Iedereen Leest :: Iedereen Verliefd

d

f e i l r e v n iederee

Iedereen is verliefd.

Op het leven, op een vrouw of op een man, op een jongen of op een meisje, op mooie verhalen, op boeken...

Tien schitterende schrijvers beantwoorden in dit Valentijnsboekje een vraag over de liefde in een paar honderd woorden. Aan kleine verhalen niet genoeg? Verliefde lezers geven bij elk verhaal een boekentip.

Heb je zelf leestips? Surf naar www.iedereenleest.be en wakker de liefde voor het lezen aan!

Veel leesplezier!

rliefd

iedereenve

1

2

Hoe intiem is onze liefde?

Wat zie je in de ogen van je geliefde?

Heeft liefde een schaduw?

Kan je je liefde herinneren?

Kan je een foto maken van de liefde?

Hoe weet je dat je verliefd bent als je nog nooit verliefd bent geweest?

Liefde maakt blind, of niet?

Hoe ver zou je gaan voor de liefde?

Hoeveel liefde kan je aan?

Wanneer gaat de liefde dood?

Daan Remmerts de Vries I P 04 Dimitri leue I P 08 rick de leeuw I P 12 oscar van den boogaard I P 16 bart moeyaert I P 22

edward van de vendel I P 26 gerda dendooven I P 30 gerrit janssens I P 34 annelies verbeke I P 40 kader abdolah I P 44

3

Hoe intiem is onze liefde?

4

Met Nathalie lag ik in bed, wij praatten over intimiteit. Toen liet ik een wind.

‘Jezus,’ zei Nathalie ‘Kun je die niet even bij je houden?’

Ik zei dat ik hier al m’n hele leven, bij perioden, last van had. Ik zei dat ik dit zeker niet deed om haar te treiteren.

De enige manier om dit te voorkomen, betoogde ik, was dat ik een plastic schroefdop op mijn anus geplaatst zou krijgen. Die kon vervolgens zo nu en dan worden opengeschroefd op een, van mensen afgezonderde plaats, waarna al het opgespaarde er vrijelijk uit mocht stromen.

‘Als ik nu ook nog verlamd zou raken later,’ vroeg ik, ‘zou jij dan die plastic schroefdop open en dicht willen draaien?’

‘Euh...’ zei Nathalie.

‘Dát is nou het toppunt van intimiteit,’ zei ik, want het onderwerp voerde me mee. ‘Dat jij zo nu en dan die schroefdop in mijn anus open- en dichtdraait! Want zo’n dop gaat ook stinken natuurlijk. En

er blijven restjes achter in de naden. Zou jij die dop omwassen en weer terugdraaien, terwijl ik hulpeloos zou zitten wachten? Zou jij dat doen? Dát is nou intimiteit! Een snelle wip maken kunnen we allemaal. Maar drie keer per dag iemands schroefdop open- en weer dichtdraaien, dat is andere koek!’

‘Eh...’ zei Nathalie ‘Dat dácht ik al!’ zei ik. ‘Daar heeft mevrouwtje natuurlijk geen zin in. Om even mijn schroefdop open en dicht te draaien.’

Ik liet weer een wind.

‘Jezus!’ zei Nathalie.

‘Fijn, hé,’ zei ik, ‘dat we zo intiem kunnen zijn.’

Daan Remmerts de Vries

5

Jonathan Vermeire las IJspaleis (Prometheus, 2003) van Daan Remmerts de Vries.

Boeken die me letterlijk naar de keel grijpen, kom ik niet zo vaak tegen. IJspaleis van Daan Remmerts de Vries was zo’n boek voor mij. Het verhaal lijkt eenvoudig: Max begint iets met Lena en dat loopt niet van een leien dakje. Dat Lena thuis een strenge vader heeft, gewend is aan orde en tucht en dat Max geniet van zijn vrijheid en Lena daarin meetrekt, zorgt voor grote problemen. Twee twintigers die in de fleur van hun leven zouden moeten zijn, gaan door een diep dal dat alsmaar dieper wordt.

Dit boek raakt al je zintuigen. Het is helder, hels, intens, sensueel en walgelijk tegelijk. Het ademt waanzinnig verdriet en prachtige melancholie uit. Er is maar één manier om het een mooi boek te vinden: je laten meesleuren in de wild kolkende woorden van Daan Remmerts de Vries. Als je dit gelezen hebt, ben je een ander mens.

7

Wat zie je in de ogen van je geliefde?

8

Ik zie, ik zie, wat hopelijk niemand anders ziet. Ik zie mijn eigen ogen waarin zij zichzelf spiegelt. (Uiteraard, wie niet?) Trouwens ik zie nooit haar beide ogen. Ik ben altijd zo intiem met haar dat die twee ogen één worden. Voor zover ik weet, heeft mijn vriendin één groot oog. Een mega-oog waarin ik zoek welke kleur het nu juist heeft. Blauw. Dan weer groen. Grijs. Blauw-groen. Als de hals van een mannetjeseend.

Haar kleur. Woerdgroen. Soms zie ik ons kronkelen van de dag voordien. Soms zie ik ons niet maar dan knippert ze even en daar zijn we weer. Kronkelfonkel. In haar linkerooghoek ligt meestal het verlangen naar een strand waar we onszelf ingraven en één groot lichaam maken met twee hoofden. Tot de zee ons samenzijn wegspoelt en haar van mij weet te onderscheiden. In haar rechterooghoek ligt haar ambitie om de wereld te veroveren, soms ziet het eruit als prut en wrijft ze het even weg. Maar het komt altijd terug. Ze verstaat de kunst om haar oog te laten ronken. De oogleden op een kier, de ooghoeken de hoogte in, de pupil een stip. Als een poes kan ze genieten. Gelukkig zonder snor. Als ze zo ronkt met haar oog, smelt mijn hart. Ik ben een dierenvriend.

Mijn hand begint ongecontroleerd te aaien. Ik leg het dan maar snel op haar. Van het een komt het ander. Algauw zie ik een diepte waar velen schrik van zouden hebben. Ik kijk even achter haar hoofd om te zien of haar ogen inderdaad zo’n diepte hebben. Maar neen, ze heeft een hoofd als een ander. Zonder twee gigantische kokers die uit haar achterhoofd steken. Ze is een zinsbegoocheling. Escher. Ach, was het allemaal maar waar. De waarheid is dat ik niet vaak in haar ogen kijk.

Uit angst om een verwijt te vinden in haar irissen. Dat ik te weinig tijd maak voor haar. Ik word ongemakkelijk van haar blik die me opeist.

Want natuurlijk smelt ik voor haar. Als alle praktische dagdagelijksheid is afgerond dan pas wil ik kijken. En turen en staren. Zonder remmen. Door haar hoofd heen de wereld rond tot ik weer gewoon haar zie. Misschien wel nu, nu ze dit gelezen heeft en heel even smelt voor mij. Ik ben zo slecht nog niet.

Trouwens, lieverds, als ze liefde fiscaal aftrekbaar zouden maken, zou er dan nog zoveel angst, haat en geweld zijn? Waarop wachten ze dan?

Dimitri Leue

9

Reyhan Görgöz las

Lodewijk, de koningspinguïn (Lannoo, 2004) van Dimitri Leue, met illustraties van Sabien Clement.

10

Lodewijk is een gekke, twijfelende koningspinguïn. Neen, geen echte koning! Dat is Frederik de Derde, koning der koningspinguïns. Lodewijk is een doodgewone pinguïn die een leuke vriendin heeft: Madeleine. Samen beleven ze de dolste avonturen. Iedereen lijkt zich te amuseren… Behalve Filemon.

Filemon is een oude norse koningspinguïn. Hij ergert zich aan Madeleine en Lodewijk, zeker als ze weer eens een poging wagen om te vliegen. Filemon stookt onrust, zoveel dat zelfs dé koning der koningspinguïns het te weten komt.

Dit grappige kinderboek is een echte aanrader! Ook voor volwassenen. Het is kort, goed opgebouwd en ik hield vooral van de aparte en leuke illustraties van Sabien Clement. Op de een of andere manier passen ze perfect bij dit verhaal.

Heeft liefde een schaduw?

12

En nog een keer las hij de oproep. In kille zwarte letters zag hij zijn naam gespeld, geen twijfel mogelijk.

Peter van hiernaast, Cor van de slager, de twee zoons van de familie Van Dam. Allemaal waren ze opgeroepen, allemaal waren ze verdwenen.

Iedereen hier in de stad kende het geluid van de geblindeerde vrachtwagen die elke eerste vrijdag van de maand stopte op het plein, stipt om vier uur. Niemand sprak er over; wat voor zin heeft het te praten over wat onafwendbaar is. Maar in de stilte van de mannen, en in het gesmoorde gesnotter van de moeders voelde je de machteloze woede.

Hij moest het zijn vriendin vertellen. Ook zij had al die tijd geweten dat dit gebeuren kon. Samen hadden ze ondanks dit verzwegen besef plannen gemaakt, dromen gekoesterd. Wat konden ze anders?

Met de oproep in de hand stond hij in de deuropening. In de oude kastanjeboom zongen de vogels, net als gisteren. Net als morgen, vrijdag.

dit laatste uur

wees maar stil nu

ik heb het al begrepen wat je zeggen wil

heb jij al lang gezegd het staat te lezen in jouw ogen mijn lief, het zijn jouw ogen heel de wereld ligt besloten in jouw blik kom eens hier nu we hebben nog maar even voor wat ik zeggen wil zijn woorden niet genoeg het wordt geschreven

door mijn hartslag het woeste handschrift van mijn hartslag kom eens hier nu en luister naar mijn hart

in dit laatste uur laat ’t voor altijd duren dit laatste uur alles is vredig alles is mooi in dit laatste uur moed, geluk en wijsheid brachten ons tot hier liefde in de schaduw van het slagveld moed, geluk en wijsheid wens me moed, geluk en wijsheid tot ook deze storm is geluwd Rick De Leeuw

13

Eline Demey las Halverwege (Nijgh & Van Ditmar, 2005) van Rick De Leeuw.

14

Ik lees eigenlijk weinig poĂŤzie maar af en toe gebeurt het toch. Een dichtbundel lees ik zelden van voor naar achteren uit. PoĂŤzie is heel veel taal per vierkante centimeter. Daar moet je met mondjesmaat van genieten. Ik hou vooral van korte gedichten over herkenbare dingen. Daarom was Halverwege van Rick De Leeuw een meevaller. Hoewel hij vrij associatief schrijft, zijn de gedichten van Rick De Leeuw goed te volgen. Ze gaan over liefde, kinderen, verdriet, geluk, het leven... Iedereen zal er ongetwijfeld iets moois in ontdekken. Dat heb ik in ieder geval gedaan.

Kan je je liefde herinneren?

16

Ik herinner me mijn eerste geliefde. De eerste in mijn leven. Ik wist dat dit nog maar het begin was. Ik herinner me mijn tweede, derde.

Ik herinner me dat ik ze op de vingers van één hand kon tellen. Ik herinner me dat ik mijn andere hand nodig had, dat twee handen niet genoeg waren. Ik herinner me dat ik hun namen prevelde. Het criterium voor een geliefde was: ‘all the way’. Alleen kussen was geen geliefde. En alleen slapen was ook geen geliefde. En liefhebben was geen voorwaarde. Het moest tot een orgastische uitbarsting komen.

Ik herinner me dat ik verlangde mijn geliefden allemaal in één ruimte te zien. Kijken wat er zou gebeuren. Of ze elkaar ook leuk zouden vinden. Ik was jaloers bij het idee, maar toch kwelde ik mezelf ermee. Het waren lessen in inwisselbaarheid.

Ik herinner me dat ik turfde, op de muur naast mijn bed, ik herinner me dat ik op een dag ben opgehouden te turven. Dat ik niet meer geïnteresseerd was in het verleden. Ik herinner me dat ik namen van geliefden vergat en gezichten. Het idee dat ik ze kon vergeten

was bevrijdend. Het betekende dat ik het leven uit handen gaf. Dat

ik durfde te leven. Dat ik een verleden achter me liet met delen die even onbekend waren als de toekomst die voor me lag.

Ik herinner me dat ik erover nadacht hoeveel geliefden ik nog zou kunnen krijgen. Ik dacht dat iedere week één voor een gezonde man mogelijk moest zijn. Ik dacht dat tweeduizend geliefden makkelijk haalbaar was. Maar eigenlijk - als ik heel eerlijk was tegenover mezelf - vond ik dat te weinig. Tweeduizend. Ik herinner me een hele slechte zangeres die zong ‘so many men, so little time, how can I choose,’ ik herinner me dat ik op de dansvloer om me heen keek in al die starende gezichten die hetzelfde leken te denken.

Ik herinner me dat ik uitrekende hoeveel geliefden ik zou kunnen hebben als ik mijn leven geheel aan de liefde zou wijden. Drie per dag in een grote stad moest lukken. Duizend per jaar. Dertig jaar lang. Dertigduizend. En wat daarna kwam was mooi meegenomen.

Dat was eigenlijk nog te weinig. Dertigduizend, wat is nu dertigduizend? Het was in dezelfde tijd dat ik me voorstelde dat al het eten

17

18

dat ik ooit zou eten in één loods zou worden uitgestald en dat al het water dat ik ooit zou drinken in één zwembad zou worden uitgegoten.

Ik herinner me dat ik een échte geliefde had, mijn eerste echte. Mijn definitie breidde ik uit van ‘all the way’ naar ‘echt houden van’, en opeens had ik aan één hand, nee, één vinger voldoende. Een geliefde was iemand van wie ik hield. Ik herinner me dat ik uitrekende hoeveel dagen we samen zouden doorbrengen. Hoeveel dagen in het beste geval. Zelfs een lang leven was veel te kort. Ik herinner me dat ik dacht dat het misschien beter was minder van mijn geliefde te houden omdat het idee dat we samen zo weinig tijd hadden me ongelukkig maakte.

Ik herinner me dat ik dacht dat mijn geliefde en ik waren versmolten tot één persoon, ik herinner me dat ik me eenzaam begon te voelen, om me heen begon te kijken, behoefte had aan een ander om mee te versmelten, het had niets met trouw of ontrouw te maken, dat waren begrippen die voor mij geen betekenis hadden, het was uit liefde voor het leven, en blijdschap, en nieuwsgierigheid. Misschien waren de oorzaken veel minder nobel, had het simpelweg te maken met gewoonte. Mijn geliefde wilde me met niemand delen.

Ik herinner me dat ik me niet kon voorstellen ooit van mijn eerste

echte geliefde verlost te worden, maar ik raakte van hem verlost, hij verdween na verloop van tijd zelfs uit mijn gedachten. Ik kreeg een volgende geliefde, vervloeide met hem, begon me eenzaam te voelen, kreeg weer behoefte aan een ander. Hij wilde me met niemand delen.

Ik had genoeg van die mensen die mij willen bezitten. Ik vond ze niet volwassen genoeg. Ik wilde vertrouwen van mijn partner. Dat mijn liefde echt is en goed. Vrijheid met elkaar delen werd voor mij de definitie van liefde.

Ik heb hem vier jaar geleden gevonden. In de trein tussen Brussel en Amsterdam. Een eersteklas stilte coupé. Iemand die groot en sterk en volwassen en wijs genoeg is om met vrijheid om te kunnen gaan. Ik voel me voor het eerst geborgen omdat ik niet meer voor mijn eigen verlangens bang hoef te zijn. En wat ik nooit had verwacht: ik ben zo vrij dat ik die vrijheid niet meer hoef te bewijzen. Ik ben sinds we elkaar hebben ontmoet zonder dat ik dat van mijzelf of hem moest een ‘trouw’ man geworden. De man die dertigduizend te weinig vond is bescheiden geworden.

Oscar van den Boogaard

19

Marie-Michèle Dewaele las Het verticale strand (De Bezige Bij, 2005) van Oscar van den Boogaard.

Een zoektocht naar liefde. Het lijkt wel een onderwerp voor een stationsromannetje. Gelukkig overstijgt Het verticale strand dit niveau zonder moeite.

Oscar van den Boogaard beschrijft de zoektocht van drie generaties vrouwen. Er zijn sterke vrouwen, hunkerende vrouwen, egocentrische vrouwen... Elk met hun eigen - vaak turbulente - geschiedenis. Er is iets wat hen bindt. Of net niet? En komt het allemaal goed? Ik heb genoten van dit boek, al was de symboliek af en toe een beetje te zwaar. Het ontroerend mooie einde van het boek maakt veel goed.

21

Kan je een foto maken van de liefde?

ALBUM

22

Van de vriend die vond dat foto’s onzin zijn is op zijn stem na het gezicht verdwenen.

Zijn armen, romp en benen heb ik weggegumd of nee, dat deed de tijd en heel zorgvuldig ging dat niet, maar of dat erg is, is een tweede.

Zijn dij is mij na jaren bijgebleven, het litteken dat hij daar had, zijn zeer tevreden mond zijn schone geur, zijn handen die mijn heupen maten, en vooral hoe goed het licht hem stond en verder niets, maar toch vooral zijn stem die afscheid van me nam en me beloofde dat we elkaar nog jaren gingen zien in het album van ons hoofd.

Bart Moeyaert

23

las Verzamel de liefde (Querido, 2003) van Bart Moeyaert.

Kathleen Van steenkiste

24

Ik ben niet thuis in het bespreken van literatuur en poëzie, enkel een genieter van woorden... Ik kan heel erg genieten van heldere taal, uitgezuiverd en ontdaan van ballast. Duidelijke en directe taal en toch nog steeds in te kleuren met eigen gevoelens en gedachten.

Zo is het met de poëzie van Bart Moeyaert - althans voor mij. Met taal een moment van stilstand creëren.

Bij het lezen van Verzamel de liefde ervaar ik herhaaldelijk herkenning en erkenning van gevoelens, verwondering en bewondering over hoe gebeurtenissen en gevoelens treffend in woorden kunnen worden gevat. Bovenal voel ik me stilstaan bij de heel fragiele, waardevolle momenten in ‘t leven waar veelal in de rush van alledag aan wordt voorbijgegaan.

Hoe weet je dat je verliefd bent als je nog nooit verliefd bent geweest?

CHERRYCOLA

26

Ik vind dat het veel te makkelijk gaat. Uitmaken, bedoel ik. Ben ik er net achter dat Jocelyns mond naar cherrycola smaakt, stuurt ze haar blondste barbievriendin om te zeggen: ‘Ze wil niet meer.’

Ik vraag nog waarom, maar Barbie draait zich om en plopt met haar kauwgom. ‘Pas maar op jij!’ roep ik. ‘Straks ploffen die oppomplippen van je mee! Wat kijk je nou? Schiet op, ga de Hitkrant aflikken!’

Maar natuurlijk zie ik Jocelyn niet meer.

En natuurlijk heeft mijn vader net die dag cherrycola gekocht. ‘Was in de aanbieding,’ zegt hij. Ik zeg: ‘Reclame is shit, pap. En jij trapt er altijd in. Ga je schoenen schoonmaken.’

Even later lig ik onder mijn bed, zeur niet, dat is mijn nadenkplek.

Uit, denk ik. En het was maar één schoolavond aan. Aan en uit, het lijkt wel ademen. Is dat liefde, dat er het ene moment een prachtige luchtballon openklapt in je hoofd, en dat die meteen erna lekgeprikt

wordt door een of ander kauwmodel? Is liefde lucht? Reclame? Is het een commercial voor shit? Ben ik erin getrapt?

Beneden zit mijn vader naar zijn zool te staren. ‘Pap,’ zeg ik, ‘hoe was het toen jij verliefd werd op mama? Dacht je toen dat je kon vliegen?’

Hij kijkt naar me en denkt lang na. Dan zegt hij : ‘Nee. Het tegenovergestelde. Ik woei altijd maar wat, maar ik zag je moeder en er schoof een parachute in mijn hoofd. Toen kon ik eindelijk landen.’ En hij begint stil te lachen.

Landen, denk ik. En opeens lach ik ook. Ik ren naar de keuken en gooi de fles cherrycola leeg in de afvoer. Het golft eruit, het lijkt wel waterdiarrhee, dunne shit. ‘Wat doe je?’ vraagt mijn vader.

‘O,’ zeg ik, ‘ik spoel een meisje weg.’

Edward van de Vendel

27

Bart Peeters las De dagen van de bluegrassliefde (Querido, 1999) van Edward van de Vendel.

Tycho is achttien en gaat als leider naar een zomerkamp in de USA. Het is er fantastisch, wat niet op zijn minst te wijten is aan de aanwezigheid van Oliver, een Noorse jongen. Ze worden meeslepend verliefd, vooral door de vlot dromerige stijl van deze jeugdroman. De opbouw naar die onvermijdelijke eerste kus verloopt onstuimig en toch ingetogen, tegen een achtergrond van bluegrasscountry en de zwoele Amerikaanse zomer. Aantrekking, schaamte, voetbal, ontkenning en heerlijk prille liefde volgen terwijl de jongens elkaar ontdekken.

Ik las De dagen van de bluegrassliefde in één ruk uit, en zo hoort het volgens mij eigenlijk ook. Een jeugdroman die elke jongere zou moeten lezen. Maar ook volwassenen. Want we worstelen allemaal met aanvaard worden, door anderen én door jezelf.

29

Liefde maakt blind, of niet?

30

‘Kijk naar mij,’ riep de jongen.

‘Nee,’ zei het meisje. Haar kleine neusje blonk in de zon.

‘Kijk dan, toe,’ riep de jongen weer.

Het meisje lachte luid maar hield haar ogen toch stijf dicht.

De jongen liet zich op de grond vallen, deed een koprol met dubbele flikflak en stond daarna weer overeind.

‘Heb je het nu gezien,?’ vroeg hij.

‘Nee,’ giechelde ze.

De jongen draaide zich teleurgesteld om en rende naar de hoogste perzikboom. Hij wilde tot in de top klimmen om van daaruit met een mooie boog naar beneden te springen.

Maar toen hij bij de boom kwam, bedacht hij zich en liep op zijn stappen terug.

Het meisje had nog steeds haar ogen dicht. Misschien keek ze wel naar iets in het gras, dat kon hij niet goed zien.

‘Waarom wil je me niet aankijken,’ vroeg hij.

‘Omdat,’ zei het meisje en verder kwam ze niet.

‘Omdat wat,’ wilde de jongen weten.

Het meisje draaide een krul in haar haar, glimlachte verlegen, zuchtte en blies de krul weer weg.

Wat zag ze er wow uit.

Het hart van de jongen sprong bijna uit zijn borst.

Hij liet zich in het gras vallen, deed een achterwaartse koprol, sprong weer overeind en rende tot achter in de wei om zijn hart een extra reden tot hard kloppen te geven.

Voorzichtig haalde het meisje uit haar zak de perzik die de jongen daarnet nog voor haar had geplukt. Ze zoende hem zacht en zette haar scherpe tandjes in het vlees.

Een straaltje sap liep uit haar linker mondhoek en haar kleine neusje blonk nu van de suiker.

‘Kom eens hier,’ zei ze.

De jongen lachte ongelovig, nam een aanloop, deed een driedubbele flikflak en knalde met zijn hoofd tegen een appelboom.

Ach, de liefde doet soms duizelen.

Gerda Dendooven

31

Maria Brusselaers las Soepkinders (Querido, 2005) van Gerda Dendooven.

32

Soepkinders is het verhaal van twee zusjes die op zoek gaan naar een nieuwe moeder. De ongewone, vreemde zwartrode tekeningen trekken meteen je aandacht, maken je nieuwsgierig en begeleiden je naar de zwart-rode woorden. In een eigen, rijke taal en met zinnen die lijken te zingen, vertelt Gerda Dendooven het spannende avontuur van de twee meisjes in het enge bos en van hun zoektocht naar een nieuw leven in een nieuwe thuis.

Een verrassend, levendig, boeiend en warm boek over zusterliefde en moederliefde, over altijd samen blijven. Voor mij is dit een boek om te koesteren, te herlezen, en vooral: om van te genieten.

Hoe ver zou je gaan voor de liefde?

SUBJECT: RE: UNFINISHED BUSINESS

34

Wanneer je dit leest, ben ik onderweg.

Naar je laatste adres. De andere kant van mijn wereld.

Mijn gezelschap: een stukgelezen pocket, een flesje water, een appel, een rugzak met jeans en trui, een tandenborstel, een handdoek, een T-shirt, de cassette.

In mijn handen: een postkaart als wegwijzer.

In mijn hoofd: mijn herinnering.

Tussen ons in: tijd.

Het was de tijd niet. Toen.

In dat vreemde land.

Zeven maanden.

Bij elkaar. Naast elkaar. Twee heel verschillende mensen.

Hide and seek.

Mijn beste vriend noemde je gevaarlijk. Een verleden speelde.

Je vluchtte elke dag.

Ik ook. Maar dichter kwam ik niet dan die avond in de sofa.

Voor de televisie. Zwartwitfilm.

Dan je slaapkamer die je liet zien.

Dan een cassette van Nat King Cole.

Dan een nacht naast elkaar.

Dan een afscheid tussen vrienden als belofte.

Na een halfjaar was ik terug. Pauze voor een weekend.

Je lief liet me anderhalf uur wachten aan het station.

Doodmoe was ik. Hij kwam me afhalen, je Italiaan. Hij vertrouwde me niet. Terecht.

We kusten elkaar op de wang in de keuken van het koffiehuis waar je werkte.

Omarmden elkaar in de warme, vochtige drukte. Armen en handen kleefden.

Ik sliep boven. Alleen een bed onder een dak. Plots wakker in de late avond. Barstende koppijn. Hoe lang stond je al in de deuropening?

35

36

Hoe laat is het?

Het is tijd, zei je.

Hoe lang heb ik geslapen? Is het niet heel laat? vroeg ik.

Het kan nog. Als ik nu bij je kom liggen.

Zondagnamiddag. Een wandeling zonder tijd eindigde op een terras tussen grijze mensen.

Mijn boyfriend, zei je. He sees other women.

Red mij. Klootzak.

Ik gaf je raad. Als een oude man deelde ik alles wat ik had geleerd over liefde.

Ik dacht dat je met me naar Nieuw-Zeeland zou gaan.

Om je boek te schrijven.

Ik zei niets. Ik keek over je heen en zag de daken van mijn stad door mijn raam.

Bye. Weg, verstond je. Road.

Wanneer is het ooit de tijd?

Nu. E-mail verwijderen. E-mail verzenden.

Mijn wijsvinger klikt.

Verzenden.

U hebt ĂŠĂŠn nieuw bericht.

Mailer Daemon. Failure notice.

Address unknown.

Gerrit Janssens

37

An Stessens las De grap (Averbode, 2002) van Gerrit Janssens.

Het leven kabbelt maar raak voor Sim. Met zijn vader gaat het moeizaam en met Beer heeft hij een vriendschap die meer op een stilzwijgend verbond lijkt. Sim staat erbij en kijkt ernaar. Maar wanneer hij die ene vrijdagavond samen met Beer een gemene grap uithaalt, gaat het stormen. Sim komt in actie. Zijn zwijgen wordt spreken, zijn denken wordt doen.

Gerrit Janssens heeft niet veel pagina’s nodig om een sterk verhaal te vertellen en tussen de regels de ene vraag na de andere te stellen: vertellen beste vrienden elkaar alles? Is vriendschap een stilzwijgende overeenkomst? Of is zwijgen liegen? De grap is een krachtig verhaal over vrienden, vaders en zonen. Over de liefde die al dan niet in woorden woont.

39

Hoeveel liefde kan je aan?

40

‘Dankzij mijn aanzoek zal iedereen onthouden dat jij mijn vrouwke wordt, vrouwke’, zei Benny. Hij kuste de vingers van zijn geliefde een voor een. De koosnaam ‘vrouwke’ gaf Kathy de indruk dat ze op een gebochelde dwerg leek. Ze zei er niets van. Ze was erg positief ingesteld.

Benny vond dat een huwelijksaanzoek onder spectaculaire omstandigheden moest plaatsvinden. Kathy dacht daar anders over maar deed steeds haar best haar aanstaande te aanvaarden zoals hij was. Hij hield immers veel van haar.

‘Dat is heel vriendelijk, maar doe het alstublieft niet op tv’, smeekte zij met een zachte glimlach.

Benny’s gezicht verried dat deze opmerking zijn planning in de war stuurde. Hij bedacht wat een geluk het was dat zijn inventiviteit geen grenzen kende.

‘Het wordt groter en beter dan op tv!’, riep hij.

In de daaropvolgende weken verwachtte Kathy het aanzoek overal.

In supermarkten, stations en liften hield zij haar adem in en zocht zij met onrustige ogen naar verborgen camera’s.

Voetgangers, familieleden en collega’s verdacht zij ervan Benny’s handlangers te zijn. Vliegtuigen lieten haar angstig opkijken. Ze vreesde dat ze het aanzoek wapperend met zich mee zouden trekken, leesbaar voor iedereen. Ze sprak en liep sneller. Elke nacht wrong ze zich uit Benny’s armen en at ze toasts met Rocquefort aan de keukentafel. Ze kwam in korte tijd vier kilo aan. Ze had een erg slechte adem. Voor Benny maakte dat allemaal niet uit.

Op een nacht voor de openstaande koelkast fluisterde Kathy ‘Benny, ik ga je verlaten’ voor zich uit. De volgende dag ontdekte ze dat ze dat niet gemeend had. Toen ze hem op de stoep voor hun huis vond, werd ze door een grote liefde overmand. De buurman getuigde dat Benny bij de overstap naar zijn dakgoot het evenwicht had verloren.

Op hun dak prijkten de woorden ‘Kathy, wil’.

Volgens de ambulancier was Benny letterlijk een gebroken man.

Kathy ging naast hem zitten, streelde zijn haar en zei dat ze wilde.

Annelies Verbeke

41

Bruno Vanobbergen las Slaap!

(De Geus, 2003) van Annelies Verbeke.

42

This is not a love song. Slaap! is een verhaal van twee mensen die elkaar vinden in de slapeloosheid. Al lijkt ‘vinden’ veel gezegd. Veeleer raken twee levens op een vreemde en toevallige manier in elkaar verstrengeld. Wat verschijnt is een mens vol gewoel en zo lees ik hem graag.

In het boek worden de vermoeidheid en de onrust, maar evengoed de tederheid van deze niet voorspelbare mens bijzonder krachtig en ook vaak grappig verbeeld. Heel mooi is hoe het verhaal daarbij vorm krijgt in de wisselwerking tussen de perspectieven van beide hoofdpersonages.

Annelies Verbeke presenteert zo een wereld van het ‘misschien’, ver weg van ieder drakerig happy end en met de armen wijd open naar een ‘Happy to have not’.

Wanneer gaat de liefde dood?

44

Het is een vraag die mij ook bezig houdt. De dood van de liefde!

Zo ver ik weet kan de liefde niet dood gaan, ze verlaat ons slechts.

Ik vergelijk de liefde met een mythische vogel.

Onverwachts komt ze uit het niets tevoorschijn en gaat in je boom zitten. Daar begint ze te zingen en maakt je mooi.

Al komt liefde niet in de vorm van ĂŠĂŠn vogel, maar in de vorm van miljoenen oeroude mythische vogels.

Ze vliegen naar de mensen om ze gelukkig te maken, om ze een goede reden te geven om verder te leven, om hen de zon op hun gezicht te laten voelen en er van te genieten. Ze roepen verlangen op in de mens.

Ze komen om op de schouder van Herman de Coninck te zitten om hem dit gedicht te laten schrijven: O, ik weet het niet, maar besta, wees mooi. zeg: kijk, een vogel en leer me de vogel zien zeg: het leven is een brood

om in te bijten en de appels zien rood van plezier, en nog, en nog, zeg iets. leer me huilen, en als ik huil leer me zeggen: het is niets Maar ze blijven niet lang, niet voor altijd zitten. Dan slaan ze hun vleugels weer uit en vliegen naar hun volgende bestemming.

De vogels maken deel uit van het grote geheel, ze zijn een deel van het heelal. Ze zingen het lied van het leven. Als de liefde in je zingt, hoor je de stem van het heelal. En omdat het bestaan niet dood gaat, gaat de liefde ook niet dood. Ze verlaat je, verplaatst zich om het lied van het leven in een ander lichaam te zingen.

Liefde? Ik blader in de Koran: Hij is licht.

Zijn licht lijkt op een nis.

Het glas is als een stralende ster.

Zij brandt op olie van een gezegende olijvenboom, De olie geeft bijna uit zichzelf licht.

Licht boven licht.

Kader Abdolah

45

Kadir Balci las Spijkerschrift (De Geus, 2000) van Kader Abdolah.

Spijkerschrift leest als een sprookje. Het is het verhaal van de doofstomme Aga Akbar, geboren in een dorpje bij de Saffraanberg. De ĂŠne gebeurtenis loopt meesterlijk in de andere over, verdwijnt en duikt onverwachts weer op.

Kader Abdolah sleepte me via zijn heerlijke vertelling door een toverachtig landschap. Tegelijkertijd word je geconfronteerd met de barre werkelijkheid van het leven in Iran.

Onder deze prachtige vertelling schuilt een verhaal over ontworteling en over de noodzaak geliefden los te laten.

Het is bewonderingswaardig hoe deze schrijver zich in onze taal, met behoud van helder sentiment, weet uit te drukken. Spijkerschrift is een bijzonder aangenaam en overtuigend boek.

47

STICHTING LEZEN staat voor het intense plezier van lezen en wil haar passie met velen delen. Daarom organiseert Stichting Lezen in samenwerking met professionele partners zoals het boekenvak, bibliotheken, media en onderwijs de Jeugdboekenweek, de Kinderen Jeugdjury Vlaanderen, de Voorleesweek en andere grote en kleine acties voor kinderen, jongeren en volwassenen.

48

Stichting Lezen lanceert nieuwe campagnes als Boekbaby’s en Iedereen Leest, coördineert de auteurslezingen, stimuleert wetenschappelijk onderzoek naar lezen en leesbevordering en onderhoudt internationale contacten. Als kennis- en expertisecentrum voor leesbevordering is Stichting Lezen het eerste aanspreekpunt van de Vlaamse overheid. www.stichtinglezen.be www.iedereenleest.be Wettelijk depot: D/2006/9654/1 Vormgeving: Jo Adriaens Foto’s: Koen Broos

Iedereen Leest is een project van Stichting Lezen.

Stichting Lezen komt tot stand met steun van de Vlaamse Gemeenschap.

v.u. Majo de Saedeleer - Stichting Lezen - Frankrijklei 130/4 - 2000 Antwerpen