Nitya niyamavali by SSPnavli

JJ ±ëœææH²ï ¨ |æxæ±æÝì …²„èã ¨æÿææ„ì JJ

rþûtt…ºte ‚Útt

r™íÞ r™Þ{tð÷e

rþûtt…ºte ‚Útt r™íÞ r™Þ{tð÷e «ftþ r Úte : qßÞ t T þtMºteS Mðt{e e 15 {e rð uþ ËíËk Þtºtt «Ëk u «ftþf : ©e Mðtr{ thtÞý whwfw÷ ¼Âõ h fkzthe

ytð]r¥t - «Út{ « - 3000

: «ftþf : ©e Mðtr{ thtÞý whwfw÷-fkzthe t.fhsý, S.ðztu ht. e -391210 Vtu : (0h666)h3h334, 232734 : «uhf : . q. Ë. w.þtMºte ©e ½ ~Þt{«ftþ tËS Mðt{e

®f{ Yt.10/{wÿf : ©eS ytxo, y{ tðt Vtu : (079) h6 89916, 9879606686

:: ËtisLÞ :: h{f] t¤w Ëðtoð the ¼ ðt ©eMðtr{ thtÞý yt ]Úðe h ÄtÞto . rðºt k Ëk tuyu u { t r ÔÞ ÷e÷t[rhºttu u ftÔÞ{tk qkÚÞt Au. yuftkr f Ëk tu-¼õ tu r íÞ u wk t fhu Au. ©enrh e Mð¼tðef [uüt u «u{t k Mðt{eyu fe o {tk fk z the Au . yt ýe Ëk M Útt îtht . q.Ë T wÁ þt.©e½ ~Þt{«ftþ tËS Mðt{e e «uhýtÚte ytðt wM ftu wk «ftþ Út w hnu Au íÞthu huf ËíËk e ¼õ tu u yt t fze wÂM ft îtht rþûtt ºte-fe o ¼Âõ tu Õntðtu {¤u yuðt þw¼tþÞÚte ¾tkÄ÷e r ðtËe ©enrh t f] t tºt .¼.©e ½ ~Þt{¼tE rþðt¼tE xu÷; {ýe¼tE ½ ~Þt{¼tE xu÷-sÞ e {ýe¼tE xu÷ Útt ©enrhf]»ý¼tE ½ ~Þt{¼tE, feþ nrhf]»ý¼tE xu÷ t ËtisLÞÚte yt wÂM ft «ftrþ fh t yt k ÚttÞ Au. Ëti ËíËk e ¼õ tu u yt wÂM ft îtht ©enrh e {q wk ðÄw u ðÄw Ëw¾ {¤u yuðe «tÚto t. r÷.©e ½ ~Þt{¼tE rþðt¼tE xu÷ Útt Ë{ ú rhðth t sÞ©eMðtr{ thtÞý

:: y™w¢{rýft :: …t™t ™k.

¢{ rð„‚

1. rþûtt…ºte ......................... 1 Úte 7h r™íÞ r™Þ{ ............................... h. Ëk‚ Ë{t„{ fesu ntu-„tuze ............ 73 3. Ëk‚ …h{ rn‚fthe ..................... 74 4. sÞ ËŒT„wÁ-yth‚e ................... 7… …. ht{ f]»ý „tu®ðŒ-Äq™ .................. 76 6. ©ehtrÄftfüf-™ðe™S{q‚ Ë{t ..... 77 7. r™ŠðfÕ… W¥t{ yr‚-«tÚto™t ........... 79 8. sÞ æð™e .............................. 81 9. M‚wr‚ - rðïuþ Atu Ëõ÷ ............... 8h 10. «t‚:«tÚto™t-{nt ƒ¤ðk‚ {tÞt ......... 84 11. {tht ðt÷tS þwk ðt÷… ŒeËu ............ 86 1h. {tht nhS þwk nu‚ ™ ŒeËu ............. 87 13. ©e„ý…r‚S™e yth‚e ................. 88 4

rþûtt…ºte ‚Útt r™íÞ r™Þ{tð÷e

14. 1…. 16. 17. 18. 19 20. h1. 22. 23. h4. h…. 26. 27. 28. 29.

©e„ý…r‚Mºttuºt{T ....................... 89 ©en™w{tS™e yth‚e ................... 91 ©e n™w{íMºttuuºt{ ....................... 9h ©e ðtËwŒuð rð{÷t{]‚-yüf .......... 94 ¼ðËk¼ð¼er‚¼uŒ™k-yüf ............ 97 Ëðuo Ë¾e Sð™ òuðt™u ................ 99 yts {thu ytuhzu hu-ytuhzt™t …Œ ... 100 «Út{ ©e nrh™u hu-Mðt¼trðf [uüt .. 104 ytuht ytðtu ~Þt{ M™une, ............. 118 nðu {tht ðt’÷t™u ™rn hu ............. 119 nðu {tht ðt’÷t™t Œþo™ .............. 120 ðkŒw Ënò™kŒ hËÁ… ................. 121 hu ~Þt{ ‚{u Ët[w ™týwk ............... 126 yûth™t ðtËe ðnt÷tu ................. 127 …tuZtu …tuZtu Ënò™kŒ Mðt{e ........... 128 …tuZu «¼w Ëf¤ {wr™ fu ............... 129 Útt¤™t …Œtu 30. s{tu Útt¤ Sð™ òô ................. 130 5

rþûtt…ºte ‚Útt r™íÞ r™Þ{tð÷e

31. 32. 33. 34. 3…. 36. 37. 38. 39 40. 41. 4h. 43. 44. 4…. 46.

rþûtt…ºte ‚Útt r™íÞ r™Þ{tð÷e

47. 48. 49. …0. …1. …h. 53. …4. ……. …6. …7. …8. …9. 60. 61. 62. 63.

Ä{ofwkðh nrhf]»ý™e hu {qŠ‚ .......... 149 ™{™ nwk fYk rðï…t¤™u ............... 166 ™uýt{tk ht¾wk hu ™uýt{tk ht¾wk .......... 1…1 …Äthtu ™u Ënò™kŒS ntu .............. 1…4 «„x ÚtÞt «¼w A…iÞt „t{ hu ........ 144 ¼ðËt„h™tu …th ™ ytðu ............. 169 {týfeyu [zât hu {tun™ ............. 148 {tht …qÛÞ WŒÞ ÚtÞt …tA÷t hu....... 146 {thu ½uh ytÔÞt hu ËwkŒhðh ........... 140 {thu Mðtr{™thtÞý ¼sðt hu ......... 153 {thu yts r«‚{ ½uh ytðþu hu ....... 162 {krŒhu …ÄtÞto Mðt{e hu ................ 156 {u ‚tu Ëðuo Ëk„tÚtu ‚tuze hu ............. 167 Yzt ÷t„tu Atu htsuLÿ {krŒh .......... 145 hu Ë„…ý nrhðh™wk Ët[w ............. 163 ðt÷t ÷t„tu Atu rðïtÄth .............. 164 ðt÷t Y{Íw{ fh‚t ft™ .............. 137 7

‚{u s{tu s{tu ™u {tht ................ 131 ™t™t „útË ÷uð‚ {™ „{‚tk .......... 132 ÷u‚t òytu hu ËtðrhÞt ............... 133 Yze htkÄe {u hrËÞtS ................ 134 yuftŒþe™t …Œtu ftuzu ftuzu yuftŒþe feSyu hu ........ 135 WíËð™e ÃÞthe fuþð™e............... 136 fe‚o™tu yðËh ytÔÞtu hu ..................... 168 yts {thu ™kŒ™tu ™kŒ™ ½uh ........... 168 yts {w™u Ët{u {éÞtu Au .............. 160 ytðt™u ytðt hu ytðt™u .............. 1…6 yk‚ft¤u ytðe™u Ëk¼t¤e ÷uòu ........ 141 fh «¼w Ëk„tÚtu áZ «e‚ze hu ......... 170 ‚{the {qŠ‚ rð™t {tht ................ 1…0 ‚tht {w¾™e ÷tðý‚t {eXe hu ......... 17h ‚thu [xf hk„÷tu Auz÷tu y÷ƒu÷t ..... 1…7 Ä{ofw{th {tht nizt™t nth ........... 159

rþûtt…ºte ‚Útt r™íÞ r™Þ{tð÷e

64. 6…. 66. 67. 68. 69. 70. 71. 7h. 73. 74. 75. 76. 77. 78. 79.

Ë¾e yts {tun™ ŒeXt hu ............. 155 ËŒT„wÁ Ët[t hu Ëuðtu þwØ ........... 142 Ënò™kŒ Ëw¾fthe .................... 171 Ëw¾ŒtÞe hu Mðt{e Ënò™kŒ .......... 143 Ëtu™t™t ƒtuh Íw÷u ™kŒrfþtuh .......... 158 M™un¼Þto ™Þ™u r™nt¤‚t ntu ......... 138 nrh niÞt™t nth Atu S hu ............ 139 nrhs™ Ët[t hu su Wh{t ............ 165 ntkhu nrhf]»ý niÞt™tu {thu ............ 147 «feýo rðrðÄ {kºttu ............................ 173 «t‚:…qò rðrÄ ......................... 175 {t™Ëe …qs™ rðrÄ .................... 18h s™{k„÷ ™t{tð÷e .................... 19h s™ {k„÷ Mºttuºt{T ..................... 198 ©e™thtÞý fð[ ..................... h03 ©en™w{t™ [t÷eËt .................... h11 8

«fth™t su Ëðuo Œuþ ‚u{™u rð»tu hÌttk yuðt su y{tht ytr©‚ Ëðuo ËíËk„e ‚u «íÞu rþûtt…ºte™u ÷¾eyu Aeyu. >>2>> (©e Ënò™kŒ Mðt{e su ‚u …tu‚t™t ËíËk„e «íÞu rþûtt…ºte™u ÷¾‚t Útft «Út{ …tu‚t™t EüŒuð su ©ef]»ý ¼„ðt™ ‚u™wk æÞt™Y… {k„¤t[hý fhu Au.)

©e Ä{oŒuð Útfe Au sL{ su{™tu yuðt su y{tht ¼tE ht{«‚t…S ‚Útt EåAtht{S ‚u{™t …wºt su yÞtuæÞt«ËtŒ ™t{u y™u h½wðeh ™t{u (su™u y{u y{thtk Œ¥t…wºt fhe™u Ëðuo ËíËk„e™t yt[tÞo…ýt™u rð»tu MÚtt…™ fÞto Au.) >>3>>

nw k su ‚u {tht ÌŒÞ™u rð»tu ©ef] » ý ¼„ðt™™wk æÞt™ fÁk Awk. ‚u ©ef]»ý fuðt Au ‚tu su™t ztƒt …z¾t™u rð»tu htrÄftS hÌttk Au y™u su™t ðût:MÚt¤™u rð»tu ÷û{eS hÌttk Au y™u ðk]LŒtð™™u rð»tu rðnth™t fh™tht Au. >>1>>

‚Útt y{tht ytr©‚ yuðt su {wfwkŒt™kŒ ytrŒf ™ircf ƒúñ[the ‚Útt y{tht ytr©‚ su {Þtht{ ¼è ytrŒf „]nMÚt ËíËk„e. >>4>>

y™u ð]¥tt÷Þ „t{™u rð»tu hÌtt yuðt Ënò™kŒ Mðt{e su y{u, ‚u y{u su‚u ™t™t

‚Útt y{thtk ytr©‚ su ËwðtrË™e y™u rðÄðt yuðe Ëðuo ƒtEytu ‚Útt {wõ‚t™kŒ ytrŒf su Ëðuo ËtÄw >>5>>

yu Ëðuo ‚u{ýu …tu‚t™t Ä{o™e hûtt™t fh™tht y™u þtMºt™u rð»tu «{týY… y™u ©e{ÒtthtÞý™e M{]r‚yu Ërn‚ yuðt su y{tht Yzt ytþeðtoŒ ‚u ðtk[ðt. >>6>>

{™w»Þ …tu‚t™t {™{tk ytðu ‚u{ ð‚uo Au, ‚u ‚tu fwƒwÂØðt¤t Au y™u yt ÷tuf ™u …h÷tuf™u rð»tu r™ùu {tuxt fü™u s …t{u Au. >>9>>

y™u yt rþûtt…ºte ÷ÏÞt™wk su fthý Au ‚u Ëðuo ‚u{ýu yuft„ú {™u fhe™u Äthðwk. y™u yt rþûtt…ºte su y{u ÷¾e Au, ‚u Ëðu™ o t Sð™u rn‚™e fh™the Au. >>7>>

‚u {txu y{tht rþ»Þ yuðt su ‚{u Ëðuo ‚u{ýu ‚tu «er‚yu fhe™u yt rþûtt…ºte™u y™wËhe™u s r™hk ‚ h ËtðÄt™ …ýu ð‚o ð w k , …ý yt rþûtt…ºte™wk WÕ÷k½™ fhe™u ð‚oðwk ™rn. >>10>> Ëðuo ËíËk„eytu™t Ët{tLÞ Ä{ Ä{o

y™u ©e{ŒT¼t„ð‚ …whtý ytrŒf su ËíþtMºt ‚u{ýu Sð™t fÕÞtý™u yÚtuo «r‚…tŒ™ fÞto yuðt su y®nËt ytrŒf ËŒt[th ‚u{™u su {™w»Þ …t¤u Au ‚u {™w»Þ su‚u yt ÷tuf ™u …h÷tuf™u rð»tu {ntËwr¾Þt ÚttÞ Au. >>8>>

nðu ‚u ðíÞto™e he‚ fneyu Aeyu su, y{tht su ËíËk„e ‚u{ýu ftuE Sð-«týe{tºt™e …ý ®nËt ™ fhðe. y™u òýe™u ‚tu Íeýtk yuðt sw, {tkfz, [tk[z ytrŒf Sð ‚u{™e …ý ®nËt õÞthuÞ ™ fhðe. >>11>>

y™u ‚u ËŒt[th™wk WÕ÷k½™ fhe™u su

y™u Œuð‚t y™u r…‚] ‚u™t Þ¿t™u yÚtuo

…ý ƒfhtk, {]„÷tk, ËË÷tk, {tA÷tk ytrŒf ftuE Sð™e ®nËt ™ fhðe, fu{ su y®nËt Au ‚u s {tuxtu Ä{o Au yu{ Ëðo þtMºt{tk fÌtwk Au. >>12>>

…ý yt…íft¤{tk …ý õÞthuÞ ™ ¾tðwk y™u ºtý «fth™e Ëwht y™u yr„Þth «fth™wk {ã ‚u Œuð‚t™wk ™iðuã ntuÞ ‚tu …ý ™ …eðwk . >>15>>

y™u Mºte, Ä™ y™u htßÞ ‚u™e «tÂÃ‚™u yÚtuo …ý ftuE {™w»Þ™e ®nËt ‚tu ftuE «fthu õÞthuÞ …ý ™ s fhðe. >>13>>

y™u õÞthuf …tu‚tð‚u ftkEf yÞtuøÞ yt[hý ÚtE „Þwk ntuÞ yÚtðt ftuE ƒeòð‚u yÞtuøÞ yt[hý ÚtE „Þwk ntuÞ ‚tu þtMºttrŒfu fhe™u …tu‚t™t yk„™wk ‚Útt ƒeò™t yk„™wk AuŒ™ ™ fhðwk yÚtðt ¢tuÄu fhe™u …ý …tu‚t™t yk„™wk ‚Útt ƒeò™t yk„™wk AuŒ™ ™ fhðwk. >>16>>

y™u ytí{½t‚ ‚tu ‚eÚto™u rð»tu …ý ™ fhðtu, ™u ¢tuÄu fhe™u ™ fhðtu, y™u õÞthuf ftuE yÞtuøÞ yt[hý ÚtE òÞ ‚u Útfe {qkÍtE™u …ý ytí{½t‚ ™ fhðtu y™u Íuh ¾tE™u ‚Útt „¤u xq…k tu ¾tE™u ‚Útt fqðu …ze™u ‚Útt …ðo‚ W…hÚte …ze™u EíÞtrŒf ftuE he‚u ytí{½t‚ ™ fhðtu. >>14>>

y™u Ä{o fhðt™u yÚtu o …ý y{tht ËíËk„e ftuEyu [tuh™wk f{o ™ fhðwk y™u ÄrýÞt‚wk su ftc, …w»… ytrŒf ðM‚w ‚u ‚u™t Äýe™e yt¿tt rð™t ™ ÷uðwk. >>17>>

y™u su {tkË Au ‚u ‚tu Þ¿t™wk þu»t ntuÞ ‚tu

y™u y{tht ytr©‚ su …whw»t ‚Útt Mºteytu

‚u{ýu ÔÞr¼[th ™ fhðtu. y™u sq„xwk ytrŒf su ÔÞË™ ‚u™tu íÞt„ fhðtu y™u ¼tkøÞ, {Vh, {ts{, „tkòu yu ytrŒf su fuV fh™thtk ðM‚w ‚u ¾tðtk ™nª y™u …eðtk …ý ™nª. >>18>>

y™u Œuð‚t, ‚eÚto, ƒútñý, …r‚ðú‚t, ËtÄw y™u ðuŒ yu{™e ®™Œt õÞthuÞ ™ fhðe y™u ™ Ëtk¼¤ðe. >>21>>

y™u su™t ntÚt™wk htkÄu÷ yÒt ‚Útt su™t …tºt™wk s¤ ‚u ¾…‚wk ™ ntuÞ ‚uýu htkÄu÷ yÒt ‚Útt ‚u™t …tºt™wk s¤, ‚u ©ef]»ý ¼„ðt™™e «ËtrŒ [hýt{]‚™t {tntíBÞu fhe™u …ý s„ÒttÚt…whe rð™t yLÞ MÚtt™f™u rð»tu „úný ™ fhðwk y™u s„ÒttÚt…whe™u rð»tu s„ÒttÚtS™tu «ËtŒ ÷uðtÞ ‚u™tu Œtu»t ™rn. >>19>>

y™u su Œuð‚t™u Ëwht y™u {tkË™wk ™iðuÄ Út‚wk ntuÞ y™u ð¤e su Œuð‚t™e yt„¤ ƒfhtk ytrŒf Sð™e ®nËt Út‚e ntuÞ ‚u Œuð‚t™wk ™iðuÄ6 ™ ¾tðwk >>22>> y™u {t„o™u rð»tu [t÷‚u rþðt÷ÞtrŒf su Œuð{krŒh ytðu ‚u™u òuE™u ‚u™u ™{Mfth fhðtu y™u ytŒh Útfe ‚u Œuð™wk Œþo™ fhðwk. >>23>>

y™u …tu‚t™t MðtÚto™e rËrØ™u yÚtuo …ý ftuE™u rð»tu r{ÚÞt y…ðtŒ ythtu…ý ™ fhðtu y™u ftuE™u „t¤ ‚tu õÞthuÞ ™ Œuðe. >>20>>

y™u …tu‚…tu‚t™t ðýto©{™tu’ su Ä{o ‚u ftuE ËíËk„eyu íÞt„ ™ fhðtu. ™u …hÄ{o™wk yt[hý ™ fhðwk ‚Útt …t¾kz Ä{o™wk yt[hý ™ fhðwk ‚Útt fÂÕ…‚10 Ä{o™wk yt[hý ™ fhðwk.

>>24>> y™u su ™ t ð[™™u Ëtk ¼ ¤ðu fhe™u ©ef]»ý ¼„ðt™™e ¼Âõ‚ ™u …tu‚t™tu Ä{o yu ƒu Útfe …ze sðtÞ ‚u™t {w¾ Útfe ¼„ðt™™e fÚttðt‚to ™ Ëtk¼¤ðe. >>25>> y™u su ËíÞ ð[™ ƒtu÷ðu fhe™u …tu‚t™tu ÿtun ÚttÞ ‚Útt …thftu ÿtun ÚttÞ yuðkw su ËíÞ ð[™ ‚u õÞthuÞ ™ ƒtu÷ðwk y™u su f]‚Î™e ntuÞ ‚u™t Ëk„™tu íÞt„ fhðtu y™u ÔÞðnth ftÞo™u rð»tu ftuE™e ÷tk[ ™ ÷uðe. >>26>> y™u [tuh, …t…e, ÔÞË™e, …t¾kze ft{e ‚Útt fer{Þt ytrŒf r¢Þtyu fhe™u s™™tu X„™thtu yu A «fth™t su {™w»Þ ‚u{™tu Ëk„ ™ fhðtu. >>27>>

y™u su {™w»Þ ¼Âõ‚™wk yÚtðt ¿tt™™wk yt÷kƒ™ fhe™u Mºte, ÿÔÞ y™u hËtMðtŒ ‚u™u rð»tu yr‚þÞ ÷tu÷w… Útft …t…™u rð»tu «ð‚o‚t ntuÞ ‚u {™w»Þ™tu Ë{t„{ ™ fhðtu. >>28>> y™u su þtMºt™u rð»tu ©ef]»ý ¼„ðt™ ‚Útt ©ef]»ý ¼„ðt™™t su ðhtntrŒf yð‚th ‚u{™wk ÞwÂõ‚yu fhe™u ¾kz™ fÞwO ntuÞ yuðtk su þtMºt ‚u õÞthuÞ ™ {t™ðtk y™u ™ Ëtk¼¤ðtk. >>29>> y™u „téÞt rð™t™wk su s¤ ‚Útt ŒqÄ ‚u ™ …eðwk y™u su s¤™u rð»tu Íeýtk Sð ½ýtkf ntuÞ ‚u s¤u fhe™u M™t™trŒf r¢Þt ™ fhðe. >>30>> y™u su yti»tÄ ŒtY ‚Útt {tkË ‚uýu Þwõ‚ ntuÞ ‚u yti»tÄ õÞthuÞ ™ ¾tðwk y™u ð¤e su

ðiã™t yt[hý™u òý‚t ™ ntuEyu ‚u ðiãu ytÃÞwk su yti»tÄ ‚u …ý õÞthuÞ ™ ¾tðwk. >>31>>

y™u MºteÞtu ËtÚtu rððtŒ ™ fhðtu ‚Útt htò Ëk„tÚtu ‚Útt htò™t {týË Ëk„tÚtu rððtŒ ™ fhðtu. >>34>>

y™u ÷tuf ™u þtMºt ‚u{ýu {¤{qºt fhðt™u yÚtuo ðßÞto yuðt MÚtt™f, su Sýo Œuðt÷Þ ‚Útt ™Œe ‚¤tð™t ytht ‚Útt {t„o ‚Útt ðtðu÷wk ¾u‚h ‚Útt ð]ût™e AtÞt ‚Útt Vq÷ðtze-ƒ„e[t; yu ytrŒf su MÚtt™f ‚u{™u rð»tu õÞthuÞ …ý {¤{qºt ™ fhðwk ‚Útt Útqkfðwk …ý ™rn. >>32>>

y™u „whw™wk y…{t™ ™ fhðwk ‚Útt su yr‚þÞ ©uc {™w»Þ ntuÞ ‚Útt su ÷tuf™u rð»tu «r‚rc‚ {™w»Þ ntuÞ ‚Útt su rðît™T {™w»Þ ntuÞ ‚Útt su þMºtÄthe {™w»Þ ntuÞ ‚u Ëðuo™wk y…{t™ ™ fhðwk. >>35>>

y™u [tuh{t„uo fhe™u …uËðwk ™rn y™u ™eËhðwk ™rn. y™u su MÚtt™f ÄýeÞt‚wk ntuÞ ‚u MÚtt™f™u rð»tu ‚u™t Äýe™u …qAât rð™t W‚thtu ™ fhðtu. >>33>>

y™u rð[tÞto rð™t ‚íft¤ ftkE ftÞo ™ fhðwk y™u Ä{o ËkƒkÄe su ftÞo ‚u ‚tu ‚íft¤ fhðwk. y™u …tu‚u su rðÄt ¼ÛÞt ntuEyu ‚u ƒeò™u ¼ýtððe y™u r™íÞ «íÞu ËtÄw™tu Ë{t„{ fhðtu. >>36>>

y™u y{tht ËíËk„e su …wÁ»t {tºt ‚u{ýu ƒtE {týË™t {w¾Útfe ¿tt™ðt‚to ™ Ëtk¼¤ðe

y™u „w hw, Œuð y™u htò yu ºtý™tk Œþo™™u yÚtuo ßÞthu sðwk íÞthu Xt÷u ntÚtu ™ sðwk.

y™u ftuE™tu rðïtË½t‚ ™ fhðtu y™u …tu‚t™u {w¾u fhe™u …tu‚t™tk ð¾tý ™ fhðtk. >>37>> y™u su ðMºt …nuÞuo Útfu …ý …tu‚t™t yk„ Œu¾tÞ ‚uðwk su ¼qqzk w ð† ‚u y{tht ËíËk„e ‚u{ýu ™ …nuhðw.k >>38>> y™u ©ef]»ý ¼„ðt™™e su ¼Âõ‚ ‚u Ä{uohrn‚ yuðe ftuE «fthu ™ fhðe y™u y¿tt™e yuðt su {™w»Þ ‚u{™e ®™Œt™t ¼Þ Útfe ©ef]»ý ¼„ðt™™e Ëuðt™tu íÞt„ fhðtu s ™rn. >>39>>

ð‚oðwk. >>40>> y™u Ä{oðþ k e „wÁ Útfe ©ef]»ý™e Œeûtt™u …tBÞt yuðt su ƒútñý, ûtrºtÞ y™u ði~Þ yu ºtý ðýo™t y{tht ËíËk„e, ‚u{ýu fkX™u rð»tu ‚w÷Ëe™e ƒuðze {t¤t r™íÞu Äthðe y™u ÷÷tx, ÓŒÞ y™u ƒu ntÚt yu [thu Xuftýu Qæðo…wkzÙ r‚÷f fhðwk. >>41>> y™u ‚u r‚÷f su‚u „tu…e[kŒ™u fhe™u fhðw,k yÚtðt ¼„ðt™™e …qò fh‚tk ƒtfe hÌtwk y™u fuþh fwkfw{trŒfu Þwf‚ yuðwk su «ËtŒe [kŒ™ ‚uýu fhe™u r‚÷f fhðwk. >>42>>

y™u WíËð™t rŒðË™u rð»tu ‚Útt r™íÞ «íÞu ©ef]»ý™t {krŒh{tk ytÔÞt yuðt su ËíËk„e …whw»t ‚u{ýu ‚u {krŒh™u rð»tu Mºteytu™tu M…þo ™ fhðtu ‚Útt Mºteytu ‚u{ýu …wY»t™tu M…þo ™ fhðtu y™u {krŒh{tkÚte ™eËÞto …Ae …tu‚…tu‚t™e he‚u

y™u ‚u r‚÷f™t {æÞ™u rð»tus „tu¤ yuðtu su [tkŒ÷tu ‚u su‚u „tu…e[kŒ™u fhe™u fhðtu yÚtðt htrÄftS y™u ÷û{eS ‚u™wk «ËtrŒ yuðwk su fwkfw{

‚uýu fhe™u ‚u [tkŒ÷tu fhðtu. >>43>> y™u …tu ‚ t™t Ä{o ™ u r ð»tu hÌtt y™u ©ef]»ý™t ¼õ‚ yuðt Ë‚T-þwÿ ‚u{ýu ‚tu ‚w÷Ëe™e {t¤t y™u Qæðo…wkzÙ r‚÷f ‚u ƒútñý, ûtrºtÞ, ði~Þ™e …uXu Äthðtk. >>44>> y™u ‚u Ë‚T-þwÿ Útfe ƒeò su òr‚yu fhe™u Q‚h‚t yu ð t ¼õ‚s™ ‚u { ýu ‚tu [kŒ™trŒf ftc™e su ƒuðze {t¤t ‚u ¼„ðt™™e «ËtŒe fhtðe™u fkX™u rð»tu Äthðe y™u ÷÷tx™u rð»tu fuð¤ [tkŒ÷tu fhðtu …ý r‚÷f ™ fhðwk. >>45>> y™u su ƒútñýtrŒf™u rºt…wkzÙ su ytzwk r‚÷f fhðwk ‚Útt Áÿtût™e {t¤t Äthðe- yu ƒu ðt™t …tu‚t™e fw¤…hk…htyu fhe™u [tÕÞtk ytÔÞtk 15

ntuÞ y™u ‚u ƒútñýtrŒf y{tht ytr©‚ ÚtÞt ntuÞ ‚tu …ý ‚u{ýu ‚u rºt…wzk Ù y™u Áÿtût™tu õÞthuÞ íÞt„ ™ fhðtu. >>46>> y™u ™thtÞý y™u rþðS yu ƒu™wk yuftí{…ýwk s òýðwk. fu{su ðuŒ™u rð»tu yu ƒuÞ™wk ƒúñY…u fhe™u «r‚…tŒ™ fÞwO Au. >>47>> y™u y{tht ytr©‚ su {™w»Þ ‚u{ýu þtMºtu fÌttu su yt…ŒTÄ{o ‚u yÕ… yt…íft¤™u rð»tu {wÏÞ…ýu fhe™u õÞthuÞ „úný ™ fhðtu. >>48>> y™u y{tht ËíËk„e ‚u{ýu r™íÞ ËqÞo WøÞtÚte «Út{ s ò„ðwk y™u ©ef]»ý¼„ðt™™wk M{hý fhe™u …Ae þti[rðrÄ fhðt sðwk. >>49>> 16

y™u …Ae yuf MÚtt™f™u rð»tu ƒuËe™u Œt‚ý fhðwk y™u …Ae …rðºt s¤u fhe™u M™t™ fhe™u …Ae ÄtuÞu÷wk ðMºt yuf …nuhðwk y™u yuf ytuZðwk. >>50>> y™u ‚u ðth …Ae …rðºt …]Úðe™u rð»tu …tÚtÞwO y™u þwØ ™u ftuE ƒeò ytË™™u yzâwk ™ ntuÞ y™u su W…h Ëthe…uXu ƒuËtÞ yuðwk su ytË™ ‚u™u rð»tu …qð{o ¾ w u yÚtðt W¥th{w¾u ƒuËe™u yt[{™ fhðwk. >>51>> y™u …Ae ËíËk„e …wh»w t{tºt™u [tkŒ÷u Ërn‚ Qæðo…wkzÙ r‚÷f fhðwk y™u ËwðtrË™e su MºteÞtu, ‚u{ýu ‚tu …tu‚t™t ¼t÷™u rð»tu fwkfw{™tu [tkŒ÷tu fhðtu. >>52>> y™u ‚u rðÄðt MºteÞtu{tºt™u …tu‚t™t ¼t÷™u

rð»tu r‚÷f ™ fhðwk ™u [tkŒ÷tu …ý ™ fhðtu. y™u ‚u …Ae ‚u Ëðuo su y{tht ËíËk„e ‚u{ýu {™u fhe™u fÕtÃÞt su [kŒ™ …w»…trŒf W…[th ‚u{ýu fhe™u ©ef]»ý ¼„ðt™™e {t™Ëe …qò fhðe. >>53>> y™u ‚u …Ae ©ehtÄtf]»ý™e su r[ºt«r‚{t ‚u™wk ytŒhÚtfe Œþo™ fhe™u ™{Mfth fhe™u …Ae …tu ‚ t™t Ët{ÚÞo «{týu ©ef] » ý™tu su yütûth {kºt ‚u™tu s… fhe™u ‚u …Ae …tu‚t™wk ÔÞðntrhf ft{fts fhðwk. >>54>> y™u su y{tht ËíËk„e{tk ykƒhe»t htò™e …uXu ytí{r™ðuŒe yuðt W¥t{ ¼õ‚ ntuÞ ‚u{ýu …ý «Út{ fÌtwk ‚uðe he‚u y™w¢{u fhe™u {t™Ëe …qò …ÞoL‚ Ëðuo r¢Þt fhðe. >>55>>

y™u ‚u su ytí{r™ðuŒe ¼õ‚ ‚u{ýu …t»ttý™e yÚtðt Ät‚w™e su ©ef]»ý ¼„ðt™™e «r‚{t yÚtðt þt÷„út{, ‚u™e su …qò ‚u Œuþft¤™u y™wËhe™u …tu‚t™t Ët{ÚÞo «{týu «tó ÚtÞtk su [kŒ™ …w»… V¤trŒf ðM‚w ‚uýu fhe™u fhðe y™u …Ae ©ef]»ý ¼„ðt™™t su yütûth {kºt ‚u™tu s… fhðtu. >>56>>

«er‚yu fhe™u ©ef]»ý ¼„ðt™™e Ëuðt…htÞý Útðwk. >>58>>

y™u ‚u …Ae ©ef]»ý ¼„ðt™™tk su M‚tuºt yÚtðt „úkÚt ‚u™tu su …tX ‚u …tu‚t™t Ët{ÚÞo «{týu fhðtu, y™u su ËkMf]‚ ™ ¼ÛÞt ntuÞ ‚u{ýu ©ef]»ý ¼„ðt™™wk ™t{ fe‚o™ fhðwk. >>57>> y™u …Ae ©ef] » ý ¼„ðt™™u ™i ð u ã fhe™u …Ae ‚u «ËtrŒ yuðwk su yÒt ‚u s{ðwk y™u ‚u su ytí{r™ðuŒe ði»ýð ‚u{ýu Ëðoft¤™u rð»tu 19

y™u r™„wý o , fnu‚tk {tÞt™t su Ë¥ðtrŒf ºtý „wý ‚uýu hrn‚, yuðt su ©ef]»ý ¼„ðt™, ‚u™t ËkƒkÄ Útfe ‚u ytí{r™ðuŒe ¼õ‚™e su Ëðuo r¢Þt ‚u r™„wý o ÚttÞ Au. ‚u nu‚w {txu ‚u ytí{r™ðuŒe ¼õ‚ su ‚u r™„woý fÌtt Au. >>59>> y™u yu su ytí{r™ðuŒe ¼õ‚, ‚u{ýu ©ef]»ý ¼„ðt™™u y…oý fÞto rð™t™wk s¤ …ý õÞthuÞ ™ …eðwk y™u …ºt fkŒ V¤trŒf su ðM‚w ‚u…ý ©ef]»ý ¼„ðt™™u y…oý fÞto rð™t™wk ™ ¾tðwk. >>60>> y™u ð¤e Ëðuo su y{tht ËíËk„e ‚u{ýu ð]Ø…ýt Útfe yÚtðt ftuE {tuxt yt…íft¤u 20

fhe™u yË{Úto…ýwk ÚtE „Þu Ë‚u …tu‚u Ëuððt™wk su ©ef]»ý™wk MðY…, ‚u ƒeò ¼õ‚™u yt…e™u …tu‚u …tu‚t™t Ët{ÚÞo «{týu ð‚oðwk. >>61>>

y™u ‚u ©ef]»ý™e su fÚtt ðt‚to ‚u …h{ ytŒh Útfe fhðe ™u Ëtk¼¤ðe y™u WíËð™u rŒðËu ðtSkºt Ërn‚ ©ef]»ý™tk fe‚o™ fhðtk.>>64>>

y™u su ©ef]»ý™wk MðY… …tu‚t™u Ëuððt™u yÚtuo Ä{oðkþ™t su yt[tÞo, ‚u{ýu s ytÃÞwk ntuÞ yÚtðt ‚u yt[tÞuo su MðY…™e «r‚ct fhe ntuÞ ‚u s MðY…™u Ëuððwk y™u ‚u rð™t ƒeswk su ©ef]»ý™wk MðY…,‚u ‚tu ™{Mfth fhðt ÞtuøÞ Au …ý Ëuððt ÞtuøÞ ™Úte. >>62>>

y™u y{tht ytr©‚ su Ëðuo ËíËk„e ‚u{ýu su «fthu …qðuo fÌtwk yu «fthu fhe™u s r™íÞ «íÞu fhðwk. y™u ËkMf]‚ y™u «tf]‚ yuðt su ËŒT„úkÚt ‚u{™tu yÇÞtË …ý …tu‚t™e ƒwÂØ™u y™wËthu fhðtu. >>65>>

y™u y{tht su Ëðuo ËíËk„e ‚u{ýu r™íÞ «íÞu ËtÞkft¤u ¼„ðt™™t {krŒh «íÞu sðwk y™u ‚u {krŒh™u rð»tu ©ehtrÄftS™t …r‚ yuðt su ©ef]»ý ¼„ðt™ ‚u™t ™t{™wk Wå[ Mðhu fhe™u fe‚o™ fhðwk. >>63>>

y™u su {™w»Þ suðt „wýu fhe™u Þwõ‚ ntuÞ, ‚u {™w»Þ™u ‚uðt ftÞo™u rð»tu rð[the™u s «uhðtu; …ý su ftÞo™u rð»tu su ÞtuøÞ ™ ntuÞ ‚u ftÞo™u rð»tu ‚u™u õÞthuÞ ™ «uhðtu. >>66>>

y™u …tu‚t™t su Ëuðf ntuÞ, ‚u Ëðo™e …tu‚t™t Ët{ÚÞo «{týu yÒt ðMºttrŒfu fhe™u ÞÚttÞtuøÞ Ëk¼tð™t r™hk‚h ht¾ðe. >>67>>

‚Útt ðMºtu fhe™u Zª[ý™u ƒtkÄe™u ™ ƒuËðwk. >>70>>

y™u su …wÁ»t suðt „wýðt¤tu ntuÞ ‚u …wÁ»t™u ‚uðt ð[™u fhe™u Œuþ ft¤t™wËthu ÞÚttÞtuøÞ ƒtu÷tððtu …ý yuÚte ƒeS he‚u ™ ƒtu÷tððtu. >>68>> y™u rð™Þu fhe™u Þwõ‚ yuðt su y{tht ytr©‚ ËíËk„e ‚u{ýu „wÁ, htò, yr‚ ð]Ø, íÞt„e, rðît™ y™u ‚…Mðe; yu A sýt ytðu íÞthu ËL{w¾ QXðwk ‚Útt ytË™ yt…ðwk ‚Útt {Äwhu ð[™u ƒtu÷tððwk EíÞtrŒf r¢Þtyu fhe™u yu{™wk ËL{t™ fhðwk. >>69>>

y™u y{tht ytr©‚ su Ëðo ËíËk„e ‚u{ýu …tu‚t™t yt[tÞo Ëk„tÚtu õÞthuÞ …ý rððtŒ ™ fhðtu y™u …tu‚t™t Ët{ÚÞo«{týu yÒt, Ä™, ðMºttrŒfu fhe™u ‚u …tu‚t™t yt[tÞo™u …qsðt. >>71>> y{tht su ytr©‚ s™ ‚u{ýu …tu‚t™t yt[tÞo™u ytð‚tk Ëtk¼¤e™u ytŒh Útfe ‚íft¤ ËL{w¾ sðwk y™u ‚u yt[tÞo …tu‚t™t „t{Úte …tAt …Äthu íÞthu „t{™e ¼t„tu¤ ËwÄe ð¤tððt sðwk. >>72>>

y™u „wÁ, Œuð ™u htò yu{™u Ë{e…u ‚Útt Ë¼t™u rð»tu …„ W…h …„ [Ztðe™u ™ ƒuËðwk

y™u ½ýwkf Au V¤ su™u rð»tu yuðwk …ý su f{o ‚u òu Ä{uo hrn‚ ntuÞ ‚tu ‚u™wk yt[hý ™ s fhðwk fu{ su Ä{o Au ‚u s Ëðo …wh»w ttÚto™tu yt…™thtu

Au {txu ftuEf V¤™t ÷tu¼u fhe™u Ä{o™tu íÞt„ ™ fhðtu. >>73>> y™u …qðuo ÚtÞt su {tuxt …wÁ»t ‚u{ýu …ý òu õÞthuÞ yÄ{to[hý fÞwO ntuÞ ‚tu ‚u™wk „úný ™ fhðwk y™u ‚u{ýu su Ä{to[hý fÞwO ntuÞ ‚tu ‚u™wk „úný fhðwk. >>74>> y™u ftuE™e …ý su „wÌtðt‚to ‚u ‚tu ftuE Xuftýu …ý «ftþ fhðe s ™rn. y™u su Sð™wk suðe he‚u ËL{t™ fhðwk ½x‚wk ntuÞ, ‚u™wk ‚uðe he‚u s ËL{t™ fhðwk. …ý Ë{ÿrüyu fhe™u yu {ÞtoŒt™wk WÕ÷k½™ fhðwk ™rn. >>75>> y™u y{tht su Ëðu o ËíËk „ e ‚u { ýu [t‚w{toË™u rð»tu rðþu»t r™Þ{ Äthðtu y™u su {™w » Þ yË{Úto ntuÞ ‚u{ýu ‚tu yuf ©tðý

{tË™u rð»tu rðþu»t r™Þ{ Äthðtu. >>76>> y™u ‚u rðþu » t r™Þ{ ‚u rfÞt ‚tu ¼„ðt™™e fÚtt™wk ©ðý fhðwk ‚Útt fÚtt ðtk[ðe ‚Útt ¼„ðt™™t „wý™wk fe‚o™ fhðwk ‚Útt …k[t{]‚ M™t™u fhe™u ¼„ðt™™e {nt…qò fhðe ‚Útt ¼„ðt™™t {kºt™tu s… fhðtu ‚Útt M‚tuºt™tu …tX fhðtu ‚Útt ¼„ðt™™u «Œrûtýtytu fhðe. >>77>> ‚Útt ¼„ðt™™u Ëtütk„ ™{Mfth fhðtyu su ytX «fth™t r™Þ{ ‚u y{u W¥t{ {tLÞt Au. ‚u {txu yu r™Þ{{tkÚte ftuE yuf r™Þ{ su ‚u [tu{tËt™u rð»tu rðþu»t…ýu ¼Âõ‚yu fhe™u Äthðtu. >>78>> y™u Ëðo su yuftŒþeytu, ‚u{™wk ðú‚ su ‚u ytŒh Útfe fhðwk ‚Útt ©ef]»ý ¼„ðt™™t su

sL{tü{e ytrŒf sL{rŒðË ‚u{™wk ðú‚ su ‚u ytŒhÚtfe fhðwk ‚Útt rþðhtºte™wk ðú‚ su ‚u ytŒhÚtfe fhðwk y™u ‚u ðú‚™t rŒðË™u rð»tu {tuxt WíËð fhðt. >>79>>

‚u™u s y™wËhe™u Ëðuo ðú‚ ™u WíËð fhðt y™u ‚u rðê÷™tÚtSyu fne su ©ef]»ý™e Ëuðther‚ ‚u™wk s „úný fhðwk. >>82>>

y™u su rŒðËu ðú‚™tu W…ðtË fÞtuo ntuÞ ‚u rŒðËu yr‚þÞ Þí™u fhe™u rŒðË™e r™ÿt™tu íÞt„ fhðtu, fu{ su su{ {iÚtw™u fhe™u {™w»Þ™t W…ðtË™tu ™tþ ÚttÞ Au ‚u{ s rŒðË™e r™ÿtyu fhe™u {™w»Þ™t W…ðtË™tu ™tþ ÚtE òÞ Au. >>80>> y™u Ëðo ði»ýð™t htò yuðt su ©e ðÕ÷¼t[tÞo ‚u™t …wºt su ©e rðê÷™tÚtS ‚u su ‚u su ðú‚ y™u WíËð™t r™ýoÞ™u fh‚t n‚t. >>81>> y™u ‚u rðê÷™tÚtSyu fÞtuo su r™ýoÞ 27

y™u Ëðuo su y{tht ytr©‚, ‚u{ýu îtrhft ytrŒf su ‚eÚto ‚u{™e Þtºtt su ‚u …tu‚t™t Ët{ÚÞo «{týu ÞÚttrðrÄyu fhe™u fhðe y™u ð¤e …tu‚t™t Ët{ÚÞo «{týu Œe™ s™™u rð»tu ŒÞtðt™ Útðwk. >>83>> y™u y{tht su ytr©‚ ‚u{ýu rð»ýw, rþð, „ý…r‚, …tðo‚e y™u ËqÞo yu …tk[ Œuð …qßÞ…ýu fhe™u {t™ðt. >>84>> y™u òu õÞthuf ¼q‚«u‚trŒf™tu W…ÿð ÚttÞ íÞthu ‚tu ™thtÞý fð[™tu s… fhðtu yÚtðt n™w{t™S™t {kºt™tu s… fhðtu; …ý yu rð™t 28

ƒeò ftuE ûtwÿ Œuð™t M‚tuºt y™u {kºt™tu s… ™ fhðtu. >>85>>

…t¤ðwk. >>88>>

y™u ËqÞo™wk ™u [kÿ{t™wk „úný ÚtÞu Ë‚u y{tht su Ëðuo ËíËk„e ‚u{ýu ƒeS Ëðuo r¢Þt™tu ‚íft¤ íÞt„ fhe™u …rðºt ÚtE™u ©ef]»ý ¼„ðt™™t {kºt™tu s… fhðtu. >>86>>

y™u su ƒútñý ðýo ntuÞ ‚u{ýu þ{, Œ{, ût{t y™u Ëk‚tu»t yu ytrŒf su „wý ‚u{ýu Þwõ‚ Útðwk y™u su ûtrºtÞ ðýo ntuÞ ‚u{ýu þqhðeh…ýwk y™u Äehs yu ytrŒf su „wý ‚u{ýu Þwõ‚ Útðwk. >>89>>

y™u ‚u „úný {wftE hÌtt …Ae ðMºt Ërn‚ M™t™ fhe™u su y{tht „]nMÚt ËíËk„e ntuÞ ‚u{ýu …tu‚t™t Ët{ÚÞo «{týu Œt™ fhðwk y™u su íÞt„e ntuÞ ‚u{ýu ¼„ðt™™e …qò fhðe. >>87>>

y™u ði~Þ ðýo ntuÞ ‚u{ýu f]r»tf{o ‚Útt ðýs ÔÞt…th ‚Útt ÔÞtsðxtu yu ytrŒf su ð]r¥tytu ‚u{ýu fhe™u ð‚oðkw y™u su þwÿ ðýo ntuÞ, ‚u{ýu ƒútñýtrŒf ºtý ðýo™e Ëuðt fhðe yu ytrŒf su ð]r¥tytu ‚u{ýu fhe™u ð‚oðwk. >>90>>

y™u y{tht ËíËk„e yuðt su [thu ðýo™t {™w»Þ ‚u{ýu sL{™wk Ëq‚f ‚Útt {hý™wk Ëq‚f ‚u …tu‚…tu‚t™t ËkƒÄ k ™u y™wËthu fhe™u ÞÚttþtMºt

y™u su rîs ntuÞ, ‚u{ýu „¼toÄt™trŒf ËkMfth ‚Útt ytÂöf ‚Útt ©tØ; yu ºtý su ‚u …tu‚t™t „]ÌtËqºt™u y™wËthu fhe™u suðtu su™tu

yðËh ntuÞ y™u suðe Ä™Ëk…r¥t ntuÞ ‚u «{týu fhðt. >>91>> y™u õÞthuf òýu yÚtðt yòýu òu ™t™wk {tuxwk …t… ÚtE òÞ ‚tu …tu‚t™e þÂõ‚ «{týu ‚u …t…™wk «tÞrù¥t fhðwk >>92>> y™u [th ðu Œ ‚Útt ÔÞtËËq º t ‚Útt ©e{ŒT¼t„ð‚ ™t{u …whtý ‚Útt {nt¼th‚™u rð»tu ‚tu ©e rð»ýwËnËú ™t{ >>93>> ‚Útt ©e ¼„ðŒT„e‚t ‚Útt rðŒwhSyu fnu÷e su ™er‚ ‚Útt MfkŒ …whtý™tu su rð»ýw¾kz ‚u™urð»tu hÌtwk yuðwk su ©eðtËwŒuð{tntíBÞ >>94>>

y{™u Eü Au. >>95>> y™u …tu‚t™t rn‚™u EåA‚t yuðt su y{tht Ëðuo rþ»Þ ‚u{ýu yu ytX ËåAtMºt su ‚u Ëtk¼¤ðtk y™u y{tht ytr©‚ su rîs ‚u{ýu yu ËåAtMºt su ‚u ¼ýðtk ‚Útt ¼ýtððtk ‚Útt yu{™e fÚtt fhðe.>>96>> y™u ‚u ytX ËåAtMºt{tkÚte yt[th, ÔÞðnth y™u «tÞrù¥t; yu ºtý™tu su r™ýoÞ fhðtu ‚u™u rð»tu ‚tu r{‚tûtht xeftyu Þwõ‚ yuðe su Þt¿tðÕõÞ Ér»t™e M{]r‚ ‚u™wk „úný fhðwk. >>97>>

y™u Ä{oþtMºt™t {æÞ{tk hne yuðe su Þt¿tðÕõÞ Ér»t™e M{]r‚ yu su ytX ËåAtMºt ‚u

y™u ð¤e yu ytX ËåAtMºt™u rð»tu su ©e{ŒT¼t„ð‚…whtý ‚u™t Œþ{ ™u …k[{ ™t{u su ƒu MfkÄ ‚u su ‚u ©ef]»ý ¼„ðt™™wk {tntíBÞ

òýðt™u yÚtuo ËðoÚte yrÄf…ýu òýðt. >>98>>

fnu‚tk ntuÞ, >>101>>

y™u Œþ{ MfkÄ ‚Útt …k[{ MfkÄ ‚Útt Þt¿tðÕõÞ™e M{]r‚ yu su ºtý ‚u y™w¢{u fhe™u y{tÁk ¼Âõ‚þtMºt, Þtu„þtMºt y™u Ä{oþtMºt Au. fnu‚tk Œþ{ MfkÄ ‚u ¼Âõ‚ þtMºt Au y™u …k[{ MfkÄ ‚u Þtu„ þtMºt Au ; y™u Þt¿tðÕõÞ™e M{]r‚ ‚u Ä{o þtMºt Au yu{ òýðwk. >>99>>

‚u ð[™ su ‚u ƒeòk ð[™ fh‚tk «Ät™…ýu {t™ðtk. y™u ©ef]»ý ¼„ðt™™e ¼Âõ‚ ‚u su ‚u Ä{uo Ërn‚ s fhðe yuðe he‚u ‚u Ëðuo ËåAtMºt™wk hnMÞ Au. >>102>>

y™u ©e ht{t™wò[tÞuo fÞwO yuðwk su ÔÞtËËqºt™wk ©e¼t»Þ ‚Útt ©e¼„ðŒT„e‚t™wk ¼t»Þ yu su ƒu ‚u y{tÁk yæÞtí{þtMºt Au yu{ òýðwk. >>100>> y™u yu Ëðuo ËåAtMºt™u rð»tu su ð[™ ‚u su ‚u ©ef]»ý ¼„ðt™™wk MðY… ‚Útt Ä{o ‚Útt ¼Âõ‚ ‚Útt ðihtøÞ; yu [th™t yr‚ Wíf»to…ýt™u 33

y™u ©wr‚™u M{]r‚ ‚u{ýu «r‚…tŒ™ fÞtuo yuðtu su ËŒt[th, ‚u Ä{o òýðtu y™u ©ef]»ý ¼„ðt™™u rð»tu {tntíBÞ¿tt™u Ërn‚ su ½ýtu M™un ‚u ¼Âõ‚ òýðe. >>103>> y™u ©ef] » ý ¼„ðt™ rð™t yLÞ …ŒtÚto{tk «er‚ ™rn ‚u ðihtøÞ òýðtu y™u Sð, {tÞt y™u Eïh; ‚u{™t MðY…™u su Yze he‚u òýðwk ‚u™u ¿tt™ fneyu. >>104>> 34

y™u su Sð Au ‚u ÓŒÞ™u rð»tu hÌttu Au ™u yýw Ëh¾tu Ëqû{ Au ™u [i‚LÞY… Au ™u òý™thtu Au y™u …tu‚t™e ¿tt™þÂõ‚yu fhe™u ™¾Úte rþ¾t…ÞO‚ Ë{„ú …tu‚t™t Œun «íÞu ÔÞt…e™u hÌttu Au y™u yAuã, y¼uã, ysh, y{h, EíÞtrŒf Au ÷ûtý su™tk yuðtu Sð Au yu{ òýðtu. >>105>>

y™u ‚u Eïh ‚u õÞt ‚tu …hƒúñ …wÁ»ttu¥t{ yuðt su ©ef]»ý ¼„ðt™ ‚u Eïh Au y™u ‚u ©ef]»ý su ‚u yt…ýt EüŒuð Au ™u W…tË™t fhðt ÞtuøÞ Au y™u Ëðo yð‚th™t fthý Au. >>108>>

y™u su {tÞt Au. ‚u rºt„wýtÂí{ft Au ™u ykÄfth Y… Au ™u ©ef]»ý ¼„ðt™™e þÂõ‚ Au, y™ yt Sð ™u Œun ‚Útt Œun™t su ËkƒkÄe ‚u{™u rð»tu ynk{{íð™e fhtð™the Au, yu{ {tÞt™u òýðe. >>106>>

y™u Ë{Úto yuðt su ©ef]»ý ‚u su ‚u htrÄftSyu Þwõ‚ ntuÞ íÞthu ‘htÄtf]»ý’ yuðu ™t{u òýðt y™u YÂõ{ýeY… su ÷û{e ‚u{ýu Þwõ‚ ntuÞ íÞthu ‘÷û{e™thtÞý’ yuðu ™t{u òýðt. >>109>>

y™u su Eïh Au ‚u su ‚u su{ ÓŒÞ™u rð»tu Sð hÌttu Au ‚u{ ‚u Sð™u rð»tu yk‚Þto{e…ýu fhe™u hÌtt Au ™u Mð‚kºt Au ™u Ëðo Sð™u f{oV¤™t

y™u yu ©ef]»ý su ‚u yswo™u Þwõ‚ ntuÞ íÞthu ™h™thtÞý yuðu ™t{u òýðt y™u ð¤e ‚u ©ef]»ý su ‚u ƒ¤¼ÿtrŒf™u Þtu„u fhe™u ‚u

yt…™tht Au yu{ Eïh™u òýðt. >>107>>

‚u ™t{u fnuðtÞ Au yu{ òýðwk. >>110>> y™u yu su htÄtrŒf ¼õ‚ ‚u su ‚u õÞthuf ‚tu ‚u ©ef]»ý ¼„ðt™™u …z¾u ntuÞ Au y™u õÞthuf ‚tu yr‚ M™unu fhe™u ©ef]»ý ¼„ðt™™t yk„™u rð»tu hnu Au íÞthu ‚tu ‚u ©ef]»ý ¼„ðt™ yuf÷t s ntuÞ yu{ òýðt. >>111>> yu nu‚w {txu yu ©ef]»ý ¼„ðt™™tk su MðY… ‚u{™u rð»tu Ëðuo «fthu fhe™u ¼uŒ ™ òýðtu. y™u [‚w¼wos…ýwk, yü¼ws…ýwk, ËnMºt¼ws…ýwk RíÞtrŒf su ¼uŒ sýtÞ Au ‚u ‚tu rî¼ws yuðt su ‚u ©ef]»ý ‚u{™e EåAtyu fhe™u Au yu{ òýðwk. >>112>>

y™u yuðt su ‚u ©ef]»ý ¼„ðt™ ‚u™e su ¼Âõ‚ ‚u su ‚u …]Úðe™u rð»tu Ëðo {™w»Þ ‚u{ýu fhðe y™u ‚u ¼Âõ‚ Útfe ƒeswk fÕÞtýfthe ËtÄ™ ftkE ™Úte yu{ òýðwk. >>113>> y™u rðãtrŒf „wýðt¤t su …wÁ»t ‚u{™t „wýðt™…ýt™wk yu s …h{ V¤ òýðwk; fÞwk ‚tu su ©ef]»ý ¼„ðt™™u rð»tu ¼Âõ‚ fhðe ™u ËíËk„ fhðtu y™u yu{ ¼Âõ‚ ™u ËíËk„ yu ƒu rð™t ‚tu rðît™ ntuÞ ‚u …ý yÄtu„r‚™u …t{u Au. >>114>> y™u ©ef]»ý ¼„ðt™ ‚Útt ©ef]»ý ¼„ðt™™t su yð‚th ‚u su ‚u æÞt™ fhðt ÞtuøÞ Au ‚Útt ©ef]»ý ¼„ðt™™e su «r‚{t ‚u …ý æÞt™ fhðt ÞtuøÞ Au {txu yu{™wk æÞt™ fhðwk y™u {™w»Þ ‚Útt ŒuðtrŒf su Sð ‚u ‚tu ©ef]»ý

¼„ðt™™t ¼õ‚ ntuÞ y™u ƒúñðu¥tt ntuÞ ‚tu …ý æÞt™ fhðt ÞtuøÞ ™Úte {txu yu{™wk æÞt™ ™ fhðwk. >>115>>

‚u …wÛÞ MÚtt™f™u rð»tu …tu‚t™t Ët{ÚÞo «{týu fhðwk-fhtððwk y™u ð¤e rð»ýwËnMºt ™t{ ytrŒf su ËåAtMºt, ‚u™wk …whùhý …ý …tu‚t™t Ët{ÚÞo «{týu fhðwk-fhtððwk. ‚u …whùhý fuðwk Au ‚tu …tu‚t™t {™ðtkrA‚ V¤™u yt…u yuðwk Au. >>118>>

y™u MÚtq¤, Ëqû{ y™u fthý - yu su ºtý Œun ‚u Útfe rð÷ûtý yuðtu su …tu‚t™tu Sðtí{t ‚u™u ƒúñY…™e ¼tð™t fhe™u …Ae ‚u ƒúñY… fhe™ ©ef]»ý ¼„ðt™™e ¼Âõ‚ su ‚u Ëðo ft¤™u rð»tu fhðe. >>116>> y™u ©e{ŒT¼t„ð‚ …whtý™tu su Œþ{MfkÄ ‚u su ‚u r™íÞ «íÞu ytŒh Útfe Ëtk¼¤ðtu yÚtðt ð»ttuo ð»to yufðth Ëtk¼¤ðtu. y™u su …krz‚ ntuÞ ‚u{ýu r™íÞ «íÞu ðtk[ðtu yÚtðt ð»ttuo ð»to yufðth ðtk[ðtu. >>117>> y™u yu su Œþ{MfkÄ ‚u™wk …whùhý1 su 39

y™u fü™e Œu™the yuðe ftuE Œuð ËkƒkÄe yt…Œt ytðe …zu ‚Útt {™w»Þ ËkƒÄ k e yt…Œt ytðe …zu ‚Útt htu„trŒf yt…Œt ytðe …zu ‚u™u rð»tu su{ …tu‚t™e ™u ƒeò™e hûtt ÚttÞ ‚u{ ð‚oðkw, …ý ƒeS he‚u ™ ð‚oðwk. >>119>> y™u yt[th, ÔÞðnth y™u «tÞÂù¥t yu su ºtý ðt™tk ‚u su ‚u Œuþ, ft¤, yðMÚtt, ÿÔÞ, òr‚ y™u Ët{ÚÞo yux÷t™u y™wËthu fhe™u 40

òýðtk. >>120>> y™u y{thtu su {‚ ‚u rðrþütîi‚ Au yu{ òýðwk y™u y{™u r«Þ yuðwk su Ät{ ‚u „tu÷tuf Au yu{ òýðwk y™u ‚u Ät{™u rð»tu ƒúñY…u fhe™u su ©ef]»ý ¼„ðt™™e Ëuðt fhðe ‚u y{u {wÂõ‚ {t™e Au yu{ òýðwk. >>121>> y™u yt su …qðuo Ëðuo Ä{o fÌtt ‚u su ‚u y{tht ytr©‚ su íÞt„e, „]nMÚt, ƒtE-¼tE, Ëðuo ËíËk„e ‚u{™t Ët{tLÞ Ä{o fÌtt Au; fnu‚tk Ëðo ËíËk„e{tºt™u Ëh¾t …t¤ðt™t Au. y™u nðu yu Ëðuo™t su rðþuu»t Ä{o Au ‚u{™u …]ÚtfT …]ÚtfT …ýu fhe™u fneyu Aeyu. >>122>> yt[tÞo™t rðþu»t Ä{o 41

fhs ‚tu õÞthuÞ ™ fhðwk. >>125>> y™u …tu‚t™t su rþ»Þ ‚u{ýu Ä{o r™r{¥tu …tu‚t™u ytÃÞwk su yÒt ‚u ðu[ðwk ™rn y™u ‚u yÒt sq™wk ÚttÞ ‚tu ‚u sq™wk ftuEf™u ŒE™u ™ðwk ÷uðwk y™u yuðe he‚u su sq™t™wk ™ðwk fhðwk ‚u ðuåÞwk ™ fnuðtÞ. >>126>> y™u ¼tŒhðt Ëw r Œ [‚w Ú teo ™ u rŒðËu „ý…r‚™e …qò fhðe ‚Útt ytËtu ðŒe [‚wŒoþe™u rŒðËu n™w{t™S™e …qò fhðe. >>127>>

nðu «Út{ Ä{oðkþe su yt[tÞo y™u ‚u{™e …í™eytu ‚u{™t su rðþu»t Ä{o ‚u fneyu Aeyu :y{tht {tuxt¼tE y™u ™t™t¼tE ‚u{™t …wºt su yÞtuæÞt«ËtŒ y™u h½wðeh ‚u{ýu …tu‚t™t Ë{e… ËkƒkÄ rð™t™e su ƒeS Mºteytu ‚u{™u {kºt W…Œuþ õÞthuÞ ™ fhðtu. >>123>> y™u ‚u Mºteytu™u õÞthuÞ …ý yzðwk ™rn y™u ‚u ËtÚtu ƒtu÷ðwk ™rn y™u ftuE Sð™u rð»tu ¢qh…ýwk ™ fhðwk y™u ftuE™e Útt…ý ™ ht¾ðe. >>124>> y™u ÔÞðnth s{t™„hwk ™ fhðwk ytðe …zu ‚tu r¼ûtt fhe™u ‚u yt…íft¤™u

ftÞo™u rð»tu fu™wk …ý y™u ftuE yt…íft¤ {t„e™u …tu‚t™tu r™ðton WÕ÷k½ðtu. …ý ftuE™wk

y™u …tu‚t™t ytr©‚ su Ëðuo ËíËk„e ‚u{™u yrÄfth «{týu …tu‚…tu‚t™t Ä{o™u rð»tu ht¾ðt y™u ËtÄw™u ytŒh Útfe {t™ðt ‚Útt ËåAtMºt™tu yÇÞtË ytŒh Útfe fhðtu. >>129>> y™u {tuxt su {krŒh ‚u{™u rð»tu y{u MÚtt…™ fÞtO yu ð tk su ©e ÷û{e™thtÞý ytrŒf ©ef]»ý™tk MðY… ‚u{™e su Ëuðt ‚u ÞÚttrðrÄyu fhe™u fhðe. >>130>> y™u ¼„ðt™™tk {krŒh «íÞu ytÔÞtu su nhftuE yÒttÚteo {™w»Þ ‚u™e …tu‚t™t Ët{ÚÞo «{týu yÒt™t Œt™u fhe™u ytŒhÚtfe Ëk¼tð™t fhðe. >>131>>

y™u y{thu ytr©‚ su Ëðuo ËíËk„e ‚u{™t Ä{o™e hûtt fhðt™u yÚtuo yu Ëðuo™t „wÁ…ýt™u rð»tu y{u MÚtt…™ fÞto yuðt su ‚u yÞtuæÞt«ËtŒ y™u h½wðeh ‚u{ýu {w{wûtws™™u Œeûtt yt…ðe. >>128>>

y™u rðãtÚteo ¼ýtÔÞt™e þt¤t fhtðe™u …Ae ‚u{tk yuf rðît™ ƒútñý™u ht¾e™u …]Úðe™u rð»tu

Ërîãt™e «ð]r¥t fhtððe fu{ su rðãtŒt™u fhe™u {tuxkw …wÛÞ ÚttÞ Au. >>132>> yt[tÞo …í™e™t rðþu»t Ä{o y™u nðu yu yÞtuæÞt«ËtŒ y™u h½wðeh yu ƒu™e su …í™eytu ‚u{ýu …tu‚…tu‚t™t …r‚™e yt¿ttyu fheu™u Mºteytu™u s ©ef]»ý™t {kºt™tu W…Œuþ fhðtu …ý …wÁ»t™u ™ fhðtu. >>133>> y™u ð¤e ‚u ƒu sý™e su …í™eytu ‚u{ýu …tu‚t™t Ë{e… ËƒkÄ rð™t™t su …wÁ»t ‚u{™tu M…þo õÞthuÞ ™ fhðtu y™u ‚u{™e ËtÚtu ƒtu÷ðwk ™rn ™u ‚u{™u …tu‚t™wk {w¾ …ý ™ Œu¾tzðwk. (yuðe he‚u Ä{oðkþe yt[tÞo y™u ‚u{™e …í™eytu ‚u{™t su rðþu»t Ä{o ‚u fÌtt) >>134>>

„]nMÚt™t rðþu»t Ä{o nðu „]nMÚtt©{e™t su rðþu»t Ä{o Au ‚u fneyu Aeyu. y{thu ytr©‚ su „]nMÚtt©{e …wÁ»t ‚u{ýu …tu‚t™t Ë{e… ËkƒÄ k rð™t™e su rðÄðt Mºteytu ‚u{™tu M…þo ™ fhðtu. >>135>> y™u ‚u „]nMÚtt©{e …wÁ»t ‚u{ýu Þwðt yðMÚttyu Þwõ‚ yuðe su …tu‚t™e {t, ƒu™ y™u Œefhe ‚u Ëk „ tÚtu …ý yt…íft¤ rð™t yuftk‚MÚt¤™u rð»tu ™ hnuðwk y™u …tu‚t™e Mºte™wk Œt™ ftuE™u ™ fhðwk. >>136>> y™u su Mºte™u ftuE «fth™t ÔÞðnthu fhe™u htò™tu «Ëk„ ntuÞ ‚uðe Mºte™tu su «Ëk„ ‚u ftuE «fthu …ý ™ fhðtu. >>137>>

y™u ‚u „]nMÚtt©{e ‚u{ýu …tu‚t™u ½uh ytÔÞtu yuðtu su yr‚rÚt ‚u™u …tu‚t™t Ët{ÚÞo «{týu yÒttrŒfu fhe™u …qsðtu y™u ð¤e ntu{trŒf su Œuðf{o y™u ©tæÄtrŒf su r…‚]f{o ‚u su ‚u …tu‚t™t Ët{ÚÞo «{týu ÞÚttrðrÄ su{ ½xu ‚u{ fhðw.k >>138>>

Ët{ÚÞo «{týu Ë{Þ™u y™wËhe™u sux÷tu …tu‚t™t ½h{tk ðhtu ntuÞ ‚ux÷t yÒt-ÿÔÞ™tu Ëk„ún su ‚u fhðtu y™u su™t ½h{tk …þw ntuÞ yuðt su „]nMÚt ‚u{ýu …tu‚t™t Ët{ÚÞo «{týu [tÞo - …q¤t™tu Ëk„n ú fhðtu. >>141>>

y™u y{tht ytr©‚ su „]nMÚt, ‚u{ýu {t‚t-r…‚t y™u „whw ‚Útt htu„t‚wh yuðt su ftu E {™w » Þ; ‚u { ™e su Ëu ð t ‚u Sð™…ÞO ‚ …tu‚t™t Ët{ÚÞo «{týu fhðe. >>139>>

y™u „tÞ, ƒ¤Œ, ¼UË, ½tuzt ytrŒf su …þw ‚u{™e ‚]ý - s¤trŒfu fhe™u …tu‚tð‚u òu Ëk¼tð™t ÚttÞ ‚tu ‚u …þw™u ht¾ðtk y™u òu Ëk¼tð™t ™ ÚttÞ ‚tu ™ ht¾ðtk. >>142>>

y™u ð¤e …tu‚t™t ðýto©{™u ½rx‚ yuðtu su WŒ{ ‚u …tu‚t™t Ët{ÚÞo «{týu fhðtu. y™u f]r»tð]r¥tðt¤t su „]nMÚt ËíËk„e ‚u{ýu ƒ¤rŒÞt™t ð]»tý™tu WåAuŒ ™ fhðtu. >>140>>

y™u Ëtûteyu Ërn‚ ÷¾‚ fÞto rð™t ‚tu …tu‚t™t …wºt y™u r{ºttrŒf ËtÚtu …ý …]Úðe ™u Ä™™t ÷uýŒuýu fhe™u ÔÞðnth su ‚u õÞthuÞ ™ fhðtu. >>143>>

y™u ‚u „]nMÚt ËíËk„e ‚u{ýu …tu‚t™t

y™u …tu‚t™wk yÚtðt ƒeò™wk su rððtn

ËkƒkÄe ftÞo ‚u™u rð»tu yt…ðt ÞtuøÞ su Ä™ ‚u™wk Ëtûteyu Ërn‚ ÷¾‚ fÞto rð™t fuð¤ ƒtu÷e s ™ fhðe. >>144>> y™u …tu ‚ t™e Q…s™w k su ÿÔÞ ‚u ™ u y™wËthu r™hk‚h ¾[o fhðtu …ý ‚u W…htk‚ ™ fhðtu. y™u su Q…s fh‚tk ðÄthu ¾[o fhu Au ‚u™u {tuxwk Œw:¾ ÚttÞ Au yu{ Ëðo „]nMÚttuyu {™{tk òýðwk . >>145>> y™u …tu‚t™t ÔÞðnthftÞo™u rð»tu sux÷t Ä™™e Q…s ntuÞ ‚Útt sux÷tu ¾[o ntuÞ ‚u ƒuÞ™u Ëk¼the™u r™íÞ «íÞu Yzt yûthu fhe™u …tu‚u ‚u™wk ™t{wk ÷¾ðwk. >>146>>

Ä™ÄtLÞtrŒf ‚u Útfe Œþ{tu ¼t„ ftZe™u ©ef]»ý ¼„ðt™™u y…oý fhðtu y™u su ÔÞðnthu Œwƒo¤ ntuÞ ‚u{ýu rðþ{tu ¼t„ y…oý fhðtu. >>147>> y™u yuftŒþe ytrŒf su ðú‚ ‚u{™wk su Wãt…™ ‚u su ‚u …tu‚t™t Ët{ÚÞo «{týu ÞÚttþtMºt fhðwk. ‚u Wãt…™ fuðwk Au, ‚tu {™ðtkrA‚ V¤™wk yt…™thwk Au. >>148>> y™u ©tðý {tË™u rð»tu ©e{ntŒuð™wk …qs™ su ‚u rƒÕð…ºttrŒfu fhe™u «er‚…qðof Ëðo«fthu …tu‚u fhðwk yÚtðt ƒeò …tËu fhtððwk. >>149>>

y™u ‚u „] n MÚtt©{e ËíËk „ e ‚u { ýu …tu‚t™e su ð]r¥t y™u Wã{ ‚u Útfe …tBÞwk su

y™u …tu‚t™t su yt[tÞo ‚u Útfe ‚Útt ©ef]»ý ¼„ðt™™tk su {krŒh ‚u Útfe fhs ™ ftZðwk y™u ð¤e ‚u …tu‚t™t yt[tÞo Útfe y™u

©ef]»ý™tk {krŒh Útfe …tu‚t™t ÔÞðnth™u yÚtuo …tºt, ½huýtk y™u ðMºttrŒf su ðM‚w ‚u {t„e ÷tððtk ™rn. >>150>>

y™u ‚u fhs ŒE [qõÞt ntuEyu ‚u ðt‚™u At™e ™ ht¾ðe ‚Útt …tu‚t™tu ðkþ ‚Útt fLÞtŒt™ ‚u …ý At™wk ™ ht¾ðwk y™u Œwü yuðt su s™ ‚u{™e ËtÚtu ÔÞðnth ™ fhðtu. >>152>>

y™u ©ef]»ý ¼„ðt™ ‚Útt …tu‚t™t „whw ‚Útt ËtÄw yu{™tk Œþo™ fhðt™u yÚtuo „Þu Ë‚u {t„o™u rð»tu …thfwk yÒt ¾tðwk ™rn. ‚Útt ©ef]»ý ¼„ðt™ ‚Útt …tu‚t™t „whw ‚Útt ËtÄw ‚u{™tk su MÚtt™f ‚u{™u rð»tu …ý …thfwk yÒt ¾tðwk ™rn; fu{ su ‚u …thfwk yÒt ‚tu …tu‚t™t …wÛÞ™u nhe ÷u yuðwk Au {txu …tu‚t™e „tkX™wk ¾h[ ¾tðwk >>151>>

y™u su Xuftýu …tu‚u hnu‚t ntuEyu ‚u Xuftýu ftuEf fXý-¼qkztu ft¤ yÚtðt þºtw yÚtðt htò ‚u{™t W…ÿðu fhe™u Ëðo «fthu …tu‚t™e ÷ts s‚e ntuÞ fu Ä™™tu ™tþ Út‚tu ntuÞ fu …tu‚t™t «tý™tu ™tþ Út‚tu ntuÞ >>153>>

y™u …tu‚t™tk ft{fts fhðt ‚uzât su {sqh ‚u{™u sux÷wk Ä™ yÚtðt ÄtLÞ ŒeÄt™wk fÌtwk ntuÞ ‚u «{týu s yt…ðwk …ý ‚u{tkÚte ytuAwk ™ yt…ðwk y™u …tu‚t …tËu ftuE fhs {t„‚tu ntuÞ

y™u ‚u òu …tu‚t™t {q¤ „htË™wk ‚Útt ð‚™™wk „t{ ntuÞ ‚tu …ý ‚u™tu rððufe yuðt su y{tht ËíËk„e „]nMÚt ‚u{ýu ‚íft¤ íÞt„ fhe Œuðtu y™u ßÞtk W…ÿð ™ ntuÞ ‚uðtu su ƒeòu Œuþ ‚u «íÞu sE ™u Ëw¾uÚte hnuðwk. >>154>>

y™u Ä™tZâ yuðt su „]nMÚt ËíËk„e ‚u{ýu ®nËtyu hrn‚ yuðt su rð»ýw ËkƒkÄe Þ¿t ‚u fhðt ‚Útt ‚eÚto™u rð»tu ‚Útt îtŒþe ytrŒf …ðo™u rð»tu ƒútñý ‚Útt ËtÄw ‚u{™u s{tzðt. >>155>> y™u ‚u Ä™tZâ yuðt su „]nMÚt ËíËk„e ‚u{ýu ¼„ðt™™t {krŒh™u rð»tu {tuxt WíËð fhtððt ‚Útt Ëw…tºt yuðt su ƒútñý ‚u{™u ™t™t «fth™t Œt™ Œuðt. >>156>>

y™u ‚u htò ‚u{ýu htßÞ™tk su Ët‚ yk„ ‚Útt [th W…tÞ ‚Útt A „wý ‚u su‚u ÷ûtýu fhe™u ÞÚttÚto…ýu òýðtk. y™u ‚eÚto su [th {tufÕÞt™tk MÚtt™f ‚Útt ÔÞðnth™t òý™tht su Ë¼tËŒ ‚Útt Œkzðt ÞtuøÞ su {týË ‚Útt Œkzðt ÞtuøÞ ™rn yuðt su {týË yu Ëðo™u ÷ûtýu fhe™u ÞÚttÚto…ýu òýðt. >>158>> Ä{o ËÄðt Mºte™t rðþu»t Ä{

y™u y{thu ytr©‚ yuðt su ËíËk„e htò ‚u{ýu Ä{oþtMºt™u ytþhe™u …tu‚t™t …wºt™e …uXu …tu‚t™e «ò™wk …t÷™ fhðwk y™u …]Úðe™u rð»tu Ä{o™kw MÚtt…™ fhðwk. >>157>>

nðu ËwðtrË™e ƒtEytu™t rðþu»t Ä{o fneyu Aeyu. y{thu ytr©‚ su ËwðtrË™e ƒtEytu ‚u{ýu …tu‚t™tu …r‚ ykÄ ntuÞ, htu„e ntuÞ, Œrhÿe ntuÞ, ™…wkËf ntuÞ ‚tu …ý ‚u™u Eïh™e …uXu Ëuððtu y™u ‚u …r‚ «íÞu fxw ð[™ ™ ƒtu÷ðwk. >>159>>

htò™t rðþu»t Ä{o

y™u ‚u ËwðtrË™e Mºteytu ‚u{ýu Y… ™u Þtið™ ‚uýu Þwõ‚ y™u „wýðt™ yuðtu su yLÞ …wÁ»t ‚u™tu «Ëk„ Ëns Mð¼tðu …ý ™ fhðtu. >>160>> y™u …r‚ðú‚t yuðe su ËwðtrË™e Mºteytu ‚u{ýu …tu‚t™e ™tr¼, ËtÚt¤ y™u At‚e ‚u™u ƒeòu …wÁ»t Œu¾u yu{ ™ ð‚oðwk y™u ytuZât™t ðMºt rð™t W½tzu þhehu ™ hnuðwk y™u ¼tkz¼ðtE òuðt ™ sðwk. y™u r™÷oßs yuðe su Mºteytu ‚Útt Mðirhýe, ftr{™e y™u …wkù÷e yuðe su Mºteytu, ‚u{™tu Ëk„ ™ fhðtu. >>161>> y™u ‚u ËwðtrË™e Mºteytu, ‚u{ýu …tu‚t™tu …r‚ …hŒuþ „Þu Ë‚u yt¼q»tý ™ Äthðtk ™u Yztk ðMºt ™ …nuhðtk ™u …thfu ½uh ƒuËðt ™ sðwk y™u 55

ntMÞ rð™tuŒtrŒf™tu íÞt„ fhðtu. >>162>> rðÄðt Mºteytu™t rðþu»t Ä{o nðu rðÄðt †eytu™t rðþu»t Ä{o fneyu Aeyu. y{thu ytr©‚ su rðÄðt †eytu ‚u{ýu ‚tu …r‚ ƒwrØyu fhe™u ©ef]»ý ¼„ðt™™u Ëuððt. y™u …tu‚t™t r…‚t …wºttrŒf su ËkƒkÄe ‚u{™e yt¿tt™u rð»tu ð‚oðkw …ý Mð‚kºt…ýu ™ ð‚oð.kw >>163>> y™u ‚u rðÄðt Mºteytu ‚u{ýu …tu‚t™t Ë{e… ËkƒkÄ rð™t™t su …wÁ»t ‚u{™tu M…þo õÞthuÞ ™ fhðtu y™u …tu‚t™e ÞwðtðMÚtt™u rð»tu yð~Þ ftÞo rð™t Ë{e… ËkƒkÄ rð™t™t su Þwðt™ …wÁ»t ‚u{™e ËtÚtu õÞthuÞ …ý ƒtu÷ðwk ™rn. >>164>> y™u Ätðýtu su ƒt¤f ‚u™t M…þo™u rð»tu 56

‚tu su{ …þw™u yze sðtÞ y™u Œtu»t ™Úte ‚u{ Œtu»t ™Úte. y™u ftuE yð~Þ™wk ft{fts …zu ‚u™u rð»tu ftuEf ð]Ø …wÁ»t™u yze sðtÞ ‚Útt ‚u ð]Ø ËtÚtu ƒtu÷tÞ ‚u™u rð»tu Œtu»t ™Úte. >>165>>

ytnth fhðtu y™u …]Úðe™u rð»tu Ëqðwk y™u {i Ú tw ™ tËõ‚ yu ð tk su …þw … ûte ytrŒf Sð«týe{tºt ‚u{™u õÞthuÞ òýe™u òuðtk ™nª. >>168>>

y™u ‚u rðÄðt †eytu ‚u{ýu …tu‚t™t Ë{e… ËkƒkÄ rð™t™t su …wÁ»t ‚u Útfe ftuE…ý rðãt ™ ¼ýðe; y™u ðú ‚ W…ðtËu fhe™u ðthkðth …tu‚t™t Œun™wk Œ{™ fhðwk. >>166>>

y™u ‚u rðÄðt Mºteytu ‚u{ýu ËwðtrË™e Mºte™t suðtu ðu»t ™ Äthðtu ‚Útt ËkLÞtËýe ‚Útt ðiht„ýe ‚u™t suðtu ðu»t ™ Äthðtu y™u …tu‚t™t Œuþ, fw¤ y™u yt[th ‚u™u rðÁØ yuðtu su ðu»t ‚u …ý õÞthuÞ ™ Äthðtu. >>169>>

y™u ‚u rðÄðt †eytu ‚u{ýu …tu‚t™t ½h{tk …tu‚t™t Sð™…ÞO‚ Œunr™ðton ÚttÞ yux÷wk s òu Ä™ ntuÞ ‚tu ‚u Ä™ su ‚u Ä{oftÞo™u rð»tu …ý ™ yt…ðwk; y™u òu ‚uÚte yrÄf ntuÞ ‚tu yt…ðwk. >>167>>

y™u „¼o™e …tz™the su Mºte ‚u™tu Ëk„ ™ fhðtu y™u ‚u™tu M…þo …ý ™ fhðtu. y™u …wÁ»t™t þ]k„thhË ËkƒkÄe su ðt‚to ‚u õÞthuÞ ™ fhðe y™u ™ Ëtk¼¤ðe. >>170>>

y™u rðÄðt Mºteytu ‚u { ýu yu f ðth

y™u Þwðt yðMÚtt™u rð»tu hne yuðe su

rðÄðt Mºteytu ‚u{ýu Þwðt yðMÚttðt¤t su …tu‚t™t ËkƒkÄe …wÁ»t ‚u{™e Ëk„tÚtu …ý yuftk‚MÚt¤™u rð»tu yt…íft¤ …zât rð™t ™ hnuðwk. >>171>>

rŒðËu ™tne™u yzðwk. (yuðe he‚u „]nMÚtt©{e yuðt su …wÁ»t y™u Mºteytu ‚u{™t su yt rðþu»t Ä{o fÌtt ‚u Ëðuo Ä{oðkþe yt[tÞo y™u ‚u{™e …í™eytu ‚u{ýu …ý …t¤ðt fu{ fu yu „]nMÚt Au.) >>174>>

y™u ntu ¤ e™e h{‚ ™ fhðe ™u yt¼q»týtrŒf™wk Äthý ™ fhðwk y™u ËwðýtorŒf Ät‚w™t ‚thu Þwõ‚ yuðt su Íeýtk ðMºt ‚u™wk Äthý …ý õÞthuÞ ™ fhðwk. >>172>>

ƒúñ[the™t rðþu»t Ä{o

y™u ËwðtrË™e ™u rðÄðt yuðe su Mºteytu ‚u{ýu ðMºt …nuÞto rð™t ™ntðwk ™rn y™u …tu‚t™wk su hsMð÷t…ýwk ‚u ftuE «fthu „wó ™ ht¾ðwk. >>173>>

nðu ™iÂcf ƒúñ[the™t su rðþu»t Ä{o ‚u fneyu Aeyu . y{thu ytr©‚ yu ð t su ™ircf ƒúñ[the ‚u{ýu Mºte{tºt™tu M…þo ™ fhðtu; y™u Mºteytu Ëk„tÚtu ƒtu÷ðwk ™rn, y™u òýe™u ‚u Mºteytu ËL{w¾ òuðwk ™rn. >>175>>

y™u ð¤e hsMð÷t yuðe su ËwðtrË™e y™u rðÄðt Mºteytu ‚u ºtý rŒðË ËwÄe ftuE {™w»Þ™u ‚Útt ðMºttrŒf™u yzu ™rn y™u [tuÚtu

y™u ‚u Mºteytu™e ðt‚to õÞthuÞ ™ fhðe y™u ™ Ëtk¼¤ðe y™u su MÚtt™f™u rð»tu Mºteytu™t u …„ Vuh ntuÞ ‚u MÚtt™f™u rð»tu

M™t™trŒf r¢Þt fhðt ™ sðwk. >>176>>

>>179>>

y™u Œuð‚t™e «r‚{t rð™t ƒeS su Mºte™e «r‚{t, r[ºt™e yÚtðt ftctrŒf™e ntuÞ ‚u™tu M…þo ™ fhðtu y™u òýe™u ‚tu ‚u «r‚{t™u òuðe …ý ™rn. >>177>>

y™u ‚u ™ircf ƒúñ[the ‚u{ýu …tu‚t™t ƒúñ[Þo ðú¥t™tu íÞt„ ÚttÞ yuðwk su ð[™ ‚u ‚tu …tu‚t™t „wÁ™wk …ý ™ {t™ðwk ™u ËŒtft¤ Äehsðt™ hnuðwk y™u Ëk‚tu»tu Þwõ‚ hnuðwk ™u {t™u hrn‚ hnuðwk. >>180>>

y™u ‚u ™ircf ƒúñ[the ‚u{ýu Mºte™e «r‚{t ™ fhðe y™u Mºteyu …tu‚t™t þheh W…h Äthu÷wk su ðMºt ‚u™u yzðwk ™rn y™u {i Ú tw ™ tËõ‚ yu ð tk su …þw - …ûte ytrŒf «týe{tºt, ‚u{™u òýe™u òuðtk ™rn. >>178>>

y™u ƒ¤tífthu fhe™u …tu‚t™u yr‚þÞ Ë{e…u ytð‚e yuðe su Mºte ‚u™u ƒtu÷e™u yÚtðt r‚hMfth fhe™u …ý ‚wh‚ ðthðe …ý Ë{e…u ytððt Œuðe ™rn. >>181>>

y™u Mºte™t ðu»t™u Ähe hÌttu yuðtu su …wÁ»t ‚u™u yzðwk ™rn y™u ‚u™e Ët{wk òuðwk ™rn y™u ‚u ËtÚtu ƒtu÷ðwk ™rn y™u Mºte™t WÆuþ fhe™u ¼„ðt™™e fÚtt, ðt‚to, fe‚o™ …ý ™ fhðtk.

y™u òu õÞthuf Mºteytu™tu yÚtðt …tu‚t™tu «tý ™tþ ÚttÞ yuðtu yt…íft¤ ytðe …zu íÞthu ‚tu ‚u Mºteytu™u yze™u yÚtðt ‚u ËtÚtu ƒtu÷e™u …ý ‚u Mºteytu™e hûtt fhðe y™u …tu‚t™e …ý

hûtt fhðe. >>182>> y™u ‚u ™ircf ƒúñ[the ‚u{ýu …tu‚t™u þhehu ‚i÷{Œo™ ™ fhðwk ™u ytÞwÄ ™ Äthðwk ™u ¼Þkfh yuðtu su ðu»t ‚u ™ Äthðtu y™u hË™t ErLÿÞ™u S‚ðe. >>183>> y™u su ƒú t ñý™t ½h™u rð»tu Mºte …ehË™the ntuÞ ‚u™u ½uh r¼ûtt fhðt sðwk ™rn ™u ßÞtk …wÁ»t …ehË™thtu ntuÞ íÞtk sðwk .>>184>>

ytrŒf su y¼ûÞ ðM‚w ‚u ƒútñý òr‚ ntuÞ ‚uýu ftuE «fthu ™ ¾tðe. >>186>> y™u su ƒútñý ntuÞ ‚uýu M™t™, ËkæÞt „tÞºte™tu s…, ©erð»ýw™e …qò y™u ðiïŒuð yux÷tk ðt™tk fÞto rð™t ¼tus™ fhðwk s ™rn. (yuðe he‚u ™ircf ƒúñ[the™t rðþu»t Ä{o fÌtt.) >>187>> ËtÄw™t rðþu»t Ä{o

y™u òr‚yu fhe™u su ƒútñý ntuÞ ‚u ftuEyu …ý [{oðtrh ™ …eðwk ™u zwk„¤e ™u ÷Ëý

nðu ËtÄw™t su rðþu»t Ä{o ‚u fneyu Aeyu y{thu ytr©‚ su Ëðuo ËtÄw ‚u{ýu ™ircf ƒúñ[the™e …uXu Mºteytu™tk Œþo™-¼t»týtrŒf «Ëk „ ™tu íÞt„ fhðtu ‚Útt Mºti ý …w Á »t™t «Ëk„trŒf™tu íÞt„ fhðtu y™u yk‚: þºtw su ft{, ¢tuÄ, ÷tu¼ y™u {t™ ytrŒf ‚u{™u S‚ðt.

y™u ‚u ™ircf ƒúñ[the ‚u{ýu ðuŒþtMºt™tu yÇÞtË fhðtu ™u „wÁ™e Ëuðt fhðe ™u Mºteytu™e …uXu s Mºtiý …wÁ»t™tu Ëk„ su ‚u Ëðoft¤u ðsoðtu. >>185>>

>>188>> y™u Ëðuo su ErLÿÞtu ‚u S‚ðe ™u hË™t ErLÿÞ™u ‚tu rðþu»tu fhe™u S‚ðe y™u ÿÔÞ™tu Ëk„ún …tu‚u fhðtu ™rn ™u ftuE ƒeò …tËu …ý fhtððtu ™rn. >>189>>

y™u su ðMºt ƒnw {qÕÞðt¤wk ntuÞ ‚Útt r[ºt rðr[ºt ¼t‚™wk ntuÞ ‚Útt fËwkƒtrŒf su hk„ ‚uýu fhe™u hk„u÷wk ntuÞ ‚Útt þt÷-Œwþt÷t ntuÞ ™u ‚u òu ƒeò™e EåAtyu fhe™u …tu‚t™u «tó ÚtÞwk ntuÞ ‚tu …ý ‚u ðMºt …tu‚t™u …nuhðw-k ytuZðwk ™rn. >>192>>

y™u ftu E ™e Útt…ý ™ ht¾ðe y™u õÞthuÞ …ý Äehs‚t™tu íÞt„ ™ fhðtu y™u …tu‚t™t W‚tht™e òÞ„t ƒkÄe™e ntuÞ ‚tu ‚u™u rð»tu õÞthuÞ …ý Mºte™tu «ðuþ Útðt Œuðtu ™rn. >>190>>

y™u r¼ûtt ‚Útt Ë¼t «Ëk„ yu ƒu ftÞo rð™t „] n MÚt™t ½h «íÞu sðw k ™rn y™u ¼„ðt™™e su ™ð «fth™e ¼Âõ‚ ‚u rð™t ÔÞÚto ft¤ r™„o{ðtu ™rn; r™hk‚h ¼Âõ‚ fhe™u s ft¤ r™„o{ðtu. >>193>>

y™u ‚u ËtÄw ‚u{ýu, yt…íft¤ …zât rð™t htºte™u rð»tu Ëk½Ëtuƒ‚ rð™t™wk [t÷ðwk ™rn ‚Útt yt…íft¤ …zât rð™t õÞthuÞ …ý yuf÷t [t÷ðwk ™rn. >>191>>

y™u su „]nMÚt™t ½h™u rð»tu htkÄ÷ u yÒt™tu …ehË™thtu …wÁ»t s ntuÞ ‚Útt Mºteytu™tu Œþo™trŒf «Ëk„ ftuE he‚u ÚttÞ yu{ ™ ntuÞ, >>194>>

ËtÄw ‚u{ýu s{ðt sðwk y™u yu fÌtwk ‚uðwk ™ ntuÞ ‚tu ft[wk yÒt {t„e™u …tu‚t™t ntÚtu hËtuE fhðe ™u ¼„ðt™™u ™iðuã Ähe™u s{ðwk. >>195>> y™u …qðuo É»t¼Œuð ¼„ðt™™t …wºt su ¼h‚S ‚u su ‚u …]Úðe™u rð»tu sz ƒútñý Útft su{ ð‚o‚t nðt ‚u{ s …h{nkË yuðt su y{tht ËtÄw ‚u{ýu ð‚oðwk. >>196>> y™u ™ircf ƒúñ[the ™u yu ËtÄw ‚u{ýu ‚tkƒw÷ ‚Útt yVeý ‚Útt ‚{tfw EíÞtrŒf™wk su ¼ûtý ‚u s‚™u fhe™u ðsoðwk. >>197>>

‚uðe he‚™wk su „]nMÚt™wk ½h ‚u «íÞu y{tht

>>198>> y™u htu„trŒf yt…íft¤ …zât rð™t rŒðËu Ëqðwk ™rn y™u „útBÞðt‚to fhðe ™rn ™u òýe™u Ëtk¼¤ðe ™rn. >>199>> y™u ‚u ™ircf ƒúñ[the ™u ËtÄw ‚u{ýu htu„trŒf yt…íft¤ …zât rð™t ¾tx÷t W…h Ëqðwk ™rn. y™u ËtÄw™e yt„¤ ‚tu r™hk‚h r™»f…x…ýu ð‚oðwk. >>200>>

y™u ‚u ™ircf ƒúñ[the ™u ËtÄw ‚u{ýu „¼toÄt™ ytrŒf su ËkMfth ‚u{™u rð»tu s{ðwk ™rn ‚Útt yuftŒþtn …ÞO‚ su «u‚©tØ ‚u{™u rð»tu s{ðwk ™rn ‚Útt îtŒþtn ©tØ™u rð»tu s{ðwk ™rn.

y™u ‚u ËtÄw y™u ƒúñ[the ‚u{ýu ftuEf fw{r‚ðt¤t Œwüs™ ntuÞ, ™u ‚u …tu‚t™u „t¤ Œu yÚtðt {thu ‚tu ‚u Ën™ s fhðwk; …ý ‚u™u Ët{e „t¤ ™ Œuðe ™u {thðtu ™rn. y™u ‚u™wk su{ rn‚ ÚttÞ ‚u{s {™{tk ®[‚ð™ fhðwk; …ý ‚u™wk ¼wkzw ÚttÞ yuðtu ‚tu ËkfÕ… …ý ™ fhðtu. >>201>>

y™u ftu E ™w k Œq ‚ …ýw k ™ fhðw k ‚Útt [trzÞt…ýwk ™ fhðwk ™u ftuE™t [th[ûtw ™ Útðwk y™u Œu n ™u rð»tu ynk ƒ w r Ø ™ fhðe ™u Mðs™trŒf™u rð»tu {{‚t ™ fhðe. (yuðe he‚u ËtÄw™t rðþu»t Ä{o fÌtt) >>202>> y™u y{thu ytr©‚ yuðt su ËíËk„e ƒtE-¼tE Ëðuo ‚u{™t su Ët{tLÞ Ä{o y™u rðþu»t Ä{o ‚u su ‚u Ëkûtu…u fhe™u ytðe he‚u y{u ÷ÏÞt Au y™u yt Ä{o™tu su rðM‚th ‚u ‚tu y{tht Ëk«ŒtÞ™t su „úkÚt ‚u Útfe òýðtu. >>203>>

yu nu‚w {txu y{tht ytr©‚ su Ëðuo ËíËk„e ‚u { ýu ËtðÄt™…ýu fhe™u r™íÞ«íÞu yt rþûtt…ºte™u y™wËhe™u s ð‚oðkw …ý …tu‚t™t {™™u òýu ‚tu õÞthuÞ ™ ð‚oðwk. >>205>> y™u su y{tht ytr©‚ …wÁ»t ™u †eytu ‚u su ‚u yt rþûtt…ºte «{týu ð‚oþu ‚tu ‚u Ä{o, yÚto, ft{ ™u {tuût yu [th …wÁ»ttÚto™e rËrØ™u r™ùÞ …t{þu. >>206>> y™u su ƒtE-¼tE yt rþûtt…ºte «{týu ™rn ð‚uo ‚u ‚tu y{tht Ëk«ŒtÞ Útfe ƒtnuh Au yu{ y{tht Ëk«ŒtÞðt¤tk Mºte-…wÁ»t ‚u{ýu òýðwk. >>207>>

y™u Ëðuo su ËåAtMºt ‚u™tu su Ëth ‚u™u y{u y{the ƒwrØyu fhe™u WØthe™u yt rþûtt…ºte su ‚u ÷¾e Au ‚u fuðe Au ‚tu Ëðuo {™w»Þ{tºt™u {™ðtkrA‚ V¤™e Œu™the Au. >>204>>

y™u y{tht su ytr©‚ ËíËk„e ‚u{ýu yt rþûtt…ºte™tu r™íÞ«íÞu …tX fhðtu y™u su™u

¼ý‚t ytðz‚wk ™ ntuÞ ‚u{ýu ‚tu ytŒh Útfe yt rþûtt…ºte™wk ©ðý fhðwk. >>208>>

y™u …tu‚t™t ytr©‚ su ¼õ‚s™ ‚u{™e su Ë{„ú …ezt ‚u™t ™tþ fh™tht yuðt ™u Ä{uo Ërn‚ su ¼Âõ‚ ‚u™e hûtt™t fh™tht yuðt ™u …tu‚t™t ¼õ‚s™™u {™ðtkrA‚ Ëw¾™t yt…™tht yuðt su ©ef]»ý ¼„ðt™ ‚u su ‚u y{tht Ë{„ú {k„÷™u rðM‚thtu. >>212>>

y™u yt rþûtt…ºte™u ðtk[e Ëk¼¤tðu yuðtu ftuE ™ ntuÞ íÞthu ‚tu r™íÞ«íÞu yt rþûtt…ºte™e …qò fhðe y™u yt su y{the ðtýe ‚u y{tÁk MðY… Au. yu he‚u …h{ ytŒh Útfe {t™ðe. >>209>> y™u yt su y{the rþûtt…ºte ‚u su ‚u ŒiðeËk…Œtyu fhe™u Þwõ‚ yuðtu su s™ ntuÞ ‚u™u yt…ðe y™u su s™ ytËwhe Ëk…Œtyu fhe™u Þwõ‚ ntuÞ ‚u™u ‚tu õÞthuÞ ™ yt…ðe. >>210>>

Er‚ ©e Ënò™kŒ Mðt{e rþ»Þ r™íÞt™kŒ {wr™ r÷r¾‚t rþûtt…ºte xeft Ë{tÃ‚t >>

Ëkð‚ 1882 yZthËtu çÞtËe™t {nt ËwŒe …k[{e™u rŒðËu yt rþûtt…ºte y{u ÷¾e Au ‚u …h{ fÕÞtýfthe Au. >>211>> 71

r™íÞ r™Þ{

…Œ-2

„tuze …Œ-1 ht„:…qhð Ëk ‚ Ë{t„{ fesu ntu r™þrŒ™...Ëk‚-xuf0 {t™ ‚S Ëk‚™fu {w¾Ëu, «u{ ËwÄthË …esu...ntu r™þ0 1 yk‚h f…x {uxfu y…™t, ÷u W™fwk {™ Œesu...ntu r™þ0 2 ¼ð Œww:¾ x¤u ƒ¤u Ëƒ Œw»¢e‚, ËƒrðrÄ fths Ëesu...ntu r™þ0 3 ƒúñt™kŒ fnu Ëk‚fe Ëtuƒ‚, sL{ ËwV÷ fhe ÷esu...ntu r™þ0 4

Ëk‚ …h{ rn‚fthe s„‚{tkrn.... Ëk‚ - xuf0 «¼w…Œ «„x fhtð‚ «er‚, ¼h{ r{xtð‚ ¼the... s„‚0 1 …h{f]…t¤w Ëf¤ Sð™ …h, nrh Ë{ Ëƒ Œw:¾nthe... s„‚0 2 rºt„wýt‚e‚ rVh‚ ‚™w íÞt„e, he‚ s„‚Ëu LÞthe... s„‚0 3 ƒúñt™kŒ fnu Ëk‚fe Ëtuƒ‚, r{÷‚ nu «„x {whthe... s„‚0 4

yth‚e

Äw ™

sÞ ËŒT„wÁ Mðt{e «¼w sÞ ËŒT„wÁ Mðt{e, Ënò™kŒ ŒÞt¤w (2)ƒ¤ðk‚ ƒnw™t{e..sÞ0 1 [hýËhtus ‚{tht, ðk Œ w fhòu z e (2) [hýu þeþ ÄÞtoÚte(2)Œw:¾ ™tÏÞt ‚tuze..sÞ02 ™thtÞý Ëw¾Œt‚t, Âîsfw¤ ‚™w Äthe (2) …t{h …r‚‚ WØtÞto(2)y„rý‚ ™h™the..sÞ03 r™íÞ r™íÞ ™ti‚{ ÷e÷t,fh‚t yrð™tþe (2) yzËX ‚ehÚt [hýu (2) fturx „Þt ftþe..sÞ0 4 …wÁ»ttu¥t{ «„x™w k , su Œþo ™ fhþu (2) ft¤ f{oÚte Aqxe (2) fwxwkƒ Ërn‚ ‚hþu.. sÞ0 5 yt yðËh fÁýtr™rÄ,fÁýt ƒnw feÄe (2) {wõ‚t™kŒ fnu {wÂõ‚ (2) Ëw„{ fhe rËÄe.. sÞ0 6

ht{ f] » ý „tu ® ðŒ, sÞ sÞ „tu ® ðŒ ! nhu ht{ „tu ® ðŒ sÞ sÞ „tu ® ðŒ ! >>1>> ™thtÞý nhu , ©e{ÒtthtÞý nhu ! ©e{ÒtthtÞý nhu , ©e{ÒtthtÞý nhu ! >>2>> f] » ýŒu ð nhu , sÞ sÞ f] » ýŒu ð nhu ! sÞ sÞ f]»ýŒuð nhu, sÞ sÞ f]»ýŒuð nhu ! >>3>> ðtËw Œ u ð nhu , sÞ sÞ ðtËw Œ u ð nhu ! sÞ sÞ ðtËwŒuð nhu, sÞ sÞ ðtËwŒuð nhu ! >>4>> ðtËwŒuð „tu®ðŒ, sÞ sÞ ðtËwŒuð „tu®ðŒ ! sÞ sÞ ðtËwŒðu „tu®ðŒ sÞ sÞ ðtËwŒðu „tu®ðŒ >>5>> htÄu „tu ® ðŒ, sÞ htÄu „tu ® ðŒ ! ð] L Œtð™[k Œ sÞ htÄu „tu ® ðŒ ! {tÄð {w f w k Œ sÞ {tÄð {w f w k Œ ! yt™k Œ fk Œ sÞ {tÄð {w f w k Œ ! Mðtr{™thtÞý ! Mðtr{™thtÞý ! Mðtr{™thtÞý ! Mðtr{™thtÞý ! Mðtr{™thtÞý ! Mðtr{™thtÞý ! 76

©e htÄeftf]»ýtüf ™ðe™S{q‚ Ë{t™ðýO, hí™tuÕ÷Ëífwzk ÷ þtur¼fýo{;T {ntrfhext„ú{Þqh…ýo{T, ©e htrÄftf]»ý{nk ™{tr{....01 r™ÄtÞ…trýÂî‚Þu™ ðuý,kw r™òÄhu þu¾hÞt‚huý{w ;T r™™tŒÞL‚k [ „‚ti fhuýwk, ©e htrÄftf]»ý{nk ™{tr{....02 rðþwØnu{tußsð÷ r…‚ð†k, n‚trhÞwÚtk [ rð™tr… þ†{T; ÔÞÚteo f ] ‚ t™u f Ëw h Âîz†k , ©e htrÄftf]»ý{nk ™{tr{....03 yÄ{or‚»ÞtŠŒ‚ËtÄw…t÷k, ËØ{oðihtËwhËk½ft÷{T; …w»…trŒ{t÷k ðúshtsƒt÷k, ©e htrÄftf]»ý{nk ™{tr{...04 77

„tu…er«Þthkr¼‚htË¾u÷k, htËuïhehks™f]í«nu÷{T; MfLÄtuÕ÷Ëífwfk {w r[Ln[u÷,k ©e htrÄftf]»ý{nk ™{tr{..05 ð]Œk tð™u «e‚‚Þt ðËL‚k, r™òr©‚t™t…ŒWØhL‚{T; „tu„tu…„tu…ehr¼™kŒÞL‚k, ©e htrÄftf]»ý{nk ™{tr{..06 rðïÂî»tL{L{ÚtŒ…onthk, ËkËtrhSðt©ÞýeÞËth{T; ËŒi ð Ëí…w Y »tËti Ï Þfthk , ©e htrÄftf]»ý{nk ™{tr{..07 yt™ÂLŒ‚tí{ðúsðtrË‚tuf,k ™LŒtrŒËkŒŠþ‚rŒÔÞ÷tuf{T; rð™trþ‚Mðtr©‚Sðþtufk, ©e htrÄftf]»ý{nk ™{tr{..08 78

«tÚto™t r™ŠðfÕ… W¥t{ yr‚, r™ùÞ ‚ð ½™~Þt{. {tntíBÞ¿tt™Þw‚ ¼rõ‚ ‚ð, yuftkr‚f Ëw¾Ät{ >>1>>

Ëtu …ºte{U yr‚ ƒzu, r™Þ{ yuftŒþ òuÞ; ‚tfe rðÂõ‚ fn‚ nwk, Ëw™eÞtu Ëƒ r[¥t «tuÞ >>7>>

{tu r n{u ‚ð ¼õ‚…™tu , ‚t{U ftu E «fth Œtu»t ™ hnu ftuE ò‚ ftu, Ëwr™Þtu Ä{ofw{th >>2>>

®nËt ™ fh™e sk‚fe, …hrºtÞt Ëk„ftu íÞt„; {tkË ™ ¾tð‚ {ãfwk, …eð‚ ™rn ƒz ¼t„ >>8>>

‚w{thtu ‚ð nrh¼õ‚ftu, ÿtun fƒw ™rn ntuÞ; yuftkr‚f ‚ð ŒtËftu, Œesu Ë{t„{ {tuÞ >>3>>

rðÄðtfw M…þo ‚ ™rn, fh‚ ™ ytí{½t‚; [tuhe ™ fh™e ftnwfe, f÷kf ™ ftuEfwk ÷„t‚ >>9>>

™tÚt r™hk ‚ h Œþo ‚ð, ‚ð ŒtË™ftu ŒtË; yurn {t„wk fhe rð™Þ nhe, ËŒt htr¾Þu …tË >>4>>

®™Œ‚ ™rn ftuE Œuðfwk, rƒ™ ¾…‚tu ™rn ¾t‚; rð{w¾ Sðfu ðŒ™ËU, fÚtt Ëw™e ™rn ò‚ >>10>>

nu f]…t÷tu ! nu ¼õ‚…‚u ! ¼õ‚ðíË÷ Ëw™tu ƒt‚; ŒÞtrËLÄtu ! M‚ð™ fhe, {t„wk ðM‚w Ët‚ >>5>>

yune Ä{o fu r™Þ{{U, ðh‚tu Ëƒ nrhŒtË; ¼òu ©e Ënò™kŒ…Œ, Atuze ytuh Ëƒ ytþ >>11>>

Ënò™kŒ {nthtsfu, Ëƒ ËíËk„e Ëwòý; ‚tfw ntu Þ ÿZ ð‚o ™ tu , rþûtt…ºte «{tý >>6>>

hne yuftŒþ r™Þ{{U, fhtu ©e nrh…Œ «e‚; «u{t™kŒ fnu Ät{{U, òytu r™:þkf s„S‚ >>12>>

“sÞ æð™e”

M‚wr‚

©e Ënò™kŒMðt{e {nthts™e sÞ ©e ÷û{e™thtÞý Œu ð ™e sÞ ©e Ä{o ¼ Âõ‚ ðtËw Œ u ð ™e sÞ ©e nrhf] » ý {nthts™e sÞ ©e hýAtu z htÞ™e sÞ ©e ð]kŒtð™ rðnthe÷t÷™e sÞ ©e „tu…e™tÚtS {nthts™e sÞ ©e ½™~Þt{ {nthts™e sÞ ©e ™h™thtÞý Œu ð ™e sÞ ©e rðÎ™rð™tÞf Œu ð ™e sÞ ©e fü¼k s ™ Œu ð ™e sÞ ©e …tk [ Ëtu …h{nk Ë ™e sÞ

rðïuþ Atu Ëõ÷ rðï‚ýt rðÄt‚t Œt‚t ‚{u Ëf÷ {k„÷ þtkr‚Œt‚t, {txu ‚{tYk fÁýt™erÄ ËíÞ ™t{, Ëtütk„ ™tÚt ‚{™u fYk nw «ýt{01 y¿tt™…tþ fYýt fhe ft…e ™t¾tu, r™íÞu «¼w ‚ð …Œu {{ ð]Â¥t ht¾tu. ¼õ‚tu™wk …t÷™ fhtu «¼w Ëðo Þt{, Ëtütk„ ™tÚt ‚{™u fYk nwkw «ýt{02

ftÞu™ ðt[t {™ËurLÿÞiðto, ƒwØÞtí{™tðt «f]‚u: Mð¼tðt‚T > fhtur{ ÞãíËf÷k …hM{i, ™thtÞýtÞur‚ Ë{…oÞtr{.>>4>> r™òr©‚t™tk Ëõ÷tŠ‚nL‚t, ËÄ{o¼õ‚uhð™k rðÄt‚t > Œt‚t Ëw¾t™tk {™ËuÂÃË‚t™tk, ‚™tu‚w f]»ýtur¾÷{k„÷k ™: >>…>>

«t‚: «tÚto™t

sLBÞt ftiþ÷ Œuþ ðu»t ƒxw™tu, ÷i ‚eÚto {tkne VÞto, ht{t™kŒ {éÞt MðÄ{o [÷ÔÞtu, Þ¿ttrŒ {tuxt fÞto. {tuxt Ät{ håÞt hÌtt „Z…whu, ƒu Œuþ „tŒe fhe, yk‚Äto™ ÚtÞt ÷e÷t nrh ‚ýe, Ëkûtu…{tk Wå[he .

íð{uð {t‚t [ r…‚t íð{uð, íð{uð ƒLÄwù Ë¾t íð{uð > íð{uð rðãt ÿrðýk íð{uð, íð{uð ËðO {{ Œuð Œuð >>3>>

“{nt ƒ¤ðk‚ {tÞt ‚{the, suýu ytðrhÞt ™h™the > yuðwk ðhŒt™ rŒSÞu yt…u, yun {tÞt y{™u ™ ÔÞt…u >> ð¤e ‚{thu rð»tu Sð™, ™tðu {™w»ÞƒwÂØ ftuE Œ™ > su su ÷e÷t fhtu ‚{u ÷t÷, ‚u™u Ë{swk y÷tirff ÏÞt÷ >> Ë‚Ëk„e su ‚{tht fntðu, ‚u™tu furŒ y¼tð ™ ytðu > Œuþft¤™u r¢ÞtÞu fhe, furŒ ‚{™u ™ ¼w÷eÞu nrh >> ft{ ¢tuÄ™u ÷tu¼ fw{‚e, {tun ÔÞt…e™u ™ Vhu {r‚ > ‚{™u ¼s‚t ytzwk su …zu, {tk„eÞu yu y{™u ™ ™zu >> yux÷wk {tkr„Þu AiÞu y{u, ŒußÞtu ŒÞt fhe nrh ‚{u > ð¤e ™ {tk„eÞu y{u sun, ‚{u Ëwýe ÷ußÞtu nrh ‚un >> 84

furŒ Œuþtu{tk Œuntr¼{t™, suýu fhe rðËhtu ¼„ðt™ > furŒ fwËk„™tu Ëk„{tk ŒußÞtu, yÄ{o Útfe W„the ÷ußÞtu >> furŒ Œuþtu{tk ËkËthe Ëw¾, Œuþtu{tk «¼w ðtË rð{w¾ > furŒ Œuþtu{tk sõ‚ {tuxtE, {Œ {íËh E»tto ftkE >> Œuþtu{tk ŒunËw¾ ËkÞtu„, Œuþtu{tk nrhs™™tu rðÞtu„ > Œuþtu{tk nrhs™™tu y¼tð, Œuþtu{tk ynkfthe Mð¼tð >> Œuþtu{tk Ëk„ ™tÂM‚f™tu htÞ, {u÷e ‚{™u su f{o™u „tÞ > yu ytrŒ ™Úte {tk„‚t y{u, Œuþtu{tk ŒÞt frh™u ‚{u >> {t‚] Œ u ð tu ¼ð > r…‚] Œ u ð tu ¼ð yt[tÞoŒuðtu ¼ð > yr‚rÚtŒuðtu ¼ð Ët rðãt Þt rð{w õ ‚Þu rð»tÞ‚tu rðhr‚ù: nhti h r‚: rð»tÞt™T rð»tð‚T íÞs

> > > > >

ht„ : {÷th - …Œ-1 {tht ðt÷tS þwk ðt÷… ŒeËu hu, ‚u™tu Ëk„ þeŒ ‚Syu; ‚u rð™t fu™u ¼Syu.... xuf0 ËL{w¾ ò‚t þkft ™ fesu, {h ¼t÷t ‚ýt {u ðhËu hu; nkË sE nrhs™™u hu {¤þu, ft[e ‚u ftÞt …zþu hu..‚u™tu0 1 þq¤e W…h þÞ™ fhtðu, ‚tuÞu ËtÄw™u Ëk„u hneyu hu; Œwrhs™ ÷tuf Œw¼to»tý ƒtu÷,u ‚u™kw Ëw¾Œw:¾ Ëðuo Ëneyu hu..‚u™tu0 2 y{]‚…u yr‚ {eXtk {w¾Úte, nrh™tk [rhºt Ëwýtðu hu; ƒúñt ¼ð Ë™ftrŒf suðt, su™tk Œþo™ fhðt™u ytðu hu..‚u™tu0 3 ™hf fwzk Úte ™hËwk ÷t„u, Œwrhs™™wk {w¾ {™{tk hu; {wõ‚t™kŒ {„™ ÚtE {tk„,u Ônt÷t ðtË Œuòu nrhs™{tk hu..‚u™tu0 4

…Œ-2

©e „ý…r‚S™e yth‚e

{tht nhS þwk nu‚ ™ ŒeËu hu, ‚u™u ½uh þeŒ sEyu; ‚u™u Ëk„u þeŒ hneyu hu..xuf0 nu‚ rð™t nwkfthtu ™ Œuðtu, su™wk nh¾u þwk nizwk ™ neËu hu; yt„¤ sE™u ðt‚ rðM‚thu, su™e ytkÏÞw{k tk «u{ ™ ŒeËu hu..‚u™0u 1 ¼Âõ‚ ¼tð™tu ¼uŒ ™ òýu, ¼qhtÞtu ÚtE™u ¼t¤u hu; ÷r÷‚ ÷e÷t™u hk„u ™ ht[u, …Ae W÷u[e ykÄtYk xt¤u hu..‚u™0u 2 ™t{ ‚ýtu rðïtË ™ ytðu, Wzwk ‚u Wzkw þtuÄu hu; òöðe ‚ehu ‚hk„ ‚S™u, …Ae ‚x{tk sE™u fq… ¾tuŒu hu..‚u™0u 3 …tu‚t™t Ëh¾e fhe™u òýu, …wY»ttu¥t{™e ftÞt hu; ™hËiÞt™t Mðt{e™e ÷e÷t, ytuÕÞt {r‚Þtk fnu Au {tÞt hu..‚u™0u 4

sÞ {k „ ÷fthe sÞ {k „ ÷fthe; yth‚e «u { u W‚tYk (2) „ý…r‚ ¼Þnthe ..sÞ0 1 xuf ðkrŒ‚ [hý ËwhtËwh, rºt¼wð™ rðÏÞt‚t, (2) ft{rh…w Ëw ‚ Ëw k Œ h (2) {™ðtk r A‚ Œt‚t ...sÞ0 1 „ti h ðhý r„rhòËw ‚ , Ëw k Œ h „sðŒ™t, (2) þtur¼‚ þrþðh ¼t÷u (2) sÞ sÞ Ëw¾ËŒ™t .. sÞ0 2 yu f Œk ‚ y½{tu [ ™ ôŒh yËðthe (2) ÷k ƒ tu Œ h „ý™tÞf (2) ðhŒtÞf ¼the ...sÞ0 3 Ëw k Œ h Wh„ rð¼q » tý, ¼q r »t‚ Ëw ¾ htþe, (2) «u { t™k Œ ƒr÷nthe (2) rþðËw ‚ yrð™tþe ...sÞ04

©e„ý…r‚M‚tuºt{T > (ðËk‚r‚÷ftð]‚{T) rðæ™u þ ! rðÎ™[Þ¾k z ™™t{Äu Þ ! ©eþk f htí{s! Ëw h trÄ…ðLã…tŒ! Œw „ to { ntðú ‚ V÷tr¾÷{Ü÷tí{™T ! rðÎ™k {{t…nh rËÂØ rð™tÞf ! íð{T >>1>> Ëí…Èht„{rýðýo þ hehftÂ L ‚ : ©erËÂØ ƒwÂØ…rh[r[O‚- fwÑw{©e:> ŒûtM‚™u ð÷rÞ‚tr‚{™tu¿tþwÛztu rðæ™k0 >>2>> …tþtkfwþtçs…hþqkùŒÄå[‚wŠ¼ŒtuoŠ¼ù þtu ý fw Ëw { † „w { tÜò‚: > rËLŒqhþtur¼‚÷÷txrðÄw«ftþtu rðæ™k0 >>3>> ftÞu o » tw rðÎ™[Þ¼e‚rðhk Â [{w Ï Þi : ËB…qrs‚: Ëwhðhihr… {tuŒ ftãi:> Ëðuo»tw [ «Út{{uð Ëwhu»tw…qßÞtu rðÎ™k 0>>4>> 89

þeÄú t [™M¾÷™[k [ w h ðtu u æ ðo f k X MÚtq ÷tu L Œw Á ÿ„ýntrË‚ Œu ð Ëk ½ > þq … o © w r ‚ù …] Ú tð‚w o ÷ ‚w w Ü ‚w L Œtu rðÎ™k 0 >>5>> Þ¿ttu…ðe‚…Œ÷ÂB¼‚™t„htò {tËtrŒ…wÛÞ-Œáþef]‚ Éût hts: ¼õ‚t¼Þ«Œ ! ŒÞt÷Þ ! rðÎ™htòu rðÎ™k 0 >>6>> Ëÿí™Ëth‚r‚htrs‚ËÂ¥fhex: ftiËBw ¼[tÁðË™îÞ WŠs‚©e: Ëðoºt {Ü÷fhM{hý «‚t…tu rðÎ™k 0 >>7>> Œu ð tL‚ftãËw h ¼er‚Ëw h tŠ‚n‚to rð¿tt™ƒtuÄ™ðhuÛÞ ‚{tu …n‚to > yt™ÂLŒ‚rºt¼wð™uþ ! fw{thƒLÄtu!rðÎ™k0 >>8>> Rr‚ ©e þ‚t™LŒ{wr™rðhr[‚k ©e„ý…r‚M‚tuºt{T Ë{tÃ‚{T 90

©e n™w{t™M‚tuºt{T ©en™w{t™S™e yth‚e sÞ fr… ƒ÷ðk ‚ t, sÞ fr… ƒ÷ðk ‚ t, Ëwh™h {wr™s™ ðkrŒ‚, …Œhs n™w{k‚t.. sÞ0 1 «ti Z «‚t… …ð™ Ëw ‚ , rºt¼w ð ™ sÞfthe; yËwh rh…w {Œ „ks™, ¼Þ Ëkfx nthe .. sÞ0 2 ¼q ‚ r…þt[ rðfx „ú n , …ez‚ ™rn sk … u ; n™w{k‚ ntf Ëwýe™u , Úth Úth Úth fk…u .. sÞ0 3 h½wðeh ËntÞ ytu¤køÞtu, Ët„h yr‚ ¼the; Ëe‚t þtuÄ ÷u ytÞu, fr… ÷kft òhe .. sÞ0 4 ht{ [hý hr‚ ŒtÞf, þhýt„‚ ºtt‚t; «u{t™kŒ fnu n™w{k‚, ðtkrA‚ V¤Œt‚t .. sÞ0 5

™er‚«ðeý ! r™„{t„{þt†ƒw Ø u ! htòrÄhtsh½w ™ tÞf {rLºtðÞo ! rËLŒw h [Š[‚f÷u ð h ™i Â cfu L ÿ ! ©eht{Œq‚ ! n™w{™T ! nh Ëkfxk {u >>1>> Ëe‚tr™r{¥tsh½q¥t{¼qrhfü! «tu í Ëthýu f fËntÞ n‚tMºt…ti Ä ! r™Œo ø ÄÞt‚w … r‚ntxfhtsÄt™u ! ©e ht{Œq‚ ! n™w{™T ! nh Ëkfxk {u >>2>> Œw ð to Þ o h tðý rðËŠs‚ þÂõ‚½t‚ ! fk X tËw ÷ û{ý Ëw ¾ tn] ‚ SððÕ÷u ! ÿtu ý t[÷t™Þ™™ÂLŒ‚ht{…ût ! ©eht{Œq‚ ! n™w{™T ! nh Ëkfxk {u >>3>> ht{t„{tuÂõ‚‚rh‚trh‚ƒkæðÞtu„Œw:¾trçÄ {ø™¼h‚tŠ…‚…trhƒno ! ht{tk r ½ú … È{½w … e¼ðŒL‚htí{™T ! ©e ht{Œq‚! n™w{™T! nh Ëkfxk {u >>4>> 92

yüf

ðt‚tí{fu Ë rh{ntfr…htxT ‚ ŒeÞ ¼tÞto s k ™ e…w Á ‚…:V÷…w º t¼tð! ‚tûÞtu o … {tu r [‚ð…w ƒ o ÷ ‚eðú ð u „ ! ©eht{Œq‚!n™w{™T! nh Ëkfxk {u >>5>> ™t™tr¼[trhfrðË]üËðeh f]íÞt rðÿtðýtÁý Ë{eûtýŒw:«½»Þo! htu „ Î™ËíËw ‚ Œrð¥tŒ{Lºtò…! ©eht{Œq‚! n™w{™T! nh Ëkfxk {u >>6>> ÞL™t{Äu Þ …Œf©w r ‚{tºt‚tu r … Þu ƒñhtûtËr…þt[„ýtù¼q ‚ t! ‚u {trhftùË¼Þk Ìt…ÞtÂL‚ Ë íðk! ©e ht{Œq‚! n™w{™T! nh Ëkfxk {u >>7>> íðk ¼õ‚{t™Ë{erÃË‚…qŠ‚þõ‚tu Œe™MÞ Œw{oŒË…í™¼ÞtŠ‚¼ts:! Eük {{tr… …rh…qhÞ …qýoft{! ©eht{Œq‚!n™w{™T! nh Ëkfxk {u >>8>>

ht„ :ðËk‚r‚÷ftð]‚{T ©e ðtËwŒuð rð{÷t{]‚ Ät{ðtË{T ™thtÞýk ™hf‚thý ™t{Äu Þ {T ~Þt{k rË‚k Âî¼ws{uð [‚w¼wosk [, íðtk ¼Âõ‚Ä{o‚™Þk þhýk «…ãu >>1>> rþûttÚto{ºt r™s¼rf‚{‚tk ™htýt{uftL‚Ä{o{r¾÷k …rhþe÷ÞL‚{T > yütk„ Þtu„f÷t™tù {ntðú‚tr™ íðtk ¼Âõ‚Ä{o‚™Þk þhýk «…ãu >>2>> ïtËu ™ Ëtf{™w ÷ tu { rð÷tu { ð] ¥ Þt MðtL‚ƒornù ¼„ðíÞwÁÄt r™sMÞ> …q h u „‚t„‚s÷tBƒw r Ä™tu … {u Þ k íðtk ¼Âõ‚Ä{o‚™Þk þhýk «…ãu >>3>>

ƒtÌttL‚rhrLÿÞ„ýïË™trÄŒi ð ð]íÞwŒT ¼ðÂMÚtr‚÷Þt™r… òÞ{t™t™T > ÂMÚtíðt‚‚: Mð{nËt …] Ú t„eût{týk íðtk ¼Âõ‚Ä{o‚™Þk þhýk «…ãu >>4>>

ft{t‚o ‚ Mfh™xÔÞËr™ÂØ»tL‚ : MðMðtÚto rËÂØr{ð [u‚rË r™íÞ{uð > ™thtÞýk …h{Þi ð {w Œ t M{hL‚k íðtk ¼Âõ‚Ä{o‚™Þk þhýk «…ãu >>7>>

{tÞt{Þtf]r‚‚{tuùþw¼ðtË™t™tk, f‚w O r™»tu Ä {w Y Ät ¼„ðíMðY…u > r™ƒeosËtkÏÞ{‚Þtu„ËwÞwrõ‚¼tsk íðtk ¼Âõ‚Ä{o‚™Þk þhýk «…ãu >>5>>

Ëtæðe[ftu h þ÷¼tÂM‚r{ft÷fk X ftuft r™suürð»tÞu»tw ÞÚtið ÷ø™t: > {q‚tio ‚Útt ¼„ð‚tuùºt {wŒtr‚÷ø™k íðtk ¼Âõ‚Ä{o‚™Þk þhýk «…ãu >>8>>

rŒÔÞtf]r‚íðËw{nMíðËwðtË™t™tk, ËBÞÂøð®Ä «ÚtrÞ‚wk [ …‚tih{tÞt > Ët÷kƒËtkÏÞ…ÚtÞtu„ ËwÞwÂõ‚¼tsk íðtk ¼Âõ‚Ä{o‚™Þk þhýk «…ãu >>6>>

M™unt‚whMíðÚt ¼Þt‚wh yt{Þtðe, ÞØíûtwÄt‚whs™ù rðntÞ {t™{T > ŒiLÞk ¼suÞwrhn ËíËw ‚Útt [hL‚k íðtk ¼Âõ‚Ä{o ‚ ™Þk þhýk «…ãu >>9>>

yüf: ht„ : rðÞtur„™eð]¥t{T

r™s…tŒ…Þtusfe‚o™,k Ë‚‚k MÞtŒT¼ðSð„tu[h{T; Er‚ Þ: fwY‚u ¢‚qíËðk Ënò™kŒ„wYk ¼su ËŒt.5

¼ðËk¼ð¼er‚¼uŒ™k, Ëw¾Ëk…ífYýtr™fu‚™{T; ðú‚Œt™‚…:r¢ÞtV÷k Ënò™kŒ„wYk ¼su ËŒt.1

ƒrnheûtý÷tuf{t™w»tk, r™sŒ‚tBƒfŒŠþ™tknrh{T; ¼s™eÞ…Œk s„ŒT„wYk Ënò™kŒ„wYk ¼su ËŒt.6

fYýt{Þ[tY÷tu[™k, þhýtÞt‚s™tŠ‚{tu[™{T; …r‚‚tuØhýtÞ ‚í…hk Ënò™kŒ„wYk ¼su ËŒt.2

þhýt„‚…t……ðo‚k, „ýrÞíðt ™ ‚ŒeÞËÿwý{T; yýw{ÃÞ‚w÷k rn {LÞ‚u Ënò™kŒ„wYk ¼su ËŒt.7

r™s‚¥ð…ÚttðƒtuÄ™k, s™‚tÞt: Mð‚: yuð Œw„o{{T; Er‚ r[LíÞ „]ne‚rð„únk - Ënò™kŒ„wYk ¼su ËŒt.3

¼ððtrhrÄ{tuûtËtÄ™k, „wÁhts«fxMðËk„{{T; «fxef]‚ðt™T f]…tðþ:Ënò™kŒ„wYk ¼su ËŒt.8

rðrÄþk¼w{w¾ihr™„únk, ¼ð…tÚtturÄ…rh¼ú{tfw÷{T; yr…ÄtÞo {™tu ™h«¼k Ënò™kŒ„wYk ¼su ËŒt.4

¼„ð™T ! f]…Þt íðÞt f]‚,k s™‚tÞt{w…fth{eáþ{T, ût{‚u «r‚f‚w{o ºtf:fwÁ‚u Œe™s™M‚‚tUàsr÷{T.9

ht„ : Ätu¤

ytuhzt (ht„:„hƒe) …Œ-1

Ëðu o Ë¾e Sð™ òu ð t™u [t÷tu hu , þu h rzÞw k { t ytðu ÷xfk ‚ tu ÷t÷tu hu 0 1 yu ™ e þtu ¼ t {w ¾ u ðýo ð e ™ òÞ hu , su ™ u r™„{ ™u r ‚ ™u r ‚ fhe „tÞ hu 0 2 htu Í u ½tu z u htsu ï h rƒhtsu hu , Aƒe òu E ftu r xf fk Œ …o ÷tsu hu 0 3 {éÞtk ytðu {nt{w r ™™tk ð] L Œ hu , ‚u { tk þtu ¼ u ‚thu ðªxÞtu su { [k ÿ hu 0 4 þw f Ë™ftrŒf W¥t{ sþ „tðu hu , ™] í Þ fhe ™thŒ ðeýt ƒòðu hu 0 5 r™s Ë¾t [{h fhu ÷E ntÚt hu , yt òu ytÔÞt ¼q { t™k Œ ™t ™tÚt hu 0 6

yts {thu ytuhzu hu ytÔÞt yrð™tþe y÷ƒu÷; ƒtE {U ƒtu÷trðÞt hu, ËwkŒh Atu„tðt¤tu Au÷. 1 r™hÏÞt ™uýtk ¼he hu,™xðh ËwŒk h ©e ½™~Þt{, þtu¼t þe fnwk hu, r™h¾e ÷tsu fturxf ft{. 2 „w k Ú te „w ÷ tƒ™t hu , fk X u ythtu Ã Þt {U nth, ÷E™u ðthýtk hu, [hýu ÷t„e ðth{ðth. 3 ytÃÞtu {U ‚tu ytŒhu hu,ƒuËðt [tf¤eytu fhe ÃÞth, …qATÞt «e‚þwk hu, ƒtE {U Ëðuo Ë{t[th. 4 fntu™u nrh õÞtk n‚t hu, õÞtk Útfe ytÔÞt Ä{ofw{th, ËwkŒh þtu¼‚t hu, yk„u ËSÞt Au þý„th. 5 …nuhe «e‚þwk hu, Ëwhk„e ËwÚtý÷e Ëw¾Œuý; ™tze neh™e hu, òu‚tk ‚]ó ™ ÚttÞu ™uý. 6 W…h ytu Z eÞtu hu , „w Z tu hu x tu òu Þ t ÷t„, Ës™e ‚u Ë{u hu, ÄLÞ ÄLÞ ™ehÏÞt ‚u™t ¼tøÞ. 7 {M‚f W…hu hu , ƒtk æ Þw k {tu ¤ ezw k y{q Õ Þ, fturxf hrð þþe hu, ‚u ‚tu ™tðu ‚u™u ‚wÕÞ. 8 hu þ {e ftu h ™tu hu , fh{tk ËtÌttu Au Y{t÷; «u{t™kŒ ‚tu hu, yu Aƒe r™h¾e ÚtÞtuu r™nt÷. 9 100

…Œ-2

…Œ-3

Ës™e Ëtk¼¤tu hu, þtu¼t ðýoðw ‚u™e ‚un; {qŠ‚ Ëk¼th‚t hu, {ws™u W…ßÞtu yr‚ M™un. 1 …nu Þ to ‚u Ë{u hu , nrhyu yk „ u y÷k f th; suðt {U r™hr¾Þt hu, ‚uðt ðýoðwk fhe™u ÃÞth. 2 ƒhtË f…w h ™t hu , …nu Þ to ni z u Ëw k Œ h nth; ‚tuht …t½{tk hu, ‚u …h {Äwfh fhu „wkòh. 3 ƒtsw ƒu h ¾t hu , ƒtk Þ u f…w h ™t þtu r ¼‚; fztk f…wh™tk hu, òu‚tk [tuhu Ënw™tk r[¥t. 4 Ëðu o yk „ {tk hu , WXu y¥th™e ƒnw Vtu h ; [tuhu r[¥t™u hu, nË‚tk f{¤ ™Þ™™e ftuh. 5 nË‚t nu ‚ {tk hu , Ënw ™ u Œu ‚ t Ëw ¾ yt™k Œ ; hËY… {qŠ‚ hu, ©enrh fuð¤ fYýtfkŒ. 6 yŒT¼w‚ W…{t hu, fnu‚tk þu»t ™ …t{u …th; ½he™u {qŠ‚ hu, òýu ytÔÞtu hË þ]k„th. 7 ðt÷… ðu ý {tk hu , ™u ý tk fYýt{tk ¼h…q h ; yk„tuyk„{tk hu, òýu Wr„Þt y„rý‚ Ëqh. 8 fh‚t ðt‚ze hu, ƒtu÷e y{]‚ Ëh¾tk ðuý; «u { t™k Œ ™t hu , òu ‚ tk ‚] ó ™ ÚttÞu ™u ý . 9

ƒtuÕÞt ©e nrh hu, Ëtk¼¤tu ™h™the nrhs™; {thu yuf ðt‚to hu, Ëti™u Ëk¼¤tÔÞt™wk Au {™. 1 {the {q Š ‚ hu , {tht ÷tu f ¼tu „ ™u {w õ ‚; Ëðuo rŒÔÞ Au hu, íÞtk ‚tu òuÞt™e Au swõ‚. 2 {tÁk Ät{ Au hu , yûth y{] ‚ su ™ w k ™t{; Ëðuo Ët{úÚte hu, þÂõ‚ „wýu fhe yr¼ht{. 3 yr‚ ‚uòu{Þ hu, hrð þþe fturxf ðthýu òÞ; þe‚¤ þtk‚ Au hu, ‚us™e W…{t ™ð ŒuðtÞ. 4 ‚u{tk nwk hnwk hu, rî¼ws rŒÔÞ ËŒt Ëtfth; Œw÷o¼ Œuð™u hu, {thtu ftuE ™ …t{u …th. 5 Sð Eïh ‚ýtu hu, {tÞt ft¤ …wÁ»t «Ät™; Ënw™u ðþ fYk hu, Ënw™tu «uhf nwk ¼„ðt™. 6 y„rý‚ rðï™e hu, Wí…Â¥t …t÷™ «÷Þ ÚttÞ; {the {hS rð™t hu, ftuEÚte ‚hýwk ™ð ‚tuztÞ. 7 yu{ {™u òýòu hu, {tht ytr©‚ Ëti ™h™the; {U ‚tu ‚{ ytk„¤u hu, ðt‚to ËíÞ fne Au {the. 8 nwk ‚tu ‚{ fthýu hu, ytÔÞtu Ät{ Útfe Ähe Œun; «u{t™kŒ™tu hu, Ônt÷tu ðhMÞt y{]‚ {un. 9

101

102

…Œ-4

(Mðt¼trðf [uüt)

ð¤e Ëti Ëtk¼¤tu hu, {the ðt‚to …h{ y™w…; …h{ rËØtk‚ Au hu, Ënw™u rn‚fthe Ëw¾Y…. 1 Ënw nrh¼õ‚™u hu , òðw k ntu Þ {thu Ät{; ‚tu {™u Ëuðòu hu, ‚{u þwØ ¼tðu ÚtE r™»ft{. 2 Ënw nrh¼õ‚™u hu, hnuðwk ntuÞ {thu …tË, ‚tu ‚{u {u÷òu hu, r{ÚÞt …k[rð»tÞ™e ytþ. 3 {ws rð™t òýòu hu, ƒeò {trÞf Ënw ytfth; «er‚ ‚tuzòu hu, swXtk òýe fwxwkƒ …rhðth. 4 Ënw ‚{u …t¤òu hu, Ëðuo vZ fhe {thtk r™Þ{; ‚{ …h heÍþu hu, Ä{o™u ¼Âõ‚ fhþu ûtu{. 5 Ëk‚ nrh¼õ‚™u hu, ŒeÄtu rþûtt™tu W…Œuþ; ÷xftk ntÚt™tk hu, fh‚t þtu¼u ™xðh ðuþ. 6 r™s s™ W…hu hu, y{]‚ ðhMÞt yt™kŒ fkŒ; su{ Ënw yti»tÄe hu, «e‚u …tu»tu …qhý[kŒ. 7 þtu¼u Ëk‚{tk hu, su{ ftkE Wzw„ý{tk Wzwhts; Eïh WŒÞ ÚtÞt hu, f¤e{tk fhðt s™™t fts. 8 yu …Œ þe¾þu hu, „tþu Ëtk¼¤þu fhe ÃÞth; «u { t™k Œ ™tu hu , Mðt{e ÷u þ u ‚u ™ e Ëth. 9

ht„:„hƒe-…Œ-1 «Út{ ©e nrh™u hu, [hýu þeþ ™{tðwk ™ti ‚ { ÷e÷t hu ™thtÞý™e „tô..1 {tu x t {w r ™ðh hu , yu f t„ú fhe {™™u , su ™ u ftsu hu , Ëu ð u òÞ ð™™u . .2 ytË™ ËtÄe hu , æÞt™ Ähe™u Äthu , su ™ e [u ü t hu , M™u n fhe Ëk ¼ thu . .3 Ëns Mð¼trðf hu, «f]r‚ …wÁ»ttu¥t{™e Ëq ý ‚t Ës™e hu , ƒef {xtzu s{™e..4 „tô nu ‚ u hu , nrh™t [rhºt Ëk ¼ the, …tð™ fhòu hu , «¼w S ƒw Â Ø {the..5 Ëns Mð¼tðu hu, ƒuXt ntuÞ nrh ßÞthu, ‚w÷Ëe™e {t¤t hu, fh ÷E Vuhðu íÞthu..6 h{q s fh‚tk hu , htSð™u ý Y…t¤t,

103

104

ftu E nrhs™™e hu , {t„e ÷E™u {t¤t..7 ƒu ð ze ht¾e hu , ƒƒu {rýft òu z u , Vu h ðu ‚týe hu , fk E f {t¤t ‚tu z u . .8 ðt‚tu fhu hu , 0 h{w s fhe™u nË‚t, ¼u ¤ e fhe hu , {t¤t fh{tk ½Ë‚t..9 õÞthu f {ª[e hu , ™u º tf{¤™u Mðt{e, «u { t™k Œ fnu hu , æÞt™ Ähu ƒnw ™ t{e..10

…Œ-2 Ëtk ¼ ¤ Ëi Þ h hu , ÷e÷t ™x™t„h™e, Ëw ý ‚tk Ëw ¾ zw k hu yt…u Ëw ¾ Ët„h™e.....1 ™u º tf{¤™u hu , ht¾e W½tzt õÞthu ; æÞt™ Ähe™u hu , ƒu Ë u Sð™ ƒt’hu . ....2 õÞthu f [{fe hu , æÞt™ fh‚tk ò„u ; òu‚t Sð™ hu, sL{{hý Œw:¾ ¼t„u.....3 …tu ‚ t yt„¤ hu , Ë¼t ¼htE ƒu Ë u ;

Ëk ‚ nrhs™ hu , Ët{w k òu E hnu Au . ....4 æÞt™ Ähe™u hu , ƒu X t ntu Þ nrh …tu ‚ u ; Ëk ‚ nrhs™ hu , ‚] ó ™ ÚttÞ òu ‚ u . ....5 ËtÄw fe‚o ™ hu , „tÞ ðòze ðtò; ‚u{™u òuE™u hu, {„™ ÚttÞ {nthtò.....6 ‚u { ™e ¼u ¤ t hu , […xe ðòze „tÞ; Ëk ‚ nrhs™ hu , ™eh¾e htS ÚttÞ.....7 õÞthu f ËtÄw hu , „tÞ ðòze ‚t¤e; ¼u ¤ t „tÞ hu , ‚t¤e ŒE ð™{t¤e.....8 yt„¤ ËtÄw hu , fe‚o ™ „tÞ ßÞthu ; …tu ‚ t yt„¤ hu , fÚtt ðk [ tÞ íÞthu . ....9 …tu ‚ u ðt‚to hu , fh‚t ntu Þ ƒnw ™ t{e; ¾Ë‚t ytðu hu «u { t™k Œ ™t Mðt{e.....10

…Œ-3 {™w » Þ÷e÷t

hu ,

fh‚t

{k „ ÷fthe;

105

106

¼õ‚ Ë¼t{tk hu ƒu X t ¼ð¼Þnthe.....1 su ™ u òu ‚ t hu , òÞu s„ ytËÂõ‚ ¿tt™ ðihtøÞ hu, Ä{o Ërn‚ su ¼Âõ‚.....2 ‚u Ëk ƒ k Ä e hu , ðt‚to fh‚tk ¼the, nrh Ë{òðu hu, r™ßs™™u Ëw¾fthe.....3 Þtu „ ™u Ëtk Ï Þ hu , …k [ htºt ðu Œ tk ‚ , yu þt†™tu hu; hnMÞ fnu fhe ¾tk‚.....4 ßÞthu nrhs™ hu , Œu þ Œu þ ™t ytðu , WíËð W…h hu , …q ò ƒnw r ðÄ ÷tðu . ....5 òýe …tu ‚ t™t hu , Ëu ð fs™ yrð™tþe, ‚u{™e …qò hu, „úný fhu Ëw¾htþe.....6 ¼õ‚ …tu ‚ t™t hu , ‚u ™ u ~Þt{Ëw ò ý, æÞt™ fhtðe hu , ¾U [ u ™tze «tý.....7 æÞt™{tk Ú te hu , WXtzu r™ss™™u , Œu n {tk ÷tðu hu «tý ErLÿÞ {™™u . ....8

Ëk ‚ Ë¼t{tk hu , ƒu X t ntu Þ yrð™tþ, ftuE nrhs™™u hu, ‚uzðtu ntuÞ …tË.....9 …nu ÷ e ytk „ ¤e hu , ™u º t‚ýe fhe Ët™, «u { t™k Œ fnu hu ËtŒ fhu ¼„ðt™.....10

107

108

…Œ-4 {tu n ™S™e hu , ÷e÷t yr‚ Ëw ¾ fthe, yt™kŒ yt…u hu, Ëwý‚tk LÞthe LÞthe.....1 õÞthu f ðt‚tu hu , fhu {w r ™ðh ËtÚtu , „wåA „w÷tƒ™t hu, [tu¤u Au ƒu ntÚtu.....2 þe‚¤ òýe hu , ÷ªƒw nth „w ÷ tƒe, ‚u ™ u ht¾u hu , ytk ¾ tu W…h Œtƒe.....3 õÞthu f …tu ‚ u hu htS…t{tk ntu Þ u , ðt‚tu fhu hu , fÚtt ðk [ tÞ ‚tu Þ u . ....4 Ëtk ¼ ¤u fe‚o ™ hu , …tu ‚ u ftk E f rð[thu …qAðt ytðu hu, s{ðt™wk ftuE íÞthu. ....5

nth [Ztðu hu , …q ò fhðt ytðu , ‚u ™ t W…h hu , ƒnw ¾eS heËtðu . ....6 fÚtt Ëtk ¼ ¤‚tk hu , nhu nhu fne ƒtu ÷ u , {{o õÚtt™tu hu, Ëwýe {„™ ÚtE ztu÷u.....7 ¼t™ fÚtt{tk hu , ƒeS r¢Þt{tk Þ , õÞthuf y[t™f hu, s{‚tk nhu ƒtu÷tÞ.....8 ÚttÞ M{] r ‚ hu , …tu ‚ t™u ßÞthu ‚u ™ e, Úttuzwkf nËu hu, ¼õ‚ Ët{wk òuE ƒu’™e.....9 yu{ nrh r™íÞ r™íÞ hu, yt™kŒhË ðhËtðu, yu ÷e÷thË hu , òu E «u { t™k Œ „tðu . ....10

…Œ-5 Ëtk ¼ ¤ Ës™e fhu [rhºt hu , ÚtÞt {™tu n h Y… y™w … { hu ,

hu , rŒÔÞ MðY… {tu h the, {™w » Þ rð„ú n Äthe.....1 hu , {tu n ™ {™w » Þ su ð t, r™ss™™u Ëw ¾ Œu ð t.....2

õÞthu f Ztu ÷ eÞu hu , ƒu Ë u ©e ½™~Þt{, õÞthu f ƒu Ë u hu , [tf¤u …q h ýft{.....3 õÞthu f „tu Œ zw k hu , ytu A tzu Ërn‚u , …tÚtÞw O ntu Þ hu , ‚u …h ƒu Ë u «e‚u . ....4 õÞthu f Ztu r ÷Þt hu , W…h ‚rfÞtu ¼t¤e, ‚u …h ƒu Ë u hu , ~Þt{ …÷tk X e ðt¤e.....5 ½ýw k f ƒu Ë u hu , ‚rfÞu , ytu X ª„ý ŒE™u , õÞthu f „tu X ý hu ƒtk Ä u ¾u Ë ÷E™u . ....6 õÞthu f htS hu , ÚttÞ yr‚þu yt÷e, Ëk‚ nrhs™™u hu, ¼uxu ƒtÚt{tk ½t÷e.....7 õÞthu f {tÚtu hu , ÷E {u ÷ u ƒu ntÚt, At‚e {tkne hu, [hý f{¤ Œu ™tÚt.....8 õÞthu f yt…u hu , nth ‚tu h t r„hÄthe, õÞthuf yt…u hu, yk„™t ð† W‚the.....9 õÞthu f yt…u hu , «ËtŒe™t Útt¤, «u{t™kŒ fnu hu, ¼õ‚‚ýt «r‚…t¤.....10

109

110

…Œ-6 yu ð t fhu hu , [rhºt …tð™fthe; þwfS Ëh¾t hu, „tðu r™íÞ Ëk¼the.....1 õÞthu f S¼™u hu , Œtk ‚ ‚¤u Œƒtðu ; ztƒu s{ýu hu, …z¾u Ëns Mð¼tðu.....2 Aªf ßÞthu ytðu hu , íÞthu Y{t÷ ÷E™u ; Aªf ¾tÞ hu , {w ¾ …h ytztu ŒE™u . ....3 h{q s ytýe hu , nËu yr‚ ½™~Þt{; {w¾ …h ytztu hu, Y{t÷ ŒE Ëw¾Ät{.....4 õÞthu f ðt‚tu hu , fh‚t Útft Œu ð ; Au z u Y{t÷™u hu , ð¤ Œu ð t™e xu ð .....5 yr‚ ŒÞt¤w hu , Mð¼tð Au Mðt{e™tu ; …hŒw : ¾nthe hu , ðthe ƒnw ™ t{e™tu . ....6 ftu E ™u Œw : ¾eÞtu hu , Œu ¾ e ™ ¾{tÞ; ŒÞt ytýe hu , yr‚ ytf¤t ÚttÞ.....7

yL™ Ä™ ð† hu , yt…e™u Œw : ¾ xt¤u ; fYýt ÿÂü hu , Œu ¾ e ðt™s ðt¤u . ....8 ztƒu ¾k ¼ u hu , ¾u Ë ytzËtu z u ™t¾e; [t÷u s{ýt hu , fh{t Y{t÷ ht¾e.....9 õÞthu f ztƒtu hu , fh fu z W…h {u ÷ e; [t÷u ðnt÷tu hu , «u { t™k Œ ™tu nu ÷ e.....10

111

112

…Œ-7 r™íÞr™íÞ ™ti ‚ {hu , ÷e÷t fhu nrhhtÞ; „t‚tk Ëw ý ‚tk hu , nrhs™ htS ÚttÞ.....1 Ëns Mð¼tðu hu , W‚tð¤t ƒnw [t÷u ; nu ‚ fhe™u hu , ƒtu ÷ tðu ƒnw ðnt÷u . ....2 õÞthu f ½tu z u hu , [zðw k ntu Þ íÞthu ; õÞthu f Ëk ‚ ™u hu , …ehËðt …Äthu . ....3 íÞthu ztƒu hu , ¾k ¼ u ¾u Ë ™u ytýe, ¾u Ë ™u ƒtk Ä u hu , fu z Ëk „ tÚtu ‚týe.....4

…ehËu ÷tzw hu , s÷u ƒ e ½™~Þt{; sýË sBÞt™e hu, ÷E ÷E ‚u™t ™t{.....5 Vhu …k „ ‚{tk hu , ðthk ð th {nthts; Ëk ‚ nrhs™™u hu , …ehËðt™u fts.....6 ©Øt ¼Âõ‚ hu , yr‚ ½ýw k …ehË‚tk , ftu E ™t {w ¾ {tk hu , yt…u ÷tzw k nË‚tk . ....7 …tA÷e htrºt hu , [th ½ze hnu íÞthu ; Œt‚ý fhðt hu , WXu nrh ‚u ðthu . ....8 Lntðt ƒu Ë u hu , ™tÚt …÷tk X e ðt¤ª; fh ÷E f¤þtu hu, s¤ Ztu¤u ð™{t¤e.....9 ftu h u ð†u hu , fhe þheh™u ÷w ð u ; «u { t™k Œ fnu hu , nrhs™ Ëðu o sw ð u . ....10

…Œ-8 Yzt þtu ¼ u hu , ™tne™u W¼t ntu ð u ;

ð† …nuhu÷wk hu, ËtÚt¤ ðå[u ™e[tuðu.....1 …„ ËtÚt¤™u hu , ÷w n e™u Ëthk „ …týe; ftuht ¾uË™u hu, …nuhu Ëthe …uXu ‚týe.....2 ytu Z e W…hýe hu , hu þ {e ftu h ™e ðnt÷tu ; ytðu s{ðt hu, [tk¾zeyu [ze [t÷u.....3 {tÚtu W…hýe hu , ytu Z e ƒu Ë u s{ðtk ; ft™ W½tzt hu , ht¾u {w s ™u „{ðt.....4 s{‚t ztƒt hu , …„™e …÷tk X e ðt¤e; ‚u …h ztƒtu hu fh {u ÷ u ð™{t¤e.....5 s{ýt …„™u hu ht¾e W¼tu ~Þt{; ‚u …h s{ýtu hu fh {u ÷ u Ëw ¾ Ät{.....6 Yze he‚u hu , s{u Œu ð ™t Œu ð ; ðthu ðthu hu , …týe …eÄt™e xu ð .....7 sýË MðtŒw hu , sýtÞ s{‚tk s{‚tk ; …tËu nrhs™ hu, ƒuXt ntuÞ {™„{‚t.....8

113

114

‚u { ™u yt…e hu , …Ae …tu ‚ u s{u ; s{‚t Sð™ hu, nrhs™™u {™ „{u.....9 Vu h ðu s{‚tk hu , …u x W…h nrh ntÚt; ytu z fth ¾tÞ hu , «u { t™k Œ ™tu ™tÚt.....10

ƒnw s¤¢ezt hu , fh‚tk s¤{tk LntÞ; s¤{tk ‚t¤e hu , ŒE™u fe‚o ™ „tÞ.....6 ™tne™u ƒtht hu , ™eËhe ð† …nu h e; ½tu z u ƒu Ë e hu , ½u h ytðu hk „ ÷nu h e.....7 …tð™ Þþ™u hu , nrhs™ „t‚t ytðu ; Sð™ òuE™u hu, yt™kŒ Wh ™ Ë{tðu.....8 „Z…w h ðtËe hu , òu E ™u s„ytÄth; Ëw V ¤ fhu Au hu , ™u ý tk ðthk ð th.....9 ytðe rƒhtsu hu , ytu Ë heÞu ƒnw ™ t{e; Ztur÷Þt W…h hu, «u{t™kŒ™t Mðt{e.....10

…Œ-9 [¤w fhu hu , {tu n ™ ‚] ó ÚtE™u ; Œtk ‚ ™u ¾tu ‚ hu hu, Ë¤e Y…t™e ÷E™u.....1 {w ¾ ðtË ÷E™u hu , Ztu r ÷Þu rƒhtsu ; …q ò fhu hu , nrhs™ nu ‚ u ÍtÍu . ....2 …tk … ý W…h hu , ytk x tu ÷E y÷ƒu ÷ tu ; VU x tu ƒtk Ä u hu , Atu „ w k {u ÷ e Au ÷ tu . ....3 ð»tto É ‚w hu , þhŒ É‚w ™ u òýe, ½u÷t ™Œe™tk hu, r™{o¤ ™eh ð¾týe.....4 Ëk ‚ nrhs™™u hu , ËtÚtu ÷E ½™~Þt{; Lntðt …Äthu hu , ½u ÷ u …q h ýft{.....5 115

…Œ-10 r™s Ëu ð f™u hu , Ëw ¾ Œu ð t™u fts; …tu‚u «„xât hu, …wÁ»ttu¥t{ {nthts.....1 V¤eÞt{tk n e hu , Ë¼t fhe rƒhtsu ; …q h ý þþe hu , Wzw „ ý{tk su { Atsu . ....2 ƒú ñ hË ðhËe hu , ‚] ó fhu nrhs™™u ; 116

ht„ : Ätu¤

…tuZu htºtu hu, s{e ~Þt{ þwØ yÒt™u.....3 ƒu ytk „ ¤eytu hu , r‚÷f fÞto ™ e …u h u ; ¼t÷ ðå[u hu , W¼e ht¾e Vu h u . ....4 Ëw ‚ tk Ëw ‚ tk hu , {t¤t {t„e ÷E™u ; s{ýu ntÚtu hu, r™íÞ Vuhðu r[¥t ŒE™u.....5 ¼q ÷ ™ …zu hu , fu Œ e yu ð w k r™Þ{; Ä{o f w k ð h™e hu , Ëns «f] r ‚ yu { .....6 ¼h ®™ÿt{tk hu , …tu Z ât ntu Þ {w r ™htÞ; ftu E yòýu hu , ÷„th yze òÞ.....7 íÞthu Vzfe hu , ò„u Ëw k Œ h ~Þt{; ftuý Au ? …qAu hu, Ëuðf™u Ëw¾Ät{.....8 yu ð e ÷e÷t fhu , nrh™e y™k ‚ y…th; {U ‚tu „tE hu , ftk E f {r‚ y™w Ë th.....9 su ftu E «e‚u hu , þe¾u Ëw ý u „tþu ; «u { t™k Œ ™tu hu , Mðt{e htS Úttþu . ....10

ytuht ytðtu ~Þt{ M™une, ËwkŒhðh òuô ðnt÷t; s‚™ fhe™u Sð™ {tht, Sð{tkne «tuW ðnt÷t..1 r[ö y™w…{ yk„tuyk„™tk, Ëwh‚u Ëk¼tÁk ðnt÷t; ™¾rþ¾ ™eh¾e ™ti‚{ {thtk,Wh{tk W‚tYk ðnt÷t.2 yÁýf{¤Ë{ sw„÷ [hý™e,þtu¼t yr‚ Ëthe ðnt÷t, ®[‚ð™ fhðt yt‚wh yr‚,{™ð]Â¥t {the ðnt÷t.3 «Út{ ‚u ®[‚ð™ fÁk, ËwkŒh Ëtu¤u r[nT™ ðnt÷t, Wæðohu¾t ytu…e hne, yr‚þu ™ðe™ ðnt÷t...4 yk„qXt ytk„¤e ðå[uÚte, ™eËhe™u ytðe ðnt÷t; …t™e™e ƒu ftuhu òu‚tk ¼õ‚™u {™ ¼tðe ðnt÷t..5 sw„÷[hý{tk fnwk {™tunh,r[ö ‚u™tk ™t{ ðnt÷t; þwØ {™u fhe Ëk¼th‚tk, ™tþ …t{u ft{ ðnt÷t.6 yüftuý™u Wæðoh¾ u t, MðÂM‚f òkƒw sð ðnt÷t; ð@ ykfwþ fu‚w …È, s{ýu …„u ™ð ðnt÷t...7

117

118

rºtftuý f¤þ™u „tu…Œ ËwkŒh,Ä™w»t ™u {e™ ðnt÷t; yÄo[kÿ™u ÔÞtu{ Ët‚, Au ztƒu …„u r[ö ðnt÷t...8 s{ýt …„™t yk„qXt™t, ™¾{tkne r[ö ðnt÷t; ‚u ‚tu ™eh¾u su ftuE ¼õ‚; «er‚yu «ðeý ðnt÷t.9 yu s yk„qXt™e …tËu,r‚÷ yuf ™ti‚{ ÄtÁk ðnt÷t; «u{t™kŒ fnu ™eh¾wk «e‚u, «tý ÷E ðtYk ðnt÷t..10

Œw r hs™ {™ hu , {t™u ‚u { fnu ò u hu , Mðt{e {thtk nŒÞ™e ¼e‚h hnuòu hu.....5 nðu nw k ‚tu …q h ý …Œðe™u …t{e hu , {éÞt {™u r™»fw ¤ t™k Œ ™t Mðt{e hu . ....6

ht„:„hƒe …Œ-1 nðu {tht ðt’÷t™u ™rn hu rðËtÁk hu , ïtË WåAðtËu ‚u r™íÞ Ëk ¼ tÁk hu . ....1 …zÞw k {thu Ënò™k Œ S þw k …t™w k hu , nðu nwk ‚tu fu{ fhe ht¾eþ At™wk hu.....2 ytÔÞw k {thu nrhðh ðhðt™w k xtýw k hu , yu ðh ™rn {¤u ¾h[u ™týw k hu . ....3 yu ðh ¼tøÞ rð™t ™ð ¼tðu hu , yu M™u n ÷ø™ rð™t ™ð ytðu hu . ....4 119

…Œ-2 nðu {tht ðnt÷t™tk Œþo ™ ËtÁk , nrhs™ ytðu nòhu nòYk . ....1 Ztu r ÷Þu rƒhtsu Ënò™k Œ Mðt{e, …q h ý …w Á »ttu ¥ t{ yk ‚ hò{e.....2 Ë¼t {æÞu ƒu X t {w r ™™tk ð] k Œ ; ‚u { tk þtu ¼ u ‚thu ðexâtu su { [k Œ .....3 Œw h „…w h ¾u ÷ håÞtu yr‚ ¼the, ¼u ¤ t h{u ËtÄw y™u ƒú ñ [the.....4 ‚t¤e …tzu W…z‚e yr‚ Ëthe, Äq ™ ÚttÞ [ti Œ ÷tu f Útfe LÞthe.....5 …t½÷ze{tk Atu „ r÷Þw k yr‚ þtu ¼ u , 120

òu E òu E nrhs™™tk {™ ÷tu ¼ u . ....6 …ÄtÞto ðnt÷tu Ëðu o ‚u Ëw ¾ ™t htrþ, Ënò™k Œ yûthÄt{™t ðtËe.....7 ¼tk „ e {the sL{tu s L{™e ¾t{e, {éÞt {™u r™»fw ¤ t™k Œ ™t Mðt{e.....8

ht„-„hƒe …Œ-1 ðk Œ w Ënò™k Œ hËÁ…, y™w … { Ëth™u hu ÷tu ÷ ; su ™ u ¼s‚tk Aq x u Vk Œ , fhu ¼ð …th™u hu ÷tu ÷ , Ë{Ák «„x Y… Ëw ¾ Ät{ y™w … { ™t{™u hu ÷tu ÷ ; su ™ u ¼ðƒú ñ trŒf Œu ð , ¼su ‚S ft{™u hu ÷tu ÷ , su nrh yûthƒúñ ytÄth, fu …th ftuE ™ð ÷nu hu ÷tu÷; su™u þu»t ËnËú {w¾ „tÞ, r™„{ ™ur‚ fnu hu ÷tu÷, ðýoðw ËwkŒh Y… y™w…{, sw„÷ [hýu ™{e hu ÷tu÷; ™¾rþ¾ «u{Ë¾e™t ™tÚt hntu Wh{tk h{e hu ÷tu÷. …Œ-2 ytðtu {tht {tun™ {eXzt ÷t÷, fu òuô ‚the {qŠ‚ hu ÷tu÷,

s‚™ fhe ht¾wk hrËÞthts, rðËtÁk ™rn WhÚte hu ÷tu÷; {™ {tYk {tuÌtw {tun™÷t÷, …t½÷ze™e ¼t‚{tk hu ÷tu÷, ytðtu ytuht Atu„÷t ¾tuËwk Au÷, ¾tk‚e÷t òuW ¾tk‚{tk hu ÷tu÷. ðnt÷t ‚tÁk Í¤fu ËwkŒh ¼t÷, r‚÷f Yztk fÞto hu ÷tu÷, ðnt÷t ‚tht ðt{ fhý{tk r‚÷, ‚uýu {™ztk nÞto hu ÷tu÷. ðnt÷t ‚the ¼úfwrx™u ƒtýu ~Þt{, ft¤s {thtk fturhÞtk hu ÷tu÷, ™uýu ‚thu «u{Ë¾e™t ™tÚt, fu r[¥t {thtk [turhÞtk hu ÷tu÷.

…Œ-3 ðnt÷t {™u ðþ feÄe ðúshts, ðt÷… ‚tht ðt÷{tk hu ÷tu÷, {™ {thwk ‚÷¾u òuðt fts, xeƒfze Au „t÷{tk hu ÷tu÷. ðnt÷t ‚the ™trËft ™{ýe ™tÚt, yÄh®ƒƒ ÷t÷ Au hu ÷tu÷, Au÷t {tht «tý fÁk fwhƒt™, òuÞt suðe [t÷ Au hu ÷tu÷. ðnt÷t ‚tht Œk‚ Œtz{ ™t ƒes, [‚whtE [tð‚tk hu ÷tu÷. ðnt÷t {tht «tý nhtu Atu ™tÚt, {eXwk {eXwk „tð‚t hu ÷tu÷, ðnt÷t ‚thu nËðu nhtýwk r[¥t, ƒeswk nðu ™ð „{u hu ÷tu÷, {™{tYk «u { Ë¾e™t ™tÚt, fu ‚{ fu z u ¼{u hu ÷tu ÷ .

121

122

…Œ-4

ðnt÷t ‚tÁk WŒh yr‚ hËY…, þe‚¤ ËŒt ™tÚtS hu ÷tu÷; ytðtu ytuht «u{Ë¾e™t «tý, {¤w ¼he ƒtÚtS hu ÷tu÷.

hrËÞt òu E Y…t¤e ftu x , Yze hu ¾ tð¤e hu ÷tu ÷ ; ðnt÷t {tÁk {™zwk {¤ðt [ntÞ, fu òÞ r[¥tzwk [¤e hu ÷tu÷. ðnt÷t ‚the s{ýe ¼wò™u …tË, Ázt r‚÷ [th Au hu ÷tu÷; ðnt÷t ‚tht fkX ðå[u r‚÷ yuf, y™w…{ Ëth Au hu ÷tu÷. ðnt÷t ‚tht Wh{tk rð™„wý nth, òuE ™uýtk Xhu hu ÷tu÷; ðnt÷t ‚u ‚tu òýu «u{es™, òuE r™íÞ æÞt™ Ähu hu ÷tu÷. hrËÞt òu E ‚{tYk Y…, hrËf s™ ½u ÷ zt hu ÷tu ÷ ; ytðtu ðnt÷t «u{Ë¾e™t ™tÚt, ËwkŒhðh Au÷zt hu ÷tu÷.

…Œ-5 ðnt÷t ‚the ¼wò sw„÷ s„Œeþ, òuE™u òô ðthýu hu ÷tu÷; fh™tk ÷xftk fh‚tk ÷t÷, ytðtu™u {thu ƒthýu hu ÷tu÷. ðnt÷t ‚the ytk„¤eytu™e hu¾t, ™¾{rý òuE™u hu ÷tu÷; ðnt÷t {tht r[¥t{tk ht¾wk [tuhe, fnwk ™rn ftuE™u hu ÷tu÷. ðnt÷t ‚tht Wh{tk y™w…{ At…, òuðt™u Sð ytf¤tu hu ÷tu÷; ðnt÷t {tht nizu nh¾ ™ {tÞ, òýwk su n{ýtk {¤tu hu ÷tu÷. 123

…Œ-6 ðnt÷t ‚the {qŠ‚ yr‚ hËY…, hrËf òuE™u Sðu hu ÷tu÷; ðnt÷t yu hË™t [t¾ýnth, fu Atþ ‚u ™ð …eðu hu ÷tu÷. ðnt÷t {thu Ëw¾Ëk…‚ ‚{u ~Þt{, {tun™ {™¼tð‚t hu ÷tu÷; ytðtu {thu {krŒh Sð™«tý, nËe™u ƒtu÷tð‚t hu ÷tu÷. ðnt÷t ‚tYk Y… y™w…{ „tih, {qŠ‚ {™{tk „{u hu ÷tu÷; ðnt÷t ‚tYk òuƒ™ òuðt fts, fu r[¥t [hýu ™{u hu ÷tu÷. ytðtu {tht hrËÞt htSð™uý, {{o fhe ƒtu÷‚t hu ÷tu÷; ytðtu ðnt÷t «u{Ë¾e™t Ëuý, {krŒh {thu ztu÷‚t hu ÷tu÷.

…Œ-7 ðnt÷t ‚tYk Y… y™w…{ ™tÚt, WŒh þtu¼t ½ýe hu ÷tu÷; rºtð¤e òuô ËwkŒh Au÷, ytðtu™u ytuht y{ ¼ýe hu ÷tu÷. ðnt÷t ‚the ™t¼e ™ti‚{Y…, ôze yr‚ „tu¤ Au hu ÷tu÷; 124

ht„:„hƒe frx÷kf òuE™u òŒðhtÞ, fu {™ hk„[tu¤ Au hu ÷tu÷, ðnt÷t ‚the sk½t sw„÷™e þtu¼t, {™{tk òuE hnkw hu ÷tu÷; ðnt÷t r™íÞ ™eh¾wk …ªze™u …t™e, fu ftuE™u ™ð fnwk hu ÷tu÷, ðnt÷t ‚tht [hýf{¤™w æÞt™, ÄÁk yr‚ nu‚{tk hu ÷tu÷; ytðtu ðnt÷t «u{Ë¾e™t ™tÚt, ht¾wk {tht r[¥t{tk hu ÷tu÷.

…Œ-8 ðnt÷t ‚tht sw„÷ [hý hËY…, ð¾týwk ðnt÷{tk hu ÷tu÷; ðnt÷t yr‚ftu{¤ yÁý hËt¤, [tuhu r[¥t [t÷{tk hu ÷tu÷. ðnt÷t ‚thu s{ýu yk„wXu r‚÷, fu ™¾{tk r[nT™ Au hu ÷tu÷; ðnt÷t Au÷e ytk„¤eyu r‚÷ yuf, òuðt™u {™ Œe™ Au hu ÷tu÷, ðnt÷t ‚tht ™¾™e yÁý‚t òuE, þþeõ¤t ûteý Au hu ÷tu÷; ðnt÷t hË[tuh [ftuh su ¼õ‚, òuðt™u «ðeý Au hu ÷tu÷. ðnt÷t ‚the Wæðohu¾t{tk r[¥t, hntu fhe ðtË™u hu ÷tu÷; {t„u «u { Ë¾e fh òu z e, Œu ò u Œt™ ŒtË™u hu ÷tu ÷ .

hu ~Þt{ ‚{u Ët[w ™týw k , ƒeswk Ëðuo Œw:¾ŒtÞf òýwk; hu ~Þt{.xuf hu ‚{ rð™t Ëw ¾ Ëk … ¥t ft’ðu , ‚u ‚tu Ëðu o {ntŒw : ¾ W…òðu ; yk‚u yu{tk ft{ ftuE ™tðu....hu ~Þt{. 1 hu {q h ¾ ÷tu f {hu ¼xfe, sq X t Ëk „ u nthu rþh …xfe; yuÚte {the {™ð]Â¥t yxfe....hu ~Þt{. 2 Au y¾k z y÷ti r ff Ëw ¾ ËtY, ‚u òu E òu E {™ {tu Ì tw k {tÁk ; Äht Ä™ ‚{ W…h ðtÁk....hu ~Þt{. 3 hu ƒú ñ tÚte fex ÷„e òu Þ w k , sq X w k Ëw ¾ òýe™u ð„tu Ô Þw k ; {wõ‚t™kŒ {™ ‚{ Ëk„ {tuÌtwk....hu ~Þt{. 4

125

126

ht„ : Ätu¤

ht„ : „hƒe

yûth™t ðtËe ðnt÷tu ytÔÞt yð™e …h, ™ð¾kz Äh‚e{tk Mðt{e A‚htÞt [t÷u hts ...yûth-xu f yð™e …h ytðe ðnt÷u ËíËk„ MÚttÃÞtu, nrhs™tu™u ftu÷ fÕÞtý™tu ytÃÞtu hts ...yûth-1 …tk[u ð‚o{t™ …t¤u ƒtEytu ™u ¼tEytu, nrhs™ Ëk„u feÄe Ët[e Ë„tEytu hts ...yûth-2 ƒtEytu Œu ¾ e™u ¼tEytu Au x u h t [t÷u , …ze ðM‚w ftuE™e ntÚtu ™ð Ít÷u hts ...yûth-3 Œu ð tu ™ t Œu ð ðnt÷tu Ät{™t Ät{e, «„x «¼w™wk ™t{ Ënò™kŒ Mðt{e hts ...yûth-4 «u { t™k Œ ™tu ðnt÷tu yt™k Œ fthe, …tu‚t™t s™™e ðt÷u ÷ts ðÄthe hts ...yûth-5

…tu Z tu …tu Z tu Ënò™k Œ Mðt{e, yr¾Þt{tk ®™Œht ¼htýe hu... …tuZtu-1 ntkhu ‚{u {tÚtuÚte …t½ W‚thtu hu, …Ae ƒ™t‚™e xtu…e Äthtu hu... …tuZtu-2 ntkhu ‚{u shfËe ò{tu W‚thtu hu, …Ae nehftuhe Ätu‚e Äthtu hu... …tuZtu-3 ntkhu ‚{u fuz™tu …xftu Atuztu hu, …Ae þt÷ Œwþt÷t ytuZtu hu... …tuZtu-4 ntkhu …tuZât «u{t™kŒ™t Mðt{e hu, Ë¾e òuE òuE yt™kŒ …t{e hu... …tuZtu-5u ™tU Ä : W™t¤t{tk ƒ™t‚™e xtu…e™e søÞtyu Vq ÷ zt™e xtu … e y™u þt÷ Œw þ t÷t™e søÞtyu Vq ÷ ™e …Au z e ƒtu ÷ ðw k .

127

128

Útt¤™t …Œtu ht„ : rƒnt„

1 .ht„ : „hƒe

…tu Z u «¼w Ëf¤ {w r ™ fu ~Þt{; Mðtr{™thtÞý rŒÔÞ {q Š ‚ (2) Ëk ‚ ™ fu rð©t{ - …tu Z u . ....1 yûth…h yt™kŒ½™ «¼w, feÞtu nu ¼q…h Xt{, su n e r{÷‚ s™ ‚h‚ {tÞt (2) ÷n‚ yûthÄt{ - …tu Z u . .2 þthŒ þu»t {nuþ {nt{wr™ s…‚ sune „wý™t{, òË …Œhs þeþ Ähe Ähe (2) ntu ð ‚ s™ r™»ft{ - …tu Z u . .3 «u{ fu …ÞOf …h «¼w, fh‚ Ëw¾ ytht{; {w õ ‚t™k Œ r™s [h™rZ„ „w ™ (2) „tð‚ ytXtu ò{ - …tu Z u . .4

s{tu Útt¤ Sð™ òô ðthe, ½wytu fh [hý fhtu íÞthe.s{tu0xuf ƒuËtu {uÕÞt ƒtòuXeÞt Zt¤e,fxtuht fk[™™eÚtt¤e; s¤u ¼Þto [kƒw [tu¾t¤e...s{tu0 1 fhe ftkXt ½ô™e …tu¤e, {u÷e ½]‚ Ëtfh{tk ƒtu¤e; ftZâtu hË fuhe™tu ½tu¤e...s{tu0 2 „éÞt Ëtxt ½uƒh Vq÷ðze, ŒqÄ…tf {t÷…wðt fZe; …whe …tu[e ÚtE Au ½e{tk [ze...s{tu0 3 yÚttýtk þtf ËwŒk h ¼tS,÷tðe Awk ‚h‚ fhe‚tS; Œnª ¼t‚ Ëtfh Au ÍtÍe...s{tu0 4 [¤w fhtu ÷tðe nwk s¤Íthe,yu÷[e ÷ðª„ Ëtu…the; …t™ƒeze ƒ™tðe Ëthe...s{tu0 5 {w¾ðtË {™„{‚t ÷E™u, «ËtŒe Útt¤ ‚ýe ŒE™u; ƒuËtu ®ËntË™ htS ÚtE™u s{tu...s{tu0 6 fËwkƒ÷ ƒtkÄe™u VUxtu, htsuïh ytuZe™u huxtu; ¼q{t™kŒ™t Ônt÷t ¼uxtu ... s{tu0 7

129

130

h. ht„ : rƒnt„ 3. ht„ : ftVe ‚{u s{tu s{tu ™u {tht XtfrhÞt nrhðh {thu ntÚtu s{tzw k , Ëw k Œ h ÷tzw ËtfheÞt. ‚{u 0 …U z t ƒhVe ¾tòk s÷u ƒ e, {hfe {u Ë w ƒ ™u ½u ƒ rhÞt, þehtu …w h e fk Ë th nheËtu , ƒehks s{tu fnt™t fuËrhÞt. ‚{u0 ¼SÞtk ðztk ‚éÞt Au …t…z, {eXw k SYk ™t¾e™u {rhÞtk , þtf …tf Ëw k Œ hðh s{òu , htÞ‚ýtk Ëw k Œ h Œi Ú trhÞtk . ‚{u 0 ytk ƒ t {tu h ™tu ¼t‚ y™tu … {, Œq Ä Ëtfh s{tu r„hÄheÞt, ðÄu ‚u «u { t™k Œ ™u yt…tu , Ä{o f w k ð h hk „ ™t ¼rhÞt. ‚{u 0 131

™t™t „ú t Ë ÷u ð ‚ {™ „{‚tk , ™uýtk ¼he òuÞt hu nrh s{‚tk - ™uýtk0 ytuZe W…hýe ht¾e ft™ W½tzt, þtu ¼ tr™rÄ ½ýw k „{‚t - ™u ý tk 0 ðthu ðthu s¤ …t™ fh‚ nu , h{w s fhe™u ½ýw k h{‚t - ™u ý tk 0 yu Aƒe òuðt ËtY ¼ð ƒúñtrŒf, ¼tð Ërn‚ fu z u ¼{‚t - ™u ý tk 0 Œu ð t™k Œ fnu sL{ Ëw V ¤ fhe, r™íÞ [hýtu { tk sR ™{‚tk - ™u ý tk 0

132

4. {w¾ðtË Útt¤ ÷u‚t òytu hu ËtðrhÞt ! ƒeze …t™™fe; ƒeze …t™™fe ƒeze …t™™fe ÷u‚t òytu hu, ËtðrhÞt ! ƒeze …t™™fe ... xu f 0 ftÚttu [w ™ tu ðthe, ÷ðª„ Ëtu … the, yu ÷ [e {k „ tðw k {w ÷ ‚t™fe ...÷u ‚ t01 yuf yuf ƒeze {tuhe ËtËwk ™ýkŒfe, ŒwËhe ƒeze {tuhu ÷t÷™fe ...÷u‚t02 ytðtu ©ef] » ý nrh …txu ƒu Ë tYk , ƒtS ¾u÷tðwk Ëthe hu™™fe ...÷u‚t03

…. Ëtks™tu Útt¤ ht„ : Œuþ Yze htkÄe {u hrËÞtS, ¾tk‚u ¾e[ze hu - Yze. xuf0 [tu¾t Œt¤ s‚™ fhe òuE, r™{o¤ ™ehu Äehu ÄtuE, {Äwhu {Äwhu ‚t…u, {t¾ý þe [ze hu - Yze.. 1 ½e ½ýwÞ k s{tu y÷ƒu÷t, yÚttýtk …t…z hk„Au÷t, [tU…u þwk [tu¤t™e ftsw fhe ðz hu - Yze.. 2 ŒwÄ fZe™u Œnª s{tðe, ÷r÷‚ ÷ðª„u þwk A{ftðe, ¼qÄh™u s{ðt™u, ftsu, fhe fZe hu - Yze.. 3 ŒÞt™kŒ fnu rŒ÷{tk Äthe, «ËtŒe yt…tu rn‚fthe, {tun™ðh™u ntÚtu {ws™u, {tus {¤e hu -Yze.. 4

«u { t™k Œ fnu yt…tu «ËtŒe, yux÷e yhs ‚tuhu ŒtË™fe ...÷u‚t04

133

yuftŒþe™t …Œtu 1. ht„ : „hƒe

134

h. ht„ : „hƒe

ftu z u ftu z u yu f tŒþe feSyu hu , yuðwk ðú‚ òðt ™ð ŒeSyu hu-ftuzu01

WíËð™e ÃÞthe fuþð™e,yts yuftŒþe WíËð™e; ftu r xf „ti fu h tk Œt™ fhu …ý, ™t’ðu ‚tu÷u yu™t ÷ð™e - yts0

yu ðú ‚ fhu ‚u ÄLÞ {t™ðe hu , ‚u ‚tu ™tÌttu fturxfðth òöðe hu-ftuzu 02

{k „ ¤ Y… ËŒt Ëw ¾ fthe, ðnt÷e r™rÄ s™ ði»ýð™e- yts0

su ý u ð[™ «{týu ðú ‚ ytŒÞw O hu , ‚uýu fths …tu‚t™wk Ëðuo fÞwO hu-ftuzu03

ð[™ «{týu fhu ðú ‚ ‚u ™ u , ºttË {xu hu {]íÞw ¼ð™e - yts0

yu ™ tu {rn{t {w r ™ðh „tÞ Au hu , yrð™tþe {éÞt™tu W…tÞ Au hu-ftuzu04

‘‘ƒú ñ t™k Œ ’’ fnu ðú ‚ fhðw k , yu{ yt¿tt Mðt{e WØð™e - yts0

ƒúñt™kŒ fnu yu{tk nrh hÌtt ðËe hu, feÄe WØð «{týu yuftŒþe hu-ftuzu 05 135

136

fe‚o ™ tu

fe‚o™ (2)

ðt÷t h{Í{ fh‚t ft™, {thu ½uh ytðtu hu, {tht …wht fhðt ftuz, nËe™u ƒtu÷tðtu hu0 1 {thu ‚{ Ëk„ ÷t„e «e‚, ~Þt{ Ëtunt„e hu, {U ‚tu ‚{ Ëk„ h{ðt fts, ÷ßò íÞt„e hu0 2 ðt÷t yƒ¤t W…h {nuh, fhòu {whthe hu, nwk ‚tu sL{tu s™{™e ™tÚt, ŒtËe ‚{the hu0 3 {tht «tý ‚ýt ytÄth, «e‚{ ÃÞtht hu , …¤ hntu{t ™xðh ™tð, {wsÚte LÞtht hu0 4 ytðtu Atu„tk {u÷e™u ~Þt{, Äzf{ Äthtu hu; {U ‚tu Vw÷zu Ë{the Ëus, ~Þt{ ËwÄthtu hu0 5 ðt÷t ™Þýt‚ýwk V¤ yts, {ws™u yt…tu hu, {wõ‚t™kŒ fnu {nthts, Œw:¾zt ft…tu hu0 6

M™un ¼Þto ™Þ™u r™nt¤‚t ntu,ðkŒ™ yt™kŒ ½™~Þt{™u; y{e{Þ ÿÂüyu r™nt¤‚t ntu,ðkŒ™ yt™kŒ ½™~Þt{™uxuf A…iÞt…wh{tk ðt÷tu yt…u «„x ÚtÞt, Ä{o ¼Âõ‚™u ½uh yt™kŒ WíËð ÚtÞt, Ëk ‚ tu ™ u yt™k Œ W…òð‚t ntu , ðkŒ™ yt™kŒ ½™~Þt{™u...M™un¼Þto ™Þ™u0 1 ƒt¤ [rhºt fhe yt…u ð™ rð[Þto, ‚eÚttu o { tk n e Vhe Sðtu …tð™ fÞto , ™e÷fk X ™t{ Ähtð‚t ntu , ðkŒ™ yt™kŒ ½™~Þt{™u...M™un¼Þto ™Þ™u0 2 ð÷f÷ ðMºt Ähe …w÷nt©{u hÌtt, ƒúñY… ‚us fhe {tuxt òu„e ÚtÞt; r™s MðY… Ë{òð‚t ntu , ðkŒ™ yt™kŒ ½™~Þt{™u...M™un¼Þto ™Þ™u0 3 ÷tus…wh Ät{ hne ËswoŒtË ft’rðÞt, Ëðtuo…he ¿tt™ fne Ëk‚tu™u heÍtrðÞt, {w õ ‚t™k Œ «u { Útfe, …q s ‚t ntu ; ðkŒ™ yt™kŒ ½™~Þt{™u.. M™un¼Þto ™Þ™u0 4

137

138

fe‚o™ (3) ht„ : „hƒe …Œ-1

fe‚o™ (4) ht„ : „hƒe

nrh ni Þ t™t nth Atu , Shu ‚{u nrh niÞt™t nth Atu; Ëus ‚ýt þý„th Atu... Shu0 {w¾Úte þwk ½ýwk fneyu {tun™ hu, «tý‚ýt ytÄth Atu.. Shu0 1 ðt÷…ýt{tk yr‚þu ðnt÷t hu, ™xðh ™kŒfw{th Atu... Shu0 2 Œwrhsr™Þtk™u Œqh ½ýt Atu hu, «u{e‚u s™™t «tý Atu...Shu0 3 {wõ‚t™kŒ fu ™h™txf Äthe hu, þhýt„‚™t Ëth Atu... Shu0 4

{thu ½uh ytÔÞt hu, ËwkŒhðh ~Þt{r¤Þtu ...xuf nh¾ ¼he nwk ‚tu nrh™u ™eh¾wk, r…Þwk r«‚{ …t‚r¤Þtu ...{thu.1 Ëw¾zwk Œuðt™u {™ nhe ÷uðt, y{…h yZ¤f Z¤eÞtu...{thu. 2 ò¤ðeÞw k òu ƒ ™ su ËtÁk , ‚u yðËh yts {¤eÞtu ...{thu. 3 ÷û{e™tu ðh ÷tzfðtÞtu , yf¤ ™ òÞu f¤eÞtu ...{thu. 4 ytùÞo ðt‚ ËuszeÞu ytÔÞt, ƒtu÷ …tu‚t™u …¤eÞtu ...{thu. 5 {w õ ‚t™k Œ {tu n ™™e {nu h u , ¾tuÞt rŒ™tu ¾k„ ðr¤Þtu ...{thu. 6

139

140

fe‚o™ (1) ht„ : „hƒe …Œ

fe‚o™ (5) ht„ {uðtztu

fe‚o™ (6) ht„ : „hƒe

yk‚ft¤u ytðe hu Ëk¼t¤e ÷uòu þt{¤t hu, òu þ tu { t y{tht yð„w ý ~Þt{; …ý Au …tu‚t™wk hu «¼wS ‚{u …t¤òu hu, yÄ{ ytuÄthý fÁýt™t Ät{-yk‚0 1 „s™u AtuztÔÞtu hu „útn™tk {w¾ Útfe hu, fh‚tk ftk E yhÄ ™t{ Wå[th, yu ð e he‚u ytðtu hu Ëw k Œ h þt{¤t hu ; ðtxze òu W Aw k ðthk ð th - yk ‚ 0 2 ™thtÞý ™t{u hu ytuÄtÞtuo yò{u¤™u hu, fh‚tk ‚u …w º t ‚ýtu hu …tu f th, yu ð w k ‚u rð[the hu y÷ƒu÷t ytðòu hu; y{thu Au ‚{thtu hu ytÄth - yk‚0 3 Œtu Þ ÷e ðu ¤ t{tk hu Œe™t™tÚtS hu , fntu ™ u y{u fu ™ e fheyu ytþ ? {w õ ‚t™k Œ ™t Mðt{e hu Ëw k Œ h þt{¤t hu ; yƒ¤t™u ‚uze ht¾tu …tË - yk‚0 4

ËŒT „ w Á Ët[t hu Ëu ð tu þw Ø ¼tðþw k hu , su Ú te x¤u {™™t rðrðÄ rðfth hu ; su ™ u Ëk „ u ðt½u hu «¼w Ëk „ «e‚ze hu , x¤e òÞ ò‚ ðýo ynkfth hu-ËŒT„wÁ 01 ð‚o { t™ …tk [ hu …¤tðu áZ fhe hu , Ëk ¼ ¤tðu nrh™tk [rhºt …h{ WŒth hu ; yuðt „wÁŒuð hu „tu®ðŒ Ë{ òýòu hu , su™u Ëk„u …t{eyu ¼ðs¤ …th hu-ËŒT„wÁ 02 „wÁ rð™t ¿tt™ hu ™ …t{u {™ {w¾e hu, fnu Au yu { {nt{w r ™ ðu Œ …w h tý hu ; yu ð w k ‚u rð[the hu ËŒT „ w Á Ëu ð òu hu , suÚte nrh …t{eyu «„x «{tý hu-ËŒT„wÁ03 „wÁS™tk ð[™ hu rð[the Wh Äthòu hu, xt¤tu ‚{u {tu n {{‚t yr¼{t™ hu ; ‘‘{wõ‚t™kŒ’’ fnu Au hu yuðe he‚u ð‚o‚tk hu, ‚u™u Wh ðtË fhu ¼„ðt™ hu-ËŒT„wÁ04

141

142

fe‚o™ (7) ht„ : Ätu¤

rf‚o™ (8) ht„ : Ätu¤

Ëw ¾ ŒtÞf hu Mðt{e Ënò™k Œ , «„x …w Á »ttu ¥ t{ ©enrh xu f 0 su ™ w k Mðtr{™thtÞý ™t{ Au , su™u ¼s™u hu …t{u ¼ðs¤…th - «01 su ™ tk Œþo ™ EåAu {nt{w ™ e, fÁýtr™rÄ hu «¼w …h{ WŒth - «02 ðnt÷u fr¤ {æÞu yr‚fÁýt fhe, ÄtÞtuo Âîsfw¤ hu „wý r™rÄ yð‚th- «03 ðnt÷u Ë‚sw „ Ë{Ä{o MÚttr…Þtu , xtéÞt r™s s™™t {™Úte {Œ{th- «04 yu ™ tu su s™u feÄtu ytþhtu , ‚u‚tu ‚he „Þt hu, fw¤ Ërn‚ ËkËth- «05 {w õ ‚t™k Œ fnu {rn{t y…th Au , fhu r™þrŒ™ hu ™ur‚ r™„{ …tufth - «06 143

«„x ÚtÞt «¼w A…i Þ t „t{ ¼Âõ‚ {t‚t Ä{o ‚t‚™w k ™t{ fti þ ¤ Œu þ {tk ÄÞtu o yð‚th ™tu { yk s ðt¤e Áztu [i ‚ h {tË ‚u z tðtu òu þ e™u …q A tðtu ™t{ ™t{ ÄÞw o Ázw k ©e ½™~Þt{ {w ¾ zw k þtu ¼ u yr‚ ƒt÷w z u ðu » t Ëw k Œ h ¼w h t {tÚtu ™t™t ™t™t fu þ nh¾u Íw ÷ tðu {t‚t Œw Ä Ëtfh …tÞ {t‚t™u {™ òýu ðnu ÷ t {tu x t ÚttÞ hz‚t h{tz‚t …thrýÞu …tu Z tzu hu þ {e Œtu h e ÷E nrh™u nª[ftðu …tu Z tu …tu Z tu «¼w s„™t ytÄth «u { t™k Œ r™íÞ ™ðe÷e÷t „tðu 144

hu , hu ; hu , hu ; hu , hu ; hu , hu ; hu , hu ; hu , hu ; hu , hu ;

fe‚o™ (9) ht„ : ¾{t[

fe‚o™ (10) ht„ : Ätu¤

Yzt ÷t„tu Atu htsuLÿ {krŒh {thu ytð‚t hu shfrËÞtu ò{tu nrh …nu h e, {tÚtu ƒtk Ä e …t½ Ëtu ™ u h e, „qZtu huxtu ytuZe, {™ ÷÷[tð‚t hu - Yzt01 ni z u nth „w ÷ tƒe Vtu h u , r[¥t {tYk htu f e htÏÞw k ‚tu h u ; „sht ftsw ƒtsw {™ {thu ¼tð‚t hu - Yzt0 2 f™f Aze Ëw k Œ h fh ÷E™u , „s„r‚ [t÷tu n¤ðt hne™u ; r[¥tzwk [tuhtu Atu {eXwk {eXwk „tð‚t hu - Yzt0 3 «u { t™k Œ ™t ™tÚt rðnthe, òô ‚thtk ðŒ™f{¤ …h ðthe; nu‚u þwk ƒtu÷tðe ‚t… Ë{tð‚t hu - Yzt0 4

{tht …q Û Þ WŒÞ ÚtÞt …tA÷t hu {™u «„x {éÞt {nthts hu ËwkŒhðh {tht ©enrh hu. xuf0 su ™ t Œþo ™ Œw ÷ o ¼ Œu ð ™u hu , {tuxt {wr™ðh Ähu r™íÞ æÞt™ hu...ËwkŒh01 su ™ t rþð ƒú ñ t …q s u …tð÷t hu , þu » t þthŒ r™„{ „w ý „tÞ hu . ..Ëw k Œ h02 yu ð t yr¾÷ ¼w ð ™™t yrÄ…r‚ hu , …w Á »ttu ¥ t{ …hƒú ñ htÞ hu . ...Ëw k Œ h03 {tÞt ft¤ fh{™t «u h f …tu ‚ u , ûth yûth™t yt‚{tht{ hu . ...Ëw k Œ h04 f] … t fhe™u ¼q ‚ ¤{tk …ÄtheÞt hu , fhðt …r‚‚tu ™ u …w h ýft{ hu . ...Ëw k Œ h05 ytÔÞt «„x «‚t… Œu ¾ tzðt hu , W‚thðt ¼q { e™tu ¼th hu . ...Ëw k Œ h06 Yzt Äh{ Äht …h MÚtt…ðt hu , Œu ð t «u { t™k Œ ™u Ëw ¾ y…th hu . ...Ëw k Œ h07

145

146

fe‚o™ (11) ht„ : Ätu¤

fe‚o™ (12) ht„ : {tZ …Œ: 1

ntk h u nrhf] » ý ni Þ t™tu {thu nth Au ; Sntu òuE™u Sðw Awk. ËwkŒh {qhr‚ hu...xuf0 ntk h u {thtk ™u ý tk ‚ýtu þý„th Au ; S ntu y¤„tu ™ {u ÷ w k nðu WhÚte hu . ..1 ntk h u {tÁ r[‚zw k [tu h týw k yu ™ e [t÷{tk ; ntkhu nwk ‚tu ðþ ÚtE Awk yu™t ðt÷{tk S ntu...2 ntk h u {tht Wh{tk ¾w k í Þtu Au Au z tu …t½™tu ; ntkhu ftkE …th ™nª {tht ¼tøÞ™tu S ntu...3 ntk h u nw k ‚tu ŒtËe Aw k f] … tr™Ät™™e; ntkhu {™u [tðe™u yt…e Au ƒeze …t™™e S ntu...4 ntk h u ŒÞt nu ‚ ™tu ¼Þtu o Au y÷ƒu ÷ ztu ; ntkhu «u{t™kŒ™tu ðt÷tu hk„ Au÷ztu S ntu...5

{týfeyu [zÞt hu {tu n ™ ð™{t¤e, þtu ¼ u Yze fh{tk ÷„t{ Y…t¤e... {týe„h Ëti ™ u fnu Au Úttytu íÞth, {w r ™ ðhýe …Œt‚e™u yËðth, ðú‚…whe òðt fÞtuo r™hÄth... {týfeyu -01. fuËh ƒu’he ƒtuŒ÷e™u Vw÷{t¤, ‚tsý ‚e¾e ðtk „ ¤e™tu ½ýtu ‚t÷, þtu ¼ u ½ýt ðt÷t ÷t„u Au {ht¤... {týfeyu-02. «u { e¼õ‚ rð™k r ‚ fhu Œtu z e Œtu z e, ÷tu n [w k { f ‚w Õ Þ ð] Â ¥t {q h r‚{tk òu z e, ™Úte ò‚e Œhƒth{tkÚte ½tuze... {týfeyu-03. yt¿tt yt…tu y{u sEyu ðú ‚ …w h e, òytu «¼w ht{™ð{e ™Úte Œw h e, Ëuðf ŒtË ‘‘«u{t™kŒ’’ nswhe... {týfeyu-04.

147

148

fe‚o™ (13) ht„ : „hƒe

fe‚o™ - (14) ht„ : „hƒe

Ä{ofwkðh nrhf]»ý™e hu, {qhr‚ {thu {™{t™e; Sð™ òuÞt ÷t„ Au hu -xuf0 ‚Yý {™tu n h {q h r‚ hu , hu¾t WXu ™t™e ™t™e - Sð™0 1 {M‚f {w „ x sztð™tu hu , fw k z ÷ {fhtfth - Sð™0 2 fu Ë h r‚÷f ÷÷tx{tk hu , òuE òuE ðt½u ÃÞth - Sð™0 3 Wh{tk y™w … { W‚he hu , fk [ ™ fu h e y™w … - Sð™0 4 h‚™u srz‚ ƒtsw ƒtk Ä eÞt hu , Ëwh ™h {wr™™u ¼q… - Sð™0 5 ðu Z ®ðrxÞw k fztk Ëtk f ¤tk hu , þtu¼u Au fhðh {tkÞ - Sð™0 6 ‘‘«u { t™k Œ ’’ Aƒe W…hu hu , ‚™ {™ Ä™ ƒ÷òÞ - Sð™0 7

‚{the {qhr‚ rð™t {tht ™tÚt hu, ƒesw {™u yt…þtu{tk, ..ƒesw. xuf0 nwk ‚tu yus {t„wk òuze ntÚt hu, ƒesw {™u yt…þtu { tk , ..ƒesw 0 1 yt…tu ‚{tht s™tu ™ tu Ëk „ hu , {tht Sð{tk yu s W{k„ hu,..ƒesw02 {tht Wh{tk fhtu r™ðtË hu , {™u ht¾tu hrËÞt ‚{ …tË hu,..ƒesw03 yu s yhS ŒÞtr™rÄ Œu ð hu , yt…tu [hý f{¤™e Ëuð hu,..ƒesw04 fhtu E‚h ðtË™t Œw h hu , ht¾tu «u{t™kŒ™u nswh hu,..ƒesw05

149

150

fe‚o™ - (15) ht„ : …hs …Œ-1

fe‚o™ - (16) …Œ-h

™uýt{tk ht¾wk hu ™uýt{tk ht¾wk hu ™tÚtS™u, s‚™ fhe™u hu {thtk ™uýt{tk ht¾wk.. xuf0

ytðt™u ytðt hu ytðt™u ytðt hu hnuòu {the, ytk¾÷ze{tk hu ytðt™u ytðt hu.. xuf0

rþð Ë™ftrŒf þw f su ð t òu „ e, ntkhu su™e ðtxwk swðu Au ÷t¾wk hu..™tÚt0 1

ytðt™u ytðt {tht .™tÚt rƒhtòu , ntkhu {tht ‚™™t ‚t… ƒwÍtðt hu..hu’òu0 1

Au ÷

ztu ÷ heÞt™t r™íÞ nth …u h tðw k , ntkhu Ázt ‚tuht ÷tðwk ÷xftðt hu..hu’òu0 2

Arƒ÷tS™e {q h r‚ W…h, ntkhu {tht «tý ðthe ðthe ™t¾wk™tÚt0 2

™Þýu r™h¾e nrh™u Wh{tk W‚tÁk , ntkhu yu™t „wý÷t r™þŒe™ ¼t¾wk hu..™tÚt0 3 «u { t™k Œ fnu nrhhË y{] ‚ , ntkhu nwk ‚tu «u{ fhe r™íÞ [t¾wk hu..™tÚt0 4 151

y{] ‚ ðu ý u Ëw f tu { ¤ ™u ý u , nthu yr‚ y{]‚ Íze ðhËtðt hu..hu’òu0 3 «u { t™k Œ fnu ™tÚtS yt„u , ntkhu hnwk ntsh r™þŒe™ „tðt hu..hu’òu0 4

152

fe‚o™ (17) ht„ : „hƒe Ätu¤

fe‚o™ (18) ht„ : {tZ

{thu Mðtr{™thtÞý ¼sðt hu , Œqrhs™eÞt™t Ëk„™u ‚sðt hu.{thu ! xuf0 {u ‚ tu {u Õ Þtu Ëk Ë theÞtu {tze, òu ð t Mðtr{™thtÞý Œt’ze01 {™u Mðtr{™thtÞý ¼tðu , ÷tu f Mðt{e™e fne™u ƒtu ÷ tðu 0 2 ðtxu ½txu ™ u ò‚t ð¤‚t, Mðtr{™thtÞý ©ðýu Ëtk¼¤‚tk03 {w ¾ u Mðtr{™thtÞý „tô, ÷tu f ÷ts Útfe ™ ÷òô04 «u { Ë¾e fu Mðt{e™u ËtYk , fw h ƒt™ fÞw O rþh {tYk 0 5

…Äthtu ™ u Ënò™k Œ S ntu , „wLnt fhe™u {tV - xuf0 «ýt{ Au Ä{o ‚t‚™u , ¼Âõ‚ {t‚t™u «ýt{; «ýt{ Au su ü ¼ú t ‚™u , EåAtht{™u «ýt{ hu ntu - „wLnt0 1 …r‚ {uÕÞt r…Þw ‚{ fthýu, {u ÷ e fw ¤ {hòŒ; {t‚r…‚t {wõÞtk Au Mðt{e, yuf ‚{thu fts hu ntu - „wLnt0 2 „Áz ‚S™u …t¤t …ÄtÞto, „s ËtYk {nthts; yu ð e he‚u ‚{u ytðtu ŒÞt¤w , fhðt y{thtk fts hu ntu - „wLnt0 3 y{ su ð t «¼w ‚{™u ½ýt, …ý ‚{tu y{thu yuf; «u { Ë¾e rð™k r ‚ fhu Au , ht¾tu y{the xuf hu ntu-„wLnt0 4

153

154

fe‚o™ (19) ht„ : „hƒe

fe‚o™ (20) ht„ : „hƒe

Ë¾e yts {tun™ ŒeXthu, þuheyu ytð‚t hu; {tuh÷e{tk „e‚ {Äwhtk hu,[tÕÞt ytðu „tð‚t hu ...1

niÞt …h nth Í¤fu hu, hÌtwk {™ {tune™u hu; «u{Ë¾e™t ™tÚt™u hu, hnwk Awk òuE™u hu ...5

{krŒh …ÄtÞto Mðt{e hu, Ëtnu÷e {thu {krŒh …ÄtÞto Mðt{e; Œw:¾ Ëðuo Œwh ðt{e hu... Ëtnu÷e.xuf f…q h u ythr‚ fhe, {tu ‚ ezt™tu Útt¤ ¼he; ðÄtÔÞt yk‚hò{e hu ... Ëtnu÷e.1 …nuhtÔÞtk [k…t™t nth, …„u ÷t„e ðthkðth; [hýu {M‚f ™t{e hu ... Ëtnu÷e.2 Ëusze Ëkðthe ¾tk‚u, ¼tus™eÞtk htkæÞt Au ¼t‚u; ™tu‚Þto yûthÄt{e hu... Ëtnu÷e.3 ÔÞks™Útt¤ yt„u Ähe, «e‚ þwk s{tzÞt nrh, nðu {thu ™ hne ¾t{e hu.... Ëtnu÷e.4 s{e™u WXÞt ŒÞt¤, «u{ Ë¾e™u ytÃÞtu Útt¤, yk„tuyk„ yt™kŒ …t{e hu... Ëtnu÷e.5

155

156

ytðu ðt÷tu nË‚t ™u h{‚t hu, „tuðt¤tu™tk ËtÚt{tk hu; WA¤‚t ytðu {tun™ hu, Vw÷Œze ntÚt{tk hu ...2 hk„zt™tu ht‚tu {t‚tu hu, [tÕÞtu ytðu þtu¾{tk hu; hrËÞtu òuðt™u ftsu hu, W¼e Awk „tu¾{tk hu ...3 {tun™S™wk {w¾zwk òuÞwk hu, ½wk½x™e ytux{tk hu; òuE™u ½tÞ÷ ÚtE Awk hu, ™uýtk fuhe [tux{tk hu ... 4

fe‚o™ (21) ht„ : „hƒe

fe‚o™ (22) ht„ : „hƒe …Œ-1

‚thu [xf hk „ e÷tu Au z ÷tu y÷ƒu ÷ t hu , ftkE ™ð÷ fËwkƒe …t½ hk„™t hu÷t hu,xuf0 rþh ysƒ f÷k„e þtu¼‚e-y÷0 ni z t{tk htÏÞt ÷t„ - hk „ 01 {tu ¤ ezw k AtÞw k {tu ‚ eyu - y÷0 Vw ÷ ztk ™ e Ëw k Œ h Vtu h -hk „ 02 ½uhu hk„u „wåA „w÷tƒ™t-y÷0 òu E ¼ú { h ¼{u ‚u Xtu h -hk „ 03 ‚the …t½z÷e™t …u [ {tk - y÷0 {tYk r[¥tzwk ÚtÞwk [f[qh-hk„ 04 ƒúñt™kŒ fnu ‚the {qhr‚-y÷0 ðýŒeXu ½u ÷ e ‚q h -hk „ 05

Ëtu ™ t™t ƒtu h Íw ÷ u ™k Œ rfþtu h , ÃÞtht™u …thýu Ëtu ™ t™t ƒtu h ;

157

158

fe‚o™ (23) …Œ: h

fe‚o™ (24) ht„: („hƒe)

{tht ni z t™t nth, Íw ÷ u …thýeÞu Ä{o f w { th; fk f w z t ðhýw k fnt™ fw k ð h™w k {w ¾ zw k , òuE™u {tune Au ðúszt™e ™th. ÃÞtht0 1

yts {w k ™ u Ët{u {éÞtu Au y÷ƒu ÷ tu , Atu„tðt¤tu hk„Au÷tu hu yt÷e...yts xuf0

Ä{o f w { th

ftu z u ftu z u hu ÍtÍw k nu ‚ fhe™u , ÷qý W‚thu {t‚t ðth{ðth.ÃÞtht0 2 ne÷tu „tðu ™u „tu … e nrh™u Íw ÷ tðu , ¼ez {[e Au ™kŒS™u îth.ÃÞtht0 3 ‘‘ƒúñt™kŒ’’™tu ðt’÷tu ÷xft¤tu ÷t÷tu, ysƒ hk„e÷tu Au÷tu «tý ytÄth.ÃÞtht04

159

neht {týu f ƒnw srzÞtk …thýeÞu , ftsw þtu¼u Au Yze {tu‚ezt™e ftuh.ÃÞtht01 ftu E f ft™t™u ™u ý u Ëthu ftsr¤Þw k , ftuEf ƒ™tðu Yze fM‚whe™e ¾tuh.ÃÞtht02 ne÷tu „tðu ™ u {t‚t nrh™u Íw ÷ tðu , ntÚtu „úne Au Yze neh÷t™e Œtuh.ÃÞtht03 ‘‘ƒúñt™kŒ’’ fnu {w¾ hrËÞt ðt’÷{™wk, „tu…e swðu Au su{ [kÿ [ftuh.ÃÞtht04

{tu ½ t {q ÷ ehu …nu h e {tu ‚ ezt™e {t¤t; ¼t÷ f…tu¤ fuËht¤t hu yt÷e...yts 1 „sht …nuÞto Au ½uht hk„™tk „w÷tƒe; þtu¼t rºt÷tuf fuhe Œtƒe hu yt÷e...yts h ƒtsw ftsw hu ÷eÄt Vw ÷ zt™tk ƒtk Ä e; ¼ú{h ¼{u Au ‚tht ËtkÄe hu yt÷e...yts 3 ƒú ñ t™k Œ ™tu Ônt÷tu hk „ zt™tu ¼rhÞtu ÷E™u niÞt{tk ÄrhÞtu hu yt÷e..yts 4 160

fe‚o™ (25)

rf‚o™ (26) ht„ : „hƒe

yts {thu ™k Œ ™tu ™k Œ ™ ½u h ytÔÞt; {tuk½u {tuk½u {tu‚ezu ðÄtÔÞt hu ËiÞhtu ...xuf0

{thu yts «e‚{ ½u h ytðþu , {™u nu‚u fhe™u ƒtu÷tðþu Shu... {thu yts0

nËe™u ƒtu ÷ tðe {w ™ u nu ‚ {tk n e nu h e; Vuxtu ƒtkÄu÷ Ëtu™uhe hu ËiÞhtu...yts.1

yu ™ t ËtÚtezt™u ËtÚtu ÷tðþu , fhe ÷xftk ‚t¤e ŒE „tðþu Shu... {thu yts0

Ëtu ™ u h e ftu h ™w k ™t¾u ÷ ¾k ¼ u þu ÷ w k ; hrËÞu feÄe Au hk„hu÷wk hu ËiÞhtu...yts.h

nrh nu‚u fhe™u Ët{wk ¼t¤þu, hk„zt™e ‚u hu÷wk ðt¤þu Shu... {thu yts0 2

Vw÷zt™tk {uÕÞtk {tÚtu Atu„÷tk hu Vh‚tk; {™u ™Úte ðeËh‚tk hu ËiÞhtu...yts.3

fhe ÏÞt÷ y÷tirff ¾u÷þu, {tÚtu Vw÷zt™tk Atu„÷tk {u÷þu Shu... {thu yts0 3

ƒúñt™kŒ™t ðnt÷tÚte «e‚ze ƒkÄtýe; {nuýwk ÷eÄwk Au {tÚtu ‚tkýe hu ËiÞhtu...yts.4

‘‘ƒúñt™kŒ’’™tu Mðt{e ~Þt{¤tu, Ëw¾ Œuþu ytðe™u W‚tð¤tu Shu... {thu yts0 4

161

162

fe‚o™ (27) ht„ : „hƒe

fe‚o™ (28) ht„ : „hƒe

hu Ë„…ý nrhðh™w k Ët[w k , ƒeswk Ëðuoûtý ¼k„qh ft[wk hu - Ë„0 hu Ëti ËtÚtu «er‚ xt¤e, hu ¼tøÞw k {™ r{ÚÞt ¼t¤e; Au ðhðt suðt yuf ð™{t¤e hu - Ë„0 1 hu ÂMÚth ™rn ytðhŒt Úttu z e, hu ‚w å A òýe ytþt Atu z e, {U s„™t Sð™ ËtÚtu òuze hu - Ë„0 2 hu Vtu „ x Vu h t ™ð Vheyu , hu …h½u h …týe þw k ¼heyu , ðheyu ‚tu ™xðh™u ðheyu hu - Ë„0 3 hu ¼q Ä h ¼u x Þt ¼Þ ¼tøÞtu , hu Ënw ËtÚtu ‚tu z Þtu Ät„tu hrËf hk„e÷tÚte hk„ ÷tøÞtu hu - Ë„0 4 hu yu ð w k òýe™u Ë„…ý feÄw k , hu {u ý w k ‚tu rþh W…h ÷eÄw k , ‘‘ƒúñt™kŒ’’™wk fths ËeÄwk hu - Ë„0 5 163

Ôtt÷t ÷t„tu Atu rðï ytÄth hu,Ë„…ý ‚{ ËtÚtu; {U ‚tu Ëðuo {uÕÞtu ËkËth hu... Ë„0 1 {tht {™{tk ðMÞt Atu ytðe ~Þt{ hu... Ë„0 ‚{ Ëthwk ‚sÞt Ä™ Ät{ hu... Ë„0 2 {tÁk {™zw k ÷tu ¼ týw k ‚{ …tË hu . .. Ë„0 {™u ™Úte ƒeò™e ytþ hu... Ë„0 3 {thu {tÚtu Äýe Atu ‚{u yu f hu . .. Ë„0 {the y¾kz r™¼tðòu xuf hu... Ë„0 4 {U ‚tu Œu n ÄÞtu o Au ‚{ fts hu . .. Ë„0 ‚{™u òuE {tune Awk ðúshts hu... Ë„0 5 nw k ‚tu nu ‚ u ðu [ týe ‚{ ntÚt hu . .. Ë„0 Atu ‘‘ƒúñt™kŒ’’™t ™tÚt hu... Ë„0 6

164

fe‚o™ (29) ht„ : „hƒe nrhs™ Ët[t hu , su Wh{tk rnk { ‚ ht¾u , rð…¥tu ðh[e hu, fuŒe Œe™ ð[™ ™ð ¼t¾u0 1 s„™wk Ëw¾Œw:¾ hu, {trÞf r{ÚÞt fhe òýu, ‚™ Ä™ ò‚tk hu, yk‚h{tk þtuf ™ ytýu0 2 …h W…fthe hu , s™ «u { r™Þ{{tk …q h t, Œirnf Œw:¾{tk hu, ŒtÍu ™rn ËtÄw þqht0 3 nrh™u Ë{hu hu, r™íÞ yntur™þ W{k„ ¼rhÞt, Ëðo ‚S™u hu, ™x™t„h ðnt÷t frhÞt0 4 ‘‘ƒúñt™kŒ’’ fnu hu, yuðt nrhs™™e ƒr÷nthe, {M‚f ò‚tk hu , ™ð {u ÷ u xu f rðËthe0 5

fe‚o™ - (30) ht„ : ÷r÷‚ð]¥t{ ™{™ nw k fY rðï…t¤™u , fh„he fnw k ¼Âõ‚ƒt¤™u , yhs {tnhe Wh{tk Ähtu , rð…Â¥t {tnhe ©enrh nhtu , yðh ytþhtu {tnhu ™Úte, Ëðo òý™u þw k fnw k fÚte, fXý ft¤{tk yt… Atu Äýe, Ëw ¾ Œ þt{¤t {w õ ‚™t {ýe, y{h™t …r‚ ytþ ‚tnhe, hrËf ht¾òu ÷ts {tnhe, «ý‚ …t¤ Atu Ëðo ™ t «¼w , Œe™ŒÞt¤ Atu rðï™t rð¼w , rð{¤ {q h r‚ Wh{tk ðËtu , ™shÚte «¼w Œw h ™t Útþtu , yrÄf ºttË™u ‚tu z e ™t¾òu , ‘‘ƒú ñ t™k Œ ’’™u …tË ht¾òu ,

165

166

fe‚o™ (31) ht„ : Ätu¤

fe‚o™ (32) ht„ : „hƒe

{U ‚tu Ëhðu Ëk„tÚtu ‚tuze hu Ëtnu÷e, yuf s„™t Sð™ ËtÚtu òuze hu Ët0 1 þw k fhþu r…Þh ËtËrhÞtk hu , {U ‚tu Ë{S™u …„÷tk ¼rhÞtk hu Ët0 2 {U ‚tu r™ùu fÞw O {™{tk Ú te hu , rþh Ëtxu yu ðh fÞtkÚte hu. Ët03 …nu ÷ w k {tÚtw k …tËk „ {tk {u Õ Þw hu , …Ae ðhðt™w ƒezw k ÍeÕÞw hu . Ët04 nw k ‚tu hnw k ™rn ftu E ™e ðthe hu , ÄtÞtuo yuf Äýe r„rhÄthe hu. Ët0 5 At™e ðt‚ ™ne yu [tðe hu , ƒúñt™kŒ™t ðnt÷t™e fntðe hu. Ët06 167

yðËh ytÔÞtu hu fu ‚{™u ¼sðt™tu, ‚™™e W…tÄe hu fu Ëhðu ‚sðt™tu.01 Äthw ™nª {tÚtu hu fu Äýe ŒunÄthe™u, ‚{ W…h ËhðËhu fu ™t¾wk ðthe™u.02 yð‚th ÄÞtuo Au hu fu ‚{™u ðhðt™u, fw¤™e {hòŒthu fu ¾tuxe fhðt™u,03 y{]‚hË {u÷e hu fu rð¾ nwk ™nª [t¾wk, hrËÞt ‚{ rð™t hu fu ðt÷wk ™nª ht¾wk.04 fhþu þwk {ws™u hu fu fwztk ÷tufzeÞtk , s„Sð™ {thu hu fu Sð÷zu szeÞt.05 ƒúñt™kŒ™t ðt÷thu fu {t òþtu rðËhe, ‚™ {™ Ä™ ËtU…e hu fu ÚtE hne Awk ‚the.06 168

fe‚o™ (33) ht„: „hƒe

fe‚o™ (34) ht„ : „hƒe

¼ð Ët„h™tu …th ™ ytðu «¼w rð™t hu, ‚… ‚ehÚt ðú‚ fheyu fturx W…tÞ hu, …wÛÞ fhe y{ht…wh™wk Ëw¾ …t{eyu hu, yk‚u …tAtu Vtu„x Vuhtu ÚttÞ hu, ¼ð0 1 {tÞt™e {tu x … ‚u r{ÚÞt òýòu hu , ™Œeyu ytÔÞw k su { …týe™w k …q h hu , ‚u ™ e …u X u Ä™ òu ƒ ™ ™u Sððw k hu , ytkf ‚ýtk su{ Qze òþu ‚wh hu. ¼ð0 2 Ë„tk fw x w k ƒ {u ÷ e {hðw k yu f ÷w k hu , ÷¾ [tu h tþe Vhðw k ðthk ð th hu , …t…‚ýtk V¤ yt„¤ ‚thu ytðþu hu, fh{ fhe™u ¼rhÞt ‚u ftuXth hu, ¼ð0 3 yts y{q÷¾ {týË™wk ‚™ ytrðÞwk hu, ¼sðt ËtYk ¼tð fhe ¼„ðt™ hu , Œu ð t™k Œ fnu {t™ ‚S™u {t™su hu , ðt‚ rð[the Ëthe [‚wh Ëwòý hu, ¼ð0 4

fh «¼w Ëk „ tÚtu ÿZ «e‚ze hu , {he òðw k {u ÷ e™u Ä™{t÷; yk‚ft¤u Ë„wk ™rn ftuE™wk hu - xuf0 Ëk M fthu Ëk ƒ k Ä e Ëðu o {éÞt hu , yu Au swXe {tÞt fuhe ò¤ .yk‚01 {tYk {tYk fhe™u Ä™ {u¤ÔÞwk hu, ‚u{tk ‚tYk ™Úte ‚÷¼th. yk‚02 Ëw¾ MðÃ™t suðwk Au ËkËth™wk hu, ‚u™u ò‚tk ™ ÷t„u ðth. yk‚03 {txu Ëu ð u ‚w k Ët[t Ëk ‚ ™u hu , ‚tht x¤þu rºtrðrÄ™t ‚t… yk‚0 4 yr‚ {tu x t …w Y »t™u ytþhu hu , ƒ¤u …qðo s™{™t …t… yk‚0 5 yuðwk Ë{S™u ¼s ¼„ðt™™u hu, Ëw¾fthe ËŒt ½™~Þt{ yk‚0 6 Œuðt™kŒ™tu ðt’÷tu Œw:¾ ft…þu hu, {™ðtkrA‚ …qhýft{. yk‚0 7

169

170

fe‚o™ (35) ht„ : {uðtze

rf‚o™ : (36) ht„ : „hƒe

Ënò™kŒ Ëw¾fthe (2) Ënò™kŒ Ëw¾fthe, Ë÷w ý e Aƒe Ënò™k Œ Ëw ¾ fthe hu - xu f 0 ðuŒtk‚e yY…e fu’ Au, LÞtÞ y™w{t™u ÷u Au; ‚u ðnt÷tu Ëk ‚ tu { tk hu ’ Au hu - Ë÷w ý e01

‚tht {w¾™e ÷tðý‚t {eXe hu, {tun™ ð™{t¤e; yuðe rºt¼wð™{tk ™ð ŒeXe hu, {qhr‚ {h{t¤e. [xf hk „ e÷t ‚tht {tu ¤ ezt™u Au z u , {™zwk ztu÷u Au fuzu fuzu hu....{tun™0 1

r™„{ fnu y™w{t™u, {wr™ðh™u ™tðu æÞt™u; ðnt÷tu ‚u yt ¼e™u ðt™u hu - Ë÷w ý e02

hk „ ztu òBÞtu Au Vw ÷ zt™u ‚tu h u , ¼ú{h ¼{u Au [nwftuhu hu....{tun™0 h

Ëðo fh‚t ËðtoÄthtu, Ëðo {tkrn ËðoÚte LÞthtu; «„x Y… ‚u yt ÃÞthtu hu - Ë÷w ý e03

¼t÷ r‚÷f fu Ë h fu Y k htsu , {w¾ òuE þrþÞh ÷tsu hu....{tun™0 3

s„Sð™ yk‚hò{e, ™t{ Ëðo™tu Au ™t{e; ‚u yt ƒú ñ t™k Œ ™tu Mðt{e hu - Ë÷w ý e04

ƒú ñ t™k Œ fnu ËhðË ðtÁk , Y… òuE™u ðnt÷t ‚tYk hu....{tun™0 4

171

172

rðrðÄ {kºttu

n™w{k‚ {kºt :

»tztûth{k º t H rð»ýðu ™{: > yütûth{kºt : H ™{tu ™thtÞýtÞ > yütûth{kºt : ƒúñtnk f]»ýŒtËtuzrM{ > yütûth{kºt : ©ef]»ý íðk „r‚{o{ > îtŒþtûth{k º t:H ™{tu ¼„ð‚u ðtËwŒuðtÞ > rð»ýw„tÞºte{kºt : H ™thtÞýtÞ rðÈnu ! ðtËwŒuðtÞ Äe{rn ! ‚Òttu rð»ýw: «[tuŒÞt‚T !

H ™{tu n™w{‚u ¼Þ¼ks™tÞ Ëw¾k fwÁVxT Mðtnt >>

þhý {kºt : ft÷{tÞt …t… f{o Þ {Œq ‚ ¼ÞtŒn{T > ©e f]»ýŒuðkþhýk «…ÒttuzrM{ Ë …t‚w {t{T > ût{t Þt[™t {kºt : ytnðt™k ™ ò™tr{ ™ ò™tr{ ‚ðt[o™{T > …qòk [ið ™ ò™tr{ ût{Mð …h{uïh >>1>> {kºtne™k r¢Þtne™k ¼rõ‚ne™k Ëwhuïh > Þí…w r sk ‚ {ÞtŒu ð …rh…q ý O ‚ŒM‚w { u . >>h>> yLÞÚtt þhýk ™trM‚ íð{uð þhýk{{T > ‚TM{t‚ ftYÛÞ ¼tðu™, hût {tk …h{uïh >>3>> „‚k …t…k „‚k Œw : ¾k ŒtrhÿÞ {u ð [ > yt„‚t Ëw¾ ËB…r‚: …qÛÞtunk ‚ð Œþo™t‚T >>4>>

173

174

y…htÄ ËnËútrý r¢Þk‚uznŠ™þk {Þt > ŒtËtuàÞr{r‚ {tk{íðt ût{Mð …wÁ»ttu¥t{ >>5>> ‚w÷Ëe{t÷tÄthý{kºt : ‚w÷ËeftcËB¼q‚u ! {t÷u ! f]»ýs™r«Þu: > rƒ¼r{o íð{tnk fkXu fÁ {tk f]»ýðÕ÷¼{T >> ‚w÷Ëe ‚tuzðt™tu {kºt : ‚w ÷ MÞ{] ‚ sL{trË ËŒt íðk fu þ ðr«Þu ! > fuþðtÚtuo rðr[Lðtr{ ðhŒt ¼ð þtu¼™u ! >> «t‚: M{hý «t‚:ft¤{tk ðnu÷t WXðtÚte ƒ¤, ƒwÂØ y™u ytÞw»Þ ðÄu Au. Œhuf {™w»Þu htºtu 10 ðtøÞt ËwÄe{tk ËqE sðwk òuEyu y™u ËqÞtuoŒÞ …nu÷t ƒu f÷tf ðnu÷t WXðwk òuEyu. «Út{ …tu‚t™t ytí{t™u ºtý ŒunÚte rð÷ûtý {t™e, ‚u ytí{t™u rð»tu ƒúñ ¼tð™t fhe, ‚u ytí{t™u rð»tu {wõ‚ {kz¤ Ërn‚ rŒÔÞ {qŠ‚ ©e

nrhf]»ý {nthts™wk æÞt™ Ähðwk. «t‚: …qòrðrÄ þtherhf þti[ rðrÄ : {¤íÞt„ fÞto …Ae þwØ {]Â¥tft ‚Útt s¤Úte ztƒtu ntÚt Œþ ð¾‚ Ätuðtu y™u ƒÒtu ntÚt ¼u„t fhe™u Ët‚ ð¾‚ Ätuðt. …„™tk ‚¤eÞtk {]r‚ft y™u s¤Úte ºtý ð¾‚ Ätuðtk. ntÚt Ätuðt™e {]r‚ft y…rðºt ntÚt ðzu „úný ™ fhðe. ftuR™t ntÚt …„ Ätu‚t ðÄu÷e {]r‚ft ÷R™u ntÚt …„ Ätuðt ™rn. Œk‚ Ätð™ rðrÄ : s¤Úte Œt‚ý ÄtuR™u yuf MÚtt™{tk ƒuËe™u Œtk‚ý fhðwk, …hk‚w Vh‚tk Vh‚tk ™ fhðwk. Ëkòu„tuðþt‚T fÞthuf Œtk‚ý ™ {¤u ‚tu, (W…ðtË™t rŒðËu Œt‚ý ™ fhðw)k s¤™t 12 ftu„¤t fhe {w¾™e þwÂØ fhðe. W÷ W‚the™u Œt‚ý™e [eheÞtu™u ÄtuR™u yuf MÚtt™u {wfe Œuðe.

175

176

M™t™ rðrÄ : «t‚:ft¤{tk M™t™ fÞto rð™t {™w»Þ Ëq‚fe {x‚tu ™Úte «t‚:ft¤{tk M™t™ fhu íÞthu ‚u {™w»Þ Œuð ™wk …qs™ ‚Útt r…‚] ËkƒkÄe ©tØ ‚…oýtrŒ f{o fhðt™u yrÄfthe ÚttÞ Au nk{uþtk Xkzt s¤Úte s Ëþõ‚ {™w»Þtu™u M™t™ fhðwk. M™t™ fh‚e ð¾‚u ¼„ð‚T M{hý ytŒh …qðof fhðwk. M™t™ fÞto …Ae ÄtuÞu÷wk yuf ð† …nuhðwk y™u yuf ƒeswk ytuZðwk. ytuZðt™t ð† hrn‚ …qò ™ fhðe ‚Útt …uLx - þxo …nuhe™u …ý 5qò ™ fhðe. …qò rðrÄ : ¼„ðt™™e Ëuðt …qò fhðt {txu þwØ fhu÷e …]Úðe …h …tÚthu÷wk ™u Ëthe …uXu ƒuËtÞ yuðt ytË™ W…h …qðo {w¾u yÚtðt W¥th {w¾u ƒuËðwk. Œ¼toË™, {]„[{toË™, Q™™wk

ytË™ yu ytË™tu ©uc fnu÷tk Au. ytË™ ð„h ¼qr{ …h ƒuËðtÚte …qò Út‚e ™Úte. {txu ¼„ðí…qò Ë{Þu ÞtuøÞ ytË™ W…h ƒuËðwk. yt[{™ rðrÄ : su{ M™t™ ðzu þheh™e þwrØ ÚttÞ Au, ‚u{ yt[{™ ðzu «tý™e þwÂØ ÚttÞ Au.s{ýt ntÚt™tu yk„wXtu, s{ýe {æÞ{tk ytk„¤e™tk {æÞ …ðo W…h ht¾e™u yzŒ™tu Œtýtu ƒwzu yux÷wk s¤ s{ýtk ntÚt™e nÚtu¤e{tk ÷R™u, ztƒtu ntÚt nÚtu¤e™u ‚¤u yzftðe™u ºtý ð¾‚ yt[{™ fhðwk. …nu÷t yt[{™ Ë{Þu H ™thtÞýtÞ ™{: ƒeò yt[{™ Ë{Þu H ðtËw Œ u ð tÞ ™{: ºteò yt[{™ Ë{Þu H ði » ýðu ™{: yt ºtý {kºttu ƒtu÷e ºtý ðth yt[{™ fhðw,k yt[{™ fÞto ƒtŒ rþ¾t ([tux÷e) ƒtkÄe™u

177

178

ntÚt ÄtuR ™t¾ðtu. r‚÷f [tk Œ ÷t ÷tu : ËíËk „ e …w Á »ttu y u Wæðo…wkzÙ r‚÷f y™u [tkŒ÷tuu u u fhðtu. ËÄðt Mºteytuyu fw{fw{™tu [tkŒ÷tu ÷÷tx{tk fhðtu y™u rðÄðt Mºteytuyu fkfw r{r©‚ [kŒ™Úte „¤t{tk [tkŒ÷tu fhðtu. Ë‚T þqÿtuyu r‚÷f [tkŒ÷tu ÷÷tx{tk fhðtu y™u yË‚T þqÿtuyu ÷÷tx{tk fuð¤ [tkŒ÷tu s fhðtu. ÷÷tx{tk r‚÷f fh‚e ð¾‚u H ðtËwŒðu tÞ ™{: ƒtu÷ðwk, ÌŒÞ{tk r‚÷f fh‚e ð¾‚u H Ëkf»toýtÞ ™{: ƒtu÷ðwk, s{ýt ntÚt{tk r‚÷f fh‚e ð¾‚u H «ãw{™tÞ ™{: ƒtu÷ðwk y™u ztƒt ntÚt{tk r‚÷f fh‚e ð¾‚u H yr™YØtÞ ™{: ƒtu÷ðwk. r‚÷f [tkŒ÷tu fÞto rð™t …qs™trŒ fhu ‚tu ÔÞÚto ÚtR òÞ Au.

‚u r‚÷f „tu…e[kŒ yÚtðt [kŒ™ ðzu fhðwk. ‚u™t {æÞ{tk fw{Tfw{™tu [tkŒ÷tuu fhðtu. r‚÷f [tkŒ÷tu fÞto …Ae {t™Ëe …wò fhðe. …Ae …qs™ þY fh‚e ð¾‚u ™e[u «{týu ytðtn™ {kºt ƒtu÷ðtu. ytðtnT™ {kºt WÂ¥tctur‚c nu ™tÚt, Mðtr{™thtÞý «¼tu > Ä{oËq™tu ŒÞt®ËÄtu, Mðu»ttk ©uÞ: …hkfwÁ >> WÂ¥tctur‚c „turðLŒ, WÂ¥tc „Ázæðs > WÂ¥tc f{÷tftL‚, ºti÷tuõÞu {k„÷k fwÁ >> yt„åA ¼„ð™T Œuð, MðMÚtt™tí…h{uïh > ynk …qòk frh»Þtr{, ËŒt íðk ËL{w¾tu ¼ð >> W…h™t {kºttu ðzu ¼„ðt™™wk …x {qŠ‚ytu{tk ytðtn™ fhðwk. …Ae …tu‚t™t r™Þ{t™wËth ©e Mðtr{™thtÞý {nt{kºt™e {t¤t Vuhððe. …qò fh‚e ð¾‚u ftuR ËtÚtu ðt‚ ™ fhðe. …Ae s…

179

180

rþûtt…ºte™tu …tX fhðtu, …Ae „wÁ{kºt™e {t¤t Vuhððe …AeÚte {krŒh{tk sR™u ŒuðŒþo™ y™u Ëk‚tu, ¼õ‚tu™tk Œþo™ fhðtk. …Ae …tu‚t™wk ÔÞðntrhf ft{fts fhðwk.

{t¤t yu f …„u W¼t hne™u Vu h ððe. …Ae «ŒÂûtýtytu fhðe. …Ae …wÁ»ttuyu ytX yk„u Ërn‚ Ëtütk „ Œk z ð‚T ytu A t{tk ytu A t 6 ¼„ðt™™e «r‚{t™u fhðt ™u ƒnu™tuyu …tk[ yk„u Ërn‚ …k[t„ «ýt{ fhðt, …Ae ¼„ðt™™e «tÚto™t ™e[u {wsƒ fhðe. ût{tÞt[™t {kºt y…htÄ ËnËútrý r¢Þk‚uznŠ™þk {Þt > ŒtËtuàÞr{r‚ {tk{íðt ût{Mð …wÁ»ttu¥t{ >> W…h™t {kºtÚte ƒu ntÚt òuze «tÚto™t fÞto ƒtŒ rðËso™ {kºtÚte …qò™e Ë{tÂó fhðe. rðËso™ {kºt MðMÚtt™k „åA Œuðuþ, …wò{tŒtÞ{t{fe{T > Rüft{ «rËæÞÚtO, …w™ht„{™tÞ [ >> W…h™tu {kºt ƒtu÷e …qò™e Ë{tÂó fhe

1. «t‚:ft¤™e {t™Ëe …qò «Út{ …tu‚t™t ytí{t™u rð»tu {wõ‚ {kz¤ Ërn‚ rŒÔÞ {qŠ‚ ©e nrh™wk æÞt™ fhðwk. ©e nrh …÷k„{tk …tuZât Au, yu{ ¼tð™t fhe «tÚto™tfe‚o™ fhe™u s„tzðt íÞth …Ae {™w»Þ ÷e÷t™t M{hý {txu ¼„ðt™™u, Œk‚Ätð™trŒ r¢Þt fhtððe ™u É‚w y™wËth ½ýt s¤Úte M™t™ fhtððwk, íÞth ƒtŒ É‚w y™wËth ©eS™t Œhuf yk„{tk ÞÚttÞtuøÞ ðMºt y÷kfth Äthý fhtððt, íÞthƒtŒ É‚w y™wËth [kŒ™trŒf W…[thtuÚte

181

182

©eS™e …qò fhðe. É‚w «{týu …w»…™t nth Ähtððt, íÞth …Ae …tu‚t™u {™ ¼tð‚t ¼tus™ ¼„ðt™™u Ähtððt. Ëtfh, fuËh, fM‚whe, ƒŒt{ ð„uhuÚte Þwõ‚ Wft¤u÷ ŒqÄ ‚Útt {„Ë, s÷uƒe, yzŒeÞt, …whe, ð„uhu …fðt™tu ‚Útt htux÷t, ½e, Ëtfh, {t¾ý, yÚttýt ð„uhu ©eS™u s{tzðt y™u s¤…t™ fhtðe …t™ƒezw, ‚s, yu÷[e, ÷ðª„, Ëtu…the, òðk‚he ð„uhu {w¾ðtË y…oý fhe yth‚e W‚the «ŒÂûtýt, Œkzð‚T, «ýt{M‚wr‚ ytrŒf fhe™u ©enrh™u {¤ðw,k «ËtŒe™t ¼tus™Úte {wõ‚tu™u s{tzðt y™u {™u …ý ©enrhyu yu «ËtŒ ytÃÞtu ‚u nwk sBÞtu yuðe ¼tð™t fhðe. ©e nrh {tht ytí{t{tk rðhts{t™ Au . yÚtðt {w õ ‚tu ™ e Ë¼t{tk rðhts{t™ Au. y™u nwk ‚u{™e Ëuðt{tk ntsh Awk,

yu{ ¼tð™t fhe «Út{ {t™Ëe …qò …qýo fhðe. 2. {æÞtnT™ (ƒ…tuh)ð¾‚™e {t™Ëe …qò : ¼tus™ fhtð‚e ð¾‚u yûthÄt{ Y… …tu‚t™t ytí{t{tk rðhtS hnu÷t ©enrh™wk ®[‚ð™ fhe ©e nrh™u ¼tus™™u y™wfw¤ …e‚tBƒh, ¾uË, ytrŒ ðu»t Äthý fhtððt. …Ae ƒtËwkŒe, ŒqÄ…tf, þe¾kz, …qhe, {iËwƒ, {tun™Útt¤, Ëtxt, s÷uƒe, „w÷tƒòkƒw, …whý…tu¤e, þehtu fkËth, {t÷…wðt, yu ytrŒf rðrðÄ «fth™t …tf, þtf, ‚Útt yÚttýtk, ¼t‚, Œt¤, Œnª, ŒqÄ ð„uhu ¼tus™tu Ëwðýo™tk ƒtòuX …h fk[™™t Útt¤{tk Äthý fhðt y™u íÞth …Ae ©e Ënò™kŒ Mðt{e {nt«¼w™u ƒuËðt {txu Ëwðýo™tu ƒtòuX {wfe™u ‚u™t W…h yuf {¾{÷™wk fu fËwkƒ÷™wk ytË™ …tÚthe™u ©enrh™u ¼tus™ fhðt ƒtu÷tððt ‘nu

183

184

{t™Ëe …qò™e rðrÄ

{nthts ! nu ¼õ‚ðíË÷ ! nu ¼„ð™T ! {U Ëðo «fth™t ¼tus™tu ‚iÞth fhu÷ Au. {txu yt… f]…t¤w s{ðt …Äthtu.’ yu{ «tÚto™t fhe™u ©eS™u Ëwðýo™t ƒtòuX W…h ƒuËtze™u [kŒ™, yût‚T …w»…trŒfÚte …qsðt, …Ae Ëwðýo™t Útt¤{tk hnu÷tk [th «fth™t su ¼ûÞ, ¼tußÞ, ÷uÌt y™u [tu»Þ ¼tð‚t ¼tus™tu ‚u ©eS™u s{tzðt íÞth …Ae s{e™u ‚]ó ÚtÞu÷t òýe™u yt[{™ Ërn‚ s¤…t™ fhtðe™u Œhuf «fth™t {w¾ðtË y…oý fhe yth‚e W‚the, «ŒÂûtýt, Œkzð‚T M‚wr‚, yu ytrŒf fhe ©eS™u {¤ðwk. íÞth…Ae «ËtrŒ™t ¼tus™tuÚte {wõ‚tu™u s{tzðt y™u ©enrhyu {™u …ý «ËtŒe yt…e Au, yuðe ¼tð™t fhe y™u {wõ‚ {kz¤ Ërn‚ ©enrh™u yûthÄt{Y… …tuu‚t™t ytí{t{tk ËwŒk h …÷k„ …h …tuZtzðt y™u nwk ©eS™t

[hýt‹ðŒ™e Ëuðt{tk hnu÷ Awk yuðe ¼tð™t fhðe 3. WíÚtt…™ Ë{Þ™e {t™Ëe …qò : (ºtý Úte [th™t Ë{Þ ðå[u fhðe) “ nu {nthts ! ƒÄts ¼õ‚tu yt…™t Œþo™™e htn swyu Au, yt… ò„ú‚ Úttytu” yu{ «tÚto™t fhe™u …Ae ò„ú‚ ÚtÞu÷t ¼„ðt™™u M™t™ fhtððwk yÚtðt Ëw„Ä k e{t™ s¤ {w¾th®ðŒ Ätuðt {txu yt…ðwk y™u Ëw„kÄe{t™ …w»…tu™t nth, ‚tuht, „wåA, „sht, ƒtswƒkÄ rð„uhuÚte …qs™ fhðwk íÞthƒtŒ ÿtût, Œtz{, ËVhs™, fuhe, [efw ßÞwË, ytu¤t ð„uhu ÷e÷t Ëwft Œuþe, …hŒuþe É‚w y™wËth y™uf «fth™t {uðt s{tze s¤…t™ fhtððwk íÞth …Ae «ËtŒe™t W…[thtuÚte {wõ‚tu™wk …ws™ fhðwk y™u «ËtŒe™t V¤tu ‚u{™u s{tzðt y™u ©e nrh {wõ‚{kz¤u Ërn‚ yûthÄt{ Y…e {tht ytí{t{tk

185

186

rðhts{t™ hnu÷ Au yuðe ¼tð™t fhðe. 4. ËtÞkft¤ {t™Ëe …qò : ËkæÞt Ë{Þu …nu÷t™e …uXu ƒúñY…™e ¼tð™t fhe™u {nthtòrÄhts™e þtu¼tÚte Þwõ‚ y™k‚ fturx {wõ‚tuyu Ëuðu÷ y™u …tu‚t™u y™wY… Au Y… ‚Útt yðÞðtu su{™t yuðt rŒÔÞ yŒT¼w‚ {™tunh, ÷tðÛÞ{Þ {qŠ‚ Ä{o…qºt ©e nrhf]»ý {nthts™wk r[k‚ð™ fhe™u yth‚e W‚the ÄwLÞ, M‚wr‚, Œkzð‚T, «ŒÂûtýt rð„uhu fhe™u {¤ðwk íÞth …Ae ¼thu ðMºt y÷kfth, …w»…tu™t nthtrŒf W‚the™u Ëwû{, ftu{¤, ½txwk yuf ðMºt …nuhe™u y™u ƒeswk yuf ytuZe™u ƒuX÷ u t ©enrh™wk [kŒ™tŒe W…[thtuÚte …ws™ fhe™u rþhtu, …qhe, ¼SÞtk, ¾e[ze, fZe, Œq Ä , ¼t‚, Ëtfh, …t…z, yÚttýtk, þtf, ðzt, ytrŒf ¼tus™ s{tze

s¤…t™ fhtððwk. íÞth…Ae {w¾ðtË y…oý fhðtu …Ae ©enrh™u Ëw k Œ h rËk n tË™ …h rðhts{t™ fhe™u yth‚e W‚the™u ÄwLÞ M‚wr‚, «Œrûtýt, Œkzð‚T fhe™u ©eS™u nu‚ {wsƒ yuf ƒu ºtý ðth {¤ðwk íÞth…Ae «ËtŒe™t W…[thtuÚte {wõ‚tu™wk …qs™ fhe™u «ËtŒe™t ¼tus™tu s{tze, s¤…t™ fhtðe {w¾ðtË yt…ðtu …Ae {™u …ý ©eSyu «ËtŒ ytÃÞtu ‚u nwk …ý sBÞtu y™u ©enrh {wõ‚{kz¤ Ërn‚ {tuxe Ë¼t{tk rŒÔÞ ®ËntË™ W…h rðhts{t™ Au y™u ð[™t{]‚™wk …t™ fhtðu Au. y™u Ëðo{wõ‚tu ©enrh™t {w¾f{¤ ‚hV òuE hÌtt Au y™u nwk ‚u{™e Ëuðt{tk ntsh Awk, yuðe ¼tð™t fhðe. 5. ht‚™e {t™Ëe …qò : þÞ™ yth‚e Ë{Þu ©enrh™w k

187

188

[kŒ™trŒf W…[thtuÚte …ws™ fhe Ëtfh Ërn‚ Wft¤u÷t ‚Útt ƒŒt{, r…M‚t, fuËh, yu÷[e rð„uhu ™t¾u÷wk ŒqÄ …t™ fhtððwk ‚u{s ßÞwË EíÞtrŒ™wk …t™ fhtððw.k …Ae «ËtŒe™t W…[thtuÚte {wõ‚tu™wk …qs™ fhe ŒqÄ…t™ fhtððwk y™u {™u …ý ©enrhyu «ËtŒe yt…e ‚u nwk sBÞtu yuðe ¼tð™t fhðe, …Ae ©eS™u yûthÄt{Y… …tu‚t™t ytí{t{tk «u{Y…e …÷k„ W…h yÚtðt ËwkŒh ftu{¤ {¾{÷™wk „tŒ÷w,k „t÷ {ËwheÞw, yturþfw ytuAtz, {åAhŒt™e ytrŒf Ët{„úeÞwõ‚ ËwkŒh AÃ…h …÷k„ W…h þÞ™ fhtððwk …Ae yth‚e W‚thðe. …Ae Ëðuo {wõ‚tu ©eS™t æÞt™{tk r™{ø™ Au. y™u nwk ©enrh™t [hý Œƒtðwk Awk. yu Ëuðt fh‚t ‚u{™t {w¾™wk Œþo™ fÁk Awk. ytðe ¼tð™t fhe {t™Ëe …qò™e Ë{trÃ‚ fhðe.

rðþu»t …tk[uÞ {t™Ëe …qò É‚w y™wËth fhðe. {t™Ëe …qò fh‚e ð¾‚u ƒúñMðY…™e ¼tð™t fÞto …Ae su Ë{Þ™e {t™Ëe …qò fhðt™tu «thk¼ fÞtuo ntuÞ ‚uÚte …nu÷t™e {t™Ëe …qò{tk ¼„ðt™™u fuðt ðMºt y÷kfth Äthý fhtÔÞt n‚t yÚtðt fuðe he‚u …tuZtzÞtk n‚t ‚u Ëðo™wk y™wËkÄt™ ht¾e™u ©enrh MðY…™wk r[k‚ð™ fhe™u íÞth …Ae Ë{ÞËh {t™Ëe …qò fhðe. yt «{týu su ¼õ‚s™ nk{uþtk …tk[ ð¾‚ {t™Ëe …qò fhu Au, ‚u™u ¼„ðt™ ðþ ÚtE òÞ Au y™u ftuEu Úte S‚tÞ ™nª yuðkw {™, ¼„ðt™™e f]…tÚte Ëh¤‚tÚte sYh S‚tE òÞ Au.

189

190

1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10 11. 12. 13. 14.

s™{k„÷ ™t{tð÷e H ©e f]»ýtÞ ™{: > H ©e ðtËwŒuðtÞ ™{: > H ©e ™h™thtÞýtÞ ™{: > H ©e «¼ðu ™{: > H ©e ¼Âõ‚Ä{toí{òÞ ™{: > H ©e ysL{™u ™{: > H ©e f]»ýtÞ ™{: > H ©e ™thtÞýtÞ ™{: > H ©e nhÞu ™{: > H ©e nrhf]»ýtÞ ™{: > H ©e ½™~Þt{tÞ ™{: > H ©e ÄtŠ{ftÞ ™{: > H ©e ¼Âõ‚™LŒ™tÞ ™{: > H ©e ƒ]nŒTðú‚ÄhtÞ ™{: > 191

15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. 24. 25. 26. 27. 28. 29.

H ©e þwØtÞ ™{: > H ©e htÄtf]»ýuüŒið‚tÞ ™{: > H ©e {ÁíËw‚r«ÞtÞ ™{: > H ©e ft÷e¼ihðtãr‚¼e»týtÞ ™{:> H ©e S‚urLÿÞtÞ ™{: > H ©e rs‚tnthtÞ ™{: > H ©e ‚eðúðihtøÞtÞ ™{: > H ©e ytÂM‚ftÞ ™{: > H ©e Þtu„uïhtÞ ™{: > H ©e Þtu„f÷t«ð]¥tÞu ™{: > H ©e yr‚ÄiÞoð‚u ™{: > H ©e ¿ttr™™u ™{: > H ©e …h{nkËtÞ ™{: > H ©e ‚eÚtof]‚u ™{: > H ©e ‚iŠÚtftŠ[‚tÞ ™{: > 192

30. 31. 32. 33. 34. 35. 36. 37. 38. 39. 40. 41. 42. 43. 44.

H ©e ût{tr™ÄÞu ™{: > H ©e ËŒturÒtÿtÞ ™{: > H ©e æÞt™r™ctÞ ™{: > H ©e ‚…: r«ÞtÞ ™{: > H ©e rËØuïhtÞ ™{: > H ©e Mð‚LºttÞ ™{: > H ©e ƒúñrðãt«ð‚oftÞ ™{: > H ©e …t»tkztuåAuŒ™…xðu ™{: > H ©e MðMðY…t[÷ÂMÚt‚Þu ™{: > H ©e «þtL‚{q‚oÞu ™{: > H ©e r™Œtuo»ttÞ ™{: > H ©e yËwh„wðtorŒ{tun™tÞ ™{: > H ©e yr‚ftÁÛÞ™Þ™tÞ ™{: > H ©e WØðtæð«ð‚oftÞ ™{: > H ©e {ntðú‚tÞ ™{: >

45. 46. 47. 48. 49. 50. 51. 52. 53. 54. 55. 56. 57. 58. 59.

194

193

60. 61. 62. 63. 64. 65. 66. 67. 68. 69. 70. 71. 72. 73. 74.

H ©e ¼Âõ‚Ëk…tu»tftÞ ™{: > H ©e ðtÂø{™u ™{: > H ©e [‚wðo„oV÷«ŒtÞ ™{: > H ©e r™{oíËhtÞ ™{: > H ©e ¼õ‚ð{oýu ™{: > H ©e ƒwrØŒtºtu ™{: > H ©e yr‚…tð™tÞ ™{: > H ©e yƒwrØÌ‚u ™{: > H ©e ƒúñÄt{ŒþoftÞ ™{: > H ©e y…htS‚tÞ ™{: > H ©e ytË{wÿtL‚Ëífe‚oÞu ™{: > H ©e r©‚ËkË]r‚{tu[™tÞ ™{: > H ©e WŒthtÞ ™{: > H ©e Ënò™LŒtÞ ™{: > H ©e ËtæðeÄ{o«ð‚oftÞ ™{: > 195

H ©e ËtÄwþe÷tÞ ™{: > H ©e ËtÄwrð««…wsftÞ ™{: > H ©e y®nËÞ¿t«M‚tuºtu ™{: > H ©e Ëtfthƒúñðýo™tÞ ™{: > H ©e Mðtr{™thtÞýtÞ ™{: > H ©e Mðtr{™u ™{: > H ©e ft÷Œtu»tr™ðthftÞ ™{: > H ©e ËåAt†ÔÞË™tÞ ™{: > H ©e Ëã:Ë{trÄÂMÚtr‚fthftÞ ™{: > H ©e f]»ýt[toMÚtt…™fhtÞ ™{: > H ©e fti÷Âî»tu ™{: > H ©e fr÷‚thftÞ ™{: > H ©e «ftþY…tÞ ™{: > H ©e r™ŒoB¼tÞ ™{: > H ©e ËðoSðrn‚tðntÞ ™{: >

75. 76. 77. 78. 79. 80. 81. 82. 83. 84. 85. 86. 87. 88. 89.

H ©e fLŒ…oŒ…oŒ÷™tÞ ™{: > H ©e ði»ýð¢‚wfthftÞ ™{: > H ©e …k[tÞ‚™ËL{t™tÞ ™{: > H ©e ™ircõðú‚…tu»tftÞ ™{: > H ©e «„Õ¼tÞ ™{: > H ©e r™:M…]ntÞ ™{: > H ©e ËíÞ«r‚¿ttÞ ™{: > H ©e ¼õ‚ðíË÷tÞ ™{: > H ©e yhtu»týtÞ ™{: > H ©e Œe½oŒŠþ™u ™{: > H ©e »tzqŠ{rðßÞût{tÞ ™{: > H ©e r™hnkf]‚Þu ™{: > H ©e yÿtuntÞ ™{: > H ©e Ésðu ™{: > H ©e Ëðtuo…fthftÞ ™{: > 196

90. 91. 92. 93. 94. 95. 96. 97. 98. 99. 100. 101. 102. 103. 104.

H ©e r™Þt{ftÞ ™{: > H ©e W…þ{ÂMÚt‚Þu ™{: > H ©e rð™Þð‚u ™{: > H ©e „whðu ™{: > H ©e yò‚ðirhýu ™{: > H ©e r™÷tuo¼tÞ ™{: > H ©e {nt…wY»ttÞ ™{: > H ©e ytí{ŒtÞ ™{: > H ©e y¾krz‚t»to{ÞtoŒtÞ ™{: > H ©e ÔÞtËrËØtL‚ƒtuÄftÞ ™{: > H ©e {™tur™„únÞwÂõ‚¿ttÞ ™{: > H ©e Þ{Œq‚rð{tu[ftÞ ™{: > H ©e …qýoft{tÞ ™{: > H ©e ËíÞðtrŒ™u ™{: > H ©e „wý„útrnýu ™{: >

105. H ©e „‚M{ÞtÞ ™{: > 106. H ©e ËŒt[thr«Þ‚htÞ ™{: > 107. H ©e …wÛÞ©ðýfe‚o™tÞ ™{: > 108. H ©e Ëðo{k„÷Ëÿq…™t™t„wýrð[urü‚tÞ ™{: >

s™{k „ ÷ M‚tu º t{T ™{tu™{: ©enhÞu ƒwÂØŒtÞ ŒÞtð‚u > ¼Âõ‚Ä{tO„ò‚tÞ ¼õ‚fÕ…ÿw{tÞ [ >>1>> Ëw„kÄ…w»…nthãi ŠðrðÄiÁ…nthfi:> Ëk…qS‚tÞ ¼õ‚ti½i: rËk‚tBƒhÄhtÞ [ >>2>> ™tB™t{ütu¥thþ‚k [‚wðo„o{¼erÃË‚t{T> Ëã:V÷«Œk ™]ýtk ‚MÞ ðûÞtr{ Ëí…‚u: >>3>> yMÞ ©es™{k„÷tÏÞMÞ ©enÞoütu¥thþ‚ ™t{M‚tuºt{LºtMÞ þ‚t™LŒ Ér»t: y™wüw…T AkŒ :> Ä{o™LŒ™: ©enrhŒuoð‚t > ÄtŠ{f Er‚ ƒes{T>

197

198

ƒ]nŒTðú‚Äh Er‚ þÂõ‚ > ¼Âõ‚™kLŒ™ Er‚ fe÷f{T > [‚wðo„orËØÞÚtuo s…u rðr™Þtu„:>> yÚt æÞt™{T > ðŠýðu»th{ýeÞ Œþo™k {LŒntËÁr[ht™™tBƒws{T > …qrs‚k Ëwh™htu¥t{i{Œow t Ä{o™Œk ™{nk rðr[L‚Þu >>4>> ©ef] » ý: ©eðtËw Œ u ð tu ™h™thtÞý: «¼w : > ¼Âõ‚Ä{toí{òusL{t f]»ýtu ™thtÞýtu nrh: >>5>> nrhf]»ýtu ½™~Þt{tu ÄtŠ{ftu ¼Âõ‚™LŒ™:> ƒ]nŒTðú‚Äh: þwØtu htÄtf]»ýuüŒið‚: >>6>> {ÁíËw ‚ r«Þ: ft÷e, ¼i h ðtãr‚¼e»tý: > S‚urLÿÞtu S‚tnth M‚eðúðihtøÞ ytÂM‚f: >>7>> Þtu „ u ï htu Þtu „ f÷t «ð] Â ¥thr‚Äi Þ o ð t™T > ¿tt™e …h{nk Ë ù ‚eÚto f ] ‚ i Š ÚtftŠ[‚: >>8>> ût{tr™rÄ: ËŒtuÂÒtÿtu æÞt™r™cM‚…: r«Þ: > rËØu ï h: Mð‚k º tù ƒú ñ rðãt«ð‚o f : >>9>>

…t»tk z tu å Au Œ ™…xw : MðMðÁ…t[÷ÂMÚtr‚: > «þtL‚{qŠ‚Š™Œtuo»ttuz Ëwh„wðtorŒ{tun™: >>10>> yr‚ftÁÛÞ™Þ™ WØðtæð«ð‚o f : > {ntðú‚: ËtÄwþe÷: ËtÄwrð««…qsf: >>11>> y®nËÞ¿t«M‚tu ‚ t Ëtfthƒú ñ ðýo ™ : > Mðtr{™thtÞý: Mðt{e ft÷Œtu»tr™ðthf: >>12>> ËåAtMºtÔÞË™: Ëã: Ë{trÄÂMÚtr‚fthf: > f]»ýt[toMÚtt…™fh: fti÷rØxT fr÷‚thf: >>13>> «ftþY…tu r™Œo B ¼: Ëðo S ðrn‚tðn: > ¼Âõ‚ËB…tu»tftu ðtø{e [‚wðo„oV÷«Œ: >>14>> r™{o í Ëhtu ¼õ‚ð{to ƒw Â ØŒt‚tr‚…tð™: > yƒwÂØÓŒTƒúñÄt{ Œþofït…htS‚: >>15>> ytË{w ÿ tL‚ËífeŠ‚: r©‚Ëk Ë ] r ‚{tu [ ™: > WŒth: Ënò™kŒ: ËtæðeÄ{o«ð‚of: >>16>> fLŒ…o Œ …o Œ ÷™tu ði » ýð¢‚w f thf: >

199

200

…k [ tÞ‚™ËL{t™tu ™i Â cfðú ‚ …tu » tf: >>17>> «„Õ¼tu r™:M…]n:ËíÞ «r‚¿ttu¼õ‚ðíË÷: > yhtu»týtu ŒeÄoŒþeo »tzqŠ{rðsÞût{: >>18>> r™hnk f ] r ‚hÿtu n tu : Ésw : Ëðtu o … fthf: > r™Þt{fùtu…þ{ ÂMÚtr‚Šð™Þðt™T „wÁ: >>19>> yò‚ði h e r™÷tu o ¼ tu {nt…w Á »t ytí{Œ: > y¾krz‚t»to{ÞtoŒtu ÔÞtËrËØtL‚ƒtuÄf: >>20>> {™tu r ™„ú n Þw Â õ‚¿ttu Þ{Œq ‚ rð{tu [ f: > …qýoft{: ËíÞðtŒe „wý„útne „‚M{Þ: >>21>> ËŒt[thr«Þ‚h: …w Û Þ©ðýfe‚o ™ : > Ëðo { k „ ÷Ëÿw … ™t™t„w ý rð[u Â ü‚: >>22>> EíÞu ‚ ‚T …h{k M‚tu º tk , s™{k „ ÷Ëk Â ¿t‚{T > Þ: …Xu¥tu™ …rX‚k ¼ðuîi Ëðo{k„÷{T >>23>> Þ: …XuåA]ýwÞtŒT¼fíÞt rºtft÷k ©tðÞuå[ ð > yu‚¥tMÞ ‚w …t…tr™ ™~ÞuÞw: rf÷ Ëðoþ: >>24>> 201

yu ‚ ‚T Ë k Ë u ð {t™t™tk …w Á »ttÚto [ ‚w ü Þu > Œw÷o¼k ™tÂM‚f {r… nrhf]»ý«ËtŒ‚: >>25>> ¼q ‚ «u ‚ r…þt[t™tk ztrf™eƒú ñ hûtËt{T > Þtur„™e™tk ‚Útt ƒt÷ „úntŒe™t{w…ÿð: >>26>> yr¼[thtu rh…wf]‚tu htu„ùtLÞtuÊTÃÞw…ÿð: > yÞw‚tð‚o™tŒMÞ ™~ÞíÞuð ™ ËkþÞ: >>27>> Œþtð] í Þt «r‚rŒ™{MÞt¼eük Ëw ¾ k ¼ðu ‚ T > „wrnr¼MíÞtr„r¼ùtr… …X™eÞr{Œk ‚‚: >>28>> Er‚ ©e þ‚t™kŒ{wr™rðhr[k‚ ©es™{k„÷tÏÞk ©enÞoütu¥thþ‚k™t{M‚tuºtk ËB…qýo{T >>

202

yrý{trŒf ytX rËrØðt¤t y™u þk¾[¢trŒ ytÞwÄtu Äthý fh™th ©e nrh ¼„ðt™ fu su{ýu „Yz W…h rðhts{t™ ÚtR ntÚte™wk {„h Úte hûtý fÞwO n‚w, ‚u ¼„ðt™ {the Ëðo «fthu hûtt fhtu.

{íMÞ yð‚th Äthý fh™th ¼„ðt™, {the s¤{tk hûtt fhtu. ƒxwfðuþ Äthý fh™tht ðt{™S ¼„ðt™, {tÁk …]Úðe W…h hûtý fhtu. y™u rºtrð¢{ ¼„ðt™, ytftþ{tk {the hûtt fhtu. ¼Þkfh yèntMÞÚte Œeþtytu „òð™th, rnhÛÞfrþ…w suðt ŒiíÞtu™t þºtw y™u ËðoË{Úto yuðt ™]®ËnS ¼„ðt™ {tYk sk„÷{tk ‚Útt ÞwØ{tk hûtý fhtu. …tu‚t™e ŒtZ ðzu, …t‚t¤{tkÚte …]Úðe™tu WØth fh™tht, Þ¿t{qŠ‚ ðhtn ¼„ðt™, {the {t„o{tk hûtt fhtu. …hþwht{ ¼„ðt™, …ðo‚™t rþ¾htu{tk {the hûtt fhtu. y™u ÷û{ý ‚Útt ¼h‚S™t {tuxt ¼tR ht{[kÿ ¼„ðt™, {the «ðtË{tk hûtt fhtu. ™thtÞý ¼„ðt™, yr¼[th (W„úÄ{o)

203

204

©e ™thtÞý fð[ ‘‘yt fð[{kºt™t rðïY… Ér»t Au. rºtüw… ‚Útt y™wüw… AkŒ Au. ©e ™thtÞý ‚u™t Œuð‚t Au. ytðt M‚tuºt™tu nwk {tht Ë{„ú W…ÿð™e þtkr‚™u yÚtuo, s… fYk Awk.’’ yuðtu ËkfÕ… fhe, …tu‚t™u r«Þ yuðt RüŒuð™t MðY…™wk æÞt™ fhðwk y™u íÞth ƒtŒ ™e[u™tu ‘‘™thtÞý fð[’’ {kºt™tu …tX ÞÚttþÂõ‚ fhðtu. ‘‘©e™thtÞýfð[{kº t’’

‚Útt yt¤Ë «{tŒÚte, {tYk hûtý fhtu. WL{tŒÚte Út‚tk „ðoÚte ™h ¼„ðt™ {™u ƒ[tðtu. Œ¥ttºtuÞ ¼„ðt™ …h{tí{t™t MðY…™wk rðM{hý Útðt Y… Œtu»tÚte {tYk hûtý fhtu. y™u ËtkÏÞ þt†™tk yt[tÞo f…e÷ ¼„ðt™, f{o™t ƒkÄ™Úte {the hûtt fhtu. Ë™ífw{th ¼„ðt™, ft{Œuð Útfe {the hûtt fhtu. nÞ„úeð ¼„ðt™, {t„o{tk s‚tk Œuð‚t™t y™tŒhY… y…htÄÚte {the hûtt fhtu. ŒuðŠ»tðÞo ™thŒS ¼„ðt™™e ¼Âõ‚ fhðt{tk Út‚t y…htÄÚte, {the hûtt fhtu. fw{toð‚th ©e nrh ¼„ðt™, ™hfÚte {the hûtt fhtu. htu„s™f fw…ÚÞ ¾tðtÚte Út‚e …eztÚte Ä™ðk‚rh ¼„ðt™, {tYk hûtý fhtu. ¼q¾ ‚hË, þe‚W»ý, {t™-y…{t™ ytrŒf îkîÚte Út‚t ¼Þ{tkÚte É»t¼Œuð ¼„ðt™, {the hûtt

fhtu. Þ¿t yð‚th ¼„ðt™, ÷tuft…ðtŒÚte {tYk hûtý fhtu. ƒ÷¼ÿ ¼„ðt™, {™w»Þ ‚hVÚte Út‚t Q…ÿðtu{tkÚte {the hûtt fhtu. ¢tuÄY…e Ë…oÚte þu»t™thtÞý {the hûtt fhtu. ¼„ðt™ ðuŒÔÞtË, y¿tt™ Útfe {the hûtt fhtu. …t¾kze ÷tuftuÚte ƒwØ ¼„ðt™, {tÁk hûtý fhtu. y™u Ä{o™e hûtt {txu yð‚th Äthý fh™th fÂÕf ¼„ðt™, fr¤Þw„™t Œtu»ttuÚte {tÁk hûtý fhtu. „ŒtÄthe fu þ ð ¼„ðt™ {the «t‚:ft¤{tk hûtt fhtu. (ËwÞtuoŒÞ …Ae A Äze ft¤ «t‚:ft¤ fnuðtÞ Au. íÞth …Ae™tu A ½ze ft¤ Ëk„ðft¤ fnuðtÞ Au.) þÂõ‚ (Ëtk„) ™u Äh™tht ™thtÞý ¼„ðt™ …qðtoLn ft¤{tk {tÁk hûtý fhtu . y™u [¢Äthe rð»ýw ¼„ðt™ {æÞtLn ft¤{tk {the hûtt fhtu. Ä™w»ÞÄthe

205

206

{ÄwËwŒ™ ¼„ðt™, y…htLnft¤{tk {the hûtt fhtu. ºtý Ät{ su™tk Au, yuðt {tÄð ¼„ðt™, ËtÞkft¤{tk {the hûtt fhtu. Ér»tfuþ ¼„ðt™ (RrLÿÞtu™t Mðt{e) «Œtu»t ft¤{tk {the hûtt fhtu. …È™t¼ ¼„ðt™, yÄohtºte …Þok‚ ‚u{s {æÞhtºte ft¤{tk {tÁk hûtý fhtu. ©e ðíË™wk r[nT™ su™u Au yuðt ÷û{eftk‚ ¼„ðt™, …tA÷e htºte{tk {tÁk hûtý fhtu . ‚÷ðth Äthý fh™th s™tŒo ™ ¼„ðt™, yYýtu Œ Þ™t ythk¼{tk {the hûtt fhtu. Œt{tuŒh ¼„ðt™, ËkæÞtË{e… ft¤{tk {the hûtt fhtu. ft¤{qŠ‚ rðïuïh ¼„ðt™, «¼t‚{tk {the hûtt fhtu. «÷Þft¤™t yÂø™ Ë{t™ ‚eûý Äthðt¤t y™u ¼„ðt™™e «uhýtÚte [thu ‚hV Vh™th yuðt nu ËwŒþo™[¢ ! su{ yÂø™ …ð™

ËtÚtu {¤e™u ½tË™u ƒt¤u Au, ‚u{ ‚{tu, {tht þºtw Ëi L Þ™u ƒt¤e ™t¾tu . rðs¤e su ð t ‚ý¾t Vu÷tð‚e nu fti{tuŒfe „Œt ! ‚wk ¼„ðt™™u ðnt÷e Au, ‚tu {tht Þût, htûtË, ¼q‚, ƒt¤„ún ð„uhu þºtwytu™tu ¼tk„e ¼qftu fhe ™tk¾. f]»ý ¼„ðt™u ð„tzu÷ nu …k[sLÞ þk¾hts ! ‚{tu ‚{tht ¼Þt™fh yðtsÚte «u ‚ , {t‚] , r…þt[, ƒúñhtûtË ð„uhu Ätuh árüðt¤tytu™u ™Ëtze {u÷tu. ‚eûý Äthðt¤e y™u ‚÷ðth{tk W¥t{ nu ™kŒf ! ¼„ðt™™e «uhýtÚte ‚{tu {tht þºtw ËiLÞ™u ft…e ™t¾tu. Ëtu [kÿðt¤e nu Zt÷ ! ‚{tu W„ú ÿrüðt¤t y™u …t…e yuðt {tht þºtwytu™tk ™uºt™u Ztkfe Œtu. ðuŒ{qŠ‚ Ë{Úto „YzS y™u rðïfËu™, {the Ëðo MÚt¤u hûtt fhtu. ¼„ðt™™t {wÏÞ

207

208

…t»toŒtu, ‚u{™t rŒÔÞ ™t{ MðY…tu, ‚Útt ‚u{™tk ðtn™tu, ytÞwÄtu y{tht ƒwrØ RÂLÿÞ, {™ y™u «tý™wk Ëðo yt…r¥t Útfe hûtý fhtu. Ë{„ú s„‚ ¼„ðt™™wk þheh Au y™u ‚u{tk ¼„ðt™ þhehY…u hÌtt Au. ‚uÚte ¾hu¾h Ë{„ú s„‚ ¼„ðt™Y… s Au ytðt ËíÞ¿tt™Úte {tht Ëðo W…ÿðtu ™tþ Úttytu. «÷Þ yðMÚtt{tk Ë½¤wk s„‚ Ëqû{Y…u ¼„ðt™™t ‚us{tk ÷e™ ÚtR òÞ Au. íÞthu ¼„ðt™ yuf÷t s ¼tËu Au. y™u ‚us ¼„ðt™ Vhe Ë]rü Ë{Þu ¼q»tý, ytÞwÄ, ™t{ Y… ‚Útt sz[u‚™ þheh™u …tu‚t™e {tÞt ðzu Äthý fhu Au. ytðwk ËíÞ¿tt™ {™u Au. {txu Ëðo¿t ¼„ðt™, …tu‚t™t þhehY…e Ëðo ðM‚wytu{tk hne Ëðo MÚt¤u r™hk‚h {tYk hûtý fhtu. yk‚{tk {nt‚usMðe ™]®ËnS ¼„ðt™ Ëðo rŒþtytu{tk Ëðo MÚt¤{tk

‚Útt þheh™e ykŒh y™u ƒnth {tÁk hûtý fhtu. yt ™thtÞýfð[™tu …tX fh™th Ëðo ¼ÞÚte {qftÞ Au y™u ‚u™t Ëðo {™tuhÚttu rËØ ÚttÞ Au.

209

210

©e n™w{t™[t÷eËt ©e„wÁ [h™ Ëhtushs, r™s {™w {wfwh ËwÄtrh > ƒh™WP h½wƒh rƒ{÷ sËw, òu ŒtÞf V÷ [trh >> ƒw Â Øne™ ‚™w òr™fu , Ëw r {hti …ð™-fw { th > ƒ÷ƒwÂØ rƒãt Œunw {turn, nhnw f÷uË rƒfth >> ([ti … tE) sÞ n™w{t™ ¿tt™ „w™ Ët„h, sÞ f…eË r‚nwP ÷tuf Wò„h. ht{ Œq‚ y‚wr÷‚ ƒ÷ Ät{t, yksr™…wºt …ð™Ëw‚ ™t{t. {ntƒeh rƒ¢{ ƒshk„e, fw{r‚ r™ðth Ëw{r‚ fu Ëk„e. fk[™ ƒh™ rƒhts ËwðuËt,

ft™™ fwkz÷ fwkr[‚ fuËt. ntÚt ð@ yY æðò rƒhtsu, ftPÄu {wPs s™uW Ëtsu. Ëkfh Ëwð™ fuËhe™kŒ™, ‚us «‚t… {nt s„ ðkŒ™. rðãtðt™ „w™e yr‚ [t‚wh, ht{ fts fheƒu ftu yt‚wh. «¼w [rhºt Ëwr™ƒu ftu hrËÞt, ht{ ÷¾™ Ëe‚t {™ ƒrËÞt. Ëqû{ Á… Ärh rËÞrn rŒ¾tðt, rƒfx Y… Ähe ÷kf s÷tðt. ¼e{ Á… Ähe yËwh ËPnthu, ht{[kÿ fu fts ËPðthu. ÷tÞ ËSð™ ÷¾™ SÞtÞu, ©eh½wƒeh nhr»t Wh ÷tÞu.

211

212

(Œtu n t)

h½w…r‚ feLne ƒnw‚ ƒztE, ‚w{ {{ r«Þ ¼h‚rn Ë{ ¼tE. ËnË ƒŒ™ ‚wBnthtu sË „tðu, yË frn ©e…r‚ fkX ÷„tðu. Ë™ftrŒf ƒúñtrŒ {w™eËt, ™thŒ þthŒ Ërn‚ yneËt. s{ fwƒuh rŒ„…t÷ sntP ‚u, frƒ fturƒŒ frn Ëfu fntP ‚u. ‚w{ W…fth Ëw„úeðrn feLnt, ht{ r{÷tÞ hts …Œ ŒeLnt. ‚wBnhtu {kºt rƒ¼e»t™ {t™t, ÷kfuïh ¼yu Ëƒ s„ ò™t. sw„ ËnËú òus™ …h ¼t™q, ÷eÕÞtu ‚trn {Äwh V÷ ò™q. «¼w {wrÿft {ur÷ {w¾ {tnª,

s÷rÄ ÷tPr½ „Þu y[hs ™tnª. Œw„o{ fts s„‚ fu su‚u, Ëw„{ y™w„ún ‚wBnhu ‚u‚u. ht{ Œwythu ‚w{ h¾ðthu, ntu‚ ™ yt¿tt rƒ™w …iËthu. Ëƒ Ëw¾ ÷ni ‚wBnthe Ëh™t, ‚w{ hûtf ftnw ftu zh™t. yt…™ ‚us ËBnthtu yt…u, ‚e™tU ÷tuf ntPf ‚U ftP…u. ¼q‚ r…þt[ r™fx ™rn ytðu, {ntƒeh sƒ ™t{ Ëw™tði. ™tËu htu„ nhu Ëƒ …eht, s…‚ r™hk‚h n™w{k‚ ƒeht. Ëkfx ËU n™w{t™ Awztðu, {™ f{o ƒ[™ æÞt™ òu ÷tði.

213

214

Ëƒ …h ht{ ‚…Mðe htò, r‚™ fu fts Ëf÷ ‚w{ Ëtò. ytuh {™tuhÚt òu ftuE ÷tðu, ËtuE yr{‚ Sð™ V÷ …tðu. [thtU sw„ …h‚t… ‚wBntht, ni …hrËØ s„‚ WrsÞtht. ËtÄw Ëk‚ fu ‚w{ h¾ðthu, yËwh r™fkŒ™ ht{ Œw÷thu. yü rËÂØ ™ti r™rÄ fu Œt‚t, yË ƒh Œe™ ò™fe {t‚t. ht{ hËtÞ™ ‚wBnhu …tËt, ËŒt hntu h½w…r‚ fu ŒtËt. ‚wBnhu ¼s™ ht{ ftu …tðu, s™{ s™{ fu Œw:¾ rƒËhtðu. yk‚ ft÷ h½wƒh …wh òE,

sntP sL{ nrh¼õ‚ fntE. ytuh Œuð‚t r[¥t ™ ÄhE, n™w{k‚ ËuE Ëðo Ëw¾ fhE. Ëkfx fxi {exi Ëƒ …eht, òu Ëw{hi n™w{‚ ƒ÷ƒeht. si si si n™w{t™ „tuËtE, f]…t fhnq „wÁ Œuð fe ™tE. òu Ë‚ ƒth …tX fh ftuE, Aqxrn ƒkrŒ {nt Ëw¾ ntuE. òu Þn …Zi n™w{t™ [t÷eËt, ntuE rËÂØ Ët¾e „tiheËt. ‚w÷ËeŒtË ËŒt nrh [uht, fesi ™tÚt ÌŒÞ {nP zuht. >> Er‚ ©e n™w{t™[t÷eËt Ëk…qýo >>

215

216