Een eerste eigenaardig verschijnsel is de oprichting van de talrijke Arme Meisjesscholen in de loop van de 17e en 18e eeuw. Waar de Arme Knechtenschool als enig instituut voor jongens bleef bestaan, rezen meisjesscholen als paddestoelen uit de grond: de Elisabethschool (1615), de Laureinsschool (1655), de Lamotte-school (1752-’66), de St.-Sebastiaansschool (1753), de Bonaertschool (1777) 53. Het tweede verschijnsel was dat -naast het onderwijs in lezen, schrijven, rekenen en katechismus- een groot deel van de dagtaak besteed werd aan het aanleren en vervaardigen van kantwerk 54. Men kan de belangrijkheid van deze schoolnijverheid uit de boekhouding aflezen. De regentes hield een halfjaarlijkse rekening bij, die geglobaliseerd in de algemene rekening terecht kwam. Welnu de verkoop van de kantproduktie speelde voor circa 25% in de totale inkomsten van de Arme Meisjesschool. In de loop van de 18e eeuw zal dit percentage dalen tot 14 à 17 ‘% 55. De omvang van deze schoolnijverheid hoeft niet verder onderstreept te worden. De afzet gebeurde langs lokale kooplieden 56, die soms nog beslissingsmacht hadden in het Schoolbeheer of in de benoemingen van meisjes langs de beursstichtingen om.
53 J. COLPAERT, Korte geschiedenis van het Lager Onderwijs te Yper (Ieper, 1901), blz. 55, 72, 75, 85, 92, 94. Voor de stichting van de Lamotte-school, zie tevens L. DEVLOO, De Lamotteschool te Ieper en Zeereerw. Heer Van Roo (1762-1797), in De Boekeboom V (1961), blz. 175-183; M. ENGLISH, Hoe de Maria-school “Lamotte” te leper ontstond, in De Boekeboom V (1961), blz. 77-83. 54 J. COLPAERT, Korte Geschiedenis.... blz. 58, 73, 86, 93. 55 1655-1656: inkomsten 3.874 lb.; verkoop kant 1.084 lb. 1662-1666: inkomsten 27.179 lb.; verkoop kant 8.613 lb. 1719-1720: inkomsten 18.919 fl.; verkoop kant 2.922 fl. 1767-1778: inkomsten 167.743 fl.; verkoop kant 24.830 fl. (Ieper, Archief KOO, nrs 1061, 1066, 1090, 1104). 56 In de vijftiger jaren van de zeventiende eeuw komt vooral de Ieperse koopman Gillis Dieusart voor (Ibidem, n° 1116). Later worden de kooplieden enkel sporadisch vernoemd.
DE SCHOONSTE KANT VAN IEPER |
59