6
Gebrek aan vertrouwen staat betere samenwerking in de weg Al enige jaren bestaan er spanningen in het militaire bondgenootschap tussen de Verenigde Staten en West Europa. De opvattingen over het veiligheidsbeleid verschillen. Hoe moeten de stijgende defensiekosten betaald worden?Zullen de Verenigde Staten zich op langere tennijn misschien terugtrekken uit West-Europa? Hans-Paul Andriessen en Chiel de Leeuw spraken hierover met Dr P. M. E. Volten, beleidsmedewerker van het ministerie van defensie met studieverlof op Instituut Clingendael. Dr P. M. E. Volten.
blemen buiten Europa duidelijk verschilt van dat van West-Europa, dat overigens geen eensgezind beleid voert, dan heeft dat zeker invloed op de onderlinge samenwerking. De reactie in de Verenigde Staten op het niet mee willen werken van WestEuropa aan de raid op LibiĂŞ was echt heel sterk. Ik heb het niet alleen over de Amerikaanse regering, maar ook over de burgers waarvan velen echt diep geschokt waren. Als er verschillen van mening zijn op het gebied van buitenlands politieke onderwerpen dan komt dat vroeg of laat ook terug in het veiligheidsbeleid en de samenwerking van de bondgenoten. Hoofdpunt blijft de houding ten opzichte van het Oostblok. Ik denk hierbij aan de verschillen tussen de Verenigde Staten en de Bondsrepubliek" .
Jason: Wat zijn de voornaamste problemen in de betrekkingen tussen de Verenigde Staten en West-Europa op militairgebied? Volten: "Je komt dan uit bij de Amerikaanse opvattingen over strategie. In de laatste jaren gaan deze opvattingen in een richting, die tot gevolg kan hebben dat de Verenigde Staten zich wat terughoudender op gaan stellen tegenover West-Europa. SDI is daarvan een teken aan de wand. Het grondgebied van de Verenigde Staten moet beschermd worden. Ogenblikkelijk wordt er dan de verzekering gegeven dat men het grondgebied van West-Europa zal blijven beschermen. Toch kun je stellen dat er sprake is van een meer terughoudende opstelling ten opzich te van een nucleaire garantie. Bekijk je de nuloptie die in Reykjavik besproken is, dan zie je een andere stap. De eerste wapens die West-Europa gaan verlaten zijn die wapens, die de Sovjet-Unie kunnen bedreigen. De wapens die overblijven kunnen haar niet bedreigen. De nucleaire garantie en de koppeling tussen de Verenigde Staten en Europa is niet meer zo vanzelfsprekend. Ik zeg niet dat de Verenigde Staten zich zullen terugtrekken uit West-Europa. Zij blijven overtuigd van hun grote strategische belangen alhier. Wel dringt men er bij de bondgenoten op aan de inspanningen op conventioneel gebied te verhogen. Er wordt in de Verenigde Staten echter niet alleen naar W est-Europa gekeken, men dicht zichzelf een globa-
~ :i!! ~
'" ~ Ie taak toe. De strijdkrachten moeten zich richten op deze globale taak. Hierdoor krijgen de landstrijdkrach ten, waarom wij in West-Europa juist zo zitten te springen, niet de hoogste prioriteit. Die ligt bij de Amerikaanse marine en de luchtmacht. Taakverdeling bij de verdediging van het Westen is noodzakelijk geworden".
Er zijn verschillen in het buitenlands beleid van de Verenigde Staten en West-Europa. Wij denken hierbij aan Midden-Amerika, Zuid-Afrika en Libil3!. Wat zijn de gevolgen voor de militaire samen werking? "Wanneer het Amerikaanse beleid ten aanzien van internationale pro-
Wat zijn de verschillen in het Amerikaanse en de Westeuropese veiligheidsbeleid tegenover het Oostblok? "Tot voor enige jaren was er een consensus over het veiligheidsbeleid in de NAVO. De nucleaire discussie en de houding van de SPD en de Labourparty, hoewel beide niet aan de macht zijn, hebben deze consensus verstoord. Volgens de Verenigde Staten is de politiek van dètente mislukt. De Sovjet-Unie is doorgegaan met bewapenen en heeft weinig gedaan ter verbetering van de mensenrechten in het land. De Duitsers zuIlen het hier niet mee eens zijn. Zij zeggen "er is rust aan het front" en zullen wijzen op de verbeterde betrekkingen met de DDR.