Idea

Idea

mag.indd 1

1/11/2021 11:08:18 AM

2

Thinking and Making @ Delft University of Technology, the Netherlands

หากให้​้มองย้​้อนกลั​ับไปว่​่า การเรี​ียนสถาปั​ัตยกรรมที่​่�มหาวิ​ิทยาลั​ัยแห่​่งนี้​้� ตั้​้�งแต่​่ระดั​ับปริ​ิญญาตรี​ี จนใกล้​้ที่จ ่� ะจบระดั​ับปริ​ิญญาโทแล้​้ว ได้​้สอนอะไรให้​้กับ ั ฉั​ัน บ้​้าง คิ​ิดว่​่ามั​ันคงไม่​่ใช่​่เรื่​่�องน่​่าสนใจสั​ักเท่​่าไหร่​่ หากจะสาธยายถึ​ึงเหล่​่าวิ​ิชาสามั​ัญ ภาคบั​ังคั​ับหรื​ือวิ​ิชาเลื​ือกต่​่างๆ นั่​่�นเพราะข้​้อมู​ูลเหล่​่านี้​้�ล้​้วนหาข้​้อมู​ูลและเข้​้าถึ​ึงได้​้ ง่​่ า ยในยุ​ุ คดิ​ิ จิ​ิ ทั​ั ล อี​ี ก อย่​่ า งคื​ือองค์​์ คว ามรู้​้�ที่​่� จำำ� เป็​็ น ต่​่ อ การสร้​้ า งสรรค์​์ ง าน สถาปั​ัตยกรรมนั้​้�น ก็​็พัฒ ั นาไปเรื่​่อ � ยๆ ตามกาลเวลา ซึ่ง�่ แน่​่นอนว่​่าทางสถาบั​ันย่​่อม ต้​้องปรั​ับเปลี่​่�ยนหลั​ักสู​ูตร เพื่​่�อให้​้ทั​ันต่​่อสถานการณ์​์โลกอย่​่างสม่ำำ��เสมอ เหตุ​ุผลนี้​้�ทำำ�ให้​้ฉั​ันอยากจะตอบกั​ับ ตั​ัวเองให้​้ได้​้มากกว่​่าว่​่า อะไรคื​ือเอกลั​ักษณ์​์ในการเรี​ียนที่​่�มหาวิ​ิทยาลั​ัยแห่​่งนี้​้� หลั​ักสู​ูตรการเรี​ียนการสอน

หลั​ักสู​ูตรการศึ​ึกษาในระดั​ับปริ​ิญญาตรี​ีนั้​้น � ใช้​้ระยะเวลาสามปี​ี และใช้​้ภาษา ดั​ัตช์​์เป็​็นหลั​ัก รู​ูปแบบการเรี​ียนการสอนของแต่​่ละเทอมคื​ือการเรี​ียนวิ​ิชาสามั​ัญ พร้​้อมๆ ไปกั​ับการออกแบบโปรเจ็​็กต์​์ ในแต่​่ละเทอมสเกลของเนื้​้�อหาและโปรเจ็​็กต์​์ จะกว้​้างขึ้​้�นเรื่​่�อยๆ ทั้​้�งในด้​้านกายภาพและทฤษฎี​ี นั​ับตั้​้�งแต่​่การออกแบบบ้​้านไป จนถึ​ึงมหานคร ส่​่วนการศึ​ึกษาระดั​ับปริ​ิญญาโทซึ่​่�งใช้​้เวลาสองปี​ีนั้​้�น เปิ​ิดโอกาสให้​้ นั​ักศึ​ึกษาจากทั่​่�วโลกสามารถเลื​ือกภาควิ​ิชาที่​่�เฉพาะทาง ประกอบไปด้​้วย Archittecture, Urbanism, Management in the Built Environment, Buildiing Technology, Landscape Architecture and Geomatics แต่​่ละ ภาควิ​ิชาก็​็มีส ี าขาแตกย่​่อยออกไปให้​้นัก ั ศึ​ึกษาได้​้เลื​ือกตามความสนใจและแรงจู​ูงใจ ส่​่วนตั​ัว

ตั้​้�งคำำ�ถาม มองเห็​็นความเชื่​่�อมโยง

โฟกั​ั ส หลั​ั ก ของการเรี​ี ย นและ การออกแบบคื​ือการตั้​้�งคำำ�ถามว่​่า ทำำ�ไม สภาพแวดล้​้อมของเราจึ​ึงถู​ูกสร้​้างขึ้​้�น ในแบบที่มั ่� น ั เป็​็น (เรี​ียนรู้​้�จากอดี​ีต) อะไร คื​ือสถานการณ์​์ของสภาพแวดล้​้อม ณ ปั​ัจจุ​ุบัน ั ที่เ่� ราอาศั​ัยอยู่​่�(บริ​ิบทของโจทย์​์) แ ล ะ ทำำ� อ ย่​่ า ง ไ ร เ ร า จึ​ึ ง จ ะ ส า ม า ร ถ ปรั​ั บ ปรุ​ุ ง พั​ั ฒ นาสภาพแวดล้​้ อ ม นั​ั บ ตั้​้�งแต่​่เรื​ือนอาคาร ถนนหนทางไปจนถึ​ึง ตั​ัวเมื​ือง ให้​้เอื้​้�ออำำ�นวยต่​่อความจำำ�เป็​็น และต้​้องการของสั​ังคมได้​้ (วิ​ิสั​ัยทัศน์ ั ์) การตั้​้�งคำำ�ถามในแง่​่นี้​้� คื​ือวิ​ิธี​ีการมอง โลกในเชิ​ิงบริ​ิบทสั​ัมพั​ันธ์​์ ที่ก ่� ล่​่าวถึ​ึงการ ปฏิ​ิสั​ัมพั​ันธ์​์กั​ันระหว่​่างเทคโนโลยี​ี การ ออกแบบ สั​ังคมและสภาพแวดล้​้อม เมื่​่อ � ม อ ง อ ย่​่ า ง นี้​้� แ ล้​้ วจึ​ึ ง ถื​ื อ ไ ด้​้ ว่​่ า สถาปั​ัตยกรรมก็​็คื​ือความเป็​็นรู​ูปธรรม ของปั​ัจจั​ัยและเงื่​่อ � นไขต่​่างๆ ที่​่เ� ชื่​่อ � มโยง ถึ​ึงกั​ันในช่​่วงเวลาและสถานที่​่�หนึ่​่�งๆ ทั้​้�ง ในแง่​่ ข องเทคนิ​ิ ค เศรษฐกิ​ิ จ สั​ั ง คม วั​ัฒนธรรม และการเมื​ือง

mag.indd 2

1/11/2021 11:08:21 AM

3

คิ​ิด วิ​ิเคราะห์​์ สรรค์​์สร้​้าง

จุ​ุดเด่​่นหนึ่​่�งของการศึ​ึกษาของที่นี่​่ ่� � คื​ือการสอนทั​ักษะการคิ​ิดแบบมี​ีเหตุ​ุผล และวิ​ิธี​ีการคิ​ิดเชิ​ิงวิ​ิเคราะห์​์ เป้​้าหมายของการสอนคื​ือการฝึ​ึกให้​้นั​ักศึ​ึกษารู้​้�จั​ัก การจำำ�แนกแจกแจงบริ​ิบทหรื​ือปั​ัญหาต่​่างๆ ออกเป็​็นองค์​์ประกอบย่​่อยในหลายๆ แง่​่มุม ุ รวมถึ​ึงการหาความสั​ัมพั​ันธ์​์ระหว่​่างองค์​์ประกอบเหล่​่านั้​้�น เพื่​่อ � นำำ�มาประเมิ​ิน ความหมายและความเป็​็นไปได้​้ ซึ่ง่� วิ​ิธีนี้​้ ี ก็ � ถู ็ ก ู นำำ�ไปใช้​้ในกระบวน การออกแบบ โดย เริ่​่�มต้​้นจากการวิ​ิเคราะห์​์บริ​ิบทและปั​ัญหาของโจทย์​์ในมิ​ิติ​ิต่​่างๆ และการตี​ีความ โจทย์​์จากความเป็​็นจริ​ิงที่​่�ค้​้นพบ เพื่​่�อที่​่�จะระบุ​ุแนวทางในขั้​้�นตอนต่​่อไปของการ ออกแบบได้​้อย่​่างคล้​้องจองและมี​ีเหตุ​ุผล

พั​ัฒนาแนวทางตั​ัวเอง เปิ​ิดรั​ับความเห็​็นผู้​้�อื่​่�น

บรรยากาศของการเรี​ียนรู้​้�ที่นี่​่ ่� เ� ป็​็นไปด้​้วยความเปิ​ิดกว้​้างและความร่​่วมมื​ือ กั​ัน ถึ​ึงแม้​้ว่​่าทุ​ุกคนจำำ�เป็​็นต้​้องมุ่​่�งมั่​่�นในการพั​ัฒนาจุ​ุดยื​ืนและแนวทางของตั​ัวเอง เป็​็นหลั​ัก แต่​่บรรยากาศการเรี​ียนการสอนก็​็ยั​ังสนั​ับสนุ​ุนให้​้นั​ักศึ​ึกษาสร้​้างพื้​้�นที่​่� ของการพบปะแลกเปลี่​่�ยนความคิ​ิดเห็​็นและทั​ัศนคติ​ิต่อ ่ กั​ัน ในคาบวิ​ิชา Research Methods ในหลั​ักสู​ูตรปริ​ิญญาโท ผู้​้�สอนท่​่านหนึ่​่�งได้​้อธิ​ิบายไว้​้อย่​่างชั​ัดเจนว่​่า พื้​้�นที่​่�แห่​่งการแลกเปลี่​่�ยนและปะทะจำำ�เป็​็นต้​้องมี​ีอยู่​่�ในบรรยากาศแห่​่งการเรี​ียนรู้​้� เพราะในที่สุ ่� ด ุ แล้​้วเนื้​้�อแท้​้ของคำำ�ว่​่า university คื​ือการรวมตั​ัวกัน ั ของคำำ�ว่​่า uni (เอก, หนึ่​่�ง) และ versus (ไปสู่​่�) ซึ่​่�งมาจากรากศั​ัพท์​์ภาษาละติ​ิน แปลได้​้ว่​่าการ เดิ​ินทางมาปะทะพบปะกั​ันระหว่​่างสิ่​่�งหนึ่​่�งกั​ับสิ่​่�งหนึ่​่�ง และเมื่​่�อสิ่​่�งเหล่​่านั้​้�นมาปะทะ กั​ันก็​็ย่​่อมเกิ​ิดการสนทนา การไตร่​่ตรองและการโต้​้แย้​้งด้​้วยข้​้อพิ​ิสู​ูจน์​์

mag.indd 3

1/11/2021 11:08:23 AM

4

สถานทู​ูตออสเตรเลี​ียแห่​่งใหม่​่

เอกลั​ักษณ์​์ของอิ​ิฐมอญแดง และจุ​ุดหลอมรวมสองวั​ัฒนธรรม

สถานทู​ูตออสเตรเลี​ียแห่​่งใหม่​่

เอกลั​ักษณ์​์ของอิ​ิฐมอญแดง และ จุ​ุดหลอมรวมสองวั​ัฒนธรรม ข่​่าวการย้​้ายสถานทู​ูตออสเตรเลี​ียเมื่​่�อ ปี​ี 2560 แม้​้จะทำำ�ให้​้ใครต่​่อหลายคน ใจหายและรู้​้�สึ​ึกคิ​ิดถึงึ ภาพความทรงจำำ� ของสถาปั​ั ต ยกรรมสี​ี เ หลื​ืองทองบน ถนนสาทร แต่​่ด้วย ้ บริ​ิบททางสั​ังคมและ ยุ​ุคสมั​ัยที่เ่� ปลี่​่�ยนแปลงไป ทำำ�ให้​้อดี​ีตถู​ูก ตราไว้​้เป็​็นความทรงจำำ�และนำำ�ไปสู่​่�การ เริ่​่� ม ต้​้ น ครั้​้� ง ใหม่​่ จากเอกลั​ั ก ษณ์​์ แ ห่​่ ง ความคลาสสิ​ิกสู่​่�สถาปั​ัตยกรรมรู​ูปทรง โมเดิ​ิร์​์นสี​ีแดงสะดุ​ุดตาบนถนนวิ​ิทยุ​ุ

ห ลั​ั ง จ า ก ไ ด้​้ รั​ั บ คำำ� เ ชิ​ิ ญ ร่​่ ว ม บั​ันทึ​ึกความทรงจำำ�ของสถานทู​ูตแห่​่ง เดิ​ิมเมื่​่อ � ปี​ีที่ผ่ ่� า่ นมา ASA CREW ได้​้รับ ั เกี​ียรติ​ิจากสถานทู​ูตออสเตรเลี​ียประจำำ� ประเทศไทยอี​ี ก ครั้​้� ง เมื่​่� อ มร. เจมส์​์ โกรส (James Grose) สถาปนิ​ิกชาว ออสเตรเลี​ียของบริ​ิษั​ัทบี​ีวี​ีเอ็​็น (BVN Architecture Firm) เดิ​ินทางมายั​ัง ประเทศไทย และพาเยี่​่� ย มชมอาคาร อย่​่างเป็​็นกั​ันเอง พร้​้อมถ่​่ายทอดแนวคิ​ิด การออกแบบและแรงบั​ันดาลใจเมื่​่อ � 10 ปี​ีก่​่อนจนเป็​็นรู​ูปเป็​็นร่​่างในวั​ันนี้​้�

mag.indd 4

จากดิ​ินสู่​่�น้ำำ�� การเชื่​่�อมโยงกั​ันของ สองประเทศด้​้วย “วั​ัสดุ​ุ” “อาคารนี้​้�แสดงให้​้เห็​็นถึ​ึงการ หลอมรวมกั​ันระหว่​่างสองวั​ัฒนธรรมทั้​้�ง ไทยและออสเตรเลี​ีย” มร.เจมส์​์ โกรส เริ่​่�มต้​้นเล่​่าถึ​ึงแนวคิ​ิดการเชื่​่�อมโยงสอง ประเทศเข้​้ า กั​ั น ไว้​้ ด้​้ วย การเลื​ือกใช้​้ “ วั​ัสดุ​ุ” ออสเตรเลี​ียมี​ีภู​ูมิ​ิประเทศอั​ันเป็​็น เอกลั​ั ก ษณ์​์ พื้​้� น ที่​่� ส่​่ ว นใหญ่​่ เ ป็​็ น ทะเล ทราย มี​ี ทรั​ั พ ยากรธรรมชาติ​ิ ที่​่� อุ​ุ ด ม สมบู​ูรณ์​์ ภายนอกอาคารสถาปนิ​ิกจึ​ึง เลื​ือกใช้​้ก้อ ้ นอิ​ิฐสี​ีแดงเป็​็นคี​ีย์ห ์ ลั​ัก เรี​ียง เป็​็นโครงสร้​้างที่​่�โค้​้งมนนุ่​่�มนวลแต่​่หนั​ัก แน่​่น ภายในเลื​ือกใช้​้วัส ั ดุ​ุอย่​่างไม้​้สนเป็​็น ตั​ั วชู​ู โ ร ง ใ น ขณ ะ ที่​่� คว า ม เ ป็​็ น ไ ทย สถาปนิ​ิกเลื​ือกใช้​้องค์​์ประกอบของน้ำำ�� มาเป็​็ น หั​ั ว ใจหลั​ั ก ทั้​้� ง ในอาคารและภู​ู มิ​ิ ทั​ัศน์​์รายรอบ ดั​ังที่​่�เราจะได้​้เห็​็นสระบั​ัว ในสไตล์​์ไทยรายล้​้อมอาคารคอนกรี​ีต ทรงโมเดิ​ิร์​์น

Embassy Red นุ่​่�มนวลแต่​่หนั​ักแน่​่น อิ​ิฐสี​ีแดงโดดเด่​่นที่​่�ใช้​้ปู​ูพื้​้�นผิ​ิว ภายนอกอาคาร ได้​้รั​ับแรงบั​ันดาลใจ จากสี​ีของหิ​ินที่อ ่� ยู่​่�ในทะเลทรายบริ​ิเวณ ตอนกลางของออสเตรเลี​ี ย ชวนให้​้ นึ​ึกถึ​ึงโขดหิ​ินสี​ีแดงขนาดใหญ่​่ Uluru หรื​ือหิ​ินแอร์​์ส (Ayers Rock) ที่​่�ตั้​้�ง ตระหง่​่านกลางทะเลทรายผ่​่านการกั​ัด เซาะจากธรรมชาติ​ิ ในขณะเดี​ียวกั​ันสี​ี ของอิ​ิ ฐ ก็​็ พ้​้ อ งกั​ั บ อิ​ิ ฐ มอญแดงอั​ั น เป็​็ น วั​ัสดุ​ุที่​่�พบได้​้มากในงานสถาปั​ัตยกรรม ของวั​ัดไทยด้​้วย

ย้​้ อ นกลั​ั บ ไปเมื่​่� อ 10 ปี​ี ก่​่ อ น บริ​ิษัท ั BVN ชนะเลิ​ิศการประกวดการ ออกแบบสถานทู​ูตออสเตรเลี​ียแห่​่งนี้​้� จากความประทั​ับใจที่​่�ได้​้เห็​็น “อิ​ิฐมอญ แดง” ของไทย สถาปนิ​ิ ก จึ​ึ ง ได้​้ นำำ�อิ​ิ ฐ มอญแดงนั้​้� น กลั​ั บ ไปยั​ั ง ออสเตรเลี​ี ย เพื่​่�อเลี​ียนสี​ีและพั​ัฒนาสภาพของอิ​ิฐให้​้ ใกล้​้เคี​ียงที่​่�สุ​ุด จนนำำ�มาซึ่​่�งอิ​ิฐสี​ีพิ​ิเศษ นามเฉพาะว่​่า “Embassy Red” กล่​่าว ได้​้ว่​่าอิ​ิฐแดงทุ​ุกก้​้อนของอาคารแห่​่งนี้​้� ส่​่งตรงมาจากออสเตรเลี​ีย

1/11/2021 11:08:25 AM

5

สถานทู​ู ต ออสเตรเลี​ี ย ประจำำ� ประเทศไทยเป็​็นสถานทู​ูตของประเทศ ออสเตรเลี​ียที่​่�มีข ี นาดใหญ่​่เป็​็นอั​ันดั​ับ 4 ของโลก อี​ีกหนึ่​่�งโจทย์​์สำำ�คั​ัญของการ อ อ ก แ บ บ จึ​ึ ง เ ป็​็ น เ รื่​่� อ ง ข อ ง คว า ม ปลอดภั​ัย เราจึ​ึงได้​้เห็​็นพื้​้�นที่​่ภ � ายในของ อาคารได้​้รั​ับการจั​ัดสรรไปตามสั​ัดส่​่วน ประกอบด้​้วยอาคารที่ทำ ่� ำ�การ 5 ชั้​้�น เริ่​่�ม จากพื้​้� น ที่​่� ภ ายนอกสำำ� หรั​ั บ ผู้​้�มาติ​ิ ดต่​่ อ กั​ับสถานทู​ูต ถั​ัดไปอี​ีกหนึ่​่�งระดั​ับคื​ือส่​่วน ของเจ้​้าหน้​้าที่​่�ภายใน ห้​้องประชุ​ุมบาง ห้​้ อ งถู​ู ก ออกแบบอย่​่ า งโปร่​่ ง โล่​่ ง และ มองเห็​็นเพื่​่�อนร่​่ วมงานผ่​่านระเบี​ียงที่​่� เชื่​่�อมถึ​ึงกั​ัน และถั​ัดเข้​้าไปยั​ังด้​้านในคื​ือ พื้​้�นที่ที่ ่� ต้ ่� อ ้ งการความเป็​็นส่​่วนตั​ัว จึ​ึงเป็​็น ส่​่วนของบ้​้านพั​ัก ฯพณฯ เอกอั​ัครราชทู​ูต ออสเตรเลี​ียประจำำ�ประเทศไทย

“ เ ร า ใ ห้​้ ค ว า ม สำำ�คั​ั ญ กั​ั บ โครงสร้​้างที่​่�โค้​้งเว้​้าเหมื​ือนเกลี​ียวคลื่​่�น พื้​้� น หิ​ิ น อ่​่ อ นสี​ีแดงที่​่� คุ​ุ ณ เหยี​ียบอยู่​่� ให้​้ อารมณ์​์เหมื​ือน กั​ับว่​่าถ้​้าอยู่​่�บนเครื่​่�อง บิ​ิ น แล้​้ ว คุ​ุ ณ มองลงไป ลวดลายนั้​้� น ก็​็ คล้​้ า ยกั​ั บ แลนด์​์ ส เคปของประเทศ ออสเตรเลี​ีย”

สถาปนิ​ิกผู้​้�ออกแบบเล่​่าถึ​ึงนั​ัย ยะของอาคารแห่​่งนี้​้� หากมองภายนอก ด้​้านล่​่างของอาคารมี​ีฐานคื​ือคอนกรี​ีต เปลื​ือยสี​ีขาว ตั​ัวอาคารคื​ืออิ​ิฐสี​ีแดงและ เชื่​่�อมไปสู่​่�ด้​้านบนก็​็คื​ือท้​้องฟ้​้า ภายใน อาคารโดดเด่​่นในการใช้​้แสงธรรมชาติ​ิ หลั​ังคากระจกเปิ​ิดรั​ับแสง และสร้​้าง โถงกลางโดยมี​ีน้ำำ��ที่​่�เคลื่​่�อนไหวอยู่​่�ตรง กลาง ช่​่วงกลางวั​ันแสงแดดจึ​ึงสะท้​้อน ลงมากระทบกั​ับพื้​้�นผิ​ิวน้ำำ��แวววาว สร้​้าง คาแรกเตอร์​์ที่​่�อ่​่อนโยนให้​้กั​ับตั​ัวอาคาร และตรงกั​ั บ แนวคิ​ิ ด ที่​่� นั​ั ก ออกแบบ ต้​้ อ งการสื่​่� อ สาร นั่​่� น คื​ือการเชื่​่� อ มกั​ั น ของโลกใบนี้​้�ด้​้วยธรรมชาติ​ิ

mag.indd 5

1/11/2021 11:08:28 AM

6

บทสนทนากั​ับ WHBC Architects

“In our studio, we take inspiration from an Eastern culture to work with the flow, to have a dialogue and a conversation with the situation.”

BC Ang จาก WHBC Architects ได้​้ทิ้​้ง� ท้​้ายการ บรรยาย 1 ชั่​่�วโมงเต็​็มด้​้วยการสรุ​ุปวิ​ิถี​ีการทำำ�งานของสตู​ูดิ​ิ โอเขาว่​่า “พวก เราได้​้นำำ�แรงบั​ันดาลใจจากวั​ัฒนธรรมตะวั​ัน ออกมาทำำ�งานไปตามครรลอง ตั้​้�งประเด็​็นคำำ�ถาม และสนทนา กั​ับสถานการณ์​์ของการออกแบบนั้​้�นๆ...”

CT: ก่​่อนอื่​่น � เลยต้​้องขอขอบคุ​ุณสำำ�หรั​ับการบรรยายที่ส ่� ร้​้าง แรงบั​ันดาลใจและผลงานที่ส ่� วยงามมากเลยค่​่ะ และที่สำ ่� ำ�คัญ ั คื​ือการแสดงให้​้เราเห็​็นว่​่า วิ​ิธีก ี ารอั​ันชาญฉลาดและเรี​ียบง่​่าย สามารถทำำ�ได้​้ด้วย ้ การออกแบบ... ดู​ูเหมื​ือนว่​่าโปรเจ็​็กต์​์ของคุ​ุณทุ​ุกๆอั​ันมุ่​่�งที่​่�จะมองหา “คำำ�ถาม ที่​่� ใ ช่​่ ” และ “วิ​ิ ธี​ี ก ารแก้​้ ปั​ั ญ หาที่​่� เ ฉพาะ” อยู่​่�เสมอ แต่​่ กระบวนการที่​่�อยู่​่�เบื้​้�องหลั​ังคำำ�ถามที่​่�ใช่​่เหล่​่านี้​้�นั้​้�นคื​ืออะไร พวกคุ​ุณมี​ีวิ​ิธี​ีการตั​ัดสิ​ินใจอย่​่างไรว่​่านี่​่�คื​ือสิ่​่�งที่​่�ใช่​่และคุ​ุณจะ ต้​้องจั​ัดการกั​ับมั​ัน BC: มั​ันอาจจะดู​ูเหมื​ือนง่​่ายนะ เวลาที่​่�เราอธิ​ิบายงานให้​้ฟั​ัง ว่​่าเราแก้​้ปั​ัญหาแบบใด ผมเชื่​่�อว่​่าในฐานะนั​ักออกแบบ เรา ทุ​ุกคนต่​่างรู้​้�ดี​ีว่​่าขั้​้�นตอนการวิ​ิเคราะห์​์ซึ่​่�งมี​ีความซั​ับซ้​้อนที่​่� หลากหลาย และความพยายามในการหาจุ​ุดสมดุ​ุลของความ ต้​้องการและข้​้อกำำ�หนดต่​่างๆนั้​้�น มั​ันเป็​็นกระบวนการที่​่�ซั​ับ ซ้​้อนและยุ่​่�งเหยิ​ิงอยู่​่�ไม่​่น้อ ้ ยเลยกว่​่าจะสามารถหา “คำำ�ถามๆ นั้​้�น” หรื​ือ “สิ่​่�งๆนั้​้�น” ที่​่�คุ​ุณต้​้องการจะคลี่​่�คลายได้​้ แต่​่การก ลั่​่�นกรองความคิ​ิดอัน ั ยุ่​่�งเหยิ​ิงเหล่​่านี้​้�ให้​้กลายมาเป็​็นความคิ​ิด ที่​่�เรี​ียบง่​่ายนั้​้�น มั​ันเป็​็นสิ่​่�ง ที่​่�พวกเรานั​ักออกแบบถู​ูกสอนมา โดยเฉพาะ ในความคิ​ิดของผม พวกเราเป็​็นนั​ักออกแบบ คื​ือ เรามี​ีความรู้​้�ที่​่�หลากหลายแบบกว้​้างๆ ซึ่​่�งหมายความว่​่าเรา ไม่​่ได้​้เป็​็นผู้​้�เชี่​่�ยวชาญที่​่�รู้​้�ลึ​ึกเฉพาะด้​้าน แต่​่เรารู้​้�เรื่​่�องต่​่างๆ อย่​่ า งละเล็​็ ก ละน้​้ อ ย ดั​ั ง นั้​้� น มั​ั น จึ​ึ ง เป็​็ น หน้​้ า ที่​่� ข องเราที่​่� จ ะ สั​ั ง เคราะห์​์ สิ่​่� ง เหล่​่ า นี้​้� แ ละกลั่​่� น มั​ั น ให้​้ อ อกมาเป็​็ น วิ​ิ ธี​ี ก ารแก้​้ ปั​ัญหาที่​่�ชั​ัดเจน WH: มั​ันเป็​็นคำำ�ถามที่ดี ่� ม ี ากเลย ที่จ ่� ริ​ิงฉั​ันก็​็เคยไปบรรยายใน เรื่​่�องนี้​้� หั​ัวข้​้อการบรรยายนั้​้�นมี​ีชื่​่�อว่​่า “จะไปสู่​่�ความกระจ่​่าง ได้​้อย่​่างไร” เพราะพวกเรานั​ักออกแบบ มั​ักจะมี​ีความคิ​ิดที่​่� กระจั​ัดกระจายไปหมด แล้​้วเราจะสามารถไปสู่​่�ความชั​ัดเจน และไปถึ​ึงจุ​ุดๆนั้​้�น จุ​ุดที่เ่� ราเรี​ียกว่​่า “มั​ันใช่​่เลย” ได้​้อย่​่างไร จุ​ุด นั้​้�นมั​ันคื​ือจุ​ุดที่คุ ่� ณ ุ จะพู​ูดว่​่า “อ้​้า...ฉั​ันรู้​้�แล้​้ว!” และคุ​ุณก็จ ็ ะรู้​้�ทั​ัน ที​ีว่า่ จะต้​้องทำำ�อย่​่างไรและทุ​ุกๆอย่​่างก็​็เหมื​ือนจะเข้​้าที่​่เ� ข้​้าทาง ก่​่อนอื่​่น � เลย ฉั​ันอยากจะกล่​่าวถึ​ึงคำำ�พูดข ู องคนๆนึ​ึง ซึ่ง่� ฉั​ันจำำ� ไม่​่ได้​้ว่​่าเขาชื่​่�ออะไร แต่​่เขาพู​ูดว่​่า “การค้​้นหาคำำ�ถามที่​่�ใช่​่นั้​้�น คื​ือสิ่​่�งที่​่�ยากที่​่�สุ​ุด ถ้​้าคุ​ุณพบมั​ันแล้​้ว ขั้​้�นตอนที่​่�เหลื​ือก็​็จะไม่​่ใช่​่ เรื่​่�องยากอี​ีกต่​่อไป” ดั​ังนั้​้�น มั​ันจึ​ึงมี​ีขั้​้�นแรกที่​่�เราจะต้​้องค้​้นหา คำำ�ถามที่ใ่� ช่​่ ถามในทุ​ุกๆเรื่​่อ � ง ไม่​่ใช่​่แค่​่ในการทำำ�งานเท่​่านั้​้�น แต่​่ ฉั​ันคิ​ิดว่​่าเราถามเพื่​่�อการใช้​้ชี​ีวิ​ิตของเราได้​้เช่​่นกั​ัน ในเรื่​่�องนี้​้� ฉั​ันจะขอยกเอาคำำ�พูดข ู องนอร์​์แมน ฟอสเตอร์​์มา เขาบอกว่​่า “สิ่​่� ง ที่​่� ผ มอธิ​ิ บ ายให้​้ คุ​ุ ณฟั​ั ง นั้​้� น เป็​็ น เพี​ี ย งปลายยอดของ ภู​ูเขาน้ำำ�� แข็​็ง แต่​่สิ่​่ง� ที่คุ ่� ณ ุ ไม่​่เห็​็นนั้​้�น แท้​้ที่จ�่ ริ​ิงแล้​้วมัน ั เป็​็นเส้​้นทางที่​่� ลากยาวมาก เป็​็นการตรวจสอบที่ไ่� ม่​่สิ้​้น � สุ​ุด อะไรทำำ�นองนั้​้�น...”

mag.indd 6

1/11/2021 11:08:29 AM

7

ดั​ังนั้​้�น การออกแบบจึ​ึงไม่​่มี​ีวั​ันจบแค่​่ที่​่�กระดาษ การตรวจ สอบเกิ​ิดขึ้​้น � ตลอดกระบวนการเลย แม้​้กระทั่​่�งในการก่​่อสร้​้าง การตกแต่​่ง ไปจนถึ​ึงขั้​้�นที่​่�เราส่​่งงาน มั​ันมี​ีอะไรมากมายให้​้ เราได้​้เรี​ียนรู้​้�ตลอดกระบวนการนี้​้� ซึ่ง่� ถึ​ึงมั​ันจะยุ่​่�งเหยิ​ิง แต่​่คุณ ุ ก็​็จะต้​้องเฝ้​้าตรวจสอบและปรั​ับมั​ันอยู่​่�ตลอดเวลา และถ้​้าคุ​ุณ สามารถถามคำำ�ถามที่ใ่� ช่​่และค้​้นหาทิ​ิศทางที่​่ใ� ช่​่ได้​้แล้​้วล่ะ่ ก็​็ คุ​ุณ ก็​็จะไปได้​้แล้​้ว คุ​ุณจะรู้​้�เลยว่​่าจะต้​้องทำำ�อะไรบ้​้าง จากนั้​้�น เรา ก็​็ก้​้าวเดิ​ินต่​่อได้​้แล้​้ว...

BC: ผมอยากจะแนะนำำ�หนั​ังสื​ือดี​ีๆที่เ่� กี่​่�ยวกับ ั การคิ​ิด พวกเรา สนใจในกระบวนการคิ​ิดและออกแบบมาก เราสนใจว่​่าจิ​ิตของ เราทำำ�งานอย่​่างไร ยิ่​่�งเราอยู่​่�ในยุ​ุคที่​่�ปั​ัญญาประดิ​ิษฐ์​์เริ่​่�มจะ ฉลาดกว่​่ามนุ​ุษย์​์แล้​้ว เราจึ​ึงคิ​ิดว่​่าการเรี​ียนรู้​้�เรื่​่อ � งนี้​้�สำำ�คัญ ั ผม เชื่​่�อว่​่าความคิ​ิดสร้​้างสรรค์​์เป็​็นกล้​้ามเนื้​้�อที่​่�เราฝึ​ึกได้​้ มั​ันเป็​็น สิ่​่�งที่​่�ติ​ิดตั​ัวเรามาแต่​่กำำ�เนิ​ิด บางคนก็​็มี​ีกล้​้ามเนื้​้�อที่​่�ดี​ี บางคน ก็​็ไม่​่ค่​่อยดี​ี แต่​่เราฝึ​ึกมั​ันได้​้ ดั​ังนั้​้�น เราจึ​ึงต้​้องการเครื่​่�องมื​ือ ช่​่วยคิ​ิดเหล่​่านี้​้�เพื่​่�อทำำ�ให้​้จิ​ิตของเราทำำ�งานแตกต่​่างออกไป จากเดิ​ิม ตั​ัวอย่​่างเช่​่น เอ็​็ดเวิ​ิร์ด ์ เดอ โบโน ซึ่​่�งเขี​ียนหนั​ังสื​ือ เรื่​่�องการคิ​ิดนอกกรอบและได้​้แนะนำำ�วิ​ิธี​ีการเอาไว้​้ วิ​ิธี​ีหนึ่​่�งที่​่� เขาเรี​ียกว่​่า “ความสั​ัมพั​ันธ์​์แบบบั​ังคั​ับ” (Force Association)

โดยให้​้ลองหาอะไรหลายๆอย่​่างมา แล้​้วเอาคำำ�เหล่​่านั้​้�นมาใช้​้ กั​ับสิ่​่�งที่คุ �่ ณกำ ุ �ำ ลั​ังทำำ�อยู่​่� ดั​ังนั้​้�น เมื่​่อ � คุ​ุณถูก ู บั​ังคั​ับให้​้เอาของ 2 สิ่​่�งมาสั​ัมพั​ันธ์​์กัน ั จิ​ิตของคุ​ุณก็จ ็ ะสร้​้างรู​ูปแบบใหม่​่ทางความ คิ​ิดขึ้​้�นมาทั​ันที​ี วิ​ิธี​ีนี้​้�มั​ันเป็​็นวิ​ิธี​ีการเดี​ียวกั​ันกั​ับที่​่�เราฝั​ัน ฉะนั้​้�น มั​ันมี​ีเครื่​่�องมื​ือหลายอย่​่างที่​่�ช่​่วยสร้​้างรู​ูปแบบใหม่​่ทางความ คิ​ิดและหนั​ังสื​ือเหล่​่านั้​้�นก็​็เป็​็นสิ่​่�งน่​่าเรี​ียนรู้​้�

mag.indd 7

1/11/2021 11:08:29 AM

mag.indd 8

1/11/2021 11:08:30 AM