Verslag Vollenbak Volontaire 2016 by Steunpunt vrijwilligerswerk Brussel

VOLLENBAK VOLONTAIRE INSPIRATIEDAG OVER VRIJWILLIGERSWERK IN BRUSSEL

verslag 5 december

2016

voorwoord 5 december, de Internationale Dag van de Vrijwilliger, stond in 2016 in het teken van de talrijke initiatieven van Brusselaars die mensen samenbrengen en zorgen voor een duurzaam Brussel waar wij graag wonen. Op maandag 5 december organiseerden we in Muntpunt het 3-talig event ‘Vollenbak Volontaire’ om deze burgerinitiatieven in de kijker te plaatsen. Enthousiastelingen konden deelnemen aan rondetafels waar vragen werden beantwoord zoals: worden we een vzw, kunnen we samenwerken met initiatieven die hetzelfde beogen, waar vinden we nieuwe enthousiastelingen, enzovoort. Om 18u kon iedereen komen kijken naar de documentaire “Demain” en daarna uitgebreid kennis maken met initiatieven van Brusselaars. Maar dat is nog niet alles. Elk initiatief dat zich inschreef maakt in 2017 kans op een jaar begeleiding van ons en onze partnerorganisaties Bral en Citizenne.

25 personen namen deel aan de rondetafels. 17 Brusselse initiatieven werden voorgesteld op de website vollenbak volontaire. 90 mensen kwamen naar de film ‘Demain’ en maakten daarna kennis met de Brusselse initiatieven. 8 Brusselse initiatieven kunnen van een professionele begeleiding genieten van ons en onze partners Bral en Citizenne in 2017.

Dit verslag bevat een samenvatting met nuttige informatie die besproken werd tijdens de Rondetafels, contactgegevens voor info en ondersteuning van initiatieven, mogelijke financiering en voorbeelden van bestaande Brusselse initiatieven.

inhoud

Rondetafel 1: Hoe vind en zet je nieuw talent in?.................................................... p. 04 Rondetafel 2: Feitelijke vereniging of vzw : valkuilen & voordelen.................... p. 08 Rondetafel 3: Hoe hou je het vol?.................................................................................. p. 10 Rondetafel 4: Vrijwilligers wetgeving & gratis vrijwilligersverzekering............ p. 14 Info & ondersteuning.......................................................................................................... p. 16

Mogelijke financiering.........................................................................................................p.18

Geraakt door de positieve boodschap. Zin om ook samen te werken naar een groener, leefbaarder Brussel!

Je trouve quelques idées super intéressant. Mais ‘le top » se doit les rencontres et les échanges avec des gens d’ici. Merci!

Brusselse initiatieven.......................................................................................................... p. 20

hoe vind en zet je nieuw talent in ?

Quelle place y-a-t-il pour de nouvelles idées? Comment toucher des volontaires à Bruxelles? Comment améliorer leur implication? Nous mettons à votre disposition différents moyens, que votre organisation peut utiliser comme outils pour trouver le/la volontaire idéal(e). Nous nous penchons dans ce cadre d’une part sur la motivation du volontaire et sur les attributions du volontaire au sein de votre organisation. Nous travaillons d’autre part de manière très concrète, à partir d’exemples et de méthodes variées permettant de toucher des volontaires. Nous nous focalisons pour ce faire sur votre initiative, le quartier bruxellois et/ ou un secteur en particulier. Vous développez pour vous-même un choix réaliste, après avoir entendu par ailleurs la présentation d’un exemple pratique par 1000BxlenTransition. Accompagnatrice: Riet Decuyper | Het Punt Exemple bruxellois: Nuno Batalha |1000 BXlen Transition

Welke ruimte is er voor nieuwe ideeën? Hoe bereik je vrijwilligers in Brussel? Hoe verhoog je hun betrokkenheid? We reiken jou verschillende middelen aan die handvaten zijn voor jouw organisatie om de geknipte vrijwilliger te vinden. Hierbij staan we enerzijds stil bij de motivatie van de vrijwilliger en het takenpakket van de vrijwilliger in jouw organisatie. Anderzijds werken we zeer concreet met voorbeelden & verschillende methoden om vrijwilligers te bereiken. Hierbij focussen we op jouw initiatief, de Brusselse buurt en/of bepaalde sector. Je maakt voor jezelf een realistische keuze nadat je ook een praktijk voorbeeld van 1000BxlenTransition aan het woord kan horen. Begeleider: Riet Decuyper | Het Punt Voorbeeld uit Brussel: Nuno Batalha |1000 BXlen Transition

Vrijwilligers vinden begint bij... jouw initiatief aantrekkelijk maken! Trouver les volontaires... d’abord par promouvoir votre initiative! dan positieve verhalen, toon de resultaten van de vrijwilligers en creëer betrokkenheid. •

Le bénévole veut que ses valeurs se retrouvent dans l’organisation pour laquelle il s’engage. « Est-ce que je suis un ajout valable? »

L’initiative qui accueille des bénévoles doit se concentrer sur les besoins de l’individu et pas uniquement sur ses propores besoins. Il suffit de répondre au terme “Flexivol” pour répondre aux besoins récensés...

Ease of acces ~ eenvoudig toegankelijk

“You never get a second chance after the first impression”

•

De organisatie moet toegankelijk zijn, zowel fysisch (contactpunten, populariteit, enz.) als moreel of ethisch (respect hebben voor nieuwe vrijwilligers bv.)

Wat betekent dat?

•

Wat kan jij aan de nieuwe vrijwilliger bieden? Qu’est-ce que vous pouvez offrir aux bénévoles? Hoe zorg je ervoor dat hij zich welkom voelt en iets kan betekenen? Comment est-ce que les bénévoles se sentiront à l’aise et la bienvenue?

Stel je de vraag of je open staat t.o.v. nieuwe vrijwilligers: zijn de huidige vrijwilligers geen te hechte groep?

•

Donne l’image de future aux nouvelles volontaires: ‘Wat we samen kunnen doen als groep.’

•

Zorg voor een aanspreekpunt, een toeverlaat, een vertrouwenspersoon (een persoon die het welzijn van een groep bewaakt – ook buiten de vergaderingen)

•

L’organisation se doit d’être accessible tant au niveau physique (points de contacts, popularité, etc.) qu’au niveau moral ou éthique (le respect pour les nouveaux bénévoles, p.e.)

FLEXIVOL

Als je een activiteit organiseert voor meer zichtbaarheid en promotie (indirect werven), als je een affiche/ flyer/oproep maakt voor het zoeken naar vrijwilligers (direct werven), houd dan altijd het volgende in het achterhoofd:

Flexibility ~ flexibiliteit •

• Een soepel kader creëren opdat de vrijwilliger zich flexibel kan engageren: Qua tijd, qua locatie, que levensfase (het is oké als je je een periode minder intensief inzet)

Xperiment ~ experiment •

De vrijwilligers willen dat de ervaring die men verwerft in het kader van de opdracht nuttig is, zowel op persoonlijk vlak en/of professioneel.

•

Vrijwilligers mogen falen! Volgende keer beter…

•

Legitimacy ~ legitimiteit, imago

Le bénévole souhaite que l’expérience qu’il acquière dans le cadre de sa mission lui soit utile sur le plan personnel et/ou professionnel.

•

Werf buiten de gekende kennissen/gelijkgezinden.

•

De vrijwilliger wil zijn waarden terugvinden in de organisatie waarvoor hij zich engageert.

•

Niemand wil zijn tijd verspillen en wil een duidelijke missie waarvoor hij zich nuttig wil inzetten.

Werf als het goed gaat, dan geef je ook een positief beeld naar de buitenwereld. De telle manière on construit un “pool” de volontaires.

•

Toon aan dat iemand door zijn inzet zijn aandeel heeft in het resultaat (zichtbare).

•

Le bénévole faut voir les résultats concrets par son propre contribution (cela pousse la motivation en plus).

•

Le bénévole a besoin de travailler dans un cadre souple, de s’engager de manière flexible.

•

De vrijwilliger mag grenzen stellen aan zijn engagement!

•

Geef het gevoel van eigenaarschap; le sentiment d’être propriétaire d’une action, d’un projet (l’autonomie)

•

Als je een website of facebookpagina hebt, geef

Incentives ~ stimulansen, prikkels •

What’s in for the volunteer?

•

Demandez les besoins des volontaires: comment peut-on agir au questions, idées, … des volontaires ?

•

Speel in op de motivatie: ervaring opdoen, vorming krijgen, positieve feedback, genoeg uitdagingen, verantwoordelijkheid en autonomie. Dat is waarderen op maat! Ook afhankelijk van type vrijwilliger op welke manieren.

Met het “flexivol” model stuur je jouw initiatief in de richting van de vrijwilligers, de mensen die jouw initiatief trekken, uitbouwen, deel van uit maken.

•

Ook de betrokkenheidscirkel speelt hierin een rol: beter vertrekken vanuit één taak naar meerdere tot trekkersrol en kijken hoe je hierin waarderend kan werken.

•

Durf starten met een kleine ambitie, vraag niet teveel van nieuwe vrijwilligers. Leg daarom het volledige engagement niet bij één persoon.

•

Il faut veiller à motiver le bénévole, le valoriser, lui donner de l’importance. Cela passe notamment par la communication, les mots d’appréciation.

•

A la première rencontre il faut questionner les besoins: 1) wat wil je doen? 2) wat wil je leren? 3) wat doe je graag?

Variatie ~ variatie •

•

Het is belangrijk om ervoor te zorgen dat er afwisseling zit in de taken van de vrijwilliger, om te vermijden dat hij zich gaat vervelen en bijgevolg de structuur verlaat. Il est important de permettre une rotation dans les fonctions/tâches du bénévole, pour éviter qu’il s’ennuie et donc, qu’il quitte la structure. Aussi que ses souhaits soient entenduês régulièrement.

Organisation organisatie is vlot 6

•

Het imago van de organisatie betekent veel voor de vrijwilliger. Dit waarderen en efficiënte acties naar voren brengen zijn essentiële punten.

•

RECRUTER DIRECTEMENT Schrijf een boodschap – annonce in 4 stappen: 1. Wie zijn jullie? Wat maakt jou uniek? Waarom zouden vrijwilligers naar jullie komen? Vous-etes qui? C’est quoi qui vous faites unique? Pourquoi les gens préfèrent votre organisation ? 2. Qui voulez-vous (profil, talents,…)? Qu’est-ce qu’il faut faire ? Wat moet die doen? Wie wil je aantrekken (profiel, kenmerken, eigenschappen)? 3. Wat kan je hen bieden? Qu’est-ce que vous avez à offrir? 4. Hoe kunnen ze je contacteren? Comment peut-on vous contacter? Comment est- ce qu’on dirige ou organise le premier contact ? Distribuer votre annonce sur : •

(NL) www.vrijwilligerswerk.be

•

(FR) www.levolontariat.be

•

(NL-FR) www.vrijwilligersjobs.be | www.11.be

RECRUTER INDIRECTEMENT Par la visibilité: •

Zet jouw vrijwilligers in de kijker via een reportage van Het Punt

Dit betekent ook dat de organisatie vlot verloopt zonder administratieve balast zoals bv.teveel vergaderen, onnodige documenten.

•

Werk samen met naburige organisaties of organisaties die een ander doelpubliek bereiken dan die van jouw initiatief.

•

L’image de l’organisation signifie beaucoup pour le bénévole. La valoriser, et mettre en avant les actions efficaces sont des points essentiels.

•

Distribuez votre mission: infovergaderingen. Remarque: il faut savoir le but de telle réunion: pour s’informer ou

•

L’organisation est facile (pas trop de réunions, règles, administration...)

•

plutôt s’engager ?

•

Jouw initiatief via www.selfcity.be bekend maken

•

Par les ambassadeurs: de sterke vrijwilligers die netwerken, nieuwe mensen aantrekken…

Laughs lachen, ontspanning, leuk

•

In de huidige context is de grens tussen vrije tijd, ontspanning en vrijwilligerswerk heel dun; men moet dit altijd voor ogen houden

•

Dans le contexte actuel, la frontière entre les loisir, la détente et le bénévolat est mince; il faut toujours garder cette idée en tête. Le plaisir et le goût d’être engagé

•

La première rencontre ne passe pas dans une réunion, mais plutôt lors d’une action, d’une activité ludique

Getuigenis 1000Blx en Transition:

Bxl Laïque, Récyclart, Facebook: Au début, les partenariats avec des associationss déjà en place nous ont beaucoup aidé. D’abord parce que ces associations ont des moyens que nous n’avons pas, mais aussi parce qu’elles nous ont donnés beaucoup de visibilité. Ça nous a permit d’attirer de l’attention vers notre page Facebook (notre principal moyen de communication, puisque c’est gratuit), et maintenant nous avons 5000 personnes qui nous suivent. Ceci dit, on constate que Facebook est un bon outil de publicité, mais pas d’engagement ou de recruitement de bénévoles. Facebook peut donner envie aux gens de nous connaitre et de nous contacter, mais c’est seulement après un contacte personnalisé qu’on réussit à engager des gens dans nos activités. Veel geleerd bij het wegvallen van één persoon: quand tout repose sur les efforts d’une seule personne, on ne trouve souvent pas la meilleure solution. Pendant trop longtemps, nous avons laissé le fondateur faire la plupart du travail, alors qu’il n’avait pas forcément les meilleurs ressources pour accomplir la tâche. Après qu’il a parti, il nous a fallu chercher d’autres ressources pour assurer le travail qu’il faisait. Grâce a cet effort, nous avons trouvé des bonnes partenariats et collaborations.

Aussi, quand la plupart du travail est assurée par une seule personne, on a beaucoup moins à offrir aux nouveaux arrivés. Les gens qui arrivent peuvent nous demander “qu’est-ce que je peux faire pour vous aider?”, et on n’a pas de réponse, car tout est déjà assuré et on n’a pas besoin de grand-chose. Il faut garder une fléxibilité dans notre façon de travailler, pour nous permettre de réajuster notre mode de fonctionnement, afin d’intégrer des nouvelles personnes et leurs idées et méthodes. “kom met je idee”, maar de meeste mensen hebben geen idee. Là, on invite les gens à venir connaitre nos différents projets et à s’attacher à ceux qui leur semblent plus intéressants. Parfois, si nous avons des besoins concrètes, on demande des tâches spécifiques (par example, traduction du site vers le néerlandais). Parfois ça marche, parfois pas. Il y a des gens qui ne trouvent pas facilement leur place dans le groupe – mais aussi parce qu’ils ne font pas un grand effort pour la trouver. On a des bénévoles (dont moi) qui pendant des mois n’ont pas vraiment trouvé leur utilité dans le groupe, mais on persisté jusqu’à ce qu’ils s’intègrent. Les coordinateurs doivent rester patients et savoir que la plupart des gens qui s’intéressent au projet ne sera jamais bénévole régulier. Il faut savoir accepter les gens qui disent que viendront et ne viennent pas (cela arrive souvent) sans se décourager. Ça fait partie du bénévolat. Infovergaderingen waar ze daarna niet terugkomen. C’était difficile de motiver des gens avant qu’on avait des activités concrètes à proposer. Et même avec des activités regulières, on ne compte pas sur un engagement fixe de la plupart des gens. Il faut adapter son programme de travail et son niveau d’ambition selon les énergies dont nous disposons.

We hebben heel wat positieve ervaring uit onze regelmatige acties die we doen, waarop we op een groep vrijwilligers (pool) kunnen rekenen. L’avantage de notre fonctionnement par l’événementiel (a travers l’organisation d’un repair café par mois, un marché gratuit, etc.), c’est que on n’est pas obligé à demander un engagement à long terme aux bénévoles. Ils peuvent être présents pour le repair café ce mois-ci, et pas le mois suivant. Les gens ne se sentent pas obligées. On vient quand on a envie et personne n’est sous pression.

feitelijke vereniging of vzw : valkuilen & voordelen 8

Dit is een rondetafel voor iedere vrijwilliger die zijn weg beter wil leren kennen in het kluwen van feitelijke verenigingen en vzw’s. Er wordt in de eerste plaats ingegaan op jouw vraag hieromtrent, en iedereen kan meer te weten komen over de verschillen tussen feitelijke verenigingen en vzw’s, de voor- en nadelen van deze juridische structuren, de rechten en plichten die eraan verbonden zijn; wat de verschillende stappen zijn om voor een vereniging of vzw te kiezen etc. Begeleider: Amand De Waele | jurist/consultant exposé Voorbeeld uit Brussel: Inès Vandermeersch | Cycloperativa

Cette table ronde s’adresse à tout volontaire qui souhaite mieux s’orienter dans l’écheveau inextricable des organisations de fait et des asbl. Nous partons dans un premier temps des questions que tu as à ce sujet. La possibilité est par ailleurs donnée à tous d’en apprendre plus sur les différences entre organisations de fait et asbl, sur les avantages et les inconvénients de ces structures juridiques, les droits et les devoirs qui y sont liés, les différentes étapes à respecter pour choisir un statut d’association de fait ou d’asbl, etc. ©2016 VOLLENBAK VOLONTAIRE

Accompagnateur: Amand De Waele | jurist/consultant exposé Exemple bruxellois: Inès Vandermeersch | Cycloperativa

De vereniging is geen rechtspersoon en heeft dus ook geen rechtspersoonlijkheid. De oprichting en de werking worden niet bij één of andere wet geregeld.

Geen wettelijke regeling.

De leden zijn in persoonlijke naam dragers van rechten en plichten

rechtspersoonlijkheid

organisatie

rechten en plichten

schulden

Een feitelijke vereniging kan niet aansprakelijk gesteld worden De leden van een vereniging kunnen wel persoonlijk aansprakelijk gesteld worden bij het niet-nakomen van de aangegane verbintenissen en afspraken met derden.

aansprakelijkheid

Leden moeten met eigen persoonlijk vermogen eventuele schulden betreft.

De leden kunnen slechts individueel en in eigen naam optreden.

De vereniging heeft geen bezittingen. De bezittingen zijn de mede-eigendom van alle leden.

bezittingen

Op fiscaal vlak gelden de gewone regels inzake de personenbelasting (directe belastingen) of deze inherent aan de BTW-wetgeving

Er zijn geen wettelijke verplichtingen buiten de afspraken die de leden onderling of met derden maken

Minstens 2 personen die overeenkomen om op geregelde en duurzame wijze een aantal initiatieven te nemen.

aard

Feitelijke vereniging

Vergelijking tussen een feitelijke vereniging en een vzw

VZW

Schulden worden vereffend door de vzw.

De leden zijn individueel niet gebonden in hun privé-vermogen.

Enkel de vzw kan aansprakelijk gesteld worden op voorwaarde dat de rechtspersoonlijkheid tegenstelbaar is aan derden en dat de vereniging beheerd wordt als “een goede huisvaderu . De vzw kan in eigen naam en voor eigen rekening optreden, dagvaarden en gedagvaard worden.

De vzw kan een eigen vermogen en bezittingen hebben die duidelijk afgebakend zijn van het individuele vermo en van de leden.

Op fiscaal vlak wordt de vzw onderworpen aan de rechtspersonen- of vennootschapsbelasting (directe belastingen) al naargelang de aard van de activiteiten. Ook kan de vzw verplicht zijn een BTW-nummer te hebben

Er zijn wettelijke verplichtingen m.b.t. de -stichtingsvergadering -het neerleggen op de griffie van de Rechtbank van Koophandel van de statuten en statutenwijzigingen -de akten betreffende de benoeming of de ambtsbeëindiging van de bestuurders -de akten betreffende de benoeming of de ambtsbeëindiging van de personen aan wie het dagelijks bestuur is opgedragen, van de personen gemachtigd om de vereniging te vertegenwoordigen -de akten betreffende de benoeming of de ambtsbeêindiging van de commissarissen -het ledenregister -de jaarrekening -publicatie in de bijlagen tot het Belgisch Staatsblad van de statuten per uittreksel, de Raad van Bestuur, de gemachtigden, het dagelijks bestuur en de commissarissen

De vereniging als rechtspersoon heeft rechten en plichten

Wettelijk regeling vastgelegd in de wet van 27 juni 1921, gewijzigd door de wet van 2 mei 2002 (Agemene Vergadering, Raad van Bestuur, werking, ledenregister,...).

De vereniging is een rechtspersoon en heeft rechtspersoonlijkheid. Een vzw leidt een zelfstandig bestaan.

Een groep van ten minste 3 personen die overeenkomen gemeenschappelijke doelstellingen te realiseren en waarin commerciële belangen of doelstellingen ondergeschikt (=subsidiair) zijn aan het ideële doel.

hoe hou je het vol ?

Niets heeft het eeuwig leven. Maar bewonerscollectieven hopen vaak wel een hele tijd mee te gaan en aan de weg te timmeren. Hoe doe je dat? Waar vind je de energie om door te zetten als de resultaten niet meteen volgen, het einddoel nog ver weg lijkt, de uitdaging gigantisch? Kun je haalbare doelen kiezen op kortere termijn? Is een beurtrol een goede manier om het werk te verlichten? Welke afspraken maak je daarover? En hoe ga je om met spanningen en meningsverschillen binnen je groep? Kun je je collectief weerbaarder maken tegen desillusies, conflicten of burn-outs? Begeleider: Piet Van Meerbeek |Bral Voorbeeld uit Brussel: Martine De Gerlache | Commons Josaphat

Rien n’est éternel. Mais les collectifs d’habitants espèrent malgré tout pouvoir exister et continuer à ce développer longtemps. Comment y parvenir ? Où trouver l’énergie nécessaire pour persister lorsque les résultats ne suivent pas tout de suite, lorsque la cible paraît encore éloignée et le défi énorme ? Peut-on choisir des objectifs possibles à atteindre à plus court terme ? Un système de rotation peut-il constituer une bonne manière d’alléger le travail ? Quels accords passer à ce sens ? Et comment gérer les tensions et les différences d’opinion au sein de ton groupe ? Est-il possible, collectivement, de mieux se prémunir contre les désillusions, les conflits ou les burnouts ? Accompagnateur: Piet Van Meerbeek |Bral Exemple bruxellois: Martine de Gerlache | Commons Josaphat

Welke bedreigingen zijn voor de motivatie en het voortbestaan van een groep? We zien er op 3 niveaus: 1. Le niveau personnel: les contraintes de la vie matérielle et relation¬nelle. Militer demande du temps, de l’énergie, de la disponibilité d’esprit. Il faut dans le même temps assurer ses besoins matériels, pour soi et pour ses proches.

Bewoners organiseren zich veel meer dan vroeger in positieve acties. En veel mensen kiezen ook eerder voor een engagement in een project, iets dat afloopt eens het doel bereikt is, terwijl ze zich vroeger vaker inschreven in een structuur die bedoeld was om tijdloos te zijn (wijkcomité bv). Les gens s’engagent encore mais de plus en plus de manière fluctuante, à court terme, plutôt pour des projets que pour des collectifs ou structures. Dat betekent niet per se dat het probleem van ‘volhouden’ zich nu niet meer stelt. Misschien zelfs integendeel: als er maar één doelstelling is, en die blijkt moeilijker te bereiken dan aanvankelijk gedacht, is er geen uitwijkmogelijkheid. Collectieven die bedoeld zijn om op lange-termijn verder te blijven leven, kunnen in zo’n geval altijd nog wel een nevenproject ontwikkelen dat mensen nieuwe motivatie geeft.

Analoog daarmee: veel groepen hebben eerder te weinig mensen die willen mee beslissen dan dat er een machtsstrijd woedt. 2. Le niveau intra-groupe: les conflits internes. S’organiser collectivement n’est pas une mince affaire : tensions relationnelles, difficultés de communication, luttes de pouvoir, imbroglios affectifs, divergences politiques... Ces épreuves affaiblissent, paralysent et parfois font exploser des dynamiques politiques de l’intérieur. À travers nos luttes, nous sommes toutes et tous en recherche “d’autre chose’’, de gratifications, de reconnaissance, de pouvoir… Chez certaines personnes, cette recherche de gratification prend une place disproportionnée. 3. Le niveau sociétal: les changements sont très lents. Les luttes sont âpres, épuisantes, interminables. On se sent souvent minori¬taires et impuissant-e-s. Il est difficile, face à tant d’adversités, de ne pas traverser des phases de doutes

Piet, Bral:

Enkele mogelijke oplossingen die kort circuleren Getuigenis van Commons Josaphat: rond de tafel onder vorm van steekkaartjes:

Collectif citoyen qui défend l’esprit du bien commun et veut développer la friche Josaphat (Evere/ Schaarbeek) comme quartier modèle, géré comme bien commun.

•

C’est souvent dans l’ac¬tion, en partageant des moments forts, que l’on se rapproche, que l’on relativise les tensions interper¬sonnelles.

•

Se trouver des objectifs qu’on sait atteindre, à court terme, éventuellement des objectifs intermédiairs.

•

Font 1 réunion/mois en journée + 1/mois en soirée pour impliquer davantage de gens.

•

De doelen die elke persoon wil bereiken, heel duidelijk en transparant maken. Se mettre au claire quant à ces objectifs personnels.

•

Fêter les victoires! Rendre visible pour tous les participants et ceux autour que c’est grâce au collectif qu’un objectif est atteint.

Est passé de la réflection (la défense du concept du bien commun) à l’action, autour d’un lieu concret (la friche Josaphat). Cela mobilise plus qu’une idée abstraite.

•

Prendre du recul. Accepter ses limites. Comprendre que le bénévolat n’est pas un travail professionel. Aanvaarden dat iedereen z’n eigen ritme heeft.

Vise des objectifs intermédiairs qui sont accrocheurs. C’est important pour tenir le coup parce que l’objectif finale est loin d’ici et difficile d’atteindre.

•

Eerlijkheid, democratie, openheid, iedereen betrekken bij de beslissingen. Donner la possibilité à tous les membres du groupe de participer à la prise de décision.

Tegenover de complexe overheidsstructuur stellen ze een groep (met actieve bewoners + professionelen) die samen een groot en divers netwerk hebben.

•

Hebben een coördinatiegroep van een kleine 10 personen die een aantal beslissingen kan nemen. Het is belangrijk niet te talrijk te zijn bij de coördinatie. Als je meer volk hebt, kunnen je leden best in werkgroepen opgedeeld worden eerder dan de coördinatie nog groter te maken.

•

Binnen de verschillende groepen laat Commons Josaphat de frustraties en de spanningen niet aanslepen.

•

Valoriser tous les membres du groupe. Elke bijdrage van elke persoon naar waarde schatten.

•

Een vzw/asbl structuur kan in sommige gevallen helpen pour délimiter les rôles et augmenter l’engagement des administrateurs.

•

Beurtrol/tour de rôle dans la coordination: kan nuttig/ utile zijn. Mais mieux vaut un groupe qu’un seul coordinateur/voorzitter pour ne pas trop concentrer les responsabilités.

•

Delegeren. Donner la responsabilité pour une action à une ou quelques personnes. Ne pas parler de ‘mon projet’ mais de ‘nous’ et ‘notre projet’. Geef zoveel mogelijk mensen een vorm van ‘eigenaarschap’ over het initiatief.

•

Het gezellig houden, eten, drinken… Accueil chaleureux. Être à l’écoute de tous.

•

Loslaten. Ne pas vouloir tous controler. Accepter et reconnaître des changements au sein du groupe comme une transition vers de nouvelles dynamiques.

•

De mogelijkheid creëren om sub-projecten te lanceren, au sein du collectif, qui seraient portés par de nouvelles personnes.

•

Trouver du temps et des espaces pour partager les ressentis sur la qualité relationnelle des échanges ; essayer de résoudre collectivement les conflits dès qu’ils apparaissent.

•

Mettre en place des techniques de discussion favorisant l’écoute et les échanges constructifs.

•

Faire venir, s’il faut, des observateurs extérieurs ou des médiatrices pour avoir un point de vue et d’éventuels conseils sur la vie du groupe.

Discussie: •

Veel groepen zijn te afhankelijk van 1 trekker.

•

Subprojecten mogelijk maken om de deur open te zetten voor nieuwe mensen, kan goed zijn maar verhoogt de nood aan coördinatie. Voor de trekkers en de coördinatoren is het nog eens een project extra.

•

Een coördinatiegroep is vooral bij homogene verenigingen of collectieven makkelijk. Jammer genoeg zijn er niet zoveel heterogene groepen.

•

De band tussen “gebruikers” van het initiatief en de trekkers verslapt in veel groepen.

•

Gevaar: afhankelijkheid van subsidies.

Bedankt voor de onthaal en de organisatie. J’ai été basculée, touchée par le film! Cela m’a fait sentir coupable et me donne envie de changer certaines choses.

vrijwilligers wetgeving & gratis vrijwilligers verzekering 14

Moet je rekening houden met de vrijwilligerswet? Wie mag vrijwilligen? Kunnen mensen in asielprocedure ook vrijwilligerswerk doen? Is de informatieplicht voor de vrijwilligers zoiets als een contract? Waarmee moeten wij rekening houden als wij maar af en toe eens één vrijwilliger willen inzetten? Maak kennis met de vrijwilligerswet. Of fris jouw kennis nog eens op. Ben je een niet-gefedereerde (of onafhankelijk) initiatief, dan ben je zeker gebaat met een gratis vrijwilligersverzekering. Kom er alles over te weten! Begeleider: Barbara Fruyt | Het Punt

Devez-vous tenir compte de la législation sur le volontariat ? Qui a le droit de travailler bénévolement ? Les personnes en cours de procédure d’asile ont-elles également le droit de faire du volontariat ? L’obligation d’information relative aux volontaires équivaut-elle à une sorte de contrat ? De quoi faut-il tenir compte lorsque on souhaite avoir recours à un volontaire que de manière ponctuelle ? Familiarisez-vous avec la législation sur le volontariat. Ou rafraîchissez simplement vos connaissances. Si votre initiative n’est pas fédérée (ou indépendante), vous avez tout intérêt à prendre une assurance volontariat gratuite. Venez pour tout apprendre à ce sujet ! Accompagnateur: Ariane Close |Plate-forme Francophone du Volontariat

La loi relative aux droits des volontaires •

Bénévolat en Belgique et à l’étranger

•

Définition du volontariat

•

Types d’organisations

•

Un contrat de bénévolat?

•

Responsabilité civile

•

Assurance du volontaire

•

Volontariat des étrangers

•

Indemnités ou défraiement des bénévoles

•

Bénévole au chômage, prépensionné, en incapacité de travail…

Assurance gratuite volontariat les provinces bénéficient d’une aide financière de la Loterie Nationale pour payer une assurance collective gratuite organisée au niveau provincial. Cette assurance couvre tant la responsabilité civile que les dommages corporels et la protection juridique, à raison de 200 jours par an par association. De plus amples informations sur les conditions de cette assurance sont disponibles auprès de chacune des provinces ainsi qu’auprès de la COCOF à Bruxelles.

Regelgeving voor vrijwilligerswerk • •

Wetgeving Wat is vrijwilligerswerk? Wie mag vrijwilligen? Mag jij vrijwilligers inschakelen? De vrijwilligerswet Het Vlaams Decreet Vrijwilligerswerk Rechten en plichten

GRATIS VRIJWILLIGERSVERZEKERING De VGC biedt een gratis verzekering aan voor vrijwilligerswerk in Brussel, met middelen van de Nationale Loterij.

Informatieplicht van de organisatie Verzekeringsplicht van de organisatie Bestuursvrijwilligers •

Kosten en vergoedingen

De forfaitaire kostenvergoeding De reële kostenvergoeding Kilometervergoedingen Papierwinkel

•

info & ondersteuning Steunpunt Vrijwilligerswerk Brussel

SteunpuntVrijwilligerswerk Brussel biedt vormingen, infosessies en begeleiding op maat rond de vrijwilligersbeleid, -wet en -verzekering, het rekruteren en motiveren van vrijwilligers/deelnemers/ leden van verenigingen en vzw’s in Brussel. Bral wil een duurzaam Brussel bouwen van onderuit, dankzij de kennis, vaardigheden en de energie van de Brusselaars. Ze helpen je met expertise en raad op maat, contacten met ‘best practises’ en administraties, zoektocht naar subsidies,... Citizene biedt expertise rond Appreciative Inquiry. Met deze methodiek ontdekt een groep of organisatie welke voorwaarden noodzakelijk zijn voor een klimaat waar vrijwilligers vanuit eigen ervaringen en kwaliteiten hun engagement vorm geven. Citizenne biedt ook vormingen. Netwerk Bewust Verbruiken inspireert en activeert mensen tot een eenvoudige en duurzame levensstijl. Die stelt de waarde van bezit en de nood aan nieuwe aankopen in vraag. Onze activiteiten stimuleren het hergebruik, herstel en delen van spullen.

L’asbl Réseau de Consommateurs Responsables (RCR) fait la promotion active d’initiatives locales, collectives et autogérées de « consommation alternative », qui permettent de remettre l’humain et l’environnement au centre des préoccupations et de reconstruire un système viable sur le long terme.

CONTACT c 02 218 55 16 m info@hetpuntbrussel.be w www.hetpuntbrussel.be

CONTACT c 02 217 56 33 m info@bral.brussels w www.bral.brussels

CONTACT c 0478/877 386 m info@citizenne.be w www.citizenne.be

CONTACT c 02 894 46 15 m info@bewustverbruiken.be w www.bewustverbruiken.be

CONTACT c 081 22 69 50 m info@asblrcr.be w www.asblrcr.be

La PFV souhaite que chaque bénévole s’épanouisse dans son volontariat. C’est la raison pour laquelle elle aide/ accompagne/conseille/ informe tant les candidats volontaires que le secteur associatif.

JINT ondersteunt en geeft info over de mogelijke subsidieprogramma’s voor internationale jongerenprojecten.

CONTACT c 02 512 01 12 m info@levolontariat.be w www.levolontariat.be

CONTACT c 02 209 07 20 m jint@jint.be w www.jint.be 17

Wijkcontracten dienen voor de herwaardering van bepaalde wijken. Wijken met een contract krijgen de nodige middelen voor deze acties, die in samenwerking met de inwoners gebeuren.

CONTACT

De VGC wil vernieuwende initiatieven van stadsmakers een duwtje in de rug geven. Ze bieden ook een gratis verzekering aan voor vrijwilligerswerk in Brussel.

CONTACT

La Transition un processus mené par des citoyen(ne)s qui ont décidé d’agir pour que leur lieu de vie devienne plus résilient, plus soutenable et plus agréable à vivre.

CONTACT

c 02 279 22 11 w www.brussel.be

m info@reseautransition.be w www.reseautransition.be

c 02 563 03 00 m brussit@vgc.be w www.vgc.be/bruss-it

mogelijke financiering Ulele (Europees) is de grootste Europese crowdfundingsite. Je vindt er veel kunstprojecten en journalistiek, maar ook gaming, technologie en goede doelen. Geldschieters worden geen investeerders, maar je kan ze wel beloningen uitdelen.

Hello crowd! is het crowdfundingplatform van Hello bank!, in samenwerking met Ulule. Hello crowd! is een platform gebaseerd op beloningen en giften. Ze zorgt ervoor dat internetgebruikers tal van projecten, zowel ondernemend, creatief als solidair, kunnen steunen. De Koning Boudewijnstichting (Belgisch) steunt projecten en burgers die zich engageren voor een betere samenleving.

Growfunding/BXL (Belgisch) is het platform voor sociale crowdfunding in en rond Brussel. Growfunding wil inspirerende stadsprojecten financieren. Het is nieuwe mensen en ideeën leren kennen en samen bouwen aan een project in je nabije omgeving. Via KissKissBankBank (Belgisch) ronsel je ‘kissbankers’, geldschieters voor je creatieve project (kunst, design, journalistiek, entertainment …). Je vindt er geen aandeelhouders, maar kiest zelf de beloning voor investeerders.

Crofun (Belgisch) gaat heel breed: elke sector en elk type crowdfunding (donaties, leningen of aandelen) is er welkom.

Kickstarter (internationaal) is wellicht de bekendste site voor crowfunding. Puur op donaties en sponsoring blies Kickstarter al 40.000 creatieve projecten leven in.

Angel.me (Belgisch) is er voor innovatieve en creatieve starters. Ofwel bied je je investeerders aandelen, ofwel kies je voor een beloningsysteem. Je kan je crowdfunders visibiliteit (sponsoring dus), kortingen of speciale aanbiedingen geven. SoCrowd (Belgisch) geeft financiële zuurstof aan duurzame initiatieven in de sociale, culturele en zorgsector door het aantrekken van privé-kapitaal te begeleiden.

Idigap is een reward- en donation based platform waar de focus ligt op de creatieve sector en kleine ondernemingen die het moeilijk hebben om financiering te vinden. Vanuit een andere invalshoek biedt het plaats voor zowel ideeën als projecten.

World of crowdfunding richt zich tot iedereen met een idee waardoor de menigte bewogen en warm gemaakt kan worden. Vele mensen samen financieren zo talrijke projecten van allerlei aard: business, sport, cultuur, educatie, goede doelen,… . De financiering van de projecten gebeurt d.m.v. donaties en beloningen. Yeee-haaa is een nieuw crowdfundingplatform voor donatie- en reward based crowdfundingprojecten. Er wordt gewerkt zonder commissie en transactiekosten, YEEE-HAAA maar mits betaling van een eenmalige projectkost.

VOLLENBAK

INITIATIEVEN BRUSSELAARS / COMMONS / INITIATIVES BXL

Degustation De Bon Sens BXL

Collectmet

Opération anti gaspillage, la DBS consiste dans une revisite de la notion de gratuité et de partage. Grosso modo, action et initiative citoyenne humaniste, à tendance écologiste.

Collectmet is een initiatief gesteund door louter vrijwilligers dat iedere zondag aan het einde van de markt van Abattoir onverkocht groente en fruit inzamelt en verdeelt aan de minder bedeelden.

Tournevie

LETS Brussel

Tournevie is een non-profit uitleendienst voor werktuigen in hartje Brussel. In ruil voor een zeer bescheiden lidmaatschap heb je toegang tot een breed gamma aan kwaliteits- gereedschap. Kortom: een betaalbaar en ecologisch initiatief om de doe-het-zelfmentaliteit in de stad te versterken.

LETS Brussel werd in mei 2012 opgericht dankzij de inzet van 4 enthousiaste Brusselaars. LETS staat voor Local Exchange and Trade System en is een ruilkring van mensen die met elkaar kennis, diensten en goederen uitwisselen. Geld komt er niet aan te pas, wel een virtuele munt.

VOLONTAIRE Pool is Cool

“1000Bxl en Transition” ce sont des habitants de Bruxelles-centre qui mettent en place des projets citoyens concrets, locaux et conviviaux visant à recréer une ville plus solidaire, plus raisonnée et qui prenne soin de l’environnement. “1000Bxl en Transition” bestaat uit bewoners van het centrum van Brussel, die concrete, lokale en inclusieve projecten opstarten. Het doel is een meer solidaire en bedachtzame stad te creëren, die voor het milieu zorgt.

Elke belangrijke stad in Europa heeft publieke openluchtzwembaden, behalve Brussel. POOL IS COOL gaat de uitdaging aan hier verandering in te brengen, vanuit de overtuiging dat openluchtzwemmen een belangrijke rol speelt voor de leefkwaliteit van een stad en haar bewoners. Met interventies en acties in de stad proberen we in Brussel publieke aandacht te wekken. Aan de hand van research, ontwerp en debat onderzoekt POOL IS COOL de mogelijkheden voor openluchtzwemmen in Brussel.

La petite Maison du Peuple

Canal d’Accroche

La pMP[*], un laboratoire d’économie sociale collaborative en activité depuis 2015 à Bruxelles. Un lieu de soutien, d’intervention et d’aide mutuelle. Un lieu que les gens peuvent fréquenter gratuitement peu importe leur statut économique ou social, sans discrimination d’origine, d’âge, ou de genre. A la base de la démocratie : la parole entendue.

Canal d’Accroche se veut être un projet ou urbanisme, construction, open source, alimentation, mobilité se mélangent pour créer des outils avec les gens du quartier pour s’approprier l’espace public. Nous mettons a disposition les outils déjà construit pour que de nouvelles personnes savent activer leur espace de vie.

1000Bxl en Transition

VOLLENBAK

INITIATIEVEN BRUSSELAARS / COMMONS / INITIATIVES BXL

Molenbike

Recup’Kitchen

Ik zou een rickshaw dienst willen organiseren in de voetgangerszone gebaseerd op de vrije bijdrage. Bedoeling is om zowel passagiers te transporteren (naar huis, winkel, ziekenhuis brengen) als boodschappen te doen. De rickshaw kan ook als meubel/stand fungeren voor flyers als hij niet wordt gebruikt. Het project maakt deel uit van een breder idee rond fietsdiensten, Molenbike.

Une équipe de volontaires motivés cherchent régulièrement des invendus des marchés pour les transformer en délicieux repas sains et végétariens qu’ils offrent à prix libre aux gens. Plus qu’un projet de récupération alimentaire, les activités de Recup’Kitchen permettent de créer des liens social dans l’espace public à Bruxelles. Recup’Kitchen est une cuisine mobile en gestion collective à qui plus que 150 donateurs ont contribué.

Tandem

Project MA

Refugees and European NGOs volunteering, learning and changing the world together! Tandem is an initiative co-led by refugees aimed at supporting their integration in Belgium. We do this by creating opportunities for refugees to bring their experience and skills to European-level NGOs via short-term volunteer placements.

Project Ma organiseert intergenerationele activiteiten waarbij we jong en oud samenbrengen in scholen of na-schools om tezamen te breien, te lezen, te tekenen, te koken, yoga te doen, … Het helpt om senioren uit hun isolement te halen en we geven aan onze jongeren een leuker beeld van de ouderen.

VOLONTAIRE Velt Koekelberg

Cycloperativa is een association van Bruxellois(es) waar on apprend à réparer des vélos et travailler en cooperatie Zo on lutte tegen l’impact de la domination de la voiture et de la competitie dans notre vi(ll)e Voor un environnement et une qualité de vie een beetje meer meilleur L’accès à une mobilité douce, la cohésion sociale, les savoirs locaux, la mixité du quartier zijn pour nous super belangrijk, vecteur de plus de solidarité et d’entraide.

De samentuin Velt Koekelberg is in 2012 ontstaan. Onze werking is zowel individueel als collectief en voornamelijk educatief. In de collectieve tuin werken we met een groep individuele leden maar ook met verenigingen. We zoeken steeds mensen om samen de collectieve percelen te bewerken.

Commons Josaphat

Epitaaf

Ons doel is dat de Josaphatsite, een braakliggend terrein op de grens tussen Schaarbeek en Evere, wordt ontwikkeld als een commons. Wij werkten een realistisch voorstel uit dat wij nu willen verdedigen. Het voorstel omvat concrete voorstellen voor de manier waarop er gewoond, geleefd en gewerkt zal kunnen worden in deze buurt.

Epitaaf is een vereniging van gepassioneerde vrijwilligers die via rondleidingen, tentoonstellingen en andere activiteiten de waarde van het funerair erfgoed onder de aandacht brengt. We staan in voor het behoud, de restauratie en het openstellen van het beeldhouwersatelier Salu, naast de begraafplaats van Laken.

Cycloperativa

VOLLENBAK VOLONTAIRE

INITIATIEVEN BRUSSELAARS / COMMONS / INITIATIVES BXL

Zadenkiosk | le Kiosque à graines

Ecollines

Ons collectief wil de Brusselaars helpen om een eigen moestuin aan te leggen, zelfs op een klein stukje grond. Dat doen we in het Pocket Park Laneau in Laken. Elke deelnemer heeft een bak van 2 m². Vandaag willen we een stap verder gaan en nog meer inwoners helpen. Daarom willen we de zadenkiosk bouwen, een mobiele kiosk die door de wijken rijdt om de Brusselaars advies te geven.

Nous souhaitons mettre à disposition de Bruxellois ‘sans jardin’, un grand terrain (agricole) déjà partiellement utilisé comme potager ‘bio’, situé dans le parc naturel des Collines (Ellezelles) entre champs et réserve naturelle d’oiseaux. Ce terrain est disponible pour une expérience de jardinage durable et innovante, propice à la création de liens humains et de convivialité autour d’un projet écologique.

1000Bxl en Transition “1000Bxl en Transition” ce sont des habitants de Bruxelles-centre qui mettent en place des projets citoyens concrets, locaux et conviviaux visant à recréer une ville plus solidaire, plus raisonnée et qui prenne soin de l’environnement.

Inspirerend!

Wauw ! Overwhelming! Door elkaar geschud. Maar met … hoop !

The movie was very interesting and gave a bit of boost to start at least thinking about some activities. It was very nice idea that it was followed by a presentation of already existing projects.

ONZE PARTNERS

Steunpunt Vrijwilligerswerk Brussel