Signum Magazine 2024 by StichtingSignum

IGNUM MAGAZINE

Groepsgeluk

Ontmoeten

Blij-instromer en meer

Colofon.

Eindredactie

Caren Joosten

Vormgeving

Tisam Welvaarts-Talhimet

Bijdragen door

Sharity Verstegen

Lisa van den Wildenberg

Loes Hubers-de Valk

Frouke Happel

Basma Lamjaata

Eva Schaepkens

Kids Reporters van De Ontluiking

Het gaat om de inhoud .

Groepsgeluk.

‘Ik zie jou, iedereen hoort erbij!’ Sinds twee jaar werken we op kindcentrum de Troubadour met GroepsGeluk. Dat is een methodiek voor iedereen in het onderwijs, met als doel een prettig pedagogisch klimaat creëren. Het helpt kinderen de eigen plek in de groep te vinden. In een gelukkige groep kunnen alle leerlingen zich optimaal ontwikkelen.

GroepsGeluk is een soort levend sociogram. Met GroepsGeluk maken we de dynamiek in de groep zichtbaar met houten poppetjes, symbolen, pictogrammen en ander klein materiaal. Zowel de leerkracht, als de leerlingen krijgen inzicht in dingen die in de groep spelen. Door de inzet van deze methodiek hebben we minder taal nodig om de dynamiek in een groep te begrijpen. Met een beperkt aantal woorden kunnen leerlingen inzicht geven in het perspectief van zichzelf en een ander. Hiernaast helpen de materialen leerlingen om woorden te vinden of om zichzelf te kunnen uiten.

GroepsGeluk richt zich op gevoelens die onder de leerlingen leven waar minder makkelijk over gesproken wordt of waar een leerling zich niet bewust van is. Wij merken dat op deze manier betekenisvolle situaties ontstaan die aanleiding geven tot sociaal-emotioneel leren. Onze onderwijsprofessionals krijgen de kans om op een laagdrempelige en verbindende wijze te handelen.

Leerlingen verbazen ons tijdens GroepsGeluksessies wat ze met elkaar delen. Een aantal uitspraken van leerlingen uit verschillende sessies:

Je hoeft voor niemand goed genoeg te zijn, ben goed voor jezelf

Ik sta tussen twee

groepen in

Je mag erbij

Ik vind het fijn dat je me steunt

De puzzelstukjes tussen elkaar klikken nog niet, we moeten meer met groepjes mengen

Onze klas is heel sterk

De Signum Academie in verbinding

Gesprekken over opbrengsten, rapportages en beleid voer ik bijna dagelijks in het kader van onderwijskwaliteit. Maar vandaag bel ik mijn collega’s uit de scholen voor iets heel anders. Onderwijskwaliteit zit niet alleen in de data die ik hier vanaf mijn computer kan lezen, maar het zit in de verhalen áchter deze data. Zoals we weten heeft het personeel een grote impact op de ontwikkeling en het leren van kinderen. De verbinding tussen professionals maakt dit nog krachtiger. Dit leren van en met elkaar vindt plaats in de Signum Academie. Vandaag zijn zij aan het woord; de mensen die dagelijks het verschil maken voor kinderen, maar binnen Signum óók voor hun collega’s.

“Er worden door scholen veel externe partijen ingeschakeld, maar er is intern ook zoveel expertise.”

Van en met elkaar leren in verbinding, dat is belangrijk binnen de Signum Academie. Daarom bieden wij collega’s met expertise de ruimte. Dit uit zich bijvoorbeeld in de expertisepunten: ondersteuning op een zestal onderwerpen wordt bovenschools gefaciliteerd. De collega’s die hier als expertleerkracht werken, gaan bijvoorbeeld mee als vakinhoudelijk expert naar opbrengstengesprekken op scholen. Ook geven zij advies op maat aan andere collega’s, teams of PLG’s en brengen ze collega’s samen in bijvoorbeeld een reken- of taalnetwerk. “Er worden door scholen veel externe partijen ingeschakeld, maar er is intern ook zoveel

expertise,” vertelt Marianne Rongen. Marianne Rongen is regisseur op Wittering.nl en werkt voor het expertisepunt “onderzoeksmatig werken”. Samen met haar collega Eefje Bruijnen kijkt ze hoe ze van betekenis kan zijn voor andere scholen om meer onderzoeksmatig en procesgericht te werken. Met de andere expertisepunten kijkt ze hoe je duurzame ontwikkeling in scholen kan stimuleren, maar is er ook ruimte voor hele concrete kennisvragen. “Signum biedt een prachtige voedingsbodem en het is voor mij persoonlijk heel leuk dat ik zo van betekenis kan zijn voor al mijn collega’s binnen Signum.”

Maar ook collega’s die niet voor de expertisepunten werken, kunnen impact maken buiten hun eigen school. Neem bijvoorbeeld Loes Hubers. Zij is leerkracht groep 1-2 en vakspecialist muziek op basisschool het Palet. Zij geeft aan dat op veel scholen muziekonderwijs toch vaak een minder prominente plek heeft. En dat is zonde. De expertise die Loes mag uitdragen binnen het Palet, wil ze ook Signum breed inzetten. “Juist voor de ontwikkeling van taal en rekenen is ook de creatieve ontwikkeling van een kind van belang.” Met de workshop “liedversieren”, die Loes gaat aanbieden in de Signum Academie, leren leerkrachten hoe je van een lied een muziekles kan maken. “Ik wil dat het praktisch en laagdrempelig is. Leerkrachten moeten er de volgende dag al iets mee kunnen.”

“Het zit in mijn DNA om zo te werken. Het is leuk dat je andere scholen hierin kunt meenemen.”

door Sharity Blankert - medewerker Kwaliteit, Innovatie & Ontwikkeling

Als ik bij de afdeling HR binnenloop en Eline van Alphen, afdelingshoofd HR, vraag wat volgens haar de samenhang is tussen personeelsbeleid en samen leren, benoemt ze direct de kwaliteiten van mensen. “We zijn een grote stichting en intern hebben we zoveel kennis en kunde en die je zo optimaal mogelijk wil benutten. We hebben echt niet altijd de externe partijen nodig.” Een goede observatie, maar externe expertise wordt hiermee niet helemaal uitgesloten. Daar waar externe expertise nodig is, wordt deze ingezet. Wel wordt hierbij ook gekeken of we deze kennis kunnen inbedden in Signum. Zo worden er “train-de-trainer” constructies opgezet. Op het gebied van opbrengstgericht werken bijvoorbeeld. Hier zijn een aantal intern begeleiders expert in. Zij hebben meegelopen met een aantal scholen in een scholingstraject van de CED-groep over opbrengstgericht werken. Samen met een trainer kijken ze naar de vraagstukken van scholen om vervolgens zelfstandig binnen Signum scholen te ondersteunen. Karin van de Klundert is één van de intern begeleiders die hierin heeft meegelopen. De systematiek van opbrengstgericht werken via 4D zit er bij haar op de Duizendpoot goed in. Het is voor de school een manier om te sturen op kwaliteit. Ze merken een positief effect op de leerprestaties en het onderwijsaanbod. Het geeft binnen de school een heldere focus en draagt bij aan de opbouw van het jaar- en schoolplan. “Het zit in mijn DNA om zo te werken. Het is leuk dat je andere scholen hierin kunt meenemen,” geeft Karin aan. “Naast dat je andere scholen ondersteunt, leer je er zelf ook veel van. Door met anderen te sparren, blijf je scherp.”

Verbinden is voor de Signum Academie dus een kernwoord.

Het verbinden van individuen maar ook het verbinden van teams. De kwaliteit van een school is namelijk meer dan een optelsom van individuele collega’s. Daarom worden er binnen de Signum Academie ook evenementen georganiseerd. Tijdens deze evenementen krijgt een schoolteam de ruimte om te vertellen en te delen waarin zij excelleren. Zij kunnen op deze manier kleur geven aan onderwerpen die spelen in het onderwijs. Zo staan er dit jaar al twee evenementen gepland. Marieke Wismans, directrice van de Troubadour, opent in het voorjaar van 2025 haar deuren voor collega’s om in gesprek te gaan over de kwaliteitscultuur bij hen op school. Hoe doen zij de goede dingen goed vanuit eenvoud, ritme en routine? Dit inkleuren van thema’s gebeurt ook door een podcast. Hierin wordt een kritisch gesprek gevoerd over bijvoorbeeld vitaliteit in het onderwijs: hoe geeft Signum vorm aan dit onderwerp? Als collega is het namelijk fijn om te weten hoe je werkgever tegen bepaalde thema’s aankijkt. Ook dit zorgt weer voor verbinding en kleur.

Het is bovenal een plek waar mensen samenkomen...

De Signum Academie is dus veel meer dan een verzamelplaats van trainingen en interessante literatuur. Het is bovenal een plek waar mensen samenkomen, elkaar inspireren en waar verbinding plaats mag vinden. Waar ruimte is voor de verhalen zodat we met zijn allen kunnen werken aan een betere kwaliteit van ons onderwijs. Want dat wat je raakt zet je in beweging!

Ben je medewerker van Signum? Dan kun je komend schooljaar in de Signum Academie bijvoorbeeld kennismaken met het concept Moodcamp, organiseren de expertisepunten een middag vol workshops, zetten verschillende scholen voor jou de deuren open om het gesprek aan te gaan over bijvoorbeeld werkgeluk en kwaliteitscultuur én vind je aanbod vanuit Digidact en Compas. Daarnaast vind je binnen de Signum Academie onze coaches. Ook zij staan voor jullie klaar.

We horen we graag jouw input op ons aanbod. Lijkt het je interessant om twee keer per jaar met ons mee te denken? Geef je dan op via signumacademie@signumonderwijs.nl

Schrijf je mee?

Er zijn volop verschillende artikelen te lezen in dit magazine. Maar er ontbreekt nog iets hè? Dat klopt. Jouw verhaal!

Signum magazine verschijnt ieder schooljaar en is de uitgelezen kans om heel veel Signum collega’s te bereiken. Of je nu graag jouw kennis wil delen, een mijlpaal wil delen of iets heel anders waarvan je denkt dat het anderen in het onderwijs zal aanspreken; we horen het graag.

Schrijven hoeft niet, zeg maar, echt jouw ding te zijn. We helpen je graag bij het maken van een artikel.

Enthousiast? Je kunt je door het schooljaar heen aanmelden door een mailtje met jouw idee te sturen naar media@signumonderwijs.nl o.v.v aanmelding Signum magazine. Omdat het maken van het magazine natuurlijk ook nog wat tijd in beslag neemt, is er wel een deadline. Dat is in 2025 op vrijdag 18 april.

In deze rubriek vragen we steeds een collega naar de eerste keer. Dit keer stelden we Basma Lamjaata, leerkracht bij kindcentrum Boschveld, de vraag: “Hoe voelde jij je tijdens jouw eerste oudergesprek?”.

Het was november 2017, het begin van een nieuw schooljaar. Ik zat achter mijn bureau in het klaslokaal, wachtend op mijn allereerste oudergesprek. Mijn handen waren een beetje klam van de spanning, en mijn gedachten draaiden in cirkels. Hoe zou het gesprek verlopen? Wat als de ouders ontevreden waren? Of als ik niet het juiste antwoord had op hun vragen?

De deur ging open en de ouders van één van mijn leerlingen kwamen binnen. Ze glimlachten vriendelijk, maar dat kalmeerde me nauwelijks. Ik begon te praten, onzeker in het begin, maar al

Hoe was jouw eerste keer?

snel merkte ik dat de spanning langzaam wegebde. Naarmate het gesprek vorderde, voelde ik me zelfverzekerder. We spraken over de voortgang van hun kind, de uitdagingen die we hadden opgemerkt en de doelen voor het komende jaar.

Wat me echter echt bijbleef, was het moment waarop we begonnen te praten over de samenwerking. “Als er iets is,” zei de vader, “laat het ons meteen weten. We willen het beste voor ons kind en willen er op tijd bij zijn.”

Dat zinnetje bleef bij me hangen. Ik realiseerde me hoe belangrijk het was om die korte lijntjes met ouders te hebben. Niet alleen tijdens de geplande oudergesprekken, maar juist daarbuiten. Door open en regelmatig contact te houden, konden we samen het beste uit de kinderen halen.

Toen het gesprek voorbij was en de ouders vertrokken, haalde ik opgelucht adem. Het was spannend geweest, maar ik voelde me gegroeid. Ik begreep nu beter dat ik niet alleen stond in de ontwikkeling van de leerlingen. Het contact met de ouders was een essentieel onderdeel van dat proces.

Vanaf dat moment heb ik actief ingezet op korte lijntjes met ouders, en ik merkte al snel hoeveel effect dat had. Het oudergesprek dat zo spannend leek, had me bewuster gemaakt van het belang van samenwerking en communicatie.

Alle scholen op één locatie.

Het spandoek aan de rand van het speelplein geeft het al een beetje weg; hier vindt vandaag een Signum evenement plaats. Even verderop betreed ik het gebouw van basisschool Het Palet en meteen gaat de beleving van start. Een video op groot scherm laat zien wat ik vandaag kan verwachten, namelijk 24 scholen ontmoeten op één locatie.

Ik word hartelijk ontvangen en men is nieuwsgierig naar wie ik ben. Na een korte introductie ga ik naar de volgende ruimte waar me meteen opvalt hoe kleurrijk deze is. Zo te zien heeft elke school zijn eigen “kraampje”. Er zijn al best wat mensen met andere geïnteresseerden in gesprek, dus ik besluit eerst eens te kijken wat er allemaal te zien is...

Dat was een korte impressie van het evenement Beleef & Ontmoet Signum Onderwijs. Een jaarlijks terugkerend evenement waar bezoekers op één locatie kennis kunnen maken met alle 24 scholen. Daarnaast worden ook de vervangerspool, Signum Coaching en de Signum Academie vertegenwoordigd. Het evenement is een van de manieren om te laten zien wat Signum te bieden heeft als werkgever en als samenwerkingspartner.

Verbinding staat tijdens deze middagen steeds centraal. De vele gesprekken tussen eigen mensen, studenten en (toekomstige) collega’s buiten de stichting zijn daar een levendig voorbeeld van. En nog beter; er is steeds een aantal bezoekers dat zich besluit te verbinden aan Signum. Hoera! Nieuwe collega’s!

Het evenement vindt meestal in de maand maart plaats en steeds op een andere locatie. In 2025 zal dat 25 maart zijn.

Interessant lesmateriaal

Op zoek naar inspiratie voor je lessen?

Online zijn enorm veel lespakketten te vinden, waardoor je bijna door de bomen het bos niet meer ziet. We helpen je dan ook graag een handje.

Op deze pagina vind je gratis lespakketten.

Ontwerpen en onderzoeken

groep 1 t/m 8

NEMO introduceert Maakkunde: de nieuwe lesmethode voor ontwerpend én onderzoekend leren voor groep 1 t/m 8. Centraal in de methode staan 10 aansprekende uitdagingen, waarvoor leerlingen samen een oplossing bedenken. Ze maken een ontwerp en voeren dit uit, ze testen en brengen verbeteringen aan totdat het werkt.

Maakkunde is geschikt voor verschillende typen leerlingen, biedt praktische trainingen voor schoolteams en heldere lesmaterialen. En geloof het of niet, maar kinderen kunnen zelf een simpele stofzuiger maken. Zo wordt technologie extra leuk.

meer info:

www.maakkunde.nl

Klimaateducatie

groep 4 t/m 8

Voor het basisonderwijs heeft The Plastic Soup Foundation avontuurlijk lesmateriaal met een ondersteunende digitale omgeving over de plasticsoep. Het materiaal is gratis online beschikbaar. Daarnaast bieden zij gastlessen en verschillende plasticsoep materialen aan. Doen jullie liever iets buiten het klaslokaal? Doe dan een Trash Hunt of organiseer een sponsoractie voor Plastic Soup Foundation.

De lessen zijn gedifferentieerd naar drie niveaus: groep 4, groep 5/6 en groep 7/8.

Dieren

groep 1 t/m 3

Ga in jouw groep aan de slag met gevarieerde lesideeën en haal zo de wereldnatuur van ver weg dichtbij! Met ‘Dieren in de klas’ leren kinderen spelenderwijs over de eigenschappen van de meest iconische dieren. Ideaal als energizer of als inspiratie voor grotere themalessen.

meer info: www.plasticsoupfoundation. org/wat-wij-doen/educatie/plasticsoep-lesmateriaal-basisonderwijs/

meer info: www.wwf.nl/jeugd/educatie/dierenin-de-klas

In het kort

Naam: Frouke Happel

School: basisschool Boon, Graafseweg Den Bosch

Groep: groep 1-2

Na mijn VWO ben ik in 2000 afgestudeerd aan de Hogeschool voor Fashion Management. Vervolgens heb ik 24 jaar gewerkt in de fashionen interieurbranche, inclusief mijn eigen interieuradviesbureau. Denk hierbij aan inkoop, productie, branding & marketing, sales en het opstellen van budgetten & financiële analyses. In deze branche voelde ik me lange tijd als een vis in het water. De continue afwisseling van het werk en het werken met diverse mensen hielden het werk uitdagend.

Blij-instromer.

Je begon kort geleden als zij-instromer bij Signum. Waarom heb je voor de overstap naar het basisonderwijs gekozen?

De beslissing werd gevoed door persoonlijke ervaringen van de afgelopen jaren. Ik heb mijn carrière in de fashionen interieurbranche opgegeven voor mijn middelste zoon, die helaas 3 jaar lang onderwijs heeft gemist en 1,5 jaar een thuiszitter is geweest. Door zelf te hebben ervaren wat de effecten zijn voor de thuiszitter zelf én voor zijn omgeving ben ik op zoek gegaan naar een baan waarin ik een maatschappelijke bijdrage kon leveren. “Gewoon” naar school was niet alleen voor mijn zoon “niet gewoon”, maar voor heel veel kinderen helaas de werkelijkheid.

Ik ben me ervan bewust dat ik niet alle kinderen kan helpen, maar ieder kind is er 1. Een kind kunnen zien en laten ontwikkelen. Een kind laten groeien in plaats van het te zien als lastig. Dat zijn voor mij belangrijke drijfveren. Daarnaast komen allebei mijn ouders uit het onderwijs en ben ik opgegroeid in een echt onderwijsgezin.

Na de selectie start het zij-instroomtraject met een proefstage. Wat vond je het fijnst aan die stage? Ik werd gekoppeld aan basisschool Boon. Het was een warm welkom en ik voelde me snel gewaardeerd. Ik heb mogen proeven in de onderbouw, middenbouw en bovenbouw. Collega’s stonden open voor vragen vanuit mijn kant en ik voelde me snel thuis.

En wat vond je minder?

Ik weet nog dat ik na de eerste week een gesprek had met schooldirecteur Cindy en dat ik aangaf overweldigd te zijn door de hectiek van het werken met kleuters. Ik was natuurlijk gewend om slechts met volwassenen te werken, zonder het geluid dat 25 kleuters bij elkaar produceren. De weken erna heb ik geproefd van de middenbouw en bovenbouw, maar keerde toch terug bij de hectiek van de kleuters. Het was dus een kwestie van wennen en ik kan ze nu niet meer missen. Mijn leukste kleuters van Den Bosch noem ik ze nu.

Hoe voelde je je tijdens je eerste échte dag voor de klas?

Nadat ik mijn proefstage had afgerond belde Cindy twee weken later op. Ze vroeg me of ik niet al wilde komen werken als ondersteuner, totdat in september het zijinstroomtraject zou beginnen. Ik moest dan natuurlijk wel mijn GO halen.

Ik zag dit als een kans en greep deze met beide handen aan. In maart ben ik toen begonnen als ondersteuner. Hierdoor voelde de officiële eerste schooldag voor de klas vorig jaar augustus niet ongewoon. De kinderen kenden mij al, ik kende de kinderen, ik kende de school en de collega’s.

Hoe ervaar je de begeleiding die je op school ontvangt? Word je goed geholpen?

Jazeker. Ik heb een super fijne werkplekcoach en een top duo- collega waar ik terecht kan voor al mijn directe vragen. Ze komt regelmatig bij mij even in de klas observeren. De feedback die ik ontvang, gebruik ik weer om verder te komen.

Door het enthousiasme en de positieve reacties van mijn directeur, werkplekcoach én collega’s op het behalen van al mijn toetsen in het eerste jaar, voel ik me volledig onderdeel van het team.

Wat zou jij willen zeggen tegen mensen die het zijinstroomtraject overwegen, maar nog twijfelen?

Zie het als een kans op persoonlijke ontwikkeling; een uitdaging! Grijp deze kans met beide handen aan. Ga het proberen! Ga het ervaren! Ga het verschil maken en zie elk kind.

De stem van ieder kind.

Langzaam druppelen de kinderen het gebouw van kindcentrum De Haren binnen. Sommigen alleen, anderen in groepjes en ook een deel wordt gebracht door ouders. Met rustig geklets wordt de dag opgestart en na een introductie in de theaterzaal, gaan de kinderen in groepen uiteen om aan het werk te gaan. Op het eerste gezicht een schooldag zoals zovelen. Maar niets is minder waar. Vandaag is het Signum Kindcongres. Het doel daarvan? Kinderen een bijdrage laten leveren aan het nieuwe strategisch beleidsplan van Signum en input geven op het schoolplan van de eigen school.

De ochtend wordt geopend door Marleen Kant, directeur van kindcentrum de Ontluiking, en Adriaan Mellema, hoofd kwaliteit van Signum. De kinderen worden meegenomen in het bestaan van Signum. Want wat is Signum? En wat doen de mensen die daar werken eigenlijk? Marleen en Adriaan geven antwoord op een aantal prangende vragen. Dat zijn er aardig wat, want de stichting bestaat uit 24 basisisscholen, die vandaag vertegenwoordigd worden door twee kinderen per school. Voor het schrijven van een nieuw strategisch beleidsplan is veel input nodig, daarom worden verschillende stakeholders meegenomen in het proces. Voor Signum is het belangrijk om hierin óók aan de kinderen te denken.

“Binnen Signum hebben we de medezeggenschap op een bepaalde manier georganiseerd. Voor de belangrijkste groep, onze kinderen is er nog niets structureel geregeld. Als bestuur vinden wij het belangrijk om ook deze groep een duidelijke stem te geven.”

Jan Heijmans, voorzitter College van Bestuur

Een beleidsplan is voor de meeste kinderen geen dagelijkse kost. Het werken met rubrics, nadenken over een eigenzinnig onderwijsconcept of personeelsvraagstukken zijn niet de onderwijsdoelen waar kinderen in de klas mee bezig zijn. Maar op deze dag wel. In zes verschillende workshops zijn kinderen op hun niveau bezig gegaan met precies dezelfde vragen als het bestuur, alleen net even anders verwoord. Want als je kinderen vraagt hoe de ideale leerkracht eruitziet en wat ze graag willen leren op school, kunnen zij hier moeiteloos antwoord op geven. Als je rondloopt zie je kinderen hun ideale leerkracht knutselen en in gesprek gaan met een HR-adviseur over wat onderwijspersoneel moet kunnen. Weer ergens anders wordt er een gesprek gevoerd over de verschillen tussen kinderen en wie er allemaal welkom zijn op school volgens hen. En in de speelzaal wordt er druk gerend en geklommen. Daar is de uitkomst wel duidelijk: de kinderen willen meer bewegen onder schooltijd.

Ook is er een workshop die gericht is op kinderrechten. Want als kind heb je er een hoop. Ieder kind heeft recht op onderwijs en kinderen moeten op school hun talenten kunnen ontwikkelen. Maar ook een heel belangrijk recht, is dat kinderen een mening mogen geven en dat deze serieus genomen moet worden. Het moet mogelijk zijn voor kinderen om inspraak te hebben. Daarnaast schrijft de wet op het burgerschapsonderwijs ook voor om kinderen kennis te

laten maken met de basiswaarden van de rechtsstaat en de fundamentele rechten van de mens. Niet alleen binnen de eigen school kan een oefenplek gecreëerd worden, maar ook bovenschools wil Signum kinderen de ruimte bieden om ervaring op te doen met inspraak hebben op beleid. Signum kiest er dan ook voor om dit kindcongres op te volgen met het opstarten van een kinderraad: zij komen twee keer per jaar bijeen zodat zij vanuit hun oogpunt input kunnen geven op beleid. Zij zijn immers onze belangrijkste stakeholder.

“Kinderen hebben zoveel moois te vertellen en kijken vol mogelijkheden naar de wereld. We moeten écht luisteren naar de stem van het kind!”

- Marleen Kant, directeur kindcentrum De Ontluiking

Parallel aan de ontwikkeling van het nieuwe strategisch beleidsplan, loopt voor directeuren de ontwikkeling van een nieuw schoolplan. Op schoolniveau worden verschillende geledingen meegenomen om input te leveren op de ontwikkeling hiervan. Veelal gebeurt dit in de teams en wordt de MR betrokken in dit proces. Maar vandaag krijgen ook de kinderen de kans om hier input op te leveren. Tijdens

een lunch met de directeur, vertellen de kinderen wat zij als belangrijke punten zien voor de ontwikkeling van hún school. Deze zijn opgeschreven op een prikbord die een prominente plek in de school mag krijgen. En deze ideeën worden natuurlijk vertaald in de plannen van de school.

Naast dat directeuren aan het einde van de ochtend aansluiten, sluit ook het College van Bestuur aan. Want zij zijn immers verantwoordelijk voor het strategisch beleid. De kinderen krijgen de ruimte om letterlijk op de zeepkist te stappen en het bestuur te vertellen wat zij graag zien voor Signum. Voor zowel de kinderen, als Rob Wingens en Jan Heijmans van het College van Bestuur is dit spannend. Ondanks de spanning die iedereen van tevoren voelde, gaat iedereen met een voldaan gevoel weer op pad. De kinderen hun eigen school in, het bestuur weer naar de tekentafel.

En wat er van al die ideeën van de kinderen nu zichtbaar is geworden in het strategisch beleid? Dat hoorden de kinderen tijdens de eerste kinderraad op het bestuurskantoor. Tijdens die bijeenkomst koppelde Jan Heijmans terug wat er met hun input is gedaan. De input was niet alleen terug te zien in het beleidsplan, maar ook in de praktijk. Dat de kinderen aangaven dat er meer bewogen moet worden, is namelijk gehoord. Twee experts op het gebied van bewegen verzorgen voor de Kinderraad een sessie.

Dat er uit een ochtend samenkomen zo veel mooie inbreng kan worden verzameld, is geweldig. We kijken er dan ook naar uit om te ervaren welke invloed de kinderen van Signum nog meer kunnen hebben.

Nieuwe naam.

In de Bossche Graafsewijk werkte pastoor Barten vanuit de Bartjeskerk met als belangrijkste waarden en normen: barmhartigheid en compassie. Hij had een grote parochietuin. In de jaren dertig, ten tijde van economische crisis, stond hij een gedeelte van de tuin af aan de bewoners van wijk. In dit gedeelte van de tuin ontstond een moestuin, waar de arme bewoners van de wijk hun voedselvoorziening konden aanvullen door te oogsten. In de volksmond werd deze tuin bekend als De Pluktuin van Barten. De school die er nu bijna 100 jaar later te vinden is, krijgt een nieuwe naam die in dit stukje geschiedenis haar oorsprong vindt.

KBS De Kameleon aan de Graafseweg gaat namelijk verder onder de naam Boon. Een groeiplaats en een gemeenschapsschool. Door het team van de school is de afgelopen periode hard gewerkt aan verandering. Niet alleen op papier, maar ook heel zichtbaar in de school. Zo is de school grondig verbouwd en is het interieur vernieuwd. Natuurlijk niet alleen voor de sier, maar juist om een optimale oefenplaats voor het leven te zijn.

Een nieuwe naam, nieuwe missie, visie en kernwaarden zijn natuurlijk reden voor een feestje. Niet verwonderlijk dus dat de school een grootste (her)opening vierde met alle leerlingen. En binnen het gedachtengoed van de pastoor werden natuurlijk ook de ouders, buurtbewoners en andere betrokkenen uitgenodigd. De nieuwe naam werd officieel onthuldigd door enkele leerlingen, burgemeester Jack Mikkers en schoolleider Cindy Montérie.

Zoek de 10 verschillen.

Vertrouwenswerk.

Binnen onze scholen zijn vertrouwenspersonen werkzaam voor leerlingen en ouders maar wist je dat we ook vertrouwenspersonen hebben voor jou? De vertrouwenspersoon bestuur en onze externe vertrouwenspersonen ondersteunen collega’s die;

• op de werkvloer ongewenst gedrag ervaren: (seksuele) intimidatie, discriminatie, agressie of pesten;

• of (een vermoeden van) een integriteitsschending of misstand willen melden (klokkenluiden).

Wat kun je als medewerker van onze vertrouwenspersoon verwachten?

Je kunt je verhaal telefonisch of via Teams delen. We kunnen ons echter ook voorstellen dat het prettiger is om je verhaal persoonlijk te kunnen doen, dan kun je een afspraak maken. Dat kan op een neutrale plaats in de omgeving van je werk, wanneer je liever niet op je werkplek afspreekt. Je mag ook afspreken op het bestuurskantoor. Samen met jou kijkt de vertrouwenspersoon wat het probleem is, wie er bij het probleem betrokken zijn en wanneer het probleem voor jou is opgelost.

Vervolgens brengt de vertrouwenspersoon samen met jou de mogelijkheden en de voor- en nadelen daarvan in kaart. Deze mogelijkheden variëren van informeel, bijvoorbeeld een gesprek met collega of leidinggevende tot formeel, het in

het uiterste geval het indienen van een officiële melding/ klacht of het doen van aangifte. Daarbij vragen we ook expliciet hoe we jou kunnen ondersteunen. Uiteindelijk beslis je zelf over de eventuele stappen. Soms is een luisterend oor, een goed gesprek met duidelijke afspraken al voldoende. Je kunt je verhaal in vertrouwen vertellen, tenzij het om strafbare feiten gaat. Dan gaat de vertrouwenspersoon met je in overleg hoe het veilig is voor je om dit binnen de organisatie aan te kaarten.

Wat verstaan we onder ongewenst gedrag op de werkvloer?

Met ongewenst gedrag wordt bedoeld: pesten, discriminatie, agressie, (seksuele) intimidatie. Dit zijn zware termen, bij Signum vatten we het wat breder samen als onheuse bejegening. Wanneer zich ongewenst gedrag voordoet bij jou of een collega kun je een vertrouwenspersoon inschakelen die met je bespreekt wat je ervaart, wanneer het voor jou opgelost zou zijn, wat de opties zijn om het gedrag te laten stoppen. De vertrouwenspersoon kan je hierbij ondersteunen. Bijvoorbeeld door een gesprek samen voor te bereiden of mee te gaan naar een gesprek en als je er met de organisatie niet uitkomt eventueel een melding te maken of een klacht in te dienen.

Binnen Signum werken we met een bestuursvertrouwenspersoon en met twee externe vertrouwenspersonen voor medewerkers. We stellen ze graag even aan je voor:

Vertrouwenspersoon bestuur medewerkers

Mijn naam is Sylvia Hendriks en ik ben sinds 1985 werkzaam in het onderwijs. Een jaar waarin er nog weinig mogelijkheden waren om aan een vaste baan te komen. Nu niet meer voor mogelijk te houden gezien het huidige personeelstekort. Na een loopbaan van 20 jaar als kleuterjuf (KLOS opleiding), een MSEN-studie gedragsspecialisme, IB-opleiding en andere certificaten behaald op diverse deelgebieden. Ben ik nu nog steeds werkzaam binnen het mooie kindecentrum de Troubadour in Rosmalen. Naast de taak van leerkracht en IB’er ben ik samen met mijn collega ook interne vertrouwenspersoon voor de kinderen. Een uitdagende weektaak die ik na alle jaren nog steeds met veel enthousiasme en werkplezier in vul.

Afgelopen periode is mij de vraag gesteld of ik voor Signum de taak van vertrouwenspersoon voor collega’s wil vervullen. Na een kort moment van overdenken en enkele gesprekken heb ik daarop JA gezegd. Ik zie het als een extra mooie uitdaging om er ook voor jullie, mijn collega’s in het werkveld te zijn. Ik wil naar je luisteren, met je meedenken, je ondersteunen en

op de juiste weg verder helpen bij de vragen die jullie hebben. Daarnaast zal ik de coördinatie van de netwerkbijeenkomsten en scholing PMM aansturen. Ik hoop dat jullie mij weten te vinden en het vertrouwen voelen om contact met me op te nemen als dat nodig is. Ik kijk er naar uit!

Groet Sylvia Hendriks vertrouwenspersoon.personeel@signumonderwijs.nl 06 38 16 26 03

Externe vertrouwenspersonen

Wij zijn Ilse en Annelies, jullie externe vertrouwenspersonen. Bel ons gerust voor een luisterend oor, advies of ondersteuning tijdens een gesprek. Nemen we niet op? Dan is het fijn als je een bericht stuurt om een belafspraak te maken. We nemen zo snel mogelijk contact met je op.

Voor meer informatie over onze werkwijze: www.vertrouwenswerk.nl

Juf Els.

Na 46 jaar onderwijs gaat juf Els Mathijsen met pensioen. De Kids Reporters van kindcentrum De Ontluiking interviewden haar over haar ervaringen en het naderende pensioen.

Waarom wilde je juf worden?

We hadden vroeger thuis een groot gezin met 11 kinderen en ik moest meehelpen om voor mijn jongere broer en zusjes te zorgen. Zorgen voor anderen zat er dus al vroeg in. Ik hielp hen met leren lezen en rekenen en hun huiswerk. Ik ben later de KLOS (Kleuter Leidster Opleiding School, red.) gaan doen om kleuterleidster te worden.

Zijn er dan ook anderen die juf of meester zijn geworden bij jullie?

Van de 8 meisjes zijn er 7 in het onderwijs gegaan of hebben les gegeven in een bepaald vak.

Heb je ook op andere scholen gewerkt? Of alleen hier? Ik ben gestart in Veghel op een school en ik heb ingevallen in Schijndel op een paar scholen. Toen werd ik vaste juf op een school in Schijndel tot 1990. Toen werd onze oudste zoon Menko geboren en wilde ik graag nog een paar uur per week blijven lesgeven. Parttime werken kon daar toen niet, dus ben ik gaan kijken of ik op een andere school wel parttime kon werken. Toevallig kwam hier een baan vrij, in de kleutergroep. (van Den Krommen Hoek). En omdat ik pas net was bevallen van onze Menko en ik al solliciteerde dachten ze, die wil wel heel graag hier komen werken! Dus mocht ik hier als kleuterjuf starten.

Wat mis je het meest van vroeger op school, wat anders is dan nu?

Wat ik vroeger op school heel leuk vond, was schrijven met de kroontjespen en dat je een inktpotje op je tafel had. Soms knoeide je, of viel je pen of het potje op de grond. Dan kreeg je straf, en als het ook op je kleren was gekomen kreeg je thuis ook nog eens op je kop!

Toen ik zelf in de klas ging werken, deden we veel kringspelletjes en dans. We zongen heel vaak en deden bewegingsspelletjes. We gebruikten vaak materialen, bijvoorbeeld lappen stof waar de kinderen dan mee gingen zwaaien op de muziek. Dat soort dingen ga ik wel missen.

Is er veel veranderd in het onderwijs van toen en nu?

Nou en of, heel veel. De grootste verandering is denk ik wel de computer. Wij schreven vroeger álles op, bijvoorbeeld of alle kinderen wel op school waren. Toen ik hier begon zaten er 44 kinderen in iedere kleutergroep. Dat was dan wel heel druk in de groep, je kwam echt ogen en oren te kort. Maar de kinderen waren heel sociaal, ze zorgden voor elkaar en hielpen elkaar allemaal.

Wat is het mooiste dat je hier hebt meegemaakt?

Een van de mooiste dingen vind ik wel de schoolkampen van groep 7-8. Op de schoolkampen kreeg ik echt een gevoel van trots. Van ‘kijk, dat hebben we met zijn allen voor elkaar gekregen’. Wat zijn ze gegroeid en wat zijn ze knap! Ik vind

het ook heel mooi dat de school zo saamhorig is. De school is niet zo groot, dus iedereen kent elkaar. Het samenwerken met elkaar gaat prima, met themawerken werken alle groepen door elkaar. Dat vind ik echt een feestje.

Wat is het gekste wat je op deze school hebt meegemaakt?

Dat was tijdens een afscheidsfeest van groep 8. We hadden toen ballonnen en muziek in de aula en ook een rookmachine. Er was volop feest, maar opeens hoorden we de sirene van de brandweer. Brandweerlieden waren gealarmeerd door de rook en kwamen de school binnen om een brand te blussen. Wij schrokken natuurlijk heel erg, maar moesten daarna ook verschrikkelijk lachen.

Wat vind je zo fijn aan deze school?

De saamhorigheid, het zorgen voor elkaar, iedereen kan zich hier fijn voelen. Er hangt een gezellige sfeer op school en omdat de school niet zo groot is, heb je ook snel iets geregeld. We kennen iedereen. Nieuwe kinderen en collega’s leren we snel kennen. Heel fijn!

Wat ga je straks doen na je pensioen? Heb je hobby’s of zo? Ik ga oppassen op mijn kleinkind en ik heb heel veel hobby’s. Ik maak muziek en ga met

twee musicals mee doen. Ik zit in drie koren waar ik muziek maak en ook bij een zanggroepje. Af en toe gaan we voor ouderen een leuke avond verzorgen. Ik tuinier graag en ik fiets graag. Ik ga graag naar het theater. En ik ben ook nog aan het werk voor projecten in Gambia. Eigenlijk heb ik tijd te kort!

Had je graag langer willen blijven op school?

Aan de ene kant wel, maar toen werd mijn kleinzoon geboren en dacht ik dat het toch ook wel heel leuk is om met hem bezig te zijn. Mijn oudere zussen en oudere broers zijn ook al met pensioen, dus die zeiden al van ‘Kom, dan gaan we gezellig een keer op vakantie met zijn allen’. Eigenlijk zou ik nog wel kunnen en willen blijven en daarom ben ik wel van plan om over een half jaar vrijwilligerswerk te komen doen. Maar niet eerder, want juf Marleen zegt dat je eerst moet wennen aan de vrijheid, wennen dat je met pensioen bent….

Ga je de school en de kinderen missen?

Heel erg. Al die bekende snoetjes, de geluiden op school. De sfeer ga ik missen en het gezellige team. De avonturen die we hier samen beleven ga ik ook missen. En de kwaliteiten van de kinderen, hun specialiteiten. De grapjes, de lolletjes en de humor die we hier op school hebben.

Je hebt 46 jaar in het onderwijs gezeten, en 34 jaar hier op school. En je zegt dat je dat heel leuk vindt. Waarom zouden anderen ook juf of meester moeten worden? Je kunt kinderen heel veel leren. En als je zelf positief in het leven staat dan kun je dat ook overbrengen. Ik denk dat veel mensen naar het geluk zoeken. Je kunt geluk overbrengen op kinderen, ze leren om te genieten van het leven, ook al is het soms een beetje moeilijk. Een heleboel leren en ervaren dat het leuk is om nieuwe dingen aan te gaan en uit te proberen. Daar kun je al heel blij van worden.

Zijn we nog iets vergeten te vragen, wil je nog iets vertellen?

Eén ding. Iedere leerkracht en ieder kind moet eigenlijk onthouden dat humor op school heel belangrijk is. Met humor houd je je klas overeind, krijg je goede zin, wordt de groep (weer) enthousiast.

In de vertrouwde omgeving.

Basisschool Boon is de eerste pilotschool die ondersteund wordt door de gemeente ’s-Hertogenbosch om de opgroei/ leer ondersteuning te bieden voor onze leerlingen. Tevens is het SWV De Meierij (Samenwerkingsverband Primair Onderwijs, red.) aangehaakt door middel van een schoolarrangement. Basisschool Boon is de samenwerking aangegaan met SELF – Doen wat werkt (jeugdhulpverlening) om de brug te slaan tussen school en thuis. Deze pilot draagt de naam het Wijland.

Hoe is deze samenwerking en ondersteuning tot stand gekomen en wat doen zij in de praktijk?

De rol van de opgroeicoach

Onze opgroeicoaches zijn: Eva Schaepkens ( Expert leerkracht), Jeremy van der Aa (SELF), Judith Sleutjes (RT-er) en Stefan van Schilt (SELF).Elke opgroeicoach is werkzaam in onze school. Met name onder schooltijd, maar ook naschools en tijdens schoolvakanties. De leerlingen voeren onder de begeleiding van deze ‘opgroeicoaches’ geplande thema-activiteiten uit die persoonlijke groei stimuleren. Alle thema’s zijn gekoppeld aan de SLO- en burgerschapsdoelen. Per thema sluit de leerling aan passend bij zijn of haar hulpvraag of leerdoel. Soms vraagt het wat meer maatwerk voor enkele leerlingen. Er is intussen een soepele overgang ontstaan tussen het Wijland en de klas. Zo gaat de opgroeicoach mee tijdens sportdag, kamp, uitstapjes en schoolreisje. Indien nodig wordt er ook ondersteund in de klas. De coaches zijn een onderdeel van het team en de school.

Naast hun grote betrokkenheid op school komen de coaches regelmatig bij de leerlingen thuis op bezoek om laagdrempelig het contact met ouders te onderhouden. Zo kunnen ouder(s)/ verzorger(s) ook voelen en ervaren dat het steeds beter gaat met hun kind. Zij zien de coaches als sparringpartner over de ontwikkeling van hun kind.

Ook in de wijk rondom de school zijn ze veel te vinden. Met name tijdens vakantieperiodes, wanneer gezinnen niet altijd de mogelijkheid hebben om op vakantie te gaan of om veel

leuke activiteiten te ondernemen, gaan zij juist aan het werk. Iedere donderdag onder schooltijd verzorgen de coaches bewegingsonderwijs samen met de vakdocent. Daarnaast organiseren zij naschoolse sportactiviteiten tijdens Plein Actief, waarbij ouders mee mogen kijken naar het spel van hun kind en als ze willen ook zelf mogen participeren.

De opgroeicoach is een belangrijke factor als het gaat om de verbinding tussen de schoolse situatie en de thuissituatie.

Het Begin

Gemeente ’s-Hertogenbosch is ingesprongen op de hulpvraag van schoolleider Cindy Montérie. Zij heeft samen met jeugdhulpverlener Erik Verbunt (SELF-Doen wat werkt) een plan geschreven om met de kinderen preventief aan de slag te gaan. “het Wijland” is de uitvoering van het plan, waarbinnen leerlingen tools geboden worden om een gelukkige burger te worden. Ze leren goede keuzes te maken voor zichzelf, de ander en hun omgeving. Wethouder voor wonen, zorg en bestuurlijke vernieuwing Pieter Paul Slikker, onderschrijft dit streven. Uitvoering, opstart en monitoring is in samenwerking met projectleiders Kirsten Bakker (programma Jeugdhulp) en Elsemiek Piepers (adviseur Jeugd en Onderwijs) vanuit gemeente ’s-Hertogenbosch en SWV de Meierij.

Een ander leren begrijpen “Juf, het is gewoon heel lastig, we hebben vaak ruzie. Hij scheldt mij zo vaak uit. Ik ga daarom echt niet met hem samenwerken hoor!” (Een voorbeeld casus uit het Wijland)

Je voelt hem al aankomen: juist deze twee leerlingen worden samengebracht door middel van een activiteit in het Wijland Het mogen onderzoeken: ‘Waar komt ons gedrag vandaan? Hoe kunnen wij het anders doen?’ De leerlingen interviewden elkaar en kregen vooraf tools, ‘Hoor ik wat jij zegt?’ en ‘Stel ik de juiste vraag?’. Met als ingang een prachtig voorbeeld waarbij beide jongens een inspiratievol diepte-interview van het NOS Jeugdjournaal keken. Waarin zanger Ammar, die een

krachtige en positieve houding heeft, vertelt over hoe hij een belangrijke keuze maakte in zijn leven om het anders te doen. Hij besloot een bekende volkszanger worden/zijn en om zo uit de problemen te blijven.

Daarna was het de beurt aan de leerlingen. Het product is een uitgebreid interview geworden, dat is vastgelegd in een artikel met krachtige bijpassende foto.

Deze twee steggelende leerlingen zijn na een aantal van dit soort activiteiten en themalessen nu zelfs vrienden van elkaar. Ze benoemen zelf, dat ze elkaar eerst niet begrepen maar nu wel en dat geeft rust.

Het Wijland is van waarde

Dit is een van de tientallen positieve voorbeelden van afgelopen jaar, die in het Wijland plaatsvonden. Niet alleen op sociaal-emotioneel vlak, maar ook op de onderwijsdoelen werd winst geboekt. Er zijn leerlingen die extra leerondersteuning krijgen in het Wijland van Remedial Teacher (Judith) of de expertleerkracht (Eva).

Leerlingen geven aan zich zelfverzekerder te voelen, bijvoorbeeld over rekenen en durfden opeens als eerste de goede antwoorden te geven in de klas. Zo leert de één meer voor zichzelf op te komen, de ander om aan de slag te gaan met executieve functies.

Uitkomsten die het oplevert voor deze leerlingen en de school zijn onder andere prachtige kunstzinnige creaties ontworpen en ideeën uitgedacht voor de groep 8 musical, filosofische gesprekken over wie je nu zelf bent en wilt zijn en ga zo maar door.

Preventief werken aan het recht op je eigen ontwikkeling

Alles kan en mag samenkomen in het Wijland, oordeelloos over wie je bent en wat je graag uit het leven wilt halen. De rust, de extra tijd en de ruimte die er is gecreëerd om te luisteren naar de leerlingen, maakt dat zij gezien worden als kind in hun gehele context. De positieve energie die daaruit vrij komt, komt weer 100% terug de school in. Deze preventieve hulp in de school, verbondenheid met thuis en de wijk werpt daadwerkelijk zijn vruchten af.

Iedereen aan boord bij de Klimaatpiraat

Kort geleden was het zover; de voorstelling Klimaatpiraat. Na maanden oefenen in kleiner en groter verband kwamen alle muzikanten en zangers bij elkaar voor dit spektakel. 165 deelnemers, met name basisschoolleerlingen van basisschool Het Palet, lieten zich op hun best horen en zien in het volle Theater aan de Parade.

Met gezonde spanning en heel veel enthousiasme werd onder leiding van Klimaatpiraat Hans Tervoort de boodschap vertolkt dat we met zijn allen een steentje kunnen bijdragen aan een gezonder leefklimaat en daardoor een betere wereld. De liedjes Plastic soep, Hittestress, Toekomst en De regenblues zetten de boodschap kracht bij, maar zorgden er door het aanstekelijke ritme ook voor dat niemand onbewogen op zijn of haar stoel kon blijven zitten. Er werd zelfs muziek gemaakt op slagwerkinstrumenten die van afval waren gemaakt.

Dat er zo veel kinderen van het Palet in de voorstelling te zien en horen waren is eigenlijk niet heel gek. Er is bij deze basisschool al veel langer extra aandacht voor het muziekonderwijs. De Orthense Harmonie organiseert er al bijna 10 jaar muziekprojecten waarbij kinderen een jaar lang de kans krijgen een instrument te leren bespelen. Na een jaar kunnen de kinderen doorgaan met muzieklessen in het instaporkest van de Orthense Harmonie en verder doorstromen naar het opleidingsorkest en groot orkest naarmate zij bekwamer worden op het instrument.

In deze voorstelling konden de opleidingsorkesten van de Orthense Harmonie samen optrekken met de blazers- en ritmeklas van Het Palet, doordat de muziek voor verschillende niveaus geschreven is door componist Ivo Kouwenhoven. De kinderen uit de groepen 5 en 6 die het wilden, hebben zangles op school gekregen om mee te kunnen doen in

het koor. Zo werd het grootste jeugdorkest van dit jaar samengesteld en in drie gezamenlijke repetities kwamen allen aan boord en hebben ze samen toegewerkt naar een geweldig eindresultaat. Een voorstelling op het grootste podium, om nooit meer te vergeten.

Op school aan de slag gaan met muziek kan soms best een stap zijn. Want waar moet je beginnen? Hoe pak je het aan? Signum collega Loes Hubers-de Valk, werkzaam op Het Palet, kan je dat haarfijn uitleggen.

Ze verzorgt daarom ook meerdere keren de workshop Liedversieren, waarin deelnemers in 1,5 uur samen aan de slag gaan om van een lied een goede muziekles te maken.

Ben je een Signum collega? Dan kun je je voor deze workshop aanmelden via de Signum Academie.