META-FORMY Białystok | 20 czerwca 2017 | nr 4
Festival
Gazeta
Festiwalowa
Daily
FESTIWAL METAMORFOZY LALEK 2017 PUPPETS' METAMORPHOSES FESTIVAL 2017
www.metamorfozy-lalek.pl
Przewodnik towarzyski | Social Guide tekst / written by Konrad Szczebiot | translated by Krzysztof Puławski
Ponieważ każdy z festiwali jest nie tylko wydarzeniem artystycznym, lecz także towarzyskim, postanowiliśmy udostępnić naszym czytelnikom przewodnik po dzisiejszych spektaklach. Pomoże on Państwu wybrać te przedstawienia, na których warto się pokazać oraz nie tracić czasu na te, podczas których nie natkniemy się na nikogo znaczącego z białostockiego „światka” lalkarskiego. Poniżej pierwszy odcinek metaformowego przewodnika towarzyskiego! >>> „Za drzwiami śnieżycy” - Dziś Dyrektor Artystyczny Festiwalu z żoną. Redaktor Lucyna Kozień. Profesor Damulewicz. Siostra Rektora Czołpińskiego. Brat biletera. Dwu braci Bitdorf i Doktor Dojlidko z żoną i córką. >>> „Molier” - Dziś będzie Aktorka Wilczewska z teściem, ale mąż jej wyjeżdża do Łomży. Aktor BeyaZaborski z córką. Na drugim akcie Dziekan Dwulit, bo ma interes do Dyrektora Waszkiela. >>> „Józef i jego bracia” - Ze znaczących osób dziś nikogo. >>> Klub Festiwalowy - Dziś nikogo. Może Inspicjent Janczuk?
zdjęcie / photo by Bogumił Gudalewski
Due to the fact that every festival is not only artistic but also social event we decided to present our readers with a guide of today’s performances. It will help you to choose the shows which are really worth to go to without wasting your time on showing up at the places where you can’t meet any prominent figures. So here’s a Mata-Form guide for you: >>> ‘The Door of the Snowstorm’: today artistic director of the festival with his wife, the editor-in-chief Lucyna Kozień, prof. Damulewicz, sister of rector Czołpiński, cashier’s brother, two Bitdorf brothers and doc-tor Dojlidko with his wife and daughter. >>>‘Molier’: actress Wilczewska with her father-inlaw, but her husband will go to Łomża, actor BeyaZaborski with his daughter, during the second act the dean Dwulit because he wants to talk to director Waszkiel. >>>'Joseph and his Brothers’': nobody from wellknown personalities. >>> Festival Club: today nobody. Maybe stagemanager Janczuk?
Pingwiny na Arce Noego | Penguins on the Noah’s Ark tekst / written by Anita Piotrowska | tłumaczenie / translated by Krzysztof Puławski Rzadko znajdujemy się w sytuacji, w której musimy wybierać pomiędzy naszymi najbliższymi przyjaciółmi. Przed takim trudnym zadaniem stanęły trzy pingwiny podczas potopu zesłanego przez Boga, kiedy otrzymały tylko dwa bilety uprawniające do wejścia na Arkę Noego. Znajdują rozwiązanie – jeden z pingwinów wskakuje do walizki i tak postanawia przeżyć kataklizm. Podczas spektaklu muzycznego „Na Arce o Ósmej” trzeba było obudzić w sobie wewnętrzne dziecko, gdyż jest on kierowany do młodszych widzów. Szczególnie odczuwalne było to w sztucznej grze aktorskiej, każdy z bohaterów zarysowany był grubą kreską, co do mnie – niestety – nie przemówiło. Podczas całego przedstawienia wyraźny był dość infantylny humor sytuacyjny, niestety komizm słowny w większości okazał się niezrozumiały dla osób nieznających języka litewskiego. Aktorzy kilka razy próbowali żartować w języku polskim i angielskim i wywoływało to śmiech wśród widzów. Postacią, która mnie najbardziej urzekła, był Noe. Już pięć minut przed spektaklem w foyer podczas niewielkiego performansu obserwował widzów i zapisywał w swoim zeszycie to, co ujrzał. Później zajmował się głównie zmianą scenografii i dopiero pod koniec miał swoje „pięć minut” ogłaszając koniec potopu i dziwiąc się, po co na Arce pingwiny, które świetnie pływają.
We rarely have to choose between our best friends. This was the problem faced by the three penguins who got just two tickets for the Ark. So one of them had to hop into the suitcase… While watching musical performance ‘Meet on the Ark at Eight’ you had to awake your inner child because… it is targeted at the younger audience. It was visible in an artificial and exageratted acting which I didn't like. And we had lots of childish situational an probably verbal humour, but the latter escaped those who didn’t know Lithuanian. But the actors had several laughs when they joked in Polish… I liked Noah’s character the best. He appeared in the hall before the performances, took measure of the members of the audience and wrote something in his notebook. Then he cared mainly about the scenography changes and appeared on the stage for a longer period of time just at the end of the show. He announced the end of the flood and wandered about penguins who spent it on the ark although they are such good swimmers. The costumes were varied: we had Noah in averalls and colourful shirt, the Dove dressed as a pope and varied penguins. They were by a renown scenographer Ramune Skrebunaite and for me they were the best part of the show. But not the plain, minimum scenography. ‘Meet on the Ark at Eight’ is a play about friendship and doubts concerning the existence of God. It should help the young to understand why the world sometimes seems so bad. But it lacked one thing: this magic which also help the adults to go back to their childhood.
Noe zupełnie nie na poważnie, ale w ogrodniczkach i krzykliwej koszuli, gołąbek przynoszący gałązkę w stroju stylizowanym na ubiór papieża oraz różnorodne pingwiny to pomysł na kostiumy Ramune Skrebunaite, nominowanej do wielu nagród scenografki i projektantki kostiumów. To one wydały mi się najmocniejszym punktem spektaklu, czego nie można powiedzieć o monotonnej scenografii. „Na Arce o Ósmej” to sztuka o przyjaźni na zawsze oraz o wątpliwościach związanych z istnieniem Boga. Ma pomóc najmłodszym w zrozumieniu, dlaczego czasem świat wcale nie wydaje się dobry. Niestety, zabrakło jednego czynnika, który sprawia, że dorośli potrafią powrócić na chwilę do czasów dzieciństwa – magii opowieści wciągającej w świat przedstawiony na scenie.
zdjęcie / photo by Bogumił Gudalewski
Jakoś tak człowiekowi łatwo, kiedy jest pokonany… | Somehow it is Easy for a Man When He is Defeated ... tekst i tłumaczenie / written & translated by Anna Zambrzycka
Spektakl "Dzień osiemdziesiąty piąty" w adaptacji i reżyserii Agnieszki Błaszczak w sposób bardzo luźny interpretuje opowiadanie Hemingway’a "Stary człowiek i morze". Czy inne podejście do znanej wszystkim historii jest dobrym pomysłem czy nietrafioną decyzją?
The performance 'Day eighty five' adapted and directed by Agnieszka Błaszczak interprets in a very tenuous way Hemingway’s The Old man and the Sea. Is different approach to the well-known by everyone story a good idea or a wrong decision?
Główny bohater, lalka w stylu Dudy Paivy, w mistrzowski sposób animowana przez aktora-lalkarza, snuje swoje historie w szpitalu, bez najbliższych u boku, za słuchacza mając tylko pielęgniarza. Tęskni za wnukiem i morzem. Kiedy szpitalne łóżko zamienia się w łódź, zabiera pielęgniarza ze sobą w podróż, w której wspomnienia mieszają się z wyobraźnią, a prawda z fikcją.
The main character, puppet in the vein of Duda Paiva, masterfully animated by puppeteer, spins his stories in the hospital, without his loved ones by his side, and having male nurse as his only listener. He misses his grandson and the sea. When the ward bed changes into boat, he takes the male nurse with him on a travel during which memories mixes with imagination, and the truth with fiction.
Różnorodność użytych środków artystycznych i form zaskakuje, ale nie rozczarowuje. Umiejętne pomieszanie teatru lalek z teatrem cieni, tańcem, efektami multimedialnymi zachwyca. Scenografia urzeka pokazując, że proste zabiegi, np. zamiana łóżka w łódź, mogą wywołać ogromne wrażenie. Muzyka na żywo dodaje całości jeszcze więcej dynamiki, momentami wywołując nawet strach – lękamy się morza w czasie ogromnej burzy.
The variety of used means of artistic expressions and forms is surprising, but not disappointing. Skilful way of mixing the puppet theatre with the shadow theatre, dance, multimedia projections delights. Scenography entrances by showing that simple actions, such as changing bed into boat have a power to draw a huge impression. Live music adds even more stamina to the entirety, from time to time even causing fear – we are afraid of the sea during the great storm.
Spektakl zmusza do skupienia się na sprawach ważnych dla każdego, takich jak kwestia śmierci, lęk przed nią, samotność i tęsknota, niepoddawanie się w dążeniu do celu do samego końca.
The performance forces to focus on the issues crucial for everyone, such as death and fear of it, loneliness and longing, the importance of not giving up in the endeavour to attain the purpose till the end.
Spektakl Teatru Lalki i Aktora w Wałbrzychu udowadnia, że można klasykę zinterpretować na nowo i bez szkody dla niej. Obejrzenie "Dnia osiemdziesiątego piątego" pozostawia widza w zachwycie, ale zaniepokojonego; zmusza do refleksji na tematy ważne, choć trudne i bolesne. Wrażenia na pewno pozostaną w pamięci na bardzo długi czas.
The performance of the Puppet and Actor Theatre in Wałbrzych proves that classic could be interpreted again without prejudice. Watching Day eighty five leaves the spectator in awe, but anxious; it forces to reflection about important but painful and difficult topics. Impressions will stay in the memory for a very long time for sure.
,
Letter to the Editor
,
List do Redakcji
Dear Editor’s of Festival’'s Donkey***
Szanowna Redakcjo Osła Festiwalowego***,
I don’t really know why you gave up the initial title of your daily because it fits so well those sweating crowds rushing from one place to another. It’'s true that I do the same but only because my wife had to queue for two hours to get the tickets. So at least I will tell you what I think about the plays because your reviews are just full of admiration. You don’t know your stuff!
zupełnie nie mam pojęcia, dlaczego ten projekt tytułu gazetki nie przeszedł. Idealnie określa te biegające od teatru do teatru spocone tłumy. Fakt, ja tak-że muszę się z owymi tłumami identyfikować, ale skoro moja czcigodna małżonka wystała te godziny po zaproszenia, to co mam teraz robić? Przynajmniej więc pozwolę sobie wyrazić opinię w sprawie spektakli, bo w tych recenzjach same zachwyty. Nie znacie się zupełnie!
First of all, the name of the festival. Let’s forget grandiloquent ‘metamorphoses’ but of what ‘puppets’'?! For instance in ‘Candide’ you have just actors who talk rubbish about marionettes because they never appear on the stage! And we need puppets! Stick puppets! Hand Puppets! Javanese puppets! Real marionettes! Or just the things in the form of pupetts! But not the likes of those used in ‘Final Form’': made of wastes, lame... And can we call this whole show theatrical? It was full of noise and fake poetry! I had to wipe my eyes remembering good old songs...
Najpierw sprawa nazwy festiwalu. Pomijam te górnolotne „Metamorfozy”, ale „Lalek”? Jakich lalek?! Oglądam „Kandyda”, a tam? Całkiem żywy plan – no tak, no tak, niby wszyscy jesteśmy marionetkami itd., ale proszę Was, proszę… Lalki miały być! Kukiełki! Pacynki! Jawajki! Prawdziwe marionetki! Niechże choć pojawią się pałuby! Może w „Ostatecznej Formie” mam cieszyć się z lalek? To coś dziwnego i pozszywanego z resztek mam nazywać lalką?! W ogóle czy to jakikolwiek teatr? Te wrzaski, te kpiny z pięknej poezji śpiewanej… Musiałem sięgnąć po chusteczkę, aby obetrzeć łzę z oka…
So let’s go further... ‘The Magic Mountain’ with its skeletons! Do you call these puppets? And who in his right mind makes the four-hour performance?! Just talking! For four hours! It's good that I had a place far away and my wife poked me whenever I snorted.
Szukajmy więc dalej… „Czarodziejska Góra”? Te ciągane przez aktorów kościotrupy to może miały być lalki? Chyba z kostnicy! No i kto o zdrowym rozsądku robi spektakl, w którym aktorzy gadają przez cztery godziny? Cztery godziny! Dobrze, że siedziałem w najdalszym kącie, a żona szturchała mnie, ilekroć zaczynałem chrapać.
Well, we had some pupetts in ‘Tria Fata’ and ‘Amor omnia vincit’ but then the text was really unacceptable. I won't use the word for it as a cultural person who read Andersen even in his cradle.
No niby w „Tria Fata” i „Amorze”, który „omnia vincit” rzeczywiście jakieś lalki grały. Ale dla odmiany, jak pojawiły się lalki, to tekst był do… nie wypowiem się jako bardzo kulturalny człowiek! A już Andersen?! No wypraszam sobie! Andersena to ja w kołysce czytałem!
So I decided to take a rest and on Sunday I stayed at home. Well I know that there were pupetts there, but Czekhov about love... Can you watch this? And UBU(S) was really strange... I know that I didn't see the show, but the mere pictures were enough!
Z tego wszystkiego zdenerwowałem się i w niedzielę zostałem w domu. Odpoczynek się należy! Wiem, wiem, tu akurat LALKI BYŁY, ale Czechow o miłości – czy to da się oglądać?! A ten „Ubu(s)” to całkiem dziwaczny. Co z tego, że nie widziałem? Zdjęcia widziałem! O!
Today I couldn’t stay at home, my wife reminded me this two-hour queue, so I expected the puppet performance for adults and then... I watched ‘Meet at the Ark at Eight’' and... there were no puppets and the play was for children! I felt offended as a very adult person! Who chose those performances?
Dzisiaj już nie dało się zostać w domu, wybiła mi to z głowy żona moja, więc czekając na lalkowy teatr dla dorosłych zastanawiałem się, co zobaczę. No i co? I nico! W spektaklu „Na arce o ósmej” nie dość, że nie było lalek, to jeszcze było to przedstawienie dla dzieci! To obraża moją dojrzałość! Kto dobierał te zespoły?!
In ‘Day Eighty Five’ there was a puppet. Just one... and a very old one. They probably didn't have any new materials in Wałbrzych. And in ‘Clowns’ Houses’ there were puppets but acting in a very rude way! It is a scandal! And the theatre was from Greece. Have they forgotten their play-wrights such as Sophocles or Euripides?
W „Dniu osiemdziesiątym piątym” w końcu lalka. Jedna! I to jakaś bardzo stara, jakby już nie mieli w Wałbrzychu nowych. No i w „Domu klaunów” były lalki, oj były… Ale co one wyprawiały, to skandal, Szanowni Państwo, skandal! Jeżeli to ma być reprezentacja greckiego teatru, to ja podziękuję. A gdzie Antygony?! Sofoklesy?!
Whew, now I feel better. I’'ll be at the festival tomorrow counting on something which is adult and puppet-like... And be careful, because I will write once more...
Uff, lżej mi trochę na sercu. Jutro przybywam. I liczę. LICZĘ… że zostanę usatysfakcjonowany pełnym kultury teatrem lalkarskim dla dorosłych. I proszę uważać, bo znowu napiszę…
All the best from me and my wife, Your sincere and honest MEMEBER OF THE AUDIENCE ***The first planned name of our paper.
Pozdrawiam, małżonka łączy ukłony. Wasz uważny i życzliwy WIDZ *** Pierwotny planowany tytuł naszej gazety.
Here’s the fragment of the poem used in the fascinating performance by the Greek artists:
Fragment utworu wykorzystanego w spektaklu greckich artystów:
BENEATH the flat and paper sky The sun, a demon's eye, Glowed through the air, that mask of glass; All wand'ring sounds that pass
Pod papierowym niebem kona Słońce, co okiem jest demona, Powietrze szklaną maska się zdaje, A dźwięki, co się tam błąkają
Seemed out of tune, as if the light Were fiddle-strings pulled tight. The market-square with spire and bell Clanged out the hour in Hell...
Są tak fałszywe, jakby wiatr ponury Szarpał napięte światła struny; I dzwon z ratusza, tam gdzie rynek Wydzwaniał z piekła nam godziny…
Edith Sitwell ‘Clowns’ Houses’
Edith Sitwell „Domy klaunów” przeł. Krzysztof Puławski
zdjęcie / photo by Bogumił Gudalewski
META-FORMY Redaktor naczelny: Konrad Szczebiot Redakcja: Teresa Radziewicz, Krzysztof Korotkich Recenzenci: Aleksandra Andrukiewicz, Anita Piotrowska, Aleksandra Sidor, Katarzyna Kołaczyk. Agnieszka Ziemann, Anna Zambrzycka Tłumacze: Anna Zambrzycka, Krzysztof Puławski Skład i łamanie tekstu: Julita Stepaniuk Wydawca: Białostocki Teatr Lalek, Wydział Sztuki Lalkarskiej w Białymstoku Akademii Teatralnej w Warszawie, Instytut Filologii Polskiej UwB, Sekcja Polska AICT www.metamorfozy-lalek.pl | www.facebook.com/teatrBTL