Rhinopneumonie bij paarden Via de website van het Vlaams paardenloket en andere media wordt bericht dat begin mei vastgesteld werd dat een paard in regio Maaseik lijdt aan zenuwstoornissen ten gevolge van het equine herpesvirus type 1 (EHV1) of Rhinopneumonie. Rhinopneumonie circuleert gedurende het hele jaar. Meestal treden enkel ademhalingsstoornissen op. Bij drachtige merries veroorzaakt rhino abortus of zeer zwak geboren veulens, die vaak sterven. In uiterst zeldzame gevallen treden er zenuwstoornissen op. Deze lopen soms fataal af. Helaas waren er in 2015 in Limburg al een aantal van deze zeldzame gevallen waarbij paarden getroffen werden door zenuwstoornissen en stierven.
Algemeen Het rhinovirus is niet besmettelijk voor mensen en is geen aangifteplichtige ziekte. De Belgische wetgeving voorziet dus geen enkele controlemaatregel ten aanzien van deze ziekte. Het beheer van de uitbraken van deze ziektes behoort uitsluitend tot de bevoegdheid van paardenhouders en de paardensector.
Besmetting Rhinopneumonie (EHV1 en EHV4) komt veralgemeend voor in de paardenpopulatie. EHV1 is een ademhalingsvirus, infectie gebeurt dus door inademing of door contact met besmette secreties. EHV1 kan slechts over korte afstand door de lucht spreiden, dit in tegenstelling tot het griepvirus. Het kan wel overgedragen worden door de mens of materiaal (voederbakken, staldeur, stro, borstel,…).
Symptomen Geïnfecteerde paarden kunnen 3 soorten verschijnselen vertonen: Luchtwegproblemen (gesnotter, hoesten, koorts, oogvloeien, gebrek aan eetlust, opzetting van de lymfeknopen) Deze vorm komt het meest voor en is het minst schadelijk. Paarden herstellen meestal volledig van de luchtweginfectie. Spontane abortus Hierbij overlijdt het veulen, maar heeft de merrie meestal geen last van ziekteverschijnselen. Evenwichtsstoornissen en verlamming. De symptomen variëren van lichte achterhandsincoördinatie tot ernstige paralyse. Soms worden ook nog oedeem van de ledematen, oedeem van de testes, paralyse van de staart, penisprolaps en incontinentie gezien. Deze neurologische vorm geeft soms wel ernstige problemen. Zijn de verschijnselen niet te erg? Dan kunnen ook deze paarden met een goede verzorging gedeeltelijk of helemaal herstellen.
Behandeling Ziektebehandeling voor rhinopneumonie is symptomatisch, maar wel nodig. Contacteer uw dierenarts!
Preventie Contact vermijden De belangrijkste maatregel is zorgen dat besmette paarden niet in contact kunnen komen met andere paarden. Het rhinovirus is niet gevaarlijk is voor mensen. Maar mensen kunnen de ziekte wel overbrengen van het ene naar het andere paard. Die overdracht vindt plaats via kleren, handen, materiaal, borstels,... . Douchen en schone kleren en schoenen aantrekken voor men naar een ander paard gaat kan deze vorm van overdracht uitsluiten. Vaccinatie Door vaccinatie worden de virusuitscheiding en de klinische symptomen bij de ademhalingsziekte gereduceerd. Hierdoor daalt de infectiedruk op het bedrijf. De vaccinatie kan echter geen volledige bescherming waarborgen tegen verwerpingen en verlammingsverschijnselen. Vaccinatie is nuttig om verspreiding van het virus in te perken. Bespreek dit met uw dierenarts. Management Naast vaccinatie kan door management voorkomen worden dat het virus binnenkomt op een bedrijf. Ook kan de spreiding van het virus binnen een bedrijf beperkt worden. Een bedrijf met een rhinopneumonie uitbraak wordt best volledig afgesloten tot en met drie weken na het laatste koortsgeval. Fokmerries moeten apart gehouden worden van de overige paarden. Drachtige en nietdrachtige merries worden in aparte groepen gehouden. Gespeende veulens en jaarlingen moeten strikt gescheiden worden van drachtige merries. Het zijn immers deze dieren die bij een primaire infectie massaal virus gaan uitscheiden en dus een belangrijke infectiebron vormen. Sportpaarden mogen geen contact hebben met fokmerries. Deze dieren gaan immers frequent op verplaatsing en kunnen dus het virus binnenbrengen op een bedrijf.
Indien u een geval van rhino denkt te herkennen, dient u onmiddellijk uw dierenarts te verwittigen en, in afwachting van een diagnose, ervoor te zorgen dat de betrokken paarden niet met andere paarden in contact komen. Indien u een verdacht of ziek paard hebt aangeraakt, kan u best uw kleding en schoeisel wisselen en douchen voordat u naar een ander paard gaat. Het is erg belangrijk dat een stal waar er ziekte optreedt, zijn verantwoordelijkheid opneemt, de situatie meedeelt aan andere paardeneigenaars en tijdelijk alle contact met andere bedrijven stopzet. Lees meer over het virus op onderstaande websites. Bronnen: - http://www.vlaamspaardenloket.be/nl/nieuws/Rhinopneumonie-Update-4-mei-2015-Nieuwgeval-van-zenuwstoornissen-regio-Maaseik#.VUotGmUcSHu - http://www.vlaamspaardenloket.be/nl/themas/Paardenwelzijn-gezondheid-enverzorging/Rhinopneumonie-144 - http://www.afsca.be/persberichten/2015/2015-02-20.asp - http://www.dgz.be/ziekte/equiene-herpes-virus-type-1-rhinopneumonie-nl - http://www.codacerva.be/index.php?option=com_content&view=article&id=139&Itemid=227&lang=nl - http://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/dieren/vraag-en-antwoord/wat-is-het-rhinovirus-bijpaarden.html - http://www.sectorraadpaarden.nl/rhinopneumonie.html#Watisrhinopneumonie