Pagina 3 november 2012
Pagina 2 november 2012
HET NIEUWE REGEERAKKOORD: GEVOLGEN VOOR DE STUDENT IN NEDERLAND Bloemlezing
Een korte bloemlezing van reacties op het regeerakkoord: “We gaan van een economische crisis naar een kenniscrisis en van een staatsschuld naar een studieschuld” – Kai Heijneman, voorzitter LSVb “Regeerakkoord slechte minnaar toekomstig student: genaaid nog voor je begonnen bent” – Vidius, de Utrechtse zusterbond van AKKU. “In de plaats van de studiebeurs komt een sociaal leenstelsel. Dit betekent dat u tegen een aantrekkelijke Icesaverentetarieven uw studie bij elkaar mag lenen zodat u met een schuld van zeker anderhalve ton op een volledig weggevaagde arbeidsmarkt mag starten met de rest van uw miserabele leven. Inclusief NS-kortingskaart (gaarne na 09:00 uur reizen om gebruik te maken van de volledige 40 procent korting.)” – Bert Brussen, ex-Geenstijl redacteur en hoofdredacteur bij De Jaap. “Alles bij elkaar helpt het regeerakkoord het hoger onderwijs dus niet.” – Thom de Graaf, voorzitter HBO-raad en fractievoorzitter Eerste Kamer voor D66. “Dit regeerakkoord is geen bruggen slaan, maar ruggen slaan” – Marriane Thieme, fractievoorzitter Partij van de Dieren. Volgens AKKU gaat dit natuurlijk vooral op voor studenten.
De brug gesloopt: reisrecht en basisbeurs voor de bijl
We hebben gespannen gewacht op wat het nieuwe Paarse kabinet ons te bieden heeft, maar sinds gister weten we waar Mark en Diederik ons blij mee gaan maken: de basisbeurs wordt afgeschaft, in plaats daarvan mogen we lenen, en daarnaast raken we ook nog ons reisrecht kwijt. Maar geen nood: ook reiskosten mogen we gaan lenen. Het citaat “het feit [is] dat wij onderwijs buiten de bezuinigingen weten te houden”, doet hoop opgloren. Misschien dat er voor studenten eindelijk het zoet aanbreekt in plaats van het zuur. Helaas gaat deze hoop snel verloren. De partijen schaffen dan wel de langstudeerboete af, zoals eigenlijk het grootste deel van de kamer al van plan was, maar er wordt nog meer geschrapt, en het resultaat is niet mooi. Allereerst gaat de basisbeurs, zoals verwacht er aan. In plaats daarvan komt er een leenstelsel voor nieuwe studenten. Dit zadelt studenten op met een schuld van gemiddeld 27.000 euro na hun studie. In een tijd waarin de economie struikelt over klappende bubbel na bubbel, is het gevaarlijk om weer zo’n bubbel te creëren: de studieschuld bubbel. Onderwijs wordt minder toegangkelijk juist voor studenten die financiëel minder goed af zijn. Daarnaast hebben de kersverse Minister Bussemaker en Staatssecretaris Dekker nog een onverwachte surprise voor studenten: we mogen afscheid nemen van onze ov-jaarkaart. Was het ov-reisrecht deze zomer al met twee jaar ingekort,
COLUMN RECHTSWINKEL De studentendecaan
“Het citaat “het feit [is] dat wij onderwijs buiten
Indien er sprake is van een chronische ziekte of handicap is het als eerste van belang dat de studentendecaan van de onderwijsinstelling ingelicht wordt. De studentendecaan dient te allen tijde op de hoogte zijn van de situatie van de student, omdat de decaan tevens de examencommissie adviseert wanneer er een probleem is omtrent tentamens, vrijstellingen of afwijkingen aan het vaste onderwijsprogramma.
de bezuinigingen weten te houden”, doet hoop opgloren.
Misschien dat er voor studenten eindeli-
jk het zoet aanbreekt in plaats van het zuur. gaat deze hoop snel verloren.
”
Helaas
De wetten
Er bestaan verschillende algemene wetten die voorzieningen regelen voor studenten en personen in het algemeen met een chronische ziekte of handicap. Zo is de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ) in het leven geroepen om de extra kosten te vergoeden op het moment dat iemand langdurige zorg nodig heeft als gevolg van een ernstige beperking, handicap of een chronische ziekte. In de Wet Gelijke Behandeling op Grond van Handicap of Chronische Ziekte (WGBH/CZ) staat vastgelegd dat mensen met een beperking door een handicap of chronische ziekte recht hebben op noodzakelijke en geschikte voorzieningen. Vanuit de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (Wmo) wordt ondersteuning geregeld vanuit de gemeente waar de persoon woonachtig is en richt zich, meer dan de AWBZ, op praktische hulp. De Wet Overige OCW-Subsidies (WOOS) maakt het voor studenten met een handicap of chronische ziekte mogelijk om voorzieningen zoals vervoer en-/of andere hulpmiddelen aan te vragen, waardoor het studeren op zichzelf mogelijk wordt.
gaat het nu helemaal verdwijnen. Wel krijgen we een ‘kortingskaart’. Vervoerskosten vallen (tot een zeker maximum) onder het sociaal leenstelsel, aldus het regeerakkoord. Dus, geen zorgen: als je moet reizen, lenen we je wel een paar euri. Studentenvakbond AKKU vindt deze maatregel erg triest. Politici willen graag zien dat studenten bewuste keuzes maken om zichzelf en hun eigen toekomst optimaal te ontplooien. Juist door te kiezen voor stages, opleidingen of masters die het beste bij hun beoogde toekomst passen in plaats van stages en masters die toevallig plaatsvinden in de stad waar de student woont, is zo’n bewuste keuze mogelijk. Nu wordt locatie weer de voornaamste invloed op de keuze voor een opleiding. Ook buiten de onderwijsparagraaf worden studenten hard getroffen: De zorgtoeslag wordt afgeschaft. Als ruil hiervoor wordt de zorgpremie inkomensafhankelijk gemaakt, wat zou betekenen dat je premie als student waarschijnlijk omlaag gaat. Of dit in verhouding is, valt nog te bezien. Daarnaast wordt het puntensysteem voor huurwoningen losgelaten. Dit betekent dat de huur die je moet gaan betalen –het is immers onbetaalbaar om nog op en neer te reizen- waarschijnlijk duurder wordt. Tom Hoven, voorzitter van Studentenvakbond AKKU, zegt het volgende: “Het is asociaal hoe snel de bezuinigingen nu om de oren van studenten vliegen. Vooral de combinatie met afschaffing van de studiefinanciering maakt studeren te duur. Deze opeenstapeling van bezuinigende maatregelen die op studenten wordt afgewenteld is ongekend.” Het motto van het akkoord is ‘bruggen slaan’, maar het lijkt erop dat PvdA en VVD de brug voor scholieren naar het hoger onderwijs definitef kapot willen slaan.
CONTACT
Studentenvakbond AKKU Heyendaalseweg 141, Kamer N-1.380 (Ingang onder het Gymnasion) 6525 AJ Nijmegen tel: 024-3615477 email: info@studentenvakbondakku.nl website: www.studentenvakbondakku.nl Kijk voor contact met de besproken werkgroepen op de site van AKKU, daar staat alle informatie die je nodig hebt! Mocht je er niet uitkomen kan je altijd een mail naar het bovenstaande email-adres sturen.
Wat kan ik doen in verband met mijn financiën als ik ga studeren met een chronische ziekte of handicap?
Studiefinanciering
Voor studenten met een chronische ziekte of handicap bestaan ook binnen de studiefinanciering speciale regelingen. Deze geven de student meer tijd om af te studeren en/of twaalf N SE
Wellicht blijkt dat de student beter een andere studie had kunnen kiezen, gezien een chronische ziekte of handicap. Dan kan er van studie veranderd worden en heeft de student opnieuw recht op vier jaar studiefinanciering. De student moet dan kunnen aantonen dat hij tijdens de studie óf chronisch ziek is geworden/gehandicapt is geraakt, óf dat de chronische ziekte/ handicap verergerd is. De student kan ook een schuld hebben opgebouwd tijdens zijn studie. Normaliter moet de rentedragende lening terug worden betaald na het afstuderen. Er komt dan immers geld in het laatje in verband met het krijgen van een baan. Maar indien de student tijdens de studie voor tachtig procent of meer arbeidsongeschikt raakt, wordt de schuld kwijtgescholden. Hetzelfde geldt dan als hij vanwege zijn chronische ziekte of handicap niet af kan studeren.
ITD
OO
EN
In de nieuwe rubriek Ergens en Ooitd kijkt studentenvakbond AKKU buiten haar grenzen. Wat zijn succesverhalen van de studentenbeweging in het buitenland en in onze eigen geschiedenis? Deze week:
ERG
maanden extra studiefinanciering. Deze extra studiefinanciering moet bij de studentendecaan aangevraagd worden. Voor sommige studenten is dat ene jaar extra studiefinanciering niet genoeg. Voor die studenten bestaat de hardheidsclausule of het afstudeerfonds. De onderwijsinstelling bepaalt dan hoeveel geld de student daarvan krijgt. Ook hiervoor moet de student naar de studentendecaan. Daarnaast bestaat er voor studenten die door bijzondere omstandigheden de diplomatermijn van tien jaar niet halen, het recht op verlenging van die termijn. Zo blijft de prestatiebeurs een gift en wordt het geen lening. Tenslotte is er de regel dat men na het 30ste levensjaar (maar voor het 34ste levensjaar) geen studiefinanciering meer krijgt wanneer de studie tijdelijk onderbroken wordt. Als het echter duidelijk is dat de onderbreking komt door de chronische ziekte of handicap, blijft het recht op studiefinanciering wel bestaan.
Reisrecht of Reisplicht? Nu zullen er weinig studenten zijn die al meer dan twintig jaar lang student zijn, maar wellicht herinneren verschillende docenten en hoogleraren zich de invoering van de OV-kaart voor studenten nog. Zij die zich 1991 nog herinneren zullen wellicht moeite moeten doen om hun glimlach te verbergen over de gehechtheid die studenten nu hebben. Destijds waren wij als studenten namelijk woedend over de invoering van de nu veelgebruikte ov-kaart. Waarom stonden studenten niet te juichen om de grote vrijheid die de ov-kaart bood? Simpelweg omdat de ovkaart niet gratis was. In ruil voor de verplichte ov-studentenkaart werd namelijk van zowel uitwonende als thuiswonende studenten flink gekort op de basisbeurs: f62,50 per maand voor uitwonende studenten. Dit ongeacht of je zo’n kaart wel wilde hebben en of je er gebruik van maakte. Als protest overstroomden studenten de stations en hielden daar luidruchtige OV-feestjes, inclusief sterke drank, chips, vreugde vuur en zelfs zakjes studentenhaver voor voorbijgangers.
Bij de invoering van de OV-kaart vond nog 57% van de studenten de bezuiniging nog “onacceptabel”, volgens een onderzoek uit die tijd. Het is echter niet zo dat we nú plotseling draaien. In 1999 al was de LSVb woedend op Minister Hermans, die aanstuurde op de afschaffing van de reiskaart. Hierbij haalden de studenten alle argumenten van stal die de regering in 1991 zelf nog aandroeg bij de invoering: het onderwijs moest flexibeler, en afschaffen OV-kaart zou tot allerlei maatschappelijke en infrastructurele problemen leiden: “Het autobezit zal met ruim 1 00.000 auto’s toenemen. Dit zijn vaak kwalitatief slechte auto’s. Dit betekent vollere wegen, meer vervuiling. Het aantal verkeersongevallen is sinds de invoering van de OV-studentenkaart significant gedaald. Deze daling zal nu weer ongedaan gemaakt worden.” Kortom: zonder studentenkaart gaan er verkeersdoden vallen! De afschaffing in 1999 ging door druk van studenten inderdaad niet door. In 2002 kwam de minister zelfs met goed nieuws: de kaart bleef bestaan en de reistijden op vrijdag werden verruimd. Wie waren overigens verantwoordelijk voor de invoering van de OVkaart? Minister Deetman en een zekere jonge professor Pim Fortuyn!