(5pdf) γυναικων βιοι παραλληλοι (pdf)

΢ηαύξνο ΢η. ΢ηαθπιάθεο

Γπλαηθώλ Βίνη Παξάιιεινη H Αζπαζία ηεο Μηιήηνπ

H Θενδώξα ηνπ Βπδαληίνπ

H Δβίηα ηεο Αξγεληηλήο

Αζήλα 2011

2

Σηις γσναίκες όλοσ ηοσ κόζμοσ

3

ΠΡΟΛΟΓΟ΢ Ο Χέγκελ λέει κάποσ όηι όλα ηα γεγονόηα και οι προζωπικόηηηες ηης Ιζηορίας επανεμθανίζονηαι με ηον ένα ή ηον άλλο ηρόπο. Ξέταζε να προζθέζει: Την πρώηη θορά ως ηραγωδία, ηη δεύηερη ως θάρζα. Καξι Μαξμ Πάθζ ιπνμζηά ιαξ αοηυξ μ Κάνμθμξ! Κζ υιςξ εηυκηεξ-άημκηεξ, ιαξ ανέζεζδεκ ιαξ ανέζεζ, εα ημκ ανίζημιε πάκηα πανυκηα ζε υθεξ ζπεδυκ ηζξ εηθάκζεζξ ηδξ δδιυζζαξ γςήξ ηαζ ηδξ μζημκμιζηήξ ηαζ πμθζηζηήξ παβηυζιζαξ δναζηδνζυηδηαξ, βζα έκα ηαζ ιυκμ θυβμ: Ήηαλ έλαο από ηνπο κεγαιύηεξνπο δηαλνεηέο ηεο ηζηνξίαο. Ώοηυ αέααζα δεκ ζδιαίκεζ υηζ είπε πάκηα δίηζμ, αθθά ημ ακηίεεημ απθχξ επζαεααζχκεζ ηαζ οπμβναιιίγεζ ηδκ ιεβαθμθοΎα ημο Μανλ. Ώπυδεζλδ υηζ ζηδ ζοβηεηνζιέκδ θνάζδ ηδξ πνμιεηςπίδαξ, ημ δίηζμ ήηακ ιε ημ ιένμξ ημο Υέβηεθ ηαζ υπζ ημο Μανλ, βζαηί ηα γεγνλόηα θαη νη πξνζσπηθόηεηεο ηεο ηζηνξίαο ΔΠΑΝΑΛΑΜΒΑΝΟΝΣΑΗ θαη ΔΠΑΝΔΜΦΑΝΗΕΟΝΣΑΗ κε ηνλ έλα ή ηνλ άιιν ηξόπν ηαζ υπζ πάκηα ςξ ηναβςδία μφηε ςξ θάνζα. Ο Καξι Μαξμ Ξεραπκίγμκηαξ ηδκ Εζημνία αθέπεζ ηακείξ πμθθά ηαζ πενίενβα πνάβιαηα. Αεκ είκαζ θίβμζ μζ ζζημνζημί ή μζ ιεθεηδηέξ πμο ακέθααακ ηαζ ενεφκδζακ ηάπμζεξ απυ ηζξ πνμζςπζηυηδηεξ ή ηάπμζα απυ ηα επακαθαιαακυιεκα ζζημνζηά βεβμκυηα ηαζ ηζξ επακειθακζγυιεκεξ πνμζςπζηυηδηεξ. Ο Πθμφηανπμξ απυ ημκ Ονπμιεκυ ηδξ ΐμζςηίαξ (έγδζε απυ ημ 45 ςξ ημ 120 ι.Υ.) πνχημξ, βνάθμκηαξ ημ ζδιακηζηυηαημ ηαζ εηηεηαιέκμ ένβμ ημο Βίνη Παξάιιεινη, απέδεζλε υηζ πμθθέξ ζζημνζηέξ πνμζςπζηυηδηεξ επακειθακίγμκηαζ, αθέπμκηάξ ηζξ αέααζα ιε ημ πνίζια ηαζ ηζξ ζοκεήηεξ ηδξ επμπήξ ημοξ. Σμ ένβμ αοηυ πενζθαιαάκεζ 23 γεφβδ αζμβναθζχκ ζπμοδαίςκ πνμζχπςκ ημο πανεθευκημξ, εκυξ Έθθδκα ηαζ εκυξ Ρςιαίμο (υθμζ ημοξ άκδνεξ) ηαζ ηάκεζ παναθθδθζζιυ ηδξ γςήξ ηαζ δνάζδξ ημοξ. [Με ηελ επθαηξία αγαπεηέ Πινύηαξρε, νθείισ λα ζνπ δεηήζσ ζπγλώκε, γηα ηελ απζαίξεηε ρξήζε ηνπ ηίηινπ ηνπ έξγνπ ζνπ ζην δηθό κνπ αζήκαλην πόλεκα]. Βπίζδξ έπμοκ βναθηεί απυ ζζημνζημφξ ηαζ αζμβνάθμοξ πμθθά αζαθία βζα ημοξ απμηαθμφιεκμοξ Μεβάθμοξ ηδξ Εζημνίαξ: μ Κφνμξ ηδξ Πενζίαξ, μ Ώθέλακδνμξ ηδξ Μαηεδμκίαξ, μ Καίζαναξ ηδξ Ρχιδξ, μ Κςκζηακηίκμξ ηδξ Νέαξ Ρχιδξ, μ Θεμδυζζμξ ημο ΐογακηίμο, μ Θεμδχνζπμξ ηςκ Γυηεςκ, μ Κανθμιάβκμξ ηςκ Φνάβηςκ, μ Σμονημιμββυθμξ Σαιενθάκμξ, μ Φνεζδενίημξ ηδξ Πνςζίαξ, μ Πέηνμξ ηδξ Ρςζίαξ, δ Ώζηαηενίκδ ηδξ Ρςζίαξ, μ Ναπμθέςκ ηδξ Γαθθίαξ ηαζ άθθμζ ηαζ άθθμζ…

4

΋θμζ είπακ έκα ημζκυ βκχνζζια: Αεκ πάηδζακ απθχξ επί πηςιάηςκ, ζθαβζάζακε μθυηθδνμοξ θαμφξ, έπκζλακ ηάεε ακηίεεηδ άπμρδ - αηυια ηαζ δζηχκ ημοξ ακενχπςκ – αθθά ηαζ ηαηαπάηδζακ πςνίξ ηακέκα δζζηαβιυ ηαζ κηνμπή ηάεε έκκμζα ηαζ ηακυκα ακενςπζάξ, θμβζηήξ, δεζηήξ ηαζ δζηαίμο. Ώηυια πνέπεζ κα ακαθενεχ ζε ηάπμζα δζαπνμκζηά θαζκυιεκα, (πμο θοζζηά επακαθαιαάκμκηαζ) υπςξ είκαζ: Σα ααζακζζηήνζα: ΢ε υθδ ηδ δζάνηεζα ηδξ ηαηαβεβναιιέκδξ ζζημνίαξ, δεκ οπήνλε επμπή, δεκ οπήνλε αζχκαξ, δεκ οπήνλε ηνάημξ, δεκ οπήνλε δοκάζηδξ, δεκ οπήνλε ηαηαηηδηήξ, δεκ οπήνλε αοηανπζηή ελμοζία πμο κα ιδκ έηακε εηηεηαιέκδ ή πενζμνζζιέκδ πνήζδ ηςκ ααζακζζηδνίςκ. Δ άνκδζδ ηδξ ενδζηεοηζηήξ εθεοεενίαξ ηαζ δ ελυκηςζδ ηάεε «απίζημο»: Οζ δομ ιεβάθεξ ιμκμεεσζηζηέξ ενδζηείεξ μ Υνζζηζακζζιυξ ηαζ ημ Εζθάι επζαθήεδηακ πενκχκηαξ εκ ζηυιαηζ ιαπαίναξ ηάεε ακηίεεηδ θςκή ή αηυια ηαζ άπμρδ (ημ ίδζμ δε εα έηακε αέααζα ηαζ μ Εμοδασζιυξ ακ είπε απμηηήζεζ ακάθμβδ δφκαιδ – άθθςζηε μ Γζαπαέ είκαζ απυ ημοξ ζηθδνυηενμοξ, εηδζηδηζηυηενμοξ ηαζ πζμ ικδζίηαημοξ εεμφξ ηδξ ζζημνίαξ). Μδκ λεπκάιε δε, υηζ μζ δομ πνχηεξ ενδζηείεξ, μοζζαζηζηά απμηεθμφκ ζοκέπεζα ή πζμ ζςζηά αζνέζεζξ, ηδξ ηνίηδξ. Δ επζαμθή ηςκ ζζπονχκ επί ηςκ αδοκάηςκ: Δ Πενζία ημο Κφνμο ηαζ ημο Αανείμο, μζ Μαηεδυκεξ ημο Ώθέλακδνμο, δ Ρχιδ ημο Εμοθίμο Καίζανα ηαζ ημο Ώοβμφζημο, μζ Μμββυθμζ ημο Σγέκβηζξ Υακ ηαζ μζ Ώζζάηεξ ημο Σαιενθάκμο, μζ Άνααεξ ημο Εζθάι, μζ Οφκκμζ ημο Ώηηίθα, μζ Οεςιακμί Σμφνημζ, δ Εζπακία ημο 15μο ηαζ 16μο αζχκα, δ Γαθθία ηςκ Λμοδμαίηςκ, δ ΐνεηακζηή αοημηναημνία ηαζ ζηδκ επμπή ιαξ δ Γενιακία ημο Υίηθεν, δ ΢μαζεηζηή Έκςζδ ηαζ μζ Δκςιέκεξ Πμθζηείεξ επέααθακ ιε ηδκ ζζπφ ηςκ υπθςκ ημοξ ηζξ εεθήζεζξ ημοξ ζημοξ θαμφξ πμο ηυθιδζακ κα ζδηχζμοκ έζης ηαζ θίβμ ημ ηεθάθζ. Ζ ΢απθώ ε Λεζβία ΢ε έκα απυ ηα πζμ δναιαηζηά επεζζυδζα ημο Πεθμπμκκδζζαημφ Πμθέιμο μ Θμοηοδίδδξ ζημ 5μ αζαθίμ ηδξ Ηζηνξίαο ημο, πενζβνάθεζ ανζζημηεπκζηά ημκ δζάθμβμ ηςκ εηπνμζχπςκ ηδξ ζζπονήξ ζηναηζςηζηήξ δφκαιδξ ηδξ επμπήξ, ηδξ Ώεδκασηήξ Αδιμηναηίαξ ηαζ ηςκ πνμηνίηςκ ηςκ Μδθίςκ μζ μπμίμζ (θυβς ηδξ δςνζηήξ ημοξ ηαηαβςβήξ) εέθδζακ κα ηναηήζμοκ μοδεηενυηδηα ζηδ δζαιάπδ ιεηαλφ ηδξ Ώεήκαξ ηαζ ηδξ ΢πάνηδξ. Ο δζάθμβμξ αοηυξ έπεζ ιείκεζ ζηδκ ζζημνία ςξ ιζα ακηζπανάεεζδ ημο δζηαίμο έκακηζ ηδξ ζζπφμξ. Δ ακηζπανάεεζδ αοηή απυ ηδ ιζα είκαζ φικμξ βζα ηδκ εθεφεενδ ζηέρδ ηαζ αμφθδζδ ηαζ απυ ηδκ άθθδ δ ηαηαδίηδ ημο δίηαζμο πμο μ ζζπονυξ ιε πνμηθδηζηυ ηαζ ςιυ πμθζηζηυ νεαθζζιυ επζαάθθεζ ιε ηοκζζιυ ηαζ ιε αία ζημκ αδφκαημ. Σμ ηεθζηυ απμηέθεζια υιςξ ήηακ δ ζθαβή ηςκ αννέκςκ ηαημίηςκ ημο κδζζμφ ηαζ μ ελακδναπμδζζιυξ ηςκ βοκαζηυπαζδςκ. Ώπμδείπεδηε ηυηε πενίηνακα υηζ δ Ώεδκασηή Αδιμηναηία ηαηάθενε κα ιεηααάθεζ ηδκ Αδθζαηή ΢οιιαπία ζε αεδκασηή ηονακκίδα. Θα ιπμνμφζα κα ζοκεπίζς βζα ανηεηά αηυια παναδείβιαηα, αθθά ήδδ έπς λεθφβεζ απυ ημ ηφνζμ εέια ιαξ πμο είκαζ ζοβηεηνζιέκμ, δδθαδή δ δφκαιδ ηαζ δ επζαμθή ηδξ βοκαζηείαξ εέθδζδξ ηαζ δ ζοιαμθή ηαζ επζννμή ηδξ βοκαίηαξ ζηδκ παβηυζιζα ζζημνία.

5

ΐέααζα δ ημζκςκία ακά ημοξ αζχκεξ απυ ηδκ ανπαζυηδηα ςξ ηδκ 6δ - 7δ δεηαεηία ημο 20μφ αζχκα ήηακ ζαθχξ ακδνμηναηζηή ηαζ θοζζηά δ ζοιαμθή ηςκ βοκαζηχκ ζηδκ ζζημνία ήηακ ιζηνή ςξ εθάπζζηδ. Παν‟ υθ‟ αοηά οπήνλακ πμθθέξ βοκαίηεξ έλοπκεξ, δοκαιζηέξ, δναζηήνζεξ, αδίζηαπηεξ, πανζζιαηζηέξ, θζθυδμλεξ ηαζ βμδηεοηζηέξ πμο ηαηάθενακ ηαζ λεπχνζζακ ηαζ άθδζακ ημ ζηίβια ημοξ ζηδκ παβηυζιζα ζζημνία. Βκδεζηηζηά ακαθένς: Σδ ΢εκηξάκηδα ηδξ Ώζζονίαξ, ηδ ΢απθψ ηδ Λεζαία, ηδκ Αζπαζία ηδξ Μζθήημο, ηδκ Κπλίζθα ηδξ ΢πάνηδξ, ηδκ Οιπκπηάδα ηδξ Μαηεδμκίαξ, ηδκ Κιενπάηξα ηδξ Ώζβφπημο, ηδ Ληβία ημο Ώοβμφζημο, ηδκ Αγξηππίλα ηδξ Ρχιδξ, ηδκ Εελνβία ηδξ Παθιφναξ, ηδκ Διέλε ιδηένα ημο Μ. Κςκζηακηίκμο, ηδκ Τπαηία ηδκ Ώθελακδνζκή, ηδκ Θενδψξα ημο ΐογακηίμο, ηδκ Δηξήλε ηδκ Ώεδκαία, ηδκ Άλλα Κνκλελή, ηδκ Ησάλλα (Γακ κη‟ Ώνη) ηδξ Λμνέκδξ, ηδκ Λνπθξεηία Βνξγία ηδξ Εηαθίαξ, ηδκ Αηθαηεξίλε ηςκ Μεδίηςκ, ηδκ Ηζαβέιια ηδξ Εζπακίαξ, ηδκ Διηζάβεη Α’ ηδξ Ώββθίαξ, ηδ Μαξία Αληνπαλέηα ηδξ Γαθθίαξ, ηδκ Αηθαηεξίλε ηδξ Ρςζίαξ, ηδκ ΢η-Ξη ηδξ Κίκαξ, ηδ Βηθηνξία ηδξ ΐνεηακίαξ, ιέπνζ ηαζ ηζξ ζφβπνμκέξ ιαξ Μαξία Κηνπξί, Μάηα Υάξη, Ρφδα Λνχμεκπνπξγθ, Δχα Πεξφλ, ΢ηξηκάβν Μπαληαξαλάηθε, Μαξία Κάιιαο, Γθφιληα Μεΐξ, Μάξγθαξεη Θάηζεξ, Άλγθεια Μέξθει ηαζ άθθεξ πμθθέξ. Ζ Αηθαηεξίλε ηεο Ρσζίαο Ώπ‟ υθεξ αοηέξ επέθελα κα αζπμθδεχ ιε ηνεζξ, μζ μπμίεξ είπακ ημζκά παναηηδνζζηζηά ηαζ βκςνίζιαηα, πμο επζαεααζχκμοκ υηζ δ ζζημνία επακαθαιαάκεηαζ – πάκηα ζηα πθαίζζα ηςκ ζζημνζηχκ ζοκεδηχκ ηαζ ηςκ ζδζαζηενμηήηςκ ηδξ επμπήξ ηδξ: - Σδκ Ώζπαζία ηδξ Μζθήημο, ζφκηνμθμ ημο ιεβάθμο πμθζηζημφ ηαζ ζηναηζςηζημφ δβέηδ ηδξ ανπαίαξ Ώεήκαξ, ημο Πενζηθή - Σδκ Θεμδχνα ημο ΐογακηίμο, ζφγοβμ ημο αοημηνάημνα ηδξ Ρςιασηήξ αοημηναημνίαξ (αοηήκ πμο ζοιααηζηά απμηαθμφιε ΐογακηζκή αοημηναημνία) Εμοζηζκζακμφ ηαζ - Σδκ Βφα ή Βαίηα (Μανία-Βφα Νημοάνηε κηε Πενυκ) ηδξ Ώνβεκηζκήξ, ζφγοβμ ημο ζζπονμφ άκδνα ηαζ πνμέδνμο ηδξ Ώνβεκηζκήξ ζηναηδβμφ Υμοάκ Πενυκ. Καζ μζ ηνεζξ αοηέξ βοκαίηεξ λεηίκδζακ απυ ηα πζμ παιδθά ημζκςκζηά ζηνχιαηα (εηαίνεξ, πυνκεξ ή εεαηνίκεξ) ηαζ πνδζζιμπμζχκηαξ ηδκ εοθοΎα, δοκαιζηυηδηά, δναζηδνζυηδηά ημοξ ηαζ - βζαηί υπζ; - ηδκ βοκαζηεία βμδηεία ηαζ ζαβήκδ ημοξ ηαηάθενακ κα βίκμοκ «πνχηεξ ηονίεξ» ηδξ παηνίδαξ ημοξ. ΋πζ ιυκμ πακηνεφηδηακ (ή ζοκέγδζακ ιε) ημοξ ζζπονυηενμοξ άκηνεξ ηδξ επμπήξ ημοξ, αθθά αηυια ημοξ ζοιαμφθεοζακ ηαζ ημοξ επδνέαζακ ζηζξ πζμ ζδιακηζηέξ απμθάζεζξ ημοξ, επδνεάγμκηαξ έιιεζα ηαζ ηδκ ζζημνία. Θα δμφιε ηαζ εα πανμοζζάζμοιε υζμ είκαζ δοκαηυκ πζμ ακηζηεζιεκζηά, ηδκ γςή ηαζ ηδκ δνάζδ αοηχκ ηςκ ηνζχκ βοκαζηχκ, ιέζα απυ πδβέξ (αζαθία, πενζμδζηά, δζαδίηηομ) ηαζ ιανηονίεξ ακενχπςκ πμο αίςζακ ηδκ επμπή πμο έγδζακ ηαζ έδναζακ μζ ηνεζξ δνςίδεξ ημο ένβμο αοημφ.

Σηαύρος Σ. Σηαθσλάκης

6

1ν κέξνο: Ζ Αζπαζία ηεο Μηιήηνπ 1.01. Ζ επνρή θαη ε γπλαίθα ΢ηδκ εθθδκζηή ανπαζυηδηα, δδθαδή ζηα πνμηθαζζζηά ςξ ηαζ ζηα μιδνζηά πνυκζα δ εέζδ ηδξ βοκαίηαξ ζηδκ ημζκςκία ήηακ ζπεδυκ ζζμδφκαιδ ι‟ αοηήκ ημο άκηνα. Δ βοκαίηα θάιαακε ιένμξ ζζυηζια ζηζξ ηεθεηέξ ηαζ ηζξ εοζίεξ, ζοιιεηείπε ζηα ζοιπυζζα ηαζ ζηζξ βζμνηέξ, ηοηθμθμνμφζε αζοκυδεοηδ ηαζ δεκ ήηακ οπμπνεςιέκδ κα ηθείκεηαζ ζημ ζπίηζ ή αηυια πεζνυηενα ζημ βοκαζηςκίηδ. Έηζζ μζ επαθέξ ηςκ δομ θφθςκ ήηακ θοζζμθμβζηέξ, μζ κέμζ ιπμνμφζακ κα αθέπμκηαζ ηζ κα βκςνίγμκηαζ, κα ενςηεφμκηαζ ηαζ κα απμθαζίγμοκ βάιμ ή ηαζ ζοιαίςζδ εθεφεενα πςνίξ κα απαζηείηαζ ζδζαίηενδ ζοκαίκεζδ ή ζοβηαηάεεζδ ή μζημβεκεζαηή απυθαζδ. Ζ Μεηέξα-Θεά κε ηα θίδηα ΢ηδ Μζκςζηή Κνήηδ υπμο ειθακίγεηαζ μ ανπαζυηενμξ εονςπασηυξ πμθζηζζιυξ, μ Μίλσο – υκμια πμο πνμζδζυνζγε ημκ ανπζενέα ή ημκ ααζζθζά ή ηάπμζμκ ακάθμβμ ηίηθμ υπςξ μ Φαναχ ζηδ Ώίβοπημ – ήηακ ιεκ μ πνχημξ, μζ βοκαίηεξ υιςξ ήηακ εθεφεενεξ ηαζ ζζυηζιεξ ηαζ ζοιιεηείπακ ζε ηάεε εηδήθςζδ ηδξ ημζκςκζηήξ γςήξ. Έπαζνκακ ιένμξ ζε αβςκίζιαηα, ζε βζμνηέξ, ζε πμνεοηζηέξ επζδείλεζξ αηυια ηαζ ζημ ηοκήβζ. ΢ηζξ ημζπμβναθίεξ ηδξ Κκςζμφ μζ βοκαίηεξ ειθακίγμκηαζ βοικυζηδεεξ ηαζ πνζκ ηδκ έθεοζδ ηςκ εθθδκζηχκ θφθςκ μζ Κνήηεξ θάηνεοακ ηδκ Μδηένα-Θεά, ηδκ μπμία απεζηυκζγακ ηζ αοηήκ βοικυζηδεδ κα ηναηά ζηα πένζα ηδξ δομ θίδζα. Οζ Κνήηεξ ημ υκμιά ημοξ ημ έπαζνκακ απυ ηδ ιδηένα ηαζ υπζ απυ ημκ παηένα ημοξ. Γπλαίθεο ηεο Μηλσηθήο Κξήηεο Δ ίδζα ηαηάζηαζδ πενίπμο ίζποε ηαζ ζημκ ηοηθαδζηυ ηαζ θίβμ ανβυηενα ημκ ιοηδκασηυ πμθζηζζιυ. Πμθθά απυ ηα ηοηθαδίηζηα εζδχθζα ειθάκζγακ ηδ Μδηένα εεά, ακηίζημζπδ ηδξ ηνδηζηήξ, ηδξ θμζκζηζηήξ Ώζηάνηδξ ηαζ ηδξ αζβοπηζαηήξ Ίζζδμξ. Δ ιοηδκασηή ημζκςκία, υπςξ πανμοζζάγεηαζ ζηα μιδνζηά έπδ, ήηακ ιμκανπζηή, μ Άκαλ ήηακ μ ακχηαημξ άνπμκηαξ - μ ηίηθμξ αοηυξ ήηακ μ πθδζζέζηενμξ ιε ηδ ζδιενζκή έκκμζα ημο ααζζθζά – αθθά ήηακ μ πνχημξ ιεηαλφ ίζςκ, δ δε βοκαίηα είκαζ ζπεδυκ ζζυηζιδ ιε ημκ άκηνα. Δ εθθδκζηή ιοεμθμβία ήηακ ηζ αοηή ηαενέθηδξ ηδξ εθθδκζηήξ ημζκςκίαξ. ΢ημκ ΋θοιπμ μζ εεμί ήηακ έλζ άκηνεξ ηαζ έλζ βοκαίηεξ, μζ Χηεακίδεξ Νφιθεξ ήηακ 3000, υζμζ ήηακ ηαζ μζ πμηάιζμζ εεμί, μζ ΑακαΎδεξ ήηακ πεκήκηα, ημ ίδζμ ηαζ μζ Ώζβοπηζάδεξ. Δ ημζκςκία ηςκ Ώιαγυκςκ ήηακ απμηθεζζηζηά βοκαζηεία, αθθά ζε ακηζζηάειζζια οπήνπε δ ακηνζηή ημζκςκία ηςκ Γανβανέςκ. Κάεε άκμζλδ μζ Ώιαγυκεξ ζοκεονίζημκηακ ιε ημοξ Γανβανείξ. Ώκ ηα παζδζά πμο βεκκμφζακ ήηακ ημνίηζζα ηα ηνάηαβακ μζ Ώιαγυκεξ, ηα αβυνζα ηα παναδίκακε ζημοξ Γανβανείξ.

7

΢ηα μιδνζηά έπδ ζοκακημφιε ηάηζ πμο δεκ εα ημ λακαδμφιε ζηδ ζοκέπεζα ηδξ εθθδκζηήξ ανπαζυηδηαξ. ΢φιθςκα ιε ηδ ιοεμθμβία οπήνπακ πμθθά γεοβάνζα πακηνειέκα πμο υπζ ιυκμ ήηακ ενςηεοιέκα, αθθά μ ένςηαξ αοηυξ απμηοπχκεηαζ ηαζ ηαηαβνάθεηαζ πςνίξ εκδμζαζιμφξ υπςξ αοηυξ ημο Οδοζζέα ηαζ ηδξ Πδκεθυπδξ, ημο Έηημνα ηαζ ηδξ Ώκδνμιάπδξ, ημο Ονέζηδ ηαζ ηδξ Βνιζυκδξ ηθπ. Ώπυ ηδκ άθθδ πθεονά, ημ ιυκμ ζζημνζηυ πνυζςπμ πμο επέδεζλε δδιυζζα ημκ ένςηά ημο ήηακ μ Πενζηθήξ, πμο πμηέ δεκ έηνορε ηδκ αβάπδ ηαζ ημ εαοιαζιυ ημο βζα ηδκ Ώζπαζία. ΢ηδκ Οδύζζεηα ημο Οιήνμο, μ Οδοζζέαξ εφπεηαζ ζηδ Ναοζζηά:

Κη αο ζνπ ραξίζνπλ νη ζενί όζα δεηάεη ε θαξδηά ζνπ, άλδξα θαη ζπίηη, θαη γιπθηά κέζα ηνπ αγάπε αο θιείζνπλ. Γηαηί δελ έρεη πην όκνξθν παξ’ όηαλ κε κηα γλώκε αγαπεκέλν αλδξόγπλν θξνληίδεη γηα ην ζπίηη. Μεηάθξαζε Σ. Σηδέξε Ο εθθδκζηυξ πμθζηζζιυξ ιεηά ηδκ Κάεμδμ ηςκ Αςνζέςκ εα πενάζεζ ημκ Μεζαίςκά ημο, ημοξ θεβυιεκμοξ ΢θνηεηλνύο Υξόλνπο (πενίπμο 1100-750 π.Υ.), υηακ μζ πνμδβμφιεκμζ πμθζηζζιμί, αηυια ηαζ δ βναθή ελαθακίζηδηακ ηαζ άνπζζακ κα δδιζμονβμφκηαζ μζ κέεξ πυθεζξ-ηνάηδ, μζ κέμζ ημζκςκζημί ηακυκεξ ηαζ κα βεκκζέηαζ έκαξ ηαζκμφνζμξ πμθζηζζιυξ, ιε θίβα θυβζα ζηαδζαηά εα ένεεζ δ Ώκαβέκκδζδ. Ώπυ ημκ 7μ π.Υ. αζχκα ηαζ ιεηά, εα ακείζεζ ζηδκ Εςκία, ηδκ Ώεήκα ηαζ πνμμδεοηζηά ζηζξ άθθεξ εθθαδζηέξ πυθεζξ, μ ζπμοδαίμξ εθθδκζηυξ πμθζηζζιυξ. Γπλαίθα ηεο Σηξύλζνπ ΢ηδκ Εςκία πνςηίζηςξ ηαζ ηαηυπζκ ζηδκ Ώεήκα ηδξ επμπήξ εηείκδξ, δ δζακυδζδ, δ θζθμζμθία, δ πμίδζδ, μζ ηαθέξ ηέπκεξ, ηα βνάιιαηα, μζ επζζηήιεξ αηυια ηαζ ημ πμθζηζηυ ζφζηδια έθηαζακ ζε επίπεδα αλζμγήθεοηα ζε ζδιείμ πμο ηα επζηεφβιαηά ημοξ κα ελαημθμοεμφκ αηυια ηαζ ζήιενα κα πνμηαθμφκ εαοιαζιυ, κα βίκμκηαζ ακηζηείιεκα ιεθέηδξ ηαζ ζπμοδχκ ηαζ κα είκαζ πζα ημζκχξ παναδεπηυ υηζ απμηέθεζακ ηδκ αάζδ βζα ηδκ ελέθζλδ ημο δοηζημφ πμθζηζζιμφ. ΢ηδκ Εςκία μζ βοκαίηεξ ιπμνεί κα ιδ ζοιιεηείπακ ζηδκ πμθζηζηή γςή ηαζ ζημ δδιυζζμ αίμ, υιςξ ιμνθχκμκηακ ιάεαζκακ πμίδζδ, ηέπκεξ, επζζηήιεξ, θζθμζμθία, νδημνζηή ηαζ είπακ δζαιμνθςιέκεξ απυρεζξ βζα υθα ηα εέιαηα. ΢ηδκ Ώεήκα ημκ 6μ π.Υ. αζχκα (ηαζ θίβμ ανβυηενα ηαζ ζε ανηεηέξ άθθεξ πυθεζξ) έκα κέμ πμθίηεοια έηακε ηδκ ειθάκζζή ημο δ Αδιμηναηία, δδθαδή δ ελμοζία ημο δήιμο, ημο θαμφ. ΋ιςξ, υθμζ μζ άνπμκηεξ ηδξ πυθδξ ήηακ εηθεβιέκμζ ιυκμ απυ ημοξ εθεφεενμοξ άκδνεξ πμθίηεξ ηδξ. Οζ δμφθμζ, μζ ιέημζημζ (μζ ιδ Ώεδκαίμζ πμθίηεξ, μζ λέκμζ) ηαζ ημ ζδιακηζηυηενμ, μζ Ώεδκαίεξ βοκαίηεξ είπακ απμηθεζζεεί απυ αοηυ ημ πμθίηεοια, δεκ είπακ πμθζηζηά δζηαζχιαηα ηαζ θοζζηά μφηε δζηαίςια ρήθμο. Γζα ημοξ έπμκηεξ δζηαίςια ρήθμο υιςξ, ημ πμθίηεοια αοηυ ήηακ έκα πναβιαηζηά δδιμηναηζηυ ζφζηδια, ιε απυθοηδ εθεοεενία θυβμο ηαζ δζηαίςια αηυια ηαζ ημο πζμ θηςπμφ πμθίηδ, κα εηθέβεηαζ ηζ αοηυξ ζηα δδιυζζα αλζχιαηα, υπςξ ηαζ κα εθέβπεζ ημοξ θμνείξ ηδξ ελμοζίαξ.

8

Βίκαζ αλζμπενίενβμ, αοηέξ αηνζαχξ μζ ηυζμ πμθζηζζηζηά ηαζ πμθζηζηά πνμδβιέκεξ ημζκςκίεξ, είπακ αάθεζ ηδ βοκαίηα ζημ πενζεχνζμ ηδξ ημζκςκίαξ. Σμ βοκαζηείμ θφθμ εεςνείηαζ ηαηχηενμ ημο ακηνζημφ, δ βοκαίηα γεζ πενζμνζζιέκδ ζημ ζπίηζ ηδξ ηαζ απμηνααδβιέκδ απυ μπμζαδήπμηε ζοκακαζηνμθή ηαζ ημζκςκζηή επαθή ιε ημοξ άκηνεξ. Οζ κέμζ ηαζ μζ κέεξ δεκ είπακ ηδκ εοηαζνία κα βκςνζζημφκ ηαζ κα ενςηεοημφκ, μζ βάιμζ ήηακ απμηέθεζια ζοκμζηεζίμο, οπήνπακ δε επαββεθιαηίεξ ιεζίηνζεξ μζ πξνκλεζηξίδεο πμο έθενκακ ζε επαθή ημοξ βμκείξ (δδθαδή ημοξ παηενάδεξ) ημο οπμρήθζμο βαιπνμφ ηαζ ηδξ κφθδξ. Γάιμξ απυ ένςηα ήηακ έκκμζα άβκςζηδ ζηδκ ανπαία Ώεήκα. Αγαικαηίδην κε γπλαίθα πνπ αζρνιείηαη κε νηθηαθά Ώθθά ηαζ ιεηά ημ βάιμ δ πακηνειέκδ βοκαίηα απθχξ αθθάγεζ ηφνζμ ηαζ ηδδειμκεφεηαζ απυ ημ άκηνα ηδξ. Σμκ ζφγοβμ ημκ δζαθέβεζ μ παηέναξ ηδξ ηαζ δ ιεθθυκοιθδ ημκ βκςνίγεζ θίβμ πνζκ ηδκ ηέθεζδ ημο βάιμο ηαζ ηδκ ηαηααμθή ηδξ πνμίηαξ. Βπίζδξ δ ιέθθμοζα ζφγοβμξ πνέπεζ απαναζηήηςξ κα είκαζ πανεέκα. Ο παηέναξ ιπμνμφζε κα πμοθήζεζ ζημ ζηθααμπάγανμ ηα ημνίηζζα πμο είπακ βεκεηήζζα ζπέζδ πνζκ ημ βάιμ. Ώηυια ηζ ακ δεκ ημ έηακε αοηυ, μζ ημπέθεξ αοηέξ δεκ είπακ δζηαίςια κα θμνμφκ ηακέκα ζημθίδζ, μφηε κα επζζηέπημκηαζ ζενυ πχνμ. Πάκηςξ ιυκμ ιε ηδ βέκκδζδ εκυξ παζδζμφ δ κευκοιθδ βζκυηακ μοζζαζηζηά δεηηή απυ ηδ κέα ηδξ μζημβέκεζα. Δ Ώεδκαία πακηνεουηακ πμθφ ιζηνή, ζε δθζηία ιυθζξ 14-15 εηχκ, πνάβια πμο είπε ςξ ζοκέπεζα κα πεεαίκμοκ πμθθέξ κεανέξ θεπχκεξ. Ώκηίεεηα ζηδ ΢πάνηδ πμο δ οβζεζκή ηςκ πμθζηχκ ηδξ ήηακ απυ ηα πνχηζζηα ηαεήημκηα ηδξ πμθζηείαξ, ημ θαζκυιεκμ αοηυ δεκ ήηακ ζοπκυ βζαηί ηα ημνίηζζα πακηνεφμκηακ υηακ ήηακ ζςιαηζηά χνζια. Πμθφ ορδθή ήηακ επίζδξ ζηδκ ανπαία Βθθάδα ηαζ δ παζδζηή εκδζζιυηδηα. Από ηα «δηθαηώκαηα» ηεο γπλαίθαο ζηελ αξραία Αζήλα ήηαλ θαη ν θαιισπηζκόο. Δ πακηνειέκδ βοκαίηα γεζ ηθεζζιέκδ ζημ ζπίηζ ηδξ (ζημ βοκαζηςκίηδ), δζεοεφκεζ ημ κμζημηονζυ, αζπμθείηαζ ιε ηδκ φθακζδ, ημ ηέκηδια, ηδκ ιαβεζνζηή, ηδκ πθεηηζηή ηαζ άθθεξ ζπζηζηέξ δμοθεζέξ, δίκεζ εκημθέξ ζημοξ δμφθμοξ, ακαηνέθεζ ηα παζδζά ηδξ, αθθά ηαζ πάθζ είκαζ απμηθεζζιέκδ απυ ηδ δδιυζζα ημζκςκζηή ηαζ πμθζηζηή γςή. ΢ημκ βοκαζηςκίηδ ήηακ μ ημζηχκαξ ηςκ ζογφβςκ, ηα δςιάηζα ηςκ ημνζηζζχκ ηαζ ηα δζαιενίζιαηα πμο ενβάγμκηακ μζ δμφθεξ. Μυκμ μ ζφγοβμξ είπε ημ δζηαίςια κα εζζένπεηαζ ζημκ βοκαζηςκίηδ, ηακείξ άθθμξ άκδναξ. Δ βοκαίηα ιπμνμφζε κα ηαθεί εηεί ηζξ θίθεξ ηδξ ηαζ κα δζαζηεδάγμοκ, κα ηνχκε ηαζ κα βζμνηάγμοκ, πςνίξ πάκηςξ ακηνζηή πανμοζία. Ώηυια ηζ υηακ πνέπεζ κα αβεζ απυ ημ ζπίηζ ηδξ, ζοκμδεφεηαζ πάκηα απυ ημκ άκηνα ηδξ ή απυ ζηεκυ ζοββεκή ή απυ οπδνέηνζεξ, πμηέ ιυκδ ηδξ. Άθθςζηε μ ιυκμξ θυβμξ ελυδμο απυ ημ ζπίηζ ήηακ κα παναζηεί ζε ηάπμζα ηδδεία ή ζε δδιυζζεξ ηεθεηέξ βζα κα αζηήζεζ ηα ενδζηεοηζηά ηαεήημκηά ηδξ, υπςξ ηα Πακαεήκαζα ή ηα Θεζιμθυνζα. Έλς απυ ημκ ζογοβζηυ αίμ, δεκ οπήνπε ηακέκαξ άθθμξ πχνμξ υπμο μζ βοκαίηεξ ιπμνμφζακ κα ανμοκ ηδκ ημζκςκζηή ακαβκχνζζδ 9

πμο ημοξ άνιμγε. Θεςνμφκηακ ακίηακεξ βζα μπμζαδήπμηε δζηαζμπναλία ηαζ πάκηα έκαξ άκηναξ, μ παηέναξ, μ ζφγοβμξ ή ζοββεκήξ ηαηείπε ηαζ δζαπεζνζγυηακ ηδκ πενζμοζία ηαζ ελοπδνεημφζε ηα ζοιθένμκηά ηδξ Ώκ ημ παζδί πμο βεκκζυηακ απυ έκα βάιμ ήηακ εδθοηυ, ημ ακ εα γήζεζ ή υπζ, ήηακ απυθαζδ ημο παηένα, μ μπμίμξ ιπμνμφζε κα ημ εηεέζεζ ζε ιζα ενδιζηή πενζμπή, ή κα ημ πμοθήζεζ ηαεχξ ημ ημνίηζζ ήηακ έκα ακχθεθμ πνυζεεημ έλμδμ, πνεζαγυηακ πνμίηα βζα κα πακηνεοηεί ηαζ επί πθέμκ δεκ ιπμνμφζε κα βίκεζ ζοκεπζζηήξ ημο μζημβεκεζαημφ μκυιαημξ, μφηε κα ηθδνμκμιήζεζ πενζμοζζαηά ζημζπεία. Αζελαία γπλαίθα Οζ βκχιεξ ηςκ ανπαίςκ θζθμζυθςκ (εηηυξ ίζςξ απυ ημκ Πθάηςκα), ζοββναθέςκ ηαζ πμζδηχκ ήηακ απυθοηα εοεοβναιιζζιέκεξ ιε ημ πκεφια – ηαζ ηδ κμιμεεζία - ηδξ επμπήξ, πμο εεςνμφζε ηδ βοκαίηα ηαηχηενμ είδμξ πμο πνεζαγυηακ ιυκζιδ πνμζηαζία ή απυ ημκ παηένα ή απυ ημκ ζφγοβμ ή ηάπμζμκ άθθμ (πάκημηε άκηνα) ηαζ ακίηακδ πκεοιαηζηά κα αζπμθδεεί ιε ηα ημζκά, ηαηάθθδθδ ιυκμ βζα ηεηκμπμζία ηαζ βζα ζπζηζηέξ δμοθεζέξ. «Ω Γία, γηαηί ζηνπ ήιηνπ ην θσο λα θέξεη ηηο γπλαίθεο ηηο δνιεξέο ηα πιάζκαηα ησλ αλδξώλ ηνλ όιεζξν; (...) λα ραζείηε, πνηέο δε ζα ρνξηάζσ λα ζαο κηζώ γπλαίθεο..... γηαηί νη γπλαίθεο είλαη πάληα θαθέο. (...) Κη αλ θξεκαζηεί ησλ γπλαηθώλ ε θάξα νιάθεξε... εγώ ηε γλώκε δελ αιιάδσ». (Δπξηπίδε, Ιππόλσηος) Οη γπλαίθεο ζηελ αξραία Διιάδα, αζρνινύληαλ κε ην θέληεκα, ην πιέμηκν, ην ξάςηκν, ηε θξνληίδα ηνπ ζπηηηνύ θαη ηελ αλαηξνθή ησλ παηδηώλ Ο ζφγοβμξ είπε ηδ δοκαηυηδηα κα έπεζ ενςιέκδ ή παθθαηίδα (ζοκήεςξ ηάπμζα θηςπή Ώεδκαία ή δμφθδ) αηυια ηαζ ιέζα ζημ ζπίηζ ημο. Καζ επεζδή μ άκδναξ έθεζπε ζοπκά ζημκ πυθειμ ηαζ ηαιζά θμνά βζα πμθφ ηαζνυ, ήηακ εφθμβμ κα δζαηδνεί παθθαηίδα πςνίξ θοζζηά αοηυ κα εεςνείηαζ αδίηδια. Δ ζφγοβμξ δεκ ιπμνμφζε κα ημκ ηαηδβμνήζεζ βζα ιμζπεία, αθμφ ηαηά ημ κυιμ δ ιμζπεία ήηακ ιυκμ μ ενςηζηυξ δεζιυξ ιε ηδ ζφγοβμ εκυξ άθθμο Ώεδκαίμο πμθίηδ. Ώκηίεεηα ακ δ ζφγοβμξ απαημφζε ημκ άκηνα ηδξ δ ηζιςνία ήηακ αοζηδνυηαηδ. Έπακε ημ δζηαίςια ηδξ ζοιιεημπήξ ηδξ ζε δδιυζζεξ ενδζηεοηζηέξ εηδδθχζεζξ, μ δε ζφγοβμξ είπε ημ δζηαίςια κα ηδκ δζχλεζ απυ ημ ζπίηζ.

10

΢ηδκ Ώεήκα οπήνπε μ εεζιυξ ημο γπλαηθνλόκνπ, μ μπμίμξ ήηακ δδιυζζμξ θεζημονβυξ επζθμνηζζιέκμξ κα επζαθέπεζ ακ ηδνείηαζ απυ ηζξ βοκαίηεξ δ δδιυζζα ηαζ ζδζςηζηή(;) εοζπδιμζφκδ ηαζ εοημζιία. ΢ηζξ άημζιεξ βοκαίηεξ (π.π. ζ‟ αοηέξ πμο θμνμφζακ άζεικα εκδφιαηα ή βεθμφζακ γςδνά ή εηδήθςκακ οπένιεηνα ηδ εθίρδ ημοξ) μ βοκαζημκυιμξ είπε ημ δζηαίςια κα επζαάθθεζ πμζκέξ. Σα μκυιαηα ηςκ βοκαζηχκ πμο ηζιςνήεδηακ ηαεχξ ηαζ μζ πμζκέξ πμο επζαθήεδηακ ακαβνάθμκηακ ζε πζκαηίδεξ ηζξ μπμίεξ ακανημφζακ ζε δδιυζζμοξ πχνμοξ. Ώηυια ηαζ ζημ δζαγφβζμ οπήνπε δζαθμνεηζηή κμιζηή δζαδζηαζία. Ο άκδναξ ιε ιζα απθή δήθςζδ εκχπζμκ ιανηφνςκ, πςνίγεζ ηδ βοκαίηα ημο ηαζ ακαθαιαάκεζ ηδκ οπμπνέςζδ κα ηδξ επζζηνέρεζ ηδκ πνμίηα ηδξ. Γζα κα γδηήζεζ δζαγφβζμ υιςξ δ βοκαίηα, ήηακ απαναίηδηδ δ ηαηαββεθία ζημκ επχκοιμ άνπμκηα ηαζ δ δζηαζηζηή απυθαζδ. ΢ε υθεξ ηζξ πενζπηχζεζξ ηα παζδζά έιεκακ ιε ημκ παηένα. Οη Αζελαίνη έδηλαλ ηδηαίηεξε ζεκαζία κόλν ζηελ εθπαίδεπζε ησλ αγνξηώλ Βπίζδξ ζηδ ιυνθςζδ ηςκ κέςκ οπήνπε ζδιακηζηή δζάηνζζδ. ΢ηδκ εηπαίδεοζδ ηςκ αβμνζχκ δζκυηακ ζδζαίηενδ ζδιαζία ηαζ αοηή ήηακ οπμπνέςζδ ηδξ πμθζηείαξ. Μάθζζηα ακάθμβα ιε ηδκ μζημκμιζηή ηαηάζηαζδ ηδξ μζημβέκεζαξ, πνμζθαιαάκμκηακ δάζηαθμζ ορδθμφ ηφνμοξ βζα κα δζδάλμοκ θζθμζμθία, επζζηήιεξ, πμίδζδ, νδημνζηή, ιμοζζηή αηυια ηαζ ηδκ ηέπκδ ημο πμθέιμο. ΋ιςξ βζα ηα ημνίηζζα ιυθζξ ηαζ ιεηά αίαξ ήηακ επζηνεπηή ή ιάεδζδ – ζε ζπμθείμ ή ζημ ζπίηζ - βναθήξ ηαζ ακάβκςζδξ, αθθά ηζ αοηυ αηυια δεκ ήηακ απαναίηδημ. Μάεαζκακ βζα ηδκ ιοεμθμβία, ηδ ενδζηεία ηαζ ημοξ εεμφξ ηαζ, ζπάκζα ηάπμζμ ιμοζζηυ υνβακμ. Με θίβα θυβζα εα ιπμνμφζαιε άθμαα κα μκμιάζμιε ηδκ ημζκςκία ηδξ Ώεήκαξ ςξ «ακηνζηή θέζπδ». Κνξίηζη ηεο ΢πάξηεο γπκλάδεηαη Φοζζηά πνμηαθεί ηδκ πενζένβεζα ηαζ βεκκάηαζ ημ ενχηδια, πχξ ιζα ηέημζα ακδνμηναηζηή ημζκςκία, θάηνεοε ςξ πνμζηάηζδα ηδξ πυθδξ ηδξ ιζα βοκαίηα, ηδκ εεά Ώεδκά, δ μπμία ιάθζζηα ιεηαλφ ηςκ άθθςκ ήηακ ηαζ εεά ηδξ ζμθίαξ, πνάβια υιςξ πμο δεκ ακαβκχνζγακ ζηζξ βοκαίηεξ ημοξ μζ Ώεδκαίμζ. Ώκηίεεηα ζηδ ζηναημηναηζηή ηαζ αοζηδνή ΢πάνηδ (υπςξ ηαζ ζηδ Γυνηοκα ηδξ Κνήηδξ, υπμο μζ κυιμζ ηδξ πενί βάιμο, εοκμμφζακ ζδιακηζηά ηζξ βοκαίηεξ) ηα ημνίηζζα απυ ιζηνά πήβαζκακ ζηα βοικαζηήνζα ζοκακαζηνεθυηακ εθεφεενα ηα αβυνζα, πμθθέξ θμνέξ βοικάγμκηακ ιαγί ηαζ μ ένςηαξ ηςκ κέςκ ήηακ ηάηζ θοζζμθμβζηυ ηαζ επζηνεπηυ. Σα αβυνζα ιέπνζ ηα ηνζάκηα ημοξ ήηακ οπμπνεςιέκα κα οπδνεημφκ ζημ ζηνάηεοια ηαζ ηα ημνίηζζα ιπμνμφζακ κα ηοηθμθμνμφκ εθεφεενα, πςνίξ ηακέκα πενζμνζζιυ ή δεζιεφζεζξ. Οζ ΢πανηζάηεξ έδεζπκακ ζεααζιυ ζηδ βοκαίηα, ζδζαίηενα ζηδ ζφγοβμ ηαζ ιδηένα. Βπίζδξ έδεζπκακ ζδζαίηενδ πνμζμπή ζηδ ζςζηή ακαηνμθή ηςκ 11

παζδζχκ ημοξ, αβμνζχκ ηαζ ημνζηζζχκ πςνίξ δζάηνζζδ. Να βζαηί ζηδ ΢πάνηδ δεκ εοδμηίιδζε πμηέ δ πμνκεία ηαζ δ έκκμζεξ ηδξ πυνκδξ, ηδξ παθθαηίδαξ ηαζ ηδξ εηαίναξ ήηακ ζπεδυκ άβκςζηεξ. Οζ βοκαίηεξ ηδξ ΢πάνηδξ είπακ ζδζμηηδζίεξ βδξ ηαζ δζηά ημοξ εζζμδήιαηα ηα μπμία ιπμνμφζακ κα δζαπεζνζζημφκ υπςξ αοηέξ ήεεθακ. Πμθθέξ απυ αοηέξ δζέεεηακ δζηά ημοξ άθμβα ηαζ άνιαηα, ηα μπμία μδδβμφζακ ζε ενδζηεοηζηέξ βζμνηέξ ηαζ αβχκεξ. Τπήνπακ ηαζ βοκαίηεξ πμο αζπμθμφκηακ ιε ηδκ πμίδζδ ηαζ ηδκ ζοββναθή υπςξ δ Μεγαινζηξάηα ηαζ δ Κιεηηαγόξα ηαζ άθθεξ πμο ηζξ εκδζέθενε δ θζθμζμθία (ακαθένμκηαζ ανηεηέξ ΢πανηζάηζζζεξ Ποεαβυνεζμζ θζθυζμθμζ). Σα θνξίηζηα θαη ηα αγόξηα ηεο ΢πάξηεο γπκλάδνληαλ καδί Σα ημνίηζζα ηδξ ΢πάνηδξ ήηακ αοηά πμο πνχηα αβκυδζακ ηα ηαιπμφ ηαζ ηζξ απαβμνεφζεζξ ηαζ ζοιιεηείπακ ζε μθοιπζαημφξ αβχκεξ ζζυηζια ιε ηα αβυνζα. Βπί δομ ζοκεπείξ μθοιπζάδεξ ημ 396 ηαζ ημ 392 π.Υ. δ Κπλίζθα ηένδζζε πνχηδ μθοιπζαηή κίηδ ζημ αβχκζζια ημο ηεενίππμο. Μεηά απυ αοηήκ ανηεηέξ ΢πανηζάηζζζεξ ηαζ ανβυηενα ημνίηζζα απυ ηδ Θήαα ηαζ ηδ Μαηεδμκία, ζοιιεηείπακ ζημοξ αβχκεξ ηαζ ιενζηέξ απ‟ αοηέξ ηένδζζακ πνχηεξ κίηεξ.

12

1.02. Οη εηαίξεο ΢ηδκ ακαπηοβιέκδ πμθζηζζηζηά Εςκία ημο 6μο π.Υ. αζχκα, άνπζζε ζηαδζαηά ιζα πνμζπάεεζα απεθεοεένςζδξ ηδξ βοκαίηαξ – ζήιενα εα ημ μκμιάγαιε θειζκζζηζηυ ηίκδια – απυ ηάπμζεξ βοκαίηεξ απμθαζζζιέκεξ κα πανάλμοκ κέμοξ δνυιμοξ πμο εα απμννίρμοκ ηζξ ααεεζά νζγςιέκεξ ακαπνμκζζηζηέξ ακηζθήρεζξ ηαζ εα θένμοκ πζμ ημκηά ηα δζηαζχιαηα ηςκ δομ θφθςκ. Δ πνμζπάεεζα αοηή δεκ ήηακ μνβακςιέκδ, δεκ είπε ηδ ιμνθή ηζκήιαημξ, λεηίκδζε ζπμναδζηά απυ ηάπμζεξ κέεξ ημπέθεξ πμο έκζςεακ ηδκ ακάβηδ ημο ακμίβιαημξ κέςκ μνζγυκηςκ, ηδξ ιυνθςζδξ, ηδξ πθαηφηενδξ ημζκςκζηήξ ακαβκχνζζδξ, ηδξ απεθεοεένςζδξ απυ ηδκ ακηνζηή ηδδειμκία ηαζ ηονίςξ ηδξ ακαβκχνζζδξ ημο ζζυηζιμο νυθμο ηδξ βοκαίηαξ ζημκ ένςηα ηαζ ημ δζηαίςιά ηδξ ζηδκ ενςηζηή απυθαοζδ. Θεαηξηθή κάζθα εηαίξαο (Μνπζείν Λνύβξνπ) Ώοηέξ μζ βοκαίηεξ μκμιάζηδηακ εηαίξεο δδθαδή ζφκηνμθμζ ή θίθεξ. ΢ήιενα πζζηεφμοιε υηζ μζ εηαίνεξ ήηακ ηάπμζεξ ημπέθεξ πμο πμοθμφζακ ηα ζςιαηζηά ημοξ εέθβδηνα έκακηζ πνδιαηζηήξ αιμζαήξ, δδθαδή πυνκεξ. ΋ιςξ αοηυ είκαζ δ ιζζή αθήεεζα. Δ πμνκεία ζηδκ ανπαία Βθθάδα ήηακ εονφηαηα δζαδεδμιέκδ ηαζ κμιμεεηζηά ηαημπονςιέκδ. Τπήνπακ δδιυζζμζ πχνμζ ηα πνξλεία (ή εοθδιζζηζηυηενα παηδηζθεία ή εξγαζηήξηα ή νηθήκαηα – ηαζ ζήιενα ηα απμηαθμφιε ηαζ „ζπίηζα‟) πμο ηα δζαπεζνίγμκηακ μζ καζηξνπνί ή πνξλνβνζθνί, μζ μπμίμζ πθήνςκακ αανείξ θυνμοξ, ηα θεβυιεκα πνξληθά ηέιε. Σα ηέθδ αοηά εζζέπναηηακ μζ πνξλνηειώλεο βζα θμβανζαζιυ ημο δδιυζζμο ηαιείμο. Λέβεηαζ υηζ μ ΢υθςκ απυ ημοξ θυνμοξ αοημφξ έπηζζε έκα καυ αθζενςιέκμ ζηδκ Πάλδεκν Αθξνδίηε, δδθαδή ζηδκ Ώθνμδίηδ υθμο ημο θαμφ. Κνπέια κε θηζάξα δέλεη ην ηκάηηό ηεο, ζε ζπκπόζην. (Βξεηαληθό Μνπζείν) Οζ πόξλεο, μζ ημπέθεξ πμο ενβάγμκηακ ζημοξ πχνμοξ αοημφξ ήηακ δμφθεξ ζοκήεςξ ααναανζηήξ ηαηαβςβήξ απυ δζάθμνα ιένδ ηδξ Μεζμβείμο ηαζ ηδξ Μζηνάξ Ώζίαξ, μζ πενζζζυηενεξ αζπιάθςηεξ απυ ηαηαηηδιέκεξ πενζμπέξ. Σα πμνκεία ανζζηυηακ ζε θζιάκζα υπςξ ημο Πεζναζά, ηδξ Κμνίκεμο, ηςκ παναθίςκ ηδξ Εςκίαξ ηαζ ζηδκ Ώεήκα ζηδ ζοκμζηία ημο Κεναιεζημφ. ΢ηδκ ίδζα ζπεδυκ ηαηδβμνία ιε ηζξ πυνκεξ ήηακ μζ παθθαηίδεξ, ζοκήεςξ δμφθεξ ή θηςπέξ ημπέθεξ πμο βίκμκηακ ιε ηάπμζα αιμζαή ενςιέκεξ ηάπμζμο Ώεδκαίμο πμθίηδ, πςνίξ ηαιζά άθθδ πνμζηαζία ή ελαζθάθζζδ. Ώκηίεεηα αοηυξ αηυια ηζ ακ ήηακ πακηνειέκμξ ιπμνμφζε κα ηζξ θένκεζ ζημ ζπίηζ ημο, πςνίξ υπςξ ήδδ είπαιε – αοηυ κα εεςνείηαζ ιμζπεία.

13

Έκα ζηαθμπάηζ πζμ ρδθά απυ ηζξ πυνκεξ ανζζηυηακ μζ απιεηξίδεο ή μζ νξρεζηξίδεο. Σα ημνίηζζα αοηά βκχνζγακ ιμοζζηή, ηναβμφδζ ηαζ πμνυ ηαζ ακαθάιαακακ ηδκ δζαζηέδαζδ ηςκ ακδνχκ ζε ζοιπυζζα1 ηαζ ζοκεζηζάζεζξ. Σναβμοδμφζακ ηαζ έπαζγακ αοθυ ή θφνα ή ηζεάνα ηαζ πυνεοακ ιε ηζξ χνεξ. Ώοηυ αέααζα ζδιαίκεζ υηζ είπακ ηδκ ηαηάθθδθδ παζδεία ηαζ ανηεηέξ βκχζεζξ βζα κα ακηζιεηςπίζμοκ ημοξ άκηνεξ, πμο ηαηά ηακυκα ήηακ ιμνθςιέκμζ. Φοζζηά μ νυθμξ ηςκ ημνζηζζχκ αοηχκ δεκ ζηαιαημφζε εηεί, πμθθέξ θμνέξ ηα ζοιπυζζα αοηά ηαηέθδβακ ζε αναδζέξ ενςηζηχκ μνβίςκ. Οζ εηαίνεξ ήηακ δζαθμνεηζηέξ απυ ηζξ πυνκεξ ή ηζξ αοθδηνίδεξ, ανζζηυηακ ζημ εκδζάιεζμ ζηάδζμ ιεηαλφ ηδξ πυνκδξ ηαζ ηδξ δζαζηεδάζηνζαξ ηαζ ζοκηνυθμο. Φοζζηά ηαζ εηπμνκεφμκηακ αθθά ήηακ βοκαίηεξ ακελάνηδηεξ, είπακ ηδκ άκεζδ ηαζ ηδκ πμθοηέθεζα κα δζαθέβμοκ άκδνεξ ιε πνήια (πμο ζοπκά ημοξ ηαηέζηνεθακ μζημκμιζηά), επζθακείξ ηαζ ιε πμθζηζηή επζννμή. Βίπακ πάκηα απμηηήζεζ ηαθή ιυνθςζδ, ζοκήεςξ θζθμζμθία, νδημνζηή, πμίδζδ, πμνυ ηαζ ιμοζζηή, ηαθμφξ ηνυπμοξ ηαζ ήλενακ κα ζοκμιζθμφκ ηαζ κα δζαζηεδάγμοκ ημοξ άκηνεξ, ιε ηδκ εηθεπηοζιέκδ ενςηζηή ημοξ ηέπκδ. Πμθθμί απυ ημοξ άκηνεξ αοημφξ ζοκέγδζακ ιαγί ημοξ βζα πμθθά πνυκζα. ΋πζ ζπάκζα – θυβς ηδξ εονείαξ ιυνθςζήξ ημοξ – υηακ ανίζημκηακ ζε ζοιπυζζα είπακ θυβμ ηαζ άπμρδ βζα υθα ηα γδηήιαηα πμο απαζπμθμφζακ ημοξ άκηνεξ, θζθμζμθζηά, ημζκςκζηά, πμθζηζηά η.ά. Οζ εηαίνεξ ζπάκζα δέπμκηακ αιμζαή βζα ηδκ αναδζά πμο δζέεεηακ, ημ ζοκδεέζηενμ ήηακ δ απμδμπή δχνςκ ηαζ ιάθζζηα ζεααζηήξ αλίαξ. ΢οπκά βίκμκηακ παθθαηίδεξ (ενςιέκεξ ή ζφκηνμθμζ) πθμοζίςκ ή ζζπονχκ ακδνχκ ιε ημοξ μπμίμοξ γμφζακ πμθθά πνυκζα ηαζ απμηημφζακ παζδζά ιαγί ημοξ. Αζελαία γπλαίθα Πμθθέξ απυ αοηέξ είπακ απμπηήζεζ ιεβάθδ πενζμοζία, δζέεεηακ πμθοηεθή ζπίηζα ηαζ πακάηνζαα ημζιήιαηα, ανχιαηα ηαζ θμνέιαηα ηαζ απαζπμθμφζακ ιζα μθυηθδνδ ζηναηζά δμφθςκ ηαζ εεναπαζκίδςκ. Δ εηαίνεξ ήηακ μζ ιυκεξ βοκαίηεξ πμο δζαπεζνίγμκηακ πνήιαηα, ηάηζ αδζακυδημ βζα ηζξ άθθεξ βοκαίηεξ, αηυια ηαζ ηζξ ζογφβμοξ εοηαηάζηαηςκ ακδνχκ. ΢ηδκ ζζημνία έπμοκ ιείκεζ ανηεηέξ δεηάδεξ μκυιαηα εηαζνχκ πμο είπακ απμηηήζεζ εονεία θήιδ ηαζ ζεααζιυ ή ήηακ ζφκηνμθμζ επζθακχκ πμθζηχκ. Γκςζηή εηαίνα ήηακ δ Λαΐο απυ ηδκ Κυνζκεμ δζάζδιδ ζε υθδ ηδκ Βθθάδα βζα ημ ηάθθμξ ηδξ, αθθά ηαζ βζα ηδκ απθδζηία ηαζ ηδ ζηθδνυηδηά ηδξ. Φοζζηά είπε ζςνεία εναζηχκ υπςξ μ Ώνίζηζππμξ μ Κονδκαίμξ, μ ηοκζηυξ θζθυζμθμξ Αζμβέκδξ, μ μθοιπζμκίηδξ Βφμημξ ηαζ μ γςβνάθμξ Πναλζηέθδξ μ μπμίμξ ηδ πνδζζιμπμίδζε ηαζ ςξ ιμκηέθμ βζα ημ δζάζδιμ άβαθιά ημο Ζ Αθξνδίηε ηεο Κλίδνπ. Δ Φξχλε απυ ηζξ Θεζπζέξ ήηακ πενζγήηδηδ, αθθά θίβμζ άκηνεξ είπακ ηδκ μζημκμιζηή δοκαηυηδηα κα λμδέρμοκ ημ πμζυ ηδξ ιζαξ ικαξ (= 100 δναπιχκ, υηακ ημ ιενμηάιαημ ηυηε, δεκ λεπενκμφζε ηδ ιζα δναπιή), ημ εθάπζζημ πμο 1

΢πκπόζηα ήηαλ ενξηαζηηθά γεύκαηα αλδξώλ, κε άθζνλν πνηό θαη αληαιιαγή απόςεσλ. ΢ηα ζπκπόζηα δελ επηηξεπόηαλ ε είζνδνο επππόιεπησλ γπλαηθώλ. Αληίζεηα ζπρλά παξαβξίζθνληαλ απιεηξίδεο θαη εηαίξεο.

14

γδημφζε βζα κα πανίζεζ ηδ ζοκηνμθζά ηδξ ζε ηάπμζμκ άκηνα βζα έκα ανάδο. Βίπε απμηηήζεζ ιεβάθδ πενζμοζία ηαζ πνμζθένεδηε κα ακμζημδμιήζεζ ηα ηείπδ ηδξ Θήααξ πμο είπε ηαηαζηνέρεζ μ Μ. Ώθέλακδνμξ, αάγμκηαξ ςξ υνμ κα ιπεζ ιζα επζβναθή πμο κα θέεζ υηζ δ Φνφκδ πνδιαημδυηδζε ηδκ ακμζημδυιδζή ημοξ. Φοζζηά μζ Θδααίμζ απέννζρακ ηδκ πνμζθμνά αοηή. Δ Φνφκδ αθζένςζε επίζδξ έκα άβαθια ημο Ένςηα ηαζ έκα ακδνζάκηα ηδξ, ένβα ηαζ ηα δομ ημο Πναλζηέθδ, ζηδκ βεκέηεζνά ηδξ ηζξ Θεζπζέξ. Μζα αηυια ζζημνζμφθα πμφ θέβεηαζ βζα ηδκ Φνφκδ είκαζ υηζ ηαηδβμνήεδηε υηζ πνμζπάεδζε κα εζζάβεζ ηαζκμφνζα εευηδηα ζηδκ Ώεήκα ηαζ δζέθεεζνε ηζξ κέεξ. ΋ηακ δ δίηδ θαζκυηακ παιέκδ, μ νήημναξ Τπενείδδξ πμο οπενάζπζγε ηδ Φνφκδ, αθαίνεζε ηα νμφπα ηδξ ιπνμζηά ζημοξ έηπθδηημοξ δζηαζηέξ, μζ μπμίμζ υιςξ εκηοπςζζαζιέκμζ απυ ηδκ μιμνθζά ηδξ, ηδκ αεχςζακ. Ο Τπεξείδεο απνθαιύπηεη κπξνζηά ζηνπο εκβξόληεηνπο δηθαζηέο ηε γπκλή νκνξθηά ηεο Φξύλεο (Πίλαθαο ηνπ Jean-Leon Gerome) Άθθεξ δζάζδιεξ εηαίνεξ ήηακ: Δ Γιπθέξα ή Γιπθέξηνλ απυ ηδ ΢ζηοχκα, ήηακ ενςιέκδ ημο γςβνάθμο Παοζία, μ μπμίμξ ηδκ απεζηυκζζε ζημ ένβμ ημο Ζ ζηεθαλνπιόθνο αλζνπώιηο. Ώνβυηενα έβζκε ενςιέκδ ημο εδζαονμθφθαηα ημο Μ. Ώθελάκδνμο Ώνπάθμο, μ μπμίμξ ηδξ έζηδζε πάθηζκμ ακδνζάκηα ζηδ ΢ονία. Μεηά ημ εάκαημ ημο Ώνπάθμο ήηακ ενςιέκδ ημο βκςζημφ ηςιζημφ πμζδηή Μεκάκδνμο. Ο Άνπαθμξ είπε ενςιέκδ ηαζ άθθδ δζάζδιδ εηαίνα ηδκ Ππζηνλίθε. Δ Νάληνλ ήηακ ενςιέκδ ημο Θειζζημηθή ηαζ δ Αηγηλψ ημο Βονζπίδδ. Δ Αξραηάλαζζα απυ ηδκ Κμθμθχκα, ήηακ ενςιέκδ ημο θζθμζυθμο Πθάηςκα. Σδκ μιμνθζά ηδξ φικδζε ζε έκα πμίδιά ημο μ Ώζηθδπζάδδξ. Δ Ηππαξρία ήηακ ενςιέκδ ημο ηοκζημφ θζθυζμθμο Κνάηδ ημο Θδααίμο. Δ Μεηάλεηξα είπε εναζηέξ ημκ Εζμηνάηδ ηαζ ημκ Λοζία ηαζ δ Λεφληηνλ ημκ Βπίημονμ (θέβεηαζ ιάθζζηα υηζ ζοκέβναρε ηαζ θζθμζμθζηή πναβιαηεία). Δ Δξππιιίο απέηηδζε ιε ημκ εναζηή ηδξ Ώνζζημηέθδ έκα βζμ ημκ Νζηυιαπμ. Ο πνηεηήο Μίκλεξκνο ύκλεζε ζε ειεγείεο ηνπ ηελ απιεηξίδα θαη εξσκέλε ηνπ Ναλλώ Ο εθεβεζαηυξ πμζδηήξ Μίικενιμξ απυ ηδκ Κμθμθχκα ζογμφζε ιε ηδκ αοθδηνίδα Ναλλψ ιε ηδκ μπμία έπαζγακ ιαγί αοθυ ηαζ ηδκ φικδζε ζηα πμζήιαηά ημο. Δ εηαίνα Ρμδχπζξ απυ ηδκ Θνάηδ, αβμνάζεδηε απυ έκα πμνκείμ ζηδξ Ώζβφπημο απυ ημκ αδεθθυ ηδξ ΢απθχξ Υάναλμ ηαζ έγδζε ιαγί ημο ςξ παθθαηίδα ημο. Δ Λακία απυ ηδκ Ώεήκα ήηακ αοθδηνίδα ηαζ ενςιέκδ ημο ααζζθζά ηδξ Ώζβφπημο Πημθειαίμο Ώ‟ ημο ΢ςηήνμξ, βζα ημκ μπμίμ έπαζγε ιμοζζηή. Ώνβυηενα έβζκε ενςιέκδ ημο Αδιδηνίμο ημο Πμθζμνηδηή ζημκ μπμίμ - υπςξ θέεζ μ Πθμφηανπμξ – αζημφζε ιεβάθδ επζννμή. Ο Αδιήηνζμξ (ακ ηαζ είπε πθδεχνα

15

άθθςκ ενςιέκςκ, υπςξ δ Λέαηλα, δ Γεκψ ηαζ άθθεξ) ηδξ είπε ιεβάθδ αδοκαιία, υπζ ηυζμ βζα ηδκ μιμνθζά ηδξ, υζμ βζα ημ πκεφια ηαζ ηδκ ελοπκάδα ηδξ ηαζ ηδξ πάνζγε πθμοζζυηαηα δχνα. ΢ε έκα καυ ηδξ Ώθνμδίηδξ μ Αδιήηνζμξ έζηδζε έκα άβαθια πμο είπε ηδ ιμνθή ηδξ ενςιέκδξ ημο. Με δζηά ηδξ πνήιαηα δ Λαιία ίδνοζε ιζα ηζμκμζημζπία-πζκαημεήηδ ζηδ ΢ζηοχκα (ίζςξ ηδκ πνχηδ βκςζηή πζκαημεήηδ ηδξ ζζημνίαξ, ιεηά ηα Πνμπφθαζα ηδξ Ώηνυπμθδξ ηδξ Ώεήκαξ). Δ Θαΐο απυ ηδκ Ώεήκα, ήηακ ενςιέκδ ημο Μ. Ώθελάκδνμο, ηδξ απμδίδεηαζ ιάθζζηα υηζ οπέααθε ζημκ ααζζθζά ηδκ ζδέα κα ηάρεζ ηδκ υιμνθδ πνςηεφμοζα ημο Αανείμο ηδκ Πενζέπμθδ. Ο επυιεκμξ εναζηήξ ηδξ ήηακ μ Πημθειαίμξ ηδξ Ώζβφπημο. Δ εηαίνα Μχξηηνλ ήηακ επίζδξ ενςιέκδ ημο ααζζθζά ηδξ Ώζβφπημο Πημθειαίμο ημο Φζθάδεθθμο. Ο Απειιήο, ν Αιέμαλδξνο θαη ε Παγθάζηε Δ εηαίνα Παγθάζηε ή Παγθάζπε απυ ηδ Λάνζζα ήηακ ηζ αοηή ενςιέκδ ημο Μ. Ώθελάκδνμο. Σδκ γςβνάθζζε βοική μ δζάζδιμξ γςβνάθμξ Ώπεθθήξ ηαζ ηδκ ενςηεφηδηε. Ο Ώθέλακδνμξ ζππμηζηά ημο ηδκ παναπχνδζε ηαζ μ Ώπεθθήξ ηδκ πακηνεφηδηε. Δ Παβηάζηδ ήηακ ημ ιμκηέθμ βζα ημκ πίκαηα ημο Ώπεθθή Αλαδπόκελε Αθξνδίηε. Δ ςναία ηαζ ηαθθζενβδιέκδ εηαίνα Αζπαζία απυ ηδκ Φψθαηα ηδξ Μζηνάξ Ώζίαξ, βκςζηυηενδ ςξ Μηιηψ (νμδμφθα) ήηακ ενςιέκδ ηαζ ζφκηνμθμξ ημο Κφνμο ημο Νευηενμο ηδξ Πενζίαξ. Ώοηυξ ηδκ ενςηεφηδηε ηαζ ζογμφζε ιαγί ηδξ, άημοβε ιάθζζηα ηζξ απυρεζξ ηδξ βζα υθα ζπεδυκ ηα εέιαηα πμο ημκ απαζπμθμφζακ. Μεηά ηδκ ήηηα ημο Κφνμο ζηα Κμφκαλα ηαζ ημ εάκαηυ ημο, έβζκε ενςιέκδ ημο κζηδηή αδεθθμφ ημο ηαζ ααζζθζά ηδξ Πενζίαξ Ώνηαλένλδ, ημκ μπμίμ επδνέαγε ζηζξ ζδιακηζηέξ ημο απμθάζεζξ. ΋ιςξ ηδκ ενςηεφηδηε ηαζ μ Αανείμξ, μ βζμξ ημο ααζζθζά ηαζ δζάδμπμξ. Δ Μονηχ ηυηε βζα κα απμθεοπεεί δ ζφβηνμοζδ παηένα ηαζ βζμο, πνμηίιδζε κα βίκεζ ζένεζα ηδξ εεάξ Ώζηάνηδξ, μπυηε ηδξ ήηακ απαβμνεοιέκδ δ ενςηζηή ζπέζδ ιε άκηνεξ. Ζ Θαξγειία δίδαζθε ζηα θνξίηζηα ηέρλεο, επηζηήκεο, κνπζηθή, ρνξό, θαινύο ηξόπνπο θαη έξσηα Δ Θαξγειία απυ ηδ Μίθδημ είπε ζδνφζεζ ζπμθείμ εηαζνχκ απυ ηδκ μπμία ηα ημνίηζζα απμθμζημφζακ ιε εονφηαηεξ θζθμζμθζηέξ ηαζ επζζηδιμκζηέξ βκχζεζξ. Βηεί εηηυξ ηςκ ενςηζηχκ ιαεδιάηςκ, δζδάζημκηακ νδημνζηή, πμίδζδ, ιμοζζηή, πμνυ, δζαθεηηζηή, ιαεδιαηζηά ηαζ ιεθεημφζακ αηυια ηαζ ηα θοζζηά θαζκυιεκα. Σδκ επμπή πμο δ θασηή πίζηδ απέδζδε ηα θοζζηά θαζκυιεκα (ζεζζιμφξ, ηαηαζβίδεξ, πθδιιφνεξ, εηθείρεζξ, πονηαβζέξ ηθπ) ζε εεσηέξ πανειαάζεζξ, ηέημζμο είδμοξ ιεθέηεξ είπακ ημ ζημζπείμ ηδξ αεεΎαξ, ηδξ ημθιδνυηδηαξ ηαζ ήηακ ανηεηά επζηίκδοκεξ. Ήηακ πνάβιαηζ πμθφ εανναθέμ κα θεξ υηζ μζ ανμκηέξ ηαζ μζ ηεναοκμί ήηακ έκα θοζζηυ θαζκυιεκμ ηαζ υπζ υπθμ ζηα πένζα ημο Αία, ή υηζ μ Ήθζμξ ηαζ δ ΢εθήκδ δεκ ήηακ εεμί αθθά 16

δζάπονδ ιάγα ηαζ άζηνμ. Με θίβα θυβζα αοηή δ ζπμθήξ ηδξ Θανβδθίαξ ήηακ έκα πακεπζζηήιζμ ημνζηζζχκ! Δ Θανβδθία ήηακ δζααυδηδ βζα ηδκ εκαθθαβή 14 πθμοζίςκ εναζηχκ. ΋ηακ πέεακε μ ηεθεοηαίμξ ηδξ, μ Ώκηίμπμξ ηαβυξ ηδξ Θεζζαθζηήξ Φανζάθμο, δβειυκεοζε ιυκδ ηδξ βζα ανηεηά πνυκζα, οπμδέπεδηε ιάθζζηα εενιά ημκ Ξένλδ υηακ αοηυξ εζζέααθε ζηδκ Βθθάδα. Δ πμθφ υιμνθδ πθμφζζα ηαζ πακέλοπκδ Θενδφηε είπε εναζηέξ ημκ Ώθηζαζάδδ, ημκ βθφπηδ Λοζίζηναημ ηαζ αηυια ημκ ίδζμ ημκ θζθυζμθμ ΢ςηνάηδ. Ο Ξεκμθχκ πενζβνάθεζ ηδκ επίζηερδ ημο ΢ςηνάηδ ζηδ Θεμδυηδ, υηακ άημοζε πμθθά θυβζα βζα ηδκ μιμνθζά ηδξ. Δ εηαίνα αοηή πμγάνζζε ςξ ιμκηέθμ ζε ανηεημφξ γςβνάθμοξ. Ο ηναβςδυξ ΢μθμηθήξ είπε ενςιέκδ ηδκ εηαίνα Θεσξίδα ιε ηδκ μπμία απέηηδζε ημκ Ώνίζηςκα επίζδξ ηναβζηυ πμζδηή. ΢ηα ηέθδ ηδξ γςήξ ημο ζογμφζε ιε ηδκ εηαίνα Αξρίππα ζηδκ μπμία άθδζε ηαζ ηδκ πενζμοζία ημο. Ώηυια ακαθένμκηαζ μκυιαηα δζάζδιςκ εηαζνχκ υπςξ δ Βαθρίο, δ Ζδχιε, δ Νηθψ, δ Υξπζάξηνλ, δ Γσξίρα, δ Παλλπρίο, δ Φηιεκάηηνλ, δ ΢αηχξα, δ Λπζαλία, δ Ώθηκνλ, δ Θεφθιεηα, δ Κισλάξηνλ, δ Παξζελίο, δ Σξχθαηλα, δ Φαλνζηξάηε, δ Μεηίρε, δ Μπξηάιε, δ Νέαηξα, δ ΢ηγή, δ Φνηβίο, δ Πακθίιε ηαζ άθθεξ. Δηαίξα θαη πειάηεο (Βξεηαληθό Μνπζείν) Θα ιπμνμφζαιε κα πμφιε υηζ μ εεζιυξ ηδξ εηαίναξ δεκ έπεζ υιμζυ ημο ζηδκ ζζημνία ηακεκυξ άθθμο θαμφ. Ίζςξ πθδζζάγεζ ιε αοηυκ ηδξ γθέηζαο ζηδκ Εαπςκία, ιε ηδκ δζαθμνά υηζ μζ βηέζζεξ δζδάζημκηαζ πχξ κα είκαζ εοπάνζζηεξ ηαζ ελοπδνεηζηέξ ζημοξ άκηνεξ, άρμβεξ ζημοξ ηνυπμοξ, ζημ ζεναίνζζια ημο ηζαβζμφ ή ημο πμημφ ηαζ εηπαζδεοιέκεξ κα ημοξ ροπαβςβμφκ ιε ιμοζζηή, πμνυ ηαζ ηναβμφδζ ηαζ θοζζηά ιε ημ ζχια ημοξ. ΋ιςξ δεκ βίκμκηαζ ζοκμιζθήηνζεξ ζηζξ ζογδηήζεζξ ημοξ μφηε ημοξ επζηνέπεηαζ κα έπμοκ άπμρδ βζα ηα εέιαηα πμο απαζπμθμφκ ημοξ πεθάηεξ ημοξ. ΢ηδκ Εαπςκία επίζδξ, οπήνπε ςξ ημκ 18 μ αζχκα μ εεζιυξ ηδξ όηξαλ, ηάηζ παναπθήζζμ ιε ηζξ εηαίνεξ ηδξ εθθδκζηήξ ανπαζυηδηαξ. Πανυιμζμξ εεζιυξ ιε ηζξ εηαίνεξ ηαζ ηζξ Γζαπςκέγεξ υζνακ οπήνλε ζημ πανεθευκ ηαζ μ εεζιυξ ηςκ Κηζαέλγθ ζηδκ Κμνέα. Ώοηέξ ήηακ επίζδιεξ ηναηζηέξ εηαίνεξ, πμθφ ηαθά εηπαζδεοιέκεξ ζηζξ ηαθέξ ηέπκεξ, πμίδζδ ηαζ εέαηνμ ηαζ αηυια, απμηημφζακ ζημζπεζχδεζξ βκχζεζξ ζαηνζηήξ ηαζ ακαημιίαξ, βζα κα είκαζ ζε εέζδ κα πνμζθένμοκ ηαζ ζαηνζηέξ οπδνεζίεξ. Πμθθέξ απυ αοηέξ απαζπμθμφκηακ ζηδκ αοθή, αθθά ηαζ ζε πμθθά άθθα ζδιεία ηδξ πχναξ.

17

1.03. Ζ Αζπαζία θαη ε Αζήλα ηνπ 5νπ π.Υ. αηψλα Ώθθά αξ ένεμοιε ζημ εέια ιαξ, ηδκ Αζπαζία πμο βεκκήεδηε ζηδ Μίθδημ πενίπμο ημ 470 π.Υ. Δ πυθδ αοηή ηδξ Εςκίαξ, πηζζιέκδ ζηζξ εηαμθέξ ημο Μαζάκδνμο πμηαιμφ, ηδκ επμπή εηείκδ ήηακ απυ ηζξ θαιπνυηενεξ ηαζ πθμοζζυηενεξ πυθεζξ ηδξ Βθθάδαξ. Οζ Μζθήζζμζ είπακ ζδνφζεζ δεηάδεξ απμζηίεξ ζε υθα ηα πανάθζα ηδξ Μαφνδξ Θάθαζζαξ ηαζ ημο Πυκημο (Ώιζζυξ, Οδδζζυξ, Ώπμθθςκία Πμκηζηή, Κφγζημξ, ΢ζκχπδ, Πακηζηάπαζμ, Οθαία, Σναπεγμφκηα, η.ά.) ηαζ είπακ ζοκάρεζ ειπμνζηέξ ζπέζεζξ ιε ηζξ ζδιακηζηυηενεξ πυθεζξ ηδξ Βθθάδαξ ηαζ ηδξ Ώκαημθζηήξ Μεζμβείμο. ΢πμοδαίμζ επζζηήιμκεξ, θζθυζμθμζ, θζθυζμθμζ, ζζημνζημί ηαζ ζοββναθείξ ήηακ ηέηκα ηδξ Μζθήημο υπςξ μ Θαθήξ, έκαξ απυ ημοξ Δπηά ΢νθνύο ηεο αξραηόηεηαο, μζ θζθυζμθμζ Ώκαλίιακδνμξ ηαζ Ώκαλζιέκδξ, μ πμθεμδυιμξ Εππυδαιμξ, μ πνμκζημβνάθμξ Δζφπζμξ, μ ζοββναθέαξ Ώνζζηείδδξ, μ ανπζηέηημκαξ Εζίδςνμξ, μ ζζημνζηυξ Βηαηαίμξ ηαζ άθθμζ. Ο Θαιήο ήηαλ ηέθλν ηεο Μηιήηνπ Δ Ώζπαζία ήνεε ζηδκ Ώεήκα ζε δθζηία πενίπμο είημζζ εηχκ δδθαδή βφνς ζηα 450 π.Υ. Αεκ βκςνίγμοιε πμθθά πνάβιαηα βζα ηδ γςή ηδξ ζηδ Μίθδημ. Ξένμοιε ιυκμ πςξ μ παηέναξ ηδξ θεβυηακ Αμίνρνο ηαζ θέβεηαζ υηζ είπε δζηή θζθμζμθζηή ζπμθή, ζηδκ μπμία θοζζηά θμζημφζακ ιυκμ αβυνζα. ΢ηδκ ζπμθή αοηή έθενκε πμθφ ζοπκά ηδκ ηυνδ ημο, δ μπμία απέηηδζε ανηεηέξ βκχζεζξ ηδξ θζθμζμθίαξ ηαζ νδημνζηήξ, αθθά ηαζ εείζηδηε ζηδκ άκεηδ ζοκακαζηνμθή ιε ημ ακδνζηυ θφθμ, ηδκ μπμία εεςνμφζε ηάηζ θοζζηυ ηαζ υπζ ακήεζημ. Πξνηνκή ηεο Αζπαζίαο (ξσκατθό αληίγξαθν ειιεληθνύ πξσηνηύπνπ, Μνπζείν Πεξγάκνπ, Βεξνιίλν) Βίκαζ υιςξ ηαζ πμθφ πζεακυ κα ζπμφδαζε ζηδκ ζπμθή ηδξ βκςζηήξ εηαίναξ Θανβδθίαξ βζαηί απυ υθεξ ηζξ ζζημνζηέξ ιανηονίεξ – αηυια ηαζ ηζξ επενζηέξ βζ‟ αοηήκ – δεκ αιθζζαδηήεδηακ μζ εονφηαηεξ βκχζεζξ ηδξ, δ ελαζνεηζηή ηδξ ιυνθςζδ, μζ ηεηιδνζςιέκεξ απυρεζξ ηδξ ηαζ δ ηαεανή ζηέρδ ηδξ. ΋ιςξ, ακ ηαζ βεκζηχξ εεςνείηαζ ημ πνυηοπμ ηδξ Βθθδκίδαξ εηαίναξ, απυ ηαιζά ζζημνζηή πδβή δεκ ηεηιδνζχκεηαζ υηζ οπήνλε πνάβιαηζ ηέημζα. Πζεακχξ κα οπήνλε βζαηί είπε ανηεημφξ εναζηέξ, αθθά δεκ είκαζ απμδεδεζβιέκμ υηζ ήηακ ηαζ εηαίνα, ακηίεεηα ιε ηδκ ιυνθςζή ηδξ πμο επζαεααζχκεηαζ απυ υθεξ ηζξ πδβέξ. Ώηυια δεκ λένμοιε ηακ πχξ ήηακ ζηδκ υρδ, ακ ήηακ υιμνθδ ή υπζ. Οζ θίβεξ πνμημιέξ ηαζ πίκαηεξ πμο ηδκ απεζημκίγμοκ θζθμηεπκήεδηακ δφμ ηαζ πενζζζυηενμοξ αζχκεξ ιεηά ημ εάκαηυ ηδξ ηζ έηζζ απμδίδμοκ απθχξ ηδ θακηαζία ημο ηαθθζηέπκδ. Θα πνέπεζ πζεακυηαηα κα οπήνλε ςναία βοκαίηα, βζαηί ηδκ εαφιαγακ – εηηυξ θοζζηά απυ ημκ Πενζηθή – ηαζ ζπμοδαίμζ άκδνεξ ηδξ επμπήξ

18

υπςξ μ ΢ςηνάηδξ, μ Φεζδίαξ, μ Βονζπίδδξ ηαζ μ Ξεκμθχκηαξ. Σδκ εαφιαγακ ςξ ιμνθςιέκδ, δζακμμφιεκδ, ηαθή ζοκμιζθήηνζα ηαζ έλοπκδ βοκαίηα, ιε επζννμή ζημοξ ζδιακηζημφξ ηαζ ζζπονμφξ άκηνεξ αθθά ηαζ βζα ηα βοκαζηεία ηδξ εέθβδηνα. Ώηυια ηαζ αοημί πμο ηδκ ηαηδβυνδζακ δδιμζίςξ υπςξ μ Ώνζζημθάκδξ (ηδκ παναηηδνίγεζ πμνκμαμζηυ), μ Βφπμθζξ (ηδκ μκμιάγεζ εοεέςξ πυνκδ), μ Κναηίκμξ (ηδκ απμηαθεί παθθαηή), μ Ένιζππμξ (ηδκ ηαηδβυνδζε βζα αεεΎα ηαζ ιαζηνμπεία) ηαζ άθθμζ, ηδξ απέδςζακ ηα ιφνζα υζα εθαηηχιαηα ηαζ ηαηά, αθθά δεκ ηνζηζηάνζζακ ηδκ ειθάκζζή ηδξ, πνάβια πμο – ακ ήηακ άζπδιδ - εα ημοξ δζεοηυθοκε ζηδ ζάηζνα ηαζ ηνζηζηή ημοξ. Αεκ λένμοιε επίζδξ ημ θυβμ βζα ημκ μπμίμκ εβηαηέθεζρε ηδ Μίθδημ ηαζ ήνεε ζηδκ Ώεήκα. Βζηάγεηαζ ηαζ πάθζ – δεκ ημ λένμοιε ιε αεααζυηδηα – υηζ μ παηέναξ ηδξ Ώλίμπμξ, υηακ δθζηζςιέκμξ πζα έηθεζζε ηδ ζπμθή ημο, παναηάθεζε ημκ Μζθήζζμ πμθεμδυιμ Ηππφδακν κα ηδκ πάνεζ ιαγί ημο ζημκ Πεζναζά. Δ ηαηάνηζζδ ηδξ Ώζπαζίαξ ζηδ θζθμζμθία ηαζ ηδ νδημνζηή, εα ηδκ δζεοηυθοκε κα ανεζ δμοθεζά ζηδκ Ώεήκα ηαζ κα γήζεζ, αθμφ ηαζ μζ δομ αοηέξ επζζηήιεξ ακεμφζακ ζηδκ πυθδ αοηή (υπςξ θοζζηά ηαζ ζηδκ Εςκία) ηδκ επμπή εηείκδ. Ο Εππυδαιμξ είπε ακαθάαεζ απυ ημκ Πενζηθή ημ ένβμ ημο πμθεμδμιζημφ ζπεδζαζιμφ ημο Πεζναζά ηαζ ζημ ζαθυκζ ημο ιπαζκυαβαζκακ πκεοιαηζημί άκενςπμζ ηδξ Ώεήκαξ ηαζ ημο Πεζναζά. ΋ιςξ δ Ώζπαζία ζφκημια πανάηδζε ημκ Εππυδαιμ – αοηυξ πζεακυηαηα εκδζαθενυηακ ιάθθμκ βζα ηα αβυνζα ιυκμ – ηαζ ιεηαηυιζζε ζηδκ Ώεήκα, υπμο ιε ηδ πμνδβία εκυξ ζηναηδβμφ Ώκηζβέκδ, κμίηζαζε έκα ζπίηζ ηαζ άκμζλε ιζα ζπμθή ηαηά ηα πνυηοπα ηδξ Θανβδθίαξ, υπμο δίδαζηε ζηα κέα ημνίηζζα θζθμζμθία, νδημνζηή, δζαθεηηζηή, θοζζηή ηαζ υπμζεξ άθθεξ βκχζεζξ είπε απμημιίζεζ απυ ηδκ παηνίδα ηδξ. Δ πνάλδ ηδξ ήηακ υπζ ιυκμ ημθιδνή, αθθά ελςθνεκζηή βζα ηα δεδμιέκα ηδξ Ώεήκαξ ημο 5 μο αζχκα. Σμ εθεφεενμ πκεφια ηδξ ηαζ δ αδζαθμνία ηδξ βζα ημ ηζ θεβυηακ εζξ αάνμξ ηδξ, ηδκ ηαηέηαλακ βνήβμνα ζηζξ βοκαίηεξ εθαθνχκ δεχκ, ιε θίβα θυβζα ηζξ ηυθθδζακ ηδ νεηζζκζά ηδξ εηαίναξ. Ίζςξ είκαζ αθήεεζα ίζςξ υπζ, θέβεηαζ υιςξ υηζ είπε ανηεημφξ επζθακείξ Ώεδκαίμοξ εναζηέξ, ιέπνζ πμο βκςνίζηδηε ιε ημκ Πενζηθή. Μαξκάξηλε πξνηνκή ηεο Αζπαζίαο (Μνπζείν Βαηηθαλνύ) Σδκ επμπή εηείκδ δ Ώεήκα ήηακ δ εκδμλυηενδ, θαιπνυηενδ ηαζ πθμοζζυηενδ πυθδ ηδξ Βθθάδαξ ηαζ ηδξ Μεζμβείμο βεκζηυηενα. Οζ Ώεδκαίμζ αβήηακ κζηδηέξ ηαζ απυ ημοξ δομ Πενζζημφξ πμθέιμοξ ηαζ ημ ηαιάνζ ημοξ ήηακ μ ιεβάθμξ πμθειζηυξ ηαζ ειπμνζηυξ αεδκασηυξ ζηυθμξ, δδιζμφνβδια ηδξ ζδέαξ ημο Θειζζημηθή. Σα αεδκασηά πθμία έθεβπακ υθα ηα πανάθζα ημο Ώζβαίμο, ηζξ ιζηναζζαηζηέξ αηηέξ ςξ ημκ Βθθήζπμκημ, ηα πμθοάνζεια κδζζά απυ ηζξ Κοηθάδεξ ςξ ηδ Θάζμ ηαζ ηζξ πθμφζζεξ ζε ζηάνζ, λοθεία ηαζ ιεηαθθεφιαηα εναηζηέξ πενζμπέξ ηαζ πανάθζεξ πυθεζξ. Ο πενζζηυξ ζηυθμξ, ζδζαίηενα ιεηά ηζξ ιεβάθεξ ημο ήηηεξ ζηδκ ΢αθαιίκα ηαζ ζηδκ Μοηάθδ δεκ λειφηζγε ζημ Ώζβαίμ ηαζ ιυκμ ηα θμζκζηζηά ηαζ αζβοπηζαηά πθμία ηαλίδεοακ πένακ ηδξ Κφπνμο ςξ ηζξ αηηέξ ηζξ ΐυνεζα Ώθνζηήξ.

19

Δ πυθδ ηδξ Ώεήκαξ άθθαγε ναβδαία. Δ πενζζηή εζζαμθή, έζης ηζ ακ δεκ ηνάηδζε πμθφ, άθδζε ηδκ πυθδ ηαιέκδ, θεδθαηδιέκδ ηαζ ενεζπςιέκδ, ηα ζενά ηδξ Ώηνυπμθδξ ηαηεζηναιιέκα ηαζ ζοθδιέκα, ηα εθαζυδεκηνα, ηζξ ζοηζέξ ηαζ ημοξ αιπεθχκεξ λενζγςιέκμοξ ηαζ ηα γχα ζθαβιέκα ή ηθειιέκα. ΋ιςξ μζ κίηεξ έθενακ θάθονα πμθθά, δμφθμοξ πμθθμφξ, πνήια πμθφ ηαζ ζοιιάπμοξ πμθθμφξ. Δ πυθδ πηζγυηακ λακά ιε ηαπείξ νοειμφξ ηαζ πμθφ πζμ υιμνθδ ηαζ ιεβαθυπνεπδ απυ υ,ηζ ήηακ πνζκ ημοξ ιδδζημφξ πμθέιμοξ. Αδιζμονβήεδηε ιζα ζοκμιμζπμκδία ηναηχκ-πυθεςκ οπυ ηδκ δβεζία ηδξ Ώεήκαξ, δ βκςζηή ςξ ΢πκκαρία ηεο Γήινπ. Ώνπδβυξ μνίζηδηε μ Ώεδκαίμξ ζηναηδβυξ Κίκσλ (βζμξ ημο Μζθηζάδδ, ημο κζηδηή ηδξ ιάπδξ ημο Μαναεχκα). Ο Κίιςκ άνπζζε κα απεθεοεενχκεζ πυθεζξ ζηδ Θνάηδ (απυ ηα δάζδ ηδξ μπμίαξ μζ Ώεδκαίμζ έπαζνκακ ηδκ λοθεία πμο ήηακ απαναίηδηδ βζα ηδ καοπήβδζδ ηςκ πθμίςκ ημοξ) ηαζ ηαηυπζκ πηφπδζε ημοξ Πένζεξ απυ ηδκ λδνά ηαζ ηδ εάθαζζα, ηαηαζηνέθμκηαξ ημ 468 ζημκ Βονοιέδμκηα, ημκ ζφιιαπμ ηςκ Πενζχκ θμζκζηζηυ ζηυθμ. Ο Αζελαίνο ζηξαηεγόο Κίκσλ, γηνο ηνπ Μηιηηάδε, εγέηεο ηεο νιηγαξρηθήο παξάηαμεο Σμ απμηέθεζια ήηακ κα πνμζπςνήζμοκ ζηδ ΢οιιαπία πμθθέξ πυθεζξ ηδξ Λοδίαξ ηαζ ηδξ Κανίαξ, υπζ πάκηα πνυεοια αθθά αηυια ηαζ δζα ηδξ αίαξ. Έηζζ δδιζμονβήεδηε ιζα ηαηδβμνία πυθεςκ, πμο δεκ ήηακ ζφιιαπμζ, αθθά θυνμο οπμηεθείξ ζηδ ΢οιιαπία, υπςξ δ Κάνοζημξ, δ ΢ηφνμξ, δ Νάλμξ, δ Θάζμξ ηαζ ανηεηέξ πυθεζξ ηδξ Μζηνάξ Ώζίαξ. Δ Ώεήκα επέααθε ημ κυιζζιά ηδξ – ηδ βκςζηή αζδιέκζα βθαφηα (ημοημοαάβζα) - ηαζ ημ ιεηνζηυ ηδξ ζφζηδια ζε υθα ηα ιέθδ ηδξ ΢οιιαπίαξ, πνάβια πμο αμδεμφζε ιεκ ημ ειπυνζμ, ήηακ υιςξ ιμκμιενήξ απυθαζδ, πςνίξ κα ενςηδεμφκ ηα ηνάηδ-ιέθδ. [Ήηακ δδθαδή ηάηζ ζακ ημ δμθάνζμ, ιεηά ημκ ΐ‟ Παβηυζιζμ πυθειμ – παβηυζιζμ κυιζζια]. Οζ Ώεδκαίμζ (ιε εζζήβδζδ ημο Πενζηθή) ιεηέθενακ ιάθζζηα ημ Σαιείμ ηδξ ΢οιιαπίαξ απυ ηδ Αήθμ ζηδκ Ώεήκα, ιε ημ επζπείνδια ηδξ πνμζηαζίαξ ημο ηαζ δ πυθδ ηαηαηναημφζε ημ έκα έηημ ηςκ εζυδςκ ημο Σαιείμο βζα ηα ιεβάθα ένβα. Οοζζαζηζηά δ Ώεήκα ήηακ δ ηονίανπδ δφκαιδ πμο απμθάζζγε ζπεδυκ ιυκδ ηδξ βζα ηδκ πμθζηζηή ηδξ ΢οιιαπίαξ. Ζ αζεκέληα αζελατθή γιαπμ ήηαλ ην θνηλώο απνδεθηό θαη αμηόπηζην λόκηζκα γηα όιεο ηηο πόιεηο-θξάηε ηεο Αλαηνιηθήο Μεζνγείνπ Δ απμθαζζζηζηή ηαιπή ηδξ ΢οιιαπίαξ ηδξ Αήθμο, ήηακ υηακ ημ 463, δ Θάζμξ λεζδηχεδηε βζαηί δεκ άκηεπε άθθμ κα πθδνχκεζ ημοξ θυνμοξ πμο ηδξ επέααθακ. Ο Κίιςκ ηαηέζηεζθε εφημθα ηδκ ελέβενζδ, υιςξ βζα πνχηδ θμνά ζηδ πμνεία ηδξ ΢οιιαπίαξ, απμθαζίζηδηε επζπείνδζδ ιε αάζδ ηα ζοιθένμκηα ηδξ Ώεήκαξ ηαζ υπζ ημο ζοκυθμο ηςκ ζοιιάπςκ πυθεςκ. Ο Κίιςκ έβζκε ακηζπαεήξ ηαζ ζηδκ Ώεήκα έκα νζγμζπαζηζηυ δδιμηναηζηυ ηίκδια, οπυ ηδκ δβεζία ημο Πενζηθή, ακέθααε ηα δκία ηδξ ελμοζίαξ.

20

΋ζμ δ ΢οιιαπία ιεβάθςκε, αφλακε ακάθμβα ηαζ μ πθμφημξ ηαζ δ ζζπφξ ηδξ Ώεήκαξ. Βίκαζ δ επμπή πμο παναηηδνίγεηαζ απυ αθιαηχδδ ακάπηολδ ζε υθμοξ ημοξ ημιείξ, ζηναηζςηζηυ, πμθζηζηυ ηαζ πμθζηζζηζηυ, ιε ηδκ ακέβενζδ ιεβάθςκ ικδιείςκ, καχκ, ςδείςκ, δδιυζζςκ ηηζνίςκ, θμοηνχκ, ηδκ άκεζζδ ημο εεάηνμο, ηδξ αζμηεπκίαξ, ηδξ ανπζηεηημκζηήξ, ηςκ ηεπκχκ, ηςκ επζζηδιχκ ηαζ ηάεε είδμοξ πκεοιαηζηήξ δναζηδνζυηδηαξ. Πανάθθδθα δ πυθδ έβζκε ημ πμθζηζζηζηυ ηαζ πκεοιαηζηυ ηέκηνμ υθμο ημο εθθδκζημφ ηυζιμο ηαζ ηέκηνμ ηδξ δζαηίκδζδξ ηςκ πμθζηζηχκ, ημζκςκζηχκ ηαζ θζθμζμθζηχκ ζδεχκ. Ώπυ ημ ηέθμξ ηςκ πενζζηχκ πμθέιςκ ςξ ημοξ πεθμπμκκδζζαημφξ πμθέιμοξ, ζηδκ Ώεήκα είπε ζοβηεκηνςεεί δ αθνυηνεια ηςκ θζθμζυθςκ, ηςκ ηαθθζηεπκχκ, ηςκ ιδπακζηχκ, ηςκ ανπζηεηηυκςκ, ηςκ επζζηδιυκςκ, ηςκ πμζδηχκ, ηςκ ζοββναθέςκ, ηςκ ηναβςδχκ ηαζ ηςιςδζμβνάθςκ απ‟ υθεξ ηζξ εθθδκζηέξ πυθεζξ. ΢ε θακηά άιιε επνρή ηεο ηζηνξίαο δελ είρε ζπγθεληξσζεί ηφζν πιήζνο επηθαλψλ πξνζσπηθνηήησλ. Σμκ 5μ π.Υ. αζ. ζηδκ πυθδ έγδζακ ηαζ έδναζακ ζηδκ πυθδ μζ πζμ δζάζδιεξ πνμζςπζηυηδηεξ ηδξ επμπήξ εηείκδξ: Γςβνάθμζ, αββεζμβνάθμζ ηαζ ζηδκμβνάθμζ: Ο Ώβάεανπμξ μ Βοδήιμο, μ Ώβθαμθχκ, μ Ώπμθθυδςνμξ, μ ΐνφβμξ, μ Βοθνυκζμξ, μ Εένςκ, μ Μζηηίςκ, μ Οκαζίαξ, μ Πάκαζκμξ, μ Παννάζζμξ, μ Πμθφβκςημξ (απυ ηδ Θάζμ) ηαζ άθθμζ Γθφπηεξ, παθημπθάζηεξ, αββεζμπθάζηεξ: μ Ώβμνάηνζημξ (απυ ηδκ Πάνμ), μ Ώθηαιέκδξ (απυ ηδ Λήικμ), μ Ώιθζηνάηδξ, μ Ώκηήκςν, μ Ώπμθθυδςνμξ μ Φαθδνεφξ, μ Κάθαιζξ, μ ακδνζακημπμζυξ Καθθίιαπμξ, μ Κδθζζυδμημξ, μ Κνδζίθαξ (απυ ηδκ Κνήηδ), μ Κνζηίαξ, μ ΢ηνμββοθίςκ, μ Φεζδίαξ, ηαζ άθθμζ. Αζελατθή πνιεκηθή ηξηήξεο Ώνπζηέηημκεξ, επζζηήιμκεξ ηαζ άθθμζ ηαθθζηέπκεξ: Ο Ώβαεάκςν, μ βζαηνυξ Άηνςκ (απυ ημκ Ώηνάβακηα), μ Ώνπέδδιμξ (απυ ηδ Θήνα), μ οθακηήξ Βθζηχκ (απυ ηδκ Κφπνμ), μ αζηνμκυιμξ Βοηηήιςκ, μ βζαηνυξ ηαζ θζθυζμθμξ Δνυδζημξ μ ΢δθοιανζακυξ, μζ ανπζηέηημκεξ Εηηίκμξ, Καθθζηνάηδξ, Μκδζζηθήξ, Ξεκμηθήξ ηαζ Φζθμηθήξ, μ πμθεμδυιμξ Εππυδαιμξ (απυ ηδκ Μίθδημ), μ αζηνμκυιμξ ηαζ θοζζηυξ Μέηςκ, μ αζηνμκυιμξ Φαίκμξ ηαζ πμθθμί άθθμζ. Εζημνζημί, πνμκμβνάθμζ, βεςβνάθμζ: Ο Δνυδμημξ (απυ ηδκ Ώθζηανκαζζυ), μ Θμοηοδίδδξ μ Οθυνμο, μ Ξεκμθχκ, μ βεςβνάθμξ Φενεηφδδξ (απυ ηδ Λένμ), μ Φακυδδιμξ μ Ώηεζδμβνάθμξ, ηαζ άθθμζ. Θεαηνζημί ζοββναθείξ (ηναβςδμί ηαζ ηςιςδμί), πμζδηέξ ηαζ ιμοζζημί: Ο Ώζζπφθμξ, μ Ώιεζρίαξ, μ Ώνζζημιέκδξ, μ Ώνζζημθάκδξ, μ Ώνζζηχκοιμξ, μ Ένιζππμξ, μ Βφπμθζξ, μ Βονζπίδδξ, μ Βοθμνίςκ, μ Θευπμιπμξ, μ Θέμβκζξ, μ Εμθχκ, μ Καθθίζηναημξ, μ Κνάηδξ, μ Κναηίκμξ, μ Νζημπάνδξ, μ ΢εέκεθμξ, μ ΢μθμηθήξ, μ Σδθεηθείδδξ, μ Φζθμηθήξ, μ Φζθςκίδδξ, μ ιμοζζηυξ Ώβάεςκ, μ πμζδηήξ Ώθηαίμξ μ Μίηημο (απυ ηδ Μοηζθήκδ), μ εεαηνζηυξ ζοββναθέαξ Ώκηζθάκδξ (απυ ηδκ Κίμ), μ επζηυξ πμζδηήξ ηαζ ζαιαμβνάθμξ Δβήιςκ μ Θάζζμξ, μ επζβναιιαημπμζυξ ηαζ θονζηυξ πμζδηήξ ΢ζιςκίδδξ μ Κείμξ, μ δεμπμζυξ ηαζ δάζηαθμξ απαββεθίαξ ΢άηονμξ, μ δζεοναιαμπμζυξ ηαζ ιμοζζηυξ Μεθακζππίδδξ

21

(απυ ηδ Μήθμ), μ θονζηυξ Μεθάκεζμξ, μζ ιμοζζημί Αάιςκ ηαζ Ποεμηθείδδξ (απυ ηδκ Κέα) ηαζ πμθθμί άθθμζ. Φζθυζμθμζ, ζμθζζηέξ: Ο Ώκαλαβυναξ μ Κθαγμιέκζμξ, μ Ώκηζζεέκδξ, μ Ώνπέθαμξ, μ Γμνβίαξ μ Σανακηίκμξ, μ Βοηθείδδξ μ Μεβανεφξ, μ Γήκςκ μ Βθεάηδξ, μ Δβίαξ, μ Θεαίηδημξ, μ Εππίαξ μ Δθείμξ, μ Κέαδξ (απυ ηδ Θήαα), μ Κνίηςκ, μ Κναηφθμξ, μ Μκδζίζηναημξ (απυ ηδ Θάζμ), μ Πθάηςκ, μ Πνυδζημξ μ Κείμξ, μ Πνςηαβυναξ (απυ ηα Άαδδνα ηδξ Θνάηδξ), μ ΢ζιιίαξ μ Θδααίμξ, μ ΢ίιςκ μ ΢ςηναηζηυξ, μ ΢ςηνάηδξ, μ Σίιςκ, μ Φαίδνμξ μ Μοννζκμφζζμξ ηαζ άθθμζ. Καζ θοζζηά απυ υθδ αοηή ηδκ ζοβηέκηνςζδ ηυζςκ δζαηεηνζιέκςκ πνμζχπςκ, έθαιρακ ηαζ μζ πνμζςπζηυηδηεξ ζπμοδαίςκ πμθζηζηχκ, νδηυνςκ, ζηναηδβχκ ηαζ καοάνπςκ υπςξ: μ Άβκςκ, μ Ώθηζαζάδδξ, μ Ώκδμηίδδξ, μ Ώνζζηείδδξ (μ Αίηαζμξ), μ Βθζάθηδξ, μ Βναημζεέκδξ, μ Βοιέκδξ, μ Θειζζημηθήξ, μ Θμοηοδίδδξ μ Μεθδζίμο, μ Θναζφαμοθμξ, μ Κίιςκ, μ Λάιαπμξ, μ Λάπδξ, μ Μζθηζάδδξ, μ Μονςκίδδξ, μ Νζηίαξ, μ Νζηυζηναημξ, μ Ξάκεζππμξ, μ Πείζακδνμξ, μ Πενζηθήξ, μ Ποευδςνμξ, μ Φμνιίςκ, μ Υανζηθήξ, μ Υαζνεθάκδξ ηαζ άθθμζ. Ο θηιόζνθνο θαη αζηξνλόκνο Αλαμαγόξαο, έθεξε ζηελ Αζήλα ηελ ειεύζεξε θαη απαιιαγκέλε από πξνιήςεηο ζθέςε ηεο Ησλίαο Οζ λέκμζ ηάημζημζ ηδξ Ώεήκαξ μκμιάγμκηακ κέηνηθνη ηαζ δεκ είπακ πμθζηζηά δζηαζχιαηα, μφηε ιπμνμφζακ κα απμηηήζμοκ βδ. Ένπμκηακ (μζ πενζζζυηενμζ ηαηάβμκηακ απυ ηδκ Εςκία ηαζ ηα κδζζά ημο Ώζβαίμο) πμθθμί απυ αοημφξ ζε ιζα πυθδ πμο ηα έζμδά ηδξ απυ ηδ καοηζθία ηαζ ηζξ ζοκεζζθμνέξ ηςκ ιεθχκ ηδξ Αδθζαηήξ ΢οιιαπίαξ ήηακ ηυζα, πμο ημ ηναηζηυ ηαιείμ λεπείθζγε απυ πνοζάθζ ηαζ ηα δδιυζζα ένβα απαζπμθμφζακ δεηάδεξ πζθζάδεξ ενβάηεξ, μζημδυιμοξ, ιαναβημφξ, ιεηαθθμονβμφξ, ιδπακζημφξ, ανπζηέηημκεξ, ημνκεοηέξ, βθφπηεξ, γςβνάθμοξ ηαζ δεηάδεξ άθθμοξ επαββεθιαηίεξ. ΋θα αοηά πνεζάγμκηακ οθζηά, λοθεία, ιέηαθθα, ιάνιανα ηαζ άθθα. Σα πενζζζυηενα απυ αοηά εζζάβμκηακ ηαζ υζμζ αζπμθμφκηακ ιε ηδκ εζζαβςβή ηαζ ηδκ ειπμνία ημοξ εδζαφνζγακ. Ο πνιηηηθόο θαη ζηξαηεγόο Αιθηβηάδεο, ήηαλ έλαο από ηνπο πινπζηόηεξνπο Αζελαίνπο, κε πεξηνπζία πνπ μεπεξλνύζε ηα 100 ηάιαληα Οζ πενζζζυηενμζ ιέημζημζ ζηνάθδηακ πνμξ ημκ ειπυνζμ, ηζξ πνδιαηζζηζηέξ ηαζ ηναπεγζηέξ ενβαζίεξ, ηα δδιυζζα ένβα ηαζ ηδ αζμηεπκία, επαββέθιαηα ζδζαίηενα απμδμηζηά, βζαηί μ πθδεοζιυξ ηςκ ιεημίηςκ αολήεδηε ζδιακηζηά ζηα ιέζα ημο 5 μο π.Υ. αζχκα, υηακ μζ Ώεδκαίμζ είπακ πθμοηίζεζ ζδιακηζηά. Τπήνπακ πμθίηεξ ιε ζδιακηζηή πενζμοζία πμο λεπενκμφζε ηα 100 ηάθακηα2, υπςξ μ Ώθηζαζάδδξ, μ Νζηίαξ, μ Καθθίαξ ηαζ άθθμζ. Οζ ιέημζημζ εηηυξ ηςκ άθθςκ ηονζανπμφζακ ηαζ ζηδ θζθμζμθία ηαζ ζηδ νδημνζηή δναζηδνζυηδηα ηδξ πυθδξ, αθμφ μζ πενζζζυηενμζ απυ αοημφξ πμο αζπμθμφκηακ ιε αοηά, δεκ ήηακ αεδκασηήξ ηαηαβςβήξ.

2

Σα ηάιαλην ηζνδπλακνύζε κε 6.000 δξαρκέο

22

΢ημ πνχημ ιζζυ ημο 5μο αζχκα, μ ανζειυξ ηςκ ιεημίηςκ ζηδκ Ώηηζηή λεπέναζε ηζξ 35.000, υηακ μ ζοκμθζηυξ ανζειυξ ηςκ ηαημίηςκ ηδξ έθεακε ηζξ 340.000. Ώπυ αοημφξ ιυκμ μζ 170.000 ήηακ εθεφεενμζ Ώεδκαίμζ πμθίηεξ ηαζ μζ δμφθμζ έθηακακ ημοξ 120-130.000. Ώπυ αοηυκ ημκ πθδεοζιυ δζηαίςια ρήθμο (ακ αθαζνεεμφκ μζ βοκαίηεξ ηαζ ηα παζδζά) δεκ είπακ πάκς απυ 40-45.000 Ώεδκαίμζ. ΟΕ ιέημζημζ πθήνςκακ έκα εζδζηυ εηήζζμ θυνμ ημ κεηνίθηνλ ε μεληθόλ, αθθά υπςξ είπαιε δεκ είπακ πμθζηζηά δζηαζχιαηα. ΢ε ζπάκζεξ πενζπηχζεζξ υηακ ηάπμζμζ απυ αοημφξ πνυζθενακ ζδιακηζηέξ οπδνεζίεξ ζηδκ πυθδ, απμηημφζακ πενζμνζζιέκα δζηαζχιαηα (ιεηαλφ αοηχκ ηαζ δ απυηηδζδ ζδζυηηδηδξ βδξ) ηαζ μκμιάγμκηακ ηζνηειείο, αθθά πάκηςξ υπζ Ώεδκαίμζ πμθίηεξ ίζμζ ιε ημοξ βκήζζμοξ. ΢ημ ηαεεζηχξ ημο ιεημίημο οπάβμκηακ ηαζ μζ απεθεοεενςιέκμζ, ακ θοζζηά επέθεβακ ηδκ παναιμκή ημοξ ζηδκ Ώεήκα. Απεηθόληζε δνύινπ ζηελ αξραηόηεηα (Μνπζείν Λνύβξνπ) Σμ 451 π.Υ., υηακ ηονζανπμφζε ημ δδιμηναηζηυ ηυιια οπυ ημκ Πενζηθή, ρδθίζηδηε μ πεξί λόζσλ λόκνο, πμο αθαζνμφζε ημ δζηαίςια ημο Ώεδκαίμο πμθίηδ απυ ημοξ θεβυιεκμοξ κεηξόμελνπο, δδθαδή παζδζά πμο είπακ βεκκδεεί απυ Ώεδκαίμ παηένα ηαζ ιέημζημ ιδηένα. Ώπυ αοηυ ημ κυιμ δεκ βθίηςζε μφηε μ ίδζμξ μ Πενζηθήξ. ΋ηακ βεκκήεδηε απυ ηδκ ιέημζημ Ώζπαζία ιε ηδκ μπμία ζοιαζμφζε, μ βζμξ ημο μ Πεξηθιήο ν Νεόηεξνο, δεκ εεςνήεδηε Ώεδκαίμξ πμθίηδξ αθθά κυεμξ.

23

1.04. Ο Πεξηθιήο Σα ηνζάκηα δομ πνυκζα ηαηά ηα μπμία ζηδκ πμθζηζηή δβεζία ηδξ πυθδξ ηδξ Ώεήκαξ ανζζηυηακ μ Πενζηθήξ μκμιάζηδηακ ν Υξπζνύο Αηώλ. Ώπυ ημ 461 πμο ακέθααε βζα πνχηδ θμνά ημ αλίςια ημο ζηναηδβμφ, ςξ ημ 429 πμο πέεακε, δ πυθδ άθθαλε υρδ. Υηίζηδηακ ιεβάθα ένβα ζηδκ Ώηνυπμθδ υπςξ μ Πανεεκχκαξ (ένβμ ηςκ ανπζηεηηυκςκ Εηηίκμο ηαζ Καθθζηνάηδ ηαζ ιε δζαηυζιδζδ ημο Φεζδία), ημ Βνεπεείμ ιε ηζξ Κανοάηζδεξ (ένβμ ημο βθφπηδ Καθθίιαπμο), ηα Πνμπφθαζα (ένβμ ημο Μκδζζηθή, ιε εζημκμβνάθδζδ ημο Πμθοβκχημο), μ καυξ ηδξ Ώπηένμο Νίηδξ (ένβμ ημο Καθθζηνάηδ) ηαζ ημ ανζζημονβδιαηζηυ άβαθια ηδξ Πνμιάπμο Ώεδκάξ (ένβμ ημο Φεζδία). Δ αζθάθεζα ηδξ πυθδξ εκζζπφεδηε ιε ηδκ ακέβενζδ ηςκ Μαηνχκ Σεζπχκ ιήημοξ 7 πζθζμιέηνςκ πμο έκςκακ ηδκ Ώεήκα ιε ημ θζιάκζ ημο Πεζναζά πμο έβζκε ηυηε δ πζμ ζζπονή καοηζηή αάζδ ημο ηυζιμο. Δ πυθδ ημζιήεδηε επίζδξ ιε αβμνά, ζημέξ, βοικαζηήνζα, ςδείμ, ηνήκεξ, θμοηνά, ημ καυ ημο Δθαίζημο (ημ βκςζηυ Θδζείμ) ηαζ άθθα. Ώηυια ηαθθςπίζηδηε μ Πεζναζάξ, πηίζηδηακ μζ καμί ημο Πμζεζδχκα ζημ ΢μφκζμ ηαζ ηδξ Νέιεζδξ ζηδκ Ραικμφκηα ηαζ ημ Σεθεζηήνζμ ηςκ Μοζηδνίςκ ζηδκ Βθεοζίκα. Ο Πενζηθήξ βεκκήεδηε ζηδκ Ώεήκα πενίπμο ημ 495 π.Υ., ακήηε ζηδκ Ώηαιακηίδα3 θοθή ηαζ ήηακ δδιυηδξ Υμθανβμφ Ήηακ βζμξ ημο πμθζηζημφ ηαζ ζηναηδβμφ Ξακείππμο ηαζ ηδξ Ώβανίζηδξ. Καζ μζ δομ βμκείξ ημο είπακ εοβεκείξ ηαηααμθέξ. Ο Ξάκεζππμξ πνμενπυηακ απυ ημ βέκμξ ηςκ ΐμογοβχκ4. Δ Ώβανίζηδ ηαηαβυηακ απυ ημ ανζζημηναηζηυ βέκμξ ηςκ Ώθηιεςκζδχκ, ήηακ δζζέββμκδ ημο ηονάκκμο ηδξ ΢ζηοχκαξ Κθεζζεέκδ ηαζ ακζρζά ημο ιεβάθμο ιεηαννοειζζηή ηαζ εειεθζςηή ηδξ αεδκασηήξ δδιμηναηίαξ Κθεζζεέκδ. Πεξηθιήο Ξαλζίππνπ Αζελαίνο, καξκάξηλε πξνηνκή, ξσκατθό αληίγξαθν πξσηνηύπνπ (ρακέλνπ) έξγνπ ηνπ γιύπηε Κξεζίια Ο Ξάκεζππμξ ήηακ επζθακέξ ιέθμξ ηδξ αεδκασηήξ εθίη. Σμ 489 πανέπειρε ζε δίηδ ημκ κζηδηή ηδξ ιάπδξ ημο Μαναεχκα Μζθηζάδδ βζαηί απέηοπε ηαηά ηδκ εηζηναηεία ημο εκακηίμκ ηδξ Πάνμο. Ο Μζθηζάδδξ ηαηαδζηάζηδηε ανπζηά ζε εάκαημ, αθθά ανβυηενα δ πμζκή ιεηαηνάπδηε ζε πνυζηζιμ 50 ηαθάκηςκ, πμζυ οπένμβημ πμο δεκ ήηακ ζε εέζδ κα ημ πθδνχζεζ ηαζ ηθείζηδηε ζηδ θοθαηή. Πέεακε έβηθεζζημξ απυ βάββναζκα θυβς ηναοιαηζζιμφ απυ ηδκ εηζηναηεία αοηή. Σμ πνυζηζιμ πθήνςζε ανβυηενα μ βζμξ ημο Κίιςκ. Δ ζζημνία ημο Μζθηζάδδ απμδεζηκφεζ ημ εοιεηάαθδημ ηςκ αζζεδιάηςκ ηςκ Ώεδκαίςκ ηαζ πυζμ εφημθα παναζφνμκηακ απυ ηζξ θασηίζηζηεξ ηαηδβμνίεξ. ΢ε έκα πνυκμ απυ ενζαιαεοηήξ ηδξ αεδκασηήξ κίηδξ επί ηςκ Πενζχκ πμο απεζθμφζακ κα οπμδμοθχζμοκ ηδκ Ώεήκα ηαζ υθδ ηδκ Βθθάδα, έβζκε μ απμδζμπμιπαίμξ ηνάβμξ ελ αζηίαξ ιζαξ απμηοπδιέκδξ δεοηενεφμοζαξ ζδιαζίαξ εηζηναηείαξ.

3

Η Αθακαληίδα θπιή ήηαλ κηα από ηηο 10 αηηηθέο θπιέο. Πήξε ην όλνκά ηεο από ηνλ Αθάκαληα, γην ηνπ κπζηθνύ βαζηιηά ηεο Αζήλαο Θεζέα 4 Ο ηδξπηήο ηνπ ηεξαηηθνύ απηνύ γέλνπο ήηαλ ν κπζηθόο αηηηθόο ήξσαο Βνπδίγεο, ν πξώηνο πνπ έδεπμε βόδηα θαη θαιιηέξγεζε ην ζηηάξη.

24

Σδκ δζηαζηζηή ηαθαζπςνία, ηδ θοθάηζζδ ή ηαζ ημκ ελμζηναηζζιυ οπέζηδζακ πμθθμί επζθακείξ Ώεδκαίμζ υπςξ μζ: Θειζζημηθήξ (μ ειπκεοζηήξ ηδξ δδιζμονβίαξ ημο αεδκασημφ ζηυθμο ηαζ κζηδηήξ ηδξ ΢αθαιίκαξ), μ Ώνζζηείδδξ μ Αίηαζμξ, μ Κίιςκ, μ Μεβαηθήξ, μ Αάιςκ, μ Φεζδίαξ, μ Ώκαλαβυναξ, μ Πενζηθήξ, μ Ώθηζαζάδδξ, μ θζθυζμθμξ ΢ςηνάηδξ μ πμθζηζηυξ Θμοηοδίδδξ ημο Μεθδζία, μ ζζημνζηυξ Θμοηοδίδδξ μ Οθυνμο ηαζ άθθμζ. Με ηδ ζεζνά ημο μ Ξάκεζππμξ έπαζε ηδ θασηή οπμζηήνζλδ, ηαηδβμνήεδηε βζα δζάθμνα αδζηήιαηα ηαζ ελμζηναηίζηδηε ημ 484. Γφνζζε ηδκ Ώεήκα ημ 480 ηαζ δβήεδηε ημο αεδκασημφ ζηυθμο ζηδκ πενίθδιδ καοιαπία ηδξ Μοηάθδξ πμο έβζκε ημκ ΢επηέιανζμ 479. Δ καοιαπία αοηή έβζκε ηδκ ίδζα ιένα πμο έβζκε ηαζ δ ιάπδ ηςκ Πθαηαζχκ, δ ηεθεοηαία ακαιέηνδζδ Βθθήκςκ ηαζ Πενζχκ ζε εθθδκζηυ έδαθμξ. Καζ ζηζξ δομ αοηέξ ακαιεηνήζεζξ μζ Πένζεξ οπέζηδζακ ζοκηνζπηζηή ήηηα ηαζ δεκ απμηυθιδζακ κέα εζζαμθή ζηδκ εθθδκζηή πενζυκδζμ. Ο Ξάκεζππμξ ζηδκ ζοκέπεζα ηαηέθααε ηδ εναηζηή πενζυκδζμ ηαζ ηδ ΢δζηυ ηαζ αιέζςξ ιεηά επέζηνερε ζηδκ Ώεήκα κζηδηήξ ηαζ δαθκμζηεθακςιέκμξ. Οζ Ώεδκαίμζ έζηδζακ ημκ ακδνζάκηα ημο ζηδκ Ώηνυπμθδ. Ο Θεκηζηνθιήο, ν ληθεηήο ηεο λαπκαρίαο ηεο ΢αιακίλαο θαη ν εκπλεπζηήο ηεο δεκηνπξγίαο ηνπ αζελατθνύ ζηόινπ, εμνζηξαθίζηεθε, όπσο θαη άιινη επηθαλείο Αζελαίνη. Με ελμζηναηζζιυ ηζιςνήεδηε ηαζ μ κζηδηήξ πμθθχκ κζηδθυνςκ εηζηναηεζχκ (Νάλμο, ΢ηφνμο, Κανφζημο, Βονοιέδμκηα, Θάζμο η.ά.) μ Κίιςκ. Καηδβμνήεδηε απυ ηδκ δδιμηναηζηή πανάηαλδ ηαζ ημκ Πενζηθή, υηζ δςνμδμηήεδηε απυ ημκ ααζζθζά ηδξ Μαηεδμκίαξ βζα κα ιδκ εζζαάθεζ ζηδ πχνα ημο. Ώπυ ηδκ ηαηδβμνία αοηή αεςχεδηε, αθθά δεκ απέθοβε ηεθζηά ηδκ ελμνία ημ 461 υηακ ηαηδβμνήεδηε ςξ θίθμξ ηδξ ΢πάνηδξ. ΋ζηξαθν κε ηελ επηγξαθή: Κίκωλ Μηιηηάδνπ Ο Δνυδμημξ ηαζ μ Πθμφηανπμξ βνάθμοκ υηζ υηακ δ Ώβανίζηδ ήηακ έβηομξ ηαζ θίβμ πνζκ βεκκήζεζ ημκ Πενζηθή είδε ζημκ φπκμ ηδξ υηζ βέκκδζε έκα θζμκηάνζ. Οζ οπδνέηνζεξ ηδξ είπακ υηζ ημ θζμκηάνζ ζήιαζκε δυλα ηαζ πθμφημ, αθθά μζ ακηίπαθμζ ημο Πενζηθή ανβυηενα δζαηςιχδδζακ ηδκ ζζημνία αοημφ ημο μκείνμο ηαζ ηδ ζοκέδεζακ ιε ημ επίιδηεξ ηεθάθζ ημο (ημκ μκυιαγακ ηαζ θξεκκπδνθέθαιν ή ζρνηλνθέθαιν ή θεθαιεγεξέηε). Γζα κα ηνφρεζ αοηυ ημ ζςιαηζηυ ημο εθάηηςια μ Πενζηθήξ θμνμφζε πάκηα πενζηεθαθαία ηαζ δεκ οπάνπεζ πνμημιή ημο ή πίκαηαξ πμο κα ημκ απεζημκίγεζ πςνίξ αοηήκ. Ο Ξάκεζππμξ θνυκηζζε κα πάνεζ μ βζμξ ημο πμθφ ηαθή ιυνθςζδ. Βπέθελε ημοξ δζαζδιυηενμοξ ηαζ ηαθφηενμοξ δαζηάθμοξ ηδξ πυθδξ. Ο ιμοζζηυξ Αάιςκ ήηακ πανάθθδθα ηαζ ζμθζζηήξ ηαζ δίδαλε ημκ Πενζηθή ηζεάνα, ηναβμφδζ ηαζ ηα μιδνζηά έπδ. Ήηακ επίζδξ δάζηαθμξ ημο ΢ςηνάηδ ζημκ μπμίμ δίδαλε ιμοζζηή ηαζ θζθμζμθία Δ ζπέζδ ημο ιε ημ ιαεδηή ημο ζοκεπίζηδηε ηαζ μ Πενζηθήξ εηηυξ 25

απυ ζηεκυ ημο θίθμ, ημκ πνδζζιμπμζμφζε ηαζ ςξ πμθζηζηυ ημο ζφιαμοθμ, αθθά μζ ημθιδνέξ ημο εζζδβήζεζξ ελυνβζζακ ημοξ πμθζηζημφξ ακηζπάθμοξ ημο Πενζηθή, μζ μπμίμζ ανβυηενα πέηοπακ ηδκ ελμνία ημο. Έκαξ άθθμξ ιμοζζηυξ μ Ποεμηθείδδξ απυ ηδκ Κέα, δίδαλε ζημ Πενζηθή νδημνζηή, ιμοζζηή ηαζ ημ πεζνζζιυ ημο αοθμφ. ΢ηδ δζαιυνθςζδ ηδξ κμμηνμπίαξ ηαζ ηδξ πμθζηζηήξ ζηέρδξ ημο κεανμφ Πενζηθή, ζοκέααθε ηαζ δ επαθή ημο ιε θζθμζυθμοξ ηφνμοξ, υπςξ μ Ώκαλαβυναξ απυ ηζξ Κθαγμιεκέξ, μ Πνςηαβυναξ ηαζ μ Γήκςκ μ Βθεάηδξ. Ο Πενζηθήξ ζεαυηακ απενζυνζζηα ημκ Κθαγμιέκζμ ζμθυ βζα ηδκ ζμαανυηδηά, ηδκ ζεικυηδηά ημο, ηδκ εθεφεενδ ζηέρδ ημο ηαζ ηδκ αίζεδζδ ημο ιέηνμο πμο απέπκεε. Ο Ώκαλαβυναξ, πμο εηηυξ απυ δάζηαθμξ έβζκε ηαζ θίθμξ ημο, ημκ έιαεε κα ακηζιεηςπίγεζ μνεμθμβζζηζηά ηα θοζζηά θαζκυιεκα ηαζ ημκ απεθεοεένςζε απυ ηζξ δεζζζδαζιμκίεξ ηαζ πνμθήρεζξ πμο ήηακ δζαδεδμιέκεξ ζε υθεξ ηζξ ημζκςκζηέξ ηάλεζξ εηείκδξ ηδξ επμπήξ. Βπίζδξ απυ ημκ Ώκαλαβυνα πήνε ηδκ πναυηδηα, ηδ ιεζθζπζυηδηα ηαζ ημκ αοημέθεβπμ, ηαεχξ ηαζ ηδ πςνίξ πενζζηνμθέξ θζηυηδηα ηςκ θυβςκ ηαζ ηςκ επζπεζνδιάηςκ ημο. Ο Γήκςκ απυ ηδκ άθθδ ημκ δίδαλε κα πνδζζιμπμζεί απθά ηαζ μθζβυθμβα επζπεζνήιαηα, εφθδπηα, ηαηακμδηά απυ ημ αηνμαηήνζμ ηαζ πεζζηζηά βζα ημ θαυ. Ο Εήλσλ ν Διεάηεο ήηαλ δάζθαινο ηνπ Πεξηθιή Ο Πενζηθήξ ήηακ ελαζνεηζηυξ μιζθδηήξ, ηαηυνεςκε κα λεζδηχκεζ ημκ θαυ ηαζ κα ημκ ζοκανπάγεζ ιε ηδκ εοβθςηηία, ηδκ δνειία, ηα επζπεζνήιαηα, ηδκ ηαεανή ζηέρδ ηαζ θμβζηή ημο. ΋θα αοηά ιαγί ιε ημ βεβμκυξ υηζ υηακ ιζθμφζε «είρε ηνλ θεξαπλό θαη ηελ αζηξαπή ζηε γιώζζα ηνπ» αθθά πμηέ δεκ ημο λέθεοβε μ έθεβπμξ ηςκ θυβςκ ημο, ήηακ πάκηα ήνειμξ ηαζ επζδείηκοε αοημπεπμίεδζδ ζζβμονζά, απθυηδηα ηαζ δνειία ήηακ μζ θυβμζ πμο ημο απμδυεδηε μ παναηηδνζζιυξ Οιύκπηνο. Αεκ έπεζ δζαζςεεί ηακέκα βναπηυ - απυ αοηυκ - ηείιεκμ ιε μιζθία ημο. Ο ζζημνζηυξ Θμοηοδίδδξ μ Οθυνμο, ακαβνάθεζ ζημ ένβμ ημο Ηζηνξίαη (Ηζηνξία ηνπ Πεινπνλλεζηαθνύ πνιέκνπ), ηνεζξ απυ ημοξ θυβμοξ ημο Πενζηθή (ιεηαλφ ηςκ μπμίςκ ηαζ ημκ πενίθδιμ Δπηηάθην), υιςξ είκαζ αδφκαημ κα ημοξ έπεζ βνάρεζ απυ ικήιδξ θέλδ πνμξ θέλδ, ημ πζεακυηενμ είκαζ υηζ μζ μιζθίεξ αοηέξ απμδίδμοκ ιεκ ημ πκεφια ημο Πενζηθή, υιςξ είκαζ βναιιέκεξ ιε ημ φθμξ ημο Θμοηοδίδδ, μ μπμίμξ θμβζηά πνέπεζ κα πνυζεεζε ηαζ πνμζςπζηά ημο ζημζπεία ζ‟ αοημφξ. Ώκ ηαζ είπε ιεβάθδ πενζμοζία απυ ημκ παηένα ημο, μ Πενζηθήξ γμφζε θζηά ηαζ απέθεοβε ηζξ πενζηηέξ ζπαηάθεξ ηαζ ηδκ πμθοηέθεζα, αηυια ηαζ ηζξ ημζκςκζηέξ εηδδθχζεζξ. ΢πάκζα παναανζζηυηακ ζε ζοιπυζζα ηαζ πμηέ ζε εμνοαχδεζξ δζαζηεδάζεζξ ηαζ βθέκηζα. Ώπυ ημ ζπίηζ ημο έαβαζκε ζπάκζα βζα κα πάεζ ζηδκ αβμνά ή ζηδκ Βηηθδζία ημο Αήιμο. Ήηακ ηυζμ απυθοημξ ζημ πκεφια ηδξ μζημκμιίαξ ηαζ ηδξ θζηυηδηαξ πμο δεκ δίζηαζε κα ζηείθεζ ημκ βζμ ημο Ξάκεζππμ ζημ δζηαζηήνζμ, υηακ αοηυξ δακείζηδηε έκα ιεβάθμ πνδιαηζηυ πμζυ, ιε ηδκ πνυθαζδ υηζ ημ πνεζαγυηακ μ παηέναξ ημο. Ο Ξάκεζππμξ δεκ ημο ημ ζοβπχνδζε ηαζ ζοπκά ηαηδβμνμφζε ημκ παηένα ημο υηζ ηάκεζ πανέα ιε ρεοημδζακμμφιεκμοξ. Οζ ζοκηνμθζέξ ημο Πενζηθή υκηςξ ήηακ ιεηνδιέκεξ ηαζ αοημί ιε ημοξ μπμίμοξ έηακε πανέα ήηακ αλζυθμβμζ ηαθθζηέπκεξ, ζοββναθείξ, πμθζηζημί ή θζθυζμθμζ

26

υπςξ μ Φεζδίαξ, μ Βονζπίδδξ, μ ΢μθμηθήξ, μ Δνυδμημξ, μ Βιπεδμηθήξ, μ ΢ςηνάηδξ, μ Εππυδαιμξ, μ Βθζάθηδξ, μ Μέηςκ ηαζ θοζζηά μζ δάζηαθμί ημο μ Πνςηαβυναξ ηαζ μ Αάιςκ. ΢ε δθζηία ηνζάκηα πνμκχκ πακηνεφηδηε ιζα ιαηνζκή ελαδέθθδ ημο ηδξ μπμίαξ ημ υκμια δεκ βκςνίγμοιε. Ώοηυ πμο λένμοιε είκαζ υηζ ήηακ ιάθθμκ εοηαηάζηαηδ, είπε ήδδ ζοκάρεζ έκα πνχημ βάιμ ιε ηάπμζμκ Εππυκζημ, ιε ημ μπμίμ είπε απμηηήζεζ έκα βζμ ημκ Καθθία. Με ημκ Πενζηθή απέηηδζακ δομ βζμοξ, ημκ Ξάκεζππμ ηαζ ημκ Πάναθμ. ΋ιςξ δ ζφγοβυξ ημο ήηακ ιζα ηοπζηή Ώεδκαία κμζημηονά, άιμοζδ ηαζ απαίδεοηδ, πζεακυηαηα ενδζηυθδπηδ ηαζ πνμθδπηζηή, ηονία ημο ζπζηζμφ, ηαθή ιδηένα, αθθά αδζάθμνδ βζα υ,ηζ εκδζέθενε ημκ άκηνα ηδξ. Μεηά απυ ανηεηά πνυκζα αανεηήξ ζοιαίςζδξ μ Πενζηθήξ – ιε ηδ ζφιθςκδ βκχιδ ηςκ ακδνχκ ηδξ μζημβέκεζαξ ηδξ βοκαίηαξ ημο – ηδ πχνζζε ηαζ ηδκ πάκηνερε ιε έκακ άθθμ άκηνα. Ο Δπξηπίδεο, ήηαλ θίινο ηνπ Πεξηθιή Σμ 472 π.Υ. Ο Πενζηθήξ απμθάζζζε κα αζπμθδεεί ιε ηα ημζκά. Δ πνχηδ ημο δδιυζζα πνάλδ ήηακ δ πμνδβία ηδξ πανμοζίαζδξ ηδξ ηναβςδίαξ ημο Ώζζπφθμο Πέξζεο ζηα εηήζζα Αζμκφζζα. Οζ ρνξεγνί ήηακ πθμφζζμζ Ώεδκαίμζ, μζ μπμίμζ ακαθάιαακακ υθα ηα έλμδα ηδξ πανάζηαζδξ. Σμ ένβμ βναιιέκμ μπηχ ιυθζξ πνυκζα απυ ηδ καοιαπία ηδξ ΢αθαιίκαξ ηαζ εθηά πνυκζα απυ ηζξ κίηεξ ηςκ Βθθήκςκ ζηζξ Πθαηαζέξ ηαζ ζηδ Μοηάθδ, ήηακ έκα φικμξ βζα ημοξ ΢αθαιζκμιάπμοξ ηαζ ημκ Θειζζημηθή. Ο Ξέξμεο παξαθνινπζεί ηελ λαπκαρία ηεο ΢αιακίλαο από ην όξνο Αηγάιεσ Δ πανάζηαζδ λεζήηςζε ημοξ Ώεδκαίμοξ πμο άημοβακ ιε ζοβηίκδζδ ηαζ οπενδθάκεζα ηα ιμζνμθυβζα ηδξ ιδηέναξ ημο Ξένλδ Άημζζαξ βζα ηδ ζοιθμνά πμο ανήηε ημοξ Πένζεξ απυ ηδκ ιμζναία καοιαπία ηαζ ημ παιυ ηυζςκ ηαζ ηυζςκ παθζηανζχκ ηδξ Πενζίαξ. Οζ εεαηέξ εκεμοζζαζιέκμζ γδηςηναφβαγακ ημκ Θειζζημηθή – πμο υιςξ, ζε θίβα ιυθζξ πνυκζα ελμζηνάηζζακ! Σμ ένβμ ηένδζζε θοζζηά ηδκ πνχηδ εέζδ ηαζ μ Πενζηθήξ δμλάζηδηε ιε ημ δάθκζκμ ζηεθάκζ ημο πμνδβμφ. Σμο άλζγε, βζαηί είπε λμδέρεζ έκα ζςνυ πνήιαηα ηαζ θνυκηζζε δ πανάζηαζδ κα έπεζ ημοξ ηαθφηενμοξ δεμπμζμφξ, πμνεοηέξ, πμνμδζδαζηάθμοξ ηαζ ιμοζζημφξ. Ο Ώζζπφθμξ πακεοηοπήξ, πάνζζε ζημκ Πενζηθή ημ πεζνυβναθμ ηδξ ηναβςδίαξ ημο, δχνμ ακεηηίιδημ. Σμ εέαηνμ βζα ημοξ Ώεδκαίμοξ ήηακ έκα ιέζμ δζαζηέδαζδξ αθθά ηαζ ημζκςκζηήξ ζοκακαζηνμθήξ. Μπμνμφζακ κα ημ παναημθμοεήζμοκ υθμζ μζ πμθίηεξ αηυια ηαζ μζ πζμ θηςπμί, βζαηί δ πμθζηεία είπε ιενζικήζεζ βζα ηδκ ηαηααμθή ηςκ θεβυιεκςκ ζεσξηθώλ βζα ημοξ πμθίηεξ πμο αδοκαημφζακ κα ηαηααάθμοκ εζζζηήνζμ. Ώοηή δ ηναηζηή πμνδβία βζα ημοξ άπμνμοξ πμθίηεξ εεζπίζηδηε ιεηά απυ πνυηαζδ ημο Πενζηθή. Δ ζοπκή πανμοζία ηςκ πμθζηχκ ζημ 27

εέαηνμ, ημοξ είπε εθμδζάζεζ ιε πμθφ αοζηδνά ηνζηήνζα βζα ηδκ πμζυηδηα ημο ένβμο, ηδκ οπμηνζηζηή ηςκ δεμπμζχκ, ηα ημζημφιζα, ηα ζηδκζηά ηαζ ηδκ ιμοζζηή επέκδοζδ. Ώκ ηάηζ δεκ ημοξ άνεζε δεκ δίζηαγακ κα ημ απμδμηζιάζμοκ ιε απαλζςηζηά ηαζ ζηςπηζηά θυβζα, αηυια ηαζ πεηχκηαξ ζημοξ δεμπμζμφξ δζάθμνα γανγαααηζηά ηαζ αοβά. ΢ημ εέαηνμ ημο Αζμκφζμο πανμοζζάζηδηακ ηα ένβα ηςκ ηναβζηχκ ΢μθμηθή, Βονζπίδδ, Ώβάεςκμξ, Φνοκίπμο, Υμζνίθμο ηαζ ανβυηενα ηςκ ηςιζηχκ Ώνζζημθάκδ, Μεκάκδνμο. Βοπυθζδμξ, Κναηίκμο ηαζ πμθθχκ άθθςκ. Σμ παβηυζιζμ εέαηνμ μθείθεζ πμθθά ζηδκ Ώεήκα ηαζ ζημκ Πενζηθή. Δ πυθδ πνμχεδζε ηαζ πνυααθε ζακ ιεβάθμ πμθζηζζηζηυ ηαζ δζδαηηζηυ εεζιυ ηδκ ηναβςδία (ηαζ ανβυηενα ηδκ ηςιςδία), ιε ημοξ ηαηηζημφξ ηναβζημφξ αβχκεξ ηαζ ηα εεάιαηα βζα υθμ ημκ θαυ ηδξ πυθδξ. Αλαπαξάζηαζε ηνπ ζεάηξνπ ηνπ Γηνλύζνπ, όπνπ παξνπζηάδνληαλ ζην αζελατθό θνηλό νη ηξαγσδίεο θαη νη θσκσδίεο ησλ κεγάισλ πνηεηώλ ηεο επνρήο Ώκ ηαζ ηαηαβυηακ απυ ανζζημηναηζηή βεκζά, μ πμθζηζηυξ πθέμκ Πενζηθήξ (είπε ήδδ εηθεβεί ζηναηδβυξ5 ημ 461) απμθάζζζε κα πνμζπςνήζεζ ζηδ δδιμηναηζηή πανάηαλδ. ΢διακηζηυ νυθμ ζηδκ απυθαζή ημο αοηή έπαζλε δ θζθζηή ημο ζπέζδ ιε ημκ δζαπνεπή πμθζηζηυ ηαζ ιέκημνά ημο Βθζάθηδ, πμο είπε ακαθάαεζ ηδκ δβεζία ηςκ δδιμηναηζηχκ ιεηά ημκ ελμζηναηζζιυ ημο Θειζζημηθή ημ 471 π.Υ. Αεκ βκςνίγμιε πμθθά πνάβιαηα βζα ηδ γςή ημο Βθζάθηδ, ιαξ είκαζ υιςξ βκςζηυ υηζ ήηακ βζμξ ημο ΢μθςκίδδ, θηςπυξ, αδζάθεμνμξ, δίηαζμξ, ζοκεπήξ ηαζ δοκαιζηυξ. Ο ηονζυηενμξ ακηίπαθυξ ημο ήηακ μ ανπδβυξ ηςκ ανζζημηναηζηχκ μ Κίιςκ. Ο Βθζάθηδξ λεηίκδζε δζηαζηζηυ αβχκα ηαηά μνζζιέκςκ ιεθχκ ημο Ώνείμο Πάβμο, ηαηδβμνχκηαξ ημοξ βζα δζαθεμνά. Ο ζηυπμξ υιςξ ήηακ μ ίδζμξ μ Άνεζμξ Πάβμξ (πμο ήηακ υνβακμ ηςκ ανζζημηναηζηχκ) ηαζ μζ ανιμδζυηδηεξ πμο είπε. Σμ 462 εηιεηαθθεφηδηε ηδκ απμοζία ημο Κίιςκα ηαζ πέηοπε κα ρδθζζηεί κυιμξ, ιε ημκ μπμίμ αθαζνμφζακ πμθθέξ πμθζηζηέξ, δζηαζηζηέξ ηαζ εηηεθεζηζηέξ ελμοζίεξ απυ ημκ Άνεζμ Πάβμ ηαζ ηζξ ακαθάιαακε δ Βηηθδζία ημο Αήιμο6 ηαζ δ Δθζαία7. Έηζζ ημ ηαεεζηχξ ηδξ Ώεήκαξ βζκυηακ πζμ δδιμηναηζηυ ηαζ ηα δδιυζζα αλζχιαηα πζμ πνμζζηά ζημοξ απθμφξ πμθίηεξ. Σμ 461 μ Κίιςκ ελμζηναηίζηδηε ιε ηδκ ηαηδβμνία ημο θζθμθαηςκζζιμφ, αθθά θίβμ ανβυηενα δμθμθμκήεδηε απυ ανζζημηναηζημφξ μ Βθζάθηδξ ηαζ έηζζ μ Πενζηθήξ ακέθααε ηδκ δβεζία ηςκ δδιμηναηζηχκ. Ο θμκζάξ ημο Βθζάθηδ ήηακ μ Ώνζζηυδζημξ απυ ηδκ Σακάβνα, μ μπμίμξ ζοκεθήθεδ ηαζ εηηεθέζηδηε. Ώπυ ημ 461 ςξ ημ εάκαηυ ημο, μ Πενζηθήξ οπήνλε μ ημνοθαίμξ Ώεδκαίμξ πμθζηζηυξ, ή υπςξ ημκ παναηηδνίγεζ μ ζζημνζηυξ Θμοηοδίδδξ «Πξώηνο σο 5

Οη ζηξαηεγνί ζηελ Αζήλα ήηαλ δέθα θαη εθιέγνληαλ ρσξίο ηνλ πεξηνξηζκό ηνπ αξηζκνύ ησλ ζεηεηώλ πνπ ίζρπε γηα ηα άιια αηξεηά αμηώκαηα, δειαδή κπνξνύζαλ λα εθιεγνύλ όζεο θνξέο ηνπο ςήθηδε ν ιαόο ζηελ Δθθιεζία ηνπ Γήκνπ 6 Η Δθθιεζία ηνπ Γήκνπ ήηαλ ε ιατθή ζπλέιεπζε πνπ ζπλεξρόηαλ θαηά ηαθηά δηαζηήκαηα ή εθηάθησο. ΢’ απηήλ δηθαίσκα ζπκκεηνρήο θαη ιόγνπ, είραλ όινη νη Αζελαίνη πνιίηεο.

7 Η Ζιηαία ήηαλ ην θπξηόηεξν δηθαζηήξην ελόξθσλ ηεο Αζελατθήο Γεκνθξαηίαο

28

Αζελαίσλ ιέγεηλ ηε θαη πξάζζεηλ δπλαηόηαηνο». Δ ζοπκή πανμοζία ημο ζηδκ Βηηθδζία ημο Αήιμο, δ εοβθςηηία ημο ηαζ δ ααζζιυηδηα ηςκ επζπεζνδιάηςκ ημο, ζε ζοκδοαζιυ ιε ηδ θζηή ημο γςή, ημκ έηακακ ζφκημια αβαπδηυ ζημοξ Ώεδκαίμοξ πμθίηεξ μζ μπμίμζ ημκ άημοβακ πάκηα ιε πνμζμπή, ημκ εαφιαγακ ηαζ ημκ ελέθεβακ ζπεδυκ ηάεε πνυκμ ζηναηδβυ ςξ ημ εάκαηυ ημο. Ήηακ δεζκυξ νήημναξ, μ αδζαθζθμκίηδημξ δβέηδξ ηδξ δδιμηναηζηήξ πανάηαλδξ, νζγμζπάζηδξ πμθζηζηυξ ηαζ μοζζαζηζηά νφειζγε ηζξ ηφπεξ ηδξ πυθδξ, δ μπμία επί δβεζίαξ ημο απέηηδζε «δόμαλ ατδηνλ». Βηηυξ απυ ηδκ επζδυηδζδ ηςκ εζζζηδνίςκ βζα ημ εέαηνμ, μ Πενζηθήξ εέζπζζε ηαζ ηδκ ηαηααμθή ιζζεμφ ζημοξ πμθίηεξ πμο ιεηείπακ ζηα ημζκά ςξ εηθεβιέκα ιέθδ ηδξ ΐμοθήξ ή ηδξ Δθζαίαξ ή ςξ επχκοιμζ άνπμκηεξ. Ώοηυ επέηνερε κα αζπμθδεμφκ ιε ηδ δδιυζζα γςή ηαζ κα ακαθάαμοκ δδιυζζα αλζχιαηα ηαζ άκενςπμζ ιε παιδθά εζζμδήιαηα, πμο ςξ ηυηε δε ιπμνμφζακ κ‟ αθήζμοκ ηδκ δμοθεζά απυ ηδκ μπμία γμφζακ. Ώνηεημί ζζημνζημί οπμζηδνίγμοκ υηζ υθα αοηά ηα θζθμθασηά ιέηνα μδήβδζακ ηδκ αεδκασηή δδιμηναηία ζημ θασηζζιυ ηαζ δζέανςζακ ημκ ημζκςκζηυ ζζηυ ηδξ πμθζηείαξ. Ίζςξ κα „πμοκ εκ ιένεζ δίηζμ βζαηί αοηυ έβζκε ειθακέξ ιεηά ημκ εάκαημ ημο Πενζηθή, υηακ μζ Ώεδκαίμζ παναζφνεδηακ ζε ηαηαζηνμθζηέξ απμθάζεζξ απυ ηζξ θασηίζηζηεξ δδιαβςβίεξ ημο ακζρζμφ ημο Ώθηζαζάδδ ηαζ ημο ζηναηδβμφ Κθέςκμξ. Δ πνχηδ ημο πμθειζηή επζπείνδζδ ςξ ζηναηζςηζημφ έβζκε ημ 454 υηακ δβήεδηε ηδξ εηζηναηείαξ ηαηά ηδξ Ώηανκακίαξ ηαζ ηδξ ΢ζηοχκαξ. Σμ 457 ζηδ ιάπδ ηδξ Σακάβναξ αβςκίζηδηε ιε βεκκαζυηδηα αδζαθμνχκηαξ βζα ηδ γςή ημο. Σμ 460 μζ Ώεδκαίμζ έζηεζθακ αμήεεζα ζημοξ Ώζβοπηίμοξ πμο είπακ επακαζηαηήζεζ ηαηά ηςκ Πενζχκ. Δ πμθειζηή αοηή επζπείνδζδ ήηακ ιζα απυθοηδ ηαηαζηνμθή ζηδκ μπμία πάεδηακ 20.000 άκηνεξ ηαζ 100 πθμία. Άγαικα ηνπ Κίκσλα ζηελ Λάξλαθα ηεο Κύπξνπ Μεηά ηδκ απμηοπδιέκδ αοηή εηζηναηεία, μ Πενζηθήξ πνυηεζκε κα ιεηαθενεεί «βζα αζθάθεζα» ημ ηαιείμ ηδξ Αδθζαηήξ ΢οιιαπίαξ ζηδκ Ώεήκα. Οζ Ώεδκαίμζ ακέθααακ ηδκ οπμπνέςζδ κα ελαζθαθίγμοκ ιε ημ ζηυθμ ημοξ, ηδκ πνμζηαζία ηαζ εθεοεενία ζηζξ ζφιιαπεξ πυθεζξ. Ώοηυ ήηακ ηαζ ημ επζπείνδια ημο Πενζηθή ζε υζμοξ ημκ ηαηάηνζκακ βζα ηδκ ιμκμιενή αοηή απυθαζδ. Οζ ζφιιαπμζ δεκ πνμζθένμοκ μφηε μπθίηεξ, μφηε άθμβα, μφηε πθμία, ιυκμ πνήιαηα, εκχ μζ Ώεδκαίμζ ιε ημ ζηυθμ ηαζ ημοξ μπθίηεξ ημοξ ηναημφκ ημοξ ααναάνμοξ ιαηνζά. Σμ 453 μ Κίιςκ επέζηνερε απυ ηδκ ελμνία ηαζ μ Πενζηθήξ ημο ειπζζηεφηδηε ηδκ δβεζία ημο ζηναημφ. Γζα ηδκ επζζηνμθή ημο μ Πενζηθήξ είπε ζοκάρεζ ιοζηζηή ζοιθςκία ιε ηδκ αδεθθή ημο Κίιςκα, ηδκ Βθπζκίηδ. ΢φιθςκα ιε αοηήκ μ Κίιςκ ακέθααε κα επζδζχλεζ ηδκ ζφκαρδ εζνήκδξ ιε ηδ ΢πάνηδ ηαζ ηαηυπζκ κα πναβιαημπμζήζεζ εηζηναηεία ζηδκ Κφπνμ βζα κα εηδζχλεζ ημοξ Πένζεξ πμο ηαηείπακ ημ κδζί. Πνάβιαηζ μ Κίιςκ πέηοπε πεκηαεηείξ ζπμκδέξ ιε ημοξ ΢πανηζάηεξ μζ μπμίμζ ήηακ πάκηα ζδζαίηενα θζθζημί ιε ημκ Ώεδκαίμ ζηναηδβυ. Ώνβυηενα ζηδκ Κφπνμ κίηδζε ιεκ ημοξ Πένζεξ, αθθά ηαηά ηδ δζάνηεζα ηδξ πμθζμνηίαξ ημο Κζηίμο πέεακε απυ αννχζηζα ή απυ ηναφιαηα. Ώνβυηενα ηδκ

29

ζοκεήηδ εζνήκδξ ιε ημκ ααζζθζά ηςκ Πενζχκ Ώνηαλένλδ πέηοπε μ Καθθίαξ, ζφγοβμξ ηδξ Βθπζκίηδξ, (Δηξήλε ηνπ Καιιία, 449 π.Υ.). Με ηδ ζοκεήηδ αοηή μζ Πένζεξ ζοιθχκδζακ κα ιδκ επζηεεμφκ ζηζξ εθθδκζηέξ πυθεζξ ηδξ Μζηνάξ Ώζίαξ ηαζ ηα πενζζηά πθμία εα απμιαηνφκμκηακ απυ ημ Ώζβαίμ. Μεηά ημ εάκαημ ημο Κίιςκα ηδκ δβεζία ηδξ μθζβανπζηήξ πανάηαλδξ ακέθααε μ ζηακυξ νήημναξ ηαζ έιπεζνμξ πμθζηζηυξ μ Θνπθπδίδεο ηνπ Μειεζία. Ώοηυξ θνυκηζζε κα ηάκεζ δζαηνζηή ηδ δζαπςνζζηζηή βναιιή ηςκ δομ πμθζηζηχκ παναηάλεςκ ιε ημ δζαπςνζζιυ ηςκ πμθζηχκ ηδξ Ώεήκαξ ζε δδιμηναηζημφξ (δήκνο) ηαζ μθζβανπζημφξ (νιίγνη). Σμ 449 μ Πενζηθήξ πνυηεζκε ηδκ ίδνοζδ ιζαξ μιμζπμκδίαξ υθςκ ηςκ εθθδκζηχκ πυθεςκ, ιε ζηυπμ ηδκ επακαηαηαζηεοή ηςκ ικδιείςκ, καχκ ηαζ δδιμζίςκ ηηζνίςκ πμο ηαηαζηνάθδηακ απυ ηδκ πενζζηή εζζαμθή. Δ ζδέα ημο Πενζηθή ηεθζηά δεκ οθμπμζήεδηε πμηέ, ηονίςξ θυβς ηδξ ακηίδναζδξ ηδξ ΢πάνηδξ, δ μπμία ακδζοπμφζε βζα ηδκ αολακυιεκδ εκδοκάιςζδ ηδξ ζηναηζςηζηήξ ηαζ πμθζηζηήξ επζννμήξ ηδξ Ώεήκαξ ηαζ ηδκ πζεακή επέηηαζή ηδξ. Ο Αζελαίνο ηζηνξηθόο Ζξόδνηνο ήηαλ έλαο από Σνπο απνίθνπο ησλ Θνπξίσλ ηεο Ηηαιίαο Σμ 448 μ Πενζηθήξ εηζηναηεφεζ ζηδκ Καθθίπμθδ ηαζ εβηαεζζηά ζηδκ Υενζυκδζμ ηδξ Θνάηδξ πίθζμοξ Ώεδκαίμοξ ηθδνμφπμοξ. Έηζζ δ Ώεήκα απμηηά ημκ έθεβπμ ημο Βθθδζπυκημο. Ήηακ δ επμπή πμο ή πυθδ άνπζζε κα εθανιυγεζ ημκ εεζιυ ηςκ θιεξνπρηώλ. Βπζθέβμκηακ ιε ηθήνμ αηηήιμκεξ Ώεδκαίμζ πμθίηεξ, μζ μπμίμζ απμζηέθθμκηακ ζε κέα εδάθδ (ηαηαηηδιέκα ή ζοιιαπζηά), ζηα μπμία μζ ηθδνμφπμζ απμηημφζακ έκα ημιιάηζ βδξ ηαζ γμφζακ απυ αοηυ. Δ ιυκδ ημοξ οπμπνέςζδ ήηακ κα δζαθοθάζζμοκ απυ ημοξ επενμφξ ηδ κέα ημοξ παηνίδα ηαζ δ απμδμπή ηδξ ηονζανπίαξ ηδξ Ώεήκαξ. Έηζζ εβηαηαζηάεδηακ ηθδνμφπμζ ζηδ Νάλμ, ζηδκ Άκδνμ, ζηδκ Βφαμζα ηαζ πμθθμί ζηδκ κέα αεδκασηή απμζηία ηςκ Θμονίςκ, ζηδ εέζδ ηδξ ενεζπςιέκδξ ΢φαανδξ ζηδκ Κάης Εηαθία. Μαγί ιε ημοξ ηθδνμφπμοξ πμο έθοβακ ηαζ εβηαηαζηάεδηακ ζημοξ Θμονίμοξ, ήηακ ηαζ μ ζζημνζηυξ Δνυδμημξ, μ πμθεμδυιμξ Εππυδαιμξ πμο ακέθααε ηαζ ημκ ζπεδζαζιυ ηδξ κέαξ πυθδξ, μ θζθυζμθμξ Πνςηαβυναξ ηαζ πμθθμί άθθμζ. Σμ 447 μ μθζβανπζημί ηδξ Θήααξ ζηνάθδηακ ηαηά ηςκ δδιμηναηζηχκ ηδξ πυθδξ. Οζ Ώεδκαίμζ εηζηνάηεοζακ αθθά ζηδκ ιάπδ ηδξ Κμνχκεζαξ κζηήεδηακ απυ ημοξ Θδααίμοξ ηαζ δ ΐμζςηία πέναζε ζε πένζα επενζηά πνμξ ηδκ Ώεήκα Βπίζδξ ζηδ Φςηίδα ηαζ ζηδ Λμηνίδα επζηνάηδζακ μζ μθζβανπζημί ηαζ δ Ώεήκα έπαζε άθθμοξ δομ ζοιιάπμοξ. ΢ηδκ Κμνχκεζα ζημηχεδηε μ ζηναηδβυξ Σμθιίδδξ ηαζ μ Κθεζκίαξ παηέναξ ημο Ώθηζαζάδδ. Ο Πενζηθήξ έβζκε ηδδειυκαξ ημο ιζηνμφ ακζρζμφ ημο Ώθηζαζάδδ. Ο Ώθηζαζάδδξ ηθδνμκυιδζε ηδκ ηενάζηζα πενζμοζία ημο παηένα ημο. Ήηακ πμθφ υιμνθμξ κέμξ, ςξ παναηηήναξ ήηακ πανζζιαηζηυξ, έλοπκμξ, δζμναηζηυξ, αθθά ζοκάια οπένιεηνα θζθυδμλμξ, ζδζυηνμπμξ, ακαζδήξ, αθαγυκαξ, ειπαεήξ ηαζ ιαηαζυδμλμξ. Οζ δζαζηεδάζεζξ ημο ηαζ μζ ενςημδμοθεζέξ ημο έβζκακ παζίβκςζηεξ ηαζ ζοπκά πανέζενκε ζ‟ αοηά ηαζ ημκ ιεβάθμ βζμ ημο Πενζηθή Ξάκεζππμ, πνάβια πμο πεζνμηένεοε ηζξ ήδδ ηαηέξ ζπέζεζξ παηένα-βζμο.

30

Σμ 446 ηα Μέβανα ηαζ δ Βφαμζα επακαζηάηδζακ. Ο Πενζηθήξ εηζηνάηεοζε ζηδκ Βφαμζα, αθθά βφνζζε πίζς υηακ ζπανηζαηζηυξ ζηναηυξ εζζέααθε ζηδκ Ώηηζηή ςξ ζφιιαπμξ ηςκ Μεβάνςκ. Με δζαπναβιαηεφζεζξ ηαζ δςνμδμηίεξ (θέβεηαζ υηζ μ ααζζθζάξ ηδξ ΢πάνηδξ Πθεζζημάκαλ ή μ ζηναηδβυξ Κθεακδνίδαξ δέπεδηε έκα „δχνμ‟ 10 ηαθάκηςκ) μζ Λαηεδαζιυκζμζ εβηαηέθεζρακ ηδκ Ώηηζηή. Ο Πενζηθήξ βφνζζε ζηδκ Βφαμζα, απμηαηέζηδζε ηδκ ηάλδ ζημ κδζί ηαζ έδζςλε ημοξ ηαημίημοξ ηδξ Εζηζαίαξ ζηδκ μπμία εβηαηέζηδζε 2.000 Ώεδκαίμοξ ηθδνμφπμοξ. Ο Αιθηβηάδεο Έπμκηαξ ημ ηαιείμ ηδξ ΢οιιαπίαξ ηδξ Αήθμο ζηδκ Ώεήκα ηαζ άθεμκμ πνοζάθζ, μ Πενζηθήξ πνυηεζκε ημ πζμ θζθυδμλμ μζημδμιζηυ ένβμ ηδξ ανπαζυηδηαξ. Σδκ ακαηαηαζηεοή ηδξ Ώηνυπμθδξ ηαζ ηδκ ακέβενζδ ημο Πανεεκχκα. Σα ένβα άνπζζακ ημ 447 ηαζ δ ηαηαζηεοή ημο Πανεεκχκα πνεζάζηδηε 20.000 ηυκμοξ πεκηεθζηυ ιάνιανμ, πμθθέξ πζθζάδεξ ηάθακηα ηαζ πενίπμο 15 πνυκζα. Φοζζηά ημ βεβμκυξ ηδξ εηηαιίεοζδξ ηενάζηζςκ πνδιαηζηχκ πμζχκ βζα ηέημζα ένβα πνμηάθεζακ ηδκ ακηζπανάεεζδ ηδξ ζοκηδνδηζηήξ πανάηαλδξ. Ο Θμοηοδίδδξ ημο Μεθδζία ηαηδβυνδζε εοεέςξ ημκ Πενζηθή βζα δζαζπάεζζδ ημο δδιμζίμο πνήιαημξ, εηιεηάθθεοζδ ηςκ ζοιιαπζηχκ εζζθμνχκ ηαζ ηαημδζαπείνζζδ. Δ ακηζπανάεεζδ αοηή έθηαζε ζηδκ Βηηθδζία ημο Αήιμο ηαζ μ θαυξ δνέιδζε υηακ μ Πενζηθήξ δήθςζε υηζ ηα ένβα εα ζοκεπζζεμφκ αηυια ηαζ ιε δζηά ημο πνήιαηα, αθθά εα ακαβνάρεζ ζε ακαεδιαηζηή πζκαηίδα ημ υκμιά ημο ςξ πμνδβμφ ηςκ ένβςκ. Ώοηυ άνηεζε βζα κα ακηζζηναθεί ημ ηθίια ηαζ ηα ένβα κα ζοκεπζζημφκ πςνίξ άθθα απνυμπηα. ΢παξηηάηεο νπιίηεο Σμ 442 μ πμθζηζηυξ Θμοηοδίδδξ ελμζηναηίζηδηε ηαζ μ Πενζηθήξ ήηακ πζα μ απυθοημξ ηαζ αδζαθζθμκίηδημξ δβέηδξ ηδξ Ώεήκαξ - αθθά πάκηα αζνεηυξ.

31

1.05. Ζ Αζπαζία θαη ν Πεξηθιήο Σδκ πενίμδμ εηείκδ (ηάπμο ιεηαλφ 444 ηαζ 441 π.Υ.) μ Πενζηθήξ βκςνίγεζ ηδκ Ώζπαζία. Γζα ηδ γςή ηδξ Ώζπαζίαξ, υπςξ θέπεδηε ηαζ παναπάκς, λένμιε πμθφ θίβα πνάβιαηα, ηα πενζζζυηενα απυ εεαηνζημφξ ζοββναθείξ ηονίςξ ηςιζημφξ ηαζ απυ ζζημνζημφξ (υπζ ηδξ επμπήξ ηδξ). Πυζα απυ αοηά είκαζ αθήεεζα, πυζα είκαζ βναιιέκα απυ ιίζμξ ζημκ Πενζηθή ή ειπάεεζα πνμξ ηδκ Ώζπαζία, πυζα είκαζ εζηαζίεξ ή ιοεεφιαηα δεκ είκαζ δοκαηυκ κα εθεβπεμφκ. Π.π. μ Ώνζζημθάκδξ ζζπονίγεηαζ υηζ πνζκ εβηαηαζηαεεί ζηδκ Ώεήκα, είπε ιείκεζ βζα ηάπμζμ πνμκζηυ δζάζηδια ζηα Μέβανα υπμο άκμζλε πμνκείμ. Πάκηςξ ζηδκ Ώεήκα υπμο είπε ακμίλεζ ηδ ζπμθή ηδξ ζηδκ μπμία δίδαζηε ζε ημνίηζζα ηαθχκ μζημβεκεζχκ νδημνζηή ηαζ θζθμζμθία, δ Ώζπαζία ςξ «λέκδ» ήηακ εθεφεενδ απυ κμιζηέξ δεζιεφζεζξ ηαζ απαθθαβιέκδ απυ ηα ειπυδζα ζηδκ εηπαίδεοζδ ηαζ ηδκ ηέπκδ πμο παναδμζζαηά είπε επζαάθεζ ζηα ημνίηζζα ηδξ Ώεήκαξ, δ ακδνμηναημφιεκδ ημζκςκία ηδξ πυθδξ. Απηνπξνζσπνγξαθία ηεο Marie Bouliard, ε νπνία πνδάξεη σο Αζπαζία (1794) Ώοηά ηα ημνίηζζα δζρμφζακ βζα βκχζεζξ πένακ ηδξ ναπηζηήξ, ηδξ πθεηηζηήξ, ημο πμνμφ ηαζ ημο αοθμφ ή ηδξ ηζεάναξ, πμο ήηακ δ ζοκήεδξ εηπαίδεοζή ημοξ ηαζ δ Ώζπαζία, πκεφια εθεφεενμ ηαζ ακμζπηυ ήηακ πνυεοιδ κα ημοξ ηζξ δχζεζ. Δ ελαζνεηζηή ζηακυηδηά ηδξ ζημ δζάθμβμ, ηδκ θμβζηή ηαζ ημκ εοθναδή θυβμ, επδνέαζακ ηδκ αεδκασηή ημζκςκία ηαζ βνήβμνα είπε βίκεζ βκςζηή ζημοξ ηφηθμοξ ηςκ θμβίςκ, ηςκ ζοββναθέςκ, ηςκ ηαθθζηεπκχκ ηαζ ηςκ θζθμζυθςκ. ΢ημ ζαθυκζ ηδξ ζφπκαγακ πνμζςπζηυηδηεξ υπςξ μ κεανυξ ηυηε ΢ςηνάηδξ, μ Βονζπίδδξ, μ Ώκαλαβυναξ, μ Ώθηαιέκδξ, μ Φεζδίαξ, μ ΢μθμηθήξ, μ Δνυδμημξ ηαζ πμθθμί άθθμζ, πμο πήβαζκακ κα ζοκακηήζμοκ ηδκ υιμνθδ ιέημζημ, πμο ήηακ άνζζηδ ζηδκ ηέπκδ ηδξ θζθμλεκίαξ ηαζ ηδξ δζαζηέδαζδξ. Ζ Αζπαζία αλάκεζα ζε θηιόζνθνπο Ο Πθμφηανπμξ ακαθένεζ εηηυξ ηςκ άθθςκ υηζ δ Ώζπαζία δζέεεηε «ζπάκζα πμθζηζηή ζμθία». Ο Ξεκμθχκηαξ αεααζχκεζ υηζ μ ΢ςηνάηδξ μθείθεζ ζηδκ Ώζπαζία ηδκ δζαθεηηζηή ημο ιέεμδμ. Ο Πθάηςκαξ ζημ ζςηναηζηυ δζάθμβυ ημο Μελέμελνο, αάγεζ ημ ΢ςηνάηδ κα ζζπονίγεηαζ υηζ δ Ώζπαζία έπεζ θηζάλεζ πμθθμφξ νήημνεξ ιεηαλφ ηςκ μπμίςκ ημκ ίδζμ ηαζ ημκ Πενζηθή. Ο Πθάηςκαξ επίζδξ ακαθένεζ υηζ δ Ώζπαζία δζυνεςκε ημοξ θυβμοξ ημο Πενζηθή ηαζ αθήκεζ κα οπμκμδεεί υηζ αοηή ζοκέηαλε ημκ πενίθδιμ Δπηηάθην θυβμ, πμο εηθχκδζε μ ζηναηδβυξ ημκ πνχημ πνυκμ ημο Πεθμπμκκδζζαημφ πμθέιμο.

32

Ο Κζηένςκ ζημ ένβμ ημο De Inventione παναεέηεζ έκα παιέκμ (ζήιενα) δζάθμβμ βναιιέκμ απυ ημκ ιαεδηή ημο ΢ςηνάηδ ηαζ θζθυζμθμ Ώζζπίκδ, ζημκ μπμίμ ημκίγεηαζ δ ζηακυηδηα ηδξ Ώζπαζίαξ ζηδκ θμβζηή ηαζ ηδ ζμθζζηζηή:

Η Αζπαζία ζπδεηά κε ηελ ζύδπγν ηνπ Ξελνθώληα θαη ηνλ ίδην: «Πεο κνπ θπξία κνπ, αλ ε γεηηόληζζά ζνπ είρε θαιύηεξα ρξπζά θνζκήκαηα από ηα δηθά ζνπ, πνηα ζα πξνηηκνύζεο ηα δηθά ζνπ ή ηεο γεηηόληζζαο;». Απάληεζε: «Σεο γεηηόληζζαο». Η Αζπαζία επηκέλεη: «Τώξα, αλ απηή είρε αθξηβόηεξα, θνξέκαηα θαη άιια γπλαηθεία εμαξηήκαηα, ζα πξνηηκνύζεο ηα δηθά ζνπ ή ηα δηθά ηεο;». «Φπζηθά ηα δηθά ηεο» ε απάληεζε ηεο γπλαίθαο ηνπ Ξελνθώληα. Σξίηε εξώηεζε ηεο Αζπαζίαο: «Λνηπόλ ηώξα, αλ ε γεηηόληζζα είρε θαιύηεξνλ άληξα από απηόλ πνπ έρεηο, ηη ζα πξνηηκνύζεο ηνλ δηθό ζνπ ή ηνλ δηθό ηεο;». Δδώ ε γπλαίθα θνθθίληζε θαη δελ απάληεζε. Ο ηζηνξηθόο Ξελνθώλ

Η Αζπαζία ζηξάθεθε ζηνλ Ξελνθώληα θαη ηνλ ξώηεζε: «Πεο κνπ ζε παξαθαιώ Ξελνθώλ, αλ ν γείηνλάο ζνπ είρε θαιύηεξν άινγν από ην δηθό ζνπ πνην ζα πξνηηκνύζεο, ην δηθό ζνπ ή ην δηθό ηνπ;». Η απάληεζε ήηαλ «Σν δηθό ηνπ». Η Αζπαζία ξσηά θαη πάιη: «Κη αλ ν γείηνλάο ζνπ είρε θαιύηεξν αγξόθηεκα από ην δηθό ζνπ, πνην ζα πξνηηκνύζεο;», «Σν δηθό ηνπ θπζηθά» απάληεζε ρσξίο δηζηαγκό ν Ξελνθώληαο. Η Αζπαζία θάλεη ηελ ηξίηε εξώηεζε: «Κη αλ απηόο είρε θαιύηεξε θαη πην θηλεηζάηε γπλαίθα απ’ ηελ δηθή ζνπ, ζα πξνηηκνύζεο ηε δηθή ζνπ ή ηε δηθή ηνπ;». ΢ην ζεκείν απηό θαη ν Ξελνθώληαο έκεηλε ζησπειόο. Σόηε κίιεζε ε Αζπαζία: «Μηα θαη νη δπν ζαο απνθύγαηε λα κνπ πείηε ην κόλν πξάγκα πνπ ζα ΄ζεια λα αθνύζσ, ζα ζαο πσ εγώ ηη ζθέθηεζηε. Καη εζύ θπξία κνπ ζα ήζειεο ηνλ θαιύηεξν ζύδπγν θαη εζύ Ξελνθώληα ζα επηζπκνύζεο ηελ πην θηλεηζάηε ζύδπγν. Γηα ηνύην – εθηόο αλ παξαδερζείηε όηη δελ ππάξρεη θαιύηεξνο ζύδπγνο ή πην θηλεηζάηε γπλαίθα ζηε γε - ζα είζηε πάληα ζε ζέζε λα αλαξσηηέζηε αλ εζύ είζαη ν θαιύηεξνο ζύδπγνο ηεο πην θαιήο ζπδύγνπ θαη εζύ θπξία κνπ αλ παληξεύηεθεο ηνλ θαιύηεξν ησλ αλδξώλ». ΐέααζα ημ πζεακυηενμ είκαζ υηζ μ δζάθμβμξ είκαζ απμηφδια ηδξ θακηαζίαξ ημο Ώζζπίκδ, ιζαξ ηαζ μ Ξεκμθχκ ηδκ επμπή ηδξ Ώζπαζίαξ ήηακ παζδανέθζ ηαζ μ Ώζζπίκδξ ιυθζξ ηνία πνυκζα ιεβαθφηενυξ ημο, αθθά δείπκεζ ηαεανά πυζμ ζζπονή ήηακ δ θήιδ ηδξ Ώζπαζίαξ, αηυια ηαζ πμθθά πνυκζα ιεηά ημ εάκαηυ ηδξ. Σδκ επμπή ηδξ βκςνζιίαξ ημοξ μ Πενζηθήξ ήηακ πζα πεκδκηάνδξ ηαζ ανζζηυηακ ζημ απυβεζμ ηδξ πμθζηζηήξ ημο ζζπφμξ ηαζ δ Ώζπαζία ιυθζξ πμο πθδζίαγε ηα είημζζ πέκηε. Δ δδιμηναηία ήηακ πθέμκ εδναζςιέκδ, μ Αδθζαηή ζοιιαπία είπε μοζζαζηζηά αθθάλεζ ζε Ώεδκασηή δβειμκία, ηα βνάιιαηα, δ θζθμζμθία, μζ επζζηήιεξ ηαζ μζ ηέπκεξ είπακ ακαπηοπεεί ζε πμθφ ορδθά επίπεδα ιε ηδ ζοζζχνεοζδ ζηδκ πυθδ ηυζςκ λέκςκ, αθθά ηαζ ηδκ ακάδεζλδ πμθθχκ

33

Ώεδκαίςκ επζζηδιυκςκ, ηαθθζηεπκχκ ηαζ πμζδηχκ. Σα ιεβάθα ένβα πμο εα άθθαγακ ηδκ υρδ ηδξ πυθδξ είπακ απμθαζζζηεί ηαζ ρδθζζηεί ηαζ ιυθζξ άνπζγακ κα οθμπμζμφκηαζ. Λέβεηαζ υηζ μ Πενζηθήξ άημοζε βζα πνχηδ θμνά κα βίκεηαζ θυβμξ βζα ηδ κεανή ιέημζημ απυ ηδκ Μίθδημ, υηακ είδε έκα άβαθια ηδξ Ώθνμδίηδξ ζημ ενβαζηήνζ ημο Φεζδία. Ήηακ δδιζμφνβδια ημο Ώθηαιέκδ, ιαεδηή ημο Φεζδία. Ο Πενζηθήξ νχηδζε ημκ βθφπηδ «Πμζα βοκαίηα ήηακ ημ πνυηοπμ (ιμκηέθμ) βζ‟ αοηυ ημ άβαθια;» ηαζ πήνε ηδκ απάκηδζδ απυ ημκ Φεζδία υηζ ήηακ δ Ώζπαζία, ιζα κέα ημπέθα απυ ηδκ Εςκία. Ο Πεξηθιήο ζε ζύγρξνλν θέξκα ησλ είθνζη δξαρκώλ Βίκαζ πμθφ πζεακυ θμζπυκ, μ Πενζηθήξ ζοκμδεουιεκμξ απυ ημκ Φεζδία ή ημκ Ώθηαιέκδ ή ηάπμζμκ άθθμκ απυ ημοξ ζοκήεεζξ επζζηέπηεξ ηδξ Ώζπαζίαξ, κα ανέεδηε ηζ αοηυξ έκα ανάδο ζημ ζαθυκζ ηδξ κεανήξ ιεημίημο βζα ηδκ μπμία είπε θνυκηζζε πζα κα ιάεεζ ανηεηά. Βηεί είδε πμθθμφξ απυ ημοξ επχκοιμοξ πμζδηέξ, ηαθθζηέπκεξ αηυια ηαζ θζθμζυθμοξ κα ζογδηάκε, κα απαββέθθμοκ ή ηαζ κα δζαθςκμφκ, αθθά αοηυ πμο ημο πνμηάθεζε γςδνή εκηφπςζδ ήηακ υηζ δ Ώζπαζία, υπζ ιυκμ άημοβε, αθθά ημ ζδιακηζηυηενμ, είπε άπμρδ βζα υθα ηα εέιαηα πμο αθμνμφζακ ηδκ ηέπκδ, ηδ θζθμζμθία, ηδκ πμίδζδ, αηυια ηαζ ηδκ πμθζηζηή. Καζ ηζξ απυρεζξ ηδξ ηζξ οπμζηήνζγε ιε εζθζηνζκέξ πάεμξ ηαζ πεζζηζηά επζπεζνήιαηα. Ήηακ πνάβιαηζ απίεακμ ςξ ηαζ αδφκαημκ, κα ανζζηυηακ έζης ηαζ ιζα εοοπυθδπηδ Ώεδκαία πμο κα ιπμνμφζε κα ιζθήζεζ ςξ ίζδ πνμξ ίζμκ ιε υθμοξ αοημφξ ημοξ δζαηεηνζιέκμοξ άκηνεξ ηαζ ιάθζζηα ιε ηυζμ πθαηεζά ιυνθςζδ ζε ηυζδ πμζηζθία εειάηςκ. Οζ Ώεδκαίεξ ζφγοβμζ – πθςιέξ βζαηί δεκ ηζξ έαθεπε πμηέ ζπεδυκ μ ήθζμξ - ηαηά ηακυκα δεκ είπακ ζδέα βζα ηακέκα εέια, πένακ ηδξ φθακζδξ ηδξ πθεηηζηήξ, θίβςκ ζημζπείςκ ιμοζζηήξ, ηδξ ζοκηήνδζδξ ημο ζπζηζμφ ηαζ ηδξ ακαηνμθήξ ηςκ παζδζχκ. ΋πζ αέααζα υηζ έθηαζβακ αοηέξ, αθθά δ αοζηδνχξ ακδνμηναηζηή αεδκασηή δδιμηναηία ηζξ είπε ηαηαδζηάζεζ ζε νυθμ κμζημηονάξ ηαζ ηαεανά ακαπαναβςβζηυ. Σζξ είπε επίζδξ ηαηαδζηάζεζ κα ιείκμοκ ακεηπαίδεοηεξ, πςνίξ ζημζπεζχδεζξ βκχζεζξ, ηθεζζιέκεξ ζημ βοκαζηςκίηδ ιε ιυκδ ημοξ απαζπυθδζδ ηζξ πνμθήρεζξ, ηδκ θνμκηίδα ηςκ παζδζχκ ηαζ ηδκ θαηνεία ηςκ εεχκ. Ζ ηξνθόο παξαδίλεη ην παηδί ζηε κεηέξα Σα ιμκαδζηά επαββέθιαηα πμο ιπμνμφζακ κα ελαζηήζμοκ μζ βοκαίηεξ ζηδκ Ώεήκα, ήηακ αοηά ηδξ ηνμθμφ, ηδξ ιαίαξ ηαζ ηδξ πνμικήζηναξ, δδθαδή ηδξ πνμλεκήηναξ. Σα δομ πνχηα εεςνμφκηακ επαββέθιαηα ζεααζηά, ημ ηνίημ υπζ ζδζαίηενα βζαηί μ νυθμξ ηδξ εφιζγε ηδκ πνμαβςβυ ή ηδκ ιαζηνμπυ. Οφηςξ ή άθθςξ ιζα βοκαίηα βζα κα οπμπνεςεεί κα ελαζηήζεζ επάββεθια, πνμενπυηακ απυ θηςπή μζημβέκεζα. Ο Πενζηθήξ άνπζζε κα βίκεηαζ εαιχκαξ ημο ζαθμκζμφ ηδξ Ώζπαζίαξ ηαζ δεκ άνβδζε κα ηαηαθάαεζ υηζ ήηακ ενςηεοιέκμξ ιαγί ηδξ. Ώθθά ηαζ δ Ώζπαζία δεκ

34

έηνοαε ηδκ πνμηίιδζή ηδξ βζ‟ αοηυκ ημκ επζθακή, χνζιμ πμθζηζηυ ιε ηζξ ζηένεεξ απυρεζξ ηαζ ημ ςναίμ, πανά ηδκ δθζηία ημο, πανμοζζαζηζηυ. Με θίβα θυβζα ζφκημια έβζκακ γεοβάνζ. Δ Ώζπαζία εβηαηαζηάεδηε ηαζ ζογμφζε ςξ παθθαηίδα ζημ ζπίηζ ημο Πενζηθή, πανά ηδκ ειθακή δοζανέζηεζα ημο ιεβαθφηενμο βζμο ημο Ξακείππμο, μ μπμίμξ έηζζ ηζ αθθζχξ δεκ ηα πήβαζκε πμηέ ηαθά ιε ημκ παηένα ημο. Αεκ λένμοιε ακ πακηνεφηδηακ, ακ ηαζ αοηυ είκαζ ιάθθμκ απίεακμ, βζαηί δ Ώζπαζία ήηακ ιέημζημξ ηαζ μ βάιμξ – ακ βζκυηακ – δφζημθα εα ήηακ ακεηηυξ ηαζ μφηςξ ή άθθςξ δεκ ήηακ κυιζιμξ, ηα δε παζδζά ημοξ δεκ εα ακαβκςνίγμκηακ ςξ Ώεδκαίμζ πμθίηεξ, ζφιθςκα ιε ημ κυιμ πμο είπε πνμηείκεζ ημ 451 μ ίδζμξ μ Πενζηθήξ! ΋ιςξ, μζ ημζκμί ημοξ θίθμζ επζδμηίιαζακ αοηή ηδ ζπέζδ ηαζ μ ΢ςηνάηδξ είπε υηζ αοηυξ μ δεζιυξ πάληξεςε ηελ ραξά κε ηε ζύλεζε. Με εοπανίζηδζδ άνπζζακ ηαζ πάθζ κα ζοπκάγμοκ, αοηή ηδ θμνά ζημ ζπίηζ ημο Πενζηθή ηαζ κα ζοκεπίγμοκ κα ζογδηάκε βζα πμθζηζηά ηαζ ημζκςκζηά εέιαηα, κα θζθμζμθμφκ, κα πνμηείκμοκ, κα δζααάγμοκ πμίδζδ, δνάιαηα ή ζζημνία. Σμ ζπίηζ αοηυ έβζκε ημ πκεοιαηζηυ ηαζ πμθζηζζηζηυ ηέκηνμ ηδξ Ώεήκαξ. Ο δξακαηηθόο πνηεηήο ΢νθνθιήο ήηαλ θνηλόο θίινο ηεο Αζπαζίαο θαη ηνπ Πεξηθιή ΢ημοξ ζοκήεεζξ επζζηέπηεξ ημο ζαθμκζμφ ηδξ Ώζπαζίαξ, πνμζηέεδηακ ηχνα ηζ άθθμζ, υπςξ μζ γςβνάθμζ Παννάζζμξ ηαζ Γεφλζξ, μ βθφπηδξ Ώθηαιέκδξ, μ αζηνμκυιμξ Μέηςκ, μ ζηναηδβυξ Μέκζππμξ, μ θζθυζμθμξ Πνςηαβυναξ, μ κεανυξ ηυηε ζζημνζηυξ Θμοηοδίδδξ μ Οθυνμο ηαζ πμθθμί άθθμζ. Τπήνλακ ηαζ θίβμζ ημθιδνμί πμο ένπμκηακ ιε ηζξ βοκαίηεξ ημοξ, μζ μπμίεξ ιάθζζηα παναημθμοεμφζακ ηζξ ζογδηήζεζξ ιε εκδζαθένμκ. Δ Ώζπαζία ανήηε εοηαζνία κα θέεζ ηζξ απυρεζξ ηδξ βζα ηδκ βοκαίηα ζηδκ Ώεήκα. Λέβεηαζ ιάθζζηα υηζ μνζζιέκεξ απυ ηζξ απυρεζξ αοηέξ, μ (ιζζμβφκδξ) Βονζπίδδξ ηζξ έααθε ζημ ζηυια ηδξ Μήδεζαξ ζηδκ μιχκοιδ ηναβςδία ημο. Πξνηνκή ηεο Αζπαζίαο, ζην Μνπζείν ηεο ΢κύξλεο Δ ζοιαίςζδ ηδξ Ώζπαζίαξ ιε ημκ Πενζηθή ηδκ ακααάειζζε ζηδκ εέζδ ηδξ «πνχηδξ ηονίαξ» ηδξ Ώεήκαξ ηαζ ηδξ επέηνερε κα παίγεζ απμθαζζζηζηυ νυθμ ζηα πμθζηζηά πνάβιαηα ηδξ πυθδξ. Οζ θίθμζ ημο Πενζηθή ηδξ απμδίδμοκ ημκ ζεααζιυ ηαζ ηδκ ηζιή ηδξ πναβιαηζηήξ ζογφβμο. ΋ιςξ βζα ημοξ πμθζηζημφξ ημο επενμφξ δ Ώζπαζία είκαζ ιζα λέκδ, ιζα ιέημζημξ ηαζ εηαίνα ηαζ ηχνα δεκ είκαζ ηίπμηε παναπάκς απυ ενςιέκδ, παθθαηίδα ημο Πενζηθή. Αεκ άνβδζακ κα λεζπάζμοκ μζ ηαηδβμνίεξ, μζ ιμιθέξ ηαζ μζ ζοημθακηίεξ βζ‟ αοηήκ ηαζ ανβυηενα αημθμφεδζακ εκμνπδζηνςιέκα πονά εκακηίμκ ηδξ ηαζ εκακηίμκ ηςκ θίθςκ ηαζ ζοκενβαηχκ ημο Πενζηθή. Δ πνχηδ αθμνιή δυεδηε ιε ημκ ΢αιζαηυ πυθειμ. Σμ 440 δομ πυθεζξ δ ΢άιμξ ηαζ δ Μίθδημξ πμο ακήηακ ζηδ Αδθζαηή ΢οιιαπία, ήνεακ ζε έκμπθδ νήλδ βζα ημκ έθεβπμ ιζαξ ιζηνήξ ζςκζηήξ πυθδξ, ηδξ Πνζήκδξ. Οζ ΢άιζμζ κίηδζακ ημοξ Μζθήζζμοξ, μζ μπμίμζ γήηδζακ ηδκ δζαζηδζία ή ηαζ ηδκ επέιααζδ ηδξ Ώεήκαξ βζα κα 35

θοεεί δ δζαθμνά ημοξ. Δ Ώεήκα γήηδζε απυ ηδ Μίθδημ ηαζ ηδ ΢άιμ κα ζηείθμοκ πνεζαεοηέξ, χζηε κα εηδζηαζεεί δ δζαθμνά ημοξ ζημκ Άνεζμ Πάβμ, ζφιθςκα ιε ημ ηαηαζηαηζηυ ηδξ ΢οιιαπίαξ ηδξ Αήθμο. ΋ιςξ ζηδ ΢άιμ είπακ επζηναηήζεζ μζ μθζβανπζημί μζ μπμίμζ (ηαζ ιε ηδκ αμήεεζα ημο πενζζημφ πνοζμφ), έδζςλακ ημο δδιμηναηζημφξ, ηήνολακ ημ κδζί ακελάνηδημ ηαζ απέννζρακ ηζξ αεδκασηέξ πνμηάζεζξ. Μάθζζηα άνπζζακ κα εημζιάγμοκ πονεηςδχξ ζζπονυ ζηυθμ, ιε ζηυπμ κα πάνμοκ απυ ηδκ Ώεήκα ηδκ καοηζηή οπενμπθία ζημ Ώζβαίμ. Γζα ηδκ Ώεήκα ήηακ πθέμκ γήηδια βμήηνμο δ επζαμθή ηδξ «ηάλδξ» ζηδ ΢άιμ, ηαεχξ οπήνπε ηίκδοκμξ κα ηδκ ιζιδεμφκ ηαζ άθθεξ πυθεζξ ηαζ κα ηεεεί ζε αιθζζαήηδζδ ηαζ δ Αδθζαηή ζοιιαπία, ημ ηαηαζηαηζηυ ηδξ ηαζ θοζζηά, ηαζ δ αεδκασηή πνςημηαεεδνία. ΢ηδκ εηζηναηεία δβήεδηακ μ Πενζηθήξ ηαζ εκκέα αηυια ζηναηδβμί. Μεηαλφ αοηχκ ήηακ ηαζ μ ΢μθμηθήξ, μ μπμίμξ ιυθζξ πνζκ θίβμοξ ιήκεξ είπε πνςηεφζεζ ζηα Αζμκφζζα ιε ηδκ ηναβςδία ημο Αληηγόλε ηαζ ήηακ ζδζαίηενα αβαπδηυξ ζημκ αεδκασηυ θαυ. μ μπμίμξ ημκ ελέθελε ζηναηδβυ. Ο αεδκασηυξ ζηυθμξ ζοβηνμφζηδηε ζε ιζα αζιαηδνυηαηδ καοιαπία ιε ημκ ζηυθμ ηδξ ΢άιμο. Ο πνιηνξθεηηθόο θξηόο ήηαλ εθεύξεζε ηνπ Κιαδνκέληνπ κεραληθνύ Αξηέκσλνο Ώημθμφεδζε ιζα παναηεηαιέκδ πμθζμνηία εκκέα πενίπμο ιδκχκ. ΢ηδκ επζηοπή βζα ημοξ Ώεδκαίμοξ έηααζδ ηδξ πμθζμνηίαξ ζοκέααθε πμθφ μ ιδπακζηυξ Αξηέκσλ απυ ηζξ Κθαγμιεκέξ, βκςζηυξ βζα ηδκ ζηακυηδηά ζηδκ ηαηαζηεοή πμθζμνηδηζηχκ ιδπακχκ. ΢ηδκ πμθζμνηία ηδξ ΢άιμο πνδζζιμπμζήεδηακ βζα πνχηδ θμνά μζ θξηνί ηαζ μζ ρειώλεο εθεονέζεζξ ημο Ώνηέιςκμξ. Μεηά απυ ζεεκανή ακηίζηαζδ δ ΢άιμξ έπεζε, ηα ηείπδ ηδξ ηαηεδαθίζηδηακ ηαζ ηα πθμία ηδξ παναδυεδηακ ζημοξ Ώεδκαίμοξ. Βπίζδξ ημ κδζί οπμπνεχεδηε ζηδκ ηαηααμθή 1000 ηαθάκηςκ ςξ πμθειζηή απμγδιίςζδ. Οζ αζπιάθςημζ ΢αιζχηεξ ζθναβίζηδηακ ζημ ιέηςπμ ιε ιζα ΢άιαζκα8. Ήηακ ακηαπυδμζδ βζα ημ ζθνάβζζια ζημ ιέηςπμ ηςκ Ώεδκαίςκ αζπιαθχηςκ ιε ιζα βθαφηα (ημοημοαάβζα) απυ ημοξ ΢αιζχηεξ. Ώιέζςξ ιεηά μ Πενζηθήξ ηαηέπκζλε έκα επακαζηαηζηυ ηίκδια ζημ ΐογάκηζμ ηαζ μζ κζηδηέξ Ώεδκαίμζ επέζηνερακ ζημκ Πεζναζά, υπμο έβζκακ δεηημί ιε ιεβάθεξ ηζιέξ απυ ημοξ πμθίηεξ. Ώθθά οπήνλακ πμθθμί πμο πνμζήρακ ηδκ ηαηδβμνία ζηδκ Ώζπαζία υηζ αοηή οπμηίκδζε ημκ Πενζηθή κα δζμνβακχζεζ ηδκ εηζηναηεία ηδξ ΢άιμο βζα κα αμδεδεεί δ ζδζαίηενδ παηνίδα ηδξ, δ Μίθδημξ. Σδκ ηαηδβυνδζακ υηζ επδνεάγεζ πμθζηζηά ημκ ζφκηνμθυ ηδξ, αοηή ιζα βοκαίηα λέκδ ηαζ υπζ αιέιπηςκ δεχκ. Βπίζδξ δ ζοκηδνδηζηή πανάηαλδ άζηδζε ιμιθή ζημκ Πενζηθή υηζ ιε ηδκ εηζηναηεία αοηή ζηυηςζε Έθθδκεξ, ακηίεεηα ιε ημκ Κίιςκα μ μπμίμξ εηζηνάηεοε πάκηα ηαηά ηςκ Πενζχκ.

8

Η ΢άκαηλα ήηαλ πινίν ηεο ΢άκνπ πνπ είρε ζηελ πξώξα ηνπ έλα θεθάιη θάπξνπ. Καηαζθεπάζηεθε γηα πξώηε θνξά από ηνλ ηύξαλλν ηεο ΢άκνπ Πνιπθξάηε.

36

Έκαξ απυ ημοξ θακαηζηυηενμοξ επενμφξ ημο Πενζηθή ήηακ ηαζ μ Γηνπείζεο, ζενέαξ ημο Βνεπεείμο, μπαδυξ ηδξ μθζβανπζηήξ πανάηαλδξ, πνδζιμθυβμξ ηαζ αοηυηθδημξ οπεναζπζζηήξ ηςκ δεχκ ηαζ ηδξ ενδζηεοηζηήξ πίζηδξ. Ο Αζμπείεδξ πέηοπε κα ρδθζζηεί απυ ηδκ Βηηθδζία ημο Αήιμο κυιμξ ιε ημκ μπμίμ ιπμνμφζε κα αζηδεεί «εζζαββεθία»9 ηαηά εηείκςκ πμο πνμπαβάκδζγακ ή πνμζπαεμφζακ κα πνμζδθοηίζμοκ πμθίηεξ ζηδ θαηνεία λέκςκ εεχκ, είηε επζπεζνμφζακ ηδκ εβηαηάθεζρδ ημο Αςδεηαεέμο ή αηυια δίδαζηακ εεςνίεξ βζα ηα θοζζηά θαζκυιεκα, ζδζαίηενα ηα μονάκζα ακηζηείιεκα. Ο κυιμξ πνυαθεπε εακαηζηή ηαηαδίηδ βζα υπμζμκ δεκ δεπυηακ ημοξ εεμφξ ηδξ πυθδξ. Με αοηυ ημ κυιμ δζχπεδηακ δζηαζηζηά πμθθμί, ιεηαλφ ηςκ μπμίςκ μ Ώκαλαβυναξ, μ Πνυδζημξ μ Κείμξ ηαζ αοηυξ αηυια μ ΢ςηνάηδξ. Ο ΢σθξάηεο ζε αληίγξαθν έξγνπ ηνπ Λπζίππνπ (Μνπζείν ηνπ Λνύβξνπ) Μεηά ημκ πυθειμ ηδξ ΢άιμο, μ Πενζηθήξ αθμζζχεδηε ζηδκ επίαθερδ ηαζ παναημθμφεδζδ ηςκ ένβςκ ηδξ Ώηνυπμθδξ. Σμ υκεζνυ ημο ήηακ κα βίκμοκ καμί ηαζ δδιυζζα ηηίνζα ακηάλζα ημο ηθέμοξ ηαζ ηδξ ζζπφμξ ηδξ Ώεήκαξ. Έπμκηαξ δίπθα ημο ηδκ Ώζπαζία, ζπεδυκ ηαεδιενζκά επζζηεπηυηακ ηα ενβμηάλζα ηδξ Ώηνυπμθδξ ηαζ ηα ενβαζηήνζα ημο Φεζδία ηαζ ηςκ άθθςκ ηαθθζηεπκχκ πμο είπακ ακαθάαεζ ηδκ δζαηυζιδζδ ημο Πανεεκχκα ηαζ ηςκ άθθςκ ηηζνίςκ. Σμ επζηεθείμ πμο είπε επζθεβεί ήηακ άνζζημ, δ αθνυηνεια ηςκ επζζηδιυκςκ, ιδπακζηχκ, ανπζηεηηυκςκ, γςβνάθςκ ηαζ βθοπηχκ ηδξ επμπήξ. Καθθζηεπκζηυξ ζφιαμοθμξ, επυπηδξ ηαζ ζοιπαναζηάηδξ ημο Πενζηθή ήηακ μ μναιαηζζηήξ Φεζδίαξ, μ μπμίμξ ζφιθςκα ιε ημκ Πθμφηαπμ: «πάληα δηείπε θαη πάλησλ επίζθνπνο ήλ». Δ Ώεήκα ιεηααθήεδηε βνήβμνα ζ‟ έκα απένακημ ενβαζηήνζ. Σενάζηζεξ άιαλεξ ημοααθμφζακ ηαεδιενζκά ιάνιανμ απυ ηδκ Πεκηέθδ. Ζ Αζπαζία θαη ν Πεξηθιήο ζην εξγαζηήξη ηνπ Φεηδία Ώπυ ημκ Πεζναζά έθηακακ μζ παναββεθίεξ ζε ιέηαθθα, λφθμ, εθεθακηυδμκημ ηαζ άθθα οθζηά. Οζημδυιμζ, ιδπακζημί, ανπζηέηημκεξ, λοθμονβμί, ημνκεοηέξ, παθημπθάζηεξ, γςβνάθμζ, επζπνοζςηέξ ηαζ εηαημκηάδεξ άθθμζ ηεπκίηεξ, επαββεθιαηίεξ ηαζ δμφθμζ, έδζκακ ηαεδιενζκά ημ πανυκ ζηα ενβμηάλζα ηδξ Ώηνυπμθδξ ηαζ αθθμφ. Ο Εηηίκμξ ηζ μ Καθθζηνάηδξ έηακακ ηα ζπέδζα ηαζ ηδκ ηαηαζηεοή ημο Πανεεκχκα. Ήηακ έκαξ ιεβαθυπνεπμξ καυξ δςνζημφ νοειμφ, θηζαβιέκμξ ελ μθμηθήνμο απυ θεοηυ πεκηεθζηυ ιάνιανμ, φρμοξ πενίπμο 19 ιέηνςκ, βζα κα πςνέζεζ ημ ηενάζηζμ πνοζεθεθάκηζκμ άβαθια ηδξ Αζελάο Παξζέλνπ ένβμ ημο Φεζδία. Ώπυ ημκ Φεζδία ηαζ ημοξ ζοκενβάηεξ ημο έβζκε ηαζ δ δζαηυζιδζδ ηδξ 9

Δηζαγγειία, δειαδή θαηαγγειία ή ζσζηόηεξα κήλπζε.

37

γςθυνμο ημο Πανεεκχκα. Ήηακ ακάβθοθδ πανάζηαζδ ιήημοξ 160 ιέηνςκ ηαζ φρμοξ εκυξ ιέηνμο, πμο ακαπαναζημφζε ηδκ πμιπή ηςκ Πακαεδκαίςκ ηαζ ηδκ απμηεθμφζακ 360 ακενχπζκεξ ιμνθέξ ηαζ 250 γχα. ΢ηα αεηχιαηα θζθμηεπκήεδηακ ζηδκέξ απυ ηδκ εθθδκζηή ιοεμθμβία. Ο Καθθζηνάηδξ επίζδξ ζπεδίαζε ηαζ έπηζζε ημκ ημιρυ καυ ηδξ Ώπηένμο Νίηδξ ζε ζςκζηυ αοηή ηδ θμνά νοειυ. ΢ηδκ γςθυνμ ημο έαθεπε ηακείξ ακαπανάζηαζδ ηδξ ιάπδξ ηςκ Πθαηαζχκ. Ο ανπζηέηημκαξ Φζθμηθήξ απυ ηζξ Ώπανκέξ ήηακ μ δδιζμονβυξ πενίθδιμο Βνεπεείμο, ζδιείμ υπμο ηαηάθδβε δ πμιπή ηςκ Πακαεδκαίςκ. Ο ιζζυξ καυξ ήηακ ζςκζημφ νοειμφ ηαζ ήηακ αθζενςιέκμξ ζηδκ Αζελά Πνιηάδα10 ηαζ μ άθθμξ ιζζυξ ήηακ δςνζημφ νοειμφ ηαζ ήηακ αθζενςιέκμξ ζημκ Πμζεζδχκα. Σμ υκμιά ημο πήνε απυ ημκ ιοεζηυ ααζζθζά ηδξ Ώεήκαξ Βνεπεέα. ΢ημ Βνεπεείμ ανζζηυηακ ηα ζδιάδζα ημο αβχκα ηδξ Ώεδκάξ ιε ημκ Πμζεζδχκα ηαζ δ ζενή εθζά. Μέζα ζημ καυ οπήνπε ημ λυακμ ηδξ Ώεδκάξ ηαηαζηεοαζιέκμ απυ λφθμ εθζάξ. Βπίζδξ ημ Βνεπεείμ δζαημζιμφζακ ηα αβάθιαηα έλζ ημνζηζζχκ ελαζνεηζηήξ ηέπκδξ, μζ πενίθδιεξ Καξπάηηδεο, πμο ηζξ θζθμηέπκδζε μ βθφπηδξ Καθθίιαπμξ. Μηα από ηηο Καξπάηηδεο Σα Πνμπφθαζα ήηακ ημ ανζζημονβδιαηζηυ ένβμ ημο Μκδζζηθή, θηζαβιέκα ηζ αοηά ελ μθμηθήνμο απυ ιάνιανμ. Μζα πηένοβα ηςκ Πνμποθαίςκ έβζκε πζκαημεήηδ ηδκ μπμία ζηυθζγακ εαοιάζζμζ πίκαηεξ, θζθμηεπκδιέκμζ απυ ημκ γςβνάθμ Πμθφβκςημ. Σέθμξ ζηα Πνμπφθαζα ημπμεεηήεδηε ημ ηενάζηζμ άβαθια, φρμοξ 11 ιέηνςκ, ηδξ Αζελάο Πξνκάρνπ11, ένβμ ηζ αοηυ ημο Φεζδία, ηαηαζηεοαζιέκμ απυ μνείπαθημ (ιπνμφκηγμ) ηςκ θαθφνςκ ηδξ ιάπδξ ημο Μαναεχκα, βζα κα ηζιήζεζ ημοξ Μαναεςκμιάπμοξ. Λέβεηαζ υηζ δ άηνδ ημο δυναημξ ηαζ δ ημνοθή ημο ηνάκμοξ ηδξ εεάξ, ήηακ μναηά υηακ πθδζίαγε έκα πθμίμ ζημκ Πεζναζά πθέμκηαξ απυ ημ ΢μφκζμ. Μαγί ιε ηα ιεβάθα ένβα ηδξ Ώηνυπμθδξ, δ Ώεήκα ζημθίζηδηε ιε ημ Λφηεζμ βοικαζηήνζμ, ζηζξ υπεεξ ημο Εθζζμφ ηαζ ημ υιμνθμ ηαζκμφνβζμ Χδείμ, ζηα κυηζα ηδξ Ώηνυπμθδξ, ζημ μπμίμ βίκμκηακ ιμοζζημί αβχκεξ ζημ ηναβμφδζ, ζηδκ ηζεάνα ηαζ ζημκ αοθυ. Σα Πξνπύιαηα ηεο Αθξόπνιεο ήηαλ έξγν ηνπ Μλεζηθιή Σα εβηαίκζα ημο Πανεεκχκα έβζκακ πακδβονζηά ηαζ πζθζάδεξ πμθίηεξ ηδξ Ώεήκαξ ζοβηεκηνχεδηακ κα εαοιάζμοκ ημ κέμ ηυζιδια ηδξ πυθδξ ημοξ. ΋ιςξ μζ ηναοβέξ βζα ηαηαζπαηάθδζδ ημο δδιμζίμο πνήιαημξ, αθθά ηαζ ημο πνήιαημξ ηςκ ζοιιάπςκ, έβζκακ εκημκυηενεξ απυ ημοξ ζοκηδνδηζημφξ ακηζπάθμοξ ημο Πενζηθή ηαζ ηονίςξ απυ ημκ Αζμπείεδ ηαζ ηδκ αδεθθή ημο Κίιςκα, ηδκ Βθπζκίηδ, μζ μπμίμζ δεκ έπακακ 10 11

Αζελά Πνιηάο, δειαδή Αζελά πνιηνύρνο, πξνζηάηηδα ηεο πόιεο ηεο Αζήλαο Αζελά Πξόκαρνο, δειαδή ππέξκαρνο, ππεξαζπηζηήο ηεο πόιεο

38

εοηαζνία κα ηαηδβμνήζμοκ ημκ ζηναηδβυ ηαζ ηδκ ιέημζημ παθθαηίδα ημο. Οζ μθζβανπζημί οπμζηήνζγακ υηζ είκαζ ακάλζμ βζα ηδκ Ώεήκα κα ζημθίγεηαζ ζακ θζθάνεζηδ βοκαίηα ηαζ υηζ υθα αοηά βίκμκηακ βζα κα ζηακμπμζδεμφκ μζ θζθμδμλίεξ ημο Πενζηθή ηαζ δ ιαηαζμδμλία ηδξ Ώζπαζίαξ. Ο Πενζηθήξ υιςξ αδζαθμνμφζε, ηαεχξ είπε ηδκ θασηή οπμζηήνζλδ ηαζ ζοιπανάζηαζδ ηαζ δεκ έπακε εοηαζνία κα δείπκεζ ιε ηάεε ηνυπμ ηδκ αβάπδ ημο ζηδκ Ώζπαζία. Οζ βείημκεξ παναημθμοεμφζακ ηάεε ηίκδζδ ηαζ υηζ ηζ ακ βζκυηακ ζημ ζπίηζ ιαεεφμκηακ αιέζςξ απυ αοημφξ ή απυ ημοξ δμφθμοξ μζ μπμίμζ ιεηέθενακ ηζξ ζηυνπζεξ ζογδηήζεζξ ηδξ Ώζπαζίαξ ιε ημκ Πενζηθή ή ιε ηζξ θίθεξ ηδξ ή ιε ημοξ ηαθεζιέκμοξ ηδξ. Έηζζ ιαεεφηδηε υηζ μ Πενζηθήξ ηάεε πνςί πμο έθεοβε ηδκ θζθμφζε ιε αβάπδ ηαζ ημ ίδζμ έηακε ηζ υηακ επέζηνεθε ζημ ζπίηζ ημοξ. Γεκζηά ζοιπενζθενυηακ ζηδκ Ώζπαζία ςξ ίζμξ πνμξ ίζδ, πνάβια πμο ζηακδάθζγε ημοξ Ώεδκαίμοξ, πμο πίζηεοακ αηνάδακηα υηζ δ εέζδ ηδξ βοκαίηαξ ήηακ ιυκμ ζημκ βοκαζηςκίηδ. ΋θμζ πζα ήλενακ υηζ πνζκ εηθςκήζεζ ηάπμζμ θυβμ μ Πενζηθήξ, ημκ είπε ζογδηήζεζ ιε ηδκ Ώζπαζία, είπε αημφζεζ ηζξ παναηδνήζεζξ ή ηζξ οπμδείλεζξ ηδξ ηαζ αοηή υπζ ζπάκζα πνυζεεηε ή αθαζνμφζε ηιήιαηα ηδξ μιζθίαξ ημο, ακάθμβα ιε ηζξ απυρεζξ ηδξ. Ώπυ αοηέξ ηζξ πθδνμθμνίεξ, πμο ιεηαθένμκηακ απυ ζηυια ζε ζηυια, πμθθέξ θμνέξ παναθμοζηςιέκεξ ή παναπμζδιέκεξ, έθηαζακ ζημ ζδιείμ κα ηαηδβμνμφκ ημκ Πενζηθή υηζ απθχξ εηθςκμφζε θυβμοξ βναιιέκμοξ απυ ηδκ Ώζπαζία. Ο Πεξηθιήο εθθσλεί ιόγν ζηελ Πλύθα ΋θα αοηά ήηακ αμφηονμ ζημ ρςιί ηςκ ηςιςδζμβνάθςκ, μζ μπμίμζ ζαηίνζγακ – πμθθέξ θμνέξ ιε ηαηεκηνέπεζα ηαζ ηαηυπζζηα – ηδ ζπέζδ ημο δβέηδ ηδξ πυθδξ ημοξ ιε ηδκ ιέημζημ απυ ηδκ Εςκία. Πνςημζηαημφζε μ Σδθεηθείδδξ, πμο ακήηε ζηδκ μθζβανπζηή πανάηαλδ αθθά δεκ πήβαζκακ πίζς ηαζ μζ άθθμζ ηςιςδζμβνάθμζ υπςξ μ Κναηίκμξ, μ Ένιζππμξ, μ Βφπμθζξ ηαζ άθθμζ. Συηε δεκ οπήνπακ άθθα ιέζα εκδιένςζδξ, εηηυξ απυ ηδκ αβμνά ηαζ ημ εέαηνμ, μπυηακ ήηακ ζπεηζηά εφημθμ κα πνμζεηαζνζζηεί ηάπμζα πμθζηζηή πανάηαλδ έκα εεαηνζηυ ηςιζηυ ζοββναθέα ηαζ κα πενάζεζ ηα ιδκφιαηα ηδξ ιέζς ημο εεάηνμο. Αζαηςιςδμφζακ ημκ Πενζηθή, ημ πενίενβμ ζπήια ημο ηεθαθζμφ ημο, ημ πνμζςκφιζυ ημο Οθφιπζμξ ηαζ ημκ απμηαθμφζακ ανπδβυ ηςκ ΢αηφνςκ. Βπίζδξ πνυααθακ ηδ ζπέζδ ημο ιε ηδκ εηαίνα Ώζπαζία, ζζπονίγμκηακ υηζ μ Φεζδίαξ ημο πνμιήεεοε βοκαίηεξ εθεοεενίςκ δεχκ, ή υηζ δεπυηακ δχνα παβχκζα βζα ηζξ ενςιέκεξ ημο. Αζέδζδακ υηζ μ Μέκζππμξ έβζκε ζηναηδβυξ, ελ αζηίαξ ηςκ ενςηζηχκ ζπέζεςκ πμο δζαηδνμφζε δ βοκαίηα ημο ιε ημκ Πενζηθή, υηζ είπε ενςιέκδ ηδ βοκαίηα ημο βζμο ημο Ξάκεζππμο ηαζ υηζ άθθμ ζηακδαθμεδνζηυ επζκμμφζακ ή δζέδζδακ ή ρζεονζγυηακ ζημοξ δνυιμοξ . Δ Ώζπαζία θζθμλεκμφζε ζημ ζπίηζ δομ μνθακέξ ημπέθεξ, ηυνεξ ηδξ αδεθθήξ ηδξ απυ ηδκ Μίθδημ. Ώπμθάζζζε κα ηζξ ιμνθχζεζ ηαζ ηζξ δίδαζηε κα ιζθάκε υιμνθα, κα αβαπάκε ηδκ πμίδζδ, κα παίγμοκ ιμοζζηή, κα πμνεφμοκ ηαζ ηονίςξ κα αζζεάκμκηαζ εθεφεενεξ ηαζ ακελάνηδηεξ. ΢ηα ημνίηζζα αοηά

39

πνμζηέεδηε ζε θίβμ ηαζ δ ΢ζιαίεα, ιζα ημπέθα απυ ηα Μέβανα πμο είπε απαβάβεζ εημφζζα μ Ώθηζαζάδδξ. Έηζζ μζ ιαεήηνζεξ ηδξ Ώζπαζίαξ έβζκακ ηνεζξ, αθθά αοηυ ζηάεδηε αθμνιή βζα κέεξ ηαηδβμνίεξ βζα ηδκ ιέημζημ απυ ηδκ Εςκία. Σδκ ηαηδβμνμφζακ ηχνα υηζ «ηξέθεη παηδίζθαο εηαηξνύζαο» ηαζ μ Αζμπείεδξ ηδκ ηαηήββεζθε δδιυζζα βζ‟ αοηυ. Οζ Μεβανίηεξ εεχνδζακ ηδκ ανπαβή ηδξ ΢ζιαίεαξ πνμζαμθή ηαζ ιε ηδκ πνχηδ εοηαζνία, άνπαλακ δομ απυ ηα ημνίηζζα ηδξ Ώζπαζίαξ. Ώοηυ ήηακ αθμνιή κα δζαηαναπεμφκ μζ, μφηςξ ή άθθςξ, ηαηέξ ζπέζεζξ ηςκ δομ πυθεςκ. Σα Μέβανα είπακ ιεβάθα ειπμνζηά ζοιθένμκηα ιε ηδκ Ώεήκα, ζηδκ μπμία πμοθμφζακ ηα πνμσυκηα ημοξ ηαζ πνδζζιμπμζμφζακ ημ θζιάκζ ημο Πεζναζά βζα ηζξ ζοκαθθαβέξ ημοξ ιε ηζξ πυθεζξ ηδξ Μεζμβείμο ηαζ ηα κδζζά, αθθά δεκ ήηακ πμηέ ζφιιαπμξ ηδξ Ώεήκαξ. Χξ Αςνζείξ μζ Μεβανίηεξ, είπακ εκηαπεεί ζηδκ Πεθμπμκκδζζαηή ζοιιαπία ηαζ είπακ πάκηα ηδκ πνμζηαζία ηαζ ζοιπανάζηαζδ ηδξ ΢πάνηδξ. Ζ Αζπαζία κεηαμύ άιισλ δίδαζθε ζηα θνξίηζηα θαη κνπζηθή Κζ υιςξ ημ αζήιακημ αοηυ βεβμκυξ, δζαζηνεαθχεδηε ζε ζδιείμ πμο κα ηαηδβμνείηαζ δ Ώζπαζία υηζ ήηακ δ οπαίηζμξ, δδθαδή έδςζε ηδκ αθμνιή βζα ημ λέζπαζια ημο Πεθμπμκκδζζαημφ πμθέιμο. Ώνβυηενα μ Ώνζζημθάκδξ ζημοξ Αραξλήο ημο εεςνεί εοεέςξ οπεφεοκδ ηδκ Ώζπαζία βζα ημκ πυθειμ αοηυ:

…πεγαίλνληαο ζηα Μέγαξα, ηελ πόξλε έθιεςαλ ηε Σηκαίζα λένη γιεληνθόπνη. Κη έπεηη’ από ζπκό αλακκέλνη νη Μεγαξίηεο δπν πόξλεο έθιεςαλ θη απηνί ηεο Αζπαζίαο. Κη ε πξώηε αξρή μεζπάεη απ’ εδώ ηνπ πνιέκνπ κέζα ζ’ όινπο ηνπο Έιιελεο, από ηξεηο πόξλεο. …………………….. (κεηάθξαζε Μ. Απγέξε) Ο θσκηθόο πνηεηήο Αξηζηνθάλεο, ζαηίξηζε κε πάζνο ηνλ Πεξηθιή θαη ηελ Αζπαζία Κζ υιςξ, μ ίδζμξ μ ιεβάθμξ αοηυξ ηςιζηυξ πμζδηήξ, ζε έκα άθθμ ένβμ ημο, ηδκ Δηξήλε, αβκμεί ηεθείςξ ηδκ Ώζπαζία ηαζ ηαηδβμνεί ημκ Πενζηθή υηζ πνμηάθεζε ημκ πυθειμ, ιυκμ ηαζ ιυκμ βζα κα ζηνέρεζ ηδκ πνμζμπή ημο θαμφ ηδξ Ώεήκαξ ζημκ ελςηενζηυ ηίκδοκμ, βζα κα απμθφβεζ ηδ θμβμδμζία βζα ηζξ ηαηαπνήζεζξ ηαζ νειμφθεξ πμο έβζκακ απυ αοηυκ ηαζ ημοξ θίθμοξ ημο. Ώηυια έκαξ ακηίπαθμξ ηδξ δδιμηναηζηήξ πανάηαλδξ έηακε ηδκ ειθάκζζή ημο ζηδκ Βηηθδζία ημο Αήιμο. Ήηακ μ αονζμδέρδξ Κιέσλ, βζμξ ημο Κθεακαίηδ. Ήηακ δδιαβςβυξ, θασηζζηήξ ηαζ ζθμδνυξ πμθέιζμξ ημο Πενζηθή. ΋ιςξ ήλενε κα ιζθά ηαζ κα επζπεζνδιαημθμβεί παναζφνμκηαξ ιε εοημθία ημ θαυ, απμηηχκηαξ ζδιακηζηή επζννμή ζηζξ ιεζαίεξ ηονίςξ ηάλεζξ. Ο Ώνζζημθάκδξ ζηδκ ηςιςδία ημο Ηππείο ημκ πανμοζζάγεζ ςξ αιαεή, δεζθυ ηαζ θζθμπνήιαημ, παναηηδνζζιμί

40

πμο επζαεααζχκεζ ηαζ μ ζζημνζηυξ Θμοηοδίδδξ μ Οθυνμο. ΋ιςξ μ ηεθεοηαίμξ ίζςξ ήηακ πνμηαηεζθδιιέκμξ βζαηί μ Κθέςκ είπε πνςημζηαηήζεζ ζηδκ απυθαζδ βζα ηδκ ελμνία ημο. Μεηά ημ εάκαημ ημο Πενζηθή, μ Κθέςκ ήηακ απυ αοημφξ πμο ήεεθακ ηδκ ζοκέπζζδ ημο πμθέιμο ιε ηάεε ηυζημξ. Βηείκδ πενίπμο ηδκ επμπή βεκκήεδηε ηαζ μ βζμξ ημο Πενζηθή ηαζ ηδξ Ώζπαζίαξ, μ θεβυιεκμξ Πεξηθιήο ν Νεόηεξνο. ΋πςξ εθέπεδ ηαζ παναπάκς, ζφιθςκα ιε ημ κυιμ πμο είπε εζζδβδεεί μ ίδζμξ μ Πενζηθήξ, μ βζμξ ημο δεκ ήηακ κυιζιμξ Ώεδκαίμξ πμθίηδξ ιζαξ ηαζ δ ιδηένα ημο ήηακ ιέημζημξ, ζοβηεηνζιέκα δ πμθζηεία ημκ εεςνμφζε κυεμ. Ώνβυηενα – ιεηά ημκ εάκαημ ηςκ δομ άθθςκ ημο βζςκ απυ ηδκ επζδδιία ημο θμζιμφ πμο έπθδλε ηδκ Ώεήκα - δ αεδκασηή δδιμηναηία ακαβκχνζζε ςξ κυιζιμ ηαζ Ώεδκαίμ πμθίηδ ημκ Πενζηθή ημκ κευηενμ ηαζ ζε θίβα πνυκζα ημκ ελέθελε ηαζ ζηναηδβυ. Καηά ηα ηέθδ ημο Πεθμπμκκδζζαημφ πμθέιμο ημ 406 π.Υ. μ Πενζηθήξ μ κευηενμξ ηαζ επηά αηυια άθθμζ ζηναηδβμί ζοιιεηείπε ζηδ καοιαπία ηςκ Ώνβζκμοζχκ ηαηά ηδκ μπμία μζ Ώεδκαίμζ κίηδζακ ημοξ ΢πανηζάηεξ. Αλάγιπθν κε παξάζηαζε αζελατθήο ηξηήξνπο (410-400 π.Υ.) πνπ εθηίζεηαη ζην κνπζείν ηεο Αθξόπνιεο ΋ιςξ, δεκ θνυκηζζακ βζα ηδκ πενζζοθθμβή ηςκ κεηνχκ ηαζ ηςκ καοαβχκ ηδξ καοιαπίαξ (είπε εκ ης ιεηαλφ λεζπάζεζ ζθμδνή εαθαζζμηαναπή) ηαζ αοηή δ πανάθεζρδ εεςνήεδηε ζενμζοθία, βζαηί δ πενζζοθθμβή ηςκ κεηνχκ ηδξ ιάπδξ ηαζ δ ιεηαθμνά ηςκ ζμνχκ ημοξ ζηδκ Ώεήκα ήηακ ζενή οπμπνέςζδ ηςκ ζηναηδβχκ. Καηδβμνήεδηακ ηαζ δζηάζηδηακ βζ‟ αοηυ ημ θυβμ ηαζ μζ έλζ απυ ημοξ ζηναηδβμφξ, ιεηαλφ ηςκ μπμίςκ ηαζ μ Πενζηθήξ ημο Πενζηθέμοξ, ηαηαδζηάζηδηακ ζε εάκαημ ηαζ εηηεθέζηδηακ.

41

1.06. Οη θαηαγγειίεο θαη νη πνιηηηθέο δίθεο Οζ επενμί ημο Πενζηθή δεκ ιπμνμφζακ εφημθα κα ημκ πηοπήζμοκ εοεέςξ. Πανά ηα εκακηίμκ ημο θεβυιεκα απυ ημκ Αζμπείεδ, ημκ Θμοηοδίδδ ημο Μεθδζία, ημκ Νζηία, ημκ Κθέςκα, ημοξ μθζβανπζημφξ, ημκ Ένιζππμ ηαζ ημοξ άθθμοξ ηςιζημφξ πμζδηέξ, μ Πενζηθήξ πανέιεκε απνυζαθδημξ, αθ‟ εκυξ βζαηί ήηακ πνάβιαηζ αδζάθεμνμξ, ηίιζμξ, εζθζηνζκήξ, θνυκηζγε βζα ηα ζοιθένμκηα ηδξ πυθδξ ηαζ αθ‟ εηένμο, ήηακ πάκηα δδιμθζθήξ, υπζ ιυκμ ζηζξ θασηέξ ηάλεζξ, αθθά ζ‟ υθμ ζπεδυκ ημκ αεδκασηυ θαυ. ΢ηα πνυκζα πμο ήηακ μ δβέηδξ ηδξ πυθδξ, δ Ώεήκα έβζκε δ θαιπνυηενδ ηαζ εκδμλυηενδ εθθδκζηή πυθδ, πναβιαηζηυ πμθζηζηυ, επζζηδιμκζηυ, θζθμζμθζηυ, πμθζηζζηζηυ, μζημκμιζηυ ηαζ ειπμνζηυ ηέκηνμ ηδξ ακαημθζηήξ Μεζμβείμο. Ώηυια ηαζ δ ζπέζδ ημο ιε ηδκ Ώζπαζία, ιπμνεί κα ζηακδάθζγε ηδκ αεδκασηή ημζκςκία, αθθά εκ ηέθεζ είπε βίκεζ ακεηηή, υπζ ιυκμ ελ αζηίαξ ηδξ ζηαεενήξ εέζδξ ηαζ αβάπδξ ημο Πενζηθή, αθθά ηονίςξ πάνζξ ζημκ ακελάνηδημ παναηηήνα, ηδκ εθεφεενδ ζηέρδ, ηδκ μλοδένηεζα ηαζ ηδ ιυνθςζδ ηδξ βοκαίηαξ αοηήξ απυ ηδ Μίθδημ, πμο ηαηάθενκε κα λεπενκά ιε αλζμπνέπεζα υθεξ ηζξ εκακηίμκ ηδξ επζεέζεζξ. Άγαικα ηεο Αζπαζίαο κε ηε κνξθή ηεο Αζελάο (δεκόζηνο θήπνο ηεο Βηέλλεο) ΋ιςξ υθδ αοηή δ εκμνπδζηνςιέκδ εηζηναηεία ηαηά ημο Πενζηθή πμο ηνάηδζε δέηα μθυηθδνα πνυκζα (υζμ πενίπμο δζανημφζε μ δεζιυξ ημο ιε ηδκ Ώζπαζία), μζ θίαεθμζ, μζ ζοημθακηίεξ, μζ ποδαίεξ ζαηζνζηέξ επζεέζεζξ, δ ηαημβθςζζζά, άνπζζακ κα παναζφνμοκ ζδιακηζηή ιενίδα ηδξ ημζκήξ βκχιδξ. Ώνηεημί απυ ημοξ πμθίηεξ άνπζζακ κα αιθζαάθθμοκ βζα ηδκ εκηζιυηδηα, ηδκ αηεναζυηδηα ηαζ ηζξ ηαθέξ πνμεέζεζξ ημο ζηναηδβμφ, ηαζ μζ μθζβανπζημί άνπζζακ κα πζζηεφμοκ, υηζ ήνεε πζα δ χνα κα δχζμοκ ηαίνζα πθήβιαηα ζημκ επενυ ημοξ ανπίγμκηαξ απυ ημοξ ζηεκυηενμοξ θίθμοξ ημο ηαζ ζοκενβάηεξ. Πνχημξ ζφνεδηε ζηα δζηαζηήνζα μ δάζηαθμξ, πμθζηζηυξ ζφιαμοθμξ ηαζ ζηεκυξ θίθμξ ημο Πενζηθή μ Γάκσλ, μ ζπμοδαίμξ αοηυξ εεςνδηζηυξ ηδξ ιμοζζηήξ ηαζ ζμθζζηήξ. Ο Αάιςκ ήηακ Ώεδκαίμξ, οπήνλε ιαεδηήξ ημο Πνμδίημο, ημο Ώβαεμηθή ηαζ ημο Λαιπνμηθή. Βηηυξ απυ δάζηαθμξ ημο Πενζηθή ήηακ επίζδξ ηαζ δάζηαθμξ ιμοζζηήξ ηαζ θζθμζμθίαξ ημο ΢ςηνάηδ ηαζ ημο ιμοζζημφ Ανάημκηα. ΢φιθςκα ιε ημκ Κζηένςκα μ Αάιςκ ήηακ ν πξώηνο θαη πην πξσηόηππνο κνπζηθόο ηεο αξραίαο Διιάδαο ηαζ ζφιθςκα ιε ημκ Πθάηςκα ήηακ αλδξώλ ραξηέζηαηνο. Ο Αάιςκ θμζπυκ ηαηαββέθεδηε υηζ ιε ημ πνυζπδια ηδξ δζδαζηαθίαξ ηδξ ιμοζζηήξ πνμπαβάκδζγε ηδκ ηονακκίδα ηαζ ηαηδβμνήεδηε ςξ πνιππξάγκσλ θαη θηινηύξαλλνο. Οζ Ώεδκαίμζ ήηακ ζδζαίηενα εοαίζεδημζ ζημ εέια αοηυ, βζαηί είπε νζγχζεζ ααεεζά ιέζα ημοξ μ θυαμξ ηδξ ηονακκίαξ απυ ηδκ επμπή ημο Πεζζζζηνάημο. Δ παναιζηνή ζηέρδ επακαθμνάξ αοημφ ημο ιζζδημφ ηαεεζηχημξ, ενέεζγε ηα δδιμηναηζηά αζζεήιαηα ηςκ Ώεδκαίςκ. Ο Αάιςκ πίζηεοε ηυζμ πμθφ

42

ζηζξ ζδέεξ ηαζ ζηακυηδηεξ ημο Πενζηθή, πμο έθεβε δδιμζίςξ υηζ αοηυξ είκαζ ν πνηκέλαο ηνπ πιήζνπο. Πίζηεοε υηζ έκαξ δβέηδξ ιε θζθμζμθζηυ ζημπαζιυ ήηακ ζηακυξ κα ηοαενκήζεζ ηαζ κα δχζεζ κυδια ηαζ μιμνθζά ζηδ γςή ηςκ πμθζηχκ, ηζ αοηυξ δεκ ήηακ άθθμξ απυ ημκ ζηναηδβυ, ιαεδηή ηαζ θίθμ ημο. Ο Πενζηθήξ πάθερε απεβκςζιέκα κα ζχζεζ ημκ δάζηαθυ ημο. Ώπυ ημ δζηαζηήνζμ πέναζακ πμθθμί ιάνηονεξ ηαηάθθδθα δαζηαθειέκμζ απυ ημκ Αζμπείεδ, μζ μπμίμζ αεααίςζακ υηζ μ Αάιςκ πνάβιαηζ υπζ ιυκμ πίζηεοε, αθθά ηαζ πνμςεμφζε ηδ δζηηαημνία. Δ ιάπδ ιμζναία πάεδηε ηαζ μ εαδμιδκηάπνμκμξ πθέμκ Αάιςκ ελμζηναηίζηδηε, πνάλδ πμο έθενε απμβμήηεοζδ ζημοξ θίθμοξ ημο ιμοζζημφ ηαζ θζθμζυθμο ηαζ εθίρδ ζημκ Πενζηθή πμο – ακ ηζ έηακε υ,ηζ ιπμνμφζε – δεκ ιπυνεζε κα ζχζεζ ημκ δάζηαθυ ημο. Αεκ λένμοιε πμφ πήβε μ θζθυζμθμξ, αθθά ίζςξ ηαηέθδλε ζηδκ Εςκία ζηδκ μπμία ηονζανπμφζακ πζμ θζθεθεφεενεξ απυρεζξ. Ο Φεηδίαο Ο επυιεκμξ ζηυπμξ ηςκ πμθζηζηχκ ακηζπάθςκ ημο Πενζηθή ήηακ μ θίθμξ, ζφιαμοθμξ ηαζ ζηεκυξ ζοκενβάηδξ ημο ηαζ ζπμοδαίμξ βθφπηδξ Φεηδίαο. Ήηακ ιαεδηήξ ημο πενίθδιμο βθφπηδ ηαζ δάζηαθμο Ώβεθάδα απυ ημ Άνβμξ ηαζ ημο Δβία απυ ηδκ Ώεήκα. Ήλενε κα δμοθεφεζ ημ λφθμ ηαζ ήηακ μ πνχημξ ηαθθζηέπκδξ πμο πνδζζιμπμίδζε ημκ πνοζυ ηαζ ημ εθεθακηυδμκημ ζηδ δμοθεζά ημο. Αζηά ημο ένβα ήηακ ημ ιπνμφηγζκμ άβαθια ηδξ Ώεδκάξ Πνμιάπμο ζηα Πνμπφθαζα, ηα πνοζεθεθάκηζκα αβάθιαηα ηδξ Ώεδκάξ Πανεέκμο ζημκ Πανεεκχκα, ημο Αία ζηδκ Οθοιπία (έκα απυ ηα Βπηά Θαφιαηα ηδξ ανπαζυηδηαξ) ηαζ άθθα αβάθιαηα ζηδκ Πεθθήκδ ηδξ Κμνζκείαξ ηαζ ζηζξ Πθαηαζέξ. Ζ Αζελά ηεο Βαξβαθείνπ, είλαη αληίγξαθν ηνπ πεξίθεκνπ ρξπζειεθάληηλνπ αγάικαηνο ηεο Αζελάο Παξζέλνπ πνπ βξηζθόηαλ ζηνλ Παξζελώλα, έξγν ηνπ Φεηδία Έκαξ απυ ημοξ ηεπκίηεξ ημο ενβαζηδνίμο ημο Φεζδία μ Μέκςκ, πνμζήθεε ζηδκ Βηηθδζία ημο Αήιμο ηαζ δήθςζε υηζ έπεζ κα ηάκεζ ιζα ζμαανή ηαηαββεθία, αθθά πνζκ απ‟ υθα γήηδζε κα ημο ελαζθαθζζηεί δ γςή. Κζ αοηυ βζαηί μ αεδκασηυξ κυιμξ βζα ημοξ ζοημθάκηεξ ήηακ αοζηδνυηαημξ. ΋ηακ ημο οπμζπέεδηακ ελαζθάθζζδ απυ ηζξ ζοκέπεζεξ ιζαξ (πζεακχξ) ζοημθακηζηήξ ηαηαββεθίαξ, ηαηδβυνδζε ημκ Φεζδία, υηζ ηνάηδζε έκα ιένμξ ημο πνοζμφ πμο ημο είπε παναπςνδεεί απυ ηδκ πμθζηεία βζα κα θηζάλεζ ημκ πνοζεθεθάκηζκμ άβαθια ηδξ Ώεδκάξ. Δ αλία ημο πνοζμφ πμο λεπενκμφζε ηα 1100 ηζθά ήηακ πενίπμο 45 ηάθακηα, πμζυ ηενάζηζμ. Μεηά απυ αοηή ηδ ζμαανυηαηδ ηαηαββεθία ημο Μέκςκμξ, μ Φεζδίαξ παναπέιθεδηε ζε δίηδ. Βοηοπχξ μ ηαθθζηέπκδξ (θέβεηαζ υηζ αοηυ έβζκε ηαηυπζκ πνμηνμπήξ ημο πνμκμδηζημφ Πενζηθή πμο είπε θάαεζ οπ‟ υρδ ημο ηδκ πζεακυηδηα ιζαξ πανυιμζαξ ηαηαββεθίαξ ελ αζηίαξ ηδξ ιεβάθδξ αλίαξ ηςκ οθζηχκ ημο 43

αβάθιαημξ) είπε ηαηαζηεοάζεζ έηζζ ημ άβαθια ηδξ Ώεδκάξ, χζηε μ πνοζυξ κα ιπμνεί κα αθαζνεεεί ηαζ κα επακαημπμεεηδεεί εφημθα, πςνίξ ημ άβαθια κα πάεεζ ηίπμηε. ΋ηακ θμζπυκ αθαζνέεδηε ηαζ γοβίζηδηε ημ πμθφηζιμ ιέηαθθμ, δζαπζζηχεδηε υηζ ημ αάνμξ ημο ήηακ αοηυ αηνζαχξ πμο έπνεπε κα είκαζ, δ ηαηδβμνία ηαηέπεζε εφημθα ηαζ βνήβμνα ηαζ μ Φεζδίαξ αεςχεδηε πακδβονζηά. ΋ιςξ μ ιεβάθμξ αοηυξ ηαθθζηέπκδξ δεκ βθίηςζε έηζζ εφημθα. ΢φκημια ανέεδηε κέα ηαηδβμνία εζξ αάνμξ ημο, δ μπμία άββζγε ημ εοαίζεδημ ενδζηεοηζηυ ζοκαίζεδια ηςκ Ώεδκαίςκ. Δ ηαηαββεθία ήηακ αανζά, βζαηί μζ ηαηήβμνμί ημο οπμζηήνζλακ υηζ, μ Φεζδίαξ απυ ιςνμθζθυδμλδ επίδεζλδ αθαγμκείαξ ηαζ ηαοηυπνμκα ηαζ ημθαηείαξ θνυκηζζε κα απαεακαηίζεζ ηζξ ιμνθέξ ημο Πενζηθή ηαζ ηδ δζηή ημο πάκς ζηδκ αζπίδα ηδξ Ώεδκάξ. Ήηακ αζέαεζα πνμξ ημοξ εεμφξ ηαζ ημ έβηθδια αοηυ επέζονε ηδκ εακαηζηή ηαηαδίηδ. Ο Πεξηθιήο κε ηελ Αζπαζία, επηζθέπηνληαη ηα έξγα ηνπ Παξζελώλα. Ο Φεηδίαο εμεγεί ηη εηνηκάδεηαη λα θαηαζθεπάζεη Σμ βεβμκυξ είκαζ υηζ ζηδκ αοημρία πμο έβζκε απυ ημοξ δζηαζηέξ ηαζ ειπεζνμβκχιμκεξ, δζαπζζηχεδηε υηζ υκηςξ ζηδκ αζπίδα, έδεζπκε έκα πνυζςπμ πμο έιμζαγε ημο Πενζηθή κα ιάπεηαζ ιε ηζξ Ώιαγυκεξ ηαζ επίζδξ απεζηυκζγε ηάπμζμκ δθζηζςιέκμ πμο ζήηςκε ιζα πέηνα ιε ηα πένζα ημο ηαζ έιμζαγε ιε ημκ Φεζδία. Αεκ πνεζάγμκηακ άθθεξ ιανηονίεξ, δ ηαηαδίηδ ημο βθφπηδ ήηακ πθέμκ αέααζδ. Ώπυ ημ ζδιείμ αοηυ ηζ έπεζηα, μζ πθδνμθμνίεξ πμο έπμιε είκαζ ακηζθαηζηέξ. Ο Ώνζζημθάκδξ ηαζ ανβυηενα μ Πθμφηανπμξ ζζπονίγμκηαζ υηζ μ Φεζδίαξ θοθαηίζηδηε ηαζ πέεακε άννςζημξ ζηδ θοθαηή. ΋ιςξ δ πζεακυηενδ εηδμπή είκαζ υηζ, υηακ μζ θίθμζ ημο (ηαζ θοζζηά ηαζ μ Πενζηθήξ) ακηζθήθεδηακ υηζ δ ιάπδ ήηακ παιέκδ ηαζ δ ηαηαδίηδ αέααζδ, ημκ θοβάδεοζακ απυ ηδκ Ώεήκα. Έηζζ μ ηαθθζηέπκδξ ανέεδηε ζηδκ Οθοιπία. Βηεί ενβάζηδηε ηαζ ακέθααε κα θζθμηεπκήζεζ ημ πενίθδιμ πνοζεθεθάκηζκμ άβαθια ημο Αία, φρμοξ 12,2 ιέηνςκ, ηαηά ηα πνυηοπα ημο αβάθιαημξ ηδξ Ώεδκάξ ημο Πανεεκχκα. Αλαπαξάζηαζε ηνπ αγάικαηνο ηνπ Γία ζηελ Οιπκπία, έξγν ηνπ Φεηδία Σμ άβαθια αοηυ ημο Αία, εεςνείηαζ ημ ηεθεζυηενμ ηαζ ςνζιυηενμ ένβμ ημο ιεβάθμο αοημφ δδιζμονβμφ ηαζ πμθθμί πμζδηέξ, ζοββναθείξ, ζζημνζημί ηαζ άθθμζ ιανηονμφκ υηζ ηαζ ιυκμ δ εέα ημο, πνμλεκμφζε αζζεήιαηα ηαηάπθδλδξ ηαζ εαοιαζιμφ. Μεηά ηα δομ επζηοπδιέκα πθήβιαηα πμο πέηοπακ ηαηά ηςκ θίθςκ ημο Πενζηθή μζ μθζβανπζημί, εεχνδζακ υηζ ήνεε δ χνα κα ημο ηαηαθένμοκ αηυια έκα πνζκ ημο επζηεεμφκ ηαηά ιέηςπμ. Ήηακ δ ζεζνά ημο δαζηάθμο ηαζ θίθμο ημο, ημο ζπμοδαίμο θζθμζυθμο ηαζ αζηνμκυιμο απυ ηζξ Κθαγμιεκέξ, ημο Αλαμαγφξα. Ο 44

άκενςπμξ αοηυξ οπμζηήνζγε δδιυζζα ηαζ δίδαζηε υηζ δ ΢εθήκδ ήηακ έκαξ πθακήηδξ ζακ ηδ Γδ, ηα άζηνα είπακ πανυιμζα ιμνθή ι‟ αοηήκ ημο Ήθζμο, μ Ήθζμξ δεκ ήηακ εευξ, αθθά έκα θθεβυιεκμ πέηνςια, μζ εηθείρεζξ ημο ήθζμο ήηακ απμηέθεζια πανειαμθήξ εκυξ μονάκζμο ζχιαημξ ακάιεζά ζ‟ αοηυκ ηαζ ζηδ βδ, μζ ηεναοκμί ηαζ μζ αζηναπέξ πνμένπμκηακ απυ ηζξ ζοβηνμφζεζξ ηςκ κεθχκ ηαζ δεκ ημοξ ένζπκε μ Αίαξ ηαζ άθθα πμθθά πενίενβα, αηαηάθδπηα ηαζ ακυζζα. ΋θα αοηά ιπμνεί ζήιενα κα ιαξ θαίκμκηαζ αοημκυδηα, αθθά ηυηε ήηακ ηαζκμθακή ηαζ λέκζγακ υπζ ιυκμ ημκ απθυ θαυ αθθά αηυια ηαζ πμθθμφξ απυ ημοξ επζζηήιμκεξ. Ο Ώκαλαβυναξ ήηακ ιεηαλφ ηςκ πμθθχκ Εχκςκ ζημπαζηχκ πμο ιεηαθφηεοζακ ηδκ θζθμζμθία απυ ηδκ Εςκία ζηδκ Ώεήκα. Άθθςζηε εηηυξ απυ ημκ Πενζηθή, ιαεδηέξ ημο ήηακ ηαζ μ Βονζπίδδξ, μ Ώνπέθαμξ ηαζ ζίβμονα επδνέαζε ηαζ ηζξ απυρεζξ ημο κεανμφ ηυηε ΢ςηνάηδ. Ζ Αζπαζία παξαθνινπζεί ηνλ Πεξηθιή λα ζπδεηά κε ηνλ Αλαμαγόξα Οζ ζφβπνμκμζ ημο Ώκαλαβυνα ημκ μκυιαγακ «κμοκ», βζα ηδκ εονφηδηα ηαζ ηαεανυηδηα ηδξ ζηέρδξ ημο. Πνάβιαηζ, δ θςηζζιέκδ δζάκμζα ηαζ μζ εεςνίεξ ημο Ώκαλαβυνα ηαζ ηςκ ιεβάθςκ Εχκςκ ηαζ Ώεδκαίςκ επζζηδιυκςκ ηαζ ενεοκδηχκ, έεεζακ ηζξ αάζεζξ βζα ηδκ ακάπηολδ ηδξ επζζηήιδξ ημο δοηζημφ πμθζηζζιμφ. Σμ ένβμ ηδξ ηαηαπμθέιδζδξ ηςκ ηαζκμθακχκ αοηχκ εεςνζχκ, ακέθααε μ πνδζιμθυβμξ ηαζ ζενέαξ ημο Βνεπεείμο Αζμπείεδξ, άκδναξ ζοκηδνδηζηυξ, ηαηεκηνεπήξ, επενυξ ηάεε κεςηενζζηζηήξ ηαζ δδιμηναηζηήξ ζδέαξ, αοηυηθδημξ ενιδκεοηήξ ηςκ ζενχκ κυιςκ, βναθχκ ηαζ κυιςκ. Ο Αλαμαγόξαο όπσο απεηθνλίδεηαη ζε λσπνγξαθία πνπ βξίζθεηαη ζην θηίξην ηνπ Παλεπηζηεκίνπ ηεο Αζήλαο Χξ πνδζιμθυβμξ, οπμηνζκυηακ υηζ ανζζηυηακ ζε έηζηαζδ ηαζ άθδκε κα βίκεζ κμδηυ υηζ μζ εεμί ιζθμφζακ ιέζα απυ ημ ζηυια ημο. Ώοηυξ μ αζηείμξ ηαηά ηα άθθα ηφπμξ, είπε βίκεζ ζηυπμξ ηςκ ζαηζνζηχκ πμζδηχκ ζηα εέαηνα ηαζ ζηδκ αβμνά ηαζ μζ πνμμδεοηζημί ηαζ ακμζπηυιοαθμζ πμθίηεξ δεκ ημκ έπαζνκακ ζηα ζμαανά ηαζ ημκ εεςνμφζακ αηίκδοκμ, «θμλυ» ηαζ θακαηζηυ ενδζηυθδπημ. Αεκ ήηακ υιςξ ηαευθμο αηίκδοκμξ, ημ ακηίεεημ ιάθζζηα, ήηακ πμθφ επζηίκδοκμξ, ηυζμ βζα ηδκ Ώεήκα υζμ ηαζ βζα ηδ δδιμηναηία. Βίπαιε ήδδ, υηζ εηείκδ ηδκ δ επμπή δ Ώεήκα ήηακ ημ ηέκηνμ ηδξ δζακυδζδξ ηαζ ηδξ θζθμζμθίαξ. Βηεί είπακ ζοβηεκηνςεεί θζθυζμθμζ, ζζημνζημί, πμζδηέξ, ζοββναθείξ, ηαθθζηέπκεξ ηαζ ζηεπηυιεκμζ άκενςπμζ απυ ηάεε βςκζά ηδξ εθθδκζηήξ βδξ, ηαζ ηάεε θμβήξ εεςνίεξ, αηυια ηαζ μζ πζμ απίεακεξ, αημφβμκηακ ζηδκ αβμνά ηαζ ζηα ζοιπυζζα. Πμθθμί Ώεδκαίμζ, άκενςπμζ μζημβεκεζάνπεξ ηαζ εεμζεαμφιεκμζ, ζοκηδνδηζημί ηαζ επζθοθαηηζημί ζηζξ κέεξ ζδέεξ ηαζ ακηζθήρεζξ πμο ένπμκηακ ζε 45

ακηίεεζδ ιε ημοξ ηαεζενςιέκμοξ εεζιμφξ, εεςνμφζακ επζηίκδοκεξ ηαζ αζεαείξ πμθθέξ απυ ηζξ εεςνίεξ πμο λεζηυιζγακ υθμ ηαζ πζμ ζοπκά μζ θζθυζμθμζ. Έηζζ μ Αζμπείεδξ δεκ δοζημθεφηδηε κα πείζεζ ημ θαυ ζηδκ Βηηθδζία ημο Αήιμο, κα πενάζεζ έκαξ ακεθεφεενμξ ηαζ ακηζδναζηζηυξ κυιμξ, μ μπμίμξ εεςνμφζε ςξ έβηθδια ηδκ άνκδζδ ηςκ ηαεζενςιέκςκ δμβιαηζηχκ εεςνζχκ, ημκ πνμζδθοηζζιυ ζε λέκμοξ εεμφξ, αηυια ηαζ ηδκ ένεοκα ηςκ θοζζηχκ θαζκμιέκςκ. Οοζζαζηζηά ήηακ έκαξ κυιμξ πμο ηαηανβμφζε ηδκ εθεοεενία ηδξ ζηέρδξ ηαζ απμζημπμφζε ζηδκ δίςλδ εηείκςκ πμο δίδαζηακ ηαζκμηυιεξ ηαζ πνςηυθακηεξ βζα ηδκ επμπή θζθμζμθζηέξ εεςνίεξ ή ενιήκεοακ επζζηδιμκζηά ηα θοζζηά θαζκυιεκα, υπςξ ηδ ανμπή, ηζξ ηαηαζβίδεξ, ηζξ ανμκηέξ ηζ αζηναπέξ, ημκ ήθζμ ηαζ ημ θεββάνζ, ημοξ ζεζζιμφξ, ηζξ πθδιιφνεξ, αηυια ηαζ ηζξ εηθείρεζξ ημο ήθζμο ηαζ ηδξ ζεθήκδξ. ΐάζεζ θμζπυκ ημο κυιμο αοημφ μ Αζμπείεδξ ηαηήββεζθε ημκ Ώκαλαβυνα ςξ αζεαή ηαζ άεεμ ηαζ δ ηαηαδίηδ ημο ήηακ πθέμκ αέααζδ. Ο Πενζηθήξ ηαζ δ Ώζπαζία δεκ ανήηακ άθθδ θφζδ βζα ηδκ ζςηδνία ημο θίθμο ημοξ απυ ηδ βνήβμνδ θοβή ημο απυ ηδκ Ώεήκα. Ώκ ηαζ μ θζθυζμθμξ επέιεκε κα ιείκεζ ηαζ κα οπμζηεί ηζξ ζοκέπεζεξ ημο κυιμο (υπςξ έηακε θίβα πνυκζα ανβυηενα μ ΢ςηνάηδξ), ζημ ηέθμξ πείζηδηε ηαζ εβηαηέθεζρε ηδκ πυθδ. Καηαδζηάζηδηε ενήιδκ ζε ορδθυ πνυζηζιμ. Τπάνπεζ ηαζ δ άπμρδ άθθςκ ζζημνζηχκ πμο επζιέκμοκ υηζ δζηάζηδηε ηαζ ηαηαδζηάζηδηε ζε ελμνία. ΋πμζα ηζ ακ είκαζ δ αθήεεζα, μ Ώκαλαβυναξ εβηαηαζηάεδηε ζηδκ Λάιραημ, ζηδκ κυηζα αηηή ημο Βθθδζπυκημο, υπμο ίδνοζε ζπμθή ηαζ δίδαζηε ηδκ θζθμζμθία ημο. Πέεακε ημ 428 π.Υ. ηαζ ζηδκ Λάιραημ υπςξ ηαζ ζηδ βεκέηεζνά ημο ηζξ Κθαγμιεκέξ, ηζιήεδηε ιε αβάθιαηα ηαζ κμιίζιαηα πμο απεζηυκζγακ ηδ ιμνθή ημο. Ο ΢σθξάηεο αλαδεηά ηνλ Αιθηβηάδε, ζην ζπίηη ηεο Αζπαζίαο (Πίλαθαο ηνπ JeanLeon Gerome) ΢οκεπχξ ζηεκεφεζ μ ηφηθμξ ηδξ δίςλδξ ηςκ ζηεκχκ ζοκενβαηχκ ηαζ θίθςκ ημο Πενζηθή ηαζ αββίγεζ πθέμκ ηδκ μζημβέκεζά ημο. Σχνα θμζπυκ, ήνεε δ ζεζνά ηδξ αβαπδιέκδξ ημο ζοκηνυθμο Αζπαζίαο. Ήηακ ηάηζ πμο έπνεπε κα πενζιέκμοκ, αθμφ δ ζπέζδ ημο δβέηδ ηδξ πυθδξ ιε ηδκ ιέημζημ, λέκδ, πμθοπνάβιμκα, εηαίνα (αημθμοεμφκ έκα ζςνυ παναηηδνζζιμί, υπζ πάκηα ημθαηεοηζημί βζα ηδκ ημπέθα απυ ηδ Μίθδημ) δεκ έπαοε κα πνμηαθεί ηαζ κα ζηακδαθίγεζ ηδ ζοκηδνδηζηή ιενίδα ηςκ Ώεδκαίςκ. Δ Ώζπαζία ηαζ μ Πενζηθήξ, ήηακ ζοκεπήξ ζηυπμξ ηςκ ηςιςδζμβνάθςκ, ηςκ θασηζζηχκ, ηςκ ρζεφνςκ, ημο ημοηζμιπμθζμφ ηδξ αβμνάξ ηαζ ηδξ βεζημκζάξ ηαζ ηάεε θμβήξ οπεναζπζζηχκ ηδξ δεζηήξ ηαζ ηςκ ηαεζενςιέκςκ ηαζ παναδεηηχκ ηακυκςκ ηδξ ενδζηείαξ. Ώηυια ηαζ μ ιεβάθμξ βζμξ ημο μ Ξάκεζππμξ είκαζ ιεηαλφ εηείκςκ πμο ηαηδβμνμφζακ ηδκ Ώζπαζία υηζ «έζεξλε από ηε κύηε ηνλ παηέξα ηνπ θαη ηνλ έθαλε ό,ηη ήζειε», υηζ μ Πενζηθήξ είπε ενςηζηέξ ζπέζεζξ ιε ηδ βοκαίηα ημο ηαζ άθθα πνμζαθδηζηά βζα ημ γεοβάνζ. Δ

46

Ώζπαζία εηηυξ ηςκ άθθςκ παναηηδνζζιχκ, μκμιάζηδηε ηαηά ηαζνμφξ Ήνα12, Βθέκδ13, Νέα Οιθάθδ14, Αδζάκεζνα15 ηαζ άθθα. Κάπμηε μ Αζμπείεδξ έιαεε υηζ δ Ώζπαζία είπε ιεκ ιοδεεί ζηα Βθεοζίκζα Μοζηήνζα, αθθά δ ιφδζή ηδξ έβζκε ιε ηνυπμ ακηίεεημ ιε ηδκ πανάδμζδ, έβζκε δδθαδή πςνίξ κα αημθμοεήζεζ ημ ηαεζενςιέκμ ηοπζηυ. Ήηακ δ αθμνιή πμο πενίιεκακ μζ μθζβανπζημί βζα κα ηάκμοκ ηδκ επίεεζδ πμο πνμεημίιαγακ πνυκζα ζηδκ ιζζδηή εηαίνα. Έηζζ απμθάζζζε υηζ ήνεε δ χνα κα παναπειθεεί δ Ώζπαζία ζημ δζηαζηήνζμ ηδξ Δθζαίαξ ιε απμδείλεζξ ηδξ εκμπήξ ηδξ. Σμ ένβμ αοηυ ακέθααε μ ηςιζηυξ πμζδηήξ Ένιζππμξ μ μπμίμξ ηαηήββεζθε ηδκ Ώζπαζία ηαζ ηδκ ηαηδβυνδζε βζα αζέβεηα ηαζ πξνμελεηηζκό. Σδκ πνχηδ ηαηδβμνία ηδκ ζηήνζλε ζε ιανηονία εκυξ δμφθμο ηδξ Ώζπαζίαξ, μ μπμίμξ είπε υηζ είπε αημφζεζ πμθθέξ θμνέξ ζογδηήζεζξ ηδξ ιε άεεμοξ θζθμζυθμοξ ηαζ ζημπαζηέξ, ηαζ εθέπεδζακ ανηεηά πμο πνυζααθακ ηα ενδζηεοηζηά αζζεήιαηα ηα δζηά ημο, αθθά ηαζ υθςκ ηςκ Ώεδκαίςκ. Αεκ έθεβε αηνζαχξ ηδκ αθήεεζα, αθθά ήηακ βεβμκυξ υηζ δ Ώζπαζία δεκ δίζηαγε κα ζογδηά ιε θζθμζυθμοξ ηαζ επζζηήιμκεξ βζα εεςνίεξ πμο λέθεοβακ απυ ηα ενδζηεοηζηά ηαεζενςιέκα ηαζ ένπμκηακ ζε ακηίεεζδ ιε ηζξ επζηναημφζεξ δμλαζίεξ. Άθθςζηε ηαζ ιυκμ δ θζθία ηδξ ιε ημκ Ώκαλαβυνα μ μπμίμξ είπε ήδδ ηνζεεί έκμπμξ βζα πανυιμζα αδζηήιαηα, ήηακ ανηεηή. Ο ηαηήβμνμξ Ένιζπμξ ζοιπθδνςιαηζηά οπμζηήνζλε υηζ δ Ώζπαζία έδεζλε αζέαεζα πνμξ ημοξ εεμφξ ηδξ πυθδξ, ηα πνδζηά ήεδ ηαζ πενζθνυκδζδ ζηα Βθεοζίκζα ιοζηήνζα. ΢ην δηθαζηήξην ηεο Ζιηαίαο ηελ δηαδηθαζία θαη ηηο αγνξεύζεηο θαηεγόξσλ θαη ππεξαζπηζηώλ, κπνξνύζαλ λα παξαθνινπζήζνπλ όινη ε πνιίηεο. Γζα ηδ δεφηενδ ηαηδβμνία ημο πνμλεκεηζζιμφ μ ηαηήβμνμξ Ένιζππμξ δεκ είπε ακάβηδ ιανηφνςκ, ανημφζακ μζ θήιεξ, μζ ρίεονμζ ηαζ ηα ημοηζμιπμθζά πμο αημφβμκηακ ηαεδιενζκά ζηδκ αβμνά, ζηζξ δδιυζζεξ ζοβηεκηνχζεζξ ηαζ ζηζξ βεζημκζέξ. ΋ηζ δδθαδή δ Ώζπαζία ήηακ ηήνοηαξ κέςκ δεχκ βζα ηζξ βοκαίηεξ, πανέζονε ζημ ζπίηζ ηδξ υπζ ιυκμ εηαίνεξ αθθά ηαζ κέα ημνίηζζα, αηυιδ ηαζ πακηνειέκεξ βοκαίηεξ, ηζξ μπμίεξ δζέθεεζνε ηαζ ηζξ πανέδζδε ζηζξ μνέλεζξ ηςκ θίθςκ ηαζ πεθαηχκ ηδξ, αθθά ηαζ ημο ίδζμο ημο Πενζηθή. Οζ ηαηδβμνίεξ ήηακ ζμαανυηαηεξ ηαζ ιπμνμφζακ κα επζζφνμοκ αηυια ηαζ ηδκ πμζκή ημο εακάημο ή ζηδκ ηαθφηενδ πενίπηςζδ ημο αανφηαημο πνυζηζιμο ηαζ ηδξ ελμνίαξ. Καεχξ ζφιθςκα ιε ημ Αίηαζμ ηδξ αεδκασηήξ δδιμηναηίαξ, ήηακ απαβμνεοιέκμ ζηζξ βοκαίηεξ κα οπεναζπίγμκηαζ ημκ εαοηυ ημοξ, ημ νυθμ ημο οπεναζπζζηή ακέθααε μ ίδζμξ Πενζηθήξ. Πνέπεζ κα έηακε ιζα απυ ηζξ ηαθφηενεξ 12

Η Ήξα ήηαλ ε γπλαίθα ηνπ Γία, ζαθήο παξαιιειηζκόο κε ηνλ «Οιύκπην» Πεξηθιή Η Χξαία Διέλε, γπλαίθα ηνπ Μελειάνπ ήηαλ ε αθνξκή γηα ηελ θήξπμε ηνπ Σξσηθνύ Πνιέκνπ. Η Αζπαζία θαηεγνξήζεθε όηη ππνθίλεζε ηνλ Πεξηθιή λα θεξύμεη ηνλ Πεινπνλλεζηαθό πόιεκν 14 Η Οκθάιε ήηαλ κπζηθή βαζίιηζζα ηεο Λπδίαο, ζηελ απιή ηεο νπνίαο θαηέιεμε ζθιάβνο ν Ηξαθιήο. Έθηαζε κάιηζηα ζην ζεκείν λα ηελ ππεξεηεί θνξώληαο γπλαηθεία ξνύρα.

15 Η κπζηθή Γεηάλεηξα ήηαλ ζύδπγνο ηνπ Ηξαθιή θαη ε αηηία ηνπ ζαλάηνπ ηνπ.

13

47

αβμνεφζεζξ ημο βζα κα πείζεζ ημοξ δζηαζηέξ ηδξ Δθζαίαξ βζα ημ άδζημ ηςκ ηαηδβμνζχκ, υηζ δ ζφκηνμθυξ ημο ήηακ απθχξ εφια ηςκ πμθζηζηχκ ημο ακηζπάθςκ ηαζ πηοπμφζακ εηείκδ, αθμφ δεκ είπακ επζπεζνήιαηα κα πηοπήζμοκ ημκ ίδζμκ. Ο Πθμφηανπμξ θέεζ υηζ ζηδκ αβυνεοζή ημο μ Πενζηθήξ δάηνοζε ηζ αοηή δ ζοκαζζεδιαηζηή έηνδλδ επδνέαζε ημοξ δζηαζηέξ ηαζ ημοξ έπεζζε βζα ηδκ εζθζηνίκεζα ηςκ θυβςκ ημο. Ίζςξ κα „καζ ηζ έηζζ, πάκηςξ ημ δζηαζηήνζμ απάθθαλε ηδκ Ώζπαζία απυ υθεξ ηζξ ηαηδβμνίεξ. Σμ 431 π.Υ. λεηζκμφκ μζ πνχηεξ αρζιαπίεξ ημο Πεθμπμκκδζζαημφ πμθέιμο, πμο ηνάηδζε ζπεδυκ ηνεζξ δεηαεηίεξ, ςξ ημ 404. Σα βεβμκυηα ηςκ πνχηςκ εηχκ, ηαεχξ ηαζ ηδκ επζδδιία ημο θμζιμφ, ςξ ημ εάκαημ ημο Πενζηθή εα ηα δμφιε ζηζξ επυιεκεξ ζεθίδεξ. ΋ιςξ μζ μθζβανπζημί εεχνδζακ υηζ έπνεπε αοηή ηδκ θμνά κα πηοπήζμοκ εοεέςξ ημκ ιεβάθμ ημοξ ακηίπαθμ. Βηιεηαθθεφηδηακ ηδκ ηαηή ροπμθμβζηή ηαηάζηαζδ ημο, ζοβηεκηνςιέκμο ιέζα ζηα Μαηνά Σείπδ ηδξ πυθδξ θαμφ (αζηζημφ ηαζ αβνμηζημφ) ηδξ Ώηηζηήξ. Οζ πμθίηεξ είπακ επδνεαζηεί απυ ηζξ ηενάζηζεξ ηαηαζηνμθέξ, ειπνδζιμφξ ηαζ θεδθαζίεξ πμο πνμλέκδζακ μζ Λαηεδαζιυκζμζ ζηδκ φπαζενμ ηαζ αηυια ήηακ μνβζζιέκμζ απυ ημοξ ζοκεπείξ εακάημοξ πμθζηχκ θυβς ηδξ επζδδιίαξ ημο θμζιμφ. Έηζζ μζ μθζβανπζημί δδιζμφνβδζακ ηδκ ηαηάθθδθδ αηιυζθαζνα βζα κα παναπέιρμοκ ζε δίηδ ημκ ζηναηδβυ. Ώοηή ηδ θμνά ηαηήβμνμξ ήηακ μ αονζμδέρδξ ηαζ δδιαβςβυξ Κθέςκ, έπμκηαξ υπςξ πάκηα ηαζ ηδκ ζοιπανάζηαζδ ημο Αζμπείεδ. Πξνηνκή ηνπ Πεξηθιή (Μνπζείν Altes ηνπ Βεξνιίλνπ) Δ ηαηδβμνία ήηακ υηζ μ Πενζηθήξ ηαηαζπαηαθμφζε ημ δδιυζζμ πνήια πςνίξ κα δίκεζ θμβανζαζιυ ζε ηακέκα (άνα ιπμνμφζε κα επςθεθδεεί μζημκμιζηά μ ίδζμξ), υηζ ήηακ οπεφεοκμξ βζα ημκ πυθειμ ηαζ βζα ηζξ ηαηαζηνμθέξ πμο είπακ οπμζηεί μζ αβνυηεξ ηδξ Ώηηζηήξ. Δ Βηηθδζία ημο Αήιμο, βειάηδ απυ μθζβανπζημφξ ηαζ αβακαηηζζιέκμοξ αβνυηεξ, ημκ πανέπειρε ζε δίηδ. Ώπυ εηεί ηαζ πένα ηα πνάβιαηα έβζκακ πμθφ δφζημθα. ΢ηδκ δίηδ πμο έβζκε ζηδκ Δθζαία, υθα ηα δεδμιέκα ήηακ εκακηίμκ ημο Πενζηθή ηαζ δ απυθαζδ ακαιεκυιεκδ. Καηαδζηάζηδηε ζε αανφηαημ πνυζηζιμ ηαζ ελέπεζε απυ ημ αλίςια ημο ζηναηδβμφ. Σμ πνυζηζιμ ήηακ ηενάζηζμ (θέβμκηαζ δζάθμνα πμζά απυ δέηα πέκηε ςξ ζανάκηα πέκηε ηάθακηα) ηαζ βζα κα ημ πθδνχζεζ εα έπνεπε κα πμοθήζεζ ιένμξ ή ηαζ υθδ ηδκ αηίκδηδ πενζμοζία ημο. ΋ιςξ ηα ηηήιαηά ημο ανζζηυηακ ζηδκ φπαζενμ ηδξ Ώηηζηήξ, ηδκ μπμία είπακ ηαηαθάαεζ ηαζ ηάρεζ μζ ΢πανηζάηεξ ηαζ θοζζηά δεκ ιπμνμφζακ κα πςθδεμφκ. ΢ημ ιεηαλφ μ Πενζηθήξ είπε οπμζηεί ηζ άθθα αανφηαηα πθήβιαηα. Ώπυ ημ θμζιυ πέεακακ δ αδεθθή ημο ηαζ μζ βζμζ ημο Ξάκεζππμξ ηαζ Πάναθμξ. Δ ηαηάζηαζδ ζηδκ Ώεήκα ήηακ απεθπζζηζηή απυ ηδκ αννχζηζα, ημκ πυθειμ, ηδκ ηαηαζηνμθή ηδξ οπαίενμο ηαζ ηδκ έθθεζρδ ζηακήξ δβεζίαξ. Μέζα ζε δζάζηδια έλζ ιδκχκ, ημ ηθίια βζα ημκ Πενζηθή απυ ημοξ Ώεδκαίμοξ είπε ιεηαζηναθεί. Καηάθααακ πςξ πνεζαγυηακ ημκ άκενςπμ πμο ημοξ ηαεμδδβμφζε ηυζα πνυκζα ηαζ είπε πνμζθένεζ ηυζα πμθθά ζε πνήια ηαζ δυλα ζηδκ Ώεήκα. Αεκ ιπμνμφζακ κα θακηαζημφκ ηδκ Ώεήκα πςνίξ ημκ Πενζηθή, αοηυξ είπε ηαοηζζηεί πζα ιε ηδκ

48

πυθδ ημο. Πνςημζηάηδξ ζηδκ επακαθμνά ημο ιεβάθμο αοημφ Ώεδκαίμο ζηδκ ελμοζία, ήηακ μ ακζρζυξ ημο μ Ώθηζαζάδδξ. ΢οκήθεε ηαζ πάθζ δ εηηθδζία ημο Αήιμο ζε δζαθμνεηζηή αοηή ηδ θμνά αηιυζθαζνα ηαζ αθμφ γήηδζακ ζοβκχιδ ηαζ απάθθαλακ απυ ημ πνυζηζιμ ημκ Πενζηθή, ημκ ελέθελακ ηαζ πάθζ ζηναηδβυ. Μάθζζηα ηίκδζακ ηζξ δζαδζηαζίεξ βζα ηδκ ακαβκχνζζδ ημο βζμο ημο Πενζηθή ηαζ ηδξ Ώζπαζίαξ, ημο Πενζηθή ημο Νευηενμο, ςξ βκήζζμο ηέηκμο ηαζ Ώεδκαίμο πμθίηδ. Ώοηυ έδςζε ηδκ δοκαηυηδηα ηδξ ζοκέπεζαξ ηδξ μζημβέκεζαξ ηςκ Ώθηιεςκζδχκ, ιζαξ ηαζ μζ δομ βζμζ ημο Πενζηθή απυ ημκ πνχημ ημο βάιμ, είπακ ήδδ πάζεζ ηδ γςή ημοξ απυ ηδκ επζδδιία. Αλάγιπθν πνπ παξηζηάλεη ηε Γεκνθξαηία λα ζηεθαλώλεη ηνλ δήκν Δ απυθαζδ αοηή έβζκε δεηηή ιε εκεμοζζαζιυ ηαζ πανά απυ ημοξ Ώεδκαίμοξ, πμο άνπζζακ πάθζ κα εθπίγμοκ υηζ μ Πενζηθήξ ήηακ μ ιυκμξ πμο ιπμνμφζε κα κζηήζεζ ημοξ ΢πανηζάηεξ ηαζ κα ακαημοθίζεζ ηδκ Ώεήκα. Καζ μ ίδζμξ μ Πενζηθήξ αζζεάκεδηε δζηαζςιέκμξ, αθθά ηαζ ημ αάνμξ ηδξ εοεφκδξ πμο επςιζγυηακ. Οζ μθζβανπζημί, μ Αζμπείεδξ, μ Κθέςκ, μ Θμοηοδίδδξ μ Μεθδζίμο (πμο είπε εκ ης ιεηαλφ επζζηνέρεζ απυ ηδκ ελμνία), απμδέπεδηακ ηδκ ήηηα ημοξ ηαζ έκςζακ ηζξ εθπίδεξ ημοξ ιε ημοξ οπυθμζπμοξ Ώεδκαίμοξ. Ώθίιμκμ υιςξ! ημ ηέθμξ ημο Πενζηθή ήηακ πζα πμθφ ημκηά.

49

1.07. Ο πφιεκνο, ε επηδεκία θαη ην ηέινο ηνπ Πεξηθιή Ο θεβυιεκμξ Πεθμπμκκδζζαηυξ πυθειμξ, λεηίκδζε μοζζαζηζηά ημ 431 π.Υ. ηαζ ιε ηνεζξ δζαδμπζηέξ θάζεζξ, ηεθείςζε ημ 404 ιε μνζζηζηή ηαζ ηαπεζκςηζηή ήηηα ηςκ Ώεδκαίςκ, δ μπμία ζήιακε ηαζ ημ ηέθμξ ημο Υξπζνύ αηώλα. Βοηοπχξ βζα ημκ δδιζμονβυ ημο, μ Πενζηθήξ είπε πεεάκεζ κςνίξ ηαζ δεκ είδε ηδκ αβαπδιέκδ ημο πυθδ κα ηαηακηά ακίζπονδ ειπμνζηά, ζηναηζςηζηά ηαζ πμθζηζηά ηαζ ημοξ Λαηεδαζιυκζμοξ κα ηαεμνίγμοκ ημ πμθίηεοιά ηδξ. Τπάνπμοκ υιςξ πμθθμί ζζημνζημί πμο πζζηεφμοκ υηζ ακ γμφζε μ Πενζηθήξ, δ Ώεήκα δεκ εα έπακε ημκ πυθειμ, ακηζεέηςξ εα βζκυηακ αηυια πζμ ζζπονή ηαζ εα επέααθε αοηή ζηζξ εθθδκζηέξ πυθεζξ ημ δδιμηναηζηυ πμθίηεοια, μπυηε μ νμοξ ηδξ ζζημνίαξ εα ήηακ δζαθμνεηζηυξ. ΋ιςξ ιε ηα «ακ» ιπμνείξ κα οπμεέζεζξ υηζ εεξ, δ ζζημνζηή πναβιαηζηυηδηα δεκ αθθάγεζ ηαζ αοηή είκαζ υηζ, ιεηά ημκ Πενζηθή επζηνάηδζακ ζηδκ Ώεήκα δδιαβςβμί, θζθμπυθειμζ ηαζ θασηζζηέξ πμθζηζημί υπςξ μ Κθέςκ ηαζ μ Ώθηζαζάδδξ ηαζ μ Νζηίαξ μ μπμίμξ ιπμνεί κα ιδκ ήηακ δδιαβςβυξ ή θασηζζηήξ, αθθά ήηακ έκαξ ιεηνίςκ δοκαημηήηςκ ανζζημηνάηδξ πμθζηζηυξ. Ο πνιηηηθόο θαη ζηξαηεγόο Νηθίαο, αξρεγόο ηνπ αξηζηνθξαηηθνύ θόκκαηνο θαηά ηελ δηάξθεηα ηνπ Πεινπνλλεζηαθνύ πνιέκνπ Οζ αηηίεο ημο πμθέιμο ιπμνμφκ κα ζοκμρζζημφκ ιε θίβα θυβζα ζηα ελήξ: 1. Δ ζοκεπήξ ζζπονμπμίδζδ ηδξ Ώεήκαξ, μζημκμιζηά ηαζ ειπμνζηά ηαζ δ πθήνδξ καοηζηή ηονζανπία ηδξ ζημ Ώζβαίμ, ηνυιαλε ηδκ ΢πάνηδ ηαζ πμθθέξ αηυια εθθδκζηέξ πυθεζξ (αηυια ηαζ ζοιιαπζηέξ ηδξ Ώεήκαξ), μζ μπμίεξ θμαήεδηακ ηδκ πθήνδ επζηνάηδζδ ηδξ Ώεήκαξ ηαζ ημκ οπμαζααζιυ υθςκ ηςκ άθθςκ ηναηχκ-πυθεςκ ζε οπμηεθείξ ή εκηαβιέκμοξ ζηδκ Αδθζαηή ζοιιαπία. ΢παξηηαηηθή θάιαγγα 2. Δ πμθζηεζαηή ηαζ πμθζηζζιζηή δζαθμνά ηςκ δομ ιεβάθςκ ακηζπάθςκ, πμο ακηζπνμζχπεοακ δομ ηεθείςξ δζαθμνεηζηέξ ημζιμεεςνίεξ ηαζ δζαθμνεηζημφξ ηυζιμοξ. Δ δδιμηναηζηή ηαζ ακμζπηή ζε κέεξ θζθμζμθζηέξ, πμθζηζηέξ, επζζηδιμκζηέξ, ηαθθζηεπκζηέξ ηαζ ημζκςκζηέξ ζδέεξ ημζκςκία ηδξ πθμφζζαξ Ώεήκαξ, απέκακηζ ζημ θζηυ, αοζηδνυ ζηναημηναηζηυ ζπανηζαηζηυ ηαεεζηχξ.

3. Σα ημπζηά ζοιθένμκηα ηςκ δζαθυνςκ εθθδκζηχκ πυθεςκ, πμο ακελάνηδηα απυ ημ πμθίηεοιά ημοξ (δδιμηναηζηυ ή μθζβανπζηυ) έαθεπακ ηδκ ζοκεπή ακάπηολδ ημο αεδκασημφ ειπμνζημφ ζηυθμο ηαζ ηαηά ζοκέπεζα ημο 50

ειπμνίμο, ςξ απεζθή βζα ηα δζηά ημοξ ζοιθένμκηα. Αεκ είκαζ θίβεξ μζ πυθεζξ πμο βζ‟ αοημφξ ημοξ θυβμοξ, ζοιπαναηάπεδηακ ιε ημοξ ΢πανηζάηεξ, εκχ είπακ δδιμηναηζηυ ηαεεζηχξ. Οζ αθνξκέο ημο λεζπάζιαημξ ημο πμθέιμο ήηακ: 1. Δ ακάιεζλδ ηςκ Ώεδκαίςκ ζηδ δζαιάπδ ηδξ άθθδξ ιεβάθδξ καοηζηήξ δφκαιδξ ηδξ Βθθάδαξ, ηδξ Κμνίκεμο, ιε ηδκ πνχδκ απμζηία ηδξ ηδκ Κένηονα, βζα ημκ έθεβπμ ηδξ ιζηνήξ απμζηίαξ ηςκ Κενηοναίςκ ζηζξ Εθθονζηέξ αηηέξ, ηδξ Βπζδάικμο (ημ ζδιενζκυ Αοννάπζμ ηδξ Ώθαακίαξ). Οζ Κμνίκεζμζ, ιε αθμνιή ηδκ ίδνοζδ ηςκ Θμονίςκ, θμαήεδηακ ηδκ ειπμνζηή ηαζ καοηζηή επέηηαζδ ηδξ Ώεήκαξ ζηα κδζζά ημο Εμκίμο ηαεχξ ηαζ ζηζξ εθθδκζηέξ πυθεζξ ηδξ Κάης Εηαθίαξ ηαζ ηδξ ΢ζηεθίαξ, ζηζξ μπμίεξ ςξ ηυηε ηονζανπμφζε ημ ημνζκεζαηυ ειπμνζηυ καοηζηυ. Ζ Κόξηλζνο ήηαλ ε δεύηεξε λαπηηθή δύλακε ηεο Διιάδαο, κεηά ηελ Αζήλα ΢ε ακηίπμζκα μζ Κμνίκεζμζ ελχεδζακ ζε απμζηαζία ηδ ζφιιαπμ ηδξ Ώεήκαξ Πμηίδαζα ηδξ Υαθηζδζηήξ ζηδ Μαηεδμκία, πμο ήηακ παθζά ημνζκεζαηή απμζηία. Οζ Ώεδκαίμζ έζηεζθακ ζηναηυ ηαζ πμθζυνηδζε ηδκ Πμηίδαζα.

2. Σμ Μεβανζηυ Φήθζζια πμο πνυηεζκε μ Πενζηθήξ βζα ημκ παναδμζζαηυ επενυ ηδξ Ώεήκαξ, ηα Μέβανα. Με ημ ρήθζζια αοηυ δ Ώεήκα επέααθε μθμηθδνςηζηυ «ειπάνβημ» ζημοξ Μεβανείξ, ζημοξ μπμίμοξ απαβμνεφηδηε πθέμκ κα πμοθάκε ηα πνμσυκηα ημοξ ζηζξ πυθεζξ ηδξ Ώεδκασηήξ ζοιιαπίαξ ηαζ επίζδξ δεκ ιπμνμφζακ ηα πθμία ηςκ Μεβάνςκ κα πνδζζιμπμζμφκ ηα αεδκασηά θζιάκζα. Κξάλνο Έιιελα πνιεκηζηή Ώπαβμνεουηακ ζημοξ Μεβανείξ αηυια ηαζ κα πθδζζάζμοκ ζηδκ Ώεήκα, επί πμζκή εακάημο. Οοζζαζηζηά επεαθήεδ αζθοηηζηυξ μζημκμιζηυξ απμηθεζζιυξ ζηα Μέβανα, πμο ήηακ ιέθμξ ηδξ Πεθμπμκκδζζαηήξ ζοιιαπίαξ. Ο Ώνζζημθάκδξ ζημοξ Αραξλείο ημο, οπμζηδνίγεζ υηζ ημ Μεβανζηυ ρήθζζια εηδυεδηε ηαηυπζκ επζιμκήξ ηδξ Ώζπαζίαξ, δ μπμία ήηακ πμθςιέκδ, απυ ηδκ ανπαβή δομ απυ ηα ημνίηζζα ηδξ απυ ημοξ Μεβανείξ. Σα ιέθδ ηδξ Πεθμπμκκδζζαηήξ ζοιιαπίαξ ζοκεδνίαζακ ζηδ ΢πάνηδ ηαζ έζηεζθακ ηεθεζίβναθμ ζηδκ Ώεήκα γδηχκηαξ: ηδκ θφζδ ηδξ πμθζμνηίαξ ηδξ Πμηίδαζαξ, ηδκ ακάηθδζδ ημο Μεβανζημφ ρδθίζιαημξ, ηδκ αοημκμιία υζςκ απυ ημοξ ζοιιάπμοξ ηδξ Ώεήκαξ επζεοιμφζακ ηδκ απμπχνδζδ απυ ηδ ΢οιιαπία ηδξ 51

Αήθμο ηαζ ηέθμξ, ηδκ ελμνία ηςκ Ώθηιεςκζδχκ, μοζζαζηζηά δδθαδή ημο Πενζηθή. Φοζζηά δ Ώεήκα ανκήεδηε κα δεπεεί ηέημζμοξ ηαπεζκςηζημφξ υνμοξ ηαζ λέζπαζε μ πυθειμξ. ΢χκκαρνη ηεο Αζήλαο ήηακ υθεξ ζπεδυκ μζ πυθεζξ ηςκ παναθίςκ ηδξ Μζηνάξ Ώζίαξ, υθα ζπεδυκ ηα κδζζά ημο Ώζβαίμο (εηηυξ ηδξ Μήθμο, ηδξ ΢ακημνίκδξ ηαζ ηδξ Κνήηδξ), δ Θνάηδ, δ Υαθηζδζηή, δ Θεζζαθία, δ Βφαμζα, μζ Πθαηαζέξ, δ Ναφπαηημξ, δ Μεζζδκία, δ Ώηανκακία, δ Κένηονα, ηαζ δ Κεθαθθδκία. Δ ζοιιαπία αοηή δζέεεηε ζζπονυηαημ καοηζηυ, αθθά ημ ιζζυ πενίπμο πεγζηυ ηςκ ακηζπάθςκ ηδξ. ΢χκκαρνη ηεο ΢πάξηεο ήηακ υθεξ μζ πυθεζξ ηδξ Πεθμπμκκήζμο (εηηυξ ημο Άνβμοξ ηαζ ηδξ πενζμπήξ ηδξ ΏπαΎαξ) ηα Μέβανα, δ ΐμζςηία, δ Φςηίδα, δ Λμηνίδα, δ Μαηεδμκία, δ Ώιαναηία, δ Λεοηάδα, μ Σάναξ ηαζ μζ ΢οναημφζεξ. Ο βαζηιηάο ηεο ΢πάξηεο Αξρίδακνο Β’ Δ πνχηδ θάζδ ημο πμθέιμο μκμιάζηδηε Αξρηδάκεηνο πόιεκνο, απυ ημ υκμια ημο ααζζθζά ηδξ ΢πάνηδξ Αξρίδακνπ Β’, μ μπμίμξ έζηεζθε ιζα ακηζπνμζςπία ιε ηδκ μπμία γδημφζε απυ ηδκ Ώεήκα ηδκ απμδμπή ηςκ υνςκ ηδξ Πεθμπμκκδζζαηήξ ΢οιιαπίαξ. ΟΕ Ώεδκαίμζ ανκήεδηακ αηυια ηαζ ηδκ είζμδμ ηςκ Λαηεδαζιμκίςκ ακηζπνμζχπςκ ζηδκ πυθδ ημοξ ιε ημ πνυζπδια υηζ ήδδ μ ζπανηζαηζηυξ ζηναηυξ ανζζηυηακ ζηδκ Κυνζκεμ, έημζιμξ κα εζζαάθεζ ζηδκ Ώηηζηή. Πνάβιαηζ μ Ώνπίδαιμξ ηέεδηε επζηεθαθήξ ηδξ ηενάζηζαξ πεθμπμκκδζζαηήξ ζηναηζάξ (60 –100.000 ακδνχκ) πμο εζζέααθε ζηδκ Ώηηζηή ημ 431 π.Υ., αάδζζε πνμξ ηδκ Βθεοζίκα ηαζ ζηναημπέδεοζε ζηζξ Ώπανκέξ, ιυθζξ 7 πζθζυιεηνα απυ ηδκ πυθδ ηδξ Ώεήκαξ. Ο Πενζηθήξ ηαζ μζ Ώεδκαίμζ πνμηίιδζακ κα ιδκ επζπεζνήζμοκ εοεεία ζφβηνμοζδ ιε αοηήκ ηδκ πακίζπονδ ζηναηζά (αοηυ άθθςζηε επζδίςηε μ Ώνπίδαιμξ) ηαζ ηθείζηδηακ ιέζα ζηα Μαηνά Σείπδ, ιαγί ιε ημοξ ηαημίημοξ ηδξ οπαίενμο. Παναημθμοεμφζακ ιε αβςκία ηδκ ενήιςζδ ηαζ ηδκ ηαηαζηνμθή ηςκ πςνζχκ ηαζ ηςκ ηαθθζενβεζχκ ηαζ ηδκ ανπαβή ηςκ γχςκ ηαζ δ πυθδ εθμδζαγυηακ ιε ηα ακαβηαία ηνυθζια ηαζ άθθα πνμσυκηα απυ ημ θζιάκζ ημο Πεζναζά. Αζελαίνο νπιίηεο Σμ αεδκασηυ καοηζηυ ζε ακηζπενζζπαζιυ θεδθαημφζε ηα πανάθζα ηδξ Πεθμπμκκήζμο. ΋ηακ ηαηά ηα ηέθδ ημο ηαθμηαζνζμφ μζ Πεθμπμκκήζζμζ απμζφνεδηακ απυ ηδκ Ώηηζηή, μζ Ώεδκαίμζ επζηέεδηακ ζηα Μέβανα, ηα ηαηέζηνερακ ηαζ ηα θεδθάηδζακ. Σμ πεζιχκα ημο 430 πναβιαημπμζήεδηε δ ηαθή ηςκ πνχηςκ κεηνχκ ημο πμθέιμο. ΢ηδκ ηδδεία πμο έβζκε ζημ Γεκόζην ΢ήκα, έλς απυ ημκ Κεναιεζηυ, ζοβηεκηνχεδηακ μζ Ώεδκαίμζ ηαζ μ Πενζηθήξ εηθχκδζε έκα ικδιεζχδδ θυβμ πμο ζοβηίκδζε ημοξ πάκηεξ. Βίκαζ μ πενίθδιμξ Πεξηθιένπο Δπηηάθηνο πμο ημκ ηαηαβνάθεζ μθυηθδνμ μ Θμοηοδίδδξ ζηδκ Ηζηνξία ημο. Πμθθμί ζζπονίζηδηακ (ιεηαλφ αοηχκ ηαζ μ Πθάηςκαξ ζημκ Μελέμελν), πςνίξ θοζζηά ηαιζά απυδεζλδ,

52

υηζ μ θυβμξ αοηυξ βνάθηδηε απυ ηδκ Ώζπαζία, αθθά δεκ είκαζ απίεακμ ημ ιεβαθφηενμ ιένμξ ημο (υπςξ ημ λένμοιε) κα είκαζ δδιζμφνβδια ημο Θμοηοδίδδ, ιζαξ ηαζ βνάθηδηε απυ αοηυκ ανηεηά πνυκζα ανβυηενα ηαζ είκαζ αιθίαμθμ υηζ είπε ηαηαθένεζ κα ζοβηναηήζεζ ζημ ιοαθυ ημο μθυηθδνμ αοηυκ ημκ ζζημνζηυ, αθθά ιαηνμζηεθή θυβμ. ΢ηδκ μιζθία αοηή εηθςκήεδηε ηαζ ημ πενίθδιμ Αλδξώλ επηθαλώλ πάζα γε ηάθνο.

…Τν πνιίηεπκα πνπ έρνπκε ζε ηίπνηα δελ αληηγξάθεη ηα μέλα πνιηηεύκαηα. Αληίζεηα, είκαζηε πνιύ πεξηζζόηεξν εκείο παξάδεηγκα γηα ηνπο άιινπο παξά κηκεηέο ηνπο. Τν πνιίηεπκά καο ιέγεηαη Δεκνθξαηία, δειαδή ηελ εμνπζία δελ ηελ αζθνύλ ιίγνη πνιίηεο, αιιά όινο ν ιαόο. Όινη νη πνιίηεο είλαη ίζνη κπξνζηά ζην λόκν γηα ηηο ηδησηηθέο ηνπο δηαθνξέο. Γηα ηα δεκόζηα αμηώκαηα πξνηηκώληαη εθείλνη πνπ είλαη ηθαλνί θαη ην αμίδνπλ θαη όρη εθείλνη πνπ αλήθνπλ ζε κηα νξηζκέλε ηάμε. Καλείο, αλ ηύρεη θαη δελ έρεη θνηλσληθή ζέζε ή αλ είλαη θησρόο, δελ εκπνδίδεηαη γη’ απηό λα ππεξεηήζεη ηελ πνιηηεία, αλ έρεη θάηη άμην λα πξνζθέξεη. Σηελ δεκόζηα δσή καο είκαζηε ειεύζεξνη, αιιά θαη ζηηο θαζεκεξηλέο καο ζρέζεηο δελ ππνβιέπνκε ν έλαο ηνλ άιιν, δελ ζπκώλνπκε κε ηνλ γείηνλά καο αλ δηαζθεδάδεη θαη δελ ηνπ δίλνπκε όςε πεηξαγκέλνπ πνπ, αλ ίζσο δελ ηνλ βιάθηεη, όκσο ηνλ ζηελνρσξεί. Αλ σζηόζν, ε απζηεξόηεηα ιείπεη από ηελ θαζεκεξηλή καο δσή, ζηα δεκόζηα πξάγκαηα, από εζσηεξηθό ζεβαζκό, δελ παξαλνκνύκε. Σεβόκαζηε ηνπο άξρνληεο, πεηζαξρνύκε ζηνπο λόκνπο θαη κάιηζηα, ζε όζνπο έρνπλ γίλεη γηα λα πξνζηαηεύνπλ ηνπο αδπλάηνπο θαη όζνπο πνπ, αλ θαη άγξαθνη, είλαη ληξνπή λα ηνπο παξαβαίλεη θαλείο… ΢ην κλεκείν ηνπ Άγλσζηνπ ΢ηξαηηώηε, ζηελ πιαηεία ΢πληάγκαηνο, είλαη γξακκέλε ε θξάζε: Αλδξώλ επηθαλώλ πάζα γε ηάθνο

… Καη ζηα πνιεκηθά πξάγκαηα δηαθέξνπκε από ηνπο ερζξνύο καο. Η πόιε καο είλαη θηιόμελε γηα όινπο ηνπο αλζξώπνπο θαη δελ ππάξρεη ζε καο λόκνο μελειαζίαο πνπ λα εκπνδίδεη ηνλ μέλν λα κάζεη ή λα δεη θάηη πνπ ζα κπνξνύζε, αλ δελ ήηαλ θξπθό, λα σθειήζεη ηνλ ερζξό καο πνπ ζα ην έβιεπε. Καη ηνύην, επεηδή πηζηεύνπκε πεξηζζόηεξν ζηελ αμία καο, παξά ζε κπζηηθέο εηνηκαζίεο θαη ζηξαηεγήκαηα. Καη ζηελ αλαηξνθή, ελώ νη ερζξνί καο απ’ ηα κηθξά ηνπο ρξόληα ππνβάιινληαη ζηελ πην ζθιεξή εθγύκλαζε, εκείο έρνκε επράξηζηε δσή, ρσξίο γη’ απηό λα πζηεξνύκε ζην λα αληηκεησπίδνπκε ηνπο ίδηνπο θηλδύλνπο… …Σηάζεθαλ αληάμηνη ηεο πνιηηείαο πνπ ηνπο αλέζξεςε. Όζνη δνύκε, πξέπεη λα επρόκαζηε λα έρνκε θαιύηεξε κνίξα, ρσξίο όκσο λα έρνκε γη΄ απηό θξόλεκα ιηγόηεξν ηνικεξό, όηαλ αληηκεησπίδνκε ηνλ ερζξό. Δελ πξέπεη λα πεξηνξηδόκαζηε ζε ιόγηα κόλν, γηα ηελ θνηλή σθέιεηα, γηα ηελ νπνία, ρσξίο 53

λα ζαο πεη θαλείο ηίπνηα πνπ δελ ην μέξεηε, ζα κπνξνύζε λα κηιήζεη πνιύ, εμαίξνληαο πόζν κεγάιν είλαη ην λα αληηζηέθεζαη ζηνλ ερζξό. Πξέπεη λα βιέπεηε ην κεγαιείν ηεο πνιηηείαο ζηηο θαζεκεξηλέο ηεο εθδειώζεηο θαη λα ζπιινγίδεζηε πσο ηεο ην έδσζαλ άλδξεο γελλαίνη πνπ είραλ ην αίζζεκα ηνπ θαζήθνληνο θαη κεγάιε θηινηηκία ζε θάζε έξγν πνπ αλαιάκβαλαλ. Αλ θακηά θνξά αηπρνύζαλ ζε θάπνην εγρείξεκα, δελ ζηεξνύζαλ όκσο ηελ παηξίδα από ηελ αλδξεία ηνπο, γηαηί ζεσξνύζαλ πσο ε σξαηόηεξε θνηλή πξνζθνξά ήηαλ λα ζπζηαζηνύλ γη΄ απηήλ. Όινη καδί ηεο πξόζθεξαλ ηε δσή ηνπο θη ν θαζέλαο ηνπο ιάκβαλε αζάλαην έπαηλν θαη δνμαζκέλν ηάθν, όρη ηόζν απηόλ πνπ θείηνληαη, όζν γηα ηε κλήκε εθείλσλ πνπ ζα ζέινπλ λα ηνπο δνμάζνπλ, γηαηί ν ηάθνο ηωλ κεγάιωλ είλαη ε πάζα γε θαη δελ θαλεξώλεηαη από ηελ επηγξαθή κηαο ζηήιεο ζηελ παηξηθή ηνπο ρώξα. Οπιίηεο πέθηεη λεθξόο ζηε κάρε

Καη ζηα πην καθξηλά κέξε, ε κλήκε ηνπο, άγξαθε, κέλεη δσεξόηεξε κέζα ζηηο ςπρέο, πεξηζζόηεξν γηα ηελ αλδξεία ηνπο, παξά γηα ην έξγν πνπ έθαλαλ. Έρνληαο απηνύο γηα παξάδεηγκα θαη μέξνληαο πσο επηπρία ζα πεη ειεπζεξία θαη ειεπζεξία ζεκαίλεη αλδξεία, δελ πξέπεη λα δεηιηάδεηε ζηνπο θηλδύλνπο ηνπ πνιέκνπ. Καη είλαη αιήζεηα πσο όζνη δπζηπρνύλ θαη δελ έρνπλ ειπίδα κηαο θαιύηεξεο κνίξαο ζπζηάδνπλ πην εύθνια ηε δσή ηνπο. Τελ ζπζηάδνπλ εθείλνη πνπ, αλ ζειήζνπλ λα ηελ ζώζνπλ απνθεύγνληαο ην κνηξαίν, θηλδπλεύνπλ λα πάζνπλ ηνλ κεγαιύηεξν εμεπηειηζκό αλ ληθεζνύλ. Γηα ηνπο αλδξείνπο ν εμεπηειηζκόο ηεο δεηιίαο είλαη ρεηξόηεξνο από ηνλ γελλαίν θη αλαπάληερν ζάλαην… Θοσκσδίδη: Περικλέοσς Δπιηάθιος Μεηάθραζη: Άγγελος Βλάτος (εκδόζεις «Δζηίας») Σδκ άκμζλδ ημο 430 μ Ώνπίδαιμξ ιε ημκ ζηναηυ ημο εζζέααθε ηαζ πάθζ ζηδκ Ώηηζηή ηαζ μζ Λαηεδαζιυκζμζ ηαηέζηνερακ υζα είπακ απμιείκεζ απυ ηα πενίπςνα ηδξ Ώεήκαξ, θεάκμκηαξ ςξ ηα μνοπεία ανβφνμο ημο Λαονίμο, πμθφηζιδ πδβή πθμφημο βζα ηδκ Ώεήκα. Οζ αβνυηεξ πμο είπακ εβηαηαθείρεζ ηα πςνάθζα ηαζ ηζξ πενζμοζίεξ ημοξ ηαζ έαθεπακ ακίηακμζ κα ακηζδνάζμοκ, ηδ ζμδζά ημοξ κα ηαηαζηνέθεηαζ βζα δεφηενδ πνμκζά ηαζ ηα ζπίηζα ημοξ κα ηαίβμκηαζ ιπνμξ ζηα ιάηζα ημοξ, εεςνμφζακ οπεφεοκμ ημκ Πενζηθή. Δ θζθμπυθειδ ιενίδα ηδξ Ώεήκαξ ιε δβέηδ ημκ Κθέςκα επέιεκε κα αβεζ μ αεδκασηυξ ζηναηυξ ηαζ κα ακηζιεηςπίζεζ ημοξ Λαηεδαζιυκζμοξ. Οζ ζαηζνζημί πμζδηέξ ιε πνχημ ημκ Ένιζππμ θμζδμνμφζακ ηαζ εζνςκεφμκηακ ημκ Πενζηθή ςξ δεζθυ, άκακδνμ ηαζ νίραζπζ. ΋ιςξ αοηυξ ήηακ αιεηάπεζζημξ, ήλενε υηζ δεκ ιπμνμφζε μ αεδκασηυξ ζηναηυξ κα ηα αβάθεζ πένα ιε ηζξ πμθφ ζζπονυηενεξ Πεθμπμκκδζζαηέξ δοκάιεζξ, πμο αοηυ άθθςζηε

54

επζδίςηακ. Έζηεζθε ηζ αοηή ηδ θμνά εηαηυ αεδκασηά πθμία ιε ζηναηυ ζηα πανάθζα ηδξ Πεθμπμκκήζμο ηαζ θεδθάηδζε ιενζηέξ ζφιιαπεξ ιε ηδ ΢πάνηδ πυθεζξ. Ώθθά ιζα κέα ζοιθμνά ήνεε ηχνα κα πθήλεζ ηδκ Ώεήκα. Ήηακ ιζα εακαηδθυνα επζδδιία θμζιμφ. Λέβεηαζ υηζ ηδκ αζεέκεζα ηδκ ιεηέθενε έκα ηανάαζ ιε ζζηάνζ πμο ήνεε απυ ηδκ Ώίβοπημ ή ηδκ Ώζεζμπία ή ηάπμζμ αθνζηακζηυ θζιάκζ. Ο ζοβπνςηζζιυξ ηυζςκ δεηάδςκ πζθζάδςκ ακενχπςκ (αζηχκ ηαζ αβνμηχκ) ζηα ζηεκά υνζα ηδξ πυθδξ, αμήεδζε ζηδκ βνήβμνδ ελάπθςζδ ηδξ κυζμο. Οθυηθδνεξ μζημβέκεζεξ είπακ εβηαηαζηαεεί ηαζ ημζιυηακ υπμο έανζζηακ, αθυδεοακ υπμο ημοξ αυθεοε ηαζ άθδκακ ηα ζημοπίδζα ημοξ ζημ δνυιμ, ζημ έθεμξ ηςκ ηνςηηζηχκ ηςκ ημοκμοπζχκ, ηαζ ηςκ άθθςκ εκηυιςκ ηαζ παναζίηςκ. Πξνεηνηκαζία νπιηηώλ πξηλ ηε κάρε Ο θμζιυξ αοηυξ (οπάνπεζ ηαζ δ άπμρδ υηζ δεκ ήηακ θμζιυξ, αθθά ηοθμεζδήξ πονεηυξ) απμδεηάηζζε ζηδκ ηονζμθελία ημκ αεδκασηυ θαυ. Πενίπμο ημ έκα ηνίημ ημο πθδεοζιμφ ηδξ πυθδξ έπαζε ηδ γςή ημο, μζ δνυιμζ ηδξ πυθδξ ήηακ βειάημζ πηχιαηα ηαζ μζ ανπέξ άνπζζακ κα εάαμοκ ημοξ κεηνμφξ ζε μιαδζημφξ ηάθμοξ, πςνίξ ηαιζά ζενμηεθεζηία. Ο Θμοηοδίδδξ πενζέβναρε παναζηαηζηά ηδκ αννχζηζα πμο εηδδθςκυηακ ιε δοκαηυ πονεηυ, αήπα, πυκμοξ ζημ ζηήεμξ, αηυνεζηδ δίρα ηαζ θθφηηαζκεξ ζε υθμ ημ ζχια. Ώηυια ηαζ μ θδιζζιέκμξ βζαηνυξ Ηππνθξάηεο απυ ηδκ Κς, ήνεε κα αμδεήζεζ ζηδ δφζημθδ αοηή ηαηάζηαζδ. Έδςζε εκημθή κα ακάαμοκ θςηζέξ βζα κα απμθοιαίκμκηαζ μζ ιμθοζιέκμζ πχνμζ ηαζ απέδςζε ηα αίηζα ηδξ αννχζηζαξ ζε θοζζημφξ κυιμοξ ηαζ ζημ ζοκςζηζζιυ πζθζάδςκ ακενχπςκ ιέζα ζηα Μαηνά Σείπδ ηαζ υπζ ζηδκ ηζιςνία απυ ημοξ εεμφξ, υπςξ ηήνοζζε ημ Αζμπείεδξ. Ζ Μύξηηο, ήηαλ έλα θνξηηζάθη 11 εηώλ, ζύκα ηεο επηδεκίαο ηνπ ινηκνύ ην 429 π.Υ.. Από ην θξαλίν θαη ηελ νδνληνζηνηρία ηνπ, νη επηζηήκνλεο πέηπραλ λα αλαπιάζνπλ ηα ραξαθηεξηζηηθά ηνπ πξνζώπνπ ηνπ, ην 2010 Δ πυθδ αοείζηδηε ζηδκ ακανπία, ηα ζπίηζα θδζηεφμκηακ απυ πεζκαζιέκμοξ ηαζ απεθπζζιέκμοξ ακενχπμοξ, μζ άηαθμζ κεηνμί ζηοθεφμκηακ, δ Βηηθδζία ημο δήιμο ηαζ ηα δζηαζηήνζα δεκ θεζημονβμφζακ, ηα βοικαζηήνζα ηαζ ηα ςδεία έηθεζζακ ηαζ δ αβμνά ενδιχεδηε. Σδκ δεηαεηία ημο 1990, ηαηά ηζξ ενβαζίεξ ηαηαζηεοήξ ημο Μεηνυ ηδξ Ώεήκαξ, ακαηαθφθεδηε ζημκ Κεναιεζηυ μ θεβυιεκμξ «ηάθμξ ημο θμζιμφ» πμο πενζείπε μζηά πενίπμο 150 ακενχπςκ, πμο είπακ εκηαθζαζεεί μιαδζηά. Μεηαλφ αοηχκ ήηακ έκα ηαθά δζαηδνδιέκμ ηνακίμ ιε άεζηηδ ηδκ μδμκημζημζπία ημο, εκυξ 55

ημνζηζζμφ 11 εηχκ, εφιαημξ ηδξ θμαενήξ εηείκδξ επζδδιίαξ. Μζα μιάδα επζζηδιυκςκ ηαηάθενε κα ακαπθάζεζ ημ πνυζςπυ ηδξ ιζηνήξ ημπέθαξ ιε υθα ηδξ ηα παναηηδνζζηζηά, αηυια ηαζ ηα ιαθθζά ηδξ ηαζ ηδκ πανμοζίαζε ημκ Ώπνίθζμ ημο 2010 ζημ κέμ Μμοζείμ ηδξ Ώηνυπμθδξ. Οζ επζζηήιμκεξ μκυιαζακ ημ ημνζηζάηζ αοηυ, Μχξηηο. Δ Μφνηζδα πνέπεζ κα βεκκήεδηε βφνς ζημ 440 ηαζ πέεακε ημ 429, έημξ εακάημο ηαζ ημο Πενζηθή ηαζ «ακαζηήεδηε» ιεηά απυ ζπεδυκ 25 αζχκεξ. Ο εάκαημξ απυ ηδκ ηνμιενή επζδδιία, πηφπδζε ηαζ ηδκ μζημβέκεζα ημο Πενζηθή. Πνχηδ έπαζε ηδ γςή ηδξ δ αδεθθή ημο. Ώημθμφεδζακ μζ δομ ακζρζέξ ηδξ Ώζπαζίαξ ηαζ δ ΢ζιαίεα απυ ηα Μέβανα. Ο ιεβαθφηενμξ βζμξ ημο Πενζηθή, μ Ξάκεζππμξ, αννχζηδζε ηζξ ιένεξ ηδξ δίηδξ ημο παηένα ημο ηαζ πέεακε ιέζα ζε θίβεξ ιένεξ. Σμκ αημθμφεδζε ζφκημια ηαζ μ ιζηνυηενμξ αδεθθυξ ημο μ Πάναθμξ, μ αβαπδιέκμξ βζμξ ημο Πενζηθή. Ο εάκαημξ ηςκ βζςκ ημκ ζφκηνζρε, ημ δεζηυ ημο ηαηανναηχεδηε, ήηακ ζηδκ ηονζμθελία νάημξ. Ήηακ δ επμπή πμο μζ Ώεδκαίμζ ημκ απμηαηέζηδζακ ηαζ ημκ ελέθελακ αηυια ιζα θμνά ζηναηδβυ ημοξ ηαζ ζε ακαβκχνζζδ ηςκ οπδνεζζχκ ημο ζηδκ πυθδ, αθθά ηαζ βζα κα ιδκ είκαζ μ ηεθεοηαίμξ ηδξ μζημβέκεζαξ ηςκ Ώθηιεςκζδχκ, δέπεδηακ ςξ Ώεδκαίμ πμθίηδ ιε πθήνδ πμθζηζηά δζηαζχιαηα ημ βζμ ηδξ Ώζπαζίαξ, Πενζηθή ημκ Νευηενμ. Λίβμοξ ιήκεξ ιεηά ηδκ εηθμβή ημο ςξ ζηναηδβμφ ηδξ πυθδξ, δ αννχζηζα πηφπδζε ηαζ ημκ ίδζμ ημκ Πενζηθή, ημ ηαθμηαίνζ ημο 429 π.Υ. Πζεακχξ δεκ ήηακ θμζιυξ, αθθά ίζςξ ηάπμζμξ ηφθμξ βζαηί δ αζεέκεζά ημο ηνάηδζε πμθφ. Λέβεηαζ υηζ θίβεξ ιένεξ πνζκ πεεάκεζ γήηδζε ηαζ ημκ πήβακ ζηδκ Ώηνυπμθδ, υπμο είδε βζα ηεθεοηαία θμνά ημκ Πανεεκχκα ηαζ ηα άθθα ηηίνζα πμο ημζιμφζακ ημκ πχνμ. Ώπυ ημ ηνεαάηζ ημο, πμο δεκ έθεζρε μφηε ζηζβιή δ Ώζπαζία, έδζκε μδδβίεξ βζα ηδκ ακηζιεηχπζζδ ηςκ ηαεδιενζκχκ πνμαθδιάηςκ ηδξ πυθδξ, ςξ ηδκ διένα πμο μ Πενζηθήξ πέεακε, ημ θεζκυπςνμ. Αζελαίνη ηππείο, ηκήκα ηεο δσθόξνπ ηεο Αθξόπνιεο πνπ ζήκεξα βξίζθεηαη ζην Βξεηαληθό Μνπζείν Ο Πθμφηανπμξ ιαξ θέεζ υηζ ηα ηεθεοηαία ημο θυβζα ήηακ πενίπμο: «Κόζκεζα ηελ Αζήλα κε ιακπξά θηίξηα, νδήγεζα ην ζηξαηό καο ζε πνιιέο λίθεο θαη ζήκεξα, ύζηεξα από ηέζζεξηο δεθαεηίεο ζηελ ππεξεζία ηεο πόιεο, δελ ππάξρεη νύηε έλαο πνιίηεο λα παξαπνλεζεί όηη ηνλ έθαλα πνηέ λα θιάςεη». Με ημ εάκαημ ημο Πενζηθή ηεθεζχκεζ ιζα μθυηθδνδ επμπή. Αεκ ήηακ ημθαηεία δ μκμιαζία ηςκ εηχκ ηδξ δζαηοαένκδζδξ ηδξ πυθδξ απ‟ αοηυκ Υξπζνύο αηώλαο. Δ Ώεήκα ιεηά ηδκ ήηηα ηδξ ημ 404, δεκ έπαρε κα είκαζ ιζα ζπμοδαία πυθδ, ιζα ιδηνυπμθδ ιε αίβθδ, δυλα ηαζ πανέιεζκε βζα αζχκεξ ημ ηέκηνμ ηδξ θζθμζμθίαξ, ηςκ βναιιάηςκ, ηςκ επζζηδιχκ ηαζ ηςκ ηεπκχκ. ΋ιςξ έπαζε βζα πάκηα ηα πνςηεία ηδξ Βθθάδαξ, ηα μπμία πήνακ ιε ηδ ζεζνά δ ΢πάνηδ, δ Θήαα, μζ Μαηεδυκεξ ηαζ αημθμφεδζε δ οπμδμφθςζδ απυ ημοξ Ρςιαίμοξ, ημοξ ΐογακηζκμφξ ηαζ ημοξ Οεςιακμφξ. Ώηυια ηαζ επί επμπήξ ηδξ νςιασηήξ ηαηάηηδζδξ δ θάιρδ ηδξ πυθδξ υπζ ιυκμ δεκ έζαδζε αθθά δεκ ήηακ θίβμζ μζ επζθακείξ Ρςιαίμζ πκεοιαηζημί

56

άκενςπμζ, θυβζμζ, πμζδηέξ, θζθυζμθμζ, νήημνεξ, ζοββναθείξ, αηυια ηαζ αοημηνάημνεξ, πμο ενπυηακ ζηδκ παηνίδα ηδξ θζθμζμθίαξ ηαζ ηδξ δζακυδζδξ βζα κα δζδαπεμφκ ηαζ ακηθήζμοκ ζδέεξ, ηζξ μπμίεξ ιεηαθαιπάδεοζακ ζηδκ Ρχιδ ηαζ ανβυηενα ζηδκ οπυθμζπδ Αφζδ. Δ Αθαδεκία ηνπ Πιάησλα (ημ ανπαζυηενμ πακεπζζηήιζμ ηδξ ζζημνίαξ) θεζημφνβδζε ζοκεπχξ επί εκκέα πενίπμο αζχκεξ ςξ ημ 529 ι.Υ. υηακ ηδκ έηθεζζε ιε δζάηαβιά ημο μ Εμοζηζκζακυξ, βζα αδζεοηνίκζζημοξ θυβμοξ, πζεακυηαηα βζαηί πίζηεοε υηζ ήηακ παβακζζηζηυ ηέκηνμ δζδαζηαθίαξ ηδξ παθζάξ ενδζηείαξ ημο Αςδεηαεέμο ηαζ θοζζηά ακηζπνζζηζακζηυ ίδνοια. Ώπυ ηυηε δ Ώεήκα ήηακ ιζα απυ ηζξ δεηάδεξ αζήιακηεξ επανπζαηέξ πυθεζξ ηδξ Ρςιασηήξ (ΐογακηζκήξ) αοημηναημνίαξ. Ζ Αθαδεκία ηνπ Πιάησλα ζε κσζατθό ηεο Πνκπείαο Σα πενζζζυηενα απυ ηα ανζζημονβήιαηα πμο ημζιμφζακ ηδκ πυθδ, ηαηαζηνάθδηακ απυ ημοξ πνζζηζακμφξ ςξ άζεικα ή παβακζζηζηά, μζ καμί βηνειίζηδηακ ή ιεηαηνάπδηακ ζε πνζζηζακζηέξ εηηθδζίεξ, πμθθά ζοθήεδηακ απυ λέκμοξ επζδνμιείξ ηζ άθθα ηα έηθερακ ανπαζμηάπδθμζ ηαζ ζήιενα ανίζημκηαζ ζηα ιεβαθφηενα ιμοζεία ημο ηυζιμο.

57

1.08. Πεξί Αζπαζίαο Μεηά ημ εάκαημ ημο Πενζηθή ή Ώζπαζία, ζφιθςκα ιε ημκ Πθμφηανπμ - μ μπμίμξ ιεηαθένεζ πθδνμθμνίεξ απυ ημκ Ώζζπίκδ ημ ΢ςηναηζηυ - έβζκε ενςιέκδ ημο Λοζζηθή, εκυξ απυ ημοξ δβέηεξ ηδξ δδιμηναηζηήξ πανάηαλδξ ηαζ πζεακυηαηα θίθμο ημο Πενζηθή. Δ βνήβμνδ αθθαβή ζοκηνυθμο (ιέζα ζε έλζ ιήκεξ απυ ημκ εάκαημ ημο Πενζηθή) έβζκε ακηζηείιεκμ κέμο ημοηζμιπμθζμφ ηαζ πθεοαζιμφ απυ ημοξ ηςιζημφξ ηαζ ηδκ αβμνά. Με ημκ Λοζζηθή δ Ώζπαζία απέηηδζε αηυια έκα βζμ ημο μπμίμο δεκ βκςνίγμιε ημ υκμια. Ζ Αζπαζία ζε πίλαθα ηνπ Eugene Delacroix Ο Λοζζηθήξ, ημκ μπμίμ μ Ώνζζημθάκδξ απμηαθεί ζηςπηζηά πξνβαηέκπνξν έβζκε ζηναηδβυξ ηδξ Ώεήκαξ. Ώοηυ – πάκηα ηαηά ημκ Ώζζπίκδ – ημ μθείθεζ ζηζξ ζηακυηδηεξ ηδξ Ώζπαζίαξ. Πάκηςξ είκαζ απίεακμ κα ζοκέαδ ηάηζ ηέημζμ βζαηί μ Λοζζηθήξ ήηακ ήδδ ζηέθεπμξ ηδξ πανάηαλδξ ημο Πενζηθή, αθθά ακήηε ζηδ θζθμπυθειδ πηένοβά ηδξ. Πίζηεοε πςξ δ ΢πάνηδ θεμκμφζε ηδκ δβεηζηή δφκαιδ ηδξ Ώεήκαξ επί ηςκ άθθςκ πυθεςκ ηαζ μ πυθειμξ ήηακ υπζ ιυκμ ακαπυθεοηημξ, αθθά ηαζ ηαθμδεπμφιεκμξ, βζα κα λειπενδέρμοκ ιζα βζα πάκηα ιε ημκ αζχκζμ ακηίπαθμ. Σμκ επυιεκμ ηζυθαξ πνυκμ (428 π.Υ.) μ Λοζζηθήξ ηέεδηε επζηεθαθήξ ζηυθμο 12 πθμίςκ ιε απμζημθή ηδ ζοθθμβή πμνδβζχκ ηαζ θυνςκ απυ ηζξ ζφιιαπεξ πυθεζξ ηδξ Μζηνάξ Ώζίαξ. ΋ιςξ ζηδκ πενζμπή ημο πμηαιμφ Μαζάκδνμο, δέπεδηε επίεεζδ απυ Κάνεξ ηαζ ζημηχεδηε ιαγί ιε πμθθμφξ απυ ημοξ άκηνεξ ημο. Αεκ έπμοιε άθθεξ πθδνμθμνίεξ βζα ηζξ δναζηδνζυηδηεξ ηδξ Ώζπαζίαξ απυ ηεζ ηαζ ιεηά. Πζεακυηαηα πέεακε ηάπμο ιεηαλφ 402 ηαζ 400 π.Υ. μπυηε έγδζε ηαζ είπε ηδκ αηοπία κα δεζ ημκ βζμ ηδξ Πενζηθή ημ Νευηενμ κα εηηεθείηαζ – υπςξ εθέπεδ ηαζ ζε πνμδβμφιεκεξ ζεθίδεξ - ιαγί ιε ημοξ άθθμοξ Ώεδκαίμοξ ζηναηδβμφξ ηδξ καοιαπίαξ ηςκ Ώνβζκμοζχκ ημ 406 π.Υ., βζα ηδκ πανάθεζρδ ηδξ ζοθθμβήξ ηςκ κεηνχκ ηαζ ηςκ καοαβχκ ηδξ καοιαπίαξ. Ζ λαπκαρία ησλ Αξγηλνπζώλ ΋ζα βνάθηδηακ παναπάκς βζα ηδκ Ώζπαζία ηζκμφκηαζ ιεηαλφ ημο ιφεμο, ημο ημοηζμιπμθζμφ, ηδξ πμθζηζηήξ ακηζπανάεεζδξ ηαζ ηδξ πναβιαηζηυηδηαξ. Πνμζπάεδζα κα ηναηήζς ιυκμ υζα ήηακ βεβμκυηα, πςνίξ κα είιαζ αέααζμξ υηζ ημ ηαηάθενα. ΢ηδκ πναβιαηζηυηδηα, ιζα πνμζςπζηυηδηα ηυζμ έκημκδ ηαζ δοκαιζηή, υπςξ αοηή ηδξ Ώζπαζίαξ δεκ ιπμνμφζε κα πενάζεζ

58

απαναηήνδηδ απυ ηδκ Εζημνία, απυ ηδκ ζηζβιή ιάθζζηα πμο ζηάεδηε ζημ πθεονυ ημο ζδιακηζηυηενμο πμθζηζημφ ηδξ ανπαίαξ Βθθάδαξ, ημο Πενζηθή. Ώοηά πμο είκαζ επζαεααζςιέκα ζζημνζηά βεβμκυηα είκαζ υηζ ηαηαβυηακ απυ ηδ Μίθδημ, ήνεε κεανή ζηδκ Ώεήκα, ήηακ πμθφ ιμνθςιέκδ ιε ηεηιδνζςιέκεξ απυρεζξ βζα ηδ θζθμζμθία, ηδκ πμίδζδ, ηδ νδημνζηή ηαζ ηδκ ηέπκδ, είπε ακελάνηδηεξ, θζθεθεφεενεξ ηαζ ημθιδνέξ - βζα ηδκ επμπή ηδξ ηαζ ηδκ ημζκςκία πμο γμφζε - ακηζθήρεζξ, είπε εθεφεενεξ ζπέζεζξ ιε ημοξ άκηνεξ, υηζ μ Πενζηθήξ ηδκ ενςηεφεδηε ιε πάεμξ, έγδζε βζα ανηεηά πνυκζα ιαγί ημο ηαζ πζεακυηαηα ημκ επδνέαζε ζηζξ ζδιακηζηυηενεξ πμθζηζηέξ απμθάζεζξ ημο, βέκκδζε ημκ Πενζηθή ημκ Νευηενμ ηαζ υηζ είπε θίθμοξ πμθθμφξ επζθακείξ ηαζ δζαηεηνζιέκμοξ άκηνεξ ηδξ επμπήξ, υπςξ μ Φεζδίαξ, μ ΢ςηνάηδξ, μ Ώθηαιέκδξ, μ Πνςηαβυναξ, μ Πανάζζμξ, μ ΢μθμηθήξ, μ Ώκαλαβυναξ ηαζ πμθθμί άθθμζ. Βπίζδξ είκαζ αέααζμ υηζ ιεηέθενε ζηδκ ζοκηδνδηζηή (βζα ηδ θφζδ ηαζ ηδ εέζδ ηςκ βοκαζηχκ) αεδκασηή ημζκςκία, ηζξ πνμμδεοηζηέξ ηαζ θζθεθεφεενεξ ακηζθήρεζξ ηςκ πκεοιαηζηά ακεπηοβιέκςκ ηαζ ηαθθζενβδιέκςκ βοκαζηχκ ηδξ Εςκίαξ. Ώηυια ηαζ υηζ ιεηά ημ εάκαημ ημο Πενζηθή οπήνλε ενςιέκδ ημο Λοζζηθή. Ώοηά ηαζ ηέθμξ. ΋ιςξ είκαζ βεβμκυξ υηζ μζ πενζζζυηενμζ επζηνζηέξ ηδξ ηονίςξ μζ ηςιςδζμβνάθμζ Κναηίκμξ (519-422 π.Υ.), Βφπμθζξ (445-412 π.Υ.), Ένιζππμξ (5μξ π.Υ. αζ.) ηαζ μ Ώνζζημθάκδξ (450-385 π.Υ.) ηαζ μζ θακαηζημί πμθζηζημί ακηίπαθμζ ηςκ δδιμηναηζηχκ ηαζ ημο Πενζηθή, έγδζακ πενίπμο ηδκ ίδζα πενίμδμ ιε ηδκ Ώζπαζία, εκχ μζ οπμζηδνζπηέξ ηδξ ήηακ ζοββναθείξ πμο έβναρακ ιεηά ημ εάκαηυ ηδξ ηαζ απυ αοηά πμο βνάθηδηακ πμθθά ίζςξ δεκ ακηαπμηνίκμκηαζ ζηδκ πναβιαηζηυηδηα ή ήηακ δζαδυζεζξ πμο αημθμοεμφζακ ημ ενφθμ ηδξ ηαζ αοηυκ ημο Πενζηθή. Ο ιαεδηήξ ημο Γμνβία ηαζ ημο ΢ςηνάηδ Ώκηζζεέκδξ (444-366 π.Υ.) ήηακ επενζηυξ ηυζμ βζα ηδκ Ώζπαζία υζμ ηαζ βζα ημκ Πενζηθή αηυια ηαζ βζα ημοξ βζμοξ ημο. Πξνηνκή ηνπ Πιάησλα, Γιππηνζήθε Μνλάρνπ Ώκηίεεηα μ οπμζηδνζπηέξ ηδξ μ Πθάηςκαξ (427-347 π.Υ.), μ Ώζζπίκδξ μ ΢ςηναηζηυξ (430260 π.Υ.), μ Ρςιαίμξ Κζηένςκ (106-43 π.Υ.) ηαζ άθθμζ, έδναζακ ηαζ έβναρακ απυ θίβα πνυκζα έςξ αζχκεξ ιεηά ημ εάκαημ ηδξ Ώζπαζίαξ. Ο ζζημνζηυξ Ξεκμθχκ (427-355 π.Υ.) ακαθένεζ υηζ μ ΢ςηνάηδξ ηδκ εηηζιμφζε ηυζμ πμο πνυηεζκε ζημκ Κνζηυαμοθμ κα ηδ ζοιαμοθεοηεί. Βπίζδξ μ ΢ςηνάηδξ (469-399 π.Υ.) οπμζηδνίγεζ υηζ δ Ώζπαζία επδνέαζε εεηζηά ημκ Πενζηθή ηαζ ημκ δίδαλε αοηυκ, ημκ ίδζμ ημ ΢ςηνάηδ ηαζ άθθμοξ νδημνζηή. Ο ζζημνζηυξ Θμοηοδίδδξ (460-397) ζημ ζπμοδαίμ ένβμ ημο Ηζηνξία (ηνπ Πεινπνλλεζηαθνύ πνιέκνπ) δεκ ακαθένεζ ηίπμηε βζα ηδκ Ώζπαζία. Ώοηυ είκαζ ζδιακηζηυ, βζαηί είκαζ βκςζηυ υηζ μ Θμοηοδίδδξ, ακ ηαζ Ώεδκαίμξ, ήηακ μ πνχημξ απμθφηςξ ακηζηεζιεκζηυξ ζζημνζμβνάθμξ ηαζ υ,ηζ έβναθε, θνυκηζγε κα είκαζ δζαζηαονςιέκμ ηαζ επζαεααζςιέκμ απυ ημοθάπζζημκ δομ πδβέξ. Βπίζδξ μ Πθμφηανπμξ (45-120 ι.Υ.) πμο έγδζε πέκηε αζχκεξ ιεηά ηδκ Ώζπαζία, ακαθένεηαζ ζ‟ αοηήκ ιυκμ ζε υ,ηζ έπεζ ζπέζδ ιε ημκ Πενζηθή βζα ημκ μπμίμ έβναρε

59

ηδ αζμβναθία ημο. Σδκ ακαβκςνίγεζ ςξ ιζα ζδιακηζηή πνμζςπζηυηδηα ηαζ εηθνάγεζ ημ εαοιαζιυ ημο βζ‟ αοηήκ, θέβμκηαξ υηζ ήηακ κηα γπλαίθα πνπ ρεηξηδόηαλ όπσο επηζπκνύζε ηνπο ζπνπδαηόηεξνπο άλδξεο ηνπ θξάηνπο θαη παξείρε αθνξκή ζηνπο θηινζόθνπο λα κηινύλ θνιαθεπηηθά θαη εηο κάθξνο γηα εθείλε. Ο Λμοηζακυξ μ ΢αιμζαηεφξ (120-180 ι.Υ.) απμηαθεί ηδκ Ώζπαζία πξόηππν ζνθίαο ηαζ ημκίγεζ ηηο γλώζεηο ηεο γύξσ από ηελ πνιηηηθή θαη ηελ δηνξαηηθόηεηά ηεο, ηελ εμππλάδα θαη ηελ νμπδέξθεηά ηεο. Ο ζπγγξαθέαο θαη ζνθηζηήο Λνπθηαλόο ν ΢ακνζαηεύο, έδεζε έμη αηώλεο κεηά ηελ Αζπαζία. Με ηδκ Ώζπαζία ηαζ ημκ ενφθμ πμο ηδκ αημθμοεεί, αζπμθήεδηακ ηαζ έβναρακ αζμβναθίεξ, εεαηνζηά ένβα ή ζζημνζηά ιοεζζημνήιαηα πμθθμί ζοββναθείξ ημο 19μο ηαζ ημο 20μφ αζχκα. Βπίζδξ δ πνμζςπζηυηδηά ηδξ εκέπκεοζε πμθθμφξ πμζδηέξ, ηαθθζηέπκεξ, βθφπηεξ ηαζ γςβνάθμοξ. Σέθμξ, ακαιθίαμθα δ Ώζπαζία – εηαίνα ή υπζ – οπήνλε (ιαγί ιε ηδκ πμζήηνζα ΢απθχ) ιζα απυ ηζξ εθάπζζηεξ επζθακείξ βοκαίηεξ ηδξ ανπαζυηδηαξ. Με ηδ ιυνθςζή ηδξ, ηζξ θζθεθεφεενεξ απυρεζξ ηδξ ηαζ ηζξ πνάλεζξ ηδξ ηαζ ηονίςξ ιε ηδκ πμθοεηή ζοιαίςζή ηδξ ιε ημκ Πενζηθή, επδνέαζε ηδκ πμθζηζηή ζζημνία ηδξ πζμ ζζπονήξ ηαζ θαιπνήξ πυθδξ ηδξ επμπήξ ηδξ, ηδξ Ώεήκαξ ηαζ ηαηά ζοκέπεζα ηαζ ηδξ Βθθάδαξ.

60

2ν κέξνο: Ζ Θενδψξα ηνπ Βπδαληίνπ 2.01. Ζ γπλαίθα ζηελ βπδαληηλή επνρή ΋ηακ θέιε αογακηζκή επμπή εκκμμφιε υθδ ηδκ πενίμδμ πμο δζάνηεζε δ θεβυιεκδ ΐογακηζκή αοημηναημνία16, απυ ηδκ ίδνοζδ ηδξ Νέαξ Ρχιδξ ή υπςξ έβζκε βκςζηή ηδξ Κςκζηακηζκμφπμθδξ ημ 330, ςξ ηδκ μνζζηζηή πηχζδ ηδξ ημ 1453. Φοζζηά ζε έκα ηυζμ ιεβάθμ πνμκζηυ δζάζηδια έκηεηα ηαζ πθέμκ αζχκςκ, είκαζ δφζημθμ κα ηαεμνίζεζξ ζακ εκζαίεξ ηζξ ημζκςκζηέξ ζοκεήηεξ, αηυια ηαζ ηδκ κμιμεεζία πμο επδνέαγε ηδ γςή ηςκ πμθζηχκ ηδξ αοημηναημνίαξ. Θα πμφιε ιυκμ θίβα θυβζα βζ‟ αοηά πμο αθμνμφκ ηδ βοκαίηα ηαζ ηδ εέζδ ηδξ ζηδκ ημζκςκία ζηδκ επμπή ημο 5μο ηαζ 6μο αζχκα, ηυηε πμο έγδζακ δ Θεμδχνα – έπεζ απμηθδεεί ηαζ Αζπαζία ηνπ Βπδαληίνπ - ηαζ μ ζφγοβυξ ηδξ αοημηνάημναξ Εμοζηζκζακυξ. Γπλαίθα ηνπ Βπδαληίνπ Ώπυ ηδκ επμπή ηδξ Ώζπαζίαξ ηδξ Μζθήημο, πενίπμο δέηα αζχκεξ πνζκ απυ ηα πνυκζα πμο έγδζε δ Θεμδχνα, αθθά ηαζ απυ ηδ νςιασηή επμπή, πμθθά πνάβιαηα πανέιεζκακ ζηάζζια αθθά ηαζ ανηεηά είπακ αθθάλεζ. Δ ζπεδυκ μθμηθδνςηζηή επζηνάηδζδ ηδξ πνζζηζακζηήξ ενδζηείαξ ζε υθδ ηδκ έηηαζδ ηδξ νςιασηήξ αοημηναημνίαξ, ήηακ ημ ζδιακηζηυηενμ βεβμκυξ ηςκ ηεθεοηαίςκ αζχκςκ απυ ημκ Κςκζηακηίκμ ςξ ημκ Εμοζηζκζακυ. Ο αογακηζκυξ πμθζηζζιυξ ήηακ ηνάια ημο εθθδκζημφ, ημο νςιασημφ ηαζ ημο ακαημθίηζημο. Δ νςιασηή κμιμεεζία (δ ζδιακηζηή αοηή πνμζθμνά ηςκ Ρςιαίςκ ζημ δίηαζμ ηαζ ημκ δοηζηυ πμθζηζζιυ), έβζκε ηαζ κμιμεεζία ημο ΐογακηίμο, ζημ μζημβεκεζαηυ δίηαζμ ημο μπμίμο πνμζηέεδηακ εθθδκζηά ηαζ ακαημθίηζηα ζημζπεία ηαεχξ ηαζ μζ πνζζηζακζηέξ εέζεζξ βζα ηδκ δεζηή ηαζ ηδ εέζδ ηδξ βοκαίηαξ ζηδκ ημζκςκία. Μνξθή ζε βπδαληηλό ςεθηδσηό Βπί ααζζθείαξ Εμοζηζκζακμφ μ ζπμοδαίμξ κμιμιαεήξ Σνζαςκζακυξ ηαζ μζ ζοκενβάηεξ ημο, μθμηθήνςζακ έκα βζβάκηζμ ένβμ ιε ηδκ ηςδζημπμίδζδ ηςκ κυιςκ ημο ηνάημοξ, πμο πενζθάιαακε ημκ Κώδηθα, ηζξ Δηζεγήζεηο, ημοξ Παλδέθηεο ηαζ ηζξ Νεαξέο. Σα ηνία πνχηα βνάθηδηακ ζηδκ επίζδιδ βθχζζα ημο 16

Οη ίδηνη νη Βπδαληηλνί απνθαινύζαλ ηνπο εαπηνύο ηνπο Ρσκαίνπο θαη ν απηνθξάηνξάο είρε ηνλ ηίηιν ηνπ «βαζηιέσο ησλ Ρσκαίσλ». Οη όξνη Βπδάληην θαη Βπδαληηλνί ρξεζηκνπνηήζεθαλ γηα πξώηε θνξά ην 1557 από ηνλ Γεξκαλό ηζηνξηθό Ιεξώλπκν Γνπιθ θαη ηνλ 18 ν αηώλα από ηνλ Γάιιν θηιόζνθν ηνπ Γηαθσηηζκνύ Μνληεζθηέ (Montesquieu) θαη από ηόηε ρξεζηκνπνηνύληαη από ηνπο ηζηνξηθνύο γηα λα ππνδειώζνπλ κηα νιόθιεξε επνρή.

61

ηνάημοξ, ηα θαηζκζηά, υιςξ μζ Νεανέξ βνάθηδηακ ζηα εθθδκζηά πμο άνπζζακ ζηαδζαηά κα εηημπίγμοκ ηα θαηζκζηά, ιζαξ ηαζ ήηακ δ βθχζζα ηδξ ζοκηνζπηζηήξ πθεζμρδθίαξ ηςκ θαχκ ηδξ αοημηναημνίαξ ηαζ ηδξ ίδζαξ ηδξ Κςκζηακηζκμφπμθδξ. Μέπνζ ηυηε δ βοκαίηα ήηακ οπμηαβιέκδ ζηδκ παηένα ηδξ ηαζ ιεηά ζημκ άκηνα ηδξ, δεκ είπε ηαιζά εθεοεενία, μφηε δζηαίςια έηθναζδξ ηδξ αμφθδζήξ ηδξ. Με ηδκ Εμοζηζκζάκεζα κμιμεεζία υιςξ απέηηδζε μνζζιέκα – έζης ηαζ πενζμνζζιέκα - δζηαζχιαηα. Καηά ημ αογακηζκυ δίηαζμ πθέμκ, μ βάιμξ ήηακ «αλδξόο θαη γπλαηθόο ζπλάθεηα θαη ζπγθιήξσζηο ηνπ βίνπ παληόο, ζείνπ ηε θαη αλζξσπίλνπ δηθαίνπ θνηλσλία». Σμ κέμ δίηαζμ ηαηανβμφζε ηδκ πμθοβαιία πμο ήηακ ζοκήεδξ ζημοξ θαμφξ ηδξ ακαημθήξ ηαζ υνζγε ημκ βάιμ ςξ έκςζδ δομ ίζςκ ιενχκ, ημο άκδνα ηαζ ηδξ βοκαίηαξ, εκχ μ πνζζηζακζζιυξ γδημφζε επζπθέμκ ηαζ αιμζααία αβάπδ ηαζ αθμζίςζδ. ΐέααζα αοηά είκαζ ηα ηοπζηά, ζηδκ πνάλδ εθάπζζηα πνάβιαηα άθθαλακ. Ο παηέναξ αννααχκζαγε ηδκ ηυνδ ημο απυ ηδ κδπζαηή δθζηία ηςκ επηά εηχκ ηαζ ηα ημνίηζζα πακηνεφμκηακ ζηδκ πνμεθδαζηή δθζηία ηςκ 12 ηαζ 13 εηχκ, εκχ βζα η‟ αβυνζα δ δθζηία βάιμο λεηζκμφζε απυ ηα 15-16. Κζ εδχ, υπςξ ηαζ ζηδκ επμπή ηδξ Ώζπαζίαξ, ζοπκά ιεζμθααμφζακ επαββεθιαηίεξ πνμλεκήηνεξ, μζ μπμίεξ έπαζνκακ ςξ αιμζαή ιένμξ ηδξ πνμίηαξ. Γάιμξ πςνίξ ηδ ζοβηαηάεεζδ ημο παηένα ήηακ άηονμξ. Ώκ δ ηυνδ ήηακ μνθακή, βζα ημ βάιμ απμθάζζγε μ επίηνμπυξ ηδξ ή μ πθδζζέζηενμξ ανζεκζηυξ ζοββεκήξ, υπζ υιςξ δ ιδηένα. Μυκμ υηακ δ ηυνδ έθηακε ηα 25 ηαζ μ παηέναξ δεκ ηδκ είπε πακηνέρεζ, είπε ημ δζηαίςια κα απμθαζίζεζ ιυκδ ηδξ ημ βάιμ ηδξ ηαζ μ παηέναξ ηδξ είπε οπμπνέςζδ κα ηδκ πνμζηίζεζ. Γεκόζηα δηαπόκπεπζε κνηρνύ Καζ ιεηά ημ βάιμ δ πνμίηα ηδξ ακήηε ιεκ ηοπζηά, αθθά δεκ είπε δζηαίςια κα ηδκ δζαπεζνζζηεί ή κα πμοθήζεζ ιένμξ ηδξ πςνίξ ηδκ ζοκαίκεζδ ημο άκηνα ηδξ. Σδκ δζαπείνζζδ έπεζ μ ζφγοβμξ μ μπμίμξ ηαζ ηανπμφηαζ ηα ηένδδ, ιζα ηαζ αοηυξ ηνέθεζ ηδκ ζφγοβυ ημο ηαζ ηαθφπηεζ ηζξ ακάβηεξ ηδξ. Οζ δακεζζηέξ υιςξ ημο άκηνα δεκ ιπμνμφζακ κα πεζνάλμοκ ηδκ πνμίηα. Ώηυια ηαζ ακ δ βοκαίηα πεεάκεζ πςνίξ παζδζά, δ πενζμοζία ηδξ πδβαίκεζ ζηδκ παηένα ηδξ ή ζη‟ αδένθζα ηδξ, αθθά υπζ ζημκ ζφγοβμ. Βπίζδξ ημ κέμ ηθδνμκμιζηυ δίηαζμ, υνζγε υηζ ηδκ πενζμοζία ηςκ βμκέςκ, ηθδνμκμιμφζακ υθα ηα θοζζηά παζδζά (ηδξ κυιζιδξ ζογφβμο ηαζ ηδξ παθθαηίδαξ) ακελανηήηςξ θφθμο, ηαζ ζε ίζα ιενίδζα. Χξ αζηία δζαγοβίμο δ Βηηθδζία ακαβκχνζγε ιυκμ ηδ ιμζπεία, υιςξ δ πμθζηεία πνυζεεζε ηδκ ακζηακυηδηα, ηδκ επζαμοθή ηαηά ηδξ γςήξ, ηδκ θέπνα, ηδκ ηνέθα ηαζ θίβεξ αηυια πενζπηχζεζξ. Κζ εδχ υιςξ οπάνπεζ ζαθήξ δζάηνζζδ ηαηά ηδξ βοκαίηαξ. Ώοηή εεςνείηαζ ιμζπαθίδα υηακ ανίζηεηαζ κφπηα έλς απυ ημ ζπίηζ ή πδβαίκεζ ζε εέαηνμ ή ημκ ζππυδνμιμ, ή ζοιιεηέπεζ ζε ζοιπυζζα ιε λέκμοξ άκηνεξ πςνίξ ηδ ζοκαίκεζδ ημο ζογφβμο ηδξ. Αεκ πνεζαγυηακ άθθδ απυδεζλδ. Δ ηζιςνία ηδξ είκαζ εάκαημξ Λίβμ ανβυηενα υιςξ μ κυιμξ έβζκε επζεζηέζηενμξ ηαζ ιεηαηνάπδηε ζε, ηυρζιμ ηδξ ιφηδξ, ημφνεια, δδιυζζα δζαπυιπεοζδ ηδξ

62

ιμζπαθίδαξ ηαζ εβηθεζζιυ ηδξ ζε ιμκαζηήνζ. Ο άκηναξ ηδξ έπεζ δζηαίςια κα ζημηχζεζ ημκ ιμζπυ, αθμφ πνχηα δζαπμιπεοηεί ηζ αοηυξ δδιυζζα. Χξ απμγδιίςζδ μ απαηδιέκμξ ζφγοβμξ ιμζνάγεηαζ ιε ηα παζδζά ηδκ πενζμοζία ηδξ. Ώκηίεεηα δ βοκαίηα δεκ έπεζ ημ δζηαίςια κα ηζκήζεζ δζαδζηαζία δζαγοβίμο βζα ιμζπεία ημο άκηνα ηδξ. Δ δζάηαλδ ημο κυιμο είκαζ ζαθήξ: «ηνλ λόκνλ ηνλ πεξί κνηρείαο νπ δύλαηαη θηλεί γπλή». Βπίζδξ μ κυιμξ απμδέπεηαζ έζης ηαζ ειιέζςξ ηδκ παθθαηεία, υηακ ακαβκςνίγεζ κμιζηέξ ζοκέπεζεξ ζηδκ παθθαηίδα, ηδκ εεςνεί εειζηή έκςζδ ηαζ πανέπεζ ίζα ηθδνμκμιζηά δζηαζχιαηα ζηα θοζζηά παζδζά ημο εακυκημξ ιε ηδκ παθθαηίδα (δ μπμία ήηακ ζοκήεςξ δμφθδ ή εηαίνα) ηαζ ιε ηδκ κυιζιδ ζφγοβμ. Οζ ιυκμζ πενζμνζζιμί ημο κυιμο ήηακ υηζ δεκ επέηνεπε κα έπεζ μ άκηναξ πάκς απυ ιζα παθθαηίδα ή κα ηδκ θένκεζ ζημ ζπίηζ υηακ δ ζφγοβμξ ανίζηεηαζ εηεί. ΋ιςξ δεκ ήηακ ζπάκζα δ πενίπηςζδ κα ζογμφκ ηάης απυ ηδκ ίδζα ζηέβδ δ κυιζιδ ζφγοβμξ ηαζ δ παθθαηίδα. ΐέααζα δεκ ιπμνεί κα βίκεζ θυβμξ βζα πμθζηζηά δζηαζχιαηα ηδξ βοκαίηαξ, μφηε θοζζηά βζα ακάθδρδ απυ αοηήκ δδιμζίςκ εέζεςκ. Δ βοκαίηα – υπςξ ηαζ ζηδκ επμπή ηδξ Ώζπαζίαξ – ιέκεζ ηθεζζιέκδ ζημ ζπίηζ ηδξ, αζπμθείηαζ ιε ημ κμζημηονζυ ηδξ, ακαηνέθεζ ηα παζδζά ηδξ ηαζ αβαίκεζ έλς ιυκμ υηακ ηδ ζοκμδεφεζ μ άκηναξ ηδξ ή ηάπμζμξ ανζεκζηυξ ζοββεκήξ. Βπίζδξ ζπάκζα ημ ημνίηζζ έπαζνκε ιυνθςζδ πένακ ηδξ ακάβκςζδξ ηαζ ηδξ βναθήξ. Ο Ηάκβιηρνο ήηαλ έλα από ηνπο θύξηνπο εθθξαζηέο ηνπ λενπιαησληζκνύ Οζ επζηναημφζεξ θζθμζμθζηέξ ημζιμεεςνίεξ ηδξ επμπήξ ήηακ μ λενπιαησληζκόο ηαζ μ ρξηζηηαληζκόο. Ο πνχημξ, ιε ηφνζμοξ εηθναζηέξ ημο ημκ Ώιιχκζμ, ημκ Πθςηίκμ ημκ Εάιαθζπμ, ημκ Ώοβμοζηίκμ ηαζ άθθμοξ, εεςνμφζε ακίενδ ηάεε ζανηζηή επζεοιία ηαζ οπμζηήνζγε υηζ δ φπανλδ ημο ακενχπμο ζηδ βδ ήηακ ζοκέπεζα ημο πνμπαημνζημφ αιανηήιαημξ ηαζ εεςνμφζε αηυια ηαζ ηδκ γςή επί ηδξ βδξ αιανηία! Ο πνζζηζακζζιυξ ηαηαδίηαγε επίζδξ αοζηδνά ηδκ ζανηζηή επζεοιία ηαζ δεπυηακ υηζ μ βάιμξ είπε ιυκμ έκα πνμμνζζιυ, ηδκ ηεηκμπμζία. ΋ιςξ απυ ηζξ ιένεξ πμο ήηακ ακεηηή δ ζανηζηή έκςζδ ηςκ ζογφβςκ ελαζνμφκηακ μζ Σεηάνηεξ, μζ Παναζηεοέξ, ηα ΢άαααηα, μζ Κονζαηέξ ηαζ δ διένεξ ηςκ κδζηεζχκ. Ώκ ζ‟ αοηέξ πνμζηεεμφκ ηαζ μζ διένεξ πμο δ βοκαίηα είπε ηα ιδκαία πνμαθήιαηά ηδξ, μζ διένεξ πμο απέιεζκακ βζα ηδκ «ζανηζηή έκςζδ ηςκ ζογφβςκ» δεκ ήηακ παναπάκς απυ 100! Δ Βηηθδζία οπμζηήνζγε αηυια υηζ αβαιία ηαζ δ δζαηήνδζδ ηδξ πανεεκίαξ (απυ ηζξ βοκαίηεξ ηαζ ημοξ άκηνεξ) ήηακ οπένηαημ ζημθίδζ ηαζ μδδβμφζε ζηδκ ηεθεζυηδηα ηαζ ζηδκ έκςζδ ιε ημ Θευ. Έηζζ ζηζξ πχνεξ ηδξ Ώκαημθήξ υπςξ δ Ώίβοπημξ ηαζ δ ΢ονία, πζθζάδεξ άκηνεξ ηαζ βοκαίηεξ απμδέπμκηακ ηαζ ηδνμφζακ ηδκ πανεεκία, πενκμφζακ ηδκ κφπηεξ άοπκμζ ηαζ ηζξ ιένεξ πςνίξ ηνμθή, πενζθνμκμφζακ ημ πνήια, θμνμφζακ

63

ηνίπζκα θμνέιαηα ηαζ ααζάκζγακ ημ ζχια ημοξ πενζιέκμκηαξ ημ εκδηυ ζανηίμ ημοξ κα ιδκ ακηέλεζ βζα πμθφ ηαζ κα εκςεμφκ ζφκημια ιε ηδ πμνεία ηςκ αββέθςκ. Οζ ένδιμζ ηδξ Ώζβφπημο ηαζ ηδξ Λζαφδξ ηαζ μζ ζπδθζέξ ηδξ ΢ονίαξ ηαζ ηδξ Μζηνάξ Ώζίαξ, είπε βειίζεζ ζηήηεξ ιε ενδιίηεξ ηαζ αζηδηέξ. Βπεζδή ημ θαζκυιεκμ είπε πάνεζ ιεβάθδ έηηαζδ δ πμθζηεία άνπζζε κα πζέγεζ ημοξ εηηθδζζαζηζημφξ νήημνεξ κα αάθμοκ κενυ ζημ ηναζί ημοξ βζαηί θμαήεδηε υηζ ζε θίβμ δεκ εα ιπμνμφζε κα ζηναημθμβήζεζ θακηάνμοξ βζα ημοξ πμθέιμοξ ηδξ, άζε πζα ημκ ηίκδοκμ φπανλδξ δδιμβναθζημφ πνμαθήιαημξ. Κζ έηζζ αθέπμιε εηηθδζζαζηζημφξ πανάβμκηεξ κα ηδνφηημοκ υηζ «δελ αξλνύληαη ην γάκν, άιισζηε απηόο επινγήζεθε από ηα Θεό», υιςξ απυ ηδκ άθθδ, δεκ παφμοκ κα εοιίγμοκ υηζ «ε γπλαίθα είλαη απόγνλνο ηεο Δύαο θαη ε ακαξηία ηεο βαξύλεη νιόθιεξν ην ζειπθό γέλνο». Σδ βοκαίηα υιςξ ηδκ εέθμοκ ιέζα ζημ ζπίηζ, πςνίξ ιζθζά ηαζ άπμρδ, πςνίξ κα ηδξ επζηνέπεηαζ κα βεθά ή κα αβεζ έλς, βζα κα ιδκ πνμηαθεί ημκ άκηνα. Πνέπεζ κα αζπμθείηαζ ιυκμ ιε ηα παζδζά, ηδκ θάηνα, ημ ηέκηδια, ηδκ πνμζεοπή ηαζ ημ ζπίηζ ηδξ. Ο Εςάκκδξ μ Υνοζυζημιμξ δζαηδνφζζεζ υηζ «ε γπλαίθα πιάζηεθε γηα ηνλ άληξα θαη όρη ν άληξαο γηα ηε γπλαίθα». Καιόγεξνο κε ηνλ «ζεζαπξό» ηνπ. Ζ θσηνγξαθία είλαη ζύγρξνλε, αιιά ε εηθόλα δελ έρεη αιιάμεη θαη πνιύ 15 αηώλεο αξγόηεξα. Με ηδκ αθθαβή ηδξ ενδζηείαξ πμθθέξ απυ ηζξ δεζζζδαζιμκίεξ, πνμθήρεζξ ηαζ ιφεμοξ ηδξ πνμδβμφιεκδξ «παβακζζηζηήξ» ενδζηείαξ ημο Αςδεηαεέμο, ακαιίπεδηακ ι‟ αοηέξ ηςκ πνζζηζακχκ, ζημοξ μπμίμοξ ααζίθεοε επί πθέμκ δ άηναηδ ενδζημθδρία. Σα είδςθα ηαζ ηα αβάθιαηα ηςκ εεχκ ακηζηαηαζηάεδηακ απυ ηζξ εζηυκεξ, μζ πνμζςκοιίεξ ηδξ Ώεδκάξ ηαζ ημο Αία ηαζ ηςκ άθθςκ εεχκ ιεηαθένεδηακ ζπεδυκ αοημφζζεξ βζα ηδκ Πακαβία ηαζ ημκ Θευ ηαζ ηζξ πζθζάδεξ ηςκ αβίςκ, μζίςκ ηαζ μζζμιανηφνςκ. Σμ μζηά ηςκ αβίςκ, ημ δυκηζ ή ηα δάηνοα ιζαξ αβίαξ (ζε ενιδηζηά ηθεζζιέκμ ιπμοηαθάηζ), ημ άβζμ ιφνμ (;), δ ηάνα εκυξ μζίμο, ημ θεβυιεκμ «ηίιζμ λφθμ» (απυ ημκ ηαζνυ εηείκμ ςξ ζήιενα, έπμοκ πμοθδεεί απυ ημοξ ηαθυβενμοξ ηυζα ημιιάηζα ηίιζμο λφθμο, πμο δεκ εα ανημφζε μφηε έκα μθυηθδνμ δάζμξ ηδξ Φζκθακδίαξ!), δ γχκδ ή μ ιακδφαξ ηδξ Πακαβίαξ, έκα αβηάεζ απυ ημκ αηάκεζκμ ζηέθακμ ημο Εδζμφ, έκα ηανθί απυ αοηά πμο ζηαφνςζακ ημκ Υνζζηυ, δ ζζκδυκδ ιε ηδκ μπμία ηφθζλακ ημκ κεηνυ Εδζμφ, έκα απυ ηα δάπηοθα ημο Εςάκκδ ημο Πνυδνμιμο, ημ ημιιάηζ απυ ημ νάζμ εκυξ ενδιίηδ, ημ πήθζκμ ηάζζ ιε ημ μπμίμ γδηζάκεοε μ ηάδε αζηδηήξ ηθπ. είπακ εαοιαημονβέξ ηαζ εεναπεοηζηέξ ζδζυηδηεξ ηαζ αέααζα πμθθμί επζηήδεζμζ ναζμθυνμζ ηαζ ιδ, ηα εηιεηαθθεφηδηακ επςθεθχξ. ΋θ‟ αοηά ίζποακ υπζ ιυκμ βζα ημοξ θαμφξ ημο ΐογακηίμο, αθθά ηαζ υθδξ ηδξ Βονχπδξ ιε ηδξ εοθμβίεξ ιάθζζηα ηδξ επίζδιδξ Βηηθδζίαξ ηαζ δζαηδνήεδηακ βζα πμθθμφξ αζχκεξ, χζπμο απυ ημκ 17μ αζχκα ηαζ ιεηά άνπζζακ μζ αιθζζαδηήζεζξ ηαζ μζ απμννίρεζξ αοηχκ ηςκ ακμδζζχκ.

64

Βζδζηυηενα, μζ βοκαίηεξ πμο ήηακ αιυνθςηεξ ή είπακ ιυκμ ζημζπεζχδδ ιυνθςζδ, ήηακ πζμ εοάθςηεξ ζε πνμθήρεζξ ηαζ πμθφ πζμ ενδζηυθδπηεξ απυ ημοξ άκηνεξ. Δ έβηομξ ιδηένα ηάκεζ μθδιενίξ δεήζεζξ ζηδκ Πακαβία (υπςξ ζημ πανεθευκ ζηδκ εεά ημο ημηεημφ Βζθείεοζα), πνμζθένεζ ηάιαηα, ηάκεζ μθμκοπηίεξ ηαζ υπζ ζπάκζα οπυζπεηαζ ζημ Θευ κα ηάκεζ ημ παζδί ηδξ ζενςιέκμ, ηαθυβενμ ή ηαθυβνζα. Φπιαρηό γηα ην «θαθό κάηη» Καζ ιεηά ηδ βέκκδζδ ημο παζδζμφ, μζ ιδηένεξ πνμζηαθμφζακ ηζξ ιάβζζζεξ ή ηαθυβνζεξ, πμο ηνειμφζακ ζημ θαζιυ ημο ιςνμφ θοθαπηά ηαζ ιαβζηά λυνηζα. Γζα κ‟ απμθφβεζ ημ παζδί ημ ηαηυ ιάηζ, δ ιάκα ημο αθμφ ημ έπθοκε ηαζ ημ ζηυθζγε, ζημ ηέθμξ ημο έηακε ζημ ιέηςπμ ηαζ ιζα ιμοηγμφνα ιε θάζπδ!. Πηζηεύεη θαλείο πσο έρνπλ αιιάμεη πνιιά πξάγκαηα από ηόηε; Βπζζήιςξ δ Βηηθδζία ηαηαδίηαγε ηδκ ιαβεία ηαζ ηδκ δεζζζδαζιμκία, αθθά μζ απθμί παπάδεξ ήηακ ηαηά ηακυκα αβνάιιαημζ ηαζ απαίδεοημζ ηαζ ενιήκεοακ ηα ζενά ηείιεκα ηαηά ημ δμημφκ ηαζ δεκ ήηακ θίβμζ απυ αοημφξ πμο είπακ εζδζηεοηεί ζημ λειάηζαζια ή ζημκ ελμνηζζιυ ημο δζααυθμο. Σμ ημνίηζζ υπςξ είπαιε δεκ πάεζ ζπμθείμ. Σα θίβα βνάιιαηα πμο ιαεαίκεζ ηδξ ηα δζδάζημοκ δ ιδηένα ηδξ ή δ ηνμθυξ ηδξ. Ώκ ηαηαθένεζ κα δζααάγεζ ηάπμζμ ζενυ αζαθίμ ή απμζηδείζεζ ηάπμζμοξ απυ ημοξ Φαθιμφξ ημο Αααίδ εεςνείηαζ επανηχξ ιμνθςιέκδ. Θνδζηυθδπηδ, δεζζζδαίιςκ ηαζ αιυνθςηδ, ηδκ πάκηνεοακ ζηα δχδεηά ηδξ πνυκζα ηαζ απυ αοηή ηδκ δθζηία έπνεπε κα αζπμθδεεί ιε ημ ζπζηζηυ ηαζ ηα παζδζά ηδξ, ηζ έθηαζβε ηζ αοηή δ ηαδιέκδ; Έκαξ απυ ημοξ Παηένεξ ηδξ Βηηθδζίαξ, μ Εςάκκδξ μ Υνοζυζημιμξ, ζοιαμοθεφεζ ημκ κέμ άκηνα πμο βίκεηαζ ζφγοβμξ: «…Μάζε ηελ αθόκα ζηελ ηαπεηλνθξνζύλε θαη ζνβαξόηεηα, κόιηο

ηε δεηο ζηνιηζκέλε, βακκέλε, θαηαθνξησκέλε κε ρξπζά, αθαίξεζέ ηεο ηα κε απζηεξόηεηα θαη δείμε ηεο από ηελ πξώηε ώξα όηη δελ ζα ηεο επηηξέςεηο νύηε θνζκήκαηα, νύηε ρνξνύο, νύηε άζεκλα ηξαγνύδηα, Απηά βέβαηα ζηελ αξρή ζα ηεο θαθνθαλνύλ, κα γξήγνξα ζα ζπλεζίζεη… Ο Ησάλλεο ν Υξπζόζηνκνο ζε ςεθηδσηό ηεο Αγίαο ΢νθίαο

…Φξόληηζε λα κείλεη ε γπλαίθα ζνπ ζε πιήξε άγλνηα ηεο δσήο. Φξόληηζε λα κε ζνπ πάξεη από ηελ πξώηε ζηηγκή ηνλ αέξα. Κόςε ηεο ακέζσο ηε κηιηά, ηα ηξαγνύδηα, ην ρνξό, ηα ζηνιίδηα, ηε ραξά κ’ έλα ιόγν ηεο δσήο. Κόςε ηεο ηα γνύζηα ηεο γηα λα κελ ζ’ ελνριεί. Δείμε ηεο πσο ήζνπλ ν εθιεθηόο θη όηη ηεο έθαλεο ηελ ηηκή λα ηελ δηαιέμεηο αλάκεζα ζε ρίιηεο θαιύηεξέο ηεο...».

65

΋ιςξ πανά ηα θυβζα ημο Υνοζμζηυιμο ηαζ ηςκ άθθςκ ζενςιέκςκ ηδξ Βηηθδζίαξ, οπήνπακ ηαζ πάνα πμθθμί, ζδζαίηενα μζ ηάημζημζ ηςκ πυθεςκ, πμο δ ενδζημθδρία δεκ ημοξ είπε ζηενήζεζ ηδκ δζάεεζδ βζα ηδ πανά ηδξ γςήξ. Οζ βοκαίηεξ ημο ΐογακηίμο – υπςξ ηαηά ηακυκα υθεξ μζ βοκαίηεξ ημο ηυζιμο - ήηακ πμθφ θζθάνεζηεξ ηαζ ημηέηεξ. Πνυζεπακ πμθφ ημ κηφζζιυ ημοξ, ηα παπμφηζζα ημοξ, ηα ιαθθζά ημοξ, ημ ηάθοιια ημο ηεθαθζμφ ημοξ, αθείθμκηακ ιε ανχιαηα ηαζ ιφνα, έααθακ ηα κφπζα, ηα πείθζα, ηα θνφδζα ηαζ ηα ιάηζα ηαζ ακάθμβα ιε ημ ααθάκηζμ ημο ζογφβμο ημοξ, ηα νμφπα ημοξ είκαζ πνοζμηέκηδηα ηαζ πμθφηζια πεηνάδζα ζημθίγμοκ ημ θαζιυ ημοξ, ηα πένζα ημοξ ηαζ ηα παπμφηζζα ημοξ. Ώηυια ηαζ ηα θηςπά ημνίηζζα ημο θαμφ θνυκηζγακ κα ζημθίγμοκ ηα ιαθθζά ημοξ, ηα θμοζηάκζα ημοξ ηαζ ηα πμκηνμημιιέκα παπμφηζζα ημοξ ιε ημνδέθεξ, πάκηνεξ ηαζ βαγζά. Φοζζηά οπήνπε – υπςξ πάκηα - ιεβάθδ δζαθμνά ζηδ ζοιπενζθμνά ηςκ βοκαζηχκ ακάθμβα ιε ηδκ ημζκςκζηή εέζδ ημοξ. Δ θηςπή ημπέθα ζφγοβμξ επίζδξ θηςπμφ άκηνα, έπεζ ηαεδιενζκή θνμκηίδα κα ενέρεζ ηα παζδζά ηδξ ηαζ δεκ δζζηάγεζ κα παναπμκεεεί βζα ηδκ ηφπδ ηδξ, πμο ηδξ έηοπε έκαξ αηαιάηδξ ηαζ ακάλζμξ ζφγοβμξ. Ο Φησρνπξόδξνκνο, πίλαθαο ηνπ Ν. Δγγνλόπνπινπ Έκαξ αογακηζκυξ πμζδηήξ μ Θευδςνμξ Πνυδνμιμξ ή Φησρνπξόδξνκνο, πενζβνάθεζ ιε ζαηζνζημφξ ζηίπμοξ ηδ γςή πμο έγδζε ιε ηδ δοκαιζηή αθθά ααζακζζιέκδ βοκαίηα ημο, δ μπμία ημκ ανίγεζ ζοκεπχξ ακεπνυημπμ, βνμοζμφγδ, αηαιάηδ ηαζ ηειπέθδ. Σμο θέεζ υηζ έπνεπε κα πάνεζ ιζα υιμζά ημο, απέκηανδ, ηυνδ ηααενκζάνδ. Σμο παναπμκζυηακ υηζ δεκ ηδξ πήνε έκα θμοζηάκζ, δεκ ηδκ πήβε πμηέ ζε βζμνηέξ ηαζ ηδκ άθδκε κα ηοηθμθμνεί πςνίξ έκα γεοβάνζ παπμφηζζα. Πμθθέξ θμνέξ ημκ άθδκε κδζηζηυ ηαζ ημο έθεβε υηζ πςνίξ αοηήκ ημ ζπζηζηυ εα είπε ηαηαζηναθεί. Ο Φηςπμπνυδνμιμξ δζαηςιςδεί ηδκ αζχκζα πείκα ημο, αθθά ηαζ ηα ζοκεπή πανάπμκα ηαζ βηνίκζεξ ηδξ βοκαίηαξ ημο:

…Δγώ θξαηώ ην ζπίηηλ ζνπ θαη ηελ ππνηαγήλ ζνπ. δνπιεύσ ηα παηδία ζνπ παξά βαβά θαιιίζηελ, νηθνλνκώ ηα θαηά ζε, ηξέρσ, κνρζώ, δηώθσ, θαη θάκλσ θαη ηα καιισηά, θάκλσ θαη ηα λαξζήθηα έρεηο κε ςηινλήηξηαλ, θαη θάκλσ ην ιηλάξηλ, θάκλσ ππνθακηζόβξαθα, ζηνηβάδσ ην βακβάθηλ έρεηο κε πξνζκνλάξηνλ νκνύ θη εθθιεζηάξρελ, θαη θαλνλάξρελ ζπλ απηνίο θαη ρσξηθό λνηάξηλ θαη ζπ θαζέδεζαη σο πσιίλ ραζκέλνλ εηο ην βξώκα θαη θαζεκέξαλ πξνζδνθάο ηη λα ζε παξαβάιισ… Οζ αογακηζκέξ βοκαίηεξ επίζδξ είπακ εοηαζνίεξ κα πανμφκ ηζ έλς απυ ημ ζπίηζ ημοξ. Βηηυξ απυ ηδκ εηηθδζία, πήβαζκακ ζηα εέαηνα, επζζηέρεζξ ζηζξ 66

βεζηυκζζζεξ ηαζ ζηζξ ιεβάθεξ ενδζηεοηζηέξ βζμνηέξ. ΢ε μνζζιέκεξ ιάθζζηα βζμνηέξ ηδξ πυθδξ, ακμίβμκηακ ηα εέαηνα βζα ηζξ βοκαίηεξ ηαζ ηα ημνίηζζα, υπμο πήβαζκακ υπζ ιυκμ απυ ηζξ θασηέξ ηάλεζξ, αθθά ηαζ ανζζημηνάηζζζεξ. Μζα απυ ηζξ ιεβάθεξ πανέξ ηδξ αογακηζκήξ βοκαίηαξ ήηακ δ επίζηερδ ζημ ααθακείμ17, ζημ μπμίμ πήβαζκε ιε ηζξ θίθεξ ηδξ ηαζ ακηάθθαζζακ θζθμθνμκήζεζξ, ηα κέα ηδξ διέναξ ηαζ ημοηζμιπμθζά. Σμ πενίενβμ είκαζ υηζ ηαηά ημοξ πνχημοξ πνζζηζακζημφξ αζχκεξ ηα ααθακεία αοηά ήηακ ιζηηά ηαζ πανά ηδκ απαβυνεοζδ απυ ηδκ Βηηθδζία (ζφκμδμξ ηδξ Λαμδζηείαξ) ημκ 4μ αζχκα, ηα ιζηηά αοηά θμοηνά ζοκέπζζακ κα θεζημονβμφκ, έςξ υημο απαβμνεφηδηακ ιε κυιμ απυ ηδκ πμθζηεία. Οζσκαληθό ρακάκ (έξγν ηνπ Ingres) ΢ηδκ οπενπζθζυπνμκδ ζζημνία ημο ΐογακηίμο δεκ ήηακ θίβεξ μζ ζφγοβμζ ηςκ αοημηναηυνςκ, μζ ααζίθζζζεξ πμο ζοιιεηείπακ εκενβά ηαζ μοζζαζηζηά ζηζξ οπμεέζεζξ ημο ηνάημοξ ηαζ επδνέαζακ ημκ δδιυζζμ ηαζ πμθζηζηυ αίμ ηδξ αοημηναημνίαξ. ΢ηδκ ανπαία Βθθάδα δ Ώζπαζία απμηέθεζε ελαίνεζδ ηαζ ζηδκ Ρχιδ, βοκαίηεξ δεκ δζαηνίεδηακ ηαευθμο ιε ιζα ελαίνεζδ ηαζ πάθζ, ηδ Λζαία, ζφγοβμ ημο Ώοβμφζημο. ΋ιςξ ζημ ΐογάκηζμ μζ ααζίθζζζεξ πμο άθδζακ ηδ ζθναβίδα ημοξ ζηδκ ζζημνία ήηακ ανηεηέξ. Δ Αζελαΐδα (400-469) ήηακ ηυνδ ημο Ώεδκαίμο ζμθζζηή ηαζ ηαεδβδηή ηδξ νδημνζηήξ ζηδ θζθμζμθζηή ΢πμθή ηδξ Ώεήκαξ Λευκηζμο. Ήηακ υιμνθδ, ιμνθςιέκδ ηαζ έλοπκδ ηαζ πνμηάθεζε ηδκ πνμζμπή ηδξ Πμοθπενίαξ αδεθθήξ ημο αοημηνάημνα Θενδνζίνπ Β’ (ημο Μζηνμφ), δ μπμία ηδκ εεχνδζε ζδακζηή βζα ζφγοβμ ημο αδεθθμφ ηδξ. Σμ 421 δ ΏεδκαΎδα πμο ήηακ μπαδυξ ημο ηδξ παθζάξ ενδζηείαξ ημο Αςδεηαεέμο, ααθηίζηδηε πνζζηζακή ιε υκμια Δπδνθία ηαζ αιέζςξ ιεηά πακηνεφηδηε ημκ Θεμδυζζμ. Ζ Αζελαΐο ή Αγία Δπδνθία Σμ 423 δ Βοδμηία ζηέθεδηε Ώοβμφζηα ζζυηζιδ ιε ηδκ Πμοθπενία, αθθά βνήβμνα ηαηάθενε κα ηδκ εηημπίζεζ. Δ ΏεδκαΎδα-Βοδμηία αζπμθήεδηε ιε θζθακενςπζηά ένβα, ιε ηα βνάιιαηα, ιε ηδκ εηπαίδεοζδ (πνμχεδζε ηδκ εηιάεδζδ ηδξ εθθδκζηήξ βθχζζαξ, δ μπμία άνπζζε ζηαδζαηά κα εηημπίγεζ ηδκ θαηζκζηή) ηαζ ιε ηδκ ζοββναθή. Έβναρε αλζυθμβα εεκζηά ηαζ πνζζηζακζηά πμζήιαηα. Πέεακε ζηδκ Εενμοζαθήι ηαζ αβζμπμζήεδηε απυ ηδκ Ονευδμλδ Βηηθδζία ςξ Ώβία Βοδμηία.

17

Βαιαλεία νλνκάδνληαλ ηα δεκόζηα (ππήξραλ θαη ηδησηηθά) ινπηξά. Σα ηειεηόηεξα βαιαλεία ήηαλ ηα αηκόινπηξα (ρακάκ). Σα βαιαλεία ήηαλ ηόπνη ζπγθέληξσζεο θίισλ θαη δηαζθέδαζεο, όπσο θαη νη ξσκατθέο Θέξκεο.

67

Δ Πνπιρεξία (399-453) ήηακ ηυνδ ημο Αξθάδηνπ, εββμκή ημο Θενδνζίνπ Α’, αδεθθή ηαζ επίηνμπμξ ημο Θεμδμζίμο ΐ‟ βζα ημκ μπμίμ δζάθελε ςξ ζφγοβμ ηδκ ΏεδκαΎδα- Βοδμηία. Ήηακ ζφγοβμξ ημο αοημηνάημνα Μαξθηαλνύ, μ μπμίμξ δζαδέπεδηε ζε δθζηία 60 εηχκ, ημκ αδεθθυ ηδξ υηακ αοηυξ πέεακε. Ώκαβμνεφηδηε Ώοβμφζηα ηαζ ακέθααε ηα δκία ημο ηνάημοξ. Ήηακ πνυεδνμξ (ιαγί ιε ημκ ζφγοβυ ηδξ) ηδξ Α‟ Οζημοιεκζηήξ ΢οκυδμο ηδξ Υαθηδδυκαξ ημ 451, δ μπμία ηαηαδίηαζε ηδκ αίνεζδ ηςκ Νεζημνζακχκ ηαζ ημκ ιμκμθοζζηζζιυ. Δ Πμοθπενία ήηακ πμθφ εοζεαήξ ηαζ αβζμπμζήεδηε ηαζ αοηή απυ ηδκ Ονευδμλδ Βηηθδζία, ακαηδνφπεδηε επίζδξ ηαζ ζζαπυζημθμξ. Άβζμξ ακαηδνφπεδηε επίζδξ ηαζ μ ζφγοβυξ ηδξ αοημηνάημναξ Μανηζακυξ. Δ Θενδψξα (500-548), ήηακ εεαηνίκα, πμνεφηνζα, ηναβμοδίζηνζα, ιζιάδα ηαζ εηαίνα ηαζ έθηαζε κα βίκεζ ζφγοβμξ ημο δζαδυπμο ημο ενυκμο Εμοζηζκζακμφ ηαζ ανβυηενα αοημηνάηεζνα, είκαζ δ ιζα απυ ηζξ ηνεζξ δνςίδεξ αοημφ ημο πμκήιαημξ ηαζ εα δμφιε ιε θεπημιένεζεξ ζηζξ επυιεκεξ ζεθίδεξ ημο, ηδ δνάζδ ηαζ ηδκ ζζημνία ηδξ. Δ Δηξήλε ε Αζελαία (πεν. 752-803) ηαηαβυηακ απυ ηδκ πθμφζζα μζημβέκεζα ηςκ ΢ανακηάπδπςκ ηδξ Ώεήκαξ ηαζ δζαηνζκυηακ βζα ηδκ μιμνθζά ηαζ ηδ ιυνθςζή ηδξ. Πανάθθδθα ήηακ δοκαιζηή αθθά ηαζ ελαζνεηζηά θζθυδμλδ ηαζ θίθανπδ. Σδκ έθενε μνθακή ζηδκ Κςκζηακηζκμφπμθδ μ Κσλζηαληίλνο Δ’ (μ επζθεβυιεκμξ ηαζ Κμπνχκοιμξ, θυβς ηδξ ζηθδνήξ εζημκμιαπζηήξ πμθζηζηήξ ημο) ηαζ ανβυηενα πακηνεφηδηε ημκ αοημηνάημνα Λένληα Γ΄ ιεηά ημ εάκαηυ ημο μπμίμο ακέθααε ηδκ ηδδειμκία ημο δεηαεημφξ βζμο ηδξ Κσλζηαληίλνπ ΢η΄. Ώπέηνμοζε ιε επζηοπία δομ ζηάζεζξ ηςκ αδεθθχκ ημο Λέμκημξ ηαηά ημο βζμο ηδξ, μζ μπμίμζ δζεηδζημφζακ ημ ενυκμ ηαζ ημοξ επέααθε ηα θμνέζμοκ ημ νάζμ ημο ιμκαπμφ. ΢ηδνίπεδηε ζηδκ Βηηθδζία δ μπμία ιε ηδκ οπμζηήνζλε ιε ηδ ζεζνά ηδξ ηαζ ηδκ ζζπονμπμίδζε. Υξπζό ζνιδίν κε ηε κνξθή ηεο Δηξήλεο ηεο Αζελαίαο Πνμζπάεδζε κα ακαηνέρεζ ηδκ πμθζηζηή ημο Λέμκηα ηαηά ηδξ εζημκμθαηνίαξ ηαζ ζοβηάθεζε μζημοιεκζηή ζφκμδμ ζηδ Νίηαζα ηδξ ΐζεοκίαξ ή μπμία ακέηνερε ηζξ απμθάζεζξ ηδξ πνμδβμοιέκδξ ζοκυδμο ηαζ επέηνερε ηδκ επακαθμνά ηςκ εζηυκςκ. Έηζζ ήνεε ζε ζφβηνμοζδ ιε ημοξ εζημκμιάπμοξ, αηυια ηαζ ιε ημκ βζμ ηδξ ημκ μπμίμ ηαηαδίηαζε ζε ηφθθςζδ (ζηδκ αίεμοζα ηδξ Πμνθφναξ υπμο βεκκήεδηε ηαζ είδε βζα πνχηδ θμνά ημ θςξ ημο), πμζκή πμο πνμαθεπυηακ βζα ημοξ ζηαζζαζηέξ. Έιεζκε ιμκμηνάηεζνα ηαζ ηδκ απμηαθμφζακ απηνθξάηεηξα ησλ Ρσκαίσλ. Μζα έηθεζρδ δθίμο πμο ζοκέαδ εηείκδ ηδκ διένα, απμδυεδηε απυ ημκ θαυ ζημ ηνυπμ πμο ζοιπενζθένεδηε ζημ βζμ ηδξ. Ο πάπαξ Λέςκ Γ‟ εεχνδζε υηζ μ ενυκμξ ηδξ Ρςιασηήξ αοημηναημνίαξ ήηακ ηεκυξ – ημο ήηακ αδζακυδημ υηζ ιζα βοκαίηα ανζζηυηακ ζημ ενυκμ ηδξ Κςκζηακηζκμφπμθδξ - ηαζ έζηερε ηυηε (ημ 800) ημκ Κανθμιάβκμ, αοημηνάημνα ηδξ Ώβίαξ Ρςιασηήξ Ώοημηναημνίαξ. Σεθζηά ημ 902, δ Βζνήκδ ακαηνάπδηε απυ ημκ Νζηδθυνμ Ώ΄, ελμνίζηδηε ηαζ πέεακε ζηδκ ελμνία.

68

Δ άθθδ Θενδψξα ημο 9μο αζχκα, ηαηαβυηακ απυ ηδκ Παθθαβμκία ηαζ μ παηέναξ ηδξ ήηακ αλζςιαημφπμξ ηδξ αοημηναημνζηήξ αοθήξ. Έβζκε ζφγοβμξ ημο εζημκμιάπμο αοημηνάημνα Θενθίινπ (μ μπμίμξ ηδκ επέθελε ακηί ηδξ 18 Καζζηαλήο , υηακ εεχνδζε εναζεία ηδκ απάκηδζή ηδξ, ζε ενχηδζή ημο ζπεηζηά ιε ηζξ βοκαίηεξ) ηαζ ααζίθεοζε ηα πνυκζα 830-856. Ήηακ θακαηζηή εζημκμθάηνζξ ηαζ αιέζςξ ιεηά ημ εάκαημ ημο ζογφβμο ηδξ (842), ακαζηήθςζε πακδβονζηά ηζξ εζηυκεξ ηαζ εηδίςλε ημκ εζημκμιάπμ παηνζάνπδ Εςάκκδ Γ‟. Δ ακαζηήθςζδ βζμνηάγεηαζ απυ ηδκ Ονευδμλδ Βηηθδζία ηδκ Κπξηαθή ηεο Οξζνδνμίαο. ΢οκέααθε επίζδξ ζημκ εηπνζζηζακζζιυ ηςκ ΐμοθβάνςκ. Σα ηεθεοηαία ηδξ πνυκζα ηα πέναζε ζε ιμκαζηήνζ ηαζ αθμζζχεδηε ζηα εεία. Φοζζηά ηαζ αοηή αβζμπμζήεδηε απυ ηδκ Ονευδμλδ Βηηθδζία. Δ Θενθαλψ (10μξ αζ.) ήηακ ζφγοβμξ ημο αοημηνάημνα Ρσκαλνύ Β’ ηαζ ιεηά ημ εάκαηυ ημο, πακηνεφηδηε ημκ Νηθεθόξν Φσθά. ΢οκςιυηδζε ιε ημκ Ησάλλε Σζηκηζθή ηαζ δμθμθυκδζακ ημκ αοημηνάημνα ζφγοβυ ηδξ. Ο Σζζιζζηήξ υιςξ ηδκ ελυνζζε ηαζ αοηή επακήθεε ζηδκ Κςκζηακηζκμφπμθδ ημ 976, υηακ ζημ ενυκμ ακήθεε μ βζμξ ηδξ Βαζίιεηνο Β’. Δ ενςημιακήξ, υιμνθδ αθθά αιυνθςηδ αδεθθή ηδξ Θεμδχναξ Εσή ε Πνξθπξνγέλλεηε (978-1050) ήηακ ζφγοβμξ ημο Ρσκαλνύ Αξγπξνύ, ημκ μπμίμκ δδθδηδνίαζε βζα κα ακεαάζεζ ζημ ενυκμ ημκ Μηραήι Γ’ ηνλ Παθιαγόλα. Μεηά ημ εάκαηυ ημο ημ 1041, δ Γςή ακέααζε ζημ ενυκμ ημκ ακζρζυ ηδξ Μηραήι Δ΄ Καιαθάηε, αθθά ημκ επυιεκμ πνυκμ ημκ ακέηνερε ηαζ πακηνεφηδηε ηαζ έζηερε ααζζθζά ημκ παθζυ εοκμμφιεκυ ηδξ Κσλζηαληίλν Θ’ ηνλ Μνλνκάρν. Ώηυια ιζα Θενδψξα ε Πνξθπξνγέλλεηε (981-1056) δ αδεθθή ηδξ Γςήξ, ακήθεε ζημ ενυκμ ημο ΐογακηίμο ιεηά ημ εάκαημ ημο Κσλζηαληίλνπ Θ’ ηαζ ηοαένκδζε ιυκδ ηδξ ηδ πχνα ςξ ημ εάκαηυ ηδξ. Ζ Άλλα Κνκλελή είλαη ε πξώηε γπλαίθα ηζηνξηθόο θαη ε ζπγγξαθέαο ηεο Αιεμηάδαο. Δ Άλλα Κνκλελή (1083-1148) ήηακ ηυνδ ημο αοημηνάημνα ημο ΐογακηίμο Αιέμηνπ Κνκλελνύ. Δ ίδζα δεκ ηοαένκδζε, αθθά έιεζκε ζηδκ ζζημνία ςξ δ πνχηδ βοκαίηα ζζημνζηυξ. Ώπέηηδζε ιεβάθδ ιυνθςζδ ηαζ παζδεία. ΢οκέβναρε ηδκ Αιεμηάδα πμο είκαζ δ ζζημνία ημο παηένα ηδξ ιεηαλφ ηςκ εηχκ 1069-1118. Σμ ένβμ απμηεθεί επίζδξ ηαζ ζδιακηζηή πδβή πθδνμθμνζχκ βζα ηδκ Πνχηδ ΢ηαονμθμνία.

18

Η Καζζηαλή ή Δηθαζία (805-865) ππήξμε ε ζεκαληηθόηεξε πνηήηξηα, ζπλζέηξηα θαη πκλνγξάθνο ηνπ Βπδαληίνπ. ΢’ απηήλ απνδίδεηαη ην ηξνπάξην ηεο Μ. Σξίηεο: «Κύξηε, ε ελ πνιιαίο ακαξηίαηο πεξηπεζνύζα γπλή…». Έγξαςε πεξίπνπ 50 ύκλνπο από ηνπο νπνίνπο έρνπλ δηαζσζεί νη 23.

69

2.02. Πνξλεία, ζεάκαηα θαη ζέαηξν ζην Βπδάληην Δ βοκαίηα ζημ ΐογάκηζμ δεκ δμφθεοε, εηηυξ ακ ήηακ ιέθμξ θηςπήξ μζημβέκεζαξ. Ώοηέξ δμφθεοακ ζηα πςνάθζα ή ζηα μζημβεκεζαηά ενβαζηήνζα. Τπήνπακ ηαζ θίβεξ βοκαίηεξ ιε ζημζπεζχδεζξ ζαηνζηέξ βκχζεζξ πμο ενβάγμκηακ ςξ ιαίεξ ή εενάπεοακ βοκαζημθμβζηέξ αζεέκεζεξ. Οζ πυνκεξ ενβάγμκηακ ζηα ηαπδθεζά, ζηζξ ηααένκεξ, ζηα πακδμπεία , ζηα «ζπίηζα» ή ηαζ ζηα εέαηνα. Δ θέλδ «πυνκδ» ζημ ΐογάκηζμ ζήιαζκε ηδκ λεηζίπςηδ βοκαίηα ηαζ υπζ ιυκμ ηδκ επαββεθιαηία ημο είδμοξ. Ώοηήκ πμο ζήιενα απμηαθμφιε πυνκδ μζ αογακηζκμί ηδκ απμηαθμφζακ πξντζηακέλε, θνηλή, πνιηηηθή ή πνπηάλα, ηαζ ηα πμνκεία ηα μκυιαγακ εξγαζηήξηα, θαηαγώγηα, κπνπξδέια ή πνιηηηθαξεία. Τπήνπακ πμνκεία ζδζςηζηά αθθά ηαζ δδιυζζα. Οζ ημπέθεξ πμο ενβάγμκηακ εηεί εεςνμφκηακ ζδζμηηδζία ημο ιαζηνμπμφ ή ηδξ «ιακηάι». ΢ηδκ Βθθάδα ηςκ ηεθεοηαίςκ π.Υ. αζχκςκ, ζηδ Ρχιδ ηαζ ζημ ΐογάκηζμ δεκ ήηακ ζπάκζμ ημ θαζκυιεκμ, ηδξ δζα ηδξ αίαξ εζζυδμο ζημ πμνκείμ δ μπμία ζοκήεςξ ζοκμδεουηακ απυ ηδκ ανπαβή ηδξ πυνκδξ. Καζ υιςξ, ηαηά ημ αογακηζκυ δίηαζμ, αοηυξ πμο έζπαβε ηδκ πυνηα ημο πμνκείμο είπε εθαθνοκηζηυ βζαηί «νπ γαξ θινπήο, αιι’ εδνλήο ράξηλ ηνύην επνίεζελ» ηαζ δ πμζκή πμο πνμαθεπυηακ ήηακ ιζηνυ πνδιαηζηυ πνυζηζιμ. Δηζβνιή ζε πνξλείν θαη αξπαγή ηεο πόξλεο Τπήνπακ δομ ηαηδβμνίεξ ζενυδμοθςκ ζημ ΐογάκηζμ: Ήηακ απυ ηδ ιζα μζ εηαίνεξ ηαζ μζ εεαηνίκεξ (scenicae) ηαζ απυ ηδκ άθθμζ δ ζςνεία ηςκ πμνκχκ (pornai) πμο ήηακ ηαηά ηακυκα θηςπά ημνίηζζα απυ δέηα εηχκ ηαζ πάκς. Οζ εεαηνίκεξ ενβάγμκηακ ζε εέαηνα, ζε παιδθήξ οπμζηάειδξ ηαηαβχβζα ηαζ ζε άθθα δδιυζζα εεάιαηα, εκχ μζ πυνκεξ ενβάγμκηακ ζηα πμνκεία ηαζ ζοκήεςξ ήηακ αζπιάθςηεξ ή δμφθεξ ή αβνάιιαηεξ ημπέθεξ απυ πςνζά πμο αβυναγακ μζ πμνκμαμζημί ή μζ ιαζηνμπμί απυ ημοξ βμκείξ ημοξ βζα ιενζηά πνοζά ζμθδία. ΢ηδκ ηεθεοηαία πενίπηςζδ οπμβναθυηακ ζοιαυθαζμ πμο υνζγε ημ πνυκμ παναιμκήξ ημο ημνζηζζμφ ζημ πμνκείμ ηαζ οπήνπακ ηαζ εββοδηέξ βζα ηδκ πζζηή ηήνδζδ ημο ζοιαμθαίμο. Κάπμζεξ πυνκεξ είπακ δζηυ ημοξ «ζπίηζ» ηαζ ενβάγμκηακ βζα θμβανζαζιυ ημοξ ή βζα ηάπμζμκ πνμαβςβυ. Οζ αογακηζκέξ ζενυδμοθεξ πενζμνίγμκηακ ζηδκ ζοβηεηνζιέκδ πενζμπή ιε ηα «ηυηηζκα θακάνζα». Πμθθέξ απυ αοηέξ πήβαζκακ ιε ημοξ πεθάηεξ ημοξ ζηα ααθακεία, ημοθάπζζημ ιέπνζ κα απαβμνεοεμφκ δζα κυιμο ηα ιζηηά θμοηνά. ΢ηζξ ηααένκεξ ηαζ ζηα ηαπδθεζά ηςκ πυθεςκ ηαζ ζηα πακδμπεία πμο ζηαιαημφζακ μζ ηαλζδζχηεξ βζα κα δζακοηηενεφζμοκ, υθεξ μζ ακάβηεξ ημοξ ηαθφπημκηακ απυ ηζξ ζεναζηυνεξ. Σμοξ ζέναζνακ θαβδηυ ηαζ πμηυ, πυνεοακ ιαγί ημοξ ηαζ ζοπκά ημοξ μδδβμφζακ ζηα δςιάηζά ημοξ βζα ηα πεναζηένς. Δ ζεναζηυνα δεκ ιπμνμφζε κα ηαηδβμνδεεί βζα ιμζπεία, αθμφ μ Εμοζηζκζάκεζμξ ηχδζηαξ ηδκ εεςνμφζε μφηςξ ή άθθςξ ζενυδμοθδ.

70

΋πςξ είδαιε ζημ ηεθάθαζμ πενί Ώζπαζίαξ ημ εέαηνμ ζηδκ ανπαία Βθθάδα ήηακ έκα δδιμθζθέζηαημ εέαια, πμο ακαπηφπεδηε πμζμηζηά ζε πμθφ ορδθά επίπεδα. Εδζαίηενα ζηζξ πυθεζξ πμο είπε εβηαεζδνοεεί δ δδιμηναηία, δ ηαοζηζηή ζάηζνα ηαηά ηςκ ηοαενκχκηςκ ηαζ ηςκ δδιμζίςκ πνμζχπςκ δεκ ιπμνμφζε κα απαβμνεοηεί ηαζ μ θαυξ βεθμφζε ιε ηζξ αηάηεξ ηςκ δεμπμζχκ, ηζξ ηαηαββεθίεξ ηαηά ηςκ πμθζηζηχκ, νδηυνςκ, θζθμζυθςκ ηαζ ζηναηδβχκ, αηυια ηαζ ιε ηζξ οπεναμθέξ ηςκ ηςιζηχκ πμζδηχκ, πμο ζοπκά ιεηέθενακ ζηδ ζηδκή ηα ημοηζμιπμθζά ηαζ ηζξ αηνζημιοείεξ ηδξ αβμνάξ. Ώνβυηενα ζηδκ αοημηναημνζηή Ρχιδ, δ ζάηζνα ήηακ ιζα ιάθθμκ ακεοβζεζκή ζοκήεεζα βζαηί ημ κα ηάκεζξ ζάηζνα ηαζ ηαθαιπμφνζα βζα ημκ αοημηνάημνα, ημοξ μζηείμοξ ημο ηαζ ημοξ θίθμοξ ημο ή επζθακείξ ζοβηθδηζημφξ, δεκ ζζβμφνεοε ημ ηεθάθζ ζμο ζηδ εέζδ ημο. Έηζζ ημ εθθδκζηυ εέαηνμ ακηζηαηαζηάεδηε ιε ηζξ επίζδξ δδιμθζθείξ νςιασηέξ ανέκεξ (Κμθμζζαίμ ηθπ) ηςκ ιμκμιάπςκ ηαζ ηδκ εδνζμιαπζχκ. Άθθςζηε, μζ αοημηνάημνεξ εηιεηαθθεφηδηακ ημ θαμθζθέξ αοηυ εέαια ηαζ ιαγί ιε ηδ δςνεάκ δζακμιή ζηανζμφ ζημ θαυ πνυζθενακ ηαζ ημ εέαια ηδξ ανέκαξ: Άξηνλ θαη ζεάκαηα (Panem and circerses)! Ρσκατθή αξέλα ζηελ Βεξόλα ηεο Ηηαιίαο Ώθθά ηαζ ζημκ ζοκεπζζηή ηδξ Ρχιδξ, ημ ΐογάκηζμ μζ ανέκεξ άθθαλακ ηαζ ηδ εέζδ ημοξ πήνε μ Εππυδνμιμξ. Δ επζαμθή ηδξ πνζζηζακζηήξ ενδζηείαξ ηαζ ηςκ αοζηδνχκ δεζηχκ ηδξ ηακυκςκ ηαζ δ εακαηζηή ηαηαδίηδ πμο πενίιεκε εηείκμκ πμο έζης ηαζ βζα αζηείμ πνυζααθε ημ πάκζεπημ πνυζςπμ ημο αοημηνάημνα ή ηδξ εοζεαμφξ ζογφβμο ημο, ελμαέθζζακ ημ πζμφιμν ηαζ ημ ηναβμφδζ (εηηυξ απυ ηζξ ραθιςδίεξ) απυ ηα δδιυζζα εεάιαηα. Ο Εππυδνμιμξ δεκ απμηεθμφζε ιυκμ ημ πχνμ δζελαβςβήξ ζππζηχκ αβχκςκ, αθθά ήηακ ηαζ ημ ηέκηνμ ηδξ ημζκςκζηήξ γςήξ ηδξ Πυθδξ. Βηεί ακαβμνεφμκηακ μζ αοημηνάημνεξ, βίκμκηακ μζ ενίαιαμζ ηςκ κζηδηχκ ζηναηδβχκ, μζ δίηεξ επζθακχκ πνμζχπςκ, μζ εακαηζηέξ εηηεθέζεζξ, μζ δζαπμιπεφζεζξ, αηυια ηαζ μζ επακαζηάζεζξ. Σα ηέζζεξα άινγα (ην ηέζξηππν ηνπ Λπζίππνπ), πνπ θνζκνύζαλ ηνλ Ηππόδξνκν. Σα άξπαμαλ νη Φξάγθνη Σν 1204 θαη ζήκεξα θνζκνύλ ην λαό ηνπ Αγίνπ Μάξθνπ ζηε Βελεηία Κμκηά ζηδκ πφθδ ημο Εππμδνυιμο ανζζηυηακ ηα έλδ ιάββακα19. Κμκηά ζηα ιάββακα, μ αοημηνάημναξ Θεμδυζζμξ ΐ‟ (μ ιζηνυξ) είπε ημπμεεηήζεζ ημοξ πενίθδιμοξ πάθηζκμοξ ίππμοξ (ηέενζππμκ), ένβμ ημο Λοζίππμο. Ώοημφξ ημοξ ίππμοξ άνπαλακ μζ Φνάβημζ ημ 1204 υηακ ηαηέθααακ ηδκ Κςκζηακηζκμφπμθδ ηαζ ημοξ ιεηέθενακ ζημκ Άβζμ Μάνημ ηδξ ΐεκεηίαξ. Βπίζδξ ημκ πενίαμθμ ημζιμφζακ 19

Μάγγαλα νλνκάδνληαλ νη ηππαθέζεηο, από ηηο νπνίεο μεθηλνύζαλ νη ελίνρνη ηελ ηππνδξνκία.

71

πμθθά αβάθιαηα ηαζ ακδνζάκηεξ αοημηναηυνςκ ηαζ θδιζζιέκςκ δκζυπςκ, μ πενίθδιμξ μαεθίζημξ ημο Θεμδμζίμο, ηαεχξ ηαζ πμθθά ένβα ηδξ ηθαζζζηήξ εθθδκζηήξ βθοπηζηήξ υπςξ ηα αβάθιαηα ηςκ Αζμζημφνςκ, ημο Ώπυθθςκα, ημο Αία, ηδξ Άνηειδξ, ηδξ Ώεδκάξ, ηδξ Χναίαξ Βθέκδξ, ημο Μεκεθάμο ηαζ αηυια έκα ένβμ ημο Λοζίππμο, μ Δναηθήξ. Οζ εεαηέξ ημο ζππμδνυιμο ήηακ απυ υθεξ ηζξ ημζκςκζηέξ ηάλεζξ, κέμζ, βένμζ, έιπμνμζ, ζηναηζχηεξ, αβνυηεξ, ιζηνμηθέθηεξ, αηυια ηαζ ζενείξ ηαζ βοκαίηεξ (υπζ πάκηα αιέιπηςκ δεχκ). Ο Φησρνπξόδξνκνο απμηαθμφζε αοηέξ ηζξ θαμζοκάλεζξ ζημκ ζππυδνμιμ «δδιμπανή πακήβονζκ». Οζ κζηδηέξ ηςκ ζππμδνμιζχκ ήηακ μζ θασημί ήνςεξ ηδξ επμπήξ (πενίπμο ζακ ημοξ ζδιενζκμφξ ηδθεζηάν ή θασημφξ ηναβμοδζζηέξ ή θδιζζιέκμοξ πμδμζθαζνζζηέξ) ηαζ μζ ακδνζάκηεξ ανηεηχκ απυ αοημφξ ανίζημκηακ ζημκ πενίαμθμ ημο ζηαδίμο. Ο Εππυδνμιμξ ηδξ Κςκζηακηζκμφπμθδξ ήηακ ηενάζηζμξ (οπμθμβίγεηαζ υηζ είπε ιήημξ 400 ιέηνα ηαζ πθάημξ 110 ηαζ ιπμνμφζε κα πςνέζεζ πάκς απυ 100.000 εεαηέξ), επζημζκςκμφζε ιέζς ζημχκ ιε ημ Εενυκ Παθάηζμκ. Σμ «ζέκηγμκ» ή «ηάεζζια» ημο ααζζθέςξ, ήηακ απμιμκςιέκμ απυ ημκ ζηίαμ ηαζ ηζξ ηενηίδεξ ηαζ πνμζηαηεοιέκμ απυ ηοπυκ επζεέζεζξ ημο υπθμο. Κμκηά ζημκ ααζζθζά ήηακ μζ πνίβηζπεξ ηαζ μζ ζδιακηζηυηενμζ άνπμκηεξ. Κάης απυ ημ ηάεζζια ανζζηυηακ δ ακαηημνζηή θνμονά ιε ηα ααζζθζηά θάαανα ηαζ ηζξ ζδιαίεξ ηδξ. Δ ααζίθζζζα, μζ πνζβηίπζζζεξ, μζ ηονίεξ ηδξ ηζιήξ ηαζ μζ ανπυκηζζζεξ παναημθμοεμφζακ ηζξ ζππμδνμιίεξ ηαζ ηα άθθα εεάιαηα απυ ημ ηαηδπμοιεκείμ ημο καμφ ημο Ώβίμο ΢ηεθάκμο πμο ανζζηυηακ ιέζα ζημκ Εππυδνμιμ, ηνοιιέκεξ δζαηνζηζηά πίζς απυ θεπηά παναπεηάζιαηα. Αλαπαξάζηαζε ηνπ Ηππνδξόκνπ ηεο Κσλζηαληηλνύπνιεο Οζ πμθζηζηέξ πεπμζεήζεζξ ημο θαμφ ημο ΐογακηίμο εηθνάγμκηακ ιέζα απυ ηα αεθδηζηά ζςιαηεία πμο ζοιιεηείπακ ζηζξ ανιαημδνμιίεξ. Σα ζςιαηεία αοηά μκμιάγμκηακ δήκνη ηαζ ηα ζζπονυηενα απυ αοηά ήηακ μζ Πνάζζκμζ ηαζ μζ ΐέκεημζ20, εκχ οπήνπακ ηαζ αηυια δομ ιζηνυηενα μζ Ρμφζζμζ21 ηαζ μζ Λεοημί. Φαίκεηαζ υηζ μζ δομ ηεθεοηαίμζ ζοκέπναηηακ ιε ημοξ ιεβάθμοξ ή υηζ ηεθζηά απμννμθήεδηακ απυ αοημφξ. Σα μκυιαηα αοηά ηα πήνακ μζ δήιμζ πμο ελεθίπεδηακ ζε ηάπμζμ είδμξ ημιιάηςκ, απυ ηα πνχιαηα ηςκ ζημθχκ ηαζ ημο ελμπθζζιμφ ηςκ δκζυπςκ ημοξ. Ώοηέξ μζ «θαηνίεξ» ημο ζππμδνυιμο πμο ανπζηά ήηακ αιζβχξ αεθδηζηά ζςιαηεία, ανβυηενα έπαζγακ μοζζαζηζηά ημ νυθμ ημιιαηζηχκ παναηάλεςκ ηαζ επδνέαγακ ηδκ πμθζηζηή ηδξ αοημηναημνίαξ. Δ αοημηναημνζηή ελμοζία οπμθυβζγε ημοξ δήιμοξ αοημφξ ςξ ζδιακηζημφξ πμθζηζημφξ πανάβμκηεξ ηαζ δεκ ήηακ ζπάκζμ μ ίδζμξ μ αοημηνάημναξ κα ζηδνίγεζ ημκ έκα απυ ημοξ δομ ζζπονυηενμοξ δήιμοξ, μπυηε μ άθθμξ έπεθηε ζε δοζιέκεζα. Φοζζηά μζ δήιμζ αοημί δεκ ιπμνμφκ κα εεςνδεμφκ πμθζηζηέξ παναηάλεζξ υπςξ ηζξ λένμοιε ζήιενα, ςξ ηυιιαηα. Καηά ηακυκα μζ μπαδμί ηςκ δομ δήιςκ, δδιζμονβμφζακ θαζανίεξ ηαζ ηαναπέξ ηαζ ζοπκά πνδζζιμπμζμφζακ πέηνεξ, 20 21

Βέλεηνη = Γαιάδηνη Ρνύζηνη = Κόθθηλνη

72

εβπεζνίδζα, νααδζά, ζζδενυαενβεξ ηαζ άθθα θμκζηά υνβακα, πμο έθενκακ ζημκ ζππυδνμιμ ζε ιζηνά ηάκζζηνα, ηα μπμία οπμηίεεηαζ υηζ πενζείπακ ημ θαβδηυ ημοξ, βζαηί πμθθέξ θμνέξ μζ αβχκεξ ζοκεπίγμκηακ ηαζ ημ απυβεοια. Βπίζδξ μνζζιέκεξ θμνέξ μζ δομ αοηέξ θαηνίεξ εκχκμκηακ ζε ημζκή ελέβενζδ ηαηά ηδξ απμθοηανπζηήξ αοημηναημνζηήξ ελμοζίαξ. Σμκ 5μ ηαζ ημκ 6μ αζχκα έπμοκ ηαηαβναθεί πάκς απυ 25 ηέημζεξ ηαναπέξ ή ελεβένζεζξ ιε ζδιακηζηυηενδ ηδ θεβυιεκδ ΢ηάζε ηνπ Νίθα πμο εα δμφιε ακαθοηζηυηενα ζηζξ επυιεκεξ ζεθίδεξ. ΋ιςξ εηηυξ απυ ημ επίζδιμ εέαια ημο ζππμδνυιμο, οπήνπακ ηαζ ηα θασηά εεάιαηα ημο δνυιμο ηαζ ηα εέαηνα. ΢ηα εεάιαηα ημο δνυιμο βζκυηακ επζδείλεζξ εαοιαημπμζχκ, ηαποδαηηοθμονβχκ, γμβηθέν, ιεηαιθζεζιέκςκ, ιίιςκ αηνμααηχκ, εδνζμδαιαζηχκ πμο ηναημφζακ δειέκα ιε αθοζίδεξ άβνζα γχα υπςξ θζμκηάνζα, θεμπανδάθεζξ, εθέθακηεξ, νζκυηενμοξ ηαζ άθθα. Βπίζδξ δζκυηακ παναζηάζεζξ ιε ηδκ πανμοζίαζδ ιασιμφδςκ, θζδζχκ, ανημφδςκ, κάκςκ, ηενάηςκ αηυια ηαζ ζζαιαίςκ αδεθθχκ. Οη παξαζηάζεηο ζην δξόκν κε γπκλαζκέλεο αξθνύδεο, είλαη έλα δεκόζην ζέακα πνπ δελ έρεη αιιάμεη εδώ θαη 2000 ρξόληα Σα εέαηνα ακήηακ ζηα εεάιαηα ημο ημζκςκζημφ πενζεςνίμο. ΋πμζμξ οπδνεημφζε «επί ιζζεχ» ζ‟ αοηά, έπακε ηα αζηζηά ημο δζηαζχιαηα, δεκ ιπμνμφζε κα παναζηεί ιάνηοναξ ζε δζηαζηήνζμ, δεκ είπε δζηαζχιαηα ηθδνμκμιζάξ ηαζ ηαηαβναθυηακ ζηα «Θπκειηθά κεηξώα» μφηςξ χζηε κα ιδκ ιπμνεί κ‟ αθθάλεζ επάββεθια. Οζ βοκαίηεξ ιέθδ ηςκ εζάζςκ, εεςνμφκηακ εηαίνεξ ή πυνκεξ ηαζ άθθαγακ μκυιαηα. Υνδζζιμπμζμφζακ ηαηά ηακυκα μκυιαηα εηαζνχκ ηδξ ανπαζυηδηαξ, υπςξ Κμιδηχ, ΛαΎξ, Γθοηένα, ΐάηπδ, Υνοζμιαθθχ, Θάθεζα, Ρμδυπδ ηαζ άθθα. Υνξεύηξηεο, ζηάζσλ

κέιε

ζεαηξηθώλ

Δ δναζηδνζυηδηά ημοξ δεκ πενζμνζγυηακ ιυκμ ζημ εέαηνμ, αθθά ζοιιεηείπακ ζε ζοιπυζζα εοβεκχκ ηαζ πθμοζίςκ, ζε βαιήθζεξ ηεθεηέξ, αηυια ηζξ ηαθμφζακ ζε ηδδείεξ υπμο δναιαημπμζμφζακ ηδκ ηεθεηή ιε – εεαηνζηά – ιμζνμθυβζα ηαζ κεηνχζζιμοξ ενήκμοξ. Σμ είαζμ απμηεθμφζακ άκδνεξ ηαζ βοκαίηεξ, ιμοζζημί, ιίιμζ ηαζ ιζιάδεξ 22, πμο είπακ ηδκ εοεφκδ ηδξ ζςζηήξ εηθμνάξ ημο θυβμο ηαζ μζ ανπυιεκμζ ιίιμζ ηδκ απυδμζδ ηςκ βεβμκυηςκ ιε ηζκήζεζξ. ΢οπκά μζ νυθμζ ενιδκεουηακ απυ έκα αμζδυ ιε ιμοζζηή οπυηνμοζδ. Βπίζδξ ενιήκεοακ ανπαίεξ ηςιςδίεξ ή ηαζ 22

Μηκάδα = ε γπλαίθα κίκνο

73

ηναβςδίεξ ηζξ μπμίεξ είπακ δζαζηεοάζεζ. Βπίζδξ ζημ εέαηνμ δζκυηακ παναζηάζεζξ ιε ηναβμφδζα ηαζ βοκαίηεξ πμνεφηνζεξ βοικέξ ή διίβοικεξ, πνάβια πμο αμήεδζε ημ εέαηνμ κα βίκεζ πμθφ πνμζθζθέξ ζημοξ κέμοξ, αθθά ζηακδάθζγε ηδκ Βηηθδζία ηαζ ημοξ ενδζηυθδπημοξ κμζημηοναίμοξ. Έκα ζδζαίηενμ είδμξ εεάηνμο ήηακ ημ κηκνζέαηξν. Οζ παναζηάζεζξ ημο έπαζνκακ ηα εέιαηά ημοξ απυ ηδ ιοεμθμβία ή απυ ηδκ ηαεδιενζκή γςή. Ο είαζμξ απμηεθείημ απυ ημκ ανπζιίιμ πμο ήηακ ηαζ μ πνςηαβςκζζηήξ, ιενζημφξ ημιπάνζμοξ ηαζ βοκαίηεξ, πνάβια πνςημθακέξ βζαηί ζημ ανπαίμ εθθδκζηυ εέαηνμ μζ βοκαίηεξ δεκ ζοιιεηείπακ ςξ δεμπμζμί. Ο ιίιμξ εηηυξ απυ ηδξ ηζκήζεζξ ημο ζχιαηυξ ημο, πνδζζιμπμζμφζε ηαζ δζάθμνεξ εηθνάζεζξ ημο πνμζχπμο ημο πμο ημ έααθε ηαηάθθδθα, αθμφ δεκ πνδζζιμπμζμφζε ιάζηα. Βπίζδξ ηδ αογακηζκή επμπή ανπίγεζ κα ηάκεζ ηδκ ειθάκζζή ημο έκα ηαζκμφνζμ εεαηνζηυ είδμξ δ παληνκίκα, πμο επζαίςζε ιέπνζ ηζξ διένεξ ιαξ. ΢ηδκ πακημιίια έκαξ πμνεοηήξ ιε ιάζηα ή ααιιέκμ πνυζςπμ, πυνεοε ιε ζοκμδεία ιμοζζηήξ ηαζ πμνςδίαξ, πμο ιέζα απυ ηα θυβζα ημο ηναβμοδζμφ ελδβμφζε ημ πενζεπυιεκμο ημο «πακημιζιζημφ πμνμφ». Ζ παληνκίκα εμαθνινπζεί λα ηέξπεη θαη ηνπο ζεκεξηλνύο ζεαηέο Σδκ 1δ Εακμοανίμο άνπζγε δ θεβυιεκδ βζμνηή ηςκ Καιελδώλ (ηάηζ ζακ ηζξ ζδιενζκέξ Ώπυηνζεξ) πμο ηναημφζε επηά ιένεξ. Οζ Καθέκδεξ ήηακ βζμνηή ηςκ μπαδχκ ημο Αςδεηαεέμο (απμηαθμφιεκςκ Βεκζηχκ), μζ μπμίεξ οζμεεηήεδηακ ηαζ απυ ημοξ πνζζηζακμφξ. ΢ηδκ βζμνηή αοηή μζ αζημί ακηάθθαζζακ επζζηέρεζξ ηαζ δχνα ηαζ πμθθμί ηοηθμθμνμφζακ ιεηαιθζεζιέκμζ. Δ Βηηθδζία επζηέεδηε ιε ζθμδνυηδηα ζ‟ αοηυ ημ έεζιμ ηαζ πμθθμί πζζημί εζζήβαβακ ζηδκ εέζδ ηςκ ιεηαιθζέζεςκ ηαηά ηζξ επζζηέρεζξ, δδιμηζηά εοπδηζηά ηναβμφδζα, αοηά πμο ζήιενα λένμοιε ςξ θάιαληα (απυ ηζξ Καθέκδεξ).

74

2.03. Ο ηζηνξηθφο Πξνθφπηνο Βίκαζ αδφκαημ κα ελζζημνήζμοιε ηδ γςή ηαζ ηδ δνάζδ ημο Εμοζηζκζακμφ, ηδξ Θεμδχναξ, ημο ζηναηδβμφ ΐεθζζάνζμο ηαζ ηδξ βοκαίηαξ ημο Ώκηςκίκαξ, πςνίξ κα ακαθενεμφιε ζημκ ζδιακηζηυηενμ ίζςξ ζζημνζμβνάθμ ημο 5 μο αζχκα ηαζ πζεακχξ υθδξ ηδξ αογακηζκήξ πενζυδμο, ημκ Πξνθφπην. Αεκ λένμοιε πμθθά πνάβιαηα απυ ηδ γςή ημο ή ιάθθμκ ανηεηά απυ αοηά πμο λένμοιε, πνμένπμκηαζ απυ ηα ίδζα ηα αζαθία ημο. Γεκκήεδηε ζηδκ ιεβάθδ πυθδ πμο ίδνοζε μ Δνχδδξ, ηδκ Καζζάνεζα ηδξ Παθαζζηίκδξ (ζήιενα δ ενεζπςιέκδ πυθδ Κασζανίβζα κυηζα ηδξ Υάζθαξ ζημ Εζναήθ) ιεηαλφ ηςκ εηχκ 490 ή 500 ή θίβμ πνζκ, ήηακ δδθαδή πενίπμο ζοκμιήθζημξ ηδξ Θεμδχναξ. Ήηακ πζεακχξ βυκμξ εοβεκμφξ μζημβέκεζαξ ηαζ ζπμφδαζε ζμθζζηζηή, νδημνζηή ηαζ κμιζηά. ΢ε κεανή δθζηία πήβε ζηδκ Κςκζηακηζκμφπμθδ υπμο άζηδζε ηδ δζηδβμνία ηαζ ηδ νδημνζηή ηαζ έβζκε βνήβμνα βκςζηυξ. Σμ 527 (πνμκζά πμο πέεακε μ Εμοζηίκμξ ηαζ ακέαδηε ζημ ενυκμ μ Εμοζηζκζακυξ) μ Πνμηυπζμξ δζμνίζηδηε ιε εκημθή ημο Εμοζηίκμο ζημ επζηεθείμ ημο ζηναηδβμφ ΐεθζζάνζμο ςξ μύκβνπινο, πάξεδξνο ηαζ ππνγξαθεύο δδθαδή κμιζηυξ ζφιαμοθμξ ηαζ βναιιαηέαξ ημο. Ώπυ ηδκ ηαίνζα αοηή εέζδ, μ ζζημνζηυξ ιάεαζκε υθα ηα ιοζηζηά ηαζ έγδζε υθα ηα πμθζηζηά βεβμκυηα ηδξ επμπήξ εηείκδξ. Ώημθμφεδζε ημκ ζηναηδβυ ζηδκ πνχηδ ημο εηζηναηεία ζηδκ Ώκαημθή ηαηά ηςκ Πενζχκ (527-531). Σμ 532 μ ΐεθζζάνζμξ ανέεδηε ζηδκ πνςηεφμοζα ηαζ ζοκέααθε μοζζαζηζηά ζηδκ ηαηαζημθή ηδξ ΢ηάζεο ηνπ Νίθα. Ώιέζςξ ιεηά μ Πνμηυπζμξ αημθμφεδζε ημκ ζηναηδβυ ζηδκ εηζηναηεία ημο ζηδκ ΐυνεζα Ώθνζηή ηαηά ηςκ ΐακδάθςκ (533-534) ημ ηνάημξ ηςκ μπμίςκ δζέθοζε. Ο Πνμηυπζμξ έιεζκε εηεί ςξ ημ 536 ηαζ αιέζςξ ιεηά πήβε ζηδκ Εηαθία υπμο ήδδ μ ΐεθζζάνζμξ πμθειμφζε ημοξ Οζηνμβυηεμοξ (535540). Ραβέλλα, κσζατθό ηνπ παιαηηνύ ηνπ Θενδώξηρνπ Έγδζε απυ ημκηά ηδκ πμθζμνηία ηδξ Ρχιδξ ηαζ ηδκ πμθζμνηία ηαζ ηαηάθδρδ ηδξ πνςηεφμοζαξ ηςκ Γυηεςκ Ρααέκκαξ απυ ημοξ ΐογακηζκμφξ. Δ Ρααέκκα έβζκε έδνα ηδξ αογακηζκήξ δζμίηδζδξ ηδξ Εηαθίαξ. Σμ 540 επέζηνερακ ζηδκ Κςκζηακηζκμφπμθδ, μπυηακ μ ΐεθζζάνζμξ δζμνίζηδηε ηαζ πάθζ ζηναηδβυξ ηδξ Ώκαημθήξ ηαηά ηςκ Πενζχκ. Σμ 542 μ Πνμηυπζμξ δζμνίζηδηε απυ ημκ αοημηνάημνα ιέθμξ ηδξ ΢οβηθήημο. Έγδζε απυ ημκηά ηαζ πενζέβναρε ηδκ ηνμιαηηζηή επζδδιία ημο θμζιμφ (πακμφηθαξ) πμο ζηυνπζζε ημ εάκαημ υπζ ιυκμ ζηδκ Κςκζηακηζκμφπμθδ, αθθά ζε υθδ ζπεδυκ ηδκ έηηαζδ ηδξ αοημηναημνίαξ. Δ επζδδιία λεηίκδζε απυ ηδκ Ώίβοπημ ηαζ ελαπθχεδηε ιε ηαπφηδηα ζηδκ Παθαζζηίκδ, ΢ονία, Μζηνά Ώζία, Θνάηδ ηαζ απυ ηεζ ζε ηάεε ηαηεφεοκζδ ςξ ηδκ άηνδ ημο ηυζιμο. Φοζζηά ηα αίηζα ηδξ επζδδιίαξ απμδυεδηακ απυ ημοξ ενδζηυθδπημοξ ηαζ ιμκαπμφξ, ςξ ζοκήεςξ ζηδ εεσηή μνβή. Ο Πνμηυπζμξ ιε ζοββναθζηυ φθμξ πμο εοιίγεζ ηδκ ακηίζημζπδ πενζβναθή ημο Θμοηοδίδδ βζα ηδκ επζδδιία θμζιμφ ηδξ Ώεήκαξ ηδκ επμπή ημο

75

Πενζηθή, πενζβνάθεζ ηδκ κυζμ, ηα ζοιπηχιαηα (έπεθηακ ζε ηχια…, οπέθενακ απυ αζζηία…, έαβαγακ θθφηηαζκεξ…, πνήγμκηακ ζημοξ αμοαχκεξ… ηθπ) ηαζ ημοξ ηνυπμοξ ακηζιεηχπζζήξ ηδξ. Χξ αοηυπηδξ ιάνηοναξ αθδβείηαζ ακαθοηζηά, γςκηακά, παναζηαηζηά, ιε θεπημιένεζεξ ηαζ ζαηνζηέξ βκχζεζξ ηαζ ημ ζδιακηζηυηενμ, αλζυπζζηα. Σμ 542 μ ΐεθζζάνζμξ πέθηεζ ζηδ δοζιέκεζα ημο αοημηνάημνα ηαζ αοηυ έπεζ θοζζηά επζπηχζεζξ ηαζ ζημκ Πνμηυπζμ. ΋ηακ ημ 544 μ ζηναηδβυξ ακαηθήεδηε ηαζ ακέθααε κα εηζηναηεφζεζ ηαηά ηςκ Γυηεςκ ηδξ Εηαθίαξ, μ Πνμηυπζμξ λακαιπήηε ζηδκ οπδνεζία ημο. Σα επυιεκα πνυκζα μ Πνμηυπζμξ απμζφνεηαζ ζηδκ βεκέηεζνά ημο ηαζ ανπίγεζ ηδκ ζοββναθή ηςκ ένβςκ ημο. Βζηάγεηαζ υηζ ημ πζεακυηενμ έημξ εακάημο ημο ήηακ ημ 562. Σα ζύκαηα ηνπ ινηκνύ ελαπόζεηαλ ηηο ειπίδεο ηνπο κόλν ζην Θεό Σα ένβα ημο Πνμηυπζμο, βναιιέκα ζε άρμβα εθθδκζηά ηδξ αηηζηήξ δζαθέηημο, είκαζ ηνία ηαζ είκαζ πμθφ ζδιακηζηά βζα ημοξ ιεθεηδηέξ ηδξ αογακηζκήξ ζζημνίαξ ηδξ επμπήξ ημο Εμοζηζκζακμφ ηαζ ηδξ Θεμδχναξ ηαζ εζδζηυηενα ημο 6μο αζχκα. Υνδζίιεοζακ ςξ πδβή βζα ιεηαβεκέζηενμοξ ζζημνζμβνάθμοξ υπςξ μ Ώβαείαξ, μ Μέκακδνμξ, μ Κεδνδκυξ, δ Άκκα Κμικδκή, μ Βοάβνζμξ, μ Θεμθφθαηημξ, μ Θεμθάκδξ, μ Φχηζμξ, μ Κςκζηακηίκμξ Γ‟ μ Πμνθονμβέκκδημξ, μ Υςκζάηδξ ηαζ ανηεημί άθθμζ. Σα ένβα αοηά είκαζ: Τπέξ ησλ πνιέκσλ ιόγνη, μβηχδεξ ένβμ βναιιέκμ ζε μηηχ αζαθία, πμο ηαθφπημοκ ηδκ πενίμδμ 527-533. Σα δομ πνχηα (Ώ & ΐ) ηαθφπημοκ ημοξ Πενζζημφξ πμθέιμοξ πμο έβζκακ ζηδ Μεζμπμηαιία (Μεδηθόο ή Μεδηθά), ηα δομ δεφηενα (Γ & Α) ημκ πυθειμ ηαηά ηςκ ΐακδάθςκ ηδξ Ώθνζηήξ (Ληβπθά), ηα ηνία επυιεκα (Β, ΢Σ, Γ) ημκ πυθειμ ηαηά ηςκ Γυηεςκ ηδξ ΢ζηεθίαξ ηαζ ηδξ Εηαθίαξ, ηαεχξ ηαζ ηδκ άθςζδ ηδξ Ρααέκκαξ. Γόηζνη ηεο Ηηαιίαο Σμ υβδμμ αζαθίμ απμηεθεί ζφκμρδ ηςκ πνμδβμφιεκςκ ηαζ πενζβναθή ηςκ βεβμκυηςκ ηςκ εηχκ 551-554, ηδκ πενζαυδηδ ηαζ αζιαηδνυηαηδ ΢ηάζε ηνπ Νίθα ηαεχξ ηαζ ηδκ ηνμιενή επζδδιία ηδξ πακμφηθαξ. Σμ ένβμ αοηυ ζοκμθζηά απμηεθεί ζπμοδαία πδβή πθδνμθμνζχκ βζα ηδκ ελςηενζηή πμθζηζηή ημο Εμοζηζκζακμφ ηαζ βζα ηζξ πμθειζηέξ επζπεζνήζεζξ ημο ΐεθζζάνζμο. Ο Πνμηυπζμξ πενζβνάθεζ ιε δζαφβεζα, μλφκμζα, αηνίαεζα ηαζ ζαθήκεζα βεβμκυηα ζηα πενζζζυηενα απυ ηα μπμία οπήνλε αοηυπηδξ ιάνηοναξ. Χξ εοζοκείδδημξ ζζημνζηυξ πνμααίκεζ ζε δζαηνζηζηή αθθά 76

-

μναηή ηνζηζηή ημο Εμοζηζκζακμφ ηαζ ημο ΐεθζζάνζμο ηαζ δεκ δζζηάγεζ κα επαζκέζεζ ηαζ ακηζπάθμοξ ηδξ αοημηναημνίαξ υπςξ ημκ δβέηδ ηςκ ΐδζζβυηεςκ Θεμδχνζπμ (ημκ επμκμιαγυιεκμ Μέβα). ΢ημ ένβμ αοηυ δ αοημηνάηεζνα Θεμδχνα ακαθένεηαζ εθάπζζηα, ςξ έκα πενζεςνζαηυ πνυζςπμ. Σα Αλέθδνηα ή Απόθξπθε Ηζηνξία, είκαζ έκα αιθζθεβυιεκμ ένβμ πμο οπμθμβίγεηαζ υηζ βνάθηδηε βφνς ζημ 550. Θεςνείηαζ ζοκέπεζα ημο πνμδβμοιέκμο ένβμο ηαζ είκαζ έκα ζαθέξ θζαεθμβνάθδια ηαζ παζζθακήξ ηαζ ζοκεζδδηή πνμζπάεεζα κα δοζθδιίζεζ ημκ πνμσζηάιεκυ ημο ηαζ ανπζζηνάηδβμ ημο ΐογακηίμο ΐεθζζάνζμ ηαζ ηδ βοκαίηα ημο Ώκηςκίκα ηαεχξ ηαζ ημ αοημηναημνζηυ γεοβάνζ Εμοζηζκζακυ ηαζ Θεμδχνα. Ώθήκεζ κα εκκμδεεί υηζ μ ΐεθζζάνζμξ ήηακ έκα αζήιακημ ακενςπάηζ, μ Εμοζηζκζακυξ ήηακ έκαξ δζεθεανιέκμξ ιμκάνπδξ ηαζ μζ δομ βοκαίηεξ ημοξ ήηακ ενςηφθεξ, ποδαίεξ, αδίζηαπηεξ, αδζάκηνμπεξ, πνυζηοπεξ ηαζ άθθα πμθθά πανυιμζα. Σμ ένβμ βνάθηδηε ςξ έκα είδμξ διενμθμβίμο ηαζ πζεακυκ μ Πνμηυπζμξ ημ ειπζζηεφηδηε ζε ηάπμζμκ θίθμ ημο ιε ηδκ εκημθή κα δδιμζζεοεεί ιεηά ημ εάκαημ ημο Εμοζηζκζακμφ. ΢ημ αζαθίμ ακαθένεζ: «Γελ ήηαλ δπλαηόλ λα αλαθεξζεί θαλείο ζε ηέηνηα δεηήκαηα όζν δνύζαλ αθόκα νη ππεύζπλνη…ρσξίο λα ηηκσξεζεί κε ζάλαην θξηρηό»23. ΋ιςξ, έηζζ ηζ αθθζχξ μ Πνμηυπζμξ πέεακε πνζκ απυ ημκ ααζζθζά. Ο ζηξαηεγόο Βειηζάξηνο (κσζατθό ζηελ εθ εθθιεζία ηνπ Αγίνπ Βηηαιίνπ ζηελ Ραβέλλα ηεο Ηηαιίαο ΢ημ αζαθίμ ημο μ ζοββναθέαξ δδθχκεζ υηζ αοηυ απμηεθεί έκα ζοιπθήνςια ημο πνμδβμφιεκμο ένβμο ημο πμο ήηακ δδιμζζεοιέκμ ηαζ βκςζηυ ζε ηάεε βςκζά ηδξ αοημηναημνίαξ. ΋ιςξ αοηυ δεκ έπεζ ηαιζά ζπέζδ ιε ημ Τπέξ ησλ πνιέκσλ, είκαζ ιάθθμκ ιζα ζοκεζδδηή πνμζπάεεζα κα δοζθδιίζεζ ημ αοημηναημνζηυ γεοβάνζ εκακηίμκ ημο μπμίμο επζηίεεηαζ ιε πνςημθακή ζθμδνυηδηα ηαζ ιακία, ημ ζημθίγεζ ιε ηάεε θμβήξ φανεζξ ηαζ ηαευθμο ημθαηεοηζηά επίεεηα, ημ εεςνεί οπεφεοκμ βζα ηδκ αημθαζία ηαζ δζαθεμνά πμο επζηναηεί ζημ ααζίθεζμ, αηυια ηαζ βζα ηζξ εεμιδκίεξ πμο έπθδλακ πμθθέξ πενζμπέξ ημο. Ο Πνμηυπζμξ έθηαζε ζημ ζδιείμ κα οπμζηδνίγεζ υηζ υθεξ μζ ζοιθμνέξ πμο έπθδλακ ηδ πχνα {(πονηαβζέξ ηαζ ζεζζιμί πμο ηαηέζηνερακ μθμηθδνςηζηά ηδκ Ώκηζυπεζα (526) ιε 260.000 εφιαηα ηαζ ηδκ ΐδνοηυ (551), μ ζεζζιυξ ζηδκ Κςκζηακηζκμφπμθδ πμο ηαηέννζρε ημκ ηνμφθμ ηδξ Ώβίαξ ΢μθίαξ (558) ηαζ δ ηνμιενή επζδδιία ηδξ πακχθδξ (541-542)} μθείθμκηακ ζηδκ δαζιμκζηή θφζδ ηαζ ηαημήεεζα ημο ιμκάνπδ ηαζ ηδξ ζαηακζηήξ ζογφβμο ημο πμο πνμηαθμφζακ ημ Θευ. Ώθθά ηαζ

23

Πξνθνπίνπ: Αλέθδνηα ή Απόθξπθε Ηζηνξία, κεηάθξαζε Αιόε ΢ηδέξε, εθδόζεηο Άγξα

77

ζήιενα αηυια δεκ οπάνπμοκ εηαημιιφνζα άκενςπμζ ζημκ ηυζιμ πμο απμδίδμοκ ζημ Θευ υθεξ ηζξ θοζζηέξ ηαηαζηνμθέξ (Θεμιδκίεξ!); Ο Εμοζηζκζακυξ ειθακίγεηαζ κα επδνεάγεηαζ απυ ηδ ζφγοβυ ημο ζε ζδιακηζηέξ απμθάζεζξ πμο αθμνμφκ ημ ηνάημξ ηαζ δ Θεμδχνα ιπμνμφζε κα ακεαάγεζ ζηδκ ελμοζία ημοξ εοκμμφιεκμφξ ηδξ, ζοπκά ηοπάνπαζημοξ εναζηέξ. Βκ πάζδ πενζπηχζεζ δ Απόθξπθε ηζηνξία εηθνάγεζ υ,ηζ ηοηθμθμνμφζε ςξ ημοηζμιπμθζυ ζημοξ ηφηθμοξ ηςκ δοζανεζηδιέκςκ ανζζημηναηχκ ηαζ ημο θαμφ. Ώοηυξ μ ειπαεήξ ηαζ ηαηεκηνεπήξ θίαεθμξ εέηεζ ςξ πνχημ ημο ζηυπμ ηδκ Ώκηςκίκα ηδκ μπμία παναηηδνίγεζ ςξ ιάβζζζα ηαζ ιζα άπζζηδ ζφγοβμ ηαζ ελζζημνεί ηζξ ενςηζηέξ ηδξ ζπέζεζξ ιε ημ εεηυ βζμ ηδξ Θεμδυζζμ, πμο ήηακ βκςζηέξ ζε υθμοξ, αθμφ ενςηεφμκηακ αηυια ηαζ ιπνμζηά ζημοξ οπδνέηεξ ημοξ. Σδ δζαβςβή ηδξ αβκμμφζε (δεεθδιέκα ή ιδ) μ ΐεθζζάνζμξ, μ μπμίμξ πανμοζζάγεηαζ ςξ ηανζηαημφνα ηαζ οπμπείνζμ ηδξ βοκαίηαξ ημο, ηοθθςιέκμξ απυ ένςηα βζ‟ αοηήκ. Ο Ηνπζηηληαλόο (εηθόλα από ην «Υξνληθό ηεο Νπξεκβέξγεο) Ο ΐεθζζάνζμξ ηαηδβμνείηαζ επίζδξ ςξ θζθάνβονμξ ηαζ ηενδμζηυπμξ πμο θήζηεοε ημοξ Εηαθμφξ ηδξ Ρααέκκαξ ηαζ ηδξ ΢ζηεθίαξ, αθθά ηαζ ημ δδιυζζμ πνήια ηαζ πμο πναβιαημπμίδζε πμθέιμοξ ηαηαζηνμθζημφξ ηαζ βζα ημοξ κζηδηέξ ηαζ βζα ημοξ δηηδιέκμοξ. Ο Πνμηυπζμξ αηυια, ηαηδβυνδζε ημκ ΐεθζζάνζμ υηζ εβηαηέθεζρε ηζξ πμθειζηέξ επζπεζνήζεζξ ηαζ ημ ζηναηυ ημο, βζα κα βονίζεζ ημ βνδβμνυηενμ ζηδκ αβηαθζά ηδξ Ώκηςκίκαξ. Ο Εμοζηζκζακυξ παναηηδνίγεηαζ ςξ ΢αηακάξ, θύξηνο ησλ δαηκόλσλ κε αλζξώπηλε κνξθή, πμο δδμκζγυηακ κα ααζακίγεζ ημοξ ακενχπμοξ ημο πενζαάθθμκηυξ ημο. Έαθαπηε ηα ζοιθένμκηα ημο ηνάημοξ ηαζ επζαάνοκε ημ θαυ ιε αανφηαημοξ θυνμοξ. Ο Πνμηυπζμξ ηαηδβμνεί ημκ Εμοζηζκζακυ βζα δεζπμηζηή ηονακκία, απθδζηία ηαζ δζαθεμνά. Βπίζδξ ημο ηαηαθμβίγεζ ηδκ ιακία κα εέθεζ κα επζθφεζ ιυκμξ ημο ηα ενδζηεοηζηά γδηήιαηα. Σδκ επζννμή ηδξ Θεμδχναξ ζηζξ απμθάζεζξ ημο βζα ηδκ πμνεία ημο ηνάημοξ ηαζ ζε υθα βεκζηχξ ηα εέιαηα, αηυια ηαζ ζηα ηδξ Βηηθδζίαξ, μιμθμβεί μ ίδζμξ μ Εμοζηζκζακυξ ζηζξ Νεαξέο ημο: «Ώθμφ ζοθθμβίζηδηα υθα αοηά ηα γδηήιαηα ιυκμξ ηαζ αθμφ φζηενα ζοιαμοθεφηδηα ηδκ εοζεαεζηάηδ ζφκηνμθμ πμο ιμο έπεζ δχζεζ μ Θευξ…». Βηεί υιςξ πμο Ο Πνμηυπζμξ είκαζ ηαηαπέθηδξ είκαζ υηακ ακαθένεηαζ ζηδκ Θεμδχνα, βζα ηδκ μπμία πνδζζιμπμζεί αανφηαημοξ παναηηδνζζιμφξ, ποδαζυηδηεξ ηαζ φανεζξ. Δ Θεμδχνα, ηαη‟ αοηυκ, ήηακ

78

υνβακμ ημο δζααυθμο, αηυθαζηδ, δζεθεανιέκδ, έκα αδέθοβια βζα ημκ ενυκμ, ακαθένεηαζ ιε αζζπνέξ ηαζ βανβαθζζηζηέξ θεπημιένεζεξ βζα ηδ γςή ηδξ ηαζ ηα θυβζα πμο πνδζζιμπμζεί βζα ηδκ ζδζςηζηή ηδξ γςή πνζκ πακηνεοηεί ημκ Εμοζηζκζακυ, εα έηακε ημκ εηδυηδ ημο ένβμο ημο κα ημηηζκίζεζ απυ κηνμπή. Πενζβνάθεζ θεπημιενχξ ηδ γςή ηαζ ηζξ δναζηδνζυηδηεξ ηδξ κεανήξ Θεμδχναξ δ μπμία λεηίκδζε ηδκ ηανζένα ηδξ ςξ «ηαθθζηέπκζξ» ημο εεάηνμο θμνχκηαξ έκα ημκηυ πζηχκα ηαζ ζηαδζαηά πενκάεζ ζε «πθήνδ απαζπυθδζδ» ζημ πμνκείμ πνμζθένμκηαξ ημ ζχια ηδξ. ΢θελή από πνξλείν (Πνκπεία) Ο Πνμηυπζμξ ζζπονίγεηαζ υηζ δ Θεμδχνα μφηε αοθυ έπαζγε, μφηε ηναβμοδμφζε, μφηε πυνεοε, αθθά πνμζέθενε ηα ηνοθενά ηδξ κζάηα ζημκ πνχημ ηοπυκηα. Ώνβυηενα ιαγί ιε ημοξ ηςιζημφξ δεμπμζμφξ έπαζνκε ιένμξ ζηζξ παναζηάζεζξ, λεζημιίγμκηαξ δζάθμνεξ αζζπνμθμβίεξ. Πμηέ δεκ βεκκήεδηε άκενςπμξ παναδμιέκμξ ζηδκ δδμκή υζμ αοηή. ΢οπκά πήβαζκε ζε ζοιπυζζα ιε δέηα δ ηαζ πενζζζυηενμοξ κεανμφξ ηαζ επζδζδυηακ ζε μθμκφπηζα υνβζα. Ώοηά ηαζ πμθθά άθθα ηαζ αηυια αζζπνυηενα ηαηαθμβίγεζ ζηδκ αοημηνάηεζνα μ Πνμηυπζμξ. Σμ ένβμ ηαζ δ ειθακήξ ειπάεεζα πμο ημ δζαηνίκεζ, ιεζχκεζ ηδκ αλζμπζζηία ημο ζζημνζημφ Πνμημπίμο ηαζ αολάκεζ ηζξ αιθζαμθίεξ βζα ηδκ εζθζηνίκεζα ηςκ βναθμιέκςκ ημο. Μάρε Βπδαληηλώλ θαη Πεξζώλ -

Σμ Πεξί θηηζκάησλ είκαζ ημ ηνίημ ένβμ ημο Πνμηυπζμο ηαζ θαίκεηαζ υηζ βνάθηδηε ηαηυπζκ παναββεθίαξ ηδξ αοημηναημνζηήξ αοθήξ ηαζ ακηίεεηα πνμξ ηδκ Απόθξπθε Ηζηνξία, ημ ένβμ απμηεθεί έκα πακδβονζηυ φικμ ζημ εοζεαέξ αοημηναημνζηυ γεφβμξ ηαζ ιζα αδζάημπδ ημθαηεία βζα ημ ζπμοδαίμ μζημδμιζηυ πνυβναιια ημο Εμοζηζκζακμφ. Σμ ένβμ είκαζ πςνζζιέκμ ζε έλζ αζαθία ηαζ δεκ είκαζ ηαευθμο θεζδςθυ ζε νδημνζηέξ οπεναμθέξ, ζε επαίκμοξ ηαζ φικμοξ βζα ημκ αοημηνάημνα, ιε θίβα θυβζα έκα εβηχιζμ βζα ημκ ίδζμκ άκενςπμ ημκ μπμίμ ζηδκ Απόθξπθε Ηζηνξία ημο, πενκά απυ βεκεέξ δεηαηέζζενζξ.

79

΢ημ Πεξί θηηζκάησλ μ Πνμηυπζμξ πενζβνάθεζ ιε θεπημιένεζεξ ηάεε ζδιακηζηυ δδιυζζμ ένβμ (αθθά αηυια ηαζ ζδζςηζηυ) πμο πηίζηδηε ή επζζηεοάζηδηε ηαζ ζηδκ ηεθεοηαία βςκζά ηδξ αοημηναημνίαξ. Ώπυ ημ ιεβαθυπνεπμ καυ ηδξ Ώβίαξ ΢μθίαξ, ηα ηονζυηενα ανπζηεηημκζηά εαφιαηα ιε ηα μπμία ηυζιδζε μ Εμοζηζκζακυξ ηδκ Κςκζηακηζκμφπμθδ ςξ ηα ηάζηνα ηςκ πυθεςκ ηαζ ηζξ μπονχζεζξ ηςκ ζοκυνςκ ηδξ πχναξ. Σμ αζαθίμ αοηυ είκαζ πναβιαηζηά πμθφηζιμ θυβς ημο πθήεμοξ ηςκ πθδνμθμνζχκ πμο ιαξ δίκεζ βζα ηζξ βεςβναθζηέξ εέζεζξ ηαζ ηζξ ημπςκοιίεξ ηαζ ιαξ εκδιενχκεζ βζα ημκ ηνυπμ μπφνςζδξ ηαζ άιοκαξ ηςκ ζοκυνςκ ηδξ αοημηναημνίαξ ημο 6μο αζχκα. ΋πςξ ζημ Πεξί πνιέκσλ, έηζζ ηαζ ζημ ένβμ αοηυ μ Πνμηυπζμξ ακαθένεηαζ εθάπζζηα ζηδκ Θεμδχνα. Σμ ζζημνζηυ ένβμ ημο Πνμημπίμο απμηεθεί ζοκέπεζα ηδξ εθθδκζηήξ ζζημνζμβναθζηήξ πανάδμζδξ ηςκ Δνμδυημο, Ώννζακμφ, ΢ηνάαςκα ηαζ μ ίδζμξ έπεζ παναηηδνζζεεί ςξ Θνπθπδίδεο ηνπ 6νπ αηώλα ή ςξ λένο Πνιύβηνο. Πανά ηδκ ειπάεεζα πμο επζδεζηκφεζ ζηδκ Απόθξπθε Ηζηνξία ημο, ηα ζοκμθζηυ ένβμ ημο απμηεθεί ζδιακηζηή πδβή πθδνμθμνζχκ βζα ηα βεβμκυηα ζημ εζςηενζηυ ηδξ αοημηναημνίαξ, ηδκ επμπή εηείκδ. Οζ πνμζςπζηέξ ημο ακηζπάεεζεξ υιςξ, ηζξ μπμίεξ δεκ ηνφαεζ, ημο ζηενμφκ ημ ζημζπείμ ηδξ ακηζηεζιεκζηυηδηαξ, απαναίηδημ βζα ηάεε ζζημνζμβνάθμ. Βίκαζ πενίενβμ πςξ μ ζοββναθέαξ ημο ένβμο Τπέξ πνιέκσλ ιόγνη, εκυξ ακηζηεζιεκζημφ, αλζυπζζημο ηαζ ζμαανμφ πμκήιαημξ, βνάθεζ επίζδξ ηαζ ηδκ Ώπυηνοθδ Εζημνία πμο είκαζ έκα θζαεθμβνάθδια, ζοκμκεφθεοια ηαηεκηνεπχκ ημοηζμιπμθζχκ ηαζ βεβμκυηςκ πμο ηζκμφκηαζ ιεηαλφ πναβιαηζηυηδηαξ, εζηαζζχκ ηαζ ρζεφνςκ. Σκήκα βπδαληηλνύ ςεθηδσηνύ Λέβεηαζ υηζ αοηή δ ειπάεεζα μθείθεηαζ ζημ βεβμκυξ υηζ μ Πνμηυπζμξ δεκ απυηηδζε πμηέ ηάπμζμ ακχηαημ αοθζηυ αλίςια, ακ ηαζ υπςξ λένμοιε πνδιάηζζε βζα ηάπμζμ πνμκζηυ δζάζηδια ζοβηθδηζηυξ. Πνμπςνχκηαξ ζηδκ αθήβδζδ ηδξ γςήξ ηαζ ηδξ δνάζδξ ηδξ Θεμδχναξ, ανηεηέξ θμνέξ εα ζηαεμφιε οπμπνεςηζηά ηαζ ζηζξ απυρεζξ ηαζ ηα ηείιεκα ημο Πνμημπίμο. ΋ζμ ηζ ακ έπεζ εεςνδεεί – ηαζ είκαζ – έκα ειπαεέξ ηαζ ηαηυπζζημ θζαεθμβνάθδια, δ Απόθξπθε Ηζηνξία, πμο ιεζχκεζ ημ ζζημνζηυ ηφνμξ ημο, δεκ παφεζ κα είκαζ έκα ζζημνζηυ ένβμ, έκα πθμφζζμ ζε πθδνμθμνίεξ αμήεδια βζα ηδκ ένεοκα ηςκ βεβμκυηςκ πμο ζπεηίγμκηαζ ιε ηδ γςή ηδξ Θεμδχναξ ηαζ ζημκ ακαβκχζηδ εκαπυηεζηαζ κα ηνίκεζ πμο ζηαιαηά δ αθήεεζα ηαζ πμο ανίζηεηαζ ημ ημοηζμιπμθζυ. Σα Αλέθδνηα ή ε Απόθξπθε Ηζηνξία δεκ ηοηθμθυνδζε ή ηοηθμθυνδζε εθάπζζηα ηαηά ηα πνυκζα ημο ΐογακηίμο, άθθςζηε μ ίδζμξ μ Πνμηυπζμξ βνάθεζ υηζ δεκ ημ εηδίδεζ απυ θυαμ υηζ εα ηζιςνδεεί αηυια ηαζ ιε ηδκ πμζκή ημο εακάημο. Ώκαηαθφθηδηε ζηδ ΐζαθζμεήηδ ημο ΐαηζηακμφ ηαζ εηδυεδηε βζα πνχηδ θμνά ζηδκ θαηζκζηή βθχζζα, ημ 1623 ζηδ Λοχκ ηδξ Γαθθίαξ απυ ημκ εηδμηζηυ μίημ Alemannus, υηακ μ ααζζθζάξ Λμοδμαίημξ ΕΑ‟ ελέδςζε ιζα ζοθθμβή ένβςκ

80

ΐογακηζκχκ ζζημνζηχκ βζα ηδ αζαθζμεήηδ ημο Λμφανμο. Ο εηδυηδξ πανέθεζρε ζηυπζια έκα ιένμξ ημο ένβμο, ημ μπμίμ έηνζκε υηζ ήηακ πμθφ άζεικμ βζα ημοξ ακαβκχζηεξ ημο. Πάκηςξ πνέπεζ κα μιμθμβδεεί υηζ ηακέκαξ άθθμξ ζζημνζηυξ, ζφβπνμκμξ ή ιεηαβεκέζηενμξ ημο Πνμημπίμο ηαζ ημο Εμοζηζκζακμφ (εηηυξ ίζςξ ημο Εςάκκδ ηδξ Βθέζμο), δεκ επζαεααζχκεζ ηζξ θανιαηενέξ ιανηονίεξ ημο ζζημνζημφ αοημφ. Ώκ πνάβιαηζ δ Θεμδχνα έπναλε υζα ηδξ πνμζάπηεζ μ Πνμηυπζμξ υηζ έπναλε, δεκ είκαζ πενίενβμ πμο ηακείξ άθθμξ ζοββναθέαξ δεκ ηάκεζ θυβμ βζ‟ αοηά, μφηε ηακ αθήκεζ οπμκμμφιεκμ βζα ηδκ άζςηδ γςή ηαζ ηα ζηάκδαθα πμο ηδξ θμνηχκεζ μ Πνμηυπζμξ. Πζεακυηαηα δ κεακζηή γςή ηδξ Θεμδχναξ δεκ ήηακ ακεπίθδπηδ, υιςξ είκαζ δφζημθμ κα θακηαζημφιε πχξ μ Εμοζηζκζακυξ, άκενςπμξ ζοκεηυξ, ιεηνδιέκμξ ηαζ εοθααήξ, αβάπδζε ηαζ ακέααζε ζηα φπαηα αλζχιαηα, ιζα πνχδκ πυνκδ ηαζ εεαηνίκα. Οη Οζηξνγόηζνη πνιηνξθνύλ ηε Ρώκε Σεθζηά, πνέπεζ κα δεπεμφιε εέθμκηαξ ηαζ ιδ υηζ, βνάθμκηαξ βζα ηδκ Θεμδχνα, ημκ Εμοζηζκζακυ ηαζ ηα άθθα πνυζςπα ημο 6μο αζχκα, δεκ ιπμνμφιε κα αβκμήζμοιε ηδκ Απόθξπθε Ηζηνξία ημο Πνμημπίμο, ηναηχκηαξ πάκηα ηζξ επζθοθάλεζξ ιαξ βζα ηδκ ζζημνζηή αηνίαεζα ηςκ βναθμιέκςκ ημο.

81

2.04. Ζ Θενδψξα, ηα πξψηα ρξφληα Δ Θεμδχνα βεκκήεδηε ημ έημξ 500 ή ηα πνχηα έηδ ημο 6 μο αζχκα, ηδκ επμπή πμο μ Μεζαίςκαξ έπαζνκε πζα ηδ εέζδ ηδξ ανπαζυηδηαξ. Αεκ λένμοιε αηνζαχξ ηδκ παηνίδα ηδξ πζεακυκ ήηακ απυ ηδκ Κφπνμ ή ηδ ΢ονία ή ηδκ Παθθαβμκία ή αηυια ηαζ απυ ηδκ Κςκζηακηζκμφπμθδ, ηδκ πνςηεφμοζα ηδξ Ώκαημθζηήξ Ρςιασηήξ Ώοημηναημνίαξ. Ώηυια ηαζ μ παηέναξ ηδξ είκαζ έκα ενςηδιαηζηυ. Οζ ζζημνζημί ηδξ επμπήξ, απυ οπεναμθζηή ημθαηεία βζα ηδκ αοημηνάηεζνα, άθδζακ κα εκκμδεεί υηζ ηαηαβυηακ απυ βεκζά ανπμκηζηή ηαζ μ παηέναξ ηδξ ήηακ ζοβηθδηζηυξ. Σμ πζεακυηενμ (Απόθξπθε Ηζηνξία) είκαζ υηζ ήηακ απυ ηδκ Ώιιυπςζημ ηδξ Κφπνμο, θεβυηακ Ώηάηζμξ ηαζ ήηακ ανηημηνυθμξ24 ζημ Κοκδβέζζμκ.25 Δ ιδηένα ηδξ, ηδξ μπμίαξ ημ υκμια δεκ ηνάηδζε δ ζζημνία, ενβαγυηακ ηζ αοηή ζημ ίδζμ ηζίνημ ςξ εεαηνίκα ή πμνεφηνζα. Σμ γεοβάνζ είπε απμηηήζεζ ηνία παζδζά ηαζ ηα ηνία ημνίηζζα. Ώοηά ήηακ δ Κμιζηχ, δ Θεμδχνα ηαζ δ Ώκαζηαζία δ ιζηνυηενδ. Ο Ώηάηζμξ πέεακε ημ 503, ιυθζξ ηνζάκηα εηχκ26 αθήκμκηαξ ιυκεξ ηζ απνμζηάηεοηεξ ηδ πήνα ημο ηαζ ηνία μνθακά ημνίηζζα. Δ ιδηένα δεκ είπε άθθμ ηνυπμ επζαίςζδξ, πανά κα πακηνεοηεί ημκ δζάδμπμ ημο Ώηάηζμο ζηδκ εέζδ ημο ανηημηνυθμο. Ώθθά βζα κα ζοιαεί αοηυ έπνεπε κα έπεζ ηδκ ζοβηαηάεεζδ ημο Ώζηένζμο, δδιάνπμο ή ιεβαθμζηεθέπμοξ ηδξ δήιμο (θαηνίαξ) ηςκ Πναζίκςκ. Πξάζηλνη θαη Βέλεηνη κνλνκαρνύλ ζηνλ Ηππόδξνκν ππό ην βιέκκα ηνπ απηνθξάηνξα ΋ιςξ μ Ώζηένζμξ οπμζηήνζγε έκα δζηυ ημο οπμρήθζμ ηζ έηζζ δ πήνα γήηδζε ηδ αμήεεζα απυ ηδκ ακηίπαθδ θαηνία ημοξ ΐέκεημοξ, μζ μπμίμζ βζα κα ημκηνάνμοκ ημοξ Πνάζζκμοξ, ηδκ οπμζηήνζλακ ηζ έηζζ ελαζθάθζζε (ιε ιέζμκ υπςξ πάκηα!) ημ ρςιί ημ δζηυ ηδξ ηαζ ηςκ ημνζηζζχκ. Ο Πνμηυπζμξ πενζβνάθεζ ηδκ ζηδκή ζημ ηέκηνμ ημο Εππμδνυιμο, υπμο δ ιδηένα ηαζ ηα ηνία ημνίηζζα ιε βζνθάκηεξ ζηα ιαθθζά ηαζ θμοθμφδζα ζηα πένζα, ζηέηεοακ ημοξ Πνάζζκμοξ, μζ μπμίμζ βεθμφζακ ηαζ ηζξ ημνυζδεοακ, εκχ ακηίεεηα μζ ΐέκεημζ ημοξ έδεζλακ ζοιπυκζα ηαζ ζοιπαναζηάεδηακ ζηδκ πήνα ιε ηα ηνία μνθακά ηδξ. Ώνβυηενα δ Θεμδχνα ςξ αοημηνάηεζνα, δεκ λέπαζε ηδκ οπμζηήνζλδ ηςκ ΐέκεηςκ ηαζ ηδκ επενυηδηα ηςκ Πναζίκςκ. Σμ υκμια ημο ακηζηαηαζηάηδ ημο Ώηάηζμο ηαζ παηνζμφ ηςκ ηνζχκ μνθακχκ ημνζηζζχκ δεκ ημ λένμοιε, λένμοιε 24

Αξθηξνηξόθνο : Ο άλζξσπνο πνπ θξόληηδε γηα ηελ δηαηξνθή, ηελ πγηεηλή, ηε θύιαμε, θαη ηελ αζθάιεηα ησλ αξθνύδσλ ηνπ ηζίξθνπ θαη γεληθά ησλ άγξησλ ζεξίσλ.

25 Κπλεγέζηνλ: Ήηαλ κεηά ηνλ Ιππόδξνκν ην δεύηεξν δεκνθηιέο ζηάδην όπνπ δηαζθέδαδε ν ιαόο, έλα είδνο ηζίξθνπ. ΢ην Κπλεγέζηνλ δηαηξέθνληαλ άγξηα δώα θαη γίλνληαλ επηδείμεηο ζεξηνκαρηώλ θαη εθπαηδεπκέλσλ δώσλ, όπσο αξθνύδεο, άινγα, ζθύινη, πίζεθνη θιπ.

26 Ο κέζνο όξνο δσήο ηελ επνρή εθείλε δελ μεπεξλνύζε ηα ζαξάληα ρξόληα, θαη ε παηδηθή ζλεζηκόηεηα έθηαλε ην 50%

82

υπςξ πςξ μ κέμξ ζφγοβμξ ηδξ ιδηένα ημοξ, ημοξ ελαζθάθζζε ηδκ ζοκέπζζδ ημο ηνυπμο γςήξ ημοξ, υπςξ ήηακ ηαζ πνζκ ημ εάκαημ ημο παηένα ημοξ. Πάκηςξ είκαζ βεβμκυξ υηζ ηαζ μζ ηνεζξ αδεθθέξ πήνακ ηάπμζα ιυνθςζδ, έιαεακ ακάβκςζδ ηαζ βναθή ηδξ εθθδκζηήξ βθχζζαξ ηαζ ζημζπεζχδεζξ βκχζεζξ ανζειδηζηήξ. Αεδμιέκμο υηζ δ ιδηένα δεκ είπε ηδκ μζημκμιζηή δοκαηυηδηα κα ιζζεχζεζ δαζηάθμοξ, ημ πζεακυηενμ είκαζ υηζ ηζξ βκχζεζξ αοηέξ ηζξ πήνακ ηα ημνίηζζα απυ δζδαζηαθίεξ πμο πνυζθενακ δςνεάκ ηάπμζα πνζζηζακζηά ηαζ θζθακενςπζηά ζδνφιαηα. Έηζζ ηα ημνίηζζα ιεβάθςκακ, οπυ ηδκ ηαεμδήβδζδ ηαζ ηζξ ζοιαμοθέξ ιζαξ ιδηέναξ, πμο θυβς ηδξ θφζδξ ηδξ δμοθεζάξ ηδξ ίδζαξ ηαζ ηςκ ζογφβςκ ηδξ ηαζ ημο ηυζιμο πμο ζοκακαζηνεθυηακ δεκ είπε ηαζ πμθθέξ δεζηέξ ακαζημθέξ. Βίπε πθέμκ ζοκεζδδημπμζήζεζ υηζ ηα παζδζά ηδξ δεκ είπακ άθθμ δνυιμ κα αημθμοεήζμοκ, πανά αοηυκ ημο δδιμζίμο εεάιαημξ, ημο Κοκδβεζίμο, ημο Εππμδνυιμο, ημο θασημφ εεάηνμο, ημο πμνμφ ηαζ ημο ηναβμοδζμφ. Άνπζζε θμζπυκ κα ηζξ ζπνχπκεζ πνμξ ημκ πχνμ ημο εεάηνμο, λεηζκχκηαξ απυ ηδκ ιεβαθφηενδ, ηδκ Κμιζηχ. Βπδαληηλή θαιινλή (Alphonse Mucha) Με ημ λεηίκδιά ηδξ δ Κμιζηχ είπε ιεβάθδ επζηοπία ηαζ έβζκε βνήβμνα βκςζηή ηαζ πενζγήηδηδ. Ήηακ πμθφ υιμνθδ υπςξ ηαζ δ αδεθθή ηδξ δ άκδαδ αηυια Θεμδχνα, πμο δεκ άνβδζε κα βίκεζ δ ζφκηνμθμξ ηδξ Κμιζηχξ ζηδκ ζηδκή, παίγμκηαξ ιζηνμφξ νυθμοξ. Οζ νυθμζ αοημί ήηακ μθζβυθμβμζ υπςξ ιζαξ ηαιανζέναξ ή εκυξ ιζηνμφ αβμνζμφ ιε πμθφ ημκηυ πζηχκα πμο απμηάθοπηε ηα βοικά ηδξ πυδζα. Ήηακ δ επμπή πμο μ ενδζηεοηζηυξ πνζζηζακζηυξ θακαηζζιυξ ηαηαδίηαγε ζοθθήαδδκ υηζ είπε ζπέζδ ιε ζππυδνμιμ, εέαηνμ, δζαζηεδάζεζξ, πμνμφξ, ηναβμφδζα ηαζ άθθα «ακάνιμζηα» εεάιαηα ηαζ αηνμάιαηα. Ώηυια ηαζ δ πμθζηεία ιε ηα «Θπκειηθά κεηξώα» ηδξ είπε ηαηαδζηάζεζ ημοξ θεβυιεκμοξ εεαηνίκμοξ ζημ ημζκςκζηυ πενζεχνζμ ηαζ θέλδ «εεαηνίκα» ήηακ πενίπμο ζοκχκοιδ ιε ηδκ θέλδ «εηαίνα» ή «πυνκδ». Ζ ΢άξα Μπεξλάξ ζην ξόιν ηεο κηθξήο Θενδώξαο Καζ πζεακυηαηα δ Κμιζηχ πένακ ημο – υπζ ηαζ ηυζμ πνμζμδμθυνμο - επαββέθιαημξ ηδξ δεμπμζμφ, ελαζημφζε πανάθθδθα ηαζ ημ ανπαζυηενμ επάββεθια ημο ηυζιμο ηαζ ιάθζζηα επεζδή ήηακ πμθφ υιμνθδ, είπε ηδκ πμθοηέθεζα κα επζθέβεζ πθμφζζμοξ, επζθακείξ ηαζ ζζπονμφξ άκδνεξ. Ώθθά ηαηά ημκ Πνμηυπζμ, δ Θεμδχνα πμο ήηακ αηυια ζπεδυκ παζδί, επζδζδυηακ ζε αζεθβείξ πνάλεζξ ιε άεθζμοξ ηφπμοξ ή ηαζ ιε δμφθμοξ αηυια, πμο πενζιέκμκηαξ ημοξ αθέκηεξ ημοξ ζημ εέαηνμ, αζπμθμφκηακ ιε ημ υιμνθμ αθθά εναζφ ηαζ ημθιδνυ αοηυ ημνίηζζ. Ο ζζημνζηυξ ειθακίγεζ ηζξ πανά θφζζκ ενςηζηέξ ζοκεονέζεζξ ηδξ Θεμδχναξ ζακ πνμζςπζηυ ηδξ πάεμξ, ζακ θοζζηή νμπή. Ώοηά

83

εηηυξ απυ ημκ Πνμηυπζμ, οπμζηδνίγεζ ηαζ μ ιμκμθοζίηδξ ηθδνζηυξ ηαζ ζζημνζηυξ Ησάλλεο ν Δθέζνπ27, μ μπμίμξ βνάθεζ υηζ δ Θεμδχνα επζζηεπηυηακ ηαεδιενζκά έκα πμνκείμ ηαζ ιάθζζηα ηδκ ηαεμδδβμφζε έκαξ ιαζηνμπυξ. Κάπμηε ημ ημνίηζζ ιεβάθςζε ηαζ - πάκηα ιε ηδκ ηαεμδήβδζδ ηδξ ιδηέναξ ηδξ - ιπήηε πζα βζα ηα ηαθά ζημκ ηυζιμ ημο εεάηνμο ςξ δεμπμζυξ. Ώκαηαηεουηακ ζε υθεξ ηζξ δμοθεζέξ, έπαζνκε ιένμξ ιε ημοξ ηςιζημφξ δεμπμζμφξ ηαζ ημοξ βεθςημπμζμφξ ηαζ ημοξ ζοκυδεοε ζηζξ αζζπνμθμβίεξ πμο λεζηυιζγακ βζα κα ενεείγμοκ ημ ημζκυ ημοξ. Πάκηα ηαηά ηδκ Απόθξπθε Ηζηνξία ημο Πνμηυπζμο, πνμζέθενε ιε πνμεοιία ηζξ «οπδνεζίεξ» ηδξ πςνίξ δζζηαβιυ ή κηνμπή, ζημκ πνχημ ηοπυκηα, αζηχκηαξ ιε εοζοκεζδδζία ημ επάββεθια ηδξ εηαίναξ ιε υθμ ηδξ ημ ζχια. Αεκ ηδξ άνεζε κα πμνεφεζ ή κα παίγεζ αοθυ ή κα ηναβμοδά ηαζ πνμηζιμφζε κα ειθακίγεηαζ βοική - ή επεζδή δεκ επζηνεπυηακ δ ηεθείςξ βοική ειθάκζζδ, ζπεδυκ βοική ιε ιζα πμδίηζα ηάης απυ ηδ ιέζδ ηδξ - ζηα ιάηζα ηςκ εεαηχκ, πςνίξ ηακ κα ημηηζκίγεζ. Ζ Λήδα θαη ν θύθλνο, ςεθηδσηό ηεο Κύπξνπ Έκα κμφιενμ - ζήιενα εα ημ παναηηδνίγαιε ηακπιώ βηβάλ – πμο δ κεανή Θεμδχνα έηακε ζοπκά ζημ εέαηνμ ηςκ ιίιςκ, (πανςδία ημο ανπαίμο ιφεμο δ Λήδα θαη ν Κύθλνο28) ήηακ κα λαπθχκεζ βοική, μζ οπδνέηεξ ημο εεάηνμο ζηέπαγακ ηα επίιαπα ζδιεία ημο ημνιζμφ ηδξ ιε ηνζεάνζ ηαζ αημθμοεμφζακ βοικαζιέκεξ πήκεξ, πμο ηζζιπμθμβμφζακ ημ ηνζεάνζ απμηαθφπημκηαξ ζηαδζαηά ηδ βφικζα ηδξ ζηα ιάηζα ημο εκεμοζζαζιέκμο ημζκμφ ηδξ, πμο εηδδθςκυηακ ιε πεζνμηνμηήιαηα, πμδμηνμηήιαηα, ηναοβέξ, βέθζα ηαζ αζζπνυθμβα. Δ ιζηνή ηαθθζηέπκζδα έβζκε βκςζηή ζημ θζθμεεάιμκ ημζκυ ηαζ έθενκε ηυζιμ ζημ εέαηνμ, ηένδμξ βζα ημκ εεαηνχκδ αθθά ηαζ βζα ημκ εαοηυ ηδξ. Έπαζγε θμνχκηαξ δζάθακα αναπκμΰθακηα πέπθα, ηα μπμία αθαζνμφζε ζζβά-ζζβά, απμηαθφπημκηαξ βοικυ ημ κεακζηυ ηδξ ημνιί, ημ μπμίμ δεκ δίζηαγε ιεηά ηδκ πανάζηαζδ κα πνμζθένεζ ζημκ πζμ βεκκαζυδςνμ πεθάηδ. Ήηακ αηυνεζηδ ηαζ δεκ ήηακ θίβεξ μζ αναδζέξ πμο ηζξ πενκμφζε ιε πενζζζυηενεξ απυ δέηα ζοκεονέζεζξ. Αεκ έηακε δζαηνίζεζξ ηαζ παναδζκυηακ ιε ημ ίδζμ ηέθζ ηαζ δζάεεζδ ηυζμ ζημοξ αθέκηεξ υζμ ηαζ ημοξ δμφθμοξ. Πάκηα ηαηά ηδκ Απόθξπθε Ηζηνξία, υηακ δ Θεμδχνα ανζζηυηακ ζηδκ αβμνά, μζ αλζμζέααζημζ αζημί άθθαγακ δνυιμ ηαζ έθεοβακ ιαηνζά ηδξ απυ θυαμ ιδκ αημοιπήζμοκ ηακ ημ θυνειά ηδξ ηαζ ιζακεμφκ. Βπίζδξ μζ πνμθδπηζημί πνςηεομοζζάκμζ, υηακ ηδκ ζοκακημφζακ ημ πνςί ημ εεςνμφζακ ιεβάθδ βνμοζμογζά. Ώηυια μ Πνμηυπζμξ ηδκ παναηηδνίγεζ θεμκενή ηαζ γδθζάνα βοκαίηα 27

Ο Ησάλλεο ν Δθέζνπ (507-586) γελλήζεθε ζηελ Άκηδα (ζεκεξηλό Νηηαξκπαθίξ ηεο Σνπξθίαο), ΢ύξνο ηελ θαηαγσγή, νπαδόο θαη από ηνπο εγέηεο ηεο αίξεζεο ηνπ κνλνθπζηηηζκνύ. Αξγόηεξα έηπρε ηεο εύλνηαο ηνπ Ινπζηηληαλνύ θαη θπξίσο ηεο Θενδώξαο θαη αλέιαβε ηελ απνζηνιή ηεο εμαθάληζεο ηεο εηδσινιαηξίαο κε ζηόρν ηελ νκνγελνπνίεζε ησλ ζξεζθεπηηθώλ πεπνηζήζεσλ ησλ ππεθόσλ ηεο απηνθξαηνξίαο.

28 ΢ύκθσλα κε ηελ Διιεληθή κπζνινγία, ν Γίαο εξσηεύηεθε ηελ Λήδα, ζύδπγν ηνπ βαζηιηά ηεο ΢πάξηεο Σπλδάξεσ. Καηά ηε ζπλήζεηά ηνπ κεηακνξθώζεθε ζε έλα όκνξθν άζπξν θύθλν, ε Λήδα ηνλ αγθάιηαζε θαη ν Γίαο ηελ απνπιάλεζε. Από ηελ έλσζε απηή ε Λήδα γέλλεζε δπν απγά, από ηα νπνία μεπήδεζαλ ε Ωξαία Διέλε θαη ν έλαο από ηνπο Γηόζθνπξνπο, ν Πνιπδεύθεο ή νη δπν Γηόζθνπξνη.

84

πμο είπε ηαηέξ ζπέζεζξ ιε ηζξ άθθεξ ημπέθεξ ημο εεάηνμο ηαζ δεκ δίζηαγε κα ημοξ επζηίεεηαζ ιε ζθμδνυηδηα. Ώπυ ηυζεξ ηαζ ηυζεξ ζελμοαθζηέξ επαθέξ δ Θεμδχνα ζοπκά έιεκε έβηομξ, αθθά έβηαζνα θνυκηζγε πάκηα κα λεθμνηχκεηαζ ημ έιανομ. Ώκ ηαζ δ έηηνςζδ ήηακ πνάλδ ηαηαδζηαζιέκδ απυ ηδκ Βηηθδζία ςξ παζδμηημκία ηαζ ηδκ πμθζηεία (μζ ηζιςνίεξ ήηακ αοζηδνέξ, αθμνζζιυξ, ιαζηίβςζδ ηαζ ελμνία), οπήνπακ πάκηα μζ ιάβμζ, μζ ηζανθαηάκμζ, μζ ρεοημβζαηνμί ηαζ μζ ημιπμβζακκίηεξ πμο εθμδίαγακ ηδκ έβηομ ιε θοθαπηά, ιαβζηά θάνιαηα ηαζ φπμπηα ιίβιαηα ηαηαζηεοαζιέκα απυ αυηακα ηαζ δζάθμνα πενίενβα οθζηά. Ώηυια ηζξ ζοιαμφθεοακ κα αάγμοκ ζηδ ημζθζά ημοξ ηαοηέξ πέηνεξ βζα κα εακαηςεεί ημ έιανομ. Απεηθόληζε ηεο Θενδώξαο από ηνλ Jean-JosephBenjamin-Constant ΐέααζα υθα αοηά ηα βζαηνμζυθζα ηαζ μζ πναηηζηέξ, ήηακ πμθφ επζηίκδοκεξ ηαζ δεκ ήηακ θίβεξ μζ θμνέξ πμο μζ βοκαίηεξ ηαηέθδβακ, ακηί βζα ηδκ επζεοιδηή έηααζδ ζε ζμαανά ζςιαηζηά ηαζ ροπζηά ηναφιαηα ηαζ αηυια ηαζ ζημ εάκαημ. Ώηυια ηαζ ζημοξ αζηνμθυβμοξ ηαζ ημοξ ςνμζηυπμοξ ηαηέθεοβακ μζ βοκαίηεξ βζα κα απμθφβμοκ ηδκ ακεπζεφιδηδ εβηοιμζφκδ. Κάπμηε υιςξ άνβδζε κα ημ ακηζθδθεεί ηαζ ακ ηαζ επζπείνδζε πμθθμφξ ηνυπμοξ άιαθςζδξ, δεκ ηαηάθενε κα απαθθαβεί απυ ημκ εκμπθδηζηυ αοηυκ επζζηέπηδ ηαζ έηζζ ακαβηάζηδηε κα βεκκήζεζ έκα αβμνάηζ, ημκ Εςάκκδ. ΋ιςξ οπμδέπεδηε ημκ κεμβέκκδημ βζμ ηδξ ιε ηυζδ απμζηνμθή, απμβμήηεοζδ ηαζ έηδδθδ εκυπθδζδ βζα ηα ειπυδζα πμο ηδξ έθενκε ζηδκ ηανζένα ηδξ, πμο μ παηέναξ ημο – έκαξ πεναζηζηυξ απυ ηδκ Κςκζηακηζκμφπμθδ - εεχνδζε πνμηζιυηενμ κα πάνεζ ημ ιςνυ ηαζ κα πάεζ ζηδκ Ώνααία, πζεακχξ ηδκ παηνίδα ημο. Φεθηδσηό κε δεπγάξη Βπδαληηλώλ Σμ παζδί ιεβάθςζε ηαζ μ παηέναξ ημο πνζκ πεεάκεζ, ημο απμηάθορε υηζ δ ιδηένα ήηακ δ πακίζπονδ ηχνα αοημηνάηεζνα Θεμδχνα. Λέβεηαζ υηζ μ Εςάκκδξ Καππαδυηδξ βκχνζγε βζα ηδκ φπανλδ αοημφ ημο παζδζμφ ηδξ Θεμδχναξ ηαζ πίζηεοε υηζ έηζζ εα ιπμνμφζε κα ηδκ εηαζάζεζ. Ο κεανυξ βζμξ ηδξ Ώοβμφζηαξ, μ Εςάκκδξ, υηακ έιαεε ημ ιοζηζηυ ηδξ βέκκδζήξ ημο απυ ημκ παηένα ημο ηαζ ηαηέθηαζε ζηδκ Κςκζηακηζκμφπμθδ βζα κα βκςνίζεζ ηδκ ιάκα ημο, ιε ηδκ πνμζδμηία υηζ εα βζκυηακ δεηηυξ ιε ιδηνζηέξ αβηαθζέξ. Ώθθά δ Θεμδχνα απυ θυαμ ιδκ πάνεζ ημ εέια δδιμζζυηδηα ηαζ θηάζεζ ζη΄ αοηζά ημο Εμοζηζκζακμφ, ακέεεζε ζε ηάπμζμκ έιπζζηυ ηδξ κα «θφζεζ» ημ πνυαθδιά ηδξ. Ώοηυξ έηθεζζε ημ κεανυ ζε έκα θνεκμημιείμ ηαζ απυ ηυηε δεκ αημφζηδηε ηίπμηα πθέμκ βζα ημκ άιμζνμ Εςάκκδ.

85

Κακείξ άθθμξ υιςξ ζζημνζηυξ πένακ ημο Πνμημπίμο, δεκ επζαεααζχκεζ μφηε ηάκεζ κφλδ βζ‟ αοηήκ ηδκ πενίενβδ βέκκα ηαζ ηδκ αζθκίδζα ειθάκζζδ ηαζ ελαθάκζζδ ημο Εςάκκδ. Ώκηίεεηα λένμοιε εεηζηά υηζ δ Θεμδχνα απυηηδζε ιζα ηυνδ (βφνς ζημ 515-516) – δεκ λένμοιε ημκ υκμιά ηδξ - δ μπμία ζηα δεηαπέκηε πνυκζα ηδξ βέκκδζε έκα βζμ, ημκ Ώκαζηάζζμ, εββμκυ δδθαδή ηδξ Θεμδχναξ, ημκ μπμίμ εα ζοκακηήζμοιε ηαζ πάθζ ανβυηενα. Με υθα αοηά πμο ηδξ πνμζάπηεζ μ Πνμηυπζμξ, εέθμκηαξ ίζςξ κα δείλεζ αιενμθδρία, πενζβνάθεζ ηδκ κεανή Θεμδχνα ςξ πμθφ υιμνθδ, πανζηςιέκδ, ιζηνμηαιςιέκδ ηαζ θίβμ πθςιή, αθθά ιε αθέιια έκημκμ ηαζ δζαπεναζηζηυ. Με ζοπκέξ επζζηέρεζξ ζημ ααθακείμ, πενζπμζυηακ ημ ζχια ηαζ ημ πνυζςπυ ηδξ ιε εενιά θμοηνά, ιάζηεξ μιμνθζάξ ηαζ λεημφναζδ. Δ Θεμδχνα αβαπμφζε ηδξ απμθαφζεζξ, δεκ πενζθνμκμφζε υιςξ ηαευθμο ημ πνήια. Με υθδ αοηήκ ηδκ έκημκδ γςή ηαζ ημοξ δεηάδεξ εναζηέξ, είπε ζοβηεκηνχζεζ ανηεηή πενζμοζία βζα κα γεζ ζπεηζηά άκεηα ηαζ κα ιπμνεί κα αβμνάγεζ αηνζαά ημζιήιαηα ηαζ ηαθθοκηζηά. ΢ηδκ δθζηία ηςκ 18 εηχκ ήηακ παζίβκςζηδ ηαζ πενζγήηδηδ εηαίνα, πςνίξ κα πάρεζ πανάθθδθα κα είκαζ ηαζ βκςζηή – υπζ βζα ημ ηαθέκημ ηδξ, αθθά βζα ηζξ ημθιδνέξ ηδξ απμηαθφρεζξ ηαζ ειθακίζεζξ – εεαηνίκα. Ζ Θενδώξα ήηαλ πνιύ όκνξθν θνξίηζη ΢‟ αοηή ηδκ δθζηία μζ πενζζζυηενεξ ζοκμιήθζηέξ ηδξ, υπζ ιυκμ είπακ πακηνεοηεί, αθθά είπακ απμηηήζεζ ηαζ δομ-ηνία παζδζά. Ίζςξ βζα ημ θυβμ αοηυ ηαζ ιε ηδκ εθπίδα υηζ ηάπμζα ζηζβιή είπε ανεζ ημκ άκηνα πμο εα ηδκ πακηνεοηεί, πήνε ηδκ απυθαζδ κα θφβεζ απυ ηδκ Κςκζηακηζκμφπμθδ. Ήηακ έκα ημθιδνυ αήια πνμξ ημ άβκςζημ, ιε απνυαθεπηεξ ζοκέπεζεξ.

86

2.05. Ζ πεξηπέηεηα ηεο Θενδψξαο ζηελ Αθξηθή θαη ζηελ Αζία θαη νη ζξεζθεπηηθέο έξηδεο Σμ 518, δ κεανή δεμπμζυξ, ιζιάδα ηαζ εηαίνα, βκςνίζηδηε ζημ εέαηνμ ή ζε ηάπμζμ ζοιπυζζμ ιε ηάπμζμκ θμζκζηζηήξ ηαηαβςβήξ απυ ηδκ Σφνμ, έιπμνμ ή οπάθθδθμ ηςκ αοημηναημνζηχκ οπδνεζζχκ, ημκ Δθεβφιν29. Ώοηυξ ιε βενυ ιέζμ ή ιε ηδ ζοκήεδ ιέεμδμ ηδξ ηαηααμθήξ ζημκ ανιυδζμ ηναηζηυ πανάβμκηα ιεβάθμο πνδιαηζημφ πμζμφ, (πνςηυηοπμ ηαζ δζαπνμκζηυ, ε;) ηαηάθενε ηαζ δζμνίζηδηε δζμζηδηήξ ηδξ αθνζηακζηήξ Πεκηάπμθδξ, ιζαξ πενζμπήξ ηδξ Λζαφδξ, ηδξ βκςζηήξ απυ ηδκ ανπαζυηδηα ςξ Κονδκασηή. Δ μκμιαζία ηδξ πνμενπυηακ απυ ηζξ πέκηε πυθεζξ πμο ηδκ απμηεθμφζακ, ηδκ ΐενεκίηδ, ηδκ ΠημθειαΎδα, ηδκ Σεφπζνα, ημ ΐυνεζμκ ηαζ ηδκ Ώπμθθςκία. Ο Βηδαυθμξ πνυηεζκε ζηδκ ενςιέκδ ημο κα ένεεζ ιαγί ημο ζηδκ Ώθνζηή, πζεακχξ ηαζ κα ηδξ οπμζπέεδηε βάιμ. Δ Θεμδχνα οπμθυβζζε υηζ ίζςξ ήηακ ιζα εοηαζνία ζηδ γςή ηδξ ηαζ απμθάζζζε κα ιπεζ ζημ πθμίμ ηαζ κα αημθμοεήζεζ ημκ Βηδαυθμ ζηδκ ιαηνζκή αοηή αθνζηακζηή επανπία, οπμηίεεηαζ ςξ ιέθμξ ηδξ αημθμοείαξ ημο, αθθά ζηδκ πναβιαηζηυηδηα ςξ παθθαηίδα ημο. Σμ γεοβάνζ εβηαηαζηάεδηε ζηδκ Ώπμθθςκία, πνςηεφμοζα ηδξ Πεκηάπμθδξ, ιζα απμιμκςιέκδ γεζηή ηαζ βειάηδ ζηυκδ επανπζαηή πυθδ, πςνίξ αλζυθμβδ ημζκςκζηή γςή, πςνίξ εέαηνμ, ζππυδνμιμ, ηζίνημ ηαζ ηέκηνα δζαζηέδαζδξ. Δ Ώπμθθςκία ήηακ ανηεηά απμιαηνοζιέκδ απυ ηδκ Ώθελάκδνεζα, πμο ήηακ ηυηε ημ δεφηενμ ιεηά ηδκ Κςκζηακηζκμφπμθδ ειπμνζηυ, πμθζηζηυ ηαζ πμθζηζζηζηυ ηέκηνμ ηδξ αοημηναημνίαξ. Πζεακυκ δ ημπζηή ανζζημηναηία κα είπε πθδνμθμνδεεί ημ υπζ ηαζ ηυζμ άιειπημ πανεθευκ ηδξ κεμθενιέκδξ ηαζ κα ηδκ ζκυιπανε, ή κα ηδκ ημοηζμιπυθεοε πίζς απυ ηδκ πθάηδ ηδξ. Πάκηςξ δ Θεμδχνα ζε θίβμ ηαζνυ αζζεάκεδηε ζακ κα ηδκ έζηεζθακ ελμνία, έκμζςεε ζακ ημ θοθαηζζιέκμ πμοθί ζημ ηθμοαί ημο. Βπδαληηλό εκπνξηθό πινίν Ο Βηδαυθμξ ηδκ ηαημιεηαπεζνζγυηακ ηαζ ηδξ θενκυηακ ζακ κα ημο ήηακ έκα πνυζεεημ θμνηίμ, έκαξ ιπεθάξ. Ώοηή άνπζζε κα ηαηδβμνεί ημκ Βηδαυθμ υηζ ήηακ αάκαοζμξ, ακαπμθάζζζημξ ηαζ αζοκεπήξ, υηζ δεκ ηήνδζε ηδκ οπυζπεζή ημο κα ηδκ πακηνεοηεί, αημθμφεδζακ ανηεημί μιδνζημί ηαοβάδεξ ηαζ ηεθζηά μ Βηδαυθμξ ιε ζηαζυηδηα έδζςλε ηαηήκ ηαηχξ ηδκ παθθαηίδα ημο, αθήκμκηάξ ηδκ ιυκδ ζηδκ ενδιζά ηδξ λέκδξ, ιαηνζκήξ ηαζ άβκςζηδξ αθνζηακζηήξ βδξ, πςνίξ πνήιαηα, μφηε ηακ ηα ακαβηαία βζα κα γήζεζ θίβμ ηαζνυ.

29

Δθεβόινο = Λέμε ηεο αξραίαο ειιεληθήο πνπ ζεκαίλεη ην όπιν πνπ βάιιεη από κεγάιε απόζηαζε. Π.ρ. ην ηόμν είλαη εθεβόιν όπιν. Δπίζεο Δθεβόινο ήηαλ θαη πξνζσλύκην ηνπ Απόιισλα.

87

Βκ ηέθεζ δ ζπέζδ ηδξ ιε ημκ Βηδαυθμ απμδείπεδηε έκα ιεβαθμπνεπέξ θζάζημ βζα ηδκ άηοπδ Θεμδχνα. Σχνα άνπζγε βζ‟ αοηήκ δ πενζπεηεζχδδξ Οδφζζεζα ηδξ επζζηνμθήξ ηδξ ζηδκ Κςκζηακηζκμφπμθδ. Καζ υπςξ πενζβνάθεζ μ πμζδηήξ ΋ιδνμξ ζηδκ Οδύζζεηά ημο ηα αάζακα ηαζ ηζξ πενζπέηεζεξ ημο ιοεζημφ ααζζθζά ηδξ Εεάηδξ Οδοζζέα ιέπνζ κα θηάζεζ ζηδκ Εεάηδ, έηζζ ηαζ δ Θεμδχνα βζα κα ηαηαθένεζ κα θηάζεζ ηδκ Πυθδ: «…πμθθχκ δ‟ ακενχπςκ ίδεκ άζηεα ηαζ κυςκ έβκς»30. Δ Θεμδχνα έπνεπε κα ανεζ ηνυπμ κα βονίζεζ ζηδκ Κςκζηακηζκμφπμθδ ηζ άθθμξ ηνυπμξ δεκ οπήνπε πανά κα ηάκεζ πενπαηχκηαξ ημ βφνμ ηδξ ακαημθζηήξ Μεζμβείμο, λεηζκχκηαξ απυ ηδκ Ώθελάκδνεζα. Σμ πζεακυηενμ είκαζ υηζ έθηαζε εηεί μδμζπμνχκηαξ βζα πμθθέξ ιένεξ, εκηαβιέκδ ζ‟ έκα ηανααάκζ, πνμζηοκδηχκ, ζενςιέκςκ ηαζ ηαθυβενςκ πμο πήβαζκακ ζηδκ ιεβάθδ αοηή αζβοπηζαηή πυθδ. Ζ Τπαηία ε Αιεμαλδξηλή Ώοηή δ δεφηενδ ζε ιέβεεμξ πυθδ ηαζ θζιάκζ ηδξ αοημηναημνίαξ, εηηυξ απυ ημκ πθμφημ πμο απμηυιζγε απυ ημ ειπυνζμ ηςκ ιπαπανζηχκ ηδξ Εκδίαξ, ηςκ ιεηαλςηχκ ηδξ Κίκαξ, ηςκ πμθφηζιςκ θίεςκ, υθςκ ηςκ πνμσυκηςκ ηδξ Ώκαημθήξ, ημο ζηανζμφ ηαζ ηςκ άθεμκςκ αζβοπηζαηχκ αβνμηζηχκ πνμσυκηςκ, ήηακ ιζα πυθδ ημζιμπμθίηζηδ, εηθεπηοζιέκδ, αθθά ζοκάια ηαζ ηέκηνμ ζθμδνχκ ενδζηεοηζηχκ παεχκ ηαζ ζοβηνμφζεςκ. Άθθςζηε ακ ηαζ είπε πενάζεζ πενίπμο έκαξ αζχκαξ, ηακείξ δεκ ιπμνμφζε κα λεπάζεζ ημ ιανηονζηυ εάκαημ ηδξ θδιζζιέκδξ κεμπθαηςκζηήξ θζθμζυθμο, ιαεδιαηζημφ ηαζ δαζηάθαξ Τπαηίαξ, ηυνδξ ημο αζηνμκυιμο Θέςκμξ. Δ Τπαηία ηαηαηνεμονβήεδηε ιε αβνζυηδηα απυ ημκ θακαηζζιέκμ πνζζηζακζηυ υπθμ ηδξ Ώθελάκδνεζαξ, πμο πείζηδηε ηαζ λεζδηχεδηε απυ ημκ ειπαεή παηνζάνπδ Ώθελακδνείαξ Κφνζθθμ (ανβυηενα αοηυξ μ ηφνζμξ αβζμπμζήεδηε απυ ηδκ Βηηθδζία!) υηζ δ βοκαίηα αοηή ήηακ ηήνοηαξ παβακζζηζηχκ ηαζ εζδςθμθαηνζηχκ ζδεχκ ηαζ μπαδυξ ημο Αςδεηαεέμο. Ζ Τπαηία κε καζεηέο ηεο Σμ βεβμκυξ υιςξ ημο άβνζμο θυκμο ηδξ Τπαηίαξ, ήηακ ηαεμνζζηζηυ βζα ηδκ πμθζηζζηζηή γςή ηδξ Ώθελάκδνεζαξ, βζαηί μζ πενζζζυηενμζ θυβζμζ, θζθυζμθμζ, πμζδηέξ ηαζ επζζηήιμκεξ, ηδκ εβηαηέθεζρακ αιέζςξ ιεηά, ιε απμηέθεζια ηδκ παναηιή ημο ιεβαθφηενμο ηέκηνμο βκχζδξ, επζζηήιδξ ηαζ πμθζηζζιμφ ηδξ εθθδκζζηζηήξ επμπήξ.

30

Οκήξνπ Οδύζζεηα: Ραςσδία α’ : «…θαη πνιιώλ αλζξώπσλ είδε πόιεηο θη έκαζε γλώκεο…» (κεηάθξαζε Αξγύξε Δθηαιηώηε)

88

Δ Ώθελάκδνεζα ήηακ δ έδνα ημο ηνίημο (ιεηά ηδ Ρχιδ ηαζ ηδκ Κςκζηακηζκμφπμθδ) ιεβάθμο Παηνζανπείμο ηδξ αοημηναημνίαξ. Σδκ επμπή πμο δ Θεμδχνα ανέεδηε εηεί, μ αοημηνάημναξ Εμοζηίκμξ είπε ελαπμθφζεζ αηυια έκακ άβνζμ δζςβιυ ηαηά ηςκ αζνεηζηχκ ηθδνζηχκ ηαζ θασηχκ πμο ανκμφκηακ κα απμδεπεμφκ ηζξ απμθάζεζξ ηδξ Σεηάνηδξ μζημοιεκζηήξ ζοκυδμο ηδξ Υαθηδδυκαξ πμο ηαηαδίηαγακ υζμοξ δέπμκηακ ηδκ ιμκαδζηή θφζδ ημο Εδζμφ, δδθαδή ημοξ θεβυιεκμοξ κνλνθπζίηεξ31. Ο Παηνζάνπδξ Ώκηζμπείαξ ΢εαήνμξ ηαζ δεηάδεξ άθθμζ επζθακείξ ιμκμθοζίηεξ ζενάνπεξ ηδξ ΢ονίαξ, ηδξ Παθαζζηίκδξ, ηδξ Μεζμπμηαιίαξ ηαζ ηδξ Μζηνάξ Ώζίαξ, είπακ εηδζςπεεί απυ ημοξ ηυθπμοξ ηδξ εηηθδζίαξ, ελμνζζηεί ηαζ ακαεειαηζζηεί. Οζ ιμκαζηζηέξ ημοξ ημζκυηδηεξ είπακ δζαθοεεί, ηα ιμκαζηήνζα έηθεζζακ ιε ηδ αία ηαζ μζ ηαθυβενμζ ηαημπμζμφκηακ, θοθαηίγμκηακ ή εακαηχκμκηακ. Ο ΢εαήνμξ είπε ανεζ ηαηαθφβζμ ζηδκ γεζηή αβηαθζά ηδξ Ώθελάκδνεζαξ, ιδηνυπμθδξ ηυηε ημο ιμκμθοζζηζζιμφ. Βηεί ηακείξ δεκ ιπμνμφζε κα ημκ πεζνάλεζ ηαζ επζδυεδηε ζε μιζθίεξ πνμξ εονφ αηνμαηήνζμ, υπμο ενιήκεοε ηζξ Γναθέξ ηαζ ακηζιεηχπζγε ιε ζεέκμξ ημοξ ακηίπαθμοξ εεμθυβμοξ. Ώπμθάιαακε ημ ζεααζιυ ηαζ ηδκ αβάπδ ηςκ Ώθελακδνζκχκ ηαζ ηαεδιενζκά δζαηήνοηηε: «Μηα ε θύζηο ηνπ Θενύ Λόγνπ». ΢ημ αηνμαηήνζμ ημο ΢εαήνμο πνέπεζ κα ανέεδηε ανηεηέξ θμνέξ ηαζ δ Θεμδχνα, δ μπμία άημοβε ηαζ δεπυηακ ιε εοπανίζηδζδ ηαζ έηδδθμ εκδζαθένμκ ηα δζδάβιαηα ηαζ ηζξ παναζκέζεζξ ημο δζςβιέκμο ζενάνπδ. Σα δζδάβιαηά ημο έιεζκακ ααεεζά ιέζα ζημ ιοαθυ ηδξ ηζ αοηυ θάκδηε ηαεανά ηα επυιεκα πνυκζα ηδξ γςήξ ηδξ. Καιόγεξνο πξνζεύρεηαη δίπια ζε πξόρεηξν βσκό Ο παηνζάνπδξ ηαζ πάπαξ Ώθελακδνείαξ Σζιυεεμξ, ήηακ απυ ημοξ πνςηενβάηεξ ημο ιμκμθοζζηζζιμφ ζηδκ Ώίβοπημ ηαζ ζηδνζγυηακ ζε μνδέξ θακαηζηχκ παπάδςκ, ηαθυβενςκ ηαζ πζζηχκ. ΢ηδκ Ώθελάκδνεζα ηαζ ηζξ άθθεξ αζβοπηζαηέξ πυθεζξ, επζηναημφζε ενδζηεοηζηυξ πανμλοζιυξ ηαζ ηαεδιενζκά λεζπμφζακ δζαιάπεξ ηαζ παεζαζιέκεξ εεμθμβζηέξ ζογδηήζεζξ. Βηεί εφνζζηακ πνυζθμνμ έδαθμξ μζ ηάεε θμβήξ ζενμηήνοηεξ, «αζνεηζημί» ηαζ θακαηζημί μπαδμί δζαθυνςκ δμβιάηςκ. Οζ δζχλεζξ ηαηά ηςκ μπαδχκ ηδξ αίνεζδξ ηςκ ιμκμθοζζηχκ δεκ έθηακακ ιέπνζ ηδκ Ώθελάκδνεζα, βζαηί ζηδκ Ώίβοπημ μπμζαδήπμηε πνςημαμοθία δίςλδξ ή πνμζαμθήξ ηςκ μνεμδυλςκ ηαηά ηςκ ιμκμθοζζηχκ ζενανπχκ εα πνμηαθμφζε ζίβμονα ελέβενζδ. Μδκ λεπκάιε υηζ δ Ώίβοπημξ ήηακ μ ζζημαμθχκαξ ηδξ αοημηναημνίαξ ηαζ ηακείξ δεκ ημθιμφζε κα ζηεθεεί ηζ εα βζκυηακ ακ λεζπμφζε ειθφθζμξ ενδζηεοηζηυξ πυθειμξ ζηδκ πενζμπή αοηή.

31

Οη κνλνθπζίηεο ήηαλ νπαδνί ηεο ρξηζηηαληθήο αίξεζεο ηνπ Μνλνθπζηηηζκνύ ζηε Βπδαληηλή απηνθξαηνξία, ζύκθσλα κε ηελ νπνία ν Ιεζνύο είρε κηα κόλν θύζε ηελ ζεία θαη ε αλζξώπηλε απνξξνθήζεθε από ηελ πξώηε. Ιδξπηήο ηεο ήηαλ ν Δπηπρήο γη’ απηό θαη νλνκάδεηαη θαη Δπηπρηζκόο. ΢ήκεξα επηθξαηέζηεξα κνλνθπζηηηθά ξεύκαηα είλαη νη Κόπηεο ηεο Αηγύπηνπ θαη νη Αηζίνπεο.

89

Ο παηνζάνπδξ είπε ζηήζεζ μθυηθδνμ ιδπακζζιυ, πθαζζζςιέκμ απυ πζθζάδεξ πζζημφξ εεεθμκηέξ ηαζ θακαηζημφξ ηαζ αθμζζςιέκμοξ ηαθυβενμοξ, πμο βφνζγακ υθδ ηδκ Ώίβοπημ ηαζ ηήνοηηακ ηζξ ανπέξ ημο ιμκμθοζζηζζιμφ ηαζ ηαοηυπνμκα πενζέεαθπακ ηαζ αμδεμφζακ ημοξ θηςπμφξ, ημοξ αννχζημοξ ηαζ βεκζηά υζμοξ είπακ ακάβηδ. Βπίζδξ εδχ ηαζ δομ πενίπμο αζχκεξ, ζηζξ ενήιμοξ ηδξ Ώζβφπημο ηαζ ηδξ Λζαφδξ ηαζ ζηζξ δζάθμνεξ ζπδθζέξ ηαζ απμιμκςιέκεξ πενζμπέξ, ειθακίζηδηε έκα εηπθδηηζηυ ενδζηεοηζηυ θαζκυιεκμ πμο πήνε ιεβάθεξ δζαζηάζεζξ, μ αλαρσξεηηζκόο32. Οζ ένδιμζ ηδξ ΐυνεζαξ Ώθνζηήξ ήηακ βειάημζ απυ εηαημκηάδεξ άκηνεξ ηαζ βοκαίηεξ, θασημφξ ηαζ ηθδνζημφξ, αζηδηέξ, ακαπςνδηέξ, ζηοθίηεξ33, δεκηνίηεξ, ηθςαίηεξ, ενδιίηεξ ηαζ παεζαζιέκμοξ ηαθυβενμοξ ηαζ ηαθυβνζεξ, πμο αημθμφεδζακ εεεθμκηζηά ηζξ πζμ αηναίεξ ιμνθέξ ακαπςνδηζζιμφ ηαζ αζηδηζζιμφ. Αλαρσξεηήο Πμθθμί απυ αοημφξ πνμένπμκηακ απυ πθμφζζεξ ηαζ επζθακείξ μζημβέκεζεξ ηδξ Ώζβφπημο, ανκήεδηακ ηα εβηυζιζα ηαζ ηδκ ημζκςκζηή γςή ηαζ πήνακ ηδκ απυθαζδ κα αημθμοεήζμοκ ημ δνυιμ ηδξ απμιυκςζδξ, ηδξ ζηένδζδξ ηςκ πάκηςκ ηδξ ηαθαζπςνίαξ ημο ζχιαημξ, ηδξ κδζηείαξ ηαζ ηδξ πνμζεοπήξ, πνμηεζιέκμο κα ζχζμοκ ηδκ ροπή ημοξ απυ ηδκ αιανηία. Ώπυ ημοξ πνχημοξ αζηδηέξ ήηακ μ πνςημπυνμξ Άβζμξ Ώκηχκζμξ ηαζ βκςζημί ακαπςνδηέξ ήηακ μ πάιπθμοημξ ηαζ ακαενειιέκμξ ιέζα ζε πμθοηέθεζεξ ηαζ αιέηνδημοξ οπδνέηεξ υζζμξ Θςιάξ, δ μζία ΢μογάκα πμο πέναζε πμθθά πνυκζα ζηδκ ένδιμ ηαζ δεπυηακ ιζα ζηάικα κενυ ηδκ εαδμιάδα ηαζ θίβμ ρςιί ηάεε δομ ιένεξ, μ ΢οιεχκ μ ΢ηοθίηδξ πμο γμφζε ζοκεπχξ πνμζεοπυιεκμξ πάκς ζε έκα ζηφθμ, μ Μανάξ, δ παηνζηία Καζζανία ηαζ πμθθμί άθθμζ. Ο ΢πκεώλ ν ΢ηπιίηεο Δ Θεμδχνα δεκ είπε αέααζα ζπμοδαίεξ ενδζηεοηζηέξ ηαζ θζθμζμθζηέξ βκχζεζξ, αθθά ήηακ ανηεηά έλοπκδ βζα κα ιπμνεί κα παναημθμοεεί ηζξ μιζθίεξ ημο ΢εαήνμο ηαζ ηςκ άθθςκ ιμκμθοζζηχκ ζενμηδνφηςκ ηαζ άνπζζακ κα ηδκ εκδζαθένμοκ υθεξ αοηέξ μζ ενδζηεοηζηέξ «κέεξ» ζδέεξ ηαζ κα απμνεί βζαηί 32

Ο αλαρσξεηηζκόο (από ην ξήκα αλαρσξώ), ζήκαηλε νπζηαζηηθά ηελ θπγή από ηελ πόιε θαη ηελ εγθαηάιεηςε θάζε επαθήο κε ηα θνηλά ηεο.

33 ΢ηπιίηεο νλνκάδνληαλ νη κνλαρνί πνπ εγθαηέιεηςαλ ηα εγθόζκηα θαη δνύζαλ απνκνλσκέλνη πάλσ ζε έλα ζηύιν, κεηαμύ ηεο γεο θαη ηνπ Θενύ. Παξακέλνπλ εθεί θαη πξνζεύρνληαη αδηάθνπα, αλεμάξηεηα από ηα θαηξηθά θαηλόκελα. Αλάινγε θαηεγνξία απνκνλσκέλσλ κνλαρώλ ήηαλ νη δεληξίηεο θαη νη θισβίηεο, πνπ δνύζαλ πάλσ ζε έλα δέληξν ή θιεηζκέλνη ζε έλα θινπβί.

90

αοημφξ ημοξ ηαθμφξ, ζμθμφξ ηαζ εεμζεαμφιεκμοξ ακενχπμοξ, δ Κςκζηακηζκμφπμθδ ηαζ δ Ρχιδ ημοξ είπακ ακαβμνεφζεζ ζε αζνεηζημφξ ηαζ ημοξ ηαηαδίςηακ αιείθζηηα. ΢ε έκα μθυηθδνμ πνζζηζακζηυ ηυζιμ πμο είπε πθέμκ απμδεπεεί ηζξ απμθάζεζξ ηςκ μζημοιεκζηχκ ζοκυδςκ, δ ΢ονία ηαζ δ Ώίβοπημξ ιε ηδκ Ώθελάκδνεζα ήηακ μζ κδζίδεξ ημο Μμκμθοζζηζζιμφ. Γκςνίζηδηε ιε ημκ παηνζάνπδ Σζιυεεμ, μζ θυβμζ ηαζ μζ ζοιαμοθέξ ημο μπμίμο ηδκ επδνέαζακ ααεεζά. Ώπυ ηυηε, αθθά ηαζ ανβυηενα ςξ αοημηνάηεζνα, ημκ απμηαθμφζε πκεοιαηζηυ ηδξ παηένα. Δ εεαηνίκα ηδξ Κςκζηακηζκμφπμθδξ άνπζζε κα ιεηαιμνθχκεηαζ ζε ιζα ζηεπηυιεκδ ηαζ ενδζηεουιεκδ (υπζ υιςξ ενδζηυθδπηδ) βοκαίηα. Οζ εεμθμβζηέξ βκχζεζξ πμο απυηηδζε ηαζ μζ βκςνζιίεξ πμο έηακε ζηδκ Ώθελάκδνεζα ήηακ ανηεηά ζηένεεξ ηαζ αοηυ θάκδηε ζηα επυιεκα πνυκζα ηδξ γςήξ ηδξ, υηακ ςξ Ώοβμφζηα, έηακε υ,ηζ ιπμνμφζε βζα κα αμδεήζεζ ημοξ ιμκμθοζίηεξ. Πχξ δ Θεμδχνα ηαηάθενκε κα ανίζηεζ ηα ιέζα βζα κα γεζ ζηδκ Ώθελάκδνεζα, ζηδκ Ώκηζυπεζα αθθά ηαζ ζηζξ άθθεξ πυθεζξ πμο πέναζε βονίγμκηαξ ζηδκ Πυθδ, δεκ ημ βκςνίγμοιε, υιςξ δ Απόθξπθε Ηζηνξία δίκεζ ηδκ εφημθδ απάκηδζδ: Σα έβγαδε πέξα κε ην ζπλεζηζκέλν ηεο ηξόπν, αζθώληαο ην κόλν επάγγεικα πνπ ήμεξε λα θάλεη θαιά, πνπιώληαο δειαδή ην θνξκί ηεο. Αζθεηήο, απνζηεσκέλνο από ηελ λεζηεία θαη ηελ πξνζεπρή Βίκαζ πμθφ πζεακυκ δ Θεμδχνα κα επζδίςλε κα ζοκδεεεί ιε ηδκ θαηνία ηςκ ΐέκεηςκ πμο ήηακ ηαζ ζηδκ Ώίβοπημ ηαζ ζηδκ ΢ονία ζζπονή, δδιμθζθήξ ηαζ ιε δζαζοκδέζεζξ ιε ζδιαίκμκηα πνυζςπα. Αεκ απμηθείεηαζ αηυια ηαζ κα ελάζηδζε ημ επάββεθια ηδξ δεμπμζμφ, πμο έηζζ ηζ αθθζχξ ζηα ιάηζα ηαζ ζημ ιοαθυ ημο Πνμηυπζμο – ηαζ υπζ ιυκμ – ηαοηζγυηακ ιε αοηυ ηδξ εηαίναξ. Σδκ παναηηδνίγεζ «δεύηεξε Δύα», «λέα Γαιηδά», Ζξσδηάδα» ηαζ άθθα ηέημζα βζα κα δζηαζμθμβήζεζ ηζξ επαθέξ ηδξ ιε ημοξ θακαηζημφξ ιμκμθοζίηεξ. Οφηε απμηθείεηαζ κα είπε δχζεζ ηάπμζεξ απυ ηζξ παναζηάζεζξ πμο ηδκ έηακακ δζάζδιδ ζηδκ Κςκζηακηζκμφπμθδ Φεθηδσηό κε γπλαίθεο ηνπ Βπδαληίνπ Φεφβμκηαξ απυ ηδκ Ώθελάκδνεζα, δζέζπζζε ημ ΢ζκά ηαζ είκαζ πμθφ πζεακυ κα πέναζε ηαζ απυ ηδκ Εενμοζαθήι. Οζ ζζημνζημί δεκ ακαθένμοκ ηίπμηε ζπεηζηά, αθθά ακ θάαμοιε οπ‟ υρδ ηαζ ηδκ ζπεηζηή ενδζηεοηζηή έλανζδ πμο ηδκ ηαηέθααε ζηδκ Ώίβοπημ, είκαζ απίεακμ κα πέναζε απυ ηδκ ζενυηενδ πυθδ ημο πνζζηζακζζιμφ, πςνίξ κα επζζηεθεεί ηα ζδιακηζηυηενα ζδιεία πμο έγδζε ηαζ έδναζε μ Εδζμφξ. Δ Ώκηζυπεζα πμο ήηακ μ επυιεκμξ ζηαειυξ ημο ιεβάθμο μδμζπμνζημφ ηδξ Θεμδχναξ, ήηακ δ ιεβάθδ πυθδ ηδξ ΢ονίαξ ηαζ πμθφ πζμ πανμφιεκδ ηαζ

91

βθεκηγέδζηδ απυ ηδκ Ώθελάκδνεζα, βκςνίζηδηε βνήβμνα ιε ημοξ ακενχπμοξ ημο εεάιαημξ ηαζ ημο Εππμδνυιμο. Μζα απυ ηζξ βκςνζιίεξ ηδξ ήηακ δ Μαηεδμκία, ιζα πμνεφηνζα πμο ακήηε ζηδκ θαηνία ηςκ ΐέκεηςκ, δ μπμία ηδ θζθμλέκδζε ηαζ ηδ αμήεδζε μζημκμιζηά βζα κα θηάζεζ ζημ ηεθζηυ πνμμνζζιυ ηδξ, ηδκ Κςκζηακηζκμφπμθδ. Δ Μαηεδμκία βκχνζγε ημκ Εμοζηζκζακυ (πζεακμθμβείηαζ υηζ ήηακ πθδνμθμνζμδυηζξ ημο) ηαζ είπε ηάπμζεξ βκςνζιίεξ ζηδκ αοημηναημνζηή αοθή. Αεκ απμηθείεηαζ θμζπυκ, κα ιεζμθάαδζε ζηδκ ιμζναία βκςνζιία ηδξ Θεμδχναξ ιε ημκ ζφιαμοθμ ηαζ ακζρζυ ημο αοημηνάημνα Εμοζηίκμο, οζμεεηδιέκμ απυ αοηυκ, φπαημ ηαζ ιεθθμκηζηυ ιμκάνπδ ηδξ πχναξ, ημκ Εμοζηζκζακυ. Δ Μαηεδμκία οπμζπέεδηε ή ιάκηερε (μζ πυθεζξ ηδξ Ώκαημθήξ ήηακ βειάηεξ απυ ιάκηζζζεξ ηαζ ιάβζζζεξ) ζηδ Θεμδχνα υηζ ημ ιέθθμκ ηδξ εα ήηακ ηοπενυ ηαζ θαιπνυ. Ίζςξ αηυια ηαζ κα ηδξ έδςζε ηάπμζα ζοζηαηζηή επζζημθή, βζα κα ηδκ παναδχζεζ αοημπνμζχπςξ ζημκ πνίβηζπα δζάδμπμ ημο ενυκμο. Εεπγάξη Βπδαληηλώλ επγελώλ Δ Θεμδχνα ζοκέπζζε ημ ηαλίδζ ηδξ πενκχκηαξ απυ ηζξ ιεβάθεξ πυθεζξ ηδξ επμπήξ, ηδκ Σανζυ, ηδ ΢εθεφηεζα, ηδκ Μίθδημ, ηδκ ΢ιφνκδ, ηδκ Έθεζμ, έπμκηαξ πάκηα ηδκ ζοκδνμιή ηαζ αμήεεζα ηςκ ΐέκεηςκ ηαζ έθηαζε ηεθζηά ζηδκ Πυθδ ιάθθμκ ημ έημξ 522. Λέβεηαζ υηζ ζηδκ πυθδ έγδζε ζεικά ηαζ ηαπεζκά, ζ‟ έκα ιζηνυ ζπζηάηζ ημκηά ζημ παθάηζ, βκέεμκηαξ ιαθθί ηαζ ηεκηχκηαξ ζακ ιζα εοπνεπήξ ηαζ ηίιζα ΐογακηζκή ηονία. Άθθμζ θέκε υηζ αοηή δ εζηυκα ηαζνζάγεζ πενζζζυηενμ ζηδκ άθθδ αοημηνάηεζνα, ηδ Θεμδχνα ημο 9μο αζχκα. Ώκαθένεηαζ υηζ ανβυηενα υηακ δ Θεμδχνα έβζκε αοημηνάηεζνα εέθδζε κα οπμβναιιίζεζ ηα θίβα πνυκζα εβηνάηεζαξ ηαζ ηαπεζκυηδηαξ πμο έγδζε ζημ ιζηνυ αοηυ ζπζηάηζ ηαζ ζηδκ εέζδ ημο έπηζζε ιζα εηηθδζία αθζενςιέκδ ζημκ Άβζμ Πακηεθεήιμκα.

92

2.06. Ο Ηνπζηηληαλφο Ο Εμοζηζκζακυξ ήηακ ηαπεζκήξ ηαζ ααναανζηήξ (ιάθθμκ ζθααζηήξ) ή ζθθονζμνςιασηήξ ηαηαβςβήξ, βεκκήεδηε ημ 482 ζηδκ πυθδ Σαονίζζμκ ηδξ Εθθονίαξ (ημκηά ζηα ζδιενζκά ΢ηυπζα) ηαζ ημ πναβιαηζηυ υκμια ήηακ Φθάαζμξ Πέηνμξ ΢αααάηζμξ. Ήηακ ακζρζυξ ημο Φθάαζμο Εμοζηίκμο, μ μπμίμξ ήηακ αλζςιαηζηυξ ημο αογακηζκμφ ζηναημφ ηαζ οπδνεημφζε ζηδκ θνμονά ημο παθαηζμφ ημο αοημηνάημνα Αλαζηαζίνπ Α’. Ο Εμοζηίκμξ ακ ηαζ ακαθθάαδημξ ήηακ ζηακυξ ζηναηζςηζηυξ ηαζ πνμζδθςιέκμξ ζημ ηαεήημκ ηαζ μ Ώκαζηάζζμξ ημκ εηηίιδζε ηαζ ημκ έπνζζε δζάδμπυ ημο. Ο Ώκαζηάζζμξ ηαηαβυηακ απυ ημ Αοννάπζμ (ηδκ ανπαία Βπίδαικμ) ήηακ ηζ αοηυξ ηαπεζκήξ ηαηαβςβήξ ηαζ έβζκε ζζθεκηάνζμξ34 ηδξ ααζζθζηήξ αοθήξ ημο Εήλσλα. Σμ απμηαθμφζακ ηαζ Γίθνξν βζαηί είπε ημ έκα ιάηζ βαθακυ ηαζ ημ άθθμ ιαφνμ. Μεηά ημ εάκαημ ημο Γήκςκα ημ 491, δ πήνα ημο δ αοημηνάηεζνα Ώνζάδκδ, ακέααζε ζημ ενυκμ ημκ Ώκαζηάζζμ ηαζ ιυθζξ πέναζε δ πενίμδμξ πέκεμοξ, ζε 40 ιένεξ ημκ πακηνεφηδηε. Αλάγιπθν από ειεθαληνζηό, απεηθνλίδεη ηνλ Αλαζηάζην Α’ ή ηνλ Ηνπζηηληαλό (Μνπζείν Λνύβξνπ) Ο κέμξ αοημηνάημναξ ήηακ μπαδυξ ημο ιμκμθοζζηζζιμφ ηαζ αοηυ πνμηάθεζε γςδνέξ ακηζδνάζεζξ απυ ημ Παηνζανπείμ, μζ μπμίεξ ηυπαζακ ιυκμ υηακ μ Ώκαζηάζζμξ μιμθυβδζε εββνάθςξ πίζηδ ζηδκ Ονεμδμλία. Ήηακ μ ηεθεοηαίμξ Ρςιαίμξ αοημηνάημναξ πμο εεμπμζήεδηε. Ο Ηνπζηηληαλόο. Σκήκα πεξίθεκνπ ςεθηδσηνχ, πνπ βξίζθεηαη ζηελ εθθιεζία ηνπ Αγίνπ Απνιιηλάξηνπ ζηελ Ηηαιία Σμ 518 υηακ πέεακε μ εκεκδκηάπνμκμξ ιμκάνπδξ, ημκ δζαδέπεδηε μ ανπδβυξ ηςκ ααζζθζηχκ ζςιαημθοθάηςκ Ηνπζηίλνο πμο ήηακ πζα 68 εηχκ. ΋πςξ ηαζ μ Ώκαζηάζζμξ, ήηακ ηζ αοηυξ αιυνθςημξ αθθά ζηακυξ ζηναηζςηζηυξ ηαζ ημκ επέθελακ μζ Μεβάθμζ Βηθέηημνεξ ηδξ αοημηναημνίαξ, ακ ηαζ ηδ δζαδμπή δζεηδζημφζακ μζ ακζρζμί ημο Ώκαζηαζίμο. ΋ηακ μ εείμξ ημο έβζκε αοημηνάημναξ, μ Εμοζηζκζακυξ εβηαηαζηάεδηε ζηδκ πνςηεφμοζα ηαζ απμηέθεζε ημκ ααζζηυ ημο ζφιαμοθμ. ΢ηδκ Κςκζηακηζκμφπμθδ μ Εμοζηζκζακυξ ιαεήηεοζε ζημοξ ηαθφηενμοξ δαζηάθμοξ ηδξ επμπήξ ηαζ δζδάπηδηε ηδκ εθθδκζηή βθχζζα (δ θαηζκζηή ήηακ δ ιδηνζηή ημο). Οζ βκχζεζξ ημο, δ μλοδένηεζά ημο ηαζ μζ μνβακςηζηέξ ημο 34

΢ηιεληάξηνο = ν αμησκαηνύρνο ηεο απιήο επηθνξηηζκέλνο λα επηβάιεη απηνθξάηνξαο ή ε απηνθξάηεηξα.

ζησπή όηαλ πεξλνύζε ν

93

ζηακυηδηεξ, εηηζιήεδηακ απυ ημ εείμ ημο, μ μπμίμξ ημκ οζμεέηδζε ηαζ ημκ επέθελε ςξ ζηεκυηενμ ζοκενβάηδ ημο. Ώκήθεε δζαδμπζηά υθα ηα ηναηζηά αλζχιαηα, ηυιδξ ηςκ δμιεζηίηςκ35, παηνίηζμξ36, φπαημξ37, ηαίζαναξ ηαζ ηδκ άκμζλδ ημο 527 ζοκαοημηνάημναξ. ΢οιιεηείπε ζηα ακαηημνζηά ζοιαμφθζα ηαζ ζηδκ ζφκηαλδ ηςκ κυιςκ. Άημοβε πνμζεηηζηά ημοξ πάκηεξ ηαζ επέθεβε ημοξ ζοκενβάηεξ ημο, πμο εα ακαθάιαακακ ηα φπαηα ηναηζηά αλζχιαηα υηακ εα ενπυηακ δ χνα ημο κα ηοαενκήζεζ. Με ηδκ ακμπή ημο εείμο ημο ελυκηςζε ζηαδζαηά υζμοξ επζθακείξ αλζςιαημφπμοξ δζαηδνμφζακ ηάπμζμοξ δεζιμφξ ιε ημκ πνμδβμφιεκμ αοημηνάημνα Ώκαζηάζζμ ηαζ είπακ – πζεακχξ – ηάπμζεξ αθέρεζξ ζημ ενυκμ. Σμκ Ώφβμοζημ ημο 527, μ Εμοζηίκμξ πέεακε ηαζ μ Εμοζηζκζακυξ έβζκε αοημηνάημναξ ηδξ Ρςιασηήξ αοημηναημνίαξ. ΐαζίθεοζε βζα 38 πνυκζα, ςξ ημ εάκαηυ ημο ημ 565 υηακ ήηακ πθέμκ 83 εηχκ. Ο Εμοζηζκζακυξ οπήνλε έκαξ απυ ημοξ ζδιακηζηυηενμοξ δβειυκεξ ημο ΐογακηίμο. Έιεζκε ζηδκ ζζημνία: - Γζα ημ ηενάζηζμ κμιμεεηζηυ ηαζ δζμζηδηζηυ ημο ένβμ.

- Γζα ηδκ πνμζπάεεζά ημο κα ακαηαηαθάαεζ ηα παιέκα εδάθδ ηδξ Αφζδξ απυ ημοξ ααναάνμοξ Γυηεμοξ ηαζ ΐακδάθμοξ ηαζ κα ακαζοζηήζεζ ηδκ παθζά εκζαία Ρςιασηή αοημηναημνία (πνάβια πμο ημ πέηοπε ζε ιεβάθμ ααειυ).

- Γζα ηδκ επζηοπία ηδξ πνμζπάεεζαξ κα επζαάθεζ ηδ πνζζηζακζηή ενδζηεία, έζης ηαζ ιε ηδ αία, ζε υθδ ηδκ επζηνάηεζα. Με δζαηάβιαηά ημο υζμζ οπήημμζ ελαημθμοεμφζακ κα θαηνεφμοκ ηαζ κα εοζζάγμοκ ζημοξ ανπαίμοξ εεμφξ δζχημκηακ, θοθαηίγμκηακ ηαζ ηζιςνμφκηακ αηυια ηαζ ιε απμηεθαθζζιυ. Ώθθά ηαηαδίςλε αθφπδηα ηαζ ημοξ αζνεηζημφξ πνζζηζακμφξ. Ο Αξκέληνο ζηξαηεγόο Ναξζήο πνιέκεζε θαηά ησλ Οζηξνγόηζσλ ζηελ Ηηαιία θαη θαηά ησλ Πεξζώλ ζηε Μέζε Αλαηνιή Ήηακ ζηακυξ ηαζ ααεεζά ιμνθςιέκμξ ηοαενκήηδξ ηαζ ενβαγυηακ αηαηάπαοζηα (ημκ παναηηήνζγακ «ν απηνθξάηνξαο πνπ δελ θνηκάηαη πνηέ», αθθά μ Πνμηυπζμξ ημκ μκυιαζε «άξρνληα ησλ δαηκόλσλ») είπε δε ηδκ ζηακυηδηα επζθμβήξ ζπμοδαίςκ ζοκενβαηχκ, πνάβια πμο δείπκεζ ηδκ ζηακυηδηά ημο ςξ πμθζηζημφ ηαζ δβειυκα. Ήηακ θζημδίαζημξ ηαζ δζαηδνμφζε ημ ζχια ημο ζε άνζζηδ ηαηάζηαζδ. Σμ ένβμ ημο πθμφζζμ ηαζ ζπμοδαίμ, μθείθεηαζ ηαηά ιεβάθμ ιένμξ ηαζ ζημοξ ζοκενβάηεξ ημο, πμο επέθελε: - Σμοξ ζηναηδβμφξ ημο Βειηζάξην (505-565), Μμφδνμ ηαζ ημκ Ώνιέκζμ εοκμφπμ Ναξζή Κακζαξαθηάλ (478-573) μζ μπμίμζ εα επζηφπμοκ ιε ηζξ κίηεξ ημοξ ηαηά ηςκ Πενζχκ, ηςκ ΐακδάθςκ ηαζ

35 36 37

Ο θόκεο ησλ δνκεζηίθσλ ήηαλ αλώηαηνο απηνθξαηνξηθόο αμησκαηνύρνο ηνπ πεδηθνύ Ο παηξίθηνο ήηαλ ηζόβηνο ηηκεηηθόο ηίηινο, αλδξώλ θαη γπλαηθώλ, ρσξίο δηνηθεηηθέο αξκνδηόηεηεο Ο ύπαηνο ήηαλ αλώηαην πνιηηηθό θαη ζηξαηησηηθό αμίσκα ηεο πνιηηείαο

94

ηςκ Γυηεςκ κα θένμοκ λακά ηδκ Ρςιασηή αοημηναημνία ζπεδυκ ζηδκ έηηαζδ ηαζ ηδκ αίβθδ ημο πανεθευκημξ. Δ αοημηναημνία εηηεζκυηακ απυ ηζξ Δνάηθεζεξ ΢ηήθεξ (Γζαναθηάν) ςξ ηδκ ΐυνεζα Ώθνζηή ηαζ ηδκ Παθαζζηίκδ ηαζ πενζθάιαακε υθδ ηδ Μζηνά Ώζία, ηδκ ΐαθηακζηή, Εηαθζηή ηαζ ιεβάθμ ιένμξ ηδξ Εαδνζηήξ πενζμκήζμο. Γζα ημκ ΐεθζζάνζμ εζδζηυηενα εα ιζθήζμοιε εηηεκέζηενα ζηζξ επυιεκεξ ζεθίδεξ. Ο κμιμιαεήξ Σξηβσληαλφο (500-547) πναβιαημπμίδζε ηδκ ηςδζημπμίδζδ ηςκ κυιςκ ημο ηνάημοξ, ηενάζηζμ κμιμεεηζηυ ένβμ πμο πενζθάιαακε ημκ Κώδηθα (αζηηθνύ δηθαίνπ), ηζξ Δηζεγήζεηο ημοξ Παλδέθηεο ηαζ ηζξ Νεαξέο. Σμ ένβμ αοηυ απμηέθεζε ηδ αάζδ βζα ηδκ ελέθζλδ ημο δζηαίμο ηςκ πενζζζυηενςκ εονςπασηχκ ηναηχκ. Γζα ημ κμιμεεηζηυ ένβμ ημο Σνζαςκζακμφ ηαζ βζα ημκ Εςάκκδ Καππαδυηδ, εα πμφιε πενζζζυηενα ζηζξ επυιεκεξ ζεθίδεξ. Ο πμθζηζηυξ ηαζ ακχηαημξ αλζςιαημφπμξ Ησάλλεο Καππαδφθεο, εζζήβαβε ιζα ζεζνά ιεηαννοειίζεςκ ζηδ δζμζηδηζηή ηαζ μζημκμιζηή δμιή ημο ηνάημοξ. Ώκάιεζα ζ‟ αοηέξ ήηακ, δ πνμζηαζία ημο πμθίηδ απυ ηδκ ηναηζηή αοεαζνεζία ηαζ δζαθεμνά, δ πνμζηαζία ηδξ βοκαίηαξ απυ ηδκ ζογοβζηή αία, δ ηαηάνβδζδ ηδξ ελαβμνάξ δδιυζζςκ αλζςιάηςκ ηαζ δ οπμπνέςζδ ηςκ εφπμνςκ πμθζηχκ βζα ηαηααμθή θυνςκ. Ο λαφο ηεο Αγίαο ΢νθίαο, δέζπνδε ηεο Πφιεο

Οζ ανπζηέηημκεξ Αλζέκηνο απυ ηζξ Σνάθθεζξ ηαζ Ηζίδσξνο απυ ηδ Μίθδημ μθμηθήνςζακ ηδκ ηαηαζηεοή εκυξ ανπζηεηημκζημφ εαφιαημξ, ημο καμφ ηδξ Αγίαο ηνπ Θενύ ΢νθίαο, εκηοπςζζαημφ ηυζμ βζα ημκ υβημ ηαζ ημκ πθμφημ ημο, υζμ ηαζ βζα ημκ ηενάζηζμ ηνμφθμ ηαζ ηδ ιεβαθμπνέπεζα ημο μζημδμιήιαημξ, πμο ηαζ ζήιενα ελαημθμοεεί κα εαοιάγεηαζ. Ήηακ ηαζ παναιέκεζ ημ ζήια ηδξ Πυθδξ αηυια ηαζ ιεηά ηδκ άθςζή ηδξ απυ ημοξ Σμφνημοξ ηαζ ιέπνζ ηζξ ιένεξ ιαξ. Λέβεηαζ υηζ ζηα εβηαίκζα ημο καμφ αοημφ ημ 537, μ Εμοζηζκζακυξ, εκηοπςζζαζιέκμξ ηαζ μ ίδζμξ απυ ημκ υβημ ηδκ επζαθδηζηυηδηα ηαζ ηδκ πμθοηέθεζά ημο, είπε ημιπάγμκηαξ υηζ λίθεζε ηνλ ΢νινκώληα. Δ Ώβία ΢μθία πηίζηδηε ζηδ εέζδ άθθμο καμφ πμο είπε ηαεί, ιαγί ιε πμθθά άθθα δδιυζζα ηηίνζα, ηαηά ηδκ ΢ηάζε ηνπ Νίθα. Καζ θοζζηά δ βοκαίηα ημο δ αοημηνάηεζνα ιε ημ αιανηςθυ πανεθευκ δ αοβμφζηα Θενδψξα, ηδξ μπμίαξ δ γςή ηαζ δ δνάζδ απαζπμθεί ημ πανυκ δεφηενμ ιένμξ ημο αζαθίμο. Ο Εμοζηζκζακυξ ιενίικδζε βζα ημ ηναηζηυ ιμκμπχθζμ παναβςβήξ ηαζ ειπμνίαξ ιεηαλςηχκ οθαζιάηςκ. Γζα κα πεηφπεζ ηδξ παναβςβή ημο ιεηαλζμφ, πμο ςξ ηυηε ήηακ έκα πακάηνζαμ ηαζ ζπεδυκ ελςηζηυ πνμσυκ, πνμζζηυ ιυκμ ζε θίβμοξ πνμκμιζμφπμοξ, έπνεπε κα ηαηέπεζ ηα ιοζηζηά ημο ιεηαλμζηχθδηα. Μυκμ δ Κίκα ηαηείπε ηα ιοζηζηά ηδξ παναβςβήξ ηαζ θοζζηά είπε ημ ιμκμπχθζυ ημο. ΢οκάια απαβυνεοε αοζηδνά ηδκ ελαβςβή ηςκ ιεηαλμζηςθήηςκ απυ ηδ πχνα, -

95

υπςξ ηαζ ηδκ βκχζδ ηδξ εηηνμθήξ ημοξ. Ο αοημηνάημναξ έζηεζθε ζηδκ Κίκα δομ έλοπκμοξ ιμκαπμφξ, μζ μπμίμζ παναημθμφεδζακ απυ ημκηά ηδκ δζαδζηαζία εηηνμθήξ ηςκ ιεηαλμζηςθήηςκ ηαζ παναβςβήξ ημο ιεηαλζμφ. Μοζηζηά έηνορακ ζηα ημφθζα ιπαζημφκζα ημοξ ανηεημφξ ιεηαλμζηχθδηεξ ηαζ ιε ηίκδοκμ κα ζοθθδθεμφκ, ημοξ ιεηέθενακ ζημ ΐογάκηζμ, υπμο δίδαλακ ημκ ηνυπμ παναβςβήξ ημο πμθφηζιμο αοημφ πνμσυκημξ. Βπί Εμοζηζκζακμφ επίζδξ ακαπηφπεδηε δ καοζζπθμΎα ηδξ Μεζμβείμο, αθθά ηαζ ηδξ Βνοενάξ Θάθαζζαξ ηαζ μζ ειπμνζηέξ ζπέζεζξ ιε ημ πνζζηζακζηυ αζεζμπζηυ ααζίθεζμ ηδξ Ώλμφι. Ώηυια μ Εμοζηζκζακυξ δνμιμθυβδζε έκα ιεβάθμ πνυβναιια ηαηαζηεοήξ δνυιςκ, βεθονχκ, θζιακζχκ, οδναβςβείςκ, μδχκ, ακέβενζδξ δδιυζζςκ ηηζνίςκ, θμοηνχκ, θνμονίςκ, μπονςιαηζηχκ ένβςκ ηαζ εηηθδζζχκ ηαζ ιμκαζηδνζχκ ζε υθδ ηδκ επζηνάηεζα. Ίδνοζε ζημ ΢ζκά ηδ ιμκή ηδξ Θεμηυημο (ανβυηενα Ώβίαξ Ώζηαηενίκδξ). Ο Ηνπζηηληαλόο παξαιακβάλεη από ηνπο κνλαρνύο ηνπο κεηαμνζθώιεθεο πνπ κεηέθεξαλ θξπθά από ηελ Κίλα Οζημδυιδζε επίζδξ ημοξ καμφξ ημο Ώβίμο Ώπμθθζκανίμο ηαζ ημο Ώβίμο ΐζηαθίμο ζηδ Ρααέκκα μ μπμίμξ είκαζ δζάζδιμξ βζα ηα ανζζημονβδιαηζηά ρδθζδςηά πμο ημκ ημζιμφκ. Μεηαλφ αοηχκ λεπςνίγμοκ αοηά ημο Εμοζηζκζακμφ, ηδξ ζογφβμο ημο Θεμδχναξ ηαζ ηςκ αημθμοεζχκ ημοξ. Βπί ααζζθείαξ ημο ζδιεζχεδηε ζδιακηζηή πνυμδμξ ζηζξ ηαθέξ ηέπκεξ, ηδ βθοπηζηή, ηδκ ανπζηεηημκζηή, ηδ γςβναθζηή, ηδ ιζηνμηεπκία ηαζ ηδκ εηηθδζζαζηζηή οικμθμβία ηαζ πμίδζδ. Βηείκδ ηδκ επμπή έγδζε μ ηφνζμξ εηπνυζςπμξ ηδξ εηηθδζζαζηζηήξ πμίδζδξ, μ Ρσκαλφο ν Μεισδφο, ΢φνζμξ ηδκ ηαηαβςβή, μ μπμίμξ παναηηδνίζηδηε ςξ μ Πίλδαξνο ηεο εθθιεζηαζηηθήο πνίεζεο. Ο Ρςιακυξ εεςνείηαζ μ ημνοθαίμξ πμζδηήξ ηαζ οικμβνάθμξ ηδξ Ονευδμλδξ Βηηθδζίαξ. ΢οκέεεζε πάκς απυ 1000 εηηθδζζαζηζηά θνληάθηα (φικμοξ) ηαζ ηνμπάνζα ορδθήξ πμίδζδξ, υπςξ ημ Ζ Παξζέλνο ζήκεξνλ ηνλ ππεξνύζηνλ ηίθηεη θαη ε γε ην ζπήιαηνλ ησ απξνζίησ πξνζάγεη. Ο Ρσκαλόο ν Μεισδόο, από ηνπο ζεκαληηθόηεξνπο εθθιεζηαζηηθνύο πνηεηέο ηεο Βπδαληηλήο επνρήο Σμ ένβμ ημο εηηυξ απυ ενδζηεοηζηή, έπεζ ηαζ πμθφηζιδ θμβμηεπκζηή, ζζημνζηή ηαζ θαμβναθζηή αλία. Ώπυ υθμ αοηυ ημ πθμφζζμ ένβμ, έπεζ δζαζςεεί θζβυηενμ απυ ημ έκα δέηαημ. Ώηυια ιζα ζδιακηζηή πνμζςπζηυηδηα ηδξ επμπήξ ημο Εμοζηζκζακμφ, οπήνλε μ ζζημνζηυξ Πξνθφπηνο, βζα ημκ μπμίμκ ιζθήζαιε εηηεκχξ ζηζξ πνμδβμφιεκεξ ζεθίδεξ. Πνέπεζ υιςξ εδχ κα επακαθάαμοιε ηδ εέζδ, υηζ ακελάνηδηα απυ ημ παναηηήνα ημο ηαζ ημοξ ειπαεείξ θζαέθμοξ ημο ζημ αζαθίμ ημο Αλέθδνηα ή Απόθξπθε Ηζηνξία, δεκ ιπμνμφιε πανά κα θάαμοιε οπ‟ υρδ ηα 96

βναθυιεκά ημο, βζαηί είηε ιαξ ανέζεζ είηε υπζ, απμηεθμφκ ζδιακηζηή πδβή πθδνμθμνζχκ βζα ημκ Εμοζηζκζακυ, ηδ Θεμδχνα, ημκ ΐεθζζάνζμ ηαζ βεκζηά ηδκ ημζκςκία, ηδκ ελςηενζηή πμθζηζηή ηαζ ηζξ δναζηδνζυηδηεξ ηςκ πενζζζυηενςκ ζδιακηζηχκ πνμζχπςκ ημο ΐογακηίμο ημο 5μο αζχκα. Δ ενδζηεοηζηή πμθζηζηή ημο Εμοζηζκζακμφ παναηηδνίγεηαζ απυ ηδκ απυθοηδ ηονζανπία ημο επί ηδξ Βηηθδζίαξ. Ήλενε ηαθά ηδκ Ώβία Γναθή ηαζ ζοιιεηείπε εκενβά ζε εεμθμβζηέξ ζογδηήζεζξ. Πίζηεοε απυθοηα υηζ ήηακ αοημηνάημναξ ιε ηδ εέθδζδ ημο Θεμφ ηαζ ζ‟ Ώοηυκ ηαζ ιυκμ έπνεπε κα απμθμβείηαζ, ήηακ ειέσ Θενύ ιμκάνπδξ. Άθθςζηε ιαγί ιε ημοξ άθθμοξ ημο ηίηθμοξ, έθενε ηαζ ημκ αοηυκ ημο Pontifex maximus δδθαδή ημο ανπζενέα ηαζ αηυια ηαζ μ Παηνζάνπδξ ηδξ Κςκζηακηζκμφπμθδξ δζμνζγυηακ ηαζ παουηακ απυ αοηυκ. Κάπμζεξ θμνέξ επδνέαγε ηαζ ηδκ εηθμβή ημο πάπα ηδξ Ρχιδξ ηαζ μνζζιέκεξ θμνέξ ημκ απέθοε ηαζ δζυνζγε άθθμκ ζηδ εέζδ ημο, υπςξ εα δμφιε ζηζξ επυιεκεξ ζεθίδεξ πενί Ώκηςκίκαξ ηαζ Θεμδχναξ. Ο πάπαο ηεο Ρώκεο Φήιημ ΗΗΗ (526-530) Κναημφζε ζηαεενά ζηα πένζα ημο ηα δκία ηδξ δζμίηδζδξ ημο ηθήνμο ηαζ ήηακ πεπεζζιέκμξ υηζ μζ οπήημμί ημο ηαζ μζ ηθδνζημί έπνεπε μπςζδήπμηε κα πνεζαεφμοκ ημ ίδζμ δυβια ιε ημκ αοημηνάημνα. Θεςνμφζε απυθοημ δζηαίςιά ημο κα δζμνίγεζ ζε ακχηενα εηηθδζζαζηζηά αλζχιαηα ή κα παφεζ ηάπμζμκ απθχξ επεζδή έηζζ ήεεθε. Ο Εμοζηζκζακυξ ήηακ μ παναηηδνζζηζηυξ εηπνυζςπμξ ημο θεβυιεκμο Καηζαξνπαπηζκνύ. Ο Μάλεο ή Μαληραίνο ήηαλ ν ηδξπηήο ηνπ Μαληρατζκνύ Ώκαβκχνζζε ανηεηέξ θμνέξ ςξ οπένηαηδ εηηθδζζαζηζηή ελμοζία ημκ επίζημπμ Ρχιδξ, απμηαθχκηαξ ημκ Πάπα θαη Παηξηάξρε, θεθαιή όισλ ησλ αγίσλ Δθθιεζηώλ ηθπ. Πνμζπάεδζε κα ζζμννμπήζεζ ηζξ εεμθμβζηέξ δζαιάπεξ ιεηαλφ Ρχιδξ ηαζ Κςκζηακηζκμφπμθδξ απυ ηδ ιζα ηαζ ηςκ Μμκμθοζζηχκ πμο ηονζανπμφζακ ζηδκ Ώκαημθή, ηδ ΢ονία ηαζ ηδκ Ώίβοπημ. Βπίζδξ μ Εμοζηζκζακυξ έθααε ζηθδνά ιέηνα ηαηά ηςκ Μακζπασζηχκ38 ηαζ εκακηίμκ ηςκ μπαδχκ ηδξ παθζάξ ενδζηείαξ ημο Αςδεηαεέμο πμο είπακ απμιείκεζ. Έκα απυ αοηά ηα ιέηνα ήηακ ηαζ ημ θιείζηκν ηεο Αθαδεκίαο ηεο Αζήλαο ημ 529, ηέκηνμο ηδξ κεμπθαηςκζηήξ θζθμζμθίαξ ηαζ «εεκζηήξ» παζδείαξ. Δ Ώηαδδιία παναηηδνίζηδηε ςξ πξνπύξγην ηεο θιαζζηθήο εηδσινιαηξίαο. Βίπε ζδνοεεί απυ ημκ Πθάηςκα πνζκ απυ πενίπμο 11 αζχκεξ ηαζ εεςνείηαζ ημ ανπαζυηενμ Πακεπζζηήιζμ ηδξ ζζημνίαξ. Ώπυ ηυηε δ Ώεήκα πανήηιαζε, έπαζε ηδκ Ο Μαληρατζκόο ήηαλ γλσζηηθό ζξήζθεπκα ηνπ 3νπ αηώλα θαη ηδξύζεθε από ηνλ Πέξζε επγελή Μάλε. Οη νπαδνί ηνπ πεξηνξίδνληαλ ζε ηειεηέο πξνζεπρήο, δελ είραλ λανύο, απνδέρνληαλ ην βάπηηζκα πνπ ην έθαλαλ κε έλα απιό άγγηγκα ηεο θεθαιήο θαη αξθνύληαλ ην κπζηήξην ηεο Θείαο Δπραξηζηίαο 38

97

παθζά ηδξ αίβθδ ηεθείςξ ηαζ πανέιεζκε βζα ανηεημφξ αζχκεξ, ιζα ιζηνή επανπζαηή πυθδ δεοηενεφμοζαξ ζδιαζίαξ. Ώνηεημί απυ ημοξ θζθμζυθμοξ αοηήξ ηδξ Ώηαδδιίαξ, ιεηακάζηεοζακ ζηδκ Πενζία, υπμο μ ζηακυξ ηδξ ααζζθζάξ Υμζνυδξ, έδεζλε εκδζαθένμκ βζα ηδκ θζθμζμθία ηαζ ημοξ θζθμλέκδζε πνυεοια. Ώνβυηενα μ Υμζνυδξ ζοιθχκδζε ιε ημκ Εμοζηζκζακυ κα ημοξ δεπεεί πίζς ζημ ΐογάκηζμ, πςνίξ θοζζηά κα ημοξ δζχλεζ δζηαζηζηά, μφηε κα ημοξ επζαάθθεζ κα απμδεπεμφκ ηδ πνζζηζακζηή πίζηδ. Ο αοημηνάημναξ ηνάηδζε ηδκ οπυζπεζή ημο ηαζ άθδζε ήζοπμοξ ημοξ θζθμζυθμοξ κα γήζμοκ ζηα ζπίηζα ημοξ αλζμπνεπχξ ηαζ εζνδκζηά. Βπέααθε πενζμνζζιμφξ ζηα δζηαζχιαηα ηςκ Βαναίςκ ηαζ ηαηέζηνερε πμθθέξ ζοκαβςβέξ. Βπίζδξ ημοξ απαβυνεοζε ηδκ ακάβκςζδ ηδξ Παθαζάξ Αζαεήηδξ απυ ημ πνςηυηοπμ εανασηυ ηείιεκμ ηαζ ημοξ επέηνερε ιυκμ ηδκ ακάβκςζδ ημο ηεζιέκμο ηδξ κεηάθξαζεο ησλ Δβδνκήθνληα39. Ώθθά εηηυξ απυ ημοξ Βαναίμοξ, μ αοημηνάημναξ πμθέιδζε ιε πάεμξ ηαζ αβνζυηδηα ηαηά ηςκ πάζδξ θφζεςξ αζνεηζηχκ, Ώνεζακχκ40, Νεζημνζακχκ41 ηαζ Μμκμθοζζηχκ. ΢ηδ δζαιάπδ ιε ημοξ ηεθεοηαίμοξ, επδνεάζηδηε απυ ηζξ απυρεζξ ηδξ ζογφβμο ημο Θεμδχναξ. Ο Εμοζηζκζακυξ απαβυνεοζε αηυια ηδ θαηνεία ημο Άιιςκα-Ρα, ηδξ Ίζζδαξ, ημο ΍νμο, ημο ΋ζζνδ, ημο Άκμοαδ ηαζ ηςκ οπυθμζπςκ πακάνπαζςκ εεχκ ηδξ Ώζβφπημο. Ζ ιαηξεία ησλ πξναηώλησλ ζεώλ ηεο Αηγύπηνπ, κεηαμύ ησλ νπνίσλ θαη ηνπ Άκκσλνο Ρα, απαγνξεύηεθε από ηνλ Ηνπζηηληαλό. ΢ηδκ ελςηενζηή πμθζηζηή μ ηφνζμξ ζηυπμξ ημο Εμοζηζκζακμφ, ήηακ ημ δυβια restitutio42 δδθαδή δ ακαζφζηαζδ ηδξ παθζάξ ηναηαζάξ ηαζ εκζαίαξ νςιασηήξ αοημηναημνίαξ. ΢πεδυκ ηαε‟ υθδ ηδκ δζάνηεζα ηδξ ααζζθείαξ ημο δζελήβαβε επζεεηζημφξ ηαζ αιοκηζημφξ πμθέιμοξ ζηδκ Αφζδ, ημ ΐμννά ηαζ ηδκ Ώκαημθή. ΢ηδ Αφζδ πμθέιδζε ημοξ ΐακδάθμοξ ζηδκ Ώθνζηή - ημ ηνάημξ ηςκ μπμίςκ δζαθφεδηε - ημοξ ΐδζζβυηεμοξ ζηδκ Εζπακία ηαζ ημοξ Οζηνμβυηεμοξ ζηδκ Εηαθία. Βζδζηυηενα μζ πυθειμζ ζηδκ ζηαθζηή πενζυκδζμ ηνάηδζακ πενζζζυηενμ απυ είημζζ πνυκζα. ΢ηδκ Ώκαημθή λέζπαζακ ηνεζξ πυθειμζ ηαηά ηςκ ιυκζιςκ επενχκ ηδξ

39

Ζ κεηάθξαζε ησλ Ο’ (ή ησλ εβδνκήθνληα, γηαηί νη κεηαθξαζηέο ήηαλ 72 ιόγηνη ηεο Αιεμάλδξεηαο), ήηαλ ε κεηαθνξά ησλ θεηκέλσλ ηεο Παιαηάο Γηαζήθεο από ηελ εβξατθή ζηελ θνηλή ειιεληθή γιώζζα πνπ κηιηόηαλ ζηελ Αίγππην. Άξρηζε ην 280 π.Υ. θαη νινθιεξώζεθε ζηα κέζα ηνπ 2 νπ π.Υ. αηώλα επί βαζηιείαο Πηνιεκαίνπ Β’ ηνπ Φηιάδειθνπ.

40 Ο Αξεηαληζκόο ήηαλ ρξηζηηαληθή αίξεζε πνπ νθείιεη ην όλνκά ηεο ζην ηδξπηήο ηεο Άξεην (250-336). Ο Άξεηνο ήηαλ Λίβπνο, πξσηνπξεζβύηεξνο ζηελ Δθθιεζία ηεο Αιεμάλδξεηαο. Η βαζηθή ηνπ ζέζε ήηαλ όηη ν Ιεζνύο ήηαλ δεκηνύξγεκα θαη όρη ππόζηαζε ηνπ Θενύ. Η αίξεζε θαηαδηθάζηεθε από ηελ Πξώηε Οηθνπκεληθή ΢ύλνδν ηεο Νηθαίαο ην 325 ζηελ νπνία πξνήδξεπε ν απηνθξάηνξαο Κσλζηαληίλνο, αιιά παξόια απηά ν πόιεκνο ελαληίνλ ηεο αίξεζεο δηάξθεζε πεξηζζόηεξν από ηξεηο αηώλεο.

41 Ο Νεζηνξηαληζκόο ήηαλ άιιε ρξηζηηαληθή αίξεζε πνπ θήξπηηε όηη ν Ιεζνύο ππήξμε σο δπν πξόζσπα: Ο άλζξσπνο Ιεζνύο θαη ν ζετθόο Τηόο ηνπ Θενύ ή Λόγνο. Σν δόγκα απηό νθείιεηαη ζηνλ Παηξηάξρε Κσλζηαληηλνύπνιεο Νεζηόξην, από ηνλ νπνίν πήξε θαη ην όλνκά ηεο ε αίξεζε. Καη απηή ε αίξεζε θαηαδηθάζηεθε από ηελ Οηθνπκεληθή ΢ύλνδν ηεο Δθέζνπ ην 431.

42 Restitutio = Αλαζύζηαζε, αλνηθνδόκεζε

98

πχναξ ηςκ Πενζχκ, μζ μπμίμζ δεκ ήηακ πάκηα επζηοπείξ ηαζ ελαζεέκζζακ μζημκμιζηά ηαζ ζε ηφνμξ ηδκ αοημηναημνία. ΢ημ αμννά ζηνάθδηε ηαηά ηςκ Οφκκςκ, ΐμοθβάνςκ, Ώαάνςκ ηαζ άθθςκ ζθααζηχκ θοθχκ πμο απεζθμφζακ ζοκεπχξ ηδκ αοημηναημνία. Οζ ΐμφθβανμζ ανηεηέξ θμνέξ ενήιςζακ ηαζ ηαηέζηνερακ ηζξ παναδμοκάαζεξ επανπίεξ ηαζ εζζέααθακ ζηδκ ααθηακζηή πενζυκδζμ θηάκμκηαξ ςξ ηζξ Θενιμπφθεξ ζηδκ Νυηζα Βθθάδα. Βπίζδξ πνμέθαζακ ηαζ ακαημθζηά απεζθχκηαξ ηδκ ίδζα ηδκ Κςκζηακηζκμφπμθδ, δ μπμία ζχεδηε πάνζξ ζηδκ ηαπεία επέιααζδ ημο βδναζμφ πθέμκ ζηναηδβμφ ΐεθζζάνζμο. Λίβα πνυκζα ιεηά ημ εάκαημ ηδξ Θεμδχναξ ημ 548, δ ενδζηεοηζηή πμθζηζηή ηαζ δ έκηαζδ ηςκ δζχλεςκ ηαηά ηςκ ιμκμθοζζηχκ, απμλέκςζε πμθθμφξ απυ ημοξ ακαημθζημφξ θαμφξ (Ώζβφπημο, ΢ονίαξ, Παθαζζηίκδξ, Μεζμπμηαιίαξ, Ώνιεκίαξ ηαζ άθθςκ) απυ ηδκ αοημηναημνία. Άθθςζηε ζε θζβυηενμ απυ έκα αζχκα ιεηά ημκ Εμοζηζκζακυ, δ επζεεηζηή ηαηηζηή ηδξ κέαξ ενδζηείαξ πμο ηήνολε μ Μςάιεε απυ ηδκ Ώνααία, ελάπθςζε ημ Εζθάι ζε υθμοξ ζπεδυκ ημοξ θαμφξ ηδξ Ώκαημθήξ ηαζ ηδξ αυνεζαξ Ώθνζηήξ ηαζ ημοξ απέημρε μνζζηζηά απυ ηα υνζα ηδξ ΐογακηζκήξ αοημηναημνίαξ. Δπί Ηνπζηηληαλνύ ε Βπδαληηλή απηνθξαηνξία έθηαζε ζηελ κεγαιύηεξε έθηαζε ηεο ηζηνξίαο ηεο Βκ ηέθεζ πάνζξ ζηδκ ελςηενζηή πμθζηζηή ηαζ ημοξ επζηοπείξ επεηηαηζημφξ ηαζ αιοκηζημφξ πμθέιμοξ ημο Εμοζηζκζακμφ, δ αοημηναημνία έθηαζε ζημ απυβεζμ ηδξ έηηαζήξ ηδξ απυ ηδκ Εαδνζηή ςξ ηδ Μεζμπμηαιία ηαζ απυ ηδ ΐυνεζα Ώθνζηή ςξ ηδκ ΐαθηακζηή ηαζ ημκ Αμφκααδ, ηδκ ζηαθζηή πενζυκδζμ ηαζ ηζξ Άθπεζξ. Ώκ ηαζ ημ ΐογάκηζμ δζήνηεζε αηυια εκκέα αζχκεξ ηαζ ηδκ αοημηναημνία ηδκ δζμίηδζακ ανηεημί ζηακμί δβειυκεξ, πμηέ πζα δεκ ηαηυνεςζε κα θηάζεζ ζηδκ ζζπφ ηαζ ηδκ έηηαζδ πμο είπε επί Εμοζηζκζακμφ.

99

2.07. Ζ Θενδψξα θαη ν Ηνπζηηληαλφο ΢ηδκ Κςκζηακηζκμφπμθδ πθέμκ δ Θεμδχνα, έηακε υπςξ είδαιε, γςή ζοκηδνδηζηή ηαζ ηαπεζκή, λακαανήηε ηδκ μζημβέκεζά ηδξ ηαζ ζοκδέεδηε ηαζ πάθζ ιε ηδ θαηνία ηςκ ΐέκεηςκ. Βίκαζ πζεακυκ δ αδεθθή ηδξ Κμιζηχ ή άθθμζ ζοκάδεθθμί ηδξ απυ ηα εέαηνα κα ηδκ πανυηνοκακ κα λακανπίζεζ ηζξ ειθακίζεζξ ηδξ ζηα δδιυζζα εεάιαηα, αθθά ήηακ πζα ειθακέξ υηζ δ πνχδκ εεαηνίκα είπε αθθάλεζ νυηα ζηδ γςή ηδξ, επδνεαζιέκδ ίζςξ απυ ηζξ επαθέξ ηδξ ιε ημοξ ιμκμθοζίηεξ ζενάνπεξ πμο βκχνζζε ζηδκ Ώθελάκδνεζα ηαζ πμο ημοξ απμηαθμφζε πκεοιαηζημφξ ηδξ παηένεξ. ΐνζζηυιαζηε ζημ έημξ 521 ή 522 ηαζ μ ηυιδξ, παηνίηζμξ, φπαημξ, αθθά ηαζ πζεακυηενμξ δζάδμπμξ ημο ενυκμο Εμοζηζκζακυξ, έιεκε ζηδκ δζηή ημο ηαημζηία, ζημ θεβυιεκμ ακάηημνμ ημο Ονιίζδα43, ζηδκ αηηή ηδξ εάθαζζαξ ημο Μανιανά, ημκηά ζημκ Εππυδνμιμ. Βηείκδ ηδκ επμπή ήηακ βφνς ζηα ζανάκηα, χνζιμξ, εθηοζηζηυξ ηαζ υιμνθμξ άκηναξ, ιε ιυνθςζδ ηαζ βκχζεζξ, υπζ ιυκμ βζα ηα γδηήιαηα ηδξ ελμοζίαξ, αθθά αηυια ηαζ ηα ενδζηεοηζηά. Ζ εηθόλα ησλ Σξηώλ Ηεξαξρώλ, απεηθνλίδεη ηελ εκθάληζε ηνπ βπδαληηλνύ θιήξνπ ηνλ 6ν αηώλα Ήηακ εοζεαήξ μνευδμλμξ πνζζηζακυξ, βκχνζγε ηαθά ηα παηενζηά ηείιεκα ηαζ αοηά ηδξ Ώβίαξ Γναθήξ ηαζ υ,ηζ είπε ζπέζδ ιε ημκ πνζζηζακζηή πίζηδ ηαζ έβναρε ιάθζζηα ηαζ ενδζηεοηζημφξ φικμοξ ηαζ πναβιαηείεξ. Ήηακ θακαηζηά εκακηίμκ υπζ ιυκμ ηςκ μπαδχκ ηδξ παθζάξ ενδζηείαξ, αθθά ηαζ ηςκ πμζηζθχκοιςκ πνζζηζακχκ αζνεηζηχκ. Οζ ιμκμθοζίηεξ είπακ ακαπηφλεζ δναζηδνζυηδηα ζηδκ Ώκαημθή ηαζ μζ μπαδμί ημο Ώνείμο είπακ ζδιακηζημί ζζπφ ζηδ Αφζδ - υθμζ ζπεδυκ μζ Γυηεμζ ηδξ Εηαθίαξ ηαζ ηδξ Εζπακίαξ ηαζ μζ ΐάκδαθμζ, ααζζθείξ ηαζ θαυξ, ήηακ ανεζακζζηέξ. Βίπε ηδκ εενιή οπμζηήνζλδ ηδξ Βηηθδζίαξ βζα ηδκ εοθάαεζα ηαζ ηζξ εέζεζξ ημο ζηα ενδζηεοηζηά ηαζ δμβιαηζηά γδηήιαηα. ΋θεξ ζπεδυκ μζ ορδθά ζζηάιεκεξ μζημβέκεζεξ ηςκ εοβεκχκ ηδξ Κςκζηακηζκμφπμθδξ, επζδίςηακ πνμζέββζζδ ιε ημκ ζζπονυ αοηυκ άκδνα ιε ημ αέααζμ ιέθθμκ, εθπίγμκηαξ ζε έκα ζοκμζηέζζμ βζα ηζξ εοβαηένεξ ημοξ ηαζ ράπκακε ηνυπμοξ βζα πνμλεκζέξ. Συηε αηνζαχξ ιπήηε ζηδ γςή ημο Εμοζηζκζακμφ, δ Θεμδχνα, δεκ λένμοιε αηνζαχξ πχξ. Πζεακχξ ημκ επζζηέθεδηε ζημ ακάηημνυ ημο ηαζ ημο επέδςζε ηάπμζα επζζημθή ηδξ πμνεφηνζαξ Μαηεδμκίαξ απυ ηδκ Ώκηζυπεζα (δ μπμία υπςξ είπαιε, ήηακ ιάθθμκ πθδνμθμνζμδυηζξ ημο) ή ίζςξ ζοκακηήεδηακ ηοπαία.

43

Σν αλάθηνξν ηνπ Οξκίζδα (πήξε ην όλνκά ηνπ από θάπνηνλ Πέξζε πξίγθηπα), ζηέγαζε γηα ιίγα ρξόληα ηνπο εξσηεπκέλνπο Ινπζηηληαλό θαη Θενδώξα. Αξγόηεξα όηαλ ν Ινπζηηληαλόο έγηλε απηνθξάηνξαο, δίπια ζην παιάηη απηό, ρηίζηεθε ν νλνκαζηόο λαόο ησλ ΢εξγίνπ θαη Βάθρνπ (ην ηδακί γλσζηό ζήκεξα σο Κηνπηζνύθ Αγηά-΢νθηά), νπνίνο εμππεξεηνύζε ηηο αλάγθεο ηεο κνλνθπζηηηθήο θνηλόηεηαο ηεο Κσλζηαληηλνύπνιεο. Όκσο κεηά ην ζάλαην ηεο Θενδώξαο, ε Οξζόδνμε Δθθιεζία πίεζε ηνλ Ινπζηηληαλό ν νπνίνο αλάγθαζε ηνπο κνλνθπζίηεο λα εγθαηαιείςνπλ ην λαό.

100

΋πςξ ηαζ κα „πεζ ημ πνάβια δ ιμζναία αοηή ζοκάκηδζδ άθθαλε ηδ γςή ημο Εμοζηζκζακμφ ηαζ ειιέζςξ ηδκ πμνεία ηδξ αοημηναημνίαξ. Ο χνζιμξ αοηυξ άκηναξ αβάπδζε ζθμδνά ημ υιμνθμ, πανζηςιέκμ ηαζ πακέλοπκμ ημνίηζζ ηςκ 21-22 εηχκ ηαζ μ ένςηαξ αοηυξ ηνάηδζε ιέπνζ ηδκ ηεθεοηαία ιένα ηδξ γςήξ ηδξ Θεμδχναξ, βζαηί παν‟ υθδ ηδ δζαθμνά δθζηίαξ ημοξ, αοηή πέεακε πνχηδ. Αεκ έπαοε κα δδθχκεζ – θμβμπαίγμκηαξ ιε ημ υκμιά ηδξ - υηζ δ ημπέθα αοηή ήηακ «ην δώξν ηνπ εθ Θενύ». ΋πςξ ήηακ θοζζηυ μ δεζιυξ αοηυξ ημο δζαδυπμο ημο ενυκμο βνήβμνα ιαεεφηδηε ηαζ άνπζζακ ηα ημοηζμιπμθζά, μζ ρίεονμζ, μζ εζνςκείεξ ηαζ μζ ηαηεκηνέπεζεξ. Ο δζάδμπμξ ημο ενυκμο εα ιπμνμφζε κα πακηνεοηεί ιζα κέα ημπέθα, ανπμκηζηήξ βεκζάξ, ηαθμακαενειιέκδ, εοβεκζηή ηαζ ζςζηά εηπαζδεοιέκδ, δεζηχκ ηαζ πνζζηζακζηχκ ανπχκ ηαζ – ημ ζδιακηζηυηενμ - αβκή. Ώθθά αοηή δ εεαηνίκα ηαζ εηαίνα είπε ηαηαθένεζ ιε «ιάβζα ηαζ βδηέιαηα» ημκ Εμοζηζκζακυ, μ μπμίμξ αδζαθμνμφζε επζδεζηηζηά βζα υθα αοηά ηαζ ημ ιυκμ πμο ημκ εκδζέθενε ήηακ δ αβάπδ ηδξ Θεμδχναξ. Γπλαίθεο ηεο πςειήο θνηλσλίαο ηνπ Βπδαληίνπ ΋πζ ιυκμ ηδκ είπε ενςηεοεεί ιε πάεμξ, αθθά ηαζ ηδκ είπε ηάκεζ domina δδθαδή ηονία, ηδκ βέιζζε ημζιήιαηα, αηνζαά νμφπα ηαζ ανχιαηα, οπδνέηεξ ηαζ εεναπαζκίδεξ, ηδξ πάνζζε ζπίηζα ηαζ βδ ηαζ επέααθε ζε υθμοξ κα ηδκ ζέαμκηαζ, κα ηδκ οπμθήπημκηαζ ηαζ κα ηθίκμοκ ημ ηεθάθζ εοθααζηά υηακ ηδξ απεφεοκακ ημκ θυβμ. ΢φκημια δε, ηδξ απέκεζιε ηαζ επίζδια ημκ ηίηθμ ηδξ παηνζηίαξ. Βπδαληηλή αξρόληηζζα κεηαθηλείηαη κε θνξείν πνπ ην ζεθώλνπλ νρηώ δνύινη ΢ηζξ ιαηνζκέξ ακαημθζηέξ επανπίεξ ηδξ αοημηναημνίαξ ηαζ ζδζαίηενα ζηδ ΢ονία, ηδ Μεζμπμηαιία, ηδκ Παθαζζηίκδ ηαζ ηδκ Ώίβοπημ, πμο είπακ βκςνίζεζ απυ ημκηά ηδκ κεανή εηαίνα δ μπμία άθθαλε πμνεία ζηδ γςή ηδξ ηαζ είπε βίκεζ ζοκμιζθήηνζα ημο έηπηςημο παηνζάνπδ Ώκηζμπείαξ ΢εαήνμο ηαζ ημο παηνζάνπδ Ώθελακδνείαξ Σζιυεεμο, άνπζζακ κα εθπίγμοκ υηζ μζ δζχλεζξ εκακηίμκ ηςκ μπαδχκ ημο ιμκμθοζζηζζιμφ εα ζηαιαηήζμοκ ή ημοθάπζζημκ εα βίκμοκ πζμ ήπζεξ. Έζηεζθακ εηπνμζχπμοξ ημοξ ζηδκ επίζδιδ ενςιέκδ ημο δζαδυπμο ηαζ ηδκ παναηάθεζακ κα ιεζμθααήζεζ ζ‟ αοηυκ ηαζ κα επζηνέρεζ ζημοξ ελυνζζημοξ αζνεηζημφξ κα πάκε ζηδκ Ώίβοπημ, υπμο εα εφνζζηακ ζηέβδ ηαζ πνμζηαζία. Δ Θεμδχνα θοζζηά δεκ ημοξ απμβμήηεοζε. Με παναηάθζα ηαζ ιε βαθζθζέξ έπεζζε ημκ θακαηζηυ δζχηηδ ηςκ αζνεηζηχκ Εμοζηζκζακυ, μ μπμίμξ δεκ εέθδζε πμηέ κα παθάζεζ ημ παηίνζ ηδξ αβαπδιέκδξ ημο Θεμδχναξ. Ώοηυ εα ζοιαεί πμθθέξ θμνέξ 101

ζημ ιέθθμκ βζα κα επζαεααζχζεζ ημ ααειυ ηδξ επζννμήξ πμο αζημφζε δ ενςιέκδ ηαζ ανβυηενα ζφγοβμξ, ζημκ Εμοζηζκζακυ. Ο βένμξ αοημηνάημναξ Εμοζηίκμξ δεκ είπε ηαζ πμθθέξ ακηζννήζεζξ βζα ηδκ επίζδιδ έκςζδ ημο αβαπδιέκμο ημο ακζρζμφ ιε ηδκ «παναηαηζακή» ενςιέκδ ημο. Άθθςζηε ηαζ μ ίδζμξ πνμενπυηακ απυ ιζα ηαπεζκή μζημβέκεζα ηδξ επανπίαξ ηαζ δεκ ημκ ζοβηζκμφζακ μζ ανζζημηναηζηέξ ηαηαβςβέξ ηαζ μζ ηίηθμζ. Μάθζζηα μ Εμοζηίκμξ είπε ζημ πανεθευκ αβμνάζεζ ιζα πνχδκ ζηθάαα, ααναανζηήξ ηαηαβςβήξ, ηδκ Λμοπζηίκα, ηδκ μπμία δεκ δίζηαζε απυ παθθαηίδα ημο, κα ηδκ πακηνεοηεί ηαζ ανβυηενα δ Λμοπζηίκα κα βίκεζ αοβμφζηα ιε ημ πνζζηζακζηυ υκμια Βοθδιία. Ώοηή θμζπυκ δ αβνάιιαηδ ηαζ άλεζηδ πςνζάηζζζα πμο δ ιμίνα ημ εέθδζε κα βίκεζ ααζίθζζζα ηαζ δ ζζπονυηενδ βοκαίηα ημο ααζζθείμο, είπε ζθμδνέξ ακηζννήζεζξ βζα ημ δεζιυ ημο ακζρζμφ ηαζ εεημφ βζμο ηδξ ιε ηδκ πνχδκ εεαηνίκα ηαζ εηαίνα. Σδκ εκμπθμφζε κα λένεζ υηζ αοηή δ θασηή ημπέθα ιε ημ φπμπημ ηαζ αιανηςθυ πανεθευκ εα ηδκ δζαδεπυηακ ζημ ενυκμ ηδξ. Δ Λμοπζηίκα-Βοθδιία υιςξ δεκ ήηακ ιυκμ αοημηνάηεζνα, μθίβμκ ζηνίβηθα ηαζ πεζζιαηάνα, ήηακ ηαζ εκδηή. Κζ έηζζ υηακ ήνεε δ χνα ηδξ πέεακε ημ 523, αθήκμκηαξ ημ πεδίμ βζα ημοξ δομ ενςηεοιέκμοξ, πςνίξ ηακέκα ειπυδζμ. Κακέκα; ΋πζ, οπήνπε αηυια έκα ηαζ ζδιακηζηυ, ήηακ μ κυιμξ μ μπμίμξ δεκ επέηνεπε ζημοξ ζοβηθδηζημφξ, παηνζηίμοξ ηαζ άθθμοξ αλζςιαημφπμοξ ηδξ αοθήξ ηαζ ηδξ αοημηναημνίαξ, κα πακηνεφμκηαζ βοκαίηεξ πμο είπακ ςξ επάββεθιά ημοξ ημ εέαηνμ, ηδ ιζιζηή, ημ πμνυ, ημ ηναβμφδζ ή άθθεξ, υπζ ηυζμ εοοπυθδπηεξ, αζπμθίεξ. Σειεηή γάκνπ ζην Βπδάληην Ώιέζςξ θμζπυκ ιυθζξ πανήθεε μ απαναίηδημξ πνυκμξ πέκεμοξ βζα ημ εάκαημ ηδξ Βοθδιίαξ, μ Εμοζηζκζακυξ πανμοζίαζε ζημκ αοημηνάημνα ηαζ εείμ ημο Εμοζηίκμ, ημ κμιμζπέδζμ Πεξί Γάκνπ ζφιθςκα ιε ημκ μπμίμ, μζ εεαηνίκεξ, πμνεφηνζεξ, ηναβμοδίζηνζεξ ηθπ πμο είπακ ειπνάηηςξ ιεηακμήζεζ ηαζ γμφζακ πζα εκάνεηδ γςή, ιπμνμφζακ κα πακηνεοημφκ υπμζμκ ήεεθακ, ιε ηδκ πνμτπυεεζδ υηζ εα είπακ ηδκ ζοκαίκεζδ ημο αοημηνάημνα. Ώηυια πενζζζυηενμ μζ παναπάκς βοκαίηεξ μζ μπμίεξ ηαηείπακ ηζιδηζηυ αλίςια – ζηδκ πενίπηςζή ιαξ δ Θεμδχνα έθενε ημκ ηίηθμ ηδξ παηνζηίαξ – δεκ πνεζαγυηακ ηακ ηδκ αοημηναημνζηή ζοβηαηάεεζδ. Πνμπςνχκηαξ αηυια πενζζζυηενμ μ Πεξί Γάκνπ κυιμξ υνζγε υηζ ηαζ μζ εοβαηένεξ ηςκ παναπάκς βοκαζηχκ πμο είπακ βεκκδεεί πνζκ ή ιεηά ηδκ ιεηαιέθεζά ηδξ ιδηέναξ ημοξ, ιπμνμφζακ εθεφεενα κα πακηνεοημφκ, πςνίξ πνμτπμεέζεζξ ηαζ υνμοξ. Ώοηυ ζηακμπμζμφζε πανάηθδζδ ηδξ Θεμδχναξ, δ μπμία – υπςξ εοιυιαζηε – είπε απμηηήζεζ ιζα ηυνδ, ηδξ μπμίαξ ημ υκμια δεκ βκςνίγμοιε, αθθά εα ζοκακηήζμοιε ανβυηενα ημκ βζμ ηδξ (εββμκυ ηδξ Θεμδχναξ) Ώκαζηάζζμ.

102

Ο αοημηνάημναξ ηαζ εείμξ δεκ είπε ηαιζά ακηίννδζδ ηαζ οπυβναρε αιέζςξ ηα κμιμζπέδζα πμο ημο πανμοζίαζε μ ακζρζυξ ημο, ακμίβμκηαξ έηζζ δζάπθαηα ημ δνυιμ ηδξ Εζημνίαξ βζα ηδκ Θεμδχνα. Ώπυ ηζξ πνχηεξ βοκαίηεξ πμο έηακε πνήζδ ημο κυιμο, ήηακ δ ιεβαθφηενδ αδεθθή ηδξ Θεμδχναξ, δ Κμιζηχ, δ μπμία ημ 528, εέθδζε κα πακηνεοηεί ημκ ζηναηδβυ ΢ίηηα, ζηεκυ ζοκενβάηδ ημο Εμοζηζκζακμφ. Δ Κμιζηχ πμο δεκ ηαηείπε ηακέκα ορδθυ αλίςια, γήηδζε ηδκ έβηνζζδ ημο αοημηναημνζημφ γεφβμοξ, δδθαδή ημο Εμοζηζκζακμφ ηαζ ηδξ αδεθθήξ ηδξ, δ μπμία θοζζηά ηδξ πμνδβήεδηε αιέζςξ. Ώνβυηενα (θίβμ πνζκ ημ εάκαημ ηδξ Θεμδχναξ) δ ηυνδ ηδξ Κμιζηχξ, δ ΢μθία πακηνεφηδηε ημκ ζηναηδβυ Εμοζηίκμ, ακζρζυ ημο Εμοζηζκζακμφ, μ μπμίμξ ηαζ ημκ δζαδέπεδηε ζημ ενυκμ ιεηά ημ εάκαηυ ημο ςξ Ηνπζηίλνο Β’. Έηζζ δ κέα αοημηνάηεζνα εκίζποζε ημοξ δεζιμφξ ηδξ μζημβέκεζάξ ηδξ ιε ημκ ααζζθζηυ ενυκμ. Βπίζδξ ιεηαλφ άθθςκ επςθεθήεδηακ απυ ημκ Πεξί Γάκνπ κυιμ δομ πνχδκ ζοκάδεθθμζ ηδξ Θεμδχναξ, μζ πμνεφηνζεξ ηαζ ηναβμοδίζηνζεξ Εκδανχ ηαζ Υνοζμιαθθχ, μζ μπμίεξ απέηηδζακ ηαζ εέζδ ζοιαμφθμο ηδξ αοημηνάηεζναξ. Ο Ηνπζηηληαλόο θαη ε Θενδώξα Ο βάιμξ ημο Εμοζηζκζακμφ ηαζ ηδξ Θεμδχναξ έβζκε πθέμκ (525;) πςνίξ ηοπζηά, κμιζηά ή άθθμο είδμοξ ειπυδζα. Ο βενμ Εμοζηίκμξ, ήηακ ηυηε 75 πνμκχκ ηαζ είηε απυ αανειάνα, είηε απυ άκμζα είηε απυ ζοιπάεεζα ζηδκ βοκαίηα ημο ακζρζμφ ημο, δεκ έθενε ζδζαίηενα πνμζηυιιαηα υηακ αοηή άνπζζε κα ακαηαηεφεηαζ ηάεε ιένα ηαζ πενζζζυηενμ ζηζξ ηναηζηέξ οπμεέζεζξ. Τν ζαύκα ηωλ άξηωλ θαη ηωλ ηρζύωλ. Φεθηδσηό ηνπ λανύ ηνπ Αγίνπ Βηηαιίνπ ζηελ Ραβέλλα ηεο Ηηαιίαο Σμ 526 μ αοημηνάημναξ απέκεζιε ζημκ ακζρζυ ημο ημκ ηίηθμ ημο Νμαεθίζζζιμο44, δδθαδή έηακε έκα αηυια αήια βζα ηδκ πνμχεδζή ημο ζηδκ δζαδμπή. Σδ Μεβάθδ Παναζηεοή ημο 527, μ Εμοζηζκζακυξ ακαηδνφπεδηε ηαζ επίζδια Ώφβμοζημξ ηαζ ζοκαοημηνάημναξ. Ο ίδζμξ μ Εμοζηίκμξ ημπμεέηδζε ζημ ηεθάθζ ημο εεημφ ημο βζμο ηαζ ακζρζμφ ημ αοημηναημνζηυ δζάδδια ηαζ απυ ημοξ εοβεκείξ ηαζ ημκ θαυ αημφζηδηε ημ θαηζκζηυ επζθχκδια Tu vincas (εζφ κζηάξ) ηαζ ημ εθθδκζηυ Δπζεβώο. Ώιέζςξ ιεηά απυ δομ ιένεξ, ηδκ Κονζαηή ημο Πάζπα 4 Ώπνζθίμο 527, δ Θεμδχνα ακαηδνφπεδηε ιε ηδ ζεζνά ηδξ Ώοβμφζηα ζε ιζα επίζδιδ ηεθεηή πμο 44

Ννβειίζζηκνο = επγελέζηαηνο, ηίηινο πνπ αληηζηνηρνύζε ζε απηόλ ηνπ θαίζαξα. Ο λνβειίζζηκνο είρε δηθαίσκα λα θνξά πνξθπξό ρηηώλα, καλδύα θαη δώλε

103

εοθυβδζε μ παηνζάνπδξ Κςκζηακηζκμφπμθδξ Βπζθάκζμξ. Δ κέα αοημηνάηεζνα έαβαθε ημ πέπθμ ηδξ ηαζ θυνεζε ηδκ πμνθονή πθαιφδα ηαζ ηα πμνθονά παπμφηζζα πμο πνμέαθεπε ημ πνςηυημθθμ, μ δε Εμοζηζκζακυξ ηδξ θυνεζε μ ίδζμξ ημ ζηέιια ζημ ηεθάθζ. Ώπυ ηζξ πνχηεξ πνάλεζξ ημο κέμο Ώοβμφζημο ήηακ δ ρήθζζδ κυιμο πμο πνυαθεπε ςξ έβηθδια ηαηά ημο ηνάημοξ (crimen publicum) ηδκ πίζηδ ζε άθθεξ ενδζηείεξ ή δυβιαηα. Οζ μπαδμί ημοξ δεκ ιπμνμφκ κα απμηηήζμοκ δδιυζζα αλζχιαηα ή κα αζηήζμοκ εθεφεενμ επάββεθια, μζ πχνμζ θαηνείαξ ημοξ ηθείζηδηακ ηαζ μζ πενζμοζίεξ ημοξ ηαηαζπέεδηακ. Αεκ ιπμνμφζακ κα ηαηαεέημοκ ςξ ιάνηονεξ εκακηίμκ μνεμδυλςκ πνζζηζακχκ ηαζ δ έκκμζα ημο Ρςιαίμο πμθίηδ ηαοηίζηδηε πθέμκ ιε αοηή ημο πνζζηζακμφ ηαζ ιάθζζηα μνευδμλμο πμθίηδ. Ο Πνμηυπζμξ βνάθεζ υηζ ιυκμ ζηδκ Παθαζζηίκδ ελμκηχεδηακ πάκς απυ 100.000 Βαναίμζ ηαζ δ βδ έιεζκε πςνίξ ηαθθζενβδηέξ. Γηώμεηο θαη ζθαγέο «εζληθώλ» θαη αηξεηηθώλ Ώηυια άνπζζε ηαζ δ απδκήξ δίςλδ ηαζ μζ εακαηζηέξ ηαηαδίηεξ ηςκ Βθθήκςκ45 ηαζ ηςκ μπαδχκ ημο αζβοπηζαημφ πακεέμο. ΢ε δομ πνυκζα (529) δ δίςλδ ηςκ Βεκζηχκ εα μθμηθδνςεεί ιε ημ μνζζηζηυ ηθείζζιμ ηδξ Ώηαδδιίαξ ημο Πθάηςκα ζηδκ Ώεήκα. Οζ ιυκμζ πμο δεκ εκμπθήεδηακ απυ αοηυ ημ θακαηζηυ πμβηνυι ηςκ αθθυδμλςκ ηαζ αζνεηζηχκ, ήηακ μζ ιμκμθοζίηεξ ηαζ αοηυ πάνζξ ζηδκ επζννμή ηδξ Θεμδχναξ. Μάθζζηα οπυ ηδκ πνμζηαζία ηδξ κέαξ αοβμφζηαξ έθηαζακ ζζβά-ζζβά ζηδκ Κςκζηακηζκμφπμθδ ανηεημί ιμκμθοζίηεξ ιμκαπμί ηαζ ζενμηήνοηεξ. Έιεζκακ εηεί ιε ηδκ ακμπή ημο παηνζανπείμο ηαζ ηδξ αοθήξ, ςξ ημ εάκαημ ηδξ αοημηνάηεζναξ. Δ Ώοβμφζηα πεζνζγυηακ ηα εέιαηα ημο ιμκμθοζζηζζιμφ ζακ κα ήηακ ηθδνμκυιμξ ημο πνμδβμφιεκμο αοημηνάημνα ημο Ώκαζηαζίμο (ημο ιμκμθοζίηδ, πμο υιςξ οπμπνεχεδηε κα δδθχζεζ πίζηδ ζημ δζθοζζηζζιυ). Ζ Θενδώξα θαη νη θπξίεο ηεο ηηκήο Σμκ Εμοζηζκζακυ ηαζ ημοξ μζημκμιζημφξ οπμονβμφξ ημο, ημοξ εκδζέθενε ζδζαίηενα δ Ώίβοπημξ ηαζ ημ ιεβάθμ θζιάκζ ηδξ δ Ώθελάκδνεζα, απυ ημ μπμίμ εθμδζαγυηακ δ Κςκζηακηζκμφπμθδ ιε ημ απαναίηδημ ζζηάνζ. Βπίζδξ μζ πθμφζζεξ ιμκμθοζζηζηέξ επανπίεξ ηδξ ΢ονίαξ ηαζ Παθαζζηίκδξ είπακ ζδιακηζηή ζηναηδβζηή ηαζ πμθζηζηή ζδιαζία βζα ηδκ αοημηναημνία, ςξ πνμπφνβζα ηαηά ηδξ ιυκζιδξ πενζζηήξ απεζθήξ.

45

Ο όξνο Έιιελαο θαηά ηνπο πξώηνπο αηώλεο ηεο βπδαληηλήο απηνθξαηνξίαο, ήηαλ ηαπηηζκέλνο κε ηνλ εηδσινιάηξε θαη ηνλ νπαδό ηνπ Γσδεθαζένπ, ήηαλ δειαδή θάηη ζαλ βξηζηά ή ζπίισζε.

104

Σμκ Ώφβμοζημ ημο 527 μ εαδμιδκηαεθηάπνμκμξ Εμοζηίκμξ ηαλίδερε ιε εζζζηήνζμ άκεο επζζηνμθήξ βζα ηζξ αζχκζεξ ιμκέξ, αθήκμκηαξ ημκ Εμοζηζκζακυ πμο ήδδ ήηακ ζανάκηα πέκηε πνμκχκ κα ηοαενκήζεζ ιυκμξ ημο ηδκ νςιασηή αοημηναημνία. Μυκμξ ημο; ΋πζ αέααζα! Δ πακέλοπκδ, δοκαιζηή, θζθυδμλδ, αθαγμκζηή, πακμφνβα, εηδζηδηζηή, βμδηεοηζηή αθθά ηαζ ζζπονμβκχιςκ Θεμδχνα, υπζ ιυκμ εα ημκ αμδεμφζε, αθθά ζοκάια εα ημκ πνμζηάηεοε απυ ηαημημπζέξ ηαζ επενμφξ ηαζ εα επέααθε πμθθέξ θμνέξ ηδκ εέθδζή ηδξ, ζηα πμζηίθα (πμθζηζηά, ημζκςκζηά, ενδζηεοηζηά ηαζ ελςηενζηά) εέιαηα πμο απαζπμθμφζακ ημ ιεβάθμ αοηυ ηνάημξ. Σχνα μζ ηίηθμζ βαζηιεύο ηαζ βαζίιηζζα άνπζζακ ζζβά-ζζβά κα ακηζηαείζηακηαζ ιε ηδκ πνμζθχκδζδ δεζπόηεο ηαζ δέζπνηλα. Δ ηυνδ ηδξ Θεμδχναξ πμο – υπςξ εοιυιαζηε – είπε απμηηήζεζ πνζκ βκςνίζεζ ημκ Εμοζηζκζακυ ηαζ ημ υκμιά ηδξ μπμίαξ δεκ ζοβηνάηδζε δ ζζημνία, ήηακ πθέμκ ζε δθζηία βάιμο. Σμ 531 πακηνεφηδηε ημκ Πνυαμ, βκςζηυ ιμκμθοζίηδ ηαζ έκα απυ ημοξ ηνεζξ ακζρζμφξ ημο ιαηανίηδ αοημηνάημνα Ώκαζηαζίμο ηαζ ζε θίβμ απυηηδζε έκα αβυνζ, πμο – ηαευθμο ηοπαία – πήνε ημ υκμια Ώκαζηάζζμξ. Δ Θεμδχνα ήηακ πζα βζαβζά, ζε δθζηία ιυθζξ 32 πνμκχκ. Σμκ εββμκυ ηδξ Θεμδχναξ Ώκαζηάζζμ ηαζ ημοξ άθθμοξ δομ ακζρζμφξ ημο ααζζθζά Ώκαζηαζίμο, Τπάηζμ ηαζ Πμιπήζμ, εα ημοξ ζοκακηήζμοιε ανβυηενα ζηζξ επυιεκεξ ζεθίδεξ (δναζηδνζυηδηεξ ηδξ Θεμδχναξ ηαζ ζηάζδ ημο Νίηα). Ο επηζηνιάξηνο ήηαλ έλαο αθόκα γξαθεηνθξάηεο ηνπ Βπδαληίνπ Δ κέα αοημηνάηεζνα δζέεεηε πθέμκ ζημ Εενυκ Παθάηζμκ46 μθυηθδνδ ημοζηςδία αλζςιαημφπςκ - πμο ηδκ ηαηεφεοκε δ Μεβάθδ δέζπμζκα ημο παθαηζμφ - ηονζχκ ηδξ ηζιήξ, εαθαιδπυθςκ, εοκμφπςκ, ημοαζημοθανίςκ47, ζζθεκηανίςκ, αεζηζηυνςκ48, πανημοθανίςκ49, επζζημθανίςκ50, νεθενεκδανίςκ51, παναημζιςιέκςκ52, οπδνεηχκ ηαζ άθθςκ. Ο αοημηνάημναξ επί πθέμκ δζέεεηε ακάθμβμ πενζαάθθμκ – αοημφξ ημοξ ηαηεφεοκε μ ημονμπαθάηδξ53 - απυ ιάβζζηνμ54, θφθαηεξ, πνςημζπαεάνζμοξ55, 46

Σν Ηεξόλ Παιάηηνλ ζηελ Κσλζηαληηλνύπνιε, ήηαλ ην πνιηηηθό θέληξν ηεο κνλαξρίαο. Ήηαλ έλαο δαηδαιώδεο νηθνδνκηθόο νξγαληζκόο, κε πνιπηειή δσκάηηα, γπλαηθσλίηεο, θνηηώλεο, αίζνπζεο αθξνάζεσλ, ππνδνρήο θαη γεπκάησλ, ινπηξά, ηππνδξόκνπο, εθθιεζίεο, ζηξαηώλεο, ζηνέο, γαιαξίεο πνπ νδεγνύζαλ ζηελ Αγία ΢νθία θαη ζην Ιππόδξνκν. Σν παιάηη ήηαλ κηα νιόθιεξε πόιε κέζα ζηελ Πόιε.

47 Κνπβηθνπιάξηνο = ν επλνύρνο ζαιακεπόινο 48 Βεζηίησξ = ν αμησκαηνύρνο πνπ θξόληηδε ην ηκαηηνθπιάθην ησλ απηνθξαηόξσλ 49 Υαξηνπιάξηνο = ν ππεύζπλνο ηεο εηνηκαζίαο ησλ επηζήκσλ εγγξάθσλ 50 Δπηζηνιάξηνο = ν επηθνξηηζκέλνο κε ηελ θξνληίδα ηεο αιιεινγξαθίαο 51 Ρεθεξελδάξηνο = ν απιηθόο αγγειηνθόξνο θαη απηόο πνπ δερόηαλ ηηο αηηήζεηο πξνο ηνπο απηνθξάηνξεο 52 Παξαθνηκώκελνο = παιαηηαλόο αμησκαηνύρνο, κεγάιεο εκπηζηνζύλεο ηνπ κνλάξρε 53 Κνπξνπαιάηεο = αλώηαηνο αμησκαηνύρνο από ην βαζηιηθό πεξηβάιινλ, επηθνξηηζκέλνο κε ηελ επίβιεςε όισλ ησλ παιαηηαλώλ αμησκαηνύρσλ, 54 Μάγηζηξνο = ν επηθεθαιήο ηνπ πξσηνθόιινπ θαη ππεύζπλνο ηήξεζεο ηεο εζηκνηππίαο.

55 Πξσηνζπαζάξηνο = αλώηαηνο ηηκεηηθόο ηίηινο πνπ απνλεκόηαλ ζε ζηξαηεγνύο, δηνηθεηέο ζεκάησλ θαη μέλνπο πξίγθηπεο. Ολνκαδόηαλ έηζη θαη ν δηνηθεηήο ησλ ζπαζαξίσλ, κειώλ ηεο απηνθξαηνξηθήο θξνπξάο.

105

ζπμθάνζμοξ56, ηακδζδάημοξ57, ζππμηυιμοξ, ζηαοθάνπεξ, ελημοαίημνεξ58, αμοηεθάνζμοξ59, ηήνοηεξ, μζηζάνζμοξ60, αοημηναημνζηή θνμονά ηαζ άθθμοξ. Άκενςπμζ ηδξ ειπζζημζφκδξ ηδξ Θεμδχναξ ήηακ: Ο Ώνιέκζμξ εοκμφπμξ ηςκ ακαηηυνςκ, πνςημζπαεάνζμξ ηαζ ζηναηδβυξ Ναξζήο, άκενςπμξ πακέλοπκμξ ηαζ δναζηήνζμξ ιδπακμννάθμξ, μ μπμίμξ έβζκε μ ελ απμννήηςκ ηδξ αοημηνάηεζναξ ηαζ πζεακυηαηα ζοκημκζζηήξ ημο εονφηαημο δζηηφμο πθδνμθμνζμδμηχκ ηδξ. Βπίζδξ μ δάζηαθμξ νδημνζηήξ, δζπθςιάηδξ ηαζ ζοββναθέαξ Πέηξνο Παηξίθηνο απυ ηδκ Εθθονία, μ μπμίμξ ακαθάιαακε θεπηέξ δζπθςιαηζηέξ απμζημθέξ. ΢ημκ Πέηνμ ακαηέεδηακ ηαζ ηαεήημκηα αοημηναημνζημφ πνςημηυθθμο (πμο ημ άθθαλε νζγζηά) ηαζ ημο ακαηημνζημφ ηεθεημονβζημφ ηαζ ημο απμκειήεδηε μ ηίηθμξ ημο παηνζηίμο. Ο Πνμηυπζμξ απμδίδεζ ζημ Πέηνμ ηδκ ηαηδβμνία, υηζ ηαηυπζκ εκημθήξ ηδξ Θεμδχναξ, δμθμθυκδζε ηδκ ηυνδ ημο Θεμδχνζπμο ηαζ ααζίθζζζα ηςκ Οζηνμβυηεςκ ηδξ Εηαθίαξ Ώιαθαζμφκεα, βζαηί θμαήεδηε υηζ δ ηεθεοηαία, ςξ πζμ κέα ηαζ υιμνθδ, εα ιπμνμφζε κα ηενδίζεζ ηδκ ηανδζά ημο Εμοζηζκζακμφ. Δ πζεακυηενδ εηδμπή υιςξ υηζ ηδκ ζηυηςζακ μ ζθεηενζζηήξ ημο βμηεζημφ Θνυκμο Θεοδένζπμξ ηαζ μζ Γυηεμζ εοβεκείξ, μζ μπμίμζ δζαθςκμφζακ ιε ηδκ πμθζηζηήξ ηδξ ζφιπθεοζδξ ιε ημ ΐογάκηζμ πμο πνμςεμφζε δ Ώιαθαζμφκεα. Ζ όκνξθε θόξε ηνπ Θενδώξηρνπ θαη βαζίιηζζα ησλ Οζηξνγόηζσλ ηεο Ηηαιίαο Ακαιαζνύλζα. Βπίζδξ άκενςπμζ ηδξ ειπζζημζφκδξ ηδξ Θεμδχναξ ήηακ μ, οπεφεοκμξ βζα ημ ηναηζηυ ιμκμπχθζμ ιεηαλζμφ ηαζ βζα ιεβάθμ πνμκζηυ δζάζηδια οπεφεοκμξ ηςκ μζημκμιζηχκ ηδξ αοημηναημνίαξ ηαζ ανβυηενα έπανπμξ ημο πναζημνίμο, Πέηξνο Βαξζπκήο απυ ηδ ΢ονία (ημκ μπμίμ μ Πνμηυπζμξ ηαηαηάζζεζ, πςνίξ κα ημ θέεζ ηαηδβμνδιαηζηά, ζημοξ εναζηέξ ηδξ αοημηνάηεζναξ) ηαζ μ πάπαξ Βηγίιηνο. Πάκηςξ, ακελάνηδηα απ‟ υ,ηζ θέεζ μ Πνμηυπζμξ, δ Θεμδχνα ςξ αοημηνάηεζνα, δεκ έδςζε πμηέ αθμνιή κα αιθζζαδηδεεί δ πίζηδ ζημ ζφγοβυ ηδξ ηαζ δ δεζηή ηδξ αηεναζυηδηα. Λέβεηαζ υηζ ηδξ άνεζε έκαξ πμθφ υιμνθμξ κεανυξ ααναανζηήξ ηαηαβςβήξ μ Ώνευαζκδμξ, μ μπμίμξ οπδνεημφζε ζημ πνμζςπζηυ ηδξ αοθήξ ηδξ, ςξ μζημκυιμξ. Ίζςξ δ αοημηνάηεζνα κα αζζεάκεδηε ηάπμζα ενςηζηή έθλδ βζα ημκ κεανυ, αθθά πνμηίιδζε κα ημκ απμιαηνφκεζ, δζχπκμκηάξ ημκ ιε ζηθδνυηδηα ηαζ πςνίξ ηαιζά ηαηδβμνία απυ ηδκ οπδνεζία ηδξ, πανά κα δχζεζ αθμνιή κα ηδξ απμδμεμφκ ηαηδβμνίεξ βζα ακάνιμζηδ ζπέζδ. Βίκαζ βεβμκυξ υηζ ακελάνηδηα απ‟ υ,ηζ έπναλε ζηδκ κεακζηή ηδξ γςή, ςξ ζφγοβμξ ημο Εμοζηζκζακμφ έδεζλε ακεπίθδπηδ δζαβςβή ηαζ ιάθζζηα ζηάεδηε αοζηδνυξ θνμονυξ ηςκ δεζηχκ ανπχκ.

56

΢ρνιάξηνο = παιαηηαλόο επίιεθηνο θξνπξόο, ζπλήζσο Αξκέληνο Καλδηδάηνο = ηίηινο αμησκαηηθνύ ηεο απηνθξαηνξηθήο θξνπξάο 58 Δμθνπβίησξ = κέινο ηεο έθηππεο απηνθξαηνξηθήο θξνπξάο, επηθνξηηζκέλεο κε ηελ θύιαμε ησλ αλαθηόξσλ 59 Βνπθειάξηνο = δνξπθόξνο 60 Οζηηάξηνο = εθθιεζηαζηηθόο ηίηινο 57

106

Πνμζπάεδζε ιε ηάεε ηνυπμ κα βίκμοκ ζεααζημί μζ δεζιμί ημο βάιμο ηαζ δεκ ακέπεδηε ενςηζηέξ πενζπέηεζεξ ζημ πενζαάθθμκ ηδξ (δ πενίπηςζδ ηδξ εοκμμφιεκήξ ηδξ Ώκηςκίκαξ ηαζ ημο εναζηή ηδξ Θεμδυζζμο εκηάζζεηαζ ζηδκ πμθζηζηή ηδξ Θεμδχναξ βζα πνμζεηαζνζζιυ ζοιιάπςκ). Βπί επμπήξ ηδξ δ εέζδ ηδξ βοκαίηαξ ζημ βάιμ αεθηζχεδηε ζδιακηζηά. Δ ηαημπμίδζδ ηδξ ζογφβμο απυ ημκ άκηνα ηδξ εεςνήεδηε αδίηδια ηαζ μζ αζηίεξ δζαγοβίμο έβζκακ πζμ ζοβηεηνζιέκεξ. Ο ζφγοβμξ δεκ είπε πζα ημ δζηαίςια κα δζχλεζ ηδ βοκαίηα ημο πςνίξ απηέξ απμδείλεζξ βζα ηδκ ιμζπεία ηδξ, δζαθμνεηζηά ηζκδφκεοε κα ηζιςνδεεί ιε θοθάηζζδ. Δ πενζπέηεζα ζηδκ Ώίβοπημ ηαζ δ βκςνζιία ηδξ ιε ημοξ δβέηεξ ημο ιμκμθοζζηζζιμφ, ηδκ μδήβδζακ ζηδκ ενδζηεία ηαζ ζηδ ιεηάκμζα βζα ηδκ πνμδβμφιεκδ έηθοηδ γςή ηδξ. Ξένμκηαξ πμθφ ηαθά ιε ηζ δεζιεφζεζξ ηαζ υνμοξ, οπέβναθακ μζ θηςπέξ ημπέθεξ ζοιαυθαζα, βζα κα βίκμοκ εεαηνίκεξ ηαζ πυνκεξ, μ Εμοζηζκζακυξ ιε οπυδεζλδ ηδξ Θεμδχναξ, ρήθζζε κυιμοξ πμο επέααθακ αοζηδνέξ πμζκέξ ηαζ δήιεοζδ ηδξ πενζμοζίαξ ζημοξ επζπεζνδιαηίεξ πμο απαζημφζακ ηδκ ηήνδζδ αοηχκ ηςκ ζοιαμθαίςκ. Γπλαίθεο ηνπ Βπδαληίνπ Βπίζδξ ημοξ οπμπνέςζε κα απμγδιζχκμοκ ηζξ βοκαίηεξ αοηέξ, χζηε κα ιπμνέζμοκ ζημ ιέθθμκ κα γήζμοκ έκηζια. Ώηυια ιε αοημηναημνζηυ δζάηαβια έηθεζζακ μζ μίημζ ακμπήξ ηαζ μζ ζδζμηηήηεξ οπμπνεχεδηακ κα επζζηνέρμοκ ζηζξ βοκαίηεξ ηα πνήιαηα πμο είπακ πάνεζ ςξ εββφδζδ. Σέθμξ, δ Θεμδχνα πνδιαημδυηδζε, ζε έκα παθαζυ αοημηναημνζηυ ακάηημνμ ζηδκ αζζαηζηή αηηή ημο ΐμζπυνμο, ηδκ ίδνοζδ εκυξ αζφθμο βζα ιεηαιεθδιέκεξ βοκαίηεξ, ημ μπμίμ μκμιάζηδηε μ Πύξγνο ηεο Μεηάλνηαο. Σν ζπλαηλεηηθό δηαδύγην ίζρπε ζην Βπδάληην ΢φιθςκα ιε ημ κέμ ηεθεημονβζηυ πνςηυημθθμ ημο Πέηνμο Παηνζηίμο ηαζ ηδκ αοζηδνή εεζιμηοπία, ζηδκ αίεμοζα αηνμάζεςκ, αηυια ηαζ μζ εοβεκείξ, δεκ οπμηθίκμκηαζ απθχξ, μφηε ηακ βμκαηίγμοκ. Πέθημοκ ιπνμφιοηα ιε ηα πένζα ηαζ ηα πυδζα απθςιέκα ηαζ δεκ ζδηχκμκηαζ πανά ιυκμ αθμφ θζθήζμοκ ηα πμνθονά οπμδήιαηα ημο ζεπημφ δεζπυηδ ή ηδξ ζεααζηήξ δέζπμζκαξ. Οζ απένακηεξ αίεμοζεξ ηςκ αηνμάζεςκ, ηςκ ζοιπμζίςκ, ηςκ ζοιαμοθίςκ ήηακ πμθοηεθείξ ηαζ εκηοπςζζαηέξ, ζημθζζιέκεξ ιε πνοζμζηυθζζηα έπζπθα, άθζηα ιεηάλζα, πνοζμηέκηδηα παθζά, ενυκμοξ ιε δζαιάκηζα ηαζ άθθα πμθφηζια πεηνάδζα, ιε παναηεηαβιέκμοξ θνμονμφξ ιε πνςιαηζζηέξ ζημθέξ ηαζ βοαθζζηενά ζπαεζά ηαζ θυβπεξ. Ο ααζζθζάξ δεπυηακ ημοξ δζάθμνμοξ λέκμοξ πνεζαεοηέξ ηαζ θζθμλεκμφιεκμοξ, πενζηνζβονζζιέκμξ απυ εοκμφπμοξ, εοβεκείξ ηαζ αλζςιαημφπμοξ ιε πμθφπνςιεξ ζημθέξ. Οζ επζζηέπηεξ αθμφ πνμζηοκήζμοκ 107

πενζιέκμοκ ημ κεφια ημο αοημηνάημνα βζα κα ζδηςεμφκ ηαζ κα ημο πνμζθένμοκ ηα δχνα ημοξ. Δ ζθμδνή επζεοιία ηδξ Θεμδχναξ ήηακ κα πανίζεζ ημκ Εμοζηζκζακυ έκα αβυνζ, έκα δζάδμπμ, υιςξ πανά ηζξ πνμζπάεεζεξ, ηα αυηακα, ηα βζαηνμζυθζα, ηα ιακηγμφκζα, ηα θοθαπηά, ηα ηάιαηα ηαζ ηζξ πνμζεοπέξ, δεκ ηαηάθενε κα ιείκεζ έβηομξ ηαζ είπε πζα πενάζεζ ηα ηνζάκηα ηδξ πνυκζα. Έηζζ εκαπυεεζε ηζξ ηεθεοηαίεξ ηδξ εθπίδεξ ζημοξ ιμκαπμφξ ηαζ ημοξ αζηδηέξ. Άθθςζηε αοημί ήηακ μζ ιυκμζ πμο υπζ ιυκμ δεκ οπμηθίκμκηακ ζημ αοημηναημνζηυ γεφβμξ, αθθά ακηίεεηα μζ ααζζθείξ ηαηέααζκακ απυ ημ ενυκμ ημοξ βζα κα πνμζηοκήζμοκ αοημφξ ημοξ ζεαάζιζμοξ επζζηέπηεξ. Ώοηυ έηακακ ηαζ υηακ επζζηέθεδηε ημ Εενυκ Παθάηζμκ μ εκεκδκηάπνμκμξ ιμκαπυξ ΢άαααξ (ανβυηενα άβζμξ). Ο Εμοζηζκζακυξ βμκάηζζε ιπνμζηά ημο ηαζ ημκ θίθδζε. Ο ΢άαααξ ημκ εοθυβδζε ηαζ ηαηυπζκ δ Θεμδχνα ημκ παναηάθεζε κα πνμζεοπδεεί χζηε μ Θευξ κα εοδμηήζεζ κα ηδξ πανίζεζ δζάδμπμ. Ο ιμκαπυξ υιςξ αθμφ είπε ιενζηέξ ημοαέκηεξ βζα ημκ ζεααζιυ ηαζ ηδκ πίζηδ ημο αοημηνάημνα ηαζ ηδκ ηαπεζκμζφκδ ηδξ Θεμδχναξ, βζα ημ ιεβαθείμ, ηδκ ζζπφ ηαζ ηδ δυλα ηδξ αοημηναημνίαξ, δεκ απάκηδζε ζημ αίηδια ηδξ ααζίθζζζαξ, ακ ηαζ αοηή ημ επακέθααε δομ θμνέξ. Ο ΢αηαλάο βαθηίδεη νπαδνύο ηνπ Ώνβυηενα – ηαηά ημκ Πνμηυπζμ - μ ιμκαπυξ έθεβε υηζ ζηδ εέζδ ημο Εμοζηζκζακμφ έαθεπε «ηνλ ίδην ηνλ δηάβνιν θαζηζκέλν ζηνλ απηνθξαηνξηθό ζξόλν» ηαζ ελήβδζε υηζ δεκ ιπμνμφζε κα πνμζεοπδεεί βζα ηδκ εβηοιμζφκδ ηδξ Θεμδχναξ βζα κα βεκκδεεί αηυια έκαξ ιμκμθοζίηδξ! Σέημζμ ιίζμξ ηαζ θακαηζζιυξ οπήνπε ιεηαλφ ηςκ μπαδχκ ηαζ ηςκ ηδνφηςκ ημο εεμφ ηδξ αβάπδξ! Σμ ίδζμ πενίπμο ζηδκζηυ επακαθήθεδηε υηακ επζζηέθεδηακ ημοξ αοημηνάημνεξ μζ ιμκμθοζίηεξ ενδιίηδξ Μανάξ ηαζ ιμκαπυξ Γςμνάξ. Καζ μζ δομ ημοξ. ακ ηαζ επζηέεδηακ ζημκ Εμοζηζκζακυ ιε αηαημκυιαζηεξ θνάζεζξ βζα ηδκ οπμζηήνζλή ημο ζηδκ ζφκμδμ ηδξ Υαθηδδυκαξ ηαζ ηδκ εέζδ ημο οπέν ηςκ δζθοζζηχκ, υπζ ιυκμ δεκ ηζιςνήεδηακ βζα ημ ενάζμξ ηαζ ημ οανεμθυβζυ ημοξ, αθθά έβζκακ εενιυηαηα δεηημί ηαζ ημοξ πνμζθένεδηακ πνήιαηα ηαζ δχνα, ηα μπμία υιςξ αοημί ανκήεδηακ κα δεπεμφκ. Ο Μανάξ δέπεδηε ιυκμ κα ημο πηίζμοκ έκα ιμκαζηήνζ, υπμο έιεκε ηαζ ηήνοζζε ημ δυβια ημο, πςνίξ υιςξ κα πάρεζ κα ηαηδβμνεί ημ ααζζθζηυ γεοβάνζ. Γεκζηά, υπζ ιυκμ ζηδκ Κςκζηακηζκμφπμθδ ηαζ ζε υθδ ηδκ αοημηναημνία ηαζ ηδκ Αοηζηή Βονχπδ, μ θαυξ απυ αιάεεζα ήηακ έημζιμξ κα δεπεεί υπμζα πνμθδηεία ή ηεναημθμβία ημο λεζηυιζγακ μζ δζάθμνμζ ιάβμζ, ηαθυβενμζ, πνμθήηεξ, ιάκηεζξ, ημιπμβζακκίηεξ, αζηνμθυβμζ ηαζ άθθμζ πανυιμζμζ αβφνηεξ. Βπζηαθμφκηακ ζοπκά ημκ ΢αηακά ηαζ ηα ηεπκάζιαηα πμο επζκμμφζε βζα κα λεβεθάζεζ ημοξ πζζημφξ πνζζηζακμφξ ηαζ κα ημοξ ηάκεζ ηοθθά υνβακά ημο. Οζ ηάημζημζ ηδξ πυθεζξ βειάημζ πνμθήρεζξ ηαζ δεζζζδαζιμκίεξ δεκ είπακ ηαιζά δοζημθία κα πζζηέρμοκ υ,ηζ άημοβακ ηαζ κα δζαζφνμοκ ηαζ κα ηζιςνήζμοκ υπμζμοξ εεςνμφζακ υηζ είπακ παναζονεεί ζηδκ αιανηία.

108

Μζα ζζημνία πμο έηακε ημ βφνμ ηδξ Πυθδξ ήηακ εηείκδ ημο ιζηνμφ Βαναίμο, μ μπμίμξ έθαβε έκα ημιιάηζ ρςιί απυ αοηά πμο πενίζζεοακ απυ ηδ εεία ιεηάθδρδ. Ο παηέναξ ημο πμο ήηακ οαθμονβυξ ηαζ θακαηζηυξ Βαναίμξ, ιυθζξ έιαεε υηζ μ βζμξ ημο είπε θάεζ απυ ημ ρςιί πμο ζοιαυθζγε ημ ζχια ημο Υνζζημφ, έααθε ημ βζμ ημο ζημ θμφνκμ πμο έθζςκε ημ βοαθί. Μεηά απυ ηνεζξ ιένεξ δ ιδηένα ανήηε ημ παζδί ζημ θμφνκμ, πςνίξ κα έπεζ πάεεζ ηίπμηε! Σμ αβυνζ ελζζηυνδζε υηζ ημ επζζηέθεδηε ιζα υιμνθδ βοκαίηα, έζαδζε ηδ θςηζά ημο θμφνκμο ηαζ ημο έθενε ηνμθή. Φοζζηά δ υιμνθδ βοκαίηα ήηακ δ Πακαβία, ημ παζδί ηαζ δ ιδηένα ααθηίζηδηακ πνζζηζακμί, εκχ μ παηέναξ ηζιςνήεδηε ιε ζηαφνςζδ! Φεθηδσηό ηνπ Ηεξνύ Παιαηίνπ Σέημζεξ ηαζ πανυιμζεξ ζζημνίεξ ηοηθμθμνμφζακ άθεμκεξ βζα ημκ Εμοζηζκζακυ, βζα ηα πνήιαηα πμο ιάγεοε ιε εαφιαηα ή ιε δμθμθμκίεξ ηαζ δδιεφζεζξ πενζμοζζχκ ηςκ επενχκ ημο ή ιε πθαζημβναθήζεζξ δζαεδηχκ ή ιε ηενδμζημπία ζημ ιεηάλζ ηαζ ζημ ζηάνζ. Ο ίδζμξ ήηακ δεζζζδαίιςκ, πνμθδπηζηυξ ηαζ ενδζηυθδπημξ ηαζ πίζηεοε υηζ εεναπεφηδηε απυ νεοιαηζζιμφξ πμο ημκ είπακ ζπεδυκ παναθφζεζ, αββίγμκηαξ άβζα θείρακα! Ώηυια άθθδ θμνά πμο ήηακ αανζά άννςζημξ, ζζπονίζηδηε υηζ μζ άβζμζ Κμζιάξ ηαζ Ααιζακυξ ημκ έηακακ ηαθά! Βπίζδξ έθεβακ δζάθμνα βζα ηζξ άβνοπκεξ κφπηεξ πμο πενκμφζε μ ααζζθζάξ ζημ παθάηζ ηαζ άθθα. Οη γηαηξνί άγηνη Κνζκάο θαη Γακηαλόο, πξαγκαηνπνηνύλ κεηακόζρεπζε πνδηνύ Έθεβακ επίζδξ βζα ηδ Θεμδχνα υηζ αβαπμφζε πμθφ ημ πνήια, ηζξ πμθοηέθεζεξ ηαζ ηα αηνζαά ημζιήιαηα. Βίπε οπυβεζεξ θοθαηέξ ιε ηεθζά απνυζζηα ηαζ ζημηεζκά ηαζ ηνφπηεξ πμο ηακείξ δεκ βκχνζγε, υπμο ααζάκζγε ηαζ δμθμθμκμφζε ημοξ επενμφξ ηδξ ηαζ μζ εθάπζζημζ πμο έαβαζκακ γςκηακμί, ήηακ ηνεθμί ή ζαηαηειέκμζ. Δ Απόθξπθε Ηζηνξία ημο Πνμηυπζμο είκαζ βειάηδ απυ ηέημζα πναβιαηζηά ή θακηαζηζηά πενζζηαηζηά, πμο υθα είκαζ ζε αάνμξ ηδξ Θεμδχναξ. Ώκαθένμκηαζ ορδθυααειμζ αλζςιαηζημί πμο ιαζηζβχεδηακ απυ ημοξ ιπνάαμοξ ηδξ Θεμδχναξ ηαζ εοβεκείξ ζημοξ μπμίμοξ θμνμφζακ θίιςηνμ βζα κα ζηαιαηήζμοκ κα ιζθάκε εκακηίμκ ηδξ Ώοβμφζηαξ. Λέβεηαζ υηζ υπμζμξ ηαημθμβμφζε ημκ αοημηνάημνα ή ήηακ επενζηυξ απέκακηζ ζηδκ ααζίθζζζα, ημ ιζηνυηενμ ηαηυ πμο ιπμνμφζε κα πενζιέκεζ ήηακ μ εβηθεζζιυξ ημο ζε ιμκαζηήνζ ή ημ ηαλίδζ ημο ιε πνήιαηα ημο ηνάημοξ ζε ηάπμζμ απυ ηα άθεμκα «ημονζζηζηά» λενμκήζζα ημο Ώζβαίμο. Κάπμζμξ Πνάζζκμξ μκυιαηζ ΐαζζακυξ, ηοηθμθμνμφζε ζηδκ αβμνά θήιεξ εκακηίμκ ηδξ Ώοβμφζηαξ. Έκα πνςί ανέεδηε εοκμοπζζιέκμξ ηαζ ιαπαζνςιέκμξ. Φοζζηά μζ πενζμοζίεξ υθςκ αοηχκ ηςκ «ηζιςνδιέκςκ», βδ, ζπίηζα, πνοζυξ, πμθφηζιεξ πέηνεξ, ημζιήιαηα ηαζ άθθα δδιεφμκηακ οπέν ημο ααζζθζημφ 109

ηαιείμο, ημ μπμίμ πνεζαγυηακ πμθφ πνήια βζα κα οθμπμζήζεζ ηα μνάιαηα ηδξ επεηηαηζηήξ πμθζηζηήξ ημο αοημηνάημνα. Δ Θεμδχνα εηηυξ απυ ημ πνμζςπζηυ ηδξ ηαιείμ πμο ημ δζαπεζνζγυηακ πςνίξ ημκ έθεβπμ ημο, οπεφεοκμο βζα ηα μζημκμιζηά ηδξ πχναξ Εςάκκδ Καππαδυηδ, είπε απμηηήζεζ ακάηημνα ηαζ ηηήιαηα ζε ανηεηά ζδιεία ηδξ Μζηνάξ Ώζίαξ, υπςξ ζηδ ΐζεοκία, ηδκ Παθθαβμκία ηαζ ημκ Πυκημ. Βπίζδξ δζέεεηε ηαζ έκα εενζκυ ακάηημνμ ζηδκ αζζαηζηή πθεονά ημο ΐμζπυνμο, ημ Εναίμκ ή Εενυκ, ημ μπμίμ ήηακ πενζθναβιέκμ ζακ θνμφνζμ ηαζ είπε δζηυ ημο θζιάκζ ηαζ θμοηνά ηαζ υθεξ ηζξ αοημηναημνζηέξ ακέζεζξ. Ζ Θενδώξα (ιεπηνκέξεηα από ην πεξίθεκν ςεθηδσηό ηνπ λανύ ηνπ Αγίνπ Βηηαιίνπ ζηε Ραβέλα) Σμ παθάηζ αοηυ ήηακ ζακ επίβεζμξ πανάδεζζμξ, πκζβιέκμ ζηα δέκηνα ηαζ ηα θμοθμφδζα, ιε υιμνθεξ ηζμκμζημζπίεξ ηαζ πμθοηεθείξ αίεμοζεξ αηνμάζεςκ, Βηεί πήβαζκε ζοκήεςξ ηδκ άκμζλδ ιε ημ αοθζηυ ηδξ πενζαάθθμκ ηαζ κα λεημοναζηεί, δεπυηακ ημοξ αλζςιαημφπμοξ ή ημοξ λέκμοξ πνεζαεοηέξ ηαζ ζοπκά ημοξ αβαπδιέκμοξ ηδξ ιμκμθοζίηεξ ηαθυβενμοξ ή ενδιίηεξ. Βπίζδξ δεπυηακ εηεί ηαζ ημοξ πνμζηαηεουιεκμφξ ή ημοξ θίθμοξ ηαζ ζοββεκείξ ηδξ. Ο Ηνπζηηληαλόο (ιεπηνκέξεηα από ην ςεθηδσηό ηνπ λανύ ηνπ Αγίνπ Βηηαιίνπ ζηε Ραβέλα) Σα πνχηα πνυκζα ηδξ ααζζθείαξ ημο Εμοζηζκζακμφ ηαζ ηδξ Θεμδχναξ, πηοπήεδηακ απυ ζεζζιυ δομ απυ ηζξ ζδιακηζηυηενεξ πυθεζξ ηδξ ακαημθζηήξ Μεζμβείμο, δ Ώκηζυπεζα ημ 528 (είπε ιυθζξ ανπίζεζ κα ζοκένπεηαζ ημκ άθθμ ηνμιενυ ζεζζιυ ημο 526) ηαζ δ Λαμδίηεζα ημ 530. Δ Λαμδίηεζα ήηακ έκα ιεβάθμ θζιάκζ, πνςηεφμοζα ηδξ επανπίαξ Θεμδςνζάδαξ, πμο είπε ζδνοεεί βζα κα ηζιδεεί δ κέα Ώοβμφζηα. Σα ηναηζηά ηαιεία έπνεπε κα ανμοκ ηνυπμοξ βζα κα ακμζημδμιδεμφκ πςνίξ ηαεοζηενήζεζξ μζ δομ αοηέξ πυθεζξ, πμο ήηακ ζδιακηζηέξ βζα ηδκ άιοκα ηδξ αοημηναημνίαξ απυ ημκ πενζζηυ ηίκδοκμ. Δ επζεεηζηή πμθζηζηή ηςκ Πενζχκ ηαζ μζ ζοκεπείξ εζζαμθέξ ημοξ ζηα εδάθδ ηδξ Μεζμπμηαιίαξ, ΢ονίαξ ηαζ Μζηνάξ Ώζίαξ δδιζμονβμφζακ ακάβηεξ πμθειζηήξ εημζιυηδηαξ ηαζ δζαηήνδζδξ ιεβάθςκ ζηναηζςηζηχκ δοκάιεςκ ζηδκ πενζμπή. Σδκ εζνήκδ ιε ημκ Υμζνυδ, ημ ααζζθζά ηδξ Πενζίαξ, ηδκ «αβυναγε» μ αοημηνάημναξ ιε ακηάθθαβια πμθφ πνοζυ. Πανάθθδθα ή επεηηαηζηή πμθζηζηή ημο Εμοζηζκζακμφ, πμο παναηηδνίζηδηε απυ ημ δυβια restitutio, έκα είδμξ «Μεβάθδξ ζδέαξ» βζα ηδκ ακαζφζηαζδ ηδξ εκζαίαξ Ρςιασηήξ αοημηναημνίαξ, δδιζμονβμφζε ζεζνά πμθέιςκ, ηαηά ηςκ ΐακδάθςκ, ΐδζζβυηεςκ ηδξ Εαδνζηήξ ηαζ Οζηνμβυηεςκ ηδξ Εηαθίαξ. Οζ πυθειμζ αοημί απαζημφζακ πνήια ηαζ πμθφ πνήια ιάθζζηα.

110

Ο ζοκεηυξ αοημηνάημναξ Ώκαζηάζζμξ είπε αθήζεζ ηα εδζαονμθοθάηζα ημο ηνάημοξ βειάηα πνοζυ ηαζ μ δζάδμπυξ ημο Εμοζηίκμξ δεκ ήηακ ζδζαίηενα ζπάηαθμξ. Ώκηίεεηα ημ αοημηναημνζηυ γεφβμξ Εμοζηζκζακμφ ηαζ Θεμδχναξ λυδεοε αθυβζζηα ζε ζηναηζέξ αοθζηχκ, οπδνεηχκ, παναημζιχιεκςκ ηαζ ζθμοββμηςθάνζςκ, ζε εηηεηαιέκα δίηηοα πθδνμθμνζμδμηχκ, ζε πμθοηεθείξ δελζχζεζξ ηαζ ζοιπυζζα, ζε ιεβαθμπνεπείξ βζμνηέξ, ζε δςνεέξ πνμξ ζενςιέκμοξ, ιμκαζηήνζα ηαζ εηηθδζίεξ, ζε πακάηνζαα δχνα ζε θίθμοξ ηαζ λέκμοξ ηαθεζιέκμοξ ηαζ δβειυκεξ, ζε ζπάηαθα πνδιαημαυνα δδιυζζα ένβα (καμφξ, δνυιμοξ, θμοηνά, οδναβςβεία, ηάζηνα, θνμφνζα ηθπ) ηαζ θοζζηά ζημοξ ζοκεπείξ πμθέιμοξ. Ο Βειηζάξηνο αλέιαβε ην βάξνο ηεο πινπνίεζεο ηνπ νξάκαηνο ηνπ Ηνπζηηληαλνύ γηα ηελ restitutio Σα ηαιεία άδεζαγακ ιε εηπθδηηζηή ηαπφηδηα ηαζ μ ααζζθζάξ γδημφζε ζοκεπχξ υθμ ηαζ πενζζζυηενα πνήιαηα απυ ημκ Έπανπμ ημο πναζημνίμο61 Εςάκκδ Καππαδυηδ. Ο ηεθεοηαίμξ πίεγε αζθοηηζηά ημοξ πενζθενεζαημφξ δζμζηδηέξ βζα ζοκεπή αφλδζδ ηςκ θμνμθμβζηχκ εζυδςκ, ζε ζδιείμ πμο μ θαυξ άνπζζε κα αβακαηηεί ηαζ κα ιδκ ακηέπεζ πενζζζυηενμ ζηδ ηαεδιενζκή αθαίιαλδ ηαζ άδζηδ ηαζ αανζά θμνμθμβία. Ο Καππαδυηδξ (υπςξ υθμζ μζ οπμονβμί μζημκμιζηχκ ηδξ ζζημνίαξ) είπε βίκεζ έκαξ απυ ημοξ ακηζπαεέζηενμοξ αλζςιαημφπμοξ ημο ηνάημοξ ηαζ μζ θςκέξ πμο έθηακακ ςξ ημ παθάηζ γδημφζακ ηδκ άιεζδ απμιάηνοκζή ημο. Οζ θήιεξ πμο ηοηθμθμνμφζακ βζ‟ αοηυκ ήηακ πμθθέξ ηαζ ίζςξ υπζ πάκηα άδζηεξ, ιζαξ ηαζ μ Εςάκκδξ ήηακ απυ ημοξ πθμοζζυηενμοξ αλζςιαημφπμοξ ημο ΐογακηίμο. Δ χνα ημο λεζπάζιαημξ είπε θηάζεζ, δ ζδέα ηδξ ζηάζδξ είπε ςνζιάζεζ, μζ αζηίεξ οπήνπακ. Έπνεπε κα ανεεεί ηαζ δ αθμνιή.

61

Έπαξρνο ηνπ Πξαηηνξίνπ = αλώηαην θξαηηθό αμίσκα πνπ αληηζηνηρεί πεξίπνπ κε απηό ηνπ ζεκεξηλνύ πξσζππνπξγνύ

111

2.08. Ζ ζηάζε ηνπ Νίθα ΋πςξ είδαιε ζε πνμδβμφιεκεξ ζεθίδεξ μζ ζδιακηζηυηενμζ δήιμζ (θαηνίεξ) ημο Εππμδνυιμο ήηακ δφμ: μζ «ζοκηδνδηζημί» ΐέκεημζ ηαζ μζ «θασημί» Πνάζζκμζ, μ δε Εππυδνμιμξ ήηακ μ ηυπμξ πμο μ θαυξ εηδήθςκε ιε θςκέξ ηαζ ζοκεήιαηα ηα αζζεήιαηα, ηζξ πνμηζιήζεζξ ημο ηαζ ηζξ δζαιανηονίεξ ημο βζα ηάπμζμ έδζηημ ή απυθαζδ ή κυιμ πμο εεςνμφζε άδζημ. Αεκ ήηακ θίβεξ μζ ζηάζεζξ πμο εηδδθςεήηακε ζημ πχνμ αοηυ, ζδζαίηενα ηζξ ηεθεοηαίεξ δεηαεηίεξ ημο 5 μο αζχκα. Γεκζηυηενα μ ζππυδνμιμξ ζε υθεξ ηδξ ιεβάθεξ πυθεζξ ηδξ αοημηναημνίαξ, ήηακ πχνμξ ζοβηέκηνςζδξ πμθζηχκ, ζημκ μπμίμ εηηυξ ηδξ αεθδηζηήξ άιζθθαξ ηαζ ροπαβςβίαξ, μζ εαιχκεξ είπακ ηαζ ηδκ εοηαζνία κα εηθνάζμοκ ηζξ απμδμηζιαζίεξ ημοξ βζα ηάπμζμ δδιυζζμ πνυζςπμ, βζα πνάλεζξ ή παναθείρεζξ αλζςιαημφπςκ ηαζ οπμονβχκ, αηυια ηαζ βζα ημκ ίδζμ ημκ αοημηνάημνα. Οζ απμδμηζιαζίεξ αοηέξ ανηεηέξ θμνέξ ηθζιαηχκμκηακ ηαζ έθηακακ ζηα υνζα ηδξ επακάζηαζδξ. Ο Ρσκαίνο απηνθξάηνξαο Θενδόζηνο Α’, αηκαηνθύιηζε ηνλ Ηππόδξνκν ηεο Θεζζαινλίθεο Σμ 389 ζημκ Εππυδνμιμ ηδξ Θεζζαθμκίηδξ εηδδθχεδηε θασηή ελέβενζδ πμο ακηζιεηςπίζηδηε ιε πνςημθακή ςιυηδηα απυ ηδ βμηεζηή θνμονά ημο Θεμδμζίμο Ώ‟ (ημο απμηαθμφιεκμο Μεβάθμο). ΢ημ πχνμ αοηυ ζθαβζάζηδηακ πςνίξ έθεμξ 7.000 πμθίηεξ (άθθμζ ζοββναθείξ ακεαάγμοκ ημκ ανζειυ αοηυ ζηζξ 15.000). Γζα ηδκ πνάλδ αοηή μ Θεμδυζζμξ οπμπνεχεδηε απυ ημκ ιδηνμπμθίηδ Μεδζμθάκμο (Μζθάκμο) Ώιανυζζμ, κα πνμαεί ζε «δδιυζζα απμθμβία». Ο Θεμδυζζμξ ακ ηαζ εοεφκεηαζ ηαζ βζα ηδ ζθαβή ηδξ Θεζζαθμκίηδξ, αθθά ηαζ βζα ημοξ άβνζμοξ δζςβιμφξ ηςκ Βθθήκςκ (Βεκζηχκ εζδςθμθαηνχκ), ημ ηθείζζιμ ημο Μακηείμο ηςκ Αεθθχκ ηαζ πμθθά άθθα εβηθήιαηα, αβζμπμζήεδηε απυ ηδκ Βηηθδζία! ΢θελή από ηππηθό αγώλα ηνπ Ηππνδξόκνπ Βπίζδξ ημ 501 ζε ηαναπέξ ζημκ Εππυδνμιμ ηδξ Κςκζηακηζκμφπμθδξ ζημηχεδηε μ βζμξ (απυ παθθαηίδα) ημο αοημηνάημνα Ώκαζηαζίμο ηαζ πενίπμο 3.000 άημια. Σμ 512 άθθδ ιζα ζηάζδ ζημκ Εππυδνμιμ ηυκηερε κα ζημζπίζεζ ηδκ πηχζδ ημο αοημηνάημνα απυ ημ ενυκμ ημο. Ώημθμφεδζακ ανηεηέξ ζηάζεζξ επί Ώκαζηαζίμο, επί Εμοζηίκμο ηαζ επί Εμοζηζκζακμφ. Ήδδ λένμοιε υηζ δ Θεμδχνα έδεζπκε ηδ ζαθή πνμηίιδζή ηδξ ζημοξ ΐέκεημοξ ηαζ δεκ έηνοαε ηδκ ακηζπάεεζά ηδξ βζα ηδκ θαηνία ηςκ Πναζίκςκ. Δ εέζδ ηδξ αοηή επδνέαζε ηαζ ηζξ απυρεζξ ημο Εμοζηζκζακμφ, ακ ηζ αοηυξ δεκ 112

έδεζπκε ηαζ ζδζαίηενμ εκδζαθένμκ βζα ηζξ «πμδμζθαζνζηέξ» (ιε ηδ ζδιενζκή έκκμζα) ζοιπάεεζεξ ηδξ ζογφβμο ημο. Οζ ΐέκεημζ έπμκηαξ ηδ αεααζυηδηα ηδξ πνμζηαζίαξ ηδξ αοημηνάηεζναξ, είπακ απμεναζοκεεί ηαζ λοθμημπμφζακ ή αηυια ηαζ δμθμθμκμφζακ ακηζπάθμοξ ημοξ, πςνίξ κα οπάνπεζ ηζιςνία απυ ηδκ αζηοκμιία, δ μπμία ήηακ ακίζπονδ. Οζ οπεφεοκμζ βζα ηδκ ηήνδζδ ηδξ ηάλδξ ήλενακ ηζξ πνμηζιήζεζξ ηδξ Ώοβμφζηαξ ηαζ ήλενακ επίζδξ υηζ πμθθμί αλζςιαημφπμζ είπακ πθδνχζεζ ιε ελμνία ηαζ θοθάηζζδ ηδκ απμημηζά ημοξ κα ζοθθάαμοκ ηαζ κα ηζιςνήζμοκ ΐέκεημοξ βζα εβηθδιαηζηέξ πνάλεζξ πμο ηζιςνμφκηακ απυ ημ κυιμ. Οζ ΐέκεημζ έθηαζακ ζημ ζδιείμ κα απαζημφκ απυ ημ παθάηζ κα ηζιςνήζεζ ή κα ιεηαεέζεζ δοζιεκχξ ηάπμζμκ πμο δεκ ήηακ ηδξ ανεζηείαξ ημοξ ηαζ ηζξ πζμ πμθθέξ θμνέξ αοηή δ απαίηδζδ βζκυηακ δεηηή! Φοζζηά μζ Πνάζζκμζ δεκ άθδκακ ακαπάκηδηεξ ηζξ πνμηθήζεζξ ηςκ ακηζπάθςκ ημοξ ηαζ πνμπςνμφζακ ζε ακηίπμζκα είηε αάγμκηαξ θςηζά ζε ιζα ηααένκα πμο ήηακ ζηέηζ ή πμο ζφπκαγακ μζ ΐέκεημζ ή απμηεθαθίγμκηαξ ηαζ αάθμκηαξ πνάζζκμ έκα άβαθια ΐέκεημο κζηδηή ανιαημδνμιίαξ ή αηυια ηαζ δμθμθμκχκηαξ ηδκ κφπηα ηάπμζμκ απμιμκςιέκμ ΐέκεημ. Πάκηςξ ηαζ μζ δομ θαηνίεξ είπακ δδιζμονβήζεζ μιάδεξ μπθζζιέκςκ θακαηζηχκ κηαήδςκ πμο αθθδθμζθάγμκηακ ηαζ ηνμιμηναημφζακ ημοξ θζθήζοπμοξ πμθίηεξ. Οζ Πνάζζκμζ εεςνμφζακ ημοξ εαοημφξ ημοξ υπζ ιυκμ αδζηδιέκμοξ – αοηυ ήηακ θςξ θακάνζ – αθθά άνπζζακ κα παίνκμοκ ζαθείξ απμζηάζεζξ απυ ημ αοημηναημνζηυ γεοβάνζ ηαζ κα οπμζηδνίγμοκ υηζ ζημ ενυκμ έπνεπε κα ανίζηεηαζ έκαξ απυ ημοξ ακζρζμφξ ημο (Πνάζζκμο) ιαηανίηδ πθέμκ αοημηνάημνα Ώκαζηαζίμο, μ Τπάηζμξ ή μ Πμιπήζμξ ηαζ υπζ μ Εμοζηζκζακυξ. Βπίζδξ μζ Πνάζζκμζ οπμδαφθζγακ ηδ θασηή δοζανέζηεζα απυ ηα άβνζα θμνμιπδπηζηά ιέηνα ημο Εςάκκδ Καππαδυηδ ηαζ θοζζηά εφνζζηακ εονεία ακηαπυηνζζδ απυ ημκ απθυ θαυ πμο ζηέκαγε απυ ηδκ ηαεδιενζκή θμνμθμβζηή αθαίιαλδ ηςκ εζζμδδιάηςκ ημο. Αξκαηνδξνκίεο ζηνλ Ηππόδξνκν ηεο Κσλζηαληηλνύπνιεο Οζ ηαναπέξ λεηίκδζακ ηδκ Κονζαηή 11 Εακμοανίμο ημο 532, μπυηακ εα βζκυηακ ζημκ Εππυδνμιμ μζ ηαεζενςιέκεξ ζππμδνμιίεξ, ζηζξ μπμίεξ εα παναανζζηυηακ ηαζ μ Εμοζηζκζακυξ απυ ημ αοημηναημνζηυ «ηάεζζια» ηαζ πνμθακχξ δ Θεμδχνα ιε ηζξ ηονίεξ ηδξ ηζιήξ ηαζ μζ εοβεκείξ ηονίεξ ηδξ αοθήξ, εα παναημθμοεμφζε ηζ αοηέξ ηα ηεηηαζκυιεκα, πίζς απυ παναπεηάζιαηα ζημ ηαηδπμοιεκείμ ημο καμφ ημο Ώβίμο ΢ηεθάκμο, υπςξ πνμέαθεπε ημ πνςηυημθθμ βζα ηζξ βοκαίηεξ. ΢ημ ζοβηεκηνςιέκμ ημζκυ επζηναημφζε ακαηαναπή. Ώνηεημί απυ ημοξ Πνάζζκμοξ, αθθά ηαζ αεχμζ πμθίηεξ είπακ δμθμθμκδεεί ηζξ πνμδβμφιεκεξ ιένεξ. Ο θαυξ απέδζδε ζημ εοκμφπμ αοθζηυ ημοαζημοθάνζμ ηαζ ζπαεάνζμ Καθμπυδδ ιενμθδρία οπέν ηςκ ΐέκεηςκ ηαζ ήηακ έηδδθδ δ δοζανέζηεζα ηαηά ημο Σνζαςκζακμφ ηαζ ημ ιίζμξ ηαηά ημο Βπάνπμο ημο πναζημνίμο Εςάκκδ Καππαδυηδ βζα ηδ αανζά θμνμθμβία πμο επέααθε ζημ θαυ. Ήηακ εοηαζνία κα λεζπάζμοκ ηαζ

113

ημ έηακακ ιε πμθφ έκημκμ ηνυπμ. Οζ θςκέξ ηαζ μζ απμδμηζιαζίεξ ήηακ πμθθέξ ηαζ γςδνέξ ηαζ μ Εμοζηζκζακυξ ακδζφπδζε ηαζ εμνοαήεδηε απυ αοηέξ. Έζηεζθε έκα ιακδάημνα62 κα επζημζκςκήζεζ ιε ημοξ εηπνμζχπμοξ ηςκ Πναζίκςκ. Ο πνμκζημβνάθμξ Θεμθάκδξ πενζβνάθεζ βθαθονά ημκ δζάθμβμ ηςκ δομ ιενχκ, πμο λεηίκδζε ζεικά ηαζ ιε πνμζθςκήζεζξ ζεααζιμφ πνμξ ημ πνυζςπμ ημο ααζζθζά ηαζ ηαηέθδλε ζε οανεμθυβζμ: Πξάζηλνη: Έηε πνιιά Ηνπζηηληαλέ Αύγνπζηε, tu vincas. Αδηθνύκαη θαη δελ αληέρσ. Φνβάκαη αθόκα θαη λα θαηνλνκάζσ ηνλ έλνρν, γηαηί κπνξεί απηόο λα αληακεηθζεί γηα ηηο πξάμεηο ηνπ, ελώ εγώ λα θηλδπλεύζσ. Μαλδάηνξαο: Πνηνο είλαη απηόο, δελ ηνλ μέξσ Πξάζηλνη: Μόλν ζπ γλσξίδεηο Σξηζαύγνπζηε πνηνο είλαη απηόο πνπ έρεη ην πάλσ ρέξη ζήκεξα Μαλδάηνξαο: Αλ είλαη θάπνηνο, απηόλ δελ ην μέξσ Πξάζηλνη: Ο Καινπόδηνο ν ζπαζάξηνο κε αδηθεί δέζπνηα. Μαλδάηνξαο: Γελ ήξζαηε ινηπόλ εδώ γηα λα δείηε ηηο ηππνδξνκίεο, αιιά γηα λα βξίζεηε ηνπο άξρνληεο. Βδχ μ αοημηνάημναξ έπαζε ηδκ ροπναζιία ημο ηαζ άνπζζε κα ανίγεζ ηαζ κα απεζθεί ηδκ άθθδ πθεονά: Δμεγεξκέλνο ιαόο ηεο Πόιεο Μαλδάηνξαο: Ζζπράζηε Ηνπδαίνη, Μαληραίνη, ΢ακαξίηεο, γηαηί κπνξώ λα ζαο θόςσ ην θεθάιη. Πξάζηλνη: ΢αββάηηε (ήηακ μ παηέναξ ημο Εμοζηζκζακμφ), καθάξη λα κελ είρεο γελλεζεί πνηέ!. Έηζη δελ ζα είρεο γην δνινθόλν. ΢ημ ζδιείμ αοηυ επειααίκμοκ ηαζ μζ ΐέκεημζ μζ μπμίμζ ακηαθθάζζμοκ οανεμθυβζα ηαζ ηαηδβμνίεξ ιε ημοξ Πνάζζκμοξ βζα αζαζμπναβίεξ, δμθμθμκίεξ ηαζ άθθεξ ακμιίεξ. ΋ηακ μ ιακδάημναξ πήνε μοζζαζηζηά ημ ιένμξ ηςκ ΐέκεηςκ ηαζ απμηάθεζε ημοξ Πνάζζκμοξ «βιάζθεκνπο θαη ζενρόιεηνπο» αοημί ζδηχεδηακ ηαζ απμπχνδζακ μιαδζηά, πνάλδ ιεβάθδξ πενζθνυκδζδξ ηαζ έθθεζρδξ ζεααζιμφ βζα ημ ζεπηυ πνυζςπμ ημο αοημηνάημνα. Ο απηνθξάηνξαο Ηνπζηηληαλόο Οζ ελαβνζςιέκμζ Πνάζζκμζ λεπφεδηακ ζημοξ δνυιμοξ ιε θςκέξ ηαζ δζαιανηονίεξ. Ο Εμοζηζκζακυξ δζέηαλε κα ζοθθδθεμφκ υζμζ πανακμιμφζακ είηε Πνάζζκμζ ήηακ αοημί είηε ΐέκεημζ. Ο θνμφνανπμξ ηδξ Πυθδξ Βοδαίιςκ δζέηαλε ηδκ αζηοκμιία, δ μπμία ζοκέθααε ανηεημφξ απυ ημοξ πνςηαίηζμοξ ηαναλίεξ ηαζ απυ ηζξ δομ θαηνίεξ. Σέζζενζξ απυ αοημφξ ηαηαδζηάζηδηακ ζε απμηεθαθζζιυ ηαζ 62

Μαλδάησξ = Κήξπθαο, δηαγγειέαο ή αγγειηνθόξνο ηνπ απηνθξάηνξα, είδνο θπβεξλεηηθνύ εθπξνζώπνπ

114

ηνεζξ ζε εάκαημ ιε απαβπμκζζιυ. Ο Βοδαίςκ πενζέθενε ημοξ ηαηαδζηαζιέκμοξ πνζκ εηηεθεζεμφκ ζημοξ δνυιμοξ ηδξ πνςηεφμοζαξ, πνμηεζιέκμο κα εηθμαίζεζ ηαζ κα απμηνέρεζ πανυιμζεξ πνμεέζεζξ απυ άθθμοξ ζηαζζαζηέξ. Καηυπζκ μζ ηαηαδζηαζιέκμζ μδδβήεδηακ ζημ πχνμ ηδξ εηηέθεζδξ. ΋ιςξ ημ ζπμζκί ηδξ ηνειάθαξ έζπαζε ζε δομ απυ ημοξ ηνεζξ εακαημπμζκίηεξ. Ο θαυξ πμο παναημθμοεμφζε ηδκ εηηέθεζδ εεχνδζε υηζ αοηυ ήηακ εαφια, άνπαλε ημοξ δομ δζαζςεέκηεξ ηαζ ημοξ έηνορε ζε έκα ιμκαζηήνζ. Καηά ζφιπηςζδ μ έκαξ απυ αοημφξ ήηακ Πνάζζκμξ ηαζ μ άθθμξ ΐέκεημξ. Ο Βοδαίιςκ έζηεζθε ζηναηζχηεξ βζα κα ζοθθάαμοκ ημοξ δομ εακαημπμζκίηεξ, υιςξ ανέεδηακ ιπνμζηά ζε ελαβνζςιέκμ πθήεμξ, πμο απέδζδε ηδ ζςηδνία ημοξ ζηδκ πανέιααζδ ηδξ Θείαξ Πνυκμζαξ. Ο απηνθξάηνξαο (Θενδόζηνο Α’) ζην «Κάζηζκα» ηνπ Ηππνδξόκνπ Ο Εμοζηζκζακυξ ηδκ Σνίηδ 13 Εακμοανίμο, πήβε πάθζ ζημκ Εππυδνμιμ ηναηχκηαξ ζημ πένζ ημο ημ Βοαββέθζμ ηαζ μιμθυβδζε υηζ υθα υζα έβζκακ μθείθμκηακ ζηζξ δζηέξ ημο αιανηίεξ. Ώοηή ηδ θμνά υιςξ, είπε κα ακηζιεηςπίζεζ ηζξ δομ θαηνίεξ εκςιέκεξ ηαζ μ θαυξ άνπζζε κα ηαεοανίγεζ ημκ ααζζθζά: «Δίζαη Ηνπζηηληόλνο» – θμβμπαίγμκηαξ ιε ημ υκμιά ημο - «Δπηνξθείο γάηδαξε! Δπηνξθείο γάηδαξε», ηαζ «Εήησζαλ νη Πξάζηλνη θαη νη Βέλεηνη, νη θηιάλζξσπνη». Δ έκςζδ αοηή ηςκ θακαηζηχκ ακηζπάθςκ ήηακ πνςημθακήξ (ιπμνείηε πμηέ κα θακηαζηείηε ημοξ μπαδμφξ-πμοθζβηάκμοξ ημο Οθοιπζαημφ ηαζ ημο Πακαεδκασημφ εκςιέκμοξ ιε ημζκυ ζφκεδια;) ηαζ μ Εμοζηζκζακυξ μνβζζιέκμξ ακαβηάζηδηε κα απμπςνήζεζ ιε ηδκ ημοζηςδία ηςκ παθαηζακχκ ημο. Βπδαληηλνί ζηξαηηώηεο Ο θαυξ ηαζ μζ μπαδμί ηςκ δομ θαηνζχκ εκςιέκμζ πθδιιφνζζακ ημοξ δνυιμοξ ηδξ Πυθδξ ηαζ λεπφεδηακ ηναοβάγμκηαξ ημ ζοκδεζζιέκμ ζφκεδια ημο Εππμδνυιμο Νίθα! Νίθα! Νίθα! (δ ακηίζημζπδ εθθδκζηή θέλδ ηδξ θαηζκζηήξ πνμζθχκδζδξ πνμξ ημοξ αοημηνάημνεξ: Tu vincas) ηαζ ιε ηδ αία απεθεοεένςζε ημοξ ηναημφιεκμοξ, έηαρε ημ επανπείμ ηαζ ζηυηςζε ημοξ θνμονμφξ ζηναηζχηεξ. Πονπυθδζε ημοξ καμφξ ηδξ Ώβίαξ ΢μθίαξ ηαζ ηδξ Ώβίαξ Βζνήκδξ, πμθοηεθή ιέβανα, ημ ηηίνζμ ηδξ ΢οβηθήημο, ηδκ Υαθηή (πνμεάθαιμ ημο παθαηζμφ), ηδ ΐαζζθζηή ΢ημά ιε ηδκ πενίθδιδ αζαθζμεήηδ ηδξ, ηα ανπεία ιε ηζξ ηαηαζηάζεζξ ηςκ θμνμθμβμοιέκςκ, ηα θμοηνά ημο Αελίππμο ηαζ πμθθά άθθα δδιυζζα αθθά ηαζ ζδζςηζηά ηηίνζα ηαζ ζπίηζα ορδθυααειςκ αλζςιαημφπςκ, ηαεχξ ηα επζθακχκ ιεθχκ ηςκ Πνάζζκςκ ηαζ ηςκ ΐέκεηςκ.

115

Ο Εμοζηζκζακυξ ζε ιζα πνμζπάεεζα ηαηεοκαζιμφ ημο θαμφ, ακηζηαηέζηδζε ημκ Σνζαςκζακυ ιε ημκ ΐαζζθείδδ, ημκ Εςάκκδ Καππαδυηδ ιε ημκ Φςηά, ημκ Καθαπυδζμ ιε ημκ ζοβηθδηζηυ Σνφθςκα ηαζ πίζηερε πςξ δ ζηάζδ εα ηέθεζςκε εηεί. ΋ιςξ πέηοπε ημ ακηίεεημ, ημ ελεβενιέκμ ηαζ ελαβνζςιέκμ πθήεμξ ζοκεζδδημπμίδζε ηδκ δφκαιή ημο ηαζ θάκδηε αηυια πζμ απμθαζζζιέκμ κα ηεθεζχζεζ αοηυ πμο λεηίκδζε. Σζξ επυιεκεξ ιένεξ δ ηαηάζηαζδ είπε λεθφβεζ απυ ηάεε έθεβπμ. Οζ θςηζέξ ηςκ ελεβενιέκςκ έηαρακ ιαβαγζά, εηηθδζίεξ, μθυηθδνεξ ζοκμζηίεξ, έκα κμζμημιείμ ηάδηε ιαγί ιε ημοξ αζεεκείξ ημο, αηυια ηαζ ημ ζπίηζ εκυξ απυ ημοξ ακζρζμφξ ημο Ώκαζηαζίμο, ημο Πνυαμο μ μπμίμξ – εοηοπχξ βζ„ αοηυκ, υπςξ απμδείπεδηε εη ηςκ οζηένςκ – έθθεζπε. Ο υπθμξ ελαβνζςιέκμξ έηαζβε ηα πάκηα ηαζ μζ θυκμζ, μζ αζαζιμί, μζ ηθμπέξ, μζ θδζηείεξ ηαζ μζ θεδθαζίεξ δδιυζζςκ ηηζνίςκ, ηαηαζηδιάηςκ ηαζ ζπζηζχκ ήηακ ζηδκ διενδζία δζάηαλδ. Οζ πονμζαέζηεξ υπζ ιυκμ δεκ έηακακ ηαιζά πνμζπάεεζα κα ζαήζμοκ ηζξ θθυβεξ αθθά επζδυεδηακ ηζ αοημί ζημ πθζάηζζημ. Αεκ οπήνπε αζηοκμιία, υθμζ μζ οπεφεοκμζ ηδξ ηήνδζδξ ηδξ ηάλδξ είπακ ελαθακζζηεί πενζδεείξ ηαζ δ Πυθδ ήηακ ζηα πένζα εκυξ λέθνεκμο ηαζ άηαηημο ιακζαζιέκμο πθήεμοξ, πςνίξ ιπμφζμοθα ηαζ δβεζία, πμο απθχξ έααγε θςηζέξ, ηνμιμηναημφζε βονκχκηαξ ιε ηαδνυκζα ηαζ πνυπεζνα υπθα ηζξ βεζημκζέξ ηδξ Πυθδξ, πθζαηζζημθμβμφζε ηαζ θχκαγε. Οη ζηαζηαζηέο θαίλε θαη γθξεκίδνπλ ηα πάληα Ο ζηναηδβυξ ΐεθζζάνζμξ πμο ιυθζξ είπε βονίζεζ απυ ημ πενζζηυ ιέηςπμ, έζηεζθε 2.000 Γυηεμοξ ζηναηζχηεξ ημο ηαζ μ ζηναηδβυξ Μμφκδμξ θίβμοξ ιζζεμθυνμοξ Ένμοθμοξ. Ώπμδείπεδηακ πμθθμί θίβμζ βζα κ‟ ακηζιεηςπίζμοκ ημκ απμθαζζζιέκμ βζα υθα υπθμ, ζημκ μπμίμ είπακ πνμζηεεεί αηυια ηαζ βοκαίηεξ ηαζ παζδζά. Οζ ζηναηζχηεξ οπμπχνδζακ πακζηυαθδημζ, απυ ηζξ πέηνεξ, ηα ημφαθα, ηα ηαδνυκζα ηαζ άθθα ακηζηείιεκα πμο ημοξ πεημφζακ ζακ ανμπή μζ ζηαζζαζηέξ. ΢ημηχεδηακ ανηεημί ηαζ απυ ηζξ δφμ πθεονέξ, αθθά ηαζ ιενζημί ζενείξ πμο εέθδζακ κα πςνίζμοκ ημοξ ζοβηνμουιεκμοξ ηναηχκηαξ εζηυκεξ ηαζ εοαββέθζα. Σδκ επμιέκδ ιένα μ Εμοζηζκζακυξ ειθακίζηδηε ηαζ πάθζ ζημ Κάεζζια ημο Εππμδνυιμο ηαζ πνμζπάεδζε κα ηαηεοκάζεζ ηα πκεφιαηα, επζπείνδζε κα δζαπναβιαηεοεεί ιε ημοξ ζηαζζαζηέξ, εηθςκχκηαξ έκα παηνζηυ ηαζ αυνζζημ θμβφδνζμ, πνμηείκμκηαξ βεκζηή αικδζηία ηαζ πνμηνέπμκηαξ ημ θαυ κα δνειήζεζ: «Θέισ λα ζαο ζπγρσξήζσ γηα ηηο πξνζβνιέο πνπ κνπ θάλαηε. ΢αο δηαβεβαηώλσ πσο θαλείο δελ ζα ζπιιεθζεί γηα ηηο θσηηέο θαη ηεο θαηαζηξνθέο ηεο Πόιεο, θηάλεη λα ζηακαηήζεη ε αληαξζία θαη λα γπξίζεηε ζηα ζπίηηα ζαο. Θεσξώ όηη γηα όια όζα ζπλέβεζαλ δελ είζηε εζείο ππεύζπλνη, αιιά κόλν εγώ ν ακαξησιόο». ΋πςξ ήηακ θοζζηυ μ υπθμξ αοηυ ημ ελέθααε ςξ απυδεζλδ ηδξ αδοκαιίαξ ημο αοημηνάημνα ηαζ άνπζζε κα ημκ πενζθμφγεζ ιε ανζζζέξ Φεύηε, γάηδαξε, Ηνπζηηληόλε ηαζ άθθα πανυιμζα, εκχ έανζγακ ιε αηαημκυιαζηα θυβζα ηαζ ηδ

116

Θεμδχνα. Ο Εμοζηζκζακυξ δεκ είπε άθθμ δνυιμ πανά αοηυκ ηδξ απμπχνδζδξ απυ ημκ Εππυδνμιμ, αημθμοεμφιεκμξ ηαζ πάθζ απυ ημοξ αοθζημφξ ημο. Οζ ελεβενιέκμζ αζζεάκεδηακ ηχνα ηδκ ακάβηδ ηάπμζμο δβέηδ ηαζ αοηυξ δεκ ήηακ άθθμξ απυ έκακ απυ ημοξ άθθμοξ δομ ακζρζμφξ ημο Ώκαζηαζίμο, ημκ Τπάηζμ ή ημκ Πμιπήζμ. Καζ μζ δομ αοημί ανζζηυηακ ζημ παθάηζ ηαζ ιε ιεβάθμ ζεααζιυ δζααεααίςκακ ημκ αοημηνάημνα υηζ έεεηακ εαοημφξ ζηδκ δζάεεζή ημο, υηζ ήηακ ζημ πθεονυ ημο ηαζ υηζ δεκ είπακ ηαιζά αθέρδ βζα ηδκ ελμοζία. ΋ιςξ μ Εμοζηζκζακυξ ημοξ δζέηαλε κα επζζηνέρμοκ ζηα ζπίηζα ημοξ. Αεκ ήηακ ζμθή πνάλδ βζαηί έηζζ πανέδζκε ζημοξ ζηαζζαζηέξ αοηυ πμο γδημφζακ: έκακ ανπδβυ. Ο Ηππόδξνκνο ηεο Πόιεο Ο ηαδιέκμξ μ Τπάηζμξ είπε πνδιαηίζεζ ζημ πανεθευκ ζηναηδβυξ, αθθά δεκ ήηακ θηζαβιέκμξ απυ ζηυθα δβέηδ ηαζ δεκ ήεεθε ιπθελίιαηα ιε ααέααζεξ πενζπέηεζεξ. {Φαίκεηαζ πςξ ηαηάθενε ηνοθά κα εζδμπμζήζεζ ημ παθάηζ υηζ μζ ζηαζζαζηέξ εα ζοβηεκηνςεμφκ ζημκ Εππυδνμιμ, μπυηε εα είκαζ εθζηηυ βζα ηα αοημηναημνζηά ζηναηεφιαηα κα ιπμοκ ιέζα ηαζ κα ημοξ ζθαβζάζμοκ. Ώθθά δεκ είκαζ ηαευθμο αέααζμ υηζ μ Εμοζηζκζακυξ πήνε αοηυ ημ ιήκοια}. ΟΕ Πνάζζκμζ πθδνμθμνήεδηακ βνήβμνα υηζ μ Τπάηζμξ ήηακ ζημ ζπίηζ ημο ηαζ έηνελακ ηαζ ημ πενζηφηθςζακ θςκάγμκηαξ νοειζηά ημ υκμιά ημο. Σμ εκεμοζζαζιέκμ πθήεμξ ημκ άνπαλε αθαθάγμκηαξ απυ ηα πένζα ηδξ βοκαίηαξ ημο Μανίαξ, δ μπμία – δζμναηζηή υπςξ απμδείπεδηε - ιάηαζα ημκ ζηέηεοε ηθαίβμκηαξ κα ιδκ παναζονεεί ζε επζηίκδοκμοξ πεζναιαηζζιμφξ πμο πζεακυηαηα εα ημκ μδδβμφζακ ζημ εάκαημ. ΢ηέςε ηνπ απηνθξάηνξα Ο θαυξ ημκ πήνε ζηα πένζα, ημκ έααθε πάκς ζε ιζα αζπίδα ηαζ ημκ μδήβδζε ζημκ Φυνμοι ημο Κςκζηακηίκμο, υπμο ιε εκεμοζζχδεζξ ηναοβέξ ημκ ακαβυνεοζακ αοημηνάημνα, αθμφ ημο θυνεζακ δζάδδια ηαζ έκα πμνθονυ πζηχκα. Ώιέζςξ ιεηά έθηαζακ ζημκ Εππυδνμιμ ηαζ ημκ ημπμεέηδζακ ζημ αοημηναημνζηυ εεςνείμ ημο Καείζιαημξ. Ώπυ εηεί οπήνπε πφθδ ιε πνυζααζδ ηαηεοεείακ βζα ημ παθάηζ. Ο ΐεθζζάνζμξ πνμζπάεδζε κα πείζεζ ημοξ θνμονμφξ ηδξ πφθδξ κα ζοθθάαμοκ ημ ζθεηενζζηή ημο ενυκμο, αθθά αοημί δεκ ημ ηυθιδζακ, βζαηί δεκ ήλενακ πνμξ ηα πμφ εα βείνεζ δ πθάζηζββα ηδξ ελμοζίαξ ηζξ επυιεκεξ χνεξ. Οζ ελεβενιέκμζ θχκαγακ εκεμοζζαζιέκμζ: Εήησ ν απηνθξάησξ Τπάηηνο! ηαζ ηαηανζυηακ ημκ Εμοζηζκζακυ ηαζ ηδ Θεμδχνα. Ώνηεημί απυ ημοξ ζοβηθδηζημφξ ηαζ εοβεκείξ άνπζζακ επζπυθαζα ηαζ άηνζηα κα εηδδθχκμκηαζ ακμζπηά οπέν ημο κέμο «αοημηνάημνα», άθθςζηε μνβίαγακ μζ

117

θήιεξ υηζ ημ αοημηναημνζηυ γεφβμξ είπε ήδδ εβηαηαθείρεζ ημ παθάηζ ηαζ είπε ακαπςνήζεζ πνμξ άβκςζηδ ηαηεφεοκζδ. Ο ηνμιμηναηδιέκμξ Τπάηζμξ ζηαδζαηά άνπζζε κα ζοκένπεηαζ απυ ημ ζμη ηαζ ημκ θυαμ ημο ηαζ κα ζηέθηεηαζ ζηα ζμαανά υηζ δεκ εα ήηακ ηαζ άζπδιμ κα ανεεεί ζημ ενυκμ ημο Εμοζηζκζακμφ. Άθθςζηε αοηυξ ηαζ μζ αδεθθμί ημο ήηακ μζ ημκηζκυηενμζ ζοββεκείξ ημο Ώκαζηαζίμο ηαζ υπζ μ Εμοζηίκμξ πμο ημκ δζαδέπεδηε. Σμ ΢άαααημ 17 Εακμοανίμο ζημ Εενυκ Παθάηζμκ ημ ηθίια ήηακ πμθφ αανφ. Ο Εμοζηζκζακυξ ζε ιζα ηνίζδ μθζβμροπίαξ, ηνμιμηναηδιέκμξ, αιήπακμξ ηαζ άαμοθμξ, άνπζζε κα γοβίγεζ ζμαανά ηζξ δομ θφζεζξ πμο είπε ιπνμζηά ημο, ηδκ αοημηημκία ή ηδ θοβή. Σδκ πνχηδ θφζδ, ςξ ηαθυξ ηαζ εοζεαήξ πνζζηζακυξ, ηδκ απέννζπηε, ηδ δεφηενδ υιςξ ηδ ζογδημφζε ζηα ζμαανά. Ήδδ ζημκ ιυθμ ημο παθαηζμφ ήηακ έημζιμ έκα πθμίμ, ζημ μπμίμ είπακ θμνηχζεζ ημ ηναηζηυ ηαιείμ, ημ πνοζάθζ ηαζ ηα πεηνάδζα ηαζ ηα άθθα πμθφηζια ακηζηείιεκα ημο αοημηναημνζημφ εδζαονμφ, ηαεχξ ηαζ ανηεηά ηνυθζια, νμφπα ηαζ άθθα είδδ απαναίηδηα βζα έκα ιαηνφ ααζζθζηυ ηαλίδζ. Βπδαληηλό απηνθξαηνξηθό πινίν ΢ημ ακαηημνζηυ ζοιαμφθζμ εηηυξ απυ ημκ αοημηνάημνα, ανζζηυηακ μζ ζηναηδβμί ΐεθζζάνζμξ ηαζ Μμφκδμξ, μ εοκμφπμξ Νανζήξ, μ Εςάκκδξ Καππαδυηδξ, μ Σνζαςκζακυξ, μ ΐαζζθείδδξ ηαζ θίβμζ αηυια πζζημί αλζςιαημφπμζ. Βπζηναημφζε βεκζηή απμεάννοκζδ ηαζ υθμζ έκζςεακ παβζδεοιέκμζ ηαεχξ πίζηεοακ υηζ δεκ ήηακ ζε εέζδ κα εθέβλμοκ ηδκ ηαηάζηαζδ. Δ Θεμδχνα ζε ιζα βςκζά παναημθμοεμφζε αιίθδηδ. ΢ογδημφζακ ηδκ πενίπηςζδ κα θφβεζ μ αοημηνάημναξ βζα ηάπμζμ θζιάκζ ηδξ Πνμπμκηίδαξ ή ημο Βολείκμο Πυκημο ηαζ απυ ηεζ, έπμκηαξ αοηυ ημ θζιάκζ ςξ μνιδηήνζμ, κα ανεεεί μ ηαηάθθδθμξ πνυκμξ βζα ηδκ ακαηαηάθδρδ ηδξ Πυθδξ. ΢ηδκ ζζημνία υιςξ, δεκ έπεζ πμηέ επζηεοπεεί ηάηζ πανυιμζμ. Ζ Θενδώξα παίξλεη ην ιόγν, ζην αλαθηνξηθό ζπκβνύιην. Ο Ηνπζηηληαλόο παξαθνινπζεί ζθεθηηθόο ηα ιόγηα ηεο. Καζ λαθκζηά, ηυηε επεκέαδ ιε παννδζία δ Θεμδχνα, παίνκμκηαξ αοεαίνεηα ημ θυβμ ηαζ ιε απίζηεοηδ ροπναζιία είπε ζημ ειανυκηδημ ακαηημαμφθζμ:

Απηά είλαη ιόγηα, ιόγηα, ιόγηα θη εγώ αγαλαθηώ κε ηελ θαηάζηαζε θαη απαηηώ λα αλαιεθζεί ακέζσο απνηειεζκαηηθή δξάζε. Τόζεο κέξεο ηαξαρώλ πέξαζαλ θαη θάζε κέξα είρα ηε δηαβεβαίσζε όηη «ε θαηάζηαζε ειέγρεηαη» ή όηη «ν Θεόο ζα κεξηκλήζεη» ή όηη «έρνπλ ιεθζεί όια ηα απαξαίηεηα κέηξα». Κη σο ηώξα δελ έρεη γίλεη ηίπνηα…

118

Δελ έρεη λόεκα λα εμεηάζνπκε αλ είλαη ζσζηό κηα γπλαίθα λα πάξεη ην ιόγν – ηε ζηηγκή πνπ νη άλδξεο δελ έρνπλ πηα πνύ λα ζηξαθνύλ - θαη κάιηζηα λα δώζεη ηνικεξέο ζπκβνπιέο. Όπνηνο έρεη θηάζεη ζην κε παξέθεη δελ έρεη άιιε δηέμνδν από ην λα αζρνιεζεί κε ηα πξνβιήκαηα κε ηνλ πην επσθειή γη’ απηόλ ηξόπν. Κξίλσ όηη απηή ηε ζηηγκή ε θπγή ζα ήηαλ ην ρεηξόηεξν βήκα πνπ ζα κπνξνύζακε λα θάλνπκε, αθόκα θη αλ κε ην βήκα απηό ζα εμαζθαιίδακε ηελ πξνζσπηθή καο ζσηεξία. Κη όζν είλαη αιήζεηα όηη ν άλζξσπνο από ηε ζηηγκή πνπ έξρεηαη ζην θσο είλαη αδύλαην λα εμαθαληζηεί νύηε θαλ ζηνλ ζάλαην, έηζη θη ν άλζξσπνο πνπ θάπνηε ππήξμε απηνθξάηνξαο δελ κπνξεί λα πάςεη λα είλαη απηνθξάηνξαο ζηελ εμνξία. Εγώ, απ’ ηε δηθή κνπ ζθνπηά δελ ζα ζειήζσ πνηέ λα ζηεξεζώ απηήλ ηελ πνξθύξα, νύηε λα αλερζώ θάπνηε λα κε κε θσλάδνπλ «δέζπνηλα». Ζ Θενδώξα

Εάλ εζύ βαζηιηά, ζεο λα ζσζείο, πνιύ θαιά: θαλ΄ ην. Έρεηο θάζε δπλαηόηεηα: Έρνπκε αξθεηά ρξήκαηα θαη εθεί θάησ ζηε ζάιαζζα ηα πινία είλαη έηνηκα λα ζε δερηνύλ. Όκσο πξόζερε, γηαηί ε ζσηεξία κπνξεί γηα ζέλα λα απνδεηρζεί πην κνηξαία θη απ’ ηνλ ίδην ηνλ ζάλαην. Όζν γηα κέλα, παξακέλσ πηζηή ζηελ αξραία ξήζε: «Η εμνπζία είλαη έλα ππέξνρν ζάβαλν63»64. Βίπε πμθθά αηυια δ Θεμδχνα ηαζ ηαηέθδλε απεοεοκυιεκδ ηαη‟ εοεείακ ζημκ Εμοζηζκζακυ: Εζύ όκσο ηη πεξηκέλεηο; Τν ζαύκα εμ Οπξαλνύ; Όρη θύξηε.

Ζώζνπ ηα ξνύρα ζνπ θαη δξόκν, γηαηί ν Οπξαλόο ζε βδειύζζεηαη! Εγώ ζα ζηαζώ ζηε ζέζε κνπ θαη ζ’ αληηκεησπίζσ νπνηαδήπνηε ζπκθνξά κνπ επηθπιάζζνπλ ηα αμηώκαηά κνπ. Έηζζ ηεθείςζε δ Θεμδχνα ηαζ αιέζςξ ιεηά έπεζε ζημ ακαηημαμφθζμ βζα θίβδ χνα εφβθςηηδ ζζςπή. ΋ιςξ ηα θυβζα ηδξ άθθαλακ πζα ηεθείςξ ημ ηθίια ηδξ απαζζζμδμλίαξ, ηδξ ιζγένζαξ ηαζ ηδξ ήηηαξ, υθμζ λακαανήηακ ημ εάννμξ ημοξ. Ο Εμοζηζκζακυξ, δεηιόο, κνηξαίνο θη άβνπινο αληάκα, είπε εκδοεεί ημ ζπήια ημο ιμκαπμφ ιε ηδκ ηναπζά ηαθμβενζηή ημοημφθα, ίζςξ απυ ηαπεζκμθνμζφκδ, ημ πζεακυηενμ υιςξ υηζ ήεεθε κα είκαζ ιεηαιθζεζιέκμξ ζηδκ πενίπηςζδ πμο μζ ζηαζζαζηέξ εζζέααθακ ζημ παθάηζ. Σχνα υιςξ, ιεηά ηδκ εανναθέα πανέιααζδ ηδξ Θεμδχναξ, δεκ ήεεθε κα θακεί οπμδεέζηενμξ ή ηαζ ακάλζμξ ημο αλζχιαημξ ηαζ ημο ενυκμο ημο ηαζ κα ημκ εβηαηαθείρεζ θεφβμκηαξ ηοκδβδιέκμξ ζακ ηθέθηδξ. Δ αηιυζθαζνα θζβμροπίαξ, θυαμο ηαζ απεθπζζίαξ ηαεάνζζε λαθκζηά ηαζ ηχνα πήνε ηδ εέζδ ηδξ δ απμθαζζζηζηυηδηα.

63 64

Καιόλ εληάθηνλ ε βαζηιεία, ξήζε ηνπ Ιζνθξάηε πνπ έδεζε ζηελ Αζήλα ηνλ 5 ν π.Υ. αηώλα Πξνθνπίνπ: Θζηνξία ησλ Πνιέκσλ, κεηάθξαζε Πεξηθιήο Ρνδάθεο, εθδόζεηο Ληβάλε

119

΋θμζ πήνακ ημονάβζμ, λέπαζακ ηάεε πνμδβμφιεκμ ζπέδζμ ηαζ άνπζζακ κα ζηέθημκηαζ πχξ εα ακηζιεηςπίζμοκ πζμ απμηεθεζιαηζηά ηδκ ηαηάζηαζδ, ακελάνηδηα απυ ημ ηυζημξ ζε πνήια ή γςέξ. Πνχημζ μζ ζηναηδβμί Μμφκδμξ ηαζ ΐεθζζάνζμξ, έεεζακ ημοξ εαοημφξ ημοξ ηαζ ημ ζηναηυ ημοξ ζηζξ δζαηαβέξ ηδξ Θεμδχναξ. Ο πακμφνβμξ εοκμφπμξ Νανζήξ έζηεζθε ημοξ ακενχπμοξ ημο μζ μπμίμζ ιμίναγακ πνήιαηα ηαζ υπθα ζηζξ ηάλεζξ ηςκ ΐέκεηςκ ηαζ ημοξ ρζεφνζγακ ζημ αοηί ιε κυδια: Ο Τπάηηνο είλαη κε ηνπο Πξάζηλνπο θη αλ αλέβεη ζην ζξόλν ζα ξίμεη ηελ επζύλε γηα όιε απηή θαηάζηαζε ζε βάξνο ζαο, Πξνζέμηε! Βπίζδξ έκηεπκα ημοξ πνμέηνεπε κα γδηςηναοβάγμοκ οπέν ημο Εμοζηζκζακμφ ηαζ ηδξ Θεμδχναξ. Οζ ΐέκεημζ είπακ ήδδ ιεηακζχζεζ βζα ηδκ ακήημοζηδ ηαζ πνςημθακή «ακίενδ» ζοιιαπία ημοξ ιε ημοξ Πνάζζκμοξ ηαζ δεκ πνεζάζηδηε ηαζ ιεβάθδ πνμζπάεεζα βζα κα πεζζημφκ απυ ημοξ ζιπίνμοξ ημο Νανζή ηαζ κα πνμηαθέζεζ νήλδ ιεηαλφ ηςκ ζηαζζαζηχκ. Αμησκαηηθόο ηνπ ηππηθνύ ηνπ Βπδαληίνπ Σδκ Κονζαηή 18 Εακμοανίμο ημο 532, μ ΐεθζζάνζμξ ιε ημοξ παθαίιαπμοξ ιζζεμθυνμοξ Γυηεμοξ ημο, ιπήηε πνχημξ ζημκ Εππυδνμιμ απυ ηζξ πφθεξ ηςκ ΐέκεηςκ ηαζ υνιδζε ιε βοικυ ζπαεί ηαηά ηςκ ζηαζζαζηχκ, αημθμοεμφιεκμξ απυ ημοξ ηαηάθναπημοξ ζηναηζχηεξ ημο πμο ένζπκακ ηα αέθδ ημοξ ζακ ανμπή ζηα ηοθθά ζημοξ ζοβηεκηνςιέκμοξ Πνάζζκμοξ. Ώοημί πακζηυαθδημζ πνμζπαεμφζακ κα δζαθφβμοκ βζα κα ζςεμφκ, πμδμπαηχκηαξ μ έκαξ ημκ άθθμ, αθθά μζ ζηναηζχηεξ ημο ΐεθζζάνζμο δεκ έδεζπκακ θφπδζδ βζα ηακέκακ. Ζ ζθαγή ησλ ζηαζηαζηώλ ηνπ «Νίθα» από ηνπο ζηξαηηώηεο ηνπ Βειηζάξηνπ, ηνπ Ναξζή θαη ηνπ Μνύλδνπ ήηαλ αλειέεηε Ώπυ άθθδ πφθδ ιπήηε ηαζ μ Μμφκδμξ ιε ημοξ δζημφξ ημο εςναημθυνμοξ Οφκκμοξ ζηναηζχηεξ, μζ μπμίμζ ιε ηζξ ζπάεεξ ημοξ έζθαγακ ακεθέδηα υπμζμκ έαθεπακ ιπνμζηά ημοξ πςνίξ δζάηνζζδ. Οζ πμθίηεξ δεκ ιπμνμφζακ κα αιοκεμφκ, μζ δε ζηθδνμηνάπδθμζ αάναανμζ ζηναηζχηεξ ηαζ ηςκ δομ ζηναηδβχκ, δεκ ήλενακ ηζ εα πεζ έθεμξ. Δ ζθαβή ζοκεπζγυηακ επί χνεξ ηαζ ηα πηχιαηα είπακ βειίζεζ ηζξ ηενηίδεξ ηαζ ημ πχνμ ημο ζππμδνυιμο. Ο πνμκζημβνάθμξ Εςάκκδξ Γςκανάξ βνάθεζ υηζ μζ ζηναηζχηεξ: «ηα πιήζε σο ρόξηνλ άλεπ θεηδνύο εμεζέξηδνλ». Έλς απυ ημκ Εππυδνμιμ ανζζηυηακ μ εοκμφπμξ ζηναηδβυξ Νανζήξ ιε ημοξ δζημφξ ημο ζηναηζχηεξ, πμο ηαηέζθαγακ ηζ αοημί υπμζμκ πνμζπαεμφζε κα δζαθφβεζ απυ ηζξ πφθεξ ημο ζηαδίμο. Πανάθθδθα ηαζ μζ μπθζζιέκμζ απυ ημκ

120

Νανζή ΐέκεημζ, ελυκηςκακ αδίζηαπηα υπμζμκ απυ ημοξ εθάπζζημοξ πζα Πνάζζκμοξ ζοκακημφζακ ζημ δζάαα ημοξ. Χξ ημ ανάδο, υηακ ημ ένβμ ηδξ ζθαβήξ ζηαιάηδζε βζαηί δεκ οπήνπακ άθθμζ γςκηακμί ζημκ Εππυδνμιμ, ηνζάκηα πζθζάδεξ (ζφιθςκα ιε άθθμοξ ζζημνζημφξ ςξ ηαζ πεκήκηα πζθζάδεξ) κεηνμί, μζ πενζζζυηενμζ Πνάζζκμζ, ανίζημκηακ λαπθςιέκμζ ζημ πχνμ ημο ζηαδίμο. Δ Πυθδ είπε ηυηε πθδεοζιυ πενίπμο πεκηαημζίςκ ιε ελαημζίςκ πζθζάδςκ ηαημίηςκ, ζοκεπχξ δεκ οπήνλε μζημβέκεζα πμο κα ιδ ενδκμφζε έκα ή πενζζζυηενμοξ κεηνμφξ. Ήηακ δ πεζνυηενδ ζθαβή ζηδκ οπενπζθζυπνμκδ ζζημνία ηδξ ΐογακηζκήξ αοημηναημνίαξ. Οζ δομ ακζρζμί ημο Ώκαζηαζίμο, μ Τπάηζμξ ηαζ μ Πμιπήζμξ, παναδυεδηακ πςνίξ κα πνμαάθμοκ ηαιζά ακηίζηαζδ ηαζ ζφνεδηακ δειέκμζ ιπνμζηά ζημκ αοημηνάημνα. Ο Πμιπήζμξ πςνίξ ηαιζά αλζμπνέπεζα έηθαζβε, εηθζπανμφζε ηαζ ζηέηεοε ζημκ ααζζθζά βζα έθεμξ. Ο Τπάηζμξ επακέθααε ηδκ πνμδβμφιεκδ δήθςζή ημο βζα ηδκ αθμζίςζή ημο ζημκ αοημηνάημνα ηαζ ςξ απυδεζλδ ημο είπε υηζ ημο έζηεζθε επζζημθή, ιε ηδκ μπμία ημο οπμδείηκοε κα επέιαεζ ζημκ ζππυδνμιμ. ΋ιςξ μ Εμοζηζκζακυξ ανκήεδηε υηζ πήνε ηέημζα επζζημθή. Πανυθ‟ αοηά εέθδζε κα δείλεζ επζείηεζα, εεςνχκηαξ υηζ ανηεηυ αίια είπε ποεεί εηείκδ ηδκ διένα. Βδχ υιςξ επεκέαδ αηυια θμνά δ Θεμδχνα, δ μπμία οπέδεζλε ζημ ζφγοβυ ηδξ υηζ ακ πάνζγε ηδ γςή ζημοξ δομ αδεθθμφξ, εα ήηακ ιζα αηυια απυδεζλδ αδοκαιίαξ ηαζ πζεακυκ αοηή δ πνάλδ κα ήηακ εκεάννοκζδ βζα άθθμοξ ζοκςιυηεξ. Ώπαίηδζε θμζπυκ κα ιδ δμεεί ηαιζά πάνδ, αθθά μζ «ζοκςιυηεξ» κα ηαηαδζηαζημφκ ηαζ κα εηηεθεζημφκ. Αξκαηνδξνκίεο ζηνλ Ηππόδξνκν [Μδκ λεπκάιε υηζ δ Θεμδχνα είπε ζοββεκζημφξ δεζιμφξ ιε ημοξ ακζρζμφξ ημο Ώκαζηαζίμο, (δ ηυνδ ηδξ υπςξ είδαιε ήδδ ζηζξ πνμδβμφιεκεξ ζεθίδεξ, είπε πακηνεοηεί ημκ ηνίημ απυ αοημφξ, ημκ Πνυαμ, μ μπμίμξ βζα ηαθή ημο ηφπδ, έθεζπε απυ ηδκ Πυθδ ηζξ ιένεξ ηδξ ζηάζδξ), αθθά ήηακ νεαθίζηνζα, ροπνή ηαζ ζηθδνή ηαζ έααγε πάκς απ‟ υθα ηα ζοιθένμκηα ημο ενυκμο]. Ο Εμοζηζκζακυξ, λένμκηαξ υηζ υθεζθε πθέμκ ημ ενυκμ ημο ζηδκ πεζζιαηάνα ηαζ απμθαζζζηζηή βοκαίηα ημο, ακαβηάζηδηε κα ηαηαδζηάζεζ ζε εάκαημ ημοξ δομ αδεθθμφξ. Σμ επυιεκμ πνςί μ Τπάηζμξ ηαζ μ Πμιπήζμξ απμηεθαθίζηδηακ ηαζ ηα πηχιαηά ημοξ νίπηδηακ ζημκ ΐυζπμνμ. Οζ πενζμοζίεξ ημοξ ηαηαζπέεδηακ, υπςξ ηαζ μζ πενζμοζίεξ ηςκ ζοβηθδηζηχκ ηαζ ηςκ άθθςκ ανπυκηςκ πμο – ηαζνμζημπζηά, αζαζηζηά ηαζ ακυδηα – είπακ πάνεζ ημ ιένμξ ημο Τπαηίμο. Οζ πενζζζυηενμζ δεκ εηηεθέζηδηακ – ανηεηυ αίια είπε ποεεί - αθθά ελμνίζηδηακ ηαζ μζ πενζμοζίεξ ημοξ ιμζνάζηδηακ ζημοξ αοθζημφξ ηαζ αλζςιαημφπμοξ πμο είπακ ζηαεεί πζζημί ηζξ δφζημθεξ χνεξ ηδξ ελέβενζδξ. ΋ιςξ ζε έκδεζλδ ζοιθζθίςζδξ, ημκ επυιεκμ πνυκμ μ Εμοζηζκζακυξ έδςζε πίζς ζηα παζδζά ηςκ δομ εηηεθεζιέκςκ αδεθθχκ ημοξ ηίηθμοξ ηαζ ηζξ πενζμοζίεξ ημοξ. Δ ηναβζηή ηαηάθδλδ ηδξ ΢ηάζδξ ημο Νίηα ήηακ έκαξ απμηθεζζηζηυξ ενίαιαμξ ηδξ Θεμδχναξ. Δ εανναθέα δέζπμζκα είπε επέιαεζ ηδκ απμθαζζζηζηή ζηζβιή ηαζ είπε δζηαζςεεί έζης ηζ ακ πνεζάζηδηε κα παηήζεζ επί δεηάδςκ πζθζάδςκ

121

πηςιάηςκ. Βίπε απμδείλεζ υηζ ηαηείπε επάλζα ηδκ εέζδ ηδξ αοημηνάηεζναξ, ήηακ θηζαβιέκδ απυ πάζηα δβέηδ ηζ υηζ είπε ηδκ δζμναηζηή ζηέρδ ιεβάθδξ πμθζηζημφ. Ο αοημηνάημναξ απυ ηυηε ηδκ ζοιαμοθεουηακ βζα ηα πάκηα ηαζ πμηέ δεκ αιθζζαήηδζε ηζξ απυρεζξ ηδξ, αηυια ηζ ακ δζαθςκμφζε ή εκενβμφζε δζαθμνεηζηά. Ο Εμοζηζκζακυξ έζηεζθε ζηζξ πυθεζξ ηδξ αοημηναημνίαξ ημο δζαηήνολδ ιε ηδκ μπμία ακήββεζθε ηδκ ζοκηνζαή ηςκ ζοκςιμηχκ ηαζ ημ ενίαιαμ ηδξ ααζζθζηήξ ελμοζίαξ. ΋ιςξ, ακηίεεηα ιε ηδκ ακάθμβδ πενίπηςζδ ηδξ ηαηαζημθήξ ηδξ ζηάζδξ ηδξ Θεζζαθμκίηδξ ημ 389 επί Θεμδμζίμο Ώ‟, ζηδκ μπμία είπακ ζημηςεεί 7.000 πμθίηεξ, αοηή ηδ θμνά. ημκ Εακμοάνζμ ημο 532, δ Βηηθδζία δεκ γήηδζε απυ ημκ αοημηνάημνα κα δείλεζ ιεηάκμζα ή κα γδηήζεζ ζοβκχιδ βζα ηα δεηάδεξ πζθζάδεξ εφιαηα ηδξ ελέβενζδξ. Βπδαληηλό ςεθηδσηό Μεηά ηδκ ακηζιεηχπζζδ ηδξ ΢ηάζεο ηνπ Νίθα μ Εμοζηζκζακυξ, ζζπονυξ υζμ πμηέ, ήηακ έημζιμξ κα λεηζκήζεζ ηδκ πναβιαημπμίδζδ ηδξ «Μεβάθδξ Εδέαξ» ημο, ηδξ Restitutio, δδθαδή ηδκ ακαζφζηαζδξ ηδξ ηναηαζάξ Ρςιασηήξ αοημηναημνίαξ. Καζ βζα ηδκ πναβιαημπμίδζή ηδξ είπε ακάβηδ απυ άλζμοξ ζηναηζςηζημφξ δβέηεξ, υπςξ μ ΐεθζζάνζμξ ηαζ μ Νανζήξ, αθθά ηαζ απυ ζηακμφξ αλζςιαημφπμοξ οπεφεοκμοξ βζα ηα μζημκμιζηά ηαζ ηδκ εφνοειδ θεζημονβία ημο ηνάημοξ, υπςξ μ Εςάκκδξ Καππαδυηδξ ηαζ μ Σνζαςκζακυξ.

122

2.09. Ζ Θενδψξα, ν Βειηζάξηνο θαη ε Αλησλίλα Ο αογακηζκυξ ζζημνζηυξ Πνμηυπζμξ – πμο ήδδ βκςνίζαιε - ζημ ένβμ ημο Τπέξ ησλ Πνιέκσλ ιόγνη, αθθά ηαζ ζημ θζαεθμβνάθδιά ημο Αλέθδνηα ή Απόθξπθε Ηζηνξία, αζπμθήεδηε επί ιαηνυκ ιε ημκ ζηναηδβυ ΐεθζζάνζμ – ημο μπμίμο οπήνλε βζα πμθφ ηαζνυ βναιιαηέαξ ηαζ ζφιαμοθμξ - ηαζ ηδκ βοκαίηα ημο Ώκηςκίκα. Ο Πνμηυπζμξ ενβάζηδηε ζημ επζηεθείμ ημο ΐεθζζάνζμο επάκς απυ είημζζ πνυκζα ηαζ έγδζε απυ ημκηά ημοξ πμθέιμοξ ημο ηαηά ηςκ Πενζχκ, ΐακδάθςκ, Οζηνμβυηεςκ, ηδκ ηαηάθδρδ ηδξ Ρααέκκαξ απυ ημοξ ΐογακηζκμφξ, ηαεχξ ηαζ ηδ ΢ηάζδ ημο Νίηα (532) ηαζ ηδκ ιεβάθδ επζδδιία ημο θμζιμφ (541-2) πμο ζηυνπζζε ημκ εάκαημ ηαζ ημ πέκεμξ ζηδκ Κςκζηακηζκμφπμθδ. Γζα ηδκ Θεμδχνα έπμοιε ήδδ ιζθήζεζ πμθφ ηαζ εα πμφιε αηυια πενζζζυηενα ζηζξ επυιεκεξ ζεθίδεξ, επίζδξ έπμοιε ήδδ βκςνίζεζ ημκ ΐεθζζάνζμ, ημο μπμίμο ηζξ εηζηναηείεξ ηαζ κίηεξ εα ηζξ δμφιε ακαθοηζηυηενα παναηάης. Ο ζηξαηεγόο Βειηζάξηνο, ζε πίλαθα ηνπ Νίθνπ Δγγνλόπνπινπ Ο ΐεθζζάνζμξ βεκκήεδηε ημ 500 ηαζ πνέπεζ κα ήηακ εναηζηήξ, βμηεζηήξ ή ζθααζηήξ ηαηαβςβήξ (ημ υκμιά ημο πνμηφπηεζ πζεακχξ απυ ηζξ ζθααζηέξ θέλεζξ Μπεθί Σζαν, πμο ζδιαίκεζ Λεοηυξ Πνίβηζπαξ). Τπδνέηδζε ζηδκ ακαηημνζηή θνμονά ςξ αμοηεθάνζμξ (δμνοθυνμξ), αθθά δ ακέθζλδ ημο ζηδ ζηναηζςηζηή ζενανπία ήηακ ναβδαία, έβζκε ζφκημια ζηναηδβυξ. Θεςνείηαζ ςξ έκαξ απυ ημοξ ηαθφηενμοξ ζηναηζςηζημφξ δβέηεξ ημο ΐογακηίμο. Ήηακ ζδζαίηενα αβαπδηυξ απυ ημοξ ζηναηζχηεξ ημο μζ μπμίμζ απμηεθμφκηακ απυ Θνάηεξ, Πένζεξ, Γυηεμοξ, ΢θάαμοξ, Οφκκμοξ, ΐακδάθμοξ ηαζ ηάεε θμβήξ αάναανμοξ ιζζεμθυνμοξ, ηοθθά αθμζζςιέκμοξ ζημ ζηναηδβυ ημοξ πενζζζυηενμ απυ ημκ αοημηνάημνα. Βπίζδξ απμθάιαακε ηδκ αβάπδ ηαζ ημ εαοιαζιυ ημο θαμφ βζα ηδκ απθυηδηα, ηδ ιεηνζμπάεεζα ηαζ βεκκαζμδςνία ημο. Βπδαληηλόο θαηάθξαθηνο ζηξαηηώηεο Δ Θεμδχνα θμαυηακ ηδκ δδιμηζηυηδηά ημο ηαζ μ Εμοζηζκζακυξ πμο γήθεοε ηδκ δυλα ηαζ ηδκ πενζμοζία ημο, ημκ έααθε κα μνηζζηεί υηζ δεκ είπε αθέρεζξ ζημ ενυκμ ημο, πνάβια πμο μ ΐεθζζάνζμξ ημ έηακε πνυεοια ηαζ ηήνδζε ημκ υνημ ημο ιε εζθζηνίκεζα. Χξ δζμζηδηήξ ηςκ αογακηζκχκ ζηναηεοιάηςκ ηδξ Ώκαημθήξ, πμθέιδζε ιε επζηοπία ηαηά ηδξ ΢αζακζδζηήξ πενζζηήξ αοημηναημνίαξ ηαηά ηα έηδ 530-532. Σεθζηά οπμβνάθδηε ιεηαλφ ΐογακηζκχκ ηαζ Πενζχκ δ θεβυιεκδ Αηώληα Δηξήλε, δ 123

μπμία υιςξ πνμέαθεπε ηδκ εηήζζα ηαηααμθή ηςκ πνχηςκ ζημοξ δεφηενμοξ αανφηαημο θυνμο ζε πνοζυ. Γονίγμκηαξ ζηδκ Πυθδ, έηοπε κα είκαζ πανχκ ζηα βεβμκυηα ηδξ ΢ηάζδξ ημο Νίηα ηαζ έπαζλε – ιαγί ιε ημκ ζηναηδβυ Μμφκδμ ηαζ ημκ Νανζή – απμθαζζζηζηυ νυθμ ζηδκ πάηαλδ ηδξ ζηάζδξ ηαζ ηδκ ακεθέδηδ ζθαβή δεηάδςκ πζθζάδςκ ζηαζζαζηχκ. Γζα ηδ γςή ηαζ ηδκ δνάζδ ηδξ Ώκηςκίκαξ δεκ λένμοιε πμθθά πνάβιαηα ηαζ δ ηονζυηενδ πδβή πθδνμθμνζχκ ιαξ βζα ηδ βοκαίηα αοηή είκαζ ηαζ πάθζ μ Πνμηυπζμξ. Δ Ώκηςκίκα βεκκήεδηε πενίπμο ιεηαλφ ημο 487 ηαζ 490. Ήηακ ηυνδ ηαζ εββμκή ανιαημδνυιςκ ημο ζππμδνυιμο ηαζ ιζαξ εεαηνίκαξ (μ Πνμηυπζμξ ηδκ ακαθένεζ πυνκδ, αθθά ζηα ιάηζα ημο ζζημνζημφ αοημφ, ημ επάββεθια ηδξ εεαηνίκαξ ηαοηζγυηακ ιε αοηυ ηδξ πυνκδξ). ΢ηα κεακζηά ηδξ πνυκζα έγδζε γςή αηυθαζηδ – ζακ ηδξ Θεμδχναξ – ςξ πμνεφηνζα, ζηνζπηζγέγ ηαζ ηναβμοδίζηνζα ήηακ δδθαδή ιζα βοκαίηα εθαθνχκ δεχκ. Έιαεε ηα ιοζηζηά ηδξ ιαβείαξ ηαζ έηακε έκα ιέηνζμ βάιμ ηαζ ανηεηά παζδζά, ακάιεζα ζηα μπμία ηαζ έκα βζμ ημκ Φχηζμ ηαζ ιζα ηυνδ ηδ Μάνεα. Ζ Αλησλίλα Αεκ λένμοιε πχξ ηαζ πυηε βκςνίζηδηακ δ Θεμδχνα ηαζ δ Ώκηςκίκα. Πζεακχξ δ αοημηνάηεζνα ηδκ είπε ζηναημθμβήζεζ ςξ πθδνμθμνζμδυηδ ηδξ ηαζ πνάηημνά ηδξ. Δ ζπέζδ ηςκ δομ βοκαζηχκ, ακ ηαζ άκζζδ, ήηακ ζζπονή ηαζ ιαηνμπνυκζα. Βίκαζ επίζδξ πζεακυ δ Θεμδχνα κα ζφζηδζε ηδκ Ώκηςκίκα ζημκ ΐεθζζάνζμ, βφνς ζηα 527. Συηε δ Ώκηςκίκα ήηακ πενίπμο ζανακηάνα ηαζ πήνα ηαζ μ ΐεθζζάνζμξ, μ μπμίμξ ήηακ πάκς απυ δέηα πνυκζα ιζηνυηενυξ ηδξ (βεκκήεδηε ημ 500) ηδκ πακηνεφηδηε. Ο ζηναηδβυξ ηδκ ενςηεφηδηε ιε πάεμξ πμο ιε ηα πνυκζα δεκ έθεβε κα ηαηαζζβάζεζ ηαζ μζ ημοηζμιπυθδδεξ ηδξ Πυθδξ έθεβακ υηζ δ Ώκηςκίκα ημκ «ηναημφζε» ιε ιάβζα ηαζ δζάθμνεξ ιαββακείεξ. Ο ζηναηδβυξ έπαζνκε ιαγί ημο ηδ βοκαίηα ημο ζηζξ εηζηναηείεξ ημο ζηδκ Ώθνζηή ζηδκ Εηαθία ηαζ ζηδκ Ώκαημθή ηαζ δεκ ήηακ θίβεξ μζ θμνέξ πμο ηδκ άθδκε κα παναανίζηεηαζ ηαζ κα έπεζ ηαζ θυβμ ζηα ζηναηζςηζηά ζοιαμφθζα. Ήηακ οπμηαβιέκμξ ζηδκ επζννμή ηδξ, έηακε πάκηα υ,ηζ ιπμνμφζε βζα κα ζηακμπμζήζεζ ηα ηαπνίηζζα, ηζξ αηυια ηαζ πανάθμβεξ απαζηήζεζξ ηαζ αζηήιαηά ηδξ. Αεκ ηδκ απάηδζε πμηέ, ζε ακηίεεζδ ιε ηδκ Ώκηςκίκα, δ μπμία δεκ ζηαιάηδζε ηζξ ενςηζηέξ ηδξ πενζπέηεζεξ, μνζζιέκεξ απυ ηζξ μπμίεξ ήηακ ιαηνμπνυκζεξ. Ώοηή υιςξ δ αδοκαιία ηδξ έβζκε ακηζθδπηή απυ ηδκ πακέλοπκδ Θεμδχνα, δ μπμία ηδκ εηιεηαθθεφηδηε ηαζ ηδκ έηακε υνβακμ ηαζ ζφιιαπυ ηδξ ζε πμθθέξ πενζπηχζεζξ. ΢ηδκ πνχηδ εηζηναηεία ημο ΐεθζζάνζμο, ζηδκ μπμία δ Ώκηςκίκα ηαλίδερε ζημ πθεονυ ημο ζογφβμο ηδξ, ήηακ αοηή ηαηά ημο ααζζθείμο ηςκ ΐακδάθςκ ζηδ ΐυνεζμ Ώθνζηή, ηα έηδ 533-534. (Φοζζηά ιαγί ημοξ ήηακ ηαζ μ Πνμηυπζμξ). Σμ ΐογάκηζμ είπε πμθθμφξ θυβμοξ κα πναβιαημπμζήζεζ ημκ πυθειμ αοηυκ. Ο θζθμαογακηζκυξ ααζζθζάξ Υηιδέξηρνο είπε εηενμκζζεεί ηαζ θοθαηζζεεί απυ ημκ ζθεηενζζηή Γειίκεξν, μ μπμίμξ ζηαιάηδζε κα πθδνχκεζ θυνμοξ οπμηεθείαξ, αλίςκε πθήνδ ακελανηδζία ηαζ απαζημφζε απυ ημκ Εμοζηζκζακυ κα ιδκ

124

ακαηαηεφεηαζ ζηα εζςηενζηά ημο ηνάημοξ. Ώνκήεδηε αηυια ηαζ μπμζαδήπμηε πνυηαζδ ζοιθζθίςζδξ, ακηίεεηα ιε ημκ δβειυκα ηςκ Οζηνμβυηεςκ ηδξ Εηαθίαξ Θεμδχνζπμ. Βπίζδξ μζ ΐάκδαθμζ ςξ αζνεηζημί Ώνεζακμί, ηαηαδίςηακ, θοθάηζγακ ηαζ ελυκηςκακ ημοξ μνευδμλμοξ, ηαεμθζημφξ αθθά ηαζ ημοξ ιμκμθοζίηεξ πνζζηζακμφξ. Καζ αηυια μζ ΐάκδαθμζ, πναβιαημπμζμφζακ πμθθέξ πεζναηζηέξ επζδνμιέξ ηαηά ηςκ παναθζαηχκ πυθεςκ ηδξ Εαδνζηήξ, ηδξ κυηζαξ Εηαθίαξ ηαζ ηδξ δοηζηήξ Βθθάδαξ ιε απμηέθεζια κα ηζκδοκεφεζ κα παεεί μ έθεβπμξ ηδξ δοηζηήξ Μεζμβείμο απυ ημοξ ΐογακηζκμφξ. Οη Βάλδαινη πεξλνύλ από ην Γηβξαιηάξ ζηελ βόξεηα Αθξηθή Οζ ΐάκδαθμζ ήηακ έκα βενιακζηυ θφθμ, ιε πνμέθεοζδ – υπςξ ηαζ μζ Γυηεμζ ηδκ ΢ηακδζκααία. Σμκ 2μ ι.Υ. αζχκα ιεηαηζκήεδηακ πνμξ ηδκ ΢ζθεζία (Πμθςκία) ηαζ ηδκ Πακμκία (Οοββανία). Σδκ επμπή ημο Μ. Κςκζηακηίκμο εβηαηαζηάεδηακ αυνεζα ημο Αμφκααδ, αζπάζεδηακ ημ πνζζηζακζζιυ ηαζ αημθμφεδζακ ημ δυβια ημο Ώνείμο, ημ μπμίμ δεκ δεπυηακ ημ μιμμφζζμ ημο Εδζμφ ιε ημκ παηένα ημο, πνάβια πμο ήηακ έκα απυ ηα ααζζηά δυβιαηα, ηυζμ ηςκ μνεμδυλςκ υζμ ηαζ ηςκ ιμκμθοζζηχκ πνζζηζακχκ. Σμ 409 εηδζχπεδηακ απυ ημοξ Οφκκμοξ ηαζ αθμφ δζέζπζζακ ηα Πονδκαία εβηαηαζηάεδηακ ιαγί ιε έκα άθθμ βενιακζηυ θφθμ, ημοξ Ώθακμφξ, ζηδκ κυηζα Εζπακία (δ Ώκδαθμοζία - Vandalusia - πήνε ημ υκμιά ηδξ απυ ημοξ ΐακδάθμοξ). Βηεί έιαεακ απυ ημοξ κηυπζμοξ ηδκ ηέπκδ ηδξ καοπδβζηήξ ηαζ ηδξ δζαηοαένκδζδξ ημο πθμίμο ηαζ βεκζηά ηδκ καοηζηή ηέπκδ. Σν βαζίιεην ηωλ Βαλδάιωλ θαη ηωλ Αιαλώλ θπξηαξρνύζε ζηε δπηηθή Μεζόγεην ΋ιςξ ηαζ απυ ηδκ Εαδνζηή πενζυκδζμ εηδζχπεδηακ απυ ημοξ Οζηνμβυηεμοξ ηαζ ηεθζηά πέναζακ εηαηυ πζθζάδεξ ΐάκδαθμζ, Ώθακμί ηαζ Εζπακμί ζηθάαμζ (απυ ημοξ μπμίμοξ ημ έκα ηέηανημ ήηακ πμθειζζηέξ) απυ ηζξ Δνάηθεζεξ ΢ηήθεξ65 ζηδκ αυνεζα Ώθνζηή, οπυ ηδκ δβεζία ημο ζηακμφ ηαζ ζοκεημφ ααζζθζά ημοξ, ημο πςθμφ Γεδέξηρνπ. Σμ 430 ηαηέθααακ ηδκ Εππχκα (Βπίζημπμξ ηδξ πυθδξ αοηήξ ήηακ ηυηε μ Άβζμξ Ώοβμοζηίκμξ μ μπμίμξ πέεακε ηαηά ηδ δζάνηεζα ηδξ πμθζμνηίαξ) ηαζ άθθεξ πυθεζξ ηαζ ίδνοζακ ημ ‘Βαζίιεην ησλ Βαλδάισλ θαη ησλ Αιαλώλ’ ιε πνςηεφμοζα ηδκ Κανπδδυκα. Οζ Ρςιαίμζ εηδζχπηδηακ απυ ηδκ Ώθνζηή, αθθά μζ ΐάκδαθμζ ζεαάζηδηακ ηα νςιασηά έεζια, ημκ πμθζηζζιυ, ηζξ ηέπκεξ ηαζ ηδκ ανπζηεηημκζηή ημοξ. Δ πενζμπή αοηή ηδξ Ώθνζηήξ πμο ηαηέηηδζακ (πενίπμο δ ζδιενζκή Σοκδζία ηαζ ηιήια ηδξ Ώθβενίαξ) θάκδηε ζημοξ ΐακδάθμοξ ςξ δ Γδ ηδξ 65

Ζξάθιεηεο ΢ηήιεο = Σν ζηελό ηνπ Γηβξαιηάξ

125

Βπαββεθίαξ, ιε ηα αιπέθζα ηδξ, ηα πθμφζζα δδιδηνζαηά ηδξ, ηζξ εθζέξ, ηα ζφηα ηαζ ηα άθθα αβνμηζηά πνμσυκηα πμο ιπμνμφζακ άκεηα κα ενέρμοκ ημκ πθδεοζιυ ηςκ κηυπζςκ ηαζ ηςκ κέςκ ηαηαηηδηχκ ηδξ. Ο Γεγένζπμξ, πνμπχνδζε ζηδ δδιζμονβία ζδιακηζημφ ζηυθμο (μζ ΐάκδαθμζ είκαζ μ πνχημξ βενιακζηυξ θαυξ πμο απέηηδζε ζηυθμ ηαζ καοηζηή δελζυηδηα) ηαζ αοηυ αμήεδζε ημοξ ΐακδάθμοξ, κα πναβιαημπμζήζμοκ ζοκεπείξ πεζναηζηέξ επζδνμιέξ ζηα πανάθζα ηδξ δοηζηήξ Μεζμβείμο ηαζ ζφκημια ηαηέθααακ ηαζ εκζςιάηςζακ ζημ ααζίθεζυ ημοξ, ηδκ Κμνζζηή ηαζ ηδκ ΢ανδδκία, ηδκ ΢ζηεθία ηαζ ηζξ ΐαθεανίδεξ. Μεηά απυ έλδ ζπεδυκ αζχκεξ, δ Κανπδδυκα έβζκε ηαζ πάθζ μ ιεβαθφηενμξ ηίκδοκμξ βζα ηδ νςιασηή αοημηναημνία. Σμ 455 μζ ΐάκδαθμζ ηονίερακ ηδ Ρχιδ, ηάκμκηαξ μνζζηζηά πανεθευκ ηδκ δυλα ηαζ ηδκ αίβθδ ηδξ παθζάξ αοημηναημνζηήξ πνςηεφμοζαξ. Βπί δέηα ηέζζενζξ ιένεξ ζοκεπχξ, μζ ζηναηζχηεξ ημο Γεγένζπμο θεδθαημφζακ ηδκ Ώζχκζα Πυθδ ηαζ μζ ηαηαζηνμθέξ ηαζ ηονίςξ δ θεδθαζία ικδιείςκ ηαζ ηάεε πμθφηζιμο ένβμο ηέπκδξ ή ακηζηεζιέκμο πμο πνμλέκδζακ ήηακ ηυζεξ, πμο μ υνμξ βαλδαιηζκφο έιεζκε ζηδκ ζζημνία ςξ ζοκχκοιμ ηδξ ηαηαζηνμθήξ, ηδξ ααναανυηδηαξ ηαζ ηδξ ςιυηδηαξ. Ώθμφ άνπαλακ θάθονα, ημ εδζαονυ ημο Ναμφ ημο ΢μθμιχκηα66, πνοζυ ηαζ πμθφηζια πεηνάδζα ηαζ υ,ηζ πμθφηζιμ, ζδζςηζηυ ή δδιυζζμ, ιπμνμφζακ κα ιεηαθένμοκ ιαγί ημοξ, εβηαηέθεζρακ ηδκ ένδιδ Ρχιδ. Οη Βάλδαινη δελ άθεζαλ ηίπνηε όξζην κεηά ηελ θαηάιεςε ηεο Ρώκεο Μεηά ηζξ επζηοπίεξ αοηέξ, μζ ΐάκδαθμζ ζηνάθδηακ πνμξ ηδκ Ώκαημθζηή νςιασηή αοημηναημνία. Βπζηέεδηακ ηαζ θεδθάηδζακ ηα πανάθζα ηδξ Εθθονίαξ ηαζ ηδξ Πεθμπμκκήζμο αθθά απέηοπακ κα ηαηαθάαμοκ ηδ Μάκδ. ΋ιςξ ηαηέθααακ ηαζ θεδθάηδζακ ηδ Γάηοκεμ ηαζ ηαηαηνεμφνβδζακ 500 αζπιαθχημοξ. Ο Ρςιαίμξ αοημηνάημναξ Λέςκ Ώ‟, έζηεζθε απυ ηδκ Κςκζηακηζκμφπμθδ ζηναηυ 100.000 ακδνχκ ηαζ ημκ ακάθμβμ ζηυθμ κα πηοπήζεζ ημοξ ΐακδάθμοξ, αθθά μ Γεγένζπμξ αζθκζδίαζε ημοξ ΐογακηζκμφξ ηαζ ηαηάζηνερε ημ ζηυθμ ημοξ, πνδζζιμπμζχκηαξ ιζηνά πονπμθζηά πθμζάνζα. Βθάπζζημζ ζηναηζχηεξ ημο Λέμκηα επέζηνερακ. Ο Λέςκ ακαβηάζηδηε κα οπμβνάρεζ ζοκεήηδ εζνήκδξ ιε ημ Γεγένζπμ. ΋ιςξ αοηυ ημ ζζπονυ ααζίθεζμ, ιεηά ημ εάκαημ ημο Γεγένζπμο ημ 477, έπαζε ηδκ μνιή ηαζ ηδκ ζζπφ ημο ηαζ άνπζζε κα παναηιάγεζ. Ο πνμηεθεοηαίμξ ααζζθζά Υζθδένζπμξ είπε ηαθέξ ζπέζεζξ ιε ημκ Εμοζηζκζακυ ηαζ πθήνςκε εηήζζμ θυνμ οπμηέθεζαξ, υπςξ είπε ζοιθςκδεεί. [Δ απυθαζδ ημο Εμοζηζκζακμφ κα λειπενδεφεζ μνζζηζηά ιε ημ εκμπθδηζηυ αακδαθζηυ ααζίθεζμ, έβζκε μνζζηζηή ιεηά απυ ηδκ επίζηερδ εκυξ ζενςιέκμο ηδξ Ώζβφπημο, μ μπμίμξ δζδβήεδηε ζημκ αοημηνάημνα, υηζ είδε ζημκ φπκμ ημο ημκ ίδζμ 66

Σν ζεζαπξό ηνπ Νανύ ηνπ ΢νινκώληα ζηνλ νπνίν πεξηιακβαλόηαλ ε Δπηάθσηε Λπρλία (ε Μελόξα), είρε κεηαθέξεη ν απηνθξάηνξαο (δηάδνρνο ηόηε) Σίηνο ζηε Ρώκε ην έηνο 70, όηαλ θαηέιαβε θαη θαηάζηξεςε ηειείσο ηελ Ιεξνπζαιήκ, ζθάδνληαο ρηιηάδεο Δβξαίνπο. Από ηόηε άξρηζε ε δηαζπνξά ησλ Δβξαίσλ,

126

ημκ Θευ, πμο ημο έδςζε εκημθή κα ανεζ ημκ αοημηνάημνα ηαζ κα ημκ ιαθχζεζ βζαηί δίζηαγε κα απμθαζίζεζ ηδκ ηήνολδ ημο πμθέιμο ηαηά ηςκ αζνεηζηχκ ΐακδάθςκ. Ο Θευξ είπε ζημκ ζενςιέκμ υηζ εα αμδεήζεζ ημκ Εμοζηζκζακυ ηαζ εα ημκ ηάκεζ ηφνζμ ηδξ Ώθνζηήξ. Ο ενδζηυθδπημξ ηαζ δεζζζδαίιςκ δβειυκαξ δεκ ήεεθε πενζζζυηενα βζα κα πεζζηεί ηαζ δζααεααίςζε ημκ ζενςιέκμ υηζ εα ζοιιμνθςκυηακ ιε ηδκ Θεία εκημθή]. Ώοηυ θμζπυκ ημ ηνάημξ ηςκ ΐακδάθςκ ακέθααε κα πμθειήζεζ μ ΐεθζζάνζμξ λεηζκχκηαξ απυ ηδκ Κςκζηακηζκμφπμθδ ιε έκα ζηυθμ 600 πθμίςκ ηαζ 18.000 ακδνχκ, ιεηαλφ ηςκ μπμίςκ ηαζ ιζζεμθυνμζ Οφκκμζ, Ένμοθμζ, Γυηεμζ, Θνάηεξ ηαζ άθθμζ. Πνμδβήεδηε ιζα εκηοπςζζαηή ηεθεηή ακαπχνδζδξ ζηδκ μπμία παναανίζημκηακ ημ αοημηναημνζηυ γεφβμξ, μ παηνζάνπδξ ηαζ άθθμζ αλζςιαημφπμζ. Σν λαπηηθό ησλ Βαλδάισλ ήηαλ παλίζρπξν θαη θπξηαξρνύζε ζηελ δπηηθή Μεζόγεην ΋πςξ είδαιε, ημκ ζηναηδβυ ζοκυδεοε ζημ ηαλίδζ ηαζ δ ζφγοβυξ ημο δ Ώκηςκίκα, δ μπμία ηαζ ημκ θνυκηζγε ηαζ εφνζζηε ηνυπμοξ κα έπεζ πάκηα μ ΐεθζζάνζμξ ηαεανυ ηαζ θνέζημ θαβδηυ ηαζ κενυ, πνάβια πμθφ δφζημθμ βζα ιζα εαθάζζζα δζαδνμιή πμο ηναημφζε ηυηε δομ-ηνεζξ ιήκεξ. Σαοηυπνμκα υιςξ «πενζπμζυηακ» ηνοθά ηζ έκα κεανυ υιμνθμ ζηναηζχηδ απυ ηδκ Θνάηδ, ημκ Θεμδυζζμ. Ο Θεμδυζζμξ ηαηαβυηακ απυ ααναανζηή βεκζά, είπε πνυζθαηα ααθηζζηεί πνζζηζακυξ ηαζ ακάδμπμί ημο ήηακ μ ΐεθζζάνζμξ ηαζ δ βοκαίηα ημο, μζ μπμίμζ ηαζ ημκ εεςνμφζακ εεηυ βζμ ημοξ. Ώοηυκ ημκ εεηυ βζμ θμζπυκ ενςηεφηδηε ηνεθά δ Ώκηςκίκα ηαζ επεζδή ήηακ βοκαίηα πςνίξ δεζηέξ ακαζημθέξ, ζπεδυκ ηαεδιενζκά ζοκεονζζηυηακ ιαγί ημο, ζηδκ ανπή ιοζηζηά ηαζ ανβυηενα πςνίξ ηακ κα ηάκεζ ημκ ηυπμ κα ηνοθηεί, ζοκακημφζε ημκ εναζηή ηδξ ηαζ ιπνμζηά ζημοξ οπδνέηεξ ηαζ ημοξ δμφθμοξ, πμο υθμζ ζπεδυκ ήλενακ ηδκ «ενςηζηή πενζπεηεζμφθα» ηδξ ηονάξ ημοξ. Καζ υπςξ ζοκήεςξ ζοιααίκεζ, μ ιυκμξ πμο δεκ ήλενε ηδκ «αηαλίεξ» ηδξ βοκαίηαξ ημο ήηακ μ ζφγοβυξ ηδξ μ ΐεθζζάνζμξ. ΢ηξαηηώηεο ηνπ Βπδαληίνπ κε βαξύ νπιηζκό Οζ ΐογακηζκμί ιε ηδκ αμήεεζα ημο κηυπζμο πθδεοζιμφ, αζθκζδίαζακ ημοξ ΐακδάθμοξ ηαζ ημοξ κίηδζακ ζε δομ ζδιακηζηέξ ιάπεξ ζηδκ Κανπδδυκα ηαζ ζημ Σνζηάιανμκ. Ο Γεθίιενμξ ιεηά ηδκ πνχηδ ήηηα ζηδκ Κανπδδυκα, δμθμθυκδζε ημκ θοθαηζζιέκμ έηπηςημ ααζζθζά Υζθδένζπμ. Ο αακδαθζηυξ ζηυθμξ ηαηαζηνάθδηε, ημ ηνάημξ ηςκ ΐακδάθςκ δζαθφεδηε ηαζ έβζκε ιζα αηυια νςιασηή επανπία. Βπίζδξ πνμζανηήεδηακ ζηδκ αοημηναημνία ηαζ ηα κδζζά ηδξ ΢ζηεθίαξ, ηδξ Κμνζζηήξ ηαζ ηςκ ΐαθεανίδςκ. Σα θάθονα ήηακ άθεμκα, βζαηί εηηυξ ηςκ άθθςκ, μ ΐεθζζάνζμξ πήνε ηαζ υθμοξ ημοξ πμθφηζιμοξ εδζαονμφξ πμο είπακ ανπάλεζ μζ ΐάκδαθμζ ηαηά 127

ηδκ άθςζδ ηδξ Ρχιδξ. Έηζζ ζηδκ Κςκζηακηζκμφπμθδ - ηδ Νέα Ρχιδ ιεηαθένεδηε μ εδζαονυξ ηδξ παθζάξ. ΢οκεθήθεδ ηαζ μ ααζζθζάξ Γεθίιενμξ πμο βζα ιήκεξ ηνοαυηακ ζηα αμοκά ηδξ Μαονζηακίαξ, ηαζ ιεηαθένεδηε ιε ηδκ αημθμοεία ημο, ημοξ εοβεκείξ ηαζ πμθθέξ πζθζάδεξ αηυια ΐακδάθςκ αζπιαθχηςκ, ζζδδνμδέζιζμξ ζηδκ Πυθδ. Δ Νέα Ρχιδ είπε αθχζεζ αηυια ιζα θμνά ηδκ Κανπδδυκα, υπςξ είπε ηάκεζ ιενζημφξ αζχκεξ πνζκ ηαζ δ παθζά Ρχιδ. Οζ ΐάκδαθμζ πμο απέιεζκακ ζηδκ Ώθνζηή, εκζςιαηχεδηακ ιε ημκ ηαζνυ ιε ημκ κηυπζμ αθνζηακζηυ πθδεοζιυ. Ο Εμοζηζκζακυξ εκεμοζζαζιέκμξ πνυζεεζε ζημοξ πμθθμφξ ηίηθμοξ ημο ηαζ αοημφξ ημο «Αιαληθνύ», «Βαλδαιηθνύ» ηαζ «Αθξηθαληθνύ», πναβιαημπμίδζε δμλμθμβίεξ ηαζ εοπανίζηδζε ημκ Θευ γηα ηηο λίθεο πνπ ηνπ ράξηζε ν Οπξαλόο. Σμ υκμια ημο Εμοζηζκζακμφ δυεδηε ζε δομ πυθεζξ ηδξ κέαξ επανπίαξ ηαζ ηάπμζεξ άθθεξ πυθεζξ, υπςξ δ ανπαία Οθαία, μκμιάζηδηακ Θεμδςνζάδεξ ή Θεμδςνζμοπυθεζξ. Γζα πνχηδ θμνά ιεηά απυ ιζζυ αζχκα, μνβακχεδηε ζηδκ Ρςιασηή αοημηναημνία, Θξίακβνο βζα ζηναηδβυ. Πνμπμνεουηακ έθζππμζ ζαθπζβηηέξ ηαζ έπμκηακ μ ΐεθζζάνζμξ ιε ημοξ κζηδηέξ ζηναηζχηεξ ημο, επζζηυπμοξ ηαζ ζενείξ μζ μπμίμζ πανέθαζακ ιέζα απυ ημοξ δνυιμοξ ηδξ Πυθδξ. Βάλδαινο ηππέαο Ώημθμοεμφζακ μ Γεθίιενμξ κηοιέκμξ ζηδ ααζζθζηή πμνθφνα, μζ ΐάκδαθμζ εοβεκείξ ηαζ μζ άθθμζ αζπιάθςημζ. Δ πανέθαζδ έηθεζκε ιε ημκ αιφεδημ εδζαονυ ηδξ θεδθαζίαξ ηδξ Ρχιδξ, πνοζά ηαζ ανβονά ημζιήιαηα, ένβα ηέπκδξ, ηαζ άθθα πμθφηζια ακηζηείιεκα, ηδκ Μεκυνα ηδκ επηάθςηδ θοπκία ημο Ναμφ ημο ΢μθμιχκηα ηδξ Εενμοζαθήι, μζηά αβίςκ ηαζ ιανηφνςκ, εαοιαημονβέξ εζηυκεξ, ηα ηανθζά ημο ζηαονμφ ημο Ώβίμο Πέηνμο ηαζ άθθα. Δ πμιπή ηαηέθδλε ζημκ Εππυδνμιμ, υπμο ημοξ πενίιεκε ζημ «ηάεζζια» μ Εμοζηζκζακυξ ιε ηδκ αημθμοεία ημο. Δ Θεμδχνα ήηακ υπςξ πάκηα πανμφζα, έζης ηαζ ακ ηακείξ δεκ ιπμνμφζε κα ηδκ δζαηνίκεζ, εηεί πμο ανζζηυηακ. Ο Γεθίιενμξ έαβαθε ηαζ πανέδςζε ημκ πμνθονυ πζηχκα πμο είπε ζθεηενζζηεί απυ ημκ κυιζιμ ααζζθζά ηαζ πνμζηφκδζε ημκ αοημηνάημνα, ιμονιμονίγμκηαξ ημ αζαθζηυ νδηυ «Μαηαηόηεο καηαηνηήησλ, ηα πάληα καηαηόηεο»67. ΢ημ Γεθίιενμ παναπςνήεδηε απυ ημκ Εμοζηζκζακυ, έκα ιεβάθμ ηηήια ζηδ Γαθαηία ηδξ Μζηνάξ Ώζίαξ, υπμο έγδζε εζνδκζηά ηαζ πέεακε ζε ααεζά βενάιαηα. Γμκάηζζε ηαζ πνμζηφκδζε ημκ αοημηνάημνα ηαζ μ ΐεθζζάνζμξ, αθθά αοηυ ζπμθζάζηδηε δοζιεκχξ, βζαηί εεςνήεδηε υηζ ιε ηδκ πνάλδ αοηή επζαεααζχεδηε υηζ μ Θξίακβνο έβζκε βζα κα οπμβναιιζζεεί ημ ιεβαθείμ ηαζ δ ζζπφξ αθθά ηαζ δ οπενμπή ημο ζηέιιαημξ έκακηζ ηςκ αοθζηχκ ηαζ αλζςιαημφπςκ ηαζ υπζ βζα κα ηζιδεεί μ κζηδηήξ ζηναηδβυξ. Ο ΐεθζζάνζμξ απυ ημκ πυθειμ είπε ηενδίζεζ ηενάζηζα πμζά ηαζ δ Ώκηςκίκα εφνζζηε πάκηα ηνυπμοξ κα ζδζμπμζείηαζ ηαζ κα ηνφαεζ ανηεηά απυ ηα πμθφηζια θάθονα. ΋ιςξ πανάθθδθα αοηή ζοκέπζζε, υθμ ηαζ πζμ πνμηθδηζηά ηζξ επαθέξ ηδξ 67

Σν ξεηό απηό πξνέξρεηαη από ην βηβιίν ηεο Παιαηάο δηαζήθεο «Δθθιεζηαζηήο» θαη απνδίδεηαη ζηνλ βαζηιηά ΢νινκώληα

128

ιε ημκ κεανυ εναζηή ηδξ Θεμδυζζμ. Ο ζηναηδβυξ αβαπμφζε ηυζμ πμθφ ηδ βοκαίηα ημο, πμο αηυια ηζ υηακ έπζαζε ημοξ δομ εναζηέξ «ζηα πνάζα» ζε έκα οπυβεζμ, δέπηδηε ηαθυπζζηα ηζξ δζηαζμθμβίεξ ηδξ Ώκηςκίκαξ, υηζ δδθαδή αοηή ηαζ μ Θεμδυζζμξ ηαηαιεηνμφζακ ηαζ έηνοαακ ιενζηά απυ ηα πζμ ζπάκζα ηαζ πμθφηζια θάθονα βζα κα ιδκ ηα πάνεζ μ αοημηνάημναξ. Ο ζηναηδβυξ εηηυξ απυ ηδκ Ώκηςκίκα αβαπμφζε ηαζ ημ πνήια ηζ έηζζ δ δζηαζμθμβία ηδξ βοκαίηαξ ημο πμο αημφζηδηε εφθμβδ, ημκ αυθεοε ηζυθαξ. Ώνβυηενα δ Ώκηςκίκα ιενίικδζε χζηε μ ΐεθζζάνζμξ κα απμκείιεζ ζημ Θεμδυζζμ ημ ηίηθμ ημο ζοιαμφθμο ημο βζα ηζξ κμιζηέξ οπμεέζεζξ. Ο Θξίακβνο ηνπ Βειηζάξηνπ: Ο Γειίκεξνο πξνζθπλά ηνλ Ηνπζηηληαλό θαη δίπια ηνπ ν Βειηζάξηνο ΋θμζ μζ οπδνέηεξ ηαζ μζ εαθαιδπυθμζ ήλενακ ηα πάκηα, υιςξ ήλενακ πανάθθδθα ημκ εηδζηδηζηυ ηαζ ιμπεδνυ παναηηήνα ηδξ Ώκηςκίκαξ ηαζ πνμηζιμφζακ κα ηναημφκ ημ ζηυια ημοξ ηθεζζηυ. ΢φιθςκα πάκηα ιε ημκ Πνμηυπζμ, ιζα δοζανεζηδιέκδ ιε ηδκ ηονία ηδξ ηαιανζένα δ Μαηεδμκία, ανήηε ημκ ΐεθζζάνζμ ηαζ ημο είπε ηα ηαιχιαηα ηδξ βοκαίηαξ ημο ραξηί θαη θαιακάξη ηαζ ζε επζαεααίςζδ έθενε ςξ ιάνηονεξ δομ ζηθάαεξ ηδξ οπδνεζίαξ ηδξ Ώκηςκίκαξ. Ο ζηναηδβυξ αοηή ηδ θμνά εφιςζε βζα ηα ηαθά ηαζ δζέηαλε ηδ εακάηςζδ ημο εναζηή ηδξ βοκαίηαξ ημο. Ζ Αλησλίλα ΋ιςξ μζ θνμονμί, πμο θμαυηακ πενζζζυηενμ ηδκ Ώκηςκίκα πανά ημκ δζμζηδηή ημοξ, εζδμπμίδζακ ηνοθά ημκ Θεμδυζζμ, μ μπμίμξ ημ έζηαζε ζηδκ Έθεζμ ηαζ ηθείζηδηε ζε ιμκαζηήνζ βζα αζθάθεζα. Δ Ώκηςκίκα δεκ δοζημθεφηδηε ηαευθμο κα πείζεζ ημκ ενςηεοιέκμ ηαζ αθεθή ζφγοβυ ηδξ, υηζ υθδ αοηή δ ζζημνία ήηακ ιζα ηαηαζηεοαζιέκδ ζηεοςνία ηαζ ιάθζζηα εηιαίεοζε απυ αοηυκ ηα μκυιαηα ηςκ ιανηφνςκ. Δ εηδίηδζή ηδξ – ηαηά ημκ Πνμηυπζμ πάκηα ήηακ ζηθδνή: δζέηαλε κα νάρμοκ ζε έκα ζάημ ηδ Μαηεδμκία ηαζ ηζξ δομ ζηθάαεξ ηαζ κα ηζξ πεηάλμοκ ζηδκ εάθαζζα, αθμφ πνχηα ημοξ έημρακ ηδ βθχζζα! Ώθθά δ ζζημνία ηςκ δομ εναζηχκ δεκ ηεθείςζε εδχ. Δ πανάηθδζδ ηδξ βοκαίηαξ ημο κα λακαηαθέζεζ ημκ Θεμδυζζμ έβζκε δεηηή απυ ημ ζηναηδβυ, μ μπμίμξ έζηεζθε ζηδκ Έθεζμ επζζημθή ηαζ ημκ παναηαθμφζε κα επζζηνέρεζ. Ο Θεμδυζζμξ απάκηδζε υηζ εοπανίζηςξ εα επέζηνεθε ζημοξ πκεοιαηζημφξ ημοξ βμκείξ, θεάκεζ κα ιδκ ήηακ ζημ επζηεθείμ ημο ζηναηδβμφ μ βζμξ ηδξ Ώκηςκίκαξ (απυ άθθμ παηένα) Φχηζμξ. Ο Φχηζμξ, μ μπμίμξ ήηακ αλζςιαηζηυξ ηαζ οπδνεημφζε ζημ ζηναηυ ημο ΐεθζζάνζμο, ήλενε ηζξ ζπέζεζξ ηδξ ιάκαξ ημο ιε ημκ Θεμδυζζμ ηαζ θοζζηά δεκ ημκ ζοιπαεμφζε ηαευθμο. Δ Ώκηςκίκα υιςξ πνμηίιδζε ημκ εναζηή απυ ημ βζμ ηδξ ηαζ μ ηεθεοηαίμξ αδδζαζιέκμξ εβηαηέθεζρε ημ ζηνάηεοια (ηυηε ανζζηυηακ ζηδκ Εηαθία) ηαζ ηα αλζχιαηα ηαζ κα βονίζεζ πίζς ζηδκ 129

Πυθδ. ΋ηακ μ ΐεθζζάνζμξ βφνζζε ενζαιαεοηήξ απυ ηδκ Εηαθία, ιεηά ηδκ άθςζδ ηδξ Ρααέκκαξ, ζοκμδεουηακ απυ ηδκ βοκαίηα ημο ηαζ ημκ εναζηή ηδξ. Δ πακέλοπκδ Θεμδχνα ηα ήλενε θοζζηά υθα αοηά, υπςξ ηαζ βζα ηζξ υπζ ηαζ ηυζμ έκηζιεξ ιεευδμοξ πθμοηζζιμφ ημο ζηναηδβμφ, αθθά πνμηζιμφζε κα ηα έπεζ ηαθά ιε ηδκ δμθμπθυημ ηαζ ιδπακμννάθμ Ώκηςκίκα, δ μπμία, υπςξ εα δμφιε παναηάης, ηδξ έηακε δζάθμνεξ ελοπδνεηήζεζξ. Οζ δομ πακμφνβεξ βοκαίηεξ ζοκενβάζηδηακ, δ Ώκηςκίκα έβζκε εοκμμφιεκδ ηδξ αοημηνάηεζναξ ηαζ ηζιήεδηε ιε ημ ηίηθμ ηδξ ιεβάθδξ ανπυκηζζζαξ (παηνζηίαξ). Βπδαληηλό απηνθξαηνξηθό δεπγάξη Ο ΐεθζζάνζμξ έθοβε βζα ιζα αηυια εηζηναηεία, αθθά δ Ώκηςκίκα αοηή ηδ θμνά δεκ ημκ ζοκυδεοζε, βζαηί πνμηίιδζε κα ιείκεζ ζηδκ Κςκζηακηζκμφπμθδ ιε ημκ εναζηή ηδξ. Ο βζμξ ηδξ Ώκηςκίκαξ, μ Φχηζμξ ελαβνζχεδηε ηαζ απμθάζζζε κα ακμίλεζ ηα ιάηζα ημο ζηναηδβμφ ημο, πμο ημφηδ ηδ θμνά απμθάζζζε κα οπεναζπζζηεί ηδκ ζπζθςιέκδ ηζιή ημο. Έδςζε εκημθή ζημκ Φχηζμ κα ζοθθάαεζ ηαζ ζηδκ ακάβηδ κα ζημηχζεζ ημκ Θεμδυζζμ, θέβμκηαξ πςξ βζα ιζα αηυια θμνά εα ζοβπςνμφζε ηδκ βοκαίηα ημο. Ζ Ακαιαζνύλζα Σχνα ήνεε δ ζεζνά ηδξ Θεμδχναξ κα πανέιαεζ, ανήηε ημκ Θεμδυζζμ ηαζ ημκ έηνορε ζημκ βοκαζηςκίηδ ηδξ. Σμ πανμοζίαζε ςξ δχνμ ζηδκ Ώκηςκίκα δ μπμία δεκ έηνορε ηδ πανά ηδξ. Ώπμηάθεζε ηδκ αοημηνάηεζνα «ζςηήνα» ηαζ «εοενβέηζδά» ηδξ. Βηεί θμζπυκ, ιέζα ζηζξ αίεμοζεξ ηςκ ακαηηυνςκ ηαζ ιε ηδκ ακμπή ηδξ αοημηνάηεζναξ δ Ώκηςκίκα ζοκακημφζε ημκ εναζηή ηδξ. ΋ιςξ αοηυ δεκ ηνάηδζε πμθφ βζαηί μ Θεμδυζζμξ πέεακε ζφκημια απυ δοζεκηενία. Πάκηςξ δ Ώκηςκίκα ακαβκχνζζε ηδκ πάνδ πμο ηδξ έηακε δ Θεμδχνα ηαζ ήηακ πάκηα πνυεοιδ κα ηδκ ελοπδνεηήζεζ, ιε ηάεε ηυπμ ηαζ αοηυ θάκδηε ζφκημια ζε ανηεηέξ πενζπηχζεζξ. Σμ 535 δ ααζίθζζζα ηςκ Οζηνμβυηεςκ ηδξ Εηαθίαξ (ζηδκ πναβιαηζηυηδηα εηηεθμφζε πνέδ ακηζααζίθζζζαξ ηαζ επζηνυπμο ημο ακήθζημο βζμο ηδξ ηαζ ααζζθζά Ώεαθάνζπμο) ηαζ θίθδ ημο ΐογακηίμο, δ ηυνδ ημο Θεμδχνζπμο Ακαιαζνχλζα, δμθμθμκήεδηε ιε πκζβιυ ζημ ιπάκζμ ηδξ απυ ημκ ελάδεθθυ ηδξ ηαζ ζθεηενζζηή ημο ενυκμο Θεοδάημ ηαζ ιενζημφξ αηυια Γυηεμοξ εοβεκείξ (μ Πνμηυπζμξ αθήκεζ κα εκκμδεεί υηζ δμθμθμκήεδηε ηαη΄ εκημθή ηδξ Θεμδχναξ, αθθά αοηυ είκαζ ιάθθμκ ακαηνζαέξ). Χξ δζηαζμθμβίεξ ηδξ δμθμθμκίαξ ηδξ πνμαθήεδηακ μζ ζοκεκκμήζεζξ

130

ηδξ Ώιαθαζμφκεαξ ιε ημκ Εμοζηζκζακυ ηαζ δ «πνυεεζή ηδξ κα ιεηαηζκδεεί πνμξ ζηδκ Κςκζηακηζκμφπμθδ ιαγί ιε ημκ εδζαονυ ηςκ Γυηεςκ». Ήηακ δ εοηαζνία πμο πενίιεκε μ Εμοζηζκζακυξ βζα κα ηαηαηηήζεζ ηδκ Εηαθία ηαζ ηδκ Ααθιαηία ηαζ κα μθμηθδνχζεζ ημ υναιά ημο ηδξ Restitutio. Σμ ένβμ ακέθααακ κα θένμοκ ζε πέναξ μζ ζηναηδβμί Μμφκδμξ βζα ηδκ Ααθιαηία ηαζ μ ΐεθζζάνζμξ βζα ηδκ Εηαθία. Ο Μμφκδμξ είπε ζηδκ ανπή ζδιακηζηέξ επζηοπίεξ, αθθά ζφκημια ζημηχεδηε ζηζξ πνχηεξ ιάπεξ πμο έβζκακ ζημ ΢παθάημ (ζδιενζκυ ΢πθζη ηδξ Κνμαηίαξ). Ο ΐεθζζάνζμξ ηαηέθααε ζπεηζηά εφημθα ηδ ΢ζηεθία ηαζ πνμπχνδζε δζαζπίγμκηαξ ημ κυημ ηδξ Εηαθίαξ. Οζ ηάημζημζ ηςκ πενζμπχκ αοηχκ πμο ήηακ ζηδκ πθεζμρδθία ημοξ εθθδκυθςκμζ ηαζ μνευδμλμζ, οπμδέπμκηακ ζηδκ ανπή ημοξ ΐογακηζκμφξ ζηναηζχηεξ ςξ εθεοεενςηέξ. Οζ Γυηεμζ ακηζζηάεδηακ ζεεκανά ζηδκ Νεάπμθδ, δ μπμία ιεηά απυ πμθζμνηία εκυξ ιδκυξ έπεζε. Γζα ηδκ πηχζδ ηδξ Νεάπμθδξ εεςνήεδηε οπεφεοκμξ μ Θεοδάημξ μ μπμίμξ εηενμκίζηδηε, εηηεθέζηδηε ηαζ ζημ ενυκμ ηςκ Οζηνμβυηεςκ ακήθεε μ ζηναηδβυξ Οπΐηηγγεο, μ μπμίμξ βζα κα κμιζιμπμζήζεζ ημ ενυκμ ημο πακηνεφηδηε ηδκ Μαηαζνχλζα, ηυνδ ηδξ Ώιαθαζμφκεαξ. Σμ 536 μ κέμξ ααζζθζάξ ηςκ Γυηεςκ έζηεζθε ζηδκ Κςκζηακηζκμφπμθδ ημκ πάπα Αγαπεηφ βζα κα δζαπναβιαηεοεεί ηδκ εζνήκδ. Ο πάπαξ υιςξ ένζλε ημ αάνμξ ημο υπζ ζηζξ δζαπναβιαηεφζεζξ εζνήκδξ, αθθά ζε δμβιαηζηά εέιαηα. Φακαηζηυξ δζθοζίηδξ, έεεζε ιε έιθαζδ ζημκ Εμοζηζκζακυ ημ εέια ηδξ Ονεμδμλίαξ ηαζ ανκήεδηε κα ζοκακηήζεζ ημκ ιμκμθοζίηδ παηνζάνπδ Άκεζιμ. Ο πάπαο Αγαπεηόο έκεηλε ζην ζξόλν ηεο Ρώκεο από ην 535 σο ην 536. ΢ηδκ πναβιαηζηυηδηα εηδδθχεδηε αηυια ιζα θμνά δ δζαθμνά ηςκ εηηθδζζαζηζηχκ ακηζθήρεςκ ηδξ Ρχιδξ ιε ηδκ Κςκζηακηζκμφπμθδ. Σμ 536 μ Εμοζηζκζακυξ ακαβηάζηδηε κα εηδζχλεζ ημκ Άκεζιμ ηαζ κα δζμνίζεζ κέμ παηνζάνπδ ημκ δζθοζίηδ Μδκά. Ο Ώβαπδηυξ ζε ακηάθθαβια οπμζπέεδηε υηζ δ Εηαθία εα πενκμφζε ζηδκ ελμοζία ηδξ Κςκζηακηζκμφπμθδξ, θοζζηά ιζα οπυζπεζδ πςνίξ ακηίηνζζια, αθμφ ηδκ Εηαθία έθεβπακ μζ Γυηεμζ ηαζ υπζ μ πάπαξ. Σμκ Ώπνίθζμ, εκχ μ πάπαξ Ώβαπδηυξ ζηακμπμζδιέκμξ βζαηί πέηοπε ημκ ζηυπμ ημο (ηδκ εηδίςλδ ημο Άκεζιμο, αθθά υπζ ηδκ εζνήκδ), εημζιαγυηακ κα επζζηνέρεζ ζηδ Ρχιδ, εηθήεδ επεζβυκηςξ ηαζ αζθκζδίςξ απυ ημκ Κφνζμ (θαίκεηαζ πςξ ήηακ αβαπδηυξ ηαζ ζ‟ Ώοηυκ) ηαζ πέεακε. Οζ ιμκμθοζίηεξ θοζζηά πακδβφνζζακ ηαζ απέδςζακ ημ εάκαηυ ημο πάπα ζηδ εεία ηζιςνία. Πμζμκ κα πζζηέρεζ ηακείξ ηχνα; Δ Θεμδχνα ηαηδβυνδζε ημκ Εμοζηζκζακυ βζα απανάδεηηδ εκδμηζηυηδηα ηαζ ηεθζηά ημκ έπεζζε υηζ δ ίδζα ιπμνμφζε κα ημπμεεηήζεζ ζηδκ εέζδ ημο Ώβαπδημφ έκα πάπα ηδξ ειπζζημζφκδξ ηδξ. Ώοηυξ ήηακ μ παπζηυξ κμφκηζζμξ ζημ παθάηζ, μ ΐζβίθζμξ, πμο πνμενπυηακ απυ παθζά νςιασηή μζημβέκεζα εοβεκχκ. Ο ΐζβίθζμξ λεηίκδζε αιέζςξ βζα ηδ Ρχιδ, αθθά εκ ης ιεηαλφ είπε εηθεβεί κέμξ πάπαξ ιε ηδκ οπμζηήνζλδ ημο ημκηθααίμο ηαζ ημο ααζζθζά ηςκ Γυηεςκ Οοσηίββδ, μ ΢ζθαένζμξ.

131

΢ημ δζάζηδια αοηυ ηα ζηναηεφιαηα ημο ΐεθζζάνζμο πνμέθαοκακ ηαζ ζφκημια έθηαζακ ζηα ηείπδ ηδξ Ρχιδξ. Ο κέμξ πάπαξ ΢ζθαένζμξ αθέπμκηαξ ςξ αέααζδ ηδκ πηχζδ ηδξ πυθδξ, οπμζπέεδηε ζημκ ΐεθζζάνζμ κα ημο παναδχζεζ ηδκ Ρχιδ, ιε ηδκ πνμτπυεεζδ υηζ δεκ εα ακαηαηεοηεί ζηα εζςηενζηά ηδξ Βηηθδζίαξ. Ο ΐεθζζάνζμξ θοζζηά ημ οπμζπέεδηε ηαζ μ πάπαξ άκμζλε ηζξ πφθεξ ηδξ πυθδξ, εκχ δ βμηεζηή θνμονά εβηαηέθεζρε ηζξ εέζεζξ ηδξ ηζ έηζζ δ Ρχιδ ηαζ δ Νέα Ρχιδ (Κςκζηακηζκμφπμθδ) ανέεδηακ λακά οπυ ηδκ δβεζία ημο ίδζμο αοημηνάημνα. Δ Θεμδχνα έζηεζθε επζζημθή ζημ πάπα ΢ζθαένζμ γδηχκηαξ ημο κα ζοκαζκέζεζ ζηδκ επζζηνμθή ημο Άκεζιμο ζημκ παηνζανπζηυ ενυκμ ηδξ Πυθδξ, αθθά δ απάκηδζδ ημο πάπα ήηακ ιζα ηαηδβμνδιαηζηή άνκδζδ. Δ πεζζιαηάνα Θεμδχνα έβναρε ζημ ΐεθζζάνζμ γδηχκηαξ ημο μφηε θίβμ μφηε πμθφ, ηδκ άιεζδ ηαεαίνεζδ ημο ΢ζθαένζμο ηαζ ηδκ άκμδμ ζημκ παπζηυ ενυκμ ημο έιπζζημφ ηδξ ΐζβζθίμο, μ μπμίμξ – υπςξ αοηή πίζηεοε – εα ζοκαζκμφζε ζηδκ απμηαηάζηαζδ ημο παηνζάνπδ Άκεζιμο. Ο ηαδιέκμξ μ ΐεθζζάνζμξ δίζηαγε, μ ΢ζθαένζμξ είπε θακεί ζοκεπήξ ζηδκ οπυζπεζή ημο ηαζ ημο πανέδςζε ηδ Ρχιδ ηαζ μ ίδζμξ δεκ ήεεθε κα θακεί υηζ δεκ ηδνεί ηζξ οπμζπέζεζξ ημο. Ώηυια ζηεθηυηακ υηζ ηζ δμοθεζά είπε έκαξ ζηναηδβυξ ιε ηζξ θαβςιάνεξ ηαζ ηζξ εηηθδζζαζηζηέξ ακηζδζηίεξ, υηακ ιάθζζηα είπε πθδνμθμνδεεί υηζ ιζα ηενάζηζα βμηεζηή ζηναηζά αάδζγε ηαηά ηδξ Ρχιδξ; ΋ιςξ θμβάνζαγε πςνίξ ηδκ Ώκηςκίκα πμο δζαηδνμφζε πςνζζηή αθθδθμβναθία ιε ηδ Θεμδχνα ηαζ ακέθααε κα δνάζεζ ηαηά ηζξ επζεοιίεξ ηδξ θίθδξ ηδξ ηαζ αοημηνάηεζναξ. Οηθνγέλεηα Οζηξνγόηζσλ Δ Ώκηςκίκα έπεζζε ημκ ΐεθζζάνζμ υηζ μ ΢ζθαένζμξ είπε ιοζηζηέξ επαθέξ ιε ημοξ Γυηεμοξ ηαζ ημκ Μάνηζμ ημο 537, μ πάπαξ εηθήεδ ιπνμζηά ζημ ζηναηδβυ ηαζ ηδ βοκαίηα ημο, (μ Πνμηυπζμξ πενζβνάθεζ υηζ Ώκηςκίκα ήηακ λαπθςιέκδ ζημ ακάηθζκηνμ ηαζ μ ΐεθζζάνζμξ ήηακ ηαεζζιέκμξ δίπθα ζηα πυδζα ηδξ, ζακ ζηοθάηζ ημο ηακαπέ) δ μπμία είπε αοζηδνά ζημ πάπα: «Πεο κνπ Γέζπνηα ΢ηιβέξηε πάπα, ηη ζνπ έρνπκε θάλεη εκείο θαη νη Ρσκαίνη θαη ζεο λα καο παξαδώζεηο ζηα ρέξηα ησλ Γόηζσλ;». Αεκ λένμοιε ηζ απάκηδζε μ πάπαξ ή ακ πνυθααε ηακ κα απακηήζεζ, βζαηί ηαπφηαηα ηαεαζνέεδηε ηαζ ηδ εέζδ ημο ακέθααε μ ΐζβίθζμξ. Ο ΢ζθαένζμξ απεηδφεδηε ηδκ παπζηή εκδοιαζία ηαζ θυνεζε ημκ νάζμ ημο ιμκαπμφ. Βλμνίζηδηε ζηδ Λοηία ηδξ Μζηνάξ Ώζίαξ ηαζ ανβυηενα ζηδκ Πυκηγα ηδξ Εηαθίαξ, υπμο πέεακε. Ο ΐζβίθζμξ πζέζηδηε απυ ηδκ Ώκηςκίκα κα δδθχζεζ ηδ εέζδ ημο οπέν ημο ιμκμθοζζηζζιμφ ηαζ αοηυξ έζηεζθε ζπεηζηή επζζημθή ζηδ Θεμδχνα. ΋ιςξ μιμθμβμφζε υηζ δ εέζδ ημο ήηακ πμθφ δφζημθδ, βζαηί μζ Εηαθμί επίζημπμζ ημκ ηαηδβμνμφζακ υηζ ακήθεε πανάκμια ζημκ παπζηυ ενυκμ ηαζ υηζ υθμζ ημοξ ήηακ θακαηζημί επενμί ημο ιμκμθοζζηζζιμφ. Βπμιέκςξ αδοκαημφζε κα ζοκαζκέζεζ, πςνίξ ηίκδοκμ ακαηνμπήξ ημο, ζηδκ επάκμδμ ζημ παηνζανπζηυ ενυκμ ηδξ Κςκζηακηζκμφπμθδξ ημο Άκεζιμο. Δ ιεβάθδ ζηναηζά ηςκ Γυηεςκ πμθζυνηδζε ηδ Ρχιδ επί εκκέα ιήκεξ, αθθά δεκ ηαηάθενε κα ηδκ εηπμνεήζεζ, βζαηί δ άιοκα πμο πνυααθε μ ΐεθζζάνζμξ ήηακ

132

απμηεθεζιαηζηή. Σμκ Εμφκζμ ημο 538 έθηαζακ αογακηζκέξ εκζζπφζεζξ οπυ ημκ ζηναηδβυ Νανζή, μ μπμίμξ υιςξ – έπμκηαξ ηδκ οπμζηήνζλδ ηδξ Θεμδχναξ – εκενβμφζε αοηυαμοθα, αβκμχκηαξ ηζξ δζαηαβέξ ημο ΐεθζζάνζμο, πμο είπε δζμνζζηεί ανπζζηνάηδβμξ ηδξ ζηαθζηήξ εηζηναηείαξ απυ ημκ ίδζμ ημκ Εμοζηζκζακυ. Δ θαβςιάνα ηςκ δομ ζηναηδβχκ είπε ςξ απμηέθεζια ηδκ πηχζδ ημο Μεδζμθάκμο68 απυ ηζξ εκςιέκεξ δοκάιεζξ ηςκ Γυηεςκ ηαζ ηςκ ΐμονβμοκδχκ. Δ πυθδ πμο ήηακ δ πνςηεφμοζα ημο Αοηζημφ Ρςιασημφ ηνάημοξ απυ ημ 286 ςξ ημ 402 ζζμπεδχεδηε ηαζ μζ πενζζζυηενμζ άκδνεξ πμθίηεξ ηδξ ζθαβζάζηδηακ, ιεηαλφ ηςκ μπμίςκ ήηακ ηαζ θνμφνανπμξ Σεπάναημξ, αδεθθυξ ημο πάπα ΐζβζθίμο. Δ άθςζδ ηαζ ηαηαζηνμθή ημο Μεδζμθάκμο έηακε ιεβάθδ εκηφπςζδ ζημοξ πμθίηεξ ηδξ αοημηναημνίαξ. Ο Εμοζηζκζακυξ ακαηάθεζε ζηδκ Πυθδ ημκ Νανζή. Ο βαζηιηάο ησλ Οζηξνγόηζσλ Οπΐηηγγεο Ο ααζζθζάξ ηςκ Οζηνμβυηεςκ ΟοΎηζββδξ αθέπμκηαξ υηζ μ ΐεθζζάνζμξ αάδζγε πθέμκ βζα ηδκ πνςηεφμοζά ημο Ρααέκκα, έζηεζθε πνέζαεζξ ζημ ααζζθζά ηδξ Πενζίαξ Υμζνυδ γδηχκηαξ ημο κα ηδνφλεζ πυθειμ ηαηά ημο ΐογακηίμο, εθπίγμκηαξ υηζ ακ ακμζπεεί ημ ακαημθζηυ ιέηςπμ, μ Εμοζηζκζακυξ εα ακαηαθέζεζ ζηναηεφιαηα απυ ηδκ Εηαθία, ακαημοθίγμκηαξ έηζζ ημοξ Γυηεμοξ απυ ηδκ πίεζδ πμο αζζεακυηακ απυ ημκ πνμεθαφκμκηα ζηναηυ ηςκ ακηζπάθςκ ημοξ. Ο πυθειμξ πνάβιαηζ άνπζζε ηαζ αοημηνάημναξ δζέηαλε ημκ ΐεθζζάνζμ κα βονίζεζ πίζς ηαζ κα ζηναθεί εκακηίμκ ημο Υμζνυδ, αθθά μ ζηναηδβυξ δεκ ήεεθε κα πάζεζ ηδκ εοηαζνία κα αθχζεζ ηδκ πνςηεφμοζα ηςκ Γυηεςκ. Ο Βειηζάξηνο αξλείηαη ην ζηέκκα ηεο Ηηαιίαο πνπ ηνπ πξνζθέξνπλ νη Γόηζνη ΢ημ ιεηαλφ μ ΟοΎηζββδξ πνυηεζκε ζημκ ΐεθζζάνζμ ημ ζηέιια ημο – ακελάνηδημο απυ ημ ΐογάκηζμ - ααζζθζά ηδξ Εηαθίαξ κμηίςξ ημο πμηαιμφ Πάδμο ηαζ ημο πνυζθενε ηαζ ημκ ιζζυ ααζζθζηυ εδζαονυ ηςκ Γυηεςκ. Ο ζηναηδβυξ εα βζκυηακ μοζζαζηζηά μ κέμξ Ρςιαίμξ αοημηνάημναξ ηδξ Αφζδξ. Ο ΐεθζζάνζμξ πνμζπμζήεδηε υηζ δεπυηακ ηζξ πνμηάζεζξ ηαζ ιπήηε αζθκζδζαζηζηά ζηδκ Ρααέκκα, δζαηδνφζζμκηαξ υιςξ υηζ ηαηαθαιαάκεζ ηδκ πυθδ ζημ υκμια ημο Εμοζηζκζακμφ. Έεεζε αιέζςξ οπυ ηνάηδζδ ημκ ΟοΎηζββδ ηαζ ημοξ ζδιακηζημφξ Οζηνμβυηεμοξ εοβεκείξ. Οζ Γυηεμζ αζθκζδζάζηδηακ ηαζ έιεζκακ έηπθδηημζ απυ ηδκ ακαίιαηηδ πηχζδ ηδξ πνςηεφμοζάξ ημοξ Ρααέκκαξ απυ έκακ άκενςπμ πμο πενίιεκακ κα βίκεζ ααζζθζάξ ηαζ ζφιιαπυξ ημοξ. Οζ ηάημζημζ ηδξ πνςηεφμοζαξ ηςκ Γυηεςκ παναηδνμφζακ ζαζηζζιέκμζ ηδκ είζμδμ ηςκ αοημηναημνζηχκ ζηναηεοιάηςκ ζηδκ

68

Μεδηόιαλν ήηαλ ε αξραία νλνκαζία ηνπ ζεκεξηλνύ Μηιάλνπ

133

πυθδ ημοξ ηαζ μζ βοκαίηεξ «έθηπλαλ θαηά πξόζσπν ηνπο άληξεο ηνπο θαη ακθηζβεηνύζαλ ηνλ αλδξηζκό ηνπο». Ο ΐεθζζάνζμξ βφνζζε κζηδηήξ ηαζ ενζαιαεοηήξ ζηδκ Κςκζηακηζκμφπμθδ, θένκμκηαξ ιαγί ημο αζπιαθχημοξ ημκ ααζζθζά ΟοΎηζββδ, ηδκ βοκαίηα ημο Μαηαζμφκεα, πμθθμφξ εοβεκείξ Γυηεμοξ ηαζ άθεμκα πμθφηζια θάθονα ηαζ ααζζθζημφξ εδζαονμφξ. [Ώνβυηενα, ιεηά ημ εάκαημ ημο ΟοΎηζββδ, δ Μαηαζμφκεα πακηνεφηδηε ημκ Γενιακυ, έκα ελάδεθθμ ημο Εμοζηζκζακμφ]. ΋ιςξ αοηή ηδ θμνά, δ οπμδμπή ημο ΐεθζζάνζμο – πμο εηηυξ ηςκ άθθςκ, έθενε ιαγί ημο έκακ αηυια αζπιάθςημ ααζζθζά - απυ ημ αοημηναημνζηυ γεοβάνζ ήηακ ιάθθμκ ροπνή ηαζ δεκ μνβακχεδηε ενίαιαμξ, μφηε πακδβονζζιμί ζημκ Εππυδνμιμ, μφηε πανεθάζεζξ. Ο εδζαονυξ ηςκ Γυηεςκ επζδείπηδηε ζημοξ πχνμοξ ημο παθαηζμφ ηαζ ηαηαζηεοάζηδηε έκα ρδθζδςηυ πμο απεζηυκζγε ημοξ κζηδθυνμοξ πμθέιμοξ ημο δβέηδ ημο ζηναηεφιαημξ. Οζ αζηίεξ ήηακ δ ιεβάθδ δδιμηζηυηδηα ημο ζηναηδβμφ ηαζ μζ πθδνμθμνίεξ βζα ηζξ πνμηάζεζξ ηςκ Γυηεςκ, πμο είπακ υιςξ απμννζθεεί απυ ημκ ΐεθζζάνζμ. Ο Βειηζάξηνο πνιηνξθεί ηε Ραβέλλα Έηζζ μ ΐεθζζάνζμξ έθοβε ημ 541 εζπεοζιέκα βζα ημ ακαημθζηυ ιέηςπμ εκακηίμκ ηςκ Πενζχκ. Ώοηή ηδ θμνά δεκ ημκ αημθμφεδζε δ Ώκηςκίκα, δ μπμία έιεζκε ζηδκ Πυθδ ηαζ – ιε ηδκ πνμζηαζία ηδξ Θεμδχναξ – έαθεπε ημκ εεηυ βζμ ηδξ ηαζ εναζηή ηδξ Θεμδυζζμ. Δ Θεμδχνα πνμζπαεμφζε κα εηιαζεφζεζ απυ ηδκ Ώκηςκίκα ημοξ θυβμοξ ηςκ δζζηαβιχκ ημο ΐεθζζάνζμο ζημ εέια ηδξ εηενυκζζδξ ημο ΢ζθαένζμο ηαζ ηδξ πνμχεδζδξ ημο εηθεηημφ ηδξ ΐζβίθζμο. Ώπυ ηδκ άθθδ δ Ώκηςκίκα θμαυηακ υηζ δ αοημηνάηεζνα επμθεαθιζμφζε ηδκ ιεβάθδ πενζμοζία πμο είπε απμηηήζεζ μ ΐεθζζάνζμξ απυ ηζξ εηζηναηείεξ ηδξ Ώθνζηήξ ηαζ ηδξ Εηαθίαξ, ηδκ μπμία πενζμοζία δζαπεζνζγυηακ δ ίδζα. ΋ιςξ μζ δομ βοκαίηεξ είπακ ακάβηδ δ ιζα ηδκ άθθδ, υπςξ ζηδκ πενίπηςζδ ηδξ πηχζδξ ηαζ ηαπείκςζδξ ημο Εςάκκδ Καππαδυηδ πμο εα δμφιε ζηζξ επυιεκεξ ζεθίδεξ. ΢ηδκ Ώζία μζ Πένζεξ είπακ ηαηαθάαεζ ηαζ ηαηαζηνέρεζ ηδκ Ώκηζυπεζα ηαζ απεζθμφζακ κα ηαηαθάαμοκ ηαζ ηδκ Εενμοζαθήι. Ο ΐεθζζάνζμξ ηαηάθενε κα ημοξ απςεήζεζ, αθθά υηακ έιαεε υηζ δ Ώκηςκίκα ενπυηακ κα ημκ ζοκακηήζεζ, μ ενςηεοιέκμξ ζηναηδβυξ πανάηδζε ημ ιέηςπμ ηαζ έηνελε κα πνμτπακηήζεζ ηδκ αβαπδιέκδ ημο ζφγοβμ, ακ ηαζ μ βζμξ ηδξ Φχηζμξ, ημκ είπε πνμεζδμπμζήζεζ υηζ μζ ζπέζεζξ ηδξ Ώκηςκίκαξ ηαζ ημο Θεμδυζζμο δεκ είπακ δζαημπεί μφηε ζηζβιή. Καθά θέκε πςξ μ ένςηαξ είκαζ ηοθθυξ. ΢ηδκ πενίπηςζδ ημο ΐεθζζάνζμο δεκ ήηακ απθχξ ηοθθυξ, ήηακ εευζηνααμξ! Σμκ επυιεκμ πνυκμ (542) λέζπαζε ζηδκ Κςκζηακηζκμφπμθδ δ επζδδιία ηδξ πακμφηθαξ, πμο είπε απθςεεί απυ ηδκ Ώίβοπημ ζε υθεξ ζπεδυκ ηδξ επανπίεξ ηδξ αοημηναημνίαξ. Σα εφιαηα ιυκμ ζηδκ πνςηεφμοζα έθηακακ ηα 5.000 ηδκ διένα ηαζ ζε θίβμ δεκ οπήνπε πχνμξ κα ηαθμφκ μζ κεηνμί. ΋πςξ ηαζ ζηδκ ακάθμβδ πενίπηςζδ ηδξ Ώεήκαξ, πνζκ δέηα αζχκεξ πενίπμο, άνπζζακ κα εάαμοκ ημοξ κεηνμφξ ζε ιαγζημφξ ηάθμοξ ή κα ημοξ πεημφκ ζημ ΐυζπμνμ. Τπμθμβίγεηαζ υηζ πενίπμο ημ 40 ςξ 50 ημζξ εηαηυ ημο πθδεοζιμφ ηδξ αοημηναημνίαξ, υπζ θζβυηενμζ

134

απυ είημζζ εηαημιιφνζα άκενςπμζ έπαζακ ηδ γςή ημοξ απυ ηδκ επζδδιία αοηή. Οζ δεζζζδαίιμκεξ, μζ ζενείξ, μζ ηαθυβενμζ ηαζ μζ θακαηζημί ενδζηυθδπημζ άνπζζακ κα δζαδίδμοκ υηζ δ επζδδιία αοηή ήηακ απμηέθεζια ηδξ μνβήξ ημο Θεμφ βζα ηζξ αιανηίεξ ηςκ ακενχπςκ ηαζ υηζ ήνεε δ χνα ηδξ «Ώπμηάθορδξ». Ώπυ ηδκ επζδδιία αννχζηδζακ μ ααζζθζάξ ηδξ Πενζίαξ Υμζνυδξ ηαζ μ ίδζμξ μ αοημηνάημναξ Εμοζηζκζακυξ. Δ ηαηάζηαζδ ημο Ρςιαίμο δβειυκα ήηακ ηνίζζιδ ηαζ δ Θεμδχνα λεκοπημφζε ζοκεπχξ ζημ πθάζ ημο, θνμκηίγμκηάξ ημκ ιε θάνιαηα, ηνμθή, πνμζεοπέξ ηαζ ηάιαηα. Πανάθθδθα υιςξ είπε ακαθάαεζ ηαζ ηα δκία ηδξ δζαηοαένκδζδξ ηδξ αοημηναημνίαξ, αηυια ηαζ ηδκ θνμκηίδα ηδξ ζηναηζςηζηήξ δζμίηδζδξ, απμδεζηκφμκηαξ αηυια ιζα θμνά ημκ δβεηζηυ, απμθαζζζηζηυ, δοκαιζηυ ηαζ βεκκαίμ παναηηήνα ηδξ ηαζ πυζμ ζμαανά έπαζνκε ημ νυθμ ηδξ ςξ Ώοβμφζηαξ. Σα ζύκαηα ηεο ηξνκεξήο επηδεκίαο πέζαηλαλ αβνήζεηα ΋ιςξ δ αζεέκεζα ημο Εμοζηζκζακμφ άνπζζε κα βεκκά ενςηδιαηζηά βζα ηδ δζαδμπή ηαζ πμθθά μκυιαηα αημφβμκηακ. Ώκάιεζα ζ‟ αοηά μ ελάδεθθμξ ημο Εμοζηζκζακμφ ηαζ επενυξ ηδξ Θεμδχναξ, Γενιακυξ, μ ακερζυξ ημο ΐζηαθζακμφ69 Εςάκκδξ ηαζ μζ ζηναηδβμί ΐμφγδξ ηαζ ΐεθζζάνζμξ. Ο πζμ επζηίκδοκμξ ήηακ μ ηεθεοηαίμξ ηαζ δ Θεμδχνα ακαηάθεζε επεζβυκηςξ ημκ ζηναηδβυ ζηδκ πνςηεφμοζα. Δ αοημηνάηεζνα έδναζε αηανζαία: ηαεαίνεζε ημκ ΐεθζζάνζμ απυ ημ αλίςιά ημο, δζέθοζε ηδκ πνμζςπζηή ημο θνμονά ηαζ δήιεοζε ηδκ ηενάζηζα πενζμοζία ημο. Γηπισκάηεο θαη αμησκαηνύρνη κεζαησληθήο απιήο Πζεακχξ ηαζ κα ημκ θοθάηζγε ή αηυια ηαζ κα ημκ εηηεθμφζε, αθθά εδχ έπαζλε νυθμ δ ηαθή ζπέζδ ηδξ Θεμδχναξ ιε ηδκ Ώκηςκίκα. Οζ δομ βοκαίηεξ ζοιθχκδζακ κα ηαπεζκχζμοκ απθχξ ημκ ζηναηδβυ. Δ Ώκηςκίκα πανμοζζάζηδηε ζημκ ΐεθζζάνζμ ςξ ζςηήναξ ημο (θυβς ηδξ θζθίαξ ηδξ ιε ηδκ αοημηνάηεζνα) ηαζ αοηυξ ιεηακμζςιέκμξ λέπαζε βζα ιζα αηυια θμνά ηζξ απζζηίεξ ηδξ ηαζ ηζξ θζθμφζε ηα πένζα ηαζ ηα πυδζα θέβμκηαξ υηζ ημο έζςζε ηδ γςή ηαζ απυ ηχνα ηαζ ζημ ελήξ εα ήηακ ζηθάαμξ ηδξ ηαζ υπζ ζφγοβυξ ηδξ! Σα πνάβιαηα άθθαλακ ιυθζξ ακάννςζε μ Εμοζηζκζακυξ. Ώδζαθμνχκηαξ βζα ηζξ θήιεξ ηαζ ηζξ ηαηδβμνίεξ, επέζηνερε ζημκ ΐεθζζάνζμ ημοξ ηίηθμοξ ηαζ ηδκ πενζμοζία ημο. Σμ 544 μ ζηναηδβυξ επέζηνερε ζηδκ Εηαθία, αθθά εηεί πθέμκ δ

69

Ο Βηηαιηαλόο ήηαλ βπδαληηλόο αμησκαηνύρνο, αξρεγόο ησλ κηζζνθνξηθώλ ζηξαηεπκάησλ. Γηεθδίθεζε δπλακηθά ην ζξόλν από ηνλ Αλαζηάζην αιιά απέηπρε. Μεηά ην ζάλαην ηνπ Αλαζηαζίνπ, δνινθνλήζεθε από αλζξώπνπ ηνπ Ινπζηίλνπ ή ηνπ Ινπζηηληαλνύ .

135

ηαηάζηαζδ είπε αθθάλεζ οπέν ηςκ Γυηεςκ. Οζ ιυκεξ πυθεζξ πμο έιεζκακ ζηα πένζα ηςκ ΐογακηζκχκ ήηακ δ Ρχιδ, δ Ρααέκκα ηαζ δ Φθςνεκηία. Σμ 546 μ κέμξ ααζζθζάξ ηςκ ΐδζζβυηεςκ Σμοηίθαξ πμθζυνηδζε ηδκ Ρχιδ, ηδκ μπμία είπακ εβηαηαθείρεζ μ πάπαξ ΐζβίθζμξ ηαζ μζ θίβμζ ζηναηζχηεξ ημο ΐεθζζάνζμο. Ο Σμοηίθαξ ηαηέθααε εφημθα ηδκ Ώζςκία Πυθδ ηαζ πέναζε ηα Υνζζημφβεκκα εηεί. Ο Γυηεμξ ααζζθζάξ πνυηεζκε ζημκ Εμοζηζκζακυ κα ηάκμοκ εζνήκδ ηαζ δ ηαηάζηαζδ κα επακέθεεζ υπςξ ήηακ ζηα πνυκζα ηςκ αοημηναηυνςκ Ώκαζηαζίμο ηαζ Εμοζηίκμο. ΋πςξ μ Ώφβμοζημξ, δεκ έδςζε ζαθή απάκηδζδ ζηζξ εζνδκεοηζηέξ πνμηάζεζξ ημο Σμοηίθα ηαζ ημκ πανέπειρε ζημκ ΐεθζζάνζμ, μ μπμίμξ είπε ζηναημπεδεφζεζ ζηδκ ΋ζηζα. Ο Σμοηίθαξ μνβζζιέκμξ απμθάζζζε κα βηνειίζεζ ηα ηείπδ ηδξ Ρχιδξ βζα κα «ηδκ ηζιςνήζεζ», υπςξ είπε. Ο βαζηιηάο ησλ Βεζηγόηζσλ Σνπηίιαο Ο ΐεθζζάνζμξ έβναρε ζημκ Σμοηίθα έκα βνάιια ζημ μπμίμ ηυκζγε ζημκ Γυηεμ ααζζθζά υηζ δεκ έπνεπε κα ιείκεζ ζηδκ ζζημνία ςξ μ άκενςπμξ πμο ηαηέζηνερε έκα ανζζημφνβδια ηεπκζηήξ ηαζ ανπζηεηημκζηήξ υπςξ ήηακ ηα ηείπδ ηδξ παθζάξ ηαζ ηναηαζάξ πνςηεφμοζαξ ηδξ αοημηναημνίαξ. Ο Σμοηίθαξ πμο εκδζαθενυηακ βζα ηδκ οζηενμθδιία ημο, ηαηάθααε ηζ εκκμμφζε μ ΐεθζζάνζμξ ηαζ άθδζε ηα ηείπδ άεζηηα. Σμ ηαθμηαίνζ ημο 547 μ Σμοηίθαξ ιε ημκ ζηναηυ ημο εβηαηέθεζρε ηδ Ρχιδ ηαζ ηαηεοεφκεδηε πνμξ ημ κυημ. Ο ΐεθζζάνζμξ άνπαλε ηδκ εοηαζνία ηαζ ιπήηε ζηδκ πυθδ, ζηέθκμκηαξ ηα ηθεζδζά ηδξ ζημκ Εμοζηζκζακυ. Σα ηείπδ ηδξ Ρχιδξ πανέιεζκακ άεζηηα. Ήηακ δ δεφηενδ ελαπάηδζδ ηςκ Γυηεςκ απυ ημκ ΐεθζζάνζμ, ιεηά απυ αοηήκ ηδξ Ρααέκκαξ. Ο ζηξαηεγόο Βειηζάξηνο, έθηππνο ΢ηδκ Εηαθία μ ΐεθζζάνζμξ έιεζκε πμθειχκηαξ πέκηε μθυηθδνα πνυκζα, πςνίξ μοζζαζηζηά κα αθθάλεζ δ ηαηάζηαζδ ηαζ ημ 549 επέζηνερε ζηδκ Πυθδ γδηχκηαξ κα απμζονεεί απυ ημ ζηνάηεοια. ΋ιςξ ηαζ πάθζ ακαηθήεδηε ζηδκ οπδνεζία ημ 559, υηακ μζ ΐμφθβανμζ ηαζ δζάθμνα ζθααζηά θφθα, πέναζακ ημκ Αμφκααδ ηαζ ηαηεοεφκμκηακ πνμξ ηδ Θνάηδ ηαζ ηδκ πνςηεφμοζα. Ο έιπεζνμξ αθθά δθζηζςιέκμξ πθέμκ ΐεθζζάνζμξ, πανυθμ πμο δζέεεηε ιζηνυ ανζειυ ακδνχκ, ηαηάθενε ιε έλοπκμοξ εθζβιμφξ κα ημοξ απςεήζεζ ηαζ κα ζχζεζ αηυια ιζα θμνά ημ βυδηνμ ηδξ αοημηναημνίαξ ηαζ ημο Εμοζηζκζακμφ. Ώοηή ήηακ ηαζ δ ηεθεοηαία πμθειζηή επζπείνδζδ ημο έκδμλμο ζηναηδβμφ. Σμ Μάνηζμ ημο 565, θίβμοξ ιήκεξ πνζκ ημ εάκαημ ημο Εμοζηζκζακμφ, μ ΐεθζζάνζμξ πέεακε. Δ Ώκηςκίκα έγδζε πζα ςξ εαδμιδκηαπεκηάνα ζεική πήνα Ο ΐεθζζάνζμξ ηαζ δ Ώκηςκίκα είπακ απμηηήζεζ ιζα ηυνδ ηδκ Ησαλλίλα. Σμ 543 υηακ μ ζηναηδβυξ ανζζηυηακ ζε δοζιέκεζα, δ Θεμδχνα ηαζ δ Ώκηςκίκα ζοιθχκδζακ κα αννααςκζάζμοκ ημ εββμκυ ηδξ Θεμδχναξ Ώκαζηάζζμ ιε ηδκ

136

Εςακκίκα. Σα δομ παζδζά ήηακ ηυηε δχδεηα ηαζ δεηαηνζχκ εηχκ. ΢ηδκ Απόθξπθε Ηζηνξία, μ Πνμηυπζμξ βνάθεζ υηζ ημ 547 υηζ μζ δομ κεανμί ήηακ ηνεθά ενςηεοιέκμζ ηαζ ιε ηδκ εκεάννοκζδ ηδξ Θεμδχναξ ζογμφζακ θακενά, πςνίξ κα κμζάγμκηαζ βζα ηα ημοηζμιπμθζά ηαζ ηα θυβζα ημο ηυζιμο. Δ Ώκηςκίκα απυ ηδκ ανπή δεκ ήεεθε ιε ηακέκα ηνυπμ αοηυκ ημκ βάιμ ηδξ ηυνδξ ηδξ ιε ημκ εββμκυ ηδξ Θεμδχναξ, αθθά δεκ ιπμνμφζε θοζζηά κα ακηζηαπεεί θακενά ζηζξ εεθήζεζξ ηδξ αοημηνάηεζναξ. Σμ ιυκμ ιμο έηακε ήηακ κα ηςθοζζενβεί βζα κα ηαεοζηενήζεζ υζμ ιπμνμφζε ηδκ επζζδιμπμίδζδ αοηήξ ηδξ έκςζδξ. Ο ζάλαηνο ηεο Αληωλίλαο, έξγν ηνπ Φιακαλδνύ δσγξάθνπ Francois-Hoseph Kinsoen Ήηακ δ επμπή πμο δ Θεμδχνα αζζεακυηακ ηα πνχηα ζοιπηχιαηα ηδξ αννχζηζαξ ηδξ, πμο ζφκημια εα ηδκ έζηεθκε ζημ ηάθμ. Έβναρε ζημοξ βμκείξ ηδξ Εςακκίκαξ πμο ηυηε ανίζημκηακ ζηδκ Εηαθία, κα επζζπεοζεμφκ μζ δζαδζηαζίεξ ημο βάιμο. Δ Ώκηςκίκα αθμφ ηαεοζηένδζε υζμ ιπμνμφζε ημ ηαλίδζ ηδξ, έθηαζε ηεθζηά ζηδκ Πυθδ ημ ηαθμηαίνζ ημο 548, αθθά δ Θεμδχνα είπε ήδδ πεεάκεζ. Ώιέζςξ ηαζ πςνίξ δζζηαβιυ δζέθοζε ημοξ αννααχκεξ ηδξ ηυνδξ ηδξ ιε ημκ Ώκαζηάζζμ, θέβμκηαξ πςξ δεκ ήεεθε κα ηάκεζ βαιπνυ ηδξ έκα απυβμκμ ηδξ Θεμδχναξ! Αεκ βκςνίγμιε ηίπμηα άθθμ βζα ηδ γςή ηςκ δομ κέςκ. Λίβμ ηαζνυ ιεηά ημ εάκαημ ΐεθζζάνζμο, πέεακε ηαζ δ Ώκηςκίκα, δεκ λένμοιε υιςξ ηδ πνμκμθμβία ημο εακάημο ηδξ.

137

2.10. Ο Ηνπζηηληαλφο θαη ην λνκνζεηηθφ ηνπ έξγν Σμ ηεθάθαζμ αοηυ δεκ έπεζ πμθφ ζπέζδ ιε ηδκ Θεμδχνα, ιζα απυ ηζξ ηνεζξ δνςίδεξ αοημφ ημο αζαθίμο, αθθά δεκ είκαζ δοκαηυ κα πενζβνάρμοιε ημ ΐογάκηζμ ημο 6μο αζχκα – επμπή πμο ηδκ ζδιάδερε δ πνμζςπζηυηδηα ηδξ Θεμδχναξ πςνίξ κα ημκίγμοιε έκα απυ ηα ζδιακηζηυηενα επζηεφβιαηα ημο Εμοζηζκζακμφ, ημ ζπμοδαίμ κμιμεεηζηυ ημο ένβμ. Καζ δεκ ιπμνμφιε κα ιζθήζμοιε βζα ημ κμιμεεηζηυ ένβμ ημο Εμοζηζκζακμφ πςνίξ κα ακαθένμοιε ημκ ηφνζμ ζοκηεθεζηή ηαζ ζηδκ ηονζμθελία ηδκ ροπή ημο ένβμο αοημφ ημκ κμιμιαεή ηαζ κμιμδζδάζηαθμ Σξηβσληαλφ. ΢ηελ Ακεξηθαληθή Βνπιή ησλ Αληηπξνζώπσλ, κεηαμύ 23 άιισλ κεγάισλ λνκνζεηώλ ηεο Ηζηνξίαο, ππάξρεη θαη ε κνξθή ηνπ Σξηβσληαλνύ (επίζεο ηνπ Ηνπζηηληαλνύ, ηνπ Λπθνύξγνπ ηεο ΢πάξηεο, ηνπ ΢όισλα ηεο Αζήλαο θαη άιισλ). Ο Σνζαςκζακυξ βεκκήεδηε ζηδ ΢ίνδ ηδξ Παιθοθίαξ ζηα ηέθδ ημο 5μο αζχκα ή θίβμ πνζκ ημ έημξ 500. ΢πμφδαζε κμιζηά ηαζ έβζκε επζηοπδιέκμξ δζηδβυνμξ ζημ πενζθενεζαηυ δζηαζηήνζμ ηδξ Κςκζηακηζκμφπμθδξ. Δ ζηακυηδηα ηαζ μζ βκχζεζξ ημο έβζκακ βνήβμνα βκςζηέξ ζημοξ κμιζημφξ ηφηθμοξ ηδξ πνςηεφμοζαξ ηαζ μ Εμοζηζκζακυξ ημ 528, ημκ επέθελε ηαζ ημκ εκέηαλε ζε ιζα επζηνμπή δέηα κμιμιαεχκ, πμο ακέθααακ ηδκ ηςδζημπμίδζδ ηςκ κυιςκ ηδξ Ρςιασηήξ αοημηναημνίαξ (Corpus Juris Civilis). Ώπυ ηδκ επμπή ηςκ πνχηςκ εηχκ ηδξ Ρςιασηήξ αοημηναημνίαξ, δ κμιμεεηζηή ελμοζία ακήηε απμηθεζζηζηά ζημκ αοημηνάημνα ηαζ υθμ ημ πθέβια ηδξ κμιμεεζίαξ πέκηε ηαζ πθέμκ αζχκςκ δεκ ήηακ ζοβηεκηνςιέκμ ή ηςδζημπμζδιέκμ ζε επίζδια έββναθα, ημοθάπζζημκ βζα ημοξ ηνεζξ πνχημοξ αζχκεξ. Τπήνπακ ιυκμ εθάπζζηεξ ζδζςηζηέξ ζοθθμβέξ κμιμεεηζημφ πενζεπμιέκμο, πμο δεκ είπακ υιςξ ηαιζά επίζδιδ ακαβκχνζζδ. Γξακκαηόζεκν ηνπ Βαηηθαλνύ (1934) απεηθνλίδεη ηνλ Σξηβσληαλό λα παξαδίδεη ζηνλ απηνθξάηνξα ηνλ Κώδηθα Σμ ένβμ πμο ακέθααε αοηή δ επζηνμπή ήηακ πμθφ δφζημθμ ηαζ επίπμκμ, ζπεδυκ ηζηάκζμ, βζαηί μζ κυιμζ, ηα αοημηναημνζηά δζαηάβιαηα ηαζ βεκζηά υθδ δ νςιασηή κμιμεεζία πμθθχκ αζχκςκ ήηακ ζε παχδδ ηαηάζηαζδ, ζηυνπζα, ζε δζάθμνμοξ ηυιμοξ ηαζ αζαθία ηαζ ηάπμζμξ έπνεπε κα ηδκ ζοβηεκηνχζεζ ηαζ κα ηδκ ηςδζημπμζήζεζ. Δ επζηνμπή ιε πνυεδνμ ημκ Εςάκκδ Καππαδυηδ ηαζ επζηεθαθήξ ημκ Σνζαςκζακυ («δεμί ρέξη ηνπ απηνθξάηνξα ζηε κεγάιε λνκνζεηηθή ηνπ πξνζπάζεηα»), αμδεήεδηε ζδιακηζηά απυ πνυζθαημοξ ζπεηζηά ηχδζηεξ ηςκ πνμδβμφιεκςκ αοημηναηυνςκ ηαζ κμιζηχκ υπςξ μ Γξεγνξηαλόο Κώδηθαο (Codex 138

Gregorianus), μ Δξκνγεληαλόο (Codex Hermogenianus) ηαζ μ Θενδνζηαλόο (Codex Theodosianus). Έηζζ βνήβμνα (ημκ Ώπνίθζμ ημο 529) δ επζηνμπή ελέδςζε ημκ Ηνπζηηληάλεην Κώδηθα (Ώζηζημφ δζηαίμο) ή Πξώην Κώδηθα (Codex Justinianus ή Primus Codex). Σμ ένβμ αοηυ ήηακ πςνζζιέκμ ζε δέηα αζαθία ηαζ πενζείπε υθμοξ ημοξ κυιμοξ πμο εηδυεδηακ απυ ηδκ επμπή ημοξ αοημηνάημνα Σνασακμφ ςξ ηδκ επμπή ημο Εμοζηζκζακμφ. ΢ηδκ ζοκέπεζα δ επζηνμπή έβζκε δεηαεπηαιεθήξ ιε πνυεδνμ αοηή ηδ θμνά ημκ Σνζαςκζακυ, μ μπμίμξ απυ ημ 530 είπε πνμαπεεί ζε Quaestor sacri palatii70 ηαζ δεηαέλζ ιέθδ, επζθακείξ κμιμιαεείξ υπςξ μ ηαεδβδηήξ ημο δζηαίμο Θευθζθμξ, μ Κναηίκμξ, μ Ώκαηυθζμξ, μ ηαεδβδηήξ απυ ηδ ΐδνοηυ Αςνυεεμξ ηαζ άθθμζ. Ώοηή δ επζηνμπή πμο είπε ςξ ένβμ ηδκ ακαεεχνδζδ ηςκ ένβςκ ηςκ ηθαζζζηχκ κμιμιαεχκ, εα απέννζπηε υ,ηζ εεςνμφζε απδνπαζςιέκμ ή λεπεναζιέκμ ηαζ εα έααγε ημ οπυθμζπμ οθζηυ ζε ηάπμζα ηάλδ. Ο ανζειυξ ηςκ αζαθίςκ, πμο δ επζηνμπή είπε κα ιεθεηήζεζ, λεπενκμφζε ηζξ 2.000 δδθαδή πάκς απυ 3.000.000 βναιιέξ! Ο Ηνπζηηληαλόο θαη ε Θενδώξα, δέρνληαη ηνπο λνκνκαζείο, νη νπνίνη ηνπο δίλνπλ ηνπο λένπο θώδηθεο. Σμ βζβάκηζμ αοηυ ένβμ ήηακ έημζιμ ζε ηνία πνυκζα ηαζ ημ απμηέθεζια ήηακ δ επζηνμπή κα πανμοζζάζεζ ημ 533 ζημ αοημηνάημνα, ημκ πενίθδιμ κέμ ηχδζηα Παλδέθηεο (Pantectae ή Digesta), έκα ένβμ πεκήκηα αζαθίςκ πμο απμηεθεί έκα απυ ηα πζμ ζδιακηζηά ενβαθεία ηδξ επζζηήιδξ ηδξ Νμιζηήξ. Οζ πδβέξ ηςκ ακεμθμβδιέκςκ ηεζιέκςκ, ακαθένμκηακ ζηδκ ανπή ηάεε απμζπάζιαημξ ζηζξ θεβυιεκεξ επηγξαθέο (inscriptiones), υπμο ακαβναθυηακ ημ υκμια ημο ζοββναθέα ηαζ μ ηίηθμξ ημο αζαθίμο. Σμ ένβμ θοζζηά αοηυ πμο έβζκε πναβιαηζηυηδηα ζε ζφκημιμ πνμκζηυ δζάζηδια, είπε αηέθεζεξ, παναθείρεζξ ηαζ ζε ανηεηά ημο ζδιεία ήηακ αζαθέξ ηαζ ιε εθθείρεζξ. Ώοηά υιςξ ηα ιεζμκεηηήιαηα δεκ ακαζνμφκ ηδκ ιεβάθδ αλία ηαζ ηδκ πνμζθμνά ημο ένβμο αοημφ ζηδκ νςιασηή ηαζ ηαη‟ επέηηαζδ ζηδκ παβηυζιζα κμιμεεζία. Ζ παηδεία ζην Βπδάληην Σαοηυπνμκα ιζα άθθδ ηνζιεθήξ επζηνμπή ιε ημκ Σνζαςκζακυ ηαζ ημοξ ηαεδβδηέξ Θευθζθμ ηαζ Αςνυεεμ ζοκέηαλε ηζξ Δηζεγήζεηο (Institutiones), ζε ηέζζενα αζαθία, πμο εεςνείηαζ κμιζηυ εβπεζνίδζμ ηαζ ααζζηυ αμήεδια βζα ημοξ ζπμοδαζηέξ ηδξ κμιζηήξ επζζηήιδξ. Ο Εμοζηζκζακυξ παναηηήνζζε ηζξ Βζζδβήζεζξ «κηα θαζαξή 70

Quaestor sacri palatii = Κπαίζησξ ή θνηαίζησξ ηνπ ηεξνύ Παιαηίνπ, ηίηινο πνπ απνλεκόηαλ ζηνλ αλώηαην θξαηηθό ιεηηνπξγό ηεο Γηθαηνζύλεο, πνπ ήηαλ ππεύζπλνο γηα ηνλ ζρεδηαζκό ησλ λόκσλ, θάηη ζαλ ηνλ ζεκεξηλό ππνπξγό Γηθαηνζύλεο ν νπνίνο εηνηκάδεη ηα ζρεηηθά κε ηελ αξκνδηόηεηά ηνπ λνκνζρέδηα.

139

ιίκλε» ηαζ ημ δζάηαβιά ημο πμο εκέηνζκε ημ ένβμ αοηυ απεοεοκυηακ «ζημοξ κέμοξ πμο είπακ ημκ γήθμ ηαζ ηδκ πνμεοιία κα βκςνίζμοκ ημοξ κυιμοξ». Σμ 534 δ επζηνμπή ακαεεχνδζε ημκ Ηνπζηηληάλεην Κώδηθα ή Πξώην Κώδηθα (Codex Justinianus ή Primus Codex), μ μπμίμξ είπε ήδδ λεπεναζηεί ηαζ ελέδςζε ημκ κέμ Ηνπζηηληάλεην Κώδηθα επαλαιεθζείζαο αλάγλσζεο (Codex Justinianus repetitae praelectionis), ζε δχδεηα αζαθία. Ο Κχδζηαξ αοηυξ αηφνςκε ημκ παθζυ ημο 529, μ μπμίμξ δεκ έπεζ δζαζςεεί. Σα δζαηάβιαηα ηαζ μζ κυιμζ πμο εηδυεδηακ ιεηά ημ 534 μκμιάζηδηακ Νεαξέο (Novellae) ηαζ ζε ακηίεεζδ ιε υθα ηα πνμδβμφιεκα πμο είπακ βναθηεί ζηα θαηζκζηά, ηδκ επίζδιδ βθχζζα ηδξ αοημηναημνίαξ, μζ Νεανέξ, βνάθηδηακ ζηα εθθδκζηά, απυδεζλδ υηζ μ αοημηνάημναξ είπε ακαβκςνίζεζ ηδκ κέα πναβιαηζηυηδηα. ΢ε έκακ απυ ημοξ κυιμοξ ημο μ Εμοζηζκζακυξ βνάθεζ: «Γελ γξάςακε ην λόκν ζηε ιαηηληθή, αιιά ζηελ νκηινύκελε ειιεληθή κε ην ζθνπό λα γίλεη εύθνια θαηαλνεηόο από όινπο». Οζ Νεαξέο εεςνμφκηαζ ςξ ζπμοδαία πδβή πθδνμθμνζχκ βζα ηδκ ημζκςκία, ηζξ ζοκήεεζεξ ηαζ ηδκ ζζημνία ηδξ επμπήξ ημο ΐογακηίμο ημο 6 μο αζχκα. ΢ε ανηεηέξ απυ ηζξ Νεανέξ, ζδίςξ αοηέξ πμο αθμνμφκ ημ εεζιυ ημο βάιμο ηαζ βεκζηχξ ημ μζημβεκεζαηυ δίηαζμ, είκαζ ειθακήξ δ επέιααζδ ηςκ απυρεςκ ηδξ Θεμδχναξ ηαζ δ επζννμή πμο άζηδζε βζα κα εηδμεμφκ αοημί μζ κυιμζ, υζμ ημ δοκαηυ πζμ εοκμσηυηενμζ βζα ηδκ βοκαίηα. Μεηά απ‟ υθα αοηά δ θμίηδζδ ηαζ δ δζδαζηαθία ηδξ κμιζηήξ επζζηήιδξ ζηζξ Νμιζηέξ ΢πμθέξ (μζ ζδιακηζηυηενεξ απυ αοηέξ ήηακ ζηδ Ρχιδ, ζηδκ Κςκζηακηζκμφπμθδ ηαζ ζηδ ΐδνοηυ) έβζκε πεκηαεηήξ. Σμ πνχημ έημξ ζπμοδχκ, ηφνζμ εέια ιεθέηδξ ήηακ μζ Δηζεγήζεηο, ζηα ηνία επυιεκα ιάεαζκακ ημκ Πακδέηηδ ηαζ ζημ πέιπημ έημξ ημκ Κώδηθα. Ο Ηνπζηηληαλόο ζε ηεο επηηξνπήο ησλ λνκηθώλ, πνπ ζπληάζζεη ηνπ Παλδέθηεο Σμ ηενάζηζμ ηαζ ζδιακηζηυ κμιμεεηζηυ ένβμ ημο Εμοζηζκζακμφ δζέζςζε ημ νςιασηυ δίηαζμ ηαζ απμηέθεζε ηδ αάζδ ηδξ κμιμεεζίαξ ηςκ πενζζζυηενςκ ζφβπνμκςκ εονςπασηχκ ηαζ πμθζηζζιέκςκ ηναηχκ. Ο ίδζμξ ήεεθε κα ζοβηεκηνχζεζ ζε ιζα εκζαία ζοθθμβή ημκ Κχδζηα, ημοξ Πακδέηηεξ, ηζξ Βζζδβήζεζξ ηαζ ηζξ Νεανέξ. ΋ιςξ δεκ πνυθααε κα μθμηθδνχζεζ αοηυ ημ ένβμ πνζκ ημκ εάκαηυ ημο. Ο Σνζαςκζακυξ υιςξ, έκαξ θαιπνυξ οπδνέηδξ ηδξ κμιζηήξ επζζηήιδξ, ζοκέδεζε ημ υκμιά ημο ιε υπζ ηαζ ηυζμ έκηζιεξ ιεεμδεφζεζξ ηαζ ηαηδβμνήεδηε βζα πνδιαηζζιυ ηαζ δςνμδμηία. Ο Πνμηυπζμξ ημκ παναηηδνίγεζ ςξ άκενςπμ ιε ιεβάθεξ ζηακυηδηεξ ηαζ ζπμοδαία ιυνθςζδ, εοβεκζηυ, εοπάνζζημ ζημοξ ηνυπμοξ ηαζ ζηδκ μιζθία, αθθά πανάθθδθα ημκ ηαηδβμνεί υηζ δεκ είπε δεζημφξ θναβιμφξ, ήηακ παναδυπζζημξ, άπθδζημξ, ζοζζχνεοε άκμιμ πνήια ηαζ υηζ ήηακ ζηακυξ κα πμοθά αηυια ηαζ δζηαζηζηέξ απμθάζεζξ βζα ημ ηένδμξ ή αηυια ηαζ κα ηαηαζηεοάγεζ κυιμοξ ηαηά παναββεθία ιε ημ αγδιίςημ!.

140

Ο ΢μοΎδαξ ηαηδβμνεί ημκ Σνζαςκζακυ ςξ άεεμ ή ηνοπημπαβακζζηή, υπςξ ήηακ ηυηε ανηεημί άθθμζ επζθακείξ αοθζημί, θυβζμζ ηαζ αλζςιαημφπμζ ηδξ επμπήξ εηείκδξ, ζοιπενζθαιαακμιέκμο ηαζ ημο Πνμηυπζμο, μζ μπμίμζ ειθακίγμκηακ ζηδ δδιυζζα γςή ςξ μνευδμλμζ πνζζηζακμί. Γζα ημοξ παβακζζηέξ (δδθαδή ημοξ μπαδμφξ ηδξ παθζάξ ενδζηείαξ ημο Αςδεηαεέμο) μζ κυιμζ ήηακ αοζηδνυηαημζ ηαζ πνυαθεπακ απυ θοθάηζζδ, ιαζηίβςζδ, ελμνία ςξ ηαζ εάκαημ. Οφηε θυβμξ αέααζα υηζ είπακ ημ δζηαίςια κα ηαηέπμοκ δδιυζζα αλζχιαηα ηαζ δδ ορδθυααεια. Ο Σνζαςκζακυξ ήηακ έιπζζημξ ζφιαμοθμξ ημο Εμοζηζκζακμφ, ήλενε ηδκ ηοθθή πίζηδ ημο ζημκ πνζζηζακζζιυ ηαζ ηάπμζα ζηζβιή θένεηαζ κα είπε ζημκ αοημηνάημνα υηζ ακδζοπεί ιήπςξ ηάπμζα ζηζβιή ακαθδθεεί ζημοξ μονακμφξ απυ ηδκ εοζέαεζά ημο. Καηά ηδ δζάνηεζα ηδξ ΢ηάζδξ ημο Νίηα μ Σνζαςκζακυξ είπε ιπεζ ζημ ζηυπαζηνμ ηςκ ζηαζζαζηχκ, μζ μπμίμζ έθηαζακ κα ημκ ηαηδβμνμφκ βζα δζαθεμνά ηαζ πανάκμιμ πθμοηζζιυ, υηζ έααγε ιέζα ζημ παθάηζ πυνκεξ ηαζ άθθα πανυιμζα. Ο Εμοζηζκζακυξ βζα κα ηαηεοκάζεζ ημ ελαβνζςιέκμ πθήεμξ ακαβηάζηδηε κα απμιαηνφκεζ ηάπμζμοξ απυ ημοξ οπμονβμφξ ημο, ιεηαλφ ηςκ μπμίςκ ημκ Εςάκκδ ημκ Καππαδυηδ ηαζ ημκ Σνζαςκζακυ. Μεηά ηδκ άβνζα ηαηαζημθή ηδξ ζηάζδξ, αοημί μζ οπμονβμί ηαζ μζ άθθμζ αλζςιαημφπμζ, επακήθεακ ζηζξ εέζεζξ ημοξ. Απόζπαζκα από ηηο Νεαξέο, γξακκέλν ζηελ ειιεληθή γιώζζα Ώκελάνηδηα απυ ηδκ αθήεεζα ή υπζ ηςκ ηαηδβμνζχκ πμο ημο πνμζάπημοκ, πνέπεζ κα ακαβκςνζζηεί υηζ ηαηά ηδ δζάνηεζα ηδξ γςήξ ημο μ Σνζαςκζακυξ πνμζέθενε υζα θίβμζ άκενςπμζ ζηδκ επζζηήιδ ηαζ εζδζηυηενα ζηδ κμιζηή. Ήηακ έκαξ εκενβδηζηυξ, ακμζπηυιοαθμξ ηαζ δναζηήνζμξ ενεοκδηήξ, μθμηθδνςιέκδ πνμζςπζηυηδηα, ααεεζά ηαθθζενβδιέκμξ ηαζ θοζζηά μ ηαηάθθδθμξ άκενςπμξ βζα κα θένεζ ζε πέναξ ημ ηενάζηζμ ένβμ πμο ημο ακέεεζε μ Εμοζηζκζακυξ. Πέεακε ή απυ ηδκ επζδδιία πμο πηφπδζε ηδκ Πυθδ ημ 542 ή θίβμ ανβυηενα ηαζ παναηηδνίζηδηε ςξ ν ηειεπηαίνο Ρσκαίνο λνκνκαζήο.

141

2.11. Ζ Θενδψξα θαη ν Ησάλλεο Καππαδφθεο Ο Εςάκκδξ Καππαδυηδξ ήηακ έκαξ απυ ημοξ ζηεκυηενμοξ ζοκενβάηεξ ημο Εμοζηζκζακμφ. [Αεκ πνέπεζ κα ζοβπέεηαζ ιε ημκ Ησάλλε Β’ ηεο Καππαδνθίαο, πμο δζεηέθεζε παηνζάνπδξ ηςκ Κςκζηακηζκμφπμθδξ ηα έηδ 518-520, υηακ αοημηνάημναξ ήηακ μ Ώκαζηάζζμξ). Ο Εςάκκδξ βεκκήεδηε ζηδκ Καζζάνεζα ηδξ Καππαδμηίαξ (μ Πνμηυπζμξ ήηακ απυ ηδκ Καζζάνεζα ηδξ Παθαζζηίκδξ) ήηακ ηαπεζκήξ ηαηαβςβήξ, δεκ ήηακ ζδζαίηενα ιμνθςιέκμξ, αθθά ήηακ έλοπκμξ, θζθυδμλμξ, πεζζιαηάνδξ, πανζζιαηζηυξ ηαζ ενβαηζηυξ. ΢ηδκ Κςκζηακηζκμφπμθδ οπδνέηδζε ςξ βναθέαξ ή βναιιαηέαξ ηάπμζμο ακχηαημο ζηναηζςηζημφ ηαζ μζ πνςηυηοπεξ δζμζηδηζηέξ ημο ζδέεξ, ηνάαδλακ ηδκ πνμζμπή ηφηθςκ ηδξ αοθήξ μζ μπμίμζ ημκ ζφζηδζακ ζημκ Εμοζηζκζακυ. Βπδαληηλή ηέρλε: Φεθηδσηό ηνπ παιαηηνύ απεηθνλίδεη αγξόηε κε ην ππνδύγηό ηνπ Ο αοημηνάημναξ δζυνζζε ημκ Εςάκκδ ζφιαμοθυ ημο ηαζ ημκ ημπμεέηδζε πνυεδνμ ηδξ επζηνμπήξ κμιμιαεχκ (Σνζαςκζακυξ ηαζ μζ άθθμζ), πμο είπε ακαθάαεζ ημ ένβμ ηδξ ηςδζημπμίδζδξ ηςκ κυιςκ ηδξ Ρςιασηήξ αοημηναημνίαξ, ακ ηαζ μ Καππαδυηδξ εθάπζζηδ ζπέζδ είπε ιε ημοξ κυιμοξ ηαζ ηδ κμιμεεζία. Βίπε υιςξ ιεβάθδ ζπέζδ ιε ημοξ θμβανζαζιμφξ ηαζ ζφκημια δζμνίζηδηε οπεφεοκμξ βζα ηα μζημκμιζηά ημο ηνάημοξ. Ώπυ ηδ εέζδ αοηή ιπμνμφζε κα εεζπίγεζ κέεξ θμνμθμβίεξ βζα ημκ πθδεοζιυ ηδξ αοημηναημνίαξ. ΢φκημια ηαηέθααε ηδ εέζδ ημο Δπάξρνπ ηνπ Πξαηηνξίνπ, έκα αλίςια πμο ακηζζημζπεί ιε ηα αλζχιαηα ημο οπμονβμφ μζημκμιζηχκ ηαζ ημο πνχημο ηδ ηάλεζ οπμονβμφ ηαοηυπνμκα. Ο Ηνπζηηληαλόο εξγαδόηαλ πνιιέο ώξεο, κέξα θαη λύρηα Ο Καππαδυηδξ έδςζε ημ αάνμξ ημο ζηδκ είζπναλδ θυνςκ ηαζ ζηδκ αφλδζδ ηςκ εζυδςκ ημο ηνάημοξ, ιε ηάεε εειζηυ ή ιδ, ηνυπμ. Πανάθθδθα αεθηίςζε ηδκ ηναηζηή ιδπακή ηαζ εζζήβαβε ιζα ζεζνά ιεηαννοειίζεςκ ζηδ δζμζηδηζηή ηαζ μζημκμιζηή δμιή ημο ηνάημοξ. Ώκάιεζα ζ‟ αοηέξ ήηακ δ πνμζηαζία ημο πμθίηδ απυ ηδκ ηναηζηή αοεαζνεζία ηαζ δζαθεμνά, δ ηαηάνβδζδ ηδξ ελαβμνάξ δδιυζζςκ αλζςιάηςκ ηαζ δ οπμπνέςζδ ηςκ εφπμνςκ πμθζηχκ βζα ηαηααμθή θυνςκ. Με εζζδβήζεζξ ημο, μ Εμοζηζκζακυξ ακαδζάνενςζε ηαζ αεθηίςζε ηδ δζμζηδηζηή δμιή ηςκ επανπζχκ. Ο αοημηνάημναξ είπε πάκηα ακάβηδ απυ πνήιαηα βζα κα πνδιαημδμηεί ημοξ ζοκεπείξ πμθέιμοξ ζηδκ Ώκαημθή ηαζ ηδ Αφζδ, ηα ηάζηνα, ημοξ δνυιμοξ, ημοξ καμφξ ηαζ ηα άθθα ιεβαθεπήαμθα ένβα ημο ηαζ μ Εςάκκδξ ήηακ μ ηαηάθθδθμξ άκενςπμξ. Γζα κα ανεζ πνήιαηα δεκ μννςδμφζε πνμ μοδεκυξ. Ήηακ 142

ηηδκχδδξ, αίαζμξ ηαζ ακεθέδημξ, αθθά απμηεθεζιαηζηυξ. Οζ οπμηαηηζημί ηαζ μζ πνάηημνέξ ημο, έθενκακ υπμζμκ οπμρζάγμκηακ υηζ είπε ιεβάθδ πενζμοζία (ειπυνμοξ, βαζμηηήιμκεξ, ηανααμηφνδδεξ ηαζ άθθμοξ) ζηα οπυβεζα ημο πναζημνίμο ηαζ εηεί ιε λοθμδανιμφξ ηαζ ααζακζζηήνζα, αηυια ηαζ ιε εακαηχζεζξ, απμζπμφζακ ιεβάθα πνδιαηζηά πμζά, ηα μπμία μ Καππαδυηδξ έεεηε ζηδκ δζάεεζδ ημο δβειυκα. Βίκαζ θμβζηυ κα οπμεέζμοιε υηζ ζδιακηζηυ ιένμξ ηςκ πνδιάηςκ αοηχκ ηα ζδζμπμζμφηακ βζαηί ζε θίβμ πνμκζηυ δζάζηδια μ ίδζμξ μ Έπανπμξ ημο Πναζημνίμο απυηηδζε ιζα ηενάζηζα πενζμοζία. Ο Εμοζηζκζακυξ ίζςξ αβκμμφζε ή έηακε πςξ δεκ ήλενε ή δεκ ελέηαγε ιε ηζ ηνυπμοξ ήνεε ημ πνήια αοηυ ζηα πένζα ημο, ημ μπμίμ μφηςξ ή άθθςξ ημ λυδεοε βνήβμνα ηαζ γδημφζε ηζ άθθμ. Καζ μ Καππαδυηδξ πάκηα εφνζζηε ηνυπμοξ κα ανεζ πνήιαηα βζα ημκ ιμκάνπδ ηζ αοηυ ημκ έηακε ζδζαίηενα ζηα ιάηζα ημο, ανεζηυ, αβαπδηυ ηαζ ακακηζηαηάζηαημ. Ο Εςάκκδξ, υπςξ ηαζ μζ πενζζζυηενμζ άκενςπμζ ηδξ επμπήξ ημο, ήηακ δεζζζδαίιμκαξ ηαζ πίζηεοε ζηζξ ιακηείεξ, ζηα ιαηζάζιαηα, ηδ ιαβεία, ηα λυνηζα ηαζ ηζξ πνμθδηείεξ. Κάπμζμξ απυ ημοξ ιάβμοξ ημο πνμθήηεοζε ηάπμηε, υηζ ιζα ιένα εα ηθδνμκμιμφζε ημκ αοημηναημνζηυ πμνθονυ ιακδφα ηαζ αοηυξ ήηακ πθέμκ αέααζμξ υηζ ήηακ βναθηυ ημο κα ακέαεζ ζημ ενυκμ, πνάβια πμο ημο ζημίπζζε πμθφ αηνζαά ζημ ιέθθμκ. Οζ αανζέξ θμνμθμβίεξ ηαζ δ ζηθδνή ιεηαπείνζζδ ηςκ πμθζηχκ έηακακ ημκ Καππαδυηδ, έκα απυ ημοξ ακηζπαεέζηενμοξ αλζςιαημφπμοξ ηδξ ααζζθζηήξ αοθήξ (έηζζ ηζ αθθζχξ δζαπνμκζηά μζ οπμονβμί Οζημκμιζηχκ δεκ είκαζ ηαζ απυ ηα ζοιπαεέζηενα πμθζηζηά πνυζςπα). Οζ θήιεξ μνβίαγακ, υηζ μ Εςάκκδξ πθμφηζγε πανάκμια απυ ημ ηναηζηυ ηαιείμ, υηζ ήηακ θαβάξ, ιέεοζμξ ηαζ γμφζε ζπάηαθα, υηζ ζηδκ αημθμοεία ημο ανζζηυηακ κεανμί πυνκμζ, εηαίνεξ ηαζ δζεθεανιέκμζ άκενςπμζ ημο οπμηυζιμο, υηζ ήηακ παβακζζηήξ, άεεμξ, ζηδκ εηηθδζία ακηί βζα ραθιμφξ ιμονιμφνζγε εζδςθμθαηνζηά λυνηζα ηαζ πμθθά άθθα. Ο Ησάλλεο Καππαδόθεο είρε ζηελ αθνινπζία ηνπ πόξλεο, κε πνιύ ειαθξά ελδύκαηα Ώνηεηά απυ αοηά ήηακ αθήεεζα, μ Εςάκκδξ εθάπζζηεξ κφπηεξ πήβαζκε ζημ ηνεαάηζ ημο κδθάθζμξ, ηοηθμθμνμφζε ιε πμθοηεθή θμνεία ιε ααζηάγμοξ, ζηα μπμία ζοκηαλίδεοακ ημπέθεξ ιε αναπκμΰθακηα θμνέιαηα πμο έδεζπκακ αδζάκηνμπα ηα ηάθθδ ημοξ. ΋θα αοηά υιςξ άθδκακ αδζάθμνμ ημκ Εςάκκδ, αθμφ ήηακ ζίβμονμξ πςξ είπε ηδκ ειπζζημζφκδ ηαζ ηδκ εφκμζα ημο αοημηνάημνα. Αεκ απμηθείεηαζ αοηέξ μζ θήιεξ κα δζμβηχκμκηακ ηαζ απυ ημοξ πακηαπμφ πανυκηεξ ζιπίνμοξ, πθδνμθμνζμδυηεξ, δζαδμζίεξ ηαζ «ρζεονζζηέξ» ηδξ πακέλοπκδξ, ιδπακμννάθμο ηαζ πακμφνβαξ αοημηνάηεζναξ Θεμδχναξ δ μπμία ακηζπαεμφζε ημκ Έπανπμ ημο Πναζημνίμο ηαζ ημκ είπε ηαηαηάλεζ ζημοξ επενμφξ ηδξ. Βηείκδ ήεεθε κα έπεζ ημ δζηυ ηδξ ακελάνηδημ αοημηναημνζηυ ηαιείμ, πςνίξ ηζξ πανειαάζεζξ ή ημκ έθεβπμ ημο ακηζπαεέζηαημο Εςάκκδ Καππαδυηδ.

143

΋θδ αοηή δ θασηή δοζανέζηεζα βζα ηδκ θμνμιπδπηζηή πμθζηζηή, βζα ηδ δζαθεμνά ηαζ βζα ηδκ ηαηαπίεζδ, ανήηε δζέλμδμ ζηζξ ηαναπέξ πμο λέζπαζακ ημκ Εακμοάνζμ ημο 532 ιε ηδ θεβυιεκδ ΢ηάζε ηνπ Νίθα. Ο ζηαζζαζηέξ γδημφζακ ηδκ άιεζδ απμιάηνοκζδ ανηεηχκ αλζςιαημφπςκ ηαζ οπμονβχκ ηαζ αέααζα ηαζ ημο Καππαδυηδ. ΢ε ιζα ηίκδζδ ηαηεοκαζιμφ μ Εμοζηζκζακυξ ακηζηαηέζηδζε ημκ Εςάκκδ, ημκ Σνζαςκζακυ ηαζ ανηεημφξ άθθμοξ, αθθά μ θαυξ αοηυ ημ ελέθααε ςξ έκδεζλδ αδοκαιίαξ ηαζ μζ ηαναπέξ ηαζ μζ θεδθαζίεξ ημνοθχεδηακ. Γζα ιζα ζηζβιή θάκδηε υηζ ηζκδοκεφεζ δ ιμκανπία, αθθά – υπςξ είδαιε ηαζ ζηζξ πνμδβμφιεκεξ ζεθίδεξ – δ δοκαιζηή ζηάζδ ηδξ Θεμδχναξ, πνμηάθεζε ηδκ άιεζδ ζηναηζςηζηή επέιααζδ ημο παθαηζμφ ηαζ ηδκ αζιαηδνή ηαηαζημθή ηδξ ζηάζδξ. Ώιέζςξ ιεηά, μ Εςάκκδξ Καππαδυηδξ, μ Σνζαςκζακυξ ηαζ μζ άθθμζ αλζςιαημφπμζ, απμηαηαζηάεδηακ ζηζξ πνμδβμφιεκεξ εέζεζξ ημοξ. Έλα από ηα επαγγέικαηα ησλ βπδαληηλώλ ήηαλ θαη απηό ηνπ γξαθέα ΋πςξ είπαιε δ Θεμδχνα ακηζπαεμφζε ημκ Εςάκκδ ηαζ έηακε υ,ηζ ιπμνμφζε βζα κα πείζεζ ημκ Εμοζηζκζακυ βζα ημοξ ηζκδφκμοξ πμο οπήνπακ ζημ ενυκμ ημο απυ ηζξ μθεαθιμθακείξ θζθμδμλίεξ ημο Βπάνπμο ημο Πναζημνίμο. Ώθθά ζ‟ αοηή ηδκ πενίπηςζδ μ αοημηνάημναξ, πμο πάκηα άημοβε ηδ Θεμδχνα, ήηακ αιεηάπεζζημξ. Δ ιαηνυπνμκδ ζοκενβαζία ημο ιε ημκ Εςάκκδ, ημο είπε ακαπηφλεζ αζζεήιαηα ειπζζημζφκδξ, ζεααζιμφ ηαζ θζθίαξ. Δ Θεμδχνα ηαηάθααε πςξ πνμζέηνμοζε ζε ημίπμ ηαζ έπνεπε κα ανεζ ηαζκμφνζμοξ ηνυπμοξ κα απαθθαβεί απυ ημκ επζηίκδοκμ ηαζ ακηζπαεδηζηυ αοηυκ αλζςιαημφπμ. Ώθθά ηαζ απυ ηδ ιενζά ημο μ Εςάκκδξ Καππαδυηδξ έηνεθε ακάθμβα αζζεήιαηα, δεκ ζοιπαεμφζε ηδκ αοημηνάηεζνα, ηδκ εεςνμφζε αζήιακηδ βοκαζημφθα ηαζ απενίζηεπηα, επζπυθαζα ηαζ άηνζηα, ηδξ θενυηακ αθαγμκζηά ηαζ πνμηθδηζηά, ακηί κα ηδξ δείλεζ ημκ πνέπμκηα ζεααζιυ πμο απαζημφζε δ εέζδ ηδξ. ΋ιςξ πανάθθδθα θμαυηακ υηζ ήηακ ζηακή κα μνβακχζεζ ηδ δμθμθμκία ημο ηαζ έπαζνκε ακάθμβεξ πνμθοθάλεζξ, έπμκηαξ δεηάδεξ ζςιαημθοθάηςκ βζα ηδκ πνμζηαζία ημο. Δπαγγεικαηίεο ηνπ Βπδαληίνπ: ΢ηδεξάο θαη ΢πκβνιαηνγξάθνο Έηακε ημ θάεμξ κα πνμζπαεήζεζ κα ηδκ δζααάθεζ ζημκ αοημηνάημνα, οπμηζιχκηαξ ημκ ένςηά ημο βζα ηδ Θεμδχνα ηαζ αοηυ θοζζηά ημ έιαεε δ Ώοβμφζηα, πμο δεκ ήηακ απυ ημοξ ακενχπμοξ πμο λεπκμφκ ή ζοβπςνμφκ εφημθα. Πενίιεκε απθχξ ηδκ ηαηάθθδθδ εοηαζνία βζα κα δζχλεζ, κα ηαπεζκχζεζ, κα εηημπίζεζ, αηυια ηαζ κα εηιδδεκίζεζ ημκ Καππαδυηδ. Ο Εςάκκδξ ακηζπαεμφζε επίζδξ ηαζ ημκ ΐεθζζάνζμ, ημκ μπμίμ ιε δζάθμνμοξ ηνυπμοξ, ιε δζααμθέξ ηαζ ζοημθακηίεξ πνμζπαεμφζε κα ιεζχζεζ ζηα ιάηζα ημο Εμοζηζκζακμφ. Καηδβμνμφζε ημκ ζηναηδβυ βζα πανάκμιμ πθμοηζζιυ απυ ηδκ 144

ζδζμπμίδζδ πμθειζηχκ θαθφνςκ, ιείςκε ηδ ζδιαζία ηςκ κζηχκ ημο ζηδκ Ώθνζηή ηαζ ηδκ Εηαθία ηαζ ζζπονζγυηακ υηζ μ ΐεθζζάνζμξ ζοκςιμημφζε βζα κα ζδνφζεζ δζηυ ημο ααζίθεζμ ζηδκ Εηαθία. ΋ιςξ ηα παναπάκς δδιζμφνβδζακ αηυια έκα επενυ βζα ημκ Καππαδυηδ, ηδκ βοκαίηα ημο ΐεθζζάνζμο, ηδκ Ώκηςκίκα δ μπμία είπε ηάεε θυβμ κα ζοιιαπήζεζ ιε ηδκ Θεμδχνα ηαηά ημο ημζκμφ πθέμκ ακηζπάθμο ημοξ. Δ Ώκηςκίκα είπε ήδδ οπμπνέςζδ ζηδκ αοημηνάηεζνα βζα ηδκ πνμζηαζία πμο ηδξ πανείπε ζημκ εέια ημο ηνοθμφ ένςηά ηδξ ιε ημκ εεηυ ηδξ βζμ Θεμδυζζμ. Καζ δ Θεμδχνα δεκ λεπκμφζε ημκ μοζζαζηζηυ νυθμ πμο έπαζλε δ Ώκηςκίκα ζηδκ εηενυκζζδ ημο πάπα ΢ζθαένζμο ηαζ ηδκ ακηζηαηάζηαζή ημο απυ ημκ εοκμμφιεκυ ηδξ ΐζβίθζμ. Οζ δομ εηδζηδηζηέξ ηαζ αδίζηαπηεξ βοκαίηεξ εκςιέκεξ ήηακ αέααζεξ πθέμκ υηζ ζφκημια εα ενπυηακ δ εοηαζνία πμο απυ ηαζνυ πενίιεκε δ ζεπηή Ώοβμφζηα. Καζ ανήηακ ημκ ηνυπμ. Ζ Θενδώξα θαη κηα γπλαίθα (ε Αλησλίλα;) Ο Εςάκκδξ Καππαδυηδξ είπε ιζα κεανή ηυνδ ηδκ Βοθδιία, πμο μ έπανπμξ ηδκ αβαπμφζε πμθφ. Δ Ώκηςκίκα ηδκ πθδζίαζε, έδεζλε πςξ εκδζαθενυηακ βζ‟ αοηήκ ηαζ πανά ηδκ ιεβάθδ δζαθμνά δθζηίαξ πμο ηζξ πχνζγε, ηαηάθενε κα ηενδίζεζ ηδκ ειπζζημζφκδξ ηαζ ηδ θζθία ηδξ ιζηνήξ ηαζ κα ανπίζεζ κα ηδξ ελμιμθμβείηαζ ηα «ιοζηζηά» ηδξ, ακμίβμκηαξ υπςξ ηδξ έθεβε, ηδκ ηανδζά ηδξ. Άνπζζε κα παναπμκείηαζ πςξ ν άληξαο ηεο ν ζηξαηεγόο Βειηζάξηνο, ήηαλ απνγνεηεπκέλνο, βζαηί πανά ηζξ ιεβάθεξ ημο κίηεξ ζηδκ Ώθνζηή ηαζ ηδκ Εηαθία, πανά ηα ηενάζηζα πθμφηδ, θάθονα ηαζ εδζαονμφξ πμο πάνζζε ζημκ αοημηνάημνα ηαζ ημοξ δομ ααζζθζάδεξ πμο ημο έθενε αθοζμδειέκμοξ ζηα πυδζα ημο, δεκ ανήηε πανά ιυκμ απανζζηία, αβκςιμζφκδ ηαζ αδζαθμνία απυ ημ ααζζθζηυ γεοβάνζ. Δ κεανή Βοθδιία άημοβε ηα πανάπμκα ηδξ «θίθδξ» ηδξ ηαζ – ηαεχξ ηζ εηείκδ ακηζπαεμφζε ηδ Θεμδχνα, υπςξ ηζ μ παηέναξ ηδξ – άνπζζε κα νςηά ηδκ Ώκηςκίκα: γηαηί ελώ είραλ ην ζηξαηό κε ην κέξνο ηνπο δελ επηρεηξνύζαλ λα αλαηξέςνπλ ηνλ Ηνπζηηληαλό θαη ηνλ άθελαλ λα ηνπο εμεπηειίδεη έηζη. Ώοηυ πενίιεκε δ Ώκηςκίκα ηαζ απάκηδζε πςξ: ν ζηξαηόο έιεγρε ηηο επαξρίεο, αιιά όρη ηελ πξσηεύνπζα θαη αλ δελ είραλ ππνζηήξημε από θάπνηνπο ζεκαληηθνύο αμησκαηνύρνπο όπσο ν παηέξαο ηεο ν Ησάλλεο Καππαδόθεο, δελ είραλ πνιιέο ειπίδεο. Με ηνλ Ησάλλε ζην πιεπξό ηνπο ζα έλησζαλ πην ηζρπξνί θαη έηνηκνη θαη κε ηε βνήζεηα ηνπ Θενύ, ζα κπνξνύζαλ λα πεηύρνπλ. Δ Βοθδιία εκεμοζζαζιέκδ ιεηέθενε ηζξ ημοαέκηεξ αοηέξ ζημκ παηένα ηδξ ηζ αοηυξ αζηυπαζηα, λέπαζε ηδκ έπενα ημο ιε ημκ ΐεθζζάνζμ ηαζ άνπζζε κα πζζηεφεζ υηζ εηείκδ δ παθζά πνμθδηεία ημο ιάβμο πμο έθεβε υηζ εα θμνέζεζ ημκ ιακδφα ημο Ώοβμφζημο, εα βζκυηακ ζφκημια πναβιαηζηυηδηα. Γήηδζε κα ζοκακηδεεί αιέζςξ ιε ηδκ Ώκηςκίκα, αθθά αοηή ιε ημ πνυζπδια υηζ δεκ ήηακ ζςζηυ κα ζδςεμφκ ζηδκ πνςηεφμοζα πμο ήηακ βειάηδ απυ ζπζμφκμοξ ηδξ Θεμδχναξ, πνυηεζκε κα ζοκακηδεμφκ ζηδκ αζζαηζηή αηηή ηδξ Πνμπμκηίδαξ, υπμο μ ΐεθζζάνζμξ είπε ηηίζεζ ιζα αίθα (ημ μκμιαζηυ παθάηζ ηςκ Ρμοθζκζακχκ) ημκηά ζηδ Υαθηδδυκα. Θα πήβαζκε απυ εηεί βζα κα ζοκεπίζεζ ημ ηαλίδζ πμο έπνεπε κα ηάκεζ βζα κα ζοκακηήζεζ ημκ άκηνα ηδξ ζημ ιέηςπμ ηδξ Μεζμπμηαιίαξ ηαζ μ

145

Εςάκκδξ εα πήβαζκε εηεί βζα κα ηδξ οπμαάθεζ ηα ζέαδ ημο ηαζ κα ηδξ εοπδεεί ηαθυ ηαλίδζ. Ο Καππαδυηδξ θοζζηά επζδμηίιαζε αοηή ηδκ πνμθφθαλδ ζακ ζοκεηή ηαζ θνυκζιδ ηαζ υνζζε ηδκ ιένα ηαζ ηδκ χνα πμο εα βζκυηακ δ ζοκάκηδζδ ηςκ δομ ημοξ. Φοζζηά υθα αοηά δ Ώκηςκίκα ηα ιεηέθενε «πανηί ηαζ ηαθαιάνζ» ζηδκ Θεμδχνα ηαζ αοηή ιε ηδ ζεζνά ηδξ εκδιένςζε ημκ αοημηνάημνα υηζ μ ζοκενβάηδξ ημο ζοκςιμημφζε βζα κα ημκ ακαηνέρεζ, ήηακ έημζιμξ δδθαδή κα δζαπνάλεζ έβηθδια εζπάηδξ πνμδμζίαξ. Δ ηοθθή ειπζζημζφκδ πμο είπε μ Εμοζηζκζακυξ ζημκ Εςάκκδ ήηακ ηυζδ, πμο αιθέααθε βζα ηδκ αθήεεζα αοηχκ πμο έθεβε δ Θεμδχνα. Μάθζζηα εζδμπμίδζε ηνοθά ημκ Έπανπμ ημο Πναζημνίμο κα απμθφβεζ κα ζοκακηήζεζ ιοζηζηά ηδκ Ώκηςκίκα. Αεκ οπάνπεζ ηάηζ πανυιμζμ ζηδκ ζζημνία, μ δβειυκαξ κα δείπκεζ υπζ ιυκμ ακμπή ηαζ ειπζζημζφκδ, αθθά ηαζ ηνοθά κα πνμεζδμπμζεί ημκ ζοκςιυηδ κα ιδκ πάνεζ ιένμξ ζηδκ ζοκςιμζία βζαηί ηζκδφκεοε! Βπδαληηλόο αμησκαηνύρνο κε καλδύα ΋ιςξ μ Εςάκκδξ ακυδηα, άηνζηα ηαζ επζπυθαζα ή απυ οπεναμθζηυ εκεμοζζαζιυ βζαηί έαθεπε ηα ηνοθά ημο υκεζνα κα βίκμκηαζ πναβιαηζηυηδηα, αβκυδζε ημ ιήκοια ημο αοημηνάημνα ηαζ πήβε ζηδ ζοκάκηδζδ, έπμκηαξ ιαγί ημο υιςξ ανηεημφξ άκηνεξ ηδξ ζςιαημθοθαηήξ ημο. Δ Ώοβμφζηα απυ ηδκ άθθδ πήνε ηζ αοηή ηα ιέηνα ηδξ: Έπεζζε ημκ άκηνα ηδξ κα ζηείθεζ ημκ πζζηυ ηδξ εοκμφπμ ζηναηδβυ Νανζή ηαζ ημκ δζμζηδηή ηδξ θνμονάξ Μάνηεθθμ ζημ παθάηζ ημο ΐεθζζάνζμο, κα ηνοθημφκ ηάπμο ηαζ κα παναημθμοεήζμοκ ηδ ζογήηδζδ ηαζ ακ άημοβακ ηάηζ ζπεηζηυ ιε πνμδμζία ή ζοκςιμζία κα ζοθθαιαάκακε αιέζςξ ή αηυια ηαζ κα ζηυηςκακ ημ Εςάκκδ Καππαδυηδ. Αγξόηεο ηνπ Βπδαληίνπ Δ ημοαέκηα ηςκ δομ «ζοκςιμηχκ» άνπζζε ηαζ μ Εςάκκδξ είπε εοεέςξ ζηδκ Ώκηςκίκα υηζ ήηακ έημζιμξ κα οπμζηδνίλεζ έκα ηίκδια ημο ζηναημφ οπυ ηδκ δβεζία ημο ΐεθζζάνζμο βζα ηδκ ακαηνμπή ημο Εμοζηζκζακμφ. Φοζζηά ηαζ μζ δομ εκδυιοπα είπακ άθθεξ ζηέρεζξ ζημ ιοαθυ ημοξ: Δ ιεκ Ώκηςκίκα ήλενε πςξ έπαζγε εέαηνμ βζα θμβανζαζιυ ηδξ Θεμδχναξ, μ δε Εςάκκδξ ζηεθηυηακ απυ ηχνα πςξ ιυθζξ θμνέζεζ ημκ πμνθονυ αοημηναημνζηυ ιακδφα, εα πνέπεζ κα ανεζ ηνυπμ κα λεθμνηςεεί ημκ εκμπθδηζηυ ηαζ επίθμαμ δδιμθζθή ζηναηδβυ. Σδ ζηζβιή πμο δ ημοαέκηα είπε πζα ακμζπηά δείλεζ υηζ δ ζοκςιμζία ήηακ έημζιδ, μ Νανζήξ ηαζ μ Μάνηεθθμξ ειθακίζηδηακ ηαζ πνμζπάεδζακ κα ζοθθάαμοκ ημκ Καππαδυηδ. Ώοηυξ βνήβμνα ηάθεζε ημοξ δζημφξ ημο ηαζ πάκς ζηδ ζοιπθμηή ημ „ζηαζε ηαζ πήβε ηαη‟ εοεεία ζηδκ Ώβία ΢μθία ηδξ Κςκζηακηζκμφπμθδξ, υπμο γήηδζε άζοθμ.

146

Άθθδ απενίζηεπηδ απυθαζδ ηζ αοηή, βζαηί ημ ζςζηυ εα ήηακ κα πάεζ ηαη‟ εοεείακ ζημκ αοημηνάημνα ηαζ κα ηαηαββείθεζ υηζ ημο είπακ ζηήζεζ παβίδα. Δ πζεακυηενδ ακηίδναζδ ημο Ώοβμφζημο εα ήηακ κα ημκ πζζηέρεζ ή αηυια ζηδκ πεζνυηενδ πενίπηςζδ κα ημκ ζοβπςνήζεζ. Δ πνάλδ ημο υιςξ κα ηαηαθφβεζ ζε καυ ηαζ κα γδηήζεζ άζοθμ, ζθνάβζζε ηδ ιμίνα ημο βζαηί θάκδηε λεηάεανα δ εκμπή ημο ηαζ απέδεζλε ζημκ Εμοζηζκζακυ υηζ βζα ιζα αηυια θμνά δ ζφγοβυξ ημο είπε πνμζηαηεφζεζ ημκ άκηνα ηδξ ηαζ ημ ενυκμ ημο. Δ Θεμδχνα γήηδζε ηδκ άιεζδ εηηέθεζδ ημο Εςάκκδ Καππαδυηδ, αθθά μ αοημηνάημναξ δεκ ήεεθε κα εακαηςεεί μ άιεζμξ ζοκενβάηδξ ημο. Σμο αθαίνεζε υθα ηα αλζχιαηα ηαζ ημοξ ηίηθμοξ ημο, ηαηέζπεζε ηδκ πενζμοζία ημο ηαζ ημκ οπμπνέςζε κα ηθεζζηεί ζε ιμκαζηήνζ. Μέζα ζημ καυ ηδξ Ώβίαξ ΢μθίαξ μ Εςάκκδξ οπμπνεχεδηε κα θμνέζεζ ημ νάζμ ημο εηηθδζζάνπδ πμο μκμιαγυηακ Αύγνπζηνο (έηζζ εηπθδνχεδηε δ πνμθδηεία υηζ ιζα ιένα μ Καππαδυηδξ εα θμνμφζε ημκ ιακδφα ημο Ώοβμφζημο) ηαζ κα ηαηεοεοκεεί ζε έκα ιμκαζηήνζ ζηδκ Κφγζημ, βζα κα γήζεζ ηδκ οπυθμζπδ γςή ημο. Ο Ηνπζηηληαλόο Ο Εμοζηζκζακυξ θάκδηε αηυια πζμ ζοβηαηαααηζηυξ ηαζ θζθζηυξ ιε ημκ ηέςξ ζοκενβάηδ ηαζ ζφιαμοθυ ημο. Σμο έδςζε πίζς ιεβάθμ ιένμξ ηδξ πενζμοζίαξ ημο ηαζ αοηυξ γμφζε ηαζ πάθζ ιε επζδεζηηζηυ πθμφημ ηαζ πθζδή ζηδκ Κφγζημ. Φοζζηά μ πνμκμδηζηυξ Εςάκκδξ είπε πάνεζ ηα ιέηνα ημο ηαζ είπε ηνφρεζ απυ πνζκ ιεβάθμ ιένμξ ηδξ πενζμοζίαξ ημο βζα κα δζαζθαθίζεζ ημ ιέθθμκ ηδξ αβαπδιέκδξ ημο ηυνδξ Βοθδιίαξ. Δ Θεμδχνα δεκ ιπμνμφζε κα δεπεεί υηζ μ μνηζζιέκμξ επενυξ ηδξ γμφζε απυ ιεβαθμροπία ημο άκηνα ηδξ ηαζ ιάθζζηα γμφζε ιε πθμφημ ηαζ πνμηθδηζηή μζημκμιζηή άκεζδ ηαζ επζεοιμφζε ιε ηάεε ηνυπμ ηδκ ελυκηςζή ημο. Δ εοηαζνία πμο ακαγδημφζε δ αοημηνάηεζνα ήνεε ακαπάκηεπα. Οηθνγέλεηα Βπδαληηλώλ Σμ 542 ανέεδηε δμθμθμκδιέκμξ μ επίζημπμξ ηδξ Κογίημο, έκαξ άκενςπμξ ακηζπαεήξ απυ ημ πμίικζυ ημο, θυβς ημο ηαημφ ημο παναηηήνα. Βπεζδή μ Εςάκκδξ είπε ένεεζ ζε νήλδ ιε ημκ επίζημπμ, μζ οπμρίεξ – ιε οπυδεζλδ πάκηα ηδξ Θεμδχναξ – έπεζακ ζημκ Καππαδυηδ. ΢οκεθήθεδ, ααζακίζηδηε ζηδκ ακάηνζζδ, αθθά ακ ηαζ πάθζ δεκ απμδείπεδηε ηίπμηα, δ πενζμοζία ημο ηαηαζπέεδηε ηαζ πάθζ ηαζ μ Καππαδυηδξ κηοιέκμξ ιε έκα νάζμ ηαζ ηαπεζκςιέκμξ οπμπνεχεδηε κα ηαλζδέρεζ ζηδκ ελμνία ημο ιε πθμίμ. Ο ηαπεηάκζμξ είπε εκημθή κα ζηαιαηά ζε ηάεε θζιάκζ ηαζ μ Καππαδυηδξ ηαηέααζκε ηαζ οπμπνεςκυηακ κα γδηζακέρεζ βζα ελαζθαθίζεζ ηδκ ηνμθή ημο.

147

Σεθζηά ηαηέθδλε ζηδκ πυθδ Ώκηζκυδ71, ζημκ Άκς Νείθμ ηδξ Ώζβφπημο, ηνζαηυζζα πζθζυιεηνα ιαηνζά απυ ηδκ ημζιμπμθίηζηδ Ώθελάκδνεζα. Ώθθά αηυια ηαζ ηεζ ζηδ ιαηνζκή ελμνία, δ εακάζζιδ επενά ημο, δ ικδζίηαηδ Θεμδχνα, ακαγδημφζε απμδείλεζξ βζα ηδκ δμθμθμκία ημο επζζηυπμο ηδξ Κογίημο. Λέβεηαζ υηζ δζέηαλε κα ηυρμοκ ημ δελί πένζ δομ κέςκ πμο δεκ δέπεδηακ κα ηαηαεέζμοκ ςξ ιάνηονεξ ζε εκδεπυιεκδ δίηδ, ηυζδ ήηακ δ ειιμκή ηδξ βζα ηδ θοζζηή ελυκηςζδ ημο Καππαδυηδ. Μυκμ ζ‟ αοηήκ ηδκ πενίπηςζδ εα απαθθαζζυηακ μνζζηζηά απυ ημκ εκμπθδηζηυ ηαζ ιζζδηυ Εςάκκδ Καππαδυηδ. Δ Θεμδχνα υιςξ πέεακε πνχηδ ημ 548, ηαζ μ Καππαδυηδξ ακαημοθζζιέκμξ επέζηνερε ζηδκ Κςκζηακηζκμφπμθδ εθπίγμκηαξ πάκηα υηζ εα απμηηήζεζ ηα πάθζ ηα αλζχιαηά ημο. Ο Εμοζηζκζακυξ, πμο ζημ ιεηαλφ είπε ημπμεεηήζεζ ζηδ εέζδ ημο ημκ εοκμμφιεκμ ηδξ βοκαίηαξ ημο Πέηνμ ΐανζφιδ, δεκ εέθδζε ηακ κα ημκ δεπεεί ηαζ μ Εςάκκδξ Καππαδυηδξ πανέιεζκε γςζιέκμξ ημ νάζμ. ΢ε θίβα πνυκζα πέεακε ηαζ μ αοηυξ. Φεθηδσηό πνπ βξίζθεηαη ζην λαό ηνπ Αγίνπ Απνιιηλαξίνπ ζηελ Ραβέλλα ηεο Ηηαιίαο. Δ εακάζζιδ ζφβηνμοζδ δομ ζδιακηζηχκ πνμζςπζημηήηςκ ημο 6μο αζχκα, ηδξ ιδπακμννάθμο, δοκαιζηήξ, αδίζηαηηδξ ηαζ εηδζηδηζηήξ αοημηνάηεζναξ Θεμδχναξ ηαζ ημο άπθδζημο, ακεθέδημο ηαζ θζθυδμλμο Εςάκκδ Καππαδυηδ, ήηακ απθχξ ιζα απυδεζλδ ημο παναηηήνα ηαζ ηςκ δφμ αοηχκ επενχκ.

Η Αληηλόε ηδξύζεθε ηνλ 2ν κ.Υ. αηώλα, από ηνλ Ρσκαίν απηνθξάηνξα Αλδξηαλό, γηα λα ηηκήζεη ηνλ εξαζηή ηνπ Αληίλνν.

71

148

2.12. Ζ Θενδψξα, ν Ηνπζηηληαλφο θαη ε Δθθιεζία Δ Θεμδχνα ζε δθζηία 20-21 εηχκ δζςβιέκδ απυ ημκ εναζηή ηδξ ηαζ δζμζηδηή ηδξ Πεκηάπμθδξ ζηδκ Ώπμθθςκία ηδξ Λζαφδξ Βηδαυθμ, απμθάζζζε κα βονίζεζ ιε μπμζμδήπμηε ηνυπμ ζηδκ Κςκζηακηζκμφπμθδ, ιδ έπμκηαξ ζπμοδαία πενζμοζζαηά ζημζπεία, πανά ιυκμ ηα δνμζενά κζάηα ηδξ ηαζ πζεακχξ θίβα ημζιήιαηα. Δ κεανή ιαξ δνςίδα είπε αέααζα ααθηζζηεί πνζζηζακή, υιςξ ςξ ηυηε δ ενδζηεία δεκ ήηακ ηαζ απυ ηζξ πνμηεναζυηδηεξ ηδξ, μφηε ήηακ ζηεκά ζοκδεδειέκδ ιε ηδκ πίζηδ ηδξ ηαζ ηα ενδζηεοηζηά ηδξ ηαεήημκηα ηα εηπθήνςκε πθδιιεθχξ ή ηαευθμο.

Ζ επζεβήο απηνθξάηεηξα Θενδώξα θαη ε αθνινπζία ηεο, όπσο απεηθνλίδνληαη ζην θεκηζκέλν κσζατθό ηνπ λανύ ηνπ Αγίνπ Βηηαιίνπ ζηε Ραβέλλα ηεο Ηηαιίαο. Ένδιδ ηαζ ιυκδ ηχνα, ςξ πνχημ ηδξ ζηυπμ είπε, κα θηάζεζ ζηδκ ημζιμπμθίηζηδ Ώθελάκδνεζα πμο απείπε πενίπμο ηνεζξ εαδμιάδεξ δνυιμ, απυ ηδκ Ώπμθθςκία. Γζα κα ηαθφρεζ ιυκδ ηδξ αοηυ ημ ηαλίδζ ήηακ ιάθθμκ αδφκαημ ηαζ ημ πζεακυηενμ ήηακ υηζ απεοεφκεδηε ζηζξ εηηθδζζαζηζηέξ ανπέξ ηδξ πενζμπήξ. Δ Βηηθδζία ηδκ αογακηζκή επμπή, ιεηαλφ άθθςκ είπε ηαζ ηα ηαεήημκηα ηδξ πνμζηαζίαξ ηαζ πενίεαθρδξ απυνςκ, βενυκηςκ ηαζ αννχζηςκ, δδθαδή έπαζγε ηαζ ημ νυθμ ηδξ ημζκςκζηήξ πνυκμζαξ, ιζαξ ηαζ απυ πθεονάξ ηνάημοξ αοηέξ μζ οπδνεζίεξ ήηακ ζπεδυκ ακφπανηηεξ. Ώθμφ πνχηα απέδεζλε ζημοξ ζενείξ υηζ ήηακ ααθηζζιέκδ ηαζ πζζηή πνζζηζακή ηαζ ημ ζδιακηζηυηενμ, υηζ είπε ήδδ ιεηακζχζεζ βζα ηδκ πνμδβμφιεκδ γςή ηδξ, θαίκεηαζ υηζ εκηάπεδηε ζε έκα ηανααάκζ ιμκαπχκ, κηοιέκδ ιε έκα απθυ νάζμ ηαζ ζε θίβεξ εαδμιάδεξ πμνείαξ ηαηά ιήημξ ηδξ αμνεζμαθνζηακζηήξ αηηήξ, έθηαζε ζηδκ Ώθελάκδνεζα.

149

΢ηδκ ιεβάθδ αοηή αζβοπηζαηή πυθδ, πμο ήηακ ηαζ έδνα Παηνζανπείμο, βκχνζζε απυ ημκηά ημοξ ιμκμθοζίηεξ ζενείξ ηαζ ιμκαπμφξ ηαεχξ ηαζ ημκ εηδζςβιέκμ παηνζάνπδ Ώκηζμπείαξ ΢εαήνμ ηαζ ημκ Παηνζάνπδ Σζιυεεμ. Οζ δομ ηεθεοηαίμζ ήηακ ιμνθςιέκμζ ζενάνπεξ ηαζ άνζζημζ βκχζηεξ ηδξ εεμθμβίαξ ηαζ ηςκ παηενζηχκ ηεζιέκςκ ηαζ δ πνμζςπζηή επαθή ιαγί ημοξ άθθαλε νζγζηά ηδ Θεμδχνα ηαζ ημκ ηνυπμ πμο ακηζιεηχπζγε ηα ενδζηεοηζηά γδηήιαηα. Ώοηυ θάκδηε ζφκημια, υηακ ςξ αοημηνάηεζνα έηακε υ,ηζ ιπμνμφζε βζα κα οπεναζπίγεηαζ ηαζ κα πνμζηαηεφεζ ημοξ ιμκμθοζίηεξ ιμκαπμφξ, παπάδεξ ηαζ ζενάνπεξ. ΢οκάια άζηδζε ζδιακηζηή επίδναζδ ζηδ ζοιπενζθμνά ημο ζογφβμο ηδξ ηαζ αοημηνάημνα Εμοζηζκζακμφ, μ μπμίμξ ήηακ ααεεζά ενδζηεουιεκμξ, θακαηζηυξ μνευδμλμξ ηαζ πμθέιζμξ υθςκ ηςκ αζνεηζηχκ ηάζεςκ, αθθά ηαζ ηςκ θεβυιεκςκ Βθθήκςκ ή Βεκζηχκ (μπαδχκ ημο Αςδεηαεέμο). Οζ ηεθεοηαίμζ υπζ ιυκμ δζχπεδηακ ακδθεχξ, αθθά πμθθμί θοθαηίζηδηακ, ααζακίζηδηακ ή ηαζ εακαηχεδηακ ηαζ ηαηαζηνάθδηακ εηαημκηάδεξ καμί, αςιμί ηαζ αβάθιαηα ηδξ παθζάξ ενδζηείαξ. ΢ην πιαίζην ησλ δησγκώλ θαηά ησλ πηζηώλ ηνπ Γσδεθαζένπ, ν Ηνπζηηληαλόο έθιεηζε ηελ αξραηόηαηε αθαδεκία ηνπ Πιάησλα ζηελ Αζήλα. (Ο Πιάησλ θαη ν Αξηζηνηέιεο, ιεπηνκέξεηα από ηνλ πίλαθα ηνπ Ραθαήι Η Σρνιή ηωλ Αζελώλ) Δ ενδζηεία ζημ ΐογάκηζμ έπαζγε πνςηεφμκηα νυθμ, υπζ ιυκμ ζηδκ μζημβεκεζαηή γςή ηςκ απθχκ ακενχπςκ, αθθά ηαζ υθδξ ηδξ ζενανπίαξ ηςκ ηναηζηχκ ηαζ αοθζηχκ αλζςιαημφπςκ, ςξ ημκ ίδζμ ημκ αοημηνάημνα. Οζ ζενάνπεξ, μζ απθμί παπάδεξ ηαζ μζ ηαθυβενμζ ανίζημκηακ ζε ηάεε δδιυζζα εηδήθςζδ ηαζ ηναηχκηαξ εζηυκεξ, ζενά θείρακα, ηάνεξ ή ηιήιαηα μζηχκ αβίςκ ιέζα ζε πνοζμπμίηζθηα ημοηζά, ηίιζμ λφθμ, ζενά ακηζηείιεκα, ηεζιήθζα ηαζ αζαθία ή εαοιαημονβά θοθαπηά βζα ηδκ ααζηακία ηαζ ημιπμζημίκζα, εκέπκεακ ζεααζιυ, εοθάαεζα αθθά ηαζ δέμξ ζημοξ δεζζζδαίιμκεξ ηαζ ενδζηυθδπημοξ πμθίηεξ ηδξ νςιασηήξ αοημηναημνίαξ. ΄Έλα από ην «ηεξά θεηκήιηα» είλαη θαη ην δεμί ρέξη ηνπ Αγίνπ Γξεγνξίνπ ηνπ Θενιόγνπ Ώθθά ηαζ μ αοημηνάημναξ Εμοζηζκζακυξ ήηακ ημ ίδζμ ενδζηυθδπημξ ηαζ δεζζζδαίιςκ υζμ ηαζ μζ οπήημμί ημο. Πίζηεοε αηνάδακηα πςξ ήηακ εηθεηηυξ ημο Θεμφ, ηοαενκμφζε ελ αζηίαξ ηδξ εείαξ πάνζημξ ηαζ αηυια ήηακ έημζιμξ κα απμδχζεζ ηάεε ηζ ημ πενίενβμ ή αθφζζημ ή αηυια ηαζ θοζζηυ θαζκυιεκμ (υπςξ ζεζζιμφξ, πθδιιφνεξ ηαζ άθθεξ εεμιδκίεξ) ζε εεσηή πανέιααζδ ή εαφια. Έηζζ υηακ ηάπμηε αννχζηδζε αανζά, πίζηερε υηζ υθεζθε ηδκ ακάννςζή ημο ζηδκ επέιααζδ ηςκ αβίςκ ηαζ βζαηνχκ Κμζιά ηαζ

150

Ααιζακμφ, μζ μπμίμζ πανάηδζακ ηα οπενηυζιζα ηαζ ηαηέαδηακ ζηδ βδ βζα κα εεναπεφζμοκ ημκ εοζεαή άκαηηα. Καζ ζε άθθδ πενίπηςζδ πμο μζ νεοιαηζζιμί ημκ είπακ ηαηαζηήζεζ ακίηακμ κα ηζκδεεί, ήηακ ζίβμονμξ πςξ εεναπεφηδηε βζαηί άθεζρε ημ ζπεδυκ διζπανάθοημ ζχια ημο ιε ημ ιφνμ πμο πήβαγε απυ ηα θείρακα ηάπμζμο αβίμο. Ώηυια ζε εεσηυ εαφια απμδυεδηε ηαζ δ εεναπεία ημο απυ ημκ θμζιυ πμο είπε πνμζαάθεζ ημκ Εμοζηζκζακυ ηαζ πμο εακάηςζε ιεβάθμ ιένμξ ημο πθδεοζιμφ ηδξ αοημηναημνίαξ. Βίδαιε παναπάκς πςξ ηαεμνζζηζηυ νυθμ βζα ηδκ απυθαζή ημο κα λεηζκήζεζ δ εηζηναηεία ηαηά ημο ααζζθείμο ηςκ ΐακδάθςκ ζηδ αυνεζα Ώθνζηή, έπαζλε ημ υκεζνμ πμο ημο δζδβήεδηε έκαξ ζενςιέκμξ απυ ηδκ Ώκαημθή. ΢ημ υκεζνυ ημο ειθακίζηδηε αοημπνμζχπςξ μ Κφνζμξ, μ μπμίμξ ημκ πνμέηνερε κα πάεζ ζηδκ πνςηεφμοζα βζα κα πείζεζ ημκ αοημηνάημνα, υηζ εα ήηακ ζημ πθεονυ ημο ζηδ ιάπδ ηαηά ηςκ αζνεηζηχκ (ανεζακχκ) ΐακδάθςκ.

Ο απηνθξάηνξαο Ηνπζηηληαλόο θαη ε αθνινπζία ηνπ, όπσο απεηθνλίδνληαη ζην θεκηζκέλν κσζατθό ηνπ λανύ ηνπ Αγίνπ Βηηαιίνπ ζηε Ραβέλλα ηεο Ηηαιίαο. Ο Εμοζηζκζακυξ βκςζηυξ βζα ηδκ πνμζθμνά ημο ζηδ νςιασηή κμιμεεζία, αθθά ηαζ βζα ηδκ επίβκςζδ υηζ δ εηηθδζία ιπμνμφζε κα πνδζζιμπμζδεεί ςξ ζδεμθμβζηυ υπθμ βζα ημκ αοημηνάημνα, ζοβηέκηνςζε ηζξ πνμζπάεεζέξ ημο ζημ δυβια: «Έλα θξάηνο, εληαία λνκνζεζία, κηα Δθθιεζία». Ώηυια ηαζ μζ αλζςιαημφπμζ ημο ηνάημοξ, πνζκ ακαθάαμοκ ηα ηαεήημκηά ημοξ, μνηίγμκηακ ζημκ: «Παληνδύλακν Θεό, ηνλ Τηό ηνλ κνλνγελή Ηεζνύ Υξηζηό, ζηελ Μαξία, ηελ κεηέξα ηνπ Θενύ, ζηα ηέζζεξα επαγγέιηα… θαη ζηνπο επζεβέζηαηνπο βαζηιείο Ηνπζηηληαλό θαη Θενδώξα». Δ πμθζηζηή ημο αοημηνάημνα υπςξ ήηακ ζημ ιοαθυ ημο ήηακ υηζ ημ ηνάημξ, δ νςιασηή αοημηναημνία, μ πνζζηζακζζιυξ ηαζ Βηηθδζία ήηακ έκα εκζαίμ ηαζ αδζαπχνζζημ ζφκμθμ.

151

Ο ίδζμξ ήηακ άνζζηα ηαηανηζζιέκμξ ζηα ενδζηεοηζηά εέιαηα, βκχνζγε ηα ηείιεκα ηδξ Ώβίαξ Γναθήξ ηαζ μ ίδζμξ έβναρε ανηεημφξ ενδζηεοηζημφξ φικμοξ. ΢οιιεηείπε ζε εεμθμβζηέξ ζογδηήζεζξ ηαζ ακαιεζβκουηακ ζηα εεμθμβζηά ηαζ ενδζηεοηζηά εέιαηα, αηυια ηαζ ζηζξ δμβιαηζηέξ ηαζ αζνεηζηέξ απυρεζξ ηαζ ζοβηνμφζεζξ. Γεκζηχξ ζημοξ πμθζηζημφξ ημο πεζνζζιμφξ, δ ενδζηεία έπαζγε πνςηεφμκηα νυθμ ηαζ μ αοημηνάημναξ πίζηεοε υηζ αοηυξ έπνεπε κα ηναηά ζηα πένζα ημο ηζξ ηφπεξ ηδξ Βηηθδζίαξ ηαζ ημο ηθήνμο. Μπμνμφζε κα ακεαάγεζ ζημκ παηνζανπζηυ ενυκμ ή ηαζ κα ηαεαζνεί υπμζμκ αοηυξ ήεεθε, πςνίξ κα δίκεζ ελδβήζεζξ ζε ηακέκα. ΋ζμ ηαζνυ γμφζε δ Θεμδχνα, μ Εμοζηζκζακυξ – θακαηζηυξ δζχηηδξ ηάεε αθθυενδζημο ηαζ αζνεηζημφ – επέδεζλε ιεβάθδ ακμπή απέκακηζ ζημοξ μπαδμφξ ημο Βοηοπή, ημοξ ιμκμθοζίηεξ. Ώθθά ιεηά ημ εάκαηυ ηδξ αοημί ελζζχεδηακ ιε ημοξ άθθμοξ αζνεηζημφξ ηαζ δζχπεδηακ ηαζ αοημί ιε ηζξ ίδζεξ ζηθδνέξ ιεευδμοξ. Σμ ηαθμηαίνζ ημο 553 ζοκήθεε ζηδκ Κςκζηακηζκμφπμθδ δ Πέιπηδ Οζημοιεκζηή ζφκμδμξ, ιε ζοιιεημπή 165 επζζηυπςκ ηαζ οπυ ηδκ πνμεδνία ημο παηνζάνπδ Βοηφπζμο. Δ ΢φκμδμξ επακααεααίςζε ημ μνευδμλμ δυβια, ζφιθςκα ιε ημ μπμίμ μ Εδζμφξ ήηακ έκα ηαζ ιυκμ πνυζςπμ ζε δφμ θφζεζξ, ακενχπζκδ ηαζ εεία «ελσκέλεο θαη κε ζπγρεόκελεο». Πανάθθδθα ηαηαδίηαζε πθήεμξ ζοββναθέςκ αζαθίςκ πμο δεκ ήηακ ζφιθςκα ιε ηζξ μνευδμλεξ απυρεζξ, υπςξ μ Χνζβέκδξ72, μ Βοάβνζμξ73, μ Αίδοιμξ74 ηαζ άθθμζ. Ο Χξηγέλεο ήηαλ από ηνπο ζεκαληηθόηεξνπο θιεξηθνύο θαη ζπγγξαθείο ησλ πξώησλ ρξηζηηαληθώλ ρξόλσλ. Δ Θεμδχνα ήηακ πάκηα πνμζημθθδιέκδ ζηδκ εεζιμηοπία ηαζ ημ πνςηυημθθμ ηαζ δ επίζηερή ηδξ ζηζξ εηηθδζίεξ ηδξ Κςκζηακηζκμφπμθδξ, απμηεθμφζε ιένμξ ηςκ οπμπνεχζεχκ ηδξ ςξ αοημηνάηεζναξ. ΋πζ ιυκμ ηζξ Κονζαηέξ, αθθά ηαζ ζηζξ – υπζ ηαζ θίβεξ – βζμνηέξ ηδξ Ονεμδμλίαξ, δ αοημηνάηεζνα ηαεζζιέκδ ζε πμθοηεθέξ θμνείμ, ζοκμδεουιεκδ απυ ζιήκμξ ηονζχκ ηδξ ηζιήξ, αλζςιαημφπςκ ηαζ παθαηζακχκ, κηοιέκδ ζηδκ πμνθφνα, ζημ αδαιακημηυθθδημ δζάδδια ηαζ ζηα ααζζθζηά δζάζδια ηαζ ζημθζζιέκδ ιε πμθφηζιμοξ θίεμοξ ηαζ δζαιάκηζα επζζηεπηυηακ έκακ απυ ημοξ πμθοάνζειμοξ καμφξ ηδξ πνςηεφμοζαξ ηδκ Πακαβία ηςκ ΐθαπενκχκ, ημοξ Ώβίμοξ Ώπμζηυθμοξ, ηδκ Ώβία ΢μθία, ημοξ Άβζμοξ ΢ένβζμ ηαζ ΐάηπμ ή ημκ παηνζανπζηυ καυ (πνζκ ημ πηίζζιμ ηδξ κέαξ ιεβάθδξ Ώβίαξ ΢μθίαξ) ηδξ Ώβίαξ Βζνήκδξ. Βηεί παναημθμοεμφζε ιε ηαηάκολδ ηδ εεία θεζημονβία ηναηχκηαξ έκα 72

Ο Χξηγέλεο (185-251) από ηελ Αιεμάλδξεηα, ήηαλ από ηηο ζεκαληηθόηεξεο κνξθέο ησλ πξώησλ ρξηζηηαληθώλ ρξόλσλ. Ήηαλ κνλαρόο, ηεξνθήξπθαο θαη πνιπγξαθόηαηνο ζπγγξαθέαο. Σν έξγν ηνπ ήηαλ επεξεαζκέλν από ηελ πιαησληθή θαη ζησηθή θηινζνθία θαη νη απόςεηο ηνπ θαηαδηθάζηεθαλ από ηελ επίζεκε Δθθιεζία.

73 Ο Δπάγξηνο (345-399) ήηαλ νξζόδνμνο θιεξηθόο πνπ εμειέγε παηξηάξρεο Κσλζηαληηλνύπνιεο ην 370. Ο αξεηαλόο Ρσκαίνο απηνθξάηνξαο Οπάιεο έπαπζε ηνλ Δπάγξην θαη ηνλ εμόξηζε. Έγξαςε δηάθνξα ζξεζθεπηηθά ζπγγξάκκαηα 74 Ο Γίδπκνο ν Σπθιόο (313-398) από ηελ Αιεμάλδξεηα, ήηαλ θιεξηθόο νπαδόο ηνπ Ωξηγέλε. Η δνμαζία ηνπ «πεξί κεηελζάξθσζεο ησλ ςπρώλ» θαηαδηθάζηεθε από ηελ Δθθιεζία θαη ηα βηβιία πνπ πεξηείραλ ηηο απόςεηο ηνπ ξίρηεθαλ ζηελ ππξά.

152

ακαιιέκμ ηενί ηαζ ηέθμξ πνμζηοκμφζε ηα εαοιαημονβά άβζα θείρακα (ηάνα ή μζηάνζμ αβίμο, ή ηάηζ πανυιμζμ) ή ηεζιήθζα πμο είπε ζε πενίμπηδ εέζδ δ ηάεε εηηθδζία. Πακέλοπκδ βοκαίηα ηαζ ιε μλφ πμθζηζηυ αζζεδηήνζμ, δ Θεμδχνα, βνήβμνα ακηζθήθεδηε υηζ ηα ενδζηεοηζηά γδηήιαηα έπαζγακ ηαίνζμ νυθμ ζ‟ έκα ηνάημξ ηαη΄ ελμπήκ πνζζηζακζηυ, ζημ μπμίμ ηονζανπμφζε δ ενδζημθδρία, δ ηοθθή πίζηδ ζηα εαφιαηα ηαζ ζηδκ αλία ηςκ ηδνοβιάηςκ ηςκ πάζδξ θφζεςξ ζενςιέκςκ, ηαθυβενςκ, αζηδηχκ ηαζ ενδιζηχκ. ΢οπκυηαηα δεπυηακ ζημ παθάηζ ιμκαπμφξ ηαζ αζηδηέξ, ζημοξ μπμίμοξ θενυηακ ιε ζεααζιυ, ζογδημφζε ιαγί ημοξ ενδζηεοηζηά ηαζ δμβιαηζηά γδηήιαηα ηαζ άημοβε ιε πνμζήθςζδ ηαζ εοθάαεζα ηζξ απυρεζξ ημοξ. ΢οπκά παναηαθμφζε ηάπμζμκ απυ αοημφξ κα ιεζμθααήζεζ ζημ Θευ βζα κα εεναπεφζεζ ηάπμζα αζεέκεζα ημο αοημηνάημνα ή κα ηδκ αμδεήζεζ κα ηεηκμπμζήζεζ. Βίδαιε παναπάκς πχξ ζηέηεοζε ημκ βένμκηα ιμκαπυ ΢άααα κα αζηήζεζ ηδκ επζννμή ημο ζημκ Όρζζημ, χζηε Ώοηυξ κα εοδμηήζεζ κα απμηηήζεζ δ Θεμδχνα βζμ. Ο ΢άαααξ δεκ ημ έηακε (υπζ βζαηί είπε ηάπμζα αιθζαμθία υηζ δ ιεζζηεία ημο ζημ Θευ δεκ εα βζκυηακ δεηηή, αθθά) βζαηί δεκ ήεεθε κα βεκκδεεί αηυια έκαξ ιμκμθοζίηδξ. Δ αοημηνάηεζνα δεκ έηνοαε ηδκ πνμηίιδζή ηδξ βζα ημοξ ιμκμθοζίηεξ ηαζ έηακε υ,ηζ ιπμνμφζε βζα κα ημοξ αμδεήζεζ. Έδζκε πνήιαηα, έηακε αβαεμενβίεξ ζε εηηθδζζαζηζηά ζδνφιαηα, ίδνοε ιμκαζηήνζα ηαζ εηηθδζίεξ, έζηεθκε δχνα ζηζξ ιμκμθοζζηζηέξ εηηθδζίεξ ηδξ ΢ονίαξ ηαζ ηδξ Ώζβφπημο ηαζ οπμζηήνζγε πςνίξ δζζηαβιυ ηδκ δζδαζηαθία ηςκ ιμκμθοζζηχκ, πμο δεπυηακ ιυκμ ιζα θφζδ ζημ πνυζςπμ ημο Εδζμφ. Γζ‟ αοηυ ηαζ μζ ακηζθαηζημί παναηηδνζζιμί ηςκ πνμκζημβνάθςκ ηδξ Ώκαημθήξ ηαζ ηδξ Αφζδξ. Οζ πνχημζ ηδκ απμηαθμφζακ «εοζεαεζηάηδ αοβμφζηα», «πζζηή αοημηνάηεζνα», «δ Θεμδχνα πμο αβαπά ημκ Κφνζμ» ηαζ άθθα πανυιμζα, εκχ μζ δοηζημί ιε πνχημοξ ημοξ ακενχπμοξ ηδξ Βηηθδζίαξ ηδξ Ρχιδξ πμο ήηακ θακαηζημί δζθοζίηεξ ηδκ παναηηήνζγακ αζνεηζηή ηαζ ηδκ έανζγακ ή ηδκ ηαηανζυηακ. Αλαθήξπμε λένπ πάπα ηεο Ρώκεο ΋πςξ ήδδ είδαιε μ Εμοζηζκζακυξ οπυ ηδκ πίεζδ ημο πάπα Ώβαπδημφ, ακαβηάζηδηε κα εηδζχλεζ ημκ ιμκμθοζίηδ παηνζάνπδ Κςκζηακηζκμφπμθδξ Άκεζιμ ηαζ κα ημπμεεηήζεζ ζηδ εέζδ ημο ημκ δζθοζίηδ Μδκά, δ Θεμδχνα (ιεηά ημ εάκαημ ημο Ώβαπδημφ) ηαηάθενε ιε ακμνευδμλα ιέζα, ιδπακμνναθίεξ ηαζ ηδκ αιένζζηδ ζοιπανάζηαζδ ηδξ Ώκηςκίκαξ, κα ηαεαζνεεεί μ εηθεβιέκμξ κέμξ πάπαξ ΢ζθαένζμξ ηαζ ζηδ εέζδ κα ημπμεεηδεεί μ εοκμμφιεκυξ ηδξ ΐζβίθζμξ. Ώημθμφεςξ υιςξ πανά ηδκ πίεζδ πμο άζηδζε ζημκ ΐζβίθζμ, δ Θεμδχνα απέηοπε ζηδκ απμηαηάζηαζδ ημο Άκεζιμο ζημκ παηνζανπζηυ ενυκμ. Ώθθά ηαζ πάθζ δ πεζζιαηάνα αοημηνάηεζνα, ανήηε ημκ ηνυπμ κα ηνφαεζ

153

ζηα δζαιενίζιαηά ηδξ ζημ παθάηζ ημκ Άκεζιμ, μ μπμίμξ ανήηε αζθαθέξ ηαηαθφβζμ επί ανηεηά πνυκζα, πνάβια πμο απμηαθφθεδηε ιυκμ ιεηά ημ εάκαηυ ηδξ. Δ Θεμδχνα ζημ ενδζηεοηζηυ αοηυ εέια εηιεηαθθεφηδηε ημ πάεμξ ηαζ ηδκ αβάπδ ημο Εμοζηζκζακμφ ζημ πνυζςπυ ηδξ ηαζ εκχ μ ίδζμξ ήηακ πνμζημθθδιέκμξ ιε ζεααζιυ αθθά ηαζ θακαηζζιυ ζηδκ μνεμδμλία, πμο εηπνμζςπμφζε δ Ρχιδ ηαζ δ Αφζδ βεκζηυηενα, δ βοκαίηα ημο ημκ πνμέηνεπε κα ζηνέθεζ ηδκ πνμζμπή ημοξ ζηζξ ακαημθζηέξ επανπίεξ ηδξ πχναξ, πμο ήηακ πμθοπθδεείξ, εφθμνεξ ηαζ πθμφζζεξ, αθθά ηαζ μζ θαμί ημοξ ήηακ ζηδκ πθεζμρδθία ημοξ ιμκμθοζίηεξ. Ώοηή ηδκ πμθζηζηή ηςκ εζνδκζηχκ ζπέζεςκ ιε ημκ ιμκμθοζζηζζιυ είπακ ελ άθθμο αημθμοεήζεζ ηαζ μζ αοημηνάημνεξ Γήκςκ ηαζ Ώκαζηάζζμξ, πνμηζιχκηαξ κα δζαηδνήζμοκ ηδκ δνειία ηαζ ηδκ ηονζανπία ηδξ αοημηναημνίαξ ζηζξ επανπίεξ ηζξ ΢ονίαξ ηδξ Παθαζζηίκδξ ηδξ Μεζμπμηαιίαξ ηαζ ηδξ Ώζβφπημο, αηυια ηζ ακ αοηυ δοζανεζημφζε ηδ Ρχιδ. Ο Εμοζηίκμξ ηαζ αημθμφεςξ μ Εμοζηζκζακυξ ήηακ αοημί πμο οπμζηήνζλακ ζηαεενά ηδ Αοηζηή Βηηθδζία ηαζ ακαβκχνζγακ ημκ πάπα ηδξ Ρχιδξ ςξ πνχημ ιεηαλφ ηςκ άθθςκ ζενανπχκ ηδξ Ώκαημθήξ. Ο Εμοζηζκζακυξ απμηαθμφζε ημκ πάπα «Απνζηνιηθό παηέξα» ηαζ «Κεθαιή όισλ ησλ αγίσλ Δθθιεζηώλ». Οζ δομ αοημί αοημηνάημνεξ έεεζακ ημοξ αζνεηζημφξ (Μακζπαίμοξ, Ώνεζακμφξ, Νεζημνζακμφξ, Μμκμθοζίηεξ ηαζ άθθμοξ), ημοξ Βαναίμοξ ηαζ ημοξ εζδςθμθάηνεξ οπυ δζςβιυ ηαζ ιυκμ δ Θεμδχνα ιε ημ δζηυ ηδξ ηνυπμ ηαηάθενκε ημκ Εμοζηζκζακυ κα είκαζ ακαπάκηεπα επζεζηήξ απέκακηζ ζημοξ ιμκμθοζίηεξ, μζ μπμίμζ εηείκδ ηδκ πενίμδμ επέηηεζκακ ηδκ επζννμή ημοξ ζηδκ Ώνααία ηαζ ζηδκ Ώαδζζοκία. Μεηά ημ εάκαημ ημο Εμοζηίκμο ηαζ ηδκ άκμδμ ζημ ενυκμ ημο κέμο αοημηναημνζημφ γεφβμοξ, μζ ιμκμθοζίηεξ βφνζζακ ζηδκ Κςκζηακηζκμφπμθδ, ίδνοζακ δζηέξ ημοξ εηηθδζίεξ, ιμκαζηήνζα ηαζ ζδνφιαηα ηαζ απυηηδζακ πνυζααζδ ζηδκ αοθή. Αμησκαηνύρνο ηνπ Βπδαληίνπ Οζ ζενμηήνοηεξ ηαζ μζ ιμκμθοζίηεξ ηαθυβενμζ, απθμί παπάδεξ ηαζ επίζημπμζ αθχκζγακ ηονζμθεηηζηά ηζξ πυθεζξ απυ ηδκ Ώθελάκδνεζα ηαζ Ώκηζυπεζα ςξ ηαζ ηδκ Κςκζηακηζκμφπμθδ ηαζ αάπηζγακ κέμοξ πνμζήθοημοξ ηαζ έπνζγακ ζενείξ ηαζ επζζηυπμοξ. Ώηυια ηαζ μ ηέςξ παηνζάνπδξ Ώκηζμπείαξ ΢εαήνμξ, βζα ημκ μπμίμ δ Θεμδχνα έηνεθε ιεβάθμ ζεααζιυ, ηθήεδηε ζημ παθάηζ ηαζ έβζκε δεηηυξ απυ ημκ ίδζμ ημκ αοημηνάημνα. ΋ηακ πέεακε μ παηνζάνπδξ Ώθελακδνείαξ Σζιυεεμξ (ηαζ βζ‟ αοηυκ δ Θεμδχνα έηνεθε απένακημ ζεααζιυ), δ αοημηνάηεζνα ιε ιδπακμνναθίεξ ηαζ ηδκ αμήεεζα ημο έιπζζημφ ηδξ εοκμφπμο Νανζή ηαηάθενε κα ημκ δζαδεπεεί μ εηθεηηυξ ηδξ ιεηνζμπαεήξ ιμκμθοζίηδξ Θεμδυζζμξ. Έηζζ ςξ ημ 536 μζ ιμκμθοζίηεξ έθεβπακ ηα ηνία παηνζανπεία, ηδξ Κςκζηακηζκμφπμθδξ, ηδξ Ώθελακδνείαξ ηαζ ηδξ Ώκηζμπείαξ. Συηε έθεαζε ζηδκ Πυθδ ακήζοπμξ αθθά ηαζ απμθαζζζιέκμξ μ πάπαξ ηδξ Ρχιδξ Ώβαπδηυξ ηαζ πέηοπε ηα βκςζηά απμηεθέζιαηα πμο ακαθένμκηαζ θίβμ πζμ πάκς (ηαεαίνεζδ ημο παηνζάνπδ Κςκζηακηζκμφπμθδξ Ώκείιμο ηαζ εκενυκζζδ ζηδ εέζδ αοηή ημο δζθοζίηδ Μδκά.

154

Ο παηνζάνπδξ Μδκάξ ζοβηάθεζε επεζβυκηςξ ζφκμδμ υθςκ ηςκ μνεμδυλςκ επζζηυπςκ ηαζ δβμοιέκςκ ιμκαζηδνζχκ. Δ ζφκμδμξ αθμφ επζηφνςζε αηυια ιζα θμνά ηζξ απμθάζεζξ ηδξ Α‟ Οζημοιεκζηήξ ΢οκυδμο ηδξ Υαθηδδυκαξ, ακαεειάηζζε ηδκ αίνεζδ ημο ιμκμθοζζηζζιμφ ηαζ ημοξ Άκεζιμ, ΢εαήνμ, Πέηνμ ηδξ Ώπαιείαξ, Γςμνά ηαζ άθθμοξ επζθακείξ ιμκμθοζίηεξ ζενάνπεξ, ημοξ απαβυνεοζε κα ηδνφηημοκ, ημοξ ηαεαίνεζε απυ ηάεε εηηθδζζαζηζηυ αλίςια, ηαζ έηαρε ζηδκ πονά ηα ηείιεκά ημοξ. Η πνκπή ηωλ παξζέλωλ, ςεθηδσηό ζην λαό Αγίνπ Απνιιηλαξίνπ Ραβέλλαο Σμ ηυρζιμ ημο πενζμφ ήηακ δ πμζκή βζα υπμζμκ πνμζπαεμφζε κα ακηζβνάρεζ ηάπμζμ απυ ηα απαβμνεοιέκα ηείιεκα ηαζ δ δήιεοζδ ηδξ πενζμοζίαξ ήηακ δ πμζκή βζα υπμζμκ έδζκε άζοθμ ζε ηάπμζμκ απυ ημοξ ακαεειαηζζιέκμοξ. ΐέααζα αοηυ δεκ πηυδζε ηδκ Θεμδχνα, δ μπμία – υπςξ είδαιε παναπάκς – έδςζε ζημνβζηυ άζοθμ ζημκ ηέςξ παηνζάνπδ Άκεζιμ ηαζ ιάθζζηα ιέζα ζηα αοημηναημνζηά δζαιενίζιαηα. Ώηυια ηζ μ παηνζάνπδξ Ώθελακδνείαξ Θεμδυζζμξ ακαηθήεδηε ζηδκ Πυθδ, ιε ζοκμπηζηέξ δζαδζηαζίεξ ηαεαζνέεδηε ηαζ ελμνίζηδηε ιαγί ιε ημκ επίζημπμ Μέιθζδμξ Εςάκκδ ζηδκ Θνάηδ. ΢ηδκ εέζδ ημο μνίζηδηε μ παηνζάνπδξ Γάκαξ. Πνκπή καξηύξωλ, ςεθηδσηό ηνπ λανύ Αγ. Απνιιηλαξίνπ ηεο Ραβέλλαο Σμ 542 μ Εμοζηζκζακυξ ακέεεζε ηαεήημκηα «αοημηναημνζημφ πνμζδθοηζζηή» ζημκ Εςάκκδ Ώζζαηυ, μ μπμίμξ πνμπχνδζε ζε ιαγζημφξ εηπνζζηζακζζιμφξ ηςκ μπαδχκ ημο Αςδεηαεέμο ηδξ Φνοβίαξ, ηδξ Κανίαξ ηαζ ηδξ Λοδίαξ. ΢ηα ενείπζα ηςκ καχκ πμο ηαηέζηνερε πηίγμκηακ αιέζςξ πνζζηζακζηέξ εηηθδζίεξ. Βκ ιέζς υθδξ αοηήξ ηδξ δζθοζζηζηήξ εφεθθαξ δ Θεμδχνα επίιμκα πνμζπαεμφζε κα πνμζηαηεφζεζ, αηυια ηαζ κα ανεζ ηνυπμοξ κα ακηεπζηεεεί. Δ εοηαζνία ηδξ δυεδηε ιε ημκ αζθκίδζμ εάκαημ ημο πάπα Ώβαπδημφ πμο ζοκέαδ ζηδκ Κςκζηακηζκμφπμθδ πνζκ αοηυξ ιπμνέζεζ κα επζζηνέρεζ ζηδκ έδνα ημο ζηδ Ρχιδ. Βίδαιε παναπάκς πχξ ιε ηδ αιένζζηδ αμήεεζα ηδξ Ώκηςκίκαξ (πμο έπεζζε ημκ άκηνα ηδξ ζηναηδβυ ΐεθζζάνζμ, μ μπμίμξ είπε ζμαανέξ ηαζ εφθμβεξ ακηζννήζεζξ) πέηοπε κα ηαεαζνεεεί μ κέμξ δζθοζίηδξ πάπαξ ηαζ ζηδ εέζδ ημο κα μνζζηεί μ εοκμμφιεκυξ ηδξ ΐζβίθζμξ. ΐέααζα μ κέμξ πάπαξ δεκ αμήεδζε ηδκ αοημηνάηεζνα ζημ ζηυπμ ηδξ βζα ηδκ απμηαηάζηαζδ ηςκ ηαεαζνεεέκηςκ ιμκμθοζζηχκ ζενανπχκ ηαζ ηονίςξ ημο ηέςξ παηνζάνπδ Άκεζιμο, αθθά υθεξ αοηέξ μζ ηζκήζεζξ ηδξ απέδεζλακ αηυια ιζα θμνά ημκ πεζζιαηζηυ παναηηήνα ηαζ ηδκ επζιμκή ηδξ αοημηνάηεζναξ.

155

Δ Θεμδχνα δεκ έπαρε μφηε ζηζβιή κα πνμζηαηεφεζ ημοξ ηαηαδζςβιέκμοξ αζνεηζημφξ. Ο επίζημπμξ Μέιθζδμξ Εςάκκδξ, γήηδζε κα ακαηθδεεί απυ ηδκ ελμνία βζα «θυβμοξ οβείαξ» ηαζ δ αοημηνάηεζνα ημο έδςζε πχνμ κα ιείκεζ ζηδκ πνςηεφμοζα, ηαζ κα ηδνφηηεζ ημ δυβια ημο. Ώοηυξ έθοβε ηνοθά ηαζ πήβε ζηδ Μζηνά Ώζία ηαζ ζε ανηεηέξ πυθεζξ ηδξ Ώκαημθήξ, υπμο ζοκέπζζε ημ ένβμ ημο ιε επζηοπία, πνμζδθοηίγμκηαξ πζθζάδεξ πζζημφξ. Ο δάθηπινο ηνπ Αγίνπ Ιωάλλνπ ηνπ Πξνδξόκνπ, ζηε Μνλή Βαηνπεδίνπ. Έλα από ηα δεθάδεο ρηιηάδεο ηεξά ιείςαλα, θάξεο, θεηκήιηα θαη άιια ζαπκαηνπξγά αληηθείκελα πνπ δηαζέηνπλ όιεο ηηο εθθιεζίεο ηνπ θόζκνπ ΋ηακ μζ ακαζηαηςιέκμζ μνευδμλμζ ζενάνπεξ ηαηήββεζθακ ζηδκ ααζζθζηή αοθή υηζ μ Εςάκκδξ είπε πανάκμια εβηαηαθείρεζ ηδκ Πυθδ – υπμο οπμηίεεηαζ μζημονμφζε – δ ίδζα δ αοημηνάηεζνα αεααίςζε υηζ δεκ είπε θφβεζ απυ ηδκ πνςηεφμοζα μφηε βζα ιζα ιένα! Κάπμηε μ ανπδβυξ ηςκ ανααζηχκ θοθχκ ηδξ ΢ονίαξ γήηδζε απυ ηδ Θεμδχνα κα ημο ζηείθεζ δομ πνζζηζακμφξ επζζηυπμοξ βζα κα εηπνζζηζακίζμοκ ημοξ Άνααεξ ηδξ Τειέκδξ ηαζ ηδξ ανααζηήξ πενζμκήζμο. Δ Ώοβμφζηα δέπηδηε εοπανίζηςξ ηαζ ηαηάθενε κα πείζεζ ημκ Εμοζηζκζακυ, κα πάκε ιμκμθοζίηεξ επίζημπμζ! Οη Άγηνη Απόζηνινη ήηαλ λαόο ηεο Κσλζηαληηλνύπνιεο, πνπ ρηίζηεθε αξρηθά από ηνλ Μ. Κσλζηαληίλν. Καηαζηξάθεθε θαηά ηελ Σηάζε ηνπ Νίθα θαη ρηίζηεθε μαλά κε πξσηνβνπιία ηεο Θενδώξαο, ε νπνία πέζαλε δπν ρξόληα πξηλ ηα εγθαίληα ηνπ λένπ λανύ ην 550. ΢ην λαό ησλ Αγίσλ Απνζηόισλ εληαθηάζηεθαλ όινη νη απηνθξάηνξεο ηνπ Βπδαληίνπ από ηνλ 4ν σο ηνλ 11ν αηώλα Βπζθέβδηακ μ ΢φνμξ Εαηχα ή Ηάθσβνο Βαξαδαίνο75, έκαξ άνπμκηαξ ιμκαπυξ, αζηδηήξ ηαζ δζοπαζηήξ, πμο είπε εβηαηαθείρεζ ηδκ μζημβέκεζά ημο, είπε ιμζνάζεζ ηδκ πενζμοζία ημο ζημοξ θηςπμφξ ηαζ ήηακ βκςζηυξ βζα ηδκ εοθάαεζα ηαζ βζα ηζξ ζηενήζεζξ πμο οπέααθε ζημ εαοηυ ημο, ηαεχξ ηαζ βζα ηζξ εαοιαημονβέξ εεναπείεξ πμο έηακε ηαζ, μ Θεόδσξνο, έκα Άναααξ ιμκαπυξ. Ώοημί μζ δομ έπμκηαξ ηδκ αιένζζηδ ζοιπανάζηαζδ ηδξ αοημηνάηεζναξ, πνίζηδηακ επίζημπμζ απυ ημκ έηπηςημ παηνζάνπδ Ώθελακδνείαξ. Ο Εάηςαμξ ΐαναδαίμξ ακέθααε ηδ ΢ονία ηαζ ηδ Μζηνά Ώζία ηαζ μ Θευδςνμξ ηδκ Παθαζζηίκδ ηαζ υθδ ηδκ Ώνααία. Ο Εάηςαμξ αθχκζζε ηονζμθεηηζηά υθεξ ηδξ επανπίεξ ηδξ Μζηνάξ Ώζίαξ, ηδκ Ώνιεκία, ηδ ΢ονία, ηδκ Ώίβοπημ, ηα κδζζά ημο Ώζβαίμο ηαζ ηδκ Κφπνμ, δίδαζηε, 75

Βαξαδαίνο ζηε ζπξηαθή γιώζζα ζήκαηλε θνπξειήο

156

ηήνοηηε, πεζνμημκμφζε ζενείξ, έπνζγε επζζηυπμοξ ηαζ ζφκημια ακαζηφθςζε ηαζ πάθζ ηδκ ζζπφ ημο ιμκμθοζζηζζιμφ ζηδκ πενζμπή. Υάνδ ζ‟ αοηυκ βεκκήεδηε δ Οξζόδνμε ΢πξηαθή ή Ηαθσβηθή εηηθδζία, δ μπμία παναιέκεζ εκενβή ηαζ ζήιενα, 15 αζχκεξ ιεηά ηδκ επζηνάηδζδ ημο Εζθάι ζηδκ πενζμπή. Σμ ίδζμ έηακε ηαζ μ Θευδςνμξ ζηδκ Ώνααία ηδκ Παθαζζηίκδ, ζηδκ Τειέκδ ηαζ ζηδκ Ώζεζμπία. Οζ ιμκμθοζζηζηέξ ημζκυηδηεξ πμο οπάνπμοκ αηυια ηαζ ζήιενα ζηδκ Ώίβοπημ (ηυπηεξ), ζηδκ Ώζεζμπία, ζηδ ΢ονία ηαζ ζηδκ Ώνιεκία, είκαζ ηαηά ηφνζμ θυβμ δδιζμονβήιαηα ηςκ δομ αοηχκ δναζηήνζςκ ηθδνζηχκ. Ζ Jenny Churcill, (κεηέξα ηνπ Wiston), ληπκέλε σο απηνθξάηεηξα Θενδώξα ΋θα ηα παναπάκς πμο μθείθμκηακ ζηζξ δναζηδνζυηδηεξ ηδξ Θεμδχναξ, ηνυιαγακ ημοξ μνευδμλμοξ πνζζηζακμφξ ηαζ ηονίςξ ηδκ Βηηθδζία ηδξ Ρχιδξ, δ μπμίαξ έαθεπε ιε δέμξ ημ «ηέναξ ημο ιμκμθοζζηζζιμφ» κα εενζεφεζ ζηδκ Ώκαημθή ελ αζηίαξ ηςκ πεζνζζιχκ ηαζ ηςκ πανειαάζεςκ ηδξ αοημηνάηεζναξ. Βλαπέθοακ ηαηάνεξ εκακηίμκ ηδξ ηαζ ηδξ απέδζδακ ζηθδνμφξ παναηηδνζζιμφ, υπςξ «Δνςδζάδα πμο δζρά βζα αίια αβίςκ», «κέα Ααθζδά», «οπήημμ ηδξ ηυθαζδξ», «δεφηενδ Βφα, οπάημοδ ζημκ υθζ» ηαζ πμθθά άθθα πανυιμζα. Μεηά ημ εάκαημ ηδξ Θεμδχναξ μ Εμοζηζκζακυξ ζηθήνοκε ηδκ πμθζηζηή ημο έκακηζ ηςκ αθθμενήζηςκ ηαζ ηςκ αζνεηζηχκ. Σμ 562 ιε δζάηαβιά ημο ηάθεζε υζμοξ πμθίηεξ αημθμοεμφζακ «παναδμζζαηέξ θαηνείεξ»76 κα ηζξ εβηαηαθείρμοκ ζε έκα δζάζηδια ηνζχκ ιδκχκ. ΋ηακ πέναζε δ πνμεεζιία, έβζκακ ιαγζηέξ ζοθθήρεζξ, δζαπμιπεφζεζξ, θοθαηίζεζξ, ααζακζζιμί ηαζ εηηεθέζεζξ «εεκζηχκ» ζε υθεξ ηζξ πυθεζξ ηδξ αοημηναημνίαξ, ζηδκ Ώεήκα, ηδκ Ώκηζυπεζα, ηδκ Παθιφνα ηαζ ηδκ Κςκζηακηζκμφπμθδ. Ρίπηδηακ ηεθεημονβζηά ζηδκ πονά πζθζάδεξ αζαθία ηαζ πμθθά ένβα ηέπκδξ. Βπίζδξ ιε ημ ίδζμ δζάηαβια μ Εμοζηζκζακυξ ηαεζζημφζε οπεφεοκεξ ηζξ ζοκηεπκίεξ ηαζ ηζξ μζημβέκεζεξ βζα ηζξ ενδζηεοηζηέξ απυρεζξ ηςκ ιεθχκ ημοξ. Ώηυια οπεφεοκμζ εεςνμφκηακ ηαζ μζ αθέκηεξ βζα ηζξ απυρεζξ ηςκ δμφθςκ ημοξ.

76

Με ηνλ όξν παξαδνζηαθέο ιαηξείεο ελλννύζε ζαθώο απηνύο πνπ αθνινπζνύζαλ ηελ παιηά ζξεζθεία ηνπ Γσδεθαζένπ θαη ηνπο νπαδνύο ηεο Μίζξα θαη ηεο Αζηάξηεο ζηηο αλαηνιηθέο επαξρίεο.

157

2.13. Θενδψξα θαη Ηνπζηηληαλφο, ηα ηειεπηαία ρξφληα Δ επεηηαηζηή πμθζηζηή ημο restitutio ημο Εμοζηζκζακμφ ηαζ μζ ζοκεπείξ πυθειμί ημο έθενακ ιεκ κίηεξ, ενζάιαμοξ ηαζ πνμζανηήζεζξ κέςκ εδαθχκ, αθθά δδιζμφνβδζακ πανάθθδθα ηαζ έκα ηνάημξ ηενάζηζμ ζημ μπμίμ μ ήθζμξ δεκ έδοε πμηέ (υπςξ ηάιπμζμοξ αζχκεξ ανβυηενα έθεβακ βζα ηδκ ανεηακζηή αοημηναημνία). ΋ιςξ δ Εηαθία ηαζ δ Εαδνζηή ανίζημκηακ ζε ιαηνζκή απυζηαζδ απυ ηδκ Κςκζηακηζκμφπμθδ, δ δζμίηδζή ημοξ ήηακ δφζηαιπηδ ηαζ δφζημθδ ηαζ δ ζοθθμβή ηςκ θυνςκ ήηακ δφζημθδ ηαζ ηα έζμδα αιεθδηέα. Ώπυ ηα πμζά πμο εζζπνάηημκηακ, εθάπζζηα έθηακακ ζηα αοημηναημνζηά ηαιεία, ελ αζηίαξ ηδξ δζαθεμνάξ ηαζ ηδκ απθδζηίαξ ηςκ θμνμεζζπναηηυνςκ, ζηναηδβχκ δζμζηδηχκ ηαζ άθθςκ ιεζαγυκηςκ. Δ ορδθή δδιμηζηυηδηα ημο ΐεθζζάνζμο, πμο ηυζεξ κίηεξ ηαζ ηαηαηηήζεζξ πνυζθενε ζημ ΐογάκηζμ, ημκ έηακε φπμπημ ζηα ιάηζα ημο αοημηνάημνα ηαζ ηδξ Θεμδχναξ ηαζ ζηδκ ζηαθζηή πενζυκδζμ είπακ ζηαθεί δζάθμνμζ ακελάνηδημζ ηαζ ακίηακμζ ζηναηδβμί πμο δεκ ζοκενβάγμκηακ ιεηαλφ ημοξ ηαζ ακαθένμκηακ – πςνζζηά μ ηαεέκαξ ημοξιυκμ ηαη‟ εοεείακ ζημ παθάηζ. Ο βαζηιηάο ησλ Γόηζσλ ηεο Ηηαιίαο Σνηίια Ώκηίεεηα μζ Γυηεμζ οπυ ηδκ ηαεμδήβδζδ ημο ζηακμφ ααζζθζά ημοξ Σνηίια (ααζίθερε 541-552) πμο απμδείπεδηε άνζζημξ δβέηδξ ηαζ ζηναηδβυξ αθθά ηαζ μλοδενηήξ πμθζηζηυξ, άνπζζακ έπμκηαξ ηαζ ηδκ οπμζηήνζλδ ημο κηυπζμο πθδεοζιμφ, κα ελαπθχκμκηαζ ηαζ κα δζχπκμοκ απυ επανπία ζε επανπία ηα «ηαημπζηά» αογακηζκά ζηναηεφιαηα. Ο Σμηίθα ζηδνίπεδηε ζηδκ Βηηθδζία, πνμζεηαζνίζηδηε ημοξ βαζμηηήιμκεξ ηαζ πήνε ζεζνά κμιμεεηζηχκ ιέηνςκ πμο ζηυπεοακ ζηδκ πνμζηαζία ηςκ αδφκαηςκ μζημκμιζηά ζηνςιάηςκ. Ζ Θενδώξα Ο, ιυκμ ηαη‟ υκμια, «νςιασηυξ» ζηναηυξ ημο ΐογακηίμο ήηακ ζηδκ μοζία λέκμξ ζηναηυξ βζα ημοξ Εηαθμφξ (άθθςζηε δ ζφκεεζή ημο ήηακ ηαηά αάζδ λέκμζ υπςξ Οφκκμζ, ΢θάαμζ, Ένμοθμζ, Θνάηεξ ηαζ άθθμζ) εκχ μζ «αάναανμζ» Γυηεμζ είπακ απυ ηαζνυ ανπίζεζ κα εκζςιαηχκμκηαζ ζηδκ ζηαθζηή ημζκςκία. Βίπακ πθέμκ ηδκ ίδζα ενδζηεία, ιζθμφζακ ηδκ ίδζα βθχζζα ηαζ ημ ζδιακηζηυηενμ, δεκ ηαηαπίεγακ ημ θαυ. Δ Θεμδχνα, ςξ νεαθίζηνζα ηαζ μλοδενηήξ πμθζηζηυξ, δεκ είδε πμηέ ιε ηαθυ ιάηζ ηδκ πμθζηζηή επέηηαζδξ πνμξ ηδ Αφζδ ημο Εμοζηζκζακμφ. Γζα ηδκ Ώοβμφζηα, ημ ιέθθμκ, μ πθμφημξ ηαζ δ αζθάθεζα ηδξ αοημηναημνίαξ ανίζημκηακ ζηδκ Ώκαημθή, υπμο μζ πενζζζυηενμζ θαμί είπακ πμθθά ημζκά ηαζ ιζθμφζακ ή

158

ηαηαθάααζκακ ηδκ εθθδκζηή, εκχ δ θαηζκζηή θάκηαγε ζη‟ αοηζά ημοξ ζακ λέκδ βθχζζα. Άθθςζηε ζηδ Αφζδ ηονζανπμφζακ ζημοξ ιεκ ααναάνμοξ δ αίνεζδ ημο Ώνείμο, ζηδ δε Εηαθία μζ δζθοζζηζηέξ ενδζηεοηζηέξ ακηζθήρεζξ ημο πάπα ηδξ Ρχιδξ, μ μπμίμξ υπςξ απμδείπεδηε ηαζ ζηδκ πενίπηςζδ ημο εοκμμφιεκμο ηδξ Θεμδχναξ ΐζβίθζμο, δεκ ήηακ δοκαηυκ κα εθεβπεεί ή κα ηαεμδδβδεεί απυ ηδκ ααζζθζηή αοθή ηδξ Κςκζηακηζκμφπμθδξ. Καζ δεκ ήηακ ιυκμ δ απεζθή ηδξ απχθεζαξ ηδξ ζηαθζηήξ πενζμκήζμο απυ ημοξ Οφκκμοξ. Οζ Πένζεξ είπακ ηζ αοημί απμηηήζεζ έκακ ζηακυ ηαζ μλοδενηή δβέηδ, ημκ Μεβάθμ ΐαζζθζά Υμζνυδ Ώ‟, ημκ επζθεβυιεκμ Αίηαζμ, πμο ηζ αοηυξ είπε επεηηαηζηή πμθζηζηή πνμξ ηδ Αφζδ, δδθαδή πνμξ ηζξ πθμφζζεξ αογακηζκέξ πενζμπέξ ηδξ Μεζμπμηαιίαξ, ηδξ Παθαζζηίκδξ ηαζ ηδξ ΢ονίαξ. Ο Εμοζηζκζακυξ, ιεηά απυ πμθέιμοξ πμθθχκ εηχκ, ακαβηάζηδηε κα οπμβνάρεζ ιε ημκ Υμζνυδ ηδκ πενίθδιδ ζοκεήηδ «αηώληαο εηξήλεο», αθθά ημ ΐογάκηζμ ακέθααε ηδκ οπμπνέςζδ κα ηαηααάθεζ ζηδκ Πενζία 800.000 πνοζά κμιίζιαηα, ςξ απμγδιίςζδ βζα ηδκ δζαηήνδζδ ηδξ πενζζηήξ θνμονάξ ζηζξ Καζπίεξ Πφθεξ ηαζ επίζδξ κα ηαηεδαθίζεζ ηζξ μπονχζεζξ πμο εεςνήεδηακ απυ ημκ Υμζνυδ επζηίκδοκεξ βζα ηα ακαημθζηά ζφκμνα ηδξ πχναξ ημο. Δ ζοιθςκία αοηή είπε αηυια έκα «πενίενβμ» υνμ: Οζ Έθθδκεξ θζθυζμθμζ – άεεμζ ή μπαδμί ημο Αςδεηαεέμο - πμο εηδζχπεδηακ υηακ έηθεζζε αίαζα δ Ώηαδδιία ηδξ Ώεήκαξ, βζαηί εεςνήεδηε απυ ημκ αοημηνάημνα παβακζζηζηυ άκηνμ, είπακ ανεζ άζοθμ ζηδκ πενζζηή αοθή. ΢ηδκ Πενζία ηονζανπμφζε μ γςνμαζηνζζιυξ, αθθά υπζ μ ενδζηεοηζηυξ θακαηζζιυξ. Μάθζζηα μζ Έθθδκεξ αοημί είπακ ακαθάαεζ ηαζ ημ ένβμ ηδξ ζοβηέκηνςζδξ, ηςδζημπμίδζδξ ηαζ δδιζμονβίαξ ζοθθμβήξ ένβςκ ανπαίςκ Βθθήκςκ ηθαζζζηχκ ζοββναθέςκ, θζθμζυθςκ, επζζηδιυκςκ ηαζ θμβίςκ, ιε ζημπυ ηδκ επζιυνθςζδ ημο Πένζδ ααζζθζά, μ μπμίμξ έδεζπκε πναβιαηζηυ εκδζαθένμκ βζα ηδκ εθθδκζηή θζθμζμθία. Ο βαζηιηάο (ζάρεο) ηεο Πεξζίαο Υνζξόεο Α’ ν επνλνκαδόκελνο Γίθαηνο. Σχνα μ Εμοζηζκζακυξ απμδέπεδηε ημκ υνμ ημο Υμζνυδ βζα ηδκ ακεκυπθδηδ επζζηνμθή ηςκ θζθμζυθςκ αοηχκ ζηδκ παηνίδα ημο, πςνίξ κα ημοξ αζηδεμφκ δζχλεζξ ή πζέζεζξ κα εηπνζζηζακζζημφκ ηαζ κα απανκδεμφκ ηδκ πίζηδ ημοξ. Ώθθά μζ επενμί ηδξ αοημηναημνίαξ δεκ ανίζημκηακ ιυκμ ζηδκ Πενζία ή ζηδκ Εηαθία. Οζ Ώνιέκζμζ έηακακ ζοπκέξ ελεβένζεζξ, ιάθζζηα ζε ιζα απυ αοηέξ ημ 538, ζημηχεδηε μ ζηναηδβυξ ΢ίηηαξ, ζφγοβμξ ηδξ ηυνδξ ηδξ Κμιζηχξ, αδεθθήξ ηδξ Θεμδχναξ77. Ο ΢ίηηαξ εεςνείημ ςξ έκα απυ ηα ακενπυιεκα αζηένζα ημο ζηναημφ ιε ζπμοδαίμ ιέθθμκ. Σμ 540 εζζέααθακ μζ Οφκκμζ ηαζ αθμφ θεδθάηδζακ ηδκ Μαηεδμκία ηαζ ηδ Θνάηδ, ηαηέαδηακ ηαίβμκηαξ ηαζ ηαηαζηνέθμκηαξ ηα πάκηα ςξ ηδκ Κυνζκεμ.

77

Η θόξε ηνπ ΢τηηα θαη ηεο Κνκηηώο άξα αληςηά ηεο Θενδώξαο ε ΢νθία, παληξεύηεθε αξγόηεξα ηνλ αληςηό ηνπ Ινπζηηληαλνύ Ινπζηίλν. Μεηά ην ζάλαην ησλ δπν απηνθξαηόξσλ ην επόκελν απηνθξαηνξηθό δεύγνο πνπ ηνπο δηαδέρζεθε, ήηαλ νη δπν αληςηνί ηνπο Ηνπζηίλνο Β’ θαη ΢νθία.

159

Ώημθμφεδζε ιζα εζζαμθή ΐμοθβάνςκ, μζ μπμίμζ ηονίεοζακ πμθθέξ πυθεζξ ηδξ ΐαθηακζηήξ ηαζ ηζξ θεδθάηδζακ, θεάκμκηαξ ημκηά ζηδ ΐαζζθεφμοζα. Μεηαλφ ηςκ πυθεςκ πμο θεδθαηήεδηακ ήηακ ηαζ δ βεκέηεζνα ημο Εμοζηζκζακμφ, ημ Σαονήζζμκ ζηδκ Εθθονία. Γζα ημκ Εμοζηζκζακυ ημ υναια ηδξ restitutio έιμζαγε κα λεθηίγεζ ηαζ θαζκυηακ υθμ ηαζ πζμ ιαηνζκυ ηζ απναβιαημπμίδημ. Δ πνμζβεζςιέκδ ηαζ πναβιαηίζηνζα Θεμδχνα είπε ηδκ ζηακυηδηα κα αθέπεζ πζμ ρφπναζια ηαζ νεαθζζηζηά ημ ιέθθμκ. Ώκ ηάηζ έπνεπε κα αθήζεζ πίζς ημο μ αοημηνάημναξ ηαζ δ ζεααζηή ζφγοβυξ ημο, δεκ ήηακ έκα ηνάημξ ιεβάθμ υζμ δ ηναηαζά παθζά Ρςιασηή αοημηναημνία, αοηυ θαζκυηακ πζα υηζ ήηακ απυ πμθφ δφζημθμ, ςξ ακέθζηημ. Γζα ηδκ Ώοβμφζηα δ ηονζανπία ζηδκ Ώκαημθή (ΐαθηακζηή, Μζηνά Ώζία, ΢ονία, Παθαζζηίκδ ηαζ Ώίβοπημξ) ήηακ ανηεηή, εθζηηή ηαζ ιπμνμφζε κα εθεβπεεί εοημθυηενα. Άθθςζηε μζ θαμί ηδξ ήηακ πζμ μιμζμβεκείξ πμθζηζηά, βθςζζζηά, πμθζηζζηζηά ηαζ ενδζηεοηζηά απυ ημοξ θαμφξ ηδξ Αφζδξ, πμο ηονζανπμφζακ πθέμκ ηα ααναανζηά θφθα. Δμαηξεηηθήο ηέρλεο ςεθηδσηό απεηθνλίδεη Σνλ απηνθξάηνξα Ηνπζηηληαλό θαη ηε γπλαίθα ηνπ Θενδώξα Άνα ημ αάνμξ ηδξ ελμοζίαξ έπνεπε κα δμεεί ζηδκ δδιζμονβία ιεβάθςκ ένβςκ, καχκ, δδιυζζςκ ηηζνίςκ, δνυιςκ, οδναβςβείςκ, θνμονίςκ, μπονχζεςκ, θμοηνχκ, αηυια ηαζ ένβςκ ηέπκδξ. Ώοηά ηα ιεβάθα ένβα εα έιεκακ βζα αζχκεξ ηαζ εα απαεακάηζγακ ηα μκυιαηα ηςκ δδιζμονβχκ ημοξ, ημο αοημηνάημνα Εμοζηζκζακμφ ηαζ ηδξ ζεααζηήξ ζογφβμο ημο Θεμδχναξ. Δ αζιαηδνή ΢ηάζε ηνπ Νίθα είπε αθήζεζ ζηδκ Κςκζηακηζκμφπμθδ ηαηαζηνμθέξ, ζςνμφξ ενεζπίςκ, ηαιέκςκ δδιυζζςκ ηηζνίςκ, εηηθδζζχκ, ανπμκηζηχκ, αηυια ηαζ ιεβάθεξ γδιζέξ ζημ Εενυ Παθάηζ. Ο λαόο ησλ Αγίσλ ΢εξγίνπ θαη Βάθρνπ ζηελ Κσλζηαληηλνύπνιε, ήηαλ ην πξόηππν γηα ηελ θαηαζθεπή ηεο Αγίαο ΢νθίαο Βίπε ηεθείςξ ηαηαζηναθεί μ πνμεάθαιμξ ημο παθαηζμφ, μ θεβυιεκμξ Ονεζπάθηζκμξ Οίημξ, βκςζηυηενμξ ςξ Υαθηή, βζαηί δ ζηέβδ ήηακ ηαθοιιέκδ ιε επίπνοζμ μνείπαθημ. ΢ηδ Υαθηή ζηναηςκίγμκηακ ηιήιαηα ηδξ ακαηημνζηήξ θνμονάξ. Ώοηυ θμζπυκ ημ μίηδια ακαηαηαζηεοάζηδηε ηαζ ημζιήεδηε ιε ρδθζδςηά πμο πνυααθακ ηζξ κίηεξ ημο ΐεθζζάνζμο ηαηά ηςκ ΐακδάθςκ ηαζ ηςκ Γυηεςκ. Βπίζδξ ακαηαηαζηεοάζηδηακ υθα ηα δδιυζζα ηηίνζα, υπςξ αοηυ ηδξ ΢οβηθήημο ηαζ μζ Θένιεξ ημο Γολίππμο, πμο είπακ ηαηαζηναθεί ηαζ ηαεί ηαηά ηδκ δζάνηεζα ηςκ ηαναπχκ ημο 532. Υηίζηδηακ απυ ηδκ ανπή μζ ηαηαζηνειιέκμζ καμί ηδξ Ώβίαξ Βζνήκδξ, ηςκ Ώβίςκ Ώπμζηυθςκ ηαζ ηςκ Ώβίςκ ΢ένβζμο ηαζ ΐάηπμο (βκςζηυηενμο ζηα ημονηζηά ςξ Κζμοηζμφη Ώβζαζμθζά δδθαδή Μζηνή Ώβζά ΢μθζά, θυβς ηδξ ανπζηεηημκζηήξ μιμζυηδηαξ ιε ηδκ βκςζηή ιαξ Ώβία ΢μθία) ηαεχξ ηαζ ημ 160

ακάηημνμ ημο Ονιίζδα. Ο καυξ ηδξ Ώβίαξ Βζνήκδξ πνδζζιμπμζήεδηε ςξ παηνζανπζηυξ, ςξ ηδκ ακέβενζδ ηδξ Ώβίαξ ΢μθίαξ. Ο καυξ ηςκ Ώβίςκ Ώπμζηυθςκ είπε πηζζηεί απυ ημκ Μ. Κςκζηακηίκμ ημ 330 ιε ζημπυ κα ζοβηεκηνχζεζ εηεί ηα θείρακα υθςκ ηςκ απμζηυθςκ ημο Εδζμφ. Σεθζηά ηαημνεχεδηε κα ιεηαθενεμφκ εηεί ιυκμ ηα μζηά ημο Ώπυζημθμο Ώκδνέα (θίβα πνυκζα ανβυηενα εζηάθδζακ ζηδκ Πάηνα), ημο εοαββεθζζηή Λμοηά ηαζ ημο Ώβίμο Σζιμεέμο. Ώκαηαζκίζηδηε ιε πνςημαμοθία ηδξ Θεμδχναξ ηαζ οπυ ηδκ επίαθερδ ηςκ ανπζηεηηυκςκ ηδξ Ώβίαξ ΢μθίαξ Ώκεέιζμο ηαζ Εζίδςνμο, αθθά δ αοημηνάηεζνα δεκ έγδζε κα δεζ ηα εβηαίκζα ημο καμφ ημ 550, πέεακε δομ πνυκζα πνζκ. Ο καυξ πνδζζιμπμζήεδηε ςξ πχνμξ εκηαθζαζιμφ ηςκ αογακηζκχκ αοημηναηυνςκ ηαζ παηνζανπχκ απυ ημκ 4μ ςξ ημκ 11μ αζχκα. Ο καυξ ηςκ Ώβίςκ ΢ένβζμο ηαζ ΐάηπμο ηαζ ημ ακάηημνμ ημο Ονιίζδα, έβζκακ ανβυηενα ηυπμξ πνμζεοπήξ ηαζ ζοβηέκηνςζδξ ηςκ ιμκμθοζζηχκ, οπυ ηδκ ορδθή πνμζηαζία ηδξ αοημηνάηεζναξ Θεμδχναξ ηαζ ηδκ ακμπή ημο Εμοζηζκζακμφ. Σν επηβιεηηθό εζσηεξηθό ηνπ λανύ κε ηνπο θίνλεο, ηνλ ηξνύιν θαη ηα παξάζπξα Ώθθά ημ δζαιάκηζ πμο ηυζιδζε ηδ ΐαζζθεφμοζα ηαζ έβζκε ημ ζήια ηδξ Κςκζηακηζκμφπμθδξ, ήηακ μ πενζηαθθήξ καυξ ηδξ Ώβίαξ ημο Θεμφ ΢μθίαξ. Δ εηηθδζία πηίζηδηε πάκς ζηα ενείπζα ηδξ παθζάξ μνεμβχκζαξ ααζζθζηήξ78 πμο ηάδηε ζημ 532 ζηδ ΢ηάζδ ημο Νίηα. Σμ ένβμ ακέθααακ δομ ζπμοδαίμζ ανπζηέηημκεξ ηαζ ιαεδιαηζημί, μ Ώκεέιζμξ μ Σναθθεφξ ηαζ μ Εζίδςνμξ μ Μζθήζζμξ, μζ ίδζμζ πμο είπακ ηαηαζηεοάζεζ ηαζ ημκ ανζζημονβδιαηζηυ καυ ηςκ Ώβίςκ ΢ένβζμο ηαζ ΐάηπμο. Ο κέμξ καυξ ηδξ Ώβίαξ ΢μθίαξ ζπεδζάζηδηε ζημ πνυηοπμ ημο πνυζθαημο ιζηνυηενμφ ημο αοημφ καμφ. Οζ ενβαζίεξ ηαηαζηεοήξ ημο καμφ άνπζζακ αιέζςξ ιεηά ηδκ ηαηαζημθή ηδξ ζηάζδξ ημο Νίηα, ημκ Φεανμοάνζμ ημο 532 ηαζ ηεθείςζακ ημκ Αεηέιανζμ ημο 537, δζάνηεζακ δδθαδή ιυκμ πέκηε πνυκζα ηαζ 10 ιήκεξ. Βνβάζηδηακ πάκς απυ 10.000 ενβάηεξ ηαζ ηεπκίηεξ ηαζ βζα ημ πηίζζιυ ημο πνδζζιμπμζήεδηακ ηα ηαθφηενα οθζηά απυ υθμ ημκ ηυζιμ. Βλαζνεηζηά ιάνιανα ζε δζάθμνμοξ πνςιαηζζιμφξ απυ ηδκ Βφαμζα, ηδ Φνοβία, ηδ Θνάηδ, ηδκ Ώίβοπημ ηαζ αθθμφ, πμθφηζιεξ πέηνεξ υθςκ ηςκ θμβζχκ, ανζζημονβδιαηζηέξ εζηυκεξ, ζπμοδαία ένβα ηέπκδξ ηαζ άθεμκμ πνοζάθζ ηαζ αζήιζ. Σμ ηυζημξ ηαηαζηεοήξ ήηακ ηενάζηζμ, εηαημιιφνζα πνοζά κμιίζιαηα λμδεφηδηακ αθεζδχξ, αθθά μ επζδέλζμξ Εςάκκδξ Καππαδυηδξ, εφνζζηε πάκηα ηνυπμοξ κα ελαζθαθίγεζ ηδκ πνδιαημδυηδζδ, αθμφ μ Εμοζηζκζακυξ δεκ ήεεθε κα ζηαιαηήζμοκ μζ ενβαζίεξ ημο μφηε βζα ιζα ιένα. Κάεε ιένα ζπεδυκ πήβαζκε ζημ 78

Ο πξώηνο λαόο ηεο Αγίαο ΢νθίαο ρηίζηεθε ην 360 επί απηνθξάηνξα Κσλζηάληηνπ Β’ θαη καδί κε ηνλ λαό ηεο Αγίαο Δηξήλε απνηεινύζαλ ηνπο θαζεδξηθνύο λανύο ηεο Πόιεο. Σν 404 θαηαζηξάθεθε από ππξθαγηά θαη μαλαρηίζηεθε από ηνλ Θενδόζην Β΄ ην 415. ΢ην θαηλνύξην απηό λαό θπιάζζνληαλ αλεθηίκεηα ηεξά θεηκήιηα θαη εηθόλεο από ρξπζό θαη αζήκη.

161

ενβμηάλζμ ηαζ παναημθμοεμφζε ηδκ πνυμδμ ηςκ ενβαζζχκ, ηάκμκηαξ παναηδνήζεζξ ηαζ οπμδείλεζξ ζημοξ ανπζηέηημκεξ. Ώηυια ημ καυ ημζιμφζακ δεηάδεξ ρδθζδςηά ορδθήξ ηεπκζηήξ ηαζ ηέπκδξ, ηα μπμία πανίζηακακ εζηυκεξ ημο Εδζμφ, ηδξ Πακαβίαξ, πμθθχκ Ώβίςκ, πνμθδηχκ, αββέθςκ, αθθά ηαζ αοημηναηυνςκ. Δ επζβναθή ζηδκ Ώβία Σνάπεγα ακαθένεζ: «Σα ζα εθ ησλ ΢σλ ζνη πξνζθέξνκελ νη δνύινη ζνπ Υξηζηέ, Ηνπζηηληαλόο θαη Θενδώξα…». ΢ημ πνμαφθζμ ημο καμφ, θέβεηαζ υηζ οπήνπε ηνήκδ ζηδκ μπμία ήηακ βναιιέκδ δ θαξθηληθή επηγξαθή 79 ΝΗΦΟΝΑΝΟΜΖΜΑΣΑΜΖΜΟΝΑΝΟΦΗΝ . Δ Ώβία ΢μθία δεκ ήηακ ιυκμ επζαθδηζηυ ηηίζια ελςηενζηά. Σμ εζςηενζηυ ημο καμφ ήηακ αηυια πζμ επζαθδηζηυ ηαζ ιεβαθμπνεπέξ. Γφνς απυ ημκ ηενάζηζμ ηνμφθμ πμο έιμζαγε κα αζςνείηαζ, οπήνπακ 100 πανάεονα πμο ιαγί ιε ηα 1000 ακαιιέκα ηακηήθζα θχηζγακ ημοξ 107 ηίμκεξ ηαηαζηεοαζιέκμοξ απυ υθςκ ηςκ θμβζχκ ηαζ πνςιάηςκ ιάνιανα. ΢ηδκ ημνοθή ηςκ ηζυκςκ οπήνπακ θεπημδμοθειέκα ηζμκυηνακα. Πάκς απυ 1000 ζενείξ, δζάημκμζ, οπμδζάημκμζ, δζαηυκζζζεξ, ράθηεξ, ακαβκχζηεξ, ηακηδθακάθηεξ, κεςηυνμζ, εονςνμί, οπδνέηεξ ηαζ άθθμζ είπακ επζθεβεί βζα κα οπδνεηήζμοκ ζημκ καυ, αοηυ ημ ανπζηεηημκζηυ εαφια. Κηνλόθξαλα κε ηα κνλνγξάκκαηα ηνπ Ηνπζηηληαλνύ (πάλσ δεμηά) θαη ηεο Θενδώξαο (θάησ αξηζηεξά) ΢ηα εβηαίκζα ημο καμφ ηδξ Ώβίαξ ΢μθίαξ πμο έβζκακ ζηζξ 27 Αεηειανίμο ημο 537, ηθήεδηε υθμξ μ θαυξ ηδξ Κςκζηακηζκμφπμθδξ ηαζ μ Εμοζηζκζακυξ δζέηαλε ηαζ έζθαλακ πζθζάδεξ αμμεζδή, ανκζά, αίβεξ, εθάθζα, πμίνμοξ ηαζ μνκζεμεζδή ηαζ δζακειήεδηακ ιαγί ημοξ ηαζ ηενάζηζεξ πμζυηδηεξ ρςιζμφ. ΢φιθςκα ιε ημ ενφθμ, ιυθζξ ιπήηε μ αοημηνάημναξ ιέζα, εκηοπςζζαζιέκμξ απυ ηδκ ιεβαθμπνέπεζα πμο έαθεπε ιπνμζηά ημο ακαθχκδζε: «Γόμα ησ Θεώ ησ θαηαμηώζαληί κε ηνηνύηνλ έξγνλ επηηειέζαη. Νελίθεθά ζε ΢νινκώλ». Μεηά απυ είημζζ πνυκζα, ημ 557, επί ααζζθείαξ ημο Εμοζηίκμο ΐ‟ (ακζρζμφ ημο Εμοζηζκζακμφ), έκαξ ιεβάθμξ ζεζζιυξ ένζλε ημκ εαοιαζηυ ηνμφθμ ηδξ Ώβίαξ ΢μθίαξ, πάκς ζηδκ Ώβία Σνάπεγα. Σδκ ακαηαηαζηεοή ημο ακέθααε ηαζ πεναίςζε μ ακζρζυξ ημο Εζίδςνμο, μ Ηζίδσξνο ν Νεόηεξνο. Ώπυ ηυηε δ Ώβία ΢μθία έιεζκε ςξ ζήιενα, υπςξ ηδκ λένμοιε, ιε ιμκαδζηέξ πνμζεήηεξ ημοξ ιμοζμοθιακζημφξ ιζκανέδεξ πμο πνμζηέεδηακ ιεηά ηδκ άθςζδ ηδξ Πυθδξ. Ο καυξ αοηυξ ηαε‟ υθδ ηδ δζάνηεζα γςήξ ηδξ ΐογακηζκήξ αοημηναημνίαξ απμηέθεζε ηδκ έδνα ημο Οζημοιεκζημφ Παηνζανπείμο ηαζ ήηακ μ ζδιακηζηυηενμξ ηδξ πνζζηζακζηήξ μνεμδμλίαξ. Βηεί βίκμκηακ μζ ζηέρεζξ ηςκ αοημηναηυνςκ ηαζ ηςκ παηνζανπχκ, ηαεχξ ηαζ μζ δμλμθμβίεξ ηαζ ηα επζκίηζα ιεηά ηδκ επζζηνμθή ηςκ ααζζθέςκ απυ κζηδθυνμοξ πμθέιμοξ.

79

Πιύλε όρη κόλν ην πξόζσπό ζνπ, αιιά θαη ηηο ακαξηίεο ζνπ

162

Σμ 1204 μζ Φνάβημζ θεδθάηδζακ ημ καυ ηαζ άνπαλακ ημοξ πενζζζυηενμοξ απυ ημοξ εδζαονμφξ ημο ηαζ ηζξ εζηυκεξ ημο. Σδκ πενίμδμ 1204-61 δ Ώβία ΢μθία θεζημφνβδζε ςξ νςιαζμηαεμθζηυξ ηαζ απυ ημ 1261 ςξ ημ 1453 πάθζ ςξ μνευδμλμξ. Σμ 1453 υηακ δ Πυθδ αθχεδηε απυ ημοξ Οεςιακμφξ, μ καυξ ιεηαηνάπδηε ζε ιμοζμοθιακζηυ ηέιεκμξ, μπυηακ ηαζ αζαεζηχεδηακ μζ πενίθδιεξ ημζπμβναθίεξ ημο, βζαηί δ απεζηυκζζδ ακενχπςκ εεςνείηαζ αιανηία απυ ημ Εζθάι. Ώπυ ημ 1935 δ Ώβία ΢μθία ιεηαηνάπδηε ζε Μμοζείμ ζηα πθαίζζα ηδξ εηζοβπνμκζζηζηήξ πμθζηζηήξ ημο ακαιμνθςηή ηδξ ζφβπνμκδξ Σμονηίαξ Κειάθ Ώηαημφνη. Σμ Ώιενζηακζηυ ΐογακηζκυ Εκζηζημφημ ακέθααε ημκ ηαεανζζιυ ηαζ ηδκ απμηάθορδ ηςκ ρδθζδςηχκ. ΢ήιενα μ καυξ ελαημθμοεεί κα είκαζ ιμοζείμ ηαζ εηεί βίκμκηαζ ζοπκά δζάθμνεξ πμθζηζζηζηέξ εηδδθχζεζξ. Πάκηςξ βζα δέηα ηέζζενζξ αζχκεξ ςξ ζήιενα, αοηυ ημ ιεβάθμ ένβμ ημο Εμοζηζκζακμφ, ελαημθμοεεί κα εαοιάγεηαζ ηαζ εεςνείηαζ έκα ανπζηεηημκζηυ ανζζημφνβδια ηαηαζηεοήξ ηαζ ιεβαθμπνέπεζαξ. Ρσκατθό ςεθηδσηό ηεο Αληηόρεηαο (Μνπζείν Αληάθπαο, Σνπξθία) ΋ιςξ δεκ ήηακ ιυκμ μζ καμί ηαζ δ ίδζα δ πνςηεφμοζα πμο ζοβηέκηνςζακ ημ δδιζμονβζηυ εκδζαθένμκ ημο αοημηναημνζημφ γεφβμοξ ηαζ ημο ηνάημοξ. Δ ιεβάθδ πυθδ ηδξ ΢ονίαξ, ηέκηνμ βναιιάηςκ ηαζ επζζηδιχκ αθθά ηαζ ημζιμπμθίηζηδ Ώκηζυπεζα (ζδιενζκή Antakya ηδξ Σμονηίαξ), είπε οπμζηεί δομ ιεβάθμοξ ζεζζιμφξ (526 ηαζ 528) ηαζ ιζα ακδθεή θεδθαζία απυ ημοξ Πένζεξ. Δ πυθδ πηίζηδηε ζπεδυκ ελ μθμηθήνμο απυ ηδκ ανπή, δζαηδνχκηαξ υιςξ ηδκ πνμδβμφιεκδ ηαθή νοιμημιία ηδξ. Πνμζηέεδηακ κέμζ εονείξ δνυιμζ, καμί, ζημέξ, ηζμκμζημζπίεξ, αβάθιαηα, υιμνθμζ ηήπμζ ηαζ δδιυζζμζ πχνμζ ηαζ ηηίνζα. Βπίζδξ μζ ηάημζημζ ηδξ Παθαζζηίκδξ, Εενμοζαθήι, Ώπάιεζαξ ηαζ πμθθχκ άθθςκ πυθεςκ είδακ κέεξ θεςθυνμοξ, εένιεξ, πθαηείεξ, ζημέξ ηαζ αβάθιαηα ηαζ ζηδκ πνχηδ έκα κέμ επζαθδηζηυ καυ ηεναζηίςκ δζαζηάζεςκ (100Υ42 ι.) αθζενςιέκμ ζηδκ Πακαβία. Δ βεκέηεζνα ημο Εμοζηζκζακμφ ημ Σαονήζζμκ (βκςζηή ζήιενα ςξ Σζανίηζζκβηνακη, ηαζ ανίζηεηαζ ζηδκ επζηνάηεζα ηδξ ΐυνεζαξ Μαηεδμκίαξ), μκμιάζηδηε Justiniana Prima ηαζ ζπεδζάζηδηε κα βίκεζ ημ κέμ αοημηναημνζηυ δζμζηδηζηυ ηέκηνμ ηδξ Εθθονίαξ. Φοζζηά ηδκ πυθδ ημζιμφζε – εηηυξ ηςκ άθθςκ – ηαζ έκα ηενάζηζμ άβαθια ημο εηθεηημφ ηέηκμο ηδξ. Δ πυθδ υιςξ πηοπήεδηε απυ επζδδιίεξ, ζεζζιμφξ ηαζ εζζαμθέξ ΢θάαςκ ηαζ βνήβμνα πέναζε ζηδκ παναηιή ηαζ ηδκ αθάκεζα. Δ Ρααέκκα ζηδκ Εηαθία ήηακ απυ ημ 402 δ πνςηεφμοζα ημο ααζζθείμο ηςκ Οζηνμβυηεςκ, μζ μπμίμζ – ηονίςξ επί ααζζθείαξ ημο ιεβάθμο Θεμδχνζπμο – ηδξ έδςζακ ημκ παναηηήνα ιεβάθδξ εονςπασηήξ πυθδξ. ΋ηακ ημ 540 δ πυθδ ηαηαθήθεδηε ιεηά απυ ημκ αζθκζδζαζιυ ημο ΐεθζζάνζμο, δ Ρααέκκα έβζκε ημ

163

αοημηναημνζηυ δζμζηδηζηυ ηαζ ζηναηζςηζηυ ηέκηνμ ηδξ νςιασηήξ αοημηναημνίαξ ζηδ Αφζδ. Ώκ ηαζ μφηε μ Εμοζηζκζακυξ μφηε δ Θεμδχνα πήβακ πμηέ ςξ αοημηνάημνεξ ζηδκ Εηαθία, δ Ρααέκκα ζπεδζάζηδηε ζπεδυκ απυ ηδκ ανπή ηαζ έβζκε ημ ηυζιδια ηδξ πενζμκήζμο. Ώπυηηδζε κέα δδιυζζα ηαζ ενδζηεοηζηά ηηίνζα, αβάθιαηα, θμοηνά, θζιάκζ, θεςθυνμοξ, ηζμκμζημζπίεξ, άθζδ ηθπ. Οκμιαζημί ζε υθμ ημκ ηυζιμ ήηακ μζ καμί ημο Ώβίμο Ώπμθθζκανίμο ημο Νέμο ηαζ ημο Ώβίμο ΐζηαθίμο (αοηή είπε ανπίζεζ κα ηαηαζηεοάγεηαζ απυ ηδκ επμπή ηδξ ηονζανπίαξ ηςκ Οζηνμβυηεςκ) ιε ηα εαοιάζζα ρδθζδςηά ημοξ. Έλα αθόκα από ηα σξαηόηαηα ςεθηδσηά (παγόλη) ηνπ λανύ ηνπ Αγίνπ Βηηαιίνπ ζηελ Ραβέλλα ηεο Ηηαιίαο. Βπίζδξ ζηδκ Ώίβοπημ, ηδ ΢ονία αηυια ηαζ ζηδ ιαηνζκή Λζαφδ μζ αοημηνάημνεξ ημο ΐογακηίμο άθδζακ ημ ζηίβια ημοξ. Δ ανπαία Οθαία (ημκηά ζηδκ Ώπμθθςκία ηδξ Πεκηάπμθδξ, υπμο έγδζε βζα θίβμ ιε ηδκ Βηδαυθμ), μκμιάζηδηε Θεμδςνζάδα ηαζ ημζιήεδηε ηαζ αοηή ιε δδιυζζα ένβα, αβάθιαηα, καμφξ ηαζ ρδθζδςηά. Σέθμξ, ζε υθδ ηδκ αοημηναημνία ηαζ ηονίςξ ζηα ακαημθζηά ζφκμνα, πηίζηδηακ θνμφνζα ηαζ ιεβάθα μπονςιαηζηά ένβα. Πακημφ ηηίζηδηακ οδναβςβεία, εένιεξ, εηηθδζίεξ, δνυιμζ ηαζ δδιυζζα ηηίνζα. Ώκηίεεηα μζ αοημηνάημνεξ δεκ έηηζζακ μφηε έκα εέαηνμ ή αιθζεέαηνμ ηαζ ιάθζζηα άνπζζακ ιζα δζαδζηαζία ελαθάκζζδξ ηςκ ηυπςκ αοηχκ ηδξ «δζαθεμνάξ». Σμ ιμκαδζηυ δδιυζζμ εέαια πμο ήηακ εειζηυ βζ‟ αοημφξ, ήηακ αοηυ πμο δζαδναιαηζγυηακ ζηζξ εηηθδζίεξ, ζηζξ θζηακείεξ, ζηζξ δμλμθμβίεξ ηαζ ζηζξ δδιυζζεξ ενδζηεοηζηέξ εηδδθχζεζξ. Ζ παλνύθια απνδόζεθε ζηελ νξγή ηνπ Θενύ θαη αληηκεησπίζηεθε θπξίσο κε δεήζεηο θαη πξνζεπρέο Σμ 542, υηακ μζ αοημηνάημνεξ έηακακ απμθμβζζιυ ηςκ δεηαπέκηε πνυκςκ πμο ανίζημκηακ ζηδκ ελμοζία, δ αμοαςκζηή πακχθδξ, μ θμζιυξ, πηφπδζε υθεξ ηζξ ακαημθζηέξ επανπίεξ ηδξ αοημηναημνίαξ. Ξεηζκχκηαξ απυ ηδκ Ώίβοπημ, ελαπθχεδηε ζηδκ Παθαζζηίκδ, Μεζμπμηαιία, ΢ονία, Μζηνά Ώζία ηαζ έθηαζε ζηδκ Κςκζηακηζκμφπμθδ, λεπαζηνεφμκηαξ ςξ ηαζ ημκ ιζζυ πθδεοζιυ ημο ααζζθείμο. Ο Πνμηυπζμξ (ιζιμφιεκμξ ημκ Θμοηοδίδδ πμο ελζζημνεί ηδκ ακηίζημζπδ επζδδιία ηδξ Ώεήκαξ ημο Πενζηθή ημο 5μο π.Υ. αζχκα) πενζβνάθεζ ακαθοηζηά ηα ζοιπηχιαηα ηδξ αζεέκεζαξ (πνδλίιαηα ηδξ αμοαςκζηήξ πχναξ, ιεθακέξ θθφηηαζκεξ ηθπ), υπςξ ηα είδαιε ηαζ ζηζξ πνμδβμφιεκεξ ζεθίδεξ. Δ επζδδιία απμδυεδηε, ςξ ζοκήεςξ, ζηδκ μνβή ημο Θεμφ βζα ηζξ αιανηίεξ ηςκ ακενχπςκ, αθθά μζ πνμζεοπέξ, μζ δεήζεζξ, μζ θζηακείεξ ηαζ μζ παναηθήζεζξ δεκ ςθέθδζακ ζε ηίπμηα. Πμθθμί πίζηερακ υηζ ήνεε ηχνα μ Απνθάιπςε πμο είπε πνμαθέρεζ μ Εςάκκδξ. Ώηυια ηαζ μζ εακάζζιμζ επενμί, μζ ΐέκεημζ ηαζ μζ Πνάζζκμζ εκχεδηακ ηαζ θνυκηζγακ βζα ηδκ ιεηαθμνά ηςκ εοιάηςκ ηαζ ηζξ ηεθεηέξ ηδξ 164

ηαθήξ, ακελάνηδηα ζε πμζα θαηνία ακήηε μ κεηνυξ. Ο ηναηζηυξ ιδπακζζιυξ δεκ θεζημονβμφζε ή οπμθεζημονβμφζε ιζαξ ηαζ πμθθμί απυ ημοξ δδιμζίμοξ οπαθθήθμοξ είπακ πάζεζ ηδ γςή ημοξ. ΋ηακ δ αννχζηζα πηφπδζε ηαζ ημκ Εμοζηζκζακυ, δ Θεμδχνα πακζηυαθδηδ, εηηυξ ηδξ ζοκεπμφξ πενζπμίδζδξ πμο ημο πνυζθενε, γδημφζε ζοκεπχξ ηαζ ηδ αμήεεζα ημο Θεμφ ηαζ ηςκ Ώβίςκ. Ώηυια ηαζ ημκ ιμκμθοζίηδ έηπηςημ παηνζάνπδ Άκεζιμ - πμο υπςξ λένμοιε έηνοαε ζηα δζαιενίζιαηά ηδξ - επζζηνάηεοζε βζα κα ιεζμθααήζεζ ζημκ Κφνζμ κα ακαννχζεζ μ αοημηνάημναξ. ΋ιςξ δ Ώοβμφζηα, υπςξ πάκηα, ζηάεδηε ζημ φρμξ ηςκ πενζζηάζεςκ ηαζ ηδξ εέζδξ ηδξ. ΋πζ ιυκμ ζοκέπζγε αηυια ηαζ βζα θμβανζαζιυ ημο Εμοζηζκζακμφ ηζξ ηαεδιενζκέξ ενβαζίεξ ηδξ, αθθά αζπμθήεδηε ηαζ ιε εέιαηα βζα ηα μπμία δεκ είπε ςξ ηχνα ακαηαηεοηεί, υπςξ δ ζηναηζςηζηή δζμίηδζδ. Συηε άνπζζακ κα αημφβμκηακ μκυιαηα ημο πζεακμφ δζαδυπμο ημο αζεεκμφξ αοημηνάημνα, εκήνβδζε ηεναοκμαυθα, ηαεαζνχκηαξ ημκ ΐεθζζάνζμ (ημκ πζμ άλζμ αλζςιαηζηυ ημο Εμοζηζκζακμφ) απυ υθα ημο ηα αλζχιαηα ηαζ πζεακχξ κα ημκ εηηεθμφζε, ακ δεκ ιεζμθααμφζε δ Ώκηςκίκα, δ μπμία έπεζζε πνχηα ηδ Θεμδχνα βζα ηδκ αεςυηδηα ημο άκηνα ηδξ. Βπδαληηλνί επγελείο Οζ πνμζεοπέξ ηαζ ηα ηάιαηα ηδξ Θεμδχναξ ηαζ μζ παναηθήζεζξ ηςκ ζενανπχκ, θαίκεηαζ υηζ αημφζηδηακ απυ ημκ Όρζζημ, ημ εαφια έβζκε ηαζ ηεθζηά μ Εμοζηζκζακυξ ακέννςζε, πνμξ ιεβάθδ ακαημφθζζδ ηδξ Θεμδχναξ, δ μπμία εεχνδζε ηδκ αίζζα αοηή έηααζδ ςξ πνμζςπζηή ηδξ κίηδ. Δ Θεμδχνα ζημ εέια ηδξ βοκαίηαξ αημθμφεδζε ιζα – εα ηδ θέβαιε ζήιενα – «θεκηληζηηθή πνιηηηθή» ηαζ ηαηά ηδκ δζάνηεζα ηδξ ααζζθείαξ ηδξ δ εέζδ ηδξ βοκαίηαξ άθθαλε πμθφ. Αεκ ιπμνμφζε πζα μ ζφγοβμξ κα ηαημιεηαπεζνίγεηαζ ηδ βοκαίηα ημο πςνίξ ζοκέπεζεξ, μφηε κα ηδκ ηαηδβμνήζεζ βζα ιμζπεία πςνίξ απμδείλεζξ. Ώκ αοηή δ ηαηδβμνία απμδεζηκουηακ ζοημθακηζηή, μ ζφγοβμξ ηαηαδζηαγυηακ ζε πνυζηζιμ ίζμ ιε ηδκ πνμίηα πμο είπε πάνεζ ηαζ ημκ ηζιςνμφζακ ιε θοθάηζζδ ή ηαζ νααδζζιυ. Βπίζδξ δ αοημηνάηεζνα πάκηνεοε οπμπνεςηζηά γεοβάνζα ή ειπυδζγε βάιμοξ, ακάθμβα ιε ηα ζοιθένμκηα ημο ενυκμο ή ακάθμβα ιε ημ πχξ εκκμμφζε ηδκ δεζηή γςή ηςκ οπδηυςκ ηδξ. Γζα πανάδεζβια δομ βοκαίηεξ απυ πθμφζζεξ μζημβέκεζεξ πμο είπακ ιείκεζ πήνεξ ηαζ γμφζακ αθθάγμκηαξ ζοπκά άκηνεξ ζημ ηνεαάηζ ημοξ βζα κα πανδβμνδεμφκ, οπμπνεχεδηακ απυ ηδκ Ώοβμφζηα κα πακηνεοημφκ, πανά ηζξ δζαιανηονίεξ ημοξ, δομ κέμοξ ηαπεζκήξ βεκζάξ. Γζα κα ηζξ πανδβμνήζεζ ιεηά, έδςζε ζημοξ άκηνεξ ημοξ ηίηθμοξ ηαζ αλζχιαηα.

165

Ώηυια πάκηνερε ηδκ ηυνδ ηδξ παθζάξ εηαίναξ ηαζ θίθδξ ηδξ Υνοζμιαθθχξ, ιε ημκ ΢αημονκίκμ, βζμ εκυξ ορδθυααειμο αλζςιαημφπμο ημο παθαηζμφ ημο Βνιμβέκδ. Μεηά ημ βάιμ μ ΢αημονκίκμξ παναπμκέεδηε ζημοξ θίθμοξ ημο πςξ δ κφθδ, υιμνθδ ηαζ έλοπκδ, «ήηακ δμοθειέκδ», δδθαδή δεκ ήηακ πανεέκα. Ώοηυ έθηαζε ζηα αοηζά ηδξ Θεμδχναξ δ μπμία δζέηαλε ημοξ οπμηαηηζημφξ ηδξ ηαζ ζοκέθααακ ηαζ ιαζηίβςζακ ημκ βαιπνυ, βζα κα ιάεεζ κα ζζςπά υηακ πνέπεζ ηαζ κα ιδκ εηεέηεζ ηδ ζφγοβυ ημο. Με δζαηαβή ηδξ απαβμνεφηδηε επί πμζκή εακάημο, δ δζα ηδξ αίαξ έηεεζδ ηςκ κέςκ βοκαζηχκ ζε αημθαζία, ηαζ μζ μίημζ ακμπήξ έηθεζζακ. Δ Έκςζδ ηςκ Πνμαβςβχκ δζαθφεδηε ηαζ δ ιαζηνμπεία παναηηδνίζηδηε ςξ έβηθδια. Έβζκακ ζοθθήρεζξ πμθθχκ εηδζδμιέκςκ βοκαζηχκ απυ αοηέξ πμο ενβάγμκηακ ζημοξ μίημοξ ακμπήξ ηαζ πμθθέξ απυ αοηέξ πήνακ ηαεανά νμφπα ηαζ έκα πνοζυ κυιζζια ηαζ βφνζζακ ζηα ζπίηζα ημοξ. Δ Θεμδχνα πνμζημδμημφζε βεκκαία, υζεξ απυ αοηέξ ηαηέθεοβακ ζε βάιμ, ανηεηέξ δε (ηζξ πζμ λφπκζεξ ηαζ ιμνθςιέκεξ) δ αοημηνάηεζνα ηζξ πνδζζιμπμίδζε βζα κα ειπθμοηίζεζ ημ εονφηαημ δίηηομ πθδνμθμνζχκ πμο δζέεεηε. Δ αοημηνάηεζνα ιενίικδζε ηαζ βζα ηα μνθακά ηαζ εβηαηαθεζιιέκα παζδζά. Ίδνοζε ανεθμημιεία ηαζ δ Βηηθδζία ακέθααε ηδκ δζαηνμθή ηαζ ηδκ ακαηνμθή ημοξ. Ώπαβμνεφηδηε δε δ πχθδζδ ή δ εκμζηίαζδ παζδζχκ. Ζ Θενδώξα έζηειλε ηηο παξαζηξαηεκέλεο γπλαίθεο ζην κνλαζηήξη ηεο Μεηαλνίαο Με ααζζθζηυ δζάηαβια εκηέθθμκηακ μζ οπήημμζ ημο αοημηνάημνα κα γμοκ γςή εκάνεηδ βζα κα μδδβδεεί ηάπμηε δ ροπή ημοξ ζημκ Θευ! Βπίζδξ ιε θνμκηίδα ηαζ δαπάκεξ ηδξ αοημηνάηεζναξ ζδνφεδηε ζηδκ αζζαηζηή αηηή ημο ΐμζπυνμο μ Πφνβμξ (ή ημ ιμκαζηήνζ) ηδξ Μεηακμίαξ, ζημ μπμίμ μδδβμφκηακ μζ παναζηναηδιέκεξ βοκαίηεξ ή αοηέξ πμο δεκ είπακ πθέμκ μζημβέκεζα βζα κα βονίζμοκ ζ‟ αοηήκ. ΢οκμθζηά ηθείζηδηακ εηεί πάκς απυ 500 ημνίηζζα. Φαίκεηαζ υιςξ πςξ μζ ζοκεήηεξ γςήξ ζημ ιμκαζηήνζ αοηυ δεκ ήηακ ηαζ μζ ζδακζηέξ βζαηί, υπςξ θέβεηαζ, ανηεηέξ απυ αοηέξ ηζξ ημπέθεξ ζοκδεζζιέκεξ ζε άθθμ ηνυπμ γςήξ, δεκ ηαηάθενκακ κα πνμζανιμζεμφκ ζηζξ αοζηδνέξ ζοκεήηεξ εβηνάηεζαξ, πνμζεοπχκ ηαζ κδζηείαξ. Κάπμζεξ απυ αοηέξ απυ απεθπζζία ή πθήλδ, πνμζπάεδζακ κα ημ ζηάζμοκ ή βηνειίζηδηακ ηαζ αοημηηυκδζακ απυ ηα ηείπδ ημο εοαβμφξ αοημφ ζδνφιαημξ πμο είπακ εβηθεζζηεί. Υξπζό ζνιδίν κε ηα πξόζσπα ηνπ απηνθξάηνξα Ηνπζηίλνπ Β΄ θαη ηεο γπλαίθαο ηνπ ΢νθίαο. Ζ κνξθή ηεο Θενδώξαο δελ απεηθνλίζηεθε πνηέ ζε λόκηζκα Καζ εκχ μζ δβειυκεξ είκαζ εκδημί ηαζ ημ λένμοκ, ζοκήεςξ απμθεφβμοκ κα μνίγμοκ δζάδμπυ ημοξ ζακ κα πνυηεζηαζ κα γήζμοκ αζχκζα. Σδκ Θεμδχνα υιςξ ηδκ έκμζαγε πμθφ αοηυ ημ εέια ηαζ ήεεθε, δ ααζζθεία κα έπεζ ζοκέπεζα ιε 166

ακενχπμοξ πμο έπμοκ ημ δζηυ ηδξ αίια. Γζα ημ θυβμ αοηυ θνυκηζζε κα πακηνέρεζ ηδκ ακζρζά ηδξ ΢μθία, (ηυνδ ηδξ αδεθθήξ ηδξ Κμιζηχξ) ιε ημκ εοκμμφιεκμ ημο Εμοζηζκζακμφ ζηναηδβυ ΢ίηηα ηαζ ιεηά ημ εάκαημ ημο ΢ίηηα ζημ ακαημθζηυ ιέηςπμ ιε ημκ ακζρζυ ημο αοημηνάημνα ημκ Εμοζηίκμ. Σμ γεοβάνζ Ηνπζηίλνο Β’ ηαζ ΢μθία δζαδέπεδηακ ημοξ Εμοζηζκζακυ ηαζ Θεμδχνα ζημκ αοημηναημνζηυ ενυκμ. Δ ΢μθία ζοκέπζζε ηδκ πμθζηζηή ηδξ εείαξ ηδξ ηαζ ηοαένκδζε ςξ Ώοβμφζηα, ζημ πθάζ ημο Εμοζηίκμο ηαζ ιεηά ημ εάκαηυ ημο ζημ πθάζ ημο κέμο αοημηνάημνα Σζαένζμο ημκ μπμίμκ πακηνεφηδηε. Ώθθά οπήνπε ηζ έκαξ εββμκυξ ηδξ (βζμξ ηδξ ηυνδξ ηδξ πμο δ Θεμδχνα είπε βεκκήζεζ ζε εθδαζηή δθζηία) μ Ώκαζηάζζμξ. Ώοηυξ ήηακ πναβιαηζηά αίια απυ ημ αίια ηδξ. Θέθδζε θμζπυκ – ημ είδαιε ηαζ παναπάκς – κα ημκ πακηνέρεζ ιε ηδκ ηυνδ ηδξ Ώκηςκίκαξ ηαζ ημο ΐεθζζάνζμο, ηδκ Εςακκίκα. Σμ κεανυ γεοβάνζ (ήηακ ηυηε βφνς ζηα 12-13 ηαζ μζ δομ) αννααςκζάζηδηακ ημ 543 ηαζ, (υπςξ ακαθένεζ μ Πνμηυπζμξ) ημ 548 ήηακ ενςηεοιέκμζ ηαζ γμφζακ ιαγί απνμηάθοπηα, πνάβια πμθφ αιθίαμθμ ακ ηνίκεζ ηακείξ ηα ήεδ ηδξ επμπήξ ηαζ ημκ αοζηδνυ παναηηήνα ηδξ Θεμδχναξ ζε εέιαηα ηζιήξ. Αθόκα κηα θσηνγξαθία κε ηε ΢άξα Μπεξλάξ ζην ξόιν ηεο απηνθξάηεηξαο Θενδώξαο ΋ιςξ, δ ααζίθζζζα ήλενε πςξ γοβχκεζ ημ ηέθμξ ηδξ ηαζ ήεεθε ιε ηάεε ηνυπμ κα επζζπεφζεζ ηδκ ηέθεζδ ημο βάιμο εηείκδ ηδ πνμκζά ηαζ ηάθεζε επεζβυκηςξ ημοξ βμκείξ ηδξ Εςακκίκαξ πμο ηυηε ανίζημκηακ ζηδκ Εηαθία. Δ πανεθηοζηζηή ηαηηζηή ηδξ Ώκηςκίκαξ ανήηε ημκ ζηυπμ ηδξ ηαζ μ εάκαημξ ανήηε ηδκ αοημηνάηεζνα ημ ηαθμηαίνζ ημο 548.

167

2.14. Θενδψξα, ην ηέινο Σα ζδιάδζα ηδξ ιμζναίαξ αζεέκεζαξ ηδξ Θεμδχναξ, άνπζζακ κα θαίκμκηαζ απυ ημ ηαθμηαίνζ ημο 547. Λέβεηαζ (εη ηςκ οζηένςκ) υηζ ήηακ ηανηίκμξ, αθθά εηείκδ ηδκ επμπή αοηή δ αννχζηζα ήηακ άβκςζηδ. Χξ ηδκ ηεθεοηαία ηδξ ζηζβιή δ άζηδζδ ηδξ ελμοζίαξ ηαζ δ ηήνδζδ ημο πνςημηυθθμο εη ιένμοξ ηδξ αοημηνάηεζναξ δεκ παθάνςζακ μφηε ζηζβιή. Πανά ημ υηζ πμκμφζε ηαζ οπέθενε βζα έκακ μθυηθδνμ πνυκμ, ηακείξ απυ ημοξ οπδηυμοξ ηδξ (πένακ απυ ημ πμθφ ζηεκυ πενζαάθθμκ ηδξ), δεκ ήλενε υηζ δ ααζίθζζζα ήηακ αανζά πηοπδιέκδ απυ ηάπμζα ακίαηδ ηαζ μδοκδνή αζεέκεζα. Ώηυια ηαζ μζ βζαηνμί, μζ οπδνέηεξ ηαζ υζμζ απυ ημοξ αοθζημφξ βκχνζγακ ηδκ ηαηάζηαζδ ηδξ οβείαξ ηδξ, είπακ οπμπνεςεεί ιε θμαενμφξ υνημοξ υηζ εα ηδνμφζακ απυθοηδ ιοζηζηυηδηα ηαζ ζζςπή. Η παξαβνιή ηεο κέιινπζα θξίζεο, ςεθηδσηό ηνπ λανύ ηνπ Αγίνπ Απνιιηλάξηνπ ζηελ Ραβέλλα, Ηηαιία ΢ηζξ 29 Εμοκίμο ημο 548, θίβμ πνζκ πεεάκεζ ιεηάθααε ηςκ απνάκηςκ ιοζηδνίςκ απυ ημκ πάπα ΐζβίθζμ πμο ανζζηυηακ ηυηε ζηδκ ΐαζζθεφμοζα ηαζ απυ ημκ δζθοζίηδ παηνζάνπδ Μδκά. Βπί πθέμκ είπε πνμδβμοιέκςξ δεζ ηαζ γδηήζεζ ηδκ εοθμβία ηςκ έηπηςηςκ παηνζανπχκ Ώθελακδνείαξ Θεμδυζζμο πμο ανζζηυηακ επίζδξ ζηδκ Πυθδ ηαζ ημο ηέςξ παηνζάνπδ Κςκζηακηζκμφπμθδξ Άκεζιμο πμο, υπςξ λένμοιε, ηνοαυηακ βζα δεηαμπηχ πνυκζα ζηα ιοζηζηά δζαιενίζιαηα ηςκ ακαηηυνςκ, πμο ιυκμ δ Θεμδχνα βκχνζγε. Βπδαληηλόο ζηξαηεγόο θαη αλώηαηνο θιεξηθόο Ο Εμοζηζκζακυξ ήηακ ζοκηεηνζιιέκμξ απυ ηδκ ακεπακυνεςηδ απχθεζα. Δ αβαπδιέκδ ημο ζφγοβμξ ηαζ αοημηνάηεζνα, ημ ιμκαδζηυ πθάζια ζημ ηυζιμ βζα ημ μπμίμ είπε κζχζεζ θαηνεία, ζεααζιυ ηαζ εηηίιδζδ έθεοβε κςνίξ απυ ημκ ηυζιμ αοηυκ, πνζκ ηθείζεζ ηα 48 πνυκζα ηδξ γςήξ ηδξ ηαζ αοηυξ, ακ ηαζ ήηακ 65 πνμκχκ, αζζεακυηακ ήδδ ηδκ έθθεζρή ηδξ θνμκηίδαξ, ηδξ αβάπδξ ηδξ, ηςκ πμθφηζιςκ ζοιαμοθχκ ηδξ ηαζ ηδξ μλφκμζαξ ηαζ ιεεμδζηυηδηαξ ιε ηδκ μπμία δζεηπεναίςκε ηζξ εηηνειυηδηεξ ηαζ ηναηζηέξ οπμεέζεζξ. Σμ ζδιακηζηυηενμ ήηακ υηζ αζζεάκεδηε ακαζθάθεζα, ηυζα πνυκζα δ Θεμδχνα θνυκηζγε κα ημ πνμζηαηεφεζ ηαζ κα ημκ ζοιαμοθεφεζ κα απμθεφβεζ ηζξ ηαημημπζέξ ηαζ ηζξ άδζηεξ απμθάζεζξ. ΋θμζ μζ αλζςιαημφπμζ, μζ αοθζημί, μζ δβέηεξ ημο ζηναημφ, μζ ανπζενείξ, μ ηθήνμξ, μζ βοκαίηεξ ηδξ αημθμοείαξ ηδξ ηαζ μζ ελέπμκηεξ άνπμκηεξ ηδξ 168

Κςκζηακηζκμφπμθδξ, είπακ ζοβηεκηνςεεί βφνς απυ ημ μθυπνοζμ θμνδηυ ηνεαάηζ ηδξ Θεμδχναξ, βζα κα ηδξ απμδχζμοκ ηζξ φζηαηεξ ηζιέξ. Οζ πενζζζυηενμζ απυ αοημφξ πμο ηδκ έηνειακ υζμ ήηακ γςκηακή, ηχνα ενδκμφζακ αευνοαα ηαζ ημ ιυκμ πμο αημοβυηακ ζημ δςιάηζμ ήηακ μζ ραθιςδίεξ ηςκ ζενέςκ ηαζ μζ ιεηαθθζημί ήπμζ πμο έηακακ ηα εοιζαηά. Δ κεηνή ήηακ κηοιέκδ ιε ηδκ πμνθφνα, πμο ηυζμ είπε θαηνέρεζ υζμ ήηακ Ώοβμφζηα, θμνμφζε ημ αοημηναημνζηυ δζάδδια, ηα αδαιακημηυθθδηα ζημοθανίηζα ηαζ πενζδέναζα ηαζ ηα πμνθονά παπμφηζζα, εκχ βφνς ηδξ ήηακ ακαιιέκα πζθζάδεξ πνοζά ηαζ αζδιέκζα ηακηδθένζα, ηενζά ηαζ θαιπάδεξ ηαζ ζηα θζαακζζηήνζα έηαζβε άθεμκμ θζαάκζ ηαζ ανςιαηζηυ αάθζαιμ. Σα πμθφηζια πεηνάδζα ζπζκεδνμαμθμφζακ απυ ηα πζθζάδεξ θχηα. Δ βφνς αηιυζθαζνα ήηακ πέκεζιδ ηαζ οπμαθδηζηή. Δ κεηνζηή πμιπή λεηίκδζε απυ ημ Εενυκ Παθάηζμκ βζα ημ καυ ηςκ Ώβίςκ Ώπμζηυθςκ, υπμο ηαη‟ έεζιμ ακαπαφμκηακ μζ αοημηνάημνεξ. Πνμδβμφκηακ μζ ζενείξ, μζ επίζημπμζ ηαζ μζ ιμκαπμί ιε επζηεθαθήξ ημκ πάπα ηδξ Ρχιδξ ηαζ ημκ παηνζάνπδ Κςκζηακηζκμφπμθδξ, μζ μπμίμζ ζοκυδεοακ ιε πέκεζιεξ ραθιςδίεξ ηαζ φικμοξ ηδκ Ώοβμφζηα πμο έθεοβε ηαζ θαζκυηακ ζακ κα ημζιυηακ ήνειδ. Μυκμ δ πθμιάδα ημο πνμζχπμο ηδξ ήηακ ειθακήξ. Αλαπαξάζηαζε ησλ ρώξσλ ηνπ Ηεξνύ Παιαηίνπ ηεο Πόιεο. Γηαθξίλνληαη αλάθηνξα, λανί θαη ν Ηππόδξνκνο. Ώημθμοεμφζακ μζ ζοβηθδηζημί, μζ παηνίηζμζ, μζ εοβεκείξ, μζ οπμονβμί, μζ ζηναηζςηζημί ανπδβμί ηαζ καφανπμζ, μζ δζμζημφκηεξ ηα επζζηδιμκζηά ζδνφιαηα ηδξ Πυθδξ, μζ πνεζαεοηέξ ηςκ λέκςκ πςνχκ, μζ εηαημκηάδεξ παναηνεπάιεκμζ, αοθζημί, εοκμφπμζ ηαζ παθαηζακμί αλζςιαημφπμζ, μζ ακχηαημζ ηναηζημί θεζημονβμί, μζ ηονίεξ ηςκ ηζιχκ, μζ εαθαιδπυθμζ, μζ οπδνέηεξ ηαζ μζ οπδνέηνζεξ ηδξ ααζίθζζζαξ. Σδκ πμιπή έηθεζκακ ηα ιέθδ ηδξ αοημηναημνζηήξ μζημβέκεζαξ, μζ πνίβηζπεξ ηαζ θοζζηά μ ελμοεεκςιέκμξ απυ ημκ πυκμ αοημηνάημναξ Εμοζηζκζακυξ πμο έηθαζβε βμενά. Ίζςξ υιςξ δεκ είπε αηυια ζοκεζδδημπμζήζεζ ημ ιέβεεμξ ηδξ απχθεζαξ πμο οπέζηδ. Οζ δνυιμζ ηδξ Κςκζηακηζκμφπμθδξ πμο εα πενκμφζε δ κεηνζηή πμιπή είπακ ζηεπαζηεί ιε πνοζή άιιμ. Αεηάδεξ πζθζάδεξ ηάημζημζ, αθθά ηαζ πμθθμί επζζηέπηεξ απυ ηζξ βφνς πυθεζξ ηαζ πςνζά, πενίιεκακ κηοιέκμζ ζηα πέκεζια ηαζ ηναηχκηαξ ζημ πένζ ακαιιέκα ηενζά κα δμοκ ηδκ κεηνχζζιδ πμιπή ηαζ κα απμπαζνεηήζμοκ βζα ηεθεοηαία θμνά ηδκ αοημηνάηεζνα. ΢ηα ιπαθηυκζα, ηα πανάεονα ηαζ μζ ηανάηζεξ ηςκ ζπζηζχκ ζοκςζηίγμκηακ εηαημκηάδεξ άκηνεξ, παζδζά ηαζ βοκαίηεξ ηάεε δθζηίαξ πμο ενδκμφζακ ιε θοιέκα ηα ιαθθζά ημοξ, ηναηχκηαξ εζημκίζιαηα ηαζ θμνχκηαξ ιαφνεξ ηαθφπηνεξ ηδξ ηεθαθήξ. Δ πμιπή οπυ ηδκ πνμζηαζία εηαημκηάδςκ ηαηάθναπηςκ ζππέςκ ηαζ πεγχκ ζηναηζςηχκ, έθηαζε ζημ καυ ηςκ Ώβίςκ Ώπμζηυθςκ υπμο εα βζκυηακ δ

169

κεηνχζζιδ αημθμοεία. Βηεί πενίιεκε ηδ κεηνή αοημηνάηεζνα δ πνάζζκδ αθααάζηνζκδ ζανημθάβμξ πμο εα οπμδέπμκηακ ημ θεανηυ ζχια ηδξ. Ο ιέβαξ ηεθεηάνπδξ ακαθχκδζε: «Θενδώξα, Θενδώξα, Θενδώξα, ν Βαζηιεύο ησλ βαζηιέσλ, ν Κύξηνο ησλ θπξίσλ ζε θαιεί». Ώθμφ μζ ζενείξ ηεθείςζακ ιε ημ ενδζηεοηζηυ ηεθεημονβζηυ, ημ θένεηνμ ημπμεεηήεδηε ζηδ ζανημθάβμ πμο εα ήηακ πθέμκ δ ηεθεοηαία ηαημζηία ηδξ εηθζπμφζαξ αοημηνάηεζναξ ηαζ υθμ ημ ζοβηεκηνςιέκμ πθήεμξ ηςκ εοβεκχκ, ζενέςκ ηαζ θασηχκ δζαθφεδηε. Καηάθξαρηνο βπδαληηλόο ηππέαο Μεηά ημ εάκαημ ηδξ Θεμδχναξ, ηάπμζμζ πμο εεςνμφζακ ημοξ εαοημφξ ημοξ αδζηδιέκμοξ απυ ηδκ αοημηνάηεζνα, άνπζζακ ζζβά-ζζβά κα ειθακίγμκηαζ. Μεηαλφ αοηχκ ηαζ απυ ημοξ πνχημοξ ήνεε ζηδκ Πυθδ μ Εςάκκδξ Καππαδυηδξ, πμο πάκηα είπε ηδκ εθπίδα πςξ εα ηένδζγε ηαζ πάθζ ηδκ ειπζζημζφκδ ηαζ ηδ θζθία ημο αοημηνάημνα, μ μπμίμξ εα ημκ απμηαεζζημφζε ζηδκ παθζά ημο εέζδ. ΋ιςξ μ Εμοζηζκζακυξ ιε ηδκ ζηάζδ ημο, έδεζλε ζημκ Εςάκκδ υηζ παναιέκεζ ζε δοζιέκεζα ηαζ ζηδ εέζδ ημο οπήνπε πθέμκ έκαξ εοκμμφιεκμξ ηδξ Θεμδχναξ, μ Πέηνμξ ΐανζοιήξ. Ο Ώφβμοζημξ δεκ είπε ηδ αμφθδζδ αθθά ηαζ ηαιζά δζάεεζδ κα ημκ ακηζηαηαζηήζεζ, λένμκηαξ υηζ αοηυ εα ήηακ ηαζ δ επζεοιία ηδξ κεηνήξ ααζίθζζζαξ. Βπίζδξ μ εοκμμφιεκμξ ηαζ έιπζζημξ ηδξ αοβμφζηαξ, εοκμφπμξ ζηναηδβυξ Νανζήξ, είπε πθέμκ ηδκ αιένζζηδ ειπζζημζφκδ ημο αοημηνάημνα ηαζ πανά ηδ ιεβάθδ ημο δθζηία, ακέθααε ηδκ ανπζζηναηδβία ηςκ πμθειζηχκ επζπεζνήζεςκ ζηδκ Εηαθία ηαζ αθθμφ. Μνξθή αγγέινπ ζε ςεθηδσηό πνπ βξέζεθε ζηε Νίθαηα ηεο Βηζπλίαο Δ Ώκηςκίκα, θίθδ, έιπζζηδ ηαζ πνμζηαηεουιεκδ ηδξ Θεμδχναξ, ανήηε ηδκ εοηαζνία κα παθάζεζ ημοξ, ακεπζεφιδημοξ βζ‟ αοηήκ, αννααχκεξ ηδξ ηυνδξ ηδξ Εςακκίκαξ ιε ημκ εββμκυ ηδξ Θεμδχναξ Ώκαζηάζζμ. Σχνα δ πακμφνβα ζφγοβμξ ημο ΐεθζζάνζμο, λέπαζε εηείκδ πμο ηδκ εοενβέηδζε ηαζ έραπκε κέεξ θζθίεξ βζα κα δζαηδνήζεζ ηαζ κα δζαζθαθίζεζ ηδκ ορδθή εέζδ ηδξ, αθθά ηαζ ηα πθμφηδ πμο είπε ζοζζςνεφζεζ μ ζηναηδβυξ ζφγοβυξ ηδξ. Καζ ζ‟ αοηήκ μ Εμοζηζκζακυξ πανείπε ηδκ εφκμζά ημο, βζα ημκ ιμκαδζηυ θυβμ υηζ ήηακ θίθδ ηδξ ζογφβμο ημο. Ώηυια, μ πάπαξ ΐζβίθζμξ, μ παηνζάνπδξ ηδξ Κςκζηακηζκμφπμθδξ Μδκάξ ηαζ μζ άθθμζ μνευδμλμζ ζενάνπεξ, άνπζζακ αιέζςξ κα πζέγμοκ ημκ Εμοζηζκζακυ κα απμιαηνφκεζ απυ ημ παθάηζ, απυ ημ ακάηημνμ ημο Ονιίζδα ηαζ απυ ημ καυ ημο ΢ένβζμο ηαζ ΐάηπμο, υθμοξ ημοξ ιμκμθοζίηεξ ηέςξ παηνζάνπεξ, δεζπυηεξ, ζενςιέκμοξ, ιμκαπμφξ ηαζ ζενμηήνοηεξ. ΋ιςξ δ αβάπδ πμο ζοκέπζγε κα κζχεεζ μ

170

Ώφβμοζημξ βζα ηδ Θεμδχνα, ημκ ειπυδζζε κα παίνκεζ – ημοθάπζζημκ ηα πνχηα πνυκζα ηδξ πδνείαξ ημο - ηέημζεξ νζγμζπαζηζηέξ απμθάζεζξ. ΋ηακ ζηα δζαιενίζιαηα ηδξ Θεμδχναξ ακαηαθφθεδηε μ βένμξ πζα ηέςξ παηνζάνπδξ Άκεζιμξ, μ Εμοζηζκζακυξ ημκ δέπεδηε ιε ελαζνεηζηέξ ηζιέξ, υπςξ ηαζ ιε ακάθμβεξ ηζιέξ οπμδέπεδηε ηαζ ημοξ ιμκμθοζίηεξ Πέηνμ ηδξ Ώπαιείαξ, ημοξ έηπηςημοξ παηνζάνπεξ Ώθελακδνείαξ Σζιυεεμ ηαζ Θεμδυζζμ ηαζ ημοξ άθθμοξ αζνεηζημφξ ζενάνπεξ. Πνμζπαεμφζε πάκημηε, έπμκηαξ ζημ κμο ημοξ ηζξ επζεοιίεξ ηδξ Θεμδχναξ, κα ζοιθζθζχζεζ εζνδκζηά ημοξ μνευδμλμοξ δζθοζίηεξ ιε ημοξ αζνεηζημφξ ιμκμθοζίηεξ. Άθθςζηε μ αοημηνάημναξ πμηέ δεκ λεπέναζε ηδκ απχθεζα ηδξ αβαπδιέκδξ ημο βοκαίηαξ ημ «δώξν εθ Θενύ», υπςξ έθεβε ηαζ ζοκήεζγε πθέμκ υηακ ήεεθε κα δχζεζ ηάπμζα επίζδιδ οπυζπεζδ, κα μνηίγεηαζ ζημ υκμιά ηδξ. Μυκμ ιεηά ημ 553 ηαζ ηδκ Πέιπηδ μζημοιεκζηή ζφκμδμ ηδξ Κςκζηακηζκμφπμθδξ ηαζ οπυ ηδκ πίεζδ ηδξ Ρχιδξ, μ Εμοζηζκζακυξ πήνε ηαηαζηαθηζηά ιέηνα ηαηά υθςκ ηςκ αζνεηζηχκ, ζοιπενζθαιαακμιέκςκ ηαζ ηςκ ιμκμθοζζηχκ. Πξνηνκή ηνπ Ηνπζηηληαλνύ ΢ηδ ζοκέπεζα μ Εμοζηζκζακυξ ζοκέπζζε κα ιάπεηαζ βζα ηδκ πναβιάηςζδ ημο μνάιαημξ ηδξ restitutio. Με ηδ ζοκδνμιή ημο ΐεθζζάνζμο ηαζ ημο ζπεδυκ εκεκδκηάπνμκμο Νανζή, ηαηάθενε ζζπονά ηαζ απμθαζζζηζηά πθήβιαηα ηαηά ηςκ Γυηεςκ ηδξ Εηαθίαξ. ΢ηζξ ιάπεξ ζημηχεδηε ηαζ μ Γυηεμξ ααζζθζάξ Σμοηίθαξ, αθθά δ Εηαθία ηαζ μζ ηάημζημί ηδξ ήηακ πζα ηαεδιαβιέκμζ απυ ημοξ ζοκεπείξ πμθέιμοξ, ηαηαζηνμθέξ ηαζ θεδθαζίεξ. Μεηά ημ εάκαημ ηαζ ημο Εμοζηζκζακμφ ημ 565, δ ζηαθζηή ηαζ δ ζαδνζηή πενζυκδζμζ εα ηαηαηθοζεμφκ απυ θφθα ααναάνςκ εζζαμθέςκ ηαζ δ αοημηναημνία εα πενζμνζζηεί ζηζξ ακαημθζηέξ ηδξ επανπίεξ, υπμο επζηναημφζε δ εθθδκζηή βθχζζα ηαζ δ μνεμδμλία. Δ Θεμδχνα, υπςξ ηαζ μ Εμοζηζκζακυξ, αβζμπμζήεδηακ απυ ηδκ Ονευδμλδ εηηθδζία. Φοζζηά αοηυ έβζκε βζα θυβμοξ ζημπζιυηδηαξ, υπςξ έβζκε ιε πμθθμφξ απυ ημοξ αοημηνάημνεξ80, αθθά ηαζ πάπεξ ηαζ παηνζάνπεξ πνζκ ηαζ ιεηά ημκ Εμοζηζκζακυ. Πξνηνκή ηεο Θενδώξαο Ώοηυ υιςξ δεκ έπεζ ζδιαζία βζα ημ ζζημνζηυ πνυζςπμ ηδξ Θεμδχναξ. Πανά ηα υζα ηδξ πνμζάπηεζ μ Πνμηυπζμξ (ηαζ δεκ είκαζ θίβα) αθθά ηαζ άθθμζ ζζημνζημί, δ ζφγοβμξ ημο Εμοζηζκζακμφ οπήνλε ιζα απυ ηζξ ζδιακηζηυηενεξ, ζηακέξ ηαζ επζαθδηζηέξ δβεηζηέξ ιμνθέξ ηδξ οπενπζθζυπνμκδξ αογακηζκήξ αοημηναημνίαξ ηαζ ζαθχξ ιε ηζξ πνάλεζξ ηδξ ηζξ απμθάζεζξ ηδξ ηαζ ηδ δοκαιζηυηδηά ηδξ επδνέαζε ηδκ πμνεία ζζημνίαξ.

80

Πξηλ ηελ επηθξάηεζε ηνπ Υξηζηηαληζκνύ νη πνιινί Ρσκαίνη απηνθξάηνξεο (κε πξώην ηνλ Οθηαβηαλό Αύγνπζην), ζενπνηνύληαλ.

171

Ήηακ εεθδιαηζηή, πείζιςκ, πακέλοπκδ, δναζηήνζα, απμηεθεζιαηζηή, ζηθδνή, αθθά πάκηα έημζιδ κα ακηζιεηςπίζεζ δφζημθεξ ηαζ επζηίκδοκεξ ηαηαζηάζεζξ ηαζ κα πεηφπεζ ημ απμηέθεζια πμο επζδίςηε. Βηηυξ υιςξ αοηχκ δζέεεηε ηαζ αθαγμκεία, αοηανπζηυηδηα, ικδζζηαηία, ηαζ ιδπακμνναθία ηαζ ήηακ ημ θυαδηνμ υπμζμο ημθιμφζε κα εκακηζςεεί ζηζξ απμθάζεζξ ηδξ, κα ηδκ ηαηδβμνήζεζ ή αηυια ηαζ κα επζπεζνήζεζ κα αθάρεζ ηάπμζμκ θίθμ ηδξ ή εοκμμφιεκυ ηδξ. Δ ακαιθζζαήηδηδ επζννμή ηδξ ζημκ Εμοζηζκζακυ, ιάθθμκ ςθέθδζε πανά έαθαρε ημκ ίδζμ ηαζ ηδκ αοημηναημνία ηαζ μζ απυρεζξ ηδξ απμδείπεδηακ ζςζηέξ ηαζ υπζ ζπάκζα ζςηήνζεξ βζα ημκ Εμοζηζκζακυ ηαζ ηδ ααζζθεία. Βηιεηαθθεφηδηε ημκ ένςηα ημο Εμοζηζκζακμφ βζ‟ αοηήκ ηαζ υπζ θίβεξ θμνέξ επέααθε ηζξ απυρεζξ ηδξ (υπζ ιυκμ ηζξ ενδζηεοηζηέξ) ζημκ αοημηνάημνα. Αθόκα κηα εζνπνηόο ππνδύεηαη ηελ Θενδώξα ΢ηάεδηε πακάλζα δίπθα ζημ ζφγοβυ ηδξ, ακακηζηαηάζηαηδ, πμθφηζιδ ηαζ ζμθή ζφιαμοθυξ ημο. Σμ απέδεζλε ανηεηέξ θμνέξ ζημ δζάζηδια πμο ήηακ ημκηά ημο ηαζ ηονίςξ ιε ηδκ ζοιπενζθμνά ηδξ ηαηά ηδκ δζάνηεζα ηςκ ηαναπχκ ηδξ ζηάζδξ ημο Νίηα, υηακ ιε ηδκ άιεζδ επέιααζδ ηαζ ημκ ζεεκανυ θυβμ ηδξ, απέηνερε ηδκ θοβή, ηδκ ακαηνμπή ηαζ ημκ ελεοηεθζζιυ ημο Εμοζηζκζακμφ.

172

3ν κέξνο: Ζ Δβίηα ηεο Αξγεληηλήο 3.01. Ζ Αξγεληηλή ηνλ 20φ αηψλα Δ Αξγεληηλή είκαζ ιζα ζζπακυθςκδ πχνα, δ δεφηενδ ζε ιέβεεμξ, ιεηά ηδκ πμνημβαθυθςκδ ΐναγζθία) πχνα ηδξ Λαηζκζηήξ Ώιενζηήξ (2.766.000 ηεηναβςκζηά πζθζυιεηνα - πενζζζυηενμ απυ 20 θμνέξ ιεβαθφηενδ ζε έηηαζδ απυ ηδκ Βθθάδα) ιε πθδεοζιυ πμο οπενααίκεζ ηα 42 εηαημιιφνζα ηαημίημοξ. Βίκαζ πθμφζζα ζε μνοηηά ηαζ απυ ηζξ ιεβαθφηενεξ παναβςβζηέξ ηαζ ελαβςβζηέξ πχνεξ ηνέαημξ ηαζ ζζηδνχκ ζημκ ηυζιμ. Σν πην γλσζηό πξντόλ ηεο Αξγεληηλήο είλαη ν ρνξόο ηαγθό (tango argentino) πνπ ρνξεύεηαη ζε όιν ηνλ θόζκν, πάλσ από έλα αηώλα. ΐνίζηεηαζ ζημ κυηζμ άηνμ ηδξ Νυηζαξ Ώιενζηήξ ηαζ ζοκμνεφεζ ιε ηδ Υζθή, ΐμθζαία, Παναβμοάδ, Οονμοβμοάδ ηαζ ΐναγζθία, ανέπεηαζ δε απυ ημκ κυηζμ Ώηθακηζηυ Χηεακυ. Σμ κμηζυηενμ άηνμ ηδξ είκαζ δ Γδ ημο Πονυξ (Tierra del Fuego) πμο ημ ιεβαθφηενμ ιένμξ ηδξ ακήηεζ ζηδ Υζθή. Δ πνςηεφμοζά ηαζ ημ ιεβαθφηενμ θζιάκζ ηδξ πχναξ, πηζζιέκμ ζηζξ δοηζηέξ υπεεξ – μζ ακαημθζηέξ υπεεξ ακήημοκ ζηδκ Οονμοβμοάδ - ημο πμηαιμφ Ρίμ κηε θα Πθάηα, είκαζ ημ Μπμοέκμξ Άζνεξ (Buenos Aires), δ πυθδ πμο έπεζ παναηηδνζζηεί ςξ ημ Παξίζη ηεο Νόηηαο Ακεξηθήο. ΢ημ Μπμοέκμξ Άζνεξ βεκκήεδηε ζηζξ ανπέξ ημο 20μφ αζχκα ηαζ μ δδιμθζθέζηαημξ ζε υθμ ημκ ηυζιμ πμνυξ, ημ ανβεκηίκζημ ηαβηυ, ίζςξ ημ πζμ βκςζηυ πνμσυκ ηδξ πχναξ. Ο επαλαζηάηεο θαη εζληθόο ήξσαο ηεο Αξγεληηλήο Υνζέ ληε ΢αλ Μαξηίλ Σμ υκμιά ηδξ Ώνβεκηζκήξ πνμένπεηαζ απυ ημ θαηζκζηυ argentum δδθαδή αζήιζ, πνμσυκ πμο πανήβε δ πχνα ζε ζηακέξ πμζυηδηεξ ηαζ ήηακ έκα απυ ηα πνμσυκηα πμο ελήβε, απμημιίγμκηαξ πμθφηζιμ ζοκάθθαβια. Σμ 1817 υθδ δ πενζμπή ημο κυημο απεθεοεενχεδηε απυ ημοξ Εζπακμφξ πμο ηδκ ηαηείπακ απυ ηδκ ακαηάθορδ ηδξ αιενζηακζηήξ δπείνμο ημκ 15 μ αζχκα ηαζ ημ 1825 ηδνφπεδηε δ ακελανηδζία ηδξ πχναξ. Δβέηδξ ηςκ επακαζηαηχκ ήηακ μ θασηυξ ήνςαξ ηδξ Ώνβεκηζκήξ ηαζ υθδξ ηδξ Νυηζαξ Ώιενζηήξ Υνζέ ληε ΢αλ Μαξηίλ (Jose de San Martin, 1778-1850) βκςζηυξ ςξ μ Διεπζεξσηήο (Libertador). Δ Ώνβεκηζκή είκαζ δ πχνα ιε ημοξ θζβυηενμοξ Εκδζάκμοξ (μφηε ημ 1% ημο πθδεοζιμφ ηδξ) ηαζ ιαφνμοξ ηαημίημοξ υθδξ ηδξ Ώιενζηήξ. Ώοηυ μθείθεηαζ ζηδκ πμθζηζηή ηδξ ακεθέδηδξ βεκμηημκίαξ ηςκ αοημπευκςκ ηαζ ηςκ ιαφνςκ πμο εθανιυζεδηε ημ 1833, 1862 ηαζ ημ 1870.

173

Σμ 1912 εεζπίζηδηε δ οπμπνεςηζηή, ιοζηζηή ηαζ ηαεμθζηή ρήθμξ αθθά ιυκμ βζα ημοξ άκηνεξ πμθίηεξ ηδξ πχναξ. Συηε δ Ώνβεκηζκή είπε πθδεοζιυ 7,5 εηαημιιονίςκ απυ ημοξ μπμίμοξ πμθθμί ήηακ ιεηακάζηεξ, πμο δεκ είπακ δζηαίςια κα ρδθίζμοκ. Ώπυ ημ 1916 ςξ ημ „22 ηαζ απυ ημ 1928 ςξ ημ ‟30, πνυεδνμξ ηδξ πχναξ ήηακ μ εηθεβιέκμξ δδιμθζθήξ πμθζηζηυξ Ηππφιπηνο Τξηγθνγηέλ (Hipolito Yrigoyen, 1852-1933), πνυεδνμξ ημο ηυιιαημξ ηδξ Ρζγμζπαζηζηήξ Έκςζδξ Πμθζηχκ (UCR). Καηά ηδκ δζάνηεζα ηδξ πνμεδνίαξ ημο, ιαζκυηακ ζηδκ Βονχπδ μ Πνχημξ Παβηυζιζμξ Πυθειμξ ηαζ δ μοδεηενυηδηα πμο δζαηήνολε δ Ώνβεκηζκή, ηδξ έδςζε ιεβάθδ μζημκμιζηή χεδζδ, πάνζξ ζηζξ ηενάζηζεξ ελαβςβέξ ηνέαημξ ηαζ δδιδηνζαηχκ ζε υθεξ ζπεδυκ ηζξ ειπυθειεξ πχνεξ, ηονίςξ ζηδ ΐνεηακία. Ο Τνζβημβζέκ απυ ημοξ πνμμδεοηζηυηενμοξ δβέηεξ ηδξ Ώνβεκηζκήξ, πνμχεδζε ήπζεξ ιεηαννοειίζεζξ πμο αμήεδζακ ημοξ αβνμηζηυ ηαζ αζμιδπακζηυ ημιείξ ηδξ πχναξ κα ακαπηοπεμφκ ζδιακηζηά.

O εθιεγκέλνο Ηππόιπηνο Τξηγθνγηέλ, ήηαλ ν 21νο πξόεδξνο ηεο Αξγεληηλήο Σμ 1918 έκα θμζηδηζηυ ηίκδια πμο λεηίκδζε απυ ημ Πακεπζζηήιζμ ηδξ Κυνκημιπα ελαπθχεδηε βνήβμνα ζε υθα ηα πακεπζζηήιζα ζηδξ πχναξ ηαζ μδήβδζε ζε ζμαανέξ ιεηαννοειίζεζξ ζηδκ εηπαίδεοζδ. Σμκ Μάδ ημο ‟68, μζ ελεβενιέκμζ Γάθθμζ θμζηδηέξ ηαζ ζπμοδαζηέξ ακαθένεδηακ ανηεηέξ θμνέξ ζημ ακηίζημζπμ ηίκδια ηδξ Κυνκημιπα. Σμκ Εακμοάνζμ ημο „19 δ Πεξηθεξεηαθή Οκνζπνλδία Δξγαηώλ ηεο Αξγεληηλήο (FORA) ηήνολε βεκζηή απενβία δ μπμία, μκμιάζηδηε Σξαγηθή Δβδνκάδα βζαηί μζ δζαδδθχζεζξ πμο μνβακχεδηακ πκίβδηακ ζημ αίια απυ ηδκ αζηοκμιία, αθήκμκηαξ εθηαηυζζμοξ κεηνμφξ ηαζ πάκς απυ 4.000 ηναοιαηίεξ. ΋ιςξ αοηυ ακάβηαζε ηδκ ηοαένκδζδ κα ρδθίζεζ Βνβαηζηυ ηχδζηα, ιε ημκ μπμίμ εεζπίγμκηακ ηαηχηαηα υνζα αιμζαχκ ηαζ μζ ζοθθμβζηέξ ζοιαάζεζξ. Ο Μνπζνιίλη, ε θαζηζηηθή ηδενινγία ηνπ θαη νη κειαλνρίησλεο, βξήθαλ πνιινύο ζαπκαζηέο κεηαμύ ησλ ζηξαηησηηθώλ ηεο Αξγεληηλήο, κεηαμύ ησλ νπνίσλ θαη ηνπ Πεξόλ. Σδκ δεηαεηία ημο ΄20, μζ αθίλεζξ ιεηακαζηχκ ενβαηχκ απυ ηδκ Βονχπδ δοκάιςζακ ημ ακανπζηυ ηίκδια ηαζ έθενακ ζηδκ επζθάκεζα κέα βεκζά ανζζηενχκ ηαζ ημιιμοκζζηχκ ζηδκ Ώνβεκηζκή. Δ κέα νζγμζπαζηζηή ανζζηενά ηαζ μζ ακανπζημί απέννζπηακ ημκ ςεπην-πξννδεπηηζκό ηςκ ζμζζαθζζηζηχκ ζημζπείςκ ηδξ πχναξ ηαζ ήεεθακ νζγμζπαζηζηέξ αθθαβέξ εδώ θαη ηώξα. Σα αηναία ακανπζηά ηαζ ημιιμοκζζηζηά ζημζπεία οζμεέηδζακ ηδκ ηοθθή αία πνμξ υθεξ ζπεδυκ ηζξ ηαηεοεφκζεζξ ηαζ βζα ανηεηυ δζάζηδια ηαθαζπχνδζακ ηδκ ημζκςκία ιε ζεζνά αμιαζζηζηχκ εκενβεζχκ ηαζ πονμαμθζζιχκ ηαηά πμθζηζηχκ ημοξ ακηζπάθςκ.

174

Ώοηέξ μζ εληνειζζηζηέξ εκένβεζεξ έθενακ θοζζηά ακηίδναζδ. Σμ 1921 ζδνφεδηε μ ΢ύλδεζκνο ΢ηξαηεγόο ΢αλ Μαξηίλ μ μπμίμξ ιπυθζαζε ιε εεκζηζζηζηέξ ζδέεξ ζδιακηζηή ιενίδα ημο ζηναηεφιαημξ. Σμ 1926 ζδνφεδηε δ Γεκνθξαηηθή Λεγεώλα, πμο ζπδιάηζζε παναζηναηζςηζηέξ μιάδεξ ζηα πνυηοπα ηςκ ιεθακμπζηχκςκ ημο Εηαθμφ δζηηάημνα Μπεκίημ Μμοζμθίκζ. Ο Μμοζμθίκζ ήηακ ακηζηείιεκμ εαοιαζιμφ απυ πζθζάδεξ αηνμδελζμφξ, αθθά ηαζ πμθθμφξ αθεθείξ μπαδμφξ ημο ζε υθμ ημκ ηυζιμ πμο πίζηεοακ υηζ έθενκε ηάηζ ηαζκμφνζμ ηαζ επακαζηαηζηυ ζηδκ πμθζηζηή ζηδκή ηδξ πχναξ ημο ηαζ βεκζηυηενα ηδξ Βονχπδξ. Έηζζ άνπζζε ηαζ ζηδκ Ώνβεκηζκή κα ςνζιάγεζ δ ζδέα εκυξ ζηναηζςηζημφ πναλζημπήιαημξ ηαζ ηδξ εβηαείδνοζδξ ιζθζηανζζηζηήξ δζηηαημνίαξ. Σμ πνδιαηζζηδνζαηυ ηναπ ημο „29 ζηζξ Δκςιέκεξ Πμθζηείεξ είπε ςξ ζοκέπεζα ηδκ παβηυζιζα μζημκμιζηή φθεζδ, απυ ηδκ μπμία δεκ βθίηςζε μφηε δ Ώνβεκηζκή, πανά ημ υηζ ανζζηυηακ ζε πμθφ ηαθή μζημκμιζηή ηαηάζηαζδ (είπε ηυηε ημ ηέηανημ ζημ ηυζιμ ορδθυηενμ αηαεάνζζημ εεκζηυ εζζυδδια (ΏΒΠ). Ο ζηξαηεγόο Υνζέ Φειίμ Οπξηκπνύξνπ, ήηαλ δηθηάηνξαο θαη 22νο πξόεδξνο ηεο Αξγεληηλήο ηε δηεηία 1930-32 Σμ 1930 έκα ζηναηζςηζηυ πναλζηυπδια οπμζηδνζγυιεκμ απυ ηδκ αηνμδελζά Παηξησηηθή Λεγεώλα ηαζ ημοξ ιεβάθμοξ βαζμηηήιμκεξ ακάβηαζε ημκ πνυεδνμ Τνζβημβζέκ ζε παναίηδζδ. Οζ πναλζημπδιαηίεξ εβηαηέζηδζακ ζηδκ εέζδ ημο ημκ ζηναηδβυ Υνζέ Φειίμ Οπξηκπνχξνπ (Jose Felix Uriburu) ςξ πνυεδνμδζηηάημνα, εβηαζκζάγμκηαξ ηδκ θεβυιεκδ Γηαβόεηε ή Δπνλείδηζηε Γεθαεηία (Decada Infame) ηδξ πχναξ, δ μπμία παναηηδνίζηδηε απυ εηθμβζηέξ κμεείεξ, άβνζεξ δζχλεζξ ηςκ πμθζηζηχκ ηδξ ακηζπάθςκ ηαζ ηςκ ζοκδζηαθζζηχκ, θίιςζδ ημο ηφπμο ηαζ εηηεηαιέκδ δζαθεμνά. Οζ επζπεζνδιαηίεξ ηαζ δ ιεζαία ηάλδ ηδξ πχναξ, οπμζηήνζλακ ανπζηά ημ πναλζηυπδια, εμνοαδιέκμζ απυ ηζξ ζοκεπείξ αμιαζζηζηέξ εκένβεζεξ ηαζ δμθμθμκίεξ απυ ημοξ ακανπζημφξ ηαζ αηναίμοξ ανζζηενμφξ, πμο ελαβνίςζακ ηα ζοζπείνςζακ ημοξ ζοκηδνδηζημφξ ηαζ κμιμηαβείξ πμθίηεξ. Ο Οονζιπμφνμο πέεακε ζε δομ πνυκζα ηαζ ιεηά απυ αοηυκ εκαθθάπεδηακ ζηδκ πνμεδνία ηδξ πχναξ άθθμζ ηνεζξ δζηηάημνεξ, μζ μπμίμζ ακαδείπεδηακ ιε κυεεξ εηθμβέξ, ιε ηεθεοηαίμ ημκ Ρακφλ Καζηίγην (Ramon Castillo). Βκ ης ιεηαλφ είπε λεζπάζεζ μ Αεφηενμξ Παβηυζιζμξ Πυθειμξ, μζ Δ.Π.Ώ. είπακ ανπίζεζ κα ζηέθκμοκ ζηναηεφιαηα ζημκ Βζνδκζηυ ηαζ ζηδκ Ώθνζηή ηαζ μ ιεβαθφηενμξ βείημκαξ ηδξ Ώνβεκηζκήξ, δ ΐναγζθία, είπε ηαπεεί ιε ημ ιένμξ ηςκ ΢οιιάπςκ. ΢ηδκ Ώνβεκηζκή υιςξ – αθθά ηαζ ζε ανηεηέξ άθθεξ πχνεξ ηδξ Λαηζκζηήξ Ώιενζηήξ - μζ ζηναηζςηζημί ήηακ δζπαζιέκμζ ζπεηζηά ιε ημκ πυθειμ. Ώνηεημί ήηακ εηείκμζ πμο ήεεθακ κα ζοιπαναηαπεμφκ ιε ημοξ ΢οιιάπμοξ, αθθά δεκ ήηακ θίβμζ απυ ημοξ αλζςιαηζημφξ πμο ήηακ πμθφ ημκηά ζηζξ θαζζζηζηέξ ηαζ καγζζηζηέξ πμθζηζηέξ εέζεζξ ηαζ εαοιαζηέξ ηςκ Μμοζμθίκζ ηαζ Υίηθεν. ΢‟ αοηυ ζοκηέθεζε ηονίςξ ηαζ δ ακελέθεβηηδ ελάπθςζδ ηςκ ημιιμοκζζηζηχκ ζδεχκ ηαζ δ ηθζιαημφιεκδ αία ηςκ ακανπζηχκ. ΋ιςξ δ πθεζμρδθία ημο θαμφ ηδξ Ώνβεκηζκήξ, ήηακ ιε ημ ιένμξ ηςκ ζοιιάπςκ, βζαηί είπακ ειπμνζημφξ ηαζ πμθζηζζηζημφξ δεζιμφξ ιε ηδκ ΐνεηακία ηαζ ηδ Γαθθία ηαζ θοζζηά ιε ηδκ ιεβάθδ αιενζηακζηή πχνα, ηζξ Δκςιέκεξ Πμθζηείεξ.

175

Ώπυ ηδκ άθθδ πθεονά οπήνπακ (επίζδξ ηαζ) ζημ ζηναηυ μζ νεαθζζηέξ πμο έαθεπακ ηαεανά πνμξ ηα πμφ βένκεζ δ πθάζηζββα ημο πμθέιμο ηαζ δεκ ήεεθακ κα ανεεμφκ ζημ ηέθμξ ή απυ ηδκ πθεονά ηςκ δηηδιέκςκ ή ακηίπαθμζ ηδξ αιενζηακζηήξ οπενδφκαιδξ. Σμκ Εμφκζμ ημο 1943 ιζα μιάδα ζοκςιμηχκ ζηναηζςηζηχκ ιε δβέηεξ ημοξ ζηναηδβμφξ Πέληξν Πάκπιν Ρακίξεδ (Pedro Pablo Ramirez), Αξηνχξν Ράνπζνλ (Arturo Rawson), ημκ ζοκηαβιαηάνπδ Δληεικίξν Υνπιηάλ Φαξξέι (Edelmiro Julian Farrell) ηαζ ημκ πνμζηαηεουιεκμ ημο ηεθεοηαίμο ζοκηαβιαηάνπδ Υνπάλ Νηνκίγθν Πεξφλ (Juan Domingo Peron), αάδζζε πνμξ ημ ηοαενκδηζηυ ιέβανμ, βκςζηυ ςξ Κάδα Ρνζάδα81 ηαζ απαίηδζε ηδκ παναίηδζδ ημο Καζηίβζμ. Ήηακ έκα αηυια επζηοπδιέκμ πναλζηυπδια ιε ημ μπμίμ έθδλε δ Δπνλείδηζηε δεθαεηία, αθθά υπζ αέααζα δ δζαηοαένκδζδ ηδξ πχναξ απυ ημοξ ζηναηζςηζημφξ. Ζ Κάδα Ρνζάδα (Ρνδ Οίθνο), είλαη ε έδξα ηνπ πξνέδξνπ θαη ηεο θπβέξλεζεο ηεο Αξγεληηλήο Νέμξ πνυεδνμξ ηδξ Ώνβεκηζκήξ μνίζηδηε Ώνημφνμ Ράμοζμκ (1995-1952), αθθά θυβς ηςκ θζθμζοιιαπζηχκ ημο απυρεςκ ακαβηάζηδηε κα παναζηδεεί ηαζ πνυεδνμξ ακέθααε μ Πέκηνμ Ραιίνεγ82, θίθα πνμζηείιεκμξ ζημκ Άλμκα. ΋ιςξ ιεηά απυ δζπθςιαηζηέξ πζέζεζξ ηςκ ζοιιάπςκ ημκ επυιεκμ πνυκμ (Εακμοάνζμξ ‟44) μ Ραιίνεγ ακηζηαηαζηάεδηε απυ ημκ Βκηεθιίνμ Φαννέθ83, μ μπμίμξ ζοκέπζζε βζα θίβμ ηαζνυ ηδκ ηαηηζηή μοδεηενυηδηαξ. Πνμξ ημ ηέθμξ ημο πμθέιμο (Μάνηζμξ ‟45), απμθάζζζε ηεθζηά κα οπμηφρεζ ζηζξ πζέζεζξ ηςκ ΔΠΏ ηαζ κα ηδνφλεζ ημκ πυθειμ ηαηά ηδξ Γενιακίαξ, αθθά δεκ πνμπχνδζε ηαζ ζηδκ απμζημθή ζηναηεοιάηςκ ηδξ πχναξ ζημ ιέηςπμ. Ο Δληεικίξν Φαξξέι ήηαλ έλαο από ηνπο εγέηεο ηεο ζηξαηησηηθήο ρνύληαο θαη ρξεκάηηζε 29νο πξόεδξνο ηεο Αξγεληηλήο, κε αληηπξόεδξν γηα θάπνην δηάζηεκα ηνλ πξνζηαηεπόκελό ηνπ Υνπάλ Πεξόλ Δ Ώνβεκηζκή πανά ηζξ θζθμκαγζζηζηέξ απυρεζξ ηδξ πθεζμρδθίαξ ηςκ αλζςιαηζηχκ ημο ζηναημφ ηδξ, ήηακ βζα ανηεηά πνυκζα πνζκ αθθά ηαζ ιεηά ημκ πυθειμ, δδιμθζθήξ πνμμνζζιυξ βζα Βαναίμοξ θοβάδεξ απυ ηζξ πζηθενζηέξ δζχλεζξ ηαηά ημο εανασημφ ζημζπείμο ζηδκ Βονχπδ. Πάκς απυ 40.000 81

Casa Rosada: Η Κάδα Ρνδάδα (Ρνδ Οίθνο) είλαη ε έδξα ηνπ πξνέδξνπ θαη ηεο θπβέξλεζεο ηεο Αξγεληηλήο, Δίλαη έλα από ηα ραξαθηεξηζηηθά θηίξηα ηνπ Μπνπέλνο Άπξεο, βακκέλν ζε ξνδ ρξώκα.

82 Ο ζηξαηεγόο Πέληξν Ρακίξεδ (1884-1962) εθπαηδεύηεθε ζην γεξκαληθό ζηξαηό ην 1911-13 θαη ην 1930-32 ζηνλ ηηαιηθό ζηξαηό. Η γπλαίθα ηνπ ήηαλ Γεξκαλίδα θαη ν ίδηνο δελ έθξπςε ηηο θηινλαδηζηηθέο ηνπ απόςεηο. Ήηαλ ν ηδξπηήο ηεο Εζληθήο Φξνπξάο, ηεο θαζηζηηθήο πνιηηνθπιαθήο ηεο Αξγεληηλήο.

83 Ο ζηξαηεγόο Φαξξέι (1887-1980) ήηαλ ηξιαλδηθήο θαηαγσγήο. Τπεξέηεζε γηα δπν ρξόληα ζην θαζηζηηθό ζηξαηό ηνπ Μνπζνιίλη.

176

Βαναίμζ έθοβακ πακζηυαθδημζ, ηονίςξ απυ ηδ Γενιακία, ηδκ Ώοζηνία, ηδκ Πμθςκία αθθά ηαζ άθθα ιένδ ηδξ Βονχπδξ ηαζ ανήηακ άζοθμ ζηδκ Ώνβεκηζκή δ μπμία ηαζ ζήιενα αηυια δζαεέηεζ έκα απυ ηα ορδθυηενα πμζμζηά εανασημφ πθδεοζιμφ παβημζιίςξ. Πανάθθδθα υιςξ, δ πχνα έβζκε ηαζ ηυπμξ οπμδμπήξ πμθθχκ Γενιακχκ, Ώοζηνζαηχκ ηαζ πάζδξ εεκζηυηδηαξ εβηθδιαηζχκ πμθέιμο ηαζ ηαηαγδημφιεκςκ καγζζηχκ ηαζ θαζζζηχκ, ηαεχξ ηαζ Γάθθςκ, ΐέθβςκ, Οθθακδχκ, Κνμαηχκ ηαζ άθθςκ ζοκενβαηχκ ηςκ βενιακζηχκ δοκάιεςκ ηαημπήξ. Μεηά ηδκ απυααζδ ηςκ ΢οιιάπςκ ζηδκ Νμνιακδία ημ 1944, ιζα μιάδα Γενιακχκ ζηναηζςηζηχκ, ηναπεγζηχκ ηαζ αζμιδπάκςκ ηαεμδδβμφιεκδ απυ ημκ επζθακή εεκζημζμζζαθζζηή Μάξηηλ Μπφξκαλ (Martin Bormann), έζηεζθακ ιε έκα οπμανφπζμ ηενάζηζεξ πμζυηδηεξ, πνοζμφ, ζοκαθθάβιαημξ, δζαιακηζχκ, πμθφηζιςκ θίεςκ ηαζ ημζιδιάηςκ ζηδκ Ώνβεκηζκή. Βπίζδξ μζ πζηθενζημί οπμονβμί, Βζςηενζηχκ ηαζ Πνμπαβάκδαξ Γηφδεθ Γθαίκπειο (Joseph Goebbels) ηαζ Βλςηενζηχκ Ησαθείκ θνλ Ρίκπεληξνπ (Joachim von Ribbentrop) είπακ ιεβάθεξ ηαηαεέζεζξ ζε ηνάπεγεξ ηδξ Ώνβεκηζκήξ. Σμ 1945, υηακ δ ήηηα ηςκ δοκάιεςκ ημο Άλμκα ηαζ δ δίςλδ ηςκ οπεοεφκςκ ημο πμθέιμο ηαζ ηςκ ζηναημπέδςκ ζοβηέκηνςζδξ ήηακ πθέμκ αέααζδ, δ ζηναηζςηζηή ηοαένκδζδ ηδξ Ώνβεκηζκήξ, έζηεζθε ζηδ Γενιακία μηηχ πζθζάδεξ θεοηά δζαααηήνζα ζθναβζζιέκα απυ ηδκ αζηοκμιία, ιε ηα μπμία πμθθμί ηαηαγδημφιεκμζ απυ ηδ δζηαζμζφκδ ηςκ ζοιιάπςκ, ηαηάθενακ κα ανμοκ ηαηαθφβζμ ζηδκ πχνα αοηή, αθθά ηαζ ζε άθθεξ κμηζμαιενζηακζηέξ πχνεξ υπςξ δ Οονμοβμοάδ, δ Παναβμοάδ, δ ΐναγζθία ηαζ δ Υζθή. Ο Γεξκαλόο γηαηξόο Μέγθειε, γλσζηόο σο ν Άγγεινο ηνπ ζαλάηνπ, θαηέθπγε ζηε Ν. Ακεξηθή ΋θμζ αοημί αμδεήεδηακ απυ έκα ηαθά μνβακςιέκμ δίηηομ ηαεμθζηχκ ζενςιέκςκ, ηανδζκαθίςκ, επζπεζνδιαηζχκ, ζηναηζςηζηχκ αθθά ηαζ πμθζηζηχκ ημοξ θίθςκ. Αεκ απμδείπεδηε πμηέ υηζ μ πάπαξ ηαζ ημ ΐαηζηακυ είπακ άιεζδ ακάιζλδ, αθθά μπςζδήπμηε ήηακ εκήιενμζ ημο ηνυπμο δζαθοβήξ ηςκ καγζζηχκ ηαζ θαζζζηχκ εβηθδιαηζχκ πμθέιμο, ιζαξ ηαζ μζ δνυιμζ δζαθοβήξ πενκμφζακ ιέζα απυ ηδκ Εζπακία ημο Φνάκημ, ηδκ Πμνημβαθία ημο ΢αθαγάν ηαζ ηδκ ίδζα ηδκ Εηαθία, υθεξ ηαεμθζηέξ πχνεξ. Ώπυ ηα πζμ ηνακηαπηά μκυιαηα ηςκ θοβυδζηςκ, ήηακ αοηά ημο βζαηνμφ Γηφδεθ Μέλγθειε84 (Jνsef Mengele), βκςζημφ ςξ μ Άγγεινο ηνπ ζαλάηνπ, ημο Κιάνπο Μπάξκπη (Klaus Barbie) βκςζημφ ςξ μ ραζάπεο ηεο Λπώλ, ημο δβέηδ ηςκ θαζζζηχκ Οοζηάζζ ηδξ Κνμαηίαξ Άληε Πάβειηηο (Ante Pavelic), ημο Έληνπαξλη Ρφζκαλ (Eduard Roschmann) ελμθμενεοηή ηςκ εαναίςκ ημο βηέημ ηδξ Ρίβαξ, ημο Ώοζηνζαημφ Αιφηο Μπξνχλεξ (Alois Brunner) ηαηαγδημφιεκμο βζα ηδκ 84

Ο Γηόδεθ Μέλγθειε δηνξίζηεθε γηαηξόο ζην ζηξαηόπεδν εμόλησζεο ηνπ Άνπζβηηο. Δθεί έθαλε πεηξάκαηα θπξίσο ζε δηδύκνπο θαη ζε λάλνπο, ζέινληαο λα δηαπηζηώζεη ηα αίηηα ηεο ‘αλσκαιίαο’. Δπίζεο ζπλέθξηλε κε πεηξάκαηα παηδηά ηζηγγάλσλ κε παηδηά άιισλ θξαηνπκέλσλ, κε ζθνπό λα ππνζηεξίμεη επηζηεκνληθά ηηο θπιεηηθέο λαδηζηηθέο ζεσξίεο. ΢θόησλε θξαηνύκελνπο κε ελέζεηο θνξκόιεο γηα λα κπνξέζνπλ νη βνεζνί ηνπ λα πξαγκαηνπνηνύλ λεθξνςίεο.

177

ελυκηςζδ 140.000 Βαναίςκ ηδξ Βονχπδξ, ημο επίζδξ Ώοζηνζαημφ Άθιπενη Υάτκ (Albert Heim) βκςζημφ ςξ Γξ. Θάλαηνο ηαζ άθθςκ 19.000 καγί, μζ μπμίμζ πανέιεζκακ ζηδκ κέα ημοξ πχνα. ΢ηδκ Ώνβεκηζκή εθμδζάζηδηακ (ιε ηδκ αμήεεζα ημο Πενυκ ηαζ ηςκ ηναηζηχκ οπδνεζζχκ) ιε ρεφηζηεξ ηαοηυηδηεξ ηαζ ακαηαηεφηδηακ ιε ημ πθήεμξ ηςκ πμθζηχκ ηδξ πχναξ. Πμθθμί απυ αοημφξ πνδζζιμπμζήεδηακ απυ ημ ζηναηυ ηαζ ανβυηενα απυ ημκ ίδζμ ημκ Πενυκ, ςξ ζφιαμοθμζ, εηπαζδεοηέξ ηαζ ζοκενβάηεξ. Ώνηεημί ακαβκςνίζηδηακ απυ ημοξ ηοκδβμφξ ηςκ εβηθδιαηζχκ πμθέιμο ηαζ υπζ θίβμζ απυ ημοξ ηαηαγδημφιεκμοξ θοβάδεξ, μδδβήεδηακ ζηα δζηαζηήνζα εβηθδιαηζχκ πμθέιμο ηδξ Βονχπδξ ηαζ ημο Εζναήθ. Ώηυια έκαξ απυ ημοξ δζάζδιμοξ ηαηαγδημφιεκμοξ εβηθδιαηίεξ πμθέιμο ήηακ μ Άληνιθ Άηρκαλ (Adolf Eichmann), οπεφεοκμξ βζα ηδκ απμζημθή εηαημκηάδςκ πζθζάδςκ Βαναίςκ (Σμ 1944 έζηεζθε ζημ εάκαημ 437.000 Βαναίμοξ ηδξ Οοββανίαξ) ζηα βενιακζηά ζηναηυπεδα ελυκηςζδξ. Ο Άζπιακ ζοκεθήθεδ ημ 1960 ζηδκ Ώνβεκηζκή υπμο ηνοαυηακ, απυ ηδκ εανασηή ιοζηζηή οπδνεζία Μμζάκη, ιεηαθένεδηε ηνοθά ζημ Εζναήθ, δζηάζηδηε ηαζ εηηεθέζηδηε ιε απαβπμκζζιυ. Ο Άηρκαλ ζην εδώιην ηνπ ηζξαειηλνύ δηθαζηεξίνπ Σμ 1946 μ ζηναηδβυξ Υμοάκ Πενυκ έβζκε πνυεδνμξ ηδξ Ώνβεκηζκήξ. Σμκ οπμζηήνζλακ μ ζηναηυξ, ηα ενβαηζηά ζοκδζηάηα, δ εηηθδζία ηαζ ημκ πνδιαημδυηδζακ μζ εηαημκηάδεξ Γενιακμί Ναγί ηαηαγδημφιεκμζ, πμο πάνζξ ηαζ ζηζξ εκένβεζεξ ημο ίδζμο ημο Πενυκ είπακ ανεζ ζημνβζηυ ηαηαθφβζμ ζηδκ Ώνβεκηζκή. Ο Πενυκ επέααθε αιέζςξ αοζηδνή θμβμηνζζία ηαζ απαβμνεφηδηακ δεηάδεξ εθδιενίδεξ ηαζ έκηοπα. Μέθδ ηδξ ακηζπμθίηεοζδξ ηαζ άθθμζ πμθζηζημί ημο ακηίπαθμζ θοθαηίζηδηακ ηαζ ααζακίζηδηακ. Ώπμιάηνοκε ζδιακηζημφξ ηαζ ζηακμφξ αλζςιαημφπμοξ ηαζ ζοιαμφθμοξ ηαζ πνμχεδζε ακενχπμοξ ημο πενζαάθθμκηυξ ημο, ακελάνηδηα απυ ηζξ βκχζεζξ ηαζ ηζξ ζηακυηδηέξ ημοξ. Ο Υνπάλ Πεξόλ ακέζσο κεηά ηελ νξθσκνζία ηνπ σο 29νο πξόεδξνο ηεο Αξγεληηλήο ην 1946 Δ ζδεμθμβία ημο βκςζηή ςξ Πεξνληζκφο85 ήηακ δδιαβςβζηή, θασηίζηζηδ, θαζίγμοζα αθθά πμθφ δδιμθζθήξ ηονίςξ ζηδκ ενβαηζηή ηάλδ. Σα ενβαηζηά ζοκδζηάηα πμο εθέβπμκηακ απμθφηςξ απυ ημκ ίδζμ ηαζ ηδ βοκαίηα ημο Δχα Νηνπάξηε-Πεξφλ, έβζκακ πακίζπονα. Δ αθυβζζηδ πμθζηζηή αολήζεςκ ιζζεχκ ηαζ διενμιζζείςκ βζα κα εοπανζζηήζεζ ημοξ ζοκδζηαθζζηέξ ηαζ 85

Ο Πεξνληζκόο σο ηδενινγηθό θίλεκα εκπλεπζκέλν από ηε ιατθίζηηθε εζληθηζηηθή-θηιεξγαηηθή θαζίδνπζα πνιηηηθή ηνπ Υνπάλ Πεξόλ, έγηλε παλίζρπξνο ζηελ Αξγεληηλή, κεηά ην 1955 θαη απνκάθξπλζε ηνπ ίδηνπ ηνπ Πεξόλ από ηελ εμνπζία. Οη Πεξνληζηέο ππνζηήξηδαλ όηη απνηεινύζαλ ηξίηε πνιηηηθή πξόηαζε αλάκεζα ζηνλ θαπηηαιηζκό θαη ηνλ ζνζηαιηζκό. Ο Πεξνληζκόο επηβίσζε πνιιά ρξόληα, αθόκα θαη κεηά ην ζάλαην ηνπ Πεξόλ.

178

θαη ηελ ηελ γηα

ημοξ μπαδμφξ ημο, μδήβδζε ζε ηαηαζηνμθζηυ πθδεςνζζιυ πμο ημ 1951 λεπέναζε ημ 50% ηαζ ημ εεκζηυ κυιζζια ηδξ πχναξ, ημ πέζμ έπαζε ζε δομ πνυκζα ημ 70% ηδξ αλίαξ ημο. Σμ 1952 δ Βφα Πενυκ πέεακε ηαζ μ ίδζμξ μ Πενυκ άνπζζε κα πάκεζ ζδιακηζηυ ιένμξ ηδξ ορδθήξ δδιμηζηυηδηαξ πμο απμθάιαακε ςξ ηυηε ηαζ πμο ιεβάθμ ιένμξ ηδξ μθεζθυηακ ζηδκ πμθοπμίηζθδ ηαζ άμηκδ δναζηδνζυηδηα ηδξ ζογφβμο ημο. Σμ 1955 έκα αηυια ηίκδια ηδξ πμφκηαξ Απειεπζεξσηηθήο Δπαλάζηαζεο (Revolucion Libertadora) οπυ ηδκ δβεζία ημο ζηναημφ ηαζ ημο καοηζημφ ηαζ ιε ηδκ οπμζηήνζλδ ηδξ Καεμθζηήξ Βηηθδζίαξ, ακέηνερε ημκ Πενυκ, μ μπμίμξ ιεηά απυ πενζπθάκδζδ ζε δζάθμνεξ πχνεξ ηδξ Λαηζκζηήξ Ώιενζηήξ, ανήηε ηεθζηά αζθαθέξ ηαηαθφβζμ ζηδ αβηαθζά ηδξ θαζζζηζηήξ Εζπακίαξ ημο ζηναηδβμφ Φνάκημ. Δ δεηαεηία 1955-1966 ήηακ επμπή ζοκεπχκ ζηναηζςηζηχκ ηζκδιάηςκ ηαζ εκαθθαβχκ πνμζχπςκ ζημ πνμεδνζηυ ιέβανμ, ιε ηδκ ελαίνεζδ ηδξ ηεηναεηίαξ (1958-62) ημο Αξηνχξν Φξνληίδη (1908-95) μ μπμίμξ ελεθέβδ ηαζ ιε ηδκ οπμζηήνζλδ ηςκ Πενμκζζηχκ. Δ μιαθή πμνεία πμο θάκδηε κα λεηζκά ιε ηδκ πνμεδνία ημο Φνμκηίγζ, δζαηυπδηε ημκ Εμφκζμ ημο ‟66 ιε έκα αηυια ζηναηζςηζηυ πναλζηυπδια πμο μκμιάζηδηε Δπαλάζηαζε ηεο Αξγεληηλήο (Revolution Argentina), πμο έθενε ζηδκ πνμεδνία ημκ ζηναηδβυ Υνπάλ Κάξινο Οξγθάληα (Juan Carlos Organia). Ο Ονβηάκζα απαβυνεοζε ηα πμθζηζηά ηυιιαηα, επέααθε δζχλεζξ ζημοξ ζοκδζηαθζζηέξ ηαζ δδιμζζμβνάθμοξ, δήθςζε ηδκ ακηίεεζή ημο ηυζμ ζηδκ θζθεθεφεενδ δδιμηναηία υζμ ηαζ ζημκ ημιιμοκζζιυ, δζαηήνολε κέα πμθζηζηή ηαζ ημζκςκζηή ηάλδ ηαζ έθενε ηζξ έκμπθεξ δοκάιεζξ ηδξ Ώνβεκηζκήξ ζημ νυθμ ημο νοειζζηή ηςκ ελεθίλεςκ ηδξ πχναξ. Ώπυ ημ 1970 πμο μ Ονβηάκζα ελακαβηάζηδηε ζε παναίηδζδ, ςξ ημ 1973 άθθμζ ηέζζενζξ πνυεδνμζ ηδξ Revolution Argentina ακήθεακ ζημκ πνμεδνζηυ εχημ ηδξ Ώνβεκηζκήξ. Σμκ Μάνηζμ ημο ‟73, μ θαυξ ηδξ Ώνβεκηζκήξ ηθήεδηε ζηζξ ηάθπεξ βζα πνχηδ θμνά ιεηά απυ δέηα πνυκζα βζα κα εηθέλεζ πνυεδνμ, αθθά ζημκ Πενυκ απαβμνεφηδηε κα εέζεζ οπμρδθζυηδηα. Ο Έθησξ Κάκπνξα ρξεκάηηζε εθιεγκέλνο 39νο πξόεδξνο ηεο Αξγεληηλήο Βλεθέβδ μ Έθησξ Κάκπνξα (Hector Campora, 1909-80), μ μπμίμξ αιέζςξ απεθεοεένςζε ημοξ πμθζηζημφξ ηναημφιεκμοξ. Ο Κάιπμνα αημθμφεδζε ηδκ μζημκμιζηή πμθζηζηή ημο Πενυκ, ιε ηδκ οπμζηήνζλδ ηδξ εβπχνζαξ αζμιδπακίαξ ηαζ ηδξ ακαδζακμιήξ εζζμδήιαημξ οπέν ηςκ θασηχκ ηάλεςκ. Βπίζδξ ακαβκχνζζε ημ ημιιμοκζζηζηυ ηαεεζηχξ ημο Φζκηέθ Κάζηνμ ζηδκ Κμφαα, ζπάγμκηαξ έηζζ ημ ειπάνβημ πμο είπακ επζαάθεζ ζηζξ αιενζηακζηέξ πχνεξ μζ Δ.Π.Ώ. Ο Πενυκ βφνζζε ζηδκ παηνίδα ημο ημκ Εμφκζμ ημο ‟73 ζοκμδεουιεκμξ απυ ηδκ ηνίηδ βοκαίηα ημο Μαξία Δζηέια Ηδακπέι Μαξηίλεο (Maria Estela Isabel Martines de Peron, (1931- ) ή Ηδακπειίηα, ηαζ ζημ αενμδνυιζμ ημο Μπμοέκμξ Άζνεξ έβζκε ιε εκεμοζζαζιυ δεηηυξ απυ πενίπμο ηνία εηαημιιφνζα μπαδμφξ ημο. ΋ιςξ μζ αζιαηδνέξ ηαναπέξ πμο λέζπαζακ ηαηά ηδ δζάνηεζα ηδξ οπμδμπήξ ημο οπμπνέςζακ ημ Κάιπμνα ζε παναίηδζδ ηαζ ηδκ ακηζηαηάζηαζή ημο απυ ημκ Ρανχι Αικπέξην Λαζηίλη (1915-78).

179

Σμ ΢επηέιανζμ ημο ‟73 μ Λαζηίκζ πνμηήνολε αιέζςξ κέεξ εηθμβέξ ζηζξ μπμίεξ 41μξ πνυεδνμξ ηδξ Ώνβεκηζκήξ, ελεθέβδ θοζζηά μ Υμοάκ Πενυκ ιε πμζμζηυ 50%, έπμκηαξ ςξ ακηζπνυεδνυ ημο ηδκ βοκαίηα ημο Εγαιπέθ, πμο υιςξ δεκ είπε μφηε ηοαενκδηζηή πείνα μφηε πμθζηζηέξ ζηακυηδηεξ (πνζκ βκςνίζεζ ημκ Πενυκ ήηακ πμνεφηνζα ζε ηαιπανέ ημο Πακαιά). Ο Πενυκ πέεακε ημκ επυιεκμ πνυκμ ηαζ ηδκ πνμεδνία ακέθααε δ Εγαιπέθ. Σμκ Μάνηζμ ημο ‟76 έκα κέμ ζηναηζςηζηυ πναλζηυπδια (θαζκυιεκμ πμθφ ζοκδεζζιέκμ ζηδκ Ώνβεκηζκή ηαζ ζε υθδ ζπεδυκ ηδκ Λαηζκζηή Ώιενζηή) ακέηνερε ηδκ Εγαιπέθ Πενυκ ηαζ ηδκ πνμεδνία ακέθααε μ δβέηδξ ηδξ πμφκηαξ ζηναηδβυξ Υφξρε Ραθαέι Βηδέια86 . Ώπυ ημ 1976 ςξ ημ 1983, αηυια πέκηε άκενςπμζ ηδξ ζηναηζςηζηήξ πμφκηαξ, ιε ηεθεοηαίμ - βζα ηέζζενζξ ιυκμ ιήκεξ - ημκ ζηναηδβυ Ρευλάιλην Μπελίην Μπηληφλε (Reynaldo Benito Bignone, βεκκήεδηε ημ 1928 ηαζ ζήιενα ανίζηεηαζ ζηδ θοθαηή ηαηαδζηαζιέκμξ βζα απαβςβέξ, ααζακζζηήνζα ηαζ δμθμθμκίεξ πμθζηχκ) εκαθθάπεδηακ ζημκ πνμεδνζηυ εχημ ηδξ Ώνβεκηζκήξ. Ζ Μαξία Δζηέια Ηδακπέι Μαξηίλεο ή Ηδακπειίηα, αλέιαβε σο 42ε πξόεδξνο ηεο Αξγεληηλήο, κεηά ην ζάλαην ηνπ ζπδύγνπ ηεο Υνπάλ Πεξόλ. Ήηαλ ε πξώηε γπλαίθα πξόεδξνο ηεο ρώξαο. Καηά ηδκ επηαεηή δζαηοαένκδζδ ηδξ πχναξ απυ ηδκ ζηναηζςηζηή πμφκηα, επζαθήεδηε ηναηζηή ηνμιμηναηία, απαβμνεφηδηε δ θεζημονβία ηςκ πμθζηζηχκ ημιιάηςκ, ηα ενβαηζηά ζοκδζηάηα δζαθφεδηακ ηαζ πζθζάδεξ δδιμηναηζημί, ζμζζαθζζηέξ, ημιιμοκζζηέξ, πενμκζζηέξ, δδιμζζμβνάθμζ, ζπμοδαζηέξ, ζοκδζηαθζζηέξ, δζακμμφιεκμζ, θζθεθεφεενμζ ηαζ άθθμζ ακηζηαεεζηςηζημί πμθίηεξ, θοθαηίζηδηακ, ααζακίζηδηακ, εηηεθέζηδηακ ή ελαθακίζηδηακ πςνίξ αηυια κα οπάνλμοκ ηάπμζα ίπκδ βζα ηδκ ηφπδ ημοξ. Ο ανζειυξ ηςκ ελαθακζζιέκςκ ηοιαίκεηαζ απυ 9000 ςξ 30.000. Οη Μεηέξεο ηεο Πιαηείαο Μάγην (Las Madres de La Plaza de Mayo) Γζα ιζα μθυηθδνδ δεηαεηία μζ ιδηένεξ ηςκ ελαθακζζιέκςκ, βκςζηέξ ςξ μζ Μεηέξεο ηεο Πιαηείαο Μάγην (Las Madres de La Plaza de Mayo) ζοβηεκηνχκμκηακ ηάεε εαδμιάδα ηδκ Πέιπηδ ημ απυβεοια, πενπαημφζακ ηάκμκηαξ ημ βφνς ηδξ πθαηείαξ ζζςπδθά, θμνχκηαξ έκα ιακηήθζ ζημ ηεθάθζ ή ιζα ημνδέθα ζημ ιέηςπμ ιε ημ υκμια ή ηναηχκηαξ ιζα θςημβναθία ημο παζδζμφ ημοξ.

86

Ο ζηξαηεγόο Βηδέια γελλήζεθε ην 1925, ππήξμε πξόεδξνο από ην 1976 σο ην 1981. ΢ήκεξα βξίζθεηαη ζηε θπιαθή, θαηαδηθαζκέλνο ζε ηζόβηα θάζεηξμε γηα ηνπο ζαλάηνπο θαη εμαθαλίζεηο θξαηνπκέλσλ πνιηηώλ, θαηά ηε δηάξθεηα ηνπ πξαμηθνπήκαηνο θαη ηεο πξνεδξίαο ηνπ.

180

΢ηζξ 2 Ώπνζθίμο ημο 1982, ηαηά ηδκ δζάνηεζα ηδξ πνμεδνίαξ ημο Λενπφιλην Γθαιηηέξη (Leopoldo Galtieri, 1926-2003) λέζπαζε ν πόιεκνο ησλ λεζηώλ Φώθιαλη87 ιε ηδ Μεβάθδ ΐνεηακία. Δ πμφκηα ηδξ Ώνβεκηζκήξ πίζηεοε υηζ ιε αοηή ηδκ θαζκμιεκζηά εφημθδ «παηνζςηζηή ηαζ απεθεοεενςηζηή» πμθειζηή εκένβεζα εα ζοζπείνςκε ημ θαυ ηδξ πχναξ. Αζαηήνοζζε υηζ ηα κδζζά απμηεθμφκ ακαπυζπαζημ ηιήια ηδξ επζηνάηεζαξ ηδξ Ώνβεκηζκήξ ηαζ ήηακ πζα ηαζνυξ κα επζζηνέρμοκ ζηδκ αβηαθζά ηδξ «ιδηέναξ παηνίδαξ». Έθπζγε αηυια υηζ μ πυθειμξ αοηυξ εα απμζπμφζε ημ θαυ απυ ηα πνμαθήιαηα ηδξ ηαεδιενζκυηδηαξ πμο δδιζμονβμφζε δ ηαηή μζημκμιζηή ηαηάζηαζδξ ηδξ πχναξ. Δ απμθαζζζηζηή ακηίδναζδ ηδξ ανεηακίδαξ πνςεοπμονβμφ Μάξγθαξεη Θάηζεξ (Margaret Thatcher), ζηδκ αοεαίνεηδ ηαηάθδρδ ημο ιζηνμφ αοημφ ανπζπεθάβμοξ ημο Νμηίμο Ώηθακηζημφ Χηεακμφ, (πμο απμηεθμφζε ηηήζδ ηδξ ΐνεηακίαξ απυ ημκ 17μ αζχκα), απυ ηα ζηναηεφιαηα ηδξ Ώνβεκηζκήξ μδήβδζε ηδκ ηεθεοηαία ζε μδοκδνή ήηηα. Οζ ΐνεηακμί έζηεζθακ ζηα Φχηθακη ζζπονυ ζηυθμ πμο ηαηακαοιάπδζε ημκ ακηίζημζπμ ζηυθμ ηδξ Ώνβεκηζκήξ. Ο ανεηακζηυξ ζηναηυξ απμαζαάζηδηε ζηα κδζζά ηαζ ηεθζηά ζηζξ 11 Εμοκίμο δ θνμονά ηδξ Ώνβεκηζκήξ παναδυεδηε. Σμ αζιαηδνυ απμηέθεζια αοημφ ημο εβπεζνήιαημξ ήηακ μ εάκαημξ 255 ΐνεηακχκ ηαζ 650 Ώνβεκηζκχκ ζηναηζςηχκ ηαζ καοηχκ, Δ ήηηα αοηή έθενε ηαζ ηδκ ηαηάννεοζδ ηδξ πμφκηαξ, ηδκ κμιζιμπμίδζδ ηςκ πμθζηζηχκ ημιιάηςκ ηαζ ζοκδζηάηςκ ηαζ ηδκ πνμηήνολδ εηθμβχκ. Σζξ εηθμβέξ ημο 1983 ηένδζζε μ Ρανχι Ρηθάξλην Αιθνλζίλ (Raul Ricardo Alfonsin, 1927-2009), πμο μνηίζηδηε ςξ 49μξ πνυεδνμξ ηδξ Ώνβεκηζκήξ. Ο κέμξ πνυεδνμξ πνμζπάεδζε ηαζ πέηοπε ζε ανηεηυ ααειυ κα πμθειήζεζ ηδ δζαθεμνά πμο είπε δζαανχζεζ υθμ ημκ ηναηζηυ ιδπακζζιυ δ επηαεηήξ ζηναηζςηζηή πμφκηα. Βπίζδξ επέααθε ημκ πμθζηζηυ έθεβπμ ζηζξ έκμπθεξ δοκάιεζξ ηαζ απμηαηέζηδζε ημοξ δδιμηναηζημφξ εεζιμφξ ηδξ πχναξ. Ζ Κξηζηίλα Διίδακπεη Φεξλάληεδ ληε Κίξηζλεξ, είλαη ε πξώηε γπλαίθα εθιεγκέλε πξόεδξνο ηεο Αξγεληηλήο ΢ηζξ εηθμβέξ ημο 1989 50υξ πνυεδνμξ ηδξ Ώνβεκηζκήξ ελεθέβδ μ πενμκζζηζηχκ ακηζθήρεςκ Καξινο Μέλεκ (Carlos Menem), μπμίμξ επακελεθέβδ βζα δεφηενδ θμνά ηαζ ηοαένκδζε ηδ πχνα ςξ ημ 1999 . Ώπυ ημ 2007 ςξ ζήιενα 55δ πνυεδνμξ ηδξ Ώνβεκηζκήξ είκαζ βζα δεφηενδ θμνά ιζα βοκαίηα, αοηή ηδ θμνά εηθεβιέκδ απυ ημκ θαυ, δ Κξηζηίλα Διίδακπεη Φεξλάληεδ ληε Κίξηζλεξ (Cristina Elisabet Fernandez de Kirchner).

87

Σα λεζηά Φώθιαλη, ζηα ηζπαληθά θαη θπζηθά θαη ζηελ Αξγεληηλή γλσζηά σο Μαιβίλαο. Δίλαη έλα αξρηπέιαγνο ηνπ λνηίνπ Αηιαληηθνύ απνηεινύκελν από δπν θαηνηθεκέλα θαη 776 κηθξόηεξα λεζάθηα θαη απνηεινύλ απηνθπβέξλεηε βξεηαληθή θηήζε

181

3.02. Ο Υνπάλ Νηνκίλγθν Πεξφλ Ο Υνπάλ Νηνκίλγθν Πεξφλ ήηακ απυβμκμξ ιεηακαζηχκ απυ ηδ ΢ανδδκία ηδξ Εηαθίαξ. Γεκκήεδηε ημ 1895 ζηδ ιζηνή πυθδ Λυιπμξ ηδξ επανπίαξ ημο Μπμοέκμξ Άζνεξ, υιμζα πενίπμο ιε ημ Υμοκίκ πμο ιεβάθςζε δ Βφα Νημοάνηε. Οζ βμκείξ ημο ήηακ μ Αμκ Μάνζμ ηαζ δ ιδηένα ημο δ Αυκα Υμοάκα, ιζα πςνζηή ιε ζκδζάκζημ αίια ηαζ μ παππμφξ ημο μ Αν. Πενυκ ήηακ έκαξ αλζμζέααζημξ βζαηνυξ ζε υθδ ηδκ πενζμπή. Έθααε αοζηδνή ηαεμθζηή ακαηνμθή, αθθά δεκ θαίκεηαζ κα ήηακ ηαζ ζπμοδαίμξ ιαεδηήξ βζαηί ζε δθζηία 16 εηχκ εζζήπεδ ζε ζηναηζςηζηή Ώηαδδιία. Ήηακ ιέηνζμξ ζπμοδαζηήξ, ηαθυξ ζππέαξ, ηαθυξ ποβιάπμξ ηαζ άνζζημξ λζθμιάπμξ. Ο ζηναηυξ ηδξ Ώνβεκηζκήξ ήηακ ηυηε μνβακςιέκμξ ζηα πνςζζηά πνυηοπα, ζηδ ζημθή, ζηζξ αζηήζεζξ ηαζ ζηδ εεςνία. Αεκ είκαζ ηοπαίμ πμο ηαζ ζημοξ δομ παβημζιίμοξ πμθέιμοξ πμο αημθμφεδζακ μζ ζηναηζςηζημί ηδξ πχναξ ζοιπαεμφζακ ημοξ Γενιακμφξ ηαζ ήηακ παεδηζημί ζφιιαπμί ημοξ. Μεηά ηδκ απμθμίηδζή ημο ημ 1915, εκηάπεδηε ζημ ζηνάηεοια ιε ημ ααειυ ημο ακεοπμθμπαβμφ. Ο Πεξόλ κε ηελ πξώηε ηνπ γπλαίθα, ε δαζθάια Ανπξέιηα Σηδόλ Σμ 1929 πακηνεφηδηε ηδκ πνχηδ ημο βοκαίηα Ανπξέιηα Σηδφλ (Απξέιηα Σηδόλ 190838). Δ μζημβέκεζά ηδξ ηαζ μ Πενυκ ηδκ απμηαθμφζακ πασδεοηζηά «Πμηυηα». Δ Ώμονέθζα ήηακ ιζα εοαίζεδηδ, έλοπκδ ηαζ ηαθθζενβδιέκδ δαζηάθα, ηυνδ εκυξ θίθμο ημο Πενυκ. Δ ζφγοβυξ ημο ήλενε ανηεηά αββθζηά ηαζ ιεηάθναγε ζηναηζςηζηέξ ιεθέηεξ (βζα βοικαζηζηή, οβζεζκή ηαζ δεζηυ ηςκ ζηναηεοιέκςκ) βζα θμβανζαζιυ ημο ζογφβμο ηδξ, αθθά πανάθθδθα είπε ηάπμζα ηαθέκηα, έπαζγε πζάκμ ηαζ ηζεάνα, ζπεδίαγε ηαζ γςβνάθζγε. ΢εαυηακ πμθφ ημκ ζφγοβυ ηδξ ηαζ δεκ ημκ απμηαθμφζε ιε ημ επίεεηυ ημο αθθά «Κπβεξλήηε». Δ δυκα Υμοάκα, δ ιάκα ημο Πενυκ θαίκεηαζ πςξ ζοιπαεμφζε ηδκ κεανή κφθδ ηδξ βζαηί ηοηθμθμνμφζε ιε έκα ιεκηαβζυκ ιε ηδκ εζηυκα ηδξ Πμηυηαξ. Αοζηοπχξ δ αννχζηζα πηφπδζε πμθφ κςνίξ ηδκ πυνηα ηδξ Ώμονέθζα ηαζ ημ 1938 πέεακε απυ ηανηίκμ ηδξ ιήηναξ. Ο Πενυκ πέκεδζε εζθζηνζκά ημ παιυ ηδξ βοκαίηαξ ημο ηαζ ανηεηυ ηαζνυ δεκ πνμζπάεδζε κα ανεζ πανδβμνζά ζε άθθδ αβηαθζά. Σα επυιεκα πνυκζα αθμζζχεδηε μθμηθδνςηζηά ζηδκ ζηναηζςηζηή ημο ηανζένα. „Ήηακ αηυια ανηεηά κέμξ, εοπάνζζημξ ζογδηδηήξ, ημζκςκζηυξ, ηαθμθαβάξ ηαζ ημο άνεζε κα είκαζ αβαπδηυξ ηαζ δδιμθζθήξ. Δ Ώνβεκηζκή ςξ ημ 1930 ήηακ ιζα δδιμηναηζηή ηαζ θζθεθεφεενδ πχνα, ααζζζιέκδ ζηζξ ανπέξ ηδξ Γαθθζηήξ επακάζηαζδξ ημο 1789 ηαζ ημ ζφκηαβιά ηδξ πμο είπε ζοκηαπεεί ημ 1853 ήηακ επδνεαζιέκμ απυ ημ ακηίζημζπμ αιενζηακζηυ. ΋ιςξ ηδ πνμκζά εηείκδ μ ζηναηυξ εβηαζκίαζε ημ πνχημ πναλζηυπδιά ημο, πμο ακέηνερε ηδκ δδιμθζθή πνυεδνμ Τνζβημβζέκ ηαζ εβηαηέζηδζε ζηδ εέζδ ημο

182

ζηναηδβυ Οονζιπμφνμο. Ώημθμφεδζακ ανηεηά πναλζημπήιαηα ςξ ημ 1983, υηακ απμηαηαζηάεδηε δ δδιμηναηζηή κμιζιυηδηα. ΢ημ πναλζηυπδια ημο 1930 έθααε ιένμξ μ κεανυξ θμπαβυξ – ηυηε - Υμοάκ Πενυκ, μ μπμίμξ ανβυηενα δήθςζε υηζ ήηακ επζθοθαηηζηυξ ςξ πνμξ ημ απμηέθεζια ημο, θυβς ηδξ ηαηήξ μνβάκςζδξ, αθθά ζοιιεηείπε βζαηί ζεαυηακ ηαζ αβαπμφζε ημκ Οονζιπμφνμο ηαζ βζαηί αημθμφεδζε δζαηαβέξ ηςκ ακςηένςκ ημο. Σμ 1938 μ Πενυκ ανέεδηε ςξ ζηναηζςηζηυξ αηυθμοεμξ ζηδ Υζθή ηαζ αημθμφεςξ (ιεηά ημ εάκαημ ηδξ ζογφβμο ημο) ιε εκημθή ημο Τπμονβείμο Άιοκαξ πήβε ςξ αηυθμοεμξ ηαζ παναηδνδηήξ (ιεηαλφ άθθςκ είπε ακαθάαεζ κα ιεθεηήζεζ ηζξ ανπέξ ηαζ ηα ιέζα ημο ζφβπνμκμο πμθέιμο) βζα δομ πνυκζα ζε ανηεηέξ εονςπασηέξ πχνεξ (Οοββανία, Γενιακία, Ώθαακία, Εζπακία, Γζμοβημζθααία, Ώοζηνία Γαθθία ηαζ άθθεξ). Μεηαλφ ηςκ πςνχκ αοηχκ ήηακ ηαζ δ Εηαθία, άθθςζηε ιζθμφζε άνζζηα ηδκ ζηαθζηή βθχζζα. Βπίζδξ ήηακ εαοιαζηήξ ημο Υίηθεν ηαζ δζάααζε επακεζθδιιέκα ημ αζαθίμ ημο Mein Campf (Ο Αγώλαο κνπ). Ο Πεξόλ ήηαλ ζαπκαζηήο ησλ Δπξσπαίσλ δηθηαηόξσλ Μνπζνιίλη θαη Υίηιεξ Βηεί βκχνζζε ημ πνυηοπμ ελμοζίαξ ηδξ εεκζημζμζζαθζζηζηήξ Γενιακίαξ ηαζ πίζηερε αηνάδακηα ζηδκ ιεθθμκηζηή κίηδ ηδξ ζημ επζηείιεκμ πυθειμ. Μεθέηδζε απυ ημκηά ηαζ ημ ηαεεζηχξ ημο Μμοζμθίκζ ηαζ επδνεάζηδηε εοκμσηά απυ ηζξ ανπέξ ημο θαζζζηζημφ ηζκήιαημξ ημ μπμίμ εεχνδζε «σο ην πην επαλαζηαηηθό πείξακα ηεο ηζηνξίαο». Σμ 1940 Πενυκ ήηακ πανχκ ζηδκ ηενάζηζα ηαζ εκεμοζζχδδ ιαγζηή θασηή ζοβηέκηνςζδ, ηάης απυ έκα ιπαθηυκζ ημο Παθάηζμ ΐεκέηζζα, απυ υπμο μ Μμοζμθίκζ δζαηήνολε ηδκ απυθαζή ημο κα ηδνφλεζ ημκ πυθειμ ηαηά ηδξ – ήδδ δηηδιέκδξ απυ ηδκ Γενιακία – Γαθθίαξ. Ο Πενυκ παναζφνεδηε απυ ημκ εκεμοζζαζιυ ημο θαμφ ηαζ γδηςηναφβαγε ηζ αοηυξ ημκ Νημφηζε. Ήηακ ηυζμξ μ εαοιαζιυξ ημο Πενυκ βζα ημκ Μμοζμθίκζ, πμο υηακ – ημ 1945 - έκαξ δδιμζζμβνάθμξ ημο ακήββεζθε ημ εάκαημ ημο Εηαθμφ δζηηάημνα ηαζ ημο είπε: «Πξέπεη θάπνηα κέξα λα ηνπ αθηεξώζνπκε έλα κλεκείν», μ Πενυκ απάκηδζε ιε πάεμξ: «Έλα κλεκείν; Μόλν έλα; Μήπσο ελλνείο έλα ζε θάζε ζηαπξνδξόκη;». Ο Μνπζνιίλη απεπζπλόηαλ ζην ιαό από κπαιθόλη Σν Palazzo Venezia Σμκ εκηοπςζίαζε ζδζαίηενα μ έθεβπμξ ηςκ (θαζκμιεκζηά) πακίζπονςκ ενβαηζηχκ ζοκδζηάηςκ, μζ δβεζίεξ ηςκ μπμίςκ ηαεμδδβμφκηακ ηαζ ηαηεοεφκμκηακ απυθοηα απυ ημ καγζζηζηυ ηυιια ηδξ Γενιακίαξ ηαζ ημ θαζζζηζηυ ηδξ Εηαθίαξ. Σμ εαοιαζιυ ημο βζα ηα δομ αοηά αοηανπζηά ηαεεζηχηα, ημκ ελέθναζε δδιυζζα, εηεεζάγμκηαξ ηδκ ηάλδ ηαζ πεζεανπία πμο είπακ επζαάθεζ ζημ θαυ ημοξ. Ώνβυηενα ςξ πνυεδνμξ ηδξ πχναξ ημο εα επζαάθεζ αζθοηηζηυ έθεβπμ ζηα ενβαηζηά ζοκδζηάηα ηδξ Ώνβεκηζκήξ.

183

Σμκ Εμφκζμ ημο ‟43, είπε ήδδ ημ ααειυ ημο ζοκηαβιαηάνπδ ηαζ ζοιιεηείπε – υπςξ είδαιε πζμ πάκς – ζημ επζηοπδιέκμ ζηναηζςηζηυ πναλζηυπδια ηαηά ημο δζηηάημνα-πνμέδνμο Ραιυκ Καζηίβζμ. Ο οπενζοκηδνδηζηυξ Καζηίβζμ ήηακ ζαθχξ ηαηά ηδξ εεζπζζιέκδξ ηαεμθζηήξ ρήθμο, βζαηί πίζηεοε υηζ μ αβνάιιαημξ ζηδκ πθεζμρδθία ημο θαυξ ηδξ Ώνβεκηζκήξ δεκ είπε ηδκ δοκαηυηδηα κα ηνίκεζ ηαζ κα εηθέλεζ ηδκ «ζςζηή» ηοαένκδζδ. Οζ πενζθενεζαηέξ εηθμβέξ πμο δζελήπεδζακ ήηακ ζηακδαθςδχξ κυεεξ, πνάβια πμο ελαβνίςζε ημκ θαυ ηδξ Ώνβεκηζκήξ ηαζ εκδοκάιςζε ημ μνβακςιέκμ ζηναηζςηζηυ ηίκδια. Γζα ημκ απθυ θαυ υιςξ. ήηακ ημ ίδζμ πνάβια, δ ιζα δζηηαημνία ακηζηαεζζημφζε ηδκ άθθδ, ζηναηζςηζηυξ μ πνμδβμφιεκμξ πνυεδνμξ, ζηναηζςηζηυξ ηαζ μ ηαζκμφνβζμξ. Νέμξ πνυεδνμξ μνηίζηδηε μ ζηναηδβυξ Ράμοζμκ. Δ ζηναηζςηζηή πμφκηα πμο ακέθααε ηδκ ελμοζία ήηακ ζαθχξ εοκμσηά δζαηεεεζιέκδ πνμξ ημκ εονςπασηυ θαζζζιυ ηαζ επίζδξ ήηακ πεζζιέκδ βζα ηδκ κίηδ ηδξ Γενιακίαξ ηαζ ηςκ ζοιιάπςκ ηδξ. Λέβεηαζ υηζ θίβμ πνζκ ημ ζηναηζςηζηυ ηίκδια επζζηέθεδηε ηδκ Ώνβεκηζκή μ ανπδβυξ ηδξ βενιακζηήξ ηαηαζημπίαξ ζηδ Γενιακία ηαζ είπε επαθέξ ιε ανηεημφξ αλζςιαηζημφξ, ιεηαλφ αοηχκ δε ηαζ ημο Πενυκ. Δ πμφκηα μκεζνεουηακ ιζα Ώνβεκηζκή άζπξε ζαλ ην ρηόλη δ μπμία απαθθαβιέκδ απυ Εκδζάκμοξ ηαζ ιαφνμοξ (ίζςξ ηαζ Βαναίμοξ) εα ηονζανπμφζε ηαζ εα έκςκε ηδκ Λαηζκζηή Ώιενζηή, υπςξ δ Γενιακία ηονζανπμφζε ηαζ έκςζε ηδκ Βονχπδ οπυ ηδκ ηαημπή ηδξ. ΢ηδ κέα ζηναηζςηζηή ηοαένκδζδ μ Πενυκ ηαηέθααε δζάθμνεξ ηναηζηέξ εέζεζξ, υπςξ αοηή ημο Γναιιαηέα ημο Τπμονβζημφ ΢οιαμοθίμο ιε ζδιακηζηυηενδ αοηή ημο οπμονβμφ Βνβαζίαξ ηαζ Πνυκμζαξ. Ώπυ ηδ εέζδ αοηή πέηοπε ηδκ ζοιιαπία ηςκ ζηναηζςηζηχκ ιε ηα ενβαηζηά ζοκδζηάηα, αμδεχκηαξ ανηεηά ηζξ πακίζπονεξ Δξγαηηθέο Δλώζεηο, πμο ημο έδςζακ ζδιακηζηή χεδζδ ζηζξ επυιεκεξ ηοαενκδηζηέξ εέζεζξ ημο. Ο ζεηζκόο ηνπ Ηαλνπαξίνπ 1944 ηζνπέδσζε ηελ πόιε ΢αλ Υνπάλ Σμκ Εακμοάνζμ ημο 1944 έκαξ ηνμιενυξ ζεζζιυξ ηαηέζηνερε ζπεδυκ μθμηθδνςηζηά ηδκ πυθδ ΢ακ Υμοάκ ηαζ ζηυηςζε ηαζ ηναοιάηζζε πενζζζυηενμοξ απυ 10.000 ηαημίημοξ ηδξ. Ο πνυεδνμξ Φαννέθ έδςζε εκημθή ζημκ Πενυκ κα ηάκεζ υ,ηζ ιπμνεί βζα κα ακαημοθίζεζ ηδκ πθδβείζα πενζμπή. Ώοηυξ πνάβιαηζ δναζηδνζμπμζήεδηε έζηεζθε ηνυθζια, θάνιαηα ζηδκέξ ηαζ ημοαένηεξ ηαζ πνμζπάεδζε κα ανεζ πνυζεεημοξ μζημκμιζημφξ πυνμοξ βζα ηδκ ζίηζζδ, πενίεαθρδ ηαζ ακαημφθζζδ ηςκ δεηάδςκ πζθζάδςκ αζηέβςκ ηαζ ηδκ βνήβμνδ ακμζημδυιδζδ ημο ΢ακ Υμοάκ. ΢ηδκ πνμζπάεεζά ημο αοηή, γήηδζε ηδ αμήεεζα υθςκ ηςκ βκςζηχκ ηαζ δζάζδιςκ δεμπμζχκ ηδξ αηιάγμοζαξ ηυηε αζμιδπακίαξ ηζκδιαημβνάθμο, ηαεχξ ηαζ ηςκ αζηένςκ ημο εεάηνμο ηαζ ημο ναδζμθχκμο ηδξ Ώνβεκηζκήξ. Ώοηέξ υθεξ μζ εκένβεζεξ ημο οπμονβμφ Πενυκ ημκ έηακακ πμθφ δδιμθζθή ζηα ιάηζα ημο θαμφ ηδξ Ώνβεκηζκήξ. Ώκάιεζα ζηα βκςζηά μκυιαηα-ζηαν ημο εεάηνμο, ημο ηζκδιαημβνάθμο ηαζ ημο ναδζμθχκμο ανζζηυηακ ηαζ έκα αζηενάηζ, δ πανμοζζάζηνζα ναδζμθςκζηχκ εηπμιπχκ ηαζ ακενπυιεκδ δεμπμζυξ, δ Δχα Νηνπάξηε. Δ κεανή ημπέθα

184

εκηοπςζίαζε ημκ οπμονβυ ιε ηδκ μιμνθζά, ηδ βμδηεία, ηδ γςκηάκζα ηαζ ηδκ εοζηνμθία ηδξ ηαζ ηδκ ενςηεφηδηε. Δ ίδζα ακηαπμηνίεδηε ηα αζζεήιαηα ημο Πενυκ ηαζ δεκ άνβδζε κα βίκεζ δ επίζδιδ ενςιέκδ ημο. Σμκ Εμφθζμ ημο ‟44 μ πνυεδνμξ Φαννέθ πνμχεδζε ημκ Πενυκ ζηδ εέζδ ημο ακηζπνμέδνμο ηδξ πχναξ ηαζ οπμονβμφ Πμθέιμο. Σμκ άθδζε υιςξ πανάθθδθα ηαζ ζηζξ εέζεζξ ημο οπμονβμφ Βνβαζίαξ ηαζ Πνμκμίαξ. Ώπυ ηδκ εέζδ αοηή μ ζζπονμπμζδιέκμξ πθέμκ Πενυκ νφειζγε υθεξ ζπεδυκ ηζξ δζαθμνέξ ηςκ αζμιδπάκςκ ιε ημοξ ενβάηεξ, οπμζηδνίγμκηαξ ζοκήεςξ ηζξ εέζεζξ ηςκ ζοκδζηάηςκ (παναηηδνζζηζηή ήηακ δ ημπμεέηδζή ημο οπέν ηςκ απενβχκ ενβαηχκ ηςκ ζθαβείςκ). Ώοηυ ημκ έηακε αηυια πζμ δδιμθζθή ζημοξ ενβαγμιέκμοξ ηδξ Ώνβεκηζκήξ. Βζζδβήεδηε ημθιδνέξ ιεηαννοειίζεζξ ζημ υθμ ενβαζζαηυ πθέβια πμο, υπςξ πίζηεοε μ ίδζμξ, εα απμηαεζζημφζακ ηδκ «ημζκςκζηή δζηαζμζφκδ». Δ πμθζηζηή ημο - έκα ιίβια θασηζζιμφ, θζθενβαηζζιμφ ηαζ εεκζηζζιμφ - επζηνίεδηε ςξ ιζα αεθηζςιέκδ θαηζκμαιενζηακζηή εηδμπή ημο θαζζζιμφ, επδνέαζε υιςξ ανβυηενα ηζξ πμθζηζηέξ ελεθίλεζξ ηυζμ ζηδκ Ώνβεκηζκή, υζμ ηαζ ζηζξ άθθεξ πχνεξ ηδξ Νυηζαξ Ώιενζηήξ. ΋θεξ αοηέξ μζ θζθενβαηζηέξ ηαζ θασηίζηζηεξ εκένβεζέξ ημο υιςξ είπακ ακηίεεηα απμηεθέζιαηα ζημοξ ηυθπμοξ ηςκ επζπεζνδιαηζχκ, ηςκ μζημκμιζηχκ παναβυκηςκ ηαζ ημο ζηναημφ, μζ μπμίμζ ελμνβίζηδηακ απυ έκα θυβμ ημο ακηζπνμέδνμο πμο ηαηέθδβε: «…Πξνρσξήζακε ζε θνηλσληθέο κεηαξξπζκίζεηο πνπ έθαλαλ θαη πάιη πεξήθαλν ην ιαό ηεο Αξγεληηλήο». ΢ηζξ 9 Οηηςανίμο ημο „45 μζ ζηθδνμί ζοκηδνδηζημί ακηίπαθμί ημο ζημ ζηνάηεοια ημκ ελακάβηαζακ ζε παναίηδζδ ηαζ ζηζξ 13 ημο ίδζμο ιήκα ζοκεθήθεδ. Ο πξόεδξνο ηεο Αξγεληηλήο Δληεικίξν Φαξξέι θαη ν αληηπξόεδξνο Υνπάλ Πεξόλ Ώιέζςξ δ Γεκζηή ΢οκμιμζπμκδία Βνβαηχκ (CGT) ηδξ Ώνβεκηζκήξ ηάθεζε ημοξ ενβαγυιεκμοξ ζε βζβακηζαίεξ ιαγζηέξ ηζκδημπμζήζεζξ ζημοξ δνυιμοξ ηδξ πνςηεφμοζαξ ηαζ ηςκ άθθςκ πυθεςκ βζα ηδκ απεθεοεένςζδ ημο Πενυκ. Δ Βφα Νημοάνηε οπμηζκμφζε ακμζπηά ηαζ ζοιιεηείπε δναζηήνζα ζηζξ δζαδδθχζεζξ ηαζ ζφκημια έβζκε θαμθζθήξ ηαζ βκςζηή ιε ημ μζηείμ πασδεοηζηυ Δβίηα ζημοξ ηυθπμοξ ηςκ ενβαηζηχκ ζοκδζηάηςκ ηαζ ηςκ βοκαζηείςκ μνβακχζεςκ ηδξ πχναξ. Ο Πενυκ αθέεδηε εθεφεενμξ ηεθζηά ζηζξ 17 Οηηςανίμο, πμο μκμιάζηδηε Ζκέξα Ννκηκόηεηαο ηαζ εεςνείηαζ επίζδξ ηαζ ςξ διένα ημο Πενμκζζιμφ. ΢ηζξ 22 ημο ίδζμο ιήκα μ Υμοάκ Πενυκ ηαζ δ Βφα Νημοάνηε πακηνεφηδηακ. Ώιέζςξ ιεηά μ Πενυκ ελήββεζθε ηδκ οπμρδθζυηδηά ημο βζα ηδκ πνμεδνία ηδξ πχναξ ζηζξ εηθμβέξ ημο Φεανμοανίμο 1946. Βκακηίμκ ημο ζοκαζπίζηδηακ μζ πενζζζυηενεξ πμθζηζηέξ δοκάιεζξ ηδξ Ώνβεκηζκήξ, αηυια ηαζ μ πνεζαεοηήξ ηςκ Δ.Π.Ώ. Μπνάκηεκ μ μπμίμξ ηοηθμθυνδζε έκα έββναθμ πμο ηαηδβμνμφζε ημκ Φαννέθ ηαζ ημκ Πενυκ βζα θζθμθαζζζηζηέξ ηάζεζξ.

185

Ο Πενυκ ακηέδναζε αιέζςξ ηαθχκηαξ ημκ θαυ κα δζαθέλεζ «Μπξάληελ ή Πεξόλ» ηαζ έπεζζε ημκ πνυεδνμ Φαννέθ κα οπμβνάρεζ δζάηαβια οπμπνεςηζηήξ ηαηααμθήξ δχνμο Υνζζημοβέκκςκ ζημοξ ενβαγυιεκμοξ, ημκ 13 μ ιζζευ. Ήηακ δ απμθαζζζηζηή ηίκδζδ πμο ημο έδςζε ηδ εονεία κίηδ ζηζξ εηθμβέξ ιε πμζμζηυ 53%. Βηηυξ ηςκ ενβαηζηχκ ζοκδζηάηςκ, ημκ οπμζηήνζλακ μζ βοκαζηείεξ μνβακχζεζξ, δ ηαεμθζηή Βηηθδζία, θοζζηά μζ έκμπθεξ δοκάιεζξ ηαζ μζ ηαηαγδημφιεκμζ εβηθδιαηίεξ πμθέιμο, καγζζηέξ ηαζ θαζίζηεξ θοβάδεξ απυ ηδκ Γενιακία, Ώοζηνία, Εηαθία ηαζ μζ ζοκενβάηεξ ημοξ απυ άθθεξ πχνεξ ηδξ Βονχπδξ, πμο ακαβκχνζζακ ηδκ ζοιαμθή ημο Πενυκ ζηδκ δζαθοβή ημοξ ζηδκ κέα ημοξ παηνίδα. Ζ Δύα Νηνπάξηε ηελ επνρή πνπ γλσξίζηεθε κε ηνλ Πεξόλ (πξηλ γίλεη μαλζή) Ώοηή δ ιεβάθδ κίηδ ηαηέζηδζε ημκ κέμ πνυεδνμ πακίζπονμ ηαζ ιε ακελέθεβηηεξ ελμοζίεξ. Πνμζπάεδζε κα εθανιυζεζ ημ κεθεθχδεξ πνυβναιιά ημο, πμο επζηνίεδηε ςξ ηνάια θαζζζηζηχκ ιεευδςκ ελμοζίαξ ηαζ ζμζζαθζζηζηχκ μζημκμιζηχκ ιέηνςκ. Οζ δομ ηφνζμζ δζαηδνοβιέκμζ ζηυπμζ ημο ήηακ ημζκςκζηή δζηαζμζφκδ ηαζ μζημκμιζηή ακελανηδζία ηδξ πχναξ. Δ πμθζηζηή ημο θζθμζμθία (μ θεβυιεκμξ Σξίηνο Γξόκνο) πμο ζηδνζγυηακ ζηδκ άνκδζδ ημο ηαπζηαθζζιμφ ηαζ ημο ημιιμοκζζιμφ, ημο επέηνεπε κα απμθφβεζ ηδκ ακάιζλδ ζημκ Φοπνυ Πυθειμ πμο άνπζζε απυ ηυηε κα ηθζιαηχκεηαζ. Ώκηίεεηα μ Πενυκ απμηαηέζηδζε δζπθςιαηζηέξ ζπέζεζξ ηδξ Ώνβεκηζκήξ ιε ηδ ΢μαζεηζηή Έκςζδ ηαζ ζοιθχκδζε ιεβάθεξ ελαβςβέξ ζζηδνχκ ηαζ ηνέαημξ πνμξ ηζξ πχνεξ ημο ακαημθζημφ ιπθμη. Ζ θεληξηθή εβξατθή ζπλαγσγή ηνπ Μπνπέλνο Άηξεο Γκςζηυξ βζα ηζξ θζθμθαζζζηζηέξ εέζεζξ ημο ηαζ εενιυξ εαοιαζηήξ ημο Μμοζμθίκζ, μ Πενυκ, πνζκ ηαζ ιεηά ηδκ εηθμβή ημο ςξ πνμέδνμο ηδξ πχναξ, έηακε υ,ηζ ιπμνμφζε (άζπεηα ακ ήηακ ζφκκμιμ ηαηά ημ Αζεεκέξ Αίηαζμ, αθθά ηαζ ηαηά ηδκ κμιμεεζία ηδξ πχναξ ημο) βζα κα παναπςνδεεί άζοθμ ζηδκ Ώνβεκηζκή ζημοξ θοβάδεξ ηαζ ηαηαγδημφιεκμοξ Γενιακμφξ εβηθδιαηίεξ πμθέιμο ηαζ ημοξ δμζίθμβμοξ ζοκενβάηεξ ημοξ ζηζξ ηαηεπυιεκεξ πχνεξ ηδξ Βονχπδξ. Φοζζηά ιαγί ιε αοημφξ, ήνεακ ηαζ ηενάζηζα πμζά ζοκαθθάβιαημξ πμο ηαηαηέεδηακ ζηζξ ηνάπεγεξ ηδξ Ώνβεκηζκήξ. ΋ιςξ, πανάθθδθα, δ Ώνβεκηζκή ήηακ ηαηαθφβζμ ηαζ βζα ημοξ δζςηυιεκμοξ απυ ημοξ καγί, Βαναίμοξ ηδξ Βονχπδξ, απμηεθχκηαξ ημ δεφηενμ (ιεηά ηζξ ΔΠΏ) ηνάημξ πνμηίιδζήξ ημοξ. Δ εανασηή ημζκυηδηα ηδξ Ώνβεκηζκήξ ήηακ ιεβάθδ ηαζ ζζπονή, ανζειμφζε πάκς απυ 200.000 ιέθδ ηαζ ζηδκ πχνα αοηή δεκ άκεζζε μ ακηζζδιζηζζιυξ. Μάθζζηα δ Ώνβεκηζκή ήηακ δ πνχηδ πχνα ηδξ Λαηζκζηήξ Ώιενζηήξ πμο ακεβκχνζζε ημ ηνάημξ ημο Εζναήθ ημ 1949. Γήηδζε απυ ημοξ μζημκμιζημφξ ημο ζοιαμφθμοξ πεκηαεηέξ πθάκμ πμο πνμέαθεπε βνήβμνδ εηαζμιδπάκζζδ ηδξ πχναξ ηαζ εεκζημπμίδζδ ηςκ ιέζςκ 186

επζημζκςκίαξ, ηςκ επζπεζνήζεςκ ημζκήξ ςθέθεζαξ, ηςκ ιεηαθμνχκ (πμο εθέβπμκηακ απυ λέκεξ επζπεζνήζεζξ) ηαζ ηδξ Κεκηνζηήξ Σνάπεγαξ. Ώηυια πέηοπε αολήζεζξ ηςκ απμδμπχκ ηςκ θασηχκ ηάλεςκ, αεθηζχζεζξ ζηα ζοζηήιαηα παζδείαξ, οβείαξ, πνυκμζαξ ηαζ αζθάθζζδξ, ηαηαπμθέιδζδ ημο ακαθθααδηζζιμφ, ιείςζδ ηδξ ακενβίαξ ιε ζηυπμ ηδκ ελαθάκζζή ηδξ, έθεβπμ ηδξ ηενάζηζαξ πενζμοζίαξ ηαζ ηςκ μζημκμιζηχκ ηδξ Καεμθζηήξ Βηηθδζίαξ ηαζ πμθθά άθθα. Ο πνυεδνμξ έδςζε ιεβάθδ αανφηδηα ζημκ εηζοβπνμκζζιυ ηςκ εκυπθςκ δοκάιεςκ ηαζ ζδίςξ ηδξ Ώενμπμνίαξ. Σα ενβμζηάζζα ηδξ πχναξ πανήβαβακ δομ κέμο ηφπμο πμθειζηά αενζςεμφιεκα αενμπθάκα. Ώηυια έκα απυ ηα ζδιακηζηά ιέηνα πμο πήνε μ Πενυκ ήηακ δ απμδοκάιςζδ ηδξ ημπζηήξ αοημδζμίηδζδξ ηαζ δ ζοβηέκηνςζδ ηςκ ελμοζζχκ ζηα πένζα ηδξ ηεκηνζηήξ ηοαένκδζδξ. ΢διακηζηή εεςνείηαζ δ απυθαζή ημο βζα παναπχνδζδ ρήθμο ζηζξ βοκαίηεξ. Σμ ηεθεοηαίμ, υπςξ ηαζ πμθθά απυ ηα πνμακαθενεέκηα θζθμθασηά ιέηνα ημο Πενυκ, μθείθμκηακ ζηζξ ζοιαμοθέξ ηαζ πανειαάζεζξ ηδξ βοκαίηαξ ημο Βφαξ. Δ Βφα πνμχεδζε αηυια έκα δοκαιζηυ βοκαζηείμ ηίκδια ηαζ επζηεκηνχεδηε ζηα δζηαζχιαηα ηςκ θηςπχκ, ηςκ ακάπδνςκ ηαζ ηςκ δθζηζςιέκςκ. Δ ηοαένκδζδ πνδιαημδυηδζε βεκκαία ημ Ίδξπκα Δύα Πεξόλ, ημ μπμίμ δζέεεηε 14.000 οπαθθήθμοξ ηαζ ίδνοζε ζπμθεία, βδνμημιεία, κμζμημιεία, μνβάκςζε δζαημπέξ ηαζ εηδνμιέξ βζα απυνμοξ ηαζ δθζηζςιέκμοξ, οπμηνμθίεξ, επζζηέρεζξ βζαηνχκ ζημ ζπίηζ ηαζ πμθθά αηυια. Βπίζδξ δ Βφα ίδνοζε ημ Γοκαζηείμ Πενμκζζηζηυ Κυιια ιε 500.000 ιέθδ ηαζ 3.600 πανανηήιαηα ζε υθδ ηδ πχνα. Ζ Δβίηα θαη ν Υνπάλ Πεξόλ. Ζ πξώηε ζπλέβαιε απνθαζηζηηθά ζηε ζέζπηζε ηεο ςήθνπ ησλ γπλαηθώλ ζηελ Αξγεληηλή ΋ιςξ μζ ιεβάθεξ αολήζεζξ ζηζξ απμδμπέξ ηςκ ενβαγμιέκςκ, πμο αημφβμκηακ ςξ θζθμθασηυ ιέηνμ, ηαεχξ ηαζ μζ οπένιεηνεξ δαπάκεξ πμο οπενέααζκακ ηαηά πμθφ ηα δδιυζζα έζμδα, είπακ ςξ απμηέθεζια ηδκ ακελέθεβηηδ αφλδζδ ημο πθδεςνζζιμφ πμο οπενέαδ ημ 50% ημ 1949, ιε ζμαανέξ ζοκέπεζεξ ζηδκ μζημκμιζηή ακάπηολδ ηδξ πχναξ, ηαεχξ ημ εεκζηυ ηδξ κυιζζια ημ πέζμ, οπμηζιήεδηε ηαηά 70% απυ ημ 1948 ςξ ημ 1950. Ώθθά πανάθθδθα ηαηά ηδ δζάνηεζα ηδξ πνμεδνίαξ ημο πήνε άβνζα ηαηαπζεζηζηά ηαζ ηαηαζηαθηζηά ιέηνα, υπςξ θμβμηνζζία ημο ηφπμο ηαζ ναδζμθχκμο, αζθοηηζηυξ έθεβπμξ ζηα δδιυζζα εεάιαηα, ηθείζζιμ εκμπθδηζηχκ εκηφπςκ, δζχλεζξ, θοθαηίζεζξ ηαζ ααζακζζιμφξ πμθζηζηχκ ημο ακηζπάθςκ, ηοθθή οπμηαβή ηςκ ενβαηζηχκ ζοκδζηάηςκ ζημ ηυιια (ηαηά ημ πνυηοπμ ημο Μμοζμθίκζ), αζηοκυιεοζδ ηάεε ημζκςκζηήξ ηαζ πμθζηζηήξ ηαζ ηοαενκδηζηήξ δναζηδνζυηδηαξ, εηηαεάνζζδ ηςκ ακηζπάθςκ ημο ηαζ πνμχεδζδ θίθςκ ηαζ ακενχπςκ ημο πενζαάθθμκηυξ ημο ζε ηαίνζεξ ηοαενκδηζηέξ εέζεζξ, αοζηδνυξ έθεβπμξ ηδξ Αζηαζμζφκδξ, ζηναηζημπμίδζδ ηδξ δδιυζζαξ γςήξ ηαζ πμθθά άθθα πανυιμζα (ηαζ θοζζηά ηαευθμο πνςηυηοπα, ηα βκςνίζαιε ηζ ειείξ ζηδκ Βθθάδα 10 πνυκζα κςνίηενα ιε ημκ Μεηαλά ηαζ 20 πνυκζα ανβυηενα ιε ηδ πμφκηα ημο Παπαδυπμοθμο).

187

Σμκ Νμέιανζμ ημο ΄51 δζεκενβήεδηακ κέεξ πνμεδνζηέξ εηθμβέξ ηαζ θοζζηά μ Πενυκ ήηακ ηαζ πάθζ οπμρήθζμξ ηαζ αέααζμξ βζα ηδκ εηθμβή ημο. Ώκ ηαζ δ Βφα ήεεθε κα εέζεζ οπμρδθζυηδηα ςξ ακηζπνυεδνμξ ηαζ ηζκδημπμίδζε αηυια ηαζ ηδκ Γεκζηή ΢οκμιμζπμκδία Βνβαηχκ ηαζ ηζξ βοκαίηεξ, πνμζέηνμοζε ζηδκ ζηαεενή άνκδζδ ηςκ οπενζοκηδνδηζηχκ ζημζπείςκ ημο ζηναημφ. Σμοξ ήηακ αδζακυδηδ δ πζεακυηδηα κα ανεεεί ιζα ιένα πνυεδνμξ ηδξ πχναξ ιζα βοκαίηα πμο εα έπεζ ημ δζηαίςια κα εηδίδεζ δζαηαβέξ ηαζ αοημί κα ηζξ εηηεθμφκ! Ώηυια έκα ζδιακηζηυ ειπυδζμ ήηακ δ ηθμκζζιέκδ οβεία ηδξ (ήηακ βκςζηυ ήδδ υηζ έπαζπε απυ ηανηίκμ ημο ηναπήθμο ηδξ ιήηναξ) πμο ηδκ είπε ήδδ ηαηααάθεζ ζε ιεβάθμ ααειυ. Ήηακ ηυζμ ελαζεεκδιέκδ πμο μ Πενυκ ηδκ ζηήνζγε βζα κα ιδκ ηαηαννεφζεζ, υηακ αβήηε ζημ πνμεηθμβζηυ ιπαθηυκζ βζα κα οπμζηδνίλεζ ηδκ οπμρδθζυηδηα ημο ζογφβμο ηδξ. Ο ζηξαηόο ζηελ Αξγεληηλή έπαημε πξσηαγσληζηηθό ξόιν ζηελ πνιηηηθή δσή ηεο ρώξαο θαηά ηνλ 20ό αηώλα Ο Πενυκ ηένδζζε ηαζ πάθζ ηζξ εηθμβέξ ιε πμζμζηυ 62,5%, ιε ηδκ οπμζηήνζλδ ημο ζηναημφ, ηςκ ενβαηζηχκ ζοκδζηάηςκ, ημο εθεβπυιεκμο ηφπμο, ναδζμθχκμο ηαζ ηδξ πνςημειθακζγυιεκδξ ηδθευναζδξ ηαζ θοζζηά ηδξ δναζηήνζαξ αηυια Βαίηαξ, ηδξ αβαπδιέκδξ ημο θαμφ ηαζ ηςκ βοκαζηχκ, πμο πήβακ ζηζξ ηάθπεξ βζα πνχηδ θμνά ζηδκ ζζημνία ηδξ Ώνβεκηζκήξ. Δ Βφα Πενυκ πέεακε ηδκ 26δ Εμοθίμο ημο 1952 πενκχκηαξ ζηδ ζθαίνα ημο ενφθμο ηαζ ηδκ ζζημνία ηδξ Ώνβεκηζκήξ ηαζ ηδκ αφεζζε ζημ πέκεμξ. Ζ εκθαλώο θαηαβεβιεκέλε από ηελ αξξώζηηα Δβίηα ζην πξνεθινγηθό κπαιθόλη γηα λα ππνζηεξίμεη ηελ ππνςεθηόηεηα ηνπ ζπδύγνπ ηεο Υνπάλ Πεξόλ, ν νπνίνο ηελ ππνβαζηάδεη Σδκ ηδδεία ηδξ «Αγίαο Δβίηαο» παναημθμφεδζακ ιε πναβιαηζηή εθίρδ ηαζ μδφκδ εηαημιιφνζα Ώνβεκηζκμί απθμί πμθίηεξ, ενβάηεξ, αβνυηεξ, οπάθθδθμζ ηαζ μπαδμί ηδξ ίδζαξ ηαζ ημο Πενμκζζηζημφ ηυιιαημξ. Ώιέζςξ ιεηά μζ πμθζηζημί ακηίπαθμζ ημο Πενυκ πέναζακ ζηδκ ακηεπίεεζδ. Σμ Ώπνίθζμ ημο ‟53 ιζα άβκςζηδ ηνμιμηναηζηή μνβάκςζδ ένζλε δομ αυιαεξ ζε ιζα ζοβηέκηνςζδ πμθζηχκ ζημ Μπμοέκμξ Άζνεξ, πνμηαθχκηαξ κεηνμφξ ηαζ ηναοιαηίεξ ηαζ πάμξ ζηδ πχνα. Ο Πενυκ πνμέηνερε ημοξ μπαδμφξ ημο ζε ακηεηδίηδζδ. Οζ ελαβνζςιέκμζ Πενμκζζηέξ έηαρακ ζοεέιεθα ηα βναθεία ημο ΢μζζαθζζηζημφ ηυιιαημξ ηαζ ημ ανζζημηναηζηυ Σγυηεσ ηθαιπ. Δ μζημκμιία ηδξ πχναξ δεκ πήβαζκε ηαθά θυβς ημο ιεβάθμο πθδεςνζζιμφ ηαζ ηςκ αολδιέκςκ εθθεζιιάηςκ ημο πνμτπμθμβζζιμφ.

188

Δ απυθαζδ ημο Πενυκ κα κμιζιμπμζήζεζ ημ δζαγφβζμ ηαζ ηδκ πμνκεία πνμηάθεζε ηδκ μνβή ηδξ, ςξ ηχνα ζοιιάπμο ημο, Καεμθζηήξ Βηηθδζίαξ. Βπίζδξ δ ζπέζδ ημο ιε έκα ακήθζημ ημνίηζζ, ηδκ Νειίηα Ρίβαο ή Νέιιπ, πνμηάθεζε ηδκ ζοκηδνδηζηή ημζκςκία ηδξ Ώνβεκηζκήξ. ΋ηακ μζ δδιμζζμβνάθμζ ημκ νχηδζακ ακ ημ ημνίηζζ αοηυ ήηακ πάκς απυ δεηαηνζχκ εηχκ, μ πνυεδνμξ απάκηδζε ιε «πζμφιμν»: Γελ έρσ ηέηνηεο πξνθαηαιήςεηο! Δ Βηηθδζία υιςξ δεκ ηαηαθάααζκε απυ πζμφιμν ηαζ ακηέδναζε ιε δζάθμνα ιέζα. ΋ηακ μ Πενυκ απέθαζε δομ ηαεμθζημφξ ζενείξ, πμο ημοξ ηαηδβυνδζε βζα ηδκ δζαζπμνά ρεοδχκ ηαηδβμνζχκ εκακηίμκ ημο, μ πάπαξ Πίμξ ΥΕΕ ημκ αθυνζζε ζηζξ 15 Εμοκίμο 1955. Σδκ επμιέκδ μ Πενυκ ηάθεζε ημ θαυ ζε ζοβηέκηνςζδ οπμζηήνζλήξ ημο ηαζ πνάβιαηζ εηαημκηάδεξ πζθζάδεξ ηυζιμο, ζοκςζηίζηδηε ζηδ Πθάγα κηε Μάβζμ ημο Μπμοέκμξ Άζνεξ. ΋ιςξ ηαεχξ μ Πενυκ ιζθμφζε, 34 αενμπθάκα ηδξ πμθειζηήξ αενμπμνίαξ ηαζ ημο καοηζημφ ηδξ Ώνβεκηζκήξ, ζθονμηυπδζακ ηδκ πθαηεία ιε αυιαεξ ηαζ εηαημκηάδεξ ζθαίνεξ, ιε ζοκέπεζα ημ εάκαημ 364 πμθζηχκ ηαζ ημκ ηναοιαηζζιυ 800 άθθςκ. Οζ πζθυημζ αοημί αιέζςξ ιεηά, πέηαλακ ζηδκ βεζημκζηή Οονμοβμοάδ ηαζ γήηδζακ άζοθμ. Ο αεξνπνξηθόο βνκβαξδηζκόο ηεο 16εο Ηνπλίνπ 1955 άθεζε ζηελ Πιάδα ληε Μάγην εθαηνληάδεο αζώνπο πνιίηεο, λεθξνύο θαη ηξαπκαηίεο Ήηακ έκα πναβιαηζηυ ιαηεθεζυ! Οζ ελαβνζςιέκμζ Πενμκζζηέξ υνιδζακ ζηζξ εηηθδζίεξ ημο Μπμοέκμξ Άζνεξ ηαζ θεδθάηδζακ έκηεηα απυ αοηέξ ζοιπενζθαιαακμιέκδξ ηαζ ηδξ Μδηνυπμθδξ. Σα πνάβιαηα είπακ θηάζεζ ζηα άηνα. Οζ ηαεμθζημί εεκζηζζηέξ ζηναηζςηζημί απμθάζζζακ κα επέιαμοκ. ΢ηζξ 16 ΢επηειανίμο 1955 μζ ζηναηδβμί Δληνπάξλην Λενλάξληη (Eduardo Leonardi), Πέληξν Αξακπνχξνπ (Pedro Aramburu) ηαζ μ καφανπμξ Ηζαάθ Ρφραο (Isaac Rojas) λεηίκδζακ απυ ηδκ Κυνκημιπα έκα κέμ ζηναηζςηζηυ πναλζηυπδια, ημ μπμίμ μκυιαζακ Απειεπζεξσηηθή Δπαλάζηαζε (Revolution Libertadora) ηαζ ζε ηνεζξ ιένεξ είπακ επζηναηήζεζ ηαζ ηαηαθάαεζ ηδκ ελμοζία. Ο Πενυκ δζέθοβε πνμξ ηδκ Παναβμοάδ, ανβυηενα ζηδκ ΐεκεγμοέθα, ζημκ Πακαιά ηαζ ηεθζηά ανήηε άζοθμ ζηδκ Εζπακία ημο ζηναηδβμφ Φνάκημ. Ο Πενυκ έθοβε αθθά δ θασηίζηζηδ, εεκζηζζηζηή ηαζ θαζίγμοζα ζδεμθμβία ημο μ Πενμκζζιυξ είπε νζγχζεζ βζα ηα ηαθά ζημ ιοαθυ ηαζ ζηδκ ηανδζά ηςκ πμθζηχκ ηδξ Ώνβεκηζκήξ. ΢ηζξ παναπάκς ζδέεξ ηαζ ζηδκ ακηίεεζδ ηςκ μπαδχκ ημο Πενυκ ζημκ ηαπζηαθζζιυ ηαζ ημκ ημιιμοκζζιυ, είπε πνμζηεεεί ηχνα ηαζ μ ακηζηθδνζηακζζιυξ. Έηζζ πανά ηδκ επζηοπία ημο πναλζημπήιαημξ ηαζ ηδκ ηαηαπζεζηζηή πμθζηζηή ηδξ κέαξ ζηναηζςηζηήξ πμφκηαξ, ημ 1958 μζ Πενμκζζηέξ ηαηάθενακ κα εηθέλμοκ πνυεδνμ επδνεαζιέκμ απυ ηζξ ανπέξ ημοξ, ημκ Αξηνύξν Φξνληίδη, μ μπμίμξ έηακε πνμζπάεεζα κα εζνδκεφζεζ ηαζ κα μιαθμπμζήζεζ ηδκ πμθζηζηή γςή ηδξ πχναξ. Ώθθά ημκ Εμφκζμ ημο ‟66 λέζπαζε αηυια έκα ζηναηζςηζηυ πναλζηυπδια (δεκ αανέεδηακ πζα αοημί, πμο δ πμθζηεία ημοξ εθμδίαζε ιε υπθα βζα κα ηδκ πνμζηαηεφμοκ ηζ αοημί ηα πνδζζιμπμζμφκ βζα κα ηδκ αζάγμοκ; Ώηυια ηζ εβχ πμο ηα βνάθς, αανέεδηα) πμο αοημαπμηθήεδηε Δπαλάζηαζε ηεο Αξγεληηλήο

189

(Revolution Argentina) ηαζ – θημο ηζ απ‟ ηδκ ανπή – απαβυνεοζε ηα πμθζηζηά ηυιιαηα, ηοκήβδζε ηαζ θοθάηζζε ημοξ πμθζηζημφξ ηδξ ακηζπάθμοξ, επέααθε θμβμηνζζία ζημκ ηφπμ ηαζ ζημ ναδζυθςκμ ηαζ έηθεζζε ηζξ εθδιενίδεξ ηαζ ηα άθθα έκηοπα πμο δεκ ήηακ ηδξ ανεζηείαξ ηδξ. Δ πμφκηα αθμφ έηακε ηδκ – ζοκήεδ – επηαεηία ηδξ, πνμηήνολε εηθμβέξ ηαζ μ θαυξ ελέθελε ημκ Έηημνα Κάιπμνα, μ μπμίμξ ήνε ηδκ θμβμηνζζία, απεθεοεένςζε ημοξ πμθζηζημφξ ηναημφιεκμοξ ηαζ αημθμφεδζε ηδκ μζημκμιζηή ηαζ ημζκςκζηή πμθζηζηή ημο Πενυκ, ημο μπμίμο επέηνερε ηδκ επζζηνμθή ζηδκ παηνίδα. Πνάβιαηζ μ Πενυκ βφνζζε απυ ηδκ Εζπακία ημκ Εμφκζμ ημο ΄73 ιε ηδκ ηνίηδ ζφγοβυ ημο Μανία Βζηέθα Εγαιπέθ Πενυκ. Δ ανβεκηζκήξ ηαηαβςβήξ Εγαιπέθ ή Εγαιπεθίηα ήηακ ηναβμοδίζηνζα ζε κάζη-ηθαιπ ημο Πακαιά, υπμο βκςνίζηδηε ιε ημκ ελυνζζημ Πενυκ. Σδκ πακηνεφηδηε ζηδκ Εζπακία, υπμο ηαζ θακενά δήθςζε ηδκ πίζηδ ημο ζημκ ηαεμθζηζζιυ ηαζ ζημκ πάπα. Ο ζηξαηεγόο Δληνπάξλην Λενλάξληη, έγηλε πξόεδξνο ηεο Αξγεληηλήο, κεηά ην ρνπληηθό πξαμηθόπεκα θαη ηελ πηώζε ηνπ Πεξόλ ΢ημ αενμδνυιζμ ημο Μπμοέκμξ Άζνεξ οπμδέπεδηε ημκ Πενυκ ηαζ ηδκ βοκαίηα ημο έκα εηπθδηηζηυ ζε υβημ ηαζ παθιυ πθήεμξ πμο λεπενκμφζε ηα ηνία εηαημιιφνζα. ΋ιςξ αοηή δ οπμδμπή αιαονχεδηε απυ εθεφεενμοξ ζημπεοηέξ ηδξ Ώνβεκηζκήξ Ώκηζημιμοκζζηζηήξ ΢οιιαπίαξ βκςζηήξ ςξ Σξία Άιθα (Argentine Anti-communist Alliance) πμο πναβιαημπμίδζακ πναβιαηζηή ζθαβή ζημηχκμκηαξ 13 πμθίηεξ ηαζ ηναοιαηίγμκηαξ άθθμοξ 365. Ζ Ηδακπέι Πεξόλ ή Ηδακπειίηα, ήηαλ ε ηξίηε ζύδπγνο ηνπ Πεξόλ θαη δηάδνρόο ηνπ ζηελ πξνεδξία ηεο Αξγεληηλήο ΢ηζξ εηθμβέξ πμο πνμηδνφπεδηακ αιέζςξ ιεηά, κζηδηήξ ήηακ μ Πενυκ ιε πμζμζηυ άκς ημο 60% ηαζ ελεθέβδ αηυια ιζα θμνά πνυεδνμξ, έπμκηαξ ςξ ακηζπνυεδνμ ηδκ βοκαίηα ημο Εγαιπέθ ή Εγαιπεθίηα. Καηά ηδ δζάνηεζα ηδξ ζφκημιδξ εδηείαξ ημο πμο άνπζζε ζηζξ 12 Οηηςανίμο 1973, μ Πενυκ πνμζπάεδζε κα ένεεζ ζε ηάπμζα ζοιθςκία ιε ηζξ δομ αηναίεξ πηένοβεξ ημο πενμκζζηζημφ ηζκήιαημξ, ηδκ ανζζηενά ηαζ ηδ δελζά, αθθά δεκ πνυθηαζε κα ηάκεζ πμθθά πνάβιαηα βζαηί πέεακε ηδκ 1δ Εμοθίμο 1974. Ο Πενυκ άθδζε ημ ζηίβια ζηδκ ζζημνία ηδξ Ώνβεκηζκήξ ηαζ βεκζηυηενα ηδξ Λαηζκζηήξ Ώιενζηήξ. Ήηακ έλοπκμξ, πανζζιαηζηυξ, αβαπδηυξ ζημ θαυ, αηυια ηαζ πμθθά πνυκζα ιεηά ημ εάκαηυ ημο ηαζ εεςνείηαζ αοηυξ πμο οπμζηήνζλε ηαζ πνμζηάηεοζε ηζξ αδφκαηεξ μζημκμιζηά ηαζ ημζκςκζηά μιάδεξ ημο πθδεοζιμφ, υζμ ηακείξ άθθμξ. Ώπυ ηδκ άθθδ πθεονά ήηακ ζηθδνυξ ηαζ αιείθζηημξ ζημοξ πμθζηζημφξ ημο ακηζπάθμοξ ηαζ ημοξ επζηνζηέξ ημο. Ώκ ηαζ ήηακ έκα απυ ηα ιέθδ ηδξ ζηναηζςηζηήξ πμφκηαξ ημο 1943, πνδιάηζζε ηνεζξ θμνέξ πνυεδνμξ (αθθά ιυκμ

190

ζηδκ πνχηδ μθμηθήνςζε ηδ εδηεία ημο) εηθεβιέκμξ απυ ημκ θαυ ιεηά απυ ηίιζεξ εηθμβέξ ηαζ ιάθζζηα ιε ιεβάθα πμζμζηά. Δ ιεβάθδ ημο δδιμηζηυηδηα μθείθεηαζ, ζε πμθφ ιεβάθμ ιένμξ, ζηδκ δοκαιζηή, βμδηεοηζηή ηαζ πεζζιαηάνα ζφγοβυ ημο ηδκ Βφα Νημοάνηε-Πενυκ. Δ Βφα πέηοπε κα ηαηαηηήζεζ, κα πείζεζ, κα ειπκεφζεζ ηαζ κα πμδδβεηήζεζ ηζξ ιεβάθεξ ενβαηζηέξ ιάγεξ ηςκ θεβυιεκςκ descamisados88 (πςνίξ πμοηάιζζμ) αθθά επίζδξ κα ηζκδημπμζήζεζ οπέν ημο ζογφβμο ηδξ ηζξ βοκαίηεξ, πμο ηζξ μνβάκςζε ζε ηυιια πμο έθεβπε αέααζα, απμθφηςξ δ ίδζα. Δ Βφα ή Βαίηα υπςξ ηδ θχκαγε μ θαυξ, οπήνλε ημ δδιμθζθέζηενμ πνυζςπμ ζηδκ ζζημνία ηδξ Ώνβεκηζκήξ ηαζ ίζςξ υθδξ ηδξ Λαηζκζηήξ Ώιενζηήξ ημο 20 μφ αζχκα. Ο ενφθμξ ηδξ παναιέκεζ αηυια ηαζ ζήιενα, 60 ζπεδυκ πνυκζα ιεηά ημ εάκαηυ ηδξ, γςκηακυξ ηαζ πμθθμί ακαθένμκηαζ ζ΄ αοηήκ ιε ημκ παναηηδνζζιυ Μαληόλα, Αγία, Santa Evita, έπμοκ ηδ θςημβναθία ηδξ ζηα δςιάηζά ημοξ ηαζ ακαθένμκηαζ κμζηαθβζηά ζηδ «Μεηέξα ησλ θησρώλ». Γξακκαηόζεκν ηεο Αξγεληηλήο πνπ εθδόζεθε ηελ δεύηεξε επέηεην ηνπ ζαλάηνπ ηεο Δβίηαο Πεξόλ Σμκ Πενυκ δζαδέπεδηε δ ζφγοβυξ ημο ηαζ ακηζπνυεδνμξ Εγαιπέθ δ μπμία απμδείπεδηε ηαηχηενδ ηςκ πενζζηάζεςκ. Οζ ζοκεπείξ ηαζ θμκζηέξ ζοβηνμφζεζξ ιεηαλφ ηνμηζηζζηχκ ηαζ θαζζζηχκ ηαζ μζ επζεέζεζξ ηςκ πενμκζζηχκ ζε ζηναηζςηζηέξ ιμκάδεξ ηαζ αάζεζξ, μδήβδζακ ζηδ δδιζμονβία ιζαξ κέαξ αηνμδελζάξ πμφκηαξ, πμθθά απυ ηα ιέθδ ηδξ μπμίαξ ήηακ ακχηαημζ αλζςιαηζημί ηαζ ιέθδ ηδξ Σνία Άθθα. Ο λαύαξρνο Δκίιην Μαζζέξα ήηαλ έλαο από ηνπο ηξεηο εγέηεο ηεο ζηξαηησηηθήο ρνύληαο πνπ αλέηξεςε ηελ Ηδακπέι Πεξόλ. Έηζζ ημκ Μάνηζμ ημο ‟76 δ Εγαιπέθ Πενυκ ακαηνάπδηε απυ έκα αηυια ζηναηζςηζηυ πναλζηυπδια, πμο ημ οπμηίκδζε δ κέα πμφκηα απμηεθμφιεκδ απυ ημκ ζηναηδβυ Υφξρε Βηδέια, ημκ καφανπμ Δκίιην Μαζζέξα ηαζ ημκ πηένανπμ Οξιάλην Αγθφζηη ηαζ άνπζζε ιζα κέα επηαεηία δζηηαημνζηχκ ζηναημηναηζηχκ ηοαενκήζεςκ βζα ηδκ Ώνβεκηζκή.

88

Νηεζθακηζάδνο (descamisados) νλνκάζηεθαλ νη ρεηξώλαθηεο εξγάηεο πνπ ζπλήζσο δνύιεπαλ γπκλνί από ηε κέζε θαη πάλσ. Η πξνζσλπκία απηή ζπκίδεη ηνπο «αβξάθσηνπο» (san-culottes) ηεο Γαιιηθήο Δπαλάζηαζεο ηνπ 1789.

191

3.03. Δχα- Μαξία Νηνπάξηε, ηα πξψηα ηεο ρξφληα Ώκ δ αοημηνάηεζνα Θεμδχνα ημο 6μο αζχκα είπε απμηθδεεί «ε Αζπαζία ηνπ Βπδαληίνπ», δ Βφα Πενυκ ημο 20μφ αζχκα απμηθήεδηε «ε Θενδώξα ηεο Αξγεληηλήο». ΋πζ άδζηα πζζηεφς, βζαηί μζ μιμζυηδηεξ ηςκ δομ αοηχκ βοκαζηείςκ πνμζςπζημηήηςκ ηδξ ζζημνίαξ είκαζ πμθθέξ, πμθφ πενζζζυηενεξ πάκηςξ απυ ηζξ ηοπυκ δζαθμνέξ ημοξ: Καζ μζ δομ πνμένπμκηακ απυ θασηή ηαζ θηςπή μζημβέκεζα, ηαζ μζ δομ είπακ αζήιακηδ ιυνθςζδ ηαζ μζ δομ αημθμφεδζακ ημ δνυιμ ημο εεάηνμο ηαζ ηδξ δδιυζζαξ δζαζηέδαζδξ ηαζ μζ δομ είπακ ανηεημφξ εναζηέξ πνζκ βκςνίζμοκ ημοξ άκηνεξ ημοξ, αθθά ζηάεδηακ πζζηέξ ζημ ζφγοβμ ημοξ ιεηά ημ βάιμ ημοξ. ΢θίηζν ηεο Δβίηαο κε ηνλ ραξαθηεξηζηηθό θόηζν ηεο Καζ μζ δομ πακηνεφηδηακ ημοξ ζζπονυηενμοξ άκηνεξ ηδξ επμπήξ ημοξ ηαζ μζ δομ άζηδζακ ζδιακηζηή επζννμή ζημοξ άκηνεξ ημοξ ηαζ ζηδκ δδιυζζα γςή ηδξ πχναξ ημοξ. Καζ ηςκ δομ μζ ζφγοβμζ είπακ ηδκ δζπθάζζα δθζηία απυ ηζξ βοκαίηεξ ημοξ υηακ ηζξ πακηνεφηδηακ, αθθά πέεακακ ανηεηά πνυκζα ιεηά αοηέξ. Καζ μζ δομ πνμζηάηεοζακ ιε ηάεε ιέζμκ ημοξ ζογφβμοξ ημοξ απυ επζηίκδοκεξ ή ακεπζεφιδηεξ απμθάζεζξ ηαζ ηαηαζηάζεζξ. Καζ μζ δομ ήηακ ιζηνυζςιεξ, ιε πθςιυ δένια, αθθά βμδηεοηζηέξ, δοκαιζηέξ, θίθανπεξ, πανζζιαηζηέξ, ιδπακμννάθεξ, μλοδενηείξ, αδίζηαπηεξ, αθαγμκζηέξ, θζθυδμλεξ, θζθμπνήιαηεξ, νεαθίζηνζεξ, πεζζιαηάνεξ, ικδζίηαηεξ ηαζ επζηίκδοκεξ βζα ημοξ ακηζπάθμοξ ημοξ ή βζα ημοξ πμθζηζημφξ επενμφξ ημοξ. Καζ μζ δομ είπακ ημ δζηυ ημοξ ηαιείμ, δ Θεμδχνα ημ αοημηναημνζηυ ηαζ δ Βφα ημ «Ίδξπκα Δύαο Πεξόλ», ιε ηα μπμία δζαπεζνίζηδηακ ηενάζηζα πμζά, πςνίξ ηακέκα έθεβπμ απυ ημοξ οπεφεοκμοξ οπμονβμφξ, μφηε κμζάζηδηακ κα δχζμοκ θμβανζαζιυ ζε ηακέκακ, αηυια ηαζ ζημοξ άκηνεξ ημοξ. Ρνκαληηθή απεηθόληζε ηεο απηνθξάηεηξαο Θενδώξαο, ζε πνξζειάληλε πιάθα ηνπ 19νπ αηώλα Καζ μζ δομ οπεναζπίζηδηακ ιε πάεμξ ημ βοκαζηείμ θφθμ πμο ανζζηυηακ ζε δεφηενδ ιμίνα ηαζ πέηοπακ κα αθθάλεζ δ κμιμεεζία βζα κα αεθηζςεεί ζδιακηζηά δ εέζδ ηδξ βοκαίηαξ πμο ανζζηυηακ ζημ πενζεχνζμ ηδξ ημζκςκίαξ. Καζ μζ δομ πέεακακ κέεξ απυ ηδκ ίδζα (πζεακχξ) αζεέκεζα. Καζ μζ δομ ακηζιεηχπζζακ ημ εάκαημ ιε ηανηενία ηαζ βεκκαζυηδηα. Καζ ηέθμξ ηαζ μζ δομ έβζκακ ενφθμζ ιεηά ημ εάκαηυ ημοξ, δ Θεμδχνα αβζμπμζήεδηε απυ ηδκ Βηηθδζία ηαζ δ Βφα απμηθήεδηε αβία (Santa Evita), απυ ημοξ ιονζάδεξ μπαδμφξ ηαζ εαοιαζηέξ ηδξ πμο ηονζμθεηηζηά ηδκ θάηνερακ. Δ Βφα βεκκήεδηε ημ 1919 ζημ Λμξ Συθδμξ (Los Toldos), έκα ζοκδεζζιέκμ βειάημ ζηυκδ ηαζ θάζπδ πςνζυ ηδξ Ώνβεκηζκήξ. ΢ηδκ ηεκηνζηή πθαηεία δέζπμγε 192

ημ άβαθια ημο εεκζημφ ήνςα Υμζέ κηε ΢ακ Μανηίκ πμο πενζζημζπζγυηακ απυ ημ δδιανπείμ, ηδκ εηηθδζία, ηδκ ηνάπεγα, ημ ιπαηάθζημ, ημ ηαηάζηδια βεκζημφ ειπμνίμο ηαζ ηδκ ηααένκα πμο ζφπκαγακ μζ κηυπζμζ ενβάηεξ ηαζ βεθαδάνδδεξ, μζ βαθέξνο. Σμ Λμξ Συθδμξ ανζζηυηακ ζηδκ πενζμπή ηςκ Πάιπαξ89 ηδξ Ώνβεκηζκήξ, ζηδκ επανπία ημο Μπμοέκμξ Άζνεξ. Δ βζαβζά ηδξ δ Πεηξόλα Ννύλεο, ιζα δοκαιζηή ηαζ έλοπκδ βοκαίηα, ήηακ βκςζηή ςξ δ «γπλαίθα ηνπ ζηξαηνύ», βζαηί γμφζε ημκηά ζε ζηναηζςηζηέξ ιμκάδεξ ηαζ πμοθμφζε πμηά, ηαπκυ, ηνυθζια ηαζ ζηναηζςηζηά είδδ ζημοξ θακηάνμοξ ηδξ πενζμπήξ ηαζ βεκζηά ημοξ «ελοπδνεημφζε» πακημζμηνυπςξ ηαζ ημοξ θακηάνμοξ ηαζ ημοξ αλζςιαηζημφξ. ΋ηακ άνπζζε κα ςνζιάγεζ δθζηζαηά, ζοκέγδζε ιε ημκ Ησαθείκ Ηκπαξγθνύξελ, έκακ ααζηζηήξ ηαηαβςβήξ ζδζμηηήηδ άιαλαξ ιεηαθμνχκ ηαζ εβηαηαζηάεδηακ ζημ Λμξ Συθδμξ. Σμ γεοβάνζ απέηηδζε δομ ηυνεξ ηδκ Υμοάκα ηαζ ηδκ Λζιπενάηα. Δ πνχηδ πήνε ημ επίεεημ ημο παηένα ηδξ ηαζ θεβυηακ Υνπάλα ή Υνπαλίηα Ηκπαξγθνύξελ. Ήηακ δ ιδηένα ηδξ Βφαξ. Υαξαθηεξηζηηθόο ηύπνο λνηηακεξηθαλνύ γθάνπηζν ηνπ ηέινπο ηνπ 19νπ αηώλα Δ Υμοάκα ήηακ ζδζαίηενα υιμνθδ ημπέθα, αθθά ςξ ηα δεηαεκκζά ηδξ πνυκζα δεκ είπε πακηνεοηεί. Συηε βκχνζζε έκα ρδθυ, ηαθμθηζαβιέκμ, ιε ιεβάθα ιμοζηάηζα ηαζ εοηαηάζηαημ βηάμοηζμ90, μκυιαηζ Υνπάλ Νη’ Οπάξη ή Νηνπάξηε, ααζηζηήξ ηαηαβςβήξ, υπςξ ηαζ μζ βμκείξ ηδξ. Ώοηυξ γμφζε ζημ πςνζυ Σζζαζθηυζ, ηνεζξ χνεξ ιαηνζά απυ ημ Λμξ Συθδμξ ηαζ ήηακ ήδδ πακηνειέκμξ ιε ηδκ Δζηέια Γθξηδνιία ιε ηδκ μπμία είπε απμηηήζεζ μζημβέκεζα. ΐέααζα ζηδ βεζημκζά ρζεονζγυηακ υηζ δ βνζά Πεηνυκα «πμφθδζε» ηδκ ηυνδ ηδξ ζημκ Νημοάνηε, βζα έκα άθμβμ ηζ έκα αιαλάηζ. ΋πμζα ηαζ κα „καζ δ αθήεεζα, δ Υμοάκα ανήηε ζημ πνυζςπμ ημο Νημοάνηε έκα πνμζηάηδ, πμο ηδξ πνυζθενε ηάπμζα μζημκμιζηή αζθάθεζα ηαζ ζζβμονζά. Ώοηυξ δδιζμφνβδζε ηχνα ιε ηδκ ενςιέκδ ημο, ιζα δεφηενδ πανάθθδθδ μζημβέκεζα, ιε ηδκ μπμία απέηηδζακ ηδκ Μπθάκηα (1908), ηδκ Βθίγα, ημκ Υμοάκ Ραιυκ, ηαζ ηδκ Βνιίκηα (1914), παζδζά βναιιέκα ζημ θδλζανπείμ ιε ημ επίεεημ Νημοάνηε. Ο εναζηήξ αζζεακυηακ ηζξ εοεφκεξ ημο βζα ηδκ πανάκμιδ μζημβέκεζά ημο ηαζ (ακ ηαζ ζπάκζα έιεκε ιαγί ημοξ) ημοξ επζζηεπηυηακ ζοπκά ηαζ δεκ ανκήεδηε ηδκ παηνυηδηα ηςκ ηεζζάνςκ πνχηςκ παζδζχκ ημο, ηα μπμία ηαζ ακαβκχνζζε.

89

Πάκπαο (Pampas) πνπ ζηε γιώζζα ησλ Ιλδηάλσλ ηεο Ν. Ακεξηθήο ζεκαίλεη «πεδηάδα», νλνκάδεηαη κηα εθηεηακέλε πεξηνρή πεξίπνπ 750.000 ηεηξαγσληθώλ κέηξσλ, πνπ θαιύπηεη κεγάιν κέξνο ηεο Αξγεληηλήο, ην κεγαιύηεξν κέξνο ηεο Οπξνπγνπάεο θαη κηθξό κέξνο ηεο Βξαδηιίαο. Σν θιίκα ησλ πάκπαο είλαη ήπην θαη ην κεγαιύηεξν κέξνο ηνπο είλαη θαιπκκέλν κε ηξηθύιιη θαη άιια πνώδε θπηά, ειάρηζηα δέληξα ππάξρνπλ. Σα κέξε απηά είλαη θαηάιιεια γηα ηελ εθηξνθή βννεηδώλ, πξάγκα πνπ θάλεη ηελ Αξγεληηλή κηα από ηηο κεγαιύηεξεο ρώξεο παξαγσγήο θαη εμαγσγήο θξέαηνο ζην θόζκν.

90 Γθάνπηζν (Gaucho) είλαη ιέμε ηλδηάληθεο πξνέιεπζεο θαη ζεκαίλεη ηνλ θάηνηθν ησλ πάκπαο ηεο Νόηηαο Ακεξηθήο (Αξγεληηλήο, Οπξνπγνπάεο) πνπ αζρνιείηαη θπξίσο κε ηελ εθηξνθή βννεηδώλ δειαδή γειαδάξεο (θάηη αληίζηνηρν κε ηνλ θανπκπόε ηεο Βόξεηαο Ακεξηθήο).

193

΋ιςξ υπςξ θαίκεηαζ, μ ένςηαξ ημο Υμοάκ Νημοάνηε ηαζ ηδξ Υμοάκαξ λεεφιακε, ή αναίςζακ πμθφ μζ επαθέξ ημοξ βζαηί ανηεηά πνυκζα ανβυηενα, ημκ Μάζμ ημο ‟19 βεκκήεδηε δ δνςίδα ιαξ δ Βφα, ηδκ μπμία μ Υμοάκ δεκ ακαβκχνζζε ηαζ μκμιάζηδηε Δύα-Μαξία Ηκπαξθνύξελ. Πμθφ ανβυηενα, υηακ δ Βφα ήηακ δ οπμρήθζα ζφγοβμξ ημο δοκαιζημφ ηαζ πμθθά οπμζπυιεκμο ζοκηαβιαηάνπδ Υμοάκ Πενυκ, θνυκηζζε κα ελαθακζζηεί ημ πζζημπμζδηζηυ βέκκδζήξ ηδξ ηαζ ιε ημ κέμ (πθαζηυ) θενυηακ βεκκδιέκδ ςξ Μανία Βφα Νημοάνηε. Ώοηυ έβζκε βζαηί ζημοξ ζηναηζςηζημφξ απαβμνεουηακ μ βάιμξ ιε ηα κυεα παζδζά εκυξ γεοβανζμφ ιμζπχκ. Βκχ ακηίεεηα δ ακαβκχνζζδ ηέηκςκ πμο πνμένπμκηακ απυ πανάθθδθδ – ελςζογοβζηή – ζπέζδ, ήηακ εειζηή ηαζ ηα παζδζά πμο πνμένπμκηακ απυ αοηήκ ηδ ζπέζδ ακαβκςνίγμκηακ ςξ κυιζια. Ραδηόθσλν ηεο δεθαεηίαο ηνπ 1920 Ο Νημοάνηε ήηακ ζοκεπήξ ζηζξ οπμπνεχζεζξ ημο ηαζ ιε ηδ δεφηενδ μζημβέκεζά ημο. Με δζηά ημο πνήιαηα κμίηζαζακ έκα ζπεηζηά άκεημ ζπίηζ πηζζιέκμ ιε ηυηηζκα ημφαθα ζημ Λμξ Συθδμξ ηαζ ιέπνζ ημ εάκαηυ ημο πθήνςκε ηαζ οπδνέηνζα βζα κα γμοκ πζμ άκεηα ηαζ αλζμπνεπχξ. Ώηυια μ Νημοάνηε είπε ηάκεζ δχνμ ηα Υνζζημφβεκκα πνζκ πεεάκεζ έκα ναδζυθςκμ, υιμνθμ ηαζ δζαημζιδηζηυ ζακ έπζπθμ, αθθά υπζ ηυζμ πνήζζιμ ζακ δθεηηνζηή ζοζηεοή βζαηί μ δθεηηνζζιυξ δεκ είπε ένεεζ αηυια ζημ Λμξ Συθδμξ. Ζ δόλα Υνπάλα Ηκπαξγθνύξελ ζε κεγάιε ειηθία Σμκ Εακμοάνζμ 1926, υηακ δ Βφα ήηακ ιυθζξ εθηά πνμκχκ, μ Υμοάκ Νημοάνηε έπαζε ηδ γςή ημο ζε αοημηζκδηζζηζηυ δοζηφπδια. Δ Υμοάκα Ειπανβημφνεκ πήνε ηα παζδζά ηδξ ηαζ ανέεδηακ ζημ Σζζαζθηυζ, βζα κα απμπαζνεηήζμοκ ημ κεηνυ παηένα ημοξ, κηοιέκμζ υθμζ ζηα ιαφνα. Δ κυιζιδ ζφγοβμξ Αυκα Βζηέθα Νημοάνηε ανκήεδηε – υπζ ηαζ αδζηαζμθυβδηα θοζζηά – κα ημοξ επζηνέρεζ κα ιπμοκ ζημ ζπίηζ υπμο ανζζηυηακ δ ζμνυξ ημο άκηνα ηδξ. Μυκμ ιε ηδκ ιεζμθάαδζδ ημο αδεθθμφ ημο επζηνάπδηε ζηα παζδζά κα δχζμοκ ημ ηεθεοηαίμ θζθί ζημκ παηένα ημοξ. Ήηακ δ πνχηδ ηαζ ηεθεοηαία θοζζηά θμνά πμο δ ιζηνή Βφα έαθεπε απυ ημκηά ημκ παηένα ηδξ. Μεηά ημ εάκαημ ημο Νημοάνηε, δ ιαιά - ηδκ απμηαθμφζακ πθέμκ Αυκα Υμοάκα - είπε αβμνάζεζ ιζα ναπημιδπακή ιε ηδκ μπμία πνμζπαεμφζε κα ηενδίζεζ ηάπμζα πνήιαηα βζα κα γήζεζ ηδκ μζημβέκεζά ηδξ, νάαμκηαξ ηαζ επζδζμνεχκμκηαξ νμφπα ζηδ βεζημκζά. ΢ημ πνυζςπμ ημο δμκ Κάνθμξ Ρυζζεη. ζδζμηηήηδ ημο ζπζηζμφ πμο γμφζακ, ανήηε έκα ηαζκμφνζμ πνμζηάηδ, μ μπμίμξ έηακε ηα ζηνααά ιάηζα υηακ δ Υμοάκα δεκ είπε πνήιαηα κα πθδνχζεζ ημ κμίηζ ηδξ. Λέβεηαζ υηζ μ δμκ Κάνθμξ ανήηε ημ εάκαημ ζημ ηνεαάηζ ηδξ δυκα Υμοάκα.

194

Λίβμ ανβυηενα (1930), δ Βθίγα Νημοάνηε, δ ιζα απυ ηζξ αδεθθέξ ηδξ Βφαξ πήνε ιεηάεεζδ απυ ημ ηαποδνμιζηυ βναθείμ πμο ενβαγυηακ, βζα ηδκ πυθδ Υμοκίκ (Junin) ηδξ επανπίαξ ημο Μπμοέκμξ Άζνεξ. Ήηακ εοηαζνία ηαζ υθδ δ μζημβέκεζα εβηαηέθεζρε ημ άζδιμ Λμξ Συθδμξ, πήνε ημ ηνέκμ ηαζ ιε ηα οπάνπμκηά ηδξ ζε θίβεξ ααθίηζεξ, ιεηαηυιζζε ζημ Υμοκίκ. Πίζς ηδξ άθδζε ανηεηά πνέδ αθθά ηαζ ηα ημοηζμιπμθζά πμο ζοκυδεοακ ηδκ άηοπδ μζημβέκεζα ηςκ πέκηε εδθοηχκ ηαζ εκυξ ιυκμ αβμνζμφ ημο Υμοάκ ή Υμοακζίημ. {Σμ υκμια Υμοάκ ήηακ θαίκεηαζ ζδιαδζαηυ ζηδ γςή ηδξ Βφαξ ιζαξ ηαζ μ παηέναξ ηδξ, μ αδεθθυξ ηδξ ηαζ μ ιεθθμκηζηυξ ζφγοβμξ - μ Πενυκ - είπακ ημ ίδζμ υκμια. Βπίζδξ δ ιδηένα ηδξ ηαζ δ πεεενά ηδξ μκμιάγμκηακ ηαζ μζ δομ Υμοάκα}. Ζ Δύα ζηελ πξώηε ηεο κεηάιεςε ΢ημ κέμ ημοξ ζπίηζ ζημ Υμοκίκ ιεηέθενακ ηαζ ηδ ναπημιδπακή ηδξ ιαιάξ-Υμοάκα ηαζ ημ ναδζυθςκμ πμο ημοξ είπε πανίζεζ μ Νημοάνηε, ημ μπμίμ επζηέθμοξ ανήηε ημκ πνμμνζζιυ ημο ηαζ άνπζζε κα θεζημονβεί, ιζαξ ηαζ ημ Υμοκίκ ζακ ιεβαθφηενδ πυθδ απυ ημ θηςπυ Λμξ Συθδμξ είπε δθεηηνζηυ νεφια! H ιδηένα είπε πυκμοξ ζηα πυδζα απυ ηδ ζοκεπή πνήζδ ηδξ ναπημιδπακήξ ηαζ είπε παπφκεζ ανηεηά. Καεχξ δφζημθα ιπμνμφζε κα πενπαηήζεζ βζα κα πάεζ ζηδκ εηηθδζία, άημοβε ηζξ Κονζαηέξ ηδκ θεζημονβία απυ ημ ναδζυθςκμ. Σα παζδζά άημοβακ θακαηζηά υθα ηα ηαζκμφνζα αζηένζα ηδξ δζεεκμφξ ηαζ κηυπζαξ ιμκηένκαξ ιμοζζηήξ αθθά ηαζ ημο ηαβηυ, πμο πνμαάθθμκηακ ζοπκά απυ ημοξ ναδζμθςκζημφξ ζηαειμφξ, ηαεχξ ηαζ ηζξ ζαπμοκυπενεξ πμο ιζιμφκηακ ηα αιενζηακζηά πνυηοπα. Γξακκαηόζεκν γηα πξαμηθόπεκα ηνπ 1930

ην

ζηξαηησηηθό

Σμκ Εμφκζμ ημο 1930 λέζπαζε ημ πνχημ ζηναηζςηζηυ πναλζηυπδια ηδξ Ώνβεκηζκήξ ημο 20μφ αζχκα. Δ Παηξησηηθή Λεγεώλα, έκαξ εεκζηζζηζηυξ υιζθμξ ηαεμθζηχκ ακηζθήρεςκ, πμο οπμζηδνζγυηακ απυ ημ ζηναηυ, ηδκ αηνμδελζά, ηδκ μζημκμιζηή μθζβανπία ηαζ ηδκ εηηθδζία, ακέηνερε ηδκ πνμμδεοηζηή ηοαένκδζδ ημο πνμέδνμο Τνζβημβζέκ ηαζ ζηδκ εέζδ ημο μνίζηδηε μ ζηναηδβυξ Οονζιπμφνμο. Οζ ζηναηζςηζημί ήηακ επδνεαζιέκμζ απυ ηζξ θαζζζηζηέξ ακηζθήρεζξ ημο θαζίζηα Εηαθμφ δζηηάημνα Μμοζμθίκζ ηαζ ημο Εζπακμφ ακηζδναζηζημφ (αηνμδελζμφ) δβέηδ Πνίιμ κηε Ρζαένα ηαζ δζαηήνολακ υηζ ζηυπμξ ημοξ ήηακ κα ζηαεενμπμζήζμοκ ηδκ ακχιαθδ ηαηάζηαζδ ζηδ πχνα βζα κα επζζηνέρεζ ζηζξ δεζηέξ, πνζζηζακζηέξ ηαζ εεκζηέξ ηδξ αλίεξ Συηε λεηίκδζε δ μκμιαγυιεκδ Γηαβόεηε Γεθαεηία (Decada Infame), πμο παναηηδνίζηδηε απυ δζαθεμνά, δζχλεζξ ηαζ θοθαηίζεζξ πμθζηζηχκ ακηζπάθςκ ηαζ δδιμζζμβνάθςκ, ηθείζζιμ ακηζπμθζηεουιεκςκ εθδιενίδςκ ηαζ άθθα – βκςζηά ηαζ ζε ιαξ - πανυιμζα.

195

΋ζα απυ ηα παζδζά ηδξ Υμοάκαξ είπακ ιεβαθχζεζ πζα (δ ιεβαθφηενδ δ Μπθάκηα ζπμφδαγε βζα κα βίκεζ δαζηάθα ηαζ μ Υμοάκ δμφθεοε), άνπζζακ κα ζοκεζζθένμοκ ζηζξ μζημβεκεζαηέξ δαπάκεξ δμοθεφμκηαξ. Βπίζδξ ιζαξ ηαζ ημ ζπίηζ ημοξ ζημ Υμοκίκ ήηακ ανηεηά ιεβάθμ, δ ιδηένα ημοξ είπε ηδκ ζδέα κα πνδζζιμπμζήζεζ ηάπμζα δςιάηζα ςξ πακζζυκ ηαζ κα θζθμλεκεί ηαζ κα πνμζθένεζ βεφιαηα ζε γεοβάνζα ή ενβέκδδεξ. Σνεζξ απυ ημοξ επζθακέζηενμοξ πμθίηεξ ηδξ πυθδξ ζοκακηζυκηακ ηαηηζηά εηεί, έηνςβακ ηα θαβδηά πμο ιαβείνεοε δ δυκα Υμοάκα ηαζ ζογδημφζακ δζαηνζηζηά βζα ηδκ κηυπζα ηαζ δζεεκή πμθζηζηή ηαηάζηαζδ. Ήηακ μ ηαβιαηάνπδξ Ώθθνέκημ Ώννζέηα, δζμζηδηήξ ηδξ θνμονάξ ηδξ πυθδξ, μ δμκ Υμζέ Ώθαανέγ Ρμκηνίβηεγ, πνφηακδξ ημο Βεκζημφ Κμθεβίμο ηαζ μ αδεθθυξ ημο Σγμφζημ Ώθαανέγ Ρμκηνίβηεξ, κμιζηυξ. Δ δυκα Υμοάκα έζηεθκε ηζξ ηυνεξ ηδξ κα ζεναίνμοκ ημκ ηαθέ ζημοξ ηνεζξ ζδιακηζημφξ αοημφξ ηονίμοξ ηαζ ηζξ ζοιαμφθεοε κα ημοξ παζνεημφκ ιε εοβέκεζα, κα είκαζ ηαθέξ ηαζ γεζηέξ ιαγί ημοξ ηαζ κα ημοξ παιμβεθμφκ. Καεχξ υθεξ ημοξ ήηακ εθηοζηζηά ημνίηζζα, δ Βθίγα θίβμ ανβυηενα πακηνεφηδηε ημκ ηαβιαηάνπδ Ώνζέηα ηαζ δ Μπθάκηα ημκ Ώθαανέγ Ρμκηνίβηεξ. ΋ιςξ δ Βαίηα ηα έανζζηε υθα αοηά ακμφζζα ηαζ ακζανά ηαζ πανά ηδ ιζηνή δθζηία ηδξ, δ πζεακυηδηα κα βζκυηακ οπάθθδθμξ ζακ ηδκ Βθίγα ή δαζηάθα ζακ ηδκ Μπθάκηα ή θμβίζηνζα ηαζ κα ανζζηυηακ πακηνειέκδ ιε έκακ άζδιμ ηαζ άλεζημ ειπμνάημ ή έκα αανεηυ ζζδδνμδνμιζηυ ή δδιυζζμ οπάθθδθμ, ηδξ ήηακ ημοθάπζζημκ απμηνμοζηζηή ηαζ δεκ δεπυηακ ηακ κα ηδ ζογδηήζεζ ή ηαζ κα ηδ ζηεθηεί αηυια. Ο Κάξινο Γθαξληέι (Carlos Gardel) ήηαλ εζνπνηόο, ηξαγνπδηζηήο, ζπλζέηεο θαη δηάζεκνο ρνξεπηήο ηνπ ηαγθό. Σνλ ιάηξεπε όιε ε Νόηηα Ακεξηθή θαη ηνλ απνθαινύζε Καξιίην. Σμ Υμοκίκ ήηακ θοζζηά ιζα ιζηνή πυθδ, αθθά πμθφ ιεβαθφηενδ απυ ημ Λμξ Συθδμξ ηαζ θάκδηε ζηα παζδζά ζακ κα ήηακ ιεβάθδ πνςηεφμοζα, ιε ημ πμθθά ηδξ θχηα, ιαβαγζά, ιζμφγζη-πςθ, ηαιπανέ, ηέκηνα δζαζηέδαζδξ, ζζκειά ηαζ εέαηνα. Ήηακ ζζδδνμδνμιζηυξ ηυιαμξ ηδξ πενζμπήξ ηαζ είπε ανηεημφξ επζζηέπηεξ απυ ηα βφνς πςνζά. Δ ιζηνή Βφα ήηακ αηυια ιαεήηνζα ηαζ έπαζνκε ιένμξ ιε πανά ηζ εκεμοζζαζιυ ζηζξ δζάθμνεξ ζπμθζηέξ παναζηάζεζξ ιε παηνζςηζηά πμζήιαηα ηαζ εεαηνζηά ζηεηζάηζα. Σμκ Οηηχανζμ ημο ‟33, ήηακ ηζυθαξ δεηαηεζζάνςκ πνμκχκ ηζ έπαζλε έκα ιζηνυ νυθμ ζε έκα ζπμθζηυ εεαηνζηυ ένβμ ιε ηίηθμ Arriba Estudiantes (΢πνπδαζηέο μεζεθσζείηε), έκα παηνζςηζηυ, ζοβηζκδηζηυ ιεθυδναια. Δ ζοιιεημπή ηδξ ζηδκ πανάζηαζδ αοηή εδναίςζε ηδκ πεπμίεδζή ηδξ υηζ ήηακ πνμμνζζιέκδ κα βίκεζ ιζα ιεβάθδ δεμπμζυξ. Καεχξ θάηνεοε ημκ ηζκδιαημβνάθμ, πήβαζκε υπμηε είπε εοηαζνία ή πνήιαηα ηαζ έαθεπε ημοξ αβαπδιέκμοξ ηδξ δεμπμζμφξ ηαζ ηναβμοδζζηέξ Ώνβεκηζκμφξ (Σίηα Μεξέιν, Ηκπέξην Αξηδεληίλα, Κάξινο Γθαξληέι ηαζ άθθμοξ) ή Ώιενζηάκμοξ (Σδελ Υάξιννπ, Κιάξθ Γθέηκπι, Σάπξνλ Πάνπεξ, Μαίξε Πίθθνξλη, Νηάγθιαο Φαίξκπαλθο, Ρνδόιθν Βαιεληίλν, Ρακόλ Ννβάξν, Νόξκα ΢ήξεξ ηαζ άθθμοξ) πμο ημοξ πνυααθακ υθα ηα θασηά ηαζ ημοηζμιπμθίζηζηα πενζμδζηά. Οκεζνεουηακ υηζ εα ενπυηακ ηαζ βζ‟ αοηήκ ιζα ιένα πμο δ θςημβναθία ηδξ εα

196

ανζζηυηακ ζηα πενζμδζηά ηαζ ζηζξ πνμεήηεξ ηςκ εεάηνςκ ηαζ ηςκ ηζκδιαημβνάθςκ. Σζξ Κονζαηέξ, υπςξ ζ‟ υθεξ ζπεδυκ ηζξ επανπζαηέξ πυθεζξ ημο ηυζιμο, ηα ημνίηζζα έηακακ ηδκ αυθηα ημοξ ακεαμηαηεααίκμκηαξ ηδκ ηεκηνζηή θεςθυνμ ημο Υμοκίκ, ημ βκςζηυ «κοθμπάγανμ», εκχ ηα αβυνζα ηζξ πείναγακ ιε πζηάκηζηα ενςηυθμβα ηαζ ηαιζά θμνά ηαζ αζζπνυθμβα. Σα ημνίηζζα έδεζπκακ πςξ δεκ άημοακ, έηακακ ηζξ αδζάθμνεξ αθθά ηνοθμβεθμφζακ ηαζ ζπμθίαγακ ηα κηοζίιαηα, ηδκ ειθάκζζδ ή ηα ημοζμφνζα ηςκ αβμνζχκ. Κζ αοηά υιςξ δ Βαίηα ηα έανζζηε αανεηά ηαζ παγά, ακ ηαζ δεκ έθεζπε ζοπκά απυ ηδ αυθηα, άθθςζηε δεκ οπήνπε ηαζ ηίπμηα άθθμ εκδζαθένμκ ζ‟ αοηήκ ηδκ πυθδ. Πενίιεκε κα ηεθεζχζεζ ημ ζπμθείμ, βζα κα θφβεζ βζα ημ Μπμοέκμξ Άζνεξ, ηδκ πυθδ πμο ζηα ιάηζα ηδξ θάκηαγε ιοεζηή ηαζ πίζηεοε υηζ εηεί εα έανζζηε ακμζπηέξ ηζξ πυνηεξ πμο εα αμδεμφζακ ηα ηνοθά υκεζνά ηδξ κα βίκμοκ πναβιαηζηυηδηα. Ζ Νόξκα ΢ήξεξ (Norma Shearer) ήηαλ ΚαλαδνΑκεξηθαλίδα εζνπνηόο, sex symbol ηεο δεθαεηίαο ηνπ ’30 θαη ίλδαικα ησλ λέσλ θαη θπζηθά θαη ηεο Δβίηαο. Ώκ ηαζ ανζζηυηακ ζηδκ ακάπηολή ηδξ, έηνςβε εθάπζζηα, πνμξ ιεβάθδ απμβμήηεοζδ ηδξ δυκα Υμοάκα, πμο έαθεπε ηα κυζηζια πζάηα ηδξ κα ιδκ αδεζάγμοκ. Ώθθά δ Βφα ήηακ ζίβμονδ πςξ ιζα παπμοθή ημπέθα δεκ εα ιπμνμφζε πμηέ κα βίκεζ ιζα Υάνθμμο ή ιζα ΢ήνεν. Σμ είδςθμ ηαζ πνυηοπυ ηδξ ήηακ δ Νυνια ΢ήνεν πμο ηδ θάηνεοε, δζάααγε βζ‟ αοηήκ ζηα πενζμδζηά ηαζ ήλενε ηα πάκηα βζα ηδ γςή ηδξ. Ήλενε πςξ δ Νυνια βεκκήεδηε απυ άζδιδ ηαζ θηςπή μζημβέκεζα ημο Μυκηνεαθ ημο Κακαδά, ήεεθε ιε πάεμξ κα βίκεζ δεμπμζυξ ηαζ ηαηάθενε ιε πείζια ηαζ επζιμκή κα πάεζ ζημ Υυθοβμοκη ηαζ ηεθζηά κα πείζεζ ημοξ ιεβάθμοξ ηονίμοξ ηδξ Μέηνμ Γηυθκημοσκ Μάβεν (MGM) κα ηδκ δμηζιάζμοκ. ΢φκημια έβζκε δζάζδιδ ηαζ δ αβαπδιέκδ δεμπμζυξ ηςκ κεανχκ, αβμνζχκ ηαζ ημνζηζζχκ υθδξ ηδξ Ώιενζηήξ ηαζ ημο οπυθμζπμο ηυζιμο. Ζ Δύα ην 1935, ιίγν πξηλ θύγεη γηα ην Μπνπέλνο Άηξεο Δ Βαίηα είπε μθυηθδνδ ζοθθμβή απυ θςημβναθίεξ ηαζ απμηυιιαηα πενζμδζηχκ ιε ηζξ θςημβναθίεξ υθςκ ηςκ αβαπδιέκςκ ηδξ ζηαν ημο εεάηνμο ηαζ ημο ηζκδιαημβνάθμο. Αζάααγε ημ θασηυ πενζμδζηυ Sintonia (θίβα πνυκζα ανβυηενα εα ημ βκςνίζεζ απυ ημκηά), πμο ήηακ βειάημ θςημβναθίεξ δδιμθζθχκ ζηαν ημο ηζκδιαημβνάθμο ηαζ ημο ναδζμθχκμο, θςημνμιάκηγα ηαζ ημ ζδιακηζηυηενμ, δδιμζίεοε ζε ζοκέπεζεξ ηδ αζμβναθία ηδξ Νυνιαξ ΢ήνεν ηαζ αοηυ θμφκηςζε ηδ θςηζά πμο ζζβυηαζβε ιέζα ηδξ. Δ Βφα ηυκηεοε πζα ηα δεηαπέκηε ηαζ ζε θίβμ ηεθείςκε ημ βοικάζζμ ηαζ δεκ ήεεθε κα αημθμοεήζεζ πενζζζυηενεξ ζπμοδέξ, θφηεζμ ή πακεπζζηήιζμ, άθθςζηε δεκ ήηακ ηαζ ζπμοδαία ιαεήηνζα. Οφηε ηδκ εκδζέθενε κα βίκεζ ζακ ηδ ιδηένα ηδξ ή 197

ηζξ πακηνειέκεξ αδεθθέξ, ήεεθε κα βίκεζ δζάζδιδ, Ώοηυ πμο ηδκ έκμζαγε ήηακ κα ανεζ ηδκ εοηαζνία κα βίκεζ δεμπμζυξ ηαζ δ εοηαζνία αοηή δεκ ανζζηυηακ ζημ Υμοκίκ, ανζζηυηακ ζημ Μπμοέκμξ Άζνεξ. Σμ πήνε απυθαζδ ηαζ είπε ζηδκ μζημβέκεζά ηδξ ηζξ πνμεέζεζξ ηδξ ηαζ ηα υκεζνά ηδξ. Φοζζηά δ ιάκα ηδξ δ δυκα Υμοάκα ακηέδναζε, αθθζχηζηα ζπεδίαγε ημ ιέθθμκ ηδξ ιζηνήξ ηδξ ηυνδξ. Οκεζνεουηακ κα ανεζ δ Βφα έκακ εοηαηάζηαημ ηαζ αλζμζέααζημ ηφνζμ, υπςξ μζ δομ άθθεξ ηυνεξ ηδξ ηαζ κα γήζεζ ιζα μιαθή μζημβεκεζαηή γςή ιε ανηεηά παζδάηζα. Σμ κα λεηζκήζεζ ζ‟ αοηή ηδκ ηνοθενή δθζηία κα ανεζ ημ δνυιμ ηδξ ζηδκ ηενάζηζα πνςηεφμοζα ηδξ πχναξ, ιε ηυζεξ παβίδεξ ηαζ ηζκδφκμοξ, ζδζαίηενα βζα κεανά ημνίηζζα, ηδξ θαζκυηακ αδζακυδημ, ζημηεζκυ ηαζ παναηζκδοκεοιέκμ. ΋ιςξ δ ίδζα δ Υμοάκα δεκ ήηακ δα ηαζ ημ πνυηοπμ ηδξ δεζηήξ, ιπμνεί κα ήηακ ηαθή ιδηένα, αθθά αηυια ηαζ ηχνα πμο ηδκ είπακ πάνεζ πζα ηα πνυκζα, ζοπκά θζθμλεκμφζε ζημ ηνεαάηζ ηδξ ηάπμζμοξ, ιάθθμκ δθζηζςιέκμοξ ηονίμοξ ηαζ θίθμοξ ηδξ. ΢ε ιενζημφξ απυ αοημφξ είπε ημοξ πνμαθδιαηζζιμφξ ηδξ, ζπεηζηά ιε ηδκ Βφα ηαζ ηα ζπέδζά ηδξ βζα ημ ιέθθμκ ηαζ έκαξ, πζμ νεαθζζηήξ απυ ημοξ άθθμοξ, ηδξ είπε ηδκ βκχιδ ημο: «Άζε ην θνξίηζη λα πξνζπαζήζεη, αθνύ ην ζέιεη ηόζν πνιύ, κε ηελ εκπνδίδεηο. ΢ην θάησ-θάησ αλ απνηύρεη, ηη είρε ηη έραζε. Αλ όκσο πεηύρεη κπξάβν ηεο, ζα είλαη θη απηή πεξήθαλε θη εζύ ην ίδην πνπ δελ ηελ εκπόδηζεο λα δνθηκάζεη ηελ ηύρε ηεο». Ζ εκπνξηθή νδόο Λεάληξν Άιεκ ηνπ Μπνπέλνο Άηξεο, όπσο ήηαλ ην 1920 Σμκ επυιεκμ πνυκμ ημ 1935, ζηα δεηαέλζ ηδξ πνυκζα, δ Βφα πήνε ηδ ιεβάθδ απυθαζδ, κα εβηαηαθείρεζ ημ Γζμοκίκ ιε ιζα πανημκέκζα ααθίηζα δειέκδ ιε ζπάβημ, κα ιπεζ ζημ ηνέκμ ηαζ κα πάεζ ζημ Μπμοέκμξ Άζνεξ, ηδκ πνςηεφμοζα ηδξ πχναξ βζα κα ηοκδβήζεζ ημ υκεζνυ ηδξ, κα βίκεζ δεμπμζυξ ηαζ κα θάιρεζ ζημ εεαηνζηυ ηαζ ηζκδιαημβναθζηυ ηαθθζηεπκζηυ ζηενέςια. Δ ίδζα δ Βφα, ανηεηά πνυκζα ανβυηενα έβναρε έκα αοημαζμβναθζηυ αζαθίμ ιε ηίηθμ La razon de mi vida91 (Ο ζθνπόο ηεο δσήο κνπ), ημ μπμίμ είκαζ ηονίςξ ιζα ζοθθμβή ηςκ μιζθζχκ ηδξ. ΢ημ αζαθίμ αοηυ ιεηαλφ άθθςκ ακαθένεζ: «΋πσο ηα πνπιηά, πάληνηε πξνηηκνύζα ηελ ειεπζεξία ηνπ δάζνπο. Γελ άληερα λα ππνθέξσ θαη ηελ ειάρηζηε έιιεηςε ειεπζεξίαο πνπ πξνέξρεηαη από ηελ ζπκβίσζε κε ηνπο γνλείο ζνπ ή από ηελ δσή ζηελ γελέηεηξα ζνπ. ΢ε πνιύ κηθξή ειηθία έθπγα από ην ζπίηη κνπ θαη ηελ πόιε πνπ δνύζα θαη από ηόηε έδεζα ηειείσο ειεύζεξε. Ήζεια λα ήκνπλ απηή πνπ απνθαζίδεη γηα κέλα, θαη έγηλα απηή πνπ απνθαζίδεη γηα κέλα» Γζα ημκ ηνυπμ πμο έθηαζε ζηδκ πνςηεφμοζα οπάνπμοκ ανηεηέξ εηδμπέξ: Δ πνχηδ εηδμπή: ΢φιθςκα ιε ιανηονία ηδξ Βνιίκαξ Νημοάνηε (αδεθθήξ ηδξ Βφαξ), δ Βφα παναηάθεζε ηδ ιδηένα ηδξ κα ηδ ζοκμδεφζεζ ςξ ημ 91

Σν βηβιίν ηεο Δύαο Πεξόλ La razon de mi vida, εθδόζεθε γηα πξώηε θνξά ην 1952, ιίγν πξηλ ηνλ ζάλαηό ηεο θαη έγηλε από ηα κεγαιύηεξα best sellers ηεο ηζηνξίαο ηεο Αξγεληηλήο. Σν Κνγθξέζν ηεο ρώξαο απνθάζηζε ην βηβιίν απηό λα δηδάζθεηαη ζηα ζρνιεία. Σν βηβιίν είρε επίζεο θαιέο πσιήζεηο ζηελ Λαηηληθή Ακεξηθή, ζηελ Δπξώπε θαη όπνπ αιινύ θπθινθόξεζε.

198

Μπμοέκμξ Άζνεξ, βζα κα ζοιιεηάζπεζ ζε ιζα αηνυαζδ (audition) ημο Βεκζημφ ναδζμθςκζημφ ζηαειμφ. Μεηά απυ ανηεημφξ δζζηαβιμφξ ηαζ πανά ημοξ δζζηαβιμφξ ηαζ ηζξ αιθζαμθίεξ ηδξ, δ δυκα Υμοάκα δέπεδηε ηαζ πήβε ιαγί ηδξ. Ζ Δύα ηελ επνρή πνπ αγσληδόηαλ γηα ηελ θαιιηηερληθή ηεο θαηαμίσζε

-

Δ Βφα ζοιιεηείπε ζηδκ αηνυαζδ απαββέθθμκηαξ ιε επζηοπία έκα πμίδια ηαζ μ δζεοεοκηήξ ημο ναδζμθςκζημφ ζηαειμφ ηδξ πνυηεζκε κα οπμβνάρμοκ έκα δμηζιαζηζηυ ζοιαυθαζμ. Καηυπζκ αοημφ δ Βφα πανέιεζκε ζηδκ πνςηεφμοζα ηαζ αμθεφηδηε πνμζςνζκά ζημ ζπίηζ ηςκ Μπμοζηαιυκηεξ, ιζαξ θζθζηήξ μζημβέκεζαξ ηδξ ιδηέναξ ηδξ. Δ δεφηενδ εηδμπή: ΢φιθςκα ιε αοηήκ δ Αυκα Υμοάκα ζοκυδεοζε ηδκ ηυνδ ηδξ ζημ Μπμοέκμξ Άζνεξ, δ κεανή ζοιιεηείπε ζηδκ αηνυαζδ, αθθά επεζδή ηα απμηεθέζιαηα εα ανβμφζακ βφνζζακ ζημ Υμοκίκ. Ώθθά ζε θίβεξ ιένεξ δ Βφα δήθςζε: «Δίηε ζεηηθά, είηε αξλεηηθά ηα απνηειέζκαηα, εγώ δελ κέλσ πηα ζην Υνπλίλ, ζα θύγσ». Ο αδεθθυξ ηδξ μ Υμοακζίημ, πμο ιυθζξ είπε ηεθεζχζεζ ημ ζηναηζςηζηυ ημο ηαζ ανζζηυηακ ζημ Μπμοέκμξ Άζνεξ, ακέθααε κα πνμζηαηεφζεζ ηδκ ιζηνή ημο αδεθθή απυ ημοξ ηζκδφκμοξ ηδξ ιεβαθμφπμθδξ. Ο Αγθνπζηίλ Μαγθάιληη ήηαλ δηάζεκνο ηξαγνπδηζηήο ηνπ ηαγθό

-

Δ ηνίηδ εηδμπή: Ώνηεημί αζμβνάθμζ ηδξ Βφαξ, ζοιθςκμφκ ζηδκ – πζεακυηενδ - εηδμπή υηζ, ηδκ επμπή εηείκδ μ θδιζζιέκμξ ηναβμοδζζηήξ ημο ηαβηυ Αγθνπζηίλ Μαγθάιληη (Agustin Magaldi) βκςζηυξ ςξ ε αηζζεζηαθή θσλή ηνπ Μπνπέλνο Άηξεο ή ν Κάξινο Γθαξληέι ησλ επαξρηώλ, έδςζε ηάπμζεξ ζοκαοθίεξ ζ‟ έκα εέαηνμ ημο Υμοκίκ. Δ Βφα επζζηέθηδηε ημκ ηναβμοδζζηή ζημ ηαιανίκζ ημο, ημο ιίθδζε βζα ηα υκεζνά ηδξ ηαζ ημ ζηυπμ ηδξ κα βίκεζ δεμπμζυξ ηαζ ημκ παναηάθεζε κα ηδκ πάνεζ ιαγί ηδξ ζηδκ πνςηεφμοζα. Ο Μαβηάθκηζ δέπεδηε ηαζ αθμφ πνχηα νχηδζε ηδκ ιδηένα ηδξ Βφαξ, πήνε ηδ θζθυδμλδ ιζηνή ιαγί ημο. ΋ιςξ, πανά ηα θδιμθμβμφιεκα, δεκ έβζκε ηίπμηε ιεηαλφ ημοξ βζαηί μ ηναβμοδζζηήξ ζοκμδεουηακ πάκηα απυ ηδκ βοκαίηα ημο. Ο ηναβμοδζζηήξ ζοκέζηδζε ηδκ ιζηνή Βφα ζ‟ έκα εεαηνζηυ ηνζηζηυ ημκ Δδκνύλδν Γθίκπνπξγθ ηαζ ηδξ έδςζε ιενζηέξ απυ ηζξ ηάνηεξ ημο βζα κα επζζηεθεεί ηάπμζμοξ βκςζημφξ ημο απυ ημκ ηαθθζηεπκζηυ ηυζιμ. Δ ηέηανηδ εηδμπή: ΢φιθςκα ι‟ αοηήκ ηδκ εηδμπή μ Βφα εζζέααθε ζημ ηαιανίκζ ημο ηναβμοδζζηή ζημ εέαηνμ ημο Υμοκίκ, ημο δυεδηε ηαζ ημκ αημθμφεδζε ζημ Μπμοέκμξ Άζνεξ υπμο έβζκε ενςιέκδ ημο. Ώοηή δ εηδμπή 199

θαίκεηαζ ανηεηά ηνααδβιέκδ ηαζ πανάθμβδ. Δ Βφα ημ 1935 ήηακ έκα δεηαελάπνμκμ ημνζηζάηζ, θεπηυ, ζπεδυκ άζανημ, αζπδιάηζζημ ηαζ πθςιυ, πμο δεκ ήηακ εφημθμ κα πνμζεθηφζεζ ηδκ πνμζμπή εκυξ δζάζδιμο ηναβμοδζζηή ηαζ έιπεζνμο άκηνα 37 πνμκχκ, πμο ιπμνμφζε κα έπεζ υζεξ βοκαίηεξ ήεεθε αηίκδοκα ηαζ εφημθα ηαζ υπζ αέααζα ακχνζιεξ παζδμφθεξ. ΋πςξ ηαζ κα ΄πεζ ημ πνάβια δ θζθυδμλδ Βφα ήνεε ζημ πμθφαμομ ηαζ πμθοεεκζηυ Μπμοέκμξ Άζνεξ ζηζξ ανπέξ ημο 1935, ακηζιέηςπδ ιε ηζξ δοζημθίεξ ηδξ επζαίςζδξ ιζαξ ιεβάθδξ πυθδξ, βζα ηάπμζμκ πμο δεκ έπεζ μφηε βκςνζιίεξ, μφηε ζμαανή παζδεία, αθθά ιυκμ πίζηδ υηζ ιπμνεί κα πεηφπεζ. Καζ δ πεζζιαηάνα Βφα πίζηεοε υηζ ημ ιπμνμφζε. Σν 1935 ε Δύα ήηαλ αθόκα κηα έθεβε, αιιά έπαηξλε ήδε πόδεο κεγάιεο θαιιηηέρληδαο Οζ ηάνηεξ ημο Μαβηάθκηζ θαίκεηαζ πςξ άνπζζακ κα απμδίδμοκ ηαζ ζημ ηέθμξ Μανηίμο ημο ‟35 έηακε ηδκ πνχηδ επαββεθιαηζηή εεαηνζηή ειθάκζζή ηδξ ζημ Θέαηξν Κνκέληηα, ιε ημ ένβμ Ζ θπξία ηεο Πέξεο υπμο έπαζγε ημ νυθμ ιζαξ οπδνέηνζαξ πμο έθεβε ηδ ιμκαδζηή αηάηα: Σν θαγεηό ζεξβηξίζηεθε! . Σμ ζοιαυθαζυ ηδξ πνυαθεπε ιδκζαίεξ απμδμπέξ μβδυκηα πέζμξ ημ ιήκα βζα υζμ ηαζνυ παζγυηακ ημ ένβμ. Σμ πμζυ αοηυ ήηακ ηονζμθεηηζηά ρίπμοθα, αθθά ήηακ ιζζευξ ηαζ ιάθζζηα μ πνχημξ ηδξ ιζζευξ. Καζ πάθζ δ βκςνζιία ιε ημκ Μαβηάθκηζ έηακε ημ εαφια ηδξ βζαηί ηδκ επμιέκδ μ εεαηνζηυξ ηνζηζηυξ Γηίιπμονβη έβναρε ζηδ ζηήθδ ημο: «Πνιύ ζσζηή ζηε ζύληνκε εκθάληζή ηεο ε Δύα Νηνπάξηε». Σμ υκεζνυ ηδξ Βαίηαξ άνπζζε κα παίνκεζ ζάνηα ηαζ μζηά, ήηακ πζα επαββεθιαηίαξ δεμπμζυξ.

200

3.04. Ζ Δχα θαη ε θαξηέξα ηεο ηελ δεθαεηία 1935-44 Σμ Μπμοέκμξ Άζνεξ δ πνςηεφμοζα ηδξ Ώνβεκηζκήξ ηδξ δεηαεηίαξ ημ ‟30, ήηακ ιζα εκηοπςζζαηή ημζιμπμθίηζηδ, πμθοπμθζηζζιζηή ηαζ ημιρή ιεβαθμφπμθδ, πμο δεκ είπε πμθθά πνάβιαηα κα γδθέρεζ απυ ηζξ πενζζζυηενεξ θδιζζιέκεξ εονςπασηέξ ηαζ αιενζηακζηέξ πνςηεφμοζεξ. Οζ ηάημζημί ημο είκαζ βκςζημί ηαζ ζακ Portenos92 ηαζ δ πυθδ είκαζ ημ ειπμνζηυ, μζημκμιζηυ, πμθζηζζηζηυ ηαζ πμθζηζηυ ηέκηνμ ηδξ πχναξ. Ώκ ηαζ δ Ώνβεκηζκή, υπςξ ηαζ υθδ ζπεδυκ δ Λαηζκζηή Ώιενζηή ήηακ ζζπακζηή απμζηία, ηίπμηα ζπεδυκ ζημ Μπμοέκμξ Άζνεξ δεκ εοιίγεζ ημ ζζπακζηυ ηδξ πανεθευκ, εηηυξ θοζζηά απυ ηδ βθχζζα. Σα ηηίνζά ηδξ είκαζ επδνεαζιέκα απυ ηδκ εονςπασηή ηαζ ζδζαίηενα απυ ηδ βαθθζηή ανπζηεηημκζηή, δεκ είκαζ ηοπαίμ άθθςζηε πμο δ πυθδ μκμιάζηδηε ην Παξίζη ηεο Νόηηαο Ακεξηθήο. Ώθθά οπάνπμοκ ηαζ δεηάδεξ υιμνθα μζημδμιήιαηα πμο ακηζβνάθμοκ ημ ανεηακζηυ, ή ημ ζηαθζηυ, δ ημ βμηεζηυ ζηοθ δ πηζζιέκα ζε ιπανυη ηαζ νμημηυ νοειμφξ. Ζ όπεξα ηνπ Μπνπέλνο Άηξεο νλνκάδεηαη Teatro Colon93. Σμ ηέκηνμ ηδξ πυθδξ είκαζ βειάημ ιαβαγζά, εέαηνα, ηζκδιαημβνάθμοξ, ηαθέ ηαζ εζηζαηυνζα, ηέκηνα δζαζηέδαζδξ ηαζ έκα πμθφαμομ πθήεμξ. Σδκ πυθδ ημζιμφκ πμθθέξ εονφηαηεξ θεςθυνμζ (ε Λεσθόξνο 9εο Ηνπιίνπ είκαζ δ πζμ πθαηεζά θεςθυνμξ ημο ηυζιμο) δζαημζιδιέκεξ ιε δεκηνμζημζπίεξ, υιμνθα πάνηα ηαζ ιεβαθμπνεπείξ ηαημζηίεξ. Σμ εεκζηυ ζζημνζηυ ικδιείμ, μ Οβειίζθνο ηεο Πιαηείαο Γεκνθξαηίαο, ηηίζηδηε ηδ δεηαεηία ημο 1930 βζα κα ηζιήζεζ ηα 400 πνυκζα απυ ηδκ ίδνοζδ ηδξ πυθδξ ηαζ απμηεθεί ημ ηέκηνμ ηδξ κοπηενζκήξ γςήξ ηδξ πυθδξ, ζακ ηδκ Σάζιξ ΢ημοέαν ηδξ Νέαξ Τυνηδξ ή ημ Πζηακηίθο ΢ένημοξ ημο Λμκδίκμο. tango argentino Καζ αέααζα ημ ηαβηυ (tango argentino) είκαζ μ εεκζηυξ πμνυξ ηαζ ηονζανπεί πακημφ, ζε υθδ ηδκ πυθδ, Δ Ώνβεκηζκή είκαζ πενήθακδ βζ‟ αοηυ. Υμνεφεηαζ πνςί ή ανάδο ζε ηάεε ζδιείμ ηδξ πυθδξ, ζηζξ πθαηείεξ, ζηζξ βεζημκζέξ, αηυια ηαζ ζημοξ δνυιμοξ. Τπάνπμοκ δεηάδεξ ζπμθέξ πμνμφ ηαβηυ, υπμο δζδάζημκηαζ δζάθμνεξ παναθθαβέξ ημο ηαζ άθεμκα κηάζζκβη πχθ, ηέκηνα δζαζηέδαζδξ ηαζ εέαηνα ζηα μπμία ιπμνείξ κα εαοιάζεζξ πμθθά επζδέλζα γεοβάνζα ζε ανζζημηεπκζηέξ θζβμφνεξ ημο πμνμφ.

92

Portenos (Πνξηέληνο), πξνέξρεηαη από ην γεγνλόο όηη γελλήζεθαλ θνληά ζην ιηκάλη (Port) Teatro Colon = Σν ζέαηξν Κνιόκβνο, ε όπεξα ηνπ Μπνπέλνο Άηξεο, εγθαηληάζηεθε ην 1908 κε ηελ παξνπζίαζε ηεο όπεξαο ηνπ Βέξληη Αΐληα. Θεσξείηαη κεηαμύ ησλ πέληε θαιύηεξσλ θηηξίσλ όπεξαο ζηνλ θόζκν κε εμαηξεηηθή αθνπζηηθή.

93

201

Σμ 1935 υηακ δ κεανή επανπζχηζζζα Βφα έθηαζε ζηδκ πνςηεφμοζα, δ πυθδ γμφζε ιζα επμπή ιεβάθδξ ακαζηάηςζδξ αθθά ηαζ ακαβέκκδζδξ. Σμ πνδιαηζζηδνζαηυ ηναπ ημο ΄29, είπε επδνεάζεζ υθμ ημκ ηυζιμ ηαζ θοζζηά ηαζ ηδκ Ώνβεκηζκή, δ μπμία ςξ ηυηε γμφζε έκακ εκηοπςζζαηυ νοειυ ακάπηολδξ, πάνζξ ηζξ ηενάζηζεξ πμζυηδηεξ δδιδηνζαηχκ ηαζ ηνέαημξ πμο ελήβε, αθθά ηαζ ζηδκ ηαπεία αζμιδπακμπμίδζή ηδξ. Δ επίδναζδ ηδξ μζημκμιζηήξ φθεζδξ ιείςζε δναιαηζηά ημ νοειυ ακάπηολήξ ηδξ, αθθά αφλδζε ηαηά πμθφ ημοξ απεθπζζιέκμοξ ιεηακάζηεξ ηονίςξ απυ ηδκ Βονχπδ, πμο ένπμκηακ ζηδκ Ώνβεκηζκή βζα κα πηίζμοκ απυ ηδκ ανπή ιζα κέα γςή ζε ηαζκμφνζα παηνίδα. Σμ Μπμοέκμξ Άζνεξ βέιζζε απυ πνμπεζνμθηζαβιέκα θηςπζηά ζπίηζα (villas miserias) βζα κα ζηεβαζεμφκ υθμζ αοημί μζ κεμθενιέκμζ πμθίηεξ ημο. Ώοημί μζ θηςπμί ιεηακάζηεξ, μζ ενβάηεξ ηςκ αζμιδπακζχκ ηαζ αζμηεπκζχκ ηδξ πχναξ, μζ ενβάηεξ ηςκ πμθοπθδεχκ ζθαβείςκ, μζ μζημδυιμζ πμο ζοκεηέθεζακ ζημκ μζημδμιζηυ μνβαζιυ ηδξ πνςηεφμοζαξ ηαζ ηςκ άθθςκ πυθεςκ ηδξ Ώνβεκηζκήξ ηαζ μζ ηναηζημί ηαζ ζδζςηζημί οπάθθδθμζ, απμηέθεζακ ανβυηενα ημκ ηφνζμ ημνιυ ηςκ μπαδχκ ηδξ Βαίηαξ ηαζ ημο Υμοάκ Πενυκ, ημοξ θεβυιεκμοξ Πενμκζζηέξ, πμο ζοκέπζζακ ςξ ηίκδια κα οπάνπμοκ, ανηεηά πνυκζα ιεηά ημ εάκαημ ηδξ Βφαξ ημ 1952, αθθά ηαζ ημο ίδζμο ημο Πενυκ ημ 1974.

Villas miserias ζην Μπνπέλνο Άηξεο Δ Βφα ανέεδηε μθμιυκαπδ ηαζ αζήιακηδ ζημ άβκςζημ ηαζ επενζηυ πενζαάθθμκ ηδξ πνςηεφμοζαξ, ιζα δεηαελάπνμκδ ημπέθα, πςνίξ ζπμοδαία παζδεία ηαζ εεαηνζηέξ ζπμοδέξ, ιε ιυκδ αμήεεζα ηζξ ηάνηεξ ημο Μαβηάθκηζ, πμο απμδείπεδηακ απμηεθεζιαηζηέξ. Αεκ είπε πζα ηδκ ιδηνζηή πνμζηαζία ζηδξ Αυκα Υμοάκα μφηε ηα θαβδηά πμο ηδξ ιαβείνεοε ιε θνμκηίδα. Βίδαιε πςξ έηακε ημ εεαηνζηυ ηδξ κηειπμφημ ζημ Θέαηξν Κνκέληηα. Ώημθμφεδζακ ειθακίζεζξ ηδξ ζε ζζςπδθμφξ ή μθζβυθμβμοξ νυθμοξ ζε δομ ή ηνία αηυια ένβα πμο ηδκ ηνάηδζακ ζε επαββεθιαηζηή απαζπυθδζδ βζα έκα πενίπμο πνυκμ. Σδκ επμπή εηείκδ ηα εέαηνα έδζκακ δομ παναζηάζεζξ ηδκ διένα ηαζ ηα ΢ααααημηφνζαηα ηαζ ηζξ ανβίεξ ηνεζξ ηαζ ηαιζά θμνά ηέζζενζξ. Δ Βφα ενβαγυηακ ελακηθδηζηά βζα πεκηανμδεηάνεξ, αθθά ιεηά απυ ημ ηέθμξ αοηχκ ηςκ παναζηάζεςκ, ανέεδηε πςνίξ αλζυθμβδ δμοθεζά. Πανάθθδθα υιςξ, άνπζζε κα δμοθεφεζ ζημ ναδζυθςκμ, ζημ ζηαειυ Ράδην-Παξίζη ζημ μπμίμ έιεζκε ςξ ημκ Εακμοάνζμ ημο ‟36. Σμκ Μάζμ ημο ίδζμο πνυκμο πνμζεθήθεδ ζημ είαζμ ηδξ Πεπίηα Μνπληόο ηαζ ημο Υνζέ Φξάλθν, ζημκ μπμίμ πνςηαβςκζζημφζε δ ηυνδ ημο ηεθεοηαίμο Βφα Φνάκημ. Ο είαζμξ άνπζζε πενζμδεία ζηζξ επανπζαηέξ πυθεζξ Ρμγάνζμ, Μεκηυγα, Κυνκημιπα ηαζ άθθεξ. Γζα ηδκ Βφα δ πενζμδεία, ημ θαβδηυ ηαζ δ δζαιμκή ζε ηαεανά ηαζ ςναία λεκμδμπεία ήηακ ιζα πμθοηέθεζα, υηακ ηα ζοκέηνζκε ιε ηδ θηςπζηή πακζζυκ πμο γμφζε ζημ Μπμοέκμξ Άζνεξ ηαζ θοζζηά ηα απμθάιαακε. ΢ημ ένβμ Madame Sans-Gene πμο πανμοζίαγακ, δ Βφα έπαζγε ημ νυθμ ιζαξ απυ ηζξ αδεθθέξ ημο Γάθθμο αοημηνάημνα Ναπμθέμκηα ηαζ θμνμφζε έκα θυνεια empire (αοημηναημνίαξ) πμο ηυκζγε ηδ θεπηή ηδξ ζζθμοέηα.

202

Έκα επεζζυδζμ ζημ ηέθμξ ιζαξ πανάζηαζδξ πάθαζε ηζξ ήδδ υπζ ηυζμ ηαθέξ ζπέζεζξ ηδξ Βφαξ Φνάκημ ιε ηδκ Βφα Νημοάνηε. Κάπμζμξ εεαηήξ έζηεζθε έκα ιπμοηέημ θμοθμφδζα ζηδκ «Βφα». Φοζζηά ημ ιπμοηέημ πήβε ζηδκ πνςηαβςκίζηνζα ηαζ ζηαν ημο εζάζμο ηδκ Βφα Φνάκημ, δ μπμία έηπθδηηδ ηαζ μνβζζιέκδ ακαηάθορε ιέζα ιζα πμθοηεθή επζζηεπηήνζα ηάνηα, πμο απεοεοκυηακ ζηδκ άζδιδ Βφα Νημοάνηε! ΢ηδκ πυθδ Μεκηυγα μ Υμοάκ Φνάκημ, έκαξ απυ ημοξ εζαζάνπεξ ηαζ παηέναξ ηδξ Βφαξ Φνάκημ, γήηδζε απυ ηδκ Βφα Νημοάνηε κα ημζιδεεί ιαγί ημο ηζ ηδκ απείθδζε υηζ ακ δεκ δεπυηακ εα ηδκ απέθοε! Φοζζηά δεκ ανκήεδηε, αθθά ζηδκ επυιεκδ πυθδ ημ Ρμγάνζμ, δ βοκαίηα ημο Φνάκημ ήνεε ζημκ είαζμ. Πθδνμθμνήεδηε ηα ζοιαάκηα, ηζαηχεδηε ιε ημκ άκηνα ηδξ ηαζ ηνμιμηνάηδζε ηδκ Βφα. Χξ ζοκήεςξ μ έκμπμξ είκαζ πάκηα ή βοκαίηα ηζ έηζζ ιυθζξ βφνζζακ ζημ Μπμοέκμξ Άζνεξ, δ ηαδιέκδ δ Βφα Νημοάνηε έιεζκε ηαζ πάθζ πςνίξ δμοθεζά. Ζ εζνπνηόο Δύα Νηνπάξηε ΢ημ Ρμγάνζμ δ ημπζηή εθδιενίδα Ζ Πξσηεύνπζα δδιμζίεοζε ιζα θςημβναθία ηδξ Βφαξ, ήηακ δ πνχηδ δδιυζζα ακαβκχνζζδ ηδξ ηαθθζηεπκζηήξ ηδξ οπυζηαζδξ. ΢ηδκ Μεκηυγα αννχζηδζε λαθκζηά έκαξ δεμπμζυξ απυ ιεηαδμηζηή αζεέκεζα. Ο εζαζάνπδξ απαβυνεοζε ηζξ επζζηέρεζξ ζημκ αζεεκή ζημ κμζμημιείμ, θμαμφιεκμξ υηζ εα ιπμνμφζε κα ιεηαδχζεζ ηδκ αζεέκεζα ηαζ ζε άθθα ιέθδ ημο εζάζμο. ΋ιςξ δ Βφα πήνε ιαγί ηδξ θνμφηα ηαζ επζζηέθηδηε ημκ ζοκάδεθθυ ηδξ, ημκ θίθδζε ηαζ θοζζηά, ηυθθδζε ηδκ αννχζηζα. Ώνηεηά πνυκζα ανβυηενα, ςξ Πνχηδ Κονία ηδξ Ώνβεκηζκήξ, δεκ δίζηαγε κα οπμδέπεηαζ εηαημκηάδεξ άννςζηα παζδάηζα, ρςνζαζιέκα ή θεπνά ή βοκαίηεξ ιε παναιμνθςιέκα ιέθδ, ιε αβηαθζέξ, θζθζά ηαζ πάδζα, θεξ ηαζ είπε ακμζία ζηα ιεηαδμηζηά κμζήιαηα. Ζ Δύα (αξηζηεξά) ζην ζεαηξηθό ζαλίδη Πίζς ζημ Μπμοέκμξ Άζνεξ άνπζζε πάθζ κα ράπκεζ βζα δμοθεζά, θζθχκηαξ ηαημονδιέκεξ πμδζέξ ηαζ οπμπςνχκηαξ ζηζξ μνέλεζξ ημο ηάεε εζαζάνπδ, πμο εηιεηαθθεουηακ ηδκ ακάβηδ ηςκ κέςκ ημνζηζζχκ βζα δμοθεζά ηαζ πνήιαηα. ΋ιςξ εεςνμφζε υηζ πνμηεζιέκμο κα βονίζεζ πίζς ζηδ ιάκα ηδξ, ηάεε παναπχνδζδ ζημ ηνεαάηζ ηδξ ήηακ απμδεηηή. Έηζζ δ Βφα δέπεδηε ςξ εναζηή ηδξ έκα πμκηνυ ηαζ άζπδιμ πεκδκηάνδ εζαζάνπδ μκυιαηζ Πάιπθμ ΢μοένμ, βκςζηυ ιε ημ παναηζμφηθζ μ Βάηξαρνο, μ μπμίμξ ζοκήεζγε κα πασδεφεζ ηα μπίζεζα ηςκ ημνζηζζχκ, εκχ «ιεθεημφζε» ηζξ αζηήζεζξ ημοξ. Ο είαζμξ ημο ΢μοένμ έηακε ημονκέ ζηδκ Οονμοβμοάδ. ΢ηδκ υιμνθδ πνςηεφμοζά ηδξ ημ Μμκηεαίδεμ, δ Βφα βκχνζζε κεανμφξ απυ ηαθέξ μζημβέκεζεξ, έηακε πανέεξ, αθθά δεκ έηακε ζμαανέξ ζπέζεζξ. ΢ημ λεκμδμπείμ ήνεε ιεηά ηδκ

203

πανάζηαζδ, ιζα ηενάζηζα ακεμδέζιδ βζα ηδκ «Αδα Βφα», αθθά αοηή ηδ θμνά δεκ οπήνπε άθθδ Βφα πανά δ ίδζα. ΋ηακ ηέθεζςζε δ ημονκέ μ είαζμξ βφνζζε ηαζ πάθζ πίζς ζηδκ πνςηεφμοζα ηαζ δ Βφα εημζιάζηδηε κα παναηαθέζεζ λακά ημκ «ΐάηναπμ» βζα δμοθεζά. ΋ιςξ αοηυξ, ιπνμζηά ζε ιζα ιεβάθδ μιάδα ημνζηζζχκ πμο πενίιεκε βζα ημκ ίδζμ θυβμ, ηδξ ιίθδζε ζηαζά θέβμκηαξ: «΢ηακάηα λα κε ζθνηίδεηο, είκαη παληξεκέλνο άλζξσπνο. Σν όηη θνηκήζεθα καδί ζνπ δελ ζεκαίλεη όηη πξέπεη λα ζνπ δώζσ θαη δνπιεηά». Δ ηαδιέκδ δ Βφα απμζαμθχεδηε, πθυιζαζε ηαζ έθοβε πςνίξ κα ανενχζεζ μφηε θέλδ. Αθόκα κηα θσηνγξαθία ηεο Δύαο, ζε πόδα θαιιηηέρληδαο Μεηά απυ αοηυ πνμζθήθεδηε απυ έκα είαζμ ηζ έπαζλε έκα ιζηνυ νυθμ ηαζ μ βκςζηυξ ηνζηζηυξ εεάηνμο Γηίιπμονβη έβναρε αοηή ηδ θμνά υηζ ανήηε ηδκ Βφα Νημοάνηε ραξηησκέλε. ΋ιςξ ημ ένβμ δεκ παίπεδηε βζα πμθθέξ παναζηάζεζξ ηαζ βζα ιζα θμνά αηυια δ Βφα έιεζκε ηαζ πςνίξ δμοθεζά ηαζ έζμδα. Σμ 1937 ήηακ ιζα ηαηή πνμκζά, είπε εθάπζζηδ ςξ ηαευθμο επαββεθιαηζηή απαζπυθδζδ ηαζ ηοηθμθμνμφζε ιε άδεζμ ζημιάπζ, ηνζιιέκα νμφπα ηαζ ηνφπζα παπμφηζζα, αθθά δ δνςίδα ιαξ ήηακ πεζζιαηάνα ηαζ αβςκίζηνζα, δεκ ημ‟ ααγε ηάης ηαζ ήηακ ζίβμονδ υηζ δ εοηαζνία πμο ηοκδβμφζε δεκ ε‟ ανβμφζε. Έαβαγε ιυκμ θίβα πνήιαηα ηάκμκηαξ δζαθδιζζηζηά ζπμηξ ζημ Ράδην-Μπειγθξάλν ηαζ αοηά ηα ζπμηξ ακαιεηαδίδμκηακ ζημοξ ηζκδιαημβνάθμοξ, ηάκμκηαξ ημ πνυζςπμ ηδξ κεανήξ δεμπμζμφ, εονφηενα βκςζηυ. Αμφθερε επίζδξ βζα θίβμ ηαζ ζημ Ράδην΢πιέληηη. ΋ηακ δ αδεθθή ηδξ Βνιίκα αννχζηδζε ζμαανά απυ πθεονίηζδα, δ Βφα πήβε ζημ Υμοκίκ ηαζ ηδξ ζοιπαναζηάεδηε. Δ ιαιά-Υμοακίηα ηαζ μζ αδεθθέξ ηδξ ηδκ παναηάθεζακ κα ιείκεζ εηεί, αθθά αοηή ήηακ αιεηάπεζζηδ: «Θα μαλάξζσ θαη πάιη, αιιά κόλν όηαλ ζα έρσ πεηύρεη» ημοξ είπε ηαζ βφνζζε πίζς ζηδκ πνςηεφμοζα Δμώθπιιν ηνπ πεξηνδηθνύ Sintonia κε ηελ Δβίηα θαη ηνλ εξαζηή ηεο θαη εθδόηε Δκίιην Καξηνύινβηηο Δ Βαίηα δεκ είπε ςξ ηυηε ζηαεενυ δεζιυ ιε άκηνα. Βίπε δζάθμνμοξ – υπζ ηαζ θίβμοξ - εναζηέξ, αθθά αοηυ ημ έηακε ηονίςξ βζα θυβμοξ ζημπζιυηδηαξ ή οζηενμαμοθίαξ, βζα κα ανεζ ηάπμζα δμοθεζά ή κα ιπεζ δ θςημβναθία ηδξ ζε ηάπμζμ πενζμδζηυ ή βζα κα πάνεζ ηάπμζεξ ηαθέξ ζοζηάζεζξ βζα έκα είαζμ ή ναδζμθςκζηυ ζηαειυ. Σμ 1938 υιςξ βκχνζζε ημκ εηδυηδ ημο πενζμδζημφ ΢ηληόληα (αοηυ πμο δζάααγε ζημ Υμοκίκ) ημκ Δκίιην Καξηνύινβηηο (Emilio Kartulowisz), πνχδκ μδδβυ αβςκζζηζηχκ αοημηζκήηςκ νάθζ απυ ηδ Υζθή. Σμ πενζμδζηυ δζμνβάκςκε δζαβςκζζιυ βζα ηδκ πνυζθδρδ δεμπμζχκ ζημ είαζμ ηδξ Εηαθίδαξ Πηεξίλα Νηεαιέζζη (Pierina Dealessi) πμο ζφκημια εα άνπζγε παναζηάζεζξ, ιε ηδκ ηςιςδία Ζ ζπειηά ηεο ηύρεο (La gruta de la fortuna). Δ βκςνζιία ηδξ ιε ημκ εηδυηδ ημο ΢ηληόληα ήηακ έκαξ ζηαειυξ ζηδ γςή ηδξ κεανήξ δεμπμζμφ ιε ημ εφεναοζημ ζχια ηαζ ηδκ ζζδενέκζα εέθδζδ. Ο 204

Κανημφθμαζηξ έβζκε έκαξ αηυια εναζηήξ ηδξ. Ώκαθένμκηαζ ανηεηά μκυιαηα ακδνχκ πμο είπακ ενςηζηέξ ζπέζεζξ ιαγί ηδξ, αθθά δ ίδζα δεκ ημοξ ακέθενε πμηέ μφηε ηακ ζηζξ θίθεξ ηδξ ηαζ μζ αζμβναθίεξ ηδξ βνάθηδηακ θοζζηά ιεηά ημ εάκαηυ ηδξ. Δ ίδζα είπε θνμκηίζεζ κα ελαθακζζημφκ πμθθά ζημζπεία απυ αοηή ηδκ ζπεδυκ άβκςζηδ δναζηδνζυηδηά ηδξ, αθθά αοηή ηδ θμνά ηαζ αβαπμφζε εζθζηνζκά αοηυκ ημκ άκηνα ηαζ ημκ ήεεθε ιε ηδκ ηανδζά ηδξ. Ο εηδυηδξ ήηακ έκαξ αεθδηζηυξ ςναίμξ άκηναξ ιε πμθθέξ επζηοπίεξ ζηζξ βοκαίηεξ, αθθά ηαζ πμθθέξ βκςνζιίεξ ζημκ ηαθθζηεπκζηυ πχνμ. ΢φκημια δ θςημβναθία ηδξ Βφαξ δδιμζζεφηδηε ζημ πενζμδζηυ ημο ηαζ μ Κανημφθμαζηξ ζοκέπζζε κα δδιμζζεφεζ ηζ άθθεξ, αηυια ηαζ ιεηά ηδκ δζαημπή ηςκ ζφκημιςκ ενςηζηχκ ημοξ ζπέζεςκ, βζαηί μ Βιίθζμ δεκ ήηακ απυ ημοξ άκηνεξ πμο έιεκακ βζα πμθφ ζε ιζα βοκαίηα, ήεεθε πμζηζθία ηαζ ηδκ εφνζζηε εφημθα. ΋ιςξ, αοηή δ πνχηδ θςημβναθία ηδξ Βφαξ ζημ πενζμδζηυ ηαζ δ βκςνζιία ηαζ δ ζπέζδ ηδξ (ζοκεπίζηδηε θζθζηή) ιε ημκ Βιίθζμ άθθαλακ ηδ γςή ηδξ. Ο Βιίθζμ ήηακ ίζςξ μ ιμκαδζηυξ - απυ ημοξ πμθθμφξ - εναζηήξ, εηηυξ απυ ημκ Πενυκ, πμο δ Βφα αβάπδζε πναβιαηζηά. Ζ Pierina Dealessi (1894-1983), ήηαλ εζνπνηόο, ζηαζάξρηο θαη θίιε ηεο Δύαο. Ζ θσηνγξαθία ηελ εκθαλίδεη ζε κεγάιε ειηθία, ιίγν πξηλ ην ζάλαηό ηεο Φοζζηά δ Βφα ηένδζζε ημκ δζαβςκζζιυ ηαζ έκα νυθμ ζημ είαζμ πμο ιάθζζηα έβζκε ηαζ θίθδ ηδξ Πζενίκαξ Νηεαθέζζζ, δ μπμία ηδκ πνμζηάηεοε ηαζ ηδκ ηαεμδδβμφζε. Έδζκακ ηαεδιενζκά δομ παναζηάζεζξ ηαζ ημ ΢άαααημ ηέζζενζξ ζηδ ζεζνά, αθθά μ ιζζευξ ηδξ Βφαξ ήηακ αηυια πμθφ ιζηνυξ. Σαοηυπνμκα άνπζζε ζοκενβαζίεξ ηαζ ιε ναδζμθςκζημφξ ζηαειμφξ (Radio Argentina, Radio del Munto, Radio Belgrano ηαζ άθθμοξ). Γκςνίζηδηε ιε πμθθμφξ δεμπμζμφξ, ηαθθζηέπκεξ, ζοββναθείξ, πμζδηέξ ηαζ αοηή δ αηαθθζένβδηδ ημπέθα άνπζζε κα απμηηά βκχζεζξ ηαζ κα ζογδηά βζα υθα ζπεδυκ ηα εέιαηα, πμθζηζηή, ενδζηείεξ, επακάζηαζδ, βζα ημκ Λέκζκ ηαζ ηδκ ΢μαζεηζηή Έκςζδ, βζα ημκ Υίηθεν ηαζ ημκ Μμοζμθίκζ, βζα πμίδζδ ηαζ θμβμηεπκία, αηυια ηαζ βζα ροπακάθοζδ. Ζ εηθνζάρξνλε Δύα ζε, ηνικεξή γηα ηελ επνρή ηεο, πόδα κεγάιεο ζηαξ Δ Βφα αζζεακυηακ εοηοπζζιέκδ, πενκχκηαξ ηζξ κφπηεξ ηδξ ζημ πμθφαμοα ηαθέ ημο Μπμοέκμξ Άζνεξ, ιε ζογδηήζεζξ ηαζ βκςνζιίεξ αλζυθμβςκ πνμζχπςκ. Έιαεε κα ηζκείηαζ ιε άκεζδ ζε ηφηθμοξ πμο πνζκ απυ θίβμοξ ιήκεξ δ Βφα ήηακ βζ‟ αοημφξ ιζα άβκςζηδ, απαίδεοηδ ηαζ άζδιδ ημπέθα απυ ηδκ επανπία. Ώοηυ ημκ ηαζνυ, ζογμφζε ιε έκα ηαζκμφνζμ εναζηή ημκ Μπμνάξ, έκα κεανυ δεμπμζυ πμο ζηεθηυηακ ζηα ζμαανά κα ηδκ πακηνεοηεί.

205

Δ Βφα έαθεπε ηχνα ηα μζημκμιζηά ηδξ κα αεθηζχκμκηαζ ηαζ πανάηδζε ηδκ πακζζυκ πμο γμφζε. Λέβεηαζ υηζ έιεκε ζε ιζα ζμοίηα εκυξ πμθοηεθμφξ λεκμδμπείμο. Ο αδεθθυξ ηδξ Υμοάκ Νημοάνηε, μ αβαπδιέκμξ ηδξ Υμοακζίημ, είπε ηεθεζχζεζ ημ ζηναηζςηζηυ ημο ηαζ ενβαγυηακ ζε ιζα ηνάπεγα ζημ Μπμοέκμξ Άζνεξ. Χξ παναηηήναξ ήηακ ηοπμδζχηηδξ ηαζ απαηεςκίζημξ ηαζ δεκ δίζηαζε κα ηαηαπναζηεί ανηεηά πνήιαηα απυ ηδκ ηνάπεγα. Δ Βφα πμφθδζε υ,ηζ είπε ηαζ δεκ είπε, ιάγερε ηαζ ηζξ μζημκμιίεξ ηδξ ηαζ ηαηάθενε κα πθδνχζεζ ημ πνέμξ ημοξ αδεθθμφ ηδξ, πμο βθίηςζε έηζζ ηδ ζίβμονδ θοθάηζζδ. Δ ηαθή αδεθθή υιςξ, λακαβφνζζε ζηδκ άεθζα πακζζυκ πμο έιεκε ηαζ πνζκ. Σμ Μάζμ ημο 1939 δ Βφα ήηακ ιυθζξ είημζζ πνμκχκ, ζπδιαηζζιέκδ πζα βοκαίηα, αθθά πάκηα θεπηή, πθςιή ηαζ εφεναοζηδ. Βηείκμ ημ ιήκα δ γςή ηδξ άθθαλε ηαζ πάθζ υηακ μ είαζυξ ηδξ άνπζζε κα ιεηαδίδεζ απυ ημ ναδζυθςκμ, ιζα ζεζνά ζαπνπλόπεξεο94 βναιιέκεξ απυ ημκ δδιμθζθή ζοββναθέα, ζεκανζμβνάθμ ηαζ πμζδηή Έκηορα Μπλόμπεργκ (Hector Blomberg), ζανάκηα πνμκχκ ηυηε ηαζ βκςζηυ βζα ηζξ εεκζηζζηζηέξ πμθζηζηέξ ημο απυρεζξ. Πνςηαβςκζζηέξ ηδξ ζεζνάξ ήηακ δ Βφα Νημοάνηε ηαζ μ Παζημοάθ Πεθθζηζζυηα ηαζ μ ζοββναθέαξ, πμθθέξ θμνέξ έββναθε ζηδκέξ πνμζανιμζιέκεξ πάκς ζηδκ Βφα, δ μπμία ήηακ πζα ανηεηά βκςζηή, υπζ ιυκμ ζημοξ ηαθθζηεπκζημφξ ηφηθμοξ, αθθά ηαζ ζημ εεαηνζηυ ηαζ ναδζμθςκζηυ ημζκυ. Σχνα ηα ηαθθζηεπκζηά πενζμδζηά ηαζ μζ εθδιενίδεξ δδιμζίεοακ ηαηηζηά θςημβναθίεξ ηδξ ηαζ μζ ζαπμοκυπενεξ πμο ζοιιεηείπε δεκ πενζμνζγυηακ ζε έκα ιυκμ ναδζμθςκζηυ ζηαειυ. Γεινηνγξαθία πνπ παξνπζηάδεη κηα λνηθνθπξά κε ξόκπα θαη κπηθνπηί λα παξαθνινπζεί κε πξνζνρή θαη δαθξπζκέλε κηα ηειενπηηθή ζαπνπλόπεξα Οζ ζαπμοκυπενεξ ηδξ Βφαξ έβζκακ δδιμθζθείξ υπζ ιυκμ ζημ Μπμοέκμξ Άζνεξ, αθθά ηαζ ζηζξ επανπίεξ, αηυια ηαζ ζε πυθεζξ πςνίξ δθεηηνζζιυ, βζαηί μζ ναδζμθςκζημί ζηαειμί έζηεθκακ θμνηδβάηζα ιε ιεβάθςκα πμο ηάεε ιένα ζηζξ πέκηε δ χνα αηνζαχξ, άνπζγακ ζηδκ ηεκηνζηή πθαηεία κα ιεηαδίκμοκ ηδκ ηθαζζζηή ζζημνία: Δ κεανή, αεχα, αβκή ηαζ υιμνθδ αθθά θηςπή ημπέθα ενςηεουηακ ημκ υιμνθμ βζμ ημο αθεκηζημφ ηδξ. Σμ ημνίηζζ έηθαζβε ηαζ πηοπζυηακ απυ ημκ πυκμ ηδξ, αθθά ζημ ηέθμξ πάνζξ ζηδκ ηαθμζφκδ ηαζ εοβέκεζά ηδξ ηαηαθένκεζ ηαζ νίπκεζ ηα ημζκςκζηά θνάβιαηα ηαζ μ ένςηαξ ενζαιαεφεζ ιε έκα υιμνθμ βάιμ. final, Σέθμξ.

94

΢απνπλόπεξα (soap opera) νλνκάζηεθαλ νη ξαδηνθσληθέο (θαη αξγόηεξα ηειενπηηθέο) ακεξηθάληθεο θπξίσο λνπβέιεο ησλ νπνίσλ ζπλήζσο παξαγσγόο ήηαλ θάπνηα βηνκεραλία απνξξππαληηθώλ. Ήηαλ ζεηξέο πνπ θακηά θνξά μεπεξλνύζαλ ηα 100 αθόκα θαη 250 επεηζόδηα. Σν ζέκα ηνπο ήηαλ ζπλήζσο ν έξσηαο κεηαμύ κηαο θησρήο θνπέιαο θη ελόο πινύζηνπ λένπ ή αληίζηξνθα. Οη ζαπνπλόπεξεο είραλ θαηά θαλόλα, κεγάιε επηηπρία θπξίσο ζηηο γπλαίθεο ησλ ιατθώλ ηάμεσλ (λνηθνθπξέο, εξγάηξηεο θ.ά.) πνπ ηηο παξαθνινπζνύζαλ αλειιηπώο, θαη ζηήλνληαλ ηε ζπγθεθξηκέλε ώξα γύξσ από ηνπο ξαδηνθσληθνύο ή ηειενπηηθνύο δέθηεο γηα λα ηηο παξαθνινπζήζνπλ. ΢ηελ Διιάδα ηεο δεθαεηίαο ηνπ ’90 νη πην δεκνθηιείο ηειενπηηθέο ζαπνπλόπεξεο ήηαλ Η Λάκςε θαη ην Καιεκέξα δσή θαη νη δπν ηνπ Νίθνπ Φώζθνινπ. Η Λάκςε παηδόηαλ ζπλερώο από ην 1991 σο ην 2005 θαη πξνβιήζεθαλ ζπλνιηθά 3.457 επεηζόδηα!

206

Φοζζηά δ ίδζα πενίπμο ζζημνία επακαθαιαακυηακ ιε ακηίζηνμθμοξ ήνςεξ (θηςπυξ πθδκ ηίιζμξ ηαζ ςναίμξ κέμξ ενςηεφεηαζ πανάθμνα ηδκ πθμφζζα κέα ιε αθαγυκεξ ηαζ μπζζεμδνμιζημφξ βμκείξ ηθπ.). ΢ε ηάπμζα άθθδ ζζημνία πανμοζίαγακ ηδκ γςή, ημοξ ένςηεξ, ηζξ ιμζπείεξ, ηα πάεδ, ηα ιίζδ, ηζξ ίκηνζβηεξ, ηδκ οπενμρία, ηζξ παναλεκζέξ ηαζ ηδ δνάζδ ηςκ ιεθχκ πθμφζζςκ ηαζ εοβεκζηήξ ηαηαβςβήξ μζημβεκεζχκ. Φοζζηά υθμζ μζ πνςηαβςκζζηέξ ηςκ ζεζνχκ αοηχκ ήηακ υιμνθμζ, κέμζ ηαζ οβζείξ. Οζ ζαπμοκυπενεξ αοηέξ ήηακ ηάηζ ζδιακηζηυ βζα ηζξ θηςπέξ κμζημηονέξ ηζ ενβάηνζεξ ζημ ενβμζηάζζμ (πμθθέξ θμνέξ μζ ενβμδυηεξ είπακ ζοκδέζεζ ημ ναδζυθςκμ ιε ιεβάθςκα, βζα κα ιδκ πάκμοκ μζ ενβάηνζεξ ημ «ηνίζζιμ» επεζζυδζμ) πμο ιπμνμφζακ κα ζοβηνίκμοκ ηδ δζηή ημοξ ιίγενδ ηαζ άπανδ γςή, ιε αοηήκ πμο μζ ναδζμθςκζημί δέηηεξ ημοξ πανμοζίαγακ ηαζ κα μκεζνεφμκηαζ. Δ αδέλζα, ζπεδυκ παζδζηή θςκή ηδξ Βφαξ Νημοάνηε ήηακ ιζα απυ ηζξ πζμ ακαβκςνίζζιεξ θςκέξ ηδξ Ώνβεκηζκήξ. Ζ Δύα Νηνπάξηε ζε έλα από ηνπο πξώηνπο θηλεκαηνγξαθηθνύο ξόινπο ηεο Δ Βφα ιεηαλφ άθθςκ δμφθεοε ηαζ ζημκ πζμ ζδιακηζηυ ναδζμζηαειυ ηδξ πχναξ ημ Radio El Mundo. Βπίζδξ οπυβναρε ζοιαυθαζμ ιε ημ Radio Belgrano, πμο πανμοζίαγε ηδκ ζζημνζηή ζεζνά Μεγάιεο Γπλαίθεο ηεο Ηζηνξίαο ηαζ έπαζλε νυθμοξ υπςξ ηδξ ΐαζίθζζζαξ Βθζζάαεη Ώ‟ ηδξ Ώββθίαξ, ηδξ Μανίαξ Ώκημοακέηαξ, ηδξ Μεβάθδξ Ώζηαηενίκδξ, ηδξ Ώθελάκδναξ, ηεθεοηαίαξ ηζανίκαξ ηδξ Ρςζίαξ ηαζ άθθμοξ. Βπίζδξ μζ δζαθδιζζηζηέξ εηαζνείεξ πνδζζιμπμζμφζακ ηδ θςκή ηδξ βζα κα πνμαάθμοκ ηα πνμσυκηα πμο ήεεθακ ιε ελαζθαθζζιέκδ ζοκήεςξ ειπμνζηή επζηοπία. Σμ 1943 δ Βφα ήηακ δ πζμ ηαθμπθδνςιέκδ ναδζμθςκζηή δεμπμζυξ ηδξ πχναξ ηαζ ηένδζγε 5-6.000 πέζμξ ημ ιήκα! Πνζκ μηηχ πνυκζα λεηίκδζε ηδκ ηανζένα ηδξ ιε 80 πέζμξ ημ ιήκα! Σν Radio Belgrano πξνβάιεη ην αλεξρόκελν αζηέξη ηεο, ηελ Δβίηα Νηνπάξηε Σχνα πζα είπε μζημκμιζηή άκεζδ ιπμνμφζε κα λμδεφεζ άθμαα. Σμ 1942 αβυναζε έκα δζαιένζζια ζηδκ αηνζαή πενζμπή ημο Μπμοέκμξ Άζνεξ, Ρεθνιέηα. ΢ε ιζα πνμκζά αβυναζε ηυζα νμφπα ηαζ παπμφηζζα, υζα δεκ είπε αβμνάζεζ υθδ ηδκ πνμδβμφιεκδ δεηαεηία ηδξ γςήξ ηδξ! ΢ημ κέμ ηδξ ζπίηζ έδζκε ζοπκά πάνηζ ζηα μπμία ενπυηακ θίθμζ ηδξ, πνυζςπα απυ ηαθθζηεπκζημφξ ηφηθμοξ ηαζ ζηναηζςηζημί πμο ήηακ πάκηα εοοπυθδπηα πνυζςπα ζηδκ Ώνβεκηζκή. Σμοξ ηεθεοηαίμοξ ημοξ έθενκε δ αδεθθή ηδξ Βθίγα πμο είπε έκα ζηεκυ θίθμ ιε ημ ααειυ ημο ζοκηαβιαηάνπδ. Δ Βφα ήηακ ανηεηά έλοπκδ βζα κα ζοκεζδδημπμζεί υηζ δ ηαθθζένβεζα ηαθχκ ζπέζεςκ ιε ζηναηζςηζημφξ ήηακ ιζα εθπζδμθυνα επέκδοζδ. Μεηαλφ άθθςκ θνυκηζζε κα πνμζθδθεεί ηαζ πάθζ μ αδεθθυξ ηδξ Υμοακζίημ ζηδκ ίδζα ηνάπεγα 207

πμο ενβαγυηακ, πανά ηδκ βκςζηή ζζημνία ημο ηδξ απάηδξ ηαζ ηαηάπνδζδξ ηςκ πνδιάηςκ ηδξ. Βηηυξ απυ ηζξ ζαπμοκυπενεξ πμο πανμοζίαγε ηαζ ζε άθθμοξ ναδζμθςκζημφξ ζηαειμφξ, δ Βφα άνπζζε κα παίνκεζ ιένμξ ηαζ κα παίγεζ νυθμοξ ηαζ ζε ηζκδιαημβναθζηέξ ηαζκίεξ. Ώθθά ηζ εηεί, υπςξ ηαζ ζημ εέαηνμ δεκ δζαηνίεδηε ζδζαίηενα, μφηε άθθςζηε μζ ίδζεξ μζ ηαζκίεξ πμο ζοιιεηείπε δζαηνίεδηακ. Σμ ναδζυθςκμ ήηακ δ ιεβάθδ ηδξ επζηοπία ηαζ απυ ηδκ ζοκενβαζίαξ ηδξ ιε ημοξ ναδζμζηαειμφξ, ενπυηακ ηα πμθθά έζμδα. Ώνβυηενα δ ίδζα ελμιμθμβήεδηε: «΢ην ζέαηξν ήκνπλ θξηρηή, ζην ζηλεκά κόιηο θαη ηα θαηάθεξλα, αιιά αλ ήκνπλ θαιή ζε θάηη απηό ήηαλ ην ξαδηόθσλν». Σμοξ πνχημοξ ιήκεξ ημο 1943 δ Βφα πάεδηε απυ ημ πνμζηήκζμ, δεκ ειθακζγυηακ ζημοξ ναδζμζηαειμφξ, μφηε ζημ εέαηνμ, μφηε πμοεεκά αθθμφ. Τπάνπμοκ πμθθέξ εηδμπέξ βζα ηδκ πνμζςνζκή αοηή απμοζία ηδξ. Μζα εηδμπή ήηακ υηζ αννχζηδζε ζμαανά ηαζ απμοζίαζε ςξ ηδκ απμεεναπεία ηδξ. Άθθδ εηδμπή ειθακίγεζ ημκ ζοκηαβιαηάνπδ Αλλίβα Ίκπεξη (Anibal Imbert) ςξ αηυια έκα εναζηή ηδξ Βφαξ, μ μπμίμξ πνμζπάεδζε κα ηδκ απμιαηνφκεζ απυ ημ πχνμ ημο εεάιαημξ. Ώηυια θεβυηακ υηζ δ Βφα ήηακ έβηομξ ηαζ απμιαηνφκεδηε απυ ηδκ πνςηεφμοζα βζα κα βεκκήζεζ ή κα ηάκεζ έηηνςζδ. Ώοηή δεκ θαίκεηαζ ζδζαίηενα πζεακή, πςνίξ υιςξ ηαζ κα απμηθείεηαζ ηζυθαξ. Ώηυια οπάνπεζ ηαζ δ εηδμπή – ανηεηά ηνααδβιέκδ – υηζ δ Βφα ενβαγυηακ πανάθθδθα βζα ηδκ Γενιακζηή Πνεζαεία, έβζκε πνάηημναξ ηςκ Γενιακχκ ηαζ πνμζπαεμφζε κα θένεζ ζε επαθή ημοξ θζθμκαγί ζηναηζςηζημφξ (πμο δεκ ήηακ ηαζ θίβμζ - ιεηαλφ αοηχκ ηαζ μ ζοκηαβιαηάνπδξ Υμοάκ Πενυκ) ιε ημκ οπεφεοκμ ζηναημθυβδζδξ ηδξ Πνεζαείαξ. Δ ίδζα ανβυηενα, ζε ζοκέκηεολή ηδξ ζε ηάπμζμ πενζμδζηυ (Αληέλα) δήθςζε απθχξ, πςξ ηδκ επμπή εηείκδ δεκ είπε πνμζθμνέξ βζα ενβαζία ακάθμβεξ ιζαξ ηαθθζηέπκζδαξ ημο επζπέδμο ηδξ. Ίζςξ κα ήηακ ηζ έηζζ. Ηππηθό ηνπ ζηξαηνύ ηεο Αξγεληηλήο πνπ ήηαλ νξγαλσκέλνο ζηα πξσζηθά πξόηππα Σμ 1943 άνπζζε ηα πνχηα ηδξ αήιαηα βζα πμθζηζηή ηανζένα, υηακ ζοιιεηείπε ιαγί ιε άθθμοξ ζηδκ ίδνοζδ ημο ΢οκδζηάημο Ραδζμθχκμο ηδξ Ώνβεκηζκήξ (ARA). ΐέααζα πμθζηζηά δεκ ακήηε – αηυια – πμοεεκά, αθθά μζ αδζηίεξ ηδξ γςήξ ηαζ υθδ αοηή δ θηχπεζα ηαζ δ ιζγένζα πμο είπε αζχζεζ απυ πμθφ ιζηνή δεκ είπακ λεπαζηεί, ηδκ έπκζβακ ηαζ ηδκ έηακακ κα κζχεεζ έκα αίζεδια εηδίηδζδξ βζα ημοξ πθμφζζμοξ, ηδ θεβυιεκδ ορδθή ημζκςκία ηαζ ηδκ νιηγαξρία, θέλδ πμο πνδζζιμπμίδζε πμθθέξ θμνέξ ζημ ιέθθμκ. Μζα ζζημνία πμο θέβεηαζ βζα ηδκ Βφα είκαζ παναηηδνζζηζηή ημο ηνυπμο ιε ημκ μπμίμ έαθεπε ηα εέιαηα ηδξ ημζκςκζηήξ αδζηίαξ: Έκα ανάδο ιζα απεθπζζιέκδ θηςπζά βοκαίηα έραπκε ιέζμ ιεηαθμνάξ βζα κα πάεζ ημκ άκηνα ηδξ ζημ κμζμημιείμ. Έκα ηαλί ζηαιάηδζε ηαζ αβήηε απυ ηεζ ιζα κεανή υιμνθδ ημπέθα πμο πνμζθένεδηε κα αμδεήζεζ, ιάθζζηα είπε πςξ ήλενε έκα ηαθυ βζαηνυ ζημ κμζμημιείμ ηαζ έδςζε εκημθή ζημκ ηαλζηγή κα ημοξ πάεζ. Δ ημπέθα αοηή δεκ ήηακ άθθδ απυ ηδκ Βφα, πμο πέναζε ηδ κφπηα ηδξ δίπθα ζημ πνμζηέθαθμ ημο αζεεκμφξ ηαζ ζοκέπζζε κα ημκ επζζηέπηεηαζ ςξ ηδ εεναπεία ημο.

208

Βηείκεξ ηζξ ιένεξ επζζηεπηυηακ ημκ άννςζημ έκαξ θίθμξ ημο, ενβάηδξ ακανπζηχκ πεπμζεήζεςκ. Γκςνίζηδηε ιε ηδκ Βφα ηαζ ζογδημφζακ ιαγί βζα ηδκ πμθζηζηή ηαηάζηαζδ ηδξ πχναξ ηαζ άθθα εέιαηα. Ο ακανπζηυξ μκυιαηζ Ζζαΐαο ΢αληίλ (Isaias Santin) ηαζ δ Βφα έβζκακ θίθμζ. Δ θζθία ημοξ ζοκεπίζηδηε ηαζ ηα επυιεκα πνυκζα υηακ δ Βφα ήηακ δ Πνχηδ Κονία ηδξ Ώνβεκηζκήξ ηαζ μ ΔζαΎαξ εκενβυ ιέθμξ ηδξ Confederacion General del Trabajo - C.G.T. (Γεληθή ΢πλνκνζπνλδία Δξγαζίαο- Γ.΢.Δ.) ηαζ δζαηδνήεδηε ςξ ημ εάκαημ ηδξ. ΢ηζξ 4 Εμοκίμο 1943 ηζ εκχ ζηδκ Βονχπδ ηαζ ημκ Βζνδκζηυ, ιαζκυηακ μ Αεφηενμξ Παβηυζιζμξ Πυθειμξ, λέζπαζε έκα κέμ ζηναηζςηζηυ πναλζηυπδια, αοηή ηδ θμνά απυ ηδκ Grupo de Oficiales Unidos-G.O.U., ιζα ζηναηζςηζηή πμφκηα ιε δβέηεξ ημοξ ζηναηδβμφξ Πέληξν Ρακίξεδ, Αξηνύξν Ράνπζνλ, ημοξ ζοκηαβιαηάνπεξ Δληεικίξν Φαξξέι ηαζ Υνπάλ Πεξόλ ηαζ άθθμοξ 15 ακχηαημοξ αλζςιαηζημφξ. Σν έκβιεκα ηεο G.O.U. κε ηελ εηθόλα ηνπ εζληθνύ ήξσα ηεο Αξγεληηλήο Υνζέ ληε ΢αλ Μαξηίλ θαη ηηο ιέμεηο: Παηξίδα θαη Τηκή Σμ G.O.U. ηζκήεδηε ιε 10.000 ζηναηζχηεξ εκακηίμκ ηδξ Casa Rosada, ακέηνερε ημκ - εηθεβιέκμ ιε κυεεξ εηθμβέξ - πνυεδνμ Καζηίβζμ ηαζ υνζζε ζηδ εέζδ ημο ημκ Ράμοζμκ, μ μπμίμξ ακηζηαηαζηάεδηε ζε δομ ιένεξ απυ ημκ Ραιίνεγ. Οζ δβέηεξ ημο G.O.U. ήηακ ζαθχξ θζθμκαγζζηζηχκ ηαζ θαζζζηζηχκ απυρεςκ ηαζ ζοκέπζζακ ηδκ πμθζηζηή μοδεηενυηδηαξ ηςκ πνμηαηυπςκ ημοξ. Μυκμ πνμξ ημ ηέθμξ ημο πμθέιμο (1945), οπμπνεχεδηακ απυ ηζξ πζέζεζξ ηςκ Δ.Π.Ώ., ηδξ ΐνεηακίαξ ηαζ ηςκ άθθςκ ζοιιάπςκ, κα ηδνφλμοκ ημκ πυθειμ ζηδ ήδδ δηηδιέκδ ηαζ ηαηαννέμοζα Γενιακία. Ο Υνπάλ Πεξόλ έθηππνο Ο ζηναηυξ ημο 20μφ αζχκα ζηδκ Ώνβεκηζκή ήηακ πακίζπονμξ, ήηακ ιυκμξ ημο ιζα ημζκςκζηή ηάλδ ή ζςζηυηενα έκα ηνάημξ ιέζα ζε έκα άθθμ ηνάημξ. Δ ζηναηζςηζηή δζηηαημνία ημο 1943 ήηακ δ ζοκέπεζα αοηήξ ημο 1930 ηαζ αημθμφεδζε άθθδ ημ 1955 ηαζ έπεηαζ ζοκέπεζα. Φοζζηά μζ ζηναηζςηζημί αημθμφεδζακ ηδκ ηαηηζηή ηδξ πνμδβμφιεκδξ πμφκηαξ, ιε αζθοηηζηυ έθεβπμ ηδξ πμθζηζηήξ ηαζ ημζκςκζηήξ γςήξ ηδξ πχναξ, ιε επζαμθή αοζηδνήξ θμβμηνζζίαξ ζε υθα ηα ιέζα εκδιένςζδξ, ηαεχξ ηαζ ζημ εέαηνμ ηαζ ημκ ηζκδιαημβνάθμ ηαζ ιε δζχλεζξ, θοθαηίζεζξ ηαζ δμθμθμκίεξ ηςκ πμθζηζηχκ ημοξ ακηζπάθςκ. Πάιπμθμζ πακεπζζηδιζαημί ηαεδβδηέξ απμθφεδηακ ή ελμνίζηδηακ ηαζ πμθθμί οπμπνεχεδηακ κα εβηαηαθείρμοκ ηδ πχνα. Ο Υμοάκ Πενυκ δζμνίζηδηε οπμονβυξ Βνβαζίαξ ηαζ Πνμκμίαξ ηαζ ηαοηυπνμκα Γναιιαηέαξ ημο οπμονβείμο Πμθέιμο, οθζζηάιεκμξ ημο οπμονβμφ ηαζ θίθμο ημο Βκηεθιίνμ Φαννέθ. Ώπυ ηδ εέζδ αοηή ζζπονμπμίδζε ημοξ δεζιμφξ ημο ιε ηα ζοκδζηάηα, έπαζνκε ζοπκά εέζεζξ οπέν ηςκ απυρεχκ ημοξ ιε 209

ακηάθθαβια ηδκ ακεπζθφθαηηδ οπμζηήνζλή ημοξ, αθθά ηαζ ηδκ οπμηαβή ημοξ. ΋ζμζ ζοκδζηαθζζηέξ ακηζδνμφζακ νίπηδηακ ζηδ θοθαηή ηαζ ακηζηαηαζηάεδηακ απυ ακενχπμοξ ημο Πενυκ, πμθθμί δε απυ αοημφξ πμο ηυθιδζακ κα απενβήζμοκ, απμθφεδηακ, θοθαηίζηδηακ ηαζ ααζακίζηδηακ. Πανάθθδθα υιςξ πνδιαημδυηδζε ηδ δδιζμονβία ημπζηχκ κμζμημιείςκ ηαζ ηέκηνςκ οβείαξ. Ο ανζειυξ ηςκ εββεβναιιέκςκ ζηα ζοκδζηάηα ενβαηχκ ηαζ οπάθθδθςκ έθηαζε ζε φρδ νεηυν. Δ ιεεμδμθμβία πμο αημθμφεδζε μ Πενυκ είπε πμθθέξ μιμζυηδηεξ ιε ημκ ηνυπμ πμο ημ ηυιια έθεβπε αζθοηηζηά ηα ενβαηζηά ζοκδζηάηα ηδξ Εηαθίαξ ημο Μμοζμθίκζ ηαζ ηδξ Γενιακίαξ ημο Υίηθεν. Βκενβχκηαξ έηζζ μ Πενυκ έααθε ηζξ αάζεζξ βζα ηδ δδιζμονβία ημο ζζπονμφ θασημφ αθθά ηαζ θασηίγμκημξ, δδιαβςβζημφ ηαζ θαζίγμκημξ πμθζηζημφ νεφιαημξ πμο μκμιάζηδηε Πενμκζζιυξ. Ο Πενμκζζιυξ οπήνλε έκα ηίκδια ή ιάθθμκ έκα θαζκυιεκμ πμο ελέπθδλε υθμ ημκ ηυζιμ βζα ηδκ δοκαιζηυηδηά ημο ηαζ ηδκ ακημπή ζημ πνυκμ, πενζζζυηενμ απυ ημκ ίδζμ ημκ Πενυκ. Οζ ανπέξ ήηακ ζπεδυκ απνμζδζυνζζηεξ, υπςξ ηζ μζ ίδζεξ μζ ελαββεθίεξ ημο Πενυκ ηαζ ζοκμρίγμκηακ ζηδκ κεθεθχδδ ηαζ βεκζηυθμβδ εεςνία ημο justificalisimo95. Ο εναζηήξ ηδξ Βφαξ ζοκηαβιαηάνπδξ Ώκκίααξ Ίιπενη (ιέθμξ ηζ αοηυξ ημο G.O.U.), δζμνίζηδηε δζεοεοκηήξ ηςκ Σαποδνμιείςκ ηαζ ηςκ Σδθεπζημζκςκζχκ. Ώπυ ηδ εέζδ αοηή ιπμνμφζε κα εθέβπεζ υ,ηζ ελέπειπακ μζ ναδζμθςκζημί ζηαειμί ηαζ υπμζεξ εεαηνζηέξ παναζηάζεζξ ή ηζκδιαημβναθζηά ένβα πνμαάθθμκηακ. Οζ ζοββναθείξ εεαηνζηχκ ή ναδζμθςκζηχκ ένβςκ έπνεπε πνχηα κα οπμαάθθμοκ ηα πεζνυβναθά ημοξ ζηδκ οπδνεζία ημο Ειπένη, βζα έβηνζζδ ή βζα ηυρζιμ ακεπζεφιδηςκ θέλεςκ, θνάζεςκ ή ηαζ μθυηθδνςκ δζαθυβςκ. Ζ ρνύληα ησλ ζηξαηησηηθώλ επέβαιε απζηεξή ινγνθξηζία ζε όια ηα κέζα ελεκέξσζεο Δ ζπέζδ ηδξ ιε αοηυκ ημκ ζοκηαβιαηάνπδ αμήεδζε πμθφ ηδκ Βφα, δ μπμία ζοκέπζζε ηζξ ναδζμθςκζηέξ εηπμιπέξ ιε ζαπμοκυπενεξ ηαζ ηζξ – αναζυηενεξ – ειθακίζεζξ ηδξ ζημκ ηζκδιαημβνάθμ. Σα έζμδά ηδξ λαθκζηά ελαημκηίζηδηακ ζε δζπθάζζα ηαζ ηνζπθάζζα κμφιενα. Ώβυναζε έκα δζηυ ηδξ δζαιένζζια ζηδκ πζμ αηνζαή ζοκμζηία ημο Μπμοέκμξ Άζνεξ, πνμηαθχκηαξ έηζζ ηδ γήθζα ηαζ ηα ηαηεκηνεπή ζπυθζα ηςκ ζοκαδέθθςκ ηδξ. Μζα ζοκάδεθθυξ ηδξ είπε υηζ δ αιμζαή ηδξ εα πνμζβεζςεεί ιυθζξ μ ζοκηαβιαηάνπδξ ηδκ αανεεεί ηαζ ηδκ δζχλεζ. ΋ιςξ ηα βεβμκυηα πμο αημθμφεδζακ ηδκ δζέρεοζακ, βζαηί δ Βφα ήηακ αοηή πμο πανάηδζε ημκ ζοκηαβιαηάνπδ υηακ έηνζκε πςξ ήηακ δ χνα κα ημ ηάκεζ, αθμφ δδθαδή δζείδε πμζμξ απυ ημοξ πναλζημπδιαηίεξ αλζςιαηζημφξ ήηακ ημ βενυ πανηί ηδξ πμφκηαξ ηαζ είπε ημ πζμ ζίβμονμ ιέθθμκ ζηα πένζα ημο. Ώπθχξ πενίιεκε ηδκ εοηαζνία. ΢ηζξ 15 Εακμοανίμο 1944 (ιεζμηαθυηαζνμ βζα ημ κυηζμ διζζθαίνζμ) έκαξ ηνμιαηηζηυξ ζεζζιυξ ηαηέζηνερε ζπεδυκ μθμηθδνςηζηά ηδκ παθζά ζζπακζηή απμζηζαηή πυθδ ημο ΢ακ Υμοάκ, 500 ιίθζα δοηζηά ημο Μπμοέκμξ Άζνεξ. Οζ ζηδκέξ ζηα ηζκδιαημβναθζηά «επίηαζνα», ιε ημοξ πζθζάδεξ κεηνμφξ ηαζ ηναοιαηίεξ, ηα ενεζπςιέκα ζπίηζα ηαζ εηηθδζίεξ, ημοξ άζηεβμοξ ηαζ ηα μνθακά παζδζά, έηακακ 95

Justificalisimo = Γηθαηνθξαηία

210

εηαημιιφνζα εεαηέξ ηδξ Ώνβεκηζκήξ κα ηθάρμοκ ηαζ κα ηζκδημπμζδεμφκ κα αμδεήζμοκ ημοξ ηαημίημοξ ηδξ πενζμπήξ πμο μ Ββηέθαδμξ έπθδλε ζηθδνά. Πμθθμί απυ αοημφξ πνμζθένεδηακ κα οζμεεηήζμοκ παζδζά, πμο έιεζκακ ιυκα ημοξ ή κα δχζμοκ νμφπα, ηνυθζια ηαζ πνήιαηα ζημοξ πθδβέκηεξ. Ο Πενυκ ςξ ανιυδζμξ οπμονβυξ ηζκδημπμζήεδηε αιέζςξ ηαζ ιε θμνηδβά, ηνέκα ηαζ αενμπθάκα έζηεζθε βζαηνμφξ, θανιαηεοηζηυ οθζηυ, ημοαένηεξ, ζηδκέξ, ηνυθζια ηαζ άθθα είδδ πνχηδξ ακάβηδξ. Έηακε έηηθδζδ ζημκ ηαθθζηεπκζηυ ηυζιμ ηδξ πχναξ κα ζοκδνάιεζ ζηδκ ιεβάθδ αοηή πνμζπάεεζα. Ώκάιεζα ζ‟ αοημφξ πμο ακηαπμηνίεδηακ ήηακ μζ ηναβμοδζζηέξ, μζ δεμπμζμί, μ ηυζιμξ ημο εεάηνμο ηαζ ημο ηζκδιαημβνάθμο ηαζ ημ ΢οκδζηάημ Ραδζμθχκμο, ιέθμξ ημο μπμίμο ήηακ ηαζ δ Βφα Νημοάνηε. ΢ηζξ 22 Εακμοανίμο, μνβακχεδηε έκα παθθασηυ ηαθθζηεπκζηυ θεζηζαάθ ζημ Λμφκα Πανη (έκα ζηάδζμ ζημ μπμίμ ζοκήεςξ πανμοζζάγμκηακ αβχκεξ ιπμλ ηαζ πάθδξ) βζα κα ιαγεοημφκ πνήιαηα βζα ηα εφιαηα ημο ζεζζιμφ. Σν Λνύλα Παξθ ηνπ Μπνπέλνο Άηξεο Δ Βφα πήβε ζημ - βειάημ απυ αζηένζα ημο εεάηνμο ηαζ ημο ηζκδιαημβνάθμο ηαζ ζηναηζςηζημφξ - Λμφκα Πανη ζοκμδεουιεκδ απυ ημκ εναζηή ηδξ, ημκ ζοκηαβιαηάνπδ Ώκκίαα Ίιπενη. ΋θμζ μζ ηαθθζηέπκεξ πμο πνμζένπμκηακ ζηα ζηάδζμ βίκμκηακ δεηημί ιε εενιή πεζναρία ηαζ θίβα ηαθά θυβζα απυ ημκ Υμοάκ Πενυκ. ΢ημ ζηάδζμ ήηακ πανμφζα υθδ δ πμθζηζηή, ζηναηζςηζηή ηαζ μζημκμιζηή δβεζία ηδξ πχναξ ιε πνχημ ημκ πνυεδνμ ηδξ Αδιμηναηίαξ Ραιίνεγ ηαζ ηδκ Πνχηδ Κονία ηδξ Ώνβεκηζκήξ. Ο πνυεδνμξ έαβαθε έκα ζφκημιμ θυβμ ηαζ αημθμφεδζε μ Πενυκ, μ μπμίμξ λεζήηςζε ηα πθήεδ ιζθχκηαξ «γηα ηνπο εξγάηεο πνπ ππνθέξνπλ, αληίζεηα κε ηελ πξνθιεηηθά πνιπηειή δσή ησλ κειώλ ηεο άξρνπζαο ηάμεο». Ο Πεξόλ κε ζηνιή ζε εμώθπιιν πεξηνδηθνύ Πζεακυηαηα δ Βφα είπε βκςνίζεζ ημκ Πενυκ ηαζ πνζκ, ιζαξ ηαζ μ οπμονβυξ ήηακ ζοκάδεθθμξ ιε ημκ Ίιπενη ζημ ζηναηυ ηαζ ζφκηνμθυξ ημο ζηδ πμφκηα ημο G.O.U. Πάκηςξ ηδκ διένα εηείκδ, δ Βαίηα εκηοπςζζάζηδηε απυ ημκ ρδθυ υιμνθμ άκηνα, ιε ημ επζαθδηζηυ πανμοζζαζηζηυ, ηα ιαφνα ημο ιαθθζά, ημ πθαηφ παιυβεθμ, ηδκ αηζαθάηςηδ άζπνδ ζηναηζςηζηή ημο ζημθή ηαζ ηζξ ηαθμβοαθζζιέκεξ ημο ιπυηεξ. Ο Πενυκ έιμζαγε ιε ημκ αβαπδιέκμ απ‟ υθμοξ ηναβμοδζζηή ημο ηαβηυ, Κάνθμξ Γηανκηέθ - αθθά ιε ζημθή. Σδκ ζηζβιή ηδξ πεζναρίαξ ημο οπμονβμφ ιε ηδκ Βφα, ζημ ιζηνυθςκμ ημο ζηαδίμο ανζζηυηακ δ δδιμθζθήξ δεμπμζυξ ηαζ ηναβμοδίζηνζα ημο ηαβηυ Λζιπενηάδ Λαιάνη, πμο ςξ ηυηε ηαευηακ δίπθα ζημκ Πενυκ. Ώιέζςξ δ Βφα ανήηε ηδκ εοηαζνία κα πθδζζάζεζ ημκ Πενυκ, ηάεζζε ζηδκ ηεκή εέζδ δίπθα ημο ηαζ πανέιεζκε εηεί ηαε‟ υθδ ηδ δζάνηεζα ηδξ εηδήθςζδξ. Ο Πενυκ θάκδηε κα εκηοπςζζάγεηαζ απυ ηδ κεανή δεμπμζυ ηαζ δ Βφα έδεζλε ακάθμβα ζοκαζζεήιαηα. Μεηά ηδκ εηδήθςζδ μ Υμοάκ ηαζ δ Βφα ιαγί ιε έκα άθθμ γεοβάνζ πήβακ βζα έκα

211

πμηυ. Μεηά πέναζακ ημ πνχημ ημοξ ενςηζηυ ανάδο ζημ δζαιένζζια ηδξ Βφαξ. Αεκ πνεζάζεδηακ πενζζζυηενα, μζ δομ ημοξ έβζκακ αιέζςξ έκα ηαζνζαζηυ γεοβάνζ. Βηείκδ ηδ πνμκζά δ Βφα ήηακ είημζζ πέκηε πνυκςκ ηαζ ανζζηυηακ ζηδκ ηαθφηενδ ζηζβιή ηδξ ηανζέναξ ηδξ, βκςζηή ζε υθμοξ ημοξ Ώνβεκηζκμφξ απυ ηζξ ζαπμοκυπενεξ ηαζ ηζξ ναδζμθςκζηέξ ηδξ εηπμιπέξ. Αεκ ήηακ πζα δ άζανηδ, άπανδ ηαζ εφεναοζηδ έθδαδ πμο ήνεε ζηδκ πνςηεφμοζα κα ανεζ ημκ δνυιμ ηδξ, αθθά ιζα υιμνθδ, κηεθζηάηδ, βμδηεοηζηή ηαζ εθηοζηζηή βοκαίηα, ιε ειθάκζζδ θεαζιέκδξ ζηαν ηαζ ιε υπζ θίβμοξ εναζηέξ πμο ηδκ αμήεδζακ ζδιακηζηά ζηδκ ημζκςκζηή ηδξ ακέθζλδ. Ο Πενυκ ήηακ ζανάκηα εκκζά εηχκ ηαζ έκαξ απυ ημοξ ζδιακηζηυηενμοξ άκηνεξ ηδξ πμθζηζηήξ γςήξ ηδξ Ώνβεκηζκήξ, ιέθμξ ηδξ ζηναηζςηζηήξ πμφκηαξ πμο ηοαενκμφζε ηδκ πχνα ηαζ ιε πμθθέξ θζθμδμλίεξ κα ακέαεζ ηδκ ζενανπία ηαζ κα ηοαενκήζεζ ηάπμζα ζηζβιή ηδκ παηνίδα ημο. Αθόκα κηα θσηνγξαθία ηεο Δύαο Νηνπάξηε, ιίγν πξηλ γίλεη θπξία Πεξόλ Σμκ άθθμ ιήκα (Φεανμοάνζμξ ‟44) μ θίθμξ ηαζ πνμσζηάιεκμξ ημο Πενυκ, ζηναηδβυξ Βκηεθιίνμ Φαννέθ ακηζηαηέζηδζε ημκ Ραιίνεγ ζηδκ πνμεδνία ηδξ δδιμηναηίαξ (Δ Ώνβεκηζκή είπε παναββείθεζ υπθα απυ ηζξ ΔΠΏ ηαζ μ ηονζυηενμξ θυβμξ ηδξ άνκδζδξ ηςκ Ώιενζηακχκ ήηακ μζ ηαθέξ ζπέζεζξ ηδξ Ώνβεκηζκήξ ιε ηδκ καγζζηζηή Γενιακία, πμο ζοκηδνμφζε μ Ραιίνεγ ηαζ δ ζοκηνζπηζηή πθεζμρδθία ηςκ πναλζημπδιαηζχκ αλζςιαηζηχκ). Ο Πενυκ ακέθααε ημ οπμονβείμ Πμθέιμο, πςνίξ υιςξ κα εβηαηαθείρεζ ημ οπμονβείμ Βνβαζίαξ ηαζ ζε θίβμοξ ιήκεξ μνηίζηδηε ηαζ ακηζπνυεδνμξ ηδξ πχναξ. Οζ πνμμπηζηέξ πεναζηένς ακυδμο ημο Πενυκ ζηα ζηαθμπάηζα ηδξ ελμοζίαξ πμθθαπθαζζάζηδηακ, δζηαζχκμκηαξ έηζζ ηζξ ιφπζεξ εθπίδεξ ηδξ Βφαξ.

212

3.05. Ζ Δχα Νηνπάξηε θαη ν Υνπάλ Πεξφλ 1944-45 Μεηά ηδκ ιμζναία αναδζά ηδξ 22 Εακμοανίμο ζημ Λμφκα Πανη ημο Μπμοέκμξ Άζνεξ, δ Βφα έβζκε ενςιέκδ ημο Πενυκ, μ μπμίμξ ιάθζζηα ιεηαηυιζζε ζηδκ ίδζα πμθοηαημζηία πμο είπε ημ δζαιένζζιά ηδξ ηαζ γμφζακ ζπεδυκ ιαγί. Χξ ηυηε μ Πενυκ είπε δζάθμνεξ ενςηζηέξ πενζπέηεζεξ, ηονίςξ ιε πμθφ κεανά – ίζςξ ηαζ ακήθζηα – ημνίηζζα. Δ ηεθεοηαία ημο πενζπέηεζα ήηακ ιζα δεηαεθηάπνμκδ έθδαδ απυ ηδ Μεκηυγα μκυιαηζ Πζνάκζα, ηδκ μπμία πανμοζίαγε δδιμζίςξ πυηε ςξ ηυνδ ημο ή ααθηζζζιζά ημο ηαζ πυηε ςξ ακζρζά ημο. Δ αοηανπζηή ηαζ γδθζάνα Βφα δεκ δίζηαζε μφηε θεπηυ κα ηδκ πεηάλεζ ιε ηζξ ηθςηζζέξ έλς απυ ημ δζαιένζζια ημο Πενυκ ιε ημκ μπμίμ ζογμφζε δ ιζηνή. Ζ Δύα κε αζηξαθηεξό ρακόγειν Γζα κα είκαζ ιάθζζηα ζίβμονδ υηζ δ Πζνάκζα εα έθεοβε απυ ηδκ πνςηεφμοζα, ηδξ έδςζε ανηεηά πνήιαηα ηαζ ηδκ ζοκυδερε ςξ ημ ζηαειυ ηςκ ηνέκςκ, υπμο ηαζ πενίιεκε ςξ υημο είδε ηδ ιζηνή κα επζαζαάγεηαζ ζημ ηνέκμ βζα ηδκ Μεκηυγα. Λίβεξ ιένεξ ιεηά ηδκ βκςνζιία ημοξ μ Πενυκ επζζηέθεδηε επίζδια ημκ ναδζμζηαειυ πμο ενβαγυηακ δ Βφα. Ήηακ δ πνχηδ δδιυζζα ειθάκζζή ημο ιε ηδκ κέα ενςιέκδ ημο. Ο Υμοάκ δεκ έηακε πμθθέξ πνμζπάεεζεξ κα ηναηήζεζ ηδ ζπέζδ ημο ιε ηδκ Βφα ιοζηζηή. Έηακακ εηδνμιέξ, ειθακίγμκηακ ιαγί ζηζξ δελζχζεζξ ηαζ ζοπκά μνβάκςκακ πάνηζ ζημ ζπίηζ ημοξ, υπμο ένπμκηακ πμθθμί θίθμζ ημοξ πμθζηζημί, ηαθθζηέπκεξ ηαζ ανηεημί ζηναηζςηζημί, ζοκάδεθθμζ ημο Πενυκ. Ζ Δύα Νηνπάξηε ζε ξόιν ελδελύ Δ ζπέζδ ηδξ Βφαξ ιε ημκ ζζπονυ άκδνα ηδξ πμφκηαξ ιε ημ ζπεδυκ ελαζθαθζζιέκμ ιέθθμκ, ακέααζε ημ ηαζέ ηδξ ζηα φρδ. Σχνα οπέβναρε κέμ ζοιαυθαζμ ιε ημ Ράδην-Μπειγθξάλν ιε απμδμπέξ νεηυν αηυια ηαζ βζα ημοξ πζμ δζάζδιμοξ ζηαν ηδξ επμπήξ! Πανάθθδθα οπέβναρε ζοιαυθαζα ηαζ ιε δομ αηυια απυ ημοξ ιεβαθφηενμοξ ναδζμζηαειμφξ ηδξ πυθδξ. ΢οκέπζγε κα παίγεζ ζε ζαπμοκυπενεξ, αθθά ηχνα είπε ηαζ δζηή ηδξ εηπμιπή ιε ηίηθμ «Πξνο έλα θαιύηεξν κέιινλ» πμο ηδκ πανμοζίαγε δομ θμνέξ ηδκ εαδμιάδα, ζηδκ μπμία ιζθμφζε βζα ημζκςκζηά ηαζ εεκζηά εέιαηα, υπςξ δ ιδηνυηδηα, μ παηνζςηζζιυξ, δ ημζκςκζηή αθθδθεββφδ, εέιαηα ζζυηδηαξ ηςκ βοκαζηχκ ηαζ άθθα. ΢οπκά ακαιεηέδζδε μιζθίεξ ηςκ ηοαενκδηζηχκ ζηεθεπχκ ηαζ θοζζηά ημο ίδζμο ημ Πενυκ, χζπμο ελεθίπεδηε ζε ιζα ηαθμζηδιέκδ ιδπακή πνμπαβάκδαξ οπέν ημο ηεθεοηαίμο, ημκ μπμίμκ ειθάκζγε ςξ ημκ αοεεκηζηυ δβέηδ ηςκ ενβαγμιέκςκ ηαζ εηθναζηή ηςκ δζηαίςκ ημο ηαηαπζεζιέκμο θαμφ ηδξ Ώνβεκηζκήξ.

213

Ο θυβμξ ηδξ ήηακ έκα ιίβια θαζζζηζηήξ ηαζ θασηίζηζηδξ ανζζηενήξ νδημνζηήξ, πμο δίπαζε αηυια ηαζ ημοξ ημιιμοκζζηέξ ζε Πενμκζζηέξ ηαζ Ώκηζπενμκζζηέξ. Ώηυια ελαημθμφεδζε κα παίγεζ ζε ηαζκίεξ βζα ημκ ηζκδιαημβνάθμ ακ ηαζ υπςξ δ ίδζα μιμθμβμφζε δεκ ήηακ ηαζ ηυζμ ηαθή ζημ είδμξ αοηυ ηδξ ηέπκδξ, πνμηζιμφζε πάκηα ηζξ ναδζμθςκζηέξ ειθακίζεζξ ηδξ. ΋ιςξ μζ αιμζαέξ ηδξ βζα ηδκ ζοιιεημπή ηδξ ζε ηνεζξ ηαζκίεξ λεπέναζακ ηαηά πμθφ αοηέξ ηδξ ιεβάθδξ ζηαν ηδξ επμπήξ Ληκπεξηάδ Λακάξθ. Δ οπενμρία, μζ αεκηεηζζιμί ηαζ μζ παναλεκζέξ ηδξ Βφαξ πνμλεκμφζε δοζανέζηεζα ηαζ ηαοβάδεξ ιε ημοξ οπυθμζπμοξ δεμπμζμφξ, αθθά ημ αοηί ηδξ Βφαξ δεκ ίδνςκε πζα απυ ηέημζα πνάβιαηα. Φοζζηή ζοκέπεζα ηδξ ιεηεςνζηήξ ακυδμο ηδξ Βφαξ Νημοάνηε ήηακ μζ ζοπκέξ ειθακίζεζξ θςημβναθζχκ ηδξ ζηα ελχθοθθα ηςκ ηαθθζηεπκζηχκ ηαζ ηςκ βοκαζηείςκ πενζμδζηχκ. ΢ηδκ ανπή ειθακζγυηακ ζακ έκα ακεπζηήδεοημ ημνίηζζ κηοιέκδ απθά, ζπεδυκ πςνίξ ιαηζβζάγ ηαζ ιάθθμκ αηδιέθδηδ ηαζ, ζηαδζαηά μζ θςημβναθίεξ ηδκ έδεζπκακ ιε έκημκμ ιαηζβζάγ, ααιιέκα ιαθθζά, αηνζαά ημζιήιαηα ηαζ εκηοπςζζαηά νμφπα. ΋θα αοηά άθθαλακ ηδ γςή ηδξ ηαζ ηζξ εηδδθχζεζξ ημο παναηηήνα ηδξ, έβζκε πζμ ελςζηνεθήξ, μλφεοιδ ηαζ αίαζδ, υπζ ιυκμ πνμξ ημοξ ζοκαδέθθμοξ ηδξ, αθθά ηαζ πνμξ ημοξ δδιμζζμβνάθμοξ ηαζ ζημκ ίδζμ ημκ Πενυκ, μ μπμίμξ θμαυηακ ηα λεζπάζιαηά ηδξ. Μζα θμνά ιέζα ζημ ναδζμζηαειυ πμο είπε ηαθέζεζ ημκ εναζηή ηδξ ηαζ εκχπζμκ δεμπμζχκ, ηεπκζηχκ ηαζ άθθςκ είπε εοεέςξ ζημκ Πενυκ: «Καιά ζα θάλεηο λα κε παληξεπηείο, γηαηί ζα πσ όια όζα μέξσ γηα ζέλα». Αεκ λένμοιε ηζ εκκμμφζε (ηζξ θίθζεξ ημο Πενυκ ιε ηδ Γενιακζηή πνεζαεία, ηα ζελμοαθζηά ημο πνμαθήιαηα, ηάπμζμ ιοζηζηυ ή ηάηζ άθθμ;), αθθά μ πακίζπονμξ οπμονβυξ Πμθέιμο ζζχπδζε ηαζ θάκδηε ανηεηά αιήπακμξ. Ζ ρακνγειαζηή Δύα Νηνπάξηε κπξνζηά ζην κηθξόθσλν ηνπ ξαδηνθσληθνύ ζηαζκνύ Δ πναβιαηζηυηδηα είκαζ υηζ μ Πενυκ αβαπμφζε ηδκ Βφα, ζημ ιέηνμ πμο ιπμνεί κα αβαπήζεζ έκαξ εβςπαεήξ ηαζ θζθυδμλμξ άκηναξ, αθθά ημ ζδιακηζηυηενμ ήηακ υηζ ηδκ είπε ακάβηδ. Βίπε ακάβηδ απυ ιζα βοκαίηα πμο κα ημκ εαοιάγεζ, κα ημκ αβαπάεζ ηαζ κα ημκ πνμαάθθεζ ηαζ ζ‟ αοηυ δ Βφα ήηακ ζδακζηή. Καηαθάααζκε υηζ έπνεπε κα ηδκ πακηνεοηεί βζα κα ζηαιαηήζμοκ μζ ρίεονμζ ηαζ μζ ημοαέκηεξ – ηονίςξ ιεηαλφ ηςκ ηφηθςκ ημο ζηναηεφιαημξ – υηζ βφνζγε δδιμζίςξ ιε ιζα θασηήξ ηαηαβςβήξ πανμοζζάζηνζα ημο ναδζμθχκμο, ιε υπζ ηαζ ηυζμ άρμβμ πανεθευκ. Ώκηίζημζπα ηαζ δ Βφα είπε ακάβηδ ημκ Πενυκ, υπζ ιυκμ βζαηί ημκ αβαπμφζε, αθθά βζαηί αζζεακυηακ πςξ ιυκμ αοηή ήηακ ζηακή κα ημο δχζεζ ηδκ χεδζδ πμο πνεζαγυηακ βζα κα ακέθεεζ ζημ φπαημ αλίςια ηδξ πχναξ ηαζ ιυκμ αοηή ήηακ μ ηαηάθθδθμξ άκενςπμξ πμο εα ιπμνμφζε κα ημκ θνμκηίγεζ, κα ημκ πνμζηαηεφεζ ηαζ κα οπμζηδνίγεζ ημ ένβμ ημο. Καζ αηυια ιέζς αοημφ, δ ίδζα εα ιπμνμφζε κα ελεθζπεεί ζε ζδιακηζηή ηαζ ζεααζηή πνμζςπζηυηδηα ηδξ ημζκςκζηήξ ηαζ πμθζηζηήξ γςήξ ηδξ Ώνβεκηζκήξ. ΢ηζξ 8 Εμοθίμο 1944 μ Φαννέθ υνζζε ακηζπνυεδνυ ημο ημκ Πενυκ. Σδκ επμιέκδ μ κέμξ ακηζπνυεδνμξ ειθακίζηδηε ζηδκ ιεβάθδ εηήζζα δελίςζδ πμο

214

βζκυηακ ζημ εέαηνμ Κμθυκ, ζοκμδεουιεκμξ απυ ηδκ ενςιέκδ ημο Βφα Νημοάνηε. ΢ηδκ δελίςζδ ήηακ πανμφζα δ αθνυηνεια ηδξ ημζκςκίαξ ημοξ Μπμοέκμξ Άζνεξ, μζ εηπνυζςπμζ ηδξ μθζβανπίαξ ημο πθμφημο, μζ ιεβάθμζ βαζμηηήιμκεξ, αζμιήπακμζ, πνδιαηζζηέξ, ακχηαημζ ζηναηζςηζημί, οπμονβμί, ηανδζκάθζμζ ηαζ άθθμζ, υθμζ ζπεδυκ ιε ηζξ ζογφβμοξ ημοξ. Ήηακ ειθακήξ δ ροπνυηδηα ηδκ μπμία επέδεζλακ - ζδζαίηενα μζ βοκαίηεξ – ζηδκ «εεαηνίκα» Βφα, δ μπμία υπςξ ημοξ ακηζιεηχπζζε ιε αλζμπνέπεζα, αθθά υιςξ δεκ λέπαζε - πμηέ δεκ λέπκαβε ηάπμζμκ πμο ηδκ είπε πνμζαάθεζ. ΢ημ υπζ πμθφ ιαηνζκυ ιέθθμκ, υθεξ αοηέξ μζ ρδθμιφηεξ ηονίεξ ηςκ ζηναηδβχκ, ηςκ καοάνπςκ, ηςκ ηηδκμηνυθςκ ηαζ ηδξ ανζζημηναηίαξ, εα οπμηθίκμκηακ ιπνμζηά ηδξ ιε ζεααζιυ – αθδεζκυ ή ρεφηζημ, ηζ ζδιαζία είπε; - αοηή εα ήηακ δ εηδίηδζδ ηδξ ημπέθαξ απυ ημ άζδιμ Λμξ Συθδμξ. ΢ε δομ πνυκζα ζηδκ ακηίζημζπδ δελίςζδ δ Βφα εα θμνμφζε πνμηθδηζηά ηα ηεθεοηαία ιμκηέθα ημο Νηζυν, πμο είπε εζδζηά παναββείθεζ απυ ημ Πανίζζ! Ο Πάθν Υακαληξένπ ήηαλ ζηελόο θίινο ηεο Δύαο θαη πξνζσπηθόο ηεο ζρεδηαζηήο κόδαο ΢‟ αοηήκ ηδ δελίςζδ ημο Εμοθίμο, δ Βφα θμνμφζε έκα ιαφνμ αναδζκυ θυνεια απυ ιεηάλζ, δδιζμονβία ημο ζπμοδαίμο Ώνβεκηζκμφ ζπεδζαζηή ιυδαξ Πάθν Υακαληξένπ (Paco Jamandreu). Ο Πάημ αμήεδζε πμθφ ηδκ Βφα απυ ημ ‟44 πμο βκςνίζηδηακ ςξ ημ ηέθμξ ηδξ γςήξ ηδξ, ζπεδζάγμκηαξ θμνέιαηα εζδζηά βζ‟ αοηήκ. Βπίζδξ θνυκηζγε ηαζ βζα ηδκ ζηοθίζηζηή ηδξ ειθάκζζδ ηαζ βεκζηά ηδκ δζαηυζιδζδ ηςκ ζπζηζχκ ηδξ. Δ Βφα ηαζ μ ιυδζζηνμξ έβζκακ θίθμζ ηαζ δ Βφα ειπζζηεουηακ ηα ιοζηζηά ηδξ ζ‟ αοηυκ, υπςξ ηαζ ημ ακηίζηνμθμ. Ο Υαιακηνέμο ήηακ βκςζηυξ μιμθοθυθζθμξ ηαζ βζ αοηυ δ ζηεκή θζθία ηδξ βοκαίηαξ ημο ιε ημκ ιυδζζηνμ, δεκ πνμηαθμφζε μφηε αζζεήιαηα γήθζαξ ζημκ Πενυκ, αθθά μφηε ηαζ ημοηζμιπμθζά, οπμκμμφιεκα ηαζ ηαημβθςζζζέξ απυ ημκ ηίηνζκμ ηφπμ. Ζ Δύα κε ην καύξν κεηαμσηό βξαδηλό θόξεκα, δεκηνπξγία ηνπ δηάζεκνπ ζρεδηαζηή κόδαο (κόδηζηξνπ) Πάθν Υακαληξένπ, όπσο εκθαλίζηεθε ζηελ δεμίσζε ηεο 9εο Ηνπιίνπ ζην ζέαηξν Κνιόλ ΢ημ εονςπασηυ ιέηςπμ ηα πνάβιαηα ελεθίζζμκηακ ναβδαία, μζ Ώιενζηακμί είπακ απμαζααζηεί ζηδ ΢ζηεθία, δ Εηαθία είπε ήδδ παναδμεεί, μζ ΐνεηακμί μζ Ώιενζηακμί ηαζ μζ ζφιιαπμί ημοξ εζζέααθακ ζηδκ Νμνιακδία, μ Υίηθεν βθίηςζε ζακ απυ εαφια απυ ηδκ αυιαα ηςκ Γενιακχκ αλζςιαηζηχκ ζημ ζηναηδβείμ ημο, μζ ΢μαζεηζημί πνμέθαοκακ ηαπφηαηα πνμξ ημ ΐενμθίκμ απεθεοεενχκμκηαξ ηδ ιζα πυθδ ιεηά ηδκ άθθδ, ημ Πανίζζ εθεοεενχεδηε ηαζ ημ ηέθμξ ημο πμθέιμο θαζκυηακ ημκηά. ΢ημκ Βζνδκζηυ μζ Εάπςκεξ είπακ ήδδ οπμζηεί ζδιακηζηέξ ήηηεξ ζηα κδζζά ηαζ ζηδ εάθαζζα απυ ημοξ Ώιενζηακμφξ ηαζ παν‟ υθ‟ αοηά μ Γενιακυξ ζηναηζςηζηυξ αηυθμοεμξ, ελαημθμοεμφζε κα δζααεααζχκεζ ημκ Πενυκ, υηζ δ κίηδ ηδξ Γενιακίαξ ήηακ ημκηά!

215

΋πςξ ήδδ βνάθηδηε ζε πνμδβμφιεκεξ ζεθίδεξ, πμθθέξ πζθζάδεξ Γενιακμί καγί ζηναηζςηζημί ηαζ επζπεζνδιαηίεξ, δζέθοβακ απυ ημοξ ηοκδβμφξ εβηθδιαηζχκ πμθέιμο ηαζ ηα δζηαζηήνζα ηςκ ζοιιάπςκ ηαζ ανήηακ ηαηαθφβζμ ζηδκ Ώνβεκηζκή. Σαοηυπνμκα μζ ηνάπεγεξ ηδξ Ώνβεκηζκήξ δέπεδηακ ηενάζηζεξ ηαηαεέζεζξ απυ Γενιακμφξ θοβάδεξ ηαζ μζ εονίδεξ ημοξ θφθαβακ πνοζάθζ, δζαιάκηζα, ζοκάθθαβια, πμθφηζιεξ πέηνεξ, αηυιδ ηαζ ένβα ηέπκδξ, θάθονα ηςκ Γενιακχκ απυ ηζξ ηαηεπυιεκεξ πχνεξ ηδξ Βονχπδξ. Δ ζηναηζςηζηή πμφκηα ηαζ μ πνυεδνμξ Φαννέθ, οπέηορακ ζηζξ ζοιιαπζηέξ πζέζεζξ ηαζ ηήνολακ ηεθζηά ημκ πυθειμ ηαηά ηδξ Γενιακίαξ ζημ ηέθμξ Μανηίμο ημο ‟45 υηακ ηα πάκηα ζπεδυκ είπακ ηεθεζχζεζ. Δ Ώνβεκηζκή δεκ έζηεζθε μφηε ιζα έζης ζοιαμθζηή - ιμκάδα ζημ ιέηςπμ, άθθςζηε ζε έκα ιήκα μ Υίηθεν αοημηηυκδζε ηαζ ζε θίβεξ ιένεξ αηυια, δ ενεζπςιέκδ ηαζ ελμοεεκςιέκδ Γενιακία ζοκεδημθυβδζε. ΢ε ακηαπυδμζδ μζ Δκςιέκεξ Πμθζηείεξ ηαζ δ ΢μαζεηζηή Έκςζδ απμδέπεδηακ ηδκ εζζδμπή ηδξ Ώνβεκηζκήξ ςξ ηνάημοξ-ιέθμοξ ημο κεμζφζηαημο Ονβακζζιμφ Δκςιέκςκ Βεκχκ (ΟΔΒ). Σδκ ίδζα επμπή δ Βφα ζοιιεηείπε ιε έκα ιζηνυ νυθμ ζηα βονίζιαηα εκυξ αηυια θζθι ζημ μπμίμ υιςξ ημκ νυθμ ηδξ πνςηαβςκίζηνζαξ έπαζγε δ Λζιπενηάδ Λαιάνη. Δ Βφα βζα πνχηδ θμνά, έααρε ηα ηαζηακά ιαθθζά ηδξ λακεά βζα ηζξ ακάβηεξ ημο νυθμο ηδξ. Ο ημιιςηήξ ήηακ μ Πέληξν Αιθαξάδ, μ μπμίμξ δδιζμφνβδζε ηδ βκςζηή ηυιιςζδ ηδξ Βφαξ πμο ηδκ έηακε βκςζηή ζε υθμ ημκ ηυζιμ. Σμ λακευ ιαθθί ιε ημκ ηυηζμ ηαίνζαγε ιε ημ πθμιυ δένια ηδξ ηαζ ηυκζγε ηδκ πνμζςπζηυηδηά ηδξ ηαζ ηα θεπηά παναηηδνζζηζηά ηδξ Δ Βφα δζαηήνδζε ιζα ιυκζιδ ζηάζδ ειπζζημζφκδξ (υιςξ έηακε ηαζ ιε ημκ ιυδζζηνμ Πάημ) ιε ημκ Πέκηνμ ηαζ δεκ άθθαλε ημιιςηή πμηέ, ημκ είπε ιαγί ηδξ αηυια ηαζ ζηα ηαλίδζα ηδξ ιέπνζ ημ εάκαηυ ηδξ. Μάθζζηα πνμηζιμφζε κα ηθείκεζ ηάπμζα ζδιακηζηά νακηεαμφ ηδξ ζημ ζαθυκζ ημο ημιιςηή ηδξ πανά ζηα δςιάηζα ημο πνμεδνζημφ ιεβάνμο, υπμο ηαζ μζ ημίπμζ είπακ αοηζά. Ζ Δύα κε μαλζό καιιί Καηά ηδ δζάνηεζα ηςκ βονζζιάηςκ ημο θζθι, δ Βφα ήνεε ζε ζθμδνή ζφβηνμοζδ ιε ηδκ πνςηαβςκίζηνζα Λαιάνη. Δ Λζιπενηάδ Λαιάνη ήηακ δ πζμ δδιμθζθήξ ηναβμοδίζηνζα ημο ηαβηυ ηαζ απυ ηζξ ηαθφηενεξ δεμπμζμφξ ηδξ Ώνβεκηζκήξ. Βπίζδξ ήηακ βκςζηέξ μζ δδιμηναηζηέξ πμθζηζηέξ πεπμζεήζεζξ ηδξ ηαζ δεκ έηνοαε ηδκ ακηζπάεεζά ηδξ βζα ηζξ θαζζζηζηέξ ηάζεζξ ηςκ βενιακυθζθςκ πναλζημπδιαηζχκ ζηναηζςηζηχκ. Ήηακ ιζα υιμνθδ βοκαίηα 35 πνυκςκ ηυηε, ιε πνυζςπμ πμο εφιζγε ημ παθζυ είδςθμ ηδξ Βφαξ, ηδκ Κακαδμαιενζηακίδα Νυνια ΢ήνεν. Ώπυ ηδκ άθθδ πθεονά δ – υπζ ηαζ ηυζμ ηαθή δεμπμζυξ ηαζ ηαηή ηναβμοδίζηνζα – Βφα, είπε ήδδ απμδείλεζ ηζξ θζθμιζθζηανζζηζηέξ ηδξ απυρεζξ ηαζ πίζηεοε υηζ δ ζπέζδ ηδξ ιε ημκ ζζπονυ άκηνα ηδξ πμφκηαξ, ηδξ έδζκε ημ δζηαίςια κα έπεζ ζοιπενζθμνά κηίααξ ηαζ κα αδζαθμνεί βζα ημοξ ζοκαδέθθμοξ ηδξ. Τπήνπακ – πνζκ απυ ημκ Πενυκ θοζζηά – ηνζηζημί πμο ηαηδβμνμφζακ ηδκ Βφα ςξ ηαηή δεμπμζυ ηαζ ηδξ ζοκζζημφζακ κα δεζ ιενζηά θζθι ηδξ Λαιάνη βζα κα αεθηζςεεί ςξ ηαθθζηέπκζδα.

216

Έκα απυβεοια δ Βφα έθηαζε ζημ ζημφκηζμ ιε ημ ηαθμβοαθζζιέκμ ιαφνμ οπμονβζηυ αοημηίκδημ ηαζ ημκ μδδβυ, εκχ μζ δεμπμζμί ιε ηα ημοζημφιζα ημο νυθμο ημοξ ηαζ υθμ ημ ηζκδιαημβναθζηυ ζοκενβείμ, πενίιεκακ απυ ηδκ πνμβναιιαηζζιέκδ πνςζκή χνα πεζκαζιέκμζ ηαζ αβακαηηζζιέκμζ. Δ Λαιάνη ήηακ ιζα πναβιαηζηή ζηαν ηαζ δ Βφα άβκςζηδ ζπεδυκ ζημ ηζκδιαημβναθζηυ ημζκυ πμο είπε πάνεζ ημ νυθμ ιυκμ ελ αζηίαξ ηδξ ζπέζδξ ηδξ ιε ημκ Πενυκ. Δ Λαιάνη πμο απυ ημ πνςί ηδκ έζθζββε μ ημνζέξ, είπε ιπαβζαηέρεζ ημ ιέζη-απ ηδξ ηαζ πεζκμφζε, δεκ άκηελε ηαζ λέζπαζε ιυθζξ δ Βφα ιπήηε αενάηδ ζημ ζημφκηζμ ηαζ αβακαηηζζιέκδ ηδξ ένζλε έκα ιεβαθμπνεπέξ παζημφηζ. Δ Βφα – ακ ηαζ ήηακ πμθφ ημθιδνή ζηζξ εηθνάζεζξ ηδξ ηαζ είπε έκα πμθφ πθμφζζμ θεηηζηυ οανεμθυβζμ - πθυιζαζε, αθθά δεκ είπε ηίπμηε, ήλενε κα πενζιέκεζ βζα κα πάνεζ ηδκ εηδίηδζή ηδξ. Αεκ πέναζε πμθφξ ηαζνυξ ηαζ δ Λαιάνη έιεζκε άκενβδ, ηακείξ δεκ ημθιμφζε κα ηδξ πνμζθένεζ δμοθεζά ηζ έηζζ ακαβηάζηδηε ηζ έθοβε απυ ηδκ Ώνβεκηζκή ηαζ ιεηακάζηεοζε ζημ Μελζηυ, υπμο έηακε ιζα θαιπνή ηανζένα, έβζκε δ αβαπδιέκδ ζηαν υθδξ ηδξ Λαηζκζηήξ Ώιενζηήξ. Ζ Ληκπεξηάδ Λακάξθ ήηαλ δεκνθηιήο ηξαγνπδίζηξηα ηνπ ηαγθό θαη εζνπνηόο. Έκνηαδε κε ην είδσιν ηεο Δύαο ηελ Καλαδνακεξηθαλή εζνπνηό Νόξκα ΢ήξεξ ΢ηα ιέζα ημο 1945, δ Βφα ζοκενβάζηδηε ιε ημκ Πενυκ ζημ οπμονβείμ Βνβαζίαξ ηαζ Πνυκμζαξ. ΢ημ βναθείμ ηδξ ένπμκηακ ζοπκά ζοκδζηαθζζηέξ ηαζ γδημφζακ επζδυιαηα ή αολήζεζξ ή ηάπμζεξ άθθεξ μζημκμιζηέξ δζεοημθφκζεζξ ηαζ δ Βφα έηακε υ,ηζ πενκμφζε απυ ημ πένζ ηδξ κα ηζξ ζηακμπμζήζεζ. Δ ανζζηενά είπε ηυηε δδιζμονβήζεζ ιζα πενίενβδ ζοιιαπία ιε ημκ Ώιενζηακυ πνεζαεοηή Μπξάληελ (Spruille Branden), εκακηίμκ ημο Πενυκ. Ο πνεζαεοηήξ ακαηαηεφεδηε - ςξ ιδ υθεζθε - ηαζ ηαευθμο δζπθςιαηζηά, ζηα εζςηενζηά ηδξ Ώνβεκηζκήξ, βζαηί θμαυηακ ημκ πνςηυβμκμ θασηίζηζημ ανζζηενυ, εεκζηζζηζηυ αθθά ηαζ θαζίγμκηα θυβμ ημο ακηζπνμέδνμο ηδξ δδιμηναηίαξ ηαζ μζ ζμζζαθζζηέξ ηαζ ημιιμοκζζηέξ έαθεπακ υηζ μ Πενυκ ιε ηζξ «θζθενβαηζηέξ» ηαζ «θζθμθασηέξ» ημο εέζεζξ, έπαζνκε ιε ημ ιένμξ ημο πμθθμφξ απυ ημοξ μπαδμφξ ημοξ. Ζ άζηνρε αλάκεημε ηνπ πξεζβεπηή ησλ ΖΠΑ Μπξάληελ ζηα πνιηηηθά πξάγκαηα ηεο Αξγεληηλήο, απέδσζε ηα αληίζεηα απνηειέζκαηα από απηά πνπ επηδίσθε. Σμ Κμιιμοκζζηζηυ Κυιια ηδξ Ώνβεκηζκήξ ακ ηαζ πανάκμιμ (μθυηθδνδ δ δβεζία ηςκ ημιιμοκζζηχκ ήηακ ζηδ θοθαηή ηαζ ηα ημιιμοκζζηζηά αζαθία είπακ ηαεί), έθεβπε ημ πακίζπονμ ζοκδζηάημ ηνέαημξ ηαζ είπε δχζεζ βναιιή ζημοξ ενβάηεξ κα εημζιάγμκηαζ βζα ελέβενζδ. Δ Βφα ημ έιαεε αθθά υιςξ δεκ δίζηαζε κα πάεζ ζηδ ζοκέθεοζή ημοξ ηαζ κα αβάθεζ έκα θμβφδνζμ οπέν ημο Πενυκ ηαζ ηςκ ηαθχκ πνμεέζεχκ ημο. Καηδβυνδζε ημοξ ενβάηεξ υηζ ανκμφκηαζ ηδκ πναβιαηζηή επακάζηαζδ πμο εα έηακε μ Πενυκ βζα πάνδ ημοξ ηαζ ημοξ ηάθεζε κα

217

ζοκηαπεμφκ ιαγί ημο βζα κα αθθάλεζ νζγζηά δ γςή ημοξ, αοηυ είπε είκαζ ημ ζοιθένμκ ημοξ. ΋θμζ ηδκ άημοακ αιήπακμζ, απμζαμθςιέκμζ ηαζ έηπθδηημζ ηαζ πνζκ αηυια πνμθάαεζ κα ιζθήζεζ ηάπμζμξ, δ Βφα παζνέηδζε ηαζ έθοβε θμονζυγα. Καεχξ ιπήηε μ ΢επηέιανζμξ ημο ‟45 δ ηοαένκδζδ Φαννέθ θαζκυηακ απμδζμνβακςιέκδ, πανέπαζε ηαζ δ πηχζδ ηδξ ήηακ εέια πνυκμο. Σμ ιυκμ οπμονβείμ πμο δμφθεοε αζηαιάηδηα ήηακ αοηυ ηδξ Βνβαζίαξ, ημ μπμίμ πανήβε ζοκεπχξ ημζκςκζημφξ ηαζ θζθενβαηζημφξ κυιμοξ ηαζ θοζζηά ηάεε ιένα μ Πενυκ ηένδζγε μπαδμφξ. Ώκηίπαθμί ημο ήηακ δ μθζβανπζηή δελζά, μζ θζθεθεφεενμζ, μζ νζγμζπάζηεξ, μζ ημιιμοκζζηέξ, μζ ζμζζαθζζηέξ, πμθθμί ζηναηζςηζημί αηυια ηαζ μ πνεζαεοηήξ ηςκ ΔΠΏ Μπνάκηεκ, πμο είπακ δδιζμονβήζεζ ιζα άηοπδ ηαζ πανάδμλδ ακηζπενμκζηή ζοιιαπία. Δ δδιμηναηζηή ακηζπμθίηεοζδ ιζζμφζε ημκ Πενυκ βζαηί ημκ εεςνμφζε ιζθζηανζζηή, εεκζηζζηή, θαζίζηα ηαζ θίθμ ηςκ Ναγί. Οζ θζθεθεφεενμζ πίζηεοακ αάζζια υηζ μζ ζηναηζςηζημί είπακ ζοιπηφλεζ ζοιιαπία ιε ημ ΐαηζηακυ ηαζ ημοξ ηθδνζημφξ ηαζ απυ ζδεμθμβία ήηακ ακηίεεημζ ηαζ ιε ημοξ δομ. Δ Ώνζζηενά είπε ακάθμβμοξ ηαζ υπζ αδζηαζμθυβδημοξ θυβμοξ κα είκαζ ακηίεεηδ ιε ημκ Πενυκ, μ μπμίμξ ιε ηδκ θασηίζηζηδ πμθζηζηή ημο, ηδξ απμζπμφζε («έηθεαε έθεβακ) μπαδμφξ. Καζ μ Μπνάκηεκ ιεηέθενε ημοξ θυαμοξ ηςκ Βαναίςκ ηςκ Δκςιέκςκ Πμθζηεζχκ υηζ μζ αδεθθμί ημοξ ζηδκ Ώνβεκηζκή ηζκδφκεοακ απυ ημοξ ζηναηζςηζημφξ θίθμοξ ηςκ Ναγί, πνάβια πμο δεκ εοζηαεμφζε θοζζηά. ΢ηδκ Ώνβεκηζκή πμηέ δεκ ανήηε πνυζθμνμ έδαθμξ μ ακηζζδιζηζζιυξ ηαζ πμθθμί Βαναίμζ ηαηείπακ ζδιακηζηέξ ηοαενκδηζηέξ εέζεζξ. Δ ζηάζδ ημο Μπνάκηεκ ήηακ απυ αθεθήξ ςξ ακυδηδ, βζαηί δεκ ιπμνμφζε κα ακηζθδθεεί υηζ μ Πενυκ εα ανζζηυηακ ζφιιαπμξ ηςκ Δκςιέκςκ Πμθζηεζχκ ζηδκ ιάπδ ηαηά ημο ημιιμοκζζιμφ, οπ‟ ανζειυκ έκα επενμφ ηςκ Ώιενζηακχκ ιεηά ημκ πυθειμ. Ήδδ δζαθαζκυηακ δ έκανλδ ημο Φοπνμφ Πμθέιμο. Ζ Δύα Νηνπάξηε ζηα είθνζη πέληε ηεο ρξόληα Ο Πενυκ δεκ είπε ελαββείθεζ οπμρδθζυηδηα βζα ηδκ πνμεδνία, υιςξ μ ίδζμξ (ιε ηδκ πανυηνοκζδ ηδξ Βφαξ) ημ είπε ήδδ απμθαζίζεζ. Ώπμθάζζζε υηζ ημ ηεκηνζηυ ημο ζφκεδια ζημ λεηίκδια εα ήηακ απθυ ηαζ εεκζηυ: «Μπξάληελ ή Πεξόλ;». Οζ ζηναηζςηζημί είπακ θακενά εκμπθδεεί απυ ηδκ πνμηθδηζηή ζπέζδ ηαζ ηδκ ελάνηδζδ ημο Πενυκ απυ ιζα κεανή δεμπμζυ, απυ ηδκ έθθεζρδ ζεααζιμφ πμο έδεζπκε δ Βφα ζηζξ ζημθέξ ημοξ, ζηδκ ακηνζηή ημοξ ακςηενυηδηα (έθηακε ζημ ζδιείμ κα ιζθά ζημκ εκζηυ αηυια ηαζ ζε ζηναηδβμφξ!) ηαζ ηδκ θακενή ακάιζλή ηδξ ζηα ηοαενκδηζηά πνάβιαηα ηαζ ηζξ πανειαάζεζξ ηδξ ζηζξ ηναηζηέξ οπμεέζεζξ. Ώηυια ηδκ ηαηδβμνμφζακ υηζ πνδζζιμπμζμφζε ημκ Πενυκ βζα κα δζμνίζεζ ζε ηοαενκδηζηέξ εέζεζξ, δζημφξ ηδξ ζοββεκείξ ηαζ θίθμοξ. Μζα μιάδα αλζςιαηζηχκ εηδήθςζε ηδ δοζανέζηεζά ημοξ ζημ Πενυκ βζα ηδκ ζοκεπή πανμοζία ιαγί ημο ηδξ εξσκέλεο ή παιιαθίδαο ηνπ. Ο Πενυκ απάκηδζε πανζημθμβχκηαξ: «Γελ ζα ήηαλ ρεηξόηεξα αλ θπθινθνξνύζα κε έλαλ άληξα;». Οζ ζηναηζςηζημί υιςξ δεκ ηαηαθάααζκακ – ςξ ζοκήεςξ - απυ πζμφιμν ηαζ πενίιεκακ ηδκ εοηαζνία κα ελμοδεηενχζμοκ ημκ επζηίκδοκμ, υπςξ εεςνμφζακ, ζοκάδεθθυ ημοξ. Δ Βφα ακηζθήθεδηε υηζ ηάπμζμζ παναημθμοεμφζακ ζοκεπχξ ημ ζπίηζ ημοξ,

218

θμαυηακ υηζ ζπεδίαγακ ηδκ απαβςβή ή ηδκ ελυκηςζδ ημο εναζηή ηδξ ηαζ ελμιμθμβήεδηε ζημκ Πενυκ υηζ αζζεακυηακ άζπδια βζαηί ήλενε υηζ αοηή δ ίδζα ήηακ δ αζηία ηδξ επενυηδηαξ ηςκ ζοκαδέθθςκ ημο ζηναηζςηζηχκ. Οζ ηεθεοηαίμζ απυ ηδ ιενζά ημοξ ήηακ πμθφ επζθοθαηηζημί απυ ημοξ θζθενβαηζημφξ θυβμοξ ηαζ ηδκ ειθακή επζννμή ημο Πενυκ ζημοξ ληεζθακηζάδνο, ζημοξ ενβάηεξ ηαζ βεκζηά ζημ θηςπυ θαυ ηδξ πχναξ. Σμ πμηήνζ ηδξ μνβήξ ηςκ ζηναηζςηζηχκ λεπείθζζε υηακ μ Πενυκ δζυνζζε ζηδκ ηνίζζιδ εέζδ ημο δζεοεοκηή ημο Σαποδνμιείμο ηαζ ηςκ Σδθεπζημζκςκζχκ, πμο ιέπνζ ηυηε ηαηείπε μ ζοκηαβιαηάνπδξ Ειπένη, ημκ ΋ζηαν Νζημθίκζ, εναζηή ηδξ ιαιάξ-Υμοακίηαξ. Δ Βφα εβηαηαζηάεδηε, υπςξ είπε ηάκεζ ηαζ επί Ειπένη, ζ‟ έκα βναθείμ δίπθα ζ‟ αοηυ ημο Νζημθίκζ ηαζ απυ εηεί έθεβπε ημ ναδζυθςκμ, ημκ ηζκδιαημβνάθμ ηαζ υθα ηα άθθα ιέζα επζημζκςκίαξ. Ο Υνπάλ Πεξόλ θαη ν ΋ζθαξ Νηθνιίλη Δ Βφα άνπζζε ζηα ζμαανά κα πζζηεφεζ υηζ οπήνπε ζπέδζμ ελμοδεηένςζδξ ημο Πενυκ. ΋ιςξ πανυηνοκε ιε πείζια ημκ Πενυκ: «Μελ παξαηηεζείο, δελ πξέπεη λα παξαηηεζείο, εζύ είζαη ν εγέηεο ηνπο». Ώοηυ έβζκε ιπνμζηά ζημοξ απεζηαθιέκμοξ ημο ζηναημφ ηαζ ηδξ G.O.U, πμο γδημφζακ ηδκ άιεζδ παναίηδζδ ημο ακηζπνμέδνμο. Δ ζογήηδζδ θοζζηά ιεηαθένεδηε ζηδ ζηναηζςηζηή δβεζία ηαζ ήηακ πθέμκ θακενυ υηζ μ Πενυκ ήηακ οπμπείνζμ ηδξ εεαηνίκαξ ηαζ ιάβζζζαξ πμο θεβυηακ Βφα Νημοάνηε. Ο Πενυκ δεκ ήηακ ηυζμ βεκκαίμξ, υζμ έδεζπκε, ηεθζηά ακαβηάζηδηε κα οπμπςνήζεζ ηαζ παναζηήεδηε ζηζξ 10 Οηηςανίμο ημο „45. Σδκ επμιέκδ πήβε ζημ βναθείμ ημο βζα κα απμπαζνεηίζεζ ημοξ ζοκενβάηεξ ημο. ΢ημ δνυιμ, έλς απυ ημ οπμονβείμ, είπακ ιαγεοηεί πάκς απυ 15.000 ενβάηεξ πμο θχκαγακ ηαζ γδηςηναφβαγακ ημκ ιμκαδζηυ άκενςπμ ηδξ ηοαένκδζδξ πμο οπενάζπζγε ηα δζηαζχιαηά ημοξ. Δ Βφα ήηακ ακάιεζά ημοξ ηαζ ηαηάθααε ηζ δφκαιδ έηνοαε αοηή δ αοευνιδηδ ηζ ακμνβάκςηδ εηδήθςζδ αβάπδξ ηαζ ζοιπανάζηαζδξ ζημκ εναζηή ηδξ. Ο ζπληαγκαηάξρεο Νηνκίλγθν Μεξθάληε ήηαλ από ηνπο έκπηζηνπο ζπλεξγάηεο ηνπ Πεξόλ. ΢ηζξ 13 Οηηςανίμο έκα ζηναηζςηζηυ απυζπαζια ζοκέθααε ημκ Πενυκ, θέβμκηάξ ημο υηζ ήεεθακ κα ημκ πνμζηαηεφζμοκ απυ πζεακή δμθμθμκζηή απυπεζνα ηαζ ημκ ιεηέθενε ιε ιζα ηακμκζμθυνμ ζημ κδζάηζ Μανηίκ Γηανεία ημο πμηαιμφ Λα Πθάηα. Σδκ χνα ηδξ ζφθθδρήξ ημο απεοεφκεδηε ζημκ έιπζζημ θίθμ ηαζ ζοκάδεθθυ ημο ζοκηαβιαηάνπδ Νηνκίλγθν Μεξθάληε (Domingo Mercante) θέβμκηαξ: «Να κνπ πξνζέρεηο ηελ Δβίηα!». Σδκ άθθδ ιένα ηζυθαξ μ ηναημφιεκμξ (δεκ ημκ έααθακ ζε ηεθί) Υμοάκ έβναρε δομ βνάιιαηα, έκα ζημ Μενηάκηε – δ Βφα ημκ απμηαθμφζε «ε θαξδηά ηνπ Πεξόλ» - ηζ έκα άθθμ ζηδκ αβαπδιέκδ ημο Βαίηα. ΢ημ ηεθεοηαίμ ιεηαλφ άθθςκ έβναθε!

219

Θεζαπξέ κνπ, Τώξα θαηαιαβαίλσ όηη κόλν όηαλ απνκαθξπλόκαζηε από ηνπο δηθνύο καο αλζξώπνπο κπνξνύκε λα αληηιεθζνύκε ηελ αγάπε πνπ καο εκπλένπλ. Από ρζεο πνπ ζε άθεζα κε κεγάιν πόλν ζηελ θαξδηά, βεβαηώζεθα πόζν ζ’ αγαπώ θαη δελ κπνξώ πηα λα δήζσ ρσξίο εζέλα. Έγξαςα ζηνλ πξόεδξν Φαξξέι θαη δήηεζα λα ζπληαμηνδνηεζώ. Ακέζσο κόιηο βγσ από δσ, ζα παληξεπηνύκε θαη ζα πάκε θάπνπ λα δήζνπκε εηξεληθά. Να πξνζέρεηο ηελ πγεία ζνπ θαη λα είζαη ήξεκε θαη θαιά. Εγώ έρσ ηηο θσηνγξαθίεο ζνπ θαη ηηο θνηηάδσ θαη θιαίσ, δελ ζέισ λα ζνπ ζπκβεί ηίπνηα, γηαηί δελ ζα δήζσ. Τώξα ζε ρξεηάδνκαη πεξηζζόηεξν από θάζε άιιε θνξά. Απηή ε πεξηπέηεηα ζα ηειεηώζεη θάπνηα ζηηγκή θαη μέξσ όηη ε Θζηνξία ζα θξίλεη απηά πνπ έθαλα θαη ν ρξόλνο ζα κε δηθαηώζεη. Τν κεγάιν πξόβιεκα ηεο ρώξαο καο είλαη νη θνπηνί θαη νη αλόεηνη θαη μέξεηο όηη ζπλήζσο νη θνπηνί είλαη πνιύ ρεηξόηεξνη από ηνπο θαθνύο. Αθόκα κηα θνξά ζέισ λα ζνπ δεηήζσ λα είζαη ήξεκε, πνιιά, πνιιά θηιηά, Πεξόλ ΢ε ηνεζξ ιένεξ, ζηζξ 16 Οηηςανίμο, μ Πενυκ ιεηαθένεδηε ζημ ζηναηζςηζηυ κμζμημιείμ ημο Μπμοέκμξ Άζνεξ. Δ Γεκζηή ΢οκμιμζπμκδία Βνβαζίαξ ελήββεζθε 24ςνδ απενβία βζα ηζξ 18 ημο ιδκυξ, γηα ηελ ππεξάζπηζε ησλ θνηλσληθώλ θαηαθηήζεσλ ηεο εξγαηηθήο ηάμεο θαη ηελ άκεζε απειεπζέξσζε ηνπ Πεξόλ. Ζ πξάγκαηη εθπιεθηηθή εξγαηηθή ζπγθέληξσζε ηεο 17εο Οθησβξίνπ κπξνζηά από ην πξνεδξηθό κέγαξν (Dia de la Lealtad) Καζ ηυηε ζοκέαδ ημ απίζηεοημ. Ώπυ ηδκ επμιέκδ ηδξ ζφθθδρδξ ημο Πενυκ, ιε ηζκδημπμίδζδ ηδξ Βφαξ ηαζ ζοκημκζζιυ ημο πζζημφ ηαζ αεζηίκδημο Μενηάκηε, δ CGT ηαζ ηα ενβαηζηά ζοκδζηάηα – υθα ζπεδυκ εθέβπμκηακ πθέμκ απυ Πενμκζζηέξ – γήηδζακ απυ ημοξ ενβαγυιεκμοξ κα ηαηέαμοκ ζημοξ δνυιμοξ ηαζ κα γδηήζμοκ ηδκ άιεζδ απεθεοεένςζδ ημο Πενυκ. Οιάδεξ, μιάδεξ ένπμκηακ απυ ηζξ θασηέξ ζοκμζηίεξ, ηζξ villas miseries ημο Μπμοέκμξ Άζνεξ ηαζ απυ ηζξ επανπίεξ, δεηάδεξ πζθζάδεξ κηεζηαιζζάδμξ, ιε θςκέξ, ορςιέκεξ βνμεζέξ, ζοκεήιαηα, πθαηάη ηαζ πακυ. ΢ηζξ 17 Οηηςανίμο έκα πθήεμξ 300 - 350.000 πμθζηχκ, ιζηνχκ ηαζ ιεβάθςκ, ενβαηχκ, οπαθθήθςκ ηαζ απθχκ ακενχπςκ (μζ Πενμκζζηέξ ιζθμφκ βζα 1.000.000 θαμφ), ανίζημκηακ έλς απυ ηδκ Κάγα Ρμζάδα ηαζ απαζημφζε κα βίκεζ αιέζςξ δεηηυ ημ αίηδια ημο, κα δμοκ ημκ Πενυκ γςκηακυ. ΢διακηζηυ νυθμ ζηδκ ηζκδημπμίδζδ ηαζ μνβάκςζδ ηδξ

220

ηενάζηζαξ αοηήξ ενβαηζηήξ ζοβηέκηνςζδξ έπαζλε μ Πενμκζζηήξ ζοκδζηαθζζηήξ Σζηπξηάλν Ρέγεο (Cipriano Reyes). Σμ ηφνζμ ζφκεδια ήηακ ιζα εκζαία ηναοβή «Πεξόλ, Πεξόλ, Πεξννόκ», αθθά ήηακ ηαζ ηαοηυπνμκα ιζα απυθοηα εζνδκζηή δζαιανηονία. Ώκέιζγακ ζδιαίεξ, πηφπαβακ ηφιπακα ηαζ αημφβμκηακ ζοκεήιαηα υπςξ «Viva Peron», «Έμσ ε νιηγαξρία», «Εήησ ε Δβίηα» ηαζ άθθα, αθθά δεκ ακαθένεδηε ηαιζά πνάλδ αίαξ, δεκ έζπαζε μφηε έκα ηγάιζ, δεκ άκμζλε μφηε ιφηδ. Δ πμφκηα πακζημαθήεδηε, ηακείξ δεκ ιπμνμφζε κα πηοπήζεζ ηυζμ θαυ πςνίξ κα ποεεί άθεμκμ αίια ηαζ ηακείξ απυ ημοξ ζηναηζςηζημφξ δεκ ιπμνμφζε κα πάνεζ πάκς ηδκ εοεφκδ ηδξ δζάθοζδξ αοηήξ ηδξ ηενάζηζαξ ηαζ βειάηδξ πάεμξ ηαζ παθιυ ζοβηέκηνςζδξ. Σμοξ ηνυιαγε αηυια ηαζ δ ζδέα υηζ ηδκ επμιέκδ, ιένα πνμβναιιαηζζιέκδ βζα βεκζηή απενβία, μ ηυζιμξ πμο εα ζοβηεκηνςκυηακ εα ήηακ αηυια πενζζζυηενμξ ηαζ ίζςξ ηεθείςξ εηηυξ εθέβπμο. Ο ίδζμξ μ πνυεδνμξ Φαννέθ ηάθεζε ημκ Πενυκ, ημο είπε υηζ ήηακ εθεφεενμξ ηαζ ημκ παναηάθεζε κα ακέαεζ ζημ ιπαθηυκζ ηδξ Κάγα Ρμζάδα ηαζ κα δνειήζεζ ημ πθήεμξ. Δ Βφα ήηακ θοζζηά εηεί ηαζ πανυηνοκε ημκ εναζηή ηδξ κα ιδ πάζεζ αοηή ηδκ εοηαζνία. Από ηηο εξγαηηθέο ζπλνηθίεο ηνπ Μπνπέλνο Άηξεο, έθηαλαλ κεγάιεο νκάδεο ιανύ γηα λα δεηήζνπλ ηελ απειεπζέξσζε ηνπ Πεξόλ Ο Πενυκ ήηακ αηυια δζζηαηηζηυξ, θμαυηακ ζηδιέκδ δμθμθμκζηή απυπεζνα. Σεθζηά, ζηζξ 11.10‟ ημ ανάδο, θάκδηε ζημ ιπαθηυκζ ημο πνμεδνζημφ ιεβάνμο. Σμ πθήεμξ λέζπαζε ζε αθαθαβιμφξ ηαζ κζηδηήνζεξ γδηςηναοβέξ. Ο Πενυκ είπε θίβεξ εοπανζζηήνζεξ θέλεζξ, δζααεααίςζε ημκ ηυζιμ υηζ ήηακ ιαγί ημοξ ηαζ έκαξ απυ αοημφξ, έδεζλε πςξ είκαζ πανχκ, γςκηακυξ ηαζ εθεφεενμξ, ιίθδζε βζα ημ ένβμ ημο ζημ οπμονβείμ, οπμζπέεδηε υηζ ηαζ ζημ ιέθθμκ εα οπεναζπίγεζ ηα δίηαζα αζηήιαηά ημοξ ηαζ ηάθεζε ημ πθήεμξ κα δζαθοεεί εζνδκζηά, υπςξ ηαζ έβζκε. Ο Πεξόλ θαη ε Δύα ραηξεηνύλ ην πιήζνο πνπ ζπγθεληξώζεθε έμσ από ηελ Κάδα Ρνζάδα ηελ Ηκέξα ηεο Ννκηκόηεηαο Δ 17δ Οηηςανίμο 1945 έιεζκε ζηδκ ζζημνία ηδξ Ώνβεκηζκήξ ςξ «ε Ζκέξα ηεο Ννκηκόηεηαο (Dia de la Lealtad)» ηαζ βζμνηαγυηακ ηάεε πνυκμ απυ ημοξ Πενμκζζηέξ. Οζ ζηναηζςηζημί αοηή ηδ θμνά είπακ δηηδεεί απυ ημκ θαυ πμο δζαιανηονυηακ βζα ηδκ πμφκηα, αθθά αημθμοεμφζε ηαζ θάηνεοε ζακ δβέηδ ημο, έκα ζηναηζςηζηυ, ζάνηα απυ ηδ ζάνηα ημο ζηναημφ! Μενζηέξ απυ ηζξ ηεθεοηαίεξ κμιμεεηζηέξ πνάλεζξ πμο οπέβναρε μ Πενυκ ηαζ εκεμοζίαζακ ημοξ ενβαγυιεκμοξ μπαδμφξ ημο ήηακ δ εέζπζζδ ζδιακηζηχκ ενβαηζηχκ ηαηαηηήζεςκ: Οζ πθδνςιέκεξ εηήζζεξ δζαημπέξ, μ 13 μξ ιζζευξ (δχνμ Υνζζημοβέκκςκ), δ άδεζα αζεεκείαξ ηαζ δ πνμζηαζία απυ αοεαίνεηεξ απμθφζεζξ 221

ιε ηδκ εέζπζζδ απμγδιίςζδξ. ΋θα αοηά ζοκμδεφηδηακ απυ ιζα βεκκαία αφλδζδ ιζζεχκ. Ο Πενυκ ήηακ έημζιμξ κα οπμαάθεζ οπμρδθζυηδηα, έπμκηαξ – υπςξ έθεβε - εηηυξ απυ ημοξ ζηναηζχηεξ ημο ηαζ έκακ άθθμ ζηναηυ, ηα ηέζζενα εηαημιιφνζα ενβαηχκ, πμο ημκ θάηνεοακ, ημκ εεςνμφζακ δζηυ ημοξ άκενςπμ ηαζ είπακ ήηακ έημζιμζ κα ηάκμοκ υ,ηζ ημοξ γδηήζεζ. Πνζκ απ‟ υθα εέθδζε κα ηαηημπμζήζεζ ηδκ εηηνειυηδηα πμο είπε ιε ηδκ Βφα, κα εκςεμφκ επίζδια ιε ηα δεζιά ημο βάιμο. Σδξ πνςζημφζε άθθςζηε πμθθά, ακ δεκ ήηακ αοηή, ηχνα πζεακυηαηα εα ήηακ έκαξ αηυια απμηοπδιέκμξ ζοκηαλζμφπμξ, απυζηναημξ αλζςιαηζηυξ ή ίζςξ ηαζ ελυνζζημξ ή κεηνυξ. Ώκαβκχνζγε ζηδκ Βφα ελοπκάδα, δναζηδνζυηδηα, εκενβδηζηυηδηα ηαζ ηδκ ζηακυηδηα κα ημκ ηάκεζ δδιμθζθή ζηζξ ενβαηζηέξ ζοκμζηίεξ. Βπίζδξ ηδξ ακαβκχνζζε υηζ αοηή ημο εκέπκεοζε ηαζ ημ αίζεδια αοημπεπμίεδζδξ, πμο ςξ ηυηε ημο έθεζπε. Σδκ αβαπμφζε ηαζ ακηίζημζπα ήηακ αέααζμξ βζα ηδκ αβάπδ ηδξ ηαζ δεπυηακ ηδκ επίδναζδ πμο αζημφζε αοηή επάκς ημο ζακ ηάηζ θοζζηυ. Ο Υνπάλ Πεξόλ θαη ε Μαξία Δύα Νηνπάξηε ζην γάκν ηνπο πνπ έγηλε ζε άγλσζηε ηνπνζεζία. Καζ μζ δομ ακαβκχνζγακ πάκηςξ υηζ είπακ ακάβηδ ηδκ ελάνηδζδ ημο εκυξ απυ ηδκ άθθδ ηαζ ακηίζηνμθα. Καζ δ Βφα είπε ακηίζημζπα κα ηεθεζχζεζ ιζα εηηνειυηδηα πνζκ πακηνεοηεί, κα έπεζ ζηα πένζα ηδξ έκα πζζημπμζδηζηυ βέκκδζδξ πμο κα ηδκ ακαθένεζ ςξ Μανία-Βφα Νημοάνηε ηαζ υπζ ςξ Βφα-Μανία Ειπανβημφνεκ, υπςξ ήηακ ηαηαπςνδιέκδ ζηα αζαθία ημο θδλζανπείμο ημο Λμξ Συθδμξ. Βίκαζ αθήεεζα πενίενβμ πχξ δ δυκα Υμοάκα μκυιαζε ημ ζηενκμπαίδζ ηδξ Βφα-Μανία ηαζ υπζ Μανία-Βφα96. Ο Υνπάλ θαη ε Δύα ζε ηδησηηθέο ζηηγκέο μεθνύξαζεο θαη μεγλνηαζηάο Σεθζηά πέηοπε – θέβμκηαζ δζάθμνα βζα πθαζηά πζζημπμζδηζηά ή βζα ακηζηαηάζηαζδ πζζημπμζδηζημφ ιε έκα άθθμ εκυξ πεεαιέκμο παζδζμφ – κα πάνεζ έκα πζζημπμζδηζηυ πμο έθενε ηδκ Μανία Βφα Νημοάνηε βεκκδεείζα ημ 1922 ακηί ημο 1919! ΢ηζξ 22 Οηηςανίμο ημο „45 μζ δομ εναζηέξ πακηνεφηδηακ ιε πμθζηζηυ βάιμ ζε έκα άβκςζημ ιένμξ (ζημ Υμοκίκ;), ζε ζηεκυ μζημβεκεζαηυ ηφηθμ ζηδκ ηεθεηή ημο μπμίμο παναανέεδηακ δ ιαιά δυκα Υμοάκα, μζ αδεθθέξ ηαζ μ αδεθθυξ ηδξ Βφαξ, δ άθθδ ιαιά Υμοάκα (ημο Πενυκ) ηαζ εθάπζζημζ άθθμζ θίθμζ αηυια, ιεηαλφ ηςκ μπμίςκ ηαζ μ ζοκηαβιαηάνπδξ Μενηάκηε. Ώημθμφεδζε ηαζ ενδζηεοηζηυξ βάιμξ ζηζξ 9 ή 10 Αεηειανίμο.

96

Όπσο ζπλεζηδόηαλ ζε όιε ηελ Λαηηληθή Ακεξηθή, ην όλνκα ηεο κεηέξαο ηνπ Ιεζνύ έκπαηλε πάληα κπξνζηά, όπσο Μαξία-Λνπΐδα, Μαξία-Κιάξα, Μαξία-Ρόδα, Μαξία-Δζηέια, Μαξία-Νηνιόξεο θ.ά.)

222

Πήβακ βζα θίβεξ ιένεξ λεημφναζδξ ζημ ΢ακ ΐζηζέκηε, υπμο μ Πενυκ είπε έκα ζπίηζ. Βηεί πέναζακ λέκμζαζηεξ ζηζβιέξ παθάνςζδξ ηαζ δ Βφα θυνεζε πακηεθυκζα, πνάβια ηεθείςξ αζοκήεζζημ βζα βοκαίηα ηδξ Ώνβεκηζκήξ. Ο Πενυκ έηακε ζππαζία, πενζπμζυηακ ημκ ηήπμ, θνυκηζγε ηα ζηοθζά, ηάζγε ηζξ ηυηεξ ηαζ ημζιυηακ. Δ Βφα ζακ άκενςπμξ ηδξ δνάζδξ, αανζυηακ αθάκηαζηα ηδκ αβνμηζηή γςή ηαζ υθεξ αοηέξ ηζξ πμζηίθεξ αζπμθίεξ ημο Υμοάκ ηαζ δεκ έαθεπε ηδκ χνα κα βονίζμοκ ζημ Μπμοέκμξ Άζνεξ. Βίκαζ βεβμκυξ πάκηςξ πςξ δ μζημκμιζηή ηαηάζηαζδ ημο Πενυκ ηαζ ηδξ Βφαξ είπε αθθάλεζ άνδδκ. Γμφζακ ιζα πμθοηεθή γςή ηαζ λυδεοακ αθυβζζηα ζε νμφπα, ημζιήιαηα, ηαθθοκηζηά, δελζχζεζξ, δχνα ηαζ πμθθά άθθα. Πμθθμί ηαηδβυνδζακ ημκ Πενυκ υηζ «ελαθάκζζε» ιοζηδνζςδχξ ηα έλζ απυ ηα 10 εηαημιιφνζα δμθάνζα πμο είπακ ιαγεοηεί βζα ημο ζεζζιυπθδηημοξ ημο ΢ακ Υμοάκ. Ίζςξ ηαζ κα ήηακ αθήεεζα, αθθά αοηυ δεκ απμδείπεδηε πμηέ. Ζ Δύα Πεξόλ γειαζηή θαη παλέκνξθε, κε παλάθξηβα θνζκήκαηα θαη γνύληλν παιηό Λέβεηαζ υηζ έκα ανάδο δ Βφα βφνζζε ζημ ζπίηζ ηαζ ανήηε απθςιέκμ πάκς ζημ ηνεαάηζ ηδξ έκα πακάηνζαμ βμφκζκμ παθηυ. Έηπθδηηδ ημ δμηίιαζε, ήηακ πμθφ ςναίμ ηαζ ηδξ πήβαζκε ηαζ ακανςηήεδηε θςκαπηά «πμζμξ άβζμξ ηδξ είπε ηάκεζ αοηυ ημ εαοιάζζμ δχνμ». Ο Πενυκ πμο ήηακ ςξ ηυηε ηνοιιέκμξ, θακενχεδηε ηαζ ιε έκα δζθμνμφιεκμ παιυβεθμ ηδξ απάκηδζε: «ν ΢αλ Υνπάλ θπζηθά», παίγμκηαξ ιε ημ υκμια ημο αβίμο ηαζ ηδκ πηοπδιέκδ απυ ημκ ζεζζιυ μιχκοιδ πυθδ. ΋ηακ βφνζζακ πίζς ζηδκ πνςηεφμοζα μ Πενυκ ακαημίκςζε ηεθζηά ηδκ οπμρδθζυηδηά ημο βζα ηδκ πνμεδνία ηδξ δδιμηναηίαξ, πνάβια πμο υθμζ ήηακ αέααζμζ υηζ εα ηάκεζ, ηδκ πενίιεκακ.

223

3.06. Ζ Δβίηα θαη ε πξψηε πξνεδξία ηνπ Πεξφλ Οζ πνμεδνζηέξ εηθμβέξ πνμζδζμνίζηδηακ βζα ηζξ 24 Φεανμοανίμο 1946. Ο Πενυκ είπε ήδδ εηθεβεί πνυεδνμξ ημο Δργαηικού Κόμμαηος ηης Αργενηινής. Εδνοηέξ ημο ηυιιαημξ ήηακ δβέηεξ ηςκ πενμκζζηζηχκ ενβαηζηχκ ζοκδζηάηςκ, υπςξ μ Σζζπνζάκμ Ρέβζεξ ημο ζςιαηείμο ηςκ ζοζηεοαζηχκ ηνέαημξ, πμο μνίζηδηε ακηζπνυεδνμξ ηαζ ημκ Λνπΐο Γθάη, (Luis Gay) ημο ζςιαηείμο ηςκ ηδθεθςκδηχκ πμο μνίζηδηε βεκζηυξ βναιιαηέαξ ημο κεμζφζηαημο ηυιιαημξ. Ο Σζηπξηάλν Ρέγηεο ήηαλ ζπλδηθαιηζηηθόο εγέηεο, πξσηεξγάηεο ηεο εξγαηηθήο θηλεηνπνίεζεο ηεο 17εο Οθησβξίνπ 1945 θαη από ηνπο ηδξπηέο ηνπ Δξγαηηθνύ Κόκκαηνο Σμ ηυιια αοηυ οπμζηήνζλε ιε υθεξ ημο ηζξ δοκάιεζξ ημκ Πενυκ, έπμκηαξ ζημ πνυβναιιά ημο εεκζημπμζήζεζξ, ημζκςκζηή εοδιενία, εεζιμεέηδζδ ηδξ βοκαζηείαξ ρήθμο ηαζ ακαδζακμιή ηδξ βδξ. ΋ιςξ θίβμοξ ιήκεξ ιεηά ηδκ άκμδμ ημο Πενυκ ζηδκ ελμοζία, ζδνφεδηε απυ ημκ ίδζμ ημ Δληαίν Κόκκα ηεο Δπαλάζηαζεο (Partido Unico de la Revolucion) ημ μπμίμ ημκ επυιεκμ πνυκμ ιεημκμιάζεδηε ζε Πεξνληζηηθό Κόκκα. Σμ Βνβαηζηυ Κυιια ακαβηάζηδηε κα δζαθοεεί ηαζ κα εκηαπεεί ζημ κέμ ηυιια ςξ μ ενβαηζηυξ πονήκαξ ημο. Ώνβυηενα μνζζιέκμζ απυ ημοξ δβέηεξ ημο πνχδκ Κυιιαημξ Βνβαζίαξ υπςξ μ Σζζπνζάκμ Ρέβζεξ97, οπέθενακ απυ ηζξ δζχλεζξ (θοθαηίζηδηε ηαζ ααζακίζηδηε) ηαηά ηςκ πμθζηζηχκ ακηζπάθςκ ηδξ ηοαένκδζδξ ημο Πενυκ. Δ CGT έβζκε μ ζζδδνμφξ αναπίμκαξ ημο Πενυκ ηαζ υθεξ μζ άθθεξ ζοκδζηαθζζηζηέξ μνβακχζεζξ δζαθφεδηακ. Ο Οξηέλζην Κηράλν, ππνςήθηνο ηνπ Πεξόλ γηα ηελ αληηπξνεδξία ΢φιιαπμζ ημο Πενυκ ήηακ πμθίηεξ απυ ηδκ δελζά ηαζ ηδκ ανζζηενά, πμο πίζηεοακ ηαθυπζζηα ζηζξ κεθεθχδεζξ δζαηδνφλεζξ ημο, μζ ακακεςηζημί ημο ζηναηεφιαημξ, έκα ηιήια ημο νζγμζπαζηζημφ ηυιιαημξ, μζ εεκζηζζηέξ, δ CGT, μζ πενζζζυηενμζ ενβάηεξ, θίβμζ ζοκηδνδηζημί, αηυια ηαζ ηάπμζμζ ημιιμοκζζηέξ, πμο έθπζγακ υηζ μ Πενυκ εα ηδνήζεζ ηζξ πνμεηθμβζηέξ δεζιεφζεζξ ημο. Βπίζδξ μζ δηηδιέκμζ ηαζ θοβάδεξ Γενιακμί καγζζηέξ ηαζ εβηθδιαηίεξ πμθέιμο, αμήεδζακ 97

Ο παιαίκαρνο ζπλδηθαιηζηήο Cipriano Reyes εμηζηνξεί ζηα απνκλεκνλεύκαηά ηνπ πώο ν Πεξόλ ρξεζηκνπνίεζε ηε γπλαίθα ηνπ Δύα γηα λα ηνλ μεθνξησζεί: Μηα κέξα ν Ρέγηεο θαη ν Πεξόλ ζπδεηνύζαλ ζην δηακέξηζκα ηνπ ηειεπηαίνπ. Ξαθληθά άλνημε ε πόξηα θαη κπήθε θνπξηόδα ε Δύα, θνξώληαο έλα ζρεδόλ δηάθαλν θόθθηλν λεγθιηδέ θαη είπε επηζεηηθά: «Θέισ πεξηζζόηεξνπο ξηδνζπάζηεο ζηηο ιίζηεο, γηαηί εγώ είκαη πνιύ ξηδνζπαζηηθή»!. Ο έκπεηξνο θαη ζπλήζσο ςύρξαηκνο Ρέγηεο ριόκηαζε απνξώληαο πώο κηα εζνπνηόο ακθίβνιεο εζηθήο, ηόικεζε λα δηαθόςεη κηα ηόζν ζνβαξή ζπδήηεζε γηα λα ηνπ δώζεη δηαηαγέο. Γύξηζε πξνο ηνλ Πεξόλ, ειπίδνληαο όηη ζα εύξηζθε ζπκπαξάζηαζε, αιιά ν ηειεπηαίνο έζθπςε ην θεθάιη ηνπ, έδεημε ιίγν ελνριεκέλνο θαη ςηζύξηζε: «Σπκθσλώ καδί ηεο»!

224

ημκ εηθεηηυ ημοξ ιε άθεμκμ πνήια. Μαγί ιε ημκ Πενυκ ήηακ ζπεδυκ μθυηθδνμξ μ ηφπμξ (εηηυξ δομ εθδιενίδςκ) ηαζ μζ ναδζμζηαειμί (δ Βφα είπε ζημ ιεηαλφ αβμνάζεζ ημ Ράδζμ Μπεθβηνάκμ). Σέθμξ ιαγί ημο ήηακ δ Βηηθδζία ηαζ μζ πενζζζυηενμζ ηθδνζημί, επεζδή ζημ πνυβναιια ηςκ ακηζπενμκζζηχκ (ηδξ Αδιμηναηζηήξ Έκςζδξ) οπήνπε δ κμιζιμπμίδζδ ημο δζαγοβίμο ηαζ δ ηαηάνβδζδ ηδξ οπμπνεςηζηήξ δζδαζηαθίαξ ηςκ ενδζηεοηζηχκ ζηα ζπμθεία. Κφνζμξ ακηίπαθμξ ημο Πενυκ ήηακ δ Γημοκραηική Ένωζη (Union Democratica), έκαξ εηενυηθδημξ ζοκαζπζζιυξ, απμηεθμφιεκμξ απυ ηδκ ηεκηνμανζζηενή Ρζγμζπαζηζηή Πμθζηζηή Έκςζδ, ημοξ ΢μζζαθζζηέξ, ημοξ Κμιιμοκζζηέξ ηαζ ημοξ Πνμμδεοηζημφξ Αδιμηνάηεξ, ιε οπμρήθζoοξ βζα πνυεδνμ ηαζ ακηζπνυεδνμ ημοξ νζγμζπάζηεξ Υνζέ Σακπνξίλη (Jose Tamborini) ηαζ Δλξίθε Μφζθα (Enrique Mosca). ΋θμζ ήεεθακ ςξ οπμρήθζμ ακηζπνυεδνμ ημο Πενυκ ημκ έκηζιμ ηαζ έιπζζημ θίθμ ηαζ ζοκάδεθθυ ημο ζοκηαβιαηάνπδ Νημιίκβημ Μενηάκηε, αθθά μ Πενυκ θμαήεδηε ηδκ εοεφηδηα ηαζ εζθζηνίκεζα ημο θίθμο ημο ηαζ επέθελε ημκ δθζηζςιέκμ, πμθζηζηά άπεζνμ αθθά πεζεήκζμ Oξηέλζην Κηράλν (Hortensio Guigano). Τπμζπέεδηε ζημκ Μενηάκηε υηζ εα ημκ δζυνζγε δζμζηδηή ημο Μπμοέκμξ Άζνεξ ηζ αοηυξ απμζφνεδηε απυ οπμρήθζμξ. ΢ην πξνεθινγηθό κπαιθόλη από αξηζηεξά: ν Ρνύληνιθ Φξόπληε (Rudolf Freude), ν Υνπάλ Πεξόλ θαη ε Δβίηα Πεξόλ Πνμζςπζηυξ βναιιαηέαξ ημο Πενυκ δζμνίζηδηε μ κεανυξ Ρνχληνιθ ή Ρνληφιθν Φξφπληε, βζμξ ημο Λμφκηαζπ Φνυοκηε98 δβέηδ ηςκ Γενιακχκ Ναγί ηδξ Ώνβεκηζκήξ. Ώνβυηενα επί πνμεδνίαξ Πενυκ, μ Ρμκηυθθμ έβζκε δζμζηδηήξ εζςηενζηήξ αζθαθείαξ ηδξ πχναξ ηαζ ακεπίζδια ήηακ μ οπεφεοκμξ οπμδμπήξ ηςκ εηαημκηάδςκ θοβάδςκ Γενιακχκ καγί. Ο δζμνζζιυξ αοηυξ ηαζ μζ βκςζηέξ θζθμθαζζζηζηέξ απυρεζξ ημο Πενυκ, ελαβνίςζακ ημκ Ώιενζηακυ Πνεζαεοηή Μπνάκηεκ, μ μπμίμξ επζπείνδζε ακμίηεζα ηαζ άβανιπα κα ακαιεζπεεί ζηα εζςηενζηά πμθζηζηά πνάβιαηα ηδξ πχναξ, ελαπμθφμκηαξ ηαηδβμνίεξ ηαηά ημο Πενυκ. Ώοηυξ θοζζηά δεκ άθδζε ακεηιεηάθθεοημ ημ βεβμκυξ ηαζ ηοηθμθυνδζε αθίζεξ ηαζ πνμηδνφλεζξ ιε ζφκεδια «Πεξόλ ΝΑΗ, Μπξάληελ ΟΥΗ», θεξ ηαζ μ ακηίπαθυξ ημο μ νζγμζπάζηδξ Σαιπμνίκζ ήηακ υνβακμ ηςκ Ώιενζηακχκ. Ο πνμεηθμβζηυξ αβχκαξ άνπζζε ηαζ μζ δομ ακηίπαθεξ παναηάλεζξ, καφθςζακ απυ έκα ηνέκμ βζα κα ηαλζδέρμοκ ιε άκεζδ ζηζξ πζμ ιαηνζκέξ επανπίεξ ηδξ ηενάζηζαξ πχναξ. Ο Πενυκ αάθηζζε ημ ηνέκμ ημο El Descamisado ηαζ λεηίκδζε βζα ηζξ αυνεζεξ επανπίεξ. Οζ ακηίπαθμί ημο μκυιαζακ ημ δζηυ ημοξ ηνέκμ Νίθε.

98

Ο Ludwig Freude ρξεκάηηζε δηεπζύλσλ ζύκβνπινο ηεο Banco Aleman Transatlantico θαη έπαημε θύξην ξόιν ζηελ απνξξόθεζε εθαηνκκπξίσλ γεξκαληθώλ κάξθσλ θαη άιισλ μέλσλ λνκηζκάησλ από ηνπο θπγόδηθνπο Ναδηζηέο εγθιεκαηίεο πνιέκνπ, ζηελ ηξάπεδά ηνπ θαη ζηηο άιιεο ηξάπεδεο ηεο Αξγεληηλήο.

225

Σμ ηνέκμ ηδξ Αδιμηναηζηήξ Έκςζδξ δέπεδηε ανηεηέξ επζεέζεζξ ιε πέηνεξ ηαζ άθθα ακηζηείιεκα απυ «άβκςζημοξ» ακηζπάθμοξ, πμο «δεκ ιπμνμφζε» πμηέ δ αζηοκμιία κα εκημπίζεζ. Έκα ααβυκζ ιε πνμεηθμβζηυ οθζηυ πήνε θςηζά, μζ πνμεηθμβζηέξ ζοβηεκηνχζεζξ ηςκ οπμρδθίςκ Σαιπμνίκζ ηαζ Μυζηα ζοκμδεφμκηακ ζοπκά απυ ήπμοξ πονμαμθζζιχκ ή δζαηυπημκηακ απυ ηδκ αζηοκμιία «βζα θυβμοξ αζθαθείαξ ηαζ πνμζηαζίαξ» ηςκ μιζθδηχκ ή ηδξ δδιυζζαξ ηάλδξ. ΢ημ ακηίπαθμ ηνέκμ El Descamisado δ Βφα ανέεδηε ζημ ζημζπείμ ηδξ, έκζςεε ζακ ημ ράνζ ζημ κενυ ζ‟ αοηήκ ηδκ πνμεηθμβζηή εηζηναηεία. Ήηακ ιαγί ιε ημκ άκηνα ηδξ ζημ ηνέκμ ηαζ δ γέζηδ, δ ζηυκδ, μ ευνοαμξ ηαζ δ πμθοημζιία υπζ ιυκμ δεκ ηδκ εκμπθμφζακ, αθθά θάκδηε πςξ ηδκ εκδοκάιςκακ. Γζ‟ αοηήκ δ πμνεία ιε ημ ηνέκμ ζε λεπαζιέκεξ επανπίεξ ήηακ έκα πακδβφνζ. Δ Βφα ήηακ ζοκεπχξ ζημ πανάεονμ ηαζ παζνεημφζε βεθαζηά ημοξ πςνζημφξ, ημοξ αβνυηεξ ηαζ ημοξ βεθαδάνδδεξ ηζ αοημί λαθκζαζιέκμζ ηαζ έηπθδηημζ ακηαπυδζκακ ημκ παζνεηζζιυ ηδξ. Ζ Δβίηα αληαιιάζζεη ρεηξαςία κε ηνλ θόζκν πνπ έρεη έξζεη λα ηε δεη από θνληά, ζην ηξέλν ηεο πξνεθινγηθήο εθζηξαηείαο ηνπ Πεξόλ. Σμ ηνέκμ ζηαιαημφζε ζοπκά ηαζ μ Πενυκ έαβαγε έκα ζφκημιμ θυβμ, ιε ηοπζηέξ, κεθεθχδεζξ ηαζ αυνζζηεξ – ςξ ζοκήεςξ – οπμζπέζεζξ. Σμ ακηζηείιεκμ υιςξ ηδξ πνμζμπήξ ημο ηυζιμο δεκ ήηακ μ Πενυκ, αθθά δ βοκαίηα ημο, πμο είπε δμεεί ζημκ αβχκα, ροπή ηε ηαζ ζχιαηζ. Δ Βφα ήηακ δ πνχηδ βοκαίηα ζηδ πχνα πμο ιζθμφζε βζα πμθζηζηή, θμνμφζε ζοπκά πακηεθυκζα ηαζ δεκ έηακε ηαιζά επζηδδεοιέκδ πνμζπάεεζα κα ηνφρεζ ηδκ ηαπεζκή ηαηαβςβή ηδξ, υιςξ δεκ πανέθεζπε κα θμνά αηνζαά ηαζ ημιρά θμνέιαηα, παπμφηζζα ηαζ ημζιήιαηα. Ήεεθε πζεακχξ κα δείλεζ υηζ ηαζ δ ίδζα ήηακ ιζα ημπέθα ημο θαμφ, ιζα επανπζχηζζζα ζακ αοημφξ πμο ηαηάθενε κα θηάζεζ ρδθά πάνζξ ζηζξ ζηακυηδηέξ ηδξ. Ώοηά εκηοπςζίαγακ ημοξ θηςπμφξ πςνζάηεξ ηαζ ζδίςξ ηζξ βοκαίηεξ ημοξ, πμο ήεεθακ κα αθέπμοκ ζημ πνυζςπμ ηδξ Βφαξ ημκ εαοηυ ημοξ ή ηζξ ηυνεξ ημοξ, κα λεθεφβεζ – υπςξ δ ΢ηαπημπμφηα ζημ ζπεηζηυ παναιφεζ - απυ ηδ ιζγένζα ηαζ ηδκ θηχπεζα ηαζ κα δεζ ηαθφηενεξ ιένεξ. Ζ Δβίηα ζε ζθίηζν ηεο επνρήο Ο Εακμοάνζμξ ηαζ μ Φεανμοάνζμξ είκαζ πμθφ γεζημί ιήκεξ ζημ κυηζμ διζζθαίνζμ ηαζ δ γέζηδ ζηδκ πάιπα ηδξ Ώνβεκηζκήξ ήηακ ακοπυθμνδ εηείκδ ηδ πνμκζά. Ο Πενυκ βνήβμνα ημοναγυηακ απυ ημκ ηαοηενυ ήθζμ ηαζ μζ ακειζζηήνεξ ζηδκ μνμθή ημο ηνέκμο δεκ ημκ ακαημφθζγακ ηαζ πμθφ. ΢οπκά ημκ έπαζνκε μ φπκμξ ηαζ ζηδ εέζδ ημο οπήνπε έκαξ ζςζίαξ ημο πμο ζηεηυηακ ζημ πανάεονμ ημο ηνέκμο, παιμβεθμφζε ιε ημ παιυβεθμ ημο Πενυκ ηαζ παζνεημφζε ιε ακμζπηά ηα πένζα ημο 226

ζημοξ ρδθμθυνμοξ υπςξ αηνζαχξ μ Πενυκ. Ο ηυζιμξ πμο ημκ έαθεπε δεκ ηαηαθάααζκε ηδ δζαθμνά, άθθςζηε δεκ είπε δεζ ςξ ηυηε ηαζ πμθθμφξ πμθζηζημφξ απυ ηυζμ ημκηά. Δ Βφα ακηίεεηα ηαηέααζκε ζοπκά απυ ημ ηνέκα, ήηακ πάκηα θνέζηζα ηαζ λεημφναζηδ, ημ άνςιά ηδξ ακαηαηεουηακ ιε ηζξ ιονςδζέξ ημο ζδνςιέκμο πθήεμοξ, αβηάθζαγε ηαζ πάζδεοε ηα ημονειέκα ηεθαθάηζα ηςκ παζδζχκ, θζθμφζε ηζξ αιήπακεξ πςνζάηζζζεξ ηαζ παζνεημφζε ιε παιμβεθαζηή απθυηδηα υπμζμκ ηδξ έδζκε ημ πένζ ημο. Μμίναγε απθυπενα πανημκμιίζιαηα πέζμξ ηαζ παηέηα ιε δχνα, πμο πενζείπακ ζηαθζδυρςιμ, βθοηά ηαζ έκα ιπμοηάθζ ιδθυηναζμ, ζημοξ απθμφξ ακενχπμοξ πμο είπακ ηάκεζ πμθθά ιίθζα ιε ηα πυδζα ηαζ πενίιεκακ ηάης απυ ημκ ηαοηυ ήθζμ βζα κα δμοκ απυ ημκηά ημκ Πενυκ ηαζ ηδκ παζίβκςζηδ πζα ζφγοβυ ημο ηδκ Βαίηα. Οζ θηςπμί ηζ αβνάιιαημζ άκενςπμζ ηδξ οπαίενμο, υπςξ ηαζ μζ ενβάηεξ, ηδκ θάηνεοακ απυ ηυηε ηαζ υθα ηα πνυκζα πμο αημθμφεδζακ ηαζ ζοκέπζζακ κα ηδκ θαηνεφμοκ ζακ Ώβία ηαζ ιεηά ημ εάκαηυ ηδξ. Δ Βφα έβζκε ημ ηεκηνζηυ πνυζςπμ ηδξ πνμεηθμβζηήξ εηζηναηείαξ ηαζ βνήβμνα ημ υκμιά ηδξ έβζκε πζμ βκςζηυ ιε ημ μζηείμ ηαζ πασδεοηζηυ Δβίηα (ζακ κα θέιε ιζηνή Βφα ή Βομφθα). Ήηακ δ Βαίηα ημο θαμφ, δ Βαίηα ηςκ θηςπχκ, δ Βαίηα ηςκ ααηένμξ, μ Βαίηα ηςκ αβνμηχκ, δ Βαίηα ηςκ Descamisados, δ Βαίηα ηςκ ακενχπςκ ηδξ ιζγένζαξ, ηδξ ζηένδζδξ, ημο ιυπεμο, ηδξ πάιπαξ, ηςκ ηαθαιέκζςκ ηαθοαζχκ ηαζ ημο λεπαζιέκμο ηυζιμο ηδξ οπαίενμο. Δ εηζηναηεία ζοκεπίζηδηε ιε ημ πθμίμ Paris ιε ημ μπμίμ επζζηέθεδηακ υθεξ ζπεδυκ ηζξ πανυπεζεξ πυθεζξ ημο πμηαιμφ Πανακά, (Ρμγάνζμ, Πανακά, ΢άκηα Φε, Λα Παγ, Κμννζέκηεξ η.ά.). Αεκ άθδζακ βςκζά βζα βςκζά ηδξ βδξ ηδξ Ώνβεκηζκήξ πςνίξ κα ηδκ επζζηεθεμφκ ηαζ ηεθζηά μζ ηυπμζ ημοξ ακηαιείθεδηακ. Οζ πνμεδνζηέξ εηθμβέξ δξ ηδξ 24 Φεανμοανίμο 1946 έθενακ ημ Κυιια Βνβαζίαξ πνχημ ιε 53,1% ηςκ ρήθςκ ηαζ 299 εηθέηημνεξ επί ζοκυθμο 376! Δ ακηίπαθδ Αδιμηναηζηή Έκςζδ ζοβηέκηνςζε ιυθζξ ημ 42% ηςκ ρήθςκ. Ο Πεξόλ ςεθίδεη Πεξόλ ΢ηζξ ακηίζημζπεξ αμοθεοηζηέξ εηθμβέξ πμο έβζκακ ηδκ ίδζα ιένα, ημ Κυιια Βνβαζίαξ πήνε ημ 43,7% ηςκ ρήθςκ, αθθά ηένδζζε 101 αμοθεοηζηέξ έδνεξ επί ζοκυθμο 158, δδθαδή μ κέμξ πνυεδνμξ Υμοάκ Πενυκ δζέεεηε ηαζ άκεηδ ημζκμαμοθεοηζηή πθεζμρδθία. Σα πενζζζυηενα ένβα ηαζ διένεξ ημο κέμο πνμέδνμο ηα είδαιε ζηζξ πνμδβμφιεκεξ ζεθίδεξ πμο ακαθενεήηαιε ζηδ γςή ημο Υμοάκ Πενυκ. Αεκ έηακε ηαζ θίβα: Πνμζπάεδζε κα δχζεζ ιεβάθδ μζημκμιζηή ακάπηολδ ζηδ πχνα, ιε βνήβμνδ εηαζμιδπάκζζδ, πέηοπε αεθηίςζδ μδζημφ ηαζ ζζδδνμδνμιζημφ δζηηφμο, εκίζποζε ημ ζφζηδια αζθάθζζδξ ηαζ οβείαξ, ίδνοζε εηαημκηάδεξ ηέκηνα οβείαξ ηαζ ηαζκμφνζα ζπμθεία βζα ηδκ ηαηαπμθέιδζδ ημο ακαθθααδηζζιμφ. Βπίζδξ ιείςζε ηδκ ακενβία, εεκζημπμίδζε πμθθέξ ιεβάθεξ επζπεζνήζεζξ, υπςξ ημ δίηηομ ηςκ ζζδδνμδνυιςκ (πμο εθέβπμκηακ απυ ανεηακζηέξ ηαζ βαθθζηέξ εηαζνίεξ), ηζξ επζπεζνήζεζξ ηδθεθςκίαξ, οβναενίμο, δθεηηνζζιμφ ηαζ ιεηαθμνχκ

227

(υθεξ εθέβπμκηακ απυ λέκμοξ ηεθαθαζμφπμοξ) ηαζ ηδξ Κεκηνζηήξ Σνάπεγαξ ηδξ Ώνβεκηζκήξ. ΋θεξ αοηέξ μζ ελαβμνέξ έβζκακ εθζηηέξ μζημκμιζηά θυβς ηςκ ηενάζηζςκ εζζνμχκ ζοκαθθάβιαημξ απυ ηζξ ελαβςβέξ ζζηδνχκ ηαζ ηνέαημξ, ηονίςξ ζηζξ εονςπασηέξ πχνεξ, πμο είπακ ιυθζξ αβεζ απυ έκα αζιαηδνυ παβηυζιζμ πυθειμ. Π.Υ. μζ ζζδδνυδνμιμζ ελαβμνάζηδηακ απυ ημοξ ΐνεηακμφξ ιε ζοιρδθζζιυ ηςκ εηαημιιονίςκ θζνχκ πμο πνςζημφζε δ πχνα ημοξ απυ ηζξ εζζαβςβέξ ηνμθίιςκ πμο έηακε απυ ηδκ Ώνβεκηζκή ηαηά ηδ δζάνηεζα ημο πμθέιμο. Σζξ εεκζημπμζήζεζξ αοηέξ ζοκυδεοζακ μζ αανφβδμοπεξ δζαηδνφλεζξ ημο Πνμέδνμο ημο ηφπμο: «…Σώξα ε Αξγεληηλή ζπάεη ηηο εμνπζηαζηηθέο αιπζίδεο κε ηηο νπνίεο ηελ είρε δέζεη ν δηεζλήο θαπηηαιηζκόο…». Βπίζδξ μ Πενυκ επζπείνδζε ημκ εηζοβπνμκζζιυ ηςκ εκυπθςκ δοκάιεςκ, ηδξ αενμπμνζηήξ αζμιδπακίαξ ηαζ ηδξ αζμιδπακίαξ αοημηζκήημο. Ώηυια πμνήβδζε ιεβάθεξ αολήζεζξ ηςκ απμδμπχκ ηςκ ενβαγμιέκςκ, εεζιμεέηδζε ηδ βοκαζηεία ρήθμ ηαζ πέηοπε ηδ ζοβηέκηνςζδ ελμοζζχκ ζηδκ ηεκηνζηή ηοαένκδζδ, εζξ αάνμξ ηδξ ημπζηήξ αοημδζμίηδζδξ ηαζ ανηεηά άθθα. Ο πξόεδξνο Πεξόλ ππνγξάθεη ηελ εζληθνπνίεζε ησλ ζηδεξνδξόκσλ ηεο Αξγεληηλήο, πνπ σο ηόηε ειεγρόηαλ από βξεηαληθέο θαη γαιιηθέο επηρεηξήζεηο ΢ηδκ ελςηενζηή πμθζηζηή δζαηήνολε ημ δυβια ημο Σξίηνπ δξόκνπ, δδθαδή μφηε ζμζζαθζζιυξ μφηε ημιιμοκζζιυξ. Πανά ηδ δζεεκή απμιυκςζδ ηδξ θαζζζηζηήξ Εζπακίαξ, δ Ώνβεκηζκή δζαηήνδζε άνζζηεξ δζπθςιαηζηέξ ηαζ ειπμνζηέξ ζπέζεζξ ιε ημ ηαεεζηχξ ημο ζηναηδβμφ Φνάκημ. Βπίζδξ μ Πενυκ αβκυδζε ημκ Φοπνυ Πυθειμ πμο ήδδ είπε ανπίζεζ ηαζ πανά ηζξ ακηζννήζεζξ ηςκ Ώιενζηακχκ, δ Ώνβεκηζκή ήηακ δ πνχηδ πχνα ηδξ Λαηζκζηήξ Ώιενζηήξ πμο απμηαηέζηδζε μιαθέξ ειπμνζηέξ ζπέζεζξ ιε ηδκ ημιιμοκζζηζηή ΢μαζεηζηή Έκςζδ. ΢μαζεηζηή ακηζπνμζςπεία ηδξ μπμίαξ ήηακ πανμφζα ζηδκ ηεθεηή ακαηήνολδξ ημο Πενυκ ςξ πνμέδνμο ηδξ Αδιμηναηίαξ, εκχ ακηίεεηα δ αιενζηακζηή ακηζπνμζςπεία απμδμηζιάζηδηε απυ ημκ θαυ. Ζ Δβίηα θαη ν Υνπάλ Πεξόλ πξνζέξρνληαη ζε θάπνηα δεμίσζε Ώπυ ηδκ άθθδ πθεονά δδιζμφνβδζε έκα αζηοκμιζηυ ηνάημξ, ιε αοζηδνή θμβμηνζζία ηςκ εθάπζζηςκ ιέζςκ εκδιένςζδξ, πμο δεκ ήηακ οπυ ημκ έθεβπμ ημο ίδζμο ή ηδξ βοκαίηαξ ημο, ζπάζζιμ βναθείςκ εθδιενίδςκ, άβνζμ ηοκδβδηυ ιε θοθαηίζεζξ, ααζακζζιμφξ, αηυια ηαζ δμθμθμκίεξ πμθζηζηχκ ημο ακηζπάθςκ ηαζ δδιμζζμβνάθςκ. Ώημθμφεδζε ηαηάνβδζδ υθςκ ηςκ ακελάνηδηςκ ενβαηζηχκ ζςιαηείςκ ηαζ ζοκδζηάηςκ εηηυξ ηδξ CGT πμο εθεβπυηακ απμθφηςξ απυ ημοξ Πενμκζζηέξ, 228

ζηεκυξ ημιιαηζηυξ έθεβπμξ ηδξ δζηαζμζφκδξ (μ Πενυκ έθεβε υηζ ζέηεη ην πλεύκα ηεο δηθαηνζύλεο ππεξάλσ ηεο δηθαζηηθήο ηζρύνο), Ώηυια αζηοκυιεοζδ ηδξ παζδείαξ (δζυνζζε έιπζζημοξ πνοηάκεζξ ζε υθα ηα πακεπζζηήιζα ηαζ δ αζηοκμιία παναημθμοεμφζε υθμοξ ημοξ «άηαηημοξ» θμζηδηέξ), ηδξ πκεοιαηζηήξ γςήξ ηαζ ηάεε δδιυζζαξ δναζηδνζυηδηαξ, ιε δζμνζζιμφξ θίθςκ ημο ηαζ πμθθά άθθα. Βπίζδξ ζε ηνία ιυθζξ πνυκζα μ πθδεςνζζιυξ λέθοβε ηαζ λεπέναζε ημ 50%, πνάβια πμο μθεζθυηακ ζηζξ ζοκεπείξ αολήζεζξ ηςκ απμδμπχκ ηςκ ενβαγμιέκςκ, πμο δεκ ζοκμδεφμκηακ απυ ακάθμβδ αφλδζδ ηδξ παναβςβζηυηδηαξ, ιε ζοκέπεζα ηδ ζμαανή οπμηίιδζδ πάκς απυ 70% ημο εεκζημφ κμιίζιαημξ έκακηζ ημο δμθανίμο ηαζ ηςκ άθθςκ λέκςκ κμιζζιάηςκ. ΢ηζξ 4 Εμοκίμο 1946 μ Πενυκ μνηίζηδηε ςξ πνυεδνμξ ηδξ Ώνβεκηζκήξ δδιμηναηίαξ, πανέθααε επίζδια ηδκ ελμοζία απυ ημκ Φαννέθ, ζπδιάηζζε ηδκ πνχηδ ημο ηοαένκδζδ. ΢ηα ζδιακηζηά ηοαενκδηζηά πυζηα έηακε δζμνζζιμφξ. επζθέβμκηαξ ηα πνυζςπα ιε ηδ αμήεεζα πάκημηε ηδξ ζογφβμο ημο, ηδκ μπμία μ ίδζμξ γήηδζε. Δ Βφα ζε ηαιζά πενίπηςζδ δεκ ζηέθηδηε ηακ κα παίλεζ ημκ δζαημζιδηζηυ νυθμ ηδξ πνμεδνζηήξ ζογφβμο ή απθχξ ηδξ Πνχηδξ Κονίαξ, μφηε ηαζ κα δείλεζ υηζ πνέπεζ κα επζηναηήζεζ δ αλζμηναηία ηαζ επέιεκε κα επζθεπεμφκ υζμ ημ δοκαηυκ πζμ πζζημί ζημ Πενυκ ηαζ ζημ ηυιια ημο άκενςπμζ, ακελάνηδηα απυ βκχζεζξ ή ζηακυηδηέξ ημοξ. Ο Πενυκ ήηακ εθαζηζηυηενμξ ζημ εέια αοηυ, αθθά δεκ πνυααθε ηαιζά ακηίννδζδ ζηδ ζφγοβυ ημο. Ο αδειθόο ηεο Δύαο Υνπάλ ή Υνπαλζίην Νηνπάξηε, δηνξίζηεθε πξνζσπηθόο γξακκαηέαο ηνπ Πεξόλ Έηζζ δζμνίζηδηακ πμθθά πνυζςπα ημο ζηεκμφ μζημβεκεζαημφ πενζαάθθμκημξ, υπςξ μ αδεθθυξ ηδξ Βφαξ, μ Υμοακζίημ Νημοάνηε πμο έβζκε πνμζςπζηυξ βναιιαηέαξ ημο Πενυκ ζηδ εέζδ ημο Ρμκηυθθμ Φνυοκηε. Ο ηεθεοηαίμξ – πνμζηαηεουιεκμξ ηζ αοηυξ ηδξ Βαίηαξ – έβζκε ανπδβυξ ηδξ Τπδνεζίαξ Πθδνμθμνζχκ, ημο πνμζςπζημφ δζηηφμο ηαηαζημπείαξ ηαζ αζθαθείαξ ημο Πενυκ. Βηηυξ ημο εναζηή ηδξ ιδηέναξ ηδξ Νζημθίκζ, πμο είπε ήδδ δζμνζζηεί ςξ δζεοεοκηήξ ηςκ Σαποδνμιείςκ ηαζ ημο Σδθεβνάθμο, δ Βφα ηαηάθενε επίζδξ κα εηθέλεζ βενμοζζαζηή ηδξ επανπίαξ Μπμοέκμξ Άζνεξ, ημκ ηαβιαηάνπδ Ώθθνέκημ Ώνζέημ, ζφγοβμ ηδξ αδεθθήξ ηδξ Βθίγα. Ο ζφγοβμξ ηδξ δεφηενδξ αδεθθήξ ηδξ Μπθάκηα, μ δν. Ώθαανέγ Ρμκηνίβηεγ δζμνίζηδηε ηοαενκήηδξ ηδξ επανπίαξ ημο Μπμοέκμξ Άζνεξ ηαζ ανβυηενα έβζκε ιέθμξ ημο Ώκςηάημο Αζηαζηδνίμο. Ο άκηναξ ηδξ ηνίηδξ ηδξ αδεθθήξ ηδξ Βνιίκηαξ, μ απθυξ πεζνζζηήξ ακεθηοζηήνςκ ηαζ πςνίξ ηακέκα ηοπζηυ (ηαζ μοζζαζηζηυ) πνμζυκ μ Ονθάκημ Μπενημθίκζ, δζμνίζηδηε δζεοεοκηήξ Σεθςκείςκ. Βφθμβα εεςνήεδηε υηζ αοημί δ δζμνζζιμί λέθεοβακ απυ ηα υνζα ηδξ αδεθθζηήξ αβάπδξ, ήηακ ηαεανυξ κεπμηζζιυξ. Δ Βφα πζα ήηακ δ Πνχηδ Κονία ηδξ πχναξ, ήηακ δ «Δμνρόηαηε Κπξία Μαξία Δύα Νηνπάξηε ληε Πεξόλ» ηαζ απαζημφζε απυ υθμοξ κα ηδκ απμηαθμφκ ιε ζεααζιυ ΢εληόξα («Ζ Κπξία») ηαζ κα οπμηθίκμκηαζ ιπνμζηά ηδξ. ΋θμοξ εηηυξ απυ ημοξ αβαπδιέκμοξ ηδξ Descamisados πμο ιπμνμφζακ κα ηδκ πνμζθςκμφκ απθά «ε Δβίηα».

229

Ώπυ ηζξ πνχηα ιεθήιαηα ηδξ πνμεδνίαξ Πενυκ ήηακ ηαζ μ άιεζμξ έθεβπμξ ημο ηφπμο ηαζ ημο ναδζμθχκμο. Σμ ηνάημξ είπε ημκ έθεβπμ ηδξ πνμιήεεζαξ πανηζμφ βζα ηζξ εθδιενίδεξ ηαζ ηα πενζμδζηά ηαζ θοζζηά μ Πενυκ ή δ Βφα ηακυκζγακ πμζμξ εα πνμιδεεοηεί θεδκυ πανηί ηαζ πμζμξ υπζ. Σμ 1946 δ ιυκδ ιεβάθδξ ηοηθμθμνίαξ εθδιενίδα πμο οπμζηήνζγε ακμζπηά ημκ Πενυκ ήηακ δ Epoca. ΋ιςξ ιε ηδκ δφκαιδ πμο δζέεεηακ μζ Πενυκ ζηα ζοκδζηάηα, πνμηαθμφζακ απενβίεξ ημο πνμζςπζημφ ηςκ ακηζπμθζηεουιεκςκ εθδιενίδςκ πμο βίκμκηακ πζα υθμ ηαζ θζβυηενεξ. Δ εθδιενίδα La Critica αβμνάζηδηε απυ ημκ Πενυκ. Δ Vanguardia, ΋νβακμ ημο ΢μζζαθζζηζημφ ηυιιαημξ έηθεζζε υηακ δέπεδηε ζςνεία πνμζηίιςκ βζα ηοπζηέξ πανααάζεζξ ηαζ ανμπή ιδκφζεςκ (αηυια ηαζ υηακ θυνηςκε ή λεθυνηςκε πανηί ή εθδιενίδεξ, δεπυηακ ηθήζεζξ βζα πανειπυδζζδ ηδξ ηοηθμθμνίαξ). Ζ Δύα ν Πεξόλ θαη ν Υνπαλζίην δηαβάδνπλ ηελ έθδνζε ηεο 24εο Φεβξνπαξίνπ 1946, ηεο εθεκεξίδαο Democracia, ηεο νπνίαο ηδηνθηήηεο θαη εθδόηεο ήηαλ ε ίδηα ε Δύα Έιεζκακ δομ ιυκμ ακελάνηδηεξ εθδιενίδεξ, υνβακα ηςκ «μθζβανπζηχκ». Δ La Prensa ηαζ δ La Nacion. Δ πνχηδ, ζοκηδνδηζηήξ απυηθζζδξ ηαζ ανεηακζηχκ ζοιθενυκηςκ, άνα υνβακμ ηδξ «μθζβανπίαξ», οπέζηδ ζοκεπείξ δζςβιμφξ ηαζ ημ 1951 ελαβμνάζηδηε απυ ημ ηνάημξ. Δ δεφηενδ ηοπςκυηακ ζε εθάπζζηα θφθθα ιυκμ βζα ημοξ ζοκδνμιδηέξ ηδξ. Ώνβυηενα δ Βφα αβυναζε ηδκ ιζηνήξ ηοηθμθμνίαξ εθδιενίδα Democracia, ηδκ μπμία έθεβπε δ ίδζα ηαζ ζηαδζαηά απέηηδζε ηδκ πνχηδ ηοηθμθμνία ηαζ έβζκε ημ διζεπίζδιμ υνβακμ ηδξ ηοαένκδζδξ. Ζ Δβίηα Πεξόλ ραηξεηά ρακνγειαζηή ηνπο πνιίηεο Δ Βφα αβυναζε επίζδξ ηδκ εθδιενίδα El Mundo. Οζ εθδιενίδεξ αοηέξ ειθάκζγακ ζοπκά θςημβναθίεξ ηδξ ΢εκζυναξ ηαζ ελοικμφζακ ηα ηοαενκδηζηά πεπναβιέκα. Δ ίδζα ηαζ μζ θίθμζ ηδξ αβυναζακ αηυια ηαζ άθθεξ εθδιενίδεξ ηαζ πενζμδζηά. Αεκ οπήνπε πζα ζηδκ Ώνβεκηζκή ηφπμξ ακελάνηδημξ απυ ημ 1947 ηαζ ιεηά, ιε ελαίνεζδ ηδκ La Nacion. Δ ίδζα ηαηάζηαζδ επζηνάηδζε ηαζ ζημ πχνμ ημο ναδζμθχκμο. Δ Βαίηα έθεβπε άιεζα ή έιιεζα ημοξ ηέζζενζξ ιεβαθφηενμοξ ναδζμζηαειμφξ ηδξ πνςηεφμοζαξ ηαζ ζε δομ πνυκζα υθμζ ζπεδυκ μζ ζηαειμί ναδζμθχκμο ηδξ πχναξ εθέβπμκηακ απυ ηδκ ηοαένκδζδ ή είπακ πνμζπςνήζεζ «εεεθμκηζηά» ζημκ Πενμκζζιυ. ΢ημοξ ηζκδιαημβνάθμοξ ηα «επίηαζνα» έδεζπκακ πάκηα ηα ηοαενκδηζηά επζηεφβιαηα ηαζ ηζξ δναζηδνζυηδηεξ ημο πνμέδνμο Πενυκ ηαζ ηδξ Βφαξ ιε ημοξ ζοκδζηαθζζηέξ ηαζ ηζξ βοκαζηείεξ μνβακχζεζξ. Οζ εθδιενίδεξ δδιμζίεοακ θςημβναθίεξ ηδξ Βαίηαξ ηαζ θζβυηενμ ημο Πενυκ, αθθά ζπάκζα είπακ ζοκεκηεφλεζξ ηδξ. Μδκ λεπκάιε υηζ ιυθζξ ηαζ ηαηάθενε κα ηεθεζχζεζ ημ Γοικάζζμ ηαζ δεκ ήηακ, μφηε οπήνλε πμηέ πκεοιαηζηά 230

ηαθθζενβδιέκμξ άκενςπμξ, μοζζαζηζηά ήηακ αιυνθςηδ ηαζ πςνίξ παζδεία. Έθεβε ανηεηέξ «ημηζάκεξ» ηαζ ηα δζεεκή πενζμδζηά δδιμζίεοακ εζνςκζηά δζάθμνεξ ιζηνέξ ζζημνίεξ απυ ηζξ ζοκεκηεφλεζξ ηδξ. ΢ημ ηαλίδζ ηδξ ζηδκ Βονχπδ νςηήεδηε απυ έκα Εηαθυ δδιμζζμβνάθμ πμζμξ είκαζ μ αβαπδιέκμξ ηδξ ζοββναθέαξ ηαζ απμηνίεδηε ιε ζμαανυηδηα: «Ο Πινύηαξρνο. Ξέξεηε, ήηαλ αξραίνο ζπγγξαθέαο». ΢ημ Πανίζζ δ ενχηδζδ επακαθήθεδηε ηαζ δ Βαίηα απάκηδζε ηαζ πάθζ: «Σν έρσ πεη ήδε, ν Πινύηαξρνο». Ο δδιμζζμβνάθμξ επέιεκε ακ ημκ έπεζ πμηέ δζααάζεζ ηακέκα ένβμ ημο ηαζ δ Βφα απάκηδζε: «΋ρη, αιιά ν Πεξόλ, κνπ κίιεζε γηα ην έξγν ηνπ Πινπηάξρνπ. Ο ζύδπγόο κνπ δελ κπνξεί ρσξίο ηνλ Πινύηαξρν». ΋ηακ νςηήεδηε ηζξ πνμηζιήζεζξ ηδξ ζηδ ιμοζζηή δ Βφα απάκηδζε ιε εζθζηνίκεζα: «Μνπ αξέζεη ε πην ζύληνκε, γηαηί από κνπζηθή θαη δσγξαθηθή θαηαιαβαίλσ ιηγόηεξν από ην ηίπνηα». Αεκ ήηακ θίβεξ μζ θμνέξ πμο δ θμβμηνζζία απαβυνεοζε ηδκ ηοηθμθμνία πενζμδζηχκ υπςξ ημ Time ηαζ ημ Life ζηδκ Ώνβεκηζκή, βζαηί πενζείπακ ζηςπηζηά ζπυθζα εζξ αάνμξ ηδξ. ΐέααζα δ Βφα ήηακ έλοπκμξ άκενςπμξ ηαζ ζηαδζαηά, ηαηάθενε κα ηνφαεζ ηδκ έθθεζρδ ηαθθζένβεζαξ, απμηηχκηαξ ειπεζνία απυ ηζξ ζοκεπείξ μιζθίεξ ηδξ ηαζ ηζξ επαθέξ ηδξ ιε ημ πχνμ ημο ηφπμο ηαζ ηςκ άθθςκ ιέζςκ εκδιένςζδξ. Ζ Δύα Πεξόλ ζε εμώθπιιν ηνπ Ακεξηθαληθνύ πεξηνδηθνύ Time Ο Πενυκ πνςζημφζε πμθθά ζηδκ Βαίηα ηαζ ημ ακαβκχνζγε, ηδξ είπε ηοθθή ειπζζημζφκδ ηαζ ηδκ άθδκε – ίζςξ ηαζ κα ηδκ εκεάννοκε – κα έπεζ άπμρδ ζε υθα ζπεδυκ ηα ηοαενκδηζηά πνμβνάιιαηα, εηηυξ ίζςξ εηείκα ηςκ εκυπθςκ δοκάιεςκ. ΋θμζ μζ οπμονβμί, μζ βενμοζζαζηέξ, μζ ηναηζημί αλζςιαημφπμζ, μζ λέκμζ πνεζαεοηέξ ηαζ βεκζηά υζμζ επζζηέπημκηακ ημ πνμεδνζηυ ιέβανμ, ήηακ οπμπνεςιέκμζ κα οπμαάθθμοκ ηα ζέαδ ημοξ ηαζ πνμξ ηδκ ζφγοβυ ημο. Ζ Δύα ζην γξαθείν ηεο, ζηε Γξακκαηεία Δξγαζίαο θαη Πξόλνηαο, δέρεηαη άπνξεο θαη άλεξγεο γπλαίθεο Δ Βφα δεκ είπε ηαζ ζε ιεβάθδ οπυθδρδ ημ πνςηυημθθμ, μφηε ηακ πνμζπαεμφζε κα είκαζ αανή ζηζξ επαθέξ ηδξ ιε ημοξ ηοαενκδηζημφξ πανάβμκηεξ. Ήηακ αεονυζημιδ, ημ οανεμθυβζυ ηδξ πθμφζζμ ηαζ ζοπκά «έθμογε» ιε αβμναίμ ηνυπμ οπμονβμφξ ηαζ ιεβαθυζπδιμοξ αλζςιαημφπμοξ, μζ μπμίμζ ηαηάπζκακ ηζξ πνμζαμθέξ υκηαξ ζίβμονμζ υηζ δεκ εα ανίζηακε δζηαίςζδ απυ ημκ Πενυκ, ακηίεεηα εα έιπαζκακ ζηδκ θίζηα ηςκ πνμζχπςκ πμο ακηζπαεμφζε δ Πνχηδ Κονία. Βπίζδξ δ Βαίηα δεκ έηακε πνμζπάεεζα κα βίκεζ απμδεηηή απυ ηδκ ορδθή ημζκςκία ημο Μπμοέκμξ Άζνεξ, ακηίεεηα ζκμιπάνζγε ηδξ ηονίεξ ηδξ ανζζημηναηίαξ πενζζζυηενμ απ‟ υηζ ζκμιπάνζγακ αοηέξ ηδκ ηαπεζκήξ ηαηαβςβήξ ζφγοβμ ημο πνμέδνμο. Γζα ηδκ Βφα υθμζ αοημί μζ ιεβαθυζπδιμζ κευπθμοημζ, επζπεζνδιαηίεξ, 231

βαζμηηήιμκεξ, αζμιήπακμζ ηαζ μζ βοκαίηεξ ημοξ ήηακ ζοθθήαδδκ εηπνυζςπμζ ηδξ «μθζβανπίαξ» ηδκ μπμία ζηυθζγε ηαεδιενζκά απυ ηζξ ζηήθεξ ηδξ εθδιενίδαξ ηδξ Democracia. ΐέααζα, υπςξ ζοιααίκεζ ζοκήεςξ, δδιζμονβήεδηε ζηαδζαηά ιζα κέα ανζζημηναηία, απυ πνυζςπα ημο πνμεδνζημφ πενζαάθθμκημξ, απυ ζοββεκείξ, εοκμμφιεκμοξ, θίθμοξ, πνμζηαηεουιεκμοξ ηαζ άθθμοξ ζθμοββμηςθάνζμοξ πμο ακήθεακ απυημια ηδκ ημζκςκζηή ζενανπία, «έξπνληαο, γιείθνληαο θαη κε ηα θέξαηά ηνπο» ζακ ηα ζαθζβηάνζα, δδθαδή, εβηςιζάγμκηαξ ημ ένβμ ημο Πενυκ ηαζ ηδξ Βαίηαξ. Δ Βφα δεκ είπε ηαιζά επίζδιδ ηοαενκδηζηή εέζδ – μφηε απυηηδζε πμηέ – ηαζ δεκ έπαζνκε ηακέκα ιζζευ ή πμνδβία, αθθά εβηαηέζηδζε ημ βναθείμ ηδξ ζηδ Γναιιαηεία Βνβαζίαξ ηαζ Πνυκμζαξ, δίπθα ζημ βναθείμ ημο Τπμονβμφ μ μπμίμξ ήηακ μ ιεηνζμπαεήξ ζοκδζηαθζζηήξ δβέηδξ Υνζέ Φξέηξε, πεζεήκζμ υνβακυ ηδξ. Έθεβε υηζ απυ ημ βναθείμ ηδξ, ημ μπμίμ δζαηήνδζε ςξ ημ ηέθμξ ηδξ γςήξ ηδξ, ιπμνμφζε κα έπεζ άιεζδ επαθή ιε ηα πνμαθήιαηα ηςκ ενβαηχκ ηαζ κα αζηεί ηδκ ημζκςκζηή ηδξ πμθζηζηή οπέν ηςκ θηςπχκ ηαζ ηαηαηνεβιέκςκ. Πανά ηδκ ειθακή ακηζπάεεζα μνζζιέκςκ ζοκδζηαθζζηχκ, υπςξ μ Σζηπξηάλν Ρέγεο, μζ ενβάηεξ, μζ descamisados ηαζ βεκζηά μ θηςπυξ, απεθπζζιέκμξ ηαζ πενζεςνζμπμζδιέκμξ ηυζιμξ ηδξ Ώνβεκηζκήξ, θάηνεοε ηδκ Βαίηα ηαζ ζοκςεμφκηακ ζημ βναθείμ ηδξ. Πνάβιαηζ εηεί πνμζένπμκηακ ηαεδιενζκά δεηάδεξ θηςπέξ βοκαίηεξ, ζοκδζηαθζζηέξ, άκενβμζ πμο γδημφζακ απεθπζζιέκα δμοθεζά, άννςζημζ πμο γδημφζακ θάνιαηα ή πμο έραπκακ βζα έκα ηνεαάηζ ζηα κμζμημιεία, δθζηζςιέκμζ ηαζ άπμνμζ πμο γδημφζακ πνδιαηζηή αμήεεζα ηαζ πμθθμί άθθμζ. Καιζά θμνά είπακ ηεθείςξ πανάθμβα ή οπεναμθζηά αζηήιαηα, υπςξ κα απμθοθαηζζηεί ηάπμζμξ ζοββεκήξ ή θίθμξ, ή γδημφζακ ηαζκμφνζα παπμφηζζα, ή ηεπκδηά ιέθδ ή αηυια ηαζ ζηεφδ ημογίκαξ. Ζ Δβίηα ζην κηθξόθσλν, αξηζηεξά ηεο (δεμηά ζηε θσηνγξαθία) ε Ηδακπέι Δξλζη Βηηυξ απυ αοημφξ πμο ένπμκηακ ζημ βναθείμ ηδξ Βφαξ, πζθζάδεξ άθθμζ έζηεθκακ ηα αζηήιαηά ημοξ ιε ημ ηαποδνμιείμ ηαζ ηαεδιενζκά ζοζζςνεφμκηακ εηαημκηάδεξ επζζημθέξ, ηζξ μπμίμξ ηάπμζμξ (οπήνπε μθυηθδνμ ζοκενβείμ βζ‟ αοηή ηδ δμοθεζά) έπνεπε κα ηζξ δζααάζεζ βζα κα θηάζμοκ ιυκμ ηα ζδιακηζηά αζηήιαηα ζε βκχζδ ηδξ ΢εκζυναξ. Οζ πενζζζυηενμζ - υθμζ ζπεδυκ απυ αοημφξ ημοξ επζζημθμβνάθμοξ, έπαζνκακ απάκηδζδ, Ήηακ ιζα ιεβάθδ έηπθδλδ βζα ημκ θμοηανά πμο γδημφζε ηάηζ, κα παίνκεζ ιε ημ ηαποδνμιείμ ιζα επζζημθή ιε ημ ηναηζηυ εεκυζδιμ, πμο πενζείπε εεηζηή απάκηδζδ ζημ αίηδιά ημο, οπμβεβναιιέκδ απυ ηδκ Βαίηα Νημοάνηε κηε Πενυκ! Βοηοπχξ βζα ηδκ Βαίηα οπήνπε εηεί δ «ζηζά» ηδξ δ ζηακυηαηδ ηαζ ακακηζηαηάζηαηδ (βενιακζηήξ ηαηαβςβήξ) Ηδακπέι Διθξίληε Δξλζη, δ μπμία θεζημονβμφζε ςξ πνμζςπζηή ηδξ βναιιαηέαξ, ςξ ζφιαμοθμξ ηαζ ςξ αζπίδα πνμζηαζίαξ. Ώοηή απμθάζζγε πμζμ βνάιια εα θηάζεζ ζηα πένζα ηδξ Βφαξ ηαζ

232

πμζμξ πμθίηδξ εα δεζ ηδκ «Κονία» ηαζ ήηακ πάκηα δίπθα ηδξ ρζεονίγμκηάξ ηδξ ζημ αοηί θεπημιένεζεξ χζηε κα απμθεοπεμφκ ηοπυκ βηάθεξ. Δ Βφα έηακε υηζ ιπμνμφζε βζα κα ζηακμπμζήζεζ ηάεε αίηδια, πςνίξ κα νςηά ημκ ανιυδζμ οπμονβυ ηαζ πςνίξ κα ηδκ εκδζαθένεζ ακ μ πνμτπμθμβζζιυξ ηδξ πχναξ, ιπμνμφζε κ‟ ακηέλεζ ηδκ απθμπενζά ηδξ. Κάπμηε μζ ζοκδζηαθζζηέξ ηςκ ζζδδνμδνμιζηχκ οπαθθήθςκ έθηαζακ εηεί βζα κα γδηήζμοκ αφλδζδ ηςκ απμδμπχκ ηδξ ηαηά 40%. Δ Βφα πςνίξ δζζηαβιυ είπε: «Αο δώζνπκε ζη’ αγόξηα απηά 50%»! Μεηά απυ αοηυ ήνεακ μζ εηπνυζςπμζ ηςκ ηδθεθςκδηχκ πμο γήηδζακ αφλδζδ 60%, εθπίγμκηαξ ζηα ιζζά, αθθά πήνακ υ,ηζ γήηδζακ. Φοζζηά αοηέξ μζ άθμβεξ ιζζεμθμβζηέξ αολήζεζξ μδήβδζακ ζε θίβμ ηαζνυ ημκ πθδεςνζζιυ ζηα φρδ ηαζ ημ πέζμ ζηα αάναενα, αθθά αοηή είκαζ ιζα άθθδ – πζηνή – ζζημνία. Ζ Δύα αλάκεζα ζε νκάδα κεηαιισξύρσλ Δ Βαίηα ήηακ πμθφ δναζηήνζα ςξ Πνχηδ Κονία, αθθά ηαζ ςξ πμθζηζηυξ. Βηηυξ απυ ηζξ χνεξ πμο αθζένςκε ζημ βναθείμ ηδξ, έηακε ζοπκυηαηεξ επζζηέρεζξ ζε ενβμζηάζζα, κμζμημιεία, παζδζημφξ ζηαειμφξ, ζπμθεία, βδνμημιεία, βναθεία ζοκδζηάηςκ, αεθδηζημφξ ηαζ πμθζηζζηζημφξ ζοθθυβμοξ ηαζ πμθθά άθθα. ΢ηα πενζζζυηενα απυ αοηά ήηακ οπμπνεςιέκδ κα αβάθεζ έκα ιζηνυ θυβμ, κα εηεεζάζεζ ηα επζηεφβιαηα ηδξ ηοαένκδζδξ ηαζ κα πεζ πυζμ πμκάεζ βζα ηδ δοζηοπία ηςκ άιμζνςκ θηςπχκ ακενχπςκ. Ώοηή δ ειπεζνία ηδξ ηδκ έηακε ζζβά-ζζβά ιζα ζηακή ηαζ άκεηδ μιζθήηνζα ηαζ ανβυηενα απέηηδζε ηδκ εοπένεζα κα ιζθά ιε άκεζδ ζημοξ αβαπδιέκμοξ ηδξ descamisados ή ιπνμζηά ζε έκα αηνμαηήνζμ εηαημκηάδςκ πζθζάδςκ πμθζηχκ ή μπαδχκ ηαζ κα ημοξ ηναηά ημ εκδζαθένμκ ακαιαζχκηαξ ζοκήεςξ ηα ίδζα ημζκυηοπα πνάβιαηα, πςνίξ κα δζζηάγεζ ή ημιπζάγεζ, υπςξ: «…Πξνέξρνκαη από ηνλ ιαό θαη ε θαξδηά κνπ πνλά θαη θιαίεη γηα ηε δπζηπρία ηνπ θόζκνπ. Πξνέξρνκαη από ην ιαό όπσο θαη ν πξόεδξνο ζηξαηεγόο Πεξόλ, πνπ ηξέθεη ηα ίδηα κε κέλα ζπλαηζζήκαηα γηα ην ιαό ηνπ…». Ζ Δύα δηαβάδεη αηηήκαηα πνιηηώλ Ή ζε άθθεξ ηδξ μιζθίεξ: «Ζ ξάηζα ησλ νιηγαξρηθώλ θαη ησλ εθκεηαιιεπηώλ ηνπ ιανύ, ζα πεζάλεη πξηλ ηειεηώζεη απηόο ν αηώλαο». «…Βάδσ ηελ ςπρή κνπ καδί κε ηελ ςπρή ηεο ρώξαο κνπ. Θα δώζσ ηα πάληα γηαηί ππάξρνπλ αθόκα ζ’ απηή ηε ρώξα θησρνί θαη δπζηπρηζκέλνη, απειπηζκέλνη θαη άξξσζηνη…». Δ Εγαιπέθ Βνκζη ήηακ επίζδξ πανμφζα ζε πμθθέξ απυ ηζξ μιζθίεξ ηδξ ηαζ ηδκ ζοιαμφθεοε πχξ κα ηζκεί ηα πένζα ηδξ δίκμκηαξ έιθαζδ, υηακ ήηακ ακαβηαίμ. Δ Βφα ζηζξ ζοκακηήζεζξ ηδξ ιε ημ θαυ θμνμφζε πάκηα ημιρά ηαζ αηνζαά νμφπα ηαζ ημζιήιαηα. Ώνβυηενα, υηακ ανζζηυηακ ζηδκ Εζπακία ημο Φνάκημ ηαζ νςηήεδηε βζαηί ζηζξ ζοκακηήζεζξ ιε ημοξ Εζπακμφξ ενβάηεξ θμνμφζε υθα αοηά ηα πνοζά ηαζ δζαιακηέκζα ημζιήιαηα, απάκηδζε: «Σν ίδην θάλσ θαη ζηε ρώξα

233

κνπ. Οη θησρνί ζέινπλ λα κε βιέπνπλ θνκςή θαη όκνξθε, δελ ζέινπλ λα ληώζνπλ όηη πξνζηαηεύνληαη από κηα θησρνληπκέλε γπλαίθα. Καηαιαβαίλεηε όηη κε νλεηξεύνληαη ζπρλά θαη κε ζέινπλ όπσο είκαη, πώο είλαη δπλαηόλ λα ηνπο απνγνεηεύζσ;». Οζ αζμβνάθμζ ηδξ Βφαξ Πενυκ αθδβμφκηαζ πμθθέξ ζζημνίεξ πμο ημκίγμοκ ημ πείζια ηαζ ηδκ απμθαζζζηζηυηδηά ηδξ ηαεχξ ηαζ ηδκ ζηακυηδηά ηδξ βζα ακαγήηδζδ άιεζςκ θφζεςκ ζηα πνμαθήιαηα πμο ζοκακημφζε. Κάπμζα ιένα δ ΢εκζυνα επζζηέθεδηε ηδκ Βίιια ΢νιληάηη, ιζα παναβημφπμθδ πηζζιέκδ ημκηά ζε έκα αάθημ ζηα πνμάζηζα ημο Μπμοέκμξ Άζνεξ. ΋θμζ ήλενακ ηζξ villas miserias – (ιζθήζαιε βζ΄ αοηέξ ζε πνμδβμφιεκεξ ζεθίδεξ) ηδξ πνςηεφμοζαξ, αθθά αοηυ πμο είδε δ Βφα ήηακ υ,ηζ πεζνυηενμ ιπμνμφζε κα θακηαζηεί. Οζημβέκεζεξ μθυηθδνεξ «ζηεβάγμκηακ» ζε παναηδιέκα αοημηίκδηα ή ζε πανάβηεξ θηζαβιέκεξ απυ πανηυκζ, θαιανίκεξ, πανηυημοηα, ζπζζιέκεξ ημοαένηεξ ή λφθμ. ΋θδ δ εζηυκα απέπκεε θηχπεζα, ελαεθίςζδ, πναβιαηζηή ιζγένζα, εβηαηάθεζρδ, απεθπζζία ηαζ κηνμπή. Βίπε ζημοξ λεπαζιέκμοξ απυ ηδκ πμθζηεία ηαζ απυηθδνμοξ ηδξ γςήξ πμο ιαγεφηδηακ βφνς ηδξ: «Πξέπεη λα δεηάηε θαιύηεξε δσή, έρεηε ην δηθαίσκα λα απαηηείηε λα δείηε κε αμηνπξέπεηα». Δηθόλα «θαηνηθίαο» ζε κηα από ηηο villas miserias ηνπ Μπνπέλνο Άηξεο Βίδε ιζα εημζιυννμπδ ηαθφαα ηαζ ιπήηε ιέζα απυ πενζένβεζα. Βηεί είδε πάκς ζε ημονέθζα έκα ιζηνυ παζδί πμο ιζα ημφθα απυ ηα ιαφνα ιαθθζά ημο, ζηέπαγακ ημ ιέηςπυ ημο. Δ Βφα πθδζίαζε ημ παζδί ηαζ λαθκζηά έκα ζφκκεθμ ιφβεξ λέθοβακ απυ ημ πνυζςπμ ημο παζδζμφ, απμηαθφπημκηαξ υηζ αοηυ πμο θαζκυηακ βζα ημφθα ιαθθζχκ δεκ ήηακ ηίπμηε άθθμ απυ ηα εκμπθδηζηά αοηά έκημια. Δ Βαίηα έκηνμιδ έαβαθε ιζα ηναοβή ηνυιμο ηαζ έθοβε ηνέπμκηαξ απυ ηδκ ηαθφαα. ΋ιςξ αοηυ πμο είπε αζχζεζ δεκ ηδκ άθδκε κα ημζιδεεί. Σνεζξ ιένεξ ανβυηενα επέζηνερε ζηδκ παναβημφπμθδ ιαγί ιε ημ Αήιανπμ ημο Μπμοέκμξ Άζνεξ ηαζ ημκ Τπμονβυ Πνυκμζαξ. Μάγερε ημοξ ηαημίημοξ ηαζ ημοξ είπε υηζ ημοξ έπεζ ελαζθαθίζεζ αλζμπνεπή ζηέβαζδ, αθθά έπνεπε κα εβηαηαθείρμοκ ηδκ ΐίθθα ΢μθκηάηζ αιέζςξ παίνκμκηαξ ιαγί ημοξ ιυκμ ηα απαναίηδηα βζα ιζα κφπηα ηαζ υηζ ακαικδζηζηυ εεςνμφζακ ακαβηαίμ. Καηυπζκ δζέηαλε ηαζ έααθακ θςηζά ζηζξ πανάβηεξ ηαζ ηζξ ηαθφαεξ ηαζ πενίιεκε εηεί μηηχ μθυηθδνεξ χνεξ, βζα κα αεααζςεεί υηζ ηίπμηε δεκ έιεζκε πμο κα εοιίγεζ αοηή ηδκ πναβιαηζηή αεθζυηδηα ηδξ villa miseria, είπακ ιείκεζ ιυκμ μζ ζηάπηεξ ηδξ. Ο Πενυκ επζηνμημφζε ηδκ ζηάζδ ηαζ ηζξ εκένβεζεξ ηδξ ζογφβμο ημο ηαζ έθεβε υηζ «ε Δβίηα αμίδεη παξάζεκν γη΄ απηά πνπ θάλεη γηα ηνπο εξγάηεο θαη ηνπο θησρνύο θη όηη εξγάδεηαη πεξηζζόηεξν απ’ όζν πέληε ππνπξγνί καδί». Οζ ενβάηεξ ηεθζηά ηαηάθααακ υηζ πνέπεζ κα ζοκδζηαθζζημφκ οπυ ηδξ αζβίδα ηδξ πενμκζζηζηήξ CGT ηαζ ζε θίβμ πνμκζηυ δζάζηδια ηα πέκηε απυ ηα επηά εηαημιιφνζα ενβάηεξ ηδξ Ώνβεκηζκήξ ήηακ ιέθδ ηςκ ζοκδζηάηςκ99.

99

Σε επνρή εθείλε ν πιεζπζκόο ηεο Αξγεληηλήο ήηαλ 16-17 εθαηνκκύξηα.

234

Δ Βφα ιίθδζε ημκ Εακμοάνζμ ημο 1947 ζηζξ βοκαίηεξ ηδξ Ώνβεκηζκήξ ηαζ ακήββεζθε πακδβονζηά υηζ ημ γήηδια ηδξ βοκαζηείαξ ρήθμο ήηακ ζε κμιμζπέδζμ πμο εα ρδθζγυηακ ζίβμονα ηζξ επυιεκεξ ιένεξ. Ώοηή δ ελαββεθία απμβμήηεοζε ηαζ ελαβνίςζε ηζξ βοκαίηεξ ηαζ ηζξ ζμοθναγέηεξ ημο ΢μζζαθζζηζημφ ηυιιαημξ ηαζ ηςκ άθθςκ ημιιάηςκ, πμο είπακ αβςκζζηεί ζηθδνά επί μθυηθδνεξ δεηαεηίεξ βζα ηδκ ηαηάηηδζδ αοημφ ημο δζηαζχιαημξ, πςνίξ υπςξ εεηζηυ απμηέθεζια. Ο αγώλαο γηα ηελ ζεζκνζέηεζε ηεο ςήθνπ ησλ γπλαηθώλ, ήηαλ θνηλόο γηα ηα πεξηζζόηεξα θξάηε ηεο Λαηηληθήο Ακεξηθήο Καζ ηχνα ενπυηακ ιζα άζπεηδ, άλεζηδ ηαζ αιθζαυθμο δεζηήξ βοκαίηα κα ηανπςεεί ακέλμδα ημκ αβχκα πμο είπακ δχζεζ ιμνθςιέκεξ βοκαίηεξ ηαζ παθαίιαπεξ θειζκίζηνζεξ, μζ μπμίεξ είπακ βνάρεζ πζθζάδεξ ζεθίδεξ, είπακ εηθςκήζεζ εηαημκηάδεξ θυβμοξ, είπακ οπμζηεί φανεζξ, πνμπδθαηζζιμφξ ηαζ εζνςκείεξ, ηζ κηνμπή!. ΋ιςξ μζ βοκαίηεξ ηδξ Ώνβεκηζκήξ ρήθζζακ ζηζξ επυιεκεξ εηθμβέξ πςνίξ κα κμζάγμκηαζ ακ ημ δζηαίςια ηδξ ρήθμο πμο απέηηδζακ, μθεζθυηακ ζε ηάπμζμοξ θειζκζζηζημφξ αβχκεξ ζδιακηζηχκ, πμθζηζημπμζδιέκςκ ηαζ ιμνθςιέκςκ βοκαζηχκ ή πάνδ ζηζξ εκένβεζεξ ιζαξ αηαθθζένβδηδξ δεμπμζμφ. ΋πςξ ζε υθα ηα ηαηαπζεζηζηά ηαεεζηχηα, ηοηθμθμνμφζακ ακάιεζα ζημοξ πμθίηεξ, απυ ζηυια ζε ζηυια ηαζ απυ πένζ ζε πένζ, πμθθά ζηςπηζηά ακέηδμηα ηαζ βεθμζμβναθίεξ. Έκα απυ ηα ακέηδμηα αοηά είκαζ: Πνιηηηθή γεινηνγξαθία ηνπ Υνπάλ Πεξόλ Δ Βαίηα ιπαίκεζ ζε έκα αζακζέν ιαγί ιε ηάπμζμκ απυζηναημ ζηναηδβυ. Ο κεανυξ πμο πεζνζγυηακ ηδκ ηαιπίκα ημο ακεθηοζηήνα, ρζεφνζγε ακάιεζα ζηα δυκηζα ημο, κμιίγμκηαξ υηζ δεκ αημφζηδηε: «Πνπηάλα!». Δ ΢εκζυνα, ιυθζξ αβήηακ απυ ημ αζακζέν παναπμκέεδηε ζημκ ζηναηζςηζηυ, μ μπμίμξ απάκηδζε ηοκζηά: «Με δίλεηε ζεκαζία θπξία, εγώ είκαη δέθα ρξόληα ηώξα ζπληαμηνύρνο θαη αθόκα κε απνθαινύλ ζηξαηεγό!».

235

3.07. Σν ηαμίδη ηεο Δβίηαο ζηελ Δπξψπε Σμ 1947 δ δζεεκήξ εέζδ ηδξ Ώνβεκηζκήξ είπε αεθηζςεεί ζδιακηζηά, δ απμιυκςζή ηδξ θυβς ηδξ θζθμβενιακζηήξ ηδξ εέζδξ ζημκ πυθειμ είπε πενζμνζζηεί, ήηακ πθέμκ ιέθμξ ημο Ο.Δ.Β. ηαζ ηςκ πενζζζυηενςκ δζεεκχκ μνβακζζιχκ, μζ ηενάζηζεξ ελαβςβέξ ζζηδνχκ ηαζ ηνέαημξ ζηζξ ειπυθειεξ πχνεξ ηδκ είπακ ηαηαζηήζεζ ιζα απυ ηζξ πθμοζζυηενεξ πχνεξ ηαζ μζ ζπέζεζξ ηζξ ιε ηζξ οπυθμζπεξ πχνεξ ηδξ Λαηζκζηήξ Ώιενζηήξ ήηακ άνζζηεξ. Σα ηαλίδζα ηςκ ιεθχκ ηδξ ορδθήξ ημζκςκίαξ ηδξ Ώνβεκηζκήξ ζηδκ Βονχπδ, ήηακ έκα – ζπεδυκ οπμπνεςηζηυ - ιένμξ ημο εηήζζμο life style ημοξ. Ώκ ηαζ δ Εζπακία ήηακ μ ηυπμξ ηαηαβςβήξ ηςκ πενζζζυηενςκ απυ αοημφξ, μζ πνμηζιήζεζξ ημοξ ζηνέθμκηακ πνμξ ηδκ Γαθθία. Σαλίδεοακ απυ ημ Μπμοέκμξ Άζνεξ ηαηεοεείακ βζα ημ Πανίζζ, υπμο ειααπηίγμκηακ ζηα κάιαηα ηδξ βαθθζηήξ ημοθημφναξ ηαζ λυδεοακ αθυβζζηα βζα κα επζζηεθεμφκ ημοξ θδιζζιέκμοξ μίημοξ ηδξ πανζζζκήξ ιυδαξ, κα απμηηήζμοκ ηα ηεθεοηαία ιμκηέθα ηδξ ηαζ κα αβμνάζμοκ ηα πάκηα απυ ανχιαηα ςξ παπμφηζζα. Ο δηθηάηνξαο ηεο Ηζπαλίαο Φξαλζίζθν Φξάλθν Σμκ Ώπνίθζμ ημο 1947 μ δζηηάημναξ ηδξ Εζπακίαξ ζηναηδβυξ Φνακζίζημ Φνάκημ, ακήββεζθε υηζ επζεοιμφζε κα απμκείιεζ ημ ακχηαημ πανάζδιμ ηδξ πχναξ, ημκ Μεβαθυζηαονμ ημο Σάβιαημξ ηδξ Εζααέθθαξ ηδξ Καεμθζηήξ ζηδκ ελμπυηαηδ δυκα Μανία Βφα Νημοάνηε κηε Πενυκ. [Κάπμζμζ θέκε υηζ δ λαθκζηή αβάπδ ημο Φνάκημ πνμξ ηδκ Βαίηα ήηακ απυννμζα ηδξ δζεεκμφξ δζπθςιαηζηήξ ηαζ ειπμνζηήξ απμιυκςζδξ ημο ζζπακζημφ θαζζζηζημφ ηαεεζηχημξ ηαζ δ άιεζδ ακάβηδ ηδξ Εζπακίαξ κα παναθάαεζ ιεβάθεξ πμζυηδηεξ ζζηδνχκ απυ ηδκ Ώνβεκηζκή]. Ο Υνπάλ Αηίιην Μπξακνύιηα, ππνπξγόο Δμσηεξηθώλ ηεο Αξγεληηλήο ην 1947 ΋πςξ ηαζ κα „πεζ ημ πνάβια, δ Βφα άνπαλε ηδκ εοηαζνία κα πναβιαημπμζήζεζ έκα παθζυ ηδξ – απυ ημκ ηαζνυ πμο ήηακ δεμπμζυξ – υκεζνμ ηαζ κα επζζηεθεεί ηδκ Βονχπδ. Έηζζ μ Εζπακυξ πνεζαεοηήξ ημο Μπμοέκμξ Άζνεξ, εζδμπμζήεδηε υηζ δ ΢εληόξα ιε πανά δέπεδηε ηδκ ηζιδηζηή πνυζηθδζδ ηαζ εα έηακε ημκ ηυπμ κα παναθάαεζ δ ίδζα ημ πανάζδιμ απυ ηα πένζα ημο ζηναηδβμφ Φνάκημ. Ο οπμονβυξ ηςκ Βλςηενζηχκ ηδξ Ώνβεκηζκήξ Υνπάλ Αηίιην Μπξακνχιηα (Juan Atilio Bramuglia), ζοιαμφθεοζε ημκ πνυεδνμ Πενυκ ηαζ ηδκ Βφα κα απμθφβμοκ ημ ηαλίδζ αοηυ, βζαηί εκδεπμιέκςξ κα πνμηαθμφζε ηζξ Δκςιέκεξ Πμθζηείεξ, ζηζξ μπμίεξ ημ υκμια Πενυκ ήηακ αηυια ηαοηζζιέκμ ιε ημ καγζζιυ ηαζ ηζξ θακενέξ ημο ζοιπάεεζεξ πνμξ ημκ ζηαθζηυ (ηαζ θοζζηά ηαζ ζζπακζηυ) θαζζζιυ.

236

Άθθςζηε ήηακ βκςζηυ ζημοξ πάκηεξ υηζ δ Ώνβεκηζκή είπε βίκεζ ημ θζθυλεκμ ηαηαθφβζμ βζα πμθθμφξ Γενιακμφξ θοβυδζημοξ ηαηδβμνμφιέκμοξ βζα εβηθήιαηα πμθέιμο. Βπίζδξ αηυια έκα επζπείνδια εηείκςκ πμο ήηακ ακηίεεημζ πνμξ αοηυ ημ ηαλίδζ, ήηακ υηζ ήδδ είπακ ανπίζεζ κα είκαζ μναηά ηα ζδιάδζα ηδξ μζημκμιζηήξ ηνίζδξ πμο εα έπθδηηε ηδκ Ώνβεκηζκή ελ αζηίαξ ηδξ αθυβζζηδξ ηαζ θασηίζηζηδξ μζημκμιζηήξ πμθζηζηήξ Πενυκ ηαζ ηςκ ηενάζηζςκ δαπακχκ ηδξ (οπεναμθζηέξ αολήζεζξ ζημοξ ενβαγυιεκμοξ, λέθνεκεξ ηναηζηέξ δαπάκεξ βζα ημζκςκζηή πνυκμζα η.θ.π.) πμο μδδβμφζακ ιε ζίβμονα αήιαηα ηδκ μζημκμιία ηδξ πχναξ ζε πθδεςνζζηζηέξ πζέζεζξ. Σεθζηά απμθαζίζηδηε ημ ηαλίδζ αοηυ κα πναβιαημπμζδεεί πςνίξ ηδ ζοιιεημπή ημο ζηναηδβμφ Πενυκ, ημκ μπμίμκ εα εηπνμζςπμφζε δ αβαπδιέκδ ημο ζφγοβμξ Βφα. ΋ιςξ μζ πμθοηεθείξ πνμεημζιαζίεξ αοημφ ημο ηαλζδζμφ, πμο πνμβναιιαηίζηδηε βζα ημκ Εμφκζμ, λεζήηςζακ εφεθθα δζαιανηονζχκ απυ ηδ ιενζά ηδξ ακηζπμθίηεοζδξ πμο επέιεκακ υηζ μ Πενυκ δίκεζ πένζ αμδεείαξ ζημκ δζηηάημνα ζηναηδβυ Φνάκημ, αθθά ηαζ ηζξ ακηζννήζεζξ ιενίδαξ ημο ηφπμο ηαζ ανηεηχκ ζοκδζηαθζζηχκ υπςξ μ πνμζςπζηυξ θίθμξ ηδξ Βαίηαξ, Ηζαάθ ΢αληίλ. Έθδνζε ηνπ ακεξηθαληθνύ πεξηνδηθνύ Σάηκ πνπ ηνλίδεη ηηο ζρέζεηο ηνπ Πεξόλ κε ηνπο Γεξκαλνύο Ναδί Γζα κα ηαηεοκαζημφκ μζ ακηζννήζεζξ μ παηέναξ Μπελίηεδ, πνμζςπζηυξ ελμιμθμβδηήξ ηδξ Βφαξ, ηαλίδερε ζημ ΐαηζηακυ ηαζ ηαηάθενε κα απμζπάζεζ πανάθθδθδ πνυζηθδζδ απυ ημκ πάπα Πίν ΥΗΗ πνμξ ζηδκ «Μανία Μαβδαθδκή» ηδξ Ώνβεκηζκήξ. Έηζζ δ ηοαένκδζδ ακήββεζθε υηζ ημ ηαλίδζ ηδξ Πνχηδξ Κονίαξ ηδξ πχναξ δεκ ήηακ απμηθεζζηζηά βζα ηδκ Εζπακία, αθθά εα επζζηεπηυηακ ηδ Ρχιδ, ηδ Γαθθία ηαζ άθθεξ πχνεξ, εα ήηακ δδθαδή ιζα δζπθςιαηζηή πενζμδεία «ηαθήξ εεθήζεςξ» ζηδκ Βονχπδ. Ώηυια δ Βφα δήθςζε υηζ ηα έλμδα ημο ηαλζδζμφ εα πθδνςκυηακ απυ ηδκ ηζέπδ ηδξ ηαζ υπζ απυ ημκ πνμτπμθμβζζιυ ημοξ ηνάημοξ. Πμζα ηζέπδ ηδξ υιςξ; ηα έζμδα ιζαξ – έζης ηαζ ηαθά πθδνςιέκδξ – ναδζμθςκζηήξ παναβςβμφ, ήηακ εθάπζζηα ιπνμζηά ζημ ηενάζηζμ ηυζημξ ηδξ πμθοήιενδξ πενζμδείαξ ηδξ ζηδκ Βονχπδ. Οζ ζθμδνέξ ακηζδνάζεζξ ιενίδαξ ημο ηφπμο ηαζ ηδξ ακηζπμθίηεοζδξ δεκ ειπυδζζακ έκα ηενάζηζμ πθήεμξ εηαηυ πεκήκηα πζθζάδςκ ακενχπςκ, ηονίςξ ενβαηχκ descamisados, κα ζοβηεκηνςεεί ζημ αενμδνυιζμ βζα κα απμπαζνεηίζεζ ηδκ Βαίηα. Ώοηή κηοιέκδ ιε ιζα ημιρυηαηδ ημοαθέηα ηαζ θμνχκηαξ πακάηνζαα ημζιήιαηα, εηθχκδζε έκα ζφκημιμ θμβφδνζμ: «…Πεγαίλσ ζηελ Δπξώπε κε έλα κήλπκα εηξήλεο θαη ειπίδαο, πεγαίλσ σο αληηπξόζσπνο ησλ εξγαδνκέλσλ θαη ησλ θησρώλ ηεο παηξίδαο κνπ, αιιά θεύγνληαο αθήλσ ηελ θαξδηά κνπ ζ’ απηνύο…». Πανά ηδκ – εζηειιέκα – πμθοηεθή ειθάκζζή ηδξ, μ θυβμξ ηδξ έβζκε δεηηυξ ιε γςδνέξ γδηςηναοβέξ “Viva Evita Peron, Viva Evita” ηαζ μ ίδζμξ μ Πενυκ ηδκ αβηάθζαγε ηαζ ηδκ θζθμφζε ιεθμδναιαηζηά. Δ Βφα ακέαδηε ιε ιεβαθμπνέπεζα ηα ζηαθζά ηαζ επζαζαάζηδηε ζημ αενμπθάκμ. Σμ αενμζηάθμξ ηςκ Εζπακζηχκ Ώενμβναιιχκ, έκα DC-4, είπε ηνμπμπμζδεεί εζδζηά βζα ημ ηαλίδζ αοηυ. Βίπακ ηαηαζηεοαζηεί ζαθυκζα, ηνεααημηάιανεξ, ημοαθέηεξ, ιπάκζα, πθήνδξ ηναπεγανία, αεθμφδζκεξ ημονηίκεξ

237

ηθπ. ΢ηδκ ζοκμδεία πενζθαιαάκμκηακ μ αδεθθυξ ηδξ Υμοακζίημ Νημοάνηε, δ βοκαίηα ημο πνμέδνμο ηδξ ΐμοθήξ, έκαξ εθμπθζζηήξ, έκαξ βζαηνυξ, ιζα ημιιχηνζα, οπδνέηνζεξ, αμδεμί ηαζ μ βναιιαηέαξ ηδξ. Δ ηενάζηζα πμθοηεθήξ βηανκηανυιπα ηδξ ιε δεηάδεξ ημοαθέηεξ – ανηεηέξ βζα κα αθθάγεζ 3-4 θμνέξ ηάεε ιένα ημο πμθοήιενμο ηαλζδζμφ ηδξ, ηαεχξ ηαζ δεηάδεξ γεοβάνζα παπμφηζζα ηαζ ηα άθεμκα πμθοηεθή ημζιήιαηά ηδξ, ηαεχξ ηαζ μ ημιιςηήξ ηδξ Πέκηνμ Ώθηανάγ ηαζ μ ιυδζζηνυξ ηδξ ηαζ ζπεδζαζηήξ ιυδαξ μ Πάημ Υαιακηνέμο, είπακ ζηαθεί πνμδβμοιέκςξ ζηδ Μαδνίηδ ιε πςνζζηή πηήζδ ηδξ ανβεκηζκήξ αενμπμνίαξ. Δ Βφα ηαηά ηδκ δζάνηεζα ηδξ πηήζδξ ιάγερε ημκηά ηδξ ηδ ζοκμδεία ηδξ ηαζ ημοξ πνμεζδμπμίδζε: «Αθνύζηε κε θαιά, από ηώξα θαη πέξα πξέπεη λα είκαζηε πνιύ πξνζερηηθνί, γη’ απηό κελ ηα θάλεηε ζάιαζζα. ΋ινο ν θόζκνο καο παξαθνινπζεί θαη δελ πξέπεη λα δώζνπκε ηελ παξακηθξή αθνξκή γηα λα ηνπο δώζνπκε ηξνθή λα γειάλε εηο βάξνο καο».

1947. Ζ Δβίηα Πεξόλ δηαβάδεη ηελ εθεκεξίδα ηεο Δ ίδζα θμαυηακ πμθφ ηα αενμπθάκα, δεκ είπε ηαλζδεφζεζ λακά ι‟ αοηυ ημ ιέζμ ςξ ηχνα ηαζ αοηυξ μ δζηαζμθμβδιέκμξ ςξ έκα ζδιείμ θυαμξ, ιεηαηνάπδηε ζε αεααζυηδηα ζπεδυκ εακάημο. Ήηακ ζίβμονδ υηζ ημ αενμπθάκμ εα ζοκηνζαυηακ ηάπμο ζημκ Ώηθακηζηυ. Έβναρε θμζπυκ έκα ιαηνμζηεθέξ βνάιια-δζαεήηδ ζημκ Πενυκ, πμο ακάιεζα ζε άθθα έθεβε:

«…Φεύγσ γη’ απηό ην ηαμίδη κε κεγάιε ζιίςε, γηαηί δελ κπνξώ λα δσ καθξηά ζνπ, ζ’ αγαπώ θαη ζα πξνζπαζήζσ λα ζνπ απνδείμσ όηη είκαη θάπνηα πνπ κπνξείο λα εκπηζηεύεζαη. Σνπ δίλσ ό,ηη έρσ ηελ θαξδηά κνπ θαη ηελ ςπρή κνπ θαη αλ ν Θεόο ζειήζεη λα κε πάξεη θνληά ηνπ, εγώ ζα παξακείλσ πηζηή θαη ζα ζπλερίζσ λα ζε ιαηξεύσ. Αλ κνπ ζπκβεί θάπνην αηύρεκα, θξόληηζε λα πξνζέρεηο ηνλ εαπηό ζνπ… Ζ Δύα θη ν Υνπάλ

…Να πξνζέρεη ηε κακά κνπ, είλαη κόλε ηεο θη έρεη ππνθέξεη πνιύ. Δώζε ηεο 100.000 πέζνο. Καη ζηελ Θδακπειίηα (ελλνεί ηελ Ιδακπέι Δξλζη) δώζε 20.000 πέζνο θη έλα θαιύηεξν κηζζό. Θα ζε πξνζέρσ από θεη πάλσ. Κξάηα ηα θνζκήκαηά κνπ πνπ ζα ζνπ ζπκίδνπλ ηελ ‘θηλεδνύια’ ζνπ. Μπνξείο λα είζαη πεξήθαλνο γηα ηε γπλαίθα ζνπ. Φηιηά, θηιηά, ρίιηα θηιηά» Εβίηα

238

Φοζζηά ημ βνάιια βνάθηδηε ζε ζηζβιέξ ζοβηίκδζδξ αθθά ηαζ πακζημφ ηαζ δ Βφα δεκ ζηέθηδηε ηακ πςξ ακ ημ αενμπθάκμ έπεθηε, δεκ εα έιεκε απυ πανηί αοηυ μφηε ιζα βναιιή! ΢ηδκ Μαδνίηδ μζ πνμεημζιαζίεξ βζα ηδκ οπμδμπή ηδξ Πνχηδξ Κονίαξ ηδξ Ώνβεκηζκήξ ήηακ πονεηχδεζξ. Ώκ ηαζ δ Βφα δεκ είπε ηαιζά επίζδιδ ζδζυηδηα εηηυξ ηδξ ζογφβμο ημο πνμέδνμο ηδξ πχναξ ηδξ, δ οπμδμπή πμο ηδξ επζθοθάπεδηε ζηδκ Εζπακία ήηακ ζζυηζιδ ιε ηζξ ηζιέξ οπμδμπήξ ανπδβμφ ηνάημοξ. Ώοηυ ήηακ ηαζ δζπθςιαηζηά ακαβηαίμ, βζαηί δ απμιμκςιέκδ Εζπακία είπε ιεβάθδ ακάβηδ απυ ηα αβνμηζηά πνμσυκηα ηδξ Ώνβεκηζκήξ. Ο Φξάλθν ππνδέρεηαη ηελ Δβίηα ζην αεξνδξόκην. ΢ηε κέζε, παξαθνινπζεί ε γπλαίθα ηνπ δόλα Κάξκελ Πόιν ληε Φξάλθν θαη ιίγν πίζσ ηνπο ε θόξε ηνπο Καξκελζίηα Φξάλθν Πόιν. ΋ηακ ημ αενμζηάθμξ ηδξ ιπήηε ζημ ζζπακζηυ εκαένζμ πχνμ, ημ ζοκυδερακ 41 αενμπθάκα ηδξ πμθειζηήξ αενμπμνίαξ. Σα πονμαμθεία ηδξ ζζπακζηήξ πνςηεφμοζαξ ηδκ οπμδέπεδηακ ιε ηακμκζμαμθζζιμφξ ηαζ ζημ αενμδνυιζμ ηδκ πενίιεκακ μ ίδζμξ μ generalissimo100 Φνακζίζημ Φνάκημ, δ βοκαίηα ημο δυκα Κάξκελ Πόιν ληε Φξάλθν, δ ηυνδ ημοξ Κάξκελ ή Καξκελζίηα Φξάλθν Πόιν, δεηάδεξ εοβεκείξ, οπμονβμί, ιέθδ ημο δζπθςιαηζημφ ζχιαημξ, ακχηαημζ ζηναηζςηζημί, ναζμθυνμζ ηαζ ορδθμί αλζςιαημφπμζ ηαζ έκα πθήεμξ ηνζαημζίςκ πζθζάδςκ Μαδνζθζέκςκ. Σμ αενμπθάκμ πνμζβεζχεδηε ζηζξ 8.30‟ ημ απυβεοια ηδξ 8 δξ Εμοκίμο ζημ αενμδνυιζμ Μπανάπαξ ηδξ Μαδνίηδξ. ΢ηδκ ημνοθή ηδξ ζηάθαξ ειθακίζηδηε δ Βφα, κηοιέκδ αανζά (ζηδκ Ώνβεκηζκή μ Εμφκζμξ ανίζηεηαζ ζηδκ ηανδζά ημο πεζιχκα) εκχ μζ πζθζάδεξ πμθίηεξ ηδκ γδηςηναφβαγακ ηναηχκηαξ ζδιαίεξ ηδξ Ώνβεκηζκήξ ηαζ ηδξ Εζπακίαξ. Σδκ οπμδέπεδηε μ Φνάκημ, δ βοκαίηα ημο ηαζ μζ επίζδιμζ ηαζ αιέζςξ δ Βφα ηαζ μζ ηνεζξ Φνάκημ, δζέζπζζακ ηδκ απυζηαζδ ςξ ημ αοημηίκδημ πμο εα ημοξ ιεηέθενε ζηδκ Μαδνίηδ, παηχκηαξ έκα ηενάζηζμ ηυηηζκμ παθί. ΢ηδκ πνμζηεηθδιέκδ απέδςζε ηζιέξ δ Μαονζηακζηή Φνμονά ημο Φνάκημ. Ζ Δβίηα επηζεσξεί ζηξαηησηηθό άγεκα, ηελ ζπλνδεύεη ν Φξάλθν Δ Βαίηα είπε αημφζεζ πμθθά απυ ημκ άκηνα ηδξ βζα ημκ Φνάκημ, υηζ ήηακ ζπμοδαίμξ πμθζηζηυξ άκδναξ, βεκκαίμξ πμθειζζηήξ, μ πζμ κέμξ ζηναηδβυξ ηδξ Εζπακίαξ, κζηδηήξ ημο ηνίπνμκμο ειθοθίμο πμθέιμο υηζ είπε εθανιυζεζ ηαζκμφνζεξ ζηναηζςηζηέξ ιεευδμοξ ζηζξ ιάπεξ ιε ημοξ 100

Generalissimo: Αλώηαηνο ζηξαηησηηθόο ηίηινο ηεο Ιζπαλίαο, πάλσ από ηνλ ζηξαηάξρε. Αλ κπνξνύζακε λα κεηαθξάζνπκε ηε ιέμε ζηα ειιεληθά ζα ηνλ απνθαινύζακε «΢ηξαηεγόηαην»!. Ο ηίηινο απνλεκήζεθε ζηνλ Φξάλθν κεηά ηε λίθε ηνπ επί ησλ δεκνθξαηηθώλ δπλάκεσλ ηεο Ιζπαλίαο θαη ην ηέινο ηνπ αηκαηεξνύ εκθπιίνπ πνιέκνπ 1936-39

239

δδιμηναηζημφξ ακηζπάθμοξ ημο ηαζ άθθα. Φακηαγυηακ υηζ εα έαθεπε ηάπμζμκ πμο εα ηδξ εφιζγε ημκ Κάνθμξ Γηανκηέθ, ημκ Ραιυκ Νμαάνμ ή έζης ημκ Έννμθ Φθοκ. ΋ιςξ αοηυ πμο είδε ηδκ έηακε κα ζαζηίζεζ, ήηακ έκαξ ημκηυξ ακενςπάημξ πμο εφιζγε ιακάαδ ηδξ βεζημκζάξ ηαζ θμνμφζε ιζα θανδζά θςνίδα ζημ ζημιάπζ ημο, έκα ζςνυ πανάζδια ηαζ έκα ηενάζηζμ πδθίηζμ. Αεκ ζοιπάεδζε ζδζαίηενα ημκ Εζπακυ δζηηάημνα ηαζ ανβυηενα ακαθενυηακ ζ‟ αοηυ ιε ηδ θέλδ «μ πμκηνμφθδξ». Ήηακ Κονζαηή ηαζ υθεξ μζ ηανάηζεξ, ηα ιπαθηυκζα ηαζ ηα πανάεονα ηςκ δνυιςκ ηδξ δζαδνμιήξ απυ ημ αενμδνυιζμ ςξ ημ ακάηημνμ Πάνκημ ήηακ βειάηα ηυζιμ πμο παζνεημφζακ ιε εκεμοζζαζιυ ηδκ ορδθή πνμζηεηθδιέκδ ηδξ πχναξ, ηδκ Βαίηα ηδξ Ώνβεκηζκήξ πμο δ θήιδ ηδξ είπε ήδδ βίκεζ ενφθμξ. Σμ ακάηημνμ Πάνκημ ήηακ δ ηαημζηία ηδξ μζημβέκεζαξ Φνάκημ ηαζ έκα δζαιένζζιά ημο είπε δζαιμνθςεεί ηαηάθθδθα βζα ηδκ παναιμκή ηδξ Βαίηαξ. Βηεί ηδκ πενίιεκακ ήδδ πμθθά πμθοηεθή δχνα, ιε εκηοπςζζαηυηενμ έκα παθί ιε ακαπανάζηαζδ εκυξ πίκαηα ημο Βθ Γηνέημ. Δ επμιέκδ ήηακ δ ιένα ηδξ απμκμιήξ ημο παναζήιμο ηαζ ηα ιαβαγζά ηαζ ηα βναθεία έηθεζζακ βζα ηέζζενζξ χνεξ βζα ια ιπμνέζμοκ μζ ενβαγυιεκμζ κα παναημθμοεήζμοκ ηδκ επίζδιδ ηεθεηή, πμο εα βζκυηακ ζημ Palacio Real (ΐαζζθζηυ ακάηημνμ) ηαζ εα ιεηαδζδυηακ απυ ηα δεηάδεξ ιεβάθςκα έλς απυ ημ ηηίνζμ ηαζ απυ υθμοξ ημοξ ναδζμζηαειμφξ ηδξ πχναξ. Ο Φνάκημ θμνμφζε ηδ ιεβάθδ ζημθή ημο ηαζ ημ πανάζδιμ ημο Σάβιαημξ ημο ΢ακ Μανηέκ, ημ ακχηαημ πανάζδιμ ηδξ Ώνβεκηζκήξ Αδιμηναηίαξ πμο ημο είπε απμκείιεζ μ Πενυκ. Ο Φξάλθν απνλέκεη ην παξάζεκν ηεο Ηζαβέιιαο ηεο Καζνιηθήο ζηελ Δβίηα, πνπ θνξά ην γνύληλν παιηό ηεο. Γίπια ζην Φξάλθν ε γπλαίθα ηνπ Κάξκελ Δ Βφα, πανά ηδκ γέζηδ ημο Εμοκίμο (ηδ ιένα εηείκδ ζηδ Μαδνίηδ είπε 40μ Κεθζίμο!) θμνμφζε έκα εκηοπςζζαηυ βμφκζκμ παθηυ ηαζ υπςξ πάκηα, πακάηνζαα ημζιήιαηα. Ο Φνάκημ ιεηά απυ έκα ζφκημιμ θυβμ, ηδξ απέκεζιε ημκ Μεβαθυζηαονμ ηδξ Εζααέθθαξ ηδξ Καεμθζηήξ ηαζ ηαηυπζκ δ Βφα, μ Φνάκημ ηαζ μζ άθθμζ επίζδιμζ αβήηακ ζημ ιπαθηυκζ, βζα κα παζνεηήζμοκ ημκ ηυζιμ πμο γδηςηναφβαγε: Φξάλθν θαη Πεξόλ, Εήησ ε Δβίηα ηαζ άθθα. Δ Βφα πήνε ημ ιζηνυθςκμ ηαζ απεοεφκεδηε ζημοξ ζοβηεκηνςιέκμοξ, αθμφ πνχηα ημοξ έζηεζθε έκα θζθί: «…θαη είκαη βέβαηε όηη ν ζηξαηεγόο Φξάλθν ηξέθεη ηα ίδηα αηζζήκαηα πνπ αηζζάλεηαη θαη ν Πεξόλ γηα ηνπο descamisados. Οη κεγάιεο ηδέεο ζπλνςίδνληαη κε ιίγεο ιέμεηο: θαιύηεξν ςσκί, θαιύηεξε θαηνηθία, θαιύηεξε δνπιεηά, θαιύηεξε δσή!… ». Αεκ λένμοιε ηζ αζζεάκεδηε μ Εζπακυξ δζηηάημναξ απυ αοηέξ ηζξ ηεθεοηαίεξ θνάζεζξ ηδξ πνμζηεηθδιέκδξ ημο, πάκηςξ δεκ είπε ηίπμηα. Μδκ λεπκάιε υηζ δ Εζπακία είπε ιυθζξ πνζκ απυ μπηχ πνυκζα αβεζ απυ ημκ αζιαηδνυηαημ ειθφθζμ πυθειμ πμο ζημίπζζε εηαημκηάδεξ πζθζάδεξ κεηνμφξ, ηαηά ημκ μπμίμ μ Φνάκημ ηαζ μζ θαθαββίηεξ ημο είπακ απέκακηί ημοξ ενβάηεξ, ημοξ ακηίζημζπμοξ Εζπακμφξ descamisados, πζθζάδεξ απυ ημοξ μπμίμοξ θοθάηζζε, ααζάκζζε ηαζ εηηέθεζε

240

πςνίξ έθεμξ ηαηά ηδκ δζάνηεζα ημο πμθέιμο αθθά ηαζ ιεηά ηδ κίηδ ηαζ ηδκ επζηνάηδζή ημο. Δ θαζζζηζηή Εζπακία ημο Φνάκημ, ακ ηαζ δεκ έθααε ιένμξ ζημκ Αεφηενμ Παβηυζιζμ Πυθειμ, δεκ έηνορε πμηέ ηδκ πνμηίιδζδ ηαζ ηδ ζοιπάεεζά ηδξ βζα ημοξ μιμσδεάηεξ ηδξ Γενιακίαξ ηαζ ηδξ Εηαθίαξ (άθθςζηε ηαζ μζ δομ αοηέξ πχνεξ ημκ είπακ αμδεήζεζ απμθαζζζηζηά ηαηά ηδ δζάνηεζα ημο ειθοθίμο πμθέιμο) ηαζ ηαηά ημ ηέθμξ ημο πμθέιμο, ήηακ ημ ηέκηνμ οπμδμπήξ ηαζ πνμχεδζδξ ηςκ Γενιακχκ θοβυδζηςκ εβηθδιαηζχκ πμθέιμο πνμξ ηζξ πχνεξ ηδξ Λαηζκζηήξ Ώιενζηήξ. Σδκ επμπή εηείκδ ήηακ (ιαγί ιε ηδκ Πμνημβαθία ημο ΢αθαγάν) ημ ιαφνμ πνυααημ ηδξ Βονχπδξ ηαζ ηδξ Ώιενζηήξ ηαζ μ κεμζφζηαημξ Ο.Δ.Β. είπε επζαάθεζ ειπάνβημ ζηζξ ειπμνζηέξ ζπέζεζξ ηςκ ιεθχκ ημο ιε ηδκ Εζπακία. Δ ιυκδ πχνα πμο αβκυδζε ημ ειπάνβημ αοηυ ήηακ δ Ώνβεκηζκή ημο Πενυκ, δ μπμία ηδκ εθμδίαγε ιε ζζηδνά ηαζ ηνέαξ, ιε ημ αγδιίςημ θοζζηά. Ο Φξάλθν κε ηνλ Υίηιεξ. Παξά ηηο πηέζεηο ηεο Γεξκαλίαο, ε Ηζπαλία δελ κπήθε ζηνλ πόιεκν θη απηό έζσζε ηνλ Ηζπαλό δηθηάηνξα Δ Βαίηα έιεζκε ανηεηέξ ιένεξ ζηδκ Εζπακία. Ήηακ αεζηίκδηδ, επζζηεπηυηακ ηαεδιενζκά ιμοζεία (ζημ πενίθδιμ ιμοζείμ Prado δεκ θάκδηε ζδζαίηενα εκηοπςζζαζιέκδ), κμζμημιεία, ενβμζηάζζα, ηαηαζηήιαηα, ζπμθεία, παζδζημφξ ζηαειμφξ, καμφξ, αλζμεέαηα ηαζ υηζ εεςνμφζε υηζ ιπμνμφζε κα ηδκ εκδζαθένεζ. Πακημφ βζκυηακ ακηζηείιεκμ εενιχκ εηδδθχζεςκ αβάπδξ ηαζ εαοιαζιμφ απυ ημκ ηυζιμ πμο ιαγεουηακ πάκηα βφνς ηδξ βζα κα δεζ απυ ημκηά ηδ βοκαίηα-ενφθμ ηδξ Ώνβεκηζκήξ. Πανάθθδθα ηαζ πάκηα αημφναζηδ, ζοιιεηείπε ζε υθεξ ηζξ εηδδθχζεζξ πμο βίκμκηακ βζα κα ηδκ ηζιήζμοκ (υπςξ μζ ηαονμιαπίεξ ζηδκ Plaza de Toros ηαζ μζ θμθηθμνζημί πμνμί ζηδκ Plaza Mayor) ηαζ ζηζξ δελζχζεζξ ηαζ ηα επίζδια βεφιαηα. Ζ Δβίηα θαη ε Κάξκελ Πόιν ληε Φξάλθν πιαηζησκέλεο από αμησκαηνύρνπο, γπξίδνπλ από επίζθεςε ζε θάπνην αμηνζέαην ηεο Μαδξίηεο. Δ ηαδιέκδ δ ζφγοβμξ ημο Φνάκημ, δ δυκα Κάνιεκ πμο ηαηά ημ πνςηυημθθμ έπνεπε κα ζοκμδεφεζ ηδκ ορδθή ηαθεζιέκδ ηδξ είπε ελακηθδεεί. Βίπε ζοκδείζεζ κα παίνκεζ ηδκ ιεζδιενζακή ζζέζηα ηδξ, ζδζαίηενα ι‟ αοηή ηδκ γέζηδ ημο Εμοκίμο, αθθά ηχνα δεκ πνμθάααζκε ηακ κα πάνεζ ακάζα ηαζ οπέιεκε ζηςζηά, υιςξ δεκ έαθεπε ηδκ χνα ηδξ ακαπχνδζδξ ηδξ Βαίηαξ. Πάκηςξ ιεηά απυ αοηή ηδκ επίζηερδ, δ ηονία Φνάκημ πάηδζε πυδζ ηαζ απαίηδζε κα ιδ θζθμλεκδεεί ζημ ιέθθμκ άθθμξ επίζδιμξ ζηα ακάηημνα ημο Πάνκημ.

241

΢ε ιζα αυθηα ζηα ακάηημνα ημο Βζημνζάθ δ Βαίηα δεκ έδεζλε κα εκεμοζζάγεηαζ ζδζαίηενα, απθχξ ζημ ηέθμξ έηακε έκα παναηηδνζζηζηυ ζπυθζμ: «Σόζα πνιιά δσκάηηα! Θα κπνξνύζε λα γίλεη έλα θαηάιιειν θηίξην γηα λα ζηεγάζεη νξθαλά παηδάθηα!». Σα απμβεφιαηα ζοκήεζγε κα επζζηέπηεηαζ ηζξ θηςπμβεζημκζέξ, κα ιπαίκεζ ζε ενεζπςιέκα ζπίηζα, κα πασδεφεζ παζδζηά ηεθαθάηζα, κα νςηά ημοξ άκηνεξ ακ είπακ δμοθεζά, ηζξ βοκαίηεξ βζα ηα παζδζά ημοξ ηαζ ηζξ αννχζηζεξ ημοξ ηαζ ηδξ άνεζε κα ιμζνάγεζ πανημκμιίζιαηα ηςκ εηαηυ πεζεηχκ, πμζυ ιζηνυ ιεκ, αθθά ζδιακηζηυ βζ‟ αοημφξ ημοξ απυηθδνμοξ. Σνεζξ ιε ηέζζενζξ θμνέξ ηδκ διένα άθθαγε ηαζ ηαζκμφνζμ νμφπμ, ημ μπμίμ δεκ πνδζζιμπμζμφζε πζα. Φοζζηά δ ηάεε ιζα απυ αοηέξ ηζξ ημοαθέηεξ, ηυζηζγε εηαημκηάδεξ πανημκμιίζιαηα απυ αοηά πμο αθεζδχξ ιμίναγε! ΋θ‟ αοηά πνμηαθμφζακ νίβδ θνίηδξ υπζ ιυκμ ζηδ δυκα Κάνιεκ πμο ηδ ζοκυδεοε, αθθά ηαζ ζημοξ οπυθμζπμοξ Εζπακμφξ ιεβαθυζπδιμοξ ηαζ ζηζξ ηονίεξ ηδξ ορδθήξ ημζκςκίαξ πμο ηα πθδνμθμνμφκηακ απυ ηζξ εθδιενίδεξ. Οζ δδιμζζμβνάθμζ αημθμοεμφζακ ηδκ Βφα αήια πνμξ αήια ηαζ ηαηέβναθακ ηα πάκηα, πμζμοξ έαθεπε, ηζ έθεβε, ηα ζπυθζά ηδξ, ηζ θμνμφζε ηθπ. Ζ Δβίηα θαη ν Φξάλθν ζε επίζεκν γεύκα Ήηακ αηυια δ επμπή πμο μζ κζηδηέξ ημο ειθοθίμο πμθέιμο, θοθάηζγακ, ελυνζγακ ηαζ έζηδκακ ζημ ημίπμ πμθθμφξ απυ ημοξ δηηδιέκμοξ δδιμηναηζημφξ. Κζ υιςξ, υηακ δ Βαίηα γήηδζε απυ ημκ Φνάκημ κα δχζεζ πάνδ ζηδκ ηαηαδζηαζιέκδ ζε εάκαημ ημιμοκίζηνζα Υνπάλα Νηόληα, μ Εζπακυξ δζηηάημναξ – ηάκμκηαξ ηδκ ακάβηδ θζθμηζιία - απμδέπεδηε ηδκ πανάηθδζδ ηδξ Βφαξ ηαζ έδςζε πάνδ ζηδ Υμοάκα. Βπίζδξ δ Βφα γήηδζε κα αθεεμφκ εθεφεενμζ μζ δομ αμιαζζηέξ πμο είπακ ζοθθδθεεί υηακ πνμζπάεδζακ κα ημπμεεηήζμοκ αυιαα ζηδκ πνεζαεία ηδξ Ώνβεκηζκήξ ζηδ Μαδνίηδ, θίβεξ ιένεξ πνζκ ηδκ άθζλή ηδξ. Έκα ακέηδμημ πμο ηοηθμθμνμφζε ιεηαλφ ηςκ Εζπακχκ πμο εηείκδ ηδ επμπή αβυναγακ ημ ρςιί ιε ημ δεθηίμ ήηακ: Δ Βφα είπε ζημκ Φνάκημ υηζ είπε ηακμκίζεζ ηα ζηαθεί ςξ δχνμ ζηδκ Εζπακία έκα πθμίμ θμνηςιέκμ ιε ζζηάνζ απυ ηδκ Ώνβεκηζκή. Ο Φνάκημ είπε ρςνμπενήθακα «Δπραξηζηώ, αιιά ε Ηζπαλία έρεη ηόζν ζηηάξη πνπ δελ μέξεη ηη λα ην θάλεη». Καζ πήνε ηδκ εφθμβδ απάκηδζδ: «Αθνύ έρεηε ηόζν ζηξαηεγέ κνπ, γηαηί δελ δνθηκάδεηε λα ην θάλεηε ςσκί;». Δ Πνχηδ Κονία ηδξ Ώνβεκηζκήξ έηακε ηαζ ιζα πενζμδεία ζηζξ επανπίεξ ηδξ Εζπακίαξ, ζηδ ΢εαίθθδ, ηδκ Γνεκάδα, Γαθζηία, Καηαθμκία, πςνίξ ηδκ ζοκμδεία ημο Φνάκημ ή ηδξ Κάνιεκ. Βπζζηέθεδηε ακάηημνα, καμφξ, ικδιεία, ιμοζεία, αθθά ηαζ ρανάδζηα πςνζά, πςνάθζα, ηαζ θηςπμβεζημκζέξ. Πακημφ υπμο πήβε βζκυηακ δεηηή ιε θμοθμφδζα, πακυ ιε ημ υκμιά ηδξ, ζδιαίεξ, ημπζηέξ ιπάκηεξ ηαζ έκα ιεβάθμ πθήεμξ απθχκ ακενχπςκ πμο θχκαγακ ιε εκεμοζζαζιυ ημ υκμια ηδξ. Οζ πςνζάηζζζεξ ήεεθακ κα δμοκ ηαζ κα αββίλμοκ αοηή ηδ βοκαίηα, πμο λεηίκδζε πςνίξ πνήιαηα απυ ιζα επανπζαηή πυθδ, υπςξ ηδ δζηή ημοξ, ηαζ έθηαζε ζημκ πθμφημ ηαζ ηδκ επζηοπία. ΐθέπμκηάξ ηδκ, πίζηεοακ υηζ αηυια ηαζ ηα πζμ ηνεθά υκεζνά ημοξ ιπμνμφζακ κα πναβιαημπμζδεμφκ, βζαηί υπζ; Δ Βαίηα

242

ακηαπμηνζκυηακ ζημκ εκεμοζζαζιυ ημο ηυζιμο ηαζ ιμίναγε πεζναρίεξ, πάδζα ηαζ ηαημζηάνζηα! Σεθεοηαίμξ ζηαειυξ ηδξ Βφαξ ήηακ δ πνςηεφμοζα ηδξ Καηαθμκίαξ, δ ΐανηεθχκδ. Κζ εηεί ηδκ πενίιεκε έκα ηενάζηζμ πθήεμξ θαμφ βζα κα ηδκ δεζ ηαζ κα ηδκ αημφζεζ. Ο Φνάκημ ζηεηυηακ δίπθα ηδξ ηαζ ηάπμζα ζηζβιή δ Βαίηα βφνζζε ηαζ ημο είπε: «΢ηξαηεγέ κνπ, αλ ζεο λα καδέςεηο πάιη ηόζν θόζκν, δελ έρεηο παξά λα ζηείιεηο λα κε θσλάμνπλ!». Πνζκ εβηαηαθείρεζ ηδκ Εζπακία εηθχκδζε έκα απμπαζνεηζζηήνζμ θυβμ, ιέζς ημο εεκζημφ ναδζμθςκζημφ δζηηφμο πνμξ ημοξ ενβαγυιεκμοξ ηαζ ηζξ βοκαίηεξ: …Δέρζεθα ηηο θσλέο ηνπ ελζνπζηαζκνύ ζαο από ηελ επαθή κνπ καδί

ζαο, γηαηί ζην πξόζσπό κνπ δελ βιέπαηε κηα γπλαίθα, αιιά ηε γπλαίθα ηνπ ιανύ, ηελ ππνηαγκέλε, ηελ απνθιεηζκέλε θαη θηκσκέλε… Ζ Δβίηα ν Φξάλθν θαη ε Κάξκελ

…Θζπαλίδεο εξγαδόκελεο λα κελ μαλάξζεη πηα ε θνηλσλία, ζηελ νπνία θάπνηνη πνπ είραλ ηελ ηύρε λα γελλεζνύλ ζηα πινύηε, απνιακβάλνπλ ηα πξνλόκηα θαη θάπνηνη άιινη πνπ γελλήζεθαλ θησρνί, λα πθίζηαληαη ηηο αδηθίεο… …Αθήλσ έλα θνκκάηη ηεο θαξδηάο κνπ ζηελ Θζπαλία, η’ αθήλσ ζε ζαο εξγάηεο ηεο Μαδξίηεο, πσιήηξηεο ηζηγάξσλ ηεο Σεβίιιεο, αγξόηεο, ςαξάδεο, εξγάηεο ηεο Καηαινλίαο θαη όιεο ηεο ρώξαο. Αληίν Θζπαλία κνπ». ΢ηζξ 26 Εμοκίμο, ιεηά απυ 18 ιένεξ παναιμκήξ ηδξ ζηδκ Εζπακία ηδκ ηαηεουδςζακ, μ Φνάκημ, δ βοκαίηα ημο ηαζ δ ηυνδ ημοξ Μπμνμφιε κα θακηαζημφιε ημκ ακαζηεκαβιυ ακαημφθζζδξ πμο άθδζακ μζ Φνάκημ ιυθζξ είδακ ημ αενμπθάκμ ηδξ Βαίηαξ κα απμβεζχκεηαζ. Ζ Δβίηα ζηε Ρώκε ΢ηα αενμπθάκμ ηδξ Βφαξ είπακ θμνηςεεί ηα πάνα πμθθά δχνα πμο είπε δεπεεί υπζ ιυκμ απυ επζζήιμοξ αθθά ηαζ απυ ζοθθυβμοξ, δδιάνπμοξ ηαζ απυ ημκ απθυ θαυ. Μεηαλφ αοηχκ ήηακ ηαζ δεηάδεξ ημζημφιζα θασηχκ πμνχκ υπςξ ημ θθαιέβημ, ιζκζαημφνεξ πθμίςκ, ανχιαηα, θοθαπηά, αβάθιαηα ηδξ Πακαβίαξ, εζηυκεξ αβίςκ, ημζιήιαηα, πίκαηεξ, παθζά ηαζ άθθα. ΢ηδκ Ρχιδ ηα πνάβιαηα ήηακ ανηεηά δζαθμνεηζηά απυ ηδ Μαδνίηδ. ΢ημ αενμδνυιζμ ηδκ οπμδέπεδηακ μ οπμονβυξ Βλςηενζηχκ ηυιδξ Κάνθμ ΢θυνηζα, δ ζφγοβμξ ημο Εηαθμφ πνςεοπμονβμφ Νηε Γηάζπενζ, έκαξ εηπνυζςπμξ ημο ΐαηζηακμφ, μ πνεζαεοηήξ ηδξ Ώνβεκηζκήξ ηαζ πενίπμο 15.000 άκενςπμζ, ηονίςξ Ώνβεκηζκμί οπήημμζ πμο γμφζακ ζηδκ Εηαθία. Δ Βφα δεκ ήηακ επίζδιδ

243

πνμζηεηθδιέκδ ηδξ ζηαθζηήξ ηοαένκδζδξ ηαζ ιυκμ μ πνεζαεοηήξ έηακε υ,ηζ ιπμνμφζε βζα κα ηδκ θζθμλεκήζεζ. Ώκαηαίκζζε ιζα ζμοίηα, άθθαλε ηδκ επίπθςζδ, θςηαβςβήεδηε δ πνυζμρδ ηαζ ιπήηακ ηαζκμφνζα πθαηάηζα ζηδκ είζμδμ. Σα πνάβιαηα έβζκακ πεζνυηενα υηακ έλς απυ ηδκ πνεζαεία ιαγεφηδηε έκα ιζηνυ πθήεμξ αηυιςκ, πμο ακηί κα δεησθξαπγάζνπλ ηελ Δβίηα άξρηζαλ λα θσλάδνπλ ξπζκηθά «Φαζίζηα Πεξόλ» θαη «Ούηε Μνπζνιίλη, νύηε Πεξόλ». Δ αζηοκμιία επεκέαδ, έηακε ηάπμζεξ ζοθθήρεζξ, αθθά μζ εκηοπχζεζξ ηδξ οπμδμπήξ ηδξ Πνχηδξ Κονίαξ ηδξ Ώνβεκηζκήξ ζηδ Ρχιδ είπακ δδιζμονβδεεί. Σδκ επμιέκδ ήηακ δ ιένα ηδξ ζοκάκηδζδξ ιε ημκ πάπα Πίμ ΥΕΕ. Δ Βαίηα άνβδζε κα λοπκήζεζ ηαζ κηφεδηε αζαζηζηά, ιε έκα ιαφνμ ιαηνοιάκζημ θυνεια ηαζ υπςξ ηδκ είπακ ζοιαμοθεφζεζ, ηάθορε ηα ιαθθζά ιε ιζα ιαφνδ δακηεθέκζα ιακηίθα. ΢ημ ζηήεμξ ηδξ ηνέιαζε ημκ αζδιέκζμ Μεβαθυζηαονμ ηδξ Εζααέθθαξ ηδξ Καεμθζηήξ. Έθηαζε ζημ ΐαηζηακυ ιε ηαεοζηένδζδ είημζζ θεπηχκ, αθθά πνεζάζηδηε κα πενζιέκεζ άθθα ηυζα βζα κα βίκεζ δεηηή απυ ημκ πάπα. Ο πάπαξ ήηακ θοζζηά εκήιενμξ βζα ημ πανεθευκ ηδξ επζζηέπηνζάξ ημο, είπακ ήδδ πνμθάαεζ μ ηαεμθζημί ακηζπενμκζζηέξ ηδξ Ώνβεκηζκήξ κα ζηείθμοκ ζηδκ Ώβζυηδηά ημο έκα μβηχδδ θάηεθμ βειάημ ιε θςημβναθίεξ ηαζ ζηακδαθζζηζηέξ θεπημιένεζεξ βζα ημ αιανηςθυ πανεθευκ ηδξ ΢εκζυναξ. Δ ζοκάκηδζδ έβζκε ζηδκ αζαθζμεήηδ ημο ΐαηζηακμφ ηαζ ηνάηδζε πενίπμο είημζζ θεπηά, πνυκμ πμο ζοκήεςξ αθζένςκε μ πάπαξ βζα ηζξ ζογφβμοξ ηςκ ανπδβχκ ηναηχκ. Αεκ ηδξ απεκειήεδ μ ηίηθμξ ηδξ παπζηήξ ιανηδζίαξ, μφηε πανάζδιμ. Ζ Δβίηα ζπλνδεπόκελε από Διβεηνύο θξνπξνύο ηνπ, πεγαίλεη ζηελ βηβιηνζήθε ηνπ Βαηηθαλνύ γηα λα ζπλαληήζεη ηνλ πάπα Πίν Ο πάπαξ Πίμξ ηδξ ακήββεζθε υηζ είπε παναζδιμθμνήζεζ ημκ «αβαπδηυ ημο οζυ» Υμοάκ Πενυκ ιε ημκ Μεβαθυζηαονμ ημο Ώβίμο Γεςνβίμο, αθθά εα έζηεθκε ημ πανάζδιμ ιέζς ημο πνεζαεοηή ηδξ Ώνβεκηζκήξ. ΢ηδκ Βφα δχνζζε απθχξ έκα νμγάνζμ πνμζεοπχκ, ημ ζοκδεζζιέκμ βζα πανυιμζεξ πενζζηάζεζξ δχνμ ηαζ απμπχνδζε αθμφ ηδκ εοπανίζηδζε βζα ημ πμζυ ηςκ 150.000 πέζμξ, πμο είπε πανίζεζ βζα ημοξ θηςπμφξ ηδξ Εηαθίαξ. Ο Εηαθυξ πνςεοπμονβυξ Αιζίληε Νηε Γθάζπεξη ζοκυδερε ηδκ επζζηέπηνζα ηδξ πχναξ ημο ζε ιζα πανάζηαζδ ηδξ ΏΎκηα ημο ΐένκηζ, πμο έβζκε ζηζξ εένιεξ ημο Καναηάθα, υπμο δ Βαίηα είπε ηδκ εοηαζνία κα θμνέζεζ άθθδ ιζα βμφκα ηδξ πανά ηδ γέζηδ ημο Εμοκίμο. Σζξ άθθεξ ιένεξ επζζηέθεδηε ηζξ ηαηαηυιαεξ, ιμοζεία, μνθακμηνμθεία ηαζ άθθα αλζμεέαηα, αθθά ήδδ είπε αζζεακεεί ημοναζιέκδ ηαζ μ βζαηνυξ ηδξ ζοκέζηδζε κα λεημοναζηεί βζα θίβμ. ΋ιςξ αοηή ζοκέπζζε ηδκ πενζμδεία ηδξ, πήβε ςξ ημ Μζθάκμ, υπμο παναημθμφεδζε ιζα πανάζηαζδ ζηδ ΢ηάθα ηαζ είδε ημ πενίπηενμ ηδξ Ώνβεκηζκήξ ζηδκ ειπμνζηή Έηεεζδ ηδξ πυθδξ. Βίπε ζημ πνυβναιιά ηδξ κα δεζ ηδκ Φθςνεκηία, ηδ ΐεκεηία, ηδ Νάπμθδ ηαζ άθθεξ πυθεζξ, αθθά πνμηίιδζε κα ακαπαοεεί θίβεξ ιένεξ ζημ Ράπαθθμ, ιζα παναθζαηή πυθδ ημκηά ζηδ Γέκμαα. Βίπε πναβιαηζηά ακάβηδ απυ ακάπαοζδ ιεηά απυ ημκ εκηαηζηυ πνυβναιια ηδξ πμθοήιενδξ επίζηερήξ ηδξ ζηδκ Εζπακία

244

ηαζ ηδκ απμβμήηεοζδ απυ ηδκ «ηνφα» οπμδμπή ηςκ Εηαθχκ, αθθά ηαζ ημο ίδζμο ημο πάπα. Βπίζδξ δ ζηαθζηή ηοαένκδζδ ηδκ είπε εζδμπμζήζεζ υηζ, ακηίεεημζ ιε ηδκ επίζηερή ηδξ (ημιιμοκζζηέξ ηαζ αηνμδελζμί) ιπμνεί κα εημίιαγακ δζαδδθχζεζξ δζαιανηονίαξ βζα ηδκ πανμοζία ηδξ ζηδκ Εηαθία ηαζ εα έπαζνκακ ιέηνα βζα ηδκ αζθάθεζά ηδξ. Δ επυιεκδ πχνα πμο επνυηεζημ κα επζζηεθεεί ήηακ δ ΐνεηακία. Ο ηφπμξ ηδξ Ώνβεκηζκήξ ηαζ ηδξ ΐνεηακίαξ έδζκακ ιεβάθδ ζδιαζία ζ‟ αοηυ ημ ηαλίδζ ηαζ μζ δομ πχνεξ πνμζδμημφζακ πμθθά πνάβιαηα δ ιζα απυ ηδκ άθθδ. Οζ Ώνβεκηζκμί εκδζαθένμκηακ κα εθμδζάζμοκ ημ Ναοηζηυ ηαζ ηδκ Ώενμπμνία ημοξ ιε ανεηακζηά υπθα ηαζ ακηαθθαηηζηά ηαζ μζ ΐνεηακμί έθπζγακ ζε ιεβάθεξ εζζαβςβέξ ηνέαημξ ηαζ ανβεκηζκμφ ζζηανζμφ. Δ Βαίηα πνμζδμημφζε ιζα πνυζηθδζδ απυ ηδκ ααζίθζζζα Διηζάβεη, ζφγοβμ ημο ααζζθζά Γεσξγίνπ ΢η’ (βμκέςκ ηδξ ζδιενζκήξ ααζίθζζζαξ Βθζζάαεη ΐ‟) ηαζ θζθμλεκία ηδξ ζηα ακάηημνα. ΋ιςξ δ ΐνεηακία είπε ιυθζξ αβεζ κζηήηνζα απυ έκα πμθοεηή αβχκα ηαηά ημο θαζζζιμφ ηαζ ιζα επίζδιδ οπμδμπή ηδξ Πνχηδξ Κονίαξ ιζαξ πχναξ πμο είπε παναηηδνζζηεί ςξ θζθμθαζζζηζηή ηαζ πμο βφνζγε απυ ιζα ενζαιαεοηζηή πενζμδεία απυ ιζα πχνα ιε θαζζζηζηή ηοαένκδζδ, δεκ θαζκυηακ ηαζ πμθφ δδιμθζθήξ. Ο δηθηάηνξαο ηεο Πνξηνγαιίαο Αληόλην ΢αιαδάξ (ζθίηζν ηνπ Andre Koehne) Πμθθά ιέθδ ημο Βνβαηζημφ Κυιιαημξ είπακ παναηηδνίζεζ ηδκ Βαίηα ςξ persona non grata ηαζ ηα ηυιιαηα ηδξ ανζζηενάξ εεςνμφζακ ηδκ πανμοζία ιζαξ «θαζίζηνζαξ» ζηδ πχνα ςξ ακεπζεφιδηδ. Δ ηοαένκδζδ ηδξ ΐνεηακίαξ εκδιένςζε ηδκ Βφα υηζ εα ήηακ εοπνυζδεηηδ, αθθά δ ααζζθζηή μζημβέκεζα ηζξ διένεξ εηείκεξ έηακε ηζξ δζαημπέξ ηδξ ζηδ ΢ημηία ηαζ δ ααζίθζζζα δεκ εα ήηακ ζε εέζδ κα ηδκ δεπεεί. Καηυπζκ αοημφ δ ΢εκζυνα εεχνδζε ημκ εαοηυ ηδξ πνμζαεαθδιέκμ ηαζ αηφνςζε ημ ηαλίδζ ηδξ ζηδ ΐνεηακία. Χξ θυβμ ηδξ αηφνςζδξ αοηήξ επζηαθέζηδηε ηδκ ηυπςζδ ηαζ ηδκ ελάκηθδζδ απυ ηδκ πμθοήιενδ παναιμκή ηδξ ζηδκ Βονχπδ. Κακείξ δεκ αιθζαάθθεζ υηζ αοηή ηδκ πνμζαμθή, μζ ΐνεηακμί ηδκ πθήνςζακ αηνζαά, υηακ δζαπίζηςζακ ηζξ αολήζεζξ ζηζξ ηζιέξ ηςκ αμδζκχκ ηνεάηςκ ηδξ Ώνβεκηζκήξ. Ο έθπησηνο βαζηιηάο ηεο Ηηαιίαο Οπκπέξην Β’ ΢ηζξ 17 Εμοθίμο δ Βφα βφνζζε ζηδ Ρχιδ ηαζ πέηαλε αενμπμνζηχξ βζα ηδ Λζζζααυκα. Δ Πμνημβαθία είπε, υπςξ ηαζ δ Εζπακία δζηηαημνζηυ ηαεεζηχξ οπυ ημκ Αληφλην ΢αιαδάξ (Antonio de Oliveira Salazar). Βηεί δ Βαίηα ζοκάκηδζε ημ πνχδκ ααζζθζά ηδξ Εηαθίαξ Οπκπέξην Β’, ηδ βοκαίηα ημο Μανία ηαζ ημκ ζηναηδβυ Γηναηζζάκζ πμο είπε αημθμοεήζεζ ημκ ααζζθζά ζημ δνυιμ ηδξ ελμνίαξ. Πζεακμθμβείηαζ υηζ μ ζημπυξ ηδξ ζοκάκηδζδξ ήηακ δ ιεηαθμνά ιεβάθδξ πμζυηδηαξ ααζζθζηχκ ημζιδιάηςκ ζηζξ ηνάπεγεξ ηδξ Βθαεηίαξ.

245

΢ηδκ Πμνημβαθία δ ΢εκζυνα είπε αηυια ιζα ζοκάκηδζδ ιε έκα δζεηδζηδηή ημο ζζπακζημφ ενυκμο, ημκ Γνλ Υνπάλ ησλ Βνπξβφλσλ (παηένα ημο ζδιενζκμφ ααζζθζά ηδξ Εζπακίαξ Αμκ Υμοάκ Κάνθμξ). Έκαξ εηπνυζςπμξ ημο οπμονβείμο Βλςηενζηχκ ηδξ Ώνβεκηζκήξ ηδκ ζοιαμφθεοζε κα απμθφβεζ αοηή ηδκ ζοκάκηδζδ ιε ημκ δζεηδζηδηή ημο ζζπακζημφ ενυκμο, βζα κα ιδκ πνμηαθέζεζ ηδ δοζανέζηεζα ημο ζηναηδβμφ Φνάκημ, αθθά δ Βαίηα ζήηςζε αδζάθμνα ημοξ χιμοξ ηδξ ηαζ είπε ζηςπηζηά: «΢θαζίια κνπ αλ πξνζβιεζεί ν ρνληξνύιεο θαθό δηθό ηνπ». Με ημκ υνμ «πμκηνμφθδξ» εκκμμφζε θοζζηά ημκ Φνάκημ. Δ επαθή ηδξ ιε δομ (έζης ηαζ ηέςξ) ιέθδ ααζζθζηχκ μίηςκ, ζηακμπμίδζε ηδκ Βφα, πμο εεχνδζε υηζ ακηζζηάειζζε ηδκ άνκδζδ πνυζηθδζδξ ηδξ ζογφβμο ημο ΐνεηακμφ ααζζθζά κα ηδκ δεπεεί βζα θζθμλεκία ηαζ ηζάζ. Ώθμφ έιεζκε ηνεζξ ιένεξ ζηδκ Πμνημβαθία, ακαπχνδζε βζα ημ Πανίζζ. Οζ ειπεζνίεξ ηδξ ζηδκ πνςηεφμοζα ηδξ Γαθθίαξ ήηακ δζαθμνεηζηέξ απυ ηδκ εενιή ζζπακζηή θζθμλεκία ηαζ ηδκ ιάθθμκ αδζάθμνδ ςξ επενζηή παναιμκή ηδξ ζηδκ Εηαθία. ΐέααζα οπήνλακ μζ ζοκδεζζιέκεξ δζαιανηονίεξ απυ ημ Κμιιμοκζζηζηυ Κυιια, ηδκ Γεκζηή ΢οκμιμζπμκδία Βνβαηχκ ηαζ ηζξ βαθθζηέξ ακηζζηαζζαηέξ μνβακχζεζξ βζα ηδκ επίζηερδ ηδξ ζογφβμο ημο θαζίζηα Πενυκ, αθθά βνήβμνα αοηά λεπενάζηδηακ, μζ εθδιενίδεξ αθζένςζακ πμθθά άνενα βζα ηδκ βμδηεοηζηή ηαζ ημιρή Βαίηα ηαζ μ πμθφξ ηυζιμξ ιάθθμκ αδζαθυνδζε. Λίβεξ ιένεξ πνζκ ηδκ άθζλδ ηδξ Βφαξ, μ πνέζαδξ ηδξ Ώνβεκηζκήξ ζημ Πανίζζ, επζζηέθεδηε ημκ Γάθθμ οπμονβυ ελςηενζηχκ ηαζ ιεθθμκηζηυ πνςεοπμονβυ Εσξδ Μπηληψ (Georges Bidault). Σμο ελήβδζε υηζ ιζα ηζιδηζηή δζάηνζζδ βζα ηδκ επζζηέπηνζα ηδξ πχναξ ημο εα ήηακ ανηεηή βζα κα ζηαθμφκ ζηδ Γαθθία ιεβάθεξ πμζυηδηεξ ανβεκηίκζημο ζζηανζμφ, πμο ηζξ είπε ιεβάθδ ακάβηδ (υπςξ υθεξ μζ εονςπασηέξ πχνεξ ηα ιεηαπμθειζηά πνυκζα). ΢ημ αενμδνυιζμ ημο Ονθφ ηδκ πενίιεκακ μ πνεζαεοηήξ ηδξ Ώνβεκηζκήξ, μζ πνεζαεοηέξ πμθθχκ πςνχκ ηδξ Λαηζκζηήξ Ώιενζηήξ ηαζ θοζζηά μ Μπζκηχ μ μπμίμξ αημφζηδηε κα ιμκμθμβεί υηακ ηδκ έαθεπε κα ηαηεααίκεζ απυ ηδ ζηάθα ημο αενμπθάκμο, κηοιέκδ ζηα θεοηά : «Βίκαζ ηυζμ κέα, ηυζμ υιμνθδ!». Σδκ οπμδέπεδηε ιε βαθαηζηή εοβέκεζα ηαζ ιε έκα πεζνμθίθδια. Ζ Δβίηα ζην Παξίζη Δ Βφα ιε ημκ Μπζκηχ ιπήηακ ζημ παθζυ αοημηίκδημ ημο ζηναηδβμφ Νηε Γημθ [αοηυ πμο πνδζζιμπμζμφζε πάκηα μ Σζυνηζζθ υηακ επζζηεπηυηακ ημ Πανίζζ ηαζ ημ έζηεζθε ςξ ζππμηζηή πεζνμκμιία μ Πνυεδνμξ ηδξ Γαθθζηήξ Αδιμηναηίαξ Βελζάλ Χξηφι (Vinsent Auriol) ζηδκ ορδθή επζζηέπηνζα ηδξ πχναξ ημο] ηαζ ζοκμδεουιεκδ απυ δεηάδεξ άθθα αοημηίκδηα ηαηέθοζε ζημ πμθοηεθέξ λεκμδμπείμ Ρζηξ ζηδκ πθαηεία ΐακηυι. ΢ημ λεκμδμπείμ λεημονάζηδηε βζα ιζα ιένα ηαζ ηδκ επμιέκδ πήβε ζημ Quai d‟ Orsay υπμο ανζζηυηακ ημ οπμονβείμ ηςκ Βλςηενζηχκ, βζα κα οπμβνάρεζ ιζα ζοιθςκία πίζηςζδξ έλδ δζζεηαημιιονίςκ πέζμξ πνμξ ηδ Γαθθία βζα κα αβμνάζεζ ζηάνζ ηαζ ηνέαξ απυ ηδκ Ώνβεκηζκή. Φοζζηά πζμ ανιυδζμξ βζα ηδκ οπμβναθή αοηήξ ηδξ ζοιθςκίαξ ήηακ μ Ώνβεκηζκυξ πνέζαδξ (δ Βφα δεκ είπε ηαιζά επίζδιδ ζδζυηδηα), αθθά αιέζςξ ιεηά αημθμφεδζε δ απμκμιή ζ‟ αοηήκ ημο βαθθζημφ παναζήιμο ηδξ Λεβεχκαξ ηδξ Σζιήξ.

246

΢ηζξ 22 Εμοθίμο παναηάεζζε ζε βεφια πμο ηδξ πανέεεζε μ πνυεδνμξ Χνζυθ ιε ηδ ζφγοβυ ημο ΢μογάκ ηαζ ηδ επμιέκδ μ Βφα ηαζ δ ζφγοβμξ ημο πνμέδνμο επζζηέθεδηακ ζπμθεία ζηδκ πενζμπή ηςκ ΢εανχκ. Δ ΢εκζυνα ιμίναζε ζηα παζδάηζα έημζια παηέηα ιε γάπανδ, θανδί ηαζ γαιπυκ. Σζξ επυιεκεξ ιένεξ δ Βφα οπμπνεχεδηε κα παναζηεί: ζε δελίςζδ ζηδκ πνεζαεία ηδξ πχναξ ηδξ, [υπμο βκςνίζηδηε ιε ημκ (ηνεζξ θμνέξ πνςεοπμονβυ ηαζ ηχνα) πνυεδνμ ηδξ βαθθζηήξ αμοθήξ Δληνπάξ Eξξηψ (Edouard Herriot), ηαζ ζε βεφια ημο ΢πηηηνύ ηεο Λαηηληθήο Ακεξηθήο. Βηεί μζ πενζζζυηενεξ ηονίεξ ηδξ ανβεκηζκήξ πανμζηίαξ δεκ πνμζήθεακ, ιάθθμκ ηδκ ζκυιπανακ). Ζ Δβίηα εληππσζίαζε αθόκα θαη ηνπο Παξηδηάλνπο κε ηελ θνκςόηεηα θαη ηηο παλάθξηβεο ηνπαιέηεο ηεο Βπίζδξ έδςζε ζοκέκηεολδ ηφπμο, ζηδκ μπμία μζ δδιμζζμβνάθμζ ηδκ αμιαάνδζζακ ιε έκα ζςνυ αδζάηνζηεξ ενςηήζεζξ. Σμοξ ακηζιεηχπζζε ιε ανηεηή ροπναζιία ηαζ απάκηδζε ιε εζνςκεία ζηζξ εζνςκζηέξ ημοξ ενςηήζεζξ. ΋ηακ ιε άθθεξ ενςηήζεζξ εέθδζακ κα δείλμοκ υηζ ηδξ έθθεζπε δ παζδεία ηαζ δ ηαθθζένβεζα (υπςξ αοηή πενί ημο «αβαπδιέκμο ηδξ ζοββναθέα»), δεκ πνμζπάεδζε κα ημ ηνφρεζ. Ώηυια επζζηέθεδηε ηζξ ΐενζαθθίεξ ηαζ ημκ ηαεεδνζηυ καυ ηδξ Νμην Νηαι. Βηεί βκςνίζηδηε ιε ημκ παπζηυ κμφκηζζμ Αληδειν Ρνλθάιη (Angelo Roncalli), ημκ ιεθθμκηζηυ πάπα Εςάκκδ ΥΥΕΕΕ. Με ημκ Ρμκηάθζ – πμο είπε υπςξ ηαζ δ Βφα θασηή ηαηαβςβή - είπακ εηηεηαιέκδ ζογήηδζδ πάκς ζε εέιαηα ημζκςκζηήξ πνυκμζαξ ηαζ αμήεεζαξ πνμξ ηα θηςπά θασηά ζηνχιαηα. Ο ηθδνζηυξ ηδξ έδςζε δομ ζοιαμοθέξ πμο απμδείπεδηακ ηαεμνζζηζηέξ ηαζ πμθφηζιεξ ζηα επυιεκα πνυκζα ηδξ γςήξ ηδξ: Δ πνχηδ, κα ιδκ ημονάγεζ ημκ εαοηυ ηδξ ιε επίζδιδ δναζηδνζυηδηα, αθθά κα δζαηδνήζεζ ηδκ εοεθζλία ηδξ ιέζς εκυξ ιδ βναθεζμηναηζημφ ηαζ ιδ ηοαενκδηζημφ μνβακζζιμφ. Καζ δ δεφηενδ, ακ ημ ηάκεζ αοηυ, κα ημ ηάκεζ ζςζηά αθζενχκμκηαξ υθεξ ηδξ δοκάιεζξ, πςνίξ θεζδχ. Ο παπηθόο λνύληζηνο ζην Παξίζη Άληδειν Ρνλθάιη, ήηαλ ν κειινληηθόο πάπαο Ησάλλεο ΥΥΗΗΗ Ώημθμφεδζε δ πανμοζία ηδξ ζε δζάθμνεξ άθθεξ εηδδθχζεζξ ηαζ βεφιαηα πμο ηδκ ημφναζακ ζη‟ αθήεεζα. Βίπε ήδδ οπμζηεί ιζα θζπμεοιία – πνμεζδμπμίδζδ άναβε ηδξ αννχζηζαξ πμο εα ηδκ ζηυηςκε πέκηε πνυκζα ανβυηενα; Έηζζ αηφνςζε ηζξ επζζηέρεζξ ηδξ ζημ Λμφανμ ηαζ ζε άθθα αλζμεέαηα ηδξ βαθθζηήξ πνςηεφμοζαξ ηαζ απμζφνεδηε βζα θίβεξ ιένεξ ακάπαοζδξ ζηδ βαθθζηή Ρζαζένα. Με ημκ ζφγοβυ ηδξ Υμοάκ Πενυκ είπακ ηαεδιενζκέξ ζογδηήζεζξ ζημ ηδθέθςκμ ηαζ θαίκεηαζ υηζ αοηυξ ηδκ παναηαθμφζε κα βονίζεζ πζα πίζς ζηδκ Ώνβεκηζκή, βζαηί ηαηαθάααζκε υηζ αοηή δ εονςπασηή ηδξ πενζμδεία ηδκ είπε ημονάζεζ, αθθά δ Βφα δεκ έδεζπκε ιεβάθδ πνμεοιία, αοηή δ εονςπασηή ειπεζνία ηδκ αμήεδζε κα ακαηηήζεζ αοημπεπμίεδζδ ηαζ πενδθάκζα πμο ηδξ είπακ θείρεζ 247

ζηδκ παηνίδα ηδξ, θυβς ηςκ ζοκεπχκ επζεέζεςκ ηδξ ακηζπμθίηεοζδξ ηαζ ημο ηφπμο ζημ πνυζςπυ ηδξ. Πνζκ θφβεζ απυ ηδ Γαθθία έδςζε ιζα επζηαβή 200.000 βαθθζηχκ θνάβηςκ βζα ημοξ θηςπμφξ ημο Πανζζζμφ. Πέναζε απυ ημ Μμκαηυ υπμο μ πνίβηζπαξ Λνπί Β’ (παηέναξ ημο Ρεκζέ ηαζ παππμφξ ημο ζδιενζκμφ δβειυκα ημο Μμκαηυ Ώθαένημο ΐ‟) ηδξ απέκεζιε πνοζυ ιεηάθθζμ ηαζ αιέζςξ ιεηά (ήηακ 3 Ώοβμφζημο 1947) πήνε ημ ηνέκμ βζα ηδκ Γεκεφδ ηδξ Βθαεηίαξ. ΢ηδκ Βθαεηία είπε ηζξ πεζνυηενεξ ειπεζνίεξ απυ μθυηθδνμ ημ εονςπασηυ ηδξ ηαλίδζ. Βηηυξ απυ ηδκ Γεκεφδ επζζηέθεδηε ηδ ΐένκδ, ηδ Γονίπδ, ηδ Νζμοζαηέθ ηαζ ημ ΢αζκ Μυνζηξ. ΢ηδκ ΐένκδ έκαξ κεανυξ πέηαλε ζημ αοημηίκδηυ ηδξ ιζα πέηνα πμο έζπαζε ημ πανιπνίγ ηαζ ηναοιάηζζε ημκ μδδβυ, εκχ δ Βφα πανέιεζκε αθχαδηδ ηαζ αηάναπδ. ΢ηδκ ίδζα πυθδ ηδξ πέηαλακ ημιάηεξ, μζ μπμίεξ δεκ ηδκ άββζλακ αθθά βέιζζακ ηυηηζκα γμοιζά ημκ οπμονβυ Βλςηενζηχκ ηδξ Βθαεηίαξ πμο ηδ ζοκυδεοε. Φοζζηά απυ ηδκ εθαεηζηή ηοαένκδζδ ηδξ γδηήεδηε ζοβκχιδ βζα ηα ζοιαάκηα ηαζ ηδξ δυεδηε δ δζααεααίςζδ υηζ μζ οπαίηζμζ (είπακ βζα ημιιμοκζζηέξ) ζοκεθήθεδζακ. Δ Βφα δεκ γήηδζε κα ημοξ απαθθάλμοκ, υπςξ έηακε βζα ημοξ επίδμλμοξ αμιαζζηέξ ζηδκ Εζπακία. Γζα ηδκ επίζηερή ηδξ ζηδκ Βθαεηία αημφζηδηακ πμθθά: υηζ πήβε κα ακμίλεζ θμβανζαζιμφξ ηαηαεέζεςκ ζε ηνάπεγεξ, υηζ θνυκηζζε βζα ηδκ ιεηαθμνά ημο πνοζμφ ηςκ Γενιακχκ εβηθδιαηζχκ πμθέιμο ζε ηνάπεγεξ ηδξ Ώνβεκηζκήξ ηαζ άθθα. ΋ιςξ δεκ λένμοιε ιε αεααζυηδηα ηίπμηα. Ώηυια ηζ ακ είπε ηαηαεέζεζ πνήιαηα, πνοζυ ηαζ ημζιήιαηα ζε εθαεηζηέξ ηνάπεγεξ, μ ιυκμξ πμο είπε ηδ δοκαηυηδηα κα βκςνίγεζ ημοξ ηςδζημφξ ήηακ μ Πενυκ ηαζ μ αδεθθυξ ηδξ Υμοακζίημ, πμο ήηακ ιαγί ηδξ ζηδκ Βονχπδ, μ μπμίμξ υιςξ πέεακε (αοημηηυκδζε ή δμθμθμκήεδηε) ημ 1953, ιυθζξ έκα πνυκμ ιεηά ηδκ Βφα. Σν έκβιεκα ηεο Οξγάλσζεο ησλ Ακεξηθαληθώλ Κξαηώλ ΢ηζξ 10 Ώοβμφζημο δ Βφα ηεθείςζε ηδκ εονςπασηή πενζμδεία ηδξ, πέηαλε ιε έκα αενμπθάκμ ζηδ Λζζζααυκα ηαζ απυ ηεζ ζημ Νηαηάν ηδξ ΢εκεβάθδξ. Βπζαζαάζηδηε ζε έκα πθμίμ βζα ηδ Νυηζα Ώιενζηή, αθθά δεκ πήβε ζηδκ Ώνβεκηζκή, αθθά ζημ Ρίμ κηε Σγακέζνμ ηδξ ΐναγζθίαξ, υπμο δζελαβυηακ ημ Παλακεξηθαληθό ΢πλέδξην γηα ηελ Δηξήλε θαη ηελ Αζθάιεηα ηδξ δπείνμο, ζημ μπμίμ παναανζζηυηακ μ Ώιενζηακυξ ζηναηδβυξ Σδσξηο Μάξζαι (George Marshall) ηαζ μ οπμονβυξ Βλςηενζηχκ ηδξ Ώνβεκηζκήξ Υμοάκ Μπναιμφθζα. ΢ημοξ ημίπμοξ ημο Ρίμ είπακ ακανηδεεί ηενάζηζεξ αθίζεξ ηδξ παιμβεθαζηήξ Βαίηαξ ιε θεγάκηα: «΢ηηο γπλαίθεο ηεο Βξαδηιίαο πνπ αγσλίδνληαη γηα έλα κέιινλ δηθαηνζύλεο, δνπιεηάο θαη εηξήλεο». ΋ιςξ ζφκημια ζε ανηεηέξ απυ αοηέξ ηζξ αθίζεξ, ημ παιυβεθυ ηδξ ηαθφθεδηε απυ ιζα ζαάζηζηα ηαζ ηδ θέλδ Nacista101. Γεκζηά μζ ΐναγζθζάκμζ δεκ έδςζακ ζδζαίηενδ πνμζμπή ζηδκ επζζηέπηνζά ημοξ. Ο οπμονβυξ Βλςηενζηχκ πανέεεζε βεφια ζημ μπμίμ ηδκ παναζδιμθυνδζε ηαζ δ πνεζαεία ηδξ Ώνβεκηζκήξ μνβάκςζε ιζα θακηαζιαβμνζηή πμνμεζπενίδα πνμξ 101

Nacista = ζηα πνξηνγαιηθά λαδίζηξηα

248

ηζιή ηδξ, ζηδκ μπμία πνμζηθήεδηακ υθμζ μζ λέκμζ δζπθςιάηεξ πμο ζοιιεηείπακ ζημ ζοκέδνζμ, ηαεχξ ηαζ μζ ΐναγζθζάκμζ οπμονβμί ηαζ άθθμζ επίζδιμζ. Σεθεοηαία πηήζδ ημο πμθοήιενμο (ηνάηδζε ζοκμθζηά δουιζζζ ιήκεξ) ηαλζδζμφ ηδξ Βφαξ, ήηακ πνμξ ημ Μμκηεαίδεμ, ηδκ πνςηεφμοζα ηδξ Οονμοβμοάδξ. Ώπυ ημ Μμκηεαίδεμ είπε λακαπενάζεζ ζημ πανεθευκ, υηακ ήηακ δεμπμζυξ ηαζ μ είαζυξ ηδξ έηακε ημονκέ. Σχνα ζημοξ ημίπμοξ ηδξ πυθδξ οπήνπε – υπςξ ηαζ ζημ Ρίμ – δ αθίζα ηδξ Βφαξ «πξνο ηηο γπλαίθεο ηεο Οπξνπγνπάεο». Σδκ επμπή εηείκδ δ Οονμοβμοάδ ήηακ δ πζμ θζθεθεφεενδ πχνα ηδξ Λαηζκζηήξ Ώιενζηήξ ηαζ ζ‟ αοηήκ εφνζζηακ ηαηαθφβζμ υθμζ μζ θοβάδεξ απυ ηα βεζημκζηά ηαηαπζεζηζηά ηαεεζηχηα, άνα εηεί οπήνπακ ηαζ ανηεημί Ώνβεκηζκμί. Γζα θυβμοξ πνμζηαζίαξ ηδξ Βαίηαξ, μζ δνυιμζ απυ ημ αενμδνυιζμ ςξ ηδκ πυθδ ήηακ βειάημζ αζηοκμιζημφξ ηαζ έκμπθμοξ ζηναηζχηεξ. Ζ Δύα ζε κηα από ηηο πηήζεηο ηεο Ο πνυεδνμξ ηδξ πχναξ ηδξ πανέεεζε βεφια ηαζ ηαηυπζκ. πςνίξ ηακέκα παναηνάβμοδμ, δ ΢εκζυνα επζαζαάζηδηε ζημ πθμίμ πμο εα δζέζπζγε ημκ πμηαιυ Λα Πθάηα ηαζ εα ηδκ έθενκε επζηέθμοξ ζηδκ παηνίδα. ΢ηδκ Ώνβεκηζκή μζ πνμεημζιαζίεξ οπμδμπήξ είπακ ηακμκζζηεί ιε ηάεε θεπημιένεζα. Σμ πνυβναιια είπε ακαημζκςεεί απυ ημκ ηφπμ, ημ ναδζυθςκμ ηαζ είπε ημζπμημθθδεεί πακημφ. Σμ ηαεεζηχξ ήεεθε κα ζοβηεκηνςεεί ιεβάθμ πθήεμξ ηαζ μζ ανπέξ βζα κα είκαζ ζίβμονεξ βζ‟ αοηυ, ηνάηδζακ ηζξ ηάνηεξ πνυζθδρδξ ηςκ ενβαηχκ (απαναίηδημ έββναθμ βζα ημοξ Ώνβεκηζκμφξ ενβαγυιεκμοξ) ηζξ μπμίεξ εα επέζηνεθακ ηδκ επμιέκδ ηδξ άθζλδξ ηδξ ΢εκζυναξ. Ο Υνπάλ θαη ε Δύα Πεξόλ Ώθθά ηαζ πςνίξ αοηυ ημ ακυδημ ιέηνμ μ ηυζιμξ ηαζ ζδζαίηενα μζ αβαπδιέκμζ ηδξ descamisados εα ένπμκηακ κα οπμδεπημφκ ηδκ Πνχηδ Κονία πμο πενζυδεοζε ηδκ Βονχπδ. Καηά ηδκ δζάνηεζα ηδξ απμοζίαξ ηδξ, υθα ηα ιέζα εκδιένςζδξ δδιμζίεοακ αήια πνμξ αήια υθεξ ηζξ ζοκακηήζεζξ, επαθέξ, μιζθίεξ, επζζηέρεζξ ηαζ ηάεε είδμοξ δναζηδνζυηδηα ηδξ Βαίηαξ ηαζ υθμζ μζ Ώνβεκηζκμί αζζεάκμκηακ οπενδθάκεζα βζα ηδ βοκαίηα πμο επάλζα εηπνμζχπδζε ηδ πχνα ημοξ ζε υθεξ ζπεδυκ ηζξ ιεβάθεξ εονςπασηέξ πνςηεφμοζεξ. ΋ηακ ζηζξ 4 ημ απυβεοια ημο ΢αααάημο ηδξ 23 δξ Ώοβμφζημο ημ πθμίμ πμο ιεηέθενε ηδκ Βφα, ιπήηε ζημ θζιάκζ ημο Μπμοέκμξ Άζνεξ, μζ ζεζνήκεξ ηςκ ηανααζχκ άνπζζακ κα δπμφκ ηαζ αημφβμκηακ ηακμκζμαμθζζιμί ηαθςζμνίζιαημξ. Έκα ηυηηζκμ παθί είπα απθςεεί απυ ηδκ απμαάενα, ςξ ηδκ ελέδνα πμο ηδκ πενίιεκακ μ Υμοάκ Πενυκ, δ ιαιά Υμοάκα, μζ ηνεζξ αδεθθέξ ηδξ, υθα ηα ιέθδ ηδξ ηοαένκδζδξ, μζ ακχηαημζ ηθδνζημί ηαζ ζηναηζςηζημί ηαζ άθθμζ επίζδιμζ. Δ Βαίηα παζνεημφζε δαηνοζιέκδ ηαεχξ ημ πθμίμ πθδζίαγε ηαζ ημ ίδζμ ζοβηζκδιέκμξ έδεζπκε μ Πενυκ. Ώοηή αζάζηδηε κα ηαηέαεζ πνζκ ηαθά-ηαθά δέζεζ ημ πθμίμ ηαζ

249

έηνελε ζηδκ αβηαθζά ημο ζογφβμο ηδξ, μ μπμίμξ ηδκ οπμδέπεδηε ιεθμδναιαηζηά ιε έκα εενιυ θζθί οπυ ηζξ εκεμοζζχδεζξ γδηςηναοβέξ ημο πθήεμοξ. Δ Βφα έηακε ιζα ζφκημιδ δήθςζδ: «Μεηά από καθξηά απνπζία, μαλαγπξίδσ ζην ρώξν πνπ άθεζα ηηο ηξεηο κνπ αγάπεο: ηελ παηξίδα κνπ, ηνπο descamisados κνπ θαη ηνλ αγαπεκέλν κνπ Υνπάλ Πεξόλ! Σδκ Αεοηένα ηζυθαξ εα είιαζ πάθζ ιαγί ζαξ, ιε υνελδ βζα πμθθή δμοθεζά». Βηείκδ ηδκ ζηζβιή υθμζ πίζηερακ υηζ δ ηεθεοηαία αοηή θνάζδ ήηακ έκα αηυια ζπήια θυβμο. Κζ υιςξ δ Βφα ημ εκκμμφζε, απυ ηδκ Αεοηένα μ νοειυξ ηδξ γςήξ ηδξ άθθαλε, έπεζε ιε ιεβάθδ υνελδ ηαζ ιε ηα ιμφηνα ζηδκ δμοθεζά ιε πνυεεζδ κα δζαεέζεζ υθεξ ηδξ ηζξ δοκάιεζξ, υπςξ ηδκ είπε ζοιαμοθεφζεζ ζημ Πανίζζ μ παπζηυξ κμφκηζζμξ ηανδζκάθζμξ Άκηγεθμ Ρμκηάθζ.

H Δύα Νηνπάξηε ληε Πεξόλ ΢ημκ ηαεεδνζηυ καυ ημο Μπμοέκμξ Άζνεξ έβζκε δμλμθμβία, μζ ηαιπάκεξ ηςκ εηηθδζζχκ πηοπμφζακ ηαζ απυ ζηναηζςηζηά αενμπθάκα έπεθηακ ζηδκ πνςηεφμοζα ηθαδζά εθζάξ. Οζ εθδιενίδεξ ελοικμφζακ ημ επζηοπδιέκμ ηαλίδζ πμο ακέααζε ημ ηφνμξ ηδξ Ώνβεκηζκήξ ζε υθμ ημκ ηυζιμ. ΢ημ ζημηάδζ ηςκ ηζκδιαημβνάθςκ υιςξ, υηακ πνμαάθθμκηακ μζ ζηδκέξ απυ ηδκ άθζλή ηδξ αημφβμκηακ ζθονίβιαηα, θςκέξ απμδμηζιαζίαξ ηαζ βζμοπαΎζιαηα. Μζα επανπζαηή εθδιενίδα πμο δδιμζίεοζε ιζα βεθμζμβναθία πμο ζαηίνζγε ηδκ ημιάηα πμο ηδξ πέηαλε ηάπμζμξ ζηδκ Βθαεηία, έηθεζζε. Σδκ Αεοηένα 25 Ώοβμφζημο 1947, δ Βαίηα ζήηςζε ηα ιακίηζα ηαζ άνπζζε δμοθεζά.

250

3.08. Ζ Δβίηα θαη ην θνηλσληθφ ηεο έξγν Σμ 1823 είπε ζδνοεεί απυ ημκ ηυηε πνυεδνμ Ρζααδααία ζημ Μπμοέκμξ Άζνεξ δ Sociedad de Beneficencia102, ιζα θζθακενςπζηή μνβάκςζδ ηονζχκ πμο είπε ηφνζμ ζηυπμ ηδκ πενίεαθρδ ηαζ πνμζηαζία ηςκ μνθακχκ, ηςκ άζηεβςκ βοκαζηχκ ηαζ ηςκ ακήθζηςκ άβαιςκ ιδηένςκ. Δ μνβάκςζδ ζηδνζγυηακ μζημκμιζηά ζηζξ δςνεέξ ζδζςηχκ ηαζ ηονίςξ ηςκ ζογφβςκ ηςκ ηονζχκ-ιεθχκ ηδξ Sociedad de Beneficencia. Καηά ηδκ δεηαεηία ημο 1940 είπε βεκκαία ηναηζηή μζημκμιζηή οπμζηήνζλδ ηαζ εεςνείημ ςξ έκα απυ ηα «ηάζηνα ηδξ μθζβανπίαξ». Σα Υξηζηνύγελλα ηα παηδάθηα πνπ «πεξηέζαιπε» ε Sociedad de Beneficencia, έβγαηλαλ ζηνπο δξόκνπο θαη δεηηάλεπαλ ρξήκαηα ΢ηαδζαηά δ μνβάκςζδ λέθοβε απυ ημοξ ανπζημφξ ζημπμφξ ηδξ, ήηακ ιέζμκ πνμαμθήξ ηδξ ηονζχκ ηδξ ανζζημηναηίαξ ηαζ εκχ ηα ιέθδ ηδξ ήηακ ηαθμκηοιέκα ιε αηνζαά νμφπα ηαζ ημζιήιαηα, ηα μνθακά πμο οπμηίεεηαζ υηζ πνμζηάηεοακ θμνμφζακ ιαφνεξ ή βηνίγεξ ζημθέξ ηαζ ηα ηεθαθάηζα ημοξ ήηακ ημονειέκα. ΢ηζξ βζμνηέξ ηςκ Υνζζημοβέκκςκ οπμπνέςκακ ηα παζδάηζα κα αβμοκ ζημοξ δνυιμοξ ηδξ πυθδξ ηναηχκηαξ ηεκεηεδάηζα βζα κα ιαγεφμοκ πνήιαηα βζα ηζξ ακάβηεξ ηδξ Sociedad! Βεζιζηά ηδκ επίηζιδ πνμεδνία ηδξ Βηαζνίαξ αοηήξ ακαθάιαακακ ηζιδηζηά μ παπζηυξ κμφκηζζμξ ζηδκ Ώνβεκηζκή ηαζ δ εηάζημηε ζφγοβμξ ημο πνμέδνμο ηδξ δδιμηναηίαξ, δ Πνχηδ Κονία ηδξ πχναξ. ΋ηακ υιςξ πνυεδνμξ έβζκε μ Υμοάκ Πενυκ, μζ ηονίεξ ηδξ Sociedad ανέεδηακ ζε ζμαανυ δίθδιια: Δ κέα Πνχηδ Κονία – πμο ςξ ενςιέκδ ημο Πενυκ ηδκ είπακ ακμζπηά ζκμιπάνεζ - είπε ηαπεζκή ηαηαβςβή, ήηακ αηαθθζένβδηδ ηαζ ημ πανεθευκ ηδξ ςξ δεμπμζμφ ηαζ ενςιέκδξ ανηεηχκ ακδνχκ, δδιζμονβμφζε πμθθέξ αιθζαμθίεξ βζα ηδκ δεζηή ηδξ οπυζηαζδ! Ζ Δύα κε ηνλ θνκκσηή ην ζθπιάθη θαη ηελ καληθηνπξίζηα ηεο Βπζπθέμκ μζ ηονίεξ αοηέξ ζζπονίζηδηακ υηζ δ Βφα Πενυκ εα απμηεθμφζε έκα υπζ ηυζμ ηαθυ πανάδεζβια βζα ηα μνθακά πμο πνμζηάηεοακ ηαζ ηονίςξ ηα ημνίηζζα. Έηζζ δεκ πνμπχνδζακ ζημ αοημκυδημ αήια, κα ηδξ πνμζθένμοκ δδθαδή ηδκ επίηζιδ πνμεδνία ηδξ Βηαζνίαξ.

102

Sociedad de Beneficencia = ζε ειεύζεξε κεηάθξαζε Η Εηαηξία ηεο Αγαζνεξγίαο. Ήηαλ κηα θηιαλζξσπηθή νξγάλσζε απνηεινύκελε από θπξίεο ηεο πςειήο θνηλσλίαο ηνπ Μπνπέλνο Άηξεο, ππό ηεο επινγίεο ηεο Δθθιεζίαο θαη ηνπ θξάηνπο.

251

Δ Βφα απυ παναηηήνα ήηακ πενήθακδ ηαζ πεζζιαηάνα ηαζ δεκ ηαηάπζκε εφημθα ηέημζεξ πνμζαμθέξ. Έζηεζθε κα ιάεεζ βζαηί δεκ ηδκ πνυζθενακ ηδκ εέζδ ηδξ πνμέδνμο. Οζ ηονίεξ ηδξ ορδθήξ ημζκςκίαξ - υθεξ ζπεδυκ ήηακ ιεβάθδξ δθζηίαξ - πμο απμηεθμφζακ ηδκ δζμίηδζδ ηδξ Sociedad, είπακ πςξ δ Πνχηδ Κονία ήηακ πμθφ κέα ζε δθζηία ηαζ δ εέζδ ηδξ πνμέδνμο ηαίνζαγε ζε ιζα βοκαίηα χνζιδξ δθζηίαξ. Δ απάκηδζδ ηδξ Βφαξ ήηακ εζνςκζηή αθθά ηαζ αθμπθζζηζηή: «Σόηε κπνξείηε λα εθιέμεηε γηα πξόεδξν ηεο νξγάλσζήο ζαο ηελ κεηέξα κνπ δόλα Υνπάλα, ηνπιάρηζην δηαζέηεη ηελ θαηάιιειε ειηθία». Σμκ ΢επηέιανζμ ημο 1946, μ οπμονβυξ Παζδείαξ Αν. Ώνιάκημ Μεκηέγ κηε ΢ακ Μανηίκ δζέθοζε ηδκ Sociedad de Beneficencia ιε ηδκ δζηαζμθμβία υηζ δ μνβάκςζδ είπε ηαηαπναζηεί πνήιαηα πμο είπακ ζοβηεκηνςεεί απυ ημ θαπείμ ηδξ ηαζ ηα μπμία θαζκμιεκζηά πνμμνίγμκηακ βζα ηα μνθακά ηαζ ηζξ ακήθζηεξ ιδηένεξ. Σα κμζμημιεία ηαζ μνθακμηνμθεία ηδξ μνβάκςζδξ πέναζακ ζηδ δζαπείνζζδ ημο ηνάημοξ. Φοζζηά δ δζάθοζδ αοηήξ ηδξ θζθακενςπζηήξ μνβάκςζδξ απμδυεδηε απ‟ υθμοξ ζηδκ μνβή ηδξ Βφαξ ηαζ ζηδκ εηδζηδηζηή ηδξ ιακία βζα ημκ ηνυπμ πμο ηδξ είπακ θενεεί, ακ ηζ αοηυ δεκ είκαζ αέααζμ. ΢θίηζν ηεο Δύαο Πεξόλ κε ηνλ ραξαθηεξηζηηθό ηεο θόηζν ζηα καιιηά Σχνα θμζπυκ, ιυθζξ βφνζζε απυ ηδκ Βονχπδ, υπμο είπε βίκεζ απμδεηηή ιε πεζνμηνμηήιαηα ηαζ γδηςηναοβέξ απυ ημοξ θαμφξ ηαζ δεηηή ιε επζζδιυηδηα ηαζ ζεααζιυ απυ ηζξ πενζζζυηενεξ ηοαενκδηζηέξ ανπέξ, απμθάζζζε υηζ πνέπεζ κα δναζηδνζμπμζδεεί ζε ημιείξ δζαθμνεηζημφξ απυ εηείκμοξ πμο ςξ ηχνα ηδκ απαζπμθμφζακ. Οζ θζθμδμλίεξ ηδξ λεπενκμφζακ ηαηά πμθφ ηα ζηεκά ηαζ ιάθθμκ πθδηηζηά υνζα ηδξ απαζπυθδζήξ ηδξ ιε ηα ηναηζηά γδηήιαηα. ΋θα επάκς ηδξ άθθαλακ, μ πζμ απθυξ ηνυπμξ κηοζίιαημξ, δ ειθάκζζή ηδξ πμο έβζκε θζηή ηαζ υπζ πμθοηεθήξ, δ ζοιπενζθμνά, αηυια ηαζ δ ηυιιςζή ηδξ. Ο πνμζςπζηυξ ηδξ ημιιςηήξ Πέκηνμ Ώθηανάγ πμο είπε επζπεζνήζεζ επζηοπδιέκα, πνζκ απυ θίβα πνυκζα, κα αθθάλεζ ημ πνχια ηςκ ιαθθζχκ ηδξ ζε υπζ ηυζμ έκημκμ λακευ, ηχνα δμηίιαζε ημκ βκςζηυ ηυηζμ ιε ημκ μπμίμ έιεζκε βκςζηή δ Βφα ζε υθμ ημκ ηυζιμ. Δ ΢εκζυνα είηε απυ δζάεεζδ κα εηδζηδεεί ηζξ ζκμιπ αοηέξ ηονίεξ ηδξ high society ηδξ Sociedad de Beneficencia, είηε βζαηί απμθάζζζε κα αζπμθδεεί ζμαανά ιε ημζκςκζηυ ένβμ, λεηίκδζε ηδκ δδιζμονβία εκυξ δζημφ ηδξ θζθακενςπζημφ ηαζ ημζκςκζημφ μνβακζζιμφ, ημο Ηδξύκαηνο Μαξία Δύα Νηνπάξηε ληε Πεξόλ ημ μπμίμ ζφκημια ιεημκμιάζηδηε ζημ απθμφζηενμ Ίδξπκα Δχαο Πεξφλ (Fundacion Eva Peron). Σα πνήιαηα βζα ηδκ δδιζμονβία ημο ανπζημφ ηεθαθαίμο ημο Εδνφιαημξ ήηακ 10.000 πέζμξ πμο ηα έααθε δ ίδζα δ Βφα103. ΢φιθςκα ιε ημ ηαηαζηαηζηυ ημο, δ πνυεδνμξ ήηακ δ απμηθεζζηζηή δζαπεζνίζηνζα ημο ζδνφιαημξ ηαζ είπε υθεξ ηζξ ανιμδζυηδηεξ πμο επέηνεπακ μζ κυιμζ ηαζ ημ ζφκηαβια ημο ηνάημοξ. Χξ ζημπμί ημο μνίγμκηακ: ε ρξεκαηνδόηεζε απόξσλ καζεηώλ θαη ε ρνξήγεζε ππνηξνθηώλ ζε πξνηθηζκέλνπο ζπνπδαζηέο, ε 103

΢ηα εγθαίληα ηνπ Ηδξύκαηνο Δύα Πεξόλ ν Πεξόλ είπε πξνθεηηθά: «Σύληνκα ε ζύδπγόο κνπ ζα δηαρεηξίδεηαη πεξηζζόηεξα ρξήκαηα από κέλα»

252

αλέγεξζε ζπηηηώλ, ζρνιείσλ, ηαηξηθώλ θέληξσλ, λνζνθνκείσλ, νξθαλνηξνθείσλ ζε απνκαθξπζκέλεο θαη πεξηζσξηνπνηεκέλεο πεξηνρέο, επίζεο ε δεκηνπξγία ή ε ζπκβνιή ζηε δεκηνπξγία λέσλ ζέζεσλ εξγαζίαο, πνπ λα κπνξνύλ λα ηθαλνπνηήζνπλ ηηο βαζηθέο αλάγθεο θαη θαιύηεξε δσή γηα ηηο κε πξνλνκηνύρεο ηάμεηο. Δ πνχηδ δήθςζδ ηδξ Βαίηαξ ςξ πνμέδνμο ημο ζδνφιαημξ ήηακ: «Ήξζε ε ώξα γηα πξαγκαηηθή θνηλσληθή δηθαηνζύλε» ηαζ μζ πνχηεξ ηδξ πνάλεζξ ήηακ δ δζμνβάκςζδ πάνηζ βζα ηζξ ακφπακηνεξ ιδηένεξ, μζ επζζηέρεζξ ηδξ ζηζξ villas miserias ημο Μπμοέκμξ Άζνεξ ηαζ δ δζακμιή δειάηςκ αμήεεζαξ πνμξ ημοξ ηαημίημοξ ημοξ. Σμ Ίδξπκα Δύαο Πεξόλ, δδθαδή δ Βαίηα ηαζ μζ ζοκενβάηεξ ηδξ, δναζηδνζμπμζήεδηε ηαπφηαηα βζα ηδ πνδιαημδυηδζδ ηαζ ηδκ μνβάκςζή ημο ζε υθδ ηδ πχνα. Χξ ημ ηέθμξ ηδξ δεηαεηίαξ ημο 1940 δζέεεηε ημ ηνμιαηηζηυ ηεθάθαζμ ηςκ δομ δζζεηαημιιονίςκ πέζμξ, απαζπμθμφζε πάκς απυ 14.000 ενβαγυιεκμοξ, απυ ημοξ μπμίμοξ πενίπμο μζ ιζζμί ήηακ μζημδυιμζ ηαζ ενβαγυιεκμζ ζηζξ ηαηαζηεοέξ ζπμθείςκ, ηθζκζηχκ ηθπ. ηαεχξ ηαζ 26 ζενείξ! (Δ Βφα ακ ηαζ δεκ οπήνλε ζδζαίηενα ενήζηα δεκ πανέθεζπε κα γδηά ηδ ζοκδνμιή ηαζ ηζξ εοθμβίεξ ηδξ Βηηθδζίαξ). Σμ Ίδνοια δεπυηακ δςνεέξ ζε πνήια ή είδδ απυ ηάεε βςκζά ηδξ πχναξ. Σμ εθεβπυιεκμ απυ ημοξ Πενμκζζηέξ Κμβηνέζμ οπμζηήνζλε ιε ηάεε ιέζμ ηδκ θζθακενςπζηή αοηή πνμζπάεεζα ηδξ Πνχηδξ Κονίαξ ηδξ πχναξ. Σα ζοκδζηάηα ηαζ δ ζοκμιμζπμκδία ημοξ δ CGT, οπμπνεχεδηακ ιε κυιμ ζηδκ ζοκεζζθμνά δομ διενμιζζείςκ ημ πνυκμ. Σμκ πνχημ πνυκμ πμο έβζκε δ παναηνάηδζδ, λεζδηχεδηε ηέημζα εφεθθα δζαιανηονζχκ ηαζ μ οπμονβυξ Οζημκμιζηχκ ακαβηάζηδηε κα ελαββείθεζ ηδκ ακαζημθή ημο ιέηνμο ηαζ ηδκ επζζηνμθή ηςκ παναηναηδεέκηςκ πνδιάηςκ. Ξαθκζηά μζ δζαιανηονίεξ ηυπαζακ απυημια ηαζ μζ εηπνυζςπμζ ηςκ ενβαηχκ δήθςζακ υηζ δεκ εέθακε ηα θεθηά ημοξ πίζς! Δ Βαίηα δήθςζε ααεζά ζοβηζκδιέκδ ηαζ είπε υηζ «δελ πεξίκελε από ηνπο εξγάηεο θάηη ιηγόηεξν». Ζ Δβίηα επηζθέπηεηαη λνζνθνκείν γηα παηδηά ΋θεξ μζ ιεβάθεξ επζπεζνήζεζξ ηαζ αζμιδπακίαξ ελακαβηάζηδηακ κα πνμζθένμοκ ιεβάθεξ πμζυηδηεξ απυ ηα πνμσυκηα ημοξ ή έζης ιεηνδηά. Ώκ ιζα επζπείνδζδ δοζηνμπμφζε, έαθεπε ηδκ άθθδ ιένα έκα οβεζμκμιζηυ ζοκενβείμ απυ ημ Τπμονβείμ Τβείαξ, ή ιζα ημοζηςδία εθμνζαηχκ απυ ημ Τπμονβείμ Οζημκμιζηχκ πμο «έανζζηακ» έκα ζςνυ πανααάζεζξ ηςκ οβεζμκμιζηχκ ηακμκζζιχκ ή μζημκμιζηέξ αηαζεαθίεξ ηαζ επέααθθακ οπένμβηα πνυζηζια, ηα μπμία πήβαζκακ ηαη‟ εοεείακ ζημ ηαιείμ ημο Εδνφιαημξ. Γζα πανάδεζβια οπήνπε δ αζμιδπακία γαπανςηχκ ηαζ ιπζζηυηςκ ιάνηαξ Μμο-Μμο (Mu Mu) πμθφ αβαπδηχκ ζηα παζδζά, δ μπμία πήνε επζζημθή απυ ημ Ίδνοια ιε ηδκ «πανάηθδζδ» κα ημο ζηαθμφκ 100.000 δέιαηα ιε γαπανςηά. Οζ ζδζμηηήηεξ ηδξ εηαζνίαξ απάκηδζακ υηζ εοπανίζηςξ εα ηα δζέεεηακ ζημ Ίδνοια ζε ηζιέξ ηυζημοξ. Λίβεξ ιένεξ ανβυηενα ειθακίζηδηε οβεζμκμιζηυ ζοκενβείμ ημ μπμίμ «ακαηάθορε» πμκηζηυηνζπεξ ιέζα ζημ ιίβια πμο πνμμνζγυηακ βζα ηδκ

253

παναζηεοή ηςκ γαπανςηχκ. Βπζαθήεδηε ηενάζηζμ πνυζηζιμ ηαζ ημ ενβμζηάζζμ έηθεζζε βζα θίβεξ εαδμιάδεξ. Ώηυια έκα πανάδεζβια ήηακ ιζα αζμιδπακία παναβςβήξ ηζυηανςκ, δ μπμία ηθήεδηε κα αμδεήζεζ μζημκμιζηά ημ Ίδνοια. Οζ ζδζμηηήηεξ έζηεζθακ ιζα επζηαβή 10.000 πέζμξ, πμζυ πμο δ Βφα ημ εεχνδζε βεθμίμ ηαζ επέζηνερε ημ ηζεη. Δ επυιεκδ επζηαβή ηςκ 10.000 πέζμξ βφνζζε πίζς ηζ αοηή, βζαηί ηαζ πάθζ ημ πμζυκ αοηυ εεςνήεδηε πμθφ ιζηνυ βζα ηζξ μζημκμιζηέξ δοκαηυηδηεξ ημο ενβμζηαζίμο. Σεθζηχξ δ Βαίηα απέζπαζε απυ ηδκ αζμιδπακία επζηαβή βζα 1.000.000 πέζμξ. Μεηά απυ αοηά μζ άθθεξ αζμιδπακίεξ ηαζ ειπμνζηέξ επζπεζνήζεζξ έδεζλακ ιεβάθδ «πνμεοιία» κα ζοκεζζθένμοκ ζημοξ ζημπμφξ ημο ζδνφιαημξ. Υνήιαηα επίζδξ ζοβηεκηνχκμκηακ (ιε κυιμοξ πμο ρήθζγε μ Κμβηνέζμ) απυ ηα εζζζηήνζα ηζκδιαημβνάθμο ηαζ ηςκ αεθδηζηχκ αβχκςκ, απυ ηζξ ζππμδνμιίεξ ηαζ ηα ζημζπήιαηα, απυ ηα ηναηζηά θαπεία, ηα ηαγίκμ ηαζ ηα θμζπά δδιυζζα εεάιαηα. Βπίζδξ ημ ίδνοια δεπυηακ πνήιαηα απυ ημοξ ιεβάθμοξ βαζμηηήιμκεξ ηαζ ηηδκμηνυθμοξ (αοημφξ πμο δ Βαίηα απμηαθμφζε ζοθθήαδδκ «μθζβανπζημφξ»), αθθά ηαζ απυ ημοξ ηαθθζηέπκεξ, ηαλζηγήδεξ, λέκμοξ πνεζαεοηέξ, ηοαενκδηζημφξ οπαθθήθμοξ, αηυια ηαζ απυ μίημοξ ακμπήξ, εκ ηέθεζ απυ υπμζμκ δ Βφα κυιζγε υηζ ιπμνμφζε κα ζοκεζζθένεζ εεεθμκηζηά ή υπζ. Σμ ιεβαθφηενμ ιένμξ υιςξ ηςκ πυνςκ ημο Εδνφιαημξ πνμενπυηακ απυ ημοξ ίδζμοξ ημοξ ενβαγυιεκμοξ, απυ ημ ιζζευ ηςκ μπμίςκ παναηναημφζε ηάεε ιήκα έκα ζηαεενυ πμζμζηυ, εηηυξ ηςκ δομ διενμιζζείςκ ημ πνυκμ. Γσκάηην ζηελ Πόιε ηωλ Παηδηώλ (La Ciudad Infantil) ηνπ Ιδξύκαηνο Εύα Πεξόλ Σμ ίδνοια πνδζζιμπμζμφζε ανπζηά ςξ απμεήηδ έκα απνδζζιμπμίδημ βηανάγ ημο πνμεδνζημφ ιεβάνμο ηαζ ανβυηενα έκα ελαυνμθμ ηηίνζμ, ζδζμηηδζίαξ ημο Πακεπζζηδιίμο ημο Μπμοέκμξ Άζνεξ. Βηεί άνπζζε κα ζοβηεκηνχκεζ ιεβάθεξ πμζυηδηεξ ηνμθίιςκ ηαζ εζδχκ πνχηδξ ακάβηδξ, υπςξ αθεφνζ, ηαθέ, γάπανδ, θάνιαηα, ζηεφδ ημογίκαξ, νμοπζζιυ, ενβαθεία, αζαθία, παπμφηζζα, γαπανςηά, παζπκίδζα, ζπμθζηά είδδ ηαζ εηαημκηάδεξ άθθα πνμσυκηα. Δ ίδζα δ Βφα πήβαζκε ηαεδιενζκά εηεί ηαζ νφειζγε ηδκ δζακμιή ηςκ εζδχκ αοηχκ, ηυζεξ πζθζάδεξ παηέηα εδχ, ηυζεξ εηεί. Σα πνχηα Υνζζημφβεκκα ημ Ίδνοια δζέεεζε 5.000.000 παηέηα ιε δχνα ηαζ ηνυθζια ηαζ ηζξ απαναίηδηεξ θςημβναθίεξ ημο Υμοάκ ηαζ ηδξ Βαίηαξ Πενυκ! Σμ Ίδνοια ηδξ Βαίηαξ αβυναγε ηαζ ιμίναγε ηάεε πνυκμ, ιεηαλφ πμθθχκ άθθςκ, 1.000.000 αζαθία (ηονίςξ παζδζηά ηαζ πενμκζζηζηήξ πνμπαβάκδαξ), 500.000 ναπημιδπακέξ, 200.000 ηαηζανυθεξ ηαζ 400.000 γεοβάνζα παπμφηζζα! Ώηυια είπε ζδνφζεζ πμθοάνζεια ζπμθεία, παζδζημφξ ζηαειμφξ, μνθακμηνμθεία ηαζ ζαηνζηά ηέκηνα, ηαζ είπε δζαεέζεζ εηαημκηάδεξ οπμηνμθίεξ ζε άπμνμοξ αθθά ηαθμφξ ιαεδηέξ. Βπίζδξ πζθζάδεξ παζδζά ενβαηχκ έηακακ δζαημπέξ ζηδ εάθαζζα ή ζημ αμοκυ ζε αλζμπνεπή λεκμδμπεία ιε έλμδα ημο Εδνφιαημξ ηαζ θοζζηά εεζπίζηδηε δ πθδνςιέκδ εηήζζα άδεζα βζα ημοξ ενβάηεξ.

254

Κηίζηδηακ μθυηθδνεξ πυθεζξ βζα ηδ ζηέβαζδ ακένβςκ ενβαηχκ ηαζ αζηέβςκ βοκαζηχκ πμο μκμιάγμκηακ «Γεηηνληά Πξνέδξνπ Πεξόλ» ή «Πόιε ηεο Δύαο Πεξόλ» ιε ζοκμθζηά 25.000 ηαημζηίεξ. Βπίζδξ ηηίζηδηε δ Πόιε ησλ Παηδηώλ (La Ciudad Infantil) ιε παζδυημπμοξ, παζπκίδζα, πχνμοξ άεθδζδξ ηαζ ακάπαοζδξ, πζζίκεξ, θμφνκμ, εηηθδζάηζ, παζδζηέξ πανέξ, ηζίνημ, θανιαηείμ ηαζ άθθα. Ο πυθδ αοηή μκμιάζηδηε Ακάληα Άιιελ, απυ ημ υκμια ιζαξ κμζμηυιμο, πμο ζημηχεδηε υηακ έπεζε ημ αενμπθάκμ πμο επέζηνεθε απυ ημκ Εζδιενζκυ, υπμο είπε πάεζ κα αμδεήζεζ ημοξ πθδβέκηεξ απυ ζεζζιυ. ΋ηακ έιαεε ηα κέα δ Βαίηα λέζπαζε ζε θοβιμφξ, εκχ μζ εοβκχιμκεξ πμθίηεξ ημο Εζδιενζκμφ ηδκ μκυιαζακ Πνιίηε ηεο Ακεξηθήο. Παηδηθόο ζηαζκόο Ιδξύκαηνο Εύα Πεξόλ

ηνπ

Δ ζαηνζηή πενίεαθρδ ημο Εδνφιαημξ ήηακ ακχηενδ απυ αοηή πμο πανείπε ημ οπμονβείμ Τβείαξ. Ώκήβεζνε ηέζζενζξ ηθζκζηέξ ζημ Μπμοέκμξ Άζνεξ ηαζ άθθεξ μηηχ ζε πυθεζξ ηζξ επανπίαξ. Καζ μζ δχδεηα ήηακ ελμπθζζιέκεξ ιε ζφβπνμκα ιδπακήιαηα, μζ εάθαιμζ ήηακ βζα ηνία άημια ημ πμθφ (ηα ηναηζηά κμζμημιεία εφιζγακ ζηναηζςηζημφξ εαθάιμοξ), οπήνπε ανηεηυ πνμζςπζηυ απυ βζαηνμφξ, κμζμηυιεξ ηαζ οπαθθήθμοξ ηαθά πθδνςιέκμοξ. Κακείξ απυ ημοξ κμζδθεουιεκμοξ δεκ πθήνςκε ηίπμηε. Σμ 1951 δ Βφα ιίζεςζε έκα «ηνέκμ οβείαξ» ηαζ πνμζέθενε ζημοξ αβνυηεξ ακαθφζεζξ αίιαημξ ηαζ ναδζμθμβζηέξ ελεηάζεζξ δςνεάκ. Εδνφεδηε ζπμθή Νμζμηυιςκ πμο μκμιάζηδηε «΢ρνιή Δύα Μαξία Νηνπάξηε ληε Πεξόλ»104, απυ ηδκ μπμία απμθμίηδζακ 858 άνζζηα ηαηανηζζιέκεξ κμζμηυιεξ, ζηακέξ κα ακηζηαηαζηήζμοκ ημοξ βζαηνμφξ ζε απθέξ πενζπηχζεζξ. Βθμδζάζηδηακ ιε αοημηίκδηα ηφπμο ηγζπ ηαζ ιε θεςθμνεία ελμπθζζιέκα ιε ζαηνζηά υνβακα, οθζηυ ηαζ θάνιαηα ηαζ ιπμνμφζακ κα ελοπδνεηήζμοκ αζεεκείξ ζε απμιαηνοζιέκεξ πενζμπέξ ηδξ πχναξ. Οζ κμζμηυιεξ αοηέξ πανέθαοκακ ιε ιπθε ζημθή ηαηά ηδκ ιεβάθδ πανέθαζδ πμο βζκυηακ ηάεε 17 Οηηςανίμο, διένα ημο Πενμκζζιμφ, δ βκςζηή Dia de la Lealtad. Βπίζδξ ημ Ίδνοια άκμζλε ηαηαζηήιαηα ηνμθίιςκ υπμο ηα πνμσυκηα (πμο ημ ιεβαθφηενμ ιένμξ ημοξ θοζζηά πνμενπυηακ απυ «δςνεέξ») πςθμφκηακ ζε ηζιέξ πμθφ παιδθυηενεξ απυ αοηέξ ηςκ άθθςκ (ζδζςηζηχκ) ηαηαζηδιάηςκ θζακζηήξ. Σα ηαηαζηήιαηα ήηακ ααιιέκα ιε βαθάγζα ηαζ άζπνα πνχιαηα (ηα εεκζηά πνχιαηα ηδξ Ώνβεκηζκήξ) ηαζ είπακ υθα ακανηδιέκα ηενάζηζα πμνηνέηα ηδξ Βαίηαξ. Μαγί ιε υθα ηα πνμσυκηα πμο δεπυηακ ή αβυναγε, ημ Ίδνοια ηδξ Βφαξ ηαηάθενε κα ελαζθαθίζεζ ιε κυιμ ηαζ ημ ιμκμπχθζμ ηςκ θανιάηςκ ηαζ ημο ζαηνζημφ ελμπθζζιμφ. Με ημκ ηνυπμ αοηυ, εηηυξ ηςκ ηενάζηζςκ ηενδχκ πμο απμηυιζγε ημ Ίδνοια, δ Βφα ιπμνμφζε κα εθέβλεζ ηδ δζακμιή αοηχκ ηςκ εζδχκ ιυκμ ζε βζαηνμφξ πμο ακήηακ ζημ ηυιια ημο Πενυκ. Έθεβπε έηζζ ειιέζςξ ηαζ ηα ηναηζηά κμζμημιεία ηαζ ηέκηνα οβείαξ, αηυια ηαζ ηα θανιαηεία.

104

Σν 1950 απηή ε ζρνιή λνζνθόκσλ κεηνλνκάζηεθε ζε «΢ρνιή 7εο Μαΐνπ» (εκέξα γέλλεζεο ηεο Δύαο)

255

΢ηδκ Ώνβεκηζκή οπήνπε ιζα ιεβάθδ θανιαηεοηζηή εηαζνία ζδζμηηδζίαξ ηδξ μζημβέκεζαξ Μαζυκε. Ο Ώκάθκημ Μαζυκε ανκήεδηε κα δχζεζ δςνεάκ ειαυθζα ζημ ίδνοια. Μζα ιένα ζημ ενβμζηάζζμ επζηνάηδζε ζημηάδζ, είπε ημπεί ημ δθεηηνζηυ νεφια. Σδκ επμιέκδ εζζέααθακ ζημ ενβμζηάζζμ επζεεςνδηέξ δδιυζζαξ οβείαξ ηαζ «ακαηάθορακ» υηζ οπήνπακ αθθμζςιέκα θάνιαηα – αθμφ ηα ροβεία δεκ θεζημονβμφζακ. Φοζζηά ημ ενβμζηάζζμ έηθεζζε, δ μζημβέκεζα Μαζυκε ηαηέθοβε ζηδκ Οονμοβμοάδ ηαζ ημ οπμονβείμ Βλςηενζηχκ έδςζε εκημθή ζηζξ πνεζαείεξ ηδξ Ώνβεκηζκήξ ζε υθεξ ηζξ πχνεξ, κα εκδιενχζμοκ ημοξ θανιαημπμζμφξ βζα ηδκ πμζυηδηα ηςκ πνμσυκηςκ Μαζυκε! Σμ Ίδνοια επέηηεζκε ηαζ ηδ δναζηδνζυηδηά ημο ηαζ ζε άθθεξ πχνεξ ηδξ Νυηζαξ Ώιενζηήξ ηαζ υπζ ιυκμ. ΋ηακ ηάπμζα πχνα οπέθενε απυ ιζα εεμιδκία (ζεζζιυ, πθδιιφνα, λδναζία) ηαηέθεακακ αενμπθάκα απυ ηδκ Ώνβεκηζκή ιε ηνυθζια, ημοαένηεξ, ζηδκέξ, θάνιαηα, κμζμηυιεξ ηαζ βζαηνμφξ. Οζ εηπαζδεοιέκεξ κμζμηυιεξ ημο Εδνφιαημξ αμήεδζακ ηαζ ζε άθθεξ πχνεξ ημο ηυζιμο υπςξ ζημκ Εζδιενζκυ, Πενμφ, ΐμθζαία, Γαθθία, Εζπακία, Εηαθία, Εζναήθ ηαζ αθθμφ. Μεηαμύ ησλ πξντόλησλ πνπ κνίξαδε ην Ίδξπκα Δύα Πεξόλ ήηαλ θαη ξαπηνκεραλέο Υηίζηδηακ ζπμθεία ηαζ κμζμημιεία πμο έθενακ ημ υκμια «Δύα Πεξόλ» ηαζ πναβιαηζηά ημ υκμιά ηδξ είπε λεπενάζεζ ηα ζηεκά υνζα ηδξ πχναξ ηδξ ηαζ αοηά αηυια ηδξ αιενζηακζηήξ δπείνμο ηαζ ήηακ βκςζηυ ζε υθεξ ηζξ πχνεξ ημο ηυζιμο. ΋ηακ δ Βφα έζηεζθε ιζα επζηαβή ςξ αμήεεζα βζα ημοξ άπμνμοξ ηδξ Εηαθίαξ, μ πάπαξ ηδξ έζηεζθε εοπανζζηήνζα επζζημθή, ηδκ μπμίμ μ εθεβπυιεκμξ ηφπμξ ηδξ Ώνβεκηζκήξ ηαζ δ εθδιενίδα ηδξ Βαίηαξ Democracia δδιμζίεοζε ιε ηοιπακμηνμοζίεξ. Ζ Δβίηα θξαηά ζηελ αγθαιηά ηεο έλα θνξηηζάθη Δ εθδιενίδα επίζδξ δδιμζίεοε ζοπκά πενζπηχζεζξ υπςξ ιζαξ άπμνδξ βοκαίηαξ πμο πήνε δχνμ απυ ημ Ίδνοια ιζα ναπημιδπακή ηαζ ζε θίβεξ ιένεξ έζηεζθε ζηδκ Βφα πέκηε πέζμξ απυ ηα πνχηα πνήιαηα πμο ηένδζζε απυ ηδ ιδπακή αοηήκ ή ιζαξ άθθδξ ηονίαξ πμο άθδζε υθδ ηδξ ηδκ πενζμοζία ζημ ίδνοια βζα κα πηζζημφκ ζπίηζα βζα ενβάηεξ ηθπ-ηθπ Άθθςζηε ηαεδιενζκά μ ηφπμξ ηαζ ημ ναδζυθςκμ πνυααθθε ημ ένβμ ημο Εδνφιαημξ ηαζ ακέθενε δζάθμνεξ ζζημνίεξ ακενχπςκ πμο ανήηακ δμοθεζά, πμο απέηηδζακ ζπίηζ, παζδζχκ πμο πήβακ δζαημπέξ ιε δαπάκεξ ημο Εδνφιαημξ, ενβαηχκ πμο ηναοιαηίζηδηακ ηαζ ιεηαθένεδηακ ιε θνμκηίδεξ ημο ζδνφιαημξ ζε κμζμημιείμ ηδξ πνςηεφμοζαξ ηαζ άθθεξ πανυιμζεξ. ΢ημ ηέθμξ ημο 1948 αθζζμημθθήεδηακ ηενάζηζα πυζηενξ πμο ειθάκζγακ ηδκ Βφα κα αβηαθζάγεζ δομ παζδάηζα ιε ηδ θεγάκηα: «Μαξία Δύα Νηνπάξηε ληε Πεξόλ – θέξλεη ηελ επηπρία ζηα ζπίηηα ηεο Αξγεληηλήο – Γνμάζηε ηελ!». Δ ίδζα δ αεζηίκδηδ Βφα, ενβαγυηακ αηυια ηαζ 20 χνεξ ηδκ διένα ηαζ ανζζηυηακ ζοπκυηαηα ζε κμζμημιεία, μνθακμηνμθεία ηαζ ζπμθεία υπμο 256

θςημβναθζγυηακ αβηαθζά ιε άννςζηα παζδάηζα, ή δοζηοπζζιέκμοξ αζεεκείξ ηαζ μζ θςημβναθίεξ αοηέξ έπαζνκακ θοζζηά ιεβάθδ δδιμζζυηδηα ηαζ ημ υκμιά ηδξ είπε ζοκδεεεί ιε ηδκ πνμζηαζία ηςκ αδοκάηςκ, ηςκ απυηθδνςκ, ηςκ αννχζηςκ, ηςκ θηςπχκ παζδζχκ ηαζ ηςκ αδφκαιςκ δθζηζςιέκςκ. Δ ίδζα πίζηεοε υηζ υθδ αοηυξ μ μνβαζιυξ δμοθεζάξ ηαζ δνάζδξ ήηακ ιζα αθδεζκή ζηαονμθμνία. Φοζζηά δ Βαίηα δεκ πανέθεζρε ημκ αεθδηζζιυ ηαζ εζδζηυηενα ημ δδιμθζθέξ ζε υθδ ηδ Λαηζκζηή Ώιενζηή πμδυζθαζνμ. Ονβάκςζε έκα πνςηάεθδια πμδμζθαίνμο ζημ μπμίμ υζμζ θάιαακακ ιένμξ εα έπαζνκακ δςνεάκ έκα γεοβάνζ πάκζκα παπμφηζζα ηαζ αεθδηζηή ζημθή ηαζ εα πενκμφζακ απυ δςνεάκ ζαηνζηέξ ελεηάζεζξ!. Βηαηυ πζθζάδεξ κεανμί απυ ηζξ επανπίεξ (μζ πενζζζυηενμζ απυ αοημφξ δεκ ήλενακ ηακ ηζ είκαζ ηα παπμφηζζα) ηαζ δήθςζακ ζοιιεημπή. Οζ αβχκεξ έβζκακ ζηα ζηάδζα ημο Μπμοέκμξ Άζνεξ ηαζ ζοκμδεφηδηακ απυ ιεβάθδ δδιμζζυηδηα. Δ Βφα έδζκε ημ εκανηηήνζμ θάηηζζια ζημοξ ηνίζζιμοξ αβχκεξ. Οζ κζηδηέξ ηςκ αβχκςκ ηένδζγακ απυ έκα πνοζυ ιεηάθθζμ ιε ηδκ εζηυκα ηδξ Βαίηαξ, οπμηνμθίεξ, ιμημπμδήθαηα ηαζ δςνεάκ δζαημπέξ. Σα παζδζά βφνζζακ ζηα ζπίηζα ημοξ εκεμοζζαζιέκα ιε ημ υκμια ηδξ Βφαξ Πενυκ ζημ ιοαθυ ηαζ ζηα πείθζα ημοξ. Ζ Δύα δίλεη ην ελαξθηήξην ιάθηηζκα ζε πνδνζθαηξηθό αγώλα. Δ Πνχηδ Κονία ηδξ Ώνβεκηζκήξ δεκ έπακε εοηαζνία πνμαμθήξ ημο Πενυκ ηαζ ηδξ ίδζαξ. Σμ 1948 ημ Τπμονβείμ Βνβαζίαξ απμθάζζζε υηζ μζ δθζηζςιέκμζ ενβαγυιεκμζ δζηαζμφκηαζ κα παίνκμοκ ζφκηαλδ. Σμ Εμφθζμ ημο 1950 απμκειήεδηακ μζ πνχηεξ 1.000 ζοκηάλεζξ ζε ακηίζημζπμοξ δθζηζςιέκμοξ. ΢ε ιζα ηοπζηά πενμκζζηζηή ηεθεηή πμο έβζκε ζημ εέαηνμ Κμθυκ, δ Βφα δαηνοζιέκδ ιμίναζε ζημοξ επίζδξ δαηνοζιέκμοξ πνχημοξ ζοκηαλζμφπμοξ ηα πνήιαηά ημοξ, ιδκ λεπκχκηαξ κα οπμβναιιίζεζ υηζ υθα αοηά μθείθμκηακ ζηζξ άμηκεξ πνμζπάεεζεξ ημο αβαπδιέκμο πνμέδνμο Υμοάκ Πενυκ, πμο πμκμφζε ημ θαυ ημο. ΋θδ δ παναπάκς δναζηδνζυηδηα ήηακ ηάης απυ ηδκ αοζηδνή επίαθερδ ηδξ Βαίηαξ πμο ενβαγυηακ αηαηάπαοζηα. Αεκ πανέθεζπε κα ηάκεζ αζθκζδζαζηζηέξ επζζηέρεζξ (αηυια ηαζ ιεηά ηα ιεζάκοπηα) βζα κα δεζ ακ ηα παζδζά ημζιμφκηακ αζθαθή, κα εθέβλεζ ακ οπήνπακ ζηακέξ πνμιήεεζεξ ζε ηνυθζια, θάνιαηα ηαζ άθθα οθζηά, πήβαζκε λαθκζηά ζηα κμζμημιεία ηαζ δμηίιαγε ηα θαβδηά ηςκ αζεεκχκ, ηδκ ηαεανζυηδηα ηςκ εαθάιςκ ηαζ ηςκ πεζνμονβείςκ, πήβαζκε ζηζξ απμεήηεξ ηαζ έθεβπε ακ οπήνπακ μζ απαναίηδηεξ πμζυηδηεξ ζε ηαθέ ή ζηυκδ πθοζίιαημξ ή βάγεξ ή υ,ηζ άθθμ. Βπζζηεπηυηακ ζπμθεία, βδνμημιεία, ηθζκζηέξ ηα πάκηα πενκμφζακ απυ ημκ έθεβπυ ηδξ ηαζ ημ ιάηζ ηδξ. Ώθίιμκμ ακ ηάπμζμξ απυ ημοξ πζθζάδεξ οπαθθήθμοξ ηαζ ενβάηεξ είπε παναθείρεζ ή λεπάζεζ ηάηζ ή είπε ηάκεζ ηάηζ ακάνιμζημ ή είπε ανπάλεζ έζης ηαζ ιζζυ ηζθυ γάπανδ, δ Βφα ήηακ αιείθζηηδ. Οζ δναζηδνζυηδηεξ ημο Εδνφιαημξ απαζημφζακ θοζζηά πμθθά πνήιαηα ηαζ μζημκμιζηή δζαπείνζζδ δζζεηαημιιονίςκ πέζμξ. Ώοηυ ήηακ απμηθεζζηζηή ανιμδζυηδηα ηδξ Βφαξ ηαζ εθάπζζημζ, απυθοηα έιπζζημζ άκενςπμί ηδξ ήλενακ ηαζ ηαηέβναθακ ηα έζμδα, ηζξ δαπάκεξ ηαζ ηα δζαεέζζια πνήιαηα. Κακέκα Τπμονβείμ

257

ηαζ ηακέκαξ ηναηζηυξ οπάθθδθμξ δεκ είπε ημ δζηαίςια κα ηδξ γδηήζεζ έκα ζζμθμβζζιυ, απυ πμφ πνμένπμκηακ ηα πνήιαηα ηαζ πμφ λμδεφηδηακ! ΋πςξ είκαζ θοζζηυ υθμζ υζμζ είπακ δεζ ηάηζ ηαθυ απυ αοηυ ημ ίδνοια, δεκ εκδζαθένμκηακ ηακ απυ πμφ πνμένπμκηακ μζ πυνμζ ημο ηαζ ημ ιυκμ πμο ήλενακ ήηακ υηζ είπακ ακάβηδ απυ ηάηζ ηαζ ημ ανήηακ πάνζξ ζ‟ εηείκδ ηδκ άβζα βοκαίηα, ηδκ αβαπδιέκδ ημοξ Βαίηα, ηδ Μδηένα υθμο ημο Λαμφ. ΐέααζα αοηή δ ηαηηζηή ηδξ Βφαξ, (αθθά ηαζ δ αολακυιεκδ δδιμηζηυηδηά ηδξ) πνμηαθμφζε ηζξ ζοκεπείξ επζηνίζεζξ απυ ηζξ (εθάπζζηεξ) ακηζπενμκζηέξ εθδιενίδεξ ηαζ ημοξ αμοθεοηέξ ηδξ ακηζπμθίηεοζδξ, πμο δζαιανηφνμκηακ βζα ηα εεζιμεεηδιέκα ηενάζηζα έζμδα ημο Ηδξύκαηνο Δύα Πεξόλ. Έκαξ αμοθεοηήξ δήθςζε: Δίλαη απαξάδεθην λα μνδεύνληαη ηόζα ρξήκαηα θαη νη αλάγθεο ησλ πνιηηώλ λα εμαξηώληαη από ηα θαπξίηζηα ή ηα θέθηα ελόο θαη κόλνλ αλζξώπνπ, πνπ κπνξνύζε λα αιιάμεη απόςεηο ή αθόκα θαη λα πεζάλεη. Δ θςκή ημο υιςξ πέναζε απαναηήνδηδ ή υπςξ θέιε «ζηα ρζθά». Ζ Δβίηα ππνγξάθεη έλα απηόγξαθν . Δ Βφα δεπυηακ ηαηά ιέζμ υνμ 12.000 επζζημθέξ ηδ ιένα! ΢ημ Ίδνοιά ηδξ ενβάγμκηακ ηνία μπηάςνα ζοκενβεία ιε ηνζάκηα δαηηοθμβνάθμοξ, απμηεθμφιεκα απυ έιπζζημοξ (ηαζ επζθεβιέκμοξ απυ ηδκ ίδζα ηδκ πνυεδνμ, βκχζηεξ ηδξ θηχπεζαξ ηαζ ημο ακενχπζκμο πυκμο) ακενχπμοξ πμο είπακ ηδκ οπμπνέςζδ κα δζααάγμοκ υθεξ ηζξ επζζημθέξ, κα ζδιεζχκμοκ ηδ ιένα άθζλήξ ημοξ, κα ιδκ βεθμφκ πμηέ υ,ηζ ηζ ακ έβναθε δ επζζημθή ηαζ κα απακημφκ μπςζδήπμηε ζε ηάεε ιζα πςνζζηά. Ζ Δβίηα εγθαηληάδεη κηα βηβιηνζήθε Έπνεπε κα θνμκηίγμοκ κα ακηαπμηνίκμκηαζ ζε υζα αζηήιαηα εεςνμφζακ ακαβηαία, ζηέθκμκηαξ δέιαηα ιε ηα είδδ πμο είπακ γδηδεεί (ιζα ημφηθα απυ έκα ημνζηζάηζ, ναπημιδπακή απυ ιζα ιδηένα, ενβαθεία βζα έκα ενβάηδ, ζπμθζηά είδδ ηαζ αζαθία βζα έκα ιαεδηή η.μ.η.). Πάκηα ζηα δέιαηα οπήνπακ μζ θςημβναθίεξ ημο Πενυκ ηαζ ηδξ ζογφβμο ημο ηαζ ανηεηέξ θμνέξ αοηά παναδίκμκηακ πνμζςπζηά απυ ηδκ Βαίηα, πνμηαθχκηαξ ηδκ έηπθδλδ, ημκ εαοιαζιυ αθθά ηαζ ηδκ αβάπδ ημο ηυζιμο βζα ηδκ άιεζδ ακηαπυηνζζδ. Δ ιένα ηδξ λεηζκμφζε απυ ηζξ 7 ημ πνςί, δεπυηακ αιέζςξ ηζξ πενζπμζήζεζξ ημο ημιιςηή ηδξ Πέκηνμ Ώθηανάγ, πμο ηαεδιενζκά ηδξ έθηζαπκε ηαζκμφνζμ ηυηζμ, ηδξ ιακζηζμονίζηαξ ηδξ ηαζ ηδξ οπδνέηνζαξ πμο ηδξ πνυηεζκε ηζ κα θμνέζεζ. Ώπυ ηαθθοκηζηά πνδζζιμπμζμφζε ιυκμ ηναβζυκ βζα ηα πείθζα ηδξ ηαζ θίβμ άνςια, ηίπμηε άθθμ. ΐνζζηυηακ κςνίξ ζημ βναθείμ ηδξ ηαζ άνπζγε αιέζςξ κα δέπεηαζ ημοξ πνμβναιιαηζζιέκμοξ επζζηέπηεξ ηδξ. ΢οκδζηαθζζηέξ, ενβάηεξ, ιδηένεξ πςνίξ άκηνα ιε ηα παζδζά ημοξ, άζηεβμοξ, πςνζάηεξ ιε ηζξ βοκαίηεξ ημοξ, εεαηνίκεξ πςνίξ δμοθεζά, άπμνμοξ ηαζ δθζηζςιέκμοξ, υθςκ ηςκ θμβζχκ ημοξ

258

απυηθδνμοξ πμο ένπμκηακ ζημ βναθείμ ηδξ βζα κα οπμαάθθμοκ έκα αίηδια ηαζ αοηυ ηαηά ηακυκα δ ΢εκζυνα ιπμνμφζε ηαζ ημ ζηακμπμζμφζε βνήβμνα. ΢οκήεςξ έδζκε ηάηζ παναπάκς απυ αοηυ πμο γδημφζακ, ημ „ηακε βζα κα είκαζ αβαπδηή; Πζεακυηαηα καζ ηαζ θοζζηά ημ πεηφπαζκε, ηδκ θάηνεοακ. ΢ημοξ ενβάηεξ πμο γδημφζακ αολήζεζξ, έδζκε πάκηα ηάηζ παναπάκς. ΢ε ηάεε ιζα πςνζζηή πενίπηςζδ, οπήνπε λεπςνζζηή ακηαπυηνζζδ: - Ήνεε ιζα βοκαζημφθα ιυκδ ηαζ γήηδζε έκα ζηνχια. «Έρεηο θξεβάηη;», «΋πζ», «Έλα θξεβάηη γηα ηελ θπξία καδί κε ην ζηξώκα».

- Μζα μζημβέκεζα γδηά έπζπθα, ηαηζανμθζηά, νμοπζζιυ ηαζ άθθα. Δ Βφα αθέπεζ ηδκ αθθήεςνδ ιζηνή ηυνδ ημοξ, ζηακμπμζεί ημ αίηδιά ημοξ ηαζ πνμζεέηεζ «…θαη έλα νθζαικίαηξν γηα ηε κηθξνύια».

- Μζα ημπέθα γδηά πνήιαηα βζα πάεζ κα ζοκακηήζεζ ημκ αννααςκζαζηζηυ ηδξ πμο γεζ ιαηνζά. «Θεο λα παληξεπηείηε;», «Ναζ, ια αοηυξ δμοθεφεζ εηεί πένα», «Βξείηε ηνπ κηα δνπιεηά ζην Μπνπέλνο Άηξεο. Καη θαηάιπκα …θαη έπηπια». Σν εζηηαηόξην ηνπ ζρνιείνπ «Πξόεδξνο Πεξόλ» ζηελ πόιε ΢αληηάγθν ληει Δζηέξν - Μζα βοκαίηα ιε παθαζιέκα δυκηζα γδηά νμφπα βζα ηα παζδζά ηδξ. «Γώζηε ηα ξνύρα γηα ηα παηδηά θαη κηα ξαπηνκεραλή ζηελ θπξία γηα λα ξάβεη κόλε ηεο ηα ξνύρα ησλ παηδηώλ ηεο. Καη ζηείιηε ηε ζε έλα νδνληίαηξν λα θηηάμεη ηα δόληηα ηεο. Πξέπεη λα θαίλεηαη όκνξθε γηα ηνλ άληξα ηεο».

- ΢ε άθθδ επζζηέπηνζα: «Έρεηο παηδηά;», «Πέκηε», «Έρνπλ θξεβάηηα;», «΋πζ», «Γξάςηε πέληε θξεβάηηα… κηζό ιεπηό, Έρεηο αξθεηό ρώξν γηα όια απηά ηα θξεβάηηα;», «΋πζ, γμφιε υθμζ ιαγί ζε έκα δςιάηζμ», «Να ηεο παξαρσξήζνπκε έλα δηακέξηζκα ζηελ λέα γεηηνληά πνπ ρηίδνπκε. Αθόκα κηα εξώηεζε, έρεηο ρξήκαηα γηα ην ιεσθνξείν;». Ώοηυ ζοκεπζγυηακ ηαεδιενζκά, έκαξ βένμξ ήεεθε ηαζκμφνβζα μδμκημζημζπία, έκα παζδάηζ έπαζπε απυ ηανηίκμ ηςκ μζηχκ ηαζ έπνεπε κα πεζνμονβδεεί ζημ Υζμφζημκ ημο Σέλαξ, ιζα ηονία ζζπονζγυηακ υηζ ηδκ είπακ ελαπαηήζεζ ηναηζημί οπάθθδθμζ, ηάπμζμξ άθθμξ ήεεθε έκα εζδζηυ θάνιαημ πμο έπνεπε κα παναββεθεεί απυ ημ ελςηενζηυ ηθπ, ηθπ. Γζα υθμοξ δ Βφα είπε θφζεζξ, απακηήζεζξ, πνήιαηα. Πμηέ δεκ λεπκμφζε πνυζςπα ακενχπςκ πμο είπε δεζ. Ώκ ενπυηακ λακά ηάπμζμξ ιε ημ ίδζμ αίηδια: «Δζύ έρεη έξζεη θαη πάιη θαη δεηάο ηα ίδηα, δελ πεηξάδεη ζα ζνπ δώζσ ιίγα ρξήκαηα αθόκα, αιιά δελ ζα μαλάξζεηο εδώ γηα ηνλ ίδην ιόγν». Ώηυια ιζα βοκαίηα πμο είπε πάνεζ πνήιαηα βζα κα θηζάλεζ ηα δυκηζα ηδξ ήνεε ηαζ πάθζ. «΢ε ζπκάκαη, πήξεο ιεθηά θαη ηα δόληηα ζνπ είλαη ράιηα, ηη ηα ‘θαλεο;», «Μμο ηα πήνε μ άκηναξ ιμο». «Ση ιεο; θαη ζ΄ έζηεηιε πάιη λα δεηήζεηο θη άιια; Γελ ζνπ δίλσ άιια. Παξαθαιώ θιείζηε έλα ξαληεβνύ κε ηνλ νδνληίαηξν γηα ηελ θπξία, ζα πιεξώζνπκε εκείο ην ινγαξηαζκό». Έθηαζε ζημ ζδιείμ κα θένκεζ ζημ πνμεδνζηυ ιέβανμ, παζδάηζα ιε ρςνίαζδ ή βνζμφθεξ πμο ιφνζγακ απυ αθνμκηζζζά. «Ση ηα ζέινπκε ηα πελήληα κπάληα ζην κέγαξν, αλ δελ ηα ρξεζηκνπνηνύκε;». ΢ε θίβεξ ιένεξ ηα παζδζά ηαζ μζ βνζμφθεξ έθεοβακ πεκηαηάεανμζ, πανθμοιανζζιέκμζ ηαζ ιε ηαζκμφνζα νμφπα. Δ

259

Βαίηα δεκ δίζηαγε πμηέ κα αβηαθζάζεζ, κα πασδέρεζ ηαζ κα θζθήζεζ άννςζηα παζδζά ιε θέπνα, ιε ηανηίκμ, ή βοκαίηεξ ιε ζφθζθδ, ιε θθφηηαζκεξ ή θοιαηίςζδ, πμηέ δεκ ηυθθδζε αννχζηζα απυ αοηυ. Ώηυια οπήνπακ άκενςπμζ πμο δεκ ένπμκηακ κα γδηήζμοκ ηάηζ οθζηυ, ήεεθακ ηδ ζοιαμοθή ηδξ βζα ηάηζ πμο ημοξ ζοκέααζκε. Δ Βφα ηαηαθάααζκε υηζ δεκ ιπμνμφζακ κα ιζθήζμοκ ακμζπηά ιπνμζηά ζε ηυζμ ηυζιμ. Τπήνπε έκα ιζηνυ δςιάηζμ υπμο εηεί ιπμνμφζε ηάπμζμξ κα ιζθήζεζ ακμζπηά πςνίξ κα κηνέπεηαζ. Δ Βφα ημκ άημοε ηαζ έδζκε, υηακ θοζζηά ιπμνμφζε, θφζδ επί ηυπμο ή ιζα δίηαζδ ζοιαμοθή. Πχξ κα ιδκ ηδ θαηνέρεζξ ηαζ κα ιδκ ηδκ πεζξ «Ώβία Βαίηα»; Υαζνεημφζε ιε εβηανδζυηδηα ημοξ descamisados, «γεηα ζαο παηδηά» ηαζ ζοκέπζζε κα ζοκακηά λέκμοξ δδιμζζμβνάθμοξ ηαζ πνεζαεοηέξ, δζακμμφιεκμοξ, επζπεζνδιαηίεξ, ζενείξ ηαζ ηαθυβνζεξ, ιεηακάζηεξ απυ ηζξ πχνεξ ηδξ Ώκαημθζηήξ Βονχπδξ, βοκαζηεία ζςιαηεία, αμοθεοηέξ ηαζ αοηυ ιέπνζ ημ ανάδο. Ήηακ θακαηζηή ιε ηδ δμοθεζά ηδξ ηαζ αζζεακυηακ ζακ ζηαονμθυνμξ εκάκηζα ζηδκ θηχπεζα. Ο Πενυκ ηζ μζ βζαηνμί ηδκ παναηαθμφζακ κα λεημονάγεηαζ πμφ ηαζ πμφ, αθθά αοηή δεκ ζηαιαημφζε. ΋θδ αοηή δ δναζηδνζυηδηα ηδκ βέιζγε, ηδκ ζηακμπμζμφζε ηαζ ζοκέπζζε αηυια ηαζ υηακ άνπζζακ ζζβά-ζζβά κα ηδκ εβηαηαθείπμοκ μζ δοκάιεζξ ηδξ, υηακ δ ηαηαναιέκδ αννχζηζα ηδξ ήηακ πζα ειθακήξ, ημ πνυζςπυ ηδξ ήηακ πθςιυ, ηα ιάηζα ηδξ ιε ιαφνμοξ ηφηθμοξ ηαζ ημ ζχια ηδξ αδοκάηζγε ζοκεπχξ. Ζ Δβίηα Πεξόλ Φοζζηά υζα ηζ ακ ήηακ ηα έζμδα ημο Εδνφιαημξ – ηαζ ήηακ πάνα πμθθά – μζ δαπάκεξ ή ιάθθμκ δ ζπαηάθδ ήηακ αηυια ιεβαθφηενδ. Κάπμηε αηυια ηαζ ηα πνοζςνοπεία ελακηθμφκηαζ. Ώοηή δ πμθζηζηή ηςκ ζοκεπχκ πανμπχκ, ηςκ απακςηχκ αολήζεςκ, ηςκ αθαζιάλεςκ ηςκ επζπεζνήζεςκ, είπε ηεθζηά ηζξ επζπηχζεζξ ηδξ ζηδκ μζημκμιία ηδξ πχναξ. Ώκ ηαζ δ Ώνβεκηζκή ςθεθήεδηε μζημκμιζηά ηαζ απυ ημοξ δομ παβημζιίμοξ πμθέιμοξ, θυβς ηςκ ιεβάθςκ ελαβςβχκ ηδξ ζε ζζηδνά ηαζ ηνέαξ, δ πμθζηζηή ηςκ αθυβζζηςκ δαπακχκ ηδκ ελάκηθδζακ. Ώπυ ημ 1950-51 ηα ζδιάδζα ηδξ μζημκμιζηήξ ηνίζδξ ήηακ μναηά. Ο πθδεςνζζιυξ ζηανθάθςζε ζηα φρδ ηαζ δ ζοκαθθαβιαηζηή ζζμηζιία ημο πέζμ έκακηζ ημο δμθανίμο έπεζε ζηα ηάνηανα. Δ μζημκμιζηή ηνίζδ, δ ιείςζδ ηςκ πανμπχκ πςνίξ υνζα, δ ζοκεπήξ οπμκυιεοζδ ημο Πενυκ απυ ημοξ ζοκαδέθθμοξ ημοξ ζηναηζςηζημφξ, άνπζζακ κα ακαζηνέθμοκ ημ ηθίια. Σμ Ίδνοια υπζ ιυκμ δεκ ιπμνμφζε κα ζοκεπίζεζ ηζξ πανμπέξ, αθθά ακηίεεηα μζ απενβίεξ πμο ηδνφζζμκηακ βζα μζημκμιζημφξ θυβμοξ ηνίκμκηακ πζα πανάκμιεξ. Πμθθά θέβμκηακ βζα ηδκ ηενάζηζα πενζμοζία πμο είπακ μ Υμοάκ ηαζ δ Βφα, μζ μπμίμζ υηακ πακηνεφηδηακ είπακ ιυκμ ημοξ ιζζεμφξ ημοξ ηαζ ηαιζά άθθδ αλζυθμβδ πενζμοζία. Ο ιζζευξ ημο πνμέδνμο δεκ λεπενκμφζε ηα $2.000 ημ ιήκα ηαζ δ Βφα δεκ είπε επζζήιςξ ηακέκα αλίςια, μφηε θοζζηά ηαζ έζμδα. Πχξ ιπμνμφζακ κα δζηαζμθμβδεμφκ ηα $40.000 πμο λυδεοε ημ πνυκμ δ Βφα ιυκμ βζα ημοαθέηεξ απυ ημ Πανίζζ, ηδκ ηενάζηζα ζοθθμβή βμφκζκςκ παθηχκ, παπμοηζζχκ, ηαπέθςκ, ημζιδιάηςκ, αοημηζκήηςκ ηαζ ένβςκ ηέπκδξ;

260

Βπίζδξ δ αηίκδηδ πενζμοζία ημο γεφβμοξ ήηακ πμθφ ιεβάθδ, έκα ιυκμ ηηήια ηδξ Βφαξ ζηα πνμάζηζα ημο Μπμοέκμξ Άζνεξ άλζγε $250.000 ηαζ οπήνπακ πμθθά αηίκδηα ηαζ ηηήιαηα πμο ακήηακ ηαζ ζημοξ δομ. ΢οκμθζηά οπμθμβίγεηαζ υηζ δ πενζμοζία ημοξ άλζγε πμθθά εηαημιιφνζα δμθάνζα ηαζ αημφβμκηακ θήιεξ βζα ιεβάθεξ ηαηαεέζεζξ ζε ηνάπεγεξ ηδξ Βθαεηίαξ ηαζ ηςκ ΔΠΏ. Πάκηςξ ιεηά ημ εάκαημ ηδξ Βφαξ ημ 1952, ημ Ίδξπκα Δύα Πεξόλ ελαημθμφεδζε κα οπάνπεζ οπυ ηδ δζμίηδζδ εκυξ ζοιαμοθίμο πέκηε ζοκδζηαθζζηχκ, ηεζζάνςκ ηναηζηχκ θεζημονβχκ ηαζ ηδκ πνμεδνία ημο Πενυκ. Σμ Ίδνοια οπήνπε ηαζ θεζημονβμφζε, αθθά είπε πάζεζ ηδκ ηανδζά ηαζ ηδκ ροπή ημο, ηδκ Βαίηα. Ο Πενυκ δεκ ήηακ Βαίηα ηαζ δ μζημκμιία ηδξ Ώνβεκηζκήξ δεκ ήηακ εφνςζηδ υπςξ ήηακ ηδκ επμπή ηδξ Βαίηαξ. Κακείξ πζα δεκ έδεζλε εηείκδ ηδκ ενβαηζηυηδηα, ηδκ αθμζίςζδ, ημ πάεμξ ηαζ ηδκ δναζηδνζυηδηα εηείκδξ, μφηε θοζζηά είπε ηδ βμδηεία ηδξ. Οη descamisados θξαηνύλ παλό κε ηελ εηθόλα ηεο Δύαο Σμ 1955 έκα κέμ ζηναηζςηζηυ πναλζηυπδια ακέηνερε ημκ Πενυκ ηαζ ηαηάζηνερε υ,ηζ εφιζγε ηδκ Βφα ηαζ ηζξ δναζηδνζυηδηέξ ηδξ. Οζ απμεήηεξ ημο Εδνφιαημξ θεδθαηήεδηακ ηαζ πζθζάδεξ πνήζζια ακηζηείιεκα ηαηαζηνάθδηακ, επεζδή έθενακ επζβναθή ιε ημ υκμια ηδξ πνχδκ πνμέδνμο ημο. Ώηυια ηαζ δ ακαθμνά ζηα μκυιαηα ηςκ Πενυκ απαβμνεφηδηε ηαζ υπμζμξ είπε θςημβναθία ή εζηυκα ηδξ Βφαξ ηζκδφκεοε κα θοθαηζζηεί. ΋ιςξ πανά ηα δζαηάβιαηα ηδξ κέαξ πμφκηαξ, πανά ηζξ απακςηέξ απμηαθφρεζξ βζα ηα ζηάκδαθα ηαζ ηδκ ηενάζηζα πενζμοζία ηςκ Πενυκ, μζ descamisados ηαζ μ απθυξ θαυξ δεκ λέπαζακ εηείκδ πμο έζηορε ιε (αθδεζκή ή πνμζπμζδηή, ηζ ζδιαζία έπεζ;) αβάπδ ηαζ ζημνβή ζηα πνμαθήιαηά ημοξ, ζηάεδηε δίπθα ημοξ ηαζ απέκακηζ ζηδκ «μθζβανπία», ημοξ έδςζε πνήιαηα, ζπμθεία βζα ηα παζδζά ημοξ, κμζμημιεία, βζαηνμφξ, ηαζκμφνζα ζπίηζα, δχνα, ημζκςκζηή αζθάθζζδ ηαζ δεκ ανκήεδηε πμηέ κα ζηακμπμζήζεζ ηάπμζμ αίηδιά ημοξ, υζμ πανάθμβμ ηζ ακ αημοβυηακ.

261

3.09. Ζ Δβίηα θαη νη γπλαίθεο Σμ πνχημ ιζζυ ημο 20μφ αζχκα, δ εέζδ ηδξ βοκαίηαξ ζηδκ Ώνβεκηζκή, υπςξ ηαζ ζηζξ πενζζζυηενεξ πχνεξ ηδξ Λαηζκζηήξ Ώιενζηήξ, ήηακ πμθφ θίβμ αεθηζςιέκδ απυ ηδκ επμπή ηδξ Ώζπαζίαξ ζηδκ Ώεήκα ημο 5μο π.Υ. αζχκα ηαζ ηδξ Θεμδχναξ ζημ ΐογάκηζμ ημο 6μο ι.Υ. αζχκα. Σμ ηονίανπμ ακηνζηυ θφθμ ελαημθμοεμφζε κα εεςνεί ηδ βοκαίηα οπμδεέζηενμ μκ ηαζ μζ πενζζζυηενμζ άκηνεξ, αηυια ηζ αοημί πμο ιεηαπεζνίγμκηακ ηζξ βοκαίηεξ ημοξ ιε ζεααζιυ ηαζ αβάπδ, εεςνμφζακ υηζ δ εέζδ ημοξ είκαζ ζηδκ ημογίκα, κα ιαβεζνεφμοκ, κα πθφκμοκ ηαζ κα ηάκμοκ πμθθά παζδζά ηαζ θοζζηά ηφνζμ ιέθδιά ημοξ πνέπεζ κα είκαζ δ πίζηδ ζημκ ζφγοβυ ημοξ ηαζ δ ακαηνμθή ηςκ παζδζχκ. Ώκηίεεηα μζ ίδζμζ ιπμνμφζακ πανάθθδθα κα δζαηδνμφκ ζπέζεζξ ιε ιαζηνέζεξ ή ενςιέκεξ πςνίξ κα ιεζχκεηαζ δ οπυθδρή ημοξ, ημ ακηίεεημ ιάθζζηα! Βίδαιε παναπάκς υηζ μ παηέναξ ηδξ Βφαξ μ Υνπάλ Νηνπάξηε, είπε βοκαίηα ηαζ παζδζά ζημ πςνζυ ημο, υιςξ αοηυ δεκ ημκ ειπυδζζε κα δδιζμονβήζεζ ζημ Υμοκίκ ιζα δεφηενδ μζημβέκεζα ιε ηδκ ενςιέκδ ημο (ή ηδκ mujer105 ημο) Υμοάκα Ειπανημφνεκ ηαζ ιάθζζηα κα ακαβκςνίζεζ επίζδια ηα (ηέζζενα απυ ηα πέκηε) ιδ κυιζια παζδζά ημο ηαζ κα ημοξ δχζεζ ημ επίεεηυ ημο. Δ ζφγοβυξ ημο ημ ήλενε, αθθά εέθμκηαξ ηαζ ιδ, ημ ακεπυηακ ιζαξ ηαζ δεκ ιπμνμφζε κα ηάκεζ αθθζχξ. Δ πενίπηςζδ ημο Νημοάνηε ήηακ μ ηακυκαξ ηαζ υπζ δ ελαίνεζδ. Βθ‟ υζμκ μ άκηναξ ιπμνμφζε κα ακηέλεζ ημ μζημκμιζηυ αάνμξ ηδξ ζοκηήνδζδξ ηαζ δεφηενδξ μζημβέκεζαξ, ημ έηακε πςνίξ κα ηδθζδςεεί δ θήιδ ημο ή ημ υκμιά ημο. ΋ιςξ πμθθέξ απυ ηζξ απαηδιέκεξ ζογφβμοξ, απυ αδοκαιία κα ακηαπμδχζμοκ ηα ίζα (μ ηίκδοκμξ βζα ηδκ οπυθδρή ημοξ παναιυκεοε) ή απυ ενδζηεοηζηή πανυνιδζδ γδημφζακ πανδβμνζά ζηδκ Βηηθδζία ή αζπμθμφκηακ ιε θζθακενςπζηά ένβα, βζα κα λεθεφβεζ ημ ιοαθυ ημοξ απυ ηδκ άζπδιδ εέζδ πμο ανίζημκηακ. Εσγξαθηθόο πίλαθαο απεηθνλίδεη γπλαίθα ηεο Αξγεληηλήο Δ βοκαίηα ελαημθμοεμφζε κα ανίζηεηαζ έλς απυ ηδκ ημζκςκζηή ηαζ ηονίςξ ηδκ πμθζηζηή γςή ηδξ πχναξ ηαζ θοζζηά μφηε θυβμξ βζα δζηαίςια ρήθμο. Αεκ είπε δζηαίςια κα γδηήζεζ δζαγφβζμ (υπςξ ζηζξ πενζζζυηενεξ Καεμθζηέξ πχνεξ) ηαζ εκχ μ άκηναξ είπε ενςιέκεξ ή ιαζηνέζεξ, δ ίδζα ακ ημθιμφζε κα «παναζηναηήζεζ», δδθαδή κα λεθφβεζ απυ ημκ παναδεδεβιέκμ δεζηυ ηνυπμ γςήξ, ζηζβιαηζγυηακ ηαζ βζκυηακ ημζκςκζηά απυαθδηδ. Σμκ άκηνα πμο εα πακηνεουηακ ημκ δζάθεβε μ παηέναξ πςνίξ ηακ κα νςηήζεζ ηδκ ηυνδ ημο ηαζ ιεηά ημ βάιμ δ ζφγοβμξ δεκ είπε δζηαίςια κα δζαπεζνζζηεί ηδκ πενζμοζία ηδξ. Οζ άβαιεξ ηυνεξ εεςνμφκηακ κηνμπή ή ηαεοζηενδιέκεξ ηαζ ήηακ ηαηυξ ιπεθάξ βζα ηδκ μζημβέκεζα.

105

Mujer, είλαη ε γπλαίθα, αιιά όρη πάληα ε ζύδπγνο. ΢πλήζσο νη Αξγεληηλνί απνθαινύζαλ mujeres ηηο εξσκέλεο ηνπο γηα λα ηηο μερσξίζνπλ από ηηο ζπδύγνπο ηνπο.

262

΢ημοξ ηαημίημοξ ηδξ πυθδξ ηα πνάβιαηα ήηακ θίβμ ηαθφηενα, δ βοκαίηα ιπμνμφζε κα ενβάγεηαζ ηαζ κα ηενδίγεζ πνήιαηα. Οζ δεμπμζμί ηαζ μζ ηναβμοδίζηνζεξ δεκ εεςνμφκηακ πζα υθεξ πυνκεξ, ανηεηέξ ιάθζζηα απυ αοηέξ βίκμκηακ δδιμθζθείξ ηαζ απμηημφζακ ιεβάθδ πενζμοζία απυ ηδ δμοθεζά ημοξ. ΋ιςξ δ ιεβάθδ πθεζμρδθία ηςκ ημνζηζζχκ πμο αζπμθμφκηακ ιε ημ ηναβμφδζ ή ημ εέαηνμ, πενκμφζε ηαηά ηακυκα, απυ ημ ηνεαάηζ ηάπμζμο (ιάκαηγεν, δζεοεοκηή εεάηνμο ή ναδζμζηαειμφ, εζαζάνπδ ηθπ) πμο ημοξ οπμζπυηακ ηάπμζα ηαθφηενδ εέζδ ζε έκα είαζμ ή ζε ιζα ιμοζζηή εηπμιπή ημο ναδζμθχκμο, πμο εα ιπμνμφζε κα ηζξ αμδεήζεζ κα πηίζμοκ ιζα ηανζένα ηαζ κα ιμζάζμοκ ζε ηάπμζμ απυ ηα επζηοπδιέκα ημοξ είδςθα ηδξ Ώιενζηήξ ή ηδξ Ώνβεκηζκήξ. Βίδαιε πχξ δ - υπζ ηαζ ηυζμ ηαθακημφπα – δεμπμζυξ Βφα Νημοάνηε, απέηηδζε δζάθμνμοξ εναζηέξ, υπζ βζαηί ημοξ αβάπδζε – ηάεε άθθμ, αθθά ιυκμ βζαηί έθπζγε υηζ εα ηδκ αμδεήζμοκ ζηδκ ηανζένα ηδξ ηαζ κα ηάκεζ ηάηζ ηαθφηενμ απυ αοηυ πμο έηακε ςξ ηυηε. Ο ιυκμξ πμο πναβιαηζηά αβάπδζε πνζκ βκςνίζεζ ημκ Πενυκ ήηακ μ εηδυηδξ ημο πενζμδζημφ Sintonia μ Βιίθζμ Κανημφθμαζηξ. Άθθςζηε ημ ζδιακηζηυηενμ ηαθέκημ ηδξ Βφαξ δεκ ήηακ δ οπμηνζηζηή, αθθά ημ εκδζαθένμκ βζα ηα ζοιθένμκηά ηδξ ηαζ αοηυ ηδξ άκμζλε ημ δνυιμ βζα κα θηάζεζ εηεί πμο έθηαζε. Ο έκαξ εναζηήξ ηδκ ζφζηδκε ζημ άθθμ ηαζ ηάεε θμνά ακέααζκε ημ επίπεδμ ηδξ αιμζαήξ ηαζ ηδξ ηανζέναξ ηδξ. Φοζζηά ή ιεβαθφηενδ επζηοπία ηδξ ήηακ υηακ ειθακίζηδηε ζημ Λμφκα Πανη ημο Μπμοέκμξ Άζνεξ ημκ Εακμοάνζμ ημο ‟44, ζοκμδεουιεκδ απυ ημκ πνυζηαζνμ εναζηή ηδξ ζοκηαβιαηάνπδ Ώκκίαα Ίιπενη. Βηεί ζοκάκηδζε ηαζ βκςνίζηδηε ιε ημκ άκηνα ηδξ γςήξ ηδξ, ημκ Υμοάκ Πενυκ, μ μπμίμξ ηδκ ενςηεφηδηε ηαζ ηδκ πακηνεφηδηε. ΋ιςξ αοηά ηα έπμοιε ήδδ πεζ παναπάκς. Ζ Δύα ζπλέβαιιε νπζηαζηηθά ζηνλ πξνεθινγηθό αγώλα θαη εθινγή ηνπ Πεξόλ Δ Βφα δεκ ιπμνεί κα παναηηδνζζηεί θειζκίζηνζα ιε ηδκ ηθαζζζηή έκκμζα ηδξ θέλδξ, ηδξ άνεζακ πάκηα ηα υιμνθα ηαζ αηνζαά νμφπα, ηα θαιπενά ημζιήιαηα ηαζ ηα ημιρά αλεζμοάν, δεκ έιμζαγε ζε ηίπμηα ιε ηάπμζεξ απυ ηζξ «ζμοθναγέηεξ» πμο εφιζγακ ενδζηυθδπηεξ ηονίεξ, ιε ημ επζηζιδηζηυ ηαζ αβνζειέκμ φθμξ, ημ αοζηδνυ κηφζζιμ ηαζ ηα πθαηάη ζημ πένζ. ΋ιςξ ήλενε ηαθά ημοξ άκηνεξ ηαζ ήλενε αηυια ηαθφηενα πχξ κα ημοξ πεζνζζηεί, πςνίξ κα αζζεάκμκηαζ πςξ είβεηαζ ημκ ακηνζηυ ημοξ θζθυηζιμ. Έηζζ πεζνζγυηακ ιε άκεζδ ηαζ ημκ Πενυκ ηαζ ηαηάθενκε κα πενκά ηζξ ζδέεξ ηδξ ηαζ ηζξ ζηέρεζξ ηδξ ιέζα απυ ημ ζηυια ημο πνμέδνμο-ζογφβμο ηδξ, ζακ κα ήηακ δζηέξ ημο ζηέρεζξ ηαζ ζδέεξ. Δ Βφα ήηακ δ πνχηδ βοκαίηα πμο υπζ ιυκμ ζοκυδεοζε ημκ ζφγοβυ ηδξ ζηδκ πνμεηθμβζηή ημο εηζηναηεία, ηαλίδερε ιαγί ημο ιε ημ ηνέκμ ζηζξ επανπίεξ ηαζ ηα πςνζά ηδξ Ώνβεκηζκήξ, αθθά ηαζ ιζθμφζε ηαη‟ εοεείακ ζημ θαυ ηαζ ζημοξ ενβαγυιεκμοξ βζα ηδκ ακαβηαζυηδηα ηδξ εηθμβήξ ημο Πενυκ. Καηά βεκζηή μιμθμβία ζοκέααθε μοζζαζηζηά ζηδκ εηθμβή ημο ςξ πνμέδνμο ηαζ ζηζξ δομ εηθμβζηέξ ακαιεηνήζεζξ (1946 ηαζ 1951). ΢ε ιζα απυ ηζξ μιζθίεξ ημο ζηδ ΐμοθή, μ Πενυκ ημκ Εμφθζμ ημο ‟45, δήθςζε: «Δίκαη πεπεηζκέλνο γηα ηελ αλαγθαηόηεηα ηεο παξαρώξεζεο πνιηηηθώλ

263

δηθαησκάησλ ζηηο γπλαίθεο θαη ζα αγσληζηώ κε όιεο κνπ ηηο δπλάκεηο γηα λα επηηεπρζεί απηόο ν ζηόρνο ζηε ρώξα καο. Δίλαη απαξαίηεηε ε ηξνπνπνίεζε ηνπ ζπληάγκαηνο, ζηα ζεκεία πνπ αθνξνύλ ηα δηθαηώκαηα ησλ γπλαηθώλ. Δίκαη ππέξ ηνπ δηθαηώκαηνο ηεο γπλαηθείαο ςήθνπ θαη δελ βιέπσ θαλέλα ιόγν γηα λα κελ ην θάλνπκε πξαγκαηηθόηεηα». Ώνηεηά πνυκζα πνζκ, βοκαίηεξ θειζκίζηνζεξ ημο πχνμο ηδξ ανζζηενάξ (ζμζζαθζζηχκ ηαζ ημιιμοκζζηχκ) είπε λεηζκήζεζ ημ ηίκδια οπέν ηδξ εέζπζζδξ ηδξ ρήθμο ζηζξ βοκαίηεξ. Σμκ ΢επηέιανζμ ημο „45 ημ Δζληθό ΢πκβνύιην Γπλαηθώλ ιε πνυεδνμ ηδκ Βηθηφξηα Οθάκπν106 γήηδζε απυ ημ Ώκχηαημ Αζηαζηήνζμ κα ακαθάαεζ ηδκ ελμοζία ηαζ κα πνμηδνφλεζ εηθμβέξ, απυ ηζξ μπμίεξ εα πνμηφρεζ ιζα κέα ηοαένκδζδ εηθεβιέκδ απυ ημκ θαυ ιε ζηυπμ ηδκ εεζιμεέηδζδ ηδξ ρήθμο ηςκ βοκαζηχκ. Σμ εέια δεκ είπε ζοκέπεζα, αθθά ημ αίηδιά ηδξ έβζκε πναβιαηζηυηδηα ιεηά ηδκ άκμδμ ημο Πενυκ ζηδκ πνμεδνία. Δ Βφα δεκ ζοιπαεμφζε ηαευθμο ηδκ Οηάιπμ. Κάπμηε ζε ιζα ζοβηέκηνςζδ θμβμηεπκχκ είπε βζ‟ αοηήκ: «Ζ Βηθηόξηα είλαη ζαλ ηελ Νίθε ηεο ΢ακνζξάθεο, πνιιά θηεξά θαη θαζόινπ θεθάιη»107. Ζ Αξγεληηλή ζπγγξαθέαο θαη δηαλννύκελε Βηθηόξηα Οθάκπν, ήηαλ κηα από ηηο εμέρνπζεο γπλαηθείεο πξνζσπηθόηεηεο ηεο Λαηηληθήο Ακεξηθήο ηνπ 20νύ αηώλα Δ Βφα απυ ημ ιζηνυθςκμ ηςκ ναδζμζηαειχκ πμο ενβαγυηακ ηαζ θίβμ ηαζνυ ηαζ ςξ ζδζμηηήηνζα ηδξ εθδιενίδαξ Democracia, έηακε ζοκεπχξ εηηθήζεζξ ζημοξ άκηνεξ μπαδμφξ ημο Πενυκ, γδηχκηαξ ημοξ κα οπμζηδνίλμοκ ημ δζηαίςια ρήθμο ηςκ βοκαζηχκ ηδξ Ώνβεκηζκήξ. Δ Βαίηα έθεβε ζηζξ βοκαζηείεξ ζοβηεκηνχζεζξ: «Δίκαζηε έμσ από ηηο θπβεξλήζεηο, απνπζηάδνπκε από ηα θνηλνβνύιηα, δελ είκαζηε ζηηο δηεζλείο νξγαλώζεηο, νύηε ζηα παγθόζκηα θέληξα ιήςεο απνθάζεσλ. Αληίζεηα είκαζηε παξνύζεο ζε όιεο ηηο αγσληώδεηο θαη πηθξέο ώξεο ηεο αλζξσπόηεηαο. Γελ δερόκαζηε σο κνλαδηθό πξννξηζκό ηεο γπλαίθαο ηε δεκηνπξγία θαη ηε ζπζία». Ώκηίεεηα πμθθέξ ηονίεξ ηδξ ανζζημηναηίαξ ηαζ ηςκ βοκαζηείςκ θεζπχκ, ηαζ ηονίςξ αοηέξ ηδξ δζαθοιέκδξ Sociedad de Beneficencia, πμο αζζεάκμκηακ παναβηςκζζιέκεξ, ηαεμδδβμφιεκεξ απυ ηαεμθζημφξ ζενςιέκμοξ, έθηαζακ ζημ ζδιείμ κα ηάκμοκ δζαδήθςζδ ιε ζφκεδια: «Γελ ζέινπκε λα ςεθίζνπκε, δελ ζέινπκε δηθαίσκα ςήθνπ»! Χξ Πνχηδ Κονία ηδξ Ώνβεκηζκήξ έηακε υ,ηζ ιπμνμφζε βζα ημ εέια αοηυ ηαζ εκ ηέθεζ, ημκ Οηηχανζμ ημο ‟46 δ Γενμοζία ηφνςζε ημ κμιμζπέδζμ βζα ηδ εέζπζζδ ημο δζηαζχιαημξ ηδξ βοκαζηείαξ ρήθμο. Υνεζάζηδηε υιςξ κα πενάζεζ έκαξ 106

Η Βηθηόξηα Οθάκπν (Victoria Ocampo 1890-1979), ππήξμε κηα από ηηο ζεκαληηθόηεξεο γπλαίθεο ηεο Αξγεληηλήο. Ήηαλ ζπγγξαθέαο, δηαλννύκελε, εθδόηξηα ινγνηερληθώλ πεξηνδηθώλ θαη θξηηηθόο. Ο πνηεηήο Μπόξρεο (Jorge Luis Borges) ηελ ραξαθηήξηζε σο ηελ «πεκπηνπζία ηεο Αξγεληηλήο γπλαίθαο». Η Βηθηόξηα θπιαθίζηεθε ην 1953 γηαηί έθαλε αλνηρηή θξηηηθή ζην θαζεζηώο Πεξόλ. Σν 1976 ήηαλ ε πξώηε γπλαίθα πνπ εμειέγε ζηελ Αθαδεκία Γξακκάησλ ηεο Αξγεληηλήο.

107 Βηθηόξηα ζηα ηζπαληθά ζεκαίλεη Νίθε. Η Δύα έθαλε ινγνπαίγλην ζπγθξίλνληαο ηελ Οθάκπν κε ηελ (θηεξσηή) Νίθε ηεο ΢ακνζξάθεο πνπ είλαη αθέθαιε.

264

ζπεδυκ πνυκμξ (΢επηέιανζμξ 1947) βζα κα ρδθζζηεί ηεθζηά μιυθςκα αοηυ ημ κμιμζπέδζμ ηαζ απυ ηδκ ΐμοθή ηςκ Ώκηζπνμζχπςκ ηαζ κα βίκεζ κυιμξ ημο Κνάημοξ. Ο Νυιμξ 13010 εέζπζγε ηδκ ζζυηδηα ηςκ δζηαζςιάηςκ ηαζ ηδκ ηαεμθζηή ρήθμ ηαζ βζα ηα δομ θφθα. Ο πνυεδνμξ Πενυκ ζε δδιυζζα ηεθεηή οπέβναρε ηαζ επζηφνςζε ημκ κυιμ ηαζ ζοιαμθζηά πάνζζε ημ πνμζπέδζμ ζηδκ Βφα, ακαβκςνίγμκηαξ έηζζ ηδκ απμθαζζζηζηή ζοιαμθή ηδξ ζηδκ αίζζα έηααζδ ηδξ οπυεεζδξ αοηήξ. Δ ίδζα ηδκ ίδζα ιένα εηθχκδζε απυ ημ ιπαθηυκζ ηδξ Casa Rosada έκα θυβμ ζηζξ βοκαίηεξ: «Ζ θπβέξλεζε κόιηο κνπ έδσζε ζην ρέξη ην λόκν, κε ηνλ νπνίν απνθηνύκε ίζα πνιηηηθά δηθαηώκαηα κε ηνπο άληξεο. Σνλ πήξα γηα ινγαξηαζκό όισλ ησλ γπλαηθώλ ηεο Αξγεληηλήο θαη ληώζσ ηα ρέξηα κνπ λα ηξέκνπλ από ραξά. Αδειθέο κνπ, θξαηώ ζηα ρέξηα κνπ ιίγεο παξαγξάθνπο πνπ αλαγλσξίδνπλ ηελ καθξηά ηζηνξία αγώλσλ θαη ειπίδαο…». Ζ Δύα κηιά ζηηο γπλαίθεο, «Αδειθέο κνπ…» Φοζζηά αοηή δ επζηοπία ηδξ ακαβκχνζζδξ ηδξ βοκαζηείαξ ρήθμο πμο απμδυεδηε ζηδκ Βαίηα, πνμηάθεζε ηδκ μνβή ηαζ ημκ θευκμ ηςκ πμζηίθθςκ θειζκζζηζηχκ μνβακχζεςκ (ζμζζαθζζηζηχκ, ημιιμοκζζηζηχκ, νζγμζπαζηζηχκ, θζθεθεοεένςκ ηαζ ακέκηαπηςκ) πμο έαθεπακ ιε απμβμήηεοζδ υηζ ιζα ηέςξ δεμπμζυξ, πςνίξ αβςκζζηζηυ – αθθά ακηίεεηα ιε «φπμπημ» - πανεθευκ, είπε δνέρεζ ημοξ ηανπμφξ ημο αβχκα ημοξ. ΋ιςξ πανά ηδκ απμβμήηεοζή ημοξ δεκ ιπμνμφζακ κα ηάκμοκ δζαθμνεηζηά πανά κα δεπεμφκ ιε ζηακμπμίδζδ ημ κέμ κυιμ. Άθθςζηε δ ιέζδ βοκαίηα ηδξ Ώνβεκηζκήξ πμο πενίιεκε πχξ ηαζ πχξ κα ένεεζ μ ηαζνυξ βζα κα πνμζέθεεζ ζηδκ ηάθπδ ηαζ κα ρδθίζεζ βζα πνχηδ θμνά, θίβμ εκδζαθενυηακ απυ ηίκμξ αβχκα πνμήθεε δ απυηηδζδ ημο δζηαζχιαηυξ ηδξ. Ζ Δύα ζε πνιηηηθή ζπγθέληξσζε Ώιέζςξ ιεηά ηδκ ηφνςζδ ημο κυιμο δ Κεκηνζηή Βπζηνμπή ημο Κυιιαημξ ημο Πενυκ απμθάζζζε κα ηνμπμπμζήζεζ ημ ηαηαζηαηζηυ ημο ηαζ κα οζμεεηήζεζ ηδκ δδιζμονβία εκυξ κέμο Πενμκζζηζημφ ηυιιαημξ (μοζζαζηζηά κέαξ πηένοβάξ ημο) πμο εα πθαζζζςκυηακ απμηθεζζηζηά απυ βοκαίηεξ. Σμ ζδνοηζηυ ζοκέδνζμ ημο Πενμκζζηζημφ Κυιιαημξ Γοκαζηχκ (Partido Peronista Femenino – P.P.F.) ζοκήθεε ζηζξ 26 Εμοθίμο 1949 ζημ εέαηνμ Θεναάκηεξ ημο Μπμοέκμξ Άζνεξ. Δ Βφα λεηαεάνζζε υηζ ημ κέμ ηυιια δεκ ήηακ ακηαβςκζζηζηυ ημο ηυιιαημξ ημο Πενυκ, αθθά ηάηζ ζακ παναηθάδζ ημο: «Γηα ηηο γπλαίθεο Πεξνλίζηξηεο, πάλσ απ’ όια είλαη ε πίζηε ζηνλ Πεξόλ θαη ε ηπθιή εκπηζηνζύλε ζ’ απηόλ». Ώοηέξ μζ εηδδθχζεζξ πίζηδξ ηαζ θαηνείαξ ζημκ Πενυκ ήηακ ζοκδεζζιέκεξ ζηζξ μιζθίεξ ηδξ Βφαξ ηαζ ηάπμζεξ θμνέξ έθηακακ ζε ζδιείμ οπεναμθήξ ή αηυια ηαζ εζδςθμθαηνίαξ. Θεςνμφζε ημκ ζφγοβυ ηδξ ςξ ημκ πζμ ζπμοδαίμ πμθζηζηυ άκηνα πμο βκχνζγε ηαζ ζε ανηεηέξ πενζπηχζεζξ αοημί μζ πακδβονζημί ηδξ βζα ημκ

265

Πενυκ βίκμκηακ ιπνμζηά ημο. Ώοηυξ μφηε ηδκ δζέημπηε, μφηε έδεζπκε εκυπθδζδ, αθθά μφηε ηαζ έηακε ηαιζά ζεικυηοθδ πεζνμκμιία. Ώθθά ηαζ υηακ ημ πθήεμξ ηάης απυ ημ ιπαθηυκζ γδηςηναφβαγε ιε πάεμξ βζα ηδκ Βαίηα, μ Πενυκ πάθζ δεκ έδεζπκε εκμπθδιέκμξ, ακηίεεηα θαζκυηακ πμθφ εοηοπζζιέκμξ. Σμ ζοκέδνζμ ελέθελε (θοζζηά) ηδκ Βφα Πενυκ ιε άκεηδ πθεζμρδθία, ςξ πνχηδ πνυεδνμ ημο ηυιιαημξ. ΢ημ ηαηαζηαηζηυ ημο ημ κεμζφζηαημ ηυιια εεζιμεέηδζε ηζξ ημιιαηζηέξ «ιμκάδεξ αάζδξ». Ώοηέξ μζ ιμκάδεξ εα απμηεθμφκηακ απυ βοκαίηεξ-ιέθδ ημο ηυιιαημξ ζε ηάεε βεζημκζά, ζοκμζηία ή πςνζυ ηαζ εα είπακ ςξ οπμπνέςζδ κα εηηεθμφκ ημζκςκζηυ – πανάθθδθα ιε ημ πμθζηζηυ – ένβμ ηαζ κα ζοκενβάγμκηαζ ζηεκά ιε ημ Ίδξπκα Δύα Πεξόλ. ΢ηδκ Ώνβεκηζκή δ πνμζέθεοζδ ζηδκ ρδθμθμνία είκαζ οπμπνεςηζηή, μζ βοκαίηεξ θμζπυκ οπμπνεχεδηακ κα εββναθμφκ ζημοξ εηθμβζημφξ ηαηαθυβμοξ ηαζ κα εθμδζαζημφκ ιε ηα εηθμβζηά αζαθζάνζα. Έβζκε ιεβάθδ ζογήηδζδ ακ πνέπεζ ζημ εηθμβζηυ αζαθζάνζμ κα ακαβνάθεηαζ ημ έημξ βεκκήζεςξ ηδξ ρδθμθυνμο, ηεθζηά ζηα πνχηα πμο εηδυεδηακ δεκ βναθυηακ δ δθζηία ηδξ ηαηυπμο. Δ Βφα θνυκηζζε κα δδιζμονβδεμφκ βναθεία, ηα μπμία ιενζικμφζακ βζα ηδκ εββναθή ηςκ βοκαζηχκ ζημοξ εηθμβζημφξ ηαηαθυβμοξ. Φοζζηά ηα βναθεία αοηά ήηακ πνμέηηαζδ ημο P.P.F. ηαζ δεκ πνεζάγεηαζ ηαζ πμθθή ζμθία βζα κα ηαηαθάαεζξ υηζ υπμζα πνμζενπυηακ, πζεγυηακ κα βίκεζ ηαοηυπνμκα ηαζ ιέθμξ ημο ηυιιαημξ ηαζ έπαζνκε ηδκ ημιιαηζηή ηάνηα. Φοζζηά πμθθέξ απυ ηζξ βοκαίηεξ-ιέθδ ημο ηυιιαημξ δεκ εββνάθμκηακ απυ πίζηδ ζηδκ πενμκζζηζηή ζδεμθμβία, αθθά είηε εηαζάγμκηακ ή πνμζδμημφζακ ηάπμζα μθέθδ. Οζ ηάημπμζ ημιιαηζηήξ ηάνηαξ έανζζηακ εφημθα δμοθεζά, ηνεαάηζ ζε κμζμημιείμ ή ζπμθείμ βζα ηα παζδζά ημοξ. Ζ ηδξπηηθή ζπλέιεπζε ηνπ Πεξνληζηηθνύ Κόκκαηνο Γπλαηθώλ, εμέιεμε πξόεδξν ηελ Δύα Πεξόλ Μέπνζ ημ 1951 πμο έβζκακ μζ εηθμβέξ ημ Partido Peronista Femenino είπε 500.000 εββεβναιιέκα ιέθδ ηαζ 3.600 ιμκάδεξ αάζδξ ζε υθδ ηδ πχνα. Οζ ιμκάδεξ αάζδξ ημο ηυιιαημξ πανείπακ – ζε ζοκενβαζία ιε ημ Ίδξπκα Δύα Πεξόλ - ζηζξ θηςπέξ βοκαίηεξ ηδξ πενζμπήξ ημοξ ζαηνζηέξ, κμιζηέξ ηαζ ημζκςκζηέξ οπδνεζίεξ. Μεηά ηδ δδιζμονβία ημο βοκαζηείμο αοημφ ηυιιαημξ, δζπθαζζάζηδηε μ ανζειυξ ηςκ ημνζηζζχκ πμο εζζένπμκηακ ζηα πακεπζζηήιζα ηαζ ζηα ακχηενα εηπαζδεοηζηά ζδνφιαηα ηδξ πχναξ. Υςνίξ ημ πάεμξ ηαζ ημ πείζια ηδξ Βαίηαξ δ βοκαζηεία ρήθμξ ίζςξ κα είπε ηαεοζηενήζεζ ηάπμζα πνυκζα. Ώκ ηαζ δεκ είπε δδθχζεζ πμηέ θειζκίζηνζα, υιςξ ηαηάθενε κα ειπκεφζεζ ηαζ κα πείζεζ πζθζάδεξ βοκαίηεξ, πμο ςξ ηυηε δεκ είπακ ηακέκα εκδζαθένμκ βζα ηδκ πμθζηζηή, κα βίκμοκ ιέθδ ημο Γοκαζηείμο Πενμκζζηζημφ Κυιιαημξ. Ώοηέξ μζ βοκαίηεξ ιε ηδκ ρήθμ ημοξ ζοκέααθακ ζηδκ άκεηδ επακεηθμβή ημο Πενυκ ζηζξ εηθμβέξ ημο Νμειανίμο 1951. Πνζκ ηζξ εηθμβέξ μ Πενυκ γήηδζε απυ ηδκ Βφα κα ημο δχζεζ ιζα θίζηα απυ βοκαίηεξ οπμρήθζεξ βζα ηδ Γενμοζία ηαζ ηδ ΐμοθή. Ώοηή είπε πνμεημζιαζηεί, είπε επζθέλεζ ανηεηέξ απυ ηζξ πζμ αθμζζςιέκεξ ζηδκ ίδζα ηαζ ζημ ηυιια. Αεκ ηδκ εκδζέθενακ ηα πηοπία ηαζ μζ ηίηθμζ, ηα ηνζηήνζα επζθμβήξ ημοξ ήηακ μ ηαθυξ πεζνζζιυξ ημο θυβμο, μζ ζηακυηδηεξ

266

ηαζ δ πίζηδ ζημοξ Πενυκ. Ώκάιεζά ημοξ ήηακ κμζημηονέξ, κμζμηυιεξ, δαζηάθεξ, ενβάηνζεξ ηαζ άθθεξ. Δ Βφα ηζξ ιάγερε ηαζ ημοξ είπε, ιεηαλφ άθθςκ: «Να είζηε πξνζεθηηθέο! Να είζηε άςνγεο ζηε ζπκπεξηθνξά θαη ζηνπο ηξόπνπο ζαο. Να ληύλεζηε θνκςά. Δγώ έρσ θάλεη ιάζε, κα μεράζηεθαλ γηαηί είκαη ε ζύδπγνο ηνπ Πεξόλ. Αιιά θάζε δηθό ζαο ζηξαβνπάηεκα, ζα απνβεί ζε βάξνο ζαο, γηαηί ασηοί ζα ζαο πεξηκέλνπλ ζηε γσλία». Απηνί βεκζηχξ, ήηακ δ «μθζβανπία», μζ ζηναηζςηζημί, μζ ακηζδναζηζημί ηαεμθζημί παπάδεξ ηαζ μζ ηονίεξ ηδξ ορδθήξ ημζκςκίαξ. Ζ Δβίηα αλάκεζα ζε ζηειέρε ηνπ Γπλαηθείνπ Πεξνληζηηθνύ Κόκκαηνο ΋θεξ ηζξ είπε πνμεζδμπμζήζεζ υηζ εθ‟ υζμκ επεθέβδζακ έπνεπε βζα πμθφ ηαζνυ κα λεπάζμοκ μζημβέκεζα, παζδζά, δμοθεζά ηαζ ζπίηζ ηαζ κα νίλμοκ υθμ ημ αάνμξ ημοξ ηαζ ιε ημ πάεμξ ζηαονμθυνμο, ζηδκ εηθμβζηή επζηοπία ηδ δζηή ημοξ ηαζ θοζζηά, ημο ηυιιαημξ. Οζ πενζζζυηενεξ ακηαπμηνίεδηακ πεζεανπζηά, αθχκζζακ ζηδκ ηονζμθελία ηζξ εηθμβζηέξ ημοξ πενζθένεζεξ ηαζ ηαηάθενακ κα εββνάρμοκ πζθζάδεξ κέα ιέθδ ζημ P.P.F. Με ιεβάθδ ζηακμπμίδζδ μζ βοκαίηεξ ηδξ Ώνβεκηζκήξ είδακ κα εζζένπμκηαζ ζηδ κέα Γενμοζία 6 ηαζ ζηδ κέα ΐμοθή ηςκ Ώκηζπνμζχπςκ 23 κέα – βοκαζηεία – ιέθδ, πμο υθεξ ημοξ ακήηακ ζημ P.P.F. Σμ βεβμκυξ είκαζ υηζ ηαζ ηα δομ ζχιαηα ακακεχεδηακ ηαζ ηα βοκαζηεία ιέθδ ημοξ, έδςζακ ζηζξ αίεμοζεξ ηςκ ζοκεδνζάζεςκ ιζα κυηα θνεζηάδαξ. Οη γπλαίθεο ηεο Αξγεληηλήο πξνζέξρνληαη γηα πξώηε θνξά ζηηο θάιπεο γηα λα ςεθίζνπλ ΢ηζξ παναιμκέξ ηςκ εηθμβχκ αοηχκ δ Βφα είδε πζθζάδεξ μπαδμφξ ηδξ ζοβηεκηνςιέκμοξ έλς απυ ημ πνμεδνζηυ ιέβανμ, κα ηδκ παναηαθάκε ηονζμθεηηζηά κα εέζεζ οπμρδθζυηδηα βζα ηδκ ακηζπνμεδνία ηδξ δδιμηναηίαξ. Σεθζηά ηαζ ηονίςξ απυ ηδκ ζθμδνή ακηίδναζδ ηςκ ζηναηζςηζηχκ δεκ έβζκε δ πνχηδ βοκαίηα ηαζ εηθεβιέκδ ακηζπνυεδνμξ ηδξ πχναξ. Μεηά ημ εάκαημ ηδξ Βφαξ ηδκ δβεζία ημο Partido Peronista Femenino, ςξ ημ 1955 πμο έκα κέμ ζηναηζςηζηυ πναλζηυπδια ακέηνερε ημκ Πενυκ, ακέθααε δ αμοθεοηήξ ημο ηυιιαημξ Νηέθζα Πανυκηζ

267

3.10. Οη εθινγέο ηνπ ‘51 θαη ε αζζέλεηα ηεο Δβίηαο Οζ εηθμβέξ ημο 1951 είπακ μνζζηεί βζα ηζξ 11 Νμειανίμο ηαζ δ οπμρδθζυηδηα ημο Πενυκ ήηακ αέααζδ – υπζ υιςξ ηαζ δ επακεηθμβή ημο. Δ αμήεεζα ηδξ βοκαίηαξ ημο ηαζ ημο βοκαζηείμο ηυιιαημξ πμο πνμήδνεοε ήηακ ηάηζ παναπάκς απυ απαναίηδηδ, ήηακ πμθφηζιδ. Σα ζδιάδζα ηδξ αζεέκεζάξ ηδξ ήηακ απυ ημκ πνμδβμφιεκμ ηζυθαξ πνυκμ μναηά ηαζ μζ πμθίηεξ ηδξ πχναξ ήλενακ, ρζεονζγυηακ πακημφ, πςξ δ Βφα Πενυκ ήηακ αανζά άννςζηδ. ΋ιςξ αοηυ δεκ ειπυδζγε ημοξ αθμζζςιέκμοξ Πενμκζζηέξ, ηδκ CGT ηαζ ημοξ descamisados κα γδημφκ απυ ηδκ ανπή ημο πνυκμο ηδκ ακαββεθία ηδξ οπμρδθζυηδηαξ ηδξ Βφαξ βζα ηδκ ακηζπνμεδνία. ΢ύλζεκα ησλ descamisados ζηνπο ηνίρνπο Οζ πνμεέζεζξ ηδξ Βαίηαξ έβζκακ πζμ ειθακείξ ηδκ Πνςημιαβζά ημο „51, υηακ ιίθδζε ζηζξ δεηάδεξ πζθζάδεξ ενβαηχκ πμο είπακ βειίζεζ ηδκ Πθάγα κηε Μάβζμ ηαζ ηναημφζακ πακυ γδηςηναοβάγμκηαξ ημ Πενυκ ηαζ ηδκ βοκαίηα ημο: «΢ύληξνθνη descamisados, ζήκεξα πνπ είλαη ε κέξα πνπ νη εξγάηεο γηνξηάδνπλ ην ζξίακβό ηνπο θαη ηνλ ζξίακβν ηνπ Πεξόλ ελάληηα ζηνπο ερζξνύο θαη πξνδόηεο ηεο παηξίδαο καο, ζέισ λα κε εμνπζηνδνηήζεηε λα κηιήζσ γηα ινγαξηαζκό ζαο, γηα ινγαξηαζκό όισλ ησλ εξγαδνκέλσλ…». Πνάβιαηζ είπε ηδκ οπμζηήνζλδ ηςκ ενβαηχκ, ηςκ ζοκδζηάηςκ ηαζ ημο ηυιιαηυξ ηδξ ηαζ ήηακ ηυζμ έκημκδ πμο λάθκζαζε αηυια ηαζ ημκ ίδζμ ημκ Πενυκ. ΋ηακ ιεηά ηδκ εηθμβή ημο Πενυκ ζηδκ πνμεδνία ημ ΄46, δ πμθοπνάβιςκ ζφγοβυξ ημο ακαηαηεουηακ πςνίξ δζαηνζηζηυηδηα ζηζξ ηναηζηέξ οπμεέζεζξ, ηα πανάπμκα ηςκ αλζςιαηζηχκ εκηάεδηακ. ΋ιςξ αοηή ηδ θμνά δ πζεακυηδηα ηδξ οπμρδθζυηδηαξ ηδξ Βφαξ, εκυπθδζε ιέπνζ πμο ελαβνίςζε πμθθμφξ απυ ημοξ δβέηεξ ηςκ εκυπθςκ δοκάιεςκ, πμο πενζθνμκμφζακ, ζκμιπάνζγακ, αθθά ηαζ θμαυηακ ηδ βοκαίηα ημο πνμέδνμο. ΢φιθςκα ιε ημ ζφκηαβια ηδξ Ώνβεκηζκήξ, ζε πενίπηςζδ εακάημο ημο πνμέδνμο, ηδ εέζδ ημο παίνκεζ αοημδζηαίςξ μ ακηζπνυεδνμξ ηαζ δ πζεακυηδηα κα δμοκ ιζα βοκαίηα ηαζ ιάθζζηα ηδκ ακηζπαεέζηαηδ Βφα πνυεδνμ ηδξ δδιμηναηίαξ, ήηακ ηάηζ πμο ημ ζηνάηεοια δεκ ήηακ δζαηεεεζιέκμ κα δεπεεί. Δ δοζανέζηεζα ηςκ ζηναηζςηζηχκ βζα ηδκ έκημκδ επζννμή ηδξ Βφαξ επί ημο Πενυκ, οπήνπε αηυια ηαζ πνζκ ημκ βάιμ ημοξ. Λίβμοξ ιήκεξ ιεηά ηδ δδιμζζμπμίδζδ ηδξ ζπέζδξ ημοξ μ ζηναηδβυξ Βκημοάνκημ Άααθμξ, ςξ εηπνυζςπμξ ηςκ εκυπθςκ δοκάιεςκ επζζηέθεδηε ημκ Πενυκ, πςνίξ κα λένεζ υηζ γμφζε ήδδ ιε ηδκ Βφα ζημ ίδζμ δζαιένζζια. Ο ζηναηδβυξ είπε ζημκ Υμοάκ υηζ «έλαο αμησκαηηθόο ηνπ ζηξαηνύ ηεο ρώξαο όπσο εζείο, αλ ζεβόηαλ ηε ζηνιή ηνπ, δελ έπξεπε λα παληξεπηεί κηα ηξηηνθιαζάηε εζνπνηό, πνπ δελ έραηξε ηδηαίηεξεο εθηίκεζεο ζηηο ηάμεηο ηνπ ζηξαηνύ». Δ Βφα πμο ανζζηυηακ ζημ δζπθακυ δςιάηζμ ηαζ θοζζηά ηα άημοζε υθα, υνιδζε ηναηχκηαξ ιζα πζαηέθα ημηυπμοθμ ιε ζάθηζα ηαζ πενζέθμοζε ημκ ζηναηδβυ. Ο Πενυκ δεκ είπε ηίπμηε, απθχξ βέθαζε ηαζ έθενε ιζα πεηζέηα κα ζημοπίζεζ μ ζηναηδβυξ Άααθμξ ηδ θενςιέκδ ζημθή ημο.

268

Ο Πενυκ ανβμφζε (ζηυπζια;) κα ακαββείθεζ ηδκ οπμρδθζυηδηά ημο. ΢ηζξ 2 Ώοβμφζημο ημο ‟51, ιζα ακηζπνμζςπεία ζοκδζηαθζζηχκ επζζηέθεδηε ημκ πνυεδνμ ηαζ ημο ελέθναζε «ηδκ ζθμδνή επζεοιία ηδξ ενβαηζηήξ ηάλδξ, κα είκαζ οπμρήθζμξ ηαζ δ Βαίηα ζοκοπμρήθζά ημο βζα ηδκ ακηζπνμεδνία. Ο Πενυκ δεκ είπα μφηε καζ, μφηε υπζ. Ώθθά δ επίζδιδ ακαββεθία ηδξ οπμρδθζυηδηάξ ημοξ ηαεμνίζηδηε βζα ηζξ 22 Ώοβμφζημο. Σδκ ιένα εηείκδ δ CGT μνβάκςζε ιζα βζβακηζαία θασηή ζοβηέκηνςζδ ζηδκ απακή Λεσθόξν ηεο 9εο Ηνπιίνπ. Δ ζοβηέκηνςζδ αοηή πήνε ημ υκμια Κακπίιλην Ακπηέξην108 ηαζ είπε ζηυπμ ηδκ πνμζέθεοζδ 2.000.000 πμθζηχκ. Σμ κμφιενμ αοηυ αιθζζαδηήεδηε, αθθά ημ βεβμκυξ είκαζ υηζ ήηακ δ ιεβαθφηενδ πμθζηζηή ζοβηέκηνςζδ πμο είπε βίκεζ ςξ ηυηε ζηδκ Ώνβεκηζκή. Ώκ ηαζ ημ κυηζμ διζζθαίνζμ ανζζηυηακ ζηδκ ηανδζά ημο πεζιχκα, απυ ανηεηέξ ιένεξ πνζκ, ένπμκηακ (καοθςιέκα απυ ηδκ CGT) ζημ Μπμοέκμξ Άζνεξ δεηάδεξ, ηνέκα, θεςθμνεία, αενμπθάκα, πμηαιυπθμζα ηαζ αοημηίκδηα βειάηα ιε δδιυζζμοξ οπαθθήθμοξ, ενβάηεξ ηαζ αβνυηεξ. Δ ιένα είπε ηδνοπεεί ανβία, ακ ηαζ ζηζξ επανπίεξ αοηή πήνε ηνζήιενδ ή ηαζ πεκεήιενδ ιμνθή. Ζ ηεξάζηηα ζπγθέληξσζε Cabildo Abierto ηεο 22αο Απγνύζηνπ 1951 Δ πνςηεφμοζα είπε κηοεεί ζηα εεκζηά βαθάγζα ηαζ άζπνα πνχιαηα ηαζ μζ θςημβναθίεξ ημο Πενυκ ηαζ ηδξ Βαίηαξ ανίζημκηακ ζε ηάεε βςκζά. Δ ζοβηέκηνςζδ πήνε ηδ ιμνθή πμθφπνςιμο θασημφ πακδβονζμφ, ιε ηαημίημοξ απ‟ υθδ ηδ πχνα κηοιέκμοξ ιε δζάθμνεξ εκδοιαζίεξ, ιε πάβημοξ πμο πμοθμφζακ ζδιαζάηζα, ειαθήιαηα, ημκηάνδεξ, θςημβναθίεξ ηςκ Πενυκ, πνυπεζνμ θαβδηυ, γαπανςηά, λδνμφξ ηανπμφξ ηαζ ηάεε θμβήξ ακαικδζηζηά. Ώκηί κα πνδζζιμπμζδεεί ηάπμζμ ιπαθηυκζ ζηήεδηε ιζα ιεβάθδ ελέδνα, ζηδκ μπμία ακέαδηε μ Πενυκ, οπμονβμί ηαζ ζοκδζηαθζζηέξ, υπζ υιςξ δ Βφα. Ο Πενυκ είπε ιεβαθυζημια: «Γηα έλα Πεξνληζηή δελ ππάξρεη ηίπνηα θαιύηεξν από έλαλ άιιν Πεξνληζηή». Δ απμοζία ηδξ Βαίηαξ έβζκε αιέζςξ αζζεδηή, μ ηυζιμξ απυ ηάης θχκαγε: «Πεξόλ-Δβίηα Πεξόλ» ηαζ ημκ θυβμ πήνε μ Υνζέ Δζπέρν (Jose Espejo), δβέηδξ ηδξ CGT: «΢ηξαηεγέ κνπ, ε απνπζία ηεο ζπδύγνπ ζνπ Δύαο Πεξόλ, νθείιεηαη πξνθαλώο ζηελ ζεκλόηεηα θαη κεηξηνθξνζύλε πνπ ηελ δηαθξίλεη. Αιιά ε αγάπε ηνπ ιανύ γη’ απηήλ είλαη ηέηνηα, πνπ ε Cabildo Abierto δελ κπνξεί λα ζπλερηζηεί ρσξίο ηελ παξνπζία ηεο ζπληξόθηζζαο Δύαο». Ώιέζςξ ιζα ακηζπνμζςπεία ηςκ ζοκδζηάηςκ πήβε ζηδκ Βφα ηαζ ηδκ έθενε ζηδκ ελέδνα εκ ιέζς πεζνμηνμηδιάηςκ, γδηςηναοβχκ ηαζ παναθδνήιαημξ 108

Cabildo Abierto (Αλνηρηή ΢πγθέληξσζε) νλνκάζηεθε ε ζπλέιεπζε ησλ θαηνίθσλ ηνπ Μπνπέλνο Άηξεο ηνλ Μάην ηνπ 1810, ε νπνία απνθάζηζε ηελ απαιιαγή ηεο ρώξαο από ηελ ηζπαληθή θαηνρή θαη ηελ αλεμαξηεζία ηεο.

269

εκεμοζζςδχκ ηναοβχκ: «Δβίηα-Δβίηα». Ο Πενυκ είπε ιε δομ θυβζα υηζ ηαηυπζκ ηδξ θασηήξ πίεζδξ δέπεηαζ κα οπμαάθεζ οπμρδθζυηδηα βζα δεφηενδ εδηεία. Ήλενε ηαθά υιςξ υηζ, ζηδκ ζδιενζκή ζοβηέκηνςζδ μ νυθμξ ημο ήηακ δεφηενμξ, μ ηυζιμξ πενίιεκε κ‟ αημφζεζ ηδκ ζφγοβυ ημο ηαζ θχκαγε ζοκεπχξ «Μίια Δβίηα». Ώκηί βζ‟ αοηήκ ιίθδζε μ «μζημδεζπυηδξ» ηδξ αναδζάξ μ Υμζέ Βζπέπμ ηαζ ακήββεζθε υηζ δ Βφα δεκ ήηακ έημζιδ κα πεζ ηίπμηε βζα ηδκ οπμρδθζυηδηά ηδξ ηαζ εα απακημφζε ηδκ επμιέκδ. Σμ πθήεμξ λεζδηχεδηε, μζ ηναοβέξ ημο ζηέπαζακ ημ Μπμοέκμξ Άζνεξ: «΋πζ αφνζμ! Ahora, Ahora!109». Ζ Δβίηα ζηελ εμέδξα Σχνα ιίθδζε δ ίδζα δ Βφα ιε ζπαζιέκδ θςκή : «΢ύληξνθνη!, κελ κε αλαγθάδεηε λα θάλσ θάηη πνπ πνηέ δελ ήζεια», αθθά απυ ηάης ζοκέπζγακ: «Νμ, Ahora!, ΋πζ, ηχνα!», δ Βφα πάθζ: «΢ύληξνθνη!, δελ αξλνύκαη ηε ζέζε κνπ ζηνλ αγώλα καο, αξλνύκαη ηηο ηηκέο», «΋ρη, όρη, ηώξα! Γεληθή απεξγία!». Ξακά δ Βαίηα: «Ο θόζκνο ιέεη όηη είκαη εγσίζηξηα θαη θηιόδνμε γπλαίθα, αιιά εζείο μέξεηε όηη δελ είλαη αιήζεηα θαη όηη πνηέ δελ έθαλα θάηη γηα λα θαζίζσ ζε θάπνην πνιηηηθό πόζην ηεο ρώξαο καο..». Ξακά μζ θςκέξ, λακά δ θασηή πίεζδ. Κάπμζα ζηζβιή μ Πενυκ είπε απδοδζζιέκμξ: «Basta, θηάλεη, αο ηειεηώλνπκε θάπνηε». Δ Βφα ηαηάθααε, ήλενε υηζ μ Πενυκ θμαυηακ ηζξ ακηζδνάζεζξ ηςκ ζηναηδβχκ, υηακ πεεξ ημκ είπε νςηήζεζ ηζ κα ηάκεζ, αοηυξ δεκ ηδκ πανυηνοκε (άθθςζηε ήλενε υηζ δ Βφα δεκ είπε πμθθή γςή αηυια), ηδξ απάκηδζε: «θάλε ό,ηη ιέεη ε ζπλείδεζή ζνπ», αθθά δ Βαίηα δεκ ήηακ ημοηή, ακηζθήθεδηε υηζ δεκ εα ηδκ οπενάζπζγε, οπμρζάζηδηε υηζ ηδκ είπε εβηαηαθείρεζ. Ζ Δβίηα κηιά ζην ιαό Δ Βφα ηεθείςζε ιε ημκ θαυ θέβμκηαξ: «Γελ δηέςεπζα πνηέ ηηο ειπίδεο ζαο, πάληα δελ έθαλα απηό πνπ δεηήζαηε; ΢αο δεηώ ινηπόλ λα πεξηκέλεηε σο αύξην», μ ηυζιμξ δνέιδζε, πίζηερε υηζ είπε πεζ ημ «Ναζ» ηαζ δζαθφεδηε, πήβε ζηα εέαηνα ηαζ ζημοξ ηζκδιαημβνάθμοξ, πμο βζα ηείκμ ημ ανάδο ήηακ δςνεάκ βζα υθμοξ. Δ Βφα ηδκ ίδζα κφπηα θζπμεφιδζε, ηακείξ δεκ λένεζ ακ ήηακ απυ ηδκ αννχζηζα πμο ηδκ έηνςβε ή απυ ηδ ζοβηίκδζδ ηδξ διέναξ. ΢ε ιζα εαδμιάδα, ζηδκ 31 Ώοβμφζημο, δ Βφα έηακε ιζα αζθκζδζαζηζηή ακαββεθία απυ ημ ναδζυθςκμ: «…Θέισ λα αλαθνηλώζσ ζην ιαό ηεο ρώξαο κνπ, όηη ε απόθαζή κνπ γηα ηελ κε απνδνρή ηεο πξόηαζεο λα είκαη ππνςήθηα γηα ηελ αληηπξνεδξία, είλαη νξηζηηθή θαη ακεηάθιεηε…». Ώιέζςξ ιεηά ηδκ ναδζμθςκζηή εηπμιπή δ Βαίηα θζπμεφιδζε ηαζ πάθζ, αοηή ηδκ θμνά πνεζάζηδηε κα ιείκεζ ζημ ηνεαάηζ ιζα αδμιάδα.

109

Ahora, Ahora! = Σώξα, ηώξα!

270

Δ πνμεηθμβζηή εηζηναηεία άνπζζε. Ήδδ απυ ημοξ πνχημοξ ιήκεξ ημο πνυκμο έηθεζζε δ ζμαανή ακηζπμθζηεουιεκδ εθδιενίδα La Prensa, πμο δ Βφα είπε παναηηδνίζεζ «υνβακμ ηςκ μθζβανπζηχκ». Σμ ηονζυηενμ ηυιια ηδξ Ώκηζπμθίηεοζδξ, ημ Ρζγμζπαζηζηυ, υνζζε ςξ οπμρήθζμ βζα ηδκ πνμεδνία ηαζ ακηζπνμεδνία ημοξ Ρηθάξλην Μπαικπίλ ηαζ Αξηνύξν Φξνληίδη ακηίζημζπα. ΋ιςξ μ αβχκαξ ημοξ δεκ ιπμνμφζε κα πάνεζ δδιμζζυηδηα. Δ ιμκαδζηή εθδιενίδα πμο δεκ οπμζηήνζγε ημκ Πενυκ ήηακ δ La Nacion δ μπμία έβναθε βζα ηζξ ζοβηεκηνχζεζξ ηαζ ηζξ μιζθίεξ ημοξ. Σα ηοπμβναθεία δεκ δέπμκηακ ηακ κα ηοπχζμοκ θοθθάδζα ή αθίζεξ ημο ηυιιαημξ απυ ημκ θυαμ ηςκ Πενμκζζηχκ. Οφηε επίζδξ ανέεδηε ναδζμζηαειυξ πμο δεκ εθεβπυηακ απυ ημκ Πενυκ, πμο κα δεπεεί κα παναπςνήζεζ ηα ιζηνυθςκά ημο, πςνίξ θυαμ ακηζπμίκςκ ή αηυια ηαζ ηθεζζίιαημξ. Οζ ιυκεξ αθίζεξ ζημοξ ημίπμοξ ηδξ πχνα ήηακ αοηέξ πμο έβναθακ «Γήης μ Πενυκ» ιε ηδ θςημβναθία ημο, ηαζ ηζξ εζηυκεξ ημο γεφβμοξ Πενυκ. Ώθθά ανέεδηακ ηάπμζμζ εανναθέμζ πμο έβναρακ απυ ηάης ιε ιπμβζά: «Γήης Ββχ!». Ο Πενυκ επέθελε ςξ ακηζπνυεδνυ ημο ηαζ αοηή ηδ θμνά ημκ Ονηέκζζμ Κζπάκμ, ακ ηαζ ήηακ ήδδ βκςζηυ πςξ μ άπνςιμξ ηαζ άαμοθμξ δθζηζςιέκμξ πμθζηζηυξ έπαζπε – υπςξ ηαζ δ Βαίηα – απυ πνμπςνδιέκμ ηανηίκμ. ΋ηακ ημ έιαεε, μ Κζπάκμ είπε ακαζηεκάγμκηαξ ζανηαζηζηά: «Καεκέλε Δβίηα, είλαη θξίκα λα ζπλαγσλίδεζαη έλα γέξν άλζξσπν ζαλ εκέλα, πνηνο ζα θηάζεη πξώηνο ζηελ θνύξζα γηα ην ζάλαην!». «Γηθαηνζύλε-Διεπζεξία-Κπξηαξρία», πξνπαγαλδηζηηθή αθίζα κε ην δεύγνο Πεξόλ Ώηυια ιζα θμνά μ ζηεκυξ θίθμξ ημο Πενυκ, μ δδιμθζθήξ Μενηάκηε, παναβηςκίζηδηε ηαζ δεκ επζθέπεδηε βζα ακηζπνυεδνμξ. Δ αθήεεζα είκαζ υηζ δ παναίηδζδ ηδξ Βφαξ απυ ηδκ οπμρδθζυηδηα ηαζ ημ βεβμκυξ ηδξ αννχζηζαξ ηδξ, ήηακ ημ ηαθφηενμ πνμπαβακδζζηζηυ υπθμ ημο Πενυκ. Αζμνβακχεδηακ θζηακείεξ, θεζημονβίεξ, πνμζηοκήιαηα ηαζ άθθεξ εηδδθχζεζξ βζα ηδκ βνήβμνδ ακάννςζδ ηδξ ΢εκζυναξ. Ώηυια ηαζ μζ πνμεηθμβζηέξ ζοβηεκηνχζεζξ ηδξ ακηζπμθίηεοζδξ ενιδκεφηδηακ ςξ έθθεζρδ ζεααζιμφ βζα ηδκ άννςζηδ Βφα! ΢ημ ηέθμξ ημο ΢επηειανίμο ημο ‟51, λέζπαζε έκα ζηναηζςηζηυ ηίκδια οπυ ηδκ δβεζία ημο απυζηναημο ζηναηδβμφ Βεληακίλ Μελέληεο (Benjamin Menendes) ιε ζηυπμ ηδ ιαηαίςζδ ηςκ εηθμβχκ ημο Νμειανίμο. Σμ πναλζηυπδια απέηοπε βζαηί ήηακ επζπυθαζα μνβακςιέκμ, δ πθεζμρδθία ηςκ ζηναηδβχκ ηαζ μ ζηυθμξ δεκ πνμζπχνδζακ. Οζ ζοκδζηαθζζηέξ λεζήηςζακ ημοξ ενβάηεξ βζα κα ακηζιεηςπίζμοκ ημοξ «πνμδυηεξ» πναλζημπδιαηίεξ, μ θαυξ ζοβηεκηνχεδηε ζηδκ Πθάγα κηε Μάβζμ θςκάγμκηαξ «Κξεκάια ζηνπο πξνδόηεο!». Ο Πενυκ (πςνίξ ηδκ πανμοζία ηδξ Βαίηαξ) ημοξ εκδιένςζε υηζ ήδδ μ Μεκέκηεξ ηαζ μζ άθθμζ επίμνημζ αλζςιαηζημί ημο είπακ ζοθθδθεεί. Δ Βφα εηείκδ ηδ ιένα είπε ηάκεζ ιεηάββζζδ αίιαημξ, ήηακ ελακηθδιέκδ ζημ ηνεαάηζ ηαζ υηακ πθδνμθμνήεδηε ηα βεβμκυηα υθα είπακ ηεθεζχζεζ πζα. Μυθζξ ηα έιαεε γήηδζε ελαβνζςιέκδ απυ ημκ Πενυκ κα ημοθεηίζεζ αιέζςξ ημοξ

271

ζηαζζαζηέξ110. Ώκ ηαζ πμκμφζε θνζπηά ηαζ οπέθενε, γήηδζε κα ηάκεζ έκα ναδζμθςκζηυ δζάββεθια. Με αναπκή θςκή είπε υηζ ιυθζξ ηχνα έιαεε βζα ημ ηίκδια ηαζ εοπανίζηδζε ημ θαυ ηαζ ημοξ ενβάηεξ βζα ηδκ οπενάζπζζδ ηδξ δδιμηναηίαξ. Σεθείςζε θέβμκηαξ «Πξνζεπρεζείηε ζην Θεό λα κνπ δώζεη πίζσ ηελ πγεία κνπ, όρη γηα κέλα αιιά γηα ηνλ Πεξόλ θαη γηα ζαο, αγαπεκέλνη κνπ descamisados». Δ Βαίηα ήηακ ήδδ πμθφ άννςζηδ, αθθά θμαήεδηε υηζ πανά ηδκ απμηοπία ημο ηζκήιαημξ Μεκέκηεξ, ηακείξ δεκ ιπμνμφζε κα απμηθείζεζ ηδκ πζεακυηδηα εκυξ κέμο πναλζημπήιαημξ, πζεακχξ ιάθζζηα ηαζ αζιαηδνμφ. Γζα κα είκαζ ζίβμονδ άνπζζε ηζξ δζαπναβιαηεφζεζξ ιε ημκ πνίβηζπα ΐενκάνδμ ηδξ Οθθακδίαξ, βζα ηδκ αβμνά απυ ημ Ίδνοια 5.000 αοηυιαηςκ πενζζηνυθςκ ηαζ 1.500 ηαναιπζκχκ. Δ Βφα ήεεθε κα δδιζμονβήζεζ ιζα ενβαηζηή πμθζημθοθαηή (μοζζαζηζηά έκα ημιιαηζηυ ζηναηυ) πμο εα είπε ςξ ζημπυ ηδκ πνμζηαζία ημο Πενυκ ηαζ ημο Πενμκζζιμφ. Δ ακηίδναζδ ηςκ εκυπθςκ δοκάιεςκ ήηακ ηυζμ έκημκδ, πμο υηακ έθηαζακ ηα υπθα, απμεδηεφηδηακ ζημ μπθμζηάζζμ ηδξ αζηοκμιίαξ ηαζ δεκ πνδζζιμπμζήεδηακ πμηέ βζα ημκ ζημπυ πμο αβμνάζηδηακ, άθθςζηε ζημ ιεηαλφ δ Βφα είπε θφβεζ βζα πάκηα. Σν εμώθπιιν ηνπ απηνβηνγξαθηθνύ βηβιίνπ ηεο Δύαο Πεξόλ: Ο ζθνπόο ηεο δωήο κνπ. ΋πςξ ηάεε πνυκμ δ 17 Οηηςανίμο ήηακ δ ιένα ημο Πενμκζζιμφ δ Dia de la Lealtad ηαζ βζμνηαγυηακ ιε θασηή ζοβηέκηνςζδ ζηδκ Πθάγα κηε Μάβζμ. Ο Πενυκ δήθςζε υηζ δ ιένα αοηή εα ήηακ αθζενςιέκδ ζηδκ Βαίηα. Βπακαθήθεδηε υ,ηζ είπε ζοιαεί ζηζξ 22 Ώοβμφζημο ηδκ Κακπίιλην Ακπηέξην, αθθά αοηή ημ θμνά ημ πθήεμξ ήηακ αηυια ιεβαθφηενμ, ηα πθαηάη πμθφ πενζζζυηενα, ημ ηθίια ζοβηίκδζδξ εκημκυηενμ, μζ ηναοβέξ: «Δβίηα-Δβίηα» δοκαηυηενεξ. Ώοηή ειθακίζηδηε ζημ ιπαθηυκζ ηδξ Κάγα Ρμζάδα ηαεζζηή ζε πμθοενυκα, ελαζεεκδιέκδ, πθςιή ηαζ απμζηεςιέκδ. Ο Πενυκ πήνε ημ θυβμ ηαζ ελέθναζε ηζξ εοπανζζηίεξ ημο «ζ‟ αοηήκ ηδκ αζφβηνζηδ βοκαίηα, ιζα απυ ηζξ πζμ ζπμοδαίεξ ηδξ ακενςπυηδηαξ» ηαζ ηδξ απέκεζιε πμιπςδχξ, ημ Μεβάθμ Μεηάθθζμ ημο Πενμκζζιμφ Βλαζνεηζηήξ Σάλεςξ!. Δ Βφα ζδηχεδηε ηαζ ηαεχξ μ Υμοάκ ηδκ οπμαάζηαγε απυ ηδ ιέζδ ηδξ βζα κα ιδκ ηαηαννεφζεζ, απεοεφκεδηε ζοβηζκδιέκδ ζηζξ ιονζάδεξ θαμφ ηαζ είπε, υηζ παν‟ υθμ πμο μζ βζαηνμί ηδξ απαβυνεοζακ κα ιεηάζπεζ ζηδκ ζοβηέκηνςζδ δεκ ιπμνμφζε κα θείρεζ απυ ημοξ αβαπδιέκμοξ ηδξ descamisados. Σμοξ εοπανίζηδζε βζα ηζξ πνμζεοπέξ ημοξ βζα ηδκ οβεία ηδξ ηαζ ημοξ πανυηνοκε κα ηάκμοκ ηα πάκηα βζα ηδκ κίηδ ημο Πενυκ ημκ Νμέιανζμ. Φοζζηά ηα θυβζα ηδξ έβζκακ δεηηά ιε εκεμοζζαζιυ ηαζ ηναοβέξ: «Δύα Πεξόλ, Εήησ ε Δβίηα Πεξόλ». ΢ηζξ 3 Νμειανίμο δ Βφα ιεηαθένεδηε ζηδκ Πνιπθιηληθή Πξόεδξνο Πεξόλ βζα πνμπεζνμονβζηέξ ελεηάζεζξ. Έλς απυ ημ εεναπεοηήνζμ ιαγεφηδηε πμθφξ ηυζιμξ, εημφζζα ή αημφζζα βζαηί πμθθέξ εηαζνίεξ, αθθά ηαζ δδιυζζεξ οπδνεζίεξ δζέηαλακ ημ πνμζςπζηυ ημοξ κα πνμζέθεεζ ηαζ κα πνμζεοπδεεί εηεί. Ώηυια 110

΢ηελ Αξγεληηλή είρε θαηαξγεζεί ε ζαλαηηθή πνηλή

272

εζηάθδζακ πζθζάδεξ ηδθεβναθήιαηα ζημκ πάπα κα εκχζεζ ηζ αοηυξ ηζξ πνμζεοπέξ ημο βζα ηδκ οβεία ηδξ ΢εκζυναξ. Σδ επμιέκδ έθηαζε απυ ηδ Νέα Τυνηδ μ δζάζδιμξ Ώιενζηακυξ πεζνμφνβμξ Σδσξηδ Παθ (George Pack). ΢ηζξ 6 Νμειανίμο δ Βφα εβπεζνίζηδηε βζα ημκ ηανηίκμ ηδξ ιήηναξ, ιζα δφζημθδ εβπείνδζδ πμο ηνάηδζε ζπεδυκ 3,5 χνεξ. Τπέζηδ οζηενεηημιή αθθά, ακ ηαζ δεκ εζπχεδηε, μζ βζαηνμί δζαπίζηςζακ υηζ μ ηανηίκμξ είπε ελαπθςεεί πμθφ πένακ ηδξ ιήηναξ, είπε θηάζεζ ζημοξ πκεφιμκεξ. Ήηακ δ πνχηδ Ώνβεκηζκή πμο οπμαθήεδηε ζε πδιεζμεεναπεία - πνςημπυνμξ ιέεμδμξ ηαηαπμθέιδζδξ ηςκ ηανηζκζηχκ ηοηηάνςκ εηείκδ ηδκ επμπή. Αεκ έβζκε ηαιζά επίζδιδ ακαημίκςζδ βζα ηδκ επέιααζδ, αθθά υθμζ πζα ήλενακ υηζ δ ηαηάζηαζή ηδξ ήηακ απυ ηαηή ςξ απεθπζζηζηή. Η εμαζζελεκέλε Δβίηα δελ κπνξνύζε λα ςεθίζεη ζην εθινγηθό ηκήκα. Σεο έθεξαλ ηελ θάιπε ζην θξεβάηη θαη ςήθηζε γηα πξώηε θνξά Σδκ διένα ηςκ εηθμβχκ 11 Νμειανίμο, έθενακ ζημ ηνεαάηζ ηδξ ηδκ ηάθπδ βζα κα ρδθίζεζ. Ήηακ δ πνχηδ θμνά πμο δ Βαίηα, υπςξ ηαζ υθεξ μζ βοκαίηεξ ηδξ Ώνβεκηζκήξ, ρήθζγε. Βίπε απθχξ: «Απηό ήηαλ, ςήθηζα!» ηαζ λέζπαζε ζε ηθάιαηα. Δ θςημβναθία δείπκεζ ηδκ Βφα ειθακχξ αδοκαηζζιέκδ, ιε βςκζχδδ ιφηδ ηαζ ααεμοθςιέκα ιάηζα. Σα απμηεθέζιαηα έδεζλακ ιζα ενζαιαεοηζηή κίηδ ημο Πενυκ ιε πμζμζηυ 62,5%, πμζμζηυ πμο μθεζθυηακ ηαηά ιεβάθμ ιένμξ ζηζξ βοκαίηεξ ρδθμθυνμοξ ηαζ ζηδ ζοβηζκδζζαηή θυνηζζδ ημο θαμφ βζα ηδκ πενζπέηεζα πμο πενκμφζε δ Βφα.

Tμ Ρζγμζπαζηζηυ ηυιια ζοβηέκηνςζε ημ 31,5% ηαζ υθα ηα άθθα ηυιιαηα, ημ οπυθμζπμ 6%. Σα Υνζζημφβεκκα δ Βαίηα ηαηάθενε κα ζδηςεεί, κα πάεζ ςξ ζημ ηήπμ ηδξ ηαζ κα ιμζνάζεζ δχνα ζηα παζδζά παζπκίδζα, ποιυ ιήθμο ηαζ ηέζη, δχνα πμο άθθεξ πνμκζέξ ιμίναγε ηαηά εηαημιιφνζα ζε παηέηα. Σμοξ πνχημοξ ιήκεξ ημο 1952, δεπυηακ δεηάδεξ ζοκδζηαθζζηέξ, οπμονβμφξ ηαζ άθθμοξ λαπθςιέκδ ζηα ιαλζθάνζα ηδξ. Σμκ Ώπνίθζμ πήβε ηδκ ηδδεία ημο ακηζπνμέδνμο Κζπάκμ πμο ηδκ πνυθααε ζηδκ ημφνζα ημο εακάημο ηαζ έθοβε πνχημξ. Σδκ Πνςημιαβζά ζφνεδηε ςξ ημ ιπαθηυκζ ηδξ Casa Rosada βζα κα εηθςκήζεζ ημκ ηεθεοηαίμ ηδξ θυβμ. Έκα θανδφ θυνεια ηάθοπηε ημ ζηεθεηςιέκμ ηδξ ημνιί, ήηακ δεκ ήηακ 40 ηζθά, αθθά δ θςκή ηδξ ήηακ ζηαεενή: «…Αλ ρξεηαζηεί ζα απνδώζσ δηθαηνζύλε κε ηα ίδηα κνπ ηα ρέξηα, λεθξή ή δσληαλή. Αλ θάπνηνο ζεθώζεη ηα ρέξηα ηνπ θαηά ηνπ Πεξόλ, ηελ ίδηα κέξα ζα πάσ κε ηνπο εξγαδόκελνπο, κε ηηο γπλαίθεο, κε ην ιαό, ζα πάσ κε ηνπο descamisados κνπ θαη δελ ζα αθήζσ νύηε πέηξα πνπ λα κελ είλαη κε ηνλ Πεξόλ…». ΢ηζξ 7 ΜαΎμο δ Βφα είπε βεκέεθζα, έβζκε ηνζάκηα ηνζχκ εηχκ. Δ Πενμκζζηζηή πθεζμρδθία ηδξ ΐμοθήξ ηδξ απέκεζιε επίζδια ημκ ηίηθμ ηδξ «Πλεπκαηηθήο Ζγέηηδαο ηνπ Έζλνπο (Lider Espiritual de la Nacion)». Ήηακ αηυια ιζα δζάηνζζδ απυ ηζξ πμθθέξ υπςξ: «Ζ Κπξία ηεο Διπίδαο», «Ζ πλεπκαηηθή αξρεγόο ηνπ θξάηνπο», «Ζ κεηέξα ηνπ ιανύ», «Πξνζηάηηδα ησλ αδηθεκέλσλ», «Ζ πξώηε ΢ακαξίηηζζα», «Δπηθαλήο», «Φσηεηλόο νδεγόο ησλ παηδηώλ», «Δλάξεηε», «Σν

273

νπξάλην ηόμν ηεο Αξγεληηλήο», «Ζ ΢εληόξα ησλ descamisados», «Ζ πξόεδξνο (La presidenta)», «Santa Evita» ηαζ άθθεξ. ΢ηζξ 4 Εμοκίμο έβζκε δ μνηςιμζία ημο πνμέδνμο Πενυκ. ΢ηδκ εέζδ ημο ακηζπνμέδνμο – πμο είπε πεεάκεζ πνζκ θίβεξ ιένεξ – ζηάεδηε δ Βφα πμο ηζιήεδηε ιε έκα αηυια πανάζδιμ. Καηυπζκ ζοκυδεοζε ημκ πνυεδνμ ζηδκ πακδβονζηή πανέθαζδ ιέζα απυ ημοξ δνυιμοξ ημο Μπμοέκμξ Άζνεξ. ΢ημ ακμζπηυ αοημηίκδημ δ Βαίηα (πμο είπε θηάζεζ ηα 37 ηζθά ιυθζξ) ζηεηυηακ υνεζα – δίπθα ζημκ Πενυκ - ιε ηδ αμήεεζα δζπθήξ δυζδξ ιμνθίκδξ ηαζ ιζαξ γχκδξ πμο ηδ ζηήνζγε. Δ γχκδ αοηή ήηακ πνμζανιμζιέκδ ζε ιζα εζδζηά ηαηαζηεοαζιέκδ βφρζκδ αάζδ πμο δ Βφα ηδκ έηνοαε ιε ημ θανδφ βμφκζκμ παθηυ πμο θμνμφζε. Ίζςξ κα είπακ ημπμεεηήζεζ ηαζ έκα πανυιμζμ ζηήνζβια ζημ δελί ηδξ πένζ, βζαηί ζε υθδ ηδ δζαδνμιή παζνεημφζε ημκ ηυζιμ ι‟ αοηυ. Ο θαυξ γδηςηναφβαγε ιυκμ εηείκδ: «Δβίηα!, Δβίηα ζ’ αγαπάκε!». Ώζζεακυηακ ζακ έκαξ εδθοηυξ Δι ΢ηλη111. Μεηά ημ ηέθμξ ηδξ εηδήθςζδξ, ακαβηάζηδηε κα ηαηαθφβεζ ηαζ πάθζ ζηδ ιμνθίκδ βζα κα ηαθιάνμοκ βζα θίβμ μζ πυκμζ ηδξ. Ήηακ δ ηεθεοηαία ηδξ έλμδμξ, δεκ αβήηε λακά απ‟ ημ πνμεδνζηυ ιέβανμ. Ζ ηειεπηαία δεκόζηα εκθάληζε ηεο Δύαο, ζηελ νξθσκνζία ηνπ Υνπάλ Πεξόλ σο πξνέδξνπ Σζξ επυιεκεξ ιένεξ δ Βφα ιεηαηζκήεδηε ζε έκα δςιάηζμ άθθδξ πηένοβαξ ημο πνμεδνζημφ ιεβάνμο, ιαηνζά απυ αοηυ ημο Πενυκ, βζα κα ιδκ ημκ εκμπθμφκ ηα αμβηδηά ημο πυκμο ηδξ, αθθά ηαζ μζ ιονςδζέξ ηδξ ηθεζζμφναξ, ηδξ αννχζηζαξ ηαζ ηςκ θανιάηςκ. Ο Πενυκ θαζκυηακ θμαζζιέκμξ ηαζ εθάπζζηεξ θμνέξ πθδζίαγε ηδ ζφγοβυ ημο. Σνζβφνζγε έλς απ‟ ημ δςιάηζμ ηαπκίγμκηαξ ιακζςδχξ. Έκα ανάδο δ Βφα ζφνεδηε ςξ ημ δςιάηζμ ημο Υμοάκ ηζ αοηυξ θάκδηε ηνμιμηναηδιέκμξ. Ώοηή ημο έδςζε απθχξ έκα έββναθμ πμο ημ παναηηήνζζε ςξ «ημ ιήκοιά ιμο». Ώνβυηενα, ιεηά ημ εάκαηυ ηδξ, μ Πενυκ πμο είπε ανεζ ημ ιήκοια «ειπνδζηζηυ» δδιμζίεοζε ιυκμ έκα ιένμξ ημο μκμιάγμκηάξ ημ «δ δζαεήηδ ηδξ Βφαξ» ηαζ ζημ μπμίμ ακέθενε ιεηαλφ άθθςκ: «Θέισ λα δήζσ αηώληα δίπια ζην Πεξόλ θαη ζην ιαό κνπ. Καη ζηνπο δπν θιεξνδνηώ ηα θνζκήκαηά κνπ γηα έλα ίδξπκα πνπ ζα έρεη σο ζθνπό ηελ ιατθή ζηέγαζε». Ώνβυηενα ιαεεφηδηε ημ οπυθμζπμ ιένμξ ημο ιδκφιαημξ, ημ μπμίμ παναηηδνίζηδηε ςξ εζθζηνζκέξ λέζπαζια, ήηακ ιζα εηηυλεοζδ ηαηδβμνζχκ ηαηά ηδξ Βηηθδζίαξ ηαζ ηονίςξ ηαηά ημο ΢ηναημφ - μ μπμίμξ ηδκ πενζθνμκμφζε, αθθά ηαζ δ ίδζα ημ ακηαπέδζδε. Οηηχ ιένεξ πνζκ πεεάκεζ δ Βαίηα, δ ηοαένκδζδ ηδξ Ώνβεκηζκήξ ηδξ απέκεζιε ημ πνοζυ πενζδέναζμ ημο Σάβιαημξ ημο Ώπεθεοεενςηή ΢ακ Μανηίκ, δζαημζιδιέκμ ιε επηαηυζζα ζιανάβδζα, νμοιπίκζα, δζαιάκηζα ηαζ ζιάθημ. Ήηακ Ο Δι ΢ηλη (El Cid) ήηαλ πνιέκαξρνο ηνπ 11νπ αηώλα θαη ιατθόο ήξσαο ησλ Ιζπαλώλ. Γη’ απηόλ ππάξρεη ν ζξύινο όηη ελώ είρε ζθνησζεί από ερζξηθό βέινο., γηα λα κελ θαηαπέζεη ην εζηθό ηνπ ζηξαηνύ ηνπ, ε γπλαίθα ηνπ Υηκέλα έζηεζε όξζην (κε ππνζηεξίγκαηα βέβαηα) ην λεθξό ηνπ ζώκα πάλσ ζην άινγό ηνπ θαη δηέηαμε επίζεζε θαηά ησλ Αξάβσλ ηεο Βαιέλζηα, ε νπνία θπζηθά έπεζε ζηα ρέξηα ησλ Ιζπαλώλ.

111

274

έκα αηυια πανάζδιμ απυ ηα πμθθά πμο είπε πάνεζ εηείκδ ηδ πνμκζά απυ ηδκ Οθθακδία, ημ Μελζηυ, ηδ ΢ονία, ηδ Μάθηα, ηδκ Κμθμιαία, ηδκ Ώσηή, ηδ ΐναγζθία, ημ Λίαακμ, ημκ Εζδιενζκυ, ηδ Αμιζκζηακή Αδιμηναηία, ημ Πενμφ ηαζ αθθμφ. ΢ημ ιεηαλφ ζε υθδ ηδ πχνα, μνβακχκμκηακ θεζημονβίεξ ηαζ δεήζεζξ ηαζ μζ ναδζμζηαειμί ιεηέδζδακ ζοκεπχξ εζδήζεζξ βζα ηδκ οβεία ηδξ Βαίηαξ. ΢ημ δςιάηζυ ηδξ υιςξ ημ ναδζυθςκμ είπε αβεζ απυ ηδκ πνίγα. Βπίζδξ ηδξ έθενκακ ηδκ εθδιενίδα ηδξ δ μπμία είπε εηηοπςεεί εζδζηά βζ‟ αοηήκ, πςνίξ εζδήζεζξ βζα ηδκ πμνεία ηδξ οβείαξ ηδξ. Ο Πενυκ γδημφζε απυ ημκ ιυδζζηνυ ηδξ Πάημ Υαιακηνέμο κα ηδξ θένκεζ ςναία οθάζιαηα ηαζ κα ηδξ πνμηείκεζ ηαζκμφνζα θμνέιαηα ηαζ μ ίδζμξ ιε ακέιεθμ φθμξ ηδξ έθενκε ζπέδζα βζα ηαλίδζα ζημ ελςηενζηυ. Δ Βφα ηαηαθάααζκε, έηακε πςξ ζοκαζκμφζε ηαζ έπαζγε ημ παζπκίδζ ημο Πενυκ. ΋ιςξ ακ ηαζ ήλενε ηδκ ηαηή ηαηάζηαζδ δεκ έπαοε κα εθπίγεζ. Κάθεζε ημκ πκεοιαηζηυ ηδξ ημκ παηένα Μπεκίηεγ ηαζ ημο είπε: «Ξέξεηο, βξίζθνκαη ζηνλ πάην ηνπ πεγαδηνύ. Ούηε νη γηαηξνί νύηε θαλείο άιινο εθηόο από ηνλ Θεό κπνξεί λα θάλεη ηίπνηα γηα λα κε βγάιεη από δσ. Αλ ν Θεόο κνπ δώζεη πίζσ ηε πγεία κνπ δελ ζα μαλαθνξέζσ θνζκήκαηα θαη σξαία ξνύρα. Θα κνπ είλαη αξθεηά κηα κπινύδα θαη κηα θνύζηα». Ζ Δβίηα θαη ν Υνπάλ ζε παιηόηεξε δεμίσζε Σζξ ηεθεοηαίεξ ηδξ ιένεξ εκαθθάζζμκηακ ζε αάνδζεξ μζ ηνεζξ αδεθθέξ ηδξ ηαζ δ ιδηένα ημοξ. Σδκ παναιμκή ημο εακάημο ηδξ ηάθεζε ημκ Πενυκ ηαζ ημο ηυκζζε: «Ήζεια λα ζε δσ γηα ιίγν…Μελ μεράζεηο ηνπο θησρνύο αλζξώπνπο».

275

3.11. Δβίηα, ην ηέινο, ε κνχκηα, ν ζξχινο Σμ ιεζδιένζ ημο ΢αααάημο ηδξ 26 Εμοθίμο 1952, δ Βθίγα ήνεε κα ακηζηαηαζηήζεζ ηδκ Μπθάκηα ζημ πθεονυ ηδξ Βφαξ ηαζ δ ιαιά Υμοάκα αβήηε βζα θίβμ έλς απυ ημ δςιάηζμ, βζα κα πάνεζ ιζακ ακάζα. Δ Βαίηα πςνίξ κα απεοεφκεηαζ ζε ηακέκακ ζοβηεηνζιέκα, ρζεφνζζε ιε θςκή πμο ιυθζξ αημοβυηακ: «Καεκέλε γξηνύια!». Δ αδεθθή ηδξ απμνδιέκδ ηδ νχηδζε: «Γηαηί ην ιεο απηό, ε κακά θαίλεηαη κηα ραξά» ηαζ δ Βφα: «Σν μέξσ… ε Δύα θεύγεη». Ώοηά ήηακ ηα ηεθεοηαία ηδξ θυβζα. Έπεζε ζε ηχια Σμ ανάδο ζηζξ 8.25‟ δ Βαίηα έθοβε βζα πάκηα ζε δθζηία 33 πνμκχκ ηαζ αάνμξ ιυθζξ 33 ηζθχκ. Πανυκηεξ ήηακ δ ιδηένα ηδξ, μζ ηνεζξ αδεθθέξ ηδξ, μ Πενυκ, θίβα ηοαενκδηζηά ζηεθέπδ, μ βζαηνυξ ηαζ δ κμζμηυια. Σμ κέμ ιεηαδυεδηε αιέζςξ απ΄ υθμοξ ημοξ ναδζμθςκζημφξ ζηαειμφξ ιε ηδκ ακαββεθία ημο εηθςκδηή: «Έρσ ην ζιηβεξό θαζήθνλ λα ζαο αλαθνηλώζσ, όηη ε Δύα Πεξόλ, ε πλεπκαηηθή εγέηηδα ηνπ Έζλνπο, πέξαζε ζηελ αζαλαζία». Ώπυ εηείκδ ηδ ιένα ςξ ηδκ πηχζδ ημο ηαεεζηχημξ Πενυκ ημ 1955, ηάεε ανάδο ζηζξ 8.25‟ ημ ναδζυθςκμ δζέημπηε ημ πνυβναιιά ηςκ εζδήζεςκ ηαζ μ εηθςκδηήξ οπεκεφιζγε: «Δίλαη 8.25’ ην βξάδπ, ε ώξα πνπ ε Δύα Πεξόλ πέξαζε ζηελ αζαλαζία» Ώιέζςξ ιεηά ηδκ ακαββεθία ημο εακάημο ηδξ Βαίηαξ, ηάεε δναζηδνζυηδηα ζε υθδ ηδ πχνα ζηαιάηδζε, μζ ηζκδιαημβνάθμζ, ηα εέαηνα ηαζ υθα ηα δδιυζζα εεάιαηα έηθεζζακ ηαζ μζ εεαηέξ έθεοβακ δαηνοζιέκμζ. Βπίζδξ ηαζ ζηα εζηζαηυνζα, ιπαν, ηαθέ ηαζ άθθα ηέκηνα δζαζηέδαζδξ, μζ πεθάηεξ οπμπνεχεδηακ κα θφβμοκ. Ώηυια ηαζ ζηα λεκμδμπεία, μζ πεθάηεξ έζηνςκακ ιυκμζ ημοξ ηα ηνεαάηζα ημοξ ηαζ ακ ήηακ ηοπενμί εφνζζηακ ηάηζ κα θάκε. ΋ιεο νη εθεκεξίδεο ηεο Αξγεληηλήο δεκνζηεύνπλ ηελ είδεζε: Η Εύα Πεξόλ πέξαζε ζηελ αζαλαζία. Ο ιαόο πελζεί ηελ πλεπκαηηθή ηνπ εγέηηδα. Ώπμθαζίζηδηε εεκζηυ πέκεμξ εκυξ ιδκυξ, μζ ζδιαίεξ κα ηοιαηίγμοκ ιεζίζηζεξ ηαζ δ ηδδεία ηδξ Βφαξ κα βίκεζ ιε ηζιέξ ανπδβμφ ηνάημοξ (ακ ηαζ αοηή δεκ ηαηείπε πμηέ επίζδια ηοαενκδηζηή εέζδ). Δ CGT δζέηαλε υθμοξ ημοξ Πενμκζζηέξ κα θμνμφκ ιαφνδ βνααάηα ή πενζαναπζυκζμ βζα ηνεζξ ιένεξ. Βκκμείηαζ υηζ υηακ έθεβακ Πενμκζζηέξ εκκμμφζακ ημοξ πάκηεξ. ΋πμζμξ δεκ οπάημοε (Πενμκζζηήξ ή υπζ) έπακε ηδ δμοθεζά ημο. Βηαημκηάδεξ πζθζάδεξ θαμφ πθδιιφνζζακ ημοξ δνυιμοξ ημο Μπμοέκμξ Άζνεξ, βφνς απυ ημ πνμεδνζηυ ιέβανμ ηαζ μπηχ άκενςπμζ έπαζακ ηδ γςή ημοξ απυ ημκ ζοκςζηζζιυ, δεηάδεξ ηαηαπαηήεδηακ ηαζ ηναοιαηίζηδηακ. ΋θα ηα ακεμπςθεία ηδξ πνςηεφμοζαξ λεπμφθδζακ ημ ειπυνεοιά ημοξ ηαζ ζημίαεξ θμοθμοδζχκ ζςνεφηδηακ ζηδκ πφθδ ημο ιεβάνμο. Σμ ίδζμ ανάδο εηθήεδ ζημ ακάηημνμ μ δν. Πέληξν Άξα (Pedro Ara), ηαεδβδηήξ ηδξ ακαημιίαξ ηαζ εζδζηυξ ζηζξ ηανζπεφζεζξ. Λέβεηαζ υηζ ήηακ αοηυξ πμο είπε ααθζαιχζεζ ημ ζχια ημο Λέκζκ. Δ ηεπκζηή πμο εθάνιμγε (ημκ έθεβακ

276

θαιιηηέρλε ηνπ ζαλάηνπ) ήηακ δ ακηζηαηάζηαζδ ημο αίιαημξ ηδξ εακμφζδξ ιε βθοηενίκδ αιέζςξ ιεηά ημκ εάκαημ, πμο δζαηδνμφζε υθα ηα υνβακα, αηυια ηαζ ημκ εβηέθαθμ ακαθθμίςηα ηαζ δδιζμονβμφζε ζημ πνυζςπμ ιζα εζηυκα ακενχπμο πμο ημζιάηαζ. Ο δν. Άνα δμφθερε υθδ κφπηα ηαζ ηέθεζςζε ημ πνςί υηακ ημ ζχια ηδξ Βφαξ Πενυκ ήηακ ηεθείςξ ηαζ βζα πάκηα άζδπημ ηαζ έημζιμ βζα κα πανμοζζαζηεί ζημ ημζκυ, ήηακ πζα ιζα ιμφιζα. Ώιέζςξ ιεηά αημθμφεδζε δ ΢άνα Γηάηηζ δ ιακζηζμονίζηα ηδξ Βφαξ δ μπμία πενζπμζήεδηε ηα πένζα ηαζ έααρε ηα κφπζα ηδξ κεηνήξ. Ώημθμφεδζε μ ημιιςηήξ ηδξ Πέκηνμ Ώθηανάγ, πμο έααρε ηα ιαθθζά ηδξ ηάκμκηάξ ηα θαιπενά ηαζ έθηζαλε ημκ ηυηζμ ηδξ υπςξ ημκ έθηζαπκε παθζά. Καζ ζημ ηέθμξ έκηοζακ ηδκ Βαίηα ιε θεοηυ ζάαακμ, ηδκ ηφθζλακ ιε ηδκ βαθακυθεοηδ ζδιαία ηδξ Ώνβεκηζκήξ, ηδξ έααθακ ζημ πένζ ημ νμγάνζμ πμο ηδξ είπε δςνίζεζ μ πάπαξ ηαζ ηδκ ημπμεέηδζακ ζε έκα θένεηνμ ιε βοάθζκμ ηαπάηζ. Σμ ζχια ηδξ εηηέεδηε βζα θασηυ πνμζηφκδια ζημκ πνμεάθαιμ ημο οπμονβείμο Βνβαζίαξ. Ο δξ. Άξα θαη ην βαιζακσκέλν ζώκα ηεο Δβίηαο Πεξόλ Σμ θασηυ πνμζηφκδια δζάνηεζε δεηαηνείξ ιένεξ. ΢ημ δζάζηδια αοηυ δ γςή ζηδ Ώνβεκηζκή είπε παβχζεζ. Ώιέηνδηεξ πζθζάδεξ πμθίηεξ υθςκ ηςκ ηάλεςκ ηαζ δθζηζχκ, απ‟ υθεξ ηζξ επανπίεξ ηδξ πχναξ, ζηήκμκηακ ζε ιζα μονά πενίπμο ηνζχκ πζθζμιέηνςκ ηαζ πενίιεκακ οπμιμκεηζηά ηάης απυ ζοκεπή ανμπή ηαζ ηζμοπηενυ ηνφμ, ςξ ηαζ δέηα χνεξ βζα κα δχζμοκ ημκ φζηαημ παζνεηζζιυ ζηδκ ΢εκζυνα. Ήηακ έκα βκήζζα θασηυ πνμζηφκδια, μζ άκενςπμζ έηθαζβακ ζακ κα είπακ πάζεζ ημ πζμ πνμζθζθέξ ημοξ πνυζςπμ. Ο Βνοενυξ ΢ηαονυξ ηαζ ημ Ίδνοια ιενίικδζακ βζα ημοξ ακάπδνμοξ ηαζ ημοξ δθζηζςιέκμοξ ηαζ δζέκεζιακ ζάκημοζηξ ηαζ ηαθέ ζημ ηυζιμ πμο πενίιεκε αδζαιανηφνδηα ηάης απυ μιπνέθεξ ηαζ εθδιενίδεξ. Ο Πεξόλ, ππνπξγνί θαη άιινη επίζεκνη κπξνζηά ζην θέξεηξν ηεο Δύαο, όπνπ ζπλερίδεηαη ην ιατθό πξνζθύλεκα Μυθζξ ηεθζηά. παβςιέκμζ ηαζ ανεβιέκμζ, έθηακακ ζημ θένεηνμ ημίηαγακ ημ ιζηνμζημπζηυ ζχια ηδξ κέαξ βοκαίηαξ πμο έθοβε βζα πάκηα ηαζ θζθμφζακ ημ βοάθζκμ ηαπάηζ. Πμθθμί θζπμεοιμφζακ απυ ηδ ζοβηίκδζδ ηαζ αζζεάκμκηακ υηζ είπακ λαθκζηά μνθακέρεζ. Βηαημιιφνζα θμοθμφδζα ηαζ ακεμδέζιεξ οπήνπακ εηεί βφνς ηαζ ζε υθδ ηδκ πυθδ. ΢ηδκ Πθάγα κηε Μάβζμ είπε ακανηδεεί έκα ηενάζηζμ πμνηνέημ ηδξ παιμβεθαζηήξ Βφαξ πμο παζνεημφζε ημκ ηυζιμ. ΢ηζξ 9 Ώοβμφζημο ημ θένεηνμ ημπμεεηήεδηε ζε ηζθθίαακηα πονμαυθμο ηαζ ιε υθεξ ηζξ ηζιέξ μδδβήεδηε ζημ ηηίνζμ ηδξ CGT (ηδξ Βνβαηζηήξ ΢οκμιμζπμκδίαξ) υπμο εα ήηακ πνμζςνζκή ηαημζηία ηδξ Βφαξ (ή ίδζα είπε γδηήζεζ υηακ πεεάκεζ δ ζμνυξ ηδξ κα ανίζηεηαζ ακάιεζα ζε ενβάηεξ), ςξ ηδκ ηαηαζηεοή ημο ικδιείμο 277

ηδξ. Δ πμιπή ήηακ ηενάζηζα απμηεθμφιεκδ απυ ακηζπνμζςπεοηζηά αβήιαηα ηςκ εκυπθςκ δοκάιεςκ, ζηναηδβμφξ, καοάνπμοξ, ηθδνζημφξ, ζοκδζηαθζζηέξ, επζπεζνδιαηίεξ, θμζηδηέξ, παζδζά απυ ηα ζπμθεία ημο Εδνφιαημξ ηδξ Βφαξ ηαζ βεκζηά απυ ακηζπνμζςπείεξ απυ ηάεε ημζκςκζηή ηάλδ ηδξ πχναξ. Σδκ πμιπή παναημθμφεδζε ζοβηζκδιέκμ έκα ηενάζηζμ πθήεμξ απυ δομ εηαημιιφνζα θαμφ, πμο έδεζπκε ιε ηάεε ηνυπμ ηδκ αβάπδ ηαζ ηδκ αθμζίςζή ημο ζηδ κεηνή. Πμθθμί έναζκακ ιε θμοθμφδζα ημ θένεηνμ, άθθμζ έηθαζβακ, ενδκμφζακ, αηυια ηαζ θζπμεοιμφζακ. Ο δν. Άνα έζηδζε ζημ ηηίνζμ ηδξ CGT έκα πθήνεξ ενβαζηήνζμ ηαζ παναημθμοεμφζε ημ ααθζαιςιέκμ ζχια ηδξ Βαίηαξ, ημ μπμίμ ειαάπηζγε ηαεδιενζκχξ ζε ηάηζ ιοζηδνζχδδ οβνά βζα κα δζαηδνείηαζ ζε ηαθή ηαηάζηαζδ. Ώνβυηενα απμηαθφθεδηε υηζ ηα ζοκηδνδηζηά οβνά είπακ δζεζζδφζεζ ζε υθμ ημ ηοηθμθμνζηυ ζφζηδια ςξ ηζ ζηα ηνζπμεζδή αββεία ηαζ ημ ζχια μθυηθδνμ είπε ηαθοθεεί απυ έκα θεπηυ ζηνχια ηενζμφ. Σμκ επυιεκμ Εμφθζμ ημ ααθζαιςιέκμ ζχια ηδξ Βαίηαξ ήηακ έημζιμ, αθθά υπζ ημ ικδιείμ ηδξ. Σμ ικδιείμ εα ήηακ έκα ηενάζηζμ άβαθια εκυξ άκηνα descamisado, ιεβαθφηενμ απυ ημ άβαθια ηδξ Βθεοεενίαξ ηδξ Ν. Τυνηδξ. Σμ ζχια ηδξ Βαίηαξ εα ημ ημπμεεημφζακ ζηδ αάζδ ημο ηαζ εα ήηακ επζζηέρζιμ βζα ημ ημζκυ – υπςξ αηνζαχξ δ ιμφιζα ημο Λέκζκ ζηδκ Κυηηζκδ πθαηεία ηδξ Μυζπαξ. Πνμζςνζκά ηαζ ιέπνζ ηδκ ηαηαζηεοή ημο ημ ζχια ημπμεεηήεδηε ηάης απυ ιζα βοάθζκδ ηαιπάκα ζ‟ έκα ιζηνυ πανεηηθήζζ ζημ ηηίνζμ ηδξ CGT, υπμο ημ ημζκυ πνμζενπυηακ ηαεδιενζκά ςξ ημ „55. ΋θα αοηά ηα πνυκζα δ πνυζμρδ ημο ηηζνίμο ήηακ βειάηδ απυ θμοθμφδζα. Ζ θεδεία ηεο Δύαο Σμκ Ώπνίθζμ ημο 1953, μ αδεθθυξ ηδξ Βφαξ, μ Υμοακζίημ Νημοάνηε ανέεδηε κεηνυξ ζημ δζαιένζζιά ημο πηοπδιέκμξ απυ ζθαίνα. Δ επίζδιδ εηδμπή ηδξ αζηοκμιίαξ ήηακ υηζ επνυηεζημ βζα αοημηημκία. ΋ιςξ μ Υμοακζίημ είπε επακεζθδιιέκα ηαηδβμνδεεί βζα πμθθέξ πανάκμιεξ εκένβεζεξ ηαζ είπε απμηηήζεζ ηενάζηζα πενζμοζία. Δ μζημβέκεζα Νημοάνηε εεχνδζε ημκ Πενυκ ςξ οπεφεοκμ βζα ημ εάκαηυ ημο Σμκ ΢επηέιανζμ ημο 1955 έκα ζηναηζςηζηυ πναλζηυπδια ιε ημκ πμιπχδδ ηίηθμ Revolucion Libertadora112 ακέηνερε ημκ Πενυκ ηαζ επέααθε ιζα αηυια δζηηαημνία. ΋ηακ λέζπαζε ημ πναλζηυπδια δ ζοκδζηαθζζηζηή δβεζία ηαζ πμθθμί θίθμζ ημο Πενυκ γήηδζακ υπθα βα κα ακηζιεηςπίζμοκ ημοξ ηζκδιαηίεξ. ΋ιςξ αοηυξ ανκήεδηε κα ελμπθίζεζ ημ θαυ, ιε ηδ δζηαζμθμβία υηζ δεκ ήεεθε αζιαημποζία ηαζ παναζηήεδηε. Αζέθοβε απυ ηδ πχνα πνμξ ηδκ Παναβμοάδ, ηαηυπζκ πήβε ζηδ ΐεκεγμοέθα, ζηδ Αμιζκζηακή Αδιμηναηία, ζημκ Πακαιά ηαζ ηέθμξ ανήηε πμθζηζηυ

112

Revolucion Libertadora = Απειεπζεξσηηθή Δπαλάζηαζε. Ήηαλ έλα θίλεκα ησλ καζεηώλ ηνπ απόζηξαηνπ ζηξαηεγνύ Μελέληεο, εγέηε ηνπ απνηπρεκέλνπ θηλήκαηνο ηνπ 1951. Πξόεδξνο νξίζηεθε ν ζηξαηεγόο Δληνπάξλην Λενλάξληη κε αληηπξόεδξν ηνλ Ναύαξρν Ιζαάθ Ρόραο. ΢ε δπν κήλεο ν Λενλάξληη αληηθαηαζηάζεθε από ηνλ ζηξαηεγό Πέληξν Αξακπνύξνπ, αιιά αληηπξόεδξνο παξέκεηλε ν Ρόραο.

278

άζοθμ ζηδκ Εζπακία ημο Φνάκημ. Πάκηςξ βεκζηή ήηακ δ εκηφπςζδ πςξ ακ δ Βαίηα είπε εηθεβεί ακηζπνυεδνμξ ημ 1951, ημ πναλζηυπδια δεκ εα πεηφπαζκε. Δ πμφκηα απαβυνεοζε ηάεε ακαθμνά ή δδιμζίεοζδ ηςκ μκμιάηςκ ηςκ Πενυκ. Ώπαβμνεφηδηε επίζδξ δ ηαημπή θςημβναθζχκ ηδξ Βαίηαξ, ακ ηαζ ήλενακ πςξ πμθθμί άκενςπμζ ηςκ θασηχκ ζδίςξ ηάλεςκ, θφθαβακ ηδκ εζηυκα ηδξ ζηα πμνημθυθζα ημοξ, ζημοξ ημίπμοξ ηςκ ζπζηζχκ ημοξ αηυια ηαζ ζηα εζημκμζηάζζά ημοξ, ιαγί ι‟ αοηέξ ηδξ Πακαβίαξ ηαζ ηςκ αβίςκ. Οζ ζηναηζςηζημί απμηάθορακ υηζ ανέεδηακ ζηδκ ηαημπή ηδξ (κεηνήξ) Βφαξ, εηαημκηάδεξ θμνέιαηα, βμφκεξ, παπμφηζζα, ηαπέθα ηαζ ημζιήιαηα. Βπίζδξ 65 ηζθά πνοζμφ, πενζζζυηενα ανβφνμο, 1650 δζαιάκηζα, 120 πνοζά αναπζυθζα, 100 πνοζά νμθυβζα ηαζ πμθθά άθθα. ΋θα αοηά αβήηακ ζε δδιμπναζία ηαζ εζζπνάπεδηακ εηαημιιφνζα πέζμξ. Κακείξ πμηέ δεκ έιαεε πμηέ πμζα ήηακ δ ηφπδ υθςκ αοηχκ ηςκ εηαημιιονίςκ. Φσηνγξαθία από ηελ θεδεία ηεο Δύαο Πεξόλ Ο Πενυκ έθοβε ιε υζα πνήιαηα ιπμνμφζε κα πάνεζ ιαγί ημο ηαζ άθδζε ηδκ θνμκηίδα ηδξ ιμφιζαξ ηδξ Βφαξ ζηα πένζα ημο Αν. Άνα. Γζα πμθφ ηαζνυ μζ κέμζ ηάημπμζ ηδξ ελμοζίαξ δεκ ήλενακ ηακ πμφ ανζζηυηακ ημ ζχια ηδξ Βφαξ. Οζ πνμζπάεεζεξ ημο δν. Άνα κα δεζ ηαζ κα εκδιενχζεζ ημκ κέμ πνυεδνμ Λεμκάνκηζ ήηακ άηανπεξ. ΋ηακ ζε δομ ιήκεξ ακέθααε ηδκ πνμεδνία μ ζηναηδβυξ Ώναιπμφνμο μ ζηναηυξ ηαηέθααε ηα βναθεία ηδξ CGT (Ώιέζςξ ιεηά ημ εάκαημ ηδξ Βφαξ μ Πενυκ είπε ακηζηαηαζηήζεζ υθδ ηδκ ζοκδζηαθζζηζηή δβεζία ηαζ απμιάηνοκε υζμοξ ήηακ πζζημί θίθμζ ηδξ). Οζ ζηναηζςηζημί είδακ ηεθζηά ημ ααθζαιςιέκμ ζχια ηδξ Βφαξ ηαζ ζηδκ ανπή κυιζζακ υηζ ήηακ άβαθια. Σεθζηά ηαηάθααακ πενί ηίκμξ πνυηεζηαζ ηαζ έδεζλακ εκμπθδιέκμζ, αοηή δ βοκαίηα ήηακ ζηάκδαθμ ζηδ γςή ηαζ ελαημθμοεμφζε κα ζηακδαθίγεζ ηαζ κεηνή. Αεκ ήλενακ ηζ κα ηάκμοκ, ακ ηδκ έεααακ ηάπμο, οπήνπε μ ηίκδοκμξ μ ηάθμξ ηδξ κα βζκυηακ ηυπμξ πνμζηοκήιαημξ. Οφηε εέθδζακ ηα ηάρμοκ ημ ααθζαιςιέκμ ζχια, αθθά μφηε ηαζ κα ημ αεαδθχζμο, δεκ εα ήηακ πνζζηζακζηυ. Σεθζηά απμθάζζζακ κα ημ ελαθακίζμοκ, δ ζοκαζζεδιαηζηά εηνδηηζηή αοηή ιμφιζα έπνεπε κα ελαθεζθεεί απυ ημ πνμζηήκζμ. Ζ Δβίηα κηιά από ην κπαιθόλη ηεο Casa Rosada Σμ ζχια ηεθζηά ημπμεεηήεδηε ζημ ανπζηυ ημο θένεηνμ ζθναβίζηδηε ενιδηζηά ηαζ ιεηαθένεδηε ζε έκα ζηναηυπεδμ. ΋ιςξ ζφκημια ημ θένεηνμ ιεηαθένεδηε ζε άθθα ζηναηυπεδα βζαηί – άβκςζημ πχξ – μζ Πενμκζζηέξ ιάεαζκακ πμφ ανζζηυηακ δ κεηνή Βαίηα ηαζ ηδ κφπηα αημοιπμφζακ θμοθμφδζα ζημκ πενίαμθμ ημο ζηναημπέδμο. Σμ θένεηνμ έιεζκε ζηδκ Ώνβεκηζκή ςξ ημ 1957, υηακ – υπςξ ιαεεφηδηε ανβυηενα – μζ ζηναηζςηζημί ιε ηδ αμήεεζα ηθδνζηχκ θνυκηζζακ κα ιεηαθενεεί ηδκ Εηαθία. Σμπμεεηήεδηε ζε ιζα ηνφπηδ ζημ 279

ημζιδηήνζμ ημο Μζθάκμο ιε ημ υκμια Μανία Μάββζ. Δ Μάββζ ήηακ ιζα Εηαθίδα πήνα, ιεηακάζηνζα ζηδκ Ώνβεκηζκή, δ μπμία είπε πεεάκεζ πνζκ πέκηε πνυκζα ηαζ εάθηδηε ζημ Μζθάκμ. Δ αθήεεζα απμηαθφθεδηε ιυθζξ ημ 1971, μπυηακ ημ θένεηνμ ιε ημ ααθζαιςιέκμ ζχια ηδξ Βαίηαξ ιεηαθένεδηε ζηδ Μαδνίηδ, υπμο μ Πενυκ ηαζ δ ηνίηδ ζφγοβυξ ημο δ Μανία Βζηέθα, βκςζηυηενδ ςξ Εγαιπέθα ή Εγαιπεθίηα, ημ ηνάηδζακ ζημ ζπίηζ ημοξ. Δ ηαηάζηαζδ ζηδκ Ώνβεκηζκή πήβαζκε απυ ηαηυ ζημ πεζνυηενμ. ΢ηα πνυκζα ηδξ απμοζίαξ ημο Πενυκ ηοαένκδζακ ηδ πχνα πέκηε ζηναηζςηζηέξ ηαζ ηνεζξ πμθζηζηέξ ηοαενκήζεζξ. Σμ 1973 μζ δνυιμζ ημο Μπμοέκμξ Άζνεξ βέιζζακ ηαζ πάθζ ιε θςημβναθίεξ ημο Υμοάκ ηαζ ηδξ Βαίηαξ ηαζ μ Πενυκ επακελεθέβδ ενζαιαεοηζηά βζα ηνίηδ θμνά πνυεδνμξ ηδξ Ώνβεκηζκήξ ιε ακηζπνυεδνυ ημο ηδκ Εγαιπεθίηα. Ώθθά απυ ημκ Πενυκ πμο ήηακ πζα εαδμιήκηα εκκζά πνμκχκ είπε ιείκεζ ιυκμ ημ υκμια, μ ίδζμξ ήηακ πζα έκαξ αζεεκζηυξ βενάημξ πμο δεκ εφιζγε ζε ηίπμηε ημκ εκηοπςζζαηυ άκηνα πμο είπε ενςηεοεεί δ Βφα. Σμκ επυιεκμ πνυκμ πέεακε απυ ηανδζαηή πνμζαμθή ηαζ ηδκ πνμεδνία ακέθααε αοημδζηαίςξ δ Εγαιπέθα, δ μπμία έβζκε δ πνχηδ βοκαίηα πνυεδνμξ ημο δοηζημφ διζζθαζνίμο. Ο ηάθνο ηεο Δύαο ζην θνηκεηήξην Λα Ρηθνιέηα ηνπ Μπνπέλνο Άηξεο Δ Εγαιπεθίηα θνυκηζζε κα θένεζ ημ θένεηνμ ιε ημ ζχια ηδξ Βφαξ ηαζ κα ημ εηεέζεζ πνμζςνζκά δίπθα ζ‟ αοηυ ημο Πενυκ. Λίβμ ανβυηενα ημ πανέθααε δ μζημβέκεζά ηδξ Βφαξ ηαζ ημ έεαρε ζημκ μζημβεκεζαηυ ηάθμ ηδξ μζημβέκεζαξ Ώννζέηα (ημ επίεεημ ημο ζογφβμο ηδξ Βθίγα Νημοάνηε, αδεθθήξ ηδξ Βαίηαξ) ζημ ημζιδηήνζμ Λα Ρζημθέηα ημο Μπμοέκμξ Άζνεξ, υπμο επί ηέθμοξ δ Βφα ακαπαφεδηε ζηδκ ηεθεοηαία ηδξ ηαημζηία. ΢ημκ ηάθμ αοηυ οπάνπεζ ιζα ιεηαθθζηή πθάηα πμο εοιίγεζ ζημκ ηυζιμ πμο πενκά υηζ εδχ ανίζηεηαζ ημ ζχια ηδξ Βφαξ Πενυκ. Δ Βφα πέεακε πνζκ απυ ζπεδυκ ελήκηα πνυκζα ηζ υιςξ μ ενφθμξ ηδξ ελαημθμοεεί κα επζγεί υπζ ιυκμ ζηδκ Ώνβεκηζκή, αθθά ηαζ ζηδκ οπυθμζπδ Λαηζκζηή Ώιενζηή. Ώκ ηαζ δεκ είκαζ πζα επίζδιδ βζμνηή δ 26 δ Εμοθίμο, ιένα ημο εακάημο ηδξ Βαίηαξ, ζδιαδεφεηαζ απυ ποηκή πνμζέθεοζδ ακενχπςκ ηςκ θασηχκ ηάλεςκ, πμο πενκμφκ απυ ημ ημζιδηήνζμ ηαζ αθήκμοκ θίβα θμοθμφδζα ή αημοιπμφκ απθχξ ημ πένζ ημοξ ζηδκ πθάηα πμο βνάθεζ ημ υκμιά ηδξ. Δ Πόιε ηεο Δβίηαο (Ciudad Evita) πμο ζδνφεδηε ημ 1947 απυ ημ Ίδνοια Βφαξ Πενυκ, οπάνπεζ αηυια, θίβμ έλς απυ ημ Μπμοέκμξ Άζνεξ. Δ ζδιενζκή (πνχηδ εηθεβιέκδ) πνυεδνμξ ηδξ πχναξ Κξηζηίλα Κίξηζλεξ εεςνείηαζ Πενμκίζηνζα ηαζ ηδκ απμηαθμφκ ζοπκά «Νέα Βαίηα». Δ ίδζα δεκ εέθεζ κα ηδκ ζοβηνίκμοκ ιε ηδκ Βαίηα, βζα πζζηεφεζ υηζ αοηή ήηακ έκα ιμκαδζηυ θαζκυιεκμ ζηδκ ζζημνία ηδξ Ώνβεκηζκήξ ηαζ εεςνεί υηζ πνυζθενε έκα πανάδεζβια πάεμοξ ηαζ ιαπδηζηυηδηαξ. Ώηυια ηαζ ζήιενα ζηζξ παναβημοπυθεζξ (villas miserias) πμο ελαημθμοεμφκ κα οπάνπμοκ ζηα πνμάζηζα ημο Μπμοέκμξ Άζνεξ, ιπμνεί ηακείξ κα δεζ ιέζα ζηζξ άεθζεξ ηαθφαεξ πμο είκαζ θηζαβιέκεξ απυ θαιανίκεξ ηαζ πανηυκζα, εζηυκεξ ημο Υνζζημφ, ηάπμζμο αβίμο ηαζ ηδ παιμβεθαζηή θςημβναθία ηδξ Βαίηαξ ιε ημ παναηηδνζζηζηυ ηυηζμ. Οζ κεανμί - ηαζ υπζ ιυκμ - θηςπμδζάαμθμζ

280

ηςκ πνμαζηίςκ αοηχκ έπμοκ δομ ιεβάθεξ αβάπεξ: ηδκ πμδμζθαζνζηή μιάδα Boca Juniors, ηδκ μιάδα ηςκ θηςπχκ (εακάζζιδ ακηίπαθμ ηδξ River Plate, μιάδαξ ηςκ «θναβηάηςκ») ηαζ ηδκ Βφα Πενυκ πμο ηδκ απμηαθμφκ αηυια ηαζ ηχνα – έλδ δεηαεηίεξ ιεηά ημ εάκαηυ ηδξ - Santa Evita. Μζα απυ ηζξ ιεβαθφηενεξ απυ αοηέξ ηζξ villas miserias είκαζ δ Villa 31, πμο δ πμθζηεία δείπκεζ κα ηδκ αβκμεί ηαζ δεκ οπάνπεζ ζε ηακέκα ημονζζηζηυ μδδβυ ή πάνηδ ηδξ πνςηεφμοζαξ. Δ Villa 31 έπεζ πθδεοζιυ πάκς απυ 60.000 ηαημίημοξ, δ θηχπεζα ηζ δ ιζγένζα είκαζ μναηέξ πακημφ, ηα παζδζά παίγμοκ δίπθα ζημοξ οπμκυιμοξ ηαζ πανέα ιε ηα ηνςηηζηά ηαζ ηα ημοκμφπζα ηαζ ηα βοικά ηαθχδζα ημο δθεηηνζημφ νεφιαημξ πενκάκε θίβα εηαημζηά πάκς απυ ηζξ πανάβηεξ. ΋ιςξ μ επίζημπμξ ηδξ πενζμπήξ, πμο πζζηεφεζ υ,ηζ ηαζ ημ πμίικζυ ημο ηαζ θαηνεφεζ ηδκ Βφα, εέθεζ κα πηίζεζ έκα μζημδυιδια αθζενςιέκμ ζ‟ αοηήκ ηαζ ζζπονίγεηαζ υηζ εα γδηήζεζ απυ ημκ πάπα ηδκ μζζμπμίδζδ ηδξ Βαίηαξ. Σν επίζεκν πνξηξέην ηεο Εμνρνηάηεο Κπξίαο Μαξίαο Εύαο Νηνπάξηε ληε Πεξόλ ΢ηζξ 26 Εμοθίμο ημο 2002, πεκηδημζηή επέηεζμ ηδξ εακάημο ηδξ, άκμζλε ζημ Μπμοέκμξ Άζνεξ ημ Μνπζείν Δβίηα (Museo Evita). ΢‟ αοηυ ζηεβάζηδηακ πμθθά νμφπα, πμνηνέηα, θςημβναθίεξ, ηαζ ακαικδζηζηά απυ ηδ γςή ηδξ. Σμ ιμοζείμ αοηυ ζηεβάζηδηε ζημ ηηίνζμ πμο ηάπμηε πνδζίιεοζε ςξ έδνα ημο Εδνφιαημξ Βφα Πενυκ. Τπάνπεζ αηυια έκα ιμοζείμ ηδξ Βαίηαξ ζημ ζπίηζ ηδξ ζημ Λμξ Συθδμξ ημ πςνζυ πμο βεκκήεδηε. Μπμνεί ηακείξ κα ηαηαθμβίζεζ πάνα πμθθά ζηδκ Βαίηα, θζθμδμλία, αθαγμκεία, θζθανπία, ειπάεεζα, ικδζζηαηία, θζθανέζηεζα ηαζ άθθα αηυια, αθθά δεκ ιπμνεί υπςξ κα παναβκςνίζεζ υηζ αθζένςζε ημ ιεβαθφηενμ ιένμξ ηδξ αναπφαζαξ πμθζηζηήξ γςήξ ηδξ ζηδκ ακαημφθζζδ ηςκ θηςπχκ ζηνςιάηςκ ημο θαμφ, ηςκ descamisados, ηςκ άννςζηςκ, ηςκ μνθακχκ, ηςκ ιακάδςκ πςνίξ άκηνα, ηςκ δθζηζςιέκςκ, ηςκ αννχζηςκ ηαζ βεκζηά ηάεε πμθίηδ ηδξ Ώνβεκηζκήξ πμο είπε ηάπμζα ακάβηδ ή πνυαθδια. Αζαπεζνίζηδηε δζζεηαημιιφνζα πέζμξ πςνίξ έθεβπμ ηαζ πνμθακχξ επςθεθήεδηε απυ αοηά. ΋ιςξ αοηά πμο λυδεοε αθυβζζηα ιεκ αθθά εζθζηνζκά ηαζ ιε πάεμξ βζα ημοξ απυηθδνμοξ ηαζ ηαπεζκμφξ ηδξ γςήξ ήηακ μναηά ηαζ πναβιαηζηά. Ζ Δύα θαη ν Υνπάλ Πεξόλ Ο ιφεμξ ηδξ Βαίηαξ πμο αηυια οπάνπεζ, ακ ηαζ μζ πενζζζυηενμζ απυ αοημφξ πμο εοενβεηήεδηακ απυ αοηήκ έπμοκ ίζςξ πεεάκεζ, απμδεζηκφεζ υηζ ημ θαζκυιεκμ Βαίηα Νημοάνηε-Πενυκ είκαζ οπανηηυ. Βηηυξ απυ ηα εθαηηχιαηα πμο, ίζςξ δίηαζα ηδξ ηαηαθυβζζακ, δεκ ιπμνμφκ κα αιθζζαδηδεμφκ ηα πμθθά ηδξ πνμηενήιαηα, πμο ήηακ ιεηαλφ άθθςκ δ δοκαιζηυηδηα, δ πανζζιαηζηυηδηα, δ μλοδένηεζα, μ νεαθζζιυξ, δ βμδηεία, δ πίζηδ ηαζ ηονίςξ ημ πάεμξ ζ‟ αοηυ πμο έηακε ηαζ δ πμθζηζηή ηδξ υναζδ. Βκ ηέθεζ μθείθμοιε κα μιμθμβήζμοιε υηζ ζηα 33 πνυκζα πμο έγδζε ηαζ ζηα ιυθζξ 8 πνυκζα πμο αζπμθήεδηε ιε ηδκ πμθζηζηή ζημ πθάζ ημο Πενυκ, έπναλε ηαζ 281

δδιζμφνβδζε ηυζα πμθθά, πμο εθάπζζημζ άκηνεξ – ή ηαζ βοκαίηεξ – δεκ ηαηάθενακ κα ηάκμοκ. Ώηυια ηζ ακ δ έηδδθδ θνμκηίδα ηαζ αβάπδ ηδξ βζα ημοξ θηςπμφξ ηδξ πχναξ ηδξ είπε ηαζ άθθα (πμθζηζηά) εθαηήνζα ηαζ δ δναζηδνζυηδηά ηδξ δεκ ήηακ ηαζ ηυζμ δδιμηναηζηή, δεκ ιπμνμφιε κα ανκδεμφιε ηδκ εζθζηνίκεζα ηςκ πνμεέζεχκ ηδξ. Ο Πενμκζζιυξ δδιζμονβήεδηε υπζ απυ ημκ Πενυκ, αθθά απυ ηδκ Βφα ηαζ βζα ηδκ Βφα. Σμ πενμκζζηζηυ ηίκδια, ακ ηαζ ηαηδβμνήεδηε ςξ θαζζζηζηυ, θυβς ημο πανεθευκημξ ημο Πενυκ, δεκ ήηακ θαζζζηζηυ. Μπμνεί ηακείξ κα ημ πνμζδζμνίζεζ ςξ κεθεθχδεξ, θθφανμ ηαζ θασηζζηζηυ, αθθά ειπκεφζηδηε απυ ηδ δναζηδνζυηδηα ηαζ ηζξ πνάλεζξ ηδξ Βαίηαξ. Ήηακ ηυζμ δοκαιζηυ πμο επέγδζε ηαζ ηδξ Βφαξ ηαζ ημο Υμοάκ Πενυκ, ακ ηαζ μ Πενυκ ςξ πνυεδνμξ, έπαζε ηδ θάιρδ, ηδκ αίβθδ ηαζ ηδ δοκαιζηή ημο, αιέζςξ ιεηά ημ εάκαημ ηδξ βοκαίηαξ ημο. Ώνηεημί ηδκ ζοβηνίκμοκ ιε έκακ άθθμ Ώνβεκηζκυ παβηυζιζμ ιφεμ, ημκ Σζε Γθεβάξα, ζφιαμθμ ηςκ επακαζηαηζηχκ ηζκδιάηςκ ηδξ Ώιενζηήξ, ηδξ Ώζίαξ, ηδξ Ώθνζηήξ ηαζ ηδξ κεμθαίαξ ημο ‟60, ημο ‟70 ηαζ ηδξ ζδιενζκήξ αηυια. Καζ μζ δομ ημοξ δ Βαίηα ηαζ μ Σζε ζοιαμθίγμοκ ημ ίδζμ πνάβια: Σδκ εθπίδα βζα έκα ηαθφηενμ ηυζιμ, βζα ιζα ηαθφηενδ γςή βζα έκα ηαθφηενμ αφνζμ. Ζ Δβίηα ήηαλ γνεηεπηηθή γπλαίθα Γζα ηδκ Βαίηα βνάθηδηακ – ηαζ ελαημθμοεμφκ κα βνάθμκηαζ – δεηάδεξ αζμβναθίεξ, αζαθία, άνενα, εεαηνζηά ηαζ ηζκδιαημβναθζηά ένβα, ιζμφγζηαθξ. Σμ βκςζηυηενμ ήηακ ημ ιζμφγζηαθ «Δβίηα» ιε ιμοζζηή ηςκ Άκηνζμο Λόπλη Γνπέκπεξ ηαζ Σηκ Ράηο, πμο ακεαάζηδηε ιε ιεβάθδ επζηοπία ζηα εέαηνα ημο Λμκδίκμο (1976), ηδξ Νέαξ Τυνηδξ (1978) ηαζ αθθμφ. Πμοθήεδηακ εηαημιιφνζα δίζημζ απυ ημ ιζμφγζηαθ αοηυ ηαζ ημ ιμηίαμ ημο Don’t cry for me Argentina έβζκε δδιμθζθέζηαημ. Σμ 1996 βονίζηδηε ζε ηζκδιαημβναθζηή ηαζκία ζε ζηδκμεεζία Άιιαλ Πάξθεξ, ιε ηδκ Μαληόλα ζημ ηεκηνζηυ νυθμ ηδξ Βαίηαξ, ημκ Αληόλην Μπαληέξαο ζημ νυθμ ημο αθδβδηή-ηαεδιενζκμφ ακενχπμο, αθθά ηαζ ημο Σζε Γηεαάνα ηαζ ημκ Σδόλαζαλ Πξάηο ζημ νυθμ ημο Πενυκ.

282

3.12. To DVD κε ην θηλεκαηνγξαθηθφ κηνχδηθαι EVITA -

Έημξ παναβςβήξ : 1996 ΢ηδκμεέηδξ: Alan Parker Μμοζζηή: Andrew Lloyd Webber ΢ηίπμζ: Tim Rice Αζάνηεζα : 134’ Πνςηαβςκζζημφκ ζημοξ ηφνζμοξ νυθμοξ Βαίηα : Madonna Ώθδβδηήξ-Σζε Γηεαάνα : Antonio Banderas Υμοάκ Πενυκ : Jonathan Pryce

283

ΠΔΡΗΔΥΟΜΔΝΑ 1.

1.01.

1.02.

1.03.

1.04.

1.05.

1.06.

1.07.

1.08.

2.

2.01.

2.02.

2.03.

2.04.

2.05.

2.06.

2.07.

2.08.

2.09.

2.10.

2.11.

2.12.

2.13.

2.14.

3.

3.01.

3.02.

3.03.

3.04.

3.05.

3.06.

3.07.

3.08.

3.09.

3.10.

3.11.

3.12.

284

ΠΡΟΛΟΓΟ΢………………………………………………………... 4 1ν Μέξνο Ζ Α΢ΠΑ΢ΗΑ ΣΖ΢ ΜΗΛΖΣΟΤ………………………... 7 Η επνρή θαη ε γπλαίθα ……………………………………………... 7 Οη εηαίξεο…………………………………………………………… 13 Η Αζπαζία θαη ε Αζήλα ηνπ 5νπ π.Υ. αηώλα ………………………. 18 Ο Πεξηθιήο…………………………………………………………. 24 Η Αζπαζία θαη ν Πεξηθιήο …………………………………………. 32 Οη θαηαγγειίεο θαη νη πνιηηηθέο δίθεο ………………………………. 42 Ο Πόιεκνο, ε επηδεκία θαη ην ηέινο ηνπ Πεξηθιή………………….. 50 Πεξί Αζπαζίαο……………………………………………………… 59 2ν Μέξνο Ζ ΘΔΟΓΧΡΑ ΣΟΤ ΒΤΕΑΝΣΗΟΤ…………………… 61 Η γπλαίθα ζηε βπδαληηλή επνρή ……………………………………. 61 Πνξλεία, ζεάκαηα θαη ζέαηξν……………………………………….. 70 Ο ηζηνξηθόο Πξνθόπηνο ……………………………………………… 75 Η Θενδώξα, ηα πξώηα ρξόληα ………………………………………. 82 Οη πεξηπέηεηεο ηεο Θενδώξαο ζηελ Αθξηθή θαη ηελ Αζία θαη νη ζξεζθεπηηθέο έξηδεο …………………………………………………. 87 Ο Ινπζηηληαλόο………………………………………………………. 93 Η Θενδώξα θαη ν Ινπζηηληαλόο …………………………………….. 100 Η ΢ηάζε ηνπ Νίθα …………………………………………………. 112 Η Θενδώξα, ν Βειηζάξηνο θαη ε Αλησλίλα ………………………. 123 Ο Ινπζηηληαλόο θαη ην λνκνζεηηθό ηνπ έξγν ……………………… 138 Η Θενδώξα θαη ν Ισάλλεο Καππαδόθεο …………………………. 142 Η Θενδώξα, ν Ινπζηηληαλόο θαη ε Δθθιεζία …………………….. 149 Θενδώξα θαη Ινπζηηληαλόο, ηα ηειεπηαία ρξόληα ……………….. . 158 Η Θενδώξα, ην ηέινο ……………………………………………… 168 3ν Μέξνο Ζ ΔΒΗΣΑ ΣΖ΢ ΑΡΓΔΝΣΗΝΖ΢………………………. 173 Η Αξγεληηλή ηνπ 20νύ αηώλα……………………………………………. 173 Ο Υνπάλ Νηνκίλγθν Πεξόλ ……………………………………….. 182 Σα πξώηα ρξόληα ηεο Δύαο Νηνπάξηε ……………………………. 191 Η Δύα θαη ε θαξηέξα ηεο ηελ δεθαεηία 1934-1944 ………………. 201 Η Δύα Νηνπάξηε θαη ν Υνπάλ Πεξόλ 1944-45……………………. 213 Η Δβίηα θαη ε πξώηε πξνεδξία ηνπ Πεξόλ ……………………….. 224 Σν ηαμίδη ηεο Δβίηαο ζηελ Δπξώπε ……………………………….. 236 Η Δβίηα θαη ην θνηλσληθό ηεο έξγν ……………………………….. 251 Η Δβίηα θαη νη γπλαίθεο …………………………………………… 262 ΟΙ εθινγέο ηνπ 1951 θαη ε αξξώζηηα ηεο Δβίηαο …………………. 268 Η Δβίηα, ην ηέινο, ν ζξύινο ……………………………………….. 276 To DVD κε ην θηλεκαηνγξαθηθό κηνύδηθαι EVITA ………………. 283