Blog: 'Hij die niet genoemd mag worden en andere bijgeloven in de theaterwereld'

Hij die niet genoemd mag worden en andere bijgeloven in de theaterwereld. geschreven door Stephanie Hus

bij·ge·loof (het; o; meervoud: bijgeloven) 1. geloof aan de bovennatuurlijke kracht van allerlei voorwerpen enz. dat geen deel uitmaakt van een traditioneel geloof Paraskevidekatriafobie, wel eens van gehoord? Dit is de irrationele angst voor vrijdag de 13e. André Hazes, een van Nederlands bekendste volkszangers, had hier bijvoorbeeld last van. Naast dat hij geen optredens gaf op deze volgens hem onheilspellende dag, sloot hij zichzelf de hele dag op in zijn huis. André is niet de enige geweest, dit blijkt wel uit een daling in geboekte reizen op deze dag die reisorganisaties hebben geconstateerd. Door een vergelijkbare fobie, triskaidekafobie, angst voor het nummer 13 hebben sommige hotels en ziekenhuizen zelfs geen 13e etage of kamer. Vrijdag de 13e en het nummer 13 zijn bekende bijgeloven, maar je kent vast ook mensen die afkloppen op hout, niet onder een ladder lopen of 7 jaar ongeluk verwachten na het breken van een spiegel.

Bijgeloof in het theater De theaterwereld zit vol met bijgeloof. Hoe kan het ook anders als je een allemaal creatieve artiesten samen zet. Zo kunnen artiesten hun eigen bijgeloof ontwikkelen, zoals de grote Italiaanse tenor Luciano Pavarotti. In elk theater waar hij optrad, zocht hij op het toneel naar een kromme, roestige spijker. Wanneer hij dit niet vond, weigerde

hij het podium te betreden. Dit deed natuurlijk snel de ronde bij de theaterdirecteuren en zij zorgden ervoor dat er iedere keer als hij optrad zo’n spijker rondslingerende.

Hiernaast zijn er ook veel bijgeloven die alom bekend zijn in de theaterwereld.

Onbeschreven ‘regels’ waar je je aan moet houden, anders zal het ongeluk brengen.

Hieronder zullen we onze favoriete bijgeloven uit de theaterwereld opsommen: .

1. Hij die niet genoemd mag worden: Macbeth Macbeth is de laatste van Shakespeares vier grote tragedies. De naam Macbeth, of zelfs stukken uit dit toneelstuk uitspreken in het theater zou niet alleen persoonlijk, maar ook voor de gehele productie onheil brengen. Zo lopen voorstellingen stuk, krijgen acteurs ongelukken of gebeurt er iets slechts met het publiek. Een bekende 'redenering' van de onheil van Macbeth is dat Abraham Lincoln dit stuk aan het lezen was op de avond voordat hij werd neergeschoten.

De oorsprong van dit bijgeloof ligt bij de hekserij dat voorkomt in dit stuk.

Shakespeare zou zijn heksenspreuk hebben gestolen van plaatselijke heksen. Zij wilden dat hij de spreuk zou schrappen, maar dit deed hij niet. Vervolgens hebben heksen het stuk vervloekt. Als iemand toch per ongeluk deze onheilbrengende woorden uitspreekt, zijn er gelukkig enkele manieren om deze vloek af te wenden: de gehele cast moet 11 keer ronddraaien en sorry zeggen tegen Dionysus. Of diegene zou dan het laatste monoloog van Puck moeten citeren uit Shakespeares Midzomernachtdroom.

2. Fluiten in het theater brengt ongeluk Dit bijgeloof stamt nog af uit de tijd dat er geen headsets en walkie talkies waren.

In die tijd werd er namelijk gefloten als een decorelement moest verschijnen.

Iemand die vrolijk op het toneel aan het fluiten was, zou dan zomaar per ongeluk een zwaar decorstuk op zijn hoofd kunnen krijgen. Deze ooit praktische regel is nu blijven bestaan als bijgeloof. Gelukkig is het optrekken van decorstukken nu een fluitje van een cent. ;-) 3. Je mag elkaar geen succes/geluk wensen Een bekend gebruik in de theaterwereld is dat je elkaar geen succes of geluk mag wensen voordat ze het podium betreden. Dit zou namelijk ongeluk brengen. De oorsprong zou liggen bij een oud geloof, waarin podiumgeesten hun magie gebruiken om het tegenovergestelde uit te voeren van wat jij wil zien gebeuren.

Dit ligt dan wel weer in lijn met de uitspraak wat je wel mag zeggen: ‘Breek een been’. Uitspraken ook zijn goedgekeurd door de podiumgeesten zijn ‘Toitoitoi’ en ‘Spuug ze in de bek’. ;-)

2