean Teanga Chiarraí Theas). Tá an Tasceórsa buíoch de Victor Bayda, an t-oifigeach pleanála teanga áiUúil, agus dá chomhghleacaithe, as áisitheoireacht a dhéanamh ar na foghlaimeoirí seo agus as fáilte a chur rompu ar bhealach an-phraiUciúil. Ní hamháin gur deis dóibh na ranganna seo chun feabhas a chur ar a gcuid scileanna teanga, is deis iontach iad freisin chun aithne a chur ar athlonnaitheoirí eile agus ar dhaoine áiUúla, agus chun tús a chur le próiseas líonraithe agus socraithe sula sroichfidh siad an ceantar ar chor ar bith.
It is clear that economically and environmentally sustainable and innovaUve soluUons to this issue need to be put in place, impacUng beyond the life of the Tasceórsa but allowing for organic populaUon growth and retenUon to conUnue a{er the sUmulus period of this body is complete. Some research work in relaUon to potenUal proposals to achieve this was conducted during the reporUng period, and it is envisaged that a discussion paper will be dra{ed in early 2022, drawing on naUonal and internaUonal experiences informed by the unique local contexts of the housing market in Uíbh Ráthach.
During the reporUng period, the Tasceórsa received 136 enquiries from individuals and families seeking further informaUon about Uíbh Ráthach with a view to relocaUng to the area to live and work. The quesUons raised by potenUal re-locators can be largely divided into five categories, ie:
• Finding a suitable house to live in
• Finding a suitable school for children
• Finding employment locally
• FaciliUes for remote working including broadband capacity
• Assistance with se|ng up / developing a business including finding suitable work space
At the end of December 2021, eight households (including two families with young children) had completed their re-locaUon, and a further number of families had made significant progress towards coming to live in Uíbh Ráthach in the coming months.
These families have brought with them an amazing variety of skills and talents, and they are only too happy to get involved in local organisaUons, clubs and community life in general, which will go a long way to helping rejuvenate our communiUes and retaining and even enhancing essenUal local service provision.
Some of those who have re-located, along with others who are sUll at discovery / preparatory phases of their journey, have taken the opportunity to azend on-line Irish language classes throughout the winters of 2020 and 2021 with Brí Uíbh Ráthaigh (Plean Teanga Chiarraí Theas). The Tasceórsa is grateful to Victor Bayda, the local language planning officer, and his colleagues for facilitaUng these learners and helping to welcome them in a very pracUcal way into our community. These classes have given people an opportunity not only to improve their command of the language, but also to get to know both other re-locators and local people, and to begin a process of networking and sezling in before they reach the area at all.
I rith mhíonna luatha tréimhse na tuairisce seo, bhí an ghné seo den obair dírithe go príomha ar ábhar a chruthú i nGaeilge agus i mBéarla don suíomh gréasáin, suíomh a d’eorbair comhlacht áiUúil, Outcome Digital MarkeUng, thar ár gceann. Leanamar orainn ag foilsiú postanna ar na meáin shóisialta, agus ag foilsiú agus ag craoladh ar na meáin traidisiúnta chomh maith, cé go raibh srianta láidre ar na teachtaireachtaí seo ag an éiginnteacht a thug an phaindéim leis.
De réir mar a laghdaigh na srianta i dtréimhse an tsamhraidh 2020, seoladh feachtas chun daoine a spreagadh chun athlonnú a dhéanamh bunaithe ar an dtaithí a fuair siad agus iad ar saoire sa cheantar. Mar chuid den bhfeachtas seo, scaipeadh póstaeir agus bileoga go forleathan sa cheantar, agus reachtáladh feachtas sna meáin shóisialta. Ar an gcaoi chéanna, seoladh feachtas a bhí dírithe ar an gcuid den ndiaspóra a bhí tagtha abhaile do shaoire na Nollag i 2020 agus 2021, á spreagadh chun machnamh a dhéanamh ar theacht abhaile ar fad.
Tar éis d’Údarás na Gaeltachta tús a chur le próiseas soláthair phoiblí i mí Iúil 2020, bronnadh conradh ar Bespoke Business SoluUons i mí Meán Fómhair chun obair margaíochta a dhéanamh don dTasceórsa. B’é cuspóir an chonartha seo ná plean saincheaptha margaíochta agus cumarsáide a eorbairt, a chostasú, agus a chur i bhfeidhm, chun daoine, teaghlaigh, agus gnólachtaí a spreagadh chun cónaí, obair, agus gnó a dhéanamh i nGaeltacht Uíbh Ráthach i gContae Chiarraí, ag teacht le haidhmeanna agus le cuspóirí Tasceórsa Uíbh Ráthaigh.
Is sa tréimhse ó Nollaig 2020 go Meitheamh 2021 is mó a cuireadh an plean a aontaíodh le Bespoke Business SoluUons i bhfeidhm, plean a bhí dírithe ar na trí buntáisQ ‘Comhphobal, Cruthaitheacht agus Cultúr’. Is ar na hardáin digiteacha is mó a foilsíodh é, idir poist íoctha agus neamhíoctha ar Instagram, Facebook, LinkedIn, agus Twizer, chomh maith le fógraíocht sprioc-dhírithe ar Google. Ritheadh feachtas sa bhreis arís i mí na Samhna agus i mí na Nollag 2021. Tá léargas cuimsitheach ar eeidhmíocht an eeachtais margaíochta digiQ go deireadh mhí an Mheithimh 2021 ar fáil in Aguisín 1. De dheasca na srianta taisUl a bhí i bhfeidhm le linn tréimhse feidhme na margaíochta seo, níor tugadh faoi aon spriocdhíriú idirnáisiúnta ag an am.
Gné shuntasach den bhfeachtas seo ab ea an tsraith ~seán a taifeadadh i nGaeilge agus i mBéarla araon, a dhírigh ar thaithí phearsanta an tsaoil in Uíbh Ráthach a bhí ag daoine aonair agus ag teaghlaigh a tháinig chun cónaithe anseo thar thréimhse isteach agus amach le 20 bliain. Roghnaíodh na daoine chun páirt a ghlacadh i bh~seáin seo na laoch d’aon ghnó chun taithí gearrthéarmach, meán-téarmach agus fad-téarmach a léiriú, agus chun aird a tharraingt ar ghnéithe éagsúla den saol eacnamaíoch agus pobail sa cheantar go bhfuil na daoine páirteach iontu. Deineadh ~seán níos ginearálta freisin ina míníodh cuspóirí an Tasceórsa agus na tacaíochtaí atá ar fáil do dhaoine aonair agus do theaghlaigh agus iad ag smaoineamh ar athlonnú, agus eisíodh é dhá bhabhta freisin, chun tús agus críoch ceart a chur leis an sraith.
Duine óg a d’eill ar Uíbh Ráthach le déanaí chun cónaí ann
Teaghlach óg a d’eill ar Uíbh Ráthach le déanaí chun cónaí ann
Teaghlach athlonnaithe le déagóirí a d’eás suas in Uíbh Ráthach
Teaghlach athlonnaithe, gur daoine fásta a gclann anois, páirteach sa phobal
Caighdeán an tsaoil atá ar fáil, an saol sóisialta agus an nascacht digiteach san áireamh
Caighdeán an oideachais atá ar fáil, buntáisQ shaol na tuaithe do leanaí
An eiontraíocht – ábalta gnó rathúil potadóireachta a reachtáil ó Uíbh Ráthach
An eiontraíocht – ábalta gnó rathúil a reachtáil ó Uíbh Ráthach, ag tógaint stáitsí amharclainne
“Fánaí Digiteach”, ag obair i gcéin Teaghlach óg
Throughout the early months of the reporUng period, the focus of this element of work was primarily on creaUng content in both Irish and English for the website, which was developed by a local company, Outcome Digital MarkeUng, on our behalf. Social media posts along with regular broadcast and print media arUcles conUnued, albeit with messages tempered greatly due to the uncertainty brought about by the emerging pandemic at throughout this Ume.
As restricUons eased in the summer period 2020, a campaign encouraging people to ‘turn your staycaUon into a re-locaUon’ was launched, with posters and leaflets being distributed widely in the locality, along with an aligned social media campaign. Similarly, at Christmas 2020 and 2021 a campaign focused on diaspora returning home for the holidays was launched, encouraging people to ‘stay for good’.
Having embarked upon a public procurement process beginning in July 2020, Údarás na Gaeltachta awarded a markeUng contract in relaUon to the work of the Tasceórsa to Bespoke Business SoluUons in September. The purpose of the contract was to develop, cost and implement a bespoke markeUng and communicaUons plan to inform, engage with and acUvely encourage people, families and businesses to choose to live, work and do business in the Uíbh Ráthach Gaeltacht in Co. Kerry, in line with the aims and objecUves of Tasceórsa Uíbh Ráthaigh.
Table 2: MarkeOng videos
Kevin Courtney
Digital nomad, remote worker
CreaUve
AcUve delivery of the agreed plan, which centred on the three themes of ‘Community, CreaUvity and Culture’ took place primarily in the period from December 2020 to June 2021, and was largely focused on digital plaÇorms, including paid and non-paid posts on Instagram, Facebook, LinkedIn and Twizer as well as targeted adverUsing on Google. A further, add-on campaign ran in November and December 2021. A comprehensive insight into the performance of the digital markeUng campaign to the end of June 2021 is available in Appendix 1. Due to the Covid travel restricUons in place for a large porUon of the period of implementaUon of the iniUaUve, the geographical target area within these digital plaÇorms was confined to Ireland, and no internaUonal targeUng was undertaken.
A significant element of the overall campaign was the development of a set of videos, recorded in both Irish and in English, focusing on the personal experience of life in Uíbh Ráthach as seen through the eyes of individuals and families who have come to live here over a period of about 20 years. The people asked to take part in these hero videos were deliberately chosen to reflect experience which is short-term, medium-term and longer-term in nature, and to highlight various aspects of economic and community acUvity in which each person is individually involved. A more generalised video, explaining the objecUves of the Tasceórsa and the supports available to relocaUng individuals and families was also produced and released to book-end the overall series.
Young person recently returning to live in Uíbh Ráthach
Young family recently returning to live in Uíbh Ráthach
Relocated family with teenagers who have grown up in Uíbh Ráthach
Relocated family with now grown up children, community involvement
Quality of life available including social life and digital connecUvity
Quality of educaUon available, benefits of rural living for children
Entrepreneurship - ability to run a successful pozery business from Uíbh Ráthach
Entrepreneurship - ability to run a successful theatre stage building business from Uíbh Ráthach
Ceann de na céimeanna deiridh den dUonscnamh margaíochta ná taifeadadh a dhéanamh ar sheimineár gréasáin dhá-theangach, a dhíríonn ar théamaí coiteanna spéise dóibh siúd atá ag fiosrú faoi athlonnú go hUíbh Ráthach. Is acmhainn luachmhar é an seimineár gréasáin seo, a roinnfear orthu siúd a dhéanfaidh fiosrúcháin amach anseo, agus is comhlánú é ar an bhfaisnéis atá ar fáil ar an suíomh gréasáin www.saolnua.ie agus sna ~seáin eile luaite anseo thuas.
Fuair Tasceórsa Uíbh Ráthaigh clúdach suntasach sna meáin chlóite agus chraolta traidisiúnta le linn tréimhse na tuairisce seo. Tá liosta cuimsitheach den gclúdach seo, mar aon le nascanna chuig na cláir agus na foilseacháin ábhartha, ar fáil in Aguisín 2.
I bhfianaise an mheath déimeagrafach atá ag imeacht ar an gceantar le fada an lá, bíonn dúshlán i gcónaí ar na scoileanna áiUúla na tairseacha clárúcháin a chomhlíonadh, i ndáil leis an gcóimheas idir na daltaí is na múinteoirí. FáilQonn an Tasceórsa roimh an bhfógra a deineadh i mí an Mheithimh 2021 go mbeidh an trí scoil Ghaeltachta in Uíbh Ráthach ag glacadh páirte i dUonscadal píolótach dhá bhliain atá á chur ar bun ag an Roinn Oideachais agus Scileanna chun tacú le bunscoileanna beaga tuaithe. Spreagfaidh an Uonscadal seo grúpaí scoileanna chun obair le chéile “i gcnuasaigh”, chun meastóireacht a dhéanamh ar thionscnaimh agus ar eéidearachtaí praiUciúla, cosúil le teagasc a roinnt nó le gníomhaíochtaí comónta ar nós oideachas na riachtanaisí speisialta, an soláthar srl.
Cé go bhfuil obair fós ar siúl ar na beartais sa Phlean Gníomhaíochta atá dírithe ar bhearnaí san infreastruchtúr turasóireachta agus áineasa sa cheantar, tá dul chun cinn suntasach déanta le linn tréimhse na tuairisce seo ag ciud d’eagraíochtaí comh-pháirQochta an Tasceórsa ag déanamh uasghrádú ar roinnt áiseanna seasta, agus ag forbairt tograí nua ineeisQochta caipiUl in Uíbh Ráthach .
Thug Coillte faoi oibreacha ar an suíomh picnic ag Doirín na Gaoithe, Bealach Oisín, chun rochtain agus páirceáil ag an suíomh a eeabhsú, chomh maith le hoibreacha athdhromchlaithe chun an áis a chur in oiriúint d’úsáideoirí de gach aois agus de gach cumas. De bharr na bhfeabhsuithe seo, tá an suíomh an-oiriúnach anois, agus ní hamháin mar cheantar picnic é, ach mar phointe féachana do Thogra an Spéir Dhorcha, agus í lonnaithe
mar atá sa chroí-réigiún dorcha laisUgh de limistéar dhorcha Chiarraí Theas.
Le maoiniú ó Scéim Athnuachana na mBailte agus Sráidbhailte 2019, agus le hacmhainní inmheánacha, tá oibreacha curtha i gcrích ag Comhairle Contae Chiarraí chun feabhas a chur ar an mbealach isteach go Trá na Ranna Rua i mBaile an Sceilg. Cabhraíonn na hoibreacha seo leis an rochtain atá ag gluaisteáin agus ag feithiclí eile ar an áis, le méadú déanta ar an láthair páirceála, agus le pointe rochtana grádaithe sábháilte d’úsáideoirí na trá.
Tá siúlóid nua forbartha ar an láthair chéanna, ar bharr na haille go Trá na Sasanach, trí chomhoibriú idir Choiste Forbartha na Sceilge (grúpa pobail na háite), úinéirí na talún, an tOifigeach Áineasa Tuaithe, agus Pairtnéireacht Forbartha Chiarraí Theas. Deineann na grúpaí céanna seo, chomh maith le hÚdarás na Gaeltachta agus Comhchoiste Ghaeltacht Uíbh Ráthaigh, cothabháil leanúnach ar Lúb-Shiúlóid an Imligh, a forbraíodh roinnt blianta ó shin; tá ceann an chosáin sin suite ag pointe rochtana na trá seo chomh maith.
One of the final stages of the markeUng iniUaUve was the recording of a bi-lingual webinar, focusing in on the common themes of interest to those enquiring about relocaUon to Uíbh Ráthach. This webinar is a valuable resource to be shared with those making enquiries in the future, and will complement the informaUon available through the www.saolnua.ie website and the experienUal videos.
The work of Tasceórsa Uíbh Ráthaigh received significant coverage in the period within the tradiUonal print and broadcast media. A comprehensive lisUng of such coverage, along with links to relevant programmes and publicaUons where available is azached in Appendix 2.
Given the long-standing demographic decline in the area, the local schools have had challenges in meeUng registraUon thresholds in relaUon to the pupil-teacher raUo on a consistent basis. The Tasceórsa welcomes the announcement made in June 2021 that the three Gaeltacht schools in Uíbh Ráthach will be taking part in a two-year pilot project being set up by the Department of EducaUon and Skills to support small rural primary schools. This project will encourage groups of schools to work together in clusters to evaluate iniUaUves such as sharing teaching, common acUviUes, including special needs educaUon, procurement etc.
While research work commized to within the AcUon Plan in relaUon to exisUng gaps and potenUal future strengthening of the tourism and recreaUonal infrastructure in the catchment area is ongoing, Tasceórsa partner organisaUons have made significant progress in upgrading a number of exisUng faciliUes and developing new capital investment projects within these categories in Uíbh Ráthach in this reporUng period. Coillte undertook works at it’s picnic site at Doirín na Gaoithe, Bealach Oisín to improve access and parking at the site, as well as re-surfacing works to make the facility suitable for users of all ages and abiliUes. These improvements make the site very suitable not only as a picnic area, but also potenUally as a Dark Skies viewing point, located as it is in the dark core region within the South Kerry designaUon area.
Combining funding from the Town and Village Renewal Scheme 2019 and internal resources, Kerry County Council has completed works on improving access to the popular Reenroe Beach in Baile an Sceilg, yielding improvements to vehicular access on the approach to and parking at the beach, as well as a safe, graded access point for users of the beach.
At the same locaUon, co-operaUon between the local community group, Coiste Forbartha na Sceilge, local land-owners, the Rural RecreaUon Officer and South Kerry Development Partnership CLG, has seen the development of a new cliff-top walk to Trá na Sasanach. The same bodies, along with Údarás na Gaeltachta and Comhchoiste Ghaeltacht Uíbh Ráthaigh, look a{er the ongoing maintenance of the Emlagh Loop Walk which was developed a number of years ago, the trail head for which is located at this beach access point also.
1. Inis dúinn beagánín mar gheall oraibh féin ar dtús … cé sibh, cad as daoibh ó dhúchas …
N: Niall Mac Giobún is ainm dom agus is as Contae na Mí mé.
M: Maya Airoldi an t-ainm atá orm, agus is as Meiriceá méVermont, sa Tuaisceart in aice le Ceanada
2. Cad a spreag sibh chun teacht go hUíbh Ráthach ar an gcéad dul síos? Conas a fuair sibh amach faoin áit? Bhíomar in ár gcónaí san Iodáil i 2020 is i 2021, mar bhí Niall ag staidéar ann. Nuair a chríochnaigh Niall an cúrsa, bhíomar ag smaoineamh faoin gceantar ab eearr linn a bheith inár gcónaí ann. Chonaiceamar píosa ó Nuacht RTÉ ar Twizer faoin dTasceórsa lá amháin, agus cheapamar go raibh sé suimiúil. Sheol Niall ríomhphost go dQ an Tascfórsa an tráthnóna sin, agus dheineamar dearmad air.
Ach an mhaidin ina dhiaidh, chuir Caitlín glaoch orainn agus bhí sí an-chairdiúil. D’inis sí dúinn faoin gceantar, mar ní raibh Maya i gContae Chiarraí riamh! Thug sí eolas agus cabhair dúinn faoi na postanna, na háiseanna, agus an lóisQn a bhí ar fáil sa cheantar. Shocraíomar bogadh síos go hUibh Ráthach i mí Lúnasa 2021.
3. Bhíomar ag teacht amach as an ndianghlasáil nuair a shroich sibh an áit ... cad a cheap sibh ar dtús?
N: Ar dtús, bhí mé neirbhíseach mar gheall ar an ndianghlasáil. Thánamar go dQ an Dromaid, agus cé go bhfuil sé ar cheann de na háiteanna is álainne sa Qr, bhí mé buartha. Cheap mé nach mbeadh aon obair ar fáil. Ach mar gheall ar na turasóirí, tá go leor postanna sa cheantar, sa Choireán, i gCathair Dónall, nó i gCathair Saidhbhín. Fuair Niall post sa Choireán, in Óstán Hogs Head ar dtús.
4. Conas atá ag éirí libh anois? Conas atá sibh ag socrú isteach agus nach mór bliain caite agaibh anseo? Tá post nua ag Niall anois, ag obair sa bhaile le CPL Healthcare. Tá idirlíon ar ard-luas againn sa Ugh, mar bíonn Maya ag obair sa bhaile freisin! Tá aithne againn ar ár gcomharsain. Daoine cairdiúla áiUúla iad, agus tá Gaelainn na háite ag an gcuid is mó acu freisin! Is aoibhinn linn ár saol nua sa cheantar speisialta seo.
5. Cad iad na rudaí maithe atá tarlaithe ó tháinig sibh … agus rudaí nár chuaigh i gceart, má tá a leithéid ann? Má tá aon cabhair ag teastáil uait, cabhróidh gach duine sa cheantar leat - gan moill, gan fadhb. Sin é an difríocht is mó idir an ceantar seo agus Baile Átha Cliath. Tá an t-aer úr, na radharcanna dochreidte, na daoine cairdiúil, agus tá an ceantar go hiomlán sábháilte.
6. Cén chomhairle a bheadh agaibh d’éinne eile a bheadh ag smaoineamh ar chéim mar seo a thógaint?
Ceannaigh do chuid móna go luath! Ná fan go dQ an geimhridh! Ach i ndáiríre, seo é ár gcomhairle-ne - ná fan sa bhaile i do aonar. Téigh amach go dQ na comharsain, an Ugh tábhairne áiUúil, an club peile, an t-ionad pobail. Tá gach duine an-eáilteach!
Ná fan i gcathair mhór in áit eile sa Qr seo. Cinnte, tá níos mó caiféanna sa chathair, ach beidh saol nua, saol suaimhneach álainn agaibh anseo thíos. Beidh tú in ann níos mo airgead a shábháil ar an gcéad dul síos!
Cás staidéir faoi lánúin óg - taithí agus comhairle ó Niall & Maya “Ceannaigh do chuid móna go luath!”
Case study of a young re-locaOng couple –advice from Niall & Maya “Make sure you buy your turf early!”
1. Tell us a ligle about yourselves first … who you are and where you both come from originally …
N: Niall MacGiobún is my name and I’m from County Meath.
M: Maya Airoldi is my name and I’m from the US - Vermont, in the north, close to Canada
2. What made you consider coming to Uíbh Ráthach? How did you find out about the place?
We were living together in Italy in 2020 and 2021 as Niall was studying there. When Niall’s course finished, we were considering where we would like to live. We saw an interesUng arUcle by Nuacht RTE on Twizer about the Tasceórsa one day, and Niall sent an email looking for informaUon.
The next morning, Caitlín called us, and she was very informaUve. She told us about the area, as Maya had never been to Kerry! She gave us informaUon and help regarding work, things to do and finding a home to live in. We made the move to Uibh Ráthach in August 2021.
3. We were just coming out of a lockdown period when you came to live here … what were your first impressions?
N: In the beginning I was nervous on account of the lockdown. We came to Dromod, and even though it is one of the most beauUful parts of the country, I was worried. I didn’t thing that work would be available. However, because of tourism, there are plenty of jobs to be found locally, in Waterville, in Caherdaniel and in Caherciveen. Niall found a job in Waterville, in the Hog’s Head Resort.
4. How are you both gejng on now? How are you segling in as you approach the first anniversary of coming to live here? Niall now has a new job, working from home with CPL Healthcare. We have good broadband in the house, and Maya is working from home too! We’ve got to know our neighbours. They are friendly people, and most of them have local Irish too! We really love our new life in this special community.
5. What good things have happened sin you relocated … and any bad things as well?
We have found that if you are looking for help, everyone in the area is willing to help you – with no delay or any problem. This is the biggest difference between this area and Dublin. The air is clean, the views unbelievable, the people are friendly and the area is completely safe.
6. What advice would you give to anyone thinking of following in your footsteps?
Buy your turf early! Don’t wait unUl winter comes! But seriously, our advice is to mix with people, don’t stay at home on your own. Go out to the neighbours, to the local pub, to the football club, the community centre. Everyone is very welcoming!
Don’t stay in an urban area. Certainly, there are more cafés in the city, but you get a new life, a lovely peaceful life down here. And you will be able to save more money here too!
Ó bunaíodh an Tasceórsa, aithníodh go mbeadh gá le hidirghabháil shuntasach ó thaobh spreagadh eacnamaíochta de chun cabhrú leis an gceantar bunchloch láidir a leagadh síos don bhforbairt atá de dhíth. Mar a léiríonn O‘Keeffe agus O’Sullivan ina nuashonrú ar an bPrói~l Shocheacnamaíoch agus Déimeagrafach i 2016, “The trend between 2011 and 2016 shows evidence of an economic recovery at naTonal level – as indicated by an expansion in the workforce and a reducTon in unemployment. However, such changes are not manifest in Gaeltacht Uíbh Ráthaigh, such that it is staTsTcally inaccurate (as of 2016 at least) to speak of any economic recovery locally”.
Aithníodh freisin an gá atá le spreagadh fostaíochta, fiontraíochta, agus forbartha gnó, chun go mbeadh deis réadúil ann go mbain~ amach oll-chuspóir an Tasceórsa (.i. fás 3 % sa daonra thar thréimhse 3 bliana trí athlonnú a spreagadh), toisc nach dócha go mbeadh na deiseanna oibre atá ag teacht chun cinn go horgánach sa cheantar leor-dhóthaineach iontu féin chun leibhéal cuí athlonnaithe a spreagadh. Dá bhrí sin, tá aghaidh á thabhairt ar an mbearna sin leis na gníomhaíochtaí a thagann faoin gcolún seo, agus le gníomhaíochtaí atá gaolmhar leo faoi cholún a trí, agus faoi cholún a cúig ach go háirithe.
Bunachar sonraí de spásanna oibre ar fáil sa cheantar Go luath i dtréimhse na tuairisce seo, bunaíodh bunachar sonraí de na spásanna oibre atá ar fáil sa cheantar, idir aonaid oifige, spásanna beaga miondíola, suas go dQ aonaid tráchtála/Uonsclaíocha. Nuair a bhí ábhar sonraitheach an bhunachair seo á ullmhú, baineadh úsáid as taithí “Chonair Eacnamaíoch an Atlantaigh” agus iad i mbun a leithéid chéanna de thaighde in ionaid éagsúla uirbeacha, agus tá an Tasceórsa an-bhuíoch as cúnamh Oifigeach na Conrach úd i gCiarraí.
San iniúchadh, aithníodh líon beag spásanna a bheith ar fáil sa cheantar (8 gcinn go dQ seo, ina measc, spás amháin conascaithe oibre agus maireachtála; sprioc de 10 gcinn a bhí leagtha síos); tá réimse leathan catagóirí ina measc san úsáid a eéadfaí a bhaint astu, bunaithe ar mhéid, ar shuíomh, ar shaoráidí, agus ar sheirbhísí na láithreacha éagsúla. Tá meascán sórtanna úinéireachta i gceist leis na spásanna seo, cuid acu i seilbh phríobháideach agus cuid acu in úinéireacht an phobail. Tá éagsúlacht eatarthu ó thaobh cé chomh ullamh is atá siad le húsáid. As úsáid an bhunachar sonraí i rith na tréimhse, is léir go bhfuil bearna sa cheantar d’aonaid sUúideo/ceardlanna/tráchtála, a bheadh oiriúnach do lucht na n-ealaíon/na ceardaíochta, do ghnólachtaí bia, do thrádálaithe aonair, agus do ghnóthaí beaga eile.
Faoi Cholún a Cúig anseo thíos, tá plé ar an ndul chun cinn a deineadh i dtréimhse na tuairisce seo ag forbairt na molanna digiteacha sa cheantar, agus ag cur feabhas ar infreastuchtúr na cumarsáide.
Tá cuid de chomhpháirUthe an Tasceórsa le fada an lá ag tacú go gníomhach le Fiontair Bheaga is Meánacha, trí chláir agus scéimeanna éagsúla atá dírithe ar thimpeallacht a chruthú a bheadh fabhrach do bhunú agus d’eorbairt leanúnach fiontar in earnálacha éagsúla. Sna gníomhaíochtaí faoi cholún a dó, leagadh béim ar eeasacht a chothú ar na tacaíochtaí éagsúla atá ar fáil, agus ar chomhordú a dhéanamh ar iarrachtaí éagsúla, chun é a dhéanamh níos éasca d’eiontraithe teacht ar na bealaí cuí chun a smaointe gnó a eorbairt.
It was recognised from the outset of the establishment of the Tasceórsa that significant intervenUon in terms of economic sUmulaUon would be required to help the area secure its foundaUons in this regard. As O’Keeffe and O’Sullivan point out in their 2016 update to the Socio Economic and Demographic Profile,
“The trend between 2011 and 2016 shows evidence of an economic recovery at naTonal level – as indicated by an expansion in the workforce and a reducTon in unemployment. However, such changes are not manifest in Gaeltacht Uíbh Ráthaigh, such that it is staTsTcally inaccurate (as of 2016 at least) to speak of any economic recovery locally”.
It was also recognised that if the over-arching objecUve of the Tasceórsa (a 3% growth in populaUon over a 3year period through encouraging relocaUons) is to be achieved, then a suite of employment, entrepreneurship and business development sUmuli need to be pursued, as the work opportuniUes coming to the fore organically in the area on their own would be unlikely to support and encourage the level of populaUon inflow targeted for the period. Thus, the acUons idenUfied within this pillar, allied to some acUons under pillars three and in parUcular, pillar five, focus on addressing this gap.
The establishment of a database of available work spaces of all categories from office, small retail to commercial / industrial units in the area was undertaken early in this reporUng period. The content detail of this database was informed by the experience of the AtlanUc Economic Corridor network in conducUng a similar piece of research in a number of urban centres, and the Tasceórsa gratefully acknowledges the assistance of the AEC Officer for Kerry in this regard.
The audit has idenUfied a small number of spaces available in the area (8 to date including one combined work and living space, out of a target of 10), covering a wide range of potenUal use categories based on size, locaUon and on-site faciliUes and services. These spaces are a combinaUon of both private and community owned properUes and are of differing degrees of readiness for use. In using the database throughout the period, it is clear that a gap exists for smaller studio / workshop / commercial units in central locaUons in the area, suitable for arts/cra{s pracUUoners, food businesses and other sole traders and small business operaUons.
Progress in relaUon to acUons regarding digital hub development in the area, as well as those relaUng to communicaUons infrastructure improvements are dealt with under Pillar Five below.
A number of Tasceórsa partners have long been acUvely supporUng SMEs through a variety of programmes and schemes aimed at creaUng an environment conducive to the establishment and ongoing development of enterprises across a variety of sectors. AcUons under pillar two have sought to promote awareness of these supports and to co-ordinate efforts to make it easier for entrepreneurs to find the appropriate paths to develop their individual business ideas.
Chuir an phaindéim srian ar dheiseanna chun clinicí a reachtáil go rialta leis na fiontraithe i bpearsain, agus caitheadh imeachtaí a bhí beartaithe do Mhí na Fiontraíochta i gCiarraí, mí an Mhárta 2020, a chur ar ceal. Mar sin féin, cuireadh go leor Uonscnamh eile ar fáil ar líne le linn tréimhse na tuairisce seo. Eagraíodh dhá imeacht ar líne do Mhí na Fiontraíochta 2021, le fócas ar leith ar dhaoine a bhí ag smaoineamh ar athlonnú go Uíbh Ráthach:
• Ceardlann faoi aimsiú fostaíochta ar 10.03.2021 le Aoife O Brien (Scitech Chiarraí), le Tracy Keogh (Grow Remote) agus le Fred McDonough (Redchair Recruitment) – 14 rannpháirQ cláraithe.
• Ceardlann tacaíochta maoinithe fiontraíochta ar 24.03.2021 le Dónal Mac an tSíthigh (Údarás na Gaeltachta), le Noel Spillane (Páirtnéaracht Forbartha
Chiarraí Theas CLG), le Tomás Hayes (Oifig Fiontair ÁiUúil Chiarraí), le Brenda O Riordan (Bord Iascaigh Mhara – Flags), le Emily Reen (Ollscoil Teicneolaíochta na Mumhan – New FronUers Programme), agus le Julianne O Leary (Ionad Fiontraíochta Guinness) - 18 rannpháirQ cláraithe.
Mar a pléadh anseo thuas, deineadh taifead ar sheimineár gréasáin le déanaí, agus san áireamh san eolas atá ar fáil ann, tá sonraí ar na tacaíochtaí fiontraíochta d’eiontraithe a lonnódh sa cheantar, agus úsáidfear feasta é mar chuid den ábhar tacaíochta a chuirfear ar fáil do dhaoine a bheadh ag fiosrú faoi athlonnú go Uíbh Ráthach.
Tábla 3: Nascanna chuig áiseanna agus seisiúin ar-líne
10.03.2021 – Ceardlann Fostaíochta le béim ar Uíbh Ráthach hzps://us02web.zoom.us/rec/share/OMalWg136bXi3KVYPGEbyXvC3G85NCgsW7f3cd_2lh7pXXA4SnSt4rul8sDkhAy.kFa_Crtqb9EdOC0s?sta rtTime=1615385869000
24.10.2021 – Ceardlann Fiontraíochta le béim ar Uíbh Ráthach hzps://us02web.zoom.us/rec/share/FYIK50dSvN-VNV2pd8loFY7TtX9VAQ5iJ9R8o_JäJzXksnfuwElJIsb1QiuK-h.6XNewdDX_3tZvoiW?startTime=1616595602000
Seimineár ar-líne le tacaíochtaí faoin athlonnú hzps://www.dropbox.com/s/ket48zx814r0o9i/Uíbh Ráthach%20Tasceórsa%20Webinar%20Full-1.mp4?dl=0
Is mór againn an tacaíocht a bhíonn againn ó chomhpháirUthe an Tasceórsa agus ó ghníomhaireachtaí eile chun na Uonscnaimh seo agus Uonscnaimh eile dá sórt a eagrú agus a sheachadadh, agus as a gcuid saineolais a roinnt leis an dTasceórsa agus le hathlonnaitheoirí aonair go fial ar bhonn leanúnach.
Faoi 31.12.21, bhí naoi bhfiosrúchán ar fad déanta ag fiontraithe a léirigh spéis athlonnú go hUíbh Ráthach agus gnó a bhunú nó a eorbairt anseo. Tá na gníomhaireachtaí cuí ag déileáil leis na fiosrúcháin seo faoi láthair.
LaisUgh de thréimhse na tuairisce seo freisin, thosaigh Comhairle Contae Chiarraí ag obair i Ráithe a 2 2021 leis
an mBord Bia agus le Supervalu Musgraves chun Clár Acadamh an Bhia a reachtáil le cohórt nua rannpháirUthe. Reachtáil Fáilte Éireann ócáid líonraithe ~orúil do ghnónna i gContae Chiarraí roimh shéasúr an tsamhraidh i mí na Bealtaine 2021. Thug an ócáid seo an deis do ghníomhaíochtaí agus d’ionaid nasc a chruthú le gnónna lóisQn ag tús an tséasúir.
Le linn tréimhse na tuairisce seo, ghlac Teagasc le naoi bhfiosrúchán ón gceantar maidir le fiontair feirme, lena náirítear an ghairneoireacht agus an turasóireacht, agus treoraíodh iad go speisialtóirí laisUgh de Theagasc le haghaidh tuilleadh comhairle agus tacaíochta.
While the pandemic curtailed the potenUal for regular face-to-face agency clinics and resulted for example in on-site acUviUes planned for Kerry Month of Enterprise in March 2020 being cancelled, many alternaUve iniUaUves were delivered on-line throughout the reporUng period. Two online events with a specific focus on potenUal relocaUng cohorts to Uíbh Ráthach were organised for KMOE 2021,
•
An employment sourcing workshop on 10.03.2021 featuring Aoife O Brien (Kerry Scitech), Tracy Keogh (Grow Remote) and Fred McDonough (Redchair Recruitment) – 14 registered parUcipants.
Development Partnership CLG), Tomás Hayes (Kerry Local Enterprise Office), Brenda O Riordan (Bord Iascaigh Mhara – Flags), Emily Reen (Munster Technology University - New FronUers Programme), and Julianne O Leary (Guinness Enterprise Centre and Kerry Prosper Series) – 18 registered parUcipants.
•
An enterprise funding support workshop on 24.03.2021 featuring Dónal Mac an tSíthigh (Údarás na Gaeltachta), Noel Spillane (South Kerry
A bespoke webinar developed as part of the markeUng iniUaUve described above also detailed the enterprise supports available to potenUal relocators and enterpreneurs based in the area, which is now available and being used as part of the support material supplied to people enquiring about relocaUng to Uíbh Ráthach.
Table 3: Links to tools and online informaOon sessions
10.03.2021 – Ceardlann Fostaíochta le béim ar Uíbh Ráthach hzps://us02web.zoom.us/rec/share/OMalWg136bXi3KVYPGEbyXvC3G85NCgsW7f3cd_2lh7pXXA4SnSt4rul8sDkhAy.kFa_Crtqb9EdOC0s?sta rtTime=1615385869000
24.10.2021 – Ceardlann Fiontraíochta le béim ar Uíbh Ráthach hzps://us02web.zoom.us/rec/share/FYIK50dSvN-VNV2pd8loFY7TtX9VAQ5iJ9R8o_JäJzXksnfuwElJIsb1QiuK-h.6XNewdDX_3tZvoiW?startTime=1616595602000
Seimineár ar-líne le tacaíochtaí faoin athlonnú hzps://www.dropbox.com/s/ket48zx814r0o9i/Uíbh Ráthach%20Tasceórsa%20Webinar%20Full-1.mp4?dl=0
The support of both Tasceórsa partners and the other agencies in organising and delivering these and other such iniUaUves is gratefully acknowledged, as is as their willingness to share informaUon and experUse both with the Tasceórsa and individual relocators on an ongoing basis.
As at 31.12.2021, a total of nine business establishment enquiries had been made by potenUal relocators to the Tasceórsa, and these enquiries are being dealt with by the appropriate agencies currently.
Within the reporUng period, Kerry County Council commenced work in Q2 2021 with Bord Bia and Supervalu Musgraves in the delivery of the Food
Academy Programme with a new cohort of parUcipants Fáilte Ireland held a Wild AtlanUc Way networking event for Kerry in advance of the summer season in May 2021. AcUviUes and azracUons had the opportunity to virtually connect with accommodaUon providers ahead of the season.
In the period, Teagasc has signposted nine enquiries regarding alternaUve farm enterprises from the area to Teagasc specialists, including horUculture and tourism, for further advice and support.
Agus an Plean Gníomhaíochta seo á eorbairt, leagadh béim i ngníomhaíocht shonrach faoi Cholún a Dó ar an dtábhacht a bhaineann le bheith ullamh le haghaidh deiseanna maidir le hathlonnú nó dílárú aon oifigí stáit nó fostaíochtaí san earnáil phoiblí a d’eéadfadh a bheith ar fáil sa todhchaí. Is léir go bhféadfadh an ghníomhaíocht áirithe seo a bheith as dáta anois ag na hathruithe móra atá tagtha ar an gcaoi a n-oibríonn daoine, de bharr phaindéim an ChOVID-19 ach go háirithe. Tacaíonn an Tasceórsa leis an mbun-chuspóir a bhaineann leis an Straitéis Náisiúnta Cian-oibre agus na colúin ar a bhfuil sí tógtha, agus aithníonn an Tasceórsa an tábhacht méadaithe a bhaineann le beartais laisUgh den bplean a bhaineann leis an infreastruchtúr digiteach agus go háirithe leis an líonra gteic in Uíbh Ráthach mar thoradh air sin.
Ar bhonn leanúnach, roinntear eolas faoi dheiseanna fostaíochta a thagann chun cinn in Uíbh Ráthach ar na meáin shóisialta agus trí nuachtlitreacha rialta le baill an bhunachar sonraí atá againn faoin ndiaspóra. I dtréimhse na tuairisce seo, scaipeadh faisnéis maidir le 128 post aonair (idir deiseanna páirt-aimseartha agus lánaimseartha araon).
An oiliúint agus na prin^seachtaí Cruthaíodh nascanna láidre le comhpháirUthe in earnálacha an oideachais agus na hoiliúna le linn na tréimhse seo, agus d’eascair roinnt Uonscnaimh tacaíochta praiUciúla as na nascanna sin. Dhein an Tasceórsa comhordú ar shraith cruinnithe idir Bhord Oideachais agus Oiliúna Chiarraí, Ionad Taighde agus Nuálaíocht na Sceilge, agus Cúnamh Uíbh Ráthaigh go luath i 2021, d’eonn deiseanna cuí a chur ar fáil d’oibrithe in earnáil chúram na sláinte feabhas a chur ar a gcuid scileanna, chun a chinnUú go mbeidh daoine oilte ar fáil sa cheantar nuair a bheidh Cúnamh Uíbh Ráthaigh ag earcú fóirne agus Tigh Cúnaimh á oscailt acu i gCathair Saidhbhín go luath i 2022. Mar thoradh air sin, cuireadh modúil ag Leibhéal 5 QQI ar fáil i Léann an Mhíchumais Intleachtúil agus an Iompraíocht Dúshlánach trí Ionad Uí Chonaill, ag tosú i mí Meán Fómhair 2021, le roghanna foghlamtha tráthnóna agus ar líne.
I 2021, d’aimsigh Bord Oideachais agus Oiliúna Chiarraí maoiniú cuí agus fuaireadh cead pleanála chun oibreacha athchóirithe suntasacha a dhéanamh ar Ionad Uí Chonaill i gCathair Saidhbhín. Táthar ag súil go gcuir~ tús leis na hoibreacha tógála san ionad i lár 2022, agus go mbeadh prinQseachtaí gruagaireachta agus bearbóireachta á reachtáil san ionad nuair a bheidh na hoibreacha caipiUl curtha i gcrích.
Is cuspóir straitéiseach de chuid Údarás na Gaeltachta é bealaí prinQseachta a chur chun cinn d’eoghlaimeoirí i gceardanna traidisiúnta agus i réimsí nua foghlama araon. Chuige sin, cuireann an tÚdarás scoláireachtaí prinQseachta ar fáil gach re bliain d’iarratasóirí cáilitheacha, a théann chun tairbhe don bhfoghlaimeoir agus don bhfostóir le linn thréimhse na prinQseachta. LaisUgh de thréimhse na tuairisce seo, tá triúr ó Uíbh Ráthach tar éis tabhairt faoi chúrsaí staidéir le tacaíocht ón scéim seo. Is mór ag an dTasceórsa tacaíocht Choláiste na Sceilge agus na n-eagraíochtaí pobail chun eolas a scaipeadh maidir leis an scéim, chomh maith leis na fostóirí áiUúla atá ag éascú na bprinQseachtaí.
Fás sa chian-obair agus san obair cheangailte
At the Ume of development of this AcUon Plan, the importance of ensuring a preparedness in the area should opportuniUes regarding potenUal re-locaUon or decentralisaUon of any state offices or public sector employments come to light was highlighted in a specific acUon under Column Two. It is clear that changes in the way people work, largely accelerated by the Covid-19 pandemic, may well have eclipsed this parUcular acUon. The Tasceórsa supports the fundamental objecUve of Making Remote Work - NaUonal Remote Work Strategy and the pillars on which it is constructed, and acknowledges the enhanced importance which azaches to acUons within the plan relaUng to digital infrastructure and parUcularly the gteic network in Uíbh Ráthach as a result.
On an ongoing basis, informaUon regarding employment opportuniUes arising in Uíbh Ráthach is shared on social media and by means of regular newslezers to members of our diaspora database. In this reporUng period, informaUon regarding a total of 128 individual jobs (both part and full Ume) was shared.
Strong linkages have been forged with partners in the educaUon and training sectors in the period which have yielded the development of a number of pracUcal support pathways and iniUaUves. The Tasceórsa coordinated a series of meeUngs between Kerry ETB, Skellig CRI and Cúnamh Uíbh Ráthaigh in early 2021, with a view to providing appropriate upskilling opportuniUes to workers in the healthcare sector, thereby ensuring the availability of appropriately trained people as the newly developed Cúnamh House facility approaches its opening day in early 2022. As a result, modules at QQI Level 5 were offered in Intellectual Disability Studies and Challenging Behaviour through the O Connell Centre in Caherciveen starUng in September 2021 as evening and online opUons.
In 2021, funding has been secured and planning approval obtained by Kerry ETB to undertake substanUal refurbishment works on the O Connell Centre in Caherciveen. It is hoped that building works will commence at the centre in mid-2022 and that hairdressing and barbering apprenUceships will be run from the centre on compleUon of the capital works.
It is a strategic objecUve of Údarás na Gaeltachta to promote apprenUceship pathways to learners in both the tradiUonal trades and newly developing areas of learning. To this end, on a bi-annual basis, Údarás offers an apprenUceship scholarship to qualifying applicants, benefiUng both the learner and their sponsoring employer over the duraUon of the apprenUceship term. Within the reporUng period, three young people from Uíbh Ráthach have embarked upon courses of study with the support of the scholarship scheme. The support of Coláiste na Sceilge and local community organisaUons in disseminaUng informaUon regarding the scheme as well as those local employers who are facilitaUng the apprenUceships is gratefully acknowledged.
Socrúcháin oibre ar an tríú leibhéal agus deiseanna le haghaidh tuilleadh staidéir I gcomhar le hÚdarás na Gaeltachta agus leis an dTasceórsa, thug Ollscoil Teicneolaíochta na Mumhan faoi thionscnamh chun feasacht a ardú i measc na bhfostóirí in Uíbh Ráthach ar na buntáisQ a bhaineann le mic léinn ar an tríú leibhéal a óstáil ar shocrúcháin oibre i ndisciplíní an ghnó, na cuntasaíochta, agus na margaíochta, ag leibhéil fochéime agus iarchéime. Má éiríonn leis an ngrúpa na mic léinn agus na fostóirí a chur go chéile go cuí, beidh mic léinn ag tabhairt faoi na socrúcháin oibre i 2022.
Go déanach i 2021, dhein Ollscoil Teicneolaíochta na Mumhan agus Údarás na Gaeltachta réamh-mheas ar na deiseanna a bhainfeadh le clár máistreachta le fócas tráthúil ar Uíbh Ráthach, agus leanfaidh an obair sin ar aghaidh le linn 2022.
Baineann líon suntasach de na gníomhaíochtaí faoi Cholún a Dó den bplean gníomhaíochta le taighde breise agus le tuilleadh scópála ar thionscadail áirithe. Deineadh dul chun cinn suntasach sa dara leath de 2020 sa ghníomh faoin iniúchóireacht pobail, ag baint úsáide as an samhail ‘CommuniUes CreaUng Jobs’, trí eadarghabháil an Oifigigh Taighde le grúpaí pobail áiUúla, cur chuige a chuir sonraí suntasacha ar fáil i ngach catagóir den samhail.
Bhí fócas suntasach sa dara leath de 2021 ar dhoiciméidí tairisceana a ullmhú d’eonn críoch a chur ar na Uonscnaimh taighde a bhí fós gan críochnú, trí chreat ilpháirQ a chruthú. Foilsíodh an tIarratas ar ThairiscinQ i mí na Samhna agus bhí an próiseas chun tairiscinQ a mheas ar siúl ag deireadh tréimhse na tuairisce seo.
I mí Iúil 2020, d’aistrigh Comhchoiste Ghaeltacht Uíbh Ráthaigh bunachar sonraí an diaspóra chuig an dTasceórsa. Bunaíodh an bunachar, ina bhfuil os cionn 300 ball anois, nuair a bhí an taighde príomhúil ar siúl chun Plean Gníomhaíochta an Tasceórsa a eorbairt. Le linn tréimhse na tuairisce seo, cuireadh nuachtlitreacha rialta amach ón dTasceórsa chuig na baill cláraithe.
An iniUaUve focusing on raising awareness among employers in Uíbh Ráthach of the business benefits of hosUng third level students from business, accounUng and markeUng disciplines at undergraduate and postgraduate levels on work placement was undertaken in 2021 by MTU in conjuncUon with Údarás na Gaeltachta and the Tasceórsa. If successful in matching students and hosts, placements will take place in 2022. Preliminary scoping of possibiliUes between MTU and Údarás na Gaeltachta in terms of the roll-out of a master’s programme with a topical focus on Uíbh Ráthach took place in late 2021, and will conUnue into 2022.
A substanUal number of acUons under Pillar Two within the acUon plan relate to further research being undertaken and further scoping of specific potenUal projects. Significant progress was made in the lazer half of 2020 with respect to the community audiUng acUon using the ‘CommuniUes CreaUng Jobs’ model, through engagement of the Research Officer with local community groups which has yielded substanUal data across all categories within the CCJ model.
A significant focus of work in the second half of 2021 centred on the preparaUon of tender documentaUon
with the aim of compleUng the outstanding research iniUaUves by means of the creaUon of a mulU-party framework. The Request for Tender was published in November and the process of appraisal of tenders was ongoing at the end of this reporUng period.
In July 2020, Comhchoiste Ghaeltacht Uíbh Ráthaigh migrated the exisUng diaspora database to the Tasceórsa. This database, established originally when primary research regarding the development of the Tasceórsa AcUon Plan was being undertaken, now comprises over 300 members, and regular newslezers from the Tasceórsa have been sent to database members in the intervening period.
Tá gníomhaíochtaí faoin gcolún seo a shíneann thar an dá eócas príomha atá isUgh sa Phlean Gníomhaíochta, .i. forbairt na heacnamaíochta agus saincheisteanna a bhaineann le feabhas a chur ar chaighdeán an tsaoil do na daoine atá curtha fúthu sa limistéar cheana féin mar aon leo siúd atá ag smaoineamh ar athlonnú anseo.
I measc na ngníomhaíochtaí faoi Cholún a Trí, tá tagairQ do roinnt Uonscadal a aithníodh sa phróiseas chun ‘Plean Forbartha Taithí Chuairteoirí Chósta na Sceilge’ a eorbairt, in éineacht le Uonscadail eile a tháinig chun solais le linn chéim phleanála an Tasceórsa féin. Tá Gréasán Turasóireachta Chósta na Sceilge tar éis suíomh idirlinn margaíochta nua a eorbairt (www.skelligcoast.net), agus tá tús curtha acu le feachtas chun cuairteoirí a mhealladh chun an spraoi is fearr is féidir a bhaint as a gcuairt ar an gceantar - ‘get the most from the Skellig Coast’.
Tá obair ar siúl maidir le conairí siúil a eorbairt agus a chothabháil faoi choimirce an Oifigeach Áineasa Tuaithe ar feadh tréimhse na tuairisce seo. D’osclaíodh lúbshiúlóid nua ag Caisleán Uí Chuinn i gCathair Saidhbhín ag deireadh 2021, agus tá úsáid mhaith á bhaint as cheana féin. Maidir le Uonscadal Bhealach Glas Uíbh Ráthaigh, bhíothas fós ag fanacht leis an gcinneadh ón gCúirt Uachtarach maidir le bailíocht chead an Bhoird Phleanála ag deireadh thréimhse na tuairisce seo.
Sa dara ráithe de 2021, chuir Páirtnéireacht Forbartha Chiarraí Theas tús le iniúchadh ar bhearnaí i gcúrsaí turasóireachta, idir bhearnaí shóisialta agus bearnaí tráchtála, i ngach pobal, agus tabharfar aghaidh ar go leor gníomhaíochtaí eile atá dírithe ar thaighde faoin gcolún seo laisUgh den bpróiseas tairisceana atá luaite anseo thuas.
Tá dul chun cinn déanta ag Comhlucht Forbartha Dhairbhre (VIDCO) ar a dUonscadal chun eispéireas idirghníomhach a eorbairt do chuairteoirí chun ceiliúradh a dhéanamh ar Scéal an Chábla Trasatlantach, agus tá comhairleoirí tar éis dul chun cinn a dhéanamh maidir le gnéithe dearthóireachta de na eispéiris idirghníomhacha seo.
Chuir na Uonscadal LIVE (Llyn Uíbh Ráthach) agus páirUthe leasmhara eile ón áit tús leis an obair ag deireadh na bliana 2021 d’eonn Féile an Spéir Dhorcha a reachtáil sa cheantar go luath i 2022. Cuirfidh an eéile seo go mór le sceideal na bhféilte seasta sa cheantar, ina measc, Éigse na Brídeoige, a bheidh ar siúl arís go fisiciúil don gcéad uair le dhá bhliain i mí an Mhárta, agus Féile Filíochta Amergin, a Uonóladh sa Choireán i mí Dheireadh Fómhair 2021.
COLÚN A TRÍ: Ár nAcmhainn a Uasmhéadú maidir le Turasóireacht Tuaithe agus Áineas TuaitheRadharc ar Ghóilín Dhairbhre ó Lúb-shiúlóid Chaisleán Uí Chuinn
AcUons under this pillar reach across the twin foci within the plan of economic development and issues pertaining to improving the quality of life for exisUng and potenUal residents of the area.
AcUons within this category of Pillar Three include a number of projects which were idenUfied in the process of developing the ‘Skellig Coast Visitor Experience Development Plan’, alongside others which came to light through the planning phase of the Tasceórsa itself. The Skellig Coast Tourism Network has developed a new markeUng website (www.skelligcoast.net) and has embarked upon a iniUaUve centring on encouraging visitors to ‘get the most from the Skellig Coast’.
Work has been ongoing regarding the development and upkeep of walking trails under the auspices of the RRO throughout the reporUng period. A new loop walk at Castlequin in Caherciveen opened for use at the end of 2021 and is proving popular with walkers already. With respect to the South Kerry Greenway project, a Supreme Court decision regarding the validity of An Bord Pleanála’s permission for the development was awaited at the end of the reporUng period.
SKDP commenced work in Q2 2021 on an audit of social and commercial tourism service gaps in each community, while many other research-centred acUons within this pillar will be addressed within the tender process outlined above within Pillar Two acUons.
VIDCO has progressed its project on an interacUve visitor experience celebraUng the TransatlanUc Cable Story with consultants having progressed design aspects of the interacUve experiences.
Work was iniUated by the LIVE project (Llyn Uíbh Ráthach) and local stakeholders in late 2021 with a view to holding a Dark Skies FesUval in the locality in early 2022. This iniUaUve is a welcome addiUon to the schedule of local fesUvals, including Éigse na Brídeoige which will be held off-line and in person for the first Ume in two years in March, and The Amergin Samhain Poetry FesUval which was held in Waterville in October 2021.
Baineann na príomhghníomhartha faoin gcolún seo den bPlean Gníomhaíochta le cur i bhfeidhm Phlean Teanga Chiarraí Theas, atá faoi sUúir Chomhchoiste Ghaeltacht Uíbh Ráthaigh mar cheann eagras don gceantar, mar aon le roinnt gníomhartha eile a bhaineann leis an dteanga agus leis an gcultúr in Uíbh Ráthach.
Plean Teanga Chiarraí Theas agus Baile Seirbhíse Gaeltachta Chathair Saidhbhín Tá feidhmiú agus cur i bhfeidhm Phlean Teanga Chiarraí Theas 2018-2024 ar siúl faoi sUúir Mheitheal áiUúil an Phleanáil Teanga agus an Dr. Victor Bayda, Oifigeach an Phleanáil Teanga don gceantar.
Tá maoiniú á chur ar fáil go bliantúil ag an Roinn Turasóireachta, Cultúir, Ealaíon, Gaeltachta, Spóirt & Meán chun an Plean Teanga a chur i bhfeidhm, agus sé Údarás na Gaeltachta a riarann an maoiniú sin. Tá páirtmhaoiniú á dhéanamh ag Bord Oideachais agus Oiliúna Chiarraí ar ról Oifigeach Oideachais i gcomhar le Plean Teanga Chiarraí Theas, a dhíríonn ar thacaíochtaí Gaeilge a chur ar fáil do scoileanna sa cheantar nach scoileanna Gaeltachta iad.
Cé go raibh Uonchar ag an bpaindéim ar na gnéithe sin den bPlean Teanga a dhíríonn ar obair ghníomhach sa phobal agus ar an bhfoghlaim agus ar eorbairt na scileanna i suíomh an rang traidisiúnta, tá sé thar a bheith tábhachtach a aithint go bhfuil gníomhaíochtaí agus ranganna á gcur ar fáil ar líne ag an struchtúr áiUúil chun na bearnaí a cruthaíodh de bharr COVID-19 a líonadh. Tá imeachtaí agus gníomhaíochtaí éagsúla ar líne á n-oscailt suas trí chomhoibriú idir na hoifigí pleanála teanga ar fud na Gaeltachta, ag cruthú líonraí agus nascanna nach dtarlódh murach sin.
Deineadh dul chun cinn freisin san obair réamheorbartha chun go mbeadh Cathair Saidhbhín ina Bhaile Seirbhísí Gaeltachta don gceantar: tá struchtúr pobalbhunaithe forbartha, agus tá Comhairle Contae Chiarraí tar éis Oifigeach Forbartha Gaeilge a earcú, .i. Aedín Ní Bhriain, a thosaigh ag obair ar an dUonscadal i Ráithe 3 de 2021. Tá obair ar siúl chun plean teanga a eorbairt don mbaile, agus in ainneoin na srianta sláinte poiblí, d’éirigh go maith le roinnt Uonscnaimh le rannpháirQocht an phobail a bhí dírithe ar threorú an phróiseas pleanála.
Ar an 23 Meán Fómhair 2021, reachtáil Foras na Gaeilge cruinniú ar líne de pháirUthe leasmhara ag an leibhéal náisiúnta agus áiUúil araon chun plé a dhéanamh ar na tacaíochtaí oideachasúla teanga a d’eéadfaí a chur ar fáil do phobail atá lasmuigh den dá cheantar pleanála teanga atá in Uíbh Ráthach.
Staidéar féidearthachta ar choláiste samhraidh
Tá cabhair deontais ceadaithe ag An Roinn Turasóireachta, Cultúir, Ealaíon, Gaeltachta, Spóirt & Meán do Chomhchoiste Ghaeltacht Uíbh Ráthaigh chun staidéar féidearthachta a dhéanamh ar na féidearthachtaí a bhainfeadh le hathbhunú coláiste Gaeilge sa cheantar, agus táthar ag súil go gcríochnófar an staidéar seo go luath i 2022.
COLÚN A CHEATHAR: An Cultúr agus an Chruthaitheacht a chothú i bPobail Tuaithe
The key acUons set out for achievement under this pillar of the AcUon plan centre on the implementaUon of Plean Teanga Chiarraí Theas which is being undertaken by Comhchoiste Ghaeltacht Uíbh Ráthaigh as the approved implementaUon body for the locality, as well as a number of other key language and culture related acUons permeaUng through the area.
ImplementaUon of Plean Teanga Chiarraí Theas 20182024 is ongoing under the direcUon of the local Meitheal Pleanála Teanga and Dr Victor Bayda as Oifigeach Pleanála Teanga (Language Planning Officer).
Funding to resource its implementaUon is being provided annually by An Roinn Turasóireachta, Cultúir, Ealaíon, Gaeltachta, Spóirt & Meán and administered by Údarás na Gaeltachta. Kerry EducaUon and Training Board are part-funding the role of Oifigeach Oideachas (EducaUon Officer) in co-operaUon with Plean Teanga Chiarraí Theas, which focuses on providing Irish language supports to non-Gaeltacht schools in the area.
While the pandemic impacted on those elements of the plean teanga which focus on community interacUon and in-person learning and skills building, a pivot to on-line provision of acUviUes and classes has gone a long way to fill the gaps created. Co-operaUon with other language planning offices throughout the Gaeltacht has seen various online events and acUviUes being opened up across Gaeltacht communiUes, creaUng networks and linkages which might otherwise not have happened.
Work also progressed in relaUon to pre-development work regarding Caherciveen becoming the local Gaeltacht Services Town (Baile Seirbhíse Gaeltachta) with a community-based structure having been developed, and Kerry County Council having recruited an Oifigeach Forbartha Gaeilge (Language Development Officer),
Aedín Ní Bhriain, who commenced on the project in Q3 of 2021. Work is underway on the development of a language plan for the town, and despite public health restricUons being in place, a number of community engagement iniUaUves were successfully undertaken in the period, to help inform and guide this planning process.
On 23rd September, 2021, Foras na Gaeilge hosted an on-line meeUng of stakeholders at both naUonal and local level to scope the potenUal language supports in an educaUonal context which could be made available to communiUes lying outside of the two exisUng language planning areas in Uíbh Ráthach.
Feasibility study grant aid has been approved by An Roinn Turasóireachta, Cultúir, Ealaíon, Gaeltachta, Spóirt & Meán to Comhchoiste Ghaeltacht Uíbh Ráthaigh to invesUgate the possibiliUes regarding the reestablishment of an Irish college in the area, and it is expected that work on the study will be completed in early 2022.
Ag deireadh na bliana 2020, tháinig grúpa daoine le chéile chun scópáil a dhéanamh ar na féidearthachtaí a bhainfeadh le forbairt an cheantair mar áit chruthaitheach, ag teacht le mór-aidhmeanna agus cuspóirí an Tasceórsa. Bhí ionadaithe ar an ngrúpa ó Ealaín na Gaeltachta, Comhairle Contae Chiarraí, Páirtnéireacht Forbartha Chiarraí Theas, Comhchoiste Ghaeltacht Uíbh Ráthaigh, Éigse na Brideóige agus an Tasceórsa/Údarás na Gaeltachta, agus bhí baint ag cuid mhaith acu seo cheana leis an dTasceórsa, go pearsanta nó trí eagraíochtaí. Sa dara ráithe de 2021, chuir an grúpa iarratas ar an gComhairle Ealaíon faoi Scéim na nÁiteanna Cruthaitheacha chun togra taighde agus forbartha a dhéanamh, agus d’éirigh leo.
Is í aidhm an Uonscadail seo ná ‘~s chruthaitheach dhúchasach a nochtadh agus a spreagadh, comhthuiscint a chothú ar chleachtas ealaíon atá spreagtha go sóisialta, agus treoirphlean a chruthú chun an limistéar uathúil seo a eorbairt mar áit chruthaitheach’.
Cuireadh tús leis an bpróiseas chun taighdeoir agus ealaíontóir neadaithe a earcú go luath i mí Iúil 2021, agus tosnóidh Marina Ní Dhubháin i mbun dualgais ar an dtogra seo i mí Eanáir 2022.
In late 2020 a group of people, many of whom with direct or organisaUonal involvement with Tasceórsa Uíbh Ráthaigh came together to scope the possibiliUes relaUng to developing the locality as a place of creaUvity in line with the over-arching aims and objecUves of the Tasceórsa. The group, made up of representaUves of Ealaín na Gaeltachta, Kerry County Council, South Kerry Development Partnership, Comhchoiste Ghaeltacht Uíbh Ráthaigh, Éigse na Brideóige and Tasceórsa / Údarás na Gaeltachta, collaborated on a successful R&D project proposal to the Arts Council under the CreaUve Places scheme in Q2 2021.
The aim of this CreaUve Places project is ‘to reveal and inspire an indigenous creaUve vision, foster a shared understanding of socially-engaged arts pracUce and form a blueprint to develop this unique area as a creaUve place’.
The process of recruiUng a researcher and embedded arUst began in early July 2021, and Marina Ní Dhubháin will commence work on the implementaUon of the project in January 2022.
Díríonn na gníomhaíochtaí faoin gcolún seo den bPlean Gníomhaíochta ar nascacht iompair agus cumarsáide araon, agus ar nós a lán gníomhaíochtaí eile atá pléite anseo thuas, bhí Uonchar ag paindéim COVID-19 orthu seo ar bhealaí suntasacha neamh-intuartha.
Dóibh siúd go raibh an t-ádh leo a gcuid fostaíochta a choimeád le linn tréimhsí na glasála, chuir srianta an ChOVID iachall orthu a láthair oibre a athrú go tapaidh; ba ghairid go raibh go leor daoine ag obair go cianda. Léirigh an t-athrú seo an géarghá atá ag pobail na tuaithe le seirbhís láidir leathanbhanda ar ardluas go bhféadfaí brath air, chomh maith leis an dtábhacht a bhaineann le spásanna comh-oibre a lonnú go straitéiseach, nuair is léir anois go dteastaíonn ó dhaoine leanúint orthu ag obair as áiteanna eile seachas oifigí lárnacha, ar bhonn páirt-aimseartha nó go hibrideach ar a laghad.
I measc an dul chun cinn déanta sa réimse seo ag comhpháirUthe an Tasceórsa le linn tréimhse na tuairisce seo, tá na nithe seo leanas:
• Bhunaigh Comhairle Contae Chiarraí PoinQ Nascanna Leathanbhanda (PNLanna) faoin bPlean Leathanbhanda Náisiúnta sa Chillín Liath, i Scoil Náisiúnta na Corra, agus sna Cealla, chomh maith le dhá áit ar Oileán Dhairbhre, i mBaile an tSéipéil agus ag Stáisiún an Chábla.
• Bhunaigh Údarás na Gaeltachta gteic @Baile an Sceilg ar an eastát i nDún Géagáin, agus bronnadh conradh ar Chomhchoiste Ghaeltacht Uíbh Ráthaigh chun an áis a bhainisUú. Tá 6 spás oibre ar fáil don bpobal sa gteic seo ó mhí Iúil 2020 i leith.
• Chruthaigh Údarás na Gaeltachta Gteic @An Dromaid in aonad fiontair in aice leis an PNL nua ag an gCillín Liath, i gcomhar le Forbairt na Dromada, an eagraíocht áiUúil d’eorbairt an phobail. Chuir an tsaoráid seo fáilte roimh an gcéad chliaint i mí an Mheithimh 2021.
• Fuair Údarás na Gaeltachta cead pleanála, agus d’éirigh lena n-iarratas ar mhaoiniú caipiUl faoin gCiste um Athghiniúint agus Forbairt Tuaithe, chun mol digiteach de chuid an ghréasáin gteic a eorbairt i mBaile an Sceilg. Fógraíodh maoiniú €2m ón gCiste um Athghiniúint agus Forbairt Tuaithe i mí Aibreáin 2021, agus i mí an Mheithimh 2021, cheadaigh Bord Údarás na Gaeltachta comh-mhaoiniú de bhreis is €200,000, le soláthar ann chun Bainisteoir Forbartha Gnó a cheapadh ar feadh tréimhse trí bliana nuair a bheidh céim an chaipiUl curtha i gcrích.
Figiúr 1: gteic úr le forbairt i mBaile an Sceilg
AcUons idenUfied within this pillar of the plan focus on both transportaUonal and communicaUons connecUvity, and like many acUons within preceding pillars, each of these areas of work was impacted upon and influenced in substanUal and unforeseeable ways by the Covid 19 pandemic.
For those people whose employment was sustained throughout lockdown periods, Covid restricUons necessitated a shi{ in work locaUons in most instances, and working remotely became a reality for many in a short period of Ume. This change spotlighted the absolute necessity for a robust and reliable high speed broadband service in rural communiUes, as well as the desirability of strategically located co-working spaces, as people increasingly express a wish to conUnue working away from centralised locaUons at least on a part-Ume or hybrid basis.
Achievements of Tasceórsa partners in the reporUng period in this regard include
• The establishment by Kerry County Council of Broadband ConnecUon Points (BCPs) under the NaUonal Broadband Plan in An Cillín Liath, Coars NaUonal School, Kells, as well as Chapeltown and the Cable StaUon, both on ValenUa Island.
• The creaUon of gteic @Baile an Sceilg by Údarás na Gaeltachta in its exisUng office space at Dún Géagáin, and the awarding of a management contract to Comhchoiste Ghaeltacht Uíbh Ráthaigh. This 6 work space facility is available to the public since July 2020.
• The creaUon of gteic @An Dromaid by Údarás na Gaeltachta in an exisUng enterprise unit adjacent to the new BCP at An Cillín Liath, in co-operaUon with Forbairt na Dromoda, the local community development organisaUon. Comprising nine individual glass-encased and lockable work booths, this facility welcomed its first clients in June 2021.
• The securing of planning permission and the successful applicaUon under the Rural RegeneraUon Development Fund by Údarás na Gaeltachta for capital funding, for the development of a bespoke digital hub in Baile an Sceilg. The RRDF funding of €2m announced in April 2021, with co-funding in excess of €200,000 Approved by the Board of Údarás na Gaeltachta in June 2021, includes provision for the appointment of a Business Development Manager for a three-year period once the capital phase is completed.
“Tá an t-ádh orm go mbíonn mo laethanta saoire agus am saor eile á chaitheamh i mBaile an Sceilg agam, ach níorbh jéidir liom oibriú ón mbaile i mBaile an Sceilg mar gheall ar jadhbanna nascachta.
Ó osclaíodh an mol gteic, is acmhainn iontach dom é, mar go gcuireann sé spás oibre gairmiúil ar fáil dom, le seirbhís leathanbhanda ar ardluas gur féidir brath air. Mar léachtóir a chuireann ranganna ar fáil ar líne, bhí a leithéid de sheirbhís ríthábhachtach chun a chinnTú go bhféadfainn oibriú ón gceantar seo. D’oibrigh mé le comhghleacaithe ar fud an domhain ón mol seo i mBaile an Sceilg, agus tá sé go hiontach ar fad”.
“Bhí sé de phléisiúr agam an mol gteic a úsáid ag Ionad na Dromada agus mé ag baile i gCiarraí Theas le linn laethanta saoire na scoile. Leis an áis seo, bhíomar ábalta breis ama a chaitheamh ag baile, agus am a chaitheamh lenár muinTr is lenár ngaolta. Is iontach an rud é an áis seo a bheith ar fáil agus a bheith in ann oibriú go cianda i nDromaid/Ciarraí Theas.
San áis seo bíonn spás oibre de do chuid féin agat, chun fócas a chur ar do chuid oibre (gan leanaí!), agus tá nasc idirlín den scoth ann. Tá deighilt ghloine idir na spásanna oibre, rud a thugann cosaint duit ó thaobh an ChOVID de, chomh maith leis an bpríobháideachas chun an obair a chur i gcrích.
Cé gur chuir COVID teorann leis an idirghníomhaíocht le húsáideoirí eile sa gteic, fós, bhí sé go hiontach bualadh le daoine nach raibh feicthe agam le tamall, agus bualadh le cuairteoirí nua ar an gceantar”.
“D’úsáid mé an mol i gCillín Liath ar roinnt ócáidí éagsúla ó osclaíodh é. Lig sé dom cian-obair a dhéanamh gan stró. Tá an spás an-chompordach agus cuireann na bothanna aonair limistéar sábháilte príobháideach ar fáil, chun obair a dhéanamh go héifeachtach. Áit bhríomhar is ea Ionad na Dromada, agus dá bhrí sin tá ceangal láidir le mothú le muinTr na háite. Cuireann an mol go mór leis an gceantar agus thug sé deis dom féin is do mo theaghlach am níos faide a chaitheamh sa bhaile”.
Kevin O’Sullivan, AilUre“I’m lucky enough to spend holidays and spare Tme in Ballinskelligs, but the opTon to work from home in Ballinskelligs was not possible due to connecTvity problems.
Since it has opened, the gteic hub has been a brilliant resource, providing a professional work space with reliable highspeed broadband service. As a lecturer delivering online classes, reliable broadband service was criTcal to ensure I could work from this locaTon. I’ve worked with colleagues around the world from my hub base in Ballinskelligs, it’s been amazing”.
“I have had the pleasure of using the gteic hub at Ionad na Dromoda when home in South Kerry during school holiday Tmes. It allowed us to extend our Tme at home to spend Tme with parents/grandparents and family. It is great to have this facility to be able to work remotely in Dromid/South Kerry.
The facility provides your own workspace to allow you to work uninterrupted (without children!) and has excellent Internet connecTon. The individual glass enclosed desk spaces provide segregaTon from a covid perspecTve and also the privacy to complete work.
Even though covid limited interacTon with other users of the hub, it was great to see and briefly catch up with people I had not seen in a while as well as new visitors to the area”.
“I have used the hub in Cillín Liath on a number of different occasions since it opened. It provided me with effortless remote working. The space is very comfortable and the individuals pods provide a safe and private area for effecTve working. Ionad na Dromoda is a very lively place so working in this locaTon provides a sense of connecTon with the local community. The hub is a brilliant addiTon to the local area and it has enabled me and my family to spend extended Tme at home”.
Is cúis gearáin le fada an lá in Uíbh Ráthach é seirbhís na bhfónanna póca, agus bítear ag caint ar leibhéil éagsúla deacrachtaí, ó sheirbhís nach féidir brath air go dQ limistéirí leathana dubha ar fud na bpobal go léir.
Go luath i 2020, seoladh Uonscadal taighde chun eolas a bhailiú ón bpobal áiUúil maidir lena dtaithí ar chlúdach na bhfónanna póca in Uíbh Ráthach, agus go speisialta maidir le nasc iontaofa a eáil chun tascanna bunúsacha a dhéanamh, cosúil le glaonna gutháin a dhéanamh agus a eáil, agus téacsanna a sheoladh agus a eáil.
Iarradh ar na rannpháirUthe an aip Signal Strength (Lakshman) a lódáil anuas ar a bhfónanna póca féin, chun an clúdach a thomhas go cruinn ag baile nó ag a suíomh oibre, agus iarradh orthu na torthaí a roinnt le Oifigeach na Taighde, mar aon le faisnéis faoi shuíomh na dtaifead. Bunaithe ar an eolas sin, deineadh mapáil chruinn ar na limistéir gheografacha lena mbaineann na deacrachtaí is mó.
As an 24 suíomh inar taifeadadh sonraí, fuarthas nach raibh ach trí cinn acu ina raibh nascacht mheánach nó cuíosach le fáil iontu; bhí sé cinn le nascacht lag nó olc; agus cuireadh oiread le 15 suíomh isteach i gcatagóir na spotaí dubha nó na “Dead Zones”.
Figiúr 2 – Poin^ Bailithe na Sonraí, ina léirítear na láithreacha de nascacht mheánach/chuíosach
Cuireadh an Uonscadal taighde seo ar bun tar éis cruinniú a d’eagraigh fochoiste leathanbhanda an Tasceórsa le hOifigeach Leathanbhanda Chomhairle Contae Chiarraí agus ionadaí Choillte ar an dTasceórsa i mí Feabhra 2020.
Mar thoradh ar chlúdach na meán faoin dUonscadal, tháinig Cellnex Telecom i dteagmháil leis an dTasceórsa; soláthraí neamhspleách d’infreastruchtúr
teileachumarsáide iad Cellnex, a oibríonn go dlúth le Coillte agus le úinéirí talún eile i margadh na hÉireann, agus a chuireann túir chomhroinnte ar fáil chun tacú le seirbhísí cumarsáide, idir sheirbhísí soghluaisteachta, seirbhísí leathanbhanda gan sreang, agus seirbhísí craoltóireachta. Le linn tréimhse na tuairisce seo, bhí Cellnex ag déanamh taighde agus measúnú ar shuíomhanna éagsúla i mBaile an Sceilg agus sa Dromaid d’eonn bonneagar a eorbairt a chuirfeadh feabhas mór ar an easnamh clúdaigh a aithníodh sa Uonscadal taighde.
Mobile phone service difficulUes have long been a focus of complaint in Uíbh Ráthach, and anecdotal accounts have described various levels of difficulUes, from inconsistent service provision to blanket blackspots across all communiUes.
In early 2020, a parUcipatory research project was launched to gather informaUon from the local community regarding their experiences ofmobile phone coverage in Uíbh Ráthach, specifically to idenUfy any issues with obtaining a reliable connecUon to carry out basic tasks like receiving and making a phone call, and to sending and receiving text messages.
ParUcipants were asked to download the Signal Strength (Lakshman) app on a mobile phone in order to measure their phone coverage accurately at their home / work locaUon, and to return their readings, along with locaUonal informaUon to the Research Officer. CollaUon of the informaUon provided by community members enabled the accurate mapping of the geographic areas of greatest difficulty.
Of the 24 locaUons where data was recorded, just three were found to have average or fair connecUvity, six returned readings of poor or weak connecUvity and a total of 15 locaUons were categorised as Blackspots or Dead Zones.
Figure 2 – Data CollecOon Points, with areas of Average / Fair connecOvity highlighted
This research project arose following a meeUng organised by the broadband sub-commizee of the Tasceórsa with the Broadband Officer of Kerry County Council and the Tasceórsa representaUve from Coillte in February 2020.
As a result of media coverage regarding the project, the Tasceórsa was contacted by Cellnex Telecom, an independent telecommunicaUons infrastructure provider
which works closely with Coillte and other landowners and provides shared tower infrastructure supporUng mobile, fixed wireless broadband communicaUons and broadcast services in the Irish market. Throughout the reporUng period, Cellnex have been researching and evaluaUng a variety of site opUons in both Baile an Sceilg and An Dromod with a view to development of infrastructure which would greatly improve the coverage deficit idenUfied in the research project.
Lean seirbhísí iompair phoiblí de chuid TFI Nasc ÁiUúil Chiarraí ag feidhmiú i rith tréimhse na tuairisce seo, a bhuí le toilteanas na dUománaithe seirbhís a chur ar fáil do dhaoine go bhfuil gá acu leis an iompar poiblí chun gnáth-chúraimí an tsaoil a dhéanamh.
Chaith TFI Nasc ÁiUúil Chiarraí seirbhísí na mbus, na bealaí, agus líon na suíochán fiú a leasú chun cloí le treoirlínte an tsláinte phoiblí agus chun na paisinéirí a choinneáil sábháilte, ach ina theannta sin, chuireadar seirbhísí nua ar fáil dá gcustaiméirí nach raibh ag taisteal, ag bailiú gnáth-theachtaireachtaí siopála agus cógaisí leighis, mar shampla, agus á dtabhairt go dQ na Uthe. In Uíbh Ráthach, cuireadh leis na seirbhísí seo trí athdhearadh a dhéanamh ar sheirbhísí seasta chun tacú le “béilí agus rothaí”, nó chun teachtaireachtaí agus oidisí leighis a thabhairt chun Q i mBaile an Sceilg agus sa Ghleann araon, agus tá na seirbhísí sin fós i bhfeidhm, fad is atáthar ag pleanáil chun filleadh ar na seirbhísí mar a bhí, le tosú arís i 2022, nuair a cheadóidh treoirlínte an tsláinte phoiblí é.
Éire a NascadhAn Plean Soghluaisteachta Tuaithe D’oibrigh TFI Nasc ÁiUúil Chiarraí leis an Údarás Náisiúnta Iompair le linn tréimhse na tuairisce seo chun athbhreithniú a dhéanamh ar sheirbhísí iompair sa cheantar d’eonn leibhéal sholáthar na seirbhísí agus líon na spriocanna a mhéadú. I mí na Samhna 2021, cuireadh tús le próiseas comhairliúcháin phoiblí maidir le Plean Soghluaisteachta Tuaithe na hÉireann, plean 5 bliana an Údaráis Náisiúnta Iompair. Tá moltaí an phlean seo do cheantar Uíbh Ráthaigh dírithe ar 5 bhus a rithfeadh gach slí ar Mhór-Chuaird Chiarraí gach lá, agus ar na seirbhísí ó Dhairbhre agus ó Phort Mhic Aodha go Cathair Saidhbhín a mhéadú go dQ 3 cinn sa lá, 7 lá na seachtaine. Moladh méadú ar an nascacht idir Thrá Lí is Cill Airne agus Corcaigh is Luimneach, chomh maith le seirbhísí breise a nascfadh an Neidín le Iarthar Chorcaí. FáilQonn Tasceórsa Uíbh Ráthaigh go mór roimh chuspóir an Phlean Soghluaisteachta Tuaithe a bhaineann le nascacht a mhéadú agus feabhas a chur ar an soghluaisteacht i gceantair thuaithe ar nós Leithinis Uíbh Ráthaigh, agus cuireadh aighneacht chuige sin faoi bhráid Údarás Náisiúnta an Iompair i mí na Nollag 2021.
TFI Local Link Kerry public transport bus services conUnued to operate throughout the period, thanks to the willingness of drivers to provide a frontline service for those who need access to public transport to go about their daily lives.
While adapUng bus services, routes and seaUng capacity to adhere to the public health guidelines and to keep passengers safe, TFI Local Link Kerry also responded by offering a collect and deliver service for their regular passengers who were not travelling, which included dropping groceries and medicaUons to people's homes on the return journeys of bus services. In Uíbh Ráthach, this was supplemented by the redeployment of exisUng acUve reUred services to support meals and wheels, delivery of shopping and prescripUons in both Ballinskelligs and The Glen, and these services remain in place, while a transiUon back to centre-based services is being planned for re-commencement in 2022, when public health guidelines permit.
TFI Local Link Kerry worked with the NaUonal Transport Authority during this reporUng period in reviewing transport services in the area with the view to increasing the level of service provision and desUnaUons. In November 2021, a public consultaUon process on ConnecUng Ireland Rural Mobility Plan, the 5 year plan of the NaUonal Transport Authority commenced. Proposals in the plan for Uíbh Ráthach centred on 5 buses running each way on Ring of Kerry every day with services from ValenUa and Portmagee to Caherciveen to become 3 Umes per day, 7 days per week. Increased connecUvity between Tralee, Killarney and Cork, Limerick as well as extra services connecUng Kenmare into West Cork was proposed.
Tasceórsa Uíbh Ráthaigh warmly welcomes the overall objecUve of the ConnecUng Ireland Rural Mobility Plan of increasing connecUvity and improving mobility in rural areas such as the Uíbh Ráthach Peninsula, and a submission to that effect was submized in December 2021 to the NTA.
I bPlean Gníomhaíochta an Tasceórsa, liostáladh roinnt gníomhaíochtaí a bhí lasmuigh de chúram aon eagraíocht ar leithrigh, ach a raibh Uonchar suntasach acu ar chaighdeán an tsaoil ag na daoine in Uíbh Ráthach. Aontaíodh sa phlean go dtabharfadh an Tasceórsa féin aghaidh ar na ceisteanna seo, mar aonad.
FáilQonn an Tasceórsa roimh an bhfógra a deineadh i mí na Nollag 2021 go bhfuil athruithe suntasacha le cur i bhfeidhm maidir le hearcaíocht na rannpháirUthe ar na scéimeanna SST agus SFP, lena n-áirítear athruithe a chuirfidh ar chumas rannpháirUthe os cionn 60 bliain d’aois fanacht ar na scéimeanna go dQ go raghaidh siad ar scor, chomh maith le solúbthacht nua chun ligean do scéimeanna SFP rannpháirUthe reatha a choinneáil go dQ go n-aimseofaí daoine eile. Ar an gcaoi chéanna, cuireann an Tasceórsa fáilte roimh an nua-shonrú a déanfar ar an mbonnbhliain agus roimh an ngeallúint go ndéanfar nuashonrú air go bliantúil.
De bharr nádúr séasúrach agus patrúin ilghníomhaíochta na fostaíochta in Uíbh Ráthach, agus toisc an daonra seasta a bheith ag dul in aois sa cheantar, tá sé ag éirí níos deacra i gcónaí ar na heagraíochtaí a bhaineann leas as na scéimeanna seo teacht ar rannpháirUthe cáilithe sa phobal, in ainneoin na n-athruithe a tugadh isteach. Is dúshlán suntasach é an Uonchar fadtéarmach atá aige sin ar sholáthar seirbhísí sa phobal, agus ar chumas na neagraíochtaí earcaíocht a dhéanamh.
Seoladh seirbhís Otharcharr Aeir an Phobail díreach tar éis eoilsiú Phlean Gníomhaíochta an Tasceórsa i mí Iúil 2019. Cuirean Seirbhís Náisiúnta na nOtharcharr na paraimeidicí agus na Teicneoirí Éigeandála Leighis (EMTanna) ar fáil don bhfoireann. Ó shin i leith, tá méadú mór tagtha ar an seirbhís seo, chun seirbhís riachtanach a chur ar fáil i gceantair iargúlta ar nós Uíbh Ráthach, chun na daoine sna cásanna is tromchúisí tráma nó éigeandáil leighis a aslonnú go dQ an óspidéal. Is le tabhartais deonacha ón bpobal a íoctar as na costais laethúla go léir a bhaineann leis an seirbhís agus lena elít feithiclí éigeandála, agus tá líonra de dhochtúirí deonacha ar fud na Qre a thugann seirbhísí tacaíochta ar fáil chuige. Faraoir, b’éigean an tseirbhís seo a chur ag obair i roinnt cásanna éigeandála in Uíbh Ráthach laisUgh de thréimhse na tuairisce seo, agus tá buíochas an phobail léirithe i roinnt Uonscnamh chun airgead a bhailiú a reachtáladh sa cheantar le dhá bhliain anuas.
Ag deireadh tréimhse na tuairisce seo, tá forbairt Ionad an Chúram Príomhúil i gCathair Saidhbhín fós á phróiseáil ag an gcóras pleanála.
In the Tasceórsa AcUon Plan, a number of acUons lying outside the parUcular remit of any single member agency, but having a significant impact on the quality of live in Uíbh Ráthach were idenUfied. It was agreed that the Tasceórsa as a unit would seek to have these issues addressed.
The Tasceórsa welcomes the announcement made in December 2021 that substanUal reforms to recruitment of parUcipants on RSS and CE schemes are to be implemented, including changes which allow parUcipants over 60 years of age to now remain on CE and RSS unUl reUrement, as well as the introducUon of a new flexibility to allow CE Schemes retain current parUcipants unUl replacements are found. Similarly, the updaUng of the base-line year and commitment to its annual updaUng in relaUon to CE is welcome.
Given the seasonal nature and pluri-acUvity pazerns of employment in Uíbh Ráthach, allied with the ageing nature of the populaUon in the locality, it remains increasingly difficult, to the point of near impossibility, for sponsor agencies to source qualifying scheme parUcipants despite the changes introduced. The longterm impacts on provision of services in the community, and on the ability of sponsor agencies to meet recruitment targets remain severely challenging.
Launched just a{er the publicaUon of the Tasceórsa AcUon Plan in July 2019, the Irish Community Air Ambulance service which is staffed by advanced paramedics and EMTs from the NaUonal Ambulance Service, has grown to provide an essenUal medical evacuaUon service in the most serious trauma and medical emergency situaUons in remote areas, including Uíbh Ráthach. The costs associated with running the air service and its allied rapid response vehicle fleet are met enUrely by charitable donaUons, and supported by the services of a network of volunteer GPs located all over the country.
Unfortunately, the service has had to be tasked to a number of emergencies in Uíbh Ráthach within the reporUng period, and the graUtude of the community has been reflected in a number of fund-raising iniUaUves undertaken in the locality over the past two years.
At the end of the reporUng period, the development of the planned Primary Care Centre for Caherciveen remains within the statutory planning process.
In anneoin na ndúshlán a bhain le COVID-19, a bhí ann le linn tréimhse na tuairisce seo ina iomláine geall leis, deineadh dul chun cinn suntasach sna clocha mílte agus sna táscairí feidhmíochta a leagadh síos san iarratas CAFT, faoi mar atá sonraithe anseo thíos i bhFigiúr 1 agus i bhFigiúr 2.
Figiúr 3 – Táscairí Feidhmíochta i leith seachadadh an Oonscnaim Táscaire
Sprioc (Bl 1)
Toradh leathbhliana (Míonna 1-6) 01.07.1931.12.19
Toradh (Bl 1) (Míonna 1-12) 01.07.1930.06.20
Sprioc (Bl 2)
Toradh leathbhliana (Míonna 13-18) 01.07.2031.12.20
Toradh (Bl 2) (Míonna 13-24) 01.07.2030.06.21
Sprioc (Bl 3)
Toradh leathbhliana (Míonna 25-30) 01.07.2131.12.21
Toradh (Bl 3) (Míonna 25-36) 01.07.2130.06.22
Cruinnithe an Ghrúpa SUúrtha
Tuairiscí Ráithiúla
Tuairiscí Bliantúla
Tograí forbartha agus iarratais maoinithe déanta
Beartais curtha i gcrích ag an bpobal
Beartais curtha i gcrích ag balleagrais
Líon na bhfiosruithe gnó curtha ar aghaidh go dQ an tÚdarás agus LEO
Líon úinéirí gnó agus fostaithe ag athlonnú go pearsanta
Líon teaghlaigh ag athlonnú go hUíbh Ráthach
Líon leanaí sa bhreis i naíonraí áiUúla mar thoradh díreach
Líon leanaí sa bhreis i scoileanna áiUúla mar thoradh díreach
2018 – Náid
2018 – Náid
– Náid
2018 – Náid
– Náid
- Náid
- Náid
- Náid
- Náid
- Náid
- Náid
Despite challenges due to Covid -19 which pertained throughout the reporUng period almost in its enUrety, significant progress was made in relaUon to the milestones and performance indicators which were set out in the RRDF funding applicaUon, as can be seen from the details provided in Figure 1 and Figure 2 below.
Figure 3 - Key Performance Indicators in the delivery of the project
Indicator
Steering Group
MeeUngs
Annual reports
Projects developed and funding sought
AcUons implemented through communiUes
AcUons implemented through organisaUons
No. of business enquiry referrals to Údarás and LEO
No. of employees and business owners personally re-locaUng
No. of families relocaUng to live in Uíbh Ráthach
No. of addiUonal children in local naíonra as direct result
No. of addiUonal children in local school as direct result
Baseline (specific year) 2018 – Nil 2018 – Nil 2018 – Nil 2018 – Nil
Target (Yr 1) 4 4
Out-turn half year (Months 1-6) 01.07.1931.12.19 2 2
Out -turn (Yr 1) (Months 1-12) 01.07.1930.06.20 4 4
Target (Yr 2)
1
Out -turn half year (Months 13-18) 01.07.2031.12.20 2 2 1
Out -turn (Yr 2) (Months 13-24) 01.07.2030.06.21
-
– Nil
1
4 1 8 2
Target (Yr 3) 4 4 1 6 8 10 25
Out -turn half year (Months 25-30) 01.07.2131.12.21 2 2 1 1 1 10 4
Out -turn (Yr 3) (Months 25-36) 01.07.2130.06.22
Figiúr 4 – Clocha míle an Oonscnaimh
Glacadh foirmiúil an phlean gníomhaíochta
Aistriúchán ar phlean gníomhaíochta — leaganacha Gaeilge agus Béarla ar fáil
Fógra maidir le
ón
Phlean Gníomhaíochta
SOúrtha
Comhaontú faoi mhionsonraithe phost Bhainisteoir an Tionscadail
Tionscadail a Earcú
An chéad chruinniú ag Bainisteoir an Tionscadail leis an nGrúpa SUúrtha
Forbairt an Chéad Phlean Oibre Bliantúil
An Chéad Chruinniú Ráithiúil den nGrúpa SUúrtha
An Dara Cruinniú Ráithiúil den nGrúpa SUúrtha
An Tríú Cruinniú Ráithiúil den nGrúpa SUúrtha
An Ceathrú Cruinniú Ráithiúil den nGrúpa SUúrtha, a chuimseodh athbhreithniú ar an gCéad Phlean Oibre Bliantúil
Forbairt iarratais CAFT agus eile ar mhaoiniú
Forbairt an dara Plean Oibre Bliantúil
An Cúigiú Cruinniú Ráithiúil den nGrúpa SUúrtha
An Séú Cruinniú Ráithiúil den nGrúpa SUúrtha
An Seachtú Cruinniú Ráithiúil den nGrúpa SUúrtha
An tOchtú Cruinniú Ráithiúil den nGrúpa SUúrtha, a chuimseodh athbhreithniú ar an Dara Plean Oibre Bliantúil agus athbhreithniú ginearálta ar an dUonscadal go dQ seo
Fógra faoi mhaoiniú Oonscadail ceadaithe mar thoradh ar an gcéad bhabhta d’iarratais
Forbairt CAFT agus iarratais eile ar mhaoiniú
Forbairt an Tríú Plean Oibre Bliantúil
An Naoú Cruinniú Ráithiúil de Ghrúpa SUúrtha
An Deichiú Cruinniú Ráithiúil den nGrúpa SUúrtha
An tAonú Cruinniú Ráithiúil Déag den nGrúpa SUúrtha
An Dara Cruinniú Ráithiúil Déag den nGrúpa SUúrtha, a chuimseodh athbhreithniú ar an Dara Plean Oibre Bliantúil agus athbhreithniú foriomlán ar an dUonscadal
Fógra faoi mhaoiniú Oonscadail a cheadú i ndáil leis an gcéad bhabhta d’iarratais
Cinneadh maidir le cur i bhfeidhm an Oonscadail amach anseo Nóta: Clocha Mílte Tionscadail i gcló láidir
*(1) — Tuarascálacha Bliantúla á n-ullmhú do bhliain na féilire. An chéad tuarascáil bhliantúil go dt an 31.12.2019 formheasta ag TF agus curtha faoi bhráid na Roinne Aibreán 2020.
*(2) — Obair leanúnach chun iarratas a dhéanamh ar chist éagsúla, lena n-áirítear Scéim Athnuachana Bailte agus Sráidbhailte 2019 (agus do chomh-mhaoiniú a bhaineann leis) agus iarratas Chatagóir 1 RRDF (gteic Uíbh Ráthaigh, a cuireadh isteach Nollag 2020, agus a ceadaíodh i mí Aibreáin 2021), agus do chomh-mhaoiniú gaolmhar.
*(3) — Deontas TVR 2019 ceadaithe i R4 2019 agus chomh-mhaoiniú ceadaithe ag UnaG R1 2020. Maoiniú RRDF C1 ceadaithe R2 2021 agus chomh-mhaoiniú ó UnaG R2 2021.
R R R R R R R R R R R R R R R R R R R R R R R R
MeeUng
MeeUng
MeeUng
Quarterly MeeUng of Steering Group
of
future
review of Second Annual ImplementaUon Plan
of
*(1) - Annual Reports being prepared for calendar year. First Annual report to 31.12.2020 approved by TF and submiyed to Dept April 2020.
*(2) - Ongoing work in applying for funds being undertaken, including Town & Village Renewal Scheme 2019 (and associated match funding) and RRDF Category 1 applicaTon (gteic Uíbh Ráthaigh, submiyed December 2020, approved April 2021), and associated match funding.
*(3) - Approval for TVR 2019 in Q4 2019 and associated match funding from UnaG approved Q1 2020. Approval RRDF C1 funding Q2 2021 and associated match funding from UnaG Q2 2021.
R R R R R R R R R R R R R R R R R R R R R R R R
Clúdach don dTasc-órsa sna meáin 01.01.20 – 31.12.21 / Media Coverage of the Tasc-órsa 01.01.20 – 31.12.21 Dáta
Clár / Staisiún / Nuachtán
Kerryman Raidió na Gaeltachta Ádhmhaidin, Nuacht
Nuachtlitreacha Paróiste x 3
TG4 Gaeltacht 2020 Raidió na Gaeltachta Ádhmhaidin, Nuacht an Deiscirt Kerryman Kerry’s Eye
FighUng back against rural decline in Uíbh Ráthach
Dul chun cinn an TF agus imeachtaí do Mhí na Fiontraíochta
Mí na Fiontraíochta Tasceórsa Uíbh Ráthaigh
Géarchéim daonra i nGaeltacht Uíbh Ráthaigh
An chian-obair i gcomhthéacs mianta an TF, taighde ar siúl ar thithíocht & spás oibre, margaíocht
Fógra faoi Thaighde ar thithíocht & spásanna oibre
Fógra faoi haighde ar thithíocht & spásanna oibre
Cé a bhí ag labhairt
Pod-chraoladh / Leathanach sa nuachtán
Lch 19
Saol ó Dheas
Deiseanna Cianoibrithe agus Fostú an Oifigigh Thaighde
C-19 Changes could help Uíbh Ráthach Gaeltacht Grow
Gaeltacht call for bezer coverage
New bid to map mobile blackspots
Plean Gníomhaíochta TF Uíbh Ráthaigh
Kerry group targets staycaUoners to move to Uíbh Ráthach
South Kerry Gaeltacht looking to target RelocaUons rather than StaycaUons
Talkabout on Radio Kerry
AzracUng residents rather than staycaUoners to the South Kerry Gaeltacht
Lch 18, Eagrán ‘Killarney & South Kerry’ hzps://www.rte.ie/radio/radioplayer/html5/#/rnag/21723151 hzps://www.rte.ie/radio/radioplayer/html5/#/rnag/21723141 hzps://www.tg4.ie/en/player/categories/topdocumentaries/?series=Gaeltacht%202020&genre=Faisneis
hzps://www.rte.ie/radio/radioplayer/html5/#/rnag/21760386 hzps://www.rte.ie/radio/radioplayer/html5/#/rnag/21760382
N/B (B Ó Caoimh)
Lch 5, Eagrán “Killarney & South Kerry” Lch 55 Lch 36 hzps://www.rte.ie/radio/radioplayer/html5/#/rnag/21773484
Páid Ó Neachtain
Lch 8, Eagrán “Killarney & South Kerry”
Lch 7, Eagrán “Killarney & South Kerry”
Lch 29 hzps://www.rte.ie/radio/uUls/share/rnag/21806055 hzps://www.rte.ie/news/munster/2020/0722/1154931-uibhrathach-peninsula-kerry/
Páid Ó Neachtain
Dónal Ó Liatháin
hzps://irishtechnews.ie/kerry-gaeltacht-looking-to-targetrelocaUons/ hzps://www.radiokerry.ie/azracUng-residents-ratherstaycaUoners-south-kerry-gaeltacht-july-24th-2020/
08.09.20 30.09.20 06.10.20 21.10.20 12.11.20 21.11.20 07.12.20 23.12.20 28.12.20 29.12.20 31.12.20 21.01.21
Clár / Staisiún / Nuachtán
‘Fáilte’ ar Connemara Community Radio
Saol ó Dheas
Ceann Teideal / Ábhar
AzracUng residents rather than staycaUoners to the South Kerry Gaeltacht
Mealladh daoine chun cónaithe
Cé a bhí ag labhairt
Pod-chraoladh / Leathanach sa nuachtán
hzps://connemarafm.com/Audio/failte.mp3 13.08.2020 (29.25 go dQ 42.30. nóiméad)
Colm Heneghan M Ó Mealóid C Breathnach
Saol ó Dheas Kerryman
InformaUon and Planning to be the order of the day in Uíbh Ráthach
Cruinniú Eolais Pobail 06.10.20
OpUmism sUll high for Uíbh Ráthach (cruinniú eolais pobail)
TF (agus CGUR, BSG CS, B Ó Caoimh)
C Breathnach C Breathnach
hzps://www.rte.ie/radio/radioplayer/html5/#/rnag/11240030 23.00-31.38
Saol ó Dheas
Skellig Coast AdverUser
Adhmhaidin
Kerryman
Nuacht TG4
RTE Online Saol ó Dheas Saol ó Dheas
Bealach Glas Uíbh Ráthaigh
Tasceórsa Uíbh Ráthaigh & buntáisU athlonnaithe
Dul chun cinn an TF 2020
Ben MacDonald & Outcome Digital
Feachtas athlonnaithe Uíbh Ráthaigh
IniUaUve aims to halt depopulaUon in Kerry Gaeltacht
Súil siar ar obair na bliana
Fiosruithe faighte ag an dTF
C Breathnach
Foireann
C Breathnach
S Grant & Eimear McDonnell (BBS)
C Breathnach
C Breathnach C Breathnach
C. Breathnach
Lch 11 hzps://www.rte.ie/radio/radioplayer/html5/#/rnag/11251278 20:45
hzps://simplebooklet.com/skelligcoastadverUser1
hzps://www.rte.ie/radio/radioplayer/html5/#/rnag/21876853
Lch 72, Eagrán “Killarney & South Kerry”
hzps://twizer.com/NuachtTG4/status/1343632294410473472
hzps://www.rte.ie/news/munster/2020/1229/1186811-ruralresezlement/
20201231_rteraidion-ansaolodheasansaoldhea_c21889625_21889626_232_.mp3 hzps://www.rte.ie/radio/uUls/share/rnag/21896379
21
Saol ó Dheas
Bailte ar TG4 Saol ó Dheas
Nuacht RnaG
Nuacht TG4
COVID delays family moves to SK Dídhaonrú
Earcú an Oifigigh Taighde
Athlonnú go hUíbh Ráthach
Clár mar gheall ar an nGleann & Bá Fhionáin
€2m do Gteic Bhaile ‘n Sceilg
C. Breathnach N/B
C. Breathnach
Victor Bayda Dónal Ó Liatháin
Lch 24 hzps://www.rte.ie/radio/uUls/share/rnag/21927745
hzps://www.tg4.ie/en/player/categories/topdocumentaries/play/?pid=6243405605001&Utle=An%20Gleann %20B%C3%A1%20Fh%C3%ADon%C3%A1in&series= Bailte&genre=Faisneis&pcode=604330
€2m do Gteic Bhaile ‘n Sceilg
Dónal Ó Liatháin Áine Uí Bheoláin C Breathnach
hzps://www.rte.ie/radio/radioplayer/html5/#/rnag/21941284 hzps://twizer.com/NuachtTG4/status/1384210028068950020 ?s=20
Dáta
Clár / Staisiún / Nuachtán
Kerry Today (Radio Kerry)
Radio Kerry News
Ceann Teideal / Ábhar
€2m for Rural RegeneraUon in South Kerry
€2 million digital hub to benefit enUre South Kerry community
Pod-chraoladh / Leathanach sa nuachtán hzps://www.radiokerry.ie/podcasts/kerry-today/e2m-for-ruralregeneraUon-in-south-kerry-monday-april-19th-2021-233913 hzps://www.radiokerry.ie/news/e2-million-digital-hub-to-benefitenUre-south-kerry-community-233736
Saol ó Dheas Independent.ie
An Saol in Uíbh Ráthach i gcomhthéacs deontais do gteic Uíbh Ráthaigh
€2m investment in Ballinskelligs will transform the enUre region
Edel Ní Bhraonáin & Clíona Ní Bhraonáin
hzps://www.rte.ie/radio/radioplayer/html5/#/rnag/21941891 hzps://www.independent.ie/regionals/kerryman/news/2minvestment-in-ballinskelligs-will-transform-the-enUre-region40336702.html
21.04.21 08.05.21
The Business (RTE Radio 1) Saol ó Dheas
€2m investment in Ballinskelligs will transform the enUre region
Obair an Tasceórsa
Tracy Keogh –Grow Remote
Caitlín Breathnach, Fíona de Buis, Peter Shallow, Niamh Ní Mheachair, Victor Bayda, Sorcha Ní Chatháin, Edel Ní Bhraonáin, Síomha, Eimear Ní Mhurchú, Micheál Ó Sé
10.07.21
In Business (Radio Kerry) Saturday Supplement
Radio Kerry News An Saol ó Dheas
Obair an TF
CreaUve Places Uíbh Ráthach
Minister Humphreys on 2-day visit to Kerry
Obair an TF Gteic, fostaíocht
Cuairt an Aire Humphries 28.07.21
Kate Kennelly (KCC) & Caitlín Breathnach N/B
Caitlín Breathnach Dónal Ó Liatháin
hzps://www.radiokerry.ie/podcasts/saturdaysupplement/saturday-supplement-july-10th-2021-243528 hzps://www.radiokerry.ie/news/minister-humphreys-on-2-dayvisit-to-kerry-245279
hzps://www.rte.ie/radio/rnag/clips/21987459/
20.12.21
Cáirde na Gaeltachta (nuachtliUr do Diaspora Gaeltachta) Ádhmhaidin
Daoine ag athlonnú go hUíbh Ráthach
Leathanbhanda in UR ... NBP ag teacht 2025
N/B Caitlín Breathnach
hzps://mailchi.mp/96cb71bd737e/cairde-na-gaeltachta-eagrn-7issue-14803324
hzps://www.rte.ie/radio/rnag/adhmhaidin/programmes/2021/ 1220/1267727-adhmhaidin-d-luain-20-nollaig-2021// (55 nóim)