061213

Page 7

PAGINA 12

Aruba tin un sistema di pensioen “pay as you go”

E grupo di trahado di awendia ta paga pa e pensioen di awe ORANJESTAD (AAN): A pesar cu e sistema di Pensioen di Behez, conoci como AOV (Algemene Ouderdomsverzekering), a wordo introduci na 1960, hopi hende ainda no ta consciente con e a funciona. Gabinete Mike Eman II a pidi SVb, e instancia encarga cu maneho di e fondo aki, pa cuminsa un campaña di informacion cu mester contene mas cu e informacionnan relaciona cu e cambionan proponi den e fondo. AOV a wordo crea como un instrumento importante pa evita y combati pobresa bou di nos grandinan, pues e lo mester tabata un sosten financiero basico pa e grandinan. Den e presentacion cu SVb ta haci, ta bini dilanti cu e plan original tabata pa AOV wordo complementa cu un pensioen general pa trahado, cual Gabinete Mike Eman I a logra introduci na 2012. Pero ciudadanonan no mester lubida cu e base di AOV ta di solidaridad. Esaki ta nifica cu esnan cu ta traha awo, ta paga e pensioen di e grandinan. Cu transcurso di tempo, a constata cu pa un gran mayoria di grandinan, segun e director di SVb ir. Edwin Jacobs a bisa den diferente presentacion, “AOV ta e unico fuente di entrada”. Enbes cu el a bira un sosten pa un parti di e entrada perdi, el a bira practicamente e unico entrada di e grupo aki den comunidad. Sin importa e problemanan cu e sistema aki a conoce na caminda, “mester bisa cu nos grandinan tin derecho riba un behes den trankilidad y nan no por sigui den incertidumbre di kico lo pasa cu AOV. Esaki ta motibo suficiente pa salvaguardia financiamento di AOV,” segun Jacobs. Tanto Jacobs como e waarnemend director di SVb for di 1997 pa 2005, Herbert Diaz, a bisa cu e fondo di AOV ta basa riba un formula: 1) e entradanan, cual ta depende di cuanto hende a traha, e salario averahe y e prima cu nan ta paga y di otro banda 2) e gastonan, cuanto pensionado tin y cuanto nan ta cobra. Si esaki keda den balans no ta problema, pero loke a mira ultimo añanan ta cu tin menos hende ta drenta e mercado laboral, pa contribui na e fondo, mientras cu e grupo di grandinan cu mester haya pensioen ta creciendo.

Ni e boom di añanan 1990 cu a percura pa un reserva di 200 miyon no ta yuda. “Cada dia tin menos hende ta traha pa carga (solidarismo) e cantidad di pensionadonan cu tin. Nos tin un sistema di “pay as you go”, mester tin

DIARIO suficiente hende ta traha pa paga pa e pensioennan,” Diaz a comenta den un entrevista. El a agrega cu si na 2005 tabatin alrededor di 11 mil pensionado, awor e ta 14 mil y e proyeccion ta cu pa 2030 lo tin mas di 30 mil pensionado. Meta di e discusionnan cu tin andando den Dialogo Social, cu tanto doñonan di trabou y sindicatonan, ta pa yega na un consensus pa garantisa e pensioen den futuro. Pa logra

DIABIERNA 6 DECEMBER 2013

esaki, mester yega na e solucion cu ta socialmente aceptabel y financieramente factibel. “Esaki ta algo cu ta hunto so

nos por logr’e pa bienestar di e pueblo,” Prome Minister Mike Eman a bisa na diferente ocasion riba e tema aki.


Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.