Sosyalist İşçi 614

DEVRİMCİ ANTİKAPİTALİST HAFTALIK GAZETE

614

1 Mart 2018 3 TL. sosyalistisci.org

İTTİFAK YASASI ANTİDEMOKRATİKTİR

GERİ CEKİLSİN , n YERLİ-MİLLİ İTTİFAKININ KENDİNİ YASALLAŞTIRMASI NE ANLAMA GELİYOR? sayfa 2 n 2019’A DOĞRU: ÜÇ SEÇİMDE SOSYALİST MÜCADELE sayfa 6-7 RONİ MARGULİES YAZDI:

SURİYE TRAJEDİSİ DAHA BÜYÜK BİR EMPERYALİST ÇATIŞMA RİSKİ TAŞIYOR

DÜNYAYI SARSAN YILLAR sayfa 8

sayfa 9 sayfa 10

2

GÜNDEM

YERLİ VE MİLLİ İTTİFAK YASALLAŞTI

Yoksa, kendi başına barajı aşamayan bir parti ittifak kurduğu parti barajı aştı diye nasıl barajı aşmış kabul edilebilir?

Barajı aşabilecekse kendi başına aşmalı. MHP’nin baraj sorunu AKP’liler tarafından bu kadar önemseniyorsa, dönüp arkadaşlarına seçimlere bağımsız girmelerini önerebilirlerdi. Hatta daha kestirme bir yolu vardı MHP’nin meclise girmesinin, o da AKP’nin siyasal alanda var olduğu andan itibaren savunduğu antidemokratik seçim barajını kaldırmaktı.

AKP liderliği bunu tercih etmedi, onun yerine MHP’yi meclise taşırken kendisine de meclis çoğunluğunu kazandıracak yolu tercih etti. Bu, bir birinden farklı partilerin aldıkları oyun tek bir partinin aldığı oymuş gibi sayılmasını amaçlayan seçim ittifakı kanunu, nereden tutsak elimizde kalan bir uyanıklığın ürünü. Oyların dağılımında partilerin tek tek temel alınması yerine ittifakın temel alınması, AKP’nin meclis çoğunluğunu ele geçirmek için ürettiği bir formülden başka bir şey değil. Normal ve demokratik seçimlerde AKP’den sonra gelen ikinci partinin milletvekili sayısı net bir şekilde düşecek bu yöntemle. Bir ilde MHP ile AKP’nin oyları toplamı ilk dağılma esas olacak sonra diğer partilerin oylarına bakılacak. Örneğin, daha önce örnek verildiği gibi, Sivas’ta 1 Kasım seçimlerinde oy dağılımı şu şekilde olmuş; AKP; 256 bin 827 CHP; 55 bin 227 MHP; 44 bin 260 bu sonuçlara göre de 5 milletvekilinin birisini CHP almış, diğerlerini ise AKP almış.

Yeni sisteme göre ise şöyle olacak; AKP + MHP: 301 bin 87 CHP: 55 bin 227 oy. CHP’nin Sivas’ta aldığı bir milletvekili yeni yönteme göre AKP’nin olacak. Sivas, Amasya, Çorum, Niğde, Afyon, Ardahan, Artvin, Bartın, Bolu, Burdur, Bilecik, Tokat, Giresun, Isparta, Kayseri, Konya, Malatya, Ordu, Sakarya, Sinop, Trabzon, Uşak, Yalova gibi yerlerde bir milletvekili çıkartan parti bu şansını kaybedecek.

Bu kanun teklifi derhal geri çekilmelidir. İttifak yapmak isteyenlere ittifak yapmalarını sağlayacak ama demokratik bir seçim sistemi devreye sokulmalıdır. Bunun için seçim barajını kaldırmak yeterlidir.

15 Temmuz darbe girişimini püskürten hareketi, sanki bu hareket yerli-milli ittifakı kurmak için sokağa çıkmış gibi yorumlamanın ürünü olan, darbe karşıtlığını demokrasi için değil iktidarı pekiştirmek için değerlendiren bu siyasi yaklaşım seçimlerin ne kadarsa o kadar olan demokratik karakterini imha etmektedir.

Cumhur ittifakı neyi amaçlıyor?

Milli Mutabakat Komisyonu tarafından yönetilen sürecin sonunda, karşımıza “Cumhur İttifakı” çıktı. 2015 yılında çözüm süreci bitirilirken, Erdoğan, 17-25 Aralık sürecinin sonunda serbest bırakılan eski rejimin kalıntıları ile “yerli ve milli” bir ittifak kurmuştu. 15 Temmuz’un ardından buna MHP de katıldı. Bu ittifakın asıl anlamı, Türkiye devletinin “bekasını” korumak, Suriye’nin kuzeyinde Kürtlerin kontrolünde bir bölge oluşmasını engellemek.

Bu ittifakın sahaya çıktığı ilk test 16 Nisan başkanlık referandumu olmuştu. AKP, MHP ve BBP’nin toplam oy oranları %64’e varmasına rağmen, otoriter bir başkanlık teklifi büyük bir erimeye sebep olmuş, referandum yalnızca %51,5 ile kabul edilmişti. Bu sürecin ardından yerli ve milli cephede yaşanan krizler çözülmüş değil. MHP’de partide Akşenercilerin yarattığı aşınma devam ediyor. OHAL dönemindeki uygulamalar AKP’nin seçmeni arasında ciddi huzursuzluk yarattı. Barzani’nin

EKİM DEVRİMİ’NİN ÇİZGİ ROMANI!

Afrin operasyonu ile yükseltilen milliyetçi dalga, tüm bu sorunlara karşı, bu yerli ve milli cephenin itibarını toparlamasına yarıyor. AKP’liler, ittifaka BBP ve Saadet Partisi’ni de davet ediyorlar. BBP’lilerin AKP listelerinden meclise taşınacağı konuşuluyor.

Saadet ise Afrin operasyonuna eleştirel tutumuyla birlikte bu koalisyonun dışında duruyor.

Seçimler çantada keklik mi?

2018 Ocak’ında AKP’nin başkanlık adayının %48,1 oy alacağını söyleyen Konsensüs araştırma şirketinin başkanı, Şubat ayında verdiği bir röportajda, AKP’nin oylarında düşüş olduğunu ve ekonomik veriler düzelmezse yerel seçimlerde %40’ın altına dahi inilebileceğini söyledi. Yine hükümete yakın bir başka anket firması olan MAK Danışmanlık, AKP+MHP ittifakının cumhurbaşkanlığı seçimlerinde %50+1 oy alamayacağını söylüyor.

Yıllarca “koalisyonların ülkeye zarar verdiği” iddiası üzerinden istikrar söylemiyle yürüyen AKP’nin içinden, şimdi MHP ile yapılan bu ittifakın anlamını sorgulayan sesler çıkıyor.

Öyle ki, Bekir Bozdağ bunlara cevap vermek zorunda kaldı. Ancak hükümetin her durumda kullandığı “algı operasyonu” lafından başka fazla bir şey diyemedi.

MAK ve Konsensüs, Afrin harekâtının AKP’ye oy kazandırmadığını söylüyorlar. Konsensüs, MHP’nin ise oy kazandığını iddia ediyor. Savaş ortamı, milliyetçiliğin asıl partisi MHP’ye yarıyor. Fakat ülkedeki genel istikrarsızlık, belirsizlik, ekonomik gidişatın düzelmemesi, iktidarın halk nezdindeki desteğinin kırılganlaşma eğilimini artırıyor. Erdoğan, “7 Haziran” sendromunu bir daha yaşamamak için MHP’den BBP’ye irili ufaklı sağ güçleri yanına çekmeye çalışıyor.

Bizim açımızdan ise hükümete bu sendromu yaşatmanın yolu belli: AKP’nin İslamcı değil neoliberal bir parti olduğu vurgusunun bir ölçüde yaygınlaşmasıyla, AKP üç yıl önce seçimlerde büyük bir hüsran yaşamıştı.

Benzer bir çizgi, milliyetçiliğe prim vermeyen, savaşı desteklemeyen bir muhalefet hattı, yoksulluk, işsizlik veya güvencesizlik gibi sorunlar etrafındaki söylemlerle birleştirilmeli.

Hüsamettin Cindoruklar veya Nesrin Naslar çözüm değil. Ancak AKP’nin tabanındaki huzursuzluğa seslenen ve toplumdaki kutuplaşmaların dışından sınıf eksenli taleplerle geliştirilen bir muhalefet, yerli ve milli cepheyi geriletecek bir başarı elde edebilir.

YENİ SAYI ÇIKTI!

DERGİMİZİN İLK SAYISI ÇIKTI!

NECMIYE ALPAY MUSTAFA ARSLANTUNALI HAKAN ATAMAN KADIR DAĞHAN ATILLA DIRIM AHMET EKEN MURAT ERKMAN NURCAN GÜNDOĞAN KEMAL GÖKHAN GÜRSES ŞENOL KARAKAŞ FERHAT KENTEL FERDA KESKIN EMRE TANSU KETEN SERDAR KORUCU KOSTAS LAPAVITSAS ARIFE KÖSE RONI MARGULIES RUMEYSA ÖZÜYAĞLI ONUR DEVRIM ÜÇBAŞ ELÇIN POYRAZ

25/

O C A K M A R T

2018

FERDA KESKİN IRKÇILIK VE KAPİTALİZM

HAKAN ATAMAN MÜLTECİLERİN ARAÇSALLAŞTIRILMASI

DEVRİMLERİ HİÇ KİMSE YARATMAZ

NECMİYE ALPAY İLE SÖYLEŞİ NURCAN GÜNDOĞAN & MUSTAFA ARSLANTUNALI

ARİFE KÖSE NÜKLEER SAVAŞ NE KADAR UZAK

ELÇİN POYRAZ KAPI ÇALANA AÇILIR

8

“Cumhur ittifakı”nın amacının partili cumhurbaşkanlığı seçimini Erdoğan’ın kazanması ve bu arada seçim barajını düşürmeden MHP’nin barajı aşmasının garanti altına alınması olduğu çok açık..

ilan ettiği bağımsızlık referandumuna karşı dahi geliştirilen düşmanca tutum ise bölgedeki AKP’lilerin ikna edilmesini zorlaştırıyor. Yoksulluk ve işsizliğe isyan edenler kent meydanlarında kendilerini yakıyor veya intihar ediyorlar.

TL

Seçim ittifak kanunu, demokratik alanının herkes tarafından meşru kabul edilen seçimler sürecini gayri meşru bir temele çekecek düzenlemelerle mecliste tartışılmaya başlanıyor. AKP-MHP ittifakını yasalaştıran kanun her ne kadar demokrasi adına gerekçelendirilmeye çalışılsa da karşımızda sıradan bir kurnazlık örneği var.

Ak Parti-MHP’nin yasa teklifi mecliste.

KDV DAHİL

BU KANUN AYIPTIR! GERİ ÇEKİLSİN!

15 Temmuz sonrası AKP ile MHP arasında kurulan siyasi ittifak, önümüzdeki yıl girilecek seçim süreçlerinin öncesinde yasallaştırılıyor.

Seçimlerde farklı partilerin ittifak yapabilmesi için gereken yasal düzenleme TBMM’ye sunuldu. Buna göre, ittifaklarda baraj meselesi için ittifakın aldığı toplam oy göz önünde bulundurulacak. Milletvekili sayısı ittifakının tamamının oy oranına göre belirlenecek, bundan sonra ittifakı oluşturan partiler bu toplam sayıyı kendi aralarında paylaşacaklar.

Düzenlemenin en dikkat çekici özelliği, 12 Eylül darbecileri tarafından getirilen antidemokratik %10 seçim barajını kaldırmadan, MHP’nin baraj sorununu çözmesi. MHP’nin “baraj sorunu” ancak böyle çözülebilirdi!

RUMEYSA ÖZÜYAĞLI KADINLARIN 2017’Sİ

SERDAR KORUCU TOKATLIYAN OTELİ’NİN NAZİ BAYRAĞI

GÜNDEM İŞÇİLERİN VE KÖYLÜLERİN HAKLARI İÇİN:

ŞEKERDE ÖZELLEŞTİRMEYE HAYIR

3

BARIŞTAN YANA Yıldız Önen

SAVAŞ VE TRAJEDİ Savaşın herkes için bir yıkım olduğunu iyi biliyoruz.

Birinci Dünya Savaşı, İkincisi, 20. Yüzyılın her bir yılında milyonlarca insanın ölümüne neden olan yaşanmış savaşlar değil, yaşanmakta olan savaşlar ve belki de daha büyük, küresel bir girdaba dönüşecek olan savaşların işareti olan bölgesel savaşlar. Özellikle Suriye. Suriye’de askeri varlığı olmayan ne küresel güç kaldı ne de bölgesel. Suriye, şekillenmesini yitirdi ve Galip Dalay’ın tabiriyle henüz yeni bir Suriye gerçekliğinin inşasından söz etmek mümkün değil. Küresel ve bölgesel güçlerin ve Esad rejimiyle silahlı muhaliflerin üzerinde ortaklaşacağı bir yeni Suriye gerçekliğinin inşa edilememesi, Suriye halklarının yaşadığı yıkımın süresinin de kestirilememesine neden oluyor.

Şeker-İş sendikası imza kampanyası başlattı. ÇAĞLA OFLAS

Hükümet daha önce alınmış Danıştay kararına rağmen OHAL fırsatçılığına dayanarak şeker fabrikalarını özelleştiriyor. İlk etapta özelleştirme kapsamına alınan 14 fabrika 125 hektar ekim alanı ile pancar ekim alanının yüzde 66’sını oluşturuyor. Özelleştirecek 14 fabrikada toplam 4 bin 410 işçi çalışırken bu alanda 47 bin 758 çiftçi üretim yapmakta. Bu da aileleriyle birlikte milyonlarca insanın süreçten etkileneceğini göstermekte. Şeker fabrikalarının kapanması fabrika için üretim yapan binlerce üreticinin işsiz kalıp şehirlere göç etmesine yol açacak. Şeker fabrikalarında çalışan kadrolu işçilerin sendikal hakları ve iş güvenceleri ortadan kalkacak, sosyal hakları budanacak ve maaşlarında düşüş olacak. Öte yandan Şeker fabrikalarının özelleştirilmesinin arkasında tarım alanında uluslararası düzeyde tekelleşmiş bir şirket olan Cargill olduğu söylen-

mekte. Cargill’in, hükümete sunduğu raporlarda “ şeker pancarı yerine –kendi ürettiği-nişasta bazlı şeker/ mısır şurubunun öne çıkarılması’ gerektiğini söylemekte. Bu da şeker pancarı üretimi yerine, kalp, kanser, şeker gibi pek çok önemli sağlık sorunlarına yol açan nişasta bazlı şeker üretiminin ağırlık kazanacağını göstermekte.

Birleşik mücadele durdurabilir Hükümetin Şeker fabrikalarını özelleştirme girişimine şimdiden işçiler direnişe geçti. Türk-İş karşısında bir basın açıklaması yapıldı. Özelleştirmeye karşı 850 bin imza toplandı. Özellikle AKP’nin ağırlıklı olduğu yerlerde hükümet kendisine oy veren işlerin basıncını hissediyor. Ancak fabrikaların özelleştirilmesini milli bir mesele haline getirmek işçilerin bölünmesine yol açmakta. “Antiemperyalizm” sosuna bulanmış muhalefetin dili fabrikaların özel-

leştirmesine karşı mücadele eden işçileri değil, OHAL koşullarında aylardır işçilerin haklarını gasp eden, grevleri yasaklayan milli mutabakat hükümetini güçlendirmekte. Oysa şeker fabrikalarının özelleştirilmesine karşı çıkmak ulusal bir savunma değil, milyonlarca işçinin ve üreticinin aşlarını ve işlerini koruma mücadelesidir. Şeker fabrikalarının özelleştirilmesi durdurulduğunda, işçiler kazandığında, sermayeyi her yerde durdurmak daha olanaklı hale gelecek.

Hatırlanacağı gibi, Kasım 2017’de Zonguldak Türkiye Taşkömürü Kurumu’nda (TTK) çalışan maden işçileri, kurumun özelleştirilmesini durdurmak için işçilerin “Maden ocağından çıkmama” eylemi örgütlemişlerdi ve bu eylem hükümetin geri adım atmasına yol açmıştı. Aynı şekilde işçilerin birleşik kararlı mücadelesi şeker fabrikalarının özelleştirmesini durdurabilir.

İYİ Kİ DOĞDUN EMİN YOLDAŞ!

Emin Şakir haksız bir şekilde tutuklandı ve üç aydır iddianamesinin hazırlanmasını bekliyoruz. Türkiye’de yayınlanan tüm sol dergileri arşivleyen DSİP üyesi yoldaşımız, 31. yaşgününe tutuklu bulunduğu Maltepe Cezaevi’nde girdi.

Emin Şakir’in birinci özelliği sosyalizm mücadelesine duyduğu derin inancın mücadele içindeki kararlılığına yansımış olmasıdır. Emin kendi jenerasyonunun en yetenekli devrimci sosyalistlerinden birisidir. Hangi toplumsal kesimden olduğuna bakmaksızın daima ezilenlerin yanında, koşulsuz bir şekilde yer almıştır.

Yoldaşları yaş gününde Emin’le dayanışmak için bir kez

daha kart attılar ve basın açıklaması yaptılar. Emin, aynı zamanda Sosyalist İşçi gazetesinin yazarı ve aktivistidir.

Ailesi, arkadaşları, yoldaşları ve Emin’le bir vesileyle tanışan ve onun dayanışmacı niteliklerinden etkilenen herkes Emin hakkındaki iddianamenin hemen hazırlanmasını, mahkemenin hızla başlamasını bekliyor. Çünkü hepimiz Emin yoldaşı çok özledik. Onun iyi niyeti, neşesi, fedakarlığı ve dayanışmacı ruhu özgürlük mücadelemize ayrı bir enerji katıyor.

Emin Şakir’in özgürlüğüne kavuşması için kampanyamız devam ediyor.

Ama bu arada yıkım sürüyor. Sadece Suriye değil, Yemen de yıkıma maruz kaldı. Bütün egemen güçler Arap Baharı’nın intikamını alıyor adeta. Sadece Arap Baharı’nın değil bu isyanlardan ilham alan işçilerin, halkların kazanımları da her gün tehdit altında. Daha büyük bir savaşın yaşanma olasılığı daha yüksek sesle dile getirildikçe demokrasi ve hukuk, devletlerin beka kaygısının merkezine oturtulan güvenlik eksenli politikaların hakim ve sorgulanamaz hale gelmesine neden oluyor.

Bu yüzden Adalet Zemini (AZ)’nin 10 Mart’ta düzenleyeceği Konferans özel bir öneme sahip.

‘Dünyada ve Türkiye’de Demokrasi ve Barışın İmkanları’ başlıklı üç oturumdan oluşan konferansta: ‘Dünyada otoriterlik ve demokrasi mücadelesi’, ‘Ortadoğu’da bitmeyen savaş’ ve ‘Türkiye’de muhalif olmanın güçlükleri ve imkânları’ başlıklı konular etrafında geniş bir tartışma sürecek.

Bu tartışmanın içinden geçtiğimiz koşullarda ne kadar önemli olduğu çok açık ama önemli olan bir başka gerçeklik ise bu tartışmanın küresel bir zeminde sürdürülmesinin zorunluluğu. Sadece mevcut askeri gerilimleri, çatışmaları, harekatları sona erdirmek için değil, bunların büyük ihtimalle ilk adımı olduğu daha kapsamlı bir küresel askeri kapışmanın engellenmesi için bu tartışmanın küresel bir barış hareketinin kolektif odağı haline gelmesi gerekiyor.

ADALET ZEMİNİ PANELİ: DÜNYADA VE TÜRKİYE’DE DEMOKRASİ VE BARIŞIN İMKÂNLARI 10 Mart 2018, Cumartesi 13.00-19.00 Cezayir Toplantı Salonu

4

DÜNYA

ESAD REJİMİ DOĞU GUTA’DA KATLİAM YAPIYOR

Rejimin hava saldırıları ile yerle bir edilen Doğu Guta.

Suriye rejimi, başkent Şam’ın 10 km doğusunda yer alan ve isyancıların elindeki yerlerden biri olan Doğu Guta’yı haftalardır bombalıyor. 400 bin kişinin mahsur kaldığı bölge uzun yıllardır rejimin ablukası altındaydı.

Rejimin ve Rus uçaklarının üç aydır süren saldırılarında 1000’den fazla sivil yaşamını kaybetti.

Bunların 300’e yakınını çocuklar oluşturuyor. Saldırılar son hafta daha da şiddetlendi. Sadece son haftada 500 sivil öldürüldü. Yaklaşık bir yıldır sıkılaşan abluka

nedeniyle gıda ve tıbbi malzeme sıkıntısı da yaşanıyor. Dünya medyası bu savaş suçunu 21. yüzyılın en büyük insani krizi olarak duyuruyor.

Doğu Guta 2013 yılında da rejimin düzenlediği kimyasal silah saldırısıyla duyulmuştu. Saldırıda 1.400 kişi yaşamını yitirmişti.

Diktatör Esad’ın Başkanlık Sarayı’na çok yakın olan bölge rejim için önem taşıyor çünkü rejim başkentin içerisinde, muhaliflere ait bir bölge olmasını kabul ede-

miyor. Astana görüşmelerinde aslında bu bölgeye saldırı yapılmayacağı kararı alınmıştı ancak rejim bu karara uymuyor.

24 Şubat’ta BM Güvenlik Konseyi oy birliğiyle yani Rusya’nın da onayıyla Suriye'ye insani yardım ulaştırılabilmesi için en az bir ay insani ateşkes kararı aldı. Ancak rejim, kararın ertesi günü de bölgeyi vurmaya devam etti. Rejim, BM kararının “terör örgütleri”ne yönelik operasyonları kapsamamasını gerekçe olarak gösteriyor.

ARJANTİN: YÜZBİNLERCE İŞÇİ EMEKLİLİK YASASINA KARŞI SOKAĞA ÇIKTI

Rus ve ABD emperyalizmi arasında büyüyen kriz Ortadoğu’da hemen her ülkeye kendi çıkarları doğrultusunda manevra yapabilme olanağı sağlıyor. Tüm bölge ve hatta dünya hızla silahlanıyor.

ABD ve İsrail Suriye’de İran birliklerini vuruyor. Türkiye krizden faydalanarak Afrin’e müdahale ediyor. Suriye rejimi Doğu Guta’da sivilleri katledebiliyor. İsrail Gazze’ye saldırıyor ve ambargo uyguluyor. Çin, Suriye’ye artık müdahil olacağını ilan ediyor.

Daha geçtiğimiz aylarda ABD-Ku-

21 Şubat’ta Arjantin’de emeklilik yasasına karşı yüzbinlerce işçi sokaklara indi. Arjantin’de iki aydır farklı sektörlerde grevler ve işgaller yaşanıyordu. İşçi sınıfının tabanından gelen basınç sonucu sendikalar da harekete geçti ve mecliste kabul edilen emeklilik reformu yasasına karşı sokağa çağrı yaptı.

Eylemlere Kamyon İşçileri Sendikası öncülük etse de ülkenin en büyük işçi ve memur sendikaları olan CGT ve CTA da destek verdi.

Kitle gösterisinin radikal sol kanadını oluşturan çeşitli sendikalar ve sosyalist gruplar sınıfın birliğini savunmak için alana gelmekle birlikte sendika bürokrasinin eylemsizliğine karşı genel grev talebini öne attılar.

CTA Başkanı “Biz buraya hükümeti tehdit etmeye gelmedik. İstikrarsızlığa neden olmak istemiyoruz” dese de işçilerin son aylardaki eylemleri ve meydanın kitleselliği sendika bürokrasisini önümüzdeki dönemde zorlamaya devam edecek.

Her bir ülkede işçi sınıfı örgütlerinin militarizme ve savaş bütçelerine karşı mücadele örmesi giderek daha acil bir önem kazanıyor.

İTALYA: SEÇİMLER YAKLAŞIRKEN ANTİFAŞİST MÜCADELE YÜKSELİYOR İtalya’da 4 Mart’ta gerçekleşecek genel seçimler öncesi aşırı sağın artan saldırılarına karşı anti-faşistler de hareket geçti.

Seçimlerin ana gündemini göçmenler oluşturuyor.

Merkez sağ ve sol partiler ile Beş Yıldız Hareketi göçmen düşmanlığında birleşirken faşistler meşruiyet kazanıyor.

İşçiler sokakta, Buenos Aires.

zey Kore arasında yaşanan askeri gerilim; Suudi Arabistan, Katar, Türkiye, Japonya, Güney Kore gibi ülkelerin rekor silahlanma bütçeleri; İsveç ve Fransa’nın zorunlu askerlik sistemini geri getirmeleri gibi gelişmeleri de hesaba katacak olursak kapitalizmin ekonomik krizinin hızla militarist bir krize doğru yol aldığını söyleyebiliriz.

Roma’da antifaşist protesto.

İtalya’ya deniz yoluyla her yıl onbinlerce göçmen sığınıyor. Sadece geçen yıl 119 bin göçmen İtalya sahillerine çıkmayı başardı. Yüzlercesi ise denizlerde boğularak yaşamını kaybetti. Faşistler ise göçmenlere karşı kampanyalarını ve saldırılarını sürdürüyor.

Birkaç hafta önce Macereta’da, yanında Mussolini şeklinde mum taşıyan bir faşist sokakta gördüğü göçmenlere arabasından ateş açarak altı kişiyi yaralamıştı. Saldırıyı düzenleyen Luca Traini faşist Lig Partisi’nden milletvekili adayı da olmuştu.

Macereta’daki saldırı ve faşistlerin seçim döneminde artan kampanyalarına karşı 24 Şubat’ta onlarca şehirde, “Faşizm Bir Daha Asla” sloganıyla gösteriler düzenlendi.

Roma’da toplanan 100 bin anti-faşist, faşistlerle ve polisle çatıştı.

Faşist Lig Partisi ve Yeni Güç Partisi’nin seçim kampanyaları sırasında farklı illerde yaptığı her eylemi haftalardır faşizm karşıtları engelliyor. Faşistlerin sokak gösterileri polis tarafından korunurken faşistlerden çok daha kalabalık olan anti-faşistler ırkçıların yürüyüşlerine geçit vermemek için barikatlar kuruyor ve çatışıyor.

DÜNYA İSRAİL GAZZE’Yİ VURMAYA DEVAM EDİYOR ABD Başkanı Trump’ın Kudüs’ü İsrail’in başkenti olarak tanımasına karşı Filistin halkının başlattığı direniş Gazze’de İsrail ambargosu nedeniyle bir insanlık krizine doğru gidiyor.

Direnişi kırmak için birkaç kez Gazze’ye saldırı düzenleyen İsrail devleti en son 17 Şubat’ta Hamas hedeflerini savaş uçakları ve tank ateşiyle vurduğunu duyurdu.

Ambargo insani kriz yaratıyor İsrail ambargosu sebebiyle Gazze’ye ilaç, yakıt ve gıda ürünlerinin girişinde büyük zorluk yaşanıyor. Özellikle yakıtların tükenmesi sonucu elektrik üretimi ve jeneratörler çalışamaz duruma geldi. Gazze’de yer alan üç hastane ve 16 tıbbi yardım merkezi elektriksizlik nedeniyle geçtiğimiz hafta çalışmalarını durdurmak zorunda kaldı. Elektrik yokluğu su ihtiyacının büyük bölümünü yer altı sularını çeken kuyulardan karşılayan Gazzeliler için susuzluk anlamına da geliyor. İsrail Başbakanı Netanyahu son Gazze saldırısının hemen ardından İran’ı da tehdit ederek İran’ı “tüm dünya için en büyük tehlike” olarak niteledi. İran’la hesabını Gazze’ye ödetiyor İsrail’in en temel “beka kaygısı” İran’dan algıladığı tehdit. İran destekli Hamas’ın kontrol ettiği Gazze’ye yönelik sürdürdüğü sert politikanın ana nedeni bu. İsrail, İran’ın bölgede ve özellikle kendi sınırında güçlenmesini istemiyor. İsrail, Suriye’de de İran’ın Esad rejiminin yanında savaşa dahil olmasından rahatsız. Bu nedenle Aralık ayında, Kudüs krizinden birkaç gün önce, İran’ın Şam yakınlarındaki askeri üssünü vurmuştu.

Gazze’ye yönelik son saldırının arkasında başka bir neden daha var. Netanyahu Şubat başında dört büyük yolsuzluk soruşturmasına maruz kalmıştı. Bu soruşturmalardan birinde politik destekler karşılığı 1 milyon TL’lik hediye aldığını kabul etmişti.

Diğer soruşturmalar ise bir gazeteye mali destek vermek, Almanya’dan alınan denizaltılarda yolsuzluk yapmak ve eşinin ev mobilyalarını kamu bütçesini kullanarak alması.

Savaş ve militarizm hemen her ülkede, içeride yaşanan ekonomik sıkıntıların ve hükümetlerin yaşadıkları çalkantıların üzerini örterek milliyetçi bir hezeyanla geçiştirilmelerine olanak sağlıyor.

5

RUSYA: EMPERYALİST BİR ODAK Gezegenimizdeki karasal alanların altıda birini kaplayan sınırsız ham madde ve enerji kaynaklarını barındıran topraklarıyla ilk emperyalist devletler Britanya, Fransa ve ABD’nin gözünü kamaştıran bir yarı sömürge durumundaki Rusya, 20. yüzyılın başından itibaren diğer emperyalistler arasında kendine yer bulmaya çalışan bir ülke haline gelmişti. Rusya Çarlığı, hem kendi ülkesinde, hem de işgali altında bulunan Doğu Avrupa, Kafkaslar ve Kazakistan’da yaşayan halkları boyundurluğu altında eziyordu. Çarlık rejimi, ilk büyük emperyalist boğazlaşma olan Birinci Dünya Savaşına Britanya ve Fransa’nın yanında katılarak nüfuz alanını Balkanlar ve Orta Avrupa’yı da kapsayacak şekilde büyütmek istiyordu, ancak kendi sınırları içerisinde işçi sınıfı ile sürdürdüğü mücadelede yenilmesi emperyal hayalleri sona erdirdi. Şubat 1917’de savaşa karşı barış, ekmek ve özgürlük talepleriyle ayaklanan işçi sınıfı bir hafta içinde yüzyıllardır hüküm süren çarlık rejimini devirdi. Şubat Devrimi ile birlikte Rus işçi sınıfının iktidar organları olarak yeniden boy gösteren Sovyetler (ilk olarak 1905 ayaklanması sırasında ortaya çıkmıştı), Ekim 1917’deki muzaffer ayaklanma sonrasında bütün Rusya’da iktidarın tek odağı haline geldi.

Ekim Devrimi, Çarlık rejimi altında tutsak yaşayan bütün halklara özgürlük getirmiş ve buralarda da Sovyetler kurulmaya başlamıştı. Bu gelişme, Birinci Dünya Savaşı’nın tarafı olan bütün ülkelerde peşpeşe kitlesel grevler ve işçi ayaklanmalarının önünü açtı.

Emperyalistler, kendi sonlarını gördükleri Sovyet sisteminin, Rusya’daki işçi sınıfı iktidarının yayılmasını önlemek için aralarındaki boğazlaşmaya son verdiler. Birinci Dünya Savaşı sona ermişti ve artık emperyalist devletlerin tamamının gündemindeki ilk madde Çarlık kalıntılarını yeniden iktidara getirmek olmuştu. Bu kışkırtma Rusya’da kanlı bir iç savaşı tetikledi.

Rus bürokrasisinin yükselişi Emperyalist devletler, destekledikleri gerici güçlerin iç savaşta yenilmelerini engelleyemedi, ancak Sovyetlerin kendi ülkelerinde kurulması tehdidini savuşturmayı başardılar. Diğer taraftan, Sovyetler Birliği adını alan ilk sosyalist devlet, iç savaşın dehşet verici yıkıntısını gidermek için “geri adımlar” atmak zorunda kaldı. Bu adımların atıldığı dönemde yeni bir güç siyaset sahnesine çıktı ve adım adım işçi sınıfının iktidarını gasp etti. Adı yine Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği (SSCB) olarak kalan bu devletin yeni egemen sınıfı olan bürokrasi, Bolşevik (Komünist) Partisi ve Sovyet’lerin isimlerini değiştirmeden yapılarını kendi çıkarlarına göre dizayn ederek devlet kapitalisti bir rejimi inşa etme sürecine girdi. Bürokrasi, bolşeviklerin dünya devrimi perspektifini ağır fiziksel saldırılar ile etkisiz hale getirdikten sonra önceliği Batılı kapitalistleri “yakalamaya” verdi. Böylece, Ekim Devrimi ile çok kısa bir süre kesintiye uğrayan Büyük Rus Emperyalizmi hayali yeniden canlandı.

Putin gücünü kendisine bağlı generallerden alıyor.

Rusya 2. Dünya Savaşı’na hazırlanıyor Birinci Dünya Savaşı, Ekim Devrimi nedeniyle emperyalistler arasındaki hiyerarşik düzen belirlenmeden bitmek zorunda kalmıştı. Ancak, dünya devrimi perspektifinin yenilgiye uğraması emperyalistleri kaldıkları yere, Dünya hegemonyası mücadelesine geri götürdü. Sovyetler Birliği, yaklaşan İkinci Dünya Savaşına diğer emperyalistleri aratmayacak bir şekilde hazırlanıyordu.

Sonunda savaş 1939 yılında yeniden patlak verdi ve altı yıl boyunca insanlık tarihinin en korkunç yıkımı gerçekleşti. Emperyalistlerin hegemonya mücadelesi 60 milyon insanın ölmesine yol açmıştı. Sovyetler Birliği, 21 milyon vatandaşını kaybetmesine rağmen savaşın ABD ile birlikte en büyük iki kazananından biri olmuştu. Rus çarlarının yüzlerce yıllık hayali gerçekleşmiş ve SSCB bir askeri süper güç olarak bütün Doğu/Orta Avrupa ve (Yunanistan hariç) Balkan ülkelerini doğrudan kendisine bağlı uydu devletlere dönüştürmüştü. SSCB’nin egemenlik alanı sadece Avrupa ile sınırlı değildi, Küba’dan Vietnam’a kadar pek çok ülke, tıpkı 1955 yılında kurulan Varşova Paktı’na dahil Doğu Avrupa ülkeleri gibi birer uydu devlete dönüşmüştü. İki kutuplu hale gelen emperyalist sistemin Doğu’sunu kontrol eden SSCB, ABD ile kıyasıya bir küresel hegemonya mücadelesi yürütüyordu.

SSCB dağılırken ABD’nin ezici ekonomik gücü ile orantılı devasa askeri aygıtının karşısına, kendi kaynaklarının çok önemli bir bölümünü askeri harcamalara ayırarak çıkan SSCB, nükleer silah envanteri ile “caydırıcılık” gücünü yakalamıştı. ABD ve müttefikleri hava kuvvetleri ve donanmada, SSCB ve müttefikleri kara kuvvetlerinde öndeydi. Ancak caydırıcılığın temel gücünü oluşturan nükleer başlıklı füzelerde eşitlik sağlanmıştı. SSCB, bu askeri gücünü bazen kendi uydu devletlerindeki ayaklanmaları (1956 Macaristan, 1968 Çekoslavakya) bastırmak için, bazen de Kore, Vietnam, OrtaDoğu gibi bölgesel hegemonya mücadelesi alanlarında savaşan müttefiklerine yardım için kullandı.

ABD öncülüğündeki Batı Bloku 1970’li yıllarda başlayan ekonomik krizden “neo-li-

beralizm” ile kurtulmayı başardı, ancak kaynakların ezici çoğunluğunu silahlanmaya ayıran devlet kapitalisti rejimler bu kadar şanslı olamadı. Ekonomik kriz ile birlikte temel ihtiyaç maddelerinin karaborsaya düşmesi, bu ülkelerdeki işçi sınıfını hareketlendirdi. SSCB, 1981’de Polonya’da başlayan mücadeleyi yine askeri müdahale ile (bir askeri diktatörlük rejimi kurarak) engelledi, ancak 1988-1990 arasındaki Doğu Avrupa ülkelerindeki ayaklanmaları engelleyecek gücü kalmamıştı. İki yıl içinde bütün Doğu Avrupa SSCB’nin güdümünden çıktı. SSCB 1979’da işgal ettiği Afganistan’da tam bir bataklığa saplanmıştı. Afganistan’daki askeri başarısızlık ve ekonomik kriz soncunda SSCB de diğer Doğu Avrupa ülkeleri ile aynı kaderi paylaştı ve 1991 yılında devlet kapitalisti rejim yıkıldı.

Suriye’de güç gösterisi SSCB’nin tarih sahnesinden silinmesinden itibaren geçen 17 yıl boyunca Rusya, sadece Doğu Avrupa ülkelerini değil, eski SSCB’yi oluşturan Cumhuriyetlerin bir kısmını da (Baltık Cumhuriyetleri) NATO’ya kaptırdı.

Rusya, eski emperyalist gücünden çok şey kaybetmişti. Ama sınırsız hammadde ve enerji kaynaklarında ve nükleer güce sahip askeri aygıtta bir tükenme söz konusu değildi. Hammadde ve petrol ihracatı ile ekonomisini toparlamaya başlayan Rusya, 2008 yılından itibaren NATO’nun diğer eski SSCB cumhuriyetlerine, özellikle Ukrayna ve Gürcistan’a yönelik hamlelerine daha önce benzeri görülmediği şekilde sert askeri yanıtlar verdi ve bu ülkelerin NATO’ya dahil olmasını engelledi. Güçlenen ekonomisine paralel bir şekilde askeri yatırımlara yeniden hız veren Rusya yeni nesil kitle imha silahları, uçaklar ve tanklar ile ABD’ye tekrar göz dağı vermeye başladı. Rusya’nın yeniden küresel bir aktör olarak sahne aldığı yer ise Suriye oldu.

Askeri harcamalarda yarışan, bu harcamalar sonucu geliştirdikleri yeni nesil silahları denedikleri bölgeleri savaş alanına çeviren, bu bölgesel savaşlar sonucu yeniden bir küresel savaş riskini yaratan emperyalist devletlerden biri olan Rusya’yı başta ABD olmak üzere diğer emperyalistlerden birine tercih etmek için hiç bir nedenimiz yok.

6 GÜNDEM

2019'A DOĞRU: ÜÇ SEÇİMDE SOSYALİST

Grev yasağını grevle aşan metal işçileri.

VOLKAN AKYILDIRIM

2019'da gerçekleşecek üç seçimi garanti altına almak isteyen Erdoğan, yerli-milli ittifakını yasallaştırarak kampanyayı da başlattı.

Bazıları baskın bir seçim yaşanacağını söylüyor. Afrin harekatıyla milliyetçilik yükseltilmişken bundan faydalanmak isteyen Erdoğan ve ortaklarının seçimi bu yıla çekeceğini iddia edenler, patronlara ve toprak sahiplerine yapılan teşvik ve kolaylıklara işaret ediyor.

ettirildi. Tepki gören yerel uygulamaları ve projeleri rafa kaldırılıyor. Fakat 2019 yerel seçimlerinde belirleyici olan belediyecilik değil siyasi kamplaşma ve mücadele olacak.

'Yollar ve köprüler yaptık' söyleminin artık işe yaramadığı hem 7 Haziran 2015, hem de 16 Nisan 2017 günü sandıkta görülmüştü.

7 Haziran 2017 genel seçimlerinde çıkan sonuçları beğenmeyen Erdoğan, seçimleri tekrarlatarak 1 Kasım'da kazanarak çıkmıştı. '2018'de baskın seçim olacak' diyenler için bu örnek varken Ak Parti ittifaklar örmekle meşgul.

Afrin harekatı başta yerli-milli ittifakının işine yaramış gözükse de seçimler kolay değil. Milliyetçilik rakip siyasi tarafları başta birleştirmiş görüşse de iş sandığa geldiğinde 16 Nisan'daki ayrışma kendini yine gösterecek. Geçen aylar boyunca adaletsizliğe, haksızlığa uğrayan, ekonomik büyümeden ve devlet desteğinden pay alamayanlar, Afrin harekatını desteklesin ya da desteklemesin, yerli-milli ittifakının karşısında birden fazla nedenle duracak.

Baskın ya da zamanında, Ak Parti-MHP-BBP'nin yerli-milli ittifakı seçim kampanyasını başlatmış durumda.

Muhalefetin sağcılığı

Ak Parti'nin güçsüzlüğü 2019'da birbirine bağlı üç seçim bu ittifakın kaderini belirleyecek. İlki 24 Mart 2019 günü gerçekleşmesi beklenen yerel seçimler. 16 Nisan referandum sonuçları gösterdi ki Ak Parti, Türkiye'de nüfusun ve işçi sınıfının çoğunluğunun yaşadığı büyük şehirlerde gerileyen bir güç. Erdoğan gücünü başta İstanbul olmak üzere Ak Parti'nin büyük şehir belediyelerindeki hakimiyetinden almıştı. 10 ay önce gerçekleşen referandum sonuçları ise istanbul ve Ankara gibi büyükşehirlerde kaybettiklerini gösteriyor.

3 Kasım 2019'da ise cumhurbaşkanlığı ve milletvekilliği seçimleri yapılacak. Seçimler planlandığı şekilde gerçekleşirse Erdoğan'ın başkanlığı, ırkçı partilerin meclise girmesi yerli-milli ittifakının yerel seçimlerden zaferle çıkmasına bağlı. Kadir Topbaş ve Melih Gökçekler bu yüzden istifa

Yerli-milli ittifakının en büyük kozu ne devletin sopası ne de yarattıkları korku ortamı. Bu koz Ak Parti'ye uzun zamandır kazandıran şey: Karşısındaki parlamenter muhalefetin milliyetçiliği, sağcılığı, devletçiliği burjuva karakteri ve beceriksizliği. Kılıçdaroğlu ve Akşener'in de yerli ve milli oluşu.

Geçen yaz yüzbinlerce kişinin katıldığı Adalet Yürüyüşü'nü bir mücadeleye dönüştürmeyen Kılıçdaroğlu ve CHP, bugün Afrin harekatına tam destek verirken yerli-milli ittifakının siyasi taaruzlarını gerçek yerli ve millinin kendisi olduğunu anlatarak savuşturmaya çalışıyor.

MHP'den kopan laik ülkücülerin İP'i ise orta üst ve zengin sınıfların umudu olarak gösteriliyor. Otoriter Erdoğan'a karşı Atatürkçü bir otoriter beklentisine oynayan Akşener ve İP'i, Ak Parti'den oy çekmek bir yana CHP'nin tabanını oyuyor.

CHP ve İP'in yerli-milli ittifakına karşı vaadi eski rejime dönüş. Muhalefetin merkezine Erdoğan'ın kalıp gitmesini koyanlarda bu fikir hızla alıcı buluyor. Irkçıların belirlediği bir geleceğe hayır derken, dört darbe ile dayatılmış askeri vesayeti savunmak! Tek adam yönetimine karşı çıkıp, açık ya da örtük askeri diktatörlükle geçen yıllara güzellemeler yapmak! Bunlar milyonlarca insanın reddettiği şeyler. Ak Parti kaybedecekse bu seçmenlerinin ona oy vermekten vazgeçmesiyle olacak. Eski düzeni geri getirme vaadinin ne Ak Parti tabanında ne de hayır diyenlerin tamamında alıcı bulması beklenemez.

Dindar-laik kutuplaşmasının bir kanadını temsil eden bu iki partinin liderlik ettiği hayır tarafını, demokratik, özgürlükçü ve barıştan yana bir siyaset değil, sağa karşı sağın yarışı belirliyor. Bölünen faşist hareketin iki tarafta da kilit rol oynaması siyasetin topyekun sağcılaşmasına hizmet ediyor.

Sağa karşı sağ politikalar, daima sağdaki en güçlü odağa kazandırır. 2018 Türkiye'sine bakıldığında her türden milliyetçilik, ırkçılık, devletçilik, bunları en fazla savunan ve kullanan yerli-milli ittifakının hanesine yazılacaktır.

Solun eksikliği Irkçıların merkezinde yer aldıkları iki burjuva ittifakın kapışmasıyla belirlenen siyasi iklimin sağcılaşması, sol bir muhalefet olmayınca kolaylaşıyor.

Yakın geçmişte sol muhalefetin etrafında odaklandığı HDP, 7 Haziran'daki yüzde 13'lük sıçramasının ardından kurulu düzenin hedefi haline geldi. Lideri Demirtaş ile milletvekilleri ve üyeleri hapse konulan HDP, çözüm sürecinin bitmesinin ardından Batı'daki muhalefet için bir odak olma özelliğini yitirdi. Öte yandan bütün anketler gösteriyor ki

GÜNDEM 7

T MÜCADELE

OY YOK n Militaristlere n Irkçılara n Milliyetçilere n Kapitalistlerin çıkarlarını savunanlara

BASKI VE MİLLİYETÇİLİK NASIL GERİLETİLİR?

n Doğayı tahrip edip, iklimi değiştirenlere n Nükleer santral dayatanlara n Kadın düşmanlarına üç seçimde de yok!

HDP, yüzde 13'ten geriye itilse de seçim barajını geçebilir durumda. Bu Demirtaş'a oy veren Kürt seçmenin yerinde durduğunu ve onlar için sorunun devam ettiğini gösteriyor.

HDP'nin sürekli ittifak kurmaya davet edildiği CHP, bir kez daha sol umut olarak ısıtılıp karşımıza konuluyor. CHP, kendi içinde birden fazla kanada bölünmüş durumda. Son Kurultay'da Muharrem İnce'nin aldığı oylar ulusalcıların CHP'nin içindeki gücünü gösterdi. Bu gücü tanıyan Kılıçdaroğlu, CHP'nin daha sol politika izlemesi gerektiğini düşünenlerle ulusalcı seçmeni aynı anda tatmin etmeye çalışıyor. Afrin harekatına tam destek verildiği sırada gerçekleşen CHP kurultayında 2019 seçimlerine dönük bir sol program ve mücadele çağrısının çıkması beklenemezdi.

Kılıçdaroğlu, seçmenlerinin ve toplumun çok geniş kesimlerinin değişim ve mücadele talebine yanıt vermek yerine muhalefetin parçalanmışlığı içerisinde en güçlü aday olma pozisyonda kalmayı tercih ediyor. İki partinin bir seçim ittifakı oluşturması neredeyse imkansız. Kasım 2019 seçimlerinin birinci turuna ayrı ayrı girmek, ikinci turda Erdoğan'a karşı Kılıçdaroğlu'nu desteklemek. Rejimi değiştirerek baskıcı bir yönetim kurmak isteyen yerli-milli ittifakını yenmek bu formüle indirgenirken solda durması beklenen bazı muhaliflerse CHP'yi, Saadet'i, İP'i ve HDP'yi aynı masaya oturtarak bir hayır bloku kurmak istiyor. Yerli-milli ittifakını durdurmak gibi haklı bir gerekçeye dayansa da solda rağbet bu eğilim büyük sorunlara sahip. 16 Nisan öncesi ve sonrası hayır oyları bir cephe yani siyasi ittifakın ürün olmadıkları gibi bir hayır bloku hiçbir zaman var olmadı. Ülkücü, yabancı düşmanı ve anti-semitik partiler, ırkçılar ve şovenistler, demokratlar, özgürlükçüler ve sosyalistlerle bazen aynı oyu verebilir fakat hiçbir zaman blok oluşturamaz.

Ne yapmalı?

Geleceğimizi milliyetçilerin ve ırkçıların belirlemesine karşı çıkanlar, darbelere, militarizme hayır diyenler, dayatılan yeni baskı düzenini de eskisini de reddedenler, bu siyasi tablo karşısında umutlarını sağcı adaylardan birinin çıkıp başkanlığı kazanma olasılığına bağlayamaz.

Laik-dindar suni kutuplaştırmasını reddeden sosyalistler ve demokratlar, Ak Parti'ye oy vermiş işçileri kazanmak zorundadır. Yerli-milli ittifakını durdurmak ve yenmek mümkün ise bu o partilere oy veren emekçilerin kazanılmasıyla mümkündür. İşçi hareketinin, son iki yılda sanayideki grev hareketlerine rağmen, düşük düzeyde varolduğu Türkiye'de sağcı fikirlerin alıcı bulması kolaylaşırken, seçim gibi burjuva partilerin bütün kaynakları seferber ettikleri seçim kampanyalarında devrimci mücadelenin gerekliliğini anlatmak zor.

Zorlu koşullarda 2019 seçimlerinin olabildiğince işçi sınıfının ve ezilenlerin çıkarları doğrultusunda sonuçlanması, sandıktan önce verilecek mücadelelere ve işçi sınıfı içinde özgürlükçü sosyalist fikirleri savunacak bir odağın varlığına bağlı.

Bu odağın tek meselesi Erdoğan'ın kalıp gitmesi değil 2019'dan sonraki büyük mücadelelere hazır olmak.

Sandık vakti geldiğinde sosyalistlerin tercihini öncü işçilerin tutumu belirleyecek. Fakat o kadar 'sandığı bırak, mücadeleye bak' diyeceğiz.

Toplumlardaki gerçek değişimler tepede yapılan hesaplardan değil aşağıda gerçekleşecek mücadelelerden gelir.

Bizim için 2019 seçim kampanyası işçi sınıfının taleplerini savunan özgürlükçü bir alternatifi tabanda örmek.

Zonguldak’tan Ankara’ya yürüyen maden işçileri, 1991.

Afrin harekatıyla birlikte yeni milliyetçi dalga tartışılıyor. Türkiye'de baskıcı yönetimin adım adım kendini örmesiyle birlikte. 12 Eylül döneminin nasıl ve kimler tarafından bitirildiği, 90'lardaki savaş ortamında milliyetçi dalgaların nasıl geriletildiğine bakmak, bugünkü mücadelemize ışık tutacaktır.

Bahar eylemleri: 12 Eylül askeri diktatörlüğüne karşı ilk mücadele 1984 yılında Netaş grevi ile başladı. Grev.

Sivil gömlek giymiş askeri diktanın yönetimindeki baskı ortamında, 1984-1989 yılları arasında artan sayıda grevle işçi sınıfı müadeleye başladı. 1989 bahar eylemleri olarak anılan işçilerin protesto dalgasıyla 1991’deki madenciler yürüyüşü ile doruğuna çıkan hareket, iki büyük kazanım elde etti: 1) 1991'de işçi ücretleri, 12 Eylül öncesi düzeye çekildi. 2) Demokratikleşme yolunda önemli kazanımlar elde edilerek, 12 Eylül yönetimine son verdi.

90'ların sonunu getiren hareket: İşçi sınıfı 12 Eylülcüleri yendi fakat yerlerine gelen sermaye hükümetleri olarak koalisyonlar, işçilere ve ezilenlere verdikleri sözleri tutmadı. IMF'nin yapısal uyum programlarını dayatıp sendikalara savaş açan koalisyon hükümetleri, Kürt sorununun askeri çözümünü kanlı bir pratikle uyguladı. Faili meçhuller, yargısız infazlar, protestolara saldırlarla, devlet tarafından pompalanan milliyetçilikle, başbakanlar ve hükümet üyelerinin üniformalar giydiği 90'lar adı verilen dönemi bitiren yine işçi sınıfı oldu. 1995 yazında Türk-İş'e bağlı sendikalar birer birer greve çıkıp iki kez Ankara'ya yürüdü. Örgütlenme hakkını örgütlenerek elde edilen yüzbinlerce memur Kızılay Meydanı'nda iki gün oturma eylemi yaptı. İşçi hareketi koalisyonları birer birer devirirken, 28 Şubat darbesine kadar ki dönem büyük mücadelelerle geçti. 90'ların sonunda bu baskıcı dönem, toplumun ezici çoğunluğu tarafından reddedildi. İşçi sınıfı mücadeleye atıldığı an milliyetçilik zayıflamaktadır. 90'lar boyunca milliyetçiliğin en koyu tonlardaki dalgalarını bitiren her seferinde, işçilerin mücadelesi oldu.

8 GELENEK

KARL MARX 200 YAŞINDA!

DÜNYAYI DEĞİŞTİREN YILLAR

İŞÇİ SINIFININ EN GÜÇLÜ SÖZÜ: KOMÜNİST MANİFESTO ŞENOL KARAKAŞ

Barış yürüyüşü, 1968 Amerika.

RONİ MARGULİES

Dünyanın ve Türkiye'nin bugünkü

hâlini yaşıyor olup şu durduğumuz yerden bakınca, 1968'i anlamak kolay değil. Bugün, tam on yıldır derin bir ekonomik krizin yıkıcı etkileri altında debelenen bir dünya ve bunun yarattığı çalkantılar, savaşlar, yoksulluk ve yorgunluk herkesi etkiliyor.

Bir yanda, krizi çözemeyen, ekonomik durumun yol açtığı istikrarsızlığın siyasî istikrarsızlık yaratmasını engelleyemeyen, kâr oranlarının yükselmesini sağlayamayan egemen sınıflar. Öte yanda, mevcut düzene yabancılaşmış, birgün sol, birgün sağ çözümlere bakan, krize karşı örgütlü bir sınıfsal tepki göstermeyi henüz becerememiş emekçi sınıflar.

Adeta Birinci Dünya Savaşı'nın yıllar süren siper savaşları gibi, iki taraf da ilerleyemiyor, ikisi de çamura saplanmış, yorulmuş, ama adım atamıyor.

Bu durum her iki tarafta da, ama elbette özellikle yoksullaşan ve krizin etkilerini gündelik hayatında hisseden emekçiler arasında bir umutsuzluk ve çaresizlik duygusu yaratıyor.

Kapitalizmin altın çağı Elli yıl önce, dünya kapitalizmi yirmi yıllık bir altın çağ yaşamaktaydı. Bu çağın sonuna gelinmişti, ama gelindiğinin bilincinde değildi henüz kimse.

Yirmi yıldır, İkinci Dünya Savaşı’nın bitiminden beri, tüm ekonomiler tarihte görülmemiş bir hızla büyüyordu. Avrupa ve Amerika'da kâr oranları hızla yükselirken, büyüyen pastadan aldığı pay da büyüdüğü için işçi sınıfının iş ve yaşam koşulları da her yıl daha iyileşiyordu.

Pasta büyürken, reformlara, sosyal

devlet harcamalarına ayırılan pay da artıyordu.

Kapitalistlerin rahat olduğu bu ortamda, işçiler çoğu taleplerini hızla kabul ettirebiliyor, patronlar grev yapıldığında kârlarını kaybetmektense talepleri karşılamayı tercih ediyordu.

Kapitalizmin hızlı büyümesi vasıflı işçi ihtiyacını artırmış, sosyal devletin genişlemesi kamu çalışanı ihtiyacını yükseltmişti. Bu nedenle, okul ve özellikle de üniversite sayısında patlama yaşanmıştı. İskandinav ülkeleri ve İngiltere'de eğitim sistemi ücretsizken, diğer ülkelerde de kapsamlı burs sistemleri getirilmişti.

Sonuç olarak, tarihte ilk kez işçi sınıfının çocukları, milyonlarca genç, üniversite eğitimi alabilir olmuştu.

"Amerikan düşü" gerçeğe dönmüş gibiydi, üstelik sadece Amerika'da değil!

Her yıl daha iyi Bütün bu gelişmeler, Batı Avrupa ve Amerika'da bir yanda örgütlü, kendine güvenli bir işçi sınıfı, bir yanda da eğitimli, beyaz yakalı işçi olarak cebinde parası olan genç bir kuşak yaratmıştı. Bunların 1960'ların ikinci yarısındaki isyanı sistemi köklerine kadar sarstı.

Durum hiç de kötü değil gibi görünürken (günümüze kıyasla gerçekten de hiç kötü değilken) niye isyan ettiler? İşçi sınıfının radikalleşmesi, 1970'lere yaklaşılırken ekonominin yavaş yavaş sıkışmaya başlamasının sonucuydu. Her yıl bir önceki yıldan daha iyi ücret ve koşullar elde etmeye alışmış olan işçiler 1967-68'de bu beklentilerini kolayca elde edemez oldular. Hak olarak düşünülmeye alışmış oldukları beklentilerin karşılanmaması genel bir mücadele dalgasının yükselmesine yol açtı.

Çok zaman 1968 bir öğrenci hareketi olarak düşünülür. Oysa, örneğin Fransa'da 10 milyon kişinin katıldığı genel grev, İngiltere'de 1972 ve 1974 yıllarında kömür madencilerinin hükümet deviren grevleri bunun böyle olmadığını gösteriyor.

Gençliğin isyanı genel olarak ekonomik değil kültürel bir sıkışmışlıktan kaynaklanıyordu. Bugün 1968 öncesinin gelenekçiliğini, boğucu havasını kavrayabilmek kolay değil. Gençlik için itaat, disiplin ve gelenek dünyasının artık kabul edilemez, kaldırılamaz hâle gelişini, o dönemde o dünyayı parçalamış oldukları için artık hatırlayamıyoruz.

Rock müziği ve Bob Dylan'ın, uzun saç ve mini eteklerin ne kadar yeni, ne kadar isyankâr şeyler olduğunu bugün kolayca düşünemiyoruz.

Her türlü kısıtlamaya karşı aynı isyan, aynı özgürlük özlemi sadece Batı dünyasını değil, Doğu Avrupa'nın Stalinist diktatörlüklerini de sarstı. Çekoslovakya'nın Prag Baharı ancak Rus tanklarıyla engellenebildi. Özgürlük özlemi 1968'de patlak veren ve 1970'lerin ortalarına kadar süren, dünyanın dört bir yanına yayılan dev hareket kapitalizmi devirmenin eşiğine geldi.

Deviremedi. Ama harekete katılan ve katılmayan herkesin dünyaya bakışını değiştirdi.

Dünyanın egemenleri on yıllık bir şakınlıktan sonra 1980'lerle birlikte karşı saldırıya geçti. Sınıf mücadelesi inişli çıkışlı gidişini sürdürdü.

Ama bazı şeyler eski hâline dönmedi, dönemezdi. Özgürlük, eşitlik, kadın sorunu, cinsellik, emperyalizm, dar çevrelerin konuları olmaktan çıkıp dünyanın gündemine girdi. Bir daha çıkmamacasına.

Marx ve Engels’in Komünistler Birliği adına kaleme aldıkları Komünist Manifesto’nun yayınlanmasının üzerinden 170 sene geçti. Yayınlanmasıyla en temel iddialarının işçi sınıfının tarihsel eylemiyle sınanması üst üste gelen başka bir kitap yoktur. İlk bakışta 1848 Devrimleri’nin Marx ve Engels’i haksız çıkarttığı düşünülebilir. Ama Manifesto taktik önermeleri nedeniyle değil tarihsel bakış açısı nedeniyle benzersiz bir eserdir ve bugün onu güncel kılan da bu özelliğidir. 1872 tarihli Almanca baskıya önsözde Marx ve Engels Manifesto’nun güncelliğiyle ilgili şunu yazıyorlardı: “Son yirmibeş yıl içinde, koşulların değişmesine karşın, Manifest'te geliştirilmiş olan temel ilkeler ana çizgileriyle bugün de doğrudur. Şu ya da bu ayrıntı daha doğru bir hale getirilebilir. Manifesto’da açıklandığı gibi, bu temel ilkelerin pratikte kullanılması, her yerde ve her zaman tarihsel durumlara bağlıdır.”

Manifesto, tam da Lenin’in anlattığı gibi bir eserdir: “Bu eser, yeni dünya görüşünü, sosyal yaşantıyı ve en kapsamlı ve derin gelişme doktrini olarak diyalektiği de içeren tutarlı materyalizmi, sınıf savaşının teorisini, ve, yeni, komünist bir toplumun yaratıcısı proletaryanın dünya ölçüsünde tarihsel devrimci rolünü dehanın açıklığı ve parlaklığıyla özetlemektedir.”

Marx ve Engels tam olarak “komünist bir toplumun yaratıcısı proletaryanın dünya ölçüsünde tarihsel devrimci rolünü” özetliyor Manifesto’da.

Kitap, marksizmin belli başlı tüm özelliklerini barındırıyor: Kitap, her şeyden önce işçi sınıfının uluslararası deneylerinin bir ifadesi ve kavramları bu deneyimlerin içinden süzülüp geliyor. Hem kitabın kendisi hem de her bir Önsöz, marksizmin işçi sınıfının eyleminden öğrenmenin kılavuzu olduğunu gösteriyor. Manifesto, toplumların tarihi evrimi içinde şekillenen kapitalizmin gizli niteliğini açığa çıkartıyor, kendisine ödenenden daha fazla değer katan bir metanın, ücretli emekçilerin varlığını tespit ederek, Manifesto işçi sınıfını hem maddi yaşamın hem de teorinin merkezinde konumlandırıyor. Kapitalist özel mülkiyetle üretimin toplumsal karakteri arasındaki çelişkinin sürdürülemezliğinin altını çizmesi, işçi sınıfının tarihsel mücadelesinin her şeyden önce enternasyonal karakterini belirgin bir şekilde vurgulaması, Manifesto’nun marksizmin parlak bir özeti, bir ilk girişi olması anlamına geliyor. Kısa bir broşürün 170 sene sonra açıklama gücünden, parlaklığından ve etkisinden hiçbir şey yitirmemiş olması, sadece Marx ve Engels’in açıklama güçleri ve devrimci enerjilerinin büyüklüğünden değil, Manifesto’nun sözcüsü olduğu sınıfın kendi eyleminden öğrenme yeteneğini günümüzde sergileyebilmesinden kaynaklanıyor.

İŞÇİ HABER

TÜRKİYE AB ÜLKELERİNE KIYASLA EN UZUN ÇALIŞILAN ÜLKE DİSK’in İPSOS araştırma şirketine

yaptırdığı Türkiye İşçi Sınıfı araştırmasının sonuçları açıklandı. Farklı sektörlerde çalışan 2000 işçi ile yapılan yüz yüze görüşmeler sonucu ortaya çıkan işçi sınıfı profili kamuoyuyla paylaşıldı.

9

MÜCADELENİN İÇİNDEN Faruk Sevim

1 MAYIS YAKLAŞIRKEN: İŞÇİLERİ SENDİKALARA ÜYE OLMAYA TEŞVİK EDELİM

Haftalık çalışma süresi 49.3 saat Araştırma sonuçlarına göre Türkiye’de haftalık çalışma süresi 49,3 saat. Bu oran AB üyesi ülkelerinin ortalaması olan 40,3 saatin çok üzerinde.

Türkiye uzun çalışma saatlerinde AB ülkelerinin tamamını geride bırakırken, 37 OECD ülkesi arasında Kolombiya’nın arkasından ikinci sırada yer alıyor. Ancak resmi rakamlara göre çalışma saatlerinde düşüş var. Başbakanlığa bağlı Yatırım Destek ve Tanıtım Ajansı 2012 yılında “Türkiye’ye Yatırım Yapmak İçin 10 Neden” başlıklı bir metin yayınlamıştı. Metinde övünçle şu cümle yazıyordu: “Avrupa’daki en uzun çalışma süreleri ve çalışan başına ortalama hastalık izninde en düşük oran (haftada 53,2 çalışma saati ve çalışan başına yıllık ortalama 4,6 gün hastalık izni)” Yukarıdaki rakamlara bakılırsa ça-

Türkiye’de işçilerin dörtte biri yıllık iznini kullanamıyor.

lışma saatleri 53,2 saatten 49,3 saate düşmüş. Çalışma saatlerindeki düşüşün esas nedeni çalışma koşullarındaki iyileşme değil yarı-zamanlı çalışmanın artması. Giderek artan oranda öğrenciler ve işsizler yarı-zamanlı işlerde çalışarak geçimini sağlamaya çalışıyorlar.

Fazla mesai zorlaması AB ülkelerinde haftada 40 saatten fazla çalışan işçilerin oranı sadece %20 iken Türkiye’de bu oran %74’e yükseliyor. Türkiye’de haftada 40 saatten fazla çalışan işçilerin oranı neredeyse

AB’nin dört katı. İşçilerin %55’i haftada bir veya birkaç gün fazla mesai yapıyor. Sigortasız işçilerin %39’u fazla mesai yaparken, sendikasız işçilerin %28’i fazla mesai yapıyor. Sendikalı işçilerde ise bu oran %15’e kadar düşüyor.

Fazla mesai oldukça yaygınken işçilerin %43’ü kendine ve ailesine yeterince zaman ayıramadığından şikayetçi.

Kendisine ait çok az zaman kalan işçiler bu zamanın önemli bir kısmını da televizyon izleyerek veya sosyal medyaya girerek geçiriyor. Ayrıca işçilerin dörtte biri hiç yıllık izin kullanmıyor.

TAŞERON DÜZENLEMESİ İŞSİZ BIRAKTI

Sendikalı işçi patronların kendisine karşı yaptığı haksızlıklara karşı daha güçlüdür, daha güvenlidir.

Gerektiğinde sendika grev yapar. Patronlar sendikal örgütlenmelerden korkar, iş yerlerinde istemezler, bu da işçiler için sendikaların ne kadar önemli olduğunu gösterir. Kayıt dışı çalışanlar ve işsizler de hesaba katıldığında Türkiye’de toplam 22 milyon işçi ve memurun 3,3 milyonu yani yüzde 15’i sendika üyesi.

Geçen hafta yayınlanan DİSK’in işçiler arasında yaptığı bir araştırmaya göre, işçilerin dörtte biri yüksek okul mezunu. Ankete katılanların sendikalaşma oranı ortalama yüzde 15 iken, ankete katılan yüksek okul mezunlarında sendikalaşma oranı yüzde 20.

Bugün Türkiye’de yüksek okulların yer aldığı örgün eğitimde 4 milyon öğrenci, açık ve uzaktan eğitimde 3,5 milyon öğrenci var. Bunların çok büyük çoğunluğu sonuçta işyerlerinde, fabrikalarda işçi olarak çalışıyorlar veya okul bitince çalışacaklar. Haklarına ve sendikalarına daha fazla sahip çıkacak yeni bir genç işçi kuşağı hızla yetişiyor.

2000’lerde küresel işçi hareketi umudun sesiydi, bizler işçi sınıfının güçlenmesi için çalışıyorduk, Sosyal Forumları, savaş karşıtı hareketleri örgütlüyorduk. Şimdi biraz daha geriden ama daha tecrübeli olarak yeniden başlıyoruz.

İstanbul Üniversitesi’nde çalışan taşeron işçilerin protestosu. ÇAĞLA OFLAS

Hükümetin bir milyon taşeron çalışana kadro vaadi yalan oldu. Türkiye genelinde 200 bin kişi, çalışırken işsiz kalma riski ile karşı karşıya. 696 sayılı Kanun Hükmünde Kararname yürürlüğe girdi. Kamuda çalışan taşeron personelin kadroya alınmasını kapsayan KHK, eski hükümlüler ile emekliliği hak eden ve emekli olup çalışmaya devam eden işçileri, kapsam dışında bırakmakta. İstanbul Üniversitesi Çapa Hastanesi’nde sekiz yıldır kadrosuz çalışan Zuhal Poyraz Başvurusunun 657 Sayılı Devlet Memurları Yasası 48.

maddesi ileri sürülerek kabul edilmediğini, kadroya kabul edilmediği gibi işsiz kaldığını anlattı. Poyraz, Çapa’da kendisi gibi 38 kişinin daha başvurusunun 48. maddeye dayandırılarak kabul edilmediğini söyledi.

“Sonuna kadar mücadeleye devam edeceğim” İstanbul Üniversitesi’nde çalışan taşeron işçilerin düzenlediği eylem sonrasında konuştuğumuz Zuhal Poyraz şunları söyledi: “İstanbul Üniversitesi Çapa Hastanesi’nde ortopedi bölümünde çalışıyorum. Oğlum asker, 12 yaşında bir oğlum daha var. Kirada oturuyorum. Kendimden

başka evime bakacak kimsem yok.

Kadro için başvuruda bulundum.

657 Sayılı Devlet Memurları Yasası’nın 48. maddesini ileri sürerek, başvurumu kabul etmediler. Beni o maddeyi işlemeye teşvik ediyorlar.

Daha önce kaçak elektrik suçu işledim. Bakın ‘işledim’ diyorum ama cezasını çektim. Tutarını fazlasıyla ödedim. İstanbul Üniversitesi’nde çalışmaya başladığım zaman bu suç sicilimdeydi. O zaman dikkate almadılar. Şimdi neden aldılar? Çok zor durumda kaldım. Çapa’da 38 kişinin daha başvurusu 48. maddeye dayanılarak reddedildi. Sonuna kadar mücadeleye devam edeceğim.”

DİSK’in işçi araştırmasına göre, kararsızlar ve cevap vermeyenler hariç tutulduğunda ankete katılan işçilerin yüzde 73’ü sendikalara olumlu bakıyor. Yüzde 50’den fazlası aldığı ücretin, yaptığı işe göre az olduğunu düşünüyor, yüzde 18’i sigortasız çalıştığını, yüzde 87’si herhangi bir sendikaya üye olmadığını, yine yüzde 54’ü ay sonunu getirmede çok zorlandığını söylüyor. Ankete katılan sendikalı işçilerin ücret düzeyi, sendikasızlara göre yüzde 18 daha yüksek.

Yani işçileri sendikalara üye olmaya teşvik etmek için oldukça elverişli bir dönemde bulunuyoruz. Bunları değerlendirelim, sendikal harekete güç kazandıralım.

Irkçılığa ve milliyetçiliğe karşı mücadeleyi, göçmenlerle dayanışmayı, her türlü ayırımcılığa karşı mücadeleyi, işçi sınıfının enternasyonal dayanışmasını, işçi sınıfının haklarını savunmayı öne çıkararak, bu konularda gösteriler örgütleyerek tekrar güçlenebiliriz.

Emek örgütleri ve sendikalar; sigortasız çalışma, ücretlerdeki düşüklük ve sendikasızlık konularını öne çıkaran bir 1 Mayıs örgütlenmesi için şimdiden çalışmaya başlamalıdır.

10

YORUM

SURİYE TRAJEDİSİ DAHA BÜYÜK BİR EMPERYALİST ÇATIŞMA RİSKİ TAŞIYOR

TOPLANTI DUYURULARI Beyoğlu 15 Mart Perşembe 19:00

Dünyada ırkçılığa karşı mücadele deneyimleri Konuşmacı: Deniz Güngören Yer: Leylek Kafe - İstiklal Caddesi Küçük Parmakkapı Sok. 15/3

Kadıköy 11 Mart Pazar 15:00

Melankoli deneyimi Konuşmacı: Ferda Keskin Yer: Muaf - Caferağa Mahallesi, Ferit Tek Sokagi 60/A, 34710 16 Mart Cuma 19:00

Marx nasıl marksist olmuştu?

Konuşmacı: Şenol Karakaş Yer: DSİP - Serasker Cad. No:

Suriye’de savaşın getirdiği yıkım büyüyor.

Suriye şu anda kesinlikle dünyadaki en tehli-

keli yer.

Bunun nedeni kısmen, halen devam etmekte olan savaşta yaşanan sınırsız ölümler. Ancak bir diğer nedeni de bölgesel ve küresel güçler arasındaki rekabet. Bu rekabet mevcut çatışmanın yayılarak daha da büyümesine yol açabilir.

Bu trajik topraklarda güçlü askeri sistemler sürekli birbirleri ile karşı karşıya geliyor. Geçtiğimiz haftalarda İsrail, İran’ın Suriye sınırındaki insansız hava aracı üssüne saldırdı. Bir İsrail uçağı Suriye hava kuvvetleri tarafından düşürüldü. Bu saldırı İsrail’in başka Suriye ve İran hedeflerine de saldırma konusunda kışkırttı.

Geçtiğimiz haftalarda Rusya Dışişleri Bakanı, ABD’nin hava ve füze saldırıları sonucunda beş Rus’un öldürüldüğünü ve daha fazla sayıda Rus’un da yaralandığını doğruladı. Raporlar çatışmalar sırasında yüzlerce Rus ve Suriyeli askerin öldüğünü söylüyor.

Vladimir Putin, Eylül 2015’de Esad rejimini kurtarmak için Suriye iç savaşına dahil oldu ve Rus güçleri hala Suriye’de aktif bir şekilde faaliyet gösteriyor.

Son zamanlarda öldürülen Rus askerilerinin çoğu paralı askerler. Bunlar, 2014’de Ukrayna’nın güneydoğusunda Rusya’nın desteklediği bölgelerin oluşturulmasına yardım eden askerlerden oluşuyor.

Suriye ve Irak’taki savaşların en büyük kazananları Rusya ve İran. İran, hem Esad’ı hem de Irak’taki ağırlıklı olarak Şiilerden oluşan

hükümeti destekliyor. Rusya’nın müdahalesi Suriye’deki durumu daha da karmaşık hale getirdi. İran, Suriye’deki ittifakını çeşitli anlaşmalar yoluyla kazanca çevirmeye çalışıyor fakat Suriye rejimi Rus ve Çin yatırımlarını çekmeye çalışıyor.

Suriye’de asıl kaybeden tabii ki Suriye halkının kendisi ve 2011’deki devrimciler. Ayrıca IŞİD de elindeki yerleri kaybetti ancak şüphesiz ondan kalan cihatçılar bir şekilde hayatta kalmaya ve faaliyet göstermeye devam edeceklerdir.

Suriye’nin bir diğer kaybedeni Türkiye. Türkiye, 2011 devrimini güçlü bir şekilde destekledi ve kendisine benzer İslamcıların iktidara gelmesini istedi. Ancak sadece bu hedeflere ulaşma konusunda başarısız olmakla kalmadı, aynı zamanda, kuzeydoğu Suriye’de güçlü bir Kürt varlığı ile karşı karşıya kaldı.

Seized Esad, YPG tarafından ele geçirilen bu bölgelerden çekildi. YPG, geçtiğimiz yıllar boyunca Türkiye devleti ile savaş halinde olan PKK ile bağlantılı.

Türkiye, bu durum karşısında PKK ile devam eden barış görüşmelerini sonlandırdı ve Türkiye’de Kürt sorununda yeniden çatışma süreci devreye girdi. Fakat bu süreç ağırlıklı olarak YPG’den oluşan Suriye Demokratik Güçleri’nin IŞİD’in yenilmesinde öncü bir rol oynamasını engelleyemedi. Bunun nedeni kısmen YPG’nin ideolojik olarak kendisini bu işe adamış olması, kısmen de ABD’den almış olduğu devasa askeri destek.

ABD, Kürtlerin öncülüğündeki güçleri Suriye’de IŞİD’e karşı savaşta en güvenilir müttefik olarak yanında buldu.

Artık IŞİD yok, dolayısıyla Suriye oyunundaki diğer oyuncular Kürtlerin kontrolü altında olan bölgelere girmeye çalışıyorlar. Rusları öldüren ABD saldırıları, Esad’ın Kürtlerin kontrolü altında olan Khusham ve Salihiya şehirlerine yönelik saldırılarını hedef alıyordu.

Ocak ayının sonunda, Kürtlerin kontrolü altında olan bir başka şehre, Afrin’e girdi. Bu hamle bir kez daha büyük güçler arasında askeri çatışma riskini doğurdu. ABD, SDG’yi desteklemek için kuzeydoğu Suriye’de 2,000 asker bulundurduğunu açıkladı.

Geçtiğimiz haftalarda ABD Dışişleri bakanı Rex Tillerson, Erdoğan ve başka resmi yetkililerle görüşmek için Türkiye’ye geldi. Görüşmelerin ardından her iki taraf da Suriye’de işbirliği yapmaya devam edeceklerini açıkladılar. Fakat bu ne anlama geliyor? Hem Türkiye hem de ABD IŞİD’e karşı olduklarını söylüyorlar.

ABD, hala YPG ile çalışmaya devam ediyor. Erdoğan, YPG’nin ve onu destekleyen ABD güçlerinin Menbiç’ten çıkmasını istiyor. Tillerson ise sadece “bunun üzerine çalışacaklarını” söyledi.

Bugünlerde ise YPG’nin, Türkiye’nin müdahalesini durdurmak için Suriye ile anlaştığı ve Suriye ordusunun yakında Afrin’e gireceğine dair söylentiler var. Suriye’nin kanlı cesedinin üzerindeki güç mücadelesi devam ediyor.

88-90 Kat 3

Şişli 9 Mart Cuma 19:00

Kapitalizm, ulus devlet ve demiryolları Konuşmacılar:

Ayşe Hür, Roni Margulies 16 Mart Cuma 19:00

Kent hareketleri ve işçi sınıfı Konuşmacı: Özdeş Özbay Yer: DSİP Şişli -Nakiye Elgün Sokak, No: 32/3 Osmanbey

ADALET ZEMİNİ PANELİ 10 Mart 2018 Cumartesi 13.00-19.00

DÜNYADA VE TÜRKİYE’DE DEMOKRASİ VE BARIŞIN İMKÂNLARI Cezayir Salon Hayriye Caddesi No: 12 Galatasaray-Beyoğlu

AKTİVİZM

11

NEDEN KAR YAĞMIYOR? MARKSİST SÖZLÜK ARTI-DEĞER CAN IRMAK ÖZİNANIR

Artı-değer veya çeşitli tartışmalarda artık değer olarak adlandırılan kavram Marksizm’in en temel çıkış noktalarından birini oluşturur. Çoğunlukla salt iktisadi bir kavram gibi görünen bu kavram Marx’ın “işçi sınıfının kurtuluşu kendi eseri olacaktır” sözüyle ifade bulan aşağıdan sosyalizm anlayışının temelini oluşturur.

Küresel ısınmanın en yıkıcı etkisi: Kuraklık.

NURAN YÜCE

Son 44 yılın en kurak yılının yaşandığı Türkiye’nin dört bir yanında ilk defa bu kadar yoğun ve yaygın biçimde yağmur dualarına kar duaları da eşlik etti. Kasım-Aralık aylarında bol kar yağışı ile anılan Sivas’a Ocak ayına kadar, İstanbul’a ise şimdiye kadar hiç kar yağmadı. “Neden kar yağmıyor?” sorusunun cevabı ise iklim değişikliği. Yağışın cinsini sıcaklık belirler ve mevsim normallerinin 5-10 derece üzerinden seyreden sıcaklıklar yağış rejimini değiştiriyor.

Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde özellikle Mardin, Şanlıurfa ve Gaziantep'te yağışlar geçen yıla göre yüzde 46 azalırken, Türkiye genelinde yağış ortalamasına göre yüzde 18 azaldı. Türkiye’nin tahıl ambarı Konya Kapalı Havza’sında yağışlardaki düşüş yüzde 20’ye ulaştı. Yağışlardaki azalış özellikle kar yağışının yetersizliği; nehir, göl ve yeraltı su varlıklarının azalmasına yani hidro-

lojik kuraklığa, bitkiler için gerektiği zaman toprak neminin yetersiz olması da tarımsal kuraklığa yol açar.

Son 44 yılın en kurak yılını geçiren Türkiye için felaket tarımsal kuraklığa işaret ediyor. 2018’de üretimde, özellikle tarla ürünlerinde yüzde 10 ile 50 arasında bir verim kaybı olacağından bahsediliyor. Ürün düşüklüğü ise hepimizin bildiği gibi fiyatların artmasına, daha fazla sayıda insanı açlığa, sefalete sürükler. Çözüm gölet, baraj değil!

Türkiye’nin dört bir tarafında kömürlü termik santraller açan, karbon salım oranlarında rekorlar kırılmasına neden olacak projeleri ardı ardına hayata geçiren hükümet, biryandan da kuraklıkla baş etmek içinde yaptığı gölet ve barajlarla övünüyor.

Halihazırda Türkiye gölet inşasında dünya 1.’si, baraj inşa büyüklüğünde ise dünya 3.’sü . Oysa basit bir gerçek var yeterli yağış yoksa en

büyüğünü de en fazlasını da yapsanız bu baraj ve göletler boş kalır. Bu Ocak ayından beri dünyada suyun biteceği ilk şehrin Cape Town olacağı söylendi. 4 milyon insanın yaşadığı şehirde temel ihtiyaçları karşılayacak bile su yok. Cape Town’da da su ihtiyacını karşılamak için inşa edilmiş barajlar vardı ama kuraklık nedeniyle barajlarda su birikmedi. Şimdi Cape Town’da yaşayanlar kuraklığın en üst seviyesi olan sosyo-ekonomik kuraklıkla, içme suyunu sadece içmek, yemek yapmak ve ağız-göz yıkamak için kullanabildikleri ve birkaç ay sonra bunu bile yapamayacakları bir su krizi ile karşı karşıyalar. İklim değişikliği her geçen gün insani ve ekolojik yıkımın boyutlarını artırıyor. İklim değişikliğine yol açan kapitalist sisteme karşı mücadele etmek de her geçen gün daha hayati bir hal alıyor.

İZMİR’DE EMEK FORUMU: HER TÜRLÜ İŞÇİ ÖRGÜTLENMESİ İÇİN ÇABA GÖSTERELİM Antikapitalistler Platformu’nun düzenlediği Emek Fo-

rumu’nun ikincisi 25 Şubatta İzmir’de yapıldı. Forumda Emek Çalışmaları Topluluğundan Ebru Işıklı ve Antikapitalistlerden Faruk Sevim, işçi sınıfının durumu, yapısı ve eylemleri ile ilgili bilgi verdi.

Emek Çalışmaları Grubundan Ebru Işıklı: “2017’de taşeron işçi eylemlerinde artış oldu. Memurlarda KHK eylemleri, taşeron işçilerde ücret gaspı ile ilgili eylemler, özel sektörde TİS anlaşmazlığı nedeniyle yapılanlar en fazla eylem nedeni oldu. Eylemleri ağırlıklı olarak DİSK, Türkİş, KESK üyeleri ve örgütsüz işçiler gerçekleştirdi.

Antikapitalistlerden Faruk Sevim: “Kapitalizmin saldırılarına karşı işçi sınıfı mücadele ediyor. Bütün dünyada özellikle düşük ücretler nedeniyle yüzlerce işçi eylemi yapılıyor. Türkiye’de de sendikaya üye oldukları için işten çıkarılan, ücretlerini alamayan, çalışma koşullarının

düzeltilmesini isteyen işçiler sürekli eylemler yapıyor.

Oturumlarda söz alan saya işçileri, öğretmenler, metal işçileri, belediye işçileri, plaza çalışanları, çağrı merkezi çalışanları, KHK mağduru işçiler, sağlık çalışanları deneyimlerini aktardılar. İşçiler “vergilerin büyük bölümünü emekçiler ödüyor, ama parayı patronlar kazanıyor. İşyerlerinde iş kazalarında ve meslek hastalıklarında insanlar ölüyor, kimseden bunun hesabı sorulmuyor. Mülteci işçiler ucuz iş gücü olarak kullanılıyor. Hem ucuza çalıştırılıyorlar, hem de ırkçı ve milliyetçi saldırılara maruz kalıyorlar” dediler. Konuşmalarda, sendikalara sahip çıkılması, her türlü işçi örgütlenmesi için çaba gösterilmesi gerektiği vurgulandı. Emek Forumunda işçiler arasındaki örgütlenmelerin çoğaltılması için sokağa çıkmak gerektiği ifade edildi.

Marx, metaların mübadelesinde ortaya çıkan değerin kaynağını araştırmaya soyunur. Diğerlerinden farklı olarak her metada içerilen ve metaya değer katan bir meta olmalıdır. Marx’a göre bu farklı meta işçinin işgücüdür. Metanın değerlenmesinde işçinin işgücünün kullanılması süreci, kapitalizm altında aslında bir gasp süreci olarak işler. Patronların elde ettiği sermaye birikiminin temeli olan kâr ancak işçi sınıfının emek gücünün bir bölümüne el konularak elde edilebilir. İşte emeğin el konulan bu bölümüne artı değer adı verilir.

Marx’a göre kapitalist sistemde bir nesne iki tür değer içerir; kullanım değeri ve değişim değeri. Kullanım değeri o nesnenin, insanların herhangi bir ihtiyacını karşılaması anlamına gelir. Değişim değeri ise malın, alınıp satılabilir bir meta hâline gelmesini sağlayan yani kârın kaynağını oluşturan değerdir. Bu değer, kapitalistlerin işçinin emeğinin bir bölümünü gasp etmesi ile elde edilir.

Bir işçinin günde 8 saat çalıştığını düşünün. İşçi, bu çalışmanın 3 saati boyunca kendi emeğinin karşılığı olan ücret için çalışıyorsa, geri kalan 5 saat boyunca patronun kârı için çalışır. Kapitalistler sürekli birbirleri ile rekabet etmek zorunda oldukları için artı değer gaspını arttırmayı denerler. Bunu iki türlü yaparlar. Ya işçinin çalışma süresini arttırarak; gerekli emek zamanını sabit tutup artı değer üretilen zamanı arttırırlar, ya da emek süresini sabit tutarak artı değer için ayrılan zamanı arttırırlar, yani işçilerin ücretlerinde ve yaşam şartlarında düşüş yaşanır. Bu yöntemlerden birincisine mutlak artı değer, ikincisine ise nisbi artı değer adı verilir.

Kapitalist sınıf bu sebeple sürekli olarak artı değer arttırma yöntemlerini devreye sokar. Sistemin görece istikrar sağladığı, işçilerin çeşitli haklar ve güvenceler sağladığı dönemlerin hepsini bu hakların tırpanlanması süreci takip eder. Örneğin kapitalizmin 1945-1970 arası yaşadığı görece istikrarlı ve işçi örgütlerinin çok güçlü olduğu, dolayısıyla geniş haklar elde edebildiği dönemi, 1980’ler ve 1990’larda artı değeri maksimize etmek işçi sınıfının tüm örgütlü yapılarını dağıtmaya çalışan neoliberalizm takip etmişti. Neoliberalizmin 2008’den itibaren girdiği krize ise kapitalizmin yanıtı daha derinleştirilmiş bir neoliberalizm oldu. Emeklilik yaşının yükseltilmesi, güvencesiz çalışma biçimlerinin yaygınlaşması gibi olguların temelinde işgücü gaspının arttırılması yani artı değerin arttırılması çabası yatıyor.

Artı değer, kapitalist üretim ilişkisinin sürmesini sağlayan en temel olgu. İşçi sınıfının gasp edilen işgücü olmadan kapitalist sistemin varlığını sürdürmesi mümkün değil. Bu, aynı zamanda bu ilişki biçimine son verebilecek olan temel sınıfın da hangi sınıf olduğunu gösteriyor. Kapitalizmde zenginliğin yaratıcısı olan işçi sınıfı, bu sisteme de son verebilecek olan kapasiteye sahip.

DEVRİMCİ ANTİKAPİTALİST HAFTALIK GAZETE

Z Yayıncılık ve Tanıtım Hizmetleri Ltd. Şti. • Sorumlu Yazıişleri Müdürü: Meltem Oral • Adres: Serasker caddesi, Nergis Apt, No:88, Kat: 3, Kadıköy, İstanbul • Baskı: Akademi Matbaacılık: Davutpaşa Cad. Güven Sanayi Sitesi, C Blok, No: 230, Topkapı/Istanbul - Tel: 0212 493 24 67-68-69 Yerel süreli yayın, haftada bir yayınlanır • www.sosyalistisci.org

TECAVÜZÜN PANZEHİRİ HADIM OLABİLİR Mİ?

MELTEM ORAL

Ankara: Mamak General Zeki Doğan Mahallesi ve çevre mahalleli kadınlar, 14 yaşındaki çocuğa tecavüzü protesto etti.

Tecavüz ve çocuk istismarı konusunda ne vakit toplumsal tep-

ki kabarsa, iktidar hemen “hadım” tartışması başlatıyor. Cinsel suçlara hadım cezası, 2009’da AKP milletvekili Alev Dedegil’in önerisiyle yine gündeme gelmişti. Bir yıl sonra Siirt’te esnaf, polis, asker dahil yüz kadar erkeğin küçük çocuklara sistematik tecavüzü ortaya çıkınca, “hadım cezası” önerisini yasalaştırmak üzere çalışmalar başlatılmıştı. Ceza İnfaz Kanunu’nda yapılan değişiklikle “kimyasal hadım” uygulaması için yönetmelik çıkartılması kararlaştırılmış ve nihayetinde 2016’da resmi gazetede yayınlamıştı. Uygulama daha sonra Danıştay’a açılan dava neticesinde durdurulmuştu. Bu süreçte meclisteki yoğun tartışmalarda, kimyasal hadım cezasına itiraz edenlere AKP’li vekillerin yanıtı, sanki çocuk tecavüzüne karşı sıfır toleransa sahipmiş ve en ağır cezalandırma da buymuş edasındaydı. Kimyasal hadımın o kadar da korkunç olmadığını, aslında faillerin topluma yeniden kazandırılmasını sağlamaya dönük bir tedavi olduğunu, “başınız ağrıyınca nasıl aspirin alıyorsanız, bu da öyle bir şey” diyerek savunanlar da yok değildi.

Tüm bu gündemin arasında 2012’de Pozantı’da taş attığı için müebbetle tutuklu yargılanan Kürt çocuklara tecavüz ettiği ortaya çıkan devlet memurları hakkında takipsizlik kararı verilmişti.

Birkaç sene sonra ise 67 çocuğun hiçbiri beraat etmediği gibi toplamda 578 sene hapis cezasına ve 1 milyon lira para cezasına çarptırılmıştı.

Hadım ağır bir ceza mı?

Tecavüzü sadece penisle, ereksiyonla, penetrasyonla birlikte düşünmek çok yaygın bir hata. Bu yüzden mesela meşhur “kot pantolon varsa tecavüz yok” örneğinde olduğu gibi mahkeme kararları alınabiliyor. Penetrasyon olmadığı için tecavüzü tanımayan ve failleri serbest bırakan birçok yargı kararı mevcut. Oysa tecavüz salt cinsel organlarla ilgili bir mesele değil. Yıllar evvel İskenderun’da gözaltına alınan iki liselinin polisler tarafından copla tecavüze uğradığını, gençlerin gözaltına alınmasına sebep olan davadan hüküm giymesine rağmen tecavüzcü polislerin terfi ettirildiğini, Fransa’daki banliyö isyanı sırasında 22 yaşında bir gence yine polislerin copla tecavüz ettiğini unutmak mümkün değil. Bu durumda kastrasyonun en ağır ceza olduğu doğru değil.

Ayrıca failleri hadım ederek veya kimyasal yollarla libido düşürerek tecavüzün önüne geçilebileceğini zannetmek, sorunu “kendine hakim olamayan erkekler” meselesine indirgemektir. Zaten Adalet Bakanlığı’nın kimyasal hadıma dair tanımlamasında bu şekilde ifade ediliyor. Oysa erkekler kendilerine hakim olamadıkları için, kontrolsüz cinsel dürtüleri veya doğaları yüzünden tecavüz etmiyor. Tecavüz şiddettir. Kimyasal hadımla “cinsel isteğin” azaltılarak tecavüzün ortadan kalkacağını düşünmek bu yüzden yanlış. Tecavüz ve genel olarak cinsel şiddet tedavi edilecek bir hastalık değil, suçtur. Üstelik cinsel isteğin azaltılmasını tecavüzün cezası olarak görmek, tecavüzün cinsel istekten kaynaklandığını söylemektir. Kadınların da cinsel istekleri var ve tecavüz etmiyorlar! Kısaca tacizin, tecavüzün şiddetin panzehiri tıbbi tedavi olamaz. Tecavüzü olumlayan, meşru gören, besleyen, kadını ikinci cins olarak gören koca bir cinsiyetçi düzeni değiştirmek zorundayız.

KİMYASAL HADIM NEDİR? Antiandrojen ilaçların kullanımıyla erkeklik hormonlarının azaltılması ve ereksiyonun engellenmesi kimyasal hadım (kastrasyon) olarak bilinmektedir.

Adalet Bakanlığı uygulamayı “hükümlülere yönelik ayakta veya yatarak, ilaçla veya ilaçsız veyahut her iki usul ile cinsel dürtünün azaltılmasına veya denetimine yönelik tedavilerle cinsel isteğin azalmasını veya yok edilmesini sağlayan yöntem” olarak açıklıyor.

ZİNAYLA NE ALAKASI VAR? Çocuklara cinsel istismar konusu toplumda tartışılırken, birden mecliste zinaya karşı yasal düzenleme yapmak üzere komisyon kurulur oldu. Bunun sebebi, Uludere dendiğinde konuyu kürtajı yasaklamaya getiren cumhurbaşkanının benzer şekilde mevzuyu saptırması. Zina yani kadın veya erkeğin evli olduğu partneri dışında başka biriyle kurduğu cinsel ilişkinin yasaklanması gerektiğini söyleyerek bir kez daha zina tartışmasını başlatmış oldu. Cinsel şiddet ve çocuk istismarı suçlarıyla, kişilerin rızalarıyla kurduk-

1952’de ünlü matematikçi Alan Turing’in eşcinsel olduğu için kimyasal hadım cezası alması, uygulamaya dair en çok bilinen örneklerden biri. Bugün özellikle çocuklara yönelik cinsel suçların cezalandırılmasında bu uygulamayı öneren sadece iktidar değil. Bir çocuğa tecavüz edilmesi düşüncesinin bile tüyleri diken diken eden korkunçluğu, yarattığı öfke toplumda bu suçun önüne geçilmesi için faillerin en ağır şekilde cezalandırılmasına dair haklı talebin yükselmesine vesile oluyor.

ları cinsel birliktelik farklı şeylerdir. “Zinayı” yasal olarak suç kapsamına almak bireysel özgürlüklerin kısıtlanmasıdır. Bu konuda her zaman aile bütünlüğünü, “aldatılan kadını” korumak, her iki taraf için de suç kabul ederek kadın erkek eşitliğini sağlamak gibi gerekçeler öne sürülüyor. Ancak zinanın suç sayılması kadınları hedef haline getirecek. Kadınların aleyhine işletilecek bir yasa olacağını 2000’li yılların öncesini deneyimleyenler hatırlar. Meclis komisyonu oturup namus cinayetlerinin önüne nasıl geçeriz diye çalışsın.