premiery Spektakl W samo południe w reżyserii Wojtka Ziemilskiego to opowieść o wyborach do Sejmu i Senatu w 1989 roku. Jest to projekt wyjątkowy ze względu na swój kolektywny charakter. Twórcy spektaklu aktywnie współtworzyli ten projekt wraz z obsadą aktorską. Całość oparta jest na terenowych badaniach całego zespołu – aktorzy dotarli do uczestników omawianych wydarzeń oraz przeszukali prywatne zasoby pamięci. Subiektywna perspektywa okazała się dobrym rozwiązaniem, bo wytworzyła ogólny nastrój spektaklu, który miał większą siłę oddziaływania na widza niż znane historyczne, pozornie obiektywne, narracje o wyborach czerwca ‘89. Po oddaniu płaszcza w szatni widz
aktorzy znajdują się na scenie przed
zostaje skierowany do sali teatralnej, ale
rozpoczęciem spektaklu. Oglądają
po drodze napotyka przeszkodę. Trzech
na ekranie hasła, filmowane przez
aktorów zatrzymuje go i prosi, żeby
kolegów znajdujących się we foyer.
na gorąco wypowiedział się w jednym
Aktorzy na scenie spoglądają na kartki
zdaniu-haśle o istotnych zmianach,
z wypisanymi zdaniami (na jednej
które miały miejsce po 1989 roku.
kartce są trzy hasła) i każdy z nich
Pierwsze reakcje widzów są dziwne –
wybiera jedno zdanie, które wykrzykują
spontanicznie podają głównie hasła
jednocześnie na głos (każdy aktor
odnoszące się do historii osobistej,
samodzielnie decyduje, które zdanie
ale często też pojawia się krytyka
wypowie, więc wypowiedzi nie zawsze
społeczna. Ten zabieg spełnia dwie
są jednomyślne). Na widowni słychać
funkcje. Po pierwsze, indywidualizuje
żywe reakcje i satysfakcje widzów, kiedy
odbiór spektaklu, sprawiając, że widz
to ich głosy są skandowane. Następnie
ma poczucie, że wpływa na kreowaną
aktorzy włączają na laptopie relację z
rzeczywistość; po drugie, jedno zdanie,
Dziennika Telewizyjnego
które wypowiada odbiorca nieświadomy
o wyborach 1989 roku i filmują ekran
tego, czemu ma ono służyć, staje się
komputera. Obraz z kamery wyświetlany
głosem wyborczym. Już na początku
jest na ścianie. Aktorzy kładą kartki
przedstawienia wybrzmiewa główne
z wypowiedziami widzów na ekran
przesłanie spektaklu: krytyczna refleksja
komputera, przesłaniając kadry filmu. W
o odpowiedzialności za własne słowa
ten sposób na ekranie widzimy obraz z
i świadomie podejmowanych wyborach,
komentarzem. Dodatkowo hasła są wciąż
oczywiście głównie politycznych,
skandowane przez aktorów, co powoduje
choć tę naukę można odnieść do
nieustanną interpretację prezentowanych
innych życiowych decyzji. Pozostali
w Dzienniku informacji.
teatralia 64/2013
5