B.I PEDAGOGIEK
& DIDACTIEK
Als leerkracht wil je er graag voor alle leerlingen zijn. Maar in een volle klas is dat ternauwernood mogelijk. Door samen te werken met je leerlingen en hen te leren dat het nodig is dat iedereen meedoet en verantwoordelijk is, maak je het mogelijk om elke leerling te zien en er zo ook voor elke leerling te zijn. Als leerkracht speel je een grote rol door een goed voorbeeld te zijn en helder te maken wat je verwacht van de leerlingen in de klas en hier zelf naar te handelen.
----_---_-------_--------------_---_-------_---------_ CASUS: Siam wordt bij mij aangemeld omdat ze in de klas niet praat. Ze durft geen contact te maken met de leerlingen in haar groep en vraagt niet om hulp. Siam woont sinds acht maanden in Nederland en komt uit Curaçao. De leerkracht geeft aan dat zij denkt dat Siam het Nederlands niet goed beheerst,
maar het valt haar wel op dat ze de opdrachten best goed maakt. Siam is elf jaar oud. De eerste keer dat ik haar spreek kijkt ze voornamelijk naar de grond en haalt ze haar schouders op wanneer ik haar iets vraag, maar nu we elkaar vaker zien kijkt ze me langer aan. Aanvankelijk antwoordt ze mij in het
Papiaments maar steeds vaker antwoordt ze in het Nederlands. Ze vertelt dat ze zich schaamt om Nederlands te spreken. Ze vertelt ook dat ze goed kan zingen. Siam en ik praten over wat we zoal meemaken waar we goed in zijn en waar we van houden. Op een dag gaat Siam met haar rug naar me toe
zitten. Ze vraagt me te gaan zitten. Dan begint ze te zingen. Ze zingt. Ze laat zichzelf zien. Ze draait zich om en schrikt omdat ze ziet dat ik ontroerd ben. ‘Wat is er?’, vraagt ze. ‘Je zingt zo mooi’, zeg ik haar.
Elena Carmona van Loon
O
m te kunnen worden wie je bent is het nodig dat je gezien wordt en dat je jezelf leert kennen en vaardigheden ontwikkelt die het mogelijk maken je gedrag en je emoties te reguleren. Dan kan je laten zien wat je wilt laten zien en zijn wie je wilt zijn. Iedereen wil graag gezien worden en erkenning krijgen voor wat je kan en doet. Een van de eerste dingen die ik zelf tegen mijn leerlingen zeg is dat ik ze graag wil zien en dat ik goed zal opletten maar dat het mij niet altijd lukt om te weten wat er aan de hand is, of je de lesstof wel begrijpt of hoe het met je gaat omdat ik niet door ze heen kan kijken. Regie geven aan leerlingen begint hiermee. Maak hen ervan bewust dat je als je gezien wilt worden, je dan jezelf kenbaar moet maken. Laat ze weten dat zij zelf medeverantwoordelijk zijn voor wat er gebeurt in de klas. . STAP VOOR STAP Angstige en teruggetrokken leerlingen gedragen zich vaak alsof ze onzichtbaar zouden willen zijn. Dat is niet omdat ze dat echt willen, maar omdat ze
bang zijn voor kritiek of om uitgelachen te worden. In gesprekken met leerlingen kun je hen daarvan bewustmaken: ‘Je loopt zo stilletjes en met neergeslagen ogen door de klas, weet je zeker dat je dat wilt? Of zou je willen leren rechtop en met vertrouwen in jezelf door de klas te lopen?’ Siam en ik hadden als doel gesteld dat ze wilde leren om tegen volwassenen te praten en dan ook nog in het Nederlands. Wanneer je doelgericht met leerlingen wilt werken aan vaardigheden dan is het belangrijk niet te grote doelen te stellen en stap voor stap aan die doelen te werken. Elke stap die ze nemen kun je zichtbaar maken door meteen gerichte feedback te geven. In het geval van Siam benoemde de leerkracht het meteen op een positieve manier wanneer Siam tegen haar sprak of zelfs maar probeerde haar te benaderen. BETEKENIS VAN GEDRAG Gedrag betekent op zich niets. Het teruggetrokken gedrag van Siam had van alles kunnen betekenen. Dat ze niet wist wat ze moest zeggen bijvoorbeeld, of dat ze teleurgesteld was in de leerkracht of dat ze veel verdriet had over iets. Om te weten wat het gedrag betekent is het belangrijk contact te maken >> B.I2016 JRMGZN I 31
SWP JAARMAGAZINE 2016_6.indd 31
21-10-16 00:24