/305 by Stephan Bauwens

Een SID-in in elke provincie:

WAT NA

HET SECUNDAIR ONDERWIJS? najaar 2010â&#x20AC;&#x2030;

_West-Vlaanderen Expohallen Roeselare Diksmuidsesteenweg 400 8800 ROESELARE

_Limburg Limburghal Jaarbeurslaan 6 3600 GENK

Donderdag 13 januari 2011: 9u - 12u en 13u - 16u Vrijdag 14 januari 2011: 9u - 12u en 13u - 16u Zaterdag 15 januari 2011: 10u - 16u

Donderdag 17 februari 2011: 9u - 12u en 13u - 16u Vrijdag 18 februari 2011: 9u - 12u en 13u - 16u Zaterdag 19 februari 2011: 10u - 16u

_Vlaams-Brabant en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest Brabanthal Brabantlaan 1 3053 HAASRODE

_Antwerpen Antwerp Expo Jan Van Rijswijcklaan 191 2020 ANTWERPEN

Donderdag 20 januari 2011: 9u - 12u en 13u - 16u Vrijdag 21 januari 2011: 9u - 12u en 13u - 16u Zaterdag 22 januari 20110: 10u - 16u

_Oost-Vlaanderen Flanders Expo Maaltekouter 1 9051 GENT

Donderdag 27 januari 2011: 9u - 12u en 13u - 16u Vrijdag 28 januari 2011: 9u - 12u en 13u - 16u Zaterdag 29 januari 2011: 10u - 16u

Donderdag 24 februari 2011: 9u - 12u en 13u - 16u Vrijdag 25 februari 2011: 9u - 12u en 13u - 16u Zaterdag 26 februari 2011: 10u - 16u

Schoolbezoeken op donderdag en vrijdag Vrij bezoek op zaterdag Meer info op www.ond.vlaanderen.be/sidin

s e i K jij

wattwilâ&#x20AC;&#x2030;... ech

tips voor een doordachte studie- of beroepskeuze

Doel en structuur van de brochure

4. Hbo5-Verpleegkunde 5. Uniformberoepen 6. Consortia volwassenenonderwijs

83 86 87

Checklist voor je naar de sid-in trekt 9

deel 3 WAAR KAN JE AAN DE SLAG?

deel 1 WAT KAN JE STUDEREN?

De audiovisuele sector De bediendensector De binnenvaartsector De sector bus en car (bezoldigd vervoer van personen) De bouwsector De chemiesector De elektrotechnische sector De garage- en koetswerksector De grafische sector De groene sectoren De horeca De houtsector De internationale handel, het vervoer en de logistiek: bedienden De kappersector De sector kleding en confectie De lokale besturen De sector voor metaal-, machine- en elektrische bouw De sector montage en kraanbediening De sector podiumkunsten De sector van de social profit De textielsector De textielverzorging De sector van transport en logistiek: arbeiders De uitzendsector De vastgoedsector De sector verhuizingen, meubelbewaring & aanverwante activiteiten De voedingsindustrie

1. Hoger onderwijs 13 1.1 De bama-structuur 13 1.2 Toelatingsvoorwaarden voor bachelor en master 14 1.3 Leerkrediet 15 1.4 Studiefinanciering 16 1.5 Lerarenopleiding 16 1.6 Professioneel gerichte bacheloropleidingen 17 1.7 Academisch gerichte bachelor- en masteropleidingen 24 1.7.A Studiemogelijkheden aan de hogescholen 25 1.7.B Studiemogelijkheden aan de universiteiten 31 2. Hoger beroepsonderwijs (hbo5-opleidingen) 38 2.1 Hoger beroepsonderwijs in centra voor 38 volwassenenonderwijs 2.2 Hoger beroepsonderwijs voor verpleegkunde 39 3. Secundair-na-secundair 40 4. Secundair onderwijs-vierde graad beroepssecundair 41 onderwijs 5. Secundair onderwijs voorbereidend jaar op het hoger 41 onderwijs 6. Secundair onderwijs specialisatiejaren derde graad 42 beroepssecundair onderwijs 7. Secundair onderwijs tweede kwalificatie derde graad 43 8. Secundair volwassenenonderwijs 43 9. Opleidingen tot uniformberoepen 44 9.1 Defensie 44 9.2 Politie 45 10. Kerkelijk hoger onderwijs 45 10.1 Rooms-katholieke godsdienst 45 10.2 Protestantse godsdienst 46 11 . Syntra-opleidingen 46 12. Opleidingen ingericht door de VDAB 47 13. PrivĂŠ-onderwijs 47 14. Studeren en stage lopen in het buitenland 48 15. Flexibel studeren 49 15.1 Flexibele leerroutes 49 15.2 Open Universiteit Nederland 49 15.3 Examencommissies 50 deel 2 waar kan je studeren?

1. Universiteiten 2. Hogescholen 3. Vierde Graad

53 54 82

deel 4 BIJKOMENDE INFO

1. 2. 3. 3.1 3.2 3.3 4.

93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119

120

Handige hulp: de centra voor leerlingenbegeleiding 121 Infopunten vorming en opleiding 123 Voor wie dieper wil graven: literatuurlijst en websites 124 Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming 124 Publicaties van de vrije CLB-koepel vzw 125 Publicaties van het GO! CLB 125 De sprong naar de arbeidsmarkt: wegwijs op de VDAB-website 126

De inhoud van deze brochure evolueert snel. Aanvullingen op deze publicatie vind je op www.ond.vlaanderen.be/sidin. Een nieuwe editie is gepland in oktober 2011.

wat k a n j e s t u d e r en? _Inhoud

Aan de hogescholen zijn de academische bacheloropleidingen in hoofdzaak toegepast-wetenschappelijk. Het gaat niet zozeer om fundamenteel onderzoek (de wetenschap zelf vooruit helpen), maar wel om toegepast onderzoek (het werken in het arbeids- of toepassingsveld vooruit helpen). De theorie brengt een ruim begrippenkader, concepten, modellen en visies. De praktijk kan bestaan uit stages, ateliers, afstudeerprojecten, training en practica, taallabo en vertaaloefeningen, een praktijkopleiding ter zee ...

kunde; geschiedenis; godgeleerdheid, godsdienstwetenschappen en kerkelijk recht; lichamelijke opvoeding, revalidatiewetenschappen en kinesitherapie; politieke en sociale wetenschappen; psychologie en pedagogische wetenschappen; rechten, notariaat en criminologische wetenschappen; sociale gezondheidswetenschappen; taalen letterkunde; tandheelkunde; toegepaste biologische wetenschappen; toegepaste wetenschappen; wetenschappen; wijsbegeerte en moraalwetenschappen.

_Inhoud

_Vervolgopleidingen

Aan de universiteiten verwerf je: - een overzicht van de inhoud van de eigen wetenschap (domein, doelstellingen, probleemzones ...), . - een uitgebreid begrippenkader, . - een specifieke wetenschapstaal, . - een overzicht van belangrijke stromingen, theorieën en denkmodellen, . - het gebruik van een eigen onderzoeksmethodologie en -technieken. AJe/ maakt Sarah in het jaar aso ookzit kennis met zesde een aantal hulpwetenschappen. Als Moderne talen-wiskunde. je bv. pedagogische wetenschappen studeert, heb je ook inHaar zichtendilemma? nodig uit filosofie, psychologie en biologie. Je kan ge-

wat kan je studeren?

Na een academisch gerichte bacheloropleiding volg je: - een aansluitende masteropleiding,. - een niet-aansluitende masteropleiding,

B/ Ismaël zit in het zesde jaar tso koel- en warmtetechnieken. Hij twijfelt over wat hij nu verder gaat doen.

Sven zit ineen het zesde jaar aso Je maaktC/ook kennis met aantal hulpwetenschappen. Als Latijn-wiskunde. Hij worstelt met je bv. pedagogische wetenschappen studeert, heb je ook inkeuzes. zichten volgende nodig uit filosofie, psychologie en biologie. Je kan geografie maar echt bestuderen als je een ruime notie hebt van + Stopt hijscheikunde, gewoon en wordt hij kelner? zomervakannatuurkunde, wiskunde, plant-De envorige dierkunde. ties werkte hij als hulpkelner in een klasserestaurant aan de kust. Hij heeft er gezien hoe de kelners fors geld verdienen. _Moeilijkheidsgraad hoorde verhalen: moeten drie- of viertal Er komtHijheel wathun denkwerk bij“Wij kijken. Hetmaar soorteen denkactivimaanden hard werken. De rest van het jaar is hetgoed af en toe teiten verschilt van richting tot richting. Je hebt een een weekend meedraaien.” Waarom zou hij eigenlijk verder begrips- en redeneervermogen nodig. Daarnaast moet je ook studeren? over een stevig geheugen beschikken, want je krijgt beduidend meer leerstof te verwerken dan in het secundair onderSven houdt vaner lezen en schrijven. een boek of wijs. + Bovendien wordt bij het instuderenHijenverslindt het verwerken twee pereen week en zelfstandigheid is ‘hoofdredacteur’ van de maandelijkse van de leerstof grote familiekrant. Ook aanbestaat de schoolkrant hij mee. Vandaar verondersteld. De leerstof vaak uit werkt wetenschappelijzijn droom om Taalen Letterkunde te studeren en later leke teksten waarin complexe concepten en modellen worden raar te worden. Maar bij de kerstexamens had hij een tekort behandeld. voor Engels en Duits. Hij begreep er niks van. Maar ja, punten zijn punten. Toch blijft die studiekeuze zijn voorkeur hebben. _Onderverdeling Elke opleiding behoort tot een studiegebied. Een studiegeVoor wiskunde haaltopleidingen. Sven altijd erg goede cijfers. Daarom bied + bundelt aanverwante heeft gerichte zijn klastitularis (ook wiskundeleraar) al een paar Academisch bacheloropleidingen aan de hem hogeschokeer aangesproken: “Sven, man, jij moet toch voor burgerlijk len vind je in volgende studiegebieden: architectuur; audioingenieur gaan!” Maar zijn oudere broer is ingenieur en Sven visuele en beeldende kunst; biotechniek; gezondheidszorg; vindt hem een saaie kerel, zonder enige interesse in cultuur. handelswetenschappen en bedrijfskunde; industriële wetenDie weg wil hij zeker niet inslaan. schappen en technologie; nautische wetenschappen; muziek en podiumkunsten; onderwijs; toegepaste taalkunde. Wat kiezen? Snel geld? De uitdaging als aan ingenieur? Zijn Academisch gerichte bacheloropleidingen de universidroom? teiten vind je in volgende studiegebieden: archeologie en kunstwetenschappen; biomedische wetenschappen; diergeneeskunde; economische en toegepaste economische wetenschappen, farmaceutische wetenschappen; genees-

ografie maar echt bestuderen als je een ruime notie hebt van + Denatuurkunde, mama van Sarah runt een wiskunde, kleine keten van kledingzaken. scheikunde, planten dierkunde. + Koeltechnicus is een knelpuntberoep, dus hij kan meteen In de vakanties werkt Sarah er als verkoopster. Ze doet dat aan de slag. Het loon valt goed mee, maar hij is bang dat hij wel_Moeilijkheidsgraad graag, maar enkel voor een tijdje. Ze is telkens weer blij als dan nooit meer kan studeren. haar vakantiejob erop zit. Haar moeder wil haar liefst in een Er komt heel wat denkwerk bij kijken. Het soort denkactivivan de winkels laten en tot haarrichting. zo voorbereiden teiten verschilt vanwerken richting Je hebt om eenla-goed+ Anderzijds lijkt het Ismaël wel wat om verder te studeren. terbegripsde hele en zaak over te nemen. Sarah vindt het idee van flink redeneervermogen nodig. Daarnaast moet je ook Hij had goede punten en volgens de leerkrachten moet een geld verdienen en je eigen baas zijn, best aanlokkelijk. Maar over een stevig geheugen beschikken, want je krijgt bedui- professionele bachelor wel haalbaar zijn. Maar hij wil liever zedend beseft ookleerstof dat ze keihard zal moeten en risico’s meer te verwerken dan inwerken het secundair onder- ineens voor industrieel ingenieur studeren. Hij weet wel dat moet nemen. wijs. Bovendien wordt er bij het instuderen en het verwerken hij zich dan extra zal moeten inzetten voor wiskunde, maar gelooft dat hij dit aankan. Of misschien toch met een profesvan de leerstof een grote zelfstandigheid sionele bachelor starten en via een schakeltraject achteraf + Zeverondersteld. is gek op dieren wil eigenlijk worDeen leerstof bestaatdolgraag vaak uitdierenarts wetenschappelijalsnog opklimmen tot industrieel ingenieur? den. De leraren op scholen twijfelen: “Zal dat niet te zwaar zijn ke teksten waarin complexe concepten en modellen worden voor jou, Sarah? De eerste jaren is dat stevig blokken en je behandeld. scores voor wetenschappen vallen wat tegen.” Maar Sarah + Ismaël is ook een actieve medewerker binnen een jeugdcenweet dat ze reserves heeft. Ze blokt nu enkel om te slagen. trum en hij vindt het wel fijn om andere jongeren te helpen _Onderverdeling Elke opleiding behoort tot een studiegebied. Een studiege- met hun problemen. Hij weet niet goed of hij dit als vrijwilliger wil blijven verder doen of als professionele medewerker. + Haar zien Sarah eerder als verpleegster: “Je bent zo biedleraren bundelt aanverwante opleidingen. sociaal, Sarah. Je hebt zoveel aandacht voor anderen. En daar Academisch gerichte bacheloropleidingen aan de hogeschozijn wetenschappen nietstudiegebieden: zo zwaar.” Maararchitectuur; als kind al werd lendevind je in volgende audio-Wat kiezen? Meteen geld verdienen? Zich specialiseren binnen Sarah ziek van de geur in een ziekenhuiskamer... Is dat wel visuele en beeldende kunst; biotechniek; gezondheidszorg;zijn studiedomein of iets totaal anders studeren? iets voor haar? handelswetenschappen en bedrijfskunde; industriële wetenschappen en technologie; nautische wetenschappen; muziek Wat en kiezen? De verzekerde toekomst? Toch doen wat leraren podiumkunsten; onderwijs; toegepaste taalkunde. afraden? Kiezen voor wat je spontaan niet zint? Academisch gerichte bacheloropleidingen aan de universiteiten vind je in volgende studiegebieden: archeologie en kunstwetenschappen; biomedische wetenschappen; diergeneeskunde; economische en toegepaste economische wetenschappen, farmaceutische wetenschappen; genees-

Na een academisch gerichte bacheloropleiding volg je: - een aansluitende masteropleiding,. - een niet-aansluitende masteropleiding,

D/ Nikki heeft er een zevende jaar kinderzorg op zitten. Wat gaat ze doen?

+ Werken? Ze hoeft zich niet in te schrijven bij de VDAB, want ze kan meteen starten in het kinderopvangverblijf waar ze stage liep. Of toch ook maar inschrijven bij de VDAB? + Studeren? Een secundair-na-secundair tso Leefgroepenwerking lijkt haar wel interessant. De studierichting Orthopedagogie vindt Nikki ook boeiend maar de studies schrikken haar wat af. Ze heeft gehoord dat orthopedagogie ook wordt aangeboden in het hoger beroepsonderwijs (HBO5) van het volwassenenonderwijs. Al vanaf het eerste jaar bestaat de opleiding daar uit veel stage en andere praktijkonderdelen! Maar theorie blijft wel een belangrijk onderdeel, ook in het volwassenenonderwijs. Zou ze dan niet meteen starten aan de hogeschool? Maar het theoretisch gedeelte daar is er nog veel belangrijker. Nee, het is dan beter om eerst in HBO5 te starten en eventueel achteraf nog een bachelor te behalen via een schakeltraject. + Kleuterjuf worden ziet ze ook wel zitten. Maar haar ouders en leerkrachten denken dat dit te zwaar zal zijn. Zo’n grote groep kleuters de baas kunnen, is niet haar sterkste punt. Maar zij ziet zichzelf wel voor een klasje staan. Wat kiezen? Meteen aan de slag? Een andere richting inslaan of iets doen waar ze eigenlijk al als kind van droomde, maar door iedereen wordt afgeraden?

TIPS VOOR EEN DOORDACHTE STUDIE- OF B EROEPSKEUZE

Tips voor een doordachte studie- of beroepskeuze Je staat binnenkort voor een belangrijke keuze die een blijvende invloed heeft op de rest van je leven. Je kan heel veel wegen uit. De kennis en vaardigheden die je nu opdoet, zijn een onmisbare basis voor je verdere professionele toekomst. Maar levenslang bijleren is een must voor iedereen, ongeacht of je nu nog verder studeert of meteen al een beroep gaat uitoefenen. Misschien twijfel je over wat te doen nadat de poort van de secundaire school definitief achter je dichtslaat. Je bent niet de enige, zoals je kon lezen in de keuzedilemma’s van Sarah, Ismaël, Sven en Nikki. Voor hen geldt hetzelfde als voor jou: een studie-of beroepskeuze, daar moet je toch wel even over nadenken en de voor en tegens grondig afwegen. Hier volgen alvast enkele tips voor een doordachte studie- of beroepskeuze.

_Een studie- of beroepskeuze = jouw keuze!

Jij moet een keuze maken. Niet anderen voor jou. Maar om die keuze zelf te maken, moet je jezelf goed kennen. Wie ben ik? Wat wil ik? Wat kan ik? Dat zijn de drie kernvragen. _Een studie- of beroepskeuze vraagt zelfkennis

Om jezelf te kennen, denk je na over wie je bent, wat je doet en waarom. Je kan ook heel wat opsteken van je omgeving. Familie, vrienden en kennissen zullen je steeds weer vragen: “Wat ga jij volgend jaar doen?” Antwoord met een vraag: “Waar denk jij dat ik goed in ben?” Sommigen zullen niet weten wat zeggen en anderen zullen misschien hun eigen keuze opdringen, maar je zal sowieso meer over jezelf leren. Hoe zien anderen me? Welke talenten heb ik volgens hen? _Een studie- of beroepskeuze vraagt tijd

‘Kiezen’ gaat niet vanzelf, het vraagt tijd en inspanning. Begin er dus op tijd mee en doe het actief en grondig. Geloof in jezelf, maak een tijdschema en een concreet stappenplan om tot een weloverwogen beslissing te komen. Houd in je stappenplan ook rekening met de praktische uitvoering ervan (inschrijving, verplaatsing/huisvesting, financiën,...). Laat je niet opjutten door je omgeving die vindt dat je in maart of april al moet hebben beslist. De meeste inschrijvingen lopen tot september en een studentenkamer vind je heus dan ook nog - al is de keuze dan beperkter. Je beslist beter wat later

en overtuigd, dan dat je te vroeg een verkeerde keuze maakt. Let wel op: soms laten opleidingsinstituten slechts een beperkt aantal kandidaten tot de opleiding toe. Dan moet je er natuurlijk wel tijdig bij zijn. Ook als je beslist om te gaan werken, zijn er misschien een aantal formaliteiten (inschrijven bij de VDAB, kinderbijslag,...) die je in orde moet brengen. Je informeren is dus de boodschap. _Een studie- of beroepskeuze vraagt goede informatie

Kiezen gaat beter als je over goede informatie beschikt. Hoe kom je aan die informatie? Via de school, de leraren en het CLB Je kan in de eerste plaats terecht bij je school en je leraren. Zij hebben de taak om je te begeleiden in je studie-of beroepskeuze. Samen kunnen jullie deze brochure als vertrekbasis gebruiken. Het CLB ondersteunt op haar beurt de school en leraren in die begeleiding. Gebeurt er niets op jouw school? Dan kan je er eens op de leerlingenraad over beginnen. Of je kan rechtstreeks beroep doen op het CLB. Achteraan bij de bijkomende info vind je de adressen van de CLB’s. Via oud-leerlingen Bevraag oud-leerlingen van je school. De ene school is de andere niet. Daarom is het zinvol uit te zoeken welke problemen oud-leerlingen van jouw school ondervinden in hun verdere studies en/of hun beroep. Zij kunnen je informeren over de sterke en zwakke punten van je vooropleiding en je realiteitszin

TIPS VOOR EEN DOORDACHTE STUDIE - OF B EROEPSKEUZE

aanscherpen over wat de beroepsrealiteit inhoudt. Veel scholen organiseren zelf zo’n infomoment op een avond of namiddag. Via het net De hogescholen, universiteiten en sectorfondsen hebben elk een eigen webstek met info. Surf naar www.hogeronderwijsregister.be voor de juiste gegevens van de onderwijsinstellingen. Bij de adressen in deel 2 staan trouwens ook de websites van de onderwijsinstellingen. Voor de websites van de sectorfondsen blader je door naar deel 3. Via de SID-in’s In elke Vlaamse provincie gaat een SID-in door. Op deze Studie-informatiedagen hebben alle Vlaamse onderwijsinstellingen en heel wat beroepssectoren een infostand. Bovendien organiseren de meeste onderwijsinstellingen en sommige beroepssectoren ook vaak hun eigen infomomenten. Op de SID-in kom je te weten wanneer die precies plaatsvinden. De data waarop er SID-in’s in jouw buurt zijn, vind je op de achterflap van deze brochure en op de website: www.ond.vlaanderen.be/sidin _Maak een lijstje van je capaciteiten, interesses, vaardigheden en talenten

Vergelijk dat lijstje met de eisen die aan bepaalde opleidingen en beroepen worden gesteld. Ga ook op zoek naar je zwakke punten. Wie vaardig is met zijn handen, kiest vaak beter voor een praktische dan een theoretische opleiding. Als je het niet leuk vindt om fysieke inspanningen te leveren, kies dan niet voor een job in de bouwsector. _Analyseer kritisch je studiehouding

Is het moeilijk om nog een tandje bij te steken? Studeer je nu eigenlijk niet zoveel en heb je nog reserves die je kan aanspreken? Ben je bereid meer tijd aan je studies te besteden als je er voor zou kiezen om verder te studeren? Ben je voldoende gemotiveerd en heb je een goede studiemethode? _Stel een lijst op met pro’s en contra’s

Kan je moeilijk kiezen tussen verder studeren en gaan werken. Of weet je al wat je wil doen, maar twijfel je over de studierichting of het beroep dat je wil uitoefenen? Maak dan voor elke optie een lijst met pro’s en contra’s. Overloop hierbij hoe het zit met je kennis en vaardigheden om die studie te volgen of dat beroep uit te oefenen. Ook de toekomstperspectieven mag je niet uit het oog verliezen: wat zijn mijn doorgroeimogelijkheden in deze job of waar kan ik aan de slag met dat hoger diploma? Vul deze lijsten regelmatig aan en overweeg alle pro’s en contra’s bij je definitieve keuze.

_Kiezen met het hart of met het verstand?

Uiteraard kan je niet blindelings je hart volgen en hou je best rekening met de realiteit bij het maken van je keuze. Als je bijvoorbeeld wilt werken in een bepaalde sector, informeer je dan eerst eens over de grootte van de sector en de bedrijven (kmo’s, multinationals,...) die ertoe behoren. Dit kan voor een stuk je arbeidskansen bepalen. Heel wat mensen die een bepaalde studie volgen, komen uiteindelijk in een totaal andere sector terecht. Hoeveel verkopers hebben dat vak gestudeerd? Hoeveel mensen werken met een onderwijsdiploma in de bank- of verzekeringssector? Ga zo maar door. Anders gezegd: de tewerkstellingskansen hangen niet altijd af van de vooropleiding die je hebt gevolgd, maar van wie je geworden bent en waar je je wil voor inzetten. Zelfs als je voor een richting kiest waar een grote vraag is naar afgestudeerden, is dat geen garantie op hoge tewerkstellingskansen. Want die vraag is misschien al afgenomen op het moment dat jij drie, vier of vijf jaar later afstudeert. Laat je dus in je keuze vooral leiden door wat je graag doet, wat je boeit...

DOEL EN STRUCTUUR VAN DE B ROCHURE

Doel en structuur van de brochure _DOEL

In deze brochure krijg je een overzicht van alle informatie die je nodig hebt om een doordachte studie- of beroepskeuze te kunnen maken. Dit omvat: 1. tips bij het maken van een doordachte keuze; 2. een volledig overzicht van alle studie- en opleidingsmogelijkheden na het secundair onderwijs en de verschillende betrokken onderwijsinstellingen; 3. een overzicht van de verschillende beroepssectoren; 4. informatie over waar je terecht kan voor extra hulp bij het maken van een keuze. _STRUCTUUR

- Het inleidende deel geeft je tips bij het maken van een doordachte studie- of beroepskeuze. Je vindt er naast enkele praktijkgerichte suggesties en voorbeelden ook een checklist die je helpt bij je bezoek aan een SID-in. - Het eerste deel overloopt de verschillende studiemogelijkheden na het secundair onderwijs. Het bevat informatie over: 1. het hoger onderwijs zoals de bama-structuur, leerkrediet, studiefinanciering en een overzicht van alle bama-opleidingen 2. het hoger beroepsonderwijs: met aandacht voor de verschillende vormen en opleidingen die het HBO aanbiedt 3. secundair-na-secundair 4. secundair onderwijs-vierde graad beroepssecundair onderwijs 5. secundair onderwijs voorbereidend jaar op het hoger onderwijs 6. secundair onderwijs specialisatiejaren derde graad beroepssecundair onderwijs 7. secundair onderwijs tweede kwalificatie derde graad 8. secundair volwassenenonderwijs 9. de opleidingen tot uniformberoepen: met Defensie en Politie 10. kerkelijk hoger onderwijs: Rooms-katholieke en Protestantse godsdienst 11. SYNTRA-opleidingen 12. opleidingen ingericht door de VDAB 13. privé-onderwijs 14. studeren en stage lopen in het buitenland 15. flexibel studeren: met de flexibele leerroutes, Open Universiteit Nederland en de examencommissies.

- Het tweede deel geeft je een overzicht van de instellingen die de opleidingen, vermeld in het eerste deel, inrichten. - Het derde deel geeft een overzicht van verschillende beroepssectoren. Je krijgt hier per sector een korte beschrijving van wat de sector precies doet, wat de meest voorkomende beroepen in de sector zijn en welke opleidingen je op deze beroepen voorbereiden. - Het vierde en laatste deel geeft een overzicht van waar je terecht kan met je vragen of waar je nog extra informatie kan krijgen. Naast een lijst van alle CLB-centra, krijg je ook praktische informatie over de sprong naar de arbeidsmarkt, advies over vorming en opleiding en een handige literatuurlijst met publicaties van het CLB over loopbaanbegeleiding.

CHECKLIST VOOR JE NAAR DE SID -IN TREKT

Checklist voor je naar de SID-in trekt Je bent wellicht al een tijdje aan het nadenken over wat je verder wil doen na het secundair onderwijs. Een goede beslissing begint met goede informatie. De SID-in’s kunnen je hierbij helpen. Je vindt er standen van de verschillende onderwijsinstellingen én van de beroepssectoren. De CLB’s zijn er ook aanwezig. Om het maximum te halen uit je bezoek, bekijk je best deze brochure vooraf. Zo kan je al uitmaken over welke opleidingen en sectoren je meer informatie wil en kan je plannen welke standen je zeker wil bezoeken. De volgende vragen zijn nuttig bij het verzamelen van de nodige studie- en beroepsinformatie. Pik er de vragen uit waarop je zeker een antwoord wilt krijgen tijdens de SID-in. Neem jouw lijstje met vragen mee en leg ze aan de informanten voor.

_Studie-informatie

_Beroepsinformatie

+ Hoelang duurt de opleiding? Welke zijn de toelatingsvoorwaarden? Welke voorkennis moet ik hebben? Is er een ingangsexamen of toelatingsproef? Wanneer gaat die door en hoe kan ik me voorbereiden? + Welke vakken krijg ik en wat houden ze in? + Zijn er keuzerichtingen en vanaf wanneer? + Krijg ik stages? Hoeveel? + Hoe is de opleiding opgevat? Theoretisch, praktisch of een combinatie? + In welke onderwijsinstellingen kan ik de richting van mijn keuze volgen? + Wanneer zijn er info- en opendeurdagen? + Wat is uniek, typisch, aantrekkelijk,... aan deze onderwijsinstelling? Zijn er mogelijkheden voor werkstudenten? + Hoe werkt het examensysteem? + Hoe verlopen de contacten met professoren, docenten, assistenten...? Zijn er mogelijkheden tot studiebegeleiding? + Organiseert de onderwijsinstelling activiteiten in het kader van de internationale uitwisselingsprogramma’s? + Wat zijn mijn mogelijkheden na de studies? In welke sectoren kan ik terecht? Welke zijn de huidige tewerkstellingsperspectieven? + Hoe hoog zijn de studiekosten? + Welke sociale voorzieningen zijn er? + Hoe zit het met de bereikbaarheid van de onderwijsinstelling? Welke verblijfsmogelijkheden zijn er? + Tot welke datum kan ik me inschrijven?Is er een inschrijvingsstop?

+ Wat zijn de voornaamste beroepen in de sector? + Welk(e) beroep(en) kan ik in de sector uitoefenen met de kwalificatie(s) die ik al op zak heb? Kan ik nog verder studeren om me te specialiseren? + Kan ik mij, zonder enige specifieke voorkennis, toch nog omscholen tot een beroep uit deze sector? + Kan ik verder studeren én stage lopen in de sector? + Welke kwalificaties kan ik nog verwerven terwijl ik al aan de slag ben? Bij welke onderwijs- en/of vormingsinstellingen? + Zijn er doorgroeimogelijkheden? Kan ik in de sector een carrière uitbouwen (bijvoorbeeld doorgroeien tot leidinggevende) en hoe pak ik dat best aan? + Zijn er veel openstaande vacatures (in de regio waar ik woon)? Hoe kan ik best solliciteren? + Kan ik ook in het buitenland aan de slag in de sector? + Hoe ziet een gemiddelde werkweek er uit in de sector? Wordt er in ploegen gewerkt? + Wat is mijn startloon? + Welke competenties (kennis, vaardigheden en attitudes) zijn belangrijk in de sector? + Is er opleiding op de werkvloer? + Kan ik in de sector, na enige jaren ervaring, een ‘ervaringsbewijs’ halen? Zo ja, voor welk(e) beroep(en)? + Kan ik een eigen zaak opstarten of doe ik beter eerst wat ervaring op in de sector?

NOTITIES

s e i K jij

wattwil ... ech

12 // / ST UDIE-EN OPLEIDING S MO GE LI J K H E DE N

deel 1 wat kan je studeren?

overzicht van alle studiemogelijkheden

wat k a n j e s t u d e r en?

wat kan je studeren?

Dit deel geeft een opsomming van alle studiemogelijkheden, ingedeeld volgens de onderwijsstructuren. Per studierichting staan een of meerdere codes die aangeven waar je de studie kan volgen. In deel 2 vind je per code de naam van de onderwijsinstelling met de contactgegevens.

1.Hoger onderwijs 1.1 De bama-structuur De ba(chelor)-ma(ster)-structuur kwam er na de Bologna-akkoorden tussen Europese landen. De bedoeling was om een meer eenvormige structuur van het hoger onderwijs te creĂŤren. Zo wordt studeren binnen de Europese Unie eenvoudiger. Het hoger onderwijs in Vlaanderen bestaat uit: - het hoger professioneel gericht onderwijs - het academisch gericht onderwijs Het hoger professioneel gericht onderwijs bevat alleen bacheloropleidingen en wordt enkel georganiseerd aan de hogescholen. Het academisch gericht onderwijs bevat bachelor- en masteropleidingen. Het academisch onderwijs wordt georganiseerd aan universiteiten en aan de hogescholen binnen het kader van een associatie. Een associatie is een samenwerkingsverband tussen universiteiten en hogescholen. Ze maken een betere wisselwerking mogelijk tussen onderwijs en wetenschappelijk onderzoek in de opleidingen aan de hogescholen. Er zijn vijf associaties in Vlaanderen: - Associatie K.U.Leuven - Associatie Universiteit-Hogescholen Limburg - Associatie Universiteit Gent - Associatie Universiteit & Hogescholen Antwerpen - Universitaire Associatie Brussel

MASTER NA MASTER (MANAMA) Duur: min. 60 studiepunten

VOORBEREIDINGSPROGRAMMA Duur:*

MASTER (MA) Hogeschool in associatieverband met universiteit of universiteit. Duur: min. 60 studiepunten

BACHELOR NA BACHELOR (BANABA) Hogeschool Duur: min. 60 studiepunten

VOORBEREIDINGSPROGRAMMA Duur:*

SCHAKELPROGRAMMA Duur: tussen 45 en 90 studiepunten

PROFESSIONEEL GERICHTE BACHELOR (PBA) Hogeschool Duur: 180 studiepunten

VOORBEREIDINGSPROGRAMMA Duur:*

ACADEMISCH GERICHTE BACHELOR (ABA) Hogeschool of universiteit Duur: 180 studiepunten

* In de voorbereidingsprogrammaâ&#x20AC;&#x2122;s zijn de studiepunten vrij te bepalen door de onderwijsinstellingen.

wat k a n j e s t u d e r en?

_Afkortingen en termen _BA: bachelor. Een PBA of professioneel gerichte bachelor leidt op tot een beroep, een academisch gerichte bachelor (ABA) bereidt voor op een masteropleiding. _BANABA of BNB: staat voor bachelor na bachelor: bacheloropleiding van ten minste 60 studiepunten die aansluit op een andere bacheloropleiding, bv. Specialisatie intensieve zorgen en spoedgevallenzorg na een verpleegkundige opleiding. _MA: master. De studieomvang bedraagt ten minste 60 studiepunten en sluit aan op een academische bacheloropleiding of een schakel- of voorbereidingsprogramma. _MANAMA of MNM: staat voor master na master: een masteropleiding nadat je al een master behaalde.

_Schakelprogramma: overgangsprogramma tussen professionele bachelor en master met een studieomvang van ten minste 45 studiepunten en ten hoogste 90 studiepunten. _Studiepunt: maat voor studiebelasting waarbij één studiepunt gelijk is aan 25-30 uur studie, oefeningen, hoorcollege, labo,... De studieomvang van elke opleiding/opleidingonderdeel wordt in studiepunten uitgedrukt. _Voorbereidingsprogramma: een programma dat kan worden opgelegd aan een student die niet in het bezit is van een diploma dat op rechtstreekse wijze toelating verleent tot de opleiding waarvoor hij zich wenst in te schrijven.

1.2 Toelatingsvoorwaarden voor bachelor en master Om toegelaten te worden tot een bacheloropleiding, moet je in het bezit zijn van één van volgende diploma’s: - een diploma secundair onderwijs - een diploma hoger onderwijs van het korte type met volledig leerplan - een diploma van het hoger onderwijs voor sociale promotie - een buitenlands diploma of getuigschrift dat gelijkwaardig is aan een van deze diploma’s

Ook als je niet voldoet aan bovenstaande toelatingsvoorwaarden, kan een instelling je toelaten de opleiding te volgen. Men houdt in dat geval rekening met volgende elementen: humanitaire, medische, psychische of sociale redenen of je kwalificatieniveau, verdiensten of competenties. De instelling legt deze afwijkende toelatingsvoorwaarden vast in het onderwijsreglement. Voor opleidingen in de studiegebieden ‘audiovisuele en beeldende kunst’ en ‘muziek en podiumkunsten’, moet je bovenop de genoemde toelatingsvoorwaarden ook slagen voor een artistiek toelatingsexamen eigen aan deze opleidingen. De hogeschool waar je je wenst in te schrijven, neemt dit toelatingsexamen af. Ook voor de universitaire opleidingen geneeskunde en tandheelkunde moet je een toelatingsexamen afleggen. Dat examen wordt centraal georganiseerd. Alle informatie daarover vind je op de website www.ond.vlaanderen.be/toelatingsexamen

wat kan je studeren?

Om rechtstreeks toegelaten te worden tot een masteropleiding, moet je in het bezit zijn van een academisch bachelordiploma. Ben je echter in het bezit van een professioneel bachelordiploma dan kan een instelling je pas toelaten tot een masteropleiding als je eerst met succes een schakelprogramma hebt afgewerkt. Een instelling kan de toelating tot een masteropleiding beperken tot afgestudeerden van een welbepaalde bacheloropleiding. Als je niet in het bezit bent van een diploma van deze bacheloropleiding, kan de instelling je niettemin toelaten, op voorwaarde dat je succesvol een voorbereidingsprogramma hebt afgewerkt.

1.3 Leerkrediet Elke student krijgt bij zijn/haar inschrijving in het hoger onderwijs een leerkrediet. Dat is een rugzak met 140 studiepunten. Voor je inschrijving haal je de studiepunten die je opneemt uit je rugzak. Als je slaagt, krijg je ze terug. De eerste 60 studiepunten waarvoor je slaagt, krijg je zelfs dubbel terug. De bedoeling van het leerkrediet is je te stimuleren een bewuste studiekeuze te maken en om de hogeschool of universiteit aan te sporen je studievoortgang te bewaken. Als je leerkrediet op nul komt, dan kun je je enkel nog inschrijven met de toestemming van de instelling (hogeschool of universiteit) en kan de instelling het studiegeld verdubbelen.

Als je na je inschrijving ontdekt dat je toch een verkeerde studiekeuze gemaakt hebt en dus van opleiding wilt veranderen, dan kan dit gevolgen hebben voor jouw leerkrediet. Als generatiestudent (een student die zich de eerste keer in het hoger onderwijs inschrijft voor een bacheloropleiding) krijg je het volledige leerkrediet terug als je voor 1 december van opleiding verandert. Als je tussen 1 december en 15 maart verandert van opleiding, dan krijg je nog de helft terug. Voor niet-generatiestudenten bepaalt elke instelling zelf de datum tot waarop een wijziging in je inschrijving gevolgen heeft voor jouw leerkrediet. Deze datum vind je in het onderwijs- en examenreglement van de instelling. Op het ogenblik dat je een masterdiploma behaalt, worden er 140 studiepunten terug afgetrokken van jouw leerkrediet. Als je daarna nog een bachelor- of masterdiploma wilt behalen, zal je dat dus zelf moeten bekostigen, tenzij je nog een positief leerkrediet overhebt. Als je een professionele of academische bachelor behaalt, wordt er niets afgetrokken van je leerkrediet. Op deze manier wil de overheid met haar beperkte budget toch aan iedereen de kans geven om een masterdiploma te behalen. Als je na het afstuderen of verlaten van het hoger onderwijs geen 60 studiepunten meer overhebt op jouw leerkrediet, kan je terug leerkrediet opbouwen. Jaarlijks krijg je 10 studiepunten toegekend tot een maximum van 60 studiepunten. Zodra dit leerkrediet opgebruikt is, zal je wel zelf je bijkomende opleiding(en) in het hoger onderwijs moeten bekostigen. Alle informatie over het leerkrediet vind je op www.studentenportaal.be. Via deze website kan je ook de stand van je eigen leerkrediet opvolgen.

wat k a n j e s t u d e r en?

1.4 Studiefinanciering

wat kan je studeren?

1.6 Professioneel gerichte bacheloropleidingen

Studeren kost een flinke duit: de aankoop van boeken, treinabonnement, huur van een kot...Studietoelagen zijn er om het je financieel wat makkelijker te maken. Om voor een studietoelage in aanmerking te komen, moet je wel aan een aantal inkomens-, nationaliteits- en pedagogische voorwaarden voldoen.

Een professioneel gerichte bacheloropleiding omvat 180 studiepunten (komt overeen met 3 studiejaren) en bereidt rechtstreeks voor op een job onmiddellijk na de studie (vandaar: ‘professioneel’). Deze opleidingen vind je in hogescholen.

Je kan een studietoelage verkrijgen voor het volgen van twee bachelors, één master, één voorbereidingsprogramma, één schakelprogramma en één specifieke lerarenopleiding aan een hogeschool of universiteit. _Inhoud

Studenten kunnen vaker en gemakkelijker veranderen van studierichting dan vroeger. De studievoortgang wordt nu bepaald aan de hand van het aantal studiepunten waarvoor je het afgelopen academiejaar geslaagd was. Studenten beschikken nu over een studietoelagekrediet (analoog met leerkrediet, zie p. 15) Het studietoelagekrediet is vergelijkbaar met een rugzakje waarvan de inhoud jaarlijks gebruikt én opnieuw aangevuld wordt op basis van de studiepunten waarvoor je je inschrijft en die je dan verwerft (= de studiepunten waarvoor je slaagt). Je moet enkel een beroep doen op je jokerkrediet wanneer je niet geslaagd bent. Wil je elders binnen de Europese Hogeronderwijsruimte (45 landen) studeren? Neem dan je studietoelage mee. Meer informatie vind je op www.studietoelagen.be of bel naar 1700, het gratis nummer van de Vlaamse overheid.

1.5 lerarenopleiding

In de theorielessen is de benadering van de leerstof eerder concreet. Je bespreekt theoretische modellen en hun toepassingsmogelijkheden in de dagelijkse praktijk. Hoe zit iets in elkaar? Hoe ontstaat iets? Hoe herken je het? Hoe kan je het herstellen? Hoe kan je erop inwerken? Welke zijn voor- en nadelen? Welke technieken kan je gebruiken? In de praktijklessen ga je proefondervindelijk om met de materie die in de theoretische lessen aan bod is gekomen. Vaak worden er specifieke beroepsvaardigheden aangeleerd en getraind. Tijdens de stageperiode maak je uitgebreid kennis met je toekomstig werkveld en leer je omgaan met beroepseigen mogelijkheden en moeilijkheden (stress, werken tijdsdruk, organisatieproblemen, beperkte financiële middelen, ...). _Moeilijkheidsgraad

Je krijgt meer leerstof te verwerken dan in het secundair onderwijs. Meestal krijg je een goed aaneensluitend geheel van lessen en stages. De lessen hebben meestal plaats in kleinere groepen. De afstand tussen student en docent is klein. Er wordt een beroep gedaan op je redeneer- en vooral op je werkvermogen. _Onderverdeling

Als je leraar wilt worden heb je twee mogelijkheden: of je volgt de geïntegreerde lerarenopleiding, of je volgt de specifieke lerarenopleiding. Beide lerarenopleidingen brengen een student de basiscompetenties van leraar bij en resulteren in het diploma van leraar. Toch zijn er verschillen tussen beide opleidingen. Een woordje uitleg:

De geïntegreerde lerarenopleiding is een bacheloropleiding die je kunt volgen aan een hogeschool. Het is een opleiding van 180 studiepunten die vakinhoudelijke kennis en pedagogische competenties integreert. Van de 180 studiepunten worden minstens 45 studiepunten als praktijk ingevuld. Deze opleiding resulteert in het diploma van bachelor in het onderwijs: kleuteronderwijs, bachelor in het onderwijs: lager onderwijs of bachelor in het onderwijs: secundair onderwijs. In de geïntegreerde lerarenopleiding voor het secundair onderwijs kies je voor twee vakken die je dan later zal mogen onderwijzen. De specifieke lerarenopleiding is een opleiding van 60 studiepunten die je volgt na een vakinhoudelijke opleiding (bijvoorbeeld een master). De opleiding spitst zich toe op de verwerving van pedagogische competenties. Van de 60 studiepunten moet de helft (30 studiepunten) aan praktijk besteed worden. De specifieke lerarenopleiding wordt aangeboden door de universiteiten, de hogescholen én de centra voor volwassenenonderwijs. Het diploma dat je behaalt is een diploma van leraar en heeft dezelfde waarde in de drie instellingen. Hiermee kan je onder andere lesgeven in de hogere graden van het secundair onderwijs. De specifieke lerarenopleiding vervangt de academische initiële lerarenopleiding (AILO), de initiële lerarenopleiding van academisch niveau (ILOAN) en het getuigschrift pedagogische bekwaamheid (GPB). In sommige masteropleidingen kunnen 30 studiepunten van de specifieke lerarenopleiding worden ingebouwd als afstudeervariant in een meerjarige master. Meer info: www.ond.vlaanderen.be/hogeronderwijs/leraar

Professioneel gerichte bacheloropleidingen vind je in volgende studiegebieden: architectuur; audiovisuele en beeldende kunst; biotechniek; gezondheidszorg; handelswetenschappen en bedrijfskunde; industriële wetenschappen en technologie; muziek en podiumkunsten; nautische wetenschappen; onderwijs; sociaal-agogisch werk. _Vervolgopleidingen

Na een professioneel gerichte bacheloropleiding kan je: - een andere professioneel gerichte bacheloropleiding volgen; - een masteropleiding volgen maar dan moet je eerst slagen voor een schakelprogramma (45 tot 90 studiepunten).

WAT KAN JE STUDEREN ?

_STUDIEMOGELIJKHEDEN De cijfers en letters na elke opleiding verwijzen naar deel 2 met de lijst van onderwijsinstellingen vanaf p. 54. Per studiegebied zijn alle basisopleidingen (vet gedrukt) aangevuld met de afstudeerrichtingen (niet vet gedrukt en voorafgegaan door een liggend streepje).

ANTWERPEN

VL-BRA & BHG

LIMBURG

OOST-VL

WEST-VL

Ergotherapie

8J 12A

14E

21D

22A 23M

25C 26A

Logopedie en audiologie

10B

22A 23M

26A

- Audiologie

10B

22A 23M

26A

- Logopedie

10B

22A 23M

26A

_ARCHITECTUUR

Medische beeldvorming

Specifieke accenten: tekenen, ontwerpen, vormstudie, toegepaste wetenschappen.

Optiek & optometrie Orthopedie

ANTWERPEN

VL-BRA & BHG

LIMBURG

OOST-VL

13C

25B 28E

15F

23H

Toegepaste architectuur

WEST-VL

25B

19 21

WAT KAN JE STUDEREN ?

14E 14E 12A

- Orthopedische technologie

12A

- Schoentechnologie voor sport en revalidatie

12A

Podologie

22A 8J 9B 12B 12C 13D

14E 15F 18A

20A 21D

22A 23M 24B 24C

25B 26A 27B 27E

- Geriatrische verpleegkunde

8J 9B 12B 12C

15F 18A

20A

23M 24B 24C

26A 27E

- Kinderverpleegkunde

8J 9B 12B 12C 13D

15F 18A

20A 21D

22A 23M 24B 24C

26A 27B 27E

_AUDIOVISUELE EN BEELDENDE KUNST

- Psychiatrische verpleegkunde

8J 9B 12B 12C 13D

15F 18A

20A 21D

22A 23M 24B 24C

26A 27B 27E

Specifieke accenten: kunst, culturele vorming, tekenen, grafiek.

- Sociale verpleegkunde

8J 9B 12B 12C 13D

15F 18A

20A 21D

22A 23M 24B 24C

26A 27B

- Ziekenhuisverpleegkunde

8J 9B 12B 12C 13D

15F 18A

20A 21D

22A 23M 24B 24C

26A 27B 27E

Voedings- en dieetkunde

11A 12A

15F 18A

23M 24A

26A

Vroedkunde

8J 9B 12B 12C

15F 18A

20A 21D

22A 24B

26A 27B

ANTWERPEN

VL-BRA & BHG

LIMBURG

OOST-VL

WEST-VL

8H 9A 11B 12A 12C 13D

14A 18B

19A 20E 21B

22A 23C 23E 24C

25B 26A 27A

8H 9A 12A 12C 13D

14A 18B

19A 20E 21B

22A 23C 23E 24C

25B 26A 27A

Interieurvormgeving Landschaps- en tuinarchitectuur

ANTWERPEN

VL-BRA & BHG

LIMBURG

Beeldende vormgeving

OOST-VL

Verpleegkunde

WEST-VL

28F

_BIOTECHNIEK

_HANDELSWETENSCHAPPEN EN BEDRIJFSKUNDE Specifieke accenten: economie, boekhouden, talen, recht, toegepaste informatica.

Specifieke accenten: toegepaste wetenschappen, landen tuinbouw, bedrijfseconomie. ANTWERPEN Agro- en biotechnologie

VL-BRA & BHG

12A

LIMBURG

OOST-VL

WEST-VL

21F

23H 24B

27E

24B

27E

- Agro-industrie - Biotechnologie

12A

- Dierenzorg

12A

21F

- Groenmanagement

21F

- Landbouw

12A

- Tuinbouw

12A

- Voedingsmiddelentechnologie

12A

27E 23H 24B

27E

23H 24B

27E

23H 24B

27E 27E

23H

27E

_GEZONDHEIDSZORG Specifieke accenten: toegepaste wetenschappen, medische wetenschappen (anatomie, fysiologie/pathologie), mensen maatschappijvakken. ANTWERPEN

VL-BRA & BHG

LIMBURG

OOST-VL

WEST-VL

Biomedische laboratoriumtechnologie

9I 11A 12A

15F 18A

20F

23M 24A

25B 26A

- Farmaceutische en biologische laboratoriumtechnologie

9I 11A 12A

15F 18A

23M 24A

25B

- Medische laboratoriumtechnologie

9I 11A 12A

15F 18A

23M 24A

25B 26A

20F

Bedrijfsmanagement - Accountancy-fiscaliteit - Eventmanagement - Financie- en verzekeringswezen

27A 8H 9A 12A 12C 13D

14A 18B

19A 20E 21B

22A 23C 23E

25B 27A

- Internationaal ondernemen

13D

- Internationaal ondernemen (ION!) (1)

8H 9A 11B

22A

- KMO-management

- Logistiek management

8H 9A 12A 13D

14A

20E 21B

22A 23C 23E

25B 27A

- Marketing

8H 9A 12A 12C 13D

14A 18B

20E 21B

22A 23C 23E 24C

25B 27A

22A 23C 23E

- Milieumanagement - Rechtspraktijk - Sport- en cultuurmanagement

23E 9A 11B 12A 12C

18B

20E 21B

22A 23E

26A 26A

WAT KAN JE STUDEREN ?

Communicatiemanagement

ANTWERPEN

VL-BRA & BHG

LIMBURG

OOST-VL

WEST-VL

11B 13B

15A

19A

22A

25C

19A

22A

25C

- Commerciële communicatie

11B 13B

- Event, concept en organisatie

13B

- Public relations en voorlichting

11B 13B

19A

22A

ANTWERPEN

VL-BRA & BHG

LIMBURG

OOST-VL

Bouw

12A

19E

24C

Chemie

9I 11A 12A

18A

20F

23J 24A

- Biochemie

9I 11A 12A

18A

20F

23J 24A

25C

- Chemie

9I 11A 12A

18A

20F

23J 24A

26B

26A

- Milieuzorg

12A

18A

23J 24A

26B

- Procestechnologie

9I 11A 12A

18A

Hotelmanagement

11B

Informaticamanagement en multimedia

13A

Journalistiek

11B 13B

15A

19A

22A

25B 8H 9A 11B 12A 12C 13B

14A 15A 18A 18B

19A 20E 21B

22A 23C 23D 24C

25B 25C 26A 27A

- Bedrijfsvertaler-tolk

9A 12A

18B

19A 20E 21B

23D

25C 26A

- Klimatisering

- Event- en projectmanagement

- Intercultural relations management

13B

- Management assistant

8H 9A 11B 12A 12C 13B

14A 15A 18B

9A 11B 12C

18A

8H 9A 12A

14A 15E 18A

15A

Netwerkeconomie Office management

- Medical management assistant Toegepaste informatica

25C

22A 19A 20E 21B

22A 23C 23D 24C

25B 25C 26A 27A

21B

22A 23D 24C

25B 25C

19E 21B

23C 23D

25B 27D

19E 21B

27D

- Softwaremanagement

21B

27D

- Systemen en netwerkbeheer

19E 21B

Toerisme en recreatiemanagement

13A

19A

Elektromechanica

25C 26A

Internationaal Ondernemen “ION!” is een Vlaams-Nederlandse ondernemersopleiding op hogeschoolniveau. De Kamers van Koophandel van Antwerpen en Breda, het MKB Brabant, de Hogeschool Antwerpen, de Karel de Grote-Hogeschool en de Plantijn Hogeschool ontwikkelden dit transnationaal studieprogramma in samenwerking met de Avans-Hogeschool in Breda.

(1)

WEST-VL

26B

20F

11C 12A 28A

19E 20F

23J 24C

26B 27D

- Automatisering

11C 28A

20F

23J

26B 27D

- Elektromechanica

12A

20F

23J 24C

26B 27D

11C 12A 28A

19E 20F

23J 24C

- Onderhoudstechnologie

11C 12A 28A

19E 20F

- Procesautomatisering

11C 12A

- Technisch-commercieel adviseur

11C

- Industrial management

27D

- Medische instrumentatie

- Applicatieontwikkeling

15A

WAT KAN JE STUDEREN ?

27D

24C 24C

Elektronica-ICT

8E 12A 28A

19E 20F

24A

26B 27D

Energietechnologie

12A

20F

24A

27D

Facilitair management

24A

Grafische en digitale media

22E

- Cross-media ontwerp

22E

- Grafimediabeleid

22E

- Grafimediatechnologie

22E

- Multimediaproductie

22E

Houttechnologie Logistiek

12A

Luchtvaart

26B

- Aspirant-lijnpiloot

_INDUSTRIËLE WETENSCHAPPEN EN TECHNOLOGIE Specifieke accenten: toegepaste wetenschappen, toegepaste wiskunde, grondstoffenleer, materialenleer, technologie.

26B

- Luchtvaarttechnologie

26B

Milieuzorg

15F

Modetechnologie Multimedia en communicatietechnologie ANTWERPEN

VL-BRA & BHG

LIMBURG

OOST-VL

WEST-VL

20F 23J

25D

- Digital arts and entertainment

25D

15C

- Industrieel productontwerpen

25D

- Assistentie audiovisueel

15C

- Multimedia en communicatietechnologie

25D

- Podiumtechnieken

15C

Audiovisuele technieken: assistentie

Audiovisuele technieken: beeld-geluid-montage

Ontwerp- en productietechnologie

28A

24A

27D

15C

- Kunststofverwerking

27D

- Beeld

15C

- Ontwerp en productietechnologie

27D

- Geluid

15C

Textieltechnologie

- Montage

15C

Vastgoed

Audiovisuele technieken: film, tv en video Audiovisuele tchnieken, fotografie

Autotechnologie

9I 28A

- Auto-elektronica

- Bedrijfsvoertuigen

- Mototechnologie

- Personenwagens

23J 8M

23J 24C

28C

- Landmeten

23J

28C

- Makelaardij

23J

27D

wat k a n j e s t u d e r en?

_Muziek en podiumkunsten

Specifieke accenten: lichaamsontwikkeling, danstechniek, danspraktijk, medialeer, repertoirestudie. Antwerpen Dans

VL-Bra & bhg

Limburg

Oost-VL

Musical

Antwerpen

VL-Bra & bhg

Limburg

Oost-VL

West-VL

- Fysica

8D 9G 12D 13D

14B 17A 18C

19B 20C

22B 23K 24B

26A 27F

- Geschiedenis

8D 9G 12D 13D

14B 15F 17A 18C

19B 20C 21C

22B 23K 24B

25A 26A 27F

- Godsdienst

9G 12D 13D

14B 18C

20C

22B 24B

26A 27F

West-VL

wat kan je studeren?

- Haartooi

15B

15F

21G

- Handel-burotica

13D

- Muziekmanagement

21G

- Hout

- Muziektechniek

21G

- Informatica

9G 12D 13D

- Muziek

21G

Pop- en rockmuziek

- Islamitische godsdienst

22B

14B 15F

20C 21C

22B 23K 24B

27F

14B 15F 17A 18C

19B 20C 21C

22B 23K 24B

26A 27F

15F 17A

- Latijn

18C

20C

22B

_Nautische wetenschappen

- Lichamelijke opvoeding

8D 9G 12C

19B 20C

22B 23K 24B

Specifieke accenten: scheepstechnologie, toegepaste wetenschappen, toegepaste wiskunde.

14C 15F 17A 18C

- Mechanica

8L 13D

17A

20C

- Mode

8L 11A

- Muzikale opvoeding

2OC

22B 23K

- Nederlands

8D 9G 12D 13D

14B 15F 17A 18C

19B 20C 21C

22B 23K 24B

25A 26A 27F

- Niet-confessionele zedenleer

15F 17A

19B

23K

25A

- Plastische opvoeding

9G 12C

14B 17A

20C 21C

22B 23K

26A

_Onderwijs

- Project algemene vakken

9G 12D

14B

19B 20C 21C

22B 23K 24B

26A 27F

Specifieke accenten: pedagogie, psychologie, didactiek, vakkenopleiding.

- Project kunstvakken

8D 9G 11A 12C

14B 17A

20C 21C

22B 23K 24B

26A

- Technologische opvoeding

8L 9G 11A 12D 13D

17A 18C

20C

22B 23K 24B

26A 27F

Antwerpen Scheepswerktuigkunde (1) 1)

VL-Bra & bhg

Limburg

Oost-VL

West-VL

ook in het Frans te volgen.

25A 27F 26A

Antwerpen

VL-Bra & bhg

Limburg

Oost-VL

West-VL

- Voeding-verzorging

8L 11A

18C

20C

22B 23K

27F

Kleuteronderwijs

8D 8L 9F 12D 13D

14B 15F 17A 18C 18E

19B 20B

22F 23K 24C

25A 26A 27G

- Wiskunde

8D 9G 12D 13D

14B 15F 17A 18C

19B 20C 21C

22B 23K 24B

26A 27F

Lager onderwijs

8D 8L 9F 12C 12D 13D

14B 15F 17A 18C 18E

19B 20B

22B 23K 24B 24C

25A 26A 27F 27G

Secundair onderwijs

8D 8L 9G 11A 12C 12D 13D

14B 14C 15F 17A 18C

19B 20C 21C

22B 23K 24B

25A 26A 27F

- Aardrijkskunde

8D 9G 12D 13D 14B 15F 17A 18C 19B 20C

22B 23K 24B

26A 27F

- Bewegingsrecreatie

8D 9G 12C

22B 23K 24B

25A 27F

- Bio-esthetiek - Biologie

14C 15F 17A 18C

19B 20C

15F 8D 9G 11A 12D 13D

- Biotechnieken

14B 15F 17A 18C

- Burotica

8D 20C

- Duits

24B 24B

8D 9G 12D 13D

14B 15F 17A 18C 19B 20C 21C

- Elektriciteit

8L 13D

17A

- Engels

8D 9G 12D 13D

14B 15F 17A 18C 19B 20C 21C

8D 9G 12D 13D

Antwerpen

Limburg

Oost-VL

14C

20D

23L

27C

8G 9H 12A

14A 15A 18D

19C

22C 23L

25A 25C 27C

- Maatschappelijk werk

8G 9H 12A

14A 15A 18D

19C

22C 23L

25A 25C 27C

- Maatschappelijke advisering

9H 12A

15A 18D

22C 23L

25C 27C

- Personeelswerk

8G 9H 12A

14A 18D

22C 23L

27C

- Sociaal-cultureel werk

8G 9H 12A

14A 15A 18D

22C 23L

25C 27C

Gezinswetenschappen Orthopedagogie

22B 23K 24B

26A 27F

14B 15F 17A 18C 19B 20C 21C

26A

- Toegepaste (jeugd)criminologie

22B 23K 24B 22B 23K 24B

Toegepaste psychologie

West-VL 27C

9H 11D

- Syndicaal werk en sociaal beleid 20C

VL-Bra & bhg 14D

- Orthopedagogie Sociaal werk

- Chemie

- Frans

25A 26A 27F

17A

- Bouw

- Economie

22B 23K 24B

Specifieke accenten: mensen maatschappijvakken, psychologie, recht, statistiek, beroepsmethodiek.

Maatschappelijke veiligheid

22B 19B 20C

_Sociaal-agogisch werk

19C

22C 10B

25A 27C

25A 26A 27F

- Arbeids- en organisatiepsychologie

10B

27C

25A 26A 27F

- Klinische psychologie

10B

27C

- Schoolpsychologie en pedagogische psychologie

10B

27C

wat k a n j e s t u d e r en?

1.7 Academisch gerichte bachelor- en masteropleidingen Academisch gerichte bacheloropleidingen Een academisch gerichte bacheloropleiding omvat eveneens 180 studiepunten (komt overeen met 3 studiejaren). De opleidingen leggen de nadruk op een brede academische (theoretische) vorming of een vorming in de kunsten. Ze zijn gebaseerd op wetenschappelijk onderzoek en bereiden je voor op een masteropleiding. Die opleidingen vind je aan universiteiten en een aantal hogescholen.

_Inhoud

_Onderverdeling

Elke opleiding behoort tot een studiegebied. Een studiegebied bundelt aanverwante opleidingen.

Aan de universiteiten verwerf je een overzicht van de inhoud van de eigen wetenschap (domein, doelstellingen, probleemzones ...). Je leert er een specifieke wetenschapstaal en een uitgebreid begrippenkader. Je krijgt een overzicht van belangrijke stromingen, theorieĂŤn en denkmodellen. Je leert hoe je een eigen onderzoeksmethodologie en -technieken gebruikt Je maakt ook kennis met een aantal hulpwetenschappen. Als je bv. pedagogische wetenschappen studeert, heb je ook inzichten nodig uit filosofie, psychologie en biologie. Je kan geografie maar echt bestuderen als je een ruime notie hebt van natuurkunde, scheikunde, wiskunde, planten dierkunde.

Academisch gerichte bacheloropleidingen aan de hogescholen vind je in volgende studiegebieden: architectuur; audiovisuele en beeldende kunst; biotechniek; gezondheidszorg; handelswetenschappen en bedrijfskunde; industriĂŤle wetenschappen en technologie; nautische wetenschappen; muziek en podiumkunsten; productontwikkeling; toegepaste taalkunde. Academisch gerichte bacheloropleidingen aan de universiteiten vind je in volgende studiegebieden: archeologie en kunstwetenschappen; bewegings- en revalidatiewetenschappen; biomedische wetenschappen; diergeneeskunde; economische en toegepaste economische wetenschappen, farmaceutische wetenschappen; geneeskunde; geschiedenis; godgeleerdheid, godsdienstwetenschappen en kerkelijk recht; politieke en sociale wetenschappen; psychologie en pedagogische wetenschappen; rechten, notariaat en criminologische wetenschappen; sociale gezondheidswetenschappen; taalen letterkunde; tandheelkunde; toegepaste biologische wetenschappen; toegepaste wetenschappen; verkeerskunde; wetenschappen; wijsbegeerte en moraalwetenschappen.

wat kan je studeren?

Masteropleidingen De masteropleiding omvat ten minste 60 studiepunten. Meerdere masteropleidingen omvatten 120 studiepunten, enkele zelfs 180 studiepunten zoals diergeneeskunde en geneeskunde. De opleidingen leggen de nadruk op gevorderde wetenschappelijke of artistieke kennis en competenties die je nodig hebt voor het zelfstandig beoefenen van wetenschap of kunst, of voor het uitoefenen van een beroep. Het uiteindelijke doel is de vorming van een onderzoeker. De masteropleidingen worden afgesloten met een masterproef. Masteropleidingen vind je aan universiteiten en een aantal hogescholen.

1.7.A Studiemogelijkheden aan de hogescholen De cijfers en letters na elke opleiding verwijzen naar deel 2 met de lijst van onderwijsinstellingen vanaf p. 54. Per studiegebied zijn alle basisopleidingen (vet gedrukt) aangevuld met de afstudeerrichtingen (niet vet gedrukt en voorafgegaan door een liggend streepje). Een bachelor-masteropleiding telt 240 studiepunten. Uitzonderingen hierop zijn vermeld in de tabellen. Een aantal opleidingen kan je ook volgen in het Engels of het Frans. Raadpleeg de onderwijsinstellingen voor meer informatie. Opleidingen aangeduid met (E) worden uitsluitend in het Engels gegeven.

_Architectuur

Specifieke accenten: (kunst)geschiedenis, bouwtechniek, wiskunde, fysica, scheikunde, ontwerpen, technisch tekenen. Antwerpen

VL-Bra & bhg

Limburg

Oost-VL

Architectuur

28B

21E

28E

Interieurarchitectuur

28B

21E

28E

Monumenten- en landschapszorg

Stedenbouw en ruimtelijke planning

28B

West-VL BA

28E

_Audiovisuele en beeldende kunst

Specifieke accenten: humane wetenschappen, (kunst)geschiedenis, kunsttechnieken.

Audiovisuele kunsten

Antwerpen

VL-Bra & bhg

Limburg

Oost-VL

15C 16

20G

23B

15C

20G

23B

20G

20G 23B

23B

_Moeilijkheidsgraad

- Animatiefilm

Er komt heel wat denkwerk bij kijken. Het soort denkactiviteiten verschilt van richting tot richting. Je hebt een goed begrips- en redeneervermogen nodig. Daarnaast moet je ook over een stevig geheugen beschikken, want je krijgt beduidend meer leerstof te verwerken dan in het secundair onderwijs. Bovendien wordt er bij het instuderen en het verwerken van de leerstof een grote zelfstandigheid verondersteld. De leerstof bestaat vaak uit wetenschappelijke teksten waarin complexe concepten en modellen worden behandeld.

_Vervolgopleidingen

- Communicatie- en multimediadesign

Na een academisch gerichte bacheloropleiding volg je: - een aansluitende masteropleiding; - een niet-aansluitende masteropleiding, na het volgen van een voorbereidingsprogramma; - een andere academisch gerichte bacheloropleiding, al dan niet met studieduurverkorting.

- Documentaire

15C

- Film

15C

- Radio

15C

- Schrijven

15C

- Televisie

15C

- Televisie-film

20G

West-VL BA

wat k a n j e s t u d e r en?

Beeldende kunsten - Fotografie - Grafisch ontwerp

Antwerpen

VL-Bra & bhg

Limburg

Oost-VL

8A 9C 9E

20G 21A

23B 28F

20G

23B

Antwerpen

VL-Bra & bhg

Limburg

Oost-VL

23B 28F

23F

23B

23F

23B 28F

- Accountancy

23B 28F

- Bedrijfsmanagement en ondernemerschap

14A

- Finance & risk management

14A

23B 28F

8A 9C

- Juweelontwerp en edelsmeedkunst

8A 9C

- Mode

20G 21A

- Textielontwerp 8A

- Vrije kunsten

8A 9E

Conservatie-restauratie

_Handelswetenschappen en bedrijfskunde MA

Handelswetenschappen

21A

20G

Antwerpen

VL-Bra & bhg

Limburg

Oost-VL

12A 12A 12A

- Natuur en milieu

12A

- Plantaardige en dierlijke productie

12A

12A 12A

14A

14A 10A

23F 23F

10A 14A

- Human resources management

10A

- Internationaal zakenwezen

10A

14A

- Internationale betrekkingen

14A

- Internationale bedrijfseconomie en bedrijfsbeleid

14A

- Management en informatica

23F

- Marketingmanagement

10A

- Operations management

10A

14A

23F 23F

_Industriële wetenschappen en technologie

23H

Antwerpen

VL-Bra & bhg

Limburg

Oost-VL

23H

Food Science, Technology and Nutrition

23H

Industriële wetenschappen

23H

_Gezondheidszorg

Specifieke accenten: toegepaste wetenschappen, medische wetenschappen (anatomie, fysiologie/pathologie), mensen maatschappijvakken. Antwerpen

VL-Bra & bhg

Limburg

Oost-VL

14A

14A 21D

21D

22D

26A

Milieu- en preventiemanagement 8J

14A

23H

- Toegepaste cel- en gentechnologie

Revalidatiewetenschappen en kinesitherapie

14A

West-VL

Specifieke accenten: wetenschappen (fysica, chemie), wiskunde, toegepaste wetenschappen (elektriciteit, mechanica), labo, bedrijfseconomie.

12A

- Voedingsmiddelentechnologie

- Strategisch management

23H

- Tropische plantaardige productie Biowetenschappen: voedingsindustrie

23H

- Animal life

- Tuinbouwkunde

West-VL MA

10A

- Fiscale wetenschappen

_Biotechniek

Biowetenschappen: landbouwkunde

10A

- Accountancy & fiscaliteit

Specifieke accenten: wetenschappen (fysica, chemie, elektromechanica), wiskunde, toegepaste wetenschappen, bedrijfseconomie, ontwerpen.

Biowetenschappen (industrieel ingenieur)

Bestuurskunde en publiek management

- Financieel management 16

Productdesign

Specifieke accenten: humane wetenschappen, (bedrijfs)economie, recht, wiskunde/statistiek, talen.

Handelsingenieur

- Multimediale vormgeving

- Theaterkostuum

West-VL

wat kan je studeren?

West-VL

West-VL MA

23I 24A

25D

24A

(E)

15E

- Elektromechanica

15E

- Elektronica-ICT

15E

- Stedenbouw, ruimtelijke planning en duurzaamheid

15E

Industriële wetenschappen: biochemie

9I 28A

Industriële wetenschappen: bouwkunde

8E 28A

Industriële wetenschappen: chemie

8E 9I 28A

24C*

17B

20H 19D

19D

23I 24A

26B

20H

23I 24A

25D

wat k a n j e s t u d e r en?

Industriële wetenschappen: elektromechanica

VL-Bra & bhg

Limburg

Oost-VL

8E 12A 28A

8E 9I 12A 28A

15E 17B

19D 20H

23I 24A

25D 26B

West-VL

8E 9I 12A

- Automotive engineering

9I 28A

- Elektromechanica

8E 9I 12A 28A

15E

26B

8E 9I 12A 28A

15E 17B

26B 19D 20H

19D 20H

23I 24A

25D 26B

- Elektronica

12A 28A

20H

23I 24A

25D 26B

- ICT

9I 12A 28A

20H

23I 24A

25D 26B

- Multimedia en informatietechnologie

- Automatisering - Elektrotechniek

25D 12A 28A

20H

Limburg

Oost-VL

15C 28D

23B

- Acteren

15C

- Kleinkunst

8I 15C

15C

28D

15B 28D

23A

- Compositie

15B 28D

- Directie

15B 28D

15B 28D 23A

23A

28A

20H

12A 28A

20H

Muziek

- Instrument-zang

15B 28D

- Jazz-lichte muziek

15B 28D

28D

15B

28D

25D 26B

- Muziekpedagogie

23I 24A

25D 26B

- Muziektherapie

23I 24A

25D

- Hernieuwbare energie

- Instrumentenbouw

23I 24A

- Muziektheorie-schriftuur

West-VL BA

23A 23A

23A

- Scheppende muziek

23A

- Uitvoerende muziek

23A

26B

Industriële wetenschappen: industrieel ontwerpen

25D

Industriële wetenschappen: informatica

23I

25D _Nautische wetenschappen

23I

Industriële wetenschappen: kunststoffentechnologie Industriële wetenschappen: landmeten

VL-Bra & bhg

- Woordkunst

- Automotive engineering

Industriële wetenschappen: elektrotechniek

Antwerpen BA

- Regie-schrijven 15E

8E 9I 12A 28A

Specifieke accenten: (vak)cultuur, humane wetenschappen, lichaamstraining, repertoirestudie, vocale en muzikale vorming.

Drama

- Luchtvaarttechnologie Industriële wetenschappen: elektronica-ICT

_Muziek en podiumkunsten_

Antwerpen

- Automatisering

wat kan je studeren?

26B 28A

23I 24A

Industriële wetenschappen: milieukunde

25D

Industriële wetenschappen: nucleaire technologie

19D

- Nucleaire technieken/medische nucleaire technieken

19D

Industriële wetenschappen: textieltechnologie Stedenbouw en ruimtelijke planning

19D

- Landschapsarchitectuur

15E

- Stedenbouwkunde

15E

* enkel de eerste drie semesters van de Bachelor in de industriële wetenschappen

Nautische wetenschappen

23I 15E

25D

19D

- Milieutechnologie-radiochemie

Industriële wetenschappen: verpakkingstechnologie

Specifieke accenten: wetenschappen (fysica, chemie, biologie), wiskunde, toegepaste wetenschappen (elektronica, elektriciteit, scheepsbouw), navigatie, scheepstechniek, economie, en management.

19D

23I

Antwerpen

VL-Bra & bhg

Limburg

Oost-VL

West-VL MA

wat k a n j e s t u d e r en?

1.7.b Studiemogelijkheden aan de universiteiten

_Productontwikkeling

Specifieke accenten: mensen maatschappijvakken, wiskunde, economie, toegepaste wetenschappen (fysica, mechanica, materiaalkunde), ontwerpen.

Productontwikkeling

wat kan je studeren?

Antwerpen

VL-Bra & bhg

Limburg

Oost-VL

West-VL MA

De afkortingen bovenaan de tabellen verwijzen naar de universitaire instellingen in deel 2. Zie hiervoor p. 53. De cijfers in de tabellen geven de studieduur aan in jaren. Eén academiejaar staat voor 60 studiepunten. De bestaande studiegebieden zijn in deze brochure ondergebracht in tien domeinen. Andere verwijzingen i.v.m. de opleidingen vind je terug onderaan elke tabel. Een aantal opleidingen kan je ook volgen in het Engels of het Frans. Raadpleeg de onderwijsinstellingen voor meer informatie. Opleidingen aangeduid met (E) worden uitsluitend in het Engels gegeven.

MA _Archeologie, Geschiedenis, Kunstwetenschappen, Taal- en letterkunde

_ Toegepaste taalkunde

Specifieke accenten: Nederlands, twee vreemde talen (taalkunde, terminologie, taalcontext, vertaalstudie) recht, economie, sociale wetenschappen.

Specifieke accenten: taalkunde (woorden zinsleer, tekststructuur, semantiek), letterkunde, taalbeheersing (woordenschat, spreken, schrijven, uitspraak), cultuurstudie, (kunst)geschiedenis, archeologie, economie, (taal)sociologie, recht, wijsbegeerte, bronnenstudie, methodologie. K.U.Leuven

Antwerpen

VL-Bra & bhg

Limburg

Oost-VL

Journalistiek

10C

Meertalige communicatie Toegepaste taalkunde (1) Tolken

(1)

Vertalen (1)

23G 23G

8B 10C

14A 15D

23G

8B 10C

14A 15D

23G

volgende talen worden aan de verschillende instellingen aangeboden: 8B: Chinees, Duits, Engels, Frans, Italiaans, Nederlands, Portugees, Russisch, Spaans

Afrikaanse talen en culturen Archeologie

14A 14A 15D

(1)

14A 15A

10C 8B 10C

West-VL

Bedrijfscommunicatie

Culturele studies

Europese studies: transnationale en mondiale perspectieven

Geschiedenis

Geschiedenis van de Oudheid

ugent BA

vub

K.U.Leuven hub- KUBrussel Campus Kortrijk

Historische taalen letterkunde

Kunstwetenschappen

Kunstwetenschappen en archeologie

10C: Duits, Engels, Frans, Hongaars, Italiaans, Nederlands, Russisch, Spaans, Standaard Arabisch, Vlaamse Gebarentaal

Langue et littérature françaises

14A: Duits, Engels, Frans, Italiaans, Nederlands, Russisch, Spaans

Linguistics and Literature: English (E)

15D: Deens, Duits, Engels, Frans, Italiaans, Nederlands, Spaans

Literatuur van de moderniteit

23G: Duits, Engels, Frans, Italiaans, Nederlands, Russisch, Spaans, Tsjechisch, Turks

Meertalige professionele communicatie

(F)

Musicologie

Oosterse talen en culturen (°)

Oost-Europese talen en culturen Taal- en letterkunde: 2 talen (1) te kiezen uit Neder- 3 lands, Frans, Engels, Duits, Latijn, Grieks, Italiaans, Spaans, Zweeds

Taal- en regiostudies: Arabistiek en islamkunde

Japanologie

Oude Nabije Oosten

Sinologie

Slavistiek en Oost-Europakunde

3**

uhasselt BA

wat k a n j e s t u d e r en?

K.U.Leuven BA Taalkunde

ugent BA

vub BA

ua BA

Theater- filmwetenschap Vergelijkende moderne letterkunde

K.U.Leuven hub- KUBrussel Campus Kortrijk

uhasselt BA

K.U.Leuven

Cultuurmanagement

Economie, recht en bedrijfskunde

voor master ten minste één taal te kiezen

(1)

1 1

Management Science

K.U.Leuven: alle talen behalve Zweeds

UGent: alle talen

Organisatie en management

VUB: alle talen behalve Grieks en Zweeds

UA: alle talen behalve Latijn, Grieks en Zweeds. Combinatie Italiaans en Spaans wordt niet aangeboden.

K.U.Leuven Campus Kortrijk: alle talen behalve Latijn, Grieks en Zweeds enkel 1ste en 2de bachelor

aan de UA kan je voor de BA Taal en letterkunde naast de combinatie van 2 talen ook 1 taal combineren met Theater-, film- en literatuurwetenschap

(°) Cultuurgebieden: het Nabije Oosten en de Islamwereld; Zuid- en Centraal-Azië; Oost-Azië

_Criminologische wetenschappen, Rechten

Criminologische wetenschappen

vub

ua BA

uhasselt

Toegepaste economische wetenschappen: economisch beleid

Toegepaste economische wetenschappen: handelsingenieur

Toegepaste economische wetenschappen: handelsingenieur in de beleidsinformatica

_Godsdienst, Moraal en Wijsbegeerte

Specifieke accenten: bijbelstudie, theologisch onderzoek, bronnenstudie, menswetenschappen.

K.U.Leuven

_Economische en Toegepaste economische wetenschappen en Verkeerskunde

Specifieke accenten: macro- en micro-economie, bedrijfseconomie, boekhouden, recht, menswetenschappen, (toegepaste) wiskunde, talen, (exacte) wetenschappen.

Godgeleerdheid en godsdienstwetenschappen

Moraalwetenschappen

ugent BA

vub BA

ua BA

Algemene economie

1 1

Applied Economics: Economic Policy (E)

1 1

Bedrijfskunde 1

Business Economics

UGent

VUB

ETF(1)

hub- KUBrussel

UFPG(2)

Wijsbegeerte en moraalwetenschappen

(3)

1 2

Wereldgodsdiensten, interreligieuze dialoog en religiestudie

(1)

CTS(3)

Theology in Evangelical and Pentecostal Studies (E) 1 3

3 3

Evangelische Theologische Faculteit, St.-Jansbergsesteenweg 97, 3001 Leuven – www.etf.edu – Tel. 016 20 08 95 - info@etf.edu

(2)

Beleidseconomie

uhasselt

Wijsbegeerte

Applied Economics : Business administration (E) Bedrijfseconomie

K.U.Leuven hub- KUBrussel Campus Kortrijk

Protestantse godgeleerdheid Samenleving, Recht en Religie

K.U.Leuven

2 3

enkel 1ste en 2de bachelor

2* 1

1 3

enkel 1ste en 2de bachelor

Accountancy en revisoraat

Toegepaste economische wetenschappen: bedrijfskunde

3 3

uhasselt

Verkeerskunde

K.U.Leuven hub- KUBrussel Campus Kortrijk

BA Economie, recht en bedrijfskunde Rechten

ugent

K.U.Leuven hub- KUBrussel Campus Kortrijk

Verzekeringen K.U.Leuven

Toerisme

Specifieke accenten: menswetenschappen, economie, diverse rechtsvakken, rechtsregels, criminologische onderzoeksmethodiek, (talen).

(E)

Toegepaste economische wetenschappen

HUB-KUBrussel: Nederlands, Engels en Duits

Management

talenaanbod per universiteit:

vub

2 3

Informatiemanagement

ugent

Economische wetenschappen

Westerse literatuur

wat kan je studeren?

Faculteit voor Protestantse Godgeleerdheid, Bollandistenstraat 40, 1040 Brussel – www.protestafac.ac.be – Tel. 02 735 67 46 - info@protestafac.ac.be

Continental Theological Seminary, Kasteelstraat 48, 1600 Sint-Pieters-Leeuw - www.ctsem.edu - Tel. 02 334 85 55 - info@ctsem.edu

wat k a n j e s t u d e r en?

wat kan je studeren?

_Medische en Paramedische wetenschappen

_Politieke en Sociale wetenschappen

Specifieke accenten: natuurkunde, biologie, chemie, biochemie, anatomie, fysiologie, cel- en weefselleer, wiskunde, farmacie, genetica, ziekteleer, dierkunde, plantkunde, biomedisch onderzoek, psychologie.

Specifieke accenten: recht, economie, menswetenschappen, wijsbegeerte, geschiedenis, communicatieleer, politicologie, bestuurskunde, statistiek, (talen).

K.U.Leuven BA Adapted Physical Activity (E)

ugent BA

Diergeneeskunde Farmaceutische wetenschappen

Farmaceutische zorg

Geneesmiddelenontwikkeling

2 3

2 (1)

1 3**

Seksuologie

K.U.Leuven

Filmstudies en visuele cultuur

Overheidsmanagement en -beleid

1 3

Politieke en sociale wetenschappen

1 1 3 3

3 3

Sociaal werk

Sociale en culturele antropologie

Sociologie

Vergelijkende en Europese politiek

Vergelijkende en internationale politiek

uhasselt

Politieke wetenschappen

K.U.Leuven hub- KUBrussel Campus Kortrijk

Sociaal-economische wetenschappen 3

Politieke communicatie

2 3

vub

BA EU-studies

ugent

1 3

1 1

2 3

Verpleegkunde en vroedkunde

uhasselt

Management en beleid van gezondheidszorg

(1)

2 3

Management, zorg en beleid in de gerontologie

Tandheelkunde

Gezondheidsvoorlichting en -bevordering

Revalidatiewetenschappen en kinesitherapie

K.U.Leuven hub- KUBrussel Campus Kortrijk

Communicatiewetenschappen

Geneeskunde

Logopedische en audiologische wetenschappen

Biomedische wetenschappen

Lichamelijke opvoeding en bewegingswetenschappen

vub

2 1

_Toegepaste biologische wetenschappen

Specifieke accenten: scheikunde, biologie (planten dierkunde), wiskunde, natuurkunde, aardwetenschappen, economie.

Vanaf het academiejaar 2013-2014 omvat deze masteropleiding 120 studiepunten i.p.v. 60. enkel 1ste en 2de bachelor

** de eerste twee jaren ook te volgen aan KHBO (26A)

K.U.Leuven BA

_Pedagogische wetenschappen en Psychologie

Specifieke accenten: pedagogiek, psychologie, didactiek, filosofie, statistiek, fysiologie.

Aardobservatie

Aquaculture (E)

ugent BA

Agogische wetenschappen Educatieve studies

vub BA

ua BA

K.U.Leuven hub- KUBrussel Campus Kortrijk

uhasselt

Bio-ingenieurswetenschappen (bio-ingenieur): biosysteemtechniek

Opleidings- en onderwijswetenschappen

3 1

Pedagogische wetenschappen

Psychologie

2 2 3

chemie en bioprocestechnologie 3

cel- en genbiotechnologie cel- en gentechnologie

bos- en natuurbeheer 2

landen waterbeheer

Onderwijskunde

vub

Bio-informatica K.U.Leuven

ugent

chemie en voedingstechnologie

katalytische technologie

landbouwkunde

K.U.Leuven hub- KUBrussel Campus Kortrijk

uhasselt

wat k a n j e s t u d e r en?

K.U.Leuven BA

levensmiddelentechnologie

levensmiddelenwetenschappen en voeding

milieutechnologie

Food Technology

ugent BA

ua BA

Nutrition and Rural Development

K.U.Leuven

BA werktuigkunde

werktuigkunde-elektrotechniek

wiskundige ingenieurstechnieken

ugent BA

ua BA

Tropical Natural Resources Management (E)

Water Resources Engineering

Nanowetenschappen en nanotechnologie Nuclear Fusion Science and Engineering Physics (E)

Stedenbouw en ruimtelijk planning

Textile Engineering (E)

BA Engineering Rheology (E)

ugent BA

Biochemie en biotechnologie

vub BA

ua BA

K.U.Leuven hub- KUBrussel Campus Kortrijk

uhasselt

Biologie

Biomoleculaire wetenschappen

Chemie

Fire Safety Engineering

ugent

vub BA

ua BA

3 2

2 2

biomedische ingenieurstechnieken

Fysica

bouwkunde

Geologie

Geomatica en landmeetkunde Informatica

2 3

elektronica en informatietechnologie elektrotechniek

Marine Biodiversity and Conservation (E)

Molecular and Cellular Biophysics

Nematology (E)

2 2

geotechniek en mijnbouwkunde

materiaalkunde

2 3

3 3

2 2

2 2 2

Statistiek

Sterrenkunde

Toegepaste informatica

Wiskunde

Wiskundige informatica *

enkel 1ste en 2de bachelor

Urban Studies

Statistics (E)

fotonica

Marine and Lacustrine Science and Management (E)

civil engineering

Geografie en geomatica

chemie en materialen chemische technologie en materiaalkunde

Geografie

Fysica en sterrenkunde

biomedische technologie

Ecological Marine Management (E)

uhasselt

Computerwetenschappen

K.U.Leuven hub- KUBrussel Campus Kortrijk

1 3

Computerscience

2 3

bedrijfskundige systeemtechnieken en operationeel onderzoek

toegepaste computerwetenschappen

Biodiversity: conservation and restoration

energie

K.U.Leuven

computerwetenschappen

Specifieke accenten: natuurkunde, biologie, scheikunde, biochemie, wiskunde, labo: planten dierkunde, aardkunde, informatica.

_Toegepaste wetenschappen

chemische technologie

_Wetenschappen

Specifieke accenten: wiskunde, wetenschappelijk tekenen, natuurkunde, mechanica, dynamica, organische en anorganische chemie, materiaalkunde.

architectuur

uhasselt

(E)

Ingenieurswetenschappen (burgerlijk ingenieur):

K.U.Leuven hub- KUBrussel Campus Kortrijk

vub

1 2

(E)

Physical Land Resources (E) Rural Development

uhasselt

Milieuwetenschap Molecular Biology (E)

K.U.Leuven hub- KUBrussel Campus Kortrijk

toegepaste natuurkunde

(E)

vub

wat kan je studeren?

2 3

2 2

wat k a n j e s t u d e r en?

2. Hoger beroepsonderwijs

(HBO5-opleidingen)

Deze opleidingen bereiden je voor op het uitoefenen van een beroep. Ze behoren tot het hoger onderwijs en situeren zich qua niveau net onder de professionele bachelors. Het zijn opleidingen van 90 of 120 studiepunten. Breng je zo’n opleiding tot een goed einde, dan behaal je het diploma van gegradueerde. Nu kan je de opleidingen van het hoger beroepsonderwijs alleen in de centra voor volwassenenonderwijs volgen. In de toekomst zullen ook hogescholen deze opleidingen kunnen aanbieden. Een uitzondering daarop is de opleiding hoger beroepsonderwijs voor Verpleegkunde (HBO5-verpleegkunde). Deze opleiding volg je in een school voor voltijds secundair onderwijs en duurt drie jaar in plaats van twee. De opleidingen van het hoger beroepsonderwijs zijn sterk praktijkgericht. Heel wat van die opleidingen geven aansluiting op een verkort leertraject in een professionele bacheloropleiding. Eens je het diploma van gegradueerde hebt behaald, kan je dus een aansluitende bacheloropleiding beginnen; je bent in dat geval van een deel van de opleiding vrijgesteld.

wat kan je studeren?

Meertalig secretariaat

Niet-commercieel management

Ondernemingscommunicatie

Openbare besturen

Rechtspraktijk

Reclame, marketing en public relations

Reisleider

Toeristische gidsen

Verkeerskunde

Verzekeringen

Industriële wetenschappen en technologie Auto-expertise

Bedrijfsautomatisatie

Bouw- en houtconstructie

Bouwkunde

CAD/CAM confectie- en textieltechnieken

Design en Textiel

Elektriciteit

Elektromechanica

Elektronica

Industriële elektronica

Industriële informatica

Luchtvaarttechnieken

Mechanica

Motorvoertuigentechniek

Openbare werken

Telecommunicatietechnieken

Textielproductietechnieken

Topografie

Sociaal - agogisch werk

2.1 Hoger beroepsonderwijs in centra

Agogische bijscholing orthopedagogie

Assistent in de psychologie

voor volwassenenonderwijs

Bibliotheekwezen en documentaire informatiekunde

Maatschappelijk werk

Orthopedagogie

Personeelswerk

Seniorenconsulentenvorming

Sociale readaptatiewetenschappen

Sociaal-cultureel werk

Syndicaal werk

(HBO5)

Deze opleidingen worden modulair georganiseerd. Afhankelijk van de opleiding doe je er ongeveer twee jaar over om het diploma van gegradueerde te behalen. Je kan deze opleidingen zowel in dag-, avond- als gecombineerd onderwijs volgen. Bij het gecombineerd onderwijs wordt een deel van de opleiding in afstandsonderwijs aangeboden. De opleidingen zijn georganiseerd in studiegebieden. Voor de adressen van de consortia voor volwassenenonderwijs zie deel 2 op p. 87 & 88 Op zoek naar een centrum voor volwassenenonderwijs of een opleiding: surf naar www.ond.vlaanderen.be/onderwijsaanbod en www.wordwatjewil.be

Tolk voor doven SPECIFIEKE LERARENOPLEIDING Specifieke lerarenopleiding

2.2 Hoger beroepsonderwijs voor

Biotechniek Biotechnologie

Chemie

Chemie en textiel

Cosmetische wetenschappen

Gezondheidszorg Bijscholing voor verpleegkundigen in de geestelijke gezondheidszorg

Gezondheidszorg voor bejaarden

Kaderopleiding nursing voor gegradueerde/bachelor verpleegkunde: geriatrie en ouderenzorg

Kaderopleiding nursing voor gegradueerde/bachelor verpleegkunde: psychiatrie en geestelijke gezondheidszorg

Kaderopleiding nursing voor gegradueerde/bachelor verpleegkunde of vroedkunde: algemene verzorgingsinstellingen

Orthoptie

verpleegkunde

(HBO5)

Deze opleiding duurt gewoonlijk drie jaar en kan enkel worden georganiseerd in een school voor voltijds secundair onderwijs. De opleiding bestaat uit vijf opeenvolgende modules. Er zijn twee starten instapmomenten per jaar: 1 september en 1 februari. Zo kan je als cursist het opleidingstraject afleggen op je eigen tempo. Toegelaten worden tot de opleiding is ook mogelijk nadat je slaagde voor een toelatingsproef, zonder dat je daarom het secundair onderwijs met succes moet hebben voltooid. Na deze opleiding behaal je het diploma van gegradueerde en kan je op basis van een verkort traject een bacheloropleiding in de verpleegkunde volgen. De cijfers in de tabel na elke opleiding verwijzen naar deel 2 met de lijst van de onderwijsinstellingen vanaf p. 83.

Handelswetenschappen en bedrijfskunde Arbeidsorganisatie

Bank, beurs en financiën

Bedrijfsbeleid

Bedrijfsorganisatie

Beurs en financiën

Boekhouden

Boekhouden-fiscaliteit

Fiscale wetenschappen

Gids

Hotel- en cateringmanagement

Informatica

Informatica-programmering

Logistiek, transport en mobiliteit

Marketing

Hoger beroepsonderwijs voor verpleegkunde

Antwerpen

VL-Bra & bhg

Limburg

Oost-VL

West-VL

33-34-35-3637-38

38A-39-40

41-42-43

44-45-45A45B-45C-4647-49A-49B

48-48A-48B49-49C-50-5152-52A

wat k a n j e s t u d e r en?

3 Secundair-na-secundair

wat kan je studeren?

_Se-n-Se KSO Audiovisuele vormgeving

Secundair-na-secundair (afgekort: Se-n-Se) staat voor het geheel van korte opleidingen binnen de derde graad technisch en kunstsecundair onderwijs. Ze komen in de plaats van de vroegere specialisatiejaren van het technisch en kunstsecundair onderwijs; ze zijn sterk beroepsgericht en bevinden zich qua niveau tussen het secundair en hoger beroepsonderwijs in. Je kan deze opleidingen volgen in een instelling voor secundair onderwijs en je behaalt er een certificaat mee.

Op dit moment duren alle opleidingen Se-n-Se één jaar (of: twee semesters); in de toekomst kunnen Se-n-Se opleidingen één tot drie semesters duren. Gewoonlijk heb je twee starten instapmomenten per jaar: 1 september en 1 februari. Het hangt echter van de school af of er daadwerkelijk op 1 februari opnieuw met de opleiding wordt begonnen. Toegelaten worden tot een Se-n-Se vanuit het zesde leerjaar secundair onderwijs, beperkt zich tot studierichtingen van hetzelfde studiegebied. Overstappen vanuit het zesde leerjaar naar een Se-n-Se van een ander studiegebied kan alleen op voorwaarde dat de ‘toelatingsklassenraad’ van die Se-n-Se daarover een gunstige beslissing nam. Er zijn 2 mogelijkheden voor iemand zonder diploma secundair onderwijs om tot een Se-n-Se toegelaten te worden: - slagen voor een toelatingsproef die door de toelatingsklasseraad wordt georganiseerd of - gunstige beslissing van de toelatingsklasseraad op basis van EVC (= Eerder Verworven Competenties) of EVK (= Eerder Verworven Kwalificaties). EVC of EVK kan ook leiden tot vrijstelling van bepaalde programma-onderdelen.

Grafische vormgeving

4. Secundair onderwijs – vierde graad beroepssecundair onderwijs Deze graad bestaat uit de tweejarige opleidingen modevormgeving en plastische kunsten. Afhankelijk van je vooropleiding behaal je er een studiegetuigschrift of een diploma van secundair onderwijs mee. Uiterlijk vanaf het schooljaar 2012-2013 wordt de vierde graad geleidelijk aan afgebouwd.

Antwerpen Modevormgeving (2 jaar)

29-30

Plastische kunsten (2 jaar)

VL-Bra & bhg

Limburg

Oost-VL

West-VL 31

De cijfers in de tabel na elke opleiding verwijzen naar deel 2 met de lijst van de onderwijsinstellingen op p. 82.

_Se-n-Se TSO Administratie vrije beroepen

Agro- en groenbeheer

Animatie in de ouderenzorg

Apotheekassistent

Agro- en groenmechanisatie Assistent voedingsindustrie

Audio-, video- en teletechnieken

Automotive

Bakkerijtechnieken

Biochemie

Bouw constructie- en planningstechnieken

Butler-Intendant

Chemische procestechnieken

Commercieel webverkeer

Computergestuurde mechanische productietechnieken

Contactologie-optometrie

Creatie en patroonontwerpen

Dentaaltechnieken en supra-structuren

Esthetische lichaamsverzorging

Gestandaardiseerde en geprogrammeerde druktechnieken

Grime

Haventechnieken

Hotelbeheer

Hout constructie- en planningstechnieken Industriële computertechnieken

Immobiliënbeheer

Industriële bouwtechnieken

Industriële elektronicatechnieken

Industriële koeltechnieken

Industriële onderhoudstechnieken

Industriële warmtetechnieken

Integrale veiligheid *

Interactieve multimediatechnieken

Internaatswerking

Internationaal transport en goederenverzending

KMO-administratie

KMO-ondernemerschap

Kunststofvormgevingstechnieken

Leefgroepenwerking

Mechanica constructie- en planningstechnieken

Medico-sociale administratie

Netwerkbeheer Regeltechnieken

Orthopedische instrumenten

Public relations

Rotatiedruktechnieken

Sportclub- en fitnessbegeleider

Stuur- en beveiligingstechnieken

Tandartsassistentie

Tekst- en beeldintegratietechnieken

Textielveredeling en breikunde

Textielvormgevingstechnieken

Toegepaste autotechnieken

Toerisme en organisatie

Toerisme en recreatie

Verkoop en distributie

Vleeswarentechnieken

Vliegtuigtechnicus

Voedselbehandeling

Water- en luchtbeheersingstechnieken

Weg- en waterbouwtechnieken *

Indien geslaagd voor de toelatingsproef biedt deze opleiding de mogelijkheid om reeds verschillende vrijstellingen te bekomen voor de toelatingsproeven van brandweer en politie.

5. Secundair onderwijs voorbereidend jaar op het hoger onderwijs Bepaalde studierichtingen uit het hoger onderwijs veronderstellen heel wat voorkennis of vaardigheden vanuit het secundair onderwijs. Voor wie deze onvoldoende in de gevolgde studierichting heeft kunnen verwerven, bestaan er voorbereidende jaren.

Ze bereiden meestal voor op studierichtingen waarvoor er bijzondere toelatingsvoorwaarden worden gesteld (bv. in de vorm van een toelatingsexamen). Deze opleiding duurt één jaar. De voorbereidende jaren zijn: Bijzondere wetenschappelijke vorming Bijzondere beeldende vorming Bijzondere muzikale vorming Voorbereidende divisie van de Koninklijke Militaire School Bijzondere vorming dans Bijzondere vorming woordkunst-drama

wat k a n j e s t u d e r en?

wat kan je studeren?

6. Secundair onderwijs specialisatiejaren

7. Secundair onderwijs tweede

derde graad beroepssecundair onderwijs

kwalificatie derde graad

Na het zesde leerjaar kan je aansluitend een zevende specialisatiejaar (derde leerjaar van de derde graad) in het beroepssecundair onderwijs volgen. De toelating tot het zevende jaar is beperkt tot studierichtingen van hetzelfde studiegebied. Overstappen naar een zevende specialisatiejaar van een ander studiegebied kan enkel mits gunstige beslissing van de toelatingsklassenraad van het specialisatiejaar.

Leerlingen die in het secundair onderwijs de derde graad van het aso, tso, bso of kso beëindigd hebben, kunnen opnieuw starten in een eerste jaar of in een tweede jaar (onder bepaalde voorwaarden) van de derde graad van het aso, tso, het kso of het bso.

Een overzicht van alle bestaande studierichtingen in de derde graad aso, tso, bso en kso vind je via www.ond.vlaanderen.be/onderwijsaanbod Specialisatiejaren hebben tot doel leerlingen een bijkomende en meer gespecialiseerde vorming te geven en op die manier beter voor te bereiden op de arbeidsmarkt. De aandacht gaat naar praktijkvakken en stages naast een beperkt aantal uren algemene vorming. Er bestaat ook een zevende jaar bso (naamloos leerjaar). Heb je een specialisatiejaar succesvol beëindigd, dan kan je afhankelijk van je vooropleiding een diploma van secundair onderwijs behalen of een studiegetuigschrift. In het geval van het naamloos leerjaar is dat evenwel alleen een diploma van secundair onderwijs. 7de specialisatiejaren bso Auto-elektriciteit

Banketaannemer-traiteur

Banketbakkerij-chocoladebewerking

Bedrijfsgrafiek

Bedrijfsvloeren en waterdichte bekuipingen

Bedrijfsvoertuigen

Beperkte kustvaart

Bijzonder transport

Bijzondere schrijnwerkconstructies

Bloemsierkunst

Bosbouw en bosbeheer

Bouw historische muziekinstrumenten

Carrosserie- en spuitwerk

Composietverwerking

Computergestuurde werktuigmachines

Dakwerken

Decoratie en restauratie schilderwerk

Decor- en standenbouw

Dieetbakkerij

Diesel- en LPG-motoren

Fotolassen

Geautomatiseerde diamantbewerking en kwaliteitsanalyse

Gemeenschapsrestauratie

Gespecialiseerde dierenverzorging

Grafische opmaaksystemen

Haarstilist

Hotelonthaal

Industrieel onderhoud

Industriële elektriciteit

Industriële houtbewerking

Instellen van textielmachines

Interieurinrichting

Juwelencreatie

Kantooradministratie en gegevensbeheer

Kinderzorg

Koeltechnische installaties

Land- en tuinbouwmechanisatie

Logistiek

Manegehouder-rijmeester

Matrijzenbouw

Mecanicien voor onderhoud en herstel van motorfietsen

Mechanische en hydraulische kranen

Meerkleurendruk-drukwerkveredeling

Metaal- en kunststofschrijnwerk

Meubelgarneren

Mode- en maatkleding heren

Mode-verkoop

Modelmakerij

Modespecialisatie en trendstudie

Non-ferro metalen dakbedekkingen

Organisatie-assistentie

Pijpfitten-lassen-monteren

Publiciteit en illustratie

Renovatie bouw

Restaurantbedrijf en drankenkennis

Restauratie bouw

Restauratie muziekinstrumenten

Restauratie van meubelen

Restauratie van schrijnwerk

Scheeps- en havenwerk

Schipper-motorist

Slagerij-fijnkosttraiteur

Specialiteitenrestaurant

Stijl- en designmeubelen

Thuis- en bejaardenzorg/zorgkundige

Topsport-sportbegeleider

Tuinaanleg en -onderhoud

Tuinbouwproductie

Uurwerkherstelling

Veehouderij en landbouwteelten

Veiligheidsberoepen *

Verkoop en vertegenwoordiging

Verwarmingsinstallaties

Wegenbouwmachines

Wereldgastronomie

Winkelbeheer en etalage

Zeefdruk

* Om deze opleiding te starten moet je slagen in een toelatingsproef.

8. Secundair volwassenenonderwijs Het secundair volwassenenonderwijs biedt een brede waaier van opleidingen aan, die gegroepeerd zijn in studiegebieden en die cursisten in staat stellen een erkend diploma, getuigschrift of certificaat te behalen. Het wordt georganiseerd door de centra voor volwassenenonderwijs.

Het secundair volwassenenonderwijs wordt modulair georganiseerd. De leerstof wordt onderverdeeld in een aantal modules. Meerdere modules vormen samen een opleiding. Het centrum is vrij om een module over een gedeelte van het jaar,over een heel jaar of over meerdere jaren te spreiden. Dit betekent dat de modules op verschillende ogenblikken van het jaar kunnen starten. Dankzij deze structuur kan de cursist zelf het studiepakket samenstellen en de duur van de studie bepalen. Voor meer informatie contacteer je best de centra. De modules kunnen georganiseerd worden in contactonderwijs of in gecombineerd onderwijs. Bij contactonderwijs worden alle lessen in het centrum gegeven. Bij gecombineerd onderwijs wordt een deel van de module in de klas gegeven en een deel van de module kan zelfstandig verwerkt worden, thuis of in een open leercentrum. Tot en met het schooljaar 2011-2012 worden in het volwassenenonderwijs ook nog lineaire opleidingen georganiseerd. Lineaire opleidingen omvatten een of meerdere leerjaren. De lessen zijn gespreid over 32 tot 40 weken in de periode begin september-einde juni. Je vindt hier ook het studiegebied algemene vorming terug. Dat is de nieuwe naam voor het vroegere tweedekansonderwijs. De opleidingen van dit studiegebied bieden volwassenen van minimum 18 jaar de kans om nog een diploma secundair onderwijs te behalen.

De studiegebieden in het secundair volwassenenonderwijs zijn: Algemene vorming

Auto

Bijzondere educatieve noden

Boekbinden

Bouw

Chemie

Decoratieve technieken

Diamantbewerking

Grafische technieken

Handel

Hout

Huishoudelijk onderwijs

wat k a n j e s t u d e r en?

Informatie- en communicatietechnologie

Juwelen

Kant

Koeling en warmte

Land- en tuinbouw

Lederbewerking

Lichaamsverzorging

Maritieme opleidingen

Mechanica-elektriciteit

Mode

Muziekinstrumentenbouw

Nederlands tweede taal

Personenzorg

Smeden

Talen richtgraad 1 en 2

Talen richtgraad 3 en 4

Textiel

Toerisme

Voeding

Voor de adressen van de consortia voor volwassenenonderwijs zie deel 2 op p. 87 & 88 Op zoek naar een centrum voor volwassenenonderwijs of een opleiding surf naar www.ond.vlaanderen.be/onderwijsaanbod en www.wordwatjewil.be

9. Opleidingen tot uniformberoepen De opleidingen tot uniformberoepen (Defensie, Politie) zijn pas toegankelijk na een bepaalde toelatingsprocedure (selectieproeven of toelatingsexamens).

Alle info is terug te vinden op de websites. Voor de lijst met de adressen zie deel 2 op p. 86 & 87.

9.1 DEFENSIE (www.mil.be)

wat kan je studeren?

9.2 POLITIE (WWW.JOBPOL.BE)

De Lokale en de Federale Politie vormen samen de Geïntegreerde Politie. Het operationele kader bestaat uit politieambtenaren die in vier kaders zijn verdeeld: - het agentenkader: Agenten van Politie (beperkte politiebevoegheid), - het basiskader: Inspecteurs van Politie - het middenkader: Hoofdinspecteurs van Politie (interne promotie) en Hoofdinspecteurs van Politie met bijzondere specialisatie (externe werving op basis van bepaalde diploma’s bachelor). - het officierskader :Commissarissen en hoofdcommissarissen van Politie (Interne promotie en externe werving op basis van een masterdiploma). Deze politieambtenaren zijn bevoegd voor de uitoefening van opdrachten van gerechtelijke en bestuurlijke politie. Om te kunnen behoren tot het operationeel kader, zowel bij de Federale als de Lokale Politie, moet je voldoen aan enkele algemene toelatingsvoorwaarden. Wie slaagt voor het geheel van de selectieproeven (4) kan een politieopleiding volgen in een van de politieacademies, conform het gepostuleerde niveau. Naast het operationele kader is er ook administratief en logistiek kader (CaLog). Dit CaLog kader bestaat uit vier niveaus: niveau D : geen diplomavereiste niveau C : op basis van een diploma 6 jaar secundair onderwijs niveau B: op basis van een bachelordiploma niveau A : op basis van een masterdiploma Er zijn verschillende functies in dit CaLog kader waarvoor je kan postuleren.

10. Kerkelijk hoger onderwijs

A. Officier Beroepsofficier via normale werving (via de Koninklijke Militaire School te Brussel) - Polytechnische faculteit (burgerlijk ingenieur) - Faculteit sociale en militaire wetenschappen (master)

Deze opleidingen veronderstellen een sterk religieuze ingesteldheid. Zij leiden naar een taak als bedienaar of naar onderwijsberoepen.

Beroepsofficier via normale werving (via een burgerschool) - Master in de nautische wetenschappen via de Hogere Zeevaartschool te Antwerpen

10.1 Rooms-katholieke godsdienst

- Industrieel ingenieur via een industriële hogeschool - Arts, tandarts, apotheker, dierenarts via een burgeruniversiteit Officier van het hulpkader (Piloot of Luchtverkeersleider) Beroepsofficier via bijzondere werving (op basis van masterdiploma) * B. Onderofficier (Koninklijke School voor Onderofficieren te Sint-Truiden/Centrum voor basisopleiding kader) Beroepsonderofficier via de normale werving - Technisch Onderofficier - Niet-technisch Onderofficier Beroepsonderofficier via bijzondere werving (op basis van diploma hoger onderwijs (professionele bachelor) ** C. SOLDAAT OF MATROOS Soldaat of matroos beroepsstatuut Soldaat of matroos kortetermijnstatuut *

2 cycli

** 1 cyclus

Priester

6 à 7 jaar

De opleiding tot priester kan gevolgd worden aan het: * Grootseminarie, Potterierei 72, 8000 Brugge (intern) Tel. 050 33 03 62 of 050 33 05 21 - www.grootseminariebrugge.be - grootseminarie.brugge@kerknet.be * Johannes XXIII-Seminarie , Herestraat 51, 3000 Leuven Tel. 016 31 02 00 - Fax 016 31 02 0 - www.kerknet.be - etienne.keyse@scarlet.be Wie een lerarendiploma heeft, maar geen lesbevoegdheid voor godsdienst, kan deze behalen via een deeltijdse aanvullende opleiding. Wie een diploma hoger onderwijs heeft, andere dan de lerarenopleiding, kan eveneens een aangepast programma volgen tot godsdienstleraar. Voor info: www.kerknet.be

wat k a n j e s t u d e r en?

10.2 Protestantse godsdienst

wat kan je studeren?

_Leertijd

Predikant

5 jaar

“Kerkelijk werk”

2/3 jaar

Godsdienstleraar - voor het lager onderwijs

4 jaar

- voor het secundair onderwijs

4 jaar

De opleidingen Bedienaar en Kerkelijk werk worden aangeboden in: * Instituut voor Bijbelse Vorming (IBV), Sint-Janbergsesteenweg 97, 3001 Leuven Tel. 016 20 08 95 - www.ibvleuven.be - info@ibvleuven.be * Evangelische Theologische Faculteit (ETF), Sint-Janbergsesteenweg 97, 3001 Leuven Tel. 016 20 08 95 - www.etf.edu - info@etf.edu * Faculteit voor Protestantse Godgeleerdheid, Bollandistenstraat 40, 1040 Brussel Tel. 02 735 67 46 - www.protestafac.ac.be - info@protestafac.ac.be Godsdienstleraar voor het lager onderwijs kan gevolgd worden aan: * Instituut voor Bijbelse Vorming (IBV), Sint-Janbergsesteenweg 97, 3001 Leuven Tel. 016 20 02 95 - www.ibvleuven.be - info@ibvleuven.be * Faculteit voor Protestantse Godgeleerdheid, Bollandistenstraat 40, 1040 Brussel Tel. 02 735 67 46 - www.protestafac.ac.be - info@protestafac.ac.be Godsdienstleraar voor het secundair onderwijs kan enkel gevolgd worden aan: * Evangelische Theologische Faculteit ( ETF), Sint-Janbergsesteenweg 97, 3001 Leuven Tel. 016 20 08 95 - www.etf.edu - info@etf.edu * Faculteit voor Protestantse Godgeleerdheid, Bollandistenstraat 40, 1040 Brussel Tel. 02 735 67 46 - www.protestafac.ac.be - info@protestafac.ac.be Via onderstaande link vind je alle bekwaamheidsbewijzen voor de godsdienstvakken terug. www.ond.vlaanderen.be/bekwaamheidsbewijzen/database/GZ_diploma.asp

11.SYNTRA-opleidingen In de SYNTRA-opleidingen staat praktijk centraal. De docenten zijn vakmensen, ondernemers die zelf elke dag in de praktijk van hun eigen zaak staan. De meeste opleidingen bestaan uit verschillende modules waaruit de cursist kan kiezen volgens zijn noden en interesses.

De leertijd, ook wel ‘leercontract’ genoemd, is een praktijkgerichte voorbereiding op een leven als werknemer of ondernemer. De leertijd koppelt een praktijkopleiding in een onderneming (4 dagen per week) aan een theoretische vorming (meestal 1 dag per week) in een SYNTRA-campus. Leertijdopleidingen gaan overdag door. De leertijd duurt een tot drie jaar en is voor jongeren tussen 15 en 25 jaar. Je kan in de leertijd een gelijkwaardig getuigschrift 2de graad secundair onderwijs, een studiegetuigschrift 2de leerjaar 3de graad secundair onderwijs en een diploma secundair onderwijs behalen. Hiervoor moet je aan enkele voorwaarden voldoen (kijk op www.leertijd.be). De onderwijsstudiebewijzen geven meer mogelijkheden om verder te studeren in secundair en hoger onderwijs, en voor een job bij de overheid. Bovenop de voltijdse dagopleidingen, de leertijd en de ondernemingsopleiding, biedt SYNTRA nog een ruime waaier van korte cursussen en bijscholingen. Surf naar www.syntra.be of contacteer de SYNTRA-campus in jouw buurt voor het volledige aanbod.

12. Opleidingen ingericht door de VDAB De Vlaamse Dienst voor Arbeidsbemiddeling en Beroepsopleiding (VDAB) geeft opleidingen aan werkzoekenden en aan werknemers die zich willen om- of bijscholen. Een opleiding kan je kansen op de arbeidsmarkt gevoelig doen stijgen. Ongeacht of je werk zoekt of gewoon hogerop wilt. Daarom doet de VDAB er alles aan om het aanbod van zijn opleidingen uit te breiden en te verbeteren. Aangepast aan jouw persoonlijke behoeften en de eisen van het moderne bedrijfsleven. Zo maakt de VDAB elk jaar het verschil voor duizenden mensen.

Op www.vdab.be/opleidingen vind je een uitgebreid aanbod van opleidingen. Je kan er uitgebreid zoeken via verschillende opties zoals vakgebied, trefwoorden, regio, ... De duur van de opleidingen kan variëren van enkele dagen tot enkele maanden. In overleg met een instructeur kies je de meest efficiënte opleiding. Wil je leren via het internet, in groep of via een combinatie van beide? De VDAB zoekt samen met jou de ideale formule. Voor de meeste opleidingen doe je een gemotiveerde aanvraag of doorloop je een procedure. Na een succesvolle opleiding ontvang je een getuigschrift. Voor bepaalde opleidingen krijg je zelfs een wettelijk erkend certificaat. Een extra troef bij het solliciteren! Voor meer informatie, surf naar www.vdab.be/contact voor een opleidingscentrum in jouw buurt. Wil je eerst nog wat informatie over het reilen en zeilen op de arbeidsmarkt? Ga dan naar p. 126 & 127.

13. Privé-onderwijs _Ondernemersopleiding

In een ondernemersopleiding leer je hoe je een eigen zaak, opzet, uitbouwt en leidt. De opleiding omvat twee delen: een cursus bedrijfsbeheer en een deel beroepskennis. De cursus bedrijfsbeheer gaat over de beheersaspecten van je onderneming. In de beroepsgerichte vorming staat specifieke vakkennis centraal. De meeste opleidingen duren twee tot drie jaar en kunnen zowel overdag als ’s avonds worden gevolgd. Een stageovereenkomst biedt je de mogelijkheid om bijkomende ervaring op te doen binnen een onderneming. _Voltijdse dagopleidingen

Vanaf 18 jaar kunnen jongeren ondernemersopleidingen volgen in een voltijds onderwijstempo (dagopleidingen). Deze opleidingen zijn vooral interessant voor jongeren die, na hun secundair onderwijs, willen kiezen voor méér praktijk en minder theorie. De meeste opleidingen duren een tot twee jaar. Er is ook een praktijkstage voorzien. Na afloop ontvang je een ondernemersdiploma. De meeste dagopleidingen voldoen bovendien aan de voorwaarden voor het behouden van de kinderbijslag.

Het privé-onderwijs (al dan niet schriftelijk) is in ons land niet wettelijk gereglementeerd. Deze instellingen leveren geen wettelijk erkende diploma’s af, tenzij ze erkend zijn door het Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming. Het aanbod is zeer verscheiden, zowel naar de aard van de opleidingen, de lesmodaliteiten als de prijs.

wat k a n j e s t u d e r en?

wat kan je studeren?

14. Studeren en stage lopen in het

15. Flexibel studeren

buitenland

15.1 Flexibele leerroutes Bij de inschrijving aan een instelling van hoger onderwijs kan je kiezen uit verschillende soorten contracten:

Er bestaat een waaier aan mogelijkheden om tijdens je studies of na je diploma hoger onderwijs in het buitenland te studeren. Wil je meer weten, surf dan naar www.ond.vlaanderen.be/infolijn/faq/buitenland

Als je in het buitenland wilt studeren of een stage wilt volgen, moet je in de meeste gevallen zelf op zoek gaan naar een buitenlandse onderwijsinstelling. Wil je gaan studeren in een Europees land, dan kan je terecht op www.enic-naric.net Daar staat per land een lijst van de erkende opleidingen en instellingen voor hoger onderwijs. Op www.ec.europa.eu/ploteus en www.euroguidance.be vind je meer over de leermogelijkheden binnen de Europese ruimte. Voor landen buiten Europa neem je rechtstreeks contact op met de ambassade of het consulaat van het gastland in Brussel of met Belgische ambassades in het buitenland. Op www.diplomatie.belgium.be vind je zowel de adressen van de buitenlandse ambassades in België als de adressen van Belgische ambassades in het buitenland. In de brochure ‘Aanpakken en Wegwezen’ van de vzw JINT (Grétrystraat 26, 1000 Brussel, tel. 02 209 07 20) staat een overzicht van internationale sites waarop je informatie over onderwijs, opleidingen en onderwijsinstellingen in het buitenland kan vinden. Surf naar www.jint.be voor meer informatie. Bij de planning van je buitenlands project krijg je sinds kort hulp van ‘Kamiel’. Op www.kamiel.info krijg je hulp om je paperassen en administratie in orde te krijgen voor je naar het buitenland vertrekt. Je vindt er basisinfo over de volgende thema’s: kinderbijslag, wachttijd, wacht- werkloosheidsuitkeringen, ziekteverzekering, belastingen, reis- en verblijfsdocumenten. EUROPASS biedt je een Europass-Mobiliteit aan als bewijs van een Europese stage of leerervaring. De Europass-Mobiliteit moet aangevraagd worden door de organisatie die je naar het buitenland begeleidt, vooraleer je vertrekt. Europass biedt je ook een portfolio van documenten aan die je helpen om je ervaringen, taalkennis en kwalificaties duidelijk te maken in andere Europese landen. Europass is van toepassing in alle landen van de Europese Unie, de kandidaat- lidstaten en de landen van de Europese Economische Ruimte. Surf naar www.europass-vlaanderen.be Europass heeft ook een Europese website waar je je Europass- CV en Europass-Taalpaspoort kunt invullen. Surf naar www.europass.cedefop.europa.eu Informeer je zeker of je buitenlands diploma of getuigschrift gelijkwaardig is met een Vlaams diploma of getuigschrift. Op www.ond.vlaanderen.be/infolijn/faq/gelijkwaardigheid vind je hierover uitgebreide uitleg en nuttige doorverwijzingen. Bovenstaande helpt je op weg als je op eigen houtje beslist verder te studeren in het buitenland. Maar neem ook eens een kijkje op de site van EPOS: www.epos-vlaanderen.be Daar vind je heel wat internationale programma’s waaraan Vlaamse universiteiten en hogescholen deelnemen.

- een diplomacontract: je schrijft je in met het oog op het behalen van een diploma van een opleiding en volgt de lessen, stages,... Je kan rekenen op begeleiding van de instelling. - een creditcontract: je schrijft je in met het oog op het behalen van een creditbewijs voor één of meerdere opleidingsonderdelen, los van de opleiding. Je kan rekenen op begeleiding van de instelling voor de opleidingsonderde(e)l(en) waarvoor je een creditcontract hebt afgesloten. - een examencontract: je schrijft je in voor het afleggen van examens met het oog op het behalen van hetzij een diploma van een opleiding, hetzij een creditbewijs voor één of meerdere opleidingsonderdelen. Je volgt de lessen niet. Je legt enkel de examens af. Bepaalde opleidingsonderdelen komen omwille van hun aard (bv. een practicum) niet in aanmerking voor een examencontract. De instelling legt in de onderwijsregeling vast over welke opleidingsonderdelen het gaat en motiveert dat ook. - je kan contracten combineren.

Je kan in het hoger onderwijs via een flexibele leerroute een diploma of een creditbewijs behalen. De instelling bepaalt zelf hoe ze de flexibele leertrajecten aanbiedt. De flexibilisering van het hoger onderwijs laat jou als student toe zelf je studieprogramma samen te stellen. Je moet dus niet noodzakelijk een voltijds studieprogramma volgen. Je bepaalt zelf voor hoeveel studiepunten je inschrijft, naargelang je capaciteiten en de tijd die je aan je studie kan besteden. Als je om de een of andere reden geen (voltijds) dagonderwijs kan volgen, zijn er ook mogelijkheden om toch een diploma hoger onderwijs te behalen. Zo kan je met een hogeschool of universiteit een examencontract afsluiten. Dat betekent dat je je enkel inschrijft voor het afleggen van examens en dus geen lessen volgt. Enkele instellingen hoger onderwijs ontwikkelden een aanbod in begeleide zelfstudie waarbij je ook ruimte vrijhoudt voor practica en stages. Soms kan je opleidingen ook via afstandsonderwijs volgen. Sommige instellingen bieden bepaalde opleidingen ook aan in weekend- of avondonderwijs. Andere instellingen maken de combinatie van studeren met andere zaken mogelijk door bv. alle lessen op één dag per week te groeperen of specifieke trajecten voor werkstudenten aan te bieden. Informeer je dus bij de hogescholen en de universiteiten zelf voor de concrete mogelijkheden over flexibele leertrajecten. Contactgegevens vind je in deel 2 van deze brochure. De opleidingen die volgens een flexibele leerroute worden ingericht, kan je opzoeken op www.destapgent.be/wijzer (via Trefwoorden, onder de letter F) en op www.studiekiezer.be Studietrajecten die zich specifiek richten op werkstudenten, kan je terugvinden op www.hogeronderwijsregister.be

15.2 Open Universiteit NEDERLAND De Open Universiteit Nederland biedt geaccrediteerde academische opleidingen in afstandsonderwijs aan voor volwassenen die werk en/of gezin met hun studies willen combineren. Om een maximale toegankelijkheid te realiseren is de Open Universiteit Nederland zeer flexibel georganiseerd. Wie studeert aan de Open Universiteit Nederland is niet gebonden aan vaste uren of een vaste studieplaats. Het onderwijs wordt aangeboden in de vorm van zelfstudiepakketten die je studeert waar en wanneer je wil. De student bepaalt in ruimte mate zelf zijn studietempo. Bij de Open Universiteit Nederland kan je een academische bachelor en een master behalen in de studierichtingen psychologie, arbeids- en organisatiepsychologie en gezondheidspsychologie, informatica, Nederlands recht, cultuurwetenschappen, milieuwetenschappen en managementwetenschappen. Naast de bachelor- en masteropleidingen biedt de Open Universiteit Nederland nog kortlopende opleidingen aan. De meeste cursussen kunnen ook afzonderlijk gevolgd worden.

wat k a n j e s t u d e r en?

De afgeleverde diploma’s zijn Nederlandse diploma’s. Het is belangrijk dat je je goed informeert over de erkenning en gelijkwaardigheid van je Nederlands diploma in Vlaanderen. Het is niet zo dat je Nederlands diploma automatisch erkend wordt in Vlaanderen, je moet de gelijkwaardigheid ervan aanvragen. Surf naar www.ond.vlaanderen.be/hogeronderwijs/NARIC voor meer uitleg over de erkenning en gelijkwaardigheid van buitenlandse diploma’s. Beide ministers hebben afgesproken om te komen tot wederzijdse automatische erkenning van diploma’s. Via de website www.openuniversiteit.be vind je meer informatie over het cursusaanbod van de Open Universiteit Nederland.

15.3 Examencommissies Bepaalde diploma’s, getuigschriften en attesten kan je niet alleen behalen door opleiding te volgen, maar ook door je individueel voor te bereiden en de examens via een examencommissie af te leggen. _De Examencommissie van de Vlaamse gemeenschap voor het voltijds secundair onderwijs

Deze examencommissie, die deel uitmaakt van het Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming, richt examens in die leiden naar: - het getuigschrift van de eerste graad secundair onderwijs - het getuigschrift van de tweede graad secundair onderwijs - het diploma secundair onderwijs (aso, tso, kso en bso) - het diploma van gegradueerde (hoger beroepsonderwijs, verpleegkunde) - het attest van slagen in een toelatingsproef voor het hoger beroepsonderwijs, opleiding verpleegkunde. Een diploma behaald via de Examencommissie van de Vlaamse gemeenschap is evenwaardig aan hetzelfde diploma behaald op school. Meer info vind je op de website www.ond.vlaanderen.be/secundair/examencommissie

_De Centrale Examencommissie van de Federale Overheidsdienst Economie, KMO, Middenstand en Energie

Denk je eraan om een handels- of ambachtsonderneming op te starten, dan moet je eerst bewijzen dat je beschikt over de nodige kennis van bedrijfsbeheer. Heb je in het secundair onderwijs geen attest bedrijfsbeheer behaald en wens je daarvoor geen opleiding te volgen, dan kan je bij de Centrale Examencommissie van de FOD Economie, KMO, Middenstand en Energie het examen over de basiskennis van het bedrijfsbeheer afleggen. Als je slaagt, krijg je een getuigschrift. Als je onderneming ook een gereglementeerd beroep uitoefent, dan moet je naast de basiskennis van het bedrijfsbeheer, ook de beroepsbekwaamheid van het gereglementeerde beroep bewijzen. Ben je niet in het bezit van een diploma dat verwijst naar het gereglementeerd beroep dat je wil uitoefenen, en beschik je niet over de juiste praktijkervaring, dan kan je de beroepsbekwaamheid ook bewijzen door een examen af te leggen voor de Centrale Examencommissie van de FOD Economie, KMO, Middenstand en Energie. Voor de uitoefening van sommige activiteiten is bovendien een vergunning of melding vereist. Meer info vind je in de rubriek Ondernemen op www.economie.fgov.be Voor studenten die met een examencontract studeren (zie flexibele leerroutes op p. 49) moet de universiteit of hogeschool een examencommissie organiseren.

s e i K jij

wattwil ... ech

DEEL 2 WAAR KAN JE STUDEREN ? LIJST VAN DE ONDERWIJSINSTELLINGEN

WAT KAN JE STUDEREN ?

Dit deel bevat een overzicht van de onderwijsinstellingen. Je vindt er achtereenvolgens de universiteiten, de hogescholen en de secundaire scholen met een vierde graad beroepssecundair onderwijs en de instellingen HBO 5-verpleegkunde. Ze werden gerangschikt volgens oplopend nummer. Deze nummers/codes werden ook gebruikt in deel 1.

1. UNIVERSITEITEN 1 KUB

HUB-KUBRUSSEL Campus Stormstraat Stormstraat 2, 1000 Brussel Tel. 02 210 12 11 www.hubrussel.be - info@hubrussel.be

2. K.U.LEUVEN

KATHOLIEKE UNIVERSITEIT LEUVEN Dienst Studie-advies Naamsestraat 80 bus 5415, 3000 Leuven Tel. 016 32 43 11 www.kuleuven.be - studieadvies@kuleuven.be

2A K.U.LEUVEN CAMPUS KORTRIJK

K.U.LEUVEN CAMPUS KORTRIJK

3 UHASSELT

UNIVERSITEIT HASSELT

Campus Kortrijk - Dienst voor studieadvies E. Sabbelaan 53 Lokaal A111, 8500 Kortrijk Tel. 056 24 61 38 www.kuleuven-kortrijk.be - info@kuleuven-kortrijk.be

Campus Diepenbeek Agoralaan - Gebouw D, 3590 Diepenbeek Tel. 011 26 81 11 - Gratis nummer: 0800 97 730 www.uhasselt.be - info@uhasselt.be

4 UGENT

UNIVERSITEIT GENT Adviescentrum Voor Studenten St.-Pietersnieuwstraat 33, 9000 Gent Tel. 09 331 00 31 www.ugent.be - acs@ugent.be

5 UA

UNIVERSITEIT ANTWERPEN Studenten informatie punt - stadscampus Agoragebouw - Hoek Grote Kauwenberg/Vekestraat, 2000 Antwerpen Tel. 03 265 48 72 Studenten informatie punt - Campus Drie Eiken Gebouw G - Universiteitsplein 1, 2610 Antwerpen Tel. 03 265 20 09 www.ua.ac.be - stip@ua.ac.be

6 VUB

VRIJE UNIVERSITEIT BRUSSEL Dienst voor studieadvies Gebouw Y - Pleinlaan 2, 1050 Brussel Tel. 02 629 23 18 www.vub.ac.be - studieadvies@vub.ac.be

WAAR KAN JE STUDEREN ?

2. hogescholen 7 HZS

Industriële wetenschappen elektromechanica (MA) - Automatisering - Elektromechanica Industriële wetenschappen: elektronica - ICT (ABA + MA)

Hogere Zeevaartschool

Noordkasteel Oost 6, 2030 Antwerpen Tel. 03 205 64 30 www.hzs.be - info@hzs.be NAUTISCHE WETENSCHAPPEN Nautische wetenschappen (ABA + MA) Scheepswerktuigkunde (PBA) 8 AHA

PRODUCTONTWIKKELING Ambtmanstraat 1, 2000 Antwerpen Tel. 03 205 61 70

PRODUCTONTWIKKELING Productontwikkeling (ABA + MA)

SOCIAAL WERK Kasteelstraat 17, 2000 Antwerpen Tel. 03 259 01 20

SOCIAAL-AGOGISCH WERK Sociaal werk (PBA) - Maatschappelijk werk - Personeelswerk - Sociaal-cultureel werk

BEDRIJFSKUNDE Bouwmeestersstraat 3, 2000 Antwerpen Tel. 03 259 08 00

HANDELSWETENSCHAPPEN EN BEDRIJFSKUNDE Bedrijfsmanagement (PBA) - Accountancy - fiscaliteit - Financie- en verzekeringswezen - Internationaal ondernemen (ION!) - Logistiek management - Marketing Office management (PBA) - Management assistant Toegepaste informatica (PBA)

KONINKLIJK CONSERVATORIUM Desguinlei 25, 2018 Antwerpen Tel. 03 244 18 00

MUZIEK EN PODIUMKUNSTEN Dans (PBA) Drama (ABA + MA) - Acteren - Kleinkunst - Woordkunst Muziek (ABA) - Muziektheorie/schriftuur Muziek (ABA + MA) - Instrument/zang - Jazz/lichte muziek Muziek (MA) - Compositie - Directie - Muziekpedagogie

GEZONDHEIDSZORG J. De Boeckstraat 10, 2170 Merksem Tel. 03 641 82 41

GEZONDHEIDSZORG Ergotherapie (PBA) Revalidatiewetenschappen en kinesitherapie (ABA + MA) Verpleegkunde (PBA) - Geriatrische verpleegkunde - Kinderverpleegkunde - Psychiatrische verpleegkunde - Sociale verpleegkunde - Ziekenhuisverpleegkunde Vroedkunde (PBA)

Artesis Hogeschool Antwerpen

Keizerstraat 15, 2000 Antwerpen Tel. 03 213 93 00 www.artesis.be - info@artesis.be 8A

KONINKLIJKE ACADEMIE VOOR SCHONE KUNSTEN Mutsaardstraat 31, 2000 Antwerpen Tel. 03 213 71 00

AUDIOVISUELE EN BEELDENDE KUNST Beeldende kunsten (ABA + MA) - Fotografie - Grafisch ontwerp - Juweelontwerp en edelsmeedkunst - Mode - Theaterkostuum - Vrije kunsten Conservatie en restauratie (ABA + MA)

VERTALERS EN TOLKEN Schildersstraat 41, 2000 Antwerpen Tel. 03 240 19 02

TOEGEPASTE TAALKUNDE Toegepaste taalkunde (ABA) Tolken (MA) Vertalen (MA): Chinees, Duits, Engels, Frans, Italiaans, Nederlands, Portugees, Russisch, Spaans

ARCHITECTUURWETENSCHAPPEN Mutsaardstraat 31, 2000 Antwerpen Tel. 03 205 61 70

ARCHITECTUUR Architectuur (ABA + MA) Interieurarchitectuur (ABA + MA) Monumenten- en landschapszorg (MA) Stedenbouw en ruimtelijke planning (MA)

LERARENOPLEIDING ANTWERPEN Verschansingstraat 29, 2000 Antwerpen Tel. 03 259 01 20

ONDERWIJS Kleuteronderwijs (PBA) Lager onderwijs (PBA) Secundair onderwijs (PBA): aardrijkskunde, bewegingsrecreatie, biologie, burotica, economie, Engels, Frans, fysica, geschiedenis, lichamelijke opvoeding, muzikale opvoeding, Nederlands, niet-confessionele zedenleer, project kunstvakken, wiskunde

INDUSTRIELE WETENSCHAPPEN TECHNOLOGIE Paardenmarkt 92, 2000 Antwerpen Tel. 03 213 79 10

INDUSTRIËLE WETENSCHAPPEN EN TECHNOLOGIE Elektronica-ICT (PBA) Industriële wetenschappen: bouwkunde (ABA + MA) Industriële wetenschappen: chemie (ABA + MA) Industriële wetenschappen: elektromechanica (ABA)

WAAR KAN JE STUDEREN ?

9 KdG

TECHNOLOGIE Campus Blairon 555, 2300 Turnhout Tel. 014 47 03 40

INDUSTRIËLE WETENSCHAPPEN EN TECHNOLOGIE Grafische en digitale media (PBA) - Cross-media ontwerp - Grafimediabeleid - Grafimediatechnologie

LERARENOPLEIDING Berlaarsestraat 31, 2500 Lier Tel. 03 490 00 50

ONDERWIJS Kleuteronderwijs (PBA) Lager onderwijs (PBA) Secundair onderwijs (PBA): bouw, elektriciteit, hout, mechanica, mode, technologische opvoeding, voeding-verzorging

TECHNOLOGIE Leopoldstraat 42, 2800 Mechelen Tel. 015 41 22 11

INDUSTRIËLE WETENSCHAPPEN EN TECHNOLOGIE Vastgoed (PBA) - Landmeten - Makelaardij

CAMPUS LINKEROEVER Louis Frarynlaan 30, 2050 Antwerpen Tel. 03 219 26 72

INDUSTRIËLE WETENSCHAPPEN EN TECHNOLOGIE Audiovisuele technieken: fotografie (PBA)

CAMPUS CONGRES Kerkstraat 45 , 2060 Antwerpen Tel. 03 272 25 41

AUDIOVISUELE EN BEELDENDE KUNST Beeldende kunsten (ABA + MA) - Vrije kunsten

CAMPUS NOORD Oudesteenweg 81, 2060 Antwerpen Tel. 03 613 14 05

ONDERWIJS Kleuteronderwijs (PBA) Lager onderwijs (PBA)

CAMPUS NOORD 1 Pothoekstraat 125, 2060 Antwerpen Tel. 03 613 14 00

ONDERWIJS Secundair onderwijs (PBA): aardrijkskunde, bewegingsrecreatie, biologie, economie, Engels, Frans, fysica, geschiedenis, godsdienst, informatica, Latijn, lichamelijke opvoeding, Nederlands, plastische opvoeding, project algemene vakken, project kunstvakken, technologische opvoeding, wiskunde

CAMPUS ZUID Brusselstraat 23, 2018 Antwerpen Tel. 03 613 18 00

SOCIAAL-AGOGISCH WERK Orthopedagogie (PBA) - Orthopedagogie - Toegepaste (jeugd)criminologie Sociaal werk (PBA) - Maatschappelijk werk - Maatschappelijke advisering - Personeelswerk - Sociaal-cultureel werk

CAMPUS HOBOKEN Salesianenlaan 30, 2660 Hoboken Tel. 03 613 17 00

GEZONDHEIDSZORG Biomedische laboratoriumtechnologie (PBA) - Farmaceutische en biologische laboratoriumtechnologie - Medische laboratoriumtechnologie INDUSTRIËLE WETENSCHAPPEN EN TECHNOLOGIE Autotechnologie (PBA) - Auto-elektronica - Bedrijfsvoertuigen - Mototechnologie - Personenwagens Chemie (PBA) - Biochemie - Chemie - Procestechnologie Industriële wetenschappen: biochemie (MA) Industriële wetenschappen: chemie (ABA + MA) Industriële wetenschappen: elektromechanica (MA) - Automatisering - Automotive engineering - Elektromechanica Industriële wetenschappen: elektronica - ICT (ABA) Industriële wetenschappen: elektronica - ICT (MA) - Automotive engineering - ICT Multimedia en communicatietechnologie (PBA)

Karel de Grote-Hogeschool

Van Schoonbekestraat 143, 2018 Antwerpen Tel. 03 613 13 00 - studie-informatielijn Tel. 03 613 13 13 www.kdg.be - info@kdg.be CAMPUS GROENPLAATS Nationalestraat 5, 2000 Antwerpen Tel. 03 613 16 00

HANDELSWETENSCHAPPEN EN BEDRIJFSKUNDE Bedrijfsmanagement (PBA) - Accountancy - fiscaliteit - Financie- en verzekeringswezen - Internationaal ondernemen (ION!) - KMO-management - Logistiek management - Marketing - Rechtspraktijk Office management (PBA) - Bedrijfsvertaler-tolk - Event- en projectmanagement - Management assistant - Medical management assistant Toegepaste informatica (PBA) - Applicatieontwikkeling - Softwaremanagement - Systemen en netwerkbeheer

CAMPUS MARKGRAVE Van Schoonbekestraat 143, 2018 Antwerpen Tel. 03 613 15 00

GEZONDHEIDSZORG Verpleegkunde (PBA) - Geriatrische verpleegkunde - Kinderverpleegkunde - Psychiatrische verpleegkunde - Sociale verpleegkunde - Ziekenhuisverpleegkunde Vroedkunde (PBA)

CAMPUS SINT-LUCAS ANTWERPEN St.-Jozefstraat 35, 2018 Antwerpen Tel. 03 223 69 70

AUDIOVISUELE EN BEELDENDE KUNST Beeldende kunsten (ABA + MA) - Grafisch ontwerp - Juweelontwerp en edelsmeedkunst

WAAR KAN JE STUDEREN ?

10 LHO

LESSIUS ANTWERPEN

11 B

J. De Bomstraat 11, 2018 Antwerpen Tel. 03 206 04 80 www.lessius.eu - lessius@lessius.eu 10 A

10 B

10 C

11 PLANT

DEPARTEMENT HANDELSWETENSCHAPPEN CAMPUS CAROLUS Korte Nieuwstraat 33, 2000 Antwerpen Tel. 03 201 18 00

HANDELSWETENSCHAPPEN EN BEDRIJFSKUNDE Handelswetenschappen (ABA) Handelswetenschappen (MA) - Accountancy en fiscaliteit - Financieel management - Human Resources Management - Internationaal zakenwezen - Marketingmanagement - Operations management

DEPARTEMENT LOGOPEDIE EN AUDIOLOGIE DEPARTEMENT TOEGEPASTE PSYCHOLOGIE CAMPUS SANDERUS Sanderusstraat 45, 2018 Antwerpen Tel. 03 241 08 29

GEZONDHEIDSZORG Logopedie en audiologie (PBA) - Audiologie - Logopedie SOCIAAL-AGOGISCH WERK Toegepaste psychologie (PBA) - Arbeids- en organisatiepsychologie - Klinische psychologie - Schoolpsychologie en pedagogische psychologie

DEPARTEMENT TOEGEPASTE TAALKUNDE CAMPUS SINT-ANDRIES St. Andriesstraat 2, 2000 Antwerpen Tel. 03 206 04 91

TOEGEPASTE TAALKUNDE Journalistiek (MA) Meertalige communicatie (MA) Toegepaste taalkunde (ABA) Tolken (MA) Vertalen (MA): Duits, Engels, Frans, Hongaars, Italiaans, Nederlands, Russisch, Spaans, Standaard Arabisch, Vlaamse gebarentaal

Plantijnhogeschool van de provincie Antwerpen

Lange Nieuwstraat 101, 2000 Antwerpen Tel. 03 220 57 99 www.plantijn.be - info@plantijn.be 11 A

DEPARTEMENT LABORATORIUMTECHNOLOGIE, LERARENOPLEIDING EN VOEDINGS- EN DIEETKUNDE CAMPUS KRONENBURG Kronenburgstraat 47, 2000 Antwerpen Tel. 03 220 55 80

WAAR KAN JE STUDEREN ?

DEPARTEMENT BEDRIJFSMANAGEMENT CAMPUS MEISTRAAT Meistraat 5, 2000 Antwerpen Tel. 03 220 55 20

DEPARTEMENT COMMUNICATIE CAMPUS MEISTRAAT Meistraat 5 , 2000 Antwerpen Tel. 03 220 55 40

HANDELSWETENSCHAPPEN EN BEDRIJFSKUNDE Bedrijfsmanagement (PBA) - Internationaal ondernemen (ION!) - Rechtspraktijk Hotelmanagement (PBA) Office management (PBA) - Management assistant - Medical management assistant HANDELSWETENSCHAPPEN EN BEDRIJFSKUNDE Communicatiemanagement (PBA) - Commerciﾃｫle communicatie - Public relations en voorlichting Journalistiek (PBA)

11 C

DEPARTEMENT ELEKTROMECHANICA CAMPUS BOOM Van Leriuslaan 227, 2850 Boom Tel. 03 220 55 60

INDUSTRIﾃ記E WETENSCHAPPEN EN TECHNOLOGIE Elektromechanica (PBA) - Automatisering - Klimatisering - Onderhoudstechnologie - Procesautomatisering - Technisch-commercieel adviseur

11 D

DEPARTEMENT SOCIAAL-AGOGISCH WERK Lange Nieuwstraat 101, 2000 Antwerpen Tel. 03 220 55 00

SOCIAAL- AGOGISCH WERK Orthopedagogie ( PBA)

12 KHK

Katholieke Hogeschool Kempen

Kleinhoefstraat 4, 2440 Geel Tel. 014 56 23 10 www.khk.be - info@khk.be 12 A

DEPARTEMENT AGRO- EN BIOTECHNIEK DEPARTEMENT HANDELSWETENSCHAPPEN EN BEDRIJFSKUNDE DEPARTEMENT INDUSTRIﾃ記E EN BIOWETENSCHAPPEN DEPARTEMENT SOCIAAL WERK DEPARTEMENT TECHNISCHE WETENSCHAPPEN DEPARTEMENT GEZONDHEIDSZORG EN CHEMIE CAMPUS GEEL Kleinhoefstraat 4, 2440 Geel Tel. 014 56 23 10

BIOTECHNIEK Agro- en biotechnologie (PBA) - Biotechnologie - Dierenzorg - Landbouw - Tuinbouw - Voedingsmiddelentechnologie Biowetenschappen (ABA) Biowetenschappen: landbouwkunde (MA) - Animal life - Natuur en Milieu - Plantaardige en dierlijke productie - Tuinbouwkunde Biowetenschappen: voedingsindustrie (MA) - Voedingsmiddelentechnologie GEZONDHEIDSZORG Biomedische laboratoriumtechnologie (PBA) - Farmaceutische en biologische laboratoriumtechnologie - Medische laboratoriumtechnologie Ergotherapie (PBA) Orthopedie (PBA) - Orthopedische technologie - Schoentechnologie voor sport en revalidatie Voedings- en dieetkunde (PBA) HANDELSWETENSCHAPPEN EN BEDRIJFSKUNDE Bedrijfsmanagement (PBA) - Accountancy - fiscaliteit

WAAR KAN JE STUDEREN ?

- Financie- en verzekeringswezen - Logistiek management - Marketing - Rechtspraktijk Office management (PBA) - Bedrijfsvertaler-tolk - Management assistant Toegepaste informatica (PBA) INDUSTRIËLE WETENSCHAPPEN EN TECHNOLOGIE Bouw (PBA) Chemie (PBA) - Biochemie - Chemie - Milieuzorg - Procestechnologie Elektromechanica (PBA) - Elektromechanica - Klimatisering - Onderhoudstechnologie - Procesautomatisering Elektronica-ICT (PBA) - Elektronica - ICT Energietechnologie (PBA) Industriële wetenschappen: elektromechanica (ABA) Industriële wetenschappen: elektromechanica (MA) - Automatisering - Elektromechanica Industriële wetenschappen: elektronica-ICT (ABA) Industriële wetenschappen: elektronica-ICT (MA) - Elektronica - ICT Industriële wetenschappen: elektrotechniek (MA) - Elektrotechniek Logistiek (PBA) SOCIAAL-AGOGISCH WERK Sociaal werk (PBA) - Maatschappelijk werk - Maatschappelijke advisering - Personeelswerk - Sociaal-cultureel werk 12 B

12 C

DEPARTEMENT GEZONDHEIDSZORG CAMPUS LIER Antwerpsestraat 99, 2500 Lier Tel. 03 480 29 10

DEPARTEMENT GEZONDHEIDSZORG DEPARTEMENT HANDELSWETENSCHAPPEN EN BEDRIJFSKUNDE DEPARTEMENT LERARENOPLEIDING CAMPUS TURNHOUT Campus Blairon 800, 2300 Turnhout Tel. 014 42 66 01

GEZONDHEIDSZORG Verpleegkunde (PBA) - Geriatrische verpleegkunde - Kinderverpleegkunde - Psychiatrische verpleegkunde - Sociale verpleegkunde - Ziekenhuisverpleegkunde Vroedkunde (PBA) GEZONDHEIDSZORG Verpleegkunde (PBA) - Geriatrische verpleegkunde - Kinderverpleegkunde - Psychiatrische verpleegkunde - Sociale verpleegkunde - Ziekenhuisverpleegkunde Vroedkunde (PBA)

WAAR KAN JE STUDEREN ?

HANDELSWETENSCHAPPEN EN BEDRIJFSKUNDE Bedrijfsmanagement (PBA) - Accountancy-fiscaliteit - Financie- en verzekeringswezen - Marketing - Rechtspraktijk Office management (PBA) - Management assistant - Medical management assistant ONDERWIJS Lager onderwijs (PBA) Secundair onderwijs (PBA): bewegingsrecreatie, lichamelijke opvoeding, plastische opvoeding, project kunstvakken 12 D

13 KHM

DEPARTEMENT LERARENOPLEIDING CAMPUS VORSELAAR Lepelstraat 2, 2290 Vorselaar Tel. 014 50 81 60

ONDERWIJS Kleuteronderwijs (PBA) Lager onderwijs (PBA) Secundair onderwijs (PBA): aardrijkskunde, biologie, economie, Engels, Frans, fysica, geschiedenis, godsdienst, informatica, Nederlands, project algemene vakken, technologische opvoeding, wiskunde

LESSIUS MECHELEN

Zandpoortvest 13, 2800 Mechelen Tel. 015 36 91 00 www.khm.be - info@khm.be 13 A

CAMPUS KRUIDTUIN Lange Ridderstraat 44, 2800 Mechelen Tel. 015 36 92 20

HANDELSWETENSCHAPPEN EN BEDRIJFSKUNDE Informaticamanagement en multimedia (PBA) Toerisme- en recreatiemanagement (PBA)

13 B

CAMPUS DE HAM Raghenoplein 21bis, 2800 Mechelen Tel. 015 36 91 50

HANDELSWETENSCHAPPEN EN BEDRIJFSKUNDE Communicatiemanagement (PBA) - Commerciële communicatie - Event, concept en organisatie - Public relations en voorlichting Journalistiek (PBA) Office management (PBA) - Intercultural relations management - Management assistant

13 C

CAMPUS LUCAS FAYDHERBE Zandpoortvest 16, 2800 Mechelen Tel. 015 36 92 40

ARCHITECTUUR Interieurvormgeving (PBA)

13 D

CAMPUS DE VEST Zandpoortvest 60, 2800 Mechelen Tel. 015 36 92 50

GEZONDHEIDSZORG Verpleegkunde (PBA) - Kinderverpleegkunde - Psychiatrische verpleegkunde - Sociale verpleegkunde - Ziekenhuisverpleegkunde

WAAR KAN JE STUDEREN ?

HANDELSWETENSCHAPPEN EN BEDRIJFSKUNDE Bedrijfsmanagement (PBA) - Accountancy-fiscaliteit - Financie- en verzekeringswezen - Internationaal ondernemen - Logistiek management - Marketing ONDERWIJS Kleuteronderwijs (PBA) Lager onderwijs (PBA) Secundair onderwijs (PBA): aardrijkskunde, biologie, economie, elektriciteit, Engels, Frans, fysica, geschiedenis, godsdienst, handel-burotica, informatica, mechanica, Nederlands, technologische opvoeding, wiskunde 14 HUBEHSAL 14 A

hub-EHSAL

14 B

STUDIEGEBIED LERARENOPLEIDING CAMPUS NIEUWLAND Nieuwland 198, 1000 Brussel Tel. 02 512 32 59

ONDERWIJS Kleuteronderwijs (PBA) Lager onderwijs (PBA) Secundair onderwijs (PBA): aardrijkskunde, biologie, economie, Engels, Frans, fysica, geschiedenis, godsdienst, handel-burotica, informatica, Nederlands, plastische opvoeding, project algemene vakken, project kunstvakken, wiskunde

14 C

STUDIEGEBIED LERARENOPLEIDING STUDIEGEBIED SOCIAAL-AGOGISCH WERK CAMPUS PARNAS Stationsstraat 301, 1700 Dilbeek Tel. 02 466 51 51

ONDERWIJS Secundair onderwijs (PBA): bewegingsrecreatie, lichamelijke opvoeding SOCIAAL-AGOGISCH WERK Orthopedagogie (PBA)

14 D

STUDIEGEBIED SOCIAAL-AGOGISCH WERK CAMPUS HOGER INSTITUUT GEZINSWETENSCHAPPEN Huart Hamoirlaan 136, 1030 Brussel Tel. 02 240 68 40

SOCIAAL-AGOGISCH WERK Gezinswetenschappen (PBA)

14 E

STUDIEGEBIED GEZONDHEIDZORG CAMPUS TERRANOVA Blekerijstraat 23- 29, 1000 Brussel Tel. 02 608 14 44

GEZONDHEIDSZORG Ergotherapie (PBA) Medische beeldvorming (PBA) Optiek en optometrie (PBA) Verpleegkunde (PBA)

Stormstraat 2, 1000 Brussel Tel. 02 210 12 11 www.hubrussel.be - info@hubrussel.be STUDIEGEBIED ECONOMIE EN MANAGEMENT STUDIEGEBIED GEZONDHEIDSZORG STUDIEGEBIED SOCIAAL-AGOGISCH WERK STUDIEGEBIED TAAL EN LETTEREN Stormstraat 2, 1000 Brussel Tel. 02 210 12 11

GEZONDHEIDSZORG Milieu- en preventiemanagement (ABA + MA) HANDELSWETENSCHAPPEN EN BEDRIJFSKUNDE Bedrijfsmanagement (PBA) - Accountancy-fiscaliteit - Financie- en verzekeringswezen - Logistiek management - Marketing Handelsingenieur (ABA + MA) Handelswetenschappen (ABA) Handelswetenschappen (MA) - Accountancy - Bedrijfsmanagement & ondernemerschap - Finance and Risk management - Fiscale wetenschappen - Human Resources Management - Internationale betrekkingen - Internationale Bedrijfseconomie en Bedrijfsbeleid - Marketingmanagement Office management (PBA) - Management assistant Toegepaste informatica (PBA) SOCIAAL-AGOGISCH WERK Sociaal werk (PBA) - Maatschappelijk werk - Personeelswerk - Sociaal-cultureel werk TOEGEPASTE TAALKUNDE Journalistiek (MA) Meertalige communicatie (MA) Toegepaste taalkunde (ABA) Tolken (MA) Vertalen (MA): Duits, Engels, Frans, Italiaans, Nederlands, Russisch, Spaans

WAAR KAN JE STUDEREN ?

15 EhB

Erasmushogeschool Brussel

Nijverheidskaai 170, 1070 Brussel Tel. 02 523 37 37 www.ehb.be - info@ehb.be 15 A

DEPARTEMENT CAMPUS DANSAERT Zespenningenstraat 70, 1000 Brussel Tel. 02 213 61 10

HANDELSWETENSCHAPPEN EN BEDRIJFSKUNDE Communicatiemanagement (PBA) Hotelmanagement (PBA) Journalistiek (PBA) Office management (PBA) - Management assistant Toerisme en recreatiemanagement (PBA) SOCIAAL-AGOGISCH WERK Sociaal Werk (PBA) - Maatschappelijk werk - Maatschappelijke advisering - Sociaal-cultureel werk TOEGEPASTE TAALKUNDE Journalistiek (MA)

15 B

DEPARTEMENT KONINKLIJK CONSERVATORIUM BRUSSEL Regentschapsstraat 30, 1000 Brussel Tel. 02 513 45 87

MUZIEK EN PODIUMKUNSTEN Musical (PBA) Muziek (ABA + MA) - Compositie - Directie - Instrument/zang - Jazz/lichte muziek - Muziektheorie/schriftuur

WAAR KAN JE STUDEREN ?

15 C

DEPARTEMENT RITS A. Dansaertstraat 70, 1000 Brussel Tel. 02 507 14 11

AUDIOVISUELE EN BEELDENDE KUNST Audiovisuele kunsten (ABA + MA) - Animatiefilm - Documentaire - Film - Radio - Schrijven - Televisie INDUSTRIËLE WETENSCHAPPEN EN TECHNOLOGIE Audiovisuele technieken: assistentie (PBA) - Assistentie audiovisueel - Podiumtechnieken Audiovisuele technieken: beeld - geluid - montage (PBA) - Beeld - Geluid - Montage MUZIEK EN PODIUMKUNSTEN Drama (ABA + MA) - Acteren - Regie/schrijven

15 D

DEPARTEMENT TOEGEPASTE TAALKUNDE Pleinlaan 2, 1050 Brussel Tel. 02 629 10 69

TOEGEPASTE TAALKUNDE Toegepaste taalkunde (ABA) Tolken (MA) Vertalen (MA): Deens, Duits, Engels, Frans, Italiaans, Nederlands, Spaans

15 E

DEPARTEMENT INDUSTRIËLE WETENSCHAPPEN EN TECHNOLOGIE Nijverheidskaai 170, 1070 Brussel Tel. 02 520 18 10

HANDELSWETENSCHAPPEN EN BEDRIJFSKUNDE Toegepaste informatica (PBA) INDUSTRIËLE WETENSCHAPPEN EN TECHNOLOGIE Industriële wetenschappen (ABA) - Elektromechanica - Elektronica-ICT - Stedenbouw, ruimtelijke planning en duurzaamheid Industriële wetenschappen: elektromechanica (ABA) Industriële wetenschappen: elektromechanica (MA) - Elektromechanica - Luchtvaarttechnologie Industriële wetenschappen: elektronica-ICT (ABA +MA) Stedenbouw en ruimtelijke planning (MA) - Landschapsarchitectuur - Stedenbouwkunde

15 F

DEPARTEMENT CAMPUS JETTE Laarbeeklaan 121, 1090 Brussel Tel. 02 479 18 90

ARCHITECTUUR Landschaps- en tuinarchitectuur (PBA) GEZONDHEIDSZORG Biomedische laboratoriumtechnologie (PBA) - Farmaceutische en biologische laboratoriumtechnologie - Medische laboratoriumtechnologie Verpleegkunde (PBA) - Geriatrische verpleegkunde - Kinderverpleegkunde - Psychiatrische verpleegkunde - Sociale verpleegkunde - Ziekenhuisverpleegkunde

WAAR KAN JE STUDEREN ?

Voedings- en dieetkunde (PBA) Vroedkunde (PBA) INDUSTRIËLE WETENSCHAPPEN EN TECHNOLOGIE Milieuzorg (PBA) ONDERWIJS Kleuteronderwijs (PBA) Lager onderwijs (PBA) Secundair onderwijs (PBA): aardrijkskunde, bewegingsrecreatie, bio-esthetiek, biologie, economie, Engels, Frans, geschiedenis, haartooi, handel-burotica, informatica, Islamitische godsdienst, lichamelijke opvoeding, Nederlands, niet-confessionele zedenleer, wiskunde 16 STLUK

Hogeschool Sint-Lukas

Paleizenstraat 70, 1030 Brussel Tel. 02 250 11 00 www.sintlukas.be - info@sintlukas.be ARCHITECTUUR Interieurvormgeving (PBA) AUDIOVISUELE EN BEELDENDE KUNST Audiovisuele kunsten (ABA + MA) Beeldende kunsten (ABA + MA) - Fotografie - Grafisch ontwerp - Vrije kunsten INDUSTRIËLE WETENSCHAPPEN EN TECHNOLOGIE Bouw (PBA) 17 GRPT

Groep T- Internationale Hogeschool Leuven

A. Vesaliusstraat 13, 3000 Leuven Tel. 016 30 10 30 www.groept.be - groept@groept.be 17 A

LEUVEN EDUCATING COLLEGE Tiensevest 60, 3000 Leuven Tel. 016 30 11 72

ONDERWIJS Kleuteronderwijs (PBA) Lager onderwijs (PBA) Secundair onderwijs (PBA): aardrijkskunde, bewegingsrecreatie, biologie, biotechnieken, economie, elektriciteit, Engels, Frans, fysica, geschiedenis, informatica, Islamitische godsdienst, lichamelijke opvoeding, mechanica, Nederlands, niet confessionele zedenleer, plastische opvoeding, project kunstvakken, technologische opvoeding, wiskunde

17 B

LEUVEN ENGINEERING COLLEGE A. Vesaliusstraat 13, 3000 Leuven Tel. 016 30 10 30

INDUSTRIËLE WETENSCHAPPEN EN TECHNOLOGIE Industriële wetenschappen: biochemie (MA) Industriële wetenschappen: chemie (ABA + MA) Industriële wetenschappen: elektromechanica (ABA + MA) Industriële wetenschappen: elektronica-ICT (ABA + MA)

WAAR KAN JE STUDEREN ?

18 KHLeuven

18 A

18 B

Katholieke Hogeschool Leuven

18 E

Abdij van Park 9, 3001 Heverlee Tel. 016 37 57 00 www.khleuven.be - info@khleuven.be DEPARTEMENT GEZONDHEIDSZORG EN TECHNOLOGIE Herestraat 49, 3000 Leuven Tel. 016 37 52 00

DEPARTEMENT ECONOMISCH HOGER ONDERWIJS (ECHO) Hertogstraat 178, 3001 Heverlee Tel. 016 37 53 00

GEZONDHEIDSZORG Biomedische laboratoriumtechnologie (PBA) - Farmaceutische en biologische laboratoriumtechnologie - Medische laboratoriumtechnologie Verpleegkunde (PBA) - Geriatrische verpleegkunde - Kinderverpleegkunde - Psychiatrische verpleegkunde - Sociale verpleegkunde - Ziekenhuisverpleegkunde Voedings- en dieetkunde (PBA) Vroedkunde (PBA) HANDELSWETENSCHAPPEN EN BEDRIJFSKUNDE Office management (PBA) - Medical management assistant Toegepaste informatica (PBA) INDUSTRIËLE WETENSCHAPPEN EN TECHNOLOGIE Chemie (PBA) - Biochemie - Chemie - Milieuzorg - Procestechnologie HANDELSWETENSCHAPPEN EN BEDRIJFSKUNDE Bedrijfsmanagement (PBA) - Accountancy-fiscaliteit - Financie- en verzekeringswezen - Marketing - Rechtspraktijk Office management (PBA) - Bedrijfsvertaler-tolk - Management assistant

18 C

DEPARTEMENT LERARENOPLEIDING CAMPUS HEVERLEE Hertogstraat 178, 3001 Heverlee Tel. 016 37 56 00

ONDERWIJS Kleuteronderwijs (PBA) Lager onderwijs (PBA) Secundair onderwijs (PBA): aardrijkskunde, bewegingsrecreatie, biologie, economie, Engels, Frans, fysica, geschiedenis, godsdienst, informatica, Latijn, lichamelijke opvoeding, Nederlands, technologische opvoeding, voeding-verzorging, wiskunde

18 D

DEPARTEMENT SOCIALE SCHOOL CAMPUS HEVERLEE Groeneweg 151, 3001 Heverlee Tel. 016 37 51 00

SOCIAAL-AGOGISCH WERK Sociaal werk (PBA) - Maatschappelijk werk - Maatschappelijke advisering - Personeelswerk - Sociaal-cultureel werk

WAAR KAN JE STUDEREN ?

19 XIOS

DEPARTEMENT LERARENOPLEIDING CAMPUS DIEST Weerstandsplein 2, 3290 Diest Tel. 013 35 06 90

ONDERWIJS Kleuteronderwijs (PBA) Lager onderwijs (PBA)

XIOS Hogeschool Limburg

Universitaire Campus, Agoralaan Gebouw H - 3590 Diepenbeek Tel 011 37 07 77 www.xios.be - info@xios.be 19 A

DEPARTEMENT HANDELSWETENSCHAPPEN EN BEDRIJFSKUNDE CAMPUS HASSELT Vildersstraat 5, 3500 Hasselt Tel. 011 37 07 77

HANDELSWETENSCHAPPEN EN BEDRIJFSKUNDE Bedrijfsmanagement (PBA) - Accountancy-fiscaliteit - Financie- en verzekeringswezen Communicatiemanagement (PBA) - Commerciële communicatie - Public relations en voorlichting Journalistiek (PBA) Office management (PBA) - Bedrijfsvertaler-tolk - Management assistant Toerisme- en recreatiemanagement (PBA)

19 B

DEPARTEMENT LERARENOPLEIDING CAMPUS HASSELT Vildersstraat 5, 3500 Hasselt Tel. 011 37 07 77

19 C

DEPARTEMENT SOCIAAL-AGOGISCH WERK CAMPUS HASSELT Vildersstraat 5, 3500 Hasselt Tel. 011 37 07 77

SOCIAAL-AGOGISCH WERK Sociaal werk (PBA) - Maatschappelijk werk - Personeelswerk

19 D

DEPARTEMENT TOEGEPASTE INGENIEURSWETENSCHAPPEN CAMPUS DIEPENBEEK Universitaire Campus, Agoralaan Gebouw H - 3590 Diepenbeek Tel. 011 37 07 77

INDUSTRIËLE WETENSCHAPPEN EN TECHNOLOGIE Industriële wetenschappen: bouwkunde (ABA + MA) Industriële wetenschappen: elektromechanica (ABA + MA) Industriële wetenschappen: elektronica-ICT (ABA + MA) Industriële wetenschappen: nucleaire technologie (ABA) Industriële wetenschappen: nucleaire technologie (MA) - Milieutechnologie-radiochemie - Nucleaire technieken/medisch-nucleaire technieken Industriële wetenschappen: verpakkingstechnologie (ABA + MA)

WAAR KAN JE STUDEREN ?

19 E

20 KHLim

DEPARTEMENT N-TECHNOLOGIE CAMPUS DIEPENBEEK Universitaire Campus, Agoralaan Gebouw H - 3590 Diepenbeek Tel. 011 37 07 77

INDUSTRIËLE WETENSCHAPPEN EN TECHNOLOGIE Bouw (PBA) Elektromechanica (PBA) - Klimatisering - Onderhoudstechnologie Elektronica-ICT (PBA) HANDELSWETENSCHAPPEN EN BEDRIJFSKUNDE Toegepaste informatica (PBA) - Applicatieontwikkeling - Systemen en netwerkbeheer

20 F

DEPARTEMENT INDUSTRIËLE WETENSCHAPPEN EN TECHNOLOGIE CAMPUS DIEPENBEEK Agoralaan, Gebouw B Bus 3 - 3590 Diepenbeek Tel. 011 23 07 90

GEZONDHEIDSZORG Biomedische laboratoriumtechnologie (PBA) - Medische laboratoriumtechnologie INDUSTRIËLE WETENSCHAPPEN EN TECHNOLOGIE Chemie (PBA) - Biochemie - Chemie - Procestechnologie Elektromechanica (PBA) - Automatisering - Elektromechanica - Klimatisering - Onderhoudstechnologie Elektronica-ICT (PBA) - Elektronica - ICT Energietechnologie (PBA) Milieuzorg (PBA)

20 G

CAMPUS C-MINE MAD - Faculty (Media, Arts and Design faculty) C-mine 5, 3600 Genk Tel. 089 30 08 50

AUDIOVISUELE EN BEELDENDE KUNST Audiovisuele kunsten (ABA + MA) - Animatiefilm - Communicatie- en multimediadesign - Televisie-film Beeldende kunsten (ABA + MA) - Fotografie - Grafisch ontwerp Productdesign (ABA + MA)

20H

DEPARTEMENT INDUSTRIËLE WETENSCHAPPEN CAMPUS DIEPENBEEK Agoralaan, Gebouw B en H, 3590 Diepenbeek Tel. 011 23 07 90

Industriële wetenschappen: biochemie (MA) Industriële wetenschappen: chemie (ABA + MA) Industriële wetenschappen: elektromechanica (ABA + MA) Industriële wetenschappen: elektronica-ICT (ABA) Industriële wetenschappen: elektronica-ICT (MA) - Elektronica - ICT Industriële wetenschappen: elektrotechniek (MA) - Automatisering - Elektrotechniek

Katholieke Hogeschool Limburg

CAMPUS DIEPENBEEK Agoralaan - Gebouw B Bus 1 3590 Diepenbeek Tel. 011 23 07 70 - Gratis tel. 0800 93 060 www.khlim.be - informatie@khlim.be 20 A

DEPARTEMENT GEZONDHEIDSZORG CAMPUS OUDE LUIKERBAAN Oude Luikerbaan 79, 3500 Hasselt Tel. 011 28 82 60

GEZONDHEIDSZORG Verpleegkunde (PBA) - Geriatrische verpleegkunde - Kinderverpleegkunde - Psychiatrische verpleegkunde - Sociale verpleegkunde - Ziekenhuisverpleegkunde Vroedkunde (PBA)

DEPARTEMENT LERARENOPLEIDING CAMPUS HEMELRIJK Hemelrijk 25, 3500 Hasselt Tel. 011 30 04 90

ONDERWIJS Kleuteronderwijs (PBA) Lager onderwijs (PBA)

20 C

DEPARTEMENT LERARENOPLEIDING CAMPUS DIEPENBEEK Agoralaan, Gebouw B Bus 4 - 3590 Diepenbeek Tel. 011 56 15 70

ONDERWIJS Secundair onderwijs (PBA): aardrijkskunde, bewegingsrecreatie, biologie, chemie, economie, elektriciteit, Engels, Frans, fysica, geschiedenis, godsdienst, handel-burotica, informatica, Latijn, lichamelijke opvoeding, mechanica, muzikale opvoeding, Nederlands, plastische opvoeding, project algemene vakken, project kunstvakken, technologische opvoeding, voeding-verzorging, wiskunde

20 D

DEPARTEMENT SOCIAAL-AGOGISCH WERK CAMPUS OUDE LUIKERBAAN Oude Luikerbaan 79, 3500 Hasselt Tel. 011 28 82 70

SOCIAAL-AGOGISCH WERK Orthopedagogie (PBA)

20 E

DEPARTEMENT HANDELSWETENSCHAPPEN EN BEDRIJFSKUNDE CAMPUS DIEPENBEEK Agoralaan, Gebouw B Bus 2 - 3590 Diepenbeek Tel. 011 23 08 90

20 B

WAAR KAN JE STUDEREN ?

21 PHL

Provinciale Hogeschool Limburg

Elfde-Liniestraat 24 Gebouw A, 3500 Hasselt Tel. 011 23 88 88 www.phl.be - phl@phl.be 21 A

CAMPUS ELFDE LINIE MAD - Faculty (Media, Arts and Design faculty) Elfde-Liniestraat 25 Gebouw C, 3500 Hasselt Tel. 011 23 88 30

AUDIOVISUELE EN BEELDENDE KUNST Beeldende kunsten (ABA+ MA) - Grafisch ontwerp - Vrije kunsten

WAAR KAN JE STUDEREN ?

21 B

DEPARTEMENT PHL-BUSINESS CAMPUS ELFDE LINIE Elfde-Liniestraat 26 Gebouw B, 3500 Hasselt Tel. 011 23 87 77

HANDELSWETENSCHAPPEN EN BEDRIJFSKUNDE Bedrijfsmanagement (PBA) - Accountancy-fiscaliteit - Financie- en verzekeringswezen - Logistiek management - Marketing - Rechtspraktijk Office management (PBA) - Bedrijfsvertaler-tolk - Management assistant - Medical management assistant Toegepaste informatica (PBA) - Applicatieontwikkeling - Softwaremanagement - Systemen en netwerkbeheer

21 C

DEPARTEMENT PHL-EDUCATION CAMPUS ELFDE LINIE Elfde-Liniestraat 26, Gebouw B, 3500 Hasselt Tel. 011 23 88 15

ONDERWIJS Secundair onderwijs (PBA): economie, Engels, Frans, geschiedenis, handel-burotica, informatica, Nederlands, plastische opvoeding, project algemene vakken, project kunstvakken, wiskunde

21 D

DEPARTEMENT PHL-HEALTHCARE CAMPUS HASSELT CENTRUM Guffenslaan 39, 3500 Hasselt Tel. 011 29 49 50

GEZONDHEIDSZORG Ergotherapie (PBA) Revalidatiewetenschappen en kinesitherapie (ABA + MA) Verpleegkunde ( PBA) - Kinderverpleegkunde - Psychiatrische verpleegkunde - Sociale verpleegkunde - Ziekenhuisverpleegkunde Vroedkunde (PBA)

21 E

DEPARTEMENT PHL-ARCHITECTURE CAMPUS DIEPENBEEK Universitaire campus, Agoralaan, Gebouw E - 3590 Diepenbeek Tel. 011 24 92 00

ARCHITECTUUR Architectuur (ABA + MA) Interieurarchitectuur (ABA + MA)

21 F

DEPARTEMENT PHL-BIO CAMPUS DIEPENBEEK Universitaire campus, Agoralaan, Gebouw E - 3590 Diepenbeek Tel. 011 24 92 10

BIOTECHNIEK Agro- en biotechnologie (PBA) - Biotechnologie - Groenmanagement

21 G

DEPARTEMENT PHL-MUSIC CAMPUS MUZIEKODROOM Bootstraat 9, 3500 Hasselt Tel. 011 23 86 03

MUZIEK- EN PODIUMKUNSTEN Pop- en rockmuziek (PBA) - Muziekmanagement - Muziektechniek - Muziek

WAAR KAN JE STUDEREN ?

22 AH

Arteveldehogeschool

Hoogpoort 15, 9000 Gent Tel. 09 235 20 00 www.arteveldehs.be - info@arteveldehs.be 22 A

CAMPUS KANTIENBERG Voetweg 66, 9000 Gent Tel. 09 234 70 00

GEZONDHEIDSZORG Ergotherapie (PBA) Logopedie en audiologie (PBA) - Audiologie - Logopedie Podologie (PBA) Verpleegkunde (PBA) - Kinderverpleegkunde - Psychiatrische verpleegkunde - Sociale verpleegkunde - Ziekenhuisverpleegkunde Vroedkunde (PBA) HANDELSWETENSCHAPPEN EN BEDRIJFSKUNDE Bedrijfsmanagement (PBA) - Accountancy-fiscaliteit - Financie- en verzekeringswezen - Internationaal ondernemen - KMO-management - Logistiek management - Marketing - Rechtspraktijk Communicatiemanagement (PBA) - CommerciĂŤle communicatie - Public relations en voorlichting Journalistiek (PBA) Office management (PBA) - Event- en projectmanagement - Management assistant - Medical management assistant

22 B

CAMPUS KATTENBERG Kattenberg 9, 9000 Gent Tel. 09 269 98 00

ONDERWIJS Lager onderwijs (PBA) Secundair onderwijs (PBA): aardrijkskunde, bewegingsrecreatie, bio-esthetiek, biologie, economie, Engels, Frans, fysica, geschiedenis, godsdienst, haartooi, handel-burotica, informatica, Latijn, lichamelijke opvoeding, muzikale opvoeding, Nederlands, plastische opvoeding, project algemene vakken, project kunstvakken, technologische opvoeding, voeding-verzorging, wiskunde

22 C

CAMPUS SINT-ANNAPLEIN Sint-Annaplein 31, 9000 Gent Tel. 09 223 59 05

SOCIAAL-AGOGISCH WERK Sociaal werk (PBA) - Maatschappelijk werk - Maatschappelijke advisering - Personeelswerk - Sociaal-cultureel werk - Syndicaal werk en sociaal beleid

22 D

CAMPUS HEYMANS (UZ) B3-gebouw, 2de verdieping De Pintelaan 185, 9000 Gent Tel. 09 240 26 32

GEZONDHEIDSZORG Revalidatiewetenschappen en kinesitherapie (ABA + MA)

WAAR KAN JE STUDEREN ?

22 E

CAMPUS MARIAKERKE Industrieweg 228, 9030 Mariakerke Tel. 09 216 36 16

INDUSTRIﾃ記E WETENSCHAPPEN EN TECHNOLOGIE Grafische en digitale media (PBA) - Cross-media ontwerp - Grafimediabeleid - Grafimediatechnologie - Multimediaproductie

23 D

DEPARTEMENT BEDRIJFSINFORMATIE CAMPUS SCHOONMEERSEN Schoonmeersstraat 52, 9000 Gent Tel. 09 243 87 87

HANDELSWETENSCHAPPEN EN BEDRIJFSKUNDE Office management (PBA) - Bedrijfsvertaler-tolk - Management assistant - Medical management assistant Toegepaste informatica (PBA)

22 F

CAMPUS SINT-AMANDSBERG Joseph Gerardstraat 18, 9040 Sint-Amandsberg Tel. 09 218 73 73

ONDERWIJS Kleuteronderwijs (PBA)

23 E

DEPARTEMENT BEDRIJFSMANAGEMENT MERCATOR CAMPUS MERCATOR Henleykaai 84, 9000 Gent Tel. 09 267 11 00

HANDELSWETENSCHAPPEN EN BEDRIJFSKUNDE Bedrijfsmanagement (PBA) - Accountancy-fiscalilteit - Financie- en verzekeringswezen - KMO-management - Logistiek management - Marketing - Milieumanagement - Rechtspraktijk

23 F

DEPARTEMENT HANDELSWETENSCHAPPEN EN BESTUURSKUNDE CAMPUS SCHOONMEERSEN Schoonmeersstraat 52, 9000 Gent Tel. 09 242 42 02

HANDELSWETENSCHAPPEN EN BEDRIJFSKUNDE Bestuurskunde en publiek management (ABA + MA) Handelswetenschappen (ABA) Handelswetenschappen (MA) - Accountancy en fiscaliteit - Finance en Risk Management - Management en informatica - Marketingmanagement - Strategisch management

23 G

DEPARTEMENT VERTAALKUNDE CAMPUS MERCATOR Groot-Brittanniﾃｫlaan 45, 9000 Gent Tel. 09 224 97 00

TOEGEPASTE TAALKUNDE Meertalige communicatie (MA) Toegepaste taalkunde (ABA) Tolken (MA) Vertalen (MA): Duits, Engels, Frans, Italiaans, Nederlands, Russisch, Spaans, Tsjechisch, Turks

23 H

DEPARTEMENT BIOWETENSCHAPPEN EN LANDSCHAPSARCHITECTUUR CAMPUS SCHOONMEERSEN Schoonmeersstraat 52, 9000 Gent Tel. 09 242 42 42

BIOTECHNIEK Biowetenschappen (ABA) Biowetenschappen: landbouwkunde (MA) - Plantaardige en dierlijke productie - Tropische plantaardige productie - Tuinbouwkunde Biowetenschappen: voedingsindustrie (MA) - Toegepast cel- en gentechnologie - Voedingsmiddelentechnologie ARCHITECTUUR Landschaps- en tuinarchitectuur (PBA) BIOTECHNIEK Agro- en biotechnologie (PBA) - Dierenzorg - Groenmanagement - Landbouw - Voedingsmiddelentechnologie

23 HG

Hogeschool Gent

Kortrijksesteenweg 14, 9000 Gent Tel. 09 243 33 33 www.hogent.be- info@hogent.be 23 A

23 B

23 C

DEPARTEMENT CONSERVATORIUM CAMPUS HOOGPOORT Hoogpoort 64, 9000 Gent Tel. 09 269 20 00

MUZIEK EN PODIUMKUNSTEN Muziek (ABA + MA) - Instrumentenbouw - Muziektheorie/schriftuur - Scheppende muziek - Uitvoerende muziek Muziek (MA) - Muziekpedagogie

DEPARTEMENT KONINKLIJKE ACADEMIE VOOR SCHONE KUNSTEN (KASK) CAMPUS BIJLOKE J. Kluyskensstraat 2, 9000 Gent Tel. 09 267 01 00

ARCHITECTUUR Interieurvormgeving (PBA) AUDIOVISUELE EN BEELDENDE KUNST Audiovisuele kunsten (ABA + MA) - Animatiefilm - Film Beeldende kunsten (ABA + MA) - Fotografie - Grafisch ontwerp - Mode - Multimediale vormgeving - Textielontwerp - Vrije kunsten Drama (ABA+MA)

DEPARTEMENT BEDRIJFSKUNDE AALST CAMPUS AALST Arbeidstraat 14, 9300 Aalst Tel. 053 73 07 00

HANDELSWETENSCHAPPEN EN BEDRIJFSKUNDE Bedrijfsmanagement (PBA) - Accountancy-fiscaliteit - Financie- en verzekeringswezen - KMO-management - Logistiek management - Marketing Office management (PBA) - Management assistant Toegepaste informatica (PBA)

CAMPUS MELLE Brusselsesteenweg 161, 9090 Melle Tel. 09 210 45 00

WAAR KAN JE STUDEREN ?

23 I

DEPARTEMENT TOEGEPASTE INGENIEURSWETENSCHAPPEN CAMPUS SCHOONMEERSEN Schoonmeersstraat 52, 9000 Gent Tel. 09 243 87 87

INDUSTRIËLE WETENSCHAPPEN EN TECHNOLOGIE Industriële wetenschappen: biochemie (MA) Industriële wetenschappen: bouwkunde (ABA + MA) Industriële wetenschappen: chemie (ABA + MA) Industriële wetenschappen: elektromechanica (ABA + MA) Industriële wetenschappen: elektronica-ICT (ABA) Industriële wetenschappen: elektronica-ICT (MA) - Elektronica - ICT Industriële wetenschappen: elektrotechniek (MA) - Automatisering - Elektrotechniek Industriële wetenschappen: informatica (ABA + MA) Industriële wetenschappen: landmeten (MA) Industriële wetenschappen: textieltechnologie (ABA + MA)

23 M

23 J

DEPARTEMENT TECHNOLOGIE CAMPUS SCHOONMEERSEN Schoonmeersstraat 52, 9000 Gent Tel. 09 242 42 42

INDUSTRIËLE WETENSCHAPPEN EN TECHNOLOGIE Chemie (PBA) - Biochemie - Chemie - Milieuzorg Elektromechanica (PBA) - Automatisering - Elektromechanica - Klimatisering Houttechnologie (PBA) Modetechnologie (PBA) Textieltechnologie (PBA) Vastgoed (PBA) - Landmeten - Makelaardij

24 KAHOSL

23 K

DEPARTEMENT LERARENOPLEIDING LEDEGANCK CAMPUS LEDEGANCK K.L. Ledeganckstraat 8, 9000 Gent Tel. 09 243 93 50

ONDERWIJS Kleuteronderwijs (PBA) Lager onderwijs (PBA) Secundair onderwijs (PBA): aardrijkskunde, bewegingsrecreatie, biologie, economie, Engels, Frans, fysica, geschiedenis, handel-burotica, informatica, lichamelijke opvoeding, muzikale opvoeding, Nederlands, nietconfessionele zedenleer, plastische opvoeding, project algemene vakken, project kunstvakken, technologische opvoeding, voeding-verzorging, wiskunde

23 L

DEPARTEMENT SOCIAAL-AGOGISCH WERK CAMPUS SCHOONMEERSEN Voskenslaan 362, 9000 Gent Tel. 09 242 42 82

SOCIAAL-AGOGISCH WERK Orthopedagogie (PBA) Sociaal werk (PBA) - Maatschappelijk werk - Maatschappelijke advisering - Personeelswerk - Sociaal-cultureel werk

WAAR KAN JE STUDEREN ?

24 A

DEPARTEMENT GEZONDHEIDSZORG VESALIUS Keramiekstraat 80, 9000 Gent Tel. 09 321 21 20

GEZONDHEIDSZORG Biomedische laboratoriumtechnologie (PBA) - Farmaceutische en biologische laboratoriumtechnologie - Medische laboratoriumtechnologie Ergotherapie (PBA) Logopedie en audiologie (PBA) - Audiologie - Logopedie Verpleegkunde (PBA) - Geriatrische verpleegkunde - Kinderverpleegkunde - Psychiatrische verpleegkunde - Sociale verpleegkunde - Ziekenhuisverpleegkunde Voedings- en dieetkunde (PBA)

Katholieke Hogeschool Sint-Lieven

Gebroeders Desmetstraat 1, 9000 Gent Tel. 09 265 86 10 www.kahosl.be - info@kahosl.be TECHNOLOGIECAMPUS GENT Gebr. Desmetstraat 1, 9000 Gent Tel. 09 265 86 10

GEZONDHEIDSZORG Biomedische laboratoriumtechnologie (PBA) - Farmaceutische en biologische laboratoriumtechnologie - Medische laboratoriumtechnologie Voedings- en dieetkunde (PBA) INDUSTRIËLE WETENSCHAPPEN EN TECHNOLOGIE Chemie (PBA) - Biochemie - Chemie - Milieuzorg Elektronica-ICT (PBA) - Elektronica - ICT Energietechnologie (PBA) Facilitair management (PBA) Food Science, Technology and Nutrition (E) (MA) Industriële wetenschappen: biochemie (MA) Industriële wetenschappen: bouwkunde (ABA + MA) Industriële wetenschappen: chemie (ABA + MA) Industriële wetenschappen: elektromechanica (ABA + MA) Industriële wetenschappen: elektronica-ICT (ABA) Industriële wetenschappen: elektronica-ICT (MA) - Elektronica - ICT Industriële wetenschappen: elektrotechniek (MA) - Automatisering - Elektrotechniek Industriële wetenschappen: landmeten (MA) Ontwerp- en productietechnologie (PBA)

WAAR KAN JE STUDEREN ?

24 B

24 C

CAMPUS WAAS Hospitaalstraat 23, 9100 Sint Niklaas Tel. 03 776 43 48

CAMPUS DIRK MARTENS Kwalestraat 154, 9320 Aalst (Nieuwerkerken) Tel. 053 72 71 70

BIOTECHNIEK Agro- en biotechnologie (PBA) - Agro-industrie - Dierenzorg - Groenmanagement - Landbouw GEZONDHEIDSZORG Verpleegkunde (PBA) - Geriatrische verpleegkunde - Kinderverpleegkunde - Psychiatrische verpleegkunde - Sociale verpleegkunde - Ziekenhuisverpleegkunde Vroedkunde (PBA) ONDERWIJS Lager onderwijs (PBA) Secundair onderwijs (PBA): aardrijkskunde, bewegingsrecreatie, biologie, chemie, Duits, economie, elektriciteit, Engels, Frans, fysica, geschiedenis, godsdienst, handel-burotica, informatica, lichamelijke opvoeding, Nederlands, project algemene vakken, project kunstvakken, technologische opvoeding, wiskunde GEZONDHEIDSZORG Verpleegkunde (PBA) - Geriatrische verpleegkunde - Kinderverpleegkunde - Psychiatrische verpleegkunde - Sociale verpleegkunde - Ziekenhuisverpleegkunde HANDELSWETENSCHAPPEN EN BEDRIJFSKUNDE Bedrijfsmanagement (PBA) - Accountancy-fiscaliteit - Marketing Office management (PBA) - Management assistant - Medical management assistant INDUSTRIﾃ記E WETENSCHAPPEN EN TECHNOLOGIE Bouw (PBA) Elektromechanica (PBA) - Elektromechanica - Klimatisering - Medische instrumentatie - Procesautomatisering Industriﾃｫle wetenschappen (ABA eerste drie semesters) Vastgoed (PBA) ONDERWIJS Kleuteronderwijs (PBA) Lager onderwijs (PBA)

WAAR KAN JE STUDEREN ?

25 HOWEST

HOWEST, DE HOGESCHOOL WEST-VLAANDEREN

25 A

Sint-Jorisstraat 71, 8000 Brugge Tel. 050 33 32 68

ONDERWIJS Kleuteronderwijs (PBA) Lager onderwijs (PBA) Secundair onderwijs (PBA): bewegingsrecreatie, biologie, Engels, Frans, geschiedenis, lichamelijke opvoeding, Nederlands, niet confessionele zedenleer SOCIAAL-AGOGISCH WERK Sociaal werk (PBA) - Maatschappelijk werk Toegepaste psychologie (PBA)

25 B

Rijselstraat 5, 8200 Brugge Tel. 050 38 12 77

ARCHITECTUUR Toegepaste architectuur (PBA) GEZONDHEIDSZORG Biomedische laboratoriumtechnologie (PBA) - Farmaceutische en biologische laboratoriumtechnologie - Medische laboratoriumtechnologie Verpleegkunde (PBA) HANDELSWETENSCHAPPEN EN BEDRIJFSKUNDE Bedrijfsmanagement (PBA) - Accountancy fiscaliteit - Financie- en verzekeringswezen - Logistiek management - Marketing Netwerkeconomie (PBA) Office management (PBA) - Management assistant - Medical management assistant Toegepaste informatica (PBA)

25 C

Renaat De Rudderlaan 6, 8500 Kortrijk Tel. 056 23 98 60

GEZONDHEIDSZORG Ergotherapie (PBA) HANDELSWETENSCHAPPEN EN BEDRIJFSKUNDE Communicatiemanagement (PBA) - Commerciﾃｫle communicatie - Public relations en voorlichting Journalistiek (PBA) Office management (PBA) - Bedrijfsvertaler-tolk - Management assistant - Medical management assistant Toerisme en recreatiemanagement (PBA) SOCIAAL-AGOGISCH WERK Sociaal werk (PBA) - Maatschappelijk werk - Maatschappelijke advisering - Sociaal-cultureel werk

Markesteenweg 58, 8500 Kortrijk Tel. 056 24 12 90 www.howest.be - info@howest.be

WAAR KAN JE STUDEREN ?

25 D

26 KHBO

Graaf Karel de Goedelaan 5, 8500 Kortrijk Tel. 056 24 12 11

INDUSTRIËLE WETENSCHAPPEN EN TECHNOLOGIE Industriële wetenschappen: biochemie (ABA + MA) Industriële wetenschappen: chemie (ABA + MA) Industriële wetenschappen: elektromechanica (ABA + MA) Industriële wetenschappen: elektronica - ICT (ABA) Industriële wetenschappen: elektronica - ICT (MA) - Elektronica - ICT - Multimedia en informatietechnologie Industriële wetenschappen: elektrotechniek (MA) - Automatisering - Elektrotechniek Industriële wetenschappen: industrieel ontwerpen (ABA + MA) Industriële wetenschappen: milieukunde (ABA + MA) Multimedia en communicatietechnologie (PBA) - Digital arts and entertainment - Industrieel productontwerpen - Multimedia en communicatietechnologie

ONDERWIJS Kleuteronderwijs (PBA) Lager onderwijs (PBA) Secundair onderwijs (PBA): aardrijkskunde, biologie, economie, elektriciteit, Engels, Frans, fysica, geschiedenis, godsdienst, informatica, mechanica, Nederlands, plastische opvoeding, project algemene vakken, project kunstvakken, technologische opvoeding, wiskunde 26 B

DEPARTEMENT INDUSTRIËLE WETENSCHAPPEN EN TECHNOLOGIE CAMPUS OOSTENDE Zeedijk 101, 8400 Oostende Tel. 059 56 90 00

Katholieke Hogeschool Brugge - Oostende

Xaverianenstraat 10, 8200 Brugge Tel. 050 30 51 00 Gratis tel. 0800 96 322 www.khbo.be - info@khbo.be 26 A

DEPARTEMENT GEZONDHEIDSZORG DEPARTEMENT HANDELSWETENSCHAPPEN EN BEDRIJFSKUNDE DEPARTEMENT LERARENOPLEIDING Xaverianenstraat 10, 8200 Brugge Tel. 0800 96 322 (gratis nummer)

GEZONDHEIDSZORG Biomedische laboratoriumtechnologie (PBA) - Medische laboratoriumtechnologie Ergotherapie (PBA) Logopedie en audiologie (PBA) - Audiologie - Logopedie Revalidatiewetenschappen en kinesitherapie (ABA + MA) Verpleegkunde (PBA) - Geriatrische verpleegkunde - Kinderverpleegkunde - Psychiatrische verpleegkunde - Sociale verpleegkunde - Ziekenhuisverpleegkunde Voedings- en dieetkunde (PBA) Vroedkunde (PBA) HANDELSWETENSCHAPPEN EN BEDRIJFSKUNDE Bedrijfsmanagement (PBA) - Accountacy-fiscaliteit - Rechtspraktijk - Sport- en cultuurmanagement Hotelmanagement (PBA) Office management (PBA) - Bedrijfsvertaler-tolk - Management assistant Toerisme en recreatiemanagement (PBA)

WAAR KAN JE STUDEREN ?

27 KATHO

INDUSTRIËLE WETENSCHAPPEN EN TECHNOLOGIE Chemie (PBA) - Chemie - Milieuzorg Elektromechanica (PBA) - Automatisering - Elektromechanica Elektronica-ICT - Elektronica - ICT Industriële wetenschappen: bouwkunde (ABA + MA) Industriële wetenschappen: elektromechanica (ABA) Industriële wetenschappen: elektromechanica (MA) - Elektromechanica - Luchtvaarttechnologie Industriële wetenschappen: elektronica-ICT (ABA) Industriële wetenschappen: elektronica-ICT (MA) - Electronica - ICT Industriële wetenschappen: elektrotechniek (MA) - Automatisering - Hernieuwbare energie Industriële wetenschappen: kunststoffentechnologie (MA) Luchtvaart (PBA) - Aspirant-lijnpiloot - Luchtvaarttechnologie

Katholieke Hogeschool Zuid-West-Vlaanderen Katho

Doorniksesteenweg 145, 8500 Kortrijk Tel. 056 26 41 60 www.katho.be - bachelor@katho.be 27 A

DEPARTEMENT HANDELSWETENSCHAPPEN EN BEDRIJFSKUNDE - HANTAL Doorniksesteenweg 145, 8500 Kortrijk Tel. 056 26 41 40

HANDELSWETENSCHAPPEN EN BEDRIJFSKUNDE Bedrijfsmanagement (PBA) - Accountacy-fiscaliteit - Eventmanagement - Financie- en verzekeringswezen - Logistiek management - Marketing Office management (PBA) - Management assistant

WAT KAN JE STUDEREN ?

27 B

DEPARTEMENT VERPLEEGKUNDE EN VROEDKUNDE - HIVV Doorniksesteenweg 145, 8500 Kortrijk Tel. 056 26 41 10

GEZONDHEIDSZORG Verpleegkunde (PBA) - Kinderverpleegkunde - Psychiatrische verpleegkunde - Sociale verpleegkunde - Ziekenhuisverpleegkunde Vroedkunde (PBA)

27 C

DEPARTEMENT SOCIAAL-AGOGISCH WERK - IPSOC Doorniksesteenweg 145, 8500 Kortrijk Tel. 056 26 41 50

SOCIAAL-AGOGISCH WERK Maatschappelijke veiligheid (PBA) Orthopedagogie (PBA) Sociaal werk (PBA) - Maatschappelijk werk - Maatschappelijke advisering - Personeelswerk - Sociaal-cultureel werk Toegepaste psychologie (PBA) - Arbeids- en organisatiepsychologie - Klinische psychologie - Schoolpsychologie en pedagogische psychologie

27 D

DEPARTEMENT TECHNOLOGIE EN INFORMATICA - VHTI Doorniksesteenweg 145, 8500 Kortrijk Tel. 056 26 41 20

HANDELSWETENSCHAPPEN EN BEDRIJFSKUNDE Toegepaste informatica (PBA) - Applicatieontwikkeling - Softwaremanagement INDUSTRIËLE WETENSCHAPPEN EN TECHNOLOGIE Autotechnologie (PBA) Electromechanica (PBA) - Automatisering - Elektromechanica - Industrial management - Klimatisering Electronica - ICT (PBA) - Electronica - ICT Energietechnologie (PBA) Ontwerp- en productietechnologie (PBA) - Kunststofverwerking - Ontwerp- en productietechnologie

27 E

DEPARTEMENT VERPLEEGKUNDE EN BIOTECHNOLOGIE - HIVB Wilgenstraat 32, 8800 Roeselare Tel. 051 23 23 30

BIOTECHNIEK Agro- en biotechnologie (PBA) - Agro-industrie - Biotechnologie - Dierenzorg - Groenmanagement - Landbouw - Tuinbouw - Voedingsmiddelentechnologie GEZONDHEIDSZORG Verpleegkunde (PBA) - Geriatrische verpleegkunde - Kinderverpleegkunde - Psychiatrische verpleegkunde - Ziekenhuisverpleegkunde

81 21

WAT KAN JE STUDEREN ?

27 F

DEPARTEMENT LERARENOPLEIDING RENO Sint-Jozefstraat 1, 8820 Torhout Tel. 050 23 10 30

ONDERWIJS Lager onderwijs (PBA) Secundair onderwijs (PBA): aardrijkskunde, bewegingsrecreatie, biologie, economie, Engels, Frans, fysica, geschiedenis, geodsdienst, handel-burotica, informatica, lichamelijke opvoeding, Nederlands, project algemene vakken, technologische opvoeding, voeding-verzorging, wiskunde

27 G

DEPARTEMENT LERARENOPLEIDING - PHO Beernegemstraat 10, 8700 Tielt Tel. 051 40 02 40

ONDERWIJS Kleuteronderwijs (PBA) Lager onderwijs (PBA)

28 W&K

HOGESCHOOL VOOR WETENSCHAP & KUNST Koningsstraat 328, 1030 Brussel Tel. 02 250 15 11 www.wenk.be - info@wenk.be

28A

DEPARTEMENT INDUSTRIËLE WETENSCHAPPEN DEPARTEMENT TECHNOLOGIE CAMPUS DE NAYER J. De Nayerlaan 5, 2860 Sint-Katelijne-Waver Tel. 015 31 69 44

INDUSTRIËLE WETENSCHAPPEN EN TECHNOLOGIE Autotechnologie (PBA) Elektromechanica (PBA) - Automatisering - Klimatisering - Onderhoudstechnologie Elektronica-ICT (PBA) - Elektronica - ICT Industriële wetenschappen: biochemie (MA) Industriële wetenschappen: bouwkunde (ABA + MA) Industriële wetenschappen: chemie (ABA + MA) Industriële wetenschappen: elektromechanica (ABA) Industriële wetenschappen: elektromechanica (MA) - Automotive engineering - Elektromechanica Industriële wetenschappen: elektronica-ICT (ABA) Industriële wetenschappen: elektronica-ICT (MA) - Elektronica - ICT Industriële wetenschappen: elektrotechniek (MA) - Automatisering - Elektrotechniek Industriële wetenschappen: landmeten (MA) Ontwerp- en productietechnologie (PBA)

28 B

CAMPUS SINT-LUCAS ARCHITECTUUR BRUSSEL Paleizenstraat 65-67, 1030 Brussel Tel. 02 242 00 00

ARCHITECTUUR Architectuur (ABA + MA) Interieurarchitectuur (ABA + MA) Stedenbouw en ruimtelijke planning (MA)

28 C

CAMPUS NARAFI Victor Rousseaulaan 75, 1190 Brussel Tel. 02 340 10 20

INDUSTRIËLE WETENSCHAPPEN EN TECHNOLOGIE Audiovisuele technieken: film, tv en video (PBA) Audiovisuele technieken: fotografie (PBA)

WAAR KAN JE STUDEREN ?

28 D

28 E

28 F

_Studierichting Plastische Kunsten CAMPUS LEMMENSINSTITUUT Herestraat 53, 3000 Leuven Tel. 016 23 39 67

MUZIEK EN PODIUMKUNSTEN Drama (ABA + MA) - Woordkunst Muziek (ABA + MA) - Compositie - Directie - Instrument/zang - Jazz/lichte muziek - Muziekpedagogie - Muziektherapie

CAMPUS SINT-LUCAS ARCHITECTUUR GENT Hoogstraat 51, 9000 Gent Tel. 09 225 10 00

ARCHITECTUUR Architectuur (ABA + MA) Interieurarchitectuur (ABA + MA) Interieurvormgeving (PBA) Stedenbouw en ruimtelijke planning (MA)

CAMPUS SINT-LUCAS BEELDENDE KUNST Zwartezustersstraat 34, 9000 Gent Tel. 09 225 42 90

AUDIOVISUELE EN BEELDENDE KUNST Beeldende kunsten (ABA + MA) - Grafisch ontwerp - Multimediale vormgeving - Textielontwerp - Vrije kunsten Beeldende vormgeving (PBA)

3. Vierde graad

4. HBO5 Verpleegkunde 33

Leonardo Lyceum / SITO 7

Lange Beeldekensstraat 267, 2060 Antwerpen Tel. 03 217 71 16 www.sito7.be 35

Hoger Instituut voor Verpleegkunde Sint-Elisabeth

Herentalsstraat 70, 2300 Turnhout Tel. 014 47 13 00 www.hivset.be 36

Sint-Aloysiusinstituut voor Verpleegkunde

Kolveniersvest 24, 2500 Lier Tel. 03 480 17 66 www.sal.be 37

Sint-Norbertusinstituut voor Verpleegkunde

Rooienberg 13, 2570 Duffel Tel. 015 30 38 83 www.verpleegkunde-duffel.be

Ursulinen Mechelen

Hoogstraat 35, 2800 Mechelen Tel. 015 42 35 42 www.ursulinenmechelen.be 31

Sint-Norbertusinstituut - Afdeling Verpleegkunde

Lokkaardstraat 6, 2018 Antwerpen Tel. 03 238 43 73 www.sint-norbertus.be

Instituut Maris Stella - Sint-Agnes

Turnhoutsebaan 226, 2140 Borgerhout Tel. 03 236 91 07 www.ims-borgerhout.be 30

Instituut Sint-Maria

Lovelingstraat 8, 2060 Antwerpen Tel. 03 235 37 35 www.instituutsintmaria.be

_Studierichting Modevormgeving

WAAR KAN JE STUDEREN ?

Augustijnenstraat 92, 2800 Mechelen Tel. 015 29 01 36 www.paramedin.be

Technisch Instituut Heilige Familie

Oude Zak 38, 8000 Brugge Tel. 050 44 59 59 www.tihf.be

Koninklijk Technisch Atheneum Paramedisch Instituut

38 a

KONINKLIJK TECHNISCH ATHENEUM - PARAMEDISCH INSTITUUT Laarbeeklaan 121, 1090 Brussel Tel. 02 472 25 43 www.paramedin.be

WAAR KAN JE STUDEREN ?

Sint-Guido Instituut

45 C

INSTITUUT VOOR VERPLEEGKUNDE SINT-VINCENTIUS Campus Sint-Vincentius Eeklo Zuidmoerstraat 125, 9900 Eeklo Tel. 09 341 82 29 www.ivv-gent.be

Technisch Instituut Sint-Carolus - Afdeling Verpleging

Sainte-Adresseplein 12, 1070 Brussel Tel. 02 520 86 30 http://sintguido.vgc.be 40

Sint-Franciscusinstituut voor Verpleegkunde

Naamsestraat 105, 3000 Leuven Tel. 016 23 07 66 www.stfran.be 41

45 B

INSTITUUT VOOR VERPLEEGKUNDE SINT-VINCENTIUS Campus Guislain Jozef Guislainstraat 43, 9000 Gent Tel. 09 216 35 50 www.ivv-gent.be INSTITUUT VOOR VERPLEEGKUNDE SINT-VINCENTIUS Campus Sint-Elisabeth Sint-Walburgastraat 9, 9700 Oudenaarde Tel. 055 31 13 94 www.ivv-gent.be

Hogere Beroepsopleiding voor Verpleegkunde vestiging Sint-michiels

Koning Albert I-laan 6, 8200 Brugge Tel. 050 30 18 95 www.hbov.be 48 A

HOGERE BEROEPSOPLEIDING VOOR VERPLEEGKUNDE VESTIGING BRUGGE Zonnekemeers 18, 8000 Brugge Tel. 050 34 75 89 www.hbov.be

48 B

HOGERE BEROEPSOPLEIDING VOOR VERPLEEGKUNDE VESTIGING OOSTENDE FrĂ¨re Orbanstraat 145A, 8400 Oostende Tel. 059 80 17 57 www.hbov.be

Instituut voor Verpleegkunde Sint-Vincentius

Campus Sint-Vincentius Gent Molenaarsstraat 22, 9000 Gent Tel. 09 235 82 40 www.ivv-gent.be 45 A

BenedictusPoort

Campus Maria Middelares Kortrijksesteenweg 1024, 9000 Gent Tel. 09 222 37 82 www.benedictuspoort.be

Sint-Augustinusinstituut voor Verpleegkunde

Leopoldlaan 9, 9300 Aalst Tel. 053 70 33 79 www.sai-aalst.be

Regina Mundi Verpleegopleiding

Weg naar As 62, 3600 Genk Tel. 089 35 69 25 www.verpleegopleiding-genk.be 44

Vrij Technisch Instituut - Campus Salvator

Salvatorstraat 20, 3500 Hasselt Tel. 011 24 62 40 www.vti-hasselt.be 43

Hospitaalstraat 23, 9100 Sint-Niklaas Tel. 03 780 89 07 www.sint-carolus.be

Provinciaal Instituut Verpleegkunde Hasselt

Kunstlaan 1, 3500 Hasselt Tel. 011 26 05 10 www.pivh.be

WAAR KAN JE STUDEREN ?

KTA Vesaliusinstituut Oostende

Leffingestraat 1, 8400 Oostende Tel. 059 70 68 70 www.vesaliusinstituut.be 49 A

KTA VESALIUSINSTITUUT Keramiekstraat 80, 9000 Gent Tel. 09 222 40 15 www.vesaliusinstituut.be

49 B

KTA VESALIUSINSTITUUT Ninovestraat 169, 9600 Ronse Tel. 055 23 53 92 www.vesaliusinstituut.be

49 C

KTA VESALIUSINSTITUUT Rijselstraat 7, 8200 Brugge Tel. 050 38 82 88 www.vesaliusinstituut.be

WAAR KAN JE STUDEREN ?

Sint-Niklaasinstituut 4de Graad Verpleegkunde

Doorniksesteenweg 145, 8500 Kortrijk Tel. 056 26 41 10 www.siniko.be 51

HOGER BEROEPSONDERWIJS VOOR VERPLEEGKUNDE IC DIEN

54 A

CAMPUS VESTA APB POLITIEOPLEIDINGEN Antwerpen Noorderlaan 500 (Blok B), 2030 Antwerpen Tel. 03 540 02 50

54 B

Gewestelijke en Intercommunale Politieschool Oudstrijderslaan 199, 1140 Brussel Tel. 02 201 16 16

54 C

Trainings- en Opleidingscentrum voor Politie Poverstraat 75, 1731 Asse Tel. 02 456 89 20

54 D

Provincie Limburg Opleiding en Training M. Habetslaan 7, 3600 Genk Tel. 089 77 82 50

54 E

Oost-Vlaamse Politieacademie Sprendonkstraat 5, 9042 Mendonk Tel. 09 345 69 64

54 F

West-Vlaamse Politieschool K. Leopold III- laan 41, 8200 Brugge Tel. 050 40 45 40

Instituut voor Verpleegkunde Aleydis

Vijfseweg 2, 8790 Waregem Tel. 056 60 24 68 www.aleydis.be 52 A

Instituut voor Verpleegkunde Aleydis Grote Hulststraat 55, 8700 Tielt Tel. 051 40 27 65 www.aleydis.be

5. Uniformberoepen 53

Politie Directie van de rekrutering en van de selectie

Fritz Toussaintstraat 8, 1050 Brussel Gratis nummer: 0800 99 404 - www.jobpol.be

Westlaan 99, 8800 Roeselare Tel. 051 20 73 54 www.icdien.be 52

WAAR KAN JE STUDEREN ?

Defensie Algemene Directie Communicatie

Everestraat 1 Kwartier Koningin Elisabeth Blok 5 - 1140 Brussel Gratis nummer: 0800 33348 - www.mil.be/jobsite 53 A

informatiecentrum Antwerpen BelgiĂŤlei 119, 2018 Antwerpen Tel. 03 231 24 20

6. Consortia volwassenenenonderwijs

53 B

informatiecentrum Brussel Kortenberglaan 125, 1000 Brussel Tel. 02 742 69 66

53 C

53 D

53 E

informatiecentrum hasselt Guffenslaan 24, 3500 Hasselt Tel. 011 28 88 70 informatiecentrum gent G. De Craeyerstraat 2, 9000 Gent Tel. 09 267 36 26 informatiecentrum BRUGGE Leopold Debruynestraat 125, 8310 Brugge Tel. 050 36 62 70

Consortium Volwassenenonderwijs Antwerpen

Lange Gasthuisstraat 29, 2000 Antwerpen Tel. 03 283 51 50 www.vol-ant.be 56

Consortium Volwassenenonderwijs De Rank

Kleinhoefstraat 6, 2440 Geel Tel. 014 57 96 20 www.consortiumderank.be 57

Consortium Volwassenenonderwijs Samen Stromen

Vaartdijk 86, 2800 Mechelen Tel. 0471 48 23 82 www.samenstromen.be

WAAR KAN JE STUDEREN?

Consortium Volwassenenonderwijs een Leven Lang Leren in Leuven en Omgeving

Provincieplein 1, 3010 Kessel-Lo Tel. 016 26 79 75 www.consortiuml4.be 59

Consortium Volwassenenonderwijs Groene Rand

d’Aubreméstraat 2, 1800 Vilvoorde Tel. 0478 35 97 32 www.groenerand.be 60

Brussels Consortium Volwassenenonderwijs

Priemstraat 53/pb221, 1000 Brussel Tel. 02 502 95 16 www.brucovo.be 61

Consortium Volwassenenonderwijs Limburg Noord

Universiteitslaan 3 (H5.29), 3500 Hasselt Tel. 011 30 59 16 www.volwassenenonderwijslimburg.be 62

Consortium Volwassenenonderwijs Limburg Zuid

Universiteitslaan 3 (H5.27), 3500 Hasselt Tel. 011 30 59 10 www.volwassenenonderwijslimburg.be 63

Consortium Volwassenenonderwijs IX

Grote Markt 1, 9100 Sint-Niklaas Tel. 03 760 96 11 www.consortiumIX.be 64

Consortium Volwassenenonderwijs X

Sint-Annastraat 4, 9620 Zottegem Tel. 09 360 18 14 www.consortiumx.be 65

Consortium Volwassenenonderwijs 11 - Wonderwijs

Botermarkt 1, 9000 Gent Tel. 09 267 73 96 www.onderwijsvoorvolwassenen.be 66

Consortium Volwassenenonderwijs XII – Menes

Emelgemseplein 1, 8870 Izegem Tel. 051 43 15 70 www.consortium12.be 67

Consortium XIII Webros

Abdijbekestraat 9, 8200 Sint-Andries Tel. 050 40 70 61 www.webros.be

s e i K jij

wattwil ... ech

waar kan je aan de slag?

deel 3 WAAR KAN JE AAN DE SLAG? overzicht van BEROEPSSECTOREN

Proficiat! Je staat op het punt de schoolpoort achter je dicht te trekken, liefst met een diploma of kwalificatie in de hand. Er zijn twee mogelijkheden: of je gaat voortstuderen of je zet de stap naar de arbeidsmarkt. In beide gevallen is het interessant te weten in welke sectoren je zoal terecht kan komen, hetzij binnenkort hetzij in een iets verdere toekomst.

_Oneindig veel beroepen ...

Sommige sectoren zijn goed gekend bij het grote publiek, zoals de bouwsector of de sector van de horeca. Maar er is ook de binnenscheepvaart, de groene sectoren, de podiumkunsten, ... Sectoren vertegenwoordigen ook heel wat beroepen die niet gekend zijn of waar een verkeerd beeld van bestaat. Weet jij wat een waterklerk doet? Als het antwoord neen is, ga dan eens kijken bij de sector van de internationale handel. En een vrachtwagenchauffeur moet veel meer kennen en kunnen dan ’alleen maar’ met een vrachtwagen rijden; ook in zijn of haar job komt heel wat administratie kijken. Wie in de garagesector aan de slag gaat, werkt steeds vaker met ‘computers op wielen’ en kan best wat voeling met mechanica, elektriciteit én elektronica gebruiken. Wil je echt zicht krijgen op wat je moet kennen en kunnen in een bepaald beroep, dan kan je ook eens kijken in de beroepscompetentieprofielen op de website www.serv.be onder ‘Beroepsprofielen’. Een beroepsprofiel bevat het werkdomein van een (beginnend en ervaren) beroepbeoefenaar en een gedetailleerde beschrijving van haar of zijn competenties.

... voor iedereen!

Het is niet omdat je (binnenkort) gaat werken dat je de rest van je leven niet meer zal/kan bijleren. De sectoren bieden, onder andere via hun sectorfondsen, heel wat bijkomende opleidingskansen aan, ook als je al aan de slag bent. Op die manier bieden de sectoren doorgroeimogelijkheden. Als hulpmonteur in de montage, bijvoorbeeld, kan je doorgroeien naar monteur, brigadier en chef. De sectoren werken daarvoor samen met de VDAB, SYNTRA, centra voor volwassenenonderwijs en andere opleidingsverstrekkers. Het opleidingsaanbod vind je op de websites van de sectoren terug. Laat je niet afschrikken door een bepaald imago van een sector: vrouwen zijn welkom in heel wat sectoren en beroepen die nog als ‘typisch mannelijk’ beschouwd worden, en omgekeerd. Sectoren hebben dus oog voor diversiteit en bieden graag kansen aan gemotiveerde kandidaat-werknemers die, onder andere, on-the-job willen bijleren. Je zult ook ontdekken dat je met tal van niet-specifieke opleidingen toch in een bepaalde sector aan de slag kan. Zo hoef je geen artiest te zijn om in de podiumkunsten te werken; je kan er ook terecht als kapper, schrijnwerker, onthaalbediende, boekhouder,... Eenzelfde opleiding of diploma kan leiden tot tewerkstelling in totaal uiteenlopende sectoren.

_In deze brochure ...

In deze brochure krijg je een overzicht van 27 sectoren, alfabetisch gerangschikt. Deze sectoren vertegenwoordigen samen meer dan 75% van alle werknemers in Vlaanderen, dat betekent dat een aantal sectoren niet zijn opgenomen, bv. de schoonmaaksector, de distributiesector, de sector van banken en verzekeringen, ... Dit komt omdat deze sectoren (nog) geen sectorconvenant (zie afkortingen en termen) hebben. De uitzendsector is een bijzondere sector omdat ze mensen tewerkstelt in alle andere sectoren. Uitzendarbeid is voor vele schoolverlaters de opstap naar de arbeidsmarkt. In Wat doen we? krijg je een korte omschrijving van wat de sector precies doet en eventueel welke vaardigheden, attitudes ... typerend voor de sector zijn. Een drukafwerker moet niet alleen gevoel hebben voor techniek maar ook nauwkeurig kunnen werken. In de houtsector zijn liefde voor het vak, flexibiliteit en teamgeest belangrijk.

wa a r k a n j e a a n d e s l ag?

In Wie doet het? vind je meer uitleg bij de beroepen uit de sector. Maar soms is de lijst zo lang dat het bij een loutere opsomming blijft. En die opsomming is meestal ook niet volledig. Neem dus ook een kijkje op de website van het sectorfonds want daar staan vaak uitgebreide info en beschrijvingen van de beroepen in de sector. Je vindt meer uitleg over de opleidingsmogelijkheden in Hoe word je het? Voor heel wat sectoren kan je al een specifieke richting in het secundair onderwijs kiezen maar zelfs als je dit niet deed, is het nog niet altijd te laat om je om te scholen. In Meer informatie staan de contactgegevens van het sectorfonds. De consulenten van dit fonds kunnen je informeren over eventuele tewerkstellingsmogelijkheden en -initiatieven. Maar ook eens je werknemer bent, houdt het leren niet op. De meeste sectoren bieden, onder andere via hun sectorfondsen, bijkomende opleidingskansen aan, waardoor je heel wat doorgroeimogelijkheden hebt. Het opleidingsaanbod vind je op de websites van de sectorfondsen terug.

waar kan je aan de slag?

De audiovisuele sector _Wat doen we?

De audiovisuele sector omvat alle bedrijven, organisaties en zelfstandigen die radio- en televisieprogramma’s produceren. Het gaat om zenders (VTM, VRT, Q-Music, 4FM ...), productiehuizen (Studio 100, Woestijnvis, Telesaurus ...) en de bedrijven die de technische diensten verlenen (Videohouse, Alfacam ...). Radio en televisie, niemand ontsnapt er aan. Iedereen luistert en kijkt ernaar, niemand blijft er onberoerd bij. In de audiovisuele sector kan je meewerken aan de realisatie van programma’s die voor een heleboel mensen een bron van kennis en vermaak zijn. Het gaat om krachtige media die een venster op de wereld bieden en zorgen voor ontspanning. Werken voor radio en tv spreekt waarschijnlijk tot de verbeelding maar de werkelijkheid is heel wat minder glamoureus. Een programma in de ether krijgen, vraagt hard en intensief teamwork.

_Wie doet het? _Afkortingen en termen

Voor het maken van een programma, is een heel divers team van mensen nodig. _Sector

Een sector verenigt alle bedrijven en hun werknemers, die actief zijn binnen een bepaalde bedrijfstak. Er wordt ook gesproken over economische sectoren, bedrijfssectoren ... _Sociale partners

De sociale partners zijn de vertegenwoordigers van de werkgevers (voor Vlaanderen: Unizo, Voka, Verso, Boerenbond) en van de werknemers (voor Vlaanderen: ACLVB, ACV, ABVV). _PC of paritair comité

In een paritair comité zetelen vertegenwoordigers van werkgevers en werknemers van ondernemingen met aanverwante activiteiten. De opdrachten van de paritaire comités zijn in hoofdzaak het sluiten van collectieve arbeidsovereenkomsten, het voorkomen of bijleggen van sociale conflicten en het uitvoeren van elke taak die hen door een wet is toevertrouwd. _CAO (Collectieve arbeidsovereenkomst)

Een collectieve arbeidsovereenkomst (CAO) is een akkoord dat gesloten wordt tussen werknemersorganisaties en werkgeversorganisaties en waarbij individuele en collectieve betrekkingen tussen werkgevers en werknemers in ondernemingen of in een bedrijfstak worden vastgesteld en

de rechten en verplichtingen van de verschillende partijen worden geregeld. Er zijn drie soorten CAO’s: de intersectorale CAO’s die gesloten worden in de Nationale Arbeidsraad en waarvan de werkingssfeer zich uitstrekt tot verschillende bedrijfstakken en tot het gehele land, de sectorale CAO’s die gesloten worden door de organisaties die erin vertegenwoordigd zijn en de ondernemings-CAO’s. _Sectorconvenant

Een sectorconvenant is een samenwerkingsakkoord tussen de Vlaamse regering en een sector waarbij de sector engagementen aangaat die te maken hebben met een betere aansluiting tussen het onderwijs en de arbeidsmarkt, met het voeren van een competentiebeleid in de ondernemingen van de sector en met diversiteit. Sectorconsulenten staan in voor het realiseren van die engagementen. _IBO (Individuele beroepsopleiding)

Een IBO is een individuele beroepsopleiding in de onderneming en gebeurt in samenwerking met de VDAB. Dit is een opleiding waarbij de cursist door de onderneming op de werkplek wordt getraind en begeleid. Na deze opleiding is het bedrijf verplicht om hem of haar een contract aan te bieden.

De redacteurs spelen een belangrijke rol. Als redacteur bepaal je een onderwerp en werk je de inhoud uit op basis van eigen research. De eindredacteur beoordeelt dit alles. Een scenarist schrijft de scripts/scenario’s/draaiboeken uit op basis van dit onderzoeksmateriaal. De producer zorgt er tijdens en na het werk van de redactie voor dat de opnames goed kunnen verlopen. In het bijzonder voor televisie stelt hij de crew van cameramannen/vrouwen, geluid- en lichttechnici ... samen. Als producer waak je over het budget en regel je het decor of de locatie. De regisseur zorgt voor het juist in beeld brengen van de opnamen en het geluid. Hij heeft de eindverantwoordelijkheid voor de uitzending. Na de opnames zorgt de monteur ervoor dat de beelden, teksten, interviews, ... aan elkaar geplakt worden en dat beeld en geluid perfect op elkaar aansluiten. Andere mensen die je terugvindt achter de schermen van een televisie- en/of radioprogramma zijn muzieksamenstellers, radiotechnici, mensen voor kap en grime, ondertitelaars, cameracorrectors (shaders), publieksopwarmers,kabelslepers, medewerkers catering, ... Bedrijven in de audiovisuele sector hebben naast de bovengenoemde mensen ook een heel team nodig dat zich bezighoudt met het personeelsbeheer, de boekhouding, het algemeen management, marketing, sales, marktonderzoek, enzovoort. Ook deze mensen zijn levensnoodzakelijk om een goed programma af te leveren.

_Hoe word je het?

Een bachelor in de audiovisuele technieken of in de kunsten is de uitgelezen weg naar tewerkstelling in de sector. In deze professionele en academische gerichte opleidingen krijgt men de vaardigheden aangeleerd om als radiomaker, regisseur, camera-/lichtman of -vrouw, monteur, ... aan de slag te gaan. Ook SYNTRA (realisator van animatie- en videoproducties, multimediarealisator) en VDAB (videoreporter) bieden een aantal opleidingen aan voor een baan in de audiovisuele sector.

_Knelpuntberoep

Een knelpuntberoep is een beroep waarvan de vacatures minder snel worden ingevuld dan bij andere beroepen.

_Meer informatie

Sociaal Fonds Audiovisuele Sector Landsroemlaan 20 - 1083 Brussel Tel. 02 478 26 53 54 info@mediarte.be www.mediarte.be

wa a r k a n j e a a n d e s l ag?

De bediendensector

waar kan je aan de slag?

De Binnenvaartsector

_Wat doen we? _Wat doen we?

Deze sector groepeert de ondernemingen en de bedienden (niet de arbeiders) van subsectoren die niet tot een specifiek paritair comité* behoren. Het gaat om een dertigtal uiteenlopende subsectoren: autohandel, betonnijverheid, boekhoudkantoren, bouwbedrijven, callcenters, cementnijverheid, consultancy, grafische ondernemingen, garagebedrijven en koetswerk, glasnijverheid, groothandel, houtnijverheid, informatica, leasing, multimedia, publiciteitsagentschappen, reisbureaus, touroperators, studiebureaus, tabakondernemingen, uitgeverijen, uitzendkantoren, vastgoedkantoren, ...

Goederenvervoer over heel Europa: het is dank zij de binnenvaart dat er ieder jaar honderdduizenden vrachtwagens van onze wegen gehaald worden. De binnenvaart is het vervoer van goederen over de binnenwateren: de rivieren en kanalen. Zo worden op het Albertkanaal evenveel goederen vervoerd als op de E 313 (Boudewijnsnelweg). Eén binnenschip van 1200 ton vervoert evenveel lading als minimum 40 vrachtwagens. De binnenvaartschepen worden ook steeds groter. Een gemiddeld binnenschip is 110 meter lang en 11,40 meter breed.

_Wie doet het? _Wie doet het?

Om al deze schepen in beweging te houden, is er een divers team van mensen nodig. Omdat de ondernemingen die tot deze sector behoren zeer divers zijn, is het uiteraard moeilijk om een robotfoto te maken van de ‘standaard’ bediende. Je hebt bedienden van allerlei slag: het kan gaan om verkopers, callcentermedewerkers, hulpboekhouders, informatici, werfleiders in een bouwbedrijf, grafici, tekenaars in een studiebureau, communicatieverantwoordelijken, magazijnmedewerkers, management assistant. Het gaat hier slechts om een aantal voorbeelden van bediendenberoepen die je vindt in de ondernemingen van het ANPCB. Eigenlijk zijn zowat alle functies en alle studieniveaus vertegenwoordigd.

_Hoe word je het?

Het aanbod van studies om in deze sector aan de slag te kunnen is zeer gevarieerd. Je kan in de sector zowel met een heel algemene opleiding, zoals secretariaat-talen, als met een meer specifieke opleiding, zoals boekhouding of informatica, aan de slag. Opleidingen van elk niveau (secundair onderwijs, bachelor of master) komen hierbij in aanmerking. Via Cevora kan je een lijst van beroepen krijgen waarvoor bedrijven moeilijk kandidaten kunnen vinden. Er is bijvoorbeeld bijzonder veel vraag naar verkopers, IT-specialisten en administratief medewerkers. In de bouwsector is vooral vraag naar werfleiders en tekenaars. Voorts blijft een grote vraag bestaan naar callcentermedewerkers. Een gepaste opleiding in combinatie met een goede talenkennis is een garantie op tewerkstelling in deze sector.

De minimum bemanning bestaat uit een schipper (kapitein), een stuurman en een matroos. De binnenvaartkapitein is verantwoordelijk voor het schip en zijn bemanning. Hij of zij plant, organiseert en delegeert de taken en activiteiten aan boord en geeft leiding aan de medeopvarenden. De kapitein vaart en voert manoeuvres uit. De stuurman staat de schipper bij en vervangt hem of haar in noodgevallen. Hij of zij is verantwoordelijk voor de technische werkzaamheden aan boord en staat ten dele in voor de effectieve uitvoering ervan. Verder lost de stuurman de schipper af bij het navigeren van het schip. De matroos binnenvaart assisteert schipper of stuurman bij het afvaren, aanmeren, ankeren en koppelen van het schip door gebruik van fenders, lieren, meerpalen en trossen. Tijdens manoeuvres, waarbij het risico bestaat in aanvaring te komen met andere schepen of objecten, geeft de matroos binnenvaart van op het dek aanwijzingen aan de schipper of stuurman. Verder assisteert de matroos bij het bunkeren, het laden en het lossen van het schip. Ook staat hij of zij in voor het onderhoud van het schip, voor het basisonderhoud van machinekamer, elektriciteitsvoorziening, scheepsinstallaties en voor het onderhoud van meerdraden en-trossen. Ten slotte houdt de matroos toezicht op het stilliggend schip en lading.

_Hoe word je het?

Er is een opleiding in het bso en tso tot stuurman/kapitein Rijn-en binnenvaart. Dit is een doorgedreven praktische training. De laatste jaren is er een inhaalbeweging geweest op het vlak van volwassenenonderwijs en worden er om- en bijscholingen georganiseerd door VDAB en SYNTRA.

_Meer informatie

Cevora – Opleidingscentrum van het Aanvullend Paritair Comité voor Bedienden (ANPCB) E. Plaskylaan 144 – 1030 Brussel Tel. 02 734 62 11 info@cevora.be www.cevora.be

* Zie ‘Afkortingen en termen’ p. 92 .

_Meer informatie

Fonds voor de Rijn- en Binnscheepvaart Arenbergstraat 24 2000 Antwerpen Tel. 03 221 02 82 www.binnenvaartopleidingen.be

wa a r k a n j e a a n d e s l ag?

De sector bus en car

waar kan je aan de slag?

De bouwsector

(bezoldigd vervoer van personen) _Wat doen we? _Wat doen we?

De sector houdt zich bezig met het bezoldigd gemeenschappelijk vervoer van personen. Als je wil werken in deze branche, dan moet je uiteraard kunnen rijden en manoeuvreren en over een basiskennis mechanica beschikken. Verder heb je kennis nodig van de wegcode en de boorddocumenten. Maar bovenal hebben de chauffeurs in deze sector een groot verantwoordelijkheidsgevoel. Chauffeurs zijn het uithangbord van de onderneming; naast verantwoordelijk zijn ze ook communicatief, dienstverlenend en stressbestendig.

De bouwsector omvat de woningbouw, de industriebouw (het optrekken van kantoren en fabrieken), de burgerlijke bouwkunde (het bouwen van bruggen), de wegenwerken (het aanleggen en herstellen van wegen) en de baggersector. Bouwen is meer dan enkel stenen op elkaar stapelen en metselen. In de bouwsector help je mee ‘bouwen’ aan de droom van vele gezinnen. Of je werkt mee aan de bouw van een ziekenhuis, een fabriek. In de baggersector kan je zelfs een nieuw eiland ‘bouwen’. De afwisseling in de bouw is groot, je kan er verschillende dingen doen en je komt met veel mensen in contact.

_Wie doet het? _Wie doet het?

Het voornaamste beroep in deze sector is dat van chauffeur. Maar de ene chauffeur is de andere niet want de sector kent 3 subsectoren. In de eerste subsector ‘speciale autobusdiensten of bijzonder geregeld vervoer’ staan de chauffeurs in voor het dagelijks vervoer van arbeiders (werkliedenvervoer) en van leerlingen van en naar school (schoolvervoer). Ook de wekelijkse busuitstapjes naar het zwembad en de jaarlijkse schoolreizen staan op het programma van deze chauffeurs De tweede subsector is deze van de ‘openbare autobusdiensten of geregeld vervoer’. Dit zijn ritten die in opdracht van de Vlaamse Vervoermaatschappij ‘De Lijn’ op een geregeld tijdstip en in een vaste route uitgevoerd worden De derde subsector en voor de meesten wellicht de meest aantrekkelijke is ‘de autocarsector of het ongeregeld vervoer’.

Een bouwvakarbeider kan verschillende beroepen uitoefenen: er zijn maar liefst 33 bouwberoepen! In de ruwbouw kan je ijzervlechter, torenkraanbestuurder, bestuurder mobiele kraan, bouwplaatsmachinist, metselaar, bekister, ... worden. In de ruwbouwafwerking zijn er beroepen zoals tegelzetter en stukadoor. Als stukadoor bepleister je vooral muren en plafonds. In de afwerking werken er schilders, behangers, isolateurs, glaszetters, installateurs centrale verwarming en sanitaire installateurs. Als wegenwerker of als boorder kan je meehelpen aan het maken en herstellen van wegen. De baggersector biedt kansen als baggerwerker en werktuigkundige in de baggervaart.

_Hoe word je het?

De meeste bouwberoepen kunnen aangeleerd worden in het secundair onderwijs. _Hoe word je het?

Natuurlijk word je niet van de ene dag op de andere een volwaardige bus- of carchauffeur! De VDAB organiseert in samenwerking met de sector opleidingen om je rijbewijs D te halen. Daarnaast kan je ook terecht bij de autorijscholen.

Ook voor mensen die de schoolbanken al hebben verlaten, zijn er tal van mogelijkheden om bouwvakarbeider te worden. Bij de VDAB kan je terecht voor een overzicht van het opleidingenaanbod. Voor jongeren tussen 18 en 25 jaar biedt de sector een alternerende bouwopleiding (ABO) aan. Je volgt dan 40% van de werkweek les bij de VDAB of in een centrum voor deeltijds onderwijs en de rest van de tijd werk je bij een bouwbedrijf. Je kan ook meteen bij een bouwbedrijf beginnen met een Individuele Beroepsopleiding (IBO), een ‘training-on-the-job’.

_Meer informatie _Meer informatie

Sociaal Fonds Autobus & Autocar Metrologielaan 8 – 1130 Brussel Tel. 02 240 16 61 info@sociaalfonds.be www.sociaalfonds.be

Fonds voor Vakopleiding in de Bouwnijverheid (FVB) Koningsstraat 45 – 1000 Brussel Tel. 02 210 03 33 info@fvbffc.be www.debouw.be

wa a r k a n j e a a n d e s l ag?

waar kan je aan de slag?

De chemiesector

De elektrotechnische sector

_Wat doen we?

Alles om ons heen is doordrongen van chemie. Gaat het om natuurverschijnselen, je voeding, de kleding die je aantrekt of de medicijnen die je neemt, chemie is op al deze zaken van toepassing. De chemische industrie is dan ook een veelzijdige industrie die zich op uiteenlopende activiteiten toelegt zoals verven, lijmen, kunststof- en rubberverwerking. De voornaamste subsectoren zijn die van de petrochemie, de farmaceutische industrie en de cosmetica.

De bedrijven uit deze sector voorzien huizen, ziekenhuizen, fabrieken, straten ... van elektrische stroom. Ook het plaatsen van gesofisticeerde toegangscontrole, automatisering, zonnepanelen, ... gebeurt door deze bedrijven. Elektriciteit is met andere woorden overal en dus vind je in deze sector toffe jobs mét werkzekerheid!

In de chemiesector kan je onder meer baanbrekend werk verrichten door schaarse natuurlijke producten na te maken of te verbeteren. Maar de sector produceert ook materialen die in de natuur niet zijn te vinden, zoals kunststoffen. De chemiesector is een toekomstgerichte industrie waarin je je bijvoorbeeld kan inzetten voor duurzame ontwikkeling. Jobs in de chemie zijn boeiend en veelzijdig.

Werk je graag met je handen? Of ook af en toe met de computer? Werk je het liefst alleen of in een team? Op een werf of in een atelier? Als je voor elektriciteit kiest, kan het allemaal.

_Wie doet het?

De beroepen zijn gegroepeerd rond twee grote activiteiten: ‘installatie & onderhoud’ en ‘distributie’. _Wie doet het?

De procesoperators sturen de procesinstallatie en bewaken het procesverloop vanuit de controlekamer aan de installatie zelf. Als procesoperator werk je altijd volgens werkinstructies en leef je de veiligheids-, milieu-, en kwaliteitsvoorschriften na. Ook wetenschappelijk onderzoekers werken in de chemische nijverheid. Het onderzoek naar medische biotechnologie vindt niet alleen plaats in universiteiten, maar ook in de grote bedrijven die tot de deelsector life sciences behoren. Als formulator (productontwikkelaar) kan je bijvoorbeeld nieuwe schoonmaakproducten ontwikkelen of cosmetica.

_Hoe word je het?

Met een diploma van het secundair onderwijs (tso) ben je gegeerd in de chemische sector. Studierichtingen zoals mechanica, elektromechanica en elektriciteit vormen een goede basis om een carrière in de sector te beginnen. Ook in het hoger onderwijs zijn er talrijke richtingen die kunnen leiden naar een baan in deze sector: bachelor in agro- en biotechnologie, master in de farmaceutische zorg, bachelor in de bio-ingenieurswetenschappen, master in de industriële wetenschappen ... Maar je kan ook in deze sector terecht met een diploma dat totaal niets met chemie te maken heeft. Voorbeelden zijn een master in marketingmanagement en een bachelor in de toegepaste taalkunde.

- Installatie & onderhoud De residentieel elektrotechnisch installateur zorgt voor alle elektrische voorzieningen in woonhuizen: de leidingen, de stopcontacten, de lichtschakelaars, ... De technicus domotica zorgt voor geautomatiseerd huiselijk comfort zoals automatische verlichting. Als industrieel elektrotechnisch installateur zijn elektriciteitsinstallaties jouw terrein. Je volgt een installatiedossier, een plan of een schema om elektrische industriële voorzieningen te installeren. Je sluit kabels, draden en toestellen aan en controleert hun werking. Als onderhoudstechnicus verzorg je het elektrisch gedeelte van het machinepark in een industrieel productiebedrijf. Je spoort defecten op en verhelpt storingen. Als tertiair elektrotechnisch installateur werk je in ziekenhuizen, kantoorgebouwen en winkels. Je installeert elektrische nutsvoorzieningen, zoals verlichting, en databekabeling. Binnen de infrastructuurwerken vind je plaatsers boven- en ondergrondse leidingen die instaan voor de energie- en datavoorziening naar woningen, bedrijven en grote gebouwen. Tegenwoordig zijn er trouwens ook heel wat elektriciens die zich bezighouden met de installatie van nieuwe ‘groene’ technologieën zoals zonnepanelen en warmtepompen. - Distributie Als hersteller van elektrische en elektronische apparatuur kan je je specialiseren in elektrische huishoudtoestellen zoals wasmachines of werk je aan tv’s en dvd-spelers. Je werkt in de kleinhandel (die toestellen aan de consument verkoopt) of in de groothandel (die toestellen aan een kleinhandelaar levert).

_Hoe word je het? _Meer informatie

Fondsen voor Vorming Arbeiders en Bedienden Scheikundige Nijverheid Reyerslaan 80 , 2de verdieping – 1030 Brussel Tel. 02 238 98 89 www.fondschem.be Nuttige websites www.jobschemie.be www.focusopchemie.be

In het voltijds en deeltijds onderwijs heb je tal van elektrotechnische richtingen. Maar ook als je geen diploma elektriciteit behaald hebt, kan je in de sector terecht na het volgen van één van de beroepsopleidingen bij de VDAB of in een centrum voor volwassenenonderwijs.

_Meer informatie

Vormelek vzw Marlylaan 15 - 1120 Brussel Tel. 02 476 16 76 info@vormelek-formelec.be www.vormelek-formelec.be Nuttige websites www.stroomopwaarts.be voor meer informatie over elektrotechnische studierichtingen en beroepen.

100

wa a r k a n j e a a n d e s l ag?

waar kan je aan de slag?

De garage- en koetswerksector

De grafische sector

_Wat doen we?

Wie in de garage- en koetswerksector werkt, houdt zich vooral bezig met het herstellen en onderhouden van auto’s of motorvoertuigen. Het werk in deze sector is veelzijdig maar ook erg veeleisend door de snel evoluerende technologie. Dit brengt met zich mee dat jobs in een garage inhoudelijk voortdurend evolueren. Door de complexe elektronische toepassingen die je in de auto van vandaag vindt, noemt men hem wel eens een ‘computer op wielen’. En de uitdagingen blijven op je afkomen, denk maar aan de ontwikkeling van milieuvriendelijke technieken. Naast een uitgebreide kennis mechanica moet je dus op de hoogte zijn van elektriciteit en elektronica. Je moet goed opgeleid zijn, soepel zijn en zelfstandig kunnen werken. Medewerkers moeten zich voortdurend bijscholen en de vele kennis en informatie kunnen beheren en consulteren. Ook in de koetswerksector ga je flexibel om met nieuwe uitdagingen: nieuwe materialen, laksoorten, uitdeuktechnieken en het monteren/demonteren van elektronisch zwaar uitgeruste voertuigen (motormanagement, beveiliging, comfortelektronica, ...).

Misschien besef je het niet altijd, maar je komt iedere dag met de grafische sector in contact: kranten, tijdschriften, folders, brochures, catalogi, agenda’s, verpakkingen, labels, textiel, websites, ... de grafische sector is óveral aanwezig!

_Wie doet het?

De onderhoudsmecanicien doet het wagenonderhoud, vervangt slijtageonderdelen (remmen, uitlaat, eenvoudige distributieriem, schokdempers, ...), werkt aan de banden en kan een uitlijning uitvoeren, bereidt de wagens voor op de technische keuring en voert een eenvoudige diagnose uit. De polyvalent mecanicien voert naast de taken van de onderhoudsmecanicien ook volgende taken uit: het vervangen en afstellen van complexe slijtageonderdelen, grote mechanische onderdelen reviseren (Motorblok, versnellingsbak, differentieel, ...) en het uitvoeren van eenvoudige elektrische diagnoses. De onderhouds- en autodiagnostiektechnicus kan naast het uitvoeren van de taken van de onderhoudsmecanicien ook werken op elektrische- en gemultiplexeerde systemen (SRS, ABS ESP, vergrendeling, multimedia, gestuurde ophanging, motormanagementsysteem en periferie,...), diagnose stellen en diagnoseapparatuur hanteren, technische info op een elektronische drager gebruiken, duidelijk communiceren over zijn werk, contact onderhouden met de klant en zich aanpassen aan nieuwe evoluties. De hoger technicus kan in 98% van de mechanische en elektronische problemen een diagnose stellen en weet hoe deze te herstellen. Als hoger technicus ben je ook belast met de organisatie van het werk en kan je leidinggeven. Een autoschadehersteller/carrossier is een polyvalent arbeider die alle activiteiten kan uitvoeren op het gebied van plaatwerk, voorbewerking en lakspuiten. Tot het vakgebied ‘koetswerk’ behoren ook de volgende beroepen: de voorbewerker, de plaatwerker, de spuiter en de koetswerkopbouwer. Je kan trouwens in veel meer bedrijven aan de slag dan je zou denken. Garages en koetswerkbedrijven zijn de bekendste autobedrijven. Maar je kan evengoed aan de slag in een pechverhelpingsbedrijf, bij een autoconstructeur of bij de automobielinspectie. Naast deze specifieke beroepen telt de sector ook meer en meer beroepen met een algemener profiel zoals dat van receptionist, magazijnier, verkoper, onderzoeker, ...

Binnen deze sector vind je een brede verzameling van beroepen. Hieronder vind je de meest typische profielen. De vormgever maakt ontwerpen voor allerlei producten zoals advertenties, logo’s, reclamefolders, affiches, verpakkingen, brochures en noem maar op. Om een doeltreffend ontwerp te maken, moet jijzelf eerst de inhoud heel goed kennen. Klanten stellen het op prijs als je spellingsfouten uit hun tekst kan halen. Er wordt dus meer van je verwacht dan louter creativiteit. Als drukvoorbereider ben jij in de drukkerij de eerste schakel. Jij maakt het drukwerk klaar om gedrukt te worden. Je controleert kleurproeven en je verbetert eventuele fouten. In deze baan kom je soms rechtstreeks in contact met de klant. Bij het maken van drukwerk komt veel techniek kijken. Moderne persen zijn computergestuurde machines. De drukker zorgt dat dit drukproces optimaal en nauwkeurig verloopt. De drukafwerker moet alles wat gedrukt wordt, snijden, vouwen, nieten, inbinden of lijmen. Daarnaast werken er in de sector ook mensen met een algemene achtergrond: verkoper, intern commercieel medewerker, calculator of orderbegeleider, marketingspecialist, commercieel manager, mediaconsulent ...

_Hoe word je het?

De Belgische grafische- en communicatienijverheid is een sterk geïnformatiseerde en gedigitaliseerde sector. Een passie voor ICT en techniek is dan ook een must. Je bent goed in talen want veel software is in het Engels. Afhankelijk van waar je precies in de sector werkt, is een hoge dosis creativiteit ook onmisbaar. Een grafische vormgever kan ingeschakeld worden voor heel verscheiden opdrachten en wordt zo constant geprikkeld om zichzelf te overtreffen en origineel uit de hoek te komen. De ene dag denk je mee na over een ontwerp voor een grote reclamecampagne terwijl je het andere moment moet uitvissen hoe je kwetsbare jongeren zult aanspreken bij een sensibiliseringsactie tegen drugs.

_Hoe word je het?

In deze sector kan je met een bacheloropleiding grafimediabeleid of grafimediatechnologie functies van veeleer commerciële aard invullen. De bacheloropleiding ‘cross-media ontwerp’ is meer geschikt als voorbereiding voor een creatieve job waarbij je zowel voor druk- als beeldschermdoeleinden ontwerpt. Ook de bacheloropleiding multimediaproductie is een goede stap in de richting van de grafische sector. Met dit diploma kan je bijvoorbeeld een zelfstandig vormgever van multimediaproducten worden.

In het secundair onderwijs bereiden tal van studierichtingen je voor op een eventuele tewerkstelling in deze sector. In het hoger onderwijs zijn er heel wat studiekeuzes mogelijk: bachelor in de autotechnologie, master in automotive engineering, master in de industriële wetenschappen ... Voorts zijn er via de VDAB, het volwassenenonderwijs en EDUCAM verschillende mogelijkheden om je om te scholen.

Via de website van de GRAFOC vind je meerdere relevante opleidingen die ingericht worden door de VDAB, Syntra, centra voor volwassenonderwijs of eventueel in andere opleidingscentra. Zo kan je bijvoorbeeld een basisopleiding ‘offsetdrukken’ volgen of deelnemen aan een cursus InDesign.

_Meer informatie

Opleidingscentrum van en voor de autosector en de metaalaanverwante sectoren – EDUCAM J. Bordetlaan 164 – 1140 Evere Tel. 02 778 63 30 www.educam.be

GRAFOC - Grafisch Opleidingscentrum Belliardstraat 20 b 16 - 1040 Brussel Tel. 02 545 60 42 info@grafoc.be www.grafoc.be

Nuttige websites www.toekomstopwielen.be

101

102

wa a r k a n j e a a n d e s l ag?

waar kan je aan de slag?

De groene sectoren

De horeca

_Wat doen we?

Elke dag eet en drink je producten uit de landen tuinbouw. Eten en drinken zijn primaire behoeften en daarom spreken we ook van de ‘primaire sector’. De landbouw levert zowel de dierlijke als plantaardige basisproducten voor de voeding die we elke dag nodig hebben. De tuinbouwsector levert enerzijds een heleboel nodige producten voor een gezonde voeding en anderzijds de bomen, sierplanten en bloemen voor gebruik in de tuin en in huis.

Na de film een spaghetti eten, iets drinken met vrienden, een weekje op hotel aan zee, ... het brengt je allemaal in contact met de sector. Horeca dat zijn HOtels, REstaurants en CAfés maar ook brasseries, eetcafés, pizzeria’s, snackbars, traiteurs, feestzalen, vakantiecentra... De sector vertegenwoordigt alle bedrijven die gasten ontvangen en hen eten, drinken of logies aanbieden. Voor veel mensen is de horeca de plaats om hun passie te combineren met hun werk: in de keuken, achter de bar of op een andere plek. Met gedrevenheid alleen kom je er niet. Om het te maken in de sector heb je ook een flinke dosis teamspirit, flexibiliteit en stressbestendigheid nodig. Ook talenkennis en contactvaardigheid zijn belangrijk. En ... je moet van aanpakken weten. Eten, drinken en slapen doen gasten zeven dagen per week, op alle tijdstippen van de dag. In de horeca werken betekent dan ook meestal op onregelmatige uren werken. Daar staat een afwisselende baan met veel sociale contacten en veel doorgroeimogelijkheden tegenover.

In de sector tuinaanleg & tuinonderhoud worden (privé)tuinen, openbare parken en groene zones aangelegd en onderhouden. Je maakt gebruik van planten die in de tuinbouw geproduceerd worden, zoals bomen, vaste planten en heesters, ... De vierde en laatste groene sector is die van het loonwerk (technische landen tuinbouwwerken). De werknemers in deze sector voeren met machines voorbereidende en oogstwerken uit in de landen tuinbouwsector.

_Wie doet het?

Als je een tewerkstelling zoekt in de groene sectoren, dan moet je van aanpakken weten. Want de groene sectoren staan voor een aantal grote uitdagingen. Door de klimaatsverandering zullen er misschien teelten mogelijk zijn die tot nu toe niet konden gedijen in ons land. Of wil je liever mee nadenken over het voedselvraagstuk en de groeiende wereldbevolking of ben je geïnteresseerd in de milieuproblematiek? Als je je specialiseert in de tropische veeteelt, kan je misschien oplossingen bieden voor landbouwproblemen in de rest van de wereld.

Hoveniers ‘aanleg’ en hoveniers ‘onderhoud’ werken in de sector tuinaanleg en tuinonderhoud bij een tuinaannemer waar ze gazons aanleggen, struiken en bomen planten, maaien, hagen scheren, planten snoeien, terrassen aanleggen, ... Tuinarchitecten maken ontwerpen voor parken en tuinen. Deze ontwerpen worden dan uitgevoerd door de tuinaannemer en de hoveniers.

Een volledige keukenbrigade bestaat uit keukenhulpen en (demi)-chefs de partie die elk instaan voor een afdeling van de keuken; de koude keuken, de sauzen, de visbereidingen, ... De taken van de souschef en de keukenchef zijn veel uitgebreider dan koken. Een keukenchef stelt de menu’s samen, doet de bestellingen, organiseert het keukenwerk en geeft leiding aan het andere keukenpersoneel. In veel zaken werkt er geen volledige keukenploeg en wordt het eten klaargemaakt door een kok en eventueel een keukenhulp. De maître d’hôtel geeft leiding aan het zaalpersoneel en organiseert en superviseert de bediening. Kelners onthalen de klanten, nemen bestellingen op en serveren de gerechten en dranken. Als kelner kunnen je taken en het werkklimaat variëren naargelang je in een klassiek restaurant, een brasserie, een café, bij een traiteur of zelfs op een schip werkt. Maar je hoofdtaak blijft het garanderen van een vlekkeloze bediening. Ook een hotelreceptionist doet heel wat meer dan gasten in- en uitchecken, hen de weg naar centrum uitleggen of een taxi bestellen. Je staat in voor de planning van de reservaties, de bezetting van de kamers, de facturatie van de prestaties ... In grotere hotels zijn er naast en boven deze functies ook nog managementsfuncties: de front office manager, de food and beverage manager, de executive housekeeping, de rooms division manager, ... Sommige daarvan zijn meer commercieel gericht, andere eerder organisatorisch. Niemand, ook niet wie afstudeert in een hotelschool, start zijn loopbaan als kok of maître d’hôtel. Je begint onderaan de ladder en klimt geleidelijk op.

In de sector ‘loonwerk’ vind je machinebestuurders in loondienst die verschillende gespecialiseerde toestellen bedienen om de grond voor te bereiden, om graan of maïs te dorsen, gewassen te hakselen, te zaaien over grote oppervlaktes ...

_Hoe word je het?

_Wie doet het?

Binnen de landen tuinbouwsector kan je aan de slag als landbouwer of landbouwarbeider: je verbouwt akkergewassen (graangewassen, aardappelen, groenten, ...) of kweekt melkvee of vee voor vleesconsumptie. Akkerbouw en veeteelt worden in veel bedrijven gecombineerd. Tuinbouwers en tuinbouwarbeiders verbouwen groenten, fruit, bomen, sierplanten in serres of in open lucht.

In alle sectoren zijn er verschillende gespecialiseerde functies, zoals boomverzorger, dierenverzorger, gespecialiseerde teeltverzorger, enzovoort.

_Hoe word je het?

In het secundair zijn er enkele richtingen die voorbereiden op een baan in de groene sectoren. Ook na het secundair zijn er verscheidene studiemogelijkheden: master in de diergeneeskunde, bachelor groenmanagement, bachelor/master in de biowetenschappen ...

De opleiding voor keuken- en zaalfuncties wordt in het secundair onderwijs verstrekt, in de zgn. ‘hotelscholen’. Maar ook wie nadien de microbe voelt kriebelen is welkom in de sector; veel bedrijven zijn bereid hun personeel zélf op te leiden. Ook zonder opleiding ‘restaurant en keuken’ in het secundair onderwijs kan je aan de slag in de horeca. Wil je zonder horecadiploma carrière maken, dan heb je de keuze tussen een eenjarige opleiding in een hotelschool, een dagopleiding bij Syntra of een zorgvuldige loopbaanplanning aangevuld met modules uit het volwassenenonderwijs. Als bachelor in het hotelmanagement kan je onmiddellijk aan de slag in een (inter)nationaal hotel. Carrièreplanners, die er niet tegen opzien om een aantal jaar in het buitenland te werken, groeien snel door naar een kaderfunctie.

_Meer informatie _Meer informatie

EDUplus ’s Gravenstraat 195 – 9810 Nazareth Tel. 09 245 28 40 info@eduplus.be www.eduplus.be

Horeca Vorming Vlaanderen Anspachlaan 111, bus 4 - 1000 Brussel Tel. 02 513 64 84 vormingvlaanderen@horeca.be www.horecavorming.be

103

104

wa a r k a n j e a a n d e s l ag?

De houtsector

waar kan je aan de slag?

DE INTERNATIONALE HANDEL, HET VERVOER en DE LOGISTIEK: BEDIENDEN

_Wat doen we?

Hout vind je overal. Tijdens een wandeling in het bos kan je tot rust komen tussen de bomen, of misschien ontspan je liever op een houten tuinbank. Ook in huis is hout overal terug te vinden: in de keukeninrichting, in zetels, in tafels, in kleerkasten, in plankenvloeren ... Zonder hout zou je leefwereld er totaal anders uitzien. De belangrijkste troeven voor een geslaagde carrière in de sector zijn liefde voor het vak en motivatie. Maar ook flexibiliteit en leergierigheid zijn nodig. Daarnaast moet je zelfstandig kunnen werken en over voldoende vakkennis beschikken. Omdat je meestal een schakel bent in een proces, staan teamspirit en communicatie ook hoog aangeschreven. In ruil daarvoor biedt de houtsector afwisselende jobs, veel doorgroeimogelijkheden en kansen om een leven lang (bij) te leren.

_Wie doet het?

Om van die boom uit het bos tot een prachtige keuken te komen, gaat het hout letterlijk door vele handen die werken in verschillende subsectoren. De primaire houtverwerking bestaat uit de bosexploïtatie, de houtzagerijen en de houthandel. De sector ‘stoffering en houtbewerking’ staat in voor het vervaardigen van producten op basis van hout zoals meubelen, spaan- en vezelplaten, bouwelementen, verpakkingen (kisten, laadborden ...), ... Alles begint bij de bosexploitatie waar bosbouwers stammen hout schatten, verkopen, kappen en eventueel ontschorsen. Nadien zijn het de arbeiders uit houtzagerijen die de bomen verzagen tot planken of snijden tot fineer ... Daarna wordt het hout verdeeld naar de houthandel waar de receptionist ‘hout’ en de magazijniers verder instaan voor het verhandelen. Het hout kan ook rechtstreeks worden toegeleverd aan bedrijven uit de sector ‘stoffering en houtbewerking’ die het hout verder bewerken. In de meubelindustrie kan je aan de slag als meubelmaker, interieurbouwer, meubelstoffeerder of karkassenmaker. Als werkplaatsschrijnwerker kom je ondermeer terecht bij de producenten van bouwelementen, ramen, deuren, trappen ... Daarnaast kan je zowat overal aan de slag als machinaal houtbewerker. Door de sterke technologische evolutie is de sector altijd meer op zoek naar productie- en procesoperatoren. Velen zijn aan de slag bij de producenten van plaatmaterialen en laminaatvloeren. Ook minder gekende en minder courante beroepen zoals decor- en standenbouwer, restaurateur schrijnwerk of meubel, industrieel verpakker (paletten en krattenmaker) en muziekinstrumentenbouwer vind je terug in de houtsector.

_Wat doen we?

De computer die je gebruikt om te chatten, is made in China. De bananen die je eet, komen van Colombia en de kiwi’s van NieuwZeeland. Elke dag bereiken heel wat goederen van over de hele wereld ons land. Dit is helemaal niet van vanzelfsprekend. De bedrijven uit deze sector organiseren het transport van goederen en maken die transporteer- en verzendklaar. Verder laten ze de goederen controleren en herverpakken van producent tot consument. De organisatie van de logistieke keten, logistieke distributie, goedereninspectie en controle zijn enkele activiteiten van bedrijven in deze sector. Het werk is veelzijdig, afwisselend maar ook veeleisend als gevolg van de vele snelle technologische ontwikkelingen. Je moet gedreven en geïnteresseerd zijn in de internationale handel en economie. Je bent taalvaardig, communicatief en beschikt over een gezonde portie assertiviteit. Je bent nieuwsgierig en vindt elke transportopdracht een uitdaging. Je volgt de administratie van de handelstransactie op met oog voor detail. Hier werk je in een boeiende en afwisselende wereld waar de activiteiten de klok rond en 365 dagen per jaar blijven doorgaan.

_Wie doet het?

Een greep uit de waaier aan functies die de sector te bieden heeft: Een expediteur beheert als transportorganisator de logistieke keten vanaf het ophalen van de goederen bij de leverancier tot het afleveren bij de klant. Je kiest en reserveert het transportmiddel, regelt voor- en natransport en verzorgt de verschillende vervoersdocumenten en douaneformaliteiten. Als dispatcher in het wegenvervoer organiseer je goederenvervoer door bestuurders en vrachtwagens aan te duiden en routes uit te stippelen. Je bepaalt waar en op welk moment een vracht wordt opgepikt of afgehaald. Je gaat vlot om met klanten en vrachtvervoerders en je vult de vereiste transportdocumenten correct in. De waterklerk is de tussenpersoon tussen het schip en de kaai. Je vraagt een ligplaats aan voor het schip en bestelt sleepboten en loodsen om het schip veilig de haven binnen te leiden. Daarnaast plaats je bestellingen om de bevoorrading van het schip te verzekeren.

_Hoe word je het? _Hoe word je het?

In het secundair onderwijs zijn er een aantal opleidingen en verschillende specialisatiejaren die voorbereiden op een baan in de houtsector. Ook binnen het hoger onderwijs vind je specifieke opleidingen zoals de bacheloropleiding houttechnologie of richtingen zoals interieurarchitectuur, interieurvormgeving, productdesign, productontwikkeling ... Als werkzoekende zonder specifieke houtvooropleiding, kan je een houtopleiding volgen in een VDAB-competentiecentrum. Ook binnen SYNTRA en het volwassenenonderwijs bestaan verschillende trajecten om de nodige vaardigheden aan te leren.

Zowel in het voltijds als deeltijds onderwijs kan je specifieke opleidingen volgen voor deze sector. In het voltijds onderwijs zijn de studierichtingen 7de specialisatiejaar logistiek en de Se-n-Se opleiding internationaal transport en goederenverzending de ideale aanloop naar een functie in de sector. In het deeltijds onderwijs volg je de opleiding administratief medewerker expeditie. In het hoger onderwijs is de bachelor logistiek management een goede start voor een loopbaan in de sector. Verder vind je via SYNTRA en de VDAB diverse opleidingen waarmee je in deze sector aan de slag kan. Zo richten de centra voor volwassenenonderwijs opleidingen in voor ‘maritiem medewerker’, ‘dispatcher’, ‘logistiek, transport en mobiliteit’, ...

_Meer informatie _Meer informatie

Opleidingscentrum Hout Hof ter Vleest dreef 3 - 1070 Brussel Tel. 02 558 15 51 info@och-cfb.be www.och-cfb.be

Vormingsfonds van het PC voor de bedienden uit de internationale handel, het vervoer en de logistiek Brouwersvliet 33, bus 7 - 2000 Antwerpen Tel. 03 221 97 44 sofie.corteel@logosinform.be www.logosinform.be

105

106

wa a r k a n j e a a n d e s l ag?

waar kan je aan de slag?

De kappersector

De sector kleding en confectie

_Wat doen we?

In onze samenleving neemt uiterlijke verzorging een heel belangrijke plaats in. Trends volgen elkaar op in kleding en make-up en ook in kapsels. De kappersector is dus altijd in beweging. Als kapper ben je een echte kunstenaar die voortdurend in contact staat met mensen. Terwijl je het haar wast en knipt, kan je een praatje slaan met je klanten. Soms maak je mensen ongelooflijk blij door hen het gepaste kapsel te geven en te zorgen voor een ware metamorfose. Voor een beroep als kapper, ben je best een creatief en sociaal iemand die ervan houdt om de mode op de voet te volgen.

De mode staat centraal in deze sector. Elk seizoen opnieuw zorgen confectiebedrijven voor kledingcollecties in de meest actuele kleuren, stijlen en motieven. Maar confectie is meer dan kleding. Ook gordijnen en bedlinnen, tenten, parasols, de bekleding van zitplaatsen in een auto, ... worden in deze sector ontworpen en geproduceerd.

_Wie doet het?

Een kapper begint in een kapsalon als medewerker van de werkgever. Je verzorgt het haar van vrouwelijke en/of mannelijke klanten en kinderen door het te wassen, te knippen, te kleuren en/of vorm te geven. Je geeft ook advies in verband met haaren hoofdhuidverzorging, manicure en algemene opmaak en haarstukverzorging (pruiken). Ook scheren en verdere baard- of snorverzorging behoort tot je takenpakket.

Enkele van de meest voorkomende beroepen binnen de kleding- en confectiesector zijn: ontwerper, strijkster, afwerkster, atelierleidster, patronenmaakster/intekenaar, snijdster, productiecontroleur, productieplanner, modellenmaakster ...

Wie in deze sector wil werken, is uiteraard creatief, volgt de mode op de voet en is technisch onderlegd.

Een uitgebreide lijst en beschrijving van deze beroepen vind je op www.serv.be/uitgaven/111.pdf Als ervaren beroepsbeoefenaar kan je opklimmen tot kapper-salonmanager. Dit kapsalon kan deel uitmaken van een keten of het kan een zelfstandige zaak zijn. In kapperszaken die deel uitmaken van een keten werk je altijd met personeel. Als je een zelfstandige zaak beheert, dan kan dat zonder personeel zijn. Je bent verantwoordelijk voor het bedrijfsbeheer (marketing, boekhouding, veiligheid, ...) en eventueel voor het personeelsbeleid. Maar daarnaast blijf je de gewone kapperstaken uitvoeren. Je kan er ook voor kiezen om voor eigen rekening te gaan werken. Als je beslist om als zelfstandige kapper aan de slag te gaan, is het aan te raden vooraf de nodige ervaring op te doen. Dat kan je slaagkansen voor een zelfstandige carrière alleen maar verhogen.

_Hoe word je het?

In het secundair onderwijs zijn er heel wat mogelijkheden om als kapper opgeleid te worden. Maar ook na het verlaten van de schoolbanken, kan je voor een kappersopleiding kiezen bij verschillende centra voor volwassenenonderwijs. Syntra biedt eveneens opleidingstrajecten tot kapper aan.

_Hoe word je het?

In het secundair onderwijs zijn er tal van opleidingen die je voorbereiden op een beroep in deze sector. In het hoger onderwijs kan je kiezen voor de bachelor modetechnologie en aan verschillende hogescholen kan je modegerelateerde masteropleidingen volgen. In de opleidingscentra van de VDAB kan je kiezen uit een gevarieerd aanbod van opleidingen zoals ‘patroontekenen CAD’, ‘styling CAD’, ‘stikken en modellenstikken’, ‘woningdecoratie’, ‘strijken’, ‘retoucheren’ ... Verder zijn er ook heel wat mogelijkheden via SYNTRA en het volwassenenonderwijs.

_Meer informatie _Meer informatie

Fonds voor bestaanszekerheid PC314 Vijfwindgatenstraat 21F - 9000 Gent Tel. 09 224 18 73 fbz-fse@skynet.be www.fbz-pc314.be Nuttige websites www.coiffure.org www.ubk-ucb.org

IVOC Leliegaarde 22 - 1731 Zellik Tel. 02 481 53 50 info@ivoc.be www.ivoc.be Nuttige websites www.modeonderwijs.be voor een overzicht van scholen, projecten, navorming ...

107

108

wa a r k a n j e a a n d e s l ag?

De lokale besturen

waar kan je aan de slag?

De sector voor metaal-, machine- en elektrische bouw

_Wat doen we?

De sector bestaat uit 308 Vlaamse gemeenten, 308 OCMW’s, meer dan 60 intercommunales en 105 politiezones. Deze organisaties staan dicht bij de mensen en werken aan een verscheidenheid van producten en diensten gaande van het afleveren van een rijbewijs tot het coördineren van een compleet nieuwe woonwijk. Als je bij een lokaal bestuur werkt, sta je midden in de maatschappij. Werk in eigen streek en werk met een belangrijke maatschappelijke engagement en meerwaarde zijn de grootste troeven. De beslissingen die je als medewerker neemt, hebben een directe invloed op de kwaliteit van je leefomgeving.

_Wat doen we?

Elke dag kom je in aanraking met producten die in deze sector zijn gemaakt: auto’s op de weg, de bus of trein waarmee je naar school gaat, de airco in de winkel, het vliegtuig dat mensen naar hun vakantiebestemming brengt, de aluminiumprofielen rond de ramen van je huis, de lift in flatgebouwen, de sfeerverlichting in het restaurant ... Mensen uit deze sector kiezen er voor om van hun passie voor techniek hun beroep te maken. Naast een portie gezond verstand is er heel wat handigheid vereist. Je moet heel precies kunnen werken en maatwerk afleveren om te garanderen dat je hoogtechnologische kwaliteit levert aan de consument.

_Wie doet het?

Binnen de lokale besturen tref je een brede waaier aan van zowel kantoorjobs als technische jobs met uitvoerende of leidinggevende taken. Je kan werken als leerkracht of poetsvrouw in een gemeenteschool of als bejaardenhulp of in de kinderopvang. Maar je kan evengoed aan de slag als duurzaamheidsambtenaar of als medewerker in de afvalverzameling- en verwerking of als medewerker in het cultuur- of sportcentrum ...

_Hoe word je het?

Voor sommige jobs is geen specifiek diploma vereist en zorgt het bestuur voor een opleiding op de werkvloer. Dit is bijvoorbeeld het geval voor de functie van hulpagent waarvoor je eerst moet slagen voor selectieproeven en na aanwerving een basisopleiding krijgt. Voor andere jobs, zoals voor die van ingenieur, heb je een specifiek diploma nodig. Voor heel wat functies maakt een (aanwervings)examen deel uit van de selectieprocedure.

_Meer informatie

Sectorconsulenten lokale besturen Paviljoenstraat 9 - 1030 Brussel Tel. 02 211 55 33 sectorconsulenten@vvsg.be

_Wie doet het?

In een sector waarin de meest uiteenlopende producten worden vervaardigd, vind je uiteraard een waaier van beroepen: draaier/frezer op conventionele of computergestuurde (CNC-)machines, matrijzenmaker, lasser, machinemonteur, operator monteur, programmeur van meetmachines, onderhoudstechnicus, machinebediener, plaatbewerker, spuitgieter, koelmonteur, lifttechnicus, informaticus, industrieel tekenaar, ontwerpingenieur, productontwikkelaar, ... Verder vind je heel wat beroepen in de sector metaal-, machine- en elektrische bouw die je ook in andere sectoren hebt, zoals magazijnier, heftruckchauffeur, administratief medewerkers, marketeers, verkopers, ...

_Hoe word je het?

In het secundair onderwijs kan je al vroeg starten in een studierichting die zich richt op deze sectoren. Ook in het hoger onderwijs vind je verschillende professionele of academische bachelors of masters binnen de domeinen (industriële) wetenschappen en techniek die je voorbereiden op een baan in de metaal-, machine- en elektrische bouw. Als blijkt dat je jouw technische knobbel pas later ontdekt, dan zijn veel bedrijven bereid om een opleiding op jouw maat te organiseren.

_Meer informatie

Vzw INOM (Instituut voor Naschoolse Opleiding van de Metaalverwerkende Nijverheid) A.Reyerslaan 80 - 1030 Brussel Tel. 02 706 81 94 (arbeiders) - Tel. 02 706 81 95 (bedienden) www.inom.be Nuttige websites www.metaal.mijnberoep.be Sites van tewerkstellings- en opleidingsfondsen voor arbeiders in de metaalverwerkende nijverheid: www.tofam-wvl.be; www.tofam-ovl.be: www.ftma.be; www.rtmvlaamsbrabant.be; www.ftml.be; www.iristech.be Sites van tewerkstellings- en opleidingsfondsen voor bedienden in de metaalverwerkende nijverheid: www.vormetal.be ; www.vibam.be ; www.femb-obmb.be; www.limob.be

109

110

wa a r k a n j e a a n d e s l ag?

waar kan je aan de slag?

De sector montage en kraanbediening

De sector podiumkunsten

_Wat doen we?

De sector van de montage- en kraanverhuurbedrijven is een subsector van de metaalsector. Deze bedrijven zijn gespecialiseerd in het monteren, demonteren en het afbreken van metalen gebinten en onderdelen van bruggen, reservoirs, gashouders, zwaar ketelwerk, bestanddelen van zware machinebouw en petroleuminstallaties. Verder worden ze ook ingezet bij het hanteren van zware stukken en bij het optrekken van metalen stellingen. Mobiele kranen en hun machinisten worden vaak samen met de montagefirma’s ingeschakeld om zware lasten te (ver)plaatsen.

De sector podiumkunsten bestaat uit tal van disciplines: theater, muziek, dans, mime, circus, festival ..., kortom alles wat zich op of rond een podium afspeelt.

Het werk is zeer gevarieerd. Je moet dagelijks nieuwe oplossingen zoeken waardoor je voortdurend bijleert. Je contacten zijn erg afwisselend: collega’s, opdrachtgevers, arbeiders van de bedrijven waarmee je samenwerkt, ... En is België te klein, dan kan je ook in het buitenland terecht. Belgische bedrijven hebben vaak opdrachten in de buurlanden en voeren dikwijls ook projecten buiten Europa uit.

_Wie doet het?

De jobinhoud van rigger-monteur hangt af van het bedrijf waar je aan de slag gaat. Je kan in een team zitten dat het podium van Rock Werchter opbouwt of in een team dat een machine moet verhuizen in een fabriek. Maar je kan ook voor een firma werken die een grote havenkraan volgens plan moet monteren, ... De pijpfitter werkt meestal in de petrochemie, maar kan ook tewerkgesteld worden in een voedings- of farmaceutisch bedrijf. Je bent verantwoordelijk voor de bouw en/of het onderhoud van de pijpleidingen in deze bedrijven. Als kraanmachinist werk je met een mobiele kraan. Je vertrekt elke ochtend naar een nieuw werf waar je de kraan veilig opstelt in functie van de last die moet worden verplaatst. Hierbij let je op verschillende omgevingsfactoren, zoals rioleringen, hoogspanningskabels, wind, ... Je voert de hijswerkzaamheden altijd op een veilige manier uit.

In de sector werken mensen met enorm veel zin voor kunst en creativiteit. Maar mensen met een zakenneus kunnen hier ook een leuke baan vinden. De afwisseling, de kick van het optreden, de erkenning, de rijke sociale contacten, zijn maar enkele van de vele troeven die deze sector te bieden heeft.

_Wie doet het?

Naast de artiesten, regisseurs en de kassa- en onthaalbedienden staat ook een grote groep van personeel klaar die je als bezoeker van evenementen meestal niet te zien krijgt. Tot de ‘artistieke’ cluster behoren dus de artiest en de regisseur maar ook de artistieke leider, de dramaturg, de ontwerper, de programmator, de regie-assistant/repetitor, de choreograaf/muzikale leider, de scheppend kunstenaar ... In de cluster ‘onderhoud/logistiek’ zijn er beroepen voor chauffeurs, gebouwbeheerders, schoonmakers ... De cluster ‘publiekswerking’ bestaat uit dramadocenten/educatief medewerkers, onthaalbedienden, persen promotiemedewerkers, kassa- en baliebediendes, portiers/bewakers/concierges ... In de ‘technisch-artistieke’ cluster werken grimeurs/kappers, kleedsters, ateliermedewerkers, theatertechnici, productieleiders, rekwisiteurs, technische leiders ... De ‘administratieve’ cluster bestaat uit zakelijke leiders of mensen met een ondersteunende functie zoals boekhouder.

_Hoe word je het?

Wil je later je loopbaan een nieuwe wending geven, dan kan je kiezen voor een beroepsopleiding bij de VDAB: voor het beroep van bestuurder mobiele kraan, rigger-monteur of pijpfitter. Door de nauwe samenwerking met bedrijven is tewerkstelling gegarandeerd.

Wil je het maken als artiest, dan kan je na het lager onderwijs kiezen voor het kso, en je daarna verder bekwamen binnen het hoger onderwijs al naargelang je interesse (muziek, dans ...), maar ook aso en/of deeltijds kunstsecundair onderwijs vormen een geschikte basis. Binnen het hoger onderwijs zijn er verder een aantal gespecialiseerde opleidingen voor wie liever in een ondersteunende functie of als zakelijk leider/manager aan de slag wil. Ben je geïnteresseerd in een technisch-artistiek beroep, dan kan je terecht binnen het deeltijds beroepsonderwijs (assistentpodiumtechnicus, animator in de evenementen-sector) of binnen het technisch onderwijs (podiumtechnicus). Verder kan je ook binnen het systeem van leertijd (Syntra) de opleiding assistent-podiumtechnicus volgen. En ook binnen het hoger onderwijs vind je een aantal specifieke opleidingen. Ook als werkzoekende zijn er een aantal opties om je te (her)oriënteren naar de sector toe, binnen een technisch-artistieke functie of als assistent-productieleiding. Binnen enkele centra voor volwassenenonderwijs vind je een opleiding podiumtechnieken. Daarnaast kan je ook met tal van opleidingen die niet specifiek zijn voor de sector in de sector aan de slag, als kapper, schrijnwerker, onthaalbediende, boekhouder, ...

_Meer informatie

Vzw Montage Brouwerijstraat 10 - 1840 Steenhuffel Tel. 052 31 53 00 info@vzwmontage.be www.vzwmontage.be

Sociaal Fonds voor Podiumkunsten Sainctelettesquare 19/6 - 1000 Brussel Tel. 02 201 30 03 sociaalfonds@podiumkunsten.be www.podiumkunsten.be

In de sector zijn dus mensen met verschillende specifieke profielen aan de slag. Maar er zijn ook vrachtwagenchauffeurs, lassers, mecaniciens en magazijniers tewerkgesteld. Er zijn tal van doorgroeimogelijkheden. Als hulpmonteur kan je bijvoorbeeld evolueren naar monteur, brigadier en chef.

_Hoe word je het?

Je kan je op verschillende manieren voorbereiden op een loopbaan in de sector. Er is een sectorspecifiek aanbod in het deeltijds onderwijs, maar ook in het voltijds onderwijs kan je je al voorbereiden op je toekomstige beroep.

111

112

wa a r k a n j e a a n d e s l ag?

waar kan je aan de slag?

De sector van de social profit

De textielsector

_Wat doen we?

De sector bestaat zowel uit private als uit publieke organisaties met een sterk maatschappij- en mensgericht engagement. Denk hierbij maar aan ziekenhuizen, centra voor geestelijke gezondheidszorg, revalidatiecentra, rust- en verzorgingstehuizen, kinderdagverblijven, gezinszorg, gehandicaptenzorg, beschutte en sociale werkplaatsen, culturele centra, bibliotheken, sportverenigingen, ... Heb jij een hart voor mensen? Wil je bijdragen tot een solidaire maatschappij en de levenskwaliteit van mensen mee helpen verhogen. Dan is een baan in de social profitsector een goede keuze. Als je werkt in de social profit, ben je flexibel en houd je ervan om met mensen te werken; je praat met ze, luistert, motiveert, leeft mee ... Dat geeft veel voldoening en bovendien werk je samen met toffe betrokken collega’s. De sector blijft groeien dus je kansen om snel een baan te vinden, zijn hoog.

Een leven zonder textiel is nauwelijks voor te stellen. De lijst van dingen die we zouden moeten missen als we niet over textiel konden beschikken, is haast niet te overzien: handdoeken, veiligheidsgordels of paraplu’s, je kunt het zo gek niet bedenken of de textielsector maakt het. Er is ook geen plek op de wereld of er wordt wel textiel geproduceerd. Dat gaat zeker op voor een land als België dat een toonaangevende rol speelt in de textielproductie van de wereld. De belangrijkste toepassingen die de textielproductie in ons land ontwikkelt, horen thuis in de wereld van het interieur en de techniek. België is bijvoorbeeld de belangrijkste producent van tapijten in Europa, maar ook op tal van andere terreinen gooit ons land internationaal hoge ogen. Dat de sector veel in onderzoek investeert, maakt dat het Belgische textiel van hoge kwaliteit is. Geen wonder dat de sector in ons land nog elk jaar groeit, zeker waar het de productie van technisch textiel betreft.

_Wie doet het?

We kunnen de verschillende beroepen in deze sector groeperen rond vier grote domeinen:

In de Belgische textielsector zijn vele duizenden werknemers aan de slag. Textielwerknemers maken daarbij gebruik van de meest moderne technologie. Jobs in de textielsector heb je in alle soorten en maten; de jobinhoud verschilt naargelang het bedrijf waar je terecht komt. Dat kan een meubelstoffenbedrijf zijn, een fabrikant van wielerkleding of een bedrijf dat zich toelegt op de textielveredeling, om er slechts enkele te noemen.

In het domein van ‘welzijn en zorg’ werken er ambulancechauffeurs, animators ouderenzorg, maatschappelijk assistenten, verpleegkundigen, verzorgenden/zorgkundigen, opvoeders/begeleiders, ... Het paramedisch domein stelt onder meer laboranten, tandtechnici, technologen medische beeldvorming, apothekers, kinesisten, ... te werk. In het medisch domein kan je aan de slag als anesthesist, oogarts, tandarts, huisarts, pediater, psychiater, cardioloog, chirurg, dermatoloog, ... In het culturele domein vind je profielen zoals administratief medewerker, cultuurfunctionaris, journalist, sportfunctionaris, podiumtechnieker, ...

_Hoe word je het?

In de sector werken overwegend mensen die hoger onderwijs volgden en een bachelordiploma behaalden, maar er is ook werk voor mensen die een diploma secundair onderwijs hebben. Je kan in het secundair onderwijs kiezen voor een specifieke richting (bv. thuis- en bejaardenzorg/zorgkundige, logistiek helper in de zorginstellingen). In het hoger onderwijs en in de centra voor volwassenenonderwijs vind je ook tal van opleidingsmogelijkheden die toeleiden naar een baan in deze sector.

Ben jij goed in organiseren, dan kun je daar bijvoorbeeld als planningsverantwoordelijke aan de slag. Technici zijn dan weer gewild voor het onderhoud van gesofisticeerde machines, en als je je liever toelegt op onderzoek of kwaliteitszorg, dan is een baan als onderzoeker of laborant een goede keuze. Het is weliswaar niet alleen techniek die de klok slaat. De textielsector heeft ook nood aan creatieve mensen, zoals designers, die de reputatie van de Belgische textielsector als een vernieuwer helpen ondersteunen. Ook voor wie een neus heeft voor verkopen is er plaats in een sector die sterk op de export is gericht. In dat geval werk je samen met marketingmensen en word je bijgestaan door administratieve krachten die voor de verzending en de financiële kant van de zaak in staan. Je krijgt als medewerker ook voldoende groeikansen waardoor een leidinggevende functie binnen je bereik kan komen.

_Hoe word je het?

Voel je er wat voor om aan de slag te gaan in de textielsector, dan is het aanbod van opleidingen even veelzijdig als textiel zelf. Neem daarvoor een kijkje op de website www.texstream.be

_Meer informatie

VIVO vzw Handelskaai 48 - 1000 Brussel Tel. 02 250 37 77 info@vivosocialprofit.org www.vivosocialprofit.org

Cobot vzw en Cobot-Bedienden vzw Poortakkerstraat 92 - 9051 Sint-Denijs-Westrem Tel. 09 222 26 14 cobot@cobot.be cobot-bedienden@cobot.be www.cobot.be www.texstream.be

113

114

wa a r k a n j e a a n d e s l ag?

De textielverzorging

waar kan je aan de slag?

DE SECTOR VAN TRANSPORT EN LOGISTIEK: ARBEIDERS

_Wat doen we?

De textielverzorging omvat de Vlaamse (industriĂŤle) wasserijen en droogkuisbedrijven. Zij werken met de beste professionele machines en reinigingsproducten. De moderne mens investeert heel wat tijd en geld in kleding en wil dan ook zo lang mogelijk genieten van zijn favoriete spulletjes. Maar soms hebben mensen geen tijd of zin om de uitpuilende wasmand aan te pakken en af en toe weten ze niet hoe ze hardnekkige vlekken te lijf kunnen gaan. Jij kan er mee voor zorgen dat mensen lang plezier beleven aan hun kleding en ander textiel, zoals tafellinnen, tapijten, gordijnen. De mensen uit de textielverzorging zijn echte professionals met een grondige kennis van zaken om allerlei textielproducten te wassen, te drogen, te strijken en als het nodig is, netjes bij de klant af te leveren.

_Wie doet het?

Je kan als medewerker aan de slag in wasserijen, droogkuisbedrijven, strijkdiensten, ... Een specifieker beroep is dat van textielreiniger of stoomstrijkster. De sector heeft uiteraard ook medewerkers in retoucheateliers nodig om kleding en ander textiel aan te passen en/of te herstellen. Je kan ook werken als chauffeur om de textielproducten aan huis of bij bedrijven op te halen en te brengen. Het vormingsfonds van de sector organiseert opleidingen zoals textielgrondstoffen en of ontvlekken in de praktijk.

_Hoe word je het?

In het secundair onderwijs en zeker in het hoger onderwijs bestaan bijna geen opleidingen die rechtstreeks voorbereiden op een baan in de sector. In de opleidingscentra van de VDAB kan je wel een strijkopleiding volgen.

_Meer informatie

IVOC Leliegaarde 22 - 1731 Zellik Tel. 02 481 53 50 info@ivoc.be www.ivoc.be Nuttige websites www.modeonderwijs.be voor een overzicht van scholen, projecten, stageplaatsen, navorming, ... www.fbt-online.be voor al je vragen over de sector.

_Wat doen we?

De arbeiders uit deze sector rijden met een vrachtwagen of werken in een magazijn. Samen zorgen zij er voor dat de koopwaar naar winkels en supermarkten wordt gevoerd. Dankzij hen blijven de rekken dus goed gevuld. Ze vervoeren onder andere benzine, autoâ&#x20AC;&#x2122;s, meubelen, grondstoffen, dieren, eetwaren en onderdelen van machines. Als morgen alle vrachtwagens stil blijven staan en alle magazijnactiviteit wordt gestaakt, ligt onze economie plat. Wat alle vrachtwagenchauffeurs en magazijnarbeiders gemeen hebben is zorgzaamheid, organisatietalent, behendigheid en verantwoordelijkheidszin. Veiligheid en kwaliteit dragen zij hoog in vaandel. Gedrevenheid is nodig, maar niet voldoende. Goederen worden niet enkel tussen negen en vijf vervoerd, behandeld en geleverd. Onregelmatige uren schrikken je dus niet af. De goederen moeten natuurlijk ook op tijd geleverd worden wat niet altijd vanzelfsprekend is door het fileprobleem op nationale en internationale wegen. Om het te maken in de sector heb je dan ook een flinke dosis flexibiliteit en stressbestendigheid nodig. Talenkennis, teamspirit en contactvaardigheid zijn belangrijk. En ... je moet van aanpakken weten. Een chauffeur moet zowel in binnen- als buitenland vlot zijn weg kunnen vinden, ook zonder GPS. De transport- en logistieke sector is steeds op zoek naar bekwame mensen waardoor de tewerkstellingsmogelijkheden zeer ruim zijn.

_Wie doet het?

Vrachtwagenchauffeurs vervoeren goederen van de ene plaats naar de andere. Als vrachtwagenchauffeur moet je niet enkel goed met een vrachtwagen kunnen rijden (wat op zich al niet gemakkelijk is). Bij elke vracht horen er administratieve procedures die je als chauffeur kent en toepast. In het magazijn werken magazijnmedewerkers en hef- en reachtruckchauffeurs. Magazijnmedewerkers kijken de binnenkomende goederen na bij ontvangst, zetten ze op de juiste plaats in het magazijn, pakken de goederen in en uit, stapelen de goederen zo dat ze niet kapot kunnen gaan en zetten ze klaar voor verzending. Hef- en reachtruckchauffeurs transporteren goederen in het magazijn. Met de hef- of reachtruck plaatsen zij goederen op hoogte in rekken en halen ze deze er weer uit. Heftruckchauffeurs laden en lossen ook vrachtwagens met de heftruck.

_Hoe word je het?

Een heleboel mensen kozen in het secundair onderwijs al een specifieke richting voor deze sector. Maar je kan ook na het secundair een opleiding volgen die je een geschikt diploma oplevert om in deze sector te werken. Het (volwassenen)onderwijs en de VDAB organiseren basisopleidingen die werkzoekenden en werkenden voorbereiden op de beroepen van vrachtwagenchauffeur, magazijnmedewerker, heftruckchauffeur en reachtruckchauffeur.

_Meer informatie

Sociaal Fonds Transport en Logistiek de Smet de Naeyerlaan 115 - 1090 Brussel Tel. 02 424 30 80 info@sftl.be www.sftl.be

115

116

wa a r k a n j e a a n d e s l ag?

waar kan je aan de slag?

De uitzendsector

De vastgoedsector

_Wat doen we?

Via de uitzendsector word je tewerkgesteld in uiteenlopende sectoren voor verschillende functies, gaande van machineoperator of inpakker in de voedingssector tot industrieel elektricien of halfautomaatlasser en meertalig managementassistent of medewerker in een contactcenter.

Binnen de vastgoedsector zijn er twee belangrijke activiteitenclusters: 1. het beheer van onroerend goed, waarbij de professional ervoor zorgt dat eigen of andermans gebouwen goed beheerd worden, 2. bemiddelingsactiviteiten waarbij ervoor gezorgd wordt dat aanbieder en klant elkaar vinden en zij een vastgoedtransactie tot stand kunnen brengen zonder zich kopzorgen te hoeven maken. Bouwbedrijven maken geen deel uit van wat we hier de vastgoedsector noemen.

Uitzendarbeid is voor veel schoolverlaters de opstap naar de arbeidsmarkt. Jongeren vinden in de uitzendsector een uitgebreid aanbod vacatures in verschillende sectoren. Ervaring verworven via uitzendcontracten wordt in meer dan 50 % van de gevallen verzilverd in een vast contract. Dit is afhankelijk van sector tot sector en van functie tot functie. Verwacht echter nooit dat je meteen een uitzendopdracht met ‘optie vast’ aangeboden krijgt.

_De inschrijving

Bij de inschrijving in een uitzendbureau tekent de kandidaat-uitzendkracht eerst een intentieverklaring. Dit is geen arbeidsovereenkomst, maar enkel een document waaruit blijkt dat het zijn bedoeling is als uitzendkracht te werken. Zowel de inschrijving als de dienstverlening zijn volledig gratis. Het uitzendagentschap houdt daarvoor dan ook niets in op het betaalde loon. Een inschrijving in een uitzendkantoor is een sollicitatie. Volg je inschrijving zelf op door regelmatig contact te nemen met je uitzendconsulent. Het geeft de consulent de mogelijkheid je beter te leren kennen. Hierdoor krijg je gepaste werkaanbiedingen.

_Wie doet het?

Naast tal van ‘algemene’ beroepen zoals boekhouder, onthaalbediende, jurist ... kent de vastgoedsector een aantal heel specifieke beroepen: syndicus, rentmeester, huisbewaarder, overdrachtbemiddelaar (handelsfondsen en vennootschappen), bemiddelaar bij verkoop en bemiddelaar bij verhuur, maar ook nog vastgoedpromotor en vastgoedexpert. De syndicus beheert gemene delen van gebouwen die aan meer dan één eigenaar toebehoren, de rentmeester zorgt ervoor dat gebouwen die hem toevertrouwd worden degelijk beheerd worden, de overdrachtbemiddelaar staat in raad en daad de handelaar bij die zijn zaak wil overlaten en de bemiddelaars zoeken in opdracht van een eigenaar een geschikte huurder of koper voor een pand. De ondersteunende beroepen leggen weliswaar hun eigen klemtonen (boekhouding, secretariaat, onthaal), maar zullen allemaal te maken krijgen met de hierboven beschreven activiteiten.

_Het statuut en het arbeidscontract

Zeker is dat die wie in de vastgoedsector wil werken, naast een aantal algemenere competenties, een gedegen kennis in zijn vakgebied nodig heeft. Die vereiste kennis kan, naargelang van het gekozen beroep technisch, juridisch of administratief zijn, of een combinatie hiervan.

Bij uitzendarbeid blijft het uitzendbedrijf de werkgever van de uitzendkracht. Het is dus het uitzendbedrijf dat het loon van de werknemers betaalt in functie van hun prestaties en dat heel de administratie op zich neemt.

_Hoe word je het?

De uitzendkracht heeft hetzelfde sociale statuut en geniet dezelfde sociale voordelen als de andere werknemers op het vlak van vakantiegeld, pensioen, recht op kinderbijslag. Er zijn ook voordelen eigen aan de sector. Dit statuut is dus vergelijkbaar met dat van om het even welke werknemer, met dit verschil dat de arbeidsovereenkomst voor uitzendarbeid voor een bepaalde duur gesloten wordt. Er wordt vooral gewerkt met weekcontracten. Telkens als de uitzendkracht een opdracht van het uitzendbureau aanvaardt, wordt een arbeidsovereenkomst voor uitzendarbeid opgesteld. Als de opdracht de duur vermeld in het contract overschrijdt, zal een nieuwe arbeidsovereenkomst moeten gesloten worden door het agentschap en de uitzendkracht. Een uitzendkracht krijgt precies hetzelfde loon als de vaste werknemer die even oud is en evenveel ervaring heeft. Elke uitzendopdracht is een ideale kans om de opdrachtgever te laten zien wat je waard bent tijdens het werk. Interessante links zijn de sites www.federgon.be en www.p-i.be

Er zijn tal van opleidingen die voorbereiden op een baan binnen de sector. Zo bestaat er een Se-n-Se opleiding immobiliënbeheer en bieden verschillende hogescholen opleidingen en afstudeerrichtingen aan, die van werken in de sector een gemakkelijk haalbare kaart maken. Ook SYNTRA stelt een aantal vastgoedopleidingen voor, zowel in avond- als in dagonderwijs. Werk je als bediende of als arbeider, dan zijn functie en bedrijf bepalende factoren voor de voorwaarden waar je moet aan voldoen. Wil je als zelfstandige aan de slag, dan moet je ook nog zorgen voor een erkenning bij het Beroepsinstituut van Vastgoedmakelaars (BIV), en daar gaan heel wat specifieke eisen mee gepaard.

_meer informatie

SF 323 (sociaal fonds voor de vastgoedsector PC 323) Kortrijksesteenweg 1005 9000 Gent info@sf323.be www.sf323.be

117

118

wa a r k a n j e a a n d e s l ag?

De sector verhuizingen, meubelbewaring

waar kan je aan de slag?

De voedingsindustrie

& aanverwante activiteiten _Wat doen we? _Wat doen we?

Deze sector bestaat uit verschillende gespecialiseerde activiteiten gaande van ‘klassieke’ kantoor-, privé- en fabrieksverhuizingen tot de verpakking, behandeling, opslag en installatie van alle goederen die speciale zorg vereisen. Dit zijn bijvoorbeeld nieuwe meubelen, antieke en kunstvoorwerpen, muziekinstrumenten, tentoonstellingsmateriaal, medische en/of elektronische apparatuur ... Sommige firma’s werken nationaal en internationaal. De meeste verhuisfirma’s hebben ook magazijnen waar particulieren en bedrijven terecht kunnen voor tijdelijk meubelbeheer en -opslag. Een verhuizer heeft een goede fysieke conditie, werkt graag in team maar kan ook zelfstandig werken en is flexibel. Verhuizen is een vak apart en goed verhuizen is een kunst. Vakkennis, nauwkeurigheid, betrouwbaarheid en snelheid zijn essentieel. Eigen aan de sector is de grote variatie in werk; geen enkele verhuizing is dezelfde. De ene dag doe je een kantoorverhuis in Gent en de andere dag een privéverhuis, een kunsttransport of een industriële verhuis in Brussel. Je zal in je baan in contact komen met de meest uiteenlopende omstandigheden, omgevingen en mensen (collega’s, opdrachtgevers, klanten, ...).

In de voedingsindustrie worden grondstoffen uit landbouw en visvangst verwerkt tot voedingsproducten voor mens en dier. De sector bestaat uit diverse subsectoren zoals koekjesfabrieken, brouwerijen en frisdrankproducenten, de zuivelsector en zelfs veevoederfabrieken ... Alles wat je aan verwerkte eetbare en drinkbare producten vindt in de winkel, is vervaardigd in de voedingsindustrie. De voedingsindustrie zoekt werknemers die leergierig zijn en openstaan voor vernieuwingen omdat de wensen van de moderne consument voortdurend veranderen. Het maakt dat de voedingsindustrie, als een trendy sector, kort en efficiënt op de bal moet spelen. Dit vertaalt zich onder andere in een ver doorgedreven automatisering en informatisering van de productie en in de ontwikkeling van nieuwe producten en handige verpakkingen. Als je in deze sector werkt moet je flexibel kunnen omgaan met deze continue uitdagingen en vernieuwingen. Je hebt zin voor verantwoordelijkheid en neemt initiatief door bijvoorbeeld nieuwe afzetkanalen aan te boren. Als werknemer in de voedingsindustrie moet je de strenge normen inzake voedselveiligheid, kwaliteit en traceerbaarheid kennen en naleven. Ook het milieuaspect is enorm belangrijk. Meer en meer worden opleidingen ook op deze facetten gefocust.

_Wie doet het? _Wie doet het?

Verhuizers starten doorgaans als verhuizer-drager. Je pakt eenvoudig te hanteren goederen in en uit en (de)monteert standaardmeubilair. Je vermijdt schade, je beschermt toegangen en respecteert de veiligheidsvoorschriften. De verhuizer-drager verplaatst goederen ook op een ergonomisch verantwoorde manier. Binnen de verhuissector bestaan nog andere (doorgroei)functies: chauffeur, ladderlift-operator, assistent-ploegbaas en ploegbaas.

_Hoe word je het?

Er bestaat geen specifieke opleiding verhuizer in het secundair onderwijs. Bij Syntra kan je de opleiding ‘verhuizer’ volgen in leertijd. Ook in de richtingen magazijnier-goederenbehandelaar-heftruck in het deeltijds onderwijs is het mogelijk een bijkomende opleiding verhuizer te volgen. De sector zelf organiseert ook meermaals per jaar een opleiding ‘verhuizer’ in samenwerking met onder andere de VDAB. Deze opleidingen zijn altijd gekoppeld aan tewerkstelling in de sector (via de Individuele Beroepsopleiding).

_Meer informatie

Vzw Ambassador - Verhuisopleidingen Radiatorenstraat 1 - 1800 Vilvoorde Tel. 02 255 42 64 info@ambassador-vzw.be www.sociaalfonds-verhuizingen.be

In de ‘Productie’ werken onder meer procesoperatoren die de productie, vanaf de grondstof tot het afgewerkte product, beheersen en coördineren. In de ‘Verpakking’ vind je de verpakkingsoperator die de machines en de deelinstallaties instelt en ervoor zorgt dat het verpakkingsproces ongestoord verloopt. In de ‘Labo, kwaliteitscontrole & ontwikkeling’ werken kwaliteitsverantwoordelijken en laborant-analisten die waken over de hygiëne- en kwaliteitsnormen via onderzoek van voedingsstalen in het labo. Bij de ‘Leiding productie en verpakking’ vind je uitbeners, vleeswarenbereiders, banketbakkers (patissiers), bakkers, industriële koks ... Uiteraard zijn voor de machines en apparatuur ook technici nodig. ICT-programmeurs zorgen voor de informatisering van het productieproces. Ook voor een resem andere functies zijn mensen nodig: administratief personeel, communicatieverantwoordelijken, boekhouders, ...

_Hoe word je het?

In het secundair onderwijs zijn er een aantal richtingen die specifiek voorbereiden op een mogelijke baan in deze sector bv. voedingstechnieken en assistent voedingsindustrie. Maar de VDAB organiseert ook een heleboel opleidingen. In het hoger onderwijs zijn er tal van richtingen waarvan de afgestudeerden tewerkstelling kunnen vinden in de voedingsindustrie voor heel diverse functies.

_Meer informatie

Initiatieven voor Professionalisering van de Voedingsindustrie (IPV) Birminghamstraat 225 - 1070 Anderlecht Tel. 02 528 89 43 info@ipv.be www.ipv.be

119

121

BIJKO MENDE INFO

deel 4 BIJKOMENDE INFO

1. Handige hulp: de Centra voor leerlingenbegeleiding

Go! ANTWERPEN 2300 Turnhout

Waterheidestraat 19

014 41 33 30

2800 Mechelen

Zandpoortvest 9a

015 45 32 32

2400 Mol

Smallestraat 11

014 31 18 19

2850 Boom

Beukenlaan 54

03 888 24 21

2500 Lier

Berlaarsestraat 29

03 480 17 81

2930 Brasschaat

Van Hemelrycklei 81

03 651 79 11

2600 Berchem

Berchemstadionstraat 1

03 232 23 82

VLAAMS BRABANT EN BRUSSEL 1090 Jette

Dieleghemsesteenweg 24-26

02 479 25 05

3000 Leuven

Redingenstraat 86

016 30 80 10

1500 Halle

Willamekaai 19

02 356 38 58

3300 Tienen

Oude Vestenstraat 14

016 81 58 18

1800 Vilvoorde

Ridderstraat 7-9

02 251 44 25

3500 Hasselt

Luikersteenweg 56

011 22 17 38

3620 Lanaken

Koning Albertlaan 58

089 71 43 10

3500 Hasselt

Vildersstraat 2

011 21 02 69

3700 Tongeren

Sacramentstraat 70

012 23 12 39

3582 Beringen

Sint-Margrietstraat 13

011 45 62 70

3800 Sint-Truiden

Breendonkstraat 21A

011 68 28 91

3600 Genk

Weg naar As 199 A

089 35 50 61

9000 Gent

Voskenslaan 262

09 243 79 70

9470 Denderleeuw

Steenveldlaan 32

053 66 91 26

9100 Sint-Niklaas

Dr. A. Verdurmenstraat 2

03 776 37 98

9700 Oudenaarde

Eindrieskaai 11

055 33 74 70

9200 Dendermonde

Grote Markt 25

052 21 54 33

9900 Eeklo

Eikelstraat 42

09 377 36 93

9300 Aalst

Zonnestraat 25

053 60 32 80

8000 Brugge

Klaverstraat 49

050 44 50 10

8630 Veurne

Smissestraat 10

058 31 10 75

8400 Oostende

Hennepstraat 53

059 70 21 00

8900 Ieper

Minneplein 42

057 20 08 95

8500 Kortrijk

Burg. Nolfstraat 11-13

056 22 56 61

LIMBURG

OOST-VLAANDEREN

WEST-VLAANDEREN

Gesubsidieerd Officieel Onderwijs 1082 Sint-Agatha-Berchem (Brussel)

CLB Vlaamse Gemeenschapscommissie

Technologiestraat 1

02 482 05 72

2000 Antwerpen

Stedelijk CLB Antwerpen

Lange Gasthuisstraat 24

03 206 13 11

2018 Antwerpen

Provinciaal CLB Antwerpen

Markgravelei 86

03 241 05 00

3500 Hasselt

Provinciaal CLB Limburg

Willekensmolenstraat 140

011 23 81 20

9000 Gent

Interstedelijk CLB Gent

Jubileumlaan 215-2e verd.

09 235 09 00

122

B IJKOMENDE INFO

Gesubsidieerd Vrij Onderwijs

BIJKO MENDE INFO

2. INFOPUNTEN VORMING EN OPLEIDING

ANTWERPEN 2020 Antwerpen

Boomsesteenweg 265

03 216 29 38

2400 Mol

Edmond Van Hoofstraat 8

014 33 76 20

2100 Deurne

Hallershofstraat 7

03 285 34 50

2440 Geel

Stationsstraat 160

014 58 85 34

2110 Wijnegem

Kerkhofstraat 29

03 353 93 91

2500 Lier

Kardinaal Mercierplein 13

03 480 80 18

2170 Merksem

Gagelveldenstraat 54

03 640 38 90

2550 Kontich

Holle Weg 9

03 458 58 58

2180 Ekeren

Markt 3

03 542 21 55

2640 Mortsel

Heilig Kruisstraat 15

03 443 90 20

2200 Herentals

Hellekensstraat 2

014 24 70 70

2640 Mortsel

Edegemsestraat 36

03 443 90 20

2220 Heist-op-den-Berg

Fr. Coeckelbergsstraat 4

015 24 81 10

2800 Mechelen

Vijfhoek 1 bus A

015 41 89 11

2260 Westerlo

de Merodedreef 106

014 54 57 36

2830 Willebroek

Overwinningsstraat 15

03 886 76 04

2290 Vorselaar

Mgr. Donchelei 9

014 50 74 00

2910 Essen

Nollekensstraat 7

03 667 28 28

2300 Turnhout

Begijnenstraat 50

014 47 27 60

2930 Brasschaat

De Zwaan 28

03 651 88 85

2320 Hoogstraten

Gr. Elisabethlaan 2

03 314 39 70

2980 Zoersel

Bethaniënlei 2

03 380 38 00

1080 Sint-Jans-Molenbeek Opzichterstraat 84

02 512 30 05

3000 Leuven

Karel Van Lotharingenstraat 5

016 28 24 00

1500 Halle

Ninoofsesteenweg 7

02 356 55 23

3150 Haacht

Werchtersesteenweg 46

016 60 21 86

1702 Groot-Bijgaarden

Brusselstraat 270

02 569 61 72

3200 Aarschot

Bekaflaan 63

016 56 72 39

1730 Asse

Nieuwstraat 120

02 452 79 95

3290 Diest

Mariëndaalstraat 35

013 31 27 29

1800 Vilvoorde

Gendarmeriestraat 63

02 251 15 55

3300 Tienen

Veldbornstraat 18

016 81 31 05

3500 Hasselt

Jan Palfijnstraat 2

011 37 94 90

3700 Tongeren

Dirikenlaan 4

012 39 83 40

3520 Houthalen-Helchteren

Saviostraat 39

011 52 52 05

3740 Bilzen

Tweevoetjesweg 2

089 51 07 90

3540 Herk-de-Stad

Zoutbrugstraat 5

013 55 46 56

3800 Sint Truiden

Luikersteenweg 7

011 58 62 10

3580 Beringen

Sint-Catharinastraat 8

011 45 63 10

3910 Neerpelt

Bermstraat 9 bus 1

011 80 59 00

_Studiewijzer te Antwerpen

3600 Genk

Zevenbonderstraat 80

089 56 93 20

3960 Bree

Grauwe Torenwal 11

089 46 97 30

3630 Maasmechelen

Deken Bernardstraat 4

089 77 97 30

3980 Tessenderlo

Stationsstraat 101

013 66 25 23

Studiewijzer helpt je verder in het opleidingen vormingslandschap van de stad Antwerpen en de nabije omgeving. Je bent er elke werkdag welkom voor een persoonlijk gesprek, maar ook mailen of bellen kan.

3680 Maaseik

Vossenbergstraat 12

089 36 57 80

3990 Peer

Nieuwstraat 19 bus 1

011 61 13 44

9000 Gent

Marialand 29

09 266 16 60

9300 Aalst

Langestraat 12

053 78 85 10

9000 Gent

Holstraat 95

09 269 89 00

9400 Ninove

Kluisweg 13

054 33 90 19

_Leerwinkel Kortrijk

9040 Sint-Amandsberg

Halvemaanstraat 96

09 218 98 10

9500 Geraardsbergen Vierwindenstraat 1 A

054 41 17 75

9100 Sint-Niklaas

Ankerstraat 63

03 780 66 30

9600 Ronse

Abeelstraat 35

055 23 71 11

Als je op zoek bent naar een cursus of opleiding in Kortrijk en omstreken, dan kan je hier aankloppen. De Leerwinkel heeft een website, maar je kan ook persoonlijk advies inwinnen en telefoneren of mailen.

9120 Beveren

Ciamberlanidreef 146

03 755 58 69

9620 Zottegem

Kastanjelaan 8

09 361 14 01

9160 Lokeren

Grote Kaai 7 bus 2

09 348 25 62

9700 Oudenaarde

Burgschelde 7

055 31 38 62

9200 Dendermonde

Dijkstraat 43

052 21 52 53

9800 Deinze

Kattestraat 22

09 381 06 80

9220 Hamme

Kaaiplein 29

052 47 74 62

9900 Eeklo

Visstraat 14

09 376 70 50

9230 Wetteren

Hoenderstraat 53

09 369 22 21

8000 Brugge

Sint-Maartensbilk 2

050 44 02 20

8790 Waregem

Zuiderlaan 42

056 60 23 93

8370 Blankenberge

Astridlaan 35

050 41 84 22

8800 Roeselare

Kattenstraat 65

051 25 98 50

8400 Oostende

Frère Orbanstraat 145

059 50 68 01

8820 Torhout

Papebrugstraat 8

050 23 15 17

8500 Kortrijk

Kasteelstraat 27

056 24 09 11

8870 Izegem

Meensestraat 171

051 30 13 61

8550 Zwevegem

Deerlijkstraat 133

056 24 97 00

8900 Ieper

Bukkersstraat 38

057 21 60 48

8600 Diksmuide

Kasteelstraat 31

051 50 02 63

8930 Menen

Oude Leielaan 83 A

056 23 72 50

8630 Veurne

Oude Beestenmarkt 6

058 31 16 14

8970 Poperinge

Rekhof 22

057 33 43 28

8700 Tielt

Grote Hulststraat 55

051 42 66 42

VLAAMS-BRABANT EN BRUSSEL

LIMBURG

OOST-VLAANDEREN

Momenteel kun je in Vlaanderen op verschillende plaatsen terecht voor regionale informatie en advies over cursussen en opleidingen. Deze initiatieven zijn heel uiteenlopend: bij sommige kan je langsgaan voor een persoonlijke babbel, bellen of mailen, anderen hebben een uitgebreide website met informatie over de regio en nog anderen beperken zich tot een databank met het regionaal cursus- en vormingsaanbod. Een greep uit het aanbod!

_De Stap te Gent

Hier kan je terecht voor informatie over onderwijs en vorming in de regio Gent en Oost-Vlaanderen. De website bevat heel wat uitgebreide informatie, maar je kan ook bellen, mailen of zelf langsgaan. Op de website kan je ‘de wijze stap’ downloaden, een handige brochure met het opleidings-en vormingsaanbod in Oost-Vlaanderen. www.destapgent.be

_De Educatieve Wegwijzer te Hasselt

Educatieve Wegwijzer geeft informatie over onderwijs en vorming voor volwassenen in de regio Hasselt en omgeving. Je kan een kijkje nemen op de website, mailen, bellen of zelf langsgaan. www.educatievewegwijzer.be

www.antwerpen.be/studiewijzer

www.leerwinkelkortrijk.be

_IVO (Informatie over Vorming en Opleiding)

Op de IVO-site vind je informatie over opleidingen, trainingen en cursussen voor volwassenen in Oost-Vlaanderen. Je kan er opleidingen en vormingen zoeken in een databank en je vindt er regionaal opleidingsnieuws.

WEST-VLAANDEREN

www.ivo.be

123

124

B IJKOMENDE INFO

_Het grote cursusaanbod Brussel

Dit is een initiatief van de Vlaamse Gemeenschapscommissie te Brussel. Je kan in de database naar het aanbod van opleidingen en vormingen in Brussel zoeken op cursusnaam, organisatie, doelgroep, thema, onderwerp of op één of meer gemeentes. Dit aanbod is ook uitgegeven in een brochure die je online kan bestellen en die ook beschikbaar is in de bibliotheken en gemeenschapscentra in Brussel. www.vgc.be/Site+structuur/cursusaanbod

_De werkwinkels

De werkwinkels zijn verspreid over heel Vlaanderen; de Werkwinkel is de plaats waar je alle organisaties vindt die je kunnen helpen in je zoektocht naar werk. Je kan er binnenspringen met vragen over opleiding en vorming in functie van tewerkstelling.

BIJKO MENDE INFO

3.2 PUBLICATIES VAN DE VRIJE-CLB-KOEPEL VZW _www.studiekiezer.be

Studiekiezer is een website die leerlingen en ouders relevante onderwijs- en keuzeinformatie biedt, aangepast aan de opeenvolgende keuzemomenten in een schoolloopbaan. Laatstejaars secundair onderwijs vinden er informatie of links naar de arbeidswereld, zevende specialisatiejaren, vierde graad beroepssecundair onderwijs, volwassenenonderwijs ... Een overzicht van online zelftests en kennismakingsactiviteiten in het hoger onderwijs is hier te vinden. De informatie is zeer gebruiksvriendelijk en bereikbaar vanuit verschillende invalshoeken: volgens het studieniveau of volgens de vakken van het secundair onderwijs; er is ook een belangstellingsvragenlijst die je online kunt invullen en die je dan rechtstreeks leidt naar informatie over de richtingen die overeenstemmen met je belangstellingsprofiel. Bovendien is er de mogelijkheid om via deze website vragen te stellen.

www.werkwinkel.be _Hoger Onderwijs in Vlaanderen _De huizen van het Nederlands

Ook de Huizen van het Nederlands vind je op verschillende plaatsen in Vlaanderen terug. Je krijgt er informatie over de cursussen Nederlands tweede taal (NT2) in de regio. Na een gesprek of test wordt je doorverwezen naar de meest geschikte cursus. www.huizenvanhetnederlands.be

Is een boek waarin alle bachelors van het hoger onderwijs uitvoerig worden besproken: toelatingsvoorwaarden, studieduur, klemtonen, beroepsbeschrijving, uitwegen, afstudeerrichtingen, vervolgopleidingen en instellingen. Kostprijs € 20,12 (verzendingskosten inbegrepen). www.vclb-service.be

_Wat na een praktische opleiding?

Is een brochure bedoeld voor laatstejaarsstudenten uit het bso en de praktische tso-studierichtingen. de brochure gaat over de logisch aansluitende opleidingsmogelijkheden, zowel voltijds als deeltijds onderwijs, en over werken. Kostprijs € 4,63 (verzendingskosten inbegrepen). www.vclb-service.be

3. Voor wie dieper wil graven: literatuurlijst EN WEBSITES 3.1 VLAAMS MINISTERIE VAN ONDERWIJS EN VORMING www.hogeronderwijsregister.be

Het Hogeronderwijsregister geeft een volledig overzicht van het erkende hoger onderwijs in Vlaanderen. Je vindt er de geaccrediteerde bachelor- en masteropleidingen die door de Vlaamse overheid erkend worden. Het Hogeronderwijsregister presenteert de informatie op drie manieren. Je kan zoeken naar opleidingen en instellingen. Je vindt er een leidraad met betrekking tot (verder) studeren of studeren in het buitenland. Ten slotte vind je er achtergrondinformatie over de onderwijsinstellingen, de soorten opleidingen, de toelatingsvoorwaarden en de doorstroommogelijkheden.

_Op stap naar hoger onderwijs of andere opleidingen

Deze werkmap is bedoeld voor studenten van het zesde jaar secundair onderwijs van het aso, van doorstromingsrichtingen van het kso en het tso. Ze bereidt studenten voor op een studiekeuze naar hoger onderwijs of andere opleidingen. Ze wordt gebruikt in samenhang met deze brochure. Kostprijs € 4,38 (verzendingskosten inbegrepen). www.vclb-service.be

_Op stap naar een job of verdere opleiding

Deze werkmap is bedoeld voor studenten uit de praktische studierichtingen tso en bso en behandelt onder meer: kiezen, kijken naar werk, solliciteren en rechten en plichten als schoolverlater. Deze bundel kan gebruikt worden in samenhang met de brochure “Wat na een praktische opleiding?”. Kostprijs € 4,30 (verzendingskosten inbegrepen). www.vclb-service.be

3.3 PUBLICATIE VAN HET GO! CLB

www.wordwatjewil.be

_Onderwijsgids

Hier vind je het meest volledige aanbod van cursussen en opleidingen voor volwassenen in Vlaanderen. Je kan ook zoeken naar cursus- en opleidingscentra. Via de zoekingang ‘dossiers’ vind je achtergrondinformatie over volwasseneneducatie zoals steunmaatregelen (bv. opleidingscheques, educatief verlof, tijdskrediet) en het ervaringsbewijs.

De “Onderwijsgids” is een internetapplicatie die op een eenvoudige, snelle en accurate wijze informatie geeft over het onderwijs- en opleidingsaanbod in Vlaanderen. Alle door het Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming erkende opleidingen zijn erin opgenomen, evenals de opleidingen georganiseerd door de VDAB. Alle gegevens worden regelmatig geactualiseerd. De structuur en de internetlay-out maken het programma zo gebruiksvriendelijk dat het ook door niet-onderwijs-kenners gemakkelijk gebruikt kan worden. De Onderwijsgids kan geraadpleegd worden op de website van de CLB’s van het GO!: www.go-clb.be

125

126

B IJKOM ENDE INFO

4. De sprong naar de arbeidsmarkt: WEGWIJS OP DE VDAB-SITE

BIJKO MENDE INFO

_Sollicitatie-info

www.vdab.be/solliciteren Je hebt een leuke job op het oog, maar je weet niet goed hoe je aan de sollicitatie moet beginnen? Lees op de sollicitatiepagina alles over sollicitatiekanalen, het schrijven van een cv (curriculum vitae), sollicitatietips ... om die droomjob te bemachtigen.

Je hebt je diploma op zak en wil je kans wagen op de arbeidsmarkt. Natuurlijk sta je er niet alleen voor. Op www.vdab.be vind je heel wat informatie over werken en solliciteren.... Je vindt de meest interessante weetjes hier op een rijtje. _Loopbaanlectuur _De geknipte vakantiejob

www.vdab.be/campus Wil je een leuke reis boeken of heb je andere dolle dromen voor je aan het echte werk begint? Met een studentenjob kun je wat extra zakgeld verdienen. Neem alvast een kijkje op de campuspagina.

_Wegwijs op de arbeidsmarkt

www.vdab.be/wegwijs Tijdens je zoektocht naar een job is het belangrijk om te weten hoe alles in elkaar zit. Op de wegwijspagina vind je alles over je inschrijven bij de VDAB, een uitkering krijgen, de verschillende instanties ...

_Beroepeninfo

www.vdab.be/cobra Hoe kies je een beroep dat jou ligt? Misschien weet Cobra (COmpetentie- en BeroepenRepertorium voor de Arbeidsmarkt) het wel. Met de beroepenfilms en beroepentests op deze pagina ontdek je welke beroepen bij je passen.

_Test jezelf op

www.vdab.be/tests Heb je zin om nog andere leuke testjes te doen? Op deze link vind je meer dan 100 tests waaronder taaltesten, sollicitatietesten, beroepstesten ...

_Vacatures

www.vdab.be/jobs In de VDAB-vacaturebank vind je maar liefst meer dan 50 000 jobs.

www.vdab.be/carrierelectuur Voor de boekenwormen onder jullie! Deze link bevat interessante lectuur over werk en loopbaan, aanbevolen door VDAB!

_VDAB-diensten

www.vdab.be/contact Voor extra hulp tijdens je zoektocht naar werk staat de VDAB voor je klaar. Zit je nog met vragen? Zoek dan op de contactpagina naar een VDAB-locatie in je buurt. Daar zullen ze je zeker verder helpen.

127

Colofon _Samenstelling

Centra voor Leerlingenbegeleiding Sociaal Economische Raad van Vlaanderen (SERV) _Productcoรถrdinatie

Ministerie van Onderwijs en Vorming Agentschap voor Onderwijscommunicatie Afdeling Informatie en Communicatie _Verantwoordelijke uitgever

Jo De Ro, Administrateur-generaal Koning Albert II-laan 15, B-1210 Brussel _Vormgeving

www.d-artagnan.be _Druk

Lannoo Drukkerij NV _Depotnummer

D/2010/3241/309