Arrasate eskola agenda 2013-2014

eskola agenda 2013-2014

Arrasate

Eskola agenda 2013-2014 Argitaratzailea: Arrasateko Udala.Hezkuntza saila Babeslea: KUTXA Egileak: Arrasateko Udaleko Hezkuntza saila, Txatxilipurdirekin, AEDrekin, Arizmendi ikastolarekin, eta Arrasate Herri Eskolarekin elkarlanean.

Arrasateko udala: www.arrasate-mondragon.net Txatxilipurdi: www.txatxilipurdi.com AED: www.aedelkartea.com Arizmendi ikastola: www.arizmendi.eu Arrasate Herri Eskola: www.goieskola.net/arrasateherrieskola/sarrera.cfm.

Argazkiak: (Azalean Indalecio Ojangurenen argazkia da, CC BY_SA Gipuzkoako Foru Aldundiaren “Gure Gipuzkoa” bildumakoa da. Halaber, 17., 30, 92., 93., 104. eta 130.orriko argazki batzuk Indalecio Ojangurenen bildumakoa dira.42.orriko argazkia Juan San Martin bildumakoa da, CC BY_SA Gipuzkoako Foru Aldundiaren “Gure Gipuzkoa” bildumakoa da.67.orriko baserriaren argazkia, CC BY_SA Gipuzkoako Foru Aldundiaren “Gure Gipuzkoa” bildumakoa da . 80.orrikoa Santamas komisiñuko argazkia da. 81.orriko argazkia “Uribarri, auzo baten historia” liburutik ekarritakoa da. Arrasateko Udal Artxiboa (Zerrajera Funtsa eta Paisajes españoles-debekatuta horien erreprodukzioa). Arrasateko Udalaren hezkuntza saila.

Testuak: Arrasateko Udaleko Hezkuntza saila. Txatxilipurdi. AED. Bibliografia:Urtxintxa.Jose Letona eta Jose Maria Urangaren artxiboak.. Gotzon Arzelus Garai “ Arrasateko baserri-auzoetako bideak”.Arrasateko udala 1995.Jose Angel Achón Insausti.:”A voz de concejo” .Gipuzkoako Foru Aldundia, 1995. Iñigo Ramirez de Okariz Telleria: “Arrasate gure herria”.Arrasateko udala 1993.Octubre taldea: “Arrasate 1936: Belaunaldi etena. Arabera argitaletxea.1987. Jose Luis Ormaetxea.”Arrasateko Toponimia”Euskaltzaindia.1996.Goi Eskola Politeknikoa “Eskolaren kronologi laburra”.Saiolan departamendua.JM Velez de Mendizabal: “Maalako errebala”.Arrasateko Udala., 2000 Manuel Lekuona “Mondragoe sutan“ izeneko hitzaldia. 1960.urtea.Jose Angel Barrutiabengoa eta Juan Ramon Garai: “Ama Cerrajera” 101. Arrasateko udala. 2007. urtea. . Leire Parra/ Isabel Aramendia “Arrasate, langileek eraikitako herria”. Arrasateko Udala.2004.urtea.”Goiena.net” Bedoña, nortasun eta balio historiko handiko auzoa”.Hezkuntza saileko unitate didaktikoen gida pedagogikoak Inprimategia: Gertu, Oñati L.G.: SS-978-2011

3

norberaren datuak

n

ire datuak

izena

jaioteguna

abizenak helbidea herria

posta kodea

telefonoa

e-maila

ikastetxea

ikasgela

tutorea odol taldea alergiak

4

2013 Agorra A

M

iraila E

E

E

Z

D

urrixe A

1

urria

M

E

E

E

Z

D

1

2

3

4

5

6

Zemendixe A

M

E

azaroa E

E

Z

D

1

2

3

2

3

4

5

6

7

8

7

8

9

10

11

12

13

4

5

6

7

8

9

10

9

10

11

12

13

14

15

14

15

16

17

18

19

20

11

12

13

14

15

16

17

16

17

18

19

20

21

22

21

22

23

24

25

26

27

18

19

20

21

22

23

24

23/ 30 24

25

26

27

28

29

28

29

30

31

25

26

27

28

29

30

lotazille A

M

abendua E

E

E

Z

1

Eskola egutegia 2013 2014

D

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17

18

19

20

21

22

23/ 30 24/ 31 25

26

27

28

29

ilbaltza A

M

urtarrila

E

E

E

Z

D

1

2

3

4

5

2014 katuille A

M

otsaila E

E

E

Z

D

1

2

martixe A

M

martxoa E

E

E

Z

D

1

2

6

7

8

9

10

11

12

3

4

5

6

7

8

9

3

4

5

6

7

8

9

13

14

15

16

17

18

19

10

11

12

13

14

15

16

10

11

12

13

14

15

16

20

21

22

23

24

25

26

17

18

19

20

21

22

23

17

18

19

20

21

22

23

24

25

26

27

28

24/ 31 25

26

27

28

29

30

27

28

29

30

31

aprille A

apirila

M

E

E

E

Z

D

1

2

3

4

5

6

loraille A

M

maiatza E

E

E

Z

D

1

2

3

4

bagille A

M

ekaina E

E

E

Z

D 1

7

8

9

10

11

12

13

5

6

7

8

9

10

11

2

3

4

5

6

7

8

14

15

16

17

18

19

20

12

13

14

15

16

17

18

9

10

11

12

13

14

15

21

22

23

24

25

26

27

19

20

21

22

23

24

25

16

17

18

19

20

21

22

28

29

30

26

27

28

29

30

31

23/ 30 24

25

26

27

28

29

5

astelehena

martizena

eguaztena

eguena

eguakotxa

eskolako ordutegia

6

2013 2014 Agorra 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30

iraila

Urrixe

urria

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31

7

2013 2014 Zemendixe 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30

8

azaroa

Lotazille 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31

abendua

2013 2014 Ilbaltza 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31

urtarrila

Katuille

otsaila

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28

9

2013 2014 Martixe 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31

10

martxoa

Aprille 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30

apirila

2013 2014 Loraille 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31

maiatza

Bagille

ekaina

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30

11

Arrasate • Arrasate dau Deba eta Aramaixo errekek sortzen dauien ibarren lurretan. 34,20 km² dauko luze-zabaleran ta Euskal Herriko Gipuzkoako hego mendebaldien dau, Debagoieneko eskualdien.

Debagoieneko herrixetaraño distantzia honeik dauz: Atxabaltara 4 km, Eskoitzara 7 km, Aramaixora 6 km., Bergarara, 10 km, Elgetara, 11 km, Oñetire 11 km. Leintz Gatzagara 12 km eta Antzuolara 13 km .

Erdiguniek ta beratzi auzok osatzen daue herrixe, ta bakotxak bere nortasune dauko.

Igez auzuetako mendixek, errekak, errekatxuek ta iturrixek ezauketan genituen eta aurtengoan gure auzoen artean komunikatzeko dauden bideak ezaguketan saiatuko gara .

Aurten be, ohitura dugun moduan, auzoz auzo fan gare historia deskubriruten, ta gureko geunke ikasleen gurasuek izetie bidaia horren lagunek, agendaren pasarte honeik semealabekin edo bakarrik ezautu eta gozetako.

Hortik aparte, aitte-amei be eskatu gure dutzeu hemen agendan proposautako bidiek familixan azauketie ta ibilttie. Presa barik, lasai, bidietako paisajiaz ta gure ondariaz gozauaz, horreik bidiok be Arrasateko historixaren zati inportantie die-ta.

Ezaune da, herrixen, euskera egoera txarrien izan zala, ixe galtzeko bidien, bañe danon aleginarekin geruau ta gehixauk jakin ta ibiltten dogu, bañe jarraittu biher da hortik bidetik, ta horreaitik euskararen transmisiñuen inportantziaz konturetu, hainbat pertsonan eritxixek ekarri dittugu agendara, eskola komunitatie sentsibilizetako.

Bada, honeaz agendionaz aleginduko gare Arrasateko ingurue ta historixie ezauketan, euskara transmisiñuan inportantziaz sentsibilizetan ta gure euskalkixen sakonketan, , jolastuaz, ikasiaz ta bierra (lan) eiñez.

12

abestiak Egiozu Euskaraz

- Pirritx, Porrotx eta Mari Motots

Ezezagun bat baldin baduzu mintzakide buruz buru egintzaiozu euskaraz eta baharbada jakingo du atzerritar bat tokatuz gero hurbildu euskaraz behintzat zeren bestela ulertuko du euskara ez dela beretzat.

Euskaraz mantso ari den norbait aurrez aurre badaukazu hitz egiozu euskaraz mantso opari bat egiozu!

Norbaiten esan badizu "euskaraz ez dakit hitz egiten nik" ohartu zaitez ez dizu esan entenditzen ez duenik.

Nahiz asko maite nahiz oso geure sentitzen dugun euskara inork agindu gabe erderaz sarritan geu hasten gara etzazu egin hainbeste duda zeurea euskaraz esan Edukazio gehiegizkoak euskara galdu ez dezan!!

Nahiz asko maite nahiz oso geure sentitzen dugun euskara inork agindu gabe erderaz sarritan geu hasten gara etzazu egin hainbeste duda zeurea euskaraz esan Edukazio gehiegizkoak euskara galdu ez dezan!! (bis)

13

Jolasak • Botxo Adina: 4 urtetik aurrera Kopurua: Gutxienez 2 Materiala: Fruituak (intxaurrak, urrak, ezkurrak, poxpolinak...)

Espazioa: Zuloa egin daiteken edozein lursail Iruditan: ikusi Azalpena 1.-Jolas honetan jokalari bakoitzak fruitu batzuk edukiko ditu (intxaurrak, urrak, poxpolinak, arbeletxeko hezurrak...)

2.-Jolasarekin hasi aurretik botatzen lehena nor izango den aukeratu behar da.

Horretarako, lurrean zulo bat egingo da (botxo). Jokalari guztiak pauso batzuetara dagoen marra batetik fruitu bana botxoan sartzen edo ahalik eta gertuen uzten saituko dira. Sartzen duena edo gertuen uzten duena lehena izango da botxora fruituak botatzen. Joko honi "puntutan" jolastea edo aritzea deritzo.

3.-Jolasaren helburua botxoan ahalik eta fruitu gehien sartzea da. Lehen jokalariak beste jokalarien fruitu bana hartuko ditu eta fruitu horiek banan-banan, marra batetik, botxoan sartzen saituko da. Sartzen dituen fruitu guztiak berarentzat izango dira.

4.-Hurrengo jokalariak botxotik kanpo geratu diren fruituak hartuko ditu eta marratik botxoan sartzen saiatuko da. Horrela jarraituko dute jokalari guztiek fruitu guztiak botxon sartzea lortu arte.

Esamoldeak • BOTXO: Txolota (Donostia), potxolea (Zeanuri), zuloa • TXONTA EGITEA: Jokalari guztiek fruitu guztiak txanda batean botxon sartzea.

• PUNTUTAN JOLASTEA: Hasierako txandak erabakitzeko erabiltzen den jokoa (zuloan sartzea edo gertuen geratzea helburu duena) • KALE EGIN: Huts egin (botxon fruiturik ez sartzea)

14

• Koxken

jolasak

Adina: 6 urtetik aurrera Kopurua: Gutxienez 2 Materiala: Pisu ezberdineko txanponak Espazioa: Nahiko toki zabala Iruditan: ikusi Azalpena 1.-Jokalari bakoitzak gutxienez bi txanpon edukiko ditu; bat pisua eta bestea, berriz, arinagoa. (Garai batean 10 zentimoko eta 5 zentimoko txanponekin jolasten zen). Lurrean metro bateko diametroko biribila margotuko da eta biribilaren erdian jokalari bakoitzak txanpon txiki bana jarriko du. Txanponak bata bestearen gainean jarri behar dira, alde bera gora begira dutela.

2.-Jolasten hasteko, jokalari bakoitzak txanpon handi bana botako du biribil aldera. Helburua txanpon txikien pilatik ahalik eta gertuen geratzea da.

3.-Txanpon handia txanpon txikien pilatik gertuen uzten duenak txanpona berriz hartu eta pilatutako txanpon txikiak jo behar ditu. Helburua txanpon txikiei banan-banan buelta ematea da. Gainean dagoen txanponari buelta ematen badio, txanpon hori irabaziko du eta txanponak jotzen jarraitzeko aukera izango du.

4.-Lehenengo jokalariak huts egiten duenean (txanpon bati buelta ematen ez dionean), pilatutako txanponetik gertuen utzi duen hurrengo jokalariaren txanda izango da.

5.-Jolasa pilako txanpon guztiei buelta eman arte errepikatzen da.

Aldaerak *txanponak paretaren kontra botatzen Jolas honen aspaldiko aldaera honetan, gauza bakar bat aldatzen da: txanponak biribil aldera botatzeko, lehendabizi pareta jo behar dute. Hau da, txanpona paretaren kontra bota eta errebotearekin biribiletik ahalik eta gertuen uzten saiatu behar dute jokalariek.

Esamoldeak • TXAKUR HANDI: Garai batean 10 zentimoko txanponari ematen zitzaion izena (jolas honetan, txanpon handienak izen hau har dezake).

• TXAKUR TXIKI: Garai batean 5 zentimoko txanponari ematen zitzaion izena (jolas honetan, txanpon txikienak izen hau har dezake).

• JOLASA IZENDATZEKO ERAK: Koxken Txintxen • HUTS EGIN: Gaizki egin, kale egin, txarto egin. Adibidez: Mikelek kale egin du, txanpona biribiletik kanpo uzti duelako.

15

agorra iraila

❯ Etxebarri (Gesalibar)

❯ Akiso (Garagartza)

Ibilbidea - Gesalibar-Garagartza

DESNIBELA IGOERAN: 94 metro DESNIBELA JAITSIERAN: 110 metro DENBORA: 135´ (Astiro joaten, atsedenak hartzen eta paisaiaz gozatzen.)

BITARTEKO PASOAK: Gesalibar (256). Parraia(350). Bidebarrieta.

Bostate. Lizueta. Arlaban zubia. Madarixa.

Garagartza (240)

IBILBIDEAREN XEHETASUNAK: Auzogunetik hasi eta errepidean gora Parraia baserriraino joango gara, Bidebarrieta bidetik Handik eskumatara jarraituko dugu eta topo egingo dugu Kobatetik Bostatera doan bidearekin. Ezkerretara hartuz Bostaterantz Lizuetara. Hemen Udalatx mendiaren ikuspegi ederra. Etxebarria txabolaren ondoan Leza koba ikusiko dugu, handik behealderantz Arlabango zubira.Madarixa errekak pasatuz Madarixa baserriraino iritsiko gara. Pistak Madarixako bidekurutzeraino garamatza eta handik beherantz Garagartza auzora ITZULERA: Ibilbide beretik, atzera edo agendan proposatzen diren hainbat ibilbide jarraituz.

17

IRAILA astelehena 2

martizena 3

eguaztena 4

18

“Hizkuntza bat ez jakitea eta ez erabiltzea gauza bera da” (Hiromi Yoshida)

A

A

O

O

L

3 10 17 23/ 30 24

4 11 18 25

5 12 19 26

6 13 20 27

7 14 21 28

A

eguena 5

2 9 16

I 1 8 15 22 29

AGORRA

eguakotxa 6

zapatue 7

domeka 8

Eguna.................................................................................................................................................

Gaia.................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... ..........................................................................................................................................................

Tutorearen sinadura Gurasoen sinadura

19

IRAILA astelehena 9

martizena 10

eguaztena 11

20

txadie

A

A

O

O

L

3 10 17 23/ 30 24

4 11 18 25

5 12 19 26

6 13 20 27

7 14 21 28

A

eguena 12

2 9 16

I 1 8 15 22 29

AGORRA

eguakotxa 13

zapatue 14

domeka 15

Eguna.................................................................................................................................................

Gaia.................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... ..........................................................................................................................................................

Tutorearen sinadura Gurasoen sinadura

21

IRAILA astelehena 16

martizena 17

eguaztena 18

22

“Ikaskuntza linguistiko naturala erabileratik hasi eta motibaziorako ibilbidean datza” (Txepetx)

A

A

O

O

L

3 10 17 23/ 30 24

4 11 18 25

5 12 19 26

6 13 20 27

7 14 21 28

A

eguena 19

2 9 16

I 1 8 15 22 29

AGORRA

eguakotxa 20

zapatue 21

domeka 22

Eguna.................................................................................................................................................

Gaia.................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... ..........................................................................................................................................................

Tutorearen sinadura Gurasoen sinadura

23

IRAILA astelehena 23

martizena 24

eguaztena 25

24

Izotzbaltza

A

A

O

O

L

3 10 17 23/ 30 24

4 11 18 25

5 12 19 26

6 13 20 27

7 14 21 28

A

ALDEBIKUA IZAN

eguena 26

2 9 16

I 1 8 15 22 29

AGORRA

eguakotxa 27

zapatue 28

domeka 29

Eguna.................................................................................................................................................

Gaia.................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... ..........................................................................................................................................................

Tutorearen sinadura Gurasoen sinadura

25

IRAILA URRIA astelehena 31

martizena 1

eguaztena 2

26

“Familia/Euskara bikoteari harremana gastatu zaie eta familiak ez du garai batean zuen euskararekiko lilurarik” (Iñaki Martinez de Luna)

eguena 3

A

7 14 21 28

A 1 8 15 22 29

A 2 9 16 23 30

O 3 10 17 24 31

O 4 11 18 25

L 5 12 19 26

I 6 13 20 27

URRIXE

eguakotxa 4

Maritxu Kajoi

zapatue 5

domeka 6

Eguna.................................................................................................................................................

Gaia.................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... ..........................................................................................................................................................

Tutorearen sinadura Gurasoen sinadura

http//guraso.com

27

Hausnarketak

28

Nire lanaren jarraipena

Hausnarketak

Nire lanaren jarraipena

29

garagartza

GARAGARTZAKO ARTEA. Garagartzako artea ezaguna izan da hainbat mendetan eta Gipuzkoako zuhaitzik zaharrena ere bai.

Zuhaitza zegoen Gesalibarrera doan errepidearen eskumako aldean, auzoko eskolaren ondoan eta San Migel parrokiatik gertu. errepidearen gainetik arku bat osatzen zuten artearen abarrek.

Serapio Mugikak, 1905ean argitaratutako “Geografía del Pais Vasco Navarro”ren Gipuzkoako alean, orduan garaian, zegoeneko 4 mendeko bizitza aitortzen zion. Geroago, beste informazio iturri batzuek zioten 600 urte inguru zeukala eta garai hartan 612 urtean kokatzen zuten haren adina.

“Quercus ilex” familiakoa zen eta 18 metroko garaiera zeukan, 20 metro kopako diametrokoa eta 4´80 metro perimetrokoa, lurretik 1´5 era.

Gaixorik zegoen aspalditik; lagun talde batek bere altzoan gaua pasatu zuenean, sute bat egin ei zuten eta enborraren barruan zulogune handia eragin. , Euriak eta haize indartsu batek lurrera bota zuen arbola 1969ko irailaren 14an, 15:30ean.

Zenbat gauza gertatu ziren arbola haren gerizpean!!!

❯ Garagartzako artea

30

urrixe urria

❯ Monterron parkea

❯ Meatzaga

Ibilbidea - Erdialdea-Meatzerreka (2) IBILBIDEAREN XEHETASUNAK: Herriko plazatik Monterron parkera. Handik gora arbolen artean San Kristobaleraino. Hilerria pasatutakoan, Loo baserriranzko pistatik jarraituko dugu. Loo baserria eskuman utziko dugu eta ezkerretarantz abiatuko gara. Etxaldebarri baserriaren aldamenetik pasatuko gara eta Meatzerreka elkartera iritsiko gara. Iturria bertan.

DESNIBELA IGOERAN: 187 m DESNIBELA JAITSIERAN: 42 m DENBORA: 105´ (Astiro joaten, atsedenak hartzen eta paisaiaz gozatzen.)

BITARTEKO PASOAK: Herriko plaza (215), Monterron parkea, San Kristobal (338), Hilerria, Loo baserria (395), Etxaldebarri baserria, Meatzerreka elkartea (360), iturria.

ITZULERA: Ibilbide beretik, atzera edo agendan proposatutako hainbat ibilbide jarraituz.

31

URRIA astelehena 7

martizena 8

eguaztena 9

32

“Integrazio linguistikoa ahalegin pertsonalei esker eman da” (Jon Maia)

A

eguena 10

7 14 21 28

A 1 8 15 22 29

A 2 9 16 23 30

O 3 10 17 24 31

O 4 11 18 25

L 5 12 19 26

I 6 13 20 27

URRIXE

eguakotxa 11

zapatue 12

domeka 13

Eguna.................................................................................................................................................

Gaia.................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... ..........................................................................................................................................................

Tutorearen sinadura Gurasoen sinadura

33

URRIA astelehena 14

martizena 15

eguaztena 16

34

Paparra

A

eguena 17

7 14 21 28

A 1 8 15 22 29

A 2 9 16 23 30

O 3 10 17 24 31

O 4 11 18 25

L 5 12 19 26

I 6 13 20 27

URRIXE

eguakotxa 18

zapatue 19

domeka 20

Eguna.................................................................................................................................................

Gaia.................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... ..........................................................................................................................................................

Tutorearen sinadura Gurasoen sinadura

35

URRIA astelehena 21

martizena 22

eguaztena 23

36

… euskararen transmisioan funtsezko garrantzia aitortzen diote familiari hainbat hizkuntzalari eta soziolinguistika adituk…

A

eguena 24

7 14 21 28

A 1 8 15 22 29

A 2 9 16 23 30

O 3 10 17 24 31

O 4 11 18 25

L 5 12 19 26

I 6 13 20 27

URRIXE

eguakotxa 25

zapatue 26

domeka 27

Eguna.................................................................................................................................................

Gaia.................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... ..........................................................................................................................................................

Tutorearen sinadura Gurasoen sinadura

37

URRIA astelehena 28

martizena 29

eguaztena 30

38

Ezkailue

A

KULAPE EMON

eguena 31

7 14 21 28

A 1 8 15 22 29

A 2 9 16 23 30

O 3 10 17 24 31

O 4 11 18 25

L 5 12 19 26

I 6 13 20 27

URRIXE XEMENDIXE

eguakotxa 1

zapatue 2

domeka 3

Eguna.................................................................................................................................................

Gaia.................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... ..........................................................................................................................................................

Tutorearen sinadura Gurasoen sinadura

http//guraso.com

39

Hausnarketak

40

Nire lanaren jarraipena

Hausnarketak

Nire lanaren jarraipena

41

erdialdea

1448KO ARRASATEKO ERREKETA Guraia (oñaztarrak) eta Bañez (ganboarrak) leinuen arteko borroketan gertaturiko ekintza historikoa da 1448ko ekainaren 23an izandako erreketa. *1370ean Enrike II erregeak Oñatiko jaunari (ganboarra) Leintzeko jabetza jurisdikzionala eman zion eta Arrasateko burdinolen eskubideak (3mrs altzairu landuagatik eta burdin kintal bakoitzeko). Eskubide horrek Arrasateko oinaztarrekin etengabeko arazoak sortu zituen. Oñatikoaren jabariak herriko mugetaraino iristen ziren, Zaldibarren dorretxe bat zeukan eta lur ugari zuen egungo Zaldibarren eta Musakolan. *1426ko abuztuan, Arrasateko oinaztarrek Lope Otxoa Orokoaren agintean Zaldibarko dorretxea, errota eta burdinola eraitsi zituzten. *1446an Arrasateko guraiar batzuek asaltatu zuten Bañeztarren burdinola.

*Gertaeraren hasiera 1448ko ekainaren 11n izan zen, guraiarrek deituta, Gomez Gonzalez Butroekoa, Bizkaian eta Aramaion eragin handikoa, bere gizonekin Arrasaten azaldu zen eta hiribilduan kokatu zen.

Bañeztarrek abisua helarazi zioten Oñatiko Pedro Belez Gebarakoari. Hark, bere bandoko aliatuen indarrak bildutakoan, Arrasatera iritsi zen eta hiribildua inguratu zuen.

Setioan barrukoak errenditzen ez zirenez, ganboarrek San Kristobalgo baselizan bilduta, 1448ko ekainaren 23an, hiribildua erretzeko erabakia hartu zuten.

Eraikinen egitura zurezkoa zenez, hiribildu osoa suak hartu zuen eta bi etxe bakarrik salbatu ziren.Gipuzkoar errefortzuei Maalako elizaren inguruan itxarotea egokiena zela erabaki zuen Gonzalezek eta Lopez Unzuetakoari agindua eman zion hiribildutik bertara irteteko.

Aldaiko aldapetan, ordea, ganboar alderdiko Martin Ruiz Olasoakoa zegoen, Gonzalezen alabaz maiteminduta zegoena. Hura saiatu zen Gomezi mezua helarazten handik pasatu zedin, baina Lopezek atzeman zuen idatzia eta traizioa eginez Aldairantz abiatu zen. Geroago, G. Gonzalez irten zen, baina Maalako errebalean hil zituzten ganboarrek Gomez, haren semea Juan “Juanikote” eta “Persebal” Muxikakoa.

Oinaztar asko hil zen eta preso ugari hartu zuten.

❯ Arrasate pasealekua 42

❯ Gurutzeak

xemendixe azaroa

❯ Antzarrigartu

❯ Mendibitzu

Ibilbidea - Zaldibar (errege bidea)-Bedoña

DESNIBELA IGOERAN: 257 m.

DESNIBELA JAITSIERAN: 70 m DENBORA: 135´ (Astiro joaten, atsedenak hartzen eta paisaiaz gozatzen.)

BITARTEKO PASOAK: Debagoineko Ospitalea (207), Etxazuri (209), Asuela, Txaetaerreka (230), Andra Mari Zuri baserria, Mendibitzu, Loramendiren oroitarria, Bedoña (394). Iturria.

IBILBIDEAREN XEHETASUNAK: Debagoienko ospitalearen atzealdetik Etxazuri baserrirantz abiatuko gara. Saihesbidearen azpitik pasatu aldapan gora Antzarrigartu baserrirantz.Autopistaren gainetik pasatu eta jarraitu pista Asuelaraino.

Zuzen jarraituz pistatik edo eskumatik bidezidorra hartuta Txaetaerrekaraino iritsiko gara. Handik eskumatara Andra Mari Zuri baserriraino, Jarraitu eta aldapa handi bat hasi baino lehen eskumara Bedoñarantz, Errekabarreneta errekatxoa pasatuko dugu, gero Mendibitzu baserriaren ondotik, aldapan gora Bedoña auzoaren gunera iritsiko gara (Loramendiren oroitarria, Santa Eulalia eliza). Bidea PR-GI 91 da.Iturria, auzotarren elkartearen ondoan..

ITZULERA: Ibilbide beretik, atzera edo agendan proposatutako hainbat ibilbide jarraituz.

AZAROA astelehena 4

martizena 5

eguaztena 6

44

“Nolakoa lehen hizkuntza, halako hiztuna” (Iñaki Martinez de Luna)

eguena 7

A

A

A

O

4 11 18 25

5 12 19 26

6 13 20 27

7 14 21 28

O 1 8 15 22 29

L 2 9 16 23 30

I 3 10 17 24

XEMENDIXE

eguakotxa 8

zapatue 9

domeka 10

Eguna.................................................................................................................................................

Gaia.................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... ..........................................................................................................................................................

Tutorearen sinadura Gurasoen sinadura

45

AZAROA astelehena 11

martizena 12

eguaztena 13

46

Aitapuntekue

eguena 14

A

A

A

O

4 11 18 25

5 12 19 26

6 13 20 27

7 14 21 28

O 1 8 15 22 29

L 2 9 16 23 30

I 3 10 17 24

XEMENDIXE

eguakotxa 15

zapatue 16

domeka 17

Eguna.................................................................................................................................................

Gaia.................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... ..........................................................................................................................................................

Tutorearen sinadura Gurasoen sinadura

47

AZAROA astelehena 18

martizena 19

eguaztena 20

48

“Zenbat eta osatuagoa euskararen sozializazioa, hainbat eta handiagoa erabilera” (Iñaki Martinez de Luna)

eguena 21

A

A

A

5 12 19 26

6 13 20 27

7 14 21 28

O 1 8 15 22 29

O 2 9 16 23 30

L 3 10 17 24

I 4 11 18 25

XEMENDIXE

eguakotxa 22

zapatue 23

domeka 24

Eguna.................................................................................................................................................

Gaia.................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... ..........................................................................................................................................................

Tutorearen sinadura Gurasoen sinadura

49

AZAROA

ABENDUA

astelehena 25

Emakumeen aurkako indarkeriaren eguna

martizena 26

eguaztena 27

50

Amapuntekue

JAREIÑA IZAN

eguena 28

A

A

A

O

4 11 18 25

5 12 19 26

6 13 20 27

7 14 21 28

O 1 8 15 22 29

L 2 9 16 23 30

I 3 10 17 24

XEMENDIXE LOTAZILLE

eguakotxa 29

zapatue 30

San Andreseko ferixa

domeka 1

San Andreseko ferixa

Eguna.................................................................................................................................................

Gaia.................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... ..........................................................................................................................................................

Tutorearen sinadura Gurasoen sinadura

http//guraso.com

51

Hausnarketak

52

Nire lanaren jarraipena

Hausnarketak

Nire lanaren jarraipena

53

Zaldibar

APRENDIZEN ESKOLA XX. mendearen lehendabiziko hamarkadan UCko agintariek zegoeneko ikusten zuten beraien lantegietan arituko ziren langileek prestakuntza teknikoa beharko zutela.

Lehendabiziko mugimenduak 1908an izan ziren eskola propio hori sortzeko eta enpresako Administrazioak onartu zuen eskola partikular bat abian jartzea; hona hemen zer eman zieten enpresako koadro teknikoei: marrazkigintza lineala, matematika eta teknologia mekanikoa. (Lafitte).

Geroago, Toribio Agirrek 1911n bultzada eman zion ikasketen eskaintzari eta Biteri eraikinean arte eta lanbide eskola ematen zuten. Udala zeharo konprometitua zegoen Biteri eskola Lan Eskola Profesional bihurtzeko, baina ez zuten egin.

1936ko gerraren ostean, Ricardo Orejak bere egin zuen Udalak proposatutako proiektua eta 1939ko urriaren 1ean sortu zuten Escuela de Aprendices. Ikasleak UCren langileen semeak ziren, 14 eta 18 urte bitartekoak.

Ikasle kopurua betetzen ez bazen, UCEMtik erlazioa izan ez zutenek aukera zuten sartzeko. Eskolan sartzean, Zerrajerak ikasleak alta eman zituen Gizarte Segurantzan. Goizean eskola jasotzen zuten eta arratsaldean lantegian aritzen ziren. Eskolako heziketa zikloak bost ikasturte zeukan; Ikasleen prestakuntza “humanistikoa”z, San Viatorreko fraideak arduratu ziren. Juan Zubizarreta zuzendari izendatu zuten eta karguan 33 urtean izan zen.

Eskola Profesional Politeknikoan integratu zen 1972an eta Viatoristek ere zentroa utzi zuten 1974an. Neskak ez ziren izan inoiz zentro haren ikasleak.

Oraindik ere zutik dago eraikina, argazkietan ikusgai duzuen moduan. Hainbat urtetan Arrasate Musikal elkartearen egoitza izan zen, baina eraikinean egiturazko akatsak sumatu ziren eta segurtasunagatik elkarteak utzi egin zion erabiltzeari.

❯ Aprendizen eskola

54

lotazille abendua

❯ Intxaustiko garbitokia

❯ Loramendiren oroitarria

Ibilbidea - San Andres - Bedoña

DESNIBELA IGOERAN: 195 m.

DESNIBELA JAITSIERAN: 16 m DENBORA: 120´ (Astiro joaten, atsedenak hartzen eta paisaiaz gozatzen.)

BITARTEKO PASOAK: Maiatzaren bata plaza. Intxaustiko garbitokia (215), Intxausti baserria, Fagor Automation, Solozar baserria, Etxaburu, Iramendi eta Urialde baserria. (410), Sologaizto baserria, Bedoña (394). Iturria.

IBILBIDEAREN XEHETASUNAK: Maiatzaren 1 plazatik abiatuko gara. Intxausti baserriaren ondoan zubitik erreka pasatutakoan, garbitokia dago. Handik baserriren atzetik, Fagor Automation kooperatibaren sarrera aldera joango gara, Solozar baserriaren aztarnak ezkerrean utziz. Handik lasterrera, ezkerretara Etxaburu eta Iramendi baserrietarako bidea hartuko dugu. Hortik aurrera, mendian gora, bidea PR moduan markatutakoa dago. Goi aldean, Urialde baserria eskumaldean utziz auzo errepidera iritsiko gara. Ezkerretarantz abiatuko gara, Sologaizto baserria ezkerrean utziz, Bedoña auzogunera iritsiko gara. Iturria bertan.

ITZULERA: Ibilbide beretik, atzera edo agendan proposatutako hainbat ibilbide jarraituz.

55

ABENDUA astelehena 2

martizena 3

eguaztena 4

56

“Gurasoen eskuetan dago haurren euskara ikasteko prozesua indartzeko eta errazteko” (Paula Kasares)

eguena 5

A

A

A

O

O

L

2 9 16

3 10 17

4 11 18 23/ 30 24/ 31 25

5 12 19 26

6 13 20 27

7 14 21 28

I 1 8 15 22 29

LOTAZILLE

eguakotxa 6

San Nikolas

zapatue 7

domeka 8

Eguna.................................................................................................................................................

Gaia.................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... ..........................................................................................................................................................

Tutorearen sinadura Gurasoen sinadura

57

ABENDUA astelehena 9

martizena 10

Bedoñan Santa Eulalia

eguaztena 11

58

Majo

eguena 12

A

A

A

O

O

L

2 9 16

3 10 17

4 11 18 23/ 30 24/ 31 25

5 12 19 26

6 13 20 27

7 14 21 28

I 1 8 15 22 29

LOTAZILLE

eguakotxa 13

zapatue 14

domeka 15

Eguna.................................................................................................................................................

Gaia.................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... ..........................................................................................................................................................

Tutorearen sinadura Gurasoen sinadura

59

ABENDUA astelehena 16

martizena 17

eguaztena 18

60

“Guraso batzuek ezingo dute euskara Transmititu baina bai honi lotutako balioak, jarrerak eta balioespenak” (Paula Kasares)

eguena 19

A

A

A

O

O

L

2 9 16

3 10 17

4 11 18 23/ 30 24/ 31 25

5 12 19 26

6 13 20 27

7 14 21 28

I 1 8 15 22 29

LOTAZILLE

eguakotxa 20

zapatue 21

domeka 22

Santamasak Eguna.................................................................................................................................................

Gaia.................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... ..........................................................................................................................................................

Tutorearen sinadura Gurasoen sinadura

61

ABENDUA astelehena 23

martizena 24

Olentzero

eguaztena 25

62

Hainbestien

BELARREZKIÑAKUA EMUN

eguena 26

A

A

A

O

O

L

2 9 16

3 10 17

4 11 18 23/ 30 24/ 31 25

5 12 19 26

6 13 20 27

7 14 21 28

I 1 8 15 22 29

LOTAZILLE

eguakotxa 27

zapatue 28

domeka 29

Eguna.................................................................................................................................................

Gaia.................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... ..........................................................................................................................................................

Tutorearen sinadura Gurasoen sinadura

http//guraso.com

63

Hausnarketak

64

Nire lanaren jarraipena

Hausnarketak

Nire lanaren jarraipena

65

Bedoña

ZABALE BASERRIA Baserri honetan bizi izan zen agure batek, Zabale, inguruko udalatxea izan omen zela zioen.Batzargela, liburuen artxiboa, zin egiteko aldarea…zituen. Itxura denez, bi sarrera ere bazituen, bata jauntxoentzat edo nagusientzat eta bestea zerbitzarientzat. Ba dirudi kartzela ere bazuela.

Bertan bizi ziren amonek ziotenez, hantxe zegoen Amabirjinari papelezko jantziak egiten zizkioten eta haiekin gero apaindu. Antza denez, Ama Birjina beltzetako batek Zabale baserria izan zuen kokagune.

Baserri honetan gordeta zeuden agiriak erre omen zituzten II. Karlistadan.

Egun, zutik mantentzen da baserria auzoko historiaren lekuko bezala

❯ Zabala baserria

66

Ilbaltza urtarrila

❯ Mineral garbitokia

❯ Etxaldebarri (Meatzerreka)

Ibilbidea - Musakola-Meatzerreka

DESNIBELA IGOERAN: 380 m.

DESNIBELA JAITSIERAN: 225 m DENBORA: 150´ (Astiro joaten, atsedenak hartzen eta paisaiaz gozatzen.)

BITARTEKO PASOAK: Musakola ziburu gunea (205). Institutua.

Mineral garbitokia. Arbeko tontorra (396).

Sagurdiazarra (388). Anporreta/ Iturrittipiko gaina. (585).Zaraazar jatetxea(388).

Montzon baserria. Meatzerreka elkartea (360).Iturria

IBILBIDEAREN XEHETASUNAK: Auzoko ziburu gunetik Arrasate Institutuaren atzealderantz mineral garbitokira joateko. Handik ezkerretara bidezidor batetik lehengo ur deposituaren ezkerretik gora. Sagurdiazarrara doan errepidea hartu eta laster eskumatara, Arbeko tontorrera doan bidea, lubakien ondotik goraino. Zaburdizarra baserriaren eskumatik pasatuko gara eta eskerretarantz, bizkar bateraino.

Handik ezkerretara Iturrittipiko gainera.

Handik jaitsi Zaraazar jatetxeraino eta errepidea gurutzatzeke ezkerretara Montzon baserrirantz, ondotik pasatu eta handik Meatzerreka elkartera iritsiko gara.Iturria ITZULERA: Ibilbide beretik, atzera edo agendan proposatutako hainbat ibilbide jarraituz.

ABENDUA URTARRILA astelehena 30

martizena 31

eguaztena 1

68

“Euskaraz ez dakitenak ere hizkuntza transmititu dute” (Kike Amonarriz)

eguena 2

A

A

6 13 20 27

7 14 21 28

A 1 8 15 22 29

O 2 9 16 23 30

O 3 10 17 24 31

L 4 11 18 25

I 5 12 19 26

ILBALTZA

eguakotxa 3

zapatue 4

domeka 5

Eguna.................................................................................................................................................

Gaia.................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... ..........................................................................................................................................................

Tutorearen sinadura Gurasoen sinadura

69

URTARRILA astelehena 6

martizena 7

eguaztena 8

70

Txerrena

eguena 9

A

A

6 13 20 27

7 14 21 28

A 1 8 15 22 29

O 2 9 16 23 30

O 3 10 17 24 31

L 4 11 18 25

I 5 12 19 26

ILBALTZA

eguakotxa 10

zapatue 11

domeka 12

Eguna.................................................................................................................................................

Gaia.................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... ..........................................................................................................................................................

Tutorearen sinadura Gurasoen sinadura

71

URTARRILA astelehena 13

martizena 14

eguaztena 15

72

“Hizkuntza-gaitasun maila jakin batera heltzeko hizkuntza hori erabiltzea ezinbestekoa da” (Arrue proiektua)

eguena 16

A

A

6 13 20 27

7 14 21 28

A 1 8 15 22 29

O 2 9 16 23 30

O 3 10 17 24 31

L 4 11 18 25

I 5 12 19 26

ILBALTZA

eguakotxa 17

zapatue 18

domeka 19

Eguna.................................................................................................................................................

Gaia.................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... ..........................................................................................................................................................

Tutorearen sinadura Gurasoen sinadura

73

URTARRILA astelehena 20

martizena 21

eguaztena 22

74

Txantxarra

eguena 23

A

A

6 13 20 27

7 14 21 28

A 1 8 15 22 29

O 2 9 16 23 30

O 3 10 17 24 31

L 4 11 18 25

I 5 12 19 26

ILBALTZA

eguakotxa 24

zapatue 25

domeka 26

Eguna.................................................................................................................................................

Gaia.................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... ..........................................................................................................................................................

Tutorearen sinadura Gurasoen sinadura

75

URTARRILA astelehena 27

martizena 28

eguaztena 29

Meatzerrekan San Baleixo jaiak

76

A

A

6 13 20 27

7 14 21 28

PIKULITTARA BIALDU

eguena 30

A 1 8 15 22 29

O 2 9 16 23 30

O 3 10 17 24 31

L 4 11 18 25

I 5 12 19 26

ILBALTZA KATUILLE

eguakotxa 31

zapatue 1

domeka 2

Eguna.................................................................................................................................................

Gaia.................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... ..........................................................................................................................................................

Tutorearen sinadura Gurasoen sinadura

http//guraso.com

77

Hausnarketak

78

Nire lanaren jarraipena

Hausnarketak

Nire lanaren jarraipena

79

meatzerreka

SANTAMASAK Euskal Herrira kristautasuna iritsi baino lehen, neguko solstizioak garrantzia handia zuen gure arbasoentzat. Urteko egunik motzenean erritoak eta ospakizunak egiten zituzten; geroago jai “erritual” haiek santuekin lotzen joan zen eliza eta horrela iritsi dira gure egunetara.

Neguko solstizioarekin loturiko feria hau antzinatik ospatzen zuten, meategien itzalean, Meatzerreka auzoan sortu zuten eta 1351eko irailaren 20an Pedro I. erregeak “ofizialki” baimendu zuen feria.

1727an Gipuzkoako Batzar Nagusiek erabaki zuten jenderik bizi ez zen lekuetako feriak aurrerantzean herrian egin behar zirela, eta harrezkero Portaloi aldean hasi ziren feria egiten eta 1926tik aurrera Uarkapen.

Antzina Santamasetako feriak hiru egun irauten zuen, hots, abenduaren 21etik 23era bitartean. bigarren egunean erromeria handia antolatzen zuten eta 1957 arte herriko lantegiek jai zeukaten 22ko arratsaldean. 1959aren inguruan erromeria galdu zen eta jaia galtzen joan zen eta XX. mendeko 1960ko eta 1970ko hamarkadaren erdira arte ez zen ospatu. Erromeria arratsaldean egiten zuten, Biteri eskolen aurrean.

Historian baserritar asko maizterrak izan dira eta urtea bukatzear zegoenean, baserritarrek beren produktuen salmentarekin ateratzen zuten dirua baserriaren jabeari ordaintzeko erabiltzen zuten.

1974an eta 1975ean herriko koadrila batzuen partaideek Portaloi aldean baserrietako lanabes batzuk jarri zituzten erakusgai, jaia errekuperatzeko asmoz, baina 1976tik aurrera gaur ezagutzen dugun Santamas jaiaren hasiera eta jarraipena izan zen, hainbat koadrila eta kultura taldetako partaide elkartu baitziren Santamas komisiñue sortzeko.

Abenduaren 22a, Santamas eguna, urteko feria egunik handiena da.

❯ Santamasak 80

katuille otsaila

❯ Musakola (kiroldegia)

❯ Ibarretagain-Barrenatxo

Ibilbidea - Musakola-Zaldibar.ErdialdeaUribarri-Garagartza-Gesalibar

DESNIBELA IGOERAN: 40 m.

DESNIBELA JAITSIERAN: 15 m DENBORA: 135´ (Astiro joaten, atsedenak hartzen eta paisaiaz gozatzen.)

BITARTEKO PASOAK: Musakolako kiroldegia (204), Uarkapeko frontoia, Monterron parkea,(214) Bizkaia etorbideko zubia, Erguin (243), Gomestio, Garai berrikuntza gunea, Ibarretagain, Fagor, Garagartza (240), Gesalibar (256)

IBILBIDEAREN XEHETASUNAK: Udal kiroldegitik abiatuko gara, Gernika ibilbidea hartuz. Santa Teresa, Kristo Obrero eta Santa Marina etxeguneak eskumako aldean utzi eta Uarkape atzetik Monterron Parkera joango gara. Handik ibilbidea jarraituz Erguin (Uribarri) auzoraino. Udalara doan errepidetik behera joan eta eskumara Gomestiorako bidea hartuko dugu. Handik Garaia berrikuntza gunera. Ibilbidea jarraituz Ibarretagain baserriaren aurretik pasatu eta Garagartzarantz.

Elizaren aldemenetik pasatu eta lehengo Atxabalpe futbol zelairantz joango gara eta handik ezkerretik Gesalibarrera iritsiko gara.

ITZULERA: Ibilbide beretik, atzera edo agendan proposatutako hainbat ibilbide jarraituz.

81

OTSAILA

“Eskolak soilik ez du haurra/gaztea euskalduntzen”

astelehena 3

martizena 4

eguaztena 5

Gesalibarren Santa Ageda

82

eguena 6

A

A

A

O

O

3 10 17 24

4 11 18 25

5 12 19 26

6 13 20 27

7 14 21 28

L 1 8 15 22

I 2 9 16 23

KATUILLE

eguakotxa 7

zapatue 8

domeka 9

Eguna.................................................................................................................................................

Gaia.................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... ..........................................................................................................................................................

Tutorearen sinadura Gurasoen sinadura

83

OTSAILA astelehena 10

martizena 11

eguaztena 12

84

Eskubizerrak

eguena 13

A

A

A

O

O

3 10 17 24

4 11 18 25

5 12 19 26

6 13 20 27

7 14 21 28

L 1 8 15 22

I 2 9 16 23

KATUILLE

eguakotxa 14

zapatue 15

domeka 16

Eguna.................................................................................................................................................

Gaia.................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... ..........................................................................................................................................................

Tutorearen sinadura Gurasoen sinadura

85

OTSAILA astelehena 17

martizena 18

eguaztena 19

86

“Ikasleen arteko eskolako hizkuntza erabilerek lotura nabarmena dute ikasleek eskolatik kanpo –familia zein bestelako jendarte alorretan- bizi duten errealitate linguistikoarekin” (Arrue proiektua)

eguena 20

A

A

A

O

O

3 10 17 24

4 11 18 25

5 12 19 26

6 13 20 27

7 14 21 28

L 1 8 15 22

I 2 9 16 23

KATUILLE

eguakotxa 21

zapatue 22

domeka 23

Eguna.................................................................................................................................................

Gaia.................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... ..........................................................................................................................................................

Tutorearen sinadura Gurasoen sinadura

87

OTSAILA astelehena 24

martizena 25

eguaztena 26

88

Mejorau

KIKILI USAIÑA EUKI

eguena 27

A

A

A

O

O

3 10 17 24

4 11 18 25

5 12 19 26

6 13 20 27

7 14 21 28

L 1 8 15 22

I 2 9 16 23

KATUILLE MARTIXE

eguakotxa 28

zapatue 1

domeka 2

Iñauteriek Eguna.................................................................................................................................................

Gaia.................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... ..........................................................................................................................................................

Tutorearen sinadura Gurasoen sinadura

http//guraso.com

89

Hausnarketak

90

Nire lanaren jarraipena

Hausnarketak

Nire lanaren jarraipena

91

gesalibar

HAINBAT GERRATAN KOKAGUNE Gesalibar, auzo lasaia da, baina historian zehar gerren ondorioak ezagutu ditu.

Bigarren gerra karlistan (1872-1876) (Gesalibarko bainuetxea ospitale bihurtu zuten 1875. urtean, gerrako zaurituak zaintzeko. Sasoi hartan Benito Menni italiar apaizak Gesalibar bisitatu zuen. San Juan de Diosen beste bost anaiekin batera, alderdi karlisten osasun zerbitzuetan sartu zen, Gurutze Gorri neutralaren erizain moduan. Haren lana zen frontean lehen laguntzetako ospitaleetako ohatilari lanak betetzea.

Gerra Napoleonikoari (1808-1814) dagokionez, Lisboa konkistatzeko asmoz, 1807ko urriaren 19an Napoleonen tropak Irunen sartu, Oiartzun, Hernani, Andoain, Tolosa, Zumarraga, Bergara, Arrasate eta Gatzaga bereganatu eta Madrilera abiatu zen, konkistatzeko asmoarekin. Arrasaten izan zen, frantses gune handiena, baina eskualdeko herri guztietan nabaritu ziren janariak, arropak, dirua eta ondasunak desagertzea. Donostia frantsesen agintean zegoen eta Donostiako erreketa, 1813ko abuztuaren 31n, ekarri zuen gerra hark, ingelesek portugaldarrekin batera, biok espainiarren aliatuak, Donostia suntsitu baitzuten eta 1.600 hildako eragin.

Gesalibar auzoa, gure historiaren erreferente hurbila.

❯ Gesalibar

92

martixe martxoa

❯ Udala (Oianguren) ❯ Besaide

Ibilbidea - Udala-Besaide

DESNIBELA IGOERAN: 75 m.

DESNIBELA JAITSIERAN: 40 m DENBORA: 120´ (Astiro joaten, atsedenak hartzen eta paisaiaz gozatzen.)

BITARTEKO PASOAK: Udala (479). San Esteban eliza. Lanbarriko aska. Iñustegiko garbitokia. Neberako iturria. Gazeagako karobia. Artetako txabola.

Besaideko iturria. Besaideko monumentua (kanpaia)(554).

IBILBIDEAREN XEHETASUNAK: Ibilbidea hasten da Udala auzora doan bihurgune batetik.PR GI 96 da. Lanbarriko aska eta Iñustegiko garbitokitik pasatuko gara. Aurrerago Neberako iturriaren ondotik pasatuko gara eta Nebera edo elurtegia eskumarantz joanez gero iritsi daiteke. Artadi bat pasatu ondoren Gazeagako karobiak ikusgai daude. Artetako txabolatik ondoren pasatuko gara eta handik abiatuko gara Besaideko iturrira; han jartzeko tokiak daude.

Handik aldapa igo eta Besaideko “kanpaira” iritsiko gara; 1955ean inauguratuta.

ITZULERA: Ibilbide beretik, atzera edo agendan proposatutako hainbat ibilbide jarraituz.

MARTXOA astelehena 3

martizena 4

Iñauteriek

eguaztena 5

94

“Jendarte/familia binomioaren baitan, haur eta gazteen jarduera antolatuetan euskararentzako baldintza aldekoagoak sortu eta hedatu behar dira” (Arrue proiektua)

A

eguena 6

A

A

O

O

4 11 18 24/ 31 25

5 12 19 26

6 13 20 27

7 14 21 28

3 10 17

L 1 8 15 22 29

I 2 9 16 23 30

MARTIXE

eguakotxa 7

zapatue 8

domeka 9

Emakumeen eguna Eguna.................................................................................................................................................

Gaia.................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... ..........................................................................................................................................................

Tutorearen sinadura Gurasoen sinadura

95

MARTXOA astelehena 10

martizena 11

eguaztena 12

96

Gobernau

A

eguena 13

A

A

O

O

4 11 18 24/ 31 25

5 12 19 26

6 13 20 27

7 14 21 28

3 10 17

L 1 8 15 22 29

I 2 9 16 23 30

MARTIXE

eguakotxa 14

zapatue 15

domeka 16

Eguna.................................................................................................................................................

Gaia.................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... ..........................................................................................................................................................

Tutorearen sinadura Gurasoen sinadura

97

MARTXOA astelehena 17

martizena 18

eguaztena 19

98

“Euskara galduko bada, ez da etorkinen erruz izango; baina euskarak iraungo badu, ez da soilik bertakoen hizkuntza izango, bertakoena eta kanpotik etorritakoena baizik” (Amelia Barquin)

A

eguena 20

A

A

O

O

4 11 18 24/ 31 25

5 12 19 26

6 13 20 27

7 14 21 28

3 10 17

L 1 8 15 22 29

I 2 9 16 23 30

MARTIXE

eguakotxa 21

zapatue 22

domeka 23

Eguna.................................................................................................................................................

Gaia.................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... ..........................................................................................................................................................

Tutorearen sinadura Gurasoen sinadura

99

MARTXOA astelehena 24

martizena 25

eguaztena 26

100

Amarratza

A

PAPELJALIA IZAN

eguena 27

A

A

O

O

4 11 18 24/ 31 25

5 12 19 26

6 13 20 27

7 14 21 28

3 10 17

L 1 8 15 22 29

I 2 9 16 23 30

MARTIXE

eguakotxa 28

zapatue 29

domeka 30

Eguna.................................................................................................................................................

Gaia.................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... ..........................................................................................................................................................

Tutorearen sinadura Gurasoen sinadura

http//guraso.com

101

Hausnarketak

102

Nire lanaren jarraipena

Hausnarketak

Nire lanaren jarraipena

103

udala

1353, UGARAN BAILARA ARRASATERA BATU ZENEKOA 1200 arte, Gaztela erresumak konkistatu arte, Leintz bailara osoa Nafarroako Atxorrotzeko tenentziaren barruan zegoen eta gebaratarrak nafar erregeen ordezkari ziren.

1260an Alfonso X erregeak Gasteiz hiriari nafar erregeak emandako forua erabiliz Arrasateri hiri gutuna “eman zion” eta hainbat pribilegio multzo aitortu.

Leintzen Oñatiko jaunak (Gebara) agintzen zuen; bere lurrak Arrasateko harresietaraino iristen ziren. Ugaran bailarak muga egiten zuen Aramaio jaurerriarekin eta bertako ahaide nagusiek gebaratarrekin jurisdikzio kontuengatik gatazka ugari izan zuten.

Leintz herriez, elizateez eta tokiez osatua zegoen, eta arazoei buruz erabakitzeko antolakuntzaren ikuspegitik elizateen bidez egiten zuten.

Alabaina, erregeak Arrasateri hiri gutunean aitortzen zitzaizkion “pribilegioak” eskuratzeko, 1353an Ugaran bailarako -aldeek-elizateek (Gesalibar, Garagartza, Udala, Uribarri) eta Erenuzketa, Isasigaña eta Oleaga tokiek proposamena egin zuten Arrasateko “kontzejuan”, sartzeko eta auzotartasun kontratu baten bidez sartu ziren.

Kontratu haren bidez, herrixka eta toki haietako bizilagunek ondasunen eta pertsonen jurisdikzioa ematen zioten kontzejuari, herriko babesa eta auzotar estatusaren truke.

Horrek berarekin alkatea(e)ren autoritatearekiko menpekotasuna zekarren, zergak ordaindu beharra eta diru zigorra, auzotartasun horri egunen batean uko eginez gero. Halaber, horrek herrixken eta tokien azaleren mugak aitortzen zituen eta baita herriko lurrak zein mendiak guztiek erabiltzeko eskubidea ere.

Auzotartasun kontratu hura San Juan Batzatzailearen parrokian sinatu zuten 1353ko otsailaren 17an Alfonso Lopez Altzibarrekoa eta Antso Martinez Urrupainekoa Arrasateko alkateen aurrean.

❯ Udala 104

aprille apirila

❯ San Andres

❯ Erenuzketa

Ibilbidea - Gesalibar-Naparrena-San Andres

DESNIBELA IGOERAN: 164 m.

DESNIBELA JAITSIERAN: 206 m DENBORA: 135´ (Astiro joaten, atsedenak hartzen eta paisaiaz gozatzen.)

BITARTEKO PASOAK: Gesalibar (256).Erenuzketa(368). Luerriturri. Naparrena. Bastergaingañekoa. Naparrena (420). Mandoain. San Andresko Maiatzaren bata plaza (214)

IBILBIDEAREN XEHETASUNAK: Aita Menni ospitalearen sarreratik ezkerretara bidezidorra hartuko dugu, topo egiteko auzotik Erenuzketa baserrira doan errepidearekin. Handik ezkerretara jarraituz errepidetik ikusiko ditugu Erenuzketa, Erenuzketa aldekoa, Mendiguren, Mendigurentxiki. Luerrriturriren ondotik pasatuko gara eta errepidea jarraituko dugu Uribarriko Bastergaingañekoa baserriraino. Hortik aurrera bidea da eta Naparrena baserriraino (Aretxabaleta) iritsiko gara. Ezkerretara hartuz, Arrasateko bidea, Mandoain gainaren ondotik dragoiaren legendaren tokitik, eta Olandiogainetik pasatuz iritsiko gara Arrasatera. Errepidea gurutzatu eta Maiatzaren bata plazara abiatuko gara.a.

ITZULERA: Ibilbide beretik, atzera edo agendan proposatutako hainbat ibilbide jarraituz.

MARTXOA APIRILA astelehena 31

martizena 1

eguaztena 2

106

Euskaratik eta euskaraz ematen diogu kolorea munduari (Iñigo Mantzizidor “Mantxi”)

A

eguena 3

7 14 21 28

A 1 8 15 22 29

A 2 9 16 23 30

O 3 10 17 24

O 4 11 18 25

L 5 12 19 26

I 6 13 20 27

APRILLE

eguakotxa 4

zapatue 5

domeka 6

Eguna.................................................................................................................................................

Gaia.................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... ..........................................................................................................................................................

Tutorearen sinadura Gurasoen sinadura

107

APIRILA astelehena 7

martizena 8

eguaztena 9

108

Mokille

A

eguena 10

7 14 21 28

A 1 8 15 22 29

A 2 9 16 23 30

O 3 10 17 24

O 4 11 18 25

L 5 12 19 26

I 6 13 20 27

APRILLE

eguakotxa 11

zapatue 12

domeka 13

Eguna.................................................................................................................................................

Gaia.................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... ..........................................................................................................................................................

Tutorearen sinadura Gurasoen sinadura

109

APIRILA astelehena 14

martizena 15

eguaztena 16

110

Sortu berria den umeari, biziko bada, hainbat gauza eman behar zaio: maitasuna, arreta, elikadura, jantzia… bai eta hizkuntza ere. (Helena Baraibar, Kristina Boan).

A

eguena 17

7 14 21 28

A 1 8 15 22 29

A 2 9 16 23 30

O 3 10 17 24

O 4 11 18 25

L 5 12 19 26

I 6 13 20 27

APRILLE

eguakotxa 18

zapatue 19

domeka 20

Eguna.................................................................................................................................................

Gaia.................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... ..........................................................................................................................................................

Tutorearen sinadura Gurasoen sinadura

111

APIRILA astelehena 21

martizena 22

eguaztena 23

112

Katilue

A

eguena 24

7 14 21 28

A 1 8 15 22 29

A 2 9 16 23 30

O 3 10 17 24

O 4 11 18 25

L 5 12 19 26

I 6 13 20 27

APRILLE

eguakotxa 25

zapatue 26

domeka 27

Eguna.................................................................................................................................................

Gaia.................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... ..........................................................................................................................................................

Tutorearen sinadura Gurasoen sinadura

113

APIRILA astelehena 28

martizena 29

eguaztena 30

114

BABA KANPAIAK JO

eguena 1

A

A

A

5 12 19 26

6 13 20 27

7 14 21 28

O 1 8 15 22 29

O 2 9 16 23 30

L 3 10 17 24 31

I 4 11 18 25

LORAILLE

San Andres jaiak

eguakotxa 2

zapatue 3

domeka 4

Eguna.................................................................................................................................................

Gaia.................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... ..........................................................................................................................................................

Tutorearen sinadura Gurasoen sinadura

http//guraso.com

115

Hausnarketak

116

Nire lanaren jarraipena

Hausnarketak

Nire lanaren jarraipena

117

san andres

ULGOR KOOPERATIBAREN SORRERA Union Cerrajerako bost langile (Usatorre, Larrañaga, Gorroñogoitia, Ormaetxea eta Ortubai) Arizmendiarrietaren ideien jakitun eta UC enpresak zeukan “paternalismotik aldenduz” Union Cerrajeratik irten ziren 1955ean eta euren kabuz jartzea erabaki zuten.

Hasierako proiektuak harrera ona izan zuen eta gazteak familia apaletatik zetozela-eta, maileguen bidez eta tartekoen laguntzarekin lortu zuten kapital zatiak aportatzea enpresa sortzeko.

Gasteizen Maximo Beltran de Otaloraren lantegia erosi zuten 1955ean, 400.000 pezetan. Erosketa haren bidez lortu zuten etxerako erabiltzen ziren tresna elektrikoak ekoizteko baimena. Lantegiak zuen 250 metro koadro, eta jarraitu zuten ekoizten petrolioren bidezko estufak. Modelo horri Tagor deitu zioten marka orokor moduan, baina gero “Maite“ jarri zioten.

Hasierako sukaldeei elkartu zitzaien petroliozko estufa berria, “Aladdin” izenekoa, hain zuzen ere, eta arrakasta komertziala izan zuten. Horri esker aukera izan zuten Arrasateko San Andres auzoko Lasarte lursailak erosteko. Arizmendiarrieta eta Ormaetxea Eskola Profesionaletik irten ziren eta pausoka neurtu zuten erosi berri zuten partzela. Berrogeita bost PTA metro koadroa erosi zuten.

Hamabost egun geroago, Arrasateko kooperatibismoaren lehendabiziko lantegia eraiki zuten: 750 metro koadro zuen hormigoizko pabiloi bat, bi alturatan banatuta.

Enpresa 1956ko apirilaren 14an zabaldu zuten eta 1959an enpresaren estatutuak onartu zituzten.

Sortzaileetariko batek hala deskribatzen zuen lantegia: “ Ez zauen ez bentanarik ez ezer, hormigoizko estruktura bat bakarrik auen gu lanian hasi gintzenian, Bentana barik, ailegau zan nobiembria eta denbora txarrak, eurixa eta edurra sartzen jakun barrura, kartoizko kajekin ibili gintzen…Zubirik ez zauen, ha zubixa ein zan Santo Tomas egunian hasi eta gabon egunian akabau. Bi bider urak eruen zituen hormigoiendako ipinten dan egurrek( …)...

❯ Ulgor 118

loraille maiatza

❯ Meategien auzoa (Matzerreka)

❯ Udala

Ibilbidea - Musakola –Meatzerreka-Udala

DESNIBELA IGOERAN: 317 m.

DESNIBELA JAITSIERAN: 50 m DENBORA: 150¨(Astiro joaten, atsedenak hartzen eta paisaiaz gozatzen) BITARTEKO PASOAK: Musakola auzoa (204). Hilerria. Loo baserria (395). Meatzerreka (360). Galarragako koba. Kabuena. Goi parteko Udala auzoa (479).

IBILBIDEAREN XEHETASUNAK: Musakola auzotik Gernika ibilbidea hartuko dugu eta Santa Marina auzogunetik abiatuko gara hilerrira. Loo baserrirantz irteten den errepidea hartuko dugu eta baserrira iritsi baino lehen ezkerretara. Etxaldebarri baserriaren ondotik Meatzerrekera iritsiko gara. Handik Galarraga baserrira joateko pista hartuko dugu, iritsi baino lehen eskumatara hartuko dugu bide bat. Galarragako kobatik gertu pasatuko gara eta eskumako aldean utzi Arremena eta Salturri baserriak. Inguru horretan meategiak ustiatu zituzten hainbat mendetan. Aldapan gora Kabuena baserriaren lursailetara iritsiko gara eta handik goi parteko Udala auzora.

ITZULERA: Ibilbide beretik, atzera edo agendan proposatutako hainbat ibilbide jarraituz.

MAIATZA astelehena 5

martizena 6

eguaztena 7

120

Kulturaren museo ondare ikuspegi batetik, gaelikoa, gaur egun dagoen egoeran, beste ehun urtez ere iraunarazi dezakete Irlandan. Hori opa diogu gure buruari? (Julen Arexolaleiba)

eguena 8

A

A

A

5 12 19 26

6 13 20 27

7 14 21 28

O 1 8 15 22 29

O 2 9 16 23 30

L 3 10 17 24 31

I 4 11 18 25

LORAILLE

eguakotxa 9

zapatue 10

domeka 11

Eguna.................................................................................................................................................

Gaia.................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... ..........................................................................................................................................................

Tutorearen sinadura Gurasoen sinadura

121

MAIATZA astelehena 12

martizena 13

eguaztena 14

122

Printzau

eguena 15

A

A

A

5 12 19 26

6 13 20 27

7 14 21 28

O 1 8 15 22 29

O 2 9 16 23 30

L 3 10 17 24 31

I 4 11 18 25

LORAILLE

Musakolan San Isidro

eguakotxa 16

zapatue 17

domeka 18

Eguna.................................................................................................................................................

Gaia.................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... ..........................................................................................................................................................

Tutorearen sinadura Gurasoen sinadura

123

MAIATZA astelehena 19

martizena 20

eguaztena 21

124

Ama-hizkuntza ez da jaiotzez jasotzen duguna esan zuen; Ama-hizkuntza pentsatzeko eta bizitzeko aukeratzen duguna da (Amets Arzallus)

eguena 22

A

A

A

5 12 19 26

6 13 20 27

7 14 21 28

O 1 8 15 22 29

O 2 9 16 23 30

L 3 10 17 24 31

I 4 11 18 25

LORAILLE

eguakotxa 23

zapatue 24

domeka 25

Eguna.................................................................................................................................................

Gaia.................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... ..........................................................................................................................................................

Tutorearen sinadura Gurasoen sinadura

125

MAIATZA astelehena 26

martizena 27

eguaztena 28

126

Mutxikiñe

ZURIXA IZAN

eguena 29

A

A

A

5 12 19 26

6 13 20 27

7 14 21 28

O 1 8 15 22 29

O 2 9 16 23 30

L 3 10 17 24 31

I 4 11 18 25

LORAILLE BAGILLE

eguakotxa 30

zapatue 31

domeka 1

Eguna.................................................................................................................................................

Gaia.................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... ..........................................................................................................................................................

Tutorearen sinadura Gurasoen sinadura

http//guraso.com

127

Hausnarketak

128

Nire lanaren jarraipena

Hausnarketak

Nire lanaren jarraipena

129

musakola

SAN ISIDRO KAPERAREN ERAIKUNTZA Musakolako eskola unitarioak bere ateak lehendabiziko aldiz zabaldu zituen 1923. urteko maiatzaren 15ean.

Hori ospatzeko egin zuten bazkarian, bazkaltiarrek erabaki zuten, azkenburuetan zeudela, auzoko jaien zaindaria, egun horretako zaindaria, San Isidro izatea; eta harrez gero Musakola auzoko jaiak maiatzaren 15ean ospatzen dira.

Egun horretan auzoko gazteriak bazkaria antolatzen zuen Zubikoa tabernan eta baita erromeria jendetsua ere.

1929. urtean auzotarrek ikustean euren zaindariaren irudirik ez zeukatela, jaia behar bezala ospatzeko, diru bilketa hartaz arduratu zirenek, hau da, Emilia Narvaiza eta Francisca Erguin, Antonio Armengou marrazki irakaslearengana jo zuten, “Donea”ren koadro bat margotu zezan. Irakasleak gogo onez margotu zuen koadroa eta gero eman egin zien egindako obra. Egun, koadro hori San Isidro nekazari elkarteko horma batean dago eskegita.

Urte batzuk geroago, 1943. urtean, Union Cerrajerak bere langileentzako eraiki zituen lehendabiziko hogei etxebizitzen giltzak entregatu zituen eta geroago, pertsona haiek erlijio zerbitzuak izan zitzaten eta bide batez baserritarren nahia betez, 1945. urtean San Isidro nekazariaren kapera eraiki zuen.

Zigorrola azpikoa “Siorla aspikue” baserriaren lursailetan eraiki zuten .

Kapera 1945eko maiatzaren 15ean inauguratu zuten, meza nagusia eginez. Eraikina bedeinkatu eta meza eman zuen Arrasateko parrokiako Jose Luis Iñarra parroko artzipresteak, eta laguntzaile izan zituen Justino Uribesalgo diakonoa eta Jose Mari Arizmendiarreta diakono laguntzailea. Parrokiako abesbatzak Perossiren 2. pontifikala abestu zuen.

❯ San Isidro kapera

130

bagille ekaina

❯ Gorostitza

❯ Udala

Ibilbidea - Uribarri-Udala

DESNIBELA IGOERAN: 259 m.

DESNIBELA JAITSIERAN: 0 m DENBORA: 90´ (Astiro joaten, atsedenak hartzen eta paisaiaz gozatzen) BITARTEKO PASOAK: Usaetxe plaza. (220) Gorostiza baserria.

Udala bidea. AHEko Erguin eraikina.

Maitena kalea. Kontzezino komentua.

Artetako txabola. Udala (Bengoa eta Dolara baserrien arteko bidera irteten) (479)

IBILBIDEAREN XEHETASUNAK: Usaetxe plazatik abiatuta, Gorostiza baserri historikoaren ondotik pasatuko gara. Errepidean gora, Udalara doan errepidearekin topo egin artean. Handik eskumara gora, Erguin eskola albo batera utziz. Maitena kalea zeharkatuko dugu eskumarantz eta azkeneko atartearen atzealdetik abiatuko gara Udalarantz. Handik gertu, abaritza zuhaixkak ikusi ditzakegu Gipuzkoan bakarrak.

Kontzezino konbentuaren ondotik pasatu eta gero eskerrerantz mendian gora arteen artean, Artetako txabolaraino, handik goi aldeko Udala auzora iritsiko gara.

ITZULERA: Ibilbide beretik, atzera edo agendan proposatutako hainbat ibilbide jarraituz.

EKAINA astelehena 2

martizena 3

eguaztena 4

132

Transmititzea maitaraztea da, jakintea eginaz" (Hélène Cixoux)

A

eguena 5

A

A

O

O

L

3 10 17 23/ 30 24

4 11 18 25

5 12 19 26

6 13 20 27

7 14 21 28

2 9 16

I 1 8 15 22 29

BAGILLE

eguakotxa 6

zapatue 7

domeka 8

Eguna.................................................................................................................................................

Gaia.................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... ..........................................................................................................................................................

Tutorearen sinadura Gurasoen sinadura

133

EKAINA astelehena 9

martizena 10

eguaztena 11

134

Txakurreztule

A

eguena 12

A

A

O

O

L

3 10 17 23/ 30 24

4 11 18 25

5 12 19 26

6 13 20 27

7 14 21 28

2 9 16

I 1 8 15 22 29

BAGILLE

eguakotxa 13

zapatue 14

domeka 15

Eguna.................................................................................................................................................

Gaia.................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... ..........................................................................................................................................................

Tutorearen sinadura Gurasoen sinadura

135

EKAINA astelehena 16

martizena 17

eguaztena 18

136

Erromarie

A

eguena 19

A

A

O

O

L

3 10 17 23/ 30 24

4 11 18 25

5 12 19 26

6 13 20 27

7 14 21 28

2 9 16

I 1 8 15 22 29

BAGILLE

eguakotxa 20

zapatue 21

domeka 22

Eguna.................................................................................................................................................

Gaia.................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... ..........................................................................................................................................................

Tutorearen sinadura Gurasoen sinadura

137

EKAINA astelehena 23

San Juanak

martizena 24

San Juanak

eguaztena 25

San Juanak (Eguzki-Laru)

138

Mandoeulixe

A

ERNEGAU EREIN

eguena 26

A

A

O

O

L

3 10 17 23/ 30 24

4 11 18 25

5 12 19 26

6 13 20 27

7 14 21 28

2 9 16

I 1 8 15 22 29

BAGILLE

San Juanak

eguakotxa 27

zapatue 28

domeka 29

Eguna.................................................................................................................................................

Gaia.................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... ..........................................................................................................................................................

Tutorearen sinadura Gurasoen sinadura

http//guraso.com

139

Hausnarketak

140

Nire lanaren jarraipena

Hausnarketak

Nire lanaren jarraipena

141

uribarri

ESKOLA PROFESIONALAK (politeknikoak) 50 URTE AUZOAN ETA 70 URTE HERRIAN Jose Maria Arizmendiarrieta Arrasatera 1941ean iritsi eta gero, herriko enpresa batzuen laguntzarekin, Lanbide Eskola sortu zuen 1943an. Biteri Fundazioaren eskoletan izan zen lehendabiziko egoitza. Hogei ikaslerekin zabaldu zuten.

Eskolatik ikerketa eta enpresa ekimen ugari sortu dira. Hor ikasitako ikasleak eskualdeko koadro teknikoak osatzen joan dira, urtez urte. Iturripeko futbol zelaia inauguratu zen 1945ean eta Lanbide Eskola berrirako tokia gorde zuten.

Geroago, 1948an, Liga de Educación y Cultura elkartea sortu zuten, aurrerantzean eskola konplexuaren titulartasun juridikoa izango zuena. Estatuak 1950ean aitortu zion ofizialki Eskolari Ofizialia eta Maestria ikasketak ematea. Zalduspen Eskola Profesional berria zabaldu zuten 1952an (Egungo ospitalearen eraikin zaharrena), 150 ikaslerekin. Nesken lehendabiziko promozioak 1958an hasi zuen industria delineazioaren espezialitatea. Bono kanpaina bat egin zuten 1962an, eskola berria finantzatzeko.

Eskola lekuz aldatu zuten 1963an Iturripeko instalazio berrietara eta Iturripen bi frontoi eraiki zituzten eta baita Iturripeko futbol zelaia egokitu ere. Eskola Profesionala Eskola Profesional Politekniko bilakatu zen 1965ean. Eta hurrengo urtean Alecoop sortu zuten, ikasleak lana eta ikasketak partekatzeko aukera izateko.

Injinerutza teknikoa emateko aitortza ofiziala eman zioten eskolari 1968an eta Injinerutza tekniko industriala ere onartu zuten 1976an unibertsitate eskola moduan. Urte hartan Jose Maria Arizmendiarreta hil zen. Eta Eskola izan da 1977tik aurrera Jose Maria Arizmendiarrieta Escuela Profesional Politeknikoa.

Goi mailako injinerutzaren instalazioak kokatzeko Eskolaren pabiloi berriaren obrak hasi ziren 1992an. Arrasateko Unibertsitate Eskola Profesional Politeknikoa, Oñatiko Eteo Unibertsitate eskola eta Eskoriatzako Unibertsitate irakasle eskola elkartu ziren 1997an, Mondragon Unibertsitatea sortzeko. Ikasgune haietaz gain, Goierrin, Bidasoan eta Aretxabaletan ditu ikasguneak eta 2011n Donostian Basque Culinary Center (Gastronomia Zientzien Fakultatea) zabaldu zuen.

❯ J.M. Arizmendiarrieta 142

❯ Goi Eskola Politeknikoa

BEGIRATU

KOKAPENA AUZOKA ETA HARREMANETAN JARRI NAHI IZANEZ GERO, E-POSTA DAUKAZU.

UDAL ZERBITZUA

HELBIDEA

E-POSTA

Okendo kaleko Ludoteka

Okendo kalea (Erdialdean)

haurrak@txatxilipurdi.com

Uribarriko ludoteka

Usaetxe plaza (Uribarri Erguin)

haurrak@txatxilipurdi.com

Santa Marinako ludoteka

Galicia kalea 1.

haurrak@txatxilipurdi.com

eta liburutegia

Tokiargiko eraikinean

San Andreseko gaztetxokoa

Arrasate dorrearen etxabean

gazteak@txatxilipurdi.com

Uribarriko gaztetxokoa

Usaetxe plaza (Uribarri Erguin)

gazteak@txatxilipurdi.com

Musakolako gaztetxokoa

Elkano kalea 10

gazteak@txatxilipurdi.com

Erdialdeko gaztegunea

Pablo Uranga 6 (Erdialdean)

gazteak@txatxilipurdi.com

Kulturate

Azoka kalea 1

biblioteka@arrasate-mondragon.net

Amaia antzokia

Otalora litzentziaduna kalea 6

antzokia@arrasate-mondragon.net

Musakolako kiroldegiko

Elkano kalea 27

aukea@arrasate-mondragon.net

Uribarri etorbidea

aukea@arrasate-mondragon.net

instalazioak Iturripeko kiroldegia

143

LAGUNEN HELBIDE ETA TELEFONO ZERRENDA IZEN ABIZENAK JAIOTZA DATA TEL. ZENBAKIA

E-MAILA

HELBIDEA

IZEN ABIZENAK JAIOTZA DATA TEL. ZENBAKIA

E-MAILA

HELBIDEA

IZEN ABIZENAK JAIOTZA DATA TEL. ZENBAKIA

E-MAILA

HELBIDEA

IZEN ABIZENAK JAIOTZA DATA TEL. ZENBAKIA

E-MAILA

HELBIDEA

IZEN ABIZENAK JAIOTZA DATA TEL. ZENBAKIA

E-MAILA

HELBIDEA

IZEN ABIZENAK JAIOTZA DATA TEL. ZENBAKIA HELBIDEA

144

E-MAILA

LAGUNEN HELBIDE ETA TELEFONO ZERRENDA IZEN ABIZENAK JAIOTZA DATA TEL. ZENBAKIA

E-MAILA

HELBIDEA

IZEN ABIZENAK JAIOTZA DATA TEL. ZENBAKIA

E-MAILA

HELBIDEA

IZEN ABIZENAK JAIOTZA DATA TEL. ZENBAKIA

E-MAILA

HELBIDEA

IZEN ABIZENAK JAIOTZA DATA TEL. ZENBAKIA

E-MAILA

HELBIDEA

IZEN ABIZENAK JAIOTZA DATA TEL. ZENBAKIA

E-MAILA

HELBIDEA

IZEN ABIZENAK JAIOTZA DATA TEL. ZENBAKIA

E-MAILA

HELBIDEA

145

LAGUNEN HELBIDE ETA TELEFONO ZERRENDA IZEN ABIZENAK JAIOTZA DATA TEL. ZENBAKIA

E-MAILA

HELBIDEA

IZEN ABIZENAK JAIOTZA DATA TEL. ZENBAKIA

E-MAILA

HELBIDEA

IZEN ABIZENAK JAIOTZA DATA TEL. ZENBAKIA

E-MAILA

HELBIDEA

IZEN ABIZENAK JAIOTZA DATA TEL. ZENBAKIA

E-MAILA

HELBIDEA

IZEN ABIZENAK JAIOTZA DATA TEL. ZENBAKIA

E-MAILA

HELBIDEA

IZEN ABIZENAK JAIOTZA DATA TEL. ZENBAKIA HELBIDEA

146

E-MAILA

LAGUNEN HELBIDE ETA TELEFONO ZERRENDA IZEN ABIZENAK JAIOTZA DATA TEL. ZENBAKIA

E-MAILA

HELBIDEA

IZEN ABIZENAK JAIOTZA DATA TEL. ZENBAKIA

E-MAILA

HELBIDEA

IZEN ABIZENAK JAIOTZA DATA TEL. ZENBAKIA

E-MAILA

HELBIDEA

IZEN ABIZENAK JAIOTZA DATA TEL. ZENBAKIA

E-MAILA

HELBIDEA

IZEN ABIZENAK JAIOTZA DATA TEL. ZENBAKIA

E-MAILA

HELBIDEA

IZEN ABIZENAK JAIOTZA DATA TEL. ZENBAKIA

E-MAILA

HELBIDEA

147

LAGUNEN HELBIDE ETA TELEFONO ZERRENDA IZEN ABIZENAK JAIOTZA DATA TEL. ZENBAKIA

E-MAILA

HELBIDEA

IZEN ABIZENAK JAIOTZA DATA TEL. ZENBAKIA

E-MAILA

HELBIDEA

IZEN ABIZENAK JAIOTZA DATA TEL. ZENBAKIA

E-MAILA

HELBIDEA

IZEN ABIZENAK JAIOTZA DATA TEL. ZENBAKIA

E-MAILA

HELBIDEA

IZEN ABIZENAK JAIOTZA DATA TEL. ZENBAKIA

E-MAILA

HELBIDEA

IZEN ABIZENAK JAIOTZA DATA TEL. ZENBAKIA HELBIDEA

148

E-MAILA

LAGUNEN HELBIDE ETA TELEFONO ZERRENDA IZEN ABIZENAK JAIOTZA DATA TEL. ZENBAKIA

E-MAILA

HELBIDEA

IZEN ABIZENAK JAIOTZA DATA TEL. ZENBAKIA

E-MAILA

HELBIDEA

IZEN ABIZENAK JAIOTZA DATA TEL. ZENBAKIA

E-MAILA

HELBIDEA

IZEN ABIZENAK JAIOTZA DATA TEL. ZENBAKIA

E-MAILA

HELBIDEA

IZEN ABIZENAK JAIOTZA DATA TEL. ZENBAKIA

E-MAILA

HELBIDEA

IZEN ABIZENAK JAIOTZA DATA TEL. ZENBAKIA

E-MAILA

HELBIDEA

149

LAGUNEN HELBIDE ETA TELEFONO ZERRENDA IZEN ABIZENAK JAIOTZA DATA TEL. ZENBAKIA

E-MAILA

HELBIDEA

IZEN ABIZENAK JAIOTZA DATA TEL. ZENBAKIA

E-MAILA

HELBIDEA

IZEN ABIZENAK JAIOTZA DATA TEL. ZENBAKIA

E-MAILA

HELBIDEA

IZEN ABIZENAK JAIOTZA DATA TEL. ZENBAKIA

E-MAILA

HELBIDEA

IZEN ABIZENAK JAIOTZA DATA TEL. ZENBAKIA

E-MAILA

HELBIDEA

IZEN ABIZENAK JAIOTZA DATA TEL. ZENBAKIA HELBIDEA

150

E-MAILA

ARRASATEKO UDALA AYUNTAMIENTO DE MONDRAGÓN