Syros International Film Festival (SIFF) catalog 2017

5 t h Syros Int’l Film Festival 14-19 July 2017 This year, SIFF is CRACKING UP. The theme has many cadences: to collapse under strain – breaking up or splitting apart – exploding machinery, cars crashing – to burst or to cause to burst out in laughter. Disparate definitions tied together by a binding sense of decay, devolution and transformation.

Each year we aim to celebrate different kinds of films – dating from varying historical epochs, fiction and nonfiction and everything in between, both avant-garde and classical – as one unified event. The theme of CRACKING UP has proved to be fertile ground, shown in the radically different kinds of cinema it has coherently brought together: films about madness and insanity, films that cause their audience laugh hysterically, films that tackle the fragmentation and disintegration of societies, films about natural and manmade catastrophes... True to the throes of a good crisis, the theme has led to ideas, films and sub-programs that work together in synergy, reflecting and amplifying one-another’s manias in concert; indeed, many films engage the multiple definitions of CRACKING UP concurrently, all over the course of one piece.

In thinking about how to go about CRACKING CRACKING UP UP SIFF, SIFF, aa few things came to mind. As always, the question was how to integrate the program into the place of Syros. More than ever before, we wanted to create whole experiences in watching films, never settling to project in the same place, in the same

CRACKING UP

This year, SIFF is CRACKING UP. The theme has many cadences: to collapse under strain – breaking up or splitting apart – exploding machinery, cars crashing – to burst or to cause to burst out in laughter. Disparate definitions tied together by a binding sense of decay, devolution and transformation.

Each year we aim to celebrate different kinds of films – dating from varying historical epochs, fiction and nonfiction and everything in between, both avant-garde and classic – as one unified event. The theme of CRACKING UP has proved to be fertile ground, shown in the radically different kinds of cinema it has coherently brought together: films about madness and insanity, films that cause their audience to laugh hysterically, films that tackle the fragmentation and disintegration of societies, films about natural and manmade catastrophes... True to the throes of a good crisis, the theme has led to ideas, films and sub-programs that work together in synergy, reflecting and amplifying one-another’s manias in concert; indeed, many films engage the multiple definitions of CRACKING UP concurrently, all over the course of one piece.

In thinking about how to go about CRACKING UP SIFF, a few things came to mind. As always, the question was how to integrate the program into the place of Syros. More than ever before, we wanted to create whole experiences in watching 3

CRACKING UP

films, never settling to project in the same place, in the same way. A large part of the inspiration for this year came from the traditional gamelan performances of Bali and Indonesia, wherein villagers leave their town at night and head into the forest to experience a combination of music, shadow-play, and dance, allowing a jumble of sounds and sights to enter into their dreams and sleeping moments.

We’ve sought to create events that act as similar places of exception – exception from the everyday understanding of the spaces used for screenings, exception of the traditional arrangement of films, and, most importantly, exception from previous iterations of SIFF. We want audience members to be fully involved in the different screenings and events – not just obediently observing, but actively participating: we invite you to a field far from Hermoupolis for the double-feature drive-in experience; at one point, you hike down a path to the church of Agios Athanasios for a series of moonlit screenings; another night brings you to an evening at the beach for music and film; or you stay with us the whole night through, for the climactic, phantasmagoric GAMELAN ONEIRUM in the island’s former quarry.

Celebrating our 5th anniversary, we’ve striven to make this our craziest and still most coherent program to date. Thank you for being a part of it, for creating it with us, and for being open to CRACKING UP! — The SIFF Team

4

CRACKING UP

Στη φετινή του διοργάνωση, το SIFF ιχνηλατεί το πεδίο ορισμού της φράσης CRACKING UP. Το θέμα αυτό έχει πολλές προεκτάσεις: να καταρρέεις υπό πίεση/να διαλύεσαι ή να σχίζεσαι σε κομμάτια/μηχανές που εκρήγνυνται, αμάξια που συγκρούονται/να σκας στα γέλια ή να κάνεις κάποιον άλλο να σκάει στα γέλια. Ορισμοί που ενώνονται από ένα αόρατο νήμα φθοράς, υποχώρησης και μεταμόρφωσης. Κάθε χρονιά έχουμε στόχο να τιμήσουμε διαφορετικά είδη ταινιών –από διαφορετικές ιστορικές περιόδους, αφηγηματικές ή μη αφηγηματικές και μεικτές φόρμες, αβάν γκαρντ και κλασικές– σε μια ενιαία συνθήκη. Το θέμα του CRACKING UP προσφερόταν γι’ αυτή μας την αποστολή, όπως αποδείχτηκε από τα ολότελα διαφορετικά είδη κινηματογράφου που συνταίριαζε: ταινίες για την τρέλα και την παράνοια, ταινίες που κάνουν το κοινό τους να ξεκαρδίζεται στα γέλια, ταινίες που θίγουν τον κατακερματισμό και την αποσύνθεση των κοινωνιών, ταινίες για τις φυσικές και τις ανθρώπινες καταστροφές... Ακολουθώντας τα όσα προτάσσει κάθε σωστή κρίση, το θέμα έχει οδηγήσει σε ιδέες, ταινίες και επιμέρους προγράμματα προβολών που λειτουργούν συμπληρωματικά, αντικατοπτρίζοντας και αλληλοδιαστέλλοντας τις μανίες τους· πράγματι, πολλές ταινίες ασπάζονται ταυτόχρονα ποικίλους ορισμούς του CRACKING UP. Στο στάδιο της προετοιμασίας αρκετά πράγματα ήρθαν στο μυαλό. Όπως πάντα, το στοίχημα ήταν πώς να ενσωματώσουμε το πρόγραμμα στο περιβάλλον της Σύρου. Επιθυμούμε περισσότερο από ποτέ να φτιάξουμε συνολικές κινηματογραφικές εμπειρίες, αποφεύγοντας να προβάλουμε ταινίες στο ίδιο μέρος με τον ίδιο τρόπο. Μεγάλη πηγή έμπνευσης αποτέλεσαν οι παραδοσιακές περφόρμανς γκαμελάν στο Μπαλί και στην Ινδονησία, όπου οι χωρικοί αφήνουν την πόλη τους μέσα στη νύχτα και οδηγούνται στο δάσος, για να βιώσουν έναν συνδυασμό μουσικής, θεάτρου σκιών και χορού, επιτρέποντας σ’ έναν καταιγισμό από ήχους και εικόνες να εισβάλει στα όνειρά τους και στις στιγμές του ύπνου. Επιδιώξαμε να φτιάξουμε γεγονότα που γίνονται τόποι σε κατάσταση εξαίρεσης – εξαίρεσης από την καθημερινή αντίληψη του χώρου προβολών, εξαίρεσης από την κλασική διαρρύθμιση των ταινιών και, κυρίως, εξαίρεσης από προηγούμενες προσεγγίσεις του SIFF. Θα θέλαμε τα μέλη του κοινού να συμμετάσχουν ενεργά στις διάφορες προβολές και στα δρώμενα – δεν περιμένουμε υπάκουους θεατές, αλλά ενεργούς κοινωνούς: σας προσκαλούμε σ’ ένα χωράφι μακριά από την Ερμούπολη για τη διπλή προβολή στο ντράιβ-ιν. Κάποια στιγμή, θα κατηφορίσετε σ’ ένα μονοπάτι προς την εκκλησία του Αγίου Αθανασίου για μια σειρά προβολών κάτω απ’ το φως του φεγγαριού. Κάποιο άλλο βράδυ θα βρεθείτε σε μια παραλία για φιλμ και μουσική. Ή θα ξαγρυπνήσετε μαζί για μια ολόκληρη νύχτα, στο οργασμικό, φαντασμαγορικό Gamelan Oneirum στο παλιό λατομείο του νησιού. Γιορτάζοντας την πέμπτη μας διοργάνωση, έχουμε πασχίσει να φτιάξουμε το πιο τρελό, αλλά και το πιο συμπαγές πρόγραμμά μας μέχρι σήμερα. Σας ευχαριστούμε που συμμετέχετε σ’ αυτό, το συν-δημιουργείτε μαζί μας και παραμένετε ανοιχτοί στην πιθανότητα του CRACKING UP! — Η ομάδα του SIFF 5

Introductions by the Syros Municipality & the South Aegean Region

For yet another year, the island of Syros will host the Syros International Film Festival – SIFF, one of the island’s established festivals, which brings us into contact with unique experiences in cinema and takes us down the many paths of the seventh art.

Cinema could hardly be absent from a landscape marked, for centuries now, by culture and art. Each year, SIFF never ceases to surprise us and captivate us, both through its particular film selections and for its resurrection of a drive-in cinema.

Its contribution to the promotion of short and feature length Greek productions – thus encouraging national film productions and fueling imagination and inspiration – is also noteworthy.

From the very moment it first appeared, the art of cinema won over its audience and entered our everyday lives, bringing together many cinephiles.

So, we couldn’t be more proud that SIFF has gained such an appeal with its audience, and that we now have yet another institution to reckon with amongst the island’s cultural events.

— Thomais Mendrinou Vice Mayor for Cultural Affairs

A particularly important cultural event springs to life each year in this archipelago we call home: the Syros International Film Festival, which was founded in the capital of the Cyclades in 2013.

After four years of existence within the island’s cultural landscape, we salute the continuous effort, the innovation, and pioneering nature of this organization, which we support in both moral and economic terms – and will continue to – since it has won a place in our hearts and in the island’s calendar of cultural events which will take place this year in the South Aegean across various islands.

This year’s edition will take place from July 14-19 2017, and is met with eager anticipation from all cinephiles.

We wholeheartedly hope that this commendable effort will continue, and wish the best of luck to this event and to all who will participate in it through their ideas and films, since the factors that make a movie successful are many, and teamwork a must.

All my best, — Christiana Papitsi Regional Vice-Governor of the Southern Aegean

6

ΧΑΙΡΕΤΙΣΜ ΟΙ

Για άλλη μια χρονιά, η Σύρος μας φιλοξενεί το Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου (SIFF), ένα από τα καθιερωμένα φεστιβάλ του νησιού μας που μας φέρνει πιο κοντά σε μοναδικές κινηματογραφικές εμπειρίες και μας ταξιδεύει στα μονοπάτια της έβδομης Τέχνης. Από έναν τόπο που τον έχει σημαδέψει εδώ και αιώνες ο πολιτισμός και η τέχνη, δεν θα μπορούσε να λείπει ο κινηματογράφος. Το SIFF κάθε χρόνο δεν σταματά να μας εκπλήσσει και να μας συναρπάζει, τόσο για τις ιδιαίτερες επιλογές του, όσο και για την αναβίωση του ντράιβ-ιν. Εξίσου σημαντική, επίσης, είναι και η συμβολή του στην ανάδειξη ταινιών μικρού και μεγάλου μήκους ελληνικής παραγωγής, που ενθαρρύνει κατ’ αυτόν τον τρόπο την εγχώρια δημιουργία και τροφοδοτεί τη φαντασία και την έμπνευση. Η τέχνη του κινηματογράφου, από την αρχή της εμφάνισής της έκλεψε τις εντυπώσεις και εισχώρησε στην καθημερινότητά μας, συγκεντρώνοντας πολλούς σινεφίλ. Είμαστε λοιπόν υπερήφανοι που το Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Σύρου (SIFF) έχει αποκτήσει τέτοια απήχηση στο κοινό, με αποτέλεσμα να μιλάμε πλέον για έναν ακόμη θεσμό στα πολιτιστικά δρώμενα του νησιού μας.

— Θωμαΐς Μενδρινού Αντιδήμαρχος Πολιτισμού

Μια ιδιαίτερα σημαντική πολιτιστική δράση στην «Πολυνησία» στην οποία ζούμε παίρνει σάρκα και οστά στην Περιφέρειά μας, κι είναι αυτή του Διεθνούς Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Σύρου (SIFF), το οποίο ξεκίνησε στην πρωτεύουσα των Κυκλάδων το 2013. Ύστερα από τέσσερα χρόνια παρουσίας του Φεστιβάλ στο πολιτιστικό γίγνεσθαι του νησιωτικού τόπου, χαιρετίζουμε τη συνεχή προσπάθεια, την καινοτομία και την πρωτοπορία της διοργάνωσης αυτής. Είμαστε και θα συνεχίσουμε να είμαστε υποστηρικτές της ηθικά και οικονομικά, καθώς την έχουμε εντάξει στην καρδιά μας, αλλά και στο Ημερολόγιο Πολιτιστικών Εκδηλώσεων οι οποίες πραγματοποιούνται φέτος στο Νότιο Αιγαίο και στα νησιά μας. Το φετινό Φεστιβάλ λαμβάνει χώρα από τις 14 μέχρι και τις 19 Ιουλίου 2017 και αναμένεται με ιδιαίτερο ενδιαφέρον από όλους τους σινεφίλ. Ευχόμαστε ολόψυχα να συνεχιστεί αυτή η αξιόλογη δουλειά. Καλή επιτυχία στην εκδήλωση, αλλά και σε όλους όσοι συμμετέχουν με τις δικές τους ιδέες και κινηματογραφικές τους προτάσεις, καθώς οι συντελεστές επιτυχίας σε μια ταινία είναι πολλοί και η ομαδική δουλειά είναι μονόδρομος. Καλή επιτυχία!

— Χρηστιάννα Πάπιτση Περιφερειακή Σύμβουλος Νοτίου Αιγαίου, Εντεταλμένη Πολιτισμού Κυκλάδων

7

TABLE OF CONTENTS

SIFF: Cracking Up ................................................................................ 3 Introductions by the Syros Municipality & the South Aegean Region ............ 6 Artists in Focus .................................................................................. 12 Martha Colburn ............................................................................... 14 Dancing Elephants & Eating Clouds ............................................. 18 Polyamorous Puppets & Human Predators .................................... 30 Nusquam Productions ..................................................................... 42 Future Imperfect: Carte Blanche .................................................. 44 Per Aspera, Ad Nusquam ............................................................. 50 Peter Fleischmann .......................................................................... 56 Havoc ......................................................................................... 60 Weak Spot .................................................................................. 62 Performances ..................................................................................... 64 Live From the Tannery ..................................................................... 66 Elektronik Meditation ................................................................... 68 Yves Tumor Live Show ................................................................. 72 Gamelan Oneirum ........................................................................... 74 A Page of Madness by Yves Tumor .............................................. 80 Shadow Dance ............................................................................ 82 Gods of Bali by Mike Cooper ........................................................ 86 Over and Overr and Overrr and Overrrr and Overrrrr ..................... 90 Mneme 3 + Nadir ......................................................................... 94 Let There Be Dark: Dancing Shadows .......................................... 98 Workshops .........................................................................................100 Frantic Frames: Workshop with Martha Colburn ..............................102 Cinemascope 3.................................................................................106 Volume I .........................................................................................110

ΠΕΡΙΕΧΟΜ ΕΝΑ

SIFF: Cracking Up ................................................................................ 5 Χαιρετισμοί ................................................................................................... 7 Αφιερώματα ........................................................................................ 12 Μάρθα Κόλμπερν ............................................................................. 15 Ελέφαντες που χορεύουν και σύννεφα που τρώνε ............................ 19 Πολυερωτικές κούκλες και άνθρωποι-αρπακτικά ............................... 31 Nusquam Productions ....................................................................... 43 Ασυντέλεστος μέλλων: Λευκή επιταγή ............................................. 45 Per Aspera, Ad Nusquam .............................................................. 51 Πέτερ Φλάισμαν ............................................................................... 57 Χάος ........................................................................................... 60 Το λάθος ...................................................................................... 62 Περφόρμανς ........................................................................................ 64 Ζωντανοί στο Βυρσοδεψείο ................................................................ 67 Elektronik Meditation ..................................................................... 69 Yves Tumor Live Show .................................................................. 72 Gamelan Oneirum ............................................................................ 75 Μια σελίδα για την τρέλα, από τον Yves Tumor ................................. 80 Χορός των σκιών .......................................................................... 83 Θεοί του Μπαλί, από τον Μάικ Κούπερ ............................................ 87 Ξανά και ξανά και ξανάαα και ξανάααααα ........................................ 90 Μνήμη 3 + Ναδίρ .......................................................................... 95 Κι εγένετο σκοτάδι: Σκιές που χορεύουν........................................... 99 Εργαστήρια ........................................................................................100 Μανιασμένα καρέ: Εργαστήριο με τη Μάρθα Κόλμπερν ........................103 Σινεμασκόπ3 ....................................................................................107 Volume I .........................................................................................111

TABLE OF CONTENTS

The Films ..........................................................................................116 Mutually Appreciated Destruction ....................................................118 Blue Moses + To Be or Not To Be ....................................................132 S.O.S. Extraterrestria + Symptom ...................................................136 Falsesighted ..................................................................................140 Palimpsest Fever ............................................................................148 Chaosmos ......................................................................................158 At the Drive-In ................................................................................166 The Eye’s Dream ............................................................................174 Cracked Cartoons ..........................................................................176 Common Ground ............................................................................184 All My Life + El Mar La Mar .............................................................186 Four Lions .....................................................................................192 Surfacing .......................................................................................194 Isle of Flowers + Outskirts ..............................................................204 Johnny Minotaur .............................................................................208 Film Index .........................................................................................210

ΠΕΡΙΕΧΟΜ ΕΝΑ

Οι ταινίες ............................................................................................116 Αμοιβαία Αναγνωρισμένη Καταστροφή ...............................................119 Η μελαγχολία του Μωυσή + Να ζει κανείς ή να μη ζει ............................132 ΣΟΣ Εξωγήινη + Σύμπτωμα ...............................................................136 Ψευδωπία .......................................................................................141 Πυρετός του παλίμψηστου ................................................................149 Χάοσμος .........................................................................................159 Στο ντράιβ-ιν ...................................................................................167 Το όνειρο του ματιού.........................................................................175 Πειραγμένα καρτούν .........................................................................177 Κοινός τόπος ...................................................................................185 Όλη μου η ζωή + El Mar La Mar.........................................................187 Τέσσερα λιοντάρια ............................................................................193 Eπιφανειακή τάση ............................................................................195 Νησί των λουλουδιών + Περίχωρα .....................................................204 Μινώταυρος Τζόνι ............................................................................209 Ευρετήριο .......................................................................................... 215

Artists

in focus

Martha Colburn Filmmaker and artist Martha Colburn will offer a focus on animation in this year’s program through two carte blanche programs (including some of her own films) and a workshop open to the audience. Animation is an especially ripe site for “Cracking Up,” known historically and today for taking up a myriad of the term’s meanings all at once, often in only a few short minutes. SIFF is very happy to have one of today’s leading experimental animation filmmakers with us this year.

“The world only exists in your eyes – your conception of it. You can make it as big or as small as you want to. And you’re trying to be a little puny individual. By God, if I ever cracked, I’d try to make the world crack with me.” This is a quote from F. Scott Fitzgerald in his book The Crack-Up, and I use it as an introduction to this program because it addresses the idea of our conception of reality and the idea of bringing others with us as we ‘Crack Up.’ From WWII veterans to pioneers of Post Modernism, to toxic media avengers, these film artists and animators use their craft to express their inner madness and wreak havoc on or re-order the ‘outer chaos.’ Drifting spirits of the dead meet worlds made up of lines and rhythm; invented techniques from Jeff Scher’s Psychadelichrome to the self-built Hellitron tone generators of Ian Helliwell; obsessive and illogical creations... These are a few of the elements employed by artists in these programs to express the necessity of art. Art is necessary to maintain their balance with the World around and within them. Sometimes this demands invention, appropriation, burning toys – as in the case of Jeff Keen’s 1960’s filmic melt-down of popular culture – drawing and erasing, painting, collaging images by the thousands (2,000, 5,000, 14

Μάρθα Κόλμπερν Η σκηνοθέτις και εικαστική καλλιτέχνις Μάρθα Κόλμπερν θα εστιάσει στο φετινό πρόγραμμα στην τέχνη του ανιμέισον, μέσα από δύο προγράμματα που θα επιμεληθεί στο πλαίσιο της «λευκής επιταγής» (συμπεριλαμβάνοντας και κάποιες από τις δικές της ταινίες) και παραδίδοντας ένα εργαστήριο ανοιχτό στο κοινό. Το ανιμέισον προσφέρει γόνιμο έδαφος για τον προσδιορισμό του «Cracking Up», μιας που από καταβολής κόσμου μέχρι σήμερα είναι γνωστό για την ιδιότητά του να συνοψίζει, συχνά μέσα σε λίγα μόλις λεπτά, τις μυριάδες αποχρώσεις του όρου. Το SIFF υποδέχεται με χαρά μια από τις πιο σημαντικές σύγχρονες εκπροσώπους του πειραματικού ανιμέισον.

«“Ο κόσμος υπάρχει μόνο στα μάτια σου – πρόκειται για μια δική σου σύλληψη. Μπορείς να τον κάνεις όσο πιο μικρό ή μεγάλο επιθυμείς. Κι εσύ προσπαθείς να είσαι ένα μικρό, ασήμαντο άτομο. Μάρτυς μου ο Θεός, αν ποτέ λυγίσω (Σ.τ.Μ. cracked), θα κάνω όλο τον κόσμο να λυγίσει μαζί μου”, γράφει ο Φ. Σκοτ Φιτζέραλντ. Αυτό το απόσπασμα από τη συλλογή The Crack-Up θα είναι και η εισαγωγή μου σ’ αυτό το πρόγραμμα, καθώς εισάγει το θέμα της πραγματικότητας ως δικής μας σύλληψης και την ιδέα τού να παίρνουμε κι άλλους μαζί μας στην πορεία αυτού του “cracking up”, καθώς λυγίζουμε, γονατίζουμε, καταρρέουμε ή πεθαίνουμε απ’ τα γέλια. Από τους βετεράνους του Δευτέρου Παγκοσμίου έως τους πρωτοπόρους του ύστερου μοντερνισμού και τους εκδικητές των τοξικών ΜΜΕ, αυτοί οι καλλιτέχνες της κινούμενης εικόνας και δημιουργοί κινουμένων σχεδίων χρησιμοποιούν την τέχνη τους για να εκφράσουν την εσωτερική τους τρέλα και να σπείρουν τον πανικό – ή να αναδιοργανώσουν το “εξωτερικό χάος”. Τα περιπλανώμενα πνεύματα των νεκρών συναντούν κόσμους που είναι φτιαγμένοι από γραμμές και ρυθμό. Επινοημένες τεχνικές όπως αυτές που συναντούμε στο Ψυχεδελοχρώμα του Τζεφ Σερ ή τις αυτοφυείς γεννήτριες τονικοτήτων του Ίαν Χέλιγουελ γίνονται εμμονικές και 15

A RTISTS IN FOCUS · M artha Colburn

14,000), the numbers are unfathomable. The obsessive nature of animation could be seen as a record of the creator’s sanity – the resulting film – or as a record of insanity, or crack’dness. Not for those devoid of patience, the art of animation is a testament to the creators’ desire to create an alternate world, though never forgetting their ties to history. The film Chateau/Poyet by Larry Jordan brings to life the etchings of French artist Jean Poyet (1465–1503); Norman McLaren brings to life lines of Camille Saint-Saëns’ Danse macabre; and Selina Trepp looks to the future and creates antidotes for our sickened toxic environment.”

— Martha Colburn

Martha Colburn is an artist filmmaker based in Pennsylvania, USA and Amsterdam, the Netherlands. A self-taught filmmaker, she began in 1994 with found-footage and super 8 cameras and has since completed over 60 films. In Baltimore, her band The Dramatics released six records. Beyond filmmaking, she also exhibits elements from her films and uses slide projections and murals to creates installations. She has taught workshops on her animation technique in China, Europe, Canada, Mexico and America, and has made music videos and films for bands such as Deerhoof, Laura Ortman, Rota Braga, Felix Kubin, and many more. In 2010, her films joined the collection of the Museum of Modern Art in New York and the Philadelphia Museum of Art.

16

ΑΦΙΕΡΩΜ ΑΤΑ · Μ άρθα Κόλμπερν

παράλογες δημιουργίες... Αυτά είναι μερικά μόνο από τα στοιχεία που επιστρατεύουν οι καλλιτέχνες σ’ αυτά τα προγράμματα προβολών για να εκφράσουν την αναγκαιότητα της τέχνης. Η τέχνη απαραιτήτως τηρεί την ισορροπία ανάμεσα στον έξω κόσμο και τον εσωτερικό τους κόσμο. Κάποιες φορές αυτό απαιτεί την επινοητικότητα, την προσαρμογή ή και την καύση παιχνιδιών – όπως στην περίπτωση του Τζεφ Κιν, που στη δεκαετία του ‘60 έκανε την ποπ κουλτούρα να καταρρεύσει, γράφοντας και σβήνοντας, ζωγραφίζοντας, κάνοντας κολάζ με χιλιάδες εικόνες –2.000, 5.000, 14.000– τα νούμερα είναι αδιανόητα. Η εμμονική φύση του ανιμέισον μπορεί να ιδωθεί ως ένα τεκμήριο της διαύγειας του δημιουργού –που έχει ως αποτέλεσμα τη γένεση μιας ταινίας– ή ως τεκμήριο της τρέλας του ή του “crack’ dness”. Η τέχνη του ανιμέισον, αυστηρώς ακατάλληλη για τους μη έχοντες υπομονή, είναι μια κατάθεση της επιθυμίας των δημιουργών να φτιάξουν έναν εναλλακτικό κόσμο, χωρίς να λησμονούν ποτέ τους δεσμούς τους με την ιστορία. Η ταινία Κάστρο/Πουαγέ του Λάρι Τζόρνταν ζωντανεύει τα χαρακτικά του Γάλλου καλλιτέχνη Ζαν Πουαγέ (1465–1503)· ο Νόρμαν ΜακΛάρεν ζωντανεύει τις παρτιτούρες του Μακάβριου χορού του Καμίλ Σεν-Σανς· όσο για τη Σελίνα Τρεπ, αυτή ατενίζει το μέλλον φτιάχνοντας αντίδοτα για το άρρωστο, τοξικό μας περιβάλλον.»

— Μάρθα Κόλμπερν

Η Μάρθα Κόλμπερν είναι μια καλλιτέχνις της κινούμενης εικόνας που ζει μεταξύ Πενσυλβανίας και Άμστερνταμ. Ως αυτοδίδακτη σκηνοθέτις, ξεκίνησε να δουλεύει με υλικό αρχείου το 1994 και έκτοτε έχει ολοκληρώσει 60 ταινίες. Η μπάντα της από τη Βαλτιμόρη, οι The Dramatics, κυκλοφόρησε έξι άλμπουμ. Πέρα από τη σκηνοθεσία, παρουσιάζει σε εκθέσεις αντικείμενα και συνθέσεις από τις ταινίες της, ενώ χρησιμοποιεί σλάιντ και τοιχογραφίες για τη δημιουργία εγκαταστάσεων. Έχει διδάξει την τεχνική της στο ανιμέισον σε εργαστήρια στην Κίνα, στην Ευρώπη, στον Καναδά, στο Μεξικό και στην Αμερική, και έχει γυρίσει μουσικά βίντεο και φιλμάκια για συγκροτήματα όπως οι Deerhoof, Laura Ortman, Rota Braga, Felix Kubin – και για πολλούς ακόμα. Το 2010 οι ταινίες της έγιναν μέρος της συλλογής του Μουσείου Μοντέρνας Τέχνης της Νέας Υόρκης και του Μουσείου Τέχνης της Φιλαδέλφιας.

17

Dancing Elephants & Eating Clouds “Magnetic tape, charcoal, paint, dolls, toys, magazine cut-outs, TV static, fire, drawings and more are made into films. Using ‘hands-on’ techniques — not excluding computers — these film artists (myself included) make their work out of materials they find interesting and which can make their imaginary Worlds come alive. Their ‘Crack’dness’ is whimsical, fun, full of songs and dances and above all completely melting-down while burning-up simultaneously.”

— Martha Colburn

18

Ελέφαντες που χορεύουν και σύννεφα που τρώνε «Μαγνητοταινία, κάρβουνο, μπογιά, κούκλες, παιχνίδια, αποκόμματα από περιοδικά, χιόνια στην τηλεόραση, φωτιά, σκίτσα και πολλά άλλα στοιχεία γίνονται ταινία. Χρησιμοποιώντας “χειροπιαστές” τεχνικές –που δεν αποκλείουν τη χρήση υπολογιστών–, αυτοί οι καλλιτέχνες (εμού συμπεριλαμβανομένης) δουλεύουν με υλικά τα οποία βρίσκουν ενδιαφέροντα και μπορούν να ζωντανέψουν τους φανταστικούς τους κόσμους. Ο δικός τους ορισμός του “cracking up” είναι ευφάνταστος, γεμάτος τραγούδια και χορούς και, πάνω απ’ όλα, ολότελα καταστροφικός, ακόμα κι όταν προξενεί ταυτόχρονα ψυχική ανάταση.»

— Μάρθα Κόλμπερν

19

ARTISTS IN FOCUS · Martha Colburn · Dancing Elephants & Eating Clouds

20

ΑΦΙ

ΑΦΙ Ε Ρ Ω Μ ΑΤΑ · Μάρθα Κόλμπερν · Ελέφαντες που χορεύουν και σύννεφα που τρώνε

Animations to Keep You Strong and Sane: Empathy Ethics Action

Ανιμέισον για την ψυχική και σωματική υγεία: Δράση ηθικής ενσυναίσθησης

Selina Trepp, USA, 2017, Video, 1’

Σελίνα Τρεπ, ΗΠΑ, 2017, βίντεο, 1’

“These gif animations are to be used as an antidote to the toxic environment we currently find ourselves in. Please download and share widely. We have the power!”

«Αυτά τα GIFάκια προορίζονται να γίνουν αντίδοτο στο τοξικό περιβάλλον στο οποίο βρισκόμαστε αυτή την περίοδο. Κατεβάστε τα και διαδώστε τα ευρέως. Έχουμε τη δύναμη!»

— Selina Trepp

— Σελίνα Τρεπ

Get Happy

Get Happy

Steven Woloshen, Canada, 2000, 35mm, 3’

Στίβεν Γουόλοσεν, Καναδάς, 2000, φιλμ 35 χιλ., 3’

A toe-tapping swinging, sensational hand made animation, illustrating the music of Benny Goodman. In Cinemascope!

Ένα κεφάτο, μαγευτικό ανιμέισον ζωγραφισμένο στο χέρι, που εικονογραφεί τη μουσική του Μπένι Γκούντμαν και σε κάνει να χτυπάς το πόδι σου στο ρυθμό της. Σε σινεμασκόπ!

Ένα μόνο δάκρυ

A Single Tear

Έιμι Λόκχαρτ, Καναδάς, 2014, βίντεο, 2’

Amy Lockhart, Canada, 2014, Video, 2’

Ένας ευφάνταστος κόσμος από αποκόμματα, ζωγραφιές και κολάζ, που κάνει χρήση κούκλων από φελτ και τεχνικών στοπ-μόσιον ανιμέισον.

A whimsical world of cutouts, drawings and collage, utilizing felt puppets and stop-motion animation.

21

ARTISTS IN FOCUS · Martha Colburn · Dancing Elephants & Eating Clouds

22

ΑΦΙ

ΑΦΙ Ε Ρ Ω Μ ΑΤΑ · Μάρθα Κόλμπερν · Ελέφαντες που χορεύουν και σύννεφα που τρώνε

Komposition in Blau (Composition in Blue)

Σύνθεση σε μπλε Όσκαρ Φίσινγκερ, Γερμανία, 1935, φιλμ 16 χιλ., 4’

Oskar Fischinger, Germany, 1935, 16mm, 4’

«Αρχικά, το σκηνικό μοιάζει ν’ αποκαλύπτει ένα δωμάτιο. Στην πορεία όμως το πάτωμα αρχίζει να αντικατοπτρίζει τις γεωμετρικές φιγούρες. Οι κύβοι που είναι αρμονικά παρατεταγμένοι, σχηματίζοντας μια επίπεδη επιφάνεια-μωσαϊκό, υποχωρούν για να σχηματίσουν μια σκάλα. Σ’ αυτό το αενάως μεταβαλλόμενο σύμπαν, ένας κύλινδρος πέφτει με πάταγο στο πάτωμα και γεννά μια θάλασσα από κύματα, καθώς ένας διακοσμητικός κύκλος πετάει στον κενό χώρο. Η ομορφιά των πολύχρωμων γεωμετρικών σχημάτων – ένα κίτρινο τετράγωνο κατηφορίζει με χάρη στο κάδρο – κλιμακώνεται στη μανική μαγεία του αδύνατου.»

“At first the set seems to reveal a room. But then the floor begins to reflect the geometric figures. Cubes perfectly-aligned in a row, forming a flat mosaic-like surface, tumble apart to form a stairway. In this perpetually changing universe, a cylinder pounds at the floor and sets off a series of waves, and a decorative, flat circle flies into the empty space. The beauty of the colored, geometric forms – a yellow rectangle descends gracefully into the frame – escalates to the frenzied magic of the impossible.”

— William Moritz

— Γουίλιαμ Μόριτζ

The Rules of Dreams

Οι κανόνες των ονείρων

Naoyuki Tsuji, USA, 1995, 16mm, 6’

Ναουγιούκι Τζούτζι, ΗΠΑ, 1995, φιλμ 16 χιλ. 6’

“I described a spirit drifting after death.

A magical film using charcoal drawing, a classic form of animation.”

«Περιέγραψα ένα πνεύμα που περιπλανιέται μετά θάνατον. Ένα μαγικό φιλμ που φτιάχτηκε από ζωγραφιές από κάρβουνο – μια κλασική φόρμα του ανιμέισον.»

— Naoyuki Tsuji

— Ναουγιούκι Τζούτζι

Lost and Found

Γραφείο απολεσθέντων

Jeffrey Scher, USA, 2004, 16mm, 3’

Τζέφρι Σερ, ΗΠΑ, 2004, φιλμ 16 χιλ., 3’

An explosive embrace of the work of 20’s and 30’s pioneer character animation.

Μια εκρηκτική χειρονομία εναγκαλισμού του έργου των μεγάλων πρωτοπόρων του ανιμέισον χαρακτήρων της δεκαετίας του ‘20 και του ‘30.

23

ARTISTS IN FOCUS · Martha Colburn · Dancing Elephants & Eating Clouds

24

ΑΦΙ

ΑΦΙ Ε Ρ Ω Μ ΑΤΑ · Μάρθα Κόλμπερν · Ελέφαντες που χορεύουν και σύννεφα που τρώνε

Chateau/Poyet

Κάστρο/Πουαγέ

Larry Jordan, USA, 2004, 16mm, 6’

Λάρι Τζόρνταν, ΗΠΑ, 2004, φιλμ 16 χιλ., 6’

The scene is set in front of a French chateau. The camera chases improbable incidents across the screen.

Many are constructed out of one of Jordan’s favorite engravings illustrators: Poyet. Duels occur on a tight rope.

Heavier-than-air machines fly (and sometimes crash). Below, guns spear exploding spheres. The timing of the animation is exquisite, existing in an atmosphere balanced between frenzy and delight.

Η σκηνή λαμβάνει χώρα μπροστά από ένα γαλλικό κάστρο. Η κάμερα κυνηγά κάποια απίθανα περιστατικά κατά μήκος της οθόνης. Πολλά από αυτά έχουν δημιουργηθεί από έναν από τους πιο αγαπημένους χαράκτες του Τζόρνταν: τον Πουαγέ. Μονομαχίες εκτυλίσσονται σε τεντωμένο σχοινί. Μηχανές -βαρύτερες- από τον αέρα πετάνε (και συχνά συγκρούονται). Λίγο παρακάτω, όπλα εκπυρσοκροτούν εκτοξεύοντας σφαίρες. Η αίσθηση του χρόνου που αφήνει αυτό του ανιμέισον είναι εξαίσια, καθώς διατηρεί μια ατμόσφαιρα στο μεταίχμιο φρενίτιδας και απόλαυσης.

Grid

Πλέγμα

Ian Helliwell, UK, 2007, Video, 2’

Ίαν Χέλιγουελ, Ηνωμένο Βασίλειο, 2007, βίντεο, 2’

Circles in formation glide by, in this abstract direct animation film. Colored inks were applied onto clear super-8 with felt-tip pens, using an old speaker grill as a stencil. The electronic music soundtrack was generated using selfbuilt Hellitron units.

Μισοσχηματισμένοι κύκλοι γλιστρούν στο κάδρο σ’ αυτό το αφαιρετικό ανιμέισον που έχει φτιαχτεί χωρίς τη χρήση κάμερας. Πολύχρωμα μελάνια απλώθηκαν πάνω σε καθαρό φιλμ σούπερ 8 με τη βοήθεια μαρκαδόρων, ενώ μια παλιά μάσκα ηχείου χρησιμοποιήθηκε για το στένσιλ. Το σάουντρακ ηλεκτρονικής μουσικής δημιουργήθηκε με αυτοσχέδιες μονάδες Hellitron.

Cineblatz

Cineblatz

Jeff Keen, UK, 1967, DCP, 3’

Τζεφ Κιν, Ηνωμένο Βασίλειο, 1967, DCP, 3’

Sculpted radio static washes over a rush of animated superheroes, advertisements and even the House of Lords. Over twenty discrete bright animations in less than three minutes.

Ζωηρά ραδιοφωνικά παράσιτα καλύπτουν μια συρροή κινούμενων εικόνων από υπερήρωες, διαφημίσεις ή ακόμα και από τη Βουλή των Λόρδων. Πάνω από είκοσι φανταχτερά ανιμέισον διακρίνονται σε λιγότερα από τρία λεπτά.

25

ARTISTS IN FOCUS · Martha Colburn · Dancing Elephants & Eating Clouds

26

ΑΦΙ

ΑΦΙ Ε Ρ Ω Μ ΑΤΑ · Μάρθα Κόλμπερν · Ελέφαντες που χορεύουν και σύννεφα που τρώνε

Spook Sport

Σκιαχτική ενασχόληση

Mary Ellen Bute, Norman McLaren, Ted Nemeth, USA/Canada, 1939, Video, 8’

Μέρι Έλεν Μπουτ, Νόρμαν ΜακΛάρεν, Τεντ Νέμεθ, ΗΠΑ/Καναδάς, 1939, βίντεο, 8’

“Animated by McLaren utilizing his adroit ink-on-film technique, Bute’s film visualizes Saint-Säens’ music.

It features colored globes, ellipses, and triangles that move ghost-like over monochromatic backgrounds, communicating the notion of spirits rising from a graveyard.”

«Ένα ανιμέισον που κυριολεκτικά “εμψύχωσε” ο ΜακΛάρεν με την επιδέξια τεχνική του της μελάνης πάνω στο φιλμ, στο οποίο η Μπουτ οπτικοποιεί τη μουσική του Σεν Σανς. Εμφανίζονται χρωματιστές σφαίρες, ελλείψεις και τρίγωνα που κινούνται σαν φαντάσματα σε μονοχρωματικές επιφάνειες και συμβολίζουν τα πνεύματα που ξυπνούν από ένα νεκροταφείο.»

— Jan-Christopher Horak

— Γιαν-Κρίστοφερ Χόρακ

Persecution in Paradise

Καταδίωξη στον Παράδεισο

Martha Colburn, USA, 1997, Video, 6’

Μάρθα Κόλμπερν, ΗΠΑ, 1997, βίντεο, 6’

In this treacherous two-dimensional trouble tale, crazed crabs, ferocious female wrestlers and snake pits are but a few of the obstacles faced by two wacky musicians.

Σ’ αυτή τη δόλια δισδιάστατη ιστορία παθών και παθημάτων, κάποια έξαλλα καβούρια, άγριες παλαίστριες και λάκκοι με φίδια είναι μερικά μόνο από τα εμπόδια που συναντούν στον δρόμο τους δυο παλαβοί μουσικοί.

Dolls vs. Dictators vs. Deerhoof

Κούκλες εναντίον δικτατόρων εναντίον Deerhoof

Martha Colburn, USA, 2011, Video, 3’

Μάρθα Κόλμπερν, ΗΠΑ, 2011, βίντεο, 3’

The film features the merchandise doll-versions of film and television stars (re-imagined as flat puppets) in a fight with ten top living Dictators (living in 2010). The Dictators announce themselves by spelling their name and indicating their country, after which a battle between the dolls and dictators soon ensues.

Η ταινία παρουσιάζει κούκλες που μοιάζουν με κινηματογραφικούς και τηλεοπτικούς αστέρες (σχεδιασμένες αρχικά ως εμπορικά προϊόντα και ξανασχεδιασμένες ως μονοδιάστατες μαριονέτες) σε μια μάχη ενάντια στους δέκα πιο σημαντικούς δικτάτορες που βρίσκονταν εν ζωή το 2010. Οι δικτάτορες 27

ARTISTS IN FOCUS · Martha Colburn · Dancing Elephants & Eating Clouds

28

ΑΦΙ

ΑΦΙ Ε Ρ Ω Μ ΑΤΑ · Μάρθα Κόλμπερν · Ελέφαντες που χορεύουν και σύννεφα που τρώνε

συστήνονται συλλαβίζοντας το όνομά τους και δηλώνοντας τη χώρα καταγωγής τους. Αμέσως μετά ξεκινά η μάχη ανάμεσα στις κούκλες και στους δικτάτορες. Οι κούκλες σκοτώνουν με μαλλί, σφαίρες με φτερά, καράτε και μανιτάρια.

Day of the Dutch

Η μέρα των Ολλανδών

Martha Colburn, USA/Netherlands, 2015, Video, 5’

Μάρθα Κόλμπερν, ΗΠΑ/Ολλανδία, 2015, βίντεο, 5’

A day in the life of a “living skeleton” Dutch family. Tragedy strikes, the unthinkable happens – one of our bone-buddies dies all over again!

Παρακολουθούμε μια τυχαία μέρα από τη ζωή μιας ολλανδικής οικογένειας «ζωντανών σκελετών». Κάτι ασύλληπτο συμβαίνει, είναι το χτύπημα της μοίρας – ένας από τους... αποστεωμένους φιλαράκους μας ξαναπεθαίνει!

Pug Adventures: A Journey into the Reproductive System

Περιπέτειες των παγκ Ένα ταξίδι στο ανθρώπινο αναπαραγωγικό σύστημα

Martha Colburn, USA/Netherlands, 2016, Video, 4’

Μάρθα Κόλμπερν, ΗΠΑ, 2016, βίντεο, 4’

A skateboarding pug and a talking puddle enter a shrinking machine and go on a journey through the human reproductive system.

Δύο σκύλοι –ένα παγκ πάνω σε σανίδα του σκέιτ κι ένα παντλ που μιλάει– μπαίνουν σε ένα μηχάνημα συρρίκνωσης και ξεκινούν ένα ταξίδι στο ανθρώπινο αναπαραγωγικό σύστημα.

Animations to Keep You Strong and Sane: Together We Are Strong

Ανιμέισον για την ψυχική και σωματική υγεία: Ενωμένοι είμαστε δυνατοί

Selina Trepp, USA, 2017, Video, 1’

Σελίνα Τρεπ, ΗΠΑ, 2017, βίντεο, 1’

“These gif animations are to be used as an antidote to the toxic environment we currently find ourselves in. Please download and share widely. We have the power!”

«Αυτά τα GIFάκια προορίζονται να γίνουν αντίδοτο στο τοξικό περιβάλλον στο οποίο βρισκόμαστε αυτή την περίοδο. Κατεβάστε τα και διαδώστε τα ευρέως. Έχουμε τη δύναμη!»

— Selina Trepp

— Σελίνα Τρεπ

29

Polyamorous Puppets & Human Predators “Pure feedback from beyond the grave, Floridian crimes and misdemeanors, politically charged eggs exploding to the music of Stravinsky, and flaming spermatozoa erupt in a filmic explosion of ideas about making it through life – from spermatozoa to the grave – without losing our minds… Which leads us to the mini-retrospective of Martha Colburn’s (my) animated films dominating this program.

Our expression to change the world, to change ourselves, to materialize our passions for and frustrations with the world into these small films: is it all a search for sanity?”

— Martha Colburn

30

Πολυερωτικές κούκλες και άνθρωποι-αρπακτικά «Αγνό σήμα ανατροφοδότησης από τον άλλο κόσμο, απιστίες κι αμαρτίες στη Φλόριντα, πολιτικοποιημένα αυγά που σκάνε στο άκουσμα της μουσικής του Στραβίνσκι και πύρινα σπερματοζωάρια εκρήγνυνται σε ένα κινηματογραφικό ξέσπασμα ιδεών για το πώς να τη βγάλουμε καθαρή σ’ αυτή τη ζήση – από τα σπερματοζωάρια έως τον τάφο– χωρίς να τρελαθούμε... Κάπως έτσι οδηγούμαστε στη μίνιρετροσπεκτίβα στις ταινίες της Μάρθα Κόλμπερν (δηλαδή στις ταινίες μου) που δεσπόζει σ’ αυτό το πρόγραμμα προβολών. Η έκφραση της επιθυμίας μας ν’ αλλάξουμε τον κόσμο, ν’ αλλάξουμε τους εαυτούς μας, να πραγματώσουμε το πάθος και τις απογοητεύσεις που μας φέρνει αυτός ο κόσμος βρίσκεται σ’ αυτές τις ταινίες. Άραγε, όλα γίνονται προς αναζήτηση της ψυχικής υγείας;» — Μάρθα Κόλμπερν

31

A RT I ST S IN F O C U S · Martha Colburn · Polyamorous Puppets & H uman Predators

32

ΑΦ

redators

ΑΦΙ Ε Ρ Ω Μ ΑΤΑ · Μάρθα Κόλμπερν · Πολυερωτικές κούκλες και άνθρωποι - αρπακτικά

What’s On?

Τι τρέχει;

Martha Colburn, USA, 1997, 16mm, 2’

Μάρθα Κόλμπερν, ΗΠΑ, 1997, φιλμ 16 χιλ. 2’

This film is set to the chaos-poetry of New York poet 99 Hooker. It is a hyper-seed rant on the evils and absurdities of American television.

Αυτή η ταινία είναι συντονισμένη με το χάος της ποίησης του Νεοϋορκέζου ποιητή 99 Hooker – ένα παραλήρημα για τα δεινά και τους παραλογισμούς της αμερικανικής τηλεόρασης.

There’s a Pervert in Our Pool!

Ένας ανώμαλος στην πισίνα μας!

Martha Colburn, USA, 1998, 16mm, 3’

Μάρθα Κόλμπερν, ΗΠΑ, 1998, φιλμ 16 χιλ. 3’

This film is set to the crooning rants of Baltimore poet Fred Collins. Lots of nasty and funny events take place in a pool of perverts.

Η ταινία είναι συντονισμένη με τα τραγουδιστικά παραληρήματα του ποιητή Φρεντ Κόλινς από τη Βαλτιμόρη. Πολλά άρρωστα κι αστεία γεγονότα εκτυλίσσονται σε μια πισίνα με ανώμαλους.

Lift Off

Εκτόξευση

Martha Colburn, USA, 1998, 16mm, 3’

Μάρθα Κόμπερν, ΗΠΑ, 1998, φιλμ 16 χιλ., 3’

This film was inspired by a radio talk show suggesting that outer space exploration is little more than man’s desire to fertilize. Through super impositions and animation, outer space is inhabited by luscious female astronauts.

Η ταινία αυτή είναι εμπνευσμένη από ένα τηλεοπτικό σόου στο οποίο ακούγεται ο ισχυρισμός πως η εξερεύνηση του διαστήματος είναι κάτι που ξεπερνά για λίγο την επιθυμία του ανθρώπου για γονιμοποίηση. Μέσα από τεχνικές υπερέκθεσης και ανιμέισον, το διάστημα εποικείται από χυμώδεις αστροναύτισσες.

Hey Tiger!

Έι, τίγρη

Martha Colburn, USA, 1996, 16mm, 3’

Μάρθα Κόλμπερν, ΗΠΑ, 1996, φιλμ 16 χιλ., 3’

A live action and pixilated film of Baltimore Drag Queen Medusa in a dance to end all dances. Set to music

by The Dramatics.

Μια live action, αλλοπρόσαλλη ταινία για μια ντραγκ κουΐν της Βαλτιμόρης με το όνομα Μεντούζα, σε έναν χορό που θα τερματίσει όλους τους χορούς. Η μουσική είναι των The Dramatics.

33

A RT I ST S IN F O C U S · Martha Colburn · Polyamorous Puppets & H uman Predators

34

ΑΦ

redators

ΑΦΙ Ε Ρ Ω Μ ΑΤΑ · Μάρθα Κόλμπερν · Πολυερωτικές κούκλες και άνθρωποι - αρπακτικά

Skelehellavision

Σκελεκολασόραμα

Martha Colburn, USA, 2002, 16mm, 8’

Μάρθα Κόλμπερν, ΗΠΑ, 2002, φιλμ 16 χιλ., 8’

This film is exploiting inventive techniques of animation in an attempt to realize the world that may await us after death, making use of found pornography as part of the film and literally scratching skeletons over the footage frame by frame.

Η ταινία αξιοποιεί ιδιοφυείς τεχνικές του ανιμέισον σε μια προσπάθεια να κατανοήσει τον κόσμο που μπορεί να μας περιμένει μετά θάνατον. Γίνεται χρήση πορνογραφικού υλικού, που αποτελεί σημαντικό κομμάτι της ταινίας, ενώ ενώ χαράσσονται κυριολεκτικά σκελετοί στο υλικό, καρέ προς καρέ.

Hurry Hurry

Βιάσου βιάσου

Marie Menken, USA, 1957, 16mm, 5’

Μαρί Μένκεν, ΗΠΑ, 1957, φιλμ 16 χιλ., 5’

“In this strange little film, Marie Menken photographs billowy flames superimposed over microscopic medical footage of writhing spermatozoa. Her humorous juxtaposition depicts a fiery deathdance of wily males seeking each other in wanton abandon. Ultimately the film is a poignant reminder of the brevity of life.”

Σ’ αυτή την ιδιόμορφη ταινιούλα, οι κυματιστές φλόγες από τις φωτογραφίες της Μαρί Μένκεν επικάθονται σε εικόνες ιατρικού υλικού παρμένου μέσα από μικροσκόπιο που δείχνει σπερματοζωάρια να σπαράζουν. Η παιγνιώδης αντιπαραβολή που κάνει η Μένκεν παρουσιάζει έναν εκρηκτικό χορό του θανάτου, όπου τα πανούργα αρσενικά αναζητούν το ένα το άλλο – κι όποιον πάρει ο χάρος. Εν τέλει η ταινία είναι μια οδυνηρή υπενθύμιση του πόσο μικρή είναι η ζωή.»

— Bruce Posner

— Μπρους Πόσνερ

Death Day

Μέρα θανάτου

Grigory Alexandrov, Sergei Eisenstein, Edward Tissé, Mexico/USA, 1931–1934, Video, 16’

Γκρικόρι Αλεξάντροφ, Σεργκέι Αϊζενστάιν, Εντουάρντ Τισέ, Μεξικό/ΗΠΑ, 1931–1934, βίντεο, 16’

“Eisenstein intended to make a film symphony, a film serape or Diego Rivera Mural of the seventh art. ‘I wanted to show a timeless Mexico

«Ο Αϊζενστάιν ήθελε να κάνει μια κινηματογραφική συμφωνία, μια ταινίαπόντσο ή μια τοιχογραφία με το ύφος του Ντιέγκο Ριβέρα για την έβδομη

35

ART I ST S IN F OC U S · Martha Colburn · Polyamorous Puppets & H uman Predators

36

ΑΦ

redators

ΑΦΙ Ε Ρ Ω Μ ΑΤΑ · Μάρθα Κόλμπερν · Πολυερωτικές κούκλες και άνθρωποι - αρπακτικά

where the past was merged with the present’; but the shooting stopped abruptly because the funding was cut, and although they promised to send the material, he never received it and he died without being able to conclude with his own hands one of his great works.”

τέχνη. “Ήθελα να δείξω ένα ά-χρονο Μεξικό, όπου το παρελθόν θα μπλεκόταν με το παρόν”, θα έλεγε. Μόνο που τα γυρίσματα σταμάτησαν απότομα γιατί κόπηκε η χρηματοδότηση και, αν και υποσχέθηκαν να στείλουν το υλικό, ο ίδιος δεν το έλαβε ποτέ και πέθανε χωρίς να καταφέρει να ολοκληρώσει με τις δυνάμεις του μία από τις μεγαλύτερες δουλειές του.»

— Oswaldo Betancourt

— Οσβάλντο Μπετανκούρ

1941

1941

Francis Lee, USA, 1941, DCP, 4’

Φράνσις Λι, ΗΠΑ, 1941, DCP, 4’

“Lee’s emotionally powerful rendering of the Japanese attack on Pearl Harbor is presented as an abstract, animated action painting, its saturated color made possible through the new 16mm Kodachrome. Finally, primary colors give way to grays, blacks, and browns, as the world is metaphorically turned into an ashen battlefield.”

«Ο έντονος συναισθηματικά τρόπος με τον οποίο αποδίδει η Λι την επίθεση της Ιαπωνίας στο Περλ Χάρμπορ παρουσιάζεται σαν ένας αφαιρετικός πίνακας όπου η δράση έχει ζωντανέψει και τα χρώματα έχουν γίνει κορεσμένα χάρη στη χρήση του φιλμ Kodachrome 16 χιλ. Στο τέλος τα βασικά χρώματα δίνουν τη θέση τους σε γκρίζους, μαύρους και καφέ τόνους, σαν να μετατράπηκε μεταφορικά ο κόσμος σ’ ένα σταχτί πεδίο μάχης.»

— Jan-Christopher Horak

— Γιαν-Κρίστοφερ Χόρακ

Helios Electro

Helios Electro

Victoria Keddie, USA, 2014, DCP, 7’

Βικτόρια Κέντι, ΗΠΑ, 2014, DCP, 7’

Sound and video feedback systems, signal generation, DAC, Wavetek, oscillators, T-resonators, surveillance cameras, CRT monitor feedback, FOR-A, and other things. A play of light and memory.

Συστήματα ανατροφοδότησης εικόνας και ήχου, γεννήτριες σήματος, DAC, ταλαντωτές, αντηχείο-Τ, κάμερα επιτήρησης, μόνιτορ ανατροφοδότησης CRT, FOR-A και άλλα πολλά. Ένα παιχνίδι του φωτός και της μνήμης.

37

A RT I ST S IN F O C U S · Martha Colburn · Polyamorous Puppets & H uman Predators

38

ΑΦ

redators

ΑΦΙ Ε Ρ Ω Μ ΑΤΑ · Μάρθα Κόλμπερν · Πολυερωτικές κούκλες και άνθρωποι - αρπακτικά

Florida Man + Florida Woman

Άνδρας + γυναίκα της Φλόριντας

Cristina Molina, Jonathan Traviesa, USA, 2016, Video, 3’

Κριστίνα Μολίνα και ο Τζόναθαν Τραβιέρα, ΗΠΑ, 2016, βίντεο, 3’

The prominence of ridiculous/ extravagant blunders, crimes, and events that take place in Florida have inspired various forums and Twitter accounts dedicated solely to featuring these stories. In this work, Cristina Molina and Jonathan Traviesa, both Florida natives, are characterized as the main protagonists, Florida Man + Florida Woman. Throughout the video these caricatures enact seemingly unbelievable scenarios, such as spray painting wild birds, stealing youth elixirs, and throwing alligators into a drive-through restaurant, all of which are based on true events.

Η επικράτηση των γελοίων κι ακραίων ατοπημάτων, εγκλημάτων και περιστατικών που λαμβάνουν χώρα στη Φλόριντα έχουν εμπνεύσει πολλά φόρουμ και λογαριασμούς στο Twitter, που είναι αφιερωμένοι ολοκληρωτικά σ’ αυτές τις ιστορίες. Σ’ αυτό το έργο, η Κριστίνα Μολίνα και ο Τζόναθαν Τραβιέρα, δυο ντόπιοι αυτής της πολιτείας, χαρακτηρίζονται ως βασικοί πρωταγωνιστές, Άνδρας + γυναίκα της Φλόριντας. Καθ’ όλη τη διάρκεια του βίντεο, αυτές οι καρικατούρες ζωντανεύουν φαινομενικά απίστευτα σενάρια, όπως ο ψεκασμός άγριων πουλιών με σπρέι, η κλοπή ελιξιρίων νεότητας και το αμόλημα αλιγάτορων σ’ ένα εστιατόριο που διασχίζεις οδηγώντας, τα οποία ωστόσο είναι βασισμένα σε πραγματικά γεγονότα.

Myth Labs

Εργαστήρια του μύθου

Martha Colburn, USA, 2008, Video, 5’

Μάρθα Κόλμπερν, ΗΠΑ, 2008, βίντεο, 5’

“Myth Labs interweaves Puritan visions, folk art, religious allegories, and victims of the current Methamphetamine epidemic. This is a film about fear, paranoia, and loss of faith and salvation. Myth Labs takes place in the American frontier and wilderness. Similarly to Meth addicts in rural America, for the Puritans the wilderness represented a place of their damnation and their ultimate resurrection synonymously.

Through blending these two times in American history, I attempt to

«Τα Εργαστήρια του μύθου διαπλέκουν το όραμα των Πουριτανών προτεσταντών, τη λαϊκή τέχνη, τις θρησκευτικές αλληγορίες και τα θύματα της τρέχουσας επιδημίας μεταμφεταμίνης. Πρόκειται για μια ταινία για τον φόβο, την παράνοια, την πίστη και την απώλεια της πίστης, όπως και για την εξιλέωση. Τα Εργαστήρια του μύθου λαμβάνουν χώρα στη μεθόριο των ΗΠΑ και στην ερημιά. Όπως ακριβώς συμβαίνει και με τους χρήστες μεταμφεταμίνης στην αγροτική Αμερική, έτσι και για τους Πουριτανούς η ερημιά 39

A RT I ST S IN F O C U S · Martha Colburn · Polyamorous Puppets & H uman Predators

40

ΑΦ

redators

ΑΦΙ Ε Ρ Ω Μ ΑΤΑ · Μάρθα Κόλμπερν · Πολυερωτικές κούκλες και άνθρωποι - αρπακτικά

illuminate the idea that the lure of this drug for contemporary rural inhabitants is rooted in our earliest consciousness-forming experiences as settlers in a state of spiritual and physical emergency. Overly fervent faith and addiction alike can change one from mere mortal to Superman to scarecrow. Just as a ‘wolf in sheep’s clothing’ these two vices (or devices) of salvation can have devastating consequences.”

συμβόλιζε μαζί τον τόπο της καταδίκης τους, αλλά και της νεκρανάστασης που θα ερχόταν στο τέλος. Μπλέκοντας αυτές τις δύο εποχές της αμερικανικής ιστορίας, προσπαθώ να φωτίσω την ιδέα πως η γοητεία που ασκεί αυτό το ναρκωτικό στους σύγχρονους κατοίκους της επαρχίας έλκει την καταγωγή της από τις πρότερες εμπειρίες μας ως εποίκων, οι οποίες διαμόρφωσαν το υποσυνείδητό μας και κατά τις οποίες βρισκόμασταν σε κατάσταση πνευματικής και βιολογικής ανάγκης. Τόσο ο φανατισμός όσο και η εξάρτηση μπορούν να μεταμορφώσουν έναν κοινό θνητό σε Σούυπερμαν και μετά σε σκιάχτρο. Ακριβώς όπως ένας “λύκος με προβιά προβάτου”, και οι δύο “σωτήριοι” εθισμοί (ή μηχανισμοί) μπορεί να έχουν ολέθριες συνέπεις.»

— Martha Colburn

— Μάρθα Κόλμπερν

Triumph of the Wild

Θρίαμβος της άγριας φύσης

Martha Colburn, USA, 2009, Video, 11’

Μάρθα Κόλμπερν, ΗΠΑ, 2009, βίντεο, 11’

This is a chronological film of American history beginning with the American Revolution...

Αυτή είναι μια ταινία-χρονολογική αποτίμηση της αμερικανικής ιστορίας, που ξεκινά με την Αμερικανική Επανάσταση...

41

Nusquam Productions SIFF is happy to have Nusquam Productions (Mariangela Ciccarello and Philip Cartelli) help in “Cracking Up.” With generous support from the US Embassy in Athens, they have been invited to participate in two programs: a carte blanche (Future Imperfect) and a presentation of their work (Ad Aspera, Ad Nusquam). As creators, their works explore the layers of history, ideology, and migration, specifically in the Mediterranean area. Their contributions to the program add sensitivity to a shifting world, drawing attention to the discrepancy between how it is and how we wished it would become.

Nusquam Productions is Philip Cartelli and Mariangela Ciccarello, who have been working together as individual and collective entities since 2013. Nusquam (Latin for “no place”) Productions’ work aims to contest conventional temporal and geographic perspectives, including in the Mediterranean area, through a variety of artistic forms (video, film, sculpture, installation), privileging collaborative encounters in the form of workshops, public presentations, and educational activities. Their short film Lampedusa (world premiere, Festival del Film Locarno 2015) was awarded the Wild Dreamer Award at the 2016 Subversive Film Festival, and they have recently participated in a collaborative residency and exhibition in Malta. Nusquam Productions is based between New York City and Naples, Italy.

42

ΑΦ ΙΕΡΩΜ ΑΤΑ · Nusquam Productions

Το SIFF υποδέχεται με χαρά τους Nusquam Productions (Μαριάντζελα Τσικαρέλο και Φίλιπ Καρτέλι) για να συμβάλουν στην πράξη του “Cracking Up”. Xάρη στη γενναιόδωρη βοήθεια της Αμερικανικής Πρεσβείας στην Αθήνα, έχουν προσκληθεί για να διαμορφώσουν δύο προγράμματα προβολών: μια λευκή επιταγή (Ασυντέλεστος Μέλλων) και μια παρουσίαση της δουλειάς τους (Ad Aspera, Ad Nusquam). Η δουλειά τους ως δημιουργών εξερευνά τη διαστρωμάτωση της ιστορίας, της ιδεολογίας και της μετανάστευσης – και ειδικότερα στην περιοχή της Μεσογείου. Η συνεισφορά τους αποτελεί μια χειρονομία ευαισθητοποίησης σ’ έναν κόσμο που αλλάζει, στρέφοντας την προσοχή μας στην απόκλιση που υπάρχει ανάμεσα στο πώς είναι τα πράγματα και στο πώς θα θέλαμε να είναι. Οι Nusquam Productions είναι οι Φίλιπ Καρτέλι και Μαριάντζελα Τσικαρέλο, οι οποίοι συνεργάζονται ως μονάδες και συλλογικές οντότητες από το 2013. Το έργο των Nusquam (που στα λατινικά σημαίνει «μη τόπος») Productions στοχεύει στην ανατροπή των συμβατικών αντιλήψεων για τον χρόνο και τη γεωγραφία –ακόμα και τη γεωγραφία της λεκάνης της Μεσογείου– μέσα από μια πληθώρα καλλιτεχνικών μέσων (βίντεο, φιλμ, γλυπτά, εγκαταστάσεις), δίνοντας βάση στα συνεργατικά εγχειρήματα στο πλαίσιο εργαστηρίων, παρουσιάσεων ανοιχτών στο κοινό και εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων. Η μικρού μήκους ταινία τους Λαμπεντούζα (που έκανε παγκόσμια πρεμιέρα στο Φεστιβάλ του Λοκάρνο του 2015) απέσπασε το βραβείο Wild Dreamer Award στο φεστιβάλ Subversive Film Festival της Κροατίας το 2016. Πρόσφατα πήραν μέρος σ’ ένα συμμετοχικό πρόγραμμα φιλοξενίας καλλιτεχνών και μια έκθεση στη Μάλτα. Οι Nusquam Productions μοιράζουν τον χρόνο τους ανάμεσα στη Νέα Υόρκη και τη Νάπολη της Ιταλίας.

43

Future Imperfect: Carte Blanche “In verbal terms, the imperfect occurs in the past tense, indicating an action that is not yet perfect because it has not been achieved. The future, on the other hand, is a tense of incertitude, but also of projections that hope to be perfect. Imperfection refers both to ethical qualities and verbal tenses. The future imperfect thus allows an unresolved dimension to emerge, where action is perceptible but the final outcome remains unknown.

Pushing the limits of temporal depictions, it blends past and present with a yet-to-be-conjugated perception of the future. Imperfection can lend itself to idealistic as well as critical perspectives. In curating this carte blanche, we have assembled works that engage with the possibilities of cinematic temporality, which in turn drive much of our own recent work and discussions.”

— Nusquam Productions

44

Ασυντέλεστος Μέλλων: Λευκή επιταγή «Με γλωσσικούς όρους, το ασυντέλεστο ανήκει στο παρελθόν και υποδηλώνει μια πράξη που δεν είναι ακόμα “τέλεια” γιατί δεν έχει επιτευχθεί. Από την άλλη, το μέλλον είναι μια χρονική βαθμίδα που εκφράζει αβεβαιότητα, αλλά είναι και ο χρόνος της προβολής των ελπίδων μας για τα όσα θα τελεστούν. Το ασυντέλεστο αναφέρεται τόσο σε ηθικά χαρακτηριστικά, όσο και στους χρόνους του ρήματος. Έτσι, ο ασυντέλεστος μέλλων επιτρέπει την ανάδυση μιας ανεπίλυτης διάστασης, στην οποία η δράση γίνεται εύκολα αντιληπτή, αλλά το τελικό της αποτέλεσμα παραμένει άγνωστο. Δοκιμάζοντας τα όρια των χρονικών αναπαραστάσεων, μπλέκει το παρελθόν με το παρόν μέσα από μια “άκλιτη” αντίληψη του μέλλοντος. Υπό αυτό το πρίσμα, το ασυντέλεστο μπορεί να γίνει εργαλείο ιδεολογίας, αλλά και κριτικής. Στο πλαίσιο αυτής της λευκής επιταγής, συναρμολογήσαμε ένα πρόγραμμα με έργα που διαπραγματεύονται τις πιθανότητες των χρονικοτήτων του κινηματογράφου, το οποία με τη σειρά τους δυναμιτίζουν πολλές συζητήσεις και δράσεις μας μέχρι σήμερα.»

— Nusquam Productions

45

A RT IS T S IN F OCUS · Nusquam Productions · FUTU R E IM PER F EC T

46

ΑΦ ΙΕ Ρ ΩΜΑΤΑ · Nusquam Productions · ΑΣΥΝΤΕΛΕ ΣΤΟΣ Μ ΕΛ Λ Ω Ν

Kempinski

Κεμπίνσκι

Neïl Beloufa, Mali/France, 2007, Video, 14’

Νιλ Μπελούφα, Μάλι/Γαλλία, 2007, βίντεο, 14’

Kempinski is a mystical and animist place. Filmed in various towns in Mali, the film’s scenario is defined by specific rules: interviewed people imagine the future and speak about it in the present tense. Their hopeful, poetic, and spiritual stories and fantasies are recorded.

Το Κεμπίνσκι είναι ένας τόπος πρωτόγονος και μυστικιστικός. Το σενάριο της ταινίας, που έχει γυριστεί σε διάφορα χωριά του Μάλι, διατρέχεται από συγκεκριμένους κανόνες: οι άνθρωποι που μιλάνε στο φακό φαντάζονται το μέλλον και μιλούν γι’ αυτό σε ενεστώτα χρόνο. Η κάμερα καταγράφει τις ιστορίες τους, όλο ελπίδα, ποιητικότητα, πνεύμα και φαντασία.

Le Tempestaire

Ο γητευτής των θυελλών

Jean Epstein, France, 1947, DCP, 22’

Ζαν Επστάιν, Γαλλία, 1947, DCP, 22’

A young woman is troubled by her fiancé’s absence as he sails the high sea. She sets off to find a tempestaire, an individual who, according to ancient belief, possesses the ability to control the natural elements.

Μια νεαρή γυναίκα βασανίζεται από την απουσία του συζύγου της, ο οποίος έχει σαλπάρει για τ’ ανοιχτά του πελάγου. Έτσι, αποφασίζει να βγει προς άγραν ενός tempestaire, ενός «γητευτή των θυελλών», ο οποίος, σύμφωνα με τις αρχαίες δοξασίες, μπορεί κι ελέγχει τα στοιχεία της φύσης.

In Its Form Asleep

Στην ενύπνια μορφή του

Antoinette Zwirchmayr, Austria, 2016, 16mm, 4’

Αντουανέτ Τσβίρχμαϊρ, Αυστρία, 2016, φιλμ 16 χιλ. 4’

A male body, seen through the filmmaker’s lens, reveals abstract, sculpted forms reminiscent of classical statues. Breathing softly, the dreamer is alive. While the images seem to be corresponding silently with one another in a dreamlike logic, the film projector hums, shedding light on interior and exterior and back again.

Μέσα από τον φακό του σκηνοθέτη, το σώμα ενός άνδρα μεταμορφώνεται με τρόπο αφαιρετικό σε μια σμιλεμένη φόρμα που θυμίζει τ’ αγάλματα της κλασικής εποχής. Ο ονειρευτής αναπνέει ανάλαφρα – είναι λοιπόν ζωντανός. Καθώς οι εικόνες που εναλλάσσονται επικοινωνούν η μία με την άλλη με τη λογική του ονείρου, η μηχανή προβολής μουρμουρίζει ρίχνοντας φως στους χώρους μέσα κι έξω – και πάλι από την αρχή.

47

A RT IS T S IN F OCUS · Nusquam Productions · FUTU R E IM PER F EC T

48

ΑΦ ΙΕ Ρ ΩΜΑΤΑ · Nusquam Productions · ΑΣΥΝΤΕΛΕ ΣΤΟΣ Μ ΕΛ Λ Ω Ν

Who’s Afraid of the Dark?

Ποιος φοβάται το σκοτάδι;

Thanasis Kafetzis, Greece, 2016, DCP, 18’

Θανάσης Καφετζής, Ελλάδα, 2016, DCP, 18’

Two homeless, disabled partners are wandering with a shopping cart on an endless roadtrip.

Ένα ζευγάρι αστέγων με κινητικά προβλήματα περιφέρονται μ’ ένα καροτσάκι σούπερ μάρκετ σε μια ατέλειωτη περιπλάνηση.

Atom Spirit

To πνεύμα του ατόμου

Ursula Mayer, UK, 2016, DCP, 20’

Ούρσουλα Μάιερ, Ην. Βασίλειο, 2016, DCP, 20’

Atom Spirit presents a cyborgian future of techno-science in which the residual resonances of extinct civilisations is still felt. Through blending science and mythology Atom Spirit ruminates upon the effects of computational and biological technologies on future iterations of humanity and the environment.

To πνεύμα του ατόμου παρουσιάζει μια εικόνα από το μέλλον της τεχνοεπιστήμης, όταν πια θα έχουν επικρατήσει τα σάιμποργκ, αλλά θα γίνεται ακόμη αισθητός ο απόηχος των πολιτισμών που έχουν εκλείψει. Μέσα από τη συνάντηση επιστήμης και μυθολογίας, η ταινία αρθρώνει έναν στοχασμό για την επίδραση της τεχνολογίας των υπολογιστών και της βιολογίας σε μελλοντικές προσεγγίσεις για την ανθρωπότητα και το περιβάλλον.

49

Per Aspera, Ad Nusquam A presentation of recent works and work-in-progress by Nusquam Productions.

50

Μια παρουσίαση πρόσφατων έργων και έργων σε εξέλιξη των Nusquam Productions.

51

A RT IS T S IN F OC U S · Nusquam Productions · Per Aspera , Ad N usquam

52

ΑΦ ΙΕ Ρ ΩΜΑΤΑ · N usquam Productions · Per Aspera , Ad N usquam

Lampedusa

Λαμπεντούζα

USA/Italy/France, 2015, DCP, 14’

ΗΠΑ/Ιταλία/Γαλλία, 2015, DCP, 14’

In late 1831, a volcanic island suddenly erupted from the sea a few kilometers off the southern coast of Sicily. An international dispute ensued, during which a number of European powers laid claim to this newfound “land.” The island receded below sea level six months later, leaving only a rocky ledge under the sea.

Στα τέλη του 1831 σημειώθηκε ξαφνικά μια υποθαλάσσια έκρηξη σε απόσταση μερικών χιλιομέτρων από τη νότια ακτή της Σικελίας, δημιουργώντας ένα ηφαιστειογενές νησί. Ακολούθησε μια διεθνής αντιπαράθεση, κατά την οποία διάφορες ευρωπαϊκές δυνάμεις διεκδίκησαν αυτή τη νέα «γη». Έξι μήνες αργότερα, το νησί υποχώρησε κάτω από τη στάθμη της θάλασσας και το μόνο που απέμεινε ήταν ένας βραχώδης ύφαλος μέσα στο νερό.

Under the Moon

Κάτω από το φεγγάρι

Work-in-progress, Malta/Italy, Video, ~ 6’

Έργο σε εξέλιξη, Μάλτα/Ιταλία, βίντεο, ~ 6’

A conceptual and physical island serves as point of departure and arrival for children escaping a refugee camp. Under the Moon is the product of a collaborative project pursued during a residency in March 2017 between the artists, members of a refugee collective, and primary school students in Malta.

Ένα νησί που υπάρχει ως έννοια, αλλά και ως φυσική οντότητα γίνεται η αφετηρία και ο προορισμός κάποιων παιδιών που δραπετεύουν από ένα στρατόπεδο συγκέντρωσης προσφύγων. Η ταινία Κάτω από το φεγγάρι είναι ο καρπός της συνεργασίας ανάμεσα σε καλλιτέχνες, μέλη μιας κολεκτίβας προσφύγων και μαθητές δημοτικού σχολείου, που αναπτύχθηκε στο πλαίσιο ενός προγράμματος φιλοξενίας καλλιτεχνών που έλαβε χώρα στη Μάλτα, τον Μάρτιο του 2017.

53

A RT IS T S IN F O C U S · Nusquam Productions · Per Aspera, Ad N usquam

54

ΑΦ ΙΕ Ρ ΩΜΑΤΑ · N usquam Productions · Per Aspera , Ad N usquam

The Invention of Blue

Η επινόηση του γαλάζιου

Work-in-progress, Italy/USA, Video, ~ 18’

Έργο σε εξέλιξη, Ιταλία/ΗΠΑ, βίντεο, ~ 18’

The work and writings of Yves Klein serve as the point of departure for interwoven reflections around the Mediterranean: an older man reminisces about his lifelong search for happiness, a figure inspired by Somerset Maugham’s “The Lotus Eater” haunts bourgeois holiday resorts, and a young woman travels in search of the origins of Klein’s most famous invention, the monochrome ultramarine blue.

Το έργο και τα γραπτά του Υβ Κλάιν γίνονται η αφετηρία για μια σειρά συνυφασμένων στοχασμών γύρω από τη Μεσόγειο. Ένας γηραιότερος άνδρας αναπολεί τη διά βίου προσπάθειά του να βρει την ευτυχία. Mια φιγούρα εμπνευσμένη από τον «Λωτοφάγο» του Σόμερσετ Μομ στοιχειώνει κάποια μπουρζουά τουριστικά θέρετρα, ενώ μια νεαρή γυναίκα ταξιδεύει αναζητώντας τις απαρχές της πιο διάσημης επινόησης του Κλάιν – δηλαδή του μονοχρωματικού κυανού χρώματος.

55

Peter Fleischmann Peter Fleischmann is a rare event. Rare in every sense; his films possess a manic intensity that courses through his images and leaps off the screen; he is a unique voice amongst the chroniclers of the social issues and ills endemic to postwar Europe; truly a European director, he made films with the great talents of the time, spanning countries from Italy to Greece to France to Germany; he even shot a political thriller in the dying days of Greek Junta. And rare in another sense: for all these accomplishments, Fleischmann is one of the most criminally under-seen filmmakers to come out of the New German Cinema in the wake of the French New Wave. In addition to screening a selection of his films, Fleischmann will present a masterclass on his work. SIFF is honored to present Flesichmann’s works— classics of the cinema of Cracking Up.

56

Πέτερ Φλάισμαν Η περίπτωση Πέτερ Φλάισμαν είναι σπάνια – υπό κάθε έννοια του όρου. Οι ταινίες του έχουν μια μανιώδη ένταση που διαπερνά τις εικόνες και ξεπηδά στην οθόνη. Ο Φλάισμαν κατέχει μια ξεχωριστή θέση ανάμεσα στους χρονικογράφους των ενδημικών κοινωνικών ζητημάτων και νοσημάτων της μεταπολεμικής Ευρώπης. Είναι ένας γνήσια Ευρωπαίος σκηνοθέτης, που γύρισε ταινίες σε συνεργασία με μεγάλα ταλέντα της εποχής του, καλύπτοντας μια ευρεία περιοχή αναφοράς, από την Ιταλία στην Ελλάδα κι από τη Γαλλία στη Γερμανία. Μάλιστα, στην Ελλάδα γύρισε ένα πολιτικό θρίλερ την περίοδο που η Χούντα έπνεε τα λοίσθια. Είναι, τέλος, σπάνια για τον εξής λόγο: παρά τα παραπάνω κατορθώματα, ο Φλάισμαν παραμένει ένας από τους πιο αδικαιολόγητα παραγνωρισμένους σκηνοθέτες που ξεπήδησαν από τον Νέο Γερμανικό Κινηματογράφο, στις παρυφές της γαλλικής Νουβέλ Βαγκ. Εκτός από την προβολή μιας μικρής επιλογής από το έργο του, ο Φλάισμαν θα παραδώσει ένα μάστερκλας για τη δουλειά του. Το SIFF παρουσιάζει με υπερηφάνεια το έργο του Πέτερ Φλάισμαν – ένα κλασικό έργο του σινεμά του «Cracking Up».

57

A RT ISTS IN FOCUS · PETER FLEISCHM ANN

Peter Fleischmann was born in 1937 in the city of Zweibrücken, close to the German-French border. His first film, Mayfly (Die Eintagsfliege, 1958), was screened at the 1958 Experimental Film Festival in Brussels, and led him to a scholarship at the IDHEC (Institut des Hautes Études Cinématographiques) in Paris. His first feature film, The Hunters are the Hunted (Jagdszenen aus Niederbayern, 1969) was an international success and led to a renewal of the “Heimatfilm” (“Homeland cinema”) genre in Germany.

His next film, Havoc (Das Unheil) was shown in the official selection of the 1972 Cannes Film Festival. With Dorotheas Rache / Dorothea’s Revenge, a parody of German pornography, he began his cooperation with French script writer Jean-Claude Carrière. They also worked together on the film La Faille (Der Dritte Grad, 1975) with Michel Piccoli, Ugo Tognazzi and Mario Adorf, based on the novel by Antonis Samarakis. In The Hamburger Syndrome (Die Hamburger Krankheit, 1979), a surreal and visionary science-fiction film, Peter Fleischmann developed his concern with devastation of the environment – as he had done in Havoc. Sacrilege (Frevel) then focused on the “amour fou” between a detective and a criminal. Hard to Be a God (On Es ist nicht leicht ein Gott zu sein, 1989) was a science fiction film shot in the Soviet Union, based on the novel by the Strugatzki brothers.

58

ΑΦΙΕΡΩΜ ΑΤΑ · ΠΕΤΕΡ ΦΛΑΪΣΜ ΑΝ

Ο Πέτερ Φλάισμαν γεννήθηκε το 1937 στην πόλη Τσβάιμπρουκεν κοντά στα γαλλογερμανικά σύνορα. Η πρώτη του ταινία, το Εφημερόπτερο (Mayfly / Die Eintagsfliege, 1958), προβλήθηκε στο Φεστιβάλ Πειραματικού Κινηματογράφου στις Βρυξέλλες το 1958 και του χάρισε μια υποτροφία στη σχολή κινηματογράφου IDHEC (Institut des Hautes Études Cinématographiques) στο Παρίσι. Η πρώτη του μεγάλου μήκους ταινία Οι κυνηγοί είναι οι κυνηγημένοι (Τhe Hunters are the Hunted /Jagdszenen aus Niederbayern, 1969) σημείωσε μεγάλη επιτυχία παγκοσμίως και οδήγησε στην ανανέωση του είδους του «Heimatfilm» στη Γερμανία. (σ.σ. Πρόκειται για ένα είδος που περιλάμβανε γερμανόφωνες ταινίες με θέμα την οικογενειακή εστία ή την πατρίδα [heimat σημαίνει σπίτι] και άνθισε στη Γερμανία, την Αυστρία και την Ελβετία μετά το 1938 και τη σταδιακή μετατόπιση των συνόρων αυτών των χωρών). Η επόμενη ταινία του, το Χάος (Havoc / Das Unheil) προβλήθηκε στο επίσημο διαγωνιστικό πρόγραμμα του Φεστιβάλ των Καννών το 1972. Η συνεργασία του με τον Γάλλο σεναριογράφο Ζαν Κλωντ Καριέρ ξεκίνησε με την ταινία Η εκδίκηση της Δωροθέας (Dorothea’s Revenge / Dorotheas Rache), μια παρωδία της γερμανικής πορνογραφίας. Οι δυο τους συνεργάστηκαν επίσης στην ταινία Το λάθος (Weak Spot / La Faille / Der Dritte Grad, 1975), με τους Μισέλ Πικολί, Ούγκο Τονιάτσι και Μάριο Άντορφ, που βασίστηκε στο ομότιτλο μυθιστόρημα του Αντώνη Σαμαράκη. Στο Σύνδρομο του Αμβούργου (The Hamburger Syndrome / Die Hamburger Krankheit, 1979), μια σουρεαλιστική και διορατική ταινία επιστημονικής φαντασίας, ο Φλάισμαν ανέπτυξε τις ανησυχίες του για την καταστροφή του περιβάλλοντος – ακριβώς όπως είχε κάνει και στο Χάος. Στην Ιεροσυλία (Sacrilege / Frevel) επικεντρώθηκε στον παράφορο έρωτα ανάμεσα σ’ έναν ντετέκτιβ και μία εγκληματία. Η ταινία επιστημονικής φαντασίας Δύσκολο να είσαι Θεός (Hard to Be a God / Es ist nicht leicht ein Gott zu sein, 1989), μια μεταφορά του μυθιστορήματος των αδελφών Στρουγκάτσκι, γυρίστηκε στη Σοβιετική Ένωση.

59

A RT ISTS IN FOCUS · PETER FLEISCHM ANN

Havoc Das Unheil (Havoc), Peter Fleischmann, Germany, 1972, DCP, 103’ A small town in Germany in the early 70s. Hille, the son of the local preacher, tries for the second time to graduate high school. Despite sophisticated efforts at memorization, he knows he won’t succeed this time either. Meanwhile, more ominous problems arise... A choir girl thinks he impregnated her. His sister Dimuth, allegedly a successful model, returns from Rome followed by her pimp.

The Silesian Bell festival his father is planning portends to become a political disaster. An impending sense of doom spreads as miasmatic pollution (of all kinds) permeates the landscape.

Havoc will be screened along with General repetition för självmord (General Rehearsal for Suicide, Ake Karlung, 1963).

Χάος Πέτερ Φλάισμαν, Γερμανία, 1972, DCP, 103’ Βρισκόμαστε σε μια μικρή πόλη της Γερμανίας στις αρχές της δεκαετίας του ‘70. Ο Χίλε, ο γιος του ντόπιου ιερέα, προσπαθεί για δεύτερη φορά να βγάλει το Λύκειο. Παρά τις εκλεπτυσμένες του προσπάθειες στην αποστήθιση, ξέρει πως δεν θα τα καταφέρει ούτε αυτή τη φορά. Εντωμεταξύ, προκύπτουν όλο και πιο ανησυχητικά προβλήματα. Ένα κορίτσι από τη χορωδία ισχυρίζεται πως ο Χίλε την άφησε έγκυο. Η αδελφή του η Ντίμουτ, που υποτίθεται πως είναι επιτυχημένο μοντέλο, επιστρέφει από τη Ρώμη μαζί με τον προαγωγό της. Όλα δείχνουν πως το φεστιβάλ με τις καμπάνες από τη Σιλεσία που ετοιμάζει ο πατέρας του θα είναι μια πολιτική αποτυχία. Μια επικείμενη αίσθηση καταστροφής διαχέεται καθώς μια μολυσματική νόσος (κάθε είδους) εισβάλλει στο τοπίο. Το Χάος θα προβληθεί μαζί με τη μικρού μήκους ταινία Γενική πρόβα για αυτοκτονία (1963), σε σκηνοθεσία Όκε Κάρλουνγκ.

60

ΑΦΙΕΡΩΜ ΑΤΑ · ΠΕΤΕΡ ΦΛΑΪΣΜ ΑΝ

61

A RT ISTS IN FOCUS · PETER FLEISCHM ANN

Weak Spot La Faille (Weak Spot), Peter Fleischmann, Germany, 1975, 35mm, 110’ Based on a novel by Antonis Samarakis and shot shortly after the fall of the Greek Junta in a multitude of locations all around Greece, Weak Spot is a brilliant and gripping psychological thriller, exploring power, control, and the authoritarian state. Set during the Colonels regime, the plot revolves around an innocuous travel agent who is arbitrarily accused of being a member of an underground resistance movement. Two agents of the secret police – one stoic and intense, the other bombastic and foolish – are tasked with transporting him to the central prison for questioning. Their road trip goes awry when the car breaks down in a small village; as tensions soar, the mind-games begin, and nothing is as it seems...

Το λάθος Πέτερ Φλάισμαν, Γερμανία, 1975, φιλμ 35 χιλ. 110’ Βασισμένο στο ομότιτλο μυθιστόρημα του Αντώνη Σαμαράκη και γυρισμένο λίγο μετά την πτώση της Χούντας σε διάφορα μέρη στην Ελλάδα, το Λάθος είναι ένα πανέξυπνο και καθηλωτικό ψυχολογικό θρίλερ που διερευνά την εξουσία, τον έλεγχο και το απολυταρχικό κράτος. Η δράση, που τοποθετείται στην περίοδο της δικτατορίας, περιστρέφεται γύρω από έναν άκακο ταξιδιωτικό πράκτορα, που κατηγορείται αυθαίρετα πως είναι μέλος μιας παράνομης αντιστασιακής οργάνωσης. Δύο πράκτορες της ασφάλειας –ένας μετρημένος, αλλά με ισχυρό εκτόπισμα, κι ένας εκρηκτικός, πλην ανόητος– αναλαμβάνουν να τον μεταφέρουν στην κεντρικά γραφεία της φυλακής για ανάκριση. Τα πράγματα παίρνουν τον λάθος δρόμο όταν οι τρεις τους ξεμένουν με το αμάξι σ’ ένα μικρό χωριό. Καθώς τα πνεύματα οξύνονται, ξεκινούν τα παιχνίδια του μυαλού και τίποτα δεν είναι όπως φαίνεται...

62

ΑΦΙΕΡΩΜ ΑΤΑ · ΠΕΤΕΡ ΦΛΑΪΣΜ ΑΝ

63

Perform ances

ances

Live from the Tannery SIFF unites two pioneering live acts hailing from near and far: Elektronik Meditation featuring Savina Yannatou & Harris Lambrakis, and Yves Tumor. Both perform at the Kornilakis Tannery, located in a building first erected in 1880, used to house a previously existing tannery business founded by Menelaos Kornilakis in 1853 – a flourishing period for shipbuilding, commerce and industrial activity on the island. This former tannery consists of four buildings grouped on both sides of a stone-paved alley, including both the interior and exterior spaces once necessary for all phases of the businesses’ daily activities. Various elements of this process – a hot bulb gas engine, presses, vats, barrels and benches – remain on display to this day.

66

Ζωντανοί στο βυρσοδεψείο Το SIFF φέρνει σ’ επαφή δύο πρωτοποριακά σχήματα που έρχονται από τόσο μακριά, τόσο κοντά: τους Elektronik Meditation, σε συνεργασία με τους Σαβίνα Γιαννάτου και Χάρη Λαμπράκη, και τον Yves Tumor. Και τα δύο σχήματα θα παίξουν ζωντανά στο Βυρσοδεψείο Κορνηλάκη, σ’ ένα κτίριο που χτίστηκε το 1880 και στέγαζε μια παλιά επιχείρηση που ίδρυσε ο Μενέλαος Κορνηλάκης το 1853 – σε μια ανθηρή εποχή για τη ναυπηγική, το εμπόριο και τη βιομηχανική δραστηριότητα του νησιού. Το παλιό βυρσοδεψείο αποτελείται από τέσσερα χτίσματα που υψώνονται εκατέρωθεν ενός πλακόστρωτου κι έχουν εσωτερικούς και εξωτερικούς χώρους ειδικά διαμορφωμένους για όλες τις φάσεις των καθημερινών δραστηριοτήτων μιας επιχείρησης. Διάφορα μηχανήματα από τη διαδικασία παραγωγής –μια πετρελαιοκίνητη μηχανή, δεξαμενές, βαρέλια και παγκάκια– βρίσκονται εκτεθειμένα μέχρι σήμερα.

67

performances · live from the tannery

Elektronik Meditation: Featuring Savina Yannatou + Harris Lambrakis “Elektronik Meditation” is an experimental audiovisual project led by Jannis Anastasakis and Deniz Angelakis. Their performances offer the unique experience of witnessing the synergistic power between two different art forms, as well as the possibilities offered by improvisation.

The duo has released three albums, and has collaborated with various musicians on tours in Greece, Cyprus, Oslo, Istanbul, and Eindhoven.

At SIFF they present a collaboration with two of the most noted musicians and improvisers in Greece today: Savina Yannatou (vocals) and Harris Lambrakis (ney, keyboards).

Jannis Anastasakis is known for his unique approach to guitar as a generator of ambient sound, as well as for his extensive experience with effects (he is also the designer and originator of JAM pedals). His music synthesizes ambient and psychedelic strains, balancing between melody and noise.

Deniz Angelakis makes use of color as means of expression by employing the camera to document every moment and detail as it develops on canvas and other materials, creating a singular visual setting that acts as an extension of Anastasakis’ music.

Savina Yannatou began her professional career singing the songs of Lena Platonos on a television show aired on ERT’s “Third Programme” called “Here, Lilipoupoli” (1978–81). From 1994 to this day, she has collaborated with the Primavera en Salonico ensemble, performing songs from the Mediterranean and the Balkans at music festivals around the world, and recording with labels such as ECM and LYRA. She has recorded over thirty albums to date.

Harris Lambrakis studied ethnomusicology at the University of Athens, and has since performed and collaborated with notable musicians in Greece and abroad.

Over the past twenty years he has completed recordings and concerts around the world, while also teaching ney seminars and masterclasses.

68

Π ερφόρμανς · Ζωνταν ΟΙ στο βυρσοδεψείο

Οι Elektronik Meditation συμπράττουν με τους Σαβίνα Γιαννάτου και Χάρη Λαμπράκη Elektronik Meditation είναι το όνομα του οπτικο-ακουστικού πειραματικού πρότζεκτ του Γιάννη Αναστασάκη και της Ντενίζ Αγγελάκη. Οι παραστάσεις τους προσφέρουν μια μοναδική εμπειρία να βιώσει κανείς τη δύναμη της σύμπραξης μεταξύ των δύο διαφορετικών τεχνών, καθώς και τη δύναμη του αυτοσχεδιασμού. Το ντουέτο έχει ηχογραφήσει τρεις δίσκους κι έχει συνεργαστεί με διάφορους μουσικούς, σε περιοδείες στην Ελλάδα, στην Κύπρο, στο Όσλο, στην Κωνσταντινούπολη και στο Άιντχοφεν. Στo SIFF θα παρουσιάσουν μια σύμπραξη με δύο από τους σπουδαιότερους μουσικούς και αυτοσχεδιαστές στην Ελλαδα, τη Σαβίνα Γιαννάτου (φωνή) και τον Χάρη Λαμπράκη (νέι, πλήκτρα)

Ο Γιάννης Αναστασάκης χαρακτηρίζεται για την ιδιαίτερή του προσέγγιση στην κιθάρα, ως γεννήτρια πρωτότυπων και ατμοσφαιρικών ήχων, καθώς και για την ενασχόλησή του σε βάθος με τα εφέ (είναι επίσης o σχεδιαστής και κατασκευαστής των JAM pedals). Η μουσική του είναι ένα κράμα ambient και ψυχεδέλειας, το οποίο ισορροπεί μεταξύ μελωδίας και θορύβου. Η Ντενίζ Αγγελάκη χρησιμοποιεί το χρώμα σαν μέσο έκφρασης και την κάμερα για να προβάλλει ζωντανά την κάθε στιγμή και λεπτομέρεια που εμφανίζεται πάνω στον καμβά και σε άλλα υλικά, δημιουργώντας ένα μοναδικό οπτικό περιβάλλον που γίνεται προέκταση της μουσικής του Γιάννη Αναστασάκη. Η Σαβίνα Γιαννάτου ξεκίνησε την επαγγελματική της σταδιοδρομία τραγουδώντας τραγούδια της Λένας Πλάτωνος στην εκπομπή του Γ’ Προγράμματος της ΕΡΤ «Εδώ Λιλιπούπολη» (1978–81). Από το 1994 μέχρι σήμερα συνεργάζεται με το συγκρότημα Primavera en Salonico, ερμηνεύοντας τραγούδια από τη Μεσόγειο και τα Βαλκάνια σε μουσικά φεστιβάλ ανά τον κόσμο και δισκογραφώντας για τις εταιρείες ΛΥΡΑ και ECM. Η δισκογραφία της περιλαμβάνει γύρω στους τριάντα δίσκους. Ο Χάρης Λαμπράκης σπούδασε εθνομουσικολογία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών κι έχει συνεργαστεί με σημαντικούς μουσικούς στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Τα τελευταία 20 χρόνια συμμετέχει σε ηχογραφήσεις και συναυλίες ανά τον κόσμο, ενώ παράλληλα διδάσκει νέι δίνοντας σεμινάρια και μάστερκλας.

69

performances ¡ live from the tannery

70

Π ερφόρμανς · Ζωνταν ΟΙ στο βυρσοδεψείο

71

performances · live from the tannery

Yves Tumor Live Show Yves Tumor is the inspired and conflicted persona of Tennessee-raised producer/ performer Sean Bowie, a conduit for a distinctly bold personal aesthetic that has wrought Serpent Music – his latest, entrancing LP – and a burgeoning reputation for bruising, invigorating live performance. Evolved from a diverse and prolific creative history under an expansive range of covert aliases, plus strong ties with forward-thinkers such as NON and Mykki Blanco, Yves Tumor emerges as Bowie’s most personal and matured incarnation to date.

The Yves Tumor live experience offers a thrilling, jarring counterpoint to his recorded self, designed to detonate in a range of contexts from a punk pit to low-lit club: a wild card one-man-show that confronts us sonically and gesturally, ripping preconceptions asunder... the fangs of Serpent Music bared and bloodied.

Ο Yves Tumor είναι η εμπνευσμένη και αντιφατική περσόνα του Σιν Μπάουι, ενός παραγωγού/περφόρμερ που μεγάλωσε στο Τενεσί: είναι ένα κανάλι απ’ όπου διοχετεύεται η χαρακτηριστικά τολμηρή προσωπική αισθητική που σφυρηλάτησε το Serpent Music – τον τελευταίο του σαγηνευτικό δίσκο– και η ραγδαία έκρηξη της φήμης που κυκλοφορεί γύρω από τις σπαραξικάρδιες, καθαρτήριες ζωντανές του εμφανίσεις. Η περσόνα αυτή, μια μετεξέλιξη του ποικίλου και πλούσιου προσωπικού ιστορικού του καλλιτέχνη στη δημιουργία μιας ευρείας γκάμας ταυτοτήτων και των στενών δεσμών με καινοτόμους όπως οι NON και Mykki Blanco, αναδεικνύεται ως η πιο προσωπική και ώριμη ενσάρκωση στην οποία έχει προχωρήσει ο Μπάουι μέχρι σήμερα. Η ζωντανή εμπειρία του Yves Tumor αντισταθμίζει συναρπαστικά και συνταρακτικά τον ηχογραφημένο εαυτό του, που έχει σχεδιαστεί για ν’ ανταποκρίνεται στις ανάγκες διάφορων συνθηκών – από την αρένα μιας πανκ συναυλίας μέχρι ένα ημιφωτισμένο κλαμπ: ένα απρόσμενο one-man-show που μας φέρνει αντιμέτωπους με ήχους και χειρονομίες που κάνουν χίλια κομμάτια τις προκαθορισμένες αντιλήψεις μας... με τα δόντια του Serpent Music γυμνά και ματωμένα.

72

Π ερφόρμανς · Ζωνταν ΟΙ στο βυρσοδεψείο

73

Gamelan Oneirum “The spectacle of the Balinese theater, which draws upon dance, song, pantomime – and a little of the Theater as we understand it in the Occident – restores the theater... to its original destiny, which it preserves as a combination of all these elements, fused together in a perspective of hallucination and fear.”

— Antonin Artaud

Gamelan is a performative combination of music, shadow-play, puppetry and folklore, endemic to Java and Bali. The non-linearity of the music, its anti-teleological developments and dissonant harmonies and timbres were a source of inspiration to Western composers and artists when they first encountered it – a radically different thing from the stolid confines of Classical music. The event wasn’t focused on composition but the actuality of performance; here, an immersive piece of art that didn’t try to explain, moralize, or dazzle, but to immerse one into another mood, to suggest things to the spectator’s subconscious.

Gamelan performances originally took place at night, in the woods beside a village, performed by an orchestra of uniquely tuned instruments. The music’s cyclical structure, or colotomy, played on shifting tempos that opened up to revealed layers of nested intervals: a notion of time that binds the music to the cyclical calendar structure, where the experience of time, in music and life, can shrink and expand 74

«Το θέαμα του θεάτρου από το Μπαλί, που αντλεί στοιχεία από τον χορό, το τραγούδι, την παντομίμα –κι έχει ελάχιστη σχέση με το θέατρο έτσι όπως το αντιλαμβανόμαστε στη Δύση–, αποκαθιστά την έννοια του θεάτρου... Το επαναφέρει κοντά στο αρχικό του πεπρωμένο, συντηρώντας έναν συνδυασμό από όλα αυτά τα στοιχεία και εμφυσώντας του μια δόση παραισθήσεων και τρόμου.»

— Αντονέν Αρτώ

Το γκαμελάν είναι ένας παραστατικός συνδυασμός μουσικής, θεάτρου σκηνών, κουκλοθεάτρου και φολκλόρ που συναντάται στην Ιάβα και στο Μπαλί. Η μη-γραμμικότητα της μουσικής αυτής, η ανάπτυξή της που αποκλείει κάθε μορφή τελεολογικής ερμηνείας, όπως και οι δυσαρμονίες και τα παράφωνα ηχοχρώματά της, ενέπνευσαν πολλούς συνθέτες και καλλιτέχνες της Δύσης όταν την πρωτοάκουσαν – άλλωστε, ήταν κάτι ριζικά διαφορετικό από τους άκαμπτος περιορισμούς της κλασικής μουσικής. Οι ζωντανές συναυλίες δεν επικεντρώνονταν στις συνθέσεις, αλλά στην εφήμερη πραγματικότητα της κάθε παράστασης. Εδώ έχουμε να κάνουμε μ’ ένα καθηλωτικό έργο τέχνης, το οποίο απορροφά ολοκληρωτικά τον θεατή και δεν προσπαθεί να εξηγήσει, να βγάλει ηθικό δίδαγμα ή θαμπώσει, αλλά να μας βυθίσει σε μια άλλη διάθεση, να υπαινιχθεί διάφορα πράγματα στο υποσυνείδητο του θεατή. Οι πρώτες περφόρμανς του γκαμελάν γίνονταν κατεξοχήν μέσα στη νύχτα, σε δάση δίπλα στα χωριά, συνοδεία ορχήστρας, με ανορθόδοξα κουρδισμένα όργανα. Η κυκλική δομή της μουσικής (γνωστή ως κολοτομία), μέσα από τις διαρκείς εναλλαγές του ρυθμού, αποκαλύπτει αλλεπάλληλα στρώματα από κενά διαστήματα που έχουν φωλιάσει στο εσωτερικό της: η έννοια του χρόνου που συνδέει τη μουσική με την 75

performances ¡ gamelan oneirum

without finish. Accompanied by the gamelan, Wayang performance melded music with shadow-puppet theater to enact tales and epics the whole night long. The villagers would leave their town and enter into a site of exception, where the multimedia performance would induce a trancelike state of suspension. Spectators were encouraged to sleep, and allow the gamelan to enter their reverie...

Borrowing from the aesthetics and concepts of these events, Gamelan Oneirum is a night of immersive cinema performances, seeking to transpose this play of light, shadow, space, and exploded time into the realm of the moving image. Dug into the bedrock of Syros’ former quarry, these performances discard the traditional film experience in favor of an orchestra of moving images, sound, dance, and shadow, scattered through space, flitting across the stone walls and into the night sky. As performance spaces emerge from the dark and fall back into shadow, viewers are encouraged to attenuate themselves to the specific areas of each event, becoming aware of the body in the space, the bodies of the performers, the bodies of the other spectators, and the dancing shadows cast by each of them.

As a culmination of this year’s festival, and its itinerant outdoor screenings, Gamelan Oneirum finally proposes a definition of cinema as SIFF has been working up to: it is a place where the image falls off the screen into the space around, where shadows dance of their own free will, and where time cracks to pieces. A place not built of light, but of darkness. A place to dream, and to sleep.

76

Περφόρμανς · gamelan oneirum

κυκλική ημερολογιακή δομή, στην οποία η εμπειρία του χρόνου, τόσο στη ζωή όσο και στη μουσική, μπορεί να συρρικνωθεί και να επεκταθεί χωρίς τέλος. Συνοδεία του γκαμελάν, η περφόρμανς γουαϊάνγκ ένωνε τη μουσική με το θέατρο σκιών, για να ζωντανέψει ιστορίες και θρύλους όλη νύχτα. Οι χωρικοί άφηναν το χωριό τους και έμπαιναν σε μια κατάσταση εξαίρεσης, στην οποία η περφόρμανς πολυμέσων θα γεννούσε μια κατάσταση διαρκούς εκκρεμότητας, που θα τους έφερνε τελικά σε τρανς. Οι θεατές προτρέπονταν να κοιμηθούν και επιτρέψουν στο γκαμελάν να εισβάλει στην ονειροπόλησή τους. Προχωρώντας σε δάνεια από την αισθητική και εννοιολογική προσέγγιση αυτών των δράσεων, το Gamelan Oneirum είναι μια βραδιά με κινηματογραφικές περφόρμανς «καταβύθισης», που επιζητά να αντιμεταθέσει αυτό το παιχνίδι ανάμεσα στο φως, στη σκιά, στον χώρο και στον διεσταλμένο χρόνο, στο σύμπαν της κινούμενης εικόνας. Βαθιά μέσα στο βραχώδες υπογάστριο του παλιού λατομείου της Σύρου, αυτές οι περφόρμανς αψηφούν την παραδοσιακή κινηματογραφική εμπειρία για να φέρουν στο προσκήνιο μια ορχήστρα κινούμενων εικόνων, ήχων, χορού και σκιάς – στοιχείων που διασκορπίζονται στον χώρο, περνούν φευγαλέα από τα βραχώδη τείχη και ξεγλιστρούν στον νυχτερινό ουρανό. Καθώς οι χώροι της περφόρμανς αναδύονται από το σκοτάδι και ξαναβυθίζονται στη σκιά, οι θεατές μπορούν να νιώσουν ελεύθεροι να προσκολληθούν στις συγκεκριμένες περιοχές κάθε συμβάντος, οξύνοντας την επίγνωση του πώς κινείται το σώμα στον χώρο – τα σώματα των περφόρμερ, τα σώματα των άλλων θεατών και των σκιών τους που χορεύουν. Στην κορύφωση της φετινής διοργάνωσης και των περιπλανώμενων προβολών σε εξωτερικούς χώρους, το Gamelan Oneirum προτείνει τελικά τον ορισμό του κινηματογράφου με τον τρόπο του SIFF: πρόκειται για έναν χώρο όπου η εικόνα ξεχειλίζει από την οθόνη και πέφτει στον γύρω χώρο, όπου οι σκιές χορεύουν ακολουθώντας τη δική τους βούληση, ενώ ο χρόνος κατακερματίζεται. Έναν χώρο που δεν είναι φτιαγμένος από φως, αλλά από σκοτάδι. Έναν τόπο όπου μπορούμε να ονειρευόμαστε, αλλά μπορεί και να μας παίρνει ο ύπνος.

77

performances ¡ gamelan oneirum

78

Περφόρμανς · gamelan oneirum

79

performances · gamelan oneirum

A Page of Madness

by Yves Tumor

Μια σελίδα για την τρέλα από τον Yves Tumor

Teinosuke Kinugasa, Japan, 1926, DCP, 60’

Τεϊνοσούκε Κινουγκάσα, Ιαπωνία, 1926, DCP, 60’

Enter the cinema of madness, a broken kaleidoscope distorting the screen; a surrealistic phantasmagoria, constantly collapsing on itself... Focusing on a retired sailor who takes a job as a janitor in a mental asylum to provide for his wife who tried to kill their child, this expressionistic film is one of the most stunning examples of early silent cinema, thought to have been lost for over fifty years. A visual tour de force, with incredible art-deco sets and pulsating montages, a truly disturbing, and inspiring, film. SIFF is excited to have commissioned an original score for the film from musician Yves Tumor (profiled in “Live from the Tannery,” p. 72).

Καλωσήρθατε στο σινεμά της τρέλας, ένα σπασμένο καλειδοσκόπιο που παραμορφώνει την οθόνη• μια υπερρεαλιστική φαντασμαγορία που διαρκώς καταρρέει... Εστιάζοντας στο πρόσωπο ενός ναυτικού που έχει βγει στη σύνταξη, αλλά δέχεται μια δουλειά ως επιστάτης σ’ ένα ψυχιατρείο προκειμένου να φροντίσει τη γυναίκα του που αποπειράθηκε να σκοτώσει το παιδί τους, αυτή η εξπρεσιονιστική ταινία είναι ένα από τα πιο εκθαμβωτικά δείγματα του πρώιμου βωβού κινηματογράφου, που θεωρούνταν χαμένη για περισσότερα από πενήντα χρόνια. Ένα οπτικό tour-de-force με απίθανα αρτ ντεκό σκηνικά και ρυθμικό μοντάζ, μια γνήσια ανησυχαστική και εμπνευσμένη ταινία. Το SIFF παρουσιάζει με ιδιαίτερο ενθουσιασμό αυτή την προβολή, που θα συνοδευτεί από το πρωτότυπο ηχητικό σκορ της ταινίας που έγραψε ο Yves Tumor κατόπιν ανάθεσης του Φεστιβάλ, αποκλειστικά για τη φετινή διοργάνωση. (Για περισσότερες πληροφορίες για τον Yves Tumor, βλ. σελ. 72, «Ζωντανοί στο βυρσοδεψείο».)

80

Περφόρμανς · gamelan oneirum

81

performances · gamelan oneirum

Shadow Dance

Like a shadow-theater run wild, a projector careening out of control, relentless experimenter Xavier Quérel creates a play of shadows in a performance that turns light itself into the actor. With the collaboration of dancer Stamatis Benetas and the open space of the quarry, Quérel uses simple light to carry the moving image off the screen, casting the whole surrounding as a destination for his proto-cinematic projections. As if prolonging the Wayang tradition, our own oneiric puppetry, this distilled collision of light, body, and space forces us to reconsider not only the origin of cinema – the beam that produces the moving image – but also where that image lives, and if it’s defined by light, or perhaps by dark.

The body dances in the glow, and its shadow exhilarates beyond.

Xavier Quérel was born in 1966 and lives in Grenoble. Since moving to that town in 1988/90, he has been active in several fields of experimental cinema, chiefly improvising using film projection (16mm, super 8) and light, and staging film/music performances with the “Cellule d’Intervention METAMKINE,” which has performed throughout Europe, North America, and Japan. He has also been involved in the MAKI – Spectacle of Shadows group, with which he travels regularly to Mali and Senegal, and has many different solo performances. He set up and manages “Atelier MTK,” an artisanal film laboratory, and also actively participates in the operation of a self-run cooperative, “Le 102,” which organizes projections of experimental film, performances, concerts, and more.

Stamatis Benetas was born in Athens in 1985. He is a dancer and choreographer, and participant in the 2017 Akropoditi dance festival, concurrently taking place on Syros.

82

Περφόρμανς · gamelan oneirum

Χορός των σκιών

Σαν ένα θέατρο σκιών που βγαίνει εκτός ελέγχου ή μια μηχανή προβολής που αποσυντονίζεται, ο ακούραστος πειραματιστής Ξαβιέ Κερέλ δημιουργεί ένα θέατρο σκιών σε μια περφόρμανς που στρέφει το φως πάνω στον ίδιο τον ηθοποιό. Σε συνεργασία με τον χορευτή Σταμάτη Μπενέτα και στον ανοιχτό χώρο του λατομείου, ο Κερέλ χρησιμοποιεί απλό φωτισμό για να μεταφέρει την κινούμενη εικόνα εκτός οθόνης, υπολογίζοντας όλο τον περιβάλλοντα χώρο ως προορισμό για τις προκινηματογραφικές του προβολές. Σχεδόν σαν να προλογίζει την παράδοση των γιαγιάνγκ, το δικό μας ονειρικό κουκλοθέατρο, αυτό το απόσταγμα του φωτός, των σωμάτων και του χώρου, μας εξαναγκάζει να αναθεωρήσουμε όχι μόνο την προέλευση του κινηματογράφου –της δέσμης φωτός που παράγει την κινούμενη εικόνα–, αλλά επίσης και τον τόπο στον οποίο κατοικεί αυτή η εικόνα, όπως και το αν αυτός ο χώρος καθορίζεται τελικά από το φως ή από το σκοτάδι. Το σώμα χορεύει σ’ αυτή τη λάμψη – και ίσως η σκιά του να ξεσηκώνεται πέρα απ’ αυτό.

O Ξαβιέ Κερέλ γεννήθηκε το 1966 και ζει στην Γκρενόμπλ. Από την πρώτη στιγμή που μετοίκησε σ’ αυτή την πόλη το 1988/90, υπήρξε ενεργός σε πολλά πεδία του πειραματικού σινεμά, κυρίως μέσα από τον αυτοσχεδιασμό, χρησιμοποιώντας φιλμ (16 χιλ. ή σούπερ 8) και φως και παρουσιάζοντας κινηματογραφικές/μουσικές περφόρμανς με την ομάδα Cellule d’Intervention METAMKINE, κάνοντας περιοδεία στην Ευρώπη, τη Βόρειο Αμερική και την Ιαπωνία. Επίσης, είναι μέλος της ομάδας MAKI – Spectacle of Shadows, με την οποία ταξιδεύει συχνά στο Μάλι και στη Σενεγάλη, αλλά κάνει και πολλές σόλο περφόρμανς. Έστησε και διευθύνει το ατελιέ MTK, ένα εργαστήριο φιλμοκατασκευών, κι επίσης συμμετέχει ενεργά στη λειτουργία της αυτοδιαχειριζόμενης κοοπερατίβας Le 102, η οποία διοργανώνει προβολές πειραματικών ταινιών, περφόρμανς, συναυλίες και άλλα δρώμενα. Ο Σταμάτης Μπενέτας γεννήθηκε στην Αθήνα το 1985. Είναι χορευτής και χορογράφος που συμμετέχει φέτος στο φεστιβάλ χορού «Ακροποδητί» που διοργανώνεται στη Σύρο παράλληλα με το SIFF.

83

performances ¡ gamelan oneirum

84

Περφόρμανς · gamelan oneirum

85

performances · gamelan oneirum

Live Score: Gods of Bali by Mike Cooper Gods of Bali Nikola Drakulic, USA/Netherlands/Indonesia, 1952, DCP, 55’ Gods of Bali documents the practices and beliefs that found the Balinese existence. Carefully attenuated to the details of the rituals it captures – which range from musical performances, to trances, to the staging of myths – the film depicts a society in which the gap between heaven and earth isn’t nearly as wide as it is in the West. Here, the religious and ritualistic aspects of life are as irreduciably a part of existence as food, geography, and language. The production was supervised by renowned documentarian Robert Snyder.

Mike Cooper has been for the past 40 years an international musical explorer, performing and recording, solo and in a number of inspired groupings and a variety of genres. Initially a folk-blues guitarist and singer-songwriter, his work has diversified to include improvised and electronic music, live music for silent films, radio art, and sound installations. He is also a music journalist, writing features for magazines, particularly on pacific music and musicians, a visual artist, film and video maker, collector of Hawaiian shirts and appears on more than 60 records to date.

86

Περφόρμανς · gamelan oneirum

Προβολή συνοδεία ζωντανής μουσικής: Θεοί του Μπαλί, από τον Μάικ Κούπερ Θεοί του Μπαλί Νίκολα Ντράκουλιτς, ΗΠΑ/Ολλανδία/Ινδονησία, 1952, DCP, 55’ Η ταινία Θεοί του Μπαλί καταγράφει τις πρακτικές και τις πεποιθήσεις που προσδιορίζουν την μπαλινέζικη ύπαρξη. Προσηλώνεται σχολαστικά στις λεπτομέρειες των τελετουργιών που αποτυπώνει –που κυμαίνονται από μουσικές περφόρμανς, τρανς καταστάσεις και δραματοποιήσεις μύθων– και παρουσιάζει μια κοινωνία στην οποία η απόσταση ανάμεσα στον Παράδεισο και στη Γη δεν είναι τόσο μεγάλη όσο αυτή που παρατηρούμε στη Δύση. Εδώ οι θρησκευτικές και τελετουργικές πτυχές της ζωής είναι αναπόσπαστο κομμάτι της ύπαρξης, ακριβώς όπως το φαγητό, η γεωγραφία και η γλώσσα. Η παραγωγή ολοκληρώθηκε υπό την επίβλεψη του φημισμένου ντοκιμαντερίστα Ρόμπερτ Σνάιντερ.

O Μάικ Κούπερ είναι εδώ και 40 χρόνια ένας μουσικός εξερευνητής διεθνούς εμβέλειας, παίζοντας και ηχογραφώντας –τόσο μόνος του όσο και σε μια σειρά εμπνευσμένων συνόλων– δείγματα από μια ποικιλία ειδών. Ξεκίνησε ως κιθαρίστας και τραγουδοποιός της φολκ και των μπλουζ, αλλά το έργο του εξελίχθηκε ενσωματώνοντας αυτοσχεδιαστική και ηλεκτρονική μουσική, μουσική για ταινίες του βωβού, radio art και καλλιτεχνικές εγκαταστάσεις. Επίσης, ασχολείται με τη δημοσιογραφία γράφοντας σε περιοδικά κυρίως για την pacific music και τους μουσικούς της, είναι εικαστικός καλλιτέχνης, σκηνοθέτης ταινιών φιλμ και βίντεο, συλλέκτης χαβανέζικων πουκαμίσων και έχει συμμετάσχει μέχρι σήμερα σε περισσότερους από 60 δίσκους.

87

performances ¡ gamelan oneirum

88

Περφόρμανς · gamelan oneirum

89

performances · gamelan oneirum

Over and Overr and Overrr and Overrrr and Overrrrr...

Andys Skordis composes and conducts an ensemble of Javanese gamelan, flute, and percussion instruments in an audiovisual symphony which constitutes the score to a selection of short films. Skordis’ performance highlights the materiality of sound; his orchestra of instruments (ranging from traditional to found objects) is specifically tailored to the architecture of the performance space itself. The films respond accordingly, drawing attention to alternative immaterialities in cinema. The selected films employ pre-cinematic technologies (paint, insect wings, dirt, fungus, and other detritus) and post-cinematic technologies (television, glitching software) that provide hallucinations of a new cinema, where the medium is truly is the message.

Ξανά και ξανά και ξανάαα και ξανάαααααα... Ο Άντης Σκόρδης συνθέτει και διευθύνει ένα σύνολο γκαμελάν, ξύλινων πνευστών και κρουστών, σε μια οπτικο-ακουστική συμφωνία που θα συνοδευσει μουσικά μια επιλογή ταινιών μικρού μήκους. Η περφόρμανς του Σκόρδη τονίζει την υλικότητα του ήχου· η ορχήστρα του (που περιλαμβάνει παραδοσιακά όργανα, αλλά και φυσικά αντικείμενα/object trouvés) είναι ειδικά προσαρμοσμένη στην αρχιτεκτονική του χώρου. Οι ταινίες ανταποκρίνονται με τη σειρά τους, εστιάζοντας την προσοχή μας στις εναλλακτικές μη-υλικότητες του σινεμά. Οι ταινίες που έχουν επιλεγεί επιστρατεύουν προ-κινηματογραφικές τεχνολογίες (μπογιά, φτερά εντόμων, βρομιά, μούχλα και άλλα συντρίμμια) και μετα-κινηματογραφικές τεχνολογίες (τηλεόραση, «ελαττωματικό» λογισμικό) που γεννούν παραισθήσεις ενός νέου κινηματογράφου, σύμφωνα με τον οποίο το μέσο είναι πραγματικά το μήνυμα.

90

Περφόρμανς · gamelan oneirum

91

performances · gamelan oneirum

Andys Skordis was born in Nicosia, Cyprus in 1983. He left Cyprus at the age of twenty and has been living abroad ever since. He studied Composition and Film Scoring at Berklee College of Music, and later composition at the Conservatorium Van Amsterdam. Additionally, he studied Karnatic music with Dr. Rafael Reina and Balinese Gamelan at ISI Denpasar in Bali.

Ο Άντης Σκορδής γεννήθηκε στη Λευκωσία το 1983. Σπούδασε σύνθεση και σύνθεση για κινηματογράφο στο Berklee College of Music και ακολούθησε μεταπτυχιακές σπουδές στη σύνθεση στο Κονσερβατόριο του Άμστερνταμ. Επίσης, μελέτησε καρνατική μουσική με τον Δρ. Rafael Reina και γκαμελάν στο ISI Denpasar της Ινδονησίας. Η μουσική του αντλεί έμπνευση από την αρχέγονη ανθρώπινη φύση, η οποία εκφράζεται μέσα από μια σύγχρονη μεθοδολογία στις συνθέσεις του. τα ερεθίσματα για τα πρόσφατά του έργα, τα οποία εκφράζονται ως αναπαραστάσεις σύγχρονων τελετουργιών γεμάτων ένταση και μυστικισμό, είναι τελετές και μυστικιστικά δρώμενα ανά τον κόσμο, αλλά και προσωπικές του εμπειρίες.Θεωρεί την μουσική σαν ένα γλυπτό που αναπτύσσετσι στον χρόνο, το οποίο αποκτά μορφή στο μέρος όπου παρουσιάζεται, συνεχώς μεταμορφώνεται και εξελίσσεται σε κάτι άγνωστο.

As a composer he finds inspiration in the primordial human nature, which is reflected through a contemporary methodology in his compositions.

His recent works find stimulation from ceremonial and mystical rituals from the world and from his personal experiences. These incentives are expressed as a representation of a contemporary ritual characterized by tension and mysticism in his music. He considers music as a time sculpture, which adopts form and meaning in the context it is performed; constantly changing and always evolving into something unknown.

With the participation of Giannis Roussos, director of the Syros Contemporary Music School, and his students. Με τη συμμετοχή του Γιάννη Ρούσου, διευθυντή της Σύγχρονης Μουσικής Σχολής CMS, και τους μαθητές του.

Special Thanks: Kelly Tsipni-Kolaza, Giorgos Frantzis, Petros Freris, Lena Hatzigrigoriou, Dyah Susilowati and the staff of the Indonesian Embassy in Athens. Ευχαριστούμε ιδιαίτερα τους Κέλυ Τσιπνή-Κολαζά, Γιώργο Φραντζή, Πέτρο Φρέρη, Λένα Χατζηγρηγορίου, Ντία Σουσιλοουάτι και το προσωπικό της Πρεσβείας της Ινδονησίας στην Αθήνα.

92

Περφόρμανς · gamelan oneirum

Proto-Cinema

Πρωτο-κινηματογράφος

Impresiones en la alta atmósfera (Impressions from the Upper Atmosphere)

Εντυπώσεις από τ’ ανώτερα στρώματα της ατμόσφαιρας

José Antonio Sistiaga, Spain, 1989, Video, 7’

Χοσέ Αντόνιο Σιστιάγα, Ισπανία, 1989, βίντεο, 7’

Mothlight

Φως του σκόρου

Stan Brakhage, USA, 1963, 16mm, 4’

Σταν Μπράκετζ, ΗΠΑ, 1963, φιλμ 16 χιλ., 4

Going Somewhere: Episode I (APOCALYPSE) & Episode X (JOURNEY)

Πηγαίνοντας κάπου: Επεισόδιο Ι (ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ) & Επεισόδιο Χ (Ταξίδι)

Michael Betancourt, USA, 2016, DCP, 13’

Μάικλ Μπέτανκουρ, ΗΠΑ, 2016, DCP, 13’

Post-Cinema

Μετα-κινηματογράφος

Masaje (Massage)

Mασάζ

Iván Zulueta, Spain, 1972, Video, 3’

Ιβάν Θουλουέτα, Ισπανία, 1972, βίντεο, 3’

RUMPELSTILZCHEN

RUMPELSTILZCHEN

Jürgen Reble, Germany, 1989, 16mm, 15’

Γιούργκεν Ρέμπλε, Γερμανία, 1989, φιλμ 16 χιλ., 15’

93

performances · gamelan oneirum

Raha Raissnia: Mneme 3 + Nadir Film Performances with Live Sound

by Panagiotis Mavridis Mneme 3, 2016 Performance for two projectors: hand-painted 16mm film & 35mm slides, 12’ “In Greek mythology, Mneme is one of the three muses. She is memory personified. Her two sisters are Aoide, muse of song and music, and Melete, muse of study. When I finished making this work and showed it to Panagiotis, he said it made him think of the way our memory works. The work is made out of pre-existing materials that I cut, painted, and collaged together, making something entirely new. So, after reflecting a bit, I agreed with him that, yes, this is in fact analogous to the way our memory functions; Mneme puts together bits and pieces from the past and forms new meaning in the present.”

— Raha Raissnia

Nadir, 2016 Performance for one prepared 35mm projector, painted 35mm film, 20’ “This piece consists of a long strip of 35mm hand painted collage film that I hand feed and manipulate through an old 35mm slide projector. The imagery is derived from a series of still photographs I have recently taken in my studio. The basic structural elements: light, lens, film and screen are all here directly manipulated by hand. It is a reductive piece that is visceral and tactile, expressing an emotional response to the human condition.”

— Raha Raissnia

Raha Raissnia (b.1968, Tehran, Iran) creates complex works which combine painting, film and drawing. Much of her work is focused on exploring the intersection of these different mediums and how each informs the other in terms of their materiality and their respective processes of making. Raissnia lives and works in Brooklyn and is represented by Miguel Abreu Gallery in New York.

Panagiotis Mavridis (b. 1980, Athens, Greece) works with sculpture, painting, drawing and sound. In recent years he has been involved in designing and making musical instruments that combine electronic and acoustic principles.

94

Περφόρμανς · gamelan oneirum

Ράχα Ράισνια: Μνήμη 3 και Ναδίρ – Κινηματογραφικές περφόρμανς με ζωντανή ηχητική συνοδεία από τον Παναγιώτη Μαυρίδη Μνήμη 3, 2016 Περφόρμανς για δύο μηχανές προβολής: φιλμ 16 χιλ. ζωγραφισμένο στο χέρι και σλάιντ 35 χιλ., 12’ «Στην ελληνική μυθολογία, η Μνήμη είναι μία από τις τρεις αρχαιότερες μούσες. Είναι η προσωποποίηση της θύμησης. Οι δύο αδελφές της είναι η Αοιδή, η μούσα του τραγουδιού και της μουσικής, και η Μελέτη, η μούσα της σπουδής. Όταν ολοκλήρωσα αυτό το έργο και το έδειξα στον Παναγιώτη, είπε πως τον έκανα να σκεφτεί τον τρόπο με τον οποίο δουλεύει η μνήμη. Το έργο είναι φτιαγμένο από προϋπάρχοντα υλικά που έκοψα, ζωγράφισα και συνέθεσα σε κολάζ, φτιάχοντας κάτι εντελώς καινούργιο. Έτσι, κατόπιν κάποιας περισυλλογής, συμφώνησα μαζί του: ναι, πρόκειται για μια αναλογία με τον τρόπο λειτουργίας της μνήμης• η μνήμη συνενώνει διάφορα αποσπάσματα από το παρελθόν και δημιουργεί καινούργια νοήματα στο παρόν.»

— Ράχα Ράισνια

Ναδίρ, 2016 Περφόρμανς για μια «προετοιμασμένη» μηχανή προβολής 35 χιλ., ζωγραφισμένο φιλμ 35 χιλ., 20’ «Αυτό το έργο αποτελείται από μια μεγάλη λωρίδα φιλμ 35 χιλ, το οποίο έχω ζωγραφίσει στο χέρι και με το οποίο τροφοδοτώ χειροκίνητα μια παλιά μηχανή προβολής για φιλμ 35 χιλ. Οι εικόνες γεννήθηκαν από μια σειρά στατικών φωτογραφιών που τράβηξα πρόσφατα στο στούντιό μου. Όλα τα βασικά δομικά στοιχεία –το φως, ο φακός, το φιλμ και η οθόνη– είναι εδώ και ελέγχονται άμεσα και χειροκίνητα. Είναι ένα αφαιρετικό έργο που μένει στα στοιχειώδη και παραμένει ενστικτώδες και χειροπιαστό, εκφράζοντας μια συναισθηματική αντίδραση στην ανθρώπινη κατάσταση.»

— Ράχα Ράισνια

Η Ράχα Ράισνια (1968, Τεχεράνη) δημιουργεί σύνθετα έργα που συνδυάζουν τη ζωγραφική, το φιλμ και το σχέδιο. Ένα μεγάλο κομμάτι της δουλειάς της αφορά την εξερεύνηση της συνάντησης αυτών των διαφορετικών μέσων και της αλληλεπίδρασής τους ως προς την υλικότητά τους και τις αντίστοιχες δημιουργικές διαδικασίες. Ζει κι εργάζεται στο Μπρούκλιν και εκπροσωπείται από την γκαλερί Miguel Abreu Gallery που έχει την έδρα της στη Νέα Υόρκη. Ο Παναγιώτης Μαυρίδης (1980, Αθήνα) δουλεύει με τη γλυπτική, τη ζωγραφική, το σκίτσο και τον ήχο. Τα τελευταία χρόνια ασχολείται με τον σχεδιασμό και την κατασκευή μουσικών οργάνων που συνδυάζουν τις αρχές του ηλεκτρονικού και του ακουστικού ήχου.

95

performances ¡ gamelan oneirum

96

Περφόρμανς · gamelan oneirum

97

performances · gamelan oneirum

Let There Be Dark: Dancing Shadows Gamelan Oneirum is about the harmony between moving shadows on a surface and the dreamscape. Projecting in-between performances, these interstitial films will project all around the quarry, throwing the spectator beyond waking.

Whenever a performance ends, a selection from this series will serve as both a refresher, and draw us further in towards the spirit of the night.

A reactive soundscape during the screening of select films will be provided

by Jonah Raduns-Silverstein. Raduns-Silverstein is a musician, producer and sound engineer based in Detroit, MI. His compositions employ visual and historical frameworks resulting from his studies in photography and experience as an archivist; circular looping repetition meets linear motorik progress, finding harmony in form.

Månen (The Moon)

Thanatopsis

Ed Emshwiller, USA, 1962, 16mm, 6’

Anna-Lena Jaktlund, Sweden, 2008, Video, 3’

Pas de deux

The Ghost Train / Early Superimpositions

Norman Maclaren, Canada, 1968, 16mm, 13’

American Mutoscope and Biograph, USA, 1900, Video, 2’

Studie II: Hallucinationer (Study II: Hallucinations)

The Very Eye of Night

Peter Weiss, Sweden, 1952, 16mm, 5’

Maya Deren, USA, 1958, 16mm, 15’

Studie IV: Frigörelse (Study IV: Liberation)

Plongeon (Dive)

Peter Weiss, Sweden, 1954, 16mm, 9’

Dominique Willoughby, France, 2005, Video, 5’

Studie V: Växelspel (Study V: Interplay)

De vita händerna (The White Hands)

Topic I et II

Film Stenopeico (Man Without a Movie Camera)

Rut Hillarp, Sweden, 1950, 16mm, 13’

Peter Weiss, Sweden, 1955, 16mm, 9’ Pascal Baes, France, 1989, 16mm, 12’

Paolo Gioli, Italy, 1973, 16mm, 13’

Old Happy Days!

Annabelle Dances and Dances

Daniel Westlund, Sweden, 2016, Video, 3’

American Mutoscope and Biograph, USA, 1900, Video, 5’ 98

Περφόρμανς · gamelan oneirum

Κι εγένετο σκοτάδι: Σκιές που χορεύουν Όλη η ουσία του προγράμματος Gamelan Oneirum βρίσκεται στην αρμονία ανάμεσα στις σκιές που κινούνται σε μια επιφάνεια και στο τοπίο των ονείρων. Κάποιες ταινίες-σφήνες θα προβάλλονται ανάμεσα στις περφόρμανς στον περιβάλλοντα χώρο του λατομείου, οδηγώντας κάθε φορά τον θεατή σ’ ένα όριο πέρα απ’ την αφύπνιση. Κάθε φορά που τελειώνει μια περφόρμανς, μια επιλογή από αυτές τις ταινίες θα λειτουργεί αναζωογονητικά και θα μας οδηγεί πιο βαθιά μέσα στο πνεύμα της νύχτας. Το ηχοτοπίο που θα συνδιαλέγεται με την προβολή αυτής της επιλογής ταινιών θα χτιστεί από τον Τζόνα Ράντανς-Σίλβερσταϊν, έναν μουσικό, παραγωγό και ηχολήπτη που έχει την έδρα του στο Ντιτρόιτ του Μίσιγκαν. Οι συνθέσεις του θα βασιστούν στο οπτικό και ιστορικό πλαίσιο που έχει εξερευνήσει μέσα από τις σπουδές του στη φωτογραφία και την εμπειρία του ως αρχειοθέτη: η κυκλική επανάληψη σε λούπες συναντά τη γραμμική μηχανική πρόοδο, βρίσκοντας την αρμονία μέσα στη φόρμα. Θανατόψη

Το φεγγάρι

Pas de deux

Το τρένο-φάντασμα / Πρώιμες υπερ-εκθέσεις

Εντ Έμσγουίλερ, ΗΠΑ, 1962, φιλμ 16 χιλ., 6’

Άννα-Λένα Γιακτλουντ, Σουηδία, 2008, βίντεο, 3’

Νόρμαν ΜακΛάρεν, Καναδάς, φιλμ 16 χιλ., 13’

American Mutoscope και Biograph, ΗΠΑ,1900, βίντεο, 2’

Σπουδή II: Παραισθήσεις

Το ίδιο το μάτι της νύχτας

Πέτερ Βάις, Σουηδία, 1952, φιλμ 16 χιλ., 5’

Μάγια Ντέρεν, ΗΠΑ, 1958, φιλμ 16 χιλ., 15’

Σπουδή IV: Απελευθέρωση

Πλονζόν

Πέτερ Βάις, Σουηδία, 1954, φιλμ 16 χιλ., 9’

Ντομινίκ Γουίλοουμπι, Γαλλία, 2005, βίντεο, 5’

Σπουδή V: Αλληλεπίδραση

Τα λευκά χέρια

Πέτερ Βάις, Σουηδία, 1955, φιλμ 16 χιλ., 9’

Ρουτ Χίλαρπ, Σουηδία, 1950, φιλμ 16 χιλ., 13’

Θέμα I και II

Ταινία μιας μικροσκοπικής οπής

Πασκάλ Μπαές, Γαλλία, 1989, φιλμ 16 χιλ., 12’

Πάολο Τζόλι, Ιταλία, 1973, φιλμ 16 χιλ., 13’

Παλιές καλές μέρες!

Χοροί και χοροί της Αναμπέλ

Ντάνιελ Βέστλουντ, Σουηδία, 2016, βίντεο, 3’

American Mutoscope και Biograph, ΗΠΑ, 1900, βίντεο, 5’ 99

Work shops

shops

Frantic Frames Workshop with Martha Colburn Martha Colburn is an American artist and animator featured in the Artists in Focus section of the program. For one day of the festival, Colburn offers a workshop in animation, guiding participants to create a collective “Syros Film” in the very same way as she creates her own works. The workshop is open to all ages, young and adult!

Led by Colburn, this workshop begins with a discussion – and if time allows, a screening – of different films demonstrating various stop-motion techniques. These include charcoal drawing, claymation, collage animation, and painted animation, by such makers as Stan Van Der Beek, Bruce Bickford, and other contemporary animators. In addition to these, Colburn shows excerpts of her films and draws from details in them to explain techniques.

Participants are asked to bring some small collaged, painted, drawn or cut-out materials or found objects that they wish to animate, centering around the theme of “Cracking Up Syros.” Magazines or art supplies can also be brought for creating collages during the workshop itself.

In the final phase of the workshop, several examples of direct “underthe-camera” special effects are presented: these include the use of lenses, gels, lighting tricks, and creating layers using acetate. Each participant films footage 5-10 seconds in length, after which all films are combined through jump cuts. The research process, formation of ideas, planning (using sketches or scripts) and execution of ideas are emphasized and discussed as important aspects to the art of animating.

The final product will be screened during the festival.

102

Μανιασμένα καρέ: Ένα εργαστήριο στοπ-μόσιον Η Μάρθα Κόλμπερν είναι Αμερικανίδα καλλιτέχνις και δημιουργός ανιμέισον και μία από τους καλλιτέχνες στους οποίους κάνει αφιέρωμα η φετινή διοργάνωση. Σ’ ένα μονοήμερο εργαστήριο ανιμέισον, η Κόλμπερν θα καθοδηγήσει τους συμμετάσχοντες να δημιουργήσουν μια συνεργατική «ταινία για τη Σύρο», εφαρμόζοντας τη μέθοδο που ακολουθεί κι η ίδια. Το εργαστήριο απευθύνεται σε όλες τις ηλικίες, τόσο σε παιδιά όσο και σε ενηλίκους! Αυτό το εργαστήριο, το οποίο θα καθοδηγεί η ίδια η Κόλμπερν, θα ξεκινήσει με ανάλυση –και, αν υπάρξει χρόνος, με μια προβολή– διαφορετικών ταινιών που εφαρμόζουν διάφορες τεχνικές stop-motion. Σ’ αυτές τις τεχνικές συμπεριλαμβάνονται η ζωγραφική με κάρβουνο, η δουλειά με πηλό (claymation), το ανιμέισον με κολάζ και το «ζωγραφικό» ανιμέισον, που εντοπίζονται στο έργο του Σταν φαν ντερ Μπέεκ, του Μπρους Μπίκφορντ και άλλων σύγχρονων δημιουργών. Επιπλέον, η Κόλμπερν θα παρουσιάσει αποσπάσματα από δικές της ταινίες και φέρει παραδείγματα από λεπτομέρειες του έργου της για να εξηγήσει την τεχνική που ακολούθησε. Οι συμμετέχοντες καλούνται να φέρουν μαζί τους κάποια μικρά κολάζ, ζωγραφιές, σκίτσα ή αποκόμματα, ή ακόμα και φυσικά αντικείμενα που επιθυμούν να «εμψυχώσουν», εστιάζοντας στο θέμα της φετινής διοργάνωσης («Cracking Up Syros»). Περιοδικά ή αναλώσιμα που χρησιμοποιεί ένας καλλιτέχνης μπορεούν επίσης να χρησιμεύσουν για κολάζ κατά τη διάρκεια αυτού του εργαστηρίου. Στην τελική φάση του εργαστηρίου θα παρουσιαστούν αρκετά παραδείγματα άμεσων ειδικών εφέ «κάτω-από-την-κάμερα»: αυτά περιλαμβάνουν τη χρήση φακών, τζελ, οπτικών τεχνασμάτων και δημιουργία διακριτών επιπέδων με τη χρήση ρεγιόν. Κάθε συμμετέχων/-ουσα θα γυρίσει υλικό διάρκειας 5-10 δευτερολέπτων και στο τέλος τα έργα θα συνδυαστούν με τζαμπ κατ σε μια μεγαλύτερη ταινία. Η διαδικασία της έρευνας, η διαμόρφωση των ιδεών, ο προγραμματισμός (μέσα από σκίτσα ή σενάρια) και η εφαρμογή των ιδεών είναι μερικά θέματα που τονιστούν και θα συζητηθούν εκτενώς ως σημαντικές πτυχές της τέχνης του ανιμέισον. Το τελικό αποτέλεσμα θα προβληθεί κατά τη διάρκεια του φεστιβάλ.

103

W ORKSHOPS · Frantic Frames

104

εργαστηρια · μανιασμενα καρε

105

Cinemascope 3: Young filmmakers on Syros Can the sea tell us stories? And if it can, whose stories? Now in its third year, the Onassis Cultural Centre’s Cinemascope workshop dips into the documentary ocean, points the cameras at people for whom the sea is a living or a passion, and sets out to capture their stories creatively on film. The teenage participants will seek out fishermen, sailors, swimmers and others whose every day revolves around the sea, interviewing and filming them, and using filmic means to convey to us the experience of the sea. The resulting short film will be screened on the last day of the festival.

Workshop leaders: Oliwia Twardowska and Konstantinos Antonopoulos Young people who are not from Syros but want to take part will be hosted locally.

For the Onassis Foundation, the sea was where our journey began; we were, after all, founded by Aristotle Onassis, who came to be identified, more than any other, with that powerhouse of Greek history and the Greek economy – shipping. Today, our work in the public-benefit sphere is made possible by shipping, which is to say by the sea, our nation’s greatest fount of life.

We have other things in common with the sea, too: we are both of Greece but look beyond it to the global; our horizons are open; and we are open to inspiration in culture as well as in business. And this inspiration takes on physical form through collaborations like this one with the SIFF, and through a wide range of other educational programmes.

The workshop is realized as an initiative and with the support of the Onassis Cultural Centre.

106

With the support

Σινεμασκόπ3: Μικροί κινηματογραφιστές στη Σύρο Μπορεί η θάλασσα να μας διηγηθεί ιστορίες; Κι αν ναι, ποιοι θα ήταν οι πρωταγωνιστές τους; Στον τρίτο χρόνο διεξαγωγής του, το κινηματογραφικό εργαστήριο Cinemascope της Στέγης του Ιδρύματος Ωνάση βουτάει στον ωκεανό του ντοκιμαντέρ, στρέφει τις κάμερες στους επαγγελματίες και λάτρεις της θάλασσας, και επιχειρεί να μεταγράψει δημιουργικά τις ιστορίες τους σε ταινίες. Οι έφηβοι συμμετέχοντες θα αναζητήσουν ψαράδες, ναυτικούς, κολυμβητές και άλλους θαμώνες της θάλασσας, θα πάρουν συνεντεύξεις και θα τους κινηματογραφήσουν, επιχειρώντας να μας μεταφέρουν κινηματογραφικά την εμπειρία της θάλασσας. Η ταινία μικρού μήκους που θα προκύψει θα προβληθεί την τελευταία μέρα του φεστιβάλ. Υπεύθυνοι εργαστηρίου: Ολίβια Τβαρντόφσκα και Κωνσταντίνος Αντωνόπουλος Θα παραχωρηθεί φιλοξενία σε εφήβους που δεν διαμένουν στη Σύρο, αλλά επιθυμούν να συμμετάσχουν. Η θάλασσα αποτελεί για το Ίδρυμα Ωνάση την αφετηρία της διαδρομής του. Άλλωστε, ο ιδρυτής του Αριστοτέλης Ωνάσης είναι ο μεγάλος Έλληνας που ταυτίστηκε όσο κανείς με τη μεγάλη δύναμη της ιστορίας της Ελλάδας και της οικονομίας της, που δεν είναι άλλη από τη ναυτιλία της. Σήμερα το έργο του Ιδρύματος στην κοινή ωφέλεια τροφοδοτείται από τη ναυτιλία, άρα από τη σημαντική πηγή ζωής για τη χώρα μας, τη θάλασσα. Όμως η θάλασσα έχει και άλλα σημεία ταύτισης με τον οργανισμό μας: εμπεριέχει την Ελλάδα, την εξωστρέφεια, την παγκοσμιότητα, τον ανοιχτό ορίζοντα και, πάνω από όλα, την έμπνευση, που δεν περιορίζεται στην επιχειρηματικότητα αλλά επεκτείνεται και στον πολιτισμό. Και παίρνει σάρκα και οστά μέσα από συνεργασίες σαν αυτή με το SIFF, αλλά και μέσα από πολυποίκιλα εκπαιδευτικά προγράμματα. Το εργαστήριο πραγματοποιείται με την πρωτοβουλία και υποστήριξη της Στέγης του Ιδρύματος Ωνάση.

107

W ORKSHOPS · cinemascope 3

108

© Stavros Petropoulos

εργαστηρια · σινεμασκοπ 3

109

Volume I

From July 1-20 2017, in collaboration with the University of the Aegean, SIFF hosts Volume I, a workshop in which the Diplomates design studio re-localizes its urban and social laboratory, Kassandras, to Syros, within the context of the fifth Syros International Film Festival. Over two weeks, the workshop will conceive and implement the design and production of the festival’s central kiosk, a series of micro-architectural objects, and other interventions in the festival’s physical and social landscape.

Kassandras exists as a distinct and potential found space in the Athenian landscape of abandoned construction sites and derelict buildings. Located in the Votanikos district, it inhabits a skeletal concrete structure acting as a laboratory of research in architectural prototyping and experimentation. Made up of a workshop and a studio/event space, its top three floors lack most of their walls. It adopts an integrated approach to design and creation, focusing on the development of design strategies and creative processes. Kassandras deliberates on concepts of temporality and flux, proposing a long-term ephemeral architecture.

By re-localizing Kassandras’ workshop for a three-week residency on Syros, this project deliberates temporality through gestures that explore the intermediate territories between permanence and ephemerality, specifically within the context of the apparition and disappearance of a festival. Instead of designing an ephemeral scenario, Volume I sets up a process based on longevity and work-in-progress with the aim of connecting subsequent editions of the festival to each other, as well as linking participating students themselves to new territories for daily experimentations. The construction of skeletal microarchitectural objects gives students opportunities to implement their own designs, upgrading and developing them between festival editions, bringing the festival its own local vocabulary.

Volume I explores a working methodology that relies on the unexpected and un-designed realities of the production process. While the collaboration will begin with a developed construction strategy and visual vocabulary, the “making” process itself is the instrumental phase in which the physical manipulation of materials defines the project in experiential terms. The project thus integrates and augments the capacity of the process of production to inform the final outcome through continuously reactive design decisions.

110

εργαστηρια · Volume I

Από την 1η έως τις 20 Ιουλίου 2017, το SIFF διοργανώνει σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Αιγαίου το εργαστήριο Volume I: Στο πλαίσιο αυτού του εργαστηρίου, το στούντιο design Diplomates ανασυστήνει το Kassandras, το αστικό και κοινωνικό του εργαστήριο, προσαρμόζοντάς το στα τοπικά χαρακτηριστικά του νησιού και στις ανάγκες του 5ου Διεθνούς Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Σύρου. Για δύο εβδομάδες, το εργαστήριο θα συλλάβει και θα εφαρμόσει τον σχεδιασμό και την παραγωγή του κεντρικού περιπτέρου του φεστιβάλ, μια σειρά από αρχιτεκτονικά αντικείμενα μικρής κλίμακας και άλλες παρεμβάσεις στο φυσικό και κοινωνικό περιβάλλον του συγκεκριμένου φεστιβάλ. Οι Kassandras υπάρχει ως διακριτός και δυναμικός χώρος στο αθηναϊκό τοπίο των εγκαταλελειμμένων εργοταξίων και των μισογκρεμισμένων κτισμάτων. Με έδρα την περιοχή του Βοτανικού, οι Kassandras βρίσκονται εγκατεστημένοι στον σκελετό μιας γυμνής κατασκευής από τσιμέντο, που γίνεται εργαστήριο έρευνας για τη δημιουργία αρχιτεκτονικών πρωτοτύπων και για πειραματισμό. Οι τρεις τελευταίοι όροφοι του κτιρίου, που αποτελείται από ένα εργαστήριο και έναν χώρο/στούντιο για εκδηλώσεις, δεν έχουν τους περισσότερους τοίχους τους. Οι Kassandras ακολουθούν μια ολιστική προσέγγιση στο design και τη δημιουργία, εστιάζοντας στην ανάπτυξη στρατηγικών του design και δημιουργικών διαδικασιών. Οι Kassandras μελετούν τις έννοιες της χρονικότητας και της συνεχούς ροής, προτείνοντας μια μακροπρόθεσμα εφήμερη αρχιτεκτονική. Ανα-προσαρμόζοντας το εργαστήριο των Kassandras στις ανάγκες ενός προγράμματος φιλοξενίας στη Σύρο διάρκειας τριών εβδομάδων, αυτό το πρότζεκτ μελετά τη χρονικότητα μέσα από χειρονομίες που διερευνούν τις γκρίζες ζώνες ανάμεσα στη μονιμότητα και στο εφήμερο, και ειδικότερα στο πλαίσιο της εμφάνισης και εξαφάνισης ενός φεστιβάλ. Αντί του σχεδιασμού ενός εφήμερου σεναρίου, το Volume I στήνει μια διαδικασία που στηρίζεται στη μακροημέρευση και ετοιμάζει έργα σε εξέλιξη που αποβλέπουν στο να ενώσουν μεταξύ τους διαδοχικές εκδόσεις του φεστιβάλ, όπως επίσης και στο να εξοικειώσουν τους συμμετέχοντες με νέα πεδία για τους καθημερινούς τους πειραματισμούς. Η κατασκευή βασικών αρχιτεκτονικών αντικειμένων μικρής κλίμακας θα δώσει στους συμμετέχοντες την ευκαιρία να δοκιμάσουν την εφαρμογή των δικών τους σχεδίων, να τις αναβαθμίσουν και να τις αναπτύξουν ανάμεσα στις διαφορετικές διοργανώσεις του φεστιβάλ, χαρίζοντας στο φεστιβάλ το δικό του τοπικό λεξιλόγιο. Το Volume I εξερευνά μια μεθοδολογία εργασίας που βασίζεται στις απρόσμενες κι απροσχεδίαστες πραγματικότητες της παραγωγικής διαδικασίας. Ενώ η συνεργασία θα ξεκινήσει με την ανάπτυξη μιας κατασκευαστικής στρατηγικής κι ενός οπτικού λεξιλογίου, η ίδια η διαδικασία του «φτιαξίματος» είναι το κρίσιμο στάδιο στο οποίο ο φυσικός χειρισμός των υλικών καθορίζει το πρότζεκτ με εμπειρικούς όρους. Έτσι, το πρότζεκτ ενσωματώνει και διευρύνει τη δυνατότητα της διαδικασίας της παραγωγής να επικαιροποιεί το τελικό αποτέλεσμα μέσα από σχεδιαστικές αποφάσεις που γεννιούνται ως αντίδραση στο περιβάλλον τους.

111

W ORKSHOPS · Volume I

VOLUME I is led by:

And coordinated by:

Matthieu Prat

Maria Palaiologou

A designer and founder of Diplomates, a multi-disciplinary studio working across architecture, design, and visual art, Matthieu established Kassandras in 2016 as the Athens-based chapter of Diplomates.

Maria studied architecture at the Aristotle University of Thessaloniki. Over the course of her studies she volunteered at SIFF and participated in various construction/designoriented workshops. Currently, she works for the architectural studio G+A Evripiotis, based in Syros.

Thanassis Benos-Palmer Workshop Participants: Danae Kalliabetsou, Tzotzina Savvaki, Maria Baliou, Nikos Patras, Christina Giti, Dimitris Chinis, Athina Maouni, Stavroula Kaisari, Tatiana Kasimati, Foteini Georgiopoulou, Thodoris Merkos, Maria Merkou, Christina Kostopoulou, Anthi Kolokotroni, Giorgos Kourtis, Glikeria Makriyianni, Dora Karadima, Natalia Georgiadi, Vasileia Katsikogianni, Stella Pistofidou, Dominiki Asimakopoulos

A student at Patras Architecture school, Thanassis is also an initiator of the Hellastock Festival, the Greek edition of Bellastock Festival, dedicated to experimental architecture.

Benoît Durandin Over the past decade, Benoît has been an associate of the architectural office New-Territories/R&Sie. He currently lives and works in Athens and is the founder of Graspinghand studio (2011), a studio dedicated to the conception and production of objects, both unique and in small series.

Special Thanks: Eleni McKirahan, Panayiotis Koutsabasis, Theofilos Lazarou, To Archontariki tis Maritsas, Stin Ithaki tou Ai, Filomila, Elliniko Kafeneio, Laoutari, Mamageiremata, Fagitoulis.

112

εργαστηρια · Volume I

Το εργαστήριο VOLUME I θα κατευθύνουν οι εξής:

Συντονισμός:

Ματιέ Πρατ

Μαρία Παλαιολόγου

Ο σχεδιαστής και ιδρυτής του Diplomates, ενός πολυσυλλεκτικού στούντιο που δουλεύει στη μεθόριο ανάμεσα στην αρχιτεκτονική, στο design και στις οπτικές τέχνες, ίδρυσε το Kassandras το 2016 ως το παράρτημα των Diplomates στην Αθήνα.

Η Μαρία σπούδασε αρχιτεκτονική στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Κατά τη διάρκεια των σπουδών της υπήρξε εθελόντρια στο SIFF και συμμετείχε σε διάφορα εργαστήρια κατασκευών. Αυτή την περίοδο, εργάζεται για το αρχιτεκτονικό γραφείο G+A Evripiotis, με έδρα τη Σύρο.

Θανάσης Μπένος-Πάλμερ Συμμετέχοντες: Δανάη Καλλιαμπέτσου, Τζωτζίνα Σαββάκη, Μαρία Μπάλιου, Νίκος Πάτρας, Χριστίνα Γκίτη, Δημήτρης Χίνης, Αθηνά Μαούνη, Σταυρούλα Καίσαρη, Τατιάνα Κασσιμάτη, Φωτεινή Γεωργιοπούλου, Θοδωρής Μέρκος, Μαρία Μέρκου, Χριστινα Kωστοπούλου, Ανθή Κολοκοτρώνη, Γιώργος Κούρτης, Γλυκερία Μακρυγιάννη, Δώρα Καραδήμα, Ναταλία Γεωργιάδη, Βασιλεία Κατσικογιάννη, Στέλλα Πιστοφίδου, Δομινίκη Ασημακοπούλου

Παράλληλα με τις σπουδές του στη Σχολή Αρχιτεκτονικής του Πανεπιστημίου Πατρών, ο Θανάσης είναι επίσης ο εμπνευστής του Hellastock Festival, της ελληνικής εκδοχής του φεστιβάλ Bellastock που εστιάζει στην πειραματική αρχιτεκτονική.

Μπενουά Ντουραντέν Την τελευταία δεκατεία, ο Μπενουά συνεργάζεται με το αρχιτεκτονικό γραφείο New-territories/ R&Sie. Αυτή την περίοδο ζει κι εργάζεται στην Αθήνα και είναι ο ιδρυτής του Graspinghand studio (2011), ενός στούντιο που εξειδικεύεται στη σύλληψη και την παραγωγή μοναδικών αντικειμένων και περιορισμένων συλλογών.

Ευχαριστούμε ιδιαίτερα τους: Ελένη ΜακΚίραχαν, Παναγιώτη Κουτσαμπάση, Θεόφιλος Λαζάρου, Το Αρχονταρίκι της Μαρίτσας, Στην Ιθάκη του Αή, Φιλομήλα, Ελληνικό Καφενείο, Μαμαγειρέματα, Φαγητούλη

113

W ORKSHOPS · Volume I

114

εργαστηρια · Volume I

115

T he films

films

Mutually Appreciated Destruction

Mutually Assured Destruction: In 1962, US Secretary of State Robert McNamara lays the foundational philosophy for “rational” nuclear deterrence: build as many nukes as possible, so that if the US were ever attacked, it would be able to respond so powerfully as to completely obliterate the Soviet Union. So, if either side knows attacking the other would lead to selfannihilation, no reasonable human would press the launch button. A new era of unwinnable war, of constant and paralyzing fear amongst the populace with its destiny completely beyond its own control – a constant nightmare to be entertained through media, ranging from satiric to jingoistic to cathartic.

118

Αμοιβαία Αναγνωρισμένη Καταστροφή

Αμοιβαία Εξασφαλισμένη Καταστροφή (MAD): Το 1962, ο Ρόμπερτ ΜακΝαμάρα, Υπουργός Άμυνας της κυβέρνησης Τζον Φ. Κένεντι, έθεσε τις βάσεις της φιλοσοφίας της «λογικής» πολιτικής για την αποτροπή του πυρηνικού πολέμου, η οποία συνοψίζεται στο εξής: φτιάξτε όσες περισσότερες πυρηνικές βόμβες μπορείτε, ώστε αν ποτέ σημειωθεί επίθεση στις ΗΠΑ, η Αμερική θ’ απαντήσει με τόση πυγμή, που θα καταστρέψει ολοσχερώς τη Σοβιετική Ένωση. Συνεπώς, αν η κάθε πλευρά ήξερε πως η επίθεση στους αντιπάλους θα οδηγούσε στην αυτοκαταστροφή, κανένα λογικό ανθρώπινο ον δεν θα πατούσε το κουμπί. Κάπως έτσι ξεκίνησε μια νέα εποχή, αυτή του ανίκητου πολέμου και του διαρκούς φόβου που μπορούσε να παραλύσει το πόπολο, που με τη σειρά του ήξερε πως δεν ελέγχει το πεπρωμένο του. Μια εποχή ενός εξακολουθητικού εφιάλτη που έμελλε να διακωμωδηθεί από τα μίντια, με τρόπο σατιρικό, σωβινιστικό ή καθαρτήριο.

119

T H E F IL M S · M utually Appreciated Destruction

Mutually Appreciated Destruction: It’s not just the bomb that bears the enforcing, encompassing threat MAD; it’s also the representation of the bomb, its miasmic, constant haunting. The feeling is mutual, then, not just between East and West, but between Camera and Nuke. Only one such bomb ever needed to be mobilized to define a century; the horrific images of energy unleashed on an impossible scale have been in the back of civilizations’ minds ever since. The infinite tests and resultant Mushroom Clouds only make sense as weaponized images – if a bomb goes off in a desert, will it make a sound? Appreciated, then, not only because the players in this cosmic game of chicken make no sense without the other – but in the sense of recognizing, of seeing: only with the Camera does the Bomb really come into its own. In this program, we begin with Nuke and end with the Drone, not to evoke some glib equivalence of radically different historical episodes and means of destruction, but perhaps to explore how the reach and effect of these weapons utilize seeing.

120

οι ταινιεσ · αμοιβαια αναγνωρισμενη καταστροφη

Αμοιβαία Αναγνωρισμένη Καταστροφή: Δεν είναι μόνο η ίδια η βόμβα που φέρει την επιβεβλημένη, απόλυτη απειλή. Το ίδιο αποτέλεσμα έχει και η αναπαράσταση της βόμβας, η μιαρή, επίμονη παρουσία της που μας στοιχειώνει. Υπάρχει ένα αίσθημα αμοιβαιότητας, όχι μόνο μεταξύ Ανατολής και Δύσης, αλλά και μεταξύ κάμερας και βόμβας. Η ρίψη μίας και μόνο τέτοιας βόμβας ήταν αρκετή για να καθορίσει έναν ολόκληρο αιώνα. Οι τρομερές εικόνες της σύλληπτης ενέργειας που εκλύθηκε ακόμη κρύβονται στο πίσω μέρος του μυαλού των πολιτισμών. Οι αλλεπάλληλες δοκιμές και τα σύννεφα σε σχήμα μανιταριού που είχαν αυτές οι δοκιμές ως επακόλουθο βγάζουν νόημα μόνο σαν εικόνες πολέμου – άραγε, ακούγεται μια βόμβα αν εκραγεί στην έρημο; Τότε, λοιπόν, η καταστροφή είναι αναγνωρισμένη, κι όχι μόνο γιατί οι παίχτες αυτού του συμπαντικού παιχνιδιού του «κοτόπουλου» (σύμφωνα με τη θεωρία παιγνίων) δεν έχουν λόγο ύπαρξης ο ένας χωρίς τον άλλο. Είναι αναγνωρισμένη υπό την έννοια της διαπίστωσης ή της εποπτείας: μόνο η παρουσία της κάμερας μπορεί να κάνει τη βόμβα να πραγματωθεί. Σ’ αυτό το πρόγραμμα προβολών ξεκινάμε από την πυρηνική βόμβα και καταλήγουμε στο ντρόουν, όχι απλώς για να κάνουμε κάποια επιπόλαια αναλογία ανάμεσα σε εντελώς διαφορετικά ιστορικά γεγονότα και στα όπλα μαζικής καταστροφής, αλλά για να εξερευνήσουμε τον τρόπο με τον οποίο η επίδραση αυτών των όπλων αξιοποιεί την όραση.

121

T H E F IL M S · M utually Appreciated Destruction

Declassified Nuclear Test Films

Αποχαρακτηρισμένα φιλμ πυρηνικών δοκιμών

Lawrence Livermore National Laboratory (LLNL), USA, 1945–1962, Video, Loop

Lawrence Livermore National Laboratory (LLNL), ΗΠΑ, 1945–1962, βίντεο, λούπα

The US conducted 210 atmospheric nuclear tests between 1945 and 1962, with multiple cameras capturing each event at around 2,400 frames per second. Over the past decade the Lawrence Livermore National Laboratory (LLNL) has overseen a project to catalogue, scan, reanalyze and declassify 10,000 of these films that, until recently, have been languishing and deteriorating in topsecret vaults. SIFF has curated a selection of these recently available films – abstract, super-slow motion examples of “Cracking Up” – in action!

Οι Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής διενήργησαν μεταξύ 1945 και 1962 συνολικά 210 πυρηνικές δοκιμές στην ατμόσφαιρα, καταγράφοντας κάθε δοκιμή με πολλαπλές κάμερες σε ταχύτητα περίπου 2.400 κάδρων ανά δευτερόλεπτο. Την προηγούμενη δεκαετία, το ερευνητικό κέντρο Lawrence Livermore National Laboratory (LLNL) του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας ανέλαβε να καταλογραφήσει, να σκανάρει, ν’ αναλύσει υπό άλλο πρίσμα και ν’ αποχαρακτηρίσει δέκα χιλιάδες τέτοια φιλμ, που μέχρι πρόσφατα βρίσκονταν παραδομένα στη λήθη και τη φθορά, κρυμμένα σε «άκρως απόρρητα» αρχεία. Το SIFF έκανε μια επιλογή από αυτές τις ταινίες που μόλις πρόσφατα έγιναν διαθέσιμες στο ευρύ κοινό, και παρουσιάζει ένα πρόγραμμα προβολών γεμάτο αφαιρετικά, βραδυφλεγή παραδείγματα του τι σημαίνει «cracking up» στην πράξη!

Crossroads

Σταυροδρόμια

Bruce Conner, USA, 1976, DCP, 37’

Μπρους Κόνερ, ΗΠΑ, 1976, DCP, 37’

“Operation Crossroads” was the name of the first two of twenty-three nuclear weapons tests the United States conducted at Bikini Atoll between 1946 and 1958. Both tests involved the detonation of a weapon with a yield equivalent to twenty-three million tons of TNT –the same as the atom

«Επιχείρηση σταυροδρόμια» ήταν το όνομα που δόθηκε στις δύο πρώτες πυρηνικές δοκιμές πυρηνικών όπλων από τις είκοσι τρεις που διενεργήθηκαν από τις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής στην ατόλη Μπικίνι στον Ειρηνικό Ωκεανό, μεταξύ 1946 και 1958. Και οι δύο δοκιμές προέβλεπαν την 122

οι ταινιεσ · αμοιβαια αναγνωρισμενη καταστροφη

bomb dropped on Nagasaki. More than seven hundred cameras, and approximately five hundred camera operators surrounded the test site.

Nearly half the world’s supply of film was at Bikini for the tests, making these explosions the most thoroughly photographed moment in history. The film is composed of the footage from these tests, an experimental visual experience unlike any other.

πυροδότηση ενός όπλου ίσης απόδοσης με τα είκοσι τρία εκατομμύρια τόνους ΤΝΤ (τρινιτροτολουόλης) της ατομικής βόμβας στο Ναγκασάκι. Περισσότερες από 700 κάμερες και περίπου 500 εικονολήπτες είχαν περικυκλώσει το σημείο των δοκιμών. Περίπου το μισό παγκόσμιο απόθεμα φιλμ είχε συγκεντρωθεί σ’ αυτή τη λιμνοθάλασσα για τις δοκιμές, ανάγοντας τελικά αυτές τις εκρήξεις στην πιο διεξοδικά φωτογραφημένη στιγμή της ιστορίας. Η ταινία αποτελείται από το υλικό από αυτές τις δοκιμές και αποτελεί μια πειραματική οπτική εμπειρία που δεν μοιάζει με καμία άλλη.

Heso to genbaku (Navel and A-Bomb)

Ομφαλός και ατομική βόμβα Έικο Χόσουε, Ιαπωνία, 1960, φιλμ 16 χιλ., 15’

Eikoh Hosoe, Japan, 1960, 16mm, 15’

Το κινηματογραφικό ντεμπούτο του Ιάπωνα θρύλου της φωτογραφίας Έικο Χόσουε είναι ένας χορός πόνου, αναγέννησης και επανάληψης. Μια τελετουργία που επιτελούν κάποιοι χορευτές Μπούτο, αλλά και ντόπιοι ψαράδες και τα παιδιά τους, γίνεται αλληγορία για την προέλευση του ανθρώπου, για την καταστροφή και για ό,τι άλλο μπορεί να επιφυλάσσει το μέλλον.

Legendary Japanese photographer Eikoh Hosoe’s cinematic debut is a dance of pain, rebirth, and cycle.

Performed by Butoh dancers, local fishermen, and their children, an allegory of the origin of man, destruction, and the possibilities of what may come.

“The navel is the key to life, the link to the mother’s womb. This is no place to lay one’s hands for any reason. In our world there is one thing that should absolutely never be touched, and that is, of course, the nuclear button.”

«Ο ομφαλός είναι το κλειδί της ζωής, η ένωση με τη μήτρα. Κανείς δεν έχει δικαίωμα ν’ απλώσει εκεί το χέρι του. Στον κόσμο αυτό υπάρχει κάτι που πρέπει να παραμείνει ανέπαφο, κι αυτό δεν είναι άλλο από το κουμπί που ξυπνά την πυρηνική ενέργεια.»

— Eikoh Hosoe

— Έικο Χόσουε

123

T H E F IL M S · M utually Appreciated Destruction

A Short Vision

Στενή προοπτική

Joan & Peter Foldes, UK, 1956, 35mm, 6’

Τζόουν & Πίτερ Φολντς, Ηνωμένο Βασίλειο, 1956, φιλμ 35 χιλ., 6’

A Short Vision is a stunningly drawn allegory for the terrors of nuclear apocalypse. It became an overnight sensation when it was broadcast on the Ed Sullivan show on May 27th 1956, with little forewarning of the disturbing imagery that lay ahead, leading to outrage and alarm from the press and public. It remains one of the most memorable and artistically conveyed depictions of nuclear Armageddon, despite never explicitly referring to atomic warfare.

Μια συνταρακτικά εικονογραφημένη αλληγορία για τον τρόμο μιας νέας Αποκάλυψης λόγω της πυρηνικής απειλής. Προξένησε αίσθηση εν μια νυκτί, όταν πρωτοπροβλήθηκε στην εκπομπή του Εντ Σάλιβαν στις 27 Μαΐου του 1956 χωρίς καμία ειδική προειδοποίηση για τις ανησυχαστικές εικόνες που θα ξεπρόβαλαν, κι έτσι οδήγησε στη γενική κατακραυγή και στον πανικό του Τύπου και του ευρύτερου κοινού. Παραμένει μία από τις πιο αξιομνημόνευτες και καλλιτεχνικά άρτιες αναπαραστάσεις του πυρηνικού αρμαγεδόνα, αν και δεν αναφέρεται ανοιχτά στη χρήση των πυρηνικών όπλων.

Exit

Έξοδος

Magnus Wallin, Sweden, 1997, Video, 3’

Μάγκνους Βαλίν, Σουηδία, 1997, βίντεο, 3’

In this early example of CGI video art, we see a mob of disabled figures appropriated from the works of Hieronymus Bosch sprinting to escape the hell from which they were inscribed. An ever-expanding explosion chases after them, and as one-by-one they’re swallowed up we hear crescendoing applause. Is the applause ours? Are we rooting for these bodies to rebel, against hell and normativity? Or we are cheering their demise?

Σ’ αυτό το πρώιμο έργο βίντεο αρτ που κάνει χρήση CGI γραφικών, βλέπουμε ένα τσούρμο από άτομα με δυσπλασίες –φιγούρες που ο σκηνοθέτης δανείζεται από τους πίνακες του Ιερώνυμου Μπος– να τρέχουν ν’ αποδράσουν από την κόλαση απ’ την οποία αποσχίστηκαν. Μια έκρηξη που ολοένα και μεγαλώνει βρίσκεται στο κατόπι τους, αλλά κάθε φορά που καταπίνουν κάποιον οι φλόγες της ακούμε ένα κρεσέντο από χειροκροτήματα. Είμαστε εμείς αυτοί που χειροκροτούν; Άραγε υποστηρίζουμε αυτά τα σώματα σ’ έναν αγώνα ενάντια στην κόλαση και την κανονικότητα; Ή επευφημούμε τον χαμό τους; 124

οι ταινιεσ · αμοιβαια αναγνωρισμενη καταστροφη

Maelstroms

Δίνες

Lana Z. Caplan, USA, 2015, DCP, 8’

Λάνα Ζ. Κάπλαν, ΗΠΑ, 2015, DCP, 8΄

In the age of the drone, Maelstroms demonstrates the compossibility of camera and weapon. Image, destruction, and the archive of these events are all irreducible to one another.

Στην εποχή των ντρόουν, η ταινία Δίνες παρουσιάζει τα επίπεδα συμβατότητας και επικοινωνίας της κάμερας και του όπλου. Η εικόνα, η καταστροφή, αλλά και το αρχείο μιας σειράς συμβάντων που δύσκολα απομονώνονται το ένα από το άλλο.

“Using animation, heat sensitive camera footage from US border patrol screens, military bombing drone monitors, and other collected footage, Maelstroms is a mediation on the dehumanizing use of image technology to control borders by land, air and sea.”

«Μέσα από ανιμέισον, πλάνα που καταγράφουν οι θερμογραφικές κάμερες και προβάλλονται στις οθόνες της Αμερικανικής Συνοριοφυλακής, μόνιτορ σε στρατιωτικά ντρόουν που χρησιμοποιούνται για βομβαρισμούς, όπως και άλλο συγκεντρωμένο υλΙκό, οι Δίνες κάνουν μια παρέμβαση στην απάνθρωπη χρήση της τεχνολογίας της εικόνας για τον έλεγχο των χερσαίων, εναέριων και θαλάσσιων συνόρων.»

— Lana Z. Caplan

— Λάνα Ζ. Κάπλαν

The Freestone Drone

Το Εκπύρηνο ντρόουν

George Barber, UK, 2013, DCP, 13’

Τζορτζ Μπάρμπερ, Ηνωμένο Βασίλειο, 2013, DCP, 13’

The Freestone Drone follows a poetic mission from the point of view of a young innocent drone. Like a child, he surveys cityscapes, encounters individuals, reports, and ultimately becomes aware of his own utility and destiny. The video combines found and made footage to produce an uneasy, seductive montage, anchored on the drone’s private thoughts. Engendered with human consciousness and independence, the Freestone Drone is a poet who disobeys orders and does his own thing, a child within a machine.

Το Εκπύρηνο ντρόουν ακολουθεί μια ποιητική αποστολή, από τη σκοπιά ενός νέου, αθώου ντρόουν. Ακριβώς όπως θα έκανε κι ένα παιδί, έτσι κι αυτό το ντρόουν εξετάζει με προσοχή τα αστικά τοπία, συναντά ανθρώπους, συνοψίζει τις παρατηρήσεις του και τελικά αποκτά συνείδηση της χρησιμότητάς του και του πεπρωμένου του. Το βίντεο συνδυάζει υλικό αρχείου και καινούργια πλάνα σ’ ένα άβολο, πλην ελκυστικό μοντάζ που ακολουθεί τις μύχιες σκέψεις του ντρόουν. Εφοδιασμένο με ανθρώπινη συνείδηση και ανεξαρτησία, το Εκπύρηνο ντρόουν είναι ένας ποιητής που δείχνει ανυπακοή και κάνει του κεφαλιού του – ένα παιδί μέσα σε μια μηχανή.

125

T H E F ILM S · M utually Appreciated Destruction

Declassified Nuclear Test Films / Αποχαρακτηρισμένα φιλμ πυρηνικών δοκιμών

126

οι ταινιεσ · αμοιβαια αναγνωρισμενη καταστροφη

Crossroads / Σταυροδρόμια

127

T H E F IL M S · M utually Appreciated Destruction

Navel and A-Bomb / Ομφαλός και ατομική βόμβα

128

οι ταινιεσ · αμοιβαια αναγνωρισμενη καταστροφη

A Short Vision / Στενή προοπτική

129

T H E F ILM S · M utually Appreciated Destruction

Exit / Έξοδος

130

οι ταινιεσ · αμοιβαια αναγνωρισμενη καταστροφη

Maelstroms / Δίνες

The Freestone Drone / Το εκπύρηνο ντρόουν

131

Blue Moses + To Be or Not to Be Blue Moses Stan Brakhage, USA, 1962, 16mm, 11’ “Presented as if from an existentialist monologue, an actor appears — in dramatic and menacing stage makeup, ‘as himself’ and at times as something of a wizard — as if conjured. Emerging from a cave to wander a rocky black and white landscape, Brakhage’s Moses addresses the audience with such lines as: ‘Look. This is ridiculous. I am an actor,’ ‘you are my captive audience,’ before lapsing into morose doubt pondering the existence of the filmmaker/ conjuror behind the spectacle. Like a sad clown in a Beckett play, Benson strips off his makeup and laments the futility of drama even as the camera keeps rolling.”

— Steve Polta

Η μελαγχολία του Μωυσή Σταν Μπράκετζ, ΗΠΑ, 1962, φιλμ 16 χιλ. 11’ «Σαν να ξεπήδησε από έναν υπαρξιστικό μονόλογο, σαν να τον έφτιαξε διά μαγείας κάποιος ταχυδακτυλουργός, ένας ηθοποιός εμφανίζεται επί της οθόνης: είναι μακιγιαρισμένος για έναν δαιμονικό και δραματικό θεατρικό ρόλο, ενώ ίσως να υποδύεται τον «εαυτό» του ή καμιά φορά και κάποιο μάγο. Ο Μωυσής του Μπράκετζ, που αναδύθηκε από μια σπηλιά για να περιπλανηθεί σ’ ένα ασπρόμαυρο βραχώδες τοπίο, απευθύνεται στο κοινό με ατάκες όπως: “Κοίτα, αυτό είναι γελοίο! Είμαι ηθοποιός” ή “Είστε το αιχμάλωτο κοινό μου”, λίγο προτού βυθιστεί σε μια άκεφη αμφισβήτηση και στον στοχασμό για την ύπαρξη ενός σκηνοθέτη/ταχυδακτυλουργού πίσω από το θέαμα. Σαν θλιμμένος κλόουν σε έργο του Μπέκετ, ο Μπένσον αφαιρεί το μακιγιάζ του και θρηνεί για τη ματαιότητα του δράματος, καθώς η κάμερα συνεχίζει να καταγράφει τις κινήσεις του.»

— Στιβ Πόλτα

132

ΟΙ ΤΑ ΙΝ ΙΕΣ · Να ζει κανείς ή να μη ζει + Η μελαγχολία του Μωυσή

133

T H E FILM S · To Be or Not to Be + Blue Moses

134

ΟΙ ΤΑ ΙΝ ΙΕΣ · Να ζει κανείς ή να μη ζει + Η μελαγχολία του Μωυσή

To Be or Not to Be Ernst Lubitsch, USA, 1942, DCP, 99’ In Nazi-occupied Poland, a theater troupe is swept up in a complex plot of espionage to resist the SS. Using their skills as thespians, the members of the troupe put on different characters and roles, at the drop of a hat, armed only with a pretentious pride in their halfway-decent skills and love for their country.

Employing a multitude of genre forms – including black comedy, thriller-spy plot, cheeseball romance, and slapstick/screwball antics – To Be or Not to Be remains a classic meditation on identity, courage, and hope in the face of the void.

“Lubitsch was able to walk the very narrow path between the absurd and the realistic.”

“One might call it a tragical farce or a farcical tragedy – I do not care and neither do the audience. The picture plays – and that’s the only important thing in this issue.”

— Douglas Sirk

— Ernst Lubitsch

Να ζει κανείς ή να μη ζει Ερνστ Λούμπιτς, ΗΠΑ, 1942, DCP, 99’ Με φόντο την Πολωνία που βρίσκεται υπό ναζιστική κατοχή, ένας θίασος μπλέκεται σε μια πολύπλοκη ιστορία κατασκοπείας και αντίστασης στους Ες Ες. Χρησιμοποιώντας τις ικανότητές τους στην υποκριτική, οι θεατράνθρωποι αλλάζουν χαρακτήρες και ρόλους στο φτερό, κρατώντας στη φαρέτρα τους μόνο την υποτιθέμενη περηφάνια τους για το (σχεδόν) αξιοπρεπές ταλέντο τους και την αγάπη τους για την πατρίδα. Επιστρατεύοντας στοιχεία από μια ποικιλία ειδών –όπως η μαύρη κωμωδία, το θρίλερ κατασκοπείας, το αφελές ρομάντζο και τα τσαλίμια του σλάπστικ/σκρούμπολ– το Να ζει κανείς ή να μη ζει παραμένει ένας κλασικός στοχασμός για την ταυτότητα, το κουράγιο και την ελπίδα μπροστά στον γκρεμό. «Άλλοι αποκαλούν την ταινία τραγική φάρσα κι άλλοι φαρσική τραγωδία – αυτό δεν αφορά ούτε εμένα ούτε το κοινό. Η εικόνα παίζει, κι αυτό είναι το μόνο που έχει σημασία.»

«Ο Λούμπιτς ήταν ικανός να διαβεί το θεόστενο πέρασμα ανάμεσα στο παράλογο και στο ρεαλιστικό.»

— Ντάγκλας Σερκ

— Ερνστ Λούμπιτς 135

S.O.S. Extraterrestria + Symptom S.O.S. Extraterrestria Mara Mattuschka, Austria/Germany, 1994, 16mm, 10’ “A visit from outer space. The short-sighted giantess Extra Terrestria goes on a devastating sightseeing-tour around the world.”

— Mara Mattuschka

ΣΟΣ Εξωγήινη Μάρα Ματούσκα, Αυστρία/Γερμανία, 1994, φιλμ 16 χιλ. 10’ «Μια επίσκεψη από το διάστημα. Μια εξωγήινη γιγάντισσα που δεν βλέπει πέρα απ’ τη μύτη της περιηγείται στον πλανήτη με ολέθρια αποτελέσματα.»

— Mara Mattuschka

136

οι ταινιεσ · ΣΟΣ Εξωγήινη + Σύμπτωμα

137

T H E FILM S · S.O.S. Extraterrestria + Symptom

138

οι ταινιεσ · ΣΟΣ Εξωγήινη + Σύμπτωμα

Symptom Angelos Frantzis, Greece, 2015, DCP, 87’ A peculiar creature appears on a remote, rainy island, wearing a leather jacket and staring with eyes that glow in the darkness. Whoever encounters it loses their mind. The island’s residents seek help from the only person who seems to possess the strength to confront the creature: a young girl.

Director Angelos Frantzis and lead actress Katia Goulioni will attend the screening in person, and lead a Q&A.

Σύμπτωμα Άγγελος Φραντζής, Ελλάδα, 2015, DCP, 87’ Έναν χειμώνα, σ’ ένα απομονωμένο νησί κάνει την εμφάνισή του ένα πλάσμα με δερμάτινο μπουφάν και μάτια που λαμπυρίζουν στο σκοτάδι. Όποιος έρχεται σε επαφή μαζί του χάνει τα λογικά του. Οι κάτοικοι ζητούν τη βοήθεια μιας παράξενης κοπέλας που μοιάζει να είναι η μόνη που μπορεί να τα βάλει μαζί του. Προκειμένου να δυναμώσει την πίστη της, εκείνη οδηγείται σε πράξεις όλο και πιο ακραίες, που μοιάζουν να κρύβουν μια μυστική σχέση μαζί του.

Ο σκηνοθέτης Άγγελος Φραντζής και η πρωταγωνίστρια Κάτια Γκουλιώνη θα παρευρεθούν στην προβολή και θα συζητήσουν με το κοινό.

139

Falsesighted Version 1: Falsesighted is a selection of films that you just can’t trust – that is, of films that lie. Men (in high masculine fashion) saying things to exploit their own “creative” needs, tainting images with their subjective narratives under the purported (by them of course) guard of “objectivity.” These films reveal the desire to narrate as a form of psychosis: they unethically rearrange the world as it really is to support their own ends, as all “documentary” or “ethnographic” films do...

Version 2: Falsesighted is a selection of films that demonstrate the impossibility of “truth” in cinema. With one foot in reality, these films leap beyond, creating infinite landscapes, impossible topologies, gospels that mimic the pattern and structures of the human memory.

These films don’t care about the idea of documentary; they are essays in the original sense, attempts to work out a communicable vision – not something so big and messy and boring as reality...

Version 3: Falsesighted is a selection of films that attempt to show the utter incompatibility of the words “truth,” “untruth,” and “cinema.”

They are “non-fictional” films that stage and frame reality in a “fictional” way, playing with the inherent instability of this dichotomy. With these films, we have a sense of how cinema can create specific instances or studies of reality, but will always fall short of creating reality – no author can determine what effects the film, now made, will have as a newly-minted component of the real world...

140

Ψευδωπία Πρώτη εκδοχή: Η Ψευδωπία είναι μια επιλογή ταινιών που απλώς δεν μπορείς να εμπιστευτείς – μ’ άλλα λόγια, μια επιλογή ταινιών που λένε ψέματα. Οι άνθρωποι (με ανεπτυγμένη ανδροπρέπεια) λένε πράγματα για να εκτονώσουν την ανάγκη τους να «δημιουργήσουν», χρωματίζοντας τις εικόνες με τις δικές τους υποκειμενικές αφηγήσεις με την «αντικειμενικότητα» που οι ίδιοι υποστηρίζουν πως τις προστατεύει. Αυτές οι ταινίες αποκαλύπτουν πως η επιθυμία ν’ αφηγείται κανείς ιστορίες είναι μια μορφή ψύχωσης. Οι άνθρωποι αυτοί φέρνουν ανήθικα τον κόσμο πάνω-κάτω και τελικά στα μέτρα τους, όπως κάνουν όλα τα «ντοκιμαντέρ» ή οι «εθνογραφικές» ταινίες... Δεύτερη εκδοχή: Η Ψευδωπία είναι μια επιλογή ταινιών που αποδεικνύουν την απιθανότητα της «αλήθειας» στο σινεμά. Πατώντας με το ένα πόδι στην πραγματικότητα, αυτές οι ταινίες κάνουν ένα άλμα προς τα μπρος, δημιουργώντας άπειρα τοπία, απίθανες τοπολογίες, γκόσπελ που μιμούνται τη διάταξη και τις δομές της ανθρώπινης μνήμης. Αυτές οι ταινίες δεν νοιάζονται για την ιδέα του ντοκιμαντέρ: είναι δοκίμια με την κυριολεκτική έννοια του όρου, απόπειρες να επεξεργαστούν ένα όραμα που μπορεί να μεταδοθεί με ευκολία – και δεν είναι τόσο μεγάλο και μπερδεμένο σαν την πραγματικότητα... Τρίτη εκδοχή: Η Ψευδωπία είναι μια επιλογή ταινιών που επιχειρούν να δείξουν την παντελή ασυμβατότητα των λέξεων «αληθής», «αναληθής» και «κινηματογράφος». Υπάρχουν ταινίες «μη-μυθοπλασίας» που παρουσιάζουν και πλαισιώνουν την πραγματικότητα με τον τρόπο της «μυθοπλασίας», παίζοντας με τους εγγενείς κραδασμούς αυτής της διχοτόμησης. Βλέποντας αυτές τις ταινίες, αποκτούμε μια αίσθηση του πώς το σινεμά μπορεί να δημιουργήσει συγκεκριμένες περιστάσεις ή μελέτες της πραγματικότητας, αλλά πάντα θα αποτυγχάνει να δημιουργήσει την πραγματικότητα – κανένας δημιουργός δεν μπορεί να ελέγξει πώς θα επηρεάσει μια ταινία που μόλις δημιουργήθηκε τον κόσμο όταν αυτή θα αποτελέσει νεόκοπο κομμάτι του...

141

THE FILM S · Falsesighted

142

οι ταινιεσ · Ψευδωπία

Las Hurdes: Tierra Sin Pan (Land without Bread)

Γη χωρίς ψωμί Λουίς Μπουνιουέλ, Ισπανία, 1933, φιλμ 16 χιλ., 27’

Luis Buñuel, Spain, 1933, 16mm, 27’

Όταν διάβασε μια εθνογραφική μελέτη για την πιο φτωχή περιοχή της βόρειας Ισπανίας, την περιοχή Λας Χούρδες, ο Μπουνιουέλ αποφάσισε να την επισκεφτεί για να κάνει γυρίσματα. Η ταινία που προέκυψε γέννησε αντιδράσεις ήδη από την επίσημη πρεμιέρα της, όταν και απαγορεύτηκε από την ισπανική κυβέρνηση, και παραμένει αμφιλεγόμενη μέχρι σήμερα. Ο Μπουνιουέλ αντιπαραβάλλει ντοκιμαντερίστικες, αλλά συχνά στημένες, σκηνοθετημένες εικόνες που παρουσιάζουν την ανθρώπινη εξαχρείωση, μ’ έναν σχολιασμό σε βόις όβερ (που έγραψε ο ποιητής Πιέρ Ουνίκ) που συνδυάζει την υπερβολή ενός ταξιδιωτικού ημερολογίου με τη σχολαστική αποτίμηση του πικρού τιμήματος της φτώχειας της επαρχίας. Ο συνδυασμός αυτός οδήγησε τους σχολιαστές να κολλήσουν στην ταινία διάφορες ετικέτες, όπως αυτή της παθιασμένης κραυγής θυμού, του ανάλγητου κι ανώριμου ντοκιμαντέρ ή της σουρεαλιστικής παρωδίας της εθνογραφίας.

Upon reading an ethnographic study of the poorest district of northern Spain, Las Hurdes, Buñuel decided to film there. The resulting work has remained controversial since its premiere, when it was banned by the Spanish government.

Buñuel juxtaposes documentary images of human degradation, often posed or staged, with a voiceover commentary – written by the poet Pierre Unik – that combines travelogue exaggeration with a matter-of-fact recounting of the grim cost of rural poverty. The combination has led commentators to label the film everything from an impassioned cry of anger to a callous and callow documentary to a surrealist parody of ethnography.

143

THE FILM S · Falsesighted

Agarrando pueblo (Vampires of Poverty)

Τα βαμπίρ της φτώχειας Λουίς Οσπίνα, Κολομβία, 1978, βίντεο, 29’

Luis Ospina, Colombia, 1978, Video, 29’

«Τα βαμπίρ της φτώχειας είναι μια παρωδία που έχει σκηνοθετηθεί με μια λογική κόντρα στις νόρμες αυτού του τύπου “κοινωνικού” σινεμά της “μαρτυρίας”. Στην ταινία, δυο τέτοιοι σκηνοθέτες ταξιδεύουν σε εξαθλιωμένες περιοχές των πόλεων της Μπογκοτά και του Κάλι, αναζητώντας τις εικόνες εξαθλίωσης που χρειάζονται για να ολοκληρώσουν το ντοκιμαντέρ που γυρίζουν για τη γερμανική τηλεόραση. Κάνοντας εξαίσια χρήση του μαύρου χιούμορ και του ευρήματος της ταινίας-μέσα-στην ταινία, μια σιωπηλή κάμερα με ασπρόμαυρο φιλμ επιτρέπει στους θεατές να παρακολουθήσουν τη διαδρομή των σκηνοθετών-βαμπίρ, καθώς αυτοί προκαλούν, αποτυπώνουν και εξιστορούν έγχρωμες εικόνες ζητιάνων, εταίρων, παιδιών που ζουν στους δρόμους και μιας σειράς περιθωριακών χαρακτήρων των πόλεων που πρέπει να συμπεριλάβουν στην παραγωγή τους. Κάπως έτσι, αυτοί οι σκηνοθέτες προσομοιάζουν σε βαμπίρ που ζουν από τον ιδρώτα, τη δυστυχία και το αίμα των υποδεέστερων, περιθωριακών θεμάτων τους.»

“Vampires of Poverty is a parody directed against the vices of this type of ‘social’ and ‘testimonial’ cinema. In the film, two such filmmakers travel around impoverished sectors of the cities of Bogotá and Cali in search of the images of abjection needed to complete a documentary commissioned by German TV. With a brilliant use of black humor, and the concept of the film within the film, a silent B/W camera allows audiences to document the ‘vampire’ filmmakers’ itinerary as they induce, capture, and recount color images of beggars, prostitutes, children who live on the streets, and a whole list of marginal urban characters they must include in their production. These filmmakers are thus equated to vampires who feed off the sweat, misery, and blood of subaltern, marginal subjects.”

— Luis Ospina

— Λουίς Οσπίνα

144

οι ταινιεσ · Ψ ευδωπία

145

THE FILM S · Falsesighted

146

οι ταινιεσ · Ψ ευδωπία

?O,Zoo! (The Making of a Fiction Film)

?O,Zoo! (Γυρίζοντας μια ταινία μυθοπλασίας)

Phillip Hoffman, Canada, 1986, DCP, 23’

Φίλιπ Χόφμαν, Καναδάς, 1986, DCP, 23’

“Begun as a documentary on the making of Peter Greenaway’s A Zed and Two Noughts, Hoffman’s treatise on reality as a construct turns conventional documentary film practice on its head. Familiar codes give way to family memories that, in turn, merge with personal reflections until the whole notion of an objective truth collapses.

The result, in which facts are suspect and fiction seems to be the only thing we can count on, is a brilliant statement on the fictions spun throughout our lives.”

«Η πραγματεία του Χόφμαν για την πραγματικότητα ως κατασκευή ξεκίνησε σαν ντοκιμαντέρ για τη δημιουργία της ταινίας του Πίτερ Γκρίναγουεϊ Ένα ζήτα και δύο μηδενικά, αλλά εξελίχθηκε σε μπούμερανγκ για τη συμβατική πρακτική των ταινιών τεκμηρίωσης. Κάποιοι οικείοι κώδικες δίνουν τη θέση τους σε οικογενειακές μνήμες, οι οποίες με τη σειρά τους μπλέκονται με προσωπικές διερωτήσεις, ώσπου καταρρέει η έννοια της αντικειμενικής αλήθειας. Το αποτέλεσμα, στο οποίο τα δεδομένα είναι ύποπτα και η μυθοπλασία μοιάζει να είναι το μόνο πράγμα στο οποίο μπορούμε να βασιστούμε, είναι μια ευφυέστατη κατάθεση για τις μυθικές ιστορίες που στροβιλίζονται στις ζωές μας.»

— Wyndham Wise

— Γουίνταμ Γουάιζ

The Hollow Coin

Το τρύπιο κέρμα

Frank Heath, 2016, USA, Video, 12’

Φρανκ Χιθ, 2016, ΗΠΑ, βίντεο, 12’

The Hollow Coin explores roles of authority in public space and the intersection of personal and historical narratives. The video combines documentary footage of New York City’s rapidly disappearing network of payphones with audio of a covertly recorded telephone exchange between an actor and an unknowing bystander.

In the surreptitiously captured conversation an attempted “information leak” is infused with an absurd story and a historical anecdote.

Το τρύπιο κέρμα εξερευνά τον ρόλο της άσκησης εξουσίας στον δημόσιο χώρο και στη διασταύρωση των προσωπικών με τις ιστορικές αφηγήσεις. Το βίντεο συνδυάζει κάποιο υλικό τεκμηρίωσης από τα ραγδαία εξαφανιζόμενα δίκτυα των δημόσιων τηλεφώνων που λειτουργούν με κέρματα, με ένα ηχητικό ντοκουμέντο από μια ανταλλαγή τηλεφωνημάτων ανάμεσα σ’ έναν ηθοποιό και σ’ έναν ανυποψίαστο περαστικό. Σ’ αυτή τη μυστική καταγραφή μιας συνομιλίας, η απόπειρα για διαρροή πληροφοριών μπολιάζεται με μια παράλογη ιστορία και ένα ιστορικό ανέκδοτο.

147

Palimpsest Fever [...]

But the record

the palimpsest --a little light

in great darkness --[...]

The vision of the Madonna

above the cigar butts

and over the portal. [...]

Many errors,

a little rightness, to excuse his hell

and my paradiso.

And as to why they go wrong,

thinking of rightness And as to who will copy this palimpsest? [...]

To confess wrong without losing rightness: Charity I have had sometimes,

I cannot make it flow thru.

A little light, like a rushlight

to lead back to splendour.

(From Canto CXVI by Ezra Pound)

148

Πυρετός του παλίμψηστου [...] Ωστόσο, το ιστορικό

το παλίμψηστο – Ένα αμυδρό φως

στο βαθύ σκοτάδι [...] Το όραμα της Μαντόνα

πάνω απ’ τις γόπες

και πάνω απ’ την πύλη. [...] Σφάλματα πολλά,

λίγη δικαιοφροσύνη για να συγχωρήσουν τη δική μου κόλαση

και τον δικό μου paradiso. Και γιατί παραστρατούν,

ενώ σκέπτονται την καλοσύνη Και ποιος θ’ αντιγράψει αυτό το παλίμψηστο; [...] Να ομολογείς το λάθος χωρίς να χάνεις τη δικαιοφροσύνη: Συμπόνια μού έδειξαν μερικές φορές,

δεν μπορώ να τη διοχετεύσω. Ένα αμυδρό φως, σαν του λυχναριού τη φλόγα

να μας επαναφέρει στο θάμβος. (Αποσπάσματα από το «Κάντο CXVI» του Έζρα Πάουντ)* * Η συλλογή Σχεδιάσματα και αποσπάσματα των Κάντος CX-CXX: Τα τελευταία κάντος σε μετάφραση Χάρη Βλαβιανού κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Νεφέλη.

149

THE FILM S ¡ Palimpsest Fever

Rituals that no longer retain their meaning, filtered through time, conquering forces, progress, cameras. We can record things and will be able to play them again a hundred years from now. But what does it really mean, watching shadows ported in that describe an experience, a mind state, that really has nothing to do with your own? These films are palimpsests in that their meaning, their context, and even their materiality has corroded, dissipated... Burning up with nostalgia, the destructive desire to look back, in the wake of Lot or Orpheus, to try to look past the black and white shadows for some light...

150

οι ταινιεσ · Πυρετός του παλίμψηστου

Τελετουργίες που έχουν χάσει πια το νόημά τους, έχουν περάσει από το φίλτρο του χρόνου, των δυνάμεων κυριαρχίας, της προόδου, της κάμερας. Μπορούμε να καταγράφουμε πράγματα και θα μπορέσουμε να τα αναθεωρήσουμε σε εκατό χρόνια. Τι σημαίνει όμως αυτό, το να βλέπεις ταινίες που καταγράφουν μια εμπειρία κι έναν συγκεκριμένο τρόπο σκέψης που δεν έχουν καμία σχέση με σένα; Αυτές οι ταινίες είναι παλίμψηστα, υπό την έννοια πως το νόημά τους, τα συμφραζόμενά τους κι ακόμα και η υλικότητά τους έχουν διαβρωθεί, έχουν εξαφανιστεί... Φλέγονται από νοσταλγία, από την καταστροφική ενόρμηση να κοιτάξουν πίσω, ακολουθώντας το παράδειγμα της γυναίκας του Λωτ ή του Ορφέα, προσπαθούν να δουν πέρα από τις λευκές και μαύρες σκιές και να βρουν το φως...

151

THE FILM S · Palimpsest Fever

152

οι ταινιεσ · Πυρετός του παλίμψηστου

Livios

Λίβιος ή Η αγαλματώδης παρουσία του περασμένου έπους

Giorgos Kaloyannis, Greece, 1976, 16mm, 30’

Γιώργος Καλογιάννης, Ελλάδα, 1976, φιλμ 16 χιλ. 30’

“In this short 25-minute film – cinematographically perfect – the subtitle serves as a key to the material’s musical tonalities: ‘The petrified presence of the ancient epic.’ This epic is that of an outmoded bourgeoisie, surviving mummified through the remnants of its culture.

The film has no story in the traditional sense, and is instead structured in a purely musical manner – not to be mistaken for surrealist, as some have said.”

«Σ’ αυτή τη σύντομη, κινηματογραφικά άψογη 25λεπτη ταινία, ο υπότιτλος είναι το κλειδί για τις μουσικές τονικότητες του υλικού: “Η αγαλματώδης παρουσία του περασμένου έπους”. Αυτό το έπος δεν είναι άλλο από μιας ξεπερασμένης μπουρζουαζίας, που επιβιώνει μουμιοποιημένη μέσα από τ’ απομεινάρια του πολιτισμού της. Η ταινία δεν ακολουθεί μια ιστορία με την παραδοσιακή έννοια, και πράγματι είναι δομημένη μ’ έναν καθαρά μουσικό τρόπο – αλλά δεν πρέπει να τη θεωρήσουμε σουρεαλιστική, όπως κάποιοι έσπευσαν να πουν.»

— Pandelis Voulgaris, in To Vima, Tuesday 5 October, 1976

— Παντελής Βούλγαρης, Το Βήμα, Τρίτη 5 Οκτωβρίου, 1976

153

THE FILM S · Palimpsest Fever

My Name Is Oona

Τ’ όνομά μου είναι Ούνα

Gunvor Nelson, USA/Sweden, 1969, 16mm, 10’

Γκούνβορ Νέλσον, ΗΠΑ/Σουηδία, 1969, φιλμ 16 χιλ., 10’

“My Name Is Oona captures in haunting, intensely lyrical images fragments of the coming to consciousness of a child girl. A series of extremely brief flashes of her moving through night-lit space or woods in sensuous negative, separated by rapid fades into blackness, burst upon us like a fairy-tale princess, with a late sun only partially outlining her and the animal in silvery filigree against the encroaching darkness... Throughout the entire film, the girl, compulsively and as if in awe, repeats her name, until it becomes a magic incantation of selfrealization.”

«Η ταινία Τ’ όνομά μου είναι Ούνα συλλαμβάνει με καθηλωτικές, λυρικές εικόνες θραύσματα από τη διαδικασία συγκρότησης της συνείδησης ενός μικρού κοριτσιού. Μια σειρά από εξαιρετικά σύντομα αποσπάσματα από τη μετακίνησή της μέσα από νυχτερινά τοπία ή δάση, καταγράφονται αισθησιακά στο αρνητικό του φιλμ, διακόπτονται από γρήγορα περάσματα στο απόλυτο έρεβος και ξεσπούν μπροστά μας· το κορίτσι μοιάζει με πριγκίπισσα του παραμυθιού, καθώς ο ήλιος που δύει διαγράφει αχνά το περίγραμμά της και αυτό του ζώου μ’ ένα ασημένιο επίχρισμα, ενώ το σκοτάδι πλησιάζει. Καθ’ όλη τη διάρκεια της ταινίας, το κορίτσι επαναλαμβάνει το όνομά του καταναγκαστικά και σαν να είναι υπνωτισμένο, ώσπου αυτή η πράξη γίνεται ένα μαγικό ξόρκι αυτοπραγμάτωσης.»

— Amos Vogel

— Έιμος Βόγκελ

154

οι ταινιεσ · Πυρετός του παλίμψηστου

155

THE FILM S · Palimpsest Fever

156

οι ταινιεσ · Πυρετός του παλίμψηστου

Lacrimae Rerum

Lacrimae Rerum

Nikos Nikolaidis, Greece, 1962, DCP, 11’

Νίκος Νικολαΐδης, Ελλάδα, 1962, DCP, 11’

“Inspired by the music, a story was created to resemble the cycle of life.

Man is born, he is elated, he dies…”

«Η ιστορία, που είναι εμπνευσμένη από τη μουσική, είναι μια παραπομπή στον κύκλο της ζωής. Ο άνθρωπος γεννιέται, χαίρεται, πεθαίνει....»

— Nikos Nikolaidis

— Νίκος Νικολαΐδης

River in Castle

Ποτάμι σε κάστρο

Sandy Ding, China/Croatia, 2016, 16mm, 3’

Σάντι Ντινγκ, Κίνα/Κροατία, 2016, φιλμ 16 χιλ., 3’

“The ghostly hold of old cinema appears in malted light as a new film emerges.”

«Η θελκτική αχλύς του “παλιού” κινηματογράφου λούζεται με χρυσό φως καθώς ξεκινά η προβολή μιας νέας ταινίας.»

— Sandy Ding

— Σάντι Ντινγκ

157

Chaosmos Chaosmos features three disparate films delving into a completely irrational universe. These highly political films challenge the dominant accounts of normativity, where, we’re told, rational structure grounds society. Instead, these films revel in the chaos and destruction that shapes existence.

Somewhere between sincere and ironic, these films are scathing critiques of the contexts in which they were produced, exaggerated caricatures of how the universe really hangs together, not the fairytale party-line.

158

Χάοσμος Το πρόγραμμα που έχει για τίτλο αυτόν τον νεολογισμό παρουσιάζει τρεις ξεχωριστές ταινίες που μαζί εμβαθύνουν σ’ ένα ριζικά παράλογο σύμπαν. Αυτές οι γνήσια πολιτικές ταινίες αμφισβητούν τις κυρίαρχες απόψεις περί κανονικότητας, σύμφωνα με τις οποίες, μας λένε, λογικές δομές αποτελούν τη βάση της κοινωνίας. Στον αντίποδα αυτών των απόψεων, αυτές οι ταινίες αφήνονται στο χάος και στην καταστροφή που καθορίζουν την ύπαρξη. Καθώς ταλανίζονται ανάμεσα στην ειλικρίνεια και την ειρωνεία, αυτές οι ταινίες ασκούν δριμεία κριτική στα περιβάλλοντα μέσα στα οποία παρήχθησαν και παρουσιάζουν καρικατούρες που, μέσα στην υπερβολή τους, μας φανερώνουν τον τρόπο με τον οποίο εξασφαλίζεται η συνοχή αυτού του κόσμου, μακριά από επιμύθια που συναντάμε μόνο σε παραμύθια.

159

THE FILM S · CHAOSM OS

160

οι ταινιεσ · ΧΑΟΣΜ ΟΣ

Midvinterblot

Midvinterblot

Gösta Werver, Sweden, 1945, 16mm, 11’

Γκέστα Βέρβερ, Σουηδία, 1945, φιλμ 16 χιλ., 11’

“Harsh, cold, un-friendly was Sweden a thousand years ago.” A tribe in medieval Sweden sacrifices one of its members to survive a brutal winter.

Based off of research conducted on the Viking Age, Midvinterblot is a rare film depicting paganism and shamanism in a Nordic context. Made in the final year of World War II, the film uneasily diagnoses a culture bathed in violence, and reveling in a mythic past when ritualized violence could change the world.

«Τι σκληρή, ψυχρή κι αφιλόξενη που ήταν η Σουηδία πριν από χίλια χρόνια!» Μια φυλή στη Σουηδία του Μεσαίωνα θυσιάζει ένα μέλος της για να επιβιώσει σ’ έναν βάναυσο χειμώνα. Βασισμένη σε μια έρευνα για την εποχή των Βίκινγκ, η ταινία Midvinterblot είναι μια σπάνια απόπειρα απεικόνισης του παγανισμού και του σαμανισμού στο περιβάλλον της Σκανδιναβίας. Γυρισμένη την τελευταία χρονιά του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, η ταινία διαγιγνώσκει με ανησυχία τα χαρακτηριστικά μιας κουλτούρας βουτηγμένης στη βία και προτίθεται να ταξιδέψει σ’ ένα μυθικό παρελθόν, όταν η τελετουργία της βίας μπορούσε ν’ αλλάξει τον κόσμο.

161

THE FILM S · CHAOSM OS

Meat Joy

Η χαρά του κρέατος

Carolee Schneemann, USA, 1964, Video, 11’

Κάρολι Σνίμαν, ΗΠΑ, 1964, βίντεο, 11’

“Meat Joy is an erotic rite – excessive, indulgent, a celebration of flesh as material: raw fish, chicken, sausages, wet paint, transparent plastic, ropes, brushes, paper scrap. Its propulsion is towards the ecstatic – shifting and turning among tenderness, wildness, precision, abandon; qualities that could at any moment be sensual, comic, joyous, repellent. Physical equivalences are enacted as a psychic imagistic stream, in which the layered elements mesh and gain intensity by the energy complement of the audience. The original performances became notorious and introduced a vision of the ‘sacred erotic.’”

«Η χαρά του κρέατος είναι μια ερωτική ιεροτελεστία – γεμάτη υπερβολή, ενδοτική στις ηδονές, ένας σωστός εορτασμός της σάρκας ως υλικού: ωμό ψάρι, κοτόπουλο, λουκάνικα, υγρή μπογιά, διαφανές πλαστικό, σχοινιά, βούρτσες, άχρηστα χαρτιά. Η ροπή της σάρκας προς την έκσταση – η εναλλαγή ανάμεσα στην τρυφερότητα και την αγριάδα, την ακρίβεια και την εγκατάλειψη• ιδιότητες που ανά πάσα στιγμή θα μπορούσαν να είναι αισθησιακές, κωμικές, χαρμόσυνες ή απωθητικές. Τα υλικά ισοδύναμα αποδίδονται σαν ένας μεταφυσικός χείμαρρος συνείδησης (γεμάτος στοιχεία από το ρεύμα του εικονισμού), στον οποίο τα διάφορα στρώματα των αντικειμένων μπερδεύονται μεταξύ τους και γίνονται ακόμα πιο έντονα χάρη στο αποθεματικό ενέργειας του κοινού. Οι ερμηνείες των πρωταγωνιστών έγιναν διαβόητες και πρότειναν ένα νέο όραμα περί του “ιερού ερωτισμού”.»

— Carolee Schneemann

— Κάρολι Σνίμαν

162

οι ταινιεσ · ΧΑΟΣΜ ΟΣ

163

THE FILM S · CHAOSM OS

164

οι ταινιεσ · ΧΑΟΣΜ ΟΣ

Xianshi Shi Guoqu de Weilai (Disorder)

Διαταραχή Χουάνγκ Ουεϊκάι, Κίνα, 2012, DCP, 58’

Huang Weikai, China, 2012, DCP, 58’

Το μοναδικό στο είδος του ειδησεογραφικό ντοκιμαντέρ του Χουάνγκ Ουεϊκάι αποτυπώνει με αξιοσημείωτη ελευθερία την αναρχία, τη βία και την κοχλάζουσα ανησυχία που κινούν στην εποχή μας τις μεγάλες πόλεις της Κίνας. Καθώς η Κίνα καλπάζει προς την αστικοποίηση με ιλιγγιώδη ταχύτητα, οι κινεζικές πόλεις παραπαίουν, σε βαθμό που παραδίνονται στο πανδαιμόνιο. Αν και είναι αδύνατο να προβληθεί στα αυστηρά ελεγχόμενα τηλεοπτικά δίκτυα της Κίνας, η Διαταραχή αποκαλύπτει ένα αναπτυσσόμενο δίκτυο εναλλακτικών, άντεργκραουντ μίντια, το οποίο έχει τη δυναμική να συλλαμβάνει την αναταραχή της κινεζικής κοινωνίας που ξεκινά από τη βάση της. Ο Χουάνγκ Ουεϊκάι συγκεντρώνει υλικό από δεκάδες ερασιτέχνες εικονολήπτες και συνθέτει μ’ αυτό μια μοναδική συμφωνία αστικής κοινωνικής δυσλειτουργίας.

Huang Weikai’s one-of-a-kind news documentary captures, with remarkable freedom, the anarchy, violence, and seething anxiety animating China’s major cities today.

As urbanization in China advances at a breakneck pace, Chinese cities teeter on the brink of mayhem.

Unshowable on China’s heavily controlled television networks, Disorder reveals an emerging underground media, one that has the potential to truly capture the groundlevel upheaval of Chinese society.

Huang Weikai collects footage from a dozen amateur videographers and weaves them into a unique symphony of urban social dysfunction.

165

At the Drive-In This year, SIFF’s drive-in is a site for viewers to fulfill the deepest fear of the characters they see on screen: being watched. In a setting where spectacle is hard to resist, these films follow characters that ultimately crack under the pressure of being scrutinized.

166

Στο ντράιβ-ιν Αυτή τη χρονιά, το ντράιβ-ιν του SIFF γίνεται ένας τόπος όπου οι θεατές θα συναισθανθούν τον βαθύτερο φόβο των χαρακτήρων τους οποίους θα δουν επί της οθόνης: το ότι παρακολουθούνται. Σ’ ένα κατεξοχήν θεαματικό, ακαταμάχητο σκηνικό, αυτές οι ταινίες ακολουθούν χαρακτήρες που τελικά λυγίζουν υπό την πίεση που τους ασκεί το εξεταστικό βλέμμα.

167

THE FILM S · AT THE DRIVE IN

Nightmare

Εφιάλτης

Errikos Andreou, Greece, 1961, video, 90’

Ερρίκος Ανδρέου, Ελλάδα, 1961, βίντεο, 90’

Andreou’s debut film is a tense and suffocating exploration of the anxiety and dread incurred by the male gaze.

A woman alone in a hotel, well, not completely alone — a mirror that activates and tortures her, creating a feedback loop of multiple personae, reflecting the audience’s gaze back onto itself. The camera dances, creating panoramas of phantasmagoria, the frame hemmed in by the maddening prison of the city; the score hypnotically swings between genres, simultaneously alienating us and drawing us in…

Made by a 23-year old Andreou, this psychologically rich film is an overlooked classic of Greek cinema, one that demands to be seen and reflected upon, like the omnipresent mirror that threatens to swallow the hotel-room whole.

Το κινηματογραφικό ντεμπούτο του Ερρίκου Ανδρέου είναι μια φρενήρης και ασφυκτική εξερεύνηση της ανησυχίας και του τρόμου που προξενεί το ανδρικό βλέμμα. Μια γυναίκα που βρίσκεται σ’ ένα ξενοδοχείο ολομόναχη –αλλά, ίσως πάλι, όχι και τόσο μόνη–, ενώ ένας καθρέφτης την κρατάει σ’ επαγρύπνηση και τη βασανίζει, δημιουργώντας μια ανατροφοδοτούμενη λούπα από πολλαπλές περσόνες, επιστρέφοντας στο κοινό την αντανάκλασή του. Η κάμερα χορεύει δημιουργώντας φαντασμαγορικά πανοράματα, παρά τον περιορισμό της στην παρανοϊκή αστική φυλακή. Το μουσικό θέμα στροβιλίζεται υπνωτιστικά ανάμεσα στα είδη, καταφέρνοντας να μας αποξενώνει και να μας έλκει την ίδια στιγμή... Αυτή η πλούσια σε ψυχολογικές αναγνώσεις ταινία, την οποία γύρισε ο σκηνοθέτης σε ηλικία μόλις 23 ετών, είναι μια παραγνωρισμένη κλασική δημιουργία του ελληνικού σινεμά. Ακριβώς όπως συμβαίνει με με τον πανταχού παρόντα καθρέφτη που απειλεί να καταπιεί ολόκληρο το δωμάτιο του ξενοδοχείου, έτσι κι η ταινία προκαλεί το βλέμμα μας και αποκαλύπτει το κρυφό, αντεστραμμένο μας είδωλο.

Director Errikos Andreou will be present to introduce the film.

Ο σκηνοθέτης Ερρίκος Ανδρέου θα παρευρεθεί στην προβολή για να παρουσιάσει την ταινία του.

168

οι ταινιεσ · Στο ντράιβ- ιν

169

THE FILM S · AT THE DRIVE IN

170

οι ταινιεσ · Στο ντράιβ- ιν

Antithese

Αντίθεση

Mauricio Kagel, Germany, 1962, DCP, 16’

Μαουρίτσιο Κάγκελ, Γερμανία, 1962, DCP, 16’

An awe-inspiring bit of comic paranoia concerning the duties of a studio engineer and his psychic meltdown.

The same tools he uses to create also destroy him.

Μια αναλαμπή κωμικής παράνοιας που ρίχνει μια κλεφτή ματιά στα καθήκοντα ενός ηχολήπτη και στην ψυχολογική του κατάρρευση, ξυπνώντας το δέος του θεατή. Τα ίδια εργαλεία που χρησιμοποιεί για να δημιουργήσει είναι κι αυτά που τελικά θα τον καταστρέψουν.

171

THE FILM S · AT THE DRIVE IN

Peeping Tom

Ο ηδονοβλεψίας

Michael Powell, UK, 1960, DCP, 101’

Μάικλ Πάουελ, Ηνωμένο Βασίλειο, 1960, DCP, 101’

As disturbing today as it was fiftyodd years ago, this film is a seminal exploration of the interconnectedness of obsession, recording, repression, psychosis, and cinema itself.

Handsome and reclusive Mark is a cameraman at a London film studio by day, “documentary” filmmaker by night.

This is no ordinary documentary – indeed, Mark the director intervenes in his subjects’ lives in the most radical way possible, murdering them with the camera that simultaneously captures their horrified expressions. Released the same year as Psycho, Powell’s film received universal disdain from the British film community; perhaps the problem was the character of Mark, who despite his monstrous actions proves to be a truly complex, and even sympathetic, human being. Few films have ever portrayed the exploitative nature of filmmaking in such a terrifying – and problematic – way.

Εξίσου ανατριχιαστική σήμερα όσο και πενήντα περίπου χρόνια πριν, αυτή η ταινία είναι μια εμβληματική εξερεύνηση της διασύνδεσης της εμμονής, της καταγραφής, της καταπιεσμένης ψύχωσης και του ίδιου του σινεμά. Ο γοητευτικός κι απόμακρος Μαρκ δουλεύει κάθε μέρα ως εικονολήπτης σ’ ένα κινηματογραφικό στούντιο του Λονδίνου και κάθε νύχτα γυρίζει «ντοκιμαντέρ». Βέβαια, δεν πρόκειται για κάποια συνηθισμένα ντοκιμαντέρ – στην πραγματικότητα, ο σκηνοθέτης Μαρκ παρεμβαίνει στη ζωή των ανθρώπων στους οποίους εστιάζει με τον πιο ακραίο τρόπο, δολοφονώντας τους με την κάμερα που την ίδια στιγμή καταγράφει τις έντρομες εκφράσεις τους. Η ταινία του Πάουελ, που κυκλοφόρησε την ίδια χρονιά με το Ψυχώ, συνάντησε τη γενικευμένη κατακραυγή της βρετανικής κοινότητας, ενδεχομένως λόγω του χαρακτήρα του Μαρκ, που αποδεικνύεται πως είναι ένα γνήσια σύνθετο ή ακόμα και συμπαθητικό ανθρώπινο ον, παρά τις αποτρόπαιες πράξεις του. Λίγες είναι οι ταινίες που κατάφεραν να αποδώσουν την καταχρηστική φύση της σκηνοθεσίας με τόσο τρομαχτικό –αλλά και συνάμα πολύπλευρο– τρόπο.

172

οι ταινιεσ · Στο ντράιβ- ιν

173

The Eye’s Dream

174

οι ταινιεσ · Το όνειρο του ματιού

Gankyû no yume (The Eye’s Dream)

Το όνειρο του ματιού Χισαγιάσου Σάτο, Ιαπωνία, 2016, DCP, 102’

Hisayasu Satô, Japan, 2016, DCP, 102’

Το Όνειρο του ματιού είναι μια συνεργασία ανάμεσα στον Χισαγιάσου Σάτο, έναν θρύλο των «ροζ» ταινιών του ιαπωνικού κινηματογράφου (pinku eiga), και στους Λούσιεν Κάστενγκ-Τέιλορ και Βερένα Παραβέλ, δυο σκηνοθέτεςανθρωπολόγους του εργαστηρίου Αισθητηριακής Εθνογραφίας (Sensory Ethnography Lab) του Πανεπιστημίου του Χάρβαρντ: μια μύχια και βασανιστική παραβολή για την όραση και την κτήση, που μοιάζει με απ’ ευθείας μετάδοση μιας webcam που έχει κρύψει ο Ζορζ Μπατάιγ στην ντουλάπα ενός Οτάκου.

A collaboration between the legendary pink film auteur Hisayasu Sato and Sensory Ethnography Lab filmmaker/ anthropologists Lucien CastaingTaylor and Véréna Paravel, The Eye’s Dream is a visceral and haunting tale of seeing and possession, a webcam transmission by Georges Bataille, secreted away in an otaku’s closet.

Eyeballs roam the streets A gaze searching for prey A gaze probing women’s flesh, creeps to the eyes

Βολβοί των ματιών διασχίζουν τους δρόμους

Pupils, wide open in fear

Ένα βλέμμα γηρεύει το θήραμά του

only a millimeter from knifepoint

Ένα βλέμμα διακορεύει τη γυναικεία σάρκα,

Somewhere at a street corner, eyeballs

τρυπώνει στις κόρες

are gouged out

των ματιών, ορθάνοιχτες από φόβο,

Eyeballs in a jar of fluid

ένα μόλις χιλιοστό απ’ την αιχμή του

Hunting eyeballs

μαχαιριού κάπου στη γωνιά ενός δρόμου, κάποια μάτια βγαίνουν απ’ τις κόχες τους Βολβοί σε μια γυάλα γεμάτη υγρό Βολβοί που βγαίνουν για κυνήγι

175

Cracked Cartoons “A teen girl acts seductively towards a man and attempts to distract him with a kiss.

A tiger rips off part of a man’s pants.

A man touches a teen girl in a seductive manner.

A man turns into a huge snake and begins squeezing another man.

When he is doing an impersonation of a French person, he has a cigarette in his mouth.

When she turns into a human to seduce him in one shot she rubs one of her breasts against his arm while cuddling him.

The prince nearly drowns.

The shipwreck sequence can be frightening.

He rips his shirt open to reveal his hairy chest.

A character falls to his death.

We don’t see his body hit the ground.

The animals appear to be not wearing any garments, which can influence children.

‘Fart’ is almost said.”

(From the IMDB Parents’ Guide to several classic Disney films)

Cracked Cartoons is an unorthodox selection of children’s films, assembled to make young people feel like world-weary rogues and old folks to feel like scared toddlers. Animation has long been the safe-haven of the censored, the perverted, the political or the too-wildly imaginative – smuggling out as child’s fare things that would be permitted nowhere else. Drawing on the wild, incoherent, and baffling nature of reality, these subversive films will break apart the grown-up in you.

176

Πειραγμένα καρτούν «Μια έφηβη βαδίζει όλο λαγνεία προς έναν άνδρα κι επιχειρεί να τον αποπλανήσει μ’ ένα φιλί. Μια τίγρη ξεσκίζει τo παντελόνι ενός άνδρα. Ένας άνδρας ακουμπά προκλητικά μια έφηβη. Ένας άνδρας μεταμορφώνεται σe τεράστιο φίδι κι αρχίζει να ζουλάει έναν άλλο άνδρα. Όταν μιμείται κάποιον Γάλλο, έχει ένα τσιγάρο στο στόμα. Όταν αυτή γίνεται άνθρωπος για να τον αποπλανήσει, τρίβει το στήθος της στο μπράτσο του καθώς τον αγκαλιάζει. Ο πρίγκηπας παραλίγο να πνιγεί. Η σεκάνς του ναυαγίου μπορεί να είναι τρομακτική. Σκίζει το πουκάμισό του για ν’ αποκαλύψει το δασύτριχο στέρνο του. Ένας χαρακτήρας σκοτώνεται σε μια ελεύθερη πτώση. Δεν βλέπουμε το σώμα του να προσκρούει στο έδαφος. Τα ζώα που εμφανίζονται δεν φοράνε ρούχα, κι αυτό είναι κάτι που μπορεί να επηρεάσει τα παιδιά. Μπορούμε σχεδόν να διακρίνουμε τη λέξη “κλανιά”.» (Από τον οδηγό του IMDB για την εξοικείωση των γονέων με τις κλασικές ταινίες του Ντίσνεϊ)

Τα «Πειραγμένα καρτούν» είναι μια ανορθόδοξη επιλογή ταινιών για παιδιά, που έχει φτιαχτεί έτσι ώστε να κάνει τους μικρότερους να νιώθουν σαν αλήτες που έχουν φάει τη ζωή με το κουτάλι, ενώ τους μεγάλους να νιώθουν σαν τρομαγμένα βυζανιάρικα. Το ανιμέισον είναι το απάγκιο των λογοκριμένων, των διαστραμμένων, των πολιτικοποιημένων ή των φαντασιόπληκτων – που διοχετεύουν λαθραία, κολλώντας τους την ετικέτα του «παιδικού», όλα αυτά που δεν θα επιτρέπονταν πουθενά αλλού. Αντλώντας από την άγρια, ασυνάρτητη και πολύπλοκη φύση της πραγματικότητας, αυτές οι ανατρεπτικές ταινίες θα κάνουν χίλια κομμάτια τον ενήλικα μέσα σας.

177

THE FILM S · CRACKED CARTOONS

178

οι ταινιεσ · ΠΕΙΡΑΓΜ ΕΝΑ ΚΑΡΤΟΥΝ

È pericoloso sporgersi Jaco Van Dormael, Belgium, 1985, 35mm, 13’ A child has been thrust into a position where he must make an impossible decision.

Μη σκύβετε από τα παράθυρα όταν το τρένο κινείται Ζακό βαν Ντορμέλ, Βέλγιο, 1985, 35 χιλ., 13’ Ένα παιδί αναγκάζεται να λάβει μια δύσκολη απόφαση.

Fantasmagorie (Phantasmagoria)

Φαντασμαγορία

Emile Cohl, France, 1902, Video, 2’

Εμίλ Κολ, Γαλλία, 1902, βίντεο, 2’

This film is one of the earliest examples of traditional (hand-drawn) animation, and is considered by film historians to be the first animated cartoon.

Αυτή η ταινία συνιστά ένα από τα πρώιμα παραδείγματα του παραδοσιακού (δλδ. ζωγραφισμένου στο χέρι) ανιμέισον και θεωρείται από τους ιστορικούς του κινηματογράφου το πρώτο καρτούν που έγινε ποτέ.

The Skeleton Dance

Ο χορός των σκελετών

Disney Productions, USA, 1929, 16mm, 6’

Disney Productions, ΗΠΑ, 1929, φιλμ 16 χιλ., 6’

The clock strikes midnight, the bats fly from the belfry, a dog howls at the full moon, and two black cats fight in the cemetery: a perfect time for four skeletons to come out and dance, resembling a Medieval European Danse Macabre.

Το ρολόι δείχνει μεσάνυχτα, οι νυχτερίδες πετούν μακριά απ’ το καμπαναριό, ένα σκυλί αλυχτά κάτω απ’ το ολόγιομο φεγγάρι και δύο μαύρες γάτες παλεύουν στο νεκροταφείο. Αυτή είναι η κατάλληλη στιγμή να βγουν τέσσερεις σκελετοί για να χορέψουν, θυμίζοντας τον «μακάβριο χορό» της Ευρώπης του Μεσαίωνα.

179

THE FILM S · CRACKED CARTOONS

180

οι ταινιεσ · ΠΕΙΡΑΓΜ ΕΝΑ ΚΑΡΤΟΥΝ

Tup Tup

Ταπ ταπ

Nedeljko Dragić, Croatia, 1972, Video, 10’

Νεντέλκο Ντράγκιτς, Κροατία, 1972, βίντεο, 10’

The quick tempo of life in polluted cities makes patients out of people.

Neurosis is an everyday occurrence.

Ο γρήγορος ρυθμός της ζωής στις μολυσμένες πόλεις αρρωσταίνει τους κατοίκους. Η νεύρωση είναι καθημερινό φαινόμενο.

Is My Palm Read

Ποιος θα μου πει τη μοίρα μου

David Fleischer, USA, 1933, DCP, 7’

Ντέιβιντ Φλάισερ, ΗΠΑ, 1933, DCP, 7’

For customer Betty Boop, psychic reader Prof. Bimbo conjures up an adventure on a haunted tropical island in his crystal ball.

Ειδικά για την πελάτισσά του Μπέτι Μπουπ, το μέντιουμ Δρ. Μπίμπο σκαρφίζεται μια περιπέτεια σ’ ένα στοιχειωμένο τροπικό νησί μέσα στην κρυστάλλινη σφαίρα του.

Kiseichuu no Ichiya (The Midnight Parasites)

Τα παράσιτα του μεσονυχτίου

Yoji Kuri, Japan, 1972, Video, 10’ A short film inspired by Hieronymus Bosch.

Γιότζι Κούρι, Ιαπωνία, 1972, βίντεο, 10’ Μια ταινία μικρού μήκους που αντλεί την έμπνευσή της από τον Ιερώνυμο Μπος.

181

THE FILM S · CRACKED CARTOONS

182

οι ταινιεσ · ΠΕΙΡΑΓΜ ΕΝΑ ΚΑΡΤΟΥΝ

El Doctor

Ελ Ντοκτόρ

Suzan Pitt, USA, 2006, DCP, 24’

Σούζαν Πιτ, ΗΠΑ, 2006, DCP, 24’

“This hand painted animated tale tells the story of the drunken El Doctor and his surreal experiences in a crumbling Mexican hospital. The Saint of Holes rearranges the doctor’s perspective and leads him on a sad and funny journey through the miraculous.”

«Αυτό το ζωγραφισμένο με το χέρι ανιμέισον αφηγείται την ιστορία του μεθύστακα γιατρού Ελ Ντοκτόρ και των σουρεαλιστικών περιπετειών του σ’ ένα νοσοκομείο του Μεξικού που παραπαίει. Ο Άγιος των Οπών αναδιαμορφώνει την αντίληψη του γιατρού και τον οδηγεί σ’ ένα θλιβερό κι αστείο ταξίδι στη χώρα των θαυμάτων.»

— Suzan Pitt

— Σούζαν Πιτ

Bambi Meets Godzilla

Ο Μπάμπι συναντά τον Γκοτζίλα

Marv Newland, USA, 1969, Video, 2’

Μαρβ Νιούλαντ, ΗΠΑ, 1969, βίντεο, 2’

Bambi is contentedly nibbling the grass, seemingly unaware of his impending encounter with Godzilla.

What will happen when the two finally meet?

Ο Μπάμπι βόσκει στο γρασίδι όλο χαρά και φαίνεται να αγνοεί την επικείμενη συνάντησή του με τον Γκοτζίλα. Τι θα συμβεί όταν οι δρόμοι τους τελικά θα διασταυρωθούν;

Call of the Wild

Το κάλεσμα της φύσης

Neozoon Collective, France/Germany, 2017, Video, 4’

Neozoon Collective, Γαλλία/Γερμανία, 2017, βίντεο, 4’

A short film about young people who practice a form of guttural expression, looking for a sound analogy to the animals within themselves. Together they perform a gesture of the wild.

Μια ταινία μικρού μήκους για κάποιους νέους που εξασκούνται σε λαρυγγικές ασκήσεις, αναζητώντας τον κατάλληλο ήχο για να εκφράσει το ζώο που κρύβουν μέσα τους. Όλοι μαζί θα παρουσιάσουν μια «κτηνώδη» σύνθεση για τη φύση.

183

Common Ground

184

οι ταινιεσ · Κοινός τόπος

Common Ground

Κοινός τόπος

Penny Bouska, Greece, 2016, DCP, 62’

Πέννυ Μπούσκα, Ελλάδα, 2016, DCP, 62’

“In a deserted place the pumps work hard to prevent the flood. When a group of refugees arrives in the village, the locals are distraught and each one reacts to the event as if it were another imminent disaster.

Nevertheless, no climax takes place, and the only catastrophe seems to be the fact of endlessly waiting for something to happen.”

«Σε ένα απομονωμένο μέρος οι αντλίες δουλεύουν εντατικά για να αποτρέψουν την καταστροφή από την πλημμύρα. Όταν φτάνει στο χωριό μια ομάδα προσφύγων, οι κάτοικοι αναστατώνονται και ο καθένας αντιμετωπίζει το γεγονός σαν άλλη μια επερχόμενη καταστροφή. Ωστόσο, τίποτε από όλα αυτά δεν κορυφώνεται και μοναδικός όλεθρος μοιάζει να είναι η ίδια η αναμονή μέσα στον χρόνο και στην εμπειρία του αργού μονοπλάνου.»

— Penny Bouska

— Πέννυ Μπούσκα

Members of the production team “The Friends of the Uncanny” will present the film.

Μέλη της ομάδας παραγωγής «Οι φίλοι του ανοίκειου» θα παρουσιάσουν την ταινία.

185

All My Life + El Mar La Mar

186

ΟΙ ΤΑΙΝΙΕΣ · Όλη μου η ζωή + El Mar La Mar

Mojave Desert from the album Desert Tracks Michel Redolfi, France, 1988, Audio File, 7’ In the fall of 1987, Michel Redolfi drove through the California Desert to catch the hypnotic poly-sensorial desert tones. He visited the Mojave Desert, Death Valley, and Palm Canyon, returning with a testament to these brimming wastelands – sparse and bright, evoking their harsh light and the divine silences.

Mojave Desert από τον δίσκο Desert Tracks Μισέλ Ρεντολφί, Γαλλία, 1988, αρχείο ήχου, 7’ Το φθινόπωρο του 1987, ο Μισέλ Ρεντολφί διέσχισε με το αυτοκίνητο την έρημο της Καλιφόρνιας για να καταγράψει τους υπνωτιστικούς, σύνθετα αισθητηριακούς τόνους της ερήμου. Επισκέφτηκε την έρημο Μοχάβε, την Κοιλάδα του Θανάτου και το Παλμ Κάνιον, και επέστρεψε με τη δική του διαθήκη γι’ αυτές τις πληθωρικές έρημες χώρες – αφαιρετική και λαμπερή, που αποδίδει το σκληρό φως της ερήμου και τη θεϊκή σιωπή τους.

187

THE FILM S · All My Life + El Mar La Mar

188

ΟΙ ΤΑΙΝΙΕΣ · Όλη μου η ζωή + El Mar La Mar

All My Life Bruce Baillie, USA, 1966, 16mm, 3’ “Caspar, California, old fence with red roses.”

— Bruce Baillie

Όλη μου η ζωή Μπρους Μπέιλι, ΗΠΑ, 1966, φιλμ 16 χιλ. 3’ «Κάσπαρ, Καλιφόρνια, ένας παλιός φράχτης με κόκκινα τριαντάφυλλα.»

— Μπρους Μπέιλι

189

THE FILM S · All My Life + El Mar La Mar

El Mar La Mar Joshua Bonnetta & J.P. Sniadecki, USA, 2017, DCP, 94’ “The sun beats down mercilessly on all those who cross the Sonoran Desert between Mexico and the United States. Aside from the few people who live here, it’s the poorest of undocumented immigrants that make the crossing, who have no choice but to take this extremely dangerous route, followed by border guards both official and self-appointed. Their traces and remains accumulate, fade, decompose and become inscribed into the topography of the landscape, making the absent ever-present as life and death, beauty and dread, hostile light and nights aglitter with stars and promise all continue to exist alongside one another.”

— Joshua Bonnetta & J.P. Sniadecki

El Mar La Mar Τζόσουα Μπονέτα & Τζ.Π. Σνιαντέτσκι, ΗΠΑ, 2017, DCP, 94’ «Ο ήλιος θερίζει αλύπητα όλους όσοι διασχίζουν την έρημο Σονόραν ανάμεσα στο Μεξικό και στις Ηνωμένες Πολιτείες. Εκτός από τους λίγους ανθρώπους που ζουν εδώ, αυτοί που διασχίζουν την έρημο δεν είναι παρά οι φτωχότεροι από τους παράτυπους μετανάστες, που δεν έχουν άλλη επιλογή απ’ το να κάνουν αυτή την εξαιρετικά επικίνδυνη διαδρομή με επίσημους και αυτόκλητους συνοριοφύλακες στο κατόπι τους. Τα ίχνη και τ’ απομεινάρια τους συσσωρεύονται, σβήνουν, αποσυντίθενται και εγγράφονται στην τοπογραφία της περιοχής, κάνοντας το απόν πανταχού παρόν, καθώς η ζωή κι ο θάνατος, η ομορφιά κι ο τρόμος, το αφιλόξενο φως και οι νύχτες με τ’ άστρα και τις υποσχέσεις που τρεμοφέγγουν συνεχίζουν να συνυπάρχουν το ένα δίπλα στ’ άλλο.»

— Τζόσουα Μπονέτα & Τζ.Π. Σνιαντέτσκι

190

ΟΙ ΤΑΙΝΙΕΣ · Όλη μου η ζωή + El Mar La Mar

191

Four Lions

192

ΟΙ ΤΑΙΝΙΕΣ · Τέσσερα λιοντάρια

Four Lions

Τέσσερα λιοντάρια

Chris Morris, UK, 2010, 35mm, 94’

Κρις Μόρις, Ηνωμένο Βασίλειο, 2010, φιλμ 35 χιλ. 94’

Chris Morris’ Four Lions is a funny, thrilling comedy that illuminates modern jihadism through the prism of farce. It understands jihadists as human beings... and it understands human beings as innately ridiculous.

In a British city, four men have a secret plan. They must strike a decisive blow on their own turf, but can any of them strike a match without punching himself in the face? Four Lions plunges us beyond seeing these young men as unfathomably alien.

Crackling with wit and tension, Four Lions is the essential response to our failure to engage with reality and a high toast to the idea that laughter is better than killing.

Τα Τέσσερα λιοντάρια είναι μια αστεία, συναρπαστική κωμωδία που ρίχνει φως στο ζήτημα του σύγχρονου τζιχαντισμού υπό το πρίσμα της φάρσας. Αντιλαμβάνεται τους τζιχαντιστές σαν ανθρώπινα όντα... και αντιλαμβάνεται τα ανθρώπινα όντα ως εγγενώς γελοία. Σε μια βρετανική πόλη, τέσσερεις άνδρες έχουν ένα μυστικό σχέδιο. Πρέπει να οργανώσουν μια αποφασιστική βολή στο δικό τους γήπεδο, αλλά μπορεί κανείς τους να κάνει μια τέτοια δουλειά χωρίς να βάλει αυτογκόλ; Τα Τέσσερα λιοντάρια μάς παρακινούν να δούμε αυτούς τους νέους άνδρες πέρα από τα στερεότυπα του ασύλλυπτα ξένου. Μια ταινία που σφύζει από πνεύμα και ένταση είναι η ουσιώδης απάντηση στην αποτυχία μας να συνδεθούμε με την πραγματικότητα, αλλά και μια πρόποση στο όνομα της ιδέας πως το να γελάς είναι καλύτερο από το να σκοτώνεις.

193

Surfacing An inch of skin is all that separates us from the world; objects in the environment likewise have their own skins, defining and separating them from their surroundings. This outermost surface is the immeasurably thin physical coating that separates what we are looking at from all other beings in an environment. Like our vision, the camera further highlights the shells of things by inevitably flattening what it records, then encoding them into another surface – the projection. These films zoom in on the surface of things, abstracting and examining until distinction between various outer appearances dissolve altogether.

194

Επιφανειακή τάση Ένα εκατοστό δέρματος είναι το μόνο σύνορο που μας χωρίζει από τον έξω κόσμο. Κατά τ’ άλλα, όλα τα στοιχεία του περιβάλλοντος έχουν το δικό τους δέρμα, το οποίο τα καθορίζει και τα χωρίζει από το περιβάλλον τους. Η εξωτερική επιφάνεια είναι η ανυπολόγιστα λεπτή φυσική στιβάδα που ξεχωρίζει αυτό που κοιτάμε από τα υπόλοιπα όντα σ’ έναν χώρο. Όπως και το βλέμμα μας, έτσι και η κάμερα αποκαλύπτει περαιτέρω το περίβλημα των πραγμάτων, ισοπεδώνοντας αναγκαστικά τα όσα καταγράφει και μεταφέροντάς τα σε μια άλλη επιφάνεια – αυτή της προβολής. Αυτές οι ταινίες εστιάζουν στην επιφάνεια των πραγμάτων, με τρόπο αφαιρετικό και εξονυχιστικό, ώσπου η διάκριση ανάμεσα σε διάφορες εξωτερικές επιφάνειες να διαλυθεί ολοσχερώς.

195

THE FILM S · SURFACING

196

οι ταινιεσ · επιφανειακη ταση

4/61: Mauern-Positiv-Negativ und Weg (4/61: Walls-Positive-Negative and Path)

4-61 τοίχοι-θετικό-αρνητικό και μονοπάτι

Kurt Kren, Austria, 1961, 16mm, 6’

Αρνητικές και θετικές αποτυπώσεις των ίδιων εικόνων από κάποιους τοίχους κυματίζουν, ώσπου ζωντανεύει μια νέα επιφάνεια. Ασκώντας πίεση στην επίπεδη οθόνη, η επιφάνεια αυτή μπορεί σε στιγμές να γίνει αναγνώσιμη, προσκαλώντας μας να διαβάσουμε τόσο τα αχανή της τοπία όσο και τις μικρές χαραγματιές.

Positives and negatives of the same images of walls vibrate a new surface into existence. Pushing against the flatness of the screen, the surface offers potential moments of legibility, ranging from vast landscape to tiny scratches.

Κουρτ Κρεν, Αυστρία, 1961, φιλμ 16 χιλ. 6’

197

THE FILM S · SURFACING

Montañas ardientes que vomitan fuego (Burning Mountains That Spew Flame)

Πύρινα βουνά που φτύνουν φλόγες

Samuel M. Delgado & Helena Girón, Spain, 2016, DCP, 14’

«Το εσωτερικό της γης έγινε καταφύγιο από την απειλή που πλησίαζε ολοένα και πιο κοντά στο νησί. Οι αγωγοί του ηφαιστείου έγιναν θάλαμοι επικοινωνίας ανάμεσα στον χώρο και στον χρόνο. Εκεί ακριβώς ξεκίνησαν να πειραματίζονται πάνω στο νόημα της αντίστασης.»

“The interior of the earth became a refuge from the threat that moved closer and closer to the island.

The volcanic tubes served as communication vessels between time and space. This was where they experimented their resistance.”

Σαμουέλ Μ. Δελγάδο & Ελένα Χιρόν, Ισπανία, 2016, DCP, 14’

— Σαμουέλ Μ. Δελγάδο & Ελένα Χιρόν

— Samuel M. Delgado & Helena Girón

Iron-Wood

Σιδηρό-ξυλο

Richard Tuohy, Australia, 2009, 16mm, 7’

Ρίτσαρντ Τουόχι, Αυστραλία, 2009, φιλμ 16 χιλ. 7’

Iron-Wood is an abstract visual exploration of the deeply fissured “cog-like” bark of the Australian tree Red Ironbark (Eucalyptus Sideroxylon). Bark like a cog!

Το Σιδηρό-ξυλο είναι ένα αφαιρετικό οπτικό πείραμα για το γνήσια ανοίκειο μηχανικό γρύλισμα του ευκάλπτου του σιδηρόξυλου, ενός δέντρου που ευδοκιμεί στην Αυστραλία και ακούγεται σαν να έχει γρανάζια – με πολλούς κόκκους άμμους ανάμεσά τους!

198

οι ταινιεσ · επιφανειακη ταση

199

THE FILM S · SURFACING

200

οι ταινιεσ · επιφανειακη ταση

Return to Forms

Επιστροφή στις φόρμες

Zachary Epcar, USA, 2016, DCP, 10’

Ζαχάρι Έπκαρ, ΗΠΑ, 2016, DCP, 10’

A constellation of objects, each emerging into the soft peach-light void of an indeterminate condominium space.

Ένας συνδυασμός αντικειμένων, το καθένα εκ των οποίων αναδύεται στο γλυκό, ροδακινί φως στον κενό χώρο ενός ακαθόριστου χώροι μιας πολυκατοικίας.

skin of the cit-y

δέρμα της πόλη-ς

Solomon Nagler, Canada, 2016, 16mm, 7’

Σόλομον Νάγκλερ, Καναδάς, 2016, φιλμ 16 χιλ., 7’

Framed by poet Robert Lax’s sculptural texts, skin of the cit-y wanders through mills and factories surrendering to the elements, deteriorating in solidarity with the isolated Maritime cities that erode beside them.

Πλαισιωμένο από τα ανάγλυφα φορμαλιστικά κείμενα του ποιητή Ρόμπερτ Λαξ, το δέρμα της πόλη-ς περιπλανιέται ανάμεσα σε μύλους και εργοστάσια, παραδίνεται στα αντικείμενα που συναντά και αποσυντίθεται εις ένδειξη συμπαράστασης στις απομονωμένες πόλεις της επαρχίας του Μάριταϊμ που διαβρώνονται εκεί δίπλα.

201

THE FILM S · SURFACING

202

οι ταινιεσ · επιφανειακη ταση

The Islands

Τα νησιά

Hsuan-Kuang Hsieh, Taiwan/USA, 2016, Video, 10’

Χσουάν-Κουάνγκ Χσιέ, Ταϊβάν/ΗΠΑ, 2016, βίντεο, 10’

This film consists of mundane objects and 35mm film photographs the filmmaker took in three islands: Inishmore (Ireland), Staten Island (United States), and Tsushima (Japan). By constructing, re-filming, and hand animating the photographs and objects, the “island” is no longer a geographical term, but a state of mind.

Οι πρώτες ύλες αυτής της ταινίας είναι καθημερινά αντικείμενα και φωτογραφίες τραβηγμένες με φιλμ 35 χιλ. σε τρία διαφορετικά νησιά: στο Ίνισμορ της Ιρλανδίας, στο Στάτεν Άιλαντ των ΗΠΑ και στην Τσουσίμα της Ιαπωνίας. Μετά από την κατασκευή, την επανάληψη και τη δημιουργία ενός χειροποίητου ανιμέισον που θέτει σε κίνηση τις φωτογραφίες και τα αντικείμενα, το νησί δεν είναι πλέον γεωγραφικός όρος, αλλά γίνεται κατάσταση του νου.

Zócalo

Σόκαλο

Thomas Steiner, Germany/Mexico, 1997, 16mm, 8’

Τόμας Στάινερ, Γερμανία/Μεξικό, 1997, φιλμ 16 χιλ. 8’

Hundreds of photos taken on a trip to Mexico are hand painted over, appearing as a series of interactive layers. A new surface appears, distinct from both the observable landscape and the captured image.

Εκατοντάδες φωτογραφίες που τραβήχτηκαν σ’ ένα ταξίδι στο Μεξικό γίνονται καμβάς για να ζωγραφίσει πάνω τους κάποιος με το χέρι, ώσπου αναδεικνύονται ως μια σειρά από διαδραστικά στρώματα. Εμφανίζεται τελικά μια νέα επιφάνεια, ξεχωριστή από το τοπίο που παρατηρούμε και από την καδραρισμένη εικόνα.

203

Isle of Flowers + Outskirts Ilha das Flores (Isle of Flowers)

Το νησί των λουλουδιών Ζορζ Φουχτάδου, Βραζιλία, 1989, βίντεο, 13’

Jorge Furtado, Brazil, 1989, Video, 13’

Το ειρωνικό, σπαραξικάρδιο και καυστικό «έπος» μιας κακομαθημένης ντομάτας. Μια ήρεμη φωνή και μια φρενήρης διαδοχή εικόνων απογυμνώνει τον παραλογισμό του παγκόσμιου οικονομικού μας συστήματος.

The ironic, heartbreaking, and acid “saga” of a spoiled tomato. The absurdity of our global economic system is laid bare by a calm voice and a frenetic set of images.

204

οι ταινιεσ · Το νησί των λουλουδιών + Περίχωρα

205

THE FILM S · Isle of Flowers + Out skirts

206

οι ταινιεσ · Το νησί των λουλουδιών + Περίχωρα

Okraina (Outskirts) Pyotr Lutsik, Russia,1998, DCP, 95’ Harsh, terrifying, and darkly comedic, Outskirts is a film that lives in the tension between the impossible, unexpected present and the recently mythic past. Set in Russia after the fall of communism, a group of peasants from the Ural steppe – perfect stereotypes of high Soviet propaganda films of the 30s – set out on a vendetta against the forces that bought their collective farm out from under them.

Employing a liberal dose of torture that Stalin’s KGB could only dream of, their (consistently goofy) trail of violence leads them all the way from the outskirts of the former empire to its heart in Moscow. With a lens both nostalgic and satiric, the film is draped in a patina of alienating Socialist Realist aesthetic that lays bare the contradictions of the new Russia, and the loss of previously binding social myths.

Περίχωρα Πιότρ Λούτσικ, Ρωσία, 1998, DCP, 95’ Σκληρή, τρομακτική και κωμική μ’ έναν σκοτεινό τρόπο, τα Περίχωρα είναι μια από αυτές τις ταινίες που ζουν στο δίπολο ανάμεσα στο απίθανο, απρόσμενο παρόν και στο πρόσφατο μυθικό παρελθόν. Με φόντο τη Ρωσία μετά την πτώση του κομμουνιστικού καθεστώτος, μια ομάδα χωρικών από τη στέπα των Ουραλίων –τα απόλυτα στερεότυπα των εκλεκτών φιλμ της σοβιετικής προπαγάνδας της δεκαετίας του ‘30– ξεκινούν έναν αγώνα εκδίκησης κόντρα στις δυνάμεις που εξαγόρασαν την κολεκτιβοποιημένη φάρμα στην οποία δούλευαν. Επιστρατεύοντας μια γενναία δόση βασανιστηρίων που οι πράκτορες της Κα Γκε Μπε του Στάλιν θα μπορούσαν να δουν μόνο στα όνειρά τους, το (σταθερά άγαρμπο) γαϊτανάκι της βίας τούς οδηγεί από τα περίχωρα της παλιάς αυτοκρατορίας στην καρδιά της Μόσχας. Μέσα από μια νοσταλγική και σατιρική κινηματογράφηση, η ταινία διακρίνεται από μια επίστρωση αλλοτριωτικής αισθητικής, χαρακτηριστικής του σοσιαλιστικού ρεαλισμού, που αναδεικνύει τις αντιθέσεις της Νέας Ρωσίας και την απώλεια των μύθων που λειτουργούσαν συνεκτικά για τον κοινωνικό ιστό.

207

Johnny Minotaur

208

οι ταινιεσ · Μ ινώτα υρ ος Τζόνι

Johnny Minotaur

Μινώταυρος Τζόνι

Charles Henri Ford, USA/Greece, 1971, 16mm, 80’

Τσαρλς Χένρι Φορντ, ΗΠΑ/Ελλάδα, 1971, φιλμ 16 χιλ. 80’

Surrealist poet and artist Charles Henri Ford’s Johnny Minotaur is a lyrical explosion of taboos: incest, intergenerational desire, pansexuality, and autoeroticism are a few of the issues he grapples with through mythopoeic, sensual imagery, recitations of his diaries, and a philosophical debate featuring an impressive narration by such artists as Salvador Dali, Allen Ginsberg, Warren Sonbert, and Lynne Tillman. The Minotaur myth becomes so thoroughly and complexly warped – by the filters of lust, Cretan sunlight, and Ford’s phantasmagoric mind – that we become trapped in the film’s labyrinth, not emerging even when the last frame flashes by. Avant-garde film archive The Film-Makers Cooperative handled the restoration of this rare film, which has never been digitized and remained unseen for more than two decades, resuscitating this classic yet forgotten chapter of queer cinema.

Ο Μινώταυρος Τζόνι του σουρεαλιστή ποιητή και καλλιτέχνη Τσαρλς Χένρι Φορντ είναι μια λυρική έκρηξη των ταμπού. Η αιμομιξία, η επιθυμία που διαχέεται ανάμεσα στις διαδοχικές γενιές, η πανσεξουαλικότητα και ο αυτοερωτισμός είναι μερικά μόνο από τα θέματα με τα οποία καταπιάνεται ο σκηνοθέτης, μέσα από μυθοποιητικές, αισθησιακές εικόνες, κάποια παραθέματα από προσωπικά ημερολόγια και μια φιλοσοφική συζήτηση που εκτυλίσσεται μέσα από μια εντυπωσιακή αφήγηση από καλλιτέχνες όπως οι Σαλβαντόρ Νταλί, Άλεν Γκίνζμπεργκ, Γουόρεν Σόνμπερτ και Λιν Τίλμαν. Ο μύθος του Μινώταυρου διαστρεβλώνεται τόσο περίτεχνα και διεξοδικά καθώς φιλτράρεται από τη λαγνεία, το κρητικό φως και το φαντασμαγορικό μυαλό του Φορντ, ώστε παγιδευόμαστε στον λαβύρινθο της ταινίας και δεν μπορούμε ν’ αποδράσουμε ούτε καν όταν παρέρχεται το τελευταίο καρέ. Το αρχείο αβάν γκαρντ ταινιών The Film-Makers Cooperative ανέλαβε την αποκατάσταση αυτής της σπάνιας κόπιας που δεν έχει ψηφιοποιηθεί ποτέ και δεν είχε δει κανείς για δύο ολόκληρες δεκαετίες, δίνοντας νέα ζωή σ’ αυτό το κλασικό, πλην ξεχασμένο κεφάλαιο του queer κινηματογράφου.

209

FILM INDEX

?O,ZOO! (The Making of a Fiction Film) Philip Hoffman, 1986 Distributor: LUX 1941 Francis Lee, 1941 Distributor: Lightcone

147

35

Call of the Wild Neozoon Collective, 2016 Courtesy of the artist Chateau / Poyet Larry Jordan, 2004 Distributor: Lightcone

25

25

4/61: Walls-Positive-Negative and Path Kurt Kren, 1961 Distributor: sixpack

197

Cineblatz Jeff Keen, 1967 Distributor: LUX

All My Life Bruce Baillie, 1966 Distributor: Cinedoc

189

Common Ground Penny Bouska, 2016 Distributor: Friends of the Uncanny

Animations to Keep You Strong and Sane: Empathy Ethics Action Selina Trepp, 2017 Courtesy of the artist

21

Animations to Keep You Strong and Sane: Together We Are Strong Selina Trepp, 2017 Courtesy of the artist

29

Annabelle Dances and Dances (Serpentine and Butterfly Dances) American Mutoscope & Biograph Co., 1900 Distributor: Lightcone

98

Antithese Mauricio Kagel, 1962 Distributor: Studio Hamburg Atom Spirit Ursula Mayer, 2016 Distributor: LUX

171

49

183

Composition in Blue Oskar Fischinger, 1935 Distributor: Lightcone Crossroads Bruce Conner, 1976 Courtesy of the Conner Family Trust

184

23

122

Day of the Dutch Martha Colburn, 2015 Courtesy of the artist

29

Death Day Grigory Alexandrov, Sergei Eisenstein, Edward Tissé, 1931–1934 Distributor: Lightcone

36

Declassified Nuclear Test Films Lawrence Livermore National Laboratory (LLNL), 1945–1962 Public Domain

122

Disorder Huang Weikai, 2012 Distributor: Icarus Films

165

Bambi Meets Godzilla Marv Newland, 1973

183

Blue Moses Stan Brakhage, 1962 Distributor: MoMA

132

Dive Dominique Willoughby, 2005 Distributor: Cinedoc

98

Burning Mountains That Spew Flame Samuel M. Delgado, Helena Girón, 2016 Courtesy of the artist

198

Dolls vs. Dictators vs. Deerhoof Martha Colburn, 2011 Courtesy of the artist

27

FILM INDEX

È pericoloso sporgersi Jaco Van Dormael, 1985 Distributor: Cinematek Belge

179

El Doctor Suzan Pitt, 2006 Distributor: Re:Voir

93

183

Going Somewhere: Episode I (APOCALYPSE) + Episode X (JOURNEY) Michael Betancourt, 2016 Courtesy of the artist

25

El Mar La Mar Joshua Bonetta & J.P. Sniadecki, 2017 Courtesy of the artist

186

Grid Ian Helliwell, 2007 Distributor: Lightcone

60

Exit Magnus Wallin, 1997 Courtesy of the artist

124

Havoc Peter Fleischmann, 1972 Distributor: Deutsches Film Institut

37

The Eye’s Dream Hisayasu Satō, 2016 Distributor: Arrête Ton Cinéma

174

Helios Electro Victoria Keddie, 2014 Distributor: Lightcone

33

39

Hey Tiger!

Martha Colburn, 1996 Courtesy of the artist

Florida Man + Florida Woman Cristina Molina, Jonathan Traviesa, 2016 Courtesy of the artist

147

Four Lions Chris Morris, 2010 Distributor: Wild Bunch

192

The Hollow Coin Frank Heath, 2016 Courtesy of the artist

37

The Freestone Drone George Barber, 2013 Distributor: LUX

125

Hurry Hurry Marie Menken, 1957 Distributor: Lightcone Impressions from the Upper Atmosphere José Antonio Sistiaga, 1989 Courtesy of the artist & Τhe Basque Film Archive

93

General Rehearsal for Suicide Åke Karlung, 1963 Distributor: Filmform

60

Get Happy Steven Woloshen, 2000 Distributor: Lightcone

21

In Its Form Asleep Antoinette Zwirchmayr, 2016 Distributor: Lightcone

47

The Ghost Train / Early Superimpositions American Mutoscope & Biograph Co., 1900–1903 Distributor: Lightcone

98

The Invention of Blue Mariangela Ciccarello, Philip Cartelli (work in progress) Courtesy of the artist

55

Gods of Bali Nikola Drakulić, 1951 Distributor: Milestone Films

86

Iron-Wood Richard Tuohy, 2009 Distributor: Lightcone

198

FILM INDEX

Is My Palm Read Fleischer Studios, 1933 Distributor: Lobster Films

181

Maelstroms Lana Caplan, 2015 Distributor: Filmmakers Cooperative

The Islands Hsuan-Kuang Hsieh, 2016 Courtesy of the artist

203

Man Without a Movie Camera Paolo Gioli, 1973 Distributor: Lightcone

98

Isle of Flowers Jorge Furtado, 1989 Distributor: Casa de Cinema de Porto Alegre

204

Massage Iván Zulueta, 1972 Distributor: Basque Film Archive

93

Johnny Minotaur Charles Henri Ford, 1971 Distributor: The Film-Makers’ Cooperative

208

Meat Joy Carolee Schneemann, 1964 Distributor: Electronic Arts Intermix

162

The Midnight Parasites Yoji Kuri, 1972 Courtesy of the artist

181

Midvinterblot Gösta Werver, 1945 Distributor: Filmform

161

Mojave Desert Michel Redolfi, 1988 Courtesy of the artist

187

Kempinski Neïl Beloufa, 2007 Distributor: LIMA Lacrimae Rerum Nikos Nikolaidis, 1962 Courtesy of the artist Lampedusa Mariangela Ciccarello, Philip Cartelli, 2015 Courtesy of the artist Land Without Bread Luis Buñuel, 1933 Distributor: MoMA

47

157

53

143

Mothlight Stan Brakhage, 1963 Distributor: Filmmaker’s Cooperative

125

93

Le Tempestaire Jean Epstein, 1947 Distributor: Potemkine

47

My Name is Oona Gunvor Nelson, 1969 Distributor: Lightcone

154

Lift Off Martha Colburn, 1998 Courtesy of the artist

33

Myth Labs Martha Colburn, 2008 Courtesy of the artist

39

The Moon Anna-Lena Jaktlund, 2008 Distributor: Filmform

98

Livios Giorgios Kaloyannis, 1976 Distributor: Cinedoc

Lost and Found Jeff Scher, 2004 Distributor: Lightcone

153

23

Navel and A-Bomb Eikoh Hosoe, 1960 Distributor: Image Forum

123

FILM INDEX

Nightmare Errikos Andreou, 1961 Courtesy of the artist

168

Old Happy Days!

Daniel Westlund, 2016 Distributor: Filmform

98

Outskirts Pyotr Lutsik, 1998 Distributor: Intercinema

207

RUMPLESTILZCHEN Jurgen Reble, 1989 Distributor: Lightcone A Short Vision Joan & Peter Foldes, 1956 Distributor: BFI

93

124

A Single Tear Amy Lockhart, 2014 Courtesy of the artist

21

35

A Page of Madness Teinosuke Kinugasa, 1926 Distributor: George Eastman Museum

80

Skelehellavision Martha Colburn, 2002 Courtesy of the artist

Pas de deux Norman MacLaren, 1968 Distributor: Cinedoc

98

The Skeleton Dance Disney Productions, 1929 Distributor: MoMA

179

skin of the cit-y Solomon Nagler, 2016 Courtesy of the artist

201

S.O.S. Extraterrestria Mara Mattuschka, 1994 Distributor: sixpack

136

Peeping Tom Michael Powell, 1960 Distributor: Tamasa Distribution Persecution in Paradise Martha Colburn, 1997 Courtesy of the artist Phantasmagoria Émil Cohl, 1902 Distributor: Gaumont PathÊ Archives Pug Adventures: A Journey into the Reproductive System Martha Colburn, 2016 Courtesy of the artist

172

27

179

Spook Sport Mary Ellen Bute, Norman McLaren, Ted Nemeth, 1939 Distributor: Lightcone

27

Study II: Hallucinations Peter Weiss, 1952 Distributor: Filmform

98

29

Return to Forms Zachary Epcar, 2016 Courtesy of the artist

201

Study IV: Liberation Peter Weiss, 1954 Distributor: Filmform

98

River in Castle Sandy Ding, 2016 Distributor: Lighcone

157

Study V: Interplay Peter Weiss, 1955 Distributor: Filmform

98

The Rules of Dreams Naoyuki Tsuji, 1995 Distributor: Lightcone

23

Symptom Angelos Frantzis, 2015 Distributor: Greek Film Center

139

FILM INDEX

Thanatopsis Ed Emschwiller, 1962 Distributor: Cinedoc

98

Who’s Afraid of the Dark Thanasis Kafetzis, 2016 Courtesy of the artist

There’s a Pervert in our Pool!

Martha Colburn, 1998 Courtesy of the artist

33

Zocaló Thomas Steiner, 1997 Distributor: sixpack

To Be or Not to Be Ernst Lubitsch, 1942 Distributor: Tamasa Distribution

135

Topic I et II Pascal Baes, 1989 Distributor: Cinedoc

98

Triumph of the Wild Martha Colburn, 2009 Courtesy of the artist

41

Tup Tup Nedeljko Dragić, 1972 Distributor: Zagreb Film Under the Moon Mariangela Ciccarello, Philip Cartelli (work in progress) Courtesy of the artist Vampires of Poverty Luis Ospina, 1978 Courtesy of the artist

181

53

144

The Very Eye of Night Maya Deren, 1958 Distributor: Cinedoc

98

Weak Spot Peter Fleischmann, 1975 Distributor: Tamasa Distribution

62

What’s On Martha Colburn, 1997 Courtesy of the artist

33

The White Hands Rut Hillarp, 1950 Distributor: Filmform

98

49

203

ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ

?O,Zoo! (Γυρίζοντας μια ταινία μυθοπλασίας) 1941 4-61 τοίχοι-θετικό-αρνητικό και μονοπάτι

147

Ανιμέισον για την ψυχική και σωματική υγεία: Δράση ηθικής ενσυναίσθησης

21

143

Γητευτής των θυελλών, Ο

47

Γραφείο απολεσθέντων

23

δέρμα της πόλη-ς

201

Διαταραχή

165

Δίνες

125

29

Έι, τίγρη! Εκπύρηνο ντρόουν, Το

Αντίθεση

171

Αποχαρακτηρισμένα φιλμ πυρηνικών δοκιμών

122

Βιάσου βιάσου

Γη χωρίς ψωμί

197

39

Βαμπίρ της φτώχειας, Τα

60

37

Άνδρας + γυναίκα της Φλόριντας

Ανιμέισον για την ψυχικη ́ και σωματική υγεία: H ισχύς εν τη ενώσει

Γενική πρόβα για αυτοκτονία

Εκτόξευση Ελ Ντοκτόρ

33

125

33

183

144

Ένα μόνο δάκρυ

21

35

Ένας ανώμαλος στην πισίνα μας!

33

ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ

Εντυπώσεις στα ανώτερα στρώματα της ατμόσφαιρας Έξοδος Επινόηση του γαλάζιου, Η

93

Κανόνες των ονείρων, Οι

23

Κάστρο/Πουαγέ

25

Καταδίωξη στον Παράδεισο

27

Κάτω από το φεγγάρι

53

Κεμπίνσκι

47

124

55

Επιστροφή στις φόρμες

201

Εργαστήρια του μύθου

39

Εφιάλτης

168

Κοινός τόπος

Ηδονοβλεψίας, Ο

172

Κούκλες εναντίον δικτατόρων εναντίον Deerhof

27

Λάθος, Το

62

Λαμπεντούζα

53

Θανατόψη Θέμα I και II Θεοί του Μπαλί

99

99

87

Θρίαμβος της άγριας φύσης

41

Λίβιος ή Η αγαλματώδης παρουσία του περασμένου έπους

Ίδιο το μάτι της νύχτας, Το

99

Μασάζ

Κάλεσμα της φύσης, Το

185

183

Μελαγχολία του Μωυσή, Η

153

93

132

ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ

Μέρα θανάτου

35

Όνειρο του ματιού, Το

175

Μέρα των Ολλανδών, Η

29

Τ’ όνομά μου είναι Ούνα

154

Παλιές καλές μέρες!

99

Μη σκύβετε από τα παράθυρα όταν το τρένο κινείται

179

Μινώταυρος Τζόνι

209

Μνήμη 3

181

95

Μπάμπι συναντά τον Γκοτζίλα, Ο

183

Να ζει κανείς ή να μη ζει

135

Ναδίρ

Παράσιτα του μεσονυχτίου, Τα Περιπέτειες των παγκ: Ένα ταξίδι στο ανθρώπινο αναπαραγωγικό σύστημα Περίχωρα

95

29

207

Πηγαίνοντας κάπου: Επεισόδιο ? (ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ) & Επεισόδιο Χ (Ταξίδι)

93

Νησί των λουλουδιών, Το

204

Πλέγμα

25

Νησιά, Τα

203

Πλονζόν

99

Όλη μου η ζωή

189

Πνεύμα του ατόμου, Το

49

Ομφαλός και ατομική βόμβα

123

Ποιος θα μου πει τη μοίρα μου

181

ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ

Ποιος φοβάται το σκοτάδι;

49

Ποτάμι σε κάστρο

157

Πύρινα βουνά που φτύνουν φλόγες

198

Σελίδα για την τρέλα, Μια Σιδηρό-ξυλο

Σταυροδρόμια

122

Στενή προοπτική

124

Στην ενύπνια μορφή του Σύμπτωμα

47

139

80

Σύνθεση σε μπλε

23

Τα λευκά χέρια

99

Ταινία μιας μικροσκοπικής οπής

99

198

Σκελεκολασόραμα

35

Σκιαχτικόάθλημα

27

Σόκαλο

203

ΣΟΣ Εξωγήινη

136

Ταπ ταπ

181

Τέσσερα λιοντάρια

193

Τι τρέχει;

33

99

Το τρένο-φάντασμα / Πρώιμες υπερ-εκθέσεις

99

99

Τρύπιο κέρμα, Το

Σπουδή II: Παραισθήσεις

99

Σπουδή IV: Απελευθέρωση Σπουδή V: Αλληλεπίδραση

147

ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ

Φαντασμαγορία

179

Midvinterblot

161

187

Φεγγάρι, Το

99

Mojave Desert

Φως του σκόρου

93

Pas de deux

99

Χάος

60

RUMPELSTILZCHEN

93

Χαρά του κρέατος, Η Χοροί και χοροί της Αναμπέλ Χορός των σκελετών, Ο Cineblatz El Mar La Mar

162

99

179

25

190

Get Happy

21

Helios Electro

37

Lacrimae Rerum

157

SIFF 2017

CREDITS Managing Director: Jacob Moe. Artistic Director: Cassandra Celestin. Programming Director: Aaron Khandros. Technical Director and Head Programmer: Nathaniel Draper.

Press Manager: Anastasia Eleftheriou. Event Producer: Angeliki Angelidis. Print Traffic Coordinator: Manolis Melissourgos. Hospitality Coordinator: Justine Arvanitis. Location Coordinator: Rafaela Karagianni. Production Manager: Benj Draper. Technical Manager: Giannis Labelle. Technical Coordinator: Lena Chatzigrigoriou. Photographer: Myrto Tzima. Videographer: Adonis Theodoridis. Poster & Product Designer: Aaron Eidman.

Projectionists: Christos Giamboulakis, Thomas Papadimitriou. Audiovisual Technician: Nikos Kontizas. Translations: Anastasia Eleftheriou, Dionysis Notarakis, Jacob Moe. Financial Counsel: Spyros Thomas. Legal Advisor: Stavros Koutalas. Catalogue/Graphic Designer: Lamb and Lamp. Catalogue Editors: Geli Mademli & Jacob Moe. Original texts: Cassandra Celestin, Nathaniel Draper, Aaron Khandros, Jacob Moe. Catalogue Translator & Copy-Editor: Geli Mademli. 2017 Interns: Iro Akrivou, Lida Giannouklidi, Petros Freris, Kimon Vlachakis, Chrysa Zikoudi. Please see SIFF’s website for an updated list of 2017’s festival volunteers.

THANK YOUS Friends of SIFF: Gina Marcou, Genie Adrianopoulos, Kurt Schwarz, Libra Group.

Thanks: Stelios Vasilakis, Panos Papoulias, Katerina Triandafyllidou, Pip Chodorov, Afroditi Panagiotakou, Effie Tsiotsiou, Marianna Platyrrachou, Luis Miñarro, Elektra Venaki, Liza Linardou, Athina Rachel Tsangari, Eva Stefani, Mark Mazower, Fay Zika, Menelaos Karamaghiolis, Kosmas Nikolaou, Paky Vlassopoulou, Chrysanthi Koumianaki, Aliki Tsirliagkou, Dylan Howell, Noah Sneider, Jonah Raduns-Silverstein, Navine G. Khan-Dossos, Christian Hadjipateras, Yannis Niotis, Christos Gartaganis, Grigoris Stavropoulos, Nikos Moutselos, Sakis Bouzanis, Dimitris Spirou, Katerina Zampeli, Lena Hatzigrigoriou, Pavlos Hatzigrigoriou, Angela Brisnovali, Antonis Maragkos, Thomais Mendrinou, Ven. Catholic Bishop of Syros Petros Stefanou, Babis Koulouras, Maria Zoidou, Giorgos Leontaritis, Christiana Papitsi, Kostas Lorenzos, Georgos Stathopoulos, Rania Nikolopoulou, Dimitris Kosmas, Dimitris Stavrakopoulos, Argyris, Nikos Kypourgos, Valentini and the Kyveli Institute, Eleni Gournelou, Panayiotis Konstantinidis, Natalia Papadopoulou, Manolis Loukakis, Alexis Thalassinos, Theo Romvos, Thanos Arvanitis, Yannis Roussos, Maya Tsoclis, Nikos Agouros, Periklis Douvitsas, Angelos Frantzis, Michalis Michail, Leda Galanou, Poly Lykourgou, Manolis Kranakis, Giorgos Krassakopoulos, Annie Rozoy, Jean Fournié. Django, Guernica, The Corner Café, Laoutari, Kouchico, Boheme del Mar, Café La Belle Époque, Elliniko Kafeneion, Tarsanas, Mazi, Amvix, Sta Vaporia, Ambela, Le Perroquet Tranquille, Ploes Hotel, Xenon Apollonos, Wind Tales. Special thanks to the filmmakers and other individuals who contributed their thoughts and reflections towards this year’s theme.

220

SIFF 2017

ΕΠΙΤΕΛΕΙΟ Γενικός διευθυντής: Τζέικομπ Μο. Καλλιτεχνική διευθύντρια: Κασάντρα Σελεστέν. Διευθυντής προγράμματος: Άρον Κάντρος. Διευθυντής παραγωγής & Επικεφαλής προγράμματος: Ναθάνιελ Ντρέιπερ. Γραφείο Τύπου: Αναστασία Ελευθερίου. Υπεύθυνη εκδηλώσεων: Αγγελική Αγγελίδη. Συντονισμός διακίνησης ταινιών: Μανώλης Μελισσουργός. Υπεύθυνη Φιλοξενίας: Ζουστίν Αρβανίτη. Συντονισμός χώρων προβολών: Ραφαέλα Καραγιάννη. Υπεύθυνος παραγωγής: Μπεντζ Ντρέιπερ. Τεχνικός υπεύθυνος: Γιάννης Λαμπέλ. Συντονισμός παραγωγής: Λένα Χατζηγρηγορίου. Φωτογραφίες: Μυρτώ Τζήμα. Βίντεο: Άδωνις Θεοδωρίδης. Αφίσα & Product Designer: Άρον Έιντμαν. Τεχνικοί προβολής: Χρήστος Γιαμπουλάκης, Θωμάς Παπαδημητρίου. Τεχνικός εικόνας και ήχου: Νίκος Κοντιζάς. Μεταφράσεις: Αναστασία Ελευθερίου, Διονύσης Νοταράκης, Τζέικομπ Μο, Γκέλυ Μαδεμλή. Οικονομικός σύμβουλος: Σπύρος Θωμάς. Νομικός σύμβουλος: Σταύρος Κουταλάς. Σχεδιασμός εντύπων: Lamb and Lamp. Επιμέλεια καταλόγου: Γκέλυ Μαδεμλή & Τζέικομπ Μο. Πρωτότυπα κείμενα: Άρον Κάντρος, Τζέικομπ Μο, Ναθάνιελ Ντρέιπερ, Κασάντρα Σελεστέν. Μετάφραση & Διορθώσεις: Γκέλυ Μαδεμλή. Πρακτική Άσκηση 2017: Ηρώ Ακριβού, Λήδα Γιαννουκλίδη, Πέτρος Φρέρης, Κίμων Βλαχάκης, Χρύσα Ζικούδη. Επισκεφτείτε τη σελίδα του SIFF για την επικαιροποιημένη λίστα των εθελοντών της φετινής διοργάνωσης.

ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΕΣ Φίλοι του SIFF: Τζίνα Μάρκου. Τζίνι Ανδριανόπουλος. Κουρτ Σβαρτς. Libra Group. Ευχαρι-στίες: Στέλιος Βασιλάκης, Πάνος Παπούλιας, Κατερίνα Τριανταφυλλίδου, Πιπ Τσόντοροφ, Αφροδίτη Παναγιωτάκου, Έφη Τσιότσιου, Μαριάννα Πλατυρράχου, Λούις Μινιάρο, Ηλέκτρα Βενάκη, Λίζα Λινάρδου, Αθηνά Ραχήλ Τσαγκάρη, Εύα Στεφανή, Μαρκ Μαζάουερ, Φαίη Ζήκα, Μενέλαος Καραμαγγιώλης, Κοσμάς Νικολάου, Πάκυ Βλασσοπούλου, Χρυσάνθη Κουμιανάκη, Αλίκη Τσιρλιάγκου, Ντίλαν Χάουελ, Νόα Σνάιντερ, Τζόνα ΡάντανςΣίλβερσταϊν, Ναβίν Τζ. Καν-Ντόσος, Κρίστιαν Χατζηπατέρας, Γιάννης Νιότης, Χρήστος Γαρταγάνης, Γρηγόρης Σταυρόπουλος, Νίκος Μούτσελος, Σάκης Μπουζάνης, Δημήτρης Σπύρου, Κατερίνα Ζαμπέλη, Λένα Χατζηγρηγορίου, Παύλος Χατζηγρηγορίου, Αγγελική Μπρισνόβαλη, Αντώνης Μαραγκός, Θωμαΐς Μενδρινού, Καθολική Επισκοπή της Σύρου, Πέτρος Στεφάνου, Μπάμπης Κουλούρας, Μαρία Ζωΐδου, Γιώργος Λεονταρίτης, Χριστιάνα Παπίτση, Κώστας Λωρέντζος, Γιώργος Σταθόπουλος, Ράνια Νικολοπούλου, Δημήτρης Κοσμάς, Δημήτρης Σταυρακόπουλος, Αργύρης, Νίκος Κυπουργός, Βαλεντίνη και το Ινστιτούτο Κυβέλη, Ελένη Γκουρνέλου, Παναγιώτης Κωνσταντινίδης, Ναταλία Παπαδοπούλου, Μανώλης Λουκάκης, Αλέξης Θαλασσινός, Τέο Ρόμβος, Θάνος Αρβανίτης, Γιάννης Ρούσσος, Μάγια Τσόκλη, Νίκος Άγουρος, Περικλής Δουβίτσας, Άγγελος Φραντζής, Μιχάλης Μιχαήλ, Λήδα Γαλανού, Πόλυ Λυκούργου, Μανώλης Κρανάκης, Γιώργος Κρασσακόπουλος, Άνι Ρόζοϊ, Ζαν Φουρνιέ. Django, Guernica, The Corner Café, Λαουτάρι, Kouchico, Boheme del Mar, Café La Belle Époque, Ελληνικό Καφενείον, Ταρσανάς, Μαζί, Amvix, Στα βαπόρια, Αμπέλα, Le Perroquet Tranquille, Ploes Hotel, Xenon Apollonos, Wind Tales. Ευχαριστούμε ιδιαίτερα τους σκηνοθέτες και τους ανθρώπους που συνέβαλαν με ιδέες και σκέψεις στη διαμόρφωση της φετινής θεματικής του φεστιβάλ.

221

DONORS, SPONSORS & PARTNERS

MAJOR donor

INSTITUTIONAL sponsors

Χ ορηγοί, σπόνσορες & υποστηρικτές

sponsors

media partners

creative partners

LOCAL partners

Cracking Up: Syros Int’l Film Festival 2017 Catalogue. Including original texts

by Cassandra Celestin, Nathaniel Draper, Aaron Khandros, Jacob Moe. Editor and Translator: Geli Mademli. Designed by Lamb and Lamp. Printed in Athens, Greece by Anagramma. Š 2017, all rights reserved. ISBN: 978-618-83265-0-7