Festivalbrochure Musica Sacra: 16 t/m 18 september 2022

EX OD US 16 - 18 september 2022

40

jaar Musica Sacra

2 | t Musica Sacra Maastricht 2022 · Exodus

(Inter-) Limburgse samenwerking

t inhoud

In 2021 verkenden Musica Sacra en De Domijnen een samenwerking die vorm kreeg in een festivalprelude in Sittard-Geleen. Met groot

Thema EXODUS

1

plezier en ‘lessons learned’ prolongeren de partners hun samenwerking voor deze editie rond het thema EXODUS, nu met een parallelprogramma in Sittard-Geleen.

In de beste Musica Sacra-traditie zoekt het organiserende Toon Hermans Theater de mooiste locaties en gelegenheden in de gemeente Sittard-Geleen voor de uitvoering van de concerten, zoals Kerk Vrangendael in Sittard voor een orgel­recital, het Salviuskerkje in Limbricht voor een lied­recital, de Sittardse Grote Kerk voor een

muziek film theater | dans beeldende kunst | expositie verdieping | dialoog liturgie | bezinning

2 14 20 25 30 30

festivaloverzicht blokkenschema

18 19

word vriend vriendenconcert

34 34

met dank aan kaartverkoop programmatoelichtingen colofon festivallocaties plattegrond Maastricht

35 35 35 35 36 36

muzikaal rijk opgeluisterde eredienst en Podiumkerkje Grevenbicht voor een concert met niet-westerse muziek. Het filmprogramma met randactiviteiten speelt vanzelfsprekend in Filmhuis De Domijnen, terwijl Theater Karroessel onderdak biedt aan de bewogen Indische geschiedenis van Gerrie Abels.

Een vergelijkbaar satellietprogramma ontvouwt zich aan de andere zijde van de Grensmaas in Hasselt. In het kader van de viering van zijn vijftigjarig bestaan nodigde het Cultuur­centrum aldaar Musica Sacra uit om een Belgisch-Limburgse editie te realiseren gelijktijdig met het festival in Maastricht. En ook in Hasselt bieden historische locaties als de Sint-Lam­bertuskerk Kiewit en de Clarenhofkapel het perfecte decor voor de uitvoering van delen van het concertprogramma, door gezelschappen als het Huelgas Ensemble, Currende en Le Quatuor Idéal.

Het Cultuurcentrum zelf is het podium voor de Belgische première van Het Gouden Kalf, een lezing door Marleen Reynders en een minimal music programma door studenten en alumni van het Conservatorium Maastricht.

Daarnaast is Musica Sacra present tijdens het Cultureel Lint in Weert op 26 juni 2022 (Boi Akih, zie pagina 5) en in Theater De Garage in Venlo (Gerrie Abels, zie pagina 21).

t musicasacramaastricht.nl

t Musica Sacra Maastricht 2022 | 1

t thema

EXODUS Waar mensen in drommen vrolijk op weg gaan naar koopfestijnen, zonnige stranden of pistes spreken we wel van een exodus. Dat is een lichtzinnig gebruik van de term, zeker in het licht van het trieste record – onlangs gemeld – van honderd miljoen vluchtelingen wereldwijd. Die maken een exodus door in de ware zin van het woord: onder erbarmelijke omstandigheden genoodzaakt op pad te gaan langs onbekende routes naar onzekere bestemmingen en met een geringe kans om ooit nog terug te keren. Eén op de zeventig mensen is nu ontheemd, op de vlucht, radeloos op weg naar minder slecht en misschien wat beter.

Niemand verlaat zomaar huis en haard, zonder reden: daarvoor is de prijs te hoog, het risico te groot. Maar honger, armoede, oorlog of onderdrukking nopen tal van mensen die stap toch te zetten. ‘Ze wagen het erop, omdat er geen andere leefbare mogelijkheid meer over is.’ (Stefan Hertmans) Zullen zij ooit het land bereiken dat zijn melk en honing met hen wil delen?

En zo ja, hoeveel ruimte zal hun worden geboden, hoeveel aanpassing gevraagd of geëist? Of zullen ze als indringers worden geweerd of, nauwelijks getolereerd, worden verbannen naar de uiterste randen van de samenleving, ‘als een verbrijzelde kruik, een pot, die niemand wil hebben, weggeworpen op het land dat ze niet kennen?’ (Jeremias) Vragen te over die de Bijbelse Exodus, dat iconische verhaal over vluchten en migreren, of je het nu leest als historisch relaas of als allegorisch bevrijdings­epos (Marleen Reynders), niet beantwoordt. Ook Musica Sacra is daartoe niet in staat en daar niet op uit, maar stelt deze en dergelijke vragen aan de orde via de kunsten en de kunstenaars die door dit chronisch actuele probleem zijn beroerd.

De programmacommissie

40 jaar Musica Sacra In 1983 begonnen als Europees Festival van Religieuze Muziek, gespreid over vier weekeinden, ontwikkelde Musica Sacra Maastricht zich in de daaropvolgende 39 jaar tot een compact en breed geprogrammeerd kunstenfestival waarin het jaarlijks wisselende thema een sleutelrol vervult. In het pluriforme aanbod wordt een confrontatie van culturen, stijlen en disciplines opgezocht. Daarbinnen gaat het festival dieper in op de tegenstellingen tussen historisch en actueel, jong en oud, seculier en religieus en hoge en lage kunst, en legt het onverwachte verbindingen tussen deze (schijnbare) tegenpolen.

Om de band met de historische ontwikkeling van de stad Maastricht te benadrukken, programmeert Musica Sacra haar festivalactiviteiten in de vele prachtige historische gebouwen die de binnenstad van Maastricht rijk is. Ook buiten Maastricht is Musica Sacra actief, dit jaar met een satellietprogramma in Sittard-Geleen en Hasselt, de hoofdstad van Belgisch Limburg, en met (promotie)activiteiten in Weert en Venlo.

40

jaar Musica Sacra

2 | t Musica Sacra Maastricht 2022 · Exodus

t muziek

Adorazione del vitello d’oro - Aanbidding van het gouden kalf (detail, 1626/1629) door Andrea di Lione (1610-1685) naar Nicolas Poussin (1594-1665)

3

vr 16 september | 15.00-15.45 uur MAASTRICHT THEATER AAN HET VRIJTHOF, PAPYRUSZAAL

FESTIVALOPENING Boi Akih & Doré Kwartet

vrij entree (reserveren verplicht)

Voor het concert door Boi Akih op vrijdag om 22.00 uur, zie pagina 5; het Doré Kwartet treedt ook op in Hasselt, zie pagina 7.

Boi Akih Monica Akihary zang en bas kalimba | Niels Brouwer akoestische zevensnarige gitaar en harpgitaar Dodó Kis sopraan-, alt-, tenor- en paetzold basblokfluit | Sekou Dioubate 35-snarige kora Doré Kwartet Ilaria Taioli viool | Samuele Di Gioia viool José Manuel Muriel López altviool | Caterina Vannoni cello Steve Reich Different Trains, voor strijkkwartet en tape Feestelijke opening van deze jubileumeditie met afzonderlijke optredens door Boi Akih en het Doré Kwartet, enkele toespraken en een

warm welkom door Brigitte van Eck, directeur van Theater aan het Vrijthof.

© Maarten Mooiman

vr 16 september | 17.00-18.15 uur MAASTRICHT ONZE LIEVE VROUWE BASILIEK

entree € 24

Música Temprana La Huída (De Vlucht) Motetten, villancico’s en de Misa Criolla van Ramírez Música Temprana o.l.v. Adrián Rodriguez Van der Spoel

Festivalbezoekers uit Hasselt zijn van harte welkom. In het kader van de euregionale samenwerking tussen de theaters van Luik, Hasselt en Maastricht zet het festival een shuttle in.

Wegens concertuitvoering op locatie wordt er niet in drankjes voorzien. Vertrek bus: 15.45 uur vanaf Cultuurcentrum Hasselt.

Tickets inclusief busreis boekt u via www.ccha.be/exodus

Tomás Luis de Victoria Super flumina Babylonis | Aleph. Ego vir lamentatie | Nisi Dominus Mario Conde Apachita | Anoniem Iyaî Jesucristo processie Juan de Vega Bastán Tota pulchra es Maria Juan de Araujo Pues mi Rey ha nacido en Belén | Ruiseñor que en blandas armonías villancico’s Ariel Ramírez La Huída (uit ‘Navidad Nuestra’) Ariel Ramírez Misa Criolla Het festivalthema geeft alle aanleiding bijzondere aandacht te besteden aan muziek uit andere delen van de wereld. Música Temprana, specialist in muziek uit Latijns-Amerika, wordt geroemd om de concerten waarin het ensemble toont hoe West-Europese muziek uit renaissance en barok vermengd raakte met inheemse muziek. Van elk

concert maakt dit ensemble een waar festijn, getuige ook de geestdriftige reacties bij eerdere passages van dit gezelschap in dit festival!

In 1585 schrijft de Spaanse componist Tomás Luis de Victoria zijn dubbelkorige psalmmotet Super flumina Babylonis, waarin de Babylonische ballingschap ook andere vormen van onderdrukking symboliseert.

Dankzij het Tweede Vaticaans Concilie dringt bijna vier eeuwen later de volkstaal door in de eredienst, ook in Latijns-Amerika. Dit inspireert Ariel Ramírez tot zijn Spaanstalige Misa Criolla, een aanstekelijke mix van volksmuziek en het katholieke ritueel, die terecht zijn weg heeft gevonden naar een groot publiek.

© Foppe Schut

4 | t Musica Sacra Maastricht 2022 · Exodus

vr 16 september | 20.00-21.10 uur MAASTRICHT THEATER AAN HET VRIJTHOF, PAPYRUSZAAL

entree € 18 € 20 € 22 € 24 nagesprek met componist Jan-Peter de Graaff

zo 18 september | 15.00-16.10 uur HASSELT

Het Gouden Kalf

wereldpremière

Oratorium naar de Bijbelse Exodus philharmonie zuidnederland | Studium Chorale | Toneelgroep Maastricht Hans Leenders dirigent | Dries Vanhegen acteur | Michel Sluysmans regie Jan-Peter de Graaff muziek | Jibbe Willems libretto

CULTUURCENTRUM HASSELT

entree € 24 | om 13.30 uur inleiding door Marleen Reynders (vrij entree)

Jan-Peter de Graaff © Brendon Heinst

vr 16 september | 20.00-21.00 uur MAASTRICHT ONZE LIEVE VROUWE BASILIEK

Jan-Peter de Graaff is een van de meest succesvolle jonge componisten van Nederland. Zijn werken overtuigen door subtiel klankkleuren­spel, ongedachte harmonieën en intense vertelkracht.

Toegankelijke muziek vervuld van diepmenselijke dramatiek. Voor Musica Sacra doorvorsen Jan-Peter de Graaff en librettist Jibbe Willems de wereld van de Bijbelse Exodus. Als Mozes op de berg Sinaï is om de tien geboden van zijn god te ontvangen, zijn afwezigheid te lang duurt en de uitzichtloos­heid van het lange verblijf in de woestijn de overhand neemt, komt het volk onder aanvoering van Aäron in opstand. Uit hun

sieraden smelten de Israëlieten een gouden kalf, een beeld dat ze aanbidden als de god die hen uit Egypte heeft geleid. Ze vallen Mozes af en nemen het heft in eigen hand.

Een oratorium geïnspireerd op de epische uittocht van een volk, op zoek naar een nieuwe toekomst. Een tijdloos verhaal dat zich krachtig weerspiegelt in onze tijd.

Een compositieopdracht van Musica Sacra Maastricht in samenwerking met philharmonie zuidnederland en Studium Chorale, mede ter gelegenheid van het 50-jarig jubileum van Studium Chorale.

Pieter Dirksen · orgel An Wasserflüssen Babylon

entree € 16

Dietrich Buxtehude Passacaglia in d BuxWV161 Johann Adam Reincken An Wasserflüssen Babylon (fantasia) | Fuga in g Johann Sebastian Bach Dies sind die heilgen Zehn gebott BWV678 | Fuga in Bes BWV954 | An Wasserflüssen Babylon BWV653 | Passacaglia & Fuga in c BWV582 Voor het concert van Pieter Dirksen in de Kerk Vrangendael in Sittard op zaterdag 17 september om 15.00 uur, zie pagina 8.

Huelgas Ensemble © Luk van Eeckhout

Een belangrijk genre in de Noord-Duitse orgelmuziek, ontwikkeld door leerlingen van onze Sweelinck, is de koraalfantasie. Veruit de meest volumineuze is An Wasserflüssen Babylon van Johann Adam Reincken. Pieter Dirksen, groot

Sweelinck-specialist, verzorgde hiervan de kriti­sche uitgave en voert dit werk hier uit, omkaderd door passacailles – ‘pasar por la calle’ betekent ‘onderweg zijn’ – van Buxtehude en Bach.

5

vr 16 september | 20.30-21.45 uur HASSELT - Kiewit

Huelgas Ensemble

SINT-LAMBERTUSKERK

Migrerende Franco-Flamands

entree € 28 | om 22.00 uur nagesprek met Paul Van Nevel

Huelgas Ensemble o.l.v. Paul Van Nevel Werken van onder anderen Ockeghem, Josquin, Busnois en De Manchicourt

Festivalbezoekers uit Maastricht zijn van harte welkom. In het kader van de euregionale samenwerking tussen de theaters van Luik, Hasselt en Maastricht zet het festival een gratis shuttle in.

Wegens concertuitvoering op locatie wordt er niet in drankjes voorzien. Vertrek bus: 19.15 uur vanaf Theater aan het Vrijthof, Maastricht.

Tickets inclusief busreis boekt u via musicasacramaastricht.nl

vr 16 september | 22.00-23.00 uur MAASTRICHT KEIZERZAAL SINT SERVAASBASILIEK

Verbazing en verrukking is wat concerten van het Huelgas Ensemble gewoonlijk veroorzaken. Verbazing door de ‘nieuwe’ klanken van oude muziek en verrukking door de buitengewone helderheid van de zang.

In 2018 verscheen van Paul Van Nevel het boek Het landschap van de polyfonisten over de meer dan tweehonderd componisten die hun stempel drukten op de stijl van de vijftiende- en zestiende-eeuwse vocale polyfonie op het Europese continent. Hun stijl is gebaseerd op de techniek van imitatie en een melodie die baadt in een waas van melancholie. In zijn boek verdedigt Paul Van Nevel de hypothese dat het Frans-Vlaamse land-

schap, met zijn glooien­de hellingen, zijn alomtegenwoordige horizon en zijn eindeloze en zichtbare seizoensveranderingen, een onuitwisbare indruk heeft nagelaten bij de kinderen die, tussen hun zesde en tiende jaar, de veilige havens van dit landschap verlieten en hun horizon verkenden door toe te treden tot de zangscholen en kathedrale koorscholen van Cambrai, Douai, Arras en elders. Vaak keerden zij nooit meer terug naar hun geboorteplaats en werden zij zangers en componisten in de muzikale centra van Europa, zoals het Bourgondische Hof, de Habsburgse hoven en de Sixtijnse Kapel.

Boi Akih Storyteller

entree € 16

Monica Akihary zang en bas kalimba | Niels Brouwer akoestische zevensnarige gitaar en harpgitaar Dodó Kis sopraan-, alt-, tenor- en paetzold basblokfluit | Sekou Dioubate 35-snarige kora

© Maarten Mooiman

vr 16 september | 22.00-23.00 uur nagesprek met John Casken

za 17 september | 20.00-21.00 uur MAASTRICHT SINT JANSKERK | entree € 16 zo 18 september | 15.00-16.00 uur LIMBRICHT (SITTARD-GELEEN) SALVIUSKERKJE | entree € 15

kaartverkoop via toonhermanstheater.nl

Sinds 1996 vormen zangeres Monica Akihary en gitarist/ componist Niels Brouwer het kameleon­ tische koppel Boi Akih. De roots van dit ensemble liggen in de muziek van onder andere Bali en de Molukken. Maar behalve in Zuidoost-Azië treedt Boi Akih ook op in Oost-Europa en Zuid-Afrika.

Even grensoverschrijdend klinkt het repertoire, waarin zij tradities uit alle windstreken laten versmelten met Europese impro-jazz. Zo werkten

zij met gerenommeerde musici als tablaspeler Sandip Bhattacharya en cellist Ernst Reijseger.

Voor Storyteller werken Akihary & Brouwer samen met de Hongaarse blokfluitist Dodó Kis en de West-Afrikaanse koraspeler Sekou Dioubate.

Vier nomadische geesten die onverwachte ontmoetingen tot virtuoze verhalen smeden. Een gouden combinatie voor Boi Akih’s zilveren jubileum dit jaar.

Huub Claessens · bariton & Hans Eijsackers · piano Wanderer Franz Schubert Der Wanderer John Casken Lines from a Wanderer nederlandse première Franz Schubert Der Wanderer an den Mond Oskar Fried Die Auswanderer nederlandse première Franz Schubert Wanderers Nachtlied In 2015 was het festivalthema van Musica Sacra ‘De weg’ en werden de Songs of Travel van Ralph Vaughan Williams uitgevoerd. Bij dit concert was de prominente Engelse componist John Casken aanwezig en hij werd hierdoor geïnspireerd tot zijn cyclus Lines from a Wanderer. Bariton Huub Claessens zal in dit concert ook optreden als recitant in Die Auswanderer van Oskar Fried, een vriend van Mahler. Dit melodrama – op een

gedicht van Emile Verhaeren (Le départ) en vertaald door Stefan Zweig – gaat over de uittocht van het platteland naar de angstaanjagen­de grote stad. Deze werken worden omkaderd door enkele van Schuberts Wanderlieder.

6 | t Musica Sacra Maastricht 2022 · Exodus

za 17 september | 11.00-12.15 uur MAASTRICHT SINT JANSKERK

Marleen Reynders & Ad Mosam Barock De Exodus ontrafeld

vrij entree (reserveren verplicht)

Ad Mosam Barock treedt ook op tijdens de Mis in de Sint Petruskerk in Sittard op zondag 18 september om 11.00 uur, zie pagina 32.

Élisabeth-Claude Jacquet de la Guerre

za 17 september | 13.00-14.00 uur MAASTRICHT LUTHERSE KERK

Lezing door Marleen Reynders m.m.v. Ad Mosam Barock Huub Ehlen muzikale leiding | Elisabeth Hetherington sopraan | Valerio Zanoli bas Élisabeth-Claude Jacquet de la Guerre Le Passage de la mer Rouge Élisabeth-Claude Jacquet de la Guerre Le Déluge Talrijke kunstenaars hebben zich laten inspireren door tot de verbeelding sprekende bijbelverhalen.

Onder hen de achttiende-eeuwse Franse componiste en klaveciniste Élisabeth-Claude Jacquet de la Guerre. Zij was een belangrijke componiste ten tijde van Lodewijk XIV, aan wie zij veel composities opdroeg. Ad Mosam Barock voert twee van haar cantates uit, waarin de dramatiek van twee waterrijke verhalen sterk naar voren komt. Het

splijten van de Rode Zee en de doortocht van de Israëlieten onder leiding van Mozes (Exodus) is er één van.

Deze cantates illustreren een lezing door Marleen Reynders. Zij is egyptologe en musicologe en neemt de luisteraar mee op haar zoektocht naar de band tussen bijbelverhalen en de historischarcheologische context waarin deze zich afspelen.

Madhu Lalbahadoersing & Ruven Ruppik Madhu Lalbahadoersing zang | Ruven Ruppik tabla

entree € 16

Ruven Ruppik, een virtuoos percussionist die Liefhebbers van Bollywood kennen Madhu Lalbahadoersing als een van de meest opmerke­ instrumenten en ritmes van Zuid-Amerika tot lijke talenten uit de Hindoestaanse gemeenschap India beheerst, begeleidt haar op tabla. en de klassieke Indische zang. Vanuit haar motto ‘Volg je hart, maar met je hoofd erbij’ en met haar loepzuivere stem brengt ze het publiek steevast in vervoering. Ze was eerder te horen in Musica Sacra in optredens met ensemble Caravan en met Shishani Vranckx.

za 17 september | 13.00-14.00 uur MAASTRICHT SINT SERVAASBASILIEK

Ensemble 88 Exodus

entree € 16

Ensemble 88 Marcel Verheggen orgel | Eline Hensels cello | Anne Davids fluit | Paul Pankert viool Jan van den Boomen slagwerk | Rutger Muller en Paul Pankert live-elektronica Kaija Saariaho Offrande voor cello en orgel Christian Wolff Peace March voor snare drum Toshio Hosokawa Duo voor viool en cello Thierry Escaich Ground II voor slagwerk en orgel Rutger Muller Nieuw werk geïnspireerd op het festivalthema, voor viool, cello, fluit, slagwerk en elektronica wereldpremière Paul Pankert Wasser Gevaar, oorlog, vlucht, offer, vaderland; het zijn begrippen die het euregionale Ensemble 88 inspireren tot een programma voor klein ensemble en elektronica.

Naast werken van Kaija Saariaho, Christian Wolff, Toshio Hosokawa en Thierry Escaich staat er een wereldpre­mière van Rutger Muller op het programma. Deze jonge Maastricht© Jos Göritzer

se musicus componeerde eerder ook de muziek waarmee Musica Sacra 2019 de levensgrote videoinstallatie A Stage of Luminosity van Arno Coenen voor Viewmaster Projects op het Vrijthof ten doop hield (Viewmaster Projects is ook dit jaar present, zie pagina 28).

Ensemble 88 was al regelmatig te gast in Musica Sacra.

7

za 17 september | 15.00-16.15 uur HASSELT CULTUURCENTRUM HASSELT

Steve Reich & Bryce Dessner & more minimal music

entree € 16

Doré Kwartet Ilaria Taioli viool | Samuele Di Gioia viool | José Muriel López altviool | Caterina Vannoni cello Max Klioutchnikov & María Del Mar Moreno Raya piano | İrem Yunkus & Tudor Cioceanu piano Steve Reich Different Trains, voor strijkkwartet en tape Bryce Dessner Aheym, voor strijkkwartet Alexandre Rabinovitch-Barakovsky Liebliches Lied voor vierhandig piano John Adams Short Ride in a Fast Machine voor vierhandig piano en werk van Valentin Silvestrov

Steve Reich

* Tegelijkertijd vindt in Maastricht in het Bonnefanten het concert plaats met werken van studenten van de compositieklas van Martijn Padding/Koninklijk Conservatorium, zie pagina 8).

za 17 september | 15.00-16.05 uur MAASTRICHT KAPEL ZUSTERS ONDER DE BOGEN

Jaarlijks biedt Musica Sacra een podium aan buitengewoon muziektalent van verschillende hogescholen. Deze editie zijn de conservatoria van Den Haag* en Maastricht prominent aan­wezig.

Studenten van de kamermuziekklas van Marc Tooten en van de pianoklassen van Jeroen Riemsdijk en Katia Veekmans aan Zuyd Hogeschool tonen hun kwaliteiten in het openingsconcert (zie pagina 3) en in dit volledige programma in Cultuurcentrum Hasselt.

Centraal in beide concerten staat Different Trains van Steve Reich voor strijkkwartet en tape. Een onontkoombaar werk in relatie tot de Joodse diaspora. Ten tijde van de Tweede Wereldoorlog pendelde de kleine Steve Reich geregeld met de

trein tussen New York en Los Angeles, waar zijn gescheiden ouders woonden. Terugblikkend op die tijd realiseerde hij zich dat, had hij als Joods kind nog in Europa gewoond, een ander soort trein wellicht zijn lot was geweest, richting de concentratiekampen. In het laatste deel van Different Trains komen overlevenden van de Holocaust als Europese ballingen aan het woord. Op die migrantenstroom kwamen ook de grootouders van Bryce Dessner naar de Verenigde Staten. Hun verhalen werden het uitgangspunt van Aheym (huiswaarts) dat Dessner voor het Kronos Quartet schreef.

Composities voor piano completeren het programma in Hasselt tot een ‘all minimal music recital’.

Stile Antico The Journey of the Mayflower, Pilgrims and Recusants

entree € 24

za 17 september | 20.30-21.35 uur HASSELT - Sint-Lambrechts-Herk SINT-LAMBERTUSKERK

entree € 26

John Amner A Stranger here Orlando Gibbons O clap your hands Jan Pieterszoon Sweelinck Estans assis aux rives aquatiques (Psalm 137) Thomas Tomkins O God the proud are risen against me Thomas Campion Never weather beat’n sail John Dowland Shout to Jehovah, all the earth William Byrd Praise our Lord, all ye gentiles Thomas Morley Laboravi in gemitu meo William Byrd Retire my soul Thomas Tomkins O sing unto the Lord a new song Robert White Lamentations of Jeremiah (a 5) Na de Engelse reformatie in de 16e eeuw werd wie trouw bleef aan het katholicisme ‘recusant’ genoemd. De recusants weigerden deel te nemen aan de officiële eredienst en trokken zich terug in een ‘innerlijke emigratie’. Ze bleven vaak heimelijk de eigen rituelen vieren, soms met gevaar voor eigen leven. Onder hen William Byrd, de grootste Engelse componist van zijn generatie.

Byrd werd wellicht ongemoeid gelaten omdat koningin Elisabeth hem zo hoog achtte. Over zijn generatie­genoot Robert White weten we minder.

Dit programma van het gerenommeerde Britse vocaal ensemble Stile Antico mondt uit in White’s Lamentations of Jeremiah, over de Babylonische

© Marco Borggreve

ballingschap, symbool voor alle vormen van verbanning.

In de volgende eeuw verliet een honderdtal Engelse puriteinse separatisten de Church of England omdat zij deze nog te katholiek vonden. Op 16 september (!) 1620 zette de Mayflower vanuit de haven van Plymouth koers naar Amerika. In dit ‘Beloofde Land’ stichtten zij een kolonie die ze eveneens Plymouth noemden. Hun verhaal verwierf de status van ontstaansmythe van de Verenigde Staten.

Met dit programma is Stile Antico voor het eerst te gast in Musica Sacra.

8 | t Musica Sacra Maastricht 2022 · Exodus

za 17 september | 15.00-16.00 uur MAASTRICHT BONNEFANTEN

vrij entree op vertoon van geldig museum entreebewijs | Museumkaart geldig

Sholeg Rezazadeh © Frank Ruiter

Samuel Vriezen

Çağlar Köseoğlu © Kasper Vogelzang

Astrid Lampe © Koos Breukel

za 17 september | 15.00-16.00 uur SITTARD KERK VRANGENDAEL

entree € 15 kaartverkoop via toonhermanstheater.nl

Voor het concert van Pieter Dirksen in de Onze Lieve Vrouwe­ basiliek in Maastricht op vrijdag 16 september om 20.00 uur, zie pagina 4.

za 17 september | 17.00-18.00 uur MAASTRICHT WAALSE KERK | entree € 16

z0 18 september | 17.00-18.00 uur GREVENBICHT (SITTARD-GELEEN) PODIUMKERKJE | entree € 15 kaartverkoop via toonhermanstheater.nl

© Maarten van Haaff

Studenten Koninklijk Conservatorium Den Haag Compositieklas Martijn Padding dichter Astrid Lampe Samuel Vriezen

componist Martin Mayo Lai Keng Lam

De vruchtbare samenwerking in 2019 tussen drie dichters en studenten uit de Maastrichtse compositieklas van Vykintas Baltakas inspireerde het festival om voor deze editie een soortgelijk project op te zetten met het Koninklijk Conservatorium Den Haag.

Het festival heeft vier auteurs – Astrid Lampe, Samuel Vriezen, Sholeh Rezazadeh en Çağlar Köseoğlu – gevraagd om nieuwe (thema-) gedichten te schrijven voor evenzovele studenten

dichter Sholeh Rezazadeh Çağlar Köseoğlu

componist Franki Dodwell Juan Montero Palma

uit de compositieklas van Martijn Padding.

Het Bonnefantenmuseum is het decor voor de wereldpremières van Martin Mayo, Lai Keng Lam, Franki Dodwell en Juan Montero Palma.

De werken worden uitgevoerd door collega­ studenten van het Koninklijk Conservatorium.

Pieter Dirksen · orgel De Tien Geboden Johann Caspar Kerll Toccata seconda in g | Passacaglia in d Jan Pieterszoon Sweelinck De Tien Geboden Gods (vier variaties) SwWV 314a Johann Kuhnau Suonata sesta: La Tomba di Giacob Johann Pachelbel An Wasserflüssen Babylon | Fuga in b Johann Caspar Ferdinand Fischer Chaconne in F Johann Sebastian Bach Dies sind die heilgen Zehn gebott BWV 679 Erbarm dich mein, o Herre Gott BWV 721 | Praeludium & Fuga in C BWV 933/952 Daags na zijn optreden in Maastricht bespeelt Pieter Dirksen het achttiende-eeuwse Assendelft-orgel van de Vrangendael kerk in Sittard.

Hier brengt hij een geheel ander programma, dat eveneens aansluit bij het festivalthema. In dit programma klinkt de melodie van de hymne

An Wasserflüssen Babylon in een koraalprelude van Pachelbel. Sweelinck en Bach geven klank aan de Tien Geboden, die Mozes volgens het bijbelboek Exodus van God heeft ontvangen.

Pieter Dirksen is een vooraanstaand specialist op het gebied van de muziek van Sweelinck.

Dyar Nawras Altaky ud en zang Lucas Dols contrabas Ghaeth Almaghoot klarinet Modar Salama percussie Sinds 2015 is de Syrische musicus Nawras Altaky actief in de Nederlandse muziekscene. Met contrabassist Lucas Dols richtte hij de viermansformatie Dyar op, Arabisch voor ‘Huis’. Zo ziet dit kwartet zijn muziek ook: als een denkbeeldig huis waarin mensen zich thuis voelen, waarin iedereen welkom is en waarin Arabische en westerse muziek kunnen samenleven.

In dit vierde concert in dit festival waarin niet-westerse muziekstijlen aan bod komen, speelt Dyar eigen werk en vermengt Arabische muziek met muziekgenres van over de hele wereld, om te laten horen hoe muziek met elkaar verbonden is en hoe ons dat allemaal met elkaar verbindt.

9

za 17 september | 17.00-17.40 uur MAASTRICHT CRYPTE SINT SERVAASBASILIEK

entree € 16

Schola Maastricht Exodus Schola Maastricht o.l.v. Hans Heykers Het bijbelboek Exodus is het tweede van de vijf boeken van Mozes in het Oude Testament. Het beschrijft belangrijke gebeurtenissen in de geschiedenis van de God van Israël en zijn volk: de Israëlieten worden bevrijd uit de ballingschap in Egypte en na dwaalwegen zoals de aanbidding van een gouden kalf wordt een nieuwe verbond gesloten, dat wordt bezegeld door de stenen

za 17 september | 17.00-18.05 uur MAASTRICHT

tafelen met de tien geboden die Mozes op de berg Sinaï ontvangt. Schola Maastricht, reeds vele malen te gast in het festival, selecteert passages uit het boek Exodus die passen bij de christelijke mysteries, en verbindt in dit programma het Oude en het Nieuwe Testament.

Marco Blaauw & Christine Chapman

SINT JANSKERK

Global Breath

entree € 16 | om 18.15 uur een nagesprek met Marco Blaauw en Erwin Roebroeks

Marco Blaauw trompet | Christine Chapman schelp en elektronica Rolf Wallin Prillar, voor 2 Noorse luren en live elektronica wereldpremière Liza Lim Wild Winged One, voor trompet Raven Chacon Táá’ts’áadah, voor trompet en live elektronica nederlandse première Jing Wang Yan Solo voor schelp nederlandse première Ayanna Witter-Johnson O.M. Rising, voor trompet en soundtrack nederlandse première Dai Fujikura Nieuw werk voor trompet en soundtrack nederlandse première De doorontwikkeling van de trompet, het verfijnen van de speeltechniek en het initiëren van nieuw repertoire zijn sinds het begin van zijn carrière essentieel voor Marco Blaauw, trompettist van het internationaal gevierde Ensemble Musikfabrik. Hij weet zich daarbij gesteund door de grote componisten van deze tijd.

In zijn nieuwe, langlopende project Global Breath onderzoekt Blaauw de weerklank van de trompet in verschillende culturen. De componisten met

za 17 september | 20.00-21.45 uur MAASTRICHT THEATER AAN HET VRIJTHOF, PAPYRUSZAAL

entree € 24

© Piere Morales

wie hij dit avontuur aangaat zijn Raven Chacon (in mei van dit jaar winnaar van de Pulitzer Prize for Music en daarmee de eerste Native American aan wie deze is toegekend), Rolf Wallin, Liza Lim, Jing Wang, Ayanna Witter-Johnson en Dai Fujikura.

De vraag die Marco Blaauw zichzelf stelt: kan een trompetklank die de wereld rondgaat door iedereen begrepen worden? Musica Sacra is op die tocht de eerste pleisterplaats waar Marco Blaauw muzikaal verslag doet van zijn queeste.

VRIENDENCONCERT Concerto Soave o.l.v. Jean-Marc Aymes Mosè - oratorium van Giovanni Paolo Colonna Toen het Italiaanse hertogdom ­Ferrara, zetel van het huis van Este, in 1597 door de Pauselijke Staat werd ingenomen, verhuisde de dynastie van de Este’s naar Modena. Aan het hertogelijk hof aldaar bloeide het genre van het Italiaanse oratorium.

Alleen al in het decennium 16801690 werd er een honderdtal uitgevoerd, merendeels van componisten uit Bologna. Bij vijf van hen bestelde het hof oratoria over episodes uit het leven van Mozes.

Giovanni Paolo Colonna, kapelmeester van de San Petronio in Bologna, een van de grootste

kerken ter wereld, kreeg de plagen van Egypte toebedeeld. Die plagen overkwamen het land, volgens het boek Exodus, omdat de farao weigerde de Joden te laten vertrekken, en deden hem uiteindelijk zwichten.

Jean-Marc Aymes en zijn ensemble Concerto Soave, in 2013 te gast in Maastricht met Bononcini’s La conversione di Maddalena, wekken Colonna’s oratorium Mosè in dit festival tot leven.

10 | t Musica Sacra Maastricht 2022 · Exodus

za 17 september | 22.00-23.00 uur zo 18 september | 15.00-16.00 uur MAASTRICHT KEIZERZAAL SINT SERVAASBASILIEK

entree € 16

Elisabeth soleert ook bij Ad Mosam Barock, zie p.6

Elisabeth Hetherington © Onno van Ameijde

Lotte Betts-Dean © Benjamin Ealovega

za 17 september | 22.00-23.00 uur MAASTRICHT THEATER AAN HET VRIJTHOF, BOVENZAAL

Elisabeth Hetherington · sopraan Lotte Betts-Dean · mezzosopraan Lampedusa Pascal Dusapin Two Walking John Cage Litany for the Whale Georg Friedrich Haas Schweigen François Couperin o.a. Tabescere me fecit Wie een van de concerten in het kader van Dutch Classical Talent bezocht of de dansvoorstelling Solas van Leine Roebana meemaakte, kon het bijzondere talent van sopraan Elisabeth Hetherington al ontdekken. Voor wie dit miste, biedt Musica Sacra uitkomst. Samen met ander buitengewoon talent Lotte Betts-Dean vertolkt Elisabeth

Hetherington composities van Pascal Dusapin, John Cage en Georg Friedrich Haas, letterlijk en figuurlijk op het hoogste niveau. Van Haas klinkt de cyclus Schweigen, met als derde deel Lampedusa. Muziek van Couperin fungeert als muzikaal rustpunt tussen de twintigste-eeuwse werken.

Jerez le Cam Quartet Reflejos Migrantes

entree € 16

Gerardo Jerez Le Cam compositie & piano | Iacob Maciuca viool Manu Comté bandoneon | Mihai Trestian cimbalom

© Eric van Nieuwland

zo 18 september | 11.00-12.00 uur HASSELT CLARENHOFKAPEL

Als kind van een Franse vader en een Spaanse moeder, en met Buenos Aires als geboortegrond, was de eclectische muziektoekomst van pianist en componist Gerardo Jerez le Cam beklonken.

Met zijn wortels in een cultuur van migratie, zoekt hij de dialoog tussen tango en zigeunermuziek,

klassiek en populair, en verenigt hij onder meer Argentijnse en Roemeense invloeden. Met zijn kwartet, dat een klassieke samenstelling kent, streeft hij naar een muzikale jovialiteit.

Currende o.l.v. Erik Van Nevel Upon the Chant

entree € 24

Emilie De Voght en Renate Weytjens sopraan Agnes de Graaff en Kerlijne Van Nevel mezzosopraan Michiel Haspeslagh en Hans Helsen tenor Reinhard Andries bariton Arnout Malfliet bas Doorgaans bestaan de programma’s van Currende uit zestiende-, zeventiende- en achttiende-eeuwse polyfone muziek. Voor Upon the Chant grijpt Currende’s artistiek leider Erik Van Nevel, die het ensemble in 1974 oprichtte, echter terug op het middeleeuws gregoriaans. In een eclectische stijl arrangeert hij melodieën van de belangrijkste liturgische momenten van het jaar tot nieuwe polyfone en polychrome muziek. De originele gezangen, hun toonsoort, melodische structuur en ritme laat hij ongemoeid. Een nieuwe toontaal is niet de inzet, wel ontstaat een polyfone textuur waarin de gregoriaanse melodieën steeds in een van de stemmen te volgen zijn in een bedding van modale en tonale kleuren. Dat geeft de nieuwe composities individuele, sonore en verrassende kwaliteiten.

Verheugt u op een ‘ongehoord’ programma waarmee Currende het Dies irae, In Paradisum, Hodie Christus natus est, Victimae paschali laudes, Gaudeamus, Ave Maria en vele andere gezangen in nieuwe jasjes steekt. En dat alles uiteraard in de beste polyfone concerttraditie van dit ensemble, waarvan de naam verwijst naar de middeleeuwse bedelstudenten die op feestdagen zingend van deur tot deur gingen.

11

zo 18 september I 13.00-13.45 uur II 14.00-14.45 uur III 15.00-15.45 uur IV 16.00-16.45 uur MAASTRICHT SYNAGOGE

entree € 10 per blok | passe-partout € 24

Vsevolod Zaderatski

zo 18 september | 13.00-14.15 uur MAASTRICHT KAPEL ZUSTERS ONDER DE BOGEN

Jascha Nemtsov · piano Preludes en fuga’s uit de Goelag Vsevolod Zaderatski 24 Preludes en fuga’s Er zijn talloze redenen waarom mensen huis en haard verlaten. Daarvan is repressie er een. Wie het niet gegeven was te ontsnappen aan de onderdrukking door het Sovjet-regime, belandde in de strafkampen van de Goelag, het hoofddirectoraat voor opvoedings- en werkkampen.

Zo werd de Oekraïense componist Vsevolod Zaderatski in 1934 verbannen naar Jaroslavl. Dit vanwege zijn lidmaatschap van de vereniging voor hedendaagse muziek én om het feit dat hij in het Witte Leger gevochten had tegen het Rode Leger van de Russen. Vervolgens werd hij geïnterneerd

in Sevvostlag, een van de beruchte kampen. Daar componeerde hij zijn 24 Preludes en fuga’s, zonder piano en op binnengesmokkelde telegramberichten, als monument voor de miljoenen slachtoffers van de Goelag.

Jascha Nemtsov, zelf zoon van een Goelag-overlevende, is een groot ambassadeur van twintigsteeeuwse Joodse muziek. Hij is een van de weinige pianisten die dit werk integraal uitvoert. Tijdens dit festival doet hij dat in vier blokken van telkens 45 minuten. Deze zijn afzonderlijk te boeken. Er is ook een passe-partout verkrijgbaar.

Pluto-ensemble Euntes ibant et flebant (Stapvoets vertrokken zij, en weenden)

entree € 20

zo 18 september | 15.00-16.15 uur MAASTRICHT THEATER AAN HET VRIJTHOF, PAPYRUSZAAL

entree € 15 | leden koren en harmonie € 10

Cristóbal de Morales Ad Dominum cum tribularer Thomas Tomkins Woe is me Cipriano de Rore In convertendo Philippus de Monte Super flumina Babylonis

William Byrd Quomodo cantabimus Rogier Michael Dicit Dominus William Byrd Haec dicit Dominus Giaches de Wert Vox in Rama Thomas Weelkes Laboravi in gemitu meo

Vorig jaar was het Pluto-ensemble te gast met een programma rond de Scheppingsvesper­ hymnes van Palestrina. In dit concert staat de psalm Super flumina Babylonis centraal, in vele gedaanten op muziek gezet. In 1583 zond Philippus de Monte vanuit Praag een dubbelkorige versie naar zijn 22 jaar jongere collega William Byrd.

Deze antwoordde met een zetting van de volgende verzen, Quomodo cantabimus (‘Hoe kunnen wij

zingen een lied van de Heer op vreemde grond?’).

William Byrd weigerde de kerkdiensten van de Engelse staatskerk te bezoeken. Onder protestants regime beleed hij als cryptokatholiek in het geheim het katholieke geloof. De Babylonische ballingschap zal ook voor hem een symbool voor onderdrukking zijn geweest.

Harmonieorkest St. Agnes Bunde, Mannenkoor St. Caecilia Sweykhuizen, Brunssums Mannenkoor Refugees Hardy Mertens Refugees wereldpremière Morton Gould Holocaust Suite (delen) Ana Marija Mihajlovska Ode to North Macedonia wereldpremière Giuseppe Verdi Slavenkoor (uit Nabucco) Modest Moessorgski De Grote Poort van Kiev Een spectaculaire ontmoeting, een spectaculaire uitvoering en een spectaculair programma staat de bezoeker te wachten met het Harmonieorkest van Bunde en de Mannenkoren van Sweykhuizen en Brunssum. De Grote Poort van Kiev, het Slavenkoor uit Nabucco en (delen uit) de aangrijpende Holocaust Suite zijn bij velen bekend. De wereldpremières van Hardy Mertens en Ana Marija

Harmonieorkest St. Agnes Bunde

Mihajlovska, beide op vertaalde gedichten van Jacques Aussems, zijn buiten de muren van de repetitieruimte nog nooit gehoord. Mertens baseerde Refugees op meerdere vluchtelingendrama’s. Ana Marija Mihajlovska verklankt in Ode to North Macedonia de verterende heimwee van een vrouw die haar vaderland gedwongen verliet.

12 | t Musica Sacra Maastricht 2022 · Exodus

zo 18 september | 17.00-18.00 uur MAASTRICHT SINT MARTINUSKERK

La Fonte Musica o.l.v. Michele Pasotti Dante Nova

entree € 20

Werken van o.a. Antonio Zacara da Teramo, Guillaume de Machaut, Francesco Landini, Matteo da Perugia en Johannes Ciconia In Dante’s Divina Commedia is de denkbeeldige reis door de drie rijken van het hiernamaals allegorisch een thema. Van Hel via Vagevuur tot Hemel klinken geluiden en muziek.

Dante schreef dit magnum opus in het eerste kwart van de veertiende eeuw. De tijd waarin de polyfone muziekstijl opkwam die met Ars Nova wordt aangeduid.

In het programma Dante Nova volgen Michele Pasotti en zijn ensemble La Fonte Musica de reis van de dichter. La Fonte Musica maakte het afgelopen jaar indruk met hun alom gelauwerde, gedurfde opname op vier cd’s met het complete werk van Zacara da Teramo.

In La commedia illumina Firenze van Domenico di Michelino (1417-1491) toont Dante Hel, Vagevuur en Hemel aan de stad Florence. Fresco in de Santa Maria del Fiore in Florence.

zo 18 september | 17.00-18.00 uur HASSELT CLARENHOFKAPEL

Le Quatuor Idéal Au bord de l’eau - Une promenade presque Classique

entree € 18

Tcha Limberger viool en zang | Philippe Thuriot accordeon Benjamin Clément gitaar | Vilmos Tsikos contrabas

Festivalbezoekers uit Maastricht zijn van harte welkom. In het kader van de euregionale samenwerking tussen de theaters van Luik, Hasselt en Maastricht zet het festival een gratis shuttle in.

Wegens concertuitvoering op locatie wordt er niet in drankjes voorzien. Vertrek bus: 15.45 uur vanaf Theater aan het Vrijthof, Maastricht.

Tickets inclusief busreis boekt u via musicasacramaastricht.nl

Wat de blind geboren Tcha Limberger aan ogen tekort komt, maken zijn oren goed. Op zijn zesde speelt hij al gitaar en later ook banjo en klarinet.

Maar vanwege zijn passie voor de Hongaarse zigeunermuziek kiest hij uiteindelijk toch voor de viool. Tcha verruilt Brugge voor Boedapest en studeert bij meesters als Bela Horvath.

Deze internationaal gerenommeerde, virtuoze zigeunerviolist en -zanger schittert met zijn trio én de al even virtuoze en veelzijdige accordeonist Philippe Thuriot in een programma dat gaat van Bach tot Django. Van West naar Oost, via Debussy, Fauré, Grieg naar Transsylvanië. Van partituur naar improvisatie en weer terug en dat alles in de beste traditie.

Zodra Tcha zijn mond open doet, zal menig hart smelten, want deze (ongeschoolde) zanger draagt hart én ziel op de tong.

‘Zo intens als Limberger zingt, zo intens speelt hij ook viool. Hij heeft de emotionerende klank, met de felle aanstrijk en zo indringend hoge, net nog prettige en niet schelle toon die de maestro’s in bijvoorbeeld de Hongaarse muziek wel weten te realiseren. Hij heeft die onvoorstelbaar vloeiende frasering. Hij heeft de honger, de zelfkennis, hij is niet met niets tevreden. Hij is connaisseur en amateur ineen. Hij weet tot in detail wat hij doet en waarom. Hij weet dat iedere musicus eindeloos leert.’ (Mischa Andriessen voor Music Meeting Nijmegen)

13

zo 18 september | 18.15-19.15 uur MAASTRICHT VRIJTHOFPODIUM

vrij entree (geen zitplaatsen)

SLOTCONCERT Drums United Birth of the Beat Moussé Pathé | Senegal Niti Ranjan Biswas | Bangladesh Marco Toro | Venezuela Alper Kekeç | Turkije Lucas van Merwijk | Nederland met als speciale gast Gianna Tam | Nederland De geschiedenis van de trommel zoals die nog nooit op podia is gebracht!

Gedurende duizenden jaren heeft de mensheid zich over het Afrikaanse continent en vervolgens over de hele wereld verplaatst. Soms vrijwillig, vaak gedwongen door allerlei vormen van slavernij. De trommel, het oudste muziekinstrument, reisde mee naar Zuid-Amerika, Azië, NoordAmerika en Europa.

De fascinerende wereldreis van de mens en zijn drums wordt in dit concert op indrukwekkende wijze vertoond. Maar er wordt niet alleen getrommeld! Zang, dans en virtuositeit zijn altijd verbonden geweest met ritme en deze elementen zijn dan ook volop vertegenwoordigd.

Internationaal topdrummer Lucas van Merwijk is al zijn hele leven bezeten van drums en reist over de hele wereld op zoek naar de oorsprong van dit instrument en zijn muziek.

Dit slotconcert wordt door Musica Sacra Maastricht gratis aan het publiek aangeboden vanwege de veertigste editie van het festival.

[…]

Ze zetten je het paradijs uit

Eerst vragen ze je

wegens regels, zeggen ze.

niet te blijven, dan

Hoe konden regels ooit

om niet te vluchten

een reden zijn?

van waar je niet mag wonen, daarna om te betalen voor waar je geen bescherming vond.

Ze heffen pacht nog vóór de kustlijn. […]

Lieke Marsman, uit het gedicht Verzet uit de bundel In mijn mand (2021)

40

jaar Musica Sacra

14 | t Musica Sacra Maastricht 2022 · Exodus

t film

Human Flow - nabij het kamp voor Somalische vluchtelingen in Dadaab, Kenia

15

vr 16, za 17 en zo 18 september dagelijks tussen 11.00 en 21.00 uur SITTARD FILMHUIS DE DOMIJNEN

Children of the Labyrinth Philip Brink filmmaker en Marieke van der Velden fotograaf | 2022 | 11'

vrij entree

In de foyer is er gedurende Musica Sacra een gelijknamige expositie, zie pagina 28.

vr 16 september | 16.05-18.25 uur SITTARD FILMHUIS DE DOMIJNEN entree € 7 (geen kortingstarieven) kaartverkoop via dedomijnen.nl/film

Lesbos, Griekenland

vr 16 september | 19.30-21.02 uur MAASTRICHT LUMIÈRE CINEMA

In Children of the Labyrinth schrijven gevluchte ouders brieven aan hun kinderen. Ze vertellen verhalen over het leven in hun thuisland en de reden(en) voor hun vlucht. Over hun moeilijke reis naar Europa, het leven in een kamp, over de liefde voor hun kind en de dromen voor haar of zijn toekomst. De ouders schreven deze brieven op verzoek van de filmmakers. Ze dragen hun brief voor en tegelijkertijd worden er video­ portretten van hun kinderen getoond.

Dit levert bijzondere portretten op, die inzicht geven in de menselijke tragedies die ertoe leiden dat mensen vluchteling worden. Én het werpt

een blik op de onvoorwaardelijke en universele liefde van ouders voor hun kinderen.

Philip Brink en Marieke van der Velden werken voor NGO’s en maken eigen documentaire projecten. Met ‘herkenning’ als sleutelwoord willen zij het dagelijks nieuws in een breder perspectief plaatsen. Ze maakten eerder The Island of All Together, waarin ze vluchtelingen op het Griekse eiland Lesbos op een bankje samen met toeristen een gesprek lieten voeren over het leven.

‘Children of the Labyrinth’ is te zien als voorfilm en als onderdeel van de gelijknamige expositie.

Human Flow Ai Weiwei regie Duitsland | 2017 | 140' | Engels en Arabisch gesproken, Nederlands ondertiteld | De wereldwijde vluchtelingencrisis gezien door de ogen van Ai Weiwei, die met 25 camerateams in meer dan twintig landen filmde. Het levert soms surrealistische taferelen op: tentenkampen tussen de rails waar Griekse treinen toeterend doorheen rijden; vanaf grote hoogte gefilmde, perfect symmetrische rijen tenten waartussen stipjes als mieren bewegen en groepen volledig in het wit geklede Afrikanen in Italië, die eerder weggelopen lijken uit

een kunstproject dan uit een oorlogsgebied. De Chinese kunstenaar maakt niet alleen de amper te bevatten omvang van het probleem en de eindeloze stromen mensen duidelijk, maar ook de individuele tragiek van de vluchtelingen.

Weiwei dwingt je – letterlijk – deze mensen diep en lang in de ogen te kijken en gaat verder dan de anonieme krantenkoppen waar we zo langzamerhand immuun voor zijn geworden.

Here We Move, Here We Groove Sergej Kreso regie | Nederland | 2020 | 92' | Arabisch, Frans, Grieks, Farsi, Duits, Engels, Servo-Kroatisch, Kroatisch, Servisch gesproken, Nederlands ondertiteld

© DOXYEO

In deze opzwepende muzikale documentaire gaat DJ Robert Soko, een legende in de wereld van de Balkan Beats, met hulp van muzikale vluchtelingen op zoek naar nieuwe geluiden.

Toen Robert Soko als tiener vluchtte voor de oorlog in Joegoslavië, leerde hij een belangrijke les: je moet bewegen om te overleven. In diezelfde tijd begon hij westerse muziek te mixen met scherpe Balkanritmes. In Berlijn – en vervolgens in de rest van de Europese clubscene – groeide hij uit tot een beroemde Balkan Beats-dj. Bijna dertig jaar later gaat Soko in zijn taxi op zoek naar migranten om muzikale inspiratie op te doen. De reis brengt Soko onder andere naar de straten van Thessa-

loniki en Marseille, maar ook naar Bosnië, waar stromen vluchtelingen uit Syrië en Afghanistan passeren.

Here We Move, Here We Groove is een persoonlijke film voor de in Limburg gevestigde regisseur Sergej Kreso. Zelf vluchtte hij in 1993 van Sarajevo naar Nederland, waar hij zijn carrière als filmmaker, journalist en muzikant voortzette. Zowel voor Kreso als voor Soko geldt dat zij dankzij kunst een plek wisten te vinden in een nieuwe, vreemde omgeving. Zij snappen als geen ander wat jonge migranten moeten doorstaan. Dat maakt deze documentaire bijzonder en intiem.

Bekijk de filmtrailer op musicasacramaastricht.nl of klik op dit symbool bij een brochure in pdf-formaat. entreeprijzen films: SITTARD FILMHUIS DE DOMIJNEN: normaal € 9 | Supporter/Vriend van De Domijnen € 7 | cjp/student € 6,50 MAASTRICHT LUMIÈRE CINEMA: normaal € 9,80 | 65+ € 8,80 | Lumière Passie en Limburgs Filmhuispasje € 7,80 | <16/cjp/student € 6,50 | CKV € 5

16 | t Musica Sacra Maastricht 2022 · Exodus

vr 16 september | 20.20-21.50 uur SITTARD FILMHUIS DE DOMIJNEN kaartverkoop via dedomijnen.nl/film

Sabaya & voorfilm Children of the Labyrinth Hogir Hirori regie | Zweden | 2021 | 90' | Nederlands ondertiteld | Met alleen een mobiele telefoon en een geweer zetten Mahmud, Ziyad en hun groep hun leven op het spel om Yezidi-vrouwen en -meisjes te redden die door ISIS worden vastgehouden als Sabaya (seksslaaf) in het gevaarlijkste vluchtelingenkamp van het Midden-Oosten, Al-Hol in Syrië.

za 17 september | 19.00-21.10 uur MAASTRICHT LUMIÈRE CINEMA

The Grapes of Wrath John Ford regie Verenigde Staten | 1940 | 129' | Engels gesproken, niet ondertiteld | met Henry Fonda, Jane Darwell, John Carradine, Charley Grapewin en Dorris Bowdon Odyssee over een boerenfamilie die tijdens de crisis van de jaren 1930 van Oklahoma naar Californië migreert. The Grapes of Wrath staat alom bekend als een van John Fords meesterwerken.

Na het uitzitten van een gevangenisstraf keert Tom Joad terug naar zijn huis, waar hij erachter komt dat zijn familie uit hun boerderij is gezet.

Hij sluit zich bij zijn familie aan als ze richting Californië, het beloofde land, besluiten te reizen.

Als het ideaal van een zonovergoten, kansrijk Californië niet blijkt te stroken met de harde realiteit, besluit Tom zijn leven in het teken te stellen van sociale hervorming.

za 17 september | 20.20-22.00 uur SITTARD FILMHUIS DE DOMIJNEN kaartverkoop via dedomijnen.nl/film

IFFR Publieksprijs 2021 International Film Festival Rotterdam Grand Jury Award 2021 Movies that Matter Festival

The Grapes of Wrath is een verfilming van de gelijknamige roman van John Steinbeck uit 1939.

Dat boek schokte lezers destijds, omdat het de wrede keerzijde toonde van de American Dream.

Steinbeck blies eigenhandig deze Amerikaanse mythe op. Voor zijn verfilming castte Ford Henry Fonda – in zijn eerdere werk zo vaak het toonbeeld van huiselijke deugd – als Tom Joad, een gewone man die door economisch onrecht gedreven wordt tot gewelddadig verzet. De opvallende zwart-wit cinematografie met hoog contrast van Gregg Toland zet het drama nog extra op scherp.

Quo Vadis, Aida? & voorfilm Children of the Labyrinth Jasmila Žbanić regie | Nederland, Bosnië en Herzegovina | 2020 | 102' | Servo-Kroatisch, Bosnisch, Nederlands gesproken, Nederlands ondertiteld Quo Vadis, Aida? is een Bosnische speelfilm van Jasmila Žbanić (Grbavica, winnaar Gouden Beer) waarin zij een fictieve weergave geeft van de genocide in Srebrenica.

Met onder anderen Raymond Thiry (Penoza) en Johan Heldenbergh (The Broken Circle Breakdown) als Dutchbatters.

Aida (Jasna Đuričić) werkt in Srebrenica op de Nederlandse VNbasis als tolk in dienst van de Verenigde Naties. Samen met haar gezin en 20.000 andere

Bosnische moslims zoekt zij een veilig onder­ komen vanwege het oprukkende BosnischServische leger. De film toont de uren voorafgaand aan de dramatische evacuatie van de vluchtelingen. Tot dan is Aida er zeker van dat de VN hen zal beschermen, maar als de chaos steeds groter wordt, probeert ze uit alle macht zelf haar man en zonen te redden. Meer dan 8.000 Bosnische vluchtelingen worden omgebracht.

Quo Vadis, Aida? werd genomineerd voor een Oscar in de categorie Beste Buitenlandse film en geselecteerd voor de Officiële Competitie van de filmfestivals van Venetië en Toronto. De film won meerdere prestigieuze prijzen, waaronder de Publieksprijs op het International Film Festival Rotterdam (IFFR) en de Grand Jury Award op Movies that Matter.

17

za 17 september | 21.15-23.00 uur MAASTRICHT LUMIÈRE CINEMA zo 18 september | 14.30-16.15 uur SITTARD FILMHUIS DE DOMIJNEN kaartverkoop via dedomijnen.nl/film

zo 18 september | 12.00-14.40 uur MAASTRICHT LUMIÈRE CINEMA Gouden Palm 1988

Latcho Drom Tony Gatlif regie | Frankrijk | 1993 | 103' | Frans, Romani, Turks, Slovaaks, Rajasthani, Hongaars, Arabisch, Spaans gesproken, Engels ondertiteld | In deze hypnotiserende documentaire wordt de reis van de Roma verteld door muzikanten en dansers verspreid over de hele wereld.

Tony Gatlif, een Algerijns-Franse regisseur van Roma-afkomst, neemt de kijker mee op een muzikale reis die begint in Noordwest India en eindigt in Spanje. Zonder dialoog, maar met prachtige muziek en adembenemende beelden wordt het leven verteld van de nomadische Roma die van Egypte en Turkije naar Europa zijn getrokken.

Pelle de Veroveraar Bille August regie | Denemarken en Zweden | 1987 | 157' | Fins, Scanisch (dialect), Deens, Zweeds gesproken, Engels ondertiteld | | met Pelle Hvenegaard, Max von Sydow en Erik Paaske Aangrijpend historisch drama over een vader en een zoon die de oversteek wagen van Zweden naar Denemarken, in de hoop op een beter leven.

Aan het eind van de negentiende eeuw vertrekken Lasse en zijn zoon Pelle, net zoals vele andere migranten, per boot van Zweden naar het Deense eiland Bornholm. Ze willen een nieuw leven opbouwen in Denemarken, maar dat wil niet echt vlotten. Lasse vindt werk bij een grote boerderij maar wordt mensonterend behandeld en Pelle leert Deens maar wordt toch niet voor vol aan-

zo 18 september | 15.30-17.55 uur MAASTRICHT LUMIÈRE CINEMA

Latcho Drom (‘Goede Reis’) gaat over ontheemding en vervolging, over arme gezinnen en woonwagens langs prikkeldraad, maar ook over levenslust en hoop, zoals blijkt uit de strofe ‘Het geluk laat ons in de steek / maar keert ook weer terug’.

Als Latcho Drom je bevalt, is het de moeite waard ook eerdere films van Gatlif (Gadjo Dilo, Exils of Vengo) te (her)ontdekken.

gezien. Hun droom van een beter leven blijft echter springlevend.

Pelle de Veroveraar was de grote internationale doorbraak van de Deense regisseur Bille August.

De film won een Gouden Palm én de Oscar voor beste niet-Engelstalige film. In zekere zin is Pelle de Zweedse Ciske de Rat: een arme jongen die lijdt onder onrecht en droomt van een vrij en gelukkig leven. Beide films zijn gebaseerd op een boek. In het geval van Pelle de Veroveraar is dat de gelijknamige Bildungsroman van Martin Andersen Nexø.

To meteoro vima tou pelargou (The Suspended Step of the Stork) Theodoros Angelopoulos regie | Frankrijk, Zwitserland, Griekenland, Italië | 1991 | 143' Koerdisch, Perzisch, Turks, Frans, Engels, Grieks gesproken; Engels ondertiteld met Marcello Mastroianni, Jeanne Moreau, Gregory Patrick Karr, Ilias Logothethis, Dora Hrisikou Meditatief werk van Theo(doros) Angelopoulos over Alexandre, een televisieverslaggever, die voor zijn werk een aantal dagen in een Griekse grensstreek is neergestreken. De kleine stad waar hij verblijft heet in de volksmond ‘de wachtzaal’ vanwege de vele immigranten die er samenstromen. Hij heeft het idee dat zich in de massa ook een Griekse politicus bevindt, die jaren eerder op mysterieuze wijze verdween. In Athene gaat hij op zoek naar diens voormalige echtgenote, om samen met haar de man te kunnen identificeren.

Deze negende film van Angelopoulos is inmiddels dertig jaar oud, maar thematisch nog steeds zeer actueel. Het is een allegorische meditatie over

grenzen; de geografische grens blijkt een symbool voor de scheiding tussen rassen en religies. Ondanks dit uitgekiende concept schuwt Angelopoulos het grote gebaar niet. De film opent met een ballet van twee helikopters enkele meters boven zee. De hoofdrollen komen voor rekening van Jeanne Moreau en Marcello Mastroianni, destijds acteurs op leeftijd met een enorme staat van dienst. Dat ook zij moeiteloos in het universum van de regisseur passen zegt veel over de controle die Angelopoulos over zijn vak uitoefende.

Bekijk de filmtrailer op musicasacramaastricht.nl of klik op dit symbool bij een brochure in pdf-formaat. entreeprijzen films: SITTARD FILMHUIS DE DOMIJNEN: normaal € 9 | Supporter/Vriend van De Domijnen € 7 | cjp/student € 6,50 MAASTRICHT LUMIÈRE CINEMA: normaal € 9,80 | 65+ € 8,80 | Lumière Passie en Limburgs Filmhuispasje € 7,80 | <16/cjp/student € 6,50 | CKV € 5

18

t festivaloverzicht

vrijdag 16 september

¢ Internationale Fotojournalisten Tentoonstelling • STATIONSSTRAAT 26 11.00-21.00 | Children of the Labyrinth • FILMHUIS DE DOMIJNEN 15 | 28 ¢ 12.00 | Expositie festivalbeelden opening • THEATER 27 • ¢ 12.00 | AZC Heerlen|De Vrolijkheid opening THEATER 28 ¢ 12.00-17.00 | Kolkata: Run in the Alley • MARRES 29 ¢ 13.00-13.45 | Festivallezing Paul van Tongeren • THEATER 31 ¢ 14.00-18.00 | Viewmaster • VOORM. NAVO HOOFDKWARTIER CANNERBERG 28 ¢ 15.00-15.45 | Opening Boi Akih & Doré Kwartet • THEATER 3 ¢ 16.05-18.25 | Human Flow • FILMHUIS DE DOMIJNEN 15 ¢ 17.00-17.55 | Gerrie Abels • THEATER 21 ¢ 17.00-18.15 | Música Temprana • OLV BASILIEK 3 • ¢ 19.30-21.02 | Here We Move, Here We Groove LUMIÈRE 15 ¢ 20.00-21.00 | Pieter Dirksen, orgel • OLV BASILIEK 4 ¢ 20.00-21.10 | Het Gouden Kalf* • THEATER 4 ¢ 20.20-21.50 | Sabaya • FILMHUIS DE DOMIJNEN 16 • ¢ 20.30-21.25 | Gerrie Abels THEATER 21 ¢ ¢ ¢ ¢

| Huelgas Ensemble*• ST-LAMBERTUSKERK, HASSELT-KIEWIT 5 22.00-23.00 | Boi Akih • KEIZERZAAL SINT SERVAASBASILIEK 5 22.00-23.00 | ROVER - Roshanak Morrowatian • THEATER KUMULUS 21 22.00-23.00 | Huub Claessens & Hans Eijsackers*• SINT JANSKERK 5 20.30-21.45

zaterdag 17 september

¢ Internationale Fotojournalisten Tentoonstelling • STATIONSSTRAAT 26 11.00-12.15 | Marleen Reynders & Ad Mosam • SINT JANSKERK 6 11.00-21.00 | Children of the Labyrinth • FILMHUIS DE DOMIJNEN 15 | 28 ¢ 12.00-17.00 | Kolkata: Run in the Alley • MARRES 29 • ¢ 13.00-14.00 | Madhu Lalbahadoersing LUTHERSE KERK 6 ¢ 13.00-14.00 | Ensemble 88 • SINT SERVAASBASILIEK 6 ¢ 14.00-18.00 | Viewmaster • VOORM. NAVO HOOFDKWARTIER CANNERBERG 28 ¢ 15.00-16.00 | Sine Solem • THEATER 22 • ¢ 15.00-16.05 | Stile Antico KAPEL ZUSTERS ONDER DE BOGEN 7 ¢ 15.00-16.00 | Studenten Kon. Conservatorium • BONNEFANTEN 8 ¢ 15.00-16.00 | Pieter Dirksen • KERK VRANGENDAEL SITTARD 8 ¢ 15.00-16.15 | Reich & Dessner • CULTUURCENTRUM HASSELT 7 • ¢ 17.00-17.40 | Schola Maastricht CRYPTE SINT SERVAASBASILIEK 9 ¢ 17.00-18.00 | Dyar • WAALSE KERK 8 ¢ 17.00-18.00 | ROVER - Roshanak Morrowatian • THEATER KUMULUS 21 ¢ 17.00-18.05 | Marco Blaauw & Christine Chapman*• ST JANSKERK 9 ¢ 19.00-21.10 | The Grapes of Wrath • LUMIÈRE 16 ¢ 20.00-21.00 | Huub Claessens & Hans Eijsackers • SINT JANSKERK 5 ¢ 20.00-20.55 | Gerrie Abels • THEATER KARROESSEL, GELEEN 21 ¢ 20.00-21.45 | Concerto Soave • THEATER 9 • ¢ 20.20-22.00 | Quo Vadis, Aida? FILMHUIS DE DOMIJNEN 16 ¢ ¢ ¢ ¢ ¢

| Abhishek Thapar • THEATER 22 20.30-21.35 | Stile Antico • ST-LAMBERTUSKERK, HASSELT ST-LAMBRECHTS-HERK 7 21.15-23.00 | Latcho Drom • LUMIÈRE 17 • 22.00-23.00 | Hetherington & Betts-Dean KEIZERZAAL SINT SERVAAS 10 22.00-23.00 | Jerez Le Cam Quartet • THEATER 10

zondag 18 september

¢ Internationale Fotojournalisten Tentoonstelling • STATIONSSTRAAT 26 ¢ 08.45-10.00 | Tussen Hemel en Aarde • LUMIÈRE 32 ¢ 10.00 | Dienst • SINT JANSKERK 32 • ¢ 10.00 | Hoogmis SINT SERVAASBASILIEK 32 ¢ 11.00 | Hoogmis • SINT-PETRUSKERK SITTARD 32 ¢ 11.00 | Hoogmis • ONZE LIEVE VROUWEBASILIEK 32 ¢ 11.00-12.00 | Abhishek Thapar • THEATER 22 • ¢ 11.00-12.00 | Currende CLARENHOFKAPEL, HASSELT 10 11.00-21.00 | Children of the Labyrinth • FILMHUIS DE DOMIJNEN 15 | 28 ¢ 12.00-17.00 | Kolkata: Run in the Alley • MARRES 29 ¢ 12.00-14.40 | Pelle de Veroveraar • LUMIÈRE 17 • ¢ 13.00-13.45 | Jascha Nemtsov, piano (I) SYNAGOGE 11 ¢ 13.00-14.10 | Mohanad Mukhtar - Sinbad 7+ • THEATER KUMULUS 23 ¢ 13.00-14.15 | Pluto-ensemble • KAPEL ZUSTERS ONDER DE BOGEN 11 ¢ 13.30-14.15 | Marleen Reynders - Lezing over Exodus • HASSELT 33 ¢ 14.00-18.00 | Viewmaster • VOORM. NAVO HOOFDKWARTIER CANNERBERG 28 ¢ 14.00-14.45 | Jascha Nemtsov, piano (II) • SYNAGOGE 11 ¢ 14.30-16.15 | Latcho Drom • FILMHUIS DE DOMIJNEN 17 ¢ 15.00-15.45 | Jascha Nemtsov, piano (III) • SYNAGOGE 11 • ¢ 15.00-16.00 | Hetherington & Betts-Dean KEIZERZAAL SINT SERVAAS 10 ¢ 15.00-16.00 | Huub Claessens & Hans Eijsackers • LIMBRICHT 5 ¢ 15.00-15.55 | Gerrie Abels • THEATER DE GARAGE, VENLO 21 ¢ 15.00-16.10 | Het Gouden Kalf • CULTUURCENTRUM HASSELT 4 • ¢ 15.00-16.15 | Harmonieorkest St. Agnes Bunde THEATER 11 ¢ 15.30-17.55 | To meteoro vima tou pelargou • LUMIÈRE 17 ¢ 16.00-16.45 | Jascha Nemtsov, piano (IV) • SYNAGOGE 11 ¢ 16.00-17.10 | Mohanad Mukhtar - Sinbad 7+ • THEATER KUMULUS 23 ¢ 17.00-18.00 | La Fonte Musica • SINT MARTINUSKERK 12 ¢ 17.00-18.00 | Sine Solem • THEATER 22 ¢ 17.00-18.00 | Le Quatuor Idéal • CLARENHOFKAPEL, HASSELT 12 ¢ 17.00-18.00 | Dyar • PODIUMKERKJE GREVENBICHT 8 • ¢ 18.15-19.15 | Slotconcert Drums United VRIJTHOFPODIUM 13 exposities rondom en tijdens het festival do 8 september t/m do 6 oktober

¢ Internationale Fotojournalisten Tentoonstelling • PLEIN 1992 do 15 september t/m zo 13 november

¢ Viewmaster • VOORMALIG NAVO HOOFDKWARTIER CANNERBERG zo 11 september t/m zo 20 november

¢ Kolkata: Run in the Alley • MARRES

28 29

za 21 mei t/m zo 30 oktober

¢ Uit het leven van een vlinder • MUSEUM DE DOMIJNEN vr 23 september t/m za 26 februari 2023

¢ The Perfect Eye • BONNEFANTEN

29 29

20.30-21.30

Behalve in Maastricht zijn er festivalactiviteiten in

26

Hasselt

Sittard-Geleen

* concert met nagesprek of interview

Venlo

19

t blokkenschema

09.00 09.30 10.00 10.30 11.00 11.30 12.00 12.30 13.00 13.30 14.00 14.30 15.00 15.30 16.00 16.30 17.00 17.30 18.00 18.30 19.00 19.30 20.00 20.30 21.00 21.30 22.00 22.30 23.00

Internationale Fotojournalisten Tentoonstelling | stationsstraat

26

19.30 | Here We Move lumière 15

12.00 | Kolkata: Run in the Alley | marres 29

20.20 | Sabaya filmhuis 16

14.00 | Viewmaster | vm. navo hoofdkw. cannerberg 28 11.00 | Children of the Labyrinth | filmhuis de domijnen 28

vrijdag 16

12.00 Opening exposities tahv 27

16.05 | Human Flow filmhuis de domijnen

15.00 FESTIVAL OPENING tahv 3

13.00 Lezing Paul van Tongeren tahv 31

15

Temprana

22.00

20.00 | Pieter Dirksen | olv

22.00 Huub Claessens

theater*

17.00 | Música olv basiliek

20.00 | Het Gouden Kalf

3

4

17.00 Gerrie Abels theater 21

Boi Akih

4

keizerzaal 5

janskerk* 5

20.30 Gerrie Abels theater 21 20.30 | Huelgas Ensemble

22.00 Roshanak Morrowatian kumulus 21

5

hasselt*

09.00 09.30 10.00 10.30 11.00 11.30 12.00 12.30 13.00 13.30 14.00 14.30 15.00 15.30 16.00 16.30 17.00 17.30 18.00 18.30 19.00 19.30 20.00 20.30 21.00 21.30 22.00 22.30 23.00

Internationale Fotojournalisten Tentoonstelling | stationsstraat

26

11.00 | Children of the Labyrinth | filmhuis de domijnen

28 19.00 | The Grapes of Wrath filmhuis

12.00 | Kolkata: Run in the Alley | marres 29 14.00 | Viewmaster | vm. navo hoofdkw. cannerberg 28

11.00

Marleen Reynders & Ad Mosam

6

zaterdag 17

janskerk

15.00 | Reich

13.00

lutherse kerk

Schola

hasselt

7

15.00

6

Stile Antico

13.00

kapel zusters 7

Ensemble 88

15.00 | Sine

st servaas 6

Solem

theater

servaas 9

20.00 Huub Claessens

17.00

janskerk

Dyar

waalse kerk 8

15.00 | Stud

KonCon

17.00

15.00 | Pieter

janskerk * 9

Dirksen

sittard

5

20.o0 Gerrie Abels geleen 21

keizerzaal 10 Jerez Le Cam Quartet

Abishek Thapar

theater

9

Elisabeth Hetherington & Lotte Betts-Dean

22.00

20.30

Marco Blaauw

bonnefant 8

22.00

20.00 | Concerto Soave theater

17.00 Roshanak Morrowatian kumulus 21

22

21.15 | Latcho Drom lumière 17

20.20 | Quo Vadis, Aida? filmhuis 16

17.00

& Dessner

Madhu Lalbahadoersing

16

theater 10

22

20.30 | Stile Antico hasselt 7

8

09.00 09.30 10.00 10.30 11.00 11.30 12.00 12.30 13.00 13.30 14.00 14.30 15.00 15.30 16.00 16.30 17.00 17.30 18.00 18.30 19.00 19.30 20.00 20.30 21.00 21.30 22.00 22.30 23.00

Internationale Fotojournalisten Tentoonstelling | stationsstraat Tussen Hemel en Aarde lumière

28

12.00 | Kolkata: Run in the Alley | marres 29 14.00 | Viewmaster | vm. navo hoofdkw. cannerberg 28

32 10.00

12.00 | Pelle de Veroveraar lumière 17

Dienst

15.30 | Tu meteoro… lumière

janskerk 32

13.00 (I)

14.00 (II)

15.00 (III)

16.00 (IV)

10.00

Jascha Nemtsov

Jascha Nemtsov

Jascha Nemtsov

Jascha Nemtsov

synagoge 11

synagoge 11

synagoge 11

synagoge 11

Hoogmis

servaas 32

13.00

11.00

Hoogmis sittard

zondag 18

26

11.00 | Children of the Labyrinth | filmhuis de domijnen

08.45

32

Hoogmis

32

11.00

Abishek Thapar

theater

22

11.00

Currende

hasselt

kumulus

23

13.00 | Pluto-

11.00 olv

Sinbad 7+

10

ensemble

kapel zusters 11 13.30 Marleen Reynders

hasselt 33

17

17.00

La Fonte Musica

martinus 12

slotconcert 18.15 | Drums United vrijthof

13

14.30 | Latcho Drom filmhuis 17

16.00 15.00 Huub Sinbad 7+ 23 Claessens kumulus limbricht 5

17.00 | Sine

15.00 Harmonie

Solem

21

St. Agnes Bunde tahv 11

theater

15.o0 Gerrie Abels venlo 21

Quatuor Idéal

hasselt

15.00 | Het

17.00

Gouden Kalf

hasselt 15.00

Elisabeth Hetherington & Lotte Betts-Dean

keizerzaal 10

4

17.00 | Le

Dyar

12

grevenbicht 8

¢ ¢ ¢ ¢ ¢ ¢

legenda genre-indeling muziek film theater | dans beeldende kunst | expositie liturgie | bezinning verdieping | dialoog

festivalactiviteiten in Hasselt Sittard-Geleen Venlo

* concert met nagesprek of interview

20 | t Musica Sacra Maastricht 2022 · Exodus 20

t theater | dans

Roshanak Morrowatian © Afagh Morrowatian

21

vr 16 september | 17.00-17.55 uur vr 16 september | 20.30-21.25 uur MAASTRICHT

Gerrie Abels Stil Water

PREMIÈRE

THEATER AAN HET VRIJTHOF, BOVENZAAL

entree € 14

za 17 september | 20.00-20.55 uur GELEEN THEATER KARROESSEL

entree € 14 (kaartverkoop via karroessel.nl)

zo 18 september | 15.00-15.55 uur VENLO THEATER DE GARAGE

entree € 14 (kaartverkoop via theaterdegarage.nl)

met dank aan

vr 16 september | 22.00-23.00 uur za 17 september | 17.00-18.00 uur MAASTRICHT

Woody Richardson Laurens regie Stil Water is een monoloog van Peer Wittenbols voor de 67-jarige actrice en theatermaakster Gerrie Abels, gebaseerd op haar Indische familiegeschiedenis.

In deze monoloog vertelt een naamloos negenjarig meisje over haar gezin dat in de late jaren ’50 halsoverkop Java moest verlaten om in het verre Nederland een nieuw bestaan op te bouwen.

Zelf kent het meisje, dat een half jaar was toen ze met haar ouders, broertjes en zusjes naar hier kwam, de verhalen over haar geboorteland alleen van verhalen en een handjevol foto’s.

Deze verhalen worden maar mondjesmaat verteld en de foto’s worden nog maar zelden uit de schoenen­doos gehaald. De moeder van het Indische gezin leert haar kinderen zich ‘Hollandser dan de Hollanders’ te gedragen.

Gerrie Abels © Lotte Wassen

ROVER | Roshanak Morrowatian Kites

THEATER KUMULUS

entree € 14

Deze productie komt tot stand in samenwerking met

Kites is een interdisciplinaire dansvoorstelling die de afgebakende ruimte van een asielzoekers­ centrum als vertrekpunt neemt. Het opgroeien in een ‘limbo’ tussen verleden en toekomst, geïsoleerd van de maatschappij. Roshanak Morrowatian toont met Kites een wereld van dromen vanuit het perspectief van kinderen. Eigen ervaringen en gesprekken met kinderen met een soortgelijk verleden verwerkt ze door middel van beelden, herinneringen en flashbacks. Ze onderzoekt de fysieke sporen van vluchten, angst, en het verlangen erbij te horen.

‘Ook in de voorstelling Kites – die tijdens de Nederlandse Dansdagen 2021 in première ging – krijgen eenvoudige handelingen een enorme lading, alles is van spanning doortrokken. Of Morrowatian nu een grijze plaid uitspreidt, er een tentje van maakt en daar haar kinderfoto op projecteert of zich kickboksend en voetballend een weg baant door de onzichtbare tegenstand van een onmenselijk en weerspannig systeem, in alles is voelbaar dat ook zij de ballast meetorst van een heftige ballingschap. Ze draagt die op haar schouders, in het begin letterlijk als pakezel beladen met witte buidels. Maar ook figuurlijk in haar dansende lijf, haar kloppend hart.’

(Theaterkrant)

‘What should be a debate about people – about human beings, about children and families – has been deliberately poisoned to become a debate about borders and security.’

Behrouz Boochani

Roshanak Morrowatian © Afagh Morrowatian

22 | t Musica Sacra Maastricht 2022 · Exodus

za 17 september | 15.00-16.00 uur zo 18 september | 17.00-18.00 uur MAASTRICHT

Sine Solem Ontrafelde verbinding

PREMIÈRE

THEATER AAN HET VRIJTHOF, BOVENZAAL

Anne Willem concept, hobo en kotamo | Anouk Neyens concept en saxofoon Merel Thijs toneelbeeld, tekst en regie

entree € 14

In 2017 was Anne Willem in Musica Sacra te gast met De Creatie, nu brengt deze hoboïste de voorstelling Ontrafelde verbinding met haar gezelschap Sine Solem (afgeleid van het latijnse ‘sinere’ = ‘toelaten’ betekent de naam ‘laat de zon toe’). Voor dit project werkt Sine Solem samen met beeldend kunstenares Merel Thijs.

Anne Willem en Anouk Neyens over deze nieuwe muziektheatrale voorstelling: ‘Dagelijks confronteert het nieuws ons met mensen die om politieke, religieuze, ecologische of andere redenen op de vlucht zijn uit hun geboorteland. We nemen het waar, maar vaak lijken deze problemen ver verwijderd van onze eigen belevingswereld.

De wereldwijde coronacrisis heeft ons op een andere manier doen kijken naar de betekenis van ‘vluchten’, ‘verbinding’ en ‘een thuis als rustplaats’.

Het belang van psychisch en innerlijk welzijn kwam hierdoor prangend naar boven. Daarvoor is slechts weinig aandacht in onze maatschappij en dat resulteert in een generatie die zich terugtrekt, emoties negeert of angsten opbouwt. Ook dat leidt tot vluchten. Vluchten voor bijvoorbeeld de realiteit, het ontwijken van directe confrontaties.

Deze voorstelling wil een parallel trekken tussen externe (fysieke) en interne (psychologische) vluchtredenen en onderzoekt via klank, beeld en woord de ‘vlucht inwaarts’: een mogelijkheid om rust en verbinding te vinden in zichzelf midden in de vlucht van het leven.’

© Kristof Lombaert

za 17 september | 20.30-21.30 uur zo 18 september | 11.00-12.00 uur MAASTRICHT

Abhishek Thapar My Home at the Intersection

THEATER AAN HET VRIJTHOF, DSM-ZAAL

entree € 14

Wat betekent ‘thuis’ als je opgroeit te midden van geweld, terrorisme en politieke spanningen?

Wat betekent ‘thuis’ als je er onvrijwillig bent weggegaan?

De Indiase regio Punjab was ruim dertig jaar het toneel van geografische en culturele scheuring, ingrijpende etnografische conflicten, kolonialistische inmenging en globaal kapitalisme. In My home at the intersection verwerkt de innemende theatermaker Abhishek Thapar met behulp van theater, film, maquette en zelfs smaken, zijn familietrauma.

Deze voorstelling is Engels gesproken.

‘De manier waarop Thapar vanuit het perspectief van zijn jeugd de geschiedenis van vervolging en politieke strijd heropneemt, geeft een ongenadig precieze indruk van de menselijke kant.’

Fransien van der Putt - Theaterkrant.nl

23

Mohanad Mukhtar en kunstZ

zo 18 september | 13.00-14.10 uur zo 18 september | 16.00-17.10 uur MAASTRICHT

SINBAD 7+

nederlandse première

THEATER KUMULUS

entree € 12 (volwassenen) € 8 (kinderen)

trailer

Mohanad Mukhtar spel en concept | Zahra Eljadid beeld Noah Melis muziek & sound | Paulo Guerreiro choreografie | Studio Kuurjeus scenografie Mohanad Mukhtar creëert een visuele voorstelling waarin hij het jonge publiek meeneemt in zijn eigen avontuur. Geïnspireerd door Duizenden-één-nacht vertelt hij met Sinbad een verhaal over een jongen die voor het eerst in zijn leven zijn verjaardag kan vieren. De jongen is erg benieuwd naar het feest, maar het maakt hem ook zenuwachtig. Hoe bereid je een verjaardagsfeest voor zonder ouders en familie om je heen? Want iedereen is achtergebleven in Bagdad.

Als onderdeel van de voorstelling gaan de kinderen samen aan de slag rond het thema van het verhaal, in de vorm van een feestje: door verhalen te delen, te tekenen, samen te dansen en plezier te maken, werken ze samen aan Sinbads verjaardagscadeau.

Ook vinden er schoolvoorstellingen plaats in samenwerking met

Productie kunstZ in coproductie met Stormopkomst en WIPCOOP/Mestizo Arts Platform, met de steun van BeHuman vzw, WALPURGIS, Fonds Voor Talentontwikkeling/Fameus, Rataplan, Koen Depoortere en An Wuyts.

Uittocht

De koningen zijn koningen gebleven

Het laatst verdween, gezogen door de sluis der poorten,

ik heb hun tronen weggenomen;

een draaikolk paarden, met een zwiep der staarten,

de slaven bleven slaven,

en toen het stof was neergezegen

ik nam de ketens af.

en ook het laatste gruis geruis,

Des avonds zijn zij weggetrokken.

hoorde ik alleen mijn hart nog slaan,

Zo konden zij niet in mij wonen.

als zocht het kloppende hen in te halen, maar ’t hart kon ik niet laten gaan.

Wie schrijden kon schreed,

In ’t duister zag ik toen de poort verdwijnen,

trots en bemind tot op het laatste ogenblik;

de hoge wallen krulden terug als blaadren

wie strompelen moest strompelde,

en ‘k stond alleen zoals een stamper doet.

dieper bemind en tot het eind toe ondersteund.

Kom! Lopende op blote voeten…

M. Vasalis uit Vergezichten en gezichten (1954)

24 | t Musica Sacra Maastricht 2022 · Exodus

Rohingya-vluchtelingen in Bangladesh, 9 oktober 2017 © Paula Bronstein | Getty Images

25

t beeldende kunst

expositie

26 | t Musica Sacra Maastricht 2022 · Exodus

do 8 september t/m do 6 oktober MAASTRICHT STATIONSSTRAAT

In samenwerking met

Internationale Fotojournalisten Tentoonstelling EXODUS Peter Dejong en Micha Bruinvels curatoren Peter Dejong, Chief Photographer van Associated Press (AP) Nederland, internationaal crisisfotograaf en jarenlang jury- en bestuurslid van World Press Photo.

Micha Bruinvels, voormalig directeur wedstrijden World Press Photo en directeur a.i. De Zilveren Camera. Tegenwoordig directeur van Nationaal Monument Kamp Amersfoort.

Geselecteerde fotojournalisten Guillermo Arias (AFP) mexico · Picture of the Year 1e 2009 · Visa d’Or 2019 · Istanbul Photo Awards 1e 2019 · Picture of the Year Latin America 1e 2019 Paula Bronstein (Getty Images) verenigde staten · Photographer of the Year 2010 · Finalist Pulitzer Prize 2011 · World Press Photo 2017 · Anja Niedringhaus Courage in Photojournalism Award 2022 Sergi Cámara spanje · Jose Couso Award from TV5 Spain · Photopress Scholarship · Joan Gomis Award for journalistic career

Daniel Cole spanje · CPOY Spot News 2019 · Lauréat Club de la Presse Marseille 2020

Laurence Geai frankrijk · World Press Photo, Stories 3e 2021

Carol Guzy (Zuma Press) verenigde staten · Pulitzer Prize 1986, 1995, 2000 & 2011 · Newspaper Photographer of the Year 1990, 1993 & 1997 · Robert F. Kennedy Journalism 2009 & 2010 · Robert Capa Gold Medal Award 2018 · NPPA Newspaper Photographer of the Year · Al Neuharth Award for Excellence in Media 2019 · White House News Photographers Association (WHNPA) Lifetime Achievement Award 2021

Pieter Ten Hoopen nederland/zweden · Picture of the Year 2005, 2006 & 2009 · World Press Photo 2008 & 2010 · World Press Photo Story of the Year 2019

Yunghi Kim (Contact Press Images) zuid-korea/verenigde staten · Pulitzer Finalist 1993 · World Press Photo 1995, 1997 & 1999 · Visa D’Or 1997 · POYi Magazine Photographer of the Year · OPC The Olivier Rebbot Award · OPC John Faber Awards Bülent Kiliç (AFP) turkije · Guardian Photographer of the Year 2014 · Time Wire Photographer of the Year 2014 · World Press Photo 2015 & 2016 · Finalist Pulitzer Prize 2015 Wakil Kohsar (AFP) afghanistan · Polka Award for Photographer of the Year 2021 · Prix Fondation Varenne 2022

Emilio Morenatti spanje · Prix Lucas Dolega 2012 · Pulitzer Prize 2021 · POYi 2008 & 2022

27

Espen Rasmussen (VII) noorwegen · World Press Photo 2007 & 2018 · POYi 2007, 2008, 2009 & 2021 · Finalist Oscar Barnack Award 2010 · NPPA 2010 & 2022 · Sony World Photography Award 2016

Murat Saka (Hurriyet) turkije · Press Photo of the Year Turkey 2015, 2016, 2017, 2018 en 2019 · EU Special Award - Press Photo of the Year 2019

Véronique de Viguerie frankrijk · World Press Photo 2009 · Prix Bayeux War Correspondent 2010 · Special Prize Paris Match, Femme en Or 2014 & 2015 · El Mundo Award for Best International Journalism 2015 · Visa d’Or & Visa d’Or Humanitaire of Inter­ national Committee of the Red Cross 2018

Paul Ratje (AFP) mexico · Impact Award at Lucie Awards 2021 · Istanbul Photo Awards 3e 2022 · NPPA Breaking News 2022

Eddy van Wessel nederland · Zilveren Camera 2012, 2015 & 2019

OPENING vr 16 september | 12.00 uur MAASTRICHT THEATER AAN HET VRIJTHOF, LOUIS DERLON FOYER (PARTERRE)

vrij entree | opening door Jacques Giesen

Expositie festivalbeelden Studenten Vormgeving | Visuele Communicatie aan Maastricht Institute of Arts, Zuyd Hogeschool Voor de vierde keer op rij maken studenten van de afdeling Vormgeving / Visuele Communicatie van Zuyd Hogeschool ontwerpen waarin ze het festivalthema verbeelden. Het winnende ontwerp en daarmee het beeld van deze editie van Musica

Sacra is van Jorrik Hollands, tweedejaars student grafische vormgeving van de opleiding Visuele Communicatie (Zuyd Hogeschool).

Alle ontwerpen krijgen een plaats in de expositie in het Theater aan het Vrijthof.

Toelichting op het festivalbeeld De monarchvlinder Elke lente, ergens in de bossen van Mexico, maken miljoenen vlinders zich klaar voor een unieke migratietocht. Wanneer de vleugels van de monarchvlinder de juiste temperatuur bereiken, ontwaakt het diertje langzaam uit zijn winterslaap. Wat volgt is een van de meest bijzondere migraties uit het dierenrijk.

Gedreven door instinct, trekt de volledige populatie in verschillende generaties naar het noorden. De tocht strekt tot aan Canada, maar onderweg stoppen de vlinders drie à vier keer om zich voort te planten. Hoe de nieuwe generatie weet waar ze zich op het continent bevindt, en waar ze naartoe moet vliegen, is een raadsel.

De monarchvlinder wordt, net als vele mensen gedurende de geschiedenis, gedwongen tot een tocht, op zoek naar een beter bestaan. Zulke tochten zijn zelden zonder gevaar. Obstakels waarbij overleven geen garantie is. Hiervan zijn we in deze tijd maar al te goed op te hoogte. Maar aan het eind van de tocht staat ook een transformatie te wachten. Een moment van rust, stilte, misschien zelfs reflectie.

Ik heb dit verhaal als inspiratie genomen voor mijn ontwerp. Hopelijk kan ik, naast het leed en verdriet dat al bestaat, hiermee ook een gevoel van vreugde en hoop bieden.

Jorrik Hollands Visuele Communicatie | Grafisch

28 | t Musica Sacra Maastricht 2022 · Exodus

OPENING vr 16 september | 12.00 uur MAASTRICHT THEATER AAN HET VRIJTHOF, LOUIS DERLON FOYER

Asielzoekerscentrum Heerlen | Stichting De Vrolijkheid Een wandkleed vol verhalen

(PARTERRE)

vrij entree | opening door Jacques Giesen

Zowel de expositie van de festivalbeelden als ‘Een wandkleed vol verhalen’ zijn gedurende het festival te bezichtigen tijdens de openingstijden van Theater aan het Vrijthof.

vr 16, za 17 en zo 18 september dagelijks tussen 11.00 en 21.00 uur SITTARD FILMHUIS DE DOMIJNEN, FOYER

Stichting De Vrolijkheid is een netwerk van professionele kunstenaars, theatermakers en musici. Samen met een bonte stoet vrijwilligers, kinderen, tieners, jongeren en ouders worden creatieve activiteiten in ruim 25 asielzoekerscentra in het land gerealiseerd. Zo ook in Heerlen. Het azc in Heerlen is al 25 jaar een tijdelijk onderkomen voor zo’n 400 asielzoekers.

De Vrolijkheid biedt in Heerlen verschillende programma’s aan die inzetten op actieve kunstbeoefening door kinderen, tieners en jongeren. Kunstbeoefening heeft een positief effect op het zelfbeeld, op de veerkracht, op de ontwikkeling en op de mate van zelfregie van de beoefenaar. Het heeft de potentie om de schade te beperken die het leven in een azc veroorzaakt.

Onder leiding van Sanne Puijk werken zo’n 60 jongeren van 4 t/m 25 jaar aan een monumentaal wandkleed, dat tijdens Musica Sacra een prominente plaats krijgt in Theater aan het Vrijthof.

Children of the Labyrinth Philip Brink filmmaker en Marieke van der Velden fotograaf

vrij entree

In de expositie Children of the Labyrinth schrijven gevluchte ouders brieven aan hun kinderen. Ze vertellen verhalen over het leven in hun thuisland en de reden(en) voor hun vlucht. Over de moeilijke reis naar Europa, het leven in een kamp, over de liefde voor hun kind en hun dromen.

Het levert zowel bijzondere fotografische als filmische portretten op, die inzicht geven in de menselijke tragedies die ertoe leiden dat mensen vluchteling worden. Ze tonen de onvoorwaardelijke, universele liefde die ouders voor hun kinderen voelen. Liefde die raakt en imponeert,

do 15 september t/m zo 13 november do t/m zo 14.00-18.00 uur MAASTRICHT

net als in eerder werk van Marieke van der Velden en Philip Brink, waaronder The Island of All Together.

De expositie is dagelijks te zien en toont drie videoportretten en verschillende fotoportretten.

Zie ook de informatie bij de gelijknamige film op pagina 15.

Viewmaster Projects No Access

VOORMALIG NAVO-HOOFDKWARTIER CANNERBERG

entree € 5

Met No Access organiseert Viewmaster Projects een immersieve tentoonstelling over Grenscontrole, Grensconflicten en Migratie.

No Access toont een twintigtal hedendaagse videowerken, data-visualisaties, mediawerken, animaties en interactieve educatieve games met beeld­ verhalen over vluchtelingen vanuit verschillende perspectieven. De locatie is uitzonderlijk en zeer toepasselijk, namelijk het voormalige oorlogs- en oefenhoofdkwartier van de NAVO in de mergelgroeven van de Maastrichtse Cannerberg. Tijdens de Koude Oorlog hield een 24-uursbewaking van hieruit alle bewegingen achter het IJzeren Gordijn nauwgezet in de gaten.

In 1992 verliet de NAVO dit atoombombestendige complex, dat daarvoor sinds 1956 onder de Wet op de Staatsgeheimen viel.

Nu kunt u voor het eerst in een deel van het gangenstelsel vrij dwalen zonder te verdwalen.

Meer informatie via viewmaster-projects.com.

29

zo 11 september t/m zo 20 november di t/m zo 12.00-17.00 uur MAASTRICHT

Kolkata: Run in the Alley door kunstenaars uit India en Nederland

MARRES | vrij entree op vertoon van een

De groepstentoonstelling Kolkata: Run in the Alley, gemaakt door ruim twintig makers uit India en Nederland, gaat over de miljoenenstad Kolkata in India. De tentoonstelling presenteert hedenMarres | Huis voor Hedendaagse Cultuur daagse toepassingen van de oude Indiase ambachten naast agitprop affiches (waarin agitatie en propagande samenkomen), schilderijen gemaakt met natuurlijke pigmenten, textielontwerpen op basis van de nieuwste technieken, verfijnde erotische silhouetten, ingelegde vloeren en prachtige sculpturen in brons en karton. De samenstelling en de scenografie van de tentoonstelling is in handen van teams van Indiase en Nederlandse kunstenaars die de ruimtes van Marres omtoveren tot intieme tekenkamers, met door bamboewanden omgeven cartoon salons, drukke doorgangen met neonlicht, speciaal vervaardigde vloeren en posterwanden.

entreebewijs voor Musica Sacra 2022

za 21 mei t/m zo 30 oktober SITTARD MUSEUM HEDENDAAGSE KUNST DE DOMIJNEN

Kunstenaars Tim Breukers, Arunima Choudhury, Gautham Choudhury, Sarbari Roy Choudhury, Bonno van Doorn, Sanchayan Ghosh, Nobina Gupta, Ganesh Haloi, Somnath Hore, Henri Jacobs, Maartje Korstanje, Sachi Miyachi, Riten Mozumdar, Sumantra Mukherjee, Ruchama Noorda, Srikanta Paul, Ganesh Pyne, Piyali Sadhukan & Saumik Chakraborty, Ushmita Sahu, Amritah Sen, Sarbaijt Sen, Paula Sengupta, Praneet Soi, Arthur Stokvis, Koen Taselaar

Uit het leven van een vlinder Stefan Cools

entree € 7,50 | 65+/studenten/cjp/supporter € 5 t/m 18 jaar vrij entree | Museumkaart geldig

Landschap – Beheer – Kunst ‘Uit het leven van een vlinder’ is een solotentoon­stelling van beeldend kunstenaar Stefan Cools.

Zijn uitgangspunt is ondubbelzinnig: als natuur en landschap al zoveel eeuwen onderwerp van de kunst zijn, en als we al zo lang met de ogen van de kunst naar de natuur kijken, is het dan niet tijd dat natuur, landschap en vlinders zelf een stem krijgen?

Icarusblauwtje © Stefan Cools

23 september 2022 t/m 26 februari 2023 MAASTRICHT BONNEFANTEN

entree € 15 | studenten/cjp € 7,50 t/m 18 jaar vrij entree | Museumkaart geldig

The Perfect Eye Werner Mantz Na de Kristallnacht – een door de nazi’s georgani­seerde actie tegen de Joodse inwoners van Duitsland in de nacht van 8 op 9 november 1938 – verhuisde fotograaf Werner Mantz (1901-1983) met zijn ouders (zijn moeder was Joods) naar Maastricht, een stad die hem fascineerde sinds zijn eerste bezoek in 1926. Mantz was bekend als industrie- en architectuurfotograaf. In zijn atelier aan het Maastrichtse Vrijthof legde hij zich vooral toe op portretfotografie. Zijn werk is opgenomen in belangrijke fotografiecollecties zoals die van het Nederlands Fotomuseum in Rotterdam.

Werner Mantz, map met tien foto's Galerie Schurmann & Kicken, 1928 ontwikkelgelatinezilverdruk op papier, 43 x 32,4 cm. Collectie Bonnefanten

Stefan Cools (Sittard 1981) is een botanist en beeldend kunstenaar die opereert op het snijvlak van kunst, natuur en wetenschap. Cools is al jaren bezig met een artistiek onderzoek genaamd ‘Lepidoptarium’, met vlinders als hoofdonderwerp. Gekoppeld aan dit onderzoek ontwikkelt hij kunstwerken, installaties en community art projecten die zijn verwondering over de natuur op het publiek overbrengen.

30 | t Musica Sacra Maastricht 2022 · Exodus

t verdieping | dialoog t liturgie | bezinning

Jeremia treurend over de verwoesting van Jeruzalem (1630) door Rembrandt van Rijn (1606-1669) | Rijksmuseum Amsterdam

31

vr 16 september | 13.00-13.45 uur MAASTRICHT THEATER AAN HET VRIJTHOF, SOUTERRAIN | vrij entree (reserveren verplicht)

© Merlijn Doomernik

vr 16 september | 21.15 uur MAASTRICHT THEATER AAN HET VRIJTHOF, SOUTERRAIN

Paul van Tongeren Festivallezing door de Denker des Vaderlands Paul van Tongeren is filosoof en theoloog, gespecialiseerd in ethiek. Hij was hoogleraar wijsgerige ethiek in Nijmegen, Leiden en Leuven.

Naast zijn academische werk houdt Van Tongeren zich al ruim twintig jaar intensief bezig met publieksfilosofie. Decennialang zette hij zich in om, zoals de Volkskrant schreef, ‘de andere 17 miljoen denkers in Nederland tot filosoferen te bewegen’. In 2013 won hij met zijn boek Leven

is een kunst de Socratesbeker voor het ‘meest urgente, oorspronkelijke en prikkelende Nederlandstalige filosofieboek’.

Ook tijdens de vorige editie van Musica Sacra hield Paul van Tongeren een betoog. Van april 2021 tot april 2023 is hij ‘Denker des Vaderlands’ een initiatief van Stichting Maand van de Filosofie, die deze de eretitel sinds 2011 elke twee jaar verleent aan een gerenommeerd denker.

Nagesprek met Jan-Peter de Graaff over het oratorium ‘Het Gouden Kalf’

vrij entree voor bezoekers van het concert

Zie voor meer informatie pagina 4.

vr 16 september | 22.00 uur HASSELT - Kiewit SINT-LAMBERTUSKERK

Aansluitend aan de wereldpremière van dit oratorium door philharmonie zuidnederland, Studium Chorale en Toneelgroep Maastricht.

© Brendon Heinst

Nagesprek met Paul Van Nevel over het programma ‘Migrerende Franco-Flamands’

vrij entree voor bezoekers van het concert

Zie voor meer informatie pagina 5.

vr 16 september | 23.00 uur MAASTRICHT SINT JANSKERK

Aansluitend aan het concert door het Huelgas Ensemble met werken van onder anderen Ockeghem, Josquin, Busnois en De Manchicourt.

© Martina Simkovicova

Nagesprek met John Casken over ‘Lines from a Wanderer’

vrij entree voor bezoekers van het concert

Zie voor meer informatie pagina 5.

za 17 september | 11.00-12.15 uur MAASTRICHT SINT JANSKERK vrij entree (reserveren verplicht) (zie ook pagina 6)

Aansluitend aan het liedrecital met werken van Schubert, Casken en Fried door Huub Claessens, bariton en Hans Eijsackers, piano

Marleen Reynders & Ad Mosam Barock De Exodus ontrafeld Lezing door Marleen Reynders m.m.v. Ad Mosam Barock Huub Ehlen muzikale leiding | Elisabeth Hetherington sopraan | Valerio Zanoli bas Élisabeth-Claude Jacquet de la Guerre Le Passage de la mer Rouge | Le Déluge Egyptologe en musicologe Marleen Reynders neemt de luisteraar mee op haar zoektocht naar de band tussen bijbelverhalen en de historischarcheologische context waarin deze zich afspelen.

Bij het ter perse gaan van deze festivalbrochure staat haar meest recente boek, getiteld Exodus De impact van een bijbelse migratie, op het punt van verschijnen. De volgende tekst is ontleend aan de aankondiging van deze uitgave: ‘Migraties en deportaties tekenen de geschiedenis van de mensheid. De bijbelse uittocht van het volk Israël uit de slavernij van Egypte naar het Beloofde Land is hiervan een iconisch voorbeeld. […] De Exodus inspireerde door de eeuwen heen vele westerse

kunstenaars. Hun werk bepaalde in grote mate onze beeldvorming van de diverse verhaalelementen. Marleen Reynders maakt een duidelijk onderscheid tussen het historische bronnenmateriaal en de theologische betekenis ervan.’

Tot die grote schare kunstenaars behoort ook de Franse componiste en klaveciniste ÉlisabethClaude Jacquet de la Guerre. Zij was een belangrijke componiste ten tijde van Lodewijk XIV. Ad Mosam Barock zal de lezing opluisteren met de uitvoering van twee van haar cantates, muziek waarin zij de dramatiek van het verhaal zeer effectvol uitbeeldt.

32 | t Musica Sacra Maastricht 2022 · Exodus

za 17 september | 18.15 uur MAASTRICHT THEATER AAN HET VRIJTHOF

Nagesprek met Marco Blaauw Global Breath

vrij entree

Zie voor meer informatie pagina 9.

zo 18 september | 08.45-10.00 uur MAASTRICHT LUMIÈRE CINEMA vrij entree | ontbijt à € 5 (reserveren verplicht)

Aansluitend aan het concert door Marco Blaauw en Christine Chapman een nagesprek met Marco Blaauw en Erwin Roebroeks.

Tussen Hemel en Aarde live radiouitzending op NPO Radio 4 Met korte bijdragen van musici uit het festival presenteert Wilfred Kemp het NPO Radio4-programma Tussen Hemel en Aarde. Een unieke gelegenheid om dit programma live bij te wonen.

zo 18 september | 10.00 uur MAASTRICHT SINT JANSKERK

Dienst Sint Janskerk Joen Drost dominee m.m.v. Pluto-ensemble

zo 18 september | 10.00 uur MAASTRICHT SINT SERVAASBASILIEK

Hoogmis Sint Servaasbasiliek Cappella Sancti Servatii | Hans Heykers dirigent Marcel Verheggen orgel Arthur Meulemans Missa Exaudi nos Jules van Nuffel Super flumina Babylonis (psalm 137/136)

zo 18 september | 11.00 uur SITTARD SINT-PETRUSKERK (GROTE KERK)

Hoogmis Sint-Petruskerk m.m.v. Ad Mosam Barock | Huub Ehlen muzikale leiding Elisabeth Hetherington sopraan | Valerio Zanoli bas Delen uit cantates van Élisabeth-Claude Jacquet de la Guerre

zo 18 september | 11.00 uur MAASTRICHT ONZE LIEVE VROUWEBASILIEK

Hoogmis Onze Lieve Vrouwebasiliek Basilicakoor en Basilica Consort | Hans Leenders dirigent Mozart Missa brevis KV 259

Andere gebedsdiensten in Maastricht

Islam • koran.nl/gebedstijden-maastricht - Moskee El-Fath Maastricht | Tevhid Moskee Maastricht Joodse Gemeente Maastricht • joodsmaastricht.nl - Bezoekers van harte welkom in de synagoge na aanmelding.

Armeens Apostolische Kerk Maastricht • surpkarapet.com

33

zo 18 september | 13.30-14.15 uur HASSELT CULTUURCENTRUM HASSELT vrij entree

Marleen Reynders Lezing over het Exodusverhaal Voorafgaand aan de Belgische première van het oratorium Het Gouden Kalf van componist Jan-Peter de Graaff geeft egyptologe en musicologe Marleen Reynders een lezing over de Bijbelse uittocht uit Egypte.

vr 16 t/m di 20 september MAASTRICHT DIVERSE LOCATIES

Programma voor primair en voortgezet onderwijs Ilse van Lieshout ontwikkelt jaarlijks educatieprojecten rondom voorstellingen, concerten of andere activiteiten in het festival. Vanuit het vakgebied Burgerschap zet zij strategieën uit om kinderen en jongeren te sensibiliseren voor kunst en levensbeschouwelijke vraagstukken. De educatieprojecten zijn steeds gestoeld op een combinatie van productieve en receptieve participatie.

PROGRAMMA PRIMAIR ONDERWIJS

PROGRAMMA VOORTGEZET ONDERWIJS

Mohanad Mukhtar en kunstZ | SINBAD 7+ Global Breath Mohanad Mukhtar creëert een visuele voorstelling waarin hij het jonge Trompettist Marco Blaauw vraagt zich in publiek meeneemt in zijn eigen avontuur. Geïnspireerd door Duizend-enGlobal Breath af of een trompetklank over heel de wereld gewaardeerd kan worden. één-nacht vertelt hij met Sinbad een verhaal over een jongen die voor het eerst in zijn leven zijn verjaardag kan vieren. De jongen is erg benieuwd naar • zie pagina 9 het feest, maar het maakt hem ook zenuwachtig. Hoe bereid je een verjaardagsfeest voor zonder ouders en familie om je heen? Want iedereen is achtergebleven in Bagdad.

NO ACCESS Bij Viewmasters NO ACCESS worden Als onderdeel van de voorstelling gaan de kinfilmverhalen getoond in de Cannerberg deren samen aan de slag rond het thema van het over mensen op de vlucht. Educatief verhaal, in de vorm van een feestje: door verproject over de reis die jongeren te halen te delen, te tekenen, te dansen en plezier te voet afleggen in de hoop op een maken, werken ze samen aan Sinbads verjaarbeter bestaan. dagscadeau.

Waarheen vlucht jij als dat zou moeten?

Hoe vier je een verjaardag en wat zijn cadeautjes om te geven?

Musica Sacra in samenwerking met Viewmasters en Marres, huis voor In de voorbereidende les staan kinderen stil bij het vieren van een verjaardag hedendaagse cultuur, ontwikkelen een lesprogramma waar leerlingen en het geven van cadeautjes aan elkaar: de gedachte van vieren, geven en vanaf leerjaar 2 geconfronteerd worden met de plaats in de wereld waar ontvangen. Leerlingen maken in de klas een tekening of knutselwerkje als je geboren bent. • zie pagina 28 cadeautje voor Sinbad om aan hem te geven na de voorstelling als ze samen zijn verjaardag vieren. • zie pagina 23

Boy Akih | Storytelling in muziek | Programma op school en op vrijdag educatieconcert voor leerlingen.

Verhalende muziek spreekt letterlijk tot de verbeelding. In een voorbereidende les luisteren leerlingen naar de muziek van Boy Akih en verbeelden zij het verhaal op stof. Samen vormt dit een wandkleed van verhalen. Later bezoeken de leerlingen een speciaal educatieconcert van Boi Akih op vrijdagochtend 16 september in Theater aan het Vrijthof.

Internationale Fotojournalisten Tentoonstelling De fototentoonstelling in de openbare ruimte laat zien hoe mensen over heel de wereld op de vlucht zijn en onder welke condities.

• zie pagina 26

Kolkata, Run in the Alley Marres vertoont de groepstentoonstelling Kolkata, Run in the Alley, gemaakt door een twintigtal makers uit India en Nederland. Het verbeeldt de miljoenenstad Kolkata in India, waar een mix van hedendaagse en traditionele cultuur en economische structuren zichtbaar is. • zie pagina 29

• zie pagina 5

Drums United m.m.v. Gianna Tam Gratis slotconcert op het Vrijthof!

• zie pagina 13

informatie via musicasacramaastricht.nl

34 | t Musica Sacra Maastricht 2022 · Exodus

word vriend van het festival Steun uw festival, creëer meer draagvlak, maak speciale programma’s mede mogelijk en geniet Vriendenvoordeel!

Platina Vriend Voor een gift van € 160 ontvangt u de volgende voordelen: • met € 10 voordeel naar het Vriendenconcert (max. 4 kaarten) • voorrang op het reserveren van tickets start kaartverkoop voor Vrienden maandag 18 juli start vrije verkoop woensdag 20 juli 2022

Gouden Vriend Voor een gift van € 80 ontvangt u de volgende voordelen: • met € 10 voordeel naar het Vriendenconcert (max. 2 kaarten) • voorrang op het reserveren van tickets start kaartverkoop voor Vrienden maandag 18 juli start vrije verkoop woensdag 20 juli 2022

Zilveren Vriend Voor een gift van € 40 ontvangt u de volgende voordelen: • met € 10 voordeel naar het Vriendenconcert (1 kaart) • voorrang op het reserveren van tickets start kaartverkoop voor Vrienden maandag 18 juli start vrije verkoop woensdag 20 juli 2022

vriendenconcert

Concerto Soave o.l.v. Jean-Marc Aymes Giovanni Paolo Colonna Mosè (oratorium) Il Mosè legato di Dio e liberatore del popolo ebreo (Modena, 1686) Toen het Italiaanse hertogdom ­Ferrara, zetel van het huis van Este, in 1597 door de Pauselijke Staat werd ingenomen, verhuisde de dynastie van de Este’s naar Modena. Aan het hertogelijk hof aldaar bloeide het genre van het Italiaanse oratorium. Alleen al in het decennium 1680-1690 werd er een honderdtal uitgevoerd, merendeels van componisten uit Bologna. Bij vijf van hen bestelde het hof oratoria over episodes uit het leven van Mozes. Giovanni Paolo Colonna, kapelmeester van de San Petronio in Bologna, een van de grootste kerken ter wereld, kreeg de plagen van Egypte toebedeeld. Die plagen overkwamen het land, volgens het boek Exodus, omdat de farao weigerde de Joden te laten vertrekken, en deden hem uiteindelijk zwichten.

Jean-Marc Aymes en zijn ensemble Concerto Soave, wekken Colonna’s oratorium Mosè in dit festival tot leven.

• zie ook pagina 9. za 17 september | 20.00-21.45 uur MAASTRICHT THEATER AAN HET VRIJTHOF, PAPYRUSZAAL entree € 24 | Vriendenprijs € 14

© Pierre Morales

35

met dank aan Musica Sacra Maastricht wordt mede mogelijk gemaakt door

programmatoelichtingen Programmatoelichtingen Vanaf 2 weken voor het festival kunt u programmatoelichtingen downloaden vanaf musicasacramaastricht.nl. Zolang de voorraad strekt zijn gedrukte exemplaren bij iedere activiteit gratis verkrijgbaar.

colofon

Met dank aan Stichting Katholiek Steunfonds Onderwijs Maastricht en Omgeving (KSOM) voor een genereuze bijdrage aan het meerjarige educatieproject 2021-2024.

Mediapartners NPO Radio 4, KRO-NCRV, L1, Dagblad de Limburger, RTV Maastricht

Festivalteam directeur-bestuurder Brigitte van Eck, directeur Theater aan het Vrijthof Maastricht programmacommissie Jacques Giesen (voorzitter), Jos Leussink (adviseur), Sylvester Beelaert, Fons Dejong, Bas Geerts, Susanne Vermeulen en Saskia Törnqvist raad van toezicht Jean Jacobs (voorzitter), Michel Cobben, Barbara de Heer, Bas Huyser en Lieke Wijnia

projectleiding en fondsenwerving Fons Dejong marketing en publiciteit Hetty van Dongen productie Raf Meijers redactie Philip Leussink, Jacinta Wetzer, Sylvester Beelaert, Fons Dejong en Elsbeth Willems vormgeving Philip Leussink UITbalie Flora Minis Met dank aan de Vrienden van Musica Sacra Maastricht en alle (concert-) en Susan Meisen technische coördinatie Sander Ronden locaties en samenwerkings­partners. De activiteiten worden mede facilitair Nandi Nijsten financiën Jos Spauwen mogelijk gemaakt door anonieme giften van particulieren.

Musica Sacra Maastricht is lid van De Verenigde Podiumkunstenfestivals.

kaartverkoop Start verkoop voor Vrienden maandag 18 juli 2022 om 10.00 uur * Start vrije verkoop woensdag 20 juli 2022 om 10.00 uur * Maastricht Tickets voor het volledige festivalprogramma in Maastricht kunt u online bestellen via musicasacramaastricht.nl. Of neem telefonisch contact op met de UITbalie van Theater aan het Vrijthof: 043 350 55 55.

In de periode van maandag 1 tot en met zondag 28 augustus 2022 is de UITbalie uitsluitend via mail bereikbaar: uitbalie@maastricht.nl.

Last-minute korting & Vakopleidingskorting in Maastricht Iedereen jonger dan 30 jaar kan voor de concerten en voorstellingen van Musica Sacra in Maastricht last-minute kaarten kopen voor € 12,50. Deze kaarten zijn te koop via de UITbalie vanaf 48 uur tot 1 uur voor aanvang.

Studenten van Conservatorium Maastricht en de Toneelacademie kunnen op vertoon van een geldige schoolpas voor een gereduceerd tarief (€ 5) tickets kopen voor vakgerelateerde voorstellingen.

Sittard-Geleen Tickets voor films in De Domijnen kunt u uitsluitend bestellen via: dedomijnen.nl/film; tickets voor concerten in Sittard-Geleen kunt u uitsluitend bestellen via toonhermanstheater.nl Hasselt Tickets voor de concerten in Hasselt en voor de concertreis naar Música Temprana in Maastricht bestelt u bij cultuurcentrum Hasselt via ccha.be/exodus.

t Stichting Musica Sacra

Coproducenten Musica Sacra Maastricht is een coproductie van Stichting Musica Sacra en Theater aan het Vrijthof Maastricht. Satellietprogrammering en promotieconcert komen tot stand i.s.m. Cultuurcentrum Hasselt, Toon Hermans Theater en Filmhuis De Domijnen in Sittard-Geleen, Theater De Garage Venlo en Munttheater Weert. Filmselectie voor Maastricht en SittardGeleen door Lumière Cinema i.s.m. Filmhuis De Domijnen.

Festivalbeeld omslag Jorrik Hollands, student Vormgeving | Visuele Communicatie aan Maastricht Institute of Arts, Zuyd Hogeschool (zie pagina 28 voor meer informatie).

Boekhandel Dominicanen is met zijn muziekafdeling aanwezig bij een aantal festivalvoorstellingen.

Kijk voor meer informatie op musicasacramaastricht.nl.

* De volgende concerten/voorstellingen zijn bij het verschijnen van deze brochure al in verkoop via theateraanhetvrijthof.nl: Música Temprana; Roshanak Morrowatian - Kites; Het Gouden Kalf; Stile Antico; Concerto Soave; SINBAD 7+; Harmonieorkest en Mannenkoren.

Vrijthof 47, 6211 LE Maastricht | info@musicasacramaastricht.nl | musicasacramaastricht.nl www.facebook.com/MusicaSacraMaastricht | @FestivalMSM | #MSM2022 | publicatiedatum 10 juni 2022 | wijzigingen voorbehouden

36 | t Musica Sacra Maastricht 2022 · Exodus

festivallocaties & plattegrond Maastricht 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15

adressen Hasselt, Sittard-Geleen & Venlo

Theater aan het Vrijthof & UITbalie Vrijthof 47 Sint Servaasbasiliek Keizer Karelplein 5 Kapel Zusters onder de Bogen Sint Servaasklooster 14 Keizerzaal Sint Servaasbasiliek Henric van Veldekeplein Sint Janskerk Henric van Veldekeplein Lutherse Kerk Hondstraat 14 Waalse Kerk Sint Pieterstraat 6 Onze Lieve Vrouwebasiliek Onze Lieve Vrouweplein 7 Bonnefanten Avenue Ceramique 250 Sint Martinuskerk Rechtstraat 2 Lumière Cinema Bassin 88 Synagoge Bogaardenstraat 37 Marres Capucijnenstraat 98 Kumulus Herbenusstraat 89 voormalig NAVO-hoofdkwartier Cannerberg Van Dopfflaan 6

Hasselt (B) Cultuurcentrum Hasselt Kunstlaan 5 Clarenhofkapel Maastrichterstraat 59 Sint-Lambertuskerk Kempische Steenweg 518b (Hasselt-Kiewit) Sint-Lambertuskerk Pastorijstraat 1 (Sint-Lambrechts-Herk) Sittard-Geleen Filmhuis De Domijnen Ligne 3, Sittard Kerk Vrangendael Hemelsley 240, Sittard Sint-Petruskerk Kerkplein 4, Sittard Theater Karroessel Jupiterstraat 35, Geleen Salviuskerkje Platz 2, Limbricht Podiumkerkje Heilig Kruisstraat 30, Grevenbicht Venlo Theater De Garage Saxenkampstraat 2

ns

Ma

in

ge

l

11

ulevard

Fr

on

te

asbo

si

ng

el

Boschstraat

at

en

Wi l h e l m i n a b r u g

12

13

St

Markt 14

1

4

Vrijthof

Stationsstr.

l

3

Wycker Brugstr.

inge

n Annalaa

at Grote sta

inas

2

10

elm

Brusselsestr.

e

ilh

t ro

W

G

cht Gra

5

He

r to

8

gs

ing

6

aat

Akerstr

el

Onze Lieve Vrouweplein Plein 1992 Ma

N2

q Cérami Avenue

eg ew

rd

ers

ev a

g Ton

er

oul

g Ton

aat

asb

7 tr ses

78

ue

Pr

in

sB

i ss

9 ch

op

sing

el

Joh

nF . Ke nne

dyb

rug

Limburgl

15

Niet alle © Maastricht Marketing / Zuiderlicht

aan

© Maastricht Marketing | Zuiderlicht

locaties zijn rolstoeltoegankelijk. Kijk voor meer informatie op musicasacramaastricht.nl.

VAN DE MAKERS VAN FESTIVAL OUDE MUZIEK DE MOOISTE OUDE MUZIEK IN DE PRACHTIGE KERKEN VAN MAASTRICHT

BESTEL KAARTEN VIA OUDEMUZIEK.NL/ MAASTRICHT

40

Hooglied | Riten | Requiem | Lijdenstijd | De schoonste onder de Vrouwen

jaar Schepping | Zieners en Profeten | Heiligen en Idolen | Apocalyps | Psalmen Musica Mysteries en Mirakels | Job | Van God en goden | Pelgrimage Sacra

‘Heilige’ Oorlog | Engelen en Duivels | Weg van de wereld · Kluizenaars en Kloosterlingen Visioenen van Eeuwigheid | Getuigen: Belijders en Martelaren Man en vrouw schiep Hij hen | Devotie | De Vreugde der Wet Riten & Rituelen | Inkeer, ommekeer, bekering | Ontzagwekkend | De Weg Offer van Liefde | In het begin | Vergelden, vergeven, verzoenen Bidden & smeken Aanvaarding & berusting | Moeder Aarde | Hooglied | Riten | Requiem | Lijdenstijd De schoonste onder de Vrouwen | Schepping | Zieners en Profeten | Heiligen en Idolen Apocalyps | Psalmen | Mysteries en Mirakels | Job | Van God en goden Pelgrimage | ‘Heilige’ Oorlog | Engelen en Duivels | Weg van de wereld · Kluizenaars en Kloosterlingen | Visioenen van Eeuwigheid Getuigen: Belijders en Martelaren | Man en vrouw schiep Hij hen Devotie | De Vreugde der Wet | Riten & Rituelen | Inkeer, ommekeer, bekering Ontzagwekkend | De Weg | Offer van Liefde | In het begin | Vergelden, vergeven, verzoenen Bidden & smeken | Aanvaarding & berusting | Moeder Aarde | Hooglied Riten | Requiem | Lijdenstijd | De schoonste onder de Vrouwen | Schepping Zieners en Profeten | Heiligen en Idolen | Apocalyps | Psalmen | Mysteries en Mirakels | Job Van God en goden | Pelgrimage | ‘Heilige’ Oorlog | Engelen en Duivels

‘Where do they all come from?

Where do they all belong?’

Paul McCartney | The Beatles uit ‘Eleanor Rigby’ (1966)