1980 3 nisan

K ö l e c i i l i ş k i l e r k u r u l u p geliştikçe, bu gelişmeye uygun olarak özel b i r ideoloji oluşuyordu. B u , bazı dinsel ve f e l s e f i görüşlerden y a r a r l a n a r a k kendi egemenliklerini sürdürmek isteyen köle sahiplerinin ideolojisi o l d u .

O dönemde halk, doğa ve sömürücüler karşısında güçsüzdü. Bu da, h a l k yığınlarının bilincinde, egemen sınıf ideolojisinin yerleşmesi i ç i n uygun b i r o r t a m y a r a t ı y o r d u . Bununla b i r l i k t e o zaman b i l e bu idealist dünya anlayışı çok güçlü değildi. Köleci toplumda dinsel öğreti çok güçlü olmasına karşın, bunu başlıca i k i etken baltalıyordu. B i r i n c i s i , ü r e t i c i güçlerin gelişmesi ve doğa yasalarının b i r b i r i arkasına keşfedilmesine olanak dağlaması, i k i n c i önemli etken ise egemen -ideolojinin geniş h a l k y ı ğ ı n l a r ı üzerindeki etkisini azaltan emekçilerin çetin yaşantısıdır. K ö l e c i toplumda köleler sefaletten süründükleri, her t ü r l ü haktan yoksun b ı r a k ı l d ı k l a r ı i ç i n yalnız köleci devlete k a r ş ı d e ğ i l , rahiplere k a r ş ı da a y a k l a n ı y o r l a r d ı . Gelişen bu sınıf m ü ­ cadelesi doğal o l a r a k sanata da yansıyordu. O dönemde yaratılan k ü l t ü r e l değerlere verilecek örnek, a n t i k başyapıtları arasında yer a l a n Homeros'un İlyada ve Odisseus destanlarıdır. Homeros, kendisinden önceki top­ l u m d a v a r olan h a l k ozanları tarafından yaratılmış olan t ü r k ü l e r i b i r e r îkültür m i r a s ı olarak almış ve ona yeniden b i ç i m vererek derleyip, canlanTAVIR/145