belichten. Ondanks deze diversiteit aan teksten kent dit boek toch een heldere en duidelijke structuur. In het eerste hoofdstuk wordt een eerste aanduiding van non-duale openheid gegeven. De woorden non-dualiteit en openheid worden hierbij afwisselend gebruikt om naar Dat te verwijzen wat je ten diepste zelf bent. Gedeeltelijk is er een argumentatie op mentaal niveau om te laten zien dat nondualiteit de ultieme werkelijkheid is, maar het zelf ervaren van het wegvallen van alle scheidingen is het uiteindelijke doel en het jezelf vastklampen aan kennis op mentaal niveau kan hierbij een obstakel vormen. Wat zowel jij als je medemensen werkelijk zijn manifesteert zich als je al je ideeën en identificaties loslaat. In een kort poëtisch stukje wordt het als volgt onder woorden gebracht: ‘Jij bent, ik ben dat licht, licht dat overal zijn centrum heeft; universeel stralen wij van binnenuit onbeperkt de rijkdom van het kleurenspel, zolang het doorgaat.’ In het Advaita onderricht is het doorgeven van eigen ervaringen van de leraar altijd een belangrijk onderdeel geweest. Niet dat aan
dit autobiografische materiaal een blauwdruk ontleend kan worden hoe men verlichting kan bereiken, maar in de hoop dat de leerling in diepere lagen van zichzelf nieuwe mogelijkheden gaat ontdekken. Daartoe doet Douwe Tiemersma verslag van diverse jeugdervaringen, zijn ontdekking van hatha yoga en zijn ervaringen met bhakti yoga en jnana yoga. Via Wolter Keers krijgt hij het boek ‘I am That’ van Sri Nisargadatta Maharaj in handen en hij wist meteen: naar hem moet ik toe. Gedurende zijn contacten met Nisargadatta vindt er een doorbraak plaats naar een ‘staat’ waarvan gezegd wordt dat er weinig over valt te zeggen, omdat de dualiteit van kenner en gekende is weggevallen. Toch is er een weten van deze ‘staat’. Elke willekeurige gebeurtenis kan de alledaagse wereld openbreken en laten zien dat de wereld eigenlijk een oneindige diepte heeft. Een diepte waarin alle scheidingen en tegenstellingen wegvallen. In de Veda’s werd dit oorspronkelijke, dat de grondslag van alles is, Brahman genoemd. In de Advaita traditie wordt daarbij onderscheid gemaakt tussen Saguna Brahman, Brahman met eigenschappen, en Nirguna Brahman, Brahman zonder eigenschappen. Ondanks dat Nirguna Brahman onkenbaar is, hebben we er toch een besef van. Elke invulling met beelden en begrippen zou dualiteit aanbrengen in iets dat wezenlijk non-dualiteit is.
13 - April / juni 2009