Jacquline woodson ilk bakışta aşk

CDRETTA

SCOTT

KING

ÖDÜLLÜ

YAZAR

JACQU E Ll NJIE WOOID>SOINJ

İLKBAKlŞTA Yüzüne, gülümsemesine ve saçiarına bakmaktan kendi­ mi alıkoyamıyordum. Hayatımda hiç bu kadar yakından saç lülesi görmemiştim. Kalın telli ve siyah renkteki saçları , bukleler halinde omuzlarına düşüyordu . Saçlanna, yüzüne dokunınaya can atıyordum. Kendi adını yeniden söylediğini duymak istiyordum. Bir an, hiçbir şey söylemeden birbirim­ ize baktık Onda tanıdık olan bir şey vardı, sanki daha önce gördüğüm bir şey. Gözlerimi kırpıştırarak, yüzümü diğer yöne çevirdim. Birden utanmıştım. j eremiah ayağa kalkınca , ben de doğruldum.

"Neyse ... hoşça kal. Sanırım .. . sanırım daha sonra bir yerlerde tekrar karşılaşırız , " dedi yumuşak bir sesle, bir süre daha bana bakarak ve sonra, arkasını dönüp koridora doğru yürüdü . Lüleleri , hafifçe omuzlan üzerinde dalgalanıyordu. "jeremiah, " diye fısıldadım kendi kendime. Sanki onun, jeremiah'nın oluşturduğu sisin içinde yürüyormuşuro gibi, adının etrafımda yayıldığını hissedebiliyordum.

"Woodson, ilk aşkın yoğunluğunu ve tutkulu saflığını hoş bir şekilde anlatmış. " -BCCB

"Woodson, iki farklı ırktan ergenlik çağındaki hoş bir çiftin, üzücü bir biçimde değişim gösteren aşk öyküsünü, oldukça entelektüel bir biçimde anlatıyor. " -Ki rkus Rev i e w s

" Bazi o kurlar, Romeo ve ]uliet ile Batı Yakası Hi kaye­ si'nden yansımalar bulabilirler , ama genç okurlar burada sı­ radan imalar olmadığını hissedeceklerdir. . . Farklı ırktan iki gencin aniden kapıldıkları romantizme dair gerilim, her birinin kendi kimliklerine ilişkin düşünceleriyle karmaşık bir hal alıyor. " -The Chicago Tribune

"Woodson, bir kez daha, olağanüstü bir açıklık, kesin­ lik ve derinlikle, hassas ve aynı zamanda patlamaya hazır bir konuyu işlemiş . . . Karakterlerin duygularının yoğunlu­ ğu, kalplerin çarpmasına ve sonra acımasına yol açıyor. . .

-Publishers Weekly,

"

kitap yorumu

Bu Kitabın Değer Bulunduğu Ödüller •

Amerikan Kütüphanecilik Derneği En İyi Gençlik Kitabı

Ö dülü •

BCCB Mavi Kurdele Kitabı Ö dülü

•

California Genç Okur Madalyası Ö dülü Pennsylvania Genç Okurlar Ödülü

•

J ACQUELIN E WO O DSON

İLK BAKlŞTA AŞK

Roman

İSTİKLAL KİTABEVİ

Jacqueline Woodson

lik Bakışta Aşk (If You

Come Softly; 2003)

© 1998 jacqueline Woodson

İngilizce'den çeviren

Ru ken Kaya Yayın editörü

Fahrettin Çiloğlu Kapak resmi

Sibel

ı

D(tş

©Bu kitabın Türkçe yayın haklan,

Anatolialit Ajansı aracılığıyla, İstihlal Kitabevi'ne aittir.

Birinci Basım

Nisan 2006 ISBN

975-6115-15-7 Ofset Hazırlık, Baskı ve Cilt

Mart M a tbaa c ı l ı k Sanatlanı Tic. San. Ltd.

Şti.

Tel: (0212) 321 23 00 Faks: (0212) 295 ll 07

İstihlal Kitabevi

(İstiklal Kültür ve Turizm Hizmetleri Kitap Kırtasiye Paz. San. Tic. Ltd. Şti.'nin bir yayın girişimidir.)

İsti klal Caddesi No. 79-81 Be•·')ğlu

-

İstanbul

Tel. (0212) 292 95 18- 249 61 47- Faks. (0212) 249 68 71 www .

istiklalkitabevi. com

info@istiklalkitap.coın.tr

JACQUELINE WOODSON

İLK

BAKIŞTA AŞK

Türkçesi Ruken Kaya

İSTİKLAL KİTABEVİ

]ACQUELINE WOODSON, Ohio'da doğdu ve Güney

Carolina' da, Greenville'de büyüdü . İlk Bakışta Aşk (2006; If dı şında da gençler i çin kitaplar yazdı. Bun­ lardan Hush (Sus) ile ABD'de Ulusal Kitap Ödülü finalisti ol­ du . Miracle's Boys ( Mu cizen i n Çocukları) kitabıyla Coretta Scott King Ödülü ve Los Angeles Times Kitap Ödülü gibi bir­ çok ödül kazandı. The Dear One (Sevgili), The House You Pass on the Way (Yolun Ü zerindeki Ev1, Maizon at Blue Hill (Mavi Tepe'deki Maizon), Last Summer with Maizon (M ai ­ zon ile Son Yaz) , yazarın diğer kita pl a n d ır . Woodson, kızı ve eşiyle birlikte New York'ta , Brooklyn'de yaşamaktadır.

You Come Softly)

]eremiah gibi olanlara

Eğer yavaşça gelirsen Ağaçların arasındaki rüzgar gibi Benim duyduğumu duyabilirsin Kederin gördüğünü görebilirsin

ANNEM,

merdivenlerin b aşında durmuş, bana ses­

leniyordu . Kendimi zorlayarak, yavaşça derin uykumdan uyanmaya çalıştım. Aylardan Haziran'dı. Dışarıda, parlak mavi ve açık bir gökyüzü vardı. Bu mesafeden Cental Park'ı ve gökyüzüne dayanmış gibi görünen görkemli ağaçlan sey­ redebiliyordum. Rüyamda Miah'ı görüyordum. " Elisha," diye seslendi Marian yeniden. Sesi endişeliydi ve o anda, merdivenlerin başında dikilip , ellerini tırabzanda bir aşağı bir yukarı gezdirerek cevap verınemi beklediğini bi­ liyordum. Ama henüz cevap veremezdim . O anda değil.

Bir erkek arkadaşın mı var?

diye sormuştu Marian o son­

bahar. Miah daha yeniydi . Ve ben de, erkek arkadaşım olma­ dığını belirterek, yalan söylemiştim.

Artık kollarını göğsünde kavuşturmuş bir halde, oda­ mm kapısında dikiliyordu . "Kalkma vakti geldi , ta tlım. Sen iyi misin? " Başımı saliadım ve saçlanm gözlerimin üzerine düşmüş, pijamalanm sıcaktan vücuduma yapışmış bir halde, camdan dışarı bakmaya devam ettim.

Hayır, Marion, erkek arkadaşım yok. Yok şu anda. Artık yok.

Yatağıma gelerek yanıma oturdu . Ağırlığı yüzünden ya­ tağın o yana hafif çöktüğünü hissettim. Bumuma parfümü­ nün kokusu geldi.

"Dün gece rüyamda Miah'ı gördüm," dedim yavaşça, ba­ şımı omzuna yaslarken. Dışarıda , taksiler kornalarını çalıp duruyorlardı. Gürültülerin arasındaki birkaç saniyelik ses­ sizlik sırasında , kuşların seslerini duydum. Ve kendi nefes alıp verişlerimi.

Marion elleriyle başımı okşadı. Yavaşça. Yumuşak bir şekilde. "İyi bir rüya mıydı? " Kaşlarımı çattım. " Evet . . . sanırım. Ama hepsini hatırla­ mıyorum. " "Mümkün olduğu kadarını hatırlamaya çalış, Elisha , " diye fısıldadı , alnıını öperken. "Ne hatırlayabiliyorsan, onu hatıriarnayı dene. " Gözlerimi kapadım.

Ve hatırlamaya çalıştım.

Birinci Bölüm

1

j

EREMIAH

zenciydi. Bunu hissedebiliyordu. Yaz

aylarında , güneşin, derisi üzerindeki sert ve yakıcı etkisini.

Terlediği zamanlarda , bazen vücudundan siyah renkte bon­ cuk boncuk yağ çıkıyormuş gibi hissediyordu . D erisinin al­ tında kendini iyi hissediyordu, güvendeydi. Ve herkesin si­ yah renge sahip olduğu Brooklyn'deki Fort Greene'de kom­ şu semtlerde dolaşırken , kendini gayet rahat hissediyordu .

Ama dışanya atılan bir adım . . . Sadece tek bir adım atı­ yor ve derisinin ağırlığının değiştiğini hissediyordu. Daha ağırlaşıyor gibiydi sanki.

Kendini, açık tenli arkadaşlarıyla dalga geçerken yakalı­ yordu bazen. Ama herkes gülüyordu . Herkes, birbirine sata­ şıyordu . O arkadaşları da kendisiyle aynı biçimde eğleniyor­ lardı. Annesi beyaz ve babası zenci olan, garip isimli çocukıs

luk arkadaşı Carlton, tamamen zenci olduğuna yemin edi­ yordu . Basketbol aynadıkları bazı günler Carlton, ne kadar siyah olduğunu söyleyerek j eremiah'la eğlenirdi. Ama kaba bir şey yoktu bunda . Bu sadece, birbirlerinin etrafındayken takındıkları tavırdı. Bazen gözlerinden yaşlar boşalana dek gülerlerdi. Gülerek ve parmaklarıyla birbirlerini göstererek, söyleyecek daha komik bir şey bulmaya çalışırlardı . Bu, böy­ leydi işte . j eremiah, arkadaşlarıyla birlikte takıldığında , ken­ di gibiydi. Hepsi kendileri gibiydi . Bazıları açık tenli, bazıla­ rı koyu tenli , dalgalı saçlı, kıvırcık saçlı , hatta kel kafalı ar­ kadaşları bile vardı , sadece birlikte takılır ve gülerlerdi. Böy­ le zamanlarda kendini özgür hissederdi, siyah derisinin al­ tında özgürdü . Bunu , kollarını iki yana kocaman açıp sırıra­ rak kutlayabilirdi bile.

Bazen, kanser onu almadan uzun zaman önce , kendisini gölgede oturmaya zorlayan, Güneşte aşırı derecede karannanı istemiyorum , diyen büyükannesini hatırlardı. O zamanlar kü­

çük olan jeremiah, güney yakası ve Brooklyn arasında mekik dokurdu . O zamanlar hiçbir şey bilmiyordu . Eskiden, sadece havaalanında kendisine veda öpücüğü veren anne ve babası, elini utanmasına neden olacak kadar uzun bir süre ve sıkıca tutan annesi ve sonra elinden tutup , annesinin isteği üzerine sürekli gözünün önünde tutahileceği şekilde, onu uçağın en önüne oturtan hostes vardı. Pilotun verdiği bir çift gümüş uçak kanadını ve küçük plastik tabakta yediği ilk uçak yeme­ ğini hatırlıyordu . Uçakta her zaman kekler olurdu , gerçekten tatlı olanları, annesinin evdeyken yemesine izin vermediği türden kekler. Sonra uykuya dalar, büyükannesinin ağlaya­ rak kendisini beklediği güneye ulaşırdı. Büyükannesi onu her gördüğünde ağlardı, hatta aynı anda hem ağlar, hem gü16

Indi. jeremi ah, onun hantal kollannda kıvrılıp , gül kokulu parfümüyle sarmalandığını hatırl adığı nda gülümsedi .

Bu, uzun zaman önceydi. jeremiah, sol eliyle baske tbol topunu tuttu ve tam önüne ıızattı. Bir süre topa baktıktan sonra, üç kez hızla kaldırırnda sektirdi. Keşke büyükannesi hayatta olsaydı da, bunun çok da kötü bir şey olmadığını ona söyleyebilseydi. Yani insanın aşı­ n

kararamay acağmı Babasının onu, Siyah Panterler'le ilgili .

fil me

götürdü ğü gü nü hatırladı ; tüm o zenciler ve ha vada

uçuşan yu mruklar jeremiah gü lümsedi . Keşke büyükannesi .

onların Siyah güzeldir diye bağırdıklarını duysaydı Ama duy­ .

madı. Ve kendi söylediğine inandı ; insan aşı rı karar abilirdi

.

Tıpkı babası her seferinde, Mi ah, sen bir zencisin. Sen bir sa­ vaşçısın

dediği zaman, kendi söylediğine inandığı gibi. Ama

kavga neredeydi, diye düşünürdü . Savaş neredeydi? Sonrala­ rı, J eremiah bir maymunun basketbol oynadığı ,çizgi filmi sey­ rettiğinde , sanki o maymun bir şekilde kendi siymiş gib i his­ sederek utanmıştı. O zaman, savaşın, tüm çevresinde olduğu­ nu anlamıştı. Kendilerinin önemsiz old u ğunu ve siyah olma­ nın gari p bir tarafı varmış gibi hissetmeleri için ellerinden ge­ leni yapan insanlar ve televizyon programları vardı.

Ve şimdi, b a sketbo l sahasının orada, ne kadar siya h ol­ duğunu sürekli hissediyordu . Sanki v ü cudu nu terk etmiş de, kendini seyretmek üzere kaldırım kenarına geçmiş gib i geliyordu. Uyluklarının altmda kasılan kaslarını görebiliyor­ du , topa uzanan uzun siya h kollarını, saha boyunc a koşar­ ken baldırlarınm hareket edişini. Percy Akadem isi nde bas­ '

ketbol oyuayacağı için nefret doluydu . Hayır, nefret ettiği oyun değildi, onu seviyordu, her zaman sevmi şti, top avuç­ Ianna değdiği zaman duyduğu histen b a şlanmadı ğı tek bir 17

an bile hatırlamıyordu. Ama bu oyunu Percy için oynamak zorunda kalacağı için nefret ediyordu . Parlak-beyaz Percy.

Sezon öncesi antrenmanlarda , bazen kafasını kaldıracak ve etrafını saran beyaz suratları görecekti . G erçi , Rayshon ve Kennedy de orada olacaktı , onlar da zenciydi. Ama farkhy­ dılar. Evet, ellerini birbirine çakarlar, takımdaki diğer ço­ cuklardan biri aptalca bir şey söylediğinde , birbirlerine bir bakış atarlardı. Ama akşam olduğunda herkes farklı dünya­ lardaki evlerine giderdi. Kennedy, Brownsville'deki Albany Evleri'nde otururdu . Rayshon ise Harlem'de . j eremiah kaşla­ rını çattı. Züppe biri olmak istemiyordu .

Dünyayı gezdim, diye düşünüyordu . Hindistan'a, Mauri­ tius'a, Meksika'ya gittim. Bu yüzden farklıyım. Onlardan fark­ lı. Birçok insandan daha farklı, siyah veya beyaz olan.

Ve bu kış yaklaşan şeyi biliyordu; takımdaki ilk sezonu .

Tribünlere baktığında, çoğunlukla beyaz yüzler göreceğini biliyordu; kendisine ve Percy Akademisi'ne tezahürat yapan yüzlercesini . Bu yanlış görünüyordu , klişe gibiydi. N eden te­ nisi sevrnemiştİ sanki? N eden biri eline bir tenis raketi veya golf sopası tutuşturmuşlardı? Yakınında bir yerlerde golf sa­ hası veya tenis konu yoktu gerçi; aslında Fort Greene Park'ın kartlan vardı, ama buralara girmek için izin ve partner gere­ kiyordu . Aslında, oraya gidip oynamaya başlamadan önce, oyun hakkında da bir şeyler biliyor olmak gerekliydi . Ve o gerçekten küçükken , hiç kimse koşarak tenis kartlarına atla­ mazdı. Ama her zaman bir yerlerde oynanan bir top olurdu, parkta bir araya gelen bir grup çor•ık, serbest atışlar için kal­ dırıma boş bir çöp kovası yerleştiren birileri , arasından bir basketbol topunun geçeceği mesafede basamakları olan yan­ gın merdivenini bir yerlerden sarkıtan birileri hep olurdu .

18

Jeremiah topu yere koyup, elinin geri kalanından daha koyu renkte olan parmak bağumlarının olduğu bölgeye bak­ tı.

Küçükken, annesi ona hep Neredeymiş benim güzel kahve­

rengi gözlü, siyah bebeğim, diye seslenirdi. Annesine doğru

koşardı ve annesi onu kucağına alıp havaya kaldırdığında, İşte tam burada, diye bağırırdı çığlık çığlığa .

İnsanlar her zaman gözlerinin çok güzel olduğunu söy­ lüyorlardı . Yabancılar bile. Ama çoğunlukla kızlar. Gözleri açık kahverengi, hatta neredeyse yeşil renkteydiler. Hep, gözlerinin koyu renk teniyle tezat oluşturduğunu düşünü­ yordu . Bazen aynada kendine bakıyor ve yakışıklı görünüp görünmediğini anlamaya çalışıyordu . Evet, kızların onu sü­ rekli gözetlediğini biliyordu , ama Fort Greene'de erkek tav­ lama işleri oldukça zayıftı, o yüzden belki sadece umutsuz oldukları için yapıyorlardı . Siyah güzeldir. Aşırı kararma. Si­ yah maymun. Nerede benim güzel siyah bebeğim. Sen bir zen­ cisin. Sen savaşçısın.

Jeremiah iç geçirerek binanın ilerisine baktı. Her zaman insanların ona söylediği şeyleri, evet, tekrar tekrar onları du­ yuyordu . Ama bazen o aynaya bakarken, kim olduğu veya bu dünyada neden bulunduğu hakkında hiçbir fikri olmadı­ ğını hissediyordu.

Ve şimdi, tüm bunlar yetmiyormuş gibi, bir kızla tanış­ mıştı.

19

2

J

EREMIAH ile ıanışuğım gün yağmur yağıyordu .

Dört gün sürecek olan, şidde tli bir yağmur. Sokaktan üç do­ lara satın a ld ı ğım şemsiye altmda arkarn ısianmasına rağmen eve doğru ağır ağır yürüdüm

.

Kapıcımız Henry beni görünce el sallayıp koşarak elin ,

­

deki kocaman şemsiyeyi benimkinin üzerine tuttu. Bebekli­ ğimden beri Eighty-Eight ve Batı Central Park'ta oturuyor­ duk. Ve bebeklığimden beri Henry, her yağmur yağdığında kapının yan ı n daki bölmeden koşarak çıkıp , kapıda kocaman bir şemsiyeyle bizi karşılardı. Kendi şemsiyelerimizi taşıyor olmamız bile bu durumu değiştirmezdi.

Henry'e gülümsedim. Ağarmış kahverengi kıvırcık saç­ ları ve soluk bir teni olan, uzun boylu ve sessiz biriydi. T eni öylesine soluktu ki, şakaklarındaki damarlar rahatlıkla gö-

20

rülebiliyordu .

"Yeni okulda ilk günün Ellie," dedi Henry.

Başımı salladım. Henry hiçbir zaman soru sormaz, sade­ ce yorum yapardı. "Nereden anladın? " "Okul formandan. Ü zerindeki formayla bana benzemiş­ sin."

Percy üniformama bir göz atarak okul idarecilerinin, giyrnek zorunda olduğumuz bordo rengindeki ceketlerimiz ve gri eteklerimizin, şehirdeki birçok kapı görevlisinin üni­ formasıyla aynı olduğundan haberleri olup olmadığını dü­ şündüm. "Alışacağımı umuyorum. " Henry göz kırptı. "Ne kadar çabuk alıştığına şaşıracak­ sın. Percy, değil mi? " "Kendimi b u okulun yürüyen reklam panosu gibi hisse­ diyorum."

Henry gülerek, bölmesine geri döndü . " D aha sonra gö­ rüşürüz, Ellie. " Asansör kapısı yavaşça açıldı. İçeri girip kapının kapan­ ınasını bekledim. Asansör hareket etmeye başladığında, göz­ lerimi kapatıp j eremiah'yı düşündüm. Sabah, ders progra­ ınımdaki 301 no'lu sınıfın nerede olabileceğini düşünürken, hir yandan da etrafa bakarak ders programındaki sınıf nu­

maralarını bulmaya çalışıyordum ki, ona çarptım. Matema­ tik ve fen kitaplarım yere düştü. ikimiz de aynı anda özür di­

lcnıeye başladık ve aynı anda kitapları almak için yere eğil­ dik. Ve sonra , birden ikimiz de durup gülmeye başladık.

İşte tam o sırada ismini söyledi ?jeremiah? ve tombul lmrbağayla ilgili o aptal şarkı öyle hızlı bir şekilde aklıma gel di ki, birden ağzımdan kaçırdım. " Tombul kurbağa gibi." " Evet," dedi gülümseyerek. "Tombul kurbağa gibi. " 21

Yü z üne, gülümsemesine ve saçlarına bakmaktan kendi­ mi alıkoyamıyordum . Hayatımda hiç bu kadar yakından saç lülesi gö rmemiştim. Kalın telli ve siyah renkteki saçları, bukl e ler halinde omuzlarına düşüyordu . Saçlarına , yüzüne dokunınaya can a tıyordum. Kendi adını yeniden söylediğini duymak istiyordum. Bir an, hiçbir şey söylemeden birbirimi­ ze baktık. Onda tanıdık olan bir şey vardı, sanki daha önce gördüğüm bir şey. Gözlerimi kırpıştırarak , yüzümü diğer yöne çevirdim. Birden u tanmıştım. j eremiah ayağa kalk ı nca, ben de doğruldum.

"Neyse . . . hoşça kal. Sanırım . . . sanırı m daha sonra bir y erlerde tekrar karşılaşırı z," dedi yumuşak bir sesle, bir süre daha bana bakarak ve sonra, arkasını dönüp koridora doğru yürüdü . Lüleleri , hafifçe omuzları üzerinde dalgalanıyordu . "jeremiah ,"

diye fısıldadım kendi kendime. Sanki onun,

jeremiah'nın oluşturduğu sisin içinde yürüyormuşuro gibi , adının etrafımda yayıldığını hissedebiliyo rdum.

Durup, omzumun üzerinden arkama baktım. O da şaşır­ mış bir halde, d ö nmü ş bana bakıyordu . ]eremiah, diye dü­ şündüm gülümseyerek. j eremiah da gülümseyerek el salladı ve koridorun so nundaki s ı nıfına girdi.

Oturduğumuz daire, apartmanın son iki katındaydı. Yük­ sek pencereler, oturma odasındaki şömine ve yatak odalarına çıkan merdivenlerle, bir apartman dairesinden çok müstakil bir evi andırıyor du. Yavaşça içeri girip parmak uçlarımda oda­ ma çıktım . Dışarıda şi d de tli bir gök gürültüsü vardı. Yağmur yağmaya devam ediyord u, ama biraz daha yavaşl amıştı . Sanki hep yağacakmış gibiydi. Sanki hep burada olacakmış gibi .

22

Ayakkabılarımı çıkardım ve ıslak çoraplarımı da çıkar­ mak için yatağa oturdum. Yatağıma uzandığım zaman, odam­ ılan Batı Central Park boyunca aceleyle ilerleyen arabaları seyredebiliyordum. Bir yere yetişme telaşı içindeydiler. N ew York'ta herkesin acelesi vardı. İşadamları , yolda başları eğik, ayak bileklerini pantolon paçalarına sertçe sürterek hızlı bir şekilde yürürler. Bunlar etrafıarındaki kimseye bakmazlar. Bir seferinde böyle bir adamı takip etmiştim, hemen yanı başında yürüyerek. Kendi kızı olabilirdim , ama bir kez bile dönüp ba­ na bakmamış, beni fark e tmemişti bile. İki blok boyunca öy­ lece yanında yürümüş, onun için üzülmüştüm; bu dünyadan sağına veya soluna bakmadan çekip gidebilirdi.

Yapayalnız . içimi çekip yatağın üzerinde arkama yaslandım. Çevre­ si her zaman arkadaşlarıyla çevrili olan insanlar vardı. Bazen bir grup kız gülüşerek ve el ele tutuşarak yanımdan geçtiğin­ de mideme kramplar girerdi. Ben de bunu istiyordum. Ama istemiyordum da aynı zamanda. Marion, herkesten çok uzun bir zaman sonra doğduğum için bunun böyle olduğu­ nu söylemişti. Ben doğduğumda ikizler Anne ve Ruben on yaşındaydılar, ağabeyim Marc ve ablam Susan ise üniversite­ den mezun olmuşlardı bile. Bu yüzden yalnızlığa erken yaş­ ta alıştığıını söylerdi Marion. Ve tüm boş odaları ve sessizli­ ğiyle bu ev. Bazı günler yavaşça evin içinde dolaşır, ağabey ve abialarıının eski odalarının duvarlarına dokunup , kalaba­ lık bir evde büyümenin nasıl bir şey olduğunu hayal etmeye çalışırdım. Ve bazı günler öğleden sonraları, köşedeki kafe­ teryada , patates kızartması yiyerek kitap okurken, kendime sarılmak isterdim. Böyle günlerde, yalnız olmak tamamıyla

23

doğruym u ş gibi görünü yordu ve kendimi iyi hissediyordu m . jeremiah . Eve kimin yanına gitti acaba? Beni hatırlıyor mudur? Birbirimize baktı ğımı z anda , gördüğüm şey her ne ise, o da görmüş müdür? O, gerçekten de neydi acaba?

Bir keresinde, çocuğun birini öpmüştüm; yedinci sınıfta, Sam adında bir ç oc u ktu . Peltek peltek konuşmasına neden olan diş telleri takıyordu . Etrafımda olduğu z amanlar , çekin­ gen ve beceriksiz bir hali vardı, sürekl i kitaplarımı taşımayı ve içec e k ısmarlamayı teklif ediyordu. Ondan hoşlanıyordu m , ke­ keleyerek konuşurken yüzüme bakamaması hoşuma gidiyor­ du. Yan yana oturduğumuz bir gün, babasının yelkenli tekne­ siyle ilgili bir hikaye anlattığı sırada, eğilerek onu öpmüştüm.

Daha önce hiç kimseyi dudaklarından öpmemiştim ve Sam'in dudakları kuru ve sert gibi gelmişti . Ama aynı zamanda ılık ve tatlı. Orada, parkta , Sam geri çekilene kadar dudaklarımız bir­ birine yap ışık bir şekilde o turmaya devam etmişlik Bu olaydan sonra da, Sam beni görınezden gelmeye başlamıştı.

Yatağıma uzanmış yatarken, onun şimdi nerede olabile ­ ceğini düşündüm. İyi kalp li zavallı Sam, bir anda benden ve öpüşmekten nasıl da korkmuştu . Bir daha ne zaman birini öperim acaba diye düşünüyordum . Bu kişi, J eremiah olabilir miydi? " Elisha!" diye seslendi annem merdivenlerin başından .

"Tüm öğleden sonranı o odada ge ç irmeyi mi planl ıyo rsun? " " Olab i lir ,"

diye b a ğı rdı m .

Dik o turdum ve üzerimden çıkar ma dan önce ellerimi Percy üniformamın üzerinde ge z dirdim . D aha önce hiç okul fo rması giymemiştim. Tüm yaz boyunca dalahımdaki ince kuru temizleme naylonunun içinde asıl ı durmuştu . Bir kez , Marion ve babama göstermek için giydiğimde , gülümseye-

24

rek bir o yana, bir bu yana dönmemi istemişlerdi. Herkesin benimle aynı giyindiği insanlarla dolu bir okula girerken, kendimi hala garip hissediyordum.

"Elisha," diye tekrar seslendi Marion. "Aşağıya gel ve ilk gününü anlat bana . " Bir çocukla tanıştım,

diye çığlık çığlığa bağırmak istiyor­

dum . İsmi ]eremiah. " Ü zerimi değiştiriyorum, Marion. Akşam yemeği için inerim. " "Neredeyse akşam yemeği vakti geldi zaten. " Yemek odasında , Marian masayı iki kişi için hazırlamış­ tl. İnce beyaz bir mum, gümüş mumluğun içinde eriyordu ağır ağır. Uzun süre mum ışığına baktım. Jeremiah'nın yüzü bir anda ışığın içinde belirdi ve sonra kayboldu .

Masada küçük ekmekler ve hala dumanı tütmekte olan bir kase yeşil fasulye duruyordu . Küçükken, haftalarca sade­ ce yeşil fasulye yediğim zamanlar olurmuş. Annem ve ba­ bam bir sabah yemyeşil olmuş bir vaziyette kalkacağımdan nasıl da endişe ettiklerini şimdi gülerek anlatıyorlardı.

"Babam çalışıyor mu? " diye sordum, mutfakta Marion'a arkasından yaklaşarak.

Geçen yıl, boyum neredeyse anneminkine yetişecek ka­ dar uzamıştı. Bu kadar kısa bir süre içerisinde, kafaını kaldı­ rarak bakmak zorunda olduğum birinin, şimdi göz hizamda olması oldukça garip bir durumdu .

"Tabii ki çalışıyor , " dedi. "Başta, genç ve yakışıklı bir tıp öğrencisiyle evliydim ve onu her zaman görebiliyordum.

Sonra bir devlet görevlisiyle evliydim ve onu arada sırada görüyordum. Şimdi ise, hiçbir zaman göremediğim bir dak25

torla evliyim. Sen okuldan dönmeden az önce aradı ve ilk gününün yolunda gittiğini umduğunu söyledi . " " iyiydi. Hemen hemen J efferson gibiydi. Tek farkı , ço­ cukların cilt uzmanına gitmek için yeterince paralannın ol­ ması." Thomas jefferson, transfer olduğum devlet okuluydu.

Marion güldü. Fırından, üzeri biberiye ve limon dilimleriyle kaplı tavuğu çıkardı. " Güzel kokuyor, Marion. " "Bana Marion demeyi kes lütfen. " "Sen d e bana Elisha demekten vazgeç. " "Senin adın b u ama . " "Seninki d e Marion." Tavuğun üzerinden bir parça bi­ beriye alırken, gülümsedim. Bu yıllardır böyle sürüp gidi­ yordu . O bana Ellie demeyi reddediyordu, bu yüzden ben de ona anne demeyi reddediyordum.

"Tanrım, büyütmem gereken son çocuk olduğun için mutluyum . . Elisha. Elli yaşına geldiğinde bile, hala Elisha .

olacaksın. " Başını saHayarak bana baktı . "Ya sana Ellie adını vermiş o lsaydık. Çocuklar seni Zilli Ellie veya Deli Ellie diye

çağıracaklardı. Ve sen de her gün okuldan eve ağlayarak ge­ lecektin. " Gözlerimi devirerek, "Sen bir şair olmalıymışsın," de­ dim.

Annem gülümsedi . "Tavuğu masaya koy haydi. " Üzerimdeki uzun kollu tişörtün kollarını iyice aşağı çekmeye hazırlanıyordum ki, "Tutacakları kullan , Elisha ," dedi annem.

"Tamam, Marion. Küçük bir kaza daha olsun istemeyiz . "

26

Tekrar güldü ve el havlusuyla hafifçe bana vurdu . Bu bir aile şakasıydı. İkizler hala bu evde yaşarken, benim, anne ve babamızın küçük kazası olduğumu söylerlerdi . Annem ve babam bir çocuk daha istedikleri için her şeyin planlı oldu­ ğuna dair yemin etseler bile, hiç birimiz onlara inanmazdık. " Dans yüzünden oldu," dedi Marion, bir kase dolusu patates püresiyle beni takip ederken. Kaseyi dikkatlice ma­ saya yerleştirdi. "Baban o gece b eni dansa götürmemiş olsay­ dı ?Roseland'e gitmiştik? belki sen burada olmazdın. Ama dans yüzünden ve belki biraz da şarap yüzünden oldu . " Karşısına oturdum. "Eminim şarapla çok ilgisi vardır. " "Ve ondan sonra ağzıma t e k bir damla bile şarap koyma­ mamla da çok ilgisi var!"

Gülmeye başladığımızda, kahkahalarımızın boş evde yankılanarak, rüzgar gibi bize geri döndüğü hissine kapıl­ dım. Artık neredeyse birer arkadaş gibiydik.

Uzun zaman önce , Marian bizi terk etmişti . Eşyalarını toplayıp gitmişti. Ben küçüktüm ve ikizler hala bizimle bir­ likte yaşıyorlardı. Babam tıp okulundan izin alıp , onu bul­ maya çalışırken, bir hafta boyunca üçümüz de her gece ağ­ lamıştık. Sonra ağlamamız kesilmiştİ ve üç hafta sonra anne­ miz geri dönmüştü .

Bir sonraki terk edişinde , ben sekiz yaşındaydım ve ikiz­ ler üniversiteye gitmek için evden ayrılmışlardı. Bir süre eve gelmeyeceğini, belki de hiçbir zaman eve geri dönmeyeceği­ ni aniayacak kadar büyümüştüm. Geri döndüğünde , uzun bir süre onula konuşamamıştım. Yanlış bir şey söylemekten korkuyordum. Yine evi terk edebileceği olasılığı beni ürkü­ tüyordu . İnsan küçükken annesi evi terk ettiğinde , içinde bir yer

27

onun yokluğuyla dolup taşıyor. Bunu nasıl tarif edeceğimi bilemiyorum. Uzun bir süre boyunca, içimde Marion'a karşı sevgiyle dolu olması gereken yer, boştu .

"Marc aradı," dedi Marion, elleriyle tavuk butlarından birini ayırdığı sırada . Bir şey söylemeden onu izledim . Bun­ ca yıl sonra bile, bana hala tanıdık gelmeyen bir şeyler vardı onda. Yemek yerken ellerinin hareketleri. Saçlarını kulakla­ rının arkasına atmadan önce öne doğru taraması. " Kızların güvenli bir şekilde ya nh okula tıkıldıklarını söyledi. " E n büyük ağabeyimin ikiz kızları, o n iki yaşındaydılar.

Tüm yaz boyunca, o ve karısı bizi arayıp durmuşlardı. Karı­ sı, kızların yatılı okula gitmelerini istiyordu , Marc da buna karşı çıkıyordu . İkizler ise ne istediklerini bilmiyorlardı. " İ yi bir baştan savma şekli," dedim. Yeğenlerimi sev­ mezdim. Şımarık ve fazlasıyla resmiydiler. On iki yaşında ol­ malarına rağmen, hala aynı giysileri giymektc ısrar ediyor­ lardı . Bu, bana oldukça garip geliyordu . Taınam, dünyada tı­ patıp sana benzeyen birine sahip olmak gibi bir gerçek var, yani bu konuda yapabileceğin bir şey olamaz . Ama birbiriy­ le aynı şeyleri giyrnek istemek, tamamen ayrı bir hikaye.

Marian başını salladı. "Bu, onları daha az göreceğin anlamına gelmez, Elisha. " "Biliyorum. Ama insan gene de bunu

um uyar. "

Marian güldü .

Seattic'da yaşarnalarına rağmen, yılda bir kez, sekiz gün­ lük Hanukkah1 tatilinde doğuya gelirlerdi. Maalesef, yatılı okulda okusalar da, okumasalar d bir değişiklik olmayacaktı.

1

Bir Yahudi bayramı. (ç.n.)

28

•. ,

bu durumda herhangi

"Bir gün, büyük ebeveyn birliğindeki Marc , Susan, An­ ne ve Ruben' e katılacağım." Gülümsedim ve fasulyeyi elle­ ri ınle alıp ağzıma atarak, yavaşça çiğnemeye başladım .

Ablalarım ve ağabeylerim, uzun zaman önce evden ay­ rılmışlardı. Aralannda en çok abiarn Anne'i özlüyordum. Ba­ zen telefonda saatlerce konuşurduk Büyük bir ihtimalle, j e­ remiah hakkında söylenebilecek her şeyi söylerdi. Anne, böyle biriydi. Hiç görmemiş olsa bile , her şey ve herkes hak­ kında fikir sahibiydi. N eredeyse bilmediği şey yok gibiydi.

"Söyle bakalım, seviyor musun, yoksa nefret mi ediyor­ sun?"

Gözlerimi kırpıştırdım. Onu sevmiyordum, onu daha tanımıyordum bile.

"Efendim? " Annem kaşlarını kaldırdı . "Sanırım biri buradan çok uzaklardaydı." " Düşünüyordum." " N e hakkında? " Gözlerimi tabağıma indirdim. "Hiçbir şey."

Annem iç geçirdi. " 'Hiçbir şey' deme lütfen, Elisha. Ba­ na anlatmak zorunda değilsin. Ama yalan söyleme. 'Seni il­ gilendirmez' falan de en azından . " " Seni ilgilendirmez." Bir fasulye daha attım ağzıma.

"Bunun bir erkekle ilgisi var mı?"

"Seni ilgilendirmez. " "Erkekler için çok küçüksün, Elisha. Bir bardak su ister misin?"

"Erkek arkadaş yerine su mu ? " diyerek gülümsedim.

"Hayır, teşekkür ederim . " Marion ayağa kalktı v e mutfağa gitti. Birkaç dakika son29

ra, elinde , su ve buz ile ağzına kadar dolu olan iki bardakla geri geldi ve birini tabağırnın yanına koydu .

"Haydi. Susuzluğunu gider. " Suyu görmezden gelerek, bir tavuk parçasını parmakla­ nmla kemiğinden ayırdım. " Eğer erkekler ilgimi çekiyor ol­ salardı, " dedim yavaşça , "ki böyle bir şey yok, uygun yaş ne olurdu acaba sence?"

Marian bir süre düşündü . "Sanırım on yedi veya on se­ kiz."

"Sen on sekiz yaşmda evliydin, Marion. Ve hamileydin.

Hangisinin diğerinden önce gerçekleştiği hakkında bir tah­ min bile yürütmek istemiyorum. " "işler o zamanlar daha farklıydı , " dedi sakin bir şekilde , tüm dikkatini, kestiği tavuk parçasına verip , parçayı ağzına atarak. "Şimdi de işler farklı. " Bir süre ağzındakini çiğnedi v e yuttuktan sonra tekrar konuşmaya başladığında, sesi kısık çıkıyordu. "Elisha Eisen, sen onuncu sınıftasın. Matematik, fen, İngilizce, bazen çay içmek veya pizza yemek için bir araya geleceğin birkaç kız arkadaş. Onuncu sınıfta olmak budur işte. Kime istersen so­ rabilirsin. " "Sen elli li yıllarda yaşıyorsun hala, Marion."

"Erkekler için önünde o kadar çok zaman var ki . " Bunu söylerken, gözlerinde bir hüzün vardı .

"Bunu sen bilemezsin," dedim sinirli bir şekilde . "Yarın veya ertesi gün ne olacağını bilerr ·zsin. Ö nümde uzun yıl­ lar olduğunu bilemezsin . " "Güven bana . . . Ellie .. . " Başımı salladım. " Güven bana . . . Anne .. . bilemezsin. "

30

Annem bir süre sessiz kaldı. Konuşmaya başladığında, sesi titriyordu , kendinden emin değil gibiydi. "Bunu bileme­ yeceğimi biliyorum, Elisha. Ama şunu biliyorum ki, hayatta çok acele edersen, bazı şeyleri kaçırabilirsin. " Omuzlarımı silkerek, başımı diğer tarafa çevirdim, u tan­ dım bir anda . Genç yaşta evlenmişti ve bazı sabahlar, mutfa­ ğa indiğimde onu , dalgın gözlerle camdan dışarı bakarken bulurdum. " Durmadan üzerine vardığımızı düşünüyordun, değil mi? " dedim. "Ve sen de kendi hayatından her gün biraz da­ ha uzaklaşmak zorunda kalıyordu n . " Çatalını masaya koydu . "Siz çocuklar, benim hayatımsınız ."

"Ama her zaman öyle değildik. " "Bir gün uyanıp, artık sekiz yüz metreyi bir dakikanın altında koşamayacağımı bilmiyordum . " Saçlarını kulağının arkasına yerleştirerek, iç geçirdi. "Bacaklarımın, onları sade­ ce yatağın kenarına indirmeye çalışırken ağrıyacaklannı da bilmiyordum."

"Bizi terk ettin . " Bunu söyleyeceğimi tahmin etmiyordum . Bunu isteme­ miştim. Yaştanmanın nasıl bir duygu olduğunu , bir daha as­ la sahip olamayacağın şeyleri istemenin nasıl bir şey olduğu­ nu sormak istiyordum.

Yağmur, pencere pervazına vurarak, durmadan yağıyor­ du. Seyretmek için, bir süreliğine o tarafa döndüm. N ere­ deyse akşam olmuştu ve gökyüzü, insanın nefesini kesen, gümüşi bir renk almıştı.

"Sizi terk ettim," dedi Marian yavaşça. "Ailemi terk et-

31

tim. Ve seni, bebeğim. Bu korkunç bir şey, öyle değil mi?"

Bir süre sonra, ekledi, " Evet, evet öyle. Korkunç bir şey . " Başımı çevirdim. Kendimi a ç hissetmiyordum artık. Her şey bunaltıcı ve sıkıcı gelmeye başlamıştı bir anda. Yukarıda, odaının kapısını kapatıp yalnız başıma kalmak istiyordum .

Bunu yapmak, kimsenin hakkında tek kelime etmediği bu konu hakkında konuşuyo r olmak istemiyordum. Ama şimdi bir kere konuşmaya başlamışken, kendimi tutamıyordum.

"Hepimizi kırık bir şekilde bıraktın," dedim. "Sersemle­ miş bir haldeydik, Marion. O zamanlar bilmiyordum . . . " Bo­ ğazımın düğümlendiğini hissettim. Henüz yeni gitmiş de ola­ bilirdi. Bu, bir saat önce olmuş olabilirdi . "Ben sadece küçük bir çocuktum. Bunun beni serseme çevirdiğini fark etmemiş­ tim

o

zaman. Ablam Anne, bir saat boyunca buzdolabının

önünde durmuş, burada olsaydın bizim için ne pişiriyor ola­ bileceğini düşünmüştü . Bunu bilmiyordun, değil mi? " Marian başını salladı . Bir anda yenilmiş, küçük bir ço­ cuk gibi görünmeye başlamıştı. Bunun nasıl bir şey olduğu hakkında kimse tek kelime etmemişti daha önce. Ve o da hiç sormamıştı. Bir gün geri gelmiş ve kollarını açarak, ona doğ­ ru atılmamızı beklemişti . ilk seferinde yapmıştım. Ama Anne ve Ruben geride durmuşlar ve mutfak tezgahına yaslanarak, elleri ceplerinde onu izlemişlerdi .

"Bir saat, Marion. Tam bir saat, Ruben ve ben masada aç

bir şekilde oturmuştuk. Aç ve dilimiz tutulmuş bir halde. Ve babam üst katta, gidebileceğini düsiindüğü her yeri aramak­ la meşguldü. " Yutkundum. " Kimse, nereden başlanması ge­ rektiğini bilmiyordu . " Kollarımı masada kavuşturdum. Marian onlara dokun-

32

ınak için uzandığında , geri çekildim. Bana dokunmasını is­ temiyordum. Şimdi değil. "Şey gibiydik, bilmiyorum. . . Hepimiz, boş ve kaybol­ muş bir haldeydik. Ve o ilk gece, o kadar . . . o kadar açtık ki. " Marion i ç geçirerek, başını diğer yana çevirdi. " O n beş yaşındasm, Elisha," dedi yavaşça . "Bunun nasıl bir şey oldu­

ğu hakkında en ufak bir fikrin bile yok. " "Ölmüş olabileceğini düşünüyorduk," dedim. "Ölmüş gibiydim zaten. Burada . " Göğsünü işaret edi­ yordu . "O sabah uyandığımda, bir gün daha kalıvaltı ve öğ­ len yemeği ve akşam yemeği hazırlamaya, aranızdaki kavga­ ları düzeltmeye çalışmaya, Edward'ın tıp okulu hakkındaki ':iikayetlerini dinlemeye dayanamayacağımı biliyordum.

1 üm bu gürültü ve dağınıklığa dayanamayacaktım . " Sesi gi­

derek alçaldı. Tekrar konuşmaya başladığında, artık fısıldı­ yordu . " Gitmem gerekiyordu . " Ellerime baktım. "Neden geri döndün öyleyse? " " Çünkü birlikte yaşamaya katlanamadığım şeyler olma­ dan, yaşayamayacağımı anladım. " Yutkundum. Ona hiçbir zaman güvenemezdim. Yüzde yüz değil. Bazı insanlarm annelerine güvenebileceği gibi de­

��il.

"Bunun neyi fark etmemi sağladığını biliyor musun, Marion? Her zaman burada olmayacağını . Hiçbir şeyin son­ suza dek yanımda olacağını düşünmemem gerektiğini anla­ dım, çünkü bunun hiçbir garantisi yok."

Marion, tekrar elimi tutmak için uzandı. Bu kez , tutma­ ,ma izin verdim. " Keşke o tuz yaşmda olup , bunu anlayabilseydin. Veya kırk. Hatta belki yirmi beş. Bunu on beş yaşmda anlamamış

33

olmam dilerdim. Yedi senedir evi terk etmedim ve bundan sonra da terk etmek isteyeceğimi sanmıyorum."

Uzun bir süre boyunca, ikimiz de bir şey söylemedik Yağmuru seyretmek üzere başım ı çevirdim. Bir gün, biri be­ nim için burada olacaktı ve ben onun, sonsuza kadar yanım­ da olacağı nı düşünmeyecektim.

"Bana ondan bahset," dedi Marion, dudaklarının ucun­ da ufak bir gülümsemeyle. " Bana şu çocuğu anlat bakalım."

Başımı salladım. Rahatlamıştım ve terk etmekle ilgili bu konuşmanın sona ermiş olmasından dolayı mutluydum. " Hayır. " "ibadet etmeye gidiyor mu? " Güldüm . Dalga geçtiğini biliyordum. Biz bile çok nadir olarak ibadet etmeye gidiyorduk. " Eğer biri olsaydı, ki yok, ibadet etmeye gideceğini sanmıyorum." Jeremiah'yı, saç lü­ leleri kenarlardan dışarı fırlamış bir halde havralarda giyilen takkeyle hayal etmeye çalıştım.

Marian gülümsedi . "Seni Musevi olmayan bir okula gönderdiğimizde, olacak şey huymuş demek ki . Sevdin mi bari?"

Omuzlarımı silktim. " Fena değil. Spence veya Dalton veya Nightingale-Bamford gibi bir yer değil. Percy. Çocuk­ lar, babaları zengin ve anneleri güzelmiş gibi görünüyorlar."

"Bu çocuğun babası da zengin mi?

"

Çatalımla , patates püresini ezdim. Her zamanki gibi to­ pak topak olmuşlardı .

Annemin

iyi yapmayı beceremediği

tek şey, buydu . "Ortada bir erke1• arkadaş falan yok, Marion. " "Orada yeni arkadaşlar edineceksin. V e belki, son se­ nende bir erkek arkadaşın da olur."

34

Percy'i , bir düzine okul arasından kendim seçmiştim ı;iinkü ismi hoşuma gitmişti. Okulun ismi bana, Percy Sled­ ge in söylediği "Erkek Bir Kadını Sevdiğinde" şarkısını çağ­

ı ı �tırmıştı . Bunun, bir okulu seçmek için aptalca bir bahane olduğunu biliyorum, ama zaten diğer hepsi de birbirinin ay­ ıııydı.

"J efferson'da da iyi arkadaşlarım vardı . " Marian v e babam, Mayıs'ta , New York Times gazetesinde kilerson'un en düşük üniversiteye girme oranına ve tüm New York'ta , üniversiteye en az kabul edilen okul sıfatına ..

ılıip olduğunu okuduklarında, beni özel okula gönderme­

yı· karar vermişlerdi .

"Ama o arkadaşlannın hiçbiri, üniversiteye gidemeye­ n·lder," dedi Marion.

"Percy'nin üniversiteye kabul edilme oranının yüzde doksan sekiz olmasının tek sebebi , çocuklarm zengin olma­ la rı. Aileleri , onlara iyi notlar satın alıyor."

Marion, kaşlarını çattı. "Böyle bir şey olmuyo r . " Omuzlarımı silktim. "Belki d e oluyordur. " " Kimse yüksek sınav notu satın alamaz, Elisha. Kimse yüksek okuma oranı da satın alamaz."

Bir kaşımı havaya kaldırdım ve gülümsedim. "işler de­ ı·,i�ıi,

M ario n . " rüm abla v e ağabeylerim Jefferson Lisesi'nde okumuş­

lartl ı. Ve oradan mezun olduktan sonra , hepsi iyi üniversite­ Ine girmişlerdi . Bunu öne sürdüğümde, annem şöyle demiş­ ı i: Bu uzun

zaman önceydi, seni özel okula göndermeden önce,

ıııııamızın olmadığı zamanlardaydt. İşler değişti. ··o kadar da değil ," dedi Marion , masayı toplamak için

.ıyağa kalkarken. "Tatlı olarak elmalı turta yaptım. Senin en 35

sevdiğinden. Belki son sınıfta , turta ve çay ikram etmek için erkek arkadaşını da davet edersin. " Tabağıını uzattım. "Marion," dedim. "Eğer. . . " " Biliyorum, biliyorum, Elisha. Eğer bir erkek arkadaşın olsaydı, ki yok, turta yiyip, çay içecek bir tip olmazdı. "

3

ANNESINiN

mutfağındaki ışığa bayılıyo rdu. Pence­

relerin tepesindeki sarı renkli camlar, hem de neredeyse ak­ �am olmak üzereyken ve dışar ı daki yoğun yağmur yağışının devam etmesine rağmen, şu anda bile adayı yumuşak bir al­ ım

renkle dolduruyordu. " Baban mesaj bıraktı ," dedi annesi. "Los Angeles'e git­

me

si gerektiğini söyledi . Pazar gecesi dönecekmiş. Numara­

sım

bıraktı. " " Haftayı burada geçirecekmişim gibi görünüyor öyley­

se. " j eremiah mutfak penceresinden d ışanya bir bakış attı.

Babasının dairesinde ışı k yoktu . Bir karar vermek zorunda kalmadığına memnundu . Her gece, durum aynı ydı. Burada ını kalacaksın? Burada mı kalacaksın? Anne ve babasının sesleri, kulaklarında uğulduyordu, sanki her ikisi birden Be-

37

ni seç. Hayır, beni seç,

diye yalvarıyordu adeta . Yüzüncü ke­

redir, hayır belki de bininci keredir bir kız veya erkek kar­ deşi olmasım diliyordu; onlara birlikte karşı çıkabileceği bi­ ri. Onu, göğüslemek zorunda bıraktıkları zorlukların bazıla­ rından kurtaracak, rahatlatacak b i ri . Ne kadar süre daha iş­ ler böyle devam edebilirdi ki zaten? İki adres. İki telefon nu­ marası. İki yatak odası.

J eremiah iç geçirerek oturdu ve annesinin tencerelerle meşgul olmasını izlemeye başladı . Makarna sosu hazırlıyor­ du; tam da sevdikleri gibi, içine fazla miktarda biber ve so­ ğan katılmış, etsiz sos. Annesi uzun zaman önce, kırmızı et yemeyi bırakmıştı. j eremiah da zamanla aynı şeyi yapmıştı.

Arada sırada , eskiden sevdiği gibi keççap ve mayonezli bir haroburger yemek için can attığı zamanlar oluyordu . Ama bunlardan birini ağzına koymayalı çok uzun zaman olmuş­ tu . Gerçi şu anda bir tane bile yiyecek olsa, büyük bir ihti­ malle midesini bozardı. Birkaç dakika, basketbol topunu ayaklarının dibinde bir ileri , bir geri yu varladı ve yavaşça vu­ rarak, topun köşeye doğru yuvarlanışını izledi.

"Aç mısın? " j eremiah başını salladı . Mu tfak, sarımsak v e domates kokuyordu . "Sanırım eve t . " Annesi bir süre o n a baktı . H o ş bir kadındı . Her zaman böyle olduğunu düşünmüştü . Saçları kısaydı ve başına se­ vimli eşarplar takardı . Bu akşam, bir baş örtüsü gibi bağladı­ ğı turuncu ve sarı bir tanesini takmıştı. Cildi , onunki gibi koyu renkte ve yumuşaktı. Ve ay�ı gözler. Gözleri, annesi­ ninkiler gibi açık kahverengiydi ve herkes onlara, lens takıp takmadıklarını sorardı. Şimdi annesi gülümseyerek, başını sallıyordu . Parmaklarını dudaklarına gö türdü .

38

" N e var ? " dedi j eremiah, yüzüne yayılan gülümsemeyi ı·ngelleyemeyerek. Bu gece , annesinin üzerinde ko t panto­ lon ve ön yüzünde Vassar yazılı bir tişört vardı. Annesi, Vas­ -;ar'da edebiyat ve film yapımcılığı üzerine eğitim görmüştü .

Mezun olduktan sonraki yaz, o zamanlar babasının da ders verdiği N ew York Ü niversitesi'ndeki film kurslanna katıl­ mıştı. Daha önceden, onun hakkında bir şeyler duymuş, hat­ ta

onun birkaç filmini de izlemişti . Evlenmeden önce, uzun

lıir süre flört etmişlerdi. Onun, doğru erkek olduğundan emin olmak istedim, derdi annesi.

Artık babası hakkında söyleyeceği fazla bir şey kalma­ mıştı.

"Bana okuldaki ilk gününün nasıl geçtiğini anlatacak mısın, yoksa bu konuda tahminlerde mi bulunmam gereki­ yor? " "Tahmin etmen gerekiyor," dedi j eremiah. Annesi, oca­

ğa dönüp, sosu bir kez daha karıştırdı . j eremiah, onun ma­ karnayı süzgeçten alıp , her zaman kullandıkları mavi tabak­ lara servis yapışını seyretti. Bu tabaklar, babasının annesi ta­ rafından düğün hediyesi olarak verilmişti. Bazen, büyükan­ nesinin hatırası, karanlıkta arkadan yaklaşan biri gibi, hızlı ve beklenmedik bir şekilde ortaya çıkıyordu . Onu , her şey­ den daha fazla özlüyordu . Şubat'ta , ölümünün beşinci yılı clolacaktı. j eremiah, birini özlemekten vazgeçmek için ne kadar süre geçmesi gerektiğini düşünerek, dalgın bir halde tuzluğu eline aldı . "Şimdi büyükannemi düşünüyordum, " dedi. " Ö yle mi? N eyi düşünüyordun?" " Sadece onu işte . Aklıma geldi ." Alt dudağınıısırdı. "Ba-

39

bam hakkında onunla röportaj yaptıkları günü hatırlıyor musun? " Annesi gülümsedi. İyi ve kötü anılarla dolu , hüzünlü bir gülümsemeydi. Jeremiah, büyükannesiyle ilgili ko nuşmaya başlamaktan dolayı pişman olmuştu . Bazen, büyükannesi­ nin , babasının annesi olduğu unu tuyord u .

Annesi makarna tabaklarını masaya koydu. " N e zaman­ dı? " dedi .

"Tam olarak olayı hatırlamıyorum. Babamın Oscar'a ilk aday olduğu zamanlardaydı sanırım. Hatırlıyor musun, o parlak kırmızı elbisesini giymiş ve boynuna, onun için şişe kapaklarından hazırladığım o aptal kolyeyi takmıştı. " Annesi yine gülümsedi.

"Babamın, zamanın büyük bir film yapımcısı olmasına rağmen, eskiden onun altını değiştirdiğini ve dinleyen her­ kese, babamın kakası nın, herkesinki kadar kötü koktuğunu anlatabileceğini söylemişti . Daha sonra bana, aslında diğer kelimeyi kullanmak istediğini, ama onun sansüre uğrayaca­ ğını düşündüğü ve tüm Amerikan seyircisinin mesajı alma­ sını istediği için "kaka" kelimesini kullandığım anlatmıştı. " " N orman'ın kesınlikle kaybedeceğin i düşünmüştüm. " "Büyükannemle, bu konu hakkında uzun süre gülmüş­ tük, " dedi yavaşça. j eremiah, parmaklarını masada dolaştırdı . Dışanda kü­ çük çocuklar şarkı söylüyordu , "Bayan Lucy 'nin bebeği oldu, adını Min ik Ti m koy du

. . .

" Yutkundu . Bugün, o kızın gözleri­

nin içine baktığında, orada tanıdık bir şey görmüştü . Ken­ dinden bir parça vardı orada . Neredeydi şimdi acaba?

"Biraz şarap ister misin , liseli çocuk? " Kendine bir ka­ deh şarap doldurdu ve bekledi.

40

jeremiah iç geçirdi. Annesinin konuyu değişti rmeye ça­ l ı ştığını biliyordu . Seni özledim, büyükanne. Sen bana yol gös­ l ıTebili rdin, değil m i ? Her şey i yoluna koyardın.

" Pinot Nair," dedi. " İyi olduğunu sanıyorum, 1 993 yılı , N apa Vadisi üretimi. " Boşanmadan önc e , anne ve babası şarap ülkesine gitmiş­ l erdi. Eve döndüklerinde, annesi şarap hakkında öğ rendiği l ıcr şeyi ona anlatmıştı. Birlikte oturup, değişik şarapl ar ın ta­ d ı na bakıyorlardı. O zamanlar içki içmesine izin verilmiyo r

­

d u , ama annesi yine de tadına bakması için bardağına biraz

k oyuyor ve belli şar a pla r hakkında epey bilgi veriyordu . Seç­ me nı

zamanı geldiğinde, onun bu konuda bilgi sahibi o lması­

is t ediğini söylemiş ti bir keresinde.

"Hayır 1993, Pinot Nair şarapları için iyi bir sene değil­ .

d i . Eğer bir Cabernet veya Petile Syrah teklif e tseydin, belki

ıı,:erdim. " Annesi gülümsedi .

Bir süre sessiz kaldılar. jeremiah, onun sıcak bir sornun e kmeği fırından çıkarıp masaya koyu şunu izledi ve babası­ nın 1

nasıl olup da başka birine aşık olduğunu düşündü yine.

vet, babası tekrar tekrar ona açıklamaya çalışmıştı ve her

selerinde jeremiah sonunda anladı ğ ı nı düşünmüştü . Ama ,

sonra , bazı geceler gelip de, annesini boş oturma odasında t e l e vi zyonun önünde o tururken bulduğunda, kalbinin sıkış­ ı ı ğını

hissediyordu . Annesi, loş ışıklı odada, yalnız ve kay­

l ıolmuş gibi görünüyordu .

"Anne, ye ni bir kitap daha yazmayı düşünüyor musun? " Eve gelip de annesini, yazdığı bir kitabın üzerinde çalı. ı rken bulduğu günl e rin ü zerinden uzun bir süre geçmiş gi­ l ı iydi . Annesi , bugüne kadar üç tane roman yazmıştı ve ha-

·.

41

yatı boyunca toplam on tane yazmak istiyordu . Ama babası onu terk ettikten sonra , yazmayı bırakınıştı ve j eremiah onu artık nadir olarak bir şeyler karalarken buluyordu . jeremiah'nın karşısına oturarak, kaşlarını çattı. "Bunu neden soruyorsun? " j eremiah omuzlarını silkti . "Sadece düşünüyordum."

"İyi , düşüneceğine yemeğini ye. " Bir süre sonra , "Za­ man alıyor, biliyorsun, " dedi. " Ama senin çok zamanın var ve ben . . . ben seni artık hiç yazarken görmüyorum. " "Son zamanlarda yazmak için iyi hissetmiyordum ken­ dimi . " Ona bir bakış attı ve tabağına baktı, sinirli olduğu za­ manlarda yaptığı gibi , parmaklarıyla masaya vurarak. "Haya­ tında çok fazla gerçek dram varsa , uydurma şeyler yazmak çok da kolay olmuyor. Biraz zamana ihtiyacım var. Birikim­ lerimi ve bu evin ödemelerini hesaplarnam gerekiyor. N ar­ man da okulunun taksitlerini ödüyor zaten, yani her şey yo­ luna girecek. " Masanın üzerinden uzanıp , elini tuttu . "Ta­ mam mı , tatlım? " jeremiah başını salladı , ama hiçbir şey söylemedi.

Bazı sabahlar, uykusundan , kısa görüntüler hatırlayarak uyanırdı: babasının, annesinin omzuna kolunu atması, iki­ sinden birinin yıkamakta olduğu bulaşıklarm üzerine su ak­ maya devam ederken, anne ve babasının mutfaktaki lavabo­ nun önünde birbirlerine sarılmaları.

Bu tür şeylerin nereye kaybolduğunu , sevginin nereye gi ttiğini, bir insanın nasıl bir gün birini severken , ertesi gün pat diye başka birini sevmesinin mümkün olabileceğini dü­ şünüyordu .

"Bana Percy" i anlat, Miah . "

42

" Fena değiL Bilirsin işte. Herhangi bir okuL Onu l'ech'ten farklı kılan tek şey, okul fonnası. Ayrıca , herkes ı,:ok daha beyaz . Ama bunu tahmin ediyordum zaten. " "Burslu olduğunu mu zannediyorlar yoksa?

"

J eremiah omuzlarını silkti ve gözlerini tabağına dikti .

Kimse aptalca bir şey söylemedi. " " Bazı insanlar böyle düşü necekt i r, bunu biliyorsun. Se­ ninle uğraşmalanna izin verme. " "Vermem, yani demek istediğim, bunu biliyorum. Ama gerçeği öğrenmelerindense, böyle düşünmelerini tercih ede­ rim , öyle değil mi? " Annesi başını salladı. " Evet tatlım, ama gerçeği bilseler de olur. Yani hava atman gerekmiyor Tabii. Ama bu konuda utanmana da gerek yok . " Gerçek, onun Narman Roselind'in oğlu olmasıydı. Ve ayağını bir sinema salonundan içeri sakmuş veya eline gaze­ te almış herkes, N a rman Roselind'in kim olduğunu bilirdi .

Evet, babasıyla ve onun yaptığı filmlerle gurur duyuyordu .

Ama bazen sadece Miah olmak istiyordu Ve gerçek şuydu .

ki, annesi de yazmış olduğu üç ki t apl a çok fazla ilgi çekmiş­ li. Adı telaffuz edildiği anda , Nelia Roselind'i herkes tanırdı .

N orman ve Nelia , birkaç dergiye kapak bile olmuşlardı. Hat­

ta bir dergi , onları " en romantik çift" olarak nitelendirmişti

.

j eremiah , çatalını tabağın içinde çevirdi . Dergilerin şimdi ne söylüyor olabileceklerini düşündü veya çoktan ne söylemiş olabileceklerini. Uzun zaman önce, onları okumaktan vaz­ geçmişti . Sayfalar arasmda ailesiyle ilgili çirkin dedikodu ha­ berleri bulmaktan ko rkuyo r du . " Percy'e girdim ve kendi m i baştan yaratabileceğiınİ dü­ şündüm , anlıyor

mu su n ?

Yani babamın filmleri ve senin ki

-

43

tapların olmadan. Yalnızca kendim olarak. " " Evet, ama kendini bu baştan yaratma işine fazla kaptır­ ma. Bizim oğlumuz olmak, o kadar da kö tü bir şey değil.

Brooklyn Tech'i hatırlasana, oradaki insanlar senin kim ol­ duğunu b iliyorlardı ve herkesle aran iyiydi . " "Evet, hatırlıyorum. " Tech'te , bazı insanlar ona garip da vr an ıyorlard ı ve bazılan iyi ge ç i niy ordu . Birlikte büyüdü­ ğü çocuklar iyiydi, her zaman iyi olmuşlardı. Ama yeni ço­ cuklar, ya n i bazen gaıip davra n ıyo rla rdı sanki ,

o

dokunul­

maz bir tan n ya da ona benzer bir şeym iş gibi . Bundan nef

­

ret ediyordu . i şler daha farklı gelişmiş ol s aydı , Tech'te okumaya de­ vam ederdi . Eğer şöyle olsaydı. Eğer böyle

o lsayd ı .

Hayatı

hep " eğer"lerle mi dolu olacaktı? Eğer anne ve babası hala birlikte olsalardı . Eğer Lois Ann hiç doğma m ı ş ols aydı . Eğer o kız, ism i n i söylemiş olsaydı.

Percy Akademisi, N ew York'un en pahalı okullarından biriydi . Bunun, en iyi okullardan biri olduğu anlamına gelip gel m ediğini ki mse bi l miyord u jeremiah hiç de öyle olduğu­ .

nu düşünmüyordu Bu , baba sının fikriydi. j eremiah, doku­ .

zuncu sınıfa başlayacak olduğu Brooklyn Tech'te kalmaktan memnun olurdu , çünkü çevresi iyiydi. Veya Stuyvesant bile olabi l irdi . Orada da tanıdıkları vardı. Ama babası , bir tane­ cik oğlu olduğu ve onun

i ç in

en iyisini istediğini söyleyerek

,

onun özel okula gitmesi konusunda ısrar etmişti . j eremiah, ilk yıl ını Tech te tüm derslerden A alarak tamamlamıştı. '

,

Sonra, yaz geldiğinde, babası dah � iyi okullar hakkında ko­ nuşmaya başlamıştı . j eremiah, k onu şmaya katıldığ ı için ken­ disini suçluyordu . Ama aynı zamanda babasını mu tlu etmek de istiyordu .

44

Bir Cuma günü , öğleden sonra babası kapıda belirerek , l c remiah ' yı, hakkında Times dergisinde bir yazı okumu ş ol­ d uğu Percy'e gezmeye götürmek istediğini s öylemi ş ti. j ere­ ı n iah şimdi makama dolu tabağına bakıp , o gün ne kadar da hızlı bir şekilde babasının arabasına bindiğini ha tırlamıştı. O iiğleden sonra , arabada, başını kaldırıp eve doğru baktığ ı za­ man, annesinin camda öylece durup onlara baktığını gör­ müştü . İkisi ara sı nda seçim yapmaya b a şlamas ı da, o zama­

ua denk geliyordu . Percy'e , babası istediği için gidiyord u .

Ama onun dışında , e t yememesi, okuldan çıkınca ilk iş ola­ ı

ak annesinin evine gelmesi, küfür e tmeme s i veya bir aptal

gibi davranmaması, hep si annesi için di.

Onlara etrafı gezdiren adam, sınıfların küçük olmasın­ dan ve jeremiah ' nın böyle bir ortamda nasıl da gelişip , "çi­ ı,;ek açacağından" bahsedip durmuştu . Sanki o, bir çiçek ve­ ya onun gibi bir şeymiş gibi . Gül, bir güldür ve gül, bir güldür ve

gül, bir ]eremiah Roselind'dir. Böyle derdi annesi ona kü­

ı,-ükken. Bu, uzun zaman önceydi. Şimdi on beş yaşındaydı.

On beş. Herhalde on altı yaş bir şey ifade ediyordu , ama on beş öylesine arada kalmış bir yaştı ki . " Dünyada n j eremiah'ya . " Annesi parmaklarını yü z ünün önünde şakl a tıyor d u . jeremiah gülümsedi ve çatalını makar­

naya daldırarak, büyük b ir lokma aldı ağzına. " Oradaki antrenör, Knicks'te oynamı ş eskiden. Uzun zaman önce. Beni görmeden önce bile, Antrenör Thomas'tan benim o ynayışı m hakkında bir sürü şey duyduğunu söyle­ di."

Annesi kaşlarını kaldırarak, gülümsedi. "Thomas onu mu aramış? "

j eremiah ba şı nı salladı. Thomas. Tech'te ona antrenör45

lük yapmıştı , ama işin aslı, daha da gerilere dayanıyordu .

Thomas ve jeremiah'nın annesi , lise yıllannda flört etmişler­ di .

"Antrenör, yıllardır bir kilit savunma oyuncusunun Per­ cy'e girmesini beklediklerini söyledi. " Gülümsedi . " Sence Thomas beni fazlasıyla abartarak mı anlatmıştır ? " "Thomas, iyi bir savunma oyuncusunu gördüğü anda tanır . Ayrıca , bu kadar sene sonra benim için yalan söyleye­ ceğini sanmıyorum. " " Ö zellikle onun kalbini kırdıktan sonra . " Annesi, o n a doğru elini salladı. "Senin ş u anda olduğun­ dan birkaç yaş daha büyüktük O zamandan beri kalplerimiz onlarca kez kırıldı . Sen de göreceksin. " O kızın ismi neydi? Koridordaki siyah saçlı kızın. O se­ vimli gözleri . Kendisine bakışı . Sonra arkasını dönüp, omzu­ nun üzerinden geriye bakmıştı . jeremiah da bakıyordu o sı­ rada, ismini söyleyip söylemeyeceğini görmek için bekleye­ rek. Kız, korkmuşa benzemiyordu .

"Bu çok lezzetli . " J eremiah, çatalıyla makarnayı işaret etti .

Annesi göz kırptı . " İ yi tarafın konuşuyor demek ki . Hiçbir şeyin lezzetli olduğunu söylemezsin sen . " "Yeni bir sayfa açıyorum artık. " " B u , güzel bir sayfa olmalı . Kızın ismi ne? " j eremiah başını salladı . Bazen annesinin önünde, kendi­ ni bir cam gibi hissediyordu . Sanki annesi baktığında içini ve diğer tarafını görebiliyormuş r; biydi.

"Hiç kimse, anne. Doğru söylüyorum. Sadece bu gece makarna hoşuma gitti . " " İyi öyleyse, teşekkürler . Beğendiğine sevindim . "

46

Güldüler ve bir süre sessiz kalarak, yemeklerini yediler.

Bu

akşam, annesinin karşısında otururken, kendini iyi his­

·,ediyordu . Rahattı. Belki daha sonra, yağmur dindiğinde ( .arlton'la biraz basketbol oynamaya gidebilir, Tech' te neler o lup bittiğini de öğrenirdi bu arada . Ama şu anda , mu tfakta . ınnesiyle oturmak, onun için yeterliydi . " Percy'de çok ders çalışman gerekecek sanırım. " "Sanırım öyle. " " Daha sonra babam arasan iyi olur. " j eremiah başını salladı . i lk günden beri bundan nefret l'diyordu . Hangi aile, birbiriyle aynı sokaktaki karşılıklı da­ i relerde o tururdu? Ve dokuz o dası olan bu daire . . . Arkadaş­ lan buraya hep küçük malikane derlerdi . Misafir odalan ve

babasının toz tutmuş çalışma odasıyla, şimdi, içinde sadece i kisi varken göze çok büyük görünüyordu . Babası hala bura­ da yaşarken, ev her zaman onun arkadaşlarıyla dolup taşar­ dı; film çekimleri için şehir dışından gelenler, Batı Salıili'ne

taşınan üniversiteden arkadaşlar, aktörler ve yönetmenler.

Mutlaka ortaya biri çıkar ve geceyi burada geçirirdi. Evin her yerinde, Jeremiah'nın çeşitli aktör ve yönetmenlerle birlikte çekilmiş fotoğraflan asılıydı. B abası , film endüstrisinde iyi tanınan biriydi; son filmi ona iki Oscar adaylığı getirmişti . j eremiah, o gece, annesinin tuvalerinin içinde ne kadar gü­ zel ve babasının da ne kadar yakışıklı ve mutlu göründüğü­ nü hatırladı. Hatta babası onu, smokin almak için alışverişe

bile gö türmüştü ve garip bir duygu olmasına rağmen , kırmı­ zı halı üzerinde anne ve babasının önünde yürürken, kendi­ ni bir yetişkin gibi hissetmişti. " Son zamanlarda konuştun mu onunla? " diye sordu je­ remiah.

47

Annesi sinidenmiş gibiydi . "O adama söyleyecek hiçbir şeyim yok. Ve onun da bana söyleyecek hiçbir şeyi yok . " "Hiçbir şey yok ha? " dedi jeremiah. Dalga geçiyordu , ama geçmiyor da olabilirdi. Onlar, anne ve babasıydı ve onla­ rın tüm bu gülünçlüklerinin arasında sıkışıp kalmıştı. Babası sokağın diğe r tarafına taşınalı, neredeyse bir yıl olmuştu . j e­ remiah'nın tüm hayatı boyunca tan ı dığı Lois Ann King'in ya­ nına taşınmış olmasaydı, işler bu kadar da kötü olmayabilirdi aslında. On iki yıldır bu binada yaşıyorlardı. Ve Lois Ann de on iki yıldır, sokağın karşısındaki evde yaşıyordu. Ve artık je­ remiah'nın babası da, onunla birlikte kalıyordu . Aptal mahke­ meler, her iki yerde de eşit zaman geçirmesi gerektiğini söy­ lemeselerdi, oraya gitmeye hiç de niyeti yoktu.

"Yakında, bu yavaş çekim boşanma davası sona erdiği zaman, batı yakasına taşınacağından eminim. Lois Ann'ciği­ ni de yanına alıp , nereye isterse oraya gidebilir, uruurumda değil. " "Batıya taşınacağı falan yok," dedi j eremiah yavaşça .

Annesi, yüzüne baktı. "O kadar emin olma, tatlım. " " Beni burada bırakmaz v e onunla da gidecek halim yok. " Tabağını ileriye doğru itti. Artık aç değildi . Sadece

yorgundu . Her şeyden yorulmuştu . Bazen çığlık atmak, cad­ denin ortasında duru p , haykırmak istiyordu . Ü ç yıl sonra , buradan o kadar uzaklarda olacaktı ki, herkesin başı döne­ cekti

.

Ama bu, önünde kocaman üç yıl daha var demekti . Ya­ rın, eğer o kızı tekrar görürse, adını soracaktı.

48

4

O

K U L LAR açıldıktan sonra kı ha fta , Cumartesi saha­

I n erken saatte tele fon çaldı . Tarih kita b ı m hacaklarıının iizerinde , ya ta ğı m d a yatıyordum .

"Biri telefona c evap verecek mi? " diye seslendim olduğum yerden . Cevap gelmeyince yu tkundum, bir an korkuya kapıl­ ı mştım. Sonra Marian'un alışverişe gideceğini söylemiş oldu­

gunu ha tırladım, babam da golf oynamaya gı tmişti . Merdiven­

l c ·ri ikişer ikişer indim ve mu tfakta çalan tele fona baktım.

"Efendim ? " " Selam minik kardeşim, ben Anne . " Duvara dayanarak, d eri n bir nefes v e rdi m "Anne," de­ .

d i m alçak sesle.

"Bizimki evde değil mi ? "

" Değil . " Sırtımı d u v ar a yaslayarak yere do ğru çömel-

49

dim. Anne biliyordu. Anne, korktuğumu hemen anlardı. O kadar kilometre öteden bile, doğruca bana bakıp içimi, tam orta yerimdeki, korkuyla dolu olan yeri görüyor gibiydi . Bel­ ki o da bazen, Marian'un tekrar evi terk edebileceğini , orta­ dan kaybalacağını düşünüyordu .

"Bana kalırsa, bir daha evden gitmez , Ellie. Yani, demek istediğim bu uzun zaman önceydi. ,

"

Anne'in haklı olduğunu umarak , başımı salladım . " Evet. " " Dün akşam yemeğe kimin geldiğini tahmin e t baka­ lım?"

"Rubik küpü herhalde," dedim gülümseyerek. Kendimi bildim hileli, Ruben'i bu isimle çağırırdık "Nasıl bildin?" dedi Anne. Sesindeki şaşkmlığı hissede­ biliyordum.

"Dün gece geç bir saatte Marion'u aradı. " " Törenden d e bahsetti mi? " "Ne töreni? " " İyi bahsetmemiş demek ki . " ,

" Ne t öreni?

"

diye sordum tekrar. Arkadan gelen sesleri

duyunca, Anne'in San Francisco'daki mutfağmda çay yap­ makta olduğunu anladım . Bir süre, sadece sütsüz ve şekersiz kahve içiyordu , aynı Marian'u n sevdiği gibi. Sonra bir gün, kahve içmeyi bırakıp , bitkisel çayiara geçiş yapmıştı.

Anne , bir şeyden bir yudum aldı. "Saçımı kestirdiğimi söyl e miş miydim sana? N eredeyse babamın saçiarına benze­ di . "

" Marion buna bayılacak. Töreni kim düzenliyor? " "Sanırım senin saçlannın rengi ne boyatacağım. Belki d e perma yaptırırım . "

50

Gülümseyerek başımı salladım. Her zaman yaptığı gibi, yine benimle dalga geçiyordu . Ve ben de altaya athyordum, her zaman yaptığım gibi.

"Bu hafta Percy'e başladım, " dedim, sanki bu çok da u ınurumda değilmiş gibi.

"Tören hakkında bir şeyler öğrenmek istemiyor muy­ dun?"

Güldüm. "Hayır. ilgimi kaybettim. Her neyse, seninle bir şey hakkında konuşmam gerekiyor. " "Stacey ve ben, bir yemin töreni düzenliyoruz . " Stacey, Anne'in kız arkadaşıydı. N eredeyse dört yıldır birlikteydiler. Anne bundan ilk bahsettiğinde, Marion şaş­ kınlıktan ne söyleyeceğini bilememişti . Ama o sırada , Anne zaten San Francisco'da yaşıyordu ve Marian'un yapabileceği hiçbir şey yoktu . Anne bana, bu tür şeylerden dolayı çocuk­ lanm evden kovan veya üniversiteden alan ebeveynlerin hi­ kayelerini anlatırdı. " Siz ne için yemin edeceksiniz? " " 'Ne için' değil, şapşal, 'kim için' . Biz birbirimiz için l ıağlılık yemini edeceğiz. " Gözlerimi devirdim. "Dört yıldır birliktesiniz. Bu zaten oldukça açık değil mi? " Anne'in i ç geçirdiğini duydum.

"Bu, ben ve Stacey için açık, ama geri kalan herkesin de l ı unu bilmelerini istiyoruz . Bilirsin, düğün gibi bir şey, ama o

'kocam onurlandırlkanm koru' kısmı olmadan . " " G elinlik veya smokin giyecek misiniz? " " Hayır, Ellie," dedi Anne , fazlasıyla sabırlı olmaya çalı­

· . ı yormuş gibi bir ses tonuyla . "Normal giysiler giyeceğiz .

1

loş ve normal giysiler. Her neyse, senin bu yüzden San

51

Francisco'ya gelmeni istiyorum. Henüz tar ih kararlaştırma­ dık Belki Ocak sonu veya Mart başı olabilir. Bir grup arka­ daş da olacak. Ruben bu fikirden pek de hoşlanmadı. Boşbo­ ğazlık edip , annerne söyl ediğini düşünüyorum . " "Hayır. Marian b u konuda bana mutlaka bir şey söyler­ di. Oku l döneminin ortasında oraya gelmeme izin vermeye­

ceği gibi bir şey mesela . " "Ben onunla konu şur u m. Gelmek ister misin? " "Tabii ki, Anne . Seni özlüyorum . " "Ben d e seni özlüyorum. Sıra s e n de, özel okul öğrenci­ si. Bir Eisen ço c uğu nun özel okulda olduğuna inanamıyo­ rum. Dünya nereye gidiyor? Güldü . Gülmesini özlemiştim. "

Ve gülerken gözlerinin çevresinin kı rı şmas ı nı

.

Bir saç tutarnını ağz ı ma al ı p bir süre çiğnedim . Belki bir ,

gün, ben ve jeremiah da bir yemin töreni yapardık Ne tür yeminler ederdim acaba? Bir da h a ko rido r da karşı laşır s a k

,

ona adımı söyleyeceğime dair bir yemin o l ab ilir mi?

"Bende a n latacak fazla bir şey yok. Yani seninki gibi de­ ğil."

"Biriyle tanı ş tın değil mi? " Gülümsediğind en emindim. ,

"Evet. Ö yle denebilir. " Başımı arkarndaki duvara yasla­ dım ve gözlerimi kapadım.

"Erkek mi, kız mı? " "Erkek," dedim gülümseyer ek . Rahatlamıştım. "Jeremi­ ah adında biri . " "j eremiah," dedi Anne. "Bu hoşuma gitti Tomb u l kur .

bağa gibi.

"

Güldüm. "

Soy adı ne? "

"B il m iyorum."

52

-

"Ah, siz gerçekten de çok ciddisiniz. " Telefon alıizesini başımla omzum arasına sıkıştırarak, şeytan tımağıını kemirmeye başladım. Dışarıdan bir bebeğin ağlama sesi geliyordu . Anne'in masada karşıma o turmasını, yanımdan her geçişinde at kuyruğumu çekiştirmesini özle­ ıniştim. Ve diğer şeyleri de; uzun zaman önce olan şeyleri, geceleri bana hikaye okumasını, yatağa yatmp , alnımdaki , ı am saçlarıının başladığı o bölgeyi öpmesini.

"Hiç yeniden New York'a taşınınayı düşünüyor musun, Anne? " " Konuyu değiştirmeye çalışma. " "Değiştirmeye çalışmıyorum. Sadece burada olmanı is­ ı crdim. Onunla tanışınam isterdim. " Anne , bir süre sessiz kaldı . "Onda neyin bu kadar özel olduğunu anlat bakalım. " "Bilmiyorum. Yani, benim varolduğumu bile bildiğini o.;anmıyorum. Onunla karşılaştığımda , adımı söylemeyi ı muttum. Bu çok aptalca değil mi? Ben bu çocuğu takıntı ha­ l ı ne getirmişken, o daha benim adımı bile bilmiyor . " "Bu aptalca değil. Ondaki bir şey, seni hazırlıksız oldu­ (�lm bir anda yakalamış sadece. Stacey'le de böyle olmuştu .

l lana ilk kez bir şey söylediğinde, tüm hayatımı onunla ge­ ı,; i rmek istediğimi anlamıştım. Bu aptalca değil. Sadece, bil­ ı ı ı ıyorum, yaşamın garip bir yanı. Neye benziyor?"

"Yani , onu sadece bir kez gördüm aslında , birbirimizle ı. arpıştık. Ve kitaplarımı toplamama yardım etti . Sonra bana l ı:ıkıp, gülümsedi. İşte o an, sanki içimde bir şey kaynıyor­ ı ı ı uş gibi oldu . " Anne güldü . " Ondan hoşlanacağıma bahse girerim. l'. mdi halinde kız kardeşimin içinde bir şeylerin fokurdama-

53

sını s ağ layan bir erkek, inanılmaz biri olm alı . " "Benden daha uzun boylu , " dedim. " Kıvırcık lüle lüle

saçları ve parlak ka hvere ngi gözleri var . " " Kıvırcık lüleler mi? " " Saçlarından bahsediyorum. "

" B u kötü b i r etki bırak t ı şimdi . " " N eden ? " " Kıvırcık saçlı beyaz erkeklerden hiç ho ş lanına m . Yani ,

bilmiyorum. " "O zenci , Anne .

"

Abiarn hi çbir şey s öyle me di Aramızdaki havanın gittik­ .

çe garipleştiğini hi ssediy o rd um. Belki bir dakika geçti ara­ dan. Belki de iki. " Gerçekten mi ? " " Hayır," dedim gi t tik çe sinirlenerek. " Yalan söylüyo­

rum .

"

" Kusura bakma, Ellie. Sadece Percy Aka de mi si ni n ol­ '

dukça şık ve beyaz olduğunu sanıyordum . " " A ma öyl e d e ği l " Daha farklı , her zaman yap t ı ğ ı gibi da.

ha zekice bir şey sö yl e mesini is te rdi m

.

Sessiz di k .

"Sinirlendin, değil mi? " " H ayı r. "

" N e ö yl eys e?

"

İç geçirdim. "Yok bir şey. G i tm e l i yi m . Ders çalışınam ge r ekiyor . " " Ellie. Böyle davranma , sadece şa şı r d ım, o kadar." "

Ön c e heyeca nlıyd ın ama . Yani zenci olduğunu söyle

­

meden önce . "

"Hala h e yecanlıy ım . Aynı zamanda hem şaşırmış, hem

54

de heyecanlanmış olabilirim. Tanrım. Sadece böyle bir şeyi hiç düşünememiştim, bilirsin . " "Belki de bunun nedenini kendine sormalısın . Her gün etrafında hiç zenci görmüyorsun sanki . " " Sadece kendim için bunu h i ç düşünmemiştim. Veya as­ lında ailemizdeki herhangi bir başkası için de. Hepsi bu. Bu­ nun kötü bir şey olduğunu düşünmüyorum. Sadece, farklı ırktan bir kız veya erkek arkadaşa sahip olmanın zor oldu­ ğunu düşünüyorum. Büyük ab la gibi davranıp , sana . . . Bilmi­ yorum. İncinıneni istemiyorum , Ellie. Hepsi bu . " Gözlerimi şeytan tırnağıma diktim . Kemirdiğim yer şimdi kanamaya başlamıştı. "Bu, Marian'un sana söylediği şey, Anne , " dedim yavaşça . " Biliyorum. Ve şu anda benim ağzımdan çıktığına ina­ namıyorum. Burada oturmuş, Marian'un nasıl hissettiğini anladığıma inanamıyorum." " Bu doğru değil . " Kendimi birden yaşlı hissetmiş tim. N e bekliyordum k i ? Mutluluktan ağlayacağını , onunla tanış­ mak için hemen buraya geleceğini mi ? Hayır. Sadece onun . . . onun, her şeyde olduğu gibi, bu konuda da bana destek ola­ cağını ümit etmiştim.

"Gitmeliyim , " dedim yine. " Dinle, Ellie. Küstüğünü b iliyorum . " " Küsmüyorum. Bunu yapma, Anne . " " N eyi yapmayayım ? " " Sanki bir bebek gibi davranıyormuşuro havası yarat­ ına . " "Tamam , " dedi . "Bak. Orasının N ew York olduğunu ve işlerin b en liseye giderken olduğundan daha farklı olduğu­ nu

biliyorum , falan filan. Ama bir süre için , abla olmalıyım 55

ve sana , bir şeyleri sadece Marion'a sini rlendiğin veya radi­ kal olmak istediğin için yapmamanı söylemeliyi m . " "Ayının tekisin , " dedim. " Ne zaman bu kadar kabalaşun sen? " Cevap vermesine izin vermeden, telefonu yüzüne kapatum.

Uzun zaman önce, Anne enerj i hakkında konuşurdu ; tüm aş kı n b u old u ğ u n u zamanın ve havanın nevranları ka­ ,

nalıyla b irleşen iyonlan anlatırdı.

Bunda rnantılı arama, der­

di. Hiçbiri mantı k l ı deği l . Duvara dayandım ve ağlamamaya

çalışarak , gözlerimi kapadnn. Anne haklıydı. Bunların hiçbi­ ri mantıklı gelmiyordu .

5 1 \,) E R E M IAH , kenar çizgisine oturup, spor salonuna göz atmaya başladı . Burası , Tech'in salonundan daha yeni ve daha büyüktü . Cam elyafından yapılmış pota arkalıkları, e t­ rafı süngerlerle kaplı pota direkleri, zıpladığın zaman çok yükseğe sıçrıyormuşsun gibi hissettiren zemin. Sahanın tam ortasına çizilmiş kestane rengi ve gri bir panter, Percy logo­ sunun üzerinden atlıyarmuş gibi resmedilmişti . Rayshon ve Kennedy'nin, takımın geri kalanıyla birlikte oynamalarını seyretti . Kennedy rahat hareket ediyordu , tıpkı diğer zaman­ larda o kulun içindeyken olduğu gibi. O, bir sınıf alttaydı ve l ıirinci sınıftan beri Percy'deydi . Arkadaş caniısı bir çocuktu ve

okulda oldukça popülerdi . Rayshon, ikinci sınıftaydı .

l l erkese karşı mesafeliydi, malalar sırasında takımın diğer ı·lemanlarından biraz daha uzakta oturur, antrenmanlardan 57

hemen sonra da hiç oyalanmadan ayrılırdı . Biraz zayıf bir oyuncuydu , ama sahadayken, ikisinden biri iyi bir hareket yap tığında , her zaman birbirlerine bakıp , gülümserlerdi. ilk antrenmanları sırasında , Rayshon ona doğru eğilerek " Bizi üç silahşorlar diye çağırabilirsiniz , " demişti. j eremiah da gü­ lümseyerek, başını sallamıştı . Rayshon şaka yapmıştı , ama içinde bir gerçek payı da vardı. Sadece j eremiah'nın, Rays­ han'un ve Kennedy'nin anlayabileceği bir şeydi bu .

"Hareket et yoksa akşam yemeğinde talaş yemek zorun­ da kalacaksın , j o e , " diye bağırdı antrenör Avery, birinci sı­ nıftaki bir çocuğa . j eremiah şimdi ilk antrenmanını ha tırla­ mıştı . "Şu film yapımcısı N arman Roselind'le bir akrabalığın var mı ? " diye sormuştu Braun adındaki çocuk. " Hepimizin kiminle akraba olduğunu sanıyorsun ? " de­ mişti Kennedy gülümseyerek.

Braun utanmıştı. Oturmuş, antrenörün gelmesini bekli­ yorlardı . j eremiah, Kennedy'nin elindeki topu alarak, p ota­ ya doğru sürmeye başlamıştı. " Kimseyle akrabalığım yok ," demişti , topu bacaklarının arasından bir öne , bir arkaya doğ­ ru çevirerek. " Şut ! Sence babam film yapımcısı olsaydı, bu döküntü okulda işim olur muydu ? " Herkes gülmüş, Braun da gülümseyerek elini kal dırıp, j eremiah'nın eline çakmıştı . Braun'dan hoşlanıyordu . Ta­ kımda birkaç tane daha iyi çocuk vardı . Ama o, Tech'i ve Carlton'u ve küçüklüğünden b eri birlikte basketbol oynadı­ ğı çocukluk arkadaşlarını özlüyordu . Gözlerini kapadı . Şifa­ niyerinin üzerinde Cariton'la birlikte çektirdikleri bir fotoğ­ raf duruyordu . ikisi de sekiz yaşındavdı o zamanlar, kolları­ nı birbirlerinin omzuna atmış, yerde aralarında duran bas­ ketbol topuyla poz vermişlerdi . Uzun zaman önce , her za-

58

man birlikte basketbol oynayacaklarını düşünmüştü .

Takım arkadaşlarına tek tek bakıp , iç geçirdi . Şimdi, ta­ kım arkadaşları anlardı. Takımın bir parçası olmak, işlerin yolunda gitmesini sağlamak istiyorsa, oyunları ne kadar za­ yıf olursa olsun, onlardan hoşlanmalı ve onlara saygı duy­ malıydı . " Eşofman üstünü çıkar, Roselind, " dedi antrenör, yeri işaret ederek. "joe, otur yerine. " j eremiah , üstündekini çıkararak, sahaya doğru yürüdü ve j oe'nun yanından geçerken elleriyle birbirlerine çaktılar.

Takımın en uzun boylu oyuncusu değildi , ama antrenman­ ların başlamasından itibaren geçen bir hafta içinde, takımın en hızlı ve en iyi atış yapan oyuncusu olduğunu anlamıştı .

Kennedy, jeremiah'ya pas a ttı ve j eremiah, topu alıp, önündeki oyuncuyu atlatarak , potaya fırlattı . Top , potadan içeri süzüldü . " İyi atıştı , süper star , " diye fısıldadı ikinci sınıftan bir çocuk. jeremiah, çocuğa bir bakış attı, ama hiçbir şey söylemedi. " Sende iş var, ahbap, ne dediğimi anladın, değil mi? " Peter, elini kaldırdı. "Ben Peter , Peter Hayle, hatırladın mı? ilk gün oldukça yakındık " "Evet, Tabii," dedi j eremiah, Peter'ın havadaki eline ça­ karken. Beyazların, zenci gibi konuşmaya çalışmalarından nefret ediyordu .

"Atışlarımın böyle olması için çalışmalıyım. Sahada se­ nin gibi iyi olmalıyım. " "Hepsi oyunun bir parçası ," dedi j eremiah.

59

Sahanın diğer ucuna kadar yan yana yürüdüler. Rays­ hon onlara bakarak başını salladı ve gülümsedi . " Senin gibi oynayabilsem, ku tsanmış gibi olurdum, ne demek istediğimi anlıyorsun, değil mi? " dedi Peter, kendisi­ ne verilen bir pası kaçırırken . " Dikkatini oyuna ver, Hayle, " diye bağırdı antrenör. " Konsantre ol. " Jeremiah topu çalarak, po tanın altına ilerledi ve sayı yaptı.

"Bu ne? " diye bağırdı antrenör, yüzü gittikçe daha fazla kızararak "Tek kişilik bir takım var karşımda. Duşlara gidin haydi . Bugünlü k yeterince katlandım size. " Ve arkasını dö­ nüp , hızla spor salonundan dışan çıktı .

"Sonra görüşürüz, " dedi Rayshon, J eremiah'ya el sallayarak "Bugün iyiydin , ahbap . " "Teşekkürler," dedi jeremiah gülümseyerek.

Rayshon, Peter'a döndü . "Sonra görüşürüz, açık ten . " Peter kızardı . "Ben açık ten değilim, ahbap , " dedi , Rayshon'un uzattığı ele çakarken.

"Biliyorum," diye sırıttı Rayshon ve dönüp j eremiah'ya göz kırptı . Çantasını alıp, tekrar el saHadıktan sonra salon­ dan çıktı.

"Bu çocuğun yetişmesi gereken bir tren var ," dedi Peter.

"Ben de olsam böyle aceleyle çıkardım, ne demek istediğimi anlıyorsun, değil mi? "

Jeremiah başını salladı. " Rayshon yol parasını kendi ödüyor," dedi Peter, Jere­ miah'la yan yana soyunma o dasına giderken . " İki işte birden çalışıyor . Geçen sene , Percy, so nu nda biraz para yardımı

60

yapmayı kabul etti, ama her şeyi karşılamıyor. " jeremiah üzerindeki tişörtü çıkararak , boynundaki ter­ leri sildi ve dolabını açtı . " İyi maaşlı bir iş olmalı , " dedi.

"Babam onu işe aldı," dedi Peter . Başını duş un altına so­ kup ıslattı ve geri gelip , yüzünden sular damlarken sıraya oturdu .

"Babam reklam işi yapıyor sayılır, anlarsın ya. Geçen se­ ne Rayshon'u tek seferlik bir iş için işe almıştı. Daha çok bir deneme içindi, ama Rayshon kendini gösterince, babam da 'Vay be, ben bu kediyi elimde tutacağım,' dedi." " N asıl oluyor da baban seni de çalıştırmıyor? " diye sor­ du j eremiah .

Peter kaşlarını çatarak ona baktı. "Ben çalışmıyorum.

Okulurola ilgilenmem gerekiyor . " j eremiah dalabm kapağını kapa ttı v e hiçbir şey söyle­ meden duşlara yöneldi. Rayshon'un okuldan sonra işe git­ mek zorunda olmasına rağmen , P eter'ın burada o turup saç­ ma sapan şeyler hakkında ko nuşarak zaman öldürebiliyor olmasından nefret etmişti. Peter'ın babası, Rayshon'a iş ver­ miş olsa bile, bu yine de adil değildi .

"Benim yolurodan gelmek ister misin, güzel bir oyun oynanz," dedi Peter gülümseyerek. "Yolumun üzerinde ha­ rika basketbol sahalan var . " jeremiah döndü , kendini şeytan gibi hissetti birden. " Neden sen benim yolurodan gelmiyorsun? " " Sen nereden gidiyorsun ki? " diye sordu Peter, dalaba yaslanarak. "Ben hazırım . " " Fort G reene. Brooklyn . " Peter bir süre düşüneeli göründü . "Hayır , ahbap, ben Brooklyn'e gitmem . Benim oyunum, kesinlikle Doğu Yakası

61

oyunu . " jeremiah başını salladı. "Oynayış şeklinin b u kadar zayıf olmasının nedeni bu olsa gerek öyleyse , " diyerek, duşa girdi ve Peter'ın cevap vermesine fırsat tanımayarak duş kabininin kapısını kapattı .

Hızla sabunlandı , sonra ılık suyu bir süre yüzünden ve sırtından akıttı. Diğer bir bölmede, birinin yüksek ve detone bir sesle şarkı söylediğini işitti. Alt dudağını ısırdı. Burada ne işi vardı?

Değişiklik iyi bir ş ey di r derdi büyükannesi. On un mev­ ,

simler gibi o lduğunu

düşün. Tüm

,

hayatını aynı şeki lde geç i rip,

aya k tabanlannı n yosun tutmasını istemezsin, öy le değil mi ?

Birkaç dakika daha suyun, üzerine akması için bekledi .

Duştan çıktığında , Peter çoktan gitmişti . J eremiah i ç geçirip aynada kendine baktı. Koyu renkliydi; koyu ve uzun boylu ve vahşi saçlı . Arkada, takım arkadaşlarının dolapların etra­ fında hareket ettiklerini görüyordu . İlk gün onlara babasının kim olduğunu söylemeliydi. Bu , hepsinin anında değişmesi­ ne neden olurdu . Onun, Brooklyn'den gelen sıradan bir ço­ cuk olduğunu düşünüyorlardı , ama işin aslı öyle değildi . O , Norman Roselind'in oğluydu . O , N elia Roselind'in oğluydu .

Tüm dünyayı gezmişti . Bu çocukların, isimlerini telaffuz bi­ le edemeyecekleri yerleri görmüştü . Kennedy'yle göz göze geldiler ve çocuk el salladı. j eremiah onun çıkışını izledi .

Zenci silahşorlardan ikisi gitmiş, biri kalmış tı.

Etrafındaki bu beyazlarla, burada ne yapıyordu ?

Aynaya baktı, kaybolmuş gibiyd• Koridordaki o kız . . . " O da beyaz , " diye fısıldadı kendi kendine . Birinin güldüğü­ nü işitti. Sanki bütün dünya , onu işaret ederek gülüyormuş gibi hissetti birden.

62

6

PAZARTESI

sabahı , Anne ile son kez konuşmamız­

dan sonraki her sabah olduğu gibi, elim telefonda , mu tfakta

ayak t a duruyordum. San Francisco , bizden üç saat daha ge­ riydi , ama Anne'in uyanmış olduğunu biliyordum. Kendimi bildim hileli , şafak vaktinde kalkardı Anne.

O turma odasında , Marion ve babamın alçak sesle ko­ nuş t u kla nm duyuyordum

.

Tüm bu ola n lar aptalcaydı . O ilk günden beri j eremi­ ah yı sadece bir kez görmüştüm; arkasında sallanan lülele­ '

riyle sınıflardan birine girerken. jeremiah. İkimizi yan yana hayal etmeye çalıştım. O benden daha uzun boyluydu ve daha zayıftı . Ya da en azından, üzerinden neredeyse düşecekmiş gibi duran pantolonunun içinde zayı f

63

görünüyordu . Ve gözleri . Haya tımda hiç bu kadar açık renk gözler görmemiştim bir zencide; neredeyse yeşildiler. Onla­ n

kimden almış olabilirdi? Sahip olduğu her şeyi kimden al­

mıştı acaba? Koyu renkli, pürüzsüz tenini . G özünün hemen altındaki küçük gamzeli gülüms eyişini

.

Yu tkundum. "Ara beni , Anne . lütfen ," d iye fısıldadım . . .

" Doğru şeyi söyle." Bir süre sonra, telefonun ya nından ayrı­ larak, sırt çantaını aldım ve o turma odasına doğru ilerledim .

"Ben çıkıyorum," dedim, el sallayarak.

Babam , okuduğu dergiden başını kaldırarak, " Öpücük yok mu ? " dedi . " Hay ır, bu sabah yok, " diy er ek, arkarndan ka pıy ı çarpa­

rak kapattım.

Yetmiş İkinci Cadde'de, kestirme yolu te r c i h ederek, parkın içine daldığımda , zenci bir çocukla çarpıştım . Heye­ canlandım . Saç l üle l eri

ve

koyu renkli teni vardı ve bana j e­

remiah yı ha tırl a t mıştı . '

"

Ö z ü r dilerim

. "

Başını sall a d ı v e elindeki çantayı hacaklanna çarparak yürüm eye devam etti .

Boynurndaki minik yıldız kolyemle oynayarak, dönü p , o n u izlemeye koyuldum. N eden sürekli zenci çocuklarla çarpışıyo r dum? Bu yıldızlada ilgili bir şey miydi ? Başımı sal­ Iayarak gülümsedim .

Bir keresinde , Anne ile birlikte Central Park'ta yürür­ ken, zenci bir erkeğin, bize doğru koştuğunu görmüştük Şimdi , Anne'in çığlık atarak beni ku rağına a lış ı nı ha tırladı­ ğımda, kaşlanm ç atı l dı Adam yaklaştığında, onun bir hırsız .

falan değil de, sadece koşucu olduğunu fark etmiştik. Ve An­ ne, u tan ç ta n kıpkırmızı kesilmişti .

64

Tekrar yürümeye başladım. Eğer o adam beyaz olsaydı , Anne yine aynı tepkiyi verir miydi? Kolyeni n ucunu ağzıma soktum. Orada o l duğu nu hissetmek beni rahatlatıyordu . Önemli olmadığını düşünüyordum; yani bu dünyada herkesin eşit şansiara sahip olduğunu , aynı kavgada yer aldı­ ğını. Yeni doğmuş iki bebek düşünün ; biri beyaz, diğeri si­ yah. Belki anneleri aynı hastane odasını paylaşarak, tüm he­ yecanlı ziyaretçiler gittikten sonra , hastane derin bir sessizlik içindeyken, alçak sesle konuşuyorlardı birbirleriyle. Sabaha karşı saat ikideki emzirme bittikten sonra, bebekler için kur­ dukları hayalleri aniatıyorlardı belki . Tüm bu bebeklerin ih­ tiyacı olan tek şeyin , bir miktar şans olduğunu düşünürdüm.

Biraz da annelerinin, onlar için ku r du ğu hayallerin . O za­ manlar çok aptalmışım . Safmışım . Bu tür şeylere inanıyor­ dum . Ve bunun nedeni , sadece, bu ailede kimsenin zenciler

hakkında tek bir kötü laf söylememiş olmasıydı.

"Tüm insanlar," derdi Marian sıklıkla . "Tüm insanlar acı çekmiştir. Öyleyse neden birimizin diğerinden daha iyi veya daha kötü olduğunu hissedelim ki? " Ama aynı bizim gib i olan , tıpatıp eşi t olduğumuz tüm

bu siyah insanlar neredeydiler peki? N eden akşam yemeği­ ne gelmiyorlardı? N eden Cumartesi günleri babamla golf oynamıyorlar veya Marian'la Perşembe geceleri kadın kadı­ na yap tıkları ev partilerine katılmıyorlardı? Neden bizim dünyamızda , çevremizde , bizim bir parçamız olarak yaşamı­ yorlardı?

65

ikinci Bö l ü m

7

C

U MA günü yine yağmur yağıyordu ; tüm şehri gri ye

boyayan ılık bir yağmur. Sımfta, Bay Hazelton'un tarih der­ sini takip etmeye çalışıyordum. Yağınurda hüzünlü bir şey vardı. Marion, yağmurlu bir günde gitmişti. Abiarn Anne de öyle . Evden taşındığı gün, durmadan yağmur yağmıştı . Dik­ katimi tekrar ders kitabıma verdim. j eremiah, Percy'den ay­ rılmış o lm alıyd ı . Ekim ayı gelmişti bile ve ben , i l k günden beri onu sadece bir kez görmüştüm. Yağmur, pencerelere vururken, işte bana bunu hissettirmişti; umut etmekten vaz­ geçmem gerektiğini . insanlar her zaman çe kip gideceklerdi .

"Yirmi yedi kanun değişikliğinin tamamının ezberlen­ mesini . . . " diyordu Bay Hazelton. "Özür dilerim . "

Odadaki havanın değiştiğini hissettim. Etrafımdaki ha

-

69

va , birden ılık ve sakin bir hal almıştı.

"Ben, Bayan Trousseau'nun sınıfından transfer edildim .

Adım, J eremiah . " Duyduğum şeyden emin olamayarak, korka korka , ya ­ vaşça başımı kaldırdım . Orada, sınıfın önünde duruyordu , tam da hatırladığım gibi yakışıklıydı .

Bay Hazelton, kaşlarını çatarak, Jeremiah'nın ders prog­ ramını inceledi. " D önem başladıktan bu kadar zaman sonra mı , Bay Roselind? " " Evet, efendim. " j eremiah, hızla etrafa göz gezdirdi . Ba­ kışları beni sıyırıp geçti ve yine bana döndü . Gülümsedi . " Peki , o tur öyleyse," dedi Bay Hazelton . "Şimdilik kita­ bı biriyle paylaş. Günün sonunda a damdan bir kitap alabi­ lirsin. Cuma gününe kadar yirmi yedi kanun değişikliğini ezberlemiş olacaksın. Kanun değişiklikleri hakkında bilgin var , değil mi? " " Evet, efendim . " J eremiah sinirlenmişe benziyordu . " İyi. Otur . " j eremiah tekrar sınıfa baktı v e yavaşça benim olduğum sıraya doğru yürürken, birkaç kişiye başıyla selam verdi .

"Yanına oturabilir miyim ? " Başımı salladım . Hatırladığırndan daha uzun boyluydu ve saçlarını arkada at kuyruğu yapmıştı. Oturduğunda , tek­ rar gülümsedi ve ben de gülümseyerek karşılık verdim. Tit­ rek bir gülümserneydi benimki gerçi . Belki de dudaklarım titriyordu . " Ben de seninle birlikte bakabi li r miyim kitaba? " Tırnaklarımı avuç içierime geçirerek, tekrar başımı sal­ ladım . Yanıyar gibiydim, ateş basmıştı birden. " Kitabın daha sonra bende kalabilir mi? "

70

Ne söylediğinden emin olamayarak, hiçbir şey söyleme­ elen yüzüne baktım. Sırıttı . "Şaka yapıyorum."

"Ah . " " Kişilik hakları . . . " diyordu Bay Hazelton. j eremiah, kitaba bakabilmek için öne doğru eğildi. San­ ki henüz dışandan gelmiş gibi, misk ve sonbahar kokuyor­ du . Gözlerimi sayfaya dikerek, kokuyu içime çektim . " N eden diğer sınıftan transfer edildin? " "Bunun böyle olacağını biliyordum. Yardımcı tarih.

Okul bir hata yapmış. " Yüzünü ekşi tti .

"Bahse girerim bu tür hataları sürekli yapıyorlardır . " "Evet. Gerçi benim başıma gelen , tesadüften ö te bir şey.

Yani , benim yardımcı herhangi bir şeye ihtiyacım olduğunu nasıl düşündüler? Kimse beni test etmedi . Kimse bana bir şey sormadı. Sadece beni o sınıfa atıp , her şeyi bildiğimi gö­ rünce şaşırdılar. Yani insanı düşündürüyor; bü tün bunlar sa­ çım yüzünden mi acaba ? " Gülümsedi .

Hafif gülümsedim, nereye varmaya çalıştığından pek de emin olmayarak.

"Yoksa bunun melaninle bir ilgisi mi var? " Melanin. Kafaının içinde kelimeyle bir süre oynayınca,

kaşlarım çatıldı. Dünya, uzun zaman önce böyleydi. Ama ar­ tık böyle değildi , haksız mıyım? Hayır. Aptal abiarn böyle olabilirdi . Hatta belki bazen ailem de. Ama dünyanın geri kalanı böyle değildi. Lütfen dünyanın geri kalanın da böyle olmadığını söylesin birileri .

"Her neyse," diye fısıldadı j eremiah . "Adını hala bilmi­ yorum. " Yutkundum. Bay Hazelton bize bakıyordu . Defterimde

yeni bir sayfa açtım ve üst köşesine "Ellie" yazdım.

"Beşinci kanun değişikliğini biliyor musunuz, Bay Rose­ lind?"

"Evet, efendim. Susma hakkı. " " Güzel. Belki şimdi , sen v e Elisha b u beşinci maddenin nasıl uygulandığını gösterebilirsiniz. " Sınıftaki herkes gülünce , j eremiah d a gülümsedi . Güzel bir gülümsernesi vardı . " Evet, efendim . " Ders kitabının üzerinde duran eline baktım. Parmakları uzun ve kahverengiydi. Yavaşça, eli kitabın üst köşesine doğru kaydı ve ismimin yazılı o lduğu yere ulaştı . P armağını yazının üstünde gezdirdi , sonra üzerine hafifçe vurdu ve dö­ nüp bana göz kırptı .

8

B

AZI sabahlar, ders zili hiç çalınayacakrmş ve o , Bay

Hazelton'un s ı m l m a giderek, Ellie'nin yanına hiç o turama­ yacakmış gibi gelirdi. Nihayet çaldığı zaman , yürü rk en sırt çantasının askılarına sıkıca sarılıp, oraya , onun yanına otu­ racağı sı raya doğru koşmamak için kendini zor tutardı . Elli­ e.

Ellie'nin bakmadığı zamanlarda , kendini onu izlerken b u l u y ord u. Saçım yüzünden yavaş el hareketiyle çekmesini

,

parmaklarım saçına dolayıp , on ları k u la ğın ın arkasına atma­

sını. Kaşlarını hafif çatarak, yazmak i ç i n defterine eğilişin i.

Ve

gülümseyişini; tatlı bir gülümsemesi vardı . Tatlı ve hü­

zünlü ve başka bi r şey daha. Bunu açıklayamıyordu . Eğer bi­

ri soracak olsaydı, Ellie ona bakıp gülümsediği zaman ne hissettiğini kelimelere dökemezdi. İ çin de bir şeyin, birden

durup, tekrar çalışmaya başladığını hissediyordu .

Bu öğleden sonra, sırasının üzerine eğildiğinde , omuz­ lan birbirine değmişti. Ve Miah, onun ceketinin içinden ge­ çip gelen sıcaklığı hissetmişti adeta. Sonra Ellie de ona ba­ kıp , gülümsemişti . Ve zil çalana kadar, omuzlan birbirine bitişik halde oturmaya devam etmişlerdi.

J eremiah, baş parmaklarını sırt çantasının askılanna sı­ kıca geçirmişti ve artık yavaş yürüyordu . Okulda kimsenin deri sırt çantası yoktu ve bunun sebebini şimdi anlıyordu ; askılardan biri kopmuştu bile ve diktirrnek için ayakkabı ta­ mircisine uğraması gerekiyordu . Ve kitaplar ! İki tanesini do­ lapta bırakmış, diğerlerini becerebildiği kadarıyla çantasına tıkıştırmıştı. Şimdi çantanın fermuan da neredeyse patlamak üzereydi. Aptal bir çantaydı b u . Cumartesi günü ilk iş ola­ rak, şehir merkezine inecek ve kendine sentetik kumaştan bir çanta alacaktı . Ellie'nin çantası mavi renkteydi . Okuldan çıkarken görmüştü onu , yürürken, bir şey saklıyormuş gibi çantasını göğsüne yapıştırmıştı .

"Miah ! Hey, Miah ! Bekle ! " J eremiah arkasına döndü . Kahverengi kıvırcık saçlan havada vahşice uçuşan Carlton, baske tbol topunu yerde zıp­ latarak ona doğru koşuyordu . Jeremiah , sırt çantasını biraz daha yukarı kaldırarak , olduğu yerde durup, Carlton'u izle­ di. Cariton'un annesinin beyaz , babasının zenci oluşunu , da­ ha önce hiç düşünmemişti. Bunun nasıl bir şey olduğunu hiç sormamıştı ona . Ellie. O nerede oturuyordu acaba? Anne ve babası kimdi? " N'aber ? " Cariton sınttı ve topu ona fırlatıp , eğilerek el­ lerini dizlerinin üzerine koydu . Bir iki derin nefes aldı . "Bir saattir sana sesleniyorum. Bu okul senin daha derin düşün-

74

eelere daimana mı sebep oldu ne?"

"Sen bitmişsin, dostum. Şu haline bak, nefes nefese kal­ dın. " Cariton doğruldu ve topu jeremiah'nın elinden kaptı.

"Atlantik ve Beşinci Bulvar'dan, Güney Partiand'daki bu toprak parçasına tam yedi dakikada koştum, kim bitmiş? " "Tüm bildiğim, maratondan yeni çıkmış gibi nefes alıp veren kişinin ben olmadığım. " j eremiah tekrar yürümeye başlayınca , Cariton da yetişip ona eşlik etti. "Şu Per c y kıyafetli haline bak hele. " Carlton, j eremi­ ah'nın okul formasma bakarak sırıtıyordu . j eremiah da kendi formasma baktı. Bordo ceketi, boy­ nunu ve bileklerini kaşındıran yün kumaştandı . Ve gri pan­ tolonu, biraz garip kesimliydi. Bir beden büyük almıştı , ama fark etmiyordu . Yine de üzerinde emanet gibi duruyordu .

Yaz sonu okul formasını üzerine denediğinde, babası , for­ manın içinde zeki göründüğünü söylemişti. Ama zeki ve iyi, gerçekte iki farklı şeydi ve j eremiah, okul günlerinde en iyi halinde görünmediğini biliyordu .

"Biliyorum. Rezaletler, öyle değil mi? Bazen oraya ken­ di giysilerirole gidip, hepinizin canı cehenneme demek isti­ yorum."

Cariton güldü .

"Brooklyn tarzında giyinip, o okula girdiğin anda , seni anında paketlerler ve 'Aman Tanrım , bunlardan birinin can­ lı canlı içeri girmesi n e izin vermişiz,' derler." " Biliyorsun, " dedi j eremiah. "En azından kendi ayakka­ bılarımı seçmeme izin veriyorlar." Eğilerek, yürüyüş ayak­ kabılarının üzerindeki görünmez bir toz tabakasını sildi.

Si-

yalı renkte ve tabanlan köseleydi.

"Bu ayak kabılar sevimli ," dedi Carlton, " ama yi n e de kendi giysilerimi giym eyi t erc i h e derim .

"

j eremiah başını salladı . Carlton, kot pan tolo n ve önün­ de A k ı l ya z ı l ı olan yeşil b ir tişört giymişti. Yürürlerken, b ir ya n d a n da topu bacaklarının arasından bir öne, bir arkaya sektiriyordu . " Tech beni özlü yo r mu ? " dedi j eremiah.

"Hayır, fazla değil . Sezo n başlayana kadar büyük ihti­ malle yokluğunun farkına bile varmazlar. " Cadton gülmeye başladı. " Percy'de neler olup b i tiyor? " "

H i çbir şey, " dedi j eremiah, başını sallayarak. D ökü nlü

gibiler. Geçen sene üçüncü olmuşlar. Kime karşı oynayaca­

ğ ımızı görmekten korkuyorum. Buraya fırl at ılı p atılmış bir­ ka ç huzurevi olsa gerek. " Cariton gülümsedi. "Seni bulduklan için şükrediyor ol­

malılar. " Topu kaldınp, jeremiah'nın başının üz e rinde tuttu . " Bay Oyun-başına-yirmi-iki-sayı . " "Üstelik b u kö tü bir gü n ü mdey d i

, "

diye ekledi j eremi-

ah. " Çok da ab ar t m ayal ı m Miah. Hiçbir sayı a lamadığın ,

oyunları d a ha tı rlıyo ru m ?simit, sıfır, çember? yani hiçbi r sayının atılmadığı oyu nl a r

. "

Güldü . Tüm yüzünü aydınlatan

g ülü şüyle güldüğünde, gözleri daha p ar lak görünürdü . jeremiah gülümsedi.

"Sa katlanmıştım herhalde . " " O yunu n sakatlanmıştı, ama sen gayet iyiydin

. "

Bir süre hi çbir şey s öyl emed e n yan yana yü rü d ü ler . je­ ,

remiah, Cariton'un topu alıp, parmağının ucunda çev irm esi

­

ni i zl e d i . jeremiah'dan bir yaş daha büyüktü ve Tech'te ol-

76

dukça ilerlemeye başlamıştı . Antrenörleri , Cariton'un Tech'in gelmiş geçmiş en iyi oyuncularından biri olduğunu söylemişti. "Şu asker formandan kurtulup , birkaç şut a tmak ister misin? " Carlton, topu bir duvara fırlattı ve yükseğe zıplaya­ rak havada yakaladı. Afrika'dan kaçırılıp Amerika'ya getiri­ len

ve

Afrika'ya karşı savaşınaya zorlanan bir adamın hika­

yesini anlatan bir Bob Marley şarkısı söylemeye başladı.

"Ah , olacak olan bu , öyle mi? " Jeremiah güldü . "Yani savaşmak için kendi vatanıma geri mi gönderileceğim? " Cariton topu ona fırlattı . " Evet."

Annesinin verandasına varmışlardı. J eremiah, babasının penceresine baktı ve bu gece orada kalması gerektiğini anla­ dı. Onunla birlikte kalmayalı bir hafta olmuştu . İ ç geçirerek, en alt hasarnağa o turdu. " Hangisi düşmanın vatanı, hangisi benimki acaba? " Carlton, topu sektirmeyi b ıraktı ve elleriyle saçlarını dü­ zeltti. "Baban hala Lois Ann ile birlikte mi yaşıyor? " jeremiah başını saHayarak onayladı.

"Evet. Ve annem tüm bu olanlardan dolayı çıldırmış du­ rumda . " Çantasını sırtından çıkararak, gökyüzüne baktı .

Güzel bir gündü , ılık ve altın gibi parlak. Yaprakların rengi değişmeye başlamıştı ve binanın çevresindeki ağaçlar, her şeyin üzerini hoş bir şekilde gölgeliyor gibiydi. Ekim ayını seviyordu . Her zaman sevmişti. Hüzünlü ve güzel bir yanı vardı ?bir şeylerin bittiği ve başladığı.

"Bu oldukça zor bir şey, Miah . " Carlton, yanına oturdu .

"Yani , demek istediğim, o kadar da iyi anlaşamıyorlardı.

Kameralann önünde belki iyiydiler, ama özel hayatlarında

bu öyle değildi . Benim gözümün önünde bile öyle değildi.

Birbirleriyle tek kelime konuşmadan günler geçirirlerdi ve her şey sıkıcı ve bağucu olurdu . . . " Kaşlarını çatarak, ellerine baktı . "Bazen eve bile gelmek istemezdim . . . Ama yine de sa­ hip olduklan bir şeyler vardı . Yıkık döküktü , ama yine de bir şeydi . " "Evet, seni anlıyorum," dedi Carlton. "Ama benim an­ nem ve babam tartışmaya b aşladıklarında, içimden 'Of, ayrı­ lın da biz de rahat biz nefes alalım' demek geliyor. " " Seninkiler nasıl oluyor d a aynlmıyorlar ? " Cariton omuzlarını silkti . "Sanırım , dünya üzerinde on­ larla birlikte yaşamak isteyecek başka tek bir insan bile bu­ lunmadığını biliyorlar . Abiarn bile liseden mezun olur ol­ maz , o kadar uzun yol tepip , üniversite okumak için ta İn­ giltere'ye gitti. Bazen onlara 'Dinleyin, tek kızınız bile sizden uzaklaşabilmek için İngiltere'ye gidiyorsa , ters giden bir şey­ ler var demektir,' demek istiyorum. " Güldüler. Sokağın karşı tarafında , iki küçük kız veran­ daya oturmuş, beş taş oynuyorlardı. Binanın biraz ilerisinde, biri piyanoda Stevie Wonder çahyordu . Müzik hafifçe yanla­ rından geçip gitti.

"Belki Zimbabwe'ye falan giderim. İki sene sonra on se­ kiz olacağım ve o kulla işim bitmiş olacak. Kendi yoluma gi­ deceğim. " j eremiah başını salladı. " Zimbabwe ha? " " Evet. Babam sıcağı sevmiyor. Annem d e e n son Afri­ ka'ya gittiğinde hastalanmıştı . Bu yüzden peşimden gelecek­ lerini sanmıyorum . " jeremiah gülümsedi v e başını salladı. "Sen kaçığın tekisin. "

78

"Evet, kaçığım, ama en azından buralardan uzakta olan bir kaçık olacağım . " Yumuşak bir sesle şarkı söylemeye başladı . Okyanusun diğer tarafında olmakla ilgili, hüzünlü , hoş bir şarkıydı. je­ remiah başını tırabzana dayadı ve şarkıyı dinlemeye koyul­ du. Cariton'un güzel bir sesi vardı. Babası müzisyendi ve ba­ zı geceler, j eremiah onların evinin önünden geçerken, ikisi­ nin birlikte uyum içinde şarkı söylediklerini duyardı . Böyle geceler, kalbinin sıkıştığını hisseder ve kendi babasını o ka­ dar çok özlerdi ki , canı acırdı. " Cariton . . . " dedi yavaşça .

Cariton şarkı söylemeyi bıraktı ve elinin tersiyle gözle­ rini kaşıdı. Bir süre sessiz kaldı ve j eremiah birdenbire uta­ narak, başını diğer tarafa çevirdi. Cariton ağlıyor muydu acaba? " Hey, " dedi Cariton birkaç saniye geçtikten sonra. " N e oldu ? " "Beyaz bir anneye ve zenci bir babaya sahip olmak nasıl bir şey? " " Senin baban da zenci. " "Biliyorum. Ben diğer tarafı öğrenmek istiyorum. N eye benziyor? " Cariton omuzlarını silkerek, gözlerini karşıya dikti.

"Bilmiyorum. Demek istediğim, başka türiüsünü bilmiyo­ rum. Babam, iyi bir adam. Annem de iyi bir kadın. Bazen ga­ rip , bilirsin, batıya annemin akrabalarını ziyarete gittiğimiz­ de yani . Onlar o kadar. . . etrafımızda

o

kadar gerginler ki.

Annerne hiç benzemiyorlar. Onun nasıl biri olduğunu bilir­ sin, kafa kadındır. Onları kendi akrabalarım gibi hissetmiyo­ rum. Öyle olduklarını bilmeme rağmen, böyle hissedemiyo-

79

rum . Ve bazen, annem ve babamla birlikteyken insanlar ol­ dukça garip bakıyorlar. Sanki ne olduğunu anlamaya çalışı­ yorlarmış gibi veya onun gibi bir şey. Siyah ve beyaz insan­ lar. Ve bazen, bize 'Ah , anladım, ırklar arası bir şey bu' der gibi bakıyorlar. Bilirsin. Böyle işte. Sanırım Colette , tüm bunlardan uzaklaşmak için ingiltere'ye gitti . " jeremiah başını salladı. Cariton'un abiasından hoşlanır­ dı. Küçüklüklerinde, sadece ufacık da olsa gülümsetebiirnek için ona sataşıp dururdu . Colette bazen öldürene kadar jere­ miah'yı gıdıklardı. Ve o da, çığlık atarak durması için yalva­ rırdı, ama bir yandan da durmasını istemezdi. Colette, onla­ rı yalnız bırakmadan önce, hep yavaşça kafalarına vururdu . j eremiah başının yan tarafına dokundu . Bu yıllar önceydi, ama bunu her düşündüğünde, onun elinin izini hissederdi .

"Yazın oraya gideceğim, " dedi Carlton. "Onu özlüyo­ rum. Yani bazen tam bir baş belası oluyordu , ama insanın sadece tek bir abiası olunca, sanırım bazen kişiliklerini unu­ tup , baş belası olmalarına izin veriyorsun."

Sesi uzaklaştı.

"Ben bilmiyorum. " "Sahi, garip olduğunu düşünmüyor musun? Tek çocuk olarak o kocaman evde yaşıyorsun. Anne ve baban orayı dört veya beş çocukla doldurabilirdi ve istedikleri zaman ha­ la parti verecek kadar boş mekan olurdu . " " Evet, öyle . Dinle Carlton, seninle bir konu hakkında konuşmak istiyorum."

Cariton hiçbir şey söylemeden ona baktı. " Okulda bir kızla tanıştım. Beyaz bir kız. " " Evet, ve? " "Bilmiyorum. Sadece bunu daha önce hiç düşünmemiş-

80

tim. Yani beyaz bir kızla çıkmayı. " Cariton gülüms edi. "Seninle çıkmayı düşündüğünü ne­ reden çıkarıyorsun? " "Bilmiyorum. " Başını kaldırıp babasının penceresine baktı. "Bazen h i ç b i r şey hakkında h i ç b i r şey bilmediğimi his­ s e diyo rum . "

"Evet. " "Yani , ben ve o kız ? adı Ellie? birb irim i zle fazla konuş­ madık Ama ne garip ki . . . " Dönüp , Carlton'a baktı. " Sanki onu tanıyor gibiyim; içine bakıp , her şeyi görebiliyor gib i ­ yim. Biliyorum kulağa tuhaf. . . " "Bana öyle geliyor k i sen aşık olmuşsun, ahbap. " j eremiah kaşlarını çattı . "Hayır. Onu daha tanımıyorum bile. " Ama ilk gün onunla , koridorda , yerdeki kitapları topla­ mak için eği ldiği anı hatırladı. O sabah, i ç inde bir şey soğu­ muştu . Bir anda hem soğumuş, hem de ısınmıştı . "Sana so­ yadını bile söyleyemem. " Bir s ü r e düşüneeli göründü . "Ama bugün sınıfla yanında o turuyordum ve bilmiyo rum ama, sanki biz . . . sanki hep yan yana olmahymışız gibi hissettim.

B i lmiyoru m . "

Cariton ayağa kalkıp, topu kolunun altına yerleştirdi .

"Kulağa aşk gibi geliyor. " "Ama o bir beyaz. " Cariton tek kaşını kaldırdı. "Hey, M iah. Kiminle konuş­ tuğuna bir bak, ahbap . Olur böyle şeyl er. Ve b iliyor mu sun?

Bu ,

dünyadaki en kötü şey de ğil. "

81

9

E

V

boş ve sessiz di. Merdivenlerin başında durup,

o turma odasının penceresinden içeri süzülen altın sarısı gü­ neş ışıklarını seyrederken, bir yandan da telesekreterdeki mesaj ları dinliyordum. Babam merhaba demek için hastane­ den aramıştı . Marc ve ikizler aramıştı . Bir de , Santa Cruz'da terapist olarak çalışan abiarn Susan telefon etmişti. Bir abla­ dan çok, teyze gibiydi benim için ; daha büyük ve bütün ye­ tişkinler gibi mesafeliydi. " Kaydet" düğmesine hastım ve ilk hasarnağa oturarak, başımı tırabzana yasladım.

Abiarn Anne farklıydı. Benden on yaş daha büyük olma­ sına rağmen, şapşalca davrandığı olurdu bazen. Deli gibi kahkahalar atan ve ağzında ne olursa olsun, onu burnundan fışkırtana kadar gülen o Anne'i özlüyordum. On yaşınday­ ken, hepsi tam da en sevdiğim şekilde soğan, hardal ve laha-

82

na turşusuyla hazırlanmış sosisli sandviçlerle dolu piknik çantasıyla beni Staten Adası vapurlanna götürerek sürpriz yapan Anne'i.

Birlikte oturup, bir yandan sosisli sandviçlerimizi kemi­ rirken , bir yandan da vapurdan , gitgide küçülen şehri izledi­ ğimiz o günü hatıriayarak gözlerimi kapadım.

Anne neredeydi şimdi? Marian'la birkaç kez konuşmuş­ tu , ama ona benim hakkımda bir şey sormamıştı . Oysa ki Marion'a her zaman nasıl olduğumu sorardı . Alnıını tırabza­ na iyice hastırdım ve yutkundum. Bu kadar yanlış olabilecek ne yapmıştım ben?

Kapıda Marian'un anahtar sesini duydum ve beni bura­ da otururken görmesini istemediğim için ayağa kalktım.

"Marion . . . ? " diye seslendim mutfağa doğru ilerlerken.

Babam buzdolabının önünde duruyor ve dolaptan sand­ viç için et ve mayonez çıkarıyordu .

"Hayır, Marian değil, Edward. Yani baban. N eden anne­ ne böyle eziyet ediyorsun , Ellie ? " dedi babam, gözleri parla­ yarak Anne ve Ruben'in gözleri gibi grimsi mavi bir renge sahiptiler.

Uzanıp yanağından öptüm. " İşte bu yüzden. Çünkü sen bana Ellie diyorsun ve o ise Elisha diye sesleniyor. " Marian'un birkaç gün önce pişirdiği ekmekten birkaç dilim kesti ve üstüne hindi etlerini dizmeye başladı .

"Sanki seni yıllardır görmemiş gibiyim. " Babam başını salladı . Cehinden stetoskopun sarktığı mavi gömleği ve şortunun içinde yorgun ve zayıf görünü­ yordu. Saçları benimkilere benziyordu , ama kıvırcıkları ar­ tık ağarmaya ve seyrelmeye başlamıştı.

"Bu haftam acil odasında geçti . Tüm bir hafta. Beni de

83

bir masaya yatırmak zorunda kalsalardı , hiç şaşırmazdım . " "Bu kadar yoğun çalışmamalısın, baba . " Bir bardak mey­ ve

suyu hazırlayıp, masaya koydum ve sandviçini bir tabağa

yerleştirdim. "Bu Pazar seni özledim . " Pazar günü öğleden sonralannı, birlikte N ew Yo rk Times okuyarak geç i rirdik Bir yazının ortasında , babam kaşlarını çatar ve parmağıyla bir para gr a fı işaret ederdi. "Şu çılgınca şeyi dinle,

Elli e , " derdi ve sonra , inanılmaz olduğunu dü­

şü n d ü ğü bölümlerde sesini yüksel terek, yavaşça okumaya başlardı. Ve böyle öğleden sonralannda her zaman yerde o turan ben, ayak bileklerim çaprazianmış bir halde şömine duvarına yasl a nır babamın okuduğu şeye iyice dikkatimi ,

vererek gözlerimi yumardım. " Pazar günü öğleden sonra, " dedi babam gül ü m s eye re k, " stajye r l er d e n biri elinde Times ile içeri gi r di ve ben 'buna , Ellie'mle birlikte okuyana kadar, elimi bile sürmeyeceğim' diye düşündüm.

"Bir göz bile atmadın mı? "

Ciddi bir ifadeyle başını salladı. " Kitap yorumlarına bi­ le

bakmadım. Ama bu Pazar, eski gü nl e r e geri döneceğiz . "

Güldü ,

masaya oturdu v e sandviçinden bir ısırık aldı .

Ellerimi çenemin altına koyarak, onu seyretmeye başla­ dım .

Babamla Times okuma alışkanlığımızın ne zaman baş­

ladığını hatırlamak zordu . Küçükke n, yere oturup, babamın okumasını dinlediğimi hatırlıyorum . Tabii ki, Marion buna k a r şı

çıkıyordu . Her Pazar, mutfakta akşam yemeğini hazır­

lamakla meşgul olurken, sessiz anlanmızı, şikaye tleriyle iki­ de

bir keserdi. E l isha k endi yaşındahi arkadaş l arıy la dışa rıya

çıkmalı . M üzey e veya sinemay a gi tmeli. Kaldır şu lııçm ı . Yaş lı

bir adam gibi dav ranıyorsun. Ve babam bana dönüp, g ö z kır-

84

parak; "Yaşlı bir adam olmanın nesi kötüymüş? " diye sesle­ nirdi , sinirli sesler çıkararak " Aptal olma ," diye anında ona cevap veren Marion'a. Şimdi, bardağını kaldırıp, gözlerini ovuşturarak gülüm­ süyordu babam.

Kalkıp, kendime bir bardak portakal suyu hazırladım ve yeniden masaya oturdum. " Marion'un Percy'de tanıştığını söyledi ği şu çocuktan balıset bakalım. " Hiçbir şey söylemeden kaşlarımı çattım.

"Ah, haydi, bozulma hemen, Ellie. Annen laf arasında hoşlandığın biri olduğunu söyledi. Ablan Anne anlatmış ona da. " "Ablam başka n e anlatmış? " Babam omuzlarını silkti . "Hiçbir şey. Sana sormasını söylemiş. Sen ne anlatırdın ki? " " Hiçbir şey. Erkek arkadaşım falan yok, baba. Sadece ta­ nıştığım şu çocuk var, ama hiçbir şey yok henüz ortada . " N ereden başlayabilirdİm ki? Aptal Anne'le başlamaya çalıştı­ ğım ye rden mi?

"Ortada hiçb ir şeyin olmadığı bu çocukla tanışacak mı­ yız? " Babam gülümsüyordu , ama içimden ona gülümsemek gelmedi.

Masanın ilerisine uzanarak, babamın sandviçinden ta­ bakta arta kalmış olan hindi parçasını ağzıma attım.

"Adı jeremiah," dedim yavaşça. "Soyadın ı hatırlamıyo­ rum. Rosedale veya onun gibi bir şey. Okulun ilk günü , ki­ taplarımı yere düşürdüm ve o da bana yardım etti ve sonra, bilmiyorum. Şimdi de tarih dersinde aynı sınıftayız . "

85

" iyi bir çocuk mu? " Omuzlarımı silktim. " Ço k fazla konuşma fırsatımız ol­ madı, ama iyi birine benziyor. Bay Hazelton, Cuma gününe kadar yirmi yedi kanun değişikliğinin tamamını ezberleme­ mizi istiyor. j eremiah, hepsini sırasıyla bildiğini söyledi. " Babam etkilenmiş bir şekilde ıslık çaldı. "Anne v e baba­ sının ne iş yaptığını biliyor musun? " Portakal suyundan bir yudum aldım. "Umurumda de­ ğil."

Babam gülümsedi. "N eden umurunda olsun ki? " Sand­ viçini bitirdi ve tabağını itti. "Evet, kulağa yeterince iyi bi­ riymiş gibi geliyor. Ve aynı zamanda zekiyse, arkadaş olma­ manız için hiçbir neden göremiyorum . " "Senin ve Marian'un nedenler aradığını bilmiyordum. " Tekrar sinidendiğiınİ hissettim.

"Nedenler değil, bahaneler sanırım. Bebeğiınİzin yuvayı henüz terk etmesini istemiyoruz . Bu , kendimizi yaşlı hisset­ memize neden oluyor. " Ayağa kalkıp , uzanarak yanağıını sıktı. "Bir gün evde sadece iki yaşlı insan olarak kalacağımı­ zı ve evin içinde resimlere bakarak dolanacağımızı hatırlatı­ yor bu bize . " "Henüz hiçbir yere gitmiyorum, baba. Daha e n azından kocaman üç yılımız var birlikte. " " Ü ç yıl uzun bir süre değil, Ellie. Göreceksin . " Babam uyumak için üst kata çıktıktan uzun bir süre sonra bile, hala mutfaktaydım . Söyl �diği bir şey, moralimi bozmuştu . Evet, Tabii ki ben de abla ve ağabeylerim gibi bir gün evden ayrılacaktım. Ama buna daha çok uzun bir zaman varmış gibi geliyordu . Her gün yavaşça , adeta emekleyerek

86

bir diğer güne bağlanıyordu . Bazı geceler, yeni bir günün ve j eremiah'yı görecek olmanın verdiği heyecanla uyuyamıyor­ dum. Belki de bu hissettiklerim aşktı. Elimdeki bardağı çe­ virip durdum. Ona, J eremiah'nın zenci olduğunu söyleme­ yerek yalan mı söylemiş oluyordum? Bu neden önemliydi ki? Tüm bunların ne önemi vardı?

Dışarıda, güneş Central Park'ın üzerinden batmaktaydı .

Elimi dudaklarıma bastırarak, J eremiah'yı öpmenin nasıl bir duygu olabileceğini düşündüm. Bunu hep düşünmekle mi kalacaktım acaba ?

10

A

KSAM ıJ STÜ hava hala aydınl ı kken J eremiah an­ ,

nesinin odasında tuvalet masasının üzerindeki losy on şişele­ rine ve gümüş resim çerçevelerine dokunuyordu . İki yaşın­ dayken, üzerindeki tişörtü ve alt beziyle , kameraya gülüm­ semektc olan annesine işaret ederken çekilmiş bir fotoğrafı , bir diğerinde beş yaşl a rında yk en bir parkta yürürken çekil­ miş olan bir fotoğrafı duruyordu. Masanın diğer ucunda du­ ran küçük bir çerçevedeyse, annesinin gelinlik içinde, elin­ de tu ttuğu beyaz gül buketiyle çekilmiş bir fotoğrafı vardı.

J eremiah onu eline alıp , incelemeye başladı. Annesi gülüm­ seyerek, kameradan başka bir yere bakıyordu . Belki de j ere­ miah'nın babasının durduğu yere. Onun b ab a s ı. j e re mia h alt dudağını ısırdı. O, şu anda neredeydi? Lois Ann'le birlikte bir yerlerde. Bir seferinde, onlara Manhattan'da rastl a mı ştı

88

.

Spring Caddesi'nde, babasının k0lu Lois Ann'in omzunda , ağır ağır yürüyorlardı . Ve bir an, onlara doğru yürürken, Je­ remiah, Lois Ann'in kendi annesi olduğunu düşünerek gü­ lümsemişti . Babası da , şaşkınlıkla ve oğlunun gülümseyerek

onlara doğru yaklaşmakta olduğuna inanamayarak, ona gü­ lümsemişti.

J eremiah , ikisi bir aradayken gülümsemeyeli , belki de aylar olmuştu . Uzun zaman önce, o ilk gün gülümsemişti; babasının ilişkisi ortaya çıkmadan önce, hiçbir şeyden habe­ ri olmadığı zaman. Bir gün eve geldiğinde, Lois Ann'le ikisi­ ni taraçada otururken bulmuş ve gülümsemişti. Gülümse­ mişti, çünkü babasını, bir elinde şarap kadehi, diğerinde bir video kasetiyle, rahatlamış bir halde evde görmeye alışkın değildi. "Okuldan dönmeni b ekliyordum ben de ," demişti babası. "Bu filmi beraber seyrederiz diye düşünmüştüm de. " V e bunun üzerine , Jeremiah daha d a fazla gülümsemişti; çünkü o zamanlar küçüktü , belki on iki veya on üç yaşların­ daydı ve insanların ?anne ve babasının? birbirlerini ne kadar incitebileceklerini bilmiyordu . Evet, o sadece on iki veya on üç yaşındaydı ve Lois Ann'le babası arasında, sonunda bir gün aileyi darmadağın edecek olan bir ilişki yaşandığını b il­ miyordu . j eremiah, resme daha dikkatli bakıyordu şimdi. Gözyaş­ larının geldiğini, boğazının gerisin d e kocaman bir düğüm oluştuğunu hissediyordu . Annesinin gelinlik içindeki bu fo­ toğrafı veya Ekim ayı veya pencereden güneş ışığının sızdığı tembel akşamüstü yüzünden olmalıydı bu . Ellie ve Percy Akademisi yüzünden ve fazla tanımadığı beyaz bir kıza biraz aşık olmasından dolayı da olmalıydı . Ama en çok, şu anda, annesinin odasında durup bu fotoğrafa yakından baktığında ,

89

onlarla, yani anne ve babasıyla ilgili olmalıydı.

Masmavi bir Ekim günü , Prospect Park'ta bir teknede evlenmişlerdi. İ kisi evleneli, ertesi gün on yedi yıl olacaktı.

On yedi yıl önce , sonsuza dek birlikte olacaklarını düşün­ müşlerdi. Aslında bazı yönlerden, on yedi yıl sonsuzluk de­ mekti. On yedi yılda, on bir film ve üç kitap. Ki o doğmamış olsaydı, belki de annesi daha fazla kitap yazmış olacaktı. Ve belki de bu yüzden, ikinci bir çocuk yapmamışlardı . Ama tek çocuk olmak , uzun zaman önce problem olmaktan çık­ mıştı onun için. Evet, bazen bir abiası veya ağabeyi o lsun is­ tiyordu , ama aslında daha fazlasını istiyordu , daha derin bi­ rini. Kendisini anlayabilecek, her şeyini; fırtınalı gecelerde rüyalannda gördüğü çılgın şeyleri ve gözlerinde yaşlada uyanarak, yorganını sıkıca üzerine çektiğini bilecek birini is­ tiyordu . Çoğu gün , etrafı çocukluk arkadaşlarıyla çevrili ol­ sa bile, kendini ne kadar da yalnız hissediyordu ; sanki yal­ nızlık, içinde derinlere yerleşmiş ve oradan asla çıkmayacak­ mış gibiydi.

Resim çerçevesini yavaşça yerine koydu ve gözlerini ka­ padı. Ellie orada, göz kapaklarının arkasındaydı ve gülü m­ süyordu . Onlara ne olacaktı? Bugün, sınıfta , J eremiah, du­ daklarında minik bir gülümsemeyle kendisini izlerken yaka­ lamışlı onu . J eremiah da , gülümsemeden gözlerini ona dik­ mişti. Gülümseyememişti. Hissettikleri, onu korkutuyordu ; sersem gibiydi , kontrolünü kaybetmiş gibiydi. Tüm sınıf bir­ den ortadan yok oluyormuşçasına, bir dakikalığına, dünya­ da sadece ikisi varmış gibi hissetmişti. Sonra Bay Hazelton bir şey söylemiş ve yeniden sınıfta o lduğunu fark etmişti . Je­ remiah tekrar ders kitabına dönmüştü . Bay Hazelton ona bir şey sorduğunda ise, öğretmeni tatmin etmek için ağzında bir

90

cevap geveleyip durmuştu . Ama artık o sımfta değildi. Uzak­ larda bir yerlerdeydi . Ellie'yle birlikte .

Seni yakında öpeceğim, diye düşünürken bulmuştu ken­

dini j eremiah. Ne zaman veya nerede veya nas ı l olacağını bil ­

miyorum, ama seni öpeceğim.

Ve sonra, spor kıyafetlerini giydiği sırada, onu düşünür­ ken, ikisini bir yerlerde hayal ederken yakalamıştı kendini.

Bir yerlerde.

Konuşabileceği birine ihtiyacı vardı. Onu yeterince iyi tanıyan ve başını okşayarak "Her şey yoluna girecek," diye­ cek birine. G öğsünde ateş gibi yanan bir şey vardı ; sıcak ve alışkın olmadığı bir şeydi.

J eremiah, evdeki boşluğun etrafına çöktüğünü hissetti.

Annesi neredeydi? Tüm bu odaları dolduran insanlar, nere­ ye kaybolmuşlardı ?

"Baba . . . " diye fısıldadı. "Anne . . .

"

Ev yankılandı adeta . Jeremiah annesinin yatak ucuna oturdu ve dizlerini çenesine doğru çekerek, kollarını etrafı­ na sardı.

Her şeyin üzerine koyu gölgeler düşüren akşamüstü ışı­ ğında , Jeremiah başını dizlerine dayadı . Ve ağladı .

11

J EREMIAH."' Koridorda yürürken, onu yalnız, başını pencerelerden birinin camına rastlamış halde bulmuştum işte.

"Selam, Ellie, " dedi pencereden uzaklaşırken. " Bu çok tuhaf. Ben de tam seni. . . yani. . . seni düşünüyordum. " U tanarak başımı eğip , gözlerimi ayakkabılarıma diktim.

"Ne düşünüyordun? " "Bilmiyorum. Aklımda n geçiyordu n , öylesine. " Beni düşünüyormuş. Aklından geçiyormuşum. Tüm sa­ bah, bu am , koridorda j eremiah ile karşılaşmayı hayal etmiş­ tim. Ama gerçekleşeceğini sanmıyordum , yani köşeyi dönüp de, onu , saçları omuzlarına düşmüş, pencerenin orada başı­ m

cama dayamış bir halde , beni düşünürken bulacağıını hiç

tahmin etmiyordum. Kimse sadece beni düşünmemişti daha

92

önce . Garip bir duyguydu , ama birinin beni düşün düğünü bilmek, hoş bir tuhaflıktı. J eremiah'nın beni düşünmesi . . . " i nsanlar bana Miah der," dedi alçak bir sesle . Dünya üzerindeki en güzel gülümserneye sahipti .

Koridor boş, sessiz v e loştu . Uzaktan, bir öğretmenin konuştuğunu duyuyordum. Sesi boğuktu , sanki kapalı bir kapını n a rdından g e liy or gib i ydi. İkinci zil, ç oktan çalınıştı bile.

"Miah. Bunu sevdim. Soyadın ne? " Artık fısıldaşıyorduk, ama boş koridorcia sesimiz hala yüksekmiş gibi çıkıyordu .

Miah tekrar cama doğru döndü .

Bir

süre sonra " Rose­

lind, " dedi yavaşça. Bunu o kadar alçak bir sesle söylemişti ki , neredeyse duyamayacaktım.

"Jeremiah Roselind . Bu hoş. G e rçek t en de hoş."

Mıah o mu z la r ını silkti. "Bu sadece bir soyadı. Senin so­ yadın ne ? " "Eisen. Ehsha Sidney Eisen. Annem v e babam Avustral­ ya'ya gitmişler ve orayı çok beğenmişler. Bana bir şehir ismi­ ni vermek, o zamanlar onlara zekice bir şey gibi gelmiş ol­ malı . " Miah gülümsedi. " Elisha . Ellie. İki ismi d e sevdim. " " Ben Ellie'yi tercih ederim . " "O

za

ma n ben d e Ellie'yi daha ç o k sevdim. Ş u anda der­

sin yok mu , Ellie? " Başımı s alladım. "Trigonometri. Girmeyeceğim. Ya se­ nin ? " " i ngilizce. Ama zaten bild i ğim şeyler. Gönülçelen'i oku ­ yorlar. Ben o kitabı üç kez okudum. Sanırım sınıfın geri ka­ lanı kitapta iyice ilerledikten sonra girmeye başlayacağım . "

93

Orada birbirimize bakarak duruyorduk ve kalbim, göm­ leğimin altında deli gibi atıyordu . Yatıştırmak için, kollarımı göğsümde kavuşturdum. Sanki kalp atışlarımı duyacak ve gü­ lecekmiş gibi geliyordu . j eremiah başını tekrar cama çevirdi.

"Hiç korktuğun olur mu , Ellie? " Utanarak yutkundum. " Evet . " Böyle olmamalıydı , yani bu kadar gerçek ve kim olduğuma bu kadar yakın. Sanki içi­ mi okuyar gibiydi. "Şu andaki gibi mi? " "Evet. " Tekrar bana doğru döndü . "Bunu görebiliyorum. Gözle­ rinde. N e kadar korktuğunu . Hiçbir şey saklayamayan göz­ lere sahipsin . " Yüzümün kızardığını hissediyordum. " İnsanlar, benim de böyle gözlerim olduğunu söylerdi eskiden," dedi yavaşça . "Ama onları nasıl idare edeceğimi öğrendim. Bazı şeyleri saklamayı. " "Sence b u daha mı iyi ? " O sırada , uzun boylu , zayıf bir çocuk köşeyi döndü ve yanımızdan geçerken bize baktı . Miah da ona bakınca, ço­ cuk selam vererek , yürümeye devam etti .

"Neyin daha iyi olduğunu bilmiyorum," dedi Miah . " N e alacaksa, olacak. D emek istediğim, saklamak istesen bile, hissettiğİn şey orada duruyor. Yürümek ister misin? Bura­ dan çıksak nasıl olur? " " Dersi kırmanın cezası ne? " dedim, nereye olursa olsun onunla gideceğimi bilmeme rağmen . Abiarn Anne , aşık ol­ mak hakkında konuşurken, 'sanki o kişi seni kuşatıyormuş gibi hissedersin' diye anlatırdı . Ve şu an, hissettiğim tam da buydu , yavaş yavaş Miah'nın beni kuşattığını hissediyor-

94

dum. Gözleri, sesi , sözünü e ttiği şeyler etrafıını sarıyordu .

Miah gülümsedi. "Bilmiyorum . Bunu daha önce hiç yapmadım . " "Ben de , " dedim, rahatlayarak. Bir an, sürekli ders kıran biri olduğunu düşünmüştüm ve eğer böyle biri olsaydı , sa­

nırım ondan daha az hoşlanacaktım. Ondan daha az hoşlan­ mak istemiyordum .

Sırt çantasının askısını düzeltti. "Manhattan'da m ı otu­ ruyorsun? " Evet anlamında başımı saHadım v e eğilerek, Percy'nin , kız öğrencileri giymeleri için zorladığı aptal çoraplarımdan birini yukarıya çektim. " Ö yleyse seninle gelirim. " Bütün sabah yağmur yağmıştı. Şimdi ise güneş yeniden çıkmış, etrafa parlak ışıklar ve sıcaklık yayıyordu . Miah ce­ ketini çıkararak, kenarlardan sarkacak şekilde sırt çantası­ nın askılarına geçirdi . Beşinci Bulvar'ı geçerek, Central Park'a doğru yürümeye devam ettik.

Kol kala gitmiş iki yaşlı kadın, gözlerini üzerimize dikince, j eremiah da kaşlarını çatarak onlara baktı . " İyi misin? " diye sordu kadınlardan biri bana dönerek.

Başımı salladım . " Geri zekiihlar, " diye tısladı jeremiah onların duymaya­ cağı şekilde. Daha hızlı yürümeye başladı.

"Bunu , benimle birlikte olduğun için sordular, biliyor­ sun," dedi, yan gözle bana bakarak. Birden kırılmış ve sinir­ lenmiş gibi görünüyordu . " Eğer beyaz bir çocukla birlikte olsaydın, büyük ihtimalle sadece gülümseyerek, yanınızdan geçip giderlerdi . " 95

Ona daha da yaklaştım. " Onlar sadece tutucu Yukarı Doğu Yakası'ndan olanlar," dedim. "Ve yaşlılar. " " Evet," dedi Miah. Bana inanmadığını hissettim. " Ö nemli değil. Sadece aptal ve yaşlı iki kadın . " j eremiah b ir a n bana baktı v e göz l e rin i çe virdi . D er isi

-

nin altında titreyen çene kemiğini görebiliyordum. Benim b i ldiği m şeyi , o da b ili yo r d u . Yani bunun, aptal ve yaşlı iki kadından daha fazla şey ifade e t tiği ni . Ve benim, bunu çok önemsiz bir şeymiş gibi göstermeye çalışarak, durumun on­ lar için ve b iz im için daha az utandırıcı olmasını sağlamaya çalıştığımı.

Hiçbir şey konuşmadan, bir süre daha yürümeye devam ettik. Birden içime ateş bastığım ve sonra ürperdi ğimi hisset­ tim. Neden o aptal kadınlara hiçbir şey s öyle me m iş tim?

Evet,

iyiyim, demeliydim. Hatta, be l ki

daha

cesur davr anıp

,

j ereıniah'mn elini tu tabilirdim . " Eğer babam okulu kırdığıını bi lseydi sanırım kalp kri­ ,

zi ge çiri r d i ," dedi

j eremia h . "Yarım ders kaçırmak için bile ,

okulun çok pahalı olduğunu s öyl er hep . " "Annen v e baban b u konuda şikayetçiler mi? " dedim, sesim alçak ve titrek çıkıyordu . Arnavut taşlarıyla döşenmiş yoldan ya

yürüyorduk ve ben, iki yaşlı kadını kafamdan a tma­

çalışıyordum. Ama oradaydılar, buruşmuş yüzleriyle bize

bakıyorlardı .

Miah bana

bir bakış attı ve g özl e r ini i ler iye doğru çevi­

rerek, başını salladı. "Babam ödüyor. Her gün gittiğiınİ bil­ di ği sürece, bir şey söyledi ği yok. Sadece nasıl gittiğini falan soruyor. An ne m ve babam boşandılar. Her neyse. " "Bu çok kötü . Yani, sanırım çok kötüdür , öyle değil mi? "

96

Omuzlarını silkti . "Her neyse. Seninkiler birlikte mi? " Evet anlammda başımı salladım, utanmıştım. j effer­ son'da anne ve babası boşanmayan sadece birkaç kişiydik.

"Onlar sonsuza kadar birlikte olacaklar. Kimse onları ayıraınaz . " "Ah, b u tiyatrodan alıntı bir şey mi? " " Evet. " " Sanırım oldukça hoş. " "Sanırım. Yani, babam harika biridir. Sen babanı sever misin? " "Bazen," dedi J eremiah kaşlarını çatarak.

"Burası iyi, " dedim, bir çınar ağacının altındaki geniş çimli bölgeyi göstererek.

Etrafımızdaki hava aniden ağır ve sıcakmış gibi gelmiş­ ti . Dönüp Miah'ya baktığımda, hala kaşlan çatık bir şekilde dikiliyordu . " Evet," dedi Miah. "Burası iyi . Ceketimin üzerine otur­ mak ister misin? " Başımı sallayarak, kendi ceketimi serdim altıma .

Miah yanıma oturdu . O kadar yakınımdaydı ki, üst du­ dağının biraz üzerinde çıkmaya başlayan m inik tüyleri bile görebiliyordum. Saçları gibi, onlar da koyu siyahtı. Onun bu kadar yakınımda olması garip gelmişti. Ama hoş bir gariplik­ li bu. Çantasını açıp , içini karıştırmaya başladı ve bir gofret çı­ kardı. Biraz daha karıştınnca, bu sefer de bir çakı buldu ve gofreti ortadan ikiye keserek, yarısını bana uzattıktan sonra, çakıyı çantasına koydu.

"Teşekkürler, Miah," dedim, bunu gerçekten hissede­ rek Ambalajını sıyırarak, gofretten küçük bir ısınk aldım.

97

Çikolatası erimeye başlamıştı bile. Tatlı ve ılık bir tadı vardı.

"Bu çakıyı bana babam vermişti. Yakında kampa gidece­ ğimizi söylemişti. Bu dört yıl önceydi ve hala kampa gitme­ dik. Ama bu çakıyı her yere yanımda götürüyorum. " Gü­ lümseyerek bana baktı . "Ne zaman çıkıp da 'Haydi Miah, şu bahsettiğimiz kampa gidelim artık' diyeceğini bilmiyorum. " "Sence bunu söyleyecek mi ? " Miah başını salladı. "Hayır. Artık büyüdüm. V e bunu bana verdiğinden beri, her şey değişti. Sanırım sadece ken­ dimi avutuyorum . " "Ümit ediyorsun . " "Evet, " dedi . " Ü mit ediyorum . " "Ben küçükken . . . " dedim yavaşça. Sesim titriyordu .

"Marion bizi terk ederdi. Uyandığımızda, o gitmiş olurdu . " Marian'un bizi terk ettiğini Miah'ya anlatırken duyduğum kendi sesim, bana bile garip gelmişti.

"Marion kim ? " "Annem. " Saçımı yüzümden çekerek, gülümsedim. " Ona böyle sesleniyorum. Bundan nefret ediyor, ama o bana Ellie demeyi reddediyar , bu yüzden ben de ona Ma ri on diye hitap ediyorum. " Miah, gözlerini benimkilerden ayırmadan başını salladı .

Beni dinlerken bir ye tişkin gibi görünüyordu ; büyümüş gibi ve ciddi. " Geri geleceğini sanmıyordum. " "Geldi mi peki ? " "Evet. Her iki kez d e geri geldi. Ama ikinci seferden sonra , durum daha farklıydı. Çocuklardan, hala evde yaşa­ yan bir tek ben kalmıştım ve onun etrafındayken korkuyor ve dikkatli davranıyordum. Birkaç ay sonra , işler tekrar nor-

98

male döner gibi oldu . Ama hiçbir zaman aynı değildi sanı­ rım. Sanki . . . bana terk etmek fikrini tanıtmıştı ve ben b unu daha önce hiç düşünmemiştim . " Marian'un geri döndüğü günü düşünerek, yavaşça gof­ retimin geri kalanını yedim. O sabah kar yağmıştı . Babam ınontumu ve şap kamı giymeme yardım etmiş, komşumuz da beni parka gö türmek için gelmişti . Birlikte kardan adam yapmıştık. Hayatımda ilk kez o gün bir kardan adam yap­ mı

ştım. Babamın sıcak çikolata yapmış olduğunu umarak,

ıslak ve üşümüş bir halde eve döndüğümde, Marion'u mu t­ fak masasında otururken bulmuştum. Bir öğrenci gibi, elle­ rini önünde kavuşturmuştu . Gözlerimi ona dikerek, uzun bir süre, bana sarılmasını , haykırarak, beni ne kadar özledi­ ğini söylemesini beklemiştim. Ama kollarını açtığı zaman , haykırarak bas bas bağıran ben olmuştum. " Hiçbir zaman bizi terk edeceğini düşünmemiştik," de­ dim yine. "Ve geri geldiğinde, hiçbir zaman kalacağına inan­ madım. " "Artık inanıyor musun? " "Artık çok d a fazla umursadığımı sanmıyorum. " Boş gofret kağıdını katladım . " İlk seferinde haya tta kaldım. Her zaman hayatta kalabileceğimi öğretti bu bana . Ama diğer ya­ mm, artık kimsenin kalıcı olduğuna inanmıyor. Hiçbir yer­ de. " "Neden geri döndü acaba ? " dedi Miah.

Gözlerimi kısarak yapraklara baktım. Yeşilin, güneş ışı­ ğında döne döne parlaması hoşuma gitmişti. Kendimi daha rahatlamış hissediyordum. Daha özgürdüm " Bunu ona sor­ .

dum. Bana , ailesinin bildiği ve sahip olduğu tek şey olduğu­ nu söyledi . Gözlerini böyle kıs , Miah. Ve güneş ışığının yap-

99

raklara neler yaptığını gör . " Miah başını kaldın p gö z lerini kıstı v e gülümsedi . " Dö­ ,

nüyormuşum gibi hissettim," dedi yavaşça. "Veya sanki tüm dünya dönüyormuş da, üzerindeki hareketsiz tek şey benmi­ şim gibi . " Elimin üzerine koyduğu elini hissettim v e yutkunduın . llık, yumuşak ve güzel bir duyguydu .

Sonsuza kadar böyle kalmayı umarak gözlerimi kapa­ dım; yüzüme vuran güneş ve elimin üzerinde duran Mi­ ah'nın eliyle.

"Bir şiir var," dedi, " annem bana eskiden okurdu . 'Eğer yavaşça gelirsen/ağaçların arasındaki rüzgar gibi ./Benim duyduğumu duyabilirsin./Kederin gö rdüğünü görebilir­ sin./Bu kadar yavaş gelirsen/dizili çiy gibi ,/seni memnuni­ yetle kabul ederim/senden daha fazlasını istemem.' Marion hakkında anlattığın şey, bana bunu hatırlattı. İnsanların ve her şeyin geldiğini ve gittiğini. " " Çok güzel bir şiirmiş. " Gözlerimi kapadım. Belki in­ sanlar, hayatlarının başından beri her z aman birbirlerine doğru geliyorlardı . Belki Miah da her zaman bana doğru gel­ mişti , Central Park'ta oturduğumuz şu ana kadar. Yavaşça gelmişti.

"Tekrar küçük bir çocuk olmak ister miydin, Ellie? Ya­ ni birinin her şeyini derleyip toplamasını ve sana masallar ve şiirler okumasını? " Elimi ters çevirip , parmaklarımı onunkilere geçirdim.

Eli o kadar ıhk ve yumuşaktı ki. Ü zerimizde, yapraklar titri­ yor, altın renkli güneş ışınları aralanndan geçiyordu . Yut­ kundum .

"Her zaman," diye fısıldadım.

1 00

"Ben de öyle. Seni öpmeme izin verir misin, Ellie ? " Başımı salladım v e Miah'nın , ve m

tı p kı

elleri gibi yumuşak

ı l ık dudaklarını , dudaklanmm üzerinde hissedene kadar,

i d em in kalkıp kalkıp indiğini hissettim.

Sonra her şey sessizleşti , sakinleşti ve mükemmelleşti .

12

B

ABAS I N I N J>ığı yanıyordu. Miah yavaşça merdi­

venleri çıktı ve anahtarıyla dış kapıyı açtı . Omzunun üzerin­ den annesinin penceresine baktı. Karanlıktı. Acaba dışarıda mıydı , yoksa yalnız başına karanlıkta mı oturuyordu ? " Sen misin, Miah ? " diye seslendi babası.

"Evet." " O turma odasına gel . Tanışınam istediğim birileri var."

Miah kaşlarını çattı. Birileriyle tanışmak istemiyordu .

Odasına çıkıp , yatağına uzanarak Ellie'yi düşünmek istiyor­ du . Bugün parkta olanları. Dudaklarının ona hissettirdikle­ rini. Farklıydı . Aynıydı . Doğruydtı Ve kahverengi ve beyaz bir arada , onun elinin üzerindeki elini , minik parmaklarını, baş parmağındaki gümüş yüzüğü , gözlerini , ona gitgide da­ ha da derin bakmalarını . Daha önce kimse ona öyle bakma-

102

mıştı; sanki onun hakkında her bir detayı bilmek ister gibiy­ diler. Sanki s öyl eye c eği her ş ey ö nemliymiş gib i . G erçekt en önemliyıniş gibi.

"Miah . ? " . .

"Birazdan geliyorum," dedi, kravatını gevşe t ip ceketini ,

çıkarırken. Sesleri ve kahkahalan du yabiliyo rdu . Lois'in kah­ kahası, herkesinkinden daha yüksek çıkıyordu . Bu her za­ man böyle olmu ş tu ; ev her zaman insanlarla dol uydu . Anne ve babası hala birlikteyken, bundan hoşlanıyordu . Ama şu anda oturma odasına d oğru ilerlerken , babasıyla ne kadar az ve kı s a süreliğine yalnız kalabildiğinin farkına vardı tekrar. "

İ şte bu, hakkınd a sürekli kon u ştu ğu m oğlum. " Babası sı­

rıttı. Yanındaki masada duran bir bira şişesiyle , sandalyesinde oturuyordu. Lois, onun sandalyesinin arkasında , ko l la n baba­ sının omzuna sarılmış bir vaziyette sandalyeye dayanmış tı . Kı­ vırcık saçlan ve pürüzsüz koyu kızıl t eniyle hoş bir kadındı.

Annesi kadar güzel d e ğildi ama herkesin dikkatini çekecek kadar gü z eldi. Babası bu gece iyi görünüyordu ; sedire dayadı­ ,

ğı uzun bacaklarıyla, rahatlamış gibiydi ve gülümsüyordu.

Kanepede gülümseyerek o tu ran bir çift, bir süredir ora­ daymışlar gib i görünüyordu . Miah, bir ş ey le r mınidanarak selam verdi ve üç yaşından b eri yaptığı gibi, herkesin elini sıkmak i çin öne doğru eğildi.

"Ah, Tanrım, N orman, bu çocuk çok güze l , " dedi kısa saçlı , kadınlardan daha ya şlıca ve tombul bir tanesi . "Onu nereden evlat edindin? " Herkes güldü . Miah, hi çb ir şey söylemeden, sadece gü­ lümsemekle yetindi. Babasına birçok yönden benzediğini bi­ liyordu , ama daha çok annesine benziyordu . Babası, uzun boylu ve hafif dökülmeye başlayan simsiyah saçlarıyla daha

103

koyu tenliydi. Ayrıca kocaman bir gülümsernesi vardı. " Kaç yaşındasın? Yirmi beş mi? " diyerek takıldı kadın.

"On beş," dedi Miah. Sırıttı . Yaşça kendisinden daha bü­ yük kadınların , onunla flört etmesinden her zaman hoşlan­

mıştı. " İyi öyleyse, ben bekleyebilirim, " dedi kadın .

"Ben ölene kadar beklesen iyi edersin," dedi yanında oturan adam. " Çünkü ben ölene kadar kimse, hiçbi r yere git­ miyor. " Tekrar güldüler.

"Otursana, Miah," dedi babası. " Kendine bir gazoz veya b a şk a bir

şey al. "

"Şey . . . çok ödevim var. " " Percy sizi çok çalıştırıyor , değil mi? " Babasına bakarak başını salladı. " Ö yle yapmaya çalışı­ yorlar. Ama sanırım her şey kontrol üm altında . " "Bir şeyler yedin mi? " diye sordu Lois Ann. "Senin için bir şeyler hazırlayabilirim istersen . " "Teşekkürler. Antrenmandan sonra bir dilim pizza ye­ dim. Aç değilim. " " İyi, git de çalışınana bak öyleyse , " dedi babası. "Sana iyi geceler demek için daha sonra yukarı çıkarım. " " Seni hala onlar mı yatınyor yatağa ? " dedi tombul kadm.

Miah gülümsedi , ama bir şey söylemedi . "Sizinle tanıştı­ ğıına memnun oldum. " "Yirmi beş yaşına geldiğinde görüşürü z , " dedi kadın . jeremiah, üst kattaki odasında yalnız kaldığında , yatağı­ na uzanıp , gözlerini tavana dikti. Onu öptüm. Ellie'yi öptüm.

1 04

Elisha Sidney Eisen .

Ç ığlık atmak, koşup pencereyi açarak,

bunu tüm dünyaya haykırmak istiyordu . Yaprakların arasın­ dan s ı zan güneş ı ş ığıy l a ve e trafta her şeyin yo lunda o lduğu Central Park 'ta. Her şey yo lundaydı.

D ı şarı da , güneş batmay a başlamıştı. Birine a n latmak is­ tiyo r du , ama mahalle arkadaşlarıyla yaptıkları gibi ellerini birbirine çakarak ve hangi kızla birlikte oldukları hakkında p a lavra atarak değil . Hayır. Bö yl e yapmak istemiyordu . Başı­ nı b irine doğru eğerek, fısıltıyla bunun ne kadar garip

ve

müke mmel bir şey olduğunu anlatmak istiyordu . Ne kadar

n a ri n ve barikulade bir şey olduğunu . Evet, eğer yanında bi­ ri ol s ayd ı , kullanacağı kelimeler bunl ar olurdu. Eğer biri onu dinliyor olsaydı .

Miah iç çekerek , pencereye doğru döndü . Babasının ve Lois Ann'in, arkadaşlarıyla gülüşmelerini duyuyordu . Dışa­ ndan, o y un oynayan kızların sesleri geliyordu . Aldım, ver­ dim, ben sen i yendim . Ve uzaktan, hayal meyal, birinin yerde

yavaşça sektirdi ği basketbol topunun sesini duyuyordu ; bir yerlerde küçük bir çocuk topu nasıl t u tması gerektiğini, na ­ sıl yakı nında tutacağım öğreniyordu . Nasıl kon trol altında

t u tacağım .

Küçük ellerinde, topun k o c ama n ve kontrol edilemez bir şeymiş gibi göründüğü o ilk günlerini hatırladı. İki elir­ le topu sürmeye çalışırken, ondan yaşça daha büyük çocuk­ ların

Hayı r, Küçük Miah, elinle havraman gere k iyor. S adece

bi r elini k u l l a n ma l ısın . Topu sana ait m iş gibi hisset. Ona pat­ ronu n

kim o lduğunu göster dern elerini . Ve babasının do ku­

zuncu yaş gününde hediye e ttiği deri topun, ilk kez elinden çı kıp , hasket potasına girdiği günü . Her zaman bildiği

o

vi ­

n i l toplardan ne kadar da fark l ıydı . Bu topla p a r k t a oynam a , l OS

diye uyarmıştı babası . Ama Tabii ki o topu alıp parka götür­ müş ve top tamamen eskiyip, artık kullanılamaz hale gelene kadar, defalarca oynamıştı.

Ve biraz daha büyüdüğünde, kaldırırnda topla birlikte koşarken, kendini uçuyormuş gibi ve vinil topun da onunla birlikte, sanki aralannda görünmez bir bağ varmış gibi, uç­ tuğunu hissettiği günü hatırladı.

G eçen Pazar, aşağı bloktan altı yaşındaki Küçük Ray'e topu sürmeyi öğrenmesinde yardım etmişti; minik elleriyle topu kavramasına yardım etmiş, topu po taya atıp kaçırdığın­ da, arkasında durmuştu . Topun potadan içeri gi rmes i n i is te­ men lazım, Küçük Ray , ş art .

demişti. O raya gireceğine inanman

Ve sonra , ta ki öğleden sonra geç bir saatte, top pota

tahtasına veya çembere değmeden yavaşça içeri süzülene ka­ dar atış üstüne atış çalışmışlardı. Bir hışırtı sesi çıkararak po­ taya girmişti top sonunda. Ve Küçük Ray sırı tarak, zıplama­ ya başlamış, Miah'nın eline çakmıştı minik eliyle. Evet, de­ mişti Miah. Bu hiss i bi liyorum .

13

B

iR hafta geçti. Sonra bir hafta daha . Ve birden, aruk

havalar soğumaya ba şladı ve tüm şehir , ince bir rüzga r ve yağmur tabakasına sannmış gibi oldu .

Cumartesi sabahı erken bir saatte, Susan, Yom Kippur2 j çin eve gelemediğinden dol ayı özür dilemek için aradı.

Merdivenlerin en üst basamağına o turarak, Marian'un ona sitem edişini dinledim. " Çocuklarımdan bir tanesi bile gel­ medi , " diyordu .

Marion, suçlama konusunda bir uzmandı. "Senin ve ba­ bamın ve hala bu evde tıkıhp kalmış olan küçük çocuğun, Yom Kippur'da hiçbir şey yapamadığı nı söylemeyi unutma .

Ayrıca orucu bozduğumuz ye ri n Wendy's olduğunu ve se­ nin çizbu rger yediğini söylemeyi de ihmal etme . " 2

Yahudilerin en önemli dinsel ba yramı. ( ç . n . )

Marian beni sust urmak ister gibi , parmağını dudağına götürdü ve kaşlarını ç atarak bana baktı.

Telefonu kapattıktan sonra, " Bunu eğer ona söylesey­ diın, Hanukkah' a ge l mernek için de bir bahane bulacaktı . O tatili de sadece ben ve babanla mı geç i rm ek i stiy o rsun ? " Başımı salladım.

"Her neyse, sen duştayken Anne aradı , " dedi Marion.

"Bir an önce onu ararnam istedi. " "Başka n e söyledi ? " Ona jeremiah'dan bahsettiğim gün­ den beri konuşmamıştık.

Marian şaşırarak bana baktı. " Onu ararnam söyledi sa­ dece. Ne? Sence ne hakkında olduğunu bana söyler mi sanı­ yorsun? Kimse bana bir şey söylüyor mu ki? " Gülümsedim, saçımı kulağırnın arkasma yerleştirdİm ve adama doğru yöneldim. " Dedikodu yaptığına dair bir söy­ lenti var, Marion. " "Sanki yemin törenleri v e erkekler çok umurumday­ mış . . . " diy e seslendi Marion.

Dönüp, ona baktım. Abiarn Anne'den nefret ediyordum.

"Sana tam olarak ne söyledi? " Marian omuzlarını silkti. " i kinizin de birilerine tu tul­ duğunuzu . Ama sanırım ikiniz de benzer kişiden hoşlanıyar olamazsınız, çünkü Anne gen e ld e erkeklerden hoşlanmaz . " Bir an gi ttikçe ciddileşen bir yüzle bana baktı. "Benimle de konuşabilirsin , bunu b i liyo rsun . . . Elli e. Eğer istersen yakın olabiliriz . Bazı şeyler hakkında ko nuşabiliriz . " İ ç geçird.im v e tekrar hasarnağa �"' turdum. Ona, yakı ni a ş­ maya başlamak için ne kadar geç kaldığımızı nasıl anlatabi­ lirdim? Bunun için şansırnızı yıllar önce ka y bettiği mizi? " K onuşacak bir şey yok , anne, " dedim yavaşça. "Böyle 1 08

bir şey old u ğ u nda, seninle konuşacağıma söz veriyorum. " Marian başını salladı ve lavaboya dönerek, kalıvaltı ta­ haklarını yıkamaya başladı . Bir ayağını diğerini n arkasına koyuş şekli, gözlerimi yaşantı. Kırılmış gibi görünüyordu .

Yenilmi ş . Y a lnız .

14 D 1 E R CY'de kimse bir şey söylemedi . Ö ğrencilerin, bu durumu ve Ellie ile Miah'nın Percy merdivenlerinde el ele tutuşmalarını görmezden gelmeleri garipti. Veya koridorlar­ da yürürken Miah'nın kolunun , Ellie'nin omzunda olmasını, sınıflannın dışında öpüşmelerini. Bazen Miah, onların, ba­ kışlarını ağır çekimde kendi üzerlerinden başka yöne çevir­ diklerini hayal ediyordu ; önce gözler yavaşça aşağı kayıyor, okul forması yakalannın üzerindeki başlan yavaşça hareket ederek, başka bir yöne doğru bakıyordu .

Evet, bakıyorlardı ve Miah bir keresinde , iki zenci kızı onlara bakıp fısıldaşırken yakalamıştı. O baktığında, başlan­ nı başka yöne çevirmişlerdi . Kızgın v eya şaşkın veya kırılmış görünmüyorlardı . Bunun gibi bir şey değildi. Sadece o ve El­ he hakkında konuşan ve sonra yakalanan iki kız vardı. Ve

1 10

yavaşça , başlarını farklı yöne ç evirmişlerdi .

Braun bile. Hatta Rayshon ve Kennedy bile . Bazı gü nler, Miah onlara sormak, çocukluk arkadaşlarıyla yaptıkları gibi konuşmak istiyordu. Belki Central Park'ta geçirdikleri öğle­ den sonralarından söz ederdi. Birlikte oldukları kızları anlat­ ınalarını sağlayabilir ve kendisi Ellie hakkında konuşmaya başladığında neler olacağını görebilirdi . O zaman da dönüp giderler miydi? Onunla birlikte olmanın nasıl bir şey oldu­ ğunu mu sorarlardı? Belki Kennedy veya Rayshon, bu işin beyaz kızlarla daha mı farklı o lup olmadığını sorarlardı. Bel­ ki Joe veya Braun, okuldaki zenci kızları düşünmeye başlar­ lardı . Belki hepsi, bunları z aten biliyorla r dı. " Fo toğrafınızı çekebilir miyim ? " demişti bir sabah çocu­ ğun biri.

Merdivenlerde oturmuş, ders zihnin çalmasını bekliyor­ lardı . E traflarında konuşan veya ders notlanna göz atan di­ ğer öğrenciler de vardı . İ ki çocuk, kaykaylarının üzerinde çeşitli hareketler deniyor , su borusunun üzerinden zıplıyor, iki tekerlek üzerinde kaymaya çalışıyorlardı.

Miah, Ellie'ye baktı. O başını s allayınc a , Miah da kabul etti ve fotoğraf makinesinin flaşı yüzlerinde patladı.

Sonra , fotoğraf makineli çocuk gitti. Ve etraflarındaki diğer öğrenciler, kitapla rı nı to pa rlaya r ak , sı n ıfla r a doğ ru yö­ nelmeye başla dı . i lk ders zili çaldı ve kaykayl ı çocuklar, kay­ kayl a rını kollarının altına sıkıştırıp , acele içinde yanlarından

geçtiler. Biri Ellie'ye selam verdi . Takımdan bir ç ocu k , ya­ nından geçerken Miah'nın kafasına hafifçe vurdu .

Sabah, onun ve Ellie'nin birlikte olduğu o an sanki her zaman var olmuş gibi , akınaya devam ediyor du .

Ve her zaman da var olacaktı .

15

KÜCÜKLüGüMDE,

abiarn Anne hep bana aşktan

bahsederdi. Bazen yavaş geliştiğini, yıllar ve aylar boyunca emek ve zaman gerektirdiğini söylerdi. Bu tür bir aşkın, bor­ sa gibi olduğunu , elinde ne varsa ufak ufak ona yatırarak, uygun bir g eri dönüşün olmasını beklediğini anlatırdı. Aş­ kın, şıpsevdilik gibi, bir insandan diğerine atlayarak, bir ön­ ceki ilişkisinde neyin ters gittiğini anlamaya çalışmayan baş­ ka çeşitlerinin olduğunu da eklerdi.

"Ve Tabii Marion ve Edward aşkı gibileri de var," demiş­ ti bir keresinde, masada karşımda o tururken. Bir şey düşün­ düğü zamanlarda yaptığı gibi, parmaklannı ağzına dayarnış­ tL "Biri, diğer kişinin içini dışını bildiğini düşündüğü gün, kalkar ve gider. Bilmek ve sevmek farkl ı şeylerdir." " Sence birbirlerini hiç sevmişler midir, Anne ? "

1 12

Bakışları derinleşerek, ciddileşmişti birden. "Eskiden.

Belki. Uzun zaman önce. O kadar heyecanlıydılar ki, birbir­ lerinin üzerine atladılar. Ve sonra bir yerlerde kayboldular. " Omuzlarını silkmişti. "Ve artık yaşlandılar, sadece birbirleri­ ni tanıyorlar, böylece de katlanıyorlar. " "Neye ? " Tekrar omuzlarını silkmiş; " Her neyeyse işte ," demişti .

Bir süre sessiz kalmıştık Şömineye doğru dayanarak oturmuş, anne ve babamı bir okyanusun ortasında hayal et­ miştim . Orada kalakalmışlar, ama birbirlerini suyun üzerin­ de tutmaya çalışıyorlardı.

"Ve bazen," diye devam etmişti Anne yavaşça, "sadece aşk vardır, Ellie. Bir sebebi, bir açıklaması yoktur. " Sonra kanepede arkasına yaslanmış, ayak bileğini diğer dizinin üzerine koyarak, kocaman bir gülümsemeyle; " Mü­ kemmel aşk," demişti. " Peki nasıl bir şeye benziyor bu mükemmel aşk dedi­

ğin? " " Onu bulduğun zaman, küçük kardeşim, anlayacaksın. " Bazı sabahlar, sadece, jeremiah'nın elinin, benimkini tu tmak için uzanması vardı dünya üzerinde . Zamanın, bek­ lediklerimizin tamamen dışında değişiklikler yaptığı konu­ sunda beni uyaran Marion un sesi yoktu . Sadece elimi tutan j eremiah'nın eli ve Marian'un sesinden daha yüksek çıkan bir ses vardı ; Bu am değerlendir

ve

k aç buradan, Ellie, diyen

kendi sesim.

Bu anı değe rlendir ve haç buradan .

1 13

16

K

U"TU PHAN E D E Ellie'yle buluştuğu sabah kar yağ­

mıştı . jeremiah çantasını omuzlarının üzerinde biraz daha kaldırarak, ağır ağır merdivenleri çıktı. Beşinci Bulvar girişi­ ni koruyan iki aslan heykeli olan bu kütüphaneyi hep sev­ mişti. Küçükken, annesi onu buraya getirirdi ve birlikte ses­ siz , yüksek tavanlı salonlarda o turup , saatlerce şiir okurlar­ dı.

Montunun yakasım kulaklarına doğru kaldırmış olan Ellie , aslan heykellerden birine dayanmış , yumuşak ve par­ layan gözl erle onu bekliyordu . Saçlarını örmüştü ; başındaki kayak şapkasından dışarı çıkan düzenli, tek bir örgü . ] eremi­ ah ona doğru ilerlerken, kendini yetersiz hissetti birden. " İ yi görünüyorsun , " diyerek, bir öpücük vermek için uzandı Ellie. O zaman rahatlamış bir şekilde gülümsedi ] e-

1 14

remiah. Kendisini iyi hissetmesini sağlıyordu bu kız . Ne za­ man gülümsese veya onu öpse veya koridorda ismini söyle­ se, bunu hissediyordu . Her şeyin, her yerde yolunda gidece­ ğini hissedebiliyordu . " Sen de," dedi J eremiah .

Hiçbir şey söylemeden birbirlerine baktılar. " Kar yağıyor," dedi Ellie. "Buna inanabiliyor musun? " jeremiah başını salladı. G rimsİ renkteki gökyüzü karanlıktı . Havayla birlikte, Ellie'nin gözlerinin rengi de değişmiş­ ti . Şimdi onlar da duman gibi gri bir renge bürünmüşlerdi . " İ çeri girmek istiyor musun? " Kar, yoğunluğunu iyice arttırarak yağmaya başlamıştı . " Hayır . " "Ben de istemiyorum . " İ nsanlar, Beşinci Bulvar boyunca acele içinde hareket ediyorlardı .

"Ama girmemiz gerekiyor, değil mi? " Miah omuzlarını silkti . " Evet. Sanırım öyle. Ama yine de bu girmek istediğim anlamına gelmez. " Ellie gülümseyerek, öne doğru eğilip , onu öptü .

Kü tüphaneye girmek üzere olan zenci bir kadın, şüp­ heyle onlara baktı . J eremiah, Ellie'nin, elini biraz daha sıkı­ ca tuttuğunu hissetti.

"Her zaman böyle mi olacak, Miah? " dedi Ellie, zenci kadın kapıdan içeri girdikten sonra . "Bakışlar ve insanların söyledikleri. Bunlardan nefret ediyorum. Yani, gerçekten nefret ediyorum . " İ ç çekerek, başını aslana dayadı.

J cremiah başını salladı , bunu seviyordu ; birlikte olduk­ ları şu kısa süre içinde, Ellie dünyanın bazen ne kadar aptal olabileceğini görmüştü .

115

" Düşünüyorum da . . . " dedi j eremia h yavaşça . "Hava du­ rumu gibi bir şey bu. Yağmur da var, kar da var, güneş de.

Sürekli değişen , ama yine de sabit, anlıyor musun? " Ellie, başını saliayarak kaşla rını çattı. " Bu benim için bi­ raz fazla derin . " Ellie titreyince , Miah on u yakınına ç ekti . "Birlikte olma­ mız konusunda problemleri olan insanların yağmur olduğu ­ nu varsayalım . "

Ellie başını salladı. "Tamam, öyle olsu n . " Gülü msedi . " Sonra ? " "Her zaman yağ m u r ya ğ maz , öyle değil mi? Ama yağ­ mu r yağmadığı zaman , onun sonsuza kadar y ağmaya cağın ı söyleyemeyiz , değil mi? " E llie içini çekti. "Yine de kuraklık olsa daha güzel olur du." j e r emi ah , Ellie'nin alnında biriken karları sildi eliyle .

"Haydi içeri girelim. " Ellie çantasını sırtına astı ve onu takip e t ti. " Ona sahip olamazsın , " diye fısıldadı j eremiah , Ellie'yi hemen hemen boş olan bir masaya doğru hafifçe iterken .

Mantunu silkeleye r ek, yanındaki sandalyeye astı . " Eğer tüm bunları sürekli kafa na takarsan , bu seni yiyip bitirir. " Ellie,

şapka sı nı çıkarı p ,

saçını düzeltirken, tek kaşın ı

kaldırarak ona baktı . " Ona sahip olamasarn bile b e ni yiyip bi t i ri yor , " diye fı­ sıldadı, kendi mantunu da Miah'nın yan ı nda ki sandalyeye asıp , yerine otu rurken . "O b ö lü rrı ü n ortadan yok olmasını isterdim sadece. "

" O sadece, eğer biz ortadan kaybol u rsak yok olacak, El­ lie. Birbirimizden ayr ıl ı rsak yani . "

1 16

Ellie, başını indirip ellerine baktı. " Sana bir şey söyleye­ yim mi? Central Park'ta oturup konuştuğumuz ilk gün var ya, hani sen gofretinin yarısım bana vermiştin, bunun, yani anlarsın, konuşabileceğim birini , beni senin kadar iyi ania­ yabilecek birini beklemiştim o ana kadar. Ve sen oradaydın, yarım metreden bile çok daha yakınımda oturuyor, beni dinliyor ve gofretini paylaşıyordun." Bir süre düşüneeli gö­ ründü . "Hayalini kurduğum bu kişinin, hiçbir zaman yüzü olmamıştı . Daha çok bir his gibiydi. Böyle olacağını bilmi­ yordum; yani bu kadar iyi ve bu kadar zor. " " Bilseydin ne olurdu peki ? " o

Ellie, bakışlarını başka yöne çevirdi. "Yine d e gelirdim, gün yine seni koridorda bulmaya çalışırdım. Bu çılgınca,

öyle değil mi? Çünkü bu iş, bakışlar ve kelimelerden oluşan tüm bu çöplük. . yani biri bana bunları göğüslernem gerek­ .

tiğini söyleyecek olsaydı. . . " Gülümsedi ve saç örgüsünün ucunu ağzına soktu . "Sana ulaşmak için, yine de gelmeye devam ederdim. " "Ben de," diye fısıldadı Miah . "Buna hiç şüphe yok. "

17

"B

EYAZ LARA ilişkin bir şey, " diyo r du babası. Ara­

bayla Long lsland çevre yolunda , D oğu Hampton'a doğru ile rliyorlardı . Babasının, bir sonraki film için bakmak istedi­ ği bir ev vardı orada . "Beyaz olduklarını bilmiyorlar Başka­ .

sının ne olduğunu biliyorlar ama kendilerinin beyaz olduk­ ,

larını bilmiyorlar. " Başını salladı ve dikiz aynasını kontrol etti . "Bu garip bir duru m . " j eremiah camdan dışarı bakıyordu . Bu konuya nasıl gel­ mişlerdi? Babasına söylediğinde , bu konunun buraya gelme­ sini istememişti. Ne istediğini bilmiyordu . Belki de babası­ nın ona sarılıp , " Kalbinin sesini d; 'l.lediğin için seninle gu­ rur duyuyorum oğlu m , " demesini istiyordu . Ama henüz El­ lie bölümüne bile gelememişti. "Belki b azıları biliyordur. " Babası yan gözle ona bakarak , gülümsedi. "Herkesin si-

1 18

yalı olduğu bir partiye adım attıklarında, farkına varıyorlar.

Veya gece karanlığı çöktükten sonra kendilerini Harlem'de bulduklarında fark ediyorlar. Ama bunun dışında . . . Tamam, şu zenci kilisesini bir düşün o zaman . . .

"

j eremiah başını salladı . Zenci kiliselerinin bombalanma­ sıyla ilgili son haberleri zaten biliyordu . En son bir hafta ön­ ce yeni bir kilise daha bombalanmıştı. Fort Greene'deki her­ kes , bunun hakkında konuşuyordu .

"Beyaz bir insan , gazeteyi okuyar ve ' O kiliseler için çok kötü bir şey bu. Ne kadar da u tanç verici . Umarım yakında suçluyu yakalarlar' diye düşünüyor . " Miah omuzlarını silkti. " İ nsan başka n e söyleyebilir ki ?

Ben de aynı şeyi söylüyorum. " "Bu doğru. Ama senin bunu bir adım daha derinleştirmen gerekiyor, çünkü sen de bir zencisin. Senin için 'o kiliseler' de­ ğiller çünkü onlar, zenci k i l i seleri ve zenci kiliseleri oldukları için, seni de etkiliyorlar. " Bir elini direksiyondan çekerek, kal­ bini işaret etti. "Burayı. Derindeki bu yeri etkiliyor. " Miah tekrar cama doğru döndü . Geçen Cumartesi, kü­ tüphaneden çıktıktan sonra , Ellie'yle birlikte el ele Beşinci Bulvar'da yürürken, birkaç beyaz çocuk, aptalca laflar etmeye başlamıştı ; 'orman ateşi' veya 'ışıkları kim söndürdü? ' gibi ap­ talca şeyler. Miah, dişlerini sıkarak, Ellie'nin elini daha da sık­ mış ve Ellie de "Yağmurun içinden geçiyoruz ," demişti. " Sence bu dünyada farklı tek bir beyaz yok mudur, ba­ ba? " dedi Miah. "Yani bir yerlerde , sabah kalktığında ayna­ nın karşma geçip 'Ben beyazım, öyleyse bununla ne yapabi­ lirim ? Dünyayı değiştirmek için bunu nasıl kullanabilirim?' diyen bir beyaz . " Babası kaşlarını çatarak, bir süre düşündü . Sonra yüzü

1 19

yumuşadı ve uzanarak, Miah'nın elini tuttu .

"Biliyor musun, Miah," dedi . "Bunun gerçekten, ama gerçekten öyle olduğunu umuyorum. "

18 "R

U U N U bana açıklayalıilir misin, Bayan Elisha? "

Başımı fen kitabından kaldırıp baktım. Marion, elinde küçük b eyaz bir karda kapıda duruyordu .

"Neyi a ç ıklaya yım ?

"

Cumartesi sabahıydı. Daha sonra,

Miah ile şehirde buluşup, sinemaya gidec ektim. Ama şu an­ da, Marian odaının kapısında duruyor, pis ve dakunulma­ ması ger e ke n bir şeymiş gibi baş parmağı ve işaret parmağı arasında tuttuğu beya z kartı sallıyordu . "Şu derste bulunmay ışını . " Kartı kaldırıp, okumaya baş­ ladı . " Sayın Veli. Çocuğunuzun, 22 Ekim Perşembe günü Trigonometri ll dersinde bulunmadığını bildiririz. " Omuz silktim. 2 2 Ekim. i lk öpüştüğümüz gün. Gerçek­ ten o kadar uzun zaman mı geçmişti üzerinden? Central

Park'taki o harika gün . . . Zaman hiç hareket etmeden, nasıl bu kadar hızlı geçmişti? "Gitmedim. Açıklayacak ne var?"

"Ama o gün okuldaydın. " " Eve t . " Kitabı kucağıma koydum ve yatağıının yanında­ ki pencereden dışarı baktım . Bunu yapmak, bir açıklamada bulunmak is temiyordu m. Marion'a değil . Kimseye değil . Za­ ten bunu kim anlardı ki? O, Miah idi. j eremiah Roselind. O öğleden sonra Central Park'tan çıkarken, elimi tutmuştu .

Bunu , siyah ve beyaz ellerimizin bir arada görüntüsünü , bu aptal ailede kim anlayabilirdi? Saçlannın benimkilerden da­ ha farklı oluşunu . Kendilerinin tıpatıp aynısı olan insanlarla evlenen bu ailenin insanlarının, bunu anlamaları nasıl bek­ lenirdi ? " Elisha , " dedi Marion. "Seninle konuşuyorum ! " "Tabii ki o gün okula gittim. Sadece trigonometri dersi­ ne girmedi m, hepsi bu . " " Elisha , " dedi Marion, beni şaşırtan yumuşak bir sesle .

"Bunu yapma. Lütfen bunu yapma . Bana da yapma, babana

da yapma . Biz bunu hak etmiyoruz . " "Ne hak ediyorsun, Marion? Sen gittin, öylece terk et­ tin . Hem de iki kere . Sanırım kırk beş dakikalık bir dersi ek­ me hakkım var ve bunun hakkında bir açıklama yapmak zo­ runda değilim. " "Bunu her zaman bana karşı kullanacak mısın? " Onu süzdüm. " Sürekli , bunun hakkında ne zaman sinirleneceğini dü­ şünüyorduk," dedi. "Geri kalan herkes öfkesini kustu , ama sen bunu hiç yapmadın. " Elindeki kartı kaldırdı. " Öyleyse bu , öfkenle ilgili olmalı. " " Hiçbir şey bilmiyorsun, Marion . Trigonometri dersine

girmemiş olmamın, seninle hiçbir ilgisi yok. İster inan, ister inanma, ama her şey seninle ilgili değil. " Çıkmak için döndü , ama biraz sonra durdu . " Birçok şeyi bildiğimi düşünüyorum, Elisha. Her şeyin benimle ilgili olmadığını biliyorum.

Belki

o çocuk yüzünden

şu anda her şeyin cevabını bildiğini sanıyorsun, ama bilmi­ yorsun. Hayatın nasıl tersine dönüp, seni başka garip yerle­ re sürükleyeceğini göreceksin. " " Çalışmam gerekiyor. Ayrıca bir çocuk falan da yok . " " O arayan kim öyleyse ? " "Sadece okuldan bir arkadaş. " "Hayatın sana nasıl bir oyun oyuayacağını göreceksin, Elisha , " diye yineledi .

Marian odadan çıktıktan sonra, uzun bir süre camdan dışarı baktım. Central Park' taki ağaçlar, tüm yapraklarını dökmüş, hava da bulutlu ve gri bir görünüm almıştı. İnsan­ ların, soğukta kambur halde yürümeye çalıştıklarını görü­ yordum. Ti tredim. Marian haksızdı . Hayır, belki haksız de­ ğildi, ama yavaştı. Hayatım çoktan tersine dönmüş, beni baş­ ka garip bir yere sürüklemişti bile. Elimi, yatağıının üzerin­ deki lacivert renkli örtünün üzerinde gezdirdim. Güzel, ha­ rikulade, mükemmel bir yere sürüklemişti hem de.

1 23

19 . V ARlN Los Angeles' e gideceğimi biliyorsun 1

,

değil

mi? " j eremiah başını sallayarak tabağına biraz mısır gevreği ,

koydu " Geçen hafta söylemiştin. Portakal suyu kaldı mı? " .

"Olması lazım . " Babası , önündeki kahve fincanı ve New York Times Metro ile mutfak masasında oturuyordu . Miah'ya

şaşırmış bir ifadeyle baktı . "Sen iyi misin? " "Evet. Sadece yorgunum

. "

" Dün akşam oldukça geç saate kadar dışarıdaydın. Saat kaçta eve geldin? " "On civarında . " Miah, mısır g evre ğinin üzerine biraz portakal suyu koyup, masaya gr 1 di . Babasının karşısına oturdu . " Konuş benimle , Miah. Haya tında neler oluyor? Seni

1 24

hiç göremiyormuşum gibi hissediyoru m . Tüm hafta boyun­

ca ilk defa burada kalıyorsun ve bu haftanın, benim haftam olduğunu sanıyordum "

. "

Çok ödevim vardı ve birkaç kez akşam yemeğinde ınİ­

safirlerin olduğu nu b iliyordum Sokağın diğer tarafı daha .

sessiz. " Babası kaşlarını çattı. " Nelia'ya git mek yerine, buraya gelip insanlarla tanışınan iyi olurdu . " "Bu insanlarla geçen sefer tanıştım. Benimle flört edip duran o şişman kadın değil miydi? " " Kim? Kate Mitchell'den mi bahsediyorsun ? " "Sanırım oydu . "

" Kate benim son filmimde oynadı . " Sırıttı. " Okul öğret­ menini oynadı hem de. Seninle sadece dalga geçiyordu . " "Biliyorum. " Lois Ann'in mu tfağına göz gezdirdi. Her yerd e resimlerin ve bitkilerin olduğu , uçuk yeşile boyanmış bir yerdi. Annesinin büyük pencereleri ve yumuşak beyaz duvarları olan m utfağını daha çok seviyord u

.

"Ayrıca bu aralar hafta sonları nereye gi diyo rsun baka­ lım? " Jeremiah, mısır gevreğinden bir kaşık daha ağzına attı ve cevap vermeden önce , ağzı n dakile ri yavaş yavaş çiğnedi .

"Genelde Central Park'ta , Percy den arkadaşlarla takılıyo­ '

rum . " Babasına yalan söylemekten nefret ediyordu . Evet, Central Park'a gittiği doğruydu ama Ellie"yl e birlikte olmak, ,

oturup, onunla saatlerce konuşmak için gidiyordu oraya . " Orada dikkatli ol. Koşmaya kalkma sakın. " Küçüklüğünden beri, babası onu , beyaz semtlerde koş­ maması gerektiği konusunda uy a rırd ı Bir keresi nde, yakla­ .

şık on yaşlarındayken, babasının elinden kurtul u p Madison ,

Bulvan na doğru koşmaya başlamıştı. Sonunda babası yeti­ şip , onu yakaladığında , omuzlarından kavramış ve gözünde yaşlarla " Sakın bir daha beyaz bir semtte ko şma , " demişti . " Hiçbir zaman. " " Zaman değişti, baba , " dedi Miah. " O kadar da değişın edi . " Babasının haklı olduğunu biliyordu . Ellie ile e l ele yü­ rürlerken, insanların onlara bakışlanndan dolayı biliyordu bunu . Bu, onu bazen korkutuyordu . Onlarla alay eden b eyaz çocuklar da onu korkutmuştu . O kavgacı biri değildi , nasıl kavga edileceğini bile bilmezdi . Dövüşrnek istemiyordu . " Koştuğum falan yok, sadece öylesine takılıyoru z . N e zaman geri dönüyorsun? " Konuyu değiştirmek için sormuş­ tu bunu .

Babası tekrar kaşlarını çattı . " Bu insanların nasıl oldu­ ğunu biliyorsun . Soyup sağana çeviriyarlar adamı . Sahte si­ yahlar hakkında yapmamı istedikleri aptal filmler yerine , gerçek filmler yapabileceğim TriStar veya onun gibi yerlere ulaşınaya çalışıyorum. Birkaç stüdyo daha aynı şeyi yapmak istediklerini söyledi, ama sadece lafta kalıyor tüm bunlar .

Sanırım oraya gidip , insanların , bir aile ve baş etmeleri gere­ ken bir sürü şey hakkındaki yeni senaryoyla ilgili ne düşün­ düklerini öğreneceğim. Silahlar veya uyuşturucular yok, sa­ dece günlük aile meseleleri. Çok başarılı olacağını sanmıyorum. " j eremiah ağır ağır yiyordu . Bu sabah Hollywood hikaye­ lerini dinlemek gelmiyordu içindt>'1. Babası , son Oscar aday­ lığı sırasında , bir stüdyoyla anlaşmıştı; büyük Hollywood stüdyolarından biri. Ne yapmak isterse, istediği parayı vere­ ceklerini söylemişlerdi. Ama bunun, sonunda böyle olmadı-

1 26

ğı ortaya çıkmıştı. Babası şimdi , sürekli stüdyolan ziyaret ediyor , şu anda birlikte çalıştığı yerden kurtulmaya çalışı­ yordu . J eremiah, bazen babasının neden evlenip, bir çocuk sahibi olduğunu düşünüyordu . Evet, babasının onu sevdiği­ ni biliyordu . Ama film yapmayı daha çok seviyordu . " Dün akşam güzel bir film izledik. Eöcekler hakkındaydt."

"Böcekler mi? " J eremiah gülümseyerek, başını salladı . "Böcekler hak­ kında , tamamı sessiz olan bir filmdi. Gayet güzeldi. " "Verdiği sosyal mesaj neydi ? " " Sanırım böceklerin sonsuza kadar yaşayacaklarını dü­ şünmememiz gerektiği. " Babası gözlerini devirdi. " P eki, sen öyle san. Bir gün bir bakarsın, etrafta böcek möcek kalmamış . " " İyi, " dedi babası. "Hamamböcekleri olmayacak demek­ tir bu . " "Hamamböcekleri d e olmayacak, bitler de, uğurböcek­ leri de, bal yapan anlar da, . . . " " Süveterleri yiyen güveler de . " " Kelebekler, yusufçuklar, geceleri ışık saçan ateşböcek­ leri de . " Babası güldü . " İşte o zaman çok üzülürsün. Güneyde kavanozlar dolusu ateşböceği topladığın zamanlan ha tırlı­ yor musun? Annen hemen dışarı çıkıp , onları serbest bırak­ mam söylerdi hep . " J eremiah, güneydeki sıcak akşamlan hatırlayarak gü­ lümsedi; ışıkları yanıp sönen o kadar çok ateşböceği vardı ki, minik yeşil ışıklan etrafında süzülürlerdi . Yapması gere1 27

ken tek şey, eliyle uzanarak , onları yakalamaktı . Bir keresin­ de, kuzeni Frank'le birlikte bir sürü ateşböceğini öldürüp

,

bunları , her tarafları yemyeşil bir renkle parlayana dek elle­ rine ve yüzl erine sürmüşlerdi Sonra , yol boyunca kahkaha­ .

larla koşarak, küçük ç o c ukla r ı korkutmuşlardı . Kuzeni Frank, Miah'dan üç yaş b ü yük t ü ama o yaz onları birbirle­ ,

rinden ayırmak zor olmuştu . Şimdi Frank, Moorehouse'ın futbol t a kımında oynuyor ve sosyoloj i bölümünde okuyor­ du . Onu en son büyükannesinin cenazesinde görmüştü. Ba­ zen, belli insanları bir daha hiç göremey ecekmiş gibi bir his­ se kapıhyordu Frank hakkında böyle hissediyordu örneğin. .

Sadece merhaba demek için onu a ramahydı aslında .

"Bazen ins anla r ı özlüyorum ," dedi Miah yavaşça. " Ö leli dört yıl olmasma rağmen, sü rekli büyükannemi özlüyo­ rum."

Babası başını sallayarak, içini çekti. "Evet, onu ben de özlüyorum. Annem özel bir insandı. " "Bu şekilde yaşadı ğımı zı görseydi, n e derdi acaba diye düşünmeye başl adım

."

"Bunu anlayışla karşılardı. Nelia v e ben zamanla birbiri­ mizden koptuk . Bu bazen olur. Ve birbirimizden iyice uzak­ laştı ğı m ız sırada, Lois Ann'e aşık oldum. Bu doğru bir şey değil, ama ne yazık ki olan bu . " Babası bir süre sessiz kaldı. "

Hiçbir zaman, N elia'yı böyl e ineitmeyi planlamamıştım. Sa­

dece durum öyle gelişti. " j eremiah başını sallayarak, boş tabağa baktı. O , Ellie'den hiçbir zaman vazgeçmeyecekti . Ellie onun içindey d i çevre­ ,

si nd eydi. Gözlerini kapadığında , sa çla nnın yüzüne değdiği­ ni hissedebiliyordu . Onu bir daha öpemeyeceğini hayal bile edemiyordu . Bunu isıemerneyi de hiçbir zaman düşünemi-

1 28

yordu . Veya onu ağlatacağını. Ellie'nin ağladığını görmek ve buna k endisinin sebep olduğunu b i lm e k içini a cıtırdı ,

.

" Baba ? " Efendim ? İ " nsanlara ölünce ne oluyor dersin? Sence sadece topra­ "

"

ğa mı dönüşüyorlar, yoksa daha önemli bir şeyler mi oluyor? " "Bilmiyorum . . . " Kaşlarını çatarak, düşüncelere daldı .

"Daha önemli , belki daha iyi bir şeyler olacağını düşünmek isterim. Ama bazen, sadece insanların kendilerini daha iyi hissetmek için buna inandıklarını düşünüyorum

. "

"Bazı günler büyükannemi düşünüyorum. Sanki bura­ daymış gibi.

"

Omzuna dokundu . "Ve bana fısıldayarak, şu

anda bulunduğu yerin iyi olduğunu söylüyor Bu güzel . Ya­ .

ni onun mutlu olması . " Sırıtarak, babasına baktı. "Bunun d e lil i k olduğunu düşünüyorsun, değil mi? " Babası gülümseyerek, başını salladı. "Hayır, Miah," dedi yavaşça . "Bunun delilik olduğunu düşünmüyorum. Hem de kesinlikle böyle düşünmüyorum . "

20

DAHA

önce sadece bir kez Brooklyn'e gitmiştim O .

zaman dokuz yaşındaydım ve Marian bizi, büyük teyzesini ziyaret etmemiz için gö türmüştü oraya. i kizler hala bizimle birlikte yaşıyorlardı . Tüm sabah, anne ve babamla tartışmış­ lardı . ikisi de gitmek istemiyo rdu Ben , giyinip hazırlanmış .

olarak mutfak masasında o turmuş, bir şeyler atıştınyordum .

Daha önce Brooklyn'e gitmiş ve teyzeyi birkaç kez ziyaret et­ mişlerdi , ben doğmadan önce.

"Bunu daha önce yaptık zaten ," demişti Anne. " Cumar­ tesi öğleden sonramı, o döküntü Fiatbush dairesinde geçir­ meye hiç niyetim yok . " "Benim d e , " demişti Ruben, e linde tu ttuğu tarih kitabı­ nın arkasından. "Ve yapacak bir sürü de ödevim var zaten . " "Herkes gelecek, " demişti Marion. " B u evde yaşayan

130

herkes, oraya gelecek. " "Gerçekten nerede yaşadığımı görmek istiyor musun? " demişti j eremiah heyecanla. Tribünlerde o turmuş, basketbol antrenmanının başlamasını bekliyorduk. Diğer oyuncular gürültüyle sahaya geldiler. Spor salonunun e trafında birkaç kız öğrenci de vardı . Antrenörün sahaya adım atmasıyla bir­ likte, dışarı atılacağımızı biliyorduk. Ayak bileğimi diğerinin üzerine koyarak, ayakkabılarıma baktım . " Elbette görmek istiyorum, şapşal . Fort Greene'i, dünya üzerindeki tek yermiş gibi anlatıyorsun. " j eremiah sırıttı . "Dünya üzerindeki t e k yer d e ondan.

Yaşayabileceğim tek yer. " Bileğimi tutup, bana baktı . " Bro­ oklyn'e gelirsen çok sevinirim . " " İyi, plan yapalım o zaman. N e zaman gelmemi istiyor­ sun? " "Şimdi gel . " T e k kaşımı kaldırarak, o n a baktım . "Birinin antrenmanı var, Miah. Ve o kişi ben değilim . " "Antrenmandan sonra . Dört buçukta işim bitmiş olur.

Oraya trenle gidebiliriz . " Bana göz kırptı. Akşam yemeği vaktine kadar, seni evimde ağırlamış olurum.

Yüzümün kızardığını hissedebiliyordum. " N e kadar na­ ziksin. " " Takımda olmayan herkes, dışarı ! " Antrenörün, spor salonunun ortasında dikildiğini göre­ bilmek için o yöne doğru baktım. i nsanlar yavaş yavaş dışa­ n

çıkmaya başlamışlardı .

"Seninle ön tarafta buluşuru z , " dedim.

Elimi tu tup, öptü . "Dört buçukta, Ellie Eisen Brooklyn'e

doğru yola çıkacak. " 131

Ailemle Brooklyn'e gittiğim o gün, oras1 hakkmda çok da fazla kafa yormamıştıın. Büyük teyzemin evi, boğucu ve karanlıktı, aynca pişmemiş ekmek ve kötü sabah nefesi ko­ kuyordu . Annem ve babam, büyük teyzeyle fısıltı halinde havadan, çeşitli ağnlarından ve uzun zaman önce ölmüş ai­ le büyüklerinden konuşurken, ben de Ruben ve Anne'in or­ tasma oturmuştum . Büyük teyzem, bize açık çay ve kraker ikram etmişti. Her birimiz birer kraker alana ve ağzımızda teşekkür eder gibi bir şeyler geveleyene kadar, Marion bize ters ters bakmıştı. Sonra , krakerlerimizden birer ısınk ve çaylarımızdan da birer yudum alana kadar, bir dakika daha böyle bakmaya devam etmiş, sonrasmda hoşnut bir biçimde büyük teyzeyle yaşlılık meseleleri hakkmdaki sohbetlerine geri dönmüştü . Bu, uzun zaman önceydi. jeremiah'yla kapıdan çıkarken, tekrar Brooklyn'e gitme fikri karşısmda mideme kramp girdiğini hissettim, ama bu farklı bir Brooklyn'di. jeremiah'nın Brooklyn'i.

"Flatbush'a yakın mı? " Miah başını sallayarak, gülümsedi. "Bu, Yukan Batı Ya­ kası'nın , Sohc'ya yakm olup olmadığmı sormaya benziyor.

Evet, aynı bölgedeler, ama aralannda belli bir mesafe var . " Basketbol antrenmanı yüzünden hala terliyordu . Her basket­ bol çalışmasmdan so nra olduğu gibi , gözleri parlıyordu .

"Annenleri aradın mı ? " Başımı salladım . Yalan söylemiştim, yani yan yalandı as­ lmda , çünkü Marion'a, bir arkadaşla birlikte ders çalışmak için geç kalacağıını söylemiştim.

"Sen anneni aradın mı? " Miah başını salladı. "Sahadan dışarı adımımı atar atmaz 132

hem de. Bize haroburger hazırlayacağını söyledi. Et yiyor musun? " Evet anlamında başımı salladım. " Öyleyse bu çok kötü , çünkü annem benim gibi et ye­ mez. Soya hamburgerieri hazırlayacak. Ama lezzetlidirler. " " Evet, Tabii ki," diyerek yüzümü ekşittim .

Miah güldü . "Yine de N elia'nın kalbini kırmamak için, her bir kırıntısını yiyeceksin. " Peronun kenarına doğru eğil­ di. " Tren geliyor. Heyecanlı mısın? " Başımı salladım. Tren gürültülü ve kalabalıktı. Miah, konuşmak için bana doğru eğilrnek zorunda kalıyordu . Gü­ lümseyerek, yanağıma dokundu. İ nsanlar bizi izliyordu , ama biz bunun farkında değilmiş gibi davranmaya devam et­ tik. İ nsanlar hep bakıyordu . Çıkmaya başladığımızdan beri,

fazladan bir bacağım daha varmış gibi hissediyorum, demişti Miah bir seferinde .

"Heyecanlanmana gerek yok. N elia gayet tatlıdır. " "Babanın evi peki? Oraya da gidecek miyiz ? " " Yine iş gezisine çıktı. " Sessizleşti birden .

"Nasıl oluyor da onun hakkında fazla konuşmuyorsun, Miah? Ve nasıl oluyor da hep bir yerlere gidiyor? " Omuzlarını silkti. " i ndiğimizde anlatırım. " Trenden indiğimizde, üşüdüğümü hissettim. Titredi­ ğimde , Miah koluyla bana sarıldıktan hemen sonra, kolunu tekrar indirdi .

Yürüdüğümüz sırada , sokaklar sessiz ve oldukça sakin­ di. " N e kadar çok ağaç var ," dedim. Brooklyn'de bu kadar çok ağaç olduğunu hatırlamıyordum. "Güzel bir yermiş bu­ rası. " " Evet . " Mesafeli ve endişeli görünüyordu. " Ellie," dedi

1 33

sonunda yavaşça. "Bu Yolculukta Herhangi Bir Yer adlı filmi seyrettin mi? " Başımı salladım . Geçen sene, film festivalinde önemli bir ödül kazandıktan sonra, abiarn Anne ve Marion ile bir­ likte seyretmiştik sinemada . Marion, bayağı ağlamıştı . "Ger­ çekten harika bir filmdi . " Miah derin bir nefes alarak, bana baktı. "O filmi babam yaptı , " dedi yavaşça.

Birden durup, elini yakaladım. "Senin baban, Norman Roselind mi? " Miah uzağa bakarak, başını salladı.

Elimi elinden çekip, yürümeye devam ettim. Birden kendimi garip hissetmiştim; sıcak basmış gibi ve sıkıntılı.

Miah'nın nedense, N orman Roselind'in oğlu olmasını iste­ miyordum. Onun sadece Miah olmasını istiyordum , Bro­ oklyn'den bir çocuk. Ama o Miah idi. Ama değildi de.

"Ellie , " dedi bana yetişip , omzuma dokunarak. "Dahası da var . " Güler gibi yaptı, ama bu daha çok sinirli bir gülüş­ tü , gözyaşı ve korkuyla karışık.

"Bayan Lanford'un İ ngilizce Kompozisyon dersinde ver­ diği kitap hakkında konuşuyordun, ha tırlıyor musun? Chi­ cago'da büyüyen bir kız hakkında olanı . " Başımı salladım.

"Onu annem yazdı. Birkaç kitabı daha var. " Tekrar durduk. Alt dudağımı kemirmeye başladım.

"Aman Tanrım, Miah. Senin sadece Miah olduğunu sanıyor­ dum . " "Ben Miah'yım . B u yüzden onlar hakkında fazla konuş­ muyorum. Annem ve babam ayrıldığında , her şey bitmişti.

Herkes biliyordu . Aptal dergileri açıp , içlerinde kendimi

1 34

N arman ve N elia Roselind'in zavallı tek çocukları olarak görmekten nefret ediyordum. Ben zavallı bir çocuk değilim, ben Miah'yım. " Yu tkundu . Bir an, ağlamak üzere olduğunu düşündüm. Ağlamaya başlamasını is temiyordum. O ağlarsa , ben de ağlayacaktım. Veya belki de ağlamayacaktım. Belki sadece trene binip eve gidecektim; Marian ve babamın yanı­ na , Central Park'a bakan evimize ve sessiz adama geri döne­ cektim. Binamızdaki , kimsenin ünlü olmadığı dairemize. " Eve dönmeni istemiyorum, Ellie , " dedi Miah. " Eve dönmek istediğimi de nereden çıkardın ? Ben böy­ le bir şey söylemedim. " "Yüzünden okuyabiliyorum bunu , yani eve gitmek iste­ diğini. " Sırt çantaını biraz daha yukarı çektim .

"Bana daha önce anlatabilirdin, biliyorsun . Bana yalan söylemişsin gibi hisse d . . . .

"

"Ama sana yalan söylemedim, Ellie. Sadece onlar hak­ kında konuşmak istemedim. " "Anlatmayarak söylediğin yalanlar. " Diğer taraf dön­ düm. Tren istasyonuna giden insanlar, bize bakıyorlardı, ama bu uruurumda değildi . Yalan söylenmesinden nefret ediyordum . Nefret ediyordum.

J ermiah kaldırım kenarına o turdu .

"Ya sana en başından beri gerçeği söylemiş olsaydım? " dedi . "Benim bir başkası , olmadığım biri olduğumu düşüne­ cektin . O gün , koridorda, beni . . beni görmeni istedim , Elli­ e. M iah'yı. " i çini çekti ve yerdeki tozlan eşelerneye başladı . .

Bir süre onu seyrettim. " Şansını deneyebilirdin, Miah," dedim. " Bana düşünme fırsatı vermiş olurdun .

"

1 35

"Ama şu anda tam da bunu yapıyorum zaten. " İç geçirerek, yanına oturdum.

"

Biliyorum Yani , demek .

is tediğim, biliyorum ama bil miyorum . Bilseydim daha farklı bi r şeyler giyerdim . .

. "

"Ama daha farklı olmanı istemiyorum, Ellie. Seni oldu­ ğun gibi istiyorum Koridorcia saçları dağılan ve kitapları et­ .

rafa yayılan Ellie'yi. Bana, sahte değil, gerçek bir gülümse­ yişte gülümseyen Ellie'yi " .

Gülümse rneye başladığıını hissede rek ona baktım ve ba­ şımı salladı m. "Başka bir şey var mı ? Arncan da devlet baş­ kanı falan mı yoksa? " Miah gülümsedi. "Hayır, henüz değil yani Ayağa kalktım. Ö yleyse gidip şu soyalı hamburgerieri ."

"

yiyelim. Donmaya başladım burada . "

21

.H

EY ,

Miah ! Bekle ! "

Miah arkasını döndü ve başını salladı. "Tü h be. " Carlton, sırt çantası omuzlarına çarparak, o nlara doğru koşuyordu . "Tech, Stuyvesant'ı yüz ona doksan iki yendi.

Ezdik onları ! " Elini kaldırdığında, Miah da elini kaldırdı ve o anda , Cadton'un gözünün Ellie'ye doğru kaydığını gördü .

"Merhaba. Ben Carlton, " dedi eğilerek.

Ellie gülüınsedi. "Ben de Ellie. " "Memnun oldum, Ellie. " "Tamam, Carlton. Seni görmek güzeldi , şimdi haydi kış kış. " Miah, Ellie'nin elini tuttu ve yürümeye başladı. " i lk gün gördüğünü anlattığın tatlı hanımefendi bu , öyle değil mi? " diyerek sırıttı Carlton. " Çarpıp , kitapları yere dü­ şürmesine sebep olduğun kız . Senden özür diledi mi, Ellie? "

1 37

Ellie güldü ve Miah, onun Cadton'dan hoşlandığım an­ ladı . Onun böyle güldüğünü görmek , mahalle arkadaşları­ nın onu güldürebildiğini bilmek hoşuna gitmişti.

"Birkaç kez özür diledi aslında," dedi Ellie .

Carlton, evinin merdivenlerini ağır ağır çıkarken; " İyi öyleyse, ona bir şeyler öğretebilmişim demek ki ," dedi . j eremiah'ya eliyle selam verip, binaya girdi . " Evet, bu Carlton'du , " dedi Miah. " Ve bu da evierirnden bir tanesi. Babam da orada oturuyo r . " Parmağıyla sokağın karşı tarafını işaret etti.

Ellie dönüp , başını salladı. "Bu çok garip . " "Sanırım sonunda Los Angeles'e taşınacak. Ama ben üniversiteye girene kadar değil büyük ihtimalle. Gene de orada olmak istediğini düşünüyorum. " j eremiah önde, yavaş yavaş merdivenleri çıktılar. Ev ses­ sizdi, etrafa sarmısak ve ekmek kokusu yayılmıştı. "Sanırım annem bol bol haroburger yapmış bile . " Ellie gülümsedi. "Burası çok güzel bir yer, " diye fısıldadı. " Burası bir müze değil," diye fısıldadı Miah . " Fısıldama­ mıza gerek yok. Anne ! " Annesi, kucağında bir sürü kağıt ve bir kalemle oturma odasında oturuyordu . Miah, onu öpmek için eğildikten son­ ra , ikisini tanıştırdı.

"Tanıştığımıza memnun oldum, Ellie , " dedi annesi , aya­ ğa kalkarken. Annesine , Ellie'nin beyaz olduğunu söyleme­ miştİ ve annesi, onun elini sıkarken bir kaşını yukarı kaldır­ mıştı.

"Ben de memnun oldum , " diye fısıldadı Ellie. " Dışarıda onu u tanma böceği ısırdı , anne . " Miah sırıta-

138

rak, annesini yanağından öptü . " Rahatlaması için ona evi gezdireceğimi söyledim.

n

Nelia , Ellie'nin elini avucuna alıp, diğer elini de üzerine koydu . Bir süre tu ttu . j eremiah gülümsedi . Annesini sevi­ yordu , hem de çok, çok fazla. " G elmiş olmana sevindim," dedi annesi Ellie'ye .

"Bir şey üzerinde mi çalışıyorsun? " Miah , sandalyenin yanındaki kağıt destesini işaret ediyordu .

"Sanırım öyle. Bu kitap birkaç haftadır kafaının içinde dolanıp duruyordu . Direnmeye çalıştım, ama şimdi, bana söy­ leyeceği şeyi görebiliyorum. " Ellie'ye döndü . "Bu , bir yazarın 'Evet, yeni bir kitap üzerinde çalışıyorum' deme şeklidir. " Ellie tekrar gülümsedi ve başını eğdi . " Annenin güzel olduğunu söylememişlin bana , " diye fı­ sıldadı , üst kata çıkan merdivenleri tırmanırlarken .

Merdivenlerin en üst basamağında , Miah onu dudakla­ rından öptü ve gülümsedi. " Kimse annesi hakkında böyle bir şey söylemez. Hele başkalarına asla. " " Benden hoşlandı. Rahatsız edici değildi . Rahatsız edici olacağından korkmuş. . . Burası ne harika bir yer ! " En üst basamaktan, oturma odasını görebiliyorlardı.

Annesi şömineyi yakınıştı ve merdiven başında , odun koku­ suyla karışmış olan evdeki diğer tüm kokuları alabiliyorlar­ dı. Yavaşça, bir odadan diğerine girdiler , Miah aylardır açıl­ mamış kapılan açıyordu . " Seni her odada öpeceğim, " dedi Miah. "Sonra aksam yemeği vakti gelecek.

n

"Burada kaç tane oda var ? " dedi Ellie , gözleri kocaman açılmış bir halde .

Miah omuz silkti. "Saymadım. "

139

22

A

RALl K ayı başlad,ğında, hava, amk Centrol Park'ta

takılmak için fazlasıyla s oğuk tu Miah ve ben, Cumartesi öğ­ .

leden sonralannı Nelia'nın evinde, şöminenin ö nünde etra­ fımıza yaydığımız ders ki tapla nyl a geçiriyorduk. Miah ben­ den daha zekiydi ve bu da benim, şimdiye kadar olduğun­ dan çok daha fazla çalışınama neden oluyordu . i lk üç aylık sürenin sonunda, ikimizin de 97'den daha düşük notu yok­ tu .

"Bir gün ben de senin ailenle tanışabilecek miyim? " di­ ye sonnuştu Miah bir Cuma nes i günü . D ışanda kar yağma­ ya ba şla mıştı. Şöminenin her iki t::ı rahnda da pencereler var­ dı ve kendimi, böyle bir yerde büyümüş olm anın nasıl bir şey olabileceğini düşünerek, sık sık pencerelerden birinden d ı şan bakarken buluyordum. O turma odasının diğer ucun-

1 40

da, döne döne üst kata çıkan merdivenler de menner ve ah­ şaptandı . Bazı günler, Miah beni oturduğu yerden seyreder­ ken, ben mermerin verdiği soğukluk hissine bayılarak, çıp­ lak ayakla bir aşağı bir yukarı koşuyordum. Şu anda, camdan dışarı bakarken, kendi dairemi ve onun, burasıyla kıyaslandığında ne kadar küçük ve eski ol­ duğunu düşündüm. Evet, büyüktü aslında, yani üçümüz için fazlasıyla yer vardı , ama burası gibi değildi. Sevimliydi, ama güzel değildi. Ayrıca , içinde bulunan annem ve babam yaşlanıyorlardı ve kendi düzenleri vardı, Miah'nınkiler gibi zarif ve yaratıcı değillerdi. Daktorun kızı. Tüm hayatım bo­ yunca, bunun ne kadar büyük bir şans olduğu hakkında söylenenleri dinlemiştim . Şu ana kadar, yani Miah'yı tanıya­ na kadar, daha farklı bir şeyi hiç hayal etmemiştim.

"Ailemin herhangi bir kimseyi kabul edeceğini düşü­ nürdüm eskiden," dedim yavaşça . " Hangi renkte olursa ol­ sun. Ama şimdi bundan o kadar da emin değilim." Ona ba­ karak, yutkundum. "Beni korkutuyor. Yani, bir yanım bunu bilmek istemiyor. " "Eğer birlikte olacaksak, bunu öğrenmelisin, biliyorsun. " Başımı saliadım ve tekrar pencereye doğru döndüm. Bir daha abiarn Anne'le konuşmamıştım. Belki ondan da korku­ yordum, yani onun da benim ve Miah'nın birlikte olduğu­ muz fi krinden hoşlanmadığını anlamaktan. Ve hepsinin yü­ reğinde olan şey, en ürkütücü olanıydı . " Eğer birini renginden dolayı sevmemek onların içinde varsa , bu bende de var olabilir. " Miah, bana biraz daha yaklaştı. Ü st ka tta , N elia'nın oda­ sından gelen müzik sesini duyuyordum. Yumuşak, kınlgan 141

notalarla dolu bir müzikti çalan.

"Bu beni de korkutuyor," dedi. " Kendim hakkında . İ çimde bir yerlerde, fışkırmaya hazırmış gibi hissediyorum, çünkü bazen ?Beşinci Bulvar'da o iki yaşlı kadınla karşılaştı­ ğımiz zamanı ha tırlıyor musun? " Evet anlamında başımı salladım. "

Böyle zamanlarda, beyazlardan nefret ediyorum. Sonra

durup kendime soruyorum . Nasıl oluyor da beyazlardan netret ederken, seni sevebiliyorum?

"

Gülümsedi. "Ve buna

nasıl bir cevap vereceği m i bilmiyoru m " .

Uzun bir süre hiçbir şey konuşmadık Dışarıda kar iy i ­ ,

ce hızını arttırmıştı. Kısa bir süre sonra gitmem gerekeceği­ ni biliyordum. Ve gitmek istemiyordum . Böyle günlerde , M i ah dan ayrılmakta n korkuyordum. Onu bir daha hiç göre­ '

meyeceğimden korkuyordum. Her z aman böyle mi hissede­ cektim? Hep böyle korkacak mıydım?

"Belki bir film yapımcısı olurum , " dedim . "Veya bir sa­ natçı. O turup s aat l erce bir şeyler çizmek isterdim. " " Resim yaptığı nı bilmiyordum . " Gülümseyerek ona baktım. "Yapmıyorum . Bir keresinde ders almıştım ve tam bir felakettim. Ama bir sene gittiğim yaz kampında aç ılan tek sınıf olduğu için, onu almak zorun­ da kalmıştım , yani zorla almış gibiydim aslında . Step dersi

almak istemiştim, ama sınıf dolmuştu . Yine de , i stesem bile bir sanatçı olabileceğimi hiç düşünmemiştim. Yani , seninle t anışana kadar

. "

Elini tu tup , öptüm.

"Ablamın kız arkadaşı bir sanacçı , ama ailemde kimsede bu yetenek yok. " Hepsi hakkında bir sürü şey anl a t mıştım ona ; Marc ve Susan , Anne ve Ruben . Hatta Stacey ve ikiz ye-

142

genlerim hakkında bile .

"Ben sanatçı olmam, " dedi Miah , " en azından film ya­ pımcısı veya yazar olmam . İ nsanlar 'Ah , o filmi babası saye­ sinde kaptı' veya 'O kitabı annesi sayesinde yayınlattı' derler.

Bu tür şeyler. " "Sen n e olmak istiyorsun? Sakın basketbol oyuncusu deme ama ! " Güldü . "Bu hayalini kurduğum şey, yani gizli bir haya­ lim. Profesyonel olmak. NBA'de oynamak. En Değerli Oyun­ cu sıfatını kazanmak. Benim adıma çıkan basketbol ayakka­ bıianna sahip olmak. Yolda yürürken, etraftaki çocukların 'Annem bana j eremiah Roselind ayakkabıları alacak' dediği­ ni duyardım . Onları bordo ve gri yapmalarını söylerdim, ve her ne isim verirlerse versinler, Percy Akademisi'nin anısına yaptınrdım. " "Ve sonra rüyadan uyandığında," dedim. " N e olmak is­ terdin? " Miah ellerine baktı . Gerdirerek, bir yumruk yaptı ve sonra açtı. "Bilmiyorum," dedi alçak sesle . " Geleceğe baktı­ ğırnda, başka hiçbir şey görmüyorum. Olmam gereken yer, kocaman bir boşlukmuş gibi geliyor. Bu garip değil mi? " " N e? Gelecek için herhangi gerçek bir planının olma­ rnası mı? Hayır, bu garip değil , bu oldukça acıklı. " "Ailenle ne zaman tanışacağırn öyleyse? " diye sordu tek­ rar. " 'Bilin bakalım akşam yerneğine kim gelecek' tahmin oyununu oynarız. " Başımı salladım. "Bu sadece senin siyah olrnanla ilgili değil, Miah, " dedim. "Bu şey hakkında . . . bilmiyorum. Sen

benimsin . " Miah gülümsedi.

1 43

"Eğer birlikte bu kadar zaman geçirdiğimizi bilselerdi , delir irlerdi herhalde . Hemen orada, dizlerinin üzerine çö­ küp , bana evlenme teklifi etmeni isterlerdi . " "Bunu yaparım. Cariton da sağdıcım olur. Sizin trilyon­ larca sayıda olan aile üyelerinden birini de nedimen yaparız .

Bu olabilir. " Gülümseyerek, oınzuna dayandım .

"Sana bir şey söyleyeyim mi, Miah ? " "Söyle. " "Seninle hemen yarın evlenebilirim . Bu çılgınlık değil mi? Seni . . seni ne kadar çok sevdiğimi biliyor musun? " .

Başını salladı v e bana sarıldı. V e sessizce o turup, karın yağışını izledik.

23

o

G Ü N öğleden sonra, Ellie'yi eve götürdüğünde,

köşede onu öptü . GeTi dönüş yolu için, yanında basketbol topunu da getirmişti. Ellie, topu bir süre elinde tuttu .

"Diğer kız arkadaşın," dedi Ellie , topu yerde sektirerek.

fop, yere vurduğunda kaldınını kaplayan ince kar tabakası­ nın üzerinde tok biT ses çıkardı. " Eve dönerken, uzun yolda bana arkadaşlık ediyor," de­ di Miah, topu Ellie'nin elinden alıp hızla bacaklarının ara­ sından geçirirken.

Bir süre onu seyretti Ellie. Sonra yavaşça eldivenlerini çıkarıp ona uzattı ve ellerini ensesine götürdü . "Al," dedi.

"Arkanı dön. " j eremiah , Yahudi yıldızı kolyeyi ve boynundaki ılık zin-

1 45

ciri hissedince , gülümsedi. "Ben Yahudi değilim gerçi ama ," dedi Ellie'ye doğru dönerken.

Ellie eldivenlerini geri alarak, onu tekrar öptü ve binaya doğru ilerlemeye başladı. "Onlara senden bahsedeceğim , " dedi Ellie. " Onlarla tanışacaksın . Buna hazır o l . Seni seviyo­ rum . " Miah'ya , eliyle bir öpücük daha gönderdi ve arkasını dönerek, kar ve rüzgarın içine daldı. jeremiah onu seyretti . Hala, onun ensesine değen elini hissedebiliyordu . Hoş ve ılık bir duyguydu . " E llie , " diye fı­ sıldadı gülümseyerek. "Benim Ellie'm. " Trene hemen binrnek için can atıyordu v e bu yüzden, kestirme yoldan gitmeye karar verip parka doğru yöneldi.

Yüzlerce kilometre koşabilirmiş gibi hissediyordu; koşarak Brooklyn'e , oradan da daha uzağa gidebilirmiş gibi geliyor­ du . Yakında ailesiyle tanışacak ve onun, hiçbir şey bilmedi­ ği diğer yanını öğrenecekti. Of Ellie. Onun Ellie'si. Güzel El­ he. Onu seven Ellie.

Bir süre, basketbol topunu yavaş yavaş yerde sektirdi, sonra kendini , sanki havalanacakmış gibi hissederek, topla koşmaya başladı.

J eremiah, bir adamı aradıklarım bilmiyordu . Uzun boy­ lu , esmer birini . Bilseydi eğer, arkasından bağırdıklarını duyduğunda dururdu . Ama içindeki düşüncelere fazlasıyla dalıp gitmişti . Çok derinlerdeydi. Etraf kardan dolayı bem­ beyaz ve parlaktı , ama park sessizdi . Boştu . Ve karla kaplı yolda basketbol topunu hızla sürerken , sessizliği ne kadar sevdiğini fark etti . Ellie'yi ne kadar çok sevdiğini . Evet, Elli­ e'yi seviyordu . Ellie'yi her zaman sevecekti. Ve akşamüstü parkta koştuğu şu anda, başka hiçbir şey önemli değildi; ba­ bası ve Lois Ann, annesinin bazen üzüntülü olması, Cuma

1 46

günü antrenmanda kaçırdığı smaç hasket bile önemli değil­ di . Sadece Ellie vardı . Bir tek Ellie .

Miah, topu önünde sürüyordu . Ayakları o kadar hızla hareket ediyordu ki, yerdeki sert karı, ayakkabılarının altın­ dan hissedebiliyor , ayaklannın yere değişini , nefesinin hız­ lanmasını duyabiliyordu . Vücudunu top un geri s i nde tut, de­ mişti antrenör. Avucunu ise topun üzerinde. Rodman gibi Es­ .

kilerden julius Erving gibi . Çok iy i o labi l i rsin, ]erem iah. Sa­ dece dik kati n i ver.

Aklını ve vücudunu oyuna ver. Ve şu an­

da , oyunun içindeydi. Parkta hızla topu sürüyordu. Akşa­ müstü güneşi neredeyse kaybolmuş, karlar yanından hızla geçerek yağıyordu . Top ve ayaklarının yere değişinde duy­ duğu his dışında , hiçbir şey yoktu . Ve uzakta , oldukça uzak­ ta , Ellie tribünlerden gülümseyerek bakıyor ve tüm takım, onun sayı yapmasını bekliyordu . Sayı yapmalıydı .

"Dur." Ama duramazdı. Çok yakındı . Tekrar o smaç basketi al­ mayı deneyecekti . Bu kez başaracaktı . Takımın ihtiyaç duy­ duğu tek şey, iki sayıydı ve o, bu sayıyı yaparak kahraman olacaktı, Ellie sahaya koşup, kollarını boynuna dolayacaktı .

Kimin seyrettiği urourunda değildi . Kimin gördüğü de. jeremiah gülü m secli. Ve bir süre sonra , nefesinin boğa­ zının gerisinde tıkanelığını hissetti. Bir yanma hissi duydu ; yan tarafında sıcak ve sert bir yanma . Ve sonra yere düştü , topu tu tmaya çalışıyordu , ama düşüyor, düşüyor ve kontro­ lünü kaybecliyordu .

Ve batan güneşin etrafa altın sarısı ışıklar yaydığı

o

ak­

şamüstünde, j eremiah, Ellie nin ona gülümseyişini hatırladı , ve babasının gülümseyişini ve annesinin kahkahasını. Onla­ rı şimeliden özlemişti. Annesinin odasında yalnız geçirdiği o 147

öğleden sonrası gibi. Yine o günkü gibi, J eremiah aniden korkunç bir hüzün duydu .

Ve sonra , her şey yok oldu .

24

D

I SAR I DA artık gerçekten kış var ve şu boyalı pen­

cerelerden dışarı bakıldığında, karın durmadan yağdığı gö­ rülüyor. Sükunet. Kaldırımı artık neredeyse tamamen kapla­ mış. N o el için kar. Hava durumu sunucusu , karlı bir kış ola­ cağı haberini veriyor. Karla örtün bizi. Her şeyi örtün. Batta­ niye gibi. Arkarndaki birinin eli gibi. Gözlerimi kapat kar, aynı Miah'nın her zaman yaptığı gibi.

Bil bakalım kimim ?

Miah.

Hayır. Tekrar dene.

Hm m . . . Miah.

Evet. Nereden bildin ?

N elia uzun b oyu v e ince siyah bir yü z örtüsünün arka­ sındaki sakin yüzüyle, güzel görünüyor. Ve kürsüde , Mi-

1 49

alı'nın çok daha yaşlı hali duruyor, ama gözleri farklı . Mi­ ah'nın gözleri nerede? Ve sonra , tekrar N elia'ya bakıyoruro ve onları bana bakarken görüyorum, açık kahverengi, nere­ deyse yeşil gözler, öylesine pürüzsüz , koyu renk bir ciltle bana bakıyorlar. Miah'nınkiler gibi yumuşak, başını bana doğru sallayarak, sanki şöyle söylemeye çalışıyor; Sen de onu seviyo rdun, E l lie. Bunu b i l iyorum .

Tüm etrafımız , Miah'nın izlerini taşıyan üzgün siyah yüzlerle dolu . Kim onlar? Kuzenler? Amcalar? Teyzeler?

N elia'nın yüzü tanıdık. Ve konuşan adamın yüzü de tanıdık, ama belli belirsiz olan bu yüz; Miah'nınki değil, ama gazete­ lerden, televizyon ekranından tanıdık bir yüz. Kusursuz .

Kendisinden öyle emin , öyle sakin ve öylesine ağırbaşlı ki.

Ama elleri titriyor; Miah'nın parmakları ile titreyen elleri.

Ve arkada, Carlton, kendisine çok benzeyen , uzun boy­ lu ve yaşça ondan daha büyük bir kızla o turuyor. Yanların­ da beyaz, soluk renkli bir kadın ve diğer yanlarında uzun boylu siyah bir adam var .

Yanımda , Marion elimi sıkıyor. Ve diğer tarafımdaki ba­ bam, dimdik oturmuş, ileri doğru bakıyor. Bir keresinde , Miah'ya hiç siyah olduğunu unu tup unutmadığını sormuş­ tum. Hay ı r. Hiçbir zaman, diye cevaplamıştı. Ama bazen fark etmiyor, sadece kendim oluyorum . Sonra da o bana, hiç beyaz

olduğumu unutup unutmadığıını sormuştu .

Bazen , demiştim.

Peki unuttuğunda, hangi ren k oluyors un ?

Renksiz.

Sonra , Miah ileriye doğru bakıp , Bu konuda Jark lıyız, de­ miştı. Şimdi , açı k tenli annem ile babamın ortasında otururı so

ken , çevremizdeki bu kadar siyah ve esmer yüzle, beyaz ol­ duğumu unu tamıyorum.

Bu bölüm; yani bu toplantı , aile bireyleri için düzenlen­ mişti, Miah'ya yakın olanlar için. Ama N elia beni de aramış­ tL Numaramı Miah'nın defterinde , etrafı kalplerle donatıl­ mış olarak bulmuştu . "Senin de gelmeni isteriz , " demişti, te­ lefondaki sesi gözyaşlarıyla bölünerek.

Dışarıda, gazeteciler ve fotoğrafçılar bekliyor, Miah nın '

ailesini üzüntülü halleriyle yakalamak i s tiyorlar Yu tkun­ .

dum. On beşimde k i hayatım bu işte, diye düşündüm, ellerime bakarken. Lütfen dünya, durdur bunu. Ben daha sadece on beş yaş ındayım.

Babası, Miah'nın küçüklüğüne ait bir anısını anlatıyor.

Ama dinleyemiyorum. Tüm etrafımız , fotoğraflada dolu ; Miah'nm Percy üniforması içindeki fotoğrafı , Miah ve Cad­ ton'un gülümseyer.ek, ortalanndaki basketbol topuyla bir­ likte poz verdikleri bir başkası, Miah'nın Brooklyn Tech'teki takım arkadaşlarıyla bir fo toğrafı , anne ve babasıyla olan bir diğeri. Hatta ikimizin birlikte ufak bir fotoğrafı bile var. İki­ miz yan yana P ercy'nin merdivenlerinde oturmuş, okul for­ malarımızm içinde rahatsız bir şekilde paz vermişiz. Ama bunu kimin çektiğini hatırlamıyorum. O günü hatırlayamı­ yorum.

Biri bumunu temizliyor gürültüyle. Yanımda , Marian gözlerini siliyor. Ortada erkek arkadaş falan yok Marion. Şimdi değil . Artık yok.

Marian bana da kağıt mendil uzatıyor , ama elimle red­ dediyorum. B ı ra k ın göz yaş larınızı, nasıl gelirlerse gelsinler, diyor N orman. Elimle gözlerimi siliyorum , ama göz yaşlarım akınaya devam ediyorlar.

Şimdi N elia şarkı söylüyor ;

şu

anda bir serçeni n yukarı­

dan Miah'yı seyrettiğinden bahseden , ta tlı

ve

güzel bir şarkı.

Ve bir anda, o kuşu görüyorum. Bana doğru yavaşça uçuyor.

25

VE

eğer ge lirsen, sessiz olacağı m

Sert sözler söy lemeyeceğim sana. Ş i m d i n eden ini sormayacağım.

Veya nas ı l olduğunu veya n e yaptığını da.

Bu rada oturacağız, usulca

İhi farld ı y ı l ı n sonundcı.

Ve aramı zda/d zengin toprak Göz yaşlarımızı içece k .

1 53

26 •

1 1 STE

zaman bu kadar hızlı geçiyor . Şu anda Haziran

aymdayız . Bir hafta sonra , on sekiz yaşuna basacağım. Kori­ dorlarda ve öğlen teneffüsünde merdivenlerde, diğer öğren­ cilerin balo ve mezuniyetle ilgili planlar yaptıklarını duyu­ yorum. Balo . Mezuniyet. Ve sonra, sonbaharda Swarthmo ­ re'a başlıyorum. Marion ve babam haklı çıktılar; Percy iyi bir üniversiteye girmeme yardım etti gerçekten de. Mektup gel­ diğinde , Marion gururla havaya kaldırdı ve " Kalın bir zarf, " dedi . "Bunun ne anlama geldiğini biliyorsun. " Evet, ne anla­ ma geldiğini biliyordum. Tüm ilkbahar boyunca zarflar ge­ lip durdu . İnce olanlar, kabul edilmedi anlamına geliyordu .

Kalın olanlar ise, kabul kağıtları ve daha bir sürü kağıt de­ mekti .

Percy'de , spor salonunun dışmda bir plaket vardı. Üze154

rinde ]e remiah

Rosel i nd'in anı sına. B i r yerl e rde, b i l i l e ri adı n ı

söy lüy o r olacak ,

yazılıydı .

Bana kalırsa, hayatta sadece bir kez , " İ şte dünya üzerin­ de hayatıının geri kalanını geçirmek istediğim tek kişi" diye­ bileceği birini buluyor insan. Ve eğer on u kaçırırsa, veya on­ dan uzaklaşırsa, veya belki göz kırp tığında bile, o artık git­ miş oluyor.

Yıllıkta , Miah ve benim, Central Park'ta otururken çe­ kilmiş bir resmimiz var; Miah dudaklannı öne doğru uzat­ mış, beni yanağırndan öpmek üzereyken . Ve ben , gülerek doğruca fotoğraf makinesine bakmışım. Aradan iki buçuk sene geçti ve hala, ikimizi böyle hatırlıyorum. İkimizi her zaman böyle hatırlayacağım. Ve o resme ne zaman baksam, Miah'yla birlikte geçirdiğimiz o birkaç ay boyunca , tek bir anı bile kaçırmadığıını düşüneceğim.

Marc ve Susan, mezuniyet için geliyorlar. Ruben zaten burada . Ve bu gece , Anne ve Stacey'i karşılamak için Ken­ nedy Havaalanı'na gideceğiz . Sonra, yaz için onlarla birlikte California'ya gideceğim . Ve belki bir gün, Anne ve ben, tele­ fondaki o gün hakkında konuşacağız. Miah hakkında ilk ve son kez konuştuğumuz anı . O, uzun zaman önceydi . Biz ha­ la arkadaşken. Hala birbirimize yakınken . Ve belki , bir kere onun hakkında konuşursak, kim olduğumuzu ondan sonra anlamaya başlayacağız . Belki o zaman, birbirimize yakınlaş­ maya başlayacağız tekrar. Belki .

Daha sonra , N elia'nın evine gideceğim. En son kitabın­ dan sayfalar okuyacak bana . Sessiz öğleden sonrasında, çay içip , kurabiye yiyecek ve ağlamak ih tiyacı hissettiğimizde, odadan çıkacağız.

Zaman böyle geçiyor işte; bir saat orada , bir gün bir yer-

155

lerde,

ve

sonra gece oluyo r ve sonrasında sabah o l uyo r Raf­ .

taki saat tıklayıp duruy or. Küçük bir çocuk okula koşuyor, bir baba eve dönüyor.

Zaman üzerimizden akarak, geçiyor v e b irb i rin in üzerine bastınlmış olan dudaklar, bir hatıra oluyor. Bir fotoğraf, kö­ şe lerinden sararmaya başlıyor. Boş bir odada telefon çalıyor.

Ve bir yerl e rde şu an var; dairemizin kapısını açıyorum ,

ve Ma rio n ile babama sesleniyorum. O turma odasındalar, Marian kitap okuyor, babam ise New York Times. i çeri girdi­ ğimde ,

ikisini de öpüyorum ve sırtımı şömineye vererek ye­

r e otu ruyorum

.

"Size bir şey söylemek i stiy o rum, diyorum, sesim titre­ "

yerek. " Bugün arkadaşlarla ders çalışmıyordum. Bro­ okly n deydim Bir çocukla beraberdim. i smi j eremiah. Sizin­ '

.

le tanı şmak istiyor. Yarın.

"

Zaman bize usulca, yavaş yavaş geliyor. Bir süre yanı­ mızda oturuyor.

Sonra, biz daha hazır olmadan çok önce , geçip gidiyor.

TEŞEKKÜR

Bu h i k aye n i n h i tap Il a l i n e gelmesinde em eği ge ç en ve a ra­ lannda Ka t h ry n Haber, Nan cy Paulsen, Pat t i Su l l ivan, Toshi

Reag on, Te res a Calabres e, Catherine Saa.lfie ld, Susie Hobart, E l i sha Hobart, R e i k o ve Miyaho, Linda Vi i larasa ve Charlotte She edy n i n de bulunduğu tüm dostlarıma ve aileme bi n l e rce te­ '

şeh hürler.

TARTIŞMA S O R U LA R I

Ellie'nin, anne ve babasıyla ilişkisini tarif ediniz . G eç­

l.

mişte olanlar, ilişkilerini nasıl etkilemiştir? Ellie'nin ha­ yatı, abla ve ağabeylerinin hayatından hangi noktalarda farklıdır?

2.

Ellie abiası Anne'in Miah konusunu aniayacağını ümit etmişti . i kisinin, eskiden olan ilişkilerini tarif ediniz. ,

Anne, neden öyle bir tepki vermiş olabilir? Bu , Ellie ve Anne arasındaki ilişkinin ne yönde değişmesine neden olmuştur?

3.

Ellie , neden anne ve babasının Miah'ya gösterecekleri tep kiden dolayı korkuyor?

4.

Anne ve babasının ü nl ü kişiler olması , Miah'nın hayatı­ nı nasıl etkiliyor? Miah, arkadaşlarının, babasının kim olduğunu öğrendikleri zaman gösterdikleri tepkilerle nasıl baş ediyor ? Ellie , Miah'nın anne ve babasının ger­ çek kimliklerini

ö ğren d iği n d e

nasıl b i r tepki veriyor?

Miah , bu gerçeği ona daha önce mi söylemeliydi ? Ne­ den?

Miah, hem annesi hem d e babasına oldukça yakın. Mi­

5.

ah n ı n kendi kişiliğini oluşturmasında anne ve babası­ '

nın ne tür katkıları olmuştur? Her ikisinden hangi ka-

1 58

rakter özellikleri almıştır? Anne ve babasının boşanma­ sı, Miah'yı nasıl etkilemiştir?

6.

Ö ğrenciler ve öğretmenler, Miah klişesine nasıl bakıyor­ lar? O, bu olaylar karşısında nasıl bir tavır takınıyor?

7.

Ellie'nin eski okulundan veya Percy Akademisi'nden, hiç yakın bir kız arkadaşı yok. Bir kız arkadaşı olsaydı , Miah ile olan ilişkisi hakkında ne tür bir yorumda bulu­ nurdu ? Siz , Ellie'ye nasıl bir tavsiyede bulunurdunuz?

N eden?

8.

Miah'nı.n , melez ama kendisini Afro-Amerikan olarak gören, Cariton adında bir arkadaşı var. Tek bir ırktan olan ve farklı ırkların karışımından meydana gelen in­ sanların karşılaştığı sorunlar ne olabilir?

9.

İlk Bakışta Aşk, mensup olduğu grubun dışından birine

aşık olmak gibi klasik bir konuya değiniyor . Buna ben­ zer sorunlarla karşılaşan başkalarını tanıyor musunuz ?

l O . Öykü , başladıktan sonra , Miah'nın ölümü üzerinden ge­

çen yaklaşık üç yıl sonunda bitiyor. Bu arada Ellie'nin hayatında neler oluyor? Bu trajediyle nasıl başa çıkmış olabilir?

1 59

RO MAN

O DA BİRÇOK ŞEY GİBİ BAŞLAMlŞTI; BİR BAKlŞLA . . .

Woodson'un İ l k Bakışta A ş k adlı kitabı, bir ilk aşk romanı. O n beş yaşındaki iki genci n , Elisha (Ellie) ile j eremiah 'nın (Miah) o kul koridorunda çarpışmalarıyla başlar bu aşk. Bu karşılaşmanın ardından bir süre birbirlerini yeniden göremeyen iki genç, kendilerini sarıp sarmalayan yoğun duygu karşısında şaşkına dönerler. Birbirlerini yeniden gördüklerinde ise, bir daha asla ayrı kalamayacaklannı anlarlar.

E l l i e ve J eremiah , baş başa ge çirdikleri i l k a n d a n , el e l e i l k tutuşmalanndan v e ilk kez öpüşmelerinden sonra, ilk aşkın ne kadar özel olduğunu görürler. Ne var ki, Ellie beyaz bir Yahudi, jeremiah ise zencidir ve ç evrelerindeki dü nya için " aşk" hiçbir şey i fade etmemektedir. Buna karşın Ellie ve jeremiah, trajik sona değin aşklarını yaşamaya devam ederler.

"Bazı okurlar, Romeo ve ]uliet ile Batı Yakası Hik ay esi ' nden yansımalar bu labilirl er, ama genç o kurlar burada sıradan imalar olmadığını hissedeceklerdir. .. F arklı ırktan iki gencin aniden kapıldıkları romantizme dair gerilim, her b irinin kendi kimliklerine ilişkin düşünceleriyle karmaşık bir hal alıyor. '

The Chicago Tribune

I S B N 9 7 S b 1 1 S .L S - 7

İSTİKLAL KİTABEVİ

9

��U IJIJIJij��