/305b by Stephan Bauwens

Hoelang duurt de opleiding ? Wat zijn de toelatingsvoorwaarden ? Welke voorkennis moet ik hebben ? Is er een ingangsexamen of toelatingsproef ? Wanneer gaat die door en hoe kan ik me voorbereiden ? Welke vakken krijg ik en wat houden ze in ?

Een SID-in in elke provincie:

Tot welke datum kan ik me inschrijven ? Is er een inschrijvingsstop ? Zijn er keuzerichtingen en vanaf wanneer ? Krijg ik stages ? Hoeveel ? Hoe is de opleiding opgevat ? Theoretisch, praktisch of een combinatie ? In welke onderwijsinstellingen kan ik de richting van mijn keuze volgen ? Wanneer zijn er info- en opendeurdagen ?

West-Vlaanderen Expohallen Roeselare Diksmuidsesteenweg 400 8800 ROESELARE

Limburg Limburghal Jaarbeurslaan 6 3600 GENK

donderdag 12 januari 2012: 9u - 12u en 13u - 16u vrijdag 13 januari 2012: 9u - 12u en 13u - 16u zaterdag 14 januari 2012: 10u - 16u

donderdag 1 maart 2012: 9u - 12u en 13u - 16u vrijdag 2 maart 2012: 9u - 12u en 13u - 16u zaterdag 3 maart 2012: 10u - 16u

Vlaams-Brabant en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest Brabanthal Brabantlaan 1 3053 HAASRODE

Antwerpen Antwerp Expo Jan Van Rijswijcklaan 191 2020 ANTWERPEN

WAT NA HET SECUNDAIR ONDERWIJS ? NAJAAR 2011

CHECKLIST SID-in Studie-info

WAT NA

HET SECUNDAIR ONDERWIJS ? NAJAAR 2011

Wat is uniek, typisch, aantrekkelijk ... aan deze onderwijsinstelling ? Zijn er mogelijkheden voor werkstudenten ? Hoe werkt het examensysteem ? Hoe verlopen de contacten met professoren, docenten, assistenten ? Zijn er mogelijkheden tot studiebegeleiding ? Organiseert de onderwijsinstelling activiteiten in het kader van de internationale uitwisselingsprogrammaâ&#x20AC;&#x2122;s ?

donderdag 19 januari 2012: 9u - 12u en 13u - 16u vrijdag 20 januari 2012: 9u - 12u en 13u - 16u zaterdag 21 januari 2012: 10u - 16u

donderdag 8 maart 2012: 9u - 12u en 13u - 16u vrijdag 9 maart 2012: 9u - 12u en 13u - 16u zaterdag 10 maart 2012: 10u - 16u

Wat zijn mijn mogelijkheden na de studies ? In welke sectoren kan ik terecht ? Welke zijn de huidige tewerkstellingsperspectieven ? Hoe hoog zijn de studiekosten ? Welke sociale voorzieningen zijn er ? Hoe zit het met de bereikbaarheid van de onderwijsinstelling ? Welke verblijfsmogelijkheden zijn er ?

Notities

WNHSO_1112_Cover_v3.indd 1-4

Oost-Vlaanderen Flanders Expo Maaltekouter 1 9051 GENT

Schoolbezoeken op donderdag en vrijdag Vrij bezoek op zaterdag Meer info op www.sidin.be

donderdag 26 januari 2012: 9u - 12u en 13u - 16u vrijdag 27 januari 2012: 9u - 12u en 13u - 16u zaterdag 28 januari 2012: 10u - 16u

20/09/2011 13:14:19

s e i K jij

wattwilâ&#x20AC;&#x2030;... ech

: o d o t

list k c e h je c mee te t e e verg an niet -in! a d r i e s t h e ac aar d n n e nem .be

sidin www.

WNHSO_1112_Binnenwerk_v5.indd 2

20/09/2011 15:38:11

tips voor een doordachte studie- of beroepskeuze

deel 3 WAAR KAN JE AAN DE SLAG?

Doel en structuur van de brochure

De audiovisuele sector 92 De bediendensector 93 De binnenvaartsector 94 De bouwsector 95 De sector bus en car (bezoldigd vervoer van personen) 96 De chemiesector 97 De sector dienstencheques 98 De elektrotechnische sector 99 De garage- en koetswerksector 100 De groene sectoren 101 De horeca 102 De houtsector 103 De internationale handel, het vervoer en 104 de logistiek: bedienden De kappersector 105 De sector kleding en confectie 106 De lokale besturen 107 De sector voor metaal-, machine- en elektrische bouw 108 De sector montage en kraanbediening 109 De papier- en kartonverwerkende nijverheid 110 De sector podiumkunsten en muziek 111 De printmedia sector 112 De sector van de social profit 113 De sector taxi en verhuur van voertuigen met bestuurder 114 De textielsector 115 De textielverzorging 116 De sector van transport en logistiek: arbeiders 117 De uitzendsector 118 De vastgoedsector 119 De sector verhuizingen, meubelbewaring & 120 aanverwante activiteiten De voedingsindustrie 121

deel 1 WAT KAN JE STUDEREN?

1. Hoger onderwijs 11 1.1 De bama-structuur 11 1.2 Toelatingsvoorwaarden voor bachelor en master 13 1.3 Leerkrediet 13 1.4 Studiefinanciering 14 1.5 Lerarenopleiding 15 1.6 Professioneel gerichte bacheloropleidingen 16 1.7 Academisch gerichte bachelor- en masteropleidingen 23 1.7.A Studiemogelijkheden aan de hogescholen 24 1.7.B Studiemogelijkheden aan de universiteiten 30 2. Hoger beroepsonderwijs (hbo5) 37 2.1 Hoger beroepsonderwijs in centra voor 37 volwassenenonderwijs (HBO5) 2.2 Hoger beroepsonderwijs voor verpleegkunde (HBO5) 38 3. Secundair-na-secundair 39 4. Secundair onderwijs voorbereidend jaar op het hoger 40 onderwijs 5. Secundair onderwijs specialisatiejaren derde graad 40 beroepssecundair onderwijs 6. Secundair onderwijs tweede kwalificatie derde graad 41 7. Secundair volwassenenonderwijs 42 8. Opleidingen tot uniformberoepen 43 8.1 Defensie 43 8.2 Politie 43 9. Kerkelijk hoger onderwijs 44 9.1 Rooms-katholieke godsdienst 44 9.2 Protestantse godsdienst 44 10 . SYNTRA-opleidingen 45 11. Opleidingen ingericht door de VDAB 46 12. PrivĂŠ-onderwijs 46 13. Studeren en stage lopen in het buitenland 46 14. Flexibel studeren 47 14.1 Flexibele leerroutes 47 14.2 Open Universiteit Nederland 48 14.3 Examencommissies 49 deel 2 WAaR KAN JE STUDEREN?

1. 2. 3. 4. 5.

52 53 81 84 86

Universiteiten Hogescholen Hbo5 Verpleegkunde Uniformberoepen Consortia volwassenenonderwijs

deel 4 BIJKOMENDE INFO

123

1. Handige hulp: de centra voor leerlingenbegeleiding 124 2. Infopunten vorming en opleiding 126 3. Voor wie meer wil weten over verder studeren 127 4. Voor wie meer wil weten over de sprong naar de 128 arbeidsmarkt

De inhoud van deze brochure evolueert snel. Aanvullingen op deze publicatie vind je op www.sidin.be. Een nieuwe editie is gepland in oktober 2012. Deze brochure bevat, waar mogelijk, de namen van de studierichtingen zoals ze op de websites van de verschillende onderwijsinstellingen staan.

wat k a n je s t u d e r en ?

A / Sarah zit in het zesde jaar aso Moderne talen-wiskunde. Haar dilemma?

B/ Ismaël zit in het zesde jaar tso koel- en warmtetechnieken. Hij twijfelt over wat hij nu verder gaat Doen.

De mama van Sarah runt een kleine keten van kledingzaken. In de vakanties werkt Sarah er als verkoopster. Ze doet dat wel graag, maar enkel voor een tijdje. Ze is telkens weer blij als haar vakantiejob erop zit. Haar moeder wil haar liefst in een van de winkels laten werken en haar zo voorbereiden om later de hele zaak over te nemen. Sarah vindt het idee van flink geld verdienen en je eigen baas zijn, best aanlokkelijk. Maar ze beseft ook dat ze keihard zal moeten werken en risico’s moet nemen.

Koeltechnicus is een knelpuntberoep, dus hij kan meteen aan de slag. Het loon valt goed mee, maar hij is bang dat hij dan nooit meer kan studeren.

Ze is gek op dieren en wil eigenlijk dolgraag dierenarts worden. De leraren op scholen twijfelen: “Zal dat niet te zwaar zijn voor jou, Sarah? De eerste jaren is dat stevig blokken en je scores voor wetenschappen vallen wat tegen.” Maar Sarah weet dat ze reserves heeft. Ze blokt nu enkel om te slagen. Haar leraren zien Sarah eerder als verpleegster: “Je bent zo sociaal, Sarah. Je hebt zoveel aandacht voor anderen. En daar zijn de wetenschappen niet zo zwaar.” Maar als kind al werd Sarah ziek van de geur in een ziekenhuiskamer... Is dat wel iets voor haar? Wat kiezen? De verzekerde toekomst? Toch doen wat leraren afraden? Kiezen voor wat je spontaan niet zint?

Anderzijds lijkt het Ismaël wel wat om verder te studeren. Hij had goede punten en volgens de leerkrachten moet een professionele bachelor wel haalbaar zijn. Maar hij wil liever ineens voor industrieel ingenieur studeren. Hij weet wel dat hij zich dan extra zal moeten inzetten voor wiskunde, maar gelooft dat hij dit aankan. Of misschien toch met een professionele bachelor starten en via een schakeltraject achteraf alsnog opklimmen tot industrieel ingenieur? Ismaël is ook een actieve medewerker binnen een jeugdcentrum en hij vindt het wel fijn om andere jongeren te helpen met hun problemen. Hij weet niet goed of hij dit als vrijwilliger wil blijven verder doen of als professionele medewerker. Wat kiezen? Meteen geld verdienen? Zich specialiseren binnen zijn studiedomein of iets totaal anders studeren?

wat ka n j e s t u d e r e n?

C/ Sven zit in het zesde jaar aso Latijn-wiskunde. Hij worstelt met volgende keuzes.

D/ Nikki heeft er een zevende jaar kinderzorg op zitten. Wat gaat ze doen?

Stopt hij gewoon en wordt hij kelner? De vorige zomervakanties werkte hij als hulpkelner in een klasserestaurant aan de kust. Hij heeft er gezien hoe de kelners fors geld verdienen. Hij hoorde hun verhalen: “Wij moeten maar een drie- of viertal maanden hard werken. De rest van het jaar is het af en toe een weekend meedraaien.” Waarom zou hij eigenlijk verder studeren?

Werken? Ze hoeft zich niet in te schrijven bij de VDAB, want ze kan meteen starten in het kinderopvangverblijf waar ze stage liep. Of toch ook maar inschrijven bij de VDAB?

Sven houdt van lezen en schrijven. Hij verslindt een boek of twee per week en is ‘hoofdredacteur’ van de maandelijkse familiekrant. Ook aan de schoolkrant werkt hij mee. Vandaar zijn droom om Taal- en Letterkunde te studeren en later leraar te worden. Maar bij de kerstexamens had hij een tekort voor Engels en Duits. Hij begreep er niks van. Maar ja, punten zijn punten. Toch blijft die studiekeuze zijn voorkeur hebben. Voor wiskunde haalt Sven altijd erg goede cijfers. Daarom heeft zijn klastitularis (ook wiskundeleraar) hem al een paar keer aangesproken: “Sven, man, jij moet toch voor burgerlijk ingenieur gaan!” Maar zijn oudere broer is ingenieur en Sven vindt hem een saaie kerel, zonder enige interesse in cultuur. Die weg wil hij zeker niet inslaan. Wat kiezen? Snel geld? De uitdaging als ingenieur? Zijn droom?

Studeren? Een secundair-na-secundair tso Leefgroepenwerking lijkt haar wel interessant. De studierichting Orthopedagogie vindt Nikki ook boeiend, maar de studies schrikken haar wat af. Ze heeft gehoord dat orthopedagogie ook wordt aangeboden in het hoger beroepsonderwijs (HBO5) van het volwassenenonderwijs. Al vanaf het eerste jaar bestaat de opleiding daar uit veel stage en andere praktijkonderdelen! Maar theorie blijft wel een belangrijk onderdeel, ook in het volwassenenonderwijs. Zou ze dan niet meteen starten aan de hogeschool? Maar het theoretisch gedeelte daar is er nog veel belangrijker. Nee, het is dan beter om eerst in HBO5 te starten en eventueel achteraf nog een bachelor te behalen via een schakeltraject. Kleuterjuf worden ziet ze ook wel zitten. Maar haar ouders en leerkrachten denken dat dit te zwaar zal zijn. Zo’n grote groep kleuters de baas kunnen, is niet haar sterkste punt. Maar zij ziet zichzelf wel voor een klasje staan. Wat kiezen? Meteen aan de slag? Een andere richting inslaan of iets doen waar ze eigenlijk al als kind van droomde, maar wat door iedereen wordt afgeraden?

t i p s vo o r e e n d o o r dac h t e s t u d i e - o f b e ro e p s k e uze

tips voor een doordachte studie- of beroepskeuze Je staat binnenkort voor een belangrijke keuze die een blijvende invloed heeft op de rest van je leven. Je kan heel veel wegen uit. De kennis en vaardigheden die je nu opdoet, zijn een onmisbare basis voor je verdere professionele toekomst. Maar levenslang bijleren is een must voor iedereen, ongeacht of je nu nog verder studeert of meteen al een beroep gaat uitoefenen. Misschien twijfel je over wat te doen nadat de poort van de secundaire school definitief achter je dichtslaat. Je bent niet de enige, zoals je kon lezen in de keuzedilemma’s van Sarah, Ismaël, Sven en Nikki. Voor hen geldt hetzelfde als voor jou: een studie- of beroepskeuze, daar moet je toch wel even over nadenken. Weeg de voor en tegens grondig af. Hier volgen alvast enkele tips voor een doordachte studie- of beroepskeuze.

EEN STUDIE- OF BEROEPSKEUZE ... ... IS jouw KEUZE !

Jij moet een keuze maken. Niet anderen voor jou. Maar om die keuze zelf te maken, moet je jezelf goed kennen. Wie ben ik? Wat wil ik? Wat kan ik? Dat zijn de drie kernvragen.

Dan moet je er natuurlijk wel tijdig bij zijn. Ook als je beslist om te gaan werken, zijn er misschien een aantal formaliteiten (inschrijven bij de VDAB, kinderbijslag, ... ) die je in orde moet brengen. Je informeren is dus de boodschap.

... vraagt zelfkennis

... vraagt goede informatie

Om jezelf te kennen, denk je na over wie je bent, wat je doet en waarom. Je kan ook heel wat opsteken van je omgeving. Familie, vrienden en kennissen zullen je steeds weer vragen: “Wat ga jij volgend jaar doen?” Antwoord met een vraag: “Waar denk jij dat ik goed in ben?” Sommigen zullen niet weten wat zeggen en anderen zullen misschien hun eigen keuze opdringen, maar je zal sowieso meer over jezelf leren. Hoe zien anderen me? Welke talenten heb ik volgens hen?

Kiezen gaat beter als je over goede informatie beschikt. Hoe kom je aan die informatie?

... vraagt tijd

‘Kiezen’ gaat niet vanzelf, het vraagt tijd en inspanning. Begin er dus op tijd mee en doe het actief en grondig. Geloof in jezelf, maak een tijdsschema en een concreet stappenplan om tot een weloverwogen beslissing te komen. Houd in je stappenplan ook rekening met de praktische uitvoering ervan (inschrijving, verplaatsing, huisvesting, financiën, ... ). Laat je niet opjutten door je omgeving die vindt dat je in maart of april al moet hebben beslist. De meeste inschrijvingen lopen tot september en een studentenkamer vind je heus dan ook nog - al is de keuze dan beperkter. Je beslist beter wat later en overtuigd, dan dat je te vroeg een verkeerde keuze maakt. Let wel op: soms laten opleidingsinstituten slechts een beperkt aantal kandidaten tot de opleiding toe.

Via de school, de leraren en het CLB Je kan in de eerste plaats terecht bij je school en je leraren. Zij hebben de taak om je te begeleiden in je studie-of beroepskeuze. Samen kunnen jullie deze brochure als vertrekbasis gebruiken. Het CLB ondersteunt op haar beurt de school en leraren in die begeleiding. Gebeurt er niets op jouw school? Dan kan je er eens op de leerlingenraad over beginnen. Of je kan rechtstreeks beroep doen op het CLB. Achteraan bij de bijkomende info vind je de adressen van de CLB’s. Via oud-leerlingen Bevraag oud-leerlingen van je school. De ene school is de andere niet. Daarom is het zinvol uit te zoeken welke problemen oud-leerlingen van jouw school ondervinden in hun verdere studies en/of hun beroep. Zij kunnen je informeren over de sterke en zwakke punten van je vooropleiding en je realiteitszin aanscherpen over wat de beroepsrealiteit inhoudt. Veel scholen organiseren zelf zo’n infomoment op een avond of namiddag.

tips vo o r e e n d o o r dach te s t u d i e - o f b e ro e p s k e u ze

Via het net De hogescholen, universiteiten en sectorfondsen hebben elk een eigen webstek met info. Surf naar www.hogeronderwijsregister.be voor de juiste gegevens van de onderwijsinstellingen. Bij de adressen in deel 2 staan trouwens ook de websites van de onderwijsinstellingen. Voor de websites van de sectorfondsen blader je door naar deel 3. Surf naar www.onderwijskiezer.be voor gedetailleerde info over alle professionele en academische bachelors, masters, HBO5, uniformopleidingen en studeren in het buitenland. Je kan de info raadplegen vanuit verschillende ingangen: belangstelling, schoolvakken of studiegebieden. Een onlinebelangstellingsvragenlijst is geïntegreerd. Via mail kan je ook alle vragen kwijt. Via de SID-in’s In elke Vlaamse provincie gaat een SID-in door. Op deze Studie-informatiedagen hebben alle Vlaamse onderwijsinstellingen en heel wat beroepssectoren een infostand. Bovendien organiseren de meeste onderwijsinstellingen en sommige beroepssectoren ook vaak hun eigen infomomenten. Op de SID-in kom je te weten wanneer die precies plaatsvinden. De data waarop er SID-in’s in jouw buurt zijn, vind je op de achterflap van deze brochure en op de website: www.sidin.be Bekijk achteraan de vragen waarop je zeker een antwoord wil krijgen tijdens de SID-in. Neem ze mee en leg ze aan de informanten voor. Maak een lijstje van je capaciteiten, interesses, vaardigheden en talenten

Vergelijk dat lijstje met de eisen die aan bepaalde opleidingen en beroepen worden gesteld. Ga ook op zoek naar je zwakke punten. Wie vaardig is met zijn handen, kiest vaak beter voor een praktische dan een theoretische opleiding. Als je het niet leuk vindt om fysieke inspanningen te leveren, kies dan niet voor een job in de bouwsector. Analyseer kritisch je studiehouding

Is het moeilijk om nog een tandje bij te steken? Studeer je nu eigenlijk niet zoveel en heb je nog reserves die je kan aanspreken? Ben je bereid meer tijd aan je studies te besteden als je er voor zou kiezen om verder te studeren? Ben je voldoende gemotiveerd en heb je een goede studiemethode?

Stel een lijst op met pro’s en contra’s

Kan je moeilijk kiezen tussen verder studeren en gaan werken? Of weet je al wat je wil doen, maar twijfel je over de studierichting of het beroep dat je wil uitoefenen? Maak dan voor elke optie een lijst met pro’s en contra’s. Overloop hierbij hoe het zit met je kennis en vaardigheden om die studie te volgen of dat beroep uit te oefenen. Ook de toekomstperspectieven mag je niet uit het oog verliezen: wat zijn mijn doorgroeimogelijkheden in deze job of waar kan ik aan de slag met dat hoger diploma? Vul deze lijsten regelmatig aan en overweeg alle pro’s en contra’s bij je definitieve keuze. Kiezen met het hart of met het verstand?

Uiteraard kan je niet blindelings je hart volgen en hou je best rekening met de realiteit bij het maken van je keuze. Als je bijvoorbeeld wilt werken in een bepaalde sector, informeer je dan eerst eens over de grootte van de sector en de bedrijven (kmo’s, multinationals, ... ) die ertoe behoren. Dat kan voor een stuk je arbeidskansen bepalen. Heel wat mensen die een bepaalde studie volgen, komen uiteindelijk in een totaal andere sector terecht. Hoeveel verkopers hebben dat vak gestudeerd? Hoeveel mensen werken met een onderwijsdiploma in de bank- of verzekeringssector? Ga zo maar door. Anders gezegd: de tewerkstellingskansen hangen niet altijd af van de vooropleiding die je hebt gevolgd, maar van wie je geworden bent en waar je je wil voor inzetten. Zelfs als je voor een richting kiest waar een grote vraag is naar afgestudeerden, is dat geen garantie op hoge tewerkstellingskansen. Want die vraag is misschien al afgenomen op het moment dat jij drie, vier of vijf jaar later afstudeert. Laat je dus in je keuze vooral leiden door wat je graag doet en wat je boeit.

d o e l e n s t r u c twat u u r va k an nd jee sbtro u dceh rure en ?

Doel en structuur van de brochure In deze brochure krijg je een overzicht van alle informatie die je nodig hebt om een doordachte studie- of beroepskeuze te kunnen maken. Dit omvat: 1. tips bij het maken van een doordachte keuze; 2. een volledig overzicht van alle studie- en opleidingsmogelijkheden na het secundair onderwijs en de verschillende betrokken onderwijsinstellingen; 3. een overzicht van de verschillende beroepssectoren; 4. informatie over waar je terecht kan voor extra hulp bij het maken van een keuze –– Het inleidende deel geeft je tips bij het maken van een doordachte studie- of beroepskeuze. Je vindt er enkele praktijkgerichte suggesties en voorbeelden die je helpen bij je bezoek aan een SID-in. –– Het eerste deel overloopt de verschillende studiemogelijkheden na het secundair onderwijs. Het bevat informatie over: 1. het hoger onderwijs zoals de bama-structuur, leerkrediet, studiefinanciering en een overzicht van alle bama-opleidingen 2. het hoger beroepsonderwijs: met aandacht voor de verschillende vormen en opleidingen die het HBO aanbiedt 3. secundair-na-secundair 4. secundair onderwijs voorbereidend jaar op het hoger onderwijs 5. secundair onderwijs specialisatiejaren derde graad beroepssecundair onderwijs 6. secundair onderwijs tweede kwalificatie derde graad 7. secundair volwassenenonderwijs 8. de opleidingen tot uniformberoepen: met Defensie en Politie 9. kerkelijk hoger onderwijs: Rooms-katholieke en Protestantse godsdienst 10. SYNTRA-opleidingen 11. opleidingen ingericht door de VDAB 12. privé-onderwijs 13. studeren en stage lopen in het buitenland 14. flexibel studeren: met de flexibele leerroutes, open universiteit Nederland en de examencommissies –– Het tweede deel geeft je een overzicht van de instellingen die de opleidingen, vermeld in het eerste deel, inrichten. –– H et derde deel geeft een overzicht van verschillende beroepssectoren. Je krijgt hier per sector een korte beschrijving van wat de sector precies doet, wat de meest voorkomende beroepen in de sector zijn en welke opleidingen je op deze beroepen voorbereiden. –– H et vierde en laatste deel geeft een overzicht van waar je terecht kan met je vragen of waar je nog extra informatie kan krijgen. Naast een lijst van alle CLB-centra, krijg je ook praktische informatie over de sprong naar de arbeidsmarkt en advies over vorming en opleiding.

: o d o t

list k c e h je c mee te t e e g ver niet n in! a a d r i e s t ach r de a a n nemen .be

sidin www.

WNHSO_1112_Binnenwerk_v5.indd 9

20/09/2011 15:50:56

deel 1 wat kan je studeren?

overzicht van alle studiemogelijkheden

wat k a n je s t u d e r en ?

wat ka n j e s t u d e r e n?

Dit deel geeft een opsomming van alle studiemogelijkheden, ingedeeld volgens de onderwijsstructuren. Per studierichting staan één of meerdere codes die aangeven waar je de studie kan volgen. In deel 2 vind je per code de naam van de onderwijsinstelling met de contactgegevens.

1.Hoger onderwijs 1.1 De bamastructuur De bachelor-masterstructuur of bamastructuur is een gevolg van de Bologna-akkoorden tussen 29 Europese landen. Het doel: een meer eenvormige structuur van het hoger onderwijs creëren en zo studeren binnen de Europese Unie eenvoudiger maken. Het hoger onderwijs in Vlaanderen bestaat uit: –– het hoger professioneel gericht onderwijs; –– het academisch gericht onderwijs. Het hoger professioneel gericht onderwijs bevat alleen bacheloropleidingen en wordt enkel georganiseerd aan de hogescholen. Het academisch gericht onderwijs bevat naast bacheloropleidingen ook masteropleidingen. Op dit ogenblik wordt het zowel aan de universiteiten als aan de hogescholen georganiseerd. Aan de hogescholen gebeurt dat binnen het kader van een associatie, een samenwerkingsverband tussen universiteiten en hogescholen. Associaties maken een betere wisselwerking tussen onderwijs en wetenschappelijk onderzoek in de opleidingen aan de hogescholen mogelijk. Er zijn vijf associaties in Vlaanderen: –– Associatie K.U.Leuven; –– Associatie Universiteit-Hogescholen Limburg; –– Associatie Universiteit Gent; –– Associatie Universiteit & Hogescholen Antwerpen; –– Universitaire Associatie Brussel. Vanaf het academiejaar 2013-2014 worden de academische bachelor- en masteropleidingen van de hogescholen in de universiteiten geïntegreerd. Enkel de universiteiten zullen die opleidingen dus aanbieden. De hogescholen zullen vanaf dan uitsluitend professioneel gerichte bacheloropleidingen organiseren. De integratie van de academische hogeschoolopleidingen in de universiteiten is het gevolg van een beslissing van de Vlaamse Regering en zorgt ervoor dat studenten de best mogelijke garanties krijgen om daadwerkelijk in contact te komen met wetenschappelijk onderzoek. Bovendien is de internationale erkenning van de academische bachelor- en mastergraden beter gegarandeerd als ze door de universiteiten uitgereikt worden. Er is één uitzondering op de integratie in de universiteiten: de academische kunstopleidingen. Zij zullen samen met de professionele kunstopleidingen een School of Arts vormen, die bij de hogescholen ondergebracht wordt. Wat betekent de integratie concreet voor de studenten? In 2012-2013 kan je nog inschrijven voor een academische opleiding aan een hogeschool. Vanaf 2013-2014 word je automatisch student van een universiteit. Ook je diploma zal uitgereikt worden door een universiteit. Dat betekent niet automatisch dat je je voor de lessen naar de huidige campussen van de universiteit zal moeten verplaatsen. In een eerste fase van de integratie zullen de lessen zeer waarschijnlijk nog plaatsvinden op de campussen van de hogescholen.

wat k a n je s t u d e r en ?

schema bama-structuur

MASTER NA MASTER (MANAMA) Duur: min. 60 studiepunten

voorbereidingsprogramma Duur: *

MASTER (MA) Hogeschool in associatieverband met universiteit of universiteit. Duur: min. 60 studiepunten

BACHELOR NA BACHELOR (BANABA) Hogeschool Duur: min. 60 studiepunten

voorbereidingsprogramma

SCHAKELPROGRAMMA

voorbereidingsprogramma

Duur: *

Duur: tussen 45 en 90 studiepunten

Duur: *

PROFESSIONEEL GERICHTE BACHELOR (PBA) Hogeschool Duur: 180 studiepunten

ACADEMISCH GERICHTE BACHELOR (ABA) Hogeschool of universiteit Duur: 180 studiepunten

* In de voorbereidingsprogramma’s zijn de studiepunten vrij te bepalen door de onderwijsinstellingen.

Afkortingen en termen BA: bachelor. Een PBA of professioneel gerichte bachelor leidt op tot

een beroep, een academisch gerichte bachelor (ABA) bereidt voor op een masteropleiding. BANABA of BNB: staat voor bachelor na bachelor: bachelorop-

leiding van ten minste 60 studiepunten die aansluit op een andere bacheloropleiding, bv. Specialisatie intensieve zorgen en spoedgevallenzorg na een verpleegkundige opleiding. MA: master. De studieomvang bedraagt ten minste 60 studiepunten

en sluit aan op een academische bacheloropleiding of een schakel- of voorbereidingsprogramma. MANAMA of MNM: staat voor master na master: een masteropleiding nadat je al een master behaalde.

schakelprogramma: overgangsprogramma tussen professionele bachelor en master met een studieomvang van ten minste 45 studiepunten en ten hoogste 90 studiepunten. Studiepunt: maat voor studiebelasting waarbij één studiepunt gelijk is aan 25-30 uur studie, oefeningen, hoorcollege, labo,... De studieomvang van elke opleiding en elk opleidingsonderdeel wordt in studiepunten uitgedrukt. Voorbereidingsprogramma: een programma dat kan worden opgelegd aan een student die niet in het bezit is van een diploma dat op rechtstreekse wijze toelating verleent tot de opleiding waarvoor hij zich wenst in te schrijven.

wat ka n j e s t u d e r e n?

1.2 Toelatingsvoorwaarden voor bachelor en master Om toegelaten te worden tot een bacheloropleiding, moet je in het bezit zijn van één van volgende diploma’s: –– een diploma secundair onderwijs –– een diploma hoger onderwijs van het korte type met volledig leerplan –– een diploma van het hoger onderwijs voor sociale promotie –– een buitenlands diploma of getuigschrift dat gelijkwaardig is aan een van deze diploma’s

Ook als je niet voldoet aan bovenstaande toelatingsvoorwaarden, kan een instelling je toelaten de opleiding te volgen. Men houdt in dat geval rekening met volgende elementen: humanitaire, medische, psychische of sociale redenen of je kwalificatieniveau, verdiensten of competenties. De instelling legt deze afwijkende toelatingsvoorwaarden vast in het onderwijsreglement. Voor opleidingen in de studiegebieden ‘audiovisuele en beeldende kunst’ en ‘muziek en podiumkunsten’, moet je bovenop de genoemde toelatingsvoorwaarden ook slagen voor een artistiek toelatingsexamen eigen aan deze opleidingen. De hogeschool waar je je wenst in te schrijven, neemt dit toelatingsexamen af. Ook voor de universitaire opleidingen geneeskunde en tandheelkunde moet je een toelatingsexamen afleggen. Dat examen wordt centraal georganiseerd. Alle informatie daarover vind je op de website www.ond.vlaanderen.be/toelatingsexamen Om rechtstreeks toegelaten te worden tot een masteropleiding, moet je in het bezit zijn van een academisch bachelordiploma. Ben je echter in het bezit van een professioneel bachelordiploma, dan kan een instelling je pas toelaten tot een masteropleiding als je eerst met succes een schakelprogramma hebt afgewerkt. Een instelling kan de toelating tot een masteropleiding beperken tot afgestudeerden van een welbepaalde bacheloropleiding. Als je niet in het bezit bent van een diploma van die bacheloropleiding, kan de instelling je niettemin toelaten, op voorwaarde dat je succesvol een voorbereidingsprogramma hebt afgewerkt.

1.3 Leerkrediet Elke student krijgt bij zijn/haar inschrijving in het hoger onderwijs een leerkrediet. Dat is een rugzak met 140 studiepunten. Voor je inschrijving haal je de studiepunten die je opneemt uit je rugzak. Als je slaagt, krijg je ze terug. De eerste 60 studiepunten waarvoor je slaagt, krijg je zelfs dubbel terug. De bedoeling van het leerkrediet is je te stimuleren een bewuste studiekeuze te maken en om de hogeschool of universiteit aan te sporen je studievoortgang te bewaken. Als je leerkrediet op nul komt, dan kun je je enkel nog inschrijven met de toestemming van de instelling (hogeschool of universiteit) en kan de instelling het studiegeld verdubbelen.

Als je na je inschrijving ontdekt dat je toch een verkeerde studiekeuze gemaakt hebt en dus van opleiding wilt veranderen, dan kan dat gevolgen hebben voor jouw leerkrediet. Als generatiestudent (een student die zich de eerste keer in het hoger onderwijs inschrijft voor een bacheloropleiding) krijg je het volledige leerkrediet terug als je voor 1 december van opleiding verandert.

wat k a n je s t u d e r en ?

Als je tussen 1 december en 15 maart verandert van opleiding, dan krijg je nog de helft terug. Voor niet-generatiestudenten bepaalt elke instelling zelf de datum tot waarop een wijziging in je inschrijving gevolgen heeft voor jouw leerkrediet. Die datum vind je in het onderwijs- en examenreglement van de instelling. Op het ogenblik dat je een masterdiploma behaalt, worden er 140 studiepunten terug afgetrokken van jouw leerkrediet. Als je daarna nog een bachelor- of masterdiploma wilt behalen, zal je dat dus zelf moeten bekostigen, tenzij je nog een positief leerkrediet overhebt. Als je een professionele of academische bachelor behaalt, wordt er niets afgetrokken van je leerkrediet. Op deze manier wil de overheid met haar beperkte budget toch aan iedereen de kans geven om een masterdiploma te behalen. Als je na het afstuderen of verlaten van het hoger onderwijs geen 60 studiepunten meer overhebt op jouw leerkrediet, kan je terug leerkrediet opbouwen. Jaarlijks krijg je 10 studiepunten toegekend tot een maximum van 60 studiepunten. Zodra dit leerkrediet opgebruikt is, zal je wel zelf je bijkomende opleiding(en) in het hoger onderwijs moeten bekostigen. Alle informatie over het leerkrediet vind je op www.studentenportaal.be. Via die website kan je ook de stand van je eigen leerkrediet opvolgen.

1.4 studiefinanciering Studeren kost een flinke duit: de aankoop van boeken, een treinabonnement, de huur van een kot... Studietoelagen zijn er om het je financieel wat makkelijker te maken. Om voor een studielage in aanmerking te komen, moet je wel aan een aantal inkomens-, nationaliteits- en pedagogische voorwaarden voldoen.

Je kan een studietoelage verkrijgen voor het volgen van twee bachelors, één master, één voorbereidingsprogramma, één schakelprogramma en één specifieke lerarenopleiding aan een hogeschool of universiteit. Studenten kunnen vaker en gemakkelijker veranderen van studierichting dan vroeger. De studievoortgang wordt nu bepaald aan de hand van het aantal studiepunten waarvoor je het afgelopen academiejaar geslaagd was. Studenten beschikken nu over een studietoelagekrediet. Het studietoelagekrediet is vergelijkbaar met een rugzakje waarvan de inhoud jaarlijks gebruikt én opnieuw aangevuld wordt op basis van de studiepunten waarvoor je je inschrijft en die je dan verwerft (= de studiepunten waarvoor je slaagt). Je moet enkel een beroep doen op je jokerkrediet wanneer je niet geslaagd bent. Wil je elders binnen de Europese Hogeronderwijsruimte (45 landen) studeren? Neem dan je studietoelage mee. Meer informatie vind je op www.studietoelagen.be of bel naar 1700, het gratis nummer van de Vlaamse overheid.

wat ka n j e s t u d e r e n?

1.5 lerarenopleiding Als je leraar wilt worden heb je twee mogelijkheden: of je volgt de geïntegreerde lerarenopleiding, of je volgt de specifieke lerarenopleiding. Beide lerarenopleidingen brengen een student de basiscompetenties van leraar bij en resulteren in het diploma van leraar. Toch zijn er verschillen tussen beide opleidingen. Een woordje uitleg:

De geïntegreerde lerarenopleiding is een bacheloropleiding die je kunt volgen aan een hogeschool. Het is een opleiding van 180 studiepunten die vakinhoudelijke kennis en pedagogische competenties integreert. Van de 180 studiepunten worden minstens 45 studiepunten als praktijk ingevuld. Deze opleiding resulteert in het diploma van bachelor in het onderwijs: kleuteronderwijs, bachelor in het onderwijs: lager onderwijs of bachelor in het onderwijs: secundair onderwijs. In de geïntegreerde lerarenopleiding voor het secundair onderwijs kies je voor twee vakken die je dan later zal mogen onderwijzen. De specifieke lerarenopleiding is een opleiding van 60 studiepunten die je volgt na een vakinhoudelijke opleiding (bijvoorbeeld een master). De opleiding spitst zich toe op de verwerving van pedagogische competenties. Van de 60 studiepunten moet de helft (30 studiepunten) aan praktijk besteed worden. De specifieke lerarenopleiding wordt aangeboden door de universiteiten, de hogescholen én de centra voor volwassenenonderwijs. Het diploma dat je behaalt is een diploma van leraar en heeft dezelfde waarde in de drie instellingen. Hiermee kan je onder andere lesgeven in de hogere graden van het secundair onderwijs. De specifieke lerarenopleiding vervangt de academische initiële lerarenopleiding (AILO), de initiële lerarenopleiding van academisch niveau (ILOAN) en het getuigschrift pedagogische bekwaamheid (GPB). In sommige masteropleidingen kunnen 30 studiepunten van de specifieke lerarenopleiding worden ingebouwd als afstudeervariant in een meerjarige master. Meer info: www.ond.vlaanderen.be/hogeronderwijs/leraar

wat k a n je s t u d e r en ?

1.6 professioneel gerichte bacheloropleidingen Een professioneel gerichte bacheloropleiding omvat 180 studiepunten (komt overeen met 3 studiejaren) en bereidt rechtstreeks voor op een job onmiddellijk na de studie (vandaar: ‘professioneel’). Die opleidingen vind je in hogescholen.

Inhoud

In de theorielessen is de benadering van de leerstof eerder concreet. Je bespreekt theoretische modellen en hun toepassingsmogelijkheden in de dagelijkse praktijk. Hoe zit iets in elkaar? Hoe ontstaat iets? Hoe herken je het? Hoe kan je het herstellen? Hoe kan je erop inwerken? Welke zijn voor- en nadelen? Welke technieken kan je gebruiken? In de praktijklessen ga je proefondervindelijk om met de materie die in de theoretische lessen aan bod is gekomen. Vaak worden er specifieke beroepsvaardigheden aangeleerd en getraind. Tijdens de stageperiode maak je uitgebreid kennis met je toekomstig werkveld en leer je omgaan met beroepseigen mogelijkheden en moeilijkheden (stress, werken tijdsdruk, organisatieproblemen, beperkte financiële middelen ...). Moeilijkheidsgraad

Je krijgt meer leerstof te verwerken dan in het secundair onderwijs. Meestal krijg je een goed aaneensluitend geheel van lessen en stages. De lessen hebben meestal plaats in kleinere groepen. De afstand tussen student en docent is klein. Er wordt een beroep gedaan op je redeneer- en vooral op je werkvermogen. Onderverdeling

Professioneel gerichte bacheloropleidingen vind je in volgende studiegebieden: architectuur; audiovisuele en beeldende kunst; biotechniek; gezondheidszorg; handelswetenschappen en bedrijfskunde; industriële wetenschappen en technologie; muziek en podiumkunsten; nautische wetenschappen; onderwijs; sociaal-agogisch werk. Vervolgopleidingen

Na een professioneel gerichte bacheloropleiding kan je: –– een andere professioneel gerichte bacheloropleiding volgen; –– een bachelor-na-bacheloropleiding volgen; –– een masteropleiding volgen, maar dan moet je eerst slagen voor een schakelprogramma (45 tot 90 studiepunten).

wat ka n j e s t u d e r e n?

Studiemogelijkheden

De cijfers en letters na elke opleiding verwijzen naar deel 2 met de lijst van onderwijsinstellingen vanaf p. 53. Per studiegebied zijn alle basisopleidingen (vetgedrukt) aangevuld met de afstudeerrichtingen (niet vetgedrukt en voorafgegaan door een streepje). Architectuur

Specifieke accenten: tekenen, ontwerpen, vormstudie, toegepaste wetenschappen. Antwerpen

VL-Bra & bhg

Limburg

Oost-VL

Interieurvormgeving

West-VL 25B

Toegepaste architectuur 13C

Landschaps- en tuinarchitectuur

16F

23H 16D

15F

23H

Audiovisuele en beeldende kunst

Specifieke accenten: kunst, culturele vorming, tekenen, grafiek. Antwerpen

VL-Bra & bhg

Limburg

Oost-VL

West-VL

16E

Beeldende vormgeving

Biotechniek

Specifieke accenten: toegepaste wetenschappen, landen tuinbouw, bedrijfseconomie. Antwerpen

VL-Bra & bhg

Limburg

12A

21F

- Biotechnologie

12A

21F

- Dierenzorg

12A

Agro- en biotechnologie - Agro-industrie

24B

- Groenmanagement - Landbouw

Oost-VL 23D 24B

21F 12A

- Tuinbouw

12A

- Voedingsmiddelentechnologie

12A

West-VL 27E 27E 27E

23D 24B

27E

23D 24B

27E

23D 24B

27E 27E

23D

27E

Gezondheidszorg

Specifieke accenten: toegepaste wetenschappen, medische wetenschappen (anatomie, fysiologie/pathologie), mensen maatschappijvakken. Antwerpen

VL-Bra & bhg

9I 11A 12A

15F 18A

- Farmaceutische en biologische laboratoriumtechnologie

9I 11A 12A

15F 18A

- Medische laboratoriumtechnologie

9I 11A 12A

15F 18A

Biomedische laboratoriumtechnologie

Limburg 20F

20F

Oost-VL

West-VL

23C 24A

25B 26A

23C 24A

25B

23C 24A

25B 26A

wat k a n je s t u d e r en ?

Antwerpen Ergotherapie

8J 12A

Logopedie en audiologie

VL-Bra & bhg 14D

Limburg 21D

Oost-VL

West-VL

22A 23C

25C 26A

10B

22A 23C

26A

- Audiologie

10B

22A 23C

26A

- Logopedie

10B

22A 23C

26A

14D

Medische beeldvorming

14D

Optiek & optometrie Orthopedie

12A

- Orthopedische technologie

12A

- Schoentechnologie voor sport en revalidatie

12A 22A

Podologie

25B

Sport en bewegen Verpleegkunde

8J 9B 12B 12C 13D

14D 15F 18A

Voedings- en dieetkunde

11A 12A

15F 18A

Vroedkunde

8J 9B 12B 12C

15F 18A

20A 21D

22A 23C 24B 24C

25B 26A 27B 27E

23C 24A

26A

22A 24B

26A 27B

handelswetenschappen en bedrijfskunde

Specifieke accenten: economie, boekhouden, talen, recht, toegepaste informatica. Antwerpen Bedrijfsmanagement - Accountancy-fiscaliteit

VL-Bra & bhg

Limburg

Oost-VL

19A 20E 21B

22A 23F 23G 24C

25B 26A 27A

8H 9A 12A 12C 13D

19A 20E 21B

22A 23F 23G 24C

25B 26A 27A

14A 18B

- Automotive management

27A

- Businessmanagement en entrepreneurship

27A

- Eventmanagement - Financie- en verzekeringswezen

27A 8H 9A 12A 12C 13D

14A 18B

19A 20E 21B

22A 23F 23G

- Immobiliën en verzekeringswezen

25B 27A 27A

- Internationaal ondernemen

13D

- Internationaal ondernemen (ION!) (1)

8H 9A 11B

22A

- KMO-management

20E

22A 23F 23G

- Logistiek management

8H 9A 12A 13D

14A

20E 21B

22A 23F 23G

25B 27A

- Marketing

8H 9A 12A 12C 13D

14A 18B

20E 21B

22A 23F 23G 24C

25B 27A

- Rechtspraktijk

9A 11B 12A 12C

18B

20E 21B

22A 23G

- Sociale economie

12C

- Milieumanagement

23G

- Sport- en cultuurmanagement

12C

- Winkel- en retailmanagement

12C

Communicatiemanagement

(1)

West-VL

8H 9A 11B 12A 14A 18B 12C 13D

11B 13B

- Commerciële communicatie

11B 13B

- Event, concept en organisatie

13B

- Public relations en voorlichting

11B 13B

26A

26A 15A

19A

22A

25C

19A

25C

19A

25C

Internationaal Ondernemen “ION!” is een Vlaams-Nederlandse ondernemersopleiding op hogeschoolniveau. De Kamers van Koophandel van Antwerpen en

Breda, het MKB Brabant, de Hogeschool Antwerpen, de Karel de Grote-Hogeschool en de Plantijn Hogeschool ontwikkelden dit transnationaal studieprogramma in samenwerking met de Avans-Hogeschool in Breda

wat ka n j e s t u d e r e n?

Antwerpen Hotelmanagement

11B

Informaticamanagement en multimedia

13A

- Informaticamanagement en -systemen

13A

- Interactive multimedia design

13A

Limburg

Oost-VL

15A

West-VL 26A

19A

22A

8H 9A 11B 12A 14A 15A 18B 12C 13B

19A 20E 21B

22A 23E 23F 24C

25B 25C 26A 27A

- Bedrijfsvertaler-tolk

12A

18B

19A 20E 21B

23E

25C 26A

- Event- en projectmanagement

18B

Journalistiek

11B 13B

VL-Bra & bhg 15A

Office management

22A

- Executive management assistant

25B 25C

- Intercultural relations management

13B

- Management assistant

8H 9A 11B 12A 14A 15A 18B 12C 13B

19A 20E 21B

11B 12C

21B

- Mediamanagement - Medical management assistant

- Applicatieontwikkeling

22A 23E 23F 24C

26A 27A

22A 23E 24C

25B 25C 27A

20E 18B

23G

Retailmanagement Toegepaste informatica

25C 25B

Netwerkeconomie

8H 9A 12A

14A 15E 18A

19E 21B

23E 23F

25B 27D

19E 21B

27D

- Softwaremanagement

21B

27D

- Systemen en netwerkbeheer

19E 21B

- Mobile devices

Toerisme en recreatiemanagement

27D

13A

15A

19A

25C 26A

IndustriĂŤle wetenschappen en technologie

Specifieke accenten: toegepaste wetenschappen, toegepaste wiskunde, grondstoffenleer, materialenleer, technologie. Antwerpen

VL-Bra & bhg

- Assistentie audiovisueel

15C

- Podiumtechnieken

15C

- Beeld

15C

- Geluid

15C

- Montage

15C

West-VL

16B

Audiovisuele technieken: film, tv en video Autotechnologie

Oost-VL

15C

Audiovisuele technieken: beeld-geluid-montage

Audiovisuele technieken: fotografie

Limburg

15C

Audiovisuele technieken: assistentie

9D 9I 13E

- Auto-elektronica

- Bedrijfsvoertuigen

- Mototechnologie

- Personenwagens

16B 27D

wat k a n je s t u d e r en ?

antwerpen

vl-bra & bhg

limburg

oost-vl

Bouw

12A

16F

19E

24C

Chemie

9I 11A 12A

18A

20F

23E 24A

- Biochemie

9I 11A 12A

18A

20F

23E 24A

20F

23E 24A

- Chemie

9I 11A 12A

18A

- Milieuzorg

12A

18A

- Procestechnologie

9I 11A 12A

18A

west-vl 26B 26B

23E 24A 20F

11C 12A 13E

19E 20F

23E 24C

26B 27D

- Automatisering

11C 13E

20F

23E

26B 27D

- Elektromechanica

12A

20F

23E 24C

26B 27D

11C 12A 13E

19E 20F

23E 24C

27D

- Onderhoudstechnologie

11C 12A 13E

19E 20F

- Procesautomatisering

11C 12A

- Technisch-commercieel adviseur

11C

Elektromechanica

- Industrial management - Klimatisering

27D

- Medische instrumentatie

24C 24C

8E 12A 13E

19E 20F

24A

26B 27D

- Elektronica

12A 13E

20F

24A

26B 27D

- ICT

12A 13E

20F

24A

26B 27D

12A

20F

24A

27D

Elektronica-ICT

Energietechnologie - Elektrotechniek

27D 24A

Facilitair management Grafische en digitale media

22E

- Cross-media ontwerp

22E

- Grafimediabeleid

22E

- Grafimediatechnologie

22E

- Multimediaproductie

22E 23E

Houttechnologie

25D

Industrieel productontwerpen Logistiek

12A 26B

Luchtvaart - Aspirant-lijnpiloot

26B

- Luchtvaarttechnologie

26B 20F

Milieuzorg

23E

Modetechnologie Multimedia en communicatietechnologie

25D

- Digital arts and entertainment

25D

- Multimedia en communicatietechnologie Ontwerp- en productietechnologie

25D 13E

24A

27D

- Kunststofverwerking

27D

- Ontwerp- en productietechnologie

27D 23E

Textieltechnologie Vastgoed

23E 24C

- Landmeten

23E

- Makelaardij

23E

wat ka n j e s t u d e r e n?

Muziek en podiumkunsten

Specifieke accenten: lichaamsontwikkeling, danstechniek, danspraktijk, medialeer, repertoirestudie. Antwerpen Dans

VL-Bra & bhg

Limburg

Oost-VL

West-VL

8I 15B

Musical

21G

Pop- en rockmuziek - Muziekmanagement

21G

- Muziektechniek

21G

- Muziek

21G

Nautische wetenschappen

Specifieke accenten: scheepstechnologie, toegepaste wetenschappen, toegepaste wiskunde. Antwerpen Scheepswerktuigkunde (1) (1)

VL-Bra & bhg

Limburg

Oost-VL

West-VL

VL-Bra & bhg

Limburg

Oost-VL

West-VL

ook in het Frans te volgen

Onderwijs

Specifieke accenten: pedagogie, psychologie, didactiek, vakkenopleiding. Antwerpen Kleuteronderwijs

8D 8L 9F 12D 13D

14A 15F 17A 18C 18E

19B 20B

22F 23B 24C

25A 26A 27G

Lager onderwijs

8D 8L 9F 12C 12D 13D

14A 15F 17A 18C 18E

19B 20B

22B 23B 24B 24C

25A 26A 27F 27G

Pedagogie van het jonge kind

15F

Secundair onderwijs

8D 8L 9G 11A 12C 12D 13D

14A 14B 15F 17A 18C

19B 20C 21C

22B 23B 24B

25A 26A 27F

- Aardrijkskunde

8D 9G 12D 13D

14A 15F 17A 18C

19B 20C

22B 23B 24B

26A 27F

- Bewegingsrecreatie

8D 9G 12C

14B 15F 17A 18C

19B 20C

22B 23B 24B

25A 27F

8D 9G 11A 12D 13D

14A 15F 17A 18C

19B 20C

22B 23B 24B

20C

24B

- Bio-esthetiek - Biologie

22F

15F

- Biotechnieken

22B

17A

- Bouw

- Burotica

- Chemie - Duits - Economie

25A 26A 27F

24B 8D 9G 12D 13D

14A 15F 17A 18C

19B 20C 21C

22B 23B 24B

26A 27F

- Elektriciteit

8L 13D

17A

20C

24B

26A

- Engels

8D 9G 12D 13D

14A 15F 17A 18C

19B 20C 21C

22B 23B 24B

25A 26A 27F

- Frans

8D 9G 12D 13D

14A 15F 17A 18C

19B 20C 21C

22B 23B 24B

25A 26A 27F

8D 9G 12D 13D

14A 17A 18C

19B 20C

22B 23B 24B

26A 27F

- Fysica

wat k a n je s t u d e r en ?

Antwerpen

VL-Bra & bhg

Limburg

Oost-VL

West-VL

- Geschiedenis

8D 9G 12D 13D

14A 15F 17A 18C

19B 20C 21C

22B 23B 24B

25A 26A 27F

- Godsdienst

9G 12D 13D

14A 18C

20C

22B 24B

26A 27F

- Handel-burotica

13D

14A 15F

20C 21C

22B 23B 24B

27F

- Hout

- Informatica

9G 12D 13D

14A 15F 17A 18C

19B 20C 21C

22B 23B 24B

26A 27F

- Haartooi

15F

- Islamitische godsdienst

22B

15F 17A

- Latijn

18C

20C

22B

- Lichamelijke opvoeding

8D 9G 12C

14B 15F 17A 18C

19B 20C

22B 23B 24B

- Mechanica

8L 13D

17A

20C

- Mode

8L 11A

25A 27F 26A

- Muzikale opvoeding

2OC

22B 23B

- Nederlands

8D 9G 12D 13D

14A 15F 17A 18C

19B 20C 21C

22B 23B 24B

25A 26A 27F

- Niet-confessionele zedenleer

15F 17A

19B

23B

25A

- Plastische opvoeding

9G 12C

14A 17A

20C 21C

22B 23B

26A

- Project algemene vakken

9G 12D

14A

19B 20C 21C

22B 23B 24B

26A 27F

- Project kunstvakken

8D 9G 11A 12C

14A 17A

20C 21C

22B 23B 24B

26A

- Techniek

8L 9G 11A 12D 13D

17A 18C

20C

22B 23B 24B

26A 27F

- Voeding-verzorging

8L 11A

18C

20C

22B 23B

27F

- Wiskunde

8D 9G 12D 13D

14A 15F 17A 18C

19B 20C 21C

22B 23B 24B

26A 27F

Sociaal-agogisch werk

Specifieke accenten: mensen maatschappijvakken, psychologie, recht, statistiek, beroepsmethodiek. Antwerpen

VL-Bra & bhg

Limburg

Oost-VL

14C

Gezinswetenschappen

27C

Maatschappelijke veiligheid Orthopedagogie

West-VL

9H 11D

14B

20D

- Algemene orthopedagogie

23A

27C

23A

- Opvoedingsbegeleiding en -coaching bij kinderen

23A

- Orthopedagogie

- Toegepaste (jeugd)criminologie

9H 14A 15A 18D

19C

22C 23A

25A 25C 27C

8G 9H 12A

14A 15A 18D

19C

22C 23A

25A 25C 27C

9H 12A

15A 18D

22C 23A

25C

- Personeelswerk

8G 9H 12A

14A 18D

22C 23A

27C

- Sociaal-cultureel werk

8G 9H 12A

14A 15A 18D

22C 23A

25C 27C

Sociaal werk

8G 9H 12A

- Kunst- en cultuurbemiddeling

- Maatschappelijk werk - Maatschappelijke advisering

19C

- Sociaal-juridische dienstverlening

27C

- Syndicaal werk en sociaal beleid

22C 10B

25A 27C

- Arbeids- en organisatiepsychologie

10B

27C

- Klinische psychologie

10B

27C

- Schoolpsychologie en pedagogische psychologie

10B

27C

Toegepaste psychologie

wat ka n j e s t u d e r e n?

1.7 academisch gerichte bachelor- en masteropleidingen Academisch gerichte bacheloropleidingen Een academisch gerichte bacheloropleiding omvat 180 studiepunten (komt overeen met 3 studiejaren). De opleidingen leggen de nadruk op een brede academische (theoretische) vorming of een vorming in de kunsten. Ze zijn gebaseerd op wetenschappelijk onderzoek en bereiden je voor op een masteropleiding. Vanaf het academiejaar 2013-2014 zullen de academische bacheloropleidingen van de hogescholen worden geïntegreerd in de universiteiten. Er is één uitzondering op de integratie in de universiteiten: de academische kunstopleidingen. Zij zullen samen met de professionele kunstopleidingen een School of Arts vormen, die bij de hogescholen ondergebracht wordt.

Inhoud

Onderverdeling

Aan de hogescholen zijn de academische bacheloropleidingen in hoofdzaak toegepast-wetenschappelijk. Het gaat niet zozeer om fundamenteel onderzoek (de wetenschap zelf vooruithelpen), maar wel om toegepast onderzoek (het werken in het arbeids- of toepassingsveld vooruithelpen). De theorie brengt een ruim begrippenkader, concepten, modellen en visies. De praktijk kan bestaan uit stages, ateliers, afstudeerprojecten, training en practica, taallabo en vertaaloefeningen of een praktijkopleiding ter zee.

Elke opleiding behoort tot een studiegebied. Een studiegebied bundelt aanverwante opleidingen.

Aan de universiteiten verwerf je een overzicht van de inhoud van de eigen wetenschap (domein, doelstellingen, probleemzones, ...). Je leert er een specifieke wetenschapstaal en een uitgebreid begrippenkader. Je krijgt een overzicht van belangrijke stromingen, theorieën en denkmodellen. Je leert hoe je een eigen onderzoeksmethodologie en -technieken gebruikt. Je maakt ook kennis met een aantal hulpwetenschappen. Als je bv. pedagogische wetenschappen studeert, heb je ook inzichten nodig uit filosofie, psychologie en biologie. Je kan geografie maar echt bestuderen als je een ruime notie hebt van natuurkunde, scheikunde, wiskunde, planten dierkunde.

Academisch gerichte bacheloropleidingen aan de hogescholen vind je in volgende studiegebieden: architectuur; audiovisuele en beeldende kunst; biotechniek; gezondheidszorg; handelswetenschappen en bedrijfskunde; industriële wetenschappen en technologie; nautische wetenschappen; muziek en podiumkunsten; productontwikkeling; toegepaste taalkunde. Academisch gerichte bacheloropleidingen aan de universiteiten vind je in volgende studiegebieden: archeologie en kunstwetenschappen; bewegings- en revalidatiewetenschappen; biomedische wetenschappen; diergeneeskunde; economische en toegepaste economische wetenschappen; farmaceutische wetenschappen; geneeskunde; geschiedenis; godgeleerdheid, godsdienstwetenschappen en kerkelijk recht; politieke en sociale wetenschappen; psychologie en pedagogische wetenschappen; rechten, notariaat en criminologische wetenschappen; sociale gezondheidswetenschappen; taal- en letterkunde; tandheelkunde; toegepaste biologische wetenschappen; toegepaste wetenschappen; verkeerskunde; wetenschappen; wijsbegeerte en moraalwetenschappen.

Moeilijkheidsgraad

Er komt heel wat denkwerk bij kijken. Het soort denkactiviteiten verschilt van richting tot richting. Je hebt een goed begrips- en redeneervermogen nodig. Daarnaast moet je ook over een stevig geheugen beschikken, want je krijgt beduidend meer leerstof te verwerken dan in het secundair onderwijs. Bovendien wordt er bij het instuderen en het verwerken van de leerstof een grote zelfstandigheid verondersteld. De leerstof bestaat vaak uit wetenschappelijke teksten waarin complexe concepten en modellen worden behandeld.

Vervolgopleidingen

Na een academisch gerichte bacheloropleiding volg je: –– een aansluitende masteropleiding; –– een niet-aansluitende masteropleiding, na het volgen van een voorbereidingsprogramma; –– een andere academisch gerichte bacheloropleiding, al dan niet met studieverkorting.

wat k a n je s t u d e r en ?

Masteropleidingen De masteropleiding omvat ten minste 60 studiepunten. Meerdere masteropleidingen omvatten 120 studiepunten, enkele zelfs 180 studiepunten zoals diergeneeskunde en geneeskunde. De opleidingen leggen de nadruk op gevorderde wetenschappelijke of artistieke kennis en comptetenties die je nodig hebt voor het zelfstandig beoefenen van wetenschap of kunst, of voor het uitoefenen van een beroep. Het uiteindelijke doel is de vorming van een onderzoeker. De masteropleidingen worden afgesloten met een masterproef. Masteropleidingen vind je nu nog aan universiteiten en een aantal hogescholen. Vanaf 2013-2014 enkel nog aan de universiteiten.

1.7.A Studiemogelijkheden aan de hogescholen De cijfers en letters na elke opleiding verwijzen naar deel 2 met de lijst van onderwijsinstellingen vanaf p. 53. Per studiegebied zijn alle basisopleidingen (vetgedrukt) aangevuld met de afstudeerrichtingen (niet vetgedrukt en voorafgegaan door een streepje). Een bachelor-masteropleiding telt 240 studiepunten. Uitzonderingen hierop zijn vermeld in de tabellen. Een aantal opleidingen kan je ook volgen in het Engels of het Frans. Raadpleeg de onderwijsinstellingen voor meer informatie. Architectuur

Specifieke accenten: (kunst)geschiedenis, bouwtechniek, wiskunde, fysica, scheikunde, ontwerpen, technisch tekenen. Antwerpen BA

VL-Bra & bhg

Limburg

Oost-VL

Architectuur

16A

21E

16D

Interieurarchitectuur

16A

21E

16D

Monumenten- en landschapszorg

Stedenbouw en ruimtelijke planning

16A

West-VL BA

16D

Audiovisuele en beeldende kunst

Specifieke accenten: humane wetenschappen, (kunst)geschiedenis, kunsttechnieken. Antwerpen BA Audiovisuele kunsten - Animatiefilm

VL-Bra & bhg

Oost-VL

15C 16F

20G 21A

23H

15C

20G 21A

23H

20G 21A

20G 21A 23H

23H

- Communicatie- en multimediadesign - Documentaire

15C

- Film

15C

- Radio

15C

- Schrijven

15C

- Televisie

15C

- Televisie-film

Limburg

20G 21A

West-VL BA

wat ka n j e s t u d e r e n?

Antwerpen BA

8A 9C 9E

- Fotografie

VL-Bra & bhg

Limburg

Oost-VL

8A 9C 9E

16F

20G 21A

23H 16E

16F

20G 21A

23H

- Grafisch ontwerp

8A 9C

16F

20G 21A

23H 16E

- Juweelontwerp en edelsmeedkunst

8A 9C

20G 21A

- Mode

Beeldende kunsten

23H

- Multimediale vormgeving

23H 16E

- Textielontwerp

23H 16E

- Theaterkostuum

- Vrije kunsten

8A 9E

Conservatie-restauratie

16F

Productdesign

20G 21A

West-VL BA

Biotechniek

Specifieke accenten: wetenschappen (fysica, chemie, elektromechanica), wiskunde, toegepaste wetenschappen, bedrijfseconomie, ontwerpen. Antwerpen BA Biowetenschappen (industrieel ingenieur)

VL-Bra & bhg BA

Limburg

12A

Oost-VL BA

23E 12A

Biowetenschappen: landen tuinbouwkunde

West-VL

- Animal life

12A

- Natuur en milieu

12A

- Plantaardige en dierlijke productie

12A

23E

- Tropische plantaardige productie

23E

- Tuinbouwkunde Biowetenschappen: voedingsindustrie - Voedingsmiddelentechnologie

12A

23E

12A

23E

12A

Gezondheidszorg

Specifieke accenten: toegepaste wetenschappen, medische wetenschappen (anatomie, fysiologie/pathologie), mensen maatschappijvakken. Antwerpen BA

Milieu- en preventiemanagement Revalidatiewetenschappen en kinesitherapie - Revalidatie en kinesitherapie bij inwendige aandoeningen

VL-Bra & bhg BA

14A

Limburg

Oost-VL

West-VL

21D

21D*

22D

26A**

- Revalidatie en kinesitherapie bij kinderen * in samenwerking met K.U.Leuven ** in samenwerking met K.U.Leuven (enkel de eerste twee bachelorjaren worden aan de KHBO gegeven)

22D 22D

wat k a n je s t u d e r en ?

Antwerpen BA

VL-Bra & bhg BA

Limburg BA

- Revalidatie en kinesitherapie bij musculoskeletale aandoeningen

21D

- Revalidatie en kinesitherapie bij neurologische aandoeningen

21D

- Revalidatie en kinesitherapie bij verouderen

Oost-VL BA

West-VL BA

22D

- Revalidatie en kinesitherapie in de geestelijke gezondheidszorg

21D

Handelswetenschappen en bedrijfskunde

Specifieke accenten: humane wetenschappen, (bedrijfs)economie, recht, wiskunde/statistiek, talen. Antwerpen BA

VL-Bra & bhg BA

14A

Limburg BA

Bestuurskunde en publiek management Handelsingenieur Handelswetenschappen

10A

- Accountancy

Oost-VL BA

23E

West-VL BA

14A

- Accountancy - fiscaliteit

10A

23E

- Bedrijfsmanagement en ondernemerschap

14A

- Finance & risk management

14A

- Financieel management

23E

10A

- Fiscale wetenschappen

14A

- Human resources management

10A

- Internationaal zakenwezen

10A

14A

- Internationale betrekkingen

14A

- Internationale bedrijfseconomie en bedrijfsbeleid

14A

- Management en informatica

23E

- Marketingmanagement

10A

14A

23E

- Strategisch management

23E

Industriële wetenschappen en technologie

Specifieke accenten: wetenschappen (fysica, chemie), wiskunde, toegepaste wetenschappen (elektriciteit, mechanica), labo, bedrijfseconomie. Antwerpen BA

Limburg BA

15E

Industriële wetenschappen

VL-Bra & bhg

- Elektromechanica

15E

- Elektronica-ICT

15E

Industriële wetenschappen: biochemie

Industriële wetenschappen: biotechnologie

13E

enkel de eerste drie semesters van de Bachelor in de industriële wetenschappen

Oost-VL BA 24C

17B

20H

West-VL

23E 24A

25D

wat ka n j e s t u d e r e n?

antwerpen Industriële wetenschappen: bouwkunde

8E 13E

- Bouwkunde

8E 9I

limburg

oost-vl

west-VL

19D

23E 24A

26B

17B

20H

23E 24A

25D

15E 17B

19D 20H

23E 24A

25D 26B

13E 8E 12A 13E

8E 9I 12A 13E

- Automatisering

9I 12A

- Automotive engineering

9I 13E

- Biomedische technologie

12A

- Elektromechanica

9I 12A 13E

15E

- Luchtvaarttechnologie Industriële wetenschappen: elektronica-ICT

13E 8E 9I 13E

Industriële wetenschappen: chemische procestechnologie Industriële wetenschappen: elektromechanica

13E

- Landmeten Industriële wetenschappen: chemie

vl-bra & bhg

26B

15E 8E 9I 12A 13E

8E 9I 12A 13E

15E 17B

26B 19D 20H

19D 20H

23E 24A

25D 26B

- Automotive engineering

- Elektronica

12A 13E

23E 24A

25D 26B

- ICT

9I 12A 13E

23E 24A

25D 26B

- Multimedia en informatietechnologie

25D 20H

23E 24A

25D 26B

- Automatisering

20H

23E 24A

25D 26B

- Elektrotechniek

20H

23E 24A

25D

Industriële wetenschappen: energie

12A 13E

- Hernieuwbare energie

26B

Industriële wetenschappen: industrieel ontwerpen 23E

Industriële wetenschappen: informatica Industriële wetenschappen: kunststofverwerking Industriële wetenschappen: landmeten

13E

25D

26B

25D

23E 24A

Industriële wetenschappen: milieukunde Industriële wetenschappen: nucleaire technologie

25D 23E

19D

- Milieutechnologie-radiochemie

19D

- Nucleaire technieken/medische nucleaire technieken

19D

wat k a n je s t u d e r en ?

antwerpen ba

vl-bra & bhg ba

limburg ba

IndustriĂŤle wetenschappen: textieltechnologie 19D

IndustriĂŤle wetenschappen: verpakkingstechnologie

oost-vl ba

23E

west-vl ba

19D

15E

Stedenbouw en ruimtelijke planning

Muziek en podiumkunsten

Specifieke accenten: (vak)cultuur, humane wetenschappen, lichaamstraining, repertoirestudie, vocale en muzikale vorming. Antwerpen BA

VL-Bra & bhg BA

15C 16C

15C

- Regie

15C

- Spel

15C

Drama

- Acteren

- Kleinkunst

- Woordkunst

16C

15B 16C

- Compositie

15B 16C

- Directie

15B 16C

Muziek

Limburg BA

- Instrumentenbouw - Instrument-zang

15B 16C

- Jazz-lichte muziek

15B 16C

16C

15B

16C

- Muziekpedagogie - Muziektheorie-schriftuur

Oost-VL

West-VL

23H

23I

23I 23I

23I

- Scheppende muziek

23I

- Uitvoerende muziek

23I

- Muziektherapie

Nautische wetenschappen

Specifieke accenten: wetenschappen (fysica, chemie, biologie), wiskunde, toegepaste wetenschappen (elektronica, elektriciteit, scheepsbouw), navigatie, scheepstechniek, economie, en management. Antwerpen BA Nautische wetenschappen

MA 7

VL-Bra & bhg BA

Limburg BA

Oost-VL MA

West-VL MA

wat ka n j e s t u d e r e n?

Productontwikkeling

Specifieke accenten: mensen maatschappijvakken, wiskunde, economie, toegepaste wetenschappen (fysica, mechanica, materiaalkunde), ontwerpen. Antwerpen BA Productontwikkeling

VL-Bra & bhg BA

Limburg BA

Oost-VL BA

West-VL BA

Toegepaste taalkunde

Specifieke accenten: Nederlands, twee vreemde talen (taalkunde, terminologie, taalcontext, vertaalstudie), recht, economie, sociale wetenschappen. Antwerpen BA

VL-Bra & bhg BA

10C

Journalistiek

15D

- Radio- en TV-journalistiek

15D

Toegepaste taalkunde (1)

10C 8B 10C

Oost-VL BA

14A 15D

- Gedrukte en onlinemedia Meertalige communicatie

Limburg BA

14A 14A 15D

23G 23G

Tolken (1)

8B 10C

14A 15D

23G

Vertalen (1)

8B 10C

14A 15D

23G

(1)

volgende talen worden aan de verschillende instellingen aangeboden: 8B: Chinees, Duits, Engels, Frans, Italiaans, Nederlands, Portugees, Russisch, Spaans 10C: Duits, Engels, Frans, Italiaans, Nederlands, Russisch, Spaans, Standaard Arabisch, Vlaamse Gebarentaal 14A: Duits, Engels, Frans, Italiaans, Nederlands, Russisch, Spaans 15D: Deens, Duits, Engels, Frans, Italiaans, Nederlands, Spaans 23G: Duits, Engels, Frans, Italiaans, Nederlands, Russisch, Spaans, Tsjechisch, Turks

West-VL BA

wat k a n je s t u d e r en ?

1.7.B Studiemogelijkheden aan de universiteiten De afkortingen bovenaan in de tabellen verwijzen naar de universitaire instellingen in deel 2. Zie hiervoor p. 52. De cijfers in de tabellen geven de studieduur aan in jaren. Eén academiejaar staat voor 60 studiepunten. De bestaande studiegebieden zijn in deze brochure ondergebracht in tien domeinen. Andere verwijzingen i.v.m. de opleidingen vind je terug onderaan in elke tabel. Een aantal opleidingen kan je ook volgen in het Engels of het Frans. Raadpleeg de onderwijsinstellingen voor meer informatie. Opleidingen aangeduid met (E) worden uitsluitend in het Engels gegeven; opleidingen met (F) enkel in het Frans. Archeologie, Geschiedenis, Kunstwetenschappen, Taal- en letterkunde

Specifieke accenten: taalkunde (woorden zinsleer, tekststructuur, semantiek), letterkunde, taalbeheersing (woordenschat, spreken, schrijven, uitspraak), cultuurstudie, (kunst)geschiedenis, archeologie, economie, (taal)sociologie, recht, wijsbegeerte, bronnenstudie, methodologie. K.U.Leuven BA

BA 3

Afrikaanse talen en culturen Archeologie Bedrijfscommunicatie

Culturele studies

Europese studies: transnationale en mondiale perspectieven

Geschiedenis

UGent

HUB -

Kulak

K.U.Brussel

Kunstwetenschappen en archeologie Langue et littérature françaises (F)

Linguistics and Literature: English (E)

1 1

Literatuur van de moderniteit 3

Oosterse talen en culturen (°) Oost-Europese talen en culturen Taal- en letterkunde: 2 talen (1) te kiezen uit 3 Nederlands, Frans, Engels, Duits, Latijn, Grieks, Italiaans, Spaans, Zweeds

3**

voor master ten minste één taal te kiezen

(1)

talenaanbod per universiteit:

K.U.Leuven: alle talen behalve Zweeds

UGent: alle talen

VUB: alle talen behalve Grieks en Zweeds

UA: alle talen behalve Latijn, Grieks en Zweeds. Combinatie Italiaans en Spaans wordt niet aangeboden.

K.U.Leuven Kulak: alle talen behalve Latijn, Grieks, Italiaans en Zweeds, ook te combineren met communicatiewetenschappen

HUB-K.U.Brussel: Nederlands en Engels

enkel 1ste en 2de bachelor

Historische taal- en letterkunde

Musicologie

K.U.Leuven

Geschiedenis van de oudheid Kunstwetenschappen

VUB

aan de UA kan je voor de BA Taal en letterkunde naast de combinatie van 2 talen ook 1 taal combineren met Theater-, film- en literatuurwetenschap

(°) cultuurgebieden: het Nabije Oosten en de Islamwereld; Zuid- en Centraal-Azië; Oost-Azië

UHasselt BA

wat ka n j e s t u d e r e n?

K.U.Leuven ba

Arabistiek en islamkunde

1 1

ugent ba

vub ba

ua ba

uhasselt

K.U.Leuven

hub -

Kulak

K.U.Brussel

Taal- en regiostudies: Japanologie

Oude Nabije Oosten

Sinologie

Slavistiek en Oost-Europakunde

1 1

Taalkunde

1 1

Theater- filmwetenschap 1

Vergelijkende moderne letterkunde 1

Westerse literatuur

Criminologische wetenschappen, Rechten

Specifieke accenten: menswetenschappen, economie, diverse rechtsvakken, rechtsregels, criminologische onderzoeksmethodiek, (talen). K.U.Leuven

Criminologische wetenschappen

vub

K.U.Leuven

hub -

Kulak

K.U.Brussel

uhasselt BA

Economie, recht en bedrijfskunde Rechten

ugent

enkel 1ste en 2de bachelor

in samenwerking met K.U.Leuven (enkel de eerste twee bachelorjaren worden aan de HUB-K.U.Brussel gegeven)

2**

Economische en Toegepaste economische wetenschappen en Verkeerskunde

Specifieke accenten: macro- en micro-economie, bedrijfseconomie, boekhouden, recht, menswetenschappen, (toegepaste) wiskunde, talen, (exacte) wetenschappen.K.U.Leuven BA

ugent BA

vub BA

ua BA

Accountancy en revisoraat

Algemene economie Applied Economics : Business administration (E)

Applied Economics: Economic Policy (E)

1 1

Bedrijfseconomie

Bedrijfskunde 1

Beleidseconomie

Cultuurmanagement 2

Economie, recht en bedrijfskunde Economische wetenschappen Informatiemanagement

1 1

K.U.Leuven

hub -

Kulak

K.U.Brussel

uhasselt BA

wat k a n je s t u d e r en ?

K.U.Leuven

ugent

vub

K.U.Leuven

ETF(1)

UFPG(2)

Kulak

Management

Management (E) Management Science

(E)

Meertalige professionele communicatie

Organisatie en management 3

Sociaal-economische wetenschappen 3

Toegepaste economische wetenschappen

Toegepaste economische wetenschappen: bedrijfskunde

Toegepaste economische wetenschappen:

economisch beleid Toegepaste economische wetenschappen: handelsingenieur

Toegepaste economische wetenschappen: handelsingenieur in de beleidsinformatica

Toerisme

Verkeerskunde 1

Verzekeringen enkel 1ste en 2de bachelor

Godsdienst, Moraal en Wijsbegeerte

Specifieke accenten: bijbelstudie, theologisch onderzoek, bronnenstudie, menswetenschappen. K.U.Leuven

ugent

vub

K.U.Leuven

ETF(1)

UFPG(2)

CTS(3)

Kulak

Godgeleerdheid en godsdienstwetenschappen

Moraalwetenschappen

Samenleving, recht en religie

Theology in Evangelical and Pentecostal Studies (E) 1

Wereldgodsdiensten, interreligieuze dialoog en religiestudie Wijsbegeerte en moraalwetenschappen

Protestantse godgeleerdheid

Wijsbegeerte

3 3

(1)

Evangelische Theologische Faculteit, St.-Jansbergsesteenweg 97, 3001 Leuven – www.etf.edu – Tel. 016 20 08 95 - info@etf.edu

(2)

Faculteit voor Protestantse Godgeleerdheid, Bollandistenstraat 40, 1040 Brussel – www.protestafac.ac.be – Tel. 02 735 67 46 - info@protestafac.ac.be

(3)

Continental Theological Seminary, Kasteelstraat 48, 1600 Sint-Pieters-Leeuw - www.ctsem.edu - Tel. 02 334 85 55 - info@ctsem.edu

wat ka n j e s t u d e r e n?

Medische en Paramedische wetenschappen

Specifieke accenten: natuurkunde, biologie, chemie, biochemie, anatomie, fysiologie, cel- en weefselleer, wiskunde, farmacie, genetica, ziekteleer, dierkunde, plantkunde, biomedisch onderzoek, psychologie. K.U.Leuven

Adapted Physical Activity

Diergeneeskunde 3 3

K.U.Brussel

UHasselt BA

3 3

1 3

2 3

Gezondheidsvoorlichting en -bevordering Lichamelijke opvoeding en bewegingswetenschappen(1)

Logopedische en audiologische wetenschappen

Management en beleid van gezondheidszorg

1 1

Management, zorg en beleid in de gerontologie 3

Seksuologie Tandheelkunde

HUB-

Kulak

Geneesmiddelenontwikkeling

Revalidatiewetenschappen en kinesitherapie

K.U.Leuven

Farmaceutische zorg Geneeskunde

Ergotherapeutische wetenschap Farmaceutische wetenschappen

VUB

(E)

Biomedische wetenschappen

UGent

2 1

Verpleegkunde en vroedkunde

(1)

Vanaf het academiejaar 2013-2014 omvat deze masteropleiding 120 studiepunten i.p.v. 60.

de eerste twee jaren ook te volgen aan KHBO (26A)

Pedagogische wetenschappen en Psychologie

Specifieke accenten: pedagogiek, psychologie, didactiek, filosofie, statistiek, fysiologie. K.U.Leuven BA

UGent BA

Agogische wetenschappen

VUB BA

UA BA

K.U.Leuven

HUB -

Kulak

K.U.Brussel

Educatieve studies

Onderwijskunde

3 1

Opleidings- en onderwijswetenschappen Pedagogische wetenschappen

Psychologie

UHasselt BA

wat k a n je s t u d e r en ?

Politieke en Sociale wetenschappen

Specifieke accenten: recht, economie, menswetenschappen, wijsbegeerte, geschiedenis, communicatieleer, politicologie, bestuurskunde, statistiek, (talen). K.U.Leuven

Communicatiewetenschappen

ugent

vub

HUB -

Kulak

K.U.Brussel

uhasselt BA

EU-studies

Filmstudies en visuele cultuur 1

Overheidsmanagement en -beleid

Politieke communicatie Politieke en sociale wetenschappen

K.U.Leuven

3 3

Politieke wetenschappen

3 3

Sociaal-economische wetenschappen Sociaal werk

Sociale en culturele antropologie

Sociologie

1 3

1 1

Vergelijkende en Europese politiek 1

Vergelijkende en internationale politiek

Toegepaste biologische wetenschappen

Specifieke accenten: scheikunde, biologie (planten dierkunde), wiskunde, natuurkunde, aardwetenschappen, economie. K.U.Leuven BA

UGent BA

2 3

cel- en genbiotechnologie

chemie en bioprocestechnologie 3

chemie en voedingstechnologie katalytische technologie

landbouwkunde

landen bosbeheer

2 2

landen waterbeheer 2

levensmiddelenwetenschappen en voeding milieutechnologie

bos- en natuurbeheer

levensmiddelentechnologie

Bio-informatica

cel- en gentechnologie

Aquaculture (E)

biosysteemtechniek

Aardobservatie

Bio-ingenieurswetenschappen (bio-ingenieur):

VUB

K.U.Leuven

HUB-

Kulak

K.U.Brussel

Uhasselt BA

wat ka n j e s t u d e r e n?

K.U.Leuven BA

UGent BA

VUB BA

UA BA

HUB-

Kulak

K.U.Brussel

UHasselt BA

Environmental Technology and Engineering (E) 2

Food Technology (E)

2 1

Milieuwetenschap 2

Molecular Biology (E)

Nutrition and Rural Development (E)

Physical Land Resources (E)

Rural Development

K.U.Leuven

(E)

Tropical Natural Resources Management (E)

Water Resources Engineering

Toegepaste wetenschappen

Specifieke accenten: wiskunde, wetenschappelijk tekenen, natuurkunde, mechanica, dynamica, organische en anorganische chemie, materiaalkunde. K.U.Leuven BA

Chemical Engineering (Engineering Rheology)

UGent BA

Economics and Management of Network Industries (E)

Energy (E)

3 3

3 2

biomedische ingenieurstechnieken

biomedische technologie

bouwkunde

chemie en materialen 2

2 3

chemische technologie en materiaalkunde

civil engineering 2

elektrotechniek

energie

computerwetenschappen

fotonica 2

2 2

toegepaste computerwetenschappen 3

toegepaste natuurkunde verkeer, logistiek en intelligente transportsystemen

2 2

elektronica en informatietechnologie

materiaalkunde

HUB-

Kulak

K.U.Brussel

3 2

bedrijfskundige systeemtechnieken en operationeel onderzoek

chemische technologie

K.U.Leuven

Fire Safety Engineering (E) architectuur

(E)

Ingenieurswetenschappen (burgerlijk ingenieur):

VUB

UHasselt BA

wat k a n je s t u d e r en ?

K.U.Leuven BA

UGent BA

VUB BA

UA BA

K.U.Leuven

HUB-

Kulak

K.U.Brussel

UHasselt BA

werktuigkunde werktuigkunde-elektrotechniek

wiskundige ingenieurstechnieken

Nanowetenschappen en nanotechnologie Nuclear Fusion Science and Engineering Physics (E)

Stedenbouw en ruimtelijke planning

Textile Engineering

(E)

Wetenschappen

Specifieke accenten: natuurkunde, biologie, scheikunde, biochemie, wiskunde, labo: planten dierkunde, aardkunde, informatica. K.U.Leuven

Biochemie en biotechnologie

UGent

VUB BA

UA BA

2 3

Geografie en geomatica 3

2 2

Geomatica en landmeetkunde 3

2 2

Marine and Lacustrine Science and Management (E) 2

Molecular and Cellular Biophysics (E)

Nematology (E)

Statistics (E) Statistiek

Sterrenkunde

Sustainable Territorial Development

Theoretical Chemistry and Computational Modelling (E)

Toegepaste informatica

1 2

Urban Studies Wiskundige informatica

Marine Biodiversity and Conservation (E)

Wiskunde

Fysica en sterrenkunde

Informatica

Ecological Marine Management (E)

Geologie

Computerwetenschappen

Geografie

UHasselt

Computerscience

Fysica

K.U.Brussel

Biomoleculaire wetenschappen Chemie

HUB-

Kulak

Biodiversity: conservation and restoration Biologie

K.U.Leuven

2 2

wat ka n j e s t u d e r e n?

2. Hoger beroepsonderwijs

(HBO5)

Deze opleidingen bereiden je voor op het uitoefenen van een beroep. Ze behoren tot het hoger onderwijs en situeren zich qua niveau net onder de professionele bachelors. Het zijn opleidingen van 90 of 120 studiepunten. Breng je zo’n opleiding tot een goed einde, dan behaal je het diploma van gegradueerde. Nu kan je de opleidingen van het hoger beroepsonderwijs alleen in de centra voor volwassenenonderwijs volgen. In de toekomst zullen ook hogescholen deze opleidingen kunnen aanbieden. Een uitzondering daarop is de opleiding hoger beroepsonderwijs voor Verpleegkunde (HBO5-verpleegkunde). Die opleiding volg je in een school voor voltijds secundair onderwijs en duurt drie jaar in plaats van twee. De opleidingen van het hoger beroepsonderwijs zijn sterk praktijkgericht. Heel wat van die opleidingen geven aansluiting op een verkort leertraject in een professionele bacheloropleiding. Eens je het diploma van gegradueerde hebt behaald, kan je dus een aansluitende bacheloropleiding beginnen; je bent in dat geval van een deel van de opleiding vrijgesteld.

2.1 Hoger beroepsonderwijs in centra voor volwassenenonderwijs

(HBO5)

Deze opleidingen worden modulair georganiseerd. Afhankelijk van de opleiding doe je er ongeveer twee jaar over om het diploma van gegradueerde te behalen. Je kan deze opleidingen zowel in dag-, avond- als gecombineerd onderwijs volgen. Bij het gecombineerd onderwijs wordt een deel van de opleiding in afstandsonderwijs aangeboden. De opleidingen zijn georganiseerd in studiegebieden. Voor de adressen van de consortia voor volwassenenonderwijs zie deel 2 op p. 86 & 87. Op zoek naar een centrum voor volwassenenonderwijs of een opleiding: surf naar www.ond.vlaanderen.be/onderwijsaanbod ; www.wordwatjewil.be en www.onderwijskiezer.be Biotechniek Biotechnologie

Chemie

Chemie en textiel

Cosmetische wetenschappen Gezondheidszorg

Bijscholing voor verpleegkundigen in de geestelijke gezondheidszorg

Gezondheidszorg voor bejaarden

Kaderopleiding nursing in de geriatrie en ouderenzorg

Kaderopleiding nursing in de psychiatrische verpleegkunde

Kaderopleiding nursing in de ziekenhuisverpleegkunde

Orthoptie

Handelswetenschappen en bedrijfskunde Arbeidsorganisatie

Bank, beurs en financiën

Bedrijfsbeleid

Bedrijfsorganisatie

Beurs en financiën

Boekhouden

Fiscale wetenschappen

Gids

Hotel- en cateringmanagement

Informatica

Informatica-programmering

Logistiek, transport en mobiliteit

Marketing

Meertalig secretariaat

Niet-commercieel management

Ondernemingscommunicatie

Openbare besturen

Rechtspraktijk

wat k a n je s t u d e r en ?

Reclame, marketing en public relations

Reisleider

Toeristische gidsen

Verkeerskunde

Verzekeringen Industriële wetenschappen en technologie Auto-expertise

Bedrijfsautomatisatie

Bouw- en houtconstructie

Bouwkundig tekenaar

CAD/CAM confectie- en textieltechnieken

Design en Textiel

Elektriciteit

Elektromechanica

Elektronica

Industriële elektronica

Industriële informatica

Luchtvaarttechnieken

Mechanica

Motorvoertuigentechniek

Openbare werken

Telecommunicatietechnieken

Textielproductietechnieken

Topografie

Sociaal - agogisch werk Agogische bijscholing orthopedagogie

Assistent in de psychologie

Bibliotheekwezen en documentaire informatiekunde

Maatschappelijk werk

Orthopedagogie

Personeelswerk

Seniorenconsulentenvorming

Sociaal-cultureel werk

Syndicaal werk

Tolk voor doven SPECIFIEKE LERARENOPLEIDING

Specifieke lerarenopleiding* *

zie info p.15

2.2 Hoger beroepsonderwijs voor verpleegkunde

(HBO5)

Deze opleiding duurt gewoonlijk drie jaar en kan enkel worden georganiseerd in een school voor voltijds secundair onderwijs. De opleiding bestaat uit vijf opeenvolgende modules. Er zijn twee starten instapmomenten per jaar: 1 september en 1 februari. Zo kan je als cursist het opleidingstraject afleggen op je eigen tempo. Toegelaten worden tot de opleiding is ook mogelijk nadat je slaagde voor een toelatingsproef, zonder dat je daarom het secundair onderwijs met succes moet hebben voltooid. Na deze opleiding behaal je het diploma van gegradueerde en kan je op basis van een verkort traject een bacheloropleiding in de verpleegkunde volgen. De cijfers in de tabel na elke opleiding verwijzen naar deel 2 met de lijst van de onderwijsinstellingen vanaf p. 81.

Antwerpen Hoger beroepsonderwijs voor verpleegkunde

33-34-35-3637-38

VL-Bra & bhg 38A-39-40

Limburg 41-42-43

Oost-VL

West-VL

44-45-45A- 48-48A-48B45B-45C-46- 49-49C-50-5147-49A-49B 52-52A

wat ka n j e s t u d e r e n?

3. Secundair-na-secundair Secundair-na-secundair (afgekort: Se-n-Se) staat voor het geheel van korte opleidingen binnen de derde graad technisch en kunstsecundair onderwijs. Ze komen in de plaats van de vroegere specialisatiejaren van het technisch en kunstsecundair onderwijs; ze zijn sterk beroepsgericht en bevinden zich qua niveau tussen het secundair en hoger onderwijs in. Je kan deze opleidingen volgen in een instelling voor secundair onderwijs en je behaalt er een certificaat mee.

Op dit moment duren alle opleidingen Se-n-Se één jaar (of: twee semesters); in de toekomst kunnen Se-n-Se-opleidingen één tot drie semesters duren. Gewoonlijk heb je twee starten instapmomenten per jaar: 1 september en 1 februari. Het hangt echter van de school af of er daadwerkelijk op 1 februari opnieuw met de opleiding wordt begonnen. Als de school akkoord is, kan je dubbel zo lang over de studie doen. Toegelaten worden tot een Se-n-Se vanuit het zesde leerjaar secundair onderwijs beperkt zich tot studierichtingen van hetzelfde studiegebied. Overstappen vanuit het zesde leerjaar naar een Se-n-Se van een ander studiegebied kan alleen op voorwaarde dat de ‘toelatingsklassenraad’ van die Se-n-Se daarover een gunstige beslissing nam. Er zijn 2 mogelijkheden voor iemand zonder diploma secundair onderwijs om tot een Se-n-Se toegelaten te worden: - slagen voor een toelatingsproef die door de toelatingsklasseraad wordt georganiseerd, of - gunstige beslissing van de toelatingsklasseraad op basis van EVC (= Eerder Verworven Competenties) of EVK (= Eerder Verworven Kwalificaties). EVC of EVK kan ook leiden tot vrijstelling van bepaalde programmaonderdelen. Se-n-Se TSO Administratie vrije beroepen Animatie in de ouderenzorg Audio-, video- en teletechnieken Biochemie Chemische procestechnieken

Agro- en groenbeheer Apotheekassistent Automotive Bouw constructie- en planningstechnieken Commercieel webverkeer

Contactologie-optometrie Drogisterij-cosmetica

Creatie en patroonontwerpen Esthetische lichaamsverzorging

Grime Hout constructie- en planningstechnieken Industriële computertechnieken Industriële onderhoudstechnieken Interactieve multimediatechnieken

Haventechnieken Immobiliënbeheer Industriële elektronicatechnieken Industriële warmtetechnieken Internaatswerking

KMO-administratie Leefgroepenwerking

KMO-ondernemerschap Mechanica constructie- en planningstechnieken Orthopedische instrumenten Regeltechnieken Stuur- en beveiligingstechnieken Textielveredeling en breikunde Toerisme en organisatie Vleeswarentechnieken Water- en luchtbeheersingstechnieken

Netwerkbeheer Public relations Sportclub- en fitnessbegeleider Tekst- en beeldintegratietechnieken Toegepaste autotechnieken Verkoop en distributie Voedselbehandeling *

Agro- en groenmechanisatie Assistent voedingsindustrie Bakkerijtechnieken Butler-Intendant Computergestuurde mechanische productietechnieken Dentaaltechnieken en supra-structuren Gestandaardiseerde en geprogrammeerde druktechnieken Hotelbeheer Industriële bouwtechnieken Industriële koeltechnieken Integrale veiligheid * Internationaal transport en goederenverzending Kunststofvormgevingstechnieken Medico-sociale administratie Productie- en procestechnologie Rotatiedruktechnieken Tandartsassistentie Textielvormgevingstechnieken Toerisme en recreatie Vliegtuigtechnicus Weg- en waterbouwtechnieken

Indien je geslaagd bent voor de toelatingsproef biedt deze opleiding de mogelijkheid om reeds verschillende vrijstellingen te bekomen voor de toelatingsproeven van brandweer en politie

wat k a n je s t u d e r en ?

Se-n-Se KSO Architecturale vormgeving

Audiovisuele vormgeving

Industriële vormgeving

Ruimtelijke vormgeving

Grafische vormgeving

4. Secundair onderwijs voorbereidend jaar op het hoger onderwijs Bepaalde studierichtingen uit het hoger onderwijs veronderstellen heel wat voorkennis of vaardigheden vanuit het secundair onderwijs. Voor wie deze onvoldoende in de gevolgde studierichting heeft kunnen verwerven, bestaan er voorbereidende jaren.

Ze bereiden meestal voor op studierichtingen waarvoor er bijzondere toelatingsvoorwaarden worden gesteld (bv. in de vorm van een toelatingsexamen). Deze opleiding duurt één jaar. De voorbereidende jaren zijn: –– bijzondere wetenschappelijke vorming –– bijzondere beeldende vorming –– bijzondere muzikale vorming –– voorbereidende divisie van de Koninklijke Militaire School –– bijzondere vorming dans –– bijzondere vorming woordkunst-drama

5. secundair onderwijs specialisatiejaren derde graad beroepssecundair onderwijs Na het zesde leerjaar kan je aansluitend een zevende specialisatiejaar (derde leerjaar van de derde graad) in het beroepssecundair onderwijs volgen. De toelating tot het zevende jaar is beperkt tot studierichtingen van hetzelfde studiegebied. Overstappen naar een zevende specialiastiejaar van een ander sudiegebied kan enkel mits gunstige beslissing van de toelatingsklassenraad van het specialisatiejaar.

Specialisatiejaren hebben tot doel leerlingen een bijkomende en meer gespecialiseerde vorming te geven en op die manier beter voor te bereiden op de arbeidsmarkt. De aandacht gaat naar praktijkvakken en stages naast een beperkt aantal uren algemene vorming. Er bestaat ook een zevende jaar bso (naamloos leerjaar). Heb je een specialisatiejaar succesvol beëindigd, dan kan je afhankelijk van je vooropleiding een diploma van secundair onderwijs of een studiegetuigschrift behalen. In het geval van het naamloos leerjaar is dat evenwel alleen een diploma van secundair onderwijs.

wat ka n j e s t u d e r e n?

7de specialisatiejaren bso

Agromanagement

Auto-elektriciteit

Banketaannemer-traiteur

Banketbakkerij-chocoladebewerking

Agromanagement

Bedrijfsgrafiek

Bedrijfsvloeren en waterdichte bekuipingen

Bedrijfsvoertuigen

Beperkte kustvaart

Bijzonder transport

Bijzondere schrijnwerkconstructies

Bloemsierkunst

Bosbouw en bosbeheer

Bouw historische muziekinstrumenten

Carrosserie- en spuitwerk

Composietverwerking

Computergestuurde werktuigmachines

Dakwerken

Decoratie en restauratie schilderwerk

Decor- en standenbouw

Dieetbakkerij

Diesel- en LPG-motoren

Fotolassen

Geautomatiseerde diamantbewerking en kwaliteitsanalyse

Gemeenschapsrestauratie

Gespecialiseerd recreatiemedewerker

Gespecialiseerde dierenverzorging

Grafische opmaaksystemen

Haarstilist

Hotelonthaal

Industrieel onderhoud

Industriële elektriciteit

Industriële houtbewerking

Instellen van textielmachines

Interieurinrichting

Juwelencreatie

Kantooradministratie en gegevensbeheer

Kinderzorg

Koeltechnische installaties

Labo- glasintrumentenbouw

Land- en tuinbouwmechanisatie

Logistiek

Manegehouder-rijmeester

Matrijzenbouw

Mecanicien voor onderhoud en herstel van motorfietsen

Mechanische en hydraulische kranen

Meerkleurendruk-drukwerkveredeling

Metaal- en kunststofschrijnwerk

Meubelgarneren

Mode- en maatkleding heren

Mode-verkoop

Modelmakerij

Modespecialisatie en trendstudie

Non-ferro metalen dakbedekkingen

Organisatie-assistentie

Pijpfitten-lassen-monteren

Publiciteit en illustratie

Renovatie bouw

Restaurantbedrijf en drankenkennis

Restauratie bouw

Restauratie muziekinstrumenten

Restauratie van meubelen

Restauratie van schrijnwerk

Scheeps- en havenwerk

Schipper-motorist

Slagerij-fijnkosttraiteur

Specialiteitenrestaurant

Stijl- en designmeubelen

Thuis- en bejaardenzorg/zorgkundige

Topsport-sportbegeleider

Tuinaanleg en -onderhoud

Tuinbouwproductie

Uurwerkherstelling

Veehouderij en landbouwteelten

Veiligheidsberoepen*

Verkoop en vertegenwoordiging

Verwarmingsinstallaties

Wegenbouwmachines

Wereldgastronomie

Winkelbeheer en etalage

Zeefdruk

Om deze opleiding te starten moet je slagen in een toelatingsproef

6. Secundair onderwijs tweede kwalificatie derde graad Leerlingen die in het secundair onderwijs de derde graad van het aso, tso, bso of kso beëindigd hebben, kunnen opnieuw starten in een eerste jaar of in een tweede jaar (onder bepaalde voorwaarden) van de derde graad van het aso, tso, het kso of het bso.

Een overzicht van alle bestaande studierichtingen in de derde graad aso, tso, bso en kso vind je via www.ond.vlaanderen.be/onderwijsaanbod

wat k a n je s t u d e r en ?

7. Secundair volwassenenonderwijs Het secundair volwassenenonderwijs biedt een brede waaier van opleidingen aan, die gegroepeerd zijn in studiegebieden en die cursisten in staat stellen een erkend diploma, getuigschrift of certificaat te behalen. Het wordt georganiseerd door de centra voor volwassenenonderwijs.

Het secundair volwassenenonderwijs wordt modulair georganiseerd. De leerstof wordt onderverdeeld in een aantal modules. Meerdere modules vormen samen een opleiding. Het centrum is vrij om een module over een gedeelte van het jaar, over een heel jaar of over meerdere jaren te spreiden. Dat betekent dat de modules op verschillende ogenblikken van het jaar kunnen starten. Dankzij die structuur kan de cursist zelf het studiepakket samenstellen en de duur van de studie bepalen. Voor meer informatie contacteer je best de centra. De modules kunnen georganiseerd worden in contactonderwijs of in gecombineerd onderwijs. Bij contactonderwijs worden alle lessen in het centrum gegeven. Bij gecombineerd onderwijs wordt een deel van de module in de klas gegeven en een deel van de module kan zelfstandig verwerkt worden, thuis of in een open leercentrum. Je vindt hier ook het studiegebied algemene vorming terug. Dat is de nieuwe naam voor het vroegere tweedekansonderwijs. De opleidingen van dat studiegebied bieden volwassenen van minimum 18 jaar de kans om nog een diploma secundair onderwijs te behalen. De studiegebieden in het secundair volwassenenonderwijs zijn: Algemene vorming

Auto

Bib-,archief en documentatiekunde

Bijzondere educatieve noden

Boekbinden

Bouw

Chemie

Decoratieve technieken

Diamantbewerking

Grafische technieken

Handel

Hout

Huishoudelijk onderwijs

Informatie- en communicatietechnologie

Juwelen

Kant

Koeling en warmte

Land- en tuinbouw

Lederbewerking

Lichaamsverzorging

Maritieme opleidingen

Mechanica-elektriciteit

Mode

Muziekinstrumentenbouw

Nederlands tweede taal

Personenzorg

Smeden

Talen richtgraad 1 en 2

Talen richtgraad 3 en 4

Textiel

Toerisme

Voeding

Voor de adressen van de consortia voor volwassenenonderwijs zie deel 2 op p. 86 & 87. Op zoek naar een centrum voor volwassenenonderwijs of een opleiding? Surf naar www.ond.vlaanderen.be/onderwijsaanbod en www.wordwatjewil.be

wat ka n j e s t u d e r e n?

8. Opleidingen tot uniformberoepen De opleidingen tot uniformberoepen (Defensie, Politie) zijn pas toegankelijk na een bepaalde toelatingsprocedure (selectieproeven of toelatingsexamens). Alle info is terug te vinden op de websites. Voor de lijst met de adressen zie deel 2 op p. 84 & 85.

8.1 DEFENSIE www.mil.be A. Officier (manager) Beroepsofficier via de universiteit van Defensie, nl. de Koninklijke Militaire School - Polytechnische faculteit (burgerlijk ingenieur) - Faculteit sociale en militaire wetenschappen (master) Beroepsofficier via universiteit - Master in de nautische wetenschappen via de Hogere Zeevaartschool te Antwerpen - Industrieel ingenieur via een industriële hogeschool - Arts, tandarts, apotheker, dierenarts via een burgeruniversiteit Officier van het hulpkader (Piloot of Luchtverkeersleider) Beroepsofficier via bijzondere werving (op basis van masterdiploma)* B. Onderofficier (TEAM LEADER) Beroepsonderofficier, gespecialiseerde opleiding via de Koninklijke School voor onderofficieren te Sint-Truiden - Technisch Onderofficier - Niet-technisch Onderofficier Beroepsonderofficier, rekrutering op basis van een bachelordiploma** C. SOLDAAT OF MATROOS Soldaat of matroos beroepsstatuut Soldaat of matroos kortetermijnstatuut *

2 cycli

1 cyclus

8.2 POLITIE www.jobpol.be De Lokale en de Federale Politie vormen samen de Geïntegreerde Politie. Het operationele kader bestaat uit politieambtenaren die in vier kaders zijn verdeeld: –– het agentenkader: Agenten van Politie (beperkte politiebevoegheid); –– het basiskader: Inspecteurs van Politie; –– het middenkader: Hoofdinspecteurs van Politie (interne promotie) en Hoofdinspecteurs van Politie met bijzondere specialisatie (externe werving op basis van bepaalde diploma’s bachelor); –– het officierskader: Commissarissen en hoofdcommissarissen van Politie (Interne promotie en externe werving op basis van een masterdiploma). Deze politieambtenaren zijn bevoegd voor de uitoefening van opdrachten van gerechtelijke en bestuurlijke politie.

wat k a n je s t u d e r en ?

Om te kunnen behoren tot het operationeel kader, zowel bij de Federale als de Lokale Politie, moet je voldoen aan enkele algemene toelatingsvoorwaarden. Wie slaagt voor het geheel van de selectieproeven (4) kan een politieopleiding volgen in een van de politieacademies, conform het gepostuleerde niveau. Naast het operationele kader is er ook administratief en logistiek kader (Calog). Dit Calog-kader bestaat uit vier niveaus: niveau D : geen diplomavereiste niveau C : op basis van een diploma 6 jaar secundair onderwijs niveau B: op basis van een bachelordiploma niveau A : op basis van een masterdiploma Er zijn verschillende functies in dit Calog-kader waarvoor je kan postuleren.

9. Kerkelijk hoger onderwijs Deze opleidingen veronderstellen een sterk religieuze ingesteldheid. Zij leiden naar een taak als bedienaar of naar onderwijsberoepen.

9.1 Rooms-katholieke godsdiensT Priester

6 Ă 7 jaar

De opleiding tot priester kan gevolgd worden aan het: * Grootseminarie, Potterierei 72, 8000 Brugge (intern) Tel. 050 33 03 62 of 050 33 05 21 - www.grootseminariebrugge.be - grootseminarie.brugge@kerknet.be * Johannes XXIII-Seminarie, Herestraat 51, 3000 Leuven Tel. 016 31 02 00 - Fax 016 31 02 0 - www.kerknet.be - etienne.keyse@scarlet.be Wie een lerarendiploma heeft, maar geen lesbevoegdheid voor godsdienst, kan deze behalen via een deeltijdse aanvullende opleiding. Wie een diploma hoger onderwijs heeft, andere dan de lerarenopleiding, kan eveneens een aangepast programma volgen tot godsdienstleraar. Voor info: www.kerknet.be.

9.2 Protestantse godsdienst Predikant Kerkelijk werk Godsdienstleraar - voor het lager onderwijs - voor het secundair onderwijs

De opleidingen Bedienaar en Kerkelijk werk worden aangeboden in: * Instituut voor Bijbelse Vorming (IBV), Sint-Janbergsesteenweg 97, 3001 Leuven Tel. 016 20 08 95 - www.ibvleuven.be - info@ibvleuven.be * Evangelische Theologische Faculteit (ETF), Sint-Janbergsesteenweg 97, 3001 Leuven Tel. 016 20 08 95 - www.etf.edu - info@etf.edu * Faculteit voor Protestantse Godgeleerdheid, Bollandistenstraat 40, 1040 Brussel Tel. 02 735 67 46 - www.protestafac.ac.be - info@protestafac.ac.be

5 jaar 2/3 jaar 4 jaar 4 jaar

wat ka n j e s t u d e r e n?

Godsdienstleraar voor het lager onderwijs kan gevolgd worden aan: * Instituut voor Bijbelse Vorming (IBV), Sint-Janbergsesteenweg 97, 3001 Leuven Tel. 016 20 02 95 - www.ibvleuven.be - info@ibvleuven.be * Faculteit voor Protestantse Godgeleerdheid, Bollandistenstraat 40, 1040 Brussel Tel. 02 735 67 46 - www.protestafac.ac.be - info@protestafac.ac.be Godsdienstleraar voor het secundair onderwijs kan enkel gevolgd worden aan: * Evangelische Theologische Faculteit ( ETF), Sint-Janbergsesteenweg 97, 3001 Leuven Tel. 016 20 08 95 - www.etf.edu - info@etf.edu * Faculteit voor Protestantse Godgeleerdheid, Bollandistenstraat 40, 1040 Brussel Tel. 02 735 67 46 - www.protestafac.ac.be - info@protestafac.ac.be Via deze link vind je alle bekwaamheidsbewijzen voor de godsdienstvakken terug: www.ond.vlaanderen.be/bekwaamheidsbewijzen

10.SYNTRA-opleidingen In de SYNTRA-opleidingen staat praktijk centraal. De docenten zijn vakmensen, ondernemers die zelf elke dag in de praktijk van hun eigen zaak staan. De meeste opleidingen bestaan uit verschillende modules waaruit de cursist kan kiezen volgens zijn noden en interesses.

Ondernemersopleiding

In een ondernemersopleiding leer je hoe je een eigen zaak opzet, uitbouwt en leidt. De opleiding omvat twee delen: een cursus bedrijfsbeheer en een deel beroepskennis. De cursus bedrijfsbeheer gaat over de beheersaspecten van je onderneming. In de beroepsgerichte vorming staat specifieke vakkennis centraal. De meeste opleidingen duren twee tot drie jaar en kunnen zowel overdag als ’s avonds worden gevolgd. Een stageovereenkomst biedt je de mogelijkheid om bijkomende ervaring op te doen binnen een onderneming. Voltijdse dagopleidingen

Vanaf 18 jaar kunnen jongeren ondernemersopleidingen volgen in een voltijds onderwijstempo (dagopleidingen). Deze opleidingen zijn vooral interessant voor jongeren die, na hun secundair onderwijs, willen kiezen voor méér praktijk en minder theorie. De meeste opleidingen duren een tot twee jaar. Er is ook een praktijkstage voorzien. Na afloop ontvang je een ondernemersdiploma. De meeste dagopleidingen voldoen bovendien aan de voorwaarden voor het behouden van de kinderbijslag. Leertijd

De leertijd, ook wel ‘leercontract’ genoemd, is een praktijkgerichte voorbereiding op een leven als werknemer of ondernemer. De leertijd koppelt een praktijkopleiding in een onderneming (4 dagen per week) aan een theoretische vorming (meestal 1 dag per week) in een SYNTRA-campus. Leertijdopleidingen vinden overdag plaats. De leertijd duurt één tot drie jaar en is voor jongeren tussen 15 en 25 jaar. Je kan in de leertijd een gelijkwaardig getuigschrift 2de graad secundair onderwijs, een studiegetuigschrift 2de leerjaar 3de graad secundair onderwijs en een diploma secundair onderwijs behalen. Hiervoor moet je aan enkele voorwaarden voldoen (kijk op www.leertijd.be). De onderwijsstudiebewijzen geven meer mogelijkheden om verder te studeren in secundair en hoger onderwijs, en voor een job bij de overheid. Naast de voltijdse dagopleidingen, de leertijd en de ondernemingsopleiding biedt SYNTRA nog een ruime waaier van korte cursussen en bijscholingen. Surf naar www.syntra.be of contacteer de SYNTRA-campus in jouw buurt voor het volledige aanbod.

wat k a n je s t u d e r en ?

11. Opleidingen ingericht door de VDAB De Vlaamse Dienst voor Arbeidsbemiddeling en Beroepsopleiding (VDAB) geeft opleidingen aan werkzoekenden en aan werknemers die zich willen om- of bijscholen. Een opleiding kan je kansen op de arbeidsmarkt gevoelig doen stijgen. Ongeacht of je werk zoekt of gewoon hogerop wilt. Daarom doet de VDAB er alles aan om het aanbod van zijn opleidingen uit te breiden en te verbeteren. Aangepast aan jouw persoonlijke behoeften en de eisen van het moderne bedrijfsleven. Zo maakt de VDAB elk jaar het verschil voor duizenden mensen.

Op www.vdab.be/opleidingen vind je een uitgebreid aanbod van opleidingen. Je kan er uitgebreid zoeken via verschillende opties zoals vakgebied, trefwoorden en regio. De duur van de opleidingen kan variëren van enkele dagen tot enkele maanden. In overleg met een instructeur kies je de meest efficiënte opleiding. Wil je leren via het internet, in groep of via een combinatie van beide ? De VDAB zoekt samen met jou de ideale formule. Voor de meeste opleidingen doe je een gemotiveerde aanvraag of doorloop je een procedure. Na een succesvolle opleiding ontvang je een getuigschrift. Voor bepaalde opleidingen krijg je zelfs een wettelijk erkend certificaat. Een extra troef bij het solliciteren! Voor meer informatie over opleidingen en werk, surf naar www.vdab.be/contact of bel het VDAB-servicenummer 0800 30 700 (elke werkdag van 8 u. tot 20 u.). Wil je eerst nog wat informatie over het reilen en zeilen op de arbeidsmarkt? Ga dan naar p. 128.

12. Privéonderwijs Het privéonderwijs (al dan niet schriftelijk) is in ons land niet wettelijk gereglementeerd.

Deze instellingen leveren geen wettelijk erkende diploma’s af, tenzij ze erkend zijn door het Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming. Het aanbod is zeer verscheiden, zowel naar de aard van de opleidingen, de lesmodaliteiten als de prijs.

13. Studeren en stage lopen in het buitenland Er bestaat een waaier aan mogelijkheden om tijdens je studies of na je diploma hoger onderwijs in het buitenland te studeren. Wil je meer weten, surf dan naar www.ond.vlaanderen.be/infolijn/faq/buitenland

Als je in het buitenland wilt studeren of een stage wilt volgen, moet je in de meeste gevallen zelf op zoek gaan naar een buitenlandse onderwijsinstelling. Wil je gaan studeren in een Europees land, dan kan je terecht op www.enic-naric.net. Daar staat per land een lijst van de erkende opleidingen en instellingen voor hoger onderwijs.

wat ka n j e s t u d e r e n?

Op www.ec.europa.eu/ploteus en www.euroguidance.be vind je meer over de leermogelijkheden binnen de Europese ruimte. Voor landen buiten Europa neem je rechtstreeks contact op met de ambassade of het consulaat van het gastland in Brussel of met Belgische ambassades in het buitenland. Op www.diplomatie.belgium.be vind je zowel de adressen van de buitenlandse ambassades in België als de adressen van Belgische ambassades in het buitenland. In de brochure ‘Aanpakken en Wegwezen’ van de vzw JINT (Grétrystraat 26, 1000 Brussel, tel. 02 209 07 20) staat een overzicht van internationale sites waarop je informatie over onderwijs, opleidingen en onderwijsinstellingen in het buitenland kan vinden. Surf naar www.jint.be voor meer informatie. Bij de planning van je buitenlands project krijg je sinds kort hulp van ‘Kamiel’. Op www.kamiel.info krijg je hulp om je paperassen en administratie in orde te krijgen voor je naar het buitenland vertrekt. Je vindt er basisinfo over de volgende thema’s: kinderbijslag, wachttijd, wacht- werkloosheidsuitkeringen, ziekteverzekering, belastingen, reis- en verblijfsdocumenten. EUROPASS biedt je een Europass-Mobiliteit aan als bewijs van een Europese stage of leerervaring. De Europass-Mobiliteit moet voor je vertrek aangevraagd worden door de organisatie die je naar het buitenland begeleidt. Europass biedt je ook een portfolio van documenten aan die je helpen om je ervaringen, taalkennis en kwalificaties duidelijk te maken in andere Europese landen. Europass is van toepassing in alle landen van de Europese Unie, de kandidaat-lidstaten en de landen van de Europese Economische Ruimte. Surf naar www.europass-vlaanderen.be. Europass heeft ook een Europese website waar je je Europass- CV en Europass-Taalpaspoort kunt invullen. Surf naar www.europass.cedefop.europa.eu. Informeer je zeker of je buitenlands diploma of getuigschrift gelijkwaardig is met een Vlaams diploma of getuigschrift. Op www.ond.vlaanderen.be/infolijn/faq/gelijkwaardigheid vind je hierover uitgebreide uitleg en nuttige doorverwijzingen. Bovenstaande helpt je op weg als je op eigen houtje beslist verder te studeren in het buitenland. Maar neem ook eens een kijkje op de site van EPOS: www.epos-vlaanderen.be. Daar vind je heel wat internationale programma’s waaraan Vlaamse universiteiten en hogescholen deelnemen.

14. Flexibel studeren 14.1 Flexibele leerroutes Bij de inschrijving aan een instelling van hoger onderwijs kan je kiezen uit verschillende soorten contracten: –– een diplomacontract: je schrijft je in met het oog op het behalen van een diploma van een opleiding en volgt de lessen, stages ... Je kan rekenen op begeleiding van de instelling. –– een creditcontract: je schrijft je in met het oog op het behalen van een creditbewijs voor één of meerdere opleidingsonderdelen, los van de opleiding. Je kan rekenen op begeleiding van de instelling voor de opleidingsonderde(e)l(en) waarvoor je een creditcontract hebt afgesloten. –– een examencontract: je schrijft je in voor het afleggen van examens met het oog op het behalen van hetzij een diploma van een opleiding, hetzij een creditbewijs voor één of meerdere opleidingsonderdelen. Je volgt de lessen niet. Je legt enkel de examens af. Bepaalde opleidingsonderdelen komen omwille van hun aard (bv. een practicum) niet in aanmerking voor een examencontract. De instelling legt in de onderwijsregeling vast over welke opleidingsonderdelen het gaat en motiveert dat ook. –– je kan contracten combineren.

wat k a n je s t u d e r en ?

Je kan in het hoger onderwijs via een flexibele leerroute een diploma of een creditbewijs behalen. De instelling bepaalt zelf hoe ze de flexibele leertrajecten aanbiedt. De flexibilisering van het hoger onderwijs laat jou als student toe zelf je studieprogramma samen te stellen. Je moet dus niet noodzakelijk een voltijds studieprogramma volgen. Je bepaalt zelf voor hoeveel studiepunten je inschrijft, naargelang je capaciteiten en de tijd die je aan je studie kan besteden. Als je om de een of andere reden geen (voltijds) dagonderwijs kan volgen, zijn er ook mogelijkheden om toch een diploma hoger onderwijs te behalen. Zo kan je met een hogeschool of universiteit een examencontract afsluiten. Dat betekent dat je je enkel inschrijft voor het afleggen van examens en dus geen lessen volgt. Enkele instellingen hoger onderwijs ontwikkelden een aanbod in begeleide zelfstudie waarbij je ook ruimte vrijhoudt voor practica en stages. Soms kan je opleidingen ook via afstandsonderwijs volgen. Sommige instellingen bieden bepaalde opleidingen ook aan in weekend- of avondonderwijs. Andere instellingen maken de combinatie van studeren met andere zaken mogelijk door bv. alle lessen op één dag per week te groeperen of specifieke trajecten voor werkstudenten aan te bieden. Informeer je dus bij de hogescholen en de universiteiten zelf voor de concrete mogelijkheden over flexibele leertrajecten. Contactgegevens vind je in deel 2 van deze brochure. De opleidingen die volgens een flexibele leerroute worden ingericht, kan je opzoeken op www.destapgent.be/wijzer (via Trefwoorden, onder de letter F) en op www.onderwijskiezer.be. Studietrajecten die zich specifiek richten op werkstudenten, kan je terugvinden op www.hogeronderwijsregister.be.

14.2 Open Universiteit NEDERLAND De Open Universiteit Nederland biedt geaccrediteerde academische opleidingen in afstandsonderwijs aan voor volwassenen die werk en/of gezin met hun studies willen combineren. Om een maximale toegankelijkheid te realiseren is de Open Universiteit Nederland zeer flexibel georganiseerd. Wie studeert aan de Open Universiteit Nederland is niet gebonden aan vaste uren of een vaste studieplaats. Het onderwijs wordt aangeboden in de vorm van zelfstudiepakketten die je studeert waar en wanneer je wil. De student bepaalt in ruimte mate zelf zijn studietempo. Bij de Open Universiteit Nederland kan je een academische bachelor en een master behalen in de studierichtingen psychologie, arbeids- en organisatiepsychologie en gezondheidspsychologie, informatica, Nederlands recht, cultuurwetenschappen, milieuwetenschappen en managementwetenschappen. Naast de bachelor- en masteropleidingen biedt de Open Universiteit Nederland nog kortlopende opleidingen aan. De meeste cursussen kunnen ook afzonderlijk gevolgd worden. De afgeleverde diploma’s zijn Nederlandse diploma’s. Het is belangrijk dat je je goed informeert over de erkenning en gelijkwaardigheid van je Nederlands diploma in Vlaanderen. Het is niet zo dat je Nederlands diploma automatisch erkend wordt in Vlaanderen, je moet de gelijkwaardigheid ervan aanvragen. Surf naar www.ond.vlaanderen.be/naric voor meer uitleg over de erkenning en gelijkwaardigheid van buitenlandse diploma’s. Beide ministers hebben afgesproken om te komen tot wederzijdse automatische erkenning van diploma’s. Via de website www.openuniversiteit.be vind je meer informatie over het cursusaanbod van de Open Universiteit Nederland.

wat ka n j e s t u d e r e n?

14.3 Examencommissies Bepaalde diploma’s, getuigschriften en attesten kan je niet alleen behalen door opleiding te volgen, maar ook door je individueel voor te bereiden en de examens via een examencommissie af te leggen. De Examencommissie van de Vlaamse gemeenschap voor het voltijds secundair onderwijs

Deze examencommissie, die deel uitmaakt van het Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming, richt examens in die leiden naar: –– het getuigschrift van de eerste graad secundair onderwijs; –– het getuigschrift van de tweede graad secundair onderwijs; –– het diploma secundair onderwijs (aso, tso, kso en bso). Een diploma behaald via de Examencommissie van de Vlaamse Gemeenschap is gelijkwaardig aan hetzelfde diploma behaald op school. Meer info vind je op de website www.ond.vlaanderen.be/secundair/examencommissie De Centrale Examencommissie van de Federale Overheidsdienst Economie, KMO, Middenstand en Energie

Denk je eraan om een handels- of ambachtsonderneming op te starten, dan moet je eerst bewijzen dat je beschikt over de nodige kennis van bedrijfsbeheer. Heb je in het secundair onderwijs geen attest bedrijfsbeheer behaald en wens je daarvoor geen opleiding te volgen, dan kan je bij de Centrale Examencommissie van de FOD Economie, KMO, Middenstand en Energie het examen over de basiskennis van het bedrijfsbeheer afleggen. Als je slaagt, krijg je een getuigschrift. Als je onderneming ook een gereglementeerd beroep uitoefent, dan moet je naast de basiskennis van het bedrijfsbeheer, ook de beroepsbekwaamheid van het gereglementeerde beroep bewijzen. Ben je niet in het bezit van een diploma dat verwijst naar het gereglementeerd beroep dat je wil uitoefenen, en beschik je niet over de juiste praktijkervaring, dan kan je de beroepsbekwaamheid ook bewijzen door een examen af te leggen voor de Centrale Examencommissie van de FOD Economie, KMO, Middenstand en Energie. Voor de uitoefening van sommige activiteiten is bovendien een vergunning of melding vereist. Meer info vind je in de rubriek Ondernemen op www.economie.fgov.be Voor studenten die met een examencontract studeren (zie flexibele leerroutes op p. 47) moet de universiteit of hogeschool een examencommissie organiseren.

: o d o t

list k c e h je c mee te t e e g ver niet n in! a a d r i e s t ach r de a a n nemen .be

sidin www.

WNHSO_1112_Binnenwerk_v5.indd 50

20/09/2011 16:00:18

WAAR KAN JE STUDEREN?

deel 2 waar kan je studeren? Lijst van de onderwijsinstellingen

WAAR KAN JE STUDEREN?

Dit deel bevat een overzicht van de onderwijsinstellingen. Je vindt er achtereenvolgens de universiteiten, de hogescholen en de instellingen HBO5 Verpleegkunde. Ze werden gerangschikt volgens oplopend nummer. Deze nummers/codes werden ook gebruikt in deel 1.

1. universiteiten 1 HUB-K.U.BRUSSEL

HUB-K.U.Brussel

Campus Brussel Warmoesberg 26, 1000 Brussel Tel. 02 210 12 11 www.hubrussel.be - info@hubrussel.be 2 K.U.Leuven

Katholieke Universiteit Leuven

Dienst Studieadvies Naamsestraat 80 bus 5415, 3000 Leuven Tel. 016 32 43 11 www.kuleuven.be - studieadvies@kuleuven.be 2A K.U.LEUVEN Kulak

3 Uhasselt

K.U.Leuven kulak Campus Kortrijk - Dienst voor studieadvies E. Sabbelaan 53 Lokaal A111, 8500 Kortrijk Tel. 056 24 61 38 www.kuleuven-kortrijk.be - info@kuleuven-kortrijk.be Universiteit Hasselt

Campus Diepenbeek Agoralaan - Gebouw D, 3590 Diepenbeek Tel. 011 26 81 11 www.uhasselt.be - studentensecretariaat@uhasselt.be 4 UGent

Universiteit Gent

Adviescentrum Voor Studenten St.-Pietersnieuwstraat 33, 9000 Gent Tel. 09 331 00 31 www.ugent.be - acs@ugent.be 5 UA

Universiteit Antwerpen

Studenten Informatie Punt - Stadscampus Agoragebouw - Hoek Grote Kauwenberg-Vekestraat, 2000 Antwerpen Tel. 03 265 48 72 www.ua.ac.be - stip@ua.ac.be 6 VUB

Vrije Universiteit Brussel

Dienst voor studieadvies Gebouw Y - Pleinlaan 2, 1050 Brussel Tel. 02 629 23 18 www.vub.ac.be - studieadvies@vub.ac.be

WAAR KAN JE STUDEREN?

2. hogescholen 7 HZS

Hogere Zeevaartschool

Noordkasteel Oost 6, 2030 Antwerpen Tel. 03 205 64 30 www.hzs.be - info@hzs.be NAUTISCHE WETENSCHAPPEN Nautische wetenschappen (ABA + MA) Scheepswerktuigkunde (PBA) 8 AHA

Artesis Hogeschool Antwerpen

Keizerstraat 15, 2000 Antwerpen Tel. 03 213 93 00 www.artesis.be - info@artesis.be 8A

KONINKLIJKE ACADEMIE VOOR SCHONE KUNSTEN Mutsaardstraat 31, 2000 Antwerpen Tel. 03 213 71 00

AUDIOVISUELE EN BEELDENDE KUNST Beeldende kunsten (ABA + MA) - Fotografie - Grafisch ontwerp - Juweelontwerp en edelsmeedkunst - Mode - Theaterkostuum - Vrije kunsten Conservatie - restauratie (ABA + MA)

VERTALERS EN TOLKEN Schildersstraat 41, 2000 Antwerpen Tel. 03 240 19 02

TOEGEPASTE TAALKUNDE Toegepaste taalkunde (ABA) Tolken (MA) Vertalen (MA): Chinees, Duits, Engels, Frans, Italiaans, Nederlands, Portugees, Russisch, Spaans

ARCHITECTUURWETENSCHAPPEN Mutsaardstraat 31, 2000 Antwerpen Tel. 03 205 61 70

ARCHITECTUUR Architectuur (ABA + MA) Interieurarchitectuur (ABA + MA) Monumenten- en landschapszorg (MA) Stedenbouw en ruimtelijke planning (MA)

LERARENOPLEIDING ANTWERPEN Verschansingstraat 29, 2000 Antwerpen Tel. 03 259 01 20

ONDERWIJS Kleuteronderwijs (PBA) Lager onderwijs (PBA) Secundair onderwijs (PBA): aardrijkskunde, bewegingsrecreatie, biologie, burotica, economie, Engels, Frans, fysica, geschiedenis, lichamelijke opvoeding, muzikale opvoeding, Nederlands, niet-confessionele zedenleer, project kunstvakken, wiskunde

INDUSTRIELE WETENSCHAPPEN TECHNOLOGIE Paardenmarkt 92, 2000 Antwerpen Tel. 03 213 79 10

INDUSTRIËLE WETENSCHAPPEN EN TECHNOLOGIE Elektronica-ICT (PBA) Industriële wetenschappen: bouwkunde (ABA + MA) Industriële wetenschappen: chemie (ABA + MA) Industriële wetenschappen: elektromechanica (ABA +MA) Industriële wetenschappen: elektronica - ICT (ABA + MA)

WAAR KAN JE STUDEREN?

PRODUCTONTWIKKELING Ambtmanstraat 1, 2000 Antwerpen Tel. 03 205 61 70

PRODUCTONTWIKKELING Productontwikkeling (ABA + MA)

SOCIAAL WERK Kasteelstraat 17, 2000 Antwerpen Tel. 03 259 01 20

SOCIAAL-AGOGISCH WERK Sociaal werk (PBA) - Maatschappelijk werk - Personeelswerk - Sociaal-cultureel werk

BEDRIJFSKUNDE Bouwmeestersstraat 3, 2000 Antwerpen Tel. 03 259 08 00

HANDELSWETENSCHAPPEN EN BEDRIJFSKUNDE Bedrijfsmanagement (PBA)

KONINKLIJK CONSERVATORIUM Desguinlei 25, 2018 Antwerpen Tel. 03 244 18 00

MUZIEK EN PODIUMKUNSTEN Dans (PBA) Drama (ABA + MA) - Acteren - Kleinkunst - Woordkunst Muziek (ABA) - Muziektheorie-schriftuur Muziek (ABA + MA) - Instrument - zang - Jazz - lichte muziek Muziek (MA) - Compositie - Directie - Muziekpedagogie

GEZONDHEIDSZORG J. De Boeckstraat 10, 2170 Merksem Tel. 03 641 82 41

GEZONDHEIDSZORG Ergotherapie (PBA) Revalidatiewetenschappen en kinesitherapie (ABA) Revalidatiewetenschappen en kinesitherapie (ABA + MA) - Revalidatiewetenschappen en kinesitherapie bij inwendige aandoeningen - Revalidatie en kinesitherapie bij musculoskeletale

- Accountancy - fiscaliteit - Financie- en verzekeringswezen - Internationaal ondernemen (ION!) - Logistiek management - Marketing Office management (PBA) - Management assistant Toegepaste informatica (PBA)

aandoendingen - Revalidatiewetenschappen en kinesitherapie bij neurologische aandoeningen - Revalidatiewetenschappen en kinesitherapie bij verouderen Verpleegkunde (PBA) Vroedkunde (PBA)

WAAR KAN JE STUDEREN?

TECHNOLOGIE Campus Blairon 555, 2300 Turnhout Tel. 014 47 03 40

INDUSTRIﾃ記E WETENSCHAPPEN EN TECHNOLOGIE Grafische en digitale media (PBA) - Cross-media ontwerp - Grafimediabeleid - Grafimediatechnologie

LERARENOPLEIDING Berlaarsestraat 31, 2500 Lier Tel. 03 490 00 50

ONDERWIJS Kleuteronderwijs (PBA) Lager onderwijs (PBA) Secundair onderwijs (PBA): bouw, elektriciteit, hout, mechanica, mode, techniek, voeding-verzorging

TECHNOLOGIE Leopoldstraat 42, 2800 Mechelen Tel. 015 41 22 11

INDUSTRIﾃ記E WETENSCHAPPEN EN TECHNOLOGIE Vastgoed (PBA) - Landmeten - Makelaardij

9 KdG

Karel de Grote-Hogeschool

Brusselstraat 45, 2018 Antwerpen Tel. 03 613 13 00 - studie-informatielijn Tel. 03 613 13 13 www.kdg.be - info@kdg.be 9A

CAMPUS GROENPLAATS Nationalestraat 5, 2000 Antwerpen Tel. 03 613 16 00

HANDELSWETENSCHAPPEN EN BEDRIJFSKUNDE Bedrijfsmanagement (PBA) - Accountancy - fiscaliteit - Financie- en verzekeringswezen - Internationaal ondernemen (ION!) - KMO-management - Logistiek management - Marketing - Rechtspraktijk Office management (PBA) - Event- en projectmanagement - Management assistant Toegepaste informatica (PBA) - Applicatieontwikkeling - Softwaremanagement - Systemen en netwerkbeheer

CAMPUS MARKGRAVE Van Schoonbekestraat 143, 2018 Antwerpen Tel. 03 613 15 00

GEZONDHEIDSZORG Verpleegkunde (PBA) Vroedkunde (PBA) ONDERWIJS Pedagogie van het jonge kind (PBA)

CAMPUS SINT-LUCAS ANTWERPEN St.-Jozefstraat 35, 2018 Antwerpen Tel. 03 223 69 70

AUDIOVISUELE EN BEELDENDE KUNST Beeldende kunsten (ABA + MA) - Grafisch ontwerp - Juweelontwerp en edelsmeedkunst

CAMPUS LINKEROEVER Louis Frarynlaan 30, 2050 Antwerpen Tel. 03 219 26 72

INDUSTRIﾃ記E WETENSCHAPPEN EN TECHNOLOGIE Audiovisuele technieken: fotografie (PBA)

WAAR KAN JE STUDEREN?

CAMPUS CONGRES Kerkstraat 45 , 2060 Antwerpen Tel. 03 272 25 41

AUDIOVISUELE EN BEELDENDE KUNST Beeldende kunsten (ABA + MA) - Vrije kunsten

CAMPUS NOORD Oudesteenweg 81, 2060 Antwerpen Tel. 03 613 14 05

ONDERWIJS Kleuteronderwijs (PBA) Lager onderwijs (PBA)

CAMPUS NOORD 1 Pothoekstraat 125, 2060 Antwerpen Tel. 03 613 14 00

ONDERWIJS Secundair onderwijs (PBA): aardrijkskunde, bewegingsrecreatie, biologie, economie, Engels, Frans, fysica, geschiedenis, godsdienst, informatica, Latijn, lichamelijke opvoeding, Nederlands, plastische opvoeding, project algemene vakken, project kunstvakken, techniek, wiskunde

CAMPUS ZUID Brusselstraat 23, 2018 Antwerpen Tel. 03 613 18 00

SOCIAAL-AGOGISCH WERK Orthopedagogie (PBA) - Orthopedagogie - Toegepaste (jeugd)criminologie Sociaal werk (PBA) - Kunst- en cultuurbemiddeling - Maatschappelijk werk - Maatschappelijke advisering - Personeelswerk - Sociaal-cultureel werk

CAMPUS HOBOKEN Salesianenlaan 30, 2660 Hoboken Tel. 03 613 17 00

GEZONDHEIDSZORG Biomedische laboratoriumtechnologie (PBA) - Farmaceutische en biologische laboratoriumtechnologie - Medische laboratoriumtechnologie INDUSTRIËLE WETENSCHAPPEN EN TECHNOLOGIE Autotechnologie (PBA) - Auto-elektronica - Bedrijfsvoertuigen - Mototechnologie - Personenwagens Chemie (PBA) - Biochemie - Chemie - Procestechnologie Industriële wetenschappen: biochemie (MA) Industriële wetenschappen: chemie (ABA + MA) Industriële wetenschappen: elektromechanica (MA) - Automatisering - Automotive engineering - Elektromechanica Industriële wetenschappen: elektronica - ICT (ABA) Industriële wetenschappen: elektronica - ICT (MA) - Automotive engineering - ICT Multimedia en communicatietechnologie (PBA)

WAAR KAN JE STUDEREN?

10 LHO

LESSIUS ANTWERPEN

J. De Bomstraat 11, 2018 Antwerpen Tel. 03 206 04 80 www.lessius.eu - info@lessius.eu 10 A

DEPARTEMENT HANDELSWETENSCHAPPEN CAMPUS CAROLUS Korte Nieuwstraat 33, 2000 Antwerpen Tel. 03 201 18 00

HANDELSWETENSCHAPPEN EN BEDRIJFSKUNDE Handelswetenschappen (ABA) Handelswetenschappen (MA) - Accountancy en fiscaliteit - Financieel management - Human resources management - Internationaal zakenwezen - Marketingmanagement

10 B

GROEP GEZONDHEID EN WELZIJN CAMPUS SANDERUS Sanderusstraat 45, 2018 Antwerpen Tel. 03 241 08 29

GEZONDHEIDSZORG Logopedie en audiologie (PBA) - Audiologie - Logopedie SOCIAAL-AGOGISCH WERK Toegepaste psychologie (PBA) - Arbeids- en organisatiepsychologie - Klinische psychologie - Schoolpsychologie en pedagogische psychologie

10 C

DEPARTEMENT TOEGEPASTE TAALKUNDE CAMPUS SINT-ANDRIES St. Andriesstraat 2, 2000 Antwerpen Tel. 03 206 04 91

TOEGEPASTE TAALKUNDE Journalistiek (MA) Meertalige communicatie (MA) Toegepaste taalkunde (ABA) Tolken (MA) Vertalen (MA): Duits, Engels, Frans, Italiaans, Nederlands, Russisch, Spaans, Standaard Arabisch, Vlaamse gebarentaal

11 PLANT

Plantijn hogeschool van de provincie Antwerpen

Lange Nieuwstraat 101, 2000 Antwerpen Tel. 03 220 57 99 www.plantijn.be - info@plantijn.be 11 A

DEPARTEMENT TOEGEPASTE WETENSCHAPPEN EN ONDERWIJS CAMPUS KRONENBURG Kronenburgstraat 47, 2000 Antwerpen Tel. 03 220 55 80

WAAR KAN JE STUDEREN?

11 B

DEPARTEMENT BEDRIJFSMANAGEMENT CAMPUS MEISTRAAT Meistraat 5, 2000 Antwerpen Tel. 03 220 55 20

HANDELSWETENSCHAPPEN EN BEDRIJFSKUNDE Bedrijfsmanagement (PBA) - Internationaal ondernemen (ION!) - Rechtspraktijk Hotelmanagement (PBA) Office management (PBA) - Management assistant - Medical management assistant

DEPARTEMENT COMMUNICATIE CAMPUS MEISTRAAT Meistraat 5 , 2000 Antwerpen Tel. 03 220 55 40

HANDELSWETENSCHAPPEN EN BEDRIJFSKUNDE Communicatiemanagement (PBA) - Commerciﾃｫle communicatie - Public relations en voorlichting Journalistiek (PBA)

11 C

DEPARTEMENT WETENSCHAP EN TECHNIEK CAMPUS BOOM Van Leriuslaan 227, 2850 Boom Tel. 03 220 55 60

INDUSTRIﾃ記E WETENSCHAPPEN EN TECHNOLOGIE Elektromechanica (PBA) - Automatisering - Klimatisering - Onderhoudstechnologie - Procesautomatisering - Technisch-commercieel adviseur

11 D

DEPARTEMENT SOCIAAL-AGOGISCH WERK Lange Nieuwstraat 101, 2000 Antwerpen Tel. 03 220 55 00

SOCIAAL- AGOGISCH WERK Orthopedagogie ( PBA)

12 KHK

Katholieke Hogeschool Kempen

Kleinhoefstraat 4, 2440 Geel Tel. 014 56 23 10 www.khk.be - info@khk.be 12A

DEPARTEMENT AGRO- EN BIOTECHNIEK DEPARTEMENT GEZONDHEIDSZORG EN CHEMIE DEPARTEMENT HANDELSWETENSCHAPPEN EN BEDRIJFSKUNDE DEPARTEMENT INDUSTRIﾃ記E EN BIOWETENSCHAPPEN DEPARTEMENT SOCIAAL WERK DEPARTEMENT TECHNISCHE WETENSCHAPPEN DEPARTEMENT TECHNOLOGIE CAMPUS GEEL Kleinhoefstraat 4, 2440 Geel Tel. 014 56 23 10

BIOTECHNIEK Agro- en biotechnologie (PBA) - Biotechnologie - Dierenzorg - Landbouw - Tuinbouw - Voedingsmiddelentechnologie Biowetenschappen (industrieel ingenieur) (ABA) Biowetenschappen: landen tuinbouwkunde (MA) - Animal life - Natuur en milieu - Plantaardige en dierlijke productie - Tuinbouwkunde Biowetenschappen: voedingsindustrie (MA) - Voedingsmiddelentechnologie GEZONDHEIDSZORG Biomedische laboratoriumtechnologie (PBA) - Farmaceutische en biologische laboratoriumtechnologie - Medische laboratoriumtechnologie

WAAR KAN JE STUDEREN?

Ergotherapie (PBA) Orthopedie (PBA) - Orthopedische technologie - Schoentechnologie voor sport en revalidatie Voedings- en dieetkunde (PBA) HANDELSWETENSCHAPPEN EN BEDRIJFSKUNDE Bedrijfsmanagement (PBA) - Accountancy - fiscaliteit - Financie- en verzekeringswezen - Logistiek management - Marketing - Rechtspraktijk Office management (PBA) - Bedrijfsvertaler-tolk - Management assistant Toegepaste informatica (PBA) INDUSTRIËLE WETENSCHAPPEN EN TECHNOLOGIE Bouw (PBA) Chemie (PBA) - Biochemie - Chemie - Milieuzorg - Procestechnologie Elektromechanica (PBA) - Elektromechanica - Klimatisering - Onderhoudstechnologie - Procesautomatisering Elektronica-ICT (PBA) - Elektronica - ICT Energietechnologie (PBA) Industriële wetenschappen: elektromechanica (ABA) Industriële wetenschappen: elektromechanica (MA) - Automatisering - Biomedische technologie - Elektromechanica Industriële wetenschappen: elektronica-ICT (ABA) Industriële wetenschappen: elektronica-ICT (MA) - Elektronica - ICT Industriële wetenschappen: energie (MA) Logistiek (PBA) SOCIAAL-AGOGISCH WERK Sociaal werk (PBA) - Maatschappelijk werk - Maatschappelijke advisering - Personeelswerk - Sociaal-cultureel werk

WAAR KAN JE STUDEREN?

12 B

DEPARTEMENT GEZONDHEIDSZORG CAMPUS LIER Antwerpsestraat 99, 2500 Lier

GEZONDHEIDSZORG Verpleegkunde (PBA) Vroedkunde (PBA)

Tel. 03 480 29 10 12 C

DEPARTEMENT GEZONDHEIDSZORG DEPARTEMENT HANDELSWETENSCHAPPEN EN BEDRIJFSKUNDE DEPARTEMENT LERARENOPLEIDING CAMPUS TURNHOUT Campus Blairon 800, 2300 Turnhout Tel. 014 80 61 01

GEZONDHEIDSZORG Verpleegkunde (PBA) Vroedkunde (PBA) HANDELSWETENSCHAPPEN EN BEDRIJFSKUNDE Bedrijfsmanagement (PBA) - Accountancy-fiscaliteit - Financie- en verzekeringswezen - Marketing - Rechtspraktijk - Sociale economie - Sport- en cultuurmanagement - Winkel- en retailmanagement Office management (PBA) - Management assistant - Medical management assistant ONDERWIJS Lager onderwijs (PBA) Secundair onderwijs (PBA): bewegingsrecreatie, lichamelijke opvoeding, plastische opvoeding, project kunstvakken

12 D

DEPARTEMENT LERARENOPLEIDING CAMPUS VORSELAAR Lepelstraat 2, 2290 Vorselaar Tel. 014 50 81 60

ONDERWIJS Kleuteronderwijs (PBA) Lager onderwijs (PBA) Secundair onderwijs (PBA): aardrijkskunde, biologie, economie, Engels, Frans, fysica, geschiedenis, godsdienst, informatica, Nederlands, project algemene vakken, techniek, wiskunde

13 KHM

LESSIUS MECHELEN

Zandpoortvest 13, 2800 Mechelen Tel. 015 36 91 00 www.lessius.eu - info@lessius.eu 13 A

GROEP BEDRIJF EN COMMUNICATIE CAMPUS KRUIDTUIN Lange Ridderstraat 44, 2800 Mechelen Tel. 015 36 92 20

HANDELSWETENSCHAPPEN EN BEDRIJFSKUNDE Informaticamanagement en multimedia (PBA) - Informaticamanagement en -systemen - Interactive multimedia design Toerisme- en recreatiemanagement (PBA)

WAAR KAN JE STUDEREN?

13 B

GROEP BEDRIJF EN COMMUNICATIE CAMPUS DE HAM Raghenoplein 21bis, 2800 Mechelen Tel. 015 36 91 50

HANDELSWETENSCHAPPEN EN BEDRIJFSKUNDE Communicatiemanagement (PBA) - Commerciële communicatie - Event, concept en organisatie - Public relations en voorlichting Journalistiek (PBA) Office management (PBA) - Intercultural relations management - Management assistant

13 C

GROEP DESIGN EN TECHNOLOGIE CAMPUS LUCAS FAYDHERBE Zandpoortvest 16, 2800 Mechelen Tel. 015 36 92 40

ARCHITECTUUR Interieurvormgeving (PBA)

13 D

GROEP BEDRIJF EN COMMUNICATIE GROEP GEZONDHEID EN WELZIJN GROEP ONDERWIJS EN VORMING CAMPUS DE VEST Zandpoortvest 60, 2800 Mechelen Tel. 015 36 92 50

GEZONDHEIDSZORG Verpleegkunde (PBA) HANDELSWETENSCHAPPEN EN BEDRIJFSKUNDE Bedrijfsmanagement (PBA) - Accountancy-fiscaliteit - Financie- en verzekeringswezen - Internationaal ondernemen - Logistiek management - Marketing ONDERWIJS Kleuteronderwijs (PBA) Lager onderwijs (PBA) Secundair onderwijs (PBA): aardrijkskunde, biologie, economie, elektriciteit, Engels, Frans, fysica, geschiedenis, godsdienst, handel-burotica, informatica, mechanica, Nederlands, techniek, wiskunde

13E

GROEP DESIGN EN TECHNOLOGIE CAMPUS De Nayer J.De Nayerlaan 5, 2860 Sint-Katelijne-Waver Tel. 015 31 69 44

INDUSTRIELE WETENSCHAPPEN EN TECHNOLOGIE Autotechnologie (PBA) Elektromechanica (PBA) - Automatisering - Klimatisering - Onderhoudstechnologie Elektronica-ICT (PBA) -Elektronica -ICT Industriële wetenschappen: biotechnologie (MA) Industriële wetenschappen: bouwkunde (ABA) Industriële wetenschappen: bouwkunde (MA) - Bouwkunde - Landmeten Industriële wetenschappen: chemie (ABA) Industriële wetenschappen: chemische procestechnologie (MA) Industriële wetenschappen: elektromechanica (ABA) Industriële wetenschappen: elektromechanica (MA) - Automotive engineering - Elektromechanica

WAAR KAN JE STUDEREN?

Industriële wetenschappen: elektronica-ICT (ABA) Industriële wetenschappen: elektronica-ICT (MA) - Elektronica - ICT Industriële wetenschappen: energie (MA) Industriële wetenschappen: landmeten (MA) Ontwerp- en productietechnologie (PBA) 14 HUBEHSAL

14 A

hub-EHSAL

Warmoesberg 26, 1000 Brussel Tel. 02 210 12 11 www.hubrussel.be - info@hubrussel.be STUDIEGEBIED ECONOMIE EN MANAGEMENT STUDIEGEBIED GEZONDHEIDSZORG STUDIEGEBIED LERARENOPLEIDING STUDIEGEBIED SOCIAAL-AGOGISCH WERK STUDIEGEBIED TAAL EN LETTEREN Stormstraat 2, 1000 Brussel Tel. 02 210 12 11

GEZONDHEIDSZORG Milieu- en preventiemanagement (ABA + MA) HANDELSWETENSCHAPPEN EN BEDRIJFSKUNDE Bedrijfsmanagement (PBA) - Accountancy-fiscaliteit - Financie- en verzekeringswezen - Logistiek management - Marketing Handelsingenieur (ABA + MA) Handelswetenschappen (ABA) Handelswetenschappen (MA) - Accountancy - Bedrijfsmanagement en ondernemerschap - Finance & risk management - Fiscale wetenschappen - Human resources management - Internationale betrekkingen - Internationale bedrijfseconomie en bedrijfsbeleid - Marketingmanagement Office management (PBA) - Management assistant Toegepaste informatica (PBA) ONDERWIJS Kleuteronderwijs (PBA) Lager onderwijs (PBA) Secundair onderwijs (PBA): aardrijkskunde, biologie, economie, Engels, Frans, fysica, geschiedenis, godsdienst, handel-burotica, informatica, Nederlands, plastische opvoeding, project algemene vakken, project kunstvakken, wiskunde SOCIAAL-AGOGISCH WERK Sociaal werk (PBA) - Maatschappelijk werk - Personeelswerk - Sociaal-cultureel werk TOEGEPASTE TAALKUNDE Journalistiek (MA) Meertalige communicatie (MA) Toegepaste taalkunde (ABA) Tolken (MA) Vertalen (MA): Duits, Engels, Frans, Italiaans, Nederlands, Russisch, Spaans

WAAR KAN JE STUDEREN?

14 B

STUDIEGEBIED LERARENOPLEIDING STUDIEGEBIED SOCIAAL-AGOGISCH WERK CAMPUS PARNAS Stationsstraat 301, 1700 Dilbeek Tel. 02 466 51 51

ONDERWIJS Secundair onderwijs (PBA): bewegingsrecreatie, lichamelijke opvoeding SOCIAAL-AGOGISCH WERK Orthopedagogie (PBA)

14 C

STUDIEGEBIED SOCIAAL-AGOGISCH WERK CAMPUS HOGER INSTITUUT GEZINSWETENSCHAPPEN Huart Hamoirlaan 136, 1030 Brussel Tel. 02 240 68 40

SOCIAAL-AGOGISCH WERK Gezinswetenschappen (PBA)

14 D

STUDIEGEBIED GEZONDHEIDZORG CAMPUS TERRANOVA Blekerijstraat 23- 29, 1000 Brussel Tel. 02 608 14 44

GEZONDHEIDSZORG Ergotherapie (PBA) Medische beeldvorming (PBA) Optiek en optometrie (PBA) Verpleegkunde (PBA)

15 EhB

Erasmushogeschool Brussel

Nijverheidskaai 170, 1070 Brussel Tel. 02 523 37 37 www.ehb.be - info@ehb.be 15 A

DEPARTEMENT CAMPUS DANSAERT Zespenningenstraat 70, 1000 Brussel Tel. 02 213 61 10

HANDELSWETENSCHAPPEN EN BEDRIJFSKUNDE Communicatiemanagement (PBA) Hotelmanagement (PBA) Journalistiek (PBA) Office management (PBA) - Management assistant Toerisme en recreatiemanagement (PBA) SOCIAAL-AGOGISCH WERK Sociaal Werk (PBA) - Maatschappelijk werk - Maatschappelijke advisering - Sociaal-cultureel werk

15 B

DEPARTEMENT KONINKLIJK CONSERVATORIUM BRUSSEL Regentschapsstraat 30, 1000 Brussel Tel. 02 513 45 87

MUZIEK EN PODIUMKUNSTEN Musical (PBA) Muziek (ABA + MA) - Compositie - Directie - Instrument - zang - Jazz - lichte muziek - Muziektheorie - schriftuur

15 C

DEPARTEMENT RITS A. Dansaertstraat 70, 1000 Brussel Tel. 02 507 14 11

AUDIOVISUELE EN BEELDENDE KUNST Audiovisuele kunsten (ABA + MA) - Animatiefilm - Documentaire - Film - Radio - Schrijven - Televisie

WAAR KAN JE STUDEREN?

INDUSTRIËLE WETENSCHAPPEN EN TECHNOLOGIE Audiovisuele technieken: assistentie (PBA) - Assistentie audiovisueel - Podiumtechnieken Audiovisuele technieken: beeld - geluid - montage (PBA) - Beeld - Geluid - Montage MUZIEK EN PODIUMKUNSTEN Drama (ABA + MA) - Acteren - Regie - Spel 15 D

DEPARTEMENT TOEGEPASTE TAALKUNDE Pleinlaan 2, 1050 Brussel Tel. 02 629 10 69

TOEGEPASTE TAALKUNDE Journalistiek (MA) - Gedrukte en online media - Radio- en TV-journalistiek Toegepaste taalkunde (ABA) Tolken (MA) Vertalen (MA): Deens, Duits, Engels, Frans, Italiaans, Nederlands, Spaans

15 E

DEPARTEMENT INDUSTRIËLE WETENSCHAPPEN EN TECHNOLOGIE Nijverheidskaai 170, 1070 Brussel Tel. 02 520 18 10

HANDELSWETENSCHAPPEN EN BEDRIJFSKUNDE Toegepaste informatica (PBA) INDUSTRIËLE WETENSCHAPPEN EN TECHNOLOGIE Industriële wetenschappen (ABA) - Elektromechanica - Elektronica-ICT Industriële wetenschappen: elektromechanica (ABA) Industriële wetenschappen: elektromechanica (MA) - Elektromechanica - Luchtvaarttechnologie Industriële wetenschappen: elektronica-ICT (ABA +MA) Stedenbouw en ruimtelijke planning (MA)

15 F

DEPARTEMENT CAMPUS JETTE Laarbeeklaan 121, 1090 Brussel Tel. 02 479 18 90

ARCHITECTUUR Landschaps- en tuinarchitectuur (PBA) GEZONDHEIDSZORG Biomedische laboratoriumtechnologie (PBA) - Farmaceutische en biologische laboratoriumtechnologie - Medische laboratoriumtechnologie Verpleegkunde (PBA) Voedings- en dieetkunde (PBA) Vroedkunde (PBA) ONDERWIJS Kleuteronderwijs (PBA) Lager onderwijs (PBA) Pedagogie van het jonge kind (PBA) Secundair onderwijs (PBA): aardrijkskunde, bewegingsrecreatie, bio-esthetiek, biologie, economie, Engels, Frans, geschiedenis, haartooi, handel-burotica, informatica, Islamitische godsdienst, lichamelijke opvoeding, Nederlands, niet-confessionele zedenleer, wiskunde

WAAR KAN JE STUDEREN?

16 W&K

Hogeschool voor Wetenschap & Kunst

Koningsstraat 328, 1030 Brussel Tel. 02 250 15 11 www.wenk.be - info@wenk.be 16A

CAMPUS SINT-LUCAS ARCHITECTUUR BRUSSEL Paleizenstraat 65-67, 1030 Brussel Tel. 02 242 00 00

ARCHITECTUUR Architectuur (ABA + MA) Interieurarchitectuur (ABA + MA) Stedenbouw en ruimtelijke planning (MA)

16B

CAMPUS NARAFI Victor Rousseaulaan 75, 1190 Brussel Tel. 02 340 10 20

INDUSTRIﾃ記E WETENSCHAPPEN EN TECHNOLOGIE Audiovisuele technieken: film, tv en video (PBA) Audiovisuele technieken: fotografie (PBA)

16C

CAMPUS LEMMENSINSTITUUT Herestraat 53, 3000 Leuven Tel. 016 23 39 67

MUZIEK EN PODIUMKUNSTEN Drama (ABA + MA) - Woordkunst Muziek (ABA + MA) - Compositie - Directie - Instrument - zang - Jazz - lichte muziek - Muziekpedagogie - Muziektherapie

16D

CAMPUS SINT-LUCAS ARCHITECTUUR GENT Hoogstraat 51, 9000 Gent Tel. 09 225 10 00

ARCHITECTUUR Architectuur (ABA + MA) Interieurarchitectuur (ABA + MA) Interieurvormgeving (PBA) Stedenbouw en ruimtelijke planning (MA)

16E

CAMPUS SINT-LUCAS BEELDENDE KUNST Zwartezustersstraat 34, 9000 Gent Tel. 09 225 42 90

AUDIOVISUELE EN BEELDENDE KUNST Beeldende kunsten (ABA + MA) - Grafisch ontwerp - Multimediale vormgeving - Textielontwerp - Vrije kunsten Beeldende vormgeving (PBA)

16F

CAMPUS SINT-LUKAS BRUSSEL Paleizenstraat 70, 1030 Brussel Tel. 02 250 11 00

ARCHITECTUUR Interieurvormgeving (PBA) AUDIOVISUELE EN BEELDENDE KUNST Audiovisuele kunsten (ABA + MA) Beeldende kunsten (ABA + MA) - Fotografie - Grafisch ontwerp - Vrije kunsten INDUSTRIﾃ記E WETENSCHAPPEN EN TECHNOLOGIE Bouw (PBA)

WAAR KAN JE STUDEREN?

17 GRPT

Groep T- Internationale Hogeschool Leuven

A. Vesaliusstraat 13, 3000 Leuven Tel. 016 30 10 30 www.groep-t.be - groept@groept.be 17 A

LEUVEN EDUCATING COLLEGE Tiensevest 60, 3000 Leuven Tel. 016 30 11 72

ONDERWIJS Kleuteronderwijs (PBA) Lager onderwijs (PBA) Secundair onderwijs (PBA): aardrijkskunde, bewegingsrecreatie, biologie, biotechnieken, economie, elektriciteit, Engels, Frans, fysica, geschiedenis, informatica, Islamitische godsdienst, lichamelijke opvoeding, mechanica, Nederlands, niet confessionele zedenleer, plastische opvoeding, project kunstvakken, techniek, wiskunde

17 B

LEUVEN ENGINEERING COLLEGE A. Vesaliusstraat 13, 3000 Leuven Tel. 016 30 10 30

INDUSTRIËLE WETENSCHAPPEN EN TECHNOLOGIE Industriële wetenschappen: biochemie (MA) Industriële wetenschappen: chemie (ABA + MA) Industriële wetenschappen: elektromechanica (ABA + MA) Industriële wetenschappen: elektronica-ICT (ABA + MA)

18 KHLeuven

Katholieke Hogeschool Leuven

Abdij van Park 9, 3001 Heverlee Tel. 016 37 57 00 www.khleuven.be - info@khleuven.be

18 A

DEPARTEMENT GEZONDHEIDSZORG EN TECHNOLOGIE Herestraat 49, 3000 Leuven Tel. 016 37 52 00

GEZONDHEIDSZORG Biomedische laboratoriumtechnologie (PBA) - Farmaceutische en biologische laboratoriumtechnologie - Medische laboratoriumtechnologie Verpleegkunde (PBA) Voedings- en dieetkunde (PBA) Vroedkunde (PBA) HANDELSWETENSCHAPPEN EN BEDRIJFSKUNDE Toegepaste informatica (PBA) INDUSTRIËLE WETENSCHAPPEN EN TECHNOLOGIE Chemie (PBA) - Biochemie - Chemie - Milieuzorg - Procestechnologie

18 B

DEPARTEMENT ECONOMISCH HOGER ONDERWIJS Hertogstraat 178, 3001 Heverlee Tel. 016 37 53 00

HANDELSWETENSCHAPPEN EN BEDRIJFSKUNDE Bedrijfsmanagement (PBA) - Accountancy-fiscaliteit - Financie- en verzekeringswezen - Marketing - Rechtspraktijk Office management (PBA) - Bedrijfsvertaler-tolk - Event- en projectmanagement - Management assistant - Medical management assistant

WAAR KAN JE STUDEREN?

18 C

DEPARTEMENT LERARENOPLEIDING VESTIGING HEVERLEE CAMPUS HERTOGSTRAAT Hertogstraat 178, 3001 Heverlee Tel. 016 37 56 00

ONDERWIJS Kleuteronderwijs (PBA) Lager onderwijs (PBA) Secundair onderwijs (PBA): aardrijkskunde, bewegingsrecreatie, biologie, economie, Engels, Frans, fysica, geschiedenis, godsdienst, informatica, Latijn, lichamelijke opvoeding, Nederlands, techniek, voeding-verzorging, wiskunde

18 D

DEPARTEMENT SOCIALE SCHOOL HEVERLEE Groeneweg 151, 3001 Heverlee Tel. 016 37 51 00

SOCIAAL-AGOGISCH WERK Sociaal werk (PBA) - Maatschappelijk werk - Maatschappelijke advisering - Personeelswerk - Sociaal-cultureel werk

18 E

DEPARTEMENT LERARENOPLEIDING VESTIGING DIEST CAMPUS CLENARDUS Weerstandsplein 2, 3290 Diest Tel. 016 37 54 00

ONDERWIJS Kleuteronderwijs (PBA) Lager onderwijs (PBA)

19 XIOS

XIOS Hogeschool Limburg

Universitaire Campus, Agoralaan Gebouw H - 3590 Diepenbeek Tel 011 37 07 77 www.xios.be - info@xios.be 19 A

DEPARTEMENT HANDELSWETENSCHAPPEN EN BEDRIJFSKUNDE CAMPUS HASSELT Vildersstraat 5, 3500 Hasselt Tel. 011 37 07 77

HANDELSWETENSCHAPPEN EN BEDRIJFSKUNDE Bedrijfsmanagement (PBA) - Accountancy-fiscaliteit - Financie- en verzekeringswezen Communicatiemanagement (PBA) - CommerciĂŤle communicatie - Public relations en voorlichting Journalistiek (PBA) Office management (PBA) - Bedrijfsvertaler-tolk - Management assistant Toerisme- en recreatiemanagement (PBA)

19 B

DEPARTEMENT LERARENOPLEIDING CAMPUS HASSELT Vildersstraat 5, 3500 Hasselt Tel. 011 37 07 77

ONDERWIJS Kleuteronderwijs (PBA) Lager onderwijs (PBA) Secundair onderwijs (PBA): aardrijkskunde, bewegingsrecreatie, biologie, economie, Engels, Frans, fysica, geschiedenis, informatica, lichamelijke opvoeding, Nederlands, niet-confessionele zedenleer, project algemene vakken, wiskunde

19 C

DEPARTEMENT SOCIAAL-AGOGISCH WERK CAMPUS HASSELT Vildersstraat 5, 3500 Hasselt Tel. 011 37 07 77

SOCIAAL-AGOGISCH WERK Sociaal werk (PBA) - Maatschappelijk werk - Personeelswerk

WAAR KAN JE STUDEREN?

19 D

DEPARTEMENT TOEGEPASTE INGENIEURSWETENSCHAPPEN (samenwerking met Khlim) CAMPUS DIEPENBEEK Universitaire Campus, Agoralaan Gebouw H - 3590 Diepenbeek Tel. 011 37 07 77

19 E

20 KHLim

DEPARTEMENT N-TECHNOLOGIE CAMPUS DIEPENBEEK Universitaire Campus, Agoralaan Gebouw H - 3590 Diepenbeek Tel. 011 37 07 77

INDUSTRIËLE WETENSCHAPPEN EN TECHNOLOGIE Industriële wetenschappen: bouwkunde (ABA + MA) Industriële wetenschappen: elektromechanica (ABA + MA) Industriële wetenschappen: elektronica-ICT (ABA + MA) Industriële wetenschappen: nucleaire technologie (ABA) Industriële wetenschappen: nucleaire technologie (MA) - Milieutechnologie-radiochemie - Nucleaire technieken/medisch-nucleaire technieken Industriële wetenschappen: verpakkingstechnologie (ABA + MA) INDUSTRIËLE WETENSCHAPPEN EN TECHNOLOGIE Bouw (PBA) Elektromechanica (PBA) - Klimatisering - Onderhoudstechnologie Elektronica-ICT (PBA) HANDELSWETENSCHAPPEN EN BEDRIJFSKUNDE Toegepaste informatica (PBA) - Applicatieontwikkeling - Systemen en netwerkbeheer

Katholieke Hogeschool Limburg

CAMPUS DIEPENBEEK Agoralaan - Gebouw B Bus 1 3590 Diepenbeek Tel. 011 23 07 70 - Gratis tel. 0800 93 060 www.khlim.be - informatie@khlim.be 20 A

DEPARTEMENT GEZONDHEIDSZORG CAMPUS OUDE LUIKERBAAN Oude Luikerbaan 79, 3500 Hasselt Tel. 011 28 82 60

GEZONDHEIDSZORG Verpleegkunde (PBA) Vroedkunde (PBA)

20 B

DEPARTEMENT LERARENOPLEIDING CAMPUS HEMELRIJK Hemelrijk 25, 3500 Hasselt Tel. 011 30 04 90

ONDERWIJS Kleuteronderwijs (PBA) Lager onderwijs (PBA)

20 C

DEPARTEMENT LERARENOPLEIDING CAMPUS DIEPENBEEK Agoralaan, Gebouw B Bus 4 - 3590 Diepenbeek Tel. 011 56 15 70

ONDERWIJS Secundair onderwijs (PBA): aardrijkskunde, bewegingsrecreatie, biologie, chemie, economie, elektriciteit, Engels, Frans, fysica, geschiedenis, godsdienst, handel-burotica, informatica, Latijn, lichamelijke opvoeding, mechanica, muzikale opvoeding, Nederlands, plastische opvoeding, project algemene vakken, project kunstvakken, techniek, voeding-verzorging, wiskunde

WAAR KAN JE STUDEREN?

20 D

DEPARTEMENT SOCIAAL-AGOGISCH WERK CAMPUS OUDE LUIKERBAAN Oude Luikerbaan 79, 3500 Hasselt Tel. 011 28 82 70

SOCIAAL-AGOGISCH WERK Orthopedagogie (PBA)

20 E

DEPARTEMENT HANDELSWETENSCHAPPEN EN BEDRIJFSKUNDE CAMPUS DIEPENBEEK Agoralaan, Gebouw B Bus 2 - 3590 Diepenbeek Tel. 011 23 08 90

HANDELSWETENSCHAPPEN EN BEDRIJFSKUNDE Bedrijfsmanagement (PBA) - Accountancy-fiscaliteit - Financie- en verzekeringswezen - KMO-management - Logistiek management - Marketing - Rechtspraktijk Office management (PBA) - Bedrijfsvertaler-tolk - Management assistant - Mediamanagement

20 F

DEPARTEMENT INDUSTRIﾃ記E WETENSCHAPPEN EN TECHNOLOGIE CAMPUS DIEPENBEEK Agoralaan, Gebouw B Bus 3 - 3590 Diepenbeek Tel. 011 23 07 90

GEZONDHEIDSZORG Biomedische laboratoriumtechnologie (PBA) - Medische laboratoriumtechnologie INDUSTRIﾃ記E WETENSCHAPPEN EN TECHNOLOGIE Chemie (PBA) - Biochemie - Chemie - Procestechnologie Elektromechanica (PBA) - Automatisering - Elektromechanica - Klimatisering - Onderhoudstechnologie Elektronica-ICT (PBA) - Elektronica - ICT Energietechnologie (PBA) Milieuzorg (PBA)

20 G

CAMPUS C-MINE MAD - Faculty (Media, Arts and Design faculty) C-mine 5, 3600 Genk Tel. 089 30 08 50

AUDIOVISUELE EN BEELDENDE KUNST Audiovisuele kunsten (ABA + MA) - Animatiefilm - Communicatie- en multimediadesign - Televisie-film Beeldende kunsten (ABA + MA) - Fotografie Productdesign (ABA + MA)

CAMPUS ELFDE LINIE MAD - Faculty (Media, Arts and Design faculty) Elfde-Liniestraat 25 Gebouw C, 3500 Hasselt Tel. 011 23 88 30

AUDIOVISUELE EN BEELDENDE KUNST Beeldende kunsten (ABA+ MA) - Grafisch ontwerp - Juweelontwerp en edelsmeedkunst - Vrije kunsten

WAAR KAN JE STUDEREN?

20H

DEPARTEMENT INDUSTRIËLE WETENSCHAPPEN (samenwerking met Xios) CAMPUS DIEPENBEEK Agoralaan, Gebouw B en H, 3590 Diepenbeek Tel. 011 23 07 90

21 PHL

Provinciale Hogeschool Limburg

Elfde-Liniestraat 24 Gebouw A, 3500 Hasselt Tel. 011 23 88 88 www.phl.be - phl@phl.be CAMPUS ELFDE LINIE MAD - Faculty (Media, Arts and Design faculty) Elfde-Liniestraat 25 Gebouw C, 3500 Hasselt Tel. 011 23 88 30

AUDIOVISUELE EN BEELDENDE KUNST Beeldende kunsten (ABA+ MA) - Grafisch ontwerp - Juweelontwerp en edelsmeedkunst - Vrije kunsten

CAMPUS C-MINE MAD - Faculty (Media, Arts and Design faculty) C-mine 5, 3600 Genk Tel. 089 30 08 50

AUDIOVISUELE EN BEELDENDE KUNST Audiovisuele kunsten (ABA + MA) - Animatiefilm - Communicatie- en multimediadesign - Televisie-film Beeldende kunsten (ABA + MA) - Fotografie Productdesign (ABA + MA)

21 B

CAMPUS ELFDE LINIE DEPARTEMENT PHL-BUSINESS Elfde-Liniestraat 26 Gebouw B, 3500 Hasselt Tel. 011 23 87 77

HANDELSWETENSCHAPPEN EN BEDRIJFSKUNDE Bedrijfsmanagement (PBA) - Accountancy-fiscaliteit - Financie- en verzekeringswezen - Logistiek management - Marketing - Rechtspraktijk Office management (PBA) - Bedrijfsvertaler-tolk - Management assistant - Medical management assistant Toegepaste informatica (PBA) - Applicatieontwikkeling - Softwaremanagement - Systemen en netwerkbeheer

21 C

CAMPUS ELFDE LINIE DEPARTEMENT PHL-EDUCATION Elfde-Liniestraat 26, Gebouw B, 3500 Hasselt Tel. 011 23 88 15

ONDERWIJS Secundair onderwijs (PBA): economie, Engels, Frans, geschiedenis, handel-burotica, informatica, Nederlands, plastische opvoeding, project algemene vakken, project kunstvakken, wiskunde

21 A

WAAR KAN JE STUDEREN?

21 D

CAMPUS HASSELT CENTRUM DEPARTEMENT PHL-HEALTHCARE Guffenslaan 39, 3500 Hasselt Tel. 011 29 49 50

GEZONDHEIDSZORG Ergotherapie (PBA) Revalidatiewetenschappen en kinesitherapie (ABA) Revalidatiewetenschappen en kinesitherapie (MA) - Revalidatiewetenschappen en kinesitherapie bij musculoskeletale aandoeningen - Revalidatiewetenschappen en kinesitherapie bij neurologische aandoeningen Revalidatiewetenschappen en kinesitherapie in de geestelijke gezondheidszorg Verpleegkunde ( PBA) Vroedkunde (PBA)

21 E

CAMPUS DIEPENBEEK DEPARTEMENT PHL-ARCHITECTURE Universitaire campus, Agoralaan, Gebouw E - 3590 Diepenbeek Tel. 011 24 92 00

ARCHITECTUUR Architectuur (ABA + MA) Interieurarchitectuur (ABA + MA)

21 F

CAMPUS DIEPENBEEK DEPARTEMENT PHL-BIO Universitaire campus, Agoralaan, Gebouw E - 3590 Diepenbeek Tel. 011 24 92 10

BIOTECHNIEK Agro- en biotechnologie (PBA) - Biotechnologie - Groenmanagement

21 G

CAMPUS MUZIEKODROOM DEPARTEMENT PHL-MUSIC Bootstraat 9, 3500 Hasselt Tel. 011 23 86 03

MUZIEK- EN PODIUMKUNSTEN Pop- en rockmuziek (PBA) - Muziekmanagement - Muziektechniek - Muziek

22 AH

Arteveldehogeschool

Hoogpoort 15, 9000 Gent Tel. 09 235 20 00 www.arteveldehs.be - info@arteveldehs.be 22 A

CAMPUS KANTIENBERG Voetweg 66, 9000 Gent Tel. 09 234 70 00

GEZONDHEIDSZORG Ergotherapie (PBA) Logopedie en audiologie (PBA) - Audiologie - Logopedie Podologie (PBA) Verpleegkunde (PBA) Vroedkunde (PBA) HANDELSWETENSCHAPPEN EN BEDRIJFSKUNDE Bedrijfsmanagement (PBA) - Accountancy-fiscaliteit - Financie- en verzekeringswezen - Internationaal ondernemen - KMO-management - Logistiek management - Marketing - Rechtspraktijk

WAAR KAN JE STUDEREN?

Communicatiemanagement (PBA) Journalistiek (PBA) Office management (PBA) - Event- en projectmanagement - Management assistant - Medical management assistant 22 B

CAMPUS KATTENBERG Kattenberg 9, 9000 Gent Tel. 09 269 98 00

ONDERWIJS Lager onderwijs (PBA) Secundair onderwijs (PBA): aardrijkskunde, bewegingsrecreatie, bio-esthetiek, biologie, economie, Engels, Frans, fysica, geschiedenis, godsdienst, haartooi, handel-burotica, informatica, Latijn, lichamelijke opvoeding, muzikale opvoeding, Nederlands, plastische opvoeding, project algemene vakken, project kunstvakken, techniek, voedingverzorging, wiskunde

22 C

CAMPUS SINT-ANNAPLEIN Sint-Annaplein 31, 9000 Gent Tel. 09 223 59 05

SOCIAAL-AGOGISCH WERK Sociaal werk (PBA) - Maatschappelijk werk - Maatschappelijke advisering - Personeelswerk - Sociaal-cultureel werk - Syndicaal werk en sociaal beleid

22 D

CAMPUS HEYMANS (UZ) B3-gebouw, 2de verdieping De Pintelaan 185, 9000 Gent Tel. 09 240 26 32

GEZONDHEIDSZORG Revalidatiewetenschappen en kinesitherapie (ABA) Revalidatiewetenschappen en kinesitherapie (MA) - Revalidatiewetenschappen en kinesitherapie bij inwendige aandoeningen - Revalidatiewetenschappen en kinesitherapie bij kinderen - Revalidatiewetenschappen en kinesitherapie bij musculoskeletale aandoeningen - Revalidatiewetenschappen en kinesitherapie bij verouderen

22 E

CAMPUS MARIAKERKE Industrieweg 228, 9030 Mariakerke Tel. 09 216 36 16

INDUSTRIﾃ記E WETENSCHAPPEN EN TECHNOLOGIE Grafische en digitale media (PBA) - Cross-media ontwerp - Grafimediabeleid - Grafimediatechnologie - Multimediaproductie

22 F

CAMPUS SINT-AMANDSBERG Joseph Gerardstraat 18, 9040 Sint-Amandsberg Tel. 09 218 73 73

ONDERWIJS Kleuteronderwijs (PBA) Pedagogie van het jonge kind (PBA)

WAAR KAN JE STUDEREN?

23 HG

Hogeschool Gent

Kortrijksesteenweg 14, 9000 Gent Tel. 09 243 33 33 www.hogent.be- info@hogent.be 23A

CAMPUS SCHOONMEERSEN FACULTEIT MENS EN WELZIJN Voskenslaan 362, 9000 Gent Tel. 09 242 42 82

SOCIAAL-AGOGISCH WERK Orthopedagogie (PBA) - Algemene orthopedagogie - Opvoedingsbegeleiding en -coaching bij kinderen Sociaal werk (PBA) - Maatschappelijk werk - Maatschappelijke advisering - Personeelswerk - Sociaal-cultureel werk

23B

CAMPUS LEDEGANCK FACULTEIT MENS EN WELZIJN K.L. Ledeganckstraat 8, 9000 Gent Tel. 09 243 93 50

ONDERWIJS Kleuteronderwijs (PBA) Lager onderwijs (PBA) Secundair onderwijs (PBA): aardrijkskunde, bewegingsrecreatie, biologie, economie, Engels, Frans, fysica, geschiedenis, handel-burotica, informatica, lichamelijke opvoeding, muzikale opvoeding, Nederlands, niet-confessionele zedenleer, plastische opvoeding, project algemene vakken, project kunstvakken, techniek, voedingverzorging, wiskunde

23C

CAMPUS VESALIUS FACULTEIT MENS EN WELZIJN Keramiekstraat 80, 9000 Gent Tel. 09 321 21 20

GEZONDHEIDSZORG Biomedische laboratoriumtechnologie (PBA) - Farmaceutische en biologische laboratoriumtechnologie - Medische laboratoriumtechnologie Ergotherapie (PBA) Logopedie en audiologie (PBA) - Audiologie - Logopedie Verpleegkunde (PBA) Voedings- en dieetkunde (PBA)

23D

CAMPUS MELLE FACULTEIT NATUUR EN TECHNIEK Brusselsesteenweg 161, 9090 Melle Tel. 09 210 45 00

BIOTECHNIEK Agro- en biotechnologie (PBA) - Dierenzorg - Groenmanagement - Landbouw - Voedingsmiddelentechnologie

23E

CAMPUS SCHOONMEERSEN GEASSOCIEERDE FACULTEIT TOEGEPASTE BIO-INGENIEURSWETENSCHAPPEN Valentin Vaerwyckweg 1, 9000 Gent Tel. 09 242 42 74

BIOTECHNIEK Biowetenschappen (industrieel ingenieur) (ABA) Biowetenschappen: landen tuinbouwkunde (MA) - Plantaardige en dierlijke productie - Tropische plantaardige productie - Tuinbouwkunde Biowetenschappen: voedingsindustrie (MA)

WAAR KAN JE STUDEREN?

CAMPUS SCHOONMEERSEN GESASSOCIEERDE FACULTEIT HANDELSWETENSCHAPPEN EN BESTUURSKUNDE Valentin Vaerwyckweg 1, 9000 Gent Tel. 09 242 42 42

HANDELSWETENSCHAPPEN EN BEDRIJFSKUNDE Bestuurskunde en publiek management (ABA + MA) Handelswetenschappen (ABA) Handelswetenschappen (MA) - Accountancy - fiscaliteit - Finance & risk management - Management en informatica - Marketingmanagement - Strategisch management

CAMPUS SCHOONMEERSEN FACULTEIT BEDRIJF EN ORGANISATIE Valentin Vaerwyckweg 1, 9000 Gent Tel. 09 243 87 87

HANDELSWETENSCHAPPEN EN BEDRIJFSKUNDE Office management (PBA) - Bedrijfsvertaler-tolk - Management assistant - Medical management assistant Toegepaste informatica (PBA)

CAMPUS SCHOONMEERSEN FACULTEIT NATUUR EN TECHNIEK Valentin Vaerwyckweg 1, 9000 Gent Tel. 09 242 42 42

INDUSTRIËLE WETENSCHAPPEN EN TECHNOLOGIE Chemie (PBA) - Biochemie - Chemie - Milieuzorg Elektromechanica (PBA) - Automatisering - Elektromechanica - Klimatisering Houttechnologie (PBA) Modetechnologie (PBA) Textieltechnologie (PBA) Vastgoed (PBA) - Landmeten - Makelaardij

CAMPUS SCHOONMEERSEN GEASSOCIEERDE FACULTEIT TOEGEPASTE INGENIEURSWETENSCHAPPEN Valentin Vaerwyckweg 1, 9000 Gent Tel. 09 243 87 87

INDUSTRIËLE WETENSCHAPPEN EN TECHNOLOGIE Industriële wetenschappen: biochemie (MA) Industriële wetenschappen: bouwkunde (ABA + MA) Industriële wetenschappen: chemie (ABA + MA) Industriële wetenschappen: elektromechanica (ABA + MA) Industriële wetenschappen: elektronica-ICT (ABA) Industriële wetenschappen: elektronica-ICT (MA) - Elektronica - ICT Industriële wetenschappen: energie (MA) - Automatisering - Elektrotechniek Industriële wetenschappen: informatica (ABA + MA) Industriële wetenschappen: landmeten (MA) Industriële wetenschappen: textieltechnologie (ABA + MA)

WAAR KAN JE STUDEREN?

23F

CAMPUS AALST FACULTEIT BEDRIJF EN ORGANISATIE Arbeidstraat 14, 9300 Aalst Tel. 053 73 07 00

HANDELSWETENSCHAPPEN EN BEDRIJFSKUNDE Bedrijfsmanagement (PBA) - Accountancy-fiscaliteit - Financie- en verzekeringswezen - KMO-management - Logistiek management - Marketing Office management (PBA) - Management assistant Toegepaste informatica (PBA)

CAMPUS MERCATOR FACULTEIT BEDRIJF EN ORGANISATIE Henleykaai 84, 9000 Gent Tel. 09 243 87 87

HANDELSWETENSCHAPPEN EN BEDRIJFSKUNDE Bedrijfsmanagement (PBA) - Accountancy - fiscalilteit - Financie- en verzekeringswezen - KMO-management - Logistiek management - Marketing - Milieumanagement - Rechtspraktijk Retailmanagement (PBA)

CAMPUS MERCATOR GEASSOCIEERDE FACULTEIT TOEGEPASTE TAALKUNDE Groot-BrittanniĂŤlaan 45, 9000 Gent Tel. 09 224 97 00

TOEGEPASTE TAALKUNDE Meertalige communicatie (MA) Toegepaste taalkunde (ABA) Tolken (MA) Vertalen (MA): Duits, Engels, Frans, Italiaans, Nederlands, Russisch, Spaans, Tsjechisch, Turks

23H

CAMPUS BIJLOKE SCHOOL OF ARTS KASK - KONINKLIJK CONSERVATORIUM J. Kluyskensstraat 2, 9000 Gent Tel. 09 267 01 00

ARCHITECTUUR Interieurvormgeving (PBA) Landschaps- en tuinarchitectuur (PBA) AUDIOVISUELE EN BEELDENDE KUNST Audiovisuele kunsten (ABA + MA) - Animatiefilm - Film Beeldende kunsten (ABA + MA) - Fotografie - Grafisch ontwerp - Mode - Multimediale vormgeving - Textielontwerp - Vrije kunsten MUZIEK EN PODIUMKUNSTEN Drama (ABA+MA)

23 I

CAMPUS HOOGPOORT SCHOOL OF ARTS KASK - KONINKLIJK CONSERVATORIUM Hoogpoort 64, 9000 Gent Tel. 09 269 01 00

MUZIEK EN PODIUMKUNSTEN Muziek (ABA + MA) - Instrumentenbouw - Muziektheorie - schriftuur - Scheppende muziek - Uitvoerende muziek Muziek (MA) - Muziekpedagogie

23G

WAAR KAN JE STUDEREN?

24 KAHOSL

Katholieke Hogeschool Sint-Lieven

Gebroeders Desmetstraat 1, 9000 Gent Tel. 09 265 86 10 www.kahosl.be - info@kahosl.be

24 A

TECHNOLOGIECAMPUS GENT Gebr. Desmetstraat 1, 9000 Gent Tel. 09 265 86 10

GEZONDHEIDSZORG Biomedische laboratoriumtechnologie (PBA) - Farmaceutische en biologische laboratoriumtechnologie - Medische laboratoriumtechnologie Voedings- en dieetkunde (PBA) INDUSTRIËLE WETENSCHAPPEN EN TECHNOLOGIE Chemie (PBA) - Biochemie - Chemie - Milieuzorg Elektronica-ICT (PBA) - Elektronica - ICT Energietechnologie (PBA) Facilitair management (PBA) Industriële wetenschappen: biochemie (MA) Industriële wetenschappen: bouwkunde (ABA + MA) Industriële wetenschappen: chemie (ABA + MA) Industriële wetenschappen: elektromechanica (ABA + MA) Industriële wetenschappen: elektronica-ICT (ABA) Industriële wetenschappen: elektronica-ICT (MA) - Elektronica - ICT Industriële wetenschappen: energie (MA) - Automatisering - Elektrotechniek Industriële wetenschappen: landmeten (MA) Ontwerp- en productietechnologie (PBA)

24 B

CAMPUS WAAS Hospitaalstraat 23, 9100 Sint Niklaas Tel. 03 776 43 48

BIOTECHNIEK Agro- en biotechnologie (PBA) - Agro-industrie - Dierenzorg - Groenmanagement - Landbouw GEZONDHEIDSZORG Verpleegkunde (PBA) Vroedkunde (PBA) ONDERWIJS Lager onderwijs (PBA) Secundair onderwijs (PBA): aardrijkskunde, bewegingsrecreatie, biologie, chemie, Duits, economie, elektriciteit, Engels, Frans, fysica, geschiedenis, godsdienst, handel-burotica, informatica, lichamelijke opvoeding, Nederlands, project algemene vakken, project kunstvakken, techniek, wiskunde

WAAR KAN JE STUDEREN?

GEZONDHEIDSZORG Verpleegkunde (PBA) HANDELSWETENSCHAPPEN EN BEDRIJFSKUNDE Bedrijfsmanagement (PBA) - Accountancy-fiscaliteit - Marketing Office management (PBA) - Management assistant - Medical management assistant INDUSTRIﾃ記E WETENSCHAPPEN EN TECHNOLOGIE Bouw (PBA) Elektromechanica (PBA) - Elektromechanica - Klimatisering - Medische instrumentatie - Procesautomatisering Industriﾃｫle wetenschappen (ABA eerste drie semesters) Vastgoed (PBA) ONDERWIJS Kleuteronderwijs (PBA) Lager onderwijs (PBA)

24 C

CAMPUS DIRK MARTENS Kwalestraat 154, 9320 Aalst (Nieuwerkerken) Tel. 053 72 71 70

25 HOWEST

HOWEST, DE HOGESCHOOL WEST-VLAANDEREN Markesteenweg 58, 8500 Kortrijk Tel. 056 24 12 90 www.howest.be - info@howest.be

25 A

Sint-Jorisstraat 71, 8000 Brugge Tel. 050 33 32 68

ONDERWIJS Kleuteronderwijs (PBA) Lager onderwijs (PBA) Secundair onderwijs (PBA): bewegingsrecreatie, biologie, Engels, Frans, geschiedenis, lichamelijke opvoeding, Nederlands, niet-confessionele zedenleer SOCIAAL-AGOGISCH WERK Sociaal werk (PBA) - Maatschappelijk werk Toegepaste psychologie (PBA)

25 B

Rijselstraat 5, 8200 Brugge Tel. 050 38 12 77

ARCHITECTUUR Toegepaste architectuur (PBA) GEZONDHEIDSZORG Biomedische laboratoriumtechnologie (PBA) - Farmaceutische en biologische laboratoriumtechnologie - Medische laboratoriumtechnologie Sport en bewegen (PBA) Verpleegkunde (PBA) HANDELSWETENSCHAPPEN EN BEDRIJFSKUNDE Bedrijfsmanagement (PBA) - Accountancy fiscaliteit - Financie- en verzekeringswezen - Logistiek management - Marketing Netwerkeconomie (PBA)

WAAR KAN JE STUDEREN?

Office management (PBA) - Executive management assistant - Medical management assistant Toegepaste informatica (PBA) 25 C

Renaat De Rudderlaan 6, 8500 Kortrijk Tel. 056 23 98 60

GEZONDHEIDSZORG Ergotherapie (PBA) HANDELSWETENSCHAPPEN EN BEDRIJFSKUNDE Communicatiemanagement (PBA) - Commerciële communicatie - Public relations en voorlichting Journalistiek (PBA) Office management (PBA) - Bedrijfsvertaler-tolk - Executive management assistant - Medical management assistant Toerisme en recreatiemanagement (PBA) SOCIAAL-AGOGISCH WERK Sociaal werk (PBA) - Maatschappelijk werk - Maatschappelijke advisering - Sociaal-cultureel werk

25 D

Graaf Karel de Goedelaan 5, 8500 Kortrijk Tel. 056 24 12 11

INDUSTRIËLE WETENSCHAPPEN EN TECHNOLOGIE Industrieel productontwerpen (PBA) Industriële wetenschappen: biochemie (ABA + MA) Industriële wetenschappen: chemie (ABA + MA) Industriële wetenschappen: elektromechanica (ABA + MA) Industriële wetenschappen: elektronica - ICT (ABA) Industriële wetenschappen: elektronica - ICT (MA) - Elektronica - ICT - Multimedia en informatietechnologie Industriële wetenschappen: energie (MA) - Automatisering - Elektrotechniek Industriële wetenschappen: industrieel ontwerpen (ABA + MA) Industriële wetenschappen: milieukunde (ABA + MA) Multimedia en communicatietechnologie (PBA) - Digital arts and entertainment - Multimedia en communicatietechnologie

26 KHBO

Katholieke Hogeschool Brugge - Oostende

Xaverianenstraat 10, 8200 Brugge Tel. 050 30 51 00 Gratis tel. 0800 96 322 www.khbo.be - info@khbo.be 26 A

DEPARTEMENT GEZONDHEIDSZORG DEPARTEMENT HANDELSWETENSCHAPPEN EN BEDRIJFSKUNDE DEPARTEMENT LERARENOPLEIDING Xaverianenstraat 10, 8200 Brugge Tel. 0800 96 322 (gratis nummer)

GEZONDHEIDSZORG Biomedische laboratoriumtechnologie (PBA) - Medische laboratoriumtechnologie Ergotherapie (PBA) Logopedie en audiologie (PBA) - Audiologie - Logopedie

WAAR KAN JE STUDEREN?

Revalidatiewetenschappen en kinesitherapie (ABA + MA) (in samenwerking met K.U.Leuven) (eerste twee bachelor jaren) Verpleegkunde (PBA) Voedings- en dieetkunde (PBA) Vroedkunde (PBA) HANDELSWETENSCHAPPEN EN BEDRIJFSKUNDE Bedrijfsmanagement (PBA) - Accountacy-fiscaliteit - Rechtspraktijk - Sport- en cultuurmanagement Hotelmanagement (PBA) Office management (PBA) - Bedrijfsvertaler-tolk - Management assistant Toerisme en recreatiemanagement (PBA) ONDERWIJS Kleuteronderwijs (PBA) Lager onderwijs (PBA) Secundair onderwijs (PBA): aardrijkskunde, biologie, economie, elektriciteit, Engels, Frans, fysica, geschiedenis, godsdienst, informatica, mechanica, Nederlands, plastische opvoeding, project algemene vakken, project kunstvakken, techniek, wiskunde 26 B

DEPARTEMENT INDUSTRIËLE WETENSCHAPPEN EN TECHNOLOGIE CAMPUS OOSTENDE Zeedijk 101, 8400 Oostende Tel. 059 56 90 00

INDUSTRIËLE WETENSCHAPPEN EN TECHNOLOGIE Chemie (PBA) - Chemie Elektromechanica (PBA) - Automatisering - Elektromechanica Elektronica-ICT - Elektronica - ICT Industriële wetenschappen: bouwkunde (ABA + MA) Industriële wetenschappen: elektromechanica (ABA) Industriële wetenschappen: elektromechanica (MA) - Elektromechanica - Luchtvaarttechnologie Industriële wetenschappen: elektronica-ICT (ABA) Industriële wetenschappen: elektronica-ICT (MA) - Electronica - ICT Industriële wetenschappen: energie (MA) - Automatisering - Hernieuwbare energie Industriële wetenschappen: kunststofverwerking (ABA + MA) Luchtvaart (PBA) - Aspirant-lijnpiloot - Luchtvaarttechnologie

WAAR KAN JE STUDEREN?

27 KATHO

Katholieke Hogeschool Zuid-West-Vlaanderen Katho

Doorniksesteenweg 145, 8500 Kortrijk Tel. 056 26 41 60 www.katho.be - bachelor@katho.be 27 A

DEPARTEMENT HANDELSWETENSCHAPPEN EN BEDRIJFSKUNDE - HANTAL Doorniksesteenweg 145, 8500 Kortrijk Tel. 056 26 41 40

HANDELSWETENSCHAPPEN EN BEDRIJFSKUNDE Bedrijfsmanagement (PBA) - Accountancy-fiscaliteit - Automotive management - Businsessmanagement en entrepreneurship - Eventmanagement - Financie- en verzekeringswezen - Immobiliﾃｫn en verzekeringswezen - Logistiek management - Marketing Office management (PBA) - Management assistant - Medical management assistant

27 B

DEPARTEMENT VERPLEEGKUNDE EN VROEDKUNDE - HIVV Doorniksesteenweg 145, 8500 Kortrijk Tel. 056 26 41 10

GEZONDHEIDSZORG Verpleegkunde (PBA) Vroedkunde (PBA)

27 C

DEPARTEMENT SOCIAAL- AGOGISCH WERK - IPSOC Doorniksesteenweg 145, 8500 Kortrijk Tel. 056 26 41 50

SOCIAAL-AGOGISCH WERK Maatschappelijke veiligheid (PBA) Orthopedagogie (PBA) Sociaal werk (PBA) - Maatschappelijk werk - Personeelswerk - Sociaal-cultureel werk - Sociaal-juridische dienstverlening Toegepaste psychologie (PBA) - Arbeids- en organisatiepsychologie - Klinische psychologie - Schoolpsychologie en pedagogische psychologie

27 D

DEPARTEMENT TECHNOLOGIE EN INFORMATICA-VHTI Doorniksesteenweg 145, 8500 Kortrijk Tel. 056 26 41 20

HANDELSWETENSCHAPPEN EN BEDRIJFSKUNDE Toegepaste informatica (PBA) - Applicatieontwikkeling - Mobile devices - Softwaremanagement INDUSTRIﾃ記E WETENSCHAPPEN EN TECHNOLOGIE Autotechnologie (PBA) Electromechanica (PBA) - Automatisering - Elektromechanica - Industrial management - Klimatisering

WAAR KAN JE STUDEREN?

Electronica - ICT (PBA) - Electronica - ICT Energietechnologie (PBA) - Elektrotechniek Ontwerp- en productietechnologie (PBA) - Kunststofverwerking - Ontwerp- en productietechnologie 27 E

DEPARTEMENT VERPLEEGKUNDE EN BIOTECHNOLOGIE - HIVB Wilgenstraat 32, 8800 Roeselare Tel. 051 23 23 30

BIOTECHNIEK Agro- en biotechnologie (PBA) - Agro-industrie - Biotechnologie - Dierenzorg - Groenmanagement - Landbouw - Tuinbouw - Voedingsmiddelentechnologie GEZONDHEIDSZORG Verpleegkunde (PBA)

27 F

DEPARTEMENT LERARENOPLEIDING RENO Sint-Jozefstraat 1, 8820 Torhout Tel. 050 23 10 30

ONDERWIJS Lager onderwijs (PBA) Secundair onderwijs (PBA): aardrijkskunde, bewegingsrecreatie, biologie, economie, Engels, Frans, fysica, geschiedenis, godsdienst, handel-burotica, informatica, lichamelijke opvoeding, Nederlands, project algemene vakken, techniek, voeding-verzorging, wiskunde

27 G

DEPARTEMENT LERARENOPLEIDING - PHO Beernegemstraat 10, 8700 Tielt Tel. 051 40 02 40

ONDERWIJS Kleuteronderwijs (PBA) Lager onderwijs (PBA)

3. HBO5 Verpleegkunde 33

Sint-Norbertusinstituut - Afdeling Verpleegkunde

Lokkaardstraat 6, 2018 Antwerpen Tel. 03 238 43 73 www.sint-norbertus.be 34

Leonardo Lyceum / SITO 7

Lange Beeldekensstraat 267, 2060 Antwerpen Tel. 03 217 71 16 www.sito7.be 35

Hoger Instituut voor Verpleegkunde Sint-Elisabeth

Herentalsstraat 70, 2300 Turnhout Tel. 014 47 13 00 www.hivset.be

WAAR KAN JE STUDEREN?

Sint-Aloysiusinstituut voor Verpleegkunde

Kolveniersvest 24, 2500 Lier Tel. 03 480 17 66 www.sal.be 37

Sint-Norbertusinstituut voor Verpleegkunde

Rooienberg 23, 2570 Duffel Tel. 015 30 38 83 www.verpleegkunde-duffel.be 38

Koninklijk Technisch Atheneum Paramedisch Instituut

Augustijnenstraat 92, 2800 Mechelen Tel. 015 29 01 36 www.paramedin.be 38 a

KONINKLIJK TECHNISCH ATHENEUM - PARAMEDISCH INSTITUUT Laarbeeklaan 121, 1090 Brussel Tel. 02 472 25 43 www.paramedin.be Sint-Guido-Instituut

Sainte-Adresseplein 12, 1070 Brussel Tel. 02 520 86 30 www.sintguido.be 40

Sint-Franciscusinstituut voor Verpleegkunde

Naamsestraat 105, 3000 Leuven Tel. 016 23 07 66 www.stfran.be 41

Provinciaal Instituut Verpleegkunde Hasselt

Kunstlaan 1, 3500 Hasselt Tel. 011 26 05 10 www.pivh.be 42

Vrij Technisch Instituut - Campus Salvator

Salvatorstraat 20, 3500 Hasselt Tel. 011 24 62 40 www.vti-hasselt.be 43

Regina Mundi Verpleegopleiding

Weg naar As 62, 3600 Genk Tel. 089 35 69 25 www.verpleegopleiding-genk.be 44

BenedictusPoort

Campus Maria Middelares Kortrijksesteenweg 1024, 9000 Gent Tel. 09 222 37 82 www.benedictuspoort.be

WAAR KAN JE STUDEREN?

Instituut voor Verpleegkunde Sint-Vincentius

Campus Sint-Vincentius Gent Molenaarsstraat 22, 9000 Gent Tel. 09 235 82 40 www.ivv-gent.be 45a

INSTITUUT VOOR VERPLEEGKUNDE SINT-VINCENTIUS Campus Guislain Jozef Guislainstraat 43, 9000 Gent Tel. 09 216 35 50 www.ivv-gent.be

45 B

INSTITUUT VOOR VERPLEEGKUNDE SINT-VINCENTIUS Campus Sint-Elisabeth Sint-Walburgastraat 9, 9700 Oudenaarde Tel. 055 31 13 94 www.ivv-gent.be

45 C

INSTITUUT VOOR VERPLEEGKUNDE SINT-VINCENTIUS Campus Sint-Vincentius Eeklo Zuidmoerstraat 125, 9900 Eeklo Tel. 09 341 82 29 www.ivv-gent.be

Technisch Instituut Sint-Carolus - Afdeling Verpleging

Hospitaalstraat 23, 9100 Sint-Niklaas Tel. 03 780 89 07 www.sint-carolus.be 47

Sint-Augustinusinstituut voor Verpleegkunde

Leopoldlaan 9, 9300 Aalst Tel. 053 70 33 79 www.sai-aalst.be 48

Hogere Beroepsopleiding voor Verpleegkunde vestiging Sint-michiels

Koning Albert I-laan 6, 8200 Brugge Tel. 050 30 18 95 www.hbov.be 48 A

HOGERE BEROEPSOPLEIDING VOOR VERPLEEGKUNDE VESTIGING BRUGGE Zonnekemeers 18, 8000 Brugge Tel. 050 34 75 89 www.hbov.be

48 B

HOGERE BEROEPSOPLEIDING VOOR VERPLEEGKUNDE VESTIGING OOSTENDE FrĂ¨re Orbanstraat 145A, 8400 Oostende Tel. 059 80 17 57 www.hbov.be

WAAR KAN JE STUDEREN?

KTA Vesaliusinstituut Oostende

Leffingestraat 1, 8400 Oostende Tel. 059 70 68 70 www.vesaliusinstituut.be 49 A

KTA VESALIUSINSTITUUT Keramiekstraat 80, 9000 Gent Tel. 09 222 40 15 www.vesaliusinstituut.be

49 B

KTA VESALIUSINSTITUUT Ninovestraat 169, 9600 Ronse Tel. 055 23 53 92 www.vesaliusinstituut.be

49 C

KTA VESALIUSINSTITUUT Rijselstraat 3, 8200 Brugge Tel. 050 38 82 88 www.vesaliusinstituut.be

Sint-Niklaasinstituut 4de Graad Verpleegkunde

Doorniksesteenweg 145, 8500 Kortrijk Tel. 056 26 41 10 www.siniko.be 51

HOGER BEROEPSONDERWIJS VOOR VERPLEEGKUNDE IC DIEN

Westlaan 99, 8800 Roeselare Tel. 051 20 73 54 www.icdien.be 52

Instituut voor Verpleegkunde Aleydis

Vijfseweg 2, 8790 Waregem Tel. 056 60 24 68 www.aleydis.be 52 A

INSTITUUT VOOR VERPLEEGKUNDE ALEYDIS Grote Hulststraat 55, 8700 Tielt Tel. 051 40 27 65 www.aleydis.be

4. Uniformberoepen 53

Defensie Algemene Directie Human resources

Bruynstraat 200 Kwartier Koningin Astrid Blok DOO - 1120 Brussel Gratis nummer: 0800 33348 - www.mil.be/jobsite 53 A

informatiecentrum Antwerpen BelgiĂŤlei 119, 2018 Antwerpen Tel. 03 231 24 20

WAAR KAN JE STUDEREN?

53 B

informatiecentrum Brussel Kortenberglaan 125, 1000 Brussel Tel. 02 742 69 66

53 C

informatiecentrum hasselt Guffenslaan 24, 3500 Hasselt Tel. 011 28 88 70

53 D

informatiecentrum gent G. De Craeyerstraat 2, 9000 Gent Tel. 09 267 36 26

53 E

informatiecentrum BRUGGE Leopold Debruynestraat 125, 8310 Brugge Tel. 050 36 62 70

Politie Directie van de rekrutering en van de selectie

Fritz Toussaintstraat 8, 1050 Brussel Gratis nummer: 0800 99 404 - www.jobpol.be 54 A

CAMPUS VESTA APB POLITIEOPLEIDINGEN Antwerpen Oostmalsesteenweg 75, 2520 Ranst Tel. 03 205 19 50

54 B

Gewestelijke en Intercommunale Politieschool Oudstrijderslaan 199, 1140 Brussel Tel. 02 201 16 16

54 C

Trainings- en Opleidingscentrum voor Politie Poverstraat 75, 1731 Asse Tel. 02 456 89 20

54 D

Provincie Limburg Opleiding en Training M. Habetslaan 7, 3600 Genk Tel. 089 77 82 50

54 E

Oost-Vlaamse Politieacademie Sprendonkstraat 5, 9042 Mendonk Tel. 09 345 69 64

54 F

West-Vlaamse Politieschool K. Leopold III- laan 41, 8200 Brugge Tel. 050 40 45 40

WAAR KAN JE STUDEREN?

5. Consortia volwassenenenonderwijs 55

Consortium Volwassenenonderwijs Antwerpen

Brederodestraat 90, 2018 Antwerpen Tel. 03 338 93 70 www.vol-ant.be 56

Consortium Volwassenenonderwijs De Rank

Kleinhoefstraat 6, 2440 Geel Tel. 014 57 96 20 www.consortiumderank.be 57

Consortium Volwassenenonderwijs Samen Stromen

Vaartdijk 86, 2800 Mechelen Tel. 0471 48 23 82 www.samenstromen.be 58

Consortium Volwassenenonderwijs een Leven Lang Leren in Leuven en Omgeving

Provincieplein 1, 3010 Kessel-Lo Tel. 016 26 79 75 www.leereenlevenlang.be 59

Consortium Volwassenenonderwijs Groene Rand

dâ&#x20AC;&#x2122;AubremĂŠstraat 2, 1800 Vilvoorde Tel. 0478 35 97 32 www.groenerand.be 60

Brussels Consortium Volwassenenonderwijs

Priemstraat 53/pb221, 1000 Brussel Tel. 02 502 95 16 www.brucovo.be 61

Consortium Volwassenenonderwijs Limburg Noord

Universiteitslaan 3 (H5.29), 3500 Hasselt Tel. 011 30 59 16 www.volwassenenonderwijslimburg.be 62

Consortium Volwassenenonderwijs Limburg Zuid

Universiteitslaan 3 (H5.27), 3500 Hasselt Tel. 011 30 59 10 www.volwassenenonderwijslimburg.be 63

Consortium Volwassenenonderwijs IX

Grote Markt 1, 9100 Sint-Niklaas Tel. 03 760 96 11 www.consortiumIX.be

WAAR KAN JE STUDEREN?

Consortium Volwassenenonderwijs X

Sint-Annastraat 4, 9620 Zottegem Tel. 09 360 18 14 www.consortiumx.be 65

Consortium Volwassenenonderwijs 11 - Wonderwijs

Botermarkt 1, 9000 Gent Tel. 09 267 73 96 www.onderwijsvoorvolwassenen.be 66

Consortium Volwassenenonderwijs XII â&#x20AC;&#x201C; Menes

Emelgemseplein 1, 8870 Izegem Tel. 051 43 15 70 www.comenes.be 67

Consortium XIII Webros

Abdijbekestraat 9, 8200 Sint-Andries Tel. 050 40 70 61 www.webros.be

: o d o t

list k c e h je c mee te t e e verg an niet -in! a d r i e s t h e ac aar d n n e nem .be

sidin www.

WNHSO_1112_Binnenwerk_v5.indd 2

20/09/2011 15:38:11

waar k a n j e a a n d e s lag ?

deel 3 waar kan je aan de slag? OVERZICHT VAN BEROEPSSECTOREN

wa a r k a n je a a n d e s l ag?

Proficiat! Je staat op het punt de schoolpoort achter je dicht te trekken, liefst met een diploma of kwalificatie in de hand. Er zijn twee mogelijkheden: of je gaat voortstuderen, of je zet de stap naar de arbeidsmarkt. In beide gevallen is het interessant te weten in welke sectoren je zoal terecht kan komen, hetzij binnenkort, hetzij in een iets verdere toekomst.

Oneindig veel beroepen ...

Sommige sectoren zijn goed gekend bij het grote publiek, zoals de bouwsector of de sector van de horeca. Maar er is ook de binnenscheepvaart, de groene sectoren, de podiumkunsten ... Sectoren vertegenwoordigen ook heel wat beroepen die niet gekend zijn of waar een verkeerd beeld van bestaat. Weet jij wat een waterklerk doet? Als het antwoord neen is, ga dan eens kijken bij de sector van de internationale handel. En een vrachtwagenchauffeur moet veel meer kennen en kunnen dan ’alleen maar’ met een vrachtwagen rijden; ook in zijn of haar job komt heel wat administratie kijken. Wie in de garagesector aan de slag gaat, werkt steeds vaker met ‘computers op wielen’ en kan best wat voeling met mechanica, elektriciteit én elektronica gebruiken. Wil je echt zicht krijgen op wat je moet kennen en kunnen in een bepaald beroep, dan kan je ook eens kijken in de beroepscompetentieprofielen op de website www.serv.be onder ‘Beroepsprofielen’. Een beroepsprofiel bevat het werkdomein van een (beginnend en ervaren) beroepbeoefenaar en een gedetailleerde beschrijving van haar of zijn competenties. ... voor iedereen!

Het is niet omdat je (binnenkort) gaat werken dat je de rest van je leven niet meer zal/kan bijleren. De sectoren bieden, onder andere via hun sectorfondsen, heel wat bijkomende opleidingskansen aan, ook als je al aan de slag bent. Op die manier bieden de sectoren doorgroeimogelijkheden. Als hulpmonteur in de montage, bijvoorbeeld, kan je doorgroeien naar monteur, brigadier en chef. De sectoren werken daarvoor samen met de VDAB, SYNTRA, centra voor volwassenenonderwijs en andere opleidingsverstrekkers. Het opleidingsaanbod vind je op de websites van de sectoren terug. Laat je niet afschrikken door een bepaald imago van een sector: vrouwen zijn welkom in heel wat sectoren en beroepen die nog als ‘typisch mannelijk’ beschouwd worden, en omgekeerd. Sectoren hebben dus oog voor diversiteit en bieden graag kansen aan gemotiveerde kandidaat-werknemers die, onder andere, on-the-job willen bijleren. Je zal ook ontdekken dat je met tal van niet-specifieke opleidingen toch in een bepaalde sector aan de slag kan. Zo hoef je geen artiest te zijn om in de podiumkunsten te werken. Je kan er ook terecht als kapper, schrijnwerker, onthaalbediende, boekhouder ... Eenzelfde opleiding of diploma kan leiden tot tewerkstelling in totaal uiteenlopende sectoren. In deze brochure ...

In deze brochure krijg je een overzicht van 30 sectoren, alfabetisch gerangschikt. Deze sectoren vertegenwoordigen samen meer dan 75% van alle werknemers in Vlaanderen. Dat betekent dat een aantal sectoren niet zijn opgenomen, bv. de schoonmaaksector, de distributiesector, de sector van banken en verzekeringen. Dit komt omdat deze sectoren (nog) geen sectorconvenant (zie afkortingen en termen p. 91) hebben. De uitzendsector is een bijzondere sector omdat ze mensen tewerkstelt in alle andere sectoren. Uitzendarbeid is voor vele schoolverlaters de opstap naar de arbeidsmarkt. In Wat doen we? krijg je een korte omschrijving van wat de sector precies doet en eventueel welke vaardigheden, attitudes ... typerend voor de sector zijn. Een drukafwerker moet niet alleen gevoel hebben voor techniek, maar ook nauwkeurig kunnen werken. In de houtsector zijn liefde voor het vak, flexibiliteit en teamgeest belangrijk.

waar k a n j e a a n d e s lag ?

In Wie doet het? vind je meer uitleg bij de beroepen uit de sector. Maar soms is de lijst zo lang dat het bij een loutere opsomming blijft. En die opsomming is meestal ook niet volledig. Neem dus ook een kijkje op de website van het sectorfonds want daar staan vaak uitgebreide info en beschrijvingen van de beroepen in de sector. Je vindt meer uitleg over de opleidingsmogelijkheden in Hoe word je het? Voor heel wat sectoren kan je al een specifieke richting in het secundair onderwijs kiezen, maar zelfs als je dit niet deed, is het nog niet altijd te laat om je om te scholen. In Meer informatie staan de contactgegevens van het sectorfonds. De consulenten van dit fonds kunnen je informeren over eventuele tewerkstellingsmogelijkheden en -initiatieven. Maar ook eens je werknemer bent, houdt het leren niet op. De meeste sectoren bieden, onder andere via hun sectorfondsen, bijkomende opleidingskansen aan, waardoor je heel wat doorgroeimogelijkheden hebt. Het opleidingsaanbod vind je op de websites van de sectorfondsen.

Afkortingen en termen Sector

Een sector verenigt alle bedrijven en hun werknemers, die actief zijn binnen een bepaalde bedrijfstak. Er wordt ook gesproken over economische sectoren, bedrijfssectoren ... Sociale partners

De sociale partners zijn de vertegenwoordigers van de werkgevers (voor Vlaanderen: Unizo, Voka, Verso, Boerenbond) en van de werknemers (voor Vlaanderen: ACLVB, ACV, ABVV).

de rechten en verplichtingen van de verschillende partijen worden geregeld. Er zijn drie soorten cao’s: de intersectorale cao’s die gesloten worden in de Nationale Arbeidsraad en waarvan de werkingssfeer zich uitstrekt tot verschillende bedrijfstakken en tot het gehele land, de sectorale cao’s die gesloten worden door de organisaties die erin vertegenwoordigd zijn en de ondernemings-cao’s.

Sectorconvenant PC of paritair comité

In een paritair comité zetelen vertegenwoordigers van werkgevers en werknemers van ondernemingen met aanverwante activiteiten. De opdrachten van de paritaire comités zijn in hoofdzaak het sluiten van collectieve arbeidsovereenkomsten, het voorkomen of bijleggen van sociale conflicten en het uitvoeren van elke taak die hen door een wet is toevertrouwd.

Een sectorconvenant is een samenwerkingsakkoord tussen de Vlaamse regering en een sector waarbij de sector engagementen aangaat die te maken hebben met een betere aansluiting tussen het onderwijs en de arbeidsmarkt, met het voeren van een competentiebeleid in de ondernemingen van de sector en met diversiteit. Sectorconsulenten staan in voor het realiseren van die engagementen. IBO (Individuele beroepsopleiding)

CAO (Collectieve arbeidsovereenkomst)

Een collectieve arbeidsovereenkomst (cao) is een akkoord dat gesloten wordt tussen werknemersorganisaties en werkgeversorganisaties en waarbij individuele en collectieve betrekkingen tussen werkgevers en werknemers in ondernemingen of in een bedrijfstak worden vastgesteld en

Een IBO is een individuele beroepsopleiding in de onderneming en gebeurt in samenwerking met de VDAB. Dit is een opleiding waarbij de cursist door de onderneming op de werkplek wordt getraind en begeleid. Na deze opleiding is het bedrijf verplicht om hem of haar een contract aan te bieden. Knelpuntberoep

Een knelpuntberoep is een beroep waarvan de vacatures minder snel worden ingevuld dan bij andere beroepen.

wa a r k a n je a a n d e s l ag?

De audiovisuele sector Wat doen we?

De audiovisuele sector omvat alle bedrijven, organisaties en zelfstandigen die radio- en televisieprogramma’s produceren. Het gaat om zenders (bv. VTM, VRT, Q-Music, 4FM), productiehuizen (bv. Studio 100, Woestijnvis, Kanakna) en de bedrijven die de technische diensten verlenen (bv. Videohouse, Alfacam). Radio en televisie, niemand ontsnapt eraan. Iedereen luistert en kijkt ernaar, niemand blijft er onberoerd bij. In de audiovisuele sector kan je meewerken aan de realisatie van programma’s die voor een heleboel mensen een bron van kennis en vermaak zijn. Het gaat om krachtige media die een venster op de wereld bieden en zorgen voor ontspanning. Werken voor radio en tv spreekt waarschijnlijk tot de verbeelding, maar de werkelijkheid is heel wat minder glamoureus. Een programma in de ether krijgen vraagt hard en intensief teamwork en is vaak een project van lange adem. Wie doet het?

Een programma maken vraagt een heel divers team van mensen, met elk zeer specifieke functieprofielen. Anderzijds vormt de hechte band tussen deze mensen de sleutel tot het maken van een geslaagd eindproduct. De redacteurs spelen een belangrijke rol. Als redacteur bepaal je een onderwerp en werk je de inhoud uit op basis van eigen research. De eindredacteur overkoepelt dit procedé en volgt dit nauwgezet op. Een scenarist schrijft de scripts/scenario’s/ draaiboeken uit op basis van dit onderzoeksmateriaal. De producer zorgt er tijdens en na het werk van de redactie voor dat de opnames goed kunnen verlopen. Voor televisie stelt hij de crew van regisseurs, cameratechnici, geluidtechnici, enzovoort samen. Als producer waak je in eerste instantie over het budget en ben je verantwoordelijk voor alle praktische en logistieke aangelegenheden. De regisseur zorgt voor het juist in beeld brengen van de opnamen, zorgt voor een optimale inhoudelijke invulling in samenspraak met de eindredactie en draagt uiteindelijk de eindvertanwoordelijkheid voor de uitzending. Na de opnames zorgt de monteur ervoor dat de beelden, teksten, interviews, ... samengevoegd worden en dat beeld en geluid perfect op elkaar aansluiten. Andere mensen die je terugvindt achter de schermen van een televisie- en/of radioprogramma, zijn muzieksamenstellers, radiotechnici, mensen voor kap en grime, ondertitelaars, cameracorrectors (schaders), publieksopwarmers, kabelslepers, medewerkers catering, ... Bedrijven in de audiovisule sector hebben naast de bovengenoemde mensen ook een heel team nodig dat zich bezighoudt met het personeelsbeheer, de boekhouding, het algemene management, marketing, sales, marktonderzoek enzovoort. Ook deze mensen zijn levensnoodzakelijk om een goed programma af te leveren. Hoe word je het?

Een bachelor in de audiovisuele technieken of in de kunsten is de uitgelezen weg naar tewerkstelling in de sector. In deze professioneel en academisch gerichte opleidingen verwerf je de vaardigheden om als radiomaker, regisseur, camera-/lichtman of -vrouw, monteur, ... aan de slag te gaan. Op www.mediarte.be (onder de rubriek ’opleidingen’) vind je een overzicht van heel wat opleidingen die een deur naar de audiovisuele sector kunnen openen. Meer informatie

Sociaal Fonds Audiovisuele Sector Landsroemlaan 20 - 1083 Brussel Tel. 02 478 26 53 54 info@mediarte.be www.mediarte.be

waar k a n j e a a n d e s lag ?

De bediendensector Wat doen we?

Deze sector groepeert de ondernemingen en de bedienden (niet de arbeiders) van de subsectoren die niet tot een specifiek paritair comité behoren. Het gaat om een dertigtal uiteenlopende subsectoren: bv. autohandel, betonnijverheid, boekhoudkantoren, bouwbedrijven, callcenters, cementnijverheid, consultancy, grafische ondernemingen, garagebedrijven en koetswerk, glasnijverheid, groothandel, houtnijverheid, informatica, leasing, multimedia, publiciteitsagentschappen, reisbureaus, touroperators, studiebureaus, tabakbedrijven, uitgeverijen en uitzendkantoren. Wie doet het?

Omdat de ondernemingen die tot deze sector behoren zeer divers zijn, is het moeilijk om een robotfoto te maken van de ‘standaardbediende’. Je hebt allerlei bedienden: het kan gaan om verkopers, callcenteroperatoren, hulpboekhouders, informatici, werfleiders in een bouwbedrijf, grafici, tekenaars in een studiebureau, communicatieverantwoordelijken, magazijnmedewerkers, managementassistants. Het gaat hier maar om een aantal voorbeelden van bediendenberoepen die je vindt in ondernemingen van het Aanvullend Paritair Comité voor Bedienden. Eigenlijk zijn zowat alle functies en alle studieniveaus vertegenwoordigd. Hoe word je het?

Je kan in de sector zowel met een heel algemene opleiding, zoals secretariaat-talen, als met een meer specifieke opleiding, zoals informatica of boekhouding, aan de slag. Opleidingen van elk niveau (secundair onderwijs, bachelor of master) komen hierbij in aanmerking. Via Cevora kan je een lijst van beroepen krijgen waarvoor bedrijven moeilijk kandidaten vinden. Er is bijvoorbeeld veel vraag naar verkopers, IT-specialisten en administratief medewerkers. In de bouwsector is er vooral vraag naar werfleiders en tekenaars. Bedrijven ondervinden ook moeilijkheden om voldoende geschikte managementassistants en callcentermedewerkers te vinden. Een opleiding in combinatie met een goede talenkennis is een garantie op tewerkstelling in deze sector. Meer informatie

Cevora – Opleidingscentrum van het Aanvullend Paritair Comité voor Bedienden (ANPCB) E. Plaskylaan 144 – 1030 Brussel Tel. 0800 99 715 contactcenter@cevora.be www.cevora.be

wa a r k a n je a a n d e s l ag?

De Binnenvaartsector Wat doen we?

Goederenvervoer over heel Europa: het is dankzij de binnenvaart dat er ieder jaar honderdduizenden vrachtwagens van onze wegen gehaald worden. De binnenvaart is het vervoer van goederen over de binnenwateren: de rivieren en kanalen. Zo worden op het Albertkanaal evenveel goederen vervoerd als op de E 313 (Boudewijnsnelweg). EĂŠn binnenschip van 1200 ton vervoert evenveel lading als minimum 40 vrachtwagens. De binnenvaartschepen worden ook steeds groter. Een gemiddeld binnenschip is 110 meter lang en 11,40 meter breed. Wie doet het?

Om al deze schepen in beweging te houden, is er een divers team van mensen nodig. De minimale bemanning bestaat uit een schipper (kapitein), een stuurman en een matroos. De binnenvaartkapitein is verantwoordelijk voor het schip en zijn bemanning. Hij of zij plant, organiseert en delegeert de taken en activiteiten aan boord en geeft leiding aan de medeopvarenden. De kapitein vaart en voert manoeuvres uit. De stuurman staat de schipper bij en vervangt hem of haar in noodgevallen. Hij of zij is verantwoordelijk voor de technische werkzaamheden aan boord en staat ten dele in voor de effectieve uitvoering ervan. Verder lost de stuurman de schipper af bij het navigeren van het schip. De matroos binnenvaart assisteert schipper of stuurman bij het afvaren, aanmeren, ankeren en koppelen van het schip door gebruik van fenders, lieren, meerpalen en trossen. Tijdens manoeuvres, waarbij het risico bestaat in aanvaring te komen met andere schepen of objecten, geeft de matroos binnenvaart vanop het dek aanwijzingen aan de schipper of stuurman. Verder assisteert de matroos bij het bunkeren, het laden en het lossen van het schip. Ook staat hij of zij in voor het onderhoud van het schip, voor het basisonderhoud van machinekamer, elektriciteitsvoorziening, scheepsinstallaties en voor het onderhoud van meerdraden en -trossen. Ten slotte houdt de matroos toezicht op het stilliggend schip en lading. Hoe word je het?

Er is een opleiding in het bso tot stuurman/kapitein Rijn- en binnenvaart. Dit is een doorgedreven praktische training. De laatste jaren is er een inhaalbeweging geweest op het vlak van volwassenenonderwijs en worden er om- en bijscholingen georganiseerd door VDAB en SYNTRA. Meer informatie

Fonds voor de Rijn- en Binnenscheepvaart Arenbergstraat 24 2000 Antwerpen Tel. 03 221 02 82 www.binnenvaartopleidingen.be

waar k a n j e a a n d e s lag ?

De bouwsector Wat doen we?

De bouwsector omvat de woningbouw, de industriebouw (het optrekken van kantoren en fabrieken), de burgerlijke bouwkunde (het bouwen van bruggen), de wegenwerken (het aanleggen en herstellen van wegen) en de baggersector. Bouwen is meer dan enkel stenen op elkaar stapelen en metselen. In de bouwsector help je mee ‘bouwen’ aan de droom van vele gezinnen. Of je werkt mee aan de bouw van een ziekenhuis, een fabriek. In de baggersector kan je zelfs een nieuw eiland ‘bouwen’. De afwisseling in de bouw is groot, je kan er verschillende dingen doen en je komt met veel mensen in contact. Wie doet het?

Een bouwvakarbeider kan verschillende beroepen uitoefenen: er zijn maar liefst 33 bouwberoepen! In de ruwbouw kan je bijvoorbeeld ijzervlechter, torenkraanbestuurder, bestuurder mobiele kraan, bouwplaatsmachinist, metselaar, bekister worden. In de ruwbouwafwerking zijn er beroepen zoals tegelzetter en stukadoor. Als stukadoor bepleister je vooral muren en plafonds. In de afwerking werken er schilders, behangers, isolateurs, glaszetters, installateurs centrale verwarming en sanitaire installateurs. Als wegenwerker of als boorder kan je meehelpen aan het maken en herstellen van wegen. De baggersector biedt kansen als baggerwerker en werktuigkundige in de baggervaart. Hoe word je het?

De meeste bouwberoepen kunnen aangeleerd worden in het secundair onderwijs. Ook voor mensen die de schoolbanken al hebben verlaten, zijn er tal van mogelijkheden om bouwvakarbeider te worden. Bij de VDAB kan je terecht voor een overzicht van het opleidingenaanbod. Voor jongeren tussen 18 en 25 jaar biedt de sector een alternerende bouwopleiding (ABO) aan. Je volgt dan 40% van de werkweek les bij de VDAB of in een centrum voor deeltijds onderwijs en de rest van de tijd werk je bij een bouwbedrijf. Je kan ook meteen bij een bouwbedrijf beginnen met een Individuele Beroepsopleiding (IBO), een ‘training-on-the-job’. Meer informatie

Fvb-ffc Constructiv Koningsstraat 132 – 1000 Brussel Tel. 02 210 03 33 info@fvbffc.be www.constructiv.be

wa a r k a n je a a n d e s l ag?

De sector bus en car (bezoldigd vervoer van personen)

Wat doen we?

De sector houdt zich bezig met het bezoldigd gemeenschappelijk vervoer van personen. Als je wil werken in deze branche, dan moet je uiteraard kunnen rijden en manoeuvreren en over een basiskennis mechanica beschikken. Verder heb je kennis nodig van de wegcode en de boorddocumenten. Maar bovenal hebben de chauffeurs in deze sector een groot verantwoordelijkheidsgevoel. Chauffeurs zijn het uithangbord van de onderneming; naast verantwoordelijk zijn ze ook communicatief, dienstverlenend en stressbestendig. Wie doet het?

Het voornaamste beroep in deze sector is dat van chauffeur. Maar de ene chauffeur is de andere niet, want de sector kent 3 subsectoren. In de eerste subsector ‘speciale autobusdiensten of bijzonder geregeld vervoer’ staan de chauffeurs in voor het dagelijks vervoer van arbeiders (werkliedenvervoer) en van leerlingen van en naar school (schoolvervoer). Ook de wekelijkse busuitstapjes naar het zwembad en de jaarlijkse schoolreizen staan op het programma van deze chauffeurs. De tweede subsector is deze van de ‘openbare autobusdiensten of geregeld vervoer’. Dit zijn ritten die in opdracht van de Vlaamse Vervoermaatschappij De Lijn op een geregeld tijdstip en in een vaste route uitgevoerd worden De derde subsector, voor de meesten wellicht de meest aantrekkelijke, is ‘de autocarsector of het ongeregeld vervoer’. Hoe word je het?

Natuurlijk word je niet van de ene dag op de andere een volwaardige bus- of carchauffeur! De VDAB organiseert in samenwerking met de sector opleidingen om je rijbewijs D te halen. Daarnaast kan je ook terecht bij de autorijscholen. Meer informatie

Sociaal Fonds Autobus & Autocar Metrologielaan 8 – 1130 Brussel Tel. 02 240 16 61 info@sociaalfonds.be www.sociaalfonds.be

waar k a n j e a a n d e s lag ?

De chemiesector Wat doen we?

Alles om ons heen is doordrongen van chemie. Gaat het om natuurverschijnselen, je voeding, de kleding die je aantrekt of de medicijnen die je neemt, chemie is op al deze zaken van toepassing. De chemische industrie is dan ook een veelzijdige industrie die zich op uiteenlopende activiteiten toelegt, zoals verven, lijmen, kunststof- en rubberverwerking. De voornaamste subsectoren zijn die van de petrochemie, de farmaceutische industrie en de cosmetica. In de chemiesector kan je onder meer baanbrekend werk verrichten door schaarse natuurlijke producten na te maken of te verbeteren. Maar de sector produceert ook materialen die in de natuur niet zijn te vinden, zoals kunststoffen. De chemiesector is een toekomstgerichte industrie waarin je je bijvoorbeeld kan inzetten voor duurzame ontwikkeling. Jobs in de chemie zijn boeiend en veelzijdig. Wie doet het?

De procesoperators sturen de procesinstallatie en bewaken het procesverloop vanuit de controlekamer aan de installatie zelf. Als procesoperator werk je altijd volgens werkinstructies en leef je de veiligheids-, milieu-, en kwaliteitsvoorschriften na. Ook wetenschappelijk onderzoekers werken in de chemische nijverheid. Het onderzoek naar medische biotechnologie vindt niet alleen plaats aan universiteiten, maar ook in de grote bedrijven die tot de deelsector life sciences behoren. Als formulator (productontwikkelaar) kan je bijvoorbeeld nieuwe schoonmaakproducten ontwikkelen of cosmetica. Hoe word je het?

Met een diploma van het secundair onderwijs (tso) ben je gegeerd in de chemische sector. Studierichtingen zoals chemie, technische wetenschappen, mechanica, elektromechanica en elektriciteit vormen een goede basis om een carriĂ¨re in de sector te beginnen. Ook in het hoger onderwijs zijn er talrijke richtingen die kunnen leiden naar een baan in deze sector: bachelor in agro- en biotechnologie, master in de farmaceutische zorg, bachelor in de bio-ingenieurswetenschappen, master in de industriĂŤle wetenschappen ... Maar je kan ook in deze sector terecht met een diploma dat totaal niets met chemie te maken heeft. Voorbeelden zijn een master in marketingmanagement en een bachelor in de toegepaste taalkunde. Meer informatie

Fondsen voor Vorming Arbeiders en Bedienden Scheikundige Nijverheid Reyerslaan 80 , 2de verdieping â&#x20AC;&#x201C; 1030 Brussel Tel. 02 238 98 89 www.fondschem.be Nuttige websites www.jobschemie.be www.focusopchemie.be

wa a r k a n je a a n d e s l ag?

De sector dienstencheques Wat doen we?

Het systeem van de dienstencheques werd opgericht in de schoot van de overheid en bestaat sinds 2004. Sindsdien kende de sector een enorme groei, vormt de sector een belangrijke bron van werkgelegenheid en speelt het een rol in heel wat mensenlevens. In een notendop gaat het hier voornamelijk over het verlenen van huishoudhulp aan particulieren, zoals schoonmaken, strijken, begeleid transport van personen met verminderde mobiliteit en het bereiden van maaltijden. Schoonmaken, boodschappen doen of een lekkere maaltijd bereiden zijn stuk voor stuk waardevolle dienstverleningen in elke gezinssituatie. Ook heeft de sector het grote voordeel om de combinatie tussen werk en (eigen) gezin goed mogelijk te maken. Heel vaak gaat het over werk dat vlak bij de eigen woonplaats kan worden uitgevoerd. Dit vertaalt zich ook in de cijfers aangezien het merendeel van de werknemers in de sector deeltijds of halftijds werkt. Werken in de sector staat garant voor een functie met een duidelijke maatschappelijke meerwaarde waarin vooral flexibiliteit en zelfstandigheid centraal staan. Wie doet het?

De erkende ondernemingen De diensten worden uitgevoerd door werknemers aangeworven in bedrijven die specifiek erkend werden in het kader van het dienstenchequesysteem. De erkenning van zulke bedrijven gebeurt door de federale overheid. Er zijn heel wat ondernemingen actief in deze sector, gespreid over heel België. Het zijn er zo veel dat je er bijna in elke gemeente wel één (of meerdere) kan terugvinden. Er bestaan heel wat verschillende types ondernemingen die actief zijn in het systeeem van de dienstencheques. Er zijn zowel schoonmaak- en interimbedrijven als vzw’s, ziekenfondsen, PWA’s, OCMW’s, ondernemingen met een sociaal doel en zelfstandige werkgevers die werknemers aanwerven. De werknemers Voor de uitvoering van de door gebruikers gevraagde prestaties neemt de erkende onderneming werknemers in dienst. In principe komt iedereen in aanmerking voor een baan in het kader van de dienstencheques. Ingeschreven zijn als werkzoekende is niet noodzakelijk. Ook gemotiveerde schoolverlaters kunnen snel aan de slag in deze sector. Hoe word je het?

Iedereen met de nodige motivatie kan in de sector aan de slag. Ook heel wat anderstaligen vinden in deze sector snel werk. Ervaring en/of het bezit van een bepaald diploma is, hoewel wenselijk, geen vereiste. Heel vaak voorzien de ondernemingen een korte maar degelijke basisopleiding voor de nieuwe werknemers zodat zij vlot aan de slag kunnen. Meer informatie

Sectoraal Vormingsfonds Dienstencheques Havenlaan 86C bus 302 - 1000 Brussel Tel. 02 421 15 88 info@vormingdienstencheques.be www.vormingdienstencheques.be

waar k a n j e a a n d e s lag ?

De elektrotechnische sector Wat doen we?

De bedrijven uit deze sector voorzien huizen, ziekenhuizen, fabrieken, straten ... van elektrische stroom. Ook het plaatsen van gesofisticeerde toegangscontrole, automatisering, zonnepanelen, ... gebeurt door deze bedrijven. Elektriciteit is met andere woorden overal en dus vind je in deze sector toffe jobs mét werkzekerheid! Werk je graag met je handen? Of ook af en toe met de computer? Werk je het liefst alleen of in een team? Op een werf of in een atelier? Als je voor elektriciteit kiest, kan het allemaal. Wie doet het?

De beroepen zijn gegroepeerd rond twee grote activiteiten: ‘installatie & onderhoud’ en ‘distributie’. Installatie & onderhoud De residentieel elektrotechnisch installateur zorgt voor alle elektrische voorzieningen in woonhuizen: de leidingen, de stopcontacten, de lichtschakelaars, ... De technicus domotica zorgt voor geautomatiseerd huiselijk comfort zoals automatische verlichting. Als industrieel elektrotechnisch installateur zijn elektriciteitsinstallaties jouw terrein. Je volgt een installatiedossier, een plan of een schema om elektrische industriële voorzieningen te installeren. Je sluit kabels, draden en toestellen aan en controleert hun werking. Als onderhoudstechnicus verzorg je het elektrisch gedeelte van het machinepark in een industrieel productiebedrijf. Je spoort defecten op en verhelpt storingen. Als tertiair elektrotechnisch installateur werk je in ziekenhuizen, kantoorgebouwen en winkels. Je installeert elektrische nutsvoorzieningen, zoals verlichting, en databekabeling. Binnen de infrastructuurwerken vind je plaatsers boven- en ondergrondse leidingen die instaan voor de energie- en datavoorziening naar woningen, bedrijven en grote gebouwen. Tegenwoordig zijn er trouwens ook heel wat elektriciens die zich bezighouden met de installatie van nieuwe ‘groene’ technologieën zoals zonnepanelen en warmtepompen. Distributie Als hersteller van elektrische en elektronische apparatuur kan je je specialiseren in elektrische huishoudtoestellen zoals wasmachines of werk je aan tv’s en dvd-spelers. Je werkt in de kleinhandel (die toestellen aan de consument verkoopt) of in de groothandel (die toestellen aan een kleinhandelaar levert). Hoe word je het?

In het voltijds en deeltijds onderwijs heb je tal van elektrotechnische richtingen. Maar ook als je geen diploma elektriciteit hebt, kan je in de sector terecht na het volgen van één van de beroepsopleidingen bij de VDAB of in een centrum voor volwassenenonderwijs. Meer informatie

Vormelek vzw Marlylaan 15 - 1120 Brussel Tel. 02 476 16 76 info@vormelek-formelec.be www.vormelek-formelec.be Nuttige websites www.stroomopwaarts.be voor meer informatie over elektrotechnische studierichtingen en beroepen.

100

wa a r k a n je a a n d e s l ag?

De garage- en koetswerksector Wat doen we?

Wie in de garage- en koetswerksector werkt, houdt zich vooral bezig met het herstellen en onderhouden van auto’s of motorvoertuigen. Het werk in deze sector is veelzijdig, maar ook erg veeleisend door de snel evoluerende technologie. Dit brengt met zich mee dat jobs in een garage inhoudelijk voortdurend evolueren. Door de complexe elektronische toepassingen die je in de auto van vandaag vindt, noemt men hem wel eens een ‘computer op wielen’. En de uitdagingen blijven op je afkomen, denk maar aan de ontwikkeling van milieuvriendelijke technieken. Naast een uitgebreide kennis mechanica moet je dus op de hoogte zijn van elektriciteit en elektronica. Je moet goed opgeleid zijn, soepel zijn en zelfstandig kunnen werken. Medewerkers moeten zich voortdurend bijscholen en de vele kennis en informatie kunnen beheren en consulteren. Ook in de koetswerksector ga je flexibel om met nieuwe uitdagingen: nieuwe materialen, laksoorten, uitdeuktechnieken en het monteren/demonteren van elektronisch zwaar uitgeruste voertuigen (motormanagement, beveiliging, comfortelektronica, ...). Wie doet het?

De onderhoudsmecanicien doet het wagenonderhoud, vervangt slijtageonderdelen (remmen, uitlaat, eenvoudige distributieriem, schokdempers, ...), werkt aan de banden en kan een uitlijning uitvoeren, bereidt de wagens voor op de technische keuring en voert een eenvoudige diagnose uit. De polyvalent mecanicien voert naast de taken van de onderhoudsmecanicien ook volgende taken uit: het vervangen en afstellen van complexe slijtageonderdelen, grote mechanische onderdelen reviseren (motorblok, versnellingsbak, differentieel, ...) en eenvoudige elektrische diagnoses uitvoeren. De onderhouds- en autodiagnostiektechnicus kan naast het uitvoeren van de taken van de onderhoudsmecanicien ook werken op elektrische- en gemultiplexeerde systemen (SRS, ABS ESP, vergrendeling, multimedia, gestuurde ophanging, motormanagementsysteem en periferie, ...), diagnose stellen en diagnoseapparatuur hanteren, technische info op een elektronische drager gebruiken, duidelijk communiceren over zijn werk, contact onderhouden met de klant en zich aanpassen aan nieuwe evoluties. De hoger technicus kan in 98% van de mechanische en elektronische problemen een diagnose stellen en weet hoe deze te herstellen. Als hoger technicus ben je ook belast met de organisatie van het werk en kan je leidinggeven. Een autoschadehersteller/carrossier is een polyvalent arbeider die alle activiteiten kan uitvoeren op het gebied van plaatwerk, voorbewerking en lakspuiten. Tot het vakgebied ‘koetswerk’ behoren ook de volgende beroepen: de voorbewerker, de plaatwerker, de spuiter en de koetswerkopbouwer. Je kan trouwens in veel meer bedrijven aan de slag dan je zou denken. Garages en koetswerkbedrijven zijn de bekendste autobedrijven. Maar je kan evengoed aan de slag in een pechverhelpingsbedrijf, bij een autoconstructeur of bij de automobielinspectie. Naast deze specifieke beroepen telt de sector ook meer en meer beroepen met een algemener profiel zoals receptionist, magazijnier, verkoper en onderzoeker. Hoe word je het?

In het secundair onderwijs bereiden tal van studierichtingen je voor op een eventuele tewerkstelling in deze sector. In het hoger onderwijs zijn er heel wat studiekeuzes mogelijk: bachelor in de autotechnologie, master in automotive engineering, master in de industriële wetenschappen, ... Voorts zijn er via de VDAB, het volwassenenonderwijs en EDUCAM verschillende mogelijkheden om je om te scholen. Meer informatie

Opleidingscentrum van en voor de autosector en de metaalaanverwante sectoren – EDUCAM J. Bordetlaan 164 – 1140 Evere Tel. 02 778 63 30 www.educam.be Nuttige websites www.toekomstopwielen.be

waar k a n j e a a n d e s lag ?

De groene sectoren Wat doen we?

De landbouw en tuinbouw zijn bekend als de primaire sectoren. Elke dag eten en drinken we producten die uit de land- of tuinbouw komen. De landbouw levert de dierlijke en plantaardige basisproducten voor onze voeding. In de tuinbouwsector worden er naast voedingsproducten ook bomen, sierplanten en bloemen geproduceerd die in onze huizen, tuinen en groene ruimtes (al dan niet openbaar) gebruikt worden. In de sector tuinaanleg en tuinonderhoud worden (privé)tuinen, groene ruimtes en openbare parken aangelegd en onderhouden. Daarbij wordt gebruik gemaakt van producten uit de tuinbouwsector. Nog een groene sector is het loonwerk (technische landen tuinbouwwerken). Werknemers uit deze sector voeren machinale werkzaamheden uit voor bedrijven uit de landen tuinbouwsector. De groene sectoren staan voor een aantal uitdagingen en dat schept ook een aantal kansen voor jongeren die aan de slag willen in een van de groene sectoren: nieuwe teelten door veranderende klimaatsomstandigheden, nieuwe tendensen in tuinaanleg en tuinonderhoud, bijdrage tot mogelijke oplossingen voor het voedselvraagstuk en milieuproblematiek enzovoort. Wie doet het?

Binnen de landen tuinbouwsector kan je aan de slag als landbouwer of landbouwarbeider: je verbouwt akkergewassen (graangewassen, aardappelen, groenten,…), kweekt melkvee of dieren voor vleesconsumptie. Akkerbouw en veeteelt worden in veel bedrijven gecombineerd. Tuinbouwers en tuinbouwarbeiders verbouwen groenten, fruit, bomen, sierplanten in serres of in openlucht. Hoveniers aanleg en hoveniers onderhoud werken in de sector tuinaanleg en tuinonderhoud bij een tuinaannemer waar ze onder meer gazons aanleggen, struiken en bomen planten, maaien, hagen scheren, planten snoeien, terrassen aanleggen. Tuinarchitecten maken ontwerpen voor parken en tuinen. Deze ontwerpen worden dan uitgevoerd door de tuinaannemer en de hoveniers. In de sector loonwerk vind je machinebestuurders in loondienst die verschillende gespecialiseerde toestellen bedienen om de grond voor te bereiden, om graan of maïs te dorsen, gewassen te hakselen, om te zaaien over grote oppervlaktes, … In alle sectoren zijn er verschillende gespecialiseerde functies, zoals boomverzorger, dierenverzorger en gespecialiseerde teeltverzorger. Hoe word je het?

Het secundair landen tuinbouwonderwijs heeft een volledig nieuwe invulling gekregen in de 2de en 3de graad en bevat enkele richtingen die voorbereiden op een baan in de groene sectoren. Maar het stopt niet na het secundair onderwijs: aan de hogescholen kun je een diploma professioneel bachelor agro- en biotechnologie behalen en aan de universiteit een aantal masterdiploma’s in landen tuinbouw. Daarnaast zijn er ook enkele SYNTRA-opleidingen die voorbereiden op het uitbaten van een bedrijf in tuinaanleg, tuinonderhoud of tuinbouw. Meer informatie

EDUplus ’s Gravenstraat 195 – 9810 Nazareth Tel. 09 245 28 40 info@eduplus.be www.eduplus.be

101

102

wa a r k a n je a a n d e s l ag?

De horeca Wat doen we?

Na de film een spaghetti eten, iets drinken met vrienden of een weekje op hotel aan zee: het brengt je allemaal in contact met de sector. Horeca, dat zijn HOtels, REstaurants en CAfés, maar ook brasseries, eetcafés, pizzeria’s, snackbars, traiteurs, feestzalen, vakantiecentra, ... De sector vertegenwoordigt alle bedrijven die gasten ontvangen en hen eten, drinken of logies aanbieden. Voor veel mensen is de horeca de plaats om hun passie te combineren met hun werk: in de keuken, achter de bar of op een andere plek. Met gedrevenheid alleen kom je er niet. Om het te maken in de sector heb je ook een flinke dosis teamspirit, flexibiliteit en stressbestendigheid nodig. Ook talenkennis en contactvaardigheid zijn belangrijk. En je moet van aanpakken weten. Eten, drinken en slapen doen gasten zeven dagen per week, op alle tijdstippen van de dag. In de horeca werken betekent dan ook meestal op onregelmatige uren werken. Daar staat een afwisselende baan met veel sociale contacten en veel doorgroeimogelijkheden tegenover. Wie doet het?

Een volledige keukenbrigade bestaat uit keukenhulpen en (demi-)chefs de partie die elk instaan voor een afdeling van de keuken: de koude keuken, de sauzen, de visbereidingen, ... De taken van de souschef en de keukenchef zijn veel uitgebreider dan koken. Een keukenchef stelt de menu’s samen, doet de bestellingen, organiseert het keukenwerk en geeft leiding aan het andere keukenpersoneel. In veel zaken werkt er geen volledige keukenploeg en wordt het eten klaargemaakt door een kok en eventueel een keukenhulp. De maître d’hôtel geeft leiding aan het zaalpersoneel en organiseert en superviseert de bediening. Kelners onthalen de klanten, nemen bestellingen op en serveren de gerechten en dranken. Als kelner kunnen je taken en het werkklimaat variëren naargelang je in een klassiek restaurant, een brasserie, een café, bij een traiteur of zelfs op een schip werkt. Maar je hoofdtaak blijft het garanderen van een vlekkeloze bediening. Ook een hotelreceptionist doet heel wat meer dan gasten in- en uitchecken, hun de weg naar het centrum uitleggen of een taxi bestellen. Je staat in voor de planning van de reservaties, de bezetting van de kamers, de facturatie van de prestaties ... In grotere hotels zijn er naast en boven deze functies ook nog managementfuncties: de front office manager, de food and beverage manager, de executive housekeeping, de rooms division manager, ... Sommige daarvan zijn meer commercieel gericht, andere eerder organisatorisch. Niemand, ook niet wie afstudeert in een hotelschool, start zijn loopbaan als kok of maître d’hôtel. Je begint onderaan de ladder en klimt geleidelijk op. Hoe word je het?

De opleiding voor keuken- en zaalfuncties wordt in het secundair onderwijs verstrekt, in de zogenoemde ‘hotelscholen’. Maar ook wie nadien de microbe voelt kriebelen is welkom in de sector. Veel bedrijven zijn bereid hun personeel zélf op te leiden. Ook zonder opleiding ‘restaurant en keuken’ in het secundair onderwijs kan je aan de slag in de horeca. Wil je zonder horecadiploma carrière maken, dan heb je de keuze tussen een eenjarige opleiding in een hotelschool, een dagopleiding bij SYNTRA of een zorgvuldige loopbaanplanning aangevuld met modules uit het volwassenenonderwijs. Als bachelor in het hotelmanagement kan je onmiddellijk aan de slag in een (inter)nationaal hotel. Carrièreplanners, die er niet tegen opzien om een aantal jaar in het buitenland te werken, groeien snel door naar een kaderfunctie. Meer informatie

Horeca Vorming Vlaanderen Anspachlaan 111, bus 4 - 1000 Brussel Tel. 02 513 64 84 vormingvlaanderen@horeca.be www.horecavorming.be

waar k a n j e a a n d e s lag ?

De houtsector Wat doen we?

Hout vind je overal. Tijdens een wandeling in het bos kan je tot rust komen tussen de bomen, of misschien ontspan je liever op een houten tuinbank. Ook in huis is hout overal terug te vinden: in de keukeninrichting, in zetels, in tafels, in kleerkasten, in plankenvloeren, ... Zonder hout zou je leefwereld er totaal anders uitzien. De belangrijkste troeven voor een geslaagde carrière in de sector zijn liefde voor het vak en motivatie. Maar ook flexibiliteit en leergierigheid zijn nodig. Daarnaast moet je zelfstandig kunnen werken en over voldoende vakkennis beschikken. Omdat je meestal een schakel bent in een proces, staan teamspirit en communicatie ook hoog aangeschreven. In ruil daarvoor biedt de houtsector afwisselende jobs, veel doorgroeimogelijkheden en kansen om een leven lang (bij) te leren. Wie doet het?

Om van die boom uit het bos tot een prachtige keuken te komen, gaat het hout letterlijk door vele handen die werken in verschillende subsectoren. De primaire houtverwerking bestaat uit de bosexploitatie, de houtzagerijen en de houthandel. De sector ‘stoffering en houtbewerking’ staat in voor bv. het vervaardigen van producten op basis van hout zoals meubelen, spaan- en vezelplaten, bouwelementen, verpakkingen (kisten, laadborden, ...). Alles begint bij de bosexploitatie waar bosbouwers stammen hout schatten, verkopen, kappen en eventueel ontschorsen. Nadien zijn het de arbeiders uit houtzagerijen die de bomen verzagen tot planken of snijden tot fineer, ... Daarna wordt het hout verdeeld naar de houthandel waar de receptionist ‘hout’ en de magazijniers verder instaan voor het verhandelen. Het hout kan ook rechtstreeks worden toegeleverd aan bedrijven uit de sector ‘stoffering en houtbewerking’ die het hout verder bewerken. In de meubelindustrie kan je aan de slag als meubelmaker, interieurbouwer, meubelstoffeerder of karkassenmaker. Als werkplaatsschrijnwerker kom je ondermeer terecht bij de producenten van bouwelementen, ramen, deuren, trappen, ... Daarnaast kan je zowat overal aan de slag als machinaal houtbewerker. Door de sterke technologische evolutie is de sector altijd meer op zoek naar productie- en procesoperatoren. Velen zijn aan de slag bij de producenten van plaatmaterialen en laminaatvloeren. Ook minder gekende en minder courante beroepen zoals decor- en standenbouwer, restaurateur schrijnwerk of meubel, industrieel verpakker (paletten en krattenmaker) en muziekinstrumentenbouwer vind je terug in de houtsector. Hoe word je het?

In het secundair onderwijs zijn er een aantal opleidingen en verschillende specialisatiejaren die voorbereiden op een baan in de houtsector. Ook binnen het hoger onderwijs vind je specifieke opleidingen zoals de bacheloropleiding houttechnologie of richtingen zoals interieurarchitectuur, interieurvormgeving, productdesign of productontwikkeling. Als werkzoekende zonder specifieke houtvooropleiding kan je een houtopleiding volgen in een VDAB-competentiecentrum. Ook binnen SYNTRA en het volwassenenonderwijs bestaan verschillende trajecten om de nodige vaardigheden aan te leren. Meer informatie

Opleidingscentrum Hout Hof ter Vleest dreef 3 - 1070 Brussel Tel. 02 558 15 51 info@och-cfb.be www.och-cfb.be

103

104

wa a r k a n je a a n d e s l ag?

DE INTERNATIONALE HANDEL, HET VERVOER en DE LOGISTIEK: BEDIENDEN Wat doen we?

De computer die je gebruikt om te chatten, is made in China. De bananen die je eet, komen uit Colombia en de kiwi’s uit NieuwZeeland. Elke dag bereiken heel wat goederen van over de hele wereld ons land. Dat is helemaal niet vanzelfsprekend. De bedrijven uit deze sector organiseren het transport van goederen en maken die transporteer- en verzendklaar. Verder laten ze de goederen controleren en herverpakken van producent tot consument. De organisatie van de logistieke keten, logistieke distributie, goedereninspectie en controle zijn enkele activiteiten van bedrijven in deze sector. Het werk is veelzijdig, afwisselend maar ook veeleisend als gevolg van de vele snelle technologische ontwikkelingen. Je moet gedreven en geïnteresseerd zijn in de internationale handel en economie. Je bent taalvaardig, communicatief en beschikt over een gezonde portie assertiviteit. Je bent nieuwsgierig en vindt elke transportopdracht een uitdaging. Je volgt de administratie van de handelstransactie op met oog voor detail. Hier werk je in een boeiende en afwisselende wereld waar de activiteiten de klok rond en 365 dagen per jaar blijven doorgaan. Wie doet het?

Een greep uit de waaier aan functies die de sector te bieden heeft. Een expediteur beheert als transportorganisator de logistieke keten vanaf het ophalen van de goederen bij de leverancier tot het afleveren bij de klant. Je kiest en reserveert het transportmiddel, regelt voor- en natransport en verzorgt de verschillende vervoersdocumenten en douaneformaliteiten. Als dispatcher in het wegenvervoer organiseer je goederenvervoer door bestuurders en vrachtwagens aan te duiden en routes uit te stippelen. Je bepaalt waar en op welk moment een vracht wordt opgepikt of afgehaald. Je gaat vlot om met klanten en vrachtvervoerders en je vult de vereiste transportdocumenten correct in. De waterklerk is de tussenpersoon tussen het schip en de kaai. Je vraagt een ligplaats aan voor het schip en bestelt sleepboten en loodsen om het schip veilig de haven binnen te leiden. Daarnaast plaats je bestellingen om de bevoorrading van het schip te verzekeren. Hoe word je het?

Zowel in het voltijds als deeltijds onderwijs kan je specifieke opleidingen volgen voor deze sector. In het voltijds onderwijs zijn de studierichtingen 7de specialisatiejaar logistiek en de Se-n-Se opleiding internationaal transport en goederenverzending de ideale aanloop naar een functie in de sector. In het deeltijds onderwijs volg je de opleiding administratief medewerker expeditie. In het hoger onderwijs is de bachelor logistiek management een goede start voor een loopbaan in de sector. Verder vind je via SYNTRA en de VDAB diverse opleidingen waarmee je in deze sector aan de slag kan. Zo richten de centra voor volwassenenonderwijs opleidingen in voor ‘maritiem medewerker’, ‘dispatcher’, ‘logistiek, transport en mobiliteit’, ... Meer informatie

Vormingsfonds van het PC voor de bedienden uit de internationale handel, het vervoer en de logistiek Brouwersvliet 33, bus 7 - 2000 Antwerpen Tel. 03 221 97 44 sofie.corteel@logosinform.be www.logosinform.be

waar k a n j e a a n d e s lag ?

De kappersector Wat doen we?

In onze samenleving neemt uiterlijke verzorging een heel belangrijke plaats in. Trends volgen elkaar op in kleding en make-up en ook in kapsels. De kappersector is dus altijd in beweging. Als kapper ben je een echte kunstenaar die voortdurend in contact staat met mensen. Terwijl je het haar wast en knipt, kan je een praatje slaan met je klanten. Soms maak je mensen ongelooflijk blij door hun het gepaste kapsel te geven en voor een ware metamorfose te zorgen. Voor een beroep als kapper ben je het best een creatief en sociaal iemand die ervan houdt om de mode op de voet te volgen. Wie doet het?

Een kapper begint in een kapsalon als medewerker van de werkgever. Je verzorgt het haar van vrouwelijke en/of mannelijke klanten en kinderen door het te wassen, te knippen, te kleuren en/of vorm te geven. Je geeft ook advies in verband met haaren hoofdhuidverzorging, manicure en algemene opmaak en haarstukverzorging (pruiken). Ook scheren en verdere baard- of snorverzorging behoort tot je takenpakket. Als ervaren beroepsbeoefenaar kan je opklimmen tot kapper-salonmanager. Dit kapsalon kan deel uitmaken van een keten of het kan een zelfstandige zaak zijn. In kapperszaken die deel uitmaken van een keten werk je altijd met personeel. Als je een zelfstandige zaak beheert, dan kan dat zonder personeel zijn. Je bent verantwoordelijk voor het bedrijfsbeheer (marketing, boekhouding, veiligheid, ...) en eventueel voor het personeelsbeleid. Maar daarnaast blijf je de gewone kapperstaken uitvoeren. Je kan er ook voor kiezen om voor eigen rekening te gaan werken. Als je beslist om als zelfstandige kapper aan de slag te gaan, is het aan te raden vooraf de nodige ervaring op te doen. Dat kan je slaagkansen voor een zelfstandige carriĂ¨re alleen maar verhogen. Hoe word je het?

In het secundair onderwijs zijn er heel wat mogelijkheden om tot kapper opgeleid te worden. Maar ook na het verlaten van de schoolbanken kan je voor een kappersopleiding kiezen bij verschillende centra voor volwassenenonderwijs. SYNTRA biedt eveneens opleidingstrajecten tot kapper aan. Meer informatie

Fonds voor Bestaanszekerheid PC314 Vijfwindgatenstraat 21F - 9000 Gent Tel. 09 224 18 73 fbz-fse@skynet.be www.fbz-pc314.be Nuttige websites www.coiffure.org www.ubk-ucb.org

105

106

wa a r k a n je a a n d e s l ag?

De sector kleding en confectie Wat doen we?

De mode staat centraal in deze sector. Elk seizoen opnieuw zorgen confectiebedrijven voor kledingcollecties in de meest actuele kleuren, stijlen en motieven. Maar confectie is meer dan kleding. Ook gordijnen en bedlinnen, tenten, parasols en de bekleding van zitplaatsen in een auto worden in deze sector ontworpen en geproduceerd. Wie in deze sector wil werken, is uiteraard creatief, volgt de mode op de voet en is technisch onderlegd. Wie doet het?

Enkele van de meest voorkomende beroepen binnen de kleding- en confectiesector zijn: ontwerper, strijkster, afwerkster, atelierleidster, patronenmaakster/intekenaar, snijdster, productiecontroleur, productieplanner, modellenmaakster. Een uitgebreide lijst en beschrijving van deze beroepen vind je op www.serv.be/uitgaven/111.pdf Hoe word je het?

In het secundair onderwijs zijn er tal van opleidingen die je voorbereiden op een beroep in deze sector. In het hoger onderwijs kan je kiezen voor de bachelor modetechnologie en aan verschillende hogescholen kan je modegerelateerde masteropleidingen volgen. In de opleidingscentra van de VDAB kan je kiezen uit een gevarieerd aanbod van opleidingen zoals ‘patroontekenen CAD’, ‘styling CAD’, ‘stikken en modellenstikken’, ‘woningdecoratie’, ‘strijken’, ‘retoucheren’, ... Verder zijn er ook heel wat mogelijkheden via SYNTRA en het volwassenenonderwijs. Meer informatie

IVOC Leliegaarde 22 - 1731 Zellik Tel. 02 481 53 50 info@ivoc.be www.ivoc.be Nuttige website www.modeonderwijs.be voor een overzicht van scholen, projecten, navorming ...

waar k a n j e a a n d e s lag ?

De lokale besturen Wat doen we?

De sector bestaat uit 308 Vlaamse gemeenten, 308 OCMWâ&#x20AC;&#x2122;s, meer dan 60 intercommunales en 118 politiezones. In 2009 telden de lokale besturen 170.000 Vlaamse loontrekkende werknemers (cijfers jaarverslag RSZ-PPO 2009) of 6,4% van alle Vlaamse werknemers. Deze organisaties staan dicht bij de mensen en werken aan een verscheidenheid van producten en diensten, van een rijbewijs afleveren tot de coĂśrdinatie van een compleet nieuwe woonwijk. Als je bij een lokaal bestuur werkt, sta je midden in de maatschappij. Werk in eigen streek en werk met een belangrijke maatschappelijke engagement en meerwaarde zijn de grootste troeven. De beslissingen die je als medewerker neemt, hebben een directe invloed op de kwaliteit van je leefomgeving. Wie doet het?

Binnen de lokale besturen vind je een ruim aanbod van zowel kantoorjobs als technische beroepen, met uitvoerende of leidinggevende taken. Je kan werken als leerkracht of poetsvrouw in een gemeenteschool of als bejaardenhulp of in de kinderopvang. Maar je kan evengoed aan de slag als duurzaamheidsambtenaar of als medewerker in de afvalverzameling- en verwerking of als medewerker in het cultuur- of sportcentrum, ... Op de website www.diverscity.be staan nog tal van beroepen in de kijker. Hoe word je het?

Voor sommige jobs is geen specifiek diploma vereist en zorgt het bestuur voor een opleiding op de werkvloer. Dat is bijvoorbeeld het geval voor de functie van hulpagent, waarvoor je eerst moet slagen voor selectieproeven en na aanwerving een basisopleiding krijgt. Voor andere jobs, zoals voor die van ingenieur, heb je een specifiek diploma nodig. Voor heel wat functies maakt een (aanwervings)examen deel uit van de selectieprocedure. Meer informatie

Diverscity (sectorconvenant lokale besturen) Paviljoenstraat 9 - 1030 Brussel Tel. 02 211 55 00 sectorconsulenten@diverscity.be www.diverscity.be www.vvsg.be

107

108

wa a r k a n je a a n d e s l ag?

De sector voor metaal-, machine- en elektrische bouw Wat doen we?

Elke dag kom je in aanraking met producten die in deze sector zijn gemaakt: autoâ&#x20AC;&#x2122;s op de weg, de bus of trein waarmee je naar school gaat, de airco in de winkel, het vliegtuig dat mensen naar hun vakantiebestemming brengt, de aluminiumprofielen rond de ramen van je huis, de lift in flatgebouwen, de sfeerverlichting in het restaurant, ... Mensen uit deze sector kiezen ervoor om van hun passie voor techniek hun beroep te maken. Naast een portie gezond verstand is er heel wat handigheid vereist. Je moet heel precies kunnen werken en maatwerk afleveren om te garanderen dat je hoogtechnologische kwaliteit levert aan de consument. Wie doet het?

In een sector waarin de meest uiteenlopende producten worden vervaardigd, vind je uiteraard een waaier van beroepen: draaier/frezer op conventionele of computergestuurde (CNC-)machines, matrijzenmaker, lasser, machinemonteur, operator monteur, programmeur van meetmachines, onderhoudstechnicus, machinebediener, plaatbewerker, spuitgieter, koelmonteur, lifttechnicus, informaticus, industrieel tekenaar, ontwerpingenieur, productontwikkelaar, ... Verder vind je heel wat beroepen in de sector metaal-, machine- en elektrische bouw die je ook in andere sectoren hebt, zoals magazijnier, heftruckchauffeur, administratief medewerkers, marketeers en verkopers. Hoe word je het?

In het secundair onderwijs kan je al vroeg starten in een studierichting die zich richt op deze sectoren. Ook in het hoger onderwijs vind je verschillende professionele of academische bachelors of masters binnen de domeinen (industriĂŤle) wetenschappen en techniek die je voorbereiden op een baan in de metaal-, machine- en elektrische bouw. Als blijkt dat je jouw technische knobbel pas later ontdekt, dan zijn veel bedrijven bereid om een opleiding op jouw maat te organiseren. Meer informatie

Vzw INOM (Instituut voor Naschoolse Opleiding van de Metaalverwerkende Nijverheid) A.Reyerslaan 80 - 1030 Brussel Tel. 02 706 81 94 (arbeiders) - Tel. 02 706 81 95 (bedienden) www.inom.be Nuttige website www.metaal.mijnberoep.be Sites van tewerkstellings- en opleidingsfondsen voor arbeiders in de metaalverwerkende nijverheid: www.tofam-wvl.be; www.tofam-ovl.be; www.ftma.be; www.rtmvlaamsbrabant.be; www.ftml.be; www.iristech.be Sites van tewerkstellings- en opleidingsfondsen voor bedienden in de metaalverwerkende nijverheid: www.vormetal.be; www.vibam.be; www.femb-obmb.be; www.limob.be

waar k a n j e a a n d e s lag ?

De sector montage en kraanbediening Wat doen we?

De sector van de montage- en kraanverhuurbedrijven is een subsector van de metaalsector. Deze bedrijven zijn gespecialiseerd in het monteren, demonteren en het afbreken van metalen gebinten en onderdelen van bruggen, reservoirs, gashouders, zwaar ketelwerk, bestanddelen van zware machinebouw en petroleuminstallaties. Verder worden ze ook ingezet bij het hanteren van zware stukken en bij het optrekken van metalen stellingen. Mobiele kranen en hun machinisten worden vaak samen met de montagefirma’s ingeschakeld om zware lasten te (ver)plaatsen. Het werk is zeer gevarieerd. Je moet dagelijks nieuwe oplossingen zoeken waardoor je voortdurend bijleert. Je contacten zijn erg afwisselend: collega’s, opdrachtgevers, arbeiders van de bedrijven waarmee je samenwerkt, ... En is België te klein, dan kan je ook in het buitenland terecht. Belgische bedrijven hebben vaak opdrachten in de buurlanden en voeren dikwijls ook projecten buiten Europa uit. Wie doet het?

De jobinhoud van rigger-monteur hangt af van het bedrijf waar je aan de slag gaat. Je kan in een team zitten dat het podium van Rock Werchter opbouwt of in een team dat een machine moet verhuizen in een fabriek. Maar je kan ook voor een firma werken die een grote havenkraan volgens plan moet monteren. De pijpfitter werkt meestal in de petrochemie, maar kan ook tewerkgesteld worden in een voedings- of farmaceutisch bedrijf. Je bent verantwoordelijk voor de bouw en/of het onderhoud van de pijpleidingen in deze bedrijven. Als kraanmachinist werk je met een mobiele kraan. Je vertrekt elke ochtend naar een nieuw werf waar je de kraan veilig opstelt in functie van de last die moet worden verplaatst. Hierbij let je op verschillende omgevingsfactoren, zoals rioleringen, hoogspanningskabels en wind. Je voert de hijswerkzaamheden altijd op een veilige manier uit. In de sector zijn dus mensen met verschillende specifieke profielen aan de slag. Maar er werken ook vrachtwagenchauffeurs, lassers, mecaniciens en magazijniers. Er zijn tal van doorgroeimogelijkheden. Als hulpmonteur kan je bijvoorbeeld evolueren naar monteur, brigadier en chef. Hoe word je het?

Je kan je op verschillende manieren voorbereiden op een loopbaan in de sector. Er is een sectorspecifiek aanbod in het deeltijds onderwijs, maar ook in het voltijds onderwijs kan je je al voorbereiden op je toekomstige beroep. Wil je later je loopbaan een nieuwe wending geven, dan kan je kiezen voor een beroepsopleiding bij de VDAB: voor het beroep van bestuurder mobiele kraan, rigger-monteur of pijpfitter. Door de nauwe samenwerking met bedrijven is tewerkstelling gegarandeerd. Meer informatie

Vzw Montage Brouwerijstraat 10 - 1840 Steenhuffel Tel. 052 31 53 00 info@vzwmontage.be www.vzwmontage.be

109

110

wa a r k a n je a a n d e s l ag?

De sector papier- en kartonverwerkende nijverheid Wat doen we?

Deze sector bestaat uit verschillende activiteiten zoals het maken van (golf)kartonnen verpakkingen, schoolmateriaal, hygiënisch materiaal, speel- en collectiekaarten, cementzakken, sigarettenpapier, luxeverpakkingen, behangpapier en nog zo veel meer. Er is dan ook heel wat verscheidenheid binnen deze sector. Je hebt enkele heel grote bedrijven, maar ook heel wat kleinere. Binnen de bedrijven is er al dan niet een afdeling die het drukwerk voorbereidt, een productieafdeling met machines en ten slotte een afdeling die zorgt voor de afwerking van het product zoals plakken, lijmen en vouwen. De machines zijn allemaal geautomatiseerd en vormen zeker een uitdaging voor mensen die graag technisch bezig zijn. Binnen het bedrijf is er veel variatie en afwisseling mogelijk binnen je job. De bedrijven in deze sector staan ten slotte ook bekend om hun sociaal en menselijk beleid en de goede sfeer onder de collega’s. Wie doet het?

Binnen deze sector kom je als arbeider vaak eerst terecht in het bedrijf als inpakker of afwerker. Vervolgens kan je doorgroeien naar verantwoordelijke voor één of meerdere machines of naar verantwoordelijke van een ploeg. Een attest van heftruckchauffeur is een meerwaarde bij je sollicitatie. Als bediende kan je er ook aan de slag met een grafische opleiding binnen de prepress-afdeling. Hoe word je het?

Voor de bedrijven in deze sector is vooral je leervermogen en motivatie belangrijk. Met een algemeen technisch diploma secundair onderwijs kan je er meteen aan de slag. Opleiding krijg je in het bedrijf van meer ervaren collega’s. Meer informatie

Fonds voor de papier- en kartonverwerkende nijverheid Pleinlaan 5 1050 Elsene Tel. 0491 37 53 49 sjoeke.knockaert@fetra.be www.fetra.be

waar k a n j e a a n d e s lag ?

De sector podiumkunsten en muziek Wat doen we?

De sector van de professionele podiumkunsten en muziek bestaat uit tal van organisaties in de uitvoerende kunsten en het live entertainment: dat gaat van theaterhuizen over concertzalen tot circusgroepen en dansgezelschappen. Maar denk evengoed aan muziekmanagers en festivals, de musicalsector en clowns. Wij zorgen voor het vermaak van mensen, dus dat betekent vaak werken op momenten dat deze mensen vrij zijn. Maar je hebt zo veel afwisseling in een dikwijls internationale omgeving dat jou dat absoluut niet afschrikt. Passie is het woord dat onze sector drijft. Wie doet het?

Uiteraard denken de meeste mensen aan de artiesten op het podium als ze aan deze sector denken: muzikanten, acteurs, dansers en circusartiesten. Maar zonder vele medewerkers achter de schermen zouden hun talenten letterlijk in het donker staan. Zonder promotiemedewerkers zouden ze voor een lege zaal moeten spelen en dat is ook geen pretje. Vraag een artiest ook niet om zijn papierwerk in orde te houden of een tournee te plannen. Daar kan jij hem in bijstaan. Organiseren, plannen, programmeren, begeleiden, educatief omkaderen. Er komt heel wat kijken bij een cultuurorganisatie. Wat een publiek ziet en beleeft is groepswerk, dag in dag uit! Hoe word je het?

Wil je graag artiest worden, dan kan je je talenten verder verfijnen in ĂŠĂŠn van de vele conservatoria die ons land rijk is. Voor sommige kunstdisciplines moet je soms zelfs naar het buitenland. Trainen en oefenen zal je sowieso veel moeten doen. Daarnaast wordt het hoe langer hoe belangrijker dat artiesten ondernemend ingesteld zijn en eens aan het werk zelf op zoek gaan naar hun opdrachten. Voor de functies achter de schermen bestaan er uiteenlopende vooropleidingen: sommige zijn specifiek, zoals podiumtechnieken of muziek- of cultuurmanagement, maar wij zoeken evengoed algemene profielen, zoals boekhouders en marketeers. Een uitgebreide lijst van vooropleidingen per functie vind je terug op www.podiumkunsten.be. Hou er wel steeds rekening mee dat je niet de enige bent die graag in de sector aan de slag wil. Heb dus het nodige geduld en doorzettingsvermogen. Meer informatie

Sociaal Fonds voor Podiumkunsten Sainctelettesquare 19 - 1000 Brussel Tel. 02 201 30 03 sociaalfonds@podiumkunsten.be www.podiumkunsten.be

111

112

wa a r k a n je a a n d e s l ag?

De printmediasector Wat doen we?

Misschien besef je het niet altijd, maar je komt iedere dag met deze sector in contact: kranten, tijdschriften, folders, brochures, catalogi, agenda’s, verpakkingen, labels, textiel, websites, ... De printmediasector is óveral aanwezig! De Belgische grafische en communicatienijverheid, de zogenoemde printmediasector, is een sterk geïnformatiseerde en gedigitaliseerde sector. Een passie voor ICT en techniek is dan ook een must. Je bent goed in talen, want veel software is in het Engels. Afhankelijk van waar je precies in de sector werkt, is een hoge dosis creativiteit ook onmisbaar. Een grafisch vormgever kan ingeschakeld worden voor heel verscheiden opdrachten en wordt zo constant geprikkeld om zichzelf te overtreffen en origineel uit de hoek te komen. De ene dag denk je mee na over een ontwerp voor een grote reclamecampagne, terwijl je het andere moment moet uitvissen hoe je kwetsbare jongeren zal aanspreken bij een sensibiliseringsactie tegen drugs. Wie doet het?

Binnen deze sector vind je een brede verzameling van beroepen. Hieronder vind je de meest typische profielen. De vormgever maakt ontwerpen voor allerlei producten zoals advertenties, logo’s, reclamefolders, affiches, verpakkingen, brochures en noem maar op. Om een doeltreffend ontwerp te maken, moet je zelf eerst de inhoud heel goed kennen. Klanten stellen het op prijs als je spelfouten uit hun tekst kan halen. Er wordt dus meer van jou verwacht dan louter creativiteit. Als drukvoorbereider ben jij in de drukkerij de eerste schakel. Jij maakt het drukwerk klaar om gedrukt te worden. Je controleert kleurproeven en je verbetert eventuele fouten. In deze baan kom je soms rechtstreeks in contact met de klant. Bij het maken van drukwerk komt veel techniek kijken. Moderne persen zijn computergestuurde machines. De drukker zorgt dat dit drukproces optimaal en nauwkeurig verloopt. De drukafwerker moet alles wat gedrukt wordt, snijden, vouwen, nieten, inbinden of lijmen. Daarnaast werken er in de sector ook mensen met een algemene achtergrond: verkoper, intern commercieel medewerker, calculator of orderbegeleider, marketingspecialist, commercieel manager, mediaconsulent, ... Hoe word je het?

In deze sector kan je met een bacheloropleiding grafimediabeleid of grafimediatechnologie functies van veeleer commerciële aard invullen. De bacheloropleiding ‘cross-media ontwerp’ is meer geschikt als voorbereiding voor een creatieve job waarbij je zowel voor druk- als beeldschermdoeleinden ontwerpt. Ook de bacheloropleiding multimediaproductie is een goede stap in de richting van de grafische sector. Met dit diploma kan je bijvoorbeeld een zelfstandig vormgever van multimediaproducten worden. Via de website van de GRAFOC vind je meerdere relevante opleidingen die ingericht worden door de VDAB, SYNTRA, centra voor volwassenenonderwijs of eventueel in andere opleidingscentra. Zo kan je een basisopleiding ‘offsetdrukken’ volgen of deelnemen aan een cursus InDesign. Meer informatie

GRAFOC Printmedia Opleidingscentrum Barastraat 175 - 1070 Brussel Tel. 02 545 60 42 info@grafoc.be www.grafoc.be

waar k a n j e a a n d e s lag ?

De sector van de social profit Wat doen we?

De sector bestaat zowel uit private als uit publieke organisaties met een sterk maatschappij- en mensgericht engagement. Denk hierbij maar aan ziekenhuizen, centra voor geestelijke gezondheidszorg, revalidatiecentra, woon- en zorgcentra, kinderdagverblijven, diensten voor gezinszorg, gehandicaptenzorg, beschutte en sociale werkplaatsen, culturele centra, bibliotheken, sportverenigingen en andere socioculturele organisaties en bijzondere jeugdbijstand. Heb jij een hart voor mensen? Wil je bijdragen tot een solidaire maatschappij en de levenskwaliteit van mensen mee helpen verhogen? Dan is een baan in de socialprofitsector een goede keuze. Als je werkt in de social profit, ben je flexibel en hou je ervan om met mensen te werken; je praat met ze, luistert, motiveert, leeft mee, ... Dat geeft veel voldoening en bovendien werk je samen met toffe, betrokken collegaâ&#x20AC;&#x2122;s. De sector blijft groeien, dus je kansen om snel een baan te vinden, zijn hoog. Wie doet het?

We kunnen de verschillende beroepen in deze sector groeperen rond vier grote domeinen: In het domein van â&#x20AC;&#x2DC;welzijn en zorgâ&#x20AC;&#x2122; werken er ambulancechauffeurs, animators ouderenzorg, maatschappelijk assistenten, verpleegkundigen, verzorgenden/zorgkundigen, opvoeders/begeleiders, ... Het paramedisch domein stelt onder meer laboranten, tandtechnici, technologen medische beeldvorming, apothekers en kinesisten tewerk. In het medisch domein kan je aan de slag als anesthesist, oogarts, tandarts, huisarts, pediater, psychiater, cardioloog, chirurg, dermatoloog enzovoort. In het culturele domein vind je profielen zoals administratief medewerker, cultuurfunctionaris, journalist, sportfunctionaris, podiumtechnieker. Hoe word je het?

In de sector werken overwegend mensen die hoger onderwijs volgden en een bachelordiploma behaalden, maar er is ook werk voor mensen die een diploma secundair onderwijs hebben. Je kan in het secundair onderwijs kiezen voor een specifieke richting (bv. thuis- en bejaardenzorg/zorgkundige, logistiek helper in de zorginstellingen). In het hoger onderwijs en in de centra voor volwassenenonderwijs vind je ook tal van opleidingsmogelijkheden die naar een baan in deze sector leiden. Meer informatie

VIVO vzw Handelskaai 48 - 1000 Brussel Tel. 02 250 37 77 info@vivosocialprofit.org www.vivosocialprofit.org

113

114

wa a r k a n je a a n d e s l ag?

De sector TAXI en verhuur van voertuigen met bestuurder Wat doen we?

De arbeiders uit de taxi- en VVB-sector zijn voornamelijk chauffeurs. Deze chauffeurs kan je onderverdelen in twee grote groepen. Enerzijds heb je de taxichauffeurs. Zoals je wellicht weet, is een taxi te herkennen aan het taxilicht dat boven op het voertuig is aangebracht. Dit taxilicht geeft aan of de taxi al dan niet vrij is. Indien het licht brandt, heeft de chauffeur geen klant aan boord. Verder is een taxi ook uitgerust met een taxameter. Deze apparatuur berekent op basis van het aantal afgelegde kilometers en de duurtijd van de rit het bedrag dat de klant op het einde van de rit moet betalen. Anderzijds heb je de chauffeurs die rijden in de VVB-sector. VVB staat voor diensten voor de Verhuur van Voertuigen met Bestuurder. Deze chauffeursgroep heeft heel diverse opdrachten, zoals ziekenvervoer, vervoer van mindermobielen, shuttles naar de luchthaven, schoolvervoer, vervoer in de haven en shuttles naar kantoorzones. Let wel: de voertuigen in de VVB-sector mogen nooit over meer dan 9 plaatsen (inclusief chauffeur) beschikken. Wie doet het?

Om taxichauffeur of VVB-chauffeur te worden heb je geen diploma nodig. Wel heeft de overheid een aantal andere instapvoorwaarden gesteld. Je moet minstens 21 jaar zijn om als chauffeur aan de slag te kunnen en je moet beschikken over een attest van medische schifting (dit betekent dat je door een arbeidsgeneesheer geschikt wordt bevonden om als beroepschauffeur aan de slag te gaan). Daarnaast kunnen gemeenten nog bijkomende voorwaarden opleggen. In de meeste grote steden (Brussel, Antwerpen, Gent,â&#x20AC;Ś) wordt er verwacht dat de chauffeur ook een blanco uittreksel uit het strafregister kan voorleggen en moet de kandidaat-taxichauffeur bovendien een examen afleggen dat door de stad wordt georganiseerd. Tijdens dit examen moet je kunnen aantonen dat je voldoende Nederlands spreekt en dat je de toeristische trekpleisters en straatnamen in de stad voldoende kent. Enkel indien je slaagt voor het examen krijg je een taxibrevet waarmee je als taxichauffeur aan de slag kan. Verder moet een chauffeur ook stressbestendig, communicatief en flexibel zijn en kunnen omgaan met moeilijke klanten. Hoe word je het?

In samenwerking met de VDAB organiseren enkele bedrijven uit de sector een opleiding tot taxichauffeur. Daarnaast werkt de sector ook samen met KIEM (in Antwerpen) en Bruxelles Formation (in Brussel) om een langdurige, doorgedreven opleiding tot taxichauffeur te organiseren. Meer informatie

Sociaal Fonds voor de taxiondernemingen en de diensten voor de verhuur van voertuigen met chauffeur Metrologielaan 8 1130 Brussel Tel. 02 245 11 77 info@taxi-info.be www.taxi-info.be

waar k a n j e a a n d e s lag ?

De textielsector Wat doen we?

Een leven zonder textiel is nauwelijks voor te stellen. De lijst van dingen die we zouden moeten missen als we niet over textiel konden beschikken, is haast niet te overzien. Handdoeken, veiligheidsgordels of paraplu’s, je kunt het zo gek niet bedenken of de textielsector maakt het. Er is ook geen plek op de wereld of er wordt wel textiel geproduceerd. Dat gaat zeker op voor een land als België dat een toonaangevende rol speelt in de textielproductie van de wereld. De belangrijkste toepassingen die de textielproductie in ons land ontwikkelt, horen thuis in de wereld van het interieur en de techniek. België is bijvoorbeeld de belangrijkste producent van tapijten in Europa, maar ook op tal van andere terreinen gooit ons land internationaal hoge ogen. Dat de sector veel in onderzoek investeert, maakt dat het Belgische textiel van hoge kwaliteit is. Geen wonder dat de sector in ons land nog elk jaar groeit, zeker waar het de productie van technisch textiel betreft. Wie doet het?

In de Belgische textielsector zijn vele duizenden werknemers aan de slag. Textielwerknemers maken daarbij gebruik van de modernste technologie. Jobs in de textielsector heb je in alle soorten en maten. De jobinhoud verschilt naargelang het bedrijf waar je terechtkomt. Dat kan een meubelstoffenbedrijf zijn, een fabrikant van wielerkleding of een bedrijf dat zich toelegt op de textielveredeling, om er slechts enkele te noemen. Ben jij goed in organiseren, dan kun je daar bijvoorbeeld als planningsverantwoordelijke aan de slag. Technici zijn dan weer gewild voor het onderhoud van gesofisticeerde machines, en als je je liever toelegt op onderzoek of kwaliteitszorg, dan is een baan als onderzoeker of laborant een goede keuze. Het is weliswaar niet allemaal techniek wat hier de klok slaat. De textielsector heeft ook nood aan creatieve mensen, zoals designers, die de reputatie van de Belgische textielsector als een vernieuwer helpen ondersteunen. Ook voor wie een neus heeft voor verkopen is er plaats in een sector die sterk op de export is gericht. In dat geval werk je samen met marketingmensen en word je bijgestaan door administratieve krachten die voor de verzending en de financiële kant van de zaak zorgen. Je krijgt als medewerker ook voldoende groeikansen, waardoor een leidinggevende functie binnen je bereik kan komen. Hoe word je het?

Voel je er wat voor om aan de slag te gaan in de textielsector, dan is het aanbod van opleidingen even veelzijdig als textiel zelf. Neem daarvoor een kijkje op de website www.texstream.be. Meer informatie

Cobot vzw en Cobot-Bedienden vzw Poortakkerstraat 92 - 9051 Sint-Denijs-Westrem Tel. 09 222 26 14 cobot@cobot.be cobot-bedienden@cobot.be www.cobot.be www.texstream.be

115

116

wa a r k a n je a a n d e s l ag?

De textielverzorging Wat doen we?

De textielverzorging omvat de Vlaamse (industriĂŤle) wasserijen en droogkuisbedrijven. Zij werken met de beste professionele machines en reinigingsproducten. De moderne mens investeert heel wat tijd en geld in kleding en wil dan ook zo lang mogelijk genieten van zijn favoriete spulletjes. Maar soms hebben mensen geen tijd of zin om de uitpuilende wasmand aan te pakken en af en toe weten ze niet hoe ze hardnekkige vlekken te lijf kunnen gaan. Jij kan er mee voor zorgen dat mensen lang plezier beleven aan hun kleding en ander textiel, zoals tafellinnen, tapijten, gordijnen. De mensen uit de textielverzorging zijn echte professionals met een grondige kennis van zaken om allerlei textielproducten te wassen, te drogen, te strijken en, als het nodig is, netjes bij de klant af te leveren. Wie doet het?

Je kan als medewerker aan de slag in wasserijen, droogkuisbedrijven, strijkdiensten, ... Een specifieker beroep is dat van textielreiniger of stoomstrijkster. De sector heeft uiteraard ook medewerkers in retoucheateliers nodig om kleding en ander textiel aan te passen en/of te herstellen. Je kan ook werken als chauffeur om de textielproducten aan huis of bij bedrijven op te halen en te brengen. Het vormingsfonds van de sector organiseert opleidingen zoals textielgrondstoffen of ontvlekken in de praktijk. Hoe word je het?

In het secundair onderwijs en zeker in het hoger onderwijs bestaan bijna geen opleidingen die rechtstreeks voorbereiden op een baan in de sector. In de opleidingscentra van de VDAB kan je wel een strijkopleiding volgen. Meer informatie

IVOC Leliegaarde 22 - 1731 Zellik Tel. 02 481 53 50 info@ivoc.be www.ivoc.be Nuttige websites www.modeonderwijs.be voor een overzicht van scholen, projecten, stageplaatsen, navorming ... www.fbt-online.be voor al je vragen over de sector.

waar k a n j e a a n d e s lag ?

DE SECTOR VAN TRANSPORT EN LOGISTIEK: ARBEIDERS Wat doen we?

De arbeiders uit deze sector rijden met een vrachtwagen of werken in een magazijn. Samen zorgen zij ervoor dat de koopwaar naar winkels en supermarkten wordt gevoerd. Dankzij hen blijven de rekken dus goed gevuld. Ze vervoeren onder andere benzine, autoâ&#x20AC;&#x2122;s, meubelen, grondstoffen, dieren, eetwaren en onderdelen van machines. Als morgen alle vrachtwagens stil blijven staan en elke magazijnactiviteit wordt gestaakt, ligt onze economie plat. Wat alle vrachtwagenchauffeurs en magazijnarbeiders gemeen hebben, is zorgzaamheid, organisatietalent, behendigheid en verantwoordelijkheidszin. Veiligheid en kwaliteit dragen zij hoog in hun vaandel. Gedrevenheid is nodig, maar niet voldoende. Goederen worden niet enkel tussen negen en vijf vervoerd, behandeld en geleverd. Onregelmatige uren schrikken je dus niet af. De goederen moeten natuurlijk ook op tijd geleverd worden, wat niet altijd vanzelfsprekend is door het fileprobleem op nationale en internationale wegen. Om het te maken in de sector heb je dan ook een flinke dosis flexibiliteit en stressbestendigheid nodig. Talenkennis, teamspirit en contactvaardigheid zijn belangrijk. En je moet van aanpakken weten. Een chauffeur moet zowel in binnen- als buitenland vlot zijn weg kunnen vinden, ook zonder gps. De transport- en logistieke sector is steeds op zoek naar bekwame mensen, waardoor de tewerkstellingsmogelijkheden zeer ruim zijn. Wie doet het?

Vrachtwagenchauffeurs vervoeren goederen van de ene plaats naar de andere. Als vrachtwagenchauffeur moet je niet enkel goed met een vrachtwagen kunnen rijden (wat op zich al niet gemakkelijk is). Bij elke vracht horen er administratieve procedures die je als chauffeur kent en toepast. In het magazijn werken magazijnmedewerkers en hef- en reachtruckchauffeurs. Magazijnmedewerkers kijken de binnenkomende goederen na bij ontvangst, zetten ze op de juiste plaats in het magazijn, pakken de goederen in en uit, stapelen de goederen zo dat ze niet kapot kunnen gaan en zetten ze klaar voor verzending. Hef- en reachtruckchauffeurs transporteren goederen in het magazijn. Met de hef- of reachtruck plaatsen zij goederen op hoogte in rekken en halen ze er weer uit. Heftruckchauffeurs laden en lossen ook vrachtwagens met de heftruck. Hoe word je het?

Een heleboel mensen kozen in het secundair onderwijs al een specifieke richting voor deze sector. Maar je kan ook na het secundair een opleiding volgen die je een geschikt diploma oplevert om in deze sector te werken. Het (volwassenen)onderwijs en de VDAB organiseren basisopleidingen die werkzoekenden en werkenden voorbereiden op de beroepen van vrachtwagenchauffeur, magazijnmedewerker, heftruckchauffeur en reachtruckchauffeur. Meer informatie

Sociaal Fonds Transport en Logistiek de Smet de Naeyerlaan 115 - 1090 Brussel Tel. 02 424 30 80 info@sftl.be www.sftl.be

117

118

wa a r k a n je a a n d e s l ag?

De uitzendsector Wat doen we?

Via de uitzendsector word je tewerkgesteld in uiteenlopende sectoren voor verschillende functies, gaande van machineoperator of inpakker in de voedingssector tot industrieel elektricien of halfautomaatlasser en meertalig managementassistent of medewerker in een contactcenter. Uitzendarbeid is voor veel schoolverlaters de opstap naar de arbeidsmarkt. Jongeren vinden in de uitzendsector een uitgebreid aanbod vacatures in verschillende sectoren. Ervaring verworven via uitzendcontracten wordt in meer dan 50 % van de gevallen verzilverd in een vast contract. Dit is afhankelijk van sector tot sector en van functie tot functie. Verwacht echter nooit dat je meteen een uitzendopdracht met â&#x20AC;&#x2DC;optie vastâ&#x20AC;&#x2122; aangeboden krijgt. De inschrijving

Bij de inschrijving in een uitzendbureau tekent de kandidaat-uitzendkracht eerst een intentieverklaring. Dit is geen arbeidsovereenkomst, maar enkel een document waaruit blijkt dat het zijn bedoeling is als uitzendkracht te werken. Zowel de inschrijving als de dienstverlening zijn volledig gratis. Het uitzendagentschap houdt daarvoor dan ook niets in op het betaalde loon. Een inschrijving in een uitzendkantoor is een sollicitatie. Volg je inschrijving zelf op door regelmatig contact te nemen met je uitzendconsulent. Het geeft de consulent de mogelijkheid je beter te leren kennen. Hierdoor krijg je gepaste werkaanbiedingen. Het statuut en het arbeidscontract

Bij uitzendarbeid blijft het uitzendbedrijf de werkgever van de uitzendkracht. Het is dus het uitzendbedrijf dat het loon van de werknemers betaalt in functie van hun prestaties en dat heel de administratie op zich neemt. De uitzendkracht heeft hetzelfde sociale statuut en geniet dezelfde sociale voordelen als de andere werknemers op het vlak van vakantiegeld, pensioen, recht op kinderbijslag. Er zijn ook voordelen eigen aan de sector. Dit statuut is dus vergelijkbaar met dat van om het even welke werknemer, met dit verschil dat de arbeidsovereenkomst voor uitzendarbeid voor een bepaalde duur gesloten wordt. Er wordt vooral gewerkt met weekcontracten. Telkens als de uitzendkracht een opdracht van het uitzendbureau aanvaardt, wordt een arbeidsovereenkomst voor uitzendarbeid opgesteld. Als de opdracht de duur vermeld in het contract overschrijdt, zal een nieuwe arbeidsovereenkomst moeten gesloten worden door het agentschap en de uitzendkracht. Een uitzendkracht krijgt precies hetzelfde loon als de vaste werknemer die even oud is en evenveel ervaring heeft. Elke uitzendopdracht is een ideale kans om de opdrachtgever te laten zien wat je waard bent tijdens het werk. Het Vormingsfonds voor Uitzendkrachten maakte een interessante e-learningcursus op over uitzendarbeid: www. interim-info.be. Je vindt er heel wat nuttige informatie en handige tips om te solliciteren via een uitzendkantoor. Interessante websites zijn: www.federgon.be, www.p-i.be en www.vfu-ffi.be. meer informatie

Vomingsfonds voor uitzendkrachten Site Tour & Taxis Havenlaan 86c bus 302 1000 Brussel info@vfu-ffi.be www.vfu-ffi.be

waar k a n j e a a n d e s lag ?

De vastgoedsector Wat doen we?

Binnen de vastgoedsector zijn er twee belangrijke activiteitenclusters: –– het beheer van onroerend goed, waarbij de professional ervoor zorgt dat eigen of andermans gebouwen goed beheerd worden; –– bemiddelingsactiviteiten waarbij ervoor gezorgd wordt dat aanbieder en klant elkaar vinden en zij een vastgoedtransactie tot stand kunnen brengen zonder zich kopzorgen te hoeven maken. Bouwbedrijven maken geen deel uit van wat we hier de vastgoedsector noemen. Wie doet het?

Naast tal van ‘algemene’ beroepen zoals boekhouder, onthaalbediende en jurist kent de vastgoedsector een aantal heel specifieke beroepen: syndicus, rentmeester, huisbewaarder, overdrachtbemiddelaar (handelsfondsen en vennootschappen), bemiddelaar bij verkoop en bemiddelaar bij verhuur, maar ook nog vastgoedpromotor en vastgoedexpert. De syndicus beheert gemene delen van gebouwen die aan meer dan één eigenaar toebehoren, de rentmeester zorgt ervoor dat gebouwen die hem toevertrouwd worden degelijk beheerd worden, de overdrachtbemiddelaar staat met raad en daad de handelaar bij die zijn zaak wil overlaten en de bemiddelaars zoeken in opdracht van een eigenaar een geschikte huurder of koper voor een pand. De ondersteunende beroepen leggen weliswaar hun eigen klemtonen (boekhouding, secretariaat, onthaal), maar zullen allemaal te maken krijgen met de hierboven beschreven activiteiten. Zeker is dat wie in de vastgoedsector wil werken, naast een aantal algemenere competenties, een gedegen kennis in zijn vakgebied nodig heeft. Die vereiste kennis kan naargelang het gekozen beroep technisch, juridisch of administratief zijn, of een combinatie hiervan. Hoe word je het?

Er zijn tal van opleidingen die voorbereiden op een baan binnen de sector. Zo bestaat er een Se-n-Se-opleiding immobiliënbeheer en bieden verschillende hogescholen opleidingen en afstudeerrichtingen aan die van werken in de sector een gemakkelijk haalbare kaart maken. Ook SYNTRA stelt een aantal vastgoedopleidingen voor, zowel in avond- als in dagonderwijs. Werk je als bediende of als arbeider, dan zijn functie en bedrijf bepalende factoren voor de voorwaarden waar je moet aan voldoen. Wil je als zelfstandige aan de slag, dan moet je ook nog zorgen voor een erkenning bij het Beroepsinstituut van Vastgoedmakelaars (BIV), en daar gaan heel wat specifieke eisen mee gepaard. meer informatie

SF 323 (Sociaal Fonds voor de Vastgoedsector PC 323) Kortrijksesteenweg 1005 9000 Gent info@sf323.be www.sf323.be

119

120

wa a r k a n je a a n d e s l ag?

De sector verhuizingen, meubelbewaring & aanverwante activiteiten Wat doen we?

Deze sector bestaat uit verschillende gespecialiseerde activiteiten gaande van ‘klassieke’ kantoor-, privé- en fabrieksverhuizingen tot de verpakking, behandeling, opslag en installatie van alle goederen die speciale zorg vereisen. Dit zijn bijvoorbeeld nieuwe meubelen, antieke en kunstvoorwerpen, muziekinstrumenten, tentoonstellingsmateriaal, medische en/of elektronische apparatuur, ... Sommige firma’s werken nationaal en internationaal. De meeste verhuisfirma’s hebben ook magazijnen waar particulieren en bedrijven terechtkunnen voor tijdelijk meubelbeheer en -opslag. Een verhuizer heeft een goede fysieke conditie, werkt graag in team, maar kan ook zelfstandig werken en is flexibel. Verhuizen is een vak apart en goed verhuizen is een kunst. Vakkennis, nauwkeurigheid, betrouwbaarheid en snelheid zijn essentieel. Eigen aan de sector is de grote variatie in werk; geen enkele verhuizing is dezelfde. De ene dag doe je een kantoorverhuis in Gent en de andere dag een privéverhuis, een kunsttransport of een industriële verhuis in Brussel. Je zal in je baan in contact komen met de meest uiteenlopende omstandigheden, omgevingen en mensen (collega’s, opdrachtgevers, klanten, ...). Wie doet het?

Verhuizers starten doorgaans als verhuizer-drager. Je pakt eenvoudig te hanteren goederen in en uit en (de)monteert standaardmeubilair. Je vermijdt schade, je beschermt toegangen en respecteert de veiligheidsvoorschriften. De verhuizer-drager verplaatst goederen ook op een ergonomisch verantwoorde manier. Binnen de verhuissector bestaan nog andere (doorgroei)functies: chauffeur, ladderlift-operator, assistent-ploegbaas en ploegbaas. Hoe word je het?

Er bestaat geen specifieke opleiding verhuizer in het secundair onderwijs. Bij SYNTRA kan je de opleiding ‘verhuizer’ volgen in leertijd. Ook in de richtingen magazijnier-goederenbehandelaar-heftruck in het deeltijds onderwijs is het mogelijk een bijkomende opleiding verhuizer te volgen. De sector zelf organiseert ook meermaals per jaar een opleiding ‘verhuizer’ in samenwerking met onder andere de VDAB. Deze opleidingen zijn altijd gekoppeld aan tewerkstelling in de sector (via de Individuele Beroepsopleiding). Meer informatie

Ambassador verhuisopleidingen vzw Huis van de verhuis Stroobantsstraat 48A - 1140 Evere Tel. 02 240 45 70 info@ambassador-vzw.be www.ambassador-vzw.be

waar k a n j e a a n d e s lag ?

De voedingsindustrie Wat doen we?

In de voedingsindustrie worden grondstoffen uit landbouw en visvangst verwerkt tot voedingsproducten voor mens en dier. De sector bestaat uit diverse subsectoren zoals koekjesfabrieken, brouwerijen en frisdrankproducenten, de zuivelsector en zelfs veevoederfabrieken. Alles wat je aan verwerkte eetbare en drinkbare producten in de winkel vindt, is vervaardigd in de voedingsindustrie. De voedingsindustrie zoekt werknemers die leergierig zijn en openstaan voor vernieuwingen omdat de wensen van de moderne consument voortdurend veranderen. Het maakt dat de voedingsindustrie, als een trendy sector, kort en efficiënt op de bal moet spelen. Dit vertaalt zich onder andere in een ver doorgedreven automatisering en informatisering van de productie en in de ontwikkeling van nieuwe producten en handige verpakkingen. Als je in deze sector werkt moet je flexibel kunnen omgaan met deze continue uitdagingen en vernieuwingen. Je hebt zin voor verantwoordelijkheid en neemt initiatief door bijvoorbeeld nieuwe afzetkanalen aan te boren. Als werknemer in de voedingsindustrie moet je de strenge normen inzake voedselveiligheid, kwaliteit en traceerbaarheid kennen en naleven. Ook het milieuaspect is enorm belangrijk. Meer en meer worden opleidingen ook op deze facetten gefocust. Wie doet het?

In de ‘Productie’ werken onder meer procesoperatoren die de productie beheersen en coördineren vanaf de grondstof tot het afgewerkte product. In de ‘Verpakking’ vind je de verpakkingsoperator, die de machines en de deelinstallaties instelt en ervoor zorgt dat het verpakkingsproces ongestoord verloopt. In de ‘Labo, kwaliteitscontrole & ontwikkeling’ werken kwaliteitsverantwoordelijken en laborant-analisten die waken over de hygiëne- en kwaliteitsnormen via onderzoek van voedingsstalen in het labo. Bij de ‘Leiding productie en verpakking’ vind je uitbeners, vleeswarenbereiders, banketbakkers (patissiers), bakkers, industriële koks ... Uiteraard zijn voor de machines en apparatuur ook technici nodig. ICT-programmeurs zorgen voor de informatisering van het productieproces. Ook voor een resem andere functies zijn mensen nodig: administratief personeel, communicatieverantwoordelijken, boekhouders, ... Hoe word je het?

In het secundair onderwijs zijn er een aantal richtingen die specifiek voorbereiden op een mogelijke baan in deze sector bv. voedingstechnieken en assistent voedingsindustrie. Maar de VDAB organiseert ook een heleboel opleidingen. In het hoger onderwijs zijn er tal van richtingen waarvan de afgestudeerden tewerkstelling kunnen vinden in de voedingsindustrie voor heel diverse functies. Meer informatie

Initiatieven voor Professionalisering van de Voedingsindustrie (IPV) Birminghamstraat 225 - 1070 Anderlecht Tel. 02 528 89 43 info@ipv.be www.ipv.be

121

: o d o t

list k c e h je c mee te t e e g ver niet n in! a a d r i e s t ach r de a a n nemen .be

sidin www.

WNHSO_1112_Binnenwerk_v5.indd 122

20/09/2011 15:50:24

BIJKO M ENDE I NFO

deel 4 bijkomende info

123

124

B IJKO M ENDE INFO

1. Handige hulp: de Centra voor leerlingenbegeleiding Go!

ANTWERPEN 2300 Turnhout

Waterheidestraat 19

014 41 33 30

2800 Mechelen

Zandpoortvest 9A

015 45 32 32

2400 Mol

Smallestraat 11

014 31 18 19

2850 Boom

Beukenlaan 54

03 888 24 21

2500 Lier

Berlaarsestraat 29

03 480 17 81

2930 Brasschaat

Van Hemelrycklei 81

03 651 79 11

2600 Berchem

Berchemstadionstraat 1

03 232 23 82

VLAAMS BRABANT EN BRUSSEL 1090 Jette

Dieleghemsesteenweg 24-26

02 479 25 05

3000 Leuven

Redingenstraat 86

016 30 80 10

1500 Halle

Willamekaai 19

02 356 38 58

3300 Tienen

Oude Vestenstraat 14

016 81 58 18

1800 Vilvoorde

Ridderstraat 7-9

02 251 44 25

3500 Hasselt

Luikersteenweg 56

011 22 17 38

3620 Lanaken

Koning Albertlaan 58

089 71 43 10

3500 Hasselt

Vildersstraat 2

011 21 02 69

3700 Tongeren

Sacramentstraat 70

012 23 12 39

3582 Beringen

Sint-Margrietstraat 13

011 45 62 70

3800 Sint-Truiden

Breendonkstraat 21A

011 68 28 91

3600 Genk

Weg naar As 199 A

089 36 57 90

9000 Gent

Voskenslaan 262

09 243 79 70

9470 Denderleeuw

Steenveldlaan 32

053 66 91 26

9100 Sint-Niklaas

Dr. A. Verdurmenstraat 2

03 776 02 16

9700 Oudenaarde

Eindrieskaai 11

055 33 74 70

9200 Dendermonde

Grote Markt 25

052 33 88 80

9900 Eeklo

Eikelstraat 42

09 377 36 93

9300 Aalst

Zonnestraat 25

053 60 32 80

8000 Brugge

Klaverstraat 49

050 44 50 10

8630 Veurne

Smissestraat 10

058 31 10 75

8400 Oostende

Hennepstraat 53

059 70 21 00

8900 Ieper

Minneplein 42

057 20 08 95

8500 Kortrijk

Burg. Nolfstraat 11-13

056 22 56 61

LIMBURG

OOST-VLAANDEREN

WEST-VLAANDEREN

Gesubsidieerd Officieel Onderwijs 1082 Sint-Agatha-Berchem (Brussel)

CLB Vlaamse Gemeenschapscommissie

Technologiestraat 1

02 482 05 72

2000 Antwerpen

Stedelijk CLB Antwerpen

Lange Gasthuisstraat 24

03 206 13 11

2018 Antwerpen

Provinciaal CLB Antwerpen

Markgravelei 86

03 241 05 00

3500 Hasselt

Provinciaal CLB Limburg

Willekensmolenstraat 140

011 23 81 20

9000 Gent

Interstedelijk CLB Gent

Jubileumlaan 215-2e verd.

09 235 09 00

125

BIJKO M ENDE I NFO

Gesubsidieerd Vrij Onderwijs

ANTWERPEN 2020 Antwerpen

Boomsesteenweg 265

03 216 29 38

2400 Mol

Edmond Van Hoofstraat 8

014 33 76 20

2100 Deurne

Hallershofstraat 7

03 285 34 50

2440 Geel

Stationsstraat 160

014 58 85 34

2110 Wijnegem

Kerkhofstraat 29

03 353 93 91

2500 Lier

Kardinaal Mercierplein 13

03 480 80 18

2170 Merksem

Gagelveldenstraat 54

03 640 38 90

2550 Kontich

Holle Weg 9

03 458 58 58

2180 Ekeren

Markt 3

03 542 21 55

2640 Mortsel

Edegemsestraat 36

03 443 90 20

2200 Herentals

Hellekensstraat 2

014 24 70 70

2800 Mechelen

Vijfhoek 1 bus A

015 41 89 11

2220 Heist-op-den-Berg

Fr. Coeckelbergsstraat 4

015 24 81 10

2840 Rumst

Kardinaal Cardijnstraat 33

03 886 76 04

2260 Westerlo

de Merodedreef 106

014 54 57 36

2910 Essen

Nollekensstraat 7

03 667 28 28

2290 Vorselaar

Mgr. Donchelei 9

014 50 74 00

2930 Brasschaat

De Zwaan 28

03 651 88 85

2300 Turnhout

Begijnenstraat 50

014 47 27 60

2980 Zoersel

Bethaniënlei 2

03 380 38 00

2320 Hoogstraten

Gr. Elisabethlaan 2

03 314 39 70

VLAAMS-BRABANT EN BRUSSEL 1080 Sint-Jans-Molenbeek

Opzichterstraat 84

02 512 30 05

3000 Leuven

Karel Van Lotharingenstraat 5

016 28 24 00

1500 Halle

Ninoofsesteenweg 7

02 356 55 23

3150 Haacht

Werchtersesteenweg 46

016 60 21 86

1702 Groot-Bijgaarden

Brusselstraat 270

02 569 61 72

3200 Aarschot

Bekaflaan 63

016 56 72 39

1730 Asse

Nieuwstraat 120

02 452 79 95

3290 Diest

Mariëndaalstraat 35

013 31 27 29

1800 Vilvoorde

Gendarmeriestraat 63

02 251 15 55

3300 Tienen

Veldbornstraat 18

016 81 31 05

LIMBURG 3500 Hasselt

Jan Palfijnstraat 2

011 37 94 90

3700 Tongeren

Dirikenlaan 4

012 39 83 40

3520 Houthalen-Helchteren

Saviostraat 39

011 52 52 05

3740 Bilzen

Tweevoetjesweg 2

089 51 07 90

3540 Herk-de-Stad

Zoutbrugstraat 5

013 55 46 56

3800 Sint Truiden

Luikersteenweg 7

011 58 62 10

3580 Beringen

Sint-Catharinastraat 8

011 45 63 10

3910 Neerpelt

Bermstraat 9 bus 1

011 80 59 00

3600 Genk

Zevenbonderstraat 80

089 56 93 20

3960 Bree

Grauwe Torenwal 11

089 46 97 30

3630 Maasmechelen

Deken Bernardstraat 4

089 77 97 30

3980 Tessenderlo

Stationsstraat 101

013 66 25 23

3680 Maaseik

Vossenbergstraat 12

089 36 57 80

3990 Peer

Nieuwstraat 19 bus 1

011 61 13 44

9000 Gent

Marialand 29

09 266 16 60

9300 Aalst

Langestraat 12

053 78 85 10

9000 Gent

Holstraat 95

09 269 89 00

9400 Ninove

Kluisweg 13

054 33 90 19

9040 Sint-Amandsberg

Halvemaanstraat 96

09 218 98 10

9500 Geraardsbergen

Vierwindenstraat 1 A

054 41 17 75

9100 Sint-Niklaas

Ankerstraat 63

03 780 66 30

9600 Ronse

Abeelstraat 35

055 23 71 11

9120 Beveren

Ciamberlanidreef 146

03 755 58 69

9620 Zottegem

Kastanjelaan 8

09 361 14 01

9160 Lokeren

Grote Kaai 7 bus 2

09 348 25 62

9700 Oudenaarde

Burgschelde 7

055 31 38 62

9200 Dendermonde

Dijkstraat 43

052 21 52 53

9800 Deinze

Kattestraat 22

09 381 06 80

9220 Hamme

Kaaiplein 29

052 47 74 62

9900 Eeklo

Visstraat 14

09 376 70 50

9230 Wetteren

Hoenderstraat 53

09 369 22 21

8000 Brugge

Sint-Maartensbilk 2

050 44 02 20

8790 Waregem

Zuiderlaan 42

056 60 23 93

8370 Blankenberge

Astridlaan 35

050 41 84 22

8800 Roeselare

Kattenstraat 65

051 25 97 00

8400 Oostende

Frère Orbanstraat 145

059 50 68 01

8820 Torhout

Papebrugstraat 8

050 23 15 17

8500 Kortrijk

Kasteelstraat 27

056 24 97 00

8870 Izegem

Meensestraat 171

051 30 13 61

8550 Zwevegem

Deerlijkstraat 133

056 24 97 00

8900 Ieper

Bukkersstraat 38

057 21 60 48

8600 Diksmuide

Kasteelstraat 31

051 50 45 58

8930 Menen

Oude Leielaan 83 A

056 23 72 50

8630 Veurne

Oude Beestenmarkt 6

058 31 16 14

8970 Poperinge

Rekhof 22

057 33 43 28

8700 Tielt

Grote Hulststraat 55

051 42 66 42

OOST-VLAANDEREN

WEST-VLAANDEREN

126

B IJKO M ENDE INFO

2. INFOPUNTEN VORMING EN OPLEIDING Momenteel kan je in Vlaanderen op verschillende plaatsen terecht voor regionale informatie en advies over cursussen en opleidingen. Deze initiatieven zijn heel uiteenlopend: bij sommige kan je langsgaan voor een persoonlijke babbel, bellen of mailen, andere hebben een uitgebreide website met informatie over de regio en nog andere beperken zich tot een databank met het regionaal cursus- en vormingsaanbod. Een greep uit het aanbod!

De Stap - Gent

Hier kan je terecht voor informatie over onderwijs en vorming in de regio Gent en Oost-Vlaanderen. De website bevat heel wat uitgebreide informatie, maar je kan ook bellen, mailen of zelf langsgaan. Op de website kan je ‘de wijze stap’ downloaden, een handige brochure met het opleidings- en vormingsaanbod in Oost-Vlaanderen. www.destapgent.be De Educatieve Wegwijzer - Hasselt

Educatieve Wegwijzer geeft informatie over onderwijs en vorming voor volwassenen in de regio Hasselt en omgeving. Je kan een kijkje nemen op de website, mailen, bellen of zelf langsgaan. www.educatievewegwijzer.be Studiewijzer - Antwerpen

Studiewijzer helpt je verder in het opleidings- en vormingslandschap van de stad Antwerpen en de nabije omgeving. Je bent er elke werkdag welkom voor een persoonlijk gesprek, maar ook mailen of bellen kan. www.antwerpen.be/studiewijzer Leerwinkel - Kortrijk

Als je op zoek bent naar een cursus of opleiding in Kortrijk en omstreken, dan kan je hier aankloppen. De Leerwinkel heeft een website, maar je kan ook persoonlijk advies inwinnen en telefoneren of mailen. www.leerwinkelkortrijk.be IVO (Informatie over Vorming en Opleiding)

Op de IVO-site vind je informatie over opleidingen, trainingen en cursussen voor volwassenen in Oost-Vlaanderen. Je kan er opleidingen en vormingen zoeken in een databank en je vindt er regionaal opleidingsnieuws. www.ivo.be Het grote cursusaanbod - Brussel

Dit is een initiatief van de Vlaamse Gemeenschapscommissie te Brussel. Je kan in de database naar het aanbod van opleidingen en vormingen in Brussel zoeken op cursusnaam, organisatie, doelgroep, thema, onderwerp of op één of meer gemeentes. Dit aanbod is ook uitgegeven in een brochure die je online kan bestellen en die ook beschikbaar is in de bibliotheken en gemeenschapscentra in Brussel. www.vgc.be/Site+structuur/cursusaanbod

BIJKO M ENDE I NFO

De werkwinkels

De Werkwinkels zijn verspreid over heel Vlaanderen. De Werkwinkel is de plaats waar je alle organisaties vindt die je kunnen helpen in je zoektocht naar werk. Je kan er binnenspringen met vragen over opleiding en vorming in functie van tewerkstelling. www.werkwinkel.be De huizen van het Nederlands

Ook de Huizen van het Nederlands vind je op verschillende plaatsen in Vlaanderen. Je krijgt er informatie over de cursussen Nederlands tweede taal (NT2) in de regio. Na een gesprek of test word je doorverwezen naar de meest geschikte cursus. www.huizenvanhetnederlands.be

3. Voor wie meer wil weten over verder studeren: www.ONDERWIJSKIEZER.be

Onderwijskiezer is een gemeenschappelijke site van de vrije centra voor leerlingbegeleiding en de centra van het GO!. Onderwijskiezer biedt relevante informatie over het ganse onderwijslandschap. Laatstejaars secundair onderwijs vinden er uitgebreide informatie over het hele gamma van mogelijkheden zoals alle richtingen van het hoger onderwijs, de zevende specialisatiejaren, de Se-n-Se opleidingen en het hoger beroepsonderwijs. Per studierichting is er een informatieve fiche met een beschrijving van de inhoudelijke klemtonen, de uitwegen naar de arbeidsmarkt, de organiserende onderwijsinstellingen, het aantal studiepunten, de logische vervolgopleidingen enzovoort. Er zijn per richting rechtstreekse links naar de studie ‘schoolverlaters’ van VDAB, de beroepssectoren en tal van andere interessante sites. Wat vind je nog: de infomomenten, een overzicht van beschikbare zelftests, een overzicht van flexibele trajecten in het hoger onderwijs, informatie over studeren in het buitenland, uniformopleidingen … De informatie is te raadplegen via verschillende ingangen: het studieniveau, de studiegebieden, de hogescholen en universiteiten, de vakken van het secundair, je belangstelling. Je kan online een belangstellingsvragenlijst invullen die je dan rechtstreeks leidt naar de informatie over richtingen die overeenstemmen met je belangstellingsprofiel. Bovendien kan je via de website rechtstreeks vragen stellen aan deskundigen. www.hogeronderwijsregister.be

Het Hogeronderwijsregister geeft een volledig overzicht van het erkende hoger onderwijs in Vlaanderen. Je vindt er de geaccrediteerde bachelor- en masteropleidingen die door de Vlaamse overheid erkend worden. Het Hogeronderwijsregister presenteert de informatie op drie manieren. Je kan zoeken naar opleidingen en instellingen. Je vindt er een leidraad met betrekking tot (verder) studeren of studeren in het buitenland. Ten slotte vind je er achtergrondinformatie over de onderwijsinstellingen, de soorten opleidingen, de toelatingsvoorwaarden en de doorstroommogelijkheden. www.wordwatjewil.be

Hier vind je het meest volledige aanbod van cursussen en opleidingen voor volwassenen in Vlaanderen. Je kan ook zoeken naar cursus- en opleidingscentra. Via de zoekingang ‘dossiers’ vind je achtergrondinformatie over volwasseneneducatie zoals steunmaatregelen (bv. opleidingscheques, educatief verlof, tijdskrediet) en het ervaringsbewijs.

127

128

B IJKO M ENDE INFO

4. Voor wie meer wil weten over De sprong naar de arbeidsmarkt: Je hebt je diploma op zak en wil je kans wagen op de arbeidsmarkt. Natuurlijk sta je er niet alleen voor. Op www.vdab.be vind je heel wat informatie over werken en solliciteren. Je vindt de interessantste weetjes hier op een rijtje. De geknipte vakantiejob

www.vdab.be/campus Wil je een leuke reis boeken of heb je andere dolle dromen voor je aan het echte werk begint? Met een studentenjob kun je wat extra zakgeld verdienen. Neem alvast een kijkje op de campuspagina. Wegwijs op de arbeidsmarkt

www.vdab.be/wegwijs Tijdens je zoektocht naar een job is het belangrijk om te weten hoe alles in elkaar zit. Op de wegwijspagina vind je alles over je inschrijven bij de VDAB, een uitkering krijgen, de verschillende instanties, ... Beroepeninfo

www.vdab.be/cobra Hoe kies je een beroep dat jou ligt? Misschien weet Cobra (COmpetentie- en BeroepenRepertorium voor de Arbeidsmarkt) het wel. Met de beroepenfilms en beroepentests op deze pagina ontdek je welke beroepen bij je passen. Test jezelf op

www.vdab.be/tests Heb je zin om nog andere leuke testjes te doen? Op deze link vind je meer dan 100 tests waaronder taaltesten, sollicitatietesten, beroepstesten, ... Vacatures

www.vdab.be/jobs In de VDAB-vacaturebank vind je meer dan 50 000 jobs. Sollicitatie-info

www.vdab.be/solliciteren Je hebt een leuke job op het oog, maar je weet niet goed hoe je aan de sollicitatie moet beginnen? Lees op de sollicitatiepagina alles over sollicitatiekanalen, het schrijven van een cv (curriculum vitae), sollicitatietips, ... om die droomjob te bemachtigen. Loopbaanlectuur

www.vdab.be/carrierelectuur Voor de boekenwormen onder jullie! Deze link bevat interessante lectuur over werk en loopbaan, aanbevolen door VDAB! VDAB-diensten

www.vdab.be/contact Voor extra hulp tijdens je zoektocht naar werk staat de VDAB voor je klaar. Zit je nog met vragen? Zoek dan op de contactpagina naar een VDAB-locatie in je buurt. Daar zullen ze je zeker verder helpen.

s e i K jij

wattwilâ&#x20AC;&#x2030;... ech

Colofon Samenstelling

Centra voor Leerlingenbegeleiding Sociaal Economische Raad van Vlaanderen (SERV) Productcoรถrdinatie en vormgeving

Ministerie van Onderwijs en Vorming Agentschap voor Onderwijscommunicatie Afdeling Informatie en Communicatie Verantwoordelijke uitgever

Jo De Ro, Administrateur-generaal Koning Albert II-laan 15, B-1210 Brussel Druk

Drukkerij Moderna Depotnummer

D/2011/3241/229 Copyright: Niets uit deze brochure mag worden gekopieerd of op andere wijze worden verspreid zonder bronvermelding.

Een SID-in in elke provincie:

West-Vlaanderen Expohallen Roeselare Diksmuidsesteenweg 400 8800 ROESELARE

Limburg Limburghal Jaarbeurslaan 6 3600 GENK

donderdag 12 januari 2012: 9u - 12u en 13u - 16u vrijdag 13 januari 2012: 9u - 12u en 13u - 16u zaterdag 14 januari 2012: 10u - 16u

donderdag 1 maart 2012: 9u - 12u en 13u - 16u vrijdag 2 maart 2012: 9u - 12u en 13u - 16u zaterdag 3 maart 2012: 10u - 16u

Vlaams-Brabant en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest Brabanthal Brabantlaan 1 3053 HAASRODE

Antwerpen Antwerp Expo Jan Van Rijswijcklaan 191 2020 ANTWERPEN

WAT NA HET SECUNDAIR ONDERWIJS ? NAJAAR 2011

CHECKLIST SID-in Studie-info

WAT NA

HET SECUNDAIR ONDERWIJS ? NAJAAR 2011

donderdag 19 januari 2012: 9u - 12u en 13u - 16u vrijdag 20 januari 2012: 9u - 12u en 13u - 16u zaterdag 21 januari 2012: 10u - 16u

donderdag 8 maart 2012: 9u - 12u en 13u - 16u vrijdag 9 maart 2012: 9u - 12u en 13u - 16u zaterdag 10 maart 2012: 10u - 16u

Notities

WNHSO_1112_Cover_v3.indd 1-4

Oost-Vlaanderen Flanders Expo Maaltekouter 1 9051 GENT

Schoolbezoeken op donderdag en vrijdag Vrij bezoek op zaterdag Meer info op www.sidin.be

donderdag 26 januari 2012: 9u - 12u en 13u - 16u vrijdag 27 januari 2012: 9u - 12u en 13u - 16u zaterdag 28 januari 2012: 10u - 16u

20/09/2011 13:14:19