2008 najaar by Speakers Academy

3:39 PM

Page 1

ACADEMY

O W

OPLAGE 100.000

•

G E

V I J F D E J A A R G A N G N O. 1 2

Kracht. Luxe. Exclusiviteit. Breitling en Bentley delen hun beider belang in perfectie. En dezelfde veeleisende normen voor betrouwbaarheid en precisie. In de ateliers van Breitling, zoals ook in de fabrieken van Bentley in Crewe, gaat progressieve technologie hand in hand met de meest nobele tradities. De Breitling for Bentley collectie is geboren uit een passie voor fijne mechaniek en biedt liefhebbers hiervan een reeks exceptionele chronografen. De beste esthetische verfijning heeft er toe geleid dat deze uurwerken worden aangedreven door high-performance “motoren”, nauw-gezet geassembleerd door de elite onder de horlogemakers. Tijd is een ultieme luxe.

AC A D E M Y ® M A G A Z I N E

De ultieme luxe in het leven is tijd. Benut elke seconde.

Fotografie: A. Duclos w w w. a l e x i s d u c l o s . c o m

10/10/08

• NAJAAR 2008 •

Zelfopwindende chronograaf met grote datum aanduiding. Speciale uitgave. Officieel chronometer-gecertificeerd door de COSC.

breitlingforbentley.com

LOSSE NUMMERS  12,50

Bentley 6.75 Chronograaf

Seth Godin Stammen verbinden mensen Lévy Bernard-Henri

en veranderen de wereld ‘Left in Dark Times’

To p Da 750 + gv S oo pr rzi ek tte ers rs &

Bentley 6.75_225x295:Blackbird_420x297-Corpo.qxd

12-15 DECEMBER | RAI AMSTERDAM | WWW.MILJONAIRFAIR.NL

15 december – Business Monday – de grootste netwerkdag van Nederland

speakers_academy.indd 1-2

FOTOGRAFIE: BARBARA EN RENÉ STOELTIE / PORTRETFOTO: WITHO WORMS

Jewelry by Maroeska Metz

Tien jaar geleden begon Maroeska Metz, bekend als ontwerper van ‘de krul’, met het ontwerpen van juwelen. Indertijd op zoek naar iets ‘anders’ creeërde Maroeska een collectie voor zichzelf. Drie jaar geleden ontdekte Ellen Merkx dit best bewaarde geheim. Ellen en Maroeska besloten de collectie samen te gaan produceren. ‘Het merk’ gaven zij de naam RIZO, hetgeen krul betekent in het Spaans. Twee enthousiaste vrouwen die elk al een bedrijf hebben, begonnen samen aan dit avontuur. Hun filosofie: exclusief blijven. U zal een beetje moeten zoeken… maar wordt daarvoor beloond. Rizo heeft imiddels een succesvolle entree in de wereld van de juwelen gemaakt. De juwelen worden verkocht op speciale beurzen, in de Rizo-shop te Den Hout en op afspraak. Exclusieve juwelen voor unieke mensen.

www.artistiek.eu

www.rizo.com

www.maroeska.com

Rizo / Houtse Heuvel 59 / 4911 AV Den Hout / telefoon 0162 421356 / info@rizo.com

10-10-2008 12:44:2

LIFESTYLE 48 DVD-systeem - Ons meest geavanceerde

LIFESTYLE 38 DVD-systeem - Ons populairste

LIFESTYLE -systeem ooit is uitgerust met het intelligente weergave-

LIFESTYLE -systeem is uitgerust met het intelligente weergave-

systeem uMusic en met opslagmogelijkheden voor cd-inhoud.

systeem uMusic en opslagmogelijkheden voor cd-inhoud.

Ervaar het verschil dat Bose-technologie maakt. Vraag om een demonstratie bij een geautoriseerde Bose-dealer. Voor dealer-adressen bel +31 (0)299 - 390290, e-mail consumenteninfo@bose.com of bezoek www.bose.nl

LS48_family_470x305_Speaker_Acad1 1

9/22/08 12:58:46 PM

LS48_fa

De LIFESTYLE -systemen van Bose. ®

Elegant vanbuiten. Unieke BOSE innovaties vanbinnen. ®

Onze DVD home entertainment-systemen dragen de naam LIFESTYLE met reden. Zij weerspiegelen daadwerkelijk hoe u optimaal kunt genieten van muziek en home cinema zonder compromissen te sluiten: een combinatie van pure elegantie met de nieuwste technische innovaties zoals u die alleen van Bose mag verwachten. Onze LIFESTYLE -systemen zijn complete muziek- en home cinema-systemen, waarin hoge weergavekwaliteit, elegantie, bedieningsgemak en uitbreidbaarheid samenkomen. ®

Unieke Bose-technologieën – echte luistervoordelen: Het ADAPTiQ audiocalibratiesysteem Automatische geluidsafstelling, houdt rekening met de kamergrootte, luidsprekeropstelling en luisterposities. ®

uMusic intelligent weergavesysteem Slaat honderden cd’s op in het media center, onthoudt uw muzikale smaak, zelfs voor bepaalde tijden en stemmingen. ®

BOSE link Speelt verschillende bronnen in verschillende ruimten af. Tegelijkertijd, vanaf één systeem. ®

HD Video Compatible De meegeleverde VS-2 verbetert het videosignaal van alle bronnen automatisch naar de hoogste resolutie die de tv via hdmi kan accepteren, tot wel 1080p.

LIFESTYLE 28 DVD-systeem - Het hoogwaardige

LIFESTYLE 18 DVD-systeem - Ons voordeligste

LIFESTYLE -systeem met VIRTUALLY INVISIBLE

LIFESTYLE -systeem combineert geweldige prestaties voor

cubeluidsprekerarrays en horizontale centerluidspreker.

muziek en films met een elegant en gebruiksvriendelijk systeem.

LS48_family_470x305_Speaker_Acad2 2

VIDEO Compatible

9/22/08 12:59:52 PM

Om van perfecte koffie te kunnen genieten, hebt u slechts drie letters nodig: WMF. De nieuwe WMF 800. Ondanks de compacte grootte, beschikt het over alle belangrijke componenten van de professionele WMF koffiemachines. Het WMF Professional Brewing System, het schijfmaalwerk en het innovatieve reinigings- en onderhoudsprogramma zorgen voor perfect koffiegenot. Het eenvoudige bedieningsconcept herkent u al aan het heldere zakelijke design van de WMF 800. Genieten van zeven internationale koffiespecialiteiten met de nieuwe WMF 800. WMF 800 € 1.690,– www.wmf.nl

Alkmaar Aan Tafel The House of Villeroy & Boch, Ritsevoort 7, Tel.072-5129932 Amsterdam De Bijenkorf, Dam 1, Tel.020-4808086 Amsterdam The House of Villeroy & Boch, Van Baerlestraat 70, Tel.020-6640210 Assen Tafelen en Geschenken de Waal, T Forum 22, Tel.0592-330120 Brielle Apicius Kookkunsten, Voorstraat 58, Tel.0181-416988 Den Bosch Brinkman's Kookwinkel, Vughterstraat 66, Tel.073-6143314 Dieren De Koffiethuiswinkel, Hogestraat 48, Tel.0313-496909 Drachten Dis & That Tablegear, Zuiderbuurt 19, Tel.0512-512628 Eersel Van den Hurk, Dijk 3, Tel.0497-512341 Emmen La Colino, Dalipassage 29, Tel.0591-646903 Enschede Tuttitalia, De Heurne 47, Tel.053-4368838 Etten-Leur Galerie de Luxe, Winkelcentrum 4A, Tel.076-5036673 Goes Kookmagazijn Passieux, Oostwal 1, Tel.0113-212677 Groningen Doppio Espresso Groningen, Brugstraat 6, Tel.050-3600069 Groningen Kaldi, Westerhaven 62 A, Tel.050-3180010 Haarlem Bijde Heren, Gierstraat 52–54, Tel.023-5423833 Hattem De Vicaris Koffiehuis, Ridderstraat 5, Tel.038-4448391 Heemskerk Koken & Zo, Professor Ten Doesschatestraat 279, Tel.06-51375864 Heerlen Pasch B.V., O. Nassaustraat 24, Tel.045-5713966 Helmond Coenen Kookplezier, Markt 4a, Tel.0492-564641 Hengelo OV Morsink, Wemenstraat 6, Tel.074-2917832 Hoorn NH Van Berkum, Nieuwsteeg 23-25, Tel.0229-214173 Joure Doppio Espresso, Nipkowweg 19, Tel.0531-419363 Kampen De Eenhoorn, Oudestraat 101–103, Tel.038-3312155 Katwijk aan Zee De Porseleinkast, Voorstraat 66, Tel.071-4016537 Leeuwarden Tigchelaar, Voorstreek 92, Tel.058-2126855 Nieuwegein De Pepermolen Kook- & Keukenartikelen, Raadstede 56, Tel.030-6301922 Nijmegen David Mulder, Marikenstraat 75, Tel.024-3224764 Oud-Beijerland Aan Tafel bij Ellen, Oost-Voorstraat 47, Tel.0186-616402 Rotterdam Het Kookpunt, Binnenrotte 77, Tel.010-2810000 Rotterdam Het Kookpunt, Noordplein 29, Tel.010-4431077 Santpoort-Noord Voss Koken, Tafelgerei & Cadeaus, Hoofdstraat 228, Tel.023-5378764 Sassenheim Van Nieuwkoop, Hoofdstraat 263, Tel.0252-224500 Schagen Jack Ranke, Gedempte Gracht 20, Tel.0224-212315 Terneuzen Thom Versloot, Axelstraat 28, Tel.0115-612951 Tiel Fa. J. Oostendorp, Waterstraat 100–104, Tel.0344-613289 Tilburg Simon Lévelt, Heuvelstraat 114, Tel.013-5420007 Utrecht Leeuwin’s Serviezenhuis, Oudkerkhof 21-23, Tel.030-2312885 Veendam Tafelen en Geschenken de Waal, Kerkstraat 22 A, Tel.0598-612397 Venlo Pasch, Vleesstraat 8, Tel.0773514542 Winterswijk Marotte, Ratumsestraat 36, Tel.0543-530062 Woerden Kitchen2Table, Kruittorenweg 4, Tel.0348-412465 Zaandam Kuijk, Zuiddijk 137, Tel.075-6163128 Zutphen De Pelikaan, Pelikaanstraat 9, Tel.0575-512024 Zwolle Oldenhof Espresso, Diezerstraat 100, Tel.038-4211494 Zwolle Oldenhof Kookkado, Gasthuisplein 1–5, Tel.038-4211222 Zwolle Oldenhof Tafelkado, Nieuwe Markt 23, Tel.038-4230981

Michael van Praag

Nicolette Mak

Sherita Narain

Cesar Zuiderwijk

Herman Konings

Bernard -Henry L évy Ivo O pstelten

Seth Godin Dap Hartmann

Inhoudsopgave 14 Ivo Opstelten 46 Technocalyps 18 prof. dr. W. Chan Kim 56 prof. dr. Dap Hartmann 22 Nicolette Mak 60 Seth Godin 26 dr. Steven van Eijck 64 mr. Sherita Narain 30 prof. dr. Soumitra Dutta 68 drs. Andy Mosmans RM 38 Bernard-Henri Lévy 70 Magnus Lindkvist Msc. 42 prof. dr. Roger Scruton 74 prof. dr. Mathieu Weggeman ‘Ik ga elke dag fluitend naar het stadhuis’

In blauwe oceanen zwemmen geen concurrenten’

‘Als ik onrecht zie, moet ik iets doen’

‘Ik ben een bruggenbouwer’

Schapen gooien in de bestuurskamer

Er gloort licht in de duisternis

De kenniseconomie

Verstrekkende gevolgen van technologische ontwikkelingen Een mens bestaat uit sterrenstof

Stammen verbinden mensen en veranderen de wereld ‘Volg je hart en maak je dromen waar’ Een sterk merk, merk je!

Zes redenen om onzichtbare trends niet te hoeven zien Nederland overleeft dankzij het Rijnlandse businessmodel

Academy® Magazine / najaar voorjaar 2008 2008

76 prof. dr. Jacques Attali

Driehonderd besluiten hervormen Frankrijk in sneltreinvaart

Investeren in menselijk kapitaal

82 prof. François Bourguignon 86 Anneke Ammerlaan 88 Raël 92 Cesar Zuiderwijk 98 Dennis Karpes 100 prof. dr. George Ayittey

De wereld op ons bord

De mens is geschapen in het laboratorium

Golden Earring-drummer zorgt voor spectaculair tromgeroffel

Oprichter van Dance4Life benoemd tot Young Global Leader

Zimbabwes laatste hoofdstuk is geschreven

105 Cees Harmsen & Ralf Rosenmöller 106 prof. dr. Thomas Zweifel 108 Arko’s Nieuwe Helden 112 dr. Herman Konings 116 prof. dr. Willem Vermeend 120 Bamber Delver

Tien geboden voor nieuwe leiders

“Tsunami van medioren brengt jongeren in problemen”

De deugd belonen, de ondeugd belasten

De jeugd heeft de toekomst, maar dan zonder multitasken en zesjescultuur

122 ir. Marc Cornelissen

Gidsen over dun ijs

126 Tobias Walraven 130 John Kotter

Internationale belangstelling voor wildwaterbaan Dutch Water Dreams

‘Veranderen lukt alleen als je er de noodzaak van inziet’

Wijsheid bij het ouderenbeleid

13 Voorwoord 52 The Eagle Paradigm® 149 Speakers Academy® Bookstore 150 Boekbespreking drs. Harry Starren 154 prof. S. David Young 157 Speakers Academy® TV 159 Overzicht Top 750 faculty members 178 Colofon ‘Bringing Innovation to the World’

Ruim 300.000 boeken onder handbereik

De waardering van bedrijfsstrategieën

inclusief katern preferred locations

This is your wake-up call

Jonge aanstormende entrepeneurs

DIVERSEN

134 prof. dr. Kees Klinkhamer 142 Marcel Bullinga 152 prof. dr. ir. Guus Berkhout en

Europa in 2030. De kengetallen van de toekomst: 0,1, 2 en 6-

prof. dr. Wim de Ridder

“Vooruitzien is regeren”

COLUMNS

17 Jan Rijkenberg 21 Janjaap Ruijssenaars 33 mr. Geert-Jan Knoops 62 Roel Wolbrink 66 Leen Zevenbergen 75 Cisca Dresselhuys 78 drs. Frans Weisglas 84 prof. dr. Jaap van Duijn 87 Ilja Gort 90 Paul Meert 97 drs. Jos Burgers RM 102 prof. dr. Maarten van Rossem 107 Peter ten Hoopen 119 Jeroen Smit 121 Remco Claassen 132 Marc Lammers 136 Toon Gerbrands 138 Willem Bol 140 Jack Plooij en Henkjan Smits 144 dr. Elizabeth van Geerestein MBA 155 Jan Bommerez

Gerard van Vliet MBA Bruce King 163 prof. dr. Arie Dijkstra 170 ds. Nico ter Linden 171 Jef Staes 172 Jan Kuitenbrouwer 173 Arjan Dasselaar 174 Siete Hamminga 175 Bas Mouton 176 Egbert-Jan van Bel 177 Eddy Terstall

Academy® Magazine / najaar voorjaar 2008 2008

Ga zelf aan de slag tijdens de Valkerij Proeverij of Hound & Hawk workshops. U leert op ambachtelijke wijze de verschillende valkerijtechnieken en het zelf vliegen met roofvogels. U komt oog in oog met de roofvogels en ervaar de intense emotie van het valkenier zijn! Een event dat een diepe indruk achterlaat! Hoorngeschal en hoefgetrappel, blaffende bloedhonden en de supersnelle vlucht van de valk zijn de ingrediĂŤnten voor een onwerkelijke ervaring.

www.adellijk-vermaak.nl - 0651 999 251

ACADEMYÂŽ MAGAZINE / NAJAAR 2008

VOORWOORD

Het is tijd om in kennis te investeren

De angst voor de Chinese draak, het gele gevaar. Of de angst voor de te verwachten apocalyps in december 2012, heftig gepropagandeerd door aanhangers van de uitgestorven Mayacultuur. Of de sombere profetie van een ineenstortende huizenmarkt. Of voor de vogelgriep die de wereldbevolking decimeert. Of …

Wij hebben de afgelopen 10 jaar veel meegemaakt. Allereerst was daar de millenniumgekte. Direct gevolgd door het uiteenspatten van de internet luchtbel. Waren we hier net van bekomen, werden we ruw wakker geschud door de aanslagen in New York, Londen en Madrid. De daarmee gepaard gaande angst voor terrorisme en geweld beklemde eenieder. Daarna werden wij geconfronteerd met de bezorgdheid, de ‘ongemakkelijke waarheid’, ten aanzien van mogelijke klimaatveranderingen en allerhande ecologische rampen. Als gruwelijk intermezzo werden Pim Fortuyn en Theo van Gogh vermoord.

Wij zullen ons bevrijden van die angsten door meer te investeren in kennis. En ook door China, India, Afrika en alle andere opkomende economieën te omarmen als partners en ze niet te beschouwen als kwalijke concurrenten, als bedreigingen. Het wordt namelijk de ‘Eeuw van Azië’ (…en “we’d better join them”!).

Het bedrijfsleven kende enorme schandalen, malversaties alsmede de teloorgang van conglomeraten zoals Enron en Arthur Andersen, om nog maar te zwijgen van de vele boekhoudschandalen. En recentelijk trof ons de zogenoemde ‘kredietcrisis’ en de daarmee gepaard gaande ineenstorting van het internationale financiële stelsel en de halvering van de beurskoersen. Het ergst van alles, met deze gebeurtenissen verloren de burgers het vertrouwen in politici, bankiers, verzekeraars, pensioenfondsen en leidinggevenden in het zakenleven. De negatieve sausjes van de doemdenkende media vervolmaakten het geheel. Ik neem u 100 jaar terug in de tijd. In 1908 componeerde Charles Ives ‘The Unanswered Question’, een muzikaal meesterwerk met een sterk filosofische ondergrond. Hierin sprak de componist zijn bezorgdheid uit (en met hem ook Gustav Mahler en andere intellectuele tijdgenoten) over de algehele sfeer, de duistere tendensen en de unheimische situatie zoals hij die ervoer in de wereld. Een tijd gekenmerkt door hebzucht, onrecht en hypocrisie, aldus Ives. Wij leven nu 100 jaar na deze doodsklokken van 1908 en zijn inmiddels honderden miljoenen doden verder.

Worden deze klokken nu weer geluid? Stevenen wij weer af op een genadeloze ontlading? Het antwoord is vooralsnog nee! Wij leven niet in een crisistijd, al lijkt alles daar ogenschijnlijk op te wijzen (door het een crisis te noemen verwijzen wij naar buiten onszelf, naar iets dat ons overkomt, een merkwaardige entiteit die ons overvalt), maar in een tijd waar de wereld zich opnieuw structureert, zich opnieuw vormgeeft en ontvouwt. Waar een enorme sanering plaatsvindt. Waar sprake is van een onzichtbare, maar zekere paradigmaverschuiving. Een noodzakelijk herstel met ruimte voor nieuwe manieren van denken, van politiek en van zakendoen (lees hiertoe ook het artikel ‘The Eagle Paradigm’, elders in dit magazine). Maar ook paradigmaverschuivingen in de wetenschap en techniek (zie het artikel ‘Technocalyps’). We zullen ons minder laten meesleuren door overspannen mediahypes. Hypes (lees in dit verband: onnodige angsten) komen voort uit onwetendheid. Want als we niet oppassen hebben de media alweer een aantal nieuwe hypes in de startblokken staan.

ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2008

Wij hebben in deze editie speciaal ruimte ingeruimd voor een aantal vooraanstaande denkers die recentelijk als facultymember zijn toegetreden en die broodnodige nieuwe, filosofische invalshoeken, aanreiken. Die u behulpzaam kunnen zijn bij het maken van keuzes voor de toekomst, die u meenemen op reis naar een tweede verlichting. Nieuwe oriëntaties, nieuwe horizonten, avontuurlijke transitiepaden. En zoals u gewend bent zal Speakers Academy ® uw betrouwbare partner zijn waar het de levering van kennis betreft. Kennis u aangereikt door 35000 autoriteiten, sprekers, wereldwijd. Met als motto: “Bringing Knowledge to the World.“ Ik wens u veel leesplezier.

Albert de Booij Founder en CEO Speakers Academy®

BESTUUR

Ivo Opstelten ‘Ik ga nog elke dag ﬂuitend naar het stadhuis’ rotterdam en ivo Opstelten zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Hij werd bijna 65 jaar geleden in de Havenstad geboren en is er nu alweer tien jaar burgemeester. De mooiste baan die er bestaat, vindt hij zelf. Maar eind dit jaar geeft ivo Opstelten het stokje toch over. aan wie, dat is nog onbekend. Terugkijken wil Opstelten nog niet. “Daar heb ik het veel te druk voor. in rotterdam heb je ‘never a dull moment’.”

Tekst: Floor de Booys Fotografie: Evert Jan Daniels

Door het open raam achter hem, dringen ﬂarden stadslawaai zijn werkkamer binnen. Het getingel van trams, auto’s die optrekken, mensen die druk met elkaar praten. Het stoort Ivo Opstelten niet. Integendeel, hij vindt het prettig om Rotterdam te horen terwijl hij zit te werken. Rotterdam is zíjn stad: de stad waar hij – aan de Gordelweg – is geboren, waar hij woont en waarvan hij bijna tien jaar burgemeester is. Hoog tijd om het stokje door te geven, vindt Ivo Opstelten. Per 1 januari 2009 stopt hij ermee. “Niet omdat ik er genoeg van zou hebben of omdat ik 65 jaar word en te oud voor deze job. Ik ga nog elke ochtend ﬂuitend naar het stadhuis. Maar Rotterdam heeft recht op iemand die er weer helemaal fris tegen aan kijkt. Iemand die de stad weer iets nieuws te bieden heeft. Het past gewoonweg niet bij een dynamische stad als Rotterdam dat een burgemeester langer dan tien jaar blijft.” Het is vooral de rationele kant van Ivo Opstelten die dat zo vastberaden zegt. Zijn doorendoor Rotterdamse hart wil eigenlijk nog niets van het na derende afscheid weten. “Ik weet zeker dat het even pijn zal doen als ik mijn ambtsketen aan mijn opvolger moet overdragen. Maar ik sta daar niet de hele tijd bij stil. Ik heb de komende maanden nog zoveel werk te doen. Ik ben er ook niet de man naar om een grote afscheidstournee te houden. Het afscheid moet kort en krachtig zijn, een uitroepteken. En daarna zet ik een punt, want dan moet mijn opvolger alle ruimte krijgen. Rotterdam is óveral klaar voor, deze stad kan alles aan. Als de burgemeester maar goed is en er helemaal voor gaat.” Het burgemeesterschap heeft Opstelten zelf altijd als gegoten gezeten. Voor zijn aantreden in 1999 in Rotterdam, was hij burge meester van Utrecht, Dalen, Doorn en Delfzijl. “Ik ben bijna mijn hele werkzame leven burgemeester. Het is de mooiste baan die er is. Mooier nog dan het ministerschap omdat het zo afwisselend is. ‘Never a dull moment’. Die veelzijdigheid heeft mij altijd enorm getrokken.” De deur van zijn kamer staat voor iedereen open. Net nog had hij twee stadgenoten op bezoek. “Die kwamen me een petitie aanbieden. Als het even kan, maak ik tijd om mensen per soonlijk te ontvangen. Dat vind ik een belangrijk onderdeel van het burgemeesterschap.” Echt terugkijken op bijna tien jaar Rotterdam wil hij nu nog niet, dat komt later wel. Het is onmiskenbaar dat de moord op Pim Fortuyn een zwarte bladzijde is in zijn burgemeesterschap. “Ik heb zijn opkomst hier in de gemeenteraad meegemaakt en alles wat daarna volgde. Het waren woelige tijden met een verschrikkelijke afloop. Maar Rotterdam heeft wel bewezen een veerkrachtige stad te zijn. We hebben laten zien dat onze daadkrachtige aanpak vruchten afwerpt. Dat het durven maken van scherpe keuzes beter is dan het nemen van halfzachte beslissingen. Zeker op het ter rein van veiligheid, waarmee ik me bezighoud. Je moet scherp je doelen formuleren en als je die niet haalt, moet je daarop kunnen worden afgerekend. Die ‘Rotterdamse methode’ wordt elders in het land steeds vaker toegepast. Burgers moeten kunnen vertrouwen op hun bestuur. Dat is de erfenis van Pim Fortuyn.”

“Rotterdam is óveral klaar voor, deze stad kan alles aan. Als de burgemeester maar goed is en er helemaal voor gaat.” Liever véél liever kijkt Ivo Opstelten vooruit. Er zijn nog een paar grote projecten waar hij zijn schouders graag onder wil zet ten. De nieuwe Kuip, bijvoorbeeld. Er liggen drie modellen op tafel voor het megastadion, dat straks plaats moet bieden aan

80.000 toeschouwers. De meest opvallende variant is die waar het voetbalcomplex op de zuidelijke Maasoever bij het Eiland van Brienenoord deels in de Nieuwe Maas komt te liggen. In het Stadionpark, zoals het gebied rond de oude en nieuwe Kuip wordt genoemd, moet ook plaats worden ingeruimd voor een kunstijs baan, een grote topsporthal en velden voor amateur voetbal, honk en softbal. Verder denken de plannenmakers aan woningbouw, (sport) onderwijs en ontspanning. In de twee andere opties voor het Stadiongebied in RotterdamZuid komt de nieuwe Kuip op sportcomplex Varkenoord, niet ver van het huidige stadion van Feyenoord. Ivo Opstelten laat niet merken of hij voorkeur heeft voor één van de plannen, maar hij laat er geen twijfel over bestaan dat het nieuwe stadion wat hem betreft een belangrijke rol zal gaan spelen tijdens het WK voetbal in 2018, dat Nederland en België wil len organiseren. “En de nieuwe Kuip wordt ook belangrijk tijdens de Olympische Spelen van 2028”, kijkt hij nog tien jaar verder vooruit. En ook wil hij voor zijn vertrek nog regelen dat de Tour de France in 2010 in Rotterdam begint. “Dat zou toch fantastisch zijn?”. De organisatie van Le Grand Départ – zoals de start van de Tour ofﬁ cieel wordt genoemd – zou dan in handen zijn van Rotterdam en Antwerpen samen. Ook Utrecht en Düsseldorf liggen op de loer. Ivo Opstelten doet wat hij kan om Rotterdam over het voetlicht te krijgen. Hij vindt dat het kabinet in zijn ‘Visie Randstad 2040’ te weinig oog heeft voor de Zuidvleugel, het zuidwesten van de Randstad. De blik van het kabinet is volgens Opstelten te veel ge

AcAdemy® Magazine / najaar 2008

De start van de tweede Maasvlakte heeft hij in elk geval nog als burgemeester meegemaakt. Met één druk op de knop zette Opstelten begin september het opspuiten van de tweede Maas vlakte in gang. Daarmee is het startsein gegeven voor deze uit breiding van de Rotterdamse haven. “Een historische dag voor onze mainport. Na vijftien jaar plannen maken, discussie en procedures, zijn we eindelijk begonnen met deze hoognodige uitbreiding van onze haven.” Hij was de afgelopen tijd regelmatig in China om de Rotterdamse haven te promoten. Het containerverkeer vanuit China nam de laatste jaren fors toe. Hij was een graag geziene gast op de Olympische Spelen in Beijing. “Goede betrekkingen met China zijn voor Rotterdam van levensbelang. Er staan grote belangen op het spel. Tot nu toe lukt het ons om de directe concur renten Antwerpen en Hamburg voor te blijven.” Hij zal het meespelen op het internationale podium straks zeker missen. Maar hij kan zich ook wel verheugen op zijn nieuwe leven. “Het wordt echt niet saai, ik val heus niet in het spreekwoorde lijke zwarte gat.” Begin dit jaar werd hij gekozen tot voorzitter van zijn partij de VVD. “De Europese verkiezingen staan volgend jaar voor de deur, in 2010 de gemeenteraad en daarna de landelijke verkiezingen. We gaan ervoor, de lijn moet opwaarts. Dat gaat luk ken.” Daarnaast zal hij zeker nog een paar nevenfuncties blijven bekleden. “Ik wil me nuttig maken op het snijvlak van overheid, bedrijven en wetenschap. Innovatie een duurzame energie hebben mijn interesse.” Maar wat en hoe precies, laat hij nog even in het midden. “Ik ga me niet op voorhand al te veel vastleggen. Ik wil er nog keihard tegenaan, maar ik wil ook wat tijd overhouden voor mijn familie en liefhebberijen. Ik wil weer wat vaker naar het the ater en naar wedstrijden. En mijn vrouw, die een drukke baan als rechter heeft, verheugt zich er al op dat ik straks in huis wat meer mijn handen uit de mouwen steek.”

Mr. Ivo Willem Opstelten is in Rotterdam geboren. Zijn studie Nederlands Recht (publiekrechtelijke richting) volgde Opstelten aan de Rijksuniversiteit van Leiden. Zijn eerste baan was bij de gemeente Vlaardigen waar Ivo Opstelten van 1970 tot 1972 werkzaam was op de afdeling juridische kabinetszaken. Daarna werd hij burgemeester van Dalen (1972 tot 1977), burgemeester van Doorn (1977 tot 1980) en van Delfzijl (1980 tot 1987). Vervolgens was hij gedurende vijf jaar directeurgeneraal Openbare Orde en Veiligheid op het ministerie van Binnenlandse Zaken. Maar in 1992 werd hij toch weer burgemeester, dit keer van Utrecht waar hij tot 1999 bleef. In dat jaar kreeg hij de kans burgemeester te worden van zijn geboortestad Rotterdam, waar hij sindsdien de openbare orde en veiligheid heeft bewaakt en gestalte heeft gegeven aan internationale betrekkingen en bestuur. Ivo Opstelten is al zijn hele leven lid van de VVD en sinds begin dit jaar ook voorzitter van de partij. ivoopstelten@speakersacademy.eu

column

richt op de Noordvleugel, met Amsterdam als trekker. “Een beetje concurrentie tussen de vier grote steden kan geen kwaad, zolang we maar beseffen dat we internationaal als één Randstad moeten opereren.” En dat lukt volgens Opstelten prima. “Ik heb uitstekend contact met mijn collega’s uit Amsterdam, Utrecht en Den Haag. We stemmen bijvoorbeeld onze buitenlandse reizen op elkaar af. Het is onzinnig als ik een week na Job Cohen naar Sjanghai ga.”

Jan Rijkenberg

Sterke leiders Sterke leiders heb je volgens mij in twee soorten. Zij die nooit beoogden dat te worden, maar dat door een gelukkige samenkomst van talent, overtuiging en omstandigheden werden. En zij die gevraagd werden dat te worden. In de eerste categorie zie ik mensen als Renzo Rosso van Diesel, die bescheiden, maar met zeer veel visie, en met geduld, zijn kernidee al olievlekkend in de wereld plaatste. In die categorie vallen ook de oprichters van Virgin (hoewel wat minder bescheiden), Ikea, The Body Shop, Swatch en nu in ons eigen land - bewonderd of in twijfel getrokken -Raymond Cloosterman van Rituals. Men noemt ze ook wel mentale leiders in hun categorie, als zij al niet een eigen categorie creëerden. Van deze mensen wil ik alles weten. Het zijn ‘innovators’, ‘communicators’ en creatieve ondernemers. Zij vechten niet in een organisatie tegen de ivoren toren, want de oorsprong van hun eigen organisatie ligt buiten, in de samenleving, waar ze vaker te vinden zijn dan in door Michelin gelauwerde restaurants. Zij zullen hun organisatie zelden naar de beurs brengen, want zij werken aan hun levenswerk, niet aan de rendementen van honderdduizenden hongerige, anonieme aandeelhouders. Hun consumenten zijn hun mentale aandeelhouders. Dan zijn er leiders die gevraagd worden ‘de sterke man’ te wórden. Zij worden nooit door consumenten of personeel gekozen (of gewaardeerd), maar door de aandeelhouders. Visie is meestal ver te zoeken, want het zijn geen inspirationele leiders, maar keiharde saneerders. Zij komen niet van ‘bottom-up’, maar gaan ‘top-down’. Vaak zomaar uit het niets, omdat de vaak onbekende persoon jaren stilletjes rond of in een Raad van Bestuur geduldig wachtte op die ene kans. Hoe vaak niet lezen we dan pas in de krant een beschrijving van de persoon zoals men denkt dat ie is? Begrijp me goed: als er jaren is geklungeld en het bedrijf aan de rand van de afgrond staat, dan zijn deze mensen zeer hard nodig. En mogen ze van mij op resultaat fors worden afgerekend. De vraag is hoe het bedrijf verder moet als de zoveelste kille sanering heeft plaatsgevonden. Want dan zijn er weer ‘innovators’ nodig, en communicatieve leiders die de ‘interne troepen’ mee kunnen krijgen naar een nieuwe toekomstvisie. Mensen die het bedrijf naast een goede beursnotering ook weer een opgepoetste of nieuwe identiteit weten te geven. Leiders die hun merk(en) laten bloeien. De conclusie zal wel zijn dat bij grote ondernemingen beide soorten bloed nodig zijn, maar mag ik dan alstublieft de mentale leider als CEO en de rekenmeester wat meer op de achtergrond? Dank u. Bestel dit boek bij de speakersacademybookstore.nl

“De stad is de leermeester van de mens.” — Aesopus —

janrijkenberg@speakersacademy.eu

Academy® Magazine / najaar 2008

MARKTSTRATEGIE

In blauwe oceanen zwemmen geen concurrenten prof. dr. W. chan Kim Organisaties die van geijkte paden durven afwijken en onbetwiste nieuwe markten creëren waar concurrentie irrelevant is, volgen de Blue Ocean Strategy van de professoren W. Chan Kim en renée Mauborgne. De strategie is gebaseerd op een studie naar 150 strategische stappen in dertig bedrijfstakken gedurende meer dan honderd jaar. Kim, professor aan de inSeaD Business School in Frankrijk, legt uit waarom het creëren van meer blauwe oceanen (de beeldspraak die hij gebruikt voor nieuwe markten) steeds noodzakelijker wordt.

Het concept dat Kim en Mauborgne beschrijven in hun boek ‘Blue Ocean Strategy’ is eenvoudig en fascinerend tegelijk. Blauwe oceanen staan voor onbekende, nieuwe markten, het creëren van nieuwe kansen en het toepassen van herkenbare werkpatronen die innovatief denken stimuleren. Rode oceanen staan voor alle bestaande bedrijfstakken, de bekende markten waar zich steeds minder kansen voordoen. De geschiedenis laat zien dat markten als blauwe oceanen beginnen, maar door concurrentie, onverschilligheid bij klanten en overaanbod veranderen in rode. “De Blue Ocean Strategy gaat over Waarde Innovatie, het tegelijkertijd streven naar differentiatie en lage kosten. Deze aanpak bestaat uit drie met elkaar verbonden onderdelen. De eerste is Waarde (bruikbaarheid minus prijs): het creëren van een op het grootste deel van de markt gericht aanbod dat kopers meer waarde biedt voor een goede prijs. De tweede is Winst (prijs minus kosten): het zelf flink verhogen van de waarde van het bedrijf door flinke winsten te maken. De derde is Mensen: eerlijk handelen en onberispelijk leiderschap.” Bedrijven in de rode oceaan krijgen volgens prof. Kim te maken met beperkte groei, omdat de grenzen van hun bedrijfstakken

zijn afgebakend en geaccepteerd en de concurrentie bekend is. Deze ondernemingen stellen vast wat hun rivalen doen en proberen hen te over treffen. Proberen een groter marktaandel te pakken levert per saldo niets op, omdat de winst van het ene bedrijf het verlies van het andere is. Deze medogenloze concurrentie kleurt oceanen bloedrood en reduceert de vooruitzichten op winst en groei.” Was dat de reden om tien jaar lang onderzoek te doen naar strategische stappen? “Ja. We constateerden dat de industriële wereld niet alleen bestond uit rode oceanen, maar ook uit blauwe. Dertig jaar geleden waren veel van de huidige miljardenindustrieën er immers nog niet. Denk aan discounters, gasgestookte elektriciteitsbedrijven, biotechnologie, cosmetica voor mannen, het internet en mobiele telefoon. Deze nieuwe markten zijn gecreëerd door van de geijkte paden af te wijken en bestaande industriële condities los te laten. Het conventionele strategische paradigma voorzag daar niet in en dat heeft ons geïnspireerd onderzoek te gaan doen. De voornaamste vraag die we beantwoord wilden

AcAdemy® Magazine / najaar 2008

zien was: Worden blauwe oceanen volgens een bepaald patroon gecreëerd? Dat bleek het geval te zijn. In nieuw gecreëerde blauwe oceanen hadden bedrijven, bedrijfstakken en tijd dezelfde basispatronen. We ontdekten bovendien dat degenen die een blauwe oceaan wilden creëren kozen voor de Waarde Innovatie als nieuwe strategische logica. Overigens waren de uitkomsten van het onderzoek gemengd. Sommige resultaten verbaasden ons, andere bevestigden onze aannames. De term blauwe oceaan is nieuw, het bestaan ervan niet. We waren benieuwd waarom bedrijven zich de laatste 25 jaar steeds vaker lieten leiden door concurrentie-overwegingen, terwijl ze geen idee hadden hoe ze als dominante spelers in de markt nieuwe vraag en winstgevende groei konden realiseren. Onderzocht is waarom bedrijven verstrikt raken in de concurrentiestrijd. Na het bestuderen van 150 succesvolle en niet-succesvolle strategische stappen in meer dan dertig bedrijfstakken ontdekten we dat achter sommige gevoelige zakelijke gebeurtenissen een consistent en gemeenschappelijk strategisch denkpatroon schuilging dat wezenlijk afweek van het bestaande, op concurrentie gebaseerde denken.”

Tekst: Jacques Geluk

Kunt u enkele van de belangrijkste strategische stappen noemen? “Er zijn wereldwijd talloze voorbeelden van strategische verschuivingen naar blauwe oceanen. Bert Claeys heeft bijvoorbeeld in België ‘Kinepolis’, ‘s werelds eerste megaplex-bioscoop, opgezet. Hij weigerde de algemeen aanvaarde opvatting te accepteren dat bioscopen op hun retour waren vanwege de opkomst van kabeltelevisie en videorecorders. De Bert Claeys Group negeerde deze vermeende teloorgang en bouwde een theater met 25 schermen en zitplaatsen voor 7600 bezoekers. Andere voorbeelden van significante verschuivingen van rode naar blauwe oceanen zijn het model T van Ford, de Sony walkman, de zelf samen te stellen computers van Dell, Starbucks koffie en de Wii van Ninento.” Van het boek ‘The Blue Strategy’ zijn alleen al in het eerste jaar meer dan een miljoen exemplaren verkocht in 41 verschillende talen. Betekent dit dat veel bedrijven vastzaten in een rode oceaan en wanhopig op zoek waren naar een ontsnappingsmogelijkheid? “Ja. Veel bestaande markten, de rode oceanen, bieden steeds minder positieve vooruit-

zichten. Technologische vooruitgang heeft de industriële productiviteit substantieel vergroot, waardoor fabrikanten een ongekend aanbod van producten en diensten kunnen leveren. Nu de handelsbarrières tussen landen en regio’s verdwijnen en informatie over producten en prijzen wereldwijd beschikbaar komt, zie je dat niche markten en monopolies in snel tempo verdwijnen.

“Er zijn wereldwijd talloze voorbeelden van strategische verschuivingen naar blauwe oceanen.”

altijd meer, zoals in het verleden, om een wasmiddel of tandpasta van een bepaald merk. Bedrijven concurreren steeds vaker met elkaar op basis van kosten. Het gevolg is dat steeds meer bedrijven kiezen voor ‘outsourcing’, waardoor banen verdwijnen naar lagelonenlanden zoals India en China. Regeringen proberen het probleem op te lossen via wetgeving, maar de geschiedenis leert ons dat dit alleen voor de korte termijn werkt. De enige oplossing om ook voor de lange termijn banen te creëren is het doorbreken van de vicieuze concurrentiecirkel door het produceren en leveren van aantrekkelijke producten en diensten. Dat kan alleen in de blauwe oceaan en wordt steeds noodzakelijker.” Waarom zouden organisaties kiezen voor uw strategie?

Tegelijkertijd neemt de vraag vooral in de rijke landen, die te maken hebben met een verminderde bevolkingsgroei, af. In veel bedrijfstakken overstijgt het aanbod inmiddels de vraag. Daardoor is het onvermijdelijk dat de differentiatie van producten en diensten afneemt, prijzenoorlogen uitbreken en winstmarges krimpen. Amerikaans onderzoek bevestigt dat artikelen steeds meer op elkaar lijken. Consumenten vragen niet

AcAdemy® Magazine / najaar 2008

“Volgens de competitieve strategie kunnen we besluiten die met onze concurrentiekracht te maken hebben testen, waarderen en analyseren. Dan ontbreken echter de instrumenten, praktische kaders en methodologieën die ons kunnen helpen bij het systematisch creëren en innemen van nieuwe markten (blauwe oceanen), waar concurrentie irrelevant is en groeikansen

Hoeveel organisaties zijn al aan de slag gegaan met de Blue Ocean Strategy? Hebben ze hun problemen overwonnen? “Talloze commerciële bedrijven en organisaties zonder winstoogmerk hebben de Blue Ocean Strategy geïmplementeerd. Hun reacties zijn ongelooflijk positief. We hebben gewerkt met topondernemingen. Bedrijven als AOL, Aviva, Nintendo, Kimberly Clark, Samsung en Toshiba gebruiken Blue Ocean als hun strategische focus. Er zijn vele andere Fortune 500-bedrijven die onze strategie gebruiken, maar vanwege vertrouwelijke en legale restricties kan ik niet zeggen waar ze precies mee bezig zijn. Landen als Singapore en Maleisië passen de strategie sinds kort toe om problemen in het publieke domein te overwinnen en blauwe oceanen te creëren op weg naar een voorspoedige toekomst. Bedrijven, regeringen en non-profit organisaties tonen steeds meer belangstelling voor de Blue Ocean Strategy. Om daaraan tegemoet te komen hebben prof. Ma uborgne en ik het INSEAD Blue Ocean Strategy Institute (IBOSI) en het Blue Ocean Strategy Network (BOSN) opgericht om de strategie niet alleen wetenschappelijk, maar ook in de praktijk verder te ontwikkelen. Er wordt steeds vaker een beroep gedaan op onze mondiale Blue Ocean

Strategy teams om te helpen bij het opzetten van vele private en openbare projecten, zodat de praktische toepassing van de strategie ook theoretisch goed gefundeerd is.”

column

bijna onbeperkt zijn. In ons boek hebben we deze onbalans volgens mij verholpen door duidelijk te maken hoe de strategische logica die daar achterzit in elkaar steekt. Er zijn ontzettend veel strategietheorieën, maar ik denk dat de theorie die wij presenteren opvalt door onderscheidende concepten en systematische methodologieën die duidelijk resultaten opleveren.”

Janjaap Ruijssenaars

Neemt het effect af wanneer te veel organisaties overgaan op uw strategie? “Ik denk het niet. Bedrijven of landen hebben allemaal hun eigen unieke achtergrond, cultuur en karakteristieken. Wanneer ze Blue Ocean toepassen bij het nemen van strategische beslissingen geven ze daaraan hoogstwaarschijnlijk hun eigen interpretaties en creëren ze de blauwe oceaan op hun eigen manier. Uiteindelijk zal de wereld rijker worden en komen er meer blauwe oceanen die ervoor zorgen dat organisaties in een win-win situatie terechtkomen.” Kunt u ten slotte iets zeggen over uw samenwerking met professor Renée Mauborgne? “Ik heb professor Mauborgne ongeveer twintig jaar geleden in een collegezaal ontmoet. Ik was de professor, zij de student. Sindsdien hebben we samengewerkt. Eerst in de Verenigde Staten en nu bij INSEAD in Frankrijk. Tussendoor hebben we tijd doorgebracht in Azië. We delen al heel lang een intellectuele nieuwsgierigheid naar hoe het is om op jezelf te staan en sterke, winstgevende groei te realiseren. Het uitvoeren van onze ideeën was niet gemakkelijk, soms dachten we dat we als ratten in de val zaten. Het boek ‘Blue Ocean Strategy’ is het resultaat van onze intellectuele reis en onze samenwerking van de afgelopen twintig jaar. Belangrijker is dat het boek niet de kroon is op een idee, maar op een vriendschap, die voor ons meer betekenis heeft dan elk zakelijk idee. Dat heeft onze levens verrijkt en onze werelden mooier gemaakt. Professor Mauborgne is veel meer dan een superbrein, ze is een prachtig mens.”

Prof. dr. W. Chan Kim is mede-oprichter en -directeur van het INSEAD Blue Ocean Strategy Institute en hoogleraar Strategie en Internationaal Management aan INSEAD, de grootste business school ter wereld, in Parijs. Daarvoor was hij hoogleraar aan de business school van de universiteit van Michigan en bestuurder en adviseur van multinationale bedrijven in Europa, de Verenigde Staten en Azië. Kim is lid van het Wereld Economisch Forum. Hij heeft vele artikelen over strategie en het managen van multinationale bedrijven gepubliceerd. wchankim@speakersacademy.eu

“In elke menselijke samenleving zul je zowel een streven naar concurrentie als naar samenwerking zien.” — Peter Singer —

Academy® Magazine / najaar 2008

Het idee Niks mooier dan de blik in de ogen van een persoon die net een goed idee heeft, aldus Ayn Rand in ‘Capitalism (1967)’. Individuen de ruimte geven om goede ideeën uit te kunnen voeren beschrijft Rand zelfs als de kern van een gezonde maatschappij. In de architectuur wordt samenwerking in een alsmaar complexer wordende maatschappij gepredikt boven het voortbestaan van de idee van het geniale individu. Dit is een gezonde ontwikkeling die zichtbaar is in het aantal samenwerkingen dat vooral jonge ontwerp bureaus met elkaar aangaan, zonder bang te zijn iets van een identiteit te verliezen. Als die identiteit er überhaupt is, zit die misschien wel in het collectief gegroeide idee. Het eindproduct van samenwerking met op drachtgevers is ook vaak een collectief idee. De twinkeling in de ogen waar Ayn Rand in haar boek op doelt komt in creatieve processen meerdere partijen toe. Momenteel zijn we met Universe Architecture, in nauwe samenwerking met de opdrachtgever, bezig met een bijzon der stedenbouwkundig plan voor een voorma lige scheepswerf. In plaats van dat er een vast omlijnde opdracht geformuleerd werd bij de start, is deze gaandeweg ontstaan tijdens een intensief gezamenlijk ontwerponderzoek. De scheidslijn tussen opdrachtgever en opdracht nemer verdwijnt daarmee gedeeltelijk doordat je dezelfde belangen hebt. Hier kun je spreken van een gegroeid idee. Eurekamomenten blijven natuurlijk ook binnen dergelijke processen de mooiste. Bij zelf geïni tieerde projecten, zoals bij het ontwerp van het Floating Bed, zijn dergelijke momenten goed terug te halen en juist zeer individueel. In lezingen is het mooi om aan de hand van ge noemde momenten het ontstaan van de denk kracht achter projecten toe te lichten.

janjaapruijssenaars@speakersacademy.eu

MAATSCHAPPELIJK ONDERNEMEN

‘Als ik onrecht zie moet ik iets doen.’ Nicolette Mak ze ging op haar vijftiende samenwonen, werkte achter de bar op de Wallen en vertrok, bij wijze van promotie, naar Denemarken, waar ze haar eerste handel in dropwodka opzette: Dutch Dynamite. Daarnaast startte ze Valid express, een koeriersbedrijf voor gehandicapten. Het bedrijf zette ze op uit gevoelens van woede en frustratie, net als haar laatste onderneming Valid Mushrooms. nicolette Mak kan geen onrecht zien, dan komt ze meteen in actie.

Valid Express is een koeriersbedrijf met vrijwel uitsluitend gehandicapten in dienst. In 1999 heeft Nicolette Mak het bedrijf opgericht, met acht koeriers, vijf auto’s en een bromfiets. Ze is zelf gezond, maar haar broer Jan heeft spierdystrofie. Mak: “Ik werkte halverwege de jaren negentig zelf als koerier. Mijn broer zat al tien jaar in de WAO. Op een dag zat ik met een klant in de auto en kwam ik op de gedachte dat mijn broer best hetzelfde werk zou kunnen doen. Hij mag dan een lastig lichaam hebben, hij heeft wel een rijbewijs.” Het idee bleef sluimeren en ze toog met haar broer naar het GAK, waar ze niet bepaald stonden te juichen. Binnen vijf minuten stond ze weer buiten. Mak: “Ik begrijp daar echt helemaal niks van. Het zou goed zijn als mensen met een lastig lichaam minder door de maatschappij verzorgd worden en aan het werk gezet worden. Daar wordt uiteindelijk toch iedereen blij van?” Met het opzetten van Valid Express wilde Nicolette Mak de politiek hier een handje bij helpen. Twee jaar lang kreeg ze overal nul op rekest, maar uiteindelijk vond ze steun voor haar idee. Erica Terpstra was één van de mensen die meteen enthousiast waren. Ze hielp op een belangrijk moment bij de aanvraag van subsidies.

over geschreven en de klanten stroomden toe. Mark Rutte, destijds nog staatssecretaris, zegde haar twee ton subsidie toe. Met minister Aart-Jan de Geus, zijn opvolger, klikte het minder. Na een politieke discussie keerde minister De Geus zijn rug naar Nicolette Mak toe en zei ‘op deze toon het gesprek niet voort te willen zetten’.

Daarna kwam Valid Express steeds meer in de belangstelling te staan. Er werd veel

Dan serieus: “Ik heb echt een missie. Nederland is altijd een verzorgingsstaat

“Het zou goed zijn als mensen met een lastig lichaam minder door de maatschappij verzorgd worden en aan het werk gezet worden.” Mak (schaterend): “Ik ben bang dat ik het voor eeuwig bij hem verprutst heb. Hij wees de aanvraag voor de subsidie af. Jet Bussemakers, die ik goed ken, diende een motie in. De Geus haalde bakzeil en moest me alsnog tweehonderdduizend euro betalen, met de toezegging dat ik nu nooit meer terug mag komen.”

AcAdemy® Magazine / najaar 2008

geweest en nu moeten we zelfredzaam worden. Het enige manco is dat we de juiste tools nog niet echt hebben. Er zijn wel een paar campagnes geweest, maar die benadrukken allemaal dat mensen met een handicap zielig zijn. Dat is absoluut niet waar. Als je iemand aanneemt met een lastig lichaam heb je een winnaar binnengehaald. Bij Valid Express werken nu zestig mensen, maar ik zou uiteindelijk het liefst vijfhonderdduizend mensen met een lastig lichaam aan een baan willen helpen. Ja, zoveel mensen zouden er kunnen werken, die nu thuis zitten. Het gaat mij niet snel genoeg. Ik ben met een aantal wervings- en selectiebureaus in gesprek om te kijken of ze mensen met een lastig lichaam kunnen plaatsen.” Haar broer heeft anderhalf jaar voor Valid Express gewerkt en is toen afgekeurd. Hij kan mentaal de druk niet aan en door zijn spierziekte kan hij ook geen productiewerk doen. Nicolette Mak vroeg de begeleidster van haar broer wat hij nu moest doen. Mak: “Hij was aangewezen op dagbesteding, zei ze. Het kwam er op neer dat hij bejaarden voor kon gaan lezen. Prima, dacht ik, dan zorg ik dat hij ervoor betaald krijgt. Ik wil dat hij zijn eigen broek op kan houden en er leuke dingen mee kan doen. Met twee vrienden had ik in een half uur Valid Readers bedacht. Een paar dagen later belt

Tekst: mr. drs. Yvonne Douwes Floor Fotografie: Roy Beusker

mijn broer me woedend op. ‘Ben je nu weer over mijn rug een bedrijf aan het opzetten? Ik wil helemaal geen boeken voorlezen.’” Mak (lachend): “Dat projectje hebben we nog maar even in de ijskast gezet. Weet je wat het is, als ik onrecht zie moet ik iets doen. Een paar jaar geleden zag ik een documentaire over jongeren in Roemenië die in riolen leven en lijm snuiven. Ze hadden niks. De documentaire toonde ook opnames in een kindertehuis. Het leek mij een goed idee om dat kindertehuis aan een Nederlands kindertehuis te koppelen. Op die manier zouden ze in Nederland zien dat het altijd erger kan en in Roemenië zouden ze wellicht aan kleding en andere zaken geholpen kunnen worden. Helaas kwamen we bij het Roemeense tehuis niet verder dan tot aan de drempel. Ze waren behoorlijk anti-Westers. Nu ben ik niet iemand die snel opgeeft en ik heb ondanks de weerstand van de leiding met een vriendin allemaal spullen ingezameld. We zijn gewoon naar binnen gegaan en hebben petjes, T-shirts en knuffels in de lucht gegooid. De kinderen waren dolblij en sprongen overal bovenop. Ja, ik was wel bang dat later alles van hen afgepakt is, maar ik wilde het graag toch proberen.”

uit of ze zes of zeven was. We hebben geld ingezameld om haar naar Nederland te krijgen voor een goede diagnose. Het bleek dat ze een erfelijke ziekte had waardoor ze tumoren en broze botten heeft. Het been was nooit goed geheeld en ze hebben het moeten amputeren. Met een prothese heeft ze opnieuw moeten leren lopen. Ze was zes weken bij mij in huis. Ik dacht als ik nu echt iets wil betekenen dan moet ik naar Roemenië. In Roemenië heb ik met expats en ambassadep ersoneel gebrainstormd over mogelijkheden om iets aan de werkgelegenheid te doen. In Berceni het dorpje waar Milhaela vandaan kwam, is het werkeloosheidspercentage 20%.” Onacceptabel, vond Mak en ze kwam op het lumineuze idee om lokaal champignons te gaan kweken. Ze vond gehoor met het plan, de plaatselijke supermarkt zegde toe om een groot deel van de oogst af te nemen. Tot nu toe werden alle champignons geïmporteerd. Mak is in haar element als ze het over haar meest recente plannen heeft. “Ik zal niet rijk worden van Valid Mushrooms,

maar het is wel een hele dankbare onderneming. Bij de start creëer ik al meteen tachtig tot honderd arbeidsplaatsen. Daar help ik heel wat gezinnen mee. Ik moet er wel een kanttekening bij maken. Vrouwen zijn beter in het kweken van champignons. Dat heeft met de oog-handcoördinatie te maken. Ik kwam daarom op het idee om een kinderdagverblijf en een gaarkeuken op te zetten. Nee, aan de mannen heb je daar niet zoveel, die zijn voor het overgrote deel aan de drank. Om de oudste kinderen niet de dupe te laten worden wilde ik deze opvang regelen. Die gaan anders voor het hele gezin zorgen. Over de financiën maak ik me totaal geen zorgen. Het hele project in Roemenië wordt gefinancierd door een internationale transporteur. Ik heb hem laatst meegenomen naar Milhaela en hij wist niet wat hij zag. Jarenlang leefde hij in Roemenië met alleen maar expats om hem heen. Hij had nog nooit een kansarm gezin gezien en wilde gelijk de fietsen van zijn kinderen en hun kleren opsturen. Met zijn hulp en de nodige fondsen van expats gaat ook dit project me lukken. Daar heb ik geen enkele twijfel over.”

Nicolette M. Mak, sociaal ondernemer. In 1997 is ze begonnen als drankenproducent. Twee jaar later heeft Nicolette Valid Express opgericht, een koeriersdienst uitgevoerd door mensen met een lastig lichaam (fysiek gehandicapt/chronisch ziek). Het jongste bedrijf van Nicolette is sinds 2006 Valid Mushroom, een champignonkwekerij die wordt gerund door mensen met een lastig lichaam in Roemenië. Nicolette Mak heeft inmiddels 55 mensen in vaste dienst en twee vestigingen. Haar ambitie is om te groeien naar vijf vestigingen, “zodat we ook in andere regio’s in Nederland mensen met een lastig lichaam aan een baan kunnen helpen!” nicolettemak@speakersacademy.eu

Bij dezelfde reis naar Roemenië kwam Mak in contact met een gezin met vijf kinderen en een oma. “Deze acht mensen woonden op twaalf vierkante meter en de armoede was met geen pen te beschrijven. Een dochter, Milhaela, liep mank rond. Haar enkel was gebroken en daar was nooit iets aan gedaan. Een bot van haar scheenbeen stak door haar voet. Ze was elf, maar ze zag er

“Beter onrecht lijden, dan onrecht aandoen.” — Cicero —

Prijs voor Patrick Cammaert Generaal-majoor der mariniers buiten dienst Patrick Cammaert, één van de prominente sprekers van Speakers Academy®, is onderscheiden met de Carnegie-Wateler Vredesprijs. De prijs - die bestaat uit een oorkonde en een geldbedrag -wordt elke twee jaar uitgereikt aan een persoon of instelling die zich, volgens de Carnegie Stichting (de eigenaar van het Vredespaleis in Den Haag), ‘op een opvallende wijze in woord, geschrift of houding heeft ingezet voor de internationale vrede’. In 2006 is de prijs toegekend aan dr. Javier Solana, secretaris-generaal van de Raad van de Europese Unie, in 2004 aan Theo van Boven, emiritus hoogleraar internationaal recht en voorvechter van de mensenrechten, en in 2002 aan de VN-vluchtelingenorganisatie UNHCR. Patrick Cammaert heeft verschillende VN-vredesmissies geleid. De afgelopen jaren stond de VN Vredesmacht in het oosten van de Democratische Republiek Congo onder zijn bevel. Wilt u Patrick Cammaert uitnodigen als spreker voor uw volgende evenement? Neem dan contact op met de infodesk! patrickcammaert@speakersacademy.eu

Academy® Magazine / najaar 2008

Orangerie Elswout...

U zoekt ditmaal een zéér bijzondere locatie voor uw aankomende evenement

een keuze op zich.

 Beschikbaar gesteld op basis van exclusiviteit

 Combinatie met nabij gelegen hotel

 Verzorging vanuit eigen organisatie op het hoogst

 Uitermate geschikt voor álle bijeenkomsten waarbij

 Ideale buitenlocatie in de zomer, bijzonder

 Centraal gelegen nabij Haarlem, Schip-

voor 20 - 500 personen gastronomisch niveau

sfeervol in voorjaar, herfst en winter

 Ruim toereikende eigen parkeergelegenheid

accommodaties mogelijk

TOP niveau en exclusiviteit gewenst zijn

hol, Amsterdam, en op korte afstand van Utrecht, Leiden, Den Haag of Rotterdam

ORANGERIE ELSWOUT, ELSWOUTSLAAN 22, 2051 AE OVERVEEN, 023-5242639, WWW.ORANGERIE-ELSWOUT.NL

JEUGDBELEID

‘Ik ben een

bruggenbouwer’ dr. Steven van Eijck Waar econoom en voormalig staatssecretaris van Financiën dr. Steven van Eijck binnenkomt, steekt vanzelf een vrolijke wervelwind op. We praten over zijn veelzijdige cv, de cultuur op het Binnenhof, zijn drie puberdochters, het jeugdbeleid van minister Rouvoet, de Paus en Rotterdam.

Het valt nog niet mee om in de kaleidoscoop van al zijn bezigheden een herkenbare figuur te ontdekken. “Ja, ik doe inderdaad veel verschillende klussen tegelijk, dat vind ik prettig. Die afwisseling houdt me scherp en zo blijf ik onafhankelijk. Maar er zit toch ook wel een lijn in. Ik spoor mensen graag aan om hun schouders onder een gezamenlijk doel te zetten. En veel van mijn klussen zijn er op gericht om de kloof tussen overheid en bevolking te overbruggen. Ja, je zou wel kunnen zeggen dat ik een bruggenbouwer ben.” Niets heerlijkers dan het oplossen van conflicten en het doorbreken van impasses, vindt Van Eijck. Deze zomer werd hij gevraagd om de politieke crisis binnen de Provinciale Staten van Utrecht te beëindigen. De coalitie tussen VVD, PvdA en CDA viel uiteen nadat de VVD en de PvdA in juli het vertrouwen in elkaar opzegden. “De partijen waren niet meer ‘on speaking terms’ toen ik met die klus begon. Ik ga dan eerst eens met iedereen afzonderlijk om de tafel zitten. En dan kijk ik waar de overeenkomsten in alle verhalen zitten. Dáár moet je mensen op aanspreken, dan komt er weer beweging in de zaak.” Tegelijkertijd voerde hij namens de Landelijke Huisartsen Vereniging – waarvan hij sinds 2006 onafhankelijk bestuursvoorzitter is – onderhandelingsgesprekken over de miljoenennota met minister Ab Klink van VWS. “En dan ben ik als het moet een bikkel, hoor. Ik ken de politieke arena nog goed uit de tijd dat ik staatssecretaris van Financiën was in het eerste kabinet Balkenende. Maar ik ben wars van ‘oude jongens krentenbrood’, ik zit daar aan de onderhandelingstafel om het onderste uit de kan te halen voor de huisartsen en de patiënten. Maar ik zorg er wel altijd voor dat de

ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2008

verstandhouding goed genoeg blijft om na afloop een biertje met elkaar te pakken.” Na de val van het eerste kabinet Balkenende verliet Van Eijck de politiek. Maar niet voor lang: hij werd door het tweede kabinet Balkenende gevraagd als commissaris voor het jeugd- en jongerenbeleid en leidde de Operatie Jong. Dit interdepartementale samenwerkingsverband (VWS, BZK, Justitie, SoZaW, Vrom en Financiën) stond voor een sterk en resultaatgericht jongerenbeleid. “Na het drama van het Maasmeisje was iedereen ervan doordrongen dat er iets móest veranderen.” Operatie Jong werd in 2006/2007 afgesloten en het kabinet nam de adviezen grotendeels over. Toch is Van Eijck niet onverdeeld enthousiast over wat minister Rouvoet van Jeugd en Gezin tot nu toe voor elkaar krijgt. “Dat ligt niet aan zijn persoon, maar aan zijn toch wat wankele positie als programmaminister. Zonder eigen ministerie en begroting heb je gewoon te weinig mandaat om dingen voor elkaar te boksen.” Van Eijck vindt dat de verantwoordelijkheid voor het jeugdbeleid helemaal in handen van de gemeenten zou moeten komen. “Ik ben helemaal geen tegenstander van de provincie, maar in dit geval werkt die extra bestuurlijke laag verlammend. En ik weet één ding zeker: dat is nooit in het belang van het kind of de ouders. Die zijn het meest gebaat bij initiatieven die aansluiten bij wat er in de directe leefomgeving gebeurt.” Van Eijck is niet de enige die er zo over denkt, de Tweede Kamer zit op dezelfde lijn. Diverse fracties adviseerden minister Rouvoet om de verantwoordelijkheid voor het jeugdbeleid bij de gemeenten te leggen. Over ‘de jeugd van tegenwoordig’ zelf, is Steven van Eijck optimistisch gestemd. “Ik ben dol op jongeren. Ze zijn origineel, betrokken, slim en sociaal. Volwassenen moeten alleen wel een beetje moeite doen om op hun golflengte af te stemmen. Niet denken dat een puber die op hyves of msn zit, ongeïnteresseerd is. Dat is helemaal niet zo, die zit juist enorm sociaal te doen.” Fotografie: Evert Jan Daniels Tekst: Floor de Booys

Als voorzitter van de Stichting Rotterdam European Youth Capital heeft Van Eijck veel contact met jongeren. “Ze komen uit alle wijken van Rotterdam. Het is een heel kleurrijk gezelschap, van gymnasiumleerlingen tot gasten die in de bak hebben gezeten. Iedereen met goede ideeën is welkom. Zij bepalen wat er op de agenda komt. Het moet echt hún hoofdstad worden in 2009.” Waarom hij zo graag met jongeren omgaat? Steven van Eijck valt voor het eerst even stil. “Ik vind hun veerkracht en levenslust aanstekelijk en ik denk dat het ook wel te maken heeft met mijn eigen jeugd. Die was niet gemakkelijk. Maar ik heb alle kansen die voorbij kwamen, gegrepen.” Steven van Eijck is de ‘trotse vader’ van drie puberdochters van 13, 15 en 17 jaar. “Ik ben dol op mijn meiden”, zegt hij stralend. Zijn gezin is heilig voor hem. “Ik werk hard, maar zorg ook dat ik voldoende tijd thuis heb. Het is een cliché, maar werk en privé moeten een beetje in balans zijn.” Deze zomer reed hij vier weken met zijn gezin in

een camper door de nationale parken van Amerika. “Prachtig, maar in het begin was het wel even aanpassen voor de dames. Geen stromend water, geen elektriciteit, de wc was een gat in de grond. Eerst waren ze een beetje chagrijnig zonder warme douche en Internet, maar al snel trok dat bij en raakten ze onder de indruk van de natuur. We sprokkelden ‘s avonds hout voor een vuurtje en roosterden marshmallows. Zó ontzettend gezellig.”

“Ik ben dol op jongeren. Ze zijn origineel, betrokken, slim en sociaal.” Religie is een van de constanten in het leven van Steven van Eijck. Hij groeide op in een rooms-katholiek gezin. Hij verdiepte zich met veel enthousiasme in het boeddhisme en hindoeïsme, maar bleef altijd in de moederschoot van het katholicisme. “Dat past toch het beste bij me.”

Kardinaal Simonis benoemde hem in 2004 namensde Nederlandse Bisschoppenconferentie tot lid van de Commissie voor Overleg met de Overheid (COMO). Vorig jaar bezocht hij met zijn dochters het Vaticaan en de Paus. De ontmoeting maakte diepte indruk op hem. “Ik vind Ratzinger een groot, spiritueel wereldleider.” Maar tegelijkertijd moet hij erkennen dat hoe het Vaticaan omgaat met aids en condooms, niet klopt. “Er zit een grote kloof tussen het Vaticaan en wat er in delen van de wereld gebeurt. Ik hoop dat het Ratzinger lukt om die kloof te dichten.” Steven van Eijck is niet eenkennig in zijn geloof. “Mijn oudste dochter heeft een Egyptische vriend, een heel geschikte jongen. Ik krijg nu veel mee over de Islam. Dat is heel boeiend.” Van Eijk heeft veel vertrouwen in de derde generatie allochtonen. “Ze doen het ontzettend goed in het onderwijs. Dat zijn straks de beste ambassadeurs van Nederland. Zij hebben nog die VOC-mentaliteit. Maar dan moeten ze wel een eerlijke kans krijgen.”

Dr. Steven van Eijck is door de regering Balkenende-II benoemd tot commissaris jeugd- en jongerenbeleid. Hij is belast met het oplossen van knelpunten in het jeugdbeleid en de bevordering van de samenwerking tussen de departementen. Daarnaast is hij onafhankelijk bestuursvoorzitter van de Landelijke Huisartsen Vereniging (LHV). Eerder werkte Van Eijck voor de Erasmus Universiteit en het Instituut Fiscale Kennisoverdracht en was hij docent economie aan de Hogeschool voor Economische Studies en namens de LPF staatssecretaris van Financiën in het eerste kabinet Balkenende. De stad Rotterdam heeft hem in 2007 de Wolfert van Borselenpenning toegekend. stevenvaneijck@speakersacademy.eu

“Uit de conflicten met anderen maken we retorica, uit de conflicten met onszelf poëzie.” — William Butler Yeats —

ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2008

Comfort en Stijl

DUX 1001

DUX 12:12+

DUX Dynamic

DUX 8888

Ongekend slaapcomfort uit Zweden. Iedere nacht heerlijk slapen en ‘s morgens weer vol energie aan de dag beginnen? Met het DUX bed worden dromen werkelijkheid. Al decennialang is het prestigieuze merk Duxiana over de hele wereld geliefd dankzij het heerlijke slaapcomfort en het prachtige design. En nu kan ook Nederland kiezen voor DUX.

Laan der Hesperiden 142, 1076 DX Amsterdam (noordzijde Olympisch Stadion) Tel. 020-7949623 Openingstijden: dinsdag -vrijdag 11.00-19.00, zaterdag 10.00-17.00, donderdag is koopavond Parkeren voor de deur www.duxiana.nl info@duxiana.nl AUSTRALIË

BELGIË

CANADA

A T Stadionplein Olympisch Stadion

Afslag s108

A10

S T O R E S

CHINA

ZUID-KOREA

E X C L U S I V E L Y

CYPRUS

SPANJE

DENEMARKEN FINLAND DUITSLAND GRIEKENLAND IJSLAND

IERLAND

NEDERLAND

NOORWEGEN

ZWEDEN ZWITSERLAND VERENIGDE ARABISCHE EMIRATEN GROOT-BRITTANNIË VERENIGDE STATEN

SAUDI-ARABIË

SOCIAAL NETWERKEN

Schapen gooien in de bestuurskamer prof. dr. Soumitra Dutta Matthew Fraser en ik hebben samen ‘Throwing sheep* in the boardroom: how online social networking is changing your life, work and world’ (Wiley, november 2008) geschreven. Dit boek gaat over de macht van internetsites als MySpace en Facebook en de manier waarop zulke sociale netwerken ons leven transformeren. Online sociaal netwerken verandert het beeld dat we van onszelf hebben, onze interactie met anderen en de manier waarop we werken en participeren in de bredere maatschappij om ons heen.

Sociaal netwerken op internet is een mondiaal fenomeen. Voor de honderden miljoenen mensen die wereldwijd gebruik maken van sites als MySpace en Facebook, is sociale interactie in cyberspace inmiddels een onmisbaar onderdeel van het dagelijks leven. In mijn nieuwe boek onderzoek ik de sterke krachten achter deze sociale e-revolutie, beschrijf ik de al even krachtige reacties en doe ik voorspellingen over de mogelijk verstrekkende gevolgen ervan. We maken, dankzij het internet, een opwindend keerpunt in de geschiedenis mee. The Economist omschrijft het als volgt: ‘Onze maatschappij staat aan het begin van een mediarevolutie van het kaliber dat in 1448 door Gutenberg (uitvinder van de boekdrukkunst, red.) is teweeggebracht’. De Renaissance heeft een revolutie veroorzaakt door het gedrukte woord voor de massa toegankelijk te maken. De daaropvolgende collectieve actie heeft geleid tot de Reformatie, de opkomst van het kapitalisme en het ontstaan van moderne landen. De drukpers heeft op een krachtige manier laten zien hoe nieuwe, sociaal opgezette communicatiesystemen, eens onaantastbare waarheden omver kunnen gooien. Om de veranderingen en hun implicaties te begrijpen, beginnen we met een aanname die weinigen zullen betwisten: mensen zijn in de grond sociale wezens. Mensen worden onrustig, wanneer ze voor het verkrijgen van bevrediging, bevestiging en profijt concurrentievoordeel, status en materieel gewin moeten najagen. De meesten van ons kunnen deze doelen alleen op sociale wijze bereiken via persoonlijke verbindingen (variërend van gewone contacten tot samenwerkings-

complotten) met andere mensen, die we voortdurend creëren, uitbreiden en onderhouden in onze sociale netwerken. Toch zit hierin een zorgwekkende paradox. Onze eigen persoonlijkheid, of ‘ware identiteit’, is gewoonlijk onzichtbaar voor de organisaties en instellingen die onze relaties met de buitenwereld formaliseren. Anders dan de echte excentriekelingen, verbergen de meeste mensen hun persoonlijke identiteit achter een beleefd masker wanneer ze omgaan met vreemden, praten met collega’s of hun weg moeten vinden in de bureaucratie. Dat is pijnlijk. De spanning tussen het persoonlijke en beroepsmatige zelf is vooral voelbaar op kantoor. Het maakt niet of een werkgever oprecht is als hij probeert een ontspannen, gezellige werkomgeving te creëren (denk aan de ‘nformele vrijdagen’; iedereen - op de pathologische naïevelingen na - zou zijn ware ik psychologisch gezien achter slot en grendel moeten doen. Op het werk zetten we ons beroepsmatige, of institutionele zelf op de voorgrond. Om redenen die onvoldoende verklaard zijn, maar instinctief toch worden begrepen, wordt het spontaan laten zien van onze ware identiteit tijdens formele contacten beschouwd als ongepast. Binnen organisaties onderdrukken we ons sociale zelf om in de bureaucratische omgeving te kunnen overleven. Waarom botsen persoonlijke identiteiten op zo’n pijnlijke manier met institutionele waarden? Het antwoord is te vinden in de conflicterende interne logica tussen sociale netwerken en institutionele structuren. Sociale netwerken zijn spontaan, informeel, horizontaal, heterarchisch, dynamisch en zorgen voor verschuivingen. Instellingen of instituten zijn daarentegen geconstrueerd,

ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2008

formeel, verticaal, hiërarchisch, statisch en star. Het aanpakken van de fundamentele spanning tussen horizontale netwerken en verticale instellingen vormt het basisconcept van dit boek. Mijn mede-auteur en ik geloven dat het conflict tussen netwerken en instellingen verrassende inzichten geeft in de redenen waarom sociale netwerksites als Facebook zo controversieel zijn. Web 2.0-sociale media worden gezien als bedreigend, omdat zij belangrijke, geaccepteerde aannames aan de kaak stellen, niet alleen wat betreft persoonlijke sociale interactie, maar ook sociaal gedrag, bedrijfsmanagement en democratisch bestuur. In één woord: macht. Macht verschuift ten goede of ten kwade, van instellingen naar netwerken, van verticale structuren naar horizontale systemen, van hiërachieën naar heterarchieën, van bureaucratieën naar individuen, van het centrum naar de periferie, van afgebakende gebieden naar virtuele cyberspace. In ons boek onderzoeken we die machtsverschuiving. We betogen ook dat de ‘Web 2.0’-revolutie een net zo krachtige breuk met gevestigde vormen van sociale organisatie veroorzaakt. Deze cataclysmische veranderingen komen voor in een periode waarin velen, met behulp van nieuwe technologieën, kernaannames ter discussie stellen en breken met praktijken uit het verleden. We betreden een tijdperk van bevrijdend zelfbewustzijn en -ondersteuning. We hoeven geen persoonlijke keuzes meer te maken en ons niet meer te verdedigen tegen gevestigde waarden en instituten. We vertrouwen tegenwoordig steeds meer op ons onderbuikgevoel en handelen instinctmatig, vanuit een innerlijke overtuiging. We begrijpen dat menigten die hun collectieve geheugen gebruiken slimmer en wijzer zijn dan de meest bejubelde experts. We realiseren ons dat alles wat belangrijk is in het leven in essentie afwisselend, niet gepland en onverwacht is en hebben geleerd wat de waarde is van samenwerking met anderen.

Bovenal ervaren we de bevrijdende kracht van consumentenzelfstandigheid en burgerlijk engagement. Kortom, we leven in een tijdperk waarin we breken met waarden die zijn gebaseerd op eerbied voor rationele ontwerpen, geordende markten en verticale instellingen. We verwelkomen de opbeurende onzekerheid van heerlijke willekeurigheid, creatieve afbraak en horizontale netwerken. We zijn blij toe te kunnen geven aan onze diepste sociale impulsen.

“Om de veranderingen en hun implicaties te begrijpen, beginnen we met een aanname die weinigen zullen betwisten: mensen zijn in de grond sociale wezens.” We onderzoeken de impact van sociale netwerksites op drie verschillende niveaus. Allereerst onze informele, persoonlijke interacties, dan onze formele contacten binnen organisties en ten slotte ons gedrag als consumenten en burgers. Deze drie vormen van sociale interactie persoonlijk, organisatorisch en consumenten burgerniveau - corresponderen met de thematische drieluikstructuur van het boek, die we ‘ISP’ hebben genoemd - identity, status en power. Op het meest fundamentele niveau heeft alle sociale interactie te maken met vragen die zijn gerelateerd aan onze persoonlijke identiteit. We moeten onze

identiteit opbouwen, vooraleer we op een betekenisvolle manier sociaal met anderen kunnen omgaan. In de eerste sectie van het boek kijken we naar de impact van sociale netwerksites op persoonlijke identiteiten. Onze plaats binnen organisaties, en in de maatschappij als geheel, is in belangrijke mate bepaald door het besef dat we hebben van status. Hoe we onszelf zien wordt vaak bepaald door hoe anderen naar ons kijken. Het tweede gedeelte van het boek focust op de toenemende invloed van sites als MySpace en Facebook op de toewijzing en de verkrijging van sociale status en het onderhoud daarvan. Ten slotte onderzoeken we in de derde sectie van het boek de rol van sociale netwerksites op de verdeling en uitoefening van macht in sociale relaties en binnen organisaties, markten en politieke instellingen. Hoewel het boek, oppervlakkig gezien, rijk is aan anekdotes en case studies over hoe sociale netwerksites ons dagelijks leven beinvloeden, gaan we altijd uit van het onderliggende thema: hoe transformeren deze sites het geaccepteerde besef van identiteit, status en macht?. Dit boek is geschreven voor een breed publiek, valt - hopen we - in de smaak bij deskundigen, leken, jongeren, ouderen, internetadepten en digibeten, beschrijft en analyseert de dynamiek van de Web 2.0-explosie en verklaart wat dit vandaag, morgen en in de toekomst voor u betekent. *’Throw a sheep’ is een ‘poke’, een methode om via een kort bericht iemands aandacht te trekken op de populaire website Facebook. De letterlijke betekenis is niet relevant.

Prof. dr. Soumitra Dutta is hoogleraar Business & Technology aan de internationale business school INSEAD. Hij is faculteitsdirecteur van elab@INSEAD, dat een ‘center of excellence’ wil opzetten voor onderwijs en onderzoek in de digitale economie, in samenwerking met toonaangevende internationale organisaties als Morgan Stanley, SAP, Cisco en Intel. Eerder werkte prof. Dutta voor Schlumberger in Japan en General Electric in de Verenigde Staten. Hij heeft computerwetenschappen en bedrijfskunde gestudeerd aan de universiteit van Berkeley, Californië. Prof. Dutta, die in India is geboren, is actief betrokken bij beleidsontwikkeling op nationaal en Europees niveau. Ook is hij adviseur van de regering van Qatar en ‘Europa’ op ict-gebied. soumitradutta@speakersacademy.eu

“In hun natuur zijn alle mensen gelijk; het zijn hun gewoonten, die verschillen maken.” — Confucius —

ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2008

STRAFRECHT

DNA: de ‘menselijke factor’

in het strafrecht

mr. Geert-Jan Knoops

Het fenomeen DNA, oftewel Deoxyribonucleic acid (Desoxyribonucleïnezuur), is heden ten dage niet meer weg te denken uit het strafrecht. Aanklagers maken in hun bewijsvoering steeds meer gebruik van nieuwe DNA-methoden. Ze worden daarbij geholpen door de wetgever die het ook mogelijk heeft gemaakt dat een verdachte tegen zijn/haar wil DNA afstaat. En internationaal bezien is er in 2005 zelfs een verdrag tot stand gekomen (Verdrag van Prüm) waarin de verdragslanden hebben afgesproken DNA-profielen onderling uit hun DNA-databanken uit te wisselen. Dit alles staat in het teken van het oplossen van misdrijven. Ook voor de verdediging kan DNA-onderzoek van belang zijn. Dit bleek bijvoorbeeld uit de Puttense moordzaak en de Schiedammer Parkmoord, waar uiteindelijk DNA-onderzoek ook ontlastend was voor de betreffende verdachten. De strafpleiter, naast de aanklager en strafrechter, kan dus niet meer zonder kennis van dit complexe fenomeen een strafzaak bepleiten of bijvoorbeeld een getuige-deskundige op dit gebied ondervragen. De bewijswaarde van DNA mag aan de andere kant ook niet worden overschat. Want, wat is DNA in feite? DNA is de drager van de erfelijke informatie in alle organismen. Het is een lang molecuul dat op een hele specifieke manier buigt, de welbekende dubbele helixstructuur. In de menselijke celkern bevinden zich 23 paar chromosomen die volledig zijn opgebouwd uit DNA. De separate eenheden binnen de chromosomen die verantwoordelijk zijn voor erfelijke eigenschappen worden genen genoemd. DNA is dus niet meer en minder dan een biologisch product. Op zich zegt het dus geheel niets over het bewijs van daderschap in verband met een bepaald delict. Met andere woorden, DNA aangetroffen op de plaats-delict, zal steeds door de strafjurist moeten worden geïnterpreteerd in het licht van het strafdossier en de andere bewijsmiddelen. En hierin schuilt direct ook de zwakte van DNA-bewijs. Als DNA, in strafrechtelijke termen, nog niets zegt over wie de dader is, is het dus uiteindelijk de ‘menselijke factor’ in het strafproces die bepalend is of hieraan een bewijsrechtelijke waarde kan worden toegekend. Dit maakt de rol van de strafpleiter in dit soort zaken des te belangrijker. De wetenschap dat het aantreffen van iemands DNA nog niet hoeft te betekenen dat hij/zij de dader is, vormt een belangrijk motief en tegelijk grondslag voor het bestaan van strafpleiters binnen ons strafrechtelijk bestel. Zij kunnen de spiegel vormen van deze ‘menselijke factor’. Dit alles niet om het rechtssysteem te frustreren, maar juist om ervoor te zorgen dat de strafrechter tot een zo evenwichtig mogelijk oordeel kan komen en om gerechtelijke dwalingen te voorkomen. Mr. Geert-Jan Alexander Knoops is Hoogleraar Internationaal Strafrecht aan de Universiteit Utrecht. Tevens is hij als internationaal strafrechtadvocaat verbonden aan Knoops & Partners Advocaten in Amsterdam, welk kantoor tevens is gespecialiseerd in strafrechtelijke herzieningszaken. Knoops volgde, na de pedagogische academie, een officiersopleiding bij het Korps Mariniers. Hij wilde zeebioloog worden. Nadat hij soldaten had bijgestaan die voor de krijgsraad moesten verschijnen, koos Knoops voor een rechtenstudie. Hij studeerde eerst civiel recht in Tilburg en daarna strafrecht aan het Willem Pompe Instituut van de Rijksuniversiteit Utrecht en werd strafrechtadvocaat. Knoops, die sinds 2002 reserve-majoor is van het Korps Mariniers, is oprichter van het Forensic Sciences Expert Centre en sedert 2005 voorzitter van het Willem Pompe Instituut. geertjanknoops@speakersacademy.eu

“Is het leven de moeite van het leven waard? Dat is een vraag voor een embryo, niet voor een mens.” — Samuel Butler —

ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2008

21ST CENTURY ART by

TENDERNESS Jaar: 2007 Afm.: (b) 100 x (h) 160 Techniek: acryl op linnen

SOKIA 速 www.sokia.nl

Het belang van originele denkers Albert de Booij

In onze nieuwe 21ste eeuw, die net is begonnen, verandert de wereld ingrijpender dan ooit. De agenda wordt bepaald door wetenschap en technologie en door razendsnelle ontwikkelingen en heftige meningsverschillen in godsdiensten, wetenschap, techniek, politiek en zakenleven. Nieuwe paradigma´s verschijnen aan de horizon en hoewel we de contouren nog niet goed zien voelen we onbewust dat zij zich aandienen. Niettegenstaande het feit dat de tijdgeest ondefinieerbaar en onzichtbaar is, ervaren wij koortsachtige veranderingen op onze verkleinde aardbol. De godsdienstwetenschapper Karen Armstrong spreekt in haar boek ´The Great Transformation’ over de periode 800 voor Chr. tot ca. 200 voor Chr. als de ‘Axial Age’. Een scharnierpunt in de geschiedenis als reactie op de ongelooflijk oorlogszuchtige,

wanhopige en wrede periode die daaraan voorafging. Mondiaal ontstond een besef dat het zo niet langer kon. En het opvallende was dat dit besef gelijktijdig ontstond in verschillende regio´s; China, India, Israël, Griekenland. Invloedrijke sleutelfiguren als Confucius en Lao Tse in China, Boeddha en de mystici van de Upanishaden in India, Zoroaster in Perzië, Jeremiah en Ezechiël in Israël en Plato en Socrates in Griekenland drukten hun stempel op het leven op aarde. Terwijl spirituele krachten op zoek naar verlichting de wereld vormden ontstonden tendensen naar geweldloosheid en een besef dat lijden onvermijdelijk is. Waarden werden aangereikt waarvan onze huidige godsdiensten zijn vervreemd. Al deze denkers hadden een gouden regel gemeen: ‘doe een ander niet, wat u niet wilt dat u geschiedt’, een maxime die in de 18de eeuw door Immanuel Kant nieuw leven werd ingeblazen.

AcAdemy® Magazine / najaar 2008

Bezien we de geschiedenis van de laatste 300 jaar in vogelvlucht - met de grote burgerrevoluties in Amerika en Frankrijk, de periode van de Verlichting, de enorme industriële ontwikkelingen (die begonnen in Engeland, zich verspreidden naar andere Europese landen en de komende 100 jaar plaatshebben in nog niet geïndustrialiseerde delen van de wereld), de turbulente 19de eeuw, de oorlogszuchtige 20ste eeuw met genocide, holocaust, kapitalistische ontwikkelingen en enorme politieke ideologische verschuivingen - dan ervaren wij aan het begin van de 21ste eeuw eenzelfde gevoel van het leven in een as-periode. Een transitietijd voor het herijken en opnieuw doordenken van zaken. Het lijkt alsof de ‘scharniermomenten’ elkaar exponentieel opvolgen. Denk aan de agrarische revolutie, zo´n 10.000 a 11.000 jaar geleden, toen we overgingen van een nomadisch naar een sedentair bestaan en steden zich ontwikkelden, de wereldwijde spirituele revoluties waarover Karen Armstrong spreekt, de industriële revolutie van de 18de eeuw en de eeuwen daaropvolgend. En in deze tijd stevenen we af op een dominantie door Azië en mogelijkerwijs een transhumane periode.

Er is behoefte aan noodzakelijke zelfkritiek en het uitbannen van vooroordelen. Kunstmatige dogmatische grenzen dienen te worden uitgevlakt. Maar religies lijken door machtswellust en commercialiteit te zijn uitgehold en vervreemd. Bezien we nog eens de eerste helft van de twintigste eeuw. Een periode van absurde en surrealistische oorlogen, voorvoeld door Mahler, Charles Ives, en vele, vele andere intellectuelen van het fin de siècle en de eerste jaren van de twintigste eeuw. Sensitieve geesten. Oorlogen met als gevolg een tweede helft, waarin de mens verder is gedomesticeerd en getemd. Waarin hij leeft in een ‘Human Zoo’ (cf. Peter Sloterdijks ‘Mensenpark’) en niet meer over de muren van deze tuin heen kan klimmen, laat staan zich ervan bewust is dat er muren zijn. Een periode waarin onzichtbare sociale, economische, politieke en fiscale draden rond het individu worden geweven tot hij is ingekapseld tot menselijke larf. Een proces waardoor de mens langzaam maar zeker tot grondstof wordt gereduceerd (de term ‘human resource’ is al gemeengoed geworden en vinden we de normaalste zaak van de wereld). Een wereld waarin de mens wordt afgerekend op zijn economische waarde (een aantal actuarissen heeft berekend dat de ‘waarde’ van een mens kan worden gesteld op circa 350.000 euro. Dit in vergelijking bijvoorbeeld met andere levende schepsels, zoals een kip (ca. 2 euro), een hond (ca. 600 euro), een koe of paard (ca. 3000 euro) enzovoort. Is dit een overdreven voorstelling van zaken of bevinden wij ons al in een dergelijk proces? Een proces waarin de mens geen doel meer is maar middel (de nachtmerrie van Immanuel Kant).

“De mens is gedomesticeerd en getemd.”

Religie is diepgeworteld in onze wereld met daarmee gepaard gaand lijden en polariserende conflicten. Zij lijkt dit niet te kunnen reduceren. Zij zou een opening moeten geven tot veranderingen en andermans gezichtspunten. Compassie en een verbondenheid met een ‘ethische’ levensstijl en een houding die begrijpt dat anderen, veraf gelegen, net zo waardevol zijn als wij, zouden meer op de voorgrond moeten staan.

AcAdemy® Magazine / najaar 2008

Voor hem die zich wentelt in zelfgenoegzaamheid doet het er allemaal niet zoveel toe. Hij wenst niet te weten. Zijn leven bestaat uit werken, rendement leveren, amusement, telen en sterven. Maar het doet er wel toe voor hem die met ladders de muren wil beklimmen, hij die de onzichtbare barricades wil nemen. Voor hem die zich wil bevrijden van het keurslijf, van de maatschappelijke dwangbuizen. Het doet er toe voor hem die zich verbonden weet met de wereld en met al wat leeft en is. (Om nog maar eens met Shakespeare te spreken: ‘to be or not to be, that is the question” –sic). De mens die een uitweg zoekt uit de slavernij en niet gehinderd wil worden door politieke retoriek, religieuze dogma’s en die niet ‘behoeftig’ wil worden gemaakt door de media. De laatste helft van de vorige eeuw is een schreeuw tot bevrijding van alle krachten die op ons drukken. Kan filosofie ons daarin steunen? Ja, dat kan ze zeker. Door ons een glimp te geven van gene zijde van het park, door de ladder te zijn waarlangs we kunnen klimmen. Door ons op te tillen boven de banaliteit en waan van de dag. Door ons vleugels te geven, al is het maar voor even. Filosofen zijn mensen die centraal staan in het intellectuele leven. Maar ook in het dagelijks leven. Veelal zijn het kosmopolieten die over de gehele wereld lezingen geven. Hooggekwalificeerde commentatoren die diepgaande inzichten kunnen destilleren uit de ogenschijnlijk ‘onzichtbare’ tijdgeest en bij uitstek de unieke en uitdagende periode in de geschiedenis van de mensheid waarin wij ons bevinden kunnen analyseren. Het zijn denkers met een eigen positie. Met eigen zienswijzen en soms eigenzinnige opvattingen. Maar altijd kritisch. Steeds meer zien politiek en zakenleven het belang van deze onafhankelijke denkers in. Immers, zij kunnen nieuwe gezichtspunten en invalshoeken aanreiken en zodoende een belangrijke inspiratiebron zijn. Zij kunnen richting geven aan belangrijke beslissingen en samenhang zien die voor menigeen verborgen blijft. Zij kunnen de ladder aanreiken om uit de doos te klimmen waarin men zichzelf heeft gegijzeld. Eigenzinnige denkers die een welkome aanvulling zijn op de vele marketing- en managementgoeroes. Speakers Academy® stelt u in dit katern enige prominente, internationale denkers voor die als faculty member zijn aangesloten. Een interview met Bernard-Henri Lévy en een artikel van Roger Scruton, twee vooraanstaande intellectuelen, treft u hier aan, alsmede een verslag van een gesprek met de kunstenaar, filosoof en filmmaker Frank Theys die de verbluffende documentaire ‘Technocalyps’ heeft gemaakt.

“Heu, patior telis vulnera facta meis.” — Ovidius —

Top filosoof

Pascal Bruckner

De Franse filosoof Pascal Bruckner, lid van de ‘Cercle de l’Oratoire’-denktank, steunt de Amerikaanse invasie in Irak en verbaast zich over de Europese houding tegenover het leger: “Europa gelooft in feite niet meer in het kwaad, maar alleen nog in misverstanden die vriendschappelijk kunnen worden opgelost. Wij zijn het enige continent ter wereld waar de militaire uitgaven gestaag dalen, alsof alleen al onze goede wil verhindert dat iemand ons aanvalt.” In zijn boek ‘Gij zult rijk worden’ trekt hij ten strijde tegen de nieuwe religie: de economie. Aan de hand van praktijkvoorbeelden illustreert hij de teloorgang van de mens als individu. Alles staat in het teken van rijkdom en het vergaren van status. Bruckner ontrafelt de psychologie van de mens omtrent dit soort kuddegedrag en toont aan dat het leven uit veel meer bestaat dan uit de eeuwige vicieuze cirkel waar menigeen in verwikkeld raakt tijdens zijn/haar leven. Bruckner trad al als beginnend schrijver in het voetspoor van de ‘Nieuwe filosofen’ en schreef boeken als ‘Paria’s, or the temptation of India’, ‘Lunes de Fiel’ en ‘The beauty stealers’ (bekroond met de Prix Renaudot in 1997). Verder schreef hij een groot aantal essays, waaronder ‘La tyrannie de la pénitence’(2006) over de niet aflatende zelfkritiek van het Westen. Bruckners verzet tegen het multiculturalisme heeft een internationaal debat op gang gebracht. Na zijn universitaire studie en een opleiding aan de École Pratique des Hautes Études werd Bruckner discussieleider bij het Instituut voor Politieke Studies in Parijs en medewerker van de Nouvel Observateur.

pascalbruckner@speakersacademy.eu

Top filosoof

Kan de mens zich nog bevrijden uit het web van wurgende en vrijheidsberovende regels? Kan hij (en wil hij) nog over de muren heen (kunnen) kijken? Elias Canetti schetst een genadeloos beeld van de mens in zijn boek ‘Massa en Macht’, net als de Spaanse filosoof Ortega y Gasset in zijn ‘Opstand der Horden’. Denk ook aan het werk van de schrijver Kurt Tucholsky en de beklemmende visies van Franz Kafka en Oswald Spengler (‘Untergang des Abendlandes’).

prof. dr. Patricia De Martelaere

Prof. dr. Patricia De Martelaere is filosofe, hoogleraar Hedendaagse Wijsbegeerte in Leuven en een zeer succesvol schrijfster. Ze is bekroond met de Belgische Staatsprijs voor Literatuur. Ze debuteerde al op 13-jarige leeftijd en publiceerde daarna drie romans die alom zijn geprezen: ‘De schilder en zijn model’, ‘Littekens’ en ‘De staart’. Patricia is twee keer genomineerd voor de AKO Literatuurprijs, maar is inmiddels zeker zo bekend als essayiste. Haar essaybundel ‘Een verlangen naar ontroostbaarheid’, bekroond met de J. Greshoffprijs, is onlangs voor de negende keer herdrukt. Patricia heeft wijsbegeerte gestudeerd aan de KU Leuven en is in 1984 afgestudeerd op een proefschrift over het scepticisme van David Hume.

patriciademartelaere@speakersacademy.eu

Academy® Magazine / najaar 2008

Er gloort licht in de duisternis Bernard-Henri Lév y

Bernard-Henri Lévy, één van ‘s werelds meest vooraanstaande intellectuelen en filosofen, zoekt in zijn boek ‘Left in dark times’ naar zijn politieke wortels en onderzoekt het totalitarisme van het verleden en de toekomst. Lévy presenteert een krachtige, nieuwe visie bestemd voor progressieven die zich volledig willen inzetten voor het bestrijden van het kwaad in al zijn vormen, zonder zich te baseren op mislukte idealen uit het verleden of misleidende en gevaarlijke opvattingen van vandaag. In een exclusief interview met ACADEMY® Magazine komt een aantal van deze aspecten aan de orde. De Franse president Nicolas Sarkozy is altijd een persoonlijke vriend van u geweest. Toch beschuldigt u hem in ‘Left in dark times’ van opportunisme, een gevaarlijke manier van opereren en ‘het kapen van de herinneringen van anderen’. U hebt niet voor hem gestemd omdat u het niet met hem eens bent. Is hij een vertegenwoordiger van de nieuwe barbaarsheid. Of gaat het erom dat hij conservatief is en u niet? “De heer Sarkozy is absoluut geen vertegenwoordiger van de nieuwe barbaarsheid! In geen geval! Hij is gewoon behoudend en iemand met wie ik het op belangrijke punten oneens was. Hij was zeker een vriend. Natuurlijk heb ik zelf ook bepaalde neigingen en zwakheden en ik sta soms ook bloot aan verleidingen.” Kan de vriendschap weer opbloeien wanneer Monsieur Sarkozy geen president meer is? “Dat hoop ik met heel mijn hart, want vriendschap en politiek zijn twee heel verschillende dingen.” Waarom opent u uw boek juist met dit hoofdstuk? “Omdat het hiermee ook in werkelijkheid is begonnen. Het zat in mijn hoofd, dus het was de realiteit. Ik heb de president tevoren laten weten dat ik dit zou doen en hem uitgelegd dat ik, tenzij hij bezwaar zou maken, het boek zou openen met dit verhaal dat hij zelf, bij wijze van spreken, geboren heeft laten worden. Maar dat is eigenlijk het minst belangrijke...” In maart 2006 was u een van de ondertekenaars van een brief genaamd ‘MANIFESTO: samen tegen het nieuwe totalitarisme’, in reactie op gewelddadige protesten in de moslimwereld tegen het verbieden van de gezichtsbedekkende sluier (nikab). Tijdens een debat in Groot-Brittannië over sluiers zou u tegen de Jewish Chronicle hebben gezegd

dat ‘de sluier uitnodigt tot verkrachting’. Waren incidenten als deze aanleiding om ‘Left in dark times’ te schrijven? “De formulering ‘uitnodigt tot verkrachting’ is een verkeerde interpretatie, die ik al vele malen heb weerlegd. Wanneer je vrouwen verplicht een sluier te dragen ga je uit van een mensheid die zich met twee verschillende snelheden voortbeweegt. Aan de ene kant heb je de mannen, die zichzelf volwaardige mensen vinden. Aan de andere kant de vrouwen, die volgens hen anders zijn, omdat ze storende elementen in zich hebben die onder controle gehouden moeten worden. Dat doen deze mannen door hun vrouwen te sluieren en hen te beschouwen als buiken zonder gezicht, die zijn bedoeld om nageslacht te verwekken. Het feit dat ze toch een gelaat hebben is een provocerend element dat de mannen aanspoort te onderzoeken of zij dat zogenaamde gezicht kunnen verbergen.”

“De financiële crisis is duidelijk een onderwerp dat links had moeten aanpakken.” Kunt u uitleggen wat u verstaat onder nieuwe barbaarsheid en totalitarisme? “Totalitarisme? Dat is de wil zuiver te zijn of, zoals u wilt, om te genezen. Totalitair zijn begint met een metafysisch gebaar. Totalitaristen blijven zeggen: ‘Vergeet het radicale Kwaad, vergeet het idee dat negativiteit en gebrek het menselijk lichaam kunnen aantasten. Als u gelooft dat het Kwaad in feite een tijdelijke ziekte en behandelbaar is, dan volstaat het een goede remedie te vinden. En hup, de maatschappij geneest. Zo begint het totalitarisme altijd.” Hoe bedreigend is deze ontwikkeling en hoe kunnen we ons daartegen wapenen? “Bovenstaande redenering zorgde voor verbazing toen de Serven zich meester maakten van Bosnië. Dezelfde redenering is verantwoordelijk voor een groot aantal doden die ongeveer tezelfdertijd vielen toen fanatieke, totalitaire Hutu’s besloten Rwanda te genezen van een slechte microbe, genaamd Tutsi. Nu wordt dezelfde redenering gebruikt door radicale Islamieten, die moslims die langdurig in het Westen hebben gewoond, willen genezen van de slechte gewoonten en de democratische ideeën die ze daar hebben opgedaan.”

AcAdemy® Magazine / najaar 2008

Academy速 Magazine / najaar 2008

Tekst: Jacques Geluk Fotografie: Matthew Andrews

‘Left in dark times’ maakt duidelijk wat de mens te wachten staat. Zijn onverschilligheid, toenemende tolerantie en fanatisme de grootste gevaren die ons bedreigen in dit tijdperk van hernieuwde barbaarsheid, of moeten we bang zijn voor al dan niet totalitaire regimes?

Wat betekent dat voor u? U bent er trots op links te zijn.

“Het fanatisme van de massa EN de door staten uitgeoefende tyrannie bedreigen ons beide. Neem Hezbollah of Hamas. Dat zijn massabewegingen die ruggensteun krijgen van landen als Iran en Syrië.”

Wat is de uitkomst van de ideologische strijd die u zelf de laatste 30 jaar hebt gevoerd?

Kan alleen een compleet nieuwe, krachtige politieke en morele visie de mensheid helpen bij het bestrijden van het kwaad in al zijn gedaanten? “Dat is niet alleen mijn visie, maar ook die van vele anderen. Ook in de islamitische landen zelf is een meerderheid van de bevolking tegen de neo-totalitaire orde. In het bijzonder vrouwen, want zij weten dat ze de eerste en voornaamste slachtoffers zullen zijn. Zij gaan liever terug naar de tijd van Averroes, die bekend staat als de Arabische en islamitische verlichting. Deze gematigden hoor je nooit. Jammer, maar dat komt omdat ze, uit principe, altijd minder hard schreeuwen dan fanatici.” Averroes was een filosoof uit de twaalfde eeuw, die vooral bekend was door zijn vertalingen van en opmerkingen over het werk van Aristoteles. Hij probeerde diens systeem in overeenstemming te brengen met de leer van de islam, wat hem niet in dank is afgenomen. Volgens Averroes is er geen conflict tussen godsdienst en filosofie. Hij was van mening dat men de waarheid op twee verschillende manieren kan bereiken, door middel van filosofie of godsdienst. Hij geloofde onder meer in de eeuwigheid van het heelal. De titel van uw boek, ‘Left in dark times’, kan in het Engels op twee manieren worden gelezen. Dat we worden achtergelaten in donkere tijden, of als aanmoediging om in dit tijdperk voor links en progressiviteit te kiezen. “Er zijn inderdaad twee betekenissen. Het boek gaat aan de ene kant over links en de slechte manier waarop deze stroming zich heeft voorbereid op de uitdagingen van dit moment. De financiële crisis is duidelijk een onderwerp dat links had moeten aanpakken. Ze hadden kunnen triomferen over rechts, maar kwamen ook niet verder dan lege ideeën en een gevoel van ontreddering. Links heeft zelfs helemaal geen oplossing aangedragen. Dat is ronduit ongelooflijk! De tweede, algemenere betekenis van de titel is dat we met z’n allen op weg zijn naar onbekend gebied dat nog niet in kaart is gebracht. We moeten allemaal proberen de economische crisis het hoofd te bieden en rekening houden met het feit dat daarna een intellectuele en morele crisis kan volgen.”

“Voor een consequente man van links, houdt dat een verplichting in. Links blijven, maar streven naar hervorming. Binnen de linkse familie blijven, maar je afvragen hoe je die kunt transformeren.”

“De voornaamste uitkomst is dat het totalitarisme uit het verleden, dat op het Marxisme berustte, is afgebroken. Het idee van de nieuwe mens, de revolutie en het herschrijven van de geschiedenis van de mensheid op een blanke pagina van de nieuwe tijd bestaat niet meer. Ik denk dat Europa ook zou moeten luisteren naar de beweging van de nieuwe filosofen. Zij schrijven de reële geschiedenis van de mensheid en hebben een aantal ideeën geopperd, waarover ik zeer gedetailleerd vertel in mijn boek.” Wat heeft u tegen (Europese) liberalen, maken zij alles erger? “Het hangt er vanaf welke. Er zijn melancholieke en lyrische liberalen. Degenen die weten dat de hemel leeg is en degenen die haar op alle mogelijke manieren weer willen bevolken. Over die tweede groep heb ik het.” In de vroege jaren zeventig was u lid van de school der nieuwe filosofen. Deze jonge intellectuelen waren het oneens met de communistische en socialistische reactie op de bijna-revolutionaire omwenteling in Frankrijk van mei 1968. Ze uitten compromisloze morele kritiek op Marxistische en socialistische dogma’s, jaren voor de teloorgang van de Sovjet-Unie. Dertig jaar geleden had u een droom dat het socialisme in 2000 gestorven zou zijn. Dat is niet gebeurd, maar het gezicht van het socialisme is wel veranderd. Krijgt het socialisme een tweede kans? “Nee het socialisme is, zoals ik voorzien heb, helemaal dood. In die zin is mijn verzoek volledig ingewilligd. Blijft over dat er wat anders moet worden opgebouwd.” U houdt kennelijk van het leven. Is er ruimte voor plezier in de wereld van morgen? “Jazeker. Ja! Wat heeft het leven anders voor zin!” Wat is uw volgende project? “Ennemis publics’, mijn correspondentie met Michel Houellebecq, die in november 2008 in boekvorm is verschenen.”

Bernard-Henri Lévy is een in Algerije geboren, maar in Frankrijk opgegroeide Franse intellectueel, schrijver en journalist. Als lid van de elite studeerde hij aan de École Normale Supérieure, waar hij een graad in filosofie behaalde. Hij begon zijn journalistieke loopbaan als oorlogsverslaggever voor Combat, een ondergrondse, door Camus tijdens de nazibezetting opgerichte krant. In India versloeg hij de vrijheidsoorlog tegen Pakistan, wat leidde tot zijn eerste boek ‘Bangla-Desh, nationalisme dans la révolution’ in 1973. In Parijs was hij oprichter van de Nieuwe Filosofen School, een groep jonge intellectuelen die hevige kritiek uitte op het Marxisme. Lévy heeft zo’n 20 boeken geschreven, waaronder ‘American Vertigo’, ‘La barbarie à visage humain’ en ‘Left in dark times’. Daarnaast maakte hij documentaires, waaronder ‘Bosna !’ en ‘A day in the death of Sarajevo’. Lévy is medeoprochter van de antiracistische groepering SOS Racism. bernardhenrilevy@speakersacademy.eu

“Mensen die niet geleerd hebben filosofisch te denken, kunnen het filosoferen beter laten; de anderen helemaal.” — Hans Krailsheimer —

Academy® Magazine / najaar 2008

Bestel dit boek bij de speakersacademybookstore.nl

Academy速 Magazine / najaar 2008

prof. dr. Roger Scruton De Kenniseconomie

We moeten ons niet laten misleiden door de huidige obsessie met de ‘kenniseconomie’. Kennis is al sinds jaar en dag de voornaamste motor van het economisch leven en degenen die over de juiste kennis beschikken doen het goed. in het algemeen kun je zeggen: kennis produceert een bepaald soort economie en de economie produceert een bepaald soort kennis.

De persoon die wist hoe hij schapen moest fokken, hun wol kon oogsten en verkopen op de markt was in middeleeuws Europa heel belangrijk. Geen wonder dat het verzamelen en overbrengen van kennis over schapen en hun gedrag in die tijd populair was. Onze huidige economie is natuurlijk niet te vergelijken met die uit voorgaande eeuwen. Wij zijn net als onze voorouders afhankelijk van kennis, maar wij weten meer van wetenschap, mathematica en geschiedenis dan zij. Wij kunnen ziekten genezen, gewassen telen, supersnel communiceren en goederen en diensten over de aarde distribueren. Degenen die deze nieuwe kennis beheersen hebben een dominante positie in onze maatschappij. Hoewel we meer weten dan onze voorouders, weten we ook minder dan zij. Onze voorouders hadden voortdurend contact met elkaar, leefden in elkaars nabijheid, waren onderling afhankelijk en daardoor verbonden. Meedoen en samen zijn waren belangrijk. Ze aten niet in stilte voor de televisie, maar converseerden aan tafel en waren daar dankbaar voor. Ze hielden van eerlijkheid en klare taal, omdat woorden een speciaal gewicht hadden. Goede sprekers, die hun gevoelens en meningen vlot konden uiten, werden geëerd. De dichter, de spreker, de musicus en de nar werden met respect behandeld. Hun toepasselijke en vaak plechtige woorden zorgden ervoor dat onze voorouders beter waren voorbereid op de rampen die zich tijdens hun korte en onzekere leven vol beproevingen en moeilijkheden voordeden. Kortom: zij misten onze kennis (de kennis die wij omschrijven als wetenschap en technologie), maar hadden een ander soort kennis (de kennis die wij kennen als cultuur). Zij herkenden hun gevoelens en konden die ook uiten. Ze kenden het verschil tussen goede en slechte smaak, waarheid en leugens en blijvende en

snel voorbijgaande liefde. Dat is terug te vinden in de gedichten van Chaucer en Shakespeare, de oratoria van Bossuet en Swift en de muziek van Monteverdi en Händel. Daarom koesteren we de culturele en literaire nalatenschap uit de tijd dat het leven kort en verdriet ‘s mensen constante metgezel was. In mijn boek ‘Culture Counts’ presenteer ik een theorie over cultuur. Ik leg uit dat de kennis die in een hoog ontwikkelde cultuur van nature aanwezig is voor onze voorouders essentieel was om in de nabijheid van zoveel ellende te kunnen doorgaan met leven. Dat is nog steeds zo. Net als voor hen, is het ook voor ons belangrijk te weten wat het verschil is tussen echt en vals sentiment, liefde en slappe aftreksels daarvan en woorden en gebruiken die ons verbinden of juist scheiden van onze medemensen. Dat soort kennis is kostbaar en niet te vergaren via een gemakkelijke formule of een studie van een van de moderne wetenschappen. Integendeel. Wetenschappen zoals sociologie, antropologie en psychologie mogen de cultuur bestuderen, ze zeggen er niets over. Cultuur is geen vorm van ‘kennis over’ of zelfs ‘kennis van’. Cultuur is weten wat je voelt en hoe je relaties met anderen moet aangaan, maar heeft ook te maken met de menselijke geest en de kunst om met fantasie buiten de grenzen van het eigenbelang te denken. Er is gezegd dat we in een ‘narcistische cultuur’ leven (Christopher Lash), wat betekent dat we vaardigheden die ons aantrekkelijk maken voor anderen verliezen, zoals het van buitenaf naar onszelf kijken en het najagen van oude idealen als deugdzaamheid en integriteit. Onze pleziertjes zijn geprivatiseerd en onze voornaamste relaties hebben we niet met andere mensen, maar met het computerscherm. Natuurlijk overdrijf ik, maar er zit wel een kern van waarheid in. Ik denk dat een beetje scepsis over de zogenoemde

AcAdemy® Magazine / najaar 2008

Academy速 Magazine / najaar 2008

Er is een groot verschil tussen kennis en informatie (met name als het gaat om instructies die zijn versleuteld in digitale software). Dat we in een ‘informatie-economie’ leven is zeker, maar er komt een punt waar de groei van informatie hand in hand gaat met een verlies aan kennis. De kennis van het menselijke hart, die onze voorouders zo effectief gebruikten en op een plechtmatige manier terugkeerde in hun geschriften, fantasierijke gedichten en muzikale contrapunten, is veel gemakkelijker te verliezen dan te vergaren. We verliezen die kennis op het moment dat we het begrip van de lange termijn vervangen door de afleiding op de korte termijn. Het teloorgaan van morele en culturele kennis is een van de dreigende gevolgen van de ‘informatie-economie’. Je hoeft niet lang na te denken om te erkennen dat de persoon die op het wereldwijde web zoekt naar pornografische plaatjes het slachtoffer is van wat je afleidingsnarcisme zou kunnen noemen. Ongetwijfeld brengt hij daarmee schade toe aan zijn vaardigheden om lief te hebben, sympathie op te brengen en relaties aan te gaan. Maar het zit nog dieper. Van nature is informatie ongeordend, arbitrair en niet meer dan intellectueel afval. Informatie is pas nuttig en doelgericht te gebruiken wanneer we alle gegevens kritisch hebben geanalyseerd en in een begrijpelijk concept hebben gegoten. Informatie wordt uitsluitend kennis in een geest die door kennis is gevormd. Alleen iemand met een kritische geest, gevoel voor moraal en de vaardigheid relaties aan te gaan met anderen kan de informatie die het web uitstoot op een goede manier verwerken. Het web heeft zelf die eigenschappen niet. Daarom is cultuur nog steeds nodig. Docenten en professoren aan universiteiten moeten dat overbrengen en hun studenten leren hoe ze de weinige bruikbare en nuttige informatie kunnen selecteren uit de ongeordende stortvloed aan informatie die hun computers dagelijks uitstoten.

Prof. dr. Roger Scruton is onderzoeksprofessor aan het Institute for Psychological Sciences in Washington en Oxford, waar hij filosofie doceert. Hij is schrijver, filosoof en commentator, gespecialiseerd in esthetiek met een bijzondere belangstelling voor muziek en architectuur. Hij neemt als conservatief denker deel aan politieke en culturele debatten. Hij schrijft geregeld over politieke en culturele kwesties. rogerscruton@speakersacademy.eu

“Radicalen hebben óf een uiterst conservatieve smaak of helemaal geen.” — Jan Brokken —

Top filosoof

prof. Peter Pulzer

‘De opkomst van het politieke anti-semitisme in Duitsland en Oostenrijk’, ‘Politieke vertegenwoordiging en verkiezingen in Groot-Brittannië’ en ‘Duitse politiek 1945-1955’. De (vertaalde) titels van de boeken die hij heeft geschreven, geven goed aan waar de belangstelling van prof. Peter Pulzer naar uitgaat. Historische, politieke en culturele ontwikkelingen in Europa en de maatschappij zijn z’n specialiteit. Hij heeft een speciale studie gedaan naar joodse geschiedenis en anti-semitisme. Pulzer heeft zijn MA en Ph.D in Geschiedenis behaald aan King’s College in Cambridge en zijn BSc in Economie en Politieke Wetenschappen aan de Universiteit van Londen. Van 1957 tot 1996 heeft hij Politiek, Internationale Betrekkingen en Moderne Geschiedenis gedoceerd aan de Universiteit van Oxford. Hij heeft talloze gasthoogleraarschappen vervuld bij tal van opleidingsinstituten in Europa, Noord-Amerika, de voormalige Oostbloklanden en het Midden-Oosten. Tot 1999 leidde hij de West-Europese afdeling van het internationale adviesagentschap Analytica Ltd in Oxford.

peterpulzer@speakersacademy.eu

Top filosoof

‘kenniseconomie’, die bepaalt dat we om tevreden te zijn en onze doelen te bereiken niet meer zonder de computer en internet kunnen, op zijn plaats is.

Alain de Botton

Alain de Botton is de filosoof van het alledaagse leven en een kenner van Proust. Hij schrijft essays over zijn eigen gedachten en ervaringen en die van kunstenaars, filosofen en denkers. In zijn eerste boek ‘Essays in love’ beschrijft hij het proces van verliefd worden en uitmaken heel minutieus. De stijl is opmerkelijk, omdat hij elementen van een roman vermengt met reflecties en analyses die in een non-fictieboek thuishoren. Met ‘How Proust can change your life’ heeft De Botton voor het eerst een internationaal publiek bereikt. Zijn recentste boek, ‘The architecture of happiness’ gaat over schoonheid en lelijkheid van architectuur. De Botton is betrokken geweest bij het maken van een aantal televisiedocumentaires en helpt nu bij het leiden van de productiemaatschappij Seneca Productions. Daarnaast is hij een der initiatiefnemers van een miniatuuruniversiteit, ‘The School of Life’, waar dezelfde onderzoekendheid en speelsheid te vinden zijn die zijn boeken zo kenmerken. Alain de Botton heeft een masters degree in filosofie behaald aan King’s College in Londen. Een Ph.D-studie Franse filosofie aan de Harvard Universiteit heeft hij niet afgemaakt, omdat hij meer tijd wilde besteden aan onderzoek voor zijn boeken. De Botton is geboren in Zürich, Zwitserland, en woont sinds zijn 12de in Groot-Brittannië.

alaindebotton@speakersacademy.eu

AcAdemy® Magazine / najaar 2008

Top filosoof

prof. dr. Allan Janik

prof. dr. Bassam Tibi

allanjanik@speakersacademy.eu

bassamtibi@speakersacademy.eu

prof. Tu Wei-Ming

Top filosoof

Prof. dr. Bassam Tibi is politiek filosoof, islamdeskundige en hoog leraar Internationale Relaties in Göttingen. Hij is geboren in de Syrische hoofdstad Damascus als nazaat van een eeuwenoude adellijke familie. Hij heeft daar islamitische en westerse scholen bezocht. In 1962 is hij naar Duitsland verhuisd, waar hij Sociale Wetenschappen, Filosofie en Geschiedenis heeft gestudeerd. Zijn eerste Ph.D heeft hij in 1971 behaald aan de Wolfgang von Goethe Universität in Frankfurt am Main. Hij heeft een ‘dr. habil’ (een Duitse super-Ph.D) gekregen van de Universiteit van Hamburg. Tussen 1982 en 2007 heeft prof. Tibi wereldwijde netwerken opgezet voor onderwijs in en onderzoek naar islamologie. Hij heeft talloze gasthoogleraarschappen bekleed en wereldwijd op ten minste dertig universiteiten lezingen gehouden. Hij is betrokken geweest bij het Wereld Economisch Forum. Het werk van prof. Tibi is in zestien talen verschenen. Zijn boeken gaan over islamitische beschaving, het MiddenOosten, het Middellandse Zeegebied, religieus fundamentalisme en de politieke islam. Enkele titels: ‘The challenge of fundamentalism’, ‘Islam between culture and politics’en ‘Political Islam, world politics and Europe’. Tussen 1968 en 2008 heeft hij talloze artikelen en essays gepubliceerd in toonaangevende tijdschrijften. Prof. Tibi is lid van de adviesraad van The International Journal of Humanities en Religion-Staat-Gesellschaft.

Top filosoof

Prof. dr. Allan Janik is een kenner van Wittgenstein en deskundig op het gebied van Duitse en joodse studies. Geboren in Massachusetts heeft Janik filosofie gestudeerd aan het St. Anselm College. Zijn MA in de wijsbegeerte heeft hij behaald aan de Villanova Universiteit, waar hij zijn studie van Wittgensteins filosofie is begonnen met een thesis over Schopenhauer en de jonge Wiettgenstein. Later behaalde hij zijn Ph.D Geschiedenis. Prof. Janik is gepensioneerd als onderzoeker aan Universiteit van Innsbruck, maar is nog steeds hoogleraar filosofie aan de Universiteit van Wenen en adjunctprofessor bij een vaardigheids- en technologie Ph.D-programma aan het Koninklijk Instituut voor Technologie in de Zweedse hoofdstad Stockholm. Zijn brede interesse blijkt uit het enorme aantal gasthoogleraarschappen dat hij overal ter wereld heeft bekleed op het gebied van mathematica, ionen-fysica, leiderschap, epistemologie, filosofie en de geschiedenis van de wetenschap. Bovendien is prof. Janik hoofddramaturg van het Innsbruck Kellertheater, waar hij Shakespeares ‘King Lear’ bewerkte tot een toneelspel voor twee acteurs onder de titel ‘Cordelia’s Silence’. Daarnaast is hij een veelgevraagd spreker en gastschrijver.

John Gray

Prof. Tu Wei-Ming is lid van de door Kofi Annan, de voormalige secreteris-generaal der Verenigde Naties, ingestelde Groep van Eminente Personen, die de dialoog tussen de beschavingen ‘ faciliteert. Zijn betrokkenheid met de wereld blijkt bovendien uit zijn lidmaatschap van het Wereld Economisch Forum. Hij is hoogleraar Chinese Geschiedenis en Filosofie en Confuciaanse Studies aan de Harvard Universiteit en directeur van het Harvard-Yenching instituut. Prof. Wei-Ming is geboren op het Chinese vasteland en opgegroeid op Taiwan. Hij heeft gedoceerd aan de Universiteiten van Princeton en Berkeley (VS), maar ook in China, op Taiwan en in Hongkong. Hij heeft zes boeken in het Engels en vijf in het Chinees gepubliceerd en meer dan honderd artikelen geschreven over de moderne transformatie van het Confuciaanse humanisme. Een vijfdelige anthologie van zijn werken is in 2001 in het Chinees uitgegeven. Onlangs is een collectie van zijn essays over het religieuze karakter van het Confucianisme – ‘een van ’s werelds meest invloedrijke manieren van denken’ - uitgekomen.

John Gray staat wel bekend om zijn ‘filosofie van de bescheidenheid’ als directe tegenhanger van de ‘westerse droom om de meesters van het universum te worden’. Hij heeft filosofie, politiek en economie gestudeerd in Oxford, waar hij in 1996 hoogeleraar Politiek is geworden. Sinds 1998 is hij bovendien hoogleraar van de Europese Gedachte aan de London School of Economics. Daarnaast vervult John Gray vele gasthoogleraarschappen. Zijn openbare lezingen worden overal ter wereld geroemd. In 2003 gaf hij een zogenaamde Tans-lezing aan de Universiteit in Maastricht. Een jaar later was hij in Amsterdam voor de Thomas More Lezing. Zijn werk als politiek denker wordt beschreven in ‘The political theory of John Gray’. John Gray heeft vijftien boeken en meer dan vijftig academische artikelen geschreven, die in dertig talen zijn vertaald. Zijn recentste boeken zijn: ‘False Dawn: The Delusions of Global Capitalism’, ‘Straw Dogs: Thoughts on Humans and Other Animals’, ‘Heresies: Against Progress and Other Illusions’, ‘Al Qaeda and What It Means To Be Modern and Black Mass: Apocalyptic Religion and the Death of Utopia’. Hij schrijft voor onder meer The Guardian, The Independent, The New York Review of Books, The Nation, The New Statesman, Harper’s Magazine en The Spectator.

tuweiming@speakersacademy.eu

johngray@speakersacademy.eu

Academy® Magazine / najaar 2008

Academy速 Magazine / najaar 2008

Technocalyps Albert de Booij in gesprek met Frank Theys

Kunnen rattenhersenen in de toekomst een vliegtuig besturen? Zal de mens in de toekomst het eeuwige leven hebben? En zullen machines uiteindelijk intelligenter dan de homo sapiens worden? Over deze vragen en heel veel meer gaat de documentaire film ‘Technocalyps’ van Frank Theys.

De laatste jaren heeft de technologie een enorme revolutie doorgemaakt. Het lijkt alsof de mens erop uit is zijn eigen soort te perfectioneren en in de toekomst zelfs te overstijgen. Het uiteindelijke doel van deze ontwikkeling is het creëren van iets transhumaans, iets ‘bovenmenselijks’. Filmmaker Frank Theys laat zijn publiek kennismaken met wetenschappers die ervan overtuigd zijn dat we een tijdperk naderen waarin de mens, zoals we die nu kennen, niet meer het intelligenste wezen op aarde zal zijn. ‘Technocalyps’; gaat over de verstrekkende gevolgen die aankomende ontwikkelingen met zich meebrengen voor de menselijke soort. Voor- en tegenstanders komen aan het woord over dit intrigerende en tegelijk onheilspellende toekomstbeeld. Frank, wil je de lezers uitleggen waar de documentaire ‘Technocalyps’ over gaat? Frank Theys: “Het is een documentaire reeks over nieuwe technologische ontwikkelingen, zoals genetica, artificiële intelligentie, hersenonderzoek, nanotechnologie en de implicaties ervan. Ik wilde met deze driedelige film vooral nagaan hoe er binnen de wetenschappelijke wereld werkelijk over de toekomstige implicaties van deze technologieën wordt nagedacht. Ik heb geprobeerd om zowat alle topwetenschappers en denkers die hierover hebben gepubliceerd voor de camera te krijgen om hen te ondervragen over hun toekomstprognoses. Heel wat van die mensen zijn overtuigd dat we naar een transhumane periode evolueren; naar een toekomst waarin de mens, zoals we die nu kennen, niet meer het intelligentste wezen op aarde zal zijn, maar die uitverkoren plaats moet afstaan aan andere soorten - wat die ook mogen zijn: artificiële intelligenties, genetisch opgewaardeerde mensen, mensen die hun bewustzijn downloaden op een computer om zo eeuwig verder te leven als een softwareprogramma ... Dit lijkt pure sciencefiction, maar veel wetenschappers zijn overtuigd dat deze ontwikkelingen binnen enkele decennia realiteit kunnen zijn. In de documentaire probeer ik het hele spectrum van dit transhumane

denken te tonen. Het eerste deel van de reeks geeft een overzicht van deze verschillende technologische ontwikkelingen en dan zie je effectief hoe die vanuit verschillende hoeken lijken te convergeren naar hetzelfde doel: de beperkingen van de mens te overstijgen. Je ziet een soort paradigmaverschuiving: waar vroeger de medische wereld onderzoek deed om ziekten en letsels te herstellen, bieden de nieuwe onderzoeken zulke vergaande perspectieven dat er steeds die andere gedachte aan verbonden wordt: we kunnen niet alleen herstellen, we kunnen ook verbeteren. Als we bijvoorbeeld een dove opnieuw kunnen laten horen via een chipinplant, kunnen we hem evengoed ultrasonoor geluid laten horen. We kunnen genetisch bepaalde ziekten gaan herstellen, maar evengoed onderzoeken welke genen een hogere intelligentie bieden of hoe het verouderingsproces is terug te schoeven. Er wordt onderzoek gedaan om Alzheimerpatiënten een nieuw geheugen te geven via een chipinplant maar tegelijk wordt de mogelijkheid geopperd om er het geheugen van normale mensen mee uit te breiden. Dat is een verschuiving in het wetenschappelijke denken. De mogelijkheid opent zich en wordt daardoor een aanlokkelijke gedachte. De meeste mensen die ik heb geïnterviewd geloven dat het slechts een kwestie is van tijd om dit transhumane denken ruim gangbaar te maken. In het tweede deel van de reeks ga ik daar dieper op in. Ik zet hier de argumenten van voor- en tegenstanders van die transhumane ontwikkelingen naast elkaar. Daarbij wil ik ook laten zien hoe emotioneel geladen dit debat is. Er zijn mensen die deze ontwikkelingen koste wat het kost willen doen stoppen omdat ze geloven dat de gevaren niet te overzien zijn; en anderen die deze ontwikkelingen juist zo snel mogelijk willen vooruitduwen in de hoop er zelf nog bij te zijn zodra die technologische beloften realiteit zouden worden, om zelf transhumaan, onsterfelijk te worden, om, zoals sommigen het letterlijk zeggen, ‘god’ te worden. In het laatste deel ga ik in op die metafysische implicaties. Heel onze geschiedenis door is de mens in opstand gekomen tegen zijn lot, tegen de dood en het menselijk tekort. Veel topwetenschappers en leidinggevende figuren zijn beïnvloed door religieuze denkbeelden. Daarnaast laat

Academy® Magazine / najaar 2008

ik uit de verschillende grote wereldreligies mensen aan het woord die proberen hun geloof met die transhumane ontwikkelingen te verzoenen. De Dalai Lama bijvoorbeeld die zegt dat hij de ontwikkeling naar cyborgs omarmt. Hij vertelde me dat, zodra artificiële intelligenties krachtig genoeg worden, zijn volgende reïncarnatie een van hen zal zijn. Uiteindelijk zie je dat het debat over technologische ontwikkelingen, wat verondersteld wordt de meest rationele van al onze activiteiten te zijn, helemaal geen rationeel debat meer is omdat ze de diepste angsten en hoogste hoopsverwachtingen van de mensen beginnen aan te spreken.”

“We kunnen genetisch bepaalde ziekten gaan herstellen.” In je documentaire komen heel wat mensen aan het woord voor wie het transhumanisme een soort hoogtechnologisch utopia is, en die wat er gaande is buitengewoon fascinerend vinden. Bij heel wat wetenschappers en andere voorstanders van deze ontwikkelingen in biotechnologie, nanotechnologie, artiﬁciële intelligentie blijkt de visie op de mens niet per deﬁnitie reductionistisch te zijn. “Eigenlijk laat ik mensen aan het woord die ervan overtuigd zijn dat we binnenkort ons bewustzijn zullen kunnen scannen, downloaden en reconstrueren op een computer. De geest die als software draait op andere hardware. Maar daarmee word je ook onmiddellijk geconfronteerd met ideeën als eeuwig leven en andere metafysische en utopische begrippen. Sommigen denken dat we zo als een eeuwig bewustzijn, als een zieltje als het ware, verder kunnen blijven leven. Anderen, zoals Marvin Minsky en Hugo De Garis, twee topwetenschappers op het vlak van artificiële intelligentie, zijn misschien minder naïef als zij stellen dat het niet helemaal ‘jezelf’ zal zijn dat verder leeft op zo’n computer, dat we over die intelligenties

niet meer moeten denken in termen van menselijke individuen, van afgebakende identiteiten. Wat blijft er immers over van iemands persoonlijkheid op een computer die misschien duizenden malen sneller kan denken, zich kan verplaatsen over een netwerk met de snelheid van het licht, zich kan vermenigvuldigen zoveel hij wil, zich kan vermengen met andere software etc. Maar ik kan begrijpen dat het voor sommigen een bevrijdende gedachte en een streefdoel is om een dergelijke ‘upload’ te kunnen worden als een soort opstand tegen de dood. Als je over zulke niet-materiële, bovenmenselijke intelligenties probeert na te denken, kom je snel in alle mogelijke religieuze wereldbeelden terecht. In het derde deel laat ik zien hoe mensen uit verschillende religieuze hoeken daarom ook geïnteresseerd raken in die technologische ontwikkelingen. Extremen raken elkaar aan, zou je kunnen stellen. Misschien moeten we de hele geschiedenis van de metafysica heroprakelen om ons een beter begrip van de toekomst te kunnen vormen, maar dan met een paar herdefiniëringen: het godsbegrip zou je je bijvoorbeeld kunnen voorstellen als een intelligent kosmisch computernetwerk: eeuwig levend (de reden waarom het internet in het leven werd geroepen), alomtegenwoordig (het is immers een netwerk, het zit overal en nergens tegelijk) en alwetend. Dit zijn de eigenschappen van God binnen de Bijbelse traditie, hoewel er over die drie eigenschappen vooral binnen het christelijk geloof veel discussie is geweest: Is God alomtegenwoordig en almachtig of is hij algoed? Het ene sluit het andere uit. Ik geef dit als voorbeeld om te laten zien hoever de discussie soms gaat, niet onder theologen maar onder natuurwetenschappers, die steeds vaker ethische en zelfs metafysische uitspraken doen over de impact van hun onderzoek. Aan de andere kant geraken ethici en andere humane wetenschappers meer en meer geïnteresseerd in die nieuwe technologieën, tegen de zin in van veel natuurwetenschappers die vinden dat ethici zich niet met hun werk moeten bemoeien ‘omdat ze niet weten waarover ze spreken’. Je krijgt dus een vervaging van de grenzen tussen exacte wetenschappen, ethiek en zelfs metafysica en tegelijk een groter conﬂict.”

AcAdemy® Magazine / najaar 2008

Vanwaar de titel ‘Technocalyps’? “Het woord is natuurlijk een versmelting van technologie en apocalyps – de technologische apocalyps. Letterlijk betekent het woord apocalyps ‘openbaring’, het tonen van de waarheid. Maar het woord heeft voor ons een andere, dubbele betekenis gekregen: aan de ene kant de ondergang van de mens en de wereld, aan de andere kant verlossing. Het is om die dubbele betekenis dat ik het woord heb gekozen. Het debat rond het transhumanisme vertoont sterke gelijkenissen met dit soort apocalyptisch denken, met twee polariserende standpunten: aan de ene kant mensen die vrezen dat deze ontwikkelingen het einde van de mens zullen betekenen, aan de andere kant mensen die geloven dat we binnenkort werkelijk verlost zullen kunnen worden uit ons lijden en onsterfelijk zullen worden, deze keer dankzij de technologie. Een ander apocalyptisch element in het transhumanismedebat is de voorspelling van de datum, wanneer deze ‘Technocalyps’ zal plaatsgrijpen. Ik heb het over het thema van ‘de singulariteit van de kennis’. Onze technologische kennis stijgt exponentieel. Niet verwonderlijk als je weet dat vandaag meer mensen aan wetenschappelijk onderzoek doen dan in de rest van de geschiedenis samen, met betere instrumenten, voorkennis en communicatiemiddelen. Enkele mensen hebben die exponentiële toename van kennis berekend. Zij komen

“De geest die als sofware draait op andere hardware.” tot de conclusie dat, als die exponentiële groei zich doorzet, we op zeker moment in een oneindige versnelling terechtkomen, een moment waarop bij wijze van spreken elke fractie van een seconde de hoeveelheid kennis verdubbelt. Dit noemt men de singulariteit van de kennis en de meeste berekeningen situeren die oneindige versnelling tussen 2035 en 2045. Het is duidelijk dat geen normaal mens op dat moment nog in staat zal zijn te volgen wat er gebeurt, laat staan er zelf de hand in hebben, en daarom wordt er van uitgegaan dat tegen die tijd hogere, transhumane vormen van

intelligentie de verdere loop van de geschiedenis zullen hebben overgenomen en een gigantische vlucht nemen. Of dit werkelijk zo’n vaart zal lopen en apocalyptische dimensies zal aannemen, wil ik in het midden laten maar het kadert wel volledig in het apocalyptische denken rond het onderwerp. De Wet van Moore zegt dat de capaciteit van computers om de twee jaar verdubbelt, dat is al zo sinds de eerste computers eind de jaren ‘40 en geldt nog steeds; er is zelfs een lichte versnelling. Sommige mensen beweren dat het tegenwoordig om de 18 maanden verdubbelt en de grootste optimisten zelfs om het jaar. Maar dat hangt af van wat je berekent omdat niet alle computercomponenten even snel evolueren. Flash-geheugen bijvoorbeeld evolueert op dit moment veel sneller, andere componenten minder. Een interessant vergelijkingspunt is dat een doorsnee computer tegen 2020 de rekencapaciteit zal hebben van het menselijk brein. 10 jaar later is dat, al naar gelang de berekening, 10 tot 100 maal meer.” Hoever is de wetenschap met de ontwikkeling van kunstmatige intelligentie en zal die het menselijk bewustzijn ooit evenaren of zelfs overstijgen? “Ik herinner mij dat ik in de jaren tachtig, als student filosofie, de voorspelling belachelijk vond dat artificiële intelligentie ons bewustzijn binnen afzienbare tijd zou evenaren, laat staan nabootsen. Later ben ik daar anders over gaan denken. Onze hersenen, waarvan we de werking nog nauwelijks begrijpen, vormen een bijzonder complex en interactief elektrochemisch netwerk, maar dat wil niet zeggen dat we nooit in staat zullen zijn dat te doorgronden of te imiteren. Het huidige onderzoek naar kunstmatige intelligentie is ook niet meer te vergelijken met dat van vroeger. In de jaren tachtig probeerde men bewustzijn te programmeren door steeds complexere codes in te typen, desondanks slaagde men er niet in robots de meest eenvoudige ruimte in zich op te laten nemen. In de jaren negentig is men met een heel andere benadering begonnen, door niet meer alles zelf bewust te willen programmeren, maar door die robots zelf te laten leren, net zoals wij ons uit interactie en ervaring een wereldbeeld vormen. Daar komen soms heel onverwachte resultaten uit voort. Uiteindelijk creëer je daarmee wel

AcAdemy® Magazine / najaar 2008

robots die je zelf niet helemaal meer in de hand hebt, net zoals je eigen kinderen je uiteindelijk ontgroeien: ze hebben hun eigen wereldbeeld opgebouwd en gaan hun eigen weg. Ik moet hier wel aan toevoegen dat van alle nieuwe technologische ontwikkelingen artificiële intelligentie de laatste jaren het minst spectaculair is opgeschoten. Misschien moeten we voor een echt belangrijke nieuwe doorbraak wachten op resultaten uit een andere sector, namelijk het hersenonderzoek. De MRI-scanner wordt steeds vaker niet alleen voor medische doeleinden gebruikt, maar ook ingezet voor wetenschappelijk onderzoek. In de documentaire laat ik nog verschillende andere technieken zien die vandaag gebruikt worden om de volledige werking van de hersenen in kaart te brengen. Zo laat ik een onderzoeksteam zien dat erin geslaagd is de werking van de hippocampus, een belangrijk deel in de hersenen dat instaat voor het geheugen, volledig na te bootsen op een computerchip. De bedoeling is die chip in te planten bij mensen met bijvoorbeeld Alzheimer, maar hij wordt al gebruikt voor andere toepassingen. De chip kan bepaalde geluiden net zo goed duiden als wij. Hij wordt nu gebruikt in de VS om geweerschoten te herkennen en men is zelfs bezig een systeem te installeren langs de grens met Mexico, waarbij de chip het geluid herkent van mensen die langs de hekken omhoog klimmen.”

om mensen met een tekort of een afwijking ‘normaal’ te maken. De grote discussie van het transhumanisme is dat grenzen verschuiven: ‘als we dit allemaal kunnen (mensen ‘normaliseren’), dan kunnen we dat andere (mensen ‘verbeteren’) ook’. Toch kiezen we niet meer zo radicaal voor technologieën als vroeger, omdat er enkele voorvallen zijn geweest die de progressieve wereld heel terughoudend hebben gemaakt. Binnen de nanotechnologie zijn een tiental jaren geleden ‘nanotubes’ ontdekt, een bijzondere structuur van koolstofatomen. Tot voor kort kenden we twee structuren waarin koolstofatomen zich met elkaar verbinden: de courante, kubische vorm zoals in houtskool en daarnaast de compactere structuur van diamant. Nu is daar een derde structuur bijgekomen, waarin de koolstofatomen zich in zeshoekjes met elkaar verbinden en zo samen holle buisjes vormen als minuscule holle vezeltjes. Ze hebben enkele bijzondere eigenschappen: ze zijn halfgeleidend, wat de computerindustrie enorme perspectieven biedt, en lichter en tegelijk sterker dan staal.”

Loop je niet het risico dat je van de mens een gestuurd wezen maakt dat deterministisch denkt?

“Hetzelfde geldt voor de genetische manipulatie van planten. Op het eerste zicht lijkt hier niets op tegen; sinds de agrarische revolutie hebben mensen planten en dieren genetisch gemanipuleerd door te selecteren en te kruisen. Maar dan hoor je plots dat het succes van nieuwe genetisch gemanipuleerde soorten de biodiversiteit bedreigt, of dat de landbouw in de derde wereld erdoor afhankelijk wordt van enkele multinationals zoals Monsanto. Binnen dit hele plaatje is de discussie over het transhumanisme uiteindelijk maar een klein aspect. Het succes van deze nieuwe oprukkende technologieën heeft ons in een nieuwe hypermodernistische tijdgeest gebracht: we kunnen de wereld – en onszelf - volledig controleren en naar onze hand zetten. Heel de twintigste eeuw heeft er zo’n modernistische mentaliteit geheerst, tot er de laatste decennia postmoderne en ecologische kritiek op kwam: alles wat we doen heeft impact op complexe terugkoppelingssystemen waar we geen zicht en vat op hebben.”

“Wat is de vrijheid van een epilepticus wanneer hij een aanval krijgt? Niet veel. Als je bij die persoon een elektrode kunt inplanten en een aanval kunt voorkomen door de storm van elektrische prikkels in zijn hersens te laten stilvallen, versterk je zijn vrijheid. Daar zul je patiënten niet over horen klagen.” Wanneer men ingrijpt en aan de mens sleutelt, zou er dan een ander type diversiteit ontstaan? Leidt (medisch) ingrijpen tot eenvormigheid? “Ik denk dat er méér diversiteit komt. Tot nu toe worden de meeste keuzes gemaakt om te kunnen voldoen aan bestaande normen,

“Het is dus fantastisch materiaal, dat inmiddels al in bulkvorm wordt verwerkt, onder meer in tennisrackets. Onlangs heeft men nochtans ontdekt dat de nieuwe structuur waarschijnlijk even kankerverwekkend is als asbest.”

Academy® Magazine / najaar 2008

Denk je dat overheden in staat zijn die ontwikkelingen snel genoeg te volgen en de wetgeving aan te passen? “Ik denk dat de politiek zich erg laat met dit onderwerp is gaan bezighouden. maar daar nu wel volop werk van maakt. De politiek begint zich meestal pas te interesseren voor een onderwerp zodra zich concrete problemen voordoen of er bijzondere mogelijkheden aan gekoppeld zijn. In het andere geval ben je immers met speculaties bezig die nooit tot consensus leiden. Dat is zeker met dit onderwerp het geval geweest. In 1996 werd de politiek voor het eerst opgeschrikt door de hetze rond het klonen van het schaap Dolly en in1998 opnieuw toen verschillende laboratoria bijna tegelijk claimden dat ze stamcellen uit embryo’s hadden gewonnen. Op die momenten was de politiek in paniek, net zoals het publiek, want ze wist niet wat er gebeurde, noch wetenschappelijk, noch hoe ze op de publieke verontwaardiging moest reageren. Een bijkomende reden waarom de politiek zo laat heeft gereageerd, is juist de connotatie met sciencefiction die altijd rond het onderwerp is blijven hangen. De laatste jaren is de politieke houding helemaal veranderd en dat heeft niet alleen te maken met de ethische discussie, maar vooral ook met de economische kansen.” Na het zien van de documentaire kan de conclusie zijn: dit is onomkeerbaar. “Ik denk dat dit zo is. Aan de ene kant heb je de wetenschappelijke wereld die een steeds groter maatschappelijk belang krijgt door de impact van deze convergerende technologieën. Vanuit die hoek zal je dus zeker een sterke groep krijgen die het belang ervan zal verdedigen. Daarnaast heb je de economische belangengroepen die meer en meer geloven dat deze technologieën de economie zullen uitmaken van de volgende decennia. Ik hoor ook meer en meer industriëlen die zich openlijk uitgeven voor transhumanist. En ook de politiek begint de geopolitieke belangen van deze technologieën in te zien. Daarnaast hebben de ideeën achter het transhumanisme een sterke mobilisatiekracht waar een hele waaier van traditionele wereldbeelden zich achter kan scharen: we zullen onszelf kunnen verbeteren en misschien onsterfelijk worden. Ook al kunnen er om dezelfde reden gigantische conﬂicten ontstaan.” Enerzijds lijkt er een apocalyps op ons af te komen, anderzijds is het gewoon al deel van ons dagelijks leven, ook in kleine dingen. Heb jij het gevoel dat er, wereldwijd gezien, een evolutie op gang komt die leidt tot een grotere gelijkheid tussen mensen? Of neemt de polarisering alleen maar toe? “Het argument waar de voorstanders van die ontwikkelingen steeds mee aankomen is het voorbeeld van de mobiele telefoon. Die was in het begin voor de happy few, maar dankzij het economisch succes werd die alsmaar goedkoper. De bedrijven doen er alles aan om

hun afzet te vergroten. Nokia doet onderzoek in de sloppenwijken van landen als India om te zien tot welke van de laagste bevolkingsgroepen ze kunnen doordringen om hun telefoons te slijten. Voorstanders van deze nieuwe ontwikkelingen zeggen nu dat op dezelfde manier de toekomstige intelligente keukenknechten, brainplugs en onsterfelijkheidstherapieën uiteindelijk tot alle bevolkingsgroepen zullen doordringen. Ik denk nochtans dat het plaatje iets minder rooskleurig is. Tenslotte is de GSM vooral zo goedkoop door de uitbuiting van Chinese tienermeisjes. Eigenlijk wordt onze wereldeconomie gedragen door miljoenen Chinese tienermeisjes. Wanneer worden zij uitgeroepen tot Man van het Jaar? Je kan het ook niet los zien van andere ontwikkelingen. We zitten in een economische situatie waarbij de rijken rijker worden en de armen armer. Managers raken hoe langer hoe meer los van de bedrijven en zijn er alleen om de bedrijven te rationaliseren. Ze hebben er totaal geen voeling meer mee, net zo min als de aandeelhouders, noch met het product, noch met de mensen die er werken. Ik vrees dat de nieuwe ontwikkelingen de verdere accumulatie van grotere machtsconcentraties bevorderen; zoals de ETC group, een ecologische denktank, het formuleerde, gaat het niet zozeer om conver-

“Het godsbegrip zou je je kunnen voorstellen als een intelligent kosmisch computer netwerk.” ging technologies maar om converging technocracies. Daarnaast zie je dat ons ziekteverzekeringssysteem onder druk komt te staan. Mensen wordt steeds ouder en de actieve bevolking kan dit niet meer betalen. Als er werkelijk verjongingstherapieën zouden komen, als het verouderingsproces gestopt zou kunnen worden of teruggedraaid, zal dit systeem zeker exploderen. Daar tegenover kun je ook zeggen dat verzekeringsmaatschappijen er er alle belang bij hebben dat hun klanten lang en gezond leven. Ik voorspel daarom dat zij zeker reducties zullen geven aan mensen die zulke therapie volgen of de therapie zelf zullen bekostigen. Iedereen zal zijn medische upgrades op afbetaling financieren.” Theys sluit zijn verhaal positief af: “Binnenkort komt er een nanotechnologisch waterfilter op de markt. Dit zou een enorm probleem voor de wereldbevolking kunnen oplossen. Als de mensheid in haar geheel een ecologisch evenwicht vindt met de planeet, zal er op zeker moment geen reden meer voor de uitbuiting van de ene mens door de andere, omdat er voldoende geproduceerd zal worden met steeds minder menselijke arbeid.” Of toch nog een kanttekening: “Maar wat is ‘voldoende’ voor een transhumaan? Misschien creëren we ook bovenmenselijke behoeften en blijft het een eeuwige strijd tussen machtsconcentratie en sociale herverdeling.”

Frank Theys is een Belgische filosoof en filmscenarist/regisseur. Zijn werk bestaat uit video-installaties, interactieve multimedia en film. Karakteristiek voor Theys is zijn eigenzinnige kijk op onze moderne wereld. franktheys@speakersacademy.eu

“Achter het machtsbesef der techniek ligt dan ook het bewustzijn van een fundamentele onmacht.” — G. van der Leeuw —

AcAdemy® Magazine / najaar 2008

The Eagle Paradigm®

‘Bringing Innovation to the World’ Lastige vraagstukken en grote dilemma’s worden steeds vaker aangepakt door ‘problem solving teams’ van buiten de eigen organisatie. Dit is het concept van Open Innovatie dat centraal staat in de werkwijze van The Eagle Paradigm®

Veel organisaties willen een nieuwe weg inslaan, maar hebben ondersteuning nodig om de juiste keuzen te maken. Dat gaat veel verder dan het efficiënter maken van één of meer bedrijfsonderdelen. De toekomst van het bedrijf wordt in kaart gebracht, de weg ernaartoe wordt verkend en strategische opties voor de uitvoering worden aangereikt. Dit betekent dat er vanuit een meta-positie naar het business model wordt gekeken. Dat doet The Eagle Paradigm® met een op maat samengesteld multidisciplinair team van nationale en internationale experts.

moet worden vergroot. Met als doel beter te kunnen inspelen op de dynamiek tussen wat technisch mogelijk is en wat maatschappelijk wenselijk is. Een belangrijke toets is dat het geheel van de bedrijfsonderdelen meer waarde creëert dan de som van de afzonderlijke delen. Veranderprojecten worden gefaseerd uitgevoerd, met een plan en commitment per fase.

Met deze integrale werkwijze worden nieuwe inzichten verworven in het essentiële krachtenspel binnen en buiten de onderneming. Innovation drivers en daarmee de zich aandienende kansen (‘emerging opportunities’) worden zichtbaar gemaakt.

Waardenketen van The Eagle Paradigm® • Pre advies • Strategie • Planning • Uitvoering • Borging Naam van The Eagle Paradigm® In The Eagle Paradigm® zijn een symbool en een denkmodel samengebracht. De arend (of adelaar) staat symbool voor kracht, schoonheid en onafhankelijkheid. Deze indrukwekkende vogel doorkruist het zwerk op de grootst mogelijke hoogte. Hiermede demonstreert de arend ons het juiste perspectief, namelijk dat wij het leven altijd in zijn geheel moeten zien. Het is vanwege deze holistische kijk op de wereld dat The Eagle Paradigm® de arend heeft gekozen als haar logo. Wij spreken van een paradigma omdat The Eagle Paradigm® een denkkader vormt bestaande uit een samenhangend stelsel van inzichten en werkwijzen die de opeenvolgende veranderingen in de buitenwereld projecteert op wat er binnen bedrijven gebeurt. Zo ontstaat er een strategische dialoog die ervoor zorgt dat bedrijven zich via de buitenkant blijven vernieuwen.

Het zijn deze verworven inzichten die worden gebruikt om de toekomst van de organisatie in beeld te brengen en het strategische veranderpad in te richten. Bovendien worden reeds bestaande ideëen van het management getoetst. De ambities die onderdeel zijn van het toekomstbeeld en de strategische stappen langs het veranderpad vormen de ‘ziel’ van de vernieuwde bedrijfsprocessen. Tezamen bepalen ze hoe de synergie tussen de verschillende onderdelen van de organisatie

Bij deze aanpak komen voortdurend nieuwe waarnemingen naar voren die niet in bestaande denkmodellen of paradigma’s

ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2008

De race is immers in volle gang passen. Uiteraard is het gedurende enige tijd mogelijk om via kleine wijzigingen van het bestaand model de nieuwe waarnemingen in te passen. Echter met opeengestapelde aanpassingen komt een model steeds meer onder spanning te staan. Het resultaat is niet langer mooi en doorzichtig; het is lelijk en ingewikkeld geworden door de vele reparaties.

Unieke aanpak The Eagle Paradigm® is uniek in zijn aanpak door open innovatie de basis te laten zijn van zijn eigen werkwijze. Voor elke opdracht wordt een keuze gemaakt uit de allerbeste adviseurs die er nationaal en internationaal zijn. Zo’n team functioneert als verlengstuk van de Board Room.

Geen standaard aanpak met traditionele consultants, maar een tailormade benadering waarbij de internationale adviseurs worden gerecruteerd op basis van inzicht, creativiteit, ervaring, daadkracht en autoriteit.

Op zulke momenten is het essentieel dat een nieuwe combinatie van inzichten ontstaat, een nieuw paradigma, dat op een andere manier alle tot dan toe bekende waarnemingen kan ordenen en verklaren. Deze paradigmaverandering is van onschatbare waarde voor het nemen van goede beslissingen in de board room.

The Eagle Paradigm® P.O.Box 22307 3003 DH Rotterdam Phone: +31.10.4333322 Fax: +31.10.4143259 www.theeagleparadigm.com

Door de samenwerking met Speakers Academy ® (een van de initiatiefnemers van The Eagle Paradigm ®) is er toegang tot zo’n 35.000 experts, wereldwijd. Door de nauwe contacten die met duizenden deskundigen worden onderhouden is tevens een verantwoorde prijsstelling gewaarborgd. De directe initiatiefnemers van The Eagle Paradigm® zijn prof. dr. ir. Guus Berkhout en de oprichter en CEO van Speakers Academy ®, Albert de Booij.

Veranderingen geven nieuwe energie, maar ze veroorzaken ook weerstand. The Eagle Paradigm® zal haar nieuwe model behoedzaam implementeren en stapsgewijs een paradigmaverschuiving teweegbrengen. Het creëeren van een urgentiegevoel is daarbij de eerste stap. Tijdens de volgende stappen zullen draagvlak en betrokkenheid grote aandacht krijgen, zodat er op een doelmatige manier consensus wordt bereikt. Maar veelal zullen veranderingen van buitenaf geen tijd en ruimte bieden voor een consensusproces. Door het hoge tempo waarmee die veranderingen zich aandienen, zullen organisaties gedwongen worden om snel te handelen.

De juiste persoon op de juiste plaats met de juiste expertise en met de juiste reputatie: open innovatie in een mondiale economie.

‘Bringing Innovation to the World’

ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2008

prof. Guus Berkhout

Albert de Booij

Welk type hotel zoekt u als u een lang weekend in een mooie stad boekt? Is dat een betonnen kolos met duizend kamers of kiest u voor dat bijzondere kleine hotel, waar service nog hoog in het vaandel staat en u zich ver weg van huis toch ‘thuis’ voelt? Het concept van Regent Seven Seas Cruises is even simpel als succesvol: met vier kleine luxe hotels brengen zij u van de ene betoverende plek naar de andere. Van Istanbul tot Tahiti, van Alaska tot Patagonië: uw ‘boutique resort’ reist gewoon met u mee. Regent Seven Seas Cruises weet als geen ander hoe ze haar gasten schandelijk moet verwennen. Het overgrote deel van de hutten is zó ruim dat ze met recht suites genoemd kunnen worden; sommigen hebben luxueus ingerichte woonkamers en bijna allemaal hebben ze grote privé balkons. En met de “ultra all-inclusive” policy hoeft u zich niet druk te maken wie de rekening betaalt

want ook de drankjes en fooien zijn inbegrepen in de reissom. Uit eten gaan aan boord is een feest. De a la carte maaltijden zijn zonder uitzondering van een bijzonder hoog niveau en worden in één open zitting geserveerd. Onze tip: boek zeker een avond een tafeltje voor twee in “Signatures” op de Seven Seas Mariner of Seven Seas Voyager. De gerechten die u hier krijgt voorgeschoteld zijn wat ons betreft een Michelin ster waard! Met ruimte voor maximaal 700 gasten zijn de schepen van Regent Seven Seas Cruises klein, maar niet té klein. Ze zijn groot genoeg voor wijdse open dekken zodat u niet hoeft te vechten om een dekstoel. Maar ze zijn ook klein genoeg voor persoonlijke service van het hoogste niveau. Van een zonnige week in de Middellandse Zee tot een complete wereldcruise: aan boord van de varende boutique hotels van Regent Seven Seas Cruises krijgt het het woord ‘verwennen’ een hele nieuwe betekenis! In alle soorten en maten … Bij Regent Seven Seas Cruises heeft u de keuze uit vier zeer verschillende schepen. Op de intieme Paul Gaguin hangt een duidelijke Franse sfeer met een Tahitiaans tintje. Tot in uw hut treft u hier originele Polynesische kunst aan, terwijl

Restaurant La Veranda u het beste uit de Franse keuken voorschotelt. De Seven Seas Navigator is het ultieme varende boutique hotel met haar ruime suites en persoonlijke sfeer. Bij de indeling van het schip niet op een metertje meer of minder gekeken. Zo vindt u een twee dekken hoge showlounge waar professionele shows worden opgevoerd en diverse eetgelegenheden waar u iedere avond kunt eten wanneer en met wie ú wilt. Last but not least zijn er nog de Seven Seas

Mariner en Seven Seas Voyager. Deze zusterschepen zijn de enige ter wereld waarbij álle gasten een ruim bemeten suite met balkon hebben. Binnenhutten zijn er niet! Zelfs de meest voordelige suite is uitgerust met een inloopkast en een marmeren badkamer met een ligbad en aparte douche. De beste hutaccommodatie op de zeven zeeën Lezers van de bladen Conde Nast Traveler en Travel+Leisure zijn het erover eens. In de jaarlijkse populariteitspolls van beide magazines is Regent Seven Seas Cruises ook in 2008 als beste geëindigd in de categorie ‘hutaccommodatie’. Met recht, want de suites op de schepen van Regent Seven Seas zijn groter en luxueuzer ingericht dan die op vergelijkbare rederijen. Onze tip voor een onvergetelijke reis: boek een van de sensationele Grand Suites of Master Suites. Onze medewerkers vertellen u er graag meer over.

<ja[ d

[ BZm^X

6iaVci^X DXZ

Een kleine selectie uit het Cruise-programma van Regent Seven Seas Cruises kZc^XZ bdciZ XVgad 6Y

X^k^iVkZXX]^V PgdbZR

g^Vi

`didg

hdggZcid

Ingg]Zc^Vc HZV

BZY^iZggVcZVc HZV

^X H

^hiVcWja

bdciZ XVgad

hea^i

X^k^iVkZXX]^V PgdbZR hdggZcid Ingg]Zc

>dc^Vc HZV

Xdg[j

cVmdh PiVdgb^cVR

^Vc HZV

cVmdh PiVdgb^cVR

hVcidg^c^ e^gVZjh PVi]ZchR `jhVYVh^ >dc^Vc

HZV

BZY^iZggVcZVc HZV

bn`dcdh e^gVZjh PVi]ZchR cVkea^dc

`jhVYVh^ hVcidg^c^

g]dYZh BZY^iZggVcZVc HZV

8-daagse reis van Venetië naar Monte-Carlo

8-daagse reis van Monte-Carlo naar Athene

8-daagse reis van Athene naar Istanbul

Vertrekdata: 31/07 en 28/08/2009 Seven Seas Navigator HHHHH Route: Venetië, Italië – Split, Kroatië – Kotor, Montenegro – Corfu, Griekenland – Taormina, Italië – Sorrento, Italië – Civitavecchia, Italië – Monte Carlo, Monaco.

Vertrekdata: 16/05, 10/07, 07/08, 04/09 en 16/10/2009 – Seven Seas Navigator HHHHH Route: Monte Carlo, Monaco – Civitavecchia, Italië – Sorrento, Italië – Taormina, Italië – Dag op zee – Kusadasi, Turkije – Santorini, Griekenland – Piraeus, Griekenland.

Vertrekdata: 17/07, 14/08 en 11/09/2009 Seven Seas Navigator HHHHH Route: Piraeus, Griekenland – Nafplio, Griekenland – Santorini, Griekenland – Kusadasi, Turkije – Rhodos, Griekenland – Mykonos, Griekenland – Istanbul, Turkije (2 dagen).

Prijzen in € per persoon (obv 2 pers. in 1 hut): Suite met raam vanaf € 3.593,– Deluxe Suite met balkon vanaf € 4.169,– Penthouse Suite vanaf € 5.137,–

Prijzen in € per persoon (obv 2 pers. in 1 hut): Suite met raam vanaf € 3.565,– Deluxe Suite met balkon vanaf € 4.141,– Penthouse Suite vanaf € 5.109,–

Prijzen in € per persoon (obv 2 pers. in 1 hut): Suite met raam vanaf € 4.046,– Deluxe Suite met balkon vanaf € 4.694,– Penthouse Suite vanaf € 5.979,–

Inclusief: Alle maaltijden (ontbijt, lunch, diner, snacks) aan boord, alle dranken aan boord (m.u.v. ‘premium’ dranken), entertainment, havengelden, belastingen, fooien, vluchten, luchthavenbelasting en transfers. Exclusief: Persoonlijke uitgaven, verzekeringen, reserveringskosten en bijdrage Calamiteitenfonds.

Kijk voor meer informatie over deze en 37.000 andere reizen op www.vcktravel.nl/cruises of neem telefonisch contact met ons op: 020 – 6 800 878

Tekst: Floor de Booys Fotografie: Evert Jan Daniels

WETENSCHAP

Een mens bestaat uit

sterrenstof prof. dr. Dap Hartmann

Sterrenkundige prof. dr. Dap Hartmann is een tegendraadse wetenschapper. Waar anderen stoppen, wordt het voor hem pas interessant. Aan de TU Delft kijkt hij naar de mogelijkheden om nieuwe technologie naar de markt te brengen. Hij ergert zich aan de middelmatigheid en luiheid, die hij in Nederland ziet. “Er is meer bevlogenheid en passie nodig om de problemen van ons land op te lossen.”

Het is een stralende herfstdag, maar Dap Hartmann zit met de luxaflex dicht achter zijn computer en het ‘Requiem’ van Mozart staat zo hard dat hij de klop op zijn deur in eerste instantie niet hoort. In zijn werkkamer in de faculteit voor Techniek Bestuur en Management van de TU in Delft bestaat de buitenwereld even niet. Het is misschien niet zo vreemd voor een sterrenkundige die jaren heeft doorgebracht in observatoria om de verdeling van moleculaire wolken in het melkwegstelsel in kaart te brengen. “Met muziek kan ik alles buitensluiten, dat is mijn manier om me te concentreren. Ik heb mijn proefschrift geschreven terwijl ik cassettebandjes - van Pearl Jam, Soundgarden en Galactic Cowboys - om en om grijs draaide. Het is tamelijk heftige muziek. Maar omdat ik op het laatst elk geluidje kende, was het voor mij toch heel rustgevende achtergrond muziek. Wist je dat Simon Vestdijk alleen geconcentreerd kon schrijven als er een stofzuiger stond te loeien?” Hoewel hij zich tijdens zijn werk graag afsluit van de wereld, is Dap Hartmann een zeer toegankelijke en enthousiaste wetenschapper. Hij is ook een van de weinige exacte wetenschappers die helder en zeer onderhoudend kan schrijven. Voor het (niet meer bestaande) opinietijdschrift Opinio schreef hij prikkelende columns over uiteenlopende wetenschappelijke onderwerpen. Om aan een absolute ‘dummy’ in de sterrenkunde uit te leggen wat moleculaire wolken zijn, haalt hij letterlijk alles uit de kast. Het mag echter niet baten. Verder dan de Grote- en de Kleine Beer kom ik niet. Dap keert snel terug naar de bewoners van de planeet aarde. “Ken je dat liedje ‘Woodstock’ van Joni Mitchell dat Crosby, Stills, Nash and Young zingen? In het refrein zingen ze: ‘We are stardust’. Dat klinkt niet alleen mooi, maar het is écht zo, de mens is gemaakt uit sterrenstof. Alle bouwstenen van het leven – koolstof en zuurstof – zijn allemaal gemaakt in het binnenste van sterren.”

Dap Hartmann groeide op in Rijswijk en had op de middelbare school al een fascinatie voor de exacte vakken. “Die lagen me van nature goed. Maar het had ook te maken met de bevlogenheid van de docenten wis- en natuurkunde. Mijn leraar wiskunde-II was ingenieur, had in Delft gestudeerd en stond vijf stappen boven de stof. Hij kon het ons zó goed uitleggen. Dat soort docenten is volgens mij schaars tegenwoordig. Terwijl ze van doorslaggevend belang kunnen zijn. Ik kom helemaal niet uit een gezin waar het gebruikelijk was om te studeren. Die man heeft me enthousiast gemaakt.” Dat het geen natuurkunde werd, maar sterrenkunde, kwam omdat Dap Hartmann op de introductiedag in Leiden toevallig een inleiding in de sterrenkunde kreeg. “Het eerste jaar was in feite hetzelfde als natuurkunde, alleen kreeg je twee vakken extra. Als het toch niet leuk is, laat ik die twee vakken vallen en dan studeer ik nog steeds natuurkunde, bedacht ik me. Maar ik vond het machtig interessant.” Dap specialiseerde zich in radiosterrenkunde. “Daarbij bestudeer je de sterren niet door met een gewone telescoop naar de hemel te kijken, maar luister je via een radiotelescoop naar de straling van het gas waaruit sterren ontstaan. Aan de hand daarvan kun je kaarten maken van de verdeling van die gaswolken.” Voor zijn promotieonderzoek zat hij zes jaar lang twee dagen per week bij de radiosterrenwacht in het Drentse Dwingeloo. Daar ontmoette hij ook schrijver Harry Mulisch, toen bezig met onderzoek voor zijn magnum opus ‘De ontdekking van de hemel’. Hartmann en Mulisch raakten aan de praat. En toen twee jaar later het boek uitkwam, figureerde Hartmann er tot zijn verbazing zelf in als de sterrenkundige die op de achtergrond aanwezig is als Onno en

ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2008

Max, de hoofdfiguren uit het boek, voor het eerst samen de radiosterrenwacht in Dwingeloo bezoeken. “Ik heb een gesigneerd exemplaar van Mulisch gekregen.”

“Hij keek naar de lucht. ‘Ik denk dat ik de kap maar dicht doe.’ Met hulp van Onno trok hij haar overeind, en na het vastzetten van de hendels en drukknoppen bracht hij hen naar het gastenverblijf, waar hij de beheerder een slaapkamer had laten reserveren. In de gemeenschappelijke woonkamer, ingericht met rieten stoelen en triplex banken, stelde hij hen voor aan een jongere collega uit Sydney, die te dik was voor zijn leeftijd en aan de eettafel zat te werken. In het Engels vertelde Max dat hij hier was om de Australische gegevens over de verdeling van neutrale waterstof in het Melkwegstelsel te combineren met die van het noordelijk halfrond, wat moest leiden tot een volledige kaart.”

Muziek is voor Dap Hartmann kunstuiting nummer één. Hij is een muzikale omnivoor. “Bach, Beatles, Sjostakovitsj, Frank Zappa, Martinu, Linkin Park, ik ben behoorlijk breed georiënteerd en sta altijd open voor nieuwe klanken.” Hartmann is gefascineerd door het leven en werk van dirigent, pianist en componist Reinbert de Leeuw. “Ik vind het vooral zo bijzonder dat hij tegen de stroom in altijd op zoek is naar moeilijke muziek van totaal onbekende componisten. Terwijl hij rijk had kunnen worden met zijn interpretaties van het werk van Erik Satie.” Dat onconventionele, zeg maar gerust een tikje dwarse, herkent Hartmann ook wel in zichzelf. “Als mensen mij voor gek verklaren, dan is dat voor mij geen teken ergens mee te stoppen, maar juist een signaal om dóór te gaan. Dan wordt het pas interessant. Niet als pose, of omdat ik mensen wil pesten, maar meer als uitdaging voor mezelf. Ik kan geen dingen half doen, als ik iets doe, gooi ik me er helemaal in. Als ik tennis, wil ik mijn tegenstander van de baan vegen. Zo zit ik nu eenmaal in elkaar. Sinds kort golf ik , dat is het ultieme gevecht met jezelf.” Die passie waardeert hij ook bij de studenten aan wie hij lesgeeft. “Ik haal het potentieel er altijd meteen uit. Dat zijn de studenten die net een stapje harder lopen, die écht betrokken zijn. Voor hen wil ik ook wat extra’s doen. Als het belangrijk is, mogen ze me in het weekeinde ook lastig vallen. Dan wil ik graag met ze meedenken. Ik verfoei de negen tot vijf mentaliteit in Nederland.” De pure wetenschap is altijd en overal zijn leidraad. “Je moet iets kunnen bewijzen, ik ben niet tevreden met veronderstellingen. Wetenschap betekent ook heel eerlijk zijn, er ook voor uit durven komen als je iets niet weet. Dat verwacht men niet van wetenschappers. Maar het is zo’n opluchting als je dat gewoon kunt zeggen. Dat zouden politici ook eens moeten doen. Die wau-

welen maar door, terwijl het overduidelijk is dat ze er geen kaas van hebben gegeten. Ik erger me rot aan die hele discussie over duurzame energie. Alsof we met windenergie het probleem op gaan lossen. Dat is volstrekt naïef. Dat is echt een druppel op een gloeiende plaat. En dan vinden ze het raar dat er aan de geloofwaardigheid van de politiek wordt getwijfeld.” Aan mensen die alleen maar berekenend bezig zijn met de volgende stap in hun carrière heeft hij een hekel. “Het gaat om bevlogenheid in het leven, niet om geld of macht. Ik heb een hekel aan job hoppers. Zo zit ik zelf in elk geval helemaal niet in elkaar. Ik heb mijn loopbaan nooit bewust gepland. Heb altijd datgene gedaan wat ik interessant vond. En als ik het ergens prettig vind, dan blijf ik daar.” Bij de faculteit Techniek Bestuur en Management (TBM) aan de TU van Delft zit hij nu ook alweer vijf jaar en hij heeft er zijn draai gevonden, ook al heeft het weinig met sterrenkunde te maken. “Ik ben hier door hoogleraar innovatiemanagement Guus Berkhout gevraagd om een brug te slaan tussen de markt en de exacte wetenschap. Ik kijk naar de marktwaarde van wat hier aan de TU wordt bedacht: ‘Turning Technology into Business’. Wetenschappers zijn daar zelf meestal niet mee bezig, die zitten in hun eigen wereldje. Ik kijk continu naar de mogelijkheden van nieuwe technologie. Het begint nu echt zijn vruchten af te werpen. Er starten steeds meer kleine bedrijfjes aan de TU. Het potentieel is enorm, maar je moet het wel willen zien. Er moet een ondernemer in je zitten. Je moet je nek uit durven steken.” Van dat soort mensen zijn er in Nederland te weinig, vindt Dap Hartmann. “Ik zie te veel middelmatigheid, te veel luiheid. En dat terwijl we alle zeilen moeten bijzetten om de problemen die op ons afkomen het hoofd te bieden.”

Prof. dr. Dap Hartmann studeerde sterrenkunde aan de Universiteit Leiden enpromoveerde in 1994. Van 1994 tot 1998 was hij als bezoekend wetenschapper verbonden aan het Harvard-Smithsonian Center for Astrophysics (CfA) in Cambridge (Massachusetts) in de Verenigde Staten. Daarna werkte hij als wetenschappelijk medewerker aan het Astronomisches Institut van de Universiteit Bonn en aan het Max Planck Institut für Radioastronomie in Bonn. Sinds 2003 is hij universitair docent innovatiemanagement en ondernemerschap aan de Technische Universiteit Delft. daphartmann@speakersacademy.eu

(citaat uit de ‘De ontdekking van de hemel’ van Harry Mulisch)

“Twee dingen vervullen mij altijd weer met eerbied: de sterrenhemel boven mij, de zedenwet in mij.” — Immanuel Kant —

ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2008

www.newtailor.nl

Pak Hemd Jacquet Blazer Smoking Overjas Cape Broek Plus Fours Kamerjas Vest Jasje Rok

Eerst de man dan het pak

MARKETING

Stammen verbinden mensen en veranderen de wereld Seth Godin Stammen (‘tribes’) zijn groepen mensen die hetzelfde idee aanhangen en zijn verbonden met een leider en elkaar. Volgens Seth godin zorgen stammen ervoor dat onze wereld blijft draaien. Dat is altijd al zo geweest, maar internet maakt het gemakkelijker om stammen op te zetten en te leiden. in zijn nieuwe boek ‘Tribes: We need you to lead us’ legt godin - één van ‘s werelds belangrijkste en invloedrijkste ‘business thinkers’, uit waarom de oude manier van leidinggeven vandaag de dag niet meer werkt.

Tekst: Jacques Geluk Fotografie: Courtesy Seth Godin

Seth Godin vertelt over iets dat er altijd al is geweest, maar waarover nog niemand heeft geschreven zoals hij dat nu heeft gedaan. “Stammen hebben altijd een rol gespeeld in ons leven, omdat het in onze natuur besloten ligt verbintenissen aan te gaan met anderen, die zich door dezelfde religieuze, etnische, economische, politieke of muzikale ideeën laten inspireren. Invloedrijke mensen kunnen stammen creëren waardoor we ons laten leiden en daar hebben ze niet per se het internet voor nodig. The Grateful Dead had slechts één grote hit, maar slaagde erin de best verdienende muzikale live-act ter wereld te worden. Daar hadden ze zelfs geen platenwinkels voor nodig. Ze reisden gewoon per bus van stad naar stad en slaagden erin mensen aan zich en aan elkaar te binden.” Toch was de in 1965 geformeerde Amerikaanse rockgroep haar tijd niet vooruit. “Jezus en zijn discipelen deden hetzelfde 2000 jaar geleden, en met veel succes. Ware gelovigen, die elk woord van Jezus voor waar aannamen, vormden een hechte groep, die in de loop der eeuwen steeds groter is geworden.” Stammen worden steeds machtiger, nu internet geografische, financiële en tijdbarrières heeft geslecht, bestaande stammen met behulp van blogs en sociale netwerken heeft laten groeien en heeft meegeholpen aan het creëren van honderdduizenden nieuwe stammen. Groepen van mensen die ervan houden naar het strand te gaan, fan zijn van The Grateful Dead, dezelfde politieke leider ondersteunen of om het milieu geven, delen waarden en visies. In zijn boek beschrijft Godin hoe politieke machtsverhoudingen en definities van leiderschip snel veranderen door de explosieve opkomst van stammen. Een stam kan persoonlijke niveaus gemakkelijk overstijgen en uitgroeien tot een beweging die de macht heeft een bedrijfstak op z’n kop te zetten, politieke veranderingen teweeg te brengen en de wetenschap opnieuw uit te vinden. Op zijn blog zegt Godin over het creëren van zijn eigen ‘online tribe community’: “Krachtige stammen zijn niet altijd voor iedereen toegankelijk. Exclusiviteit zorgt ervoor dat ze werken.” Zijn ‘online tribe’ is inmiddels gesloten, maar elke dag post hij zijn blogs die een behoorlijk aantal Europese bezoekers trekken. Godin heeft een boodschap voor iedereen die droomt van verandering, maar ook

voor marketeers die de binding met hun klanten, de stamleden, moeten verdiepen. Managers moeten leren hoe ze hun stam kunnen inspireren om een gezamenlijk doel te bereiken, in plaats van werknemers te vragen taken uit te voeren. “Ik help mensen anders te gaan denken over de manier waarop ze werknemers, klanten en consumenten behandelen. De oude regels van leiderschap werken niet meer. Bazen kunnen niet meer net zoals vroeger tegen hun mensen schreeuwen. Ze moeten hun houding veranderen en erkennen dat alles draait om het met elkaar verbinden van mensen.” Het is uit de tijd om mensen aan te nemen, op te leiden en te corrigeren terwijl ze worden behandeld als makke schapen. In plaats daarvan moeten stamhoofden (leiders) proberen aansluiting te vinden met de buitenwereld en moeten hun volgers verantwoordelijkheid nemen voor hun eigen carrière. Godin geeft een voorbeeld:

“Marketeers moeten consumenten, die meer macht hebben dan ooit, met meer respect behandelen.” “Mitch Matthews is de baas van de marketingdivisie van Microsoft. De 2000 mensen die daar werken zijn duidelijk onderdeel van een stam. Ze hebben dezelfde waarden en werken op elkaar in, waardoor Matthews, via een speciaal gecreëerd communicatieplatform, er geen moeite mee heeft hen te managen.” Tribe management houdt, in tegenstelling tot merkmanagement, in dat marketeers niet langer bij machte zijn aandacht af te dwingen. Ze moeten consumenten, die meer macht hebben dan ooit, met meer respect behandelen. Geen spam, geen ongevraagde reclame. ‘Interruption marketing’ dient vervangen te worden door ‘permission marketing’. Godin: “Organisaties moeten het als een voorrecht zien verwachte, persoonlijke en relevante boodschappen af te leveren bij mensen die hebben aangegeven ze te willen ontvangen. Klanten willen de

AcAdemy® Magazine / najaar 2008

mogelijkheid hebben zich te binden aan andere klanten, en niet aan bedrijven. Ze willen hun verhaal kwijt kunnen en delen. Daarom moet de ‘permissie’ die zij aan een bedrijf geven gebruikt worden om een stam te creëren die zulke verbintenissen mogelijk maakt. Alles dat de organisatie doet is bedoeld om de stam te voeden, te laten groeien en tevreden te houden. In plaats van klanten te zoeken voor hun producten, moeten ze producten en diensten uitzoeken voor de stam.” Godin is ervan overtuigd dat dit zowel voor grote als kleine bedrijven geldt. Hij realiseert zich dat niet iedereen stamhoofd wil zijn of zich bij een stam wil aansluiten. “Maar als je stemmen of donaties zoekt, heb je mensen nodig die dat wel doen. De 85.000 Amerikanen die presidentskandidaat Barack Obama hebben toegejuichd hebben dat vooral voor zichzelf gedaan, omdat ze mensen met dezelfde ideeën wilden ontmoeten. De reclamespotjes die hij heeft laten uitzenden hebben daar geen invloed op gehad. Obama is erin geslaagd een voortdurend groeiende stam op te zetten. Wanneer 85.000 mensen ieder een verbintenis aangaan met tien anderen, gaat het al om bijna een miljoen mensen. Als dat nog twee keer gebeurt, kun je je voorstellen wat de invloed van zo’n enorme stam kan zijn.” “Op 15-, 16-jarige leeftijd wilde ik graag mensen helpen en wat leren. Ik ontdekte dat mensen kracht geven niet alleen heel amusant is, maar hen ook veel voordeel kan bieden.” In 1982 studeerde Godin af in computerwetenschappen en -technologie. Later haalde hij zijn MBA in marketing aan de Stanford Business School. “In de jaren tachtig was ik betrokken bij een boekverpakkingsbedrijf en begon ik te begrijpen dat de macht van het boek zo groot kan zijn dat het een verschil kan maken.” Toch duurde het tot 1999 voordat zijn eerste boek, de bestseller ‘Permission Marketing’, het licht zag. “Door het schrijven van dit boek heb ik geleerd dat je een idee kunt gebruiken dat invloed heeft op veel mensen, zonder dat je veel geld nodig hebt of eerst een organisatie moet opbouwen. Het idee was niet eens nieuw, maar ik was wel de eerste die het in woorden heeft gevangen.” Tussen het verpakken en schrijven van boeken heeft Godin Yoyodune, een van de eerste direct-marketing bedrijven op internet, geleid. Het verkocht dit bedrijf in

Was het niet moeilijk voor de ‘kudde’ om te veranderen, waren mensen echt bereid aan hun houding te werken na het lezen van Godins boek en bereid zich als leider of volger aan te sluiten bij een stam? “Ik denk dat het een ontwikkelingsproces is. Mijn bestseller ‘Purple Cow’ had ik niet kunnen schrijven in 1975, maar naarmate de tijd is verstreken zijn mensen er ontvankelijker voor geworden. Door dit boek te lezen hebben ze veel kunnen leren over mijn bedoelingen.” ‘Purple Cow’ (2003) beschrijft hoe consumenten dagelijks in aanraking komen met een heleboel saaie dingen, door Godin ‘bruine koeien’ genoemd. Hij raadt zijn lezers aan een ‘paarse koe’ in te bouwen in alles wat ze doen, zodat ze iets creëren dat echt opvalt. Een manifest voor marketeers die willen meehelpen aan het ontwerpen van producten die het van begin af aan waard zijn om in de markt te worden gezet. Seth Godin denkt niet dat de tijd van de stammen snel voorbij is. “Ik hoop dat de goede kanten het winnen van de slechte. Ik ben optimistisch en ik denk dat dat zal gebeuren, wanneer we voorzichtig zijn. Overigens schrijf ik niet over de negatieve bijeffecten, omdat ik van het boek geen handleiding wil maken.” Veel mensen denken dat Godin zich in zijn vorige boek vooral richtte op zakelijke leiders. “Dat dacht ik ook, maar ik krijg veel emails van bijvoorbeeld kerkleiders, die dachten dat ik de boeken voor hen had geschreven. Nu blijkt dat lezers mij vinden en dat het niet uitmaakt welke achtergrond ze hebben. Ik heb dit boek geschreven voor iedereen die is geïnteresseerd in stammen en misschien is het nuttig te weten dat mijn loopbaan is gebaseerd op de onderwerpen waarover ik schrijf.”

Seth Godin is een Amerikaanse schrijver van businessboeken en een populaire spreker en blogger. In 1982 studeerde hij af in computerwetenschappen en filosofie aan de Tufts universiteit. Later behaalde hij zijn MBA in marketing aan de Stanford Business School. Na een tijdje boekinpakker te zijn geweest, richtte hij samen met Markt Hurst Yoyodine, een van de eerste online marketing bedrijven, op. In 1998 werd dit bedrijf voor $ 30 miljoen verkocht aan Yahoo, waar Godin tot 2000 vice-president direct marketing was. In 2006 richtte hij Squidoo op, een community website waarop gebruikers pagina’s kunnen creëren die te maken hebben met hun interessegebied. Godin heeft 11 bestsellers geschreven. sethgodin@speakersacademy.eu

“In één ding is de mens de machine nog de baas: hij kan zichzelf verkopen.” — Stanislaw Jerzy Lec —

column

1998 voor 30 miljoen dollar aan Yahoo. Twee jaar lang is hij vicepresident direct-marketing van Yahoo geweest. In maart 2006 heeft Godin Squidoo gelanceerd, een community-website waarop gebruikers pagina’s (genaamd ‘lenzen’) kunnen maken over onderwerpen waarin ze zijn geïnteresseerd.

Roel Wolbrink Klant is koning Hoe klantgericht bent u? En uw collega’s? Een bedrijf moet draaien om de personen voor wie u het allemaal doet: de klanten. Uw bedrijf draait niet om de processen of de meest efficiënte manier van produceren. Verkopen is, meer en meer, gunnen. In een gezonde business gaat het om tevreden en loyale klanten. Hiervoor moet u de verwachtingen van uw klanten kennen, managen, waarmaken en verifiëren.

Dit kan in veruit de meeste gevallen valleen als u in contact treedt met uw klant. Maar waar en wanneer? En hoe? Met wie? Welk gedrag is het meest effectief als u van mensen klanten wilt maken? Uw gedrag en het creëren of kiezen van een passende omgeving wordt de business etiquette genoemd. Een bredere definitie dus dan alleen de vormelijke etiquette. Nederlanders geven zichzelf een laag cijfer als het om business etiquette gaat, zo blijkt uit recent onderzoek van SDU en New Tailor naar de beleving van etiquette in Nederland. Van de belangrijkste internationale zakenpartners heeft alleen Rusland een nog slechter imago en scoren we gelijk met de Amerikanen. Japan en Engeland doen het traditioneel goed. En dat terwijl maar liefst 40% aangeeft dat business etiquette in de toekomst (weer) belangrijker wordt. En nog schrikbarender: 47% van de respondenten geeft aan de etiquette en goede omgangsvormen niet van thuis te hebben meegekregen. Hoog tijd dus voor een boek over dit onderwerp, waarin de belangrijkste zakelijke etiquetteregels aan bod komen. Etiquette zorgt ervoor dat mensen zich veilig en gemakkelijk voelen, zodat hun en uw kwaliteiten onder de aandacht kunnen komen. Bovendien is etiquette de jus van het leven, die zaken doen mogelijk maakt. Maar hoe komt het dan dat mensen soms huiverig zijn voor het woord etiquette? Er kleeft een etiket van oubolligheid aan en van verhoudingen die niet meer passen bij de moderne maatschappij. Ook hebben mensen ten onrechte het idee dat ze niet meer zichzelf mogen en kunnen zijn als ze volgens de ‘etiquette’ leven. Maar etiquette heeft niets te maken met het blindelings volgen van allerlei regels. De kern van etiquette is rekening houden met anderen en het nastreven van gelijkwaardigheid. En uiteraard zijn de etiquetteregels er ook om chaos en onbehagen te voorkomen. Als we ons inleven kunnen we de situatie zelfs naar onze hand zetten. Het boek ‘Business etiquette’ en de trainingen en workshops van Roel Wolbrink helpen daarbij.

Bestel dit boek bij de speakersacademybookstore.nl

roelwolbrink@speakersacademy.eu

Academy® Magazine / najaar 2008

Post HBO Leergang Digital Marketing Start ieder jaar in maart en oktober Gratis proefcollege

Het is nu mogelijk met de Leergang Digital Marketing binnen 5 maanden een zeer grondige kennis over marketing in het nieuwe digitale tijdperk op te bouwen en een volwaardige digital marketing gesprekspartner, manager of adviseur te worden. Vele topdocenten uit de Nederlandse marketing- en online media wereld verlenen in 2008 hun medewerking aan de inmiddels 2e lichting van de nieuwe marketingopleiding: Marco Derksen (marketingfacts en voorzitter IAB), Egbert Jan van Bel (MEC, auteur Kloteklanten), Geert Jan Smits (auteur Internet Scorecard), Frans Appels (voorzitter web analytics Nederland), Hans Molenaar (voorzitter Platform Innovatie in Marketing), Tim de Boer (directeur Pleon), Sander van der Blonk (Directeur Rapid Sugar).

Kort overzicht: 9 IN 5 MAANDEN TIJD, STRATEGIE EN PRAKTIJK VAN DIGITAL MARKETING

9 9 COLLEGES, EN GROEPSOPDRACHT: LIVE OPDRACHT BIJ NRC 9 BEDRIJFSBEZOEK, GASTCOLLEGES EN NETWERKPROGRAMMA 9 ACTIEF ALUMNI 9 VERWERVING TITEL RDM

Bezoek het gratis proefcollege. Informatie via: Sharon Degener sdegener@beeckestijn.org

9 LOCATIE: VRIJE UNIVERSITEIT Aâ&#x20AC;&#x2122;DAM EN HOGESCHOOL VAN UTRECHT

Stichting Beeckestijn Management Educatie Postbus 9005 3506 GA UTRECHT t. 030 2456023 f. 084 2207987 w www.beeckestijn.org e info@beeckestijn.org

ONDERNEMERSCHAP

‘Volg je hart en maak je dromen waar’ mr. Sherita Narain, zwarte zakenvrouw van 2007

Wellnessbedrijf Thermen Holiday verwent straks niet alleen gasten in Schiedam, maar ook in Drenthe en Vlaanderen. In Hoofddorp verrijst vrijwel zeker de grootste en uniekste spa ter wereld. Directeur/ mede-eigenaar mr. Sherita Narain volgt haar hart en gaat voor haar passie. Als Zwarte Zakenvrouw Nederland 2007 heeft ze een podium gevonden anderen te inspireren haar voorbeeld te volgen.

“Wanneer ik na een lezing een mailtje krijg waarin een vrouw schrijft dat ze door wat ik heb gezegd is gaan nadenken over wat ze met haar leven wil, vind ik dat helemaal geweldig. Ik ben blij dat ik door mijn verkiezing een voorbeeldrol heb gekregen en daardoor in staat ben uit te dragen dat ook allochtone vrouwen een miljoenenbedrijf kunnen opzetten en onderhouden. Eigenlijk wil ik niet alleen hen, maar iedereen, allochtonen en autochtonen, vrouwen en mannen, inspireren hun hart te volgen en zich niet te laten afschrikken als iets tegenzit. Alleen dan kun je uitblinken. Als je blijft doen wat je deed kom je nooit verder.” Het verbaast Sherita dat haar verhaal mensen zo kan raken. “Na de eerste lezing, waarvoor ik zelf mijn hart had vastgehouden, zeiden mensen uit het publiek onder de indruk te zijn van de eerlijke en passievolle manier waarop ik vertel over successen en dromen, maar ook over de valkuilen en tegenslagen die je onderweg tegenkomt en hoe je daarna weer verder kunt.” Sherita, die 4 oktober het stokje heeft overgedragen aan Sandra Chedi, is blij dat ze de verkiezing heeft gewonnen, maar als het aan haar had gelegen was dat nooit gebeurd. “Ik was in 2006 ook genomineerd, maar omdat ik niet geloofde in hokjesmentaliteit heb ik gezegd dat ik niet wilde meedoen. ‘Geef me de tijd, dan word ik gewoon zakenvrouw van het jaar, zonder een of ander voorvoegsel’, heb ik geroepen.Toen de Businessclub Zwarte Zaken Vrouwen Nederland (ZZVN) me vorig jaar opnieuw benaderde gaf ik eerst hetzelfde antwoord. Tot ze me uitlegden dat de verkiezing provocerend bedoeld is, om te laten zien dat wij er ook zijn. De titel ‘zwarte zakenvrouw’ is het eerste waar iedereen altijd over begint. Dat hebben ze dus heel slim gedaan. Het allerbeste is als de prijs dadelijk niet meer uitgereikt hóeft te worden, omdat iedereen, autochtoon en allochtoon, dezelfde kansen heeft. Als je maar

vastbijt en niet loslaat.” Ervaart ze dat zelf ook zo? “Ik ben hier op mijn derde jaar naartoe gekomen. Ik ben Nederlandse, maar mét elementen uit de Surinaamse en Indiase cultuur. Het beste uit beide werelden is in mij verenigd. Aan de ene kant dienstbaarheid, het mensen willen verwennen, bijvoorbeeld met lekker eten, aan de andere kant Hollandse nuchterheid: als je iets wilt ga je er voor. Dat is een hele mooie combinatie.” Al sinds haar tienerjaren doet Sherita wat ze tijdens haar lezingen, die gewoon doorgaan, preekt. Nadat ze is geslaagd voor het vwo jaagt ze haar eerste droom na. Ze wil op een groot advocatenkantoor werken en gaat rechten studeren. Ze studeert af in privaatrecht. Haar stage bij een gerenommeerd kantoor valt tegen. In plaats van creatief bezig te zijn met mensen om haar heen, zit ze in een kamertje met een stapel dossiers voor zich. Na twee maanden vraagt ze zich af of ze moet doorgaan omdat ze vijf jaar rechten heeft gestudeerd, of dat ze haar hart moet volgen en weggaan. “Dat heb ik gedaan, maar in tegenstelling tot wat veel mensen denken is mijn studie geen verloren tijd geweest. Ik heb er juist veel profijt van. We werken hier met juristen, omdat je met veel onderdelen van het recht te maken hebt, maar ik heb wel een bepaalde basis.” Na haar stage komt Sherita terecht in de commerciële dienstverlening, waar ze merkt dat ze goed is in het opzetten van dingen. “Ik draaide een topomzet en was in staat in korte tijd goede deals af te sluiten. Toch vroeg ik me na anderhalf jaar af of ik dit werk de rest van mijn leven moest blijven doen. Steeds meer mensen zeiden dat ik voor mezelf moest beginnen, maar kon ik dat? Ik ben erg chaotisch. Ik heb mijn oudere broer Tonny Gajadin gebeld, die heel gestructureerd is, met de vraag of hij samen met mij, op basis van gelijkwaardigheid iets wilde ondernemen.”

ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2008

Tekst: Jacques Geluk

“Mijn partner ging vanaf zijn vijftiende vaak naar de sauna, maar het heeft drie jaar zeuren gekost voor ik meeging. Sindsdien heb ik elke sauna in Nederland en veel spa’s in het buitenland gezien en daar ideeën opgedaan. Hetzelfde geldt voor mijn broer. ‘Waarom doen we niet waar we allebei zoveel passie voor hebben?’, zei ik op een gegeven moment. Daarna is het balletje gaan rollen. We wilden een saunabedrijf neerzetten dat zich zou onderscheiden van alle andere.” In Schiedam bouwen ze hun droombedrijf. Thermen Holiday gaat 15 december 2003 open en presenteert voor Nederland ongekende features, zoals een sauna op palen en een bioscoopsauna. “Na anderhalf jaar hebben we er een miljoenenverbouwing tegenaan gegooid en een nieuw gedeelte aangebouwd, inclusief een kantoorpand, een opleidingscentrum, sauna’s in de buitentuin en een grand café. Inmiddels ontvangen we dagelijks zo’n 525 bezoekers en hebben we 275 mensen in dienst, van wie 130 fulltime.” Het is nog maar het begin. “Schiedam is een pilot, de eerste schakel van de keten, waar we alles ontdekken en leren. Ook door op ons bek te gaan. Onlangs hebben we een sauna in Drenthe overgenomen, een monumentale boerderij met rieten dak en echte appelbomen in de tuin. Ik ben daar twee dagen in de week om te zorgen dat mensen er straks

Nu al behoort Thermen Holiday - dat 15 december zijn eerste lustrum viert - tot de top-5 van sauna- en beautybedrijven in Nederland. Binnenkort gaan de nieuwe vestigingen in Drenthe en Vlaanderen open en zijn de meeste obstakels voor haar droomcomplex in Hoofddorp weggenomen. “Vroeger was de sauna vooral iets waar ouderen vanaf 40 tot wel 90 jaar naartoe gingen, nu zie je steeds meer jongeren. Meiden van 20 die met een vriendinnenclub komen, of jonge mensen die in plaats van stappen op zaterdagavond hier dineren en zich daarna tot middernacht laten verwennen. Het is een groeimarkt. Veel mensen willen een wellnessbedrijf beginnen, maar je moet een echte ondernemer zijn om dat rendabel te kunnen maken. Vijfhonderd gasten per dag lijkt mooi, maar je wilt echt niet weten wat de kosten zijn!” Sherita Narain realiseert intussen één voor één bestaande dromen en jaagt nieuwe na. Het enige nadeel is dat ze daardoor zelf wat minder naar de sauna kan.

Mr. Sherita Narain is sinds 2003 directeur en mede-eigenaar van het goedlopende wellnessbedrijf Thermen Holiday in Schiedam. Binnenkort gaat de tweede vestiging open in Drenthe. Daarna volgen Nazareth (Vlaanderen) en Hoofddorp, waar Sherita en haar broer het grootste wellnessresort van de wereld willen realiseren. Sherita Narain, die na haar afstuderen aanvankelijk op een groot advocatenkantoor wilde werken, is in 2007 uitgeroepen tot Zwarte Zakenvrouw van Nederland en geeft lezingen, workshops en presentaties. sheritanarain@speakersacademy.eu

column

hetzelfde gevoel krijgen als in Schiedam. Ook in Nazareth in België zijn we bezig. Daar begint de belangstelling voor wellness te groeien. Begin volgend jaar hadden we open willen gaan in Hoofddorp, maar het regelen van vergunningen voor zo’n enorm complex heeft nogal wat voeten in de aarde. We willen 1250 gasten tegelijk binnenkrijgen, dat betekent bijvoorbeeld dat er 850 parkeerplaatsen nodig zijn.” Alles staat inmiddels op papier en Sherita weet zeker dat het grootste wellnesscentrum ter wereld er komt, ook al moet de eerste paal nog de grond in. “Het thema ‘Wellness around the world’ trekken we in alles door. Het complex verdelen we in werelddelen en landen. In ons Amazonegebied vind je een boomhutsauna, terwijl er in de woestijn warm zand op de grond ligt. Ook de menukaarten zijn in elk deel aangepast. Alle materialen die we gebruiken halen we uit de landen zelf, dus authentieke Marokkaanse tegels voor de hamam en Tibetaanse kussen voor de boeddhistische rustruimte.” Het is alsof Sherita een rondleiding geeft door een al bestaand complex. “Alles zit in mijn hoofd. Ik ruik het, voel het en zie alle kleuren.”

Leen Zevenbergen

Waarom maken mensen hun dromen niet waar? Tijdens mijn lezingen eindig ik meestal met het stellen van de vraag ‘En wat zijn uw dromen?’. Of om het persoonlijker te maken: ‘Wat is jouw droom?’. De reactie van mensen is dan toch vaak verbazingwekkend. Dromen? Ambities? Het lijkt wel alsof veel mensen geen dromen of ambities hebben, hetgeen natuurlijk niet waar is. Iedereen heeft dromen en ambities. De een wat meer dan de ander, maar het zijn toch wel altijd terugkomende beelden van iets dat men waar wil gaan maken. Dat kan echt van alles zijn. Variërend van ‘het willen worden van dartkampioen van Nederland’ en het ‘beginnen van een eigen bloemenzaak’ tot ‘het opzetten van een kinderziekenhuis in Afrika’. Rijp en groen, groot en klein, kunnen al die dromen zijn. Het is fascinerend om mensen over hun dromen te horen praten. En eigenlijk altijd boeiend, want mensen spreken met passie over hun dromen. Passie boeit anderen omdat daar energie uit spreekt. Energie die overigens hard nodig is om de dromen te verwezenlijken. De dromen geven energie. Want dromen inspireren. Zo ben je dus eigenlijk je eigen inspirator. En dat realiseren veel mensen zich niet. Die zijn op zoek naar inspiratie buiten zichzelf, terwijl ze eigenlijk zelf hun grootste inspirator kunnen zijn. Toch is er nog heel veel meer nodig om de stap te durven maken je dromen te verwezenlijken. Want zo makkelijk als het lijkt is het niet. De dromen en de energie/inspiratie die daaruit voortkomen zijn nog maar het begin……. PS: 18 juni 2009 is het de Grote Dromen en Inspiratie Dag in The Factory in Amsterdam. Bestel dit boek bij de speakersacademybookstore.nl

“Wie verbeeldingkracht heeft zonder kennis, heeft vleugels, maar geen voeten.” — Joseph Joubert —

ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2008

leenzevenbergen@speakersacademy.eu

NIEUW: JACKIE BUSINESS /0 t

UW E I N ,95 â&#x201A;Ź3

NAJAAR 2008

T H E B U S I N E S S

JACKIEâ&#x20AC;&#x2122;S TOPVROUWEN

LEADING LADIES VAN DE LAGE LANDEN

MODE OP DE WERKVLOER

E D I T I O N

Van corporate tot creatief, voor elke baan het juiste jurkje JACKIE DATE

LINDA.

â&#x20AC;&#x2DC;Ik ben een man met borstenâ&#x20AC;&#x2122;

BUSINESS DOSSIER BUSINESS OR PLEASURE? SURE? l l

HANDIG: in tien stilettostappen naar de top SEKS OP HET WERK: geil of gevaarlijk? HET GROTE VROUW & AMBITIE MBITIE ONDERZOEK

/P Çş t ÇťÇšÇšČ Č&#x201E; Çź Č&#x201A;Çž

Schokkend: 64% van de hoger opgeleide vrouwen wil geen carriĂ¨re maken

INTERVIEW AYSEL ERBUDAK

DE FEMME FATALE VAN HET SLOTERVAARTZIEKENHUIS

â&#x20AC;&#x2DC;Vriendinnenclubjes? Wat zijn dat?â&#x20AC;&#x2122;

NU IN DE WINKEL!

MERKMANAGEMENT

Een sterk merk, merk je!

drs. Andy Mosmans RM

Merkmanagement was ooit een puur tactische reclame- en designactiviteit, maar is inmiddels uitgegroeid tot een strategische marketing- en ondernemingsactiviteit. Ging het eerst om ‘the name of the game’, nu gaat het om ‘the game of the name’: het totale proces waarmee een onderneming via de naam van haar merk(en) een structureel toekomstaandeel tracht te creëren en te handhaven. In het boek ‘BRANDING NL’ wordt u, aan de hand van ‘state-of-theart-visies’ van Nederlandse professionals, wegwijs gemaakt in de ‘New Brand World’ en leert u wat de regels zijn van ‘the game of the name’. Merken helpen mensen kiezen. Van oudsher op de consumentenmarkt (ook ‘businessto-business’), maar steeds vaker ook op de arbeids- en de kapitaalmarkt.

Fotografie: Roy Beusker

In toenemende mate wordt duidelijk dat het belangrijk is merkmanagement op al deze markten consistent en geïntegreerd uit te voeren (‘total branding’). Zowel thematisch (‘above the line’), als actiematig (‘below the line’), maar zeer zeker ook bedrijfsmatig (‘behind the line’, ‘corporate’- en ‘internal branding’). Merken hebben zich in de loop van de tijd ontwikkeld van simpele ‘trademarks’, tot misschien wel de belangrijkste organiserende principes van het moderne leven. In onze moderne maatschappij zijn merken alom aanwezig. “It’s a new brand world”, stelt Tom Peters dan ook in zijn boek ‘The Circle of Innovation’. En hij heeft gelijk! Er zijn ongeveer zeven miljoen merken in Europa geregistreerd, waarvan alleen al ruim een half miljoen in de Benelux Een groot deel bestaat uit namen die door fabrikanten zijn gedeponeerd voor de marketing van hun (snellopende) consumentenproducten. Van oudsher hebben deze merken ook de meeste aandacht gekregen.

Inmiddels is het echter een veel te eng perspectief om alleen deze merken de A-status toe te bedelen. Op deze manier wordt geen recht gedaan aan duurzame productenmerken als Nike, Apple, Diesel, Gucci, Playstation, BMW, TomTom of Lego, dienstenmerken als Disney, Zwitserleven, Centerparcs, Visa, TNT, Nuon, Hi van KPN of Alex van Rabobank; b-to-b-merken als McKinsey, KPMG, Intell of Caterpillar; ‘corporate’-merken als Microsoft, GE, Virgin, Shell, ING, Randstad of Schiphol, maar ook Natuurmonumenten, Cordaid, Greenpeace, WNF of Artsen zonder Grenzen; mediamerken als RTL 4, EO, MTV, Quote, Q-Music of NRC Handelsblad; retailmerken als Starbucks, Albert Heijn, Super de Boer, Aldi, Ikea, Gap, Zara, Mediamarkt of H&M, overheidsmerken als PvdA, Belastingdienst, De Koninklijke Luchtmacht, VROM of Staatsbosbeheer en natuurlijk virtuele merken als Google, eBay, MSN, Skype, Hyves en Amazon. En wat te denken van het feit dat Al-Jazeera inmiddels in de top van meest invloedrijke merken staat, aldus het online magazine Brandchannel.com

Drs. Andy Mosmans RM is directeur van ARA Groep (samenwerkende communicatiespecialisten in Rotterdam), die via het TBWA wereldwijde netwerk onderdeel is van het in New York genoteerde Omnicom. Andy is tevens oprichter van Creative Direction Group, dat onder meer het initiatief BrandAid ontwikkelt. Hiervoor was hij werkzaam bij Philips, FHV BBDO en FHV Group (BBDO Nederland). Als adviseur werkt(e) hij voor vele (inter)nationale ondernemingen en merken. Verder zit hij in de Raad van Toezicht van Rotterdam Marketing en de Raad van Advies van De Rode Hoed. Hij is columnist, publiceert geregeld in (internationale) vakbladen en is gastdocent aan de Erasmus Universiteit Rotterdam (Innovative Branding). Ten slotte is hij kerndocent van de postdoctorale leergang Merkmanagement van de Academie voor Management en de Rijksuniversiteit Groningen. andymosmans@speakersacademy.eu

Fotografie: Frans Jansen “Zovele kleine dingen zijn groot gemaakt door de juiste wijzen van advertenties.” — Mark Twain —

ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2008

Super de Boer heeft weer een eigen gezicht. En ook symphatieke én succesvolle acties als de Bungels en Super Monopoly.

Een scherpe slagzin is niet uitwisselbaar maar past slechts bij één merk. Zoals: NRC Handelsblad. Slijpsteen voor de geest.

Het mooiste gewicht is evenwicht. Tien jaar na introductie behoort Optimel tot de twintig grootste merken in de supermarkt.

Kijk op ara.nl of bel Erik Triesscheijn of Andy Mosmans voor een afspraak: 010 4057277.

TRENDS

Zes redenen om onzichtbare trends niet te hoeven zien Magnus Lindkvist MSc. “Ontmoet George!” George heeft een prachtige vrouw, Jane, en twee kinderen, Elroy en Judy. Hij heeft een baan een leeft een comfortabel

middenklasseleven. O ja, George leeft in de toekomst.

Hij vervoert zijn gezin in een opvouwbaar ruimteschip. Onderweg naar zijn werk dropt hij Elroy in een kleine glazen gondel vol bubbels bij de Little Dipper School, die is gevestigd in een in de ruimte zwevende hovercraft. Judy is leerlinge van de Orbit High School en volgt haar lessen eveneens in een hovercraft. Na school gaat ze winkelen in het ruimtewinkelcentrum, met papa’s portemonnee op zak. Dat irriteert hem een beetje, maar wat kan hij eraan doen? George arriveert op zijn werk en stopt zijn opgevouwen ruimteschip in een aktentas. Hij stapt op de horizontale transportband, de ‘mensenverhuizer’, om naar zijn werk te gaan. Daar legt hij zijn voeten op zijn bureau om vervolgens weg te doezelen. De toekomst ziet er geweldig uit, althans van witte mannen uit de middenklasse. De Jetsons spelen een hoofdrol in een eind jaren zestig gemaakte tekenfilmserie die zich afspeelt in de niet al te verre toekomst, wanneer we – zo lijkt het – allemaal ruimteschepen besturen, in of in de buurt van de ruimte leven en zijn omgeven door technische hoogstandjes uit het ruimtetijdperk, zoals nucleaire ovens en teleporteermachines. Toch klopt dit toekomstscenario dat in deze serie geschetst wordt niet helemaal: het lijkt meer op de jaren zestig van de vorige eeuw met een paar nieuwe gadgets, dan op de 21ste eeuw. De serie is gebaseerd op de demografische clichés die toen golden: een heteroseksueel stel met twee kinderen. Eenpersoons huishoudens en huwelijken tussen mensen van hetzelfde geslacht bestaan dan nog niet. Jane Jetson heeft geen baan en brengt haar dagen door met schoonmaken en winkelen met het door George verdiende geld. Vrouwenemancipatie, die juist in die periode enorm in opkomst is, ontbreekt totaal in ‘The Jetsons’. En wie gaat er in hemelsnaam in de 21ste eeuw – het tijdperk van ‘downsizing’, ‘outsourcing’, winstdeling en management met doelen - naar zijn werk om vervolgens in slaap te vallen? De bedenkers van de serie zijn, bewust of onbewust, vergeten te kijken naar de onzichtbare trends die schuilgingen achter de gadgets die erin te zien zijn. Die trends hebben uiteindelijk veel meer

invloed op de toekomst gehad dan ruimteschepen en zwevende scholen. Je kunt moeilijk iemand verwijten dat hij het onzichtbare niet heeft gezien. Het is veel zorgelijker dat we techniek in het centrum van de wereld blijven plaatsen, omdat we geloven dat vooral technologische uitvindingen en machines de wereld vooruit zullen invloed van het heden op de toekomst overschatten. In de jaren zestig geloven we dat Brazilië een supermacht zal worden. Tien jaar later zijn we ervan overtuigd dat door nucleaire centrales opgewekte energie gratis zou worden. De jaren tachtig kenmerken zich door een enorm vertrouwen in de economie en de aandelenmarkten en in de jaren negentig weten we zeker dat de wereld een grote dot.com-kolonie wordt. Misschien zijn sommige van deze voorspellingen alleen maar in de verkeerde tijd geplaatst. Wie zegt dat we nooit in een Braziliaanse cyberspace zullen wonen, met gratis energie en eeuwige welvaart? Desalniettemin worden voorspellingen als deze gewoonlijk gecreeerd door bestaande condities te over-extrapoleren, zonder na te denken over nieuwe ontwikkelingen en onzichtbare trends die nog niet door de media zijn ontdekt. We zien merken, gadgets, rages, gimmicks en modetrends en geloven dat die ons de weg vooruit laten zien. Als trendspotter wil ik een andere kijk presenteren, door het toevoegen van een dieper en meer op de lange termijn gericht perspectief. In plaats van gadgets en gimmicks als bewijs aan te dragen, wil ik ze gebruiken als manifestaties van nu nog onzichtbare trends, die straks zichtbaar worden. Om dat duidelijk te maken gebruik ik de metafoor van een boom waarvan het gebladerte de ontwikkelingen op korte termijn laat zien en de takken en de stam de veranderingen op langere termijn. De takken zijn misschien slecht te zien onder de bladeren, of zelfs onzichtbaar, maar ze zijn van onschatbare waarde voor het begrijpen van heden en toekomst.

ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2008

De zes kanten van onzichtbaarheid Er zijn zes mechanismen die het ontdekken van verandering bemoeilijken en vele trends onzichtbaar maken. Van deze ‘kanten’ van onzichtbaarheid zou iedereen zich bewust moeten zijn, omdat ze ons voor de gek houden. Onzichtbaarheid door geleidelijkheid (te langzaam om op te merken) Veranderingen die over een langere periode plaatsvinden worden door ons brein niet geregistreerd. Wanneer ze tientallen jaren omspannen, passen we ons in toenemende mate aan deze veranderingen aan en uiteindelijk worden ze een natuurlijk onderdeel van ons leven. Neem milieuvervuiling. Stel je voor dat er borden met ‘Gif – niet zwemmen’ van de een op de andere dag worden geplaatst bij of in steden. We zouden in paniek raken en fanatiek op zoek gaan naar de oorzaak. Niemand fronst echter nog zijn wenkbrauwen wanneer wordt gewaarschuwd voor smog of voor rivieren en meren die te vies zijn om in te zwemmen. Dat komt omdat milieuschade langzamerhand bij ons leven is gaan horen. Onzichtbaarheid door miniscule veranderingen (door die verdomde bomen kunnen we het bos niet zien) Ons gezichtsvermogen is er niet echt op getraind om voortdurende bewegingen en veranderingen te registreren. Bergen worden als eeuwig ervaren, terwijl ze in werkelijkheid krimpen onder invloed van de elementen. Persoonlijkheden van mensen, behalve die van uzelf, worden ervaren als statisch. U kunt veranderen, maar er zijn maar heel weinig mensen die u dat nadoen. We passen onze starheid toe op markten en de maatschappij als geheel. Organisaties begrenzen zichzelf en creëren uitvoerige ‘mission statements’ en merkenstrategieën. Bedrijfstakken krijgen namen en worden afgebakend. Mensen worden samengebracht in clusters. Geografische regio’s worden naties genoemd, met kunstmatige grenzen in vuile grond. Door deze rigide opvattingen missen we kansen die zich vlak voor onze ogen voordoen. We hebben het zo druk met het kijken naar het bos, dat het niet is opgevallen dat de bomen zijn verdwenen.

wel tot ons moeten doordringen. Goed? Fout. De terroristische aanslagen van 11 september 2001 waren plotseling en zijn wereldwijd door miljoenen mensen gezien. We werden verrast, omdat de lens waardoor we naar de wereld keken nog niet was aangepast aan de veranderde omstandigheden. De jaren negentig werden door sommigen omschreven als ‘Het tijdperk zonder geschiedenis’. Velen werden dankzij de ‘dot.com-boom’ rijk en waren blind voor de onderliggende veranderingen die na het einde van de Koude Oorlog zijn ontstaan in de geopolitiek. We worden constant verrast door gebeurtenissen als deze, omdat we de onderliggende, onzichtbare veranderingen niet hebben opgemerkt. We focussen op de ‘hardware’ en missen de ‘software’. Dit houdt ook in dat we misschien niet begrijpen hoe bepaalde veranderingen, van globalisering tot de groei van het internet, onze manier van denken en ons functioneren als mensen, ons leven op z’n kop zetten. Onzichtbaarheid door verzet (we verwerpen bepaalde veranderingen en missen ze wanneer ze zich voordoen) Door onze houding verandert de manier waarop we tegen de wereld aankijken: van religieuze overtuigingen tot glazen die of halfvol of halfleeg zijn, Houdingen en waardesystemen zijn een essentieel onderdeel van het menszijn, maar kunnen voorkomen dat we bepaalde veranderingen waarnemen. Vele trendrapportages zijn in feite propagandistische uitingen. Daar is in principe niets mis mee, maar het betekent wel dat veranderingen, die door sommigen als ongepast worden beschouwd, worden genegeerd, ook al zijn ze heel belangrijk voor ons. Onzichtbaar door ‘presentisme’ (we geloven dat morgen ongeveer hetzelfde is als vandaag) De Jetsons laten een voorbeeld zien van een maatschappij die aan de oppervlakte is veranderd, maar in feite nog net zo traditioneel is als die vroeger was. Vele veranderingen op veel verschillende niveaus zijn heel moeilijk te voorzien. Hoe kun je tevoren

“Wie zegt dat we nooit in een Braziliaanse cyberspace zullen wonen, met gratis energie en eeuwige welvaart?” inschatten hoe een agrarische economie verandert als gevolg van toenemende verstedelijking. De meesten zullen aannemen dat veel mensen dichter bij elkaar gaan wonen. In werkelijkheid zorgt verstedelijking ervoor dat er nieuwe leefpatronen, leefstijlen en culturen ontstaan. Omdat we de wereld zien vanuit het heden, zien we de gevolgen niet die nieuwe trends kunnen hebben. Onzichtbaarheid door pessimisme (hoe kan het beter worden als we ten dode zijn opgeschreven?) Mensen zijn slordig als het gaat om nadenken over de toekomst. We besteden daar 12% van onze tijd, een uur tijdens elke werkdag, aan, maar weinigen doen dat op een constructieve manier. We neigen naar het stellen van veelal negatieve vragen die ons bezighouden, maar vergeten ze weer heel snel. Krijg ik promotie? Zullen mijn kinderen gelukkig zijn? Wat gebeurt er als ik ziek word? Wanneer stort de economie in? Zal de volgende terroristische aanslag slagen? Enzovoorts. Door het stellen van deze vragen gaan we negatief denken. Het resultaat is dat onze kijk op de toekomst verandert in een soort doemdenken. De media versterken dat nog eens. Heeft u ooit een krant vol positief nieuws gezien? Natuurlijk niet. Nieuws wordt gevoed door drama, conflicten, pijn, misère en afbraak, want dat begrijpen we. Alles tezamen ontstaat daardoor een onaantrekkelijk toekomstbeeld. Het lukt niet om onze toekomstige wereld voor te stellen als gezonder, gelukkiger, rijker (voor iedereen) en vrediger, omdat we de positieve ontwikkelingen maar niet willen zien.

Magnus Lindkvist MSc. is futuroloog, gespecialiseerd in zakelijke trends. Hij is afgestudeerd in Business and Economics aan de Stockholm School of Economics en heeft gestudeerd aan de School voor Film, Televisie en Theater (UCLA, Los Angeles). Voordat hij Pattern Recognition oprichtte, werkte Lindkvist als merkenstrateeg bij Differ en als directeur planning/account bij het strategische merkenbureau Grow. magnuslindkvist@speakersacademy.eu

Onzichtbaarheid door plotselinge veranderingen (knipper met je ogen en je mist het) Wanneer geleidelijkheid er de oorzaak van is dat we verandering niet opmerken, zou drastische en plotselinge verandering

“Elk mens is gehuld in de sfeer zijner persoonlijkheid, die hem onzichtbaar omstraalt.” — Frans Sirius —

ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2008

EuroCollege Hogeschool Versneld en begeleid MBO & HBO Praktijkgerichte opleidingen in Hospitality & Evenementen Management速 en International Hotel & Hospitality Management

Openavonden donderdagavond 19.30 - 21.30 uur 2008 : 23 oktober en 4 december 2009 : 8 januari, 5 februari, 26 maart, 23 april en 25 juni Locatie : Westblaak 139, Rotterdam. Tel. 010- 478 01 29 www.eurocollege.nl

LEIDERSCHAP

Nederland overleeft dankzij het Rijnlandse

businessmodel prof. dr. Mathieu Weggeman

geldzucht gecombineerd met ondeskundigheid kan tot destructieve gevolgen leiden. De crisis in de ﬁnanciële wereld toont aan dat regels en procedures dat niet kunnen voorkomen. Wat nodig is, is respect voor elkaar. Minder egoïsme, meer beschaving! Het zijn mooie tijden voor de aanhangers van het rijnlandse businessmodel.

Nergens ter wereld worden zoveel regels en richtlijnen voor zakendoen geproduceerd als in Amerika. Het is een complete industrie geworden vol juristen, fiscalisten en accountants die veel geld verdienen aan het interpreteren en toepassen van die regels en richtlijnen en nóg meer aan het adviseren van klanten hoe zij desondanks kunnen doen wat ze graag willen. Volgens het Anglo-Amerikaanse businessmodel is die overmaat aan regels, procedures en contracten nodig omdat mensen niet te vertrouwen zijn, vooral niet als het om geld gaat. Mijn winst is jouw verlies en daarom moet je constant op jew hoede zijn voor lage streken van je zogenaamde ‘partner’. Het ideaal is zakendoen losmaken van de variatie in menselijk gedrag. Na de Enron-affaire concludeerden de regelmakers dat er nog niet genoeg voorschriften waren en verscheen de SOX (Sarbanes-Oxley) wetgeving. Meer van hetzelfde. Maar dat je mensen geen hypotheek mag verkopen die ze eigenlijk niet op kunnen brengen staat nergens, omdat het met zoiets vaags te maken heeft als stijl en waarden. Als de man en de vrouw ieder twee banen en niet te veel kinderen nemen dan kunnen ze het wel betalen. En betalen zullen ze want het contract is waterdicht. De financiële technocratie is niet geïnteresseerd in maatschappelijke effecten en de kwaliteit van leven. De MBA’s die de hypotheekbanken en verzekeringsmaatschappijen leiden, zien hun organisaties als ‘money-making-machines’ die geoptimaliseerd moeten worden, en snel. Winst op korte termijn wordt belangrijker gevonden dan de continuïteit van de onderneming. Riante bonussen zorgen ervoor dat die prioriteitsvolgorde niet wordt vergeten.

AcAdemy® Magazine / najaar 2008

De financiële sector in Nederland draagt veel meer de kenmerken van het Rijnlandse businessmodel. Het handelen met geld is verankerd in een 400 jaar oude koopmanstraditie. Het perspectief is de lange termijn. De strategieën van de banken en de verzekeringsmaatschappijen zijn conservatief (vooral groeien op eigen kracht en niet te grote risico’s nemen) en de toezichthouder die voor het algemeen maatschappelijk belang opkomt, is streng en wordt gerespecteerd. Bankieren en verzekeren zien we als bijna exacte vakken waar flink voor gestudeerd moet worden. De liefde voor de ‘haute finance’-professie is vaak niet minder dan de liefde voor het geld dat er mee verdiend wordt. En er wordt heftig genetwerkt; men kent elkaar. Zo is relatief veel vertrouwen en waardering ontstaan voor elkaar en voor klanten. Mede door die Rijnlandse praktijken staat de bancaire sector er in ons land zoveel beter voor dan in Engeland en Amerika het geval is. Een immaterieel voordeel van de huidige financiële crisis is dat daardoor de verschillen tussen het Anglo-Amerikaanse en het Rijnlandse businessmodel weer eens goed zichtbaar worden, als zodanig en in hun consequenties. Hopelijk leren we daarvan dat onze manier van zaken doen zo slecht nog niet is. De Rijnlandse manier van werken mag dan in vergelijking weinig sexy zijn, met nauwelijks glitter & glamour en met veel gepolder en saai gepraat, maar op de lange termijn varen banken, verzekeringen en hun klanten er wel bij.

Prof. dr. Mathieu Weggeman is hoogleraar Organisatiekunde aan de Technische Universiteit Eindhoven, waar hij zich bezighoudt met kennis- en innovatiemanagement. Eerder was hij adviseur van de Raad van Bestuur van Philips, waar hij samenwerkte met onder anderen de beroemde hoogleraar bedrijfsstrategie C.K. Prahalad. Weggemans boeken ‘Kennismanagement: inrichting en besturing van de kennisintensieve organisatie’ (1997) en ‘Kennismanagement: de praktijk’ behoren tot de standaardwerken onder de Nederlandstalige kennismanagementliteratuur.. Naast zijn hoogleraarschap is prof. Weggeman werkzaam bij De Baak, een kenniscentrum van VNO-NCW. mathieuweggeman@speakersacademy.eu

column

De ‘private equity’-fondsen geven het voorbeeld. Ze kopen met geleend geld de Hema, Van Gansewinkel of NXP. Omdat ze op korte termijn de rente terug willen verdienen, moeten de overgenomen bedrijven bezuinigen op alle kosten die niet direct omzetverhogend werken. In de hoop op betere tijden, verminderen die bedrijven dan drastisch de uitgaven voor activiteiten die vooral voor de langere termijn van belang zijn, zoals opleidingen en R&D. Het gevolg daarvan is dat ze na korte tijd niet meer innovatief zijn, klanten hun heil elders zoeken en de continuïteit in gevaar komt. Er is geen ontkomen aan. Net als bij de hypothecaire leningen aan consumenten zijn ook bij de zakelijke transacties de contracten ‘ontmenselijkt’ en financieel-juridisch hermetisch dichtgetimmerd. In het product dat in de gekochte onderneming gemaakt wordt zijn de MBA’s van de investeringsbanken niet geïnteresseerd en in de mensen die er werken nog veel minder. Hoe strakker en uitgebreider het contract, hoe minder je in de relatie hoeft te investeren. Het enige dat telt is hoeveel winst je aan het einde van de dag in je zak steekt. Was daar 2000 jaar beschaving voor nodig?

Cisca Dresselhuys

Een nieuw leven, een nieuw geluid Het was niet zo dat ik de dag van mijn afscheid bij Opzij de ‘vreselijkste dag van mijn leven’ vond, zoals medicus en Telegraafcolumnist Bob Smalhout zijn pensioen van het Academisch Ziekenhuis in Utrecht betitelde. Maar het tegendeel was zeker ook niet waar. Het is niet niks, als je vanaf je achttiende gewerkt hebt, om dan ineens ‘dag’te moeten zeggen tegen een vaste baan, een eigen kantoor met aardige collega’s, treinvrienden, die je hebt verworven in een veertigjarige reiscarrière, je eigen column en een vaste onkostennota. Om maar eens een paar dingen te noemen. Dat is allemaal heel erg wennen. Toen ik als 20-jarige journaliste eens een Pensioen-in-zicht-cursus van de Hoogovens bijwoonde, omdat ik er een stukje over moest schrijven voor de krant, was dat nog een ver-van-mijn-bed-show. Nu is het werkelijkheid geworden. Geen pensioen-in-zicht, maar gewoon: pensioen-hier-en-nu. Natuurlijk is het niet alleen kommer en kwel, want elk afscheid betekent ook een nieuw begin. Van iets anders. Leuk is, dat ik nu een heel nieuw terrein betreed, waarover ik kan praten. Omdat ik nu zelf aan den lijve ondervind hoe het is om ouder te worden, een vaste baan achter me te laten, nieuwe werkzaamheden op te zoeken en mezelf als freelancer ‘te verkopen’. Het is even wennen, maar ik begin het aardig te leren. En omdat ik tegenwoordig elke dag een fikse wandeling maak (ik schop mezelf naar buiten), word ik ook nog een deskundige op totaal nieuwe gebieden, zoals de huizenmarkt (wat staan er in mijn omgeving opeens veel huizen te koop, hoe zit dat?), de kinderopvang (wat zie ik veel opa’s en oma’s, die met hun kleinkinderen op pad zijn, zouden die dat allemaal gratis doen of vangen ze daar tegenwoordig vier euro per uur voor?) en woninginrichting (rode accessoires zijn erg ‘in’ op dit moment). En dan noem ik nog niet eens zin en onzin van de ANWB-stappenteller en de lekkerste loop-gymschoen. Kortom : binnenkort kan ik over heel wat méér zaken spreken dan vroeger. Een nieuw leven, een nieuw geluid !

“Gelijk de akker door onkruid bedorven wordt, zo de mens door zijn begeerten.” — Boeddha —

ciscadresselhuys@speakersacademy.eu

Academy® Magazine / najaar 2008

BESTUUR EN BELEID

Driehonderd besluiten her vormen Frankrijk in sneltreinvaart prof. dr. Jacques Attali “Frankrijk zit middenin een proces van duurzame economische hervormingen en ik geloof dat de resultaten veelbelovend zullen zijn”, zegt prof. dr. jacques attali. een commissie heeft onder zijn leiding in de recordtijd van zes maanden de economische situatie in kaart gebracht en vervolgens ‘driehonderd besluiten die Frankrijk moeten veranderen’ open voorgesteld. een derde van die besluiten is al of wordt binnenkort geïmplementeerd. “ik denk dat ons hele rapport wordt overgenomen”, zegt de hoogleraar economie en politieke wetenschappen, schrijver, europees staatsman, ﬁlosoof en CeO enthousiast. attali wordt beschouwd als een der grootste denkers van onze tijd.

Het is nog maar ruim een jaar geleden dat de Franse president Nicolas Sarkozy en premier François Fillon Jacques Attali vroegen een commissie samen te stellen die moest onderzoeken wat er nodig was om de Franse economie weer sterk te laten groeien en de bevolking haar energie terug te geven. Dit schreven beide bewindslieden onder meer op 1 augustus 2007: ‘Meneer de voorzitter, de Franse economie heeft een gebrek aan groeipotentieel en concurriekracht. De groei bij onze Europese partners is groter, de werkloosheid vaak lager. (...) Deze situatie is ongunstig voor de vernieuwing, de sociale rechtvaardigheid, de technische vooruitgang, de ontwikkeling van het bedrijfsleven en de levenskwaliteit. Frankrijk loopt achter en zijn plaats in de wereld wordt bedreigd. Wij vragen u te onderzoeken onder welke voorwaarden Frankrijk weer kan groeien’. “Het ging niet om een korte-termijnanalyse van de situatie. Onze economie was niet ontzettend slecht. We liepen qua groei weliswaar wat achter bij de onze buren, maar dat was niet dramatisch. Er was dan ook geen sprake van een kloof tussen ons en die landen, maar we wilden hervormingen op verschillende terreinen om duurzame economische groei te kunnen bewerkstelligen. Frankrijk moet zijn beste capaciteiten benutten, ongeacht de situatie in andere landen”, aldus Attali.

Zijn Commission pour la libération de la croissance française is sinds het verzoek van Sarkozy en Fillon voortvarend te werk gegaan. “Ik heb om te beginnen een team samengesteld bestaande uit 43 briljante leden met veel expertise. Ze hebben gesproken met honderden professionals uit de private en de publieke sector. Bovendien waren alle leden van de regering beschikbaar om al onze vragen te beantwoorden, ook tijdens de vele hoorzittingen die we hebben gehouden.” Daarnaast heeft het team talloze suggesties bekeken die via het internet waren binnengekomen en vele buitenlandse experimenten op dit vlak onderzocht. Het rapport, inclusief twintig grondbeginselen en ruim driehonderd door de commissie opgestelde besluiten die Frankrijk weer op weg moeten helpen, is alweer enige tijd geleden aan de president en de premier overhandigd. “Het is geen rapport, geen studie, maar een gebruiksaanwijzing voor dringende en fundamentele hervormingen. (...) Het is geen inventarisatie die een regering naar eigen

AcAdemy® Magazine / najaar 2008

goeddunken kan gebruiken en nog minder een wedstrijd voor originele ideeën die daarna een marginaal bestaan leiden. Het is een samenspel, waarbinnen elk onderdeel verbonden is met alle andere en elk element bijdraagt aan het slagen van het geheel”, aldus de commissie in de toelichting op haar rapport. Kortom: niet enkele, maar alle voorgestelde besluiten moeten worden uitgevoerd om optimaal succes te bereiken. Attali: “Het ene besluit is belangrijker dan het andere. Op dit moment zijn er al honderd geïmplementeerd, nog eens honderd zitten midden in het goedkeuringsproces en worden binnenkort uitgevoerd. Ik denk dat ons hele rapport wordt overgenomen en dat is inderdaad een groot succes. In onze analyse hebben we zelfs de kredietcrisis voorspeld. Drie pagina’s hebben we besteed aan de potentiële gevolgen ervan. De commissie heeft aangedrongen op een versnelde invoering van de hervormingen wanneer de crisis er werkelijk zou komen en we zijn blij te kunnen constateren dat dit ook gebeurt. We hebben deze ontwikkeling op tijd voorzien”, constateert Attali tevreden.

Kenniseconomie “Onze belangrijkste conclusie is dat er een paar belangrijke aanpassingen nodig zijn om de ontwikkeling van de kenniseconomie op gang te brengen en te houden. Het gaat dan vooral om algemene en sociale mobiliteit, een efficiënter overheidsbeleid en een beter openbaar bestuur.” De eerste besluiten zijn in april 2008 ingevoerd, de laatste moeten in juni 2009 effectief zijn. Wanneer de internationale economie niet verder achteruit gaat, denkt de commissie dat het potentiële groeicijfer in Frankrijk in 2012 dankzij de ‘300 décisions pour changer la France’ een punt hoger ligt dan nu en de werkloosheid is gedaald van 7,9 naar 5 procent. De bedoeling is dat er over vier jaar twee miljoen woningen zijn bijgekomen, het aantal Fransen dat onder de armoedegrens leeft is afgenomen van 7 tot 3 miljoen en 10.000 nieuwe bedrijfjes zijn gesticht in de buitenwijken. De commissie verwacht verder dat een op de twee Fransen werk heeft bij het bereiken van de pensioengerechtigde leeftijd en dat 75 procent van de bevolking toegang heeft tot het internet. De openbare schuld moet in 2012 zijn gereduceerd tot 55 procent van het BNP. “De discussies met de overheid zijn tot nu toe heel vruchtbaar geweest en de president heeft ons gevraagd hem op de hoogte te houden”, aldus Attali. De resultaten die Attali geregeld publiceert op de website van Libération de la croissance, en die hij in dit interview met ACADEMY® Magazine toelicht, illustreren het succes van de door zijn commissie voorgestelde aanpak. Een wetsvoorstel voor de modernisering van de economie is in juli aangenomen. “Het gaat dan bijvoorbeeld om concurrentiewetten en een wijziging van de distributieregels”, legt de commissievoorzitter uit. “Met de modernisering van de arbeidsmarkt is men in het voorjaar al akkoord gegaan.” Andere hervormingen zijn later in 2008 voorzien, bijvoorbeeld wat betreft de vertegenwoordiging door vakbonden

Tekst: Jacques Geluk

en de beloning van werkzoekenden. De minister van Onderwijs, Xavier Darcos, heeft op basis van het rapport nieuwe onderwijsprogramma’s aangekondigd. Diens collega van Hoger Onderwijs en Onderzoek, Valérie Pécresse, heeft plannen gelanceerd om het universitair onderwijs te bevorderen en in de buitenwijken worden onder het motto ‘Espoir banlieus’ mogelijkheden gecreëerd voor tweede-kansonderwijs. Het zijn slechts enkele voorbeelden. De integrale, coherente en voortvarende manier waarop Jacques Attali en zijn commissie zich - los van partijpolitieke invloeden - van hun taak hebben gekweten, en de snelheid waarmee de Franse overheid daarop reageert, zijn voor zover bekend zonder precedent. “Wanneer het land snel en krachtig op onze voorstellen reageert kunnen de kinderen van vandaag verwachten dat hun leven net zo goed wordt als dat van hun ouders.”

Prof. dr. Jacques Attali is een Franse econoom, wetenschapper en auteur. Van 1981-1991 was hij adviseur van president François Mitterand. Daarna werd hij de eerste president van de in Londen gevestigde Europese Bank voor Reconstructie en Ontwikkeling. Dit financiële instituut is door de westerse regeringen opgericht om Oost- en Centraal-Europese landen te helpen bij de overstap naar een democratische markteconomie. In 1998 richtte hij de Franse non-profitorganisatie PlaNet Finance op, die is gespecialiseerd in microfinanciering. jacquesattali@speakersacademy.eu

“Niets is zo ontmoedigend als besluiteloosheid, en niets is zo nutteloos.” — Bertrand Russell —

Academy® Magazine / najaar 2008

POLITIEK

Vernieuwing en verantwoording gaan niet altijd hand in hand drs. Frans Weisglas

“Ongeveer 90 van de 150 leden van de Tweede Kamer hebben niet meer dan twee jaar parlementaire ervaring. Dat komt door grote fluctuaties bij de laatste Kamerverkiezingen en de wens van politieke partijen om steeds weer nieuwe mensen in de Kamer te plaatsen. Ik vind dit een zorgelijke ontwikkeling, omdat de nog steeds doorgaande uittocht van ervaren parlementariërs ten koste gaat van de kwaliteit, de ervaring en het collectief geheugen van de Tweede Kamer en dus van de kwaliteit van het verantwoordigingsproces.” Frans Weisglas, voormalig voorzitter van de Tweede Kamer, doet dan ook een beroep op de politieke partijen om hun drang tot voortdurende vernieuwing bij de volgende Kamerverkiezingen te beteugelen. Weisglas constateert verder dat parlementariërs hun controlefunctie ‘vaak laten ondersneeuwen’ door te debatteren over incidenten of door hun ambitie om zelf steeds met plannen te komen. Daarmee gaan ze volgens hem in feite op de stoel van de regering zitten. “De aandacht van de Kamer is wat te veel verschoven van medewetgever en controleur naar medebestuurder!” Zo’n tien jaar geleden heeft het parlement een speciaal systeem en een speciale dag

Fotografie: Roy Beusker

in het leven geroepen waarop de regering verantwoording aflegt over haar totale beleid. Op Verantwoordingsdag, de derde woensdag in mei, biedt de minister van Financiën het financiële jaarverslag van het kabinet aan, dat is gecontroleerd en van commentaar voorzien door de Algemene Rekenkamer. Half juni volgt dan een debat. “Dit verantwoordingsproces is naar mijn mening een grote verbetering van het controlemechanisme van de Kamer. Toch valt het op dat, zowel in de media als in de Kamer zelf, aan deze verantwoording minder aandacht wordt gegeven dan aan de presentatie van nieuwe plannen op Prinsjesdag. Ten onrechte vinden Kamerleden dit verantwoordingsproces vaak minder belangrijk dan het beoordelen van nieuw beleid”, aldus Weisglas. “Het is vaak moeilijk om fractievoorzitters aan het verantwoordingsdebat te laten deelnemen, terwijl het ondenkbaar is dat zij het debat over de plannen van Prinsjesdag laten schieten. Ook zie je tijdens de debatten over de verantwoording vaak dat Kamerleden de verleiding niet kunnen weerstaan om toch weer over de actualiteit van de dag te spreken of over toekomstig beleid, terwijl het dient te gaan over de controle van de uitvoering van het eerder vastgestelde beleid.”

ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2008

Vervang uw oude sokken ‘ns voor nieuwe.

Het zijn turbulente tijden voor beleggers. Aandelenmarkten staan al langer onder druk. En nu blijken zelfs banken - en niet eens de minsten - te kunnen omvallen. Begrijpelijk dat beleggers in die omstandigheden op zoek zijn naar zekerheid. Er wordt weer belegd in een van de ‘oudste’ beleggingsvormen die er bestaan: de oude sok. Dan bent u in ieder geval van de onzekerheid af. Er bestaan nog altijd beleggingen die zekerheid koppelen aan een rendement dat er mag zijn: de vastgoedfondsen van Schild Holland Fonds. Keer op keer excelleren onze fondsen met rendementen die aanspreken. Doordat het stuk voor stuk fondsen op obligatiebasis zijn, ontvangt u een vaste couponrente per jaar. Bovendien deelt u mee in de winst bij verkoop van vastgoed. Na zeven tot tien jaar is uw obligatie afgelost. Kortom, de oude sok is hopeloos uit de mode.

Schild Holland Fonds organiseert events waarbij uitleg wordt gegeven over de fondsen die zij aanbieden en over de ins en outs van het beleggen.

Prospectus aanvragen of reserveren? www.shf.nl Utrechtseweg 63 • 1213 TL Hilversum • T 035 655 25 25 • F 035 541 45 90 • info@schildhollandfonds.nl

Wk 42 SHF Speakers 225x295mm fc.1 1

15-10-2008 11:26:00

Beleggers herontdekken de zekerheid van vastgoed.

Indirecte vastgoedbelegging als alternatief voor zwakke beurs? Het was een ‘lost decade’ voor beleggers, het decennium 1998-2008. Tien jaar lang leek de beursindex wel een achtbaan. De beleggers die zich altijd vasthielden aan het credo dat beleggen lange-termijnwerk was, hebben hun geduld dus niet beloond gezien. Met de hypotheekcrisis in Amerika, die ook de economie in Europa kan raken, is de rust op de aandelenmarkt nog niet weergekeerd. Het zijn de tijden waarin de belegger weer eens serieus om zich heen gaat kijken richting alternatieven. Een alternatief als vastgoedobligaties, bijvoorbeeld.

Tachtig miljoen euro bedraagt het door beleggers geïnvesteerde vermogen inmiddels bij Schild Holland Fonds. Niek van Dijck, directeur, leunt tevreden achterover. Voor even. “Daarvan is alleen al in 2007 25 miljoen euro ingelegd. Wij verwachten tegen de stroom in een verdere groei van 10 à 20% per maand. Op basis van die 25 miljoen van vorig jaar mag je stellen dat 30 à 35 miljoen reëel is voor 2008. Dat betekent dus dat beleggers een grote mate van vertrouwen hebben in de door Schild Holland Fonds geïnitieerde vastgoedfondsen.” Dat vertrouwen is de laatste tijd aangewakkerd door de voortdurende turbulentie op de aandelenmarkt, nu weer met de Amerikaanse hypotheekcrisis als dreigende donderwolk erboven. Daardoor ziet ook Schild Holland Fonds de belangstelling voor vastgoed - jarenlang het weinig sexy zusje van de aandelenmandjes - stijgen. “Alternatieve beleggingen staan meer in de belangstelling. Je kunt gaan beleggen in goud maar dat staat momenteel ergens in de buurt van de duizend dollar per ounce. Dan is de vraag: ben je bereid om all time high in te stappen in goud? Of kies je voor vastgoed? Maar welk vastgoedfonds dan?”, verwijst Niek van Dijck naar de recente malversaties in de vastgoedbranche. Die leverde in eerste instantie imagoschade op, maar op langere termijn winst voor bonaﬁde aanbieders als Schild Holland Fonds. “We staan op de witte lijst van de VVP, de Vereniging van Vastgoedparticipanten van Dion Bartels. Wij juichen dat initiatief alleen maar toe, het is alleen maar in ons voordeel dat misbruik wordt opgespoord. We onderwerpen ons ook aan de gedragscode van de STV, de Stichting Transparantie Vastgoedfondsen. Zij controleren elke prospectus.”

P.S. de kunst van het investeren. Utrechtseweg 63 • 1213 TL Hilversum • T 035 655 25 25 • F 035 541 45 90 • www.schildhollandfonds.nl

Wk 42 SHF Speakers 450x295mm FC.1 1

Het succes Schild Holland Fonds biedt z’n beleggers de mogelijkheid om te investeren in vastgoedobligaties. Beleggers kunnen elk kwartaal rekenen op een vaste rente, op jaarbasis 7%. Bij verkoop van het object, doorgaans na 7 à 10 jaar, delen zij mee in de winst op het object. Momenteel zijn er bij Schild Holland Fonds twee fondsen operationeel: het Residentiefonds en het Winkelfonds. Voor beide wordt een doelkapitaal beoogd van 250 miljoen euro, te verdelen in circa tien tranches van 25 miljoen euro. Als er een tranche van 25 miljoen vol is, volgt de emissie van een volgende tranche. Directeur Niek van Dijck: “Daardoor spreiden we dus weer het risico. Als er ergens leegstand zou zijn, vangt een ander object dat wel weer op. Schild Holland Fonds vindt dat een fonds gebaseerd op één object vandaag de dag risicovoller is en daarom is de keuze gemaakt om met meerdere objecten per tranche en meerder tranches per fonds te gaan werken. Beleggers kunnen al instappen vanaf 10.000 euro. “Je kunt bij ons altijd kopen, maar ook altijd verkopen. Af en toe zijn er mensen die om wat voor reden dan ook van hun obligatie af willen. Prima, geen enkel probleem. Ik overdrijf niet als ik zeg dat je die binnen een week meestal weer verkocht hebt.” Onafhankelijke stichting Nog meer zekerheid is ingebouwd via de Stichting Obligatiehouders SDF. Deze onafhankelijke stichting behartigt de belangen van de obligatiehouders. Voorzitter is Paul Schnabel, directeur van het Sociaal en Cultureel Planbureau, commissaris Shell Nederland en bestuurder Oranjefonds. Niek van Dijck: “Het stichtingsbestuur controleert alles wat wij kopen en hoe wij ermee omgaan. Alle aan- en verkopen moeten worden goedgekeurd door die stichting. Het is een initiatief dat wij zelf in het leven hebben geroepen. Die stichting staat helemaal los van onze eigen organisatie. Wij onderwerpen ons geheel aan hun toezicht, dat is ook statutair verankerd. Als de stichting nieuwe bestuursleden zoekt, hebben wij daar ook geen enkele bemoeienis mee. Het bestuur vernieuwt zichzelf.” De strategie van Schild Holland Fonds is duidelijk en voert om die reden een selectief aankoopbeleid: uitsluitend bestaande woningen en winkels in Duitsland. “We doen niet in kantoren. Er is momenteel al 6% leegstand op de kantorenmarkt in Nederland. De verwachting is dat die leegstand stijgt naar 10%. Dan kun je nu wel gaan beleggen in een veelbelovend kantoorpand, maar wie garandeert je dat je over vijf jaar niet met leegstand te kampen krijgt? Dan kan de nieuwe huurder bijvoorbeeld een jaar lang gratis huur afdwingen. Daar gáát je rendement.” Geen projectontwikkeling “Projectontwikkeling is ook een risico dat we onszelf niet permitteren. Als je wilt gaan bouwen, moet je eerst maar je vergunningen zien te krijgen, je moet een aannemer vinden voor een reële prijs - dus weer een risico nemen - en je loopt de kans dat de bouw wordt vertraagd en dan is er ook nog het afzetrisico. Dat is een stapeling van mogelijke risico’s die een project in onze ogen onvoldoende beheersbaar maken.” In Turkije of Dubai zal je Niek van Dijck niet tegenkomen – of het moet op vakantie zijn. “We nemen geen valutarisico’s.” Ook aan front-running, het goedkoop de hand leggen op vastgoed om dat duur in een fonds in te brengen, wil Schild Holland Fonds zich niet schuldig maken: “Het gebeurt bij een aantal vastgoedfondsen, ik weet dat het niet is verboden maar integer is het zeker niet. In onze ogen moet beleggen zo transparant mogelijk zijn.”

De Bron Woningen en winkels zijn de ‘de bron’ voor Schild Holland Fonds. Niek van Dijck, verduidelijkend: “Wat we wel doen bij Schild Holland Fonds, is beleggen in primaire levensbehoeften: in winkels en in woningen die voor 100% zijn verhuurd en waar de huurders trouw elke maand hun huur betalen. Bovendien zijn Duitsers heel consequent en correct in het betalen van hun huur, veel meer dan Nederlanders. We zien een tekort ontstaan aan goede winkels en goede woningen in Duitsland. Mensen willen meer kwaliteit op het gebied van wonen. Er wordt daar meer gesloopt dan gebouwd. Bovendien wordt ook de Duitse markt geconfronteerd met gezinsverdunning. Nu telt een gemiddeld huishouden nog 2,2 personen, als dat straks naar 2,0 gaat praat je al over 10% extra woningen die nodig zijn.” Ook wil Otto Normalverbraucher, de Duitse Jan Modaal, een grotere woning. “De welstand neemt verder toe in Duitsland, mensen hebben meer te besteden. Wat wij daarvan merken, is dat de huren stijgen. In de wijk Prenzlauerberg, in Berlijn, hebben we een half jaar terug woningen gekocht met een maandhuur van 4,50 euro per vierkante meter per maand. Woningen in dat complex die leeg komen, verhuren we nu al voor 6,00 euro. Dat is dus een waardestijging van 33% in een half jaar tijd. De waarde van dat pand is inherent aan die huurstijging.” Dezelfde ontwikkeling is gaande in winkelstraten “Er is een sterkte behoefte aan betere winkels, maar de locaties zijn schaars. De bestedingen van de consumenten in Duitsland vertonen nog altijd een lichte stijging, de grote winkelketens willen meer investeren in winkeloppervlakte. Daarom houden we consequent vast aan die A1-locaties, want die nemen alleen maar in waarde toe.” Trekker van Europa Van Dijck heeft een goed gevoel bij beleggen in Duitsland. “De Duitse economie is de sterkste van Europa. Duitsland gaat Europa economisch gezien op sleeptouw nemen. De Duitse exportmarkt is voor slechts 13% afhankelijk van de VS, dus veel minder kwetsbaar. De komende jaren blijft Duitsland de sterkste economie.” Is Schild Holland Fonds per deﬁnitie risicovrij? Niek van Dijck: “In theorie kan een woningcomplex uit de gratie raken. Die kans is echter niet zo groot. Duitsland is een typische huurdersmarkt. Het percentage dat huurt, is meen ik 60%. In Berlijn praat je zelfs over 90% van de bevolking die een huurwoning heeft. En dat winkelcomplexen leeg komen, dat is ook geen reële gedachte. A1-locaties blijven altijd hun waarde houden.”

Schild Holland Fonds organiseert events waarbij uitleg wordt gegeven over de fondsen die zij aanbieden en over de ins en outs van het beleggen.

15-10-2008 11:23:59

ECONOMIE

Investeren in menselijk kapitaal prof. François Bourguignon

Onder redactie van François Bourguignon, Maurizio Bussola en Luiz A. Pereira da Silva hebben de Wereldbank en Palgrave MacMillan het boek ‘The impact of macroeconomic policies on poverty and income distribution: Macro-Micro evaluation techniques and tools’ uitgegeven. Daarin wordt een macroeconomisch model gekoppeld aan een micro-analyse op het niveau van huishoudens, om te onderzoeken wat de effecten van veranderingen in belastingstructuren, handelsbeleid, openbare uitgaven en financiële regelgeving kunnen zijn op armoede en inkomensverdeling. Een interview met prof. Bourguignon, die ook ingaat op de gevolgen van de kredietcrisis.

“Als de politieke wil er is, zijn er zeker economische instrumenten om armoede te reduceren. Resultaat verzekerd”, zegt prof. François Bourguignon, directeur van de Paris School of Economics en voormalig vice-president en hoofdeconoom van de Wereldbank (2003-2007). “Ik geef altijd het voorbeeld van Brazilië, waar ongelijkheid lange tijd een grote rol speelde. De autoriteiten waren ervan overtuigd dat ongelijkheid een verzwakkend effect had op de economie en besloten daarom tot de invoering van een zeer effectief en progressief herverdelingsbeleid. Daardoor zijn armoede en ongelijkheid de laatste zes jaar merkbaar afgenomen. “Eén van de belangrijkste projecten is ‘Bolsa Familia’, een ‘conditional cash transfer program’, waarbij de armen onder voorwaarden geld krijgen. Ouders zijn verplicht hun kinderen naar school te sturen en twee keer per jaar door een arts te laten onderzoeken. Door volgende generaties goed op te leiden en gezonder te maken wordt niet alleen de armoede op korte termijn

bestreden, maar ook geïnvesteerd in het menselijk kapitaal van de toekomst. Brazilië en Mexico zijn voorlopers, maar landen als Bangladesh en Cambodja hebben soortgelijke programma’s geïntroduceerd. Zelfs de stad New York ziet veel in dit programma. Wanneer overheden dat echt willen kan armoede gereduceerd en op termijn misschien zelfs volledig worden uitgeroeid.” Prof. Bourguignon hoopt dat de kredietcrisis geen negatief effect heeft op programma’s als het ‘conditional cash transfer program’. “Ik verwacht dat deze programma’s doorgaan, maar wellicht in afgeslankte vorm.” “De kredietcrisis gaat voorbij en vooralsnog is het effect op het leven van alledag gering. Toch zal de crisis op z’n minst het leven van de armen in veel ontwikkelingslanden indirect negatief beïnvloeden. Het Westen zou de negatieve effecten van de financiële crisis moeten compenseren door meer hulp te sturen naar arme landen, maar of dat gebeurt is de vraag. Ook zij lijden onder de ‘credit

ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2008

crunch’, waardoor hun budgetten krapper zijn.” Een studie naar het effect van de integratie van micro- en macro-analyses tijdens crises laat zien dat arme mensen of de middenklasse harder worden getroffen dan de economische elite, ook al voelt die de gevolgen als eerste. “Neem de Mexicaanse crisis van 1994. De rijken verloren niet veel, sommigen wonnen zelfs dankzij valutaschommelingen. De middenklasse en de armen betaalden de prijs. Hier zie je dat wat op macroniveau gebeurt, niet per se consequenties hoeft te hebben op microniveau. Hetzelfde gebeurt nu in de rijke landen. Het Amerikaanse Huis van Afgevaarden stemde in eerste instantie tegen het $ 700 miljoen kostende reddingsplan, omdat men het onjuist vond de belastingbetaler te laten opdraaien voor de fouten van bankiers, die in sommige gevallen astronomische bedragen hadden verdiend. Rijken die het meest van het systeem hebben geprofiteerd moeten de last van deze crisis dragen en niet de armen. De ongelijkheid in de Verenigde Staten is de laatste twintig jaar toegenomen. Het echte inkomen van de gemiddelde huishoudens, die precies tussen rijk en arm inzitten, is in die periode vrijwel gelijk gebleven, terwijl de topverdieners superrijk zijn geworden.”

Tekst: Jacques Geluk

prof. dr. Jaap van Duijn

column

Prof. Bourguignon houdt zich al vrijwel zijn gehele carrière bezig met armoede en ongelijkheid in bepaalde landen. Als hij in 2003 bij de Wereldbank komt, verandert hij de manier waarop de bank deze kwesties aanpakt. “Lange tijd nam men het standpunt in dat het bevorderen van economische groei voldoende was om armoede te bestrijden. Andere belangrijke zaken, zoals de verdeling van inkomen en kansen onder de bevolking, werden niet in ogenschouw genomen. Het woord ‘ongelijkheid’ werd zelden gebruikt. Zoals mijn voorgangers, Joe Stiglitz en Nick Stern, vond ik het een onjuiste benadering om alleen uit te gaan van snelle economische groei. Groei is cruciaal voor de bestrijding van armoede, maar we moeten weten wie er van profiteren en in welke mate en welk beleid er achter zit, anders bestaat het gevaar dat juist de armsten er niets mee opschieten. Overheden moeten zich afvragen of hun strategieën ongelijkheid doen afnemen of juist bevorderen. Een economie waarin enkelen alle onderdelen (welvaart, onderwijs, infrastructuur, besluitvorming, etc.) controleren kan zich niet zo positief ontwikkelen als een economie waar sprake is van een gelijkmatiger verdeling van kansen. Het heeft zeker invloed op de groei van de macroeconomie wanneer, op microniveau, veel mensen geld krijgen om een bedrijfje te starten of om hun kinderen naar school te sturen. Het belang van het microniveau is te lang genegeerd.” Liberalisatie van de handel is een goed instrument om de macroefficiëntie in een economie te vergroten, maar sommigen zullen er desondanks niet van profiteren wanneer de winsten groter zijn dan de verliezen. Bourguignon pleit ervoor nationale overschotten te bestemmen voor de armen om hen te compenseren voor wat ze zijn kwijtgeraakt, ook al kan dat de efficiëntie wat verminderen. “De politiek is het grootste obstakel in de strijd tegen armoede. Veel landen hebben een bewind dat niet geïnteresseerd is in het helpen van de armen. Het gevolg is wel dat ze nauwelijks hulp krijgen van buitenaf, waardoor de economische groei stagneert. Armoede is overigens niet voorbehouden aan ontwikkelingslanden, waar veel mensen minder dan een dollar per dag verdienen. Er is ook armoede in de VS en in Europa. Het soort beleid dat nodig is om de armoede in het Westen en de ontwikkelingslanden te bestrijden verschilt, maar de uitdaging blijft dezelfde.”

Prof. François Bourguignon is directeur van de Paris School of Economics en voormalig hoofd econoom en vice-president van de Wereldbank (20032007). Bourguignon is wereldwijd een autoriteit op het gebied van economische groei en ontwikkeling. Hij heeft ervoor gezorgd dat de Wereldbank de relatie tussen economische groei en ongelijkheid, inkomensverdeling en armoede hoog op de agenda heeft gezet. Bourguignon heeft gestudeerd aan de École Nationale de la Statistique et de l’Administration Économique (ENSAE) en aan de Universiteit van Parijs VI (toegepaste mathematica). Zijn doctoraal economie heeft hij behaald aan de Universiteit van Orléans. Sinds 1986 was hij hoogleraar economie in Parijs, waar hij een onderzoekseenheid voor theoretische en toegepaste economie heeft opgezet. francoisbourguignon@speakersacademy.eu

“De gelijkheid die de mens op aarde kan verlangen, is ongetwijfeld de meest dragelijke mate van ongelijkheid.” — George Christoph Lichtenberg —

‘Trends & Cycli’ In het huidige onzekere klimaat op de financiële markten is het belangrijk dat beleggers zicht houden op de beleggingsperspectieven op wat langere termijn. Het nieuwe boek van Jaap van Duijn, ‘Trends & Cycli’, dat begin oktober bij Uitgeverij Balans is verschenen, gaat over die langetermijnperspectieven. Het onderwerp van het boek is de samenhang tussen beurzen en economieën. Die samenhang wordt op twee manieren onderzocht. In de eerste plaats door te kijken naar de conjuncturele bewegingen in de economie en hoe deze de schommelingen op de ﬁnanciële markten bepalen. In de tweede plaats door te kijken naar de lange trends in de economie, en hoe die terug te vinden zijn in de grote trends op de beurzen, zowel waar het de aandelenmarkten als de obligatiemarkten betreft. Van Duijn betoogt in zijn boek dat beleggers zich het beste kunnen richten op de grote trends. In de eerste plaats omdat die trends vaak tien tot twintig jaar, tot zelfs langer aanhouden. In de tweede plaats omdat de belegger, door te beleggen met de trend, zich minder zorgen hoeft te maken over de timing van zijn beleggingsbeslissingen. In de derde plaats omdat de trendbelegger minder transacties in zijn portefeuille hoeft uit te voeren en het rendement dus niet wordt gedrukt door een teveel aan transactiekosten. In zijn Robeco-tijd schreef Jaap van Duijn ieder halfjaar een ‘World Outlook’ over de beurzen en de wereldeconomie. Dit boek is de neerslag van zijn ervaringen als econoom en belegger. Jaap van Duijn: ‘Trends & Cycli’ is begin oktober 2008 verschenen bij Uitgeverij Balans.

Bestel dit boek bij de speakersacademybookstore.nl

jaapvanduijn@speakersacademy.eu

ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2008

We houden zakelijk en privé strikt verbonden. U voert een onderneming, daar wordt u elke dag op gewezen. Door uw medewerkers, door uw accountant, door uw bank. Zelfs door uzelf. Toch is uw privébelang niet minder belangrijk dan dat van uw onderneming. Dat vraagt om een ander perspectief. De business bankers van Van Lanschot bekijken uw onderneming ook vanuit u als privépersoon. Waardoor er steeds een zorgvuldige afweging gemaakt kan worden tussen uw zakelijke en uw persoonlijke belang. Zo blijven ondernemer en onderneming onlosmakelijk verbonden. Maak een afspraak met Marnix Uhl op 06 - 200 794 26 of Casper Knol op 06 - 536 957 98 en ervaar hoe private zakelijk bankieren kan zijn.

Ervaar het verschil.

www.vanlanschot.com

05001255_VLS_paperclip 225x295.indd 1

19-09-2008 15:48:35

VOEDING

De wereld op ons bord Anneke Ammerlaan Bent u er zich van bewust dat politieke, maatschappelijke, culturele en sociale gebeurtenissen in de wereld mede bepalen wat u tijdens de maaltijd op uw bordje schept en wat u op een bepaald moment wilt eten?

Hé, denkt u nu misschien, en de economische situatie dan? Die speelt inderdaad ook een rol, maar meer in de zin van luxe en minder luxe. Als er veel geld is, liggen er verfijndere dingen op het bord dan wanneer er weinig geld is. De smaak en de soort gerechten daarentegen hebben alles te maken met de gebeurtenissen in de wereld. Een voorbeeld: in 2001, na de aanslagen in New York grepen alle koks terug naar ‘comfort food’: troosteten. Vertrouwde gerechten met volle, ronde smaken die ons even een veilig gevoel gaven. Het ultieme trendgerecht in 2002 was dan ook fluweelzachte aardappelpuree, waarvoor veel boter of olie nodig is.

Traceerbaarheid werd een toverwoord. Daarom liggen er zoveel voorverpakte groenten in de supermarkt. Met het teveel aan verpakking en het gebrek aan smaak dreigt de emotie van ons eten te verdwijnen.

doorgeslagen. De tegentrend voor voedselveiligheid is dan ook terug naar eerlijk, natuurlijk geproduceerd voedsel. ‘Real Food’, zoals de Amerikaanse journalist Michael Pollen dat noemt.

‘Real Food’

Het eerlijke, echte product is het uitgangspunt voor de moderne productontwikkeling. Technologie is weliswaar niet meer weg te denken, maar is slechts een

Gelukkig kent elke trend een ‘tegentrend’. Zo’n tegentrend is de natuurlijke reactie op ontwikkelingen die volgens voorlopers zijn

Een complete reactie op de jaren negentig van de vorige eeuw, waarin we alleen maar bezig waren met het ontdekken van steeds weer nieuwe keukens en nog exotischer ingrediënten. Voedselveiligheid werd in het begin van de 21e eeuw dan ook hét issue. De wereld konden we niet onder controle krijgen, daarom moest ons eten het ontgelden. Allerlei natuurlijke productiemethoden en rijpingsprocessen zijn de afgelopen zeven jaar door Europese wetten verboden. En dat betekende in feite een verbod op de belangrijkste voorwaarde waaraan ons voedsel moet voldoen: ‘smaak’.

ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2008

Van die koks leren we ook dat luxe niet meer zit in kaviaar en ganzenlever, maar in echt vers. De ultieme luxe is een zachtgekookt dagvers eitje (waar kun je dat nog kopen?) of op het bord vers gesneden sla. Steeds meer koks willen graag een eigen moestuin hebben, want díe smaak van vers kunnen ook zij nauwelijks meer kopen.

column

hulpmiddel om het gewenste product te krijgen. We zien net als vroeger broden met knapperige korsten, die zoals toen op de ovenvloer worden gebakken. Brood krijgt weer de smaak van een lang rijsproces, in plaats van de smaak van een technologisch productieproces, dat ooit is geïntroduceerd om geld te besparen. Denk maar aan dat wattenbrood uit de jaren tachtig.

Ilja Gort

Nieuwe helden Lokale levendigheid De wereld is zo grootschalig en daarmee zo anoniem geworden dat we, om grip op ons leven te krijgen, het contact met onze eigen omgeving terugwillen. De buurtbarbecue floreert. De boerderijwinkels en de streekproducten rukken aan alle kanten op. Hoewel het nu nog veelal hypes zijn, zijn het wel al tekenen van een terugkeer van de lokale en vooral de regionale economie. Waar we nu ‘fair trade’-producten hebben uit verre landen, zullen we straks ook ‘fair trade’-producten uit de eigen omgeving halen. De eerste initiatieven voor andere vormen van decentrale distributie zijn al in gang gezet. Daarbij is iedereen in de keten verantwoordelijk voor het product. De boer wordt daarmee coproducent. En dat betekent dat we straks een heel ander soort supermarkten krijgen.

Gemak met zorg Zorg is het nieuwe sleutelwoord. Zorg is de basis van een duurzame maatschappij. Zorg voor de eigen leefomgeving, maar vooral ook voor het eigen gezin. Dat betekent dat we aan de vooravond staan van een nieuwe vorm van ‘gemakskoken’. Eenvoud boven tijdwinst. De nieuwe gemaksproducten zijn vers en ondersteunen het zorggevoel. Koken krijgt een nieuwe invulling, waarbij wokken en grillen worden vervangen door nog gezondere en zelfs nog simpelere bereidingswijzen. Van koks nemen we nieuwe kookmethoden over, waardoor ons eten nog beter smaakt.

Nu nog zijn de koks de beroemdheden. Straks zijn dat de boer, de tuinder, de slager, de bakker en vooral de groentenman. Zij genieten een hogere maatschappelijke status dan de ict’er. Wil je goed zijn in je ambacht, dan moet je hersens hebben. Het nieuwe ambacht is een combinatie van vakkennis, marketing en sales. Investeren in deze branches kan wel eens veel meer opleveren dan de multinationals uit de voedingsindustrie voor mogelijk houden.

Voorproefje in en uit 2009 In

Uit

double cream

slagroom

klassiek gezette originele koffies

Nespresso

prosecco

bionade

Big Green Egg (300 jaar oude barbecuetechniek)

Weber barbecue

private pluche dinner stalls

moderne megarestaurants

kamut (oude variant harde tarwe)

spelt

dinner service

plate service

Anneke Ammerlaan is voedingsadviseur en gespecialiseerd in trends en alles wat met smaak te maken heeft. Ze schrijft columns en geeft geregeld lezingen. Voor het ministerie van Landbouw is ze lid van het panel dat adviseert over consumentenzaken. Ammerlaan is lid van de International Association of Culinary, Eerder werkte ze als culinair redactrice bij bladen als Tip, Nouveau, Cosmopolitan en Libelle. Ze stond aan de wieg van Allerhande en was acht jaar lang hoofdredactrice van het C1000 Magazine. Daarnaast heeft ze meegewerkt aan twee tv-series over etnisch koken en ruim 30 kookboeken gemaakt. annekeammerlaan@speakersacademy.eu

“De maatschappij bestaat uit twee grote klassen: zijn die meer eten dan honger hebben, en zij die meer honger dan eten hebben.” — Sebastien Roch Nicolas Chamfort —

ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2008

Een roman is een bevrijding ‘Het Merlot Mysterie’ vind ik mijn beste boek. Na vier autobiografische boeken, was het schrijven van een roman een bevrijding. Bovendien blijkt de landelijke Franse sfeer uit het boek goed live over te brengen, want tijdens m’n optredens voor de Speakers Academy®, waarbij we o.a. stukken uit het boek naspelen, merk ik dat het publiek een veel levendiger beeld krijgt van het wijnboerenleven op een château. Met name het in de show geïntegreerde wijnproeven met de gasten, maakt warmhartige reacties los en leidt tot gonzende gesprekken achteraf. Tot mijn grote vreugde, want wijn is een van de boeiendste en lekkerste gespreksonderwerpen en ik ben er nog even enthousiast over als toen ik 14 jaar geleden in een impuls een vervallen Frans wijnkasteel kocht. Die wijnliefde heeft zich inmiddels vertaald in kwaliteit, want onze Tulipe wijn 2007 en onze Château de la Garde 2006 hebben dit jaar allebei een gouden medaille gewonnen op het belangrijkste wijnconcours in Frankrijk. De zoveelste, want de medaille-oorkondes, die ik in het begin nog vol trots liet inlijsten en ophing in m’n Franse châteaukantoor, staan tegenwoordig, nog in hun enveloppen, tegen de muur. Maar ach, het enige dat telt is immers genieten van het leven. En dat doen we het liefst buiten. Aan de lange tafel onder de platanen, met goeie vrienden, lekker eten en mooie wijn.

iljagort@speakersacademy.eu

BUITENAARDSE ZAKEN

De mens is geschapen in het laboratorium Raël “Buitenaardse geleerden hebben de mens gecreëerd en die kan dat eindelijk bevatten.” Net op tijd ‘om te stoppen met geloven en te beginnen met begrijpen’, want wanneer we nu het roer niet volledig omgooien en gaan leven volgens de Raëliaanse filosofie van liefde, vrede en non-confirmisme stevent de mensheid af op vernietiging. “Dat is niet slecht voor het universum, maar wel voor de mens”, zegt Raël, de leider van de internationale Raëliaanse beweging.

Tekst: Jacques Geluk Maquette van de Raëliaanse ambassade die voor 2035 op aarde moet worden gebouwd.

ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2008

“De mens is niet door God geschapen en ook niet, zoals de Darwinisten beweren, geëvolueerd. Er is een derde, veel rationelere manier om onze oorsprong te verklaren. Buitenaardse wetenschappers hebben nieuw DNA gecreëerd en ons naar hun evenbeeld ontworpen. Dat is wat er in de bijbel staat. Op planeten waar de atmosferische omstandigheden goed zijn willen ze hetzelfde doen. In een handvol aarde zitten tenslotte alle bouwstenen voor het leven, ze moeten alleen in de juiste volgorde worden gezet”, zegt Raël, de boodschapper en de ambassadeur van de ontwerpers van de mens. Het doorgeven van die informatie wordt hem niet door iedereen in dank afgenomen. “Elke morgen als ik wakker word ben ik verbaasd dat ik nog leef. Ik krijg doodsbedreigingen van fanatieke joden, christenen, moslims en zelfs boeddhisten”, aldus de Fransman. “De buitenaardse bezoekers staan bekend als de Elohim, wat ‘zij die uit de hemel komen’ betekent. In het bijbelboek Genesis, dat de schepping beschrijft is die naam ten onrechte vertaald met de enkelvoudsvorm God. Het enkelvoud van Elohim is Eloha, oftewel Allah.Toen de eerste mensen de Elohim ontmoetten vroegen ze aan de leider: ‘Wie bent u?’ ‘Jahweh’, antwoordde hij, wat ‘Ik ben’ betekent. Op de vraag of hij God was gaf hij hetzelfde antwoord”, aldus Raël, wiens naam ‘boodschapper van de Elohim’ betekent. Ook in andere oude geschriften van vele culturen zijn volgens hem referenties naar de buitenaardse wetenschappers en hun werk te vinden. “Vrijwel alle inheemse culturen kennen de ‘goden’ die uit de ruimte kwamen. Ondanks het feit dat ze de mensheid zelf vooruitgang lieten maken, onderhielden de Elohim contact met ons via profeten.” Op de site van de Raëliaanse Beweging wordt specifiek verwezen naar Boeddha, Mozes, Jezus en Mohammed. “Ze waren allemaal speciaal door de Elohim gekozen en opgeleid. De boodschappen die ze moesten doorgeven waren aangepast aan de cultuur en het wetenschappelijke niveau van die tijd. Het was eveneens hun taak sporen van de Elohim achter te laten, zodat we in staat zouden zijn hen als onze scheppers en als medemensen te erkennen, wanneer we wetenschappelijk ver genoeg ontwikkeld zouden zijn om het te begrijpen. Inmiddels probeert de mens zelf in laboratoria synthetisch leven te laten ontstaan.” Denk bijvoorbeeld aan IVF-behandelingen en het klonen van dieren en later mensen, waardoor volgens de beweging eeuwig leven mogelijk wordt. “Het tegenhouden van de wetenschap is een misdaad”, staat in Raëls boek ‘Mensen klonen? Ja!’.

Op 13 december 1973 vinden de Elohim kennelijk dat die tijd er aankomt. Claude Vorilhon, zoals Raël dan ook nog in het dagelijks leven heet, heeft dan nog geen idee wat hem te wachten staat. “Ik was journalist bij mijn eigen autosportmagazine en autocoureur en had me nog nooit beziggehouden met spiritualiteit en wat zich in het universum afspeelt. Ik droomde ervan Formule 1-kampioen te worden. De toekomst interesseerde me niet, behalve dan de volgende race. Ik was een bekrompen, egoïstisch mens, zoals zo vele anderen. Tot die bijzondere ontmoeting in de Franse stad Clermont-Ferrand zorgde voor een revolutie in mijn brein.”

“De mens is niet door God geschapen en ook niet, zoals de Darwinisten beweren, geëvolueerd. Buitenaardse wetenschappers hebben nieuw DNA gecreëerd en ons naar hun evenbeeld ontworpen.” Als Claude het ruimteschip ziet weet hij meteen dat het niet van de aarde afkomstig is. “Het maakte absoluut geen geluid en dat kon volgens de stand van de aardse technologie helemaal niet. De Elohim hebben me telepathisch naar binnen geleid. Ik had verwacht snelheidsmeters, hoogtemeters en andere instrumenten aan te treffen, maar niets van dat alles. Hoewel ik in een andere geestestoestand verkeerde, vroeg ik me wel af wat ik in het schip deed. Ik weet ook nog dat ik het jammer vond dat ik geen camera bij me had. Bang ben ik eigenlijk niet geweest, behalve op het moment dat er een deur openging. Ik verwachtte dat een groot monster tevoorschijn zou komen, maar in werkelijkheid verscheen er een kleine man, ongeveer 1,20 meter lang met donker lang haar en ogen in de vorm van amandelen. Terwijl hij de trap afkwam straalde hij zoveel liefde uit! Dat had ik nog nooit meegemaakt. Hij vroeg me van alles, in het Frans, en zei onder meer dat zijn volk graag officieel contact wilde houden met de mensen door middel van een ambassade. De Elohim vertelden me alles over onze

ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2008

oorsprong en over hoe we onze toekomst moeten vormgeven zoals is aangegeven in het boek ‘Intelligent design’. Ze wilden dat ik mijn baan, mijn passie zou opgeven, en mijn gezin zou verlaten, zodat ik over de hele wereld kon reizen om hun boodschap van liefde, vrede en non-confirmisme te verspreiden. Dat brak mijn hart, want dat wilde ik helemaal niet. Ik stuurde het manuscript van het boek dat ik van ze had gekregen met de gewone post naar de belangrijkste uitgever in Parijs, in de hoop dat het zoek zou raken, zodat ik me weer met het autoracen kon bezighouden. Dat gebeurde niet. In plaats daarvan was ik te gast in een praatshow die door 10 miljoen mensen werd bekeken en waarin de uitgever de envelop met het manuscript opende. Drie dagen na de show had ik al 3000 brieven ontvangen van mensen die uit interesse jarenlang onderzoek hadden gedaan naar buitenaards leven en me wilden helpen. Na zes ontmoetingen heb ik de missie geaccepteerd. Dag Formule 1.” In 1994 kan Raël het leiderschap van de beweging en zijn passie voor de autosport combineren. Rijke Japanse volgelingen huren een auto en vragen hem te gaan racen om publiciteit te genereren voor het Raëliaanse gedachtegoed. Negen jaar lang is hij op de belangrijkste racetracks te vinden, waar hij af en toe zeer succesvol is. Nu 35 jaar na de ontmoeting heeft de beweging van Raël 85.000 volgelingen in 90 landen en groeit snel. “De boodschap bestaat uit drie delen. Ik vertel over de oorsprong van de mensheid. Interessanter is echter het heden. Wat kunnen we doen om de mensheid te redden van de vernietiging? Kunnen we de uiteindelijke oorlog, die het gevolg is van onze eigen stomheid, voorkomen? We kunnen ons ook afvragen wat we kunnen doen om een mooie toekomst te krijgen. Het antwoord is: alles anders doen. Aan ons huidige systeem deugt helemaal niets. De kredietcrisis toont weer eens aan dat regeringen niets kunnen voorzien, ze reageren alleen maar. Er moeten leiders komen die intelligenter zijn dan gemiddeld en niet zijn gekozen vanwege hun uiterlijk, hun welbespraaktheid of omdat ze veel geld hebben betaald voor advertenties waarmee ze zichzelf promoten. Als je kijkt naar de schulden die Amerika heeft opgebouwd, weet je dat die nooit kunnen worden afgelost. Ze besteden miljarden aan bewapening, terwijl het onderwijs wordt verwaarloosd. Alleen mensen die goed zijn opgeleid kunnen openstaan voor nieuwe dingen. Ik heb mijn hoop gevestigd op de jonge generatie, die doorheeft dat de media het volk voorliegen en dat ouderen niet doen wat ze zeggen. De jeugd weet dat er nu iets moet gebeuren omdat het anders straks afgelopen is

column

Paul Meert

Veranderen in géén tijd kan als we het ‘kind in ieder van ons’ weten te bereiken!

“Wat kunnen we doen om de mensheid te redden van de vernietiging?” met de mensheid. Internet is daarbij meer dan een instrument, het is een religie, omdat het mensen van over de hele wereld met elkaar verbindt. Een ideale plek om mensen te verzamelen.” Een ander gevaar dat de mensheid bedreigt is de singulariteit van kennis, wanneer de berekeningen die computers maken elke seconde verdubbelt. De meeste berekeningen plaatsen die oneindige versnelling rond 2035, het jaar waarin de Elohim verwachten dat hun ambassade klaar is. “We kunnen daar op een

positieve manier gebruik van maken, maar in verkeerde handen kunnen deze enorm krachtige computers bijdragen aan onze vernietiging.” De boodschap van de Elohim is een combinatie van spiritualiteit, sensualiteit en wetenschap. Promotie van vrije seks is daar een onderdeel van en dat is Raël op heel wat kritiek komen te staan. Op de site staat inmiddels een mededeling dat pedofielen niet welkom zijn en dat vrije seks alleen is voorbehouden personen voor wie het legaal is seks te hebben (in Nederland is dat vanaf 16 jaar). “De ideeën van de Elohim over seks zijn heel rationeel. In Amerika zijn ze geshockeerd door een blote borst van Janet Jackson, maar het hardste geweld is aanvaardbaar. Verschrikkelijk. Seks is liefde. In de jaren zestig zeiden ze al ‘Make love, not war’. Wanneer je een harmonieus seksleven hebt, heb je niet de neiging je buurman te vermoorden. Als je seksleven slecht is wil je gaan vechten.”

Raël (Claude Vorilhon), geboren in Vichy, Frankrijk, is de oprichter en leider van Raëliaanse beweging. Sinds een ontmoeting met buitenaardse wetenschappers, die de mensheid hebben ontworpen, verspreidt hij hun boodschappen over de wereld. Onder de naam Raël heeft hij een groot aantal boeken geschreven, waaronder ‘Intelligent Design’ en ‘Mensen klonen? Ja!’, en spreekt hij geregeld tijdens conferenties. De beweging heeft vestigingen in ruim 90 landen. rael@speakersacademy.eu

Vraagt verandering echt wel tijd? Of is het een algemeen aanvaard misverstand of excuus om niet te veranderen? Wat mij betreft is het louter de acceptatie van de noodzaak tot veranderen die tijd vraagt . Verandering heeft met schrik voor het onbekende te maken en onbekend is onbemind! Mensen zijn altijd bereid om datgene te doen wat ze écht graag doen… het komt er dus eerst en vooral op aan het onbekende aantrekkelijk te maken. Dit bereiken we best door ‘het kind in ieder van ons’ aan te spreken. ‘Het kind in ieder van ons’ heeft heel wat interessante eigenschappen: een open en positieve geest, een gezonde nieuwsgierigheid, het gelooft nog in wonderen, is intens betrokken bij het ‘hier en NU-gebeuren’ en maakt zich geen zorgen over de toekomst, noch heeft het spijt over het verleden. Maar ‘het kleine kind in ieder van ons’ is ook af en toe bang voor het onbekende, heeft vaak begrip, hulp, begeleiding en aanmoediging nodig. Het vraagt voortdurend aandacht of nog beter affectieve aandacht. Het heeft steun én sturing nodig voor het maken van ‘de juiste keuzes’ omdat het nog niet over voldoende informatie beschikt om alle implicaties onder ogen te zien. Toen ik als kind een medicijn moest innemen dat niet zo lekker smaakte, wist mijn moeder het altijd heel wijselijk te mengen met iets wat zoet of wel aangenaam was en vaak kreeg ik achteraf ook nog een extra beloning of compliment. Zo ook wordt het overbrengen van moeilijke boodschappen best aantrekkelijk verpakt, op het juiste moment gebracht, en in een aangepaste en aangename omgeving, tenminste als we begrip en verandering, of nog beter transformatie of verandering in géén tijd willen bereiken.

Bestel dit boek bij de speakersacademybookstore.nl

“De toekomst is een paradijs waaruit nog nooit iemand is teruggekeerd.” — A. Salacrou —

ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2008

paulmeert@speakersacademy.eu

Hee� u nog zicht op het wagenpark?

Loqater voertuig volgsysteem, AUTOma�sche registra�e voor € 0,86 per dag. Weet u precies waar uw wagenpark zich bevindt, wat de start-, stop-, en wach�jden zijn, wat de begin- en eind kilometerstanden zijn, hoeveel kilometer er buiten de kantoor�jden om van het voertuig gebruik is gemaakt en welke route er is afgelegd? Met Loqater blijven al deze gegevens inzichtelijk. Waardoor u niet alleen een uitstekende controle krijgt over het wagenpark, maar ook de ﬁscus een sluitende kilometer registra�e kunt overleggen, zonder dat er ook maar één kilometer handma�g geregistreerd hoe� te worden. Loqater is een GPS/GPRS voertuig volgsysteem welke verborgen in het voertuig wordt ingebouwd en dat onbeperkt en op elk gewenst moment kan worden uitgelezen en bewerkt via Internet. Loqater verzorgt een sluitende kilometer registra�e waarbij onderscheid wordt gemaakt tussen privé en zakelijke kilometers. De uitgebreide, gebruikersvriendelijke, ﬂeetmanagement so�ware is d.m.v. één druk op de knop exporteerbaar naar o.a. Excel. Loqater all-in kost € 0,86 per dag en verdient zich dan ook binnen no-�me terug. Eenmalige kosten Loqater V1: Loqater V1-hardware

€ 235,-

Inbouw op loca�e

€ 135,-

3 jaar ﬂeetmanagement-webtoegang* € 240,Administra�ekosten

€ 10,-

Totale eenmalige kosten

€ 620,- (excl.)

GPRS data-abonnement incl. 3 MB data €

9,- (p/m)

*1 of 2 jaar webtoegang is ook mogelijk.

VIND VOERTUIG...

REKENVOORBEELD

Voor meer info of een vrijblijvende demonstra�e kunt u bellen met: 0342 462929, of stuur een mail naar: info@loqater.eu

MUZIEK

Golden Earring-drummer zorgt voor spectaculair tromgeroffel Cesar Zuiderwijk Cesar Zuiderwijk is al 39 jaar drummer van de inmiddels 47-jarige Nederlandse top rockband Golden Earring. En dat zal nog wel even zo blijven. “Als ik na al die jaren één boodschap kan meegeven is het wel dat we met z’n vieren naar elkaar zijn toegegroeid, in paats van uit elkaar gegroeid”, zegt Cesar, die tussendoor druk bezig is met zijn eigen dingen, zoals doe(n)sessies, workshops en zijn eigen solovoorstelling ‘Slagdroom’, waarmee hij alweer voor het derde seizoen door Nederland toert.

Tekst: Jacques Geluk Fotografie: Marcel Krijger

“Ik vertaal alles uit het dagelijks leven naar het drummen”, zegt Cesar Zuiderwijk, die ineens een tekening tevoorschijn tovert van een rode luchtballon in de vorm van een enorme trommel. “In het mandje van die dertig meter hoge ballon komen zes drummers te zitten die tijdens de vaart spelen. Terwijl er een cupfinal op televisie was, zijn we op zo’n 200 meter hoogte - als je het drumgeluid heel goed kunt horen - over het Brabantse land gevaren. Iedereen zat binnen. Ineens zie je dan een deur opengaan en een paar minuten later staat het hele dorp op straat.” Cesar geniet nog na. “Vanaf het voorjaar willen we vaker varen.” Dat moet een dure grap zijn. “Dat is zo, maar gelukkig hebben we al sponsors die hun logo graag op de ballon willen hebben.” En dat is niet enige trommelgeroffel dat hij aan het einde van het gesprek in zijn muziekschool Music Station aan de Haagse Prinsestraat laat horen. “Ik ben bezig met een nieuwe editie van Duizend drummers op de Maas.” Hij zegt geen haast te hebben, maar voegt er onmiddellijk aan toe dat het mooi zou zijn om dit spektakel, dat in 1992 tijdens de Havendagen een enorm succes was, volgend jaar opnieuw te organiseren. Rotterdam is dan culturele jongerenhoofdstad van Europa en dat is een goede aanleiding. Zijn solovoorstelling ‘Slagboom’ is ook aan vernieuwing toe. “De opzet verandert niet zoveel, maar de naam wordt wel anders. ‘Drumbonen & kaneelstokken’ is de voorlo-

pige titel van de voorstellingen die ik in het seizoen 2009/2010 ga geven.” En er komt ook een nieuwe cd aan van de Golden Earring. Wanneer? Als die klaar is. “In 2000 heb ik samen met de percussiegroep Percossa in 75 theaters het programma ‘Alle gekheid op een stokje’ gespeeld. Dat beviel enorm, vooral omdat het clowneske daarin heel belangrijk was en dat heb ik altijd al leuk gevonden. En nu kan ik in ‘Slagboom’ bovendien gewoon doen wat ik zelf wil. Een leuk onderdeel van de voorstelling is de drummende marionet Corretje. Er is ook een act met een goochelende, drummende kok. Natuurlijk vertel ik verhalen over hoe ik begonnen ben en

“Ik vertaal alles uit het dagelijks leven naar het drummen” hoe moeilijk het was om te oefenen.” Hoe ben je begonnen? “Ik had geen drumstel, ik drumde op augurkenblikken en zeepkisten. Je kunt overal goed op leren drummen als je maar je coördinatie voor elkaar hebt.” Zelf is Cesar een autodidact, die voordat hij zich bij de Earring aansloot bij een aantal andere bandjes ervaring opdeed. De bekendste daarvan is Livin’ Blues. Problemen met zijn omgeving heeft hij nooit gehad. “De mensen om me heen hebben het geluid altijd gedoogd.”

ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2008

De theatervoorstelling is ook bedoeld voor mensen die zich na een optreden van de Golden Earring afvragen wat de bandleden eigenlijk allemaal doen, of die willen weten waarom Cesar voor drums en niet voor gitaar heeft gekozen. “Op dat soort vragen geef ik antwoord. Ik ben niet zo tonaal ingesteld, maar ritmisch en dus absoluut geen gefrustreerde gitarist”, lacht hij. “Ik vraag ook vaak wat het publiek wil. Ik heb zoveel jaren ervaring, een flinke bagage en genoeg verhalen om te vertellen. Ik kan er makkelijk nog een voorstelling van maken. Mijn publiek bestaat uit mensen van alle generaties. Fans van de Golden Earring of gewoon muziekliefhebbers, maar ook jonge drummers die al of niet samen met hun ouders komen. Ik heb veel kennis opgebouwd en die wil ik graag delen.” Cesar staat op en loopt naar een bijzondere trommel. Dat is even schrikken! Ernaast staat een draagbaar drumstel, een nikkelen nelis zoals Wim Sonneveld die ooit gebruikte, maar dan leuker en mooier. “Dan zing ik samen met de zaal het drumlied.” Wie even goed rondkijkt en zijn ogen de kost geeft weet dat er vooral ook gelachen kan worden tijdens de voorstellingen van de Haagse rasdrummer. “Ik treed daarnaast veel op voor de Speakers Academy. Dat zijn geen lezingen, maar doe(n)sessies. Als je een uur naar iemand moet luisteren is dat inspanning, wat ik doe is ontspanning.” “Ik ben dingen ernaast gaan doen toen het wat rustiger werd met de Earring en had inmiddels een bepaalde bekendheid

opgebouwd. Dan willen mensen workshops met je doen en ga je demonstraties geven in muziekzaken en muziekscholen. Tijdens die workshops ben je leraar, dat is wel meer mijn ding. Ik vind het leuk mensen wat te leren, maar zelf ben ik altijd gewoon gaan zitten. Ik krijg niet zozeer inspiratie van het drumstel, maar als ik iets nieuws ga doe ga ik er vanuit dat het wel wat zal worden. Wat voor dingen kan ik doen, wat voor bewegingen, wat is er nog niet gespeeld? Een drumsolo kun je in je hoofd verzinnen, maar het is natuurlijk altijd een aaneenschakeling van dingen die je al kunt.” De Golden Earring treedt nog net zo op als vroeger, “maar we hakken het in mootjes. In de zomer spelen we nooit en vanaf september treden we de ene maand wel en de andere maand niet op, zodat we een jaar van tevoren weten wanneer we onze eigen dingen kunnen doen.” Tijdens de workshops komen interessante dingen aan bod waar leken niet bij stilstaan, zoals het gebruik van linker- en rechterhanden.

“Ik had geen drumstel, ik drumde op augurkenblikken en zeepkisten. Je kunt overal goed op leren drummen als je maar je coördinatie voor elkaar hebt.” “De meeste mensen houden zichzelf dom. Iemand die rechtshandig is doet alles rechts, een linkshandige doet alles links. Een drummer bestaat bij de gratie van twee gelijkwaardige handen. Waarom gaat iemand met een muisarm zitten net zolang tot zijn arm eraf valt en maandenlang moet

revalideren, in plaats dat hij de geest krijgt om zijn werk gewoon met zijn andere hand te doen. Je zult nooit weten hoe fijn het is om alles links en rechts te kunnen doen. De meeste drummers gebruiken hun ene hand vaker dan de andere”, zegt Cesar Zuiderwijk terwijl hij als voorbeeld ritmisch op de tafel slaat. “Je kunt het ook omdraaien, maar dat zit in jezelf.” Wat de Golden Earring betreft is het uniek dat de vier bandleden al zolang samenspelen. “Ook dat is een boodschap. Zoals gezegd zijn we naar elkaar toegegroeid. Dat heeft zeker met begrip te maken en weten dat je met hetzelfde bezig bent. Wanneer één van de vier zich niet top voelt, zijn er altijd wel drie die het wel zijn. Ik hou ervan om daarnaast de dingen te doen die ik doe. Het is heerlijk in het theater te staan, te spelen en mensen aan het lachen te maken. Als je optreedt op wat voor manier dan ook kun je heel serieus zijn, maar zodra het licht uitgaat breekt de beer los.”

Cesar Zuiderwijk is sinds 1970 drummer van de Golden Earring. Hij heeft met de Haagse rockband twaalf tournees door de Verenigde Staten gemaakt en hits gescoord als ‘Radar love’ en ‘Twilight zone’. De groep is twee keer onderscheiden met een Exportprijs en een Edison en eenmaal met een Gouden Harp. In 1992 heeft hij in Rotterdam het historische concert ‘Duizend drummers op de Maas’ georganiseerd en heeft hij zijn eerste muziekschool geopend. In de maanden dat er geen optredens met de Earring zijn gepland is Zuiderwijk met zijn solo theatertour ‘Slagdroom’ te zien. De workshops die hij geeft zijn altijd goed voor spektakel. In 2007 kreeg hij de Cultuurprijs van de stad Den Haag. cesarzuiderwijk@speakersacademy.eu

“Hoe goed klinken slechte muziek en slechte redenen, wanneer men op een vijand afmarcheert.” — Friedrich Nietzsche —

ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2008

Adv

9Zc =VV\! Xdc\gZhhiVY VVc oZZ @lVaîZî ^h dcoZ `ZgclVVgYZ# :Zc W^_odcYZgZ XdbW^cVi^Z kVc ZZc ]dd\hiVVcY XjaijgZZa VVcWdY Zc ZZc hegVc`ZaZcY higVcYaZkZc# Kddg ZkZcZbZciZc Zc Xdc\gZhhZc/ dckZglVX]iZ adXVi^Zh! W^_odcYZgZ h[ZgZc! ZmXZaaZciZ XViZg^c\ Zc WdkZcVa oZZg \Zbdi^kZZgYZ VVcW^ZYZgh! Y^Z hiVVc iZ edeZaZc db jl ZkZcZbZci idi ]Zi È]jccZÉ iZ bV`Zc# 7^ccZc Yî heZa kVc kgVV\ Zc VVcWdY ^h 8dckZci^dc 7jgZVj 9Zc =VV\ jl cZjigVaZ eVgicZg! Y^Z j kg^_Wa^_kZcY Zc `dhiZaddh `Vc kddgo^Zc kVc VYk^Zh Zc YVVY`gVX]i bZi WZigZ``^c\ idi ]Zi dg\Vc^hZgZc kVc jl ZkZcZbZci ^c dcoZ hiVY#

8dckZci^dc 7jgZVj 9Zc =VV\ DcZ"hide"h]de kddg ZkZcZbZciZc Zc Xdc\gZhhZc ^c YZ =VV\hZ gZ\^d

> lll#YZc]VV\Xdc\gZh#Xdb : XdckZci^dcWjgZVj5YZc]VV\#Xdb I %,% " (+ &- -%' @e^Wdd[i L[hc[[h" >[j c[_i`[ c[j Z[ fWh[b" Y$',,+ CWkh_ji^k_i" :[d >WW]

Adv Parel AM NL 235x305.indd 1

29-09-2008 18:46:06

Socialsofa als hedendaagse

ontmoetingsplek

Een gesprek met cabarètiere en initiatiefneemster Karin Bruers

Inmiddels is de Socialsofa in Tilburg een begrip. De Socialsofa, een betonnen buitenbank die in elk gewenst ontwerp wordt gemozäiekt met veelkleurig glasmozaïek. Ontwerpster van de Socialsofa en bedenkster van het concept en de ideologie rond de bank is de Tilburgse cabaretière Karin Bruers. Alweer drie jaar geleden merkte ze op dat er in Nederland in het algemeen maar in Tilburg in het bijzonder een sociale kilte heerst. Mensen leven binnen hun omheinde vestingen en de openbare ruimte wordt niet of nauwelijks gebruikt als natuurlijke sociale ontmoetingsplek, iets wat in zuidelijke landen bijvoorbeeld erg veel gebeurt. De weinige openbare banken die

er staan worden bij een enkele klacht over zwervers of hangjongeren weggehaald om nooit meer terug te komen; in Tilburg is er zelfs een park waar geen banken mogen staan. ‘Ik stelde voor om bij klachten over een bank die bank niet weg te halen maar er juist tien bij te zetten, en dat idee werd door wethouder Jan Hamming opgepikt’, vertelt Karin terwijl ze juist een stukje glasmozaïek op een bank plakt. We zijn bij Cardan, een particulier Tilburgs reïntegratiebedrijf dat zich over de Socialsofa heeft ontfermd. In de fabriekshal staan 6 banken naast elkaar, waaraan evenzoveel groepen bezig zijn. ‘Dit

Academy® Magazine / najaar 2008

zijn allemaal mensen die in een reïntegratieproces naar reguliere arbeid zitten,’ aldus Bruers. ‘Iedereen heeft een eigen geschiedenis. Er zijn buitenlandse vluchtelingen uit oorlogsgebieden bij met traumatische ervaringen, leraren met een zware burn-out, ex-delinquenten en ex-alcoholverslaafden die weer proberen aan te pikken.’ Hoe divers de groep ook is, iedereen deelt het enthousiasme en fanatisme waar het hun Socialsofa betreft en de ene na de andere bank verlaat de werkplaats op weg naar een plekje in de stad. In Tilburg staan op dit moment ruim honderd Socialsofa’s en nieuwe aanvragen komen wekelijks binnen. ‘De meeste banken worden gesponsord

column

door bedrijven die ze vervolgens schenken aan een wijk,’ aldus een enthousiaste Karin Bruers. ‘Het Tilburgse bedrijfsleven heeft dit project massaal omarmd en steunt ons geweldig! We hebben inmiddels al vijf mensen uit de uitkering en Socialsofa blijkt een positieve invloed te hebben op de voortgang in het reïntegratieproces van de mensen bij Cardan. Dat is iets wat ik nooit had kunnen bedenken maar wel een heel mooi sociaal neveneffect.’

drs. Jos Burgers RM Klanten zijn eigenlijk nét mensen!

Buiten Tilburg starten inmiddels ook kleinere en grotere Socialsofaprojecten. In Den Haag bijvoorbeeld heeft de organisatie STEK een groot budget beschikbaar gesteld om in drie jaar 70 Socialsofa’s te mozaïeken en plaatsen in onze regeringsstad. Hier mozaïekt men met buurtbewoners en passanten die zin hebben om mee te doen. En wat in Tilburg al bleek wordt ook in Den Haag bewaarheid; samen mozaïeken aan een bank creëert een hechte groepsband en daar waar een Socialsofa wordt geplaatst in een wijk waarvan de bewoners de bank hebben gemozaïekt is een sociale olievlek gecreëerd die vervolgens uitdijt. Mensen die elkaar anders voorbij zouden lopen hebben een vriendschap gevormd en een goed voorbeeld krijgt navolging. Met natuurlijk een fantastisch mooie Socialsofa als blijvend sociaal symbool. Naast het Den Haag-project zijn er allerlei kleinere Socialsofaprojecten zoals wijkprojecten via woningbouwverenigingen, ouderenprojecten, schoolprojecten, er worden Socialsofa’s gemozaïekt door gehandicapten en ook bestaan er plannen rondom de veertig zogenaamde probleemwijken in Nederland. Al deze buiten-Tilburgse projecten worden gestuurd en begeleid door het Tilburgse moederbedrijf Socialsofa maar de plaatselijke projectbegeleiding is steeds in handen van de verschillende organisaties zelf en het loopt geweldig. ‘Ik had dit alles nooit durven dromen,’ vertelt Karin met een tevreden glimlach. ‘Ik vind het werkelijk geweldig wat er inmiddels rondom de Socialsofa gebeurt. ‘Deze maand ben ik in Den Bosch geweest om ons Tilburgse project toe te lichten en ook in deze stad zijn de mensen erg enthousiast; ik sluit niet uit dat er in 2009 de eerste Socialsofa’s het Bossche straatbeeld zullen versieren. En we zijn inmiddels ook bezig ander straatmeubilair te mozaïeken en verkopen. Hierbij moet je denken aan met cijfers en letters gemozaïekte tegels voor op schoolpleinen en ander straatbeton. Zonder vooruit te lopen op de projecten kan worden vastgesteld dat Socialsofa nu al een succes is. Er is nog veel werk aan de winkel maar de resultaten zijn prima. ‘En ik merk nu al in onze stad dat er steeds meer animo is bij de bewoners om elkaar buiten te ontmoeten. Van de geplaatste Socialsofa’s wordt erg veel gebruik gemaakt en van vandalisme of andere vormen van overlast is nauwelijks sprake.’ Het gesprek wordt onderbroken door een werkneemster van Cardan met een vraag. “Ik moet weer aan de slag, zegt Karin me, deze week hebben we een deadline die we maar net kunnen halen.” Voor meer informatie: www.socialsofa.nl

Tijdens een netwerkborrel raakte ik bij toeval met hem in gesprek. Overduidelijk een ondernemer in hart en nieren. En in woord en gebaar. Ik vroeg hem ‘waar hij in deed’ en hij antwoordde routinematig ‘in naadloos getrokken precisiebuis’. Op mijn wat plagerige vraag ‘en waar worden uw klanten nu écht gelukkig van?’ zei hij stomverbaasd: ‘tja, van naadloos getrokken precisiebuis natuurlijk!’. Omdat ik hem wat ongelovig aanstaarde vervolgde hij met ‘kijk, u kent natuurlijk onze klanten niet. Maar die worden nu eenmaal heel gelukkig van naadloos getrokken precisiebuis.’ ‘Nee, natuurlijk ken ik uw klanten niet’ zei ik, ‘maar zonder te weten wie uw klanten zijn, kun je toch stellen dat ook úw klanten eigenlijk nét mensen zijn’. Nu was het zijn beurt om mij stomverbaasd aan te kijken. ‘Ja, natuurlijk zijn het nét mensen. Maar wat wilt u daarmee zeggen?’. ‘Nou, ik wil alleen maar beweren dat uw klanten buitengewoon gelukkig zijn als ze ervan op aan kunnen dat u altijd op tijd levert. Zoals afgesproken.’ ‘Ja wat denkt u, leverbetrouwbaarheid is hartstikke belangrijk. Zeker bij naadloos getrokken precisiebuis’. ‘En verder willen ze, denk ik zo, als dat nodig is een stukje maatwerk. Dat u desnoods een keer afwijkt van de standaard naadloos getrokken precisiebuis .’ ‘Oh zeker, flexibiliteit stellen ze ook erg op prijs.’ ‘En mocht er eens iets mis gaan met die naadloos getrokken precisiebuis, dat u dan eerst een oplossing aanbiedt, in plaats van allerlei zinloze discussies aan te gaan over de vraag hoe dat nu allemaal kon gebeuren.’ Hij knikte alleen nog maar. ‘En waarschijnlijk worden uw klanten ook heel gelukkig als u meedenkt over goedkopere en betere oplossingen voor hun probleem. Ze houden ook van correcte en begrijpelijke facturen. Zijn gek op leesbare offertes. Houden van een snel antwoord op hun vragen en van vriendelijke mensen aan de telefoon.’ ‘Dat klopt allemaal als een buis’ zei hij. ‘Eh … als een bus, bedoel ik natuurlijk.’ Er viel even een stilte. ‘U kent mijn klanten beter dan ik dacht’. ‘Dat is niet zo moeilijk’ reageerde ik, ‘want het zijn eigenlijk nét mensen’. ‘Ja maar, wat moet ik dan met die enorme voorraad naadloos getrokken precisiebuis?‘ vroeg de ondernemer geschrokken. ‘Oh, maakt u zich daar vooral geen zorgen over’ stelde ik hem gerust. ‘Als u betrouwbaar bent, vriendelijk, correct, snel en u denkt op z’n tijd mee, dan wil die klant die naadloos getrokken precisiebuis er heel graag bij hebben.’ ‘Maar wat zet ik dan op de factuur?’ vroeg hij enigszins bezorgd. ‘Oh, daar mag je gerust doen alsof je een partij naadloos getrokken precisiebuis hebt geleverd. Klanten zijn het gewend dat op facturen niet is vermeld wat ze nu eigenlijk écht bij je gekocht hebben’. Bestel dit boek bij de speakersacademybookstore.nl

josburgers@speakersacademy.eu

Academy® Magazine / najaar 2008

LEIDERSCHAP

Dansen voor het leven

Young Global Leader Dennis Karpes

Onlangs is één van de oprichters van Dance4Life, Dennis Karpes , in Genève benoemd tot Young Global Leader. Het Forum van Young Global Leaders is eind 2004 opgericht als een netwerk van leiders in de economie, technologie, communicatie en internationale samenwerking. De nominaties worden beoordeeld door gezaghebbende personen uit de media. Koningin Rania van Jordanië is voorzitter van het selectiecomité. In 2008 waren er 5000 nominaties en 245 mensen die uiteindelijk de titel in ontvangst mochten nemen. Naast Dennis Karpes waren dat onder anderen de koning van Bhutan Jigme Kehsar Namgyal Wangchuck, tennisster Steffi Graf, zangeres Shakira, CNN-’anchorman’ Anderson Cooper en acteur Leonardo DiCaprio. Dennis Karpes ontving zijn titel op basis van zijn inzet in de strijd tegen aids en hiv. Tien jaar geleden werkte hij dagelijks aan het bedenken en uitwerken van marketingcampagnes voor Levi’s. Het gaf hem niet de voldoening die hij zocht. Karpes: “Al jaren riep ik dat ik iets groots wilde doen. Ik wilde daarbij gebruikmaken van mijn kennis en ervaring op het gebied van media, muziek en jongeren. Op een mooie dag in juni 2000 zette ik alle contouren van Dance4Life op papier. Op het A4’tje stond dat ik een mondiaal multimedia evenement voor jongeren wilde organiseren met een hele positieve boodschap. Ik wilde prominente figuren als Tiësto en Desmond Tutu erbij betrekken.

Mijn doel was om tijdens een muziek- en dansevenement een groot maatschappelijk probleem op positieve wijze onder de aandacht van jongeren te brengen. Tijdens mijn HEAO-tijd heb ik zelf nogal wat dansevenementen als Mystery Land, Sensation White en Dance Valley bezocht. Ik werd altijd helemaal bevangen door de ‘vibes’ die loskwamen in zo’n groot publiek. Wat een energie. Je kunt dat waarschijnlijk nog het beste vergelijken met een voetbalstadion waar net is gescoord. Dat gevoel wilde ik delen met een grote groep jongeren. Uiteindelijk heb ik het A4’tje nog heel lang naast me neergelegd, ook al wist ik dat ik een heel goed plan had. Het belangrijkste had ik echter tot het laatste bewaard. Waar wilde ik me hard voor maken? Sinds 1994 kom ik jaarlijks in Zuid-Afrika en terloops zag ik de ellende die hiv/aids veroorzaakt. De druppel was een artikel over Zuid-Afrikaanse mannen die een baby hadden verkracht om van hun hiv-besmetting af te komen. Als ik er over praat word ik iedere keer weer onpasselijk. Voor mij was het op dat moment duidelijk dat ik me in wilde zetten voor de ‘awareness’ van hiv en aids. Er zijn nog steeds miljarden mensen op de wereld die de aidsproblematiek negeren. Toch zijn er sinds 1981 al 25 miljoen mensen aan overleden. Van alle hiv-geïnfecteerden is de helft jonger dan 25 jaar. Die jonge doelgroep wil ik bereiken door de organisatie van een mondiaal scholierenproject dat uitmondt in een dansevenement. Juist als je je richt op de jeugd, die net seksueel actief wordt, kun je preventief nog veel doen. Wij richten ons alleen maar op de tieners. Die zijn nog kneedbaar, je kunt ze nog een beetje aansturen. Wij dragen de boodschap bewust niet uit met een belerend vingertje, zoals je in zoveel campagnes ziet. Het gaat er niet om dat we tegen aids zijn, maar we ‘vieren het leven’. We willen jongeren graag duidelijk maken dat ze zelf de verantwoordelijkheid voor het leven kunnen nemen. Onze aanpak is dat jongeren zelf projecten opzetten die bijdragen aan het terugdringen van hiv en aids. Dit is voor hen de manier om toegang tot

de ‘dance events’ te krijgen. Het is de climax van een scholenproject waarin inspiratie en educatie centraal staan. Tijdens het ‘dance event’ staan de deelnemers, alle jongeren die zelf een bijdrage hebben geleverd, via satellieten met elkaar in contact. Ze voeren allemaal dezelfde rap en dans uit die zij geleerd hebben tijdens het hiv-/aidsprogramma op school. Het magische eraan is dat alle jongeren zich op dat moment realiseren dat zij allen verantwoordelijkheid hebben genomen voor een wereld zonder hiv en aids. Daardoor ontstaat een enorme verbondenheid.”

“Wij brengen de boodschap niet met een belerend vingertje.” Karpes startte Dance4Life met Ilco van der Linde, die ingeschakeld werd als organisator. Karpes ziet zichzelf niet als een ‘gestructureerd organisatietalent’, maar is duidelijk een visionair, creatief denker en goede netwerker. Karpes: “We hebben als een gek alles in beweging gebracht om ons doel te bereiken. Binnen no time stond het hele concept als een huis. Door mijn achtergrond wist ik precies welke media we nodig hadden om het voor jongeren aantrekkelijk te maken. We stonden al snel bij Jack Spijkerman in ‘Kopspijkers’ en kregen het voor elkaar om de juiste ambassadeurs aan ons te binden: Tiësto, Don Diablo, The Partysquad, Miljuschka Witzenhausen en Giel Beelen van 3FM. In 2006 deed TMF live verslag van het Dance4Life evenement in Gelredome en in oktober 2007 stond een

uitzending van ‘Reaction’ geheel in het teken van Dance4Life. TMF en Dance4Life gingen een partnerschap aan dat dit jaar officieel is bezegeld. TMF beloofde hierbij het hele jaar door jongeren aan te spreken op hun verantwoordelijkheden en de aidsproblematiek onder de aandacht te blijven brengen. Aan nationale media belangstelling geen gebrek, tijd om het project over de grenzen heen te trekken. Karpes: “Het was mijn bedoeling om op mondiaal niveau mijn steentje bij te dragen aan de aidsproblematiek. Het brengen van een positieve boodschap is best lastig natuurlijk, vooral als het onderwerp zo zwaar en beladen is als dat bij aids nu eenmaal het geval is. Gelukkig hebben we heel veel steun gekregen.” Inmiddels is Ilco van der Linde vertrokken en heeft de stichting een nieuwe directeur aangetrokken; Eveline Aendekerk. De focus ligt op verdere professionalisering en groei. “We zijn inmiddels in twintig landen actief, maar kunnen nog altijd alle hulp gebruiken. Ik zie mijn benoeming tot ‘global leader’ als een uitgesproken kans om mijn netwerk verder uit te breiden en Dance4Life nog meer onder de aandacht te brengen. Als het aan mij ligt is het concept over acht jaar uitgebreid en gaan jongeren er zelf mee aan de gang. We willen van Dance4Life het coolste charitymerk van de wereld maken. Voorlopig zie ik me er wel mee verbonden. Ik ben dan wel bedenker en initiatiefnemer, maar het hele Dance4Life-concept is zo leuk en speels dat ik daar nog heel veel voldoening uithaal. We zijn met allemaal nieuwe projecten bezig. Zo hebben we net een platenlabel opgericht en is onze eerste album net uitgekomen. Verder zijn we druk bezig met merchandise zoals T-shirts, tassen en agenda’s.”

Dennis Karpes, initiatiefnemer van Dance4Life, is uit ruim vijfduizend internationale kandidaten tot Young Global Leader 2008 gekozen door het World Economic Forum. Sinds maart 2008 is hij lid van de Raad van Commissarissen van Phi-ton (design, luxe en gezondheid in de meest private woonomgeving; de slaapkamer). Eerder was Karpes ‘creative marketing-man’ van internationale kledingmerken als Levi Strauss en Big Star en mede-oprichter van Kuyichi, waar hij heeft geleerd hoe cultuur en beleving mensen ontvankelijk kunnen maken voor informatie. Dennis is een ambitieuze zakenman met een zeer sterk internationaal netwerk in de verkoop, marketing, mode, sport, muziek, politiek, media en onder captains of industry. denniskarpes@speakersacademy.eu

“Kennis doet iemand lachen, maar rijkdom doet iemand dansen.” — George Herbert —

ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2008

Tekst: mr. drs. Yvonne Douwes Floor Fotografie: Evert Jan Daniels

Fotografie: Andrew Heavens Courtesy TED Conferences

POLITIEK

Zimbabwes laatste hoofdstuk is geschreven prof. dr. George Ayittey Zimbabwe is nu definitief een bananenrepubliek, waar het verstand is vermoord en de daden van arrogante gekken onbestraft blijven. Een brood kost 6 miljard Zimbabwaanse dollar. Voor één Amerikaanse dollar krijg je een biljoen Zimbabwaanse. De inflatie bedraagt 3 miljoen procent.

Zelfs de gewone Afrikanen namen de ‘overweldigende verkiezingsoverwinning’ van president Robert Mugabe, de enige kandidaat, op 27 juni niet serieus. Morgan Tsvingirai, zijn rivaal en leider van de Movement for Democratic Change, trok zich terug vanwege escalerend geweld, afranselingen, martelingen en de moord op aanhangers van zijn oppositiepartij. Afrika is op een verachtelijke manier te schande gemaakt en het racistische idee dat zwarte Afrikanen niet in staat zijn zichzelf te regeren is erdoor versterkt. We hebben de macht overgenomen van de blanke kolonisten en onze economieën in de soep laten lopen. Dat krenkt mijn Afrikaanse trots. Het heeft lang geduurd voordat duidelijk was dat we met een crisis te maken hadden.

door een flinke meerderheid afgewezen. Een paranoïde en wanhopige Mugabe trok zich daar niets van aan en stuurde alsnog ‘oorlogsveteranen’ op pad om de commerciële boerenbedrijven van de blanken af te pakken. De landkwestie was een politiek instrument geworden, dat weinig te maken had met de crisis in het land.

Afrika’s voortdurende crises zijn het gevolg van het on-Afrikaanse bestuurssysteem dat leiders hun bevolkingen hebben opgedrongen na het verkrijgen van de onafhankelijkheid in de jaren zestig. Gebrekkige politieke en economische systemen uit het buitenland werden blind gekopieerd en geïmporteerd. Traditioneel had Afrika een confederatief regeringssysteem, dat was gebaseerd op consensus tussen stamhoofden. Het was een vorm van democratie waarin belangrijke beslissingen werden geIk heb na mijn bezoek aan Zimbabwe nomen door alle leden van een groep in 1990 herhaalde malen gewaarschuwd “We vechten hard om een of gemeenschap. In tegenstelling tot voor een op handen zijnde implosie. het Westen was niet het individu de Zimbabwes economische situatie begon kakkerlak zijn macht te basis van sociale en economische eeneind jaren negentig te verslechteren. Tekst: George Ayittey ontnemen, maar de volgende heid, maar de ‘uitgebreide familie’ Een reeks stakingen, als protest tegen die optrad als een ‘bedrijfseenheid’ de stijgende voedsel- en brandstofrat staat al klaar.” en eigenaar was van het land waarop prijzen, had het land lamgelegd. En het voor eigen consumptie bestemde terwijl de armen rebelleerden, bestelde Mugabe vijftig nieuwe Mercedessen voor zijn ministers, wier salaris- voedsel werd verbouwd. Wat overbleef werd verkocht op dorpssen bovendien werden verviervoudigd. Tekorten aan eerste levens- markten, waar de prijzen door onderhandelen werden bepaald. behoeften dreven de inflatie op met meer dan 110 procent. Banen Dat veranderde snel na de onafhankelijkheid. Markten werden werden schaars, bijna zestig procent van de bevolking was werk- gezien als westerse instellingen en moesten ‘gecontroleerd of loos. Een boze Mugabe wees elke verantwoordelijkheid van zijn zelfs afgeschaft worden’. Democratie werd een westerse luxe die regering voor de economische crisis af. Hij gaf de schuld aan Britse Afrikaanse landen zich niet konden veroorloven. Een éénpartijsyskolonialisten, hebzuchtige Westerse landen en de racistische blan- teem kwam er vaak voor in de plaats. Oppositiepartijen werden ke minderheid binnen het IMF, die hij omschreef als ‘monsterlijke verboden en de presidentskandidaat kreeg voortaan 99,99 procent wezens’. Toen Mugabe de bevolking in een referendum toestem- van de stemmen, waarna hij zichzelf uitriep tot president voor het ming vroeg voor het nemen van draconische noodmaatregelen - hij leven. Zulke onzinnige systemen bestonden niet in traditioneel wilde blanke ondernemers hun landbouwbedrijven afnemen om Afrika. Snel na de onafhankelijkheid ontdekten staatshoofden ze aan landloze zwarte boeren te geven - kreeg hij de kous op zijn en regeringsleden dat ze hun enorme macht konden gebruiken kop. De door hem voorgestelde grondwetshervormingen werden om zichzelf te verrijken, hun rivalen te straffen en hun posities

101

ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2008

De vampierstaat is er niet voor het volk, maar zuigt alle economische vitaliteit uit de mensen. Er ontstaat een banenrepubliek die uiteindelijk implodeert. Na onenigheid over verkiezingsuitslagen begint de politieke crisis. Door publieke woede, protesten en gewelddadige acties verlammen het land. Frustraties hopen zich op. Oppositieleiders worden omgekocht of verleid om deel te nemen aan het foute regime. Soms wordt een regering van nationale eenheid ingesteld, maar nog voordat de inkt van de overeenkomst droog is wordt er al geruziet over de verdeling van ministersposten. Niemand is tevreden en de vijandelijkheden laaien op. Het regime kan daarna besluiten de oppositie hardhandig neer te slaan of te vernietigen met de macabere gedachte dat wanneer de oppositie niet bestaat, de macht ook niet hoeft te worden gedeeld. (Mugabe is er niet in geslaagd zijn rivaal Tsvingiray uit de weg te ruimen, maar het is zeer twijfelachtig of hun recente afspraak de macht te delen standhoudt. Na een ‘militaire coup’ in april is de feitelijke macht al in handen van een zogenaamd Joint Operations Command). Vroeg of laat verliest de bevolking haar geloof in het electorale systeem en in de politici die de crises moeten oplossen. Bepaalde groepen besluiten dan dat geweld de enige manier om de tiran te verdrijven. De rebellen zijn er niet op uit de kunstmatige koloniale grenzen te herstellen en ook ethnische afkomst maakt niets uit. Ze zijn uit op MACHT en trekken daarom direct naar de hoofdstad. Onderweg pikken ze recruten op en versterken ze de gelederen met werkloze jongeren (kindsoldaten). Militairen van het staatsleger, die de rebellen moet verslaan, lopen vaak over met medeneming van hun kostbare wapens. Uiteindelijk vlucht de despoot het land uit of wordt vermoord. Sinds 1990 is het ene na het andere Afrikaanse land (inclusief Zimbabwe) geïmplodeerd met een oorverdovend staccato. De postkoloniale geschiedenis laat ook zien dat rebellenleiders die de macht grijpen vaak geen haar beter zijn dan de tirannen die ze hebben verdreven. Het is geen wonder dat Afrikanen vaak zeggen: “We vechten hard om een kakkerlak zijn macht te ontnemen, maar de volgende rat staat al klaar.”

Prof. dr. George Ayittey is een belangrijke Ghanese econoom en auteur. Daarnaast is hij voorzitter van de Free Africa Foundation in Washington DC en hoogleraar aan de American University. Ayittey beijvert zich voor het tot stand brengen van democratische regeringen, vermindering van de schuldenlast van Afrikaanse landen, modernisering van de infrastructuur, invoering van de vrije markt economie en vrij handelsverkeer. Hij heeft een aantal boeken op zijn naam staan, waaronder ‘Africa Unchained: the blueprint for development’, ‘Africa in Chaos’, ‘The Blue Print of Ghana’s Economic Recovery’ en ‘Africa Betrayed’. georgeayittey@speakersacademy.eu

“Door de rijken arm te maken maak je de armen nog niet rijk.” — Nigel Lawson —

102

column

tot ‘in den eeuwigheid’ te behouden. In het postkoloniale Afrika verdwenen geleidelijk de meeste regeringen zoals wij die kennen. In plaats daarvan ontstonden vampierstaten. Groepen gewetenloze bandieten namen het landsbestuur met geweld over en gebruikten de staatsmachinerieën om er zelf beter van te worden. De rijkste mensen in Afrika zijn staatshoofden en ministers. Sommige leiders hebben op een schaamteloze manier persoonlijke rijkdom vergaard, terwijl de bevolking armoe leed.

prof. dr. Maarten van Rossem

De paradox van de twee werkelijkheden Sedert een klein decennium wordt de publieke discussie in Nederland gekenmerkt door een paradoxaal verschijnsel. Wordt de individuele Nederlander gevraagd naar zijn welbevinden, dan antwoorden tachtig van de honderd Nederlanders dat zij zeer tevreden zijn over hun leven. Ze blijken ook tevreden over hun familie, de straat waar zij wonen en het werk waarmee zij hun brood verdienen. Wordt vervolgens gevraagd naar de toestand van hun vaderland, dan slaat de stemming volledig om: met Nederland gaat het ongekend slecht, de zittende politici zijn autistische zakkenvullers en de grote boze buitenwereld, in het bijzonder de Europese Unie, en de immigranten bedreigen onze nationale identiteit en het voortbestaan van de natie. Vanwaar dit extreme contrast? Opvallend is natuurlijk dat de burgers tevreden zijn over die zaken die zij uit eigen ondervinding kennen en ontevreden over zaken die zij alleen maar op de televisie hebben gezien. Daarmee komen we aan wat waarschijnlijk de belangrijkste oorzaak is van de paradox en ook van de permanente ontevredenheid van de burgers, niet alleen in Nederland overigens, maar in tal van rijke, succesvolle westerse landen. Dat is het simpele feit dat goed nieuws nu eenmaal geen nieuws is. De brave burger, die rustig en welvarend in zijn doorzonwoning zit, die het aan vrijwel niets ontbreekt en die driemaal per jaar met vakantie kan, wordt via het beeldscherm geconfronteerd met een eindeloze stroom van rampzalige berichten, deels uit eigen land, deels uit de rest van de wereld. Natuurlijk is hij ontevreden, hij hoort immers nooit iets wat hem tevreden zou kunnen stemmen en ziet op nogal kortzichtige wijze kennelijk geen verband tussen zijn eigen aangename leven en het politieke systeem, de nationale economie en het landsbestuur. Van het buitenland weet hij meestal niet veel, dus weet hij ook niet dat Nederland bij vergelijking tot de tien aangenaamste en best bestuurde landen ter wereld hoort, wat overigens niet wil zeggen dat het een paradijs op aarde is. De discrepantie tussen de dagelijks ervaren eigen werkelijkheid en de mediawerkelijkheid is een van de grootste problemen van de moderne welvaartsstaten. Een probleem ook dat veel meer aandacht behoeft, voordat het die welvarende democratieën te gronde richt!

maartenvanrossem@speakersacademy.eu

ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2008

HET

...

BEREIKEN VAN DE TOP...

BEGINT BIJ DE

BASEMENT.

Op zoek naar projectontwikkeling op hoog niveau? Begin bij Basement project development. De passie, het enthousiasme, de gedrevenheid en de drive om van elk project iets bijzonders te maken, dat is Basement. Of het nu op het gebied van bouwmanagement, projectontwikkeling of technisch vastgoedbeheer is. Bel voor een afspraak op niveau (070) 317 53 47. B O U W M A N A G E M E N T - P R O J E C T O N T W I K K E L I N G - T E C H N I S C H VA S T G O E D B E H E E R

• Personal Branding • Team Branding • Time Design Novitijd

cees@novitijd.nl

www.thema.nl

Itasc Nederland rolf@itasc.nl

MERKEN

Cees Harmsen & Rolf Rosenmöller Cees Harmsen en Rolf Rosenmöller zijn de auteurs van ‘This is your Wake-up Call’, een prachtig vormgegeven werkboek over de noodzaak van ‘personal branding’. In dit artikel leggen zij uit waar die noodzaak vandaan komt.

Naar een nieuwe organisatievorm Het zijn turbulente tijden voor bedrijven en professionele kenniswerkers. Op dit moment is dat het meest zichtbaar in de financiële sector, maar ook binnen andere bedrijfssectoren spelen tal van dynamische ontwikkelingen. Om een uitweg te zoeken is het belangrijk om vooral niet in oude beproefde oplossingen te vervallen, maar alternatieven te ontwikkelen die passen bij de tijdgeest. Die tijdgeest is het best te begrijpen door een aantal organisatievormen in historisch perspectief te plaatsen. Een organisatie is een samenspel van sociale, economische, technologische en demografische invloeden. Eens in de zoveel tijd vinden er ingrijpende bewegingen plaats in dit samenspel. Anderhalve eeuw geleden kwam de eerste grote beweging van het familiebedrijf op het platteland naar de fabriek in de stad. Vijftig jaar geleden kwam de tweede grote beweging van de fabriek naar de kantoorpanden. Nu, aan het begin van de eenentwintigste eeuw, staan we aan de vooravond van de derde grote beweging: de opkomst van de dynamische netwerkorganisatie met zelfstandige professionals. De toonaangevende wetenschappers en managementgoeroes zijn het erover ééns dat de functionele, hiërarchische organisatie zoals die de afgelopen 125 jaar heeft bestaan, haar langste tijd heeft gehad. De wettelijke en financiële kernorganisatie zal blijven voortbestaan, maar de economische structuur en werkcultuur zullen drastisch wijzigen. Om te kunnen overleven in de ‘global economy’ moeten organisaties een ingrijpende dynamiseringsslag maken. De logge functionele structuur omvormen tot flexibele, dynamische netwerken, waarin professionals op contractbasis samenwerken aan innovatieve kennisprojecten.

De nieuwe rol van de professional In een wereld waarin vanzelfsprekendheden en zekerheden binnen organisaties wegvallen, de arbeidsmarkt dynamisch en onvoorspelbaar wordt en vakkennis in een hoog tempo veroudert, moet je als professional steeds meer het initiatief nemen om je eigen

105

Rolf Rosenmöller & Cees Harmsen ‘employability’ te waarborgen. Gewoon je werk doen is niet langer voldoende om je baan te houden. De vraag naar onderscheid, authenticiteit en ‘meer dan gewoon zijn’, gaat de boventoon voeren. Je kunt als professional echter nog zo goed zijn, het gaat erom dat anderen dat ook zo ervaren. Daarom moet je als professional bewust werken aan het creëren van een onderscheidend profiel binnen en buiten de organisatie. Dat noemen we ‘personal branding’: het positief beïnvloeden van de perceptie van anderen door het benadrukken van je unieke en onderscheidende kenmerken.

Afrekenen met valse bescheidenheid Veel mensen hebben moeite met de term ‘personal branding’. Het klinkt wat plat en glad om jezelf als merk te beschouwen. Oppervlakkig, een beetje te Amerikaans. Wij zijn als Nederlanders niet zo gewend ons hoofd boven het maaiveld uit te steken en ons onderscheidend te profileren. Het wordt tijd om daar nu eindelijk eens mee te stoppen. Onze bescheiden rol brengt ons geen stap verder. Het boek ‘This is your Wake-up Call’ beschrijft hoe het beter kan en schetst de stappen die noodzakelijk zijn om jezelf als authentiek ‘personal brand’ in de wereld te zetten.

ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2008

LEIDERSCHAP

Tien geboden voor nieuwe leiders prof. dr. Thomas Zweifel Bedrijven, regeringen en religieuze instellingen zijn hun morele kompas kwijt. Een soort seismische verschuiving, veroorzaakt door een letterlijk grenzeloze economie, internet en outsourcing naar turbulente markten, heeft het spel veranderd: vrijwel iedereen kan nu leider worden. Maar hoe kweek je goede leiders? Is leiderschap een kwestie van DNA, cultuur of coaching?

CEO, auteur en hoogleraar Leiderschap Thomas Zweifel gelooft dat ‘zachte vaardigheden’ zoals co-leiderschap, communicatie en transcultureel management, de sleutel zijn voor het behalen van harde resultaten. Met zijn verhalen en instrumenten geeft hij aan hoe mensen wereldwijd leider kunnen worden in de 21ste eeuw. De afgelopen 25 jaar heeft Zweifel leiderschapsinstrumenten en -methodologieën ontwikkeld voor Fortune 500-ondernemingen, het midden- en kleinbedrijf, regeringen, internationale en militaire organisaties. Zweifel weet zeker dat leiderschap en democratie elkaar nodig hebben. “Leiderschap zonder democratie betekent dictatuur, democratie zonder leiderschap is anarchie”, aldus de professor die vaak over dit onderwerp spreekt en er twee boeken over heeft geschreven: ‘Democratic Deficit’ en ‘International Organizations and Democracy’. Ook over andere onderwerpen die zijn gerelateerd aan leiderschap heeft hij gepubliceerd. Bovendien verschijnt hij geregeld in de media. Ervan overtuigd dat leiderschap een kunst is, maar ook een wetenschap die men zich eigen kan maken, doceert prof. Zweifel zijn inzichten aan studenten van universiteiten en business schools over de hele wereld. Prof. dr. Thomas Zweifel geeft over de hele wereld spreekbeurten over een enorm aantal onderwerpen dat met leiderschap te maken heeft, zoals internationaal zaken doen, mondialisering, fusies en acquisities, democracy, terrorisme en veiligheid, management, verandermanagement, ondernemerschap, ‘business excellence’, inspiratie, teambuilding, het stellen van doelen, topprestaties, communicatie, verkooptraining en prestatieverbetering. Om er slechts een paar te noemen. Hij zorgt voor optredens op maat, om de behoeften en doelen van zijn klanten optimaal te kunnen vervullen.

Prof. dr. Thomas Zweifel is geboren in Parijs. Hij heeft gestudeerd in Zwitserland, Duitsland en de Verenigde Staten en spreekt vloeiend Engels, Duits, Frans en Italiaans. Hij heeft een master’s degree in Internationale Betrekkingen en een Ph.D. in Internationale Politieke Economie behaald aan respectievelijk de Columbia en de New York University. In 1997 was hij medeoprichter van de Swiss Consulting Group, een wereldwijd opererend bedrijf voor prestatiemanagement. Sindsdien heeft hij zakelijke leiders gecoacht en getraind. thomaszweifel@speakersacademy.eu

column

Het antwoord komt uit een onwaarschijnlijke bron: de 3000 jaar oude traditie van het jodendom. In de Torah, de Talmud en de Kabbalah staan verbazingwekkend praktische lessen voor de managers van de 21ste eeuw. Prof. dr. Thomas Zweifel en rabbijn Aaron L. Raskin mengen de de wijsheid van de Tien Geboden met een ‘cutting-edge’ methodologie, die is gebaseerd op het 25 jaar lang coachen van leiders. Ze reiken leiders van vandaag innovatieve gereedschappen en technieken aan die langdurig succes mogelijk maken. Raskin en Zweifel verzorgen multidisciplinaire, informatieve en humorvolle workshops van een halve dag, gebaseerd op hun nieuwe boek ‘The Rabbi and the CEO: The Ten Commandments for 21st Century Leaders’.

Peter ten Hoopen

Fotograafie: Peter Sabelis Hoe maak je mensen in het bedrijfsleven creatiever? Moet je daarvoor leuke trainingen op ze los laten, georganiseerde gekkigheid aanbieden, achtergrondmuziek aanzetten of kunstenaars uitnodigen voor speelse optredens in lunchtijd? Voor wie hiervan gruwt is er goed nieuws, want niets hiervan blijkt nodig te wezen. Ieder mens is in aanleg creatief. Het probleem is alleen dat onze creativiteit er door opvoeding, opleiding en ondergeschiktheid (dienstbetrekking) geleidelijk aan wordt uitgeramd. Het enige wat je hoeft te doen is de remmende factoren opheffen en creativiteit veert weer op als een grasspriet wanneer je ophoudt er bovenop te staan. Uit Het Grote Creativiteitsonderzoek, waarvan verslag wordt gedaan in ‘Oh, wat zijn we creatief!’ blijkt dat de voornaamste remmingen gelegen zijn in egokwesties, zoals ‘Ik hoor graag andermans ideeën aan maar ga daarna mijn eigen weg’, in de hebbelijkheid van ‘anderen’ om nieuwe ideeën de kop in te drukken (uiteraard is men hier nooit zelf schuldig aan), maar vooral in angst. Angst om voor gek te staan – daar heb je Henk weer met zijn maffe ideeen – of om afgerekend te worden op fouten. Vooral die laatste angst is een echte ideeëndoder. En het blijkt dat die in veel organisaties zwaar aanwezig is. Blijven we hameren op zekerheid en voorspelbaarheid, dan blijven we met ons allen op het gras staan, en hoeven we niet bang te wezen dat er ooit een sprietje boven het maaiveld zal uitsteken. Het zou mooi zijn als we hier als natie overheen zouden groeien, want aangezien we weinwig delfstoffen hebben, geen lage lonen en geen militair overwicht, zou creativiteit ons goed kunnen helpen. Het belangrijkste blijkt een werkklimaat waarin we accepteren dat creativiteit een prijs heeft: reken mensen niet af op wat ze verkeerd doen, maar op wat ze goed doen. Bestel dit boek bij de speakersacademybookstore.nl

“Humor is altijd iets ernstigs geweest bij de joden.” — Isaac Bashevis Singer —

107

petertenhoopen@speakersacademy.eu

ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2008

NIEUWE HELDEN

De nieuwe helden van Arko van Brakel Jonge aanstormende entrepeneurs

Vrijdagochtend, 07.15 uur. De gasten van het Figi Hotel in Zeist worden rustig wakker. Ondernemerschap en gastvrijheid hebben in mijn ogen alles met elkaar te maken. Daarom is het interessant te zien hoe zo’n hotel als het Figi zich voorbereidt op de dingen die komen gaan. In de lobby zit de fotograaf. Ik herken hem meteen. Ik ben altijd een beetje jaloers op de vrijheid die fotografen, die meestal ook ondernemer zijn, uitstralen. Hoewel ik zelf ook niet mag mopperen, qua vrijheid. Langzaam druppelen mijn tafelgenoten binnen. Pim Betist, de bedenker van SellaBand, Sander Hoeken (27) van InfoCaster en Marco Hoogerland van de Talentenacademie. Iedereen ziet er verdacht wakker en actief uit voor het tijdstip. De energie spat er al meteen vanaf.

Sociale boksers Het plan was te discussiëren. Over ondernemerschap en de toekomst. Ik heb me niet voorbereid, dat werkt niet bij dit soort mannen. We zien wel hoe het loopt. Het gesprek barst meteen in alle hevigheid los. Het gaat over fysieke kracht, mentale fitheid en innerlijke rust. Pim blijkt een fanatieke bokser te zijn, Marco is mental coach van topsporters. De toon is snel gezet. Boksen als metafoor voor het leven. Het gesprek komt al snel op de crisis in de financiële wereld en over nieuwe businessmodellen die daar het gevolg van zijn. Grappig. De crisis moet impact hebben op de economie en dus op de toekomst van veel ondernemingen, maar niemand

Fotografie: Phil Nijhuis

108

AcAdemy® Magazine / najaar 2008

aan tafel lijkt zich zorgen te maken. Er zijn vooral kansen! We zijn het al snel eens dat het businessmodel van SellaBand - waarbij feitelijk vraag en aanbod op het gebied van muziek op de internetmanier bij elkaar worden gebracht - de basis kan zijn van veel andere modellen. ‘Crowdfunding’ heet dat. Gewone mensen kunnen voor een tientje ‘believer’, ‘aandeelhouder’, worden in een muziekbandje. Als zo’n bandje 5000 ‘believers’ heeft gevonden en er 50.000 dollar in kas is, kan het in de studio een cd opnemen. Waarom kunnen we met deze methode geen bedrijven en ideeën financieren? Sander is blij Pim te ontmoeten, omdat SellaBand een van zijn voorbeeldbedrijven is in de markt! Marco vindt dat opmerkelijk.

Het zegt volgens hem iets over Sander dat hij meteen het potentieel ziet. Sander heeft ooit een bedrijfje gehad in aandelenhandel. We concluderen dat ‘crowdfunding’ zelfs een manier kan zijn om de hele aandelenbeurs te vervangen. Als je ‘believer’ bent in een bedrijf of plan stort je simpelweg geld en je gaat vrienden en bekenden overhalen mee te investeren. Leuk, interessant en vooral sociaal. Marco pikt het woord ‘sociaal’ meteen op. Hij is een goede mental coach, bij wie de mens altijd centraal staat. Volgens hem gaat het gesprek niet over technologie, zoals hij had gevreesd, maar over passie en mensen. Dat spreekt hem aan! Marco is vanuit de Talentenacademie ooit betrokken geweest bij een onderzoek naar de succesfactoren van topsporters. Daar kwam uit dat talent, doorzettingsvermogen, geloof in eigen kunnen en andere voor de hand liggende aspecten inderdaad heel belangrijk zijn. Maar met kop en schouders steekt één aspect er bovenuit: zonder duidelijk doel geen prestaties.

Impact Het gesprek komt al snel op nieuwe manieren van werken. Vooral de vrijheid op de werkvloer is iets waar veel managers niet mee uit de voeten kunnen. Pim herkent dit en merkt op dat SellaBand eigenlijk een trampoline is. Mensen zetten zich af om hogerop te komen. Uiteindelijk moet je deze artiesten loslaten, anders kunnen ze zich niet afzetten. Degene met de meeste impact wint. En wordt beroemd. Impact maakt het verschil.

Ik probeer dit principe praktisch toe te passen door te focussen op één belangrijke activiteit per dag. Ik moest laatst onderhandelen over het aandelenpercentage in een nieuw bedrijf. Ik ben ter voorbereiding eerst gaan mountainbiken, zodat ik dat gesprek ontspannen kon ingaan. Het resultaat was dat ik alle doelstellingen heb gehaald. Dit principe geldt ook voor belangrijke workshops en lezingen. Ik focus op díe workshop. Impact maken is het doel. Op Wall Street durft men niet te delen. Ik weet niet eens meer wie het zei, maar de uitspraak ligt op tafel. Wie kan delen kan ook vermenigvuldigen. Als je kennis deelt krijg je kennis terug. Als je dromen deelt, worden ze waar. Internetbedrijven zijn gebaseerd op dit principe en kennen een relatief hoge personeelsparticipatie. Delen zit in het DNA van internet. Volgens Marco is het delen van dromen ook een van de redenen dat Pieter van den Hoogenband het voor elkaar heeft gekregen een fantastisch zwembad in Eindhoven aan te leggen. Pieter droomde van medailles. Deze droom werd gedeeld door de regio Eindhoven. En toen was er ineens van alles mogelijk. Sander merkt op dat dit te maken heeft met impact. Een topsporter krijgt pas de sterrenstatus als hij naast goede prestaties ook een hele goede presentatie heeft. Het voorkomen van een topsporter bepaalt voor een groot deel zijn status. Mediageniek heet dat. Hebben we het toch weer over impact, die net zo belangrijk is als de bereidheid te delen. In de online wereld bepaalt je profiel

109

Academy® Magazine / najaar 2008

je gedrag. Het gaat erom wat je echt dóet. Een imago in stand te houden dat hiervan afwijkt kost heel veel moeite en energie. Wat je doet, dus niet alleen dat wat je zégt dat je doet is bepalend.

Passie Volgens Marco geldt dit alleen voor ambitieuze mensen. want die hebben hun doelen scherp en durven keuzes te maken. Ook discipline is daarbij belangrijk. Want over het algemeen hebben mensen daar een probleem mee. Maar, merkt Pim op, als je iets ècht wilt, heb je toch geen discipline nodig? Het probleem is dat veel mensen hun hart kwijt zijn en werken vanuit hun denken in plaats van hun gevoel. Dus als je vanuit het denken werkt, hebt je discipline nodig. Als het vanuit passie en uit het hart komt, heb je vanzelf discipline. Klopt, zegt Marco, maar als je een duidelijk doel hebt, is het ook makkelijker om discipline te hebben. Gebrek aan passie is misschien wel hét probleem bij het nieuwe, vrije werken. Veel mensen pakken dit prima op en worden productiever. Anderen vallen af. Middelmatig presterende mensen en niet zelfgemotiveerde mensen kunnen de vrijheid van het nieuwe werken niet aan, omdat ze werk als iets noodzakelijks zien. Als iets dat moet. Intern gepensioneerden noemt Marco dit. Mensen die ergens onderweg hun passie en hun dromen zijn kwijtgeraakt. Het land zit er vol mee.

Tegenslagen Investeringen, zo merkt Marco op, zijn vaak

en tennissers. Zijn affiniteit met (top)sport en ervaring in het bedrijfsleven zorgen voor een unieke combinatie. Marco is al meer dan 10 jaar succesvol als mentaal adviseur in zowel het bedrijfsleven als in de topsport. Hij is initiatiefnemer van de talentenacademie. marcohoogerland@speakersacademy.eu

Arko van Brakel heeft diverse bedrijven gehad vaak succesvol, soms wat minder - en meestal op het gebied van internet, marketing en combinaties daarvan. Hij heeft zijn ervaringen al eens verwerkt in een boek: ‘Nieuwe Helden’. Dat is ook de naam van zijn huidige bedrijf. Van Brakel brengt een duidelijke visie over, gebaseerd op turbulente jaren van ondernemerschap in een bizarre markt met bijzondere mensen. Hij gebruikt authentieke anekdotes om zijn verhaal te onderstrepen. Die zijn niet alleen leuk, maar zeker ook vooral leerzaam. Van Brakel neemt zijn publiek met veel energie en passie niet alleen mee in zijn successen, maar ook in zijn mislukkingen. Want daarvan kun je misschien wel het meeste leren... arkovanbrakel@speakersacademy.eu

snel vergeten als je het doel behaald hebt. De te overwinnen hobbels lijken kleiner als het doel maar hoog en mooi genoeg is. Ik was onlangs bij een softwarebedrijf waarvan ik commissaris ben. Het gesprek ging over tegenslagen. De directeur had het gevoel dat hij nog niet zoveel tegenslagen had gehad. Zijn vrouw. “Wat nou, je hebt een jaar lang krimpend van de pijn met een hersenvliesontsteking in je bed gelegen! Ben je dat vergeten?” “Dat heb ik niet als een tegenslag ervaren omdat ik met van die leuke dingen bezig ben!” Als je geen leuke, spannende dingen doet die je leven kleur geven, als je geen dromen en hogere doelen nastreeft dan blijf je al snel hangen in geklaag als er even iets tegenzit. Terwijl je ook tegenslagen nodig hebt om te komen waar je bent!

Risico

Pim Betist werkte een paar jaar geleden nog voor Koninklijke Shell. Hij ergerde zich aan het aanbod van de muziekindustrie en besloot zijn goede baan met appartement aan de grachten achter zich te laten om zijn droom te realiseren. Op zijn website SellaBand biedt hij onbekende artiesten de kans om, gefinancierd door muziekfans, een professioneel album op te nemen. Inmiddels is SellaBand uitgegroeid tot platenmaatschappij van de toekomst. pimbetist@speakersacademy.eu

Pim nam vroeger veel risico’s. Toen hij in de rimboe van Argentinië in het donker van zijn quad afviel en het ternauwernood overleefde viel het muntje. Vanaf dat moment wilde hij alleen nog risico’s nemen die hem iets opleverden. Hij werd ondernemer. Ik herken dat. Vroeger ging ik vaak met storm surfen. Niet dat ik zo goed was, maar het ging vooral om de sensatie. Toen ik met EuroNet bezig was en we grote risico’s hadden genomen, had ik die behoefte om windsurfrisico’s te nemen niet meer. Tegenwoordig, nu ik mijn schaapjes op het droge heb, komt die behoefte aan risico terug. Nu zoek ik dat op door uitdagende netwerken te zoeken, te ‘peeren’ met mensen die beter zijn dan ik. Groeien door intellectuele uitdaging. Risico door kwetsbaarheid dus. En dat helpt prima!

Mensen

Marco Hoogerland heeft Agogiek en Human Resource Management gestudeerd en is zich daarna gaan specialiseren in de ontwikkeling van groepen en individuen. Zijn professionele interesse ligt bij stressvraagstukken. Als trainer/ coach helpt hij mensen sterker te worden op het mentale en emotionele vlak. Als voormalig atletiektrainer heeft Marco veel affiniteit met (top)sport. Hij adviseert o.a. atleten, voetballers, bobsleeërs, golfers

Sander Hoeken is een ondernemer die nooit echt voor een baas heeft gewerkt. Hij is als student klein begonnen met zijn onderneming InfoCaster en snoept nu reusachtige klanten af van bedrijven als Lost Boys. Hij heeft zijn bedrijf gebaseerd op nieuwe internetwaarden, zoals kennis delen en de ‘collective intelligence’ van de doelgroep. sanderhoeken@speakersacademy.eu

110

Sander komt met de uitsmijter, die misschien wel alles zegt over de spagaat waar velen van ons zich in bevinden. Microsoft gaf een presentatie over het nieuwe werken. Met nieuwe technologie kun je thuis voortaan hetzelfde doen als op je werk. Maar, vroeg Sander zich hardop af, als je de binnenwereld mee naar buiten mag nemen, mag je dan ook de buitenwereld mee naar binnen nemen? Als je mensen thuis laat werken, mag je ze op hun werk privé dingen laten doen. Toen werd het stil bij Microsoft.

“Elk tijdperk heeft duizenden helden die in geen enkel geschiedenisboek staan vermeld.” — Otto Weiss —

Academy® Magazine / najaar 2008

KHW

?d ^[j c_ZZ[d lWd D[Z[hbWdZ ijWWj"ec][l[d Zeeh X_`pedZ[h[

7ORW >HLVW

cedkc[dj[d ^[j '-[ [[kmi[ Ibej P[_ij [d ^[j Wbm[[h '+ `WWh ][b[Z[d ^[hXekmZ[ >ej[b J^[Wj[h <_]_$ 8[_Z[ WYYecceZWj_[i p_`d k_jij[a[dZ j[ X[dkjj[d leeh ^ee]mWWhZ_][ X_`[[daecij[d$

Ibej P[_ij

>ej[b J^[Wj[h <_]_

=Zi hiVi^\Z Hadi YViZZgi j^i &+,, Zc ^h ]Zi ^YZVaZ YZXdg kddg hi^_akdaaZ Zc \gddihZ Y^cZgh! kZg\VYZg^c\Zc d[ [ZZhiZc# =Zi W^_odcYZgZ ^ciZg^Zjg ^h kVc YZ ]VcY kVc YZ &,Z ZZjlhZ kdgb\ZkZg 9Vc^Za BVgdi! dd` WZ`ZcY kVc YZ eVaZ^oZc =Zi Add! CddgYZ^cYZ Zc =j^h iZc 7dhX]#

=Zi de addeV[hiVcY \ZaZ\Zc ;^\^ ^h ^c YZ &*% _VVg jî\Z\gdZ^Y idi ZZc WgZZY WZ`ZcY! bjai^[jcXi^dcZZa XdbeaZm# >c &.&, cVb YZ [Vbâ^Z Gj^_h YZ iZV" Zc ajcX]gddb dkZg kVc <Zdg\Z ;^\^ Zc bVVìZ Zg ZZc ZmXajh^Z[ ]diZa"i]ZViZg kVc! kddg Xdc\gZhhZc! kZg\VYZg^c\Zc! Va YVc c^Zi ^c XdbW^cVi^Z bZi Y^cZg! gZXZei^Z! d[ i]ZViZgkddghiZaa^c\ Ò ab"Zc dkZgcVX]i^c\# ;^\^ ]ZZ[i Va kZaZ WZgdZbYZ \VhiZc bd\Zc dcikVc\Zc lVVgdcYZg <dgWVih_dk Zc BVYZaZ^cZ 6aWg^\]i#

9Z ZaZ\VciZ hi^_aoVaZc o^_c cd\ \Z]ZZa ^c dg^\^cZaZ hiVVi Zc dbYVi oZ kZghX]âaZcYZ V[bZi^c\Zc ]ZW" WZc o^_c oZ oZZg \ZhX]^ì kddg \ZoZahX]VeeZc kVc jîZZcadeZcYZ dbkVc\# 9VVgcVVhi o^_c ^c YZ Xjaij" gZaZ kaZj\Za kVc ]Zi Hadi l^hhZaZcYZ De haZX]ih Yg^Z]dcYZgY bZiZg Zmedhî^Zh Zc i]ZViZgkddghiZaa^c\Zc V[hiVcY kVc Za`VVg! ^h ]Zi ^YZVVa iZ WZodZ`Zc# db YZ bd\Za^_`]ZYZc kVc ;^\^

advertorial.indd 1

bZi ]Zi Hadi iZ XdbW^cZgZc# 7Z^YZ VXXdbbdYVi^Zh ]ZWWZc WZlZoZc \gZchkZgaZ\\ZcY iZ lZg`Zc! od ^h Zg dcaVc\h ^c hVbZclZg`^c\ bZi ]Zi LC; ZZc YjjgoVbZ k^h`VVgi \Z cigdYjXZZgY aVVi ;^\^ ZZc Z^\Zc eVg[jb XgZ gZc db YZ o^cij^\a^_`Z WZaZkZc^h XdbeaZZi iZ bV`Zc# IlZZ ^che^gZgZcYZ adXVi^Zh lVVg VaaZZc YZ \Vhi XZcigVVa hiVVi# Ibej P[_ij$ O^cYZcYdgÓ VVc &! (,%( 8: OZ^hi# I %(%"+. '& ,,) ^c[d5hadioZ^hi#Xdb lll#hadioZ^hi#Xdb >ej[b J^[Wj[h <_]_$ =Zi GdcY '! (,%( =H OZ^hi# I %(%"+. ', **% ^c[d5Ò \^#ca lll#Ò \^#ca

15-10-2008 15:00:07

TRENDS

‘Tsunami van medioren brengt jongeren in problemen’ dr. Herman Konings “Ik ben een onwaarzegger, die gelooft in de paradoctrine, de leer van het onleren. Openstaan voor nieuwe dingen en verwondering maakt het werk van trendwatchers en toekomstkijkers interessant”, zegt de Antwerpse consumentenpsycholoog en trendanalist dr. Herman Konings, die uitsluitend ‘voorspellingen’ doet die zijn gebaseerd op wetenschappelijke analyses, waarbij hij zoveel mogelijk

disciplines betrekt.

Zijn motto is ‘Ik ben niet gisteren’. Is hij dan ‘vandaag’ of wellicht ‘morgen’? Van gisteren is dr. Herman Konings geenszins. “We worden gelukkig elke dag opnieuw geboren”, zegt hij. “Eigenlijk zouden we, op de basiskennis na, elke ochtend alles wat we hebben geleerd moeten onleren, van onze harde schijf verwijderen, zodat we nieuwe ontwikkelingen niet inpassen in wat we al weten, maar ervoor openstaan en ons erover verwonderen. Kijken naar dingen die gebeuren is niet alleen leuk, maar laat ook de evidentie zien van veranderingen die zich in snel tempo voltrekken. Dat maakt het werk van trendwatchers en toekomstkijkers interessant. Subjectieve perceptie is er altijd geweest, met als gevolg dat tachtig procent van de interpretaties een onrealiteit weergeeft. We moeten niet meer in termen van oorzaak en gevolg redeneren, maar holistisch durven kijken en beseffen dat veranderingen de drijfveren zijn van ons bestaan. Als we niets veranderen gaan we in principe dood.” “De veranderingen gaan zo snel, dat wat we vandaag voorspellen voor 2030 in 2020 realiteit kan zijn. Dat is het leuke aan mijn job. Wat ik ook vertel, en dat zeg ik met de nodige ernst, ik heb altijd gelijk. Komt een voorspelling niet uit, dan komt het omdat mensen die ernaar hebben geluisterd bewust de omstandigheden hebben veranderd. Ze bewandelen een andere weg zodat de voorspelling niet

hoeft uit te komen. Wanneer die wel uitkomt heb ik uiteraard ook gelijk. Doemscenario’s zijn in principe altijd waar. Tijdens de kredietcrisis hebben we naar iedereen geluisterd die met dit soort scenario’s kwam.” Waar dat toe heeft geleid kan niemand de afgelopen maanden zijn ontgaan. “Interessant is de stelling dat de toekomst hoe dan ook gecreëerd moet worden. En wie doen dat? Optimisten, die openstaan voor de toekomst, die aanvaarden en naar hun eigen hand willen zetten. Wetenschappers die eraan bouwen. Pessimisten daarentegen gaan in een hoekje zitten wachten tot de toekomst op het neerdaalt en dat is nu gebeurd.” De naam van Lidewij Edelkoort duikt op in het gesprek. “Edelkoort is de meesteres van de zelfvervullende voorspelling. Ze vraagt aandacht voor nieuwe tendensen in de mode. Vervolgens past iedere modeontwerper zich aan en de consument pakt het uiteindelijk op.” Dr. Konings is een rappe prater, die de kracht heeft elke zin boeiend te laten zijn. “De enorme misperceptie dat trendwatchers waarzeggers zijn moet worden bestreden. Waarzeggers vertellen in mijn ogen onwaarheden. Ze vertellen met stelligheid wat er staat te gebeuren, maar ik ga er vanuit dat de toekomst niet bestaat en geen waarheid bevat. Ik kan niet zeggen wat er morgen gaat gebeuren, omdat onvoorspelbare omstandigheden, die op korte termijn een enorme impact op de samenleving kunnen hebben,

112

ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2008

Tekst: Jacques Geluk Fotografie: Evert Jan Daniels

alles weer anders kunnen maken.” Een voorbeeld is de onverwachte nationalisatie van het Nederlandse deel van Fortis. “Het interessante is dat ik veel meer geloof in de onwaarheden van onwaarzeggers. Ik kan iets zeggen dat als voorspellend wordt geïnterpreteerd. Ik ga daarbij altijd uit van wetenschappelijke analyse. Ik luister niet alleen naar een technoloog, omdat die zo solo bezig is met technologische ontwikkeling, dat hij op dat ogenblik geen oog heeft voor marktbehoeftes en eventuele negatieve effecten. Daarom betrek ik er ook andere disciplines bij. In eerste instantie psychologie, maar bijvoorbeeld ook sociologie, demografie, biologie, filosofie en geschiedenis. Pas wanneer alle elementen samenkomen, en je ook antropologie, de cultuur van mensen, erin betrekt kan ik een aannemelijk toekomstbeeld schetsen.” Volgens Konings bestaat de waarheid niet in de toekomst, noch in het verleden. “Uw en mijn interpretatie steekt stokken in ons wiel. Door alles dat we persoonlijk hebben meegemaakt en wat anderen daaraan hebben bijdragen ontstaat een subjectieve perceptie die het idee dat de samenleving zeer complex is versterkt. Dat mag geen reden zijn niets te doen. Dan kun je beter helderheid creëren door dingen te simplificeren.” In de jaren tachtig van de vorige eeuw bleven veel mensen thuis. Niet – zoals was voorspeld uit angst, veroorzaakt door het feit dat de wereld complexer, voller en verstedelijkter werd, maar doordat ‘cocooning’ ‘in’ was en sociaal aanvaard. “De gemiddelde babyboomer was in de jaren zeventig tussen 15 en 25 jaar oud en bezocht frequent horecagelegenheden en filmzalen. In de jaren tachtig zaten ze in de ‘child bearing age’ (25-35 jaar) en gingen ze werken om in hun levensonderhoud te voorzien. Daardoor was er minder tijd om uit te gaan.” Door minder geboorten zijn er geen opvolgers gekomen voor de stappers uit de jaren zeventig. “En dan zie je dat er later minder zitjes bezet zijn. Door op deze manier te kijken ben je bezig met een heel andere manier van trendwatching. Door rekening te houden met vergrijzing, ontgroening en de gevolgen daarvan voor onze werkende samenleving, en de verzilvering van kapitaal is perfect te voorspellen wat er in de toekomst staat te gebeuren.

had via Zijn kanalen en had een beperkte kijk op de wereld. Babyboomers hebben, mede dankzij de ontwikkeling van techniek en communicatiemogelijkheden, de kans gekregen alles op te bouwen. Vrouwen kregen meer tijd en er kwam zelfs geld voor niet-noodzakelijke uitgaven, symbolische consumptie.”

“De babyboomer wil jong sterven, maar wel zo laat mogelijk.” We weten bijvoorbeeld dat er nu heel wat babyboomers van boven de 60 zijn en die gaan meer kwalen ontwikkelen. We weten ook dat we velen van hen medisch gesproken kunnen helpen, waardoor ze langer leven. Vroeger ging je dood aan hartfalen, nu zijn er in België en Nederland twintig procent minder hartdoden dan tien jaar geleden. Die dingen kun je - wanneer je ook kennis hebt van levensverwachting en weet dat het om babyboomers gaat - voorzien. En ze worden ook bewaarheid. Als je daar dan nog wat psychologie aan toevoegt...” Zelf een jonge babyboomer, zegt Konings: “Babyboomers zijn voor het eerst meer kinderen van hun eigen generatie dan van hun ouders. De voorloorlogse generatie luisterde doorgaans naar wat God te melden

Dr. Herman Konings is licentiaat in de theoretische psychologie en zaakvoerder van het Antwerpse trend- en toekomstonderzoeksbureau Pocket Marketing/ nXt. Als trendwatcher adviseert hij bedrijven en houdt hij onder het motto ‘Ik ben niet (van) gisteren!’ geregeld spreekbeurten over socio-culturele verschuivingen, trendobservaties en toekomstverwachtingen. Onderwerpen die aan bod komen zijn onder andere: de eeuw van de verwarde consument, de consumens, trend binnen generaties en internationale consumenten- en maatschappelijke trends. hermankonings@speakersacademy.eu

“Een belangrijke trend is dat gebrek aan tijd, het hebben van tijd, gebrek aan geld en het hebben van geld ons gedrag het meest sturen. De medioren, de mensen die tussen junioren en senioren inzitten, hebben geen voeling met mensen ‘van voor de oorlog’, maar veel meer aanspraak met de mensen van de generatie van hun kinderen. Een senior heeft een spaarzame houding, omdat hij weet dat hij de wereld te leen heeft van zijn kinderen. Dat geldt niet voor de babyboomer. Als in 2012 het grootste deel van de West-Europese medioren tussen 57 en 72 jaar oud is, zal de grote meerderheid met pensioen zijn met behoud van kapitaal. Het is de eerste oudere generatie die geld aanwendt voor plezier. Eerder in hun leven hebben ze geen kans gehad hun kapitaal te spenderen, daarom doen ze het nu. Londen speelt daar goed op in door niet alleen de jeugd te bewegen de Olympische Spelen te bezoeken, maar vooral ook de medioren.” Lachend: “De babyboomer wil jong sterven, maar wel zo laat mogelijk. Iemand van 58 zag er twintig jaar geleden uit als 78. Dat is allang niet meer zo, omdat we niet meer automatische de levensstijl en de levenscodes van onze ouders overnemen. Een interessante, steeds sneller gaande ontwikkeling, waar je rekening mee moet houden wanneer je een voorspelling maakt. De kinderen zijn trouwens het slachtoffer. Hun ouders leven niet alleen zeven jaar langer, ze kunnen daardoor ook pas veel later ‘cashen’. Bovendien hebben hun ouders dan al veel meer uitgegeven dan ooit.” Daarnaast krijgt de nieuwe generatie te maken met de maatschappelijke gevolgen van de ‘tsunami van medioren’ die met pensioen gaan. Het feit dat ze langer leven kost een pak geld, omdat ziekteproblemen weliswaar gestild worden, maar ‘medisch onderhoud’ wel noodzakelijk is. Ook zijn er te weinig jongeren (en buitenlanders) om de functies die ze achterlaten te vervullen. “Op korte termijn zorgen de medioren voor een opbloei van de conomie, maar daarna wordt het weer moeilijker. Jongeren hebben niet als zij de kans om te sparen.” Jongeren zorgen trouwens voor enige onzekerheid wat betreft de toekomst: “Vanuit mijn neuropsychologische achtergrond zeg ik dat wij niet weten wat de impact gaat zijn van de digitale aboriginals die vanaf hun eerste levensjaar geconfronteerd zijn met multimedia.” Zeker is dat ook zij hun eigen toekomst zullen creëren.”

“De tijd is een paard dat steeds aan de grillen van onze spoorslag gehoorzaamt. Steeds? Wel nee! Slechts tot het moment, dat het ons uit het zadel werpt.” — Texeira de Pascoaes —

114

ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2008

Exclusive interior design www.janfrantzen.nl

Interieurs en bibliotheken... Naast het ontwerpen van meubelen, heeft Jan Frantzen voor meerdere grote projecten de interieurs ontworpen en uitgevoerd, waarbij de wens van de klant altijd centraal staat. Volledige interieurs of aanpassingen binnen bestaande interieurs zijn mogelijk.

Klasse herken je! Maatwerk in boekenkasten, bibliotheken en home cinemas in massief mahonie. 2500 m2 Showroom met uitgebreide collecties bureaus, stoelen, tafels, dressoirs, kasten, etc.

Knibbelweg 8a, 2761 JD Zevenhuizen, Zuid Holland Tel. 0180 632 259, e-mail: info@janfrantzen.nl Meer dan 1200 boekenkasten uit voorraad leverbaar.

BELASTING

De deugd belonen, de ondeugd belasten prof. dr. Willem Vermeend “De overheid moet niet langer arbeid zwaar belasten, maar haar inkomsten halen uit een hogere belasting op consumptie en vervuiling.” Het is tijd voor een nieuw, eenvoudiger belastingconcept (lage tarieven, weinig aftrekposten), concluderen Willem Vermeend, rick van der Ploeg en jan-Willem Timmer in hun internationale boek ‘Taxes and the economy’, dat is gebaseerd op uitgebreid onderzoek naar de invloed van belastingen op groei, werkgelegenheid, investeringen, consumptie en het milieu in zestien landen.

“We hebben ontdekt dat de belastingdruk op werken in vrijwel alle Europese OESOlanden hoog is en varieert tussen 30 en 60 procent. Dat is slecht voor de economie en raar, omdat we arbeid hard nodig hebben. Het nemen van het loon als heffingsgrondslag voor belastingen en premies is een fundamentele weeffout uit het verleden, waar we vanaf moeten. Als je wilt dat de werkgelegenheid toeneemt, moet de belasting op arbeid omlaag. Aan de andere kant heeft de schatkist wel geld nodig voor zaken als onderwijs, defensie, wegen en sociale zekerheid. Dat moet ergens vandaan komen. Daarom zeggen wij: dat moet je niet bij arbeid, maar bij consumptie halen. Mensen krijgen veel meer in hun loonzakje!”, zegt prof. dr. Willem Vermeend, ondernemer, hoogleraar European Fiscal Economics en voormalig staatssecretaris van Financiën en minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, met een aanstekelijk enthousiasme. “Ze betalen alleen meer bij consumptieve bestedingen en wanneer ze het milieu vervuilen.” Dat heeft volgens Vermeend grote voordelen. “Dat betekent dat je mensen en ondernemers prikkelt om na te denken over het doen van aankopen en de mate waarin ze het milieu aantasten.

In feite bepalen ze dus zelf hoeveel belasting ze betalen.” De auteurs zijn niet voor kleine belastingen. “Een vliegtickettaks werkt niet. Een brede, algemene heffing is veel beter. Dat hebben ze bijvoorbeeld in Denemarken gedaan. De consumptiebelasting, de btw, is daar 25 procent en daar be-

“Zorg dat het loont voor mensen te werken door niet alle subsidies inkomensafhankelijk te maken.” talen ze alles uit, ook de sociale zekerheid. Het zwaar belasten van arbeid is dan niet meer nodig. In ons land zijn het nu nog de werkenden die het meeste betalen, maar wanneer je consumptie belast dragen ook ouderen, maar ook buitenlandse bezoekers elke keer dat ze wat kopen of ergens iets gaan drinken bij. Het mooie is dat niemand een aanslag krijgt, het zit gewoon in de

116

AcAdemy® Magazine / najaar 2008

prijzen. Dat noemen wij de deugd - arbeid - belonen en de ondeugd belasten”, lacht Vermeend. “Invoering van dit systeem is heel goed voor een land. De administratieve rompslomp vermindert. Het wordt aantrekkelijker een bedrijf te beginnen want er zijn geen ingewikkelde berekeningen meer nodig en de tarieven voor ondernemers kunnen omlaag.” Vermeend, Van der Ploeg en Timmer hebben zowel in theorie als in de praktijk onderzocht of het belasten van consumptie werkt. Vermeend: “Landen die dit doen scoren vaak goed op het gebied van werkgelegenheid en sociale zekerheid, die je zoals gezegd ook uit de btw-opbrengsten kunt betalen. In ons boek hebben we een recept opgenomen dat we Second Life Tax hebben genoemd.” Dit nieuwe belastingconcept heeft als motto ‘breed, laag en eenvoudig’. Er komt een brede grondslag voor de inkomsten- en vennootschapsbelastingen, waaruit de meeste bestaande aftrekposten en vrijstellingen zijn geschrapt. Dat maakt het belastingstelsel en de uitvoering ervan eenvoudiger. Iedereen moet het onmiddellijk kunnen begrijpen. Door aftrekposten te schrappen kunnen de ta-

Tekst: Jacques Geluk Fotografie: Roy Beusker

“Baat het niet dan schaadt het niet: Als milieuheffingen niet aansporen tot schoner consumeren en produceren, dan zijn ze een zeer doelmatige vorm of overheidsuitgaven te financieren.” van de heffing van loonbelasting en de vooringevulde aangifte Inkomensbelasting’. De auteurs van het boek hebben voornamelijk naar landelijke belastingen gekeken. De provinciale en gemeentelijke belastingen zorgen ‘wel voor ergernis’, maar hebben op macroniveau weinig effect. Wel pleiten ze voor het drastisch verminderen van de dure subsidieregelingen. “Je moet alleen de allernieuwste schone verwarmingsketels subsidiëren en alleen tijdens een tevoren vastgestelde periode. Dan kunnen ze nuttig zijn. Een knipperlichtbeleid invoeren en ineens weer afschaffen - werkt niet. De overheid moet consistent zijn.”

rieven omlaag, waardoor de belastingdruk op arbeid afneemt en belastingplichtigen minder geneigd zijn ‘loopholes’ te vinden om het betalen van belasting te ontwijken. “Je hoeft geen bonnetjes meer te bewaren.” Volgens Vermeend realiseren mensen zich niet dat aftrekposten juist tot hoge tarieven leiden, want de inkomsten moeten ergens vandaan komen. “De kerstboom gaat weg en daar kan extra bandbreedte, een schijf voor terugkomen waarover geen belasting hoeft te worden betaald. Dat betekent dat een grote groep mensen met een bijstandsuitkering of een laag inkomen helemaal niet meer met de belastingen in aanraking komt. Voor bedrijven nemen de administratieve kosten en rompslomp enorm af.” Het toptarief voor de inkomstenbelasting moet volgens de schrijvers van het boek omlaag naar 35%. De vennootschapsbelasting moet worden vastgesteld op 20%. Vermeend denkt dat de Second Life Tax vooralsnog per land moet worden ingevoerd, maar heeft al positieve geluiden vanuit de Europese Commissie gehoord. “Het Nederlandse kabinet heeft net een brief over de inhoud van ons boek openbaar gemaakt.” Daarin schrijven minister Wouter Bos van Financiën en zijn staatssecretaris Jan Kees de Jager onder meer: ‘Het kabinet herkent de uitdagingen en ontwikkelingen die door Vermeend e.a. zijn beschreven. Dat is concreet terug te zien in het kabinetsbeleid. Een deel van de voorgestelde verschuivingen is of wordt door dit kabinet geëffectueerd. De auteurs doen een aantal voorstellen voor milieubelastingen die Nederland al kent of die juist door dit kabinet zijn ingevoerd of versterkt (...) Nederland kent binnen de EU, na Denemarken, het grootste aandeel groene belastingen in zijn belastingmix. De auteurs menen dat een eenvoudig belastingstelsel de economie ten goede komt. Deze eenvoud moet men zien in de opbouw en uitvoering van elke afzonderlijke belasting. Fiscale vereenvoudiging en complexiteitsreductie is één van de speerpunten van het kabinet waar zichtbaar aan wordt gewerkt. Te denken valt aan de aangekondigde vereenvoudiging

118

Als bewindsman in de twee kabinetten Kok (1994-2002) heeft Vermeend mede het fundament gelegd voor de belastinghervormingen die in Nederland al in gang zijn gezet. “Ik heb in die periode veel ervaring opgedaan en veel met collega’s gesproken. In de bijna zes jaar dat ik staatssecretaris van Financiën was heb ik de wereld en belastingstelsels zien veranderen en ideeën opgedaan. Met de grote belastingherziening van 2001 we al de eerste stappen gezet wat betreft vereenvoudiging, verbreding, tariefsverlaging en een stukje vergroening. De ideeën die nu in het boek staan had ik toen al. Ik heb toen tegen Rick van der Ploeg gezegd: ‘Het lijkt me mooi om op basis van opgedane ervaringen onderzoek te doen naar wat een groot aantal rijke landen in de periode 19702007 heeft gedaan’. We hebben de landen geselecteerd op basis van een aantal criteria. Het moesten grote of middelgrote OESO-

“Slacht niet de kippen die de gouden eieren leggen.” landen zijn die gedurende die 37 jaar daadwerkelijk herzieningen hebben doorgevoerd, belastingen hebben verhoogd of verlaagd en nieuwe stelsels hebben bedacht. Vervolgens hebben we eerst wereldwijd alle theorie en alle goede onderzoeken over belastingheffing bestudeerd en onszelf - net als iedereen - de vraag gesteld: ‘Wat doen belastingen met economie, economische groei, werkgelegenheid, onderwijs, consumptie en milieu?’ De resultaten van dat onderzoek hebben we op een rijtje gezet om daarna te kijken naar ‘best practices’, de praktijk.” In totaal hebben Vermeend, Van der Ploeg en Timmer vier jaar aan het 500 pagina’s tellende boek gewerkt. Het resultaat is het eerste werk waarin theorieën over belastingheffing en resultaten van wetenschappelijk onderzoek zijn gecombineerd met praktische ervaringen van zestien westerse industrielanden: de Verenigde Staten, Japan, Canada, Australië, Duitsland, Groot-Brittannië, Frankrijk, Italië, Nederland, België, Oostenrijk, Ierland, Denemarken, Noorwegen, Zweden en Finland. Ondanks de complexiteit van het onderwerp zijn de auteurs erin geslaagd de thematiek helder neer te zetten. Het gebruikte Engels is zeer toegankelijk. Opmerkingen (‘Het verhogen van iemands

AcAdemy® Magazine / najaar 2008

De gelukkigste kinderen wonen in Nederland, blijkt uit een van de overzichten. En weinig mensen zullen weten dat hoge belastingen de Beatles in de jaren zestig inspireerden tot het schrijven van het lied ‘Taxman’ en de Kinks tot ‘Sunny afternoon’: ‘The tax man’s taken all my dough. And left me in my stately home. Lazing on a sunny afternoon’. Het feit dat het hoogste tarief van de inkomstenbelasting in de VS ooit 91% bedroeg zal menig lezer wakkerschudden. Nog een vraagje, is de Second Life Tax niet bij voorbaat achterhaald als gevolg van de kreditiecrisis? “Dit concept vereenvoudigt het belastingsysteem en verlaagt de lasten op arbeid. Dat kan zelfs budget-neutraal, zodat het rustig in een periode van recessie kan worden ingevoerd. Wat echter allereerst moet gebeuren is burgers en ondernemers zekerheid en vertrouwen bieden, consitent blijven en alle voorgenomen lastenverzwaringen schrappen. De Europese Centrale Bank moet de rente verlagen en laag houden om te voorkomen dat de economie in recessie komt. Landen waar de economie het toelaat zouden de belastingen moeten verlagen, maar alleen wanneer een recessie onvermijdelijk lijkt.”

Prof. dr. W.A.F.G. (Willem) Vermeend is één van de grote specialisten op financieel, sociaal-economisch en fiscaal terrein in Nederland. Als Kamerlid voor de PvdA heeft Vermeend onder meer het initiatiefvoorstel voor de spaarloonwet geschreven. Samen met minister Zalm is hij de architect van de nieuwe belastingwetgeving. Hij was van 1994-2000 staatssecretaris van Financiën van van 2000-2002 minister van Sociale Zaken. Vermeend is nu hoogleraar European Fiscal Economy aan de Universiteit van Maastricht, voorzitter van het platform Nederland Breedbeeldland, ‘member of the board’ van TSS en senior counsel bij Boer & Croon Consultancy in Amsterdam. Daarnaast vervult hij een aantal commissariaten en is hij lid van het algemeen bestuur van VNO-NCW. Als spreker combineert prof. Vermeend kennis met humor. Door zijn heldere taalgebruik maakt hij complexe onderwerpen begrijpelijk. willemvermeend@speakersacademy.eu

Prof. dr. Rick van der Ploeg is hoogleraar economie en politieke economie. Van 1994-2002 was hij actief in de politiek voor de PvdA. Hij was achtereenvolgens lid van de Tweede Kamer, financieel woordvoerder van zijn partij en, vanaf 1998, staatssecretaris voor cultuur en media in het kabinet Kok II. Van der Ploeg heeft gestudeerd in Engeland, het land van zijn moeder. Na een studie aan de Universiteit van Sussex, schreef Van der Ploeg tussen 1977 tot 1981 zijn proefschrift in de economie aan de Universiteit van Cambridge. Na zijn promotie bekleedde Van der Ploeg diverse functies in de wetenschap. In 2005 presenteerde hij voor de VPRO-televisie de ‘Nationale wetenschapsquiz’. rickvanderploeg@speakersacademy.eu

“Wanneer een man wijs is, wordt hij rijk; als hij rijk is, wordt hij dwaas, of anders zijn vrouw wel.” — Finlay Peter Dunne—

119

column

absolute inkomen, maakt hem niet per se gelukkig’), interessante staatjes en grafieken en onverwachte feitjes onderbreken de stroom van gegevens en conclusies en zorgen ervoor dat de lezer geboeid blijft.

Jeroen Smit De Prooi, Blinde trots breekt ABN AMRO

Een jaar geleden hield ABN AMRO op te bestaan. Een Belgische, een Spaanse en een Schotse bank legden samen 71 miljard euro op tafel om De bank in drie voor hen profijtelijke stukken te kunnen scheuren. Nooit eerder werd zoveel geld voor een bank betaald. De grootste bank van Nederland, waarvan één van de rechtsvoorgangers in 1824 door Koning Willem I in het leven werd geroepen, was lang een succesvolle bank. Sinds de fusie tussen ABN en AMRO in 1990 werden grote overnames in de Verenigde Staten, Brazilië en Italië gedaan. Uiteindelijk werkten er meer dan 108.000 mensen en behoorde de bank tot de vijftien grootste financiële instituten ter wereld. ABN AMRO maakte in zijn laatste jaar een winst van bijna 5 miljard euro. Hoe is het mogelijk dat dit voor ons land zo belangrijke en kennelijk florerende instituut niet in staat is geweest om verder richting te geven aan zijn eigen toekomst? Om niet alleen leidend te zijn maar ook leidend te blijven? En waarom is het niet gelukt om met ING te fuseren? Op zoek naar antwoorden sprak schrijver/onderzoeker Jeroen Smit (auteur van de bestseller ‘Het drama Ahold’ en voormalige hoofdredacteur van FEM/Business) de afgelopen anderhalf jaar met vrijwel alle direct betrokkenen. In zijn boek ‘De Prooi, Blinde trots breekt ABN AMRO’, reconstrueert Smit wat er is in de kern is mis gegaan bij wat zonder twijfel de ‘hofleverancier van bankiers in Nederland’ was. Boze, verdrietige en gefrustreerde bankiers, bestuurders en adviseurs benadrukken in verreweg de meeste van die 133 gesprekken dat het management van de bank, inclusief de Raad van Commissarissen, heeft gefaald. Eigenlijk al vanaf het moment van de fusie in 1990, het startpunt voor deze reconstructie. Al die trotse, arrogante bankiers van ABN AMRO wilden te veel en verstonden elkaar slecht. Heel lang dachten de vooral Hollandse bestuurders: een bank met zo’n geschiedenis hoeft zich geen zorgen te maken over de toekomst. Keer op keer werden belangrijke keuzes uitgesteld en belangrijke besluiten niet genomen. Toen begon door te dringen dat zelfs ABN AMRO zich deze houding niet langer kon permitteren, was het te laat. Twee pogingen om op het laatste moment min of meer veilig onderdak te vinden bij eerst ING en later Barclays mislukten vervolgens jammerlijk. Bankbestuurders en (president)-commissarissen communiceerden maandenlang zo moeizaam met elkaar dat pogingen om tot een krachtenbundeling te komen, niet van de grond kwamen. Uiteindelijk verloor het bestuur van ABN AMRO zijn greep op de gang van zaken, zowel binnen als buiten de bank. ABN AMRO werd een speelbal op de financiële markten. Eentje waar politici en toezichthouders uiteindelijk nauwelijks meer bij konden en ook niet meer voor wilden gaan staan. Tegen elkaar opbiedende partijen zorgden er in oktober 2007 voor dat de aandeelhouders er met een recordprijs vandoor gingen en De bank, na 183 jaar, ophield te bestaan. Dat een stukje van de bank door het falen van het Belgische Fortis een jaar later tijdelijk in handen van de Nederlandse overheid komt, is een kleine pleister op deze grote nationale wond. Nederland is zijn belangrijkste bank kwijt. Bestel dit boek bij de speakersacademybookstore.nl

jeroensmit@speakersacademy.eu

Academy® Magazine / najaar 2008

TRENDWATCHER

De jeugd heeft de toekomst... jazeker, maar dan zonder multitasken en zesjescultuur Bamber Delver, jeugd trendwatcher Onze kinderen zijn geen Einsteins. Wel kunnen wij ze leren om hun best te doen en te excelleren. Weg met de zesjescultuur in het onderwijs.

behoren. Kolder. Het is een gemakkelijke reden om maar niet op te hoeven voeden. We zien elke dag het resultaat van deze kromme redenering. Onder druk van de gigantische hoeveelheid keiharde mediainformatie die volop bij kinderen binnenkomt, zijn kinderen steeds korter kind. Ze kunnen aan alles komen. Geld speelt geen rol. Grenzen ook niet. Genoeg ouders die gewelddadige games aan hun jonge kind geven. Ravotten heeft plaats gemaakt voor de Wii. Buitenspelen voor MSN. Bovendien raken kinderen steeds meer gewend aan het kunnen controleren van tijd. Digitale tv

“Terug naar rust, reinheid en regelmaat. We moeten weer opvoeden!” slecht alle grenzen. Nooit meer iets missen omdat het beeld zelfs stil kan worden gezet. Kinderen leren dat zij ‘in charge’ en ‘on demand’ zijn. En juist dít is onwaar. Kinderen horen te leren dat alles vergankelijk is. Dat is de kern van het leven.

Flauwekul natuurlijk. Ik heb nieuws voor u: kinderen zijn géén volwassenen en hun hersens zijn géén software-update die in één generatie een superbrein is geworden. De technische vaardigheden van kinderen en jongeren worden verward met hun sociaalemotionele vaardigheden. Volwassenen raken zodanig onder de indruk van de snelheid waarmee kinderen en tieners surfen, downloaden, chatten en gamen dat ze denken dat die kids tot een nieuwe generatie

Kinderen zijn de werkers van de toekomst, maar als ze tegen die tijd niet meer in staat zijn om een lange tekst te lezen en met onverdeelde aandacht te luisteren, zijn ze ook niet in staat om een elektriciteitscentrale te bouwen. Bovendien is nee zeggen en wensen níet inwilligen een oude en waardevolle deugd. Onze kinderen mogen dan helaas geen Einsteins zijn, we kunnen ze natuurlijk wel leren om hun best te doen en te excelleren. Weg met de zesjescultuur in het onderwijs (en die mobiel moet ook de klas uit). Terug naar rust, reinheid en regelmaat. We moeten weer opvoeden!

Jeugd trendwatcher Bamber Delver is directeur van stichting De Kinderconsument en de Nationale Opleiding Mediacoach. Hij adviseert overheden en scholen over jeugbeleid. In 2000 voorzag hij hoe internet het domein zou worden van de allerjongste gebruikers. Delver is onafhankelijk en ‘not-for-profit’. Delver is een natuurtalent in de omgang met een zaal, of het nu kinderen of beleidsmakers zijn. Zijn interactieve presentaties over de Jeugd van Nu & van de Toekomst zitten vol humor, zijn kritiek is mild. Verpakt in vrolijke beelden en geluiden vol jeugdsentiment (van Pipo de Clown tot Star Trek). Een van zijn toehoorders gaf een treffende beschrijving: “Hij pakt je eerst in, om je daarna aan te pakken.” bamberdelver@speakersacademy.eu

column

Op dit moment is 98% van de kinderen in Nederland online en heeft 70% van de 10-jarigen een eigen mobieltje. Ze kunnen MSN-en, praten, bellen en googelen tegelijkertijd. Ze ‘multitasken’ zich een slag in de rondte. Ongelooflijk! Het zijn net Einsteins! De vertegenwoordigers van deze hele nieuwe generatie snappen onmiddellijk alles wat ze zien en lezen! Ze kijken dwars door de verpakte boodschappen van reclame en commercie heen, snappen precies de context van wat Google hen presenteert. Eigenlijk heeft niets nog geheimen voor deze generatie!

Remco Claassen

Bruiloft zonder leiding Vorig jaar zijn er zo’n 82.000 huwelijken voltrokken en zijn er bijna 37.000 ontbonden. Youp van ‘t Hek riep ooit tegen zijn zaal: “1-op-de-3 zit hier volgend jaar met een ander mokkeltje.” Vandaag de dag zitten we dus bijna op de helft. Sterker nog, van de rest die het huwelijk niet heeft laten knallen zit hoogstwaarschijnlijk een even groot percentage ongelukkig thuis voor de buis. Ze blijven bij elkaar voor de kids, geaccepteerd leed omwille van de koters. Als leiderschapsspreker en -auteur is het niet mijn vak, maar ik pretendeer toch te snappen waarom deze cijfers bestaan. Als mensen namelijk geen geluk uit zichzelf kunnen halen proberen ze de leemte op te vullen met het geluk dat ze verwachten uit de relatie met de ander. Tja, en dat werkt dus niet. Het lijkt te werken, maar dat is alleen in het prille begin. Verliefdheid geeft geluk. Beide partijen vol bruisende energie, het leven is prachtig, “IK HOU VAN JOU!”. Echter, dit is allemaal puur hormonaal. Testosteron, oestrogeen, vlinders, g-spots en oxytocine. Als de biochemische storm echter is gaan liggen landen beide individuen weer terug op hun eigen nuchtere waarheid. Cold Turkey uit de wittebroodsweken. Daarna hangt het af van ieders persoonlijk richtingsbesef of er nog hoop is op een gezamenlijke koers. Maar ja, daar krijgt niemand begeleiding in. De ambtenaar van de burgerlijke stand geeft geen nazorg. Sociale rampspoed door gebrek aan persoonlijk leiderschap. Ik heb recent een pittig examen moeten doen om mijn Golfvaardigheidsbewijs (GVB) te halen. Intensieve scholing voordat je een piepklein balletje mag putten. ‘Afslaan’ bij het altaar mag echter zonder enige voorbereiding... ik zou zeggen ‘FORE’. Bestel dit boek bij de speakersacademybookstore.nl

“De symfonie van ons leven wordt opgebouwd uit de motieven van onze jeugd.” — Peter Sirius —

121

ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2008

remcoclaassen@speakersacademy.eu

DUURZAAMHEID

Gidsen over dun ijs ir. Marc Cornelissen

Tijdens mijn Noordpoolexpedities stond ik talloze malen voor de keus: doorzoeken naar beter terrein of de kans benutten? Een dag nadat het alsmaar bewegende pakijs een verse scheur heeft achtergelaten, vormt zich Nilas: een eerste, prille en kwetsbare ijslaag van slechts enkele centimeters dik. Je herkent het onmiddellijk. De donkere oceaan zie je er nog doorheen en aan de oppervlakte vormen zich prachtige ijsbloemen. Wat een Inuit-jager mij hier ooit over leerde, zal ik nooit vergeten. Hij zei: “Marc, kijk goed uit. Dit ijs is sterk genoeg om over te lopen, maar niet om op staan. Blijf in beweging.” Vaak was dat de strategie. Het gewicht zorgvuldig verdelend en al schuifelend met je ski’s begon je aan de overtocht. Op sommige plaatsen was het ijs zo dun dat het in een lichte golfbeweging voor je uit bewoog. Dan was het op het randje en zocht je naarstig naar iets dikker ijs. Door voldoende ervaring wist je goede keuzes te maken en je team verder te gidsen op momenten dat stilstaan of doorzoeken de enige alternatieven waren. Door mijn poolreizen heb ik met eigen ogen kunnen zien hoe met name de Arctische Oceaan in korte tijd drastisch is veranderd. Steeds vaker en vroeger in het seizoen trof ik dit soort passages aan. De veranderingen gingen (en gaan) verder dan een dergelijk anekdotische waarneming en ontwikkelden zich bovendien veel sneller dan wetenschappers hadden voorzien. De zomer van 2007 markeerde misschien wel een kantelpunt. Een soort ‘point of no return’. Toen bleef er aan het einde van de zomer, voordat de poolwinter het ijs weer zou laten aangroeien, een absoluut minimum over. De trend was tot op dat moment dat er jaarlijks

122

gemiddeld zo’n honderdduizend vierkante kilometer minder ijs lag aan het einde van de zomer. Dat jaar was de afname het dertienvoudige: 1,3 miljoen vierkante kilometer. Uit onderzoek blijkt dat de afgelopen jaren niet alleen de oppervlakte bevroren oceaan is afgenomen. De staalkaart van de Arctische Oceaan is structureel veranderd. De ijsmassa bestaat voor het grootste deel uit dun en kwetsbaar eenjarig zeeijs. Er ligt nog maar een fractie meerjarig, dik en weerbarstig ijs waardoor voorjaarsstormen en een toenemend aantal warme dagen steeds beter weten toe te slaan. De Noordpool zit in een neerwaartse spiraal. Dat is zeker. Wanneer de Noordpool ’s zomers ijsvrij zal zijn? Ik waag me niet aan een voorspelling. Inmiddels zijn er wetenschappers die niet uitsluiten dat dit binnen enkele jaren het geval zal zijn. Het gevaar van dit soort voorspellingen is dat als het niet gebeurt het de indruk achterlaat dat het wel meevalt. Neemt u van mij aan: het valt niet mee. Wat er in het hoge noorden gebeurt heeft niet alleen consequenties voor de Inuit en ijsberen. Wat er op termijn gebeurt met bijvoorbeeld de Groenlandse ijskap en de permafrost zal wereldwijde gevolgen hebben. U zult wel denken: weer zo’n doemdenker. Dat ben ik niet. Door mijn eigen waarneming en samenwerking met toonaangevende wetenschappers kan ik niet ontkennen dat zich op dit moment significante veranderingen voordoen. Maar, en dat is het goede nieuws, ook maatschappelijk gezien zijn er grote veranderingen. En vooral die veranderingen hebben nu, in

ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2008

toenemende mate, mijn aandacht. Steeds meer mensen en dus ook organisaties zijn bereid hun verantwoordelijkheid te nemen als het gaat om duurzaamheid. Er is groeiend maatschappelijk draagvlak. Toegegeven, af en toe word ik onpasselijk van de groene golf. Wie en wat is er niet groen? Te vaak wordt het milieuthema pragmatisch benut om een dienst of product aan te prijzen. Dat maakt het ongeloofwaardig en zoals altijd: de consument heeft het door. Onderzoek laat zien dat de consument moe wordt van groen gelul en het morele appèl om te veranderen. Niet omdat duurzaamheid onbelangrijk wordt geacht. Integendeel. Veel consumenten willen concrete oplossingen en alternatieven zien voor een duurzame levensstijl. Zelden zijn er zoveel kansen geweest een fundamentele maatschappelijke transitie realiteit te maken. En begrijpt u mij niet verkeerd. Daarbij mag niet alleen, maar moet het bedrijfsleven zelfs zijn ‘business case’ verbinden aan duurzame producten en diensten. Als we er niet aan kunnen verdienen is het per definitie niet duurzaam. De mogelijkheden? Die zijn enorm.

We moeten onze behoeftes met meer intelligentie bevredigen, slimmere systemen maken, leren van en leven met de natuur, lineaire systemen en economieën loslaten waarbij we waardevolle grondstoffen simpelweg degraderen en verbruiken. Duurzaamheid moet staan voor toekomstbestendige kwaliteit. Bedrijven die daarin een oprechte en betekenisvolle rol willen spelen, begeven zich vaak op nieuw terrein. En zoals ik mijn klanten vaker vertel: ‘Niets is zo inspirerend als het reizen door onbekend terrein. Het scherpt je zintuigen en dwingt je tot voortdurend leren, terwijl je tegelijkertijd meer en meer leert vertrouwen en bouwen op de basis die je hebt’. Dat is wat we in essentie doen als we programma’s ontwikkelen en uitvoeren waarmee bedrijven kansen en draagvlak vergroten voor een gedegen duurzaamheidambitie. Dat draagvlak is pril, maar zoals een Inuit jager mij dus ooit vertelde: sterk genoeg om over te lopen, maar niet om op staan. Het is geweldig om ook in dit kader te mogen gidsen over dun ijs.

Ir. Marc Cornelissen studeerde af als architect maar verkoos het om professioneel avonturier te worden. Zijn eigen waarnemingen van de veranderingen in de poolgebieden zetten hem ertoe aan op innovatieve manieren wetenschappelijke data te verzamelen. Bovendien gebruikte hij zijn expedities om op aansprekende wijze aandacht te vragen voor klimaatverandering en manieren waarop we onze invloed op de opwarming kunnen beperken. Dat resulteerde onder andere in het Ben & Jerry’s Climate Change College. Met dit intensieve leerprogramma kregen Europese jonge volwassenen de afgelopen drie jaar de kans hun eigen klimaatcampagnes en duurzame ‘business start-ups’ te realiseren. Samen met compagnon Michel Schuurman gaat Cornelissen nu onder de vlag van icentials een stap verder: stel je voor als we ook de gevestigde economische orde helpen veranderen. Dat is precies wat ze doen met invloedrijke en kortstondige leerprogramma’s voor het bedrijfsleven en andere maatschappelijke spelers. Het motto van icentials is dan ook: ‘inspire, engage, sustain’. marccornelissen@speakersacademy.eu

“We hebben de aarde niet als een kostbare erfenis in beheer, maar wij hebben haar van onze kinderen te leen.” — Prins Claus—

123

ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2008

Richard Lamb’s Real Life Een week uit het leven van deze Dagvoorzitter, Trendwatcher & Futuroloog

de financiële crisis naar de Doldwaze Dagen is geweest. Eén iemand antwoordt tot grote hilariteit van de zaal, dat hij “drie onderbroeken heeft weten te bemachtigen”. Dit soort reacties zijn cadeautjes. De toon is gezet. Ik heb de zaal in m’n zak. Tijdens de brainstorm loopt iedereen het vuur uit zijn sloffen. Het levert goede resultaten op en geeft de deelnemers een positieve vibe waarbij veel energie vrij komt. Tijdens het buffet worden de geopperde ideeën vrolijk geëvalueerd.

Vrijdag Vandaag leid ik een Engelstalige InnovatieTafel™ voor een diervoederfabrikant in België. Verkopers van over de hele wereld zijn ingevlogen en hebben er zin in. Tijdens mijn werkbezoek een paar weken geleden heb ik ter voorbereiding één van de fabrieken bezocht en kan daardoor hun jargon goed vertalen in trends, kansen en innovaties voor het bedrijf. Ben benieuwd hoe snel het resultaat in de dierenwinkels te zien is.

Maandag De week begint Bourgondisch in het Haagse World Forum Convention Center. Als dagvoorzitter van het jaarcongres voor het Productschap Wijn (vanzelfsprekend goed begeleid door Speakers Academy®) leid ik de aanwezigen door het programma en doe ik een visionaire lezing. Tijdens de lunchpauze word ik gebeld met het verzoek om begin 2009 samen met een minister een pragmatische visie op de economie voor het komende jaar te geven. Toegezegd.

Dinsdag ’s ochtends doe ik een ToekomstTafel™ met een trendlezing gevolgd door een strategische brainstorm. Mijn ‘TO DO BrainstormModel’ voor verandering en innovatie vormt de leidraad. ‘s middags wordt de nieuwe Nokia N96 gebracht om te beoordelen. Je kunt er onderweg TV mee kijken. Hij is al gauw in handen van mijn vrouw Lieke. Zij is op slag verliefd en belooft de functionaliteit uit te pluizen.’s Avonds samen naar de Amstel Club in het Amstel Hotel. Als invited member kan ik het wel waarderen om in dit gezelschap de waan van de dag in perspectief te plaatsen.

Zaterdag Dutch Water Dreams in Zoetermeer vormt het bruisende decor van een bijeenkomst door Alumnivereniging Reverso. Binnen 30 minuten upgrade ik de oud-studenten Economie van de Hogeschool Rotterdam tot volleerde trendwatchers. Tussen de regels door praat ik hen bij over de gevolgen van de financiële crisis.

Zondag Door het regenachtige weer deze middag een bomvol Belasting en Douane Museum in Rotterdam. Tijdens mij lezing plaats ik de aanwezigen in de rol van ‘innovatieve smokkelaar’. Die smokkelt bijvoorbeeld Wodka per pijpleiding van Rusland naar Letland. Ja ook de crimineel moet blijven innoveren. Directeur Frans Fox heeft ter verrassing een heerlijke kaasschotel voor me meegebracht. Lieke en ik genieten daar ’s avonds in alle rust van. Even uitblazen, het is morgen weer vroeg dag… CU,

Woensdag Ik hecht veel waarde aan een gedegen inhoudelijke voorbereiding van mijn lezingen. Daarom heb ik, voor een bijeenkomst voor Chrysantenkwekers, ’s ochtends acht uur afgesproken bij de Bloemenveiling Aalsmeer van Flora Holland. Razendsnel word ik bijgepraat over de state-of-the-art en we maken praktische afspraken. ’s Middags tijdens een receptie doe ik een SpeedTalk™, een korte historische & visionaire speech-op-maat. Soms doe ik dat in de vorm van een interview met een jubilaris, directeur of burgemeester. Jaarlijks een succesnummer tijdens oudjaar- en nieuwjaars-recepties. ’s Avonds laat nemen Lieke en ik een nieuwe aflevering op van ons radioprogramma DitIsHandig.nl. De luisteraars hebben weer veel innovatieve producten ingestuurd.

richardlamb@speakersacademy.eu www.speakersacademy.nl/richard-lamb/ Wilt u Richard Lamb uitnodigen? Bel voor een optie op een datum: 010 4 33 33 22.

Donderdag ’s Ochtends e-mail beantwoorden; een fotosessie en twee interviews gegeven. Mijn boodschap: “Na het Poldermodel is Nederland rijp voor het Brainstormmodel”. ’s Middags en ‘s avonds doe ik een BigBrainstorm™ voor de medewerkers van een pas gefuseerde lokale bank. Tijdens mijn inleiding vraag ik wie er in verband met

124

ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2008

Wie zijn stem gebruikt, zorgt voor zijn stem Een groot deel van de inhoud van wat we zeggen wordt bepaald door onze stem en onze manier van spreken.

Iedereen kent wel momenten waarbij het stemgeluid niet meewerkt aan wat we willen zeggen. We spreken dan te zacht of juist te nadrukkelijk, te zakelijk, te weinig expressief, te emotioneel, of onverstaanbaar. Luisteraars kunnen daardoor op het verkeerde been gezet worden. De stemklank of de spraak gaat misschien ten koste van de gewenste aandacht en leidt af. Je stemgebruik kan ook jezelf storen en pijnklachten geven. Omdat de stembanden bijzonder gevoelig zijn, wat zich uit in stemzwakte en/of heesheid, is het belangrijk de stembanden goed te verzorgen. Gevaar voor de stembanden De lucht, die we inademen, zit vol ziekteverwekkers. Deze vallen ons afweersysteem elke dag opnieuw aan. Het meest vatbaar hiervoor zijn de slijmvliezen van de bovenste luchtwegen. Zijn de slijmvliezen gezond dan kunnen de indringers zonder problemen worden afgeweerd. Wanneer de slijmvliezen al ge誰rriteerd en verzwakt zijn, bijvoorbeeld door droge lucht

(verwarmde lucht of airconditioning) of schadelijke stoffen (smog, rook), hebben ziekteverwekkers vrij spel. IJslands mos IJslands mos is al sinds de 17e eeuw in de volksgeneeskunde onder de namen longenmos of korstmos bekend. Deze plant is zowel in Europa als in Noord Amerika te vinden. Daar groeit het IJslands mos op lage, voedingsarme gronden. In tegenstelling tot wat de naam zou doen verwachten is IJslands mos in werkelijkheid geen mos. Vroeger duidde men alle planten die het uiterlijk van mos hadden ook als mos aan. Het extract, dat uit dit korstmos wordt gewonnen, bestaat voor 50-70% uit wateroplosbare slijmstoffen. De slijmstoffen in IJslands mos zijn uitstekend geschikt om de slijmvliezen in de mond- en keelholtes te bedekken en te verzorgen. Op deze manier worden de slijmvliezen beschermd tegen droge en vuile lucht en kunnen

de eventueel beschadigde stembanden zich sneller herstellen. IJslands mos is de werkzame stof van Isla pastilles. Het verzorgt en beschermt de stembanden en laat je stem weer spreken. Isla is verkrijgbaar in drie smaken: isla moos (naturel), isla mint en isla cassis. Deze zijn verkrijgbaar bij drogisterij, apotheek en gezondheidswinkel. Kijk voor meer informatie op www.mijnstem.nu. Wie zijn stem gebruikt, gebruikt isla.

ONDERNEMERSCHAP

Internationale belangstelling voor wildwaterbaan Tobias Walraven

Tobias Walraven is sinds 1993 al zes keer onderscheiden. En eigenlijk is dat niet zo verwonderlijk. De oprichter/directeur van Dutch Water Dreams richtte als tweedejaarsstudent al ‘min of meer per ongeluk’ het bedrijf SNT op, dat van een pionier op het gebied van callcenters en data-entry is uitgegroeid tot een onderneming met 15.000 medewerkers, verdeeld over vestigingen in acht landen.

“Ik had behoefte aan iets anders, iets tastbaars”, zegt Walraven. “Dus besloot ik in 2005 een Olympische wildwaterbaan en indoor FlowRiders te bouwen. Die overstap is niet zo gek. Op mijn vijftiende werd ik al, net als mijn vader, wildwater kano-instructeur in de Franse Ardèche. “ Dutch Water Dreams bestaat uit een wildwaterbaan van Olympisch niveau en drie indoor-surfgolven voor topsport, recreatie, bedrijfsleven en specifieke beroepsgroepen (reddingsbrigades, offshore-duikers, mariniers, brandweer, etc.), die er een heerlijke dag kunnen beleven!” Inmiddels hebben 23 landen, waaronder Ierland, Duitsland en de Verenigde Staten, reeds getraind op de baan van DWD in Zoetermeer. “Met de bouw van dit unieke sportcomplex is een investering van 35 miljoen euro gemoeid. In 2007, het eerste operationele jaar, hebben 120.000 bezoekers uit het bedrijfsleven, de (inter)nationale sportwereld en recreanten het complex bezocht. Dit jaar groeit dat aantal naar verwachting tot 150.000.” Volgens Walraven is er inmiddels veel buitenlandse belangstelling voor het vernieuwende concept van Dutch Water Dreams.” Tobias Walraven vertelt graag over onderwerpen als ondernemen, marketing & sales en innovatie, waarmee hij zelf al meer dan twintig jaar ervaring heeft.

Tobias Walraven is oprichter/directeur van Dutch Water Dreams, lid van de Raden van Commissarissen van The Selfservice Company Rotterdam en Tele’Train BV in Amsterdam, lid van de Raad van Advies van Connectux in Delft en directeur van PSI BV (management consultant). Hij is onder meer onderscheiden met de OndernemersPrijs Haaglanden 2008, de prijs voor Excellent Ondernemerschap van het Nederlands Centrum van Directeuren, voor de meest succesvolle beursintroductie (IPO, 2000) en de Best Vision Award van de Junior Kamer. In 1993 kreeg hij de prijs voor creatief ondernemerschap van de Kamer van Koophandel Den Haag. tobiaswalraven@speakersacademy.eu

Fotografie: Roy Beusker

“Ik geloof dromen eerder dan statistieken.” — William Saroyan —

126

ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2008

5NAH@R 8@KQ@UDM NOQHBGSDQ CHQDBSDTQ %TSBG 8@SDQ %QD@LR

8HMM@@Q 0MCDQMDLDQR 1QHIR )@@FK@MCDM 4OQDJDQ NUDQ HMMNU@SHD L@QJDSHMF R@KDR DM NMCDQMDLDM

M @ @ A Q D S @ V C K 8H D G B R H O L X K 0 O Â&#x2019; SDM N M E D @ S H 3 D S H S U H @ S @ B @ L Q D O V@S C K H V Q D D L #DCQHIERTHSID N K D D NF U M M & R Q D C H 3 HMCNNQ 'KNV 7@M CDQ )@FDMRSQ@@S ;NDSDQLDDQ S VVV CTSBGV@SDQCQD@LR BNL

ChapeauKado onderscheidt zich door internationaal maatwerk Keuzegeschenk steeds breder ingezet

Met het keuzeconcept ChapeauKado biedt Jos! Premiums & Gifts een fantastisch alternatief voor het aloude kerstpakket. Uit een fraaie catalogus - eventueel met een door het bedrijf zelf samengesteld assortiment in eigen verpakking - kiezen medewerkers of relaties het eindejaarsgeschenk dat zij leuk vinden. Daarbij blijft het niet. “Het keuzegeschenk wordt door bedrijven en instellingen steeds breder ingezet. Voor verjaardagen, jubilea, geboorte van een kind of als stimulans”, signaleert Leonie Benjamins, managing partner in ChapeauKado. ChapeauKado, onderdeel van Jos! Premiums & Gifts uit Capelle aan den IJssel, is een van de grotere spelers op de markt van het keuzegeschenk. De verhouding keuzegeschenk-traditioneel kerstpakket is nu één op twee, tegen één op vier vorig jaar. “Met ChapeauKado hebben mensen twee keer het plezier van iets krijgen: De eerste keer als ze het bijzonder mooi vormgegeven boekje ontvangen, eventueel met een omslag in de huisstijl van de klant. De tweede keer als ze na enkele dagen het gekozen cadeau thuisbezorgd krijgen.” Leonie vertelt enthousiast vertellen over het door haar opgezette concept. De combinatie van haar ervaring in deze snelgroeiende tak binnen de relatiegeschenkenbusiness met de kennis, bedrijfscultuur, inkoopkracht, strakke organisatie en logistieke formule van Jos! Premiums & Gifts, zorgt voor een ijzersterk concept.

van het keuzegeschenk zijn gemaakt en wij de geboortedata hebben ontvangen, nemen wij de hele organisatie voor onze rekening. Een volautomatisch, maar heel persoonlijk gebaar naar de ontvanger van het keuzegeschenk.” Dat kan voor eigen medewerkers worden toegepast, maar evengoed voor relaties. “ChapeauKado onderscheidt zich door maatwerk. Voor elke gelegenheid kunnen wij een speciaal assortiment samenstellen en daar de catalogus met begeleidend schrijven volledig op toesnijden.”

Eenvoudig concept, fantastisch uitgewerkt Het concept van ChapeauKado is eenvoudig. De klant (bedrijf of instelling) kiest de hoogte van het bedrag dat hij aan zijn medewerkers of relaties wil geven: in principe 10, 25, 35, 50, 70 of 250 Euro. De ontvanger krijgt een fraaie geschenkenbrochure, die keuze biedt uit wat ChapeauKado ‘to get’, ‘to give’ of ‘to do’ noemt. Behalve voor kwa-

liteitscadeaus in de gekozen prijscategorie, kan ook worden gekozen voor een donatie aan een goed doel, spannende nationale en zelfs internationale belevenissen in bijvoorbeeld pretparken, hotelovernachtingen of bezoeken aan thermen, dierentuinen of bioscopen in het hele land. Bij het boekje treft de ontvanger een antwoordkaart met een eigen uniek nummer en inlogcode voor de website www.mijnchapeaukado. nl. Met de inlogcode kan de ontvanger van een ChapeauKado op de website zijn of haar favoriete cadeau kiezen. Wie geen internet heeft kan gebruik maken van de antwoordkaart. Als voor een donatie wordt gekozen, zorgt ChapeauKado dat het geld wordt overgemaakt. Wordt voor een cadeau gekozen, dan wordt dit zo snel mogelijk thuisbezorgd. “Echt snel”, zegt Leonie. “De dag dat wij de bestelling ontvangen wordt het cadeau verzonden. Dat betekent in de praktijk dat het met twee dagen bij de ontvanger is. Dat kan ook, doordat wij alle producten uit voorraad leveren. Daar valt of staat het hele concept mee.” Zo wordt een op zich eenvoudig concept op fantastische wijze uitgevoerd.

Unieke positie in vechtersmarkt Het concept om mensen zélf aan de hand van een leuke catalogus een cadeau laten kiezen, is niet alleen veel praktischer voor de gever, het wordt ook door de ontvanger enorm gewaardeerd. Dat verklaart de groeiende populariteit van het keuzeconcept, maar betekent ook dat tal van bedrijven een plaats op deze markt proberen te verwerven. “Klopt”, beaamt Leonie, “De relatiegeschenkenbranche is altijd een vechtersmarkt geweest. Door flexibel in te spelen op de wensen van de klant, ons met bekende A-merken te onderscheiden in de kwaliteit van de cadeaus en origineel te zijn, heeft ChapeauKado toch een unieke positie in dit segment verworven. En niet te vergeten door ons perfecte logistieke systeem, waardoor de mensen het bestelde cadeau snel ontvangen.”

Voor tal van geefmomenten “Waarderen, motiveren, belonen, feliciteren... het aantal geefmomenten beperkt zich al lang niet meer uitsluitend tot de decembermaand. In de krappe arbeidsmarkt wordt motivatie van medewerkers steeds belangrijker. Er is dan ook meer aandacht voor tussentijdse beloningsstructuren en motivatieprogramma’s”, maakt Leonie duidelijk. “ChapeauKado speelt daar op in met bijvoorbeeld het verjaardagsmanagement. Als de afspraken over de waarde

128

Academy® Magazine / najaar 2008

ChapeauKado kent bovendien letterlijk geen grenzen, waardoor het concept ook voor multinationals of bedrijven met medewerkers of relaties in het buitenland toepasbaar is. De geschenkencatalogus is op wens in meerdere talen te leveren. Dat verklaart de forse groei van ChapeauKado in 2008 ten opzichte van 2007. Ondanks het grote aantal nieuwe toetreders in ‘keuzeconceptenland’, realiseerde het bedrijf nationaal een verdrievoudiging van de afzet en internationaal een mooie verdubbeling.

Enthousiasme in het hele team Gevraagd naar de belangrijkste redenen van dat succes, antwoordt Leonie Benjamins zonder nadenken: “Innovatief zijn en vooral alert blijven. Het lijkt misschien gewoon een alternatief voor die bekende doos met spullen, het traditionele kerstpakket, maar de organisatie - het web aan technische en projectmatige zaken er omheen - is indrukwekkend en geweldig goed. Wij zijn een sterk, jong en enthousiast team, met genoeg ervaring om de wensen van de klant optimaal in te vullen. Die gedrevenheid zie je in onze hele organisatie. Van de inkoopafdeling, die continu op zoek is naar nieuwe producten en spannende uitstapjes, tot aan onze helpdesk. Bestellen moet probleemloos verlopen en het gekozen product moet snel worden geleverd”, onderstreept Leonie. “Op al die fronten staat ChapeauKado als product van Jos! Premiums & Gifts ijzersterk in de markt. Bovendien bieden wij honderd procent transparantie. Onze klanten kunnen op de website exact bijhouden hoeveel procent van de cadeaus is verzilverd. Wat niet is verzilverd, wordt onder inhouding van gemaakte kosten gecrediteerd, zoals het hoort.” En dan is iedereen happy. “Exact, dat is precies de kracht van ChapeauKado. Niet voor niets is Jos! Premiums & Gifts in 2005 en 2007 tot ‘Distributor of the Year’ uitgeroepen.” Zo’n brancheprijs op basis van de waardering van ongeveer 500 leveranciers in de wereld van relatie- en eindejaarsgeschenken, is een serieuze onderscheiding, waar men in Capelle aan den IJssel dan ook terecht trots op is.

Tekst: Ron den Engelsen Fotografie: Marcel Krijger

VERANDERMANAGMENT

‘Veranderen lukt alleen als je er de noodzaak van inziet’ John Kotter

We moeten draagvlak creëren om mensen te laten zien en voelen dat verandering nodig is. In zijn nieuwe boek ‘A sense of urgency’ betoogt de Amerikaanse hoogleraar en leiderschapsexpert John P. Kotter – in zijn bekende no-nonsensestijl - dat elke poging om veranderingen door te voeren mislukt wanneer de noodzakelijkheid ervan niet wordt ingezien. Bovendien legt hij uit dat zelfvoldaanheid een slechte raadgever is. Degenen die van binnenuit weten wat er moet gebeuren, zijn vastberaden, zetten door en winnen. Elke dag opnieuw zijn ze vastbesloten iets belangrijks voor elkaar te krijgen. Ze slaan irrelevante activiteiten over om sneller en slimmer te kunnen werken. Ze zijn allesbehalve zelfingenomen en ook niet gestrest of bezorgd. Deze mensen zijn productief, hebben vertrouwen in de toekomst en letten scherp op de risico’s en de kansen die veranderingen met zich meebrengen. Kotter beschrijft in zijn boek waarom het zo buitengewoon belangrijk is om de noodzakelijkheid van dingen in te zien. Hij legt uit hoe draagvlak binnen organisaties kan worden gecreëerd en behouden. “U kunt meteen beginnen”, voegt hij er aan toe.

In het eerste hoofdstuk van zijn boek, ‘Het begint met het inzien van de noodzaak’, maakt Kotter aan de hand van voorbeelden en dialogen onmiddellijk duidelijk wat hij bedoelt.

vast te houden aan het bestaande of rond te rennen in cirkels door een vals gevoel van noodzakelijkheid te creëren.”

“In een snel veranderende wereld kan het vasthouden aan de status quo leiden tot een ramp.” “Echt weten wat noodzakelijk is heeft niets te maken met een eindeloze lijst van vermoeiende activiteiten of van de ene naar de andere vergadering rennen (…), maar wel met een krachtige, innerlijke wens om vandaag nog verder te komen en te winnen. Jouw overtuigingen, houding en gevoelens zorgen ervoor dat je constant op zoek bent naar snelle oplossingen voor belangrijke kwesties die zich voordoen. Mensen met een ‘sense of urgency’ zijn uitermate alert en ‘scannen’ hun omgeving voortdurend op kansen en risico’s. Ze ondersteunen verstandige initiatieven van anderen of komen zelf met ideeën. (…) Ze geven niet snel op, vertragen niet (…). In een turbulent tijdperk, waarin technologie alles verandert en nieuwe concurrenten of politieke problemen op elk moment kunnen opdoemen, is het steeds gevaarlijker om

Prof. dr. John Kotter wordt alom beschouwd als ‘s werelds meest vooraanstaande autoriteit op het gebied van leiderschap en verandering. Hij is sinds 1980 hoogleraar Organisatiekunde en Veranderingsmanagement aan de Harvard Business School. In 1968 haalde hij de Bachelor of Science-titel aan het Massachusetts Institute of Technology en twee jaar later zijn masters aan de MIT Sloan School of Management. In 1972 promoveerde hij aan de Harvard Universiteit tot doctor in de Bedrijfskunde. Talloze artikelen van John Kotter verschenen de afgelopen 20 jaar in The Harvard Business Review en zijn herdrukken (anderhalf miljoen exemplaren) verkochten beter dan vele nieuwe boeken van honderden andere topauteurs. De boeken van Kotter zijn gedrukt in meer dan zeventig talen. De totale verkoop bedraagt meer dan twee miljoen exemplaren. Professor Kotter praat graag Fotografie: Roy Beusker voor groepen met slechts ÈÈn doel: het motiveren van de maatregelen die zorgen voor de beste resultaten om veranderingen dor te voeren. johnkotter@speakersacademy.eu

“Verander niet de mensheid, maar verander de structuur van je eigen geest en je eigen denkbeelden, en je verandert alles.” — V. Lindsay —

130

ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2008

MIJN STIJL, MIJN KEUZE, MIJN VLOER DNO levert en ontwerpt vloersystemen die duurzaam, praktisch en naadloos zijn en in elke woonstijl passen.Vloeren met kleurstellingen die een warme sfeer oproepen, maar ook vloeren met speciale effecten of neutrale betonkleuren als strakke basis. Flexibele woonvloeren die volledig zijn afgestemd op jouw interieur. DNO biedt een ruime keuze aan verrassende woonvloeren: de tijdloze Poxy grindvloer, de strak vormgegeven Poxy Industrielook, de eigenzinnige Poxy gietvloer en de stoere Poxy marmerettivloer.

Rotterdam

Staphorst

Sheffieldstraat 7

Weth. Klompstraat 3

www.poxy.nl

3047 AN Rotterdam

7951 SC Staphorst

dnopoxy@xs4all.nl

Tel. 010-2621752

Tel. 0522-460858

COACHEN

‘Van een 8 een

10 maken’

Marc Lammers

“Ik ben geen bondscoach meer en dat betekent dat ik mij nog breder kan ontwikkelen. Acht jaar heb ik met het Nederlands dames hockeyteam gewerkt, waarvan vooral de laatste vier jaar erg succesvol waren. Deze zomer hebben we goud gewonnen tijdens de Olympische Spelen in Peking”, zegt Marc Lammers nog steeds enthousiast. “Het was even lastig om afstand te nemen, maar er zijn alweer zoveel uitdagingen en ik ben met zoveel dingen bezig. Ik ga intensiever samenwerken met Speakers Academy® en nog meer lezingen en presentaties geven. Daarnaast wil ik vaker meerdaagse trainingsstages voor bedrijven doen en overal in Nederland hockeyveldjes neerleggen, als stimulans de jeugd om meer te bewegen. Naast de Johan Cruijff courts komen er nu dus Marc Lammers courts.” Lammers heeft al ervaring met meerdaagse trainingsstages. “In het verleden heb ik dat twee, drie keer gedaan op sportcentrum Papendal. Dat is goed bevallen. Daarom vind ik het interessant om de twee-, driedaagse trainingsstages die we altijd met het Nederlands elftal hebben gedaan te vertalen naar het bedrijfsleven. Ik kan daar als spreker komen, een presentatie geven, maar zo’n evenement ook organiseren. De theorie is te combineren met bijvoorbeeld een boksclinic van Arnold Vanderlijde of

een hockeyclinic van mij. Overal waar ik een presentatie of een lezing geef houd ik het publiek voor dat alles draait om verbetering en grenzen verleggen. Ik vertel ze dat ik nog nooit een wedstrijd heb gewonnen op mijn zwakke kanten en dat ze zich moeten zich concentreren op hun sterke punten. Maak van een 8 een 10, dat is beter dan van een 4 een 6 maken! Alleen dan kun je excelleren en boven concurrenten of tegenstanders uitsteken! Het zelfvertrouwen onder persoonsleden of spelers groeit en er ontstaat meer positiviteit binnen de ploeg of het bedrijf. Doordat uit te stralen kan een sportteam of onderneming zich onderscheiden.” Lammers heeft spelers altijd gemotiveerd door ze erbij te betrekken. “Ik kan wel zeggen wat ze moeten doen, maar alleen instructies geven levert weinig resultaat op. Ik stel vragen als ‘Wat denk jij dat je morgen gaat doen?’. Daar gaan ze over nadenken, met als gevolg dat ze met een eigen plan of idee komen. Als ze dat dan ook nog eens mogen uitvoeren en er verantwoording voor krijgen gaan ze hard rennen om er een succes van te maken. Deze methode is overal inzetbaar. Bij het hogere management en bij het personeel op de werkvloer. Ik vertel mijn toehoorders ook altijd dat ik binnen mijn eigen sport vaak moeilijkheden zag, maar bij andere sporten en bedrijven juist een heleboel

mogelijkheden”, zegt Lammers. “Daarom is ‘outof-the-box’ denken zo belangrijk. Je moet niet binnen je eigen muren blijven, maar op zoek gaan en dan zie je ineens allemaal mogelijkheden.” Bedrijven zijn in eerste instantie resultaatgericht en focussen zich op het halen van doelen. “Op het eindresultaat heb ik als coach geen 100 procent invloed. Dat is in de sport ook zo, daar telt ook mee wat de scheidsrechter of de tegenstander doet. Ik heb wel 100 procent invloed op het proces, de training en het maken van persoonlijke ontwikkelingsplannen en analyses van concurrenten. Daar richt ik me op en daar koppel ik doelen aan vast. Bovendien wijs ik erop dat het belangrijk is om met elkaar waardes af te spreken. Met het hockeyteam hebben we afspraken gemaakt over wat we naar elkaar en naar buiten toe wilden uitstralen. Fanatisme, plezier en frivoliteit waren de waardes die ze belangrijk vonden, dus zag je ze lachen en handtekeningen uitdelen.”

Marc Lammers geeft lezingen, workshops en meerdaagse trainingsstages voor bedrijven. Als voormalige hockeycoach weet hij als geen ander hoe zij zich kunnen concentreren op hun sterke punten om zich te onderscheiden van de concurrentie. Lammers heeft 16 jaar hockey gespeeld, waaronder vijf interland met het heren hockeyteam. In 1998 werd hij coach van het Spaanse nationale dames hockeyteam. Twee jaar later werd hij de bondscoach van het Nederlandse dames hockeyelftal. Na het behaFotografie: Roy Beuskerlen van goud tijdens de Olympische Spelen van 2008 in Peking heeft Lammers afscheid genomen. marclammers@speakersacademy.eu.

“Natuurlijk, winnen is niet alles. Het is het enige.” — Henry Sanders —

132

ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2008

817

CLUB MED B NESSâ&#x20AC;Ś D " K ! U!

Club Med biedt een ruime keuze aan bestemmingen op de mooiste plekjes ter wereld. De Businessafdeling van Club Med heeft meer dan 50 jaar ervaring en kan allerlei soorten evenementen voor uw bedrijf organiseren. Of het nu gaat om seminars, congressen, personeelsreizen, korte ski-arrangementen of incentives. Uw wensen geeft u van te voren te kennen aan de gespecialiseerde medewerkers en vervolgens worden alle organisatiezorgen u uit handen genomen. Van begin tot eind wordt alles op uw verzoek geregeld, zelfs de snacks en drankjes zijn inbegrepen (m.u.v. champagne en VSOP), dus geen financiĂŤle verrassingen achteraf. U zoekt: = '/#= ''0 ;0#0%+B.' 7'33#44+0)'0 = 1/$+0#5+' 7#0 :#-'.+,- /'5 .'+463' = 6+/ ##0$1& 7#0 $'45'//+0)'0 = 25+/#.' 73+,*'+&

Wij bieden: = "+, 0'/'0 6 &' 13)#0+4#5+' 7#0 *'5 231)3#//# 6+5 *#0&'0 = 15#. .. 0%.64+7' :'.(4 40#%-4 '0 &3#0-,'4 :+,0 +0%.64+'( = EĂŠn locatie met alle faciliteiten, van vergaderen tot (water)sporten = ' /11+45' $'45'//+0)'0 +0 8'3'.&&'.'0 = ' /1)'.+,-*'+& 1/ ''0 .6$&132 '9%.64+'( #( 5' *63'0

Voor meer informatie, de speciale Club Med Business brochure of een offerte op maat: '. < www.clubmedbusiness.nl cmb.nederland@clubmed.com 81709 adv CM business.indd 1

13-03-2008 10:23:07

OUDERENBELEID

Wijsheid bij het ouderenbeleid prof. dr. Kees Klinkhamer De overheid probeert bijna dagelijks werkgevers te bewegen ouder personeel in dienst te houden. Veel indruk maakt dit niet. Slechts 10% zoekt de oplossing van het tekort aan personeel in het aantrekken van oudere werknemers.

Fotografie: drs. Ro van der Spek

134

AcAdemy速 Magazine / najaar 2008

Commissies en adviesbureaus beijveren zich de werkgever te helpen de oudere aan het werk te krijgen. Vaak zijn hun benadering en advies te eenzijdig en wordt het veelomvattende probleem uitsluitend vanuit één kant - de economische, psychologische of sociologische - benaderd.

Ouderen te duur? Bedenk bij een investering in medewerkers dat een 30-jarige gemiddeld 7 jaar in dienst blijft. Een medewerker van 50 jaar die het naar zijn zin heeft, verandert niet zo snel en blijft dus 15 jaar.

Waarom wordt er zo weinig gebruik gemaakt van de talenten van de senior? Hiervoor zijn verschillende redenen, die ons in de loop van de jaren duidelijk zijn geworden. Enkele willen wij hier ter sprake brengen.

De bedrijfscultuur is vaak op de jongere gericht . De oudere werknemer houdt het immers voor gezien. De manager vreest hem niet kwijt te kunnen raken, als hij niet goed functioneert. Onzekerheid over het ontslagrecht en de gezondheidsmythes spelen hierbij een rol.

Werkgevers zien op tegen de investering in tijd en geld die een analyse van het ouderenbeleid met zich meebrengt Volgens Kotter, een autoriteit op het gebied van verandermanagement, zijn de meest voorkomende fouten die veranderingen in de weg staan, de zelfgenoegzaamheid van de werkgever en het ontbreken van inzicht dat er binnen de organisatie iets moet gebeuren. Het ‘gevoel van urgentie’ ontbreekt. Een eenzijdig standpunt. Werkgevers worden overstelpt met voorstellen van organisaties om het ouderenbeleid in hun bedrijf te analyseren en te veranderen. Terecht vraagt de nuchtere, Hollandse ondernemer zich af, wat voor extra werk dit geeft en wat dit alles kost. Garanties over het resultaat kunnen niet worden gegeven. Het doorsnee Nederlandse bedrijf, dat in 95% van de gevallen uit niet meer dan 15 man bestaat, heeft zelf een goed inzicht in de leeftijdsopbouw. Het heeft kostbare, tijdrovende analyses niet nodig en neemt zelf de nodige maatregelen. Organisaties die hun diensten op het gebied van ouderbeleid aanbieden houden hier onvoldoende rekening mee en treden te weinig ‘vraaggestuurd’ op. Werkgevers kiezen ervoor werknemers die al in dienst zijn langer te laten werken Tekorten aan arbeidskrachten zal de werkgever proberen op te lossen door de in dienst zijnde jongere werknemers langer en meer te laten werken. Zij kennen het bedrijf en zijn eerder ingespeeld op nieuwe technologieën. De werkgever zal allereerst andere maatregelen trachten in te voeren, zoals het terugdringen van het deeltijdwerk en het invoeren van thuiswerken en ﬂexibele werktijden. Talrijke maatregelen om de oudere te ontzien verlagen zijn of haar inzetbaarheid Terwijl het volkomen verantwoord is een oudere medewerker onder dezelfde voorwaarden te laten werken als een jongere collega, zijn er allerlei faciliteiten voor die schijnbaar krakkemikkige man of vrouw bedacht. Zo heeft een 55-jarige medewerker in de geestelijke gezondheidszorg 373,6 uren verlof per jaar: 25% van zijn werktijd en 55% meer dan zijn jongere collega, terwijl hij hetzelfde werk doet en niets mankeert! Dit achterhaalde en op niets gebaseerde onderscheid tussen jong en oud is een doorn in het oog van de jongere en een blok aan het been van de werkgever. Het beleid van de overheid De overheid moet haar ouderenbeleid niet alleen prediken, maar ook daadwerkelijk zelf toepassen. Slechts 13% van de publieke instellingen voert een beleid om mensen langer aan het werk te houden. De levensloopregeling is nog altijd te gebruiken om eerder met werken te stoppen. De herkeuring van WAO’ers boven de 45 jaar is vervallen, waardoor een groot aantal ten onrechte wordt afgeschreven. Iedere zorgaanbieder zal beamen dat je hen het beste helpt door hen aan het werk te zetten. Enkele aspecten van de oudere werknemer Ouderen te veel ziek? Goed onderbouwde rapporten laten zien dat zij - op enkele uitzonderingen na - lichamelijk en geestelijk goed in staat zijn volledig aan het arbeidsproces deel te nemen.

135

Oudere werknemers voldoen niet altijd aan de eisen van het moderne bedrijf, dat vraagt om autonomie, besluitvaardigheid en creativiteit. Schrabacq spreekt over ervaringsconcentratie. Ontwikkeling van kennis en vaardigheden hebben zich uitsluitend ontwikkeld binnen de nauwe grenzen van de specifieke baan van de oudere werknemer. Dit kan positief uitwerken in de zin van een rijke ervaring, maar ook negatief, en leiden tot geringe ﬂexibiliteit, conservatisme en passiviteit .

“Het achterhaalde en op niets gebaseerde onderscheid tussen jong en oud is een doorn in het oog van de jongere en een blok aan het been van de werkgever.” En zo ontstaat een negatief beeld van de oudere werknemer, niet alleen bij de werkgever, maar ook bij de oudere werknemer zelf. De jonge, ‘snelle’ manager, die sterk is beïnvloed door de Amerikaanse manier van zakendoen en bij wie snelheid en goede maandcijfers heilig zijn, is huiverig voor de langlopende en dure investeringen in geld en tijd die volgens hem bij het ouderenbeleid horen. Deze uniforme, negatieve etikettering van de oudere, vaak door de oudere werknemer zelf opgeroepen en in stand gehouden, is niet juist. Ouderen kenmerken zich door grote individuele verschillen. Psychologen wijzen hier al vele jaren op. Recent is dit ook door economen (Jolande Sap c.s.) onderkend. Onderlinge verschillen in onder andere kennis,ervaring, motivatie en vitaliteit maken het mogelijk de senior in te delen in groepen, waarbij de ene groep een grotere ‘marktwaarde’ voor de werkgever heeft dan de ander. Een persoonsgerichte, één-op-één benadering van de werknemer brengt aan het licht tot welke groep hij behoort . Coaching moet er op gericht zijn hem in een actieve groep (terug) te brengen. Om hem inzicht te geven in zijn competenties en ervaring en zijn vitaliteit te laten (her-)ontdekken. “Om er weer zin in te krijgen.” En dit heeft succes. De helft van 20.000 Rotterdammers - die al drie jaar werkloos waren en op deze wijze zijn benaderd -was binnen zes maanden aan de slag. Het resultaat is zeer afhankelijk van de degene die coacht. Bij Synergy-at-work - dat in twee jaar tijd 80% van zijn klanten weer aan het werk kreeg - zijn dat mensen met een jarenlange ervaring in het bedrijfsleven en het HRM-management.. De oudere werknemer in het bedrijf Uit onderzoeken van het CWI blijkt dat de meeste mensen om louter financiële redenen door blijven werken. De recente voorstellen van de overheid spelen hier op in. Aanstellingen op demotiebasis -met vermindering van salaris - hebben dan ook minder kans van slagen. Geef de oudere werknemer de plaats in het bedrijf die hij vanwege zijn kennis en ervaring verdient en geef hem daar ook de ‘credits’

AcAdemy® Magazine / najaar 2008

column

voor. Stimuleer hem zich aan te passen aan de nieuwe tijd. Geen ‘seniorenstadfilosofie’, geen goede oude tijden, geen beter weten. Leer hem de jongeren te begrijpen en leer de jongere manager om te gaan met de oudere, die zijn vader of moeder zou kunnen zijn.

Toon Gerbrands

Investeer in aanvullende scholing van de oudere werknemer. Kennis veroudert snel. We moeten blijven leren... Is scholing van de oudere werknemer weggegooid geld? Goede studies tonen aan dat het vermogen om zich nieuwe dingen eigen te maken nog steeds in ontwikkeling is en nu rond de 50 jaar ligt. Economische analyses door Trudie Schils laten zien dat oudere werknemers (50+) die training hebben gevolgd beduidend minder vaak uittreden. Training is het meest effectief bij de lager opgeleiden. Zij leren het best ‘on the job’. Wel nogal eens met tegenzin. “Weer terug naar de schoolbanken.” Betrek ook de ondernemingsraad bij het ouderbeleid.Vanuit de visie van de werknemer moet de OR meehelpen het bedrijf krachtig en gezond te houden en erop toezien dat jong en oud op een prettige manier aan de slag zijn en - als het even kan - zo lang mogelijk aan de slag blijven. De continuïteit van de onderneming is hierbij in het geding. omdat die afhankelijk is van een goede overdracht van vakmanschap en bedrijfscultuur door de oudere werknemer aan zijn jongere collega. Ten slotte Wijsheid in het ouderbeleid. Diplomatieke spelletjes van polderende politici ,waarbij de mening van mensen uit de praktijk opzij worden geschoven, helpen niet. Laat de overheid het ouderbeleid niet alleen met de mond belijden, maar er daadwerkelijk iets aan doen. Zet een streep door de ontzieregelingen. Scheer ouderen niet over één kam. Een goed ouderbeleid eist een individuele benadering. Maak gebruik van hun competenties. Scholing is aan hen besteed. Doorbreek de negatieve etikettering van de oudere en erken hun waarde voor het bedrijf. Stimuleer de oudere up-to-date te blijven en de jongeren te begrijpen. Geen goede oude tijden, geen beter weten. En voor jong en oud geldt: werk moet leuk en aantrekkelijk zijn!

Prof. dr. Kees Klinkhamer heeft na het gymnasium (bèta) geneeskunde gestudeerd in Amsterdam. Later heeft hij in Leiden een specialistische opleiding radiologie gevolgd en afgerond met een cum laude-promotie. Op 37-jarige leeftijd werd prof. Klinkhamer hoogleraar/directeur van de afdeling radiologie van het Academisch Ziekenhuis in Utrecht. Als voorzitter van de Nederlandse Vereniging voor Radiologie ondersteunde en adviseerde hij afdelingen in het toenmalige Oostblok, Kenia en de Nederlandse Antillen. Na zijn emeritaat zijn door hem gelegde banden tussen gezondheidszorg en bedrijfsleven verder uitgebouwd. Thans bekleedt hij adviesfuncties bij medische technologiebedrijven, ‘clinical trial’-bureaus, preventie- en reïntegratiebedrijven en ‘start-up venture capitals’ in de levenswetenschap- en biotechnologie. Vooral het wel en wee van de oudere werknemer heeft zijn belangstelling. Hij werkt samen met de universitaire Leidse groep, die zich met de verouderingsproblematiek bezighoudt. keesklinkhamer@speakersacademy.eu

“De jeugd is de tijd om de wijsheid te bestuderen, de ouderdom om hem toe te passen.” — Jean-Jacques Rousseau —

136

Buzz Aldrin Prachtig die Olympische Spelen in China! Er gebeurt in korte tijd zoveel dat je over veel zaken iets kunt opmerken. Toch is mijn keuze uiteindelijk gevallen op de reactie van Henk Grol na verloren halve finale in het judotoernooi. Het zou zijn dag worden in Peking. Alles klopt die dag. Hij judoot goed, is gefocust en wint zijn wedstrijden. Tot dat ene moment in de halve finale. Even een moment van onachtzaamheid, waardoor hij een gewonnen wedstrijd uit handen geeft. Hij is kwaad, ontroostbaar en hij verwijt zichzelf, dat hij niet slim genoeg is geweest. Henk Grol is teleurgesteld en laat dit zichtbaar zien. Echte kenners van topsport vinden dit een geweldige reactie. Toch zijn er ook nog veel Nederlanders, die vinden, dat je wel mag balen, maar dat dit niet te lang mag duren. Een bronzen medaille is toch ook mooi. Gewoon toneelspelen in het Holland Heineken Huis ’s avonds. Een echte topsporter is echter authentiek en heeft er dus de smoor in. Zo’n bronzen medaille is wel leuk, maar heel veel mensen onthouden uiteindelijk alleen maar de kampioenen. Wie weet nog wie er tweede is geworden in de Tour de France van afgelopen jaar? Ik bedoel maar. Nummer 2 en 3 hebben een heel beperkte houdbaarheidswaarde. Henk Grol begreep dit direct. Hij had een goed toernooi gejudood en toch restte hem slechts een troostprijs. Een paar journalisten waren aan het discussiëren over zijn reactie. Na een kwartier argumenten uitwisselen, vroeg één van hen wie de eerste man was die voet zette op de maan. Iedereen wist het antwoord: Armstrong. Op de vraag wie de tweede man was, die voet zette op dit hemellichaam moest iedereen het antwoord schuldig blijven. Ook deze man heeft dezelfde inspanningen gepleegd om dit doel te bereiken. Ook hij heeft grote risico’s genomen. Toch is hij onbekend gebleven. Elke Olympische Spelen kent vele Buzz Aldrins. Ze krijgen zelfs nog een medaille. Soms is dat een perfecte prestatie. Als je geen kans meer krijgt om nog een keer revanche te nemen, dan voelt dat toch heel slecht. Gelukkig heeft Henk Grol nog de leeftijd om in 2012 in Londen een gouden medaille te halen.

Bestel dit boek bij de speakersacademybookstore.nl

toongerbrands@speakersacademy.eu

Academy® Magazine / najaar 2008

Beluga Adventures bestaat 10 jaar!

Hondensledetocht tussen de vulkanen in Kamtsjatka, maart 2009.

Voor deze gelegenheid hebben wij 6 reizen geselecteerd en hier een bijzonder tintje aangegeven:

Expeditiecruise Spitsbergen, 13 dagen, vertrek 23 juni 2009, vanaf E 3.598,-

Belugaâ&#x20AC;&#x2122;s en zwarte beren in Canada, eind juli 2009, met de mogelijkheid tot snorkelen en kajakken.

4 Kamtsjatka, beren en vulkanen, eind augustus 2009.

6 Antarctica, de klassieke route, 22 januari 2010, vanaf E 4.450,-

(excl. vluchten).

Grandtour: South Georgia, Antarctica en Falklands 04 januari 2010, vanaf E 7.850,- (excl. vluchten)

Voor meer informatie kijk op onze website onder jubileumreizen of vraag onze jubileumkrant aan.

Beluga Ad ven t ur es

(excl. vluchten).

BELUGA Expeditions & Adventures Van Byemontsingel 3 3195 TA Pernis (Rt) tel. 010 - 295 01 26 e-mail info@beluga.nu

www.beluga.nu

MILIEU

Het nieuws van 1998

Bijna elke dag is Elleke van Doorn weer te beluisteren op de radio met een heel goede commercial over de Smart. Het nieuws van september 1998. Los van het feit dat ik vind dat Elleke de mooiste stem van Nederland heeft, is de boodschap van de commercial briljant gevonden.

Zij heeft het in dit nep nieuwsbericht van september 1998 over het verminderen van de CO2 -uitstoot, opgewekte ijsberen die daar blij van worden en een significante hoge benzineprijs in 2008. En het klopt. 1998 was ongeveer het topjaar voor de graaicultuur en daar waar duurzaamheid en vergroening begin jaren 90 van de vorige eeuw nog hoog op de agenda stonden waren in die jaren milieu en duurzaamheid iets voor nostalgische medelanders. Binnen 10 jaar is de focus helemaal om. En Terecht. Duurzaamheid, Vergroening, Respectvol omgaan met het Milieu. Dat zijn de onderwerpen van vandaag en tot in lengte van dagen. De grenzen van ongebreidelde groei zijn voorbij. Iedere manager, iedere verkoopafdeling, ieder bedrijf moet rekening houden met een daadwerkelijke cultuuromslag. Met anders produceren, met andere vormen van Logistiek. Met de terecht kritische burger die bedrijven en overheden gaat afrekenen op hun positieve bijdrage aan de verbetering van de samenleving en het milieu. Nationaal en Mondiaal.

Willem Bol Nee, men vraagt om een integrale aanpak. Voorbeeldje? Er is een bedrijf - Chain BV in Baarn - dat zich gespecialiseerd heeft in koud licht. Maximale lichtopbrengst met daglichtuitstraling. Geen temperatuurverhoging in de magazijnen of fabriekshal. Significant laag stroomverbruik. Bijna klimaatneutraal en subsidiabel. Het vergt een investering, maar de resultaten zijn bijzonder te noemen. Mede ook om dat door deze toepassing van techniek de arbeidsproductiviteit omhoog gaat en het ziekteverzuim daalt. Dit is een uitstekend voorbeeld van een geïntegreerde aanpak van een aantal, dat speelt in een bedrijf. Dat is verduurzaming van je bedrijfsproces en HRM afdeling. Je levert daadwerkelijk direct een bijdrage aan het terugbrengen van de CO2 -uitstoot. Zo zijn er veel meer voorbeelden te geven van ondernemers die duurzaamheid en vergroening zien als kans en daar actief mee aan de slag gaan. De milieubalans gaat echt komen en vormt binnenkort een onlosmakelijk onderdeel van uw jaarlijks op te hoesten cijferbrij. U kunt niet meer volstaan met alleen een opgave van uw gebruikte chemische producten. U moet meer doen. Het hele bedrijf moet op deze aspecten worden ingericht. Want de poolkappen wachten niet

en de zeespiegelstijging eveneens niet. U zult keuzes moeten maken. Voor de continuïteit van uw bedrijf en voor de generaties na ons. Ruil de directie-BMW maar in voor een BMW die hybride is. Rust uw ‘salesforce’ uit met de Smart of een Toyota Prius. Wist u dat in Amerika er nu bedrijven bezig zijn om de Prius bijna helemaal om te toveren tot een elektrische auto? Vier jaar geleden een ondenkbaar scenario, maar dankzij de Hollywoodsterren die massaal de Hummer de deur uit deden is de cultuuromslag ook daar een feit. Hebt u al een windmolen op uw bedrijfsterrein staan - al dan niet gedeeld met collega-ondernemers - en hoeveel zonnecollectoren staan er op uw dak. Doet u aan warmteopslag en terugwinning? Hebt u op de zaak al een minikrachtcentrale en thuis Domotica toegepast? Vele huizenbezitters hebben gelachen om het verplichte energielabel, maar het blijkt in de praktijk een van de eerste zaken te zijn waar kopers naar vragen. Vele initiatieven, vele voorbeelden, maar het begint bij u en uw mensen. Bewustwording, kansen zien en uitbuiten. Met respect voor onze omgeving, de duurzaamheid en het milieu.

Willem Bol is internationaal uitvoerend televisieproducent bij Endemol Nederland BV. Als trendwatcher adviseert hij bedrijven op het gebied van management en merkenbewustzijn. Daarnaast is hij mental coach voor raden van bestuur en directeuren van grote bedrijven en houdt hij voordrachten voor een breed scala van Nederlandse en Duitse ondernemingen. Afkomstig uit de bancaire wereld zijn items over financiën en ondernemen in Europa onderwerpen waar hij moeiteloos over kan spreken. Hetzelfde geldt voor managementvraagstukken, de nieuwe media, communicatie, marketing en human resources en maatschappelijk verantwoord ondernemen. Willem Bol verwierf landelijke bekendheid door het NCRVprogramma ‘Showmasters’ en heeft een aantal jaren gewerkt als televisiepresentator bij dezelfde omroep. willembol@speakersacademy.eu

Dat is de kwestie. Daar moeten mensen mee leren omgaan. Inspirerend Leiderschap gekoppeld aan klimaatneutraal denken en handelen. Dat vergt een heel andere benadering van uw klanten en uw vak. Je komt er niet meer mee weg om trots te vermelden dat uw brochure is gedrukt op FSC-papier. Eveneens wil ik de illusie wegnemen dat het hebben van spaarlampen in uw bedrijf uw bedrijf groen maakt. Fotografie: Roy Beusker

“De beste toekomstprofeet is het verleden.” — Lord Byron —

138

ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2008

Out of this World

Nieuw bij Thermen Holiday

Sauna

Velasmooth contourverbetering De Velasmooth is een nietchirurgische behandeling voor de aanpak van plaatselijke vetophopingen en zorgt gelijktijdig voor huidverstrakking met een liftend effect.

Gezichtsverjonging Er zal een geleidelijke verbetering optreden in de rode kleur van de huid; het blozen zal verminderen en vaatjes zullen vervagen. Pigmentvlekken en zonbeschadiging zullen verbleken. Vergrote poriën zullen verkleinen.

Massage

Gezichtverstrakking Door het liftende effect vervagen de rimpels en komen de gelaatscontouren terug.

Permanente haarreductie

Hammam Suprème Arrangement € 149,- p.p. • De gehele dag genieten van alle saunafaciliteiten

Hammam

Duurzame ontharing verwijdert haar op alle lichaamsdelen en is geschikt voor alle huidkleuren en alle haarkleuren.

Kijk voor meer informatie op www.thermenholiday.nl

van 09.00 tot 23.30 uur • Gebruik van handdoeken, badjas en badslippers. De originele

Culinair

Thermen Holiday badslippers mag u na afloop meenemen • Onbeperkt gebruik van heerlijk geurend scrubzout en showergel • Genieten van koffie en gebak bij de openhaard • Een werkelijk hemelse ervaring. U gaat genieten van een Hammam Relax Ritueel met pure olijfzeep (50 minuten). Op een verwarmde marmeren plateau wordt uw lichaam van top tot teen gescrubt, waardoor uw huid wordt ontdaan van alle dode huidcellen. Daarna wordt u op en top verwend met een massage met pure olijfzeep • Keuze uit een klassieke, sport- of aromamassage (50 minuten) • Culinair genieten van een overheerlijk lunchbuffet in het Grand Café • Mogelijkheid tot deelname aan diverse löyly-rituelen

Prijs is per persoon en geldig t/m 31 december 2008. Arrangementen zijn niet geldig in combinatie met andere acties en aanbiedingen. Het Hammam Relax Ritueel vindt plaats in een openbare ruimte

Reserveren via www.thermenholiday.nl of 0900-WELLNESS (0900-9355) € 0,45 ct p/m Prinses Beatrixlaan 10 - 3121 JN Schiedam - www.thermenholiday.nl Openingstijden: maandag t/m zondag van 10.00 - 23.30 uur. Openingstijden reserveringsafdeling: maandag t/m zondag van 09.00 - 18.00 uur. Kijk voor dames-, badkledingdagen en onze algemene voorwaarden op onze website.

IMAGO

‘The only way is up’ Over imago en sponsoring

Henkjan Smits en Jack Plooij vertellen over het belang van een sterk team en een goed imago. Zowel Jack als Henkjan laten zien dat een goede presentatie vaak tot goede prestaties leidt.

Met vele aansprekende voorbeelden uit de entertainmentindustrie en de sportwereld houden de heren elk bedrijf een spiegel voor. Dat leidt gegarandeerd tot een sterker team met gemotiveerde medewerkers. In ‘The only way is up’ spreken beide heren afzonderlijk van elkaar en eindigen gezamenlijk met de uitleg ter implementatie van hun verhaal in het dagelijkse, professionele leven van de toehoorders. Dit alles desgewenst op maat gemaakt voor de opdrachtgever. Henkjans verhaal gaat over passie, authenticiteit, talent, uniciteit, identiteit, imago, betrokkenheid, enthousiasme, ambitie, positiviteit, zelfvertrouwen, oftewel de X-Factor en dwingt je het beste uit jezelf te halen en geen genoegen te nemen met resultaten waar je niet honderd procent tevreden over bent. Succes is, volgens Smits, voor iedereen weggelegd, iedereen heeft in bepaalde disciplines de X-factor, maar je moet wel eerst ontdekken wie je werkelijk bent en waartoe je in staat bent. Aan de hand van vele tips en voorbeelden uit het entertainmentvak laat Henkjan Smits zien wat het belang is van een goed imago, het belang van congruentie tussen identiteit en imago. Wat gebeurt er als Jan Smit dezelfde levensstijl hanteert als Herman Brood deed? Waardoor was Xander de Buisonjés succes in een nacht over? Wat maakt Madonna zo succesvol? Waarom mag Robbie Williams alles doen wat God verboden heeft zonder dat het zijn carrière schaadt? Waardoor was George Michaels succes zomaar voorbij? Hoe belangrijk is het om van je eigen naam te een merk te maken? Jacks verhaal gaat in eerste instantie over het team van Michael Schumacher. Schumacher is zeven keer achter elkaar wereldkampioen Formule 1 geworden.

Hij kreeg het voor elkaar om een stel langs elkaar werkende Italianen op een lijn te krijgen. Hij maakte een stevig merk van Ferrari en maakte van zichzelf ook een merk met een goed imago. Aan de hand van een unieke virtuele rondleiding door de Formule 1 Paddock en prachtige anekdotes worden de toehoorders bediend met de laatste ‘ins’ en ‘outs’ van de Formule 1 met als rode draad de zevenvoudige wereldkampioen Michael Schumacher. Hij verdiende volgens Jack zijn imago door pure focus Fotografie: Ben Kleyn en toewijding. Jack vervolgt zijn verhaal over Bernie Ecclestone, die de Formule 1 met ijzeren hand runt. De grote kleine man uit Engeland heeft alles in de F1 naar zijn hand gezet. Hij begon als autoverkoper en zag dat de autosport een duistere business was. Hij had een idee. Hij had een visie en leefde zijn droom. De Formule 1 was geboren. Bernie verdient aan alles geld en heeft mede daardoor een slecht imago. Hoe gaat het er in de Formule 1 aan toe met al die miljoenen? Waarom willen Mercedes en BMW van elkaar winnen en waarom wil TOYOTA zoveel geld investeren in rondjes rijden? Hoe zit het met het imago van Jos Verstappen? Wat veroorzaakte de afgang van Spyker in de Formule 1? Hoe zit het met de sponsoring van Philips, Randstad, Dremel, TRUST et cetera? En de belangrijkste vraag op dit moment is waarom de ING zoveel geld uitgeeft aan een sport waar op dit moment geen Nederlander aan deelneemt ? Wat doet dat met het imago van de bank? Als Jack en Henkjan elkaar bij SBS ontmoeten klikt het meteen. Ze delen de liefde voor het tv-vak. Door de raakvlakken is dit presentatieduo een congruent geheel, dat de luisteraar meevoert in hun gepassioneerde verhalen. Na het ervaren van deze lezing ziet iedereen dat eigen en gezamenlijke groei binnen handbereik zijn, kortom: The only way is up!

“Alles is in onszelf voorhanden.” — Meng-Tse —

140

ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2008

JRRN2/3-2060.1008

45% KORTING

SUPERKORTING EEN JAAR LANG

INCLUSIEF QUOTE 500

VOOR SLECHTS € 49 Vul de bon elders in het blad in of kijk snel op www.quotenet.nl/aanbieding. Bellen kan ook via 0800.235.3553 (op werkdagen van 8.30 tot 17.30 uur)

Adv_Quote_okt_2008.indd 1

Deze aanbieding is geldig in Nederland en België tot 1 februari 2009 of zolang de voorraad strekt. Uw abonnement wordt verlengd met een jaar, tenzij u één maand voor het verstrijken van de abonnementsperiode laat weten hiervan af te zien. Opzeggen kan schriftelijk, telefonisch of per email. Bij betaling per acceptgiro betaalt u € 2 aan administratiekosten. Uw gegevens worden opgenomen in onze database, aangemeld bij het CBP Den Haag.

10-10-2008 15:04:27

TOEKOMST

Europa in 2030

De kengetallen van de toekomst: 0, 1, 2 en 6-

marcel Bullinga

Vraagt u zich wel eens af in wat wereld uw kinderen zullen leven? Zal het heel anders zijn dan uw eigen leven, of dat van uw ouders? Of blijft veel hetzelfde? Crisissen te over om ons zorgen over te maken: de oliecrisis, de kredietcrisis, de voedselcrisis, het klimaat, immigratie. De toekomst heeft een heel scala aan veranderingen in petto. Positief of negatief, we moeten ze kennen om erop voorbereid te zijn. Futurist Marcel Bullinga geeft de kengetallen van de toekomst. Wat is In & Uit in de toekomst.

De aarde als groene kopieermachine De aarde gedraagt zich de komende twee decennia als een gigantische kopieermachine. We kopiëren onze fysieke wereld in een virtuele wereld, en er is geen verschil meer tussen die twee werelden in 2030. Daarnaast kopiëren we de natuur om alle fysieke dingen om ons heen slimmer en schoner te maken: auto’s, gebouwen, kleding, businessmodellen. Het is in feite een gigantisch, groen re-design volgens het getal 0. 0 uitstoot, 0 lawaai (stille vliegtuigen), 0 afval, 0 gif, 0 energieverbruik, 0 onderhoud, 0 schoonmaak. Maar ook 0 transactiekosten en 0 transport. Het gesleep met goederen en halffabricaten over de hele wereld is echt over. Goedkoop transport bestaat niet meer. We gaan toe naar de lokale productie van dingen en van energie. Redelijke kans dat uw huis een klein thuisfabriekje wordt, met een 3dprinter van een paar honderd euro gekocht bij de Karwei.

Transportloze energiebronnen, lokale energieopwekking, dat is de trend. Het zal veel reden wegnemen voor oorlog en machtsvertoon. De zon is de populairste energiekandidaat, in de vorm van een spuitbus solar paint over uw auto en dak, en uzelf bent een goede tweede, door de energie die u of uw huis zelf opwekt. Biobrandstoffen en kernenergie zijn twijfelachtig.

– en dat deel van de buurman zal stukken minder zijn dan nu, of een lening. Kredietcrisis? Kan in deze hevigheid niet meer voorkomen omdat we transparant geld hebben, dat van zichzelf weet wie de eigenaar is en waarvoor het bestemd is. ”Besmettelijke hebzucht” valt niet uit te roeien, perverse beloningsprikkels wel.

Putin draait duimen in 2030, mits we onze R&D in combinatie met innovatie van businessmodellen opvoeren tot ongekende hoogtes. Doen we dat niet, dan doen China en India het. Dat zijn tegen die tijd zoals u weet hoge-lonen-landen met research & onderwijs van hoge kwaliteit, en hoofdleverancier van technisch en creatief talent around the globe.

“We gaan toe naar een transparante sociale zekerheid.”

“De zon is de populairste energiekandidaat.”

Criterium voor toekomstvaste organisaties De overheid blijft belangrijk, maar wordt platter en kleiner onder druk van de omstandigheden. Ze geeft haar functie van willekeurige geldherverdelingsmachine op. Ambtenaar Paul de Leeuw is ontslagen zonder gouden handdruk. Immigratie en intercontinentale concurrentiedruk hebben geleid tot minder persoonsgebonden sociale zekerheid en meer collectieve lokale voorzieningen. De stad en niet de natie is In als centrum van welvaart en veiligheid; er komen tientallen megacities bij. Onze organisaties en dienstverlening ondergaan een transformatie die is samen te vatten in het getal 1, dat staat voor de integratie van informatiestromen en verantwoordelijkheden. We gaan toe naar 1 baas per gebied, 1 x verantwoording, 1 x ﬁnanciering, en er komt 1 geïntegreerd beeld van u als burger, klant, patiënt of bewoner. Losse met elkaar bekvechtende ministeries kennen we niet meer, alleen ministeries die sturen op kerndoelen, zoals duurzame transportloze energie, of een kennissamenleving van hoge kwaliteit, of een intelligent vervoerssysteem.

westen kunnen afsturen ofwel (nog veel slimmer!) onze bedrijven en banken opkopen. Peak Oil is niet pas in 2015; qua effect is het er nu al.

Het getal 1 is verbonden aan transparantie. We gaan toe naar een transparante sociale zekerheid. We weten welk deel van het pensioen de genieter zelf heeft opgehoest en welk deel van de buurman afkomstig is

Het getal 0 geldt natuurlijk helemaal voor olie. Olie is gif. Elk miljard dat nu wordt gestoken in het uitpersen van de laatste druppel van die troep, drijft ons de verkeerde kant op. Olie zorgt ervoor dat terreurstaten slapend rijk worden en terreurteams op het

143

AcAdemy® Magazine / najaar 2008

We blenden en mixen De toekomst staat in het teken van dual living. We blenden en mixen. We leven in twee werelden tegelijkertijd. We zijn jong en volwassen, on- en ofﬂine, gehecht aan privacy en aan transparantie. We verdienen ons geld in het ene land en geven het uit in het andere. Privé en werk lopen in elkaar over. Apparaten, mensen, bedrijven vloeien in elkaar over; de afbakening tussen apparaten en bedrijven is niet meer zo sterk als voorheen. De hybride auto, het beton dat CO2 opneemt. De zorg mixt met toerisme, het ziekenhuis mixt met het hotel, en uw huis mixt met het kantoor.

Weg ermee De 6- is het foute kengetal van de toekomst. De toekomst is hypercompetitief, en de zesminnetjescultuur is niet voldoende om het hoofd boven water te houden. Tal van beroepen zijn gesneuveld in 2030, en alleen de hoogste kwaliteit overleeft. Laagopgeleid? Is Uit. Loondienst? Lijkt meer op ondernemerschap. In een platte wereld zijn er steeds minder belemmeringen om handel te drijven, vergunningen te krijgen, informatie uit te wisselen, te immi-, E-, en re-migreren. We leven nu als koningen & prinsen, en het goede nieuws is: dat zullen we ook in 2030

Gelukkig: Zwarte Piet is In Tradities en rituelen zijn misschien wel het allerbelangrijkst in een wereld die je kan kenschetsen als hypercompetitief, als een zee van onzichtbare technologie. Rituelen zorgen ervoor dat we in de top 10 blijven staan van gelukkigste landen. Zwarte Piet blijft dus In.

Marcel Bullinga is visueel spreker over de toekomst en innovatie. Zijn nieuwste Masterclass heet Futurecheck Château en beslaat een, twee of (voor Raden van Bestuur en topmanagement) drie dagdelen. Wat staat er volgens gezaghebbende bronnen te gebeuren tussen nu en 2020? Wat raken we kwijt, wat krijgen we erbij? Waar wil uw organisatie staan in 2020 en hoe komt u daar? Waar liggen de kansen, hoe gebruikt u de energie van uw mensen voor innovatie? Volgens Bullinga is er niet één toekomst, maar zijn er veel meer. Recente opdrachtgevers: de ambtelijke top van een ministerie over wat er af moet zijn in 2010. De Raad van Bestuur van een zorgverzekeraar over gezondheidszorg in 2009. De verzamelde topambtenaren over de overheid in 2015. marcelbullinga@speakersacademy.eu

“De mate van ons geluk wordt bepaald door het besef dat wij ervan hebben; in geen enkel opzicht door de manier waarop de toekomst haar belofte houdt.” — George Sand —

EEN DHL DIE U NOG NIET KENT

column

blijven doen. Maar dan moeten we wel eindelijk gaan sturen op het binnenhalen van succesimmigranten, die kennis of kapitaal meebrengen, en het weren van probleemimmigranten die dat niet doen. En dan moeten we de teloorgang van basale onderwijsvaardigheden keren. Als onze kinderen niet meer in staat zijn een lange tekst te lezen, dan kunnen ze ook geen elektriciteitscentrale onderhouden, laat staan ‘m bouwen.

dr. Elizabeth van Geerestein MBA

Alles verandert Alles verandert en dat ook nog eens in een versneld tempo. Bedrijven die al tussen 60 en 100 jaar bestaan verdwijnen van de aardbodem. Soms zelfs van het ene op de andere moment. De oude omgangsvormen en processen, de praktijk en de technologie die een aantal jaren geleden nog succesvol werkten, zijn vandaag de dag niet meer van toepassing en eisen vaak een nieuwe manier van reageren. Het ontdekken en ontwikkelen van eigen potentieel en helpen om het potentieel van mensen om je heen naar boven te brengen terwijl je veranderingen, overgangen en transformaties de baas blijft, is erg essentieel in alle vormen van hedendaags leiderschap. Het wordt zelfs een grote uitdaging in de moderne sfeer van versnelde en intensieve globalisering. Globalisering is een interactief proces tussen mensen, bedrijven en regeringen van verschillende naties. Een proces gedreven door internationale handel en investeringen, ondersteund door de informatietechnologie. Dit proces heeft invloed op het milieu, cultuur, politieke systemen, economische ontwikkeling en welvaart én op het lichamelijk welzijn in gemeenschappen en landen over de hele wereld.

DHL Global Mail: gebundelde kracht in nationale en internationale zakelijke postbezorging. Vraag een offerte: bel 030 - 214 95 20 of via dhl-global-mail.nl

Ter illustratie: men verwacht een groei van de wereldwijde arbeidsmarkt met bijna 50%, maar gezien de lage migratie- en geboortecijfers zullen er niet voldoende werknemers zijn in Europa of Japan. Internationale ondernemingen zullen de groei van de arbeidsmarkt in overweging nemen wanneer ze besluiten vastgoed te kopen of nieuwe kantoren te bouwen. Als buitenlandse ondernemingen verhuizen naar opkomende economieën, zullen nieuwe potentiële wereldeconomieën geboren worden.

elizabethvangeerestein@speakersacademy.eu

144

Academy® Magazine / najaar 2008

Op te ik O A

Indoor Skydive Roosendaal biedt volgens haar gasten de leukste bedrijfsuitjes van de Benelux! Dit omdat indoor skydiven origineel is om te organiseren, leuk is om te doen, de beleving voor iedereen toegankelijk is en alles in een veilige omgeving gebeurt.

endaal: or Skydive Roos KPN over Indo

kreeg ik standaard Op mijn vraag Hoel,waonswihejst?leuk, veel te kort, mag te horen: Gaaf, coo meer van dat soort dingen. ik nog een keer en l lof over de tunnelmarshalls. Ook was iedereen vo delijk en behulpzaam. Allemaal even vrien

Indoor Skydive Roosendaal is het eerste en enige indoor skydive center van de Benelux. Hier is het voor iedereen mogelijk om onder begeleiding van professionals het gevoel te ervaren van een skydive: een geweldige en onvergetelijke ervaring!

endaal: or Skydive Roos BNN over Indo

e plimenten voor de inhtspi. Hreetrend Mijn welgemeendejucom llie hebben doorgebracel plezier en middag die we bij zie er met zove deed me goed om te gewen rkdatt bij jullie. Allemaal aardige enthousiasme wordt k plezier hebben in hun werk. mensen die duidelij

Voor meer informatie en onze arrangementen, ga naar de website:

Voor reserveringen of vragen kunt u terecht bij onze groepsafdeling De Stok 24, Roosendaal Postbus 1555, 4700 BN Roosendaal Tel.: +31(0)165 - 520 547 (optie 2) E-mail: groepen@indoorskydive.com

Roosendaal: Indoor Skydive LeasePlan over

en voor de Ik wil jullie nogmaaZolswebel dainnkde keuken, TOP organistatie. tunnel als bij de vergaderzaal, in deeen goede en positieve receptie merkte ik energie, KLASSE!

Isla adv 225x297 Speakersokt

15-10-2008

15:47

Pagina 1

Wie z’n stem gebruikt, gebruikt isla Je gebruikt hem elke dag, maar je staat er niet bij stil; Je stem. Jong of oud, iedereen gebruikt elke dag zijn stem. De één gebruikt zijn stem wat intensiever dan de ander en voor sommige mensen is het zelfs hun visitekaartje. Om je stem optimaal te verzorgen is er een pastille beschikbaar met een heilzame werking. • Leraren • Vertegenwoordigers • Zangers/DJ’s • Adviseurs • Presentatoren/Sprekers • (Voetbal)supporters • Hostesses • Receptionisten/Telefonisten • Call center operators • Winkelpersoneel • Trainers/Coaches • Toneelspelers/Acteurs

Isla pastilles zijn een medisch hulpmiddel en te gebruiken bij kortdurende heesheid, kriebel in de keel, belasting van de stembanden door veelvuldig gebruik van je stem of een droge lucht (airco/verwarming). IJslands mos Het werkzame bestanddeel van isla pastilles is IJslands mos. Dit Mos staat al sinds eeuwen bekend om zijn intensieve werking op vooral de keelholte. Het verzorgt en beschermt de stembanden en laat je stem weer spreken. Als je je stem intensief gaat gebruiken, neem dan van tevoren een isla pastille. Het beschermende laagje zorgt ervoor dat je stem in optimale conditie blijft en de stembanden minder snel overbelast raken. Als de stembanden al geïrriteerd zijn dan kunnen ze met isla sneller herstellen. Isla is verkrijgbaar is drie smaken: isla moos, isla mint en isla cassis. Vele bekende en onbekende sprekers en zangers gingen u voor. Ga nu naar www.mijnstem.nu en vraag een gratis proefsachets aan! Overtuig uzelf!

• Caissières • Barpersoneel/Obers • Concertbezoekers • Automobilisten (airco)

lees voor gebruik de bijsluiter. KOAG-nr. 52-0107-0005

• Etc.

3 sma

ken

Verkrijgbaar bij drogisterij, apotheek, reformhuis en gezondheidswinkel. Voor meer informatie: kijk op www.mijnstem.nu of bel Kernpharm B.V., tel 0800-0997773

LEIDERSCHAP Ien G.M. Peijnenburg:

‘Inclusive leadership’ voor morgen “Managers hebben vooral aandacht voor financieel-economische indicatoren; mensen moeten steeds meer en steeds sneller presteren in steeds minder tijd. Multitasken betekent in werkelijkheid door alles afgeleid worden. Steeds meer mensen raken fysiek, mentaal en emotioneel uitgeput. Wat kunnen moderne leiders hiermee? Welke modellen helpen ons nog?” door René Warmerdam

Ien Peijnenburg is oprichter van de Alba-university voor coaching en leiderschap en ze heeft een missie: welzijn en welvaart voor mens en organisatie. U maakt zich zorgen over toekomstig leiderschap. “Ja, het korte termijnbeleid van veel CEO’s om vooral de aandeelhouders tevreden te houden, blijkt nu rampzalig. Bloeiende bedrijven gaan er aan ten onder. De eenzijdige focus op financieel-economische waarden houdt geen rekening met even belangrijke sociale en emotionele behoeften. De gerichtheid op aandeelhouderswaarde is al eens omschreven als een ‘virus’, en we weten: virussen maken mensen en organisaties ziek. We hebben de grenzen bereikt van het “Anglo-Amerikaanse Model” waarin logica, ratio, strategische analyse, maximale winst, aandeelhouderswaarde, overnames, calculeren en controle leidend zijn. Mensen haken af. Laten we wel wezen: computers doen de calculaties en analyses sneller en beter dan wij!” Gebeurt dit overal? “In het algemeen zie ik dat wel. We leven in vreemde en verwarrende tijden. Globalisatie, opwarming van de aarde, tekort aan natuurlijke grondstoffen, gebrek aan water en een nog groter gebrek aan communicatie en begrip. Wij zijn dag en nacht online, we hebben allemaal een mobiel maar we hebben nog steeds moeite om echt met elkaar te communiceren. We hebben meer stress en minder tijd dan ooit, ondanks alle elektronische gadgets die bedoeld waren om het ons makkelijker te maken. We zijn de wereld en onszelf aan het uitputten.” Wat kunnen we doen? “Om totale uitputting van mens en milieu te voorkomen, zullen we deze desastreuze vicieuze cirkel moeten doorbreken. Ik ben er van overtuigd dat het nog niet te laat is. Ik geloof ook dat de oplossing ligt in het opleiden van een hele nieuwe generatie leiders en managers, die bouwen aan duurzame welvaart en welzijn, niet alleen voor aandeelhouders, maar voor de hele organisatie; medewerkers, klanten, leveranciers, inclusief de sociale omgeving. Toekomstige leiders en managers zullen aandacht moeten be-

Gewijz.pagina Incl.leaders.indd 1

steden aan cognitive, fysieke, psychologische, spirituele, en sociale behoeften van mensen en organisaties, rekening houdend met de contextuele situatie. Deze holistische benadering heb ik samengevat in een model van Inclusive Leadership. Het is een simpel model van aandacht, wat op alle niveaus is toe te passen.”

Hoe implementeer je Inclusive Leadership? “Door MBA’s en leiderschapsopleidingen te verbeteren. We hebben geen ‘business administrators’ meer nodig, we hebben een nieuw soort leider nodig. Leiders die aandacht schenken aan het geheel, aan álle stakeholders. Leiders voor de lange termijn, met een diep gevoelde sociale verantwoordelijkheid, en die dit in praktijk brengen via Inclusief Leiderschap. Deze aanpak verbetert aantoonbaar het welbevinden van individuele medewerkers, van managers en teams en daarmee de welvaart van de organisatie, en zelfs van de wereld. Wat je aandacht geeft dat groeit. Inclusive leaders kunnen de wereld verbeteren.” Waarin verschillen die dan? “Ze gebruiken beide hersenhelften. Ze geven aandacht aan het geheel en ze laten anderen schitteren. Ze stellen de juiste vragen in plaats van antwoorden te geven. Ze verbinden feiten en cijfers met ervaring, intuïtie en creativiteit. En ze zijn integer, authentiek en toekomstgericht. Ze verbinden hun kennis en kunde met bezieling en wijsheid. Inclusieve leiders zijn wijze leiders.”

27-09-2008 10:54:43

%& "", 0/'&2&/4*&'"$*-*4&*4&/

" ! ! # ! !*+ 7&4&/ "-3 (&&/ "/%&2 7"4 %& 0.(&6*/( %0&4 6002 )&4 7&-3-"(&/ 6"/ 57 #*+&&/,0.34 - #*+ ""/ ,0.34 8*&4 5 )&4 %& "", 0/'&2&/4*&'"$*-*4&*4&/ -*(4 ""/ %& .00*34& 9/ 2534*(& #05-&6"2% 6"/ 002%7*+, 9/ .*/554 -01&/ &/ 5 34""4 ""/ %& 6-0&%-*+/ &4 &&/ -5/$)1",,&4+& 6"/ 0/8& ,0,3 *3 )&4 %""2 )&&2-*+, 1*$,/*$,&/ &/ /"12"4&/ 06&2 %& 0$)4&/%

""2 00, */ )&4 )04&- 8&-' 42&'4 5 &&/ 5/*&,& 3'&&2 & -05/(& .&4 5*48*$)4 01 8&& /0%*(4 5*4 6002 &&/ */'02.&&- (&312&, 0, )&4 2&34"52"/4 -*(4 ""/ %& 8&&8*+%& /8& ,&5,&/ *3 (&31&$*"-*3&&2% */ 5*4(&#"-"/$&&2%& &/ 6&22"33&/%& .""-4*+%&/ & 2&$&/4 6&2/*&57%& 8"-&/ 8*+/ -*$)4 .0%&2/ &/ 60028*&/ 6"/ %& /*&5734& $0..5/*$"4*&.*%%&-&/ ""2/""34 )&&'4 5 ,&58& 5*4 807&- 6&23$)*--&/%& -*$)4.&/5;3 "-3 60--&%*(& #-*/%&2*/( 6"/ %& 8""- & .&%&7&2,&23 6"/ %& "", 0/'&2&/4*& '"$*-*4&*4&/ )05%&/ 2&,&/*/( .&4 )&4 6&2-001 6"/ 57 #*+&&/,0.34 &/ 1"33&/ 8*$) %""2""/ ""/

0''*& &/ 4)&& 7"//&&2 )&4 : 5*4,0.4 /8& &26"2*/( .&4 01-&*%*/(3120(2"..";3 *3 00, 6002 5 */8&4#""2 1 57 6&280&, ,5//&/ %& .&%& 7&2,&23 6"/ %& "", "33*34&2&/ #*+ )&4 602.(&6&/ 6"/ 57 #*+&&/,0.34 ' 6002 5 01 80&, (""/ /""2 &&/ (0&%& ("34312&,&2 0' %"(60028*44&2 0, 0/8& 31024'"$*-*4&*4&/ %&/, ""/ 054%002 "$4*6*4&*4&/ 01 )&4 342"/% 0' &&/ 40$)4 %002 %& %5*/&/ 01 .05/4"*/#*,&3 34""/ 404 57 #&3$)*,,*/( &4 "-3 %& 3&26*$& 6"/ 0/3 %0$5.&/4"4*&$&/425. & "", 0/'&2&/4*&'"$*-*4&*4&/ *3 /*&4 80.""2 &&/ $0/'&2&/4*&002% !*+ )&-1&/ 5 0. 6"/ 57 #*+&&/,0.34 &&/ #&-&6&/*3 4& .",&/

&4 -"/%(0&% "-3 57 ,&//*31"2, 3-""1,".&23 1-&/"*2& 8"-&/ 1&230/&/

&/42""- */ &%&2-"/% */ %& #033&/ 6"/ 2*&#&2(&/ -*(4 )&4 )*3402*3$)& "/%(0&% %& 0234 702%4 6&22"34 %002 %& 2534 &/ 25*.4& 6"/ %& /"4552-*+,& 0.(&6*/( &2&/ 7&2,&/ 0/431"//&/ 0/%&2/&.&/ 06&2/"$)4&/ &/ 0/4.0& 4&/ */ %&8& 8&&2 #*+80/%&2& #&-&6*/(30.(&6*/( #&)02&/ 404 %& .0(&-*+,)&%&/ &6&/"-3 )&4 02("/*3&2&/ 6"/ &6&/43 01 .""4 404 1&230/&/ & */)05%& -*+,& */65--*/( 6"/ 57 #*+&&/,0.34 ,5//&/ 7*+ 00, 6002 5 6&2802(&/

AC A D E M Y

%& "", 0/'&2&/4*&'"$*-*4&*4&/ 0/*/(*/ 342*%#05-&6"2% 002%7*+, &-&'00/ 1-"//*/( %&#"", /- 777 %&#"",$0/'&2&/4*&'"$*-*4&*4&/ /149 "/%(0&% %& 0234 & 0234 2*&#&2(&/ M AG A Z I N E NAJA AR 2006 &-&'00/

7&-$0.& -"/%(0&%%&)0234 /- 777 -"/%(0&%%&)0234 /-

Speakers Academy® Bookstore

‘Bringing Knowledge to your Home’ Speakers Academy® maakt het u voortaan heel gemakkelijk om kennis in huis te halen.

U vindt snel wat u zoekt dankzij een eenvoudig, maar effectief zoeksysteem en een overzichtelijke indeling.

Alle boeken die u in ACADEMY® Magazine tegenkomt, kunt u direct bestellen via de Speakers Academy® Bookstore op onze website.

U zult versteld staan van ons assortiment.

Daar houdt onze dienstverlening niet op. U kunt ook alle andere boeken bestellen. In onze Bookstore hebben we tienduizenden titels op voorraad. Literatuur, gedichtenbundels, maar ook wetenschappelijke werken, informatieve uitgaven en boeken over management en marketing.

149

Ga naar www.speakersacademybookstore.nl en alles wijst zich vanzelf. Nadat u de titel van uw keuze hebt gevonden, besteld en betaald zorgen wij ervoor dat u de boeken binnen twee dagen in huis hebt.

www.speakersacademybookstore.nl

Academy® Magazine / najaar 2008

BOEKBESPREKING

Waarom doen wij zo? drs. Harr y Starren Algemeen directeur De Baak, Management Centrum VNO-NCW Fotografie: Marte

Het slimme onbewuste Denken met gevoel door Ap Dijksterhuis Je moet er niet te veel over nadenken. Dat geldt voor schrijven, spreken, dansen en muziek maken. Het geldt voor veel meer. Denken zit vaak in de weg. Daarover gaat Ap Dijksterhuis’ bestseller: ‘Het slimme onbewuste’. Ik herinner me een slimme ondernemer die mij een keer uitlegde wat mijn probleem was. “Jullie (hij bedoelde mijn soort) denken te veel na, zien te veel kanten aan de zaak. Dan ben je altijd te laat. Ik doe het als ik voel dat het goed zit. Ik kan het meestal niet helemaal overzien. Dat geldt voor de problemen die aan een beslissing kleven, maar ook voor de kansen die er zijn. Ik koop vrij snel. Of ik koop niet. Wat er tussenin zit is tijdverlies “. Freddy Heineken moet zoiets bedoeld hebben toen hij sprak over het selecteren van de leiding van een onderneming. ‘In slechte tijden een optimist, in goede tijden een pessimist, maar nooit een intellectueel’. Ap Dijksterhuis zou het niet met hem eens zijn. Het één sluit het ander niet uit. Een intelectueel die zijn gevoel vertrouwt, is wellicht de beste optie. De ondertitel van ‘Het slimme onbewuste’ luidt: denken met gevoel.

Ons bewuste heldere denken is beperkt: het kan maar een ding tegelijk en is in complexe situaties vaak hulpeloos, want eindeloos. In routinezaken heeft het bewuste wel iets anders aan zijn hoofd en doet het onbewuste alles vanzelf. Zo besturen we gedachteloos onze auto en herinneren wij ons niets van de route die we dagelijks gaan. We doen het gedachteloos, tot er iets fout gaat. Dan verruilt ons hoofd de ‘stand by-mode’ voor een ‘split second’ en wordt het bewuste actief.

voetspoor van auteurs als Piet Vroon, René Diekstra en Douwe Draaisma. Hij is een leraar die vertelt wat eminente vakgenoten tot wie hij zelf behoort, van zijn en hun vakgebied weten.

Althans dat denken we. Veel van onze beslissingen neemt ons onbewuste nog voor het besluit formeel gevallen is. Daarom zijn we soms -als het moet - razend snel. Het onbewuste laat ons functioneren. Als dieren soms. Wij imiteren gedrag onbewust, communiceren zo en zijn daarin effectief. Wij ‘laten los’ om langs die weg nieuwe invalshoeken te vinden. De geest te laten waaien, de ontspanning te zoeken en ‘iets anders te doen’ bieden ruimte aan het onbewuste. Kunstenaars lijken zich bij uitstek bewust van de kracht van het onbewuste. Het is de moeiteloze weg, de weg van het vertrouwen. Open ruimte creëren. Dijksterhuis is een ‘popularisator’ in de beste betekenis van het woord. Hij ontsluit professionele kennis voor de leek en treedt in het

150

AcAdemy® Magazine / najaar 2008

Wij zitten minder rationeel in elkaar dan we denken. Maar dat maakt ons niet dommer. Integendeel. We zitten slim in elkaar. Hoe slim, begrijpen we maar half. Ook Dijksterhuis moet dat bij herhaling toegeven. Hij is zich daarvan bewust. Dat creëert een paradox

die het bewuste denken duizelig maakt. We moeten het onbewuste vertrouwen, er zit voor het bewuste niets anders op.

Waarom we doen wat we doen De logica van ons gedrag door Tim Harford Tim Harford neemt de andere weg naar begrip voor menselijk gedrag. Hij gaat er van uit dat ons gedrag logisch is. Ook als we ons onbewust gedragen zoals we ons gedragen, maken we afwegingen die voor een econoom goed te volgen zijn. We doen logischer dan we denken. Harford schrijft een brievenrubriek in de Financial Times, waarin hij vragen beantwoordt die lezers hem stellen. Kunnen economische inzichten helpen? Geen terrein blijft gevrijwaard van Harfords economische blik. Hij buigt zich over pijpen (waarom steeds meer jonge meisjes orale seks bedrijven) en pensioen (waarom wij de toekomst voor ons uitschuiven), waarom wij gokken, de baas meer verdient dan redelijk is, hoe wij kiezen wat goed voor ons is, wat veiligheid waard is en hoe we in de valkuil van onze logica terechtkomen om er met diezelfde logica weer uit te kruipen.

Boeken die hoge oplagen halen buiten economische kringen, maar die ook in kringen van vakgenoten op grote waardering kunnen rekenen. Het zijn heldere analyses waarin de economische blik relevantie aanbrengt en betekenis geeft. Je snapt door Harford dat wat irrationeel leek, rationeel is, althans vanuit een rationeel perspectief verklaarbaar is. En daarom soms zelfs onvermijdelijk lijkt. Dat laatste lijkt mij Harfords valkuil. We zijn niet gek en als je er nauwkeurig naar kijkt, zijn we zelfs in hoge mate voorspelbaar... Achteraf. De mens is meer dan een homo economicus. Maar, dat toont Harford vlijmscherp aan, heel vaak is de mens een homo economicus zonder het zelf te weten.

valt wat Hitler en Stalin, beiden atheïsten, in onze recente geschiedenis hebben misdaan. Cornwell breekt Dawkins niet af. Hij kleedt hem uit, tot deze naakt en kwetsbaar voor ons staat. Als medemens. Bevlogen en betrokken, ijdel, gemakzuchtig, eenzijdig, belerend en met zichzelf in tegenspraak. Nergens beweert Cornwell dit uitbundig, maar lezing van zijn boek doet je dit gaandeweg besluiten. Dat is knap. Want Cornwell is nergens neerbuigend naar zijn opponent. Ik vermoed dat hij oprecht ingenomen is met het effect dat ‘The God delusion’ heeft. Het heeft religie teruggebracht in de arena van de dialoog en het debat. Waar het hoort. Cornwell laat zien dat geloven ten diepste

Dijksterhuis en Harford staan goed beschouwd niet tegenover elkaar, maar naast elkaar. ‘Psychology meets economy’. Om te ontdekken dat beide gedragswetenschappen zijn. Ze bewijzen het omgekeerde: dat het rationele irrationeel en dat irrationele rationeel is. Maar ze doen hetzelfde: ze verklaren door te begrijpen en heffen zo het verschil op.

Darwin’s Angel An Angelic Riposte to The God Delusion

Het boek gaat over ons, in kracht en zwakte.

door John Cornwell Van een andere orde is het boek van John Cornwell ‘Darwin’s angel’. Een weerlegging van ‘The God delusion’ (God als misvatting) van Richard Dawkins. In dit boek bepleit Dawkins het atheïsme als de meest zinnige, want rationele levenshouding. Geloven is gevaarlijk. Het vergiftigt de jeugd en brengt het slechtste in ons boven. Cornwell gaat de de bestseller van Dawkins fijnzinnig te lijf. Een liefdevolle weerlegging die zichzelf trouw blijft.

Harford is een auteur in de traditie van Levitt (‘Freakonomics’), Gladwell (de ‘Tipping point’ en ‘Blink’), Taleb (‘Black swann’ en ‘Fooled by randomness’) en Friedman (‘The world is flat’). Wetenschapsjournalistiek van de beste soort. Zij maken zichtbaar dat niets zo praktisch is als een goede theorie.

In een reeks korte hoofdstukjes loopt hij de de redeneertrant van zijn opponent langs. Altijd hoffelijk. Eerst vat hij ‘The God delusion’ samen. Daarna fileert hij het. Cornwell laat zien dat geloven niet haaks hoeft te staan op ‘weten’. Hij vergelijkt gelovige beschouwingen met kunst en theologie met kunstbeschouwing. Hij verwerpt het creationisme dat het scheppingsverhaal in de kern als feitelijk aanvaardt en daarmee de evolutietheorie vewerpt; hij beschouwt het fundamentalisme als een perversie die het geloof net zo min aan te rekenen valt, als het atheïsme aan te rekenen

151

Academy® Magazine / najaar 2008

betekent dat we het niet weten. Daarmee is fundamentalisme in strijd met geloven. Het is, concludeer ik als lezer, niet religieus. Het verbindt niet (re-ligare), maar sluit uit. Het sluit af en heeft voldoende aan zichzelf. Ik geloof (want ik weet het niet zeker), dat het de Franse schrijver Chamfort was die een fanaticus beschreef als een twijfelaar die een besluit heeft genomen. Cornwell heeft de kracht om de twijfel te behouden. Zonder zich daarop te laten voorstaan laat hij zien dat Dawkins die kracht niet kan opbrengen. Alle drie de boeken gaan over de redelijkheid. Dijksterhuis dwingt ons in te zien dat we niet aan het stuur zitten van onszelf (en dat het maar goed is ook), Harford laat ons zien dat we logischer handelen dan we vaak denken (ook als we denken maar wat te doen) en Cornwell dat religie niet onredelijk hoeft te zijn, zolang we er bij blijven denken (want weten staat denken in de weg).

INNOVATIE

‘Vooruitzien is regeren’ De toekomst kent minder geheimen dan veelal wordt aangenomen. Prof. dr. ir. Guus Berkhout en prof. dr. Wim de Ridder laten in hun boek ‘Vooruitzien is regeren’ zien dat grote mondiale ontwikkelingen reeds zijn ingezet en op hoofdlijnen duidelijkheid bestaat over wat er in de komende decennia technisch en maatschappelijk gaat gebeuren: de zekerheden van de toekomst. Het in kaart brengen van die zekerheden noemen zij ‘vooruitzien.’ Het iedere keer opnieuw positie kiezen noemen zij ‘regeren.’

De weg naar een nieuwe werkelijkheid.

152

ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2008

‘Vooruitzien is regeren’ laat zien dat we in een tijd leven waarin op een aantal technologische terreinen sprake is van exponentiële toename van kennis en prestaties. De wet van Gordon Moore, de oprichter van Intel, die deze exponentiële toename beschrijft, geldt niet alleen voor de chipindustrie. In deze tijd voldoen steeds meer fenomenen aan deze wetmatigheid. Het gevolg is dat veel voorspellingen aan grote onderschatting lijden.

De uitdaging voor elk land, voor elke onderneming en voor elke instelling is om vanuit de context van die grote ontwikkelingen de eigen ambities te formuleren; ‘vooruitzien.’ Vervolgens moet op de zich aftekenende werkelijkheid worden ingespeeld. Dat noemen de auteurs ‘regeren’. Regeren is het zodanig leiding geven, dat onder snel veranderende omstandigheden voortdurend strategisch positie wordt gekozen. Hier liggen de échte onzekerheden: hoe moet het pad naar de toekomst worden ingericht? Grote leiders kiezen duurzame posities, rekening houdend met de beschikbare middelen en de daadkracht van hun organisatie. Over wat er onder zo’n regime mogelijk is, gaat hun boek. De essentie van het gedachtegoed van Guus Berkhout en Wim de Ridder is: 1. Kies binnen het kader van de belangrijkste ontwikkelingen voor een eigen toekomstbeeld met duidelijke doelstellingen. Een dergelijk toekomstbeeld functioneert als een baken. Degenen die belangrijke ontwikkelingen negeren of blijven afwachten, laten kansen voorbijgaan en raken hun invloed op de eigen toekomst kwijt. 2. De toekomst begint bij het heden. Maak dus een strategisch plan om het transitiepad van het heden naar de toekomst in te richten. Beschouw de reis langs het transitiepad als een expeditie, d.w.z. het doel is bekend maar de reis er naar toe zit vol verrassingen. De aanpak moet dus flexibel zijn om snel in te spelen op onverwachte gebeurtenissen. Wendbare organisaties zijn daarbij onontbeerlijk. De ervaring van beide auteurs is dat er nog veel ondernemingen en instellingen zijn waar zelfs voorspelbare toekomstbeelden onvoldoende duidelijk zijn en de strategie te veel op behoud van het bestaande is geënt. Het gevolg is een overgereguleerde organisatie met een in zichzelf gekeerde cultuur. Niet alleen overheidsinstellingen gaan gebukt onder deze manier van werken, ook veel bedrijven kampen met dit probleem. Professionals raken gefrustreerd en haken af. Het moet dus precies andersom: het toekomstbeeld moet niet vaag maar juist helder zijn, en de organisatie moet niet overgereguleerd worden, maar juist ruimte bieden. Dat is een belangrijke boodschap. Zicht op de toekomst, flexibiliteit inbouwen en vertrouwen geven aan de organisatie zijn volgens Berkhout en De Ridder de meest essentiële onderdelen van leiderschap.

Prof. dr. ir. Guus Berkhout begon zijn carrière in 1964 bij de Shell in 1964, waar hij internationale posities bekleedde in onderzoek en technologieoverdracht. In 1976 werd hij hoogleraar geluidsleer en later ook geofysica aan Technische Universiteit Delft. Hij was tevens lid van het College van Bestuur van de TU. Sinds 2001 bekleedt hij ook het hoogleraarschap in het innovatiemanagement. Professor Berkhout heeft enkele honderden wetenschappelijke publicaties en een aantal boeken op de gebieden van akoestiek, geofysica en innovatie op zijn naam staan. In 2003 ontving hij de hoogste internationale onderscheiding in de exploratie geofysica. Berkhout is lid van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen en de Nederlandse Academie voor Technologie en Innovatie. guusberkhout@speakersacademy.eu

Onvermijdelijk is de komst van een nieuwe samenleving waarin sensor- en computertechnologie, in combinatie met kunstmatige intelligentie, de bouw van nieuwe robots mogelijk maakt die de mens naar de kroon gaan steken. En waarin de moleculaire biologie het mogelijk maakt om niet alleen ‘mensen beter te maken’, maar ook ‘betere mensen te maken’. Religie en ethiek gaan in deze discussie een essentiële rol spelen. De boodschap van Berkhout en De Ridder is dat we migreren van een concurrerende samenleving naar een symbiotische samenleving. De auteurs tonen aan dat de transitie naar de symbiotische samenleving al is begonnen. De samenwerking tussen wetenschap en bedrijvigheid wordt steeds intensiever en ook de alpha-, bètaen gammawetenschappen weten elkaar steeds vaker te vinden. Het creëren van maatschappelijke waarde vraagt dan ook om samenwerkingsverbanden die dwars door traditionele instituties heen lopen. Het Cyclisch Innovatie Model (CIM) dat in het boek wordt toegepast, laat zien dat in een symbiotische maatschappij ketens zijn vervangen door kringlopen met cyclische processen. Zulke processen geven aan dat grote institutionele aanpassingen hard nodig zijn en dat de morele kant van leiderschap aan vernieuwing toe is. Het boek sluit af met een beschouwing over de wijze waarop overheid en bedrijfsleven samen moeten optrekken om in te spelen op de grote kansen van de toekomst. Dat vraagt om meer leiderschap en een innoverende overheid die burgers in staat stelt mee te werken aan oplossingen van de grote maatschappelijke vraagstukken (‘open innovatie’). De boodschap in ‘Vooruitzien is regeren’ geeft energie en spoort aan tot actie om onze toekomst beter in te richten dan waar we nu mee bezig zijn. Het is een fascinerend boek voor wie trefzeker wil innoveren, zowel in het bedrijfsleven als bij de overheid.

Prof. dr. Wim de Ridder is hoogleraar Toekomstonderzoek aan de Universiteit Twente en directeur van de Stichting Maatschappij en Onderneming, een kenniscentrum van het bedrijfsleven. Hij studeerde bedrijfseconomie aan de Erasmus Universiteit Rotterdam en promoveerde aan de Vrije Universiteit. Na een aantal jaren als wetenschappelijk medewerker te hebben gewerkt, was hij van 1975 - 1983 hoofd Economisch Bureau en Planning van de rechtsvoorganger van de ING Bank. Sedertdien vervult hij zijn huidige functie. De Ridder heeft langjarige ervaring in strategievorming op het raakvlak van bedrijfsleven en maatschappij. wimderidder@speakersacademy.eu

“Men ondergaat de toekomst niet, men maakt haar. ” —G. Bernanos —

153

ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2008

STRATEGIE

de waardering van bedrijfsstrategieën prof. S. David Young

I V

Voor zijn nieuwste boekproject onderzoekt de Amerikaanse hoogleraar prof. S. David Young onder meer hoe bedrijfsstrategieën zijn te verbinden met op ﬁnanciering gebaseerde waarderingsmodellen. Bovendien heeft hij onlangs een artikel gepubliceerd over compensatieprogramma’s die waardecreërend gedrag bevorderen in de Harvard Business Review en het Journal of Applied Corporate Finance, hetgeen eveneens kan resulteren in een nieuw boek. Young houdt zich al sinds 1996 voornamelijk bezig met op waarden gebaseerd management en de manier waarop bedrijven hun managementsystemen zodanig kunnen aanpassen dat zij voor hun aandeelhouders maximale waarde kunnen creëren.

In zijn voornaamste boek op dit gebied - ‘EVA and Value-Based Management: A Practical Guide to Implementation’, dat hij samen met Stephen F. O’Byrne heeft geschreven – combineert Young de jongste opvattingen over op waarden gebaseerd management met zijn eigen ervaringen met waardengedreven bedrijven. Hij heeft daarover een groot aantal seminars gegeven, onder meer in Amsterdam, Londen en Tokio, en verschillende Europese, Aziatische en Noord-Amerikaanse bedrijven geadviseerd. Prof. Young heeft ook grote belangstelling voor de ﬁnanciële verslaglegging van bedrijven. Speciaal voor investeerders, fondsanalisten, bestuurs- en directieleden en anderen die rapporten moeten ‘ontcijferen’

heeft hij, samen met H. David Sherman en Harris Collingwood, ‘Proﬁts you can Trust: Spotting & Surviving Accounting Landmines’ uitgebracht. In dit boek geeft hij concrete adviezen over hoe misleidende boekhoudpraktijken te ontdekken. In zijn recentste boek, ‘Investors: A Marketing Approach to Finding Funds for Your Business’, dat in samenwerking met Philip Kotler en Hermanwan Kartajaya tot stand is gekomen, laat Young zien hoe grote en kleine bedrijven een rigoureuze marketingbenadering kunnen toepassen om hun concurrentiekracht op de kapitaalmarkt te vergroten.

Professor S. David Young heeft zich in het begin en het midden van de jaren negentig van de vorige eeuw vooral beziggehouden met Centraal- en Oost-Europa. De resultaten van zijn studies naar de ontwikkeling van deze economieën in een overgangsperiode zijn destijds gepubliceerd in een aantal academische en professionele tijdschriften. Op dit moment is Young hoogleraar op de business school INSEAD in Fontainebleau, Frankrijk. Hij heeft een Ph.D gehaald aan de Universiteit van Virginia en mag zich Gecertiﬁceerd Openbaar Accountant (Verenigde Staten). davidyoung@speakersacademy.eu.

“Als je niet weet waar je heen gaat, eindig je waarschijnlijk ergens anders.” — dr. L.J. Peter —

154

AcAdemy® Magazine / najaar 2008

Gerard van Vliet MBA

column

Jan Bommerez

Bruce King

FLOW – de staat van de top performers

Wil de ECHTE leider opstaan?

Verkopen verdubbelen binnen zes weken

Mihaly Csikszentmihalyi beschrijft Flow als ‘de optimale menselijke ervaringsstaat’. Je zou denken dat de bedrijfswereld een dergelijk inzicht tot een absolute prioriteit zou maken. Stel je eens een organisatie voor met allemaal mensen in optimale psychologische en emotionele conditie. Niet dus. De bedrijfswereld is vooral bezig met problemen oplossen. Er is zoveel meer te halen in de wereld van de mogelijkheden dan de wereld van de moeilijkheden! Hersenonderzoekers vertellen ons dat we niet eens 1% van ons potentieel gebruiken! In plaats van te zoeken naar de andere 99% maken we ons druk over de gevolgen van het gebruik van slechts 1%. We kijken ook met grote bewondering naar de (in ons geloofssysteem) uitzonderlijke individuen – vooral in de sport en de kunst – die wel toegang schijnen te hebben tot hun grotere potentieel. Wat we als mogelijk zien hangt altijd samen met het paradigma dat we aanhangen. We proberen al eeuwen lang mensen (en de wereld) te veranderen en het leidt gewoon nergens heen. Verandering is het oude paradigma, het nieuwe heet transformatie: van rups naar vlinder…

Wat zouden Richard Branson, Walt Disney, Adolf Hitler, Bill Clinton, Anita Roddick, Winston Churchil, Mahatma Gandhi en,... Nou vooruit dan, Balkenende met elkaar gemeen hebben?

Bruce Kings eerste salesboek, dat onder de titel ‘Psycho-Selling’ is gepubliceerd door BBC Books, is een internationale bestseller geworden. De lang verwachte opvolger ‘How to double your sales in 6 weeks’ leidt u stap voor stap door de processen die noodzakelijk zijn om de verkoopcijfers enorm te laten stijgen. Of u nu een nieuwe of een ervaren sales professional bent, ‘How to double your sales in 6 weeks’, stelt u staat dat doel te bereiken. Bruce begint uw programma met het delen van enkele eenvoudige en zeer effectieve technieken om eventuele psychologische barrières te slechten die het bereiken van een buitengewone verkoopstijging in de weg staan en uw geest zo te programmeren dat het gemakkelijker wordt uw verkoopcarriere nog succesvoller te laten zijn. Daarna leert u simpele technieken om uw tijd beter in te delen, waardoor de tijd die u aan het verkopen kunt besteden verdubbelt. U leert hoe u kunt zoeken naar nieuwe opdrachten, zonder dat u ooit nog een ‘cold call’ hoeft te maken. U ervaart hoe u het verkoopproces kunt beheersen, uw aanbiedingen op de krachtigste manier kunt presenteren en - in het onwaarschijnlijke geval dat er bezwaren zijn tegen uw voorstellen - tegenslagen kunt overwinnen. Een koop sluiten is voortaan iets uit het verleden, toekomstige klanten vragen of ze zaken mogen doen met u!

Jan Bommerez is auteur van ‘Flow en de Kunst van Het Zakendoen’ en van ‘Minder Moeten Meer Flow’.

Bestel dit boek bij speakersacademybookstore.nl

janbommerez@speakersacademy.eu

Antwoord: Juist, NIKS! Er zijn talloze onderzoeken geweest naar de overeenkomsten tussen leiders om te achterhalen of er niet minimaal één eigenschap zou zijn die bepalend is. En die blijkt er dus niet te zijn! Of hebben ze toch iets gemeen…? Geen eigenschap, maar wel iets: de enige, ontnuchterende factor die ze allemaal met elkaar delen is de constatering dat ze ‘volgers’ hadden c.q. hebben. Mensen die ze op de één of andere manier aan zich wisten te binden. Hoe dan ook. Zonder die mensen was Hitler een huisschilder gebleven, Kennedy zomaar een rijkelui zoontje en Balkende een ongetwijfeld briljante, maar weinig opvallende hoogleraar. Het is dus eerder de interactie tussen de leider en zijn volgers dan de eigenschappen van de leider zelf die uitmaken of iemand als leider wordt geaccepteerd. Leiders moeten dus de mazzel hebben dat ze op het juiste moment hun ideeën naar voren kunnen brengen en dat op de juiste manier kunnen presenteren, zodat ze volgers krijgen die volgen. Welke rol ‘Story Telling’ en ‘Authentiek zijn’ daarbij anno 2008 spelen, lees je in ‘Een Vitale Organisatie’!

Bestel dit boek bij speakersacademybookstore.nl

gerardvanvliet@speakersacademy.eu

155

Academy® Magazine / najaar 2008

Lees één hoofdstuk per week en breng wat u leert in de praktijk. Aan het einde van het zes weken durende programma zult u Uw Verkopen Hebben Verdubbeld. Bestel dit boek bij speakersacademybookstore.nl

bruceking@speakersacademy.eu

SPEAKERS ACADEMY® TV

Corporate television

Uw eigen televisieprogramma als communicatie het verschil moet maken! Stelt u zich eens voor dat u zich rechtstreeks tot al uw werknemers kunt richten. Om de mensen op de werkvloer uit de eerste hand te vertellen wat uw plannen, doelstellingen en visies zijn. Rechtstreeks communiceren met de mensen die het, door u en uw management, uitgestippelde beleid moeten uitvoeren, bevordert betrokkenheid en loyaliteit en voorkomt miscommunicatie. Een opdracht doorgegeven via de directe leidinggevende blijft tenslotte ‘tweedehands’, waardoor fouten op de loer liggen! Speakers Academy® maakt het mogelijk om uw medewerkers via uw eigen televisieprogramma te bereiken. We hebben een boeiend concept ontwikkeld: Corporate Television. Op een door u te kiezen locatie neemt een professionele televisieploeg - bestaande uit onder anderen cameramensen, een regisseur, een technicus en een interviewer/journalist - een gesprek op met u, de CEO of directeur. U kunt bijvoorbeeld in de vorm van een interview visies, plannen en doelstellingen helder en levendig overbrengen op alle medewerkers binnen uw organisatie. Desgewenst kunnen aan het gesprek stafleden relaties of externe experts van Speakers Academy® deelnemen. Het gesprek kan daarna bijvoorbeeld via het intranet worden uitgezonden en tijdens werkoverleg worden gebruikt. Wanneer u geen intranet heeft, zetten wij de video op een speciaal daarvoor bestemde website en krijgen al uw medewerkers een email met een speciale toegangscode. Uiteindelijk weet iedereen, dankzij uw eigen televisieprogramma, precies wat de plannen zijn en wat er moet gebeuren. Daar profiteert straks de hele onderneming van. Wanneer de inhoud van het gesprek algemener van aard is en ook voor anderen buiten de organisatie interessant kan zijn, kunt u de video op uw eigen internetsite zetten. Ook uitzending via een bestaand televisiekanaal kan tot de mogelijkheden behoren. Kortom Corporate Television is een unieke manier om duidelijk en rechtstreeks met medewerkers, klanten en relaties te communiceren. De Amerikaanse econoom Marshall McLuhan zei het halverwege de vorige eeuw al: ‘The medium is the message’

156

AcAdemy® Magazine / najaar 2008

Conference television

Geef uw evenement een lang tweede leven. Maak er uw eigen tv-verslag van! U organiseert een congres over een spraakmakend onderwerp, met boeiende sprekers die de zaal weten vast te houden en te betrekken bij het onderwerp. Na afloop praten de deelnemers, onder het genot van een hapje en een drankje, even na om vervolgens huiswaarts te gaan. Op naar een volgend congres, dat de dag erna ook weer ondersneeuwt in de waan van de dag. Dood- en doodzonde! Gelukkig is er nu de mogelijkheid uw congres of evenement een (lang) tweede leven te geven door het te laten registreren door een professioneel team, bestaande uit ervaren cameramensen met‘state of the art’-apparatuur. Zij nemen alles op. Vakkundige journalisten maken daarna, in samenspraak met u, compilaties van elke gewenste lengte. Een uitgebreid verslag kunt u via uw eigen intranet laten zien, om personeel en/ of relaties het congres niet hebben kunnen bijwonen alsnog de kans te geven, de voor hen (en uw organisatie) relevante informatie in zich op te nemen. Beeld en geluid blijven veel beter hangen dan een verslag op papier! Wanneer u klanten of andere relaties een indruk van uw congres of bijeenkomst wilt geven is uitzending via uw openbaar toegankelijke website ook een mogelijkheid. En natuurlijk kunt u een handzame, representatieve en vakkundig samengestelde compilatie op dvd laten zetten. Interessant om uw relaties en klanten op een prettige en boeiende manier kennis te laten met uw organisatie en waar u voor staat! Speakers Academy® informeert u graag verder over de mogelijkheden van Corporate en Conference Television.

157

Academy® Magazine / najaar 2008

TOP 750+ Faculty Members SPEAKERSACADEMY.EU

S P E A K E R S AC A D E M Y ®

PR EF In ER cl ED us LO ief CA TI ON S

B r i ngi ng K n o w l e d g e To T h e Wo rld Honderden topsprekers verspreid over de categorieën... Bestuur en Beleid

Maatschappij

Cabaret & Entertainment

Management

Climate Change

Marketing

Communicatie & Public Relations

Media & Journalisitek

Creativiteit

Motivatie & Inspiratie

Economie, Financi ë n & Beleggingen

Ondernemerschap

Geschiedenis

Presentatoren

Gezondheidszorg

Presentatrices

ICT

Retail

Innovatie

Sales

Internationale sprekers

Schrijvers & Columnisten

Kunst & Cultuur

Sport

Leiderschap

Trendwatchers

Lifestyle

Wetenschap

De 3 d e Kamer

Honderdduizenden unieke bezoekers (business-to-business) raadplegen jaarlijks de website van Speakers Academy ®

159 ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2008

TOP 750+ Faculty Members SPEAKERSACADEMY.EU

Gerbert van der Aa Paul Abma MA prof. dr. Ron Adner Co Adriaanse drs. Aarnoud Agricola Kriss Akabusi Joop Alberda drs. Yoeri Albrecht Buzz Aldrin Nerio Alessandri Lucy Alexander Wayne Allen

prof. dr. Ben Bensaou Reinier van den Berg Sem van Berkel prof. dr. ir. Guus Berkhout drs. Krijn de Best Pim Betist prof. dr. Henri-Claude de Bettignies Igor Beuker prof. dr. Henri Beunders ir. Frank Bijdendijk Rebecca Bijker Jeroen Bik

Danielle Braun prof. dr. Michael Braungart Jan den Breejen Pieter van Breemen Tim Bremmers dr. Wolfgang Bretschko Hans van Breukelen Steve Bridges prof. dr. Christien Brinkgreve Jacques Brinkman Jaap Bron mr. Ina Brouwer

John Amatt Anneke Ammerlaan Jacques d’ Ancona prof. dr. Albert Angehrn prof. dr. Reinhard Angelmar Mylène d’ Anjou mr. Hans Anker mr. Wim Anker Bjørn Aris prof. Gustavo de Arísteguiy Karen Armstrong drs. Willy Atema prof. dr. Jacques Attali dr. George Ayittey

Bearn Bilker Diana Binks Zoey Bird Fons Bitter Peter Blangé Herbert Blankesteijn Herman den Blijker Jake Blok Susan Blokhuis Robert Blom prof. dr. Tjeu Blommaert Vivian Boelen drs. Matthijn de Boer Hadassah de Boer Roelf de Boer Marcella Boerma Niek Boes prof. dr. Christian de Boissieu Willem Bol Rob Bolland Grace Boldewijn Jan Bommerez prof. dr. Eduard Bomhoff drs. Bert Bongers Victor Bonke dr. Carole Bonnier Edward de Bono drs. Jan Willem van den Boogert Minke Booij Albert de Booij Boom Chicago Ton Boot Hugo Borst Mik Borsten Ronald Bos Jeroen Boschma Rob Bosman Allain de Botton Richard Bottram François Bourgignon Sipke Jan Bousema Hans Böhm Arko van Brakel drs. Eveline Brandt

Steve Brown Karin Bruers Wiet de Bruin Ellen Brusse drs. Manu de Bruyn prof. dr. Roger de Bruyn Richard Buijs Marcel Bullinga Dave Bunting Geoff Burch Max van der Burg drs. Jos Burgers RM Jeroen Busscher prof. dr. Bram Buunk Cees Buys

Luitenant-generaal b.d. Ad van Baal ing. Michel Baars dr. Wim Backhuys drs. Tom Bade prof. dr. Jean Baechler Katinka Baehr prof. dr. Walter Baets Anne de Baetzelier Jasper Baggerman dr. Juan Baixeras Gregor Bak drs. Adjiedj Bakas Bram Bakker Keith Bakker Katharina Balazs Johan van Balen Frits Barend Richard Barrett Ad Bastiaanse Wilfred Bastiani dr. Somnath Basu Tanya Beckett drs. Willem Beekman André Bek Egbert Jan van Bel dr. Ray Bender Thomas Benedict Robert Benninga Rosier Benoit

160

dr. Helen Caldicott prof. dr. Léon de Caluwé Rhona Cameron Generaal-Majoor b.d. Patrick Cammaert Alastair Campbell Torie Campbell Yesim Candan René Carayol dr. Valentina Carbone prof. Ram Charan John Cassey prof. dr. Paul de Chauvigny de Blot Boom Chicago Pim Christiaans Robert Cialdini Ph.D Ot Ciolina Remco Claassen dr. Kevin Clancy prof. dr. Paul Cliteur Jean-Paul Close Sara Coburn dr. Graeme Codrington Stephen Cole Monique Collignon Pierluigi Collina prof. dr. Theo Compernolle Louis Cornelisse ir. Marc Cornelissen

ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2008

Advertentie

co-creators in live communication Congresses - Events - Meetings

www.evoluon.com - www.groenendael.nl Untitled-4 1

14-10-2008 11:05:51

TOP 750+ Faculty Members SPEAKERSACADEMY.EU TOP 600+ van A tot Z SPEAKERSACADEMY.EU dr. Stephen Covey Ben Cramer prof. dr. Jérome Creél prof. dr. Marcel Creemers Rob Creemers Edward van Cuilenborg Jay Curry Gilbert Curtessi

Jaap van Daalen prof. dr. Frédéric Dalsace MSc Ernst van Damme Rudolf Das Arjan Dasselaar Vinco David prof. dr. Antonio Dávila Daphne Deckers drs. Victor Deconinck Jules Deelder drs. Dick Dees Henk den Dekker Midas Dekkers Jennifer Delano Bob Delbecque Fred Delfgaauw Jacques Delors Bamber Delver Wivina Demeester Richard Denny prof. dr. Jean Dermine Catherine Destivelle Catherine DeVrye MSc. CSP dr. René Diekstra Inge Diepman prof. dr. Ingemar Dierickx Bert van Dijk prof. dr. Arie Dijkstra prof. dr. Herman de Dijn prof. dr. Filip Dochy Rob Docters van Leeuwen dr. Huib van den Doel Johan Doesburg Stephen Doig dr. Jan Dolák Lenette van Dongen Robert Doornbos prof. dr. Marco Dorigo Cisca Dresselhuys ir. Fons Driessen Nancy Duarte Maarten Ducrot prof. dr. Jaap van Duijn drs. Zanna van Dun

prof. dr. Heleen Dupuis prof. dr. Soumitra Dutta

Marc van Eck Harm Edens Joost Eerdmans Tom Egbers dr. Steven van Eijck Yolanda Eijgenstein dr. Peter van Eijk

Ursul de Geer dr. Elizabeth van Geerestein MBA Cor van de Geest prof. dr. Anton van der Geld Jack van Gelder Erik-Jan Gelink Uri Geller Alexandra van ‘t Geloof MBA prof. dr. Pierre-Yves Gerbeau Toon Gerbrands

Suzanne Ekel Jan Eliasson Shaun Ellis Hans Elshout Jacco Eltingh Mario van der Ende Jac Engelen Errol van Engelen Paul van Engen Sylvain Ephimenco Aysel Erbudak ir. Herman Erdtsieck prof. Javier Estrada Joep Everts Vincent Everts Tijn van Ewijk Kaat Exterbille

Peter Faber Tom Fadrhonc Violet Falkenburg Francesco Farruggia prof. dr. Antonio Fatás Elizabeth Filippouli prof. dr. Frank Fleerackers dr. Irene Foglierini Frouke Fokkema Philippa Forrester Gregory Franta Frédéric Fréry Thomas Friedman Jan Hilco Frijlink Seth Gaaikema Annemarie van Gaal Paul van Gaalen drs. Maja Gadourek Jan van Galen dr. Pierre-Marie Gallois Bruno Ganz prof. dr. Wessel Ganzevoort prof. Stephane Garelli prof. dr. Jeff Gasperz Martin Gaus

162

Paul Gerbrands prof. dr. ir. Han Gerrits dr. Lucas van Gerwen prof. dr. Isaac Getz prof. Pankaj Ghemawat Rowan Gibson René van der Gijp Yves Gijrath Sam Glenn Jan Pieter Glerum Suzanne Goeman mr. Bob van der Goen Joe Goldiamond Toine van de Goolberg Iwan Göbel Seth Godin Ilja Gort drs. Rudi de Graaf Karel van de Graaf André de Graeff prof. Stedman Graham prof. John Gray Alex Greve Inez Groen Thea Groeneveld dr. Frits Groenevelt Charles Groenhuijsen Angela Groothuizen Edgar Grospiron prof. dr. Roger Guesnerie Bercan Günell Willem Gunneman

ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2008

Nico Haasbroek André Hagelen Stanley Hainsworth Harold Hamersma Charlie Hamilton-James Siete Hamminga Elizabeth Harari prof. dr. Bas Haring drs. Cees Harmsen prof. dr. Dap Hartmann drs. Paul Harts

column

prof. dr. Arie Dijkstra Naar een effectievere beïnvloeding

Landgoed Zonheuvel in Doorn

Natuurlijk goed! 35 vergaderzalen 1 congreszaal 130 hotelkamers Restaurant met terras Lounge met bar Literair Café “Kronkels” Sauna en Turks stoombad Barbecue en outdoorfaciliteiten Voor meer informatie bel 0343 – 473300 of surf naar www.hotelzonheuvel.eu

Wilt u ook een iPod verdienen? Neem deel aan onze businessclub! Kijk voor meer informatie op: www.businessclub.ihg.com

Holiday Inn Eindhoven Veldm. Montgomerylaan 1 5612 BA Eindhoven Tel: 040-2358235 Fax: 040-2358272 www.eindhoven.holiday-inn.com info@eindhoven.holiday-inn.com

Het (aan)sturen en beïnvloeden van mensen is voor velen van ons een substantieel deel van onze professionele taakomschrijving. Managers doen het dagelijks, beleidsmakers doen het achter de computer, doktoren doen het bij alle patiënten en ministers doen het via de media. Vaak is het zo dat de beroepsuitoefening staat of valt met het succes van de beïnvloeding. Als het de manager niet lukt om zijn mensen aan hun deadlines te houden en het lukt de dokter niet om de patiënt zijn medicijnen volgens voorschrift te laten slikken en zo een effectieve behandeling te voeren, dan zijn ze als beroepsbeoefenaren niet effectief. Maar hoe doe je dat, effectief mensen beïnvloeden? Het antwoord is eenvoudig; houd rekening met de menselijke natuur, speel in op de psychologische wetten. Als het om techniek gaat doen we niet anders. Een vliegtuig kan vliegen omdat de vorm van de vleugels rekening houdt met de fysische wetten. Een medicijn kan de bloeddruk verlagen, omdat het inspeelt op het van nature aanwezige mechanisme van bloeddrukregulatie. Zo kunnen we anderen succesvol beïnvloeden als we rekening houden met psychologische wetten. De wetenschappelijke psychologie grossiert in psychologische wetten. Er zijn honderden wetten en wetjes omschreven, hoewel ze niet allemaal belangrijk zijn voor het beïnvloeden van mensen. De tientallen psychologische wetten die hiervoor wel van belang zijn kunnen geordend worden in de belangrijke hoofdwet van menselijke verandering: Het veranderingsfasenmodel. Deze wet luidt als volgt: Gedragsverandering vindt plaats in fasen. Ruwweg worden vijf fasen onderscheiden: Ongemotiveerdheid, overweging, voorbereiding, initiatie en integratie. Een wetmatigheid die van deze hoofdwet kan worden afgeleid is: De meest effectieve manier om iemand te beïnvloeden hangt af van de fase waarin iemand zich bevindt. Zo moet iemand in de ongemotiveerdheidsfase geheel anders benaderd worden dan iemand in de voorbereidingsfase. Bij mensen in de ongemotiveerdheidsfase dient de communicatie rekening te houden met de wetten die daar geldig zijn. Eén daarvan is: Mensen hebben behoefte aan het behouden van een positief zelfbeeld. Dus alleen communicatie die mensen niet het gevoel geeft dat ze iets verkeerds of doms doen kan effectief zijn. Een andere wet in de ongemotiveerdheidfase stelt: De motivatie om een doel te bereiken kan geheel geremd worden door een concurrerend doel. Men kan dus nog zoveel energie steken in het motiveren van de ander, maar als die ander (stiekem) andere doelen heeft is dat niet effectief. Zo gelden verschillende wetten en wetjes in verschillende veranderingsfasen. De meeste wetten zijn in kaart gebracht in de wetenschappelijke psychologie. Maar deze kennis wordt nog veel te weinig gebruikt in bedrijfsvoering, in de economie, in de politiek en in de gezondheidszorg. Professioneel werken betekent gebruikmaken van de kennis op een bepaald vakgebied. Als men anderen wil beïnvloeden en geen rekening houdt met de kennis die daarover verzameld is, dan werkt men dus niet professioneel. Dan levert men dus amateurwerk. Kortom : binnenkort kan ik over heel wat méér zaken spreken dan vroeger. Een nieuw leven, een nieuw geluid !

ariedijkstra@speakersacademy.eu

TOP 750+ Faculty Members SPEAKERSACADEMY.EU

Abdullah Haselhoef Gerda Havertong Harrie van Heck Roy Heiner Tom van ’t Hek Roelof Hemmen Bertus Hendriks Lidewy Hendriks Maurits Hendriks Maria Henneman

Dolf Jansen Maarten de Jong An De Jonghe Astrid Joosten Anil Joshi Penny Junor Chris Juta Coen Jutte

Kari Herbert Margriet Hermans prof. dr. Noreena Hertz Laurien Hessels Aad van den Heuvel John van den Heuvel Anne van der Heyden Joop Hiele Bert van Hijfte Generaal-Majoor b.d. Carel Hilderink Dan Hill Peter Hillary drs. Hans Hillen dr. ir. Andrea Hin Eleonoor Hintzen Bart Hisschemöller Ralf Höcker dr. Hugo Hoeksma Ilona Hofstra Marc de Hond Maurice de Hond Richard van Hooijdonk Jan de Hoop Peter ten Hoopen Van Houts & de Ket dr. Herman Hoving Ph.D. Aukelien van Hoytema prof. Luis Huete Barry Hughes Bettany Hughes Chris Huhne Mickey Huibregtsen Mariska Hulscher Erik Hulzebosch Aldith Hunkar prof. dr. Antoine Hyaﬁl prof. dr. Herminia Ibarra Michael Ignatieff Karel Innemée dr. Tanguy Jacopin Allen Janik Carola Janssen

Ronald Kaatee Sheikh Kabbani Viktor Kaisiëpo Marion Kamp Pim Kaper Dennis Karpes prof. Kimio Kase Garry Kasparov Gijs ten Kate Hans Kazàn prof. Mark Keane Saco Keikes Jort Kelder prof. dr. Han Kemper dr. Loek van Kesteren prof. dr. Manfred Kets de Vries Catherine Keyl Farid El Khassim dr. Ashok Khosla Jaap Kiers Harry Kikstra prof. Chan Kim Bruce King Simon King Johnny Kingdom Kasper Klaarenbeek Rabbijn drs. Elisa Klapheck prof. dr. Kees Klinkhamer dr. Henk van ’t Klooster Hans Knikkink dr. ir. Bart Knols MBA drs. Marinus Knoope mr. Geert-Jan Knoops drs. Marcel Knotter Eric Koenen Marko Koers prof. dr. Frank Koerselman prof. dr. George Kohlrieser dr. Frans Kok prof. dr. ir. Jacob van Kokswijk Howard Komproe mr. Marijn de Koning prof. dr. John Kotter Renzia de Koning

164

ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2008

dr. Herman Konings Hans Kraaij jr. Hans Kraaij sr. Henk Kraaijenhof drs. Arie Kraaijeveld Richard Krajicek prof. Lawrence Krauss Peter Krieg Rob Kriek Sharon Kroes

Henk Krol Mylène Kroon Robert Kroon prof. dr. Salomon Kroonenberg Jelle Kuiper Jan Kuipers Jan Kuitenbrouwer Ma-Lee Kwok

mr. Lousewies van der Laan mr. Medy van der Laan Birgit Laemers drs. ing. Richard Lamb Marc Lammers Angela Lamont dr. Annet de Lange John Lanting Dominique Lapierre Pernille La Lau Jean-Claude Larreche Jerry de Leeuw Prue Leith Matthijs van der Lely Jan Lenferink dr. Dirk Leuffen Helga van Leur Olaf-Marijn de Leur drs. Dick Leurdijk dr. Rob Leurs Rudy van Leussen mr. Peter Paul Leutscher Bernard-Henri Lévy Frénk van der Linden ds. Nico ter Linden Magnus Lindkvist Jolanda Linschooten Joshua Livestro drs. Gijs van Loef CMC Birgitta van Loon Harley Lovegrove Amory Lovins Herman Loykens Henk Lubberdink Jasper van Luit

L U X E E N P R I VA C Y M`ccX KiXm\c m\i_llik clo\ m`ccXËj d\k gi`m $qn\dYX[ `e1 =cfi`[X# Jk% DXXik\e# 9feX`i\# BXXgjkX[# :pgilj# DXiY\ccX# DXccfiZX# CXeqXifk\# 8c^Xim\# : k\ [ Ê8qli# Gifm\eZ\# KfjZXe\ \e LdYi` %

=dd[YhigVVi ',- Ä &+&& 6E 7dkZc`VgheZa Ä iZa/ %''- *')%'% q lZW/ lll#kâaVigVkZa#ca Ä Z"bVâ/ ^c[d@kâaVigVkZa#ca

U zoekt ‘stiekem’ iets waar men volgend jaar nog over praat ....... ? Dan wilt U eigenlijk een originele locatie, excellent bereikbaar, met een 1e Klas gastvrije bediening en organisatie, waar van alles mogelijk is? Wij presenteren: De monumentale Wachtkamers in het Station van Haarlem. Het mooiste station van Nederland heeft twee 100 jaar oude zalen in authentieke art nouveau stijl: Wachtkamer Tweede Klas (150 zitplaatsen), Wachtkamer Derde Klas (125). De fotogenieke zalen hebben een intieme, vriendelijke en karaktervolle uitstraling. Ze zijn bijzonder met onder andere de originele tegeltableaus, muurbeschilderingen, eikenhouten vloer en de robuste houten balkenconstructies. Natuurlijk excellent bereikbaar: een kwartiertje van Amsterdam Centraal Station en een grote parkeergarage naast de deur.

Wachtkamers Station Haarlem Stationsplein 11, Perron 3a in het station van Haarlem 2011 LR Haarlem T 023 538 9223 F 023 538 9617 info@swingsteesjun.nl

www.swingsteesjun.nl

TOP 750+ Faculty Members SPEAKERSACADEMY.EU TOP 600+ van A tot Z SPEAKERSACADEMY.EU Erwin van Lun MBM Msc. Willem Lust Joris Lutz

Bridget Maasland Christian ter Maat Peter van der Maat dr. Catherine Maillet Nicolette Mak Mirella van Markus

Annemarie Mars drs. Justien Marseille mr. Wilfried Martens Perry McCarthy William McDonough Ray Mears Paul Meert James Megellas prof. dr. Anne van der Meiden Carl Meijer Matthias Meijer mr. Christa Meindersma prof. dr. Marc Le Menestrel Harry Mens Marcella Mesker Hans van der Meulen Coco de Meyere drs. Dick Middelhoek Bert-Jan van der Mieden Paul Moers drs. Griselda Molemans prof. dr. Cor Molenaar Paul van Montfoort dr. Jean-Claude Morand Christine Morlet Andy Mosmans dr. Rosabeth Moss Kanter Trude Mostue Chazia Mourali mr. Bram Moszkowicz Jan Mulder Peter Murphy Conny Mus

Ronald Naar Sherita Narain Martina Navrátilová Ruben Robert Nieuwenhuis drs. Annette Nijs MBA prof. dr. Piet Nijs drs. Eric Nordholt dr. Kjell Nordström Bernice Notenboom ing. Miriam Notten

dr. Pedro Nueno

prof. dr. Wubbo Ockels ing. Rogier Offerhaus MBA Edmond Öfner Olaf en Jasper mr. Hylke Oldenboom Roelant Oltmans drs. Sten Oomen Taco Oosterkamp

Jur Raatjes Esther Raats-Coster mr. Prem Radhakishun Barbara Ragoski Anne-Marie Rakhorst Tariq Ramadan James Randi prof. Garr Reynolds Hugo van Rhijn Margot Ribberink

Hans Oosterom drs. Leonard Ornstein Paul Ostendorf ir. Harry Otten Gonny van Oudenallen drs. Rob Oudkerk

Gerard Pabst mr. dr. Rolph Pagano Mirani Frank van Pamelen Wim van Passel Marco Pastors Paula Patricio prof. Walt Patterson Han Peekel prof. dr. Gert Peersman dr. Chris Peeters Ien Peijnenburg Suzi Perry Göran Persson Patrick Petersen prof. dr. Herman Philipse prof. ir. Roel Pieper dr. Susanne Piët Harmke Pijpers Nishai Pillai Robert Pino Greet Pipijn drs. Ton Planken dr. Jack Plooij Jan Pompe Janet Poot ing. Hein Pouw Michael van Praag prof. dr. C.K. Prahalad mr. Hans Prakke Tommaso Prennushi Robbert Jan Proos prof. dr. Ruud Pruijm RA prof. Peter Pulzer

Daan Quakernaat Barend Raaff

166

prof. dr. ir. Hennes de Ridder prof. dr. Wim de Ridder Willem de Ridder Angelique van ’t Riet Jeremy Rifkin drs. Pieter de Rijk Jan Rijkenberg dr. Alexander Rinnooy Kan drs. Nannette Ripmeester MA Jean-François Rischard prof. David Robertson dr. Carl Rohde Wilco van Rooijen prof. mr. Nico Roos Hilde Roothart Rolf Rosenmöller prof. dr. Maarten van Rossem Grimbert Rost van Tonningen mr. dr. ir. Lambèr Royakkers Heleen van Royen Janjaap Ruijssenaars

ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2008

Marlayne Sahupala Pedro Salazar Hewitt Stephan Sanders Anniko van Santen prof. dr. Miklos Sarvary Esther-Claire Sasabone prof. dr. Roger Scruton Arnold Schellens Wouke van Scherrenburg Govert Schilling Jacob Schoenmaker prof. dr. Nico Schraag dr. Norman Schreiner Joep Schrijvers drs. Lucas Schröder Pauline Schueler Rico Schuijers Isabelle Schuurman prof. dr. Pedro Schwartz Inma Shara Robin Sieger Harmen Siezen

KZg\VYZgZc Vjm 8]}iZVjm lll#X]ViZVj]diZah#ca @ 6 H I : : A : G : C H I : > C @Zg`gVYZ = D I : A 7 G J < = D ; @Zg`gVYZ L > C H : A : G = D ; AVcY\gVV[ 8 = Ù I : 6 J C : : G 8 6 C C : BVVhig^X]i 8 = Ù I : 6 J H I# < : G A 6 8 = KVa`ZcWjg\ V#Y# <Zja @ G J > H = : G : C = D I : A B 6 6 H I G > 8 = I BVVhig^X]i

U wilt een product lanceren of een speciale vergadering beleggen. U wilt een lezing, seminar of studiedag organiseren. U wilt uw medewerkers een gedenkwaardig bedrijfsuitje aanbieden of gewoon een feest geven dat niet van deze wereld is. Voor elke zakelijke gelegenheid biedt Space Expo, Europa’s permanente ruimtevaarttentoonstelling en bezoekerscentrum van de Europese ruimtevaartorganisatie ESA, u de perfecte ruimte.

s s s s s s

iZa %)( +%- -. %%! ^c[d5X]ViZVj]diZah#ca

Bijeenkomsten van 10 tot 800 personen Vergaderen tot 150 personen High-tech omgeving; ideaal voor borrels, personeelsfeesten en productlanceringen Heeft de kwaliteit en de uitstraling die past bij zowel innovatieve ondernemingen als bedrijven die een bijzondere locatie zoeken Uitermate geschikt voor bijeenkomsten waarbij exclusiviteit gewenst is Ruim toereikende eigen parkeergelegenheid

Space Expo biedt uw bedrijf alle ruimte om op een bijzondere locatie een groot- of kleinschalig evenement te organiseren. Space Expo informeert u graag over de mogelijkheden. Wilt u meer weten? Neem dan contact op via telefoonnummer (071) 364 64 89, of kijk op www.space-expo.nl

TOP 750+ Faculty Members SPEAKERSACADEMY.EU TOP 600+ van A tot Z SPEAKERSACADEMY.EU Denis Slieker Elsie Sloot prof. dr. Bob Smalhout Rik Smit Susan Smit Jeroen Smit Henkjan Smits Jeroen Smits prof. dr. René Smits dr. mr. ing. Jan Sneep Wibi Soerjadi Rabbijn Awraham Soetendorp

Sokia Jet Sol drs. Ellen Söentken drs. Ronald Sörensen Henk Spaan Robert Spaapen drs. Frits Spangenberg Maarten Spanjer Laurens Spanjersberg Iftach Spector drs. Rob van der Spek Marcel Speller Robert Spencer MA Arent van ‘t Spijker mr. Gerard Spong Bart Spring in ‘t Veld Katja Staartjes dr. Sigrid Stagl prof. dr. Günter Stahl Huub Stammes drs. Harry Starren Renée Steenbergen Will Steger John Stetson Barrie Stevens Jef Staes Allyson Steward-Allen Jan Storms prof. dr. Hans Strikwerda Désirée Struijk Kate Sturgess prof. dr. Dick Swaab

Humberto Tan Michael Tchong Erica Terpstra Eddy Terstall Pauline Terwijn Peter Tetteroo Nicolas Thébault prof. drs. Ed van Thijn prof. Sebastian Thrun

prof. dr. Bassam Tibi drs. Ben Tiggelaar Peter Timofeeff Vladimir Tismaneanu Bruno Tobback Jacobus Toet drs. Lizet van Triet Fons Trompenaars Laurent Tyski

Tobias Walraven ir. Marcel Wanrooy Willem Wanrooij prof. dr. Melchior Wathelet Erik van Wattingen prof. dr. ir. Iteke Weeda Oscar van Weerdenburg Annette van Weezel-Errens prof. dr. ir. Mathieu Weggeman Bas van Werven Bas Westerweel drs. Frans Weisglas

Karl Ude-Martinez Marjolijn Uitzinger

Jochem Uytdehaage

Hans Wiegel dr. Eize Wielinga Klaas Wigboldus prof. dr. Rob de Wijk Irma van der Wijk prof. dr. Sweder van Wijnbergen prof. dr. ir. Niko Wijnolst Pauline de Wilde Trudi Willenborg Klaas Wilting Martien van Winden MBA prof. dr. Pieter Winsemius Leon de Winter Lozano Winterhalder Roel Wolbrink John de Wolf Femke Wolthuis Paul Wormer (Arts) MBA Mark Wotte Linda Woudstra Paul Wouters MBA Nicolette Wuring MSc Huib Wursten

Jan Vaessen Arnold Vanderlyde Nathan Vecht prof. dr. Wim Veen drs. Patrick van Veen Roland van Veen Bert van der Veer prof. dr. Roeland in ‘t Veld Henk de Velde Hanneke van Velden Peter Velrath Ruud Veltenaar prof. dr. Willem Verbeke Tineke Verburg Kirsten Verdel Ruud Verduin Hein Vergeer Frans Verhagen Ton Verlind prof. dr. Theo Vermaelen Harry Vermeegen prof. dr. Willem Vermeend Jan Vermeiren Rob Verschueren Frank Versteegh Elène Vis mr. Frank Visser prof. dr. Xavier Vives Gerard van Vliet Lianne Vorstenbosch Fabienne de Vries Sheila de Vries mr. Pieter de Vries Robert de Vries drs. Wouter de Vries jr. Bettine Vriesekoop drs. David Vriesendorp ir. Frits Vrijlandt Jean van Vught

168

prof. Michael Yaziji prof. dr. David Young

ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2008

Adam Zagajewski Leen Zevenbergen James Ziegler mr. Martin Zijlstra prof. dr. ir. Kees Zoeteman Patty Zomer Ep Zuidema Cesar Zuiderwijk Maarten Zweers dr. Thomas Zweifel

EEN DHL DIE U NOG NIET KENT

DHL Global Mail: gebundelde kracht in nationale en internationale zakelijke postbezorging. Vraag een offerte: bel 030 - 214 95 20 of via dhl-global-mail.nl

De winst van duurzaam ondernemen

column

Anne-Marie Rak horst

ds. Nico ter Linden

Nieuwe bijbelvertaling Het leven van Sara was honderd jaren en twintig jaren en zeven jaren, de jaren van het leven van Sara. De verteller van weleer kan het in het Hebreeuws ook beknopter zeggen, maar hij vindt dit veelzeggender. De vertalers van de Nieuwe Bijbelvertaling vinden van niet, die hebben die jaren even voor ons opgeteld: Sara leefde honderdzevenentwintig jaar. Weg poëzie. Waarom?

Anne-Marie Rakhorst is een gedreven ondernemer, die haar toekomstvisie koppelt aan marktkennis en maatschappelijk verantwoord ondernemen. Respect voor mens en milieu zijn voor haar enorm belangrijk. Haar betrokkenheid blijkt opnieuw in haar inspirerende nieuwe boek ‘De winst van duurzaam bouwen’. Door duurzame materialen te gebruiken en innoverende, CO2-neutrale technieken voor energieopwekking, klimaatbeheersing en waterzuivering toe te passen kan de bouw de basis leggen voor een schone, leefbare en duurzame toekomst. Volgens Rakhorst is de tijd aangebroken dat de vastgoedsector zelf energie opwekt, lucht en water zuivert. Anne-Marie Rakhorst heeft haar Bachelor of Business Administration (BBA) in 1988 gehaald en heeft in 1994 haar eigen onderneming Search opgericht, een jonge, dynamische organisatie die in korte tijd een uitstekende naam heeft opgebouwd op het gebied van milieu, veiligheid, arbeidsomstandigheden en kwaliteit. Naast haar activiteiten als inspirerend ondernemer is ze actief in bestuurlijke nevenfuncties die aansluiten bij haar visie op maatschappelijk verantwoord ondernemerschap. Mede op haar initiatief is ‘Made in Holland’ opgericht. Deze organisatie stimuleert creatief en innovatief ondernemerschap tot in alle geledingen van het Nederlandse bedrijfsleven. ‘Made in Holland’ wil voorkomen dat productieprocessen en de kennis daarover uit Nederland verdwijnen. annemarierakhorst@speakersacademy.eu

Bestel dit boek bij de speakersacademybookstore.nl

Sara stierf en Abraham weeklaagde en beweende haar. Al die jaren hadden zij van aangezicht tot aangezicht geleefd, nu is het leven uit Sara’s aangezicht geweken. Het liefst zou Abraham daar stilletjes blijven zitten, naast haar doodsbed, maar hij heeft nog een taak te vervullen, hij moet opstaan, hij moet zich een graf zien te verwerven. Het is in het oude boek van Israël iedere keer weer opstaan geblazen. De verteller van weleer vertelt het zo: Abraham stond op, weg van het aangezicht van zijn dode. Voor hij zijn tent verliet draaide zich nog eenmaal om en keek, nee, niet naar het voeteneind keek hij, hij keek nog eenmaal naar haar stille aangezicht. Geen mens die bij dit tafereel niet precies weet waar de verteller het over heeft, maar de Nieuwe Bijbelvertaling maakt van dit ontroerend afscheid niettemin een naakte mededeling: Abraham stond op en verliet de tent waarin zijn overleden vrouw lag. Weg poëzie. Waarom?

Bestel dit boek bij de speakersacademybookstore.nl

nicoterlinden@speakersacademy.eu

170

Academy® Magazine / najaar 2008

column

Jef Staes

De leeuwen lopen sneller Lang geleden komt een jager thuis van de jacht en stapt naar zijn zoon. Hij geeft zijn speer af en zegt: “Zoon, het is jouw beurt om te jagen, want de leeuwen lopen te snel.” Een eenvoudig gebaar, maar met een enorme impact voor de zoon, de jager en het gezin van de jager. Houdt de jager vast aan zijn taak, dan komt hij op zekere dag niet meer thuis met alle vernietigende gevolgen voor zijn gezin. Nu geeft hij echter aankomend talent een kans. De overleving van zijn familie gaat voor op het behoud van zijn status als jager. Blijkbaar zijn we dit ‘generatiepact’ vergeten. We leven namelijk in de waan dat we veilig zijn. Dat zelfs iedere oudere jager nog competent genoeg is om zijn team, bedrijf of organisatie te laten overleven. We kunnen onze professionele loopbaan probleemloos eindigen op de hoogste trede van de ladder. Het is schrijnend hoeveel echt talent we op deze manier verhinderen om – beter dan wij – te jagen. Nochtans leven we helemaal niet in zo’n veilige omgeving. Nieuwe concurrenten gebruiken energiebronnen waarvan we dachten dat ze enkel voor ons beschikbaar waren. Ze leveren producten en diensten aan klanten van wie we meenden dat ze enkel onze klanten waren. Maar de oude jagers wilden het gevaar niet zien. Ze leefden enkel nog voor het bereiken en behouden van de hoogste trede in de hiërarchie. Het overleven van het ‘collectief’ verloren ze uit het oog. De oudere organisaties, die nu één voor één het leven laten en zonder ziel te koop worden aangeboden aan de minst biedende, getuigen daarvan. En wat nu? Een echt generatiepact dringt zich op. Een project dat de toestroom van de juiste talenten en competenties versneld op gang brengt. Moeten we de oude generatie in zijn geheel aan de kant schuiven en ontslaan? Absoluut niet. In het nieuwe generatiepact evolueren mensen in de verkeerde rol gewoon naar andere rollen. Zelfs de overgang van actieve loopbaan naar vrije tijd gebeurt in evenwicht met elkaar. Of dacht je dat voor de jager die vroeger zijn speer afgaf, plotseling elke dag een vrije dag was? Kan het anders? Nee, het moet anders, want de leeuwen lopen sneller.

ICONS

Stephen Covey

prof. dr. Pieter Winsemius

prof. dr. Wessel Ganzevoort

prof. dr. Manfred Kets

Fons Trompenaars

Patrick Cammaert

L e i d e r sc h a p

Bestel dit boek bij de speakersacademybookstore.nl

jefstaes@speakersacademy.eu 171

Academy® Magazine / najaar 2008

column

Jan Kuitenbrouwer

EHBT (eerste hulp bij taalongelukken) Ik huur een kantoor bij de gemeente en laatst werd de huur verhoogd. Normaal vul ik de acceptgiro’s voor de huur ongelezen in, maar nu vroeg ik me af of die verhoging wellicht gemotiveerd werd, dus ik bestudeerde de bijlage. ‘De huur is per 1 juli verhoogd met 3%, omdat de berekening via de consumentenprijsindex voor alle huishoudens lager uitvalt’, stond er.

ICONS

Die nacht kon ik de slaap niet vatten. Lag het aan mij? Een berekening via, wat zou dat zijn? Werd hier misschien een nieuwe rekenkunde toegepast die kon verklaren dat de huur verhoogd werd omdat die berekening lager uitkwam? Had ik iets gemist? Begon ik achter te lopen?

Tom van ‘t Hek

Hans van Breukelen

Richard Krajicek

Jan Mulder

Garry Kasparov

Edgar Grospiron

Ik geloof dat ik nog liever geen toelichting op de huurverhoging ontvangen had dan deze denksport-opgave. Ik heb nog wel voldoende vertrouwen in mijn lokale overheid om zonder morren een redelijke huurverhoging te slikken, maar als ze dit soort raadselachtige brieven kunnen opstellen, tot wat voor onzinnigs zijn ze dan nog meer in staat? Dat verkeersplein dat ze voor miljoenen op de schop gaan nemen, is daar wél over nagedacht? De Nederlandse ambtenaar moet beter leren schrijven, heeft de regering onlangs besloten. Dat moet hij zeker. Maar niet alleen de ambtenaar. Op de melkpakken van Albert Heijn staat sinds kort dat die melk een ‘langere houdbaarheidsdatum’ heeft en op de wikkel van het Verkade kinderkoekje Lange Nekken kun je lezen wat voor ‘voetsel’ een giraffe eet. Ik vind het nog steeds leuk daar snedige stukjes over te schrijven, maar steeds vaker heb ik de neiging de afzenders van dat soort kromtaal te willen hélpen. Hoe? Zie www.taalkliniek.nl.

sport

jankuitenbrouwer@speakersacademy.eu

172

Academy® Magazine / najaar 2008

column

Arjan Dasselaar

Internet als Zwarte Piet of Sinterklaas Je kon erop wachten. Toen ik eind september hoorde dat een Finse jongen een slachtpartij had aangericht op zijn school in Kauhajoki, was het makkelijk om de teneur van mediaberichten te voorspellen. Matti Juhani Saari had voor zijn gruweldaad filmpjes op de populaire videosite YouTube geplaatst. En dus vonden veel media het logisch om daar de schuldvraag neer te leggen.

ICONS

Dat gebeurde vooral door tv-programma’s, die vervolgens zelf de gewraakte filmpjes uitzonden. Daarmee zorgden ze voor een betere verspreiding dan YouTube, dat de filmpjes onmiddellijk had weggehaald. Iedereen die ik ken, heeft de Finse schietfilmpjes gezien via binnen- of buitenlandse nieuwszenders. Oude media hebben boter op hun hoofd. Trouwens, ook voordat internet populair werd, wisten moorddadige gekken al heel goed hoe ze aan aandacht moesten komen. Denkt u maar aan bombriefverzender Ted Kaczynski. Die kreeg de New York Times en de Washington Post in 1995 zo gek om zijn manifest ‘Industrial Society and its Future’ te plaatsen.

Vincent Everts

Rowan Gibson

Rob Creemers

Paul Ostendorf

dr. Kjell Nordström

dr. Carl Rohde

Dankzij internet, en in dit geval YouTube, kon Matti Juhani Saari juist tijdig op het matje worden geroepen bij de politie. Een dag voor de moorden mocht Saari komen uitleggen waarom hij zulke agressieve taal uitsloeg. Zonder YouTube had de politie geen enkele reden gehad om Saari voor een gesprek uit te nodigen. Mocht er al extra wetgeving nodig zijn, dan toch vooral voor verplichte psychiatrische onderzoeken bij mensen die opscheppen over hun haat voor de wereld terwijl ze met een vuurwapen zwaaien. YouTube is geen Zwarte Piet, maar Sinterklaas. Met als cadeautje: de mogelijkheid om gestoorden voortijdig op te sporen.

I nno va ti e / T r e n d s

arjandasselaar@speakersacademy.eu

173

Academy® Magazine / najaar 2008

column

ICONS

prof. dr. Wubbo Ockels

Gilbert Curtessi

dr. Noreena Hertz

Jeremy Rifkin

prof. dr. Michael Braungart

Bernice Nooteboom

Du u r z a a mh eid

Siete Hamminga

“Je bent nog maar vijf jaar bezig”, reageert een van mijn aandeelhouders wanneer ik bij hem op de koffie ben. Ik stel mij kwetsbaar op met de excuserende mededeling dat ik de grote doorbraak nogal lang vindt duren. Het ongeduld lijkt kenmerkend te zijn voor mijn generatie. Waar mijn vader geen geld uitgaf dat hij niet eerst had verdiend en zijn onderneming over 30 jaar tijd langzaam uitbouwde, haal ik miljoenen op om een aan grootheidswaanzin grenzende ambitie te verwezenlijken. En niet om binnen die onderneming met pensioen te gaan, maar om een eerste stap te zetten als ‘serial entrepreneur’ net als mijn iconen Roel Pieper, Marcel Boekhoorn, Hans Breukhoven en Eckart Wintzen. Maar terwijl ik steeds vaker ‘u’ genoemd wordt door onze stagiaires begin ik te begrijpen dat het gezegde ‘De aanhouder wint’ klopt wanneer je de winnaars bestudeert: die blijken inderdaad allemaal aanhouders te zijn en een veelvoud aan tegenslagen te hebben geïncasseerd. Maar als je alle ‘aanhouders’ bestudeert, zul je zien dat het merendeel verloor. De troost zit hem in het herdefiniëren van ‘succes’ tot ‘vol durven gaan voor iets dat je altijd al hebt willen doen’. Daarmee koppel je het proces los van het resultaat. Als je zó graag wil ondernemen dat het een doel op zichzelf wordt, dan staat de keuze om daarvoor te gaan dus gelijk aan succes. Dat lijkt wellicht een beetje al te makkelijk, maar is het niet. In Nederland geldt dat van de drie miljoen mensen die overwegen een eigen bedrijf te starten, slechts 3% daar daadwerkelijk toe overgaat. Die 3% zijn wat mij betreft allemaal winnaars. Nu maar hopen dat ze niet allemaal zo ongeduldig zijn als ik. Mededeling van de redactie Zes jaar nadat Siete zijn eenmanszaak inschreef bij de Kamer van Koophandel, roept het Amerikaanse blad Red Herring zijn Waleli BV uit tot ‘most promissing European ICT company’. In de tussentijd zijn o.a. Roel Pieper en Shell als aandeelhouders toegetreden en behoren partijen als Siemens, Ericsson en Philips tot de klantenkring.

sietehamminga@speakersacademy.eu

174

Academy® Magazine / najaar 2008

column

Bas Mouton

ICONS

Magisch moment Kent u het gevoel dat u volledig in contact bent met uw publiek? Ze lachen om elke grap, u kunt ze laten doen wat u wilt, alle ogen kijken stralend in uw richting. Is dat niet een geweldig gevoel? Soms geeft spreken voor een publiek zoveel energie dat ik er moeilijk van kan slapen. Als dat gebeurt voelt het als een vorm van magie. Maar ervaren sprekers kennen ook het tegenovergestelde gevoel. Ogen in het publiek zijn leeg, u hoort uzelf spreken van een afstand, u bent simpelweg niet zo goed als u zou kunnen zijn. Zelfs Bill Clinton is een keer uitgejouwd op de Democratische conventie, omdat hij een te lang en te saai verhaal had. Ik vind het een geruststellende gedachte dat zelfs de meest talentvolle sprekers de magie niet altijd hebben. Ik begeleid ervaren sprekers om van een goed verhaal naar een uitmuntend verhaal te gaan. Spreken in het openbaar voor gevorderden, zeg maar. Het streven is elke keer weer, hoe word ik nog beter? Hoe ervarener sprekers zijn, des te beter bereiden ze zich voor. Juist omdat ervaren sprekers weten hoe groot het verschil kan zijn tussen een redelijk verhaal en een uitmuntend verhaal. Een echt goed verhaal voor het juiste publiek kan jarenlang omzet opleveren. Een redelijk verhaal is in zo’n geval simpelweg een gemiste kans. Laten wij sprekers ernaar streven om elke keer dat we op het podium staan een uitmuntend verhaal te houden. Dat zijn we aan ons publiek verplicht.

Jacques Delors

Jean-François Rischard

prof. dr. René Smits

prof. dr. Sweder van Wijnbergen

prof. dr. Xavier Vives

prof. dr. Ruud Pruijm

Economi e

basmouton@speakersacademy.eu

175

Academy® Magazine / najaar 2008

column

ICONS

Egbert Jan van Bel

Onkruid wieden… Ga jij maar in de tuin werken, zei een CEO tegen z’n manager die overstapte naar de concurrent. De baas hield ‘m aan zijn concurrentiebeding. Dit wordt in Engeland “gardening leave” genoemd en is daar zelfs een officiële regeling. Zo’n tuinierperiode kan drie maanden tot zelfs een jaar duren waarbij de opgestapte werknemer het salaris krijgt doorbetaald.

drs. Arie Kraaijeveld

drs. Eric Nordholt

Michael van Praag

mr. Wilfried Martens

prof. dr. Heleen Dupuis

Hans Wiegel

Maken we ons soms niet te druk over concurrentie. We zijn bang dat we gaan verliezen als de overkant ineens meer weet van onze business. Maar innovaties, relaties en machinaties veranderen ieder moment. Het is de kunst daarop te responderen in plaats van je veel te druk te maken over concurrentie. Laat u niet teveel afleiden van onze werkelijke kracht. Zet je nooit af op de concurrent. Alleen al de tegenreactie leidt tot verspilling van krachten. Teveel focus op de concurrentie leidt u af van uw werkelijke kracht. Waar bent u goed in? Richt u daarop. Laat de concurrentie niet uw strategie veranderen. U bepaalt uw eigen route. En neem daar de tijd voor. Met denken verdien je meer geld dan met doen. Misschien is zo af en toe een maandje tuinieren voor u zo gek nog niet… Egbert Jan van Bel www.kloteklanten.nl

b e st u u r Bestel dit boek bij de speakersacademybookstore.nl

egbertjanvanbel@speakersacademy.eu

176

Academy® Magazine / najaar 2008

column

Eddy Terstall

ICONS

Ambassadeurtje spelen De afgelopen tien jaar ben ik door Buitenlandse Zaken vaak op pad gestuurd met mijn films, die verhalen over onze vrijzinnige samenleving(homohuwelijk, drugsbeleid, euthanasie, etc.). Ik ga mee om de cultuurshock wat op te vangen met een beetje uitleg over hoe we hier leven, om te laten zien dat het bij ons niet allemaal Sodom en Gomorra is. Het bracht me op alle continenten. Je krijgt de meest exotische reacties. Van kijkers in Tunesië die woest hun shirt stukscheuren uit protest tegen een scène waarin twee mannen keurig naast elkaar in bed liggen, tot verbijstering over onze euthanasiepraktijk in een christelijke school in Rusland, ergens aan de poolcirkel. Cultureel ambassadeurtje spelen noem ik het. Ik ga u niet vervelen met het rijtje landen waar ik dat heb mogen doen, maar in India ben ik vijf keer geweest. En dat was elke keer weer even wonderlijk. Zo was ik in Calcutta met mijn komedie ‘De Boekverfilming’ uit 1998. We hadden een voorvertoning met ambassadetypes en Bollywoodacteurs. In de film was de actrice die mij vergezelde met blote borsten te zien. In India is dat ongekend. Bollywoodactrices vroegen haar daarom geïnterresseerd hoe het was om porno-actrice te zijn en vroegen haar hoopvol om condooms. De volgende dag stonden duizenden mensen in de rij voor de bioscoop. Meer dan er in Nederland in een week naar de film gingen. Onze chauffeur wist te melden dat het nieuws over de scène met de blote borsten als een lopend uurtje over de stad was verspreid.

Graeme Codrington

drs. Ben Tiggelaar

Joop Alberda

Peter Hillary

Robert Benninga

Robert Pino

M oti va ti e

eddyterstall@speakersacademy.eu

177

Academy® Magazine / najaar 2008

ACADEMY B r i n g i n g

K n o w l e d g e

t o

t h e

W o r l d

Redactie Speakers Academy® Postbus 22307, 3003 DH Rotterdam T +31 10 433 33 22 E redactie@speakersacademy.eu

Speakers Academy® Columnservice Veel van onze sprekers zijn tevens goede schrijvers. In een aantal gevallen bestaat de mogelijkheid om een column te laten schrijven voor uw: personeelsblad/huisorgaan, verenigingsblad, corporate magazine, jaarverslag, website, publiekstijdschrift. Ook kunnen wij op verzoek een column, kort verhaal of gedicht ter ondersteuning van een congres (laten) verzorgen.

Public Relations | Redactie | Art Directors René Warmerdam, mr. Nina Kesar, Margit Gideonse, Celina Schüller Marketing William Eberlé, Jetske Sleeuwenhoek Vormgeving Onno van Beek, Fleur Westendorp A an dit nummer werkten mee Jacques Geluk, Floor de Booys, mr. drs. Yvonne Douwes Floor, Ron den Engelsen, Jan Rijkenberg, Janjaap Ruijssenaars, prof. dr. Soumitra Dutta, mr. Geert-Jan Knoops, prof. dr. Roger Scruton, Frank Theys, prof. dr. ir. Guus Berkhout, Roel Wolbrink, Leen Zevenbergen, drs. Andy Mosmans RM, Magnus Lindkvist MSc., prof. dr. Mathieu Weggeman, Cisca Dresselhuys, drs. Frans Weisglas, prof. dr. Jaap van Duijn, Anneke Ammerlaan, Ilja Gort, Paul Meert, drs. Jos Burgers RM, prof. dr. George Ayittey, prof. dr. Maarten van Rossem, Cees Harmsen, Rolf Rösenmöller, prof. dr. Thomas Zweifel, Peter ten Hoopen, Arko van Brakel, prof. dr. Rick van der Ploeg, Jeroen Smit, Bamber Delver, Remco Claassen, ir. Marc Cornelissen, Tobias Walraven, prof. dr. John Kotter, Marc Lammers, prof. dr. Kees Klinkhamer, Toon Gerbrands, Willem Bol, Jack Plooij, Henkjan Smits, Marcel Bullinga, dr. Elizabeth van Geerestein MBA, drs. Harry Starren, prof. dr. Wim de Ridder, prof. S. David Young, Jan Bommerez, Gerard van Vliet MBA, Bruce King, prof. dr. Arie Dijkstra, ds. Nico ter Linden, Jeff Staes, Jan Kuitenbrouwer, Arjan Dasselaar, Siete Hamminga, Bas Mouton, Egbert-Jan van Bel, Eddy Terstall. Druk Thieme Rotatie BV

Lezersservice Brieven aan de redactie: P Postbus 22307, 3003 DH Rotterdam F +31 10 414 32 59 E academy@speakersacademy.eu Toestemming herdruk /gebruik foto’s en illustraties Voor toestemming van herdruk van artikelen, interviews, columns, foto’s en illustraties kunt u contact opnemen met Speakers Academy®. E permissions@speakersacademy.eu

Uitgever | Hoofdredacteur Albert de Booij

Fotografie | Illustraties Roy Beusker, Evert Jan Daniels, Alexis Duclos, Matthew Andrews, Seth Godin, Frans Jansen, Simone D. McCourtie, Marcel Krijger, Andrew Heavens, Peter Sabelis, Phil Nijhuis, drs. Rob van der Spek, Ben Kleyn, Boom Uitgevers Amsterdam, Maarten Corbijn, Marte, Pat Westwater-Jong, Fotostock Speakers Academy®Publishing

Fotostock In de loop der jaren heeft Speakers Academy® een uitgebreide fotostock opgebouwd van een groot aantal sprekers. Bedrijven of organisaties die fotomateriaal nodig hebben voor artikelen/interviews of uitnodigingen kunnen hier tegen een bescheiden vergoeding gebruik van maken. U kunt contact opnemen met de informatiedesk van Speakers Academy ®: T +31 10 433 33 22 E fotostock@speakersacademy.eu Copyright © 1997 - 2008 Speakers Academy® Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt worden door middel van druk, fotokopie, microfilm of op welke wijze dan ook zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Alle rechten voorbehouden. Speakers Academy® heeft de grootst mogelijke inspanning gepleegd om de copyrights van de geplaatste artikelen en foto’s aan de makers daarvan te doen toekomen. In een aantal gevallen was het niet mogelijk de auteur te achterhalen. De artikelen, interviews en columns in dit magazine zijn van onafhankelijke auteurs. Sommige schrijvers zijn het hartgrondig met elkaar oneens. ACADEMY® Magazine neemt een metapositie in ten aanzien van geloof, politiek, ras en aanvaardt geen enkele verantwoordelijkheid voor de statements die gemaakt worden. ACADEMY® Magazine heeft vanuit deze onafhankelijke positie mensen uitgenodigd, die vanuit verschillende gezichtspunten hun visie naar voren brengen. Verkoopprijs € 12,50

Albert de Booij

René Warmerdam

mr. Nina Kesar

Margit Gideonse

Celina Schüller

Solange de Booij

Claire Straver

Rachel Kartopawiro

William Eberlé

Walter Kallenbach

Iris Janssen

Letty Pasma

EEN DHL DIE U NOG NIET KENT

DHL Global Mail: gebundelde kracht in nationale en internationale zakelijke postbezorging. Vraag een offerte: bel 030 - 214 95 20 of via dhl-global-mail.nl

Onno van Beek

Maarten Pino

Alexander Vermeulen

Johan Bestebreur

3:39 PM

Page 1

ACADEMY

O W

OPLAGE 100.000

•

G E

V I J F D E J A A R G A N G N O. 1 2

AC A D E M Y ® M A G A Z I N E

De ultieme luxe in het leven is tijd. Benut elke seconde.

Fotografie: A. Duclos w w w. a l e x i s d u c l o s . c o m

10/10/08

• NAJAAR 2008 •

Zelfopwindende chronograaf met grote datum aanduiding. Speciale uitgave. Officieel chronometer-gecertificeerd door de COSC.

breitlingforbentley.com

LOSSE NUMMERS  12,50

Bentley 6.75 Chronograaf

Seth Godin Stammen verbinden mensen Lévy Bernard-Henri

en veranderen de wereld ‘Left in Dark Times’

To p Da 750 + gv S oo pr rzi ek tte ers rs &

Bentley 6.75_225x295:Blackbird_420x297-Corpo.qxd